A Field or the Field?

A field or The field Μία εννοιολογική τοποθέτηση του όρου

laquoπεδίοraquo στη θεραπεία Gestalt

Του Παναγιώτη Καλομοιράκη

Φεβρουάριος 2015

Περιεχόμενα

Πρόλογος 3

Μια πρώτη εισαγωγή στο πεδίο 4

Οι διαφορετικές όψεις του πεδίου 4

Το φαινομενολογικό πεδίο του Lewin 5

Οι 5 Αρχές της Θεωρίας Πεδίου 7

Το οντολογικό πεδίο των PHG 9

Επίλογος - Συμπέρασμα 10

Βιβλιογραφία 12

Σ ε λ ί δ α | 3

Πρόλογος

Το laquoπεδίοraquo έχει εμπνεύσει προβληματίσει διχάσει και ενώσει ίσως

περισσότερο από κάθε άλλη έννοια την επιστήμη Ο ερχομός του laquoπεδίουraquo τάραξε τα

νερά της μέχρι τότε καθιερωμένης νευτώνιας αντίληψης (Schulz 2013) Η πρώτη

αναφορά στην επιστήμη του όρου laquoπεδίοraquo γίνεται από το φυσικό Michael Faraday τη

δεκαετία του 1840 (Francis 2005) Λίγο αργότερα ο James Clerk Maxwell (18641)

ενοποίησε τον ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό και εισήγαγε την πρώτη Θεωρία Πεδίου

στην επιστήμη τη Θεωρία του ηλεκτρομαγνητικού Πεδίου (Schulz 2013) Παράλληλα

με τις εξελίξεις της φυσικής επιστήμης φιλόσοφοι όπως ο James Husserl και Merleau-

Ponty νευροεπιστήμονες όπως ο Kurt Goldstein και ψυχολόγοι όπως η σχολή

ψυχολογίας Gestalt του Βερολίνου μελέτησαν τη γενικότερη ιδέα των αλληλοσύνδετων

φαινομένων Ο Kurt Lewin ψυχολόγος της σχολής Gestalt ανέπτυξε την πρώτη

ολοκληρωμένη ψυχολογική Θεωρία για το πεδίο (Staemmler 2006) Στη θεραπεία

Gestalt τo θέμα laquoπεδίοraquo έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους θεωρητικούς καθώς

παρουσιάζει μία περιπλοκότητα όσον αφορά το θεωρητικό του υπόβαθρο και τις

εφαρμογές του Ο Yontef (1993) αναφέρει χαρακτηριστικά πως του είναι πιο εύκολο να

μιλάει για θέματα που αφορούν τη θεωρία πεδίου πάρα για την ίδια τη θεωρία

Η παρούσα εργασία είναι μία θεωρητική μελέτη των δύο κυριότερων laquoπεδίωνraquo

όπως αυτά εμφανίζονται στη βιβλιογραφία της θεραπείας Gestalt Αυτά είναι το πεδίο

του Lewin και το πεδίο των Perls Hefferline amp Goodman (1994 από εδώ και στο εξής

θα αναφέρονται ως PHG) Αρχικά η εργασία κάνει μία πρώτη προσέγγιση στο πεδίο

Στη συνέχεια παρουσιάζει τα δύο πεδία δίνοντας έμφαση στις διαφορές που τα

διακρίνουν με σκοπό την αποσαφήνιση των όρων αυτών

1 Πηγή Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ (2015 Φεβ 25) Ανάκτηση Φεβ 27 2015από Wikipedia

httpelwikipediaorgwikiCEA4CEB6CEADCEB9CEBCCF82_CE

9ACEBBCEB5CF81CEBA_CE9CCEACCEBECEB3CEBFCF

85CEB5CEBB


Μια πρώτη εισαγωγή στο πεδίο

Η έννοια του laquoπεδίουraquo συνδέει όλα τα φαινόμενα μεταξύ τους κάτω από μία

κοινή ομπρέλα (Latner 2007) Περνάει πέρα από τη νευτώνεια λογική που κατανοεί τα

φαινόμενα αποκομμένα από το σύνολο και που δίνει έμφαση στην τάξη και την

αιτιότητα (Latner 1983) Η εστίαση προσανατολίζεται πλέον στη διαδικασία ή την

κίνηση και όχι στα φαινόμενα αυτά καθαυτά (Philippson 2001) Ο Yontef (1993) δίνει

τον ορισμό του πεδίου λέγοντας laquoΤο πεδίο είναι ένα συστηματικό δίκτυο σχέσεων

Προσδιορίζω το πεδίο ως μία ολότητα αμοιβαία επηρεαζόμενων δυνάμεων που μαζί

διαμορφώνουν ένα ενοποιημένο διαδραστικό σύνολοraquo (σ 297) Επομένως σύμφωνα με

τη θεώρηση του πεδίου τα όποια φαινόμενα δομές ή άτομα υφίστανται laquoμέσα από τις

αλληλεπιδράσεις ανάμεσά τους και από τη σχέση τους με το όλο πεδίο2raquo Η οπτική αυτή

δεν αποποιείται τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του καθενός από αυτά αλλά τα

εξετάζει ενσωματώνοντάς τα στο πεδίο (Latner 2007 σ 33) Οι PHG χαρακτηρίζουν την

επαφή του οργανισμού με το περιβάλλον στο πεδίο οργανισμός περιβάλλον ως την

απλούστερη και πρώτη αλήθεια Καταδεικνύουν έτσι τη σημασία των

αλληλοεξαρτώμενων σχέσεων των μερών του πεδίου Η θεραπεία Gestalt προσεγγίζει το

άτομο κάτω από μία ολιστική προοπτική laquoπου επεκτείνεται ώστε να συμπεριλάβει το

περιβάλλον την κοινωνία τους οργανισμούς τον πολιτισμόraquo (Parlett 1991 σ 70)

Οι διαφορετικές όψεις του πεδίου

Στην ευρύτερη βιβλιογραφία της θεραπείας Gestalt επικρατεί μία σύγχυση για το

πώς χρησιμοποιείται ο όρος ldquoπεδίοrdquo (Kepner 2003) Αρκετοί θεωρητικοί έχουν

αναφερθεί σε αυτή τη σύγχυση (βλ ενδεικτικά e ner 2003 Parlett 1997 Staemmler

2006) laquoΕίναι (το πεδίο) απλώς μια μεταφορά ή αναλογία ή υπάρχει μία απόδοση σε

κάποιο φυσικό ldquoενεργειακό πεδίοrdquoraquo ρωτά ρητορικά ο Parlett (1997 σ 19) Αμέσως

παρακάτω διευκρινίζει πως για αυτόν είναι απλώς μία μεταφορική έννοια Ο Parlett μαζί

2 Στην έκφραση laquoαπό τη σχέση τους με το όλο πεδίοraquo δε πρέπει να θεωρηθεί πως τα φαινόμενα οι δομές ή τα άτομα είναι ξεχωριστά από το πεδίο αλλά μέρη αυτού καθώς όλα προέρχονται από το πεδίο (βλ

παρακάτω στο κεφάλαιο laquoΟι 5 Αρχές της Θεωρίας Πεδίουraquo)


με τον Yontef ανήκουν στους θεωρητικούς της θεραπείας Gestalt που χρησιμοποιούν τον

όρο laquoπεδίοraquo ως μία επιστημολογική έννοια Μία μεθοδολογία που βοηθά σε μία

διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας και που δεν ανταποκρίνεται κατrsquo ανάγκη σrsquo

αυτήν Συγκλίνουν με την άποψη του Lewin του θεωρητικού που συνέλαβε την

ψυχολογική Θεωρία Πεδίου (O Neill 2008) Η Θεωρία Πεδίου είναι η επιστημολογική

βάση στην οποία κινείται η θεραπεία Gestalt (Yontef 1993) όπου μαζί με την

φαινομενολογία και τον υπαρξιακό διάλογο αποτελούν τους δομικούς λίθους της

(Yontef 1993 Resnick 1995 αναφέρεται στο Parlett 1997)

Στον αντίποδα είναι το πεδίο των PHG οι οποίοι αντιλαμβάνονται το πεδίο ως

μία αντικειμενική πραγματικότητα ως ένα οντολογικό πεδίο (O Neill 2008) Πολλοί

από τους θεωρητικούς (βλ ενδεικτικά O Neill 2008 Francis 2005 Brownell 2010

Philippson 2006) ενστερνίζονται αυτήν την άποψη ειδικά αυτοί που στρέφονται στις

σύγχρονες εξελίξεις της επιστήμης για περαιτέρω κατανόηση της πραγματικότητας κάτι

που δεν αγνοεί ούτε ο Parlett (1997)

Η σύγχυση που έχει δημιουργηθεί δεν αφορά όμως μόνο στο πώς

αντιλαμβάνεται κανείς το πεδίο ως μέθοδο ή πραγματικότητα άλλα αφορά κυρίως τη

φύση του πεδίου Το πεδίο του Lewin και το πεδίο των PHG είναι ουσιαστικά δύο

διαφορετικά πεδία (Staemmler 2006) Από αυτό συνεπάγεται πως ο τρόπος με τον οποίο

δουλεύει ένας θεραπευτής με το πεδίο εξαρτάται άμεσα από το θεωρητικό υπόβαθρο με

το οποίο το προσεγγίζει (O Neill amp Sean 2008) Παρακάτω παρατίθενται οι δύο αυτές

διαφορετικές όψεις του πεδίου

Το φαινομενολογικό πεδίο του Lewin

Ο Lewin επιδιώκοντας να περιγράψει τη συμπεριφορά του ατόμου ποια αίτια το

ωθούν να συμπεριφερθεί ανάλογα κάθε συγκεκριμένη στιγμή αλλά και από πού αντλεί

την ψυχική του ενέργεια κατέληξε στο συμπέρασμα πως η συμπεριφορά (Behavior)

είναι συνάρτηση του ατόμου (Person) με το περιβάλλον (Environment) (Μπακιρτζής

2003) Με μαθηματικούς τύπους αποδίδεται B = f (PE) (Lewin 1935 αναφέρεται στο

Kepner 2003) Η αλληλεπίδραση του ατόμου (P) με το περιβάλλον (E) χαρακτηρίζονται

ως ο ζωτικός χώρος (Life Space) του ατόμου Το όριο που καθορίζει το ζωτικό χώρο του


ατόμου ο Lewin το περιέγραψε βασιζόμενος στην Τοπολογία των μαθηματικών ως

laquoΚαμπύλη του Jordanraquo (Μπακιρτζής 2003) Το πεδίο του Lewin είναι ταυτόσημο με το

ζωτικό χώρο του ατόμου και είναι ένα φαινομενολογικό πεδίο (Staemmler 2006)

Σύμφωνα με τον ορισμό του Marrow (1969 σσ34-35 αναφέρεται στο Staemmler

2006 σ 69) για το ζωτικό χώρο laquo ο ζωτικός χώρος περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα που

έχουν υπόσταση για το άτομο και δεν περιλαμβάνει αυτά που δεν έχουν Εμπεριέχει

ανάγκες στόχους ασυνείδητες επιρροές αναμνήσεις πεποιθήσεις γεγονότα

οικονομικής πολιτικής και κοινωνικής φύσης και οτιδήποτε άλλο μπορεί να έχει άμεση

επιρροή στην συμπεριφοράraquo Το πεδίο κατά τον Lewin δεν υπάρχει στην ουσία αλλά

μόνο σε σχέση με το άτομο Οπότε όταν αναφέρεται κανείς στο πεδίο της θεωρίας του

Lewin είναι αναγκαίο για την πλήρη κατανόηση του όρου να προσδιορίζεται και το

άτομο (Staemmler 2006) Πέρα από την Καμπύλη του Jordan ότι δηλαδή δεν επιδρά

στη συμπεριφορά του ατόμου κάθε δεδομένη στιγμή ανήκει στη σφαίρα του μη ndash

ψυχολογικού (Non-Psychological) (Schulz 2013 Staemmler 2006) Εκεί τοποθετεί ο

Staemmler (2006) τoν οργανισμό ο οποίος εμπεριέχει τις μη- φαινομενολογικές

λειτουργίες του σώματος (βλ σχήμα 1)

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

(Το πεδίο της εμπειρίας)

Πρόσωπο (Person) Περιβάλλον (Environment)

Εμπειρία του εαυτού Εμπειρία μη- εαυτού

ΚΑΜΠΥΛΗ J O RD AN3

ΤΟ ΜΗ- ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ

Οργανισμός (Organism) Περιβάλλων χώρος (Surroundings)

Μη- φαινομενολογικές Μη- φαινομενολογικό

λειτουργίες του σώματος περιβάλλον

Σχήμα 1 laquoΤο διάγραμμα ενσωματώνει το σχήμα για το ζωτικό χώρο του Lewin και τον πρόσθετο

όρο ldquoοργανισμόςrdquo του Staemmler (2006) με την έννοια του εαυτούraquo (Schulz 2013 σ 39)

3 Προσθήκη συγγραφέα


Τέλος ο Schulz (2013) επισημαίνει πως δεν πρέπει να θεωρηθεί το

φαινομενολογικό πεδίο αποκομμένο από το φυσικό πεδίο (η περιοχή του laquoμη-

ψυχολογικούraquo σύμφωνα με τον Staemmler (2006)) αλλά πως εμπλέκονται στην ίδια

πραγματικότητα Κάτι διαφορετικό θα παρέπεμπε στον Καρτεσιανό δυϊσμό Ο Kepner

(2003) αναφέρει σχετικά laquoδεν μπορούμε να πούμε πως κάτι ldquoπροέρχεταιrdquo μόνο μέσα

από το άτομο αλλά και ούτε πως είμαστε απλώς δημιουργήματα περιβαντολλογικών

δυνάμεων Κάθε λειτουργία είναι εγγενώς και τα δύο ένα ακέραιο φαινόμενο πεδίουraquo (σ

8)

Οι 5 Αρχές της Θεωρίας Πεδίου

Ο Parlett στο άρθρο του Reflections on Field Theroy (1991σσ 71-73)

αποκομίζει πέντε Αρχές από τη Θεωρία Πεδίου του Lewin Όπως επισημαίνει ο Parlett

(1991) οι Αρχές αυτές είναι αλληλένδετες και αδιάρρηκτες μεταξύ τους Παρακάτω

παρουσιάζονται οι πέντε Αρχές με κάποιους συμπληρωματικούς υπομνηματισμούς από

τον Philippson (2001 σσ 16-18)

1 Η Αρχή της Οργάνωσης (The Principle of Organisation)

laquoΤα πάντα αλληλοσυνδέονται και το νόημα αντλείται από την συνολική

κατάστασηraquo (Parlett 1991 σ 71) Σύμφωνα με αυτή την Αρχή τίποτα δε μπορεί να

θεωρηθεί αποκομμένο από το πεδίο Τα πάντα προέρχονται από αυτό (Yontef 1993) O

Philippson (2001 σ 16) υποδεικνύει βασιζόμενος στην Αρχή της Οργάνωσης πως

φαίνεται να μην υπάρχει μία laquoκαθαρή ενδοψυχική δραστηριότηταraquo αλλά ότι είναι

σκέφτεται αισθάνεται και κάνει κανείς προέρχεται από τις αλληλεπιδράσεις του με το

περιβάλλον

2 Η Αρχή της Συγχρονικότητας (The Principle of Contemporaneity)

Μόνο ο συνδυασμός των επιρροών του ατόμου στο παρόν μπορεί να

εξηγήσει την παρούσα συμπεριφορά του Το παρελθόν και το μέλλον μπορούν να

διαμορφώσουν μέρος του εμπειρικού πεδίου του ατόμου εφόσον αυτά προβάλλονται στο

παρόν Δηλαδή δεν είναι τα πραγματικά γεγονότα μελλοντικά ή παρελθοντικά που


συστήνουν το πεδίο του ατόμου κάθε δεδομένη στιγμή αλλά ο τρόπος με τον οποίο το

άτομο τα αντιλαμβάνεται και τα φέρνει στο παρόν (Parlett 1991) Η Αρχή της

Συγχρονικότητας είναι το laquoεδώ και τώραraquo της θεραπείας Gestalt (Philippson 2001)

3 Η Αρχή της Μοναδικότητας (The Principle of Singularity)

laquoΚάθε κατάσταση και κάθε άτομο-κατάσταση πεδίο είναι μοναδικόraquo

(Parlett 1991 σ 72) Ο Phili son (2001 σ 17) συμπεραίνει από την Αρχή της

Μοναδικότητας πως κάθε γενίκευση είναι προσωρινή και ενδέχεται να αλλάξει όταν το

πεδίο το επιβάλλει

4 Η Αρχή της Διαρκούς Αλλαγής (The Principle of Changing Process)

Το πεδίο συνεχώς αλλάζει (Parlett 1991) laquoΔεν περνάς το ίδιο ποτάμι δύο

φορέςraquo αναφέρει ο Parlett(1991) παραθέτοντας τη ρήση του Ηράκλειτου4 για την

επεξήγηση της Αρχής Σύμφωνα με τον Philippson (2001) αυτή η Αρχή είναι το

συμπέρασμα που προκύπτει από την Αρχή της Μοναδικότητας Συνεχίζοντας τον

συνειρμό του ο Philippson αναφέρει πως αυτός είναι ο λόγος που η ομοιόσταση και η

δημιουργικότητα πάνε μαζί Κάθε φορά το άτομο χρειάζεται να βρει καινούριους

τρόπους για να προσαρμoστεί στο διαρκώς μεταβαλλόμενο πεδίο

5 Η Αρχή της Πιθανής Σχετικότητας (The Principle of Possible Relevance)

Τα πάντα είναι μέρος του πεδίου και κανένα μέρος του δεν μπορεί να

εξαιρεθεί από το αυτό Κάθε μέρος του πεδίου είναι πιθανά σχετικό και δυνητικά

σημαντικό για το όλο πεδίο (Parlett 1991)

Κλείνοντας ο Yontef (1993 σ 297) προσδιορίζει πέντε χαρακτηριστικά για το

πεδίο τα οποία είναι άμεσα συνυφασμένα με τις Αρχές της Θεωρίας Πεδίου τα οποία

είναι

1 Το πεδίο είναι ένα συστηματικό δίκτυο σχέσεων

2 Το πεδίο είναι συνεχές στο χώρο και τον χρόνο

4 Βλ Φάλκος- Αρβανιτάκης Τ (1999) Ηράκλειτος Άπαντα Θεσσαλονίκη Ζήτρος


3 Όλα είναι από ndashένα- πεδίο5

4 Τα φαινόμενα ορίζονται από το όλο πεδίο

5 Το πεδίο είναι ένα ενιαίο σύνολο κάθε τι επηρρεάζει κάθε τι άλλο μέσα στο

πεδίο

Το οντολογικό πεδίο των PHG

Τo σύγγραμμα των PHG είναι το πρώτο βιβλιογραφικό έργο της θεραπείας

Gestalt Αν και στο έργο των PHG δεν παρουσιάζεται πουθενά καμία Θεωρία Πεδίου

όλο το κείμενο βρίθει από την αναφορά στο πεδίο οργανισμός περιβάλλον Το πεδίο

αυτό αντλεί σε μεγάλο βαθμό την καταβολή του από τον Ολισμό του Smuts (O Neill

2008) Ο Smuts συνέλαβε την ιδέα στηριζόμενος στην επιστήμη της φυσικής πως τα

πάντα φυσικά και άυλα έχουν ένα πεδίο Η προσέγγισή τους χωρίς να λαμβάνεται το

πεδίο αυτό υπrsquo όψη είναι ατελής και ακατάληπτη Ο Ολισμός επίσης δέχεται τον

ανθρώπινο οργανισμό ως ένα σύνολο Οι πνευματικές και οι σωματικές λειτουργίες του

ανθρώπου είναι αλληλένδετες και λειτουργούν για το συμφέρον ολόκληρου του

οργανισμού Κάθε αλλαγή στις επιμέρους λειτουργίες του οργανισμού επιφέρει αλλαγή

σε ολόκληρο τον οργανισμό και το αντίθετο (Mackewn 1997) Ο Perls (1989) λέει

χαρακτηριστικά laquohellipη αντίληψη αυτή (η ολιστική) μας παρέχει ένα μέσο για να

ασχοληθούμε με ολόκληρο τον άνθρωπο Μπορούμε τώρα να δούμε πως οι πνευματικές

και οι σωματικές του ενέργειες είναι αξεδιάλυτεςraquo(σ37) και συνεχίζοντας παρακάτω

αναφέρει laquoΗ συμπεριφορά του (ανθρώπου) είναι μία λειτουργία του συνολικού πεδίου

που περιλαμβάνει και αυτόν και το περιβάλλον τουraquo(σ38) Επομένως οι PHG όταν

αναφέρονται στον ανθρώπινο οργανισμό μιλούν για τον άνθρωπο σαν σύνολο που είναι

αδιαίρετο μέρος του πεδίου οργανισμός περιβάλλον Ο O Neill (2008) χαρακτηρίζει το

έργο των PHG κυρίως πεδιο- οντολογικό αφού θεωρούν το πεδίο που περιγράφουν

υπαρκτό και το ορίζουν σαν αντικειμενική αλήθεια

5 Το αγγλικό κείμενο είναι ldquoEverything is of ndasha- fieldrdquoΕδώ ο Yontef προσεκτικός στη διατύπωσή του

χρησιμοποιεί το άρθρο ndasha- (ένα) και όχι ndashthe-(το) κάτι που θα έδειχνε πως υπάρχει ένα πεδίο που εμπερικλείει τα πάντα δηλαδή μια αντικειμενική πραγματικότητα

Σ ε λ ί δ α | 10

Ο Latner (1983) παραθέτει απόσπασμα από το κείμενο των PHG το οποίο

αναφέρεται στο νόημα των πραγμάτων που πηγάζει από τις αλληλεπιδράσεις του πεδίου

(interactions of the field) Πάνω σε αυτό παρατηρεί την έκφραση laquoldquoof the6 fieldrdquo (από το

πεδίο) και όχι ldquoin the fieldrdquo (μέσα στο πεδίο)raquo δηλαδή συνεχίζει laquoτο πεδίο είναι αυτό

που συμβαίνει (και όχι ldquoτα πράγματα συμβαίνουν μέσα στο πεδίοrdquo)raquo(σ78) Σε αυτό το

σημείο διαφαίνεται μία ουσιώδη διαφορά του φαινομενολογικού πεδίου του Lewin με

αυτό των PHG Το πεδίο του Lewin ισχύει σε σχέση με το άτομο υπάρχουν τόσα πεδία

όσοι άνθρωποι υπάρχουν πάνω στον πλανήτη Για τους PHG υπάρχει ένα κοινό πεδίο για

όλους τους ανθρώπους ένα οντολογικό πεδίο που συνολικά ενεργεί για τη δική του

αυτορρύθμιση και εξέλιξη Oι O Neill amp Sean (2008) αναφέρουν χαρακτηριστικά πως ο

laquoεαυτόςraquo στους PHG δείχνει να είναι laquoδυσδιάκριτος και a prioriraquo (σ239) Αν δεν χαθεί

κανείς στη δυσκατάληπτη και μυστηριακή γλώσσα7 των PHG αποκομίζει καθαρά πως laquoη

αίσθηση ενός ξεχωριστού εαυτού είναι μια ψευδαίσθησηraquo(σ 240) Κάτω από αυτή την

προϋπόθεση ο άνθρωπος δεν είναι τόσο αποκομμένος από τους άλλους απrsquo όσο θέλει

συχνά να φαντάζεται Αν και μοιάζει βγαλμένη από τη μεταφυσική αυτή η προσέγγιση

των PHG οι εξελίξεις της επιστήμης φαίνεται να δικαιώνουν τους πρωτεργάτες της

θεραπείας Gestalt Οι νευρώνες-καθρέπτες στην νευροεπιστήμη (βλ Philippson 2006)

και το σχετικιστικό-κβαντικό πεδίο στη φυσική (βλ O Neill 2008) είναι ένα δείγμα

αυτών

Επίλογος - Συμπέρασμα

Η Θεωρία Πεδίου στο χώρο της ψυχολογίας ήρθε με τον Lewin H θεραπεία

Gestalt χρησιμοποιεί αυτή τη θεωρία και μέσω αυτής εξερευνεί το φαινομενολογικό

πεδίο του πελάτη (βλ O Neill amp Sean 2008) Λόγω της ολιστικής φύσης της πέρα από

την έννοια του ατόμου (person) που απαντάται στη Θεωρία Πεδίου του Lewin έχει

6 Εδώ παρατηρείται επίσης και η διαφορά μεταξύ των εκφράσεων του Yontef ( 1993) που χρησιμοποιεί την έκφραση ldquoof ndasha- fieldrdquo (βλ παραπάνω) και των PHG που χρησιμοποιούν την έκφραση ldquoof the fieldrdquo 7 Για την γλώσσα του κειμένου τους οι PHG έχουν επικριθεί από τον Staemmler (2006) πως υποπίπτουν συχνά στην κατηγορία λάθους (category mistake) όπου τα φυσικά φαινόμενα συγχέονται με τα ψυχολογικά στην επαφή του ανθρώπου με το περιβάλλον Ο Brownell (2010) αντίθετα υποστηρίζει πως αναγνωρίζει μία φυσική συγγένεια στην επαφή και την εξηγεί στηριζόμενος στις νευρολογικές διαδικασίες του εγκεφάλου

Σ ε λ ί δ α | 11

συμπεριλάβει και την έννοια του οργανισμού Αυτό δείχνει να είναι ένας από τους

λόγους που προήλθε ένας επιστημολογικός προβληματισμός που αφορούσε κυρίως τον

συγκερασμό των φυσικών με των ψυχολογικών φαινομένων (βλ Staemmler 2006

Latner 1983 Schulz 2013 Brownell 2010) Ο Staemmler (2006) και μερικοί άλλοι

θεωρητικοί θεωρούν πως πρόκειται για δύο διαφορετικά φαινόμενα που όμως

αλληλοκαλύπτονται Άλλοι θεωρητικοί της θεραπείας Gestalt όπως ο Brownell (2010)

κατάφεραν να τα συνταιριάξουν σε ένα ενοποιημένο πεδίο

Ωστόσο το πεδίο των PHG φαίνεται να συμβαδίζει με τα καινούρια φιλοσοφικά

ερωτήματα που συνεχώς γεννιούνται Η κοινότητα της θεραπείας Gestalt αποδεχόμενη

το οντολογικό πεδίο των PHG συμφωνεί πως μετά από συστηματική επαφή δύο

ανθρώποι γίνονται laquoένας εαυτόςraquo (O Neill amp Sean 2008 σ 240) Περνάμε έτσι από

την έννοια της υποκειμενικότητας στην οποία βασίζεται η φαινομενολογία στην έννοια

της δι-υποκειμενικότητας (βλ Sapriel 1998) Αυτό αποτελεί μία πρόκληση για το

θεωρητικό υπόβαθρο της θεραπείας Gestalt (βλ Sapriel 1998 Van De Riet 2001) Η

πεποίθηση των PHG για το πεδίο εκφράζει μια ανοιχτή πρόσκληση στους θεραπευτές

Gestalt να προσεγγίσουν τη θεραπεία με μια πιο διευρυμένη ματιά Και εδώ επανέρχεται

το ερώτημα της Sapriel (1998 σ41) ldquoΓιατί είναι τόσο δύσκολο να αφήσουμε πίσω

εκφάνσεις αυτού που ο Stolorow ονομάζει ldquoο μύθος του απομονωμένου μυαλούrdquoraquo

Δίνοντας περισσότερο βάθος σε αυτό τον προβληματισμό το ερώτημα του Phili son

(2006 σ62) αγγίζει την ουσία της ύπαρξης laquoΠώς μπορώ να ενεργώ αυτόνομα και να

κάνω επιλογέςraquo

Σ ε λ ί δ α | 12

Βιβλιογραφία

Brownell P (2010) Gestalt Therapy A Guide to Contemporary Practice New York Springer

Publishing Company

Francis T (2005) Working with the Field British Gestalt Journal 14(1) 26-33

Kepner J (2003) The Embodied Field British Gestalt Journal 12(1) 6-14

Latner J (1983) This is the Speed of Light Field and Systems Theories in Gestalt Therapy The

Gestalt Journal VI(2) 71-90

Latner J (2007) Η Θεωρία της Θεραπείας Gestalt Στο E C Nevis (Επιμ) Θεραπεία Gestalt

Θεωρία και Εφαρμογή (Γ Μπαρουξής Μεταφρ) Αθήνα Διόπτρα

Μπακιρτζής Κ (2003) Η Δυναμική της Αλληλεπίδρασης στην Επικοινωνία Αθήνα Gutenberg

Mackewn J (1997) Developing Gestalt Counselling London-Thousand Oaks-New Delhi Sage

Publications

O Neill B (2008) Relativistic Quantom Field Theory Implications for Gestalt Therapy Gestalt

Review 12(1) 7-23

O Neill B amp Sean G (2008) Field Theoritical Strategy In P Brownell (Ed) Handbook for

Theory Research and Practic in Gestalt Therapy Newcastle Cambridge Scholars

Publishing

Parlett M (1991) Reflections on Field Theory British Gestalt Journal 1(2) 69-81

Parlett M (1997) The Unified Field in Practice Gestalt Review 1(1) 16-33

Perls F (1989) Η προσέγγιση Γκεστάλτ (Γ Δίπλας Μεταφρ) Αθήνα Γλάρος

Perls F S Hefferline R amp Goodman P (1994) Gestalt Therapy Excitement and Growth in

the Human Personality Gouldsboro The Gestalt Journal Press Inc

Philippson P (2001) Self in Relation Highland NY The Gestalt Journal Press Inc

Philippson P (2006) Field Theroy Mirrors and Reflections British Gestalt Journal 15(2) 59-

63

Sapriel L (1998) Can Gestalt Therapy Self- Psychology amp Intersubjectivity Theory Be

Integrated British Gestalt Journal 7(1) 33-44

Schulz F (2013) Roots and Shoots of Gestalt Therapy Field Theory Historical and Theoritical

Developments Gestalt Journal of Australia and New Zealand 10(1) 24-47

Σ ε λ ί δ α | 13

Staemmler F-M (2006) A Babylonian ConfusionOn the Uses and Meanings of the Term

Field British Gestalt Journal 15(2) 64-83

Van De Riet V (2001) Gestalt Therapy and Phenomenological Method Gestalt Review 5(3)

184-194

Yontef G M (1993) Awareness Dialogue and Proccess Essays on Gestalt Therapy

HighlandNY Gestalt Journal PressInc

Περιεχόμενα

Πρόλογος 3

Μια πρώτη εισαγωγή στο πεδίο 4

Οι διαφορετικές όψεις του πεδίου 4

Το φαινομενολογικό πεδίο του Lewin 5

Οι 5 Αρχές της Θεωρίας Πεδίου 7

Το οντολογικό πεδίο των PHG 9

Επίλογος - Συμπέρασμα 10

Βιβλιογραφία 12


Πρόλογος


























85CEB5CEBB
































































































8)











































είναι








πεδίο
























Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194




Πρόλογος


























85CEB5CEBB
































































































8)











































είναι








πεδίο
























Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194


































































































8)











































είναι








πεδίο
























Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194


























είναι








πεδίο
























Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194







πεδίο
























Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194



Σ ε λ ί δ α | 10



















αυτών







Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194



Σ ε λ ί δ α | 11






















Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194



Σ ε λ ί δ α | 12



Publishing Company









Publications


Review 12(1) 7-23



Publishing








63





Σ ε λ ί δ α | 13




184-194



Σ ε λ ί δ α | 13




184-194



A Field or the Field?

Documents

Transcript of A Field or the Field?