SPECIMEN L ITERARIUM,

GONTÌNBH S

IN Q . TUELII CICERONIS DE PETITIONE

CONSUL ATUS L IBRUM ADNOTATIONEM .

SPE CIMEN L ITEBAR IUM,

CONTINENS

IN Q . TULLII CICERONIS DE PETITIONECONSULATUS LIBRUM ADNOTATIONEM ,

QDOD

ANNUENTE SUMMO NUMINE

EX AUCTOR ITATE nncroms MAGNIFICI

PE TR I H O FM ANNI PE E R L KAM P .

PH I L . TBE O R . I AG . L l'

l‘

. E UI . “ O CT . BT PR O P . O RD. ,

I EC I ON

AMPL ISSIMI SENATUS ACADEMICI CONSENSU,

uomu ssm n FACULTATIS PH IL OSOPH IAE TH EORETICAE

ET L ITERARUM HUMANIORUM DECRETO

E.? SB® ©SBA ÈIM Ù‘ 9

SUMMISQ UB m DISCIPL INA PH IL OSOPH IAE TH EORETICAE m

L ITERARUM H UMANIORUM nomnnms AG rmvn.m ns

I N A CAD E M I A L UG D UN O -B AT }! VA

BITE ET L EG ITIM E CONSEQ]H ZNDIS

PUBL ICO AC SO L BM NI EXAM INI SUBM ITTIT; ‘ 1Z

’U c u o

mms CUIL IEL MUS _TXDEM AN .

mu onu no-nAr Avìs .

w unu XXIV SEPTEMBRIS MDCCCXXXWII , non XII- I.

IN AUDITOR IO MAIORI .

LUGDUNI-BATAVOBUM ,

APUD S. nr I. LUCH TMANS.

CIOIOCCCXXXYIII.

C G N S P E C 'I ‘ ÌJ S

PARTIS PBIORIS .

Inm onucno. DB EPIS'I‘. m a . msmm . mscn

SECTIO I . ADNOTATIO H ISTORICA

Cu m: . I .

II . ma nn. m .m m wxoumus m mar .

SECTIO 11. ADNOTATIO ANTIQUAR IA.

Cu m I . DE AMBITION}:

II . DB u m a .

PIM S PARTIS PRIOBIS.

INTRODUCTIO .

DE EPISTOLAE ARGUMENTO DISTRIBUTIONE

INSCRIPTIONE .

4 0°

Ah ipsiu s Opu scol i argumento ex ordior ; qu a in re

au t scnùmzn ex emplum ideo non sum secntu s ne

tratum qu o pau ci tantum q u i Praetnram gesserant ad

scenderu nt. Insignis igitu r adh ibenda erat ab unoqu oqu e

sed praeser tim ab ipso h omine novo dil igentia ingene

stu dium u t id qu od sib i pmpositum h abebat asseq u e

retur . Bju s frater m s q u i et amore fraterno du

ctu s et gentis decu s promovendi cu pidine incitatu s sum

mopere h nno fratt i h onorem concupiscebat dequ e eiu s

conamine peranx i u s dies ac noctes cogitabat tandem

su as commentationee scr ipta mandavit et fratt i m isit; non

qu od m em h aec ipsa non animadvertisse rebatu r sed

de commodo persu asu s quod in re tam infinita daret

accu rata diversomm tam su bsidi0rum qu am impedimen

tor um descriptio ; qu ae singu la su o onl ine et loco com

memoraret.

Nec mirum prae ceter is ei nominis novitatem fr aterni

cu rae fu isse idqu e praecipu um du x isse h onor i s imPe

dimentum . Com ideratis tamen iis qu ae et fratr is et h u i us

tempor um propr ia erant mu lta esse videbat q u ae ipsi

h anc novitatem sub levarent. Q u amqu am enim in Consu

lum annal ib u s erem o… nomen erat ignotum at in q u e

tidiano omnium sermone erat celehm tum : non ex igui

enim momenti cau sas frater iam eger at ; summos in civi

tate viros defenderat ; et m u ltae am icifiar um rationes

tam ex h oc fonte qu am ex equ estr i conditione ortac ei us

petitioni sufl'

ragabantu r qu ae diligenter erant colem lae ;

praeser tim vero nob il ium in ipsum vol untas confirm anda

pitu dine et infamia referti,

m inis virtu tem ,ingenium omnium sal u tem promo

vendi stu dium non tantum non obscu rarent md md i a s

Ab al tera parte ipsa ei u s glor ia et lau des mu ltos ex c i tas

tur ae erant invidos qu i omni ratione h anc ei adversandi

ma igitu r hic opus erat di ligentia u t et amicorum stu dia

nomen h ac in re latissime est ex tendendum ; et

qu e beneficio spe anim i adiuncfione nostrum cu p idi

sint i i omnes su nt ad benevolentiam et cfiìcia ma pro

b anda ex citandi ; qu oru m au tem h u c u squ e minorem h a.

b u er at r ationem eos qu oqu e h oc tempore allicere et

ad su as partes adtrahere et h onestum et max imi erat pon

der is. At non suflìcit mu ltos h ahere am icos ; imprim i s

opu s est u t eos h om inibu s estendas et i is semper ciu

etna sis ; cavendum vero ab insidiator ibu s et perfidis . Ad

popu larem r ationem pertinet u t omnes ipsam adeo ple

bem noscere videar is omnib u sbenevolu s sis bene andias

et mu ltum de te sperent in Rep . Non tamen tegere

si ndet QUINTUS qu am difficile sit in tanta h om inum mu l

titu dine tam diversar um partium et ingeni i omnibu s

placere : in qu o tamen mu l tum eloqu entia valet; atqu e adeo

h and parvi momenti est interdum largientib u s cor

r u ptor ib u s amb itus stu di osis, indi ciorum metum ini icere

u t ita percu lsi admiratione tu i potiu s qu am accu sations

fu tu ra perterriti tib i sufl'

r agentu r .

H onestae sane petitionis sine amb itu et largitione et

coîtione institu endae ecco praestanfissimm ex emflum

q u od qu amvis imprimis ad u . crasso… eiu squ e in ci

vitate rationes pertineat tamen u niverse quoqu e u tile

esse poter at omnibu s Consu latum petentibu s : qu o consil io

m isit eti am h anc fratr i un seres epistolam : quì eam si

opu s esset cor r igeret u t ita per fectum fieret petitionis

commentar iolum .

Tale fere h u i u s opu scu li argumentum est : h aec sunt

consilia qu ae fratri emmau s dedi t. Non tamen er it su

per vacu um ordinem qu em in h is secu tu s est pau cis

ex ponere et ostender e qu am consentanee logicae dis

tribu tioni singu la et retu ler it et adumbraver it.

Ex ordi um de fratr is lau de et de su o scr ibendi consil io .

Opu scu li distr ibu tio in tres par tes de pers'

ona qu ae

peti t de eo qu od petitu r de loco u b i petitu r ( l ).

(l ) H aec pertinent qu oqu e ad Gm i m ; incipere debu isset

verb is : nomini: novitatem .

I-i

Pare 1. De persona qu ae petit , sci]. homo novu s. 5 2- 12.

Haec nom inis novitas

a . su b levatu r z di cendìglor ia 52.

amicor um mu ltitu dine. 5 ini t. ( l

fi adi u vatu r nobil ium voluntate

tam h om inum,max ime consu lar ium 4

,5 .

qu am adolescenti… 6.

competione nobiliu m

tam inertium 7.

qu am infam ium . 5 8- 12.

Pars II. De eo qu od ab h om ine novo petitu r , sci ]. Con

su latu s . 5 13- 53 .

Cum mu l ti sint qu i ci h u nc h onorem invideant 13 16.

amb itiosi nob iles

novi Pr aetor n; 13 .

(I. in popu lo mu lti

1 ob h ar um annorum consu etu dinem

ob cau ses qu as eger it

ob cu . r om a n stu dium ; 5 14.

adh ibenda est summa diligentia 5 15 .

qu ae est duplex : in am icor um stu di is. 5 16—40.

n°. in popu lari voluntate. 5 41—53 .

vel fundatae S 16-24.

fundatar um am icitiar um genera plu r ima sunt

cognati i unctiqu tanecessitudine 16.

ceter i am ici domestici

tr ibu les et famil ia, 5 17.

( i ) Qu od u squ e ad voc. al iu dnu llumfore ad 8 referendum eu .

5

amici ad speciem

ad iu s obtinendum

ad conficiendas centu r ias 18 .

qu i gratiam tib i debent 5 19.

qu i a te defensi su nt. 5 20.

Tr ibu s modi s h i amici addu cendi sunt u t cau sam nos

tram amplectantu r :

beneficio 5 21 .

spe , 22.

In singu lia diligenter videndum est qu i d valeant

sunt enim au t gratiosi

au t diligentes et copiosi

au tnu lliu smomenti etpotiu s odio.524.

vel comparandae sunt novae : 5 25—33 .

hoc facileeth onestum estpetitionistempore, 25 .

facile a m our

ob vi rtu tes 26.

ob competitor um mores et ingeni um 27

ob stu di um inh omini bu scognoscendis. 28 .

(h ac comparamlae amicitiae) spectant impr imis cen

tu r ias :5 29.

ex his,noneorum tantum qu i anteocu lossu nt, 29.

sed totiu s u rb is r atio h abenda est;

imo totiu s Ita li ae , 5 30—32.

impr imi s vero equ itum

tum omnium

tum praeceter isadolescentu lor um 533 .

(h ar um aliorumqu e) adolescentu lor um stu dia magna

sunt in associando ;

assectatio illa tr iplex est : 34.

salu tator um 5 35 .

6

dedu ctor u u : 5 36 .

assectator um (arctior i sensu ) 5 73 .

(et in m oosingu lare genu s) defensorum . 38 .

At cavendum est frau de et insidi is eorum qu i am ia

non sunt , sed esse videa tu r ; 5 39.

horum tr ia genera sunt :

lnesi

qu i sine cau sa non amant

competitor… valde amici . 5 40.

ad nll l Ahora diligentiae pars versatu r in popu lar i ra

tione : 41

ea desiderat nomenclationem

42.

assidu itatem 43 .

benignitatem

qu ae est 19 . in re famil ia r i

in convivi is

in opera : 44.

h aec (opera) si dar i potest, h ilar i vu ltu danda est;

potest.

au t iu cu nde neganda est, ( l )

au t cante promi ttenda . 5 45—49.

rumorem 5 50- 52.

spera in Rep . 5 53 .

Pars III . De loco quo petitu r , qu i est Roma :5 54—57 .

(1) Sic locum resti tu endum cennet O r e II. : au t :’

u w ada neg a ,

au t ca u ta promittam l endum alterlm membr i est in omnibu s fa e

codicihu s ; etiam in cofintione L agomm iniana ex cepto u no li bm

qu em n°. 50 notavit , qu i h abet u t id au t iu amde promittas , aut

ingenue neg a , ex coniectu ra scil icot L a m b i n i cu iu seditio p r in

ceps a . 1566. hoc numero 50significar i videtu r . At h ac de ma in

Part. II h u iu s adnotationis plur ibu s agomu s.

c ivi tas refer ta mu l ti sdiversor um mor u mhom imbus

q u ib u s omnib u s placere vix al icu iu s est 54.

max ime tamen placebis eloqu entia : 1)valde vitiosa et largitione cor ru pta

qu od observatione et metu ini iciendo … est

aver tendum . 5 55-57

Conclu sio qu a opu scu lum fratr i commendatu r . 58.

Diversae h u iu s l ibelli qu i jam Comme»ta r iolum de Pe

titiou e. Cmu u la tu a au dit ex racerou u (2) emendatione

vu lg . commenta ri u s in codicibu s et edi tionibus antiqu i s

sim is su nt inscr iptiones. In editione Mediolani 1499 eu

perser iptum est b u ie opu scu lo : de p eti ti ou e com la i u s ad

H Tu lli um Ci ceronem . Psaumus (3) adnotat: non pau ci

vetustiore8 codices epigraph en ita h abent : Q . Ci cero M

1‘l lli o Fratri sive Q . Ci cero de p eti tione consu la tu s ad

H . Tu ll i um fratrem .

” Codex Erfu rtensis non u t casu .

a it,inscr ipt

'

u s est: Ep istola Q . Cic . de pet. cons . : h aec est

i psiu s w uanm ; sed : Q . M . Fra tr i s . d . Codex L eidensis

(‘

l ) H aec sententia ad voc. laedendo repellu u tu r pertinent etiam

ad 5 54. (2) Doct. H u m m e l p . 13 . Ed . su se cu i titu lu s

» Q . C i c o r o n i s commentariolum de peti tione consu latu s ad

M . T. Fratrem . Cum animadv . Ch r i s t. G o t t l . S c h w a r z i i

edidit Be r n h . Fr i d . H u m m e l . Norimb . 1791 . »h ancf ’inqu i t

» inmriptiou em praetu l it Sc h w a r z i u s vu lgar i commenta r iu s

qu i a in fine Cap . XIV. h u iu s cpu scu l i ipse Q u i n t u s scr ipsit

»Volo enim hoc commenta r iolum petitionis h aberi omni ratione

perfectum .

” H abet eu ndem etiam Cod . D. III a r c i .”

Pr imu s

autem eam epistolae praeposu it Fa cc i o l a t u u t patet ex h u iu s

adnotatione ad Ed . qu ae Petavi i prodi it a .;1732 et cu i adiecta

est Ital ica interpretatio . (3) »Epistolae du ne u na Q . Ci ce r on i s

ad M . Tu l ! i u m de peti tione consu latu s altera M . Tu i l i i

C i c e r on i s ad Q . C i c e r on em Fratrem ,de ratione bene geren

dae provinciae Bo l a n d i Pe t r e i i ICti commentar i is illu stratac .

Paris.

8

sine titu lo est; sed recentior i manu su perser iptum est ei

de peti tiou e consu la tu s ad Q . (sic) Fr . l am videamm

qu id praebeat collatio L agomarsini ana . E du odecim ex

eu vel codicibu s vel edi tionibu s antiqu issimis qu ib u shoc

opu scu lum continetu r numer is ab ipso notatis l ) L . 36.

omittit ti tu lum ; L . 38 . h abet: commenta ri w npeti tioni s con

su la tu s M . T. Ci ca . ad Q . Fra trem (nota eu ndem er rorem

ac alter iu s manu s in Cod . de au ctor e d u bitat

L . 117 , qu i h abet : De peti ti ou e Consu latm ad Q . aut

M . Cicerou em Fra trem . Qu od op uscu lum p a rs M . Cimm

u i s p ars Qu inti i esse oolunt. Phrasis a u tem et n tio

Qu into a di u di cau t nam solu s M a rcu s Consu la g assit,

a t cu i u scu u qu e est (sic)p oeu i tendw m certenon est et qu i:

omti ou is sa ltem p a raeneti cae forma»: habet caeteri s ap

posu imu s . L . 3 et 122 h abent : Q . Cicero de p etit-ion:

em u la tu s a d M . Tu llium fra tmm . L . 47 50 et 127:

Q . Ci cero de Peti ti ou e Consu la tu s ad M . Tu lli um Fm trem.

Q u atu or au tem rel iqu i concinu nt fere cum inscr ip t.

Dam Q . Ci corou i s de p eti tione Cou su la tu s ad M amma

fratrem L i bor h abent L . 124 Q . Ciceronis de P e

ti tiou e em u la tu s ad M . Tu lli um Fratrem L iber L . 48 49;

qu ae inscr iptio nih i l ab casu . difl‘

ert.

( i ) Bosdam retinu imu s addentes singu lia L . De sigrfifieatione

l:orum numerorum agendi locu s er it cum in Parte II. de indu stria

de h ac collatione disserem u s; de qu a interim conferm tu r Pe y r on

C i c. O ra t. fragm . p . 237 sqq . Ed . Stu ttg . 1824. p . 237

Z u m p t , Ci c. i:: Fer r . Berol . 1831 . p. w r , sqq ., Bl u m e I ter

I ta l icum ,Tom . I. p . 350, Tom . IV. Append . E l l end t P ro

g r amma de codiciba s C i ce r o n i s M sc. in I ta l ia r epar ti:. 1836.

Ba n d i n i u s , Ca ta l . cod. L a t. bibi . M ediceae T. II. p . 487 , sqq .

https://www.forgottenbooks.com/join

CAPUT PRIMUM .

DE AUCTORE .

Ex ns qu ae de inscr iptionibu s modo dix imu s, appa

ret duos descfiptores opu scu lum m ano a m ora tr ibu isse ;

u num dub itasse u tr um n aar an fu er it. Error in

codicib u s facile ex sistere inde potu i t qu od hoc Opu scu l um

scr iptis horumve par ti fu i t interpmitum . Sic in cod .

L eid . medi um inter p ro domo su a et in Va ti u i um locum

obtinet; in L . 117. ex ipsa insu lsa l ibrar i i adnotationc

itidem orationibu s imm ix ta fu isse videtu r In al iis sine

du b ia Epistolis fu it additum ; u t de ns qu i titu l am

Q . Marco 3 . aliamve non di ssim i lem h abent coni iceres ;

qu od ex cod. Erfu rteu sìe ordine confirmatu r , u b i (I) post

i :: Ven om nominantu r Ep i st. libr i tres; qu orum pr imo (2)

(‘

I ) In serie qu ae docto qu odam homine secu l i XV‘. confects

codici annex a invenitu r in W u nde r i var ia: lect. cod. E rfu rt. ,Pnefat. p . (2) Ut ex p . xv. ib id. patet.

12

cundu e est singul ar is ad Octa vianum epistola , ter ti u s l iber

unam h anc de p eti tiou e com u la tu s continet. Al i i r u r su s

tabellar i i phflosoph is scr iptie adjecerunt vel rh etor icis u t

v . g . de i is qu i additum h abent voc. liber l icet statu ere .

lncu r ia igitu r potiu s descr iptor um cau sa esse videtur q u are

m oo tribu tam fu er it qu am qu idem opinio ipsum revers

nomine scr ipsi sse . Haec au tem qu orumdam sententia

qu am r u mm s r efert ( l ): ac video esse etiam qu i pu tent

non a numero.

sed a m oo h oc opu scu lum esse conscr ip

tum et in fratr is gratiam am en nomine divu l ga tum

h aec inqu am sententia eorum forte fu it qu i prava

iecer unt; et forte in dicendi ratione forma scriptionia

d:da u t u tfi in aetate h onorum defectu cet . sat

ammo ab iu dicarent. Q u idqu id sit, nodum scindit sane

i'

allor divinatione poti u s qu adam qu am cer ta ratione

nititu r . Ideoqu e non est de eo magnopere altercandum ,

lIih i sane l ibet credere h u iu s l ibelli scr iptorem emu…

eam firmaver int dissentientm vel firmare patner int pau cis

gestar um inter du o fratres ratione ad id tempus na

qu e qu o scr ipts est h aec'

epistola dimerendi er it locu s ,

Q . m u ss eremo (qu amvis enim m m nomen raro ipsi

(1 ) Comment. ad Q . C i c e r onem , addit. C i c e r . Op er .

T. IX. Edit. Al d. Venet. 1583 , p. 241 et l d . H agan . E p istol .

ad 0. Fr a t r em a . 1725 . p . 247.

13

detu r, optime ei competit (I)) in Arpinati vi lla natu s est

,

tr ibu s vel qu atu or (2) fere post fratrem m acca annie a .

n . 55 1 vel 552. en on. (secundum vm os . 552 vel

i isdem ac frater artibu s eru ditu s eadem u su s est disci

p l ina et m eo teste optime de ea profecit: nec miram ;

u t inter fratres magna tam mornm qu am literarnm stu di i

ex stiter itconiu nctio qu ae dein in anim i cu l tu in sententia

de Rep . in sem ana ipso appar u i t. Mu tuo amore ar

deh ant fr atres adeo u t numqu am fere m eus fratr ia me

m iner it nisi simu l car issimum amantissimum atq u e opti

m um vocet Orator i am lau dem non amb ivit sive

iu dicio sive pu dore et timidita te ingenu a dicendo refu

ger it sive etiam tenu i-sima valetu dine fu er it impedi ras

or atione ceterum ipsi u s nih il er at au t su bti l'

ru s au t orna

tiu s; qu i pr u dentiam r ationemqu e dicendi per se ipsum

u sum au tem per fr atrem percipere vola i t De doc

tr inae monumentis ipsiu s qu ae pr aesertùn in tragoedi is

al i isqu e poèmatibu s consti ter u nt (6) nih il fere nobi s

ser vatum est : al iqu ot versu s inter fr agments m. crcsaoms

editi sunt ; ipsiu s qu atu or tantum epistolae qu arum

h aec u na longior de consu l a lu s petitione su persu nt. In

Ph ilosoph ia Stoicos acentu a est Bjus moresplerumqu e

( 1) Ci . R i ch . S t r e i n n i u s de genlib. et famil . R om. in

G r a e v i i Thes. Ant. R om . T. VII. p . 1132. (2) Du ob u s veltribu s , pu tat Ah ek e n , Cicero in seinen B r iefe, p . 2. (3) Cf.C i c. de era t. Il . 3 . 10, in Ca ti l . IV. p . M u r . p . P lane.

28 . 69, p . Sex i . 22. 49, 31 . 76, 69. 145 , p . Scaw . 2. 35 , 37, 39,

p . Ca l . 32 . 78 . cett. (4) Ca e s. Bell . G a ll . V. 40. (5 ) Deh is omnibu s cf. C i c. de lagg . II. 1 de era t. II. 1 et 3 . E p . ad

Qu int. I. 10. (6) Ep . ad Q ::int. II. 16. 3 , III. 1 . 4, 13 . III. 4.

4. III. 5 7 , III. 9. 6. (7) Ut patet ex L . I. de diviner.

14

summopere landantu r ( l ), impr imis h umani…(2) indu l

gentia (3) fratr ie observantia (4) ardor Qva m s u t.

fratrem prae omnibus amabat sic u biqu e fere i u venia

atque adolescens eum est comi tatus; et cum a . 11 . 674

Athenas i lle proficùcebatu r , una cum ipso a rmena:

au divit. In Siciliam qu oqu e qu am m s Qu aestor iv i t

cum eo profectu s eme videtur , a . n. 678, natu s fere 26

l am videamu s qu eenan inter ambo fratres ratio inter

cesser it eo tempore qu o n . petebat Consu latum :ver um i ll a

res pau lo altiu s repetenda est. Au ctor fu etat am es amm

u t u x orem du ceret m om am c: Bl ue

qu e nu ptiae celebratae su nt «ingente adh uo in Gr a ecia

de confectis nu pti is senno est et simu l de ex or tis i u

ter'

coniu ges dissidi is, ad sm au scr ipta est a . n. 685 ,

Penrom de i is ad em ana: scr ipserat, hic ad m m qu i

tum l it61‘88 ad W I… m isit qu ibu s”

(8) et placa

rem u t fr atrem et monerem u t minorem et ob iu rgarem

u t er rantem .

”Qummus fratr i morem gessit et in ag ro

cum u x ore degens saepi u s ad n. scr ipsit u nde hi c i ta

esse u t oporteret confidebat. Pau lo post Romae ex

spectabatu r qu otidie for te u t initium faceret h onor um pe

titionis: nam aetatis annum iam pereger at : sed al i

qu antum postea cum u x ore inArpinatibu spraediiser at

(1) Ep . ad Att. I. 17. 2 , 18 . 1 , II. 1 , ad Qu int. I. 1 . passim .

(2) P . Place. 32. 78 . (3 ) Ad J ! . K. 6. 2. (4) Ad Q ::int.Il . 10. 1 , ad AH . IX.

’6. 4. (5) Ca s s. 1. l . (6) III.

(7) Ne p o s , vit. Att. 5 . 3 , ibiqu e Sch o t t. (8) Ad A l t. I . 5 .

(9) ma. I. e.

et secum h abebat h om inem xoqcropab îi o . m a…

valde ipsi am icum 1) et vm om Inde tamen su b

finem anni rediit; et a . n. 686 cum u x ore Romae fu isse

v idetu r eamqu e teste cronaca:: di ligebat qu i signum

oju s rei afl'

ert qu od pr aegnans erat et Prestare n.

cremona a . 686 fil i u s ipsi arm s natu s est

Su b eiu sdem anni finem pr imum legimu s de co

m iti is. Mense Febru ar io (6)scr ib it ad ATT… u . : Repente

abs te in mea som Q u inctilem relecti sum us . Nu no vero

censeo qu od commodo tu o facere poter ie venias ad

id tempu s qu od scr ib is. 0b ior is fr atr îs comi ti a

cet. Utr um iam ante e. petiver it honores certo nec

afiirmare nec negare possim nih il de re ea constat: pu

tenr au tem ,ne petivisse qu idem eum ,

sed u t minorem,

et'°fratrem cu pide amantem ab h onor ih u s petendi s ab

sti imisse ne repu lsa for te su a fr atr ia fortunae ndceret.

Nu no vero'

cum nr. Praetnram gerehat eamqu e adeo

facile sibi paraver at u t ne am ar qu idem ope egu er it (7

et tamen cunctis su fi'

r agi is ter pr imu sfuer it r enu nciatu s

i am‘

omu ro l iceh at h onores petere ipse ei frater opitu

l aretu r ; am ava au tem Romam veniret u t ipsum civi lms

commendaret. At de qu ibum am‘

bîc comiti is agitu r ? Pl u ra

faciant u t de Aedil iti is cogites ; nam Praetu ram petivit

Consu le cremosa gessit anno post n. 691 sm ac etm ana

(1) Ib id . et VI. 9. 2. VII. 1 . 1 . (2) De r e ru et. II . praefat.

(3 ) Ep . adAtt. I. 8 . dicitu r » l later tu a et soror me Q u i n to qu efratte dil igitu r cum in ep . praec. scr ipt. mens. Decembr . a .

685 , di x erat : » apu d matrem recto est eaqu e nob is cu rae est.’

(4) AdAtt. l . 10. (5 ) Cf. Tu n s t a l l i E p . a dM i dd l e ton u m ,

Cantab r . 1741 . p . 11 . (6) B i l l e r b e ck C i e. ep ist. temp .

o rd. dispos.

'

r . p . 18. (7) . .a:s u . 1. (8) [ b id .

B ru t. 93 . 321 ,in P is. 1 .

case. inter Acdilitaiem au tem et Praetu ram b iormìu nr

oti i intercessisse debu it qu ad omnina cum a . n. 688 con

venit; adea u t a . 687 petiver it accedit tempu s com i

etil i pau la past Tr ib unifia

Tertia au tem qanar i pote“ u trum revers Am ava vener it

nec ne ; m arasma dicit Am aca deinde u tsalehat

ad mensem Q u incti lem videtu r . adfu isse et comitia

Aedi litia oh iisse :” qu a in re cum viro doctissima facere

da eju e redi tu ex Graecia cogita r i nequ i t : ea enim m i

gu tia a . n . 688 (4) r. . cor ra et L . mannara Cass., demum

locum h abu i t teste m om ; sed ne da intermedia qu ida

itinere qu ale m os memorat l . l . i l m arm o hic agi passe

tia in h isnon spectaver itm os;nequ e singu lis annieill u d iter

(6)apparat ea

(1) H ale 0r e l l . ad prox imtrm demmn annum refert : nem in

ep . ad 0. I. 1 . 2 scripta a . u . 694 refertu r per du e iam annos

in Asia pro Praetore degisse : ann. igitu r 692 , 693 ; adeoqus

necesse est , u t a . 691 . in u rbe fu erit Praetor , et Ar c h i a s , e.

Prestare defensu s sit. Schol . Bob . ad 0i o. p . Ar ch . p . 354. O r.

Cf. quoqu e P i g b i u s , Ann. T. 111. ad ann. 691 , Tu n s t a l l.

Ep . 1. p . 13 . l an u t. ad ep . ad Att. I. 4. et Fe r r et. et G a n t.

ad argum . or . p . Flacc. Praeterea a . u . 692 fu it iam Q . in Asia ,

nam eiu s anni nenia decembr . scr ipta est ep . ad Att. I . 17 qu a

de eiu s profectione mentio fit. (2) Cf. W u n d e r , ad C i c.

or . p . Plane. proleg . p. u nu ; qu i h u nc tamen locum non afl‘

ert.

(3) Ep . 1. p . 8 . (4) In B i l l e r b . Ed . T. I. p . 1 errore ty.

pogr . 686. a . u . c. , 65 ante Ch r . rodi isse dicitu r : legatar 689a . u . e. [scil . Va r r o n .] 65 ante Giu . 11. (5 ) 7 it. J ! . 5.

(6) I. 4 script. a . 686. call . cum I. 1 script. a . 688.

Nih i lominu s amicis u rbana ofiicia praestiti t nam ad gg . .

mitia eor um ventitavit. Nep o s. in vit. Att. [4.

https://www.forgottenbooks.com/join

18

pins manna memarat max ima beneficia ( l ) su mmaun

de eo ex spectatianem (2) et antiqu issimam ei esse d ici !

imper ii scienfiam (3) amarem in amm… civitatis (4)efl

'

ert et deniqu e . a am ro omnia semper honesta ac in

repa lsaa su spicionem lange reu ciunt, in Pin ciana (5)

qu oqu e da municipiorum stu dio agens »qu id ego” inq u it

da me , da fratre meo loq ua r ? qu orum honor ibu s ag i ,

prape dicam ipsi montesqu e faveru nt;”qu a in. re

mentio si r epu lsam aliquanda tu lisset, r isum potiu s q uam

rr. Consu latnm petens contra samson defendere

nolnit observat r…. mm m max ime; me habetprox imum.

Fa i t et mih i et fr atr i magna u sa i in nesta-is peti tioni

b u s” u b i eiu s oper ae in petitione grato animo

recordatns non esset si nu per (nam dnobns annis post.

Tandem in Planciana m ann mentionem faciens a nnu o ,

dicit qu acum me u na vel max ime qu nm vetu stas,

tum amicitia , qunm mei .fratr is colleg io tum Reip . cana

sogiarat u bi voc. colleg io in plu r al i positum plu s una

in magi stratu collegam fu i sse m em o m m natat ; u t

recto i dit new s

apinio dc tribu nis pl . (Cf. de legg . 11 . increbu erat tribu eba

tu r , u t Pompeianos ab eo al ienareri t. Et hinc ingens M a r c i cu ra,

u t At t i cu s i pse ea tempore Romae adesset cu i u s apud illos au c

tori tatem ipse dein sib i imploravit ad Att. I. 1 . 2.

(1 ) E p . ad Q ::int. I. 1 . 26. (2) Ib id . 41 , 42. (3) Ib id . 24.

(4) Ep . I. 3 . 5 . (5 ) 8. 20. (6) Ad Att. L (7)

(8) Anna l . ad a . n. 691 cu i assentitu r W u ri d e r . in Comm . ad

P lane. p . 237.

19

Ita su b latum esse creda argumentum q uo probare pas

sent adversar i i amnr uu non scr ipsisse hnnc ad 11 . fr atrem

libel lnm qu ad soil . '

qu i repu l sam in magistratu petenda

tu ler it non da optima petendi ratione dissem isset.

Si igitu r n . 688 Aedi l is fu it a… qu a iam pramaro

caepit arcano d . m Kal . Sept. com itiornm tr ibu nicio

r um qu ib u s magna h om inum tu rba'

intererat occasionem

arripiens sequ enti demnm anno lihellum h uncce eam,

ve,si vel is epistolam scr ipsit nam ad petentem fratrem

scr ipsit ( l ): qu ae vox solemnis est da anna tantum eo

qu i magistratum praecedi t Utr um Romae i llo tem

pare fu er it an vero in agro non l iqu et et revers ni l

ad rem facit,cum saepiu s talia finx isse vetores sciamu s :

attamen Roma abfu isse credider im in pr imis propter

epistolae finem in qu a praesens non scr ipsisset se h aec

fratri cor r igenda tradere ; sed ipse di x isset. Attamen

per totum b iennium qu od m a Cansu latum praecessit

Romae degit u t ipse tastatu r (3) et etiamsi h anc epi

stolam scr ibens in mu nicipi is v . g . Glamour potenti opitu

l aretu r non di u past sine du b ia Romam redi it nt de

d u ctor um frequ entiam au geret et fratr i ex su a assidu itate

au ctor itatem adderet.

In ipso qu oqu e Consu latu una cum am an ci afl‘

u it et

non parum opis ipsi tu li t. Hanc anmr r cu ram fratr is

salu tem pramavendi gratu s agnascit n. tum al ias tum in

epistole i ll a quam ad ipsum pra Praetar e in Asia degen

tem scr ipsi t de administratiane provinciae ub i v . e. di

cit Nunc vera sic se res h abet u t nisi omnia tu a

(1 ) De Pet. Cone. 5 1 , 13 , 58 . (2) Cf. qu oqu e p . Cael .

»deinceps fu it annu s, qu o ego consu latum p etioi;”in Va tin.

15 . 37 . »b iennio qu o qu is petat petitum sve si t.”

(3) De Pet.

19. (4) Ad Qu int. I. 1 . 43 .

2 *

2]

ea qu ae i n re dispersa atqu e infinita viderentu r esse

ratione et distr ibu tione su b u no aspectu ponerentu r :”et

alio loco ( l ) ac ne videar aberrasse a distr ibu tione

mea h oc sequ or :” deniqu e in fine : Haec sunt qu ae

pu tavi non mel iu s scire me qu am te sed faci li us h is tu is

occu pationflms coll igere u num in locum posse et ad te

perscr ipta m ittere .

” Omnino al iter in su a epistola

qu amvis inde ab initio consil ium h ah u er it amm a liqu ot

actiones perstr ingendi eumqu e de iracu ndia et ni mia

facil itate repreh endendi h oc nequ e ab initio ostendit et

patefacit neq ue qu id et qu o ordine acta ru s sit antea

ex pl icat et tamen omnia str ietim facile tr a0tat ; lau dans

q u asi incipi t menere tum vero u t si ab i llo loco plane

al iena egisset se recipit et monita ex cu sat: sed nescio

q uo pacto” inqu it (2) ad pr aecipiendi r ationem delapsa

est oratio mea qu um id m ih i propositum ini tio non fu is

set. Q u id enim ei praecipiam qu em ego in hoc prae

ser tim genere intelligam pr u dentia non esse infer iorem

q u am me u su vero etiam su per ior em ?”

ect. ; et al io

1000 sed qu id ego te h aec h or tor q u ae tu non

m odo facere potes tu a spente sine cu iu squ am praeceptis

sed etiam magna iam ex par te perfecisti? At ea qu ae

su pra scr ipta su nt non u t te institu erem scr ipsi ne

qu e enim pr u dentia tu a cu iu squ am praecepta desiderat

sed me in ser ibendo commemoratio tu ae virtu tis delee

tavit:” cet. Sane ab eodem hom ine tam diver sa in eadem

r e agendi et ser ibendi r atio profecta non est.

At a iu nt qu i m inor natu o. maior em fratrem mone

r et : i lle praesertim qu em nuper m. increpavera t u tqu e

(1) De Pct. 5 «19. (2) Ad Qu int. I .

‘

l . 18 . (3 ) Ib id . 36.

22

discordias cum u x ore mitteret eamqu e amaret ju sser at

Nim irum bene teneamu s ipsum m. sib i conseium fu isse

minu s pru denter se in hoc matrimoni o copu l ando eg is«

se ; itaqu e si ab u na parte i llum moneret ab altera

mu l ta ei condonasse u t eum magis sibi devincir et at

qu e saepiu s eius consil ia invocasse u t inconsu ltum su um

ipsius factum tegeret. Q . au tem h anc fr atrem adi u vandi

et au ctor itate su a u tendi occasionem non

11 . tum assu etu s erat b isce eiu s monitis tum vero mag

ni ea faciebat u t saepi u s testatu r : libros 17. g . de oratore

ammo inser ibens inqu it : nam nequ e au ctor ita te q u i s.

qu am apu d me pl u s valere te potest nequ e volu ntate

qu id mir um igitu r si h ac oppu rtunitate u sus fu er it o. ,

u t ad eum de optima petendi r atione scr iberet cu iu s

magna par s in parandis ac retinendis amiciti is constabat;

imo post m cr Com u l atum sex centies talia amm… ad

fratrem scr ipsisse ipse m. testis est ( l ).

Tandem ipsi dc petitione Consu latu s epistolae pl u ra

m ih i videa tu r inesse argum enta qu ae tum m accm anco

torem repu dient tum ammo vindicent. Praeterq u am

enim qu od ita de lu . loqu itu r u t h ic ipse tal ia de se

ne ex aman qu idem persona protu1isset ini t. v . g . etsi

tib i omnia su ppetunt qu ae consequ i ingenio au t usu h o

mines au t diligentia posaunt et dein non potest

qu i dignu s h abetu r patronna Consu lari um indignu s Cono

su latu pu tar i cet. sine du b io n. in h oc a se

scr iptum opu s conferens non addidi sset : tamen tu si

qu id mu tandum esse videb itu r au t omnino toflendum ,

au t si qu id er it pr aeter itum velim h oc m ih i dicas.

”

(i ) Ep . ad Qu int. Il . 14. 2 , 16. 1 . III. 1 . 9 , 12 , 6. 5 . cet.

(2) De Pet. 5 2.

23

Magni pretn argumentum qu a cum a adi udicarem

opu scu lum esse credo in ipsa similitu dine qu ae inter h u

i u s epistolae qu aedam lucas est eum i is qu ae nob is ex m.

oratione in Tage Candida restant ; u nde patet si qu id

video n. menaoumr non nisi lecto h oc amm scr ipta

orationem ill am in Senatu h abu isse : etanim pu tidum fa

ret dicere bis fere idem scr ipsisse crem ona» tum sane

in inveh endi ratione in mmm et ca r u .nu u di versam

viam institu isset qu am in su barnato fratt i opuscu la ; nu nc

au tem vi des et placu i sse ipsi qu ae a. h ac de re ornate

et copiose dix erat et eorum adeo meminisse u t in su a

su b ita di eta oratione qu ae em m a Tr ib . Pl . interces

sione ia Sonata ex citata fu erat (1) b isce cogitatianibu s

ohm tus saepiu s candem fere sententiam sed magis con

tumel iose et maior i cum indi gnatione pratu ler it.

Deu i qu e si ipse u . h aec su b amm persona scr ipsisset

l acu tu s fa isset de proposito in Gall iam itinere (2) de qu a

nu nc tacet a . ; mu lta da saran cau sa qu ae ipsiu s ani

m um absideb at (3) verba fecìsset qu am a,. non nisi

a ttigit di oons qu o modo si qu i roget u t contra

amicum al iqu em cau sam recipiamu s L . nonumm dau di

b u s celebrasset ; u n a in nob iles au ctoritatem memoras

set ; mu lto mag is su a in mu m su asor ia oratione

pro lege Manil ia h ab ita beneficia ex tu lisset ; municipia

enumerasset qu ae eius cau sam fu lciebant ; acter as eam

petitares connm cmmetmmm non omisisset; etsicporro

qu ae omni a amitter e au t leviter adumbrare mmm esse

debu i t celebrare au tem atqu e compu tare i l . non ne

glex isset.

Asc e a . ad h . 1. p . 83 . a . . (2) Cf. E p . ad

( 3) Ibid . 3 . (4) n. p a . 5 45 .

24

Haec iam sufliciant ad eas refu tandos, qu i anrur o h anc

l ibell um ah iu dicant: qu ib u s non tam di u immaratu s fu is

sem nisi simu l et da amare agendi occasionem ar r ipere

et qu aedam h nins apu scu li propr ia tr actandi lacum'

q u ae

rere volu issem .

https://www.forgottenbooks.com/join

26

praeèsse : u traqu e pu bl icam sulu tan se defendere prae se

ferebat u t ea facilina civitate patiretu r ; u traqu e nih il

bantu r h ominib u s mor ibu s dissolu tis Reip . pestibu s qu i

novas res u t aes al ienam sa lverent , maliebantu r mi l i

tum capiam ab iscfissimam faecem ser varum tu r ham

nihi l non sib i comparare combantur qu a u num impe

randi consilium assequ erentu r ( l). Optimatium par tes in

su m su peraverant plebe oppressa tr ibuni pl . reiecti

nob il itatis favor summu s. Pan ama unu s ex aptimafib u s

vidit u t ad summum in civitate eu lmen per veni ret plebe

et popu l ar ibu s sib i opu s esse ; ex arsus itaqu e a Trib uno

rum potestate resfi tu enda i u dicùtriae Au rel ii logi favi t

omni ratione popu li partes se empleeti simu lavi t et non

nisi i is qu ae summa ardore cu piebat patitu s nobflib u s

videbalmr sed unica u t popu li"

sib i volunta tem '

ad

scisceret mil itibu s et papu lar i voluntate adiu tm ; tan

ipee fines posu eram .- In h ac consistendum est : Pom m

nimi rum opu s fui sse summa qu odam in civitate vir o,

pleb i gratiam non tamcn timendo qu i ipsi semper su f

findicaret ; et qu em si non amplias eoegeret vel passam

(1) Sa l l u st. Ca t. 17. »I rent praetem eomplnres pau lo oc

cu l tiu s consili i l miu see participa nobiles qu as magis domination“spes h ortnbntm

*

qu am in0pis au t al ia necessitu do.

”(2) Fac

ex eo qu oque sppsret, qu od cum dein in epistole ad Po'

tnp0i dm

Consu h tum su um seu ipse C i ce r o insolentiu s efl‘

erret Pom

p e i u s id negre tu lerit , et, u t sit Schol . Boh . , Pom p e i i stoma

eh um non mediocriter commovee C i cer a . Cf. p . Plano. 34. 85 ,ib iu Schol . Boh .

voluntatem su umqu e ipsiusmetu mpoti u s qu a mmu tu a…

amicitiam nob il ibu s proponere delmit; qu a h as ne eum

offenderent et laederent absterreret a se ipsa au tem non

magis etiam al ienaret (l).

Altera ratio qu are cremona se opponebant nobiles erat

ipsius studium u t popu lo placeret: viderant saepe eu m

popu l i eau sam defendiese et vera eius commode cu rac

h ab u isse in coneiane ; viderant popu l um ea ipso q u ad

m mm adamabat crcsnom favore metu ebant ne Consu l”

CICERO Optimates oppr imeret leges popu lo gratas m ader at

et in ron mmu pr incipatum amni aqu e popu l i benefic i a

conferret: nal i pu tare” inqu it o. (2) eas qu i sunt ea

hono‘

re u si , non videro tu qu um idem sis adeptu s qu id

digni tatis h ab itu r u s sis”: h inc ei u s consi lium persua

dendumqu e est i is nos semper cum optimatibu s da r e

publ ica sensisse ; minime popu l ar es fu isse.

”

Prdecipu a au tem cau sa qu are arm o… nob i les ode «

r int fu it eiu s novitas pleraqu e nob il itas” inq u i t

sm usrms (5) invidia aestu abat et qu asi polini Cansu l atum

eredebant si eum qu amvis egregiu s homo novu s adeptu s

faret.” Ima in ipso popu lo mu lti erant qu i ex consu e

tudine eor um annar am qu a su breptim et insidiose nav i

(1) Cf. de Pet. 5 5 : nei qu id loca ti popu lar iter videomu r , i d

nos eo cònsilio fecisse , u t nob is Cn. Pom p e i u m adju ngeremu s u t eum qu i plu r imu rn passat , au t smicum in nostra peti

tione h aberemu s au t certo non adversarium .

”(2) DePet. 5 18 .

(3) Ib id . 5 5 , init. (4) Sie novi saepe nob i l ibu s appositi . Cf.

54. G i o. p . M u r . 7. 16. imprim is spectab i lis locu s p . Plano.

5 . 12. u b i sib i apponuntu r nobile: novu s et ignobil is. Cf. W u n . .

d e r . Comm . p . 74 sq . u t de Pet. 5 7 , 8 . nob iles infames novis

innocentibu s. (5) Cat. 23 .

29

nonnu ll i h ana r ib u s patir i qu aesiverant ( l ) ab u s arant

al ieni est enim i lla h om inum natu ra u t imaginibu s

maiorum plu s saepe tr ibu ant qu am virtu ti et ingenio

et ipsa plebe qu amvis nomen non h aberet,in i is qu i

magistratum adipiscerentu r di gnitatem gener is magni

faciebat Ita q u am se h aberet nob ilium in drasaoumr

animu s, non ex igu a sane eompetitor ih u s ipsius spes in

esse poterat u t h nnc sal tem su perarent. Q u inam au tem

h i competitores fu er int qu i bu s mor ibu s qu a spe ad

petitionem accessefint nu nc di cendu m est u t dein q u id

crem om et sperandum et metu endum fu er it rectiu s per

spiciamu s. Haec annu a epistola praecipu os ex il lis in

l u eam proferet.

Pler umqu e iam di u ante qu am petendi tempu s instaret,

m u l ti qu i in sequ entem annum vel postea Conmlatum

peterent er ant noti ; qu otidi e h ac de re dequ e prox imis

candi datis erat serma Praetor i i vir i digita designaban

tu r ; nonnu l li tamen a petitione abetinebant sive qu od

a l i is potiu s negoti is essent intenti sive qu od de popu l i

voluntate du bitarent. Sic v . g . scr ib it ad u n am m. (5)

H ic CX Pa l e r m i qu oqu e sententia , est sensu s verborum

qu am mu lti consu etu dine h arum ann0ru ru ab h om inibu s novi:

al ieni .” DePet. 514. Cf. S a l l . Ing u r ik . 4 : »etiam hom ines novi

qu i antes per vi rtu tem sol iti orant nob i l itatem antevenire fu rtim

et per latrocinia ad imper ia et honores nitu ntu r . ” H ale H o ff ain su a recentissima h u iu s Q . apu seu l i edit. ed i l . l . , ex pl icat de ce

q u od past longum tempu s pr imu s C i c e r e novu sConsu latum adoptu s erat. Nam pron. h ic notat tantum prox ima elapsos annos. Cf.

Z u m p t , L at. G ram . 5 479 , E r a . in elev . , et ipse Q . de P . 518 , 35 . Constat au tem ex C i c. de Ag r . Il . 1 . 2, 2. 3 , p . M u r .

8 . 17. post long issimu m tempu s »perlongo interval lo, prope me

moriae tempomm nostrornm’

(u t ipse s it) C i c e r o n em clau stro

i sta nob il itatis refregisse. (2) DePet. 514. (3 ) Pr . Ser t.

(4) Pr . Plane. 6. 15 . (5 ) I. 1 .

‘

l .

30

A… non arb itramnr , qu i denegavit et i u ravit mar

bum et i llud su um regnum indiciale apposu i t . Il ie

enim qu i cum maman Praetor fu erat, Rex ICtarnm

qu am Consu l esse malu it. De am m a [w are am m ]et de u ma no [n. mu ra r a nm a]non pu to te cu peetare

dum sar ibam ibidem ait nr. : eadem au tem tempor e u nus

adh uc er at s. sm rams em patr icias qu i pr ensabat.

At pr aematu re id faciebat non ex spectaverat danec emet

satis apta primum i llu d institu endi occasia ; atq u e adea

magis sib i nocu it qu am mannom ceter isqu e. Erat au tem

em a vir integris mar ibas sed ingenio stu pidu s sine

ner vis” u t de ce dicit a . (1) index tr istis (2) mar ib u s

probu s sanctu s et sabr iu s At qu i absqu e papu lari

sine fu aa et fallaciis more maior um negatu r”

qu em crun a ipse se g ratia vicisse tastatu r Al ter qu i

ea tempore iam cer tu s videbatu r fare competitor o.

m u rena plebeiu s attan ou non novu s erat de q uo sr .:

»pu to te in h ac au t r isisse au t ingemu isse”(7) erat enim

vir probus qu idem et mar iba s gravis adeo u t de

r . amm: incesto mentionem pr imu s in Senatu fecer it

, qu asi da tali l ib idine ne fando qu idem au divisset ; sed

qu i qu amvis tr ib unatum pl . gesser it ct bene da Rep.

sentirei: tamen nequ e Consu latn dignu s nequ e in pe

tendo satis stu diosu s fu isse videtu r . Prafu it arm our u na

ob viam Flaminiam absolu tam gratiosum l ). Al u

som qu oqu e petitu rum ex istimabant cu iu s au daciam

(1) De Pet. 5 7. (2) In Fer r . I. 10. 30. (3) Ag o, ,

C i e. in Tog . Cond. p . 82 . (4) Fer r . l . l . (5) AdAtt. l . l ,

(6) Pr . M u r . (7) Ad d i i . l . l . (8) Aso. (9) AdAtt. I. 13 . 3 . (10) Ver r . l . l . (11) Ad Alt. 1 . 2.

31

minimis in civitatem meri tis nu llis praesidi is nu lla in

genio Cam ul atum patentis ipse crem a miratus est (I)destitit au tem a su o proposito. Pr aeter n rasmn et cu m

m qu orum unus cer tus iam erat alter'

si indi cio ab

salveretnr faret ea tempore masses: competitores nati

non erant : pau lo tamen post (2) r.. m ms m anu m no

bil ia (3) su rrex it ; qu i ad id tempus pessimum animw

stolido atqu e inerti ingenio tex erat dein.in Catil inaria

nibu s ostendit (5) u ltimu s a . nam es u nsupos .fui t u t

admirab ili constanti a (9) q u alem se et in Eructa ra u r

bana et in Siciliae Prapraetur a ostendi t at h aec am

ni qu i qu e , u t ex Verrinis ( l l ) canncere licet , benevo

lentia et h umani tate magis qu am insigni impern scientia

et agendi prudentia erat praedi tu s Consu latu s spam ta

(1) Ib id. 1 . (2) Cavendum ab O r e l l . qu i non semper

annos G o t a n. et V e rno n. bone distinx it. Sie G e l b em n°. 689,C a ss i u m n°. 690u na eum C i ce r o n e Cansu latum petivisse dicit ,

in Onomast. in v . (3) Nobil is qu amvis plebeiu s. Cf.

As a . in Tag Cond. p . 82 , at Fa r a t i i lacu s cit. a W u n d e r . in

P lane . p . 72. (4) Aso. I. I. , de Pet. 97, C i c. in Cci i l . III.

7 . 18 . (5) In Cati l . III . 6. 14 , 9. 25 . (6) As a . I. l inu s

accu rate D. H o ff a in Bd. su a adnotst p . 9 : u ovo: h omines fu isseL i o i n i u m ot Co t u i fi c i u m : non vidit soi l . novas cas de

mum esse qu i primi ex fami li il su is magi stratum enta lem in

farnfiiarn adtnlornnt. Cf. W u nd e r . p . 75 . H amm au tem

u t ex As c a n i o patet iam parentes h anaribu s fu erant patiti .

("I) Fer r . III. 50. 119. (8) Aso. (9) Pr . Planc. 1L 27.

( 10) Fer r . I. 50. 130. (11) Ib id. III. 92. 214.

32

Tres enim in h nins anni candidatis ar ant qu i omnium

ocu los ad se convertebant et mu l to clar iores virae qu am

i llos ob umb ravissent. H ar um qu idem crem a papu l ar i

favore flarch at an n u m contra'

et i nm ums nob il ium an

ctor itate ni tebantu r . H arum a tarqu e satis conspicu u s est

u t per al iqnad tempuseorum mentioni immaremu r ; pr ae

sertim cum ad insignia in h ac amsn epistola loci ex pl i

c ationem mu l tum conforat.

C. Am mos 11. (i l . si petr i simil ia fu isset classe…

non in dignitatib u s tantum sed in lau de qu oqu e orator ia

aemu l atu s esset. Nunc au tem homo fu itm equ am iner s

sine officio sine ingenio , sine am icis l ) a pner itia sica

r iu s (2) in ex ercita Syllano praeda in victor ia qu adri

gar iu sin Ach a ia cives spol iavit ; et homine gr aeca

accu sante in iu s du centa candemnatu s ipse iu r avit

sé cum per egr ino Romae aequ o indi cio certar e non pas

se Et tam en ab patr is nomen et fam i l iae nabflita tem

cum massone Aedil is factu s est : qu a in magistr atu splen

didis lu di s popu l i valuntatem captavit at Praetu r am

petens tabu l am m cu stodes (6) non h ab u it nisi de fa cce

pleb is am icos terrae fili as su mu n et r ssrnsasn at

(1) De Pd . 5 28. (2) Ib id . 98. (3) Asa . in T. 0. p . 89.

(4) C i e. in T. C. , Aso. ib . p . 84 de Pet. _6 8. (5) P r .M u r . 19. 40. (6) Ad talmlam qu os panaret non h abeb at”

dicit Q . ib id . Agitu r au tem eo loco de magistratu s petitione u t

recto vidit Pa l e r m u s ad 11 . l . H ina creda intel ligi ta b…cu stodes de qu ibu s saepiu s mentio fit u t v. g . in ill u str i G i o. 1,

in Piran . 15 . 36. »H ac certe video qu od indicant tabulse

cee vos rogatares vos dirib itores vos custodes fu isse tabu la…et qu od in h anaribu s

’vostro pmpinqnorum non facitis vel ae

tatis ex cu satione vel honoris id in mea salu te nu l la ragante vas

vostra spente feeistis.

” Add . 5 . 11 et auet . or . p . red. in se. . 7,

»tu m isericars ma sfiìnem tu um qu em tu i s com itiis prua—ogg

.

time pr imum cu stodem praefeceras.”(7) DePet. 58, ib iqu e

https://www.forgottenbooks.com/join

34

tex tatos li beras constu pravit in am atissimi: locis d… .

car ie su spicianem reliqu i t (l). Am ar u tu rpes omini

h ic cum h istr ianib u s et gladiator ibu s vir i i ima cum am

nib u a modo condi ti one meant infer iores u t pr aecones

su … et mam me; scalar e irrfames u t equ ites

et… e ; aere aliena gravati et Senatu eiacti u t

et ANUIUS ; lenocinio ex ereitatae nt m m ; anadem et per

niciem Senatu i omnibu squ e bani s m inantes incendi um

et rninam civitati nt msc et am am s Art… in

ex el-cita praeda fu i t at h ic Praetor soci as dir ipnit v(8)

et in Afr ica ita fu i t versatile u t statim redu x ca u sam de

pecuni is repetundis di x er it (4) qua re iam tum Consu la

tum petere proh i b itu s est in se tamen am mo“

boo

fior qu i cum peregr ino Romae felici aventa agere non

patnerat , dum cam ma b is fu er it absolu tu s 6) ntqm

tam invidiosus ex indi cio di sc

esser it, u t qu otidi e aliu d m

di ces eius ante indicium fu er unt et aere al iena

ru tu s non nisi u r b is anitia civi tatis eversione et acco.

tou tes contra omnium honorum opinionem fere u terqm

(1) De Pet. ib id . C i e . in T. C'

. p . 92 93 . p . Cad . 5 . 12, sqq.

S e l l . Cat. 15 . (2) D i o C a t s. 38 , p. 24. S u o t. Ca os.

S a l ]. Ca t. 14 , 18 ,de Pet. 5 10. (3) C i c. in T. C

'. p .

(4) Asa . in Cam el . p . 66. (5 ) S a i l . Ca t. 18. (6) Ad “ .

A 3 00 ib…P 85

Pet 5 10. (8) Ad Ati . I. (9) De Pd . 9 da

I’ . Cl o d i o C i c. in fragm . er at. »u t ille indicio tam qu am

nau fragio nu du s emerser it. Cf. Soho]. Bob . ad Or . in Glad ci

Ou r . p . 331 . O r . Cf. ib id . p . 340 de iu dicibu s ex indicio d ivi tibu .

35

ipsum superasset.

°

Q . croma de ns ex clamat ( l) : qu is

enim reper ir i potest tam imprabu s civ ie qu i velit u na

su ffragio du as in H emp . sicas di str ingere

l am de di versa h arum tr ium h om inum petendi ratione

verba dicendum est. Cu m an a absolu te a indi cio tempu s

fere non fu i t, u t h omines sib i adi u ngeret ; et su a potius

audacia iu venum tu rba m ili tum stu dio nob ili umqu e

in novas odio qu am h onesta amb itione et ver ie am icitiis

nitehatu r . Vide, qu ìanno seq . post repu lsam petentem (2)

del ineaver it ipse monna (3 videbant cam ma interea

al acrem atqu e laetum stipatum ah ora inventa tis val la

tum iu di cibu s atqu e sicar iis inflatum spe m il itum

a ircumflu entem colanor um Arretinorum et Fesu l anarum

ex ercita vul tu s erat ipsiu s plenu s fu ror is ocu l i sce

ler is serma m agantiae : sic u t ei iam ex plora tu s et

dom i candi tu a Consu latu s videretu r cet. Am mos cum

per se h omines su a nom ine campellare non passat (4)tamen ex tra Romam per tu rpissimam legatianem cau pa

nas compilar e mal u it qu am adesso et popu lo su ppli.

care Municipales et r u sticanos neu ter h aru m na

verat arcano contra omnes sibi gratias non moda

r etinendas ver um etiam aequ irendas pu tabat (7 in

omni mu nera candidator ia summam adh ibebat di ligen

tiam (8) r. . nomrmn sm ansnsu sr pr imei in civitate

v ir um in qu a una pr aeter san are: et am our ipsiu s

amb itio nitebatu r (9) obser vabat qu am max ime ; et qu a.

n iam in sufl‘

ragi is mu ltum Gall ia posse videbatu r , legatione

a d r rsaums ex cu r rere volu it ( lo). Cu m a… competi

( 1) DePd . s12. T. C. p . 94. (2) Cf. M a n a t. ad h . 1.

D i a n e m refu tans, qu i non peti isse tradit. (3) Pr . M u r . 24. 49.

(4) D. p a . g 28 . (5 ) ma. 98 . (e) Ib id . 31 . (7) Ad

Att. 1. 1 . 4. (e) Ib id . a. (9) Ibid . 1 . (to) Ibid . 2.

3 *

36

tarem su u m defender e cogitavit u t absolu tu m can

i u nctiarem sib i redderet in petitione qu ad tamen

u t qu idem m u ra videtu r non perfecit (2) compor ta

for te iam tu m ipsiu s tu rpissima cum a roma ca itione qu am

dein appr imere canatu s in eas summapere invectu s est

in Senatu pau cas ante comitiar um dies

Certe ta l ibas competi tor ib u s et tam diversa petendi ra

tione ,sine du b ia meliar fu it m u co for tuna q u am c . mm c

an no (4) qu i cum du ahu s h om inibu s petebat quoru m

virtu tes, a r am et cu n.nu n vitiis plane appositae qu am

max ime eminebant. Et tamen h ic qu amvis non medi a

or i bu s inim iciti is ac lahar ibu s contender it u t ad summa!

h onores perveniret (5) su peravit et u na cum L . nom e

a . D. . 660 factu s est Consu l . Nim ir u m ei ipsi h omini

nava di cendi lau s medi ocr is qu idem sed pr a 1psru s m

Rep . digni tate satis conspicu a ad h onores aditum patefc

cit Non m ir um igitu r , mm aunmquoq u e , Consu l a tum

petentem h anc insignem qu am assecu tu s erat orator ian

la u dem summapere‘adi u visse . Haec enim plu r imnm h a.

bet dignitatis (7 h ac et tenentu r Romae h omines el

alliciu ntu r et ab impedienda ac laedenda repelluntu r”

Nequ e ab ea lau de tantum sed ab ipsis qu oq u e defensis

di gnitas atqu e au ctor itas in dicentem redu ndant : non

potest qu i di gh u s h abetu r patranu s consu lar ium indi gnu s

cansu latu pu tar i” H oc ipsum au tem arm our saepiu s

acciderat : Pr aeta rem r au rnmmAedil is defenderat ; dix erat

pra CAECINA clara h am ine ac far ti vira l O) Praetor r an ma

(1 ) Ad Att. I . 2. (2) Ad or . in T. C. p . 86. (3 ) As o.

ib id . p . 83 . (4) Qu acum fratr is tempora camparat Q . dePct. 5 11 .

(5 ) Ver r . V. 70. 181 19. M a r . 8 . 17 . (6) De orat. I. 25 . 1 17.

B r u t. 45 . 165 . (7) De Pet. 5 2. (8) Ibid . 5 55 . Ci . p . M u r .

deofl“. n. 19. 66. (9) DePet. 52. (10) Adfam . VI. 9. 1.

37

cam u lar i stu du er at in su adenda lege Manil ia , ipsi u sm anu,

Tr ib . Pl . fu erat patranu s . Insu per au tem omnes i l lae cau sae

firmis amicitiis constitu endis ansam pr aebebant nec qu id

qu am magis consentaneum qu am u t qu i nu l lis impensis

rem salu tem lau dem fortunas omnes abtinu er int in

petitione gratiam refer rent cu iu s vi x al ia accasia inveni

retu r (1). Praesertim au tem mu l tum.

tr ibu it ipsi au ctor i

tatis et am icitiae defensio L . caavrm (2) n. m m m:

et a. em u (4) apu d q u em Praetarem pau l a ante pro

0. com ma ma iesta tis rea dix erat : vir i omnes civium

Sodal itatum participes et ad amb itionem gratiosissim i

Eadem eloq u entia ex i u ventu te optimum qu emq u e et stu

di asissimum h umanitatis ima nob i l ium,

non pau cas ad

se al liciebat arcana, ,qu ales erantm. cm ssu s u . fil . m. cam us,

cet. H arum stu dia in suflfraganda in obeu nda in nu n

tianda , in assectanda m ir ifice et magna et h onesta sunt

(1) De Pet. 5 Al., 38 . (2) L . Co r v i n i . Sic omnes Cadd .

L agam . praeter u num 50 qu i u t su pra p . 6 . d i x i editia L am

b iniana esse videtu r . O r . C. 0r c h i v i i (vel u t in Onamast.

O r c i v i i ) preefert cx p . Clu cnt. 34. 94 , 53 . 147 , Pe y r a u em

acentu a qu i in fragm . ined. amt. p . 191 194. ex manstr is Ca r

c h i u m et Ca r c h i v i C. O r c h i v i u m restitu it. Sed non video,

qu a e h i c idem il le Praetor nom inatu s fu erit, atqu e ib i ; nec G a r

v i n u s h ic nepas forte conmlar ium vi ramm qu i a C i c. nam i

nau tu t Ph i lipp . V. 17, 48 i tidem gratiasissimu s in sodal itatibu s

esse patu er it. Cod . Erfu rt. tamen habet Ch a r c i v i i . (3) L . 48 ,

49. habent C. Fu n d en i i u t etiam E ri . qu are ita legendum

conaco. C. Fu nd a n i u s fu i t C i c e r a n i s am icu s. Cf. ad Qu int.I . 2. 10. (4) De tempore qu a G a l l i u m defenderi t non

concinere videtu r Q u i n t a As ca n i u s nam u t praeter omne

d u b ium est qu ia Q . hanc ep ist. scripserit ante h ab itam a rat.

in Tag . cond. , sic male Aso. dicit Ci c e r a n em‘

pmtza Q . G a l

l i u m deiendissc , amb itu s reum ; nam antes fecisse ex h ac l .

a pparat- scil . eum designatu s erat G a l l i s nec adh u c magi

stratum inìerat. Praetor au tem fu it a . u . 688. (5 ) DePct. 519, 51 .

( 6) De. p a . 3 , e, ss.

38

Praetor eloqu entiam firmum qu aqne praesidium cron o

h abu it in ordine equ estr i ( l ). lli enim equ ites (illa im g .

tum u nicum ex septem Consul atus competitar ib u s (2)

qu amvis navum non faci le au x ilia su o vacu um relinqu e

rent; qu oniam in co ipsor um causa agebatu r et summa

pere erat cavendum ne ordinis au ctori tas lege Am elin

restitu ta , un am lege gratia aucta canditati repu lsa in

firmarotu r . Ex ipsis equ ifib u s pu bl icani m inime contem

nend i erant: qu i orde” inqu it (3) »qu anto « lim ento

sit in hanare , qu is noscit. Flos enim equ itum Ron . ,

ornament… civitatis , firmamentum Reip . … u n…

ordine continetu r .

” Etiam h i summapere erant

plu r ima ipsi favebant omnia ill a qu ae su nt Vihme

Bru ndisium in am ours orant fide pmeser tirh un…Atinas non assu eta mendaciis” (7) et Arpinunt , in qua

natu s erat eius semper cau sam amplex a sunt; et er am

Arpinates prae ceter is su amm stu diosi ; nec sine d u bia

minor i gratia et anim i voluntate mu nicipi sno su ffi'

ag afi

sunt qu am eum et cetoras ib i natas clar isfimas vim

summa ardore et volu ptate comm visitantibu s celebra

runt Deniqu e , u t de col legi is, vici'

nis, trihnlibm,

et ib i gratiasis h ominibu s cronaca: faventibu s ab acque

in amicitia magis etiam confirmanrfis h ic taceamus,

popu li stu dium omittere hand ò eet. Eaed'

em mt in

( 1) De Pet. 5 a , sa. Ep . ad I. 1 . sa. m.

Pl ano. 6. 18. An » in T. C. , Pl u t. Vit. Cic. p. . 866 .

(3) Pr . Pt… . 9. 23. Add . p . Sa t. 11 . se. (1) 13c50. Ep . ad Qu int. 35 . (5 ) e . Pct. g a. (e) Pr . Plu s.

11 . 97. (7) Ib id . 9. 22 (8) Ib id . s. 20. (9) De p a .

5 s 24 , so, so.

40

tem invidebant ( l ), vel sib i poti u s concu pimebant. Deni

qu e ne morum sermonum et voluntatum var ietatem

Bomanam ne corru ptam largi tione civitatem ne compe

titorum amb itionem et coitionem memorem ; qu anto eum

odi o nob iles proseqneh antu r ! Id nec amm neo ipse

manno dissimu l avit; adeo u t summo i u re ad s r n cun hic

scr ipser it Tu o adventu nobis opu s est ma tu ro nam

pror su s summa h ominum est opinio tuos fam il iares nobi

les h omines adversar ios h onor i nostro foro.

” Fu erunt

adversarii fu crunt refragatores fu enm t qu i faverent tu r

pissim is ipsiu s competitor ibu s; nec u llum du b ium est q u is

u na cum n r omo imo pr imu s mm m quoqu e op tato

fu isset patitu s nisi ANTONIO propter patris nomen pau lo

speciosior manu s su ffr agata esset et de ooniu r a tiouc

m vn complnr ibu s nar ravisset. Ea res in pr imis stu dia

h om inum accendi t ad Consu l atum mandandum un. m o

manson . Namqu e antea pleraqu e nobil itas invidia aestu a

bat : sed ub i per icuh m advenit invi dia atque su pe r b ia

postfu ere”

(1) De Pct. 5 13 . De h is ipse C i c e r o saepe loqu itu r , v . e.

p . P lano. 1:1 . (2) I . 2. Cf. As o. in T. C. p . 83 . (3 ) Aoc.

in T. C. p . 95 . (4) S e l l . Ca t. 23 . Add. id . I ng . 63 C i c.

Po M a r . 25 . 50.

https://www.forgottenbooks.com/join

44

tandem u su venit u t i lle honor (u ti etiam rel iqm ma

gistratu s) non ampl iu s rogaretu r 1 at popu lo u t bene

ficium peteretu r ; h inc petitio Consu latu s imo nu de peti

tio (2) dicebatu r illa honor is sive digni tatis contenti o (3)et qu ia petentes forum et h om ines ambibant inde a nubi h

'

o

dieta est vel ambi ta: honor is a circumeundo et su ppli

cando Dein inter h as qu oqu e voces qu ae tamen

bi tio h onesta magis du ceretu r h onor um petitio (6) a»:b itm

vero cr imen afi'

ectati h onor is (7 amb itu s indicium ’ in

qu it mmonus (8) in eum est qu i largitione h onorem ca

pit et amb it amissu ru s dignitatem qu am mu nere invadi t.”

Ipsa au tem amb itio l icita qu idem fu it: nequ e ver o tam

du ru s in plebem noster ordo fu it” dicit arcano (9) »u t

plana sunt ofiicn plana obser vantiae plenaeti am anti.

qu i tatis.

” Et de h u ins voc . signifladnotans Soho]. Bob iensis (10) ambitiosum dicit demisso et oflioiom qu adam ve

neratione h landh simnm . Ambitio est enim favor is al icni w

su pplex et cum lenocinio h um il itatis adfeetatio grati am.

”

Patente: au tem togam indu ebant 1) al bum vel potins

u t dioebatur candidam (12) (u nde Îipsi candida ti ) cui

(1) Ph ilipp . Il . 30. 76. (2) De Pat. passim , adFam . XIII, 10.ad Att. I. 1 . 1 p . Plano. 18. 45 . (3) Pr . M u r . 4. 8 5 . 11

de 25 . 87. V o l e r. l a x .

'

W . 5. 1. Pa u l . D i no.

ezee1p t ex Fes to , da sign. verb . Ed . L i ndem a nn i , G r… .

L a tin. T. 11. p . 5 ,24. (5 ) P r . Su lla I. 1 . (6) DePet. 5 19,

sz. Sen e c. d.: Tranq . ,15 . (7) Ad . Qu int. L u c a n.

Phan . I. 179. Pa u l . Di c e. Ed . 1. p. 5 . (8) O r ig . V.

26. 21 (9) Pr . Plane. 45 . (10) Ad G i o. p . Fla ec. 18.

( i l ) Pl u t. qu aest. Rom. p. 276. Xy L , l s i d o r . O r ig . m24. 5 . Cf. G r u ch i u s , de com. Rom . in G r e e r . Thes . T. I.

p . 567 , sq . (12) De difl'

. v . a lbu s et candidu s cf. I s i d .

45

o lim u t mag is etiam splenderent cretam addehant; qu od

ipsum pr ima , de qu a constat, ambitu s lege vetitum est :

sed u m aeta te vix ser io id agi potu i sse ipse tmtatu r (I)u nde tamen dictiones qu aedam in u su manser u nt ; u t

rm smn Ipse cromo obsoletam

h anc amb itus legem spectare videtu r in Planciana (3)m m msx n alloqu ens: admonu isti etiam qu od in Creta

fu isses dictum al iqu od in petitionem tu am dici potu ime

q u asi diceret: ambitu s su spicionem iu cunde movere in te

potu issem si tu um in Gr etam iter memoravissem.

’ H ino

G rammatici togam candidam non sine creta cogitant u t

mmoaus toga candida eademqu e cretata in qu a can

didati i . e . mag istr atum petentes amb ibant addita creta

q u o candidior insigniorqu e esset.” Et indocte Sch ol . Am

b rosianu s (5) qu od de toga constat ad ipsum cer vicem

Antequ am vero candidati nomen su um profiterentu r (6)et ipsam petitionem pau corum mensium negotium (7

a ggrederentu r iam annum pler umqu e ante comitia con

su l ar ia (8) interdum matu r iu s etiam (9) p rem abant

q u od in prebendendis sing u lor um vil iam etiam interdum

(1) L i v . W . 25 . r a lham in vestimentu m edderent mule

G r u c h i u » albu m investimm tum’ legi t ; nec verborum senten

tiam cepit. (2) V. 177 . (3) 34. 85 . (4) O r ig . 19. 24. 6.

( 5) Ad C i c. p . Plane. mcx (6) V e l i . Pe te r c. Il . 92. 3 .

B r i s so n. dc j armu l . Il . 12. p . 125 . (7) De Pct. 51 . (8) ‘Ut

C i c e r o ad Att. qu i XVI. Kal . Sex t. prensandi initinm fa

cere volebat cum mense Qu inctil i plerumqu e hoberentm comitia .

(9) Ut G a l h a qu i tum isin prenssbat. l . 1. ad Att. Cf. etiam

M a c r o b . Sat. 1 . 16. (10) Al e x . g enit. dier . lV. 3 . init. , Soh o“ .

nod . Cic. ÌV. 1 .

46

Il le sci]. mos iam Regum et Decemvim rum tempor e co

nu ndinis fiebat qu ae mag istratu um comitia praecedeh ant,

propter r u sticae pleb ia frequ enti… ; tandem internu ndino

qu oqu e et sic deniqu e amb itionis par s imo p raecur

sor facta est.°Mani ibsb au tem h aec premafio m l iqu o pe

compreh ensa (3) qu are a. qu i ad potentem iam fra trem

scr ipsit (4) na llam eiu s singu larem facit mentionem .

l am in petendi i lla ratione descr ibenda u t arm ou r:

tempore h oneste fier i poterat inseqnamu r vestigia

qu i in du as maiores partes eam dividi t: in du arum” u t

ait r ationum di l igentiam : qu er um altera in am icor um

stu di is alter a in popu l i volu nta te ponenda est ”

Amieor un au tem nomen h ic mu l to lah'

u s patet quam

in omni rel iq u a vita : »qu iequ is enim” inqu i to. a q u i osten

dat al iqu id in te voluntatis qu i colat qu i domum vm

tibet i s in amicomm numero est h ahendus” Pr im o

tamen semper 1000 in amicor um ser ie veniu nt q u i e:

cau sa al iq ua iu stiore noa r um propr ia nob is coni… ti

sunt: u t sunt cognati atqu e adines sodales atqu e n…

studio hi , qu i candidatu ra max ime di ligant , qu iqu e h

ipsiu s glor ia ipsam gener is dignitatem anotam fore spe

rent, ei sufl‘

r agentu r Tum ii, qu ibu soum in eadem

collegio est sacror um vel licitae negofiationis sodales

tandem var iae illae necessitu dini s cau sae u t contu ber

(1) L i v. 47 , III. 35 . (2) M a c r o h . l . l . (3) Cf.'

E rn.

in v . (4) Cf. supra p . 19. (5 ) De Pet. 5 16. (6) I….

(7) Ib id . Add . p . M a r . 3 . 7 . ibiqu é C am e r a r . (8) Pr . Plane.

11 . 27 , 12. 29. (9) Sic vox sodd itas h ic ex pl icanda . Cf.

Pa l en a . Add. de Senect. 13 .

https://www.forgottenbooks.com/join

50

volunt faci le posaunt pr ior ib u s au tem ad al i u m qui

sic sese h abet locum : ad conficiendum ( l ) centu r ias ho

m ines ex cellenti gratin. Q u i abs te tr ibum au t centu ria]!

au t aliqu od beneficium au t h abent au t h abere spermt,

eos prorsu s magno opere et compara et confirm a . Nan

per bos annos h omines amb itiosi veh ementer om ni stu dio

atqu e opera elaboraru nt u t possent tr ib u]ibns su i s e:

poter ie rationib us u t ex animo atqu e ex illa summa vo

lu nta te tu i stu di osi sint elaborato.

” De

luci ex ipso i llo praecedenti l . debut constare ; dicit ai

conficiendum centu r ias id est ad concil iandas com pa

randas centu r ias (2) adh ibendi sunt homines i ll i ambi

tiosi qu i eo ipso quod honores petiver int trib um qu i s

qu e su am sib i concil iaver unt in su a tribu pl u r imun

posaunt ex cellenti gr atia sunt.

nam h is annie'

invalu it u t in

h onores sib i confor t i stu du er int. Ex h is cos'

,

ratione tib i devincti su nt accepto beneficio

nefici i accipiendi tibi compara . q u et iam i lla m h

ad confid endu m u squ e ad comp a ra ct confim a

corru ptela discerpta est. Ofl‘

endunt in il lis verb is: qu i d i

te tr i bum au t centu r ion: h abeant : nam qu id haec

sib i volunt Sermo est u t ex seqq . apparet (quae et

per v . nam et repetito bor sino: cum prae0ed . iung u ntux),de i is qu i su am sibi tr i bum comparaver int id est : eun

in q u a censentu r et h ac gratia su a u ti vel ini . H it

(1) habent omnes L ogom . et cod . L eid . ; probe

eam lect. O r e l l . (2) De h ac sign. v. conficere centu r i a, qua:

etiam in Plane. et ad fam. occu rrit , vid. W u n der.

in Comm . ad 1. 1. or . p . Plane. (3) Cf. p . Plano. 15 . 37 .

5 1

ig itu r ag i non potest de accipienda tr ib u au t centu r ia

quacunqu e al ia : h oc enim eo tantum casu ob tinet cum

aliq u ie candi datu s competitor i suo al iqu a tr ibu de cu iu s

su ffr agio cer tus est,eesser it (I) q uodqu e igitu r non nisi

inter competitores ob tinet (2) et omnino distinctnm ab

eo qu od in Planciana (3) dicitu r : ne eonfieere neces

sar i is su is su am tr ib um possint ; ne per ab i is mu nu s in

su a petitione respectent.” Ib i enim tantum agitu r de con

eil ianda al ieni su a tr ibu in qu a qu is censetu r et mu l tum

valet : igitu r de eadem r e ib i ag itu r de qu a hic sermo esse

debet soi l . de accipiendis amb itiosor um tr ihnbu s cres

aoas ; non vero de mcuu oms tr ib u au t al ia q u edam per

eum accipienda sed h oc non dicitu r cm tun'

am ab

a ligna habere u t bi c : nam tr ibu : tantum coneil iabantu r

et iis tr ibu lms h ac r atione pl u r imis eonci liatis eonficie

bantu r comparabantu r centu r i ac. Verba igitu r qu i abs

te tr ibum a u t centu r ioni h ab eant et per se su nt im

probanda et h ic sententiae plane contr ar ia : qu are non

du b ium est qu in i is mendum su bsi t. Pler iqu e codi ces

h abent : ad confici endmn centu r i a: qu i tr i bu ant (v . tr i

Inn mt) centu r i am a u t (v . u t) a liqu od abs te (V . ea:te) bene}.

ect. , vel qu i abs te tr ibani ci am a u t centu ri am au t a liqu od

banaf. cet. In q u ib us omnibu s id m ir am aceidit q uod

verba abs te in h is initio sententiae in ill is medi a

sententia demnm inveniantu r . Nim irum verba a u t tr i

bu ant centm*iam adnotator is esse credo qu i ill u d con

ficere centu r ia: volu er it ex pl icare: dein var iis modis ' in

tex tum irrepser unt ; et monstr a illa tr ibu ni ci am a u t cea

(1) Et si hoc vol u isset C i ce r o scripsissat cent14r iam ha bu erùzt‘

,

non habeant erat enim , per petitionis tantum tempus , non vera ut

earn semper sib i tonarent. (2) Cf. p . Pim . 22. 53 , sq . , G r u

e b i u s dccomit. R om . L . I. p . 322, sq»Thes. G r a e v. (3 ) 13 . 45 .

52

tmi am u nde tandem correctores tr ibum ont centu r ion

confeeer unt ex orta su nt. Hino toties ill u d repeti tu m out

qu od au rea iam ofl‘

enderat (I) ex stitit ; et h inc q u oqu e

incerta verborum abs te col locatio cu iu s al iam r a tionem

non facile invener is : credo igi tu r sic scr iptum fu isse

ont. tr ibu ant centu r ion:

a d confid endnm centu r ios homines ez cellenti g ratia ,

qu i a liqu od abs te benefici um ont bobcoa t ou t nt ho

beont (2) sperent; eos cet.

Praetor illos au tem qu os iam nominaverat a . amb i tioscs,

in su is tr ib u b u s val idos, qu um tamen qu antum posset,

omnes centu r iae mu l tis et var i is am iciti is casent confir

mandae mu lti orant ex citandi qu i h oc centu r iar um can

didato confieiendarnm consil ium et stu dium h aber ent. In

i is au tem .cum propter summum in civi tate locum sena

tores pmpter di vi tias et ob singul ares su as centu r ia ,

equ ites plu r imum possent ipsormn in pr im is ratio ent

h abenda Senatores au tem h om ines nob iles vel b ono

r ibu s in civitate fu nctos sib i concil iare per q u am erat

difficile : praeser tim si non natal ibu s atqu e par—enum

imaginib us sed su i s demnm eu ru l ib u s magistratib u s gs

(1 ) Qu amvis enim al iqu oties occu rrat i ll a hnins voc. creb r. re

petitio u t de or at. I. 9. 35 . »ne au t de C. L a c l i i socefi mei

au t de hnins gener i au t arte au t gloria detrah am tam en hoc

loco oti‘

endu nt i lla a u t , qu ia non bene sib i respondent : si

scriptum fu isset : qu i a bs te au t tri bum vel centu r ion: a u t a l iquod

beneficia to ,au t it. ou t h . s. recte sib i opponerentu r , nu nc partie.

disiu nct. inter tr ibu m et centu r ioni difi cile respondere potest a lter

nativae ante bm cficium . (2) H aec°constans qu os vidi codd.

lectio nisi qu od pro pr iori habeont nonnu l l i habent ant h a b…legunt ; et u nu s Erfu rdt. omitt. ant habeant: unde qu i O r e l l.

a u t hobere sper ent prohsverit non video : qu amvis adnot. Sic Cd.

Tu rnebi . L a”. (3) De Pet. 5 29.

53

stis ad eor um ordinem adi tus pateret candidato ; eo ma

gis si competitor ibu s natu r a h ac in re mag1s faverat :

erant enim vel invidi vel qu i nim iam innocentis etprob i

vir i au ctor itatem timerent vel al iq u a necessitu di ne eom

petitor ib u s iu neti (l). At eo magis omni arte atqu e am

b itione eor um sufl'

ragi u m erat efilagitandum .

Equ itum au tem centu r iae a li qu anto facilina aequ ir i

poterant ab eo praesertim qu i ex ipsorum esset or

dine : qu um enim numero non valde mu l ti esscnt facile

poterant cognosci et qa um adolescentes praesertim su um

in sufl'

ragendo stu dium ponerent h aec ipsa aetas ad

am icitiam prori ior commodiu s ad su scipiendas candi

dati partes commovebatu r ; modo non ordinis tantum

vol u ntate sed singu lorum municipali… (2) qu oqu e

am iciti is h arum centu r iaru m vol unta tem acqu i rendam

et petitionem nitentem du x er it Q u antum au tem h o

r um equ itu m volu ntas praesertim pu b lieanor um (4) va

lu er it tum ob h onestatem ordinis tum vero ob centu r ia

r u m vim obscu r um esse non potest: et inde etiam patet ,

q u od in accu sando m ann sua . sm rcms de h is u nico

eger it ; cu i singu lar i loco respondi t creano

At reliqu ar um qu oqu e centu r iar um favor erat captan

du s tam u rbanarum qu am r u sticar um . Har um omnium

a u tem stu di um praeser tim pendeb at ab am icitia eor um

eomparanda qu i in i ll is er ant gr atiosi . Ut or ant in u rbe

m u l ti h om ines indu str i i mu l ti l ibertini etiam in foro

gr atiosi : bi valde erant appetendi et allieiendi tam ab

ipso candi dato qu am ab eiu s am icis lau dandis eor um

(1 ) Ib id . 52, (2) Pr . Plone. (3) DePet. 5 33 .

(4) Pr . Plone. 9. 23 , sq . , p . 1. M onil . 7-17 . (5) Pr . M u r .

26. 54.

54

beneficiis, u squ e summopere Tum collegia

omni a , tam opificum qu am reli giosa , au t negoeia tionis so.

dal ita tes in qu ib u smu l tae erant qu ae tum ipsae , tum pro

pter eos qu i il lis intererant, gratiosissimae crunt ad ambi

tionem Pagi qu oqu e et u rb is vicinitates m inim e ne

glìgendi (3) tam propter u rbem ipsum ,in cu iu s tr ib u bus

su lfr agia ferebant qu am qu ia prox imo sunt rnsticis illis

centu r i is et mu nicipi is: nam nu llum nequ e m u nicipium

nequ e coloni a nequ e pr aefectu ra Italiae sine aliq u a

debet in petitione firmamento. Bu r ans per pr incipes e:

i is viros et in su is vicinitatib u s et mu nicipi is gratiosos (4)h aec res agetu r ; qu i hanc di gnitatie et gratiae coa In

bentes in al ieu i u s petitor is cau sam adh ibent Illi au

tem homines mu nicipales et r u sticani et faci le se amico:

esse arb i trantu r et si qu id praesidi i se constitu era p u tant,

non om ittunt promerendi occasionem : sunt h i ig itu r e:

omni r egione investigandi appetendi et eonfirmand i ut

Ecce am icos var ios q u orum operé h onesta qu amvi;

iam adu lanter ex eita tà centu ri arum ipsor um sufl'

ragia

orant eompar anda . Sed a l ia qu oqu e erant cuncti ordini:

amieorum adolescentu lor um praesertim in petentem of.

fieia qu ae u no assectàtionis verbo eompreh enduntur et

cu iu s u t tres er ant species sic di versae singu lor um in ii:

erant partes Pr imas ognu t salu tator es; qu or um alii

in for um vel eampum descendenti obviam ibant (8) alii

domum veniunt h i au tem erant magis vu lgares secta

(1) De Pei . 5 29. (2) Ib id . 5 (3) D, Pet. 530.

(4) Ib id . 5 24. (5) Pr . M u r . 23 . 47. (6) De Pet . 5 31.

(7) Ib id. 533 , sq . (8) Pr . M u r . 33 . 68, sq . (9) DePet . 535.

tores et crcunoms tempore cu m plu res veniebant tu m

pl u r ib u s interdum competitor ib u s iidem assectabantu r

u t qu em max ime h aec officia animadvertere viderent ei

se dedereu t (1). Altera est dedu ctor um asseetatio qu ae

erat gratiosissima et pl u r imum afl'

ereb at dignitatis prae

sertim si frequ entes et ex sommo essent in civitate or o

dine atqu e cau sar um patronum candi datum mu lti

ab eo defensi et iu diei is l iberati comitarentu r Fiebat

au tem ill a dedu ctio curtis tempor ib u s, et insigni gratia

Tortia est eorum qu i prae ceter is seetatores vel assecta

tores di cu ntnr eratq u e assidu a magis ofiieiositas m u l titu i

dinis praesertim tenu i orum h ominum : nam er ant vel

voluntar i i vel nonnu l li qu i h oc facere debebant mu

ner ih u s et benefici is adi uncti ; h onestiores au tem atqu e

aetate iam maiores necessar ios su os in hoc munere con

stitu ebant Race e. ; qu ibu scum fratr is verba tam mi

r ifiee concinunt in orat. pro m a (6) u t h nnc amar :

locum ocu lis propositum h ab u isse videatu r . Cum enim

accu sator dix isset, qu id opu s esset seetator ibu s? »Ame tu

id qu aer is” inqu i t »qu id opus sit eo quo semper u si samu s?

Hommes tenu es u num h abent in nostrum ordinem au t

pr omerendi au t referendi benefiei i locum h anc in nostr is

petitionibns oper am atqu e asseetationem . Nequ e enim

fier i potest nequ e postu landum est a nob is, au t ab equ i

tib u s Romanis u t su os neeessar ios candidatos sectcntnr

totos dies: a qu i bus si domu s nostr a celebratu r si inter

dum ad for um dedu eimu r si u no basilicae spatio h one

stamu r dil igenter observar i videmu r et coli : tenu iorum

et non occu patorum am ieorum est ista assidu ita s qu or um

(1 ) Ib id . (2) De or at. I. 56. 239 , ad Att. 17. (3) a .

p a . g as. (4) Ib id. 35 . (5 ) Ib id. g 37. (6) 34. 70.

https://www.forgottenbooks.com/join

CAPUTALTERUM .

DE AMBITI].

Q u ì tandem factum fu er it u t tam parva in verb i

term inatione discrepantia tantam in verborum significa

tione attul er it difierentiam qu antum inter ambi ti onem et

ambi tum est difi cile di ctu est : for te ex ill a vocis sigu i

ficatione qu a ambi tu s u t aediom ci rcu i to:: h u ic al iqu id

inh aesit qu o indicaretu r non reeta via non ingenu a

sed qu ibu scumq u e circumactionibu s tr amitibu s atqu e

h inc fal laeiis machi nationibus ad finem propositum per

gere (l).

Q u idqu id sit initio iam H eip . Il . i ll um amb itum pau

latim videmu s ex or ir i atqu e adcrescere come… tamen

tempore nondum erat cogu itos h u i u s tempore con

stabat adh u c in ostendendi s vu lner ib u s notis vir tu tis

dein ,in augendo petitionis splendore et pompa , et inci

tando h om inum ardore et volu ntate u t creta togae

(1) Francorum des a lentou rs tropico qu oqu e sensu adh ibetnr .

(2) Pl u t. in Ca r iol . p . 220. Xy l . (3) Pl u t. ib id ., Q u a est.

R om . p . 276. Xy l .

Gl

addi ta , u t nu ndinis etconei liab u l isob itis a novismax imo

h ominibu s qu i patr ieior um honorum participa fier i co‘

nabantu r ; et contra qu os a . n . 397 lege Poetelia centum

est ( l ); u t adh ib i tis nomenclator ib u s et fartor ibu s q u i

q u um in tanto popu lo et in tantis vitae occu pationibu a

u niu scu i u sq u e nomina tenere difi cile esset h aec au r ibu s

eandidatorum clam velu t infercir ent: atqu e hinc moni

tores qu oqu e appel lati sunt tandem mercede cor r u pti

su nt qu idam qu i obviam ircu t candi datis,ali iqu e protio

em ti seeta tores qu i dedu ctioni pompam adderent. Eosdem

a u tem per am icos invitare rogare incitare,vitio non

d u cebatu r

Sed tempor is lapsu mor ibu s magis etiam cor r uptis

plebe spectacu l is et donis assu escente non sine pecu niae

a l iorumqu e beneficior um l iberal itate popu l arem volu nta

tem sib i devincire candidati aggressi su nt. Praeser tim

post bella Pu nica et pr im um acqu isitas provincias adeo

qu e Saccu li VIIi initio su r rex isse vi detu r i ll a amb itu s

largitio qu ae su … : iam tempone sine u l la verecu ndia

ex ercebatur Beniqu e u l tim is Heip . tempor ib u s non

sine vi et armatis saepe h om inib u s ill a sufi —agiti coge

b antu r . De sing u lia iam accu ratiu s videamns.

L argitio u t di x imu s du plex er at : u tr aqu e species pro

parte aliqu e iam in h onestam q uoqu e amb itionem i rrepserat ;

nam ipse fratrem incitat ad eam benignitatem roi

familiar is et convi vior um qu ae” inqu i t fae et abs te

et ab amicis tu is eoneelebrentu r et passim et tr ib u tim .

”

(1) L iv . VII. 15 . (2) C i o. p . M a r . 36. 77 , Pl i n. Panegyr .

23 , Pa u l . Di s c. ex cerpt. ex Fe st. Ed . 1. T. II . p . 66. (3) Pr .

M u r . 32. 67. (4) Pl u t. in Sy lla p . 457. Xy l .

62

Q u od nescio an tum iam umqu am fu er it proh ib itum et

dein neglectum ; un vero novum amb itus inventum q uod

dein popu l i gratia ab h onestior ibu s qu oqu e adhibeba

tu r ; sal tem du ce aaron; SCto constitu tum est u t pran

di a si vu lgo casent data contr a legem Calpu rniam factum

videretu r ( l ); u ti qu oque si gladiator ibu s al i isqu e sor

didis h om inibu s locu s in spectacu lo distinctu s daretu r (2)si vero tr ibu l ibu s ab amicis darentu r h onor i du ceba

tu r Gravior erat mu nerum (4) et spectacu lor um

praeb itio: Aedil itas eo ipso se commendabat qu um ea

mu l ta et magnifica darentu r ; adeo u t qu amvis tr inos

lu dos fecer it cromo Aedil is tamen 4arosn lndis comme

veretu r ; at petitionis tempore h onestum non h abebatu r ,

i is plebem ad su as partes trah ere ; adeo u t crescente

eor um u su L ego Tu lli a crcmonua Cons. lata vetitum

fu er it: b iennio q uo qu is pota t petitu ru sve sit gladia

tores dar e” et tamen popu lar i volu nta te impu dentia

atqu e legum contemptu du ctu s varmms ipsam neg lex erat:

imo ipse memo m auau defendens, cu neta ill a ex cu sat

qu are”

ait nec Pleb i R . er ipiendi fr u ctus isti su nt

lu dorum gladiator um convivi orum qu ae omnia ma iores

nostr i compar averu nt; nec candidatis ista benigni tas adi

menda est qu ae l iberal itatem magis significat q u am

largitionem”(6) et al io loco: omnia h aec sunt ofi cia

necessar iorum commoda tenu iorum munia candidato

rum”

(1) Pr . M u r . 32 . 67. (2) Ib id . (3 ) Ib id . 34. 71 . Cf.

Comm . in Pa u l . Di s c. ex cerpt. T. II. p . 477 . (4) De voce

manu s et o mnium cf. V e r r o de ting . lat . p . 143 . Sp a u h . ,

Pa u l . Di a c on.

'I . II . p . 97 , I s i d o r . VI. 5 . 27 , C r e u s e r ,

Antiq . R om. p. 382. (5) In Votin. 15 . 37. (6) 36. 77 .

Add. 18. 37 19. 38 . (7) Ib id . 35 . 73 .

63

Max ime au tem sol ita eaqu e legibus sor itor proh ib ita

fu it largitio pecuniar ia , plerumqu e sola lorg i tionis nomine

ex pressa (l ); cum ipsa dona nummar ia postea cong i ar io (2)dici coeper int qu ae olim alimentis tantum constabant

m il itibu s datis (3) sed h inc et de al imentis et de pocu

niar i is donis bencfici i gratia tr ibu tis dici inval u enm t

H anc igitu r peeu niam p rononti a re dicebantu r qu um pro

mittebant eam ad cor r umpendum (5) et ne ipsi sùspi

cionem moverent vel qu ia ali is orant ne'

goti is occu pati

magis apu d sequ estr a deponebant pler umqu e igitu r

h i infer ior is gener is h om ines amici erant candidati qu ibus

fidebant interdum qu oqu e h onestiores; u nde ipse

p u scrus tum dicebatu r ipse sequ ester fu isse, sci]. compo

titor is su i n om tum vero per seq u estres eor r u pisse (8

Idem de pecu niae ad indici um corrumpendum cu stode

vocabu l um u su rpatu r Nonnumqu am i idem sequ e

stres al ic quoqu e mu nere fungcbantu r soil . interp rete»:

agendi qu od sordi di u s etiam er at et eor um qu i

candidati nom ine pronu nciar ent ; qu i se m iseerent cum

infima plebe eos incitarent ad sufl‘

ragia danda eum iis

paciscer entu r ; atqu e monerent apu d qu emam deposita

esset pecu nia et qu ibu snam ad dispergendnm ab i is

tr aderetu r 1l ). Ut au tem bos nummos par i r atione inter

(1 ) Ib id . 3 . 5 ,Piano. 2. 6 , 15 . 37 , c et. 5 57 , A3 5 ,

in M ib nionom , p . 32. O r . (2) d d Att . X. 7. (3) Ad fam,

ìbique E r a . , S u e t. Oct. 45 . L i v. XXV. 2. (4) S u n .

Tib . 20. (5) Pr . Piano. 18 . 45 , ibiqu e interpp . (6) Pseu doAso. in Fer r . I. 12. p . 136. S c h u l ze , von den Vol/csv".

so:mnlnng . d. R'

o'

m. p . 164. (7) Cf. in Ferr . IV. 22. 49 ,

p . Cod . 7. 16. (8) Cf. p . Plane. 16. 38 , 18. 44 , ih iuW u n d . Comm . p . 137 , et 19. 48 . (9) Cf. fr . or . in Ciad. ,

ib iqu e Schol . Bob . p . 338 . O r . (10) InFer r . »sequ ester

istiu s, interpres, confector negotiomm .

”(11) Cf. Sch u l ze

64

diversae tr ib u s distr ibu erent eer tis h ominibu s u teb anttrr

qu i u nicu iqu e tr ib u i adorant et divi sores (1) diceh antu r

popu l u s enim saepiu s dona vel ab Imperator ib u s ab ex po

di tione r edeu ntibu s vel ab al i is aceipiebat (2) q u ae u t

recto et aequ ali parte di spergerentu r i is h ominib u s di vi

denda tradehantu r H i au tem h omines sordidi ssim u m

reddi deru nt i ll u d mu nu s amb itum et largitionem pr opa

gando ; nam convenientes cum sequ estr ib u s pecuni am

acceptam inter singu las (vol qu asdam tr ib u s ca con

ditione distr ib u ebant u t su ffr agia cor r u ptor i tr ib u erent (5)Igitu r qu um et ol im in Senatu fu er it constitu tum cam u s

et nom ro postu l antib u s u t apu d magistratu s inqu irore

l icer et nu m domi h aberent di visores et u t qu i dom i ecs

h aberent adversu s Hemp . agere viderentu r (6) dein

appar a ît non nisi singu lar i in ipsos divisores constitu ta

poena u llo modo largitionem ex stinctam foro sed

u l tins iam malum serpserat popu lu squ e ab i is h om inibu s

incitatu s Consu l em r rsom de largitione legem ferentem

(1) De distingu endis h is a dir ibitor ibu s in com iti is , qu os m a l e

confu ndit E r n. et eum im itatu s S c h ù t z . , ognu t ab u na parte

ex pl icatis vccib u s dir ibitor , di r iber e cet. Wu n d e r . Va r . L ect.

Cod . E rf. p . 126 ad Plane. p . 141 ; ah altera , eorum

manu s descr ibeu dc Cr e u z. p . 119. Error au tem inde ortu s vide

tu r qu od poster iori l ingu ae L at. tempore non admodum h aec

voc. distincts fu erint : hinc An s o n. in G rat. Act. ad G r a t i a n .

»qu i trib u s non circum ivi centu r ias non adu lavi i u re vocati s

classibu s non intremu i nih il cum sequ estro depcsu i cum diri

b itore nih il pepigi ect. : nisi qu od etiam h ic W u nd e r . cogi tnt

de frau de qu adam in ipsis com iti is adm issa . l . I. p . ox r.vu .

(2) Sc h u l t z. p . 168 . (3 ) Cf. Pseu do-As o. ad Ver r . 1 . 8 .

22 , G r u c h . de comit. p . 577 , sq . Cam e r a r . et G r a ov . ad

C i c. p . M u r . 26. 54. (4) Cf. p . Piano. 19. 48. e qu i numm i

qu ae /

trzbu s , qu i divisores.”

(5 ) In Fer r . I. 8 . 22 , sqq .

p . Plane. 23 . 55 . (6) Ad Att. I. 16. (7) Fr . or . p . Cor net.

p . 74. 0r .

https://www.forgottenbooks.com/join

66

par ti ita a candidato qu asi praeponebantu r qu osqu e modo

decu r iones vocavi h i orant sadoles (l) ea sci]. vocab u l i

tu rpi significatione qu am ei tr ibu it 11 . H inc sodalicia

dieta i i conventu s ea consensio (3) qu a qu is cu i u scu nqu e

tr ib u s h omines non tam gratiosos qu am qu idem ter r ib iles

sib i adi u ngeret qu i ceteros cogerent u t propositam do po»

ennio pactionem acciperent et sufi'

ragia venderent. Q u nm

au tem tal is vis etiam praeter amb itum eadem r atione cr

dinaretu r et adh iberetu r sodal icior um cr i rnen ab amb itu

di stinctum est; h inc m o ab a scomo et amb itu s et soda

l icior um et de vi (ob crommr caesum)pcstu latusfu isse nar

r atu r Sed propter largitionem et petitionem eum

ea coniu netam ,nec separatim ab amb itu de eo cr im ine

in petitione adm isso agehatu r nec in amb itus indicio

eiu s (u tpote distincti a pecu niae largitione) ratio h abe

batu r adeo u t di u fere impu nita fner int tal ia sodab c1a

donec tandem distinctim de i is lex L icinia lata sit a . 693 .

Coniu nctim au tem h aec omnia in amb itu opera e come

stres , in vi,condu ctoe conci ta toe di ctae fu erunt

Ut au tem competitor ceteros mel iu s vinceret soleb at

cum u no eor um qu em max ime valere sciebat inir e pa

ctionem qu a tr ib u s q u as qu isq u e sib i qu acu nqu o r atione

paraverat inter se eoniu ngerent ita u t in q u a unu s erat

gratiosu s alter i qu oqu e suffragaretu r ; in qu a alter i l l ins

etiam nomen tab u l ae adderet. Si vero h ac ratione su am

tantum tr ib um in qu a censebatu r vel in qu a mu l tum va v

lebat precibu s et gratia commoveret candidatu s u t etiam

h u ic vel ill i ex competitor ibu s su fi‘

ragium su um tr ibu les

(1) Pr . Plone. 19. 47. »soda l iciornm tr ibu or io cr imine i . e.

crim ine corruptarum per sodal icia tribu um .

”(2) (3 ) Pr .

Plane. 15 . 37. (4) Ad M i lon . p . 40. (5 ) S u e t. O ct. 3 ,

C i c . p . Ser t. 17 ct 30.

67

darent atqu e esset boneficium magie inter ipsos qu am

conventio minime h oc eratdamnandum et diccbatu r tal ia

tr ib u su a competitor i mdoro. H ac v . e. ratione in u rmu ausrs

gr atiam et r r…orms et rm cms unam qui squ e tr ibum ro

gaverat u t ill i insu per sufl'

ragnrentu r; dein au tem me

tu entes ne ipsos ita adi u tu s vinceret ne facerent insac

r at et in Toga Candi da s aronno 11. crom o ob iicit, ill um

su o demnm befieficio ex u l timo loco eandida tor um in ter

tium pervenisse: soil . compl u res tr ib u s in qu ib u s mu ltum

valebat ipsi qu oqu e miseratu s ipsiu s conditionem eon

cil iavit; et insuper nonnuflos ex competitor ibus u t in su a

tr i bu idem a u rosn cau sa facerent invitaverat: qu ib u s

demnm centu r iar um sufi agi is adi u tu s ad ter ti um e can

didatis locum pervenit ; cum ,si su is tantum su ffr agiis u i

su s fu isset u l timu s fu tu ru s fu isset H ic au tem de omni

al ia re agi tu r : conveniebant enim inter se compatitores

u t in i is tr ib u b u s in qu ib us al iqu id valerent vel gratia ,

beneficiis largitione valere stu derent non sib i tantum

oper arentu r sed u tr iqu e. H oc igitu r a du ch as per se

m u ltum iam valentib u s facto lu cide patet qu antum reli

qu os su perare debu er int: sed etiamsi singoli non plu squ am

ali a s qu idam adversar iu s valerent tamen h ac coni u nctione

sive coi'

tione u t dicitu r (3) b u ie antecellebant ambo.

Tal ia igitu r coîtio tu rpissimi er at amb itu s; et omni ratione

ceteris competitor ib u s erat metu enda H inc in Senatu

contra a aroun et cu m an a coîtionem veh ementissime ogit

cromo et rmmcrusr eum n orm coîvisse u r anuusm ex suf

(1) Pr . Plano. 22. 54. (2) Cf. supra dias. p . 33 et ib i

G r u ch i i I. Sic M a r i na qu oqu e Praetor ? 6x a r oc;r i n anin on

à va yopstvO'

s ic. Cf. Pl u t. in i l . M a r . p . 408. Xy l . (3) Ad

Att. I. 17 , p . Planc. l . l . , L i v. III. 35 . (4) Aso. in org .

or . in T. C. p . 83 .

69

in h anc rem adapta veru nt. De q u ib u sdam iam vidi1nu s

su pra , u t de togis crotatis, et de novis hom inibu s arcend is

(l . Poetel ia); q u ibu s adde m an legem de nob il ium in suffra

gi is inspiciendi s au ctor itate (I). L . s u am comun…,a°. 571

lata (2) pr ima fu it qu a de amb itu propr ie centum fu er it,

qu em omnem il la lex videtur fu isse persecu ta :tandem qu ae,

crcuuom: candidato u nico val u it, Calpu rnia ipsa q u oque

sever issime scr ipta qu ae et pecu nia mu ltavit damnatcs

et in perpetu u m h onor ibu s i u ssit earere Hanc dein

referente cremona interpretati su nt Et ns ipsis tem

por ib u s qu ib u s largitio ad eu lmen perveni t SCto cau sano

Cons. facto, plebs restitit lex Tu l l ia crcsnoms lata est

de qu a vidimu s; lex Fab ia qu ae non perla ta est de sec

tator um numero SCtum factum ,rogante cu or e do

divisor ibu s ; qu i cum insu per rogaret u t magi stratu s

designati i u r eiu r ando afi rmarent se absqu e amb itu h o

nore esse potitum ,lapidi bu s a plebe ex ceptu a est

lex Aufidia r emo 11130111:et vamamo muss… Coss. u t solve

rent per totam vi tam ingentem pecu niae summam convicti

candidati nu mmos tr ib u bu s prom isisse Beniqu e cre

scente vi et armor um in petitione stropitu , SCtum a . 697.

factum est: u t sodal itates decu r iatiqu e discederent: lex

qu e de iis ferretu r u t qu i non di scessissent, ea . poena

qu ae est de vi tenerentnr” Et pau lo post r om ero Il

(1) Pl u t. in M a r . p . 407. Xy l . , qu em locum Co r a e s sic

legit :’

E ? d i 177 J qu a px iqz s o'

u ou t w à ru pi «pqp omopi a c yqd

«p or r o; a fir oiî , dox oiivr a r c'

òv d‘

o r a r e d<pa i pstoa'a i r i n Wapi

'

t à t,‘

o i p £ o u <; i o;; inv, n. 1 . 1 . pro vu lg . crepi r in; x p i d a o q .

Add. C i c. de leg . III . 17 . (2) L i v. XL . 19. (3 ) Pr . M u r .

23 . 46 , sq . (4) Pr . M u r . 32. 67. (5 Ib id .

34. 71 . (6) Ib id . (7) Pl a t. in v . Cot.min. p . 780. (8 Ad

Att. 16. 13 Di o Ca s s. 36. p . 20. (9) Ad Qu i nt. IV. 3 .

70

et i l . marmo m ssc II Coss.,lex L icinia de sodaliti is cu iu s

frequens in Planciana mentio fit (l ); qu am secu ta est

Iu l ia m ausr x , etiam de vi in amb itu Armatum au tem

praesidium qu amvis in u rbe nefas prope eam mor ib u s

contra l ibertatem videretu r a r xsoun tamen u t se contra

d ivisorum vim defenderet ab a roma , u t popu l um

contineret (4) ab con vu uo tandem u t Kemp . occu pa

ret (5) fu it adh ib itum . Q uo h aec omnia m er int b ic

dicere non attinet et est notissimum : rectequ e rnu rm cnu s

dictum alicu iu s lau dat 6a nqà'

noe x a rél vce t òa:dfipov

o'

ngc‘

òrog Éau à oa g za i deuéoa g.

L eges siqu ando amb itu s postu larentu r qu idam in sin

gu l is r eis eventum fere non h ab u er unt iu dicib u s vel

cor r u ptis vel metu pleb is non condemnantibu s. Tm pissima

ex stant profu sissimae larg itionis ex empla (7 ex qu i b u s

u num h oc de amarono promam nar rante Cae5arem

Pontificatu s max im i du os competitores,‘

potentissimos m u l

tumqu e et aetate et dignitate antecedentes ita su perasse

u t plu ra ipse in eor um tr ibu b u s su fi'

ragia qu am u terq ue

in omnib u s tu l er it. Tandem nih il restab at optimatib u s

qu i b u nc vel il lum Consu lem crear i proh ibere venent

qu am u t ipsi competitor i cu idam pecu niam subministr a

rent; qu od in BUBUL O factum esse idem tradi t sumoums (9)cu i au ctores fu er unt tantumdem ac nuccnms et m ns.m u na

poll icendi ; adeo u t pler iqu e pecu nias contu l er inf et ne

cu o qu idem abnu er it eam largitionem e Rep . fier i .

(1 ) De qu a cf.W u u d e r , ad Plane. p . u u u . pmef. (2) Pa u l .

Sentent.'

V. 30. Cf. 1. u n. D. ad 1. J u l . de ambita . (3 ) A s c.

in Cornet. p . 75 . (4) C i c. Ph i l ipp . 10. 36. (5 ) Ap p .

B ell . civ . IV. 7. (6) Pl u t. Cor iol . p . 220. (7) Ap p. B el l .

civ. Il . (8) Con . 13 . (9) Ib id . 19.

71

Ccter i au tem qu i a pecu niae largitione abbor rebant

vel non petebant , u t ATTICUS qu em unr os refer t (I) ab

honor ibu s abstinu isse qu od nequ e peti more maior um

neq u e capi possent conservatis legib u s in tam effu sis

amb itu s largitionib u s vel si peterent r epu lsam ferebant

u t ssavms sm 1cw s vel tandem popu l o b landiendo

et prom ittendo summaqu e lau dum gratia eo perve

nich ant u t spe et adm iratione du ctaru m qu ar umdam

plu r ium interdum centu r iar um su ffrag ia ferrent: nam

nu lla o. crom o testatu r tam inqu inata largitione fu isse

com itia in qu ib u s non gratis aliqu ae centu riae renu ntieu t

su os magnopere necessar ios H oc au tem in pr im is

pendebat a r atione qu a se competitor ibus largientib u s

opponerent. H anc in rem praecepta qu aedam tradi t

qu ae eo magis animadver tenda su nt qu ia fratt i lau dab il ia

atqu e probata visa sunt. Nimirum efiicere debebat u t in

competitor ib u s su is ex sisteret au t sceler is au t l ib idinis au t

largitionis accommodata ad eor um mores infam ia

deinde fac” inqu it u t te bene nor is id est, u t intel li

gas eum esse te , qu i iu di ci i ac per icu l i metum max h um

competitor ib u s afi'

er re possis. Fac se u t abs te cu stodit i

atqu e observar i sciant qu um dil igentiam tu am tum

au ctor i tatem vimqu e dicendi tum profecto equ estr is or

d inis erga te stu di um pertimescant ;”

et pau lo post

qu are si competitor ibu s indi cia proponimu s sequ es

tr ibu s metum ini icimu s,divisores ratione al iqu a coerce

m u s perfici potest, u t largitio au t nu lla fiat au t nih il

valeat” Unu m tamen il lu d summopere erat vitan

tandu m u t videretu r candi datu s iam accusationem me

(1 ) In Att. 6 . 1 . (2) Pr . M u r . 21 . 43 . (3 ) De Pet.

6 56. (4) Ib id . 5 53 . (5 ) Ibid . 5 56 , 57.

https://www.forgottenbooks.com/join