การพัฒนาสัมพันธภาพทางสังคมของเด็กปฐมวัย...

การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

โดยการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ปรญญานพนธ

ของ

จรยา สนตานนท

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2553



ปรญญานพนธ

ของ





ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ



บทคดยอ

ของ





จรยา สนตานนท. (2553). การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยการจดกจกรรม

การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม:

รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต, รองศาสตราจารย ดร.บญเชด ภญโญอนนตพงษ.

การศกษาครงนมจดมงหมายสาคญเพอศกษาระดบและการเปลยนแปลงการพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยเฉลยรวมและแยกเปนรายดาน ไดแก การพดสอความหมาย

การแสดงทาทางเปนมตร และการมสวนรวมกบเพอนของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม กอน ระหวาง และหลงการจดกจกรรมในแตละชวงสปดาห

กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกเรยนชาย - หญง อายระหวาง 5 - 6 ป ชนอนบาลปท 2

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก สงกดกรงเทพมหานคร ไดมาโดยใชวธการ

สมอยางงาย (ดวยการจบสลาก) มา 1 หองเรยน จากจานวน 6 หองเรยน และใชแบบประเมน

สมพนธภาพทางสงคมเพอคดเลอกเดกทมคะแนนสมพนธภาพทางสงคมนอยสดจานวน 15 คน ทาการ

ทดลองโดยการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม เปนระยะเวลา 8 สปดาห สปดาห

ละ 3 วน วนละ 20 นาท รวม 24 ครง

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปน

กลมและแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย โดยใชผประเมนจานวน 3 คน ไดคา

ความเชอมนของผประเมน (RAI) เทากบ 0.90 วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

และ t - test for Dependent Samples

ผลการวจยพบวา เดกปฐมวย กอน ระหวาง และหลงการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจาก

ภาพปะตดเปนกลมในแตละชวงสปดาห มสมพนธภาพทางสงคมโดยเฉลยรวมอยในระดบมากอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกชวงสปดาหและเมอวเคราะหการเปลยนแปลงระหวางชวงสปดาห

พบวาระดบสมพนธภาพทางสงคมโดยเฉลยและการเปลยนแปลงสมพนธภาพทางสงคมเพมขน เมอ

วเคราะหคะแนนเฉลยสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยแยกเปนรายดาน ไดแก การพดสอความหมาย

การแสดงทาทางเปนมตร และการมสวนรวมกบเพอน พบวาระดบคะแนนสมพนธภาพทางสงคมทง 3 ดาน

มการเปลยนแปลงไปในทางทเพมขนทกชวงสปดาห

THE DEVELOPMENT OF SOCIAL RELATIONS OF YOUNG CHILDREN’S

DRAWING WITH COLLAGE PICTURE ACTIVITIES IN GROUP

AN ABSTRACT

BY

JARIYA SANTANON

Presented in partial fulfillment of the requirements for the

Master of Education Degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University

May 2010

Jariya Santanon. (2010). The Development of Social Relations of Young Children’s

Drawing with Collage Picture Activities in Group. Master thesis, M.Ed. (Early

Childhood Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University.

Advisor Committee: Assoc. Prof. Dr.Yawvapa Tajagupta, Assoc. Prof. Dr.Booncherd

Pinyoanantapong.

The purposes of this research were to study level and change of social relations of

young children’s drawing with collage picture activities of total average scores and each

factor namely: speaking for communication, friendly gesture and cooperation with friend

before, during, and after each week of the experiment.

The sample used in this study was early childhood boys and girls, 5 - 6 years of

age, who studied in kindergarten 2 at Watbangpakok School, Ratburana District, under

Bangkok Metropolitan Administration, at the second semester of the academic year 2009.

One classroom was randomized from 6 classrooms, as sample group, 15 children who

gained the lowest scores from social relations evaluation were assigned as sample. The

experiment was carried out 24 times within the period of 8 weeks, 3 days per week and

20 minutes per day.

The research instruments were Lesson Plan of Drawing with Collage Picture

Activities in Group and Social Relations Development of Young Children Evaluation Form,

with the reliability between the two observers (RAI) was at 0.90. The data were analyzed

using mean, standard deviation and t - test for Dependent Samples.

The results of research revealed that before, during, and after the activities in each

week, the total average scores of young children’s social relations was at high level with

significantly difference at the level .01. When analyzed changing scores during each week,

it was found that level and changing scores of social relations were increased higher.

When analyzed score of early childhood children’s social relations by each factor:

speaking for communication, friendly gesture, and cooperation with friend, it was found that

every week the score of social relations of these 3 factors had increased.

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด ดวยความเมตตากรณาและชวยเหลออยางดยง

จาก รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต ประธานทปรกษาปรญญานพนธ และรองศาสตราจารย

ดร.บญเชด ภญโญอนนตพงษ กรรมการทปรกษาปรญญานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคาให

คาปรกษา ขอแนะนาอนเปนประโยชนพรอมทงชวยแกปญหาและตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ ให

ชดเจนและสมบรณมากยงขน ตลอดจนคอยใหกาลงใจและเอออาทรตอผวจยดวยดเสมอมา ผวจยรสก

ซาบซงในความกรณาเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.กลยา ตนตผลาชวะ ประธานกรรมการสอบ

ปรญญานพนธ และ อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ กรรมการสอบปรญญานพนธ ทไดกรณาใหขอเสนอแนะ

เพมเตมทเปนคณประโยชนอยางยง ทานคณาจารย สาขาวชาการศกษาปฐมวยของมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒทกทาน ทไดใหความเมตตากรณาประสทธ ประสาทวชา อบรมสงสอน และถายทอด

ความรทมคณคาแกผวจย

ขอกราบขอบพระคณผเชยวชาญ ผชวยศาสตราจารยบญญาพร อนากล อาจารย ดร.กรวภา

สรรพกจจานง และอาจารยอมพวรรณ เนยมคา ทไดใหคาแนะนาในการตรวจแผนการจดกจกรรมการ

วาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม และขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยสทธพรรณ ธรพงศ

อาจารย ดร.มง เทพครเมอง และอาจารยปยะธดา เกษสวรรณ ผเชยวชาญในการตรวจแบบประเมน

สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

ผวจยขอกราบขอบพระคณ ผบรหารโรงเรยน และคณะครสายชนปฐมวยของโรงเรยนวด

บางปะกอก ผทเขารวมวจยทกทาน ทใหความอนเคราะหเสยสละเวลาอนมคาใหความรวมมอและให

ขอมลในการทาวจยครงนอยางดยง

ทายน ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณพอดารงค สนตานนท คณแมวรรณา สนตานนท ท

อบรมเลยงด ใหความอปการะ สนบสนนและเหนความสาคญของการศกษาของผวจยมาโดยตลอด

และขอบคณทกกาลงใจในครอบครวทคอยหวงใย ใหความชวยเหลอและสนบสนนผวจย ตลอดจน

กลยาณมตรทกทานทคอยเปนกาลงใจ รบฟงปญหา จนกระทงสาเรจการศกษา

คณคาใดๆ อนเกดจากปรญญานพนธฉบบน ขอมอบเพอตอบแทนพระคณของบดามารดา ท

ไดอบรมเลยงด ใหความรกความอบอนแกผวจยตลอดมาและพระคณคณาจารยทกทาน ทงในอดต

และปจจบนทไดประสทธประสาทความรแกผวจย ทาใหไดรบประสบการณททรงคณคายง


สารบญ บทท หนา 1 บทนา 1

ภมหลง 1

ความมงหมายของการวจย 4

ความสาคญของการวจย 4

ขอบเขตของการวจย 4

ประชากรทใชในการวจย 4

กลมตวอยางทใชในการวจย 4

ระยะเวลาของการศกษาวจย 5

ตวแปรทศกษา 5

นยามศพทเฉพาะ 5

กรอบแนวคดในการวจย 7

สมมตฐานในการวจย 7

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 8

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวย 9

ความหมายพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวย 9

ลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวย 10

ลกษณะความตองการทางสงคมของเดกปฐมวย 13

ความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม 15

ความสาคญของสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย 15

ทฤษฎทเกยวของกบสมพนธภาพทางสงคม 17

บทบาทครกบแนวทางสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย 19

การจดกจกรรมสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย 21

ปจจยทมอทธพลตอความสมพนธระหวางเดกปฐมวยกบบคคลอน 22

งานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม 23

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2(ตอ) เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค 25

ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค 25

ความสาคญและประโยชนของกจกรรมศลปสรางสรรค 26

แนวทางการจดกจกรรมศลปสรางสรรคของเดกปฐมวย 28

บทบาทครในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค 29

ศลปสรางสรรคกบการสรางลกษณะนสยของเดก 30

งานวจยทเกยวของกบศลปสรางสรรค 32

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย 34

ความหมายและความสาคญของการวาดภาพ 34

การวาดภาพกบการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย 35

พฒนาการทางการวาดภาพของเดกปฐมวย 35

พฤตกรรมการวาดภาพของเดกปฐมวย 36

งานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย 39

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมกลม 40

ความหมายของกลมและกจกรรมกลม 40

ความสาคญของกจกรรมกลม 41

แนวทางการจดกจกรรมและการเขากลมของเดกปฐมวย 42

งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเปนกลม 43

3 วธดาเนนการวจย 46

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 46

เครองมอทใชในการวจย 47

การสรางเครองมอทใชในการวจย 47

แบบแผนการทดลองและวธดาเนนการทดลอง 51

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 52

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล 55

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 55

ผลการวเคราะหขอมล 56 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ 64

สรปผลการวจย 64

อภปรายผล 65

ขอสงเกตทไดจากการวจย 72

ขอเสนอแนะทวไป 73

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 73

บรรณานกรม 74

ภาคผนวก 83

ภาคผนวก ก 84

ภาคผนวก ข 90

ภาคผนวก ค 101

ประวตยอผวจย 103

บญชตาราง ตาราง หนา 1 ตารางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม 48

2 แบบแผนการทดลอง 51

3 คะแนนเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการพฒนาสมพนธภาพ

ทางสงคมของเดกปฐมวยกอนและระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตม

จากภาพปะตดเปนกลม 56

4 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยภาพรวม 57

5 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวย แยกเปนรายดานกอนและหลงการจดกจกรรมการวาดภาพ

ตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม 59

6 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

ดานการพดสอความหมาย 61


ดานการแสดงทาทางเปนมตร 62


ดานการมสวนรวมกบเพอน 63

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย 7

2 เสนภาพแสดงการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

ภาพรวม 58


ดานการพดสอความหมาย 61


ดานการแสดงทาทางเปนมตร 62


ดานการมสวนรวมกบเพอน 63

บทท 1 บทนา

ภมหลง การพฒนาทรพยากรมนษยมความสาคญอยางยงตอการพฒนาประเทศ ดงจะเหนไดจาก

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช

2545 (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาองคการมหาชน. 2547:5) ทเนนการ

จดการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทกดาน มความรและคณธรรมในการดารงชวต

สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข การพฒนาทรพยากรมนษยควรเรมตนตงแตระดบปฐมวย

คอวยตงแตแรกเกดถง 6 ป ซงเปนวยทเปนรากฐานทสาคญของชวต เพราะในวยนรางกายและสมอง

ของเดกเจรญเตบโตอยางรวดเรว เดกตองการความรก ความเอาใจใสดแลอยางใกลชด เดกในวย

ปฐมวยนเรยนรจากการใชประสาทสมผสทงหาสารวจสงตางๆ รอบตว ผานการเลน การคนควา

การคนพบดวยตนเอง มโอกาสคด แกปญหา ตดสนใจ ใชภาษาสอความหมาย คดรเรมสรางสรรค

และอยรวมกบผอนอยางมความสข (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, กระทรวงศกษาธการ.

2546)

จากจดมงหมายของการจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย ทระบไวในหลกสตรสถานศกษา

ปฐมวย พทธศกราช 2546 (หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. 2551: 9) มงสงเสรม

พฒนาการเดกทกดาน คอ ดานรางกาย อารมณ - จตใจ สงคมและสตปญญาทเหมาะสมกบวย

ความสามารถ และความแตกตางระหวางบคคล โดยเฉพาะพฒนาการทางดานสงคม ซงจากหลกสตร

การศกษาปฐมวยไดกาหนดคณลกษณะทพงประสงค ในขอ 8 วา “เดกปฐมวยควรอยรวมกบผอนได

อยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมข” ซงตรงกบทฤษฎพฒนาการทางสงคมของอรคสน (เสาวนย รนสข. 2552: 1; อางอง

จาก Erikson. 1975: 32 - 35) กลาววา พฒนาการทางสงคมของเดกอายระหวาง 3-6 ป จะพยายาม

สรางเอกลกษณของตนเอง สามารถแสดงความรสกและพฤตกรรมทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมตางๆ

ได เดกในวยนจะสามารถพฒนาทกษะความรวมมอและความเปนผนาผตามทดได สงผลใหความคด

จนตนาการ และการพฒนาทกษะทางสงคมเพมขน สรมา ภญโญอนนตพงษ (2545: 101) ให

ความหมายของพฒนาการทางสงคมวา หมายถง พฒนาการการเรยนรทางสงคมจากความรสกผกพน

ใกลชด ภายในครอบครวทตองการพงพาผอนไปสการพงพาตนเองและการปรบตวเขากบผอน เดกระดบ

ปฐมวยจะสนใจเรยนรสงตาง ๆ รอบตวและเรยนรทจะสรางความสมพนธกบผอน ดงนนครควรใหเดกม

ปฏสมพนธกบเพอนวยเดยวกนหรอผอนมากขน การปลกฝงลกษณะพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม

2

จะชวยใหเดกสามารถปรบตวใหเขากบผอนและเรยนรบทบาทของตนเองในสงคมไดดยงขน ดงนนการ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยจงเปนสงสาคญทควรไดรบการสงเสรม ตามททอดด;

และเฮฟเฟอรแมน (เยาวพา เดชะคปต. 2542: 34; อางองจาก Todd; & Hefferman. 1977: 26-29)

กลาววา การพฒนาทกษะทางสงคมในวยเดกจะเกดจากการเลน การวาดภาพ การรบประทานอาหาร

และการทากจกรรมตางๆ รวมกบเพอน นอกจากน โรเจอรส (เยาวพา เดชะคปต. 2536: 36, 105;

อางองมาจาก Rogers. n.d.) ยงเนนวา พฒนาการเรยนรทดทสดเกดจากการทบคคลตงแต 2 คน

ขนไปรวมกลมพบปะกน (Encounter Group) ดงนนครควรจดกจกรรมใหเดกทางานเปนกลมยอย ซง

จะชวยใหเดกมโอกาสพฒนาทกษะทสาคญบางประการ ไดแก การฟง การพด การแกปญหา การ

ตดสนใจอยางมเหตผล การเปนผนาผตาม การทาตามกฎเกณฑและขอตกลงของกลม ทาใหเดกรสก

เปนสวนหนงของกลม และเกดความรสกรบผดชอบรวมกน จะเหนไดวาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวยพบไดเมอเดกเลนและมปฏสมพนธกบเพอนและผอน ทงผใหญทบานและทโรงเรยน โดยเฉพาะ

ครซงเปนบคคลทมความสาคญและมอทธพลตอการพฒนาบคลกภาพและพฤตกรรมของเดกในวย

นเปนอยางมาก ผปลกฝงคานยมทถกตองใหกบเดกควรเปนสมาชกคนแรกของสงคมนอกบานทเดกคลก

คลดวย ระหวางอยทโรงเรยนครจงมบทบาทสาคญในการสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกโดยการจด

ประสบการณการเรยนรทสงเสรมใหเดกทากจกรรมและทางานเปนกลมรวมกบเพอน

แนวทางการจดประสบการณการเรยนรตามทระบไวในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, กระทรวงศกษาธการ. 2546: 52-58)

กาหนดไววา ควรจดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ เหมาะกบอายและวฒภาวะ

ของเดก เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ สอดคลองกบลกษณะการเรยนร ของเดกวยน

คอ เดกไดลงมอปฏบต เคลอนไหว สารวจ สงเกต สบคน ทดลอง คด วางแผน ตดสนใจ และนาเสนอ

ความคด โดยผสอนเปนผสนบสนนอานวยความสะดวกและเรยนรรวมกบเดก การจดกจกรรม

เพอสงเสรมพฒนาการทางดานสงคมสาหรบเดกปฐมวย ควรจดในรปแบบกจกรรมการเรยนรใน

ชวตประจาวนผานกจกรรมหลก 6 กจกรรม ไดแก กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรม

ประสบการณ กจกรรมศลปสรางสรรค กจกรรมเสรหรอการเลนตามมม กจกรรมกลางแจงและกจกรรม

เกมการศกษา โดยเฉพาะกจกรรมศลปสรางสรรค ซงเปนกจกรรมทชวยใหเดกแสดงออกทางอารมณ

ความรสก ความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ เชน การเขยนภาพ การปน การฉก - ปะ การพมพภาพ

การรอย การประดษฐ และการวาดภาพ ซงเปนวธการสงเสรมพฒนาการทเหมาะสมกบวย เบญจา

แสงมล (2545: 63) กลาวถงความสาคญของกจกรรมศลปสรางสรรควาสามารถสงเสรมการเจรญ

เตบโตทางสงคมไดด เพราะในการทากจกรรมศลปะเปนกลมรวมกบเพอน เดกสามารถเขากลมกบเพอนท

มความสนใจคลายคลงกน มอสระในการเลอกกจกรรมทตนสนใจ การทางานเปนรวมกบเพอน จะทาให

3

เดกรจกการแบงปนเครองมอเครองใช เรยนรสทธความเปนเจาของ รจกแสดงความคดเหน ยอมรบ

ขอคดเหนและความรสกของผอน เรยนรการเปนผนาผตาม มความรวมมอในการทางาน รจกตดสนใจและ

ควบคมตนเอง เชนเดยวกบ เลศ อานนทนะ (2535: 44-48) กลาววา นอกจากนการจดกจกรรมศลป

สรางสรรคยงสามารถสงเสรมพฒนาการทางดานสงคมดวยการจดกระบวนการกลมสมพนธ (Group

Process) ทาใหเดกเรยนรและฝกทกษะทางสงคม เชน การวางแผนหรอปรกษาหารอ การรวมมอรวม

ใจ การประนประนอม การแกปญหาความขดแยง มผลใหเดกลดความตองการของตนเองลงเมออย

และทางานรวมกบเพอนหรอพนองของตนทมความสนใจแตกตางกน ดงนนการจดประสบการณ

กจกรรมศลปสรางสรรคเพอสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมของเดกควรเปดโอกาสใหเดกไดทางาน

รวมกนเปนกลม ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ (2536: 80) กลาววา ควรเปดโอกาสใหเดกเลนและทา

กจกรรมตางๆ รวมกบผอน โดยเฉพาะเดกดวยกน ซงจะทาใหเดกเกดการเรยนรทกษะทางสงคมใน

การอยรวมกนกบผอน ไดรบการถายทอดมารยาทและกตกาทางสงคม เกดมจตสานกความรบผดชอบ

ตอสมาชกคนอน ๆ ในสงคม

กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมจากสงเราทกาหนดให โดยใหเดกรวมกน

ทากจกรรมเปนกลมเพอตอเตมเปนภาพตามหนวยการเรยนรเปนอกแนวทางหนงในการจดกจกรรมศลป

สรางสรรคสาหรบเดกปฐมวยทเปดโอกาสใหเดกรวมทางานเปนกลมกบเพอน เพอสรางสมพนธภาพทาง

สงคมทดในระหวางทางาน ซงกจกรรมการวาดภาพเปนกจกรรมพนฐานสาคญทเดกทกคนใหความสนใจ

เมอแรกเรมจบดนสอและสได ดงทวรณ ตงเจรญ (2526ข: 49-52) กลาววา การวาดภาพมสวนสะทอน

ใหเหนพฒนาการหรอความเจรญเตบโตทางสงคม เปรยบเสมอนเปนการถายทอดสารหรอสาระ

(Message) ทเกยวของกบความคดคานงสวนตว สงแวดลอม และสงคม โดยเฉพาะสาระทเกยวของกบ

สงคมนน นอกจากจะเปนการสอสารใหรบรถงการทเดกมความคด มความสมพนธกบสงคมอยางไร

แลว ยงเนนใหเดกคดคานงถงสงคมรอบตวและการทางานรวมกนอกดวย ดงนนกจกรรมศลปสรางสรรค

โดยการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทจดในรปของการรวมกลมจงเปนวธการหนงในการพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย

จากเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจทจะศกษาการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ในการวจยครงนเนน

การเปดโอกาสใหเดกไดทางานเปนกลมรวมกบเพอน รจกชวยเหลอแบงปน รจกพดสอความหมาย เชน

การชมเชย การกลาวขอบคณ การแสดงความคดเหน ดวยทาทางทเปนมตรในระหวางการทางาน

รวมกน ซงผลการวจยจะเปนแนวทางในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเพอพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ใหกบเดกปฐมวย โดยไดรบการชวยเหลอชแนะและสนบสนนจากคร ผทเกยวของกบการจดการศกษา

เดกปฐมวยในโอกาสตอไป

4

ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพ

ตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม กอนการจดกจกรรม ระหวางการจดกจกรรมในแตละชวงสปดาหและ

หลงการจดกจกรรม

2. เพอศกษาการเปลยนแปลงสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยกอนและหลงการจด

กจกรรม

ความสาคญของการวจย ผลของการวจยครงนจะเปนขอมลเบองตนใหครและผทเกยวของกบการจดการศกษาระดบ

ปฐมวยใชเพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

โดยผานกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนชาย - หญง อายระหวาง 5 - 6 ป และกาลง

ศกษาอยโรงเรยนวดบางปะกอก สานกงานเขตราษฎรบรณะ สงกดกรงเทพมหานคร ระดบชนอนบาล

ศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 6 หองเรยน รวมจานวนนกเรยนทงหมด

193 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนชาย - หญงทมอายระหวาง 5 - 6 ป ซงกาลง

ศกษาอยชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดบางปะกอก สานกงานเขต

ราษฎรบรณะ กรงเทพมหานคร สงกด กรงเทพมหานคร จานวน 15 คน ไดมาโดยการสมแบบหลาย

ขนตอน (Multi Stage Random Sampling) ดงน

ขนท 1. เลอกนกเรยนโดยการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยการจบ

สลาก โดยใชหองเรยนเปนหนวยการสม 1 หองเรยน จากจานวน 6 หองเรยน จานวนนกเรยน 34 คน

ขนท 2. ผวจยทาการประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย หองทไดรบการสม

คดเลอกจากขอ 1 โดยใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย จากนนตรวจใหคะแนน เรยง

คะแนนจากมากไปนอย แลวคดเลอกเดกทมคะแนนนอยจากอนดบสดทายขนไปจานวน 15 คนมาเปน

กลมตวอยาง

5

ระยะเวลาของการศกษาวจย การศกษาครงนทาการวจยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โดยทาการทดลองเปนระยะ

เวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 ครง ครงละ 20 นาท รวม 24 ครง

ตวแปรทศกษา ตวแปรอสระ ไดแก การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ตวแปรตาม ไดแก สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

นยามศพทเฉพาะ 1. เดกปฐมวย หมายถง เดกนกเรยนชาย - หญง อายระหวาง 5 - 6 ป ทกาลงศกษาอยใน

ระดบชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก สานกงานเขต

ราษฎรบรณะ สงกดกรงเทพมหานคร

2. กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม หมายถง การจดกจกรรมในชวง

กจกรรมสรางสรรค ทเปดโอกาสใหเดกไดวาดภาพตอเตมจากสงเราทกาหนด คอ รปภาพตดปะทได

จากภาพถายหรอสอสงพมพตางๆ ไมวาจะเปนหนงสอ นตยสาร วารสารหรอตาราตางๆ ซงเปนรปภาพ

ทสอดคลองกบหนวยการเรยนรทเดกเรยน โดยเดกไดรวมทากจกรรมเปนกลม ๆ ละ 5 คน ซงในการจด

กลมนนจะหมนเวยนเปลยนกนไป ไมเปนกลมเฉพาะตว โดยเดกสามารถเลอกกลมไดเอง หรอใชเกม

ในการแบงกลม

กระบวนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม มกจกรรมการเรยน

การสอนทประกอบดวย ขนนาเขาสบทเรยน ขนดาเนนการ และขนสรป ดงน

2.1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนการเตรยมความพรอมผเรยนใหทราบวาจะตองเรยนร

อยางไร มสอวสดอปกรณอะไรบางทควรรจก และมวธขนตอนการทางานอยางไร โดยเชอมโยงความ

สนใจสรปภาพกจกรรมตางๆ โดยใชบทเพลงและรปภาพ

2.2 ขนดาเนนการ เปนขนของการใหผเรยนไดรวมกนสรางสมพนธภาพดวยการ

พดคยสนทนาสอความหมายตางๆ ใหเขาใจกน ดวยการแสดงทาทางทเปนมตรตอกนกบเพอนในกลม

และรวมมอกนปฏบตกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ใหผลงานสาเรจสมบรณ

2.3 ขนสรป เปนขนของผเรยนในกลม มการพดคยตกลงกนและใหมการสงตวแทน

เปนผนาออกมาพดสอความหมาย อธบายผลงานการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดใหเพอนกลมอนๆ

ไดรบฟงดวย โดยคณครรวมสรปถงการมสมพนธภาพทดกบเพอน ทาใหผลงานสาเรจไดจากความ

รวมมอของทกคน

6

3. การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย หมายถง การเพมขนหรอลดลงของ

สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ในขณะทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะ

ตดเปนกลม โดยแสดงออกมาในรปแบบของพฤตกรรม การพดสอความหมาย การแสดงทาทางเปน

มตร และการมสวนรวมกบเพอน ซงสามารถวดไดดวยแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวยทผวจยสรางขน โดยแบงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมขณะทากจกรรมรวมกน ออกเปน

3 ดาน ไดแก

3.1 การพดสอความหมาย ไดแก

3.1.1 พดชมเชยในสงทเพอนทาไดสาเรจ

3.1.2 พดแสดงความคดเหน

3.1.3 บอกเพอนใหมารวมทากจกรรม

3.1.4 พดกลาวขอบคณเมอไดรบความชวยเหลอจากเพอน

3.1.5 พดแนะนาใหเพอนเขาใจ

3.2 การแสดงทาทางเปนมตร

3.2.1 ยมแยมแจมใสชกชวนเพอนคย

3.2.2 สบตาเพอนในขณะพด

3.2.3 สนใจในการกระทาของเพอน

3.2.4 ไมแสดงทาทางหยาบคายเมอไมพอใจเพอน

3.2.5 สมผสรางกายเพอน เพอกลาวขอโทษหากมการขดแยงกน

3.3 การมสวนรวมกบเพอน

3.3.1 ปฏบตตามขอตกลง

3.3.2 ใหความรวมมอขณะทากจกรรม

3.3.3 แบงปนวสดอปกรณใหเพอน

3.3.4 ชวยเหลอเพอนขณะทากจกรรม

3.3.5 มความเปนผนาผตาม

7

กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

สมมตฐานในการวจย เดกปฐมวยทไดรบประสบการณการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

มการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมสงกวากอนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลม

การจดกจกรรมการวาดภาพ

ตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลม

สมพนธภาพทางสงคม 1. การพดสอความหมาย

2. การแสดงทาทางเปนมตร

3. การมสวนรวมกบเพอน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารตาราและงานวจยทเกยวของ โดยไดนาเสนอตาม

หวขอดงตอไปน

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

1.1 ความหมายพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวย

1.2 ลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวย

1.3 ลกษณะความตองการทางสงคมของเดกปฐมวย

1.4 ความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

1.5 ความสาคญของสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

1.6 ทฤษฎทเกยวของกบสมพนธภาพทางสงคม

1.7 บทบาทครกบแนวทางสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย

1.8 การจดกจกรรมสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย

1.9 ปจจยทมอทธพลตอความสมพนธระหวางเดกปฐมวยกบบคคลอน

1.10 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค

2.1 ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค

2.2 ความสาคญและประโยชนของกจกรรมศลปสรางสรรค

2.3 แนวทางการจดกจกรรมศลปสรางสรรคของเดกปฐมวย

2.4 บทบาทครในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค

2.5 ศลปสรางสรรคกบการสรางลกษณะนสยของเดก

2.6 งานวจยทเกยวของกบศลปสรางสรรค

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย

3.1 ความหมายและความสาคญของการวาดภาพ

3.2 การวาดภาพกบการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย

3.3 พฒนาการทางการวาดภาพของเดกปฐมวย

3.4 พฤตกรรมการวาดภาพของเดกปฐมวย

3.5 งานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย

9

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมกลม

4.1 ความหมายของกลมและกจกรรมกลม

4.2 ความสาคญของกจกรรมกลม

4.3 แนวทางการจดกจกรรมและการเขากลมของเดกปฐมวย

4.4 งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเปนกลม

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวย 1.1 ความหมายพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวย จากการศกษาคนควาพบวาไดมผใหความหมายของพฒนาการทางสงคมไวหลากหลาย

ทศนะดวยกน กลาวคอ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2528: 220) กลาววา พฒนาการทางสงคม

หมายถง การพฒนาความสามารถในการแสดงออกของมนษยใหสอดคลองกบแบบแผน และเปนท

ยอมรบของสงคมเพอใหสามารถดาเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

นภเนตร ธรรมบวร (2540: 97) กลาววา พฒนาการทางสงคม หมายถง การเรยนรทกษะ

ในการปฏสมพนธทสลบซบซอนรวมตลอดถงความสามารถในการตอบสนองทางสงคมตางๆ เชน

มารยาทในการอยรวมกนกบผอนการเลอกใชคาพดทเหมาะสมกบสถานการณตางๆ นอกจากนนยงรวมถง

ความสามารถในการเขาใจในสถานการณ อารมณ ความรสกของผอน การแกปญหาตางๆ และ

บทบาททางสงคม

สรมา ภญโญอนนตพงษ (2545: 101) ใหความหมายของพฒนาการทางสงคม ไววา

พฒนาการดานสงคมหมายถงพฒนาการเรยนรทางสงคมจากความรสกผกพน ใกลชด ภายในครอบครว

ทตองการพงพาผอนไปสการพงพาตนเองและการปรบตวเขากบผอน ซงเดกระดบปฐมวยสนใจเรยนร

สงรอบตวมากขนและเรยนรทจะสรางความสมพนธกบผอน หากเดกมโอกาสปฏสมพนธกบเพอนวย

เดยวกนหรอผอนมากขนอกทงไดรบการปลกฝงลกษณะพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม เดกยอม

สามารถปรบตวใหเขากบผอนและเรยนรบทบาทของตนเองในสงคมไดดยงขน

กลยา ตนตผลาชวะ (2546: 127) กลาววาพฒนาการทางสงคมเปนพฒนาการของ

ความสามารถแสดงพฤตกรรมตอบคคลอนและสงแวดลอมใหสอดคลองกบแบบแผน ทสงคมยอมรบ

ได พฤตกรรมแสดงออกจะบงบอกใหเหนถงเจตคต และคานยมเฉพาะตนของบคคลคนนน

10

ดงนน ความหมายของพฒนาการทางสงคมสรปไดวาเปนการแสดงออกของพฤตกรรมตางๆ

ทมความสมพนธตอบคคล สถานการณหรอสงแวดลอมรอบตว ซงเรมจากการเรยนรและมปฏสมพนธ

กบบคคลและสภาพแวดลอมทใกลตว สการปรบพฤตกรรมใหเหมาะสมและเปนทยอมรบของผอนใน

สงคม สามารถปรบตวรวมเลนรวมทางานและดาเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสขเหมาะสมตาม

วยและชวงอายของแตละบคคล

1.2 ลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวย ไดมผกลาวถงลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยเอาไว ดงน

มสเซนและคองเกอร (ขจตพรรณ ทองคา. 2536: 12; อางองจาก Mussen;& Conger.

1965: 383) กลาวถงลกษณะของพฤตกรรมทางสงคมของเดกวย 3 - 6 ป วาเปนวยทเรมพฒนา

ความสามารถในการเขาสงคม ซงจะขยายสงคมภายในครอบครวออกสสงคมภายนอก เดกจะเพม

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองและเรยนรทจะปรบตวใหเขากบบคคลอน

คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2539: 21) กลาววาจากความรสกผกพน

ภายในครอบครว ทพงพาตนเองและการปรบตวเขากบผอน มความสนใจกบการเรยนรสงรอบตวมาก

ขนและเรยนทจะสรางสมพนธกบผอน แตการแสดงพฤตกรรมในระยะแรกอาจมปญหาเกยวกบการ

ปรบตวเขากบบคคลอนเพราะเดกวยนจะยดตนเองเปนศนยกลางยงไมรจกควบคมอารมณและยอมรบ

ความคดความรสกของผอน แตเมอเดกมปฎสมพนธกบเพอนวยเดยวกนหรอผอนมากขน อกทงไดรบ

การปลกฝงลกษณะพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม เดกยอมสามารถปรบตวใหเขากบผอนและเรยนร

บทบาทของตนเองไดดยงขน

จตตนนท เดชะคปต (2537: 55) กลาวถงลกษณะทางสงคมของเดกปฐมวยอาย

5 - 6 ป วาจะมการเลนรวมเปนกลมกบเพอนมากขน รจกการเปนผใหและผรบทด กระตอรอรน

ชวยเหลอผอน เขาใจความรสกผอน

วณ ชดเชดวงศ (2537: 171 - 172) ไดจาแนกลกษณะพฤตกรรมทางสงคม ดงน

1. ความดอรน เดกวยนชอบปฏเสธและมกจะทาตรงขามกบทบอกซงเปนพฤตกรรม ท

แสดงออกเพอตอตานผใหญ การแสดงความดอรนของเดกแตละคนไมเหมอนกน อาจจะแสดงออกใน

รปของการพดจาหรอทาเปนเมนเฉย ไมสนใจในสงทเคยทาเปนประจา ความดอรนจะเกดขนเปนปกต

กบเดกอาย 2 - 3 ขวบ และจะพฒนาถงขดสดเมออาย 3 - 4 ขวบ

2. ความกาวราว เปนปฏกรยาทเดกตอบสนองตอความไมสมหวง หรอความคบของใจ

วธแสดงความกาวราวจะเปลยนไปตามวยของเดก ตงแตการรองไห ใชกาลงตอส มาเปนคาพดหรอ

11

หลกหนสถานการณททาใหไมพอใจ เดกอาย 3 - 4 ขวบ จะแสดงความกาวราวในรปของการใชคาพด

มากกวาใชกาลงตอส บางทกใชวธฟองผใหญ

3. การทะเลาะววาท เกดขนเมอเดกเลนกนแลวเกดขดใจกน เดกจะทะเลาะกนนอยกวา

เดกโต และทะเลาะกนในระยะสน เมอหายโกรธกจะลมและเลนกนอก วย 3 ขวบ เปนวยทชอบทะเลาะ

กนมากทสด หลงจากนนเดกจะเรมรจกปรบตวใหเขากบสงคมไดดขน

4. การรวมมอ เดกเลกมความรวมมอกบผอนนอยกวาเดกโต เพราะเดกเลกมกสนใจ

ตนเอง และตองการใหผอนสนใจตน เดกวยนยงไมรจกการใหการรบ ขาดประสบการณทางสงคม

ทาใหไมประนประนอมกน มกจะทะเลาะกนบอย ๆ แตโกรธกนไมนานกเลนรวมกนอก

5. การยอมรบจากสงคม ระยะแรกเดกเหนความสาคญของผใหญมากกวาเพอนเลน

วยเดยวกน และตองการใหผใหญยอมรบตน ตอมาเดกจะเหนความสาคญของเพอนมากยงขนและ

จะพยายามใหมพฤตกรรมเปนทยอมรบของเพอน

6. การคบเพอน วยทารกพอใจทจะอยใกลชดกบผใหญ พอระยะ 2 - 3 ขวบ เดกจะเรม

จะเบอหนายตอการอยใกลผใหญ ตองการเลนกบเพอนวยเดยวกนมากกวา ระยะแรกเดกจะเลนคนเดยว

ตอมาจะดเดกอนๆ เลน และพยายามเขาไปเลนดวย อาย 4 ขวบ เดกจะหดเลนเปนกลม และนยมเลน

กบเพอนเพศเดยวกนมากกวาเพอนตางประเทศ

7. การเปนผนา เดกวยนตองการเปนผนา ตองการปฏบตตนตามอยางคนทชอบ ซง เขา

ถอวา เปนผนาของเขาอกทหนง ผนาของเดกวยนมลกษณะตวโต อายมาก ฉลาดกวา สามารถ ออก

ความคดเหน แนะนาการเลนแกเขาได เขาจะยอมทาตามคาแนะนาของเดกโต เพราะไดรบการฝกให

ยาเกรงและเชอฟงผใหญ

ซเฟลดท (จณณภส ศรทอง. 2541: 12 - 13; อางองจาก Seefeldt. 1980: 7 - 11) ได

อธบายถงลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยไวดงน

1. ลกษณะทางสงคมของเดกวย 3 ป เปนวยแหงการยดตนเองเปนศนยกลาง เดกจะ

เหนวาตนเองสาคญทสด มความสขทจะเลนคนเดยว แตกชอบทจะนงเลนอยขาง ๆ ผอน ไมเลนเปน

กลมหรอเลนรวมกบผอน ไมใหความรวมมอ ไมแบงปน วยนยงไมมเพอนทชอบเปนพเศษ และจะเลน

กบเดกทมาอยใกล ๆ เทานน

2. ลกษณะทางสงคมของเดกวย 4 ป เดกวยนเรมสนใจผอนมากขน เดกจะเรมเลน

กบผอนบางในบางสถานการณ ชอบเลนบทบาทสมมตและเลยนแบบชวตในครอบครวซงพบเหนใน

ชวตประจาวน โดยทวไปเดกยงมลกษณะทแสดงถงความกาวราวทางกาย เอะอะ ไมระมดระวง เกเร

และยงมลกษณะของการเปนนาย ขณะเดยวกนเดกจะเรมเปนผชวยทด มททาแสดงความ เปนมตร

เรมรจกการแลกเปลยนและการรอคอย เรมแบงปน

12

3. ลกษณะทางสงคมของเดกวย 5 ป เดกวยนมความเปนมตรมากขน มความกระตอรอรนท

จะชวยเหลอผอน เรมเขากลมใหญขนจาก 2 คน เปน 5 คน เรมมเพอนทถกใจเปนพเศษ ชอบเลน

ละครสมมต เลนเลยนแบบ เลนละครใบ การทะเลาะกบเพอนลดนอยลงเพราะเรมเขาใจและยอมรบ

ความสาคญของผอน เปนระยะทเรมจะมความเหนคลอยตามผอนและเรมมความรสกไมพอใจ ถาเพอน

ในกลมไมปฏบตตามกฎเกณฑของกลม

4. ลกษณะทางสงคมของเดกวย 6 ป เดกวยนเรมมการประสานสมพนธกบผอน เลนเปน

กลมและมกจะเปนเพอนเพศเดยวกน เรมรสกกงวลเกยวกบสงคมภายในกลมของตนเอง มเพอนรก

เปนพเศษเพยงคนเดยว ในการเลนยงชอบแสดงเปนคนเดน เลนรนแรงพยายามทจะเปนทหนง ใน

การเลนตองการเปนผนาและถาหากการเลนนนมกฎเกณฑทยากเกนกวาความสามารถของตนเองก

พยายามปรบกฎนนใหมาเปนประโยชนของตน

เบญจา แสงมล (2545: 98 - 100) ไดจาแนกลกษณะพฒนาการทางสงคม ดงตอไปน

1. การชวยเหลอตนเอง คอ การรจกทาสงตาง ๆ ใหกบตนเอง เชน การใสรองเทาเอง

ตดกระดมเอง สงเกตไดจาก การแตงตว การรบประทานอาหาร การเขาหองนา หองสวม การใช

เครองมอตาง ๆ การทางานและการเลน

2. การเขาหมพวก คอ การเขากบเพอนฝงและสงคมรอบ ๆ ตวเดก สงเกตไดจากการ

ปฏบตกจกรรมรวมกบเพอน การเลนกนกบเพอน หนาตาทาทางทแสดงออกมาให สงเกตได การ

แสดงกรยาทาทางตอเพอน การสนทนาโตตอบกบเพอน

3. การเปนผนาผตาม คอ การแสดงตว แสดงความคดเหนหรอแสดงกจกรรมอยางใด

อยางหนง แลวมผปฏบตตาม สงเกตไดจากบคลกภาพของเดก ความรบผดชอบของเดก การยอมรบของ

เพอน การทาตวเปนตวอยางทด การจงใจชกชวนใหผอนปฏบตตาม

4. ความเออเฟอ คอ การรจกแบงปนสงของใหเพอนฝงหรอการมนาใจ ชวยเหลอเพอนฝง

สงเกตไดจาก การคบเพอน การเลนกบเพอน การทางานกบเพอน การยอมรบและการปฏบตตอเพอน

5. การบาเพญตนใหเปนประโยชน คอ การรจกใหสงคม ทาตวใหเปนประโยชนแก

เพอนฝงและคณะ สงเกตไดจากการอาสาชวยคร ผใหญ การรบใชสงคม เพอนฝง การแสดงนาใจใน

การชวยเหลอผอน ไมทาลายทรพยากรธรรมชาตตางๆ ทงทบานและทโรงเรยน การเสนอตว ใหความ

ชวยเหลอผอน

6. ความรวมมอ คอ การมสวนรวมในการทากจกรรมตาง ๆ กบเพอน กบคร กบโรงเรยน

สงเกตไดจาก ขณะทางานรวมกบเพอน ขณะเลนรวมกบเพอน การปฏบตตามระเบยบของโรงเรยน

ผลงานของเดก การปฏบตตามสทธและหนาท

13

7. ความรบผดชอบ คอการมงมนในการทจะทางานหรอสงทไดรบมอบหมายใหสาเรจ ม

ความหวงใย เอาใจใส เปนธระกบงานนน ๆ สงเกตไดจาก การเกบรกษาสงของหลงจากการเลนและ

ทางาน ลกษณะทาททรบมอบหมายงาน ลกษณะทาทในการทางาน ความสาเรจของงานททา ความ

อดทน มระเบยบวนย

8. มารยาท ความประพฤตทดงาม ซงแสดงและปฏบตไดถกตองตามวฒนธรรมไทยและ

เหมาะสมกบบคคล สงเกตไดจาก การสนทนาโตตอบ การปฏบตตอเพอน ผใหญ ผทตากวา การ

ปฏบตตนไดถกตองตามขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมของชาตไทย

จากทกลาวมาสรปไดวา ลกษณะพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยม 2 ลกษณะ คอ

พฤตกรรมการชอบสงคม และพฤตกรรมทตอตานสงคม ซงเมอเดกมการเลนและปฏสมพนธกบ คน

อนมากขนเดกไดเรยนรทจะปรบพฤตกรรมใหเปนทยอมรบของสงคมทเดกอยรวมดวย สามารถปฏบต

ตนตามขอตกลงในกลมได เรยนรทจะปรบตวใหเขากบผอนและเรยนรบทบาทหนาทของตนเองเพอใหอย

รวมกบคนอนไดอยางมความสข

1.3 ลกษณะความตองการทางสงคมของเดกปฐมวย เดกปฐมวยมพฒนาการทางสงคม เรมจากผใกลชดกบเดก แลวขยายไปสการมเพอน

เดกในชวงอายนเรยนรทจะปฏสมพนธกบคนอนๆ นอกบาน โดยเฉพาะอยางยง เพอนในวย

เดยวกน และเดกเรมเรยนรทจะปรบตวเขากบเพอน ๆ ซงมผกลาวถงลกษณะความตองการทางสงคม

ของเดกปฐมวย เอาไวดงน

พชร สวนแกว (2545: 63 - 64) กลาวถง ความตองการทางสงคมแมบคคลจะมความ

ตองการโดยพนฐานในลกษณะเดยวกน แตเดกปฐมวยจะมความตองการทแตกตางไปจากบคคลวย

อน ๆ ซงอาจแบงความตองการของเดกปฐมวยออกเปน

1. ความตองการพนฐานทางกายเพอใหชวตดารงอย ไดแก ปจจยดานโภชนาการ

สาธารณสขทอยอาศย เดกทกาลงเจรญเตบโตตองการโอกาสทจะไดออกกาลงกาย การพกผอน

การไดรบการเลยงด และดแลทางรางกาย

2. ความตองการความอสระ เดกปฐมวยจะมความตองการความอสระทจะเรมตนกระทา

บางสงบางอยาง มการวางแผน และการเขาสสงคมในสภาพแวดลอมนน เชน การสารวจ และจบ

ตองสงรอบ ๆ ตว ตลอดจนการคนหาสงตางๆ ดวยตนเอง

3. ความตองการผลสมฤทธ เดกปฐมวยเมอทาอะไรแลวมความตองการทจะประสบ

ผลสาเรจและหลกเลยงจากความลมเหลว

14

4. ความตองการประสบการณททาทายเดกปฐมวยตองการทจะเผชญสงททาทายเพอ

เรยนรสงตาง ๆ

5. ความตองการมเพอน เดกสวนใหญชอบอยใกลชดกบผอน เดกจะรสกพอใจทไดเปน

สวนหนงของกลม ตลอดจนการไดรวมงานอยรวมกบผอน

ภรณ ครรตนะ (2540: 21 - 25) กลาวถง ความตองการทางสงคมของเดกอาย 5 - 6 ป

วา มความตองการกาลงใจจากผใหญและคาชมเชยในผลงาน ตองการความชวยเหลอ ตองการ

คาตอบทถกตองเมอถามคาถามผใหญ ตองการความคดอสระทจะเลน ทดลอง สารวจในบรรยากาศ

และสภาพแวดลอมทแปลกใหมชวนใหสนใจ

พรรณ ชทย เจนจต (2537: 157 - 158) กลาววา เดกในชวงอายนเรยนรทจะตดตอ

สมาคมกบคนอน ๆ โดยเฉเพาะกบเพอนวยเดยวกนเดกเรมทจะเรยนรปรบตวเขากบเพอน

ลกษณะทางสงคมของเดกปฐมวยมดงน

1. เดกเรมมความตองการจะสรางสมพนธภาพกบเพอนในวยเดยวกนและมเพอน

1 - 2 คน และเปนเพศเดยวกน

2. มความตองการทจะเลนกบเพอนเปนกลมเลก และเปนกลมยอย ๆ การเลนเปนไปใน

ลกษณะตางคนตางเลน แมวาจะอยในกลมเดยวกน

3. มการทะเลาะเบาะแวงกนบอย ๆ แตเปนชวงระยะสน ๆ เดกมกจะลมงาย

4. เดกมความตองการทจะแสดงออกและจะสนกสนานกบการเลนละคร ซงเขาอาจ

แตงขนเองหรอเลยนแบบรายการโทรทศน

5. เดกชายและเดกหญงมความสนใจคลายกนและยงไมมความเขาใจเกยวกบบทบาทเพศ

6. เดกตองการเปนทยอมรบของผใหญและกลมเพอนตางจากวยทารกทกลวคนแปลกหนา

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวาความตองการทางสงคมของเดกปฐมวย คอ การทเดก

ตองการมสวนรวมในสงคม โดยการมกลมเพอน ตองการอสระทจะเรยนรประสบการณรอบตว ตองการ

กาลงใจ ความปลอดภย การยอมรบ การชวยเหลอ และคาชมจากผใหญ ดงนน เพอเปนการตอบสนอง

ความตองการทางสงคมของเดกปฐมวย จงควรจดใหเดกไดมโอกาสทากจกรรมรวมกนเปนกลม พดคย

ปรกษากนอยางเปนอสระ มการแสดงผลงานความสามารถใหเพอนและครไดเหนและไดรบการยอมรบ

ทาใหเดกมความภาคภมใจในตนเอง เกดความรสกดและเรยนรทจะปรบพฤตกรรมใหเปนทยอมรบของ

สงคม ทางานและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

15

1.4 ความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม ไดมผกลาวถงความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม เอาไวดงน

โฮเวรด การดเนอร (เยาวพา เดชะคปต. 2552: 33 - 34; อางองจาก Howord Gardner.

1993) นกวทยาศาสตรดานระบบประสาทแหงมหาวทยาลยฮารวารดไดศกษาเกยวกบความหลากหลาย

ของสตปญญาและไดพดถงสตปญญาดานความเขาใจระหวางบคคล (Interpersonal Intelligence) ท

เกยวของกบการสรางสมพนธภาพวา คอ ความสามารถในการเขาใจอารมณ ความรสก ความคด และ

เจตนาของผอน ทงนรวมถงความไวในการสงเกต นาเสยง ใบหนา ทาทาง ทงยงมความสามารถสงใน

การรถงลกษณะตางๆ ของสมพนธภาพทางสงคมของมนษยและสามารถตอบสนองไดอยางเหมาะสม

และมประสทธภาพ

ไฉไล บญมาก (2537: 19) กลาววา การสรางสมพนธภาพ หมายถง การทเดกสามารถ

อยรวมกนกบเพอนได โดยทเพอน ๆ ในกลมยอมรบ มอารมณและพฤตกรรมทแสดงออกตอกนอยาง

เหมาะสมตลอดจนเออเฟอตอเพอนในกลม

ดารณ ดษยเดช (2531: 8) กลาววาพฒนาการทางสงคมเปนการแสดงความสามารถใน

การแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบแบบแผนทสงคมยอมรบ ปฏบตตนไดตามทสงคมกาหนด และม

ความรสกวาตนเปนสวนหนงของสงคม มสวนรวมและพอใจกบสงคมนนๆ

อรวรรณ สมประดษฐ (2533: 12) กลาววา พฒนาการทางสงคมเปนการแสดงพฤตกรรม

ของมนษยทสงคมนนยอมรบและสามารถปฏบตตามบทบาททวางไวไดอยางถกตอง โดยรสกวาตน

เปนสวนหนงของสงคม

จากขอความดงกลาวขางตนสรปความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ไดวา การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยเปนวยทเดกมการปรบตวเรยนรพฤตกรรมทาง

สงคม สามารถสรางความสมพนธระหวางตนเองกบผอนไดตามลาดบขนตอนของวยและชวงอาย เดก

สามารถแสดงพฤตกรรม ความรสกท เหมาะสมในสภาพแวดลอมและสถานการณตางๆ ใน

ชวตประจาวน สามารถเลน ทางาน และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงเปนสงสาคญทจะชวย

สงเสรมใหเดกเกดการเรยนรและมพฒนาการทางสงคมในลาดบตอไป

1.5 ความสาคญของสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย สมพนธภาพทางสงคมเปนสงทมความสาคญอยางยงสาหรบเดกปฐมวย ซงมผกลาว

เอาไวหลายทศนะ ดงน

พชร ผลโยธน (2538: 2) กลาววา เดกอนบาลนนถามโอกาสไดปฏสมพนธกบเดกอน

หรอผใหญ เดกจะยงมโอกาสเรยนรความคดเหนของผอน รจกแกไขปญหาและเพอนจะมอทธพลตอ

16

การพฒนาเดกดานสงคมและสตปญญาเปนอยางยง ทงนเพราะเดกตางกบผใหญตรงทเดกจะแสดงออก

กบเพอนแตละคนอยางเสมอภาค ซงเทากบเปดโอกาสใหเดกแสดงความคดเหนโตแยงกน อยางอสระ

ถาเปดโอกาสเดกอยางตอเนองเดกจะเหนวาคนอนมความคด ความรสกแตกตางจากตนเองได และ

เรมตระหนกถงพฤตกรรมของตนทแสดงตอคนอน

ชคเคนแดนซ (สทธพรรณ ธรพงศ. 2534: 15; อางองมาจาก Chickendanz. n.d.)

กลาววา การทเดกมปฏสมพนธทางสงคมโดยเฉเพาะอยางยงการปฏสมพนธกบกลมเพอนในโรงเรยน จะ

ทาใหเดกไดเรยนรวธปฏบตตน ซงตางจากพฤตกรรมทตนอยทบาน เพราะทโรงเรยน เดกจะตองเรยนร

วาเขากาลงมการแบงปน ทงในดานของพนท วสดของเลน เรยนรการทางานรวมกนกบเพอน ตองยอมรบ

ฟงทศนะของผอน เรยนรเรองของการใหความรวมมอ ซงสงเหลานจะนาเดกไปสวธการปรบตวใหเขากบ

ผอนตอไป

กลยา ตนตผลาชวะ (2549, กรกฎาคม: 18 - 21) กลาววา เดกจะเรยนรความคดเหนและ

ความรสกของผอนและพรอมทจะแกไขพฤตกรรมการแสดงตนตอผอนในทางทด เรยนรทจะหวงใยผอน

ซอสตยตอตนเองและผอน ซงสงคมของเดกกาวหนาขนตามลาดบจากบานสโรงเรยนและสชมชนนอก

โรงเรยนทเปนสงคมไกลจากตวเดกออกไป การมสมพนธภาพทางสงคมมอทธพลตอบคลกภาพ การ

เรยนรทจะสรางความสมพนธทดกบเพอน รวมทงมความพงพอใจในสมพนธภาพทางสงคมทดตอ

ผอนเปนสงทจาเปนอยางยงสาหรบเดก เดกทกคนตองการเปนทยอมรบของกลมเพอน ความสมพนธท

เดกมตอเพอนจะเปนเครองตดสนวาเขามองโลกและตนเองอยางไรถาเขารสกมนคงในความสมพนธ

กบเพอนรนราวคราวเดยวกน เขากจะรสกวาโลกนเปนสถานททอบอนนาอยรสกมนใจในตนเอง

และผอนดวย ซงเดกมความตองการทจะเลนกบเพอนเปนกลม ตองการความปลอดภยการยอมรบ

กาลงใจ และคาชมจากผใหญ ตองการความอสระและความชวยเหลอ ซงเปนลกษณะความตองการ

ทางสงคมของเดก การจดใหเดกไดทากจกรรมรวมกนเปนกลม ใหเดกไดแสดงออกทาใหเดกเกดการ

ปรบตวและปรบพฤตกรรม มความภาคภมใจในตนเอง อนนาไปสพฤตกรรมทางสงคมทพงประสงค

จากขอความดงกลาวขางตน สรปความสาคญของสมพนธภาพทางสงคมสาหรบเดก

ปฐมวยไดวาเดกจะเรยนรการมปฏสมพนธทดกบผอนจากบคคลและสภาพแวดลอมรอบตวโดยการเลน

ทากจกรรมตางๆ รวมกนกบเพอนในวยเดยวกน ซงนบไดวาสมพนธภาพทางสงคมสาหรบเดกปฐมวยเปน

สงสาคญอยางยงทเดกจะปรบตวและแสดงพฤตกรรมทดตอผอนเพอตองการเปนทยอมรบในกลมเพอน

17

1.6 ทฤษฎทเกยวของกบสมพนธภาพทางสงคม ทฤษฎทเกยวของกบสมพนธภาพทางสงคมมหลายทฤษฎแตทเหนเดนชด ไดแก ทฤษฎ

พฒนาการทางสงคมของอรคสน ทฤษฎพฒนาการทางสงคมของฮาวกเฮอรสและทฤษฎพฒนาการ

ปฏสมพนธทางสงคมระหวางบคคลของซลลแวน ทฤษฎดงกลาวสรปไดดงน 1.6.1 ทฤษฎพฒนาการทางสงคมของอรคสน (Erikson’s Theory of Development) อรคสน (พรรณ ชทย เจนจต. 2528: 68 - 71; อางองจาก Erikson. 1975)

เนนถงความสมพนธของบคลกภาพของมนษยวาจะพฒนาไดดหรอไมขนอยกบความสาเรจในแตละ

ชวงอาย การพฒนาทเกดขนในแตละชวงของชวต ถาไดรบการตอบสนองอยางเตมทบคคลจะม

บคลกภาพดและพรอมทจะพฒนาขนตอไปอยางมประสทธภาพ ซงอรคสนไดแบงระยะพฒนาการ

ทางสงคมไว 8 ระยะและทเกยวของกบชวงปฐมวยม 3 ระยะ ดงน

1. ระยะความรสกเชอมน (The Sense of Trust) อายของเดกระยะนอยระหวาง

หลงคลอดจนถง 1 ป ระยะนเดกมความสบายทางกายและไดรบความรกความอบอนจากแมในยามท

เขาตองการ เดกจะมการปรบตวทดสามารถพฒนาการความรสกไววางใจขนไดและในทางตรงกนขาม

ถาทารกขาดความสขทางกาย ขาดความรกความอบอน กจะเปนผทไมสามารถควบคมอารมณตนเอง ม

ความกลวและขาดความไววางใจผอน

2. ระยะความตองการทาหรอคนหาดวยตนเอง (The Sense of Autonomy)

อายของเดกระยะนอยระหวาง 1 - 3 ป เปนระยะทเดกเรมฝกการขบถายถาเดกปฏบตไดดกจะ

สามารถผานขนนไปไดดวยด เดกจะเรยนรในการรกษาความตงใจของตนเองและทาความตงใจใหเปน

จรงได

3. ระยะการคดรเรม (The Sense of Initiative) อายของเดกระยะนอยระหวาง

3 - 6 ป เดกจะพยายามสรางเอกลกษณของตนเองและสามารถแสดงความรสกและพฤตกรรมทเหมาะสม

ในสภาพแวดลอมตางๆ ได เดกสามารถพฒนาความรวมมอและการเปนผนาผตามทดได ระยะน

หากเดกเกดความกลวเดกจะยดผใหญเปนทพงตลอดเวลา ทาใหความคดจนตนาการและการพฒนา

ทกษะทางสงคมถกจากดลงไปดวย (Maier. 1969: 32 - 35)

จากทฤษฎพฒนาการทางสงคมของอรคสน จะเหนไดวาการพฒนาสมพนธภาพ

ทางสงคมของบคคล มการพฒนาเกดขนในแตละชวงของชวต ซงถาบคคลไดรบการตอบสนองอยาง

เตมท จะทาใหมบคลกภาพทด พรอมทจะพฒนาขนตอไปไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการสงเสรม

และพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของบคคลจงควรไดรบการเปดโอกาสใหมการปฏสมพนธทด เนน

ความสมพนธของบคลกภาพของมนษยในแตละชวงของชวต

18

1.6.2 ทฤษฎพฒนาการทางสงคมของฮาวกเฮอรส (Havighurst’s Theory of development) พรรณ ชทย เจนจต (2537: 77 - 78) กลาววา ฮาวกเฮอรส (Havighurst)

ไดรบอทธพลแนวความคดจากอรคสน (Erikson) เกยวกบลกษณะของพฒนาการแตละชวงวยของ

บคคลโดยเขาไดอธบายวาในแตชวงวยของชวตนนเปนงานประจาวน ซงเปนงานทเดกแตละคนควรจะ

ไดทาในชวงนนๆ ถาบคคลใดไมประสบผลสาเรจในงานนนจะมผลตอการปรบตว ฮาวกเฮอรสไดแบงงาน

ทแสดงใหเหนถงพฒนาการทางสงคมในวยทารกและในวยเดกตอนตนออกเปน 3 ประการคอ

ประการท 1 เดกสามารถมความคดรวบยอดเกยวกบความจรงทางสงคม และ

ทางกายภาพ ซงหมายถงการทเดกมความคดรวบยอดเกยวกบสงตางๆ ทอยรอบตว เชน พอ แม

โรงเรยน คร และสงตางๆ ทเดกตองเกยวของดวย

ประการท 2 เดกสามารถทจะเรยนรการสรางความสมพนธระหวางตนเองกบพ

นองและบคคลอนๆ รวมทงชอบเลยนแบบบคคลอน

ประการท 3 เดกสามารถทจะเรยนรเกยวกบความแตกตางระหวางสงทถกกบสง

ทผดและเรมมพฒนาการทางจรยธรรม

จากทฤษฎพฒนาการทางสงคมของฮาวกเฮอรส จะเหนไดวาลกษณะของ

พฒนาการทางสงคมของบคคลแตละชวงวยมความสาคญ โดยเปนงานทเดกแตละคนควรจะไดทา

ในชวงนนๆ ซงถาประสบผลสาเรจจะมผลตอการปรบตวในแตละชวงวยของชวต จงควรสงเสรมใหเดก

เรยนรการสรางความสมพนธระหวางตนเองกบบคคลอน 1.6.3 ทฤษฎพฒนาการปฎสมพนธทางสงคมระหวางบคคลของซลลแวน (Sullivan’s A Social Interpersonal Theory of Development) ซลลแวน (ธนาภรณ ธนตยธรพนธ. 2547: 11 - 12; อางองจาก Sullivan) ได

กาหนดขนพฒนาการจากพนฐานของความสมพนธระหวางบคคล และประสบการณสวนตวระหวาง

บคคล และการเรยนรทเกดจากการทเดกมปฎสมพนธกบสงแวดลอมจะนาไปสความมนคงและปลอดภย

ซลลแวนแบงขนพฒนาการออกเปน 6 ขน คอ วยทารก วยเดก วยเขาโรงเรยน วยกอนวยรน วยรน

ตอนตน และวยรนตอนปลาย ในทนจะกลาวถงเพยง 2 ระยะ ทเกยวของกบเดกปฐมวย ดงน

1. วยเดกเลก (Childhood) อาย 2 - 4 ป เปนระยะทเดกพฒนาทกษะการ

เคลอนไหวและทกษะทางภาษา ซงจะชวยใหเดกมปฎสมพนธกบบคคลอนไดอยางอสระและกวางขวาง

มากขน เดกจะเรยนรวฒนธรรมทเขามสวนรวมอย เมอเดกมวฒภาวะพอทจะใชภาษาในการตดตอสอสาร

เขากจะเรยนรวธการทจะปฎบตกบบคคลอน เพอทจะทาใหตวเองรสกมความมนคงปลอดภย เดกเรม

รสกถงสงททาใหเขารสกวตกกงวล และสามารถขจดความวตกกงวลนนได

19

2. วยเขาโรงเรยน (Juvenile Era) อาย 4 - 11 ป ระยะนเดกเรมรจกตนเองและ

เหนสงตางๆ แตกตางไปจากคนอนและมความสมพนธกบผใหญอน ๆ นอกเหนอจากพอแมผปกครองทา

ใหเดกรจกสภาพความเปนตวแทนของเขาจากความสมพนธทเขามสวนรวมอย (Dinkmeyer and

Dreikurs. 1963: 150 - 151)

จากทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการทางสงคมขางตน สรปไดวาพฒนาการทางสงคม

ของเดกปฐมวยเกดจากการเรยนรประสบการณรอบๆ ตว การปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมซง

มอทธพลตอการแสดงออกทางพฤตกรรม ซงสงคมของเดกวย 3 - 6 ป เรมสรางเอกลกษณของตนเอง

สามารถแสดงความรสก และพฤตกรรมทเหมาะสมในสภาพแวดลอมตาง ๆ สามารถพฒนาพฤตกรรม

ทางสงคมใหเกดการเรยนรในการเขาสงคม มโอกาสปฏสมพนธกบบคคลอน รจกสรางสมพนธภาพ

กบเพอน และปรบตวอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข

จากทฤษฎพฒนาการปฏสมพนธทางสงคมระหวางบคคลของซลลแวน ได

กาหนดขนพฒนาการจากพนฐานของความสมพนธระหวางบคคล และประสบการณสวนตวระหวาง

บคคล และการเรยนรทเกดจากตวบคคลกบสงแวดลอมเปนระยะๆ ตามชวงวยของอาย ดงนน การ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมควรคานงถงวยและอายของเดกแตละบคคล เพอสงเสรมการมปฏสมพนธท

ดกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว สามารถปรบตวไดด เหมาะสมตามวยในแตละชวงอาย

1.7 บทบาทครกบแนวทางสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย การสงเสรมพฤตกรรมทางสงคมใหกบเดกเปนการพฒนาพฤตกรรมทางสงคมทพง

ประสงคใหเกดขนกบเดก ซงมผกลาวถงบทบาทครในการสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดก

เอาไวดงน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. 2524: 31 - 36)

1. การปรบพฤตกรรมของเดกตองใหเดกคอย ๆ ปรบพฤตกรรมทละนอยดวยการเสรมแรง

เชน ใหการเสรมแรงเวลาทเดกแสดงพฤตกรรมทเหมาะสม หรอเมอเดกมสวนรวมในกจกรรมตางๆ

2. การพฒนาพฤตกรรมโดยใหตวแบบทด การใหเดกเหนตวอยางทดจะชวยใหเดก

เลยนแบบตาม เดกมกจะชอบเลยนแบบผทเดกชนชม เชน พอแม คร ญาต พนอง เพอน นกกฬา

นกรอง ตวละครในนทานและผทมชอเสยง

3. การใหสญญาณเตอนพฤตกรรม โดยการแสดงออกดวยวาจาหรอทาทางวาเดกควร

ทาหรอไม ดวยคาพดหรอการพยกหนา เปนการใหสญญาณเตอนพฤตกรรมทไมเหมาะสมกอน ทเดกจะ

ทาอะไรลงไป จะดกวาการตเตยนเมอเดกทาอะไรผดลงไปแลว

20

ประมวญ ดคคนสน (2527: 107) กลาวถงแนวทางสงเสรมพฤตกรรมทางสงคมสาหรบ

เดกปฐมวยไวดงน

1. การกาหนดตารางกจกรรมประจาวนอยางเหมาะสมและตอเนองกนจดกจกรรมทตองใช

พลงงาน และกจกรรมทผอนคลายสลบกน ทาใหเดกไมเบอหนาย มบรรยากาศการเรยนทด การทเดก

รตารางกจกรรมประจาวนและสงทครคาดหวงใหเดก จะทาใหเดกเกดความมระเบยบและมความรสก

มนใจ การเสรมแรงทนททเดกแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมจะชวยใหเดกมพฤตกรรมทสงคมยอมรบ

2. การเสรมแรงพฤตกรรมทางสงคมแกเดกปฐมวยควรพดใหชดเจนวาเดกไดแสดง

พฤตกรรมทดคออยางไร เชน “เธอใจดจงทชวยมานะเชดสทหกบนพน” การชมเชยของครมคณคา

สาหรบเดกสวนใหญ เพราะเปนตวอยางทดเดกมกจะเอาอยาง ในบางครงอาจใชทาทางแทนการ

เสรมแรงดวยวาจาตามความเหมาะสม

3. การใหรางวลการสงเสรมความรวมมอและการชวยเหลอกนนบวาเปนพฤตกรรมทาง

สงคมทควรสงเสรมตวอยาง เชน “ถาแตละกลมชวยกนดแลหองใหเรยบรอยภายใน 5 นาท ครจะเลา

นทานสนกๆ ใหฟง 1 เรอง” การเสรมแรงทกลาวมาเปนการเสรมแรงจากภายนอกหรอจากผอน เปน

การกระตนใหเดกชวยกนทางานจนสาเรจตามเปาหมายสงสดของการพฒนาดานสงคม เพอมงให

เดกทาสงตางๆ ใหสาเรจดวยตวเดกเอง เกดความพอใจและภมใจในผลงานทเดกทาได ซงเปนการ

เสรมแรงจากภายในตวเดกเอง

4. การเสรมความเปนอสระ พฒนาการทางสงคมทเหนเดนชดในโรงเรยนคอ การทเดก

สามารถทาสงตางๆ ไดดวยตนเองและรบผดชอบสงทตนทา ครควรใหการเสรมแรงในพฤตกรรมทเดก

แสดงออกอยางเหมาะสมเมอพบพฤตกรรมไมเหมาะสมครไมควรใชคาพดทคกคามหรอขมข แตควรบอก

กลาวใหทกคนทราบเงอนไข เชน “ใครทนงโตะเรยบรอยแลว แสดงวาพรอมทจะรบประทานอาหาร

กลางวน” หรอ “ใครททาผนงเลอะเทอะคนนนตองทาความสะอาด”

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การสงเสรมพฒนาการทางสงคมนนครและบคคลรอบขาง

มบทบาทสาคญในการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมใหเกดกบเดกโดยควรเปดโอกาสใหเดกได

ปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตวเดกซงเปนสงสาคญตอการปรบตวในการเรยนร การเลน

และการทางานรวมกนกบผอน ซงแนวทางทครควรสงเสรมใหเดกมสมพนธภาพทดนนมหลายวธเชน

การทาตวเปนแบบอยางทด การพดกระตนความคด การจดกจกรรมทสรางความสนใจ การชวยเหลอ

ชแนะ การจดสอวสดอปกรณทหลากหลายนาสนใจและจดสภาพบรรยากาศในหองเรยนทเดกรสกอบอน

ปลอดภย หรอการเสรมแรงดวยวธการตางๆ เชน การใหรางวล การกลาวชมเชยดงกลาวจะทาใหเดก

แสดงพฤตกรรมชอบสงคมและลดการแสดงพฤตกรรมทเปนปญหาตอสงคม

21

1.8 การจดกจกรรมสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกปฐมวย กลยา ตนตผลาชวะ (2542: 74 - 75) กลาวถง แนวทางการจดกจกรรมเพอสงเสรม

สมพนธภาพทางสงคมใหกบเดกมหลากหลายวธทนาสนใจ ซงสงผลตอการแสดงออกถงการมสมพนธภาพ

ทางสงคมดานตางๆ อยางนอย 3 ดาน คอ

1. รจกการพดทดกบผอน ประกอบดวย

1.1 การกลาวทกทายอยางสภาพ

1.2 การกลาวขอบคณเมอไดรบความชวยเหลอจากเพอน

1.3 การชมเชยเมอเพอนประสบความสาเรจหรอกระทาเหมาะสม

2. การแสดงทาทางเปนมตร ผทมความเปนมตรจะแสดงออก ดงน

2.1 การยมแยมแจมใสขณะคยกบเพอน

2.2 สบตาเพอนในขณะพด

2.3 แสดงความสนใจโดยการแสดงออกทางรางกาย

2.4 ไมใชทาทางหยาบคายเมอไมพอใจเพอน

3. รจกการมสวนรวมกบเพอน ประกอบดวย

3.1 ยมหรอทาตามคาแนะนาของเพอน เมอเพอนเขามาชวยทากจกรรม

3.2 พดกบเพอนขณะทากจกรมรวมกน

3.3 มสวนรวมในการทากจกรรมรวมกบเพอน

3.4 รจกแบงปนสงของหรอขอแบงสงของจากเพอนขณะทากจกรรมรวมกน

3.5 ความมนาใจ

3.6 ความเอออาทร

นอกจากน กลยา ตนตผลาชวะ (2542: 22 - 23) ยงกลาวถง การจดกจกรรมสาหรบเดก

เพอสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมทด ไวดงน

1. กจกรรมทางานกลมทงกลมเลกกลมใหญ ทาใหเดกไดแลกเปลยนความคดเหน

คยกน สงผานความรสกใหกน

2. การเรยนแบบรวมมอ เปนการเรยนรวมกน คดรวมกน ทากลมการเรยนร

3. กจกรรมการเคลอนไหวประกอบเพลง

4. กจกรรมการเลนเกม เปนกจกรรมสาคญทชวยใหเดกไดแลกเปลยนแนวคด เรยนร

หลกการ เหตผล และกฎเกณฑการอยรวมกน

5. กจกรรมการวาดภาพเปนกลมการทางานศลปะรวมกบเพอน

22

กจกรรมดงกลาวนเปนวธหนงทสงเสรมการทางานรวมกน โดยเฉพาะกจกรรมการวาดภาพ

เปนกลม เปนแนวทางการเรยนรสาหรบเดกทแสดงถงความเจรญเตบโตทางดานสงคม (Social Growth)

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา กจกรรมทสามารถสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมให กบ

เดกปฐมวยไดนนมหลากหลายกจกรรม โดยเฉเพาะกจกรรมสรางสรรคทนบไดวามความสาคญเปน

อยางยงในการสงเสรมใหเดกไดมการทางานรวมกนไดชวยกนคด ตดสนใจในการทากจกรรมตามท

ไดรบมอบหมายใหสาเรจ

1.9 ปจจยทมอทธพลตอความสมพนธระหวางเดกปฐมวยกบบคคลอน เดกปฐมวยเปนวยทเรมมการเลนและปฏสมพนธกบผอนหรอเพอนวยเดยวกนมากขน

สามารถรวมเลนและทางานกบผอนไดแตยงปรบตวหรอแสดงออกซงพฤตกรรมทไมเหมาะสมในบาง

สถานการณ ซงมหลายปจจยทมอทธพลตอความสมพนธระหวางเดกปฐมวย

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (เยาวพา เดชะคปต. 2542: 45 - 46; อางอง

จากสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2523: 43 - 58) กลาวถงปจจยทมอทธพลตอ

สมพนธภาพทางสงคม ดงน

1. กลมเพอน การเลนกบเพอนรนราวคราวเดยวกนจะเปนการฝกโอกาสของการอย

รวมกน และฝกทกษะทางสงคมอนๆ เชน การเปนผนาผตาม การฝกการอดทน รอคอย การแบงปน

สงของ ฯลฯ

2. คร เปนตวแทนของพอแมทโรงเรยนทมอทธพลตอบคลกภาพและพฤตกรรมของ

เดกในวยนเปนอยางมาก ครจะเปนผทปลกฝงคานยมทถกตองใหกบเดก เปนบคคลทเดกจะรบการ

ถายทอดและเลยนแบบบทบาทตางๆ ไดเปนอยางด เพราะครเปนสมาชกคนแรกของสงคมนอกบาน ท

เดกจะคลกคลดวย ถาเดกมาจากครอบครวทขาดความอบอน ครจะเปนผททดแทนความรก ความ

ตองการนได ดงนน ครจงเปนบคคลทสาคญสาหรบเดกในวยนเปนอยางมาก

3. บคคลทมชอเสยงในสงคม บคคลเหลานไดแก บคคลทมชอเสยงในดานตางๆ ซงเดก

ชนชอบบชา และอยากจะเอาเปนแบบอยาง เชน ดารา มนษยอวกาศ และบคคลทมชอเสยงอนๆ

นอกจากนสถานศกษาตางๆ สาหรบเดกกอนวยเรยน เชน ศนยรบเลยงเดก โรงเรยน

อนบาล ฯลฯ เปนสถาบนทางสงคมแหงแรกทเดกจะไดสมผสอยางใกลชดตอมาจากบาน ซงเปน

สงแวดลอมแหงแรกของเดก เพอน คร และบคคลอนๆ จะมอทธพลทจะสงเสรมหรอทาใหเดกม

พฒนาการทบดเบอนไป ในสถาบนหรอสถานรบเลยงเดกตางๆ จะเปนททเดกจะมโอกาสเรยนรคานยม

ของกลม และปรบตวใหเขากบกลมได

23

โดยสถาบนอนๆ ในสงคมทมอทธพล เชน เพอนบาน วด สอมวลชน องคการตางๆ เชน

สถาบนทางกฎหมาย นกการเมอง ตารวจ ทหาร ลวนแตมอทธพลตอความคดนก อดมการณ รสนยม

ของเดก ทงสน สถาบนทางศาสนา สถาบนทางกฎหมายและศาล เปนสถาบนทมอทธพลตอจรยธรรม

หรอมโนธรรมของเดก

ปจจบนนเดกไดรบตวอยางจากสอมวลชนคอโทรทศนเปนสวนใหญ สวนมากพอแมมก

จะไมมเวลาใหกบลก ลกจงมกเรยนรสงตางๆ จากสถาบนทจะใหความรแกเดกโดยตรง คอ โทรทศนและ

วทย ดงนนนกจดรายการดงกลาวจงควรเลอกเนอหาสาระทจะมสวนสงเสรมสตปญญาแกเดก ไมใช

เปนรายการทจะมอมเมาเดก

สภาพแวดลอมทไมด เชน แหลงเสอมโทรม ความยากจน ทาใหเดกไมไดรบการอบรมท

ถกตองและไดรบตวอยางทไมดในสงคมทวไป เปนเหตใหเดกไดรบการปลกฝงคานยมทไมถกตอง

จากขอความดงกลาวสรปไดวาเดกปฐมวยเมอเรมเขาสโรงเรยนจะมปฏสมพนธกบ

สงแวดลอมและบคคลกวางขน การสงเสรมใหเดกมสมพนธภาพกบเพอนจะทาใหเดกสามารถปรบตวเขา

กบเพอนๆ ได ดงนนครและผทเกยวของกบเดกปฐมวยควรสงเสรมการสรางสมพนธภาพของเดกโดย

การใหเดกรวมกจกรรมกบเดกคนอน

1.10 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม งานวจยในตางประเทศ วด (กรรณการ โยธารนทร. 2545: 10; อางองจาก Wood. 1977: 4837) ทาการศกษา

หาความสมพนธระหวางการเปนทยอมรบของสงคม กบการมอานาจในสงคมของนกเรยนอนบาลโดยใช

เดกในโรงเรยนเอกชนจานวน 25 คน เปนกลมตวอยาง ประชากร แยกเปนเดกชาย 15 และเดกหญง

10 คน ทใชภาษาพดเดยวกน เปนคนระดบกลางเหมอนกน การเกบรวบรวมขอมลแยกเปน 2 สวน

คอการมอานาจในสงคม ไดจากการสงเกตพฤตกรรมเดกแตละคนในชวงทเดกทากจกรรมดวยตนเอง

รวมเวลาทสงเกต คนละ 120 นาท สวนพฤตกรรมการเปนทยอมรบในสงคม คอ การเปนผนาและ

ผตามในกลมเพอนการแสดงความภาคภมใจตอเพอนและการแสดงออกทงรกและเปนศตรกบผใหญ

สวนพฤตกรรมทไมมความสมพนธกน คอการประจบผใหญเพอใหเปนทยอมรบ การใชผใหญใหเกด

อานาจ และการแขงขนในกลมเพอน

บาร - ทาล; และคนอนๆ (กรรณการ โยธารนทร. 2545: 10; อางองจาก Bar - tal; et al.

1982: 396 - 402) ไดทาการศกษาเชงสงเกตพฤตกรรมการชวยเหลอของเดกปฐมวย จานวน 156 คน

ทมอายระหวาง 1 - 3 ป เดกแตละคนไดรบการสงเกต 3 ครง ๆ ละ 10 นาท ในระหวางกจกรรมการ

เลนอสระในการสงเกต ผสงเกตไดลงรหสพฤตกรรมการชวยเหลอแตละอยางทเดกแสดงออกมาไมวา

24

พฤตกรรมการชวยเหลอนนจะเปนพฤตกรรมทเดกไดแสดงออกมาจรงๆ หรอแสดงออกมาในการเลนแบบ

สรางจนตนาการ ผลการวจยพบวาโดยทวไปแลวการชวยเหลอของเดกไมไดเพมขนตามอาย แตเดกจะ

แสดงพฤตกรรมการชวยเหลอในสถานการณทเปนการเลนแบบสรางจนตนาการนอยลง และแสดง

พฤตกรรมการชวยเหลอจรง ๆ ออกมามากขนและเดกชวยเหลอเพอนดวยการปลอบใจในสถานการณจรง ๆ

มากครงขน แตการชวยเหลอดวยการใหสงของแกเพอนในสถานการณจรงนอยลงเมออายมากขน

ชวารช; และคนอน ๆ (กรรณการ โยธารนทร. 2545: 11; อางองจาก Schwarz; &

others. 1974) ไดศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดก 2 กลม ทมอายระหวาง 2 - 3 ป กลมละ 19 คน โดย

ใชเดกกลมหนงในศนยเดก (Nursery School) ทใหประสบการณทางสงคมและกระตนการเรยนร จาก

การจดสงแวดลอม และเดกอกกลมเปนเดกทไดรบการเลยงดอยทบานโดยเดกทง 2 กลม มภมหลง

เหมอนกน หลงจากไดศกษาเปนระยะเวลา 9 เดอน ผลจากการศกษาปรากฏวา เดกทอยในศนยม

ลกษณะของพฒนาการทางกาย ภาษา และกลาตดตอกบบคคลอนและกบผใหญ ดกวาเดกทถกเลยง

อยเฉพาะทบาน ทงนเพราะเดกทอยในศนยเดกนนไดมปฏสมพนธและใชเวลาสวนใหญทากจกรรม

รวมกบเดกในวยเดยวกน งานวจยในประเทศ วาสนา บญจนทร (2539: บทคดยอ) ศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทม

พฤตกรรมทางสงคมดานความสภาพออนนอม และความมระเบยบวนยตาในการจดกจกรรมเนนสอ

แบบไทยในกจกรรมวงกลม กจกรรมศลปศกษาและกจกรรมเลนตามมม ผลการวจยพบวาเดกทไดรบ

การจดประสบการณดงกลาวมพฤตกรรมทางสงคมดานความออนนอมและความมระเบยบวนยสงขน

จณณภส ศรทอง (2541: 56) ศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจด

ประสบการณมมบลอกแบบเตมรปแบบกบมมบลอกแบบปกต ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจด

ประสบการณมมบลอกแบบเตมรปแบบและมมบลอกแบบปกตมพฤตกรรมทางสงคมดานความ

เออเฟอและความมระเบยบวนยสงขน

วราภรณ ปานทอง (2548: 61) ศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยโดยการจด

กจกรรมเลานทานคตธรรมประกอบการเลนบทบาทสมมต ผลการวจยพบวาในแตละชวงสปดาหเดกม

พฤตกรรมทางสงคมโดยเฉลยรวม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

กาญจนา สงหเรศร (2551: 72) ศกษาผลของการจดกจกรรมประกอบอาหารแบบรวมมอท

มตอพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวย ผลการวจยพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมประกอบ

อาหาร แบบรวมมอ มพฤตกรรมทางสงคมดานการชวยเหลอ การแบงปน และการรบผดชอบสงขน

25

ลกคะณา เสโนฤทธ (2551: 69) ศกษาผลการจดกจกรรมเกมการศกษาทมตอพฤตกรรม

ทางสงคมของเดกปฐมวย ผลการวจยพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการศกษา มพฤตกรรม

ทางสงคม ดานการชวยเหลอ การแบงปน และการยอมรบสงขน

จากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของแสดงใหเหนวา การจดกจกรรมเพอสงเสรม

สมพนธภาพทางสงคมสามารถกระทาไดหลายแนวทาง โดยมงเนนการจดกจกรรมใหเหมาะสมกบ

ความตองการและสอดคลองกบพฒนาการของเดกเปดโอกาสใหเดกไดปฏสมพนธกบบคคลรอบขาง

และสงแวดลอมรอบตว เพอใหเกดการเรยนร สามารถปรบตวใหอยรวมและดาเนนชวตอยในสงคมได

อยางสนตสข

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค 2.1 ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค มผกลาวถงความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรคไวดงน

เลศ อานนทนะ (2535: 44) กลาววา ศลปศกษา (Art Education) หมายถง การนา

กจกรรมศลปะมาประยกตใชใหเกดประโยชนทางการศกษา เพอพฒนาดานตาง ๆ แตไมมจดมงหมายเพอ

ใหเดกเตบโตขนเปนศลปนหรอจตรกร (Artist)

วรณ ตงเจรญ (2525: 28 - 29) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทเดก

ปฐมวยแสดงความคดสรางสรรค ฝกประสาทสมผส และสงเสรมพฒนาการดานตาง ๆ ไดแก รางกาย

อารมณ สงคม สตปญญา รวมทงชวยใหเดกมสขภาพทดเกยวกบการกน เลน ออกกาลงกาย และ

พกผอนอยางถกตอง

เยาวพา เดชะคปต (2528: 36 - 38) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรค หมายถง

กจกรรมทสงเสรมความสามารถดานการใชกลามเนอเลก ชวยพฒนากลามเนอมอใหสมพนธกน เพอ

เตรยมความพรอมดานการเขยน และมโอกาสพฒนาทกษะพนฐานในการอาน

จากทกลาวมา สรปไดวากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทเดกปฐมวยสามารถแสดง

ความรสกนกคดและจนตนาการ ความคดสรางสรรคออกมาในลกษณะของผลงานแบบตาง ๆ ตามวยและ

พฒนาการ โดยมไดคาดหวงวาเตบโตขนจะตองเปนศลปนหรอจตรกร แตทงนกจกรรมจะชวยสงเสรม

พฒนาการดานตาง ๆ ไดแก รางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ไดฝกประสาทสมผส การใช

กลามเนอเลกและเรยนรการทางานรวมกบผอน

26

2.2 ความสาคญและประโยชนของกจกรรมศลปสรางสรรค กจกรรมศลปสรางสรรคมความสาคญและใหประโยชนกบมนษยเปนอยางมาก ซงม

ผกลาวถงความสาคญและประโยชนของกจกรรมศลปสรางสรรค ดงน

โลเวนเฟลด (บศรนทร สรปญญาธร. 2541: 26; อางองจาก Lowenfeld. 1970: 29)

กลาววา ผลสะทอนจากการทางานศลปะทาใหทราบถงการเจรญเตบโตของเดก สงแวดลอมทางสงคมท

เขาอยมอทธพลตอชวตของเดกและกอใหเกดการรบรทยงใหญของมนษย

ราศ ทองสวสด (2529: 103 - 104) กลาววากจกรรมสรางสรรคหรอศลปะสาหรบ เดก

มไดมจดมงหมายใหเดกทางานเพอความสวยงามหรอทาใหเหมอนจรง แตตองการชวยพฒนากลามเนอ

ใหแขงแรงการฝกประสานสมพนธระหวางมอกบตา เพอเปนพนฐานการเขยนทด ตลอดจนชวยพฒนา

อารมณ จตใจ ใหเดกมความเพยร อดทน มสมาธในการทางาน และรจกรบผดชอบ การทางานเปน

กลมชวยใหเดกเรยนรการเขาสงคม การแบงปน ความเออเฟอเผอแผและสงเสรมพฒนาการดาน

สตปญญาทาใหเดกรจกคด มเหตผลในการทางาน จงควรใหกาลงใจในการทางานกบเดกอยางสมาเสมอ

ใหเดกเกดความมนใจ กลาคดกลาแสดงออกอยางเตมท

วรณ ตงเจรญ (2535ก: 241 - 244) กลาววาศลปศกษามสวนสรางเสรมลกษณะนสย

ใหแกเดกปฐมวยดานตาง ๆ ดงน

1. สรางเสรมลกษณะนสยดานการแสดงออก ศลปะเปนกระบวนการทตองตดสนใจ

เสนอความคด ตดสนใจทจะกระทา และแสดงออกมาตามความคด

2. สรางเสรมลกษณะนสยทางดานความคดสรางสรรค ศลปะเปนวถทางหนงดจะพรอม

มลดวยวถทางสาหรบการสงสมความคดสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย

3. เสรมสรางลกษณะนสยดานการจนตนาการ สงตาง ๆ ทเราสรางสรรคขนมายอม

เรมตนดวยการจนตนาการกอนซงเปนเรองของการคาดหวง จะผลกดนไปสการคดคานงทกวางไกล

4. สรางเสรมลกษณะนสยดานสนทรยภาพ ผทมสนทรยภาพอยในตวจงพรอมทจะรบร

และซาบซงตอคณคาทางดานตางๆ ของสรรพสงทอยรอบตว

5. สรางเสรมลกษณะนสยทางดานความประณต ศลปะตองใชความพยายาม การสงเกต

และความประณตเรยบรอยอยตลอดเวลา

6. สรางเสรมลกษณะนสยทางดานการทางาน ศลปะเปนการเรมตนใหเดกมนสยรก

การทางานเปนกจกรรมทตองปฏบตดวยมอ ตองอาศยความรก ความพยายาม เมองานเสรจเดก

จะภมใจ ซงจะเปนแรงผลกดนใหเขากระตอรอรนทจะทางานชนตอไป

27

7. สรางเสรมลกษณะนสยในการทางานรวมกน การทางานศลปะจะตองมการพดคย

ปรกษาหารอหยบยนสงตาง ๆ ตอกน ปจจบนครนยมจดกจกรรมรวมกลมซงเปนการสงเสรมใหเดกตอง

คดวางแผนและทางานรวมกน

เบญจา แสงมล (2545: 63) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรคสามารถสงเสรมการเจรญ

เตบโตทางดานสงคม ขณะเดกเลอกกจกรรมทพอใจและรวมกลมกนเปนกลมยอยๆ ตามความสนใจท

คลายคลงกนในการรวมกระทากจกรรมศลปะเปนกลม เดกจะรจกการแบงปนเครองมอเครองใชความ

คดเหน การตดสนใจ และการใหการยอมรบนอกจากนนยงเรยนรสทธความเปนเจาของขอคดเหน

และความรสกของผอน เดกจะมกรยาสมพนธตอกน เรยนรการเปนผนาผตาม และเรยนรความสาคญ

ของการรวมมอกน และควบคมตนเอง เดกจะไดรบคณคาเหลานเมอเดกมอสระในการเลอกวสดและ

การใชสงเหลานดวยตนเองตามถนด

เลศ อานนทนะ (2535: 44 - 48) กลาวถง การทเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการดวย

ศลปะทเหมาะสม จะสามารถสงเสรมพฒนาการในดานตาง ๆ ดงน

1. พฒนาการดานสตปญญา ความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ การทเดกได

สารวจทดลอง คนควากบวสดนานาชนดเดกจะมการแกปญหา เลอกสรร ตดสนใจ วางแผนลงมอ

กระทาจรง รวมทงการวจารณและการประเมนคาในผลงานทตนแสดงออกจนสาเรจขนมา ซงกระบวนการ

ดงกลาวนไดตอบสนองตอลกษณะนสยของเดกทอยากร อยากเหน และยวย ทาทาย ทาใหเดก

แสดงออกอยางอสระเสรภายใตบรรยากาศทสนกสนานเพลดเพลน

2. พฒนาการทางดานรางกาย สงเสรมพฒนาการการทางานทประสานสมพนธกน

ระหวางการใชกลามเนอมอและประสาทตาทาใหอวยวะตาง ๆ ของรางกายมความแขงแรงมทกษะใน

การทางานทคลองตวดขน

3. พฒนาการทางดานอารมณทาใหเดกมอารมณชนบานสนกสนานยงเดกประสบ

ผลสาเรจในงานทลงมอทากยงทาใหเดกเชอมนในตนเองบนพนฐานของความรกและความรสก

ภาคภมใจในความสามารถของตนเองสงผลใหเดกมสขภาพจตทดสามารถมองโลกทสวยงามดวย

สายตาทสวยงาม สดใส ตลอดจนมความรสกทดงามตอผคนและสงแวดลอมรอบขาง

4. พฒนาการดานสงคม การจดกจกรรมทางดานศลปะเพอพฒนาการทางสงคมใหแก

เดกอยางเหมาะสม ไดแก การจดกระบวนการกลมสมพนธ (Group Process) ทาใหเดกเรยนรและ

ฝกหดดานสงคมเชน การวางแผนงาน หรอปรกษาหารอ การรวมมอรวมใจ การประนประนอม การ

แกปญหาความขดแยง ฯลฯ มผลใหเดกลดความตองการของตนเองเมอตองการอยรวมในการทางาน

รวมกบเพอนหรอพนองของตนทแตละคนมความสนใจแตกตางกน

28

จากเอกสารทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคมความสาคญยงตอ

การพฒนาเดกปฐมวยทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สตปญญาและสงคม โดยเฉพาะพฒนาการ

ดานสงคมซงเดกมโอกาสสรางสมพนธภาพทดกบเพอนๆ ไดเรยนรการทางานเปนกลม รจกใหความ

รวมมอ มความเออเฟอเผอแผ มนาใจแบงปน ฝกนสยในการทางานรวมกบผอน และรจกรบผดชอบ

รบทบาทหนาทของตนและผอนสามารถปรบตวทางานและอยรวมกนกบผอนในสงคมไดอยางม

ความสข

2.3 แนวทางการจดกจกรรมศลปสรางสรรคของเดกปฐมวย ฮนเดอรเบนด (สาตน บโรดม. 2523: 19; อางองจาก Hilderbrand. 1975: 226 - 229)

เสนอแนะแนวทางการจดกจกรรมศลปสรางสรรคไว 10 ประการ ดงตอไปน

1. ใหความสาคญในกระบวนการทางานของเดกมากกวาจะคานงถงผลงานของเดก

2. ใหความสนบสนนการแสดงออกทางดานความคดสรางสรรค โดยการหลกเลยงการให

เดกวาดลอกเลยนแบบหรอวาดภาพระบายสจากสมดวาดภาพ ซงทาใหเดกไมไดความคดอสระโดย

ทงสองแบบมอทธพลตอความคดสรางสรรค

3. แสดงความชนชมตอผลงานความกาวหนาของเดก

4. วางแผนและเตรยมกจกรรมตางๆ สาหรบเดกใหพรอม

5. ควรจดเตรยมอปกรณตางๆ ใหเดกสามารถหยบไดงายและสะดวกในการใช

6. ควรหลกเลยงคาถาม “กาลงทาอะไรอย” หรอเดาวาสงทเดกทาคออะไร

7. ฝกฝนแนะนาใหเดกไดลองฝกปฏบตดวยตนเอง รจกการแสดงออกและมทศนคต

ทดตองานศลปะ โดยตองคานงถงความเหมาะสมตามวฒภาวะของเดกดวย

8. ใหคดวากจกรรมทางดานศลปะมความสาคญเหมอนการจดประสบการณในการเขยน

และการอาน

9. ใหความรในดานศลปะ เชน เรองส ขนาด และรปรางแกเดก

10. อธบายใหผปกครองเขาใจจดมงหมายและแนวทางในการสงเสรมความคดสรางสรรค

ทางดานศลปะแกเดก

สรปไดวาการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทมคณคาตอเดกปฐมวยในทกดาน

และสามารถจดไดหลากหลายรปแบบ ทงนตองคานงถงศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคลเปน

หลกโดยจดกจกรรมใหสอดคลองกบพฒนาการทางศลปะของเดกและเนนถงกระบวนการทางานให

ประสบผลสาเรจมากกวาการเปรยบเทยบความสวยงามของผลงานตนเองกบผอน ซงในการจดกจกรรม

ตองใชเวลาใหเหมาะสมและจดอปกรณใหหลากหลายเพอเดกจะไดสามารถสรางสรรคผลงานของตนได

เตมท

29

2.4 บทบาทครในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค เนองจากกจกรรมศลปสรางสรรคทเดกแสดงออกมาในผลงานศลปะ เปรยบเสมอน

กระจกเงาโลกของเดก ดงนนการจดหลกสตรเพอพฒนาเดกจงควรสงเสรมใหเดกแสดงความคดตาม

จนตนาการและการทางานอยางอสระ ครจะตองคานงถงความสนใจและวธการแสดงออกของเดกเปน

สาคญ เปนผจดเตรยมสอหรอเลอกประสบการณใหเหมาะสมสอดคลองกบพฒนาการของเดก

ทกระดบความสามารถ คอยสนบสนนและใหกาลงใจยวยใหเดกแสดงออกอยางอสระตามความคด

และจนตนาการของตนเองและพฒนาความสามารถในทกๆ ดานอยางเตมทตามความถนด และ

ความสนใจตามธรรมชาตของเดกแตละคน สาหรบบทบาทครในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค ม

ผกลาวเอาไวดงตอไปน

เลศ อานนทนะ (2529: 134) วธการสอนกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกควรเนนท

กระบวนการ (Process) มากกวาผลผลต (Product) คอ ชวงเวลาทเดกไดวาด ไดเขยน ได

แลกเปลยนความคดเหนพดคยกนหรอคดวธการใหมๆ ไดดวยตนเองอยางมความสข สนกสนาน ม

ความสาคญมากกวาผลงานทผใหญคาดหวงวาจะตองสวยงามเรยบรอยและถกตองตามแบบอยาง

เพราะการสรางสรรคงานศลปะของเดกมกเปนการลองผดลองถกและแกปญหาอยตลอดเวลา จนกระทง

สาเรจ ซงการแกปญหานนอาจถกหรอผดบางแตดวยความสามารถในการสรางสรรคทมอยในตวเดก

จะชวยใหเดกคอยๆ พฒนาไดสาเรจไปดวยด

ชยณรงค เจรญพานชยกล (2531: บทคดยอ) กจกรรมสรางสรรคเปนกจกรรมเดยวท

สามารถทาใหเดกเลก ๆ มประสบการณในการทางานสาเรจไดเปนอยางด

พระพงษ กลพศาล (2536: 214 - 216) เสนอวา การจดกจกรรมการสอน

ศลปสรางสรรคสาหรบเดกควรคานงถงสงตอไปน

1. วางแผนลวงหนาตลอดเทอมวาแตละสปดาห จะใหเดกทากจกรรมอะไรตามลาดบ

ความยากงายของกลวธทางาน

2. จดเตรยมวสดอปกรณสภาพหองเรยนและวธการสอนใหสอดคลองกบแผนทวางไว

3. ระหวางทเดกทากจกรรมควรระลกอยเสมอวา

3.1 กจกรรมทจดใหนน เปดโอกาสใหเดกไดใชประสบการณตรงจากสงแวดลอมใน

หองเรยนเพยงพอหรอไม

3.2 หลกเลยงกจกรรมทใหเดกตองทาแลวมผลงานเหมอนกนทงหอง โปรดจาไว

เสมอวาการทางานศลปสรางสรรคคอการแสดงออกทางการรบรเฉเพาะตนและอยาสอนทฤษฏทาง

ศลปะใด ๆ ทงสน

30

3.3 พฤตกรรมการทางานศลปะของเดกแตละคน ไมเหมอนกน บางคนชอบนง

บางคนชอบนอนจงควรใหอสระอยางเตมท

3.4 ใหโอกาสเดกทางานเปนกลมบางเพอฝกประสบการณทางสงคมใหแกเขา

4. มปายนเทศหรอทตง แสดงผลงานทางศลปสรางสรรคของหองเรยนอยางถาวรและ

สลบสบเปลยนผลงานแสดงของเดกอยเปนประจา

5. มความเมตตาและหวงดกบเดกทกคน โดยแสดงความรกและหวงใยและใชคาพด

ทไพเราะ

จากทกลาวมาจะเหนไดวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวยจะชวยให

เดกพฒนาทกษะทเปนพนฐานชวตของการเรยนร ซงผมบทบาทในการจดกจกรรมสาหรบเดกไดแกคร

ซงตองคานงถงกระบวนการในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกทสอดคลองกบพฒนาการทาง

ศลปะของเดก ความพรอมของทกษะพนฐานและความแตกตางของบคคล จงจะชวยใหการจดกจกรรม

ศลปสรางสรรคประสบผลสาเรจและสามารถพฒนาทกษะขนพนฐานของเดกได โดยเฉพาะทกษะทาง

สงคมทครควรใชกจกรรมศลปสรางสรรคเพอเปดโอกาสใหเดกไดรบการสงเสรมสมพนธภาพทางสงคม

ทดและเรยนรการทางานรวมกบผอนในสงคม

2.5 ศลปสรางสรรคกบการสรางลกษณะนสยเดก กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทมความสาคญยงมคณคาตอเดกในทก ๆ ดาน

สามารถพฒนาและเสรมสรางลกษณะนสยเดกได ซงมผกลาวถงศลปสรางสรรคกบการสรางลกษณะ

นสยเดก เอาไวดงน

วรณ ตงเจรญ (2526ก: 241 - 243) กลาวถงศลปศกษาสามารถสรางเสรมลกษณะนสย

ใหแกเดกปฐมวยดานตางๆ ดงน

1. สรางเสรมลกษณะนสยดานการแสดงออกในสงคมประชาธปไตย

2. สรางเสรมลกษณะนสยดานความคดสรางสรรค

3. สรางเสรมลกษณะนสยดานจนตนาการ

4. สรางเสรมลกษณะนสยสนทรยภาพ

5. สรางเสรมลกษณะนสยดานความประณต

6. สรางเสรมลกษณะนสยดานการทางาน

31

องคการ อนทรมพรรย; และคนอน ๆ (2526: 268 - 272) กลาววา ลกษณะนสยท

สามารถใหเดกเกดการเรยนรจากการทางานดานศลปะ ไดแก

1. การเปนผนาในการทางาน โดยมงใหเดกไดทางานไดสาเรจตามลาดบขนตอนในเวลา

ทกาหนดดวยความสนกสนานเพลดเพลน

2. การเปนผรจกกาลเทศะ โดยมงใหนกเรยนรจกแบงแยกเวลาเลน และเวลาทางานได

อยางเหมาะสม ใหรจกรอโอกาส เชน ในการทางานทตองใชอปกรณรวมกน การรจกโอกาสทเหมาะสม

ในการพด ไมควรแทรกขนมาในขณะทผอนกาลงพดอย

3. การเปนผทกลาพด กลาซกถาม กลาแสดงออก โดยมงใหเดกเปนคนกลาพด

กลาซกถาม กลาตอบคาถามในสงทตนคด ตนตองการหรอเมอขอความชวยเหลอจากคนอน

4. การเปนผรจกสงเกต โดยมงใหเดกเปนคนรจกชางสงเกต เมอพบเหนสงใดกพยายาม

สงเกตและบอกลกษณะของสงนนได

5. การเปนผรกความเปนระเบยบเรยบรอยสวยงาม เชน

5.1 การเขาแถวหยบอปกรณเครองมอเครองใช

5.2 การรกษาความสะอาดของเสอผาไมใหสกปรก

5.3 รจกทาผลงานใหสะอาดเรยบรอยไมทาเลอะเทอะ เชน การทากาวใหพอด

5.4 รจกรกษาความสะอาดเครองมอเครองใชและเกบเขาทหลงเสรจกจกรรม

6. การรจกรกของใชทงทเปนสวนตวและสวนรวม โดยมงปลกผงใหเดกเหนความสาคญ

ของสงของเครองใชทเปนสวนตนและสวนรวมโดยดแลเอาใจใสบารงรกษาใหอยในสภาพทด

7. การมนาใจในการทางานรวมกบผอน โดยมงใหมนาใจในการชวยเหลอซงกนและกน

รจกแบงปนอปกรณ มนาใจในการชวยเกบสงของทเปนของตนและของสวนรวม

8. การเปนคนรจกประหยด โดยมงใหเดกใชอปกรณและวสดในขนาดจานวนทจาเปนตอ

รปแบบของงาน

9. การเปนผมความรบผดชอบ โดยมงใหมความรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมายจน

สาเรจดวยความอดทน

10. การเปนผมความพอใจในสงทตนมหรอตนทาขน โดยมงใหเดกเกดความศรทธาและ

เชอมนตองานทตนทาขนในการปลกฝงใหเดกเกดความสนใจในงานศลปะนนการจดกจกรรมศลปะ

ใหแกเดกควรมงใหเดกเกดความพอใจและเกดความเชอมนในตนเองทสามารถประสบความสาเรจใน

การทางานนน ๆ

32

จากขอความดงกลาวขางตนสรปไดวากจกรรมศลปสรางสรรคสามารถสงเสรมลกษณะนสย

ดานตางๆ ทพงประสงคในเดกปฐมวยไดอยางเหมาะสม นอกจากนยงสามารถสงเสรมสมพนธภาพทาง

สงคมซงเปนพฤตกรรมทสาคญตอการปรบตวเขากบผอนใหประสบผลสาเรจในชวต

2.6 งานวจยทเกยวของกบศลปสรางสรรค งานวจยในตางประเทศ แสตปป (สญญลกษณ สวรรณรศม. 2533: 23; อางองจาก Stapp. 1964: 52 - 58)

ศกษาความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคและสตปญญาของนกเรยนทเรยนศลปะและไมเรยนศลปะ

พบวา ความคดสรางสรรคและสตปญญาไมมความสมพนธกนแตนกเรยนทเรยนศลปะไดคะแนน

ความคดสรางสรรคสงกวาพวกทไมเรยนศลปะ

วลเลยม (อญชลกร อมพรดล. 2551: 31; อางองจาก William. 1971: 352 - 358) ศกษา

ความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคดานความคดรเรมกบคะแนนของวชาหมวดคณตศาสตร

วทยาศาสตร สงคมศกษา ศลปศกษาและดนตร ผลปรากฏวา ความสมพนธระหวางความคดรเรม

กบคะแนนรวมหมวดศลปศกษา และวชาดนตรมความสมพนธกนในระดบสง

เคลล (กรรณการ โยธารนทร. 2545: 24; อางองจาก Kelley. 1986: 32 - A) ศกษา

เปรยบเทยบผลการฝกตามแบบแผนเสรมสรางประสบการณทางศลปะเพอพฒนาความคดสรางสรรค

ทางศลปะเปนเวลา 10 สปดาห ในระดบชนประถมศกษาปท 1 ผลปรากฏวา ความคดสรางสรรคของ

เดกทเขารวมตามแผนกบเดกทไมไดเขารวมตามแผนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

งานวจยในประเทศ อาร เกษมรต (2533: บทคดยอ) ศกษาผลการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมและ

กจกรรมศลปสรางสรรคปกตทมตอความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวย ทไดรบการอบรมเลยงดแบบ

เขมงวดกวดขนและแบบรกทะนถนอม พบวาเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบเขมงวด กวดขน

และแบบรกทะนถนอมเมอไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมจะมความเชอมนในตนเองสง

กวา เมอไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคปกต

สทธพรรณ ธระพงศ (2534: 74) ศกษาพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยททา

กจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม พบวา 1) การเปรยบเทยบ

พฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลม พบวา กอน

และหลงการทดลองกลมทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวม และแบบ

ครไมมสวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอแตกตางกนกบกอนการทดลอง 2) การเปรยบเทยบพฤตกรรมการ

รวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวม และแบบคร

33

ไมมสวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอสงกวาทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครไม

มสวนรวม

ชไมมน ศรสรกษ (2540: 80) ศกษาความสมพนธทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการ

จดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลม แบบวางแผน ปฏบต ทบทวนและแบบปกต พบวา 1) เดกปฐมวย

ทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผน ปฏบต ทบทวน กอนและหลงทดลองม

ความสมพนธทางสงคมแตกตางกน โดยหลงทดลองเดกปฐมวยมความสมพนธทางสงคมสงกวากอน

การทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปน

กลมแบบปกตกอนและหลงทดลองมความสมพนธทางสงคมแตกตางกนโดยหลงทดลองเดกปฐมวยม

ความสมพนธทางสงคมสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) เดกปฐมวยท

ไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผน ปฏบต ทบทวนและแบบปกต มความสมพนธ

ทางสงคมแตกตางกนโดยเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผน ปฏบต

ทบทวน มความสมพนธทางสงคมสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบปกต

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

บศรนทร สรปญญาธร (2541: 74) ศกษาแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรม

รวมมอของเดกปฐมวยขณะจดกจกรรมศลปะแบบสอผสมเปนกลม พบวาเดกปฐมวยหลงจากจด

กจกรรมศลปะแบบสอผสมเปนกลมแลว มแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมรวมมอ

แตกตางจากกอนจดกจกรรมศลปะแบบสอผสมเปนกลมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .000

กรรณการ โยธารนทร (2545: 48) ศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการ

จดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม พบวาเดกปฐมวยกอนไดรบการจดกจกรรมและระหวางการจด

กจกรรมในแตละชวงสปดาหมพฤตกรรมทางสงคมโดยเฉลยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง สถต

ทระดบ .001 และเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมโดยเฉลยรวมและแยกเปน

รายดานกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรม ในแตละชวงสปดาหแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .001 โดยเดกปฐมวยมพฤตกรรมทางสงคมสงกวากอนการจดกจกรรม

จากเอกสารและงานวจยทกลาวมาพบวาการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย

สามารถสงเสรมพฒนาการทกดานทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ซงผม

สวนเกยวของตองสงเสรมการจดกจกรรมทงเปนรายบคคล รายกลมใหญ และกลมยอย จดกจกรรมไว

หลากหลายใหเดกสามารถเลอกทาไดตามความสนใจ ซงนบไดวากจกรรมศลปสรางสรรคมคณคามาก

ในการพฒนาเดกปฐมวยทกดานโดยเฉพาะพฒนาการทางดานสงคม จากเหตผลดงกลาวขางตนทาให

ผวจยเลอกนากจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมมาเปนกจกรรมพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวย

34

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย 3.1 ความหมายและความสาคญของการวาดภาพ มผศกษาความหมายและความสาคญของการวาดภาพของเดกปฐมวยเอาไวดงน

วรณ ตงเจรญ (2526: 11) กลาวถงการวาดภาพของเดกปฐมวยวาเปนการแสดงออก

เพอแสดงพฤตกรรมทสาคญ คอ เพอใหสมพนธกบการเคลอนไหวรางกาย เพอความสนกสนาน

เพลดเพลน และเพอเรยนรการสรางสรรคและเรยนรสงแวดลอม

จตทนาวรรณ เดอนฉาย (2541: 31) กลาววา การวาดภาพเปนกจกรรมหนงทมคณคา

สาหรบเดกปฐมวยเพราะนอกจากจะชวยใหเดกเพลดเพลนแลวในขณะทเดกกาลงวาด เดกจะไดฝก

การสงเกต จาแนกและเปรยบเทยบ ชวยใหเดกไดเรยนรในเรองตางๆ โดยผานประสบการณตรง

ปยะชาต แสงอรณ (2526: 49 - 52) กลาววากจกรรมการวาดภาพเปนกจกรรมทาง

ศลปะทจดใหแกเดกในลกษณะเชงของเลน เดกจะมความสนใจ สนกสนานเพลดเพลน เกดความรสก

เหมอนไดเลนของเลน ขณะเดยวกนเดกจะเกดการพฒนาในดานการเรยนร ความคดสรางสรรค ทกษะ

ความสมพนธระหวางกลามเนอมอกบความคด เดกจะสามารถแสดงออกถงการรจกคด รจกแกปญหา

รจกคนควาและทดลอง รจกใชเหตผลรจกสรางสอทตนเขาใจจากจนตนาการของตนเอง นอกจากนยง

เปนการกระบวนการสรางความสนทรยใหเกดขนในจตใจ - ความรสกของเดกอนเปนพนฐานทสาคญ

ในการพฒนาสตปญญาและการเจรญเตบโตของเดกตอไป

วรณ ตงเจรญ (2527: 181) กลาววา การวาดภาพของเดกมปจจยสาคญ 2 ประการ คอ

เดกตองรจกสงทวาดและตองมความสมพนธกบสงทวาด

ฉตรสดา เธยรปรชา (2537: 13) กลาววา การวาดภาพเปนธรรมชาตอยางหนงของ

เดกทจะนาเดกไปสการแสดงออกทางความคด ซงความคดทงหมดนยอมมความหมายสาหรบเขาและ

เปนวถทางการเรยนรทางหนงทไดจากการรบร การสงเกต และการทาความเขาใจกบสงแวดลอม

รอบๆ ตว

เลศ อานนทนะ (2523: 138) ใหความหมายของการวาดภาพวาเปนกจกรรมทแสดงออก

วาสตปญญาทสามารถถายทอดและสอความหมายไดงายเปนภาษาสากลททงเดกและผใหญสามารถ

แปลความหมายและเขาใจไดอยางแจมชด ภาพวาดจงมความหมายตอเดกมากๆ เพราะเดกยอม

พอใจเมอไดวาดภาพตางๆ

จากแนวความคดดงกลาวขางตนแสดงใหเหนวาการวาดภาพของเดกปฐมวยเปนกจกรรม

หนงทเดกสนใจ เพราะไดแสดงออกทางความคด ความรสก สามารถถายทอดและสอความหมายให

ผอนเขาใจไดตามความเหมาะสมของวยและพฒนาการความพรอมของตวเดก ตอบสนองการเจรญ

เตบโตตามธรรมชาตและพฒนาไปตามวฒภาวะของเดก

35

3.2 การวาดภาพกบการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย วรณ ตงเจรญ (2526: 49 - 52) กลาวถง การวาดภาพวามสวนสะทอนใหเหนพฒนาการ

หรอความเจรญเตบโตในดานสงคมวา การวาดภาพของเดกเปรยบเสมอนเปนการถายทอดสารหรอสาระ

(Message) ซงสวนใหญจะเนนสาระทเกยวของกบความคดคานงสวนตว สงแวดลอม และสงคม โดยเฉ

เพาะสาระทเกยวของกบสงคมนน นอกจากจะเปนการสอสารใหรบรถงการทเดกมความคด ม

ความสมพนธกบสงคมอยางไรแลว ยงเนนใหเดกคดคานงถงสงคมรอบตว ความสมพนธ ทเขาพงมตอ

สงคมและการทางานรวมกนอกดวย

โลเวนเฟลด; และแลมเบรต (Lowenfeld; & Lambert. 1970: 23 - 27) กลาวถงความ

เจรญเตบโตทางดานสงคมวาการวาดภาพเปนการถายทอดสารหรอสาระสวนใหญจะเนนเกยวกบ

ความคดคานงสวนตว สงแวดลอม สงคม และในอกแงหนง แสดงถงการทางานรวมกน เมอเดกวาด

ลกษณะไดในระยะแรก จะวาดคนทใกลชด เชน พอ แม ตวเอง เพอน แตเมอเดกเตบโตขน สงทวาด

จะมาจากประสบการณทางสงคมทไกลตวออกไป ซงแสดงวาเดกรบรโลกภายนอกทกวางขวางขน

ประสบการณเหลานจะเกดจากการสะสมความร มความสนใจตอสงตาง ๆ เชน บคคล อาชพตางๆ

ในสงคม เปนตน

ดงนนจะเหนไดวาการวาดภาพของเดกปฐมวยจะพฒนาไปพรอมกบความเจรญเตบโต

ทางดานตางๆ ไมวาจะเปนทางดานอารมณ ทางดานสตปญญา ดานรางกาย ดานการรบร ดานการ

สรางสรรคหรอแมแตทางดานสงคมซงประสบการณรอบตว หรอการมปฏสมพนธกบบคคลรอบขาง

ลวนแลวแตเปนการสงสมขอมลประสบการณตางๆ ซงสามารถถายทอดและสอความหมายออกมา

โดยการวาดภาพไดทงสน

3.3 พฒนาการทางการวาดภาพของเดกปฐมวย การวาดภาพของเดกปฐมวย เปนการแสดงออกถงการปรบตวในวยทกาลงมการเจรญ

เตบโตของรางกาย ทงในดานการมองเหน การรบรสงแวดลอม ความคดภายในและการแสดงออกท

แตกตางกน ซงเงอนไขเหลาน มสวนในการผลกดนใหรปแบบเนอหาในการแสดงออกทางการวาด ภาพ

ของเดกเปลยนแปลงไปเรอยๆ การแสดงออกนจะแตกตางกนไปตามระดบอายและประสบการณทตางกนจง

มผศกษาเกยวกบลกษณะการวาดภาพของเดกปฐมวย ดงตอไปน

ภรณ ครรตนะ (2523: 115) กลาวถงระดบความสามารถในการวาดรปดวยสเทยนและ

ลกษณะภาพวาดของเดกปฐมวยดงน

36

ความสามารถในการวาดภาพดวยสเทยน

อาย 1 - 2 ขวบ จะสามารถลากเสนยงๆ โดยไมมความหมาย เดกจะลากเสนตามความ

พอใจของตนเอง

อาย 3 - 4 ขวบ เดกจะเรมบอกชอภาพทตนวาดได

อาย 4 - 5 ขวบ เดกจะพบวาตนสามารถวาดภาพของจรงได ภาพทวาดจะเปนสงทเดก

คนเคย

อาย 5 - 6 ขวบ จะเรมปรบตวโดยการสงเกต จะพยายามวาดภาพตามความเปนจรงแต

ยงไมแสดงความถกตอง ในเรอง ของส ขนาด และความเปนจรง

ลกษณะภาพวาดของเดก ปรากฎดงน

1. มลกษณะโปรง อาจมองเหนสงทอยหลงกาแพงหรอฝาได

2. ไมเปนไปตามธรรมชาตและไมไดสดสวน เชน กระตายสงกวาบาน

3. ภาพจะเปนไปตามความตองการของเดก

4. สบสนในเรองฤดกาล สถานทและเวลา เชน วาดภาพใหพระอาทตย พระจนทรและ

ดาวขนพรอมกน

5. สไมเปนไปตามความเปนจรงแตถาเดก 5 - 6 ขวบจะพยายามใชสเหมอนจรง

มากขน

สรปไดวาพฒนาการทางการวาดภาพของเดกปฐมวยจะพฒนาเปนลาดบตามวย

พฒนาการของการใชกลามเนอยอย ประสาทสมพนธระหวางมอกบตา ตลอดจนการเรยนรสงแวดลอม

รอบๆ ตว โดยเรมจากการขดเขยนทไมมความหมายไปสการวาดภาพทมความหมาย และสามารถใช

สญลกษณแทนสงทตนเขาใจไดตามลาดบพฒนาการ

3.4 พฤตกรรมการวาดภาพของเดกปฐมวย มผกลาวถงพฤตกรรมการวาดภาพของเดกปฐมวยเอาไวดงน

เลศ อานนทนะ (2519: 18) กลาวถงลกษณะรปวาดของเดกโดยทวไปวา เปนไปตาม

ความสนใจและประสบการณของแตละคนรวมทงรปแบบของการแสดงออกทางศลปะจะมความ

สมพนธกบระดบอายและเชาวปญญาของเดก ดงน

1. ภาพวาดของเดกระดบอาย 2 - 4 ป ความเจรญทางรางกายและสตปญญายงมนอย

กลามเนอมอและประสาทตายงไมสมพนธและสอดคลองกนด รวมทงโลกทศนของเดกวยนมขอบเขต

จากด การรบรและประสบการณมไมมากนก ลกษณะการแสดงออกจงเปนเพยงการขดเขยนเสนรอบ

นอกของโครงสรางสงทหยาบๆ ยงไมสามารถบงคบมอใหแสดงเปนรปรางหรอเรองราวทมรายละเอยดได

37

2. ภาพวาดของเดกระดบอาย 5 - 6 ป เดกวยนมประสบการณจากทางบานและโรงเรยน

มาบางแลว ประกอบกบความเจรญเตบโตทงทางรางกาย อารมณ จตใจ และสตปญญา มมากขน

การแสดงออกจงมลกษณะเปนสญลกษณทสามารถสอความหมายไดชดเจน เชน ภาพวาดของตนเอง

คร พอ แม พนอง และเพอน ๆ เปนตน

วรณ ตงเจรญ (2531: 284) ไดแบงขนพฒนาการการแสดงออกทางศลปะของเดกไว 3

ระดบ คอ

1. วยทแสดงออกดวยการขดเขย (Scribbling Stage) เดกอาย 2 - 4 ปจะเรมขดเขย

ภาพลกษณะทขดเขยยงเหยง มการควบคมการขดเขยซาๆ กน และจากระยะเรมแรกกจะคอยๆ พฒนา

ไปสการผสมผสานกนระหวางการเคลอนไหวทเปนไปเองอยางอตโนมตกบภาพทปรากฏใหมองเหนได

เรมคดและเขาใจเสนทตนเองขดเขยนลงไปในระยะ 3 - 4 ป เดกจะพยายามสรางความสมพนธระหวาง

การขดเขยนกบโลกภายนอกเขาดวยกน และสามารถสรางเปนภาพใหเกดขนไดแทนทจะเปนเพยงแต

แสดงการเคลอนไหวของเสนเหมอนในระยะแรกเทานน โดยภาพรวมแลวเดกในวยนภาพวาดจะม

ความสาคญในแงของการบนทก ความคด และความรสกของเดกโดยตรง

2. วยทแสดงออกดวยสญลกษณ (Symbolic Stage) เดกวยนอยในชวงอาย 4 - 9 ป ใน

ระยะแรกๆ จะเปนระยะเรมตนของการพฒนาสญลกษณ สญลกษณทปรากฏจะขนอยกบการรบรตอ

สภาพแวดลอมโดยตรง เดกจะขดเขยนตามทตนร ไมใชตามทมองเหนวตถสงแวดลอม เสนแสดงการ

ควบคมมอใหเปนไปตามทเดกตองการมากขน ภาพแสดงรปทรงโปรงใสหรอทเรยกวาภาพเอกซ-เรย และ

แสดงใหเหนถงความสนใจของเดกตอสงแวดลอมรอบตว แสดงความสมพนธกบสภาพแวดลอม เชน

การจดภาพ การแสดงพนทบรเวณวาง เดกเรมสรางเสนและรปทรงตางๆ เปนแบบเรขาคณต

3. วยทแสดงออกดวยการเลยนแบบ (Realistic Stage) เดกอาย 9 - 11 ป เปนระยะท

เดกชอบอยเปนกลมเปนพวก ตองการแสดงออกซงความรสกนกคดของตน มความฝนมากขน การ

แสดงออกทางศลปะพยายามใชเสนเลยนแบบวตถสงแวดลอมทตนเองเหนได การเขยนภาพคนจะเนน

ความแตกตางระหวางเพศชายและเพศหญง พยายามเนนความรสกดวย การใชส เรมเหนวาสเปนสง

สาคญในการแสดงออก

อาร รงสนนท (2527: 161 - 162) ไดเสนอแนะกจกรรมและวธการวาดภาพไวดงน

1. การวาดภาพตามใจชอบ หมายถง การใหโอกาสเดกไดมอสระในการวาดสงทเดก

พอใจ และสามารถวาดได ซงสวนมากเดกปฐมวยมกจะวาดรปคน บาน สตว ตกตา หรอภาพทเดก

ประทบใจ เปนตน

38

2. การวาดภาพจากประสบการณ หมายถง การทเดกเลอกวาดภาพจากประสบการณท

เดกไดประสบจากการไปเทยวตามทตางๆ เชน ทะเล สวนสตว ของขวญวนเกด สตวเลยง ของเลน

เปนตน

3. การวาดภาพจากการฟงนทาน หมายถง การใหเดกวาดภาพจากนทานทครเลาใหฟง

หรอจากเทปนทาน ซงเดกจะแสดงทงความรสกนกคดทางดานสตปญญาและความรสกทางดานจตใจ

ถายทอดออกมาเปนภาพได

4. การวาดภาพจากเสยงเพลง หมายถง การใหเดกไดฟงเพลงแลววาดภาพตามความ

นกคดของเดก เปนภาพทเดกประทบใจจากการฟงเพลง

5. การวาดภาพจากการแสดงบทบาทสมมต หมายถง การใหเดกวาดภาพจากการทเดก

ไดแสดงบทบาทสมมตไปแลวถายทอดออกมาเปนภาพ

6. การวาดภาพจากสงเราทกาหนด หมายถง การทเดกตอเตมเสรมใหเปนรปภาพจาก

สงเราทกาหนดมาให ซงสงเราอาจแบงเปน

6.1 ตอเตมภาพจากสงเราทไมสมบรณ เชน เปนเสนในลกษณะตางๆ เชน เสนโคง

เสนตรง เสนคขนาน และอนๆ (∩, , // ) เปนตน

6.2 ตอเตมภาพจากสงเราทสมบรณ เชน วงกลม สเหลยม สามเหลยม

เปนตน

กเซล (ลดดา ลตระกล. 2531: 35; อางองมาจาก Gesell. 1940: 148) ไดศกษา

พฒนาการการวาดภาพของเดกปฐมวย พบวา ระดบอายมความสมพนธกบภาพวาดของเดก และ

กลาวถงลกษณะการวาดภาพของเดกอาย 3 - 5 ขวบวา

อาย 3 ขวบ ภาพทเขยนยงดไมออกวาเปนภาพอะไร แตเรมใชรปทรง

อาย 4 ขวบ ภาพทเขยนใชรปทรงตาง ๆ กน

อาย 5 ขวบ เขยนภาพงาย ๆ ได แตยงแสดงใหเหนการใชรปทรงตางๆ อย

สรปไดวาการวาดภาพของเดกปฐมวย จะเปนสงทเดกวาดออกมาเปนภาพเรองราวงายๆ

ทเดกไดพบเหนจากสภาพแวดลอมรอบตวเดก สงทใกลตว และเดกใหความสาคญ สนใจในสงนนๆ ซง

รายละเอยดของภาพอาจไมสมบรณตามความเปนจรงมากนก แตสาหรบเดกแลวภาพทกภาพทวาด

เปนสงทมความหมายตอเขาเสมอ ดงนนการจดกจกรรมการวาดภาพใหกบเดกถอไดวาเปนการจด

การเรยนรอกวธหนงทตอบสนองความสนใจตามวยและพฒนาการของเดก

39

3.5 งานวจยทเกยวของกบการวาดภาพของเดกปฐมวย งานวจยในตางประเทศ โลเวนเฟลด (จณณภส ศรทอง. 2541: 50; อางองจาก Lowenfeld. 1957: 86) ได

ทาการศกษาขนพฒนาการทางศลปะของเดกตะวนตก ดวยการเกบผลงานของเดกในวยตาง ๆ มา

ศกษาวเคราะห โดยแยกขนพฒนาการทางศลปะไวทงหมด 5 ขน แตในทนขอกลาวเพยง 2 ขนท

เกยวของกบเดกปฐมวย คอขนท 1 เปนขนขดเขย ซงนเดกมอายประมาณ 2 - 4 ป เปนเดกวยกอนเขา

เรยน เดกสนกอยกบการเคลอนไหวกลามเนอ ไดขดเขยนเสนตางๆ แบบยงเหยงไมมความหมาย แตขนท2

เปนขนทเรมเขยนภาพใหมความหมายหรอขนกอนสญลกษณ จะอยในชวงประมาณ 4 - 7 ป เปนขน

เรมตนของการแสดงออกทมความหมาย ภาพสงของสงเดยวกนเดกอาจจะเขยนไดหลายๆ แบบ เชน

ภาพคนทเดกเขยนวนหนง อาจจะไมเหมอนภาพทเขยนในวนตอ ๆ ไป

งานวจยในประเทศ สมศร แสงธน (2545: 66) ศกษาความสามารถทางภาษาของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมการวาดภาพบนทรายเปยกแบบครใหการเสรมแรง พบวาเดกปฐมวยกอนการจดกจกรรม และ

ระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพบนทรายเปยกแบงครใหการเสรมแรงในแตละชวงสปดาหมความ

สามารถทางภาษาดานการฟงและการพดโดยเฉลยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.001 และเมอวเคราะหการเปลยนแปลงระหวางชวงสปดาห พบวาคะแนนความสามารถ ทางภาษา

ดานการฟงและการพด โดยเฉลยรวมมการเปลยนแปลงในทางทเพมขน ตลอดชวงเวลา 8 สปดาห

สดใส ชนะกล (2538: 70) ศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคและการรบรการอนรกษ

สงแวดลอมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมวาดภาพนอกชนเรยน และเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมวาดภาพในชนเรยนแบบปกต มความคดสรางสรรคและการรบรบรการอนรกษสงแวดลอม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากเอกสารงานวจยดงกลาวสรปไดวาการจดกจกรรมศลปะสามารถสงเสรมพฒนาการ

ดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญาใหกบเดกไดเปนอยางด เดกทกคนมความสขทได

แสดงออกถงความรสกนกคดตางๆ สอออกมาในรปแบบของการสรางสรรคผลงานในลกษณะตางๆ ไม

วาจะเปน การปน การพมพภาพ การพบ การตดปะ การประดษฐ โดยเฉพาะการสรางสรรค

ผลงานทออกมาในรปแบบของการวาดภาพระบายส ทงนเพราะกจกรรมการวาดภาพเปนกจกรรม

สาคญทเดกทกคนเรมเรยนรการสรางผลงานทางศลปะโดยการขดเขยนเสนตางๆ ออกมาเปนรปภาพแลว

สามารถสอความหมายและบอกความรสกไดในวยเรมตนแหงการเรยนรสงตางๆรอบตว

40

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมกลม 4.1 ความหมายของกลมและกจกรรมกลม มผศกษาความหมายของกลมและกจกรรมกลมเอาไวดงน

กมลรตน หลาสวงษ (2527: 263) กลาววากลมหมายถงการทบคคลตงแตสองคนขนไป มา

อยรวมกนในสงคม โดยมลกษณะตางๆ รวมกน หรอ มลกษณะอยางหนงอยางใด ดงน

1. มการรบรรวมกนในสงคม

2. มแรงจงใจอยางใดอยางหนง

3. มเปาหมายอยางเดยวกนหรอมเปาหมายรวมกน

4. มคานยมหรอปทสถานของกลมทจะควบคมและกาหนดพฤตกรรมของสมาชกในกลม

ใหเปนระเบยบ

5. มการเกยวของปฎสมพนธกนระหวางสมาชกในกลม

6. มการพงพาอาศยซงกนและกน

7. มการสอสารทงภาษาพดและภาษาทาทาง

พรรณพศ วาณชยการ (2528: 135) กลาววา กลมหมายถง บคคลตงแต 2 คนขนไปทม

การกระทารวมกน เพอบรรลเปาประสงครวมกน และเปนการอยรวมกนในลกษณะทมงสนองความ

ตองการบางประการของแตละบคคล

กลล (ศภวด บญญวงศ 2527: 18 - 20; อางองจาก Gulley. 1960: 62) กลาววา กลมม

ความหมายลกซงกวาการทบคคลอยรวมกนเฉยๆ เทานน แตการรวมกลมจะตองประกอบดวยลกษณะ

3 ประการ คอ

1. มวตถประสงครวมกน

2. ผลของการทางานเกดจากความรวมมอของสมาชก

3. มการสอสารทางวาจาหรอมความสมพนธระหวางสมาชก โดยวธใดวธหนง

ซลลแวน (ศภวด บญญวงศ 2527: 12; อางองจาก Sullivan. 1958) กลาววา กจกรรม

กลมหรอการทางานเปนกลม หมายถง การทางานทสมาชกในกลมมการวางแผนรวมกนกบผนากลม

และผนากลมจะทาหนาทประสานงานและใหคาปรกษาแกกลม สมาชกทกคนในกลมมความรบผดชอบ

รวมกนและมโอกาสแสดงความคดเหนอยางเตมท บรรยากาศในกลมมความเปนกนเอง เปนมตรตอ

กนและมความเปนประชาธปไตย

เคมป (กรรณการ โยธารนทร. 2545: 12; อางองจาก Kemp. 1964: 24 - 25) กลาววา

กลมประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป มารวมกน มปฎสมพนธกนทงใชภาษาและไมใชภาษา ม

ผนาและสมาชกหรออาจจะไมมผนากได มการพงพาอาศยกน มผลประโยชนรวมกน มความพอใจ ม

41

การยอมรบและเคารพในความคดเหนซงกนและกนและมความรสกวาตนเองเปนสวนหนงของกลม ม

ความรสกปลอดภยเมออยในกลม

ชไมมน ศรสรกษ (2540: 27) เสนอวา กลมและกจกรรมกลม หมายถง การทสมาชก

ในกลมมการปฎสมพนธกนโดยมจดมงหมายรวมมอกน วางแผนและทางานตามจดหมายทวางไวใน

รปแบบของการยอมรบและเคารพความคดเหนซงกนและกน การเปนผนาผตาม การพงพาอาศยกนและ

ประเมนทบทวนผลงานททารวมกน

จากความหมายของกลมและกจกรรมกลมทกลาวมา สรปไดวา กลม หมายถง การท

บคคลตงแต 2 คนขนไป รวมกลมกนเพอวตถประสงคอยางใดอยางหนงหรอทากจกรรมรวมกน มการ

ปฏสมพนธ รวมรบผดชอบ แสดงความคดเหน วางแผนการทางานชวยเหลอซงกนและกนจนผลงาน

บรรลเปาหมายตามทกาหนดไว และกจกรรมกลมหมายถง การทสมาชกในกลมตงแต 2 คน ขนไป ม

การปฏสมพนธกน โดยมจดมงหมายเพอการทางานรวมกนตามเปาหมายทกาหนดไว 4.2 ความสาคญของกจกรรมกลม การรวมกลมทางานหรอทากจกรรมใดใหประสบผลสาเรจไดตามวตถประสงคทวางไว

นบวาเปนสงสาคญมาก เพราะการทางานบางอยางใหสาเรจตองมการพงพาอาศย ชวยเหลอซงกน

และกน รวมคดรวมตดสนใจในการแกปญหาและทางานใหไดคณภาพมากทสด

ทศนา แขมมณ, และคนอนๆ (2536: 80) กลาววา การใหโอกาสเดกเลนและทากจกรรม

ตางๆรวมกบผอน โดยเฉเพาะเดกดวยกน เดกจะเกดการเรยนรทกษะทางสงคมในการอยรวมกนกบ

ผอน เดกไดรบการถายทอดมารยาทและกตกาทางสงคม เกดสานกความรบผดชอบตอสมาชกคนอน ๆ ใน

สงคม

วาส ปรงสงห (2524: 18) กลาววา การทางานรวมกบกลมจะชวยใหเดกเรยนรอยาง

พนจพเคราะหเมอตองทางานรวมกบคนอน ปฏกรยาโตตอบกบเพอนๆ จงมความสาคญมากเพราะ

ชวยใหเกดการพฒนาทางสงคมและศลธรรมจรรยา

บทตน (ศภวด บญญวงศ 2527: 25; อางองจาก Button.1974: 1 - 2) กลาววา กจกรรม

กลมเปนสงทจดขน โดยมจดมงหมายทจะชวยสงเสรมใหมนษยไดเตบโตและพฒนา โดยเฉพาะทกษะดาน

สงคมและดานความสมพนธกบบคคลอน ดงนนการจดกจกรรมกลมจงเปนการสรางโอกาสใหมนษยได

เรยนรเกยวกบการตดตอสมพนธกบบคคลอน ๆ ในบรรยากาศทสงเสรมกนและกน โดยใชเทคนคตางๆ

เพอสมาชกกลมจะพยายามชวยกลมและชวยบคคลทางานไปสจดมงหมาย ดวยเหตน การเรยนร โดย

วธการกลม จงชวยฝกทกษะทจาเปนหลาย ๆ ดาน และดานหนงทสาคญกคอ ทกษะทางสงคม (Social

42

Skill) เปนทกษะทชวยใหอยรวมกนและทางานกบผอนไดอยางราบรน เชน ทกษะการเปนผใหและผรบ

การปรบตวใหเขากบสงแวดลอม การควบคมตนเอง การยอมรบความสามารถของตนเองและผอน

สรปไดวา กจกรรมกลมมความสาคญเปนอยางมากในการทางานใหประสบความสาเรจ

ตามเปาหมาย เพราะในกระบวนขนตอนของการทางานกลมทาใหบคคลมการปฏสมพนธ พดคยแสดง

ความคดเหน รวมคดรวมทา ชวยเหลอซงกนและกน รจกเปนผนาผตาม ใหการยอมรบและปรบตวเขา

หากน ซงพฤตกรรมทปรากฎดงกลาวนลวนเปนทกษะชวตทางสงคมทมความสาคญตอการดารงชวต

เพอใหอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข

4.3 แนวทางการจดกจกรรมและการเขากลมของเดกปฐมวย แนวทางการจดกจกรรมสาหรบเดกปฐมวยควรมหลากหลายรปแบบ มทงกจกรรมทเปน

รายบคคล และกจกรรมกลม โดยจดใหเหมาะสมกบวย พฒนาการ ความสนใจของเดกแตละคนและ

ควรคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ซงมผกลาวถงการจดกจกรรมกลมของเดก ดงน

ซเฟลด (จณณภส ศรทอง. 2541: 48 - 50; อางองจาก Seefeldt. 1980: 7 - 11) กลาววา เดก

วย 5 ป จะเรมเขารวมกนเปนกลมใหญ จาก 2 เปน 5 คน เพราะเรมเขาใจและยอมรบความสาคญของ

ผอน คลอยตามผอน ทะเลาะกบเพอนนอยลง

ภรณ ครรตนะ (2540: 6) กลาววา การดาเนนกจกรรมผสอนควรคานงถงการใหเดกเปน

ผรเรม ซงอาจเรมขนจากการวานแผนกอนลงมอกระทากจกรรม ขนทากจกรรม เดกมโอกาสประสบ

ความสาเรจ โดยเดกทางานรวมกนเปนกลมยอยและกลมใหญ

อรค อรคสน (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 65 - 66; อางองจาก Erikson) ไดขยาย

ทฤษฎนโดยอธบายการเลนของเดกเพอใหเขาใจมากยงขน ซงไดอธบายการเลนของเดกวาเปน

พฒนาการตามขนตอน เดกจะเขาใจโลกทเขาอยโดยการพบสงใหมๆ ทซบซอนมากยงขนและไดแบง

ขนตอนของการพฒนาการการเลนของเดกออกเปน 3 ขน แตจะกลาวถงเฉพาะขนท 3 ทกลาวถงการ

เลนในสงคม ดงน

ขนท 3 การเลนในสงคม เปนชวงอายทเขาสวยเรยน เดกเรมเขาสสงคมทกวางขน รจก

แบงปนของเลนกบผอน ขนตอนนเปนขนสดทายของพฒนาการการเลนแตความสาเรจของพฒนาการ

ขนน เปนผลเนองมาจากความสาเรจในพฒนาการสองขนแรก ในขนนเดกจะเรยนรวาเมอใดเขาจะเลน

คนเดยว และเมอใดเขาจะเลนเปนกลม

จากการศกษาของพารเทน (พรรณ ชทย เจนจต. 2537: 62; อางองจาก Morrison.

1995: 258; citing Parten. n.d.) ไดกลาวถงการเลนทางสงคมของเดก ซงแบงเปน 6 ขน ดงน

43

1. ระยะนงเฉย (Unoccupied Play) เดกจะไมเลนกบสงของใดๆ และไมเลนกบใคร

2. การเลนคนเดยว (Solitary Play) เดกจะเลนตามลาพง โดยไมสนใจเดกคนอน

3. การเลนแบบเฝาดผอนเลน (Onlooker Play) เดกจะเฝาดและสงเกตการเลนของ

เดกคนอน

4. การเลนแบบคขนาน (Parallel Play) เดกจะเลนตามลาพง แตเดกจะเลนของเลน

และวธการเลนคลายกบเดกคนอนๆ

5. การเลนแบบเกยวของและสมพนธกน (Associative Play) เดกจะมปฏสมพนธกบเดก

คนอน บางทอาจถามคาถามหรอเลนวสดอปกรณรวมกน แตไมเลนดวยกน

6. การเลนแบบรวมมอกน (Cooperative Play) เดกเลนหรอทากจกรรมรวมกน

จากแนวความคดดงกลาว จะเหนไดวา การเขากลมเพอรวมทากจกรรมตางๆ ของเดกม

หลากหลายรปแบบขนอยกบวฒภาวะ พฒนาการตามวยของเดก ซงเดกแตละคนจะมการปรบตวเพอ

รวมเลนและทากจกรรมรวมกบผอนในสภาพแวดลอมและบรรยากาศการเรยนรหรอสอวสดอปกรณตาง ๆ

ทเราความสนใจ จนทาใหเดกไดมารวมกลมกนพดคยแสดงความคดเหน และมปฏสมพนธตอกนเพม

มากขนเรอย ๆ ตามพฒนาการและวฒภาวะเหมาะสมตามวย

4.4 งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเปนกลม งานวจยตางประเทศ คอมพตน (เสาวนย รนสข. 2552: 37; อางองจาก Compton. 1968: 164-A) ศกษา

กจกรรมประเภทระดมสมองกบนสตมหาวทยาลยและสรปผลการศกษาไววา กจกรรมประเภทระดม

สมองสามารถเพมความสามารถทางความคดสรางสรรคได

โรเจอรส (เพยงจต โรจนศภรตน. 2531: 36; อางองจาก Rogers. 1970: 121 - 122)

กลาวอางถงผลการวจยทพบวา การทางานกจกรรมรวมกบกลมจะใหผลสงเสรมทางดานจตวทยามาก

จะมการเปลยนแปลงทางดานการรบร ทางดานความรสก มการตระหนกถงความรสกของตนเองและ

ผอนมากขน ยอมรบตนเอง พฒนาในเรองของคณคาของตนเอง เขาใจตนเอง และมความมนคงยงขน

ในดานทศนคตทดตอผอน ไดแก การใชอานาจนอยลง มการยอมรบผอนมากขน และมความ รสก

พงพาซงกนและกน เชอในความสามารถของบคคล มการแกปญหาโดยการทางานเปนกลม

แมร (เสาวนย รนสข. 2552: 37; อางองจาก Mary. 1981: 4603) ศกษาปฏสมพนธ ของ

เดกทมความสามารถในการเขากลมในแงของความถของพฤตกรรมและระยะเวลาของการปฏสมพนธและ

วธการเขากลมเพอน รวมทงความรและการเขากลมไมได กลมตวอยางเปนเดกอาย 4 ป จานวน 40

คน เปนชาย 20 และหญง 20 คน วธศกษาใชเทคนคสงคมมตบนทกพฤตกรรมขณะเดกเลน ดวย

44

วดโอเทปคนละ 1 นาท แลวนามาตความ จากนนนามาจดเปนประเภทพฤตกรรม ผลการวจยปรากฏวา

เดกทมความสามารถในการเขากลมเพอนมาก มปฏสมพนธมากกวาใชเวลาในการปฏสมพนธยาวนาน

กวาเดกทมความสามารถในการเขากลมเพอนนอย เดกทมความสามารถในการเขากลมเพอนจะใช

พฤตกรรมปฏสมพนธหลายวธ และวธการทเขากลมแลวไมไดผลนอยกวาเดกทมความสามารถนอย

กวาและใชพฤตกรรมทางบวกมากกวา สวนเดกทมความสามารถนอยกวา จะมวธการทางลบมากกวา

ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญของวธการทใชในการเขากลมเพอนในแงของวธการทางลบกบ

วธการทไมไดผล

งานวจยในประเทศ สนยรตน ฤทธธงชยเลศ (2530: ฉ) ศกษาผลจากการใชกจกรรมกลมสมพนธในการ

พฒนาความเชอมนในตนเองของเดกชน ป.5 ทมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน ผลปรากฏวา 1)

หลงจากการทดลอง นกเรยนกลมทเรยนโดยใชกจกรรมกลมสมพนธมความเชอมนในตนเอง สงกวา

นกเรยนทไมไดเรยนโดยใชกลมสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) นกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงและตาของกลมทดลองมความเชอมนสงกวานกเรยนทมผลสมฤทธทาง การเรยนสง

และตาของกลมควบคม

จงใจ ชยกจ (2530: 122) ศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคของเดกระดบอนบาล

ปท 2 ทเรยนวชาศลปศกษาโดยวธกระบวนการกลมสมพนธ กบการสอนตามแผนการจดประสบการณ

ผลปรากฏวานกเรยนทเรยนวชาศลปศกษาโดยวธกระบวนการกลมสมพนธมความคดสรางสรรคสง

กวานกเรยนทเรยนศลปศกษาตามแผนการจดประสบการณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

เพยงจต โรจนศภรตน (2531: บทคดยอ) ศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคระหวาง

เดกปฐมวยททากจกรรมวาดรปเปนกลมกบเปนรายบคคล ผลปรากฏวาความคดสรางสรรค ระหวาง

กลมททากจกรรมวาดรปเปนกลมกบกลมททากจกรรมวาดรปเปนรายบคคลแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 และความคดสรางสรรคของกลมททากจกรรมวาดรปเปนกลมกบกลมททา

กจกรรมวาดรปเปนรายบคคลภายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

อาร เกษมรต (2533: 80 - 81) ทาการศกษาผลการจดกจกรรมศลปะเปนกลมและ

กจกรรมศลปสรางสรรคปกตทมตอความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบ

เขมงวดกวดขนและแบบรกทะนถนอม พบวาเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบเขมงวดกวดขน

และแบบรกทะนถนอมททากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมทมความเชอมนในตวเองสงกวาเดกททา

กจกรรมศลปสรางสรรคปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และ .05

45

ทองคา บญประเสรฐด (2535: 131 - 136) ศกษาการทดลองใชวธการกระบวนการ

กลมสมพนธพฒนาความสามารถทางสตปญญาและความสามารถทางสงคมของเดกระดบกอน

ประถมศกษา พบวา 1) เดกกอนประถมศกษาทไดรบการสอนโดยวธกระบวนการกลมสมพนธม

ความสามารถทางสงคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2) เดกกอนประถมศกษาท

มระดบอายตางกน เมอไดรบการสอนดวยวธกระบวนการกลมสมพนธความสามารถทางสตปญญา

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากเอกสารงานวจยทเกยวของกบการจดการกจกรรมเปนกลมสรปไดวาการจดกจกรรม

กลมสามารถชวยสงเสรมและพฒนาใหเดกไดเรยนรการมปฏสมพนธทดรวมกบผอน และเกด

พฒนาการในดานตางๆ เชน พฤตกรรมความเชอมนในตนเอง ความคดสรางสรรค พฤตกรรมทางดาน

สงคมโดยเฉพาะพฤตกรรมทางดานสงคมเดกไดเรยนรการทางานเปนกลม ทาใหเดกไดฝกทกษะการ

ทางานรวมกบผอน มการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน มความเปนผนาผตาม รจกแบงปน

ชวยเหลอและวางแผนการทางานรวมกน เพอใหประสบผลสาเรจตามเปาหมายทวางไว

จากทศกษามาทงหมดสรปไดวาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปน

กลมเปนอกแนวทางเลอกหนงทใหเดกไดรวมเรยนรการทางานเพอใหบรรลวตถประสงครวมกน

โดยใชกจกรรมศลปะการวาดภาพตอเตมจากรปภาพปะตดทกาหนดใหเปนสอในการเรยนรรวมกน โดย

คานงถงความสนใจพนฐานของเดกในการวาดภาพตอเตมตามจนตนาการของแตละคนผานกระบวนการ

มปฏสมพนธกบผอน เปดโอกาสใหรวมพดคย แสดงความคดเหนและบอกความตองการของตนเองให

ผอนรบรดวยการแสดงทาทางทเปนมตรตอกน ใหความรวมมอรวมใจในการทางาน รจกชวยเหลอและ

แบงปนวสดอปกรณซงกนและกน ไดเรยนรการปรบตวเพอรวมทางานกบผอนอยางมความสข โดยคร

เปนบคคลทมบทบาทสาคญในการสงเสรมและเปดโอกาสใหเดกเรยนรการทางานเปนกลม เพอ

เสรมสรางสมพนธภาพทางสงคมทดตอกนในการทางานหรอกจกรรมตางๆ ใหประสบผลสาเรจ

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการศกษาคนควาตามขนตอน ดงน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. เครองมอทใชในการวจย

3. การสรางเครองมอทใชในการวจย

4. แบบแผนการทดลองและวธดาเนนการทดลอง

5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชาย - หญง อายระหวาง 5 - 6 ป และกาลง

ศกษาอยในชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก จานวน

6 หองเรยน รวมจานวนนกเรยนทงหมด 193 คน สานกงานเขตราษฎรบรณะ สงกดกรงเทพมหานคร

กลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชาย - หญงทมอายระหวาง 5 - 6 ปซงกาลง

ศกษาอยในชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก

สานกงานเขตราษฎรบรณะ สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 15 คน ไดมาโดยการสมแบบ

หลายขนตอน (Multi Stage Random Sampling) ดงน

ขนท 1. เลอกนกเรยนโดยการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยการจบสลาก

โดยใชหองเรยนเปนหนวยการสม 1 หองเรยนจากจานวน 6 หองเรยน จานวนนกเรยน 34 คน

ขนท 2. ผวจยทาการประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย หองทไดรบการสม

คดเลอกจากขอ 1 โดยใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย จากนนตรวจใหคะแนน

เรยงคะแนนจากมากไปนอย คดเลอกเดกทมคะแนนนอยจากอนดบสดทายขนไปจานวน 15 คนมาเปน

กลมตวอยาง

47

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย

1. แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

2. แบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

การสรางเครองมอทใชในการวจย 1. การสรางแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ดาเนนการสรางตามลาดบขนตอนตอไปน

1.1 ศกษาทฤษฎ ตารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบพฒนาการทางสงคม

การเลนของเดกปฐมวย พฤตกรรมการเรยนแบบรวมมอและการจดกจกรรมทใชกระบวนการกลม

ของ ภรณ ครรตนะ (2535) พชร ผลโยธน (2540)

1.2 ศกษา เอกสาร หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และคมอหลกสตร

เพอศกษาพฒนาการตามวยและแนวทางการจดกจกรรมสรางสรรคทเหมาะสมสาหรบเดกปฐมวย

1.3 ศกษารปแบบแผนการจดประสบการณชนอนบาลปท 2 ปการศกษา 2544 ของ

สานกการศกษา กรงเทพมหานคร และแผนการจดประสบการณชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2552 ของโรงเรยนวดบางปะกอก สานกงานเขตราษฎรบรณะ กรงเทพมหานคร

1.4 ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคและ

การวาดภาพตอเตม

1.5 กาหนดหนวยการเรยนรและเนอหาการเรยนร จากแผนการจดประสบการณ ชนอนบาล

ปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดบางปะกอก จานวน 24 เรองเพอการเรยนร

สงตางๆ รอบตวทเหมาะสมตอพฒนาการทางสงคมของเดก โดยสอดคลองกบการพฒนาสมพนธภาพ

ทางสงคมของเดกปฐมวยใน 3 ดาน ไดแก การพดสอความหมาย การแสดงทาทางเปนมตร และการม

สวนรวม ซงผวจยไดคดเลอกรปภาพทสอดคลองกบหนวยการเรยนรและสอถงการสงเสรมสมพนธภาพ

ทางสงคมในดานการพดสอความหมาย การแสดงทาทางเปนมตรและการมสวนรวมกบเพอน

เหมาะสมกบเดก อาย 5 - 6 ป และใชประกอบในการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลม ไดแก รปภาพเกยวกบตนเอง รปภาพเกยวกบบคคลและสถานท รปภาพเกยวกบธรรมชาต

และสงตางๆ รอบตว ดงตาราง 1

48

ตาราง 1 ตารางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

รปภาพทใชในการทดลองตลอดชวงเวลาการทดลอง 8 สปดาห สปดาหท กจกรรม (วนจนทร) กจกรรม (วนพธ) กจกรรม (วนศกร)

1

2

3

4

5

6

7

8

ภาพรางกายของฉน

ภาพโรงเรยนของหน

ภาพลกกอดแม

ภาพคณหมอใจด

ภาพดอกไมแสนสวย

ภาพผลไมตามฤดกาล

ภาพสตวเลยงนารก

ภาพยานพาหนะ

ภาพเดกชายเดกหญง

ภาพหนนอยสวสด

ภาพครอบครวแสนสข

ภาพตารวจ

ภาพตนไมมคณคา

ภาพผกนารบประทาน

ภาพสตวบกสตวนา

ภาพทะเลแสนงาม

ภาพเครองแตงกายแสนสวย

ภาพของเลนแสนรก

ภาพบานในฝน

ภาพทหารใจกลา

ภาพอาหารดมประโยชน

ภาพตลาด

ภาพสตวปา

ภาพนาตก

1.6 ผวจยดาเนนการสรางแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

จานวนทงหมด 24 แผน 8 สปดาห สปดาหละ3วน โดยแตละแผนดาเนนการเปน 3 ขนตอน คอ

1.6.1 ขนนา เปนการรวมพดคยสนทนา สรางขอตกลงในการทางานกลมรวมกน

และอธบายสอ อปกรณทใชในการทากจกรรมระหวางครกบนกเรยน

1.6.2 ขนดาเนนการ ใหนกเรยนแบงกลมและรวมพดคย เกยวกบสอ อปกรณทใชใน

การทากจกรรม รวมคดตดสนใจและแบงหนาทในการทางาน และรวมกนวาดภาพตอเตมจากภาพ

ปะตดทกาหนดให

1.6.3 ขนสรป เปนการนาเสนอผลงานทสาเรจของแตละกลมและรวมพดคยสนทนา

แสดงความคดเหน

1.7 นาแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเสนอผเชยวชาญ ตรวจ

เพอหาความสอดคลองของจดประสงค เนอหา การดาเนนกจกรรม สอการเรยน และการประเมนผล

โดยใชเกณฑคาดชนความสอดคลองท 0.5 ขนไป ซงครงนไดคาดชนความสอดคลอง IOC ระหวาง

0.67 - 1.00 ซงถอวาใชไดแลวปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญตามความเหมาะสม

จานวน 3 ทานคอ

1) ผชวยศาสตราจารยบญญาพร อนากล อาจารยชนเดกเลกโรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร (ฝายประถม)

2) อาจารย ดร.กรวภา สรรพกจจานง อาจารยมหาวทยาลยรามคาแหง

49

3) อาจารยอาพวรรณ เนยมคา อาจารยระดบปฐมวย

โรงเรยนวดสะแกงาม

1.8 ปรบปรงแผนการจดกจกรรมตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ดงน

1.8.1 ปรบการตงชอภาพกจกรรมใหนาสนใจและเหมาะสมกบเดกปฐมวย เชน

ภาพครอบครว ปรบเปนภาพครอบครวแสนสข, ภาพดอกไมเพมเตมเปนดอกไมแสนสวย

1.8.2 ปรบรปภาพการจดกจกรรมในแตละสปดาหใหสอดคลองกนเพอเดกจะได

เชอมโยงประสบการณการเรยนรไดสมพนธกนมากขน เชน ภาพรางกายของฉน ภาพเดกชาย

เดกหญง ภาพเครองแตงกายแสนสวย

1.8.3 เพมเตมสอ วสดอปกรณในการจดกจกรรมใหหลากหลาย สอดคลองกบ

รปภาพปะตดทกาหนดในแตละสปดาหเพอเปนสอการเรยนรใหเดกแตละคนมการพดคยแสดงความ

คดเหนและมสมพนธภาพในการทากจกรรมรวมกนมากขน

1.84 นาแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมทแกไข

ปรบปรงตามขอ 1.8 จานวน 3 กจกรรม ไปใชทดลอง (Try Out) กบเดกนกเรยนชนอนบาลปท 2

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก สานกงานราษฎรบรณะ กรงเทพมหานคร

ทไมใชกลมตวอยางจานวน 15 คน เพอปรบปรงสอและการดาเนนกจกรรมใหเหมาะสม

1.9 นาแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดฉบบสมบรณไปใชกบ

กลมตวอยางตามกาหนดการจดกจกรรมในการทดลอง

2. การสรางแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ดาเนนการสราง

ตามลาดบขนตอนดงน

2.1 ศกษา ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวย เพอเปนแนวทางในการสรางแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคม

2.2 นาขอมลทไดจากการศกษา มาสรางแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวยใหครอบคลมถงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทง 3 ดาน คอดานการพดสอ

ความหมาย การแสดงทาทางและการมสวนรวมกบเพอน โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนนการพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมในแตละครงมาแปลงระดบพฤตกรรมเปนคะแนนสมพนธภาพทางสงคม ดงน

2 คะแนน หมายถง เดกแสดงการพด แสดงทาทางและมสวนรวมเปนอยางด

1 คะแนน หมายถง เดกพด แสดงทาทางและมสวนรวมบาง

0 คะแนน หมายถง เดกไมพด ไมแสดงทาทางและไมมสวนรวม

50

เกณฑการใหคะแนนระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ภาพรวม ดงน

10.01 - 15.00 คะแนน หมายถง มาก

5.01 - 10.00 คะแนน หมายถง ปานกลาง

0.00 - 5.00 คะแนน หมายถง นอย

เกณฑการใหคะแนนระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย แยกรายดาน ดงน

3.35 - 5.00 คะแนน หมายถง มาก

1.68 - 3.34 คะแนน หมายถง ปานกลาง

0.00 - 1.67 คะแนน หมายถง นอย

2.3 นาแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ไปใหผเชยวชาญตรวจเพอหา

ความเทยงตรงเชงเนอหาและความเหมาะสมของแบบประเมน จานวน 3 ทาน ดงน

1) ผชวยศาสตราจารยสทธพรรณ ธรพงศ อาจารยมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต

2) อาจารย ดร.มง เทพครเมอง หวหนางานวจยและบรการวชาการสชมชน

โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


3) อาจารยปยะธดา เกษสวรรณ ศกษานเทศกชานาญการ สานกการศกษา

กรงเทพมหานคร เขต 2

แลวนาคะแนนทไดจากการลงความเหนของผเชยวชาญทง 3 ทาน มาหาคาดชนความ

สอดคลองระหวางพฤตกรรมกบจดประสงค IOC มากกวา หรอเทยบเทา 0.50 จงถอวาใชได (บญเชด

ภญโญอนนตพงษ. 2526: 89) ซงในครงนแบบประเมนไดเทากบ 0.67 - 1.00 ซงถอวาอยในเกณฑท

สามารถนาไปใชได

2.4 นาแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทผานการตรวจสอบจาก

ผเชยวชาญ มาปรบปรงแกไขตามความคดเหนทผเชยวชาญเสนอแนะ

2.5 การหาคาความเชอมนของผสงเกต ผวจยไดนาแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมไป

ทดลองใช (Try out ) กบเดกปฐมวยปท 2 ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน ของโรงเรยนวดบางปะ

กอก ดวยวธ หาคาความเชอมนของผสงเกต 3 คน คอผวจยและผชวยผวจย 2 คน รวมกนสงเกตแลว

นาคะแนนมาหาคาดชนความสอดคลองของผสงเกต โดยใชสตร RAI (Burry - Stock;& et al. 1996:

256) ซงในครงนไดคาความเชอมน RAI = 0.90 ซงถอวาอยในเกณฑทสามารถนาไปใชได

51

แบบแผนการทดลองและวธดาเนนการทดลอง การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Design) ทใชกลมตวอยางกลม

เดยว จากทบอรกและเกล (Barnett and Johnson.1996: 31; citing Borg and Gall. 1989: 692)

ไดกลาววารปแบบการทดลองกลมเดยวจะมความเหมาะสมเปนพเศษกบการทดลองทตองการเปลยน

รปแบบพฤตกรรมหรอกระบวนการภายใน ดงนนผวจยจงไดดาเนนการทดลอง โดยใชกลมตวอยาง

กลมเดยวทาการทดลองและเกบขอมลจากสถานการณจรงขณะทาการทดลองเพอความเหมาะสม

และสอดคลองกบจดมงหมายการทดลองครงน โดยมแบบแผนการทดลองดงตาราง 2

ตาราง 2 แบบแผนการทดลอง

กอนการทดลอง ชวงเวลาทดลอง

T01 X, T1, X, T2, X, T3, …………..,X,T8, T02

เมอ T01 คอ การสงเกตกอนการทดลอง

X คอ การดาเนนกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

T1, T2,......T8 คอ การประเมนสมพนธภาพทางสงคมตลอดชวงเวลา

ทาการทดลองตงแตสปดาหท 1 ถง สปดาหท 8

T02 คอ การสงเกตหลงการทดลอง

วธดาเนนการทดลอง การทดลองครงนดาเนนการในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 เปนเวลา 8 สปดาห สปดาห

ละ 3 ครง ครงละ 20 นาท รวม 24 ครง ตามลาดบขนตอน ดงน

1. สรางความคนเคยกบเดกกลมตวอยางเปนระยะเวลา 1 สปดาห

2. จดเตรยมสภาพแวดลอมในสถานททาการทดลองใหเหมาะสม

3. จดกจกรรมสรางสรรคแบบกบกลมตวอยางทง 15 คน เปนระยะเวลา 1 สปดาห ไดแก วน

จนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท และในวนสดทายของสปดาห ไดแก วนศกร ผวจยและ

ผชวยวจยจานวน 1 คน รวมผประเมน 2 คน ทาการประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

(Pre-test) เพอนาขอมลทไดมาเปนขอมลพนฐานดานการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม (Baseline

Data)

52

4. ดาเนนการทดลองในชวงกจกรรมสรางสรรค ตามรปภาพทกาหนดตามตาราง 2 โดย

การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดกบกลมตวอยางเปนเวลา 8 สปดาหๆ ละ 3 วน

ไดแก วนจนทร วนพธ วนศกร ในชวงเวลา 09.30 - 09.50 น. วนละ 20 นาท

5. เมอสนสดการทดลองการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมเปนระยะ

เวลา 8 สปดาห ผวจยทาการประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทายการทดลอง (Post-test)

โดยใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมเพอบนทกขอมลและเปรยบเทยบการเปลยนแปลงสมพนธภาพ

ทางสงคมของเดกปฐมวยกลมทไดรบการทดลองทงกอนการจดกจกรรม ระหวางการจดกจกรรมและ

หลงสนสดการจดกจกรรม

สถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล มขนตอน ดงน

1. หาคาสถตพนฐานการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ทงกอนและระหวาง

ทาการทดลองในแตละสปดาห โดยนาขอมลไปหาคะแนนเฉลย (Mean) และหาคาความเบยงเบน

มาตรฐาน (Standard Deviation)

2. เปรยบเทยบความแตกตางของสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม กอนการจดกจกรรมกบระหวางการจดกจกรรมใน

แตละชวงสปดาหและหลงการจดกจกรรมโดยใช t - test สาหรบกลมตวอยางไมเปนอสระจากกน 1. สถตทใชในการวเคราะหเครองมอ สถตทใชในการวเคราะหเครองมอ

1.1 การแสดงหลกฐานความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยโดยใชดชนความสอดคลองระหวางลกษณะพฤตกรรมกบจดประสงค (บญเชด ภญโญ

อนนตพงษ. 2526: 89) โดยใชสตร

N

R = IOC∑

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางลกษณะพฤตกรรมกบจดประสงค

∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

53

1.2 การหาคาความเชอมนของผสงเกต ผวจยนาแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยไปทดลองใช (Try out) และคานวณหาคาความเชอมนของผสงเกต 2 คน โดยใชดชนความ

สอดคลองของผสงเกต โดยใชสตร RAI (Burry - Stock; & et al. 1996: 256)

)1-I(KN

R-R = RAI

KN2KN1

N

1=n

k

1=k∑∑

เมอ RAI แทน ดชนความสอดคลองของผประเมน

R1KN ,R2KN แทน ผลการประเมนของผประเมนคนท 1 และคนท 2

ตามลาดบ

N แทน จานวนในกลมตวอยาง

K แทน จานวนขอยอย

I แทน จานวนชวงคะแนน (0, 1, 2) 2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 2.1 หาคาเฉลย (Mean) ใชสตรดงน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2521: 36)

NX Σ

= X

เมอ X แทน คาเฉลยของคะแนน

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

54

2.2 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชสตรดงน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ.

2521: 55)

)1-N(N

X-XN = S

∑ ∑ 22

เมอ SD แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

2∑X แทน ผลรวมของคะแนนนกเรยนแตละคนยกกาลงสอง

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน การเปรยบเทยบสมพนธภาพทางสงคม กอนการทดลองและหลงการทดลองในระหวาง

สปดาห โดยใชสถตทดสอบสมมตฐานกอนและหลงการทดลองโดยใช t - test แบบ Dependent Samples

ดงน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2521: 99)

DS

D =t

เมอ t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t-distribution

D แทน คะแนนความแตกตาง

N แทน จานวนขอ

D แทน คาเฉลยคะแนนความแตกตาง

DS แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนผลตาง

โดยท N

S = S D

D

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมลทไดจากการทดลองและการแปลความหมายของการวเคราะหขอมล

เพอใหเขาใจตรงกนผวจยจงไดกาหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลดงน

n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

M แทน คะแนนเฉลย

S แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน

df แทน คาชนแหงความเปนอสระ

t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t - distribution

p แทน ระดบนยสาคญทางสถต

ผลการวเคราะหขอมล การนาเสนอผลการวเคราะหคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยม

ตามลาดบดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดย

ภาพรวม

1.1 คาสถตพนฐานของคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

1.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวย

ตอนท 2 ผลการวเคราะหคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

แยกเปนรายดาน

2.1 คาสถตพนฐานของคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวยแยกเปนรายดาน

2.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยแยกเปนรายดาน

56

ผลการวคราะหขอมล การนาเสนอผลการวเคราะหคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

มลาดบดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยภาพรวม 1.1 คาสถตพนฐานของคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

การวเคราะหครงนไดนาคะแนนการพฒนาสมพนธภาพรวมทงฉบบของเดกปฐมวยทได

จากการประเมนกอนการจดกจกรรม และระหวางการจดกจกรรมทง 8 ครง มาหาคะแนนเฉลยและ

สวนเบยงเบนมาตรฐาน ดงแสดงผลในตาราง 3

ตาราง 3 คะแนนเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยกอนและระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ระยะเวลา (สปดาห) การพฒนา

สมพนธภาพ Baseline

1 2 3 4 5 6 7 8

M 1.60 5.64 7.84 8.73 9.87 10.47 11.08 12.89 14.20

S .82 .39 .59 .74 .39 .45 .46 .43 .45

ระดบ นอย ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง มาก มาก มาก มาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 3 พบวา กอนจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลม มคาเฉลยคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมกอนการจดกจกรรมอยในระดบนอย

( X = 1.60) ระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม มคะแนนเฉลย

การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยแตละสปดาห สปดาหท 1 - สปดาหท 4 อยในระดบ

ปานกลาง ( X = 5.64, 7.84, 8.73 และ 9.78 ตามลาดบ) และสปดาหท 5 - สปดาหท 8 มระดบ

คะแนนสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบมาก ( X = 10.47, 11.08, 12.89 และ 14.20 ตามลาดบ)

แสดงวาคาคะแนนเฉลยตลอดชวงสปดาหมแนวโนมเพมขน

57

1.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

การวเคราะหตอนนมจดมงหมายเพอวเคราะหการเปลยนแปลงสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยในแตละชวงสปดาห ผวจยไดนาคะแนนเฉลยในแตละชวงสปดาหของการจดกจกรรมการ

วาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมมาวเคราะหเปรยบเทยบเพอดการเปลยนแปลงในแตละชวง

สปดาห โดยใช t - test แบบ Dependent Samples ดงแสดงผลในตาราง 4

ตาราง 4 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยภาพรวม

การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยระหวางสปดาห

คาการ

เปลยนแปลง t df p

Baseline, สปดาหท 1 4.04 19.44 14 .000

สปดาหท 1, สปดาหท 2 2.20 11.30 14 .000

สปดาหท 2, สปดาหท 3 .89 4.33 14 .001

สปดาหท 3 , สปดาหท 4 1.13 6.28 14 .000

สปดาหท 4, สปดาหท 5 .60 5.51 14 .000

สปดาหท 5, สปดาหท 6 .62 4.80 14 .000

สปดาหท 6, สปดาหท 7 1.80 9.12 14 .000

สปดาหท 7, สปดาหท 8 1.31 10.98 14 .000

ผลการวเคราะหตามตาราง 4 พบวา การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยภาพรวม ทกชวงสปดาหเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเพอใหเหนภาพ

การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทชดเจนยงขน ผวจยจงนาคะแนน

พฒนาการสมพนธภาพทางสงคมตงแตกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมในแตละชวง

สปดาหมานาเสนอในรปของกราฟเสน ดงภาพประกอบ 2

58

ภาพประกอบ 2 เสนภาพแสดงการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยภาพรวม

จากภาพประกอบ 2 แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยภาพรวม กอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรม (ตงแตสปดาหท 1 - สปดาหท 8)

มการเปลยนแปลงเพมขนตลอดทกชวงสปดาห โดยชวงสปดาหกอนการทดลองกบสปดาหท 1 มการ

เปลยนแปลงชดเจนมากทสด

ตอนท 2 ผลการวเคราะหการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยแยกเปนรายดาน 2.1 คาสถตพนฐานของคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

แยกเปนรายดาน

การวเคราะหตอนนผวจยนาคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

ใน 3 ดานยอย ไดแก 1. การพดสอความหมาย 2. การแสดงทาทางเปนมตร 3. การมสวนรวมกบเพอน

ทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม แตละสปดาหรวม 8 ครง มาหา

คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดงแสดงผลในตาราง 5

59

ตาราง 5 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

แยกเปนรายดานกอนและหลงการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ระยะเวลา (สปดาหท) การพฒนาสมพนธภาพ

ของเดกปฐมวย

แยกรายดาน

Baseline 1 2 3 4 5 6 7 8

ดานการพดสอความหมาย

.57 1.62 2.31 2.77 3.28 3.51 3.71 4.26 4.73 M

S .36 .24 .23 .44 .33 .41 .30 .25 .22

ระดบ นอย นอย ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

มาก มาก มาก มาก

.48 1.82 2.68 2.88 3.15 3.24 3.64 4.24 4.73

ดานการแสดงทาทางเปนมตร M

S .30 .24 .40 .24 .33 .29 .29 .23 .25


กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

มาก มาก มาก

.53 2.20 2.84 3.06 3.42 3.53 3.73 4.37 4.73

.37 .16 .45 .59 .29 .35 .31 .33 .25

ดานการมสวนรวมกบเพอน

M

S


กลาง

ปาน

กลาง

ปาน

กลาง

มาก มาก มาก มาก มาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 5 พบวา คะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยดานการพดสอความหมาย กอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมสปดาห ท

1 อยในระดบนอย ( X = .57, 1.62 ตามลาดบ) สวนระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 2 ถง

สปดาหท 4 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.31, 2.77

และ 3.28 ตามลาดบ) สวนสปดาหท 5 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพอยในระดบ

มาก ( X = 3.51, 3.71, 4.26 และ 4.73 ตามลาดบ) แสดงวาการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยดานการพดสอความหมาย มแนวโนมเพมขน

60

ดานการแสดงทาทางเปนมตร มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมกอนการ

จดกจกรรมอยในระดบนอย ( X = .48) และระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 1 ถงสปดาหท 5 ม

คะแนนเฉลยอยในระดบปานกลาง ( X = 1.82, 2.68, 2.88, 3.15 และ 3.24 ตามลาดบ) และสปดาห ท

6 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยอยในระดบมาก ( X = 3.64, 4.24 และ 4.73 ตามลาดบ) แสดงวาการ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการแสดงทาทางเปนมตร มแนวโนมเพมขน

ดานการมสวนรวมกบเพอน มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมกอนการจด

กจกรรมอยในระดบนอย ( X = .53) ระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 1 - สปดาหท 5 มคะแนน

เฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.22, 2.84, 3.06, 3.42 และ

3.53 ตามลาดบ) และสปดาหท 6 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมอยใน

ระดบมาก ( X = 3.73, 4.37 และ 4.73 ตามลาดบ) แสดงวาการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยดานการมสวนรวมกบเพอน มแนวโนมเพมขน

2.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยแยกเปน

รายดาน

เพอใหเหนการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยรายดานจง

นาคะแนนเฉลยกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปน

กลมมาแยกเปนรายดาน ไดแก ดานการพดสอความหมาย ดานการแสดงทาทางเปนมตร ดานการม

สวนรวมกบเพอนใหชดเจนยงขนจงไดนาคะแนนเฉลยกอนและหลงจดกจกรรมมาทาการวเคราะห

เปรยบเทยบ เพอดการเปลยนแปลงระหวางชวงสปดาหโดยใช t - test แบบ Dependent Samples ดง

แสดง ผลในตาราง 6 - 8

61

ตาราง 6 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ดานการพดสอความหมาย



คาการ


Baseline, สปดาหท 1 1.04 13.26 14 .000

สปดาหท 1, สปดาหท 2 0.68 6.00 14 .000

สปดาหท 2, สปดาหท 3 0.46 3.61 14 .003

สปดาหท 3 , สปดาหท 4 0.51 3.94 14 .001

สปดาหท 4, สปดาหท 5 0.22 4.18 14 .001

สปดาหท 5, สปดาหท 6 0.20 2.55 14 .023

สปดาหท 6, สปดาหท 7 0.55 5.23 14 .000

สปดาหท 7, สปดาหท 8 0.46 5.96 14 .000

ผลการวเคราะหตามตาราง 6 พบวาคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวย ดานการพดสอความหมาย สปดาหท 1 เพมขนจากกอนการจดกจกรรม สปดาหท 2 เพมขน

จากสปดาหท 1 สปดาหท 3 เพมขนจากสปดาหท 2 สปดาหท 4 เพมขนจากสปดาหท 3 สปดาหท 5

เพมขนจากสปดาหท 4 และสปดาหท 8 เพมขนจากสปดาหท 7 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สวนสปดาหท 6 เพมขนจากสปดาหท 5 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ภาพประกอบ 3 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการพดสอความหมาย

จากภาพประกอบ 3 แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวยดานการพดสอความหมาย กอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรม (ตงแตสปดาห

ท 1 - สปดาหท 8) มการเปลยนแปลงเพมขนตลอดทกชวงสปดาห โดยชวงสปดาหกอนการทดลองกบ

สปดาหท 1 มการเปลยนแปลงชดเจนมากทสด

62

ตาราง 7 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ดานการแสดงทาทาง

เปนมตร



คาการ


Baseline, สปดาหท 1 1.33 13.66 14 .000

สปดาหท 1, สปดาหท 2 0.86 6.31 14 .000

สปดาหท 2, สปดาหท 3 0.20 2.80 14 .014

สปดาหท 3 , สปดาหท 4 0.26 3.05 14 .009

สปดาหท 4, สปดาหท 5 0.26 3.05 14 .009

สปดาหท 5, สปดาหท 6 0.22 3.56 14 .003

สปดาหท 6, สปดาหท 7 0.60 4.89 14 .000

สปดาหท 7, สปดาหท 8 0.48 5.73 14 .000

ผลการวเคราะหตามตาราง 7 พบวา คะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวย ดานการแสดงทาทางเปนมตร ทกชวงสปดาหเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ภาพประกอบ 4 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการแสดงทาทางเปนมตร


เดกปฐมวยดานการแสดงทาทางเปนมตร กอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรม (ตงแต

สปดาหท 1 - สปดาหท 8) มการเปลยนแปลงเพมขนตลอดทกชวงสปดาห โดยชวงสปดาหกอนการ

ทดลองกบสปดาหท 1 มการเปลยนแปลงชดเจนมากทสด

63

ตาราง 8 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ดานการมสวนรวมกบเพอน



คาการ


Baseline, สปดาหท 1 1.66 15.44 14 .000

สปดาหท 1, สปดาหท 2 0.64 5.39 14 .000

สปดาหท 2, สปดาหท 3 0.22 2.46 14 .027

สปดาหท 3, สปดาหท 4 0.35 2.97 14 .010

สปดาหท 4, สปดาหท 5 0.11 2.09 14 .055

สปดาหท 5, สปดาหท 6 0.20 3.67 14 .003

สปดาหท 6, สปดาหท 7 0.64 4.49 14 .001

สปดาหท 7, สปดาหท 8 0.35 5.87 14 .000

ผลการวเคราะหตามตาราง 8 พบวาคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวย ดานการมสวนรวม สปดาหท 1 เพมขนจากกอนการจดกจกรรม สปดาหท 2 เพมขนจาก

สปดาหท 1 สปดาหท 7 เพมขนจากสปดาหท 6 สปดาหท 8 เพมขนจากสปดาหท 7 อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนสปดาหท 3 เพมขนจากสปดาหท 2 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

และสปดาหท 5 เพมขนจากสปดาหท 4 อยางไมมนยสาคญทางสถต

ภาพประกอบ 5 การเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการมสวนรวมกบเพอน


เดกปฐมวยดานการมสวนรวม กอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรม (ตงแตสปดาหท 1 -

สปดาหท 8) มการเปลยนแปลงเพมขนตลอดทกชวงสปดาห โดยชวงสปดาหกอนการทดลองกบสปดาห

ท 1 มการเปลยนแปลงชดเจนมากทสด

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลองทใชกลมตวอยางกลมเดยวมจดมงหมายสาคญ

เพอศกษาระดบและการเปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยรวมและ

แยกเปนรายดาน ไดแก การพดสอความหมาย การแสดงทาทางเปนมตร และการมสวนรวมกบเพอน

ของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมกอนการจดกจกรรม

ระหวางและหลงการจดกจกรรมในแตละชวงสปดาห

กลมตวอยางทใชในการวจย เปนนกเรยนชาย - หญง อายระหวาง 5 - 6 ป ชนอนบาล ปท 2

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดบางปะกอก สงกดกรงเทพมหานคร ไดมาโดยการสมแบบ

หลายขนตอน (ดวยการจบสลาก) มา 1 หองเรยน จากจานวน 6 หองเรยน และใชแบบประเมน

สมพนธภาพทางสงคมเพอคดเลอกเดกทมคะแนนสมพนธภาพทางสงคมนอยสดจานวน 15 คน ทาการ

ทดลองโดยการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม เปนระยะเวลา 8 สปดาห สปดาห

ละ 3 วน วนละ 20 นาท รวม 24 ครง

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปน

กลมและแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย โดยใชผประเมนจานวน 3 คน

วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและ t - test for Dependent Samples

สรปผลการวจย ผลการวจย พบวา

1. ระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตม

จากภาพปะตดเปนกลมโดยภาพรวม กอนการจดกจกรรม ระหวางการจดกจกรรมในแตละชวงสปดาห และ

หลงการจดกจกรรม มการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการพดสอความหมาย คะแนนเฉลยการ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย สปดาหท 1 เพมขนจากกอนการจดกจกรรม สปดาหท 2

เพมขนจากสปดาหท 1 สปดาหท 3 เพมขนจากสปดาหท 2 สปดาหท 4 เพมขนจากสปดาหท 3

สปดาหท 5 เพมขนจากสปดาหท 4 และสปดาหท 8 เพมขนจากสปดาหท 7 อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 สวนสปดาหท 6 เพมขนจากสปดาหท 5 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการแสดง

ทาทางเปนมตร พบวา คะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทกชวงสปดาหเพมขน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และดานการมสวนรวมกบเพอน คะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพ

65

ทางสงคมของเดกปฐมวย สปดาหท 1 เพมขนจากกอนการจดกจกรรม สปดาหท 2 เพมขนจากสปดาหท 1

สปดาหท 7 เพมขนจากสปดาหท 6 สปดาหท 8 เพมขนจากสปดาหท 7 อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 สวนสปดาหท 3 เพมขนจากสปดาหท 2 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสปดาหท 5

เพมขนจากสปดาหท 4 อยางไมมนยสาคญทางสถต แสดงใหเหนวา เดกปฐมวยทไดรบประสบการณ

การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม มการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมสงกวา

กอนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมซงเปนไปตามสมมตฐานของการวจย

ครงน

2. การเปลยนแปลงสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดกจกรรมมการ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย โดยรวมสงขนตลอดชวงเวลา 8 สปดาห ซงสอดคลองกบ

สมมตฐานในการวจยครงน

อภปรายผล การวจยครงนมจดมงหมายสาคญเพอศกษาระดบและการเปลยนแปลงสมพนธภาพทาง

สงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ผลการวจย

พบวา เดกปฐมวยกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลมในแตละชวงสปดาห มการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยโดยเฉลยรวม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยในระหวางการจดกจกรรมในแตละชวงสปดาห

เดกปฐมวยมคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมสงขนกวากอนไดรบการจดกจกรรมการวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมตลอดชวง 8 สปดาห ซ งเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหน

วาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยดานการพดสอความหมาย การแสดงทาทางเปนมตร และการมสวนรวมกบเพอนสงขน

ซงสามารถอภปรายผลไดดงน

1. ผลจากการศกษาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม กอนการทดลองและหลงการทดลอง ดานการพดสอความหมาย

ดานการแสดงทาทางเปนมตร และดานการมสวนรวมกบเพอน ในภาพรวมพบวา สมพนธภาพทาง

สงคมของเดกปฐมวยสงขน ทงนอาจจะเปนเพราะการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด

เปนกลม เปนการจดกจกรรมทสงเสรมกระบวนการทางานเปนกลมโดยใหเดกลงมอปฏบตจรงผาน

กระบวนการเรยนรรวมกนระหวางเพอนในกลม เปดโอกาสใหทกคนรวมพดคยสนทนา แสดงความ

คดเหน แลก เปลยนเรยนรและซกถามตลอดเวลา กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพะตดเปนกลมท

ผวจยจดทาขน ใชวสด อปกรณ รปภาพ เปนสอการเรยนรรวมกน เปนกจกรรมหนงของกจกรรมศลป

66

สรางสรรคทมความสาคญและมประโยชนตอการเรยนรของเดกปฐมวย ทสงเสรมพฒนาการทางดาน

สงคม โดยเหนไดชดเจนในระหวางทเดกไดรวมทางานและสรางสรรคผลงานรวมกนเปนกลมกบเพอน

วยเดยวกน ทาใหเดกมความกลาแสดงออก กลาพดคยสอสารและบอกความตองการหรอความรสก

นกคดของตนเองไดมากขน เกดการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมเมอมสอการเรยนรทหลากหลาย

นาสนใจ เชน รปภาพเครองแตงกายแสนสวย เปนรปภาพประกอบจากนตยสารตาง ๆ เชน เสอ

กระโปรง กางเกง รองเทา หลากหลายรปแบบมสสนสวยงามดงดดความสนใจเดก ทาใหเดกเกด

ความคดทจะพด ซกถาม และแสดงความคดเหนเกยวกบสอวสดอปกรณตางๆ ซงสอดคลองกบ วรณ

ตงเจรญ (2525: 28-29) ทกลาววา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทเดกปฐมวยแสดงความคด

สรางสรรค ฝกประสาทสมผส และสงเสรมพฒนาการดานตางๆ ไดแก รางกาย อารมณ สงคม

สตปญญา โดยเดกแตละคนสามารถใชคาพด พดสอความหมายใหเพอนๆ ในกลมรบรไดเปนอยางด

โดยเฉพาะการใชทกษะการเรยนรตางๆ บวกกบประสบการณเดมทตนเองรแลว เชน การใชทกษะการ

สงเกต สารวจ เปรยบเทยบ เพอบอกถงลกษณะของสอทตนเองรจกใหเพอนเขาใจ หรอการพดอธบายถง

รายละเอยดของรปภาพทตนสงเกตเหน และสามารถพดชกชวนและชใหเพอนดรปภาพ โดยใชการ

แสดงทาทางทเปนมตรกบเพอน มการยม หวเราะ และสมผสรางกายเพอนขณะพดคยดวยกน เชน การ

ทเดกมองรปภาพทเพอนวาดตอเตมจากภาพกจกรรมเครองแตงกายแสนสวยและบอกวา ”ใสชดสวยแลว

วาดหมวกเตมดวยนะ“ สบตาเพอนแลวยมทาใหบรรยากาศการทางานเปนกลมมความสนกสนาน ผอน

คลาย ทาใหเกดความรวมมอในการสรางสรรคผลงานใหสาเรจตามเปาหมายของกลมตน ดงนนจงเหน

ไดวาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม เปนกจกรรมสาคญทชวยใหเดกได

แลกเปลยนแนวคด เรยนร หลกการ เหตผล และกฎเกณฑการอยรวมกน สอดคลองกบงานวจยของ

วาสนา บญจนทร (2539: บทคดยอ) ทศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวย พบวาเดกทไดรบ

การจดกจกรรมศลปศกษาและกจกรรมเลนตามมมเปนกลม มพฤตกรรมทางสงคมดานความออนนอม

และมระเบยบวนยสง การทางานของสมาชกในกลมตองมการวางแผนรวมกนและเปนผนากลม มหนาท

ประสานงาน ใหคาปรกษาสมาชกภายในกลม มความรบผดชอบรวมกน บรรยากาศเปนกนเองและเปน

มตรตอกน นอกจากนในการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ยงเปดโอกาสให

นกเรยนแบงกลมและรวมพดคยเกยวกบสออปกรณทใชในการทากจกรรม รวมคดตดสนใจ แบง

หนาทในการทางานเพอรวมกนวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให โดยขนสรปเปนการนาเสนอ

ผลงานทสาเรจของแตละกลมโดยรวมพดคยสนทนาแสดงความคดเหนเกยวกบผลงานนน ๆซงการจดกจกรรม

การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม เปนกจกรรมสาหรบเดกเพอสงเสรมการพฒนาสมพนธภาพ

ทางสงคมทด และเปนไปตามทเยาวพา เดชะคปต (2542: 85) กลาววากจกรรมการวาดภาพเปนกลมเปนอก

67

วธหนงทสงเสรมการทางานรวมกนโดยเฉพาะกจกรรมการวาดภาพเปนกลมเปนแนวทางการเรยนรสาหรบ

เดก ทแสดงถงความเจรญเตบโตทางดานสงคม (Social Growth)

ดงนนจงสรปไดวา การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยไดอกแนวทางหนงเนองดวยลกษณะการจดกจกรรมการ

เรยนรใหกบเดกเปนกลม มการเปดโอกาสใหแตละคนไดรวมทางานดวยกนและพดคยแสดงความ

คดเหนอยางอสระ ไดใชสอการเรยนรรวมกนในบรรยากาศทเปนมตรตอกน

2. ผลจากการศกษาระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม โดยภาพรวม พบวาคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวยกอนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม อยในระดบนอย

( X = 1.60)ระหวางการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สปดาหท 1 - สปดาห

ท 4 อยในระดบปานกลาง ( X = 5.64, 7.84, 8.73 และ 9.78 ตามลาดบ) และสปดาหท 5 - สปดาห

ท 8 มระดบคะแนนสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบมาก ( X = 10.47, 11.08, 12.89 และ 14.20

ตามลาดบ) โดยมคะแนนเฉลยตลอดชวงสปดาหเพมขน แสดงใหเหนวากอนการจดกจกรรมการวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม มคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยอยใน

ระดบนอย เนองจากการจดกจกรรมในสปดาหแรกๆ เดกยงไมกลาพดสนทนาโตตอบขณะทากจกรรม

รวมกนกบเพอน ในกลมมากนก เดกบางคนยงไมคนเคยกบกจกรรม ดงนนครผวจยจงมบทบาทใน

การรวมพดคยซกถาม เปดโอกาสใหเดกแสดงความคดเหน ใหกาลงใจดวยคาพดกลาวเสรมแรง และ

การแสดงออกทเปนมตรเพอสรางความมนใจในตนเองใหกบเดกไดกลาคด กลาพดแสดงความคดเหน

สนทนาโตตอบกน และแสดงออกถงสมพนธภาพทดในการทางานกลมรวมกน โดยใชสอรปภาพ วสด

อปกรณ ทใชในการทากจกรรมศลปสรางสรรคการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม โดยคานง

ถงความสนใจความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล ในการปรบตวสรางสมพนธภาพทดกบ

เพอน เพอทากจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมใหประสบผลสาเรจ ซงสอดคลองกบ

งานวจยของสทธพรรณ ธระพงษ (2534: 74) ทศกษาพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยททา

กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม พบวา 1) การเปรยบเทยบ

พฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม พบวากอนและ

หลงการทดลองกลมทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวม และแบบครไมม

สวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอแตกตางกนกบกอนการทดลอง 2) การเปรยบเทยบพฤตกรรมการ

รวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไม

มสวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอสงกวากลมทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมแบบครไมม

สวนรวม และเปนไปตามท ภรณ ครรตนะ (2540: 21-25) กลาวถงความตองการทางสงคมของเดก

68

อาย 5-6 ปวามความตองการกาลงใจจากผใหญและคาชมเชยในผลงาน ตองการความชวยเหลอ

คาตอบทถกตองเมอถามคาถามผใหญ ตองการความคดอสระทจะเลน ทดลอง สารวจในบรรยากาศและ

สภาพแวดลอมทแปลกใหมชวนใหสนใจ ดงนนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปน

กลมในชวงสปดาหตอๆ มา จงมคาเฉลยคะแนนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมทเพมขน ชวงสปดาห

ท 1 - สปดาหท 4 อยในระดบปานกลาง และสปดาหท 5 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยสมพนธภาพทาง

สงคมอยในระดบมากตามลาดบ เนองดวยการทากจกรรมในชวงสปดาหตอมา เดกเรมเขาใจและ

คนเคยกบการทากจกรรมรวมกนกบเพอนมากขน กลาคด กลาพดและแสดงความคดเหนของตนให

ผอนฟง ไดเรยนรการทางานเปนกลมซงกนและกน รจกใหความรวมมอ มนาใจแบงปน ฝกนสยในการ

ทางานรวมกบผอน และรจกรบผดชอบ รบทบาทหนาทของตนและผอน สามารถปรบตวทางานและอย

รวมกนได เมอผลงานขนแรกๆ ประสบผลสาเรจทาใหเกดความภาคภมใจทจะทาผลงานขนตอๆ ไปให

ดยงขน และการแสดงออกสมพนธภาพทางสงคมทดเรมชดเจนมากขน สรปไดวา การจดกจกรรมการ

วาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถพฒนาสมพนธภาพทางสงคมไดดขน เนองดวย

ลกษณะการจดกจกรรมเปนการเปดโอกาสใหเดกๆ ไดรวมพดคย แสดงความคดเหนอยางอสระเสร

โดยมสอ วสด อปกรณทหลากหลาย และเปนสอใกลตวเดก เมอเดกๆ ไดเหนและสมผสจบตอง จงทา

ใหเกดการเรยนรและพดคยซกถามซงกนและกน

สรปไดวาการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาด

ภาพปะตดเปนกลม มแนวโนมการพฒนาสมพนธภาพทดขนได โดยบทบาทของครมความสาคญและม

อทธพลตอสมพนธภาพทางสงคม บคลกภาพ และพฤตกรรมของเดก โดยเฉพาะการเสรมแรงทางบวก

ดวยคาพดชมเชย ใหกาลงใจ และสนบสนนการจดกจกรรมทสงเสรมใหเดกไดรวมทางานเปนกลมกบ

เพอนในบรรยากาศทอบอนและเปนมตร จะชวยสงเสรมและพฒนาสมพนธภาพทางสงคมทดไดตอไป

2.1 ผลการศกษาระดบสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการ

วาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถแยกอภปรายรายดานไดดงน

2.1.1 ดานการพดสอความหมาย พบวากอนการจดกจกรรมและระหวางการจด

กจกรรมสปดาหท 1 อยในระดบนอย ( X = .57, 1.62) สวนระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 2 ถง

สปดาหท 4 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.31, 2.77

และ 3.28 ตามลาดบ) สวนสปดาหท 5 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพอยใน

ระดบมาก ( X = 3.51, 3.71, 4.26 และ 4.73 ตามลาดบ) แสดงวาการพฒนาสมพนธภาพทาง

สงคมของเดกปฐมวยโดยการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ดานการพดสอความหมาย

มแนวโนมเพมขน เนองดวยลกษณะการจดกจกรรมมการเปดโอกาสใหเดกไดพดคยแสดงความคดเหน

เกยวกบสอตาง ๆ เชน รปภาพทใชในการจดกจกรรมแตละสปดาหมความหลากหลาย สสนสวยงาม

69

เมอเดกเหนและสมผสจบตองจงเกดคาถามในการพดคยซกถามกบเพอนเกยวกบรปภาพเชน รปภาพ

รางกายของฉนเดกๆ สามารถบอกชออวยวะสวนตางๆของรางกายทตนเองรจกใหเพอนรบฟงดวยการ

มองหนาสบตาเพอน พรอมกบยมและบอกเพอนวา “มภาพเดกผหญงผชายแลวเดยวจะวาดภาพให

เพอนเพมเตมดวยและใสเสอผาทสวยงามทกคนเลย” และระหวางดาเนนกจกรรมการวาดภาพตอเตม

จากภาพปะตดเดกสามารถพดสอความหมายใหเพอนในกลมเขาใจไดวาตนเองจะวาดภาพอะไรตอ

เตมบาง ในขณะทบางคนสามารถพดชกชวนใหเพอนมารวมระบายสรปภาพกบตนได และในขนสรป

เดกไดมโอกาสในการนาเสนอผลงานของกลมตนเองสามารถพดอธบายภาพวาดของกลมตนเองให

เพอน ๆ กลมอนเขาใจ ซงสอดคลองกบ บทตน (ศภวด บญญวงศ 2527: 25; อางองจาก Button.

1974: 1-2) กลาววา กจกรรมกลมจดขน โดยมจดมงหมายทชวยสงเสรมใหมนษยไดเตบโตและพฒนา

โดยเฉพาะทกษะดานสงคมและดานความสมพนธกบบคคลอน ดงนนการจดกจกรรมกลมจงเปนการสราง

โอกาสใหมนษยไดเรยนรเกยวกบการตดตอสมพนธกบบคคลอนๆ ในบรรยากาศทสงเสรมกนและกน

โดยใชเทคนคตางๆ เพอสมาชกกลมจะพยายามชวยกลมและชวยบคคลทางานไปสจดมงหมาย

ดวยเหตนการเรยนรโดยวธการกลม จงชวยฝกทกษะทจาเปนหลายๆ ดาน และดานหนงทสาคญกคอ

ทกษะทางสงคม (Social Skill) เปนทกษะทชวยใหอยรวมกนและทางานกบผอนไดอยางราบรน เชน

ทกษะการเปนผใหและผรบ การปรบตวใหเขากบสงแวดลอม การควบคมตนเอง การยอมรบความสามารถ

ของตนเองและผอน และเปนไปตามท เบญจา แสงมล (2545: 63) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรค

สามารถสงเสรมการเจรญเตบโตทางสงคมไดเพราะขณะเดกเลอกกจกรรมทพอใจและรวมกนทางานเปน

กลมยอยตามความสนใจทคลายคลงกน ทาใหเดกรจกการแบงปนเครองมอเครองใช การแสดงความคดเหน

การตดสนใจและการยอมรบ นอกจากนนยงเรยนรสทธความเปนเจาของ ความคดเหนและความรสกของ

ผอน เดกจะมปฏสมพนธตอกน เรยนรการเปนผนาผตาม และเรยนรความสาคญของการรวมมอกน และ

ควบคมตนเองได

สรปไดวา การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการพดสอความหมายได เนองดวยลกษณะการจดกจกรรม

สงเสรมการทางานกลมทตองมการพดคยสอความหมายใหเพอนเขาใจในระหวางทางานในกลมตน

โดยมการสอดแทรกคาถามในระหวางการดาเนนกจกรรมใหเดกรวมกนแสดงความคดเหนเพอเปน

ขอมลในการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดใหสมบรณ

2.1.2 ดานการแสดงทาทางเปนมตร พบวา มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทาง

สงคมกอนการจดกจกรรมอยในระดบนอย ( X = .48) และระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 1

ถงสปดาหท 5 มคะแนนเฉลยอยในระดบปานกลาง ( X = 1.82, 2.68, 2.88, 3.15 และ 3.24 ตามลาดบ)

และสปดาหท 6 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยอยในระดบมาก ( X = 3.64, 4.24 และ 4.73 ตามลาดบ)

70

แสดงวากจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมสามารถพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของ

เดกปฐมวยดานการแสดงทาทางเปนมตร โดยเดกมสมพนธภาพทดกบเพอนในระหวางการทากจกรรม

การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สงเกตเหนวาเดกแตละคนมสหนายมแยมแจมใสขณะ

พดคยกบเพอน สนใจภาพวาดทเพอนกาลงวาดตอเตมและรจกซกถามวาจะวาดภาพอะไร และแสดง

ความคดเหนดวยทาทางทยมแยมกบเพอน เมอบอกใหเพอนวาดภาพคนแตงกายเปนผชายเพมอกคน

แลวเพอนไมวาดตามโดยใหเหตผลวาวาดไมเปน เดก ๆ กไมแสดงทาทโกรธเคองเพอน ซงสอดคลอง

กบงานวจยของ ชคเคนแดนซ (สทธพรรณ ธรพงศ. 2534: 15; อางองมาจาก Chickendanz. n.d.) พบวา

การทเดกมปฏสมพนธทางสงคมโดยเฉพาะอยางยงการปฏสมพนธกบกลมเพอนในโรงเรยน จะทาใหเดกได

เรยนรวธปฏบตตนซงตางจากพฤตกรรมของตนเมออยบาน เพราะทโรงเรยน เดกจะตองเรยนรวาเขา

กาลงมการแบงปน ทงในดานของพนท วสดของเลน เรยนรการทางานรวมกนกบเพอน ตองยอมรบฟง

ทศนะของผอน เรยนรเรอง ของการใหความรวมมอ ซงสงเหลานจะนาเดกไปสวธการปรบตวใหเขากบ

ผอนตอไป

สรปไดวา การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมสามารถพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมดานการแสดงทาทางเปนมตรได เนองดวยลกษณะการจดกจกรรมเปนกลม

เดกๆ ไดมสวนรวมพดคย ดวยทาทางทเปนมตร ยมแยมแจมใส และพดจาหยอกลอกน ทาให

บรรยากาศในการทางานรวมกนสนกสนาน เดกๆ มการแลกเปลยนเรยนรการทางานรวมกน รจกโอบ

ไหลเพอนแลวมองหนาสบตาพดคยกนดวยความสข แสดงออกซงสมพนธภาพทด

2.1.3 ดานการมสวนรวมกบเพอน พบวา มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

กอนการจดกจกรรมอยในระดบนอย ( X = .53) ระหวางการจดกจกรรมตงแตสปดาหท 1 - สปดาหท 5

มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.22, 2.84, 3.06, 3.42

และ 3.53 ตามลาดบ) และสปดาหท 6 - สปดาหท 8 มคะแนนเฉลยการพฒนาสมพนธภาพทางสงคม

อยในระดบมาก ( X = 3.73, 4.37 และ 4.73 ตามลาดบ) แสดงวากจกรรมการวาดภาพตอเตมจาก

ภาพปะตดเปนกลมสามารถพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยดานการมสวนรวมกบเพอน

มแนวโนมเพมขน เนองดวยลกษณะการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

สงเสรมกระบวนการทางานเปนกลมทมการเปดโอกาสใหเดกแตละคนเลอกทางานตามความสนใจ

และความถนดของแตละบคคล ดงนนทกคนในกลมจงมสวนรวมทางานตามความสนใจของตน เชน

บางคนถนดการวาดภาพ บางคนชอบการระบายส บางคนมสวนรวมโดยการหยบจบสอสงใหเพอน

และบางคนอาสาทจะเปนผนาเสนอผลงานของกลม ซงทกคนมความรสกวาตนเองมสวนรวมในการชวย

เพอนทางานกลมใหประสบผลสาเรจ โดยในระหวางดาเนนกจกรรมแตละขนตอน เดก ๆมการพดคย ซกถาม

และสนใจในการกระทาของเพอน เชน กจกรรม “ภาพบานในฝน” ซงเปนรปภาพบานตวอยางจากหนงสอ

71

นตยสาร หนงสอพมพ ซงมบานลกษณะตาง ๆ ทมสสนสวยงาม ใชเปนสอในการเรยนรและทากจกรรม

รวมกบเพอน โดยเดก ๆมความกระตอรอรนทจะทากาวปะลงในแผนกระดาษกลมของตน โดยเมอเหนเพอน

ทางาน เดก ๆ กเขาไปชวยเพอนจบกระดาษทากาวดวยกนอยางตงใจ พรอมท งมการพดคยซกถาม ซง

ประโยคทเดกสนทนาและพดคยกน เชน “ใหระวงใหดเดยวกระดาษจะขาด” “ตองจบเบา ๆนะ” นอกจาก

ใหความรวมมอดานการทางานแลว เดก ๆในกลมยงรจกการเปนผนาผตามทด รจกยอมรบฟงความคดเหน

จากเพอน โดยสงเกตไดในระหวางทากจกรรมดวยกน มเดกคนหนงเสนองานใหเพอนวาดภาพคนทอาศยอย

ในบาน เพอนทกคนเหนดวยและทาตามทเพอนบอก แลวลงมอหยบดนสอและสสงใหเพอนชวยกนวาดภาพ

พรอมทงระบายสใหสวยงาม เปนไปตามท พชร ผลโยธน (2538: 2) กลาววา เดกอนบาลนนถามโอกาส

ไดปฏสมพนธกบเดกอนหรอผใหญ เดกจะยงมโอกาสเรยนรความคดเหนของผอน รจกแกไขปญหา

และเพอนจะมอทธพลตอการพฒนาเดกดานสงคมและสตปญญาเปนอยางยง ทงนเพราะเดกตางกบ

ผใหญตรงทเดกจะแสดงออกกบเพอนแตละคนอยางเสมอภาค ซงเทากบเปดโอกาสใหเดกแสดงความ

คดเหนโตแยงกนอยางอสระ ถาเปดโอกาสเดกอยางตอเนองเดกจะเหนวาคนอนมความคด ความรสก

แตกตางจากตนเองได และเรมตระหนกถงพฤตกรรมของตนทแสดงตอคนอน สอดคลองกบงานวจย

ของ วอน (กาญจนา สงหเรศร. 2551: 22;อางองจาก Vaughn. 1994: 3706-A) ทศกษาพฤตกรรม

ความรวมมอจากการเรยนรแบบรวมมอในเดกเลก กลมตวอยางคอ เดกอาย 43-58 เดอน จานวน

17 คน เปนเดกชาย 9 คน เดกหญง 8 คน เกบขอมลโดยวธใชการสงเกตแบบมสวนรวม การสมภาษณ

คร การบนทกภาพดวยวดโอเทป ใชเวลาในการเกบขอมลมากกวา 5 สปดาห ผลการศกษาพบวา

พฤตกรรมทแสดงใหเหนวาการมปฏสมพนธแบบรวมมอกน คอการแสดงความคดเหนรวมกน การ

ประนประนอม การเจรจา และการแกปญหารวมกน ซงแสดงใหเหนจากการสนทนารวมกนระหวางเดก

ในสถานการณทหลากหลาย

สรปไดวา การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม สามารถพฒนา

สมพนธภาพทางสงคมดานการมสวนรวมกบเพอนได เนองดวยระหวางการทากจกรรมรวมกน เดกๆ

ไดมโอกาสหยบจบสอ วสดอปกรณ ตามความสนใจ ไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

โดยทกคนมสวนรวมในการทางานตามความถนดและความสนใจของตน รจกหยบยนและแบงปนสอ วสด

อปกรณ ใหเพอน จงทาใหผลงานในกลมสาเรจตามเปาหมายทกาหนด

3. ผลจากการศกษาการเปลยนแปลงสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย กอนการจด

กจกรรมและหลงการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม โดยภาพรวมพบวา การ

เปลยนแปลงการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยทกชวงสปดาหเพมขนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 โดยชวงสปดาหกอนการทดลองกบสปดาหท 1 มการเปลยนแปลงชดเจนมาก

ทสด เพราะวาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมในชวงสปดาหท 1 เดกๆ ม

72

ความสนใจตนเตนกบกจกรรม และกระตอรอรนอยากทาอยากเรยนรสงใหมๆ แสดงใหเหนโดยภาพรวมวา

กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมมความสาคญเปนอยางมาก ในการทางานใหประสบ

ความสาเรจตามเปาหมาย เพราะในกระบวนขนตอนของการทางานกลมทาใหเดกมการปฏสมพนธ

พดคยแสดงความคดเหน รวมคดรวมทา ชวยเหลอซงกนและกน รจกเปนผนาผตาม ใหการยอมรบ

และปรบตวเขาหากน ซงพฤตกรรมทปรากฎดงกลาวนลวนเปนทกษะชวตทางสงคมทมความสาคญ

ตอการดารงชวตเพอใหอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข ซงสอดคลองกบงานวจยของ เพยงจต

โรจนศภรตน ทศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคระหวางเดกปฐมวยททากจกรรมวาดรปเปน

กลมกบเปนรายบคคล พบวาความคดสรางสรรคของกลมททากจกรรมวาดรปเปนกลมกบกลมททา

กจกรรมวาดรปเปนราย บคคลภายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 เชนเดยวกบ งานวจยของ ทองคา บญประเสรฐด (2534: 131-136) ทศกษาการทดลอง

ใชวธการกระบวนการกลมสมพนธพฒนาความสามารถทางสตปญญาและความสามารถทางสงคมของ

เดกระดบกอนประถมศกษา พบวา เดกกอนประถมศกษาทไดรบการสอนโดยวธกระบวนการกลมสมพนธ

มความสามารถทางสงคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงตรงกบท ทศนา

แขมมณ; และคนอนๆ (2536: 80) กลาววา การใหโอกาสเดกเลนและทากจกรรมตางๆ รวมกบผอน

โดยเฉพาะเดกดวยกน เดกจะเกดการเรยนรทกษะทางสงคมในการอยรวมกนกบผอน เดกไดรบการ

ถายทอดมารยาทและกตกาทางสงคม เกดสานกความรบผดชอบตอสมาชกคนอนๆ ในสงคม

สรปไดวาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมสามารถสงเสรม

สมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวยได เนองจากลกษณะการจดกจกรรมมการสงเสรมการจดกจกรรม

กลมยอย และมสอหลากหลายโดยคานงถงความสนใจและความแตกตางระหวางบคคล เนนการม

ปฏสมพนธและกระบวนการทางานเปนกลมกบเพอน มากกวาผลงานทมความสวยงาม เปดโอกาสให

เดกสามารถเลอกทางานไดตามความสนใจ

ขอสงเกตทไดจากการวจย 1. การใชกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมเพอพฒนาสมพนธภาพทาง

สงคมสาหรบเดกปฐมวย ใหคานงถงความเหมาะสมของอาย ความสนใจและความแตกตางระหวาง

บคคล

2. ในการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลมทกาหนดให พบวาเดกให

ความสนใจในสอรปภาพ และใหความสนใจในการรวมพดคย แสดงความคดเหน จงนบไดวาสอม

ความสาคญเปนอยางยง

73

3. ในการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ครมบทบาทสาคญใน

การเปดโอกาสใหเดกคด พด ตดสนใจ และยอมรบในความสามารถของเดก

ขอเสนอแนะทวไป 1. การสงเสรมสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ครผสอนควรตระหนกเสมอวา ไมควร

เรงใหเดกคดหรอตอบคาถามของครใหได เพราะเดกแตละคนมความแตกตางกนหรอในบางครง

กจกรรมบางกจกรรมตองใหเวลาในการคดสาหรบเดก ดงนน ครจงควรคานงถงเวลาทใชในการทา

กจกรรมและยดหยนไดตามความเหมาะสม

2. กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม เปนกจกรรมพฒนาสมพนธภาพ

สงคมทเนนใหเดกไดรวมพดคยสอความหมายตาง ๆดวยทาทางทเปนมตรและมสวนรวมในการชวยเหลอ

แบงปนและทางานเปนกลม โดยครมบทบาทสาคญในการรวมสรางสมพนธภาพทดและวางตวเปน

มตร ใหความรก ใหกาลงใจ รวมถงการพดกลาวเสรมแรงใหคาชมเชยเมอเดกแสดงสมพนธภาพทาง

สงคมทดตอผอน

ขอเสนอแนะในการทาวจยในครงตอไป 1. ควรมการศกษาการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม ทสงเสรม

พฒนาการดานอนๆ ของเดกปฐมวยเชน ความคดสรางสรรค การคดแกปญหา

2. ควรมการศกษาการเปลยนแปลงดานอนๆ ทนอกจากการสงเสรมสมพนธภาพทางสงคม

ของเดกปฐมวย เชน ความสามารถทางภาษา ความรบผดชอบ การมวนยในตนเอง

3. ควรมการศกษาการจดกจกรรมศลปสรางสรรคในรปแบบอนๆ ทสงเสรมสมพนธภาพทาง

สงคม และสงเสรมพฒนาการดานอนๆ ของเดกปฐมวย

บรรณานกรม

75

บรรณานกรม

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

-------------. (2549). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (2550 - 2554). กรงเทพฯ:

สกายบคส.

กมลรตน หลาสวงษ. (2527). การศกษาบคคลรายกรณ. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

กรรณการ โยธารนทร. (2545). พฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม

ศลปสรางสรรคเปนกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กาญจนา สงหเรศร. (2551). ผลของการจดกจกรรมประกอบอาหารแบบรวมมอทมตอพฤตกรรม

ทางสงคมของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:


กลยา ตนตผลาชวะ. (2542). การเลยงดเดกกอนวยเรยน 3-5 ป. กรงเทพฯ: โชตสขการพมพ.

-------------. (2546). การจดกจกรรมการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เอดสนเพรส โปรดกส.

-------------. (2547, กรกฎาคม). วางแผนการสอนแบบจตปญญา. วารสารการศกษาปฐมวย.

8(3): 36-45.

-------------. (2549, กรกฎาคม). วารสารการศกษาปฐมวย. สาขาวชาการศกษาปฐมวย ภาควชา

หลกสตรและการสอนคณะศกษาศาสตร 10(3): 18-23.

ขจตพรรณ ทองคา. (2536). การเลนบทบาทสมมตโดยเดกมสวนรวมในการจดสอการเลนทมผล

ตอการคลายการยดตนเองเปนศนยกลางและความสามารถทางภาษา. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร. ถายเอกสาร.

จงใจ ชยกจ. (2530). การศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคของนกเรยนระดบอนบาลทเรยน

วชาศลปศกษาโดยวธกระบวนการกลมสมพนธกบการสอนตามแผนการจดประสบการณ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

76

จนทรเพญ สภาผล. (2535). การศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดฟงนทานประกอบ

ดนตรและนทานประกอบภาพคกบกจกรรมสงเสรมพฤตกรรมการชวยเหลอ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


จณณภส ศรทอง. (2541). พฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณ มมบลอก

แบบเตมรปแบบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

จตตนนท เดชะคปต. (2537). หลกการและแนวคดทางการศกษาปฐมวย หนวยท 1 - 4.

นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช.

จนทนาวรรณ เดอนฉาย. (2541). ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมศลปะวาดภาพนอกหองเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

จมลม โกวทางกร. (2530). การศกษาผลสมฤทธทศนคตและพฒนาการดานความคดสรางสรรค

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชแบบฝกการเขยนอยางสรางสรรคและ

แบบนกการเขยนอยางเอกนย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ:


ฉตรสดา เธยรปรชา. (2537). พฒนาการทางสตปญญาของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม

ในบรรยากาศทมเสยงดนตรประกอบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

ไฉไล บญมาก. (2537). ผลของความรวมมอและการแขงขนในการเลนเกมสทมตอพฤตกรรม

ดานความสมพนธกบเพอนและการสอสารดวยภาษาไทยในวยเดกตอนปลาย.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


ชไมมน ศรสรกษ. (2540). การศกษาความสมพนธทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม

ศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผน ปฎบตทบทวนและแบบปกต. ปรญญานพนธ



ชยณรงค เจรญพานชกล. (2531). แนวทางพฒนาการเรยนการสอนศลปะสาหรบเดก ณ วทยาลยคร.

-------------. (2533). พฒนาเดกดวยศลปะ. กรงเทพฯ: อกษรสมพนธ.

77

ดารณ ดษยเดช. (2531). การศกษาเปรยบเทยบระดบชนการเลนทางสงคมของเดกปฐมวย

ทเคยผานและไมเคยผานศนยเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).


ทองคา บญประเสรฐด. (2535). การทดลองใชวธกระบวนการกลมสมพนธพฒนาความสามารถ

ทางสตปญญาและความสามารถทางสงคมของเดกกอนประถมศกษา. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. (2536). หลกการและรปแบบการพฒนาเดกตามวถชวตไทย.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธนาภรณ ธนตยธรพนธ. (2547). การพฒนาสมพนธภาพของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมการเคลอนไหวประกอบเพลง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นภเนตร ธรรมบวร. (2540). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2521). การวดผลและประเมนผลการศกษา: ทฤษฎและการประยกต.

กรงเทพฯ: ภาควชาพนฐานการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

-------------. (2526). การทดสอบแบบองเกณฑ: แนวคดและวธการ. กรงเทพฯ:

ภาควชาพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร.

บศรนทร สรปญญาธร. (2541). แนวโนมและอตรการเปลยนแปลงความรวมมอของเดกปฐมวย

ทเกดจากศลปะแบบสอผสมเปนกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).


เบญจา แสงมล. (2545). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เมธทปส.

ประมวญ ดคคนสน. (2527). จตวทยาคลนกสมองมนษย (พรสวรรค) เลม 3. กรงเทพฯ:

ไทยวฒนาพานช.

ปยะชาต แสงอรณ. (2526). ศลปะสาหรบเดก: ของเลนเพอเสรมคณคาในชวต. เอกสารวชาการ

พรรณพศ วาณชยการ. (2528, กรกฎาคม - กนยายน). การทางานเปนกลม. ใน สารานกรม

ศกษาศาสตร. 1 (1): 135-137.

พรรณ ชทย เจนจต. (2528). จตวทยาการเรยนการสอน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: อมรนทรการพมพ.

78

พรรณ ชทย เจนจต. (2537). การสนองความตองการพนฐานของเดก. ใน เอกสารการสอนชดวชา

การพฒนาพฤตกรรมเดก หนวยท 3. พมพครงท 5. นนทบร: มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

พชร ผลโยธน. (2538). เอกสารประกอบการอบรม “การสอนแบบสหรวมใจ (Co-operation

Learning),” วนท 15 ธนวาคม 2538 หนา 1-2.

-------------. (2540, มกราคม). เดกอนบาลกบพฤตกรรมการรวมมอ. วารสารการศกษาปฐมวย.

1(1): 60-62.

พชร สวนแกว. (2545). เอกสารประกอบการสอนจตวทยาพฒนาการและการดแลเดกปฐมวย.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ดวงกมล.

พระพงษ กลพศาล. (2536). สมองลกพฒนาดวยศลปะ. กรงเทพฯ: แปลนพบลชชง.

เพยงจต โรจนศภรตน. (2531). การศกษาเปรยบเทยบความคดสรางสรรคระหวางเดกปฐมวย

ททากจกรรมวาดรปเปนกลมกบเปนรายบคคล. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา

ปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ถายเอกสาร.

ภรณ ครรตนะ. (2523). เดกกอนวยเรยน เรยนรอยางไร. นนทบร: สถานสงเคราะหปากเกรด.

-------------. (2535). การเลนของเดก. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

-------------. (2540). พฒนาการของเดกวย 3-6 ป ในเอกสารการอบรมครสอนระดบกอนปฐมวย.

กรงเทพฯ: สานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร.

เยาวพา เดชะคปต. (2528). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: แมค.

-------------. (2536). การจดการศกษาสาสหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

-------------. (2542). กจกรรมสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: แมค.

-------------. (2552). รายงานการวจย เรองการพฒนารปแบบพหปญญาเพอการจดการศกษาใน

บรบทของสงคมไทย (The Construction of A Multiple Intelligences Model for

Learning in Thai Cultures). กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


รชดาภรณ อนทะนน. (2544). การศกษาแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคม

ของนกเรยนชนอนบาลปท 2 ทเขารวมกจกรรมกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา

ปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

79

ราศ ทองสวสด. (2529, เมษายน). แนวคดในการเตรยมความพรอม. รกลก. 103 - 104.

ลกคะณา เสโนฤทธ. (2551). ผลการจดกจกรรมเกมการศกษาทมตอกจกรรมทางสงคมของ

เดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ลดดา ลตระกล. (2531). ความสามารถทางการวาดภาพของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณ

ทตางกน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย


เลศ อานนทนะ. (2529). วเคราะหปญหารปแบบการเขยนของเดก. กรงเทพฯ: วทยาสาร.

-------------. (2535). เทคนควธการสอนศลปะเดก. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วราภรณ ปานทอง. (2548). ผลของการเลานทานคตธรรมประกอบการเลนบทบาทสมมตทมตอ

พฤตกรรมทางดานสงคมของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วาสนา บญจนทร. (2539). พฤตกรรมทางสงคมของเดกระดบกอนประถมศกษาทไดรบการจด

กจกรรมเนนสอแบบไทย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

วาส ปรงสงห. (2524). การศกษารปแบบกจกรรมการศกษาทจดในชนอนบาล. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วณ ชดเชดวงศ. (2537). การศกษาเดก. ภาควชาหลกสตรและการสอน. คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยบรพา. กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ.

วรณ ตงเจรญ. (2526ก). การเสรมสรางลกษณะนสยเดกปฐมวยดานศลปะ ใน เอกสารการสอน

ชดวชาการสรางเสรมลกษณะนสยเดกระดบปฐมวยศกษา หนวยท 5. พมพครงท 3.

นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

-------------. (2526ข). ศลปศกษา. กรงเทพฯ: วฌวลอารต.

-------------. (2535). การสรางเสรมลกษณะนสยเดกปฐมวยดานศลปะ. ใน เอกสารการสอนชด

วชาการสรางเสรมลกษณะนสยเดกระดบปฐมวยศกษา หนวยท 5. พมพครงท 3.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

-------------. (2537). การแสดงออกในกจกรรมศลปะระดบปฐมวย ใน เอกสารการสอนชด

วชาการสรางเสรมลกษณะนสยเดกระดบปฐมวยศกษา หนวยท 12. พมพครงท 3.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

80

ศภวด บญญวงศ. (2527). ตารากจกรรมกลมในโรงเรยน. สงขลา: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ สงขลา.

สดใส ชนะกล. (2538). ผลการจดกจกรรมการวาดภาพนอกชนเรยนทมตอความคดสรางสรรค

และการรบรและการอนรกษสงแวดลอมของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา

ปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

สมศร แสงธน. (2545). ความสามารถทางภาษาของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการวาดภาพ

บนทรายเปยกแบบครใหการเสรมแรง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สญญลกษณ สวรรณรศม. (2533). คมอการจดกจกรรมสรางสรรคศลปะเดกชนอนบาลปท 1.

กรงเทพฯ: สานกงานประถมศกษาจงหวดชลบร.

สาตน บโรดม. (2523). การสรางแบบฝกการวาดภาพเพอสงเสรมความคดสรางสรรค. ค.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2528ก). แนวการจดประสบการณชนเดกเลก.

พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

-------------. (2528ข). แนวทางการจดและประเมนผลความพรอมในการเรยน. กรงเทพฯ:

-------------. (2539). คมอประเมนพฒนาการเดกระดบกอนประถมศกษา. กรงเทพฯ: ครสภา

ลาดพราว.

-------------. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต.กรงเทพฯ: บรษทพรกหวาน กราฟฟค.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2523). การจดบรการศนยเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ:

เอราวณการพมพ.

-------------. (2528). การศกษาสภาพการอบรมในศนยเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ศรเดชา.

-------------. (2536). แผนการจดประสบการณชนอนบาลปท 2 เลม 1. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

-------------. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย (3-5 ป) แนวคดของกลมนกการศกษา. กรงเทพฯ:

สานกงานฯ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2546). กระบวนการเรยนรกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. (2542). พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พทธศกราช 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2). กรงเทพฯ: ครสภา.

81

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: สานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ.

สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2545). การวดและประเมนแนวใหม: เดกปฐมวย. กรงเทพฯ.

-------------. (2550). หลกสตรครศาสรบณฑต. ใน เอกสารประกอบการสอนวชา ECED 201 สาขา

การศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต.

สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย. (2524). สอการสอนระดบปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

สทธพรรณ ธรพงศ. (2534). การศกษาพฤตกรรมความรวมมอของเดกปฐมวยทากจกรรมศลปะ

สรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


สนยรตน ฤทธธงชยเลศ. (2530). ผลของการใชกจกรรมกลมสมพนธในการพฒนาความเชอมนใน

ตนเองของนกเรยนชน ป.5 ทมสมฤทธผลทางการเรยนแตกตางกน. วทยานพนธ ค.ม.

(การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

เสาวนย รนสข. (2552). พฤตกรรมความรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม

ศลปะสรางสรรคเปนกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:


องคการ อนทรมพรรย และคนอนๆ. (2526). กจกรรมสรางเสรมลกษณะนสยเดกปฐมวยดวย

ศลปะ. ใน เอกสารการสอนชดวชาการสรางเสรมลกษณะนสยระดบปฐมวยศกษา

หนวยท 1. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร.

อรวรรณ สมประดษฐ. (2533). พฤตกรรมความเออเฟอความมระเบยบวนยและระดบขนการเลน

ทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการเลนแบบไทยและการเลนทจดทวไป. ปรญญานพนธ



อญชลกร อมพรดล. (2551). การศกษาความสามารถทางพหปญญาของเดกปฐมวยโดยการจด

กจกรรมศลปสรางสรรคตามรปแบบพหปญญาเพอการเรยนร. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


82

อาร เกษมรต. (2533). ผลการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมและกจกรรมสรางสรรคปกตทมตอ

การเชอมนในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบเขมงวดและแบบรก

ทะนถนอม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย


อาร รงสนนท. (2528). จตวทยาการศกษา เอกสารคาสอนวชา จตศกษา 301. กรงเทพฯ:


เอออาร ทองพทกษ. (2546). ทกษะพนฐานทางมตสมพนธของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม

การวาดภาพตอเตม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

Barnett, Susan I.; & Johnson Gary. (1996). Further Evidence on the Relationship Between

Participation in Nutrition Education Programs and Changes in Dietary Behavior.

Journal of Family and Consumer Sciences. 55(1): 31.

Burry Stock, Judith; & et al. (1996, April). Rater Agreement Indexes for Performance

Assessment. Educational and Psychological Measurement. 56(2): 256.

Button, L. (1974). Developmental Group Work with Adolescent. London: University of

London Press.

ภาคผนวก

84

ภาคผนวก ก

- คมอการใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย - แบบประเมนแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

85

คมอการใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

คาชแจง คมอการใชแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมฉบบนจดทาขน เพอช แจงและอธบาย

รายละเอยดในการประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ซงในการวจยครงนผวจยไดใหคา

นยามความหมายของการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมวา หมายถง พฤตกรรม การกระทา ความรสก

นกคด และภาษาของเดกทแสดงออกมาในขณะทากจกรรมรวมกนเปนกลม เพอบงบอกถงการยอมรบ

การมสวนรวมและการแสดงความเปนมตรกบเพอนประกอบดวย ลกษณะตางๆ 3 ดาน ดงน

1. การพดสอความหมาย จานวน 5 ขอ

2. การแสดงทาทางเปนมตร จานวน 5 ขอ

3. การมสวนรวมกบเพอน จานวน 5 ขอ

นยามความหมายของสมพนธภาพทางสงคมทเดกแสดงออกขณะรวมทากจกรรม มดงน

1. การพดสอความหมาย หมายถง การใชคาพด สนทนากบเพอนดงรายละเอยด ตอไปน

1.1 พดชมเชยในสงทเพอนทาไดสาเรจ หมายถง การทเดกใชคาพดแสดงความชนชมใน

สงทเพอนกระทาไดสาเรจ เชน เกงจงเลย สวยจง ยอดเยยมเลย ฯลฯ

1.2 พดแสดงความคดเหน หมายถง การทเดกใชคาพดสนทนาแสดงความคดเหน

รวมกนในขณะทากจกรรม

1.3 พดบอกเพอนใหมารวมทากจกรรม หมายถง การทเดกใชคาพดชกชวนหรอเรยกชอ

เพอนใหเขามามสวนรวมในการทากจกรรมดวยกน

1.4 พดกลาวขอบคณเมอไดรบความชวยเหลอจากเพอน หมายถง การกลาวขอบคณใน

สงทเพอนไดชวยเหลอขณะทากจกรรม

1.5 พดแนะนาใหเพอนเขาใจ หมายถง การพดอธบายหรอชแนะในสงทตวเองกระทา

ใหผอนเขาใจได หรอบอกความตองการของตวเองได

2. การแสดงทาทางเปนมตร หมายถง การทเดกแสดงทาทางทเปนมตร ใหความสนใจใน

คาพดและการกระทาของเพอน ดวยกรยาทาทางทยมแยมแจมใส ดงรายละเอยดตอไปน

2.1 การยมแยมแจมใสขณะพดคยกบเพอน หมายถง การทเดกพดคยสนทนากบเพอน

ดวยใบหนาทยมแยมแจมใสขณะทากจกรรม

2.2 การสบตาเพอนในขณะพดคย หมายถง การทเดกใหความสนใจ มองหนา สบตา

เพอน เวลาพดคยสนทนาในขณะทากจกรรมดวยกน

86

2.3 การสนใจในการกระทาของเพอน หมายถง การทเดกแสดงความสนใจในการกระทา

ของเพอนขณะทากจกรรม

2.4 ไมแสดงทาทางหยาบคายเมอไมพอใจเพอน หมายถง ในระหวางทากจกรรมหากม

สงใดทไมเขาใจกน กไมแสดงกรยาทาทางทหยาบคายเชน ชกตอย หรอทะเลาะตบตกน เปนตน

2.5 สมผสรางกายเพอนเพอกลาวขอโทษหากมการขดแยงกน หมายถง ในระหวางทา

กจกรรมหากมการแสดงความคดเหนหรอการกระทาทขดแยงกน กรจกสมผสรางกายเพอน เชน จบมอ

แตะไหล หรออวยวะสวนอนๆ เพอบอกขอโทษซงกนและกน

3. การมสวนรวมกบเพอน หมายถง การแสดงกรยาทาทางทกระตอรอรน มสวนรวมใน

การพดคยแสดงความคดเหนและใหความสนใจในการรวมทากจกรรม ดงรายละเอยดตอไปน

3.1 การปฏบตตามขอตกลง หมายถง การยอมรบทจะปฏบตตามขอตกลงรวมกน

ในขณะทากจกรรม

3.2 การใหความรวมมอขณะทากจกรรม หมายถง การใชคาพดหรอแสดงกรยาทาทาง

เปนมตรในการทากจกรรมด โดยไมทะเลาะหรอขดแยงกน สนใจและชวยกนทางานโดยไมเหนแกตว

3.3 การแบงปนวสดอปกรณใหเพอน หมายถง การแสดงความมนาใจ ชวยเหลอหยบ

ยน และแบงปน วสดอปกรณตาง ๆ ในขณะทากจกรรมรวมกน

3.4 ชวยเหลอเพอนขณะทากจกรรม หมายถง การแสดงความมนาใจชวยเหลอในสงท

เพอนไมสามารถกระทาได

3.5 การรจกเปนผนาผตาม หมายถง การกลาแสดงออกในการแสดงความคดเหน

นาเสนอ และยอมรบในการกระทาของผอน

4. แบบประเมนการพฒนาสมพนธภาพของเดกปฐมวย เปนการบนทกทงในรปของความถ

(จานวนครง) และระดบคณภาพของพฤตกรรม วดเปน 3 ระดบคะแนน คอ มาก (2) ปานกลาง

(1) นอย (0)

5. ประเมนขนดาเนนกจกรรม การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดแบบกลม โดยผวจยและ

ผชวยวจย 2 คน รวมผประเมน 3 คน ทาการประเมนในวนสดทายของสปดาห ไดแก วนศกร

เมอประเมนและบนทกเสรจแลว ผวจยนาขอมลมาวเคราะหดวยวธทางสถตหลงเสรจสนการทดลอง

ขอปฏบตในการประเมน 1. เขยนชอผประเมน ชอนกเรยน วน เดอน ป ทประเมน

2. ผวจยและผชวยวจย 2 คน รวมผประเมน 3 คน ทาการประเมน การพฒนาสมพนธภาพ

ทางสงคมของเดกปฐมวย

3. ในการประเมนใหผประเมนทง 3 คน ทาการประเมนพรอมกนในขนดาเนนกจกรรม

87

การบนทกการสงเกต เมอการพฒนาสมพนธภาพตรงกบชองใด ใหทาเครองหมาย / ลงในชองนน ถาเกดการ

พฒนาสมพนธภาพทางสงคมและระดบคะแนนการพฒนาสมพนธภาพซาชองเดมใหทาเครองหมาย /

เพมลงในชองเดมตามจานวนครงทเกดซา

เกณฑการใหคะแนน มาก หมายถง เดกแสดงการพด แสดงทาทาง มสวนรวมเปนอยางด ให 2 คะแนน

ปานกลาง หมายถง เดกไมคอยพด ไมคอยแสดงทาทาง มสวนรวมบาง ให 1 คะแนน

นอย หมายถง เดกไมพด ไมแสดงทาทาง ไมมสวนรวม ให 0 คะแนน

หมายเหต ถาพบเครองหมาย / ในชองระดบคะแนนใดกใหคะแนนเทากบชองระดบคะแนน

นน และถาพบเครองหมาย / ในขอและชองระดบคะแนนใดใหนาจานวนทซาคณกบชองระดบคะแนน

ในชองนน เชน ในชวงระดบคะแนนมาก ให 2 คะแนน ซา 2 ครง รวมคะแนนเทากบ 4 คะแนน เปน

ตน

88

แบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย

ชอผสงเกต............................................นามสกล...................................เปนผสงเกตคนท.............

ชอนกเรยน............................................นามสกล.................................กลมท....... ชนอนบาลปท 2

วนท.....................เดอน........................พ.ศ. 2552

คาชแจง ขดเครองหมาย / ลงในชองระดบคะแนนตามจานวนครงทเดกแสดงพฤตกรรม

ระดบคะแนน การพฒนาสมพนธภาพ มาก ปานกลาง นอย

หมายเหต

1.การพดสอความหมาย 1.1 พดชมเชยในสงทเพอนทา

ไดสาเรจ

1.2 พดแสดงความคดเหน

1.3 บอกเพอนใหมารวมทา

กจกรรม

1.4 พดกลาวขอบคณเมอไดรบ

ความชวยเหลอจากเพอน

1.5 พดแนะนาใหเพอนเขาใจ

2.การแสดงทาทางเปนมตร 2.1 ยมแยมแจมใสชกชวน

เพอนคย

2.2 สบตาเพอนในขณะพด

2.3 สนใจในการกระทา

ของเพอน

89

ระดบคะแนน การพฒนาสมพนธภาพ มาก ปานกลาง นอย

หมายเหต

2.4 ไมแสดงทาทางหยาบคาย

เมอไมพอใจเพอน

2.5 สมผสรางกายเพอน

เพอกลาวขอโทษ

3. การมสวนรวมกบเพอน 3.1 ปฏบตตามขอตกลง

3.2 ใหความรวมมอขณะทา

กจกรรม

3.3 แบงปนวสดอปกรณ

ใหเพอน

3.4 ชวยเหลอเพอนขณะทา

กจกรรม

3.5 รจกการเปนผนาผตาม

90

ภาคผนวก ข

- คมอการใชแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม - ตวอยางแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

91

คมอการใชแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม หลกการและเหตผล การพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย เปนสงสาคญทครผสอนสามารถจดประสบการณ

การเรยนร เพอสงเสรมไดหลากหลายวธ ซงวธหนงทผวจยไดนาเสนอไวกคอ การจดกจกรรมการวาด

ภาพตอเตมจากภาพปะตดแบบกลมโดยสงสาคญในการนาไปใชกคอ แผนการจดประสบการณท

สอดคลองกบวย พฒนาการ ความสนใจของเดกปฐมวย โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล

และมงเนนการจดกจกรรมทใหเดกไดลงมอปฏบต มสวนรวมในการทางานกลม กลาพดแสดงความ

คดเหน และสามารถปฏบตตามขอตกลงรวมกนไดสงเสรมสมพนธภาพทด ในการอยรวมและทางาน

ดวยกนอยางมประสทธภาพ ทงน ครเปนบคคลทมความสาคญในการสนบสนนการเรยนรของเดก

ดวยการจดเตรยมสภาพแวดลอม สอการเรยนการสอน สรางบรรยากาศในการเรยนรและใหการ

เสรมแรงโดยคาพดและการกระทา ตลอดจนใหคาแนะนา ชวยเหลอตามความเหมาะสม ซงสงตางๆ

เหลานลวนเปนปจจยใหเกดพฤตกรรมการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมในเดกปฐมวย

จดมงหมาย เพอสงเสรมพฤตกรรมการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ดานการพด

การแสดงทาทาง และการมสวนรวมกบเพอน

การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดแบบกลมเพอการวจย

1. การจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตด จดในชวงกจกรรมสรางสรรค สปดาห

ละ 3 วน ไดแก วนจนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท

2. ใหเดกมอสระในการรวมพดคยสนทนาแลกเปลยนแสดงความคดเหน และวางแผน ลงมอ

ปฏบตกจกรรมรวมกน ดวยทาทางทเปนมตรตอกน

3. สปดาหท 1 สรางความคนเคยกบเดก

สปดาหท 2 ดาเนนการเกบขอมลพนฐานทกดานในชวงกจกรรมสรางสรรค จากการจด

ประสบการณแบบปกต ประเมนและบนทกแบบประเมนการพฒนาสมพนธภาพของเดกปฐมวยทผวจย

สรางขน โดยผวจยและผชวยวจย 2 คน รวมผประเมนจานวน 3 คน

สปดาหท 3 - 10 ดาเนนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดแบบกลม

ในชวงกจกรรมสรางสรรค ประเมนและบนทก แบบประเมนการพฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดก

ปฐมวย โดยผวจยและผวจย 2 คน รวมผประเมน 3 คน

92

บทบาทของคร 1. อธบายขอตกลงเบองตนเกยวกบการทากจกรรมในแตละครง แนะนา สอและวสดอปกรณท

เตรยมไว

2. กระตนใหเดกคด วางแผน ลงมอปฏบตกจกรรมรวมกนกบเพอน ดวยทาทางทเปนมตร

ยมแยมแจมใส และไมทะเลาะกน

3. ใหการเสรมแรงโดยการกลาวชมเชย และใหกาลงใจเมอเดกลงมอปฏบต รวมคดรวม

ทางานในกลม มนาใจ ชวยเหลอเพอน

4. ใหคาแนะนา ชวยเหลอและอานวยความสะดวกในเรองตางๆ เมอเดกตองการขณะทา

กจกรรม

5. ใชคาพดหรอคาถามเพอใหเดกมสวนรวมสนทนาแสดงความคดเหน ในขนสรป

6. เปดโอกาสใหเดกพด แสดงทาทางและมสวนรวมกบเพอน

7. ครตองมบคลกภาพทเปนแมแบบ เปนตวอยางทด ในการสรางเสรมสมพนธภาพทาง

สงคมใหกบเดกปฐมวย

93

แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม (ภาพรางกายของฉน)

สปดาหท 1 วนจนทร (เวลา 20 นาท)

จดประสงค 1. เพอใหเดกสามารถรวมพดคยสนทนาแสดงความคดเหนเกยวกบรายละเอยดในการวาด

ภาพตอเตมจากภาพทกาหนดให

2. เพอใหเดกทกคนมสวนรวมในการทากจกรรมดวยความสนใจ

3. เพอใหเดกสามารถปฏบตตามขอตกลงของกลมได

กรอบแนวคด พฒนาสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ใน 3 ดาน คอ

1. ดานการพดสอความหมาย

2. ดานการแสดงทาทางเปนมตร

3. ดานการมสวนรวมกบเพอน

กจกรรม : การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให (ภาพรางกายของฉน) โดยใหม

รายละเอยดอนๆ เพมเตมตามความคดเหนของทกคนในกลม

สาระการเรยนร กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให เปนกจกรรมทสงเสรมสมพนธภาพทาง

สงคม ซงเดกทกคนสามารถรวมพดคยแสดงความคดเหนในการนารปภาพทกาหนดใหไปทา กาว

ปะตดตามตาแหนงใดๆ ของกระดาษ จากนนใหรวมกนคดตดสนใจวาจะวาดภาพอะไรตอเตมใหสอดคลอง

กบภาพทกาหนดให ซงระหวางการทากจกรรมจะเนนทกระบวนการมสวนรวมในการทากจกรรมของ

เดกทกคนในกลมมากกวาผลงานทสวยงาม

ขนตอนในการดาเนนกจกรรม ขนนา ครนาเขาสกจกรรมโดยการรองเพลง “ตาเรามไวด” เพอกระตนใหเดกเกดความคดและ

จนตนาการจากการฟงเพลงและรวมพดคยแสดงความคดเหนเกยวกบเนอหาของเพลงเพอใหทราบ

ขอมล รายละเอยดเพมเตมเกยวกบรางกายของเรา กอนทจะลงมอปฏบตกจกรรม

94

ขนดาเนนกจกรรม 1. แบงกลม ๆ ละ 5 คนตามความสมครใจ

2. ใหเดกสารวจวสด อปกรณ และสงเกตรปภาพทได และรวมพดคยแสดงความ

คดเหน วางแผนและแบงหนาทกอนการทากจกรรม โดยครคอยใหคาแนะนา และพดกระตน

ความคดโดยใชคาถามปลายเปดเพอสรางสมพนธภาพทดในการทางานรวมกน เชน

2.1 รปภาพทไดคอภาพอะไร มลกษณะและความสาคญอยางไร

2.2 อวยวะสวนตาง ๆ ของรางกายเรามอะไรบาง และมประโยชนอยางไร

2.3 เดกๆ คดวามอของคนเราสามารถทากจกรรมอะไรไดบาง ใหรวมพดคยและบอก

เพอนๆ ในกลมของตนและวาดภาพประกอบ

3. เดกๆ ลงมอปฏบตกจกรรมวาดภาพตอเตมจากภาพทกาหนดให

ขนสรป ครรวมสนทนาซกถามและเปดโอกาสใหแตละกลมเสนอผลงานทสาเรจใหเพอน ๆ ฟง

พรอมทงรวมกนพดคยซกถาม แสดงความคดเหนเกยวกบผลงานทสาเรจ

สอการเรยนการสอน 1. รปภาพ “รางกายของฉน” (ภาพวาดหรอ ภาพจากนตยสารสอสงพมพตางๆ)

2. กระดาษวาดภาพ

3. กาว

4. สเทยน สไม สเมจก สนา

5. พกน กงไม สาล นวมอ

การประเมนผล สงเกตการพฒนาสมพนธภาพของเดกปฐมวยในขนดาเนนกจกรรมโดยใชแบบประเมน

สมพนธภาพทางสงคม

ภาคผนวก

เพลง “ตาเรามไวด” (ไมทราบนามผแตง) ตาเรามไวด หเรามไวฟง

คณครทานสอนทานสง ตองตงใจฟง ตองตงใจด

95

แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม (ภาพเดกหญงเดกชาย)

สปดาหท 1 วนพธ (เวลา 20 นาท)









กจกรรม : การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให (ภาพเดกหญงเดกชาย) โดยใหม


สาระการเรยนร กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให เปนกจกรรมทสงเสรมสมพนธภาพทาง

สงคม ซงเดกทกคนสามารถรวมพดคยแสดงความคดเหนในการนารปภาพทกาหนดใหไปทากาว

ปะตดตามตาแหนงใดๆ ของกระดาษ จากนนใหรวมกนคดตดสนใจวาจะวาดภาพอะไรตอเตมใหสอดคลอง

กบภาพทกาหนดให ซงระหวางการทากจกรรมจะเนนทกระบวนการมสวนรวมในการทากจกรรมของ

เดกทกคนในกลมมากกวาผลงานทสวยงาม

ขนตอนในการดาเนนกจกรรม ขนนา ครนาเขาสกจกรรมโดยการรองเพลง ”ชอของเธอ” พรอมทงดภาพประกอบเพอกระตน

ใหเดกเกดความคดและจนตนาการเกยวกบรปรางลกษณะของตนเองไมวาจะเปนผหญงหรอผชาย

พรอมทงรวมพดคยแสดงความคดเหน กอนทจะลงมอปฏบตกจกรรม

96


2. ใหเดกสารวจวสด อปกรณ และสงเกตรปภาพทได และรวมพดคยแสดงความคดเหน

วางแผนและแบงหนาทกอนการทากจกรรม โดยมคณครคอยใหคาแนะนา และพดกระตนความคดโดย

ใชคาถามปลายเปดเพอสรางสมพนธภาพทดในการทางานรวมกน เชน

2.1 รปภาพทไดคอภาพอะไร

2.2 เดก ๆ คดวาผหญงผชายแตกตางกนอยางไร

2.3 เดก ๆ รกเพอนทมนสยอยางไรและเราควรทาตวอยางไรใหเพอนๆรกเรา

2.4 ถาเดก ๆไปเทยวทะเล อยากชวนใครไปดวยกนกบเราบาง ใหรวมพดคยและบอก

เพอนๆ ในกลมของตนพรอมทงวาดภาพประกอบ




สอการเรยนการสอน 1. รปภาพ “เดกผหญงเดกผชาย” (ภาพวาดหรอ ภาพจากนตยสารสอสงพมพตางๆ)


3. กาว





ภาคผนวก เพลงชอของเธอ (ไมทราบนามผแตง)

ชอของเธอ ฉนไมรจก

ครถามทก นกเรยนเขาใหม

ชอของเธอ ฉนจาไมได

ชออะไร ขอใหบอกมา

97

แผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม (ภาพเครองแตงกายแสนสวย)

สปดาหท 1 วนศกร (เวลา 20 นาท)









กจกรรม : การวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให (ภาพเครองแตงกาย) โดยใหม


สาระการเรยนร กจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดทกาหนดให เปนกจกรรมทสงเสรมสมพนธภาพ

ทางสงคม เดกทกคนสามารถรวมพดคยแสดงความคดเหนในการนารปภาพทกาหนดใหไปทากาว

ปะตดตามตาแหนงใดๆ ของกระดาษ จากนนใหรวมกนคดตดสนใจวาจะวาดภาพอะไรตอเตมให

สอดคลองกบภาพทกาหนดให ซงระหวางการทากจกรรมจะเนนทกระบวนการมสวนรวมในการทา

กจกรรมของเดกทกคนในกลมมากกวาผลงานทสวยงาม

ขนตอนในการดาเนนกจกรรม ขนนา ครนาเขาสกจกรรมโดยทองคาคลองจอง “ฝนตกพราพรา” พรอมทงดภาพประกอบเพอ

กระตนใหเดกเกดความคดและจนตนาการเกยวกบเครองแตงกายในฤดกาลตาง ๆ ทควรสวมใสให

เหมาะสมพรอมทง รวมพดคยแสดงความคดเหน กอนทจะลงมอปฏบตกจกรรม

98


2. ใหเดกสารวจวสด อปกรณ และสงเกตรปภาพทได และรวมพดคยแสดงความคดเหน

วางแผนและแบงหนาทกอนการทากจกรรม โดยมคณครคอยใหคาแนะนา และพดกระตนความคดโดย

ใชคาถามปลายเปดเพอสรางสมพนธภาพทดในการทางานรวมกน เชน

2.1 รปภาพทไดคอภาพอะไร

2.2 เครองแตงกายทเดก ๆ รจก มอะไรบาง

2.3 ถาเดก ๆ ไปเทยวทะเลกบเพอน ๆ ในชวงฤดรอนสงทตองจดเตรยมไปดวยควรม

อะไรบาง ใหรวมพดคยปรกษาและวาดภาพประกอบ




สอการเรยนการสอน 1. รปภาพ “เครองแตงกาย” (ภาพวาดหรอ ภาพจากนตยสารสอสงพมพตางๆ)


3. กาว





ภาคผนวก คาคลองจอง “ฝนตกพราพรา” (ไมทราบนามผแตง)

ฝนตกพราพรา แมดากางรม

แกเดนกมกม อยขางกาแพง

ประเดยวแดดออก ไปบอกพอแดง

ฉนไมมแรง หบรมใหท

99

ตวอยางภาพกจกรรม

100

ตวอยางภาพกจกรรม

101

ภาคผนวก ค

- รายนามผเชยวชาญ

102

รายชอผเชยวชาญ

ผเชยวชาญในการตรวจแผนการจดกจกรรมการวาดภาพตอเตมจากภาพปะตดเปนกลม

ผชวยศาสตราจารยบญญาพร อนากล อาจารยประจาชนเดกเลก

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

(ฝายประถม)

อาจารย ดร. กรวภา สรรพกจจานง อาจารยภาควชาศกษาศาสตร

มหาวทยาลยรามคาแหง

อาจารยอมพวรรณ เนยมคา อาจารยระดบปฐมวย

โรงเรยนวดสะแกงาม

ผเชยวชาญในการตรวจแบบประเมนสมพนธภาพทางสงคมของเดกปฐมวย ผชวยศาสตราจารยสทธพรรณ ธรพงศ อาจารยสาขาวชาการศกษาปฐมวย

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต

อาจารย ดร.มง เทพครเมอง หวหนางานวจยและบรการวชาการสชมชน

โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


อาจารยปยะธดา เกษสวรรณ ศกษานเทศนชานาญการ

สานกการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2

ประวตยอผวจย

104

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล จรยา สนตานนท

สถานทเกด อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน

สถานทอยปจจบน 245 ซอย สขสวสด 17 แขวงบางปะกอก เขตราษฎรบรณะ

กรงเทพมหานคร 10140

ตาแหนงหนาทในการงาน คร คศ.1

สถานททางานปจจบน โรงเรยนวดบางปะกอก ซอยสขสวสด 19 แขวงบางปะกอก

เขตราษฎรบรณะ กรงเทพมหานคร 10140

ประวตการศกษา

พ.ศ.2538 มธยมศกษาปท 6

จาก โรงเรยนสราษฎรพทยา อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน

พ.ศ.2542 ครศาสตรบณฑต (ค.บ.) โปรแกรมวชาเอกการศกษาปฐมวย

จาก สถาบนราชภฎสราษฎรธาน

พ.ศ.2553 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม.) สาขาวชาการศกษาปฐมวย

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การพัฒนาสัมพันธภาพทางสังคมของเด็กปฐมวัย...

Documents

Transcript of การพัฒนาสัมพันธภาพทางสังคมของเด็กปฐมวัย...