Hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp Chuyên ngành

-1-

UBND TỈNH HẢI PHÒNG

TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP HẢI PHÒNG

Giáo trình: Hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp

Chuyên ngành: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí

(Lưu hành nội bộ)

HẢI PHÒNG

-2-

MỤC LỤC

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN HỆ THỐNG MÁY LẠNH DÂN DỤNG VÀ

THƯƠNG NGHIỆP ................................................................................................... 7

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN: ............................................................ 7

II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN: ..................................................................................... 7

III. NỘI DUNG MÔ ĐUN: .................................................................................... 7

BÀI 1:MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 9

A.Mục tiêu: ............................................................................................................. 9

B.Nội dung bài học: ................................................................................................ 9

1.1Máy lạnh dân dụng: ........................................................................................... 9

1.1.1 Khái niệm và phân loại: ............................................................................. 9

1.1.2 Ý nghĩa và vai trò kinh tế: .......................................................................... 9

1.2 Máy lạnh thương nghiệp: ................................................................................. 9

1.2.1 Khái niệm và phân loại: ............................................................................. 9

Ý nghĩa và vai trò kinh tế: .................................................................................... 10

BÀI 2: NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG VÀ CẤU TẠO CỦA TỦ LẠNH

GIA ĐÌNH ................................................................................................................ 11

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 11

B. Nội dung bài học: ............................................................................................. 11

2.1 Nguyên lý hoạt động ....................................................................................... 11

2.1.1 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh trực tiếp ............................................................. 11

2.1.2 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh gián tiếp : ........................................................... 12

2.2THỰC HÀNH .................................................................................................. 12

2.3 Cấu tạo tủ lạnh gia đình .................................................................................. 13

2.3.1 Máy nén ................................................................................................... 13

2.3.2 Dàn ngưng và dàn bay hơi ...................................................................... 15

2.3.3 Thiết bị tiết lưu: ....................................................................................... 16

2.3.4 Phin sấy lọc: ........................................................................................... 16

BÀI 3: CÁC ĐẶC TÍNH VẬN HÀNH CỦA TỦ LẠNH ....................................... 18

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 18

B. Nội dung bài học: ............................................................................................. 18

3.1Các thông số kỹ thuật chính: ........................................................................... 18

-3-

3.1.1 Đặc trưng công suất động cơ và dung tích tủ ........................................... 18

3.1.2 Chỉ tiêu nhiệt độ: ...................................................................................... 19

3.1.3 Hệ số thời gian làm việc ........................................................................... 19

3.1.4 Chỉ tiêu tiêu thụ điện ................................................................................ 20

3.1.5 Các yếu tố khác ........................................................................................ 21

BÀI 4: ĐỘNG CƠ MÁY NÉN ................................................................................ 22

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 22

B. Nội dung bài học: ............................................................................................. 22

4.1 XÁC ĐỊNH CHÂN C.S.R CỦA ĐỘNG CƠ ................................................. 22

4.1.1 Xác định cực tính bằng đồng hồ VOM: ................................................... 22

4.1.2 Xác định cực tính bằng đèn thử: .............................................................. 22

Kiểm tra động cơ .................................................................................................. 23

4.2.1 Giới thiệu sơ đồ khởi động động cơ tủ lạnh ............................................ 23

4.2.2 Chạy thử động cơ .................................................................................... 23

BÀI 5: THIẾT BỊ ĐIỆN VÀ BẢO VỆ TỰ ĐỘNG ................................................. 27

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 27

B. Nội dung bài học: ............................................................................................. 27

5.1 Rơle bảo vệ block: .......................................................................................... 27

5.2 Rơle khởi động kiểu dòng điện ....................................................................... 28

5.3 Rơle khởi động PTC ....................................................................................... 30

5.4 Rơle khống chế nhiệt độ(thermostat) ............................................................. 31

5.5 Tụ điện ............................................................................................................ 32

5.6 Rơ le thời gian: ............................................................................................... 34

5.6.1 Timer loại 1: ............................................................................................. 34

5.6.2 Timer loại 2: ............................................................................................. 35

5.7 Các thiết bị điện khác: .................................................................................... 35

BÀI 6: HỆ THỐNG ĐIỆN TỦ LẠNH ......................................................... 37

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 37

B. Nội dung: .......................................................................................................... 37

6.1 Mạch điện tủ lạnh trực tiếp ............................................................................. 37

Mạch điện tử lạnh gián tiếp: ................................................................................. 38

6.2.1. mạch điện xả đá tự động sử dụng timer loại 1 mắc nối tiếp: .................. 38

6.2.2 mạch điện xả đá tự động sử dụng timer loại 1 mắc song song: ............... 40

-4-

BÀI 7: CÂN CÁP TỦ LẠNH .................................................................. 42

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 42

B. Nội dung: .......................................................................................................... 42

7.1 Cân cáp tủ lạnh: .............................................................................................. 42

7.1.1Cân cáp hở: ................................................................................................ 42

7.1.2 Cân cáp kín ............................................................................................... 43

BÀI 8: NẠP GAS TỦ LẠNH ...................................................... 45

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 45

B.Nội dung bài học: .............................................................................................. 45

8.1Thử kín hệ thống: ............................................................................................. 45

8.2 Hút chân không hệ thống: ............................................................................... 46

8.3Nạp gas cho hệ thống ....................................................................................... 47

8.4 Chạy Thử: ....................................................................................................... 48

BÀI 9:NHỮNG HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP Ở TỦ LẠNH ................................... 49

9.1 Kiểm tra tình trạng làm việc của tủ lạnh: ....................................................... 49

9.2Những hư hỏng thông thường và cách sữa chữa ............................................. 51

9.2.1Những hư hỏng khi động cơ máy nén vẫn hoạt động ............................... 51

9.2.2 Máy vẫn làm việc nhưng không bình thường .......................................... 52

9.2.3 Những hư hỏng do động cơ máy nén không hoạt động: .......................... 53

9.2.4 Nhửng hư hỏng khác ................................................................................ 53

BÀI 10: SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN TỦ LẠNH .............................................. 56

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 56

B. Nội dung: .......................................................................................................... 56

10.1 Sử dụng tủ lạnh ............................................................................................. 56

10.2 Bảo dưỡng tủ lạnh: ....................................................................................... 58

BÀI 11: CẤU TẠO NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG

NGHIỆP ................................................................................................................... 59

11.1Tủ lạnh-Thùng lạnh-Tủ đông-Tủ kết đông : .................................................. 59

11.2 Tủ kín lạnh –Quầy kín lạnh-Tủ kín đông-Quầy kín : ................................... 60

C)Thực hành: Khảo sát cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống ................ 61

11.3 Các loại tủ ,quầy lạnh đông hở : ................................................................... 61

-5-

BÀI 12: HỆ THỐNG ĐIỆN MÁY LẠNH THƯƠNG NGHIỆP ............................ 63

12.1 Hệ thống điện tủ lạnh, thùng lạnh, tủ đông, tủ kết đông: ................................. 63

12.2 Hệ thống điện tủ kín lạnh, quầy kín lạnh, tủ kín đông và quầy kính đông. . 63

12.3 Hệ thống điện các loại tủ, quầy lạnh đông hở: ............................................. 65

BÀI 13: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP................................ 66

13.1 Đọc bản vẽ thi công: ..................................................................................... 66

13.2 Lắp đặt cụm máy nén ngưng tụ: ................................................................... 67

13.3 Lắp đặt quầy lạnh:......................................................................................... 68

13.4 Lắp đặt đường ống dẫn gas và nước: ............................................................ 68

13.5 Lắp đặt hệ thống điện: .................................................................................. 70

13.6 Vệ sinh công nghiệp hệ thống: ..................................................................... 71

13.7. Hút chân không thử kín hệ thống: ............................................................... 71

13.8 Nạp gas vào hệ thống: ................................................................................... 73

13.9 Chạy thử hệ thống: ....................................................................................... 75

BÀI 14: SỬA CHỮA HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP........................... 76

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 76

B. Nội dung: .......................................................................................................... 76

14.1 Xác định nguyên nhân hư hỏng: ............................................................... 76

14.2 Sữa chữa hệ thống:........................................................................................ 77

14.2.1 Kiểm tra, sữa chữa thay thế máy nén: .................................................... 77

14.2.2. Sữa chữa thay thế dàn trao đổi nhiệt: .................................................... 78

14.2.3. Sữa chữa thay thế van tiết lưu: .............................................................. 78

14.2.4. Sữa chữa thay thế quạt: ......................................................................... 78

14.2.5 Chế độ bôi trơn: ...................................................................................... 79

14.2.6 Chăm sóc kỹ thuật : ................................................................................ 79

BÀI 15: BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP ........................ 80

A. Mục tiêu: .......................................................................................................... 80

B. Nội dung: .......................................................................................................... 80

15.1 Kiểm tra hệ thống lạnh: ............................................................................... 80

15.2 Làm sạch thiết bị trao đổi nhiệt: ................................................................... 80

15.3 Làm sạch hệ thống lưới lọc: ......................................................................... 81

-6-

15.4. Bão dưỡng quạt: ........................................................................................... 81

15.5 Kiểm tra lượng gas trong máy: ..................................................................... 81

-7-

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN HỆ THỐNG MÁY LẠNH DÂN DỤNG VÀ

THƯƠNG NGHIỆP

Mã số mô đun: MĐ 25

Thời gian mô đun: 180 giờ ( Lý thuyết: 56 giờ; Thực hành: 124 giờ)

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN:

- Mô đun được thực hiện khi sinh viên học chương trình Cao đẳng nghề.

- Mô đun được thực hiện sau khi sinh viên học xong các môn học, mô đun kỹ thuật

cơ sở và mô đun lạnh cơ bản của chương trình.

II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN:

- Phân tích được nguyên lý hoạt động, cấu tạo hệ thống máy lạnh dân dụng và

thương nghiệp

- Sử dụng thành thạo các dụng cụ, đồ nghề;

- Sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp;

- Lắp đặt hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp đúng quy trình kỹ thuật;

- Đảm bảo an toàn lao động;

- Cẩn thận, tỷ mỉ;

- Tổ chức nơi làm việc gọn gàng, ngăn nắp, biết làm việc theo nhóm.

III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:

1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian:

Số

TT Tên các bài trong mô đun

Thời gian

Tổng số Lý

thuyết

Thực

hành

Kiểm

tra*

1 Mở đầu 2 2

2 Nguyên lý hoạt động, cấu tạo tủ

lạnh gia đình

10 2 8

3 Các đặc tính vận hành của tủ lạnh 6 2 4

4 Động cơ máy nén 12 4 7 1

5 Thiết bị điện, bảo vệ và tự động 12 4 8

6 Hệ thống điện tủ lạnh 24 8 15 1

7 Cân cáp tủ lạnh 12 3 8 1

8 Nạp gas tủ lạnh 12 3 8 1

9 Những hư hỏng thông thường và 24 9 14 1

-8-

cách sửa chữa

10 Sử dụng, bảo dưỡng tủ lạnh 9 2 6 1

11 Cấu tạo, nguyên lý hoạt động hệ

thống lạnh thương nghiệp

9 3 5 1

12 Hệ thống điện máy lạnh thương

nghiệp

12 2 9 1

13 Lắp đặt hệ thống lạnh thương

nghiệp

11 3 7 1

14 Sửa chữa hệ thống lạnh thương

nghiệp

10 2.5 6.5 1

15 Bảo dưỡng hệ thống lạnh thương

nghiệp

9 2.5 5.5 1

16 Kiểm tra kết thúc mô đun 6 6

Cộng 180 54 111 15

* Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được tính

vào giờ thực hành

2. Nội dung chi tiết:

-9-

BÀI 1: MỞ ĐẦU

A.Mục tiêu:

- Hiểu được khái niệm và phân loại về máy lạnh dân dụng

- Nắm được ý nghĩa kinh tế và vai trò kinh tế của máy lạnh dân dụng

- Hiểu được khái niệm và phân loại về máy lạnh thương nghiệp

- Nắm được ý nghĩa kinh tế và vai trò kinh tế của máy lạnh thương nghiệp

B.Nội dung bài học:

1.1Máy lạnh dân dụng:

1.1.1 Khái niệm và phân loại:

Khái niệm:

Máy lạnh dân dụng là những hệ thống lạnh nhỏ sử dụng trong gia đình nhằm

phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của con người trong cuộc sống.

Phân loại: gồm 2 loại

- Tủ lạnh làm lạnh trực tiếp (đối lưu tự nhiên)

- Tủ lạnh làm lạnh gián tiếp (đối lưu cưỡng bức nhờ quạt )

1.1.2 Ý nghĩa và vai trò kinh tế:

Dùng dể bảo quản thực phẩm hàng ngày của con người như: thức ăn, đồ uống, hoa

quả ...và làm đá sử dụng hàng ngày

1.2 Máy lạnh thương nghiệp:

1.2.1 Khái niệm và phân loại:

Khái niệm:

Máy lạnh thương nghiệp là những tủ lạnh ,quầy lạnh có công suất trung bình trong

các nhà hàng ,khách sạn, siêu thị…dùng để bảo quản số lượng sản phẩm nhiều để

phục vụ cho nhu cầu lớn.

Phân loại: gồm những loại sau

- Tủ lạnh

- Thùng lạnh

- Tủ đông

- Tủ kết đông

-10-

- Tủ kính lạnh

- Quầy kính lạnh

- Tủ kính đông

- Quầy kính đông

- Các loại quầy lạnh đông hở

Ý nghĩa và vai trò kinh tế:

Dùng dể bảo quản thực phẩm như: thủy hải sản, thức ăn, đồ uống, hoa quả …với

số lượng nhiều để bảo quản các sản phẩm với mục đích kinh doanh trong nhà hang

và siêu thị.

-11-

BÀI 2: NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG VÀ CẤU TẠO CỦA TỦ LẠNH

GIA ĐÌNH

A. Mục tiêu:

- Hiểu được sơ đồ nguyên lý hệ thống lạnh của tủ lạnh

- Phân tích được cấu tạo các bộ phận của tủ lạnh

- Trình bài nguyên lý làm việc của tủ lạnh

- Trình bài cấu tạo tủ lạnh gia đình

- Cẩn thận, chính xác, nghiêm túc

B. Nội dung bài học:

2.1 Nguyên lý hoạt động

2.1.1 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh trực tiếp

a)Sơ đồ nguyên lý:

1.Block

2.Dàn ngưng tụ

3.Phin sấy lọc

4.Ống mao

5.Dàn bay hơi

Hình 2.1 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh trực tiếp

b)Nguyên lý hoạt động:

Hơi sinh ra ở dàn bay hơi được máy nén hút về và nén lên thành hơi có áp suất

cao và nhiệt độ cao rồi đẩy vào dàn ngưng tụ. Trong dàn ngưng tụ, môi chất nóng

thải nhiệt cho môi trường làm mát là không khí để ngưng tụ lại thành lỏng. Lỏng đi

qua phin sấy lọc rồi vào ống mao. Khi qua ống mao áp suất bị giảm xuống áp suất

bay hơi rồi tiếp tục đi vào dàn bay hơi. Tại dàn bay hơi môi chất trao đổi nhiệt đối

lưu tự nhiên với môi trường làm lạnh thu nhiệt của môi trường làm lạnh để sôi bay

hơi môi chất và cứ như thế khép kín chu trình.

-12-

2.1.2 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh gián tiếp :

a. Sơ đồ nguyên lý:

TB tách lỏng

t

Phin lọc

Hình 2.2 Sơ đồ nguyên lý tủ lạnh gián tiếp

b. Nguyên lý hoạt động: Hơi sinh ra ở dàn bay hơi được máy nén hút về và nén

lên thành hơi có áp suất cao và nhiệt độ cao rồi đẩy vào dàn ngưng tụ. Trong dàn

ngưng tụ, môi chất nóng thải nhiệt cho môi trường làm mát là không khí để ngưng

tụ lại thành lỏng. Lỏng đi qua phin sấy lọc sau đó vào ống mao. Khi qua ống mao

áp suất bị giảm xuống áp suất bay hơi rồi tiếp tục đi vào dàn bay hơi. Tại dàn bay

hơi môi chất trao đổi nhiệt đối lưu cưởng bức với môi trường làm lạnh thu nhiệt

của môi trường làm lạnh để sôi bay hơi môi chất và cứ như thế khép kín chu trình.

Bộ tích lỏng được bố trí ở cuối dàn bay hơi dùng để tránh cho máy nén hút phải

lỏng trong trường hợp xả băng hoặc tải lạnh quá lớn, khi dàn bay hơi có quá nhiều

lỏng.

2.2THỰC HÀNH

Khảo sát cấu tạo của tủ lạnh gia đình

-13-

STT TÊN THIẾT BỊ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

2.3 Cấu tạo tủ lạnh gia đình

2.3.1 Máy nén

a) Cấu tạo:

Hình 2.3 : Cấu tạo máy nén

Phần cơ:

1: Thân máy nén

2: Xi lanh

3: Pittông

4: Tay biên

5: Trục khuỷu

6: Van đẩy

7: Van hút

8: Nắp trong xilanh

9: Nắp ngoài xilanh

10: Ống hút

11: Stato

12: Rôto

13: Ống dịch vụ

14: Ống đẩy

-14-

Gồm 2 phần: Động cơ điện và máy nén được bố trí trong một vỏ máy và được

hàn kín

Phần động cơ điện: Gồm stato và roto

Stato được quấn bởi 2 cuộn dây: cuộn làm việc CR và cuộn khởi động CS

-C.S.R là 3 chữ viết tắt từ tiếng Anh

-C: Common -Chân chung

-S: Start -Chân đề

-R: Run -Chân chạy

-Cuộn CS có điện trở lớn hơn cuộn CR

-Roto là một lõi sắt được nối với trục khửu của máy nén

Phần máy nén pittông:

-Gồm xilanh, piston

-Clape hút, clape đẩy

-Tay biên và trục khuỷu

Toàn bộ động cơ điện và máy nén được đặt trong một vỏ kim loại bọc kín

trên 3 hoặc 4 lò xo giảm rung. Trên trục khửu có rãnh để hút dầu bôi trơn các

chi tiết chuyển động.

b) Nguyên lý hoạt động:

Hình 2.4 :Nguyên lý làm việc pittông –xilanh

Pittông chuyển động tịnh tiến qua lại được trong xilanh là nhờ cơ cấu tay quay

thanh truyền hoặc trục khuỷu tay biên biến chuyển động quay từ động cơ thành

chuyển động tịnh tiến qua lại.

1. Xilanh

2. Pittông

3. Séc măng

4. Clapê hút

5. Clapê đẩy

6. Khoang hút

7. Khoang đẩy

8. Tay biên

9. Trục khuỷu.

-15-

Khi pittông từ trên đi xuống, clapê hút 4 mở, clapê đẩy 5 đóng, máy nén thực

hiện quá trình hút. Khi đạt đến điểm chết dưới quá trình hút kết thúc, pittông đổi

hướng, đi lên, quá trình nén bắt đầu. Khi áp suất ở bên trong xilanh lớn hơn áp suất

trong khoang đẩy 7, clapê đẩy 5 mở ra để pittông đẩy hơi nén vào khoang đẩy để

vào dàn ngưng tụ. Khi pittông đạt đến điểm chết trên, quá trình đẩy kết thúc,

pittông lại đổi hướng đi xuống để thực hiện quá trình hút của chu trình mới.

2.3.2 Dàn ngưng và dàn bay hơi

a) Cấu tạo:

-Dàn ngưng tủ lạnh thường được làm bằng ống thép (Φ5) với cánh tản nhiệt bằng

dây thép Φ 1.2 ÷ 2mm hàn đính lên ống thép.

Hình 2.5 :Dàn nóng

-Trong tủ lạnh không quạt gió lạnh, dàn bay hơi là kiểu tấm có bố trí các rãnh cho

ga lạnh tuần hoàn bên trong. Không khí đối lưu tự nhiên bên ngoài. Vật liệu là

nhôm hoặc thép không gỉ. Nếu là nhôm, dàn thường được phủ một lớp bảo vệ

không ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm bảo quản.

Hình 2.6 :Dàn lạnh

-16-


Hơi môi chất sau khi ra khỏi dàn bay hơi được máy hút về nén lên áp suất cao

nhiệt độ cao ,sau đó đi vào thiết bị ngưng tụ, tại đây hơi môi chất trao đổi nhiệt với

môi trường làm mát là nước hoặc không khí thải nhiệt ra môi trường bên ngoài,

ngưng tụ thành lỏng. Kết thúc quá trình ngưng tụ.

Lỏng cao áp sau khi ra khỏi thiết bị ngưng tụ đi qua tiết lưu giảm áp xuống áp

suất bay hơi rồi đi vào thiết bị bay hơi, tại đây lỏng môi chất nhận nhiệt của môi

trường cần làm lạnh, sôi hoá hơi. Kết thúc quá trình làm lạnh.

2.3.3 Thiết bị tiết lưu:

Đối với tủ lạnh gia đình có công suất nhỏ chế độ làm việc ổn định nên thay vì

dùng van tiết lưu thì người ta sử dụng ống mao

a) Cấu tạo:

Ống mao đơn giản chỉ là một đoạn ống có đường kính rất nhỏ từ 0,6 đến 2mm với

chiều dài từ 0,5 đến 5m

b) Nhiệm vụ:

-Giảm áp suất và nhiệt độ cung cấp đầy đủ lượng ga lỏng cho dàn bay hơi và duy

trì áp suất bay hơi hợp lý, phù hợp với nhiệt độ bay hơi trong dàn lạnh.

c) Ưu nhược điểm

Ưu điểm:

-Thiết bị đơn giản.

-Áp suất hai đầu ống mao tự cân bằng sau khi máy nén ngừng làm việc vài

phút ,nên máy nén khởi động lại rất dễ dàng.

Nhược điểm: dễ tắt bẩn, tắt ẩm, khó xác định độ dài ống, không tự điều chỉnh

được lưu lượng theo các chế độ làm việc khác nhau nên sử dụng cho các hệ

thống lạnh có công suất nhỏ và rất nhỏ.

2.3.4 Phin sấy lọc:

a) Cấu tạo:

Vỏ hình trụ bằng đồng hoặc thép ,bên trong có lưới chặn,có thể them lớp nỉ hoặc

dạ,giửa là các hạt hoá chất có khả năng hút ẩm như silicagel hoặc zeolit

-17-

phin saáy

1

2 3

5

4

Hình 2.7 :Phin lọc

b) Nhiệm vụ:

-Hút ẩm ,đề phòng hiện tượng tắc ẩm trong hệ thống

-Lọc cặn bẩn để tránh hiện tượng, tắc bẩn và ăn mòn thiết bị

1.Đầu nối với dàn ngưng

2.Lưới lọc thô

3.Chất hút ẩm

4.Lưới lọc tinh

5.Đầu nối với ống mao

-18-

BÀI 3: CÁC ĐẶC TÍNH VẬN HÀNH CỦA TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Phân tích được đặt tính vận hành của tủ lạnh

- Xác định được đặc tính làm việc của tủ lạnh

- Cẩn thận, chính xác , nghiêm túc


3.1 Các thông số kỹ thuật chính:

Các thông số kỹ thuật chính của một tủ lạnh bao gồm:

Dung tích hữu ích của tủ, ví dụ tủ 75 lít, 100 lít, 150 lít…

Số buồng: 1, 2, 3, 4 … buồng, tương ứng với số cửa

Độ lạnh ngăn đông 1,2,3,4 sao tương nhiệt độ-6,-12,-18,-240C trong ngăn đông

Hãng sản xuất, nước sản xuất

Kiểu máy nén ( blốc) đứng hay nằm ngang.

Điện áp sử dụng 199, 110, 127 hoặc 220/240V, 50 hoặc 60Hz.

Dòng điện làm việc đầy tải, công suất động cơ máy nén.

Kích thước phủ bì, khói lượng..

Loại tủ đứng hay nằm, treo…

Loại tủ dàn lạnh tĩnh hay có quạt dàn lạnh, loại tủ No Frost.

Loại tủ có dàn ngưng tĩnh nằm ngoài tủ, bố trí trong vỏ tủ hay dàn ngưng quạt..

Trong các thông số kể trên, dung tích hữu ích của tủ là quan trọng nhất vì qua đó ta

có thể dự đoán được nhiều thông số của tủ. Tủ lạnh gia đình thường có dung tích

40 đến 800 lít. Tủ lạnh thương nghiệp có dung tích đến vài mét khối.

Dung tích thực tế chỉ chiếm khoảng 0,8 đến 0,93 dung tích thô

Dung tích ngăn đông thường chỉ chiếm tư 5 đến 25%

Khối lượng của tủ tương ứng dung tích khoảng 0,24 đến 0,5kg/l

3.1.1 Đặc trưng công suất động cơ và dung tích tủ

Thực tế block tủ lạnh thường có công suất động cơ từ 1/20 HP (37W) đến 3/4

HP(560 W) nhưng đa số có công suất từ 1/12HP đến 1/6 HP

-19-

Công suất động cơ của

block Dung tích tủ lạnh (lít)

Mã lực W 100 125 140 160 180 200 220 250

1/12 60 x x x x

1/10 75 x x x x x

1/8 92 x x x x x

1/6 120 x x x

3.1.2 Chỉ tiêu nhiệt độ:

Phân loại theo chế độ nhiệt

Tủ mát: nhiệt độ dương từ 7 – 10oC dung để bảo quản rau quả tươi, nước

uống như tủ Cocacola…

Tủ lạnh: nhiệt đôj dưới 0oC dùng để bảo quản ngắn hạn thực phẩm sống và

chin, thông thường từ 2 – 4oC .

Tủ đông: nhiệt độ -18 đến -35oC để bảo quản dài hạn thực phẩm lạnh đông,

một số tủ còn có chức năng kết đông thực phẩm.

Tủ kết đông: nhiệt độ -25 đến -35oC để kết đông thực phẩm từ 4

oC hoặc từ

nhiệt độ môi trường xuống đến -18oC.

Phân biệt theo số (*) ký hiệu trong tủ lạnh

Tủ 1 sao (*) có nhiệt độ ngăn đông đạt -6oC.

Tủ 2 sao (**) có nhiệt độ ngăn đông đạt -12oC

Tủ 3 sao (***) có nhiệt độ ngăn đông đạt -18oC

Tủ 4 sao (****) có nhiệt độ ngăn đông đạt -24oC…

3.1.3 Hệ số thời gian làm việc

Tủ lạnh làm việc theo chu kỳ. Khi nhiệt độ tủ thấp thermostat ngắt dòng điện cấp

cho máy nén, tủ ngừng chạy. Khi nhiệt độ tăng quá mức cho phép, thermostat đóng

mạch cho máy nén chạy lại.Hệ số thời gian làm việc là tỉ số thời gian làm việc trên

thời gian toàn bộ chu kỳ.

b = ck

lv

τ

τ

Trong đó:

-20-

τlv : Thời gian làm việc của một chu kỳ

τck :Thời gian của cả chu kỳ

Ví dụ: Tủ lạnh cứ làm việc 4 phút lại nghỉ 8 phút thì:

τlv = 4, τck = 4 + 8 = 12

b = 4 : 12 = 0,33 hoặc 33%

Vậy trong một giờ tủ chỉ làm việc có 60 x 0,33 ≈ 20 phút, nghỉ 40 phút.

Hệ số thời gian làm việc của tủ phụ thuộc chủ yếu vào vị trí cài đặt núm điều chỉnh

rơle nhiệt độ, nhiệt độ môi trường bên ngoài.

Hình 3.1 Sự phụ thuộc của( b) vào nhiệt độ buồng lạnh, nhiệt độ ngoài trời và

vị trí núm rơle nhiệt độ

3.1.4 Chỉ tiêu tiêu thụ điện

Điện năng tiêu thụ cho tủ lạnh phụ thuộc vào yếu tố cơ bản là nhiệt độ ngưng tụ,

nhiệt độ bay hơi và hệ số thời gian làm việc.

a) Nhiệt độ ngưng tụ tăng:

-Nhiệt độ môi trường tăng

-Lưu lượng gió giải nhiệt không đảm bảo

-Dàn ngưng bị bám bẩn

-Dàn ngưng đặt gần các thiết bị tỏa nhiệt như bếp,lò sưởi hoặc do ánh nắng

mặt trời trực tiếp tỏa vào nhà.

-Máy nén được làm mát kém làm cho nhiệt độ đầu đẩy tăng cao.

-Có khí không ngưng trong hệ thống.

-21-

b ) Nhiệt độ bay hơi giảm:

-Dàn bay hơi bị đóng băng tuyết quá dày làm giảm khả năng trao đổi nhiệt.

-Thiếu ga

-Thừa ga

-Đặt nhiều thực phẩm làm giảm khả năng trao đổi nhiệt của dàn.

-Rơle nhiệt độ bị trục trặc…

c) Hệ số thời gian làm việc tăng:

- Nhiệt độ ngưng tụ tăng cao

- Nhiệt độ bay hơi giảm

- Cửa tủ bị hở, dàn bay hơi bị bám băng tuyết quá nhiều.

- Đèn trong tủ vẫn sáng khi đóng cửa tủ.

- Cách nhiệt tủ bị hỏng, tổn thất nhiệt từ ngoài vào quá nhiều, ngoài tủ có hiện

tượng chảy mồ hôi.

- Phin lọc, phin sấy bị tắc một phần.

- Block đã bị yếu

3.1.5 Các yếu tố khác

Ngoài ra điện tiêu thụ còn phụ thuộc vào một số các yếu tố khác như

Số chu kỳ làm lạnh: thông thường 1 giờ tủ khởi động khoảng 3 – 4 lần nhưng

nếu chu kỳ làm việc ngắn quá thì điện tiêu thụ cũng tăng vì mỗi lần khởi động

tiêu tốn điện năng nhiều hơn. Đầu chu kỳ làm việc điện tiêu tốn nhiều hơn là

cuối chu kỳ.

Đối với tủ chạy qua biến thế và ổn áp còn phải tốn thêm điện năng cho biến thế

và ổn áp. Nên bố trí ngắt biến thế và ổn áp khi tủ ngắt thì tốt hơn.

-22-

BÀI 4: ĐỘNG CƠ MÁY NÉN

A. Mục tiêu:

- Hiểu được phương pháp khởi động động cơ 1 pha

- Hiểu được phương pháp xác định chân C-S-R của động cơ

- Chạy thử động cơ

- Xác định được cực tính của động cơ

- Kiểm tra được chất lượng của động cơ

- Cẩn thận, chính xác, nghiêm chỉnh thực hiện theo quy trình

- Đảm bảo an toàn


4.1 XÁC ĐỊNH CHÂN C.S.R CỦA ĐỘNG CƠ

4.1.1 Xác định cực tính bằng đồng hồ VOM:

Dùng V.O.M thang điện trở x1 (x10) lần lượt đo điện trở của 2 chân, ta sẽ có 3 lần

đo với 3 giá trị khác nhau:

Trong 3 lần đo đó, cặp chân nào có điện trở lớn nhất thì chân còn lại là chânC

Đo chân C với 1 trong 2 chân còn lại, chân nào có điện trở lớn hơn là chân S

Chân còn lại là R.

Nếu ta đo điện trở của block mà chỉ có 1 cặp chân lên kim hoặc không có cặp chân

nào lên kim thì block có vấn đề, cần kiểm tra và sửa chữa.

Phương pháp này được áp dụng cho tất cả các loại động cơ máy nén 1 pha.

VD: Đo điện trở 3 chân của 1 block có giá trị

1-2: 5

1-3: 10

2-3: 15

Theo phương pháp xác định 3 chân ta xác định được:

1 là chân C

2 là chân R

3 là chân S

Chú ý: Do block tủ lạnh có công suất nhỏ thường 3/4HP, điện trở của các cuộn

dây nhỏ nên block rất dễ cháy khi cấp điện sai cho các chân. Vì vậy ta phải xác

định chính xác các chân C.S.R

4.1.2 Xác định cực tính bằng đèn thử:

Dùng đèn thử lần lượt đấu vào 3 cực của động cơ máy nén sau đó cấp nguồn

vào lúc này sẽ làm cho đèn thử phát sáng. Do cuộn SR = CR + CS nên làm cho đèn

-23-

thử phát sáng mờ nhất, cuộn CR sẽ làm đèn thử sáng nhất còn lại là cuộn CS. Từ

đây ta suy ra ba cuộn của động cơ máy nén.

Kiểm tra động cơ

4.2.1Giới thiệu sơ đồ khởi động động cơ tủ lạnh

R

S

C

NUÙT NHAÁN

HÌNH 4.1 SÔ ÑOÀ NOÁI TRÖÏC TIEÁP

Nguyên lý làm việc:

Sau khi xác định 2 cuộn dây của máy nén ta đấu mạch như hình vẽ. Cấm cuộn C-

R vào nguồn điện sau đó tác động nút nhấn để cấp nguồn cho cuộn C-S để khởi

động cho máy nén. Khi động cơ máy nén đã hoạt động ta buôn nút nhấn ngưng cấp

nguồn cho cuộn C-S để tránh gây cháy máy.Phương pháp này là cách khởi động

trực tiếp cho máy nén chỉ dùng cho những máy nén có công suất nhỏ như của tủ

lạnh.

4.2.2 Chạy thử động cơ

a) Chạy thử

Cấp nguồn cho máy nén hoạt động

Khi cho máy nén hoạt động nhớ cặp ampe kiềm vào để khảo sát dòng làm việc của

máy nén

b) Đánh giá chất lượng động cơ

Phần cơ cần đạt các yêu cầu sau

- Máy chạy êm, không ồn, không rung, không có tiếng động lạ.

- Có khả năng hút chân không cao, Có khả năng nén lên áp suất cao.

- Các clapê hút và đẩy phải kín, không đóng muội.

- Khởi động dễ dàng.

Phần điện cần đạt các yêu cầu:

- Các cuộn dây làm việc bình thường, an toàn.

-24-

- Thông mạch các cuộn dây: Đảm bảo các chỉ số điện trở của các cuộn dây

- Đảm bảo độ cách điện giữa vỏ và các cuộn dây, kiểm tra bằng megaôm, độ

cách điện phải đạt 5MΩ trở lên.

Kiểm tra phần điện:

- Dùng đồng hồ VOM kiểm tra cuộn dây của máy nén: đo điện trở cuộn dây đề

và cuộn dây chạy

- Kiểm tra cách điện của bộ dây quấn: sử dụng VOM đặt ở thang đo điện trở một

que vào một trong 3 cọc CSR của lốc que còn lại đặt vào phần vỏ máy hoặc

ống đồng nếu thấy kim VOM dịch chuyển về 0 thì kết luận lốc đã bị rò.

- Kiểm tra khả năng khởi động của động cơ: cho lốc hoạt động nén đến áp suất

50 Psi rồi ngừng máy giữ nguyên áp suất cho block nén tiếp lên 100 Psi rồi

ngừng máy, giữ nguyên áp suất cho lốc tiếp tục hoạt động nén tiếp lên áp suất

200Psi rồi ngừng máy. Nếu trong các lần dừng máy và chạy lại mà lốc vẫn

khởi động tốt thì lốc tốt và ngược lại nếu sau mỗi lần ngừng máy mà block

không khởi động được thì block không sử dụng được.

- Kiểm tra dòng làm việc của block

Kiểm tra phần cơ:

Kieåm tra phaàn cô block

Chọn áp kế đến 40bar

Lắp áp kế vào block như hình 2.4.

Triệt tiêu các chỗ xì hở.

Cho block chạy, kim áp kế xuất phát từ 0

Lúc đầu quay nhanh sau chậm dần

Và cuối cùng dừng hẳn tại A

Giá trị A càng lớn tình trạng phần cơ của block càng tốt

Nếu A > 32bar: còn rất tốt

Nếu A đạt 21 ÷ 32bar (300 ÷ 450psi): còn tốt

Nếu A < 17bar (250psi) là máy đã quá yếu

-25-

Kieåm tra ñaàu ñaåy block

- Nếu kim đứng yên tại A thí clapê đẩy kín

- Nếu kim quay về 0 thì clapê đẩy hở

- Nếu kim quay về B (một giá trị nào đó) rồi

quay về 0 thì chứng tỏ clapê đẩy bị cong vênh

Kiểm tra phần cơ block đầu đẩy

Kiểm tra phần cơ block đầu hút

Kiểm tra và thay dầu bôi trơn

a)Mục đích

-Dầu dùng để bôi trơn các bề mặt ma sát giữa các chi tiết chuyển động.

-Làm mát máy nén và động cơ bằng cách tải nhiệt bên trong từ các bề mặt ma

sát truyền ra vỏ blốc để thải ra không khí.

b)Yêu cầu dầu nạp

-Đúng chủng loại dầu, dầu có độ nhớt thích hợp.

-Dầu phải tinh khiết không lẫn cặn bẩn và hơi nước.

-Lượng dầu phải vừa đủ, nếu thiếu ảnh hưởng đến quá trình bôi trơn,

nếu thừa dầu dễ sủi bọt và bị hút vào xilanh làm máy nén làm việc nặng nề,

các dàn trao đổi nhiệt dễ bị bám dầu.

Để kiểm tra áp suất hút và độ kín van hút ta

có thể dùng chân không kế

Lắp vào phần hút của block, trong khi đường

đẩy để tự do trong không khí

Độ chân không đạt được càng cao máy nén

càng tốt

Khi dừng máy, nếu kim không quay về 0

thì clapê hút kín,

Nếu kim quay càng nhanh về 0 thì clapê

hút bị hở

Kieåm tra ñaàu huùt block

-26-

-Không pha trộn dầu khác loại nhất là khi nạp bổ sung vì như vậy dầu dễ bị biến

chất, tạo cặn, hóa bùn.

c)Thao tác

Bình chöùa daàuNaïp daàu cho block

Dùng ống nhựa cao su gắn vào đầu hút phụ của máy nén, đầu hút còn lại ta

khóa chặt lại

Cho 1 đầu vào trong bình nhớt

Cho máy hoạt động

Khi máy hoạt động dùng tay bịt kín đầu nén lại thỉnh thoảng hé mở cho hơi

máy nén phun lên tay

Nếu thấy hơi sương của nhớt thì ta đã nạp đủ dầu

Nếu thấy hạt sương quá lớn thì lượng nhớt dư

Nếu không có nhớt phun sương thì nhớt thiếu

Chú ý:

-Nạp hay đổ dầu ra đều tiến hành ở đầu hút

-Thay dầu bôi trơn là một việc hết sức quan trọng khi ta tiến hành thay bloc hoặc

nạp môi chất mới cho tủ mà tủ không còn nhãn mác.

Để kiểm tra sự hoàn thiện của động cơ

Cho máy nén chạy thật nóng, sau đó tăng áp suất đầu đẩy lên 14bar (200psi), cho

dừng máy nén, giữ nguyên áp suất và cho khởi động lại ngay. Máy nén phải khởi

động lại được ngay. Nếu không khởi động lại được, có thể do trục trặc về điện hoặc

cơ. Riêng về cơ, gối trục có thể bị mòn hoặc trục cơ bị vênh, chỉ bổ block ra mới

xác định được chính xác.

-27-

BÀI 5: THIẾT BỊ ĐIỆN VÀ BẢO VỆ TỰ ĐỘNG

A. Mục tiêu:

- Phân tích được nguyên lý hoạt động và cấu tạo thiết bị điện, bảo vệ và tự động

- Thuyết minh được nguyên lý hoạt động và cấu tạo thiết bị điện , bảo vệ và tự

động




5.1 Rơle bảo vệ block:

a) Cấu tạo

1- Dây nối, 2- Chụp nối; 3- Chốt tiếp điểm; 4- Đầu cực 5- Tiếp điểm; 6- Cơ cấu

lưỡng kim; 7- Điện trở; 8- Thân; 9- Vít

Hình 5.1 :Rơle nhiệt lắp trong máy nén

b) Nguyên lý hoạt động

Khi động cơ bị quá tải hoặc không khởi động được, dòng điện cao hơn bình

thường, nhiệt sinh ra ở dây điện trở lớn làm nóng thanh lưỡng kim dẫn đến thanh

lưỡng kim bị uốn cong, mở tiếp điểm ngắt nguồn cấp cho máy nén.

Máy nén ngừng một vài phút, khi đó thanh lưỡng kim đủ nguội và tự động đóng lại

mạch điện cho động cơ hoạt động.

Thời gian ngắt tiếp điểm khi quá tải phải kịp thời để động cơ không bị hỏng. Mỗi

một kiểu động cơ phải có một rơle bảo vệ có đặc tính phù hợp.

c) Xác định hư hỏng khắc phục thay thế (Lý thuyết 0.25 tiết)

Sử dụng VOM (để ở thang đo x1) đi đo 2 chân 1,2 nếu thấy có lên giá trị điện trở

thì rơle còn tốt nếu không có giá trị điện trở thì rơle đã hỏng ta tiến hành thay thế

-28-

5.2. Rơle khởi động kiểu dòng điện (Lý thuyết 0.25 tiết)

a) Phân loại: có 2 loại

rơle dòng 3 chân

rơle dòng 4 chân

b) Cấu tạo

1

3

Loõi Saét

Cuoän Daây

HÌNH 5.2-RÔLE DOØNG 3 CHAÂN

2

1

3 4

Loõi Saét

Cuoän Daây

RÔLE DOØNG 4 CHAÂN

2

c) Nguyên lý hoạt động

Khi mới cấp nguồn cho rơle cuộn dây của rơle sinh lực từ đẩy lõi sắt đi lên đóng

tiếp điểm nối mạch làm cho máy nén khởi động.

d) Sơ đồ đấu dây

1R

2

S

C

HÌNH 5.3-SÔ ÑOÀ ROLE DÒNG 3 CHÂN

3

-29-

HÌNH 5.4 SÔ ÑOÀ R OLE DÒNG 4 CHÂN SUÛ DUÏNG NOÁI TAÉT

1R

2

3S

C

4

HÌNH 5.5 SÔ ÑOÀ ROLE DÒNG 4 CHÂN DUØNG TUÏ KHÔÛI ÑOÄNG

1R

2

3S

C

4

e) Xác định hư hỏng khắc phục thay thế (Lý thuyết 0.25 tiết)

-Sử dụng VOM đặt vào 2 chân S và M của rơle và lúc này ta lật ngược rơle lại

(cuộn dây rơle quay lên) để tiếp điểm rơle đóng lại quan sát đồng hồ nếu thấy kim

lên thì rơle còn tốt ngược lại thì rơle đã hỏng

-Qua âm thanh: ta tiến hành lắt rơle nếu nghe thấy tiếng kêu phát ra từ rơ le thì rơle

còn sử dụng được

Chú ý khi sử dụng role kiểu dòng điện:

-30-

-Công suất của role bằng công suất của động cơ máy nén.

-Bố trí đúng hướng

-Trong quá trình khởi động mà tiếp điểm của role đóng mả không nhả do role quá

nhỏ so với công suất của máy nén (giảm bớt số vòng dây quấn) và ngược lại

5.3 Rơle khởi động PTC (Lý thuyết 0.25 tiết)

a) Phân loại: có 3 loại

rơle dòng 3 chân

rơle dòng 4 chân

rơle dòng 6 chân

b) Cấu tạo

3

1 2

3

1

4

2

3

1

4

2

6

5

Hình 5.6 :Cấu tạo PTC

c) Nguyên lý hoạt động :

PTC là miếng điện trở nhiệt dương tỉ lệ thuận với nhiệt độ. Khi cấp nguồn cho

PTC, ban đầu do PTC đang nguội, điện trở nhỏ nên dòng điện khởi động đi qua

chân 2–1 nhưng cũng đồng thời đi qua chân 2-3 và làm cho miếng PTC nóng lên

làm cho điện trở của miếng PTC tăng lên. Lúc này cũng có dòng điện đi qua chân

2-3 nhưng rất nhỏ.

d) Sơ đồ đấu dây

-31-

1

2

3

R

S

C

KHÔÛI ÑOÄNG BLOCK BAÈNG PTC 3 CHAÂN

HÌNH 5.7:SÔ ÑOÀ ÑAÁU DAÂY

R

S

C


1

2

3 4

R

S

C


1

2

3 46

5

f) Xác định hư hỏng sữa chữa thay thế

-Sử dụng VOM đặt vào 2 chân S và M của rơle quan sát đồng hồ nếu thấy kim lên

thì rơle còn tốt ngược lại thì rơle đã hỏng

-Qua âm thanh: ta tiến hành lắt rơle nếu nghe thấy tiếng kêu phát ra từ rơ le thì

rơle đã hỏng

5.4 Rơle khống chế nhiệt độ (thermostat)

a) Cấu tạo

1

2

34

1:TIEÁP ÑIEÅM

2:HOÂP XEÁP

3:OÁNG DAÅN

4:BAÀU CAÛM BIEÁN

5:LOØ XO

HÌNH 5.8 THERMOSTAT

5

-32-

b) Nguyên lý hoạt động

Đầu cảm biến chứa môi chất dễ bay hơi để lấy tín hiệu nhiệt độ buồng lạnh biến

thành tín hiêu áp suất rồi đi vào hộp xếp . Hộp xếp sẽ chuyển tín hiệu áp suất đó

làm giản nở cơ học của hộp xếp

Có thêm hệ thống lò xo và vít hiệu chỉnh nhiệt độ từ chế độ lạnh ít đến chế độ lạnh

nhất

Hoạt động:

Hệ thống làm việc bình thường tiếp điểm luôn ở trạng thái đóng. Khi không gian

cần làm lạnh đạt được nhiệt độ yêu cầu thì bầu cảm ứng truyền tín hiệu nhiệt độ

vào môi chất trong hộp xếp qua ống dẫn, do lạnh nên áp suất trong hộp xếp giảm

làm hộp xếp co lại kéo lò xo lên tách tiếp điểm ngắt nguồn điện máy nén ngừng

c) Sữa chữa thay thế

Cách kiểm tra:

-Sử dụng VOM kiểm tra xem tiếp điểm của thermostat có đóng hay không

-Sau đó dùng gas cùng với gas đang sử dụng trong tủ đang hoạt động,lật ngược

chai gas ,mở van gas để gas lỏng thoát ra ngoài rồi đưa đầu cảm biến của

thermostat vào,dùng VOM kiểm tra tiếp điểm của thermostat xem có tác động

không

5.5 Tụ điện

a) Phân loại

Theo chế độ làm việc chia làm 2 loại :

Tụ Hoá Tụ gốm Tụ dầu

Hình 5.9 :Hình dạng một số loại tụ điện

-33-

-Tụ khởi động(tụ kích) : thường là tụ hóa vì tụ có điện dung lớn

-Tụ làm việc(tụ ngậm): thường là tụ dầu

Nab) b) Mục đích

-Tụ điện được sử dụng trong các mạch lọc nguồn, lọc nhiễu, mạch truyền tín hiệu

xoay chiều, mạch tạo dao động

-Trong mạch điện 1 chiều tụ điện làm nhiệm vụ tích điện tăng momen khởi động.

-Trong mạch điện xoay chiều tụ điện làm nhiệm vụ làm lệch pha dòng điện xoay

chiều

c) Cấu tạo

Hình 5.10:Cấu tạo tụ điện

d) Nguyên lý hoạt động:

Tùy vào từng loại tụ khác nhau và công dụng của nó, khi cấp nguồn vào tụ thì tụ

sẽ tích và phóng điện để tăng momen quay kết thúc nhanh quá trình khởi động (đối

với tụ khởi động) hay làm tăng hiệu suất làm việc của động cơ(đối với tụ làm việc)

Cách phân biệt:

Tụ ngậm Tụ đề

Trị số điện dung nhỏ Trị số điện dung lớn

Có điện thường xuyên Chỉ có điện khi khởi động

IN=(1÷1.2) I LV IĐ = (4÷6) ILV

2.Sữa chữa thay thế:

-34-

Một số phương pháp kiểm tra tụ điện:

Dùng VOM: bật ở thang x100, đặt 2 que đo vào 2 cực của tụ điện, quan sát kim

đồng hồ:

Nếu kim nhảy về 1 vị trí nào đó rồi từ từ trở về ∞ thì tụ còn tốt

Nếu nhảy về không thì tụ đã bị chập

Nếu đứng im ở ∞ thì tụ đả hỏngho

Dùng ngay nguồn điện xoay chiều của lưới điện để thử, điện áp lưới phải nhỏ

hơn điện thế chỉ định của tụ: cắm 2 đầu tụ vào nguồn sau đó rút ra chập 2 cực

vào nhau:

Nếu tụ tốt sẽ phón tia lửa điện kèm theo tiếng nổ gọn: tách

Nếu không có sự phóng điện thì tụ bị hỏng

Nếu tụ bị chập cắm tụ vào nguồn sẽ bị đoãn mạch cháy cầu chì nguồn. Do đó

nên kiểm tra bằng VOM trước

5.6 Rơ le thời gian:

5.6.1 Timer loại 1:

a) Cấu tạo :

Gồm 1 động cơ 1 pha, bộ giảm tốc nối gạt tiếp điểm 2 – 4, chân 1-3 cấp nguồn cho

cuộn dây

1

3

2

4

Hình 5.11:Cấu tạo timer loại 1

b) Nguyên lý làm việc:

Ban đầu tiếp điểm đang ở chân 4. khi cấp nguồn vào chân (1-3). Timer đếm thời

gian, sau khoảng thời gian cài đặt ,Timer sẽ đẩy qua tiếp điểm 2

-35-

5.6.2 Timer loại 2:

a) Cấu tạo:

Gồm 1 động cơ 1 pha, bộ giảm tốc nối gạt tiếp điểm 2 – 4, chân 1-(3,4) cấp nguồn

cho cuộn dây

1

3

2

4

Hình 5.12 :Cấu tạo timer loại 2

b) Nguyên lý làm việc:

Ban đầu tiếp điểm đang ở chân 4 .khi cấp nguồn vào chân (1-3,4). Timer đếm thời

gian, sau khoảng thời gian cài đặt Timer sẽ đá qua tiếp điểm 2

5.7 Các thiết bị điện khác:

a) Điện trở xả đá:

Cấu tạo gồm một dây điện trở sợi đốt đặt trong ống thuỷ tinh môi trường bên trong

ống thuỷ tinh là khí trơ

b) Sò lạnh:

Nhiệt độ: -7oC, -10

oC, -12

oC

Nguyên lý hoạt động: Sò lạnh là 1 tiếp điểm thông thường ở nhiệt độ môi

trường xung quanh là 1 tiếp điểm thường hở nhưng khi nhiệt độ trong môi

trường đạt giá trị cài đặt ghi trên sò lạnh thì lúc này sò lạnh là 1 tiếp điểm

thường đóng. Sau đó nhiệt độ trong phòng tăng lên thì sò lạnh sẽ hở .

c) Sò nóng:

-36-

Nhiệt độ: 70oC, 76

oC, 100

oC…

Nguyên lý hoạt động: Sò nóng là 1 tiếp điểm có công dụng như 1 cầu chì. Khi

nhiệt độ bên trong buồng tăng đến ngưỡng nhiệt độ của sò thì nó sẽ hở ra

d) Nút nhấn xả đá:

Cấu tạo:

NUÙT NHAÁN

1

2

HOÄP XEÁP

OÁNG DAÅNBAÀU CAÛM BIEÁN

Hình 5.13 :Cấu tạo nút nhấn xả đá

Nguyên lý hoạt động:Bình thường hệ thống đang hoạt động tiếp điểm ở vị trí 1,

khi dàn lạnh đóng băng đá nhiều ta phải nhấn nút xả đá đến vị trí số 2 đóng tiếp

điểm cấp nguồn cho thiết bị xả đá. Sau thời gian ngắn nhiệt độ buồng lạnh tăng

dần bầu cảm ứng nhiệt nóng dần lên hơi môi chất trong hộp xếp giản nở làm

tăng áp suất đến một lúc nào đó hộp xếp gản ra đẩy tiếp điểm trở về vị trí 1 Quá

trình xả đá kết thúc.

-37-

BÀI 6: HỆ THỐNG ĐIỆN TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Trình bài được nguyên lý hoạt động của mạch điện

- Trình bài qui tắc lắp mạch điện theo sơ đồ nguyên lý

- Lắp và sữa chữa được mạch điện theo đúng qui trình, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật

và thời

gian.

- Sử dụng dụng cụ thiết bị đo kiểm đúng kỹ thuật



B. Nội dung:

6.1 Mạch điện tủ lạnh trực tiếp

a) Sơ đồ mạch điện

C

THERM0STAT THERMIC

ÐTXD

SN

220V

ÐTSC

QDL Ð M

CTC

SL

Hình 6.1 :Sô ñoà maïch ñieän

RS

Nuùt nhaán xaû ñaù


Mắc nút nhấn vào mạch như hình vẽ. Bình thường hệ thống đang hoạt động

tiếp điểm ở vị trí 1, khi dàn lạnh đóng băng đá nhiều ta phải nhấn nút xả đá đến vị

trí số 2 đóng tiếp điểm cấp nguồn cho thiết bị xả đá. Sau thời gian ngắn nhiệt độ

buồng lạnh tăng dần bầu cảm ứng nhiệt nóng dần lên hơi môi chất trong hộp xếp

giản nở làm tăng áp suất đến một lúc nào đó hộp xếp giản ra đẩy tiếp điểm trở về vị

trí 1. Quá trình xả đá kết thúc

-38-

c) Ưu nhược điểm:

Ưu điểm

- Không phải ngồi chờ như phương pháp xả đá thủ công

- Xả đá xong mạch tự động cấp nguồn cho block hoạt động

Nhược điểm:

- Không tự động hoàn toàn

- Nút nhấn dễ hư hỏng

d) Lắp đặt mạch điện:

Dựa vào sơ đồ nguyên lý chuẩn bị các thiết bị đấu mạch điện như hình vẽ.

e) Vận hành mạch điện:

Kiểm tra các mối nối dây điện và các rắc cắm vào lốc lại lần cuối cùng trước

khi vận hành mạch điện

Kẹp ampe kiềm vào chân C của lốc và cắm nguồn vào cho hệ thống hoạt động

Khi vận hành cần quan sát dòng làm việc của máy

Dòng điện định mức của tủ 220V khoảng 0.7 ÷ 1.1A

Dòng điện định mức của tủ 110V khoảng 1.7 ÷ 2.8A

Dòng điện định mức của tủ đá 220V khoảng 1 ÷ 2A

f) Sữa chữa mạch điện:

Những hư hỏng thường gặp của mạch điện.

- Hỏng sò lạnh

- Hỏng nút nhấn cửa

- Hỏng đèn

- Hỏng thermostat

- Hỏng thermic

- Rơle khởi động

- Sò nóng

- Lốc máy

Tùy theo nguyên nhân mà ta có biện pháp khắc phục cho phù hợp.

6.1 Mạch điện tử lạnh gián tiếp:

6.2.1. mạch điện xả đá tự động sử dụng timer loại 1 mắc nối tiếp:

a) Sơ đồ mạch điện:

-39-

1

3

2

4

RS

C

THERM0STAT THERMIC

TUÏ KÑ

ÐTXD

SN

220V

TIMER


SL

ÐTSC

QDL Ð M

CTC


Cuộn dây timer và ĐTXĐ mắc nối tiếp với nhau và mắc song song với block. Khi

cấp nguồn, do cuộn dây Timer có điện trở lớn hơn điện trở xả đá nên điện áp rơi

trên timer lớn hơn rất nhiều so với điện áp rơi trên ĐTXĐ,. Timer đếm thời gian,

dòng điện lúc này đồng thời qua chân 3-4 vào cấp cho blốc hoạt động khi nhiệt độ

buồng lạnh đạt nhiệt độ sò lạnh cài đặt, sò lạnh đóng lại. Timer đếm đủ thời gian đá

qua tiếp điểm số 2 ,dòng ngắn mạch qua chân số 2 vào điện trở thực hiện xả đá lúc

này timer ngừng chạy. Nhiệt độ buồng lạnh tăng lên sò lạnh mở ra nhưng quá trình

xả đá chưa kết thúc, lúc này do điện áp rơi trên timer lớn hơn nên timer bắt đầu

chạy đếm thời gian xả đá sau khi đếm đủ thời gian xả đá timer đá qua tiếp điểm 4

cấp nguồn cho block máy hoạt động kết thúc quá trình xả đá.

Trong thời gian xả đá nếu nhiệt độ buồng lạnh tăng cao hoặc vì một lý do nào đó

mà sò lạnh không ngắt ra thì sò nóng lúc này sẽ đứt ra ngắt nguồn của điện trở và

timer. Ta phải kiểm tra thay thế cái khác


Ưu điểm:

- Có nhu cầu xả đá thì sò lạnh đóng lại mạch xả đá mới hoạt đông

- Xả đá triệt để

- Ở mạch này do có quá trình xả đá giả nên tủ lạnh xả đá triệt để và có một

khoảng thời gian bảo ôn.

Nhược điểm:

-Khi mới cấp nguồn cho mạch, do timer mắc song song nên block hoạt động

timer cũng hoạt động Trường hợp sò lạnh đóng lại nhưng timer chưa đá

tiếp điểm thì mạch không thực hiện được xả đá.

d) Lắp đặt mạch điện: -Sử dụng VOM đo xác định các chân CSR của lốc và kiểm tra các thiết bị

trong mạch điện

-Đấu nối các thiết bị như sơ đồ mạch điện

-40-

e) Vận hành mạch điện:

-Kiểm tra các mối nối dây điện và các rắc cắm vào lốc lại lần cuối cùng

trước khi vận hành mạch điện

-Kẹp ampe kiềm vào chân C của lốc và cắm nguồn vào cho hệ thống hoạt

động


-Dòng điện định mức của tủ 220V khoảng 0.7 ÷ 1.1A


-Dòng điện định mức của tủ đá 220V khoảng 1 ÷ 2A

f) Sữa chữa mạch điện: Những hư hỏng thường gặp của mạch điện.

-Hỏng sò lạnh

-Hỏng nút nhấn cửa

-Hỏng đèn

-Hỏng thermostat

-Hỏng thermic

-Rơle khởi động

-Sò nóng

-Block máy


6.2.2 mạch điện xả đá tự động sử dụng timer loại 1 mắc song song:

a) Sơ đồ mạch điện:

TIMER

ÐTSC

QDL Ð M

CTC

SL


R S

TUÏ KÑ

1

3

2

4

C

THERM0STAT THERMIC

ÐTXD

SN

220V


-41-

Cuộn dây timer, ĐTXĐ, block mắc song song với nhau. Khi cấp nguồn đồng thời

timer và block có điện. Block hoạt động, timer cũng bắt đầu đếm thời gian. Nhiệt

độ buồng lạnh giảm dần đạt nhiệt độ cài đặt của sò lạnh, sò lạnh đóng lại. Timer

đếm đủ thời gian cài đặt thì đá tiếp điểm qua chân số 2 nối mạch thực hiện xả đá.

Khi xả đá timer vẫn hoạt động, dù xả đá xong rồi hay chưa xong timer đếm đủ thời

gian xả đá thì tiếp điểm chuyển qua chân số 4 cấp nguồn cho blốc hoạt động trở lại.

Trong quá trình xả đá, nếu đá tan hết nhiệt độ buồng lạnh tăng cao mà sò lạnh

không mở ra lúc này sò nóng sẽ mở ra ngắt nguồn điện trở.

Như vậy ở mạch này đồng thời luôn có 2 thiết bị cùng hoạt động là timer và 1 trong

2 thiết bị còn lại nên tiêu tốn điện năng


Ưu điểm:

-Xả đá hoàn toàn tự động, có nhu cầu xả đá thì mạch mới hoạt động

Nhược điểm:

-Xả đá không triệt để do xả đá chưa xong mà timer đếm hết thời gian đá tiếp

điểm

-Trong quá trình xả đá timer luôn hoạt động tiêu tốn một phần điện năng

d) Lắp đặt mạch điện:

-Sử dụng VOM đo xác định các chân CSR của block và kiểm tra các thiết bị

trong mạch điện

-Đấu nối các thiết bị như sơ đồ mạch điện

e) Vận hành mạch điện: Kiểm tra các mối nối dây điện và các rắc cắm vào block lại lần cuối cùng trước

khi vận hành mạch điện

Kẹp ampe kiềm vào chân C của block và cắm nguồn vào cho hệ thống hoạt động




-Dòng điện định mức của tủ đá 220V khoảng 1 ÷ 2A

f) Sữa chữa mạch điện: Những hư hỏng thường gặp của mạch điện.

-Hỏng sò lạnh

-Hỏng nút nhấn cửa

-Hỏng đèn

-Hỏng thermostat

-Hỏng thermic

-Rơle khởi động

-Sò nóng

-Lốc máy


-42-

BÀI 7: CÂN CÁP TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Phân tích đươc cách cân cáp tủ lạnh

- Xác định kích thước ống mao phù hợp



B. Nội dung:

7.1 Cân cáp tủ lạnh:

Thông số cân cáp:

Theo kinh nghiệm:môi chất ở đây là R12

-Tủ lạnh 1 * :(nhiệt độ -6oC): 130÷150PSI

-Tủ lạnh 2 ** :(nhiệt độ -12oC): 150 ÷170PSI

-Tủ lạnh 3*** :(nhiệt độ -18oC): 170÷190PSI

Tính toán:

-to = tyc + (7 ÷ 11)oC

-tk = tkk + (15 ÷ 17 )oC

7.1.1Cân cáp hở:

a)Sơ đồ bố trí thiết bị:

Hình 7.1 :Sơ đồ cân cáp hở

b)Kết nối thiết bị theo sơ đồ:

-43-

Hàn nối các thiết bị vào như sơ đồ nguyên lý và van dịch vụ phía sau phin sấy

lọc để gắn đồng hồ vào cân cáp hở

c) Chạy máy xác định chiều dài ống mao:

Gắn đồng hồ cao áp vào trong hệ thống cho động cơ máy nén hoạt động (lúc

này van đồng hồ khóa chặt) để tìm trở lục của ống mao để đáp ứng phụ tải theo

yêu cầu. Sau đó dũi thẳng ống mao để xác định chiều dài. Đường kín ông mao

phải phù hợp với công suất của máy nén và nhiệt độ của tủ

7.1.2 Cân cáp kín

a) Sơ đồ bố trí thiết bị

Phin

Daøn noùng

Daøn laïnh

Maùy neùn

AÙp keá

Hình 7.2 :Sơ đồ cân cáp kín

b) Kết nối thiết bị theo sơ đồ:

Hàn nối các thiết bị vào như sơ đồ nguyên lý và van dịch vụ phía sau phin sấy

lọc để gắn đồng hồ vào cân cáp kín.

c) Chạy máy xác định chiều dài ống mao:

Gắn đồng hồ cao áp vào trong hệ thống cho động cơ máy nén hoạt động (lúc

này van đồng hồ khóa chặt) để tìm trở lục của ống mao để đáp ứng phụ tải theo

yêu cầu. Sau đó dũi thẳng ống mao để xác định chiều dài. Đường kín ông mao

phải phù hợp với công suất của máy nén

Phương pháp cân cáp thứ 2 thao tác khó khăn hơn phương pháp 1 vì ta phải hàn

nối cả hệ thống ta mới cân cáp. Phương pháp cân cáp thứ 2 này chỉ sử dụng khi

ta đã có chính xác chiều dài ống và kích thước của ống mao. Phương pháp cân

-44-

cáp thứ 2 này sẽ hổ trợ cho phương pháp thứ nhất dùng để kiểm tra xem ta hàn

có bị tắc khi nối với dàn lạnh không

-45-

BÀI 8: NẠP GAS TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Phân tích được cách nạp gas tủ lạnh

- Xác định đúng lượng gas cần nạp



B.Nội dung bài học:

8.1Thử kín hệ thống:

a) Sơ đồ thực hiện:

Hình 8.1 :Sơ đồ thử kín hệ thống

b) Kết nối thiết bị theo sơ đồ:

-Hàn nối các thiết bị lại với nhau theo sơ đồ

-Hàn gắn 2 van dịch vụ phía sau phin sấy lọc và đầu hút phụ của máy nén

-Gắn bộ van nạp vào như hình vẽ

-Van phía hạ áp mở toàn bộ, van phía cao áp khóa chặt lại

c) Chạy máy kiểm tra toàn bộ hệ thống :

Các bước thực hiện:

Xác định các chân C-S-R của máy nén

Gắn rơ le vào khởi động máy nén

Quan sát kim đồng hồ:

-Kim đồng hồ vẫn hiển thị thông số áp suất như ban đầu ta cân cáp thì hệ

thống thông suốt

-46-

-Kim đồng hồ hiển thị một áp suất lớn hơn thì ta tiến hành kiểm tra lại

mối hàn trước và sau ống mao

-Kim đồng hồ không hiển thị áp suất thì hệ thống ta đã bị xì ta kiểm tra

rồi hàn kín lại

Sau khi kiểm tra mối hàn ở ống mao xong ta tiếp tục cho máy nén nén lên một

áp suất khoảng 400PSI rồi khóa chặt luôn van dịch vụ phái hạ áp lại rồi tắt

máy và quan sát kim đồng hồ:

-Kim đồng hồ vẫn nằm im thì hệ thống ta đã kín

-Kim đồng hồ dần dịch chuyển về 0 thì hệ thống ta đã hở cần kiểm tra và

khắc phục chổ rò rỉ.

8.2 Hút chân không hệ thống:

a) Sơ đồ thực hiện:

-Hút chân không là đi hút hết không khí có bên trong hệ thống

-Trước khi tiến hành nạp gas cần phải đi hút chân không để tránh trường hợp

tắc ẩm trong hệ thống vì môi chất Freon (R12,R134a) sử dụng trong tủ lạnh

không có tính hòa tan nước .

Hình 8.2 :Sơ đồ hút chân không và nạp gas cho hệ thống

b) Kết nối thiết bị

Tiến hành gắn các thiết bị vào hệ thống như hình vẽ

Mở toàn bộ các van dịch vụ ở bộ van nạp và bộ van 3 ngã

-47-

Kiểm tra các khớp nối tại các van dịch vụ, bộ van nạp, chai gas, bơm chân

không

c) Thực hiện

Bật bơm chân không

Quan sát kim đồng hồ khi đồng hồ hiển thị -30inHg khóa 2 van đồng hồ tắt máy

để thử xì:

-Kim đồng hồ đứng im thì hệ thống đã kín

-Kim đồng hồ từ từ quay về 0 thì hệ thống đã bị xì lúc này ta tháo bơm chân

không ra mở van đồng hồ thấp áp kháo van đồng hồ cao áp lại và tiến hành cho

máy chạy. Cho máy nén nén lên được áp 450 PSI thì khóa van thấp áp lại rồi tắt

máy sau đó ta dùng xà phòng để thử xì. Khi đã thử xì xong ta xả hết không khí

ra ngoài và tiến hành lại các bước như từ đầu.

-Sau khi thử xì xong ta tiếp tục hút chân không trong khoảng 15 phút nửa để

triệt tiêu toàn bộ không khí bên trong hệ thống

8.3 Nạp gas cho hệ thống

a) Sơ đồ thực hiện

Hình 8.3 :Sơ đồ hút chân không và nạp gas cho hệ thống

b)Các bước thực hiện qui trình nạp gas:

- Sau khi hút chân không và thử kín các đường ống xong ta khóa van phía

bơm chân không của bộ van 3 ngã lại

- Đặt chai gas đứng lên bàn cân đánh dấu vị trí ban đầu của chai gas trên mặt

hiển thị của cân.

-48-

- Mở van chai gas ra cho gas từ từ vào bên trong hệ thống ở trạng thái tĩnh để

lắp đầy các khoảng trống chân không trong hệ thống tránh không khí lọt vào

bên trong

- Khóa van đồnghồ của bộ van nạp gas lại

8.4 Chạy Thử:

a) Chạy thử hệ thống:

Cho hệ thống hoạt động

Ta cứ từ từ cho gas vào bên trong cho đến khi đạt được nhiệt độ yêu cầu của

buồng rồi ngừng lại quá trình nạp gas

Ta nhìn trên mặt cân xem ta đã nạp bao nhiêu gam vào trong hệ thống ghi

nhận lại tiếp tục nạp cho những tủ khác cùng công suất

Lưu ý :

Không được trúc ngược bình để lỏng vào trong hệ thống

Lúc nạp gas vào trong hệ thống ta vừa quan sát dòng điện làm việc của hệ

thống và cả áp suất đang hiển thị trên đồng hồ

b) Kiểm tra thông số kỹ thuật:

Kiểm tra thông số kỹ thuật của tủ ghi trên vỏ máy hoặc trên catologue để so

sánh với thông số thực khi ta tiến hành nạp gas xem ta đã thực hiện chính

xác qúa trình nạp gas vận hành hệ thống hay không

Khi lượng gas đã đủ phải đạt các yêu cầu sau:

- Đồng hồ thấp áp kim chỉ 8 ÷ 20 PSI

- Cường độ dòng điện phải đạt trang thái định mức (1 ÷ 1.4 A, 220V)

- Dàn nóng phải nóng đều

- Dàn lạnh phải lạnh đều và có tuyết bám

- Phin lọc chỉ hơi ấm nếu nóng quá thì hệ thống ta đã có sự cố phải tìm nguyên

nhân và khắc phục

Khi đã đạt thông số trên thì ta tiến hành bấm ống hàn kín đầu racco phía sau phin

lại tránh gây rò rỉ khi di chuyển

C.KIỂM TRA:

Cho từng nhóm sinh viên thực hiện thực hiện quá trình cân cáp hút chân không và

nạp gas vào hệ thống để ghi nhận thông số.

-49-

BÀI 9:NHỮNG HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP Ở TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Kiểm tra tình trạng làm việc của tủ lạnh

- Nhữn ghư hỏng thông thường, cách sữa chữa lý thuyết

- Xác định tình trạng làm việc của tủa lạnh

- Sửa chữa được hư hỏng



9.1 Kiểm tra tình trạng làm việc của tủ lạnh:

a) Dấu hiệu làm việc bình thường của tủ lạnh:

Tủ chạy êm chỉ nghe tiếng gõ nhẹ của hộp rơ le sau khi cắm nguồn khoảng

(0.5 ÷ 1s)

Đường ống nén phải nóng dần và mức độ nóng giảm dần cho tới phin lọc chỉ

còn hơi ấm.

Mở cửa tủ nghe tiếng gas phun ở dàn lạnh.

Để rơle nhiệt độ ở vị trí trị số nhỏ sau một thời gian tủ phải dừng, khi nhiệt

độ tủ tăng tủ hoạt động trở lại.

Khi mới dừng tủ và hoạt động lại ngay thì rơle bảo vệ ngắt máy nén không

hoạt động được.

Khi tủ hoạt động dàn nóng nóng đều, dàn lạnh bám tuyết đều và trên đương

hút có đọng sương

b) Kiểm tra áp suất làm việc của tủ:

Ta chỉ kiểm tra được áp suất đầu hút và áp suất đầu đẩy khi ở đầu nạp của máy có

đầu nối rắcco chờ sẵng hoặc ta có van nạp nhanh lắp vào đầu nạp và sau dàn ngưng

trước phin lọc (đã có hoặc ta có van trích lắp vào).

http://chuadienlanh.com/

-50-

Lắp bộ van nạp vào hệ thống:

-Xả đuổi hết không khí ở các ống cao su bằng gas

-Nối ống giữa với chai gas

-Mở hoàn toàn 2 van của bộ đồng hồ

-Nới lỏng các racco phía đầu ống nạp và phía van trích

-Mở từ từ chai gas để đuổi không khí trong ống cho đến khi gas thoát ra 1 ít

ở 2 phía racco vừa nới lỏng là được

-Vặn chặt các racco lại

-Đóng chặt 2 van của bộ van nạp

-Đóng van chai gas tháo bỏ chai gas và dây nạp

-Mở hoàn toàn van trích và van nạp nhanh ở đầu nạp gas (nếu có) đồng hồ

màu đỏ sẽ hiển thị áp suất đẩy đồng hồ màu xanh hiển thị áp hút

-Cho máy chạy điều chỉnh thermostat ở vị trí lạnh nhất

-Khi máy chạy ổn định khoảng 5 phút trị số áp suất ghi được ở 2 phía đầu

đẩy và đầu hút chính là những áp suất định mức của máy.

c) Xác định dòng định mức động cơ máy nén:

-Cho máy chạy dùng ampe kiềm có độ chính xác phù hợp cặp vào 1 trong 2

dây cấp nguồn cho tủ hoạt động

-Nếu dùng ampe kế thì mắc nối tiếp nó với 1 trong 2 dây cấp nguồn.

d) Kiểm tra lượng gas nạp:

Trình tự thử:

Cho máy chạy điều chỉnh thermostat cho tủ làm việc ở chế độ lạnh nhất.

Sau 5 phút đốt 1 que diêm hơ vào đoạn ống ra ở cuối dàn nóng cho đến khi

diêm cháy hết, sờ tay vào đoạn ống vừa bị đốt:

-Nếu ống nóng không thể sờ tay vào đoạn ống đó được là trong máy

-51-

thiếu gas nên không đủ gas lỏng để nhận nhiệt do que diêm đốt nóng.

-Nếu ống ít nóng tức máy còn đủ gas vì có gas lỏng hấp thụ nhiệt của que

diêm

nên sờ tay được lâu không thấy nóng.

9.2Những hư hỏng thông thường và cách sữa chữa

9.2.1Những hư hỏng khi động cơ máy nén vẫn hoạt động

9.2.1.1 Độ lạnh kém:

a) Biểu hiện:

- Không làm được đá hay rất lâu ra đá

- Tuyết không bám đều hết dàn lạnh

- Máy chạy liên tục

- Dàn nóng không nóng lắm

2) N b) Nguyên nhân:

1.Thiếu gas: do nạp thiếu hoặc hệ thống ta đã bị xì

Hiện tượng:

Tuyết không bám hết dàn lạnh

Máy chạy lâu thermostat không ngắt

Ống đẩy chi hơi nóng

Dàn ngưng không nóng lắm ,cho máy nghỉ thời gian cân bằng áp nhanh hơn

bình thường

Cách khắc phục:

Quan sát các mối hàn nếu không thấy xì là hệ thống ta nạp thiếu gas. Từ đó

Tùy nguyên nhân mà ta khắc phục

B 2.Hỏng thermostat

Thermostat đóng ngắt không chính xác (kéo dài thời gian nghỉ, khó đóng lại)

Cách thử: tháo thermostat ra đấu tắt tủ lại cho tủ chạy lạnh vẫn bình thường thì

thermostat đã hỏng thay cái mới

C 3.Tắc ẩm :

Biểu hiện:

Trên dàn lạnh có tuyết bám rồi lại tan

Ống đẩy và dàn nóng lúc nóng lúc lạnh

Máy làm việc theo chu kì ngắn

Dòng điện làm việc của tủ lạnh không ổn định

Cách khắc phục:

Xả hết gas

Thay ống mao

Thay phin

Hút chân không thử kín

Nạp gas lại

-52-

Chạy thử, tủ đủ lạnh thermostat đóng ngắt tốt

4.Nạp quá nhiều gas

Hiện tượng:

Tuyết bám ở dàn lạnh nhiều hơn bình thường

Dàn nóng nóng dữ dội

Máy nén lạnh hơn mức bình thường nhất là lúc mới khởi động

Ống hút bị đọng sương hoặc có tuyết bám về tới tận blốc

Dòng điện cao hơn bình thường

Khi máy chạy cả áp hút và đẩy cao hơn bình thường

Khi máy nghỉ áp cân bằng cao hơn bình thường

Khắc phục:

Xả gas ra hết

Hàn các đầu racco vào hệ thống

Tiến hành hút chân không lại

Nạp gas lai

Chạy thử

9.2.2 Máy vẫn làm việc nhưng không bình thường

a) Hiện tượng:

Có tiếng kêu lạ trong máy

Ống đẩy không nóng

Blốc máy không nóng bình thường

b) Nguyên nhân:

Clape bị bẩn vênh thủng

Pitton, xylanh bị mài mòn khe hở lớn

Vỡ ống đẩy trong blốc

Khắc phục: tùy nguyên nhân mà ta khắc phục

9.2.2.1 Tủ không kín cách nhiệt bị ẩm hoặc hỏng

a) Biểu hiện:

Tuyết bám nhiều ờ dàn bay hơi, tủ ít ngắt

Nhiệt độ trong tủ tăng

Sờ vỏ tủ gần khe cửa thấy lạnh

b) Nguyên nhân:

Cửa tủ đóng không kín

Cách nhiệt bị ẩm bị nước vào

c) Khắc phục:

Điều chỉnh khe hở của tủ cho hợp lý

Kê lại tủ cho bằng cân đối

Hàn vá vỏ tủ không để cho cách nhiệt bị ẩm ướt

9.2.2.2Tủ mất lạnh hoàn toàn:

-53-

a) Biểu hiện:

Động cơ máy nén vẫn hoạt động nhưng không có lạnh

b) Nguyên nhân:

Hệ thống đã hết gas

Hệ thống bị tắc ẩm hoàn toàn

Tắc phin lọc

Hư hỏng bên trong máy nén

c) Cách khắc phục: Tùy nguyên nhân mà ta xử lí

9.2.3 Những hư hỏng do động cơ máy nén không hoạt động:

a) Rơle khởi động không làm việc:

-Không đủ áp rơ le không hút được

-Điện áp thấp roto động cơ không quay được dòng tăng làm cho rơle bảo

vệ ngắt máy.

-Tiếp điểm khởi động rơ le bị bẩn không dẫn điện hoặc khi rơle hút tiếp

điểm không chạm vào nhau

-Lõi sắt bị kẹt không hút lên được

-Hộp rơ le đấu dây nhầm.

b) Rơle bảo vệ hỏng

-Không đóng tiếp điểm

-Tiếp điểm tiếp xúc không tốt do bẩn, cháy xém, phủ một lớp bẩn hay xỉ

không dẫn điện, vênh, gãy rời, dính tiếp điểm.

c) Động cơ cháy:

-Cháy cuộn khởi động, rơ le khởi động không ngắt mạch. Cuộn đề dễ cháy

hơn vì tiết diện dây nhỏ, điện trở lớn.

-Cháy cuộn làm việc do điện áp nguồn giảm quá mức, rơ le khởi động

không đóng mạch cuộn đề được, roto không quay. Cuộn chạy chịu dòng

lớn, nóng, rơ le bảo vệ ngắt mạch nhiều lần lặp lại, cuộn chạy dễ cháy.

-Máy nén bị kẹt.

d)Tụ điện hỏng

-Tiếp xúc không tốt thì sữa lại

-Tụ hỏng thì thay tụ mới.

e) Nạp quá nhiều gas: Gas nạp quá nhiều cũng làm cho máy không khởi động

được

9.2.4 Nhửng hư hỏng khác

a) Rò điện ra vỏ và các chi tiết

Biểu hiện:

-Sờ vào tủ bị điện giật

-Chạm bút thử điện vào chỗ kim loại không sơn thấy có điện

Nguyên nhân:

-Đầu nối điện hoặc dây dẫn mất cách điện chạm vỏ hoặc dàn , đường ống ,

-54-

hộp rơ le

-Cuộn dây mất cách điện chạm vỏ động cơ

-Giắc cắm điện trong động cơ chạm vỏ.

Khắc phục: kiểm tra và khắc phục cho từng nguyên nhân

b) Máy làm việc ồn

Hiện tượng:

-Có tiếng ù hoặ gõ trong máy nén.

-Có tiếng kêu lạch xạch từ các cơ cấu cố định máy nén, đường ống, dàn, cửa

-Có tiếng gõ trong rơ le

Nguyên nhân:

-Lò xo treo hay bulông cố định máy nén bị nới lỏng hoặc quá chắc mất cân

đối vững chắc

-Dàn nóng hoặ rơ le của tủ cố định không tốt mất cân bằng động.

-Rơ le hoặc máy nén gặp sự cố: kẹt rơ le, lốc sát cốt, lá van hỏng, hỏng lò xo

treo trong, ống đẩy bị rò, bôi trơn kém, hỏng chốt piston, bạc biên.

Khắc phục:

-Chỉnh máy chữa theo nguyên nhân

-Thay lốc.

c) Máy chạy liên tục:

Nguyên nhân:

-Thermostat không ngắt được tiếp điểm

-Đặt bầu cảm biến của thermostat không đúng

-Mất gas trong bầu cảm biến

-Xơ cứng trong hộp xếp của thermostat

-Nhiệt độ không khí bên ngoài quá cao

-Bỏ quá nhiều sản phẩm hoặc nhiệt độ sản phẩm quá cao

Khắc phục:

-Tùy nguyên nhân, chú ý kiểm tra thermostat và thong thoáng chỗ đặt máy.

d) Máy làm việc và ngừng không theo quy luật:

Biểu hiện:

-Máy đóng ngắt mạch liên tục (hệ số thời gian làm việc giảm)

-Máy ít ngắt mạch.

Nguyên nhân:

-Máy bị tắc ẩm, rơ le bảo vệ cắt, nhiệt độ tăng lại cho thong mạch.

-Động cơ bị ôm dây, điện trở giảm khi làm việc do tăng nhiệt độ

-Nếu máy chỉ làm việc khi để núm thermostat ở trị số lớn do giảm gas trong

ống cảm biến

Khắc phục: theo từng nguyên nhân

e) Rơle bảo vệ hoạt động liên tục:

Nguyên nhân:

-Điện áp cung cấp tăng giảm thường xuyên.

-Lắp nhằm loại rơ le bảo vệ không phù hợp với tủ lạnh

-55-

-Hỏng tụ

-Động cơ bị om dây, máy bị kẹt cơ.

Khắc phục: tùy theo nguyên nhân

f) Tủ lạnh tiêu thụ nhiều điện:

Nguyên nhân:

Nhiệt độ môi trường tăng cao:

-Phòng thong thoáng không tốt

-Tủ để sát tường hay ở góc chết khó làm mát dàn ngưng

-Tủ đặt gần nguồn nhiệt như bếp, lò sưởi

Tủ cách nhiệt kém:

-Cửa tủ đóng không khít nen nhiệt và không khí vào nhiều lớp tuyết bám

nhiều truyền nhiệt lại càng kém.

-Khi đóng cửa tủ đèn không tắt

-Điện áp nguồn cao quá máy chạy cũng nóng hơn, tốn điện

-Có tổn hao khi chạy qau biến áp

-Máy nén có sự cố ma sát tăng tải lớn

-Cuộn dây độn cơ bị bó, cách điện giảm, tổn thất công suất tiêu thụ tăng.

-Cách nhiệt bị hỏng , ẩm, nắp sau dàn lạnh không kín.

-Máy thiếu gas, năng suất làm lạnh giảm, máy chạy lâu tốn điện.

-Đặt quá nhiều sản phẩm nhất là thức ăn nóng vào tủ.

Sữa chữa: tùy theo nguyên nhân mà ta khắc phục

-56-

BÀI 10: SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN TỦ LẠNH

A. Mục tiêu:

- Hiểu được cách sử dụng tủ lạnh

- Hiểu được cách bão dưỡng tủ lạnh

- Sử dụng và bảo dưỡng tủ lạnh đúng kỹ thuật

- Cẩn thận, chính xác, nghiêm chỉnh thực hiện theo qui trình


B. Nội dung:

10.1 Sử dụng tủ lạnh

a) Điều chỉnh nhiệt độ làm việc của tủ:

Khi xoay núm điều chỉnh từ vị trí nhỏ nhất đến vị trí lớn nhất, nhiệt độ trong

buồng lạnh có thể thay đổi 5 – 7oC. Độ lạnh ít hay nhiều thường được ghi bằng số

(1 – 10) hoặc kí hiệu MIN (ít lạnh nhất), MAX (lạnh nhất)…

Đặc tính đóng và ngắt mạch từ tín hiệu nhiệt độ ở dàn bay hơi gọi là đặc tính của

rơle nhiệt và được xác định bởi cac thông số:

Khoảng nhiệt độ điều chỉnh được xác định bằng giới hạn ngắt tiếp điểm giữa chế

độ cực đại và cực tiểu.

Hiệu nhiệt độ khi đóng mạch và ngắt mạch ở một chế độ làm việc cho trước.

Theo đường đặc tính của APT – 2 (hình 5.12) thì khoảng nhiệt độ điều chỉnh được

là từ - 7oC – - 18

oC và vi sai ngắt mạch khoảng 6 – 7

oC. Ví dụ, ở vị trí 5, ngắt mạch

ở - 12oC và đóng mạch lại ở - 5

oC.

-57-

b) Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh:

Thực phẩm đông lạnh cần bảo quản trong ngăn đông. Có thể bảo quản 2–3

tháng ở -12oC; 5–6 tháng ở -18

oC và đến 1 năm ở -29

oC. Thời gain bảo quản thịt bò

có thể lâu dài hơn thời gian bảo quan thịt lợn, cá, gia cầm. Cần nhớ, độ ẩm trong

ngăn đông rất thấp vì hơi ẩm ở đây bám ngay vào bề mặt dàn bay hơi thành băng

tuyết. Để khỏi bị hao hụt hoặc bị khô, thực phẩm cần được bao gói cẩn thận bằng ni

lông. Thịt không bao gói, để lâu sẽ xảy ra hiện tượng “cháy lạnh”, thực phẩm biến

thành màu xạm tối, khô, giảm chất lượng.

- Khi chuẩn bị sử dụng, nên đưa xuống ngăn dưới để rã đông từ từ, như vậy đảm

bảo chất lượng và dinh dưỡng, nước dịch không bị chảy mất.

- Không nên cho gà, vịt, thịt tươi vào kết đông trong ngăn đông, vì nếu kết đông ở

đây là quá trình kết đông chậm, các tinh thể đá lớn, xé rách màng tế bào. Khi rã

đông nước dịch chảy mất hết, thịt mất ngon và bổ dưỡng.

- Chỉ nên kết đông các loại thịt trâu, bò, gà già trong ngăn đông, ta sẽ thấy tác dụng

rõ rệt. Các tinh thể đá lớn xé rách màng tế bào làm cho thịt mềm và ngon hơn.

c) Phá tuyết:

Đại bộ phận tủ lạnh ngày nay được trang bị xả băng tự động nhưng các tủ cũ

thường vẫn xả băng bán tự động thậm chí xả băng bằng tay.

Nếu thấy dàn bay hơi phủ một lớp tuyết dày 10 – 15 mm phải tiến hành xả băng.

Đối với tủ xả băng bán tự động, ta chỉ cần ấn nút xả băng là xong. Nếu là xả băng

bằng tay ta phải mở cửa tủ, tháo hết thực phẩm bảo quản ra khỏi tủ để cho băng

tuyết tan hết và kết hợp làm vệ sinh cho tủ.

-58-

10.2 Bảo dưỡng tủ lạnh:

a) Quy trình bão dưỡng:

Sau mỗi tuần chạy liên tục bạn nên làm vệ sinh tủ theo trình tự

Vặn nút điều chỉnh thermostat từ vị trí (ON) hoặc (OFF) để ngắt điện tủ lạnh và

rút nguồn ra. Trong khi đang làm vệ sinh tủ, tủ luôn mở nên khi vệ sinh tủ se

làm việc với cường độ tối đa, điều này sẽ làm giảm tuổi thọ tủ.

Đưa các thực phẩm, khay ra khỏi tủ

Đặt cạnh tủ một chậu nước ấm sạch, khăn bông sạch, một miếng xốp để cọ ướt

và lau khô

Khi cọ rửa tránh tình trang nước đọng lại ở đáy tủ và các đệm cửa

Vỏ của tủ lạnh dùng khăn sạch tẩm nước ấm, sau đó lau khô

Lau bụi sạch dàn nóng, block bằng vải mềm, không lau bằng vải quá ẩm nước

chảy vào hộp đấu đi6ẹn gây chập điện

Lau sạch gầm chân tủ

Sau khi lau sạch trong và ngoài của tủ phải lau khô ở khe rảnh và mở cửa tủ

30 – 40 phút cho thông thoáng.

b) Yêu cầu kỹ thuật an toàn:

Để giảm tiêu hao điện năng và tăng tuổi thọ cho tủ lạnh ta cần chú ý những điều

sau đây:

Không mở tủ quá nhiều lần, và thời gian mở tủ quá mức cho phep

Khôn gđể thức ăn nóng vào trong tủ

Không chứa quá nhiều quá mức so với dung tích tủ

Đặt tủ nơi khô ráo ít bụi, thong thoáng

Đặt cách tường tối thiểu 10cm để đảm bảo không khí lưu thong và mát dàn

Các chất bảo quản trong hộp cần có nắp đậy đệ chống bay hơi làm tăng nhanh

lớp tuyết bám trên dàn lạnh. Khộng để trong tủ các chất axit bazo ăn mòn tủ

-59-

BÀI 11: CẤU TẠO NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG HỆ THỐNG LẠNH

THƯƠNG NGHIỆP

11.1Tủ lạnh-Thùng lạnh-Tủ đông-Tủ kết đông :

a) Cấu tạo:

1. Máy nén; 2. Đầu đẩy; 3. Đoạn dàn ngưng làm mát dầu; 4. Đường làm mát đầu

vào; 5.Đường làm mát đầu ra; 6. Ống xoắn dưới đáy tủ; 7. Dàn ngưng tụ; 8. Phin

sấy lọc; 9.Ống mao; 10. Dàn bay hơi; 11. Bầu tích lỏng; 12. Hồi nhiệt; 13. Ống hút;

14. Ống dịch vụ; 15. Đầu cảm biến; 16. Cách nhiệt

- Tủ lạnh có hình dáng như tủ đứng một, hai hoặc nhiều cửa có nhiệt độ trên 0oC

- Thùng lạnh giống như tủ lạnh đặt nằm ngang có nắp mở lên trên,nhiệt độ trên 0oC

- Tủ đông có hình dáng giống như tủ lạnh nhưng có nhiệt độ bảo quản -18 ÷ 24 oC

- Tủ kết đông có hình dáng giống tủ lạnh có nhiệt độ -18 ÷ 24 oC nhưng có khả

năng kết đông sản phẩm.


Có nguyên lý hoạt động giống như tủ lạnh gia đình những loại này trao đổi nhiệt

đối lưu tự nhiên hoặc cưỡng bức với môi trường làm lạnh

c) Thực Hành: khảo sát cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống

-60-

11.2 Tủ kín lạnh –Quầy kín lạnh-Tủ kín đông-Quầy kín :

a) Cấu tạo:

1. Máy nén; 2. Phin sấy lọc; 3. Dàn ngưng sơ bộ; 4. Dàn ngưng chính; 5.

Đường quay về máy nén; 6. Ống làm mát dầu; 7. Ống đẩy; 8. Ống mao; 9. Dàn bay

hơi quạt; 10.Hồi nhiệt (ống hút + ống mao); 11. Ống hút

Những loại tủ và quầy kín này có hình dáng và kết cấu giống như tủ lạnh, quầy

lạnh, tủ đông quầy đông nhưng có khác biệt là cửa mở hoặc kéo đẩy có lắp kính để

quan sát được hàng hóa trưng bày bên trong

Những loại này dùng để bảo quản hang trước khi bán


-61-

Có nguyên lý hoạt động giống như tủ lạnh gia đình những loại này trao đổi nhiệt

đối lưu cưỡng bức với môi trường làm lạnh

C)Thực hành: khảo sát cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống

11.3 Các loại tủ ,quầy lạnh đông hở :

a)Cấu tạo:

Các loại tủ quầy hở chủ yếu dùng để trưng bày vá bàn các mặt hang như thịt

cá, gia cầm đông lạnh hoặc kem trong các cửa hang tự phục vụ

So với các loại tủ quầy kín các loại tủ quầy hở chịu ảnh hưởng nhiều hơn của

không khí bên ngoài.

b) Nguyên lý hoạt động :

Hơi môi chất sinh ra ở thiết bị bay hơi được máy nén hút về và nén lên thành

hơi có áp suất cao và nhiệt độ đi qua bình tách dầu, dầu được giữ lại hồi về máy

nén hơi môi chất tiếp tục đi tới bình ngưng tại đây môi chất trao đổi nhiệt với môi

trường làm mát là nước hoặc không khí để ngưng tụ thành lỏng có áp suất cao và

nhiệt độ cao. Lỏng đi tới bình chứa cao áp hơi tiếp tục ngưng tụ. lỏng đi tiếp tục đi

-62-

qua phin lọc mắt gas rồi đi qua tiết lưu. Khi đi qau tiết lưu môi chất được tiết lưu

thành hơi có áp suất thấp và nhiệt độ thấp rồ đi vào dàn bay hơi tại đây môi chất

nhận nhiệt của môi trường làm lạnh để sôi hóa hơi và được máy nén tiếp tục hút về

khép kín chu trình.

-63-

BÀI 12: HỆ THỐNG ĐIỆN MÁY LẠNH THƯƠNG NGHIỆP

12.1 Hệ thống điện tủ lạnh, thùng lạnh, tủ đông, tủ kết đông:

a) Sơ đồ nguyên lý của mạch điện:

b) Lắp đặt mạch điện: Sử dụng VOM đo xác định các chân CSR của lốc và kiểm tra các thiết bị trong

mạch điện

Đấu nối các thiết bị như sơ đồ mạch điện

c) Vận hành mạch điện:

Kiểm tra các mối nối dây điện và các rắc cắm vào lốc lại lần cuối cùng trước khi

vận hành mạch điện



d) Sữa chữa mạch điện:

Khi vận hành mạch điện tùy theo từng biểu hiện mà ta có cách khắc phục cho phù

hợp.

12.2 Hệ thống điện tủ kín lạnh, quầy kín lạnh, tủ kín đông và quầy kính đông.


-64-

b) Lắp đặt mạch điện: Sử dụng VOM đo xác định các chân CSR của lốc và kiểm tra các thiết bị trong

mạch điện


c) Vận hành mạch điện:





d) Sữa chữa mạch điện:


hợp.

-65-

12.3 Hệ thống điện các loại tủ, quầy lạnh đông hở:


b) Lắp đặt mạch điện: Sử dụng VOM đo kiểm tra các thiết bị trong mạch điện


b) Vận hành mạch điện:



Kiểm tra điện áp nguồn

Kẹp ampe kiềm vào và mở CB cho hệ thống hoạt động


c) Sữa chữa mạch điện:


hợp.

-66-

BÀI 13: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP

13.1 Đọc bản vẽ thi công:

a) Đọc bản vẽ thiết kế hệ thống lạnh:

-67-

b) Đọc bản vẽ hệ thống điện:

13.2 Lắp đặt cụm máy nén ngưng tụ:

a) Xác định vị trí lắp đặt:

Dựa vào bản vẽ thiết kế thi công và mặt bằng của nơi lắp đặt ta xác định các vị trí

lắp đặt của cụm máy nén dàn ngưng. Chuẩn bị mặt bằng và dụng cụ để lắp đặt.

b) Kiểm tra cụm máy nén ngưng tụ và lắp đặt:

Kiểm tra cụm máy nén ngưng tụ:

Trước khi tiến hành lắp đặt cụm máy nén ngưng tụ ta cần kiểm tra những vấn đề

sau đây:

-Thông số kỹ thuật của cụm máy

-Kiểm tra model máy

-Phạm vi sử dụng máy

-Loại gas dử dụng

Lưu ý : không được phép chạy thử máy nén khi chưa lắp vào hệ thống (vì hơi ẩm

trong không khí sẽ xâm nhập vào dầu bôi trơn)

Lắp đặt máy nén

-Đưa cụm máy nén dàn ngưng vào vị trí lắp đặt : Khi đưa cụm máy nén và dàn

ngưng vào vị trí không được tác động vào các thiết bị trên hệ thống cũng như ống

đồng tránh gây móp méo và gãy ống .

-Khi lắp đặt cụm máy nén dàn ngưng cần chú ý đến các vấn đề : thao tác vận hành,

kiểm tra, an toàn, bảo trì, tháo dỡ, thi công đường ống, sửa chữa, thông gió và

chiếu sáng thuận lợi nhất.

-Cụm máy nén dàn ngưng thường được lắp đặt trên trên các khung

-68-

-Khung đỡ cụm máy nén dàn ngưng không được đúc liền với kết cấu xây dựng của

toà nhà tránh truyền chấn động làm hỏng kết cấu xây dựng.

-Sau khi cụm máy nén dàn ngưng vào vị trí lắp đặt dùng thước level kiểm tra mức

độ nằm ngang

13.3 Lắp đặt quầy lạnh:

a) Xác định vị trí lắp đặt:

Dựa vào bản vẽ thiết kế thi công đã được trình duyệt và mặt bằng của nơi lắp đặt

ta xác định các vị trí lắp đặt của các quầy lạnh. Chuẩn bị mặt bằng và dụng cụ để

lắp đặt.

b) Kiểm tra các thiết bị và lắp đặt quầy lạnh vào vị trí:

Kiểm tra chất lượng và thong số kỹ thuật của quầy lạnh sau đó đưa các quầy lạnh

vào đúng vị trí và chức năng sử dụng của quầy. Cố định các quầy lạnh tránh sự

dịch chuyển gây rạng nứt đường ống gas và ống nước khi ta tiến hành kết nối với

cụm máy nén dàn ngưng

13.4 Lắp đặt đường ống dẫn gas và nước:

a) Đọc bản vẽ mặt bằng lắp đặt:

Dựa vào bãn vẽ đã được trình duyệt ta xác định chiều dài, đường kín và cách bố

trí của ống đồng và ống thoát nước ngưng để chuẩn bị cho công việc lắp đặt.

b) Lắp đặt đường ống gas:

Công tác chuẩn bị giá đỡ ống:

-Giá đỡ ống: Ống đồng dẫn môi chất nồi giữa các thiết bị của hệ thống khi có chiều

dài trên 1m thì cần các đai đỡ hoặc treo ống

-Hệ thống ống đi trên trần giả: ống được treo trên 1ty treo chắc chắn có thể dễ dàng

điều chỉnh được độ cao.Đai treo ống làm từ tôn tráng kẽm có bề rộng 3cm, dày

0,5mm, được uốn tròn ôm khít lấy ống.

-Hệ thống ống đi trong hộp kỹ thuật: Các trục ống đi trong hộp kỹ thuật được cố

định vào chân đỡ ống bằng nẹp tôn, tránh tiếp xúc trực tiép với tường.Chân đỡ làm

bằng thép U 50,nẹp tôn dày 30x0.5

-Hệ thống ống đi ngoài trời kết nối tới các outdoor unit:Ống được đi trong máng

tôn sơn tĩnh điện có nắp che,và được cố định vào các giá đỡ bằng thép góc .

-Hệ thống ống đi dưới nền:Ống được đi dưới nền cần đào các con lươn và được xây

hộp bằng gạch trát chất chống ẩm gây hỏng cách nhiệt.

Quy trình thực hiện:

-Rải ống đồng từ vị trí xác định đặt cụm máy nén dàn ngưng tới vị trí đặt quầy

lạnh.Xác định chính xác vị trí đặt cụm máy nén và quầy lạnh . Tại các vị trí cụm

máy nén dàn ngưng và quầy lạnh ống được để thừa 1 đoạn đủ để thuận tiện cho

việc thao tác lắp đặt kết nối với các thiết bị ở công đoạn sau. Sau khi lắp đặt 2

đầu ống được làm bẹp hàn kín để tránh bụi lọt vào

-69-

-Nối ống đồng với đầu nối của thiết bị: ống đồng dẫn môi chất lạnh được nối

với hai đầu của thiết bị sử dụng bởi dụng cụ chuyên dùng là loe ống đồng. Đầu

ống đồng sau khi được loe nối vào các đầu van chờ của thiết bị.

-Nối ống đồng với ống đồng: Khi đầu nối với các thiết bị không có các van hoặc

đường dẫn môi chất đi xa, ống đồng không đủ dài thì được nối với nhau bằng

phương pháp hàn bạc

Cách hàn ống:Chú ý là phải thổi nitơ đường ống trước và trong khi hàn ống

với áp suất duy trì 2kG/cm2 trong khi hàn

c) Lắp đặt đường ống nước:

Khi lắp đặt hệ thống đường ống nước cần lưu ý bố trí sao cho trở lực trên các

nhánh ống đều nhau, muốn vậy cần bố trí sao cho tổng chiều dài các nhánh đều

nhau.

Đường ống thoát nước ngưng sẽ được đi dưới nền ta cần đào các con lươn và được

xây hộp bằng gạch trát chất chống ẩm gây hỏng cách nhiệt.

Rải ống nước PVC có đường kính ống và cách nhiệt theo chỉ định của bản vẽ và

vật tư đã trình duyệt từ vị trí đặt quầy lạnh tới hố gas

Kết nối các đoạn ống lại với nhau bằng keo sao cho trở lực trên đường ống là nhỏ

nhất và đặc biệt phải có độ dốc để đảm bảo nước được thoát hết ra ngoài và không

bám các cáu cặn gây tắc nghẽn đường ống thoát nước ngưng

Để đảm bảo an toàn tranh gây rò rỉ đường nước ngưng ta tiến hành thử kín để phát

hiện rò rỉ và khắc phục kịp thời. Qui trình thử như sau:

-Bịt kín đáy ống và các ống đầu vào ống nhánh trục chính. Dùng các van chặn đầu

ống trục chính và nút bịt cho các đầu ống nhánh.

-Bơm cấp nước từ từ vào đường ống trục chính

-70-

-Kiểm tra sự dò rỉ nước trên đường ống. Chỉ tiến hành bọc cách nhiệt kín các đầu

nối sau khi đường ống được thử và kín hoàn toàn.

13.5 Lắp đặt hệ thống điện:

1. Đọc bản vẽ sơ đồ điện:

MẠCH ĐIỆN ĐIỀU KHIỂN:

MẠCH ĐIỆN ĐỘNG LỰC:

2. Chuẩn bị dây điện, các thiết bị điện và đấu nối:

Để chuẩn bị cho công việc đấu nối mạch điện ta chuẩn bị các dụng cụ thiết bị sau:

Các thiết bị trong sơ đồ mạch điện

Dây điện đấu mạch điều khiển và động lực

-71-

Kim bấm cos

Bộ kìm cắt và tướt dây

Cos điện

Băng keo, tuốt nơ vít

Các thiết bị phụ

Dựa vào mạch điện ta tiến hành đấu nối theo sơ đồ.

Kiểm tra và chạy thử:

Trước khi cho vận hành ta tiến hành kiểm tra các bước sau:

Kiểm tra các mối nối dây điện

Kiểm tra điện áp nguồn

Kiểm tra các thiết bị bảo vệ của hệ thống

Kiểm tra lại mạch điện điều khiển

Mở CB cấp nguồn cho hệ thống hoạt động

13.6 Vệ sinh công nghiệp hệ thống:

a) Làm sạch bên trong hệ thống gas:

Khi công việc lắp đặt đã hoàn thành ta tiến hành làm sạch đường ống dẫn gas

lạnh:

Dùng khí N2 thổi mạnh vào đường ống sau khi kết nối xong để làm sạch hệ thống

ống lần cuối cùng trước khi thử kín

b) Làm sạch bên ngoài hệ thống và mặt bằng thi công:

Khi công việc lắp đặt đã xong ta dùng dẻ mềm để lau chùi bề mặt trong và

ngoài các quầy lạnh và các thiết bị của hệ thống

Thu gom các đồ nghề đã sử dụng xong trong quá trình lắp đặt vào thùng và tiến

hành quét dọn xung quanh cho gọn để tiến hành công việc tiếp theo.

13.7. Hút chân không thử kín hệ thống:

a) Chuẩn bị:

- Dụng cụ cần thiết:

- Dụng cụ sạt ga kèm van đóng mở

- Máy hút chân không: cột áp phải thấp hơn-100.7kPa,máy hút chân không

phải đảm bảo tốt không có dầu nhớt từ máy bơm thâm nhập vào đường ống ga. Và

các vật tư thiết bị như hình bên dưới

-72-

Chú thích: 1-Đồng hồ góp

2-Bình N2

3-Bàn cân

4-Bình chứa ga R410

5-Bơm chân không

6-Đường ống

7-Van khóa đường dịch lỏng

8-Van khóa đường ga

9-Cổng kết nối với các van khóa

10-Van B

11-Van C

12-Van A

13-Dàn nóng

14-Cổng sạt ga

15- Đến dàn lạnh

16- Hệ ống bên trọng

17- Lưu lượng ga

b) Qui trình hút chân không:

Đóng van A và 02 van khóa đường lỏng, đường ga, mở van B và van C. Hút

không khí ở đường lỏng và đường ga trong thời gian hơn 02 tiếng với cột áp hút

chân không phải đạt -100,7kPa hoặc thấp hơn. Sau đó giữ hệ thống hơn 1 tiếng

trong điều kiện trên nếu đồng hồ không áp suất không thay đổi thì hệ thống đạt

-73-

c) Qui trình nạp ga:

Tháo máy hút chân không và bình khí N2 khóa van cô lập các đường ống này lại.

Mở van C. Van A,B và các van khóa đường lỏng và đường ga phải được khóa kín.

Tiến hành nạp khối lượng ga đã tính toán tương ứng với hệ đường ống đồng từ

cổng đường lỏng

d) Bảo ôn đường ống:

Các ống đồng khi làm việc dẫn môi chất lạnh có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ môi

trường, được bảo ôn cách nhiệt bằng ống cao su xốp cách nhiệt đã được duyệt. Phía

ngoài cùng quấn Vinyl

e) Kiểm tra độ chân không:

Kiểm xem tra áp suất trong hệ thống có tăng lên không. Nếu có chứng tỏ hệ thống

vẫn còn chổ xì.

f) Thử kín hệ thống khắc phục chỗ rò rỉ:

Các bước tiến hành thử kín:

• Phải dùng khí nitơ để tạo áp.

• Yêu cầu áp lực nén thử kín: 28 kg/cm2 ~ 400PSI.

Cách nạp tạo áp như sau:

-Lần thứ nhất: nạp nitơ với áp lực 5 kg/cm2 ~ 70 PSI trong vòng 5 phút để kiểm tra

các vị trí xì lớn. Nếu hệ thống không xì (áp suất không thay đổi) thì nạp tiếp lần 2.

-Lần thứ hai: nạp thêm nitơ tăng áp lực lên 15 kg/cm2 ~ 215 PSI. Trong vòng 5

phút để kiểm tra tiếp các vị trí xì lớn. Nếu không phát hiện chỗ xì (áp suất không

thay đổi) thì nạp tiếp lần 3.

-Lần thứ ba: nạp tiếp nitơ nâng áp lực lên: 28 kg/cm2 ~ 400PSI

Duy trì trong 24 giờ để kiểm tra các vị trí xì nhỏ. (Có thể kiểm tra bằng nước xà

phòng tại các điểm nối và hàn để giảm thời gian thử kín.)

13.8 Nạp gas vào hệ thống:

a) Trước khi sạc gas : Kiểm tra các van chặn, kiểm tra các thiết bị bảo vệ (rơle áp suất thấp, rơle áp

suất cao, rơle thời gian, bảo vệ quá dòng, contactor,…) đảm bảo các thiết bị này

vẫn còn hoạt động tốt. Nếu thiết bị nào bị hỏng hoặc hoạt động không ổn định thì

phải thay thế. Cài đặt lại các thông số bảo vệ theo đúng thiết kế ban đầu. Nên kiểm

tra chiều quay của máy nén bằng dụng cụ đo thứ tự pha chuyên dùng. Trường hợp

không có thiết bị đo ngược pha thì có thể nhận biết máy chạy ngược pha như sau :

- Dòng chạy giảm

- Tiếng ồn lớn

- Máy không hút không nén

-74-

b. Nạp gas:

Khi đã kiểm tra xong tình trạng của các thiết bị và các van chặn ta tiến hành cho

gas vào hệ thống.

Tháo nắp cao su che ở cái van phụ ngay đường hút vào và đường đẩy ra của cụm

giàn nóng

- Gắn đồng hồ và dây màu xanh vào đường hút của giàn nóng.

- Gắn đồng hồ màu đỏ vào đương đẩy của máy nén.

- Gắn dây màu vàng vào ngã còn lại của bộ đồng hồ đo rồi gắn vào chai gas.

- Nới lỏng ốc ở nơi dây vàng gắn vào đồng hồ đo gas, mở từ từ khóa chai gas xả

khí trong dường ống dây vàng. Rồi đóng khóa chai gas lại.

- Tương tự cho việc xả khí trong đường ống màu xanh và màu đỏ.

- Xiết chặt các con ốc tại các dây gas kết nối với đường hút, đường đẩy.

- Dùng khóa lục giác hoặc lắc lê mở lần lượt các khóa tại đường hút , đường đẩy

để gas trong bình đi vào trong hệ thống.

- Quan sát trên đồng hồ màu xanh và màu vàng. Chủ yếu là quan sat ở đồng hồ màu

xanh. Tùy thuộc vào nhiệt độ yêu cầu của hệ thống mà ta nạp vào 1 lượng gas cần

thiết để đạt được nhiệt độ yêu cầu của hệ thống.

Khi nạp gas ta cần chú ý đến thời tiết nó ảnh hưởng rất lớn đến hệ thống:

- Tùy thuộc vào thời tiết lúc nạp gas, nếu lúc đó là buổi trưa, trời nóng thì nhiệt độ

cao do đó ta đo P hút cũng cao hơn và ngược lại.

-75-

- Tùy thuộc vào từng laoị máy, từng công suất, từng phụ tả khác nhau mà ta có P

hút là khác nhau.

- Ta cứ từ từ cho gas vào trong hệ thống cho đến khi đạt được nhiệt độ yêu cầu. Khi

đã đạt được nhiệt độ yêu cầu ta tháo tất cả ra, đưa mọi thứ về giống trạng thái ban

đầu là xong việc xạc gas.

13.9 Chạy thử hệ thống:

a)Kiểm tra chạy thử hệ thống:

Trước khi tiến hành chạy thử hệ thống ta cần thực hiện các bước sau đây:

-Kiểm tra toàn bộ hệ thống điện bao gồm các dây dẫn, tủ điện phải ở trạng thái an

toàn. Tất cả các Automat, Chống giật, các công tắc khởi động thiết bị phải ở trạng

thái ngắt.

-Kiểm tra an toàn điện trước khi cấp điện cho toàn hệ thống

-Đo độ ồn độ rung của các thiết bị.

-Đo nhiệt độ và độ ẩm của từng quầy lạnh

-Đo các thông số về an toàn điện của hệ thống.

b)Chạy thử:

Mở CB nguồn cho hệ thống hoạt động, khi hoạt động hệ thống cần đạt các thông số

sau đây:

-Đo dòng điện của tất cả các máy nén khi làm việc Ilv ≤ Iđm

-Các thiết bị điều khiển ở trạng thái hoạt động tốt.

-Các thông số về nhiệt độ, độ ẩm, độ ồn, độ rung đạt yêu cầu kỹ thuật.

-Đạt các thông số về an toàn điện.

-Thiết bị làm việc ổn định trong thời gian 12h.

d)Điều chỉnh hệ thống lạnh:

Khi hệ thống hoạt động ta cần hiệu chỉnh các thiết bị như: thermostat, các rơ le

bảo vệ áp suất, rơ le nhiệt trên khởi động từ cho chính xác để hệ thống hoạt động

đạt yêu cầu và chuẩn xác.

-76-

BÀI 14: SỬA CHỮA HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP

A. Mục tiêu:

- Xác định đúng nguyên nhân hư hỏng

- Sữa chữa đượ những hư hỏng của máy

- Cẩn thận, nghiêm chỉnh thực hiện theo qui trình


B. Nội dung:

14.1 Xác định nguyên nhân hư hỏng:

a)Quan sát xem xét toàn bộ hệ thống :

- Đường ống nén phải nóng dần và mức độ nóng giảm dần cho tới phin lọc chỉ

còn hơi ấm.

- Mở cửa nghe tiếng gas phun ở dàn lạnh.

- Khi tủ hoạt động dàn nóng nóng đều, dàn lạnh bám tuyết đều và trên đương hút

có đọng sương.

b)Kiểm tra xem xét các thiết bị liên quan đến hệ thống:

- Kiểm tra dàn ngưng: bề mặt trao đổ nhiệt, động cơ quạt

- Kiểm tra tình trạng làm việc của máy nén

- Kiểm tra tình trạng làm việc của rơ le khống chế nhiệt độ

- Kiểm tra tình trạng làm việc của các rơ le bảo vệ cho máy nén

- Kiểm tra nhiệt độ của dàn bay hơi

- Kiểm lượng môi chất trong hệ thống

- Kiểm tra đường ống nước

- Kiểm tra cách nhiệt của hệ thống

c)Khẳng định nguyên nhân hư hỏng:

Có nhiều phương pháp để tìm ra nguyên nhân các hư hỏng bên trong hệ thống lạnh:

-Khi dàn bay hơi chỉ có một phần bám tuyết, có thể thiếu ga trong hệ thống.

-Đường ống hút bị đổ mồ hôi hoặc bám tuyết là do ga lỏng đã về đến đường hút,

nguyên nhân có thể do lỏng rơle nhiệt độ, hoặc do lượng ga nạp trong hệ thống quá

dư thừa.

-Các hư hỏng về điện trong blốc các tủ lạnh mới rất ít khi xảy (chỉ chiếm vài phần

nghìn).Các hư hỏng này chủ yếu xảy ra đối với blốc đã bị sửa chữa hút chân không,

nạp lại ga vì ẩm lọt vào làm han rỉ máy nén động cơ và dẫn tới cháy cuộn dây.

-Trong trường hợp ga lỏng lọt về đến máy nén, nó sẽ làm sủi dầu trong các te dầu

và ga lỏng đi vào xi lanh có thể làm gãy van hút, van đẩy.

-Khi phin sấy lọc, ống mao bị tắc một phần thì đó là nguyên nhân làm cho tủ hoạt

động liên tục không nghỉ theo chu kỳ, khi đó dàn lạnh ít lạnh còn dàn nóng cũng ít

nóng hơn.

-77-

Nói chung,các hư hỏng bên trong hệ thống lạnh gồm:

-Thay thế bất kỳ bộ phận nào của hệ thống lạnh kín

-Có khí không ngưng trong hệ thống

-Rò rỉ ga lạnh

-Phin lọc, phin sấy lọc, ống mao tắc

14.2 Sữa chữa hệ thống:

14.2.1 Kiểm tra, sữa chữa thay thế máy nén:

a)Kiểm tra máy nén:

- Kiểm tra áp suất đầu đẩy

- Kiểm tra áp suất đầu hút

- Kiểm tra dầu bôi trơn

- Kiểm tra các cọc chân của máy nén

b)Sửa chữa thay thế máy nén:

Những sự cố thường gặp của máy nén như sau:

Hỏng thermic trên máy nén

Đứt cuộn dây

Lão hóa dầu bôi trơn

Hở các lá van trong máy nén làm cho áp suất hút nén giảm

Rò điện

Bó roto: khi máy nén bị bó roto ta có thể thực hiện như sau

Như hình vẽ ta thấy khi động cơ bị bó ta có thể dùng thêm một tụ điện 4 để

tăng moment quay của động cơ giúp động cơ khởi động.

Ta cũng có thể thực hiện bằng cách đảo chiều quay của động cơ bằng cách ta

cấp nguồn vào cuộn CS còn cuộn CR làm dây đề cho động cơ nhưng đối với

phương pháp này ta thực hiee65n phải nhanh và dứt khoát nếu không sẽ làm động

cơ rất dễ cháy

-78-

14.2.2. Sữa chữa thay thế dàn trao đổi nhiệt:

a) Những sự cố thường gặp của dàn ngưng:

Nhẹp cánh tản nhiệt

Rò rỉ dàn ngưng

b) Khắc phục:

Chải lại cánh tản nhiệt dàn ngưng

Cô lập dàn ngưng đưa nitơ vào kiểm tra dàn với áp suất thử khoảng 15 ÷ 20

Kg/cm2

14.2.3. Sữa chữa thay thế van tiết lưu:

Tủ lạnh, thùng lạnh, tủ đông, tủ kết đông, tủ kín lạnh, quầy kín lạnh, tủ kính

đông, quầy kín đông thường tiết lưu bằng ống mao rất dễ xảy ra sự cố tắc ẩm do

nhiệt sôi của môi chất rất thấp nên chỉ cần một lượng hơi nước tồn tại trong hệ

thống thì sẽ gây ra sự cố tắc ẩm ngay tức khắc nên trong quá trình sữa chữa ta cần

chú ý triệt tiêu hoàn toàn không khí trong hệ thống. Khi xảy ra sự cố tắc ẩm ta khắc

phục bằng cách xả bỏ toàn bộ gas trong hệ thống thay phin sấy lọc và cân cáp lại

nếu có thể hoặc khi ta tiến hành nạp gas lại cho hệ thống ta có thể cho vào 1 lượng

rượu methanol, nhưng loại này gây ăn mòn dẫn đến xì môi chất rất cao nên ta hạn

chế sử dụng.

Những loại tủ quầy lạnh đông hở thường được tiết lưu bằng van tiết lưu

nhiệt nên sự cố tắc ẩm rất khó xảy ra chỉ ra xảy sự cố tắc bẩn trong giai đoạn đầu

khi chúng ta mới lắp đặt do những xỉ hàn và cặn bẩn gây ra nên khi lắp đặt hàn nối

ống ta nên cho nitơ đi qua trong đường ống, khi hàn nối hoàn thiện hệ thống xong

ta dùng nitơ thối sạch hết đường ống. Chú ý tránh cho nitơ vào trong máy nén do

nitơ có áp suất rất lớn sẽ gây công vênh các lá van gây hỏng máy. Khi bị tắc bẩn ta

cũng xả bỏ hết môi chất tiến hành thay ty van của van tiết lưu nhiệt, thay phin lọc

rồi hút chân không nạp gas lại cho hệ thống.

14.2.4. Sữa chữa thay thế quạt:

Chỉ những người có trách nhiệm và hiểu biết mới được vận hành và sửa chữa

quạt.

a)Trước khi chạy quạt :

-Kiểm tra an toàn điện, cơ khí: Độ cách điện của động cơ tốt thông thường phải lớn

hơn 1MW, các thiết bị bảo vệ hoạt động đảm bảo đủ độ tin cậy, quay thử máy bằng

tay để kiểm tra xem máy có bị vướng kẹt cơ khí không, đồng thời phải đảm bảo

trong buồng máy công tác của quạt đã sạch sẽ, không bị quên, sót các vật dụng thừa

trong quá trình lắp đặt để lại

-Đóng van hút gió về vị trí nhỏ nhất (đặc biệt là đối với quạt cao áp)

b) Khởi động quạt:

-Đóng điện cho động cơ .

-79-

-Khi quạt chạy ổn định mở dần van khí cho tới khi dòng điện đạt tối đa là 95 %

dòng định mức thì dừng lại.

c) Theo dõi khi vận hành quạt:

Cần thường xuyên theo dõi các thông số như : Nhiệt độ các bộ phận ổ đỡ, nhiệt độ

động cơ (70 0C), tránh các va đập cơ khí, dòng điện tăng quá định mức, trường hợp

có hiện tượng bất thường hay nguy cơ mất an toàn thì phải cắt điện dừng máy.

d) Bảo dưỡng thiết bị

14.2.5 Chế độ bôi trơn:

a)Trường hợp bôi trơn bằng dầu:

Trước khi chạy máy phải đảm bảo có đủ và đạt chất lượng, số lượng dầu theo yêu

cầu.

Sau 150 giờ chạy máy đầu tiên phải thay dầu mới .

Những lần tiếp theo thay dầu sau 1000 giờ chạy máy.

Trường hợp dầu bị rò rỉ phaỉ kiểm tra phớt dầu và bổ sung dầu kịp thời đầy đủ.

b)Trường hợp bôi trơn bằng mỡ:

Phải đảm bảo mỡ có đầy 2/3 khoảng trống vòng bi. Không được để quá thừa hoặc

quá thiếu mỡ.

14.2.6 Chăm sóc kỹ thuật :

Thường xuyên kiểm tra các mối ghép đảm bảo tình trạng làm việc tốt

Tuỳ theo tình hình thực tế để kiểm tra ,vệ sinh guồng cánh không để bụi bẩn bám

dầy lên cánh .

Khi có nhu cầu sửa chữa phaỉ dùng dụng cụ chuyên dùng để tháo lắp các bộ phận

của quạt

14.3 Sữa chữa hệ thống điện:

a) Xác định hư hỏng hệ thống điện:

Khi hệ thống không hoạt động ta cần kiểm tra những lổi sau: nguồn điện, các

mối nối của đường dây điện, rơ le khống chế nhiệt độ, rơ le bảo vệ, rơ le khởi động,

các rơ le bảo vệ áp suất của hệ thống.

2. Sữa chữa thay thế thiết bị hư hỏng:

Tùy nguyên nhân dẫn đến hệ thống không hoạt động mà ta khắc phục.

-80-

BÀI 15: BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG LẠNH THƯƠNG NGHIỆP

A. Mục tiêu:

- Kiểm tra đánh giá được tình trạng làm việc của máy

- Bảo dưỡng các thiết bị trong máy lạnh đúng qui trình kỹ thuật và của nhà sản xuất

- Cẩn thận, nghiêm chỉnh thực hiện theo qui trình


B. Nội dung:

15.1 Kiểm tra hệ thống lạnh:

a) Kiểm tra hệ thống lạnh:

- Kiểm tra sự rung và ồn

- Kiểm tra tình trạng bảo ôn

- Kiểm tra và thông tắc hệ thống nước ngưng

- Kiểm tra bề mặt trao đổi nhiệt của dàn lạnh

- Kiểm tra bề mặt trao đổi nhiệt của dàn nóng

- Kiểm tra phin lọc gió

b) Kiểm tra hệ thống điện:

- Kiểm tra dòng và điện áp định mức

- Kiểm tra bộ điều khiển nhiệt độ

- Kiểm tra điện áp cấp

- Kiểm tra hộp đấu nối dây điện của rơ le

- Kiểm tra dòng điện làm việc

- Kiểm tra động cơ quạt dàn lạnh

- Kiểm tra động cơ quạt dàn nóng

15.2 Làm sạch thiết bị trao đổi nhiệt:

a) Tháo vỏ máy:

Cấu tạo của vỏ máy của tủ lạnh, thùng lạnh, tủ đông, tủ kết đông, tủ kín lạnh, quầy

kín lạnh, tủ kính đông, quầy kín đông được cách nhiệt bằng folm việc mở toàn bộ

vỏ máy là một việc cực kì khó khăn. Thường những loaị này thì máy nén và và dàn

ngưng được lắp phía dưới tủ hoặc nốc tủ tùy theo cấu tạo hình dáng bên ngoài.

Dựa vào hình dáng bên ngoài của tủ mà ta xác định vị trí lắp đặt của cụm máy nén

dàn ngưng.

b) Vệ sinh thiết bị trao đổi nhiệt:

- Một số dàn trao đổi nhiệt không khí có bộ lọc khí bằng nhựa hoặc sắt đặt phía

trước. Trong trường hợp này có thể rút bộ lọc ra vệ sinh bằng nước.

- Đối với dàn ngưng : Dùng bơm áp lực hoặc khí nén để phun mạnh để làm sạch

bụi bẩn bám trên các ống và cánh trao đổi nhiệt.

- Cân chỉnh cánh quạt và bảo dưỡng mô tơ quạt

http://www.codienlanhhanoi.com/

http://www.codienlanhhanoi.com/

-81-

15.3 Làm sạch hệ thống lưới lọc:

a)Tháo lưới lọc:

Lưới lọc dùng để ngăn bụi bẩn bám vào dàn ngưng khi trao đổi nhiệt với môi

trường xung quanh. Khi ta tiến hành tháo vỏ tủ để vệ sinh dàn ngưng thì ta lấy lưới

lọc ra vệ sinh.

b)Vệ sinh lưới lọc:

Vệ sinh lưới lọc bằng bơm nước áp lực hoặc khí nén. Luôn luôn vệ sinh từ trong ra

ngoài.

15.4. Bão dưỡng quạt:

- Kiểm tra độ ồn , rung động bất thường

- Kiểm tra độ căng dây đai, hiệu chỉnh và thay thế.

- Kiểm tra bạc trục, vô dầu mỡ.

- Vệ sinh cánh quạt, trong trường hợp cánh quạt chạy không êm cần tiến hành sửa

chữa để cân bằng động tốt nhất.

15.5 Kiểm tra lượng gas trong máy:

Ta chỉ kiểm tra được áp suất đầu hút và áp suất đầu đẩy khi ở đầu nạp của máy có

đầu nối racco chờ sẵng hoặc ta có van nạp nhanh lắp vào đầu nạp và sau dàn ngưng

trước phin lọcđã có hoặc ta có van trích lắp vào.

Lắp bộ van nạp vào hệ thống:

-Xả đuổi hết không khí ở các ống cao su bằng gas

-Nối ống giữa với chai gas

-Mở hoàn toàn 2 van của bộ đồng hồ

-Nới lỏng các racco phía đầu ống nạp và phía van trích

-Mở từ từ chai gas để đuổi không khí trong ống cho đến khi gas thoát ra 1 ít ở 2

phía racco vừa nới lỏng là được

-Vặn chặt các racco lại

-Đóng chặt 2 van của bộ van nạp

-Đóng van chai gas tháo bỏ chai gas và dây nạp

-Mở hoàn toàn van trích và van nạp nhanh ở đầu nạp gas (nếu có) đồng hồ màu

đỏ sẽ hiển thị áp suất đẩy đồng hồ màu xanh hiển thị áp hút

-Cho máy chạy điều chỉnh thermostat ở vị trí lạnh nhất

-Khi máy chạy ổn định khoảng 5 phút trị số áp suất ghi được ở 2 phía đầu đẩy và

đầu hút chính là những áp suất định mức của máy.

-82-

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Nguyễn Đức Lợi, Phạm Văn Tùy-Máy và thiết bị lạnh- Nhà xuất bản giáo dục,

Hà Nội-2005

[2] Nguyễn Đức Lợi-Hướng dẫn thiết kế hệ thống lạnh-Nhà xuất bản khoa học kỹ

thuật, Hà Nội-2002

[3] Nguyễn Đức Lợi, Phạm Văn Tùy, Đinh Văn Thuận- Kỹ thuật lạnh ứng dụng.

Nhà xuất bản giáo dục, Hà nội-2002

[4] Nguyễn Đức Lợi, Phạm Văn Tùy- Kỹ thuật lạnh cơ sở. Nhà xuất bản giáo dục,

Hà Nội-2005

[5] Nguyễn Đức Lợi – Sửa Chữa Máy Lạnh và Điều Hòa Không Khí –

NXBKHKT-2008

[6] Nguyễn Văn Tài – Thực Hành Lạnh Cơ Bản – NXBKHKT- 2010

Hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp Chuyên ngành

Documents

Transcript of Hệ thống máy lạnh dân dụng và thương nghiệp Chuyên ngành