،شناسيوفصلنامة تحليلي ـ پژوهشي باستاند ايتاريخ هنر و مـطالعـات مـيان رشــته شناسيـتانمي دانشجويان گروه باسـمن علـانج ـجلةم

درســت مـگاه تربيــدانش 1391ماره هشتم ــ، شچهارمال ــس

تومان 7500: بها   

    

جيرفت/ رودهليل فرهنگي ةحوز از سنگي ظرف :تصوير روي جلد ، )زيرچاپ(جلد دوم كتاب آثار جيرفت / پژوه پيشين موسسه از عكس

ميري محمدرضا آقاي و مجيدزاده يوسف دكتر آقاي از سپاس با   

شهر سوخته 6705 شماره گورچشم مصنوعي :تصوير پشت جلد سپاس از دكتر سيد منصور سيدسجاديبا

شناسيانجمن علمي دانشـجويان باستان :صاحب امتياز .دانشگاه تربيت مدرس

.شكوه خسروي :و سردبير مدير مسئول .بيگيسجاد علي: مدير اجرايي

:تحريريههيأت سارا سقايي،  دوآبي،موسي سبزيسعيد اميرحاجلو،

.زاد، ميثم نيكبيگيسجاد علي

: مشاوران دكتر سيدمهدي موسوي كوهپر، فرهنگ خادمي ندوشن، دكترشادروان

.دكتر عليرضا هژبري نوبرينسب، دكتر حامد وحدتي دكتر جواد نيستاني،

.بيگيسجاد علي: ويراستار .روزسعيد نيك :بخش انگليسي

:همكاران اين شماره پوريا خديش، دكتر حجت دارابي، دكتر عابد تقوي، ، نصير اسكندري

.فر، دكتر ليال مكونديعليئي، كيوان قرچه، دكتر يعقوب محمديميثم

.دفتر گرافيك بلوط نريمان جعفري، :طراحي لوگو .زهرا اميرحاجلو :طراحي جلد اين شماره

.و سارا سقايي بيگيسجاد علي :آراييصفحه .مديران: چاپ

تربيت احمد، دانشگاه تقاطع بزرگراه چمران و جالل آل تهران، :نشاني

شـناسي،گروه باسـتان دانشـــكده علوم انســاني، مدرس، شناسيانجمن علمي دانشجويان باستان

 Arch.Modares@yahoo.com :پست الكترونيك

توسط اعضاي هيأت داوران به ـ داوري مقاالت اين شماره بنا به موضوع، .رسيده است انجام

هاي پژوهش«الزاماً بيانگر رأي و نظر ـ آراء و نظرات مندرج در اين مجله، .مسئول مقاالت خود هستند نيست و نويسندگان،» شناسي مدرسباستان

.با ذكر منبع آزاد است ـ نقل مطالب مجله، .ـ نقد مطالب آزاد است

 

ر ه و مای نارا ص ی دو قاالت عل ط ارسال ش« ا تانژپو دّرسی با ی »نا در . شناسي دانشگاه تربيت مدرس استدوفصلنامة تخصصي انجمن علمي دانشجويان باستان شناسي مدرس،هاي باستانپژوهشـ

اي و تهـرشات ميانـتاريخ هنر، مطالع ناسي،ـشتانـهاي باسزمينهپژوهشي و توصيفي در تحليلي، مقاالت علمي، اين مجلّه، .به چاپ خواهند رسيد سنجيتانـباس .مقاالت ارسالي نبايد قبالً در جاي ديگري منتشر شده باشندـ  .ت آزاد استهيأت داوران در پذيرش يا عدم پذيرش مقاال. تأييد هيأت داوران به چاپ خواهند رسيد ارزيابي و مقاالت پس ازـ بحث مقدمه،يده و واژگان كليدي انگليسي، چك واژگان كليدي فارسي، و) كلمه 200حداكثر (هاي چكيده مقاله بايد داراي بخشـ

 .و فهرست منابع باشد) در صورت لزوم(نوشت پي گيري،نتيجه اصلي، . روش تحقيق و نتيجه اشاره شود بايد به اهداف، ،فارسي و انگليسي در بخش چكيدهـ

 .گيري و قبل از فهرست منابع ذكر شوندها بايد در انتهاي مقاله، پس از نتيجهنوشتپيـ اب تمام ـبا احتس(فحه ـص 25حداكثر در ،Word 2007يا Word 2003اي و با برنامة انهـورت فايل رايـمقاله بايد به صـ

پس از تأييد اوليه .شودارسال  Arch.modares@yahoo.com مجله به نشانيبه آدرس پست الكترونيك )هاي مقالهبخشدانشكده علوم دانشگاه تربيت مدرس، احمد،تقاطع بزرگراه چمران و جالل آل الزم است دو نسخه از آن به آدرس تهران، مقاله،

نام و نام خانوادگي عنوان كامل مقاله،. شناسي مدرس ارسال شودهاي باستانمجلة پژوهش شناسي،دفتر گروه باستان انساني،اي جداگانه به همراه اصل آدرس پست الكترونيكي و شماره تلفن بايد در صفحه سمت و رتبه علمي ايشان، نگارنده يا نگارندگان،

.مقاله فرستاده شودهمة .ذكر منبع تصاوير الزامي است. تهيه شوند 300با وضوح JPEGصاوير مقاالت بايد مستند و غيرتزئيني باشند و به صورت تـ

.به همراه مقاله ارسال شود) Wordخارج از برنامه (همچنين يك فايل جداگانه از تصاوير . تصاوير در پايان مقاله آورده شوند .بايد اصل مقاله و مشخصات كتابشناسي آن ارسال شود به همراه مقاالت ترجمه شده،ـ باشد و در انتهاي ) شماره صفحه: سال انتشار نام خانوادگي نويسنده،(ارجاع مقاالت بايد به شيوة درون متني و داخل پرانتز شامل ـ

 . صات كامل كتابشناسي منبع ذكر شودمشخ) بر اساس نام خانوادگي نگارنده(به ترتيب حروف الفبا مقاله نيز در بخش فهرست منابع،

 :روش ذكر منابع در انتهاي مقاله به صورت زير استنام مترجم يا جلد، ،عنوان كتاب ،)سال انتشار( نام و نام خانوادگي ساير نگارندگان، نام نگارنده، نام خانودگي نگارنده، :كتاب

.ناشر: محل انتشارنوبت چاپ، مصحح، شماره ،نام مجلّه ،»عنوان مقاله«، )سال انتشار( نام و نام خانوادگي ساير نگارندگان، نام نگارنده، نام خانودگي نگارنده، :مقاله .شماره صفحات مقاله در مجلّهترتيب انتشار و نوبت چاپ، مجلّه،

 

ت

 

   مقاالت

1 

زنـي در غارهـاي گيلـوران، كلـدر، قمـري وگزارش مقدماتي گمانه :دره خرم آباد در سنگيپارينه هايپژوهشاز سرگيري ـ ....................................................................................... بهروز بازگير :)1391تا بهار 1390زمستان (اي گر ارجنه پناهگاه صخره

.......................................................... قصريان محمديسيروان : پيرامون آن در دوره نوسنگي و مس و سنگبيستون و مناطق ـ 3447  ..................................................... كاميار عبدي هترجم،وتي ارلمتي: باستان شناسي و بررسي دارايي در دوران پيش از تاريخ ـ  

67 ـ ؛سنگ دشت ري مس وناختي دوره ـشتانـباس هاييافتهي ـشناسگونه بندي وطبقه ـ چخمـاقمند ـبر اساس بررسـي روش

.......... .............................................................................................................. يوسفي زشك و حامد يوسفياناهللاروح :كريمرباطتپه  

81 و ور كاكـا ـغفـ يرزاده،ـغـالم شـ :رقي مركز فالت ايـران ـوب شـنگي در جنـتقراري از دوره مس سـرده؛ اسـتپه خديجه م ـ

...................................................................................................................................................................................... ره محمديـمني93  ...................................................................... ا خديشاحمد پرويز و پوري:آباددر گيلوران خرم قديم گورهاي اشرافي عصر مفرغ ـ 114  ... مصطفي ده پهلوان وستا سرخوش كرتيس، ترجمه:ارتباط ميان ايران عصر هخامنشي و ساساني :هاي فرتَركَه پارسسكه ـ 129  ............................................................. علي هژبري:از دوره قاجاراي بر اساس نقشه تپه هگمتانه باروي بقاياي برج و بازيابي ـ  

143 مرتضي بهرامي ترجمهي و فرانتس گرنه، ل .جاناتان ال:افغانستان يابفار يان، استاندر قولب يساسان ينقاش ازتازه شواهدي ـ

............................................................................................................................................................ نهادفر و يداهللا حيدري باباكمال..........................................................................................مهدي رهبر:در تاق بستان ،دوره ساسانيگيري شراب كارگاهكشف ـ 153162  .............................................................. حسين صبريترجمه،جرمي جانز :هفتاد سال اول :شناسي و تاريخ صدر اسالمباستان ـ 176  ............................. سعيد اميرحاجلوو سارا سقائي :اسالميگانه شهر اصفهان در دوران تحليل معمارانه استحكامات دفاعي سه ـ

 كوتاه گزارش

 

192 محسـن: استان چهارمحال و بختياري خورده،ات زاگرس چينسنگي مياني باالقلي در ارتفاعپارينه ي از كشف محوطهگزارش ـ

..................................................................................................................................................................... حيدري و مهدي مرتضوي

............................... بيگيسجاد علي: ساساني دارد؟ شت، نشاني از يك آتشكده دورهمچم ن محوطه آيا شي گچي مكشوفه از ـ 196

معرفي ............................................................................................... شادي گنجي :خاور نزديك يسيماشناسي زميننمعرفي كتاب باستا 203

............................................................................................................................. حسين صبريشناسي، معرفي كتاب اخالق باستان 207

i چكيده انگليسي .....................................................................................................................................................................................

���� 1391139113911391پائيز و زمستان پائيز و زمستان پائيز و زمستان پائيز و زمستان ، ، ، ، هشتمهشتمهشتمهشتم، شماره ، شماره ، شماره ، شماره چهارمچهارمچهارمچهارمشناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال هاي باستانهاي باستانهاي باستانهاي باستان پژوهشپژوهشپژوهشپژوهش

� ���ار� � � �� ����� ��������ر��� از ��� ا��7ن �45ر��3ل و 0/.��ر- ,رد*،) ار'&�%�ت زا�#س ! �

محسن حيدري و مهدي مرتضوي *

)شناسي دانشگاه سيستان و بلوچستانسيستان و بلوچستان، دانشيار گروه باستان پيش از تاريخ دانشگاهشناسي باستاندانشجوي دكتري (

مقدمه

كوچك، كوهي هاي ميانها و درهزاگرس جنوبي متشكل از دشتباز يكي از مسيرهاي ارتبـاطي عرض و مرتفعي است كه از ديركم

رغـم علـي . ه دشت پست خوزستان بوده استمركز فالت ايران بشناسي بسيار اندكي هاي باستانموقعيت ارتباطي منطقه، پژوهش

بـه و پيش از تاريخ هاي ما از دورهدر آن صورت گرفته و دانستهطـي بازديـدي . بسـيار نـاچيز اسـت آنسنگي پارينهدوران ويژه

كوهي به نام هاي مياندر يكي از دره 92اتفاقي در فروردين سال . آوري شـد باالقلي، تعدادي مصنوعات سـنگي شناسـايي و جمـع

اد زيادي سـنگ مـادر، شده شامل تعدآوريمصنوعات سنگي جمعبـا توجـه بـه حضـور . هاي آزموده شـده اسـت سنگتراشه و قلوهرسد كـه مجموعـه استفاده از تكنيك لوالوا به نظر مي شواهدي از

گي ميـاني بـوده و بـا توجـه بـه نـسوط به دوره پارينهـمزبور مربافزارها به احتمال محوطه به عنوان يك كارگاه شناسي دستگونه

. توليد ابزار كاربرد داشته است

1 دشت باالقلي و محوطه آن

بـه ( كيلـومتري 30فاصله كوهي باالقلي در دشت كوچك و ميانچهارمحــال و غــربِ شــهركرد در اســتان جنــوب) خــط مســتقيم

اين دشت از . )1 نقشه( خورده قرار داردنـياري در زاگرس چيـبخت

١١١*

mohsen.heidary4@gmail.com :پست الكترونيك

ـ از شمال با كوه جهـان ،تهـتوسط كوه سوخ سمت جنوب ن، از ـبي

سمت غرب با دشت جونقان و از سـمت شـرق بـه دشـت دسـتنا مركز اين دشت رودخانه كيار جـاري اسـت در . محدود شده است

در جنـوب ايـن . رودكه يكي از شعب مهم كارون بـه شـمار مـي وركش واقع شده كه يكي از معبرهاي طبيعي و دركش هدشت در

در شـرق . احتماالً ارتباطي ميان خوزستان و فالت مركزي اسـت .اقع گرديده استو اين دشت چشمه بزرگ سد ده

ـ 1392ي در فـروردين سـال اتفـاق ديطي بازدي هو در دامنـ ،شمالي كوه سوخته از ه كيـار پراكنـدگي در اراضي شمال رودخان

طـول 50° 02' 42"محوطـه در . مصنوعات سنگي كشف شـد متـري از 2112عرض شمالي و در ارتفاع 46° 04' 32"شرقي،

ه كـه بـاالقلي خوانـده ـاين محوطـ .تـسطح دريا قرار گرفته اس 2700متري غرب شـهر دسـتنا، 6855در )2 و1 ويراتص( شودمي

ي شمال(كش كوه شيب در سينهوركش و متري شرق تنگه دركشهـاي سطح محوطـه داراي پوششـي از بوتـه .است واقع شده) آن

ها و پستي و ناهمواري و گياهان مرتعي، هاي خاركوتاه، بوته گونِوچك آب هاي كهاي آن با عبور مسيلبلندي است و برخي محل

قطعـات كوچـك و همچنين در سطح محوطـه . بريده شده استبخـش . شـود افتاده از كوه سوخته ديده مـي هاي فروبزرگ سنگ

قـت توسـط برخي از فصول سـال بـه طـور مو شرقي محوطه در .گيردمينشينان مورد سكونت قرار چدامداران و كو

حيدري و مرتضوي ١٩٣

1391139113911391 زمستانزمستانزمستانزمستانو و و و پاييزپاييزپاييزپاييز، ، ، ، هشتمهشتمهشتمهشتم، شماره ، شماره ، شماره ، شماره چهارمچهارمچهارمچهارمشناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال هاي باستانهاي باستانهاي باستانهاي باستان پژوهشپژوهشپژوهشپژوهش ����

....در جنوب غرب ايراندر جنوب غرب ايراندر جنوب غرب ايراندر جنوب غرب ايرانموقعيت دشت باالقلي موقعيت دشت باالقلي موقعيت دشت باالقلي موقعيت دشت باالقلي . . . . 1111نقشه نقشه نقشه نقشه

....محوطه باالقلي در دامنه كوه سوختهمحوطه باالقلي در دامنه كوه سوختهمحوطه باالقلي در دامنه كوه سوختهمحوطه باالقلي در دامنه كوه سوخته. . . . 1111تصويرتصويرتصويرتصوير

....موقعيت محوطه باالقلي و تنگه دركش وركشموقعيت محوطه باالقلي و تنگه دركش وركشموقعيت محوطه باالقلي و تنگه دركش وركشموقعيت محوطه باالقلي و تنگه دركش وركش. . . . 2222تصويرتصويرتصويرتصوير

و مصنوعات سنگي سطحي آن در است نسبتاً وسيعمحوطه

هـاي تـراكم يافتـه . متر پراكنده است 300×150تقريبي همحدودكه در رسد نسبتاً اندك است و به نظر مي سنگي در سطح محوطه

يـك قطعـه مصـنوع سـنگي به طـور معمـول مربع متر چهارهر ي قـرار نگرفتـه و بـا يمحوطه تاكنون مورد شناسـا .پراكنده است

هاي عصر سنگ در ايـن توجه به عدم آگاهي ما از وجود محوطهتوانـد اطالعـات بخش از مناطق كوهستاني و مرتفع زاگرس مـي

زيـرا تـاكنون شـواهد ،محدود، امـا جـالبي در اختيـار قـرار دهـد متر در ارتفاعات ايران 2000محدودي از سكونت در ارتفاع باالي

در كوهدشت 1ميان ، اين شواهد محدود به ه1به دست آمده است-لي و چالاقـهاي باز چخممحوطه ،)Bewely,1984(لرستان

،حيـدري و قصـيديان ( در آذربايجان سليمان تپه در حوالي تخت، غار قلعه كـرد آوج )Heydari-Guran et al., 2009؛ 1383

كوهرنگ ههاي باز منطقو محوطه )1391 ،بيگيسليماني و علي( ).Roustaei, 2010(بختياري است هدر ارتفاعات منطق

مصنوعات سنگي

نمونـــه 48كـــوچكي شـــامل هطـــي ايـــن بازديـــد مجموعـــ تصــوير( مصــنوعات ســنگي بــه صــورت اتفــاقي گــردآوري شــد

ــه . )3 ــادر، 28 شـــاملمجموعـ ــه 17ســـنگ مـ ــه تراشـ و ســـنده ــه .اســت خراش ــههم ــهيافت ــاي مجموع ــرت از ه ســنگ چ

ــا لكــه ــاطوســي روشــن ب ــا را يه ســفيدرنگ، كــه ســطح آنهــرم ــوبات ك ــگ پوشانيــ رس ــده دهـرن ــاخته ش ــد، س ــان . ان از مي

هاي مادر هشت قطعـه سـنگ مـادر تراشـه و يـك قطعـه سنگدو عـالوه بـر ايـن در ميـان آنهـا . سنگ مادر آزموده شده است

هــا در گــروه تراشــه. شــودگ مــادر لوالــوا ديــده مــيقطعــه ســنو چهـار قطعـه اسـت هـاي پراكنـده هشت قطعه داراي روتـوش

در كــل مجموعــه ســه .برادشــت شــده اســتلوالــوا بــا تكنيــك ــي ــده م ــنده دي ــه خراش ــه قطع ــنده شــود ك ــا خراش يكــي از آنه

مـادر، ديگـري يـك سـنگ از اي سـويه روي تكـه سنگين تـك ــك ــنده ت ــك خراش ــنده ي ــك خراش ــومي ي ــويه و س ــويهس س

بـا توجـه بـه اسـتفاده وسـيع از تكنيـك لوالـوا . اسـت )ليماس؟(وعه ـد كـه مجمـ ـرسـ ، بـه نظـر مـي )1طـرح ( در اين مجموعـه

هــاي هـمجموعــبــا را خصي ـمشــ هــايهتابشــبــاالقلي ــران هوفه از درـمكشــ ــزان ك ــزي ب ــرس مرك Alibaigi(در زاگ

et al.,2011 ( تان ـتاكســنرگــه)ــري -، محوطــه)1382 ،بيگل

بيگلــري و (هـاي بـاز جنــوب شـرقي درياچـه اروميــه در مراغـه ــاري ــه)1383 ،غف ــاي ، محوط ــاله ــاق چ ــه و چخم ــي در تپ ل

، )1383 ،حيـــدري و قصـــيديان ( ســـليمان حـــوالي تخـــت ــمحوطــه ــاز منطق ــگ ههــاي ب و )Roustaei, 2010(كوهرن

معصـومي و ديگـران (دشـت قـزوين حوطه آراسـنج در جنـوب ماحتمـال تـوان بـاالقلي را بـه بر ايـن اسـاس مـي دارد و ) 1389

.ستنادسنگي مياني پارينه هدورمتعلق به

١٩۴ خوردهگزارشي از كشف محوطة پارينه سنگي مياني باال قلي در ارتفاعات زاگرس چين

���� 1391139113911391پائيز و زمستان پائيز و زمستان پائيز و زمستان پائيز و زمستان ، ، ، ، هشتمهشتمهشتمهشتم، شماره ، شماره ، شماره ، شماره چهارمچهارمچهارمچهارمشناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال هاي باستانهاي باستانهاي باستانهاي باستان پژوهشپژوهشپژوهشپژوهش

سخن پاياني

با توجه با ارتفـاع چشـمگير محوطـه در ايـن بخـش از زاگـرس هــاي ضــخيم بــرف و احتمــالِ پوشــيده بــودن آن در زيــر اليــه

هتصـور كـرد كـه احتمـاالً محوطـ طي دوران پليستوسـن، بايـد ــك دور ــاالقلي در ي ــانب ــتفاد ه مي ــورد اس ــالي م ــذري هيخچ گ

واهدي از ـور شـــبــا توجــه بــه حضــ .انســان قــرار گرفتــه اســتــ ــي ـاس ــر م ــه نظ ــوا ب ــه تفاده از تكنيــك لوال ــه مجموع رســد ك

ســنگي ميــاني مربــوط بــه دوره پارينـه افزارهــاي بـاالقلي دسـت ــه ــا توجــه ب ــوده و ب ــي ســنب ــه هــامادرهــا و تراشــه گفراوان ب

ــك ــوان ي ــه عن ــاربرد محــلاحتمــال محوطــه ب ــزار ك ــد اب توليــته اســ ي چنــين ياـناســـوجــه بــه اهميــت ش بــا ت. تـداش

هــاي هــايي اميــد اســت در آينــده بررســي و پــژوهشوطهـمحــــراي شهدفمنـــد و برنامـــه ــين يناســـاداري بـ ي و كشـــف چنـ

.ريزي شودهايي در زاگرس مرتفع طرحمحوطهبررســي اخيــر دشــت فارســان نيــز چنــد محوطــه بــا طــي

وركــش دركــش هســنگي در غــرب تنگــپارينــه همصــنوعات دورايـن موضـوع نشــان ). 1391 ،خسـروزاده (ي شـده اسـت شناسـاي

ه زاگـرس قـ هـاي منـاطق مرتفـع منط ها و دشتدهد كه درهميهـاي فراوانـي را خورده همچـون زاگـرس مركـزي محوطـه چين

هــاي هدفمنــد و حســاب ا بــا بررســيدر خــود جــاي داده و تنهــــواشــده اســت كــه مــي ي ن شــمار فراوانــي از آنهــا را شناســايت

.كرد

سپاسگزاري

زاد بـه بيگـي و ميـثم نيـك دانـيم از آقايـان سـجاد علـي بر خـود الزم مـي ــازخواني ــاطر ب ــتارخ ــن نوش ــكر و اي ــان تش ــات سودمندش ــادآوري نك و ي

.قدرداني نماييم

:نوشتپي

هربرت رايت معتقد اسـت كـه خـط بـرف دائمـي در ارتفاعـات زاگـرس .1ـــدر دوران اوج ي ــ 1800چالي ـخ ــوده ـم ــت تر ب ). Wright, 1962(اس

سـنگي در ارتفاعـات پارينـه هـايي بـا بقايـاي دوران از اين رو كشف مكانــاالي ــر 1800ب ــه مت ــي جنب ــت در درك برخ ــاي زيس ــومه ــناختي و ب ش

بـا ايـن حـال ايـن امكـان . اهميـت اسـت با بسـيار هاي معيشتي استراتژيهـاي ميـان يخچـالي مـورد اسـتفاده قـرار هـايي در دوره كه چنين مكـان

.گرفته باشند، وجود دارد

....افزارهاي شاخص محوطه باالقليافزارهاي شاخص محوطه باالقليافزارهاي شاخص محوطه باالقليافزارهاي شاخص محوطه باالقلياي از طرح دستاي از طرح دستاي از طرح دستاي از طرح دست، نمونه، نمونه، نمونه، نمونه1111طرح طرح طرح طرح

حيدري و مرتضوي ١٩۵

1391139113911391 زمستانزمستانزمستانزمستانو و و و پاييزپاييزپاييزپاييز، ، ، ، هشتمهشتمهشتمهشتم، شماره ، شماره ، شماره ، شماره چهارمچهارمچهارمچهارمشناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال شناسي مدرس، سال هاي باستانهاي باستانهاي باستانهاي باستان پژوهشپژوهشپژوهشپژوهش ����

كتابنامه

)فارسي. الف

سـنگي ميـاني نخسـتين شـواهد پارينـه : نرگـه « .1382بيگلري، فريـدون، -ــزي ــالت مرك ــي ف ــزوين، شــمال غرب ــتان ، »در دشــت ق گزارشــهاي باس

.171-165: شناسي، صصباستان هپژوهشكد :، تهران2 شناسي

ــدون - ــري، فري ــا و بيگل ــاري، رض ــف « .1383غف ــدماتي كش ــزارش مق گه چـ در نزديكـي مراغـه، جنـوب شـرقي دريا صنايع پارينـه سـنگي ميـاني

: شناسـي ايـران المللـي باسـتان همـايش بـين مجموعه مقاالت ، در »اروميهپژوهشــكده : مســعود آذرنــوش، تهــران بــه كوشــش حــوزه شــمال غــرب،

.26-17 :شناسي، صصباستان

ــ - ــام قـحيـــدري، سامـ ــان و الهـ ــ« .1383 ،يديانصـ ــزارش مقـ دماتي ـگـ هـاي تراورتنـي منطقـه تخـت شـناختي در قسـمت زمينهاي باستانبررسي

ــتان ــواهد باس ــاس ش ــر اس ــليمان ب ــن س ــر پليستوس ــناختي اواخ ، در »شحـوزه شـمال : شناسـي ايـران المللـي باسـتان مجموعه مقاالت همايش بين

شناسـي، پژوهشـكده باسـتان : مسـعود آذرنـوش، تهـران به كوشـش غرب، .43 -27: صص

ــروزاده، عليرضــا - الگوهــاي اســتقراري دشــت فارســان از « .1391، خسهـايي در پاسداشـت نامورنامـه، مقالـه در ، »پيش از تاريخ تـا دوره اسـالمي

: ، بـه كوشـش حميـد فهيمـي و كـريم عليـزاده، تهـران ياد مسعود آذرنوش .188-169: ايران نگار، صص

شـواهدي : غـار قلعـه ُكـرد « .1391 ،بيگـي و سجاد علـي سليماني، شهربانو -ــوب ســنگي ميــاني در كوهســتاننويافتــه از اســتقرار دوره پارينــه هــاي جن

.16-1: 18 ، شمارهشناسمجله پيام باستان، »قزوينغرب استان

شــواهدي : آراســنج« .1389افشــاري، و ثريــا جــوهر ؛ آذرمعصــومي، اميــد -شناسـي باسـتان ، »جديد از پارينه سـنگي ميـاني در جنـوب دشـت قـزوين

، وهشـت مينـا المللـي مطالعـات گردشـگري موسسـه بـين :تهران ،1ايران .16-6: صص

فارسيغير) ب- Alibaigi, S.; K. A. Niknami; M. Heydari; M. Nikzad; M.

Zainivand; S. Manhobi; S. Mohammadi Qasrian; M. Khalili & N. Islami, 2011. "Palaeolithic open-air sites revealed in the Kuran BuzanValley, Central Zagros, Iran", Antiquity, vol. 085, Issue 329: Project Gallery.

(http://antiquity.ac.uk/projgall/alibaigi329/).

- Bewely, R. H., 1984. "The Cambridge University

archaeological expedition to Iran 1969, excavations in the Zagros Mountains: Houmian, Mir Malas and BardeSpid", Iran

22: 1–38.

- Heydari-Guran, S.; E. Ghasidian & N. J. Conard, 2009.

"Paleolithic Sites on Travertine and Tufa Formations in Iran", in Iran Paleolithic/ Le Paléolithiqued’Iran, M. Otte; F. Biglari & J. Jaubert (eds.), BAR International series, pp.109-124.

- Roustaei, K., 2010. "Discovery of Middle Paleolithic occupation at hagh altitude in the Zagros mountins, Iran", Antiquity 84(325).

(http://www.antiquity.ac.uk/projgall/roustaei325)

- Wright, H. Jr., 1962. "Pleistocene Glaciation in Kurdistan", Eiszeitalter und Gegenwart 12: 131- 164.

Abstracts  v 

Modares Archeological Research, Vol. 4, No. 8, 2013

Report of Discovery of Middle Paleolithic Site of Balagholi in Zagros high altitude, in Chahar Mahal and Bakhtiary Province 

 

Mohsen Heidary * & Mahdi Mortazavi 8 Southern Zagros is composed of plains and narrow but deep canyons which has long bee one of the routes between the center of the Iranian plateau and Khuzestan plain. Despite the location of the area which is important in its connective values, few archeological studies have been conducted in the region and therefore little is known about its prehistoric, especially Paleolithic, era. During a chance visit in 2013 of one of the canyons called Balagholi, several stone artifacts were collected. the collection includes many cores, tested pebble. As there is evidence of Levallois technique the collection seems to belong to middle Paleolithic era and considering the typology of the artifacts the site had probably been used as a tool making workshop. Keywords: Middle Paleolithic era, outdoor site, Zagros, workshop.

 

8* mohsen.heidary4@gmail.com

Is the plaster Object Unearthed in Cham­e Nemesht Evidence for a Sassanid Fire Temple? 

 

Sajjad Alibaigi**9 Near the village of Cham-e Nemesht located north of Darreh Shahr in Ilam Province there is a site known as Chahar Taqi. Remains of constructions on the surface of the site indicate that there is a rather large structure at the site which had been made of stone and gypsum. Almost all of the structure is buried and little could be seen on the ground including sporadic pieces of stone and traces of some walls of about 110 cm wide. While studying the site several potteries of Sassanid era were found along with part of a plaster object in holes created by illegal excavations. The object was decorated by patterns of petals. The discovered base is similar to plaster bases found in Chahar Taq of Mil-e Milegeh, Shiyan Fire temple, Mohammad Vali Baig fire temple of Dare Gaz, Palangerd Fire temple and eastern cemetery of the village of Kaka in Gonbad Kavoos. Almost all of these objects are dated back to Sassanid era and based on Archaeological contexts they belong to fire temples of difference levels. This type of plaster bases have only been discovered in fire temples so far. According to this data and considering Sassanid potteries, stone architecture with plaster mortar and plaster Fire Altar discovered, it is highly probable that the site known as Chahar Taq of Cham-e Nemesht is a religious site namely a fire temple of Sassanid era. Keywords: Cham-e Nemesht, Fire temple, Sassanid, plaster base, Fire Altar.

9** sadjadalibaigi@gmail.com

CONTENTS

Articles:

- Resuming Paleolithic Research in Khorramabad Valley: Test Excavaitons at Gilvaran, Kaldar and Ghamari Caves and Gar Arjeneh Rock shelter Behrouz Bazgir…………………………………………………………......……........................................………...

1

- Bisotun and Nearby areas in the Neolithic and Chalcolithic periods Sirvan Mohammadi Qasrian… .......................................................... ..........................................................….

34

- Archaeology, Property, and Prehistory T. Earle, Persian Translate by: Kamyar Abdi………………..…………………………….…………….….………

47

- Typological Classification of Archaeological Findings of Chalcolithic Period of Rey Plain Based on Systematic Survey of Chakhmaq Tepe Rohollah Yousefi Zoshk & Hamed Yousefian……………………………………….…………………….…………

67

- Khadijeh Mordeh; a Settlement from Chalcolithic Period in Southeastern parts of the Central Iranian Plateau Gholam Shirzadeh, Ghafoor Kaka & Monireh Mohammadi……..……...…...………............................………

81

- The Elite Early Bronze Age Graves at Gilvaran Khoram Abad Ahmad Parviz & Porya Khadish………….………………………………………………..……………………….…

93

- The Frataraka Coins of Persis: Bridging the Gap between Achaemanid and Sasanian Persia V. S. Curtis, Persian Translate by: Mostafa Dehpahlavan ……….……………………………...………..………

114

- The Restoration of Ecbatana Rampart and Fortification Based on a Qajarid Map Ali Hozhabri……………………………………..…………………………………………..…………….…..……...…

129

- New Light on the Sasanid Paintingat Gulbiyan, Faryab Provinve, Afghanistan L. J. Lee & F. Grenet, Persian Translate by: Morteza Bahrami Nahadfar & Yadollah Heydari Babakamal

143

- A Sassanid Period Wine Making Installation at Taq-e Bostan Mehdi Rahbar………………………………….………………………....………………..……………...….…….……

153

- Archaeology and the History of Early Islam: The First Seventy Years J. Jones, Persian Translate by: Hosein Sabri ……………………………….………...……………..……………

162

- Architectural analysis for triple defensive buildings of Isfahan city in Islamic Period Sara Saghaee & Saeed Amirhajloo………………………..………….…………………...…....…….………………

176

Short Report:

- Report of Discovery of Middle Paleolithic Site of Balagholi in Zagros high altitude, in Chahar Mahal and Bakhtiary Province Mohsen Heidary & Mahdi Mortazavi…………….…………………...………………………………….……..……

192

- Is the plaster Object Unearthed in Cham-e Nemesht Evidence for a Sassanid Fire Temple? Sajjad Alibaigi…………………………………….…………………………………………………….……………….. 158

- Book Review: Archaeological Landscapes of The Near East ………………………………….…….…...… 203

- Book Review: The Ethics of Archaeology ………………………..………………………………….…………. 207

- English Summaries of Persian Articles ……………………………………………….…….….………………..  i  

Modares Archeological Research

Semiannual Journal of Archaeology, Art

History and Interdisciplinary Studies

Journal of Scientific Union of Archeology

University of Tarbiat Modares (TMU)

Vol. 4, No. 8, 2013

In the Name of God

License Holder: Scientific Union of Archaeology, Tarbiat Modares University (TMU) Director-in-Charge & Editor-in-Chief: Shokouh Khosravi. Assistant Director: Sajjad Alibaigi. Adviser Board: Sajjad Alibaigi, Saeed Amirhajloo, Meisam Nikzad, Mousa Sabzi Do’abi, Sara Saghaee. Advisors of this volume: Dr. Alireza Hojhabri Nobari, Dr. Farhang Khademi Nadooshan, Dr. Seyyed Mehdi Mousavi Kohpar, Dr. Javad Neyestani, Dr. Hamed Vahdati Nasab. Literary Editor: Sajjad Alibaigi. Cooperators of this volume: M. Aliee, Dr. H. Darabi, N. Eskandari, P. Khadish, Dr. L. Makvandi, Dr. Y. Mohammadifar, K. Qarcheh, Dr. A. Taqavi. Logo Designer: Nariman Ja'fari. Cover Designer of this volume: Zahra Amirhajloo. Layout: Sajjad Alibaigi & Sara Saghaee. Printed by: Modiran. Address: Scientific Union of Archaeology, Faculty of Humanities, University of Tarbiat Modares (TMU), Chamran Highway with Al-Ahmad Crossroades, Tehran, Iran. Email: Arch.Modares@yahoo.com