ΠΡΩΤΗ Γ Ε Ε Α Π

-ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΠΜ 51

Πολιτιστική Πολιτική και Διοίκηση

ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ:

Αναφέρετε συνοπτικά τις τέσσερις θεωρητικές σχόλες για

την Διαχείριση/Διοίκηση. Εξετάστε και αναλύστε τα

πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του σχεδιασμού και του

ελέγχου στα τρία επίπεδα διοίκησης των πολιτισμικών

οργανισμών στην εποχή της πολιτισμικής και οικονομικής

κρίσης. Επιλέξτε ένα παράδειγμα ενός πολιτιστικού οργάνου

από την Ελλάδα ή το Εξωτερικό και αναλύστε την εφαρμογή

του σχεδιασμό και του ελέγχου στο πλαίσιο της ύπαρξης των

τριών επιπέδων διοίκησης του εν λόγω πολιτιστικού

οργάνου.

Επιβλέπων Καθηγητής:

ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

0


Νοέμβριος 2013

ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει την Διοίκηση/Διαχείριση

ως βασικό παράγοντα, ο οποίος καθορίζει την επίτευξη των

στόχων μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού σε δημόσιο και

ιδιωτικό τομέα. Θέμα προβληματισμού αποτελεί η εφαρμογή

του σχεδιασμού και του έλεγχου, στο πλαίσιο της ύπαρξης

των τριών επιπέδων διοίκησης των πολιτιστικών οργανισμών.

Επιπλέον σκοπός της εργασία είναι να αναδειχθεί ο ρόλος

του μάνατζμεντ και το πώς οι λειτουργίες της διοίκησης

σχετίζονται και αναλύονται στα επίπεδα διοίκησης των

οργανισμών. Συγκεκριμένα, βασικός στόχος είναι η ανάλυση

των δυο εκ των τεσσάρων λειτουργιών της διοίκησης

(σχεδιασμός και έλεγχος), η εύρεση των πλεονεκτημάτων και

1


μειονεκτημάτων που παρουσιάζουν στα τρία επίπεδα

διοίκησης των πολιτισμικών οργανισμών στην εποχή της

οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης. Τέλος, με παράδειγμα

το Παλαιοντολογικό Μουσείο Πτολεμαΐδας θα πραγματοποιηθεί

προσπάθεια εφαρμογής της θεωρίας σχετικά με την διοίκηση

στην πράξη, καθώς θα γίνει ένταξη του σχεδιασμού και του

έλεγχου στα επίπεδα διοίκησης του οργανισμού.

Λέξεις Κλειδιά: ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΕΛΕΓΧΟΣ, ΕΠΙΠΕΔΑ

ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ, ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:...............................................1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................3

ΚΑΦΑΛΑΙΟ 1ο..............................................4

1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ................................4

1.2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ...................5

1.2.1 ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (CLASSICAL MANAGEMENT THEORY). .5

2


1.2.2 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ (BEHAVIOURIST APPROACH). .6

1.2.3 ΠΡΟΣΕΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ /

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ (OPERATION RESEARCH)............6

1.2.4 ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ / ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ........7

ΚEΦΑΛΑΙΟ 2Ο..............................................7

2.1 ΕΝΤΑΞΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΕΠΙΠΕΔΑ

ΔΟΙΚΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ.......................7

2.2 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΤΡΙΑ

ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΟΙΗΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΟΓΑΝΙΣΜΩΝ...........8

2.3 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ...........9

2.4 ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΝ ΚΑΙΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ.........9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο : ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ.........................10

3.1 ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ...............10


ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ................................11

ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ.....................12

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..........................................14

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η διοίκηση αποτελεί τον κύριο και βασικό παράγοντα που

καθορίζει την επίτευξη των στόχων μιας επιχείρησης ή ενός

3


οργανισμού σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Θέμα

προβληματισμού στην παρούσα εργασία αποτελεί η εφαρμογή

του σχεδιασμού και του έλεγχου, στο πλαίσιο της ύπαρξης

των τριών επιπέδων διοίκησης των πολιτιστικών οργανισμών

ειδικότερα.

Επιπλέον σκοπός της εργασία είναι να αναδειχθεί ο ρόλος

του μάνατζμεντ σε όλους τους τύπους οργανισμών, καθώς

επίσης και το πώς οι λειτουργίες της διοίκησης

σχετίζονται και αναλύονται στα επίπεδα διοίκησης τους.

Συγκεκριμένα, βασικός στόχος είναι η ανάλυση των δυο εκ

των τεσσάρων λειτουργιών της διοίκησης (σχεδιασμός και

έλεγχος), επίσης η εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς το πώς

γίνετε η εφαρμογή τους πράξη, στους πολιτιστικούς

οργανισμούς σήμερα.

Στην συνέχεια λοιπόν διαπιστώνεται ότι αντικείμενο

προβληματισμού αποτελούν και οι παράγοντες που επηρεάζουν

την διοίκηση (οικονομικοί, ψυχολογικοί, κοινωνικοί κ.λπ.)

στην σημερινή εποχή. Συγκεκριμένα με την χρήση

παραδείγματος ενός πολιτισμικού οργανισμού, όπως το

Παλαιοντολογικό Μουσείο Πτολεμαΐδας, θα αναλυθεί η

εφαρμογή των λειτουργιών της διοίκησης και θα δοθεί

περισσότερη έμφαση στο σχολιασμό των δυο εξ αυτών, τον

σχεδιασμό και τον έλεγχο σε καθένα από τα τρία επίπεδα

διοίκησης, δηλαδή το ανώτερο, το μεσαίο και το κατώτερο.

Εν τέλει στην συνολική ανάπτυξη της μελέτης, αρχικά θα

αναφερθούν συνοπτικά οι τέσσερις θεωρητικές προσεγγίσεις

για τη Διαχείριση/Διοίκηση καθώς και ορισμοί του

4


Μάνατζμεντ με σκοπό να διασαφηνισθεί το θεωρητικό σκέλος

της εργασίας . Στην συνέχεια θα γίνει προσπάθεια εύρεσης

των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων των δύο βασικών

λειτουργιών της διοίκησης, δηλαδή του σχεδιασμού και του

ελέγχου, στα τρία επίπεδα διοίκησης των πολιτισμικών

οργανισμών. Επιπρόσθετα θα αναφερθεί το πώς επηρεάζεται η

διοίκηση των πολιτιστικών οργανισμών στην εποχή της

πολιτισμικής και οικονομικής κρίσης και τέλος θα αναλυθεί

η περίπτωση μελέτης.

ΚΑΦΑΛΑΙΟ 1ο

1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ

Παρόλο που το μάνατζμεντ ως πρακτική ασκείται από

αρχαιοτάτων χρόνων, μόλις πρόσφατα αναδείχτηκε σε

σημαντική ακαδημαϊκή επιστήμη. Ορισμένα από τα πρώτα

κείμενα για το μάνατζμεντ χρονολογούνται από την αρχή της

Βιομηχανικής Επανάστασης (Patrick J. Montana και Βruce H.

Charnow, 2008). Η συστηματική μελέτη και ανάλυση

μάνατζμεντ άρχισε προς τέλη τα του 19ου και τις αρχές του

20ου αιώνα.

5


Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί και επικρατήσει αρκετοί

ορισμοί για την έννοια της Διαχείρισης / Διοίκησης

μερικοί εκ των οποίων είναι:

Η Mary Parker Follet (1979,όπως αναφέρεται στο

Πετρίδου, 2006,σ.29) ορίζει απλουστευμένα, ως

Μάνατζμεντ την πρακτική του να επιτυγχάνονται

αποτελέσματα μέσω άλλων ανθρώπων.

Οι Stonner – Wahkel (1986,σ. 4,όπως αναφέρεται στο

Πετρίδου, 2006,σ. 30) ορίζουν πιο συγκεκριμένα ότι

Μάνατζμεντ είναι η διαδικασία του προγραμματισμού,

της οργάνωσης και των άλλων παραγωγικών πόρων, για

την επιτυχία των καθορισμένων στόχων της οργάνωσης.

Επιπλέον ορίζεται ως Διοίκηση ο τρόπος δουλειάς με

άλλους και μέσω άλλων για την επιτυχία των

αντικειμενικών στόχων του οργανισμού, αλλά και των

μελών του (Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow,

2008, σ. 19) .

Γενικότερα διατυπώνεται ότι Διοίκηση είναι η διαδικασία

κατά την οποία αξιοποιώντας και οργανώνοντας το ανθρώπινο

και υλικό δυναμικό ενός οργανισμού οδηγούμαστε στην

επίτευξη των στόχων του.

6


1.2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Πριν τον 20ο αιώνα τα κείμενα που σχετίζονταν με την

διοίκηση πραγματεύονταν την πρακτική αλλά όχι την

θεωρητική της πλευρά. Η ανάγκη όμως για μια θεωρητική

προσέγγιση της διοίκησης δημιουργήθηκε παράλληλα με την

πρόοδο της εκβιομηχάνισης του Δυτικού Κόσμου (Κουτουτζής

Μ., 1999). Η πρώτη ολοκληρωμένη προσέγγιση της θεωρίας

του μάνατζμεντ έγινε από τον Frederick W. Taylor1, του

οποίου οι απόψεις, όπως ο Κουτουζής Μ. (1999) αναφέρει,

κατατάσσονται στην «κλασσική» προσέγγιση της διοίκησης.

Στην συνέχεια λοιπόν θα αναπτυχτούν εκτενέστερα οι

τέσσερις θεωρητικές σχολές της διοίκησης.

1.2.1 ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (CLASSICAL MANAGEMENT THEORY)

Η πρώτη προσέγγιση της θεωρίας του μάνατζμεντ ήταν το

επιστημονικό μάνατζμεντ (Scientific Management) , στόχος

ήταν η αύξηση της αποδοτικότητας των εργαζομένων μέσω

οικονομικών κινήτρων και κύριος αναλυτής, όπως

προαναφέρθηκε, ο Frederick W. Taylor (Κουτουτζής Μ.,

1999). Επίσης υπήρξαν άλλοι κλασσικοί θεωρητικοί εκ των

1 Ο Taylor πίστευε ότι η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν το μόνο μέσο για τηνεξασφάλιση υψηλών μισθών αλλά και μεγαλύτερων κερδών. Επίσης, ότι οιεργοδότες και οι εργαζόμενοι έπρεπε να σταματήσουν να θεωρούν τη διανομήκερδών, ως το κυρίαρχο πρόβλημα και έπρεπε να εστιάσουν την προσοχή τους στοπως θα επιτυγχάνονταν η μεγαλύτερη αύξησης των κερδών, μέσα σε κλίμακατανόησης και συνεργασίας (Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow, 2008).

7


οποίων σημαντικότεροι οι Frank και Lilian Gilbreth οι

οποίοι θεωρούνται πρωτεργάτες στη χρήση της

κινησιομετρίας2, ο Henry L. Gantt για τον προγραμματισμό

των εργασιών των εργαζομένων και η Mary Parker Follet η

οποία υποστήριξε πως ο τρόπος αντιμετώπισης των

συγκρούσεων στον χώρο εργασίας ήταν η συνεργασία (Patrick

J. Montana και Βruce H. Charnow, 2008). Τέλος θεωρητικός

της διαχείρισης υπήρξε ο Henri Fayol, ασχολήθηκε με την

διοίκηση ολόκληρης της επιχείρησης και όρισε τις

λειτουργίες του μάνατζμεντ.

1.2.2 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ (BEHAVIOURIST APPROACH)

Η συμπεριφορική θεώρησης σε αντίθεση με την κλασσική

δίνει έμφαση στην κατανόηση και την ψυχοσύνθεση των

εργαζομένων, γεγονός το οποίο οδήγησε τον θεωρητικό D. M.

McGregor να παρατηρήσει αναλυτικότερα τις διαφορές που

υπάρχουν στις θεωρίες των F. W. Taylor και E. Mayo

(Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow, 2008, σ. 48). Ο

Elton Mayo με τα πειράματα Hawthorne3, διαπίστωσε ότι για

την αποδοτικότητα των εργαζομένων σχετίζετε με τα2 Οι Gilbert εισήγαγαν την χρήση της κινησιομετρίας με στόχο την βελτίωσητης αποδοτικότητας των εργαζομένων. Για την ανάλυση των ενεργειών τωνεργατών δημιουργήθηκε ένα σύστημα δεκαεπτά κινήσεων. Οι εργάτεςπαρατηρούνταν την ώρα εκτέλεσης των εργασιών τους και αναλύονταν οι κινήσειςτους. Έπειτα, στόχος ήταν η βελτίωση της αποδοτικότητας, με την μείωση τωνενεργειών που χρειάζονταν, για την επίτευξη της εργασίας (Patrick J.Montana και Βruce H. Charnow, 2008).3 Τα πειράματα Hawthorme, έγιναν από τον E. Mayo, ιδρυτή του κινήματοςανθρώπινων σχέσεων. Η έρευνα έδειξε ότι τα αποτελέσματα της εργασίαςσχετίζονται με ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες και έστρεψαν τηνπροσοχή των διοικούντων στα συναισθήματα των εργαζομένων (Patrick J. Montanaκαι Βruce H. Charnow, 2008).

8


αισθήματα τους για την εργασία. Επίσης, ο Chester

Barnard με της σειρά του, εισήγαγε την θεωρία για την

αποδοχή της εξουσίας και τον ρόλο της στην αποδοτικότητα

του μάνατζμεντ (Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow,

2008).

1.2.3 ΠΡΟΣΕΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ /

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ (OPERATION RESEARCH)

Η επιστήμη του μάνατζμεντ, γνωστή επίσης και ως

επιχειρησιακή έρευνα, είναι μια τεχνική του μάνατζμεντ

συμφώνα με την οποία η παραγωγικότητα μπορεί να βελτιωθεί

και η αποτελεσματικότητα της επιχείρησης να αυξηθεί με τη

βοήθεια της επιστημονικής μεθόδου και τη χρήση

μαθηματικών μοντέλων (Patrick J. Montana και Βruce H.

Charnow, 2008, σελ. 52). Ουσιαστικά οι επιστήμονες

χρησιμοποιόντας της γνωσεις τους βοήθησαν τους

διοίκουντες να παίρνουν σωστές και τεκμηριωμένες

αποφάσεις (Κουτουτζής Μ., 1999). Τελος βασικός θεωρητικός

υπήρξε ο H. Simon4.

4 Ο Simon έκανε έρευνες σχετικές με την λήψη αποφάσεων και την επεξεργασίατων πληροφοριών. Απέδειξε ότι τα διοικητικά στελέχη δεν είχαν άμεση πρόσβασηστην ακριβή πληροφόρηση , έδιναν μεγαλύτερη σημασία σε δεδομένα που λάμβαναναργότερα και όχι από την αρχή της έρευνας με αποτέλεσμα την μη ύπαρξη τωνβέλτιστων αποτελεσμάτων (Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow, 2008).

9


1.2.4 ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ / ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Αναπτύχτηκε την δεκαετία του 1960 και συμφώνα με την

θεωρία αυτή η λειτουργιά μιας ολότητας προσεγγίζετε ως

ένα σύστημα με αλληλοεξαρτώμενα μέρη (Κουτουτζής Μ.,

1999). Επίσης η προσέγγιση της εξάρτησης γενικότερα

υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει μια γενική λύση ενός

προβλήματος του μάνατζμεντ, αλλά ότι η σωστή λύση

καθορίζετε από τις συγκεκριμένες ανάγκες της κατάστασης.

Αυτή η προσέγγιση είναι η εκλεκτική και χρησιμοποιεί

τεχνικές διοίκησης από διαφορετικές προσεγγίσεις γεγονός

που κάνει σαφή ότι δεν υποστηρίζει έναν καθολικά σωστό

τρόπο επίλυσης των προβλημάτων της διοίκησης (Patrick J.

Montana και Βruce H. Charnow, 2008).

ΚEΦΑΛΑΙΟ 2Ο


ΔΟΙΚΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Ο Fayol υποστήριζε ότι η δραστηριότητα του μάνατζερ

χαρακτηρίζεται από πέντε συγκεκριμένες λειτουργίες

(Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow, 2008). Αυτές

επιγραμματικά είναι ο Σχεδιασμός (Planning), η Οργάνωση

(Organizing), η Διεύθυνση (Commanding), ο Συντονισμός

(Coordinating) και ο Έλεγχος (Controling).

10


Αρχικά θα γίνει ανάλυση των δύο βασικών και

αλληλοεξαρτώμενων λειτουργιών της διοίκησης του

σχεδιασμού και του ελέγχου στα τρία επίπεδα διοίκησης των

πολιτισμικών οργανισμών. Η λειτουργία του σχεδιασμού,

αποβλέπει στον προσδιορισμό των αντικειμενικών στόχων

ενός πολιτισμικού οργανισμού και στην επιλογή των

πολιτικών δράσης του, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι

κίνδυνοι που πηγάζουν από το διαρκώς μεταβαλλόμενο

περιβάλλον (Πετρίδου Ε., 2006, σ. 207). Επιπλέον, η

λειτουργία του ελέγχου εξασφαλίζει την παρακολούθηση και

αξιολόγηση των λειτουργιών , των συμπεριφορών και των

αποτελεσμάτων όλων των συντελεστών του οργανισμού, με

στόχο να επιτυγχάνεται η αποτελεσματικότητα αυτού

(Μπουραντάς Δ., 2002). Σημαντικό στοιχείο επίσης αποτελεί

το γεγονός, πως ο έλεγχος και ο σχεδιασμός είναι δύο

λειτουργίες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους (feedback),

διότι με την λειτουργία του ελέγχου εξακριβώνεται η

επιτυχίας της υλοποίησης των στόχων του οργανισμού, ενώ

σε περίπτωση αποτυχίας επαναπροσδιορίζονται με την

λειτουργία του σχεδιασμού (Κουτουτζής Μ., 1999).

Σε δεύτερο επίπεδο θα αναφερθούν τα τρία επίπεδα της

διοίκησης και το πώς εντάσσονται σε αυτά οι λειτουργίες

του σχεδιασμού και του ελέγχου. Συγκεκριμένα σε κάθε

οργανισμό, όπως και στους πολιτιστικούς, υπάρχουν τρία

επίπεδα διοίκησης. Το ανώτερο (οπ. αναφ. στο Μουτουζής,

1999, σ.18), το οποίο έχει την γενική ευθύνη αλλά και

εξουσία για τη λήψη αποφάσεων, το μεσαίο και το κατώτερο,

11


ανάλογα με το επίπεδο υπάρχει και διαφοροποίηση των

δραστηριοτήτων από διοικητικές σε εκτελεστικές. Ο

Μουτουζής αναφέρει χαρακτηριστικά « Οι βασικές

λειτουργίες της διοίκησης είναι ίδιες ανεξάρτητα από το

επίπεδο στο οποίο εφαρμόζονται» (1999, p. 18).

Συμπεραίνεται, λοιπόν ότι ο σχεδιασμός και ο έλεγχος

εντάσσονται στα τρία επίπεδα διοίκησης και εφαρμόζονται

σε όλα τα επίπεδα ακολουθώντας μια συγκεκριμένη κουλτούρα

– φιλοσοφία. Παρ’ όλα αυτά, οι στρατηγικές του σχεδιασμού

και έλεγχου γίνονται σε καθένα από τα τρία επίπεδα με

διαφορετικές τεχνικές, οι όποιες θα μελετηθούν παρακάτω

στη περίπτωση μελέτης.

2.2 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΤΡΙΑ

ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΟΙΗΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΟΓΑΝΙΣΜΩΝ

Η λειτουργιά του σχεδιασμού και στα τρία επίπεδα

διοίκησης, επιφέρει μια σειρά πλεονεκτημάτων (Πετρίδου

Ε., 2006) για τον οργανισμό κάποια από τα οποία είναι:

Εξασφάλιση της μεγίστης αποτελεσματικότητας για την

επίτευξη των στόχων του.

Καθορισμός περιεχομένου αποστολής του οργανισμού.

Προώθηση του οργανισμού, με βάση της δυνατότητες,

τις αδυναμίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει.

12


Αξιοποίηση του ανθρωπινού δυναμικού, των

τεχνολογικών μέσων, της κτηριακής υποδομής , των

οικονομικών πόρων κ.α για την επίτευξη των στόχων

Διαμόρφωση πλάνων δράσης με συγκεκριμένη προθεσμία

υλοποίησης.

Επιπρόσθετα αξίζει να σημειωθεί πως και η λειτουργία

του ελέγχου λειτουργεί καταλυτικά και για τα τρία επίπεδα

διοίκησης των πολιτισμικών οργανισμών. Η λειτουργία του

ελέγχου λοιπόν είναι αυτή η οποία συμβάλλει στην

αξιοποίηση και αξιολόγηση των λειτουργιών της διοίκησης

για την αποδοτική και αποτελεσματική διαχείριση των

πολιτισμικών οργανισμών (Γκαντζιάς Γ., 2008). Τέλος,

συμβάλει στην παρακολούθηση των εξελίξεων σε εσωτερικό

και εξωτερικό περιβάλλον και δίνει την δυνατότητα

αναθεώρησης του σχεδιασμού για την αποφυγή της μη

επίτευξης των στόχων.

2.3 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ

Βασικό μειονέκτημα της λειτουργιάς του σχεδιασμού είναι

ο μη ορθός προσδιορισμός των αντικειμενικών στόχων του

οργανισμού το γεγονός αυτό δημιουργεί σημαντικά

προβλήματα στη λήψη αποφάσεων από το ανώτερο επίπεδο

διοίκησης (Ξηροτύρη - Κουφίδου Σ., 1994). Επιπλέον, η

εσφαλμένη αξιοποίηση των οικονομικών πόρων αλλά και του

ανθρώπινου παράγοντα δεν επιφέρει τα προσδοκώμενα

13


αποτελέσματα για τον οργανισμό. Τέλος, διαπιστώνεται ότι

μειονέκτημα της λειτουργίας του ελέγχου είναι μη

ανασκόπηση και τροποποίηση των εσφαλμένων στόχων που

θέτονται για την αποτελεσματικότητα του οργανισμού.

2.4 ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΝ ΚΑΙΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Η παγκόσμια οικονομική κρίση σήμερα, έχει επιφέρει την

κρίση της πολιτισμικής ταυτότητας και των πολιτισμικών

θεσμών. Το γεγονός αυτό δημιούργει μια σειρά προβλημάτων

στους πολιτισμικούς οργανισμούς, διότι σημαντικό ρολό για

την διοίκηση τους αποτελούν οι επιχορηγήσεις που

λαμβάνουν κυρίως από κρατικούς φορείς. Εφόσον λοιπόν η

διοίκηση δεν έχει τους απαιτούμενους οικονομικούς πόρους

δημιουργούνται προβλήματα στην επίτευξη των σκοπών και

στόχων της. Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα είναι και η μη

ενίσχυση της απασχόλησης, δεν υπάρχει δηλαδή η

απαιτούμενη κατάρτιση των εργαζομένων. Τέλος, η διοίκηση

εν καιρώ οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης καλείται να

επαναπροσδιορίσει την μέθοδο της κρατικής παρέμβασης

στην κουλτούρα και τον πολιτισμό της χώρας με την

εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των θεσμών και

την διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης, δίνοντας νέες

ευκαιρίες απασχόλησης και αξιοποιώντας της νέες

τεχνολογίες.

14


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο : ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

3.1 ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ

Ένα σημαντικό απόκτημα που διαθέτει η Πτολεμαΐδα, είναι

το Παλαιοντολογικό & Ιστορικό Μουσείο. Ανασυστάθηκε ως

Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου στο Δήμο Εορδαίας 2011 με

διακριτικό τίτλο επωνυμίας «ΚΟΙ.Π.ΠΑ.Π» δια της αποφάσεως

υπ.αρ. 84/2011 του Δημοτικού Συμβουλίου Εορδαίας (ΦΕΚ,

2011). Σκοπός του Μουσείου είναι η ανάδειξη της

Πολιτισμικής Κληρονομίας του τόπου. Στον χώρο του

Μουσείου φιλοξενούνται παλαιοντολογικά και ιστορικά

εκθέματα, με την δημιουργία τριών μεγάλων συλλογών της

Παλαιοντολογικής, της Αρχαιολογικής και της Λαογραφικής.

Επιπλέον, στην πτέρυγα της Πινακοθήκης πραγματοποιούνται

εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής, εντός του μουσείου

διεξάγονται παρουσιάσεις και εκθέσεις βιβλίων αλλά και

άλλες πολιτισμικές εκδηλώσεις

(http://www.ptolemaida.gr/Mousio.html, διαθέσιμο στις

15/11/2013). Τέλος, ο επισκέπτης του Μουσείου αποκομίζει

ποικίλα συναισθήματα, καθώς παρακολουθεί την πορεία του

ανθρώπου τις δραστηριότητες του στον πολιτιστικό τομέα,

αλλά και την σύνδεσή του με το μακρινό παρελθόν. Αξίζει

να σημειωθεί πως τα παλαιοντολογικά ευρήματα είναι

προσφορά των κατοίκων της Εορδαίας που είχαν την

15

http://www.ptolemaida.gr/Mousio.html


ευαισθησία να τα συλλέξουν και να τα παραδώσουν στο

μουσείο (Agro- Tour. Net ).


ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

Αρχικά θα αναδειχθεί πως εντάσσονται οι λειτουργίες

τους σχεδιασμού και του έλεγχου στα τρία επίπεδα

διοίκησης του εν λόγω μουσείου, με την χρήση του σχήματος

1 που θα παρατεθεί παρακάτω και στην συνέχεια θα γίνει

ανάλυση αυτών με την χρήση ενός τυχαίου παραδείγματος για

την εξαγωγή συμπερασμάτων.

ΣΧΗΜΑ 1

16

Ανώτερο Επίπεδο Διοίκησης : Πρόεδρος -Δ. Σ ΜουσείουΜεσαίο

Επίπεδο Διόικησης :Υπέυθυνος ΜουσείουΚατώτερο Επίπεδο

Διοίκησης: Δ.Προσωπικο

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣΔιοικητικές (Σχεδιασμός - Έλεγχος)

Δοικητικές και Εκτελεστικές

Εκτελεστικές


Με παράδειγμα τη διοργάνωση μιας ομαδικής έκθεσης στην

πτέρυγα της Δημοτικής Πινακοθήκης θα αναδειχθεί η

λειτουργία του σχεδιασμού και του ελέγχου σε καθένα από

τα τρία επίπεδα. Αρχικά, στο ανώτερο επίπεδο εντάσσονται

ο Πρόεδρος και το Διοικητικό Συμβούλιο του μουσείου και

έχουν Διοικητικές Αρμοδιότητες. Τα όργανα αυτά λοιπόν

έχουν την γενική ευθύνη για την επιτυχία της έκθεσης. Με

την λειτουργία του σχεδιασμού και του ελέγχου θέτονται οι

βασικοί στόχοι και σκοποί ( οικονομικοί, πολιτιστικοί,

παραγωγικοί, κ.α.) και τα χρονικά όρια για την επίτευξη

τους. Επιπλέον, αναλύεται το εσωτερικό και εξωτερικό

περιβάλλον, όπως οι δυνατότητες, οι αδυναμίες και οι

ικανότητες. Στην συνέχεια στο μεσαίο και κατώτερο επίπεδο

διοίκησης με αρμοδιότητες διοικητικές και εκτελεστικές,

βρίσκονται ο υπεύθυνος του μουσείου και οι διοικητικοί

υπάλληλοι οι οποίοι με την λειτουργιά του σχεδιασμού και

του ελέγχου στοχεύουν στην οργάνωση της ομάδας και την

αξιοποίηση των πόρων. Ο υπεύθυνος δηλαδή του μουσείου

έχει στόχο την ορθή διαχείριση του ανθρωπινού δυναμικού

και την αξιοποίηση των οικονομικών πόρων για την επίτευξη

της έκθεσης. Οι διοικητικοί υπάλληλοι με την σειρά τους,

έχουν ως στόχο την προώθηση ( διαφήμιση, δημοσιότητα),

την διαμόρφωση της υλικής υποδομής και την παροχή

υπηρεσιών. Με την λειτουργία του ελέγχου εξακριβώνεται η

πραγμάτωση των στόχων και των σκοπών της έκθεσης ή

επανακαθορίζονται.

17


ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ο οργανισμός, όπως ένα όχημα, είναι ένα δίκτυο

αλληλοσυνδέσεων. Μια αλλαγή σε έναν τομέα διαταράσσει την

ισορροπία κάποιου άλλου. Η διαχείριση αυτών των

αναταράξεων είναι αυτό που αναδεικνύει το ορθό

μάνατζμεντ (J.Collins, J. Porras, A. Athos, N. Augustine,

J. D. Duck, T. Goss, J. Kotter, R. Martin, R. Pascale, R.

Schaffer, P. Strebel, H. Thomson , 2008, σ. 73).

Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια ανάλυσης και

ανάδειξής του τι ορίζεται ως μάνατζμεντ και των βασικών

λειτουργιών της Διοίκησης/Διαχείρισης. Στόχος ήταν η

ανάπτυξη των δύο λειτουργιών του μάνατζμεντ, του

σχεδιασμού και του έλεγχου και τα πλεονεκτήματα και τα

μειονεκτήματα που παρουσιάζουν στα τρία επίπεδα διοίκησης

των πολιτισμικών οργανισμών στην σημερινή εποχή της

οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης. Επιπλέον έγινε

προσπάθεια εφαρμογής της θεωρίας στην πράξη με το

παράδειγμα του Παλαιοντολογικού Μουσείου.

Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι ο ρόλος που έχουν οι

λειτουργίες της διοίκησης σε όλους τους οργανισμούς είναι

πολύ σημαντικός αφού αυτές είναι που καθορίζουν το γενικό

αποτέλεσμα και την υλοποίηση των στόχων που έχει κάθε

οργανισμός, ανεξάρτητα σε επίπεδο διοίκησης εντάσσονται.

Η οικονομική κρίση σήμερα έχει οδηγήσει στην κρίση

ιδεών, αξιών και θεσμών. Οι πολιτισμικοί οργανισμοί

αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Το ερώτημα

18


είναι, κατά πόσο μπορούν να γίνουν διαχειρίσημα από την

διοίκηση των οργανισμών. Μπορεί η διοίκηση των οργανισμών

αυτών να στραφεί στην εύρεση νέων πόρων αξιοποιώντας το

ανθρώπινο δυναμικό και τις υπάρχουσες τεχνολογίες,

έχοντας πάντα ως στόχο την ανάπτυξη και την ανάδειξη της

πολιτισμικής κληρονομίας;

19


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

J.Collins, J. Porras, A. Athos, N. Augustine, J. D. Duck,

T. Goss, J. Kotter, R. Martin, R. Pascale, R. Schaffer,

P. Strebel, H. Thomson . (2008). Harvard Business Reniew για την

Αλλαγή. (Κ. Γ., Επιμ.) Αθήνα: Εκδόσεις Κλειδάριθμος,σ. 53-

81

Patrick J. Montana και Βruce H. Charnow. (2008).

Μάνατζμεντ. Αθήνα: Κλειδάριθμος, σ.19-56

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γκαντζιάς Γ. (2008). Εναλλακτικό Διδακτικό Υλικό. Ελληνικό

Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κεφ 3ο

Κουτουτζής Μ. (1999). "Γενικέσ Αρχές Μάνατζμεντ Τουριστική

Νομοθεσία και Οργάνωση Εργοδοτικών και Συλλογικων Φορέων",

Τόμος Α, Γενικές Αρχές Μάνατζμεντ. Πάτρα: Ε.Α.Π.,σ.17-29

Μπουραντάς Δ. (2002). Μανατζμεντ - Θεωρητικό Υπόβαθρο - Σύγχρονες

Πρακτικές. Αθήνα: Εκδόσεις Γ. Μπένου,σ. 205-213

Ξηροτύρη - Κουφίδου Σ. (1994). Οργανωσιακή Θεωρία.

Θεσσαλονίκη: Έκδοση Πανεπιστημίου Μακεδονίας

20


Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών, σ.76-87

Πετρίδου Ε. (2006). Διοίκηση μανατζμεντ, Β' Έκδοση,Μία εισαγωγική

προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις "Ζυγός", σ.23-31,

199-228

ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Agro- Tour. Net . (n.d.). Ανάκτηση Νοέμβριος 13, 2013, από

http://www.agro-tour.net/web/guest/art_culture/~/top

icarts/view/77810/216/272?_topicarts_redirect=%2Fweb

%2Fguest%2Fart_culture%2F~%2Ftopic%2F216%2F272

Δήμος Εορδαίας. (n.d.). Ανάκτηση Νοέμβριος 12, 2013, από


ΦΕΚ,(2011). Συγχώνευση Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου Εορδαίας και σύσταση νεου

Ν.Π.Δ.Δ, Αρ.Φύλλου 1134, Τέυχος Β΄, σ.16354, 3 Ιουνίου 2011

21


http://www.agro-tour.net/web/guest/art_culture/~/topicarts/view/77810/216/272?_topicarts_redirect=%2Fweb%2Fguest%2Fart_culture%2F~%2Ftopic%2F216%2F272



ΠΡΩΤΗ Γ Ε Ε Α Π

Documents

Transcript of ΠΡΩΤΗ Γ Ε Ε Α Π