Światowitannual of the institute of archaeology

of the university of warsaw

vol. iX (l)(2011)

fascicle B

Prehistorical and Medievalarchaeology.

archaeology of Poland

warsaw 2012

Światowitrocznik instytutu archeologii

uniwersytetu warszawskiego

toM iX (l)(2011)

fascykuł B

archeologia Pradziejowai Średniowieczna.

archeologia Polski

warszawa 2012

Redaktor naczelny Wydawnictw Instytutu Archeologii UW:Wojciech Nowakowski

ŚwiatowitRocznik instytutuaRcheologii uniweRsytetuwaRszawskiego

Redaktor: Franciszek M. Stępniowski (f.stepniowski@uw.edu.pl)Sekretarz redakcji: Andrzej Maciałowicz (amacialowicz@uw.edu.pl)

Rada redakcyjna:Włodzimierz Godlewski (Przewodniczący)

Elżbieta JastrzębowskaWojciech Nowakowski

Tadeusz SarnowskiTomasz Scholl

Karol Szymczak

All rights reserved© 2012 Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego

ISSN 0082-044XISBN 978-83-61376-73-6

Konsultacja językowa tekstów angielskich: Grzegorz ŻabińskiProjekt okładki i skład: Jan Żabko-Potopowicz

Druk: ARWIL s.c., arwil@poczta.fm

Adres redakcji: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego,Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa

ŚWIAToWIT • IX (L)/B • 2011

Panu Profesorowi Andrzejowi Kempistemuw Pięćdziesiątą Rocznicę

podjęcia pracy w Katedrze Archeologii Pierwotnej i Wczesnośredniowiecznej(obecnie Instytucie Archeologii) Uniwersytetu Warszawskiego

niniejszy tom „Światowita”dedykują

Autorzy, Rada Redakcyjna i Redakcja

Fascykuł BARChEoLoGIA PRADzIEJoWA I ŚREDNIoWIECzNA. ARChEoLoGIA PoLSKI

Fascicle BPREhISToRICAL AND MEDIEvAL ARChAEoLoGy. ARChAEoLoGy oF PoLAND

Spis treści

Contents

oD REDAKCJI..............................................................................................................................................................................11

Wojciech Nowakowski

PoŻEGNANIE PRoFESoRA DR. hAB. JERzEGo oKULICzA-KozARyNA ..............................................13

Studia i materia∏y

Maria Krajewska

ARChEoLoGICzNE MUzEUM ERAzMA MAJEWSKIEGo W WARSzAWIE ..........................................19

The Archaeological Museum of Erazm Majewski in Warszawa ..........................................................................................48

Marzena Woźny

KoNTAKTy ERAzMA MAJEWSKIEGo z WłoDzIMIERzEM DEMETRyKIEWICzEMW LATACh 1895–1922 ............................................................................................................................................................51

Contacts of Erazm Majewski with Włodzimierz Demetrykiewicz in the years 1895–1922 ........................................78

Michał Przeździecki, Karol Szymczak

BURINS FRoM TANGED PoINTS. SoME REMARKS oN A SPECIFIC WAyoF ShAPING oF TANGED PoINTS ................................................................................................................................79

Rylce z liściaków, czyli kilka słów o specyficznym sposobie formowania ostrzy trzoneczkowatych ............................85

Witold Gumiński

NoWE WyJąTKoWE SIEDLISKo oSADNICzE PARANEoLITyCzNEJ KULTURyzEDMAR NA WSChoDNIM CyPLU WySPy SzCzEPANKI (SEKToR „A”) NA MAzURACh ..............87

A New Exceptional Dwelling Site of the Para-Neolithic zedmar Culturein the Eastern Foreland of Szczepanki Island (Sector “A”), the Masurian Lake District, NE Poland........................138

Katarzyna Januszek

KRzEMIENNE GRoTy STRzAł JAKo PRzyKłAD WyzNACzNIKA PoCząTKóWEPoKI BRązU NA STANoWISKU 1 W SUChACzU,GM. ToLKMICKo, WoJ. WARMIńSKo-MAzURSKIE..........................................................................................145

Flint Arrowheads as an Example of an Indicator of the Beginning of the Bronze Ageat Site 1 in Suchacz, the Tolkmicko Commune, the Warmińsko-Mazurskie voivodeship ..........................................150

Dariusz Manasterski

TyP JUoDKRANTė – IWIEńSKI I TRzCINIECKI KoMPoNENT STyLISTyCzNyW CERAMICE z RzUCEWSKIEJ oSADy W SUChACzU ..................................................................................151

Type Juodkrantė – the Iwno and the Trzciniec Cultures’ Stylistic Component in Potteryfrom the Rzucewo Culture Settlement in Suchacz, the Tolkmicko Commune ............................................................168

Marcin Woźniak

GRoBy I KRąG KAMIENNy z BłęDoWA W PoW. WąBRzESKIM(DAWNE BLANDAU, KR. CULM) ....................................................................................................................................169

Graves and the Stone Circle from Błędowo, the Wąbrzeźno District (former Blandau, Kr. Culm) ........................179

Wojciech Nowakowski

„KURhANy JAćWIęGóW” – KILKADzIESIąT LAT NAUKoWEGo MITU ............................................181

“Barrows of the Sudovians” – Some Dozen years of a Scholarly Myth ............................................................................191

Kalina Skóra, Tomasz Kurasiński

NIETyPoWE PRzEDMIoTy W WyPoSAŻENIU DWóCh PoChóWKóWz CMENTARzySKA WCzESNoŚREDNIoWIECzNEGo W RADoMIU, ST. 4 ........................................193

Atypical Artefacts in the Furnishings of Two Burials from the Early Medieval Cemetery at Radom, Site 4............211

Materiały z konferencji

Metody bAdAń InWentARzy KRzeMIennych – teoRIA I PRAKtyKA,SANDoMIERz 7–8 WRzEŚNIA 2007 R. ........................................................................................................................214

Zdeňka Nerudová

MoRAvSKý KRUMLov, SITE Iv. ThE RECoNSTRUCTIoNoF ThE SzELETIAN REDUCTIoN STRATEGy oN ThE BASIS oF REFITTINGS................................215

Moravský Krumlov Iv. Rekonstrukcja szeleckiej technologii na podstawie składanek ................................................222

Marcin Dziewanowski

oN ThE CLASSIFICATIoN oF By-PRoDUCTS oF ThE REDUCTIoN FoR BLADES– SoME ASPECTS oF TEChNoLoGy IN SWIDERIAN ASSEMBLAGES ....................................................223

Klasyfikacja produktów eksploatacji wiórowej – wybrane aspekty badańnad technologią w zespołach świderskich................................................................................................................................233

Dominik K. Płaza

EXChANGE oF LIThICS SEEN FRoM ThE PERSPECTIvE oF FLINTMATERIAL REFITTING. CASE STUDy oF ThE FINAL PALAEoLIThIC SITEKRzECzóW 9 IN zAKoLE zAłęCzAńSKIE............................................................................................................235

Wymiana krzemieni w świetle zastosowania metody składanek. Przykład ze stanowiskaschyłkowopaleolitycznego nr 9 w Krzeczowie, z rejonu zakola załęczańskiego ..........................................................243

Witold Grużdź, Katarzyna Pyżewicz, Witold Migal, Michał Przeździecki

MULTI-ASPECT ANALySIS oF FLINT MATERIALS FRoM SUChoDółKA, SITE 3,ThE ŚWIęToKRzySKIE voIvoDEShIP....................................................................................................................245

Wieloaspektowa analiza materiałów krzemiennych ze stanowiska Suchodółka 3, woj. świętokrzyskie....................258

Katarzyna Pyżewicz, Piotr Rozbiegalski

SPoSoBy RozPALANIA oGNIA W MłoDSzEJ EPoCE KAMIENIA NA TERENIEzIEM PoLSKICh W KoNTEKŚCIE BADAń EKSPERyMENTALNo-TRASEoLoGICzNyCh ........259

Ways of Making Fire in the Late Stone Age in the Polish Landsin the Context of Experimental and Use-Wear Examinations............................................................................................272

Paweł Valde-Nowak

oSTRzA TyPU CzChóW. KRzEMIENIARSKI WyzNACzNIK KULTURy oToMANI ....................273

Points of the Czchów Type. Flint Determinant of the otomani Culture ......................................................................277

Kronika wykopalisk

Andrzej Szela

BRUDNICE, ST. v, WoJ. MAzoWIECKIE. BADANIA W RoKU 2011 ............................................................281

Brudnice, Site v, the Mazowieckie voivodeship. Excavations in 2011 ............................................................................285

Andrzej Buko

ChEłM (GóRA KATEDRALNA), WoJ. LUBELSKIE.BADANIA XIII-WIECzNEGo zESPołU REzyDENCJoNALNEGo W RoKU 2011 ..............................287

Chełm (Cathedral hill), the Lubelskie voivodeship.Excavations of a 13th c. Residential Complex in 2011 ........................................................................................................292

Paweł Szymański

CzERWoNy DWóR, ST. XXI, WoJ. WARMIńSKo-MAzURSKIE.BADANIA W RoKU 2011 ....................................................................................................................................................293

Czerwony Dwór, Site XXI, the Warmińsko-Mazurskie voivodeship. Excavations in 2011 ......................................297

Maciej Kurdwanowski, Michał Starski

CzłUChóW (zAMEK), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011 ......................................................299

Człuchów (the Castle), the Pomorskie voivodeship. Excavations in 2011 ....................................................................303

Paweł Szymański

KoŚMIDRy, ST. I, WoJ. WARMIńSKo-MAzURSKIE. BADANIA W RoKU 2011 ......................................305

Kośmidry, Site I, the Warmińsko-Mazurskie voivodeship. Excavations in 2011 ..........................................................308

Agnieszka Jaremek, Magdalena Nowakowska

LEGINy, ST. IX. WyNIKI BADAń SoNDAŻoWyCh W RoKU 2011 ............................................................309

Leginy, Site IX, the Warmińsko-Mazurskie voivodeship. Excavations in 2011 ............................................................312

Michał Starski

LęBoRK (RyNEK), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011 ................................................................313

Lębork (the Market Square), the Pomorskie voivodeship. Excavations in 2011............................................................318

Ludwika Jończyk

NIEMCoWIzNA, ST. 1, WoJ. PoDLASKIE. BADANIA W RoKU 2011 ..........................................................319

Niemcowizna, Site 1, the Podlaskie voivodeship. Excavations in 2011 ..........................................................................322

Adam Cieśliński, Andrzej Kasprzak, Zbigniew Stasiak

NoWy łoWICz, ST. 2, WoJ. zAChoDNIoPoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011 ..........................323

Nowy łowicz, Fst. 2, Woiwodschaft Westpommern. Ausgrabungen 2011 ....................................................................330

Władysława Roszyk

PETRyKozy, WoJ. MAzoWIECKIE. BADANIA W 2011 RoKU ......................................................................331

Petrykozy, the Mazowieckie voivodeship. Excavations in 2011 ........................................................................................336

Karolina Blusiewicz

PUCK (DzIAłKA NR 123), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W LATACh 2010–2011 ................................337

Puck (Plot 123), the Pomorskie voivodeship. Excavations in 2010–2011......................................................................342

Ireneusz Nazaruk, Michał Starski

PUCK (SKARPA NADMoRSKA), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011 ....................................343

Puck (Maritime Scarp), the Pomorskie voivodeship. Excavations in 2011 ....................................................................348

Ludwika Jończyk

SzURPIły, ST. 8 („MoSIęŻySKo”), WoJ. PoDLASKIE. BADANIA W RoKU 2011 ..................................349

Szurpiły, Site 8 (“Mosiężysko”), the Podlaskie voivodeship. Excavations in 2011 ........................................................353

Ewa Marczak

TRUSzKI-zALESIE, ST. 3 (oSADA „SIEDLISKo”), WoJ. PoDLASKIE.BADANIA W RoKU 2011 ....................................................................................................................................................355

Truszki-zalesie, Site 3 (“Siedlisko”), the Podlaskie voivodeship. Excavations in 2011 ................................................358

Michał Dzik

TWARoGI LACKIE, ST. 9, WoJ. PoDLASKIE. BADANIA W RoKU 2011 ....................................................359

Twarogi Lackie, the Podlaskie voivodeship. Excavations in 2011 ....................................................................................362

Recenzje, dyskusje

Karol Szymczak

REvIEW: DAvID R. hARRIS, oRIgIns of AgRIcUltURe In WesteRn centRAl AsIA.An envIRonMentAl-ARchAeologIcAl stUdy, UNIvERSITy oF PENNSyLvANIA,MUSEUM oF ARChAEoLoGy AND ANThRoPoLoGy, PhILADELPhIA 2010,319 PAGES, 86 ILLUSTRATIoNS, 30 TABLES ............................................................................................................365

David R. Harris

CoMMENT oN KARoL SzyMCzAK’S REvIEW oF oRIgIns of AgRIcUltUReIn WesteRn centRAl AsIA. An envIRonMentAl‒ARchAeologIcAl stUdy,PhILADELPhIA 2010 ............................................................................................................................................................367

ŚWIAToWIT • IX (L)/B • 2011

313

MIChAł STARSKI

LęBoRK (RyNEK), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKu 2011

adania archeologiczne podjęto w związku z pla-nowaną rewitalizacją dawnego rynku miasta lokacyjnegow Lęborku (st. 38, gm. loco, AzP 07-36/52). Trwały od9 września do 22 października, organizował je Instytut Ar-cheologii Uniwersytetu Warszawskiego i Fundacja Przyja-ciół IA UW, a kierował nimi autor. Były one pierwszym,sondażowym etapem prac, mającym na celu rozpoznaniemiąższości i charakteru nawarstwień kulturowych na głów-nym placu miejskim oraz zlokalizowanie pozostałości go-tyckiego ratusza (Ryc. 1, 2). W tym celu wytyczono sześćwykopów w południowo-wschodniej części placu, a uzy-skane w toku ich eksploracji rezultaty miały dostarczyćszczegółowych wytycznych do planowanych w przyszłościszerokopłaszczyznowych prac wykopaliskowych na rynku(STARSKI 2011).

Na większości badanego obszaru natrafiono naanalogiczny i niezaburzony układ nawarstwień kulturo-wych, dochodzący do około dwóch metrów miąższości.zaobserwowano w nim co prawda niewielkie różnice, alemimo to można stwierdzić, że cała południowa część rynkurozwijała się w podobny sposób1. Górne poziomy stano-wiły metrowej grubości, niemal jałowe, żółtoszare piaskiniwelacyjne datowane na czasy nowożytne i współczesne,a przykrywał je bruk ułożony w końcu XIX wieku. Niezachowały się tym samym żadne inne warstwy użytkowez tych czasów, a taka sytuacja może wynikać z sukcesywne-go porządkowania nawierzchni placu od czasów nowożyt-nych. W południowym narożniku rynku, u wylotu ul. Staro-miejskiej, natrafiono jedynie na fragment drewnianej cem-browiny XvI-wiecznej studni, prawdopodobnie o przekrojukwadratowym. została ona zasypana piaskiem z licznymifragmentami kafli miskowych, płytowych oraz naczyń ce-ramicznych, datowanych nie później niż na pierwszą poło-wę XvII wieku.

Poniżej nawarstwień nowożytnych odsłoniętociemnoszare warstewki piasku z wtrętami gliny, korydrzewnej i kamieniami, rozdzielone cienkimi poziomamiszarego jałowego piasku. W części wschodniej badanegoterenu ilość odpadów drewnianych wyraźnie wzrastała

(Ryc. 1, 3), a na dużą zawartość szczątków organicznychwskazywała konsystencja warstw. Ich miąższość dochodzi-ła tam do jednego metra, a w różnych badanych miejscachwyróżniono od dwóch do czterech poziomów użytkowychplacu. z dolnych pobrano próbki do badań dendrochro-nologicznych, których wyniki wskazują na powstawanietych nawarstwień głównie w latach 40. i trzeciej ćwierciXIv wieku2. Pozyskano z nich także liczny zbiór fragmen-tów naczyń ceramicznych, kości zwierzęcych i pojedynczychwyrobów metalowych. Na znaleziska składają się przedewszystkim naczynia wypalone w atmosferze redukcyjnej,z charakterystycznymi wylewami z okapem i wrębem na po-krywkę, oraz pojedyncze fragmenty dzbanów kamionko-wych. Ich analiza porównawcza pozwala datować ten zbiórna czas od drugiej połowy XIv po początek Xv wieku. Napodstawie uzyskanych rezultatów można zatem stwierdzić,że omawiane warstwy odkładały się w początkowym okre-sie istnienia miasta, po jego lokacji w 1341 roku (BRUSKI

2009: 37–46).

1 Jedyne zakłócenia w pierwotnym układzie nawarstwień odno-towano w rejonie fundamentów ratusza.2 z dziesięciu próbek tylko dla pięciu uzyskano daty roczne.

Cztery z nich przypadały na lata 40., a jedna na 50. XIv wieku:1341/1342, lato 1343, dwa razy 1341–1349 i 1355/1356(WAŻNy 2012).

B

MIChAł STARSKI

314

Ryc. 1. Plan rynku miasta lokacyjnego w Lęborku z obrysem bloku zabudowy śródrynkowej (wg LEMCKE 1911: ryc. 97) i lokalizacjąwykopów archeologicznych: A – studnie; B – moszczenia drewniane; C – fundamenty; D – obrys dawnej zabudowy śródrynkowej (oprac.M. Starski).Fig. 1. Plan of the location town in Lębork with an outline of the block of buildings in the middle of the Market Square (according toLEMCKE 1911: fig. 97) and the location of archaeological trenches: A – wells; B – wood paddings; C – foundations; D – outline offormer buildings in the middle of the Market Square.

LęBoRK (RyNEK), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011

315

Ryc. 2. Widok południowej fasady ratusza go-tyckiego i budynku wójtostwa w Lęborku nafotografii z ok. 1870 r. (LEMCKE 1911: ryc. 97).Fig. 2. view of the southern façade of theGothic Town hall and the building of thereeveship in Lębork on a ca. 1870 photo.

Ryc. 3. Widok belek i płatów kory w planie wy-kopu 04, zachowanych w jednym z poziomówużytkowych dawnego rynku miejskiego w Lę-borku (fot. M. Starski).Fig. 3. view of logs and flaps of bark in the planof Trench 04, which survived in one of usagelevels of the former town Market Square inLębork.

W badanej przestrzeni rynku odnotowano pozo-stałości konstrukcji drewnianych, które najlepiej zachowałysię w jego wschodnim narożniku (Ryc. 1, 3). Ich układi sposób wykonania pozwalają sądzić, że mogły to być jedy-nie luźne i punktowe moszczenia nawierzchni placu korą,patykami i deskami, i raczej nie były to większych rozmia-rów konstrukcje lub zabudowania. Układ moszczeń wska-zuje, że prowadziły one od narożników rynku ku jego cen-trum. zapewne stanowiły zatem przejścia po placu przedwzniesieniem na nim urządzeń użyteczności publicznej,w tym ratusza. Jedynie w rejonie wschodniego narożnikarynku natrafiono na belki i większe nagromadzenie pozo-stałości drewna, ale ich układ także nie daje podstaw dolokalizacji w tym rejonie zabudowań. znaleziska te mogąwskazywać natomiast na pozostałość po ruszcie moszcze-

nia, choć mogą to być także belki, będące świadectwemużywania placu w początkowym okresie miasta jako zaple-cza dla wznoszonych na parcelach mieszczańskich zabudo-wań. W takim przypadku na rynku składowano by buduleci zapewne nie wykorzystano go w całości, a niektóre nie-obrobione belki porzucono.

Analiza układu nawarstwień na rynku, a także po-zyskane zeń zabytki ruchome nie dają żadnych podstaw dorekonstruowania w tym rejonie wczesnośredniowiecznegoosadnictwa przedlokacyjnego, którego poszukiwania są kwe-stią do dziś otwartą i dyskutowaną (BRUSKI 2009: 21–34).Na jedyne ślady zasiedlenia, jednak dużo wcześniejszego niżmiasto, składają się nieliczne fragmenty pradziejowych na-czyń ceramicznych, pozyskane w poziomie humusu pierwot-nego terenu – wskazują one na funkcjonowanie w pobliżu

MIChAł STARSKI

316

Ryc. 4. Widok południowo--wschodniego narożnikafundamentów dawnego ra-tusza lęborskiego, odsłonię-tych w wykopie 05 (fot.M. Starski).Fig. 4. view of the south--eastern corner of founda-tions of the former Townhall in Lębork, exposed inTrench 05.

LęBoRK (RyNEK), WoJ. PoMoRSKIE. BADANIA W RoKU 2011

317

3 za konsultację dziękuję mgr Agnieszce Krzysiak z Muzeumw Lęborku.

Literatura

BRUSKI K.2009 lębork w czasach średniowiecza, (w:) J. Borzyszkowski (red.), dzieje lęborka, Gdańsk – Lębork, 21–98.

LEMCKE h.1911 die bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirk Köslin, t. II/2: die Kreise bütow und lauenberg, Stettin.

STARSKI M.2011 sprawozdanie z I etapu badań archeologicznych przeprowadzonych w 2011 roku na terenie rynku miasta loka-

cyjnego w lęborku (działka 32), Warszawa (maszynopis w archiwum zakładu Archeologii Późnego Śred-niowiecza i Czasów Nowożytnych IA UW).

STAŻEWSKI M.2009 dzieje lęborka 1815–1918, (w:) J. Borzyszkowski (red.), dzieje lęborka, Gdańsk – Lębork, 275–422.

WAŻNy T.2012 Analiza dendrochronologiczna drewna ze stanowiska lębork-Rynek (seria z 2011 r.), Toruń (maszynopis

w archiwum zakładu Archeologii Późnego Średniowiecza i Czasów Nowożytnych IA UW).

średniowiecznego rynku osadnictwa ludności kultury wiel-barskiej3. Nie odsłonięto jednak pozostałości obiektów i za-budowań związanych z ewentualną osadą, a zatem należyprzyjąć, że badany teren najprawdopodobniej mógł jedy-nie znajdować się w pobliżu jakiegoś siedliska, nie był zaśtrwale użytkowany.

Prace badawcze pozwoliły także rozpoznać fun-damenty zabudowań związanych zapewne z dawnym ratu-szem lęborskim. zostały one jednak niemal w całości ro-zebrane w 1874 roku (STAŻEWSKI 2009: 319). Do chwiliobecnej w południowej części rynku przetrwały jedynieławy fundamentowe, znajdujące się ponad dwa metry podobecną nawierzchnią rynku (Ryc. 1, 4). Ich układ wskazu-je na większe zróżnicowanie zabudowy, niż pozwala tookreślić zachowana ikonografia i dokumentacja kartogra-ficzna (Ryc. 1, 2). Do czasu szerokopłaszczyznowych pracbadawczych za nierozstrzygnięte należy jednak uznać kwe-stie funkcji budowli, których relikty fundamentów odkry-to. o ile bowiem odsłonięty w środkowej części wykopumożna utożsamiać z budynkiem dawnego gotyckiego ratu-sza, to brak obecnie możliwości określenia funkcji ławy, na

którą natrafiono w jego północnej części. Bez wątpieniamożna jednak stwierdzić, że dawny ratusz lęborski byłbudynkiem niepodpiwniczonym, a jego poziom użytkowyznajdował się około 50 cm poniżej obecnego poziomu ryn-ku. Wyznaczała go posadzka wapienna i zapewne klepisko.Na brak piwnic na pozostałej, nierozpoznanej jak dotąd,większości powierzchni ratusza wskazuje wysoki poziomwód gruntowych utrudniający budowę kondygnacji piw-nicznej na rynku lęborskim.

Wyniki uzyskane w pierwszym sezonie prac ba-dawczych są niewątpliwie obiecujące dla możliwości po-znania zagospodarowania przestrzennego, sposobu użytko-wania i dziejów zabudowy śródrynkowej. Należy liczyć, żeplanowana kontynuacja prac umożliwi uszczegółowieniei poszerzenie uzyskanych obecnie ustaleń.

Mgr Michał StarskiInstytut Archeologii

Uniwersytet Warszawskim.starski@uw.edu.pl

rchaeological examinations of the formerMarket Square of the location town in Lębork were thefirst reconnaissance stage of works, aimed at identifyingcultural layers and localising remains of the Gothic Townhall (Figs. 1, 2). Six trenches were marked out and anundisturbed arrangement of cultural layers was found inthem. Its thickness reached ca. 2 m. Modern Period andpresent-day layers were solely composed of sterile levellingsands. More important discoveries related to this periodinclude a wooden well from the 16th and the 17th c., whichwas located at the mouth of Staromiejska street.

Late medieval layers were composed of dark greythin films of sand with organic waste, which were remainsof usage of the square. Portable finds which were extractedfrom them come from the second half of the 14th and thefirst half of the 15th c., that is, from the initial period ofthe town’s history. In the then surface of the Market Squareremains of wooden constructions were also discovered.These were dendrochronologically dated to the 1340sand the 1350s (Figs. 1, 3). Their arrangement and way ofconstructing allow to assume that they were only punctualpaddings of the surface of the square with planks, bark andtwigs. In all probability, they were not large-scale construc-tions. These discoveries may also be evidence of use of

the Market Square as a base for buildings which wereconstructed in plots.

The analysis of the arrangement of layers and findsfrom the Market Square gives no grounds to reconstructearly medieval pre-location settlement in this area. Theonly remains of settlement (which was, however, conside-rably earlier) include prehistoric fragments of ceramic ves-sels. They were found at the level of primary humus of theterrain and they pointed to the existence of settlement ofthe Wielbark Culture people in this area.

Completed works also allowed for an identifica-tion of foundations of buildings which were related tothe former Town hall of Lębork, pulled down in 1874(STAŻEWSKI 2009: 319). Until present, only two founda-tion footings survived in the examined part of the MarketSquare. These are located more than 2 m under the present--day surface of the Market Square (Figs. 1, 4). on the otherhand, only further examinations of remains of buildingswill allow for an identification of the layout of the building.At present, it is only possible to say that it had no basementand its floor (limestone paved floor) was situated about50 cm below the present-day level of the Market Square.

translated by grzegorz Żabiński

318

MIChAł STARSKI

LęBoRK (THE MARKET SquARE), THE PoMoRSKIE VoIVoDESHIP.ExCAVATIoNS IN 2011

A