Chapter 1- CTR

8/19/14

1

1

CHƯƠNG MỞ ĐẦU

GVGD -‐ Phạm Ngọc Hòa

KỸ THUẬT XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN ĐÔ THỊ

2

NỘI DUNG

2

Hệ thống quản lý chất thải rắn đô thị

Ảnh hưởng của CTR đến MT sinh thái

Sự phát sinh CTR trong xã hội CN

Tổng quan về lịch sử quản lý CTR

Chất thải rắn là gì?

Quản lý tổng hợp chất thải rắn

Những thách thức của việc quản lý CTR

8/19/14

2

3


4


!   Chất thải rắn (CTR) bao gồm tất cả các chất thải

ở dạng rắn sinh ra do các hoạt động của con

người và động vật bị vứt bỏ khi không còn hữu

dụng nữa.

!   Thuật ngữ CTR được sử dụng bao gồm: các vật

chất rắn không đồng nhất thải ra từ cộng đồng

dân cư ở đô thị cũng như các chất thải đồng

nhất của các ngành sản xuất NN, CN,...

4

8/19/14

3

5


!   Chất thải rắn (CTR) bao gồm tất cả các chất thải

ở dạng rắn sinh ra do các hoạt động của con

người và động vật bị vứt bỏ khi không còn hữu

dụng nữa.

!   Thuật ngữ CTR được sử dụng bao gồm: các vật

chất rắn không đồng nhất thải ra từ cộng đồng

dân cư ở đô thị cũng như các chất thải đồng

nhất của các ngành sản xuất NN, CN,...

5

6

Tổng quan về lịch sử quản lý chất thải rắn

8/19/14

4

7


!   Trong giai đoạn tiền sử: khi mật độ con người thấp, diện tích rộng lớn

và khả năng tự làm sạch của thiên nhiên a CTR không ảnh hưởng lớn

môi trường sinh thái.

!   Khi con người sống tập trung ở các đô thị: CTR trở thành quan tâm của

cộng đồng con người do khối lượng lớn, thành phần phức tạp, sự phát

sinh và tích tụ của chúng.

!   Giai đoạn khoa học kỹ thuật và công nghệ phát triển: sinh ra nhiều loại

CTR không có khả năng phân hủy hoặc tồn tại rất lâu trong thiên

nhiên,... a vấn đề quản lý CTR có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ

môi trường sống của con người.

7

8

!   Kém hiểu biết về công tác quản lý CTR đã gây ra nhiều bệnh dịch khủng

khiếp trên thế giới như dịch hạch, dịch tả ở Châu Âu trong những năm

30-‐40 của thế kỷ 19.

!   Do tác động có hại về mặt sức khỏe cộng đồng a vấn đề quản lý CTR

đã được đặt ra từ đầu thế kỷ XX.

!   Các phương pháp quản lý CTR đơn giản nhất là :


!   Đổ chất thải rắn trên mặt đất;

!   Đổ chất thải rắn vào nước (sông, hồ, biển);

!   Chôn chất thải rắn trong lòng đất;

!   Làm thức ăn cho gia súc;

!   Đốt chất thải rắn;

8/19/14

5

9

!   Đến năm 1906, lý thuyết về vấn đề quản lý CTR ra đời do tác giả H.de

B.Parsons viết với quyển sách mang tựa đề “Đổ bỏ rác thải đô thị”.

!   Hiện nay hệ thống quản lý CTR không ngừng phát triển, đặc biệt là ở Mỹ

và các nước công nghiệp phát triển tiên tiến.

!   Nhiều hệ thống quản lý CTR với hiệu quả cao ra đời do sự kết hợp hợp

lý giữa các thành phần sau đây:


!   Hệ thống tổ chức quản lý;

!   Quy hoạch quản lý;

!   Công nghệ xử lý;

!   Luật pháp và quy định quản lý CTR

10

Sự phát sinh CTR trong xã hội công nghiệp

Chất thải còn lại của quá trình sản xuất

Mãnh vỡ vụn còn lại VL THOÂ

SAÛN XUAÁT

TÁI CHẾ VÀ TÁI SINH

SẢN XUẤT THỨ CẤP

NGÖÔØI TIEÂU DUØNG

ÑOÅ BOÛ SAU CUØNG

Nguyên liệu thô, sản phẩm, và vật liệu tái sinh

Chaát thaûi

8/19/14

6

11

Ảnh hưởng của chất thải rắn đến

môi trường sinh thái

12

Ảnh hưởng của CTR đến MTsinh thái

!   Rác hữu cơ phân hủy nhanh, sản sinh ra mùi hôi khó chịu và trở nên

cực kỳ hấp dẫn với chuột, ruồi, bọ.

!   Trong rác sinh hoạt của các đô thị và thành phố lớn với thành phần

chất hữu cơ chiếm 30 à 70%, trong điều kiện nhiệt đới ẩm như Việt

Nam (độ ẩm 50-‐70%) là môi trường tốt cho các vi sinh vật gây bệnh

phát triển.

!   Vi trùng gây bệnh: thương hàn (Salmonnella typhi, Salmonnella

paratyphi A&B); lỵ (Shtaalla spp); tiêu chảy (Escherichia coli); lao

(Mycobacterium tubecudis); bạch hầu (Coryner bacterium doptheriac);

giun sán (Ascaris lumbricosdis taciaasaginata);...

!   Trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn lao tồn tại được từ

4 đến 42 ngày trong rác.

8/19/14

7

13

!   Việc thu gom, xử lý rác bất hợp lý cũng là nguyên

nhân quan trọng làm tăng sự xuống cấp nghiêm

trọng của hệ thống thoát nước.

!   Rác rất nhiều khi được xã bừa bãi thẳng vào hệ

thống cống rãnh cũng như kênh rạch làm tắc cống,

cản trở dòng chảy và gây ô nhiễm nặng nề đến nguồn

nước.

!   Quan sát hai bên bờ sông, kênh rạch nước đen ngòm,

hôi thối a bị ô nhiễm nặng vì tải trọng chất bẩn quá

cao một phần do CTR a Nguồn nước mất khả năng

làm sạch.


14

!   Các bãi rác lộ thiên nếu không được nâng cấp, quản lý kỹ, rất không

hợp vệ sinh và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng khác như báo chí

đã đưa tin nhắc nhở trong những năm qua.

!   Đó là nơi nuôi dưỡng ruồi nhặng, chuột bọ,.. truyền mầm bệnh là

nguồn gây ra ô nhiễm môi trường không khí, đất và nước, nhất là

nguồn nước ngầm.

!   Vào mùa mưa, các nguồn nước rò rĩ đen ngồm chảy từ bãi rác xuống

đồng ruộng, kênh mương gần đó và thấm qua đất xâm nhập vào

nguồn nước ngầm gây ô nhiễm môi trường nặng.


8/19/14

8

15

! Mùi hôi được tạo thành do sự phân hủy kị khí các thành phần hữu cơ

có khả năng phân rã nhanh có trong rác.

! Ví dụ dưới điều kiện kị khí, sulfate có thể bị khử thành sul®ide(S2-‐),

và sau đó nó kết hợp hydrô tạo thành H2S có mùi hôi khó chịu.

! Sự biến đổi sinh học của hợp chất hữu cơ chứa gốc sulfur có thể dẫn

đến sự hình thành các hợp chất có mùi hôi như methyl mercaptan và

acid aminobutyric.

! Sự biến đổi của methioine và amino acid như sau:

CH3SCH2CH2CH(NH2)COOH -‐-‐-‐> CH3SH + CH3CH2CH2(NH2)COOH

Methionine methyl mercaptan aminobutyric acid

CH3SH + H2O -‐-‐-‐> CH4OH + H2S


16

!   Nước rò rĩ (leachate): chất lỏng thấm qua chất thải

rắn và chứa nhiều chất hoà tan và lơ lửng hoá học và

các chất sinh học từ CTR.

!   Một phần nước rò rĩ là do chất lỏng sinh ra từ sự

phân hủy chất thải và phần còn lại là do chất lỏng đi

từ ngoài vào bãi rác như: nước mưa, nước ngầm.


8/19/14

9

17

TP ĐẶC TRƯNG CỦA NƯỚC RÒ RĨ TỪ BÃI RÁC

Thaønh phaàn Khoaûng giaù trò(mg/l) Giaù trò trung bình(mg/l)

pH 5,3 - 8,5 6

BOD5 2.000 - 30.000 10.000

TOC (Carbon höõu cô toång coäng) 1.500 - 20.000 6.000

COD 3.000 - 45.000 18.000

TSS 200 -1.000 500

N-organic 10 - 100 20

N-ammonia 10 - 800 200

N-Nitrate 5 - 40 25

Phosphorus toång coäng 1 - 70 30

Ortho phosphorus 1 - 50 20

Ñoä kieàm tính baèng CaCO3 1.000 -10.000 3.000

Ñoä cöùng toång coäng CaCO3 300 -10.000 3.500

Calcium 200 - 3.000 1.000

Maggnesium 50 - 1.500 250

K+ 200 - 2.000 300

Na+ 200 - 2.000 500

Chloride 100 - 3.000 500

Sulfate 100 - 1.500 300

Saét toång coäng 50 - 600 60 17

18

Hệ thống quản lý CTR đô thị

8/19/14

10

19

Hệ thống quản lý CTR đô thị NGUOÀN PHAÙT SINH

CHAÁT THAÛI RAÉN

THU GOM, PHAÂN LOAÏI, LÖU TRÖÕ VAØ

XÖÛ LYÙ TAÏI NGUOÀN

THU GOM BEÂN NGOAØI (THU GOM, THÖÙ CAÁP)

TRUNG CHUYEÅN VAØ VAÄN CHUYEÅN PHAÂN LOAÏI, TUAÀN HOAØN,

XÖÛ LYÙ VAØ VAÄN CHUYEÅN

ÑOÅ BOÛ (CHOÂN LAÁP HÔÏP VEÄ SINH)

20

Quản lý tổng hợp CTR

!   Công nghệ + kỹ thuật + chương trình quản lý phù hợp (ISWM)

!   Thứ bậc hành động ưu tiên trong việc thực hiện QL tổng hợp CTR:

4 3

2

1 Giảm thiểu tại nguồn

Tái chế

Chế biến chất thải Chôn lấp hợp vệ sinh

8/19/14

11

21

Giảm thiểu tại nguồn

!   Giảm số lượng CTR, giảm chi phí phân loại và

những tác động bất lợi đối với môi trường.

!   Trong sản xuất thiết kế, sản xuất và đóng gói sản

phẩm nhằm giảm thành phần độc hại, giảm thể tích

bao bì và tạo sản phẩm bền hơn.

!   Hộ gia đình, khu thương mại, nhà máy… từ việc lựa

chọn hàng hóa cho đến tái sử dụng các sản phẩm

vật liệu sao cho phù hợp

22

Tái chế

!   Giảm nhu cầu sử dụng tài nguyên và giảm đáng kể khối lượng

CTR phải chôn lấp.

!   3 giai đoạn:

Phân loại và thu

gom CTR

Chuẩn bị nguyên

liệu cho việc tái

sử dụng, tái chế

Tái sử dụng và

tái chế.

8/19/14

12

23

Chế biến chất thải

!   Biến đổi lý, hóa, sinh của CTR

Nâng cao hiệu quả hệ

thống quản lý CTR Tái sinh và tái sử dụng

Sử dụng sản phẩm tái chế

!   Sự chuyển hóa CTR sẽ giảm đáng kể dung tích các bãi chôn lấp.

Giảm thể tích CTR bằng cách đốt là một ví dụ điển hình.

24

Chôn lấp

!   CTR không có khả năng tái chế, tái sử dụng hoặc

phần còn lại sau khi chế biến và đốt.

Thải bỏ trên

mặt đất hay

chôn lấp vào

đất

Hai hướng

chôn lấp CTR

Thải bỏ xuống

biển.

8/19/14

13

25

Những thách thức của việc quản lý CTR trong tương lai

Phát triển công

nghệ mới

1

2

3

4 Thách thức

Giảm lượng CTR tại nguồn

Xây dựng bãi chôn lấp an

toàn hơn

Thay đổi thói quen

tiêu thụ sản

phẩm trong xã hội

26

CÓ NHẬN XÉT GÌ VỀ TÌNH HÌNH QL CTR HIỆN NAY Ở NƯỚC TA???

Chapter 1- CTR

Documents

Transcript of Chapter 1- CTR