Hari arika, ezpainetan hika

11
1 Hari arika, ezpainetan hika 2011-04-15 / 11:20 / Josune Zabala eta Maitane Ayerza http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1302859357 Mintzola Fundazioak material didaktikoa sortu berri du hitanoa hezkuntzaren eremuan ere landua izan dadin. Zumaia izan da egitasmo honen aitzindaria, eta elkarlan horren fruitu dira oraingoz www.mintzola/hitanoa gunean ikusgai diren 8 sekuentzia didaktikoak. Lehen Hezkuntza 5. mailatik Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza 2. maila arteko materiala sortu da oraingoz. Aurrera begira, gorako mailetarako materiala sortzen jarraitzea eta orain artean gauzatutako lanaren baliagarritasuna aztertzea da Mintzola Fundazioaren erronka nagusia. Material sorkuntzan, elkarlana izan da bidelagun: Zumaiako irakasleen esperientzia eta euskara teknikarien laguntzari esker gauzatu da herriko errealitatera egokitu nahi izan den material didaktikoa. Jarduerak esperimentatze bidean, Mintzola Fundazioak formazioa eman die irakasleei, eta dagoeneko, esperimentu bat gertatu da. Lehen materiala landu da Zumaiako ikastetxeetan. Zumaian abiatu den proiektua eremu zabalagoetara hedatzea ere bada Mintzola Fundazioaren desioa, eta hari horren jarraipena izango da Azpeitian abiatu berri den lana ere. Irakasleekin material didaktikoa eraiki, hitanoa ikastetxean lantzeko formazioa landu eta familiaren transmisioa jorratzea izango da Azpeitian aurten bideratuko den lan nagusia. Hari arika, ezpainetan hika lelo horixe da Zumaiako DBHko ikasleek egitasmorako proposatu eta material didaktikoetan darabilguna. Egitasmoaren abiapuntua, ibilbidearen nondik norakoak eta material didaktikoaren ezaugarriak zein diren, horixe azaldu nahi izan dugu artikulu honetan. 1. Herriko beharretatik egitasmo zabal batera jauzia Zumaiako herrian eta inguruneetan hitanoaren erabilera zein ezagutza arloan gertatu den galera edo "herdoiltze" prozesuaren jabe eginik, bere egoerari itzulia emateko asmoarekin jarri zen harremanetan Zumaiako Udala Mintzola Fundazioarekin. Arrazoi honek jarri zuen martxan egitasmoa. Irudikatuz, erregistro honi erreparatzeak lagun lezakeela gazteen arteko harremana euskaraz izatea (lagun arteko erregistroa bera), eta bide batez, ikasleen hizkuntza konpetentzien kalitatea hobetzea.

Transcript of Hari arika, ezpainetan hika

1

Hari arika, ezpainetan hika

2011-04-15 / 11:20 / Josune Zabala eta Maitane Ayerza

http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1302859357

Mintzola Fundazioak material didaktikoa sortu berri du hitanoa hezkuntzaren eremuan ere

landua izan dadin. Zumaia izan da egitasmo

honen aitzindaria, eta elkarlan horren fruitu

dira oraingoz www.mintzola/hitanoa gunean

ikusgai diren 8 sekuentzia didaktikoak.

Lehen Hezkuntza 5. mailatik Derrigorrezko

Bigarren Hezkuntza 2. maila arteko materiala

sortu da oraingoz. Aurrera begira, gorako

mailetarako materiala sortzen jarraitzea eta

orain artean gauzatutako lanaren

baliagarritasuna aztertzea da Mintzola

Fundazioaren erronka nagusia.

Material sorkuntzan, elkarlana izan da

bidelagun: Zumaiako irakasleen esperientzia

eta euskara teknikarien laguntzari esker

gauzatu da herriko errealitatera egokitu nahi izan den material didaktikoa. Jarduerak

esperimentatze bidean, Mintzola Fundazioak formazioa eman die irakasleei, eta dagoeneko,

esperimentu bat gertatu da. Lehen materiala landu da Zumaiako ikastetxeetan.

Zumaian abiatu den proiektua eremu zabalagoetara hedatzea ere bada Mintzola Fundazioaren

desioa, eta hari horren jarraipena izango da Azpeitian abiatu berri den lana ere. Irakasleekin

material didaktikoa eraiki, hitanoa ikastetxean lantzeko formazioa landu eta familiaren

transmisioa jorratzea izango da Azpeitian aurten bideratuko den lan nagusia.

Hari arika, ezpainetan hika lelo horixe da Zumaiako DBHko ikasleek egitasmorako

proposatu eta material didaktikoetan darabilguna. Egitasmoaren abiapuntua, ibilbidearen

nondik norakoak eta material didaktikoaren ezaugarriak zein diren, horixe azaldu nahi izan

dugu artikulu honetan.

1. Herriko beharretatik egitasmo zabal batera jauzia

Zumaiako herrian eta inguruneetan hitanoaren erabilera zein ezagutza arloan gertatu den

galera edo "herdoiltze" prozesuaren jabe eginik, bere egoerari itzulia emateko asmoarekin

jarri zen harremanetan Zumaiako Udala Mintzola Fundazioarekin. Arrazoi honek jarri zuen

martxan egitasmoa. Irudikatuz, erregistro honi erreparatzeak lagun lezakeela gazteen arteko

harremana euskaraz izatea (lagun arteko erregistroa bera), eta bide batez, ikasleen hizkuntza

konpetentzien kalitatea hobetzea.

2

Urte beteko lan-prozesuan, Lehen Hezkuntza 5. eta 6. mailarako eta Derrigorrezko Bigarren

Hezkuntza 1. eta 2. mailarako bina sekuentzia gauzatu dira. Orobat, 8 sekuentzia didaktiko

egin dira Zumaiako ikasleek eduki honen gainean duten ezagutza zein konpetentziak aintzat

hartuz, eta maila bakoitzeko curriculumak proposatzen dituen helburu zein edukietara

egokiturik.

Hitanoa Zumaian eta Zumaiako hitanoa

Webgunearen forma hartu duen materialak helburu du euskararen erregistro den hitanoa

lantzea. Euskararen ahozkotasunean gainerako hizkuntzetan bezala, erregistro ezberdinak

erabiltzen dira. Eta hain justu, gertuko hizkuntzetan osasuntsu eta bizirik dirauten 2.

pertsonaren erabilerak euskaraz galera handia izan du: lagun arteko edo egoera informaletako

hitanoak izan du galerarik handiena. Gure ahozko ondareetako bat izanik, erabilera mailan

beharko lukeen prestigioa galdu izan du azken hamarkadetan. Zenbaitek okertzat edo

desegokitzat hartu izan du hika komunikatzea; euskara bizi-bizirik den lurraldeetan

gizonezkoen artean mantentzen da erregistro hau, baina emakumeen artekoa (edo emakumeari

egiten zaiona) ikaragarri murriztu da azken urteetan.

Horrez gain, haren erabilera gramatikala ere okertzen ari dela badakigu: gazteok gero eta

akats gehiago egiten ditugu hitanoa darabilgunean; ez gazteok bakarrik, herrien arabera ere

nabarmentzen da gramatikalki aditza oker komunztatzeko ugaritzen ari den ohitura.

Erregistroari dagokionez ere, komunikazio egoera bakoitzak bere erabilera arauak izan ohi

ditu, eta hain justu, hitanoarekin erabilera arauen kontzientzia eta erabilera egokia ere galtzen

ari dela ohartuta gaude. Gero eta gazte gehiagok kontzientzia galdu du adinaren edo egoeraren

arabera erregistroa aldatzekoa, eta behin baino gehiagotan entzun izan diegu adinduei

errespetua ere galtzen ari direla gazteak.

Ildo horretatik, esan genezake euskarak bere-berea duen erregistroa galtzen ari garela, bere

prestigioa galtzen ari dela, baita erabileraren egokitasuna ere. Are gehiago herri hizkerei

begiratzen badiegu. Euskara estandarrak jarriak ditu hitanoaren arauak, baina herriko hizkeran

ba al dakigu bertako hitanoaren ezaugarriak zein diren? Herriko hizkerari dagokion hitanoa

erabiltzen moldatzen ote gara? Hainbat azterketak dioenez, hitanoaren erabilera arauak eta

egokitasuna eraldatzen ari dira, eta beharrezko ikusten da gune bakoitzeko hizkerari

dagozkion erregistroak ere sustatzea. Helburu horri ere helduko gatzaizkio egitasmo honetan.

Zumaian hitanoa sustatu ez ezik, Zumaiako hitanoa ezagutu edo lantzeko proposamenak ere

baditu material didaktikoak.

3

2. Lan taldea

Elkarlanean bideratua da proiektu hau: Zumaiako euskara zerbitzua, Zumaiako ikastetxe

guztietako hizkuntza irakasleen ordezkariak eta Mintzola Fundazioak elkarrekin eginiko

bidean jasotako azken emaitza da material didaktiko hau. Jardunbide pedagogikoa azken

hauek gauzatua eta alderdi teknikoa Bit&mina ekoizpen etxeak burutua.

Honako lan taldea osatu dugu bidean:

BATZORDE PEDAGOGIKOA

o Zumaiako euskara teknikariak: Josune Herrarte eta Xabier Azkue.

o Zumaiako ikastetxeetako hizkuntza ordezkariak: Marijo Goenaga, Usua

Sorazu, Alfredo Garcia, Itziar Garciarena, Iñaki Andueza eta Mirari Alberdi.

o Mintzola Fundazioaren teknikariak: Maitane Ayerza eta Josune Zabala

BATZORDE TEKNIKOA

o Unai Marzo eta Arkaitz Barriola

3. Material didaktikoaren ezaugarriak

Egitasmoa garatze bidean hitanoa ikastetxeetan lantzeko oinarriak zehaztu dira, eta honako

ezaugarriak ditu egindako lanak:

Ikasle zein irakasleen parte hartzea

Irakasle eta ikasleek izan duten parte hartzea esanguratsua eta baliagarria izan da proiektu

honetan, bai sekuentzia didaktikoak sortzerako orduan zein proiektu hau pertsonalizatzerako

orduan. Izan ere, kostaldeko herria den neurrian Zumaian diseinuaren irudi korporatiboa

herriari egokitutakoa izatea proposatu zuten, bestalde, sekuentzietan agertzen den pertsonaia

kostarekin lotua dagoen animalia bat izatea gomendatu zuten (karramarroa).

4

Bestalde, karramarroa aukeratzeaz gain, ikasleek izenaren eta leloaren inguruan

proposamenak egin dituzte. Honakoak izan dira, guztien artean, aukeratuak:

Lehen Hezkuntza o Leloa: Hi eta ni a ze bi

o Karramarroaren izena: Klax (karramarro arra)

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza o Leloa: Hari arika, ezpainetan hika!

o Karramarroaren izena: Karrami (karramarro emea).

Egungo hezkuntza sistemari egokitua

Sekuentzia didaktiko hauen antolamenduak egungo hezkuntza sistemari eta curriculum

diseinuari erantzuten dio, eta oraingoz 2 ziklotarako pentsatua da materiala:

Lehen Hezkuntza 3. zikloa (10-12 urte).

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza 1. zikloa (12-14 urte).

Sekuentzia didaktiko hauen curriculum helburu nagusia da euskarak dituen erregistroak

ezagutu eta erabileran oinarritzea (batez ere, hitanoari dagokionean). Horrekin bat,

hizkuntzekiko eta hiztunekiko jarrera ona lantzen lagundu nahi da, oinarrian alderdi

komunikatiboa jorratzea duelarik. Bestalde, ahozkotasunak ere toki esanguratsua dauka

ahozko jarduera ezberdin eta askotarikoak egin zein bultzatzen baitira bai ingurune hurbilean

baita webgunearen bitartez ere.

Lehen Hezkuntza

Lehen Hezkuntzako zikloetan (10-12 urte) hitanoaren inguruko hurbilketa egiten da, nori

zuzendu behar zaion (testuingurua), zein diren hitanoaren arau sozialak, hitanoaren inguruan

dauden eta ditugun uste okerren inguruan gogoetatzea, aditzean lehen hurbilpena egitea

izango da eginkizun nagusia. Guztia ala guztia ikasleen ingurune hurbiletik abiatuz,

esperimentazio zein gogoetara bideratuz eta jolas zein eginkizun komunikatiboak proposatuz.

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan (12-14 urte), hitanoaren inguruko ezagutzan sakonduz

joango da ikaslea, apur bat lanketa zein helburuak zailduz. Morfosintaxia sakondu eta

sintagmak barneratuko dira, alokutiboaren eta erabilera neutroaren arteko ezberdintasunak

zein arauak barneratzea eta erabileraren inguruko hausnarketa egitea izango da eginkizun

nagusiena. Horrez gain, berriz ere Lehen Hezkuntzan landu diren arau sozialak

berreskuratuko dira, eta hitanoa neskei eta nesken artean lantzeari erreparatuko zaio modu

berezian. Erabilera honen inguruko gogoeta zein praktika errealak egingo dira.

Sekuentzia Didaktikoak: helburuz helburu. Baliabide aniztasuna

Aurkezten diren sekuentzia didaktikoak testuz, irudiz eta bideoz osatuta daude, helburuka

antolatuta. Helburu bakoitzari lotutako jarduerak, entzungaiak eta jolasak topatuko ditu

erabiltzaileak. Egitasmoa Zumaiari lotuta egin denez, Zumaiako errealitate soziolinguistikoa

aintzat hartu da, eta ikasleentzat sortu den materialean herriko bertako erreferentziak eta

5

ereduak txertatu dira motibazio iturria ugaldu eta eremu hurbileko ereduekin lan egin dezaten.

Ingurune hurbileko inputa. Esperimentazio aukerak

Webgunean aurkezten den materialean ikasleek aukera izango dute Zumaiako herritarren

pasarteak entzuteko, herrikideek hitanoa nola erabiltzen duten entzuteko eta ereduak aztertu

nahiz beraiekin jolas egiteko tresnak ematen zaizkie. Ingurune hurbileko inputa jasotzeaz

gain, ingurune urrunagoetara jauzi egiteko aukera ere ematen zaie ikasleei. Pixkana-pixkana,

hitanoaren ezagutza zein gaitasunak barneratu eta aurreratzen doazen heinean, alegia, mailaz

aurrera doazen heinean.

Webgunea: euskarri berria eta baliagarria irakaskuntza-ikaskuntzan

Testu liburua, lanketa fitxak, DVDa edo beste hamaika euskarriren aurrean, webgune bat

eraikitzea erabaki da, hain zuzen, informazio eta komunikazio teknologiek ematen dizkiguten

onurak aintzat hartuta:

Hitanoarekin zerikusi zuzena duten jolasak edonorentzat: material didaktikorik egin

gabe hitanoarekin harremanetan jarri nahi duen edonork aukera dauka orriaren

hasieran proposatzen diren jolasen bitartez erregistro honetara hurbiltzeko.

Harremanak hika txat-aren bidez: ikasle eta gazteen arteko harremana sustatu nahi da

horretarako orri nagusian prestatu den txat-a erabilita.

Ikus-entzunezko ereduak: unean bertan erantsita eta etorkizunean aldagarri diren ikus-

entzunezko ereduak jarri eta berriak erabiltzeko aukera ematen du tresna honek. Ikasle

eta irakasleen arteko harremana sustatzen jarraitzen du.

Ebaluazio sistema eta tresna bat eskaintzen digu materialaren erabileraren inguruan

informazioa ematen duena: zenbat ikaslek parte hartzen duten; zein motatako ikasleak

diren; zein ariketa egiten den gehien, zein gutxien; nola bideratzen diren jarduerak;

etab.

6

4. Ikuspegi didaktikoa

Egitasmoak honako helburu orokorrak izan ditu abiapuntuan, guztiak ala guztiak Hezkuntza

Arautuko ikasleekin landuko direnak:

HELBURUOROKORRAK

LH 5./6. mailak eta DBH 1./2. mailak

Ezagutza eta egokitasunaz:

Hitanoaren erabilera-arau sozialak ezagutzea.

Hitanoaren erabilera egokia bultzatzea.

Hitanoaren zuzentasun arauak ezagutzea.

Hitanoaren kalitatea bermatzea.

Erabileraz:

Gazteen arteko harremanetan, hitanoa sustatzea.

Hitanoaren izateari eustea.

Hitanoaren baitan, transmisioaren garrantziaz jabetzea.

Jarreraz:

Hitanoaren erabilerarekiko aurreiritzi okerrak saihestea.

Genero ezberdinen arteko erabilerak errespetatu eta sustatzea.

Hitanoaren erabilera eta funtzio egokiez jabetzea eta haiekiko begirunea lantzea.

7

Oinarrizko helburu orokor hauek guztiak ondorengo helburu zehatzetan banatu dira irakasle

eta arduradun pedagogikoen artean. Mailaz maila eta sekuentziaz sekuentzia:

HELBURU ZEHATZAK MAILAZ MAILA ETA SEKUENTZIAZ SEKUENTZIA

MAILA HELBURUA AZKEN XEDE KOMUNIKATIBOA DENBORA

LH5 Hitanoa erabiltzearen

garrantzia

Komunikazio plana egitea

(kartelak eta iragarkiak diseinatu) 5 ordu

LH5 Zumaiako hitanoaren

diagnostikoa

Zumaiako errealitatearen inguruko

murala egitea eta ikaskideei

informazioaren berri ematea

5 ordu

LH6 Hitanoaren uste okerrak Laburpen kartel bat egin

(diseinatzeko, jolasa asmatzeko) 5 ordu

LH6 Hikaren inguruan

irudimenarekin jolasean Esketxak diseinatu eta gauzatu 5 ordu

DBH1 Hitanoaren aldaerak

Eredu bat identifikatu-grabatu-aztertu-

identifikatu

eta ikaskideei erakutsi

5 ordu

DBH1

Zein dira hitanoaren

ezaugarri

morfosintaktikoak?

Egoera ezberdinen antzezlana 5 ordu

DBH2 Hitanoaren ezaugarrietan

sakonduz Kantua sortzea eta kantatzea 5 ordu

DBH2 Hitanoa eta neskak Piropo lehiaketa 5 ordu

Noiz eta nola erabili ikasmateriala

Oinarrizko curriculumetik bideratuak diren oinarrizko gaitasunak, helburuak eta edukiak

webgunearen bitartez landu daitezen, hainbat ohar eta azalpen prestatu dira irakaslearentzat

eta honako eduki esanguratsuak ditu:

Ikaskuntza-irakaskuntza prozesua nola ulertzen dugun

Irakaskuntza-ikaskuntza fenomenoa hiru elementu hauen elkarrekintzari esker

gertatzen da: irakaslea, ikaslea eta irakas-ikasgai den objektua -hitanoa, gure kasuan.

Ikuspuntu eraikitzailea da gure irakaskuntza-ikaskuntzaren oinarri. Hemendik

begiratuta, ikaskuntza ezin da ulertu ezagutzen transmisio modura, baizik eta

eraikitzen duten ezagutzaren prozesu modura. Prozesu hori bermatzeko ezinbestekoa

da ezaguna den hiruki didaktikoaren kontzeptua (irakasle-ikasle-objektua). Hirukiaren

erpin ezberdinetan aurkitzen diren elementuak dinamikoak dira, elkarreraginean

daudenak eta unean-unean egokitzen dakitenak; hirurek dute zeresana, hirurek dute

eragina ikaste-irakaste esanguratsuaren bidean (Sainz, M. 2001).

8

Didaktikaren esku-hartze guztietan irakaslea da elementurik garrantzitsuena, azken

batean, berak hartuko dituen erabakiek baldintzatuko baitute ikasleen ikaskuntza zein

motibazioa. Ikasleen barne motibazioa lortzea garrantzitsua da, baina era berean

irakaslearen motibazioa ere ezinbestekoa izango da, bera izango baita materiala

esperimentatuko duena, beraz eta ondorioz, hitanoaren bizipenean sinestea dakar

horrek.

Beste erpinean ikaslea aurkitzen da. Ikasgelan aniztasunarekin egiten da topo, beraz,

ezinbestekoa da diseinatuta dagoen materiala ikasleen GARAPEN ZONALDE

HURBILEAN kokatzea (Vygotsky, 1988). Hori arrakastatsu egin ahal izateko ikasleen

aurrezagutzak neurtu behar dira; sekuentzia hauen hasieran bide hori erakutsiko duten

hainbat galdera aurkezten dira.

Azken erpinean objektua daukagu, kasu honetan, hizkuntza, zehazki lagun arteko

hizkerarako baliagarria den erregistroa: hitanoa.

Argi ikus daitekeen moduan, elkarren arteko eraginkortasuna zein dinamikotasuna

hartu behar dira kontuan. Horrek bideratuko baitu erpin guztiak osasuntsu egotea.

Hiruki didaktikoa eta hizkuntzaren ikuspegi komunikatiboa aintzat hartuz, honakoei

bereziki erreparatzea proposatzen diegu irakasleei:

o ELKARRERAGINA IKASLEAREN, IRAKASLEAREN ETA

OBJEKTUAREN ARTEAN

Material honetako ibilbide guztian elkarreraginean izango dira ikaslea,

irakaslea eta hitanoa. Hiruki didaktikoaren elementuak beti izango ditugu

buruan (ikaslea-irakaslea-objektua). Materiala webgunea izanagatik ere, hiru

elementuen elkarreragina da landuko dena. Ez da bakarkako ikaskuntza

bultzatuko.

o EZAGUTZA HURBILETIK URRUNERAKO PAUSOA

Materiala egokitu egingo da ikasleen beharren eta dituzten gaitasunetara,

beraien GARAPEN ZONALDE HURBILEAN koka dadin ikaskuntza.

Webgunean proposatzen diren jarduerak bideratu edo egokitzeko garaian

irakaslearen rolak garrantzia handia izango du, berak baitaki taldeko

errealitatearen berri.

Ikasleen ezagutza eta gaitasunak aintzat hartuz, irakasleari egokituko zaio

zenbaitetan materialaren azalpenen bat zabaltzea, murriztea, ideia osagarriren

bat ematea... ikasle guztiek abiapuntu maila bertsuan aurrera egin dezaten.

Irakaslearen esku-hartzeak garrantzia handia du motibazioa, elkarlana,

inplikazioa, ezagutzaren garapena eta konpetentziak bideratzerakoan. Dena

dela, materialean zehazten diren jarduerak eta kontsignak lagungarri izango

dira bide horretan.

9

o IKASLEAREN AUTONOMIA

Ildo beretik, aukera izango da zenbait kasutan ikasleek euren kaxara lan

egiteko. Ikasleen autonomia garatzeko jarduerak ere txertatu baitira

materialean.

o MOTIBAZIOAREN LANKETA eta PRAKTIKA ERREALAK

Irakasle zein ikasleen motibazio intrinsikoa (pertsonaren barrendik ateratzen

den motibazioa) bideratzeko nahia sustatzea dagokigu, eta horri begira antolatu

dira sekuentziaturik jarduera edo eginkizunak.

Oinarria praktikotasunak izango du. Praktikatik abiatuko gara eta praktikan

amaituko dugu.

o EBALUAZIO ESANGURATSUA

Ikasi eta praktikatutakoaren gaineko ebaluazioa eta gogoeta sustatu nahi izan

da material honetan. Sekuentzia bakoitzaren hasieran, bitartean eta amaieran

gogoeta eta ebaluazioa bideratzen duten jarduerak nabarmentzekoak dira,

ikaskuntza prozesuan baliagarri izango baitira bai irakaslearentzat, bai ikasle

bakoitzarentzat.

Ildo beretik, ikasleak egingo dituen jarduera, jolas edo lanketa guztietan

aurrera begirako jarrera aurkezten zaio. Egiten ikasi dena nabarmentzen da eta

lehia edo jokoa saihestu.

o ADI AURREIRITZIEI

Hitanoaren ikaskuntza-irakaskuntza berria eta berritzailea da. Oraintsu artean

oso eremu gutxi zein bakanetan landu izan da hitanoa ikastetxean. Hitanoa

ikasi eta irakasteko izan genitzakeen aurreiritziak lagungarri edo kaltegarri izan

daitezke. Ildo horretatik, gomendatzen dugu, hasiera-hasiera batean gai honen

gaineko gogoetak piztu daitezen ikasgelan, taldeko beldur eta aurreiritziak

bertan landu daitezen. Eta horiek landurik abia daitezen ikasleak "abentura"

honetan.

10

5. Zergatik webgunea?

Material didaktikoa webgune bidez bideratzeko arrazoi nagusietako bat izan da teknologia

berriek ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan lekarketen balio-erantsia. Izan ere, sekuentzia

didaktiko hauetan bereziki nabarmentzekoak dira honako ezaugarri berritzaileak webgunea

bitarteko izaki aberasten dutenak:

Ludikotasuna

Jarduerak eta azalpenak ludikotasunez aurkeztu dira: marrazki bidez, jolasak

aurkeztuz, kantuak eskainiz, ikasleen arteko elkarrizketa txat-aren bidez landuz…

Entzun eta irakurri

Pertsonaia nagusiek (Klax eta Karrami karramarro ikertzaileak) ikasleekin hitz egiten

dute. Lokuzioa dute euren jardunek. Ikasleek euren hitzak entzun eta irakurtzeko

aukera dute.

Testu mota anitzak

Testu idatziek, ahozko testuek eta ikus-entzunezkoek elkarrekin osotasun bat egiten

dute. Euskarri ezberdinak erabiliko dituzte ikasleen jarduerak gauzatzeko garaian.

Ikasleen autonomia eta irakaslearekiko harremana

Ikasleen autonomia eta irakaslearekiko harremana lantzen dira webgunean aurkezten

diren jardueratan elkarrekintza sustatuz.

Eraikitzailea

Ikasleak egingo dituen jarduera, jolas edo lanketa guztietan aurrera begirako jarrera

aurkezten zaio. Lehia edo jokoa saihestuz, ikuspegi eraikitzailetik landu dira

sekuentziak zeinetan ikasleak beti izango duen aukera erantzun egokiena topatzeko,

atzera egin nahiko balu berriz itzultzeko, emaitzen berri izateko, bere lorpenen berri

izateko...

Ebaluazioa

Webgunearen bitartez, ikasle bakoitzaren jarraipena, bere ebaluazioa, jarduerak

gauzatzeko behar izan den denbora eta gisakoak ebaluatu zein aztertzeko datuak

jasoko ditu bai irakasleak, bai material sorkuntzan eta behaketan diharduen teknikariak

ere. Ebaluazio datu objektiboak jasotzeko aukera izango da webgunearen bitartez.

Irisgarria eta erraza

Irisgarritasuna eta erabilerraztasuna lehenetsi dira alderdi teknikoari dagokionean.

Ikasle zein irakasleentzat erraz suertatzen da webgunearen erabilera eta adin tartearen

arabera egokitzen da zailtasun/erraztasun maila.

11

6. Ondorioak eta aurrera begirakoak

2010/2011 ikasturtean hasiak gara material didaktiko hau ikastetxeetan lantzen. Hasiera

batean, webgunean aurkezten den lehen materiala erabili dute 10 urtetik 14 urtera arteko

gazteek. Lehen emaitza jasota dago, eta ondorioak ateratzea izango da hurrengo lana.

Orain arteko lana ebaluatzea, azterketak egitea eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako

hurrengo mailetarako materiala eraikitzen jarraitzea izango da hurrengo lana. Irakasleekin

lanean jarraitzea, hain zuzen, eta webgunearen edukiak egokitzea.

Zumaian ez ezik, Azpeitian ere ildo beretik heldu zaio egitasmoari. Material sorkuntzan eta

irakasleentzako formazioa diseinatzen ari gara.

7. Bibliografia

Baliabide didaktiko eta informazio iturri izan diren webgune esanguratsuak:

o http://www.ahotsak.com

o http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1055937391

o http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1057320285

o http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0014.pdf

o http://www.eitb.com

o http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2009/12/04/sociedad/euskadi/hitanoa-

pizten-ari-duk-baina-erabiltzen-dugun-eredua-ez-duk-oso-txukuna

Baliatutako liburu eta artikulu esanguratsuak:

o Azkue, X. (1998) "Hitanoa Zumaian". Itxaropena, Zarautz.

o Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa saila (2007): 175/2007 DEKRETUA,

urriaren 16koa, Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzaren

curriculuma sortu eta ezartzekoa. EHAA, 218.

o Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa saila (2010): 97/2010 DEKRETUA,

martxoaren 30ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan Oinarrizko Hezkuntzaren

curriculuma sortu eta ezartzeko den Dekretua aldatzen duena. EHAA, 72.

o Lizartza, R. (2009) Hitanoa. Mintza hadi, lagun! Hika egiten ikasteko

eskuliburua. Mara-mara, Donostia.

o Sainz, M. (2001) "Hizkuntza didaktikaren erronka berriak". UEUko Helduen

Euskalduntzearen IV. jardunaldiak.

(JOSUNE ZABALA ALBERDI Mintzola Fundazioaren zuzendaria da; MAITANE

AYERZA MUJIKA Mintzola Fundazioaren teknikaria da)