Kirchenrecht in einem "Europa der Erzbischöfe": Die Collectio Anselmo dedicata (Präsentation)
Transcript of Kirchenrecht in einem "Europa der Erzbischöfe": Die Collectio Anselmo dedicata (Präsentation)
Titel
Kirchenrecht in einem „Europa der Erzbischöfe“:
Die Collectio Anselmo dedicata
Christof Rolker
Mit Ps.-Isidor „die Axt andie Wurzel derMetropolitanverfassunggelegt“ (73)
„grundsätzlicheRechtsgestalt blieb [...] bisins 11. Jahrhundertungeklärt“ (80)
Schrör 2009
Analyse vorgratianischer Sammlungen
● Fälschungen● Textmanipulationen● Rubriken● Anordnung der Kanones
Collectio Anselmo dedicata
Drei Abschnitte je Buch
● Kanones (Dekretalen,Konzilien, Väter)
● Gregor I. (ex registrobeati Gregorii)
● Römisches Recht (kap.legis romanae)
CAD: Buch 1 und 2
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Can. 5, hier fol. 1v (Detail)
Prima itaque pars …
Secunda pars ...
CAD: Buch 1
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Can. 5, hier fol. 1v (Detail)
Prima itaque pars …continet de primatu etdignitate romanae sedisaliorumque primatuum,patriarcharum,archiepiscoporumatque metropolitanorum
CAD: Buch 2
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Can. 5, hier fol. 1v (Detail)
Secunda pars continetde honore competentiac dignitate et diversonegotio episcoporum etcorepiscoporum
Synoden
Nec ullam synodorum ratam esse legimus, quaeeius non fueritauctoritate congregata.
(Collectio Anselmodedicata I, c. 5)
CAD: Buch 2
Secunda pars continetde honore competentiac dignitate et diversonegotio episcoporum etcorepiscoporum
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Can. 5, hier fol. 22v
Ps.-Zepherinus
Duodecim enim iudices quilibetepiscopus accusatus, si necesse fuerit, eligat,a quibus eius causaiuste iudicetur.
Ps.-Zepherinus
(Ps.-)Ps.-Zepherinus
Duodecim enimiudices quilibetepiscopus accusatus, si necesse fuerit, eligat,a quibus eius causaiuste iudicetur.
Ps.-Zepherinus (bei Pseudo-Isidor)
Episcopos enim iudices quilibetepiscopus accusatus, si necesse fuerit, eligat,a quibus eius causaiuste iudicetur.
Ps.-Zepherinus (laut Collectio Anselmodedicata III, c. 126)
Ps.-Damasus
Quod omnes possintappellare romanamsedem.
(Pseudo-Isidor)
Quod omnes possintappellare romanamsedem.
(Collectio Anselmodedicata I, c. 39)
(Ps.-)Sardica
Quod si in aliquaprovincia aliquisepiscopus contrafratrem suumepiscopum litemhabuerit [...] ex aliaprovincia advocetepiscopum cognitorem.
(Collectio Anselmodedicata I, c. 40, Text)
Ut inter discordesepiscoposcomprovincialesantistites audiant.
(Collectio Anselmodedicata I, c. 40,Rubrik)
(Ps.-)Ps.-Melchiades
Noliteiudicare, nolitecondempnare sinesedis huius auctoritate.
Ps.-Melchiades (laut Collectio Anselmodedicata XII, c. 52)
(Ps.-)Ps.-Melchiades
Episcopos noliteiudicare, nolitecondempnare absequesedis huius auctoritate.
Ps.-Melchiades (bei Pseudo-Isidor, ed.Hinschius, 243)
Noliteiudicare, nolitecondempnare sinesedis huius auctoritate.
Ps.-Melchiades (laut Collectio Anselmodedicata XII, c. 52)
Karthago III, c. 25 (Rubriken)
Ut princeps sacerdotumnon appelleturepiscopus.
(Collectio Anselmodedicata II, c. 50)
Collectio duodecim partium
● Collectio duodecimpartium (hierBamberg,Staatsbibliothek,Msc.Can.9, fol. 1r)
Synoden
Nec ullam synodumgeneralem ratamesse legimus, quaeeius non fueritauctoritate congregata.
(Burchard von Worms, Decretum I, c. 42)
Nec ullam synodum ratam esse legimus, quaeeius non fueritauctoritate congregata.
(Collectio Anselmodedicata I, c. 5)
Karthago III, c. 25 (Text)
Text unverändert in● Collectio Anselmo
dedicata● Burchard von
Worms, Decretum● und zahlreichen
Sammlungen
Ut primae sedisepiscopus nonappelletur princepssacerdotum, autsummus sacerdos, autaliquid huiusmodi, sedtantum primae sedisepiscopus.
Konzil von Karthago III(a. 397), c. 25
Karthago III, c. 25 (Rubriken)
Ne quis universalisappelletur.
(Collectio canonumtrium librorum II, 7, 4)
Ut princepssacerdotum nonappelletur episcopus.
(Collectio Anselmodedicata II, c. 50)
Karthago III, c. 25 (Rubriken)
Ut summus sacerdosnon voceturRomanus pontifex sed prime sedisepiscopus.
(Burchard vonWorms, Decretum I,c. 42)
Ut princeps sacerdotumnon appelleturepiscopus.
(Collectio Anselmodedicata II, c. 50)