KORKIJT. ABI] 'L-HAYR MTJHAMMED KOR-KTJD(1470-1513), Bayezid II.'in sekiz gehzadesinden biriolup, babasrnrn vali bulundufiu Amasya'da do[du.Bu htiktimdarm son856 KORKUT.zamanlannda hayatta kalan iig o[lundan ortan-casrdrr (

Leifi, Tezkire, s. 66; Niqancr Meh-med Paqa, Tarih, s.

1 81 ; Htiseyin HtisAmed-din, Amasya tarihi, III, 226; bdzrkaynaklartn ve onlardan naklen Hammer ile di[er bir kag

miiellifin Korkut 'u Abdullah 'tan sonra, en btiyiikgehzade gostermeleri do[ru de[ildir, bk. ibn Kam6l,Tevdrih-i Al-t Osman, Millet ktittip., nr. 32, var. 23 v.d.).Bu gehzade, gocuklupunu ve ilk tahsil zamanrnL istanbul'da dedesinin yanrnda gegirdi ve onun oltimtine kadar (148 1 ) Eski-S aray'da kaldr ki (Sehi , Tezkire, ,s. 1 8 ), buvefat dolayrsr ile yenigeriler ayaklandr[r ve Cem 'e kargtBaye-zid 'in ciilusunu isteyenler vaziyete hdkim oldu[uesnada, vezir ishak Paqa 'nm bu geng qehzadeyi babastnlnyerine saltanat kaymakamh[rna getirdi[i, onun Amasya'dan istanbul'a gelmesine kadar, Korkut'un 17 gtin buvazifede bulundu[u, bu strada yenigerilerin ulufesini de

arttrcdrlr gortilmektedir. Daha sonra tekrar Amasya 'yadondiifii anlagrlan Korkut, qehzadelerin sancak idaresinetAyin edildikleri srada ( 1 491 ), Saruhan valili$inegonderildi. Bu sancak kendisinebdzt hAslar ile verilmiqidi. Fakat o, bu varidatrn masraflarma kafi gelmedi[iniileri siirerek, yeni taleplerde bulundu ve geltikh6slarrndan 50.000 kadar geltik enhArmt hdslarrna il6veettirdi ( Topkapr sarayl arqivi, E. 9689 ). Osmanh-Venedikharpleri srasmda, franstz donanmasmm Midilli 'yetaarruz ve kalesini muhasara etti[ini o[renen Manisavalisi Korkut, adamlanndan 800 kigiyi silAhdar-a$astkumandasmda ve Karasi sancak beyinin de' refakati ile,

?

Ayaz-mend iskelesinden Midilli'ye gonderdi ve Hersekz6deAhmed Paga'nrn donanma ile gelmesinden sonravuku bulan dtigmantn firarmda baghca 6mil oldu ( Sa dal-Din, Tdc al-tavdrih, II, 109 ). Korkut, bir arahkbabasrnr gormekizere, istanbul 'a gitmek istemiq ise de,

bu arzusu reddedilmig, havast ile imtizag edemedifini veher tarafinda hastahk bulundu[unu bildirdiSi Manisayerine, Bergama 'nm kendisine verilmesi 5'Oiundakitalebi de kabul olunmamr$ idi ( bu hususta babasmayazdr$r mektup igin bk. Topkaprsarayl argiv., E. 9689 ).Bil 'akis, her hAlde kardeqi Amasya valisi qehzade

Ahmed 'in te'sir ve telkini ile, vazifesi Saruhan 'danAntalya sanca[ma haklolundu ( 1502 ). Bir az sonra,buna mukabil Hamid sancafmr istedi$i zaman ise,buradaki 837.091 akgelik hdslarrna ildveten Hamid-ilisanca$r hasr ( 843 .363 ekge ) ve Ldzkiye zearneti(100.721 akge) tevcih olunarak, ona geniq bir mrntakanmidaresi tevdi edildi (zilkade 908 - mayrs 1503 tarihliferman igin bk. Topkaprsarayrarqivi, E. 6356 ). Buna ra$men h6linden memnunolmayan, babasr ile devlet ricalinin Sehzade Ahmed 'e

gittikge daha fazlataraftarhk gosterdiklerini ve onuveliahd yapmak istediklerini goren Korkut, tekrar gitmekistedi[i Saruhan '1 elde edemedigi gibi, ikinci defasaddrete gelen Hadrm Ali Paga ( 1506-1511 ) ile de

ihtilAfa diiqtti. $ehzadenin sanc a$na yakrn ve onunavlandr[r bir yer ve bir iskele, qimdiye kadar Korkut'averilir iken, yeni sadrdzamrn buraya tasarruf etmekistemesi gehzadeyi mtiteessir etmiq ve Antalya sahilindekaprsr halkrnrn bir krsmt ile, inzivaya gekilmesini mucipolmug idi ( muharrem 914 -mayrs 1508 ;Ali, Kunh alahbdr,universite kiitiip., TY. 5959,II, var. 152). Bununiizerine pAdiq6h ulemddan im6m Ali demekle m6ruf

v

Mavl6ne'Ale' al-Din 'i, ona nasihatgi olarak gcindermig,evveld izmir mukataalannr hAslanna ilhak etmig, bununreddi ve ,,bana saltanat ve eydlet gerekme 2,, cevabtijzerjne de, Sakrz cizyesinden 550.000 akge, Rumeli veAnadolu cizyesinden de 1.550.000 akgenin haslarrnail6vesi ile varidatrm2.502.755 akgeye grkarmrg idi ( 5 qaban914:29 tegrin II. 1508 tarihli Korkut'a verilen fermanigin bk. Topkaplsarayr argiv., E. 6357 ). $ehzadenins onrada n y azdrsr mektup I ardan anlag r l d tp:rr'a gcire,kardegleri arasmdaki rekabet ve miindferetlerin vesaltanat hrsmm gittikge arttrErnr mtiqahede eden Korkut,Anadolu 'da duramayacaprnr hissedince, huzur ve stik0nmemleketi olarak tahayyil ettiEi Mrsr 'a gitme[i, Kudtis'te veya $am 'da yerlegerek, ilim ve ibddet ile miggulolma[r dilqiiniiyordu. Bu kararmr ertesi sene tatbik etti.Babasrnahacca gitmek izere hareket etti-p ni bildiren vekendisini mdzir gormesi ricasmr ihtiva eden bir mektupgonderdi. 87 kolesi ve 50 kadar adamr ile Akbag adrndakireise beq gemihazrclatarak, Mrsr 'a mtiteveccihen yolagrktr (muharrem 915 : nisan 1509). Bu fena haberiosrenen Bayezid, o[lunun vaktiyle kardeqi cem gibi,diiqmanlar eline gegece[inden korkarak, endige duydu isede, Korkut salimen Dimyaflavardr, htiv-viyetini o$renenresmi gahrslara, muvasalatmm sultana bildirilmesini,onun mi.isdadesi olmadrkga, Mrsr topra$rn a ayakbasmayaca[mr soylemedi tizerine, istikbdline gelen Mrsrrbtiyiikleri tarafndan karqrlandr. $ehzade u. muiyeti igingonderilen at ve develer ve muhteqem bir alay ile 29mayrsta Kahire 'ye girdi (tafsilat igin bk. Ali, agn. esr.,var. 153). Mrsrr 'daki vaziyet hig de Korkut 'un dtiqtindti[tigibi grkmadr. Dondtikten sonra pddiqAha, Ali (Hadrm ) ve Mustafa ( Koca )pa;a,laragrinderdi[imektupl arda, orayt ,,ctiadile ri, zal .

+

KONYA. Ince minareli mescid.trsr-*. )2. KONYA, $ehrin um0mi gortintigil.

4. KONYA. $ehrin s0r ve kaprlarrndan biri.(1826'da L. de Laborde tarafindan gizilmiqtir.) VoyaSe

5. KONYA. Saray harabesi (XX. asrm baglarrnda).6. KONYA. Sultan Ala5 al-Dln camii(617:1220)8. KONYA. Srrgah medresenin kaprsr. (640 : 1242 )

9. KONYA. Karatay medresesinin kaprsr.(64e-r2st)

10. KONYA. ince minareli mescidin kaprsr.(aq-yk. 656: 1258)KORKUT. 857leme ve kefere, gehirltisii a'vdn-r zalemebizim gibihdric den ge len pddi q ah -zddelerin yanlarrnda itib Arlarryok, bize riAyet dahi pAdiqAhm hatrt igin idi" geklindetasvir ediyordu. Onlar ile miilakatrn da, bidayette,kendisi ile iftihar ve ondan hazzettiklerini, gitmek istediSiyere mAni olmayacaklannt bildirdikleri hAlde,sonradan, bilhassa Antalya sancak beyi iskender Bey 'inbir gemisi ile adamt gelip, arzu etti$i qeylerin onagonderilece[i haber verilince, $am 'a gitmesine kat'iyenmtisdade etmediklerini, hattd $ah IsmS'il tarafina ftaredece$inden bile qiiphe ettiklerini yazmt$, o srada Mtsraskerlerinin Meml0k sultant aleyhine kryam ederek,gehri yaSma ettiklerini, kendisine de tecdvizetmelerinden korktuSunu bildirmig idi (tafsilAt igin bk.

7

Topkaprsaraja arqiv., 6684 numarah dosyadaki muhtelifmektuplar ).Diger taraftan Mtstr sultam, Korkut hakkrndaBayezidII. 'e gonderdi[i mektupta (gc)st. yer, E. 5464 ),gehzadeye biiytik bir ikram ve ihtiram gosterdi$ini, onugok olgun bulup , bu ziyaretten memnun kaldrfrnrsoyledikten sonra, onun Mtsr 'da ikamet niyetindebulunmasrnl do[ru bulmadr[mt, ,,o[ulun ataya itaatiehemm-i vdcibAttan" olduSunu, kendisi ile bir ay devameden gortiqmeleri sonunda onu ikna ederek, bu fikrikabul ettirdiSini bildiriyor. Hazrclattr[r gemiler ilemisafirinin srhhat ve selAmet ile avdete teveccilh etti[iniildve ediyor ve opluna miiqfik bir baba muamelesiyapmasmr ve bdzt isteklerinin yerine getirilmesinipAdiqdhtan istiyordu. Korkut'un telkini ile yaprlan vekendisinin de muhtelif mtirac aatlarnda tekrar edilen butalepler, Antalya kalesinin ona merkez yaprlmast, Manavgatile Al6iye kalesinin ve bu sancaktakibdzrkoylerin kendisine verilmesi, Sakv haractndan gelen12.000 florinin 30.000'e iblAfr, mtimktin olmadr$rtakdirde, bunun istanbul civarrndaki Hrristiyanlarrncizyesinden te'min edilmesi, bu bolgeye ayrrca lala vedefterdar ndmt ile hig kimsenin gonderilmeyerek, biittinidarenin tam salAhiyet ile Korkut 'a tevcihi v.b. geklinde

idi ( Sultan Gtiri ile BayezidIl. arasmda teAti edilendi[er arapga mektuplar igin bk. Feridun Bey, MiinSadt, I356 v.d.). $ehzadenin Antalya 'ya Al6iye 'yi ilAveettirmekten maksadr avdetinde burada ikameti dtigtinmesindenileri geliyordu.Korkut'un Teke sahillerine donii;ti (15 n senesi

baglarr) tamamen h6disesiz gegmedi. $ehzadenin yolunubekleyen ve onu ele gegirmek isteyen Rodosgovalyelerine mensup gemiler, emellerine muvaffak

5

olamamrglar ise >de ( J. ,r. Hammer'in qehzadenin Rodosbayra$rnrgekmekten imtin ar izerine, rodoslulann cengebaglamasrnr bildirmesi, hakikate uymamaktadr, bk. trc.Ata,IV, 69 ), Antalya limantnda Mtsr gemilerinehiicum ederek, hepsini ele gegirmiglerdi. Bu hddisehakkrndavezirlere mal0mat veren Korkut, Mtsrsultarunrn gemi malzemesi talep etmek vazifesi ile,istanbul 'a gonderdi[i ve bir gok eqya ile bu defa Mtsr 'a

avdet edece[ini duydu$u Saydi Y0nus 'un gimdilikhareketini te'hir etmesinin do$ru olaca[rnr bildirdi (Topkaprsarayr argiv., 6684 numarah dosyadaki mektup).Korkut dontigiinde, srhhatine iyi gelmedi[i igin, AlAiye'de de kalamryaca$tm gordti ve yeniden isteklerdebulundu ki, bu defa Aydrn diyarna gonderilmesini,Antalya 'ya bedel Tire 'nin, AlAiye 'ye karqthk daAyaslug, Izmir ve Menemen'in kendisine verilmesiniteklif etti. Menemen 'de miilk evleri oldu[unu vehavasmrn srhhate uygun bulundu[unu, mucip sebep

olarak, ileri stirdii (bu ricalarmtn is'6fi hususundaMustafa ve Ali Paga'Iarayazdrpr mektuplar, gdst. yer,dosya nr.6684). Bu srada, onun, zayff ve hastahkhbulundu[unu, bir tabibe ihtiyacr oldufiunu bildirerek,eskiden beri itimat etti[i niqanctsr tabip Al6eddin 'innezdi-ne gonderilmesini istedi$ini goriiyoruz (v ezirlerebu hususta gonderdi[i mektup igin bk. Topkaplsaraylargiv., dosya nr. 6684 ). $ehzade gittikgesabrrszlanmapa baglamrq idi. Bu srralarda, arzlannrnp6digAha ibldsr ricast ile ender0n a[alarmdan Aya$ Aga(Paqa ) 'ya yazdr$r mektup ile hemgiresine gonderdigidi[er bir mektup, bunu agrkga gostermektedir.Babalannm srhhati ve kendisine hayrr dualardabulundu[unu bildiren krz kardegine verdi[i cevapta,

7

ktigiik kardegi Selim $ah 'in - ki analan birdir -Saruhan 'atdyin ve kendisinin boyle hastahkh bir yerde

terkedi-lece$ini teesstir ile o[rendi[ini bildiriyor ve bukardramiimkiin mertebe kargr koyaca[mt, dort beg giinekadar hareketle Tire 'ye gidecesini ildve ediyor, bi.iytikbir yeis ve timitsizlik ile, - ,,benden ziyddekigikarrndagtmt benden takdim edip, artrk mr riAyet etsinlergerek, benim zerre kadar idrdkim yok mudur, buralartfehm etmez miyim ? Simden gerti dahi riAyet etmezlerise, varrp gene Mtsr 'a ml gideyin yahut Rodos 'a mlkagaym I " - diyordu (gdst. yer, E. 5587, dosya nr.

6684). Filhakikabir gece anszm Saruhan 'a miitececeihenAntalya'dan ayrrldr (mart 15u). Onun Tekesancafmdan siir'atle ayrrlmasrnda bir az da qi'ilikhareketlerinin bu havalide huzur ve asayiqi bozacakbirgekil almasmm te'siri vardr. $iiler, bir miiddetten beri,

$6h-Kulu dedikleri birisinin serdarh[r altrnda fa>858 KORKUT.Al iyette bulunuyorlar, re smi makaml ar aa da KrzrI-Kayaegkryasr diye tantntyorlardr. Korkut 'un kendibolgelerinden Ani olarak ayrrlmastnl, pAdiqdhm vefattnahamleden ve her hAlde saltanat tebeddiiliis ars mttlanndan kendi mezheplerinin y ay lmas r lehineistif6deyi dtiqiinen Teke dsileri ( bunlara Erdebili dahidenilmektedir ) baq kaldrrrp, sahil taraftna birisini, daghkhavaliye ( Tag-ili ) de di[er bir adamlannr bey t6yinettikten sonra, gehzadenin maiyetine ve a[rrltklannahticum ettiler; defterdarmt ve sti-baqrst Hasan A$a'yima[10p ve katleyle-dikleri gibi, egyasml ya[ma vekendisini de Manisa kalesine st[mma[a mecbur ettiler.Asiler, hiiktimet kuvvetlerini Elmah ve Alaqehirovalann da a$rc ma[lfrbiyetlere u[rattrktan, girdikleriyerde, mtiderris ve kadr gibi kimseleri oldiirerek, etrafa

Idehq et s ald rktan, hattd, Anado lu b ey I erb ey i s i Kar agozPaga 'yi da qehit ettikten sonra, daha fazla tehdidkAr birdurum alm r g I ardr. A 16k adarlar bu v aziyeti b ir tar aftanHamid sanca[r alay beyi Kastm B.y, isparta sti-baqrsr

Sinan gibi, civardaki qahsiyetlere, Konya'da qehzade

Mehmed ( $e-hinq6h 'in o$lu ) 'e bildirdikleri gibi,Korkut 'un lalasr iskender Bey do[rudan-do[ruy a saraya,Bursa kadrsr MavlAnA $ams al-Din Ahmed YagAn'r da 4

safer 917 (3 mayls 151 1 ) tarihinde, ,,meded ttifenkgiyenigeri" gondermesi igin, yenigeri a[asma miracaatettiler ( KaragozPaqa 'nln vezirlere mektubu ve di[ermektuplar igin bk. gdst. /er, dosyanr. 5451,84T3,6684). Korkut, bundan sonra da, Asilerin hareketlerihakkrnda Saruhan 'dan mektup gonderme[e devam etti (J. v. Hammer, ayrt esr., IY , 77). Y ezir-i dzam AliP aq a'nm bu kryamt b asttrm ak ijzer e btzzat Anado lu'yagegmesi bunun iizerine olmugtur. Di$er taraftan Korkutqehzade Selim ile samimi muhaberede bulunuyor veonun hareketlerinden vaktinde malirmat ahyordu. Selim'in Rumeli 'ye gegtigi esnada, Ak-Kirman'a muvasalatmtbildirmesi tizerine, Korkut verdi[i cevapta, gocuklu[undanberi aralartndaki hakik? ba[hhk dolayrsr ile hermuradmrn tahakkukunu temenni ettifiini bildirmig, fakatrrfk ile hareket etmesini,krzgnhk ve inat yolunagitmemesini de kiigiik kardeqine tavsiye etmig idi (Topkaprsarayl arqivi, 6684 numarah dosyadaki mektup).O, babasr ile ktigtik kardegi arasmda, Rumeli 'de cereyaneden hddiseleri, her hdlde, teessiif ve teesstir ile takipediyordu. $ehzade Ahmed 'in saltanat hrst ile hareket vebu yolda hayli gayret sarfettiSini biliyor idi. OnunMaltepe 'ye kadar gelerek, askerin isyanr izerine, geridondtigtinti, Karaman '1 gehzade Mehmed'in elindenaldr[rnr ve adetA bir htikiimdar gibi icraatta

1

bulundu[unu haber ahnca, kendi akrbetinden endigeduyma[a bagladr. P6diqAhrn yanhg hareketleri sebebiyle,qehzade Ahmed 'den yiz gevirerek, yenigerilerin zoru ilede olsa, gehzade Selim 'i veliahd yapmak istedi[inigdren, bu takdirde onun gazablna ve intikam hislerinemdruz kalacaklannt hesaplayan bir ktstm devlet erkdnt,e[er saltanat arzusunda bulunuyor ise, derhAl istanbul 'a

gelmesini kendisine bildirdikleri zaman, Korkut, iigsAdrk adammt yanuna alarak ve kryafetini de[iqtirerek,gizlice istanbul 'a geldi ve her hdlde evvelA askerikazanmak dtigiincesi ile, Yenigeriler camiine inerek,onlara misafir oldu (mart I5l2; Sad al-Din, ayn. esr.,II,196 v.d.). Vaktiyle babaslnln ctilusunda, ona vekdletettigi esnada, yenigerilere yaptt[t ,,in'dm" ve ,,terakkiler"ile kalplerini kazandr,$rnr diiqiiniiyor, bu defa da onlannyardrmr i le, saltan ata nail o lab ilece[ini iimit ediyordu.Bir taraftan qehzade Ahmed 'in kendi tizerine ytiriime[itasarlamasr {izerine, kardeg kanr dokiilmemek igin, istanbul'a geldi[ini soyliiyor, di[er taraftan 30 senedirgormedifi babaslnm elini 6pmek arzusunu izhdrediyordu. Selim 'i tahta gegirme[e iyice karur vermigolan yenigeriler Korkut 'a htirmet ve itibdrda kusurgostermediler ise de, tasavvurlarmdanv azgegmiyeceklerini bildirdiler ve S elim' in saltanatrndakendi s ine dokun may aaafrnr taahhiit e derek, b abas mmhuzuruna kabultinde de ona refakat ettiler (Sa'd al-Din,ayn. esr., s. 199; bu mtindsebetle Korkut'un bu srradakilalasr HiisAm Bey'eyazrlan ve qehzadeye, vaktiyle 890

'da Edirne 'ye gelen qehzade Ahmed 'e yaprldrfir gibi, birziyafet verildi[ini v.s. anlatan mektup igin bk.Topkaprsarayl argivi, E. 6577 ). Yenigeriler bundansonra, Selim 'in istanbul 'a muvasalatna kadar ( 19 nisanL5l2 ), Korkut'u aziz bir misafir gibi muhafaza eLtiler.

t0

Kardegini Istanbul 'da Yenibahge 'de kargrlayanlararasmda bulunan gehzade Korkut, geng pddiqAhtan

Midilli adasmm da ilAvesi ile, tekrar Saruhan sanca[mmtevcihini aldr ( Sad al-Din, II,204) ki, bu ada hakkrndabildhare bdzt mektuplar teAti edildi[i de gortilmektedir(Topkaprsarayr argiv., 6684 numarah dosyadaki mektup).Korkut, kardegi ile anlaqrp, aralannda, gortintiqe gclre,

iyice itimat teessiis edip de, tekrar eski me'm0riyetinedondtikten sonra, dAire s i halkrnr azaltamamt g, masrafl armtnfazlah$rndan dolayr ilAveten Aydrn, Manisa ve Tekesancaklarmt da talep etmiq idi. Fakat bu istesi kabuledilmeyince, Teke ve Al6iye sancaklarr ile mtitebakisininMentege ve Hamid sancaklanrun Teke 'ye yakmyerlerinden tamamlanmas r i g in, mijr acaatta bu lunduyeKORKIJT. (59artrk bir kogeye gekilerek, kardeqinin devletinin devamtigin hayrr duada bulunacaSrnr te'-min etti ( vezirlercgonderdigi mektup, gdst. yer, aynl dosya ).O zaman merkezi bir vaziyette olan Saruhan 'dakalmak istemeyigini izah igin : - ,,Bu diyarlar vasat-tvilAyet olmaSrn kat'6 huzurumuzkalmayup, rztrcap veinkrldp izereyiz; zira ne kadar der-i devlete karibolursavuz, ol mrkdar taife-i hasedenin nifak vegalebelerinden halAs miiyesser olmama$la" qeklinde izahediyordu. Aynr zamanda o, kardegine itaalten ayrlmayacapnaddir sad6kat te'minAtr veriyor ( mektubu veya<<zvn cevabr igin bk. Feridun B.y, MiinSa-dt-tI> 373 vd.)>

$ehzade Ahmed'in Rumeli'ye gegme[e kararverdipini, kendisi ile bu hususta ittifak etmek istedi[ini,fakat ona cev6brnda ihtiyath bir lisan kullandr[mt vegemilerini de gaza niyeti ile deryaya gondermek suretiylearalartndaki ,,vedAd-r ezeli ve ittih0d-r lemyezeliye"

ll

ridyet etti[ini pAdiqdha haber veriyordu(Topkaplsarayl argiv., aynt dosyadaki mektup ). Arttk busrada Yavuz Sultan Selim qehzadeler meselesinin kat'iolarak halline karar vermig idi. Ahmed ve qehzadelerigibi, gi.iniin birinde onun da itaatten ayrtlabilece[inihesaplayarak, Korkut 'u yeni bir tecriibeye tabi tuttu,

,,der0nunun saltanat havast ile" dolu oldufunu anlayrnca,o srada birAder-zddelerini tenkil igin gitti$i Bursa'dan,av bahanesi ile gtkarak, siir'atle Manisa 'ya yiiriidii veanslzm Korkut'un saraymt muhasara etti. Tehlikeyisezen gehzade ise, buradanbdzr krymetli egyasr ve PiyAle

adrndaki s6drk kolesi iie, kagmaSa muvaffak olabildi.

$iddetle ve her tarafta arandrSr tig hafta zarftnda,Bergama civarmdayakalanan ve PiyAle 'ninadamlanndan olan iig kiqinin bildirdiklerine gdre,

Korkut, sakahnr beyazaboyamak, eski elbiseler ve ktilahgiymek, semle sannmak suretiyle kryafetini defigtirerek(Ahmed imzah bir ihbar mektubu igin bk. gdst. yer., aynldosya), bir maparada saklandr. Maksadr her hAlde

Antalya sahiline inip, bir gemi ile, Rodos qovalyelerineiltica etmek veya Avrupa'ya kagmak idi. Gizlendikleriyer bir koylti tarafindan kegfedilerek, haber verilince,Piydle ile birlikte yakalandt ve Bursa 'ya getirilirken,yolda E$rigoz mevkiinde, Kaprcr-bagr Sinan Beytarafindan, uykuda iken, bo[durulmak suretiyleo ldtirtildii. Nag r Bursa'da, Orh an-G dzi tiirbes i c ivarmdadefnolundu (mart 1513; Sacd al-Din, ayn. esr., s. 230 v.

dd. Menteqe mirlivast Sinan Bey marifeti ile 5 muharrem9I9 : 13 mart 15 13 'te tesbit edilen ve aralannda bdzr

kitaplar ile krymetli ytiziikler bulunan metr0k6tr listesiigin bk, Topkaprsarayt arqiv., aynl dosya ).Korkut'u n y alnrz F erahg Ad i sminde b ir krzr kaIdl$ehzade Korkut ilmi ve irfanr ile bilhassa temayiz etmiq

la_

ve bu vasrflarr ile me-vdliden addolunmapa liydkatkazanmrg idi. Arapgatelifleri vebdzt kitaplara gerh vehagiyeleri oldufiu gibi, m0siki sahasrnda da mahir ve herttirlti sazt galma[a muktedir idi. Hattd kendi icadr olan

,,grd6-i r0h" adh bir saz yapmrq idi ki, erbabr nezdindegok makbul ve muteber idi (Sehi, Tezkire, s. 18 ). Aynrzamanda gdir olan Korkut 'un, Harimi mahlasr ile qiirlerive Divan'I vardtr. O, bu mahlast, Harem-i $erifziyaretine niyet etti[i igin almrg idi ( Latifi, Tezkire, s. 66

). Sarayr Alimler, gAirler ve san'atkArlarrn toplandr$r biryer idi ki, bunlar arasmdaki Deli-BirAder lekabr ilemeqhur olan Bursah Gazdli Meh-med 'i tanryor ve onungehzade nAmma yazdrpr DAf, al-fiumilm va rArt." alhurrmmadlr eserini biliy oruz. Korkut 'a ithaf edileneserlere di[er bir misdl olarak da, Yah3'd Muhammed al-Gafffiri 'nin krymetli taglara ddir KftAb yakut al-mahdzin

fi cavdhir al-maddin adh kitabrnr zikredebiliriz (AdnanAdrvar, Osmanlt tilrklerinde ilim, s. 49 ). $eyh HamdAllah 'tan ders gordiigiinti bildiren Miistakim-zdde onuhattatlar arasrnda gostermektedir ( Tuhfat al-hattdiin, s.

368 ). $ehzade Korkut, krymetli insanlarr takdir ettifigibi, boyle kimselerin yetiqmesine de hizmet ve yardrmederdi. Onun Barbaros ile kardegi Orug Reis 'e yardtmetti$i, Rodos govalyelerinden, para vererek, ttirkesirlerini kurtardrsr da bilinmektedir (Ali 'den naklenlJzungary,J, Osmanh tarihi, II, 232 ).E s e r 1 e r i . 1 . Vasilat al-ahbAb ...mtiellifin el yaztstile yazlmrg bir ntishasr Ayasof'a ktittiphanesinde bulunan(nr. 3529) bu eserin sonunda 15 safer 915 (4 haziran1509)'te te'iif edildi[i anlaqrldr[r gibi, Mtsr' da arapEayazlmry olup, igerisindeHicaz seferinin sebepleri, haccmfazileti, ana-babayaitaat etmek icdp etti[i v. b. bahisleriniihtiva eden yedi fasrl iizerine tertip edilmigtir.2. Hail iskdl

IE

al-aJkdr fi hill amvdl al-kaffir. Bir ntishasr Ayasofyakiittiphanesinde ( nr. LL42) bulunan ve harpte diigmandanalman ganimetin taksim keyfiyeti, hums-r qer'i, cariyelerinnik6h ve mubayaasr v.b. gibi bahisleri ihtiva eden, mtiellifinZarkaqi, Taki al-Din al-Subki, Abu 'Ali (garhaUtalhi$, Abu Muhammed {al-Tab-sra) gibi fakihlerinmuhtelif meselelerdeki nokta-i nazartnr da bildirdigi bueserin bagrnda, mriellif kendisinden ,,Abu '1-HayrMuhammed Korkud al-Oqm0ni b. Bdyazid b. Muhammed. . ," diye bahsetmekte, sonunda da, ese-I rin faydah birrisale oldu[unu soylemektedir,860 KORKTJT - KORKUT-ATA.3. Ddvai al-nafs al-tdliha ild al-dmdl al-Sd-liha yahutRadd al-nafs al-cdmta ild al-a'mdl al-Sdliha yahut KftAbal-Harimifi 'l-tasawaf (R. Yelkenci ntishasrndaki adr).Bu eserin Ayasofta kiitiiphanesinde ( nr. 17 63 ) bulunanntishasr yalnrz KftAb flLtasawuf adr ile kaydedilmiqbulunmaktadrr; iginde Harimi mah-lash giirler debulundu[u igin, KftAb al-Harimi ail ile de tarunmrqtr.Keldm, fikrh, tasavvuf ve ahlAktan bahseden, bdzrmeghur qahsiyetlerin arapEave farsga qiirlerinden baqka,

$eyh :Abd al-Karim, $eyh Baba Yusuf gibi qdirlerinttirkge giirleri ile birlikte mtiellifin de bir gok giirleriniihtiva eyleyen bu eserin sonlarmda, emaretiterketmekten bahsedilirken, Murad II. 'in saltanatmdanferagati ve conra memleket tedbirleri, halka hizmet igin,tekrar saltanata gegti[i meselesine de temas eiilmektedir.4. $arh alfaz kuf, yahut Hdfiz al-insdn'an ldfiz alaymdn,Ayasofya kiitiip. 'de, akaid ve kel6m kitaplanarasmda (nr.2289) bir niishasr bulunan bu eser,mukaddimesindenanlaqrldr[rna gore, halk a\rnn-da ve hattdilim mtintesipleri arasmda bir gok kiiflir kelimelerinin

l4

dolaqtr[rna vdkrf olan ve bunlan toplayarak, gerh veizahna gahqan miiellifin, Bayan al-imdn, bayan mazilal-imdn, Bayan ahkdm al-irtiddd bahislerine ayrdrpr,arapga bir kitaptrr. 5 . Korkudiye yahut Fetd-vd-iKorkadhdniye ( KaSf al-zuniln, II, l22B); 6. Divdn(bunun muahhar bir istinsahr igin bk. Millet ktitiip., nr.104.). Bundan baqka Kr-nah-zdde Hasan Qelebi, garh al-Mavdkif li 'l-Curcdni'de onun el yazrsr ile bdn miitAleaiargordiigti ve bund an Sehzadenin ilim ve fazlnaintikalin mtimktin oldu[unu soyler ( Tezkire,2. fasrl ).B i b I i y o g r a-fy a : Metinde zikredilenlerdenbagka, vesikalar igin bk. a. Mrsrhlarrn Halebvalisi Hayrrbay 'dan Korkut'a, Sultan Ahmed 'inDarende 'de bulundu[una ve Mrsr sultanrndan cevapbekledigine ddir 7 qdban 918 (18 teqrin I. t 5 t2) tarihliarapga mektup ( Topkaprsarayr argiv., E.7IaI; b.Korkut 'un cizyed6r-ba$1slnm istanbul 'agonderilmesine ve niqancrhk hizmetine Sor-gugluo$lu'nun t6yinine d6ir arzlar (gdst. yer, E. 6419,9690); c. Korkut'un harekdtr, gaybubeti v.b. dityazr,ihbar mektubu v.b. {gc)st. yer, E. 4744, 6534, 6315,7644,7661, 5"35> 83 27 ) ; d. Korkut'un sarayapiqkeg getiren ( 909 : 1503 ) kaprcr-baqrsr ( bk. TayyibGokbilgin, XV.-XVL asrlarda Edirne ve PaSaIivasL s.471 ). Lutfi Paga, Tevd-rih-i ALi Osman(istanbul, l34l ); Meh-med b. Mehm ed, Itluhbat altavdrihva 7 -ahbiir Q istanbul , 127 6)5 Bursah Beli[,Ciildeste-i riydz-t irfa, (Bursa, 1302 ); BursahT6hir, Osmanlr milellifleri, III.( M. TAYYIB GOKnirCiX.;