บทที่ 6 181217 - วิศวกรรมสถาน

11

บทท� 2 มาตรฐานสายไฟฟา และ บรภณฑไฟฟา

By Mr. Techatat B>

Page 2� ประวตการศกษาและกจกรรมทางสงคม� ปรญญาตร วศวกรรมไฟฟา : มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

� ปรญญาโท บรหารธรกจมหาบณฑต : มหาวทยาลยกรงเทพ

ตาแหนง : การตลาด : บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) อาจารยพเศษ มหาวทยาลย ราชภฏธนบร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรตาแหนงทางสงคม : - เลขานการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.- กรรมการสมาคมผตรวจสอบและบรหารความปลอดภยอาคาร- กรรมการบรหาร สมาคมศษยเกา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร- อนกรรมการแขงขนทกษะวชาชพ มาตรฐานตดต 5งทางไฟฟาฯ : กรมพฒนาฝมอแรงงาน

Email : [email protected] อนกรรมการแขงขนทกษะวชาชพ มาตรฐานตดต 5งทางไฟฟาฯ : กรมพฒนาฝมอแรงงาน- อนกรรมการจดทาแนวทางการสอบเล>อนข@น ภาควศวกร เปน สามญวศวกร : สภาวศวกร- อนกรรมการกาหนดแนวทางการสงเสรมและสนบสนนมาตรฐานการปฏบตวชาชพ : สภาวศวกร- อนกรรมการสวสดการ : สภาวศวกร- ท;ปรกษามาตรฐาน DATA CENTER : วสท. - ท;ปรกษาทางวชาการ : สมาคมชางเหมาไฟฟาและเคร;องกลไทย ; TEMCA- อนกรรมการรางมาตรฐานการตดต 5งทางไฟฟาสารบประเทศ วสท.- อนกรรมการรางมาตรฐานโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉนและระบบแสงสวางฉกเฉน- อนกรรมการรางมาตรฐานตดต 5งโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉนและระบบแสงสวางฉกเฉน- อนกรรมการรางมาตรฐานการตดต 5งทางไฟฟาในสถานท;เฉพาะ บรเวณสถานพยาบาล- อนกรรมการกองบรรณาธการวารสาร “ ไฟฟาสาร’’ วสท.- อนกรรมการกองบรรณาธการวารสาร “ TEMCA Magazine ’’ : TEMCA- กรรมการสมาคม เตชทต บรณะอศวกล มาตรฐาน วสท 2001-56 P 2

Email : [email protected]: [email protected]

Line ID : Techatat BirdMP : 085-1000-209

: 088-585-1880Face Book : EIT STANDARD2001

มาตรฐานการตดต )งทางไฟฟาสาหรบประเทศไทย พ.ศ.2556EIT Standard 2001-56

เปนมาตรฐานหลกสาหรบงานออกแบบและงานตดต )งทางไฟฟา

บทท� 1 นยามและขอกาหนดท�วไป

บทท� 2 มาตรฐานสายไฟฟาและบรภณฑไฟฟา

บทท� 3 ตวนาประธาน สายปอน วงจรยอย บทท� 3 ตวนาประธาน สายปอน วงจรยอย

บทท� 4 การตอลงดน

บทท� 5 การเดนสายและวสด บทท� 5 การเดนสายและวสด

บทท� 6 บรภณฑไฟฟา บทท� 6 บรภณฑไฟฟา

33

บทท� 7 บรเวณอนตราย บทท� 8 สถานท�เฉพาะ บทท� 8 สถานท�เฉพาะ

บทท� 9 อาคารชด อาคารสงหรออาคารขนาดใหญพเศษ

บทท� 10 บรภณฑเฉพาะงาน บทท� 10 บรภณฑเฉพาะงาน

ใชเปนมาตรฐานเสรมสาหรบงานออกแบบและงานตดต �งทางไฟฟาท!เพ!มเตมจากบทท! 1 ถง 6

บทท� 11 มาตรฐานอตราลาดบการทนไฟของสายไฟฟา

บทท� 12วงจรไฟฟาชวยชวต

บทท� 13 อาคารเพ�อการสาธารณะใตผวดน

บทท! 14 การตดต �งไฟฟาช !วคราวมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต สาขาอาชพชางไฟฟาภายในอาคาร มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต สาขาอาชพชางไฟฟาภายในอาคาร โดยโดย เตชทตเตชทต บรณะอศวกลบรณะอศวกล 44

Chapter VI :Electrical Equipment :Electrical Installation Standard By:Chapter VI :Electrical Equipment :Electrical Installation Standard By: Mr.TechatatMr.Techatat B> P.B> P.55

บทท� 6 บรภณฑไฟฟา

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟามอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร


โคมไฟฟา...ขอกาหนดท �วไป� ตดต )งแลว ตองไมมสวนท�มไฟฟาเปดโลง� เหมาะสมกบสภาพแวดลอมท�ตดต )ง� เม�ออยใกลวสดตดไฟได ตองมการปองกนวตถตดไฟได ไมใหรอน

เกน 90OC� ดวงโคมท�หนกเกน 2.5 กก. หรอใหญกวา 400 มม. หามใชข )วรบ� ดวงโคมท�หนกเกน 2.5 กก. หรอใหญกวา 400 มม. หามใชข )วรบ

หลอดรบดวงโคม

� ตองตดต )งใหสามารถตรวจสอบการตอสายระหวางดวงโคมกบสายวงจรยอยไดโดยสะดวก


สาย การตอสาย และตอแยก� สายตองมการปองกนทางกายภาพ และ

ปองกนอณหภมสาย ไมใหสงเกนกาหนด� ขนาดไมต�ากวาขนาดกระแสดวงโคมและ ไม

เลกกวา 1.0 ตร.มม. (สาหรบดวงโคม 1 ชด)เลกกวา 1.0 ตร.มม. (สาหรบดวงโคม 1 ชด)

1.0 ตร.มม.

2.5 ตร.มม.

2.5 ตร.มม.

1.0 ตร.มม.


สาย การตอสาย และตอแยก�ข )วเกลยว สวนเกลยวตองตอกบสายศนย�จดตอสายหรอตอแยก ตองไมอยในกานดวงโคม�การตอสายในดวงโคมใหมไดเทาท�จาเปนเทาน)น�สายในตแสดงสนคา ตองเดนในชองเดนสาย�สายในตแสดงสนคา ตองเดนในชองเดนสาย

ในกานดวงโคม หามตอสาย


สวตช เตารบ เตาเสยบ...ชนด� พกดกระแส แรงดน และประเภทเหมาะสม

�ไมเปนประเภทท�ใชเปนข )วหลอดไดดวย

�ใชกลางแจง หรอท�เปยกช)น ตองกนน)าเขาได ใชกลางแจง หรอท�เปยกช)น ตองกนน)าเขาได (ดจาก IP)

� เตารบชนดฝงพ)น ตองเปนชนดท�เหมาะสม� ตองตดต )งใหพนจากน)าทวม


เตารบ�ขนาดสายเตารบ ไมเลกกวา 1.5 ตร.มม.� เตารบใชงานเฉพาะ สายตองมขนาด

กระแสไมต�ากวาพกดเตารบ แตไมตองใหญกวาขนาดสายวงจรยอยน)นL N

G

ใหญกวาขนาดสายวงจรยอยน)น� เตารบในวงจรยอยตองเปนชนดมข )วสาย

ดน และมการตอลงดน (มานนรภย)�ข )วสายเตารบ ตองจดเรยงข )วเฟส

นวทรล และสายดน แบบทวนเขมนาฬกา เม�อมองจากดานหนา







มอเตอรไฟฟา


ขอบเ

ขต

• ใชสาหรบ การตดต )งมอเตอร วงจรมอเตอร และเคร�องควบคมมอเตอรท �วไป

• ในบรเวณอนตราย ดรายละเอยดในเร�องบรเวณอนตราย เพ�มเตมตางหาก

วงจรมอเตอรเคร�องปลดวงจรและปองกนกระแสลดวงจร

เคร�องควบคมมอเตอร

Motor StarterOr Motor C.B



เคร�องปองกนโหลดเกน

มอเตอรMM

หวขอการบรรยาย•ตอน ก. ท �วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาสาหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนกาลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร



•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเคร�องควบคมมอเตอร•ตอน ซ. เคร�องปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนท �มไฟฟาและตอลงดน

พกดและการใชงาน

พกด (ตามการผลต)พกด (ตามการผลต)ลกษณะการใชงานลกษณะการใชงาน


• พกดใชงานตอเน�อง• พกดใชงานไมตอเน�อง• พกดใชงานตอเน�อง• พกดใชงานไมตอเน�อง

ลกษณะการใชงาน

• ใชงานตอเน�อง• ใชงานไมตอเน�อง (ตามโหลด)

ลกษณะการใชงาน

• ใชงานตอเน�อง• ใชงานไมตอเน�อง (ตามโหลด)

การตดต )งมอเตอร� ตองตดต )งใหไดระดบ (Alignment) เพ�อการทางานท�ถกตอง

� ตองตดต )งมอเตอรอยางแนน ถกตอง เหมาะสมตามคมอการตดต )งของผผลตฯ

� ตองตดต )งในสถานท�ท�สามารถระบายอากาศไดสะดวก และเขาถงเพ�อการบารงรกษาไดโดยงาย ยกเวน มอเตอรท�เปนสวนประกอบของบรภณฑสาเรจรป


บารงรกษาไดโดยงาย ยกเวน มอเตอรท�เปนสวนประกอบของบรภณฑสาเรจรป

� มอเตอรแบบเปดท�มแปรงถาน ตองตดต )งในสถานท� หรอมมาตรการปองกน ไมใหประกายไฟท�อาจเกดข)นกระเดนไปถกวสดตดไฟได

� ในสถานท�มฝ นละอองหรอวสดปลวไดซ�งสามารถเกาะตดหรอเขาในมอเตอรไดมากพอท�จะทาใหระบายอากาศไมสะดวก ตองใชมอเตอรแบบปด

วงจรและ สายสาหรบมอเตอรวงจรมอเตอร หลายตว

วงจรมอเตอร ตวเดยว


X

XXXMS MS MS

I>

ใชงานตอเน�องและไมตอเน�อง

I> I> I>

MS MS MS

ขนาดสายไฟฟาสาหรบมอเตอรตวเดยว..มอเตอรใชงานตอเน �อง

� ขนาดกระแสของสาย (ICON) ≥ 1.25 x IFL และ� สายไฟฟาตองไมเลกกวา 1.5 ตร.มม.

มอเตอรท�เร�มเดนแบบ วาย-เดลตา ขนาดกระแสของสาย


� มอเตอรท�เร�มเดนแบบ วาย-เดลตา ขนาดกระแสของสายแตละเสนไมต�ากวา 72% ของกระแสมอเตอร (ไมมกาหนดในมาตรฐานฯ)

� มอเตอรท�มความเรวหลายคา นามาใชงานแบบไมตอเน�อง การคดขนาดกระแสใหคดแบบมอเตอรใชงานไมตอเน�อง (ขนาดกระแส ใชตารางท� 6-1)

มอเตอรท!เร!มเดนแบบ Y-∆

ขนาดกระแสของสาย (ICON) ≥ 0.72 x IFL


ตารางท� -�ขนาดกระแสของสายสาหรบมอเตอรท�ใชงานไมตอเน�อง

รอยละของพกดกระแสบนแผนปายประจาเคร�อง

ประเภทการใชงาน มอเตอรพกดใชงาน * นาท

มอเตอรพกดใชงาน �* นาท

มอเตอรพกดใชงาน +, และ 60 นาท

มอเตอรพกดใชงานตอเน�อง

ใชงานระยะส น เชนมอเตอรหมน 110 120 150 -


ใชงานระยะส น เชนมอเตอรหมน

ปด-เปดวาลว ฯลฯ

110 120 150 -

ใชงานเปนระยะ เชนมอเตอรลฟต

มอเตอรปด-เปดสะพาน ฯลฯ

85 85 90 140

ใชงานเปนคาบ เชนมอเตอรหมน

ลกกล ง ฯลฯ

85 90 95 140

ใชงานท-เปล-ยนแปลง 110 120 150 200

วงจรท �มมอเตอรหลายตว

1.25 ของมอเตอรตวใหญสด + IFL มอเตอรท;เหลอ

ดจากกระแสโหลดเตมท!


X

XXXMS MS MS

I>

1.25 x Ix IFLFL

I> I> I>

MS MS MS

ตวอยาง

�สายปอนจายไฟใหมอเตอรใชงานตอเน�องดงน$50 hp. 3 Ph. 380 V. 79 A. Squirrel Cage Motor30 hp. 3 Ph. 380 V. 49 A. Wound Rotor Motor


30 hp. 3 Ph. 380 V. 49 A. Wound Rotor Motor25 hp. 3 Ph. 380 V. 32 A. Synchronous Motor

ตองการหาขนาดกระแสของสายของมอเตอรแตละตว และสายปอน

1 HP = ?kW 0.73549

วธทา

� มอเตอร 50 hp.� ICON = 1.25 x 79

= 98.75 A. มอเตอร 30 hp.

(1.25 x 79) + 49 + 32

1.25 x 32


= 98.75 A. � มอเตอร 30 hp.

� ICON = 1.25 x 49 = 61.25 A.� มอเตอร 25 hp.

� ICON = 1.25 x 32 = 40 A.�สายปอน

ICON = (1.25 x 79) + 49 + 32 = 179.5 A.

79A 49A 32A

สายปอนมมอเตอรใชงานไมตอเน �องดวย

�หามอเตอรตวใหญกอน…ดงน$�มอเตอรใชงานไมตอเน�องหา ICon ตาม T6-1

� ของมอเตอรใชงานตอเน�องใชคา I (ใชคา 100%)


� ของมอเตอรใชงานตอเน�องใชคา IFL (ใชคา 100%)

�ICon ≥ 1.25 x IFL,MAX + IM1…IMN

ตวใหญสด

ขนาดกระแสของสายไฟฟา

1.25 ของมอเตอรตวใหญสด + IFL มอเตอรท �เหลอ


ใชงานตอเน�องไมตอเน�อง

IFL IFLICON ตามตาราง 6-1

50kW 40kW30kW

ตวอยาง

� มอเตอร 3 เฟส 380 V. ดงน$� M1 50 hp. 79 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชสาหรบลกกล$ ง

บดแปงพกดใชงาน


บดแปง�M2 30 hp. 49 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชเปนมอเตอร

ปด-เปดวาลว�M3 40 hp. 50 A. พกดใชงานตอเน�อง ใชงานตามพกด

�ตองการหาขนาดกระแสของสายปอน

ขนาดกระแสของสายไฟฟา1.25 x ตวใหญสด + IFL มอเตอรท �เหลอ


M1 M2 M3

79A 49A 50A

Table 6-1

ตารางท� -�ขนาดกระแสของสายสาหรบมอเตอรท� ใชงานไมตอเน� อง

รอยละของพกดกระแสบนแผนปายประจาเคร� อง

ประเภทการใชงาน มอเตอรพกดใชงาน * นาท

มอเตอรพกดใชงาน �* นาท

มอเตอรพกดใชงาน +, และ 60 นาท

มอเตอรพกดใชงานตอเน� อง

�M1 50 hp. 79 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชสาหรบลกกลPงบดแปง

�M2 30 hp. 49 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชเปนมอเตอรปด-เปดวาลว


60 นาท

ใชงานระยะส น เชนมอเตอรหมน

ปด-เปดวาลว ฯลฯ

110 120 150 -

ใชงานเปนระยะ เชนมอเตอรลฟต

มอเตอรปด-เปดสะพาน ฯลฯ

85 85 90 140

ใชงานเปนคาบ เชนมอเตอรหมน

ลกกล ง ฯลฯ

85 90 95 140

ใชงานท-เปล-ยนแปลง 110 120 150 200

วธทา�M1 (Table 6-1, ได K1 = 85%)

� ICON = 0.85 x 79 = 67 A.7979 4949

67 54 50


CON

�M2 (Table 6-1, ได K1 = 110%)� ICON = 1.1 x 49 = 54 A.

�M3 ใชงานตอเน�อง กระแส 50 A.ICON = (1.25 x 67) + 54 + 50 = 187.75 A

7979 4949 50

ดมานดแฟกเตอรของสายปอนวงจรมอเตอร

สภาพการทางาน

ใชดมานดแฟกเตอรได


มอเตอรใชงานไม

พรอมกน

การผลตเคร>องจกร

ใชดมานดแฟกเตอรได

หวขอการบรรยาย•ตอน ก. ความรท �วไป





I>

MS




Overload Relay�ใชเพ�อปองกนวงจรมอเตอรและ

อปกรณ เน�องจากการใชงานเกนกาลงหรอเร�มเดนไมสาเรจ

�ไมรวมมอเตอรสบน)าดบเพลง


�ไมรวมมอเตอรสบน)าดบเพลง�ชนด

� Thermal Overload Relay� เคร�องปองกนอณหภมสงเกน

การปรบต .งคา (มอเตอรเกน 1 hp) ใชงานตอเน �อง

�Thermal Overload Relay� Service Factor ไมนอยกวา 1.15 = 125% (140%)� ชนดท�ระบอณหภมเพ�มไมเกน 40OC = 125% (140%)

ขอ 6.3.14


ชนดท�ระบอณหภมเพ�มไมเกน 40 C = 125% (140%)� มอเตอรอ�นๆ = 115% (130%)

�เคร�องปองกนอณหภมสงเกน� มอเตอรม IFL ไมเกน 9 A. = 170%� มอเตอรม IFL 9.1-20 A. = 156%� มอเตอรม IFL เกน 20 A. = 140%

Overload protection� มอเตอรใชงานตอเน�อง อนญาตให

� ใชเคร�องปองกนตดต )งท�ตวมอเตอรทาหนาท�ปองกนมอเตอรจากการเร�มเดนไมสาเรจได ถา


ปองกนมอเตอรจากการเร�มเดนไมสาเรจได ถามอเตอรประกอบอยกบบรภณฑ

� มอเตอรท�ตอใชในวงจรยอยท �วไป

� ขนาดไมเกน 1 hp. แตละตวไมตองมเคร�องปองกนโหลดเกน กได

หวขอการบรรยาย•ตอน ก. ความรท �วไป







ตอน ง. การปองกนกระแสลดวงจร (สาหรบมอเตอรแรงต �าเทาน Pน)


การกาหนดพกด...มอเตอรเคร �องเดยว� พกดเคร�องปองกนกระแสลดวงจร ตองไมเกนท�กาหนดในตารางท� 6-3

� เลอกพกดใหญกวาได ถาคาท�คานวณไดไมตรงกบขนาดมาตรฐานของผผลต ถาเคร�องปองกนกระแสเกนปลดวงจรขณะเร�มเดนใหปรบต )งขนาดท�สงกวาได..ดงน)


ปรบต )งขนาดท�สงกวาได..ดงน)� ฟวสไมหนวงเวลาขนาดไมเกน 600A ปรบสงข)นไดไมเกน 400%

� ฟวสหนวงเวลาขนาด ปรบสงข)นไดไมเกน 225%

� วงจรทอรกมอเตอร ใหใชขนาดตามท�ระบท� nameplate ถาไมตรงใหปรบสงถดไปได

� CB ไมเกน 100A ปรบสงไดไมเกน 400% ขนาดเกน 100A ปรบสงไดไมเกน 300%

วงจรมอเตอร

เคร�องปลดวงจรและปองกนกระแสลดวงจร

Mot

or S

tart

er

Mot

or C

B.


ลดวงจร


เคร�องปองกนโหลดเกน

มอเตอรMM

Mot

or S

tart

er

Coordination of the protective devices

Time

2h

5 min

Short circuit

protection

device

Overload relay

Breaking capacity

of contactor

(IEC 947-4)

Thermal withstand


20 s

1s

Current

k x Ie

1 4 6 8 10 17 30

device

Motor

starting

curve

Thermal withstand

limit of O/L relay

เม-ออปกรณในชด motor starter มไดรบการปองกน

Fully Rated

SystemLH - KH

Coordination of the protective devices

Time

2h

5 min

Short circuitprotection

device

Overload relay

Breaking capacity


20 s

1s

Currentk x Ie

1 4 6 8 10 17 30

Motorstartingcurve

Breaking capacityof contactor(IEC 947-4)

Thermal withstandlimit of O/L relay

ชด motor starter ถกจดมาอยางถกตอง

ปจจยพ�นฐานปจจยพ�นฐานการแยกวงจร

การปองกน กระแสลดวงจร

การตดโหลดขณะทางาน

การปองกน กระแสโหลด

Isolation

Short Circuit Protection

Switching

Overload

I > I >I >

1/L

1

3/L

2

5/L

3

1 3 5

2 4 6

Short circuit

protection

Isolation


การปองกน กระแสโหลด

เกน

การควบคม การตดตอ

วงจร

Overload Protection

Power Control

M

U1

V1

W1

- F1

- KM1

2 4 6

2 4 6

1 3 5

Overload or

thermal

protection

Contactor

switching &control

โครงสรางท�วไปของ Motor Starter

Isolation

L.V. Electrical Distribution

Short circuit protection

IEC60947-3

IEC60947-2


Motor

Control

Overload protection IEC60947-4-1

IEC60947-4

Motor Starter 1 ระบบ = 4 ฟงกชนพ <นฐาน

เพ-อแยกวงจรจากสายสงไฟฟาแรงต-า (LV distribution)

เพ-อทาการเปดวงจรเม-อตองการแมขณะท-ม Load

การแยกวงจร(Isolation)


ปองกนความเสยหายอนเกดจากกระแสลดวงจรขนาดสง

ปองกนความเสยหายจากกระแส Overload

ฟงกชนของการควบคมแบบตดและตอ ตองทนกระแส Marking & Braking จาก Load ไดเพยงพอ

การปองกน(Short circuit)

การปองกน(Overload)

การควบคม(Control)

การเลอกใชอปกรณไฟฟา

Motor Circuit Breaker


ใชงานตอเน�อง

IFL IFL

50kW 40kW30kW

IFL

Motor Starter


DOL


VSD


Soft Starter

วงจรควบคมท>ตอแยกจากดานโหลดของ CB วงจรยอย ตองมการปองกนกระแสเกน

วงจรควบคมมอเตอร


ยกเวน วงจรควบคมประกอบรวมในกลองเดยวกบเคร>องควบคม

เม>อเคร>องปลดวงจรมอเตอรอยในตาแหนงปลด วงจรตองถกปลดออกดวย

เคร>องควบคมมอเตอร

คออะไร? ชนด

Magnetic Magnetic

หนาท>


คออปกรณท>ส >งให มอเตอรทางาน รวมถงเคร>อง

ปองกนโหลดเกนดวย

Contactor Magnetic Contactor

สวตชทางานดวยมอ และ

สวตชทางานดวยมอ และ

Solid State

ตองเร>มเดน-หยด มอเตอรได และ

ตองตดกระแสเม>อมอเตอรหมนไม

ไหวไดดวย

การกาหนดพกด 416


�มาตรฐานกาหนดใหมพกด (hp or kW) ไมต �ากวาขนาดมอเตอร

�ยกเวน มอเตอรขนาดไมเกน 2 hp แรงดนไมเกน 416 โวลต ใหใชสวตชใชงานท �วไปพกดไมนอยกวา 2 เทาของกระแสมอเตอร เปนเคร �องควบคมได

Categories Typical ApplicationAC-1 Non-inductive or Slightly inductive loads, Resistance FurnacesAC-2 Slip-ring Motor: Starting, Switching offAC-3 Squirrel-cage Motors: Starting, Switching off Motor During RunningAC-4 Squirrel-cage motors: Starting, Plugging, InchingAC-5a Switching of Electric Discharge Lamp ControlsAC-5b Switching of Incandescent Lamps

ตาราง ช0นการใชงาน (Utilization Categories) ตามาตรฐาน IEC

AC-5b Switching of Incandescent Lamps AC-6a Switching of TransformersAC-6b Switching of Capacitor BanksAC-7a Slightly Inductive Loads in Household Appliance and Similar Appliances

AC-7b Motor Loads for Household AppliancesAC-8a Hermetic Refrigerant Compressor Motor Control with Manual Resetting of

Overload ReleaseAC-8b Hermetic Refrigerant Compressor Motor Control with Automatic Resetting of

Overload Release

ตาแหนงตดต Pงสวตชบงคบดวยมอเปนเคร�องควบคม


ท�มอเตอรตองมองเหนเคร�องควบคมและหางจากเคร�องควบคมไมเกน 15 ม.

เคร�องจกร








การปองกนกระแสเกน

ขอกาหนดการตดต0งหมอแปลงขอกาหนดการตดต0งหมอแปลง

หองหมอแปลง

ลานหมอแปลงหมอแปลง



แหง

ฉนวนของเหลวตดไฟได

ชนดหมอแปลงและหอง ตองอยในท>เขาถงไดสะดวกเพ>อการตรวจสอบและการบารงรกษา

ท>ต @ง

ฉนวนของเหลวตดไฟได

ฉนวนของเหลวตดไฟยาก

ฉนวนของเหลวไมตดไฟ

บารงรกษา

มการระบายอากาศอยางเพยงพอกบการใชงาน


การตดต )ง

ในหอง

บนลานต )งพ)น

ฝาคอนกรต 60 cmฉนวนลามไฟ ฝายบซ !ม 90 cm

MVTRLV

การตดต )ง บนลาน

น �งราน

ต )งพ)น


การปองกนหมอแปลงไฟฟา

L/A

การปองกนการปองกนการปองกนการปองกน

กระแสเกนกระแสเกนกระแสเกนกระแสเกน

การปองกนการปองกนการปองกนการปองกน

แรงดนเกนแรงดนเกนแรงดนเกนแรงดนเกน


การปองกนกระแสเกน� ถาดานไฟเขาเปน Non Load Break SW. ตองมปายเตอนใหปลด

แรงต�ากอน

� ตองมการปองกนกระแสเกนท0งดานไฟเขาและไฟออก ตามตารางท� 6-5

� ถาไมตรงขนาดมาตรฐานของผผลต ใหใชขนาดสงถดข0นไปได � ถาไมตรงขนาดมาตรฐานของผผลต ใหใชขนาดสงถดข0นไปได

� PT. ท�ตดต 0งในอาคาร ตองมการปองกนกระแสเกนดานไฟเขา ยกเวน สาหรบเคร�องวดฯ ของการไฟฟาฯ

Chapter VI :Electrical Equipment :EIT By:Chapter VI :Electrical Equipment :EIT By: Mr.TechatatMr.Techatat B> P.B> P.5959

ตารางท> 6-5 ขนาดปรบต @งสงสดของเคร>องปองกนกระแสเกนสาหรบหมอแปลงระบบแรงสง

ขนาดอมพแดนซของหมอแปลง

ดานไฟเขา ดานไฟออก

แรงดนมากกวา 1,000V แรงดนมากกวา 1,000V แรงดนไมเกน1,000V

CB ฟวส CB ฟวส เซอรกตเบรกเกอร แปลง CB ฟวส CB ฟวส เซอรกตเบรกเกอร หรอฟวส

ไมเกน 6% 600% 300% 300% 250% 125%

มากกวา6% แตไมเกน 10%

400% 300% 250% 225% 125%

Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By:Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By: Mr.TechatatMr.Techatat B> P.B> P.6060


� หมอแปลงตองมคณสมบตทางไฟฟาเหมอนกน

� แตละลกตองมการปองกนกระแส

L/A ไมเกน 300% (125%)

�การปองกนกระแสเกน

� แตละลกตองมการปองกนกระแสเกนท 0งแรงสงและแรงต�า

� ทกลกตองมสวตชท�สามารถสบ-ปลดไดพรอมกน

�การตอขนานหมอแปลง

ไมเกน 125%


การตอลงดนตวหมอแปลง

� ตวถงหมอแปลง เคร �องหอหม ร $ว ตองตอลงดน ตามบทท � 4ขนาดสายดนเปนทองแดงไมขนาดสายดนเปนทองแดงไมเลกกวา 35 ตร.มม.

� หมายเหต การตอลงดนดงกลาวน$ ตองแยกจากการตอลงดนของระบบแรงต �า


ตองมการก $น ดงน$

� มวธการก $นท �เหมาะสม เม �อตดต $งในท �ซ �งอาจเกดความเสยหายทางกายภาพได

�หมอแปลงแบบแหง ตองมเคร �องหอหมท � MV�หมอแปลงแบบแหง ตองมเคร �องหอหมท �ไมตดไฟ

� สวนท �มไฟฟาเปดโลง ตองก $นตามบทท � 1

� สวนท �มไฟฟาเปดโลง ตองมปายเตอน

MVTRLV

Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By:Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By: Mr.TechatatMr.Techatat B> P.B> P.6363 Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By:Chapter VI :Electrical Equipment : EIT By: Mr.TechatatMr.Techatat B> P.B> P.6464


ขอกาหนดการตดต0งหมอแปลง


ลานหมอแปลงหมอแปลง


การตดต $งหมอแปลง�ตดต )งภายนอกอาคาร

�บนน �งรานหมอแปลง�บนลานหมอแปลงบนลานหมอแปลง�ต )งพ)น…ในเคร�องหอหม (Pad Mounted)

�ตดต )งภายในอาคาร�ต )งพ)น…ในเคร�องหอหม�ในหองหมอแปลง


ขอกาหนดจาเพาะสาหรบหมอแปลงชนดตางๆ

ในอาคาร

•ขนาดไมเกน 112.5 kVA ตดต5งหางจากวสดไวไฟไมนอยกวา0.3 ม. หรอ ก 5นดวยแผนกนความรอน หรอ อยในเคร;องหอหม•ขนาดเกน 112.5 kVA ตองตดต 5งในหองหมอแปลง ยกเวน…..1. มระบบอณหภมฉนวนไมต ;ากวา 150OC และก5นดวยแผนก5นความรอนหรออยหางจากวสดตดไฟได

นอกอาคาร

ความรอนหรออยหางจากวสดตดไฟได 2. มระบบอณหภมฉนวนไมต ;ากวา 150OC และอยในเคร;องหอหมปดมดชด++++หมอแปลงแหง ในอาคารสง อาคารใหญพเศษ > IP21

ชนดแหง

•ตองมเคร;องหอหมท;ทนสภาพอากาศ และหมอแปลงท;ขนาดเกน 112.5 kVA ตองอยหางจากวสดตดไฟไดไมนอยกวา 0.3 ม.


ขอกาหนดจาเพาะสาหรบหมอแปลงชนดตางๆ

ในอาคาร

ตองอยในหองหมอแปลง

ตดต@งไดท @งในและนอกอาคาร

อาคาร

นอกอาคาร

ชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ

เหมอนหมอแปลงท ;วไป




หองหมอแปลง ฉนวนของเหลวตดไฟได & ตดไฟยาก� หองหมอแปลงตองอยในบรเวณท �ขนยายหมอแปลงท $งลกและ

ระบายอากาศ ไดสะดวก หากใชทอลมตองเปนชนดทนไฟ

� ตองเขาตรวจสอบและบารงรกษาไดสะดวก� การระบายความรอนการระบายความรอน

� ระบบหมนเวยนอากาศตามธรรมชาต�ขนาด 1 ตร.ม./1000 kVA

� ใชพดลมดดอากาศออก ตองเปนไปตามขอกาหนดของผผลต�ขนาดพดลม 8.4 ลบ.ม./นาท/Total kW Loss

� เคร�องปรบอากาศ�ขนาด 3,412 btu/h/kWloss


ระยะหางและการระบายอากาศ

1 ม.1 ม.

พ)นท�วาง สาหรบการปฏบตงาน

0.6 ม.Max. Temp. 40OC


โครงสรางหอง• คอนกรตเสรมเหลก หนา 125 มม. (65 มม.)• อฐ คอนกรตบลอก หนา 200 มม. (100 มม.) หรอ• สอดคลองตามมาตรฐานการปองกนอคคภย วสท.

ผนงและหลงคา

• คอนกรตเสรมเหลกหนา 125 มม. พ0น • คอนกรตเสรมเหลกหนา 125 มม. พ0น

• ขนาดท�สามารถบรรจนามนหมอแปลงลกท�มากท�สดไดไมนอยกวา 3 เทา และ

• บรรจหนเบอร 2 จน เตม• ถาบอพกอยนอกหอง ตองมทอ OD 50 มม. ระบายของเหลว

ออกภายนอก

SUMP


SUMP

ชองอากาศออก

ชองอากาศเขา 1.0 ม. 1.0 ม.

หนเบอร 2

0.60 ม.

SUMP

1.0 ม. 1.0 ม.

ทอขนาด OD 50 mm.

SUMPSUMP


หองหมอแปลง� ประต เปนเหลกหนาไมนอยกวา 1.6 มม. และ มประตฉกเฉน

ชนดท �เปดออกภายนอก

� มธรณประต สง 100 มม.

� สวตช ตองเปนชนด Load Break� สวตช ตองเปนชนด Load Break� ตองมการตอลงดน (ขนาดสายตอหลกดนไมเลกกวา 35 ตร.มม.)� ตองมแสงสวางอยางเพยงพอ ไมนอยกวา 200 ลกซ� มคมอการปฐมพยาบาล ดวยการผายปอด� หามมระบบทออ�น ๆ ท�ไมเก�ยวของ อยหรอผานหอง� ในหองหาม เกบวสดท�ไมเก�ยวของกบการใชงานทางไฟฟา และ

เกบวสดเช)อเพลง


หองหมอแปลง…ฉนวนของเหลวไมตดไฟ & แบบแหง

� เหมอนหองหมอแปลงท �วไป ยกเวน ไมตองม SUMP (หมอแปลงฉนวนของเหลวไมตดไฟ ตองมทอระบายของเหลวออกนอกหอง)ของเหลวออกนอกหอง)

�ความหนาของผนงหองลดลงได…� คอนกรตเสรมเหลก 65 มม.

� อฐทนไฟ คอนกรต บลอก 100 มม.


o ตองมท �ลอมท �ใสกญแจได และเขาถงไดเพ �อการตรวจสอบและบารงรกษา

ลานหมอแปลง (Transformer Yard)

ตรวจสอบและบารงรกษา

o สวนท �มไฟฟาแรงสงเหนอท �วางเพ �อปฏบตงาน สงไมนอยกวา 2.75 ม. หรอมท �ก $นเพ �อปองกนการสมผส


� ระยะหาง

� ระหวางร $วกบหมอแปลง 1 ม.

� ระหวางหมอแปลง 0.60 ม.

� ระหวางร $วกบสวนท �มไฟฟา 1.2 ม.

ลานหมอแปลง (Transformer Yard)

� ระหวางร $วกบสวนท �มไฟฟา 1.2 ม.

� ความสงร $ว 2.0 ม. � มปายเตอนขอความ “อนตรายไฟฟาแรงสง” และ

“เฉพาะเจาหนาท�ท�เก�ยวของเทาน)น”

� พ$น ตองใสหนเบอรสองหนาไมนอยกวา 100 มม. ยกเวนสวนท �ตดต $งบรภณฑ


ลานหมอแปลง บนดาดฟาของอาคาร

�เหมอนลานหมอแปลงบนดน เพ�มเตมดงน)

�พ)นดาดฟาและอาคารตองมความแขงแรงเพยงพอ

�มระบบปองกนฟาผา ตามมาตรฐาน วสท.มระบบปองกนฟาผา ตามมาตรฐาน วสท.

�หมอแปลงฉนวนของเหลวตดไฟไดตองมบอพกขนาดบรรจของเหลวไดไมนอยกวา 3 เทา และใสหนเบอร 2 จนเตม โดยบอพกตองมวธปองกนน)าขงและปองกนฉนวนของเหลวจากหมอแปลงไหลลงพ)นท�สาธารณะ


การตอลงดนของร0วและตวถงหมอแปลง



ขอกาหนดการตดต0งคาปาซเตอรแรงต�า

ตดต 0งแยกจาก MDB หรอ มการก 0นตดต0งแยกจาก MDB หรอ มการก 0น

การกาหนดขนาด สายไฟฟา เคร�องปองกนกระแสเกน และอ�นๆ

ขอกาหนดการตดต0งคาปาซเตอรแรงสง


ขนาดของคาปาซเตอร

�วงจร 1 เฟส๏ kvar = 2 πfCV2x10-9

�วงจร 3 เฟส�วงจร 3 เฟส๏ kvar = 6 πfCV2x10-9

kvar เม�อแรงดนเปล�ยนไปkvar2 = kvar1 x (V2/V1)2

C หนวยเปน µF


ขอกาหนดการตดต $ง�คาปาซเตอรท �บรรจของเหลวตดไฟได ปรมาณรวมกน

มากกวา 11 ลตร ตองตดต $งในหอง นอกอาคารท �มร $ว หรอตดบนเสาบนเสา

�คาปาซเตอรตองมเคร�องหอหม หรอตดต )งโดยการมร )วหรอวธการอ�น เพ�อปองกนการสมผสสวนท �มไฟฟาโดยบงเอญ ยกเวน คาปาซเตอรน)นเขาถงไดเฉพาะบคคลท�มหนาท�เก�ยวของเทาน)น


การคายประจ� ตองคายประจใหแรงดนลดลงเหลอไม

เกน 75 โวลต ภายใน 3 นาท

�การคายประจเปนแบบใดแบบหน�งการคายประจเปนแบบใดแบบหน�ง�มวงจรตอครอมอยางถาวร หรอ

�ใชอปกรณตอวงจรอตโนมต

� หาม คายประจดวยอปกรณท �ทางานดวยมอ

R สาหรบคายประจOvercurrentProtection


การปองกนของคาปาซเตอร


ขนาดสายไฟฟาและเคร�องปลดวงจร

• ขนาดกระแสของสายไมต �ากวา• 1.35 x IC

• เม �อตอใชงานกบมอเตอร ขนาด

X

• เม �อตอใชงานกบมอเตอร ขนาดกระแสของสายตองไมต �ากวา 1/3 ของขนาดกระแสของสายมอเตอร

ขนาดกระแส 30A

ขนาดกระแสตองไมต�ากวา 10A



�คาปาซเตอรทกชด ตองมการปองกนกระแสเกนทกสายเสนไฟ ยกเวน ตอดานหลง O/L ของมอเตอร

� พกดปรบต $งใหต �าท �สด ขนาดท �แนะนา (ไมใช� พกดปรบต $งใหต �าท �สด ขนาดท �แนะนา (ไมใชมาตรฐาน)๏ HRC Fuse, I = 1.65 x IC๏ เซอรกตเบรกเกอร, I = 1.5 x IC


เคร�องปลดวงจร

� คาปาซเตอรแตละชดตองมเคร �องปลดวงจรทกสายเสนไฟ ยกเวน ตอดานหลง O/L ของมอเตอร

� ในสภาพใชงานปกต ตองปลดวงจรไดโดยไมเสยหาย และปลดวงจร� ในสภาพใชงานปกต ตองปลดวงจรไดโดยไมเสยหาย และปลดวงจรทกเสนไดพรอมกน

� พกดกระแสไมต �ากวา 1.35xIc


หนาสมผสแมเหลกไฟฟา

� การกาหนดขนาด ตองด Utilization Categories ดวย

�คาปาซเตอร ควรใช AC-6b�คาปาซเตอร ควรใช AC-6b�การตอลงดน� เปลอกโลหะของคาปาซเตอร ตองตอลงดน

ยกเวน คาปาซเตอรท�ตดต )งบนโครงสรางชนดท�เปลอกของคาปาซเตอรมแรงดนไมเทากบดน


การตดต )งในวงจรมอเตอร

การกาหนดขนาดตวนาและ O/L Relay ให คดถงกระแสท �เปล �ยนเน�องจากคาปาซเตอรดวย

CB

ตองแยกตคาปาซเตอรออกจาก MDB หรอ แผงสวตชอ!นๆ

OLRใหม = OLRเดมx PF1/PF2 Capacitor BankAutomatic

6x50 kVAR or 12x50 kVAR

CB

CT PFC

CB

Fuse

Contactor

CapacitorCapacitor BankBank


คาปาซเตอรแรงสง

�การคายประจ�คายประจใหเหลอไมเกน 75

โวลตภายใน 10 นาท

�การปองกนกระแสเกน�คาปาซเตอรแตละตว (หรอกลม)

ตองมการตรวจจบและตดกระแสโวลตภายใน 10 นาท

� มวงจรคายประจท>ตอถาวร หรออตโนมตกได

�คายประจโดยผานอปกรณกได เชน มอเตอร หมอแปลง

ตองมการตรวจจบและตดกระแสลดวงจรท>ทาใหแรงดนภายในตวถงเกน

� เคร>องปองกนกระแสเกน เปนชนด 1 เฟส ได

�พกดต >าสดเทาท>จะเปนไปได


คาปาซเตอรแรงสง

�การสบและปลดวงจร� ใชสวตชท�ทางานไดพรอมกนทก

เฟส

�การแยกวงจร� ตองมสวตชแยกวงจร

� ถาสวตชไมสามารถตดกระแสโหลดได ตองม Interlock กบเคร�องปลดวงจร หรอมเคร�องหมายเตอน

เฟส

� พกดกระแสไมต�ากวา 1.35xIc

� เปนชนดตดกระแสโหลดได

� สามารถทน Inrush Current และกระแสลดวงจรได

ได ตองม Interlock กบเคร�องปลดวงจร หรอมเคร�องหมายเตอน


วงจรคาปาซเตอรแรงสง

สวตชแยกวงจรเคร�องปลดวงจรเคร�องปลดวงจรเคร�องปองกนกระแสเกน



การตอลงดน และเคร �องหมายแสดงพกด� เปลอกโลหะของคาปาซเตอรตองตอลงดนตามท�กาหนด

ในบทท� 4 ยกเวน คาปาซเตอรท�ตดต )งบนโครงสรางชนดท�เปลอกคาปาซเตอรมแรงดนไมเทากบดน ไมตองตอลงดนดน

�ขนาดสายดนไมเลกกวา 35 ตร.มม.

Credit For :

ASEFA PUBLIC CO.,LTD

ประกอบการบรรยายของ

� อ.ลอชย ทองนล

Email : [email protected]:: [email protected]

ID Line : Techatat-BirdMP : 085-1000-209

: 088-585-1880

บทที่ 6 181217 - วิศวกรรมสถาน

Documents

Transcript of บทที่ 6 181217 - วิศวกรรมสถาน