โดย -...

รายงานการวเคราะหแนวโนมเทคโนโลยและอตสาหกรรม อตสาหกรรมดจทล

โครงการพฒนาผประกอบการดานทรพยสนทางปญญาและนวตกรรม

Intellectual Property Innovation Driven Enterprise (IP IDE Center)

โดย สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ธนวาคม 2560


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ก

บทสรปผบรหาร

“อตสาหกรรมดจทล” เปนการนาผลผลตจากภาคอเลกทรอนกส มาใชเปน ฮารดแวร ซอฟตแวร เนตเวรก คอนเทนต และการบรการอเลกทรอนกส ในดานการพาณชย และการดาเนนธรกจ อตสาหกรรมนกาหนดจากกลมอตสาหกรรมทเกยวของมอยเดมใน ISIC REV. 4 หมวด C การผลต ซงมรหส C260000 คอ การผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทใชในทางทศนศาสตร และหมวด J ขอมลขาวสารและการสอสาร

แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมดจทลระดบโลกในป 2560 พบวา ในยคดจทล 4.0 บรการตางๆ จะไปอยบนอปกรณเคลอนท เชน สมารทโฟน แทบเลต การใชอนเตอรเนตเชอมตอทกสงของ การบอกตาแหนงทอย การเชอมตอระหวางกบคน การพมพสามมต สมารตเซนเซอร การวเคราะหขอมลดวย Big Data การผสานเทคโนโลยความจรงกบโลกเสมอน และการประมวลผลแบบคลาวด

แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมระดบประเทศจากนโยบายไทยแลนด 4.0 (Thailand 4.0) จะเนน การพฒนาโครงสรางพนฐานดจทล ในการเขาถงอนเทอรเนต การรวมมอกบทกภาคสวน และการใชพลวตการเปลยนแปลงเพอการกาวสการเปนประเทศผนา โดยสวนงานทเกยวขอวกบสมารทโฟน พาณชยอเลกทรอนกส การรบชาระเงนอเลกทรอนกส ดจทลคอนเทนต คลาวดคอมพวตง ฟนเทค จะเปนสวนทมการเตบโตขนอยางมาก

ผลการวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมดจทล พบวา มโอกาสจากการเตบโตของการปรบปรงโครงสรางพนฐานทางดจทล การเชอมตออปกรณตางๆ การใชปญญาประดษฐในการทดแทนแรงงานมนษยมาตรฐานดานความปลอดภยของขอมล บานและเมองอจฉรยะ โดยมคแขงหลก คอ ประเทศพฒนาแลว อยางเชน สหรฐอเมรกา ญปน เกาหลใต สหภาพยโรป และบรษทขามชาตจากประเทศเหลาน ทจะมาจดสทธบตรเพอปกปองทรพยสนทางปญญาของกจการเอง ในอนาคตจะตองเฝาระวงการเตบโตของกจการจากประเทศจนอกดวย

ศกยภาพดานปจจยการผลตดจทล ปจจยทขบเคลอนสาคญ คอ โครงสรางพนฐานดานอนเทอรเนต และโครงขายโทรคมนาคม รวมถงปจจยดานแรงงานทกษะดานดจทล การสรางสรรคสอ เนอหา และการบรหารจดการเพอสรางรปแบบธรกจแบบใหมๆ ซงความทาทายมากทสด คอ การผลตแรงงานทกษะทใหไดทงปรมาณและคณภาพเพอตอบโจทยภาคอตสาหกรรม อนไดแก ทกษะการออกแบบและพฒนาฮารดแวร ซอฟตแวร โครงขาย คอนเทนตและบรการ สาหรบเทคโนโลยการเชอมตออนเทอรเนตเขากบทกสง การวเคราะหขอมลปรมาณมากอยางรวดเรว ระบบความปลอดภยและระบบปญญาประดษฐสาหรบหนยนต

ศกยภาพดานความตองการของตลาดดจทล อตสาหกรรมตางๆ ตองการยกระดบผลตภาพ โดยอาศยดจทลในกระบวนการทางาน รวมถงใชดจทลในการสรางผลตภณฑแบบใหม อยางเชน รถยนตไร


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ข

คนขบ ระบบคลาวด ระบบการพมพสามมต อปกรณพกพาตดตวเคลอนทแบบตางๆ ในดานการแพทย การเกษตร ฯลฯ

ศกยภาพของอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนนดานดจทล : อตสาหกรรมทเกยวของหลก ไดแก อตสาหกรรมไฟฟา อเลกทรอนกส เซมคอนดกเตอร แผงวงจร การปรกษาและบรการดานไอซท การพฒนาระบบ การศกษา การซอมบารง การผลตสอ เนอหาบนเครอขายสงคม การบรการทางการเงน

สภาวะการแขงขนในอตสาหกรรม: อตสาหกรรมดจทล สาหรบองคกรขนาดใหญ จะเปนบรษทขามชาต อยางเชน IBM, Google, Facebook, Line, Amazon Cloud และบรษทของคนไทยทใหบรการดานคาปรกษา พฒนาระบบซอฟตแวรและโซลชน โดยดานฮารดแวรและโครงขายย งเปนของตางประเทศโดยสวนใหญ สาหรบองคกรขนาดเลก สวนมากจะผนตวจากซอฟตแวรเฮาสมาเปนสตารทอพ หรอผบรหารสอเนอหาบนแพลตฟอรมของตนเอง อยางเชน อคบส โอมเสะ

บทบาทของรฐบาลทมตออตสาหกรรม: รฐบาลไทยใหความสาคญตออตสาหกรรมดจทล ในชวง 3-4 ปทผานมา เพอเปนกลไกสาคญในการขบเคลอนสประเทศไทย 4.0 โดยการจดใหมเงนทนสนบสนนผประกอบการแบบสตารทอพเปนจานวนมาก และทาใหเกดเงนทนไหลเขาจากตางประเทศ ในกจการหนาใหมในเทคโนโลยตางๆ ทขบเคลอนดวยแอปพลเคชนบนโมบาย

การวเคราะหทรพยสนทางปญญาของอตสาหกรรมดจทล : โดยกาหนดเกณฑในการเลอกวเคราะหเทคโนโลยทมศกยภาพในอตสาหกรรม โดยใชรหสสญลกษณการจาแนกสทธบตร ( IPC number) เปนตวกาหนดกลมเทคโนโลย ซงสามารถจาแนกออกเปน 7 กลมเทคโนโลย ไดแก อนเทอรเนตทเชอมตอสงตางๆ การตรวจจบสถานท อนเตอรเฟซเชอมตอระหวางผใชงานและระบบ การตรวจจบทจรตและพสจนตวตน การพมพสามมต เซนเซอรอจฉรยะ Big Data การทาโพรไฟลลกคาแบบหลายระดบ ความจรงเสมอน เทคโนโลยสวมใสตดตว คลาวดคอมพวตง และอปกรณเคลอนท พบวา จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบอตสาหกรรมดจทลมจานวนทงหมด 34,092 ฉบบ ในชวงเวลาตงแตป 2540-2560 โดยประเทศทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด คอ ประเทศจน สวนลาดบรองลงมา คอ ประเทศสหรฐอเมรกา เกาหลใต และญปน ผลการจาแนกตามผขอรบสทธบตร พบวา ผขอรบสทธบตรทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด คอ บรษท IBM ตามมาดวยบรษท Samsung Electronics บรษท Inspur และ ZTE จากประเทศจน และบรษท Xerox, Microsoft, Huawei และ Qualcomms

เทคโนโลยทเหมาะสมตอการพฒนาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมดจทล ไดแก ระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of things: IoT) การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) พบวา สดสวนเทคโนโลยทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด จะอยในสวนเทคโนโลยทเกยวของกบ 3D Printing รองลงมาเปนเทคโนโลยทเกยวของกบ Cloud Computing, Big Data และ Internet of Things


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ค

ทศทางการวจยและพฒนาในอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทยควรมงเนนการวจยและพฒนาผลตภณฑใหมการตอบโจทยผใชในดานบรการพนฐานบนคลาวด อนไดแก Platform/ Software/ Infrastructure as a Service การวเคราะหขอมลดวยอลกอรทมบน Big Data การตรวจสอบความปลอดภยและพสจนตวตน การพมพสามมต สาหรบการพมพยา พมพอาหาร พมพบรรจภณฑ และโครงสรางตนแบบทางวศวกรรม การใชอนเทอรเนตเชอมตอกบทกสง เพอยกระดบผลตภาพของแตละอตสาหกรรม โดยเฉพาะดานการเกษตร การขนสง การบรการ การเงน การสาธารณสข และการศกษา


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ง

สารบญ

หนา

บทสรปผบรหาร ก สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญรป ซ บทท 1 ภาพรวมอตสาหกรรมดจทล (Digital) 1 1.1 นยามและการแบงอตสาหกรรมดจทล 1 1.1.1 นยามของอตสาหกรรมดจทล 1 1.1.2 การแบงอตสาหกรรมดจทล 1 1.2 ภาพรวมและสถานการณของอตสาหกรรมดจทล 11 1.2.1 แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมในระดบโลก 11 1.2.2 แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมในระดบประเทศ 12 1.2.3 ภาพรวมของอตสาหกรรมดจทล 14 บทท 2 การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมดจทล (Digital) 21 2.1 ศกยภาพของอตสาหกรรมดจทล 21 2.1.1 ศกยภาพดานปจจยการผลต 23 2.1.2 ศกยภาพความตองการของตลาดในอตสาหกรรม 29 2.1.3 ศกยภาพของอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนน 29 2.1.4 สภาวะการแขงขนในอตสาหกรรม 30 2.1.5 บทบาทของรฐบาลทมตออตสาหกรรม 33 2.1.6 ปจจยสภาวะแวดลอมทสงผลกระทบตออตสาหกรรม 34 2.2 หวงโซอปสงค อปทาน (Supply and Demand Chain) ของ

อตสาหกรรมดจทล 36


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย จ

หนา

บทท 3 การวเคราะหทรพยสนทางปญญาของอตสาหกรรมดจทล (Digital) 41 3.1 เกณฑในการเลอกวเคราะหเทคโนโลยทมศกยภาพในอตสาหกรรมดจทล 41 3.2 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาในอตสาหกรรมดจทล 44 3.2.1 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาของคลสเตอรทเลอกใน

อตสาหกรรมดจทลระดบโลก 44

3.2.2 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาของคลสเตอรทเลอกในอตสาหกรรมดจทลระดบประเทศ

48

3.3 เทคโนโลยทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรมในปจจบน 51 3.4 จดออนและจดแขงของเทคโนโลยภายในอตสาหกรรมดจทล 54 3.5 การวเคราะหเทคโนโลยทเหมาะสมตอการพฒนาเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมดจทล 55

3.6 ขอเสนอแนะการนาทรพยสนทางปญญาเพอนาไปใชในอตสาหกรรมดจทลในอนาคต

56

ภาคผนวก ภาคผนวก 1 การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห (IP Search) 58 ภาคผนวก 2 สรปสมภาษณผเกยวของในเทคโนโลย 59 ภาคผนวก 3 ผลการสารวจจากแบบสอบถาม 61 ภาคผนวก 4 อนโฟกราฟก (Infographic) อตสาหกรรมดจทล 73

บรรณานกรม 80


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฉ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1.1 การจดประเภทอตสาหกรรมตามกจกรรมทางเศรษฐกจ (ISIC-BOT) Rev.4 1 ตารางท 1.2 ประมาณการมลคาของการนาเอาเทคโนโลยดจทลไปสรางคณประโยชนใน

อตสาหกรรมทเกยวของ (ลานเหรยญสหรฐฯ) 14

ตารางท 1.3 พยากรณการเตบโตของอตสาหกรรมดจทล (ลานบาท) 17 ตารางท 1.4 มลคาอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต ป 2557 (ลานบาท) 17 ตารางท 1.5 มลคาการสงออกซอฟตแวรและบรการ (ลานบาท) 18 ตารางท 1.6 ขอมลพยากรณดวยอตราเตบโตเฉลยของซอฟตแวร (ลานบาท) 18 ตารางท 1.7 การนาขอมลของสานกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) มาพยากรณ

(ลานบาท) 19

ตารางท ผ.3-1 แสดงขนาดกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) 61 ตารางท ผ.3-2 แสดงอายกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) 61 ตารางท ผ.3-3 สดสวนผถอหนของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) 62 ตารางท ผ.3-4 แสดงรปแบบการดาเนนกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบได

มากกวา 1 ขอ) (n=21) 62

ตารางท ผ.3-5 แสดงตลาดกลมเปาหมายของสนคาหรอบรการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

63

ตารางท ผ.3-6 แสดงแหลงทมาของเทคโนโลยทใชในการพฒนาผลตภณฑของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

63

ตารางท ผ.3-7 แสดงระดบความใหมของเทคโนโลยทใชของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

64

ตารางท ผ.3-8 แสดงวงจรชวตของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) 64 ตารางท ผ.3-9 แสดงระดบความเหนกบประเดนตางๆ ของการแขงขนในอตสาหกรรมของ

กจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) 65

ตารางท ผ.3-10 แสดงปจจยแหงความสาเรจของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

67


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ช

หนา ตารางท ผ.3-11 แสดงประสบการณดานทรพยสนทางปญญาของกลมอตสาหกรรมดจทล

(n=21) 68

ตารางท ผ.3-12 แสดงการทาวจยและพฒนา และไปขอจดสทธบตรทกรมทรพยสนทางปญญาของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

68

ตารางท ผ.3-13 แสดงปญหาในกรณทผประกอบการซอสทธบตร/อนสทธบตร เพอไปใชประโยชนเชงพาณชย ของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

69

ตารางท ผ.3-14 แสดงการประเมนความสามารถของเทคโนโลยของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

70

ตารางท ผ.3-15 แสดงความสนใจในการใชบรการศนยใหคาปรกษาผประกอบการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

72


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ซ

สารบญรป

หนา รปท 1.1 ภาพรวมของเครองมอหลกในอตสาหกรรม 4.0 ของโลกทเกยวของกบดจทล

เทคโนโลย 11

รปท 1.2 ภาพรวมการพฒนาอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทยในระยะเวลา 20 ป 13 รปท 1.3 แผนภาพเครอขายอตสาหกรรมดจทลในภาพรวม 15 รปท 2.1 Diamond Model ของศาสตราจารย Michael Eugene Porter 22 รปท 2.2 ระบบนเวศน และการเตบโตของสตารทอพไทย 31 รปท 2.3 การกาหนดทศทางของเทคโนโลย 33 รปท 2.4 ศกยภาพการแขงขนของอตสาหกรรมดจทล 35 รปท 2.5 ธรกจในกลมอตสาหกรรม ICT 36 รปท 2.6 โครงสรางหวงโซอปทานของอตสาหกรรมดจทล 38 รปท 3.1 แสดงการบรการของระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Service) 42 รปท 3.2 แสดงขอบเขตการแบงประเภทอตสาหกรรมดจทล 43 รปท 3.3 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด

เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในภาพรวมระดบโลก ตงแตป 2540 (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

45

รปท 3.4 ความหนาแนนของจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในอาณาเขตตางๆ (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

45

รปท 3.5 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในแตละประเทศ 20 อนดบแรก (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

46


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฌ

หนา รปท 3.6 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด

เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต 20 อนดบแรก (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

47

รปท 3.7 สดสวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

48

รปท 3.8 จานวนคาขอรบสทธบตรทยนขอรบความคมครองในประเทศไทยทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

49

รปท 3.9 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต จาแนกตามสญชาตผขอรบสทธบตรในประเทศไทย (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

50

รปท 3.10 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ของคนไทยจาแนกตามลกษณะขององคกร (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

51

รปท 3.11 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรจาแนกตามเทคโนโลย (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

52


สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย 1

บทท 1 ภาพรวมอตสาหกรรมดจทล (Digital)

1.1 นยามและการแบงอตสาหกรรมดจทล 1.1.1 นยามของอตสาหกรรมดจทล

พระราชบญญต การพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2560 ไดนยามความหมายของ“ดจทล”และ“ดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม” ดงน

“ดจทล” หมายความวา เทคโนโลยทใชวธการนาสญลกษณศนยและหนงหรอสญลกษณอนมาแทนคาสงทงปวง เพอใชสราง หรอกอใหเกดระบบตางๆ เพอใหมนษยใชประโยชน

“ดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม” หมายความวา ระบบเศรษฐกจและสงคมทมการตดตอสอสารการผลต การอปโภคบรโภค การใชสอย การจาหนายจายแจก การพาณชยอเลกทรอนกส การทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส การคมนาคมขนสง การโลจสตกส การศกษา การเกษตรกรรม การสาธารณสข การภาษอากร การอตสาหกรรม การเงนการลงทน การบรหารจดการขอมล และเนอหาหรอกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนใด หรอการใดๆ ทมกระบวนการหรอการดาเนนงานทางดจทลหรอทางอเลกทรอนกสทงในกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน กจการวทยคมนาคม กจการโทรคมนาคม กจการสอสารดาวเทยมและการบรหารคลนความถ โดยอาศยโครงสรางพนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารรวมทงเทคโนโลยทมการหลอมรวมหรอเทคโนโลยอนใดในทานองเดยวกนหรอคลายคลงกน

1.1.2 การแบงอตสาหกรรมดจทล

การนยามและแบงอตสาหกรรมดจทลครงน เปนการกาหนดจากกลมอตสาหกรรมทเกยวของมอยเดมใน ISIC REV. 4 หมวด C การผลต ซงมรหส C260000 คอ การผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทใชในทางทศนศาสตร และหมวด J ขอมลขาวสารและการสอสาร ดงแสดงในตารางท 1.1 ตารางท 1.1 การจดประเภทอตสาหกรรมตามกจกรรมทางเศรษฐกจ ( ISIC-BOT) Rev.4

รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ C260000 การผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทใชในทางทศนศาสตร

(Manufacture of computer, electronic and optical products) C261000 การผลตชนสวนและแผนวงจรอเลกทรอนกส (Manufacture of electronic

components and boards) C261010 การผลตชนสวนอปกรณแสดงภาพ (Manufacture of display components)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ C261020 การผลตตวเกบประจและตวตานทานอเลกทรอนกส (Manufacture of

electronic capacitors and resistors) C261030 การผลตแผนวงจรอเลกทรอนกส (Manufacture of bare printed circuit

boards) C261040 การผลตอปกรณกงตวนาและวงจรรวม (Manufacture of semiconductor and

integrated circuits) C261090 การผลตชนสวนอเลกทรอนกสอนๆ (Manufacture of other electronic

components) C262000 การผลตคอมพวเตอรและอปกรณตอพวง (Manufacture of computers and

peripheral equipment) C262010 การผลต/ประกอบคอมพวเตอร (Manufacture and/or assembly of

electronic computers) C262020 การผลตอปกรณจดเกบขอมล (Manufacture of storage devices) C262030 การผลตจอคอมพวเตอร (Manufacture of monitors) C262090 การผลตอปกรณตอพวงอนๆ (Manufacture of other peripheral

equipment) C263000 การผลตอปกรณสอสาร (Manufacture of communication equipment) C263010 การผลตโทรศพทและโทรสารแบบใชสาย (Manufacture of wire

telephone and facsimile equipment) C263020 การผลตอปกรณสอสารแบบไรสาย (Manufacture of wireless

communications equipment) C263030 การผลตอปกรณสอสารทใชในการรบ/สงสญญาณทางวทยและโทรทศน

(Manufacture of radio and television transmitters and receivers) C263090 การผลตอปกรณสอสารอนๆ (Manufacture of other communication

equipment) C264000 การผลตเครองอเลกทรอนกสชนดใชในครวเรอน (Manufacture of consumer

electronics) C264010 การผลตเครองรบโทรทศน (Manufacture and/or assembly of

televisions)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ C264020 การผลตเครองรบวทย เครองเลน บนทก และทาสาเนาเสยงและภาพ

(Manufacture of radio receivers, audio and visual playing, recording and duplicating equipment (except televisions))

C264030 การผลตไมโครโฟน ลาโพง และเครองขยายเสยง (Manufacture of microphone, amplifiers and public address systems)

C264090 การผลตเครองใชอเลกทรอนกสอนๆ ชนดใชในครวเรอน (Manufacture of other consumer electronics)

C265000 การผลตเครองอปกรณทใชในการวด การทดสอบ การนารองและการควบคม รวมถงนาฬกา (Manufacture of measuring, testing, navigating and control equipment; watches and clocks)

C265100 การผลตเครองอปกรณทใชในการวด การทดสอบ การนารองและการควบคม (Manufacture of measuring, testing, navigating and control equipment)

C265110 การผลตเครองอปกรณทใชในการวด การทดสอบ การนารองและการควบคม (ยกเวนทใชในทางอตสาหกรรม) (Manufacture of measuring, testing, navigating and control equipment (except for industrial purposes))

C265120 การผลตเครองอปกรณทใชในการวด การทดสอบ และการควบคมกระบวนการผลตในทางอตสาหกรรม (Manufacture of measuring, testing, and control equipment for industrial purposes)

C265200 การผลตนาฬกา (Manufacture of watches and clocks) C265210 การผลตนาฬกา (Manufacture of watches and clocks) C265290 การผลตผลตภณฑอนๆ ทมเครองนาฬกาประกอบอย (Manufacture of

equipment with a watch or clock movement or with synchronous motor)

C266000 การผลตเครองฉายรงส เครองไฟฟาทางการแพทยและทางกายภาพบาบด (Manufacture of irradiation, electromedical and electrotherapeutic equipment)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ C267000 การผลตอปกรณทใชในทางทศนศาสตรและอปกรณถายภาพ (Manufacture of

optical instruments and photographic equipment) C267010 การผลตเลนสทใชในทางทศนศาสตร (Manufacture of optical lenses) C267020 การผลตอปกรณทใชในทางทศนศาสตร (ยกเวนเลนสทใชในทางทศนศาสตร)

(Manufacture of optical instruments (except optical lenses)) C267030 การผลตอปกรณถายภาพและถายภาพยนตร (Manufacture of

photographic and motion picture equipment) C268000 การผลตสอแมเหลกและสอเชงแสง (Manufacture of magnetic and optical

media) C270000 การผลตอปกรณไฟฟา (Manufacture of electrical equipment) C271000 การผลตมอเตอรไฟฟา เครองกาเนดไฟฟา หมอแปลงไฟฟา และอปกรณควบคมและ

จายไฟฟา (Manufacture of electric motors, generators, transformers and electricity distribution and control apparatus)

C271010 การผลตมอเตอรไฟฟาและเครองกาเนดไฟฟา (Manufacture of electric motors and generators)

C271020 การผลตหมอแปลงไฟฟา (Manufacture of electric transformers) C271030 การผลตอปกรณควบคมและจายไฟฟา (Manufacture of electricity

distribution and control apparatus) C272000 การผลตแบตเตอรและหมอสะสมไฟฟา (Manufacture of batteries and

accumulators) C273000 การผลตสายไฟและอปกรณการเดนสายไฟฟา (Manufacture of wiring and wiring

devices) C273100 การผลตเคเบลใยแกวนาแสง (Manufacture of fibre optic cables) C273200 การผลตสายไฟและเคเบลอนๆ ชนดใชในทางอเลกทรอนกสและไฟฟา

(Manufacture of other electronic and electric wires and cables) C273300 การผลตอปกรณการเดนสายไฟฟา (Manufacture of wiring devices) C274000 การผลตอปกรณไฟฟาสาหรบใหแสงสวาง (Manufacture of electric lighting

equipment) C274010 การผลตหลอดไฟฟา (Manufacture of electric bulbs)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ C274090 การผลตอปกรณไฟฟาอนๆ สาหรบใหแสงสวาง (Manufacture of other

electric lighting equipment) C275000 การผลตเครองใชในครวเรอน (Manufacture of domestic appliances) C275010 การผลตเครองใชไฟฟาชนดใชในครวเรอน (ยกเวนชนดทใหความรอน)

(Manufacture of domestic electric appliances (except electrothermic appliances))

C275020 การผลตเครองใชไฟฟาชนดใชในครวเรอนทใหความรอน (Manufacture of domestic electrothermic appliances)

C275030 การผลตเครองใชในการประกอบอาหารและใหความรอนชนดใชในครวเรอนทไมใชไฟฟา (Manufacture of domestic non-electric cooking and heating equipment)

C279000 การผลตอปกรณไฟฟาอนๆ (Manufacture of other electrical equipment) C279010 การผลตเครองจายไฟฟาสารอง (Manufacture of power supplies) C279020 การผลตอปกรณไฟฟาสาหรบใหสญญาณ (Manufacture of electrical

signs) C279090 การผลตอปกรณไฟฟาอนๆ ซงมไดจดประเภทไวในทอน (Manufacture of

other electrical equipment, not elsewhere classified) J000000 ขอมลขาวสารและการสอสาร (Information and communication) J580000 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพร (Publishing activities) J581000 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอ นตยสาร และงานอนๆ (Publishing of

books, periodicals and other publishing activities) J581100 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอ (Book publishing) J581110 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรตาราเรยน พจนานกรม และสารานกรมลง

บนสอตางๆ (ยกเวนทางออนไลน) (Publishing of textbooks, dictionaries and encyclopedias activities (except on-line))

J581120 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรโบรชวร ใบปลว และสงพมพอนๆ ทคลายกน ลงบนสอตางๆ (ยกเวนทางออนไลน) (Publishing of brochures, leaflets and similar publications activities (except on-line))



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ J581130 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอออนไลน (On-line book

publishing) J581140 การดแลสทธในการผลตซาหนงสอเพอจาหนายหรอเผยแพร (Licensing

activities for books) J581200 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรนามานกรมและรายการชอ-ทอยทางไปรษณย

(Publishing of directories and mailing lists) J581210 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรนามานกรมและรายการชอ-ทอยทาง

ไปรษณยลงบนสอตางๆ (ยกเวนทางออนไลน) (Publishing of directories and mailing lists (except on-line))

J581220 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรนามานกรมและรายการชอ-ทอยทางไปรษณยผานทางออนไลน (On-line publishing of directories and mailing lists)

J581300 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอพมพ วารสาร และนตยสาร (Publishing of newspapers, journals and periodicals)

J581310 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอพมพลงบนสอตางๆ (ยกเวนทางออนไลน) (Publishing of newspapers (except on-line))

J581320 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรวารสารและนตยสารลงบนสอตางๆ (ยกเวนทางออนไลน) (Publishing of journals and periodicals (except on-line))

J581330 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรหนงสอพมพ วารสาร และนตยสาร ออนไลน (On-line publishing of newspapers, journals and periodicals)

J581340 การดแลสทธในการผลตซาหนงสอพมพ วารสาร และนตยสารเพอจาหนายหรอเผยแพร (Licensing activities for newspapers, journals and periodicals)

J581900 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรงานอนๆ (Other publishing activities) J581910 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรงานอนๆ ลงบนสอตางๆ (ยกเวนทาง

ออนไลน) (Other publishing activities (except on-line)) J581920 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรงานอนๆ ผานทางออนไลน (On-line other

publishing activities)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ J581930 การดแลสทธในการผลตซางานอนๆ เพอจาหนายหรอเผยแพร (Licensing

activities for other publishing) J582000 การจดทาซอฟตแวรสาเรจรป (Software publishing) J582010 การจดทาซอฟตแวรเกมสาเรจรป (Software game publishing) J582020 การจดทาซอฟตแวรสาเรจรป (ยกเวนซอฟตแวรเกมสาเรจรป) (Software

publishing (except software games)) J582030 การดแลสทธในการผลตซาซอฟตแวรสาเรจรปเพอจาหนายหรอเผยแพร

(Licensing activities for the right to use software) J590000 การผลตภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน การบนทกเสยงลงบนสอ และการ

จดพมพจาหนายหรอเผยแพรดนตร (Motion picture, video and television programme production, sound recording and music publishing activities)

J591000 กจกรรมทเกยวของกบภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน (Motion picture, video and television programme activities)

J591100 การผลตภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน (Motion picture, video and television programme production activities)

J591110 การผลตภาพยนตรและวดทศน (Motion picture and video production activities)

J591120 การผลตรายการโทรทศน (Television programme production activities)

J591200 กจกรรมภายหลงการผลตภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน (Motion picture, video and television programme post-production activities)

J591210 การบรการตดตอภาพและเสยง (Audio-visual editing activities) J591220 การบรการทาคอมพวเตอร แอนเมชน และเทคนคพเศษ (Computer

graphics, animations and visual effects activities) J591290 กจกรรมอนๆ ภายหลงการผลตภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน

(Other motion picture, video and television programme post-production activities)

J591300 การเผยแพรภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน (Motion picture, video and television programme distribution activities)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ J591310 การเผยแพรภาพยนตร วดทศนและรายการโทรทศน (Motion picture,

video and television programme distribution activities) J591320 การดแลสทธในการผลตซาภาพยนตร วดทศน และรายการโทรทศน เพอ

จาหนายหรอเผยแพร (Licensing activities for film rights and their revenues)

J591400 การฉายภาพยนตร (Motion picture projection activities) J592000 การบนทกเสยงลงบนสอและการพมพจาหนายหรอเผยแพรดนตร (Sound recording

and music publishing activities) J592010 การบนทกเสยงลงบนสอ (Sound recording activities) J592020 การจดพมพจาหนายหรอเผยแพรดนตร (Music publishing activities) J592030 การดแลสทธในการผลตซาดนตร เพอจาหนายหรอเผยแพร (Licensing

activities for the right to use acoustic originals) J600000 การจดผงรายการและการแพรภาพกระจายเสยง (Programming and broadcasting

activities) J601000 การออกอากาศทางวทยกระจายเสยง (Radio broadcasting) J601020 การออกอากาศทางวทยกระจายเสยงผานทางออนไลน (On-line radio

broadcasting) J302000 การจดผงรายการและการแพรภาพกระจายเสยงทางโทรทศน (Television

programming and broadcasting activities) J602030 การจดผงรายการและการแพรภาพกระจายเสยงทางโทรทศนผานทาง

ออนไลน (On-line television programming and broadcasting activities)

J610000 การโทรคมนาคม (Telecommunications) J611000 การโทรคมนาคมแบบใชสาย (Wired telecommunications activities) J611010 การบรการอนเทอรเนตแบบใชสาย (Internet access activities over

wired networks) J611020 การบรการจดสงรายการโทรทศน/วทยผานสายเคเบล (Home programme

distribution activities over wired infrastructure)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ J611090 การโทรคมนาคมอนๆ แบบใชสาย (Other wired telecommunications

activities) J612000 การโทรคมนาคมแบบไรสาย (Wireless telecommunications activities) J612010 การบรการระบบโทรศพทเคลอนท (Mobile telecommunications

activities) J612020 การบรการอนเทอรเนตแบบไรสาย (Internet access activities over

wireless networks) J612090 การโทรคมนาคมอนๆ แบบไรสาย (Other wireless telecommunications

activities) J613000 การโทรคมนาคมผานดาวเทยม (Satellite telecommunications activities) J613010 การบรการจดสงรายการโทรทศน/วทยผานดาวเทยม (Home programme

distribution activities via satellite) J613020 การโทรคมนาคมผานดาวเทยม (ยกเวนการบรการจดสงรายการโทรทศน/วทย

ผานดาวเทยม) (Satellite telecommunications activities (except home programme distribution activities via satellite))

J619000 การโทรคมนาคมดานอนๆ (Other telecommunications activities) J920000 การจดทาโปรแกรมคอมพวเตอร การใหคาปรกษาเกยวกบคอมพวเตอร และกจกรรมท

เกยวของ (Computer programming, consultancy and related activities) J920100 การจดทาโปรแกรมคอมพวเตอร การใหคาปรกษาเกยวกบคอมพวเตอร และ

กจกรรมทเกยวของ (Computer programming activities) J620110 การจดทาโปรแกรมเวบเพจและเครอขายตามวตถประสงคของผใช (Web

pages and networks programming activities) J620120 การจดทาโปรแกรมคอมพวเตอรตามวตถประสงคของผใช (ยกเวนโปรแกรม

เวบเพจและเครอขาย) (Computer programming activities (except web pages and networks programming activities))

J620200 การใหคาปรกษาเกยวกบคอมพวเตอรและการจดการสงอานวยความสะดวกดานคอมพวเตอร (Computer consultancy and computer facilities management activities)

J620210 การใหคาปรกษาทางดานฮารดแวร (Hardware consultancy activities)



รหส รายละเอยดกจกรรมทางเศรษฐกจ J620220 การใหคาปรกษาทางดานซอฟตแวร (Software consultancy activities) J620230 การจดการสงอานวยความสะดวกดานคอมพวเตอร (Computer facilities

management activities) J620900 การบรการเทคโนโลยสารสนเทศและคอมพวเตอรอนๆ (Other information

technology and computer service activities) J630000 การบรการสารสนเทศ (Information service activities) J621000 การประมวลผลขอมล การจดการและการใหเชาพนทบนเครองแมขาย และกจกรรมท

เกยวของ รวมถงเวบทา (Data processing, hosting and related activities; web portals)

J631100 การประมวลผลขอมล การจดการและการใหเชาพนทบนเครองแมขาย และกจกรรมทเกยวของ (Data processing, hosting and related activities)

J631110 การบรหารจดการและประมวลผลขอมล (Data processing activities) J631120 การจดการและการใหเชาพนทบนเครองแมขาย (Web hosting) J631200 เวบทา (Web portals) J639000 การบรการสารสนเทศอนๆ (Other information service activities) J639100 กจกรรมสานกขาว (News agency activities) J639110 กจกรรมสานกขาวสอสงพมพ (News agency activities to newspapers

and periodicals) J639120 กจกรรมสานกขาวสอโสตทศน (News agency activities to audio-visual

media) J639900 การบรการสารสนเทศอนๆ ซงมไดจดประเภทไวในทอน (Other information

service activities, not elsewhere classified) ทมา: ดดแปลงจาก ISIC REV. 4 กระทรวงอตสาหกรรม เขาถงไดจาก https://www.bot.or.th/Thai/Statistics/DataManagementSystem/ReportDoc/DataSetFIFM/StandardCodeLib/ISIC-BOT%20Code%20Rev%204%20add%20mark%20SME_551225(%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88).xls

https://www.bot.or.th/Thai/Statistics/DataManagementSystem/ReportDoc/DataSetFIFM/StandardCodeLib/ISIC-BOT%20Code%20Rev%204%20add%20mark%20SME_551225(%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88).xls






1.2 ภาพรวมและสถานการณของอตสาหกรรมดจทล ภาพรวมและสถานการณของอตสาหกรรมดจทลเปนการวเคราะหแนวโนมของสภาวะอตสาหกรรม

ดจทลในระดบโลก ในระดบประเทศและภาพรวมของอตสาหกรรมดจทล มรายละเอยดดงน 1.2.1 แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมระดบโลก ในปจจบนดจทลจะไมไดเปนเพยง เครองมอสนบสนนการทางานของผคนและองคกร แตจากวถ

การใชชวตในปจจบนทาใหดจทลกลายเปนสงหลอมรวมเขากบชวตคนอยางแทจรงและเปลยนโครงสรางของรปแบบกจกรรมทางเศรษฐกจ กระบวนการผลต การคา การบรการ และกระบวนการ ทางสงคม รวมถงการมปฏสมพนธระหวางบคคลไปอยางสนเชง แนวโนมของอตสาหกรรมดจทลในระดบโลกจงมศกยภาพสงมากในโครงสรางอตสาหกรรม 4.0 ของโลกโดยเทคโนโลยดจทลจะเขาไปเกยวของและครอบคลมอตสาหกรรมทจะตองใชเครองมอดงสรปไดในรปท 1.1 รปท 1.1 ภาพรวมของเครองมอหลกในอตสาหกรรม 4.0 ของโลกทเกยวของกบดจทลเทคโนโลย

ทมา: รายงานประจาปของ PwC IAB Internet Advertising Revenue Report Industry 4.0: Building the digital enterprise หนา 2 เขาถงไดจาก https://www.pwc.com/gx/en/industries/industries-4.0/landing-page/industry-4.0-building-your-digital-enterprise-april-2016.pdf



ในโครงสรางอตสาหกรรม 4.0 ของโลกเทคโนโลยดจทลจะเขาไปเกยวของและครอบคลมอยในอตสาหกรรมทเกยวของกบอปกรณโทรศพทมอถอ (Mobile Devices) อนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) เทคโนโลยทเกยวของกบการบอกตาแหนงทอย (Location Detection Technologies) อปกรณชนส งท เชอมตอกบคน (Advance Human-Machine Interfaces) การปองกนการทจรต (Authentication and Fraud Detection) การพมพสามมต (3D Printing) สมารตเซนเซอร (Smart Sensors) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และการใชสตรขนสงการปฏสมพนธกบลกคาหลายระดบ และโปรไฟลของลกคา (Multilevel Customer Interaction and Customer Profiling) เทคโนโลยใหมทผสานเอาโลกแหงความเปนจรงเขากบโลกเสมอน (Augmented Reality: AR) และ VR (Virtual Reality) และระบบประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) ทงนสภาวการณอตสาหกรรมทเกยวของกบเทคโนโลยดจทล จะเตบโตอยางรวดเรวเนองจากวถในการดาเนนชวตของคนปจจบน และการเตบโตของของการตลาดดจทลของโลกจากความนยมในการถายทอดสด (Life Platforms) Chatbots Immersive Video และ Digital VDO

จากรายงานประจาป 2559 ของ PwC IAB Internet Advertising Revenue Report พบวา Digital Video ไดรบความนยมสงมากโดยเฉพาะ Digital Video ใน Mobile กระแสการบรโภควดโอ (Video) มมลคาสงถง 1.6 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงเพมขนจากป 2558 ถงรอยละ 178

1.2.2 แนวโนมของสภาวะอตสาหกรรมระดบประเทศ ประเทศไทยใหความสาคญอยางเรงดวนในการนาเอาเทคโนโลยดจทลมาใชเปนเครองมอในการ

ขบเคลอนการพฒนาประเทศเพอแกปญหาและเพมโอกาสในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ดวยการลงทน และพฒนาอตสาหกรรมดจทล การจดตงกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การจดทาแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม เพอผลกดนใหเทคโนโลยดจทล และอตสาหกรรมดจทล เปนอตสาหกรรมพนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศในอนาคต เพอใชในการเปลยนผานประเทศและการปฏรปกระบวนการทางธรกจ การผลต การคา และการบรการ การปรบปรงประสทธภาพการบรหารราชการแผนดน และการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน อนจะนาไปสความมนคง ม งคง และยงยนของประเทศไทยตามนโยบายของรฐบาล

แนวคดเศรษฐกจดจทลของประเทศ คอ ระบบเศรษฐกจและสงคมทมการตดตอสอสาร การผลต การอปโภคบรโภค การใชสอย การจาหนายจายแจก การพาณชยอเลกทรอนกส การทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส การคมนาคมขนสง การโลจสตกส การศกษา การเกษตรกรรม การอตสาหกรรม การสาธารณสข การเงนการลงทน การภาษอากร การบรหารจดการขอมลและเนอหา หรอกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนใด หรอการใดๆ ทมกระบวนการหรอการดาเนนงานทางดจทล หรอทางอเลกทรอนกส ทงในกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน กจการวทยคมนาคม กจการโทรคมนาคม กจการ



สอสารดาวเทยม และการบรหารคลนความถ โดยอาศยโครงสรางพนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย แบงเปน 4 ระยะ ใหสอดคลองกบการจดทายทธศาสตรชาต 20 ป ดงรปท 1.2 รปท 1.2 ภาพรวมการพฒนาอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทยในระยะเวลา 20 ป

ทมา: กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม หนา 2 เขาถงไดจาก http://www.mict.go.th/assets/portals/1/files/590613_4Digital_Economy_Plan-Book.pdf

1. ระยะท 1 พฒนาโครงสรางพนฐานดจทลประสทธภาพสงใหครอบคลมทวประเทศดวยโครงการขยายโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมหมบานทวประเทศ และยกระดบโครงสรางพนฐานของประเทศไทยใหเชอมตอโดยตรงกบศนยกลางการแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนตของโลก

2. ระยะท 2 การรวมพลงทกภาคสวนในการขบเคลอนการขบเคลอนแผนพฒนาดจทลฯ ไปสการปฏบตโดยเนนความรวมมอของทกภาคสวน และเนนใหภาคประชาชนและภาคธรกจเปนผนาการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคม และภาครฐจะเปนผอานวยความสะดวก และสงเสรมสนบสนนภาคประชาชนและภาคธรกจควบคไปกบการปรบปรงประสทธภาพของภาครฐดวยดจทล

3. ระยะท 3 การใชประโยชนสงสดจากพลวตของเทคโนโลยดจทล เพอใหประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยไดอยางกาวกระโดด

4. ระยะท 4 การพฒนาประเทศไทยไปสประเทศผนาในการใชประโยชนจากดจทล ทงทางดานสงคม และเศรษฐกจ

http://www.mict.go.th/assets/portals/1/files/590613_4Digital_Economy_Plan-Book.pdf




1.2.3 ภาพรวมของอตสาหกรรมดจทล เทคโนโลยดจทลเปนเทคโนโลยพนฐานทนาไปสการเพมคณประโยชนในหลายอตสาหกรรม และ

การพฒนาสงคม จากรายงานของ World Economic Forum ป 2016 มการคาดการณวาเทคโนโลยดจทลจะถกนาไปใชในอตสาหกรรมตางๆ ในระหวางป 2015-2025 และสามารถสรางประโยชนตออตสาหกรรม และตอสงคม ประเมนมมลคาถง 100 ลานลานเหรยญสหรฐฯ ดงตารางท 1.2

ตารางท 1.2 ประมาณการมลคาของการนาเทคโนโลยดจทลไปสรางคณประโยชนในอตสาหกรรมทเกยวของ (ลานเหรยญสหรฐฯ)

อตสาหกรรม อตสาหกรรม สงคม มลคารวม อเลกทรอนกส 1,360 1,741 3,101 ยานยนต 667 3,142 3,809 โลจสตกส 1,546 2,369 3,915 ผบรโภค 4,840 5,439 10,279

มลคารวม 8,413 12,691 21,104 ทมา: WORLD ECONOMIC FORUM 2016. Digital Transformation of Industries หนา 9 เขาถงไดจาก http://reports.weforum.org/digital-transformation/wp-content/blogs.dir/94/mp/files/pages/files/digital-enterprise-narrative-final-january-2016.pdf

จากตารางท 1.2 พบวา การเปลยนผานสยคดจทลจะสงผลอยางมากตอ 4 อตสาหกรรมหลก ไดแก อตสาหกรรมอเลกทรอนกส ยานยนต โลจสตกส และอตสาหกรรมทเกยวของกบผบรโภค โดยคาดวา อตสาหกรรมทเกยวของกบผบรโภค มมลคาสงถง 10,279 ลานเหรยญสหรฐฯ จากอเลกทรอนกส การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain) การผลตสนคาและบรการ เพอเพมคณภาพชวตของผบรโภค

อตสาหกรรมโลจสตกส มการนาเอาเทคโนโลยดจทลไปใชในการพฒนาเกยวกบการวเคราะห และการควบคมดานโลจสตกส การขนสงในเมองและการขนสงในหนงวน การแบงปนความสามารถในการเกบสนคา โกดงสนคาและการขนสง การพมพ 3 มต อากาศยานไรคนขบ

อตสาหกรรมยานยนตมการนาเอาเทคโนโลยดจทลไปใชในการสรางขอมลเพอการบนเทง(Infotainment) การบรณาการหวงโซอปทาน (Supply Chain) การบรณาการการเชอมตอชนสวนภายในรถยนต

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส มการนาเอาเทคโนโลยดจทลไปใชในการเกบพลงงาน การบรหาร และจดการพลงงาน การสรางระบบอปสงค และอปทานแบบตามจรง (Real Time Demand Supply Platform)

http://reports.weforum.org/digital-transformation/wp-content/blogs.dir/94/mp/files/pages/files/digital-enterprise-narrative-final-january-2016.pdf




รปท 1.3 แผนภาพเครอขายอตสาหกรรมดจทลในภาพรวม

ทมา: ผวจยและดดแปลงมาจาก International Journal of Business and Social Research, Vol 2, No 5 (2012) by Danuvasin Charoen, Ph.D. เขาถงไดจาก http://thejournalofbusiness.org/index.php/site/article/view/110/109

ในประเทศไทยยงไมมการคาดการณมลคาของการเตบโตของอตสาหกรรมหลกทมการนาเอา

เทคโนโลยดจทลไปใช อยางไรกด ในปจจบนมรายงานของไพรซ วอเตอรเฮาส คาดการณวาอตสาหกรรมการผลต ดจทล คอนเทนต ในประเทศไทยจะมมลคารวมสงถงกวา 4 แสนลานบาท ในป 2561 ซงถอเปนอตสาหกรรมทมขนาดใหญ และมศกยภาพสงมากในการทจะสรางรายไดใหกบประเทศ ทงในสวนของรายไดหลกจากการผลตคอนเทนต และรายไดรองทจะมาจากอตสาหกรรมทมความเกยวเนอง และเนองจากอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต มมลคารวมสงถง 4 แสนลานบาท จงเปนอตสาหกรรมทภาครฐบาล และสถาบนการเงนใหการสนบสนนการพฒนา โดยเฉพาะอยางยงในสวนของโครงสรางพนฐาน อาท อนเทอรเนตทงในสวนมสาย และไรสายเพอใหมศกยภาพ และประสทธภาพเพยงพอทจะรองรบการเตบโตของดจทลคอนเทนตทงในประเทศ และเพอดงดดการลงทน และนกลงทนจากตางประเทศเขามาในประเทศเพมมากขนจากการขยายลงทนในระบบโครงขายภายในประเทศ

ซงศนยวจยกสกรไทย รายงานวาในป 2558 -2559 มมลคาการลงทนในโครงขายบรอดแบนดอนเทอรเนต ทงแบบมสายและไรสายทงจากภาครฐ และเอกชนกวา 111,200 ลานบาท ขณะทการลงทนใน

http://thejournalofbusiness.org/index.php/site/article/view/110/109



สวนของโครงขายแบบไรสายบนเทคโนโลย 3G และ 4G อยทประมาณ 62,000 ลานบาท หรอคดเปนมลคารวมท 173,200 ลานบาท พรอมทงคาดวาจานวนผใชงานบรอดแบนดอนเทอรเนตโดยภาพรวมทงแบบมสาย และไรสายในป 2558 จะเพมขนเปน 34.6-36.0 ลานคน หรอคดเปนการขยายตวกวารอยละ 19.3-24.1 จากป 2557

แผนงานเรงดวนของรฐบาลในการปรบโครงสรางพนฐานทเกยวของเพอผลกดนประเทศเขาสเศรษฐกจดจทล ภายใตการพฒนาโครงสรางพนฐานใน 5 สวนหลก ไดแก

1. การพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพ (Hard Infrastructure) ประกอบดวยโครงขาย และโครงสรางโทรคมนาคม อนเทอรเนต รวมถงการจดสรรคลนความถเพอการใชงานอยางมประสทธภาพ

2. การสรางโครงสรางพนฐานดานบรการ (Service Infrastructure) เชน การพฒนาแอปพลเคชน (Application) ใหสามารถครอบคลมความตองการทหลากหลายมากขน

3. โครงสรางพนฐานดานกฎระเบยบ มาตรฐาน ความมนคงปลอดภย (Soft Infrastructure) เพอสรางความมนใจใหกบการทาธรกจ ซงสานกงานพฒนาธรกรรมทางอ เลกทรอนกส (องคการมหาชน) (ETDA) ขานรบนโยบายในการดาเนนงานอยางตอเนอง

4. การสงเสรมเศรษฐกจดจทล (Digital Economy Promotion) เพอสงเสรมใหเกดการพฒนา อาท ดจทลคอนเทนตทสามารถตอยอดใหงานไดมาตรฐาน และมคณภาพ เพอสนบสนนใหเกดธรกจหลก และธรกจรองทจะสรางงานสรางอาชพไดเปนจานวนมาก

5. การสงเสรมสงคมดจทล (Digital Society Promotion) โดยเฉพาะอยางยงการสรางกลไกการเรยนรในระยะยาว (Lifelong Learning) ใหกบสงคม

แผนการพฒนาเศรษฐกจดจทล การผลกดน การพฒนา และการเตบโตของอตสาหกรรมการผลตดจทล คอนเทนตจะไมเพยงมงเนนไปทตลาดหลก เชน อตสาหกรรมภาพยนตร อตสาหกรรมเพลง อตสาหกรรมการผลตแอนเมชน หรอเกมคอมพวเตอรออนไลนเพยงอยางเดยว หากแตจะครอบคลมตลาดรองทมความเกยวเนองอนทรงพลงในการขบเคลอนเศรษฐกจ เชน อตสาหกรรมทองเทยว อตสาหกรรมสงทอเครองนงหม ธรกจอาหารและเครองดม ธรกจการโรงแรม ใหมการเตบโต และพรอมสรางรายไดเพมขนไปพรอมกน

ศนยวจยกสกรไทย มการคาดการณวาตลาดไทยเทยวไทย ภายในป 2558 จะมเงนสะพดประมาณ 7.72 แสนลานบาท ในขณะทตลาดนกทองเทยวตางชาตมตวเลขการเตบโตรอยละ 15.0 ในชวงไตรมาสท 1 ของปน สวนธรกจโรงแรมทอย ในชวงของการฟนตวนาจะมเงนสะพดในป 2558 ประมาณ 513,000-527,000 ลานบาท เพมขนรอยละ 7.1-10.0 จากป 2557 ซงหากการพฒนาอตสาหกรรมดจทลทงในสวนของตลาดหลก และตลาดรอง ตามแผนเศรษฐกจดจทลดาเนนไปไดด มลคาการตลาด และรายไดของอตสาหกรรมตางๆ ทเกยวเนองนาจะมการขยายตวไดสงกวาทมการประเมนไวอยางมหาศาล



สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (ETDA) กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พบวา ในป 2558 มลคาพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) ไทย มมลคากวา 2.24 ลานลานบาท สวนใหญเปนมลคาพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) ประเภทธรกจขายใหกบธรกจ (B2B) 1.33 ลานลานบาท มลคาขายทธรกจขายใหกบผบรโภค (B2C) ประมาณ 0.51 ลานลานบาท และมลคาขายทธรกจขายใหกบภาครฐ (B2G) ประมาณ 0.40 ลานลานบาท พรอมคาดการณป 2559 จะเตบโตแบบกาวกระโดด 12.42% มลคารวมสงถง 2.52 ลานลานบาท

ขอมลจาก IDC พยากรณ เปดเผยวาตลาดจะมการเตบโตในป 2016-2017 ท 3.9% จากเศรษฐกจฐานดจทล ในขณะท GDP จะมการเตบโตเพยง 3.2% ซงคาดการณกนวาประเทศไทยจะมการใชจายท 400,000 ลานบาท ในป 2560 ขอมลการเตบโตปตอป จนถงป 2563 จะอยท 5% ซงจะทาใหมมลคาการใชจายอยท 500,000 ลานบาท การขบเคลอน Thailand 4.0 จะเรมทาใหเหนการเปลยนแปลงอยางชดเจนในอตสาหกรรมการเงน สาธารณสข และการผลต โดยทขอมลคาดการณในป 2560 คอ ตลาดอปกรณอยท 230,000 ลานบาท ตลาดบรการไอซทอยท 85,000 ลานบาท ตลาดโครงสรางพนฐานอยท 62,500 ลานบาท ตลาดซอฟตแวรอยท 37,500 ลานบาท

ตารางท 1.3 พยากรณการเตบโตของอตสาหกรรมดจทล (ลานบาท)

หมวดอตสาหกรรม/ป 2560 2561 2562 2563 2564

อปกรณ 230,000 241,500 253,575 266,254 279,566 บรการไอซท 85,000 89,250 93,713 98,398 103,318 โครงสรางพนฐาน 62,500 65,625 68,906 72,352 75,969 ซอฟตแวร 37,500 39,375 41,344 43,411 45,581

มลคารวม 415,000 435,750 457,538 480,414 504,435 ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจาก http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ตารางท 1.4 มลคาอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต ป 2557 (ลานบาท) ป 2557 (2014) มลคารวม นาเขา ผลตในประเทศ สงออก

ซอฟตแวร 85,703 33,751 48,633 3,319 ซอฟตแวรฝงตว 8,076 n/a 5,832 2,244 ดจทลคอนเทนต

- อนเมชน 3,503 293 2,583 627



ป 2557 (2014) มลคารวม นาเขา ผลตในประเทศ สงออก - เกม 7,835 5,114 1,661 1,060

มลคารวม 105,117 39,158 58,709 7,250 ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจาก http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ตารางท 1.5 มลคาการสงออกซอฟตแวรและบรการ (ลานบาท)

ประเภทซอฟตแวร 2556 2557 2558 2559 อตราเตบโต

เฉลย ซอฟตแวรสาเรจรป 12,389 14,050 16,045 19,013 18%

- สงออก 352 520 n/a n/a 47.7% บรการซอฟตแวร 34,734 37,902 43,132 50,292 15%

- สงออก 2,644 2,799 n/a n/a 5.9% รวม 47,123 51,952 59,178 69,306 16% ทมา: สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (องคการมหาชน). แผนยทธศาสตรการสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวร 2560-2563 เขาถงไดจาก http://www.depa.or.th/sites/default/files/document/files/sw-strategy60-63.pdf

หากนาขอมลมาพยากรณดวยอตราเตบโตเฉลยดงกลาว จะไดตารางดงตอไปน ตารางท 1.6 ขอมลพยากรณดวยอตราเตบโตเฉลยของซอฟตแวร (ลานบาท)


เฉลย ซอฟตแวรสาเรจรป 22,435 26,474 31,239 36,862 18%

- สงออก 768 1,134 1,676 2,475 47.7% บรการซอฟตแวร 57,836 66,511 76,488 87,961 15%

- สงออก 2,964 3,139 3,324 3,520 5.9% รวม 80,271 92,985 107,727 124,823 19%

ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจาก http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

http://www.depa.or.th/sites/default/files/document/files/sw-strategy60-63.pdf



สาหรบมลคาการผลตซอฟตแวรและบรการซอฟตแวรในแตละประเภท หากนาขอมลของสานกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) มาพยากรณเพมเตมจากอตราการเตบโตทไดระบไวในแผนยทธศาสตร จะไดตารางดงตอไปน ตารางท 1.7 การนาขอมลของสานกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) มาพยากรณ (ลานบาท)


เฉลย ซอฟตแวรปรบแตงตามความตองการลกคา (Custom Software)

22,404 24,308 26,374 28,616 8.5%

บรการบรณาการระบบคอมพวเตอร (SI Services)

11,199 12,498 13,947 15,565 11.6%

รบจางบรการซอฟตแวร (Software Services Outsourcing)

7,121 7,506 7,911 8,339 5.4%

บรการบารงรกษาซอฟตแวร (Software Maintenance Services)

5,450 5,974 6,547 7,176 9.6%

ใหเชาพนทแอปพลเคชนและบรการ (Service and Application Hosting)

2,091 2,600 3,231 4,017 24.3%

การศกษาและการฝกอบรมซอฟตแวร (Software Related Training and Education)

682 775 882 1,002 13.7%

อนๆ (Other) 594 616 640 664 3.8% รวม 49,542 54,277 59,533 65,379 19%

ทมา: IDC (2016) ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจากhttp://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200



ขอมลจากธนาคารออมสน กลาววา ธรกจดจทล โดยเฉพาะดานธรกจโทรคมนาคมประกอบดวย ธรกจสมารตโฟน (Smart Phone) ธรกจพาณชยอเลกทรอนกส (E-commerce) และธรกจรบชาระเงนอเลกทรอนกส (E-Payment) มแนวโนมทจะเตบโต แตกาไรจะอยในระดบตาจากการแขงขนทสงศนยวจยกสกรไทย กลาววามลคาการลงทนในโครงขายบรอดแบนดอนเทอรเนต ทงแบบมสายและไรสายทงภาครฐและเอกชน จะมมลคามากกวา 111,200 ลานบาท ไมรวมสวนการลงทนใน 3G และ 4G อยทประมาณ 62,000 ลานบาท โดยคาดวาจะมผใชงานบรอดแบนดราว 36 ลานคน โดยมนโยบายภาครฐสนบสนนการเขาสเศรษฐกจและสงคมดจทล 5 สวน ไดแก การพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพ (โครงขาย อนเทอรเนต คลนความถ) การสรางโครงสรางพนฐานดานการบรการ (การพฒนาแอปพลเคชน) โครงสรางพนฐานดานกฎระเบยบ มาตรฐาน ความมนคงปลอดภย (ธรกรรมทางอเลกทรอนกส) การสงเสรมเศรษฐกจดจทล (คอนเทนต มาตรฐาน คณภาพ ในแตละอตสาหกรรม) และการสงเสรมสงคมดจทล (กลไกการเรยนรตลอดชวต) จากรายงานของบรษท ไพรซ วอเตอรเฮาส คาดการณวาอตสาหกรรมการผลตคอนเทนต จะมมลคาสงกวา 400,000 ลานบาท ในป 2560 ครอบคลมตงแต อตสาหกรรมอนเมชน เกมออนไลน เพลง ภาพยนตร สอสงพมพ และอนๆ

อตสาหกรรมทจะเกยวของกบกลมดจทล ไดแก พาณชยอเลกทรอนกส (E-commerce) เทคโนโลยดานการเงน (Fintech) เทคโนโลยดานการศกษา (Edtech) ตวกลางตลาดอเลกทรอนกส (E-Marketplace) การยกระดบบรการ (Service Enhancement) การประมวลผลแบบคลาวดสาหรบแอปพลเคชน (Application Cloud Computing) อนเทอรเนตสาหรบการสอสารกนระหวางสงของอปกรณ (Internet of Things) โดยทดจทลคอนเทนต (Digital Content) นาจะมโอกาสทจะเตบโตมากทสด เพราะครอบคลมสวนของเพลง ภาพยนตร สอสงพมพออนไลน ตลาดดจทลไทย ไดรบการขบเคลอนจากการเตบโตของโทรศพทเคลอนทแบบสมารตโฟน และโครงขายไรสายความเรวสง ทาใหดจทลคอนเทนต (Digital Content) มการเตบโตอยางมาก ซงแนวปฏบตทเปนเลศ ไดแก ประเทศเกาหลใตทใชคอนเทนตในการนาเสนอไปยงมมตางๆ ทวโลก ทาใหเกดอตสาหกรรมสนบสนน ไดแก เสอผา แฟชน เครองสาอาง อาหาร ทองเทยว และอนๆ อกมากมาย ทงนรฐบาลพงจบตามองกลยทธดานการตลาดดจทลทเปนหนงเดยว (Digital Single Market Strategy) ทจะทาใหโลกของอตสาหกรรมดจทล ไรพรมแดน สามารถเขาถงบรการดจทลภายใตมาตรฐาน และสภาพแวดลอมเดยวกน



บทท 2 การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมดจทล (Digital)

2.1 ศกยภาพของอตสาหกรรมดจทล ในการวเคราะหความไดเปรยบเชงแขงขนในระดบประเทศ สวนใหญนยมใชการประยกต Diamond Model ของ Michael E.Porter (1990) ซงไดเสนอแนวคดการสรางความไดเปรยบเชงแขงขน โดยพจารณาจากปจจยทเกยวของในดานตางๆ และนาเสนอปจจยกาหนดความไดเปรยบในระดบประเทศ เปน 4 ปจจยหลก ไดแก

1. ปจจยดานการผลต (Factor Condition) หมายถง เงอนไขทแสดงสภาพตาแหนงการแขงขนดานการผลตของประเทศ อาท ความเหมาะสมของตาแหนงทตงของประเทศในดานการผลต ทรพยากรมนษย หรอแรงงานฝมอ และโครงสรางพนฐานตางๆ ทจาเปนตอการแขงขนในอตสาหกรรม เปนตน โดยนยแลว ปจจยดานนเปรยบเสมอนปจจยนาเขาทจาเปน และมผลสะทอนใหเหนถงความไดเปรยบทสาคญในการแขงขนดานวตถดบ สวนใหญศกยภาพดานนจงวเคราะหโดยพจารณาจากความพรอมของทรพยากรดานตางๆ ของประเทศ เนนถงปรมาณและคณภาพของทรพยากรทสาคญตางๆ

2. ปจจยดานความตองการหรอการตลาด (Demand Condition) หมายถง ธรรมชาตของความตองการสนคา หรอบรการในระดบประเทศ หรอลกษณะของตลาดผซอ หรอธรรมชาตของความตองการสนคาหรอบรการในแตละประเทศนนๆ ขนาดของตลาด และรปแบบการเตบโตของความตองการ หรอตลาดประเทศนนๆ เปนตน ศกยภาพเชงแขงขนสาหรบปจจยน เนนวเคราะหความพรอมของปจจยดานตลาดของประเทศ รวมทงปรมาณและคณภาพของผซอในประเดนทเกยวของ

3. ปจจยเกยวกบอตสาหกรรมตอเนอง/สนบสนน (Related and Supporting Industries) เปนปจจยทวเคราะหและสะทอนใหเหนถงการมอย (Existing) หรอขาดหาย (Lacking) ของอตสาหกรรมทเปนสวนตนนา (Upstream) และสวนปลายนา (Downstream) ทเกยวของกบอตสาหกรรมหลกทใชในการวเคราะห โดยเนนความไดเปรยบเมอเทยบกบประเทศอน เชน วเคราะหจากศกยภาพ และความครบวงจรของการมอยของอตสาหกรรมทเปนซพพลายเออร และอตสาหกรรมตอเนองทมอยในหวงโซ อปทาน (Supply Chain) เดยวกน เปนตน



4. ปจจยดานยทธศาสตร โครงสราง และสถานการณการแขงขนทางธรกจ (Firm Strategy, Structure, and Rivalry) หมายถง เงอนไขในประเทศทใชในการบรหารจดการ เกยวกบการดาเนนงานธรกจ เชน เปาหมายการดาเนนงานหรอจดระบบบรหาร การจดการเชงกลยทธเพอการบรหารของธรกจ ผลกระทบจากภาพลกษณของประเทศ การใหความสาคญตอการตระหนกรบรและการยอมรบของผบรโภค ตลอดจนธรรมชาตของการแขงขนทเกดขนภายในประเทศทอาจมรปแบบใหม และหลากหลาย เปนตน

นอกจากน Diamond Model ยงมปจจยสนบสนนทสาคญอก 2 อยาง ไดแก บทบาทของภาครฐ (The Role of Government) ถอไดวาเปนปจจยทมสวนสงเสรมและสนบสนนหลกในการสรางความไดเปรยบเชงแขงขนกบนานาประเทศ และบทบาทของโอกาส (Chance) จากการศกษาพบวาอตสาหกรรมทประสบความสาเรจตองอาศยโอกาสทเหมาะสมชวยสงเสรม เชน การเปลยนแปลงอยางมนยสาคญของตลาดการเงนระดบโลก หรออตราแลกเปลยน สภาวะโลกรอน เปนตน รปท 2.1 Diamond Model ของศาสตราจารย Michael Eugene Porter

ทมา: Diamond Model ของ Michael E. Porter (1980)



2.1.1 ศกยภาพดานปจจยการผลต การวเคราะหปจจยการผลตของอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทย เปนการประเมนศกยภาพของ

อตสาหกรรมดจทลโดยพจารณาจากปจจยทแสดงถงความพรอมและศกยภาพดานปจจยการผลต ไดแกโครงสรางพนฐาน โครงสรางพนฐานดานดจทลของประเทศไทย ทรพยากรบคคล เงนทน แรงงาน ทดน สถานประกอบการ ตวผประกอบการ องคความร เทคโนโลย และแนวโนมความเปนไปไดในการพฒนาดานเทคโนโลยดจทลของประเทศไทยในการสรางความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศ โดยสามารถสรปไดดงน

1. โครงสรางพนฐานดานดจทลของประเทศไทย โครงสรางพนฐานดจทล หมายถง โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) โทรคมนาคม

(Telecommunication) และการแพรภาพกระจายเสยง (Broadcast) รวมทงการหลอมรวมของเทคโนโลย (Convergence) ทง 3 ดานทเปนนวตกรรมใหมในการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พบวา

- โครงสรางพนฐานดานการสอสารดจทล ยงไมครอบคลมทกพนท โดยเฉพาะหนวยงานภาครฐทสาคญในทองถน และในระดบหมบาน มหมบานประมาณรอยละ 53 จากจานวน 74,965 หมบาน ทสามารถเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสง เชน โรงเรยน โรงพยาบาลสขภาพประจาตาบล (รพ.สต.) องคการบรหารสวนตาบลหลายแหง ยงไมสามารถเขาถงโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงได

- การเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสง และการใชงานในภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาครฐ ทมระดบตา โดยอตราการเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสงผานโครงขายโทรศพทเคลอนทมรอยละ 52.5 ของประชากร จานวนครวเรอนท เขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสงมเพยงรอยละ 29.96 หรอคดเปนรอยละ 8.997 ของประชากรทงหมด

- ความสามารถในการเขาถงและใชงานของประชาชนและองคกร ยงขนกบอตราคาบรการทเหมาะสมกบระดบคาครองชพ (Affordability) ซงราคาคาบรการอนเทอรเนตความเรวสงของประเทศไทย คดเปนรอยละ 5.8 ของรายไดมวลรวมประชาชาต (หรอ GNI) ในขณะทคาบรการของประเทศเพอนบานมราคาทตากวามาก

- อนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศ (International Internet Bandwidth) และการเชอมตอโครงขายระหวางประเทศ เปนตวชวดหนงทบงบอกถงคณภาพของโครงสรางพนฐานดจทล ซงในชวงทศวรรษทผานมาอนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศในภมภาค และประเทศตางๆ ทวโลก มปรมาณเพมขนอยางมาก เพอรองรบการประยกตใชงานและบรการทมการรบสงขอมลปรมาณมากผานเครอขายความเรวสงปรมาณ อนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศของไทย มากกวารอยละ 50 มการตดตอสอสารไป



ยงประเทศทเปนศนยกลางการเชอมตอและแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนต มแหลงขอมลขนาดใหญเปนทตองการของผใชงาน ไดแก ประเทศสงคโปร มาเลเซย และสหรฐอเมรกา โดยประเทศไทยมโครงขายสอสารระหวางประเทศ เชอมตอกบประเทศเพอนบานผานสายใยแกวนาแสงทางภาคพนดน และเชอมโยงกบประเทศอนๆ ผานเคเบลใตนา แตโครงขายสอสารระหวางประเทศของไทย โดยเฉพาะโครงขายสอสารผานเคเบ ลใตนายงนอยกวาประเทศเพอนบาน โดยในปจจบนประเทศไทย มเคเบลใตนา 5 เสน และม 4 Landing Stations

ทรพยากรดานบคลากร และแรงงานคน: การเปลยนผานเขาสองคกรดจทล ทาใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางกาลงคน โดยเทคโนโลยดจทลจะเขามาทดแทน งานในบางประเภท เชน พนกงานขายตว การใชบรการทางการเงน ความตองการผเชยวชาญเฉพาะดานทมความร และทกษะสง เชน นกวทยาศาสตร หรอผเชยวชาญดานขอมล ผเชยวชาญดานความมนคงปลอดภยไซเบอร ผเชยวชาญดานโซเชยลเนตเวรค นกธรกจดจทล

ผทางานดานไอซททมอยในตลาดแรงงานระหวางป 2554-2557 พบวา มแนวโนมเพมขน ในป 2557 ผทางานดานไอซท มจานวน 570,705 รายทวประเทศ แตคดเปนรอยละ 1.49 ของกาลงคนดานไอซทตอจานวนกาลงคนทงประเทศ ซงนบวาประเทศไทยมจานวนกาลงคนทางดานดจทลตามาก เมอเทยบกบประเทศเพอนบานผทางานดานไอซทของประเทศไทย 2 อนดบแรก เปนกลมชางไฟฟาอเลกทรอนกส และกลมชางเทคนคดานไอซท ตามลาดบ ซงเปนกาลงคนระดบลางในขณะทผทางานดานไอซท ทเปนกลมผประกอบวชาชพดานไอซท มจานวนเพยงรอยละ 11.6 ของผทางานดานไอซทของประเทศไทย ในกรณของกาลงคนตาแหนงทางดานซอฟตแวร ระดบ 13 พบวา มจานวนประมาณ 50,934 ราย โดยมพนกงานทเปนโปรแกรมเมอรมากทสด ขณะทบคลากรดานซอฟตแวรสมองกลฝงตวมเพยง 1,536 ราย ซงแสดงถงการขาดแคลนบคลากรอยางรนแรงและตอเนอง

นอกจากนวชาชพทางดานนกวเคราะหธรกจ (Business Analyst) ดานวศวกรซอฟตแวร (Software Engineer) และดานวศวกรระบบ (System Engineer) มไมเพยงพอตอความตองการของอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลภายในประเทศ โดยทกษะของบคลากรทเปนทตองการของตลาดแรงงานทางดานเทคโนโลยดจทลมากทสด คอ ทกษะประเภทการออกแบบและพฒนาโปรแกรมเชงวตถ (Object Oriented Design and Programming)

จากรายงานของสานกงานสถตแหงชาต ไดจดกลมสายงานวชาชพดานไอซท ทคาดวาจะเปนทตองการของตลาดแรงงานทางดานเทคโนโลยดจทลในประเทศไทย ภายในระยะเวลา 5 ป ไดแก 1. สายงานดานระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) 2. สายงานดานการประมวลผลขอมลขนาดใหญ (Big Data) และ 3. สายงานดานโซลชนธรกจ และแอปพลเคชนมอถอ (Mobile Application and Business Solution) เนองจากมการเปลยนแปลงเทคโนโลยทสามารถรองรบความตองการ และพฤตกรรม



การใชงานของกลมผบรโภคทมความหลากหลายไดอยางมประสทธภาพ กลมผปฏบตงานทมการใชไอซทในการทางาน และผประกอบการเปนบคลากรอกกลมทสาคญ แตปจจบนสดสวนของกลมผปฏบตงานทใชคอมพวเตอรในสถานประกอบการยงไมสงนก ซงสถานประกอบการเหลานยงไมเหนความจาเปนในการนาคอมพวเตอรมาใชประกอบธรกจ ดงนนการสรางสมรรถนะหลกทางดจทล (Digital Competency) ในกลมผประกอบการ โดยเฉพาะผบรหารระดบสง เปนสงจาเปนอยางยงในสถานการณปจจบน ทงนการสรางแรงจงใจ (Incentive) เพอใหผประกอบการหนมาใชเทคโนโลยดจทลในการปฏบตงานถอเปนสงทผกาหนดนโยบายเศรษฐกจดจทลตองคานงถง ดงนนประเทศไทยจาเปนตองมการพฒนากาลงคนท งปรมาณและคณภาพ กลาวคอ พฒนากลมทกษะทเปนทตองการ นอกจากน ยงตองมการปรบโครงสรางกาลงคนทางดานดจทลอยางเปนระบบในลกษณะของการบรณาการ เพอเตรยมความพรอมทางดานกาลงคนดจทลรวมกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ใหไปสระบบเศรษฐกจและสงคมทขบเคลอนดวยนวตกรรมทจะเกดวชาชพใหมๆ ทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลแหงอนาคต

2. ผประกอบการ: จากการสารวจการมการใชไอซทในสถานประกอบการ ป 2558 โดยสานกงานสถตแหงชาต พบวา ธรกจ SMEs ทมการใชเทคโนโลยดจทลในระดบคอนขางตา โดยธรกจ SMEs (ขนาดการจางงาน 1-9 คน) มการใชคอมพวเตอร เพยงรอยละ 22.5 มการใชอนเทอรเนต เพยงรอยละ 18.3 และมการขายสนคาออนไลน เพยงรอยละ 2.6 ในขณะทธรกจขนาดใหญมการใชคอมพวเตอร รอยละ 99.6 อนเทอรเนต รอยละ 99.1 และมการสระบบการคาดจทล เพอเพมโอกาสทางการตลาด และยกระดบเศรษฐกจฐานรากของไทยใหเขมแขง

ธรกจเทคโนโลยดจทล (Digital Technology Startup) ซงเปนฐานเศรษฐกจใหมทสาคญในการพฒนาประเทศไปสเศรษฐกจดจทลเรมเปนทกลาวถง และไดรบความสนใจ เพราะเปนธรกจทมศกยภาพในการประยกตใชเทคโนโลยดจทล เพอสรางธรกจใหมบนพนฐานของการตอยอดเทคโนโลยดจทลในเชงพาณชย (Disruptive Business) ปญหาทสาคญของธรกจเทคโนโลยดจทลในประเทศ คอ สวนใหญยงเปนธรกจขนาดเลกมาก (Micro SMEs) และมมลคาไมสงพอทจะดงดดเงนลงทนจากนกลงทน (Venture Capital) ทงในและตางประเทศ

3. เทคโนโลยและองคความร: พบวา ในอตสาหกรรมดจทลความสามารถสาหรบการรดจทลสามารถแบงเปน 3 สวนทสาคญ ไดแก ใช (Use) เขาใจ (Understand) และสราง (Create)

ใช (Use) หมายถง ความคลองแคลวทางเทคนคทจาเปนในการใชคอมพวเตอร และอนเทอรเนต ทกษะและความสามารถทเกยวของกบคาวา “ใช”ครอบคลมตงแตเทคนคขนพนฐาน คอ การใชโปรแกรมคอมพวเตอร เชน โปรแกรมประมวลผลคา (Word Processor) เวบเบราวเซอร (Web Browser) อเมล และเครองมอสอสารอนๆ สเทคนคขนสงขนสาหรบการเขาถง และการใชความร เชน โปรแกรมทชวยในการ



สบคนขอมล (Search Engine) และฐานขอมลออนไลน รวมถงเทคโนโลยอบตใหม เชน ระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing)

เขาใจ (Understand) คอ ชดของทกษะทจะชวยผเรยนเขาใจบรบท และประเมนสอดจทล เพอให

สามารถตดสนใจเกยวกบอะไรททา และพบบนโลกออนไลนจดวาเปนทกษะสาคญทจาเปนจะตองเรมสอนเดกใหเรวทสดเทาทจะเขาสโลกออนไลน รวมถงการตระหนกวาเทคโนโลยเครอขายมผลกระทบตอพฤตกรรม และมมมองของผเรยนอยางไร มผลกระทบตอความเชอ และความรสกเกยวกบโลกรอบตวผเรยนอยางไร ชวยเตรยมผเรยนสาหรบเศรษฐกจฐานความรทผเรยนพฒนาทกษะการจดการสารสนเทศเพอคนหา ประเมน และใชสารสนเทศอยางมประสทธภาพเพอตดตอสอสาร ประสานงานรวมมอ และแกไขปญหา

สราง (Create) คอ ความสามารถในการผลตเนอหา และการสอสาร อยางมประสทธภาพผาน

เครองมอสอดจทลทหลากหลาย การสรางดวยสอดจทลเปนมากกวาแคการรวธการใชโปรแกรมประมวลผลคา หรอการเขยนอเมล แตยงรวมความสามารถในการดดแปลงสงทผเรยนสรางสาหรบบรบท และผชมทแตกตางและหลากหลาย ความสามารถในการสรางและสอสารดวยการใชสอผสม (Rich Media) เชน ภาพ วดโอ และเสยง ตลอดจนความสามารถในการมสวนรวมกบ Web 2.0 อยางมประสทธภาพและรบผดชอบ เชน บลอค (Blog) การแชรภาพวดโอ โซเชยลมเดย (Social Media) และรปแบบอนๆ

สงสาคญ คอ การพฒนาการรดจทล คอ กระบวนการการเรยนรตลอดชวต ทกษะเฉพาะทมความจาเปนสาหรบการรดจทลจะแตกตางจากคนหนงถงอกคนหนง โดยขนอยกบความตองการ และสถานการณของผเรยน ซงอาจครอบคลมตงแตการรบรขนพนฐาน และการฝกอบรมสการประยกตใชงานทมความยงยาก และซบซอนยงขน นอกจากนการรดจทลมความหมายมากกวาแคการรเกยวกบเทคโนโลย แตมนยงครอบคลมถงประเดนตางๆ เกยวกบจรยธรรม สงคม และการสะทอน (Reflection) ซงฝงอยในการทางาน การเรยนร การพกผอน และชวตประจาวน อกแนวคดหนง คอ ความรดจทลในหลากหลายมต (Multi-literacies) ซงเปนคาทมกใชเพออธบายถงความถนด และความสามารถทแตกตางและหลากหลาย ซงจาเปนตอการใช เขาใจ และสรางสอดจทลทกลาวถงขางตน จากตรงนชวยใหเราไดคดวา “การรดจทลไมใชชดทกษะทตายตวแตคอกรอบแนวคด (Framework)”



การรสอ (Media Literacy) การรสอสะทอนความสามารถของผเรยนเกยวกบการเขาถงการวเคราะห และการผลตสอผานความ

เขาใจและการตระหนกเกยวกบ 1. ศลปะ ความหมาย และการสงขอความในรปแบบตางๆ 2. ผลกระทบ และอทธพลของสอมวลชน และวฒนธรรมทเปนทนยม 3. สอขอความถกสรางขนอยางไร และทาไมถงถกผลตขน และ 4. สอสามารถใชในการสอสารความคดของเราเองไดอยางมประสทธภาพไดอยางไร

การรเทคโนโลย (Technology Literacy) ความชานาญในเทคโนโลยสวนใหญมกจะเกยวของกบความรดจทล ซงครอบคลมจากทกษะ

คอมพวเตอรขนพนฐานสทกษะทซบซอนมากขน เชน การแกไขภาพยนตรดจทล หรอการเขยนรหสคอมพวเตอร

การรสารสนเทศ (Information Literacy) การรสารสนเทศเปนอกสงทสาคญของการรดจทล ซงครอบคลมความสามารถในการประเมนวา

สารสนเทศใดทผเรยนตองการ การรวธการทจะคนหาสารสนเทศทตองการออนไลน และการรการประเมน และการใชสารสนเทศทสบคนได การรสารสนเทศถกพฒนาเพอการใชหองสมดยงสามารถเขาไดดกบยคดจทลซงเปนยคทมขอมลสารสนเทศออนไลนมหาศาลซงไมไดมการกรอง ดงนนการรวธการคดวเคราะหเกยวกบแหลงทมาและเนอหานบเปนสงจาเปน

การรเกยวกบสงทเหน (Visual Literacy) การรเกยวกบสงทเหน สะทอนความสามารถของของผ เรยนเกยวกบความเขาใจ การแปล

ความหมายสงทเหน การวเคราะห การเรยนร การแสดงความคดเหน และความสามารถในการใชสงทเหนนนในการทางาน และการดารงชวตประจาวนของตนเองได รวมถงการผลตขอความภาพไมวาจะผานวตถ การกระทา หรอสญลกษณ การรเกยวกบสงทเหนเปนสงจาเปนสาหรบการเรยนรและการสอสารในสงคมสมยใหม

การรการสอสาร (Communication Literacy) การรการสอสารเปนรากฐานสาหรบการคด การจดการ และการเชอมตอกบคนอนๆ ในสงคม

เครอขาย ทกวนนเดกและเยาวชนไมเพยงจาเปนตองเขาใจการบรณาการความรจากแหลงตางๆ เชน เพลง วดโอ ฐานขอมลออนไลน และสออนๆ เดกและเยาวชนจาเปนตองรวธการใชแหลงสารสนเทศเหลานนเพอเผยแพร และแลกเปลยนความร



การรสงคม (Social Literacy) การรสงคม หมายถง วฒนธรรมแบบการมสวนรวม ซงถกพฒนาผานความรวมมอ และเครอขาย

เยาวชนตองการทกษะสาหรบการทางานภายในเครอขายทางสงคม เพอการรวบรวมความร การเจรจาขามวฒนธรรมทแตกตาง และการผสานความขดแยงของขอมล

Henry Jenkins ไดระบชดของการรชดใหมซงถกสรางขนบนทกษะทางสงคมขางตน ขณะเดยวกนกเพอใชเสรมสรางทกษะทางสงคมดงกลาว ซงรวมถง Play หรอการเลน คอ ความสามารถในการทดลอง หรอทดสอบกบสภาพแวดลอมของคนใดคนหนง ซงเปนรปแบบของการแกไขปญหา

- สมรรถนะในการใชส อ (Performance) คอ ความสามารถในการท จะเลอกใชลกษณะเฉพาะทางเลอกอนๆ เพอวตถประสงคของการปรบตว และการคนพบ

- การจาลองสถานการณ (Simulation) คอ ความสามารถในการตความ และการสรางแบบจาลองเชงไดนามกสาหรบกระบวนจรง

- การประยกตใชสออยางเหมาะสม (Appropriation) คอ ความสามารถในการเลอก และเรยบเรยงเนอหาของสอ

- การทางานทหลากหลายไดพรอมกน (Multitasking) คอ ความสามารถในการสแกนสภาพแวดลอมหนงๆ และการเปลยนแปลงเปาหมายตามความจาเปนเพอรายละเอยดทสาคญทสด

- การรบรแบบทวถง (Distributed Cognition) คอ ความสามารถในการโตตอบอยางมความหมายดวยเครองมอทขยายขดความสามารถทางจตใจ

- ความอจฉรยะเชงกลม (Collective Intelligence) คอ ความสามารถในการรวมความร และเปรยบเทยบขอความหรอความรตางๆ เพอเปาหมายรวมกน

- การประเมน (Judgment) คอ ความสามารถในการประเมนความนาเชอถอ และความเชอถอไดของแหลงสารสนเทศทแตกตางกน

- การสอสารเรองราวขามประเภท (Trans-media Navigation) คอ ความสามารถในการปฏบตตามการไหลของเรองราว และสารสนเทศขามแพลตฟอรม เชน ความเขาใจโครงเรองซงถกบอกเลาทงในรายการโทรทศน และเวบไซต

- การสรางเครอขาย (Network) คอ ความสามารถในการคนหา สงเคราะห และเผยแพรสารสนเทศ

- การเจรจา (Negotiation) คอ ความสามารถในการเจรจาตอรองขามชมชนทแตกตาง และหลากหลาย รวมถงความฉลาด และความเคารพในมมมองทหลากหลาย



2.1.2 ศกยภาพความตองการของตลาดในอตสาหกรรม พลวตของเทคโนโลยดจทลทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลกระทบตอวถชวต รปแบบกจกรรม

ของปจเจกชน และองคกร รวมถงระบบเศรษฐกจและสงคม ความสามารถในการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลเปนปจจยสาคญของการพฒนาประเทศ อตสาหกรรมดจทลจงมศกยภาพ และมแนวโนมเตบโตเพมขนอยางตอเนองจากความตองการใชเทคโนโลยดจทลเปนเครองมอในการเชอมตอกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมของประชาคมในประเทศ และประชาคมโลก การสรางและใชประโยชนจากขอมลจานวนมหาศาลการเขาสระบบเศรษฐกจและสงคมทขบเคลอนดวยนวตกรรม โดยใชนวตกรรมดจทล เพอสรางคณคา และขดความสามารถทางการแขงขนในระดบสากล เพอนาไปสเศรษฐกจและสงคมดจทลทหมายถงระบบเศรษฐกจและสงคมทเทคโนโลยดจทลเปนกลไกสาคญในการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคม การใชชวตประจาวนของประชาชน การเปลยนกระบวนทศนทางความคดรปแบบการมปฏสมพนธของคนในสงคม การปฏรปกระบวนการทางธรกจซงรวมถงการผลต การคา การบรการ

แนวโนมจากการนาเอาเทคโนโลยดจทลเขาไปใชในอตสาหกรรมหลกสาคญในชวง 5 ปขางหนา ไดแก เทคโนโลยสอสารทมความเรวและคณภาพสงมาก (New Communications Technology) เทคโนโลย อปกรณเคลอนท เ พอการเชอมตออนเทอร เนตแบบทกททกเวลา ( Mobile/Wearable Computing) เทคโนโลยการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยการวเคราะหขอมลขนาดใหญ (Big Data Analytics) อนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things) เทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) และเทคโนโลยความมนคงปลอดภยไซเบอร (Cyber Security) โดยมเทคโนโลยอน เชน เทคโนโลยหนยนต (Robotics) หรอรถยนตอตโนมต (Autonomous Car)

2.1.3 ศกยภาพของอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนน - อตสาหกรรมทเกยวของหลก ไดแก กลมไฟฟาอเลกทรอนกส ในการผลตฮารดแวร

ประกอบดวย อตสาหกรรมตนนาตางๆ ตงแตอตสาหกรรม เซมคอนดกเตอรวงจรรวม (Integrated Circuit: IC) แผงวงจร (Printed Circuit Board: PCB) คอมพวเตอรและชนสวน เปนตนกลมการผลตซอฟตแวร ประกอบดวย อตสาหกรรมคอมพวเตอรซอฟตแวรทปรกษาดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Consultancy) และการพฒนาระบบ (Systems Development) เปนตน

- อตสาหกรรมทสนบสนน ไดแก กลมบรการดาน ICT ประกอบดวย กลมอตสาหกรรมบรการโทรคมนาคม การบารงรกษาอปกรณคอมพวเตอร และบรการอนเทอรเนต เปนตน นอกจากน อตสาหกรรมทเกยวของกบการศกษา และการบนเทง อนเปนผผลตเนอหา (Content) ทเกยวของกบการศกษาทางไกล E-Learning หรอ MOOCs (Massive Open



Online Course) และเนอหามลตมเดยตางๆ รวมถงอตสาหกรรมโฆษณาบนเครอขายสงคมและอนเทอรเนต เชน Youtube, Facebook, Twitter, Google

2.1.4 สภาวะการแขงขนในอตสาหกรรม อตสาหกรรมดจทลไทย ประกอบดวย ผเลนรายใหญ เชน ผใหบรการโทรคมนาคม ผพฒนา

ซอฟตแวร ผใหบรการแบบครบวงจรดานการจาหนาย และทาโซลชนฮารดแวร ซอฟตแวร เนตเวรกผจดทาโฆษณาและสอดจทล

อตสาหกรรมดจทลถอเปนหนงในอตสาหกรรมการผลตทมขดความสามารถทางการแขงขนในการดงดดเงนลงทนจากตางประเทศในปรมาณมาก และมความสาคญตอเศรษฐกจและสงคมของประเทศมาก เนองจากอตสาหกรรมดจทล ชวยยกระดบการจดการความร การตรวจสอบได รวดเรว มประสทธภาพ และชวยลดตนทนของกจกรรมทางดานเศรษฐศาสตร สรางความโปรงใสใหกบสงคม และยงทาใหเกดการจางงานทมมลคาสง

อยางไรกด ตงแตป 2555 ไดมการเกดขนของธรกจสตารทอพ และบรการฝกอบรมตางๆ มากมายทเกยวของกบเทคโนโลยดานการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยการวเคราะหขอมลขนาดใหญ (Big Data) ความปลอดภยของขอมลโดยสตารทอพทไดรบเงนลงทนมากทสด ในชวงป 2559 คอ e-Book และ Fintech ราว 19 ลานเหรยญสหรฐ ไดแก OokBee, Omise และ Orami แนวโนมทสาคญอกประการหนง คอ สตารทอพกลมอาหาร กาลงไดรบความสนใจเปนอยางมากโดยผเลนรายใหญ ไดเขามารวมสรางตวแทนจาหนายดวย เชน การจดตงกองทนรวมความเสยงของกจการ (Corporate Venture Capital) และการควบรวมและเขาซอกจการ (Merger and Acquisition)



รปท 2.2 ระบบนเวศน และการเตบโตของสตารทอพไทย

ทมา: Tech sauce. กมภาพนธ 2017. Thailand Tech Startup Ecosystem Q1 2017 สรปขอมลสถตในวงการตลาด 5 ป จนถงปจจบน เขาถงไดจาก https://techsauce.co/report/thailand-tech-startup-ecosystem%E2%80%8B-q1-2017/

ทมา: Tech sauce. กมภาพนธ 2017. Thailand Tech Startup Ecosystem Q1 2017 สรปขอมลสถตในวงการตลาด 5 ป จนถงปจจบน เขาถงไดจาก https://techsauce.co/report/thailand-tech-startup-ecosystem%E2%80%8B-q1-2017/

https://techsauce.co/report/thailand-tech-startup-ecosystem%E2%80%8B-q1-2017/






จากขอมลของสานกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) พบวา การคมครองทรพยสนทางปญญาของซอฟตแวรสาเรจรป และบรการซอฟตแวร จะชวยสรางสภาพแวดลอมทดในการสรางสรรคงาน และมแนวโนมวา บรการซอฟตแวร จะมอตราการเตบโตท 1.6% ซงสงกวาซอฟตแวรสาเรจรป (0.1%) โดยทนโยบาย Thailand 4.0 สานกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) ไดสรางกลไกสนบสนน 4 มาตรการ ไดแก การใหสตารทอพเขาถงการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญา การสงเสรมใหเขาถงแหลงเงนทนการสงเสรมสทธประโยชนจากการลงทนรวมกบสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) การขนทะเบยนผประกอบการซอฟตแวร และดจทลคอนเทนต โดยผลการดาเนนการท DEPA ไดรวมกบ BOI ในการสนบสนนการลงทน ในป 2559 นน โครงการทอยในคลสเตอรดจทล (Digital Cluster) ไดรบการอนมตจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) จานวน 264 โครงการ คดเปนเงนลงทนทงสน 4,230.30 ลานบาท และเกดการจางงานในอตสาหกรรมดจทล จานวน 6,224 คน เพมขนจากป 2558 ทมการอนมตโครงการรวมทงสน จานวน 123 โครงการ คดเปนเงนลงทนทงสน 1,120.30 ลานบาท และเกดการจางงานในอตสาหกรรมดจทลทงหมด 3,129 คน ในแงของดจทลคอนเทนต จากผลการสารวจ พบวา ในป 2558 มมลคาตลาดรวมสงกวา 12,000 ลานบาท พบวา ผประกอบการไทยมศกยภาพและไดรบการยอมรบในระดบสากล ในการผลตดจทลคอนเทนต ซงมขอมลการสงออก คดเปนมลคารวมกวา 1,500 ลานบาท สวนในป 2559 คาดการณวากลมอนเมชนจะเตบโตเพมขนเปน 5.0% และกลมเกมจะเตบโตเพมขนถงกวา 22% ในป 2560

อยางไรกด จากรายงานของศนยทรพยสนทางปญญาโลก (Global Intellectual Property Center: GIPC) เปดเผยดชนทรพยสนทางปญญา ซงไทยไดอนดบท 40 จาก 45 ประเทศ โดยไทยมสงทตองปรบปรงหลายดาน ไดแก มาตรการคมครองสทธบตรทยงไมเพยงพอ ชองโหวในการขอสทธบตร การกากบดแลลขสทธดจทลทยงไมสมบรณ การจดการระบบบลอกเวบไซตใหมทมการละเมดลขสทธยงไมมประสทธภาพ อตราปลอมแปลงสนคา ละเมดลขสทธแบบดงเดม ซงดจทลสงมาก และการบงคบใชกฎหมายคมครองทรพยสนทางปญญาทไมเขมงวด การกาหนดทศทางของเทคโนโลย โดยกลมอตสาหกรรมในตางประเทศ โดยสวนใหญจะเปนบรษทวจยขามชาต เชน บรษท Gartner ทจะทารายงานในแตละปเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร โดยเทคโนโลยทคาดการณวาจะเกดการยอมรบภายในอก 2-5 ปขางหนา คอ การเรยนรดวยเครอง (Machine Learning) ซอฟตแวรกาหนดทกสงทกอยาง (Software-Defined Anything) และการถามตอบภาษาไดอยางธรรมชาต (Natural Language Question Answering) หมายถง การพฒนาใหคอมพวเตอรทางาน และตดสนใจไดคลายกบความคดของมนษย



รปท 2.3 การกาหนดทศทางของเทคโนโลย

ทมา: Gartner (2016). Gartner’s 2016 Hype Cycle for Emerging Technologies Identifies Three Key Trends That Organizations Must Track Gain Competitive Advantage เขาถงไดจาก http://www.gartner.com/newsroom/id/3412017

2.1.5 บทบาทของรฐบาลทมตออตสาหกรรม ประเทศไทยใหความสาคญกบการพฒนาและการนาไอซท มาใชเปนเครองมอสนบสนน (Enabling

Technology) การพฒนาประเทศมาโดยตลอดทไดมงเนนใหประเทศไทยมโครงสรางพนฐานดานไอซทโดยเฉพาะอยางยงอนเทอรเนตความเรวสง (Broadband) กระจายอยางทวถง เสมอนบรการสาธารณปโภคขนพนฐานทวไป ประชาชนมความรอบร เขาถงสามารถพฒนาและใชประโยชนจากสารสนเทศไดอยางรเทาทนอตสาหกรรมไอซทมบทบาทเพมขนตอระบบเศรษฐกจของประเทศ ประชาชนมโอกาสในการสรางรายไดและคณภาพชวตดขน และไอซท (ICT) มบทบาทตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม สาหรบปจจบน รฐบาลไดตระหนกถงอทธพลของเทคโนโลยดจทลทมตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ซงเปนทงโอกาสและความทาทายของประเทศไทย ทจะปรบปรงทศทางการดาเนนงานของประเทศ

หนวยงานภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของ 1. กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย (DITP) 2. กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย (DIP) 3. กระทรวงวฒนธรรม 4. สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (องคการมหาชน) หรอ SIPA 5. สมาคมผประกอบการอนเมชนและคอมพวเตอรกราฟกไทย (TACGA) 6. สมาพนธสมาคมดจทลคอนเทนตบนเทงไทย (TDEC) 7. สมาคมอตสาหกรรมซอฟตแวรเกมไทย (TGA)



8. สมาคมดจทลคอนเทนตไทย (DCAT) 9. สมาคมอเลรนนงแหงประเทศไทย (e-LAT)

2.1.6 ปจจยสภาวะแวดลอมทสงผลกระทบตออตสาหกรรม โอกาส

1. การเตบโตของเทคโนโลยทง 5 กลมในอนาคต ยงคงมอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยง ดานการเชอมตอของสงตางๆ บนอนเทอรเนต และมาตรฐานดานความปลอดภยของขอมลเทคโนโลยทเกยวของกบบานอจฉรยะ (Smart Home) และเมองอจฉรยะ (Smart City) ยงคงเปนโอกาสใหกบผประกอบการไทยในการวจยและพฒนา

อปสรรค 1. คแขงระดบโลก เชน จน ประเทศในกลมสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา เกาหลใต มการ

พฒนาวจยและนวตกรรมไปไดกาวหนาอยางมาก โดยเฉพาะประเทศเกาหลใต และประเทศจน มบรษทขามชาตขนาดใหญอยาง Samsung และ Inspur ในการเจาะตลาดโลก และรวมมอกบบรษทขามชาตดานไอซทจากสหรฐอเมรกาอยาง IBM, Cisco, Microsoft

2. การเตบโตทชาลงของเทคโนโลย เพราะมการเตบโตมาตงแต ป 2553 สรางแรงกดดนใหผผลตในประเทศไทยตองทาการหาการเตบโตบน S-curve ใหม

การวเคราะหศกยภาพในการแขงขนของอตสาหกรรมดจทล ใชแบบจาลองการวเคราะห

Diamond Model สามารถสรปไดดงรปท 2.4



รปท 2.4 ศกยภาพการแขงขนของอตสาหกรรมดจทล

ทมา: ประยกตโดยผวจย โดยใชตวแบบ Diamond Model ของ Michael E.Porter



2.2 หวงโซอปสงค อปทาน (Supply and Demand Chain) ของอตสาหกรรมดจทล อตสาหกรรมดจทล ประกอบดวย โครงสรางพนฐานและโครงขาย (Infrastructure and Network)

อปกรณเครองมอ (Devices and Hardware) ซอฟตแวร และแอปพลเคชน (Software and Application) เนอหาสาระดจทล (Digital Content) และบรการ (Service) หวงโชอปทานของอตสาหกรรมดจทล แบงเปนอตสาหกรรมตนนา กลางนาและปลายนา สามารถสรปไดดงรปท 2.5

เพอใหเขาใจความเชอมโยงในโครงสรางของกลมอตสาหกรรม ICT สามารถพจารณาไดจากภาพตอไปน รปท 2.5 ธรกจในกลมอตสาหกรรม ICT

ทมา: ประยกตโดยผวจย

ในภาพรวมอตสาหกรรมตนนาของไอซท เปนกลมอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทเปนผผลตฮารดแวร และอปกรณตางๆ เพอใชเปนสวนประกอบในอตสาหกรรมกลางนา เชน อตสาหกรรมคอมพวเตอร และอปกรณและบรการโทรคมนาคม โดยมอตสาหกรรมปลายนาเปนพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) ดานอตสาหกรรม คอมพวเตอรแยกเปน 2 สวน คอ ฮารดแวร และซอฟตแวร ในทางปฏบตตลาดซอฟตแวร และฮารดแวร ยงไมสามารถแยกไดอยางเดดขาด โดยเฉพาะในระดบระบบปฏบตการ (Operation System: OS) เนองจากผประกอบการในอตสาหกรรมบางสวน โดยเฉพาะแบรนดสากลจะดาเนนธรกรรมทง 2 ประเภท เชน IBM, Apple และ Oracle เปนตน อยางไรกตามซอฟตแวรในกลมโปรแกรมอรรถประโยชน (Utilities) มความชดเจนในขอบเขตของตลาดมากกวา โดยโปรแกรมสาเรจรป (Package Software) เหลานมเปาหมายการใชงานเฉพาะขนอยกบความตองการของผใช ผพฒนาโปรแกรมเหลานเปนบรษททไมไดเปนผประกอบการในอตสาหกรรมฮารดแวร



กลมอตสาหกรรม ICT การศกษาครงนแบงกลมอตสาหกรรมไอซท ออกเปน 3 สวน คอ คอมพวเตอรฮารดแวร

คอมพวเตอรซอฟตแวร และบรการ และกลมโทรคมนาคม สาหรบคอมพวเตอรฮารดแวรนน สามารถแบงไดหลายแบบ ตงแตใชขนาดของฮารดแวรเปนเกณฑ โดยแบงออกเปน 4 ระดบ คอ ขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก และคอมพวเตอรสวนบคคล (Personal Computer: PC) แตดวยเทคโนโลยทเปลยนไปอยางรวดเรวทาใหเกดความไมชดเจนในระดบชนของการแบงกลมดงกลาว อยางไรกตาม เมอพจารณาในระดบเทคโนโลยในการผลตแลว ฮารดแวรขนาดใหญตองใชเทคโนโลยในการผลตสงทสด และคอมพวเตอรสวนบคคลมระดบเทคโนโลยตาทสด ตามลาดบ ดวยเหตนกลมฮารดแวรขนาดใหญและขนาดกลาง จงเปนตราสนคา (Brand) สากลเทานน เนองจากผประกอบการมศกยภาพในการผลตมากกวา

คอมพวเตอรซอฟตแวร แบงออกเปน 3 ประเภท คอ บรการซอฟตแวร ไดแก งาน Professional Service หรองานทปรกษาดาน IT เปนตน โปรแกรมสาเรจรป (Package Software) ไดแก การพฒนาโปรแกรมประยกต เชน Microsoft Office และ Pladao Office และ Digital Content ไดแก งานพฒนา อนเมชน และกราฟกดไซนงานออกแบบเวบไซต งานพฒนาเกมและสอ (Content) บนอปกรณไรสาย คอมพวเตอรซอฟตแวร เปนตลาดทใหความสาคญกบคณภาพฝมอแรงงานเปนสาคญ โดยเฉพาะในสวนบรการวชาชพ (Professional Service) และดจทลคอนเทนต (Digital Content)

โทรคมนาคม แบงออกเปน 2 สวน คอ ในสวนของอปกรณ (Equipment/Device) และผใหบรการเครอขายการสอสาร (Network Services Provider) ซงโดยทวไปม 2 ลกษณะ คอ กลมสอสารมวลชน เชน สถานวทยโทรทศนตางๆ และกลมโทรคมนาคม การใหบรการของกลมโทรคมนาคม แบงออกเปน 4 อตสาหกรรมยอยตามรปแบบการสอสาร คอ กลมโทรศพทพนฐาน กลมโทรศพทเคลอนท กลมสอสารผานดาวเทยม และผใหบรการอนเทอรเนต (Internet Service Provider: ISP) การใหบรการ 3 ลกษณะแรก มระดบของการทดแทนกนคอนขางสง อยางไรกตามกรณของการสอสารผานดาวเทยม มกถกใชเพอการสอสารขอมลในลกษณะมงกลมเปาหมายจานวนมาก (Mass) มากกวา สวนกจการโทรคมนาคมเปนกจการทตองใชเงนเรมตนสง เนองจากตองลงทนในเครอขาย ทาใหผประกอบการทมเครอขายเปนของตวเองจะสามารถสรางความไดเปรยบจากการแขงขนไดอยางงายดาย

นอกจากน ดวยเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทาใหการใชเครอขายมความหลากหลายมากขน จากเดมทมการสอสารเฉพาะเสยง ในปจจบนสามารถสงไดทงภาพเสยง และขอมล โดยโครงสรางแลวสามารถแบงลกษณะการสงไดเปน 2 แบบ คอ ผานสายสญญาณ และผานเครอขายไรสาย (ทงแบบโทรศพทเคลอนท (Cellular) และการสอสารผานดาวเทยม (Satellite))



รปท 2.6 โครงสรางหวงโซอปทานของอตสาหกรรมดจทล

ทมา: ประยกตโดยผวจย

ในอตสาหกรรมตนนา พบวา ประเทศไทยยงขาดความรความเขาใจในเรองระบบการผลต

อเลกทรอนกสขนสง เพอรองรบเทคโนโลยดจทล เชน เทคโนโลยดานการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยการวเคราะหขอมลขนาดใหญ (Big Data) และอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things) ซงประเทศผนาดานชนสวนอเลกทรอนกสขนสง ยงคงเปนสหรฐอเมรกา จน ญปน และเกาหลใต สาหรบการผลตฮารดแวรอนๆ ระบบปฏบตการโซเชยลเนตเวรก กเชนเดยวกน ยงคงเปนผเลนรายใหญจากสหรฐอเมรกา ไดแก บรษท Google, Microsoft, Apple และ Facebook อยางไรกด การลงทนในอตสาหกรรมตนนา จะตองอาศยเมดเงนจานวนมาก วธการดงดดเงนทนจากตางประเทศ โดยการยายฐานการผลต หรอรบจางผลตชนสวนบางประเภทนาจะเปนสงทเหมาะสมกบประเทศไทย

ในอตสาหกรรมกลางนา พบวา การแปรรปยงเปนการแปรรปขนกลางทมมลคาเพมในระดบหนง ในประเทศไทยมผประกอบการในรปแบบนเปนจานวนมาก ไดแก บรษททรบตดตง ปรบปรงแกไขซอฟตแวรใหเขากบความตองการของบรษท บรษทตวแทนจาหนายลขสทธซอฟตแวร บรษทรบจางผลตโฆษณา และสอดจทล บรษท Startup ดานแอปพลเคชนมอถอ เพอตอบโจทยบางอยางของอตสาหกรรม หรอผบรโภคอตสาหกรรมตองการการสนบสนนการเพมคณภาพเพมความเรวในการพฒนาระบบ และรปแบบธรกจ ใหตอบรบกบความตองการของตลาดไดอยางทนทวงท

ผประกอบการในอตสาหกรรมดจทล สวนใหญขาดความร ความเขาใจ ในเรองการจดระบบการจดการทดโดยเฉพาะดานการเงน การคมครองทรพยสนทางปญญา การตมลคาของผลตภณฑทางดจ ทล การออกแบบฮารดแวร ซอฟตแวร คอนเทนตทมความเปนสากลสง ในการยกระดบอตสาหกรรมดจทลไปส



อตสาหกรรมดจทลแหงอนาคตรฐบาลมเปาหมายใหเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ ไดรบการบรหารจดการดวยดจทล เพอเปนการเพมประสทธภาพในการผลต การขาย และการบรการ รวมถงการสรางสรรคสงใหมๆ อยางมนวตกรรมทางดจทล และการสรางเครอขายกบภาคสวนตางๆ ทงในระดบประเทศ และระดบนานาชาต

ในอตสาหกรรมปลายนา พบวา การสงออกสนคาดจทลสตลาดตางประเทศยงตองการการพฒนาในดานการสงเสรมการพฒนาคณภาพการผลตใหไดมาตรฐานการผลต คณภาพ และความปลอดภย รวมถงภาษาทเปนสากล การพฒนาระบบตรวจสอบดจทล ทมสวนผสมจากหลายชนสวน การกาหนดพฒนาชองทางการตลาด และ Social Media Platform และการพฒนาตราสนคา หรอตราดจทลแหงชาต (Digital Product of Thailand)

การวเคราะหอปสงค อปทานของอตสาหกรรมดจทลมความจาเปนทจะตองวเคราะหตามลกษณะของสนคาในแตละประเภท เนองจากดจทลแตละประเภทมอตสาหกรรมตนนา กลางนา และปลายนา ทแตกตางกนไปตามบรบทของการใชงานในแตละอตสาหกรรม และแตละกลมยอยของผบรโภค ในการวเคราะหตามกรอบแบบจาลอง Diamond Model แบงออกเปน 4 มต ประกอบดวย (1) ปจจยการผลตในประเทศ (Factor Conditions) (2) อปสงคภายในประเทศ (Demand Conditions) (3) อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองภายในประเทศ (Related and Support Industries) และ (4) กลยทธโครงสราง และสภาพการแขงขนในประเทศในระดบบรษท (Firm strategy, Structure, and Rivalry) สามารถอธบายได ดงน

1. ปจจยการผลตภายในประเทศ (Factor Condition) โดยสงทเปนขอไดเปรยบทางดานปจจยการผลตของอตสาหกรรรม ICT ในประเทศไทย คอ 1) ดานฮารดแวร-อตสาหกรรมอเลกทรอนกส ระบบการควบคมคณภาพ และโลจสตกส เปนทยอมรบในตางประเทศ 2) ผประกอบการซอฟตแวรในประเทศ มความไดเปรยบในเรองภาษาในการสอสารกบลกคาในประเทศ (แตไมสามารถทาตลาดในตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ) 3) มการจดตงกลมงานวจยเฉพาะดาน (Special Research Unit) และเครอขายงานวจย (CRN) ของมหาวทยาลย และมการรวมมอระหวางสถาบนการศกษารวมกบเอกชน พรอมทงมการรวมมอทาวจยกบตางประเทศ 4) มการตงสมาคมวชาการ หรอองคการเพอสงเสรมการทาอตสาหกรรมดานคอมพวเตอร อเลกทรอนกส เชน สมาคม ECTI (สมาคมทางวชาการไฟฟาอเลกทรอนกส คอมพวเตอร โทรคมนาคมและสารสนเทศ) และ TESA (Thai Embedded System Association) สาหรบสงทอตสาหกรรม ICT ในประเทศไทยควรปรบปรง คอ 1) การขาดแคลนบคลากรดาน IT ซงเปนอปสรรคสาคญในการพฒนาอตสาหกรรมซอฟตแวร และ 2) อตสาหกรรมอเลกทรอนกส ตองพงพาการนาเขาวตถดบ



และชนสวนจากตางประเทศในสดสวนทสง เนองจากขาดการพฒนาอตสาหกรรมตนนาในประเทศ

2. สภาพแวดลอมในดานการแขงขน (Context for Firm Strategy and Rivalry) ในประเทศไทยอตสาหกรรม ICT มการแขงขนสง ยากตอการเขามาของผประกอบการรายใหม แตในขณะเดยวกนกมจดออนในเรองของการผลตไมสามารถกาวสกระบวนการ หรอขนตอนทมมลคาเพมสงได นอกจากนยงขาดการทา R&D เนองจากนโยบายบรษทแมไมสงเสรมกจกรรม R&D ในประเทศไทย และในดานตลาดซอฟตแวรภายในประเทศยงถกจากดในแงของภาษา และความสามารถในการใชเครอขายอเลกทรอนกส ทาใหผประกอบการในประเทศมความไดเปรยบในระยะสน รวมทงผลตภณฑอเลกทรอนกสมการเปลยนแปลงรวดเรว และแนวโนมราคาเมอเทยบกบประสทธภาพจะลดลง โดยเฉพาะตองเผชญกบการแขงขนสนคาราคาถกจากจนมากขน นอกจากนประเทศไทยยงประสบกบปญหาทเกยวของกบการละเมดลขสทธทมอยางตอเนอง และจานวนมากมาย รวมทงยงมปญหาทางดานสมปทาน นบเปนอกปจจยหนงทขดขวางการเตบโตของอตสาหกรรม ICT

3. อตสาหกรรมทเกยวของ และสนบสนนกน (Related and Supporting Industries) ในประเทศไทยมอตสาหกรรมตอเนองคอนขางมากทอยในฐานะผบรโภคสนคากลม IT แตนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยงไมชดเจน และขาดความรวมมอระหวางผประกอบการตนนา และปลายนา

4. เงอนไขดานอปสงค (Demand Conditions) ในประเทศไทยมความตองการ ICT อยางตอเนอง จากปรมาณผใชโทรศพทมอถอ หรอมการใชอนเทอรเนตเตบโตอยางตอเนอง แตผบรโภคไมมความตองการทสงในสนคาหรอบรการนน โดยสวนใหญจะดปจจยเรองราคาเปนหลก และมประชากรบางสวนยงขาดความรความเขาใจในประโยชนของ ICT รวมทงราคากยงถอวามราคาสง สาหรบคนในพนทชนบททาใหมความแตกตางในการเขาถงเทคโนโลย



บทท 3 การวเคราะหทรพยสนทางปญญาของอตสาหกรรมดจทล

3.1 เกณฑในการเลอกวเคราะหเทคโนโลยทมศกยภาพในอตสาหกรรมดจทล จากการศกษาขอมลอตสาหกรรมดจทลในบทท 1 และ 2 นน จะพบวาการพฒนาดานดจทลนน เปนการพฒนาและประยกตใชเทคโนโลยดจทลเขาไปในอตสาหกรรมตางๆ ซงทาใหการผลต การใชงาน หรอการดาเนนงานใหมประสทธภาพมากขน หากพจารณาจากการเขาไปเกยวของกบอตสาหกรรมตาม ISIC Rev.4 พบวาดจทลเกยวของกบอตสาหกรรมตางๆ เชน การผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทใชทางทศนศาสตร อปกรณไฟฟา หรอสารสนเทศเพอการสอสารดานตางๆ ฯลฯ อกทงนโยบายการขบเคลอนประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) ยงสงเสรมและผลกดนใหเกดการประยกตใชงานดจทลเขาไปในทกอตสาหกรรม ไมวาจะเปน ภาคการเกษตร ภาคการผลต การสาธารณสข การเงนการธนาคาร หรอแมแตการคาปลกคาสง ทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก หรอแมกระทงการใชงานในองคกร หรอหนวยงานภาครฐหรอทเรยกวารฐบาลอเลกทรอนกส (E-Government) อกดวย

จะเหนไดวามเครองมอตางๆ ทเกยวของกบอตสาหกรรมดจตอลมากมายในโลก เชน อปกรณโทรศพทมอถอ (Mobile Devices) อนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) เทคโนโลยทเกยวของกบการบอกตาแหนงทอย (Location Detection Technologies) อปกรณชนสงท เชอมตอกบคน (Advanced Human-Machine Interfaces) การปองกนการทจร ต (Authentication and Fraud Detection) การพมพสามมต (3D Printing) สมารตเซนเซอร (Smart Sensors) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และการใชสตรขนสงการปฏสมพนธกบลกคาหลายระดบ และโปรไฟลของลกคา (Multilevel Customer Interaction and Customer Profiling) เทคโนโลยใหมทผสานเอาโลกแหงความเปนจรงเขากบโลกเสมอน (Augmented Reality: AR) และ VR (Virtual Reality) และระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) ทงนสภาวการณอตสาหกรรมทเกยวของกบเทคโนโลยดจทล เชน

- การประยกตใช Internet of Things ในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ในการผลตเครองใชไฟฟาใหมความอจฉรยะขน สามารถเชอมตอการสงการผานอปกรณมอถอ หรออตสาหกรรมบรการตางๆ ทตองใชอนเทอรเนตเขาไปประยกตใชเพออานวยความสะดวกใหผใชงาน

- การประยกตใช 3D Printing ในอตสาหกรรมยานยนต หรอการผลตชนสวนอเลกทรอนกส หรอวสดอปกรณทเกยวของกบอตสาหกรรมการแพทย

- ระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) ซงมการบรการในรปแบบตางๆ ไดแก Software as a Service (SaaS) เชน การยกเลกใช Mail Server มาใช Google Apps หรอ



Platform as a Service (PaaS) เชน การพฒนาแอปพลเคชนใหบรการคนจานวนมากได ผาน Google App Engine และ Infrastructure as a Service (IaaS) คอ การบรการหนวยประมวลผลและจดเกบขอมลนนเอง ทงนสามารถประยกตใชไดในทกอตสาหกรรม ทงขนาดเลก กลาง และใหญ เพอเปนการลดตนทน ลดเวลา และความยงยากในการบรหารจดการดานไอท (IT)

รปท 3.1 การบรการของระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Service)

ทมา: iT 24 Hrs. บทความไอท 24 ชวโมง “Cloud computing คออะไร และดอยางไร” วนท 23 เมษายน 2558 เขาถงไดจาก https://www.it24hrs.com/2015/cloud-computing-and-cloud-definition/

- การวเคราะหขอมลดวย Big Data ซงเปนการวเคราะหขอมลขนาดใหญมหาศาล ในการหารปแบบหรอโอกาสในการเกดเหตการณตางๆ หรอขอมลทชวยในการตดสนใจทางธรกจ ทาใหทราบปจจยตางๆ ทเกยวของกบการดาเนนธรกจ เปนตน

ดงนนปจจยในการประกอบการพจารณาเลอกเทคโนโลยทมศกยภาพในการวเคราะหดานทรพยสนทางปญญาของอตสาหกรรมดจทลนน จะประกอบไปดวย

1. ความเชอมโยงระหวางการแบงอตสาหกรรม และเครองมอหรอเทคโนโลยของอตสาหกรรมดจทล

2. ความเหมาะสมของเทคโนโลยในการประยกตใชเพอใหสอดคลองกบนโยบาย Thailand 4.0 ในการผลกดนใหทงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในการใชประโยชนจากดจทล หรอการใชอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things)

3. การเปนปจจยสงเสรมใหเกดการพฒนาคณภาพสนคาและบรการ ทงในภาคการเกษตร การผลต การบรการ และอนๆ ซงสงผลใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนในการพฒนาผลตภณฑ และ/หรอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ และการดาเนนงานตางๆ

https://www.it24hrs.com/2015/cloud-computing-and-cloud-definition/



รปท 3.2 ขอบเขตการแบงประเภทอตสาหกรรมดจทล

ทมา: สรปจากขอมลบทท 1 และ 2



3.2 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาในอตสาหกรรมดจทล 3.2.1 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาของคลสเตอรทเลอกในอตสาหกรรมดจทลระดบโลก ในการศกษาวจยภาพรวมทรพยสนทางปญญาในรายงานฉบบน จะใหความสาคญเฉพาะขอมล

สทธบตร โดยการรวบรวมขอมลสทธบตรจากฐานขอมลสทธบตรทงในและตางประเทศ ในเบองตนไดสารวจขอมลระดบโลกเกยวกบสทธบตรโดยใชเครองมอ คอ ฐานขอมลสทธบตร Questel ในการวเคราะหภาพรวมของอตสาหกรรมดจทลในระดบโลก เพอวเคราะหแนวโนมและลกษณะของสทธบตรทมอย ณ ปจจบน ในการศกษาเกยวกบทรพยสนทางปญญา ในอตสาหกรรมนจะกาหนดขอบเขตการศกษาอางองจากการศกษาภาพรวมของอตสาหกรรมในบทท 1 โดยทาการสบคนและรวบรวมขอมลคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of things: IoT) การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D printing)

ผลทไดจากการสบคนฐานขอมลสทธบตร ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560 พบวา จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง ( Internet of things: IoT) การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) มจานวนทงหมด 34,092 ฉบบ ในชวงระยะเวลา 20 ป เรมตงแตป 2540 ถงวนทดาเนนการสบคน โดยเรมมคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบเทคโนโลยดงกลาวเพมขนอยางเหนไดชดเมอป 2553 และมการเพมขนอยางตอเนองในทกๆ ป ดงรปท 3.3



รปท 3.3 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในภาพรวมระดบโลก ตงแตป 2540 (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

รปท 3.4 ความหนาแนนของจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในอาณาเขตตางๆ (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)



รปท 3.5 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ในแตละประเทศ 20 อนดบแรก (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

จากขอมลผลการสบคนขางตน รปท 3.4 และรปท 3.5 แสดงความหนาแนนและจานวนคาขอรบ

สทธบตรสะสมทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอ น เ ท อ ร เ น ต ใ น ท ก ส ง ( Internet of things: IoT) การพ ส จน ย นย น /การตรวจจ บการ โกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) ในอาณาเขตตางๆ พบวา ประเทศทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด คอ ประเทศจน โดยเมอคดเปนสดสวนแลว มสดสวนมากถงรอยละ 60 ซงทาใหเหนวาประเทศจนคอนขางใหความสาคญกบเทคโนโลยในสวนนเปนอยางมาก สวนลาดบรองลงมา คอ ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศเกาหล และประเทศญปน ตามลาดบ (โดย WO คอ คาขอรบสทธบตรทยนเขาระบบ PCT ขององคการทรพยสนทางปญญาโลก (World Intellectual Property Organization) และ EP คอ คาขอรบสทธบตรทยนผานสานกงานสทธบตรยโรป (European Patent Office: EPO))



รปท 3.6 จานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต 20 อนดบแรก (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

จากขอมลผลการสบคนขางตน รปท 3.6 แสดงจานวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการ

ประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of things: IoT) การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) จาแนกตามผขอรบสทธบตร พบวา ผขอรบสทธบตรทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด คอ บรษท IBM ซงเปนผผลตคอมพวเตอร และเปนผใหบรการดานคอมพวเตอร รวมถงเปนบรษทสารสนเทศทใหญทสดในโลก ลาดบรองลงมา คอ บรษท SAMSUNG ELECTRONICS บรษทสญชาตเกาหล ทเปนผผลตหลกในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสอยแลว โดยมผลตภณฑทสาคญ คอ SMART PHONE ลาดบถดไป คอ บรษท Inspur ซงเปนผผลต Server รายใหญทสดรายหนงของประเทศจน และอยในกลมของผผลต Server ทขาย Server จานวนมากทสดของโลกรายหนงตอเนองมาหลายปแลว ลาสดบรษท Inspur ไดสรางความรวมมอกบบรษทสญชาตอเมรกนทชอวา Cisco ซงเปนผนาดานไอท และระบบเครอขายทวโลก ภายใตชอ Inspur-Cisco Networking Technology โดยจะนาเสนอเทคโนโลยเครอขายทครอบคลมทงสาหรบ IT Infrastructure, Cloud, Data Center, Smart City, Big Data, SDN และอนๆ ซงจากจานวนคาขอรบสทธบตรทปรากฏกถอวาเปนบรษทหนงทนาตดตาม ลาดบถดไปเปน บรษท ZTE, XEROX และ MICROSOFT TECHNOLOGY ตามลาดบ



รปท 3.7 สดสวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

รปท 3.7 แสดงสดสวนคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud

Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of things: IoT) การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) พบวา สดสวนเทคโนโลยทมจานวนคาขอรบสทธบตรสะสมมากทสด จะอยในสวนเทคโนโลยทเกยวของกบ 3D Printing รองลงมาเปนเทคโนโลยทเกยวของกบ Cloud Computing, Big Data และ Internet of Things ตามลาดบ

3.2.2 ภาพรวมทรพยสนทางปญญาของคลสเตอรทเลอกในอตสาหกรรมดจทลระดบประเทศ ในการศกษาวจยภาพรวมทรพยสนทางปญญาในอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทย โดยทาการ

สบคน และรวบรวมขอมลคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of things: IoT) เทคโนโลยการพมพสามมต (3D printing) และการพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) จากฐานขอมลสทธบตรของกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย (www.ipthailand.go.th) ผลทไดจากการสบคนฐานขอมลสทธบตร ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560 พบวา จานวนคาขอรบสทธบตรในสวนทเกยวของกบ Cloud Computing, Internet of Things, 3D Printing และ Authentication/Fraud Detection มจานวน 58 ฉบบ ในชวงระยะเวลา 20 ป เรมตงแตป 2540 ถงวนท 25 กรกฎาคม 2560 แนวโนมในการยนขอรบความคมครองสทธบตรในประเทศไทยแสดงในรปท 3.8



รปท 3.8 จานวนคาขอรบสทธบตรทยนขอรบความคมครองในประเทศไทยทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

พบวา คาขอรบสทธบตรในอตสาหกรรมนแตละปมจานวนคอนขางนอย และคาขอรบสทธบตรสวนใหญเปนคาขอรบสทธบตรของชาวตางชาต สดสวนรอยละ 74 รปท 3.9 แสดงสดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรไทยจาแนกตามสญชาตผขอรบสทธบตรในประเทศไทย พบวา ประเทศทยนขอรบความคมครองมากทสด คอ ประเทศสหรฐอเมรกา สดสวนรอยละ 26 รองลงมา คอ ญปน (รอยละ 12) และสงคโปร (รอยละ 9) บรษททจานวนคาขอรบสทธบตรสงสด ไดแก บรษท Qualcomm, Inc (ประเทศสหรฐอเมรกา) ยนขอรบความคมครองทางดาน Internet of Things บรษท Thomson Licensing S.A. (ประเทศสหรฐอเมรกา) ยนขอรบความคมครองทางดาน Internet of Things และ Authentication/Fraud Detection



รปท 3.9 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต จาแนกตามสญชาตผขอรบสทธบตรในประเทศไทย (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

เมอวเคราะหในเชงลกดงแสดงในรปท 3.10 พบวา สดสวนคาขอรบสทธบตรของไทยสวนใหญมาจากหนวยงานสนบสนนทนวจย ไดแก สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สวนมากเปนเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing)



รปท 3.10 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรระบบการประมวลผลแบบคลาวด เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต ของคนไทยจาแนกตามลกษณะขององคกร (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

3.3 เทคโนโลยทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรมในปจจบน

เทคโนโลยทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรม สามารถแบงเปนเทคโนโลยทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) เทคโนโลยการ พม พสามมต (3D Printing) และการพส จน ยนยน/ การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) จากผลการสบคนคาขอรบสทธบตรในประเทศไทยขางตน สามารถจาแนกคาขอรบสทธบตรตามเทคโนโลยไดดงแสดงในรปท 3.11



รปท 3.11 สดสวนจานวนคาขอรบสทธบตรจาแนกตามเทคโนโลย (ขอมล ณ วนท 25 กรกฎาคม 2560)

พบวา คาขอรบสทธบตรสวนใหญเกยวของกบ - เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) หมายถง การทสงตางๆ ถก

เชอมโยงทกสงทกอยางสเครอขายอนเทอรเนต ไมวาจะเปนอปกรณเครองทใชงานในชวตประจาวน อปกรณทเปนเครองมอในการผลตสนคาในโรงงาน ทาใหมนษยสามารถสงการควบคมการใชงานอปกรณตางๆ ผานทางเครอขายอนเทอรเนตจากการสบคน พบวา คาขอรบสทธบตรทเกยวของกบ IoT จะม IPC อยในหมวดหม H04L ปจจบนเทคโนโลย IoT ถกนามาประยกตใชในดานตางๆ จากขอมลบนเวบไซต IoT Analytics ไดทาการสารวจ และจดอนดบ โดยรวบรวมขอมลจากแหลงทมผใชงานอนเทอรเนต ทาใหทราบไดวามการประยกตใชในดานตางๆ ดงแสดงในรปทตามมา



จากภาพจะเหนไดวาอนดบแรกของเทคโนโลยอปกรณสวมใส (Wearables) มการนามาประยกตใช

ในดานเทคโนโลย IoT คอนขางมากเปนอนดบ 1 อนดบ 2 คอ เมองอจฉรยะ (Smart City) และอนดบ 3 บานอจฉรยะ (Smart home) แสดงใหเหนไดวาเทคโนโลย IoT อยรอบตวเราและนามาประยกตใชงานกบสภาพแวดลอมไดใกลตวทสด สงตางๆ เหลานจะนามาสการพฒนาอตสาหกรรมดจทลไดเปนอยางด

อยางไรกตาม พบวา คาขอรบสทธบตรของประเทศไทย - การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) เชน วธการ

และชดเครองสาหรบดาเนนการพสจนวาผใชเปนตวจรงดวยวดทศนเครองบรการการพสจนตวจรงระบบการใชเครองบรการการพสจนตวจรง และวธการพสจนตวจรงระบบการพสจนอกษรเอกสารแบบออนไลนโดยใชเทคโนโลยตวบรการเวบไซต เปนตน

- เทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) เปนสงทเรมเขามามบทบาทในชวตประจาวนมากขน ถอไดวาเปนนวตกรรมเปลยนโลกแหงการพมพจากเดมพมพลงบนกระดาษ ซงปจจบนสามารถพมพออกมาเปนแบบจาลองมรปรางได เทคโนโลยการพมพสามมต เรมจากการนาวสดมาขนรปทละชนตามแบบทกาหนดในโปรแกรมคอมพวเตอร ปรบเปลยนรายละเอยดตามความเหมาะสม ทาใหมคาใชจายทตากวาการสงผลตในโรงงานอตสาหกรรม รวมไปถงเทคนคการสรางชนงานดวยการเตมวสดของเครองพมพสามมตยงทาใหสญเสยวตถดบนอยกวาการผลตแบบทวไป โดยทวไปม 2 ขนตอน ดงน



1. การเตรยมแบบจาสองสามมต หรอรปแบบทตองการจะพมพ 2. การเตรยมวสดทเหมาะสมกบชนงาน และการตงคาพมพในเครองพมพสามมต ซง

การพมพจะมรปแบบการพมพทหลากหลาย เชน การพมพแบบหวฉด (Fused Deposition Modeling: FDM) ก า ร พ ม พ ด ว ย ร ง ส อ ล ต ร า ไ ว โ อ เ ล ต (Stereolithography: SLA) การพมพด วยแสง เล เซอร (Selective Laser Sintering: SLS) การ พม พด ว ยการซ อนแผ นว สด ( Laminated Object Manufacturing: LOM) เปนตน

อยางไรกตามการนาเทคโนโลยทเกยวของกบอตสาหกรรมดจทลมาประยกตใชงานใหเหมาะสม จะชวยลดตนทน เพมประสทธภาพในการทางาน มความตอเนองในธรกจ การวเคราะหขอมลทางธรกจ สงตางๆ ทกลาวถงจะชวยใหธรกจประสบความสาเรจ ไมวาจะเปนการใชเทคโนโลยการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) ทลดตนทนการบรหารจดการระบบ การใชเทคโนโลยการเชอมตออปกรณตางๆ (Internet of Things) เพอใหสามารถควบคมการทางานไดจากระยะไกล เทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) และเทคโนโลยขอมลขนาดใหญ (Big Data) เพอวเคราะหขอมลหาความสมพนธในแงมมตางๆ นาไปสการพฒนาอยางมประสทธภาพ 3.4 จดออนและจดแขงของเทคโนโลยภายในอตสาหกรรมดจทล

จากการวเคราะหผลการสบคนขอมลสทธบตร พบวา เทคโนโลยทเกยวของในอตสาหกรรมน สวนมากไมสามารถขอรบความคมครองภายใตพระราชบญญตสทธบตรของประเทศไทยได ในการคมครองสทธตองอางองพระราชบญญตลขสทธ จงพบวาจานวนคาขอรบสทธบตรในประเทศไทยมจานวนนอย โดยมจดออนและจดแขง ดงน

จดออน 1. ประเทศไทยยงคงเนนงานวจยปลายนา คอ การประยกตเทคโนโลยตางชาตมาใชใน

อตสาหกรรมของตน หรอใหบรการดานสารสนเทศ จดแขง

1. หนวยงานใหทนและหนวยงานวจยภาครฐยงคงเปนหนวยงานหลก ในการวจย 2. นกวจยไทยมความเชยวชาญในเทคโนโลยเหลาน ไดแก อนเทอรเนตในทกสง (Internet

of Things: IoT) และการพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection)



3.5 การวเคราะหเทคโนโลยทเหมาะสมตอการพฒนาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมดจทล

จากการวเคราะหผลของขอมลสทธบตรขางตน 5 กลม พบวา เทคโนโลยทมศกยภาพสงประกอบดวย

1. เทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) เปนเทคโนโลยทเหมาะสมกบการสรางขดความสามารถในระยะยาว เพราะสามารถประยกตใชไดหลายแอปพลเคชน

2. การพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection) เปนเทคโนโลยทสามารถพฒนาขนมาได อยางเชน การเขารหส การถอดรหส การระบตวตน และสามารถนาไปใชไดในหลากหลายแอพพลเคชน เชน การพสจนตวตนกอนเขาใชอาคาร หรอซอฟตแวรตางๆ

เทคโนโลยทตองมการศกษาวจยและพฒนาเพมเพอปรบปรงศกยภาพ ไดแก 1. การวจยดานเทคโนโลยการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) ประกอบดวย

บรการดจทล ม 3 ประเภท ไดแก Platform as a Service (PaaS), Software as a Service (SaaS), Infrastructure as a Service (IaaS) ซงบรการเหลาน สวนใหญมผเลนรายหลก คอ บรษทขามชาต เชน Microsoft, Google, Apple, Amazon สาหรบประเทศไทย ยงคงไมมสมรรถนะหลกในการสรางสรรคงานวจย หรอสทธบตรทางดานนโดดเดนมากนก

2. การวเคราะหขอมลขนาดใหญดวย Big Data เปนวจยประยกต นามาตอยอดใชในการวเคราะหขอมลตางๆ ไดแก การวเคราะหดานการเกษตร การสาธารณสข พยากรณอากาศ ฯลฯ

3. เทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) ควรมการศกษาวจยเพอนามาประยกตใชในอตสาหกรรมทไทยมความเขมแขง เชน การพมพยา การพมพอาหาร การพมพบรรจภณฑอาหาร การพมพโครงสรางทางวศวกรรม



3.6 ขอเสนอแนะการนาทรพยสนทางปญญาเพอนาไปใชในอตสาหกรรมดจทลในอนาคต ภาครฐ

1. กฎหมายทรพยสนทางปญญา ควรมการปรบปรงใหมความทนสมยและครอบคลมตอการพฒนาและเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

2. นโยบายการลงทน และภาษ เพอดงดดเงนลงทนจากตางประเทศ ทาใหไทยเปนศนยกลางงานวจยดานดจทลของอาเซยน เพอใหไดเรยนรเทคโนโลยลาสด เนองจากเทคโนโลยดานดจทลมการเปลยนแปลงเรว และวงจรชวตผลตภณฑมระยะสนกวา 1 ป

3. การสนบสนนบรษทขนาดใหญของไทยใหเปนผเลนระดบโลก เพอนาการวจยและพฒนาใหเปนเครอขายเชอมตอกบผประกอบการรายยอย เนองจากแนวโนมสวนใหญของการแขงขนดานดจทล ผเลนของเอเชย เชน จน มบรษทหวเหวย (Huawei Technologies Co. Ltd.) เกาหลใต มบรษทซมซง (Samsung) และอนเดย มบรษททาทาคอนซลตงเซอรวส (Tata Consulting Services) จะเปนบรษทขนาดใหญ

4. การดาเนนงานตามแผนทนาทางดานดจทล (Digital Roadmap) ของประเทศ ตามทกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมไดกาหนดไว

ภาคเอกชน

1. การสรางคลสเตอรเครอขายเปนพนธมตรกบผใหบรการคลาวดระดบโลก บรษทดานเทคโนโลยการพมพสามมต (3D Printing) และ Big Data เปนพนธมตรกบบรษทขนาดใหญของไทย ในดานเทคโนโลยอนเทอรเนตในทกสง (Internet of Things: IoT) และการพสจนยนยน/การตรวจจบการโกง (Authentication/Fraud Detection)

2. การสงเสรมให SMEs พฒนาพรอมรบการเปลยนแปลงแบบกะทนหนของเทคโนโลยดจทล (Digital Disruption) เชน การเปลยนแปลงจากคอมพวเตอรไปสมอถอและแทบเลต จากเทคโนโลยการสอสารแบบมสายเปนการสอสารไรสาย

ภาคมหาวทยาลย และหนวยวจยภาครฐ

1. การสนนสนนใหงานวจยในคณะวศวกรรมศาสตร วทยาศาสตร หรอสาขาทเกยวของกบดจทล ใหเกดการสปนออฟ (Spin-off) เปนสตารทอพดานเทคโนโลย โดยมสงอานวยความสะดวกสนบสนน เชน พนท การพฒนาธรกจ การใหเงนทนสนบสนน การบมเพาะแนวคดทางธรกจ เปนตน



2. การทาวจย ทตอบโจทยระดบโลก มการพยากรณเทคโนโลยดานดจทลทเหมาะสมกบบรบทของประเทศ ในทกอตสาหกรรม เชน การคาสงคาปลก การเกษตร การผลต การขนสง การโฆษณา

3. การพฒนาธรกจใหกบผลงานของนกวจยทมความสามารถสงดานเทคโนโลยแตขาดทกษะดานธรกจ



ภาคผนวก

ภาคผนวก 1 การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห (IP Search) 1.1 การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห (IP Search) อตสาหกรรมดจทลระดบโลก

การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห (IP Search) จะทาการสบคนและรวบรวมขอมลคาขอรบสทธบตรทเกยวของกบระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Computing) เทคโนโลยอ น เ ทอร เ น ต ใ นท กส ง ( Internet of things: IoT) กา ร พ ส จ น ย น ย น / ก ารต ร วจจ บ กา ร โ ก ง (Authentication/Fraud Detection) การวเคราะหขอมลดวย Big Data และเทคโนโลยการพมพสามมต (3D printing) โดยใชเครองมอฐานขอมลสทธบตร Questel โดยใชคาสาคญ (key word) รวมกบสญลกษณการประดษฐ (IPC) ดงน (((G06Q-050/12 OR G06Q-050/14 OR G06Q-010/02)/IPC AND APD <= 2017-08-04) OR ((TOURIS+ OR TRAVEL OR HOTEL OR RESTAURANT OR BOOKING OR RESERVATION OR FLIGHT)/TI AND (G06Q)/IPC AND APD <= 2017-08-04)) OR ((spa OR massage)/TI AND (A61H)/IPC AND APD <= 2017-08-04) 1.2 การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห ( IP Search) อตสาหกรรมดจทลระดบประเทศ การสบคนขอมลสทธบตรทเลอกนามาวเคราะห (IP Search) ของอตสาหกรรมดจทลระดบประเทศ จากฐานขอมลสทธบตรของกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย โดยมแนวทางการสบคนของอตสาหกรรมดจทลดงน

1. ฐานขอมลการสบคน เขาถงไดจาก http://patentsearch.ipthailand.go.th/DIP2013/complexsearch.php

2. คาสาคญ (Keyword) ทใชในการสบคน ภาษาไทยและภาษาองกฤษ ดงน ENG Keyword TH Keywords

cloud computing title/คลาว title/เมฆ 3D Printing title/สามมต AND title/พ Internet of thing title/อนเท AND IPC/H04L title/อนเต AND IPC/H04L Big data title/ขอมล AND title/ใหญ Authentication title/พสจน AND IPC/G06F

http://patentsearch.ipthailand.go.th/DIP2013/complexsearch.php



ภาคผนวก 2 สรปสมภาษณผเกยวของในเทคโนโลย ผใหสมภาษณ ผแทนจาก 1. บรษท ดลอยท โธมส ทช ไชยยศ จากด 2. บรษท อคบส จากด 3.บรษท ดแทค จากด และ 4. บรษท เคลมด จากด ศกยภาพของอตสาหกรรม

ในปจจบนอตสาหกรรมมปญหาอปสรรคในดานของการผลตบคลากรดานดจทลใหอยางเพยงพอ ทงในดานปรมาณและคณภาพ ททนทวงทตอความตองการแรงงานในตลาด ทงในสวนของ Big Data, IoT, Smart Devices สาหรบในเมองไทย โอกาส นาจะเกยวของกบระบบตางๆ ทสนบสนนการทางานของโทรคมนาคม การบรการทางการเงน การบรหารจดการทรพยากรตางๆ การบรการดานสขภาพ และการทองเทยว

สภาวะการแขงขนของอตสาหกรรม จะเปนการแขงขนในระดบภมภาคอาเซยน คอ นกลงทนดานนวตกรรมทเกยวเนองกบดจทล โดยจะมการมองถงศกยภาพในการแขงขนเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยกบประเทศอนๆ ในอาเซยน ไดแก สงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซย เนองจากความนาดงดดในการลงทน แตกตางกนตามโครงสรางพนฐาน กฎระเบยบทเอออานวยตอการจดตงธรกจใหม และจานวนแรงงานทกษะทมความสามารถและสามารถสอสารภาษาองกฤษได

ตลาดในประเทศตองการแอปพลเคชนทจะชวยเพมผลตภาพของอตสาหกรรมดงเดมของไทย ไดแก เกษตรกรรม การศกษา การบรการ การเงน ดานโลจสตกส สาหรบตลาดตางประเทศ ยงเปนแอปพลเคชนจากรายใหญเปนหลก อยางเชน Facebook, Google, LINE

สภาวะปจจยการผลต ดานเงนลงทนไมใชปญหา เพราะมนกลงทนจากตางชาตจานวนมาก ใหความสนใจทจะลงทนในสวนของดจทล ประเดนทาทายนาจะเปนเรอง ทกษะแรงงานทเพยงพอ กฎระเบยบขอบงคบ และโครงสรางพนฐานทวไปดานโครงขายโทรคมนาคม

อตสาหกรรมทเกยวของยงคงเกยวของกบทก Sector โดยเฉพาะอยางยงดานการศกษา และดานบรการทงหมด

หวงโซอปทานของอตสาหกรรม คอ เรมจากอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ทจะสรางฮารดแวรและโครงขาย ซงสวนใหญจะเปนการนาชนสวนอเลกทรอนกสมาประกอบใหมเปนระบบมากกวา สวนกลางนาและปลายนา คอ การเปนตวแทนจาหนาย และการพฒนาแอปพลเคชน ซอฟตแวร เพอเชอมตอฮารดแวร และตอบสนองความตองการทางธรกจ

เทคโนโลยหลกทใชในอตสาหกรรมปจจบน คอ เทคโนโลยทอยบนโปรโตคอลของอนเทอรเนต และมาตรฐานโทรคมนาคมตามมาตรฐานของโลก ซงทาใหเกดปญหาอปสรรคในการทจะตองปรบตวเปลยนแปลงตามเทคโนโลยตลอดเวลา ทาใหเกดตนทนแอบแฝงในการพฒนาระยะยาว



ปจจยแหงความสาเรจในอตสาหกรรม คอ เรองของการพฒนาคน เรองของบทบาทในการกาหนดมาตรฐานดานดจทลของประเทศไทยใหสอดรบกบมาตรฐานของโลก การนาเทคโนโลยไปใชในเชงพาณชย

ประเทศไทยมศกยภาพทจะทา Open Innovation และ Co-creation หรอนา License ตางประเทศมาจดทาใหม เพราะเทคโนโลยตนนาบางอยางทเกยวของกบอเลกทรอนกสอจฉรยะทเปนตนทางของดจทล ยงคงเปนสหรฐอเมรกา ญปน จน เกาหลใต ทเปนผนาเปนหลก

ในกรณของดแทค มการทา MVNO (Mobile Virtual Network Operator) รวมกบ LINE เปน สวนของ LINE Mobile ทใหบรการโทรคมนาคม ในรปแบบทไมผกมดสญญา และในราคาคาบรการทยอมเยากวา แนวทางการคดเลอกเทคโนโลยและการประเมนมลคาของทรพยสนทางปญญา

ในระดบสากล ทางอคบส ไดใหทางดลอยทชวยทาการดวดลเจนซอยางรอบคอบ กอนทจะนาเสนอมลคาของบรษทตอการรวมลงทน ซงหลกเกณฑกจะเกยวของกบศกยภาพของการสรางรายไดในอนาคต การประเมนมลคาสนทรพยทจบตองไมได และตนทนการวจย ปญหาการนาวจยไปสเชงพาณชย

สวนใหญเปนเรองของความเรวในการพฒนาผลตภณฑ และความเรวในการยนขอจดทะเบยนทรพยสนทางปญญา เพอการปกปอง แตในอตสาหกรรมซอฟตแวร ทแขงขนสงและเปนลขสทธ สวนใหญ จะเนนการออกสตลาดกอน แลวแจงจดในภายหลง การสนบสนนของหนวยงาน

องคกรใชบรการของกรมทรพยสนทางปญญา โดยใชบรษททปรกษาดานกฎหมายเกยวของกบเครองหมายทางการคา ลขสทธซอฟตแวรเปนหลก โดยเฉพาะกลมสตารทอพ ซงเรองแบรนดมผลตออานาจทางการตลาดและการเขาสตลาดใหมๆ

ภาคเอกชนคาดหวงหนวยงานภาครฐ ใหเนนความรวดเรวในการทางานและปรบปรงกฎหมายใหเออประโยชนตอภาคธรกจ และแขงขนได เมอเทยบกบสงคโปร



ภาคผนวก 3 ผลการสารวจจากแบบสอบถาม กลมอตสาหกรรมดจทล มผประกอบการ จานวน 21 คน ซงมธรกจ เชน วางระบบ ระบบ IOT เพอควบคมจดการพลงงาน ดจทล VIDEO Streaming, Information Provider-Smart Farmer, IT Solutionงานปายกลองไฟ Media Marketing โทรคมนาคม Software: Smart Shohola, Backup Solution, e-service/website/online service, E-commerce สวนท 1 ขอมลพนฐาน ตารางท ผ.3-1 แสดงขนาดกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

ขนาดกจการ จานวน รอยละ วสาหกจชมชน (SMCE หรอ Small and Micro Community Enterprise)

3 14.29

ขนาดยอม (มลคาสนทรพยถาวรไมเกน 50 ลานบาท) 10 47.62 ขนาดกลาง (มลคาสนทรพยถาวร 51-200 ลานบาท) 6 28.57 ขนาดใหญ (มลคาสนทรพยถาวรมากกวา 200 ลานบาท)

2 9.52

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ขนาดของกจการสวนใหญเปนธรกจขนาดยอม (มลคาสนทรพยถาวรไมเกน 50 ลานบาท) รอยละ 47.62 รองลงมา คอ ขนาดกลาง (มลคาสนทรพยถาวร 51-200 ลานบาท) รอยละ 28.57 วสาหกจชมชน (SMCE หรอ Small and Micro Community Enterprise) รอยละ 14.29 และขนาดใหญ (มลคาสนทรพยถาวรมากกวา 200 ลานบาท) รอยละ 9.52 ตารางท ผ.3-2 แสดงอายกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

อาย จานวน รอยละ นอยกวา 3 ป 2 9.52 4-6 ป 9 42.86 7-10 ป 2 9.52 11-15 ป 3 14.29 16-20 ป 2 9.52 20 ป ขนไป 3 14.29

รวม 21 100.00



จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา กจการสวนใหญมอายระหวาง 4-6 ป รอยละ 42.86 รองลงมา คอ อายระหวาง 11-15 ป และอาย 20 ป ขนไป รอยละ 14.29 เทากน และอายนอยกวา 3 ป อายระหวาง 7-10 ป และอายระหวาง 16-20 ป รอยละ 9.52 เทากน ตารางท ผ.3-3 สดสวนผถอหนของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

สดสวน จานวน รอยละ ผถอหนไทยทงหมด 15 71.43 มผถอหนไทย 5 23.81 ผถอหนตางชาตทงหมด 1 4.76

รวม 21 100.00 จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา สดสวนของผถอหนของกจการสวนใหญมผถอหนไทยทงหมด รอยละ 71.43 มผถอหนไทย รอยละ 23.81 และผถอหนตางชาตทงหมด รอยละ 4.76 ตารางท ผ.3-4 แสดงรปแบบการดาเนนกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

รปแบบการดาเนนกจการ จานวน รอยละ รบจางผลตสนคา ตามทลกคากาหนด (Original Equipment Manufacturer: OEM)

6 28.57

ผลตและมรปแบบการพฒนาดไซนสนคาเอง (Original Design Manufacturer: ODM)

5 23.81

ผลตและสรางแบรนดสนคาเอง (Original Brand Manufacturer: OBM)

9 42.86

อนๆ เชน วจย ออกแบบ และจางผลต Agent, Distributor ออกแบบงานดาน IT

4 19.05

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา รปแบบการดาเนนกจการสวนใหญเปนแบบผลตและสรางแบรนดสนคาเอง (Original Brand Manufacturer: OBM) รอยละ 42.86 รองลงมา คอ รบจางผลตสนคา ตามทลกคากาหนด (Original Equipment Manufacturer: OEM) รอยละ 28.57 ผลตและมรปแบบการพฒนาดไซนสนคาเอง (Original Design Manufacturer: ODM) รอยละ 23.81 และอนๆ เชน วจย ออกแบบ จางผลต Agent และ Distributor รอยละ 19.05



ตารางท ผ.3-5 แสดงตลาดกลมเปาหมายของสนคาหรอบรการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

ตลาดกลมเปาหมาย จานวน รอยละ ในประเทศ 20 95.24 ตางประเทศ 10 47.62

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ตลาดกลมเปาหมายของสนคาหรอบรการสวนใหญเปนในประเทศ รอยละ 95.24 และตางประเทศ รอยละ 47.62 ตารางท ผ.3-6 แสดงแหลงทมาของเทคโนโลยทใชในการพฒนาผลตภณฑของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

แหลงทมาของเทคโนโลย จานวน รอยละ In house R&D 10 47.62 กรมทรพยสนทางปญญา 5 23.81 จาก Supplier 12 57.14 จากลกคา 11 52.38 จากมหาวทยาลย 6 28.57 จากการสนบสนนจากภาครฐ 8 38.10

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา แหลงทมาของเทคโนโลยทใชในการพฒนาผลตภณฑสวนใหญมาจาก Supplier รอยละ 57.14 รองลงมา คอ จากลกคา รอยละ 52.38 In house R&D รอยละ 47.62 จากการสนบสนนจากภาครฐ รอยละ 38.10 จากมหาวทยาลย รอยละ 28.57 และกรมทรพยสนทางปญญา รอยละ 23.81



ตารางท ผ.3-7 แสดงระดบความใหมของเทคโนโลยทใชของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21) ระดบความใหมของเทคโนโลย จานวน รอยละ

ใหมในอตสาหกรรม 4 19.05 เทาเทยมในอตสาหกรรมในประเทศ 9 42.86 เทยบเทากบคแขงในตางประเทศ 5 23.81 ดอยกวาอตสาหกรรมตางประเทศ 3 14.29 ดอยกวาอตสาหกรรมในประเทศ 0 0.00

รวม 21 100.00 จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ระดบความใหมของเทคโนโลยทใช สวนใหญเทาเทยมในอตสาหกรรมในประเทศ รอยละ 42.86 รองลงมา คอ เทยบเทากบคแขงในตางประเทศ รอยละ 23.81 ใหมในอตสาหกรรม รอยละ 19.05 และดอยกวาอตสาหกรรมตางประเทศ รอยละ 14.29 สวนท 2 ศกยภาพและการแขงขนในอตสาหกรรม ตารางท ผ.3-8 แสดงวงจรชวตของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

วงจรของอตสาหกรรม จานวน รอยละ ชวงเรมตน 5 23.81 ชวงเตบโต 12 57.14 ชวงเตบโตเตมท 3 14.29 ชวงถดถอย 0 0.00 ไมระบ 1 4.76

รวม 21 100.00 จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา วงจรชวตของอตสาหกรรม สวนใหญอยในชวงเตบโต รอยละ 57.14 รองลงมา คอ ชวงเรมตน รอยละ 23.81 และชวงเตบโตเตมท รอยละ 14.29 เทคโนโลยหลกทใชในอตสาหกรรม คอ Internet of Things (IOT), ITC, Information Technology เครองเชอมหนยนต เครอง CNC ฐานขอมล RFID และ Online device



ตารางท ผ.3-9 แสดงระดบความเหนกบประเดนตางๆ ของการแขงขนในอตสาหกรรมของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

ประเดน ระดบความเหนดวย

นอยทสด ---------------------------- มากทสด คาเฉลย SD (n)

1 2 3 4 5 1. กจการเปนธรกจทมความสามารถ

แขงขนเหนอผประกอบการอนในอตสาหกรรม

0.00 (0)

4.76 (1)

33.33 (7)

52.38 (11)

9.52 (2)

3.67 มาก

0.73 (21)

2. กจการมเทคโนโลยหรอการวจยพฒนาอยในระดบแนวหนาของอตสาหกรรม

0.00 (0)

9.52 (2)

42.86 (9)

38.10 (8)

9.52 (2)

3.48 มาก

0.81 (21)

3. กจการมความสามารถพฒนาผลตสนคาใหมออกสตลาดทตอบสนองตอความตองการ

0.00 (0)

4.76 (1)

28.57 (6)

57.14 (12)

9.52 (2)

3.71 มาก

0.72 (21)

4. กจการมความสามารถสรางความแตกตางดานผลตภณฑและบรการออกสตลาดทตอบสนองตอความตองการ

0.00 (0)

4.76 (1)

23.81 (5)

57.14 (12)

14.29 (3)

3.81 มาก

0.75 (21)

5. สภาวะการแขงขนในอตสาหกรรมในประเทศและตางประเทศมการแขงขนสง

0.00 (0)

0.00 (0)

42.86 (9)

42.86 (9)

14.29 (3)

3.71 มาก

0.72 (21)

6. ผลตภณฑ/ บรการของกจการมสนคาทดแทนมาก

0.00 (0)

4.76 (1)

28.57 (6)

47.62 (10)

19.05 (4)

3.81 มาก

0.81 (21)

7. กจการมความสามารถในการแขงขนดานตนทน (ผลตสนคาไดตนทนตาสด เมอเทยบกบคณภาพสนคา

0.00 (0)

0.00 (0)

61.90 (13)

33.33 (7)

4.76 (1)

3.43 มาก

0.60 (21)

8. กจการมปจจยการผลตดานวตถดบและสามารถจดการไดในปรมาณและระดบราคาทเหมาะสม

0.00 (0)

0.00 (0)

35.00 (7)

50.00 (10)

15.00 (3)

3.80 มาก

0.70 (20)




นอยทสด ---------------------------- มากทสด คาเฉลย SD (n)

1 2 3 4 5 9. กจการสามารถจดแรงงานทม

คณภาพไดตามทตองการ 0.00 (0)

20.00 (4)

45.00 (9)

35.00 (7)

0.00 (0)

3.15 ปานกลาง

0.75 (20)

10. การจดการดานหวงโซอปทานสามารถจดการไดเหมาะสม (ความเรว คาใชจาย และคณภาพ ของหวงโซอปทาน)

0.00 (0)

0.00 (0)

40.00 (8)

60.00 (12)

0.00 (0)

3.60 มาก

0.50 (20)

11. สามารถบรหารจดการระบบผลตและจดสงใหลกคาไดตามความตองการ

0.00 (0)

0.00 (0)

30.00 (6)

55.00 (11)

15.00 (3)

3.85 มาก

0.67 (20)

12. กจการมความสามารถในการบรหารดานคณภาพ

0.00 (0)

5.00 (1)

15.00 (3)

55.00 (11)

25.00 (5)

4.00 มาก

0.79 (20)

13. กจการมความสามารถในการรบถายทอดเทคโนโลย

0.00 (0)

5.00 (1)

10.00 (2)

70.00 (14)

15.00 (3)

3.95 มาก

0.69 (20)

14. บคลากรมความรและทกษะ ประสบการณในดานเทคโนโลยและการวจยและพฒนา

0.00 (0)

4.76 (1)

33.33 (7)

52.38 (11)

9.52 (2)

3.67 มาก

0.73 (21)

15. กจการมความสามารถในตลาดในประเทศ

0.00 (0)

0.00 (0)

33.33 (7)

61.90 (13)

4.76 (1)

3.71 มาก

0.56 (21)

16. กจการมความสามารถในตลาดตางประเทศ

9.52 ()

19.05 (4)

28.57 (6)

38.10 (8)

4.76 (1)

3.10 ปานกลาง

1.09 (21)

17. มแหลงเงนทนทเพยงพอและเหมาะสม

0.00 (0)

19.05 (4)

23.81 (5)

47.62 (10)

9.52 (2)

3.48 มาก

0.93 (21)

18. กจการมความสามารถในการทากาไรสงกวากจการอนในอตสาหกรรม

0.00 (0)

14.29 (3)

28.57 (6)

47.62 (10)

9.52 (2)

3.52 มาก

0.87 (21)

หมายเหต: คะแนน 1.00-1.80 = เหนดวยนอยทสด คะแนน 1.81-2.60 = เหนดวยนอย



คะแนน 2.61-3.40 = เหนดวยปานกลาง คะแนน 3.41-4.20 = เหนดวยมาก คะแนน 4.21-5.00 = เหนดวยมากทสด

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ระดบความเหนดวยในการแขงขนของอตสาหกรรมของกจการ อยในระดบมาก มดงน กจการมความสามารถในการบรหารดานคณภาพ (คาเฉลย 4.00) กจการมความสามารถในการรบถายทอดเทคโนโลย (คาเฉลย 3.95) รองลงมา คอ สามารถบรหารจดการระบบผลตและจดสงใหลกคาไดตามความตองการ (คาเฉลย 3.85) กจการมความสามารถสรางความแตกตางดานผลตภณฑและบรการออกสตลาดทตอบสนองตอความตองการ และผลตภณฑ/บรการของกจการมสนคาทดแทนมาก (คาเฉลย 3.81 เทากน) กจการมปจจยการผลตดานวตถดบและสามารถจดการไดในปรมาณและระดบราคาทเหมาะสม (คาเฉลย 3.80) กจการมความสามารถพฒนาผลตสนคาใหมออกสตลาดทตอบสนองตอความตองการ สภาวะการแขงขนในอตสาหกรรมในประเทศและตางประเทศมการแขงขนสง และกจการมความสามารถในตลาดในประเทศ (คาเฉลย 3.71 เทากน) กจการเปนธรกจทมความสามารถแขงขนเหนอผประกอบการอนในอตสาหกรรม และบคลากรมความรและทกษะ ประสบการณในดานเทคโนโลยและการวจยและพฒนา (คาเฉลย 3.67 เทากน) การจดการดานหวงโซอปทานสามารถจดการไดเหมาะสม (ความเรว คาใชจาย และคณภาพ ของหวงโซอปทาน) (คาเฉลย 3.60) กจการมความสามารถในการทากาไรสงกวากจการอนในอตสาหกรรม (คาเฉลย 3.52) กจการมเทคโนโลยหรอการวจยพฒนาอยในระดบแนวหนาของอตสาหกรรม และมแหลงเงนทนทเพยงพอและเหมาะสม (คาเฉลย 3.48 เทากน) กจการมความสามารถในการแขงขนดานตนทน (ผลตสนคาไดตนทนตาสด เมอเทยบกบคณภาพสนคา (คาเฉลย 3.43) ผประกอบการมความเหนดวยระดบปานกลาง มดงน กจการสามารถจดแรงงานทมคณภาพไดตามทตองการ (คาเฉลย 3.15) และกจการมความสามารถในตลาดตางประเทศ (คาเฉลย 3.10) ตารางท ผ.3-10 แสดงปจจยแหงความสาเรจของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

ปจจยแหงความสาเรจ จานวน รอยละ มความสามารถดานนวตกรรม 12 57.14 มความสามารถดานเทคโนโลยในอตสาหกรรม 12 57.14 มความสามารถดานการตลาด 13 61.90 มความสามารถการบรหารจดการดานคณภาพ 11 52.38



ปจจยแหงความสาเรจ จานวน รอยละ มทรพยากรมนษยทมความสามารถ 12 57.14 มความสามารถจดการดานการเงน 5 23.81 มเครอขายสนบสนนทงภาครฐและเอกชน 6 28.57

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ปจจยแหงความสาเรจของกจการ คอ มความสามารถดานการตลาด รอยละ 61.90 รองลงมา คอ มความสามารถดานนวตกรรม มความสามารถดานเทคโนโลยในอตสาหกรรม และมทรพยากรมนษยทมความสามารถ รอยละ 57.14 เทากน มความสามารถการบรหารจดการดานคณภาพ รอยละ 52.38 มเครอขายสนบสนนทงภาครฐและเอกชน รอยละ 28.57 และมความสามารถจดการดานการเงน รอยละ 23.81 สวนท 3 การบรหารจดการดานทรพยสนทางปญญา ตารางท ผ.3-11 แสดงประสบการณดานทรพยสนทางปญญาของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)

ประสบการณดานทรพยสนทางปญญา จานวน รอยละ ม 7 33.33

- การขอจดสทธบตร/อนสทธบตร 2 28.57

- การนาทรพยสนทางปญญาไปใชประโยชนเชงพาณชย

4 57.17

ไมม 14 66.67 จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา สวนใหญไมมประสบการณดานทรพยสนทางปญญา รอยละ 66.67 และมประสบการณดานทรพยสนทางปญญา รอยละ 33.33 คอ การขอจดสทธบตร/อนสทธบตร รอยละ 28.57 และการนาทรพยสนทางปญญาไปใชประโยชนเชงพาณชย รอยละ 57.17 ตารางท ผ.3-12 แสดงการทาวจยและพฒนา และไปขอจดสทธบตรทกรมทรพยสนทางปญญาของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

การทาวจยและพฒนาและไปขอจดสทธบตร จานวน รอยละ เปนผลงานของกจการ 7 33.33 เปนผลงานความรวมมอกบมหาวทยาลย เชน มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเทคโนโลยพระนครเหนอ

3 14.29



การทาวจยและพฒนาและไปขอจดสทธบตร จานวน รอยละ เปนผลงานความรวมมอกบสถาบน 0 0.00

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา การทาวจยและพฒนา และไปขอจดสทธบตร สวนใหญเปนผลงานของกจการ รอยละ 33.33 และเปนผลงานความรวมมอกบมหาวทยาลย รอยละ 14.29 ตารางท ผ.3-13 แสดงปญหาในกรณทผประกอบการซอสทธบตร/อนสทธบตร เพอไปใชประโยชนเชงพาณชย ของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

ประสบการณดานทรพยสนทางปญญา จานวน รอยละ การสบคนสทธบตร 4 19.05 การประเมนมลคาสทธบตร 2 9.52 กฎระเบยบ/กฎหมายทางทรพยสนทางปญญา 3 14.29 การนาสทธบตรไปสขนตอนการผลต/ใชงาน 4 19.05 อายการคมครอง 4 19.05 ความสามารถในการสรางผลกาไรในอนาคต 6 28.57

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ปญหาในกรณทผประกอบการซอสทธบตร/อนสทธบตร เพอไปใชประโยชนเชงพาณชย สวนใหญ คอ ความสามารถในการสรางผลกาไรในอนาคต รอยละ 28.57 รองลงมา คอ การสบคนสทธบตร การนาสทธบตรไปสขนตอนการผลต/ใชงาน และอายการคมครอง รอยละ 19.05 เทากน กฎระเบยบ/กฎหมายทางทรพยสนทางปญญา รอยละ 14.29 และการประเมนมลคาสทธบตร รอยละ 9.52



ตารางท ผ.3-14 แสดงการประเมนความสามารถของเทคโนโลยของกจการของกลมอตสาหกรรมดจทล (n=21)


นอยทสด --------------------------- มากทสด คาเฉลย SD (n)

1 2 3 4 5 1. ความสามารถในการแสวงหา

เทคโนโลยเพอมาพฒนาเปนสนคาหรอแกไขปญหาในกจการ

0.00 (0)

0.00 (0)

35.00 (7)

55.00 (11)

10.00 (2)

3.75 มาก

0.64 (20)

2. ความสามารถในการประเมนเทคโนโลยทเลอกมาใช ไดแก การประเมนความเปนไปไดดานเทคนค ดานการตลาด ดานการดาเนนงาน และดานการเงน

0.00 (0)

0.00 (0)

35.00 (7)

60.00 (12)

5.00 (1)

3.70 มาก

0.57 (20)

3. ความสามารถในการวางแผน การจดการเทคโนโลย และการนาเทคโนโลยไปใชในองคกรทเหมาะสมกบการดาเนนงานของกจการ

0.00 (0)

5.00 (1)

45.00 (9)

45.00 (9)

5.00 (1)

3.50 มาก

0.69 (20)

4. ความสามารถของกจการในการใชเทคโนโลยทเลอกใหเกดประโยชนสงสด เชน ลดตนทน เพมกาไร เพมประสทธภาพ สรางความแตกตาง ลดเวลา

0.00 (0)

10.00 (2)

20.00. (4)

65.00 (13)

5.00 (1)

3.65 มาก

0.75 (20)

5. ความสามารถในการปรบปรง พฒนา ตอยอด เทคโนโลยทเลอกในอนาคต

0.00 (0)

5.00 (1)

30.00 (6)

55.00 (11)

10.00 (2)

3.70 มาก

0.73 (20)

6. ความสามารถในการปกปองเทคโนโลย เชน การปองกนการลอกเลยนจากคแขง การไดสทธในการใชเทคโนโลยแตเพยงผ

0.00 (0)

15.00 (3)

35.00 (7)

40.00 (8)

10.00 (2)

3.45 มาก

0.89 (20)




นอยทสด --------------------------- มากทสด คาเฉลย SD (n)

1 2 3 4 5 เดยว หรอการหาเทคโนโลยใหมมาทดแทนไดงาย

7. ความสามารถในการตดตามและประเมนผลการนาเทคโนโลยไปใชในเชงพาณชยหรอเชงสงคม

0.00 (0)

15.00 (3)

15.00 (3)

70.00 (14)

0.00 (0)

3.55 มาก

0.76 (20)

8. ผประกอบการสนใจนาผลงานวจยหรอผลงานทรพยสนทางปญญาไปใชในเชงพาณชย

5.00 (1)

0.00 (0)

15.00 (3)

80.00 (16)

0.00 (0)

3.70 มาก

0.73 (20)

หมายเหต: คะแนน 1.00-1.80 = เหนดวยนอยทสด คะแนน 1.81-2.60 = เหนดวยนอย คะแนน 2.61-3.40 = เหนดวยปานกลาง คะแนน 3.41-4.20 = เหนดวยมาก คะแนน 4.21-5.00 = เหนดวยมากทสด

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ระดบความเหนดวยของความสามารถของเทคโนโลยของกจการ อยในระดบมาก มดงน ความสามารถในการแสวงหาเทคโนโลยเพอมาพฒนาเปนสนคาหรอแกไขปญหาในกจการ (คาเฉลย 3.75) รองลงมา คอ ความสามารถในการประเมนเทคโนโลยทเลอกมาใช ไดแก การประเมนความเปนไปไดดานเทคนค ดานการตลาด ดานการดาเนนงาน และดานการเงน ความสามารถในการปรบปรง พฒนา ตอยอด เทคโนโลยทเลอกในอนาคต และผประกอบการสนใจนาผลงานวจยหรอผลงานทรพยสนทางปญญาไปใชในเชงพาณชย (คาเฉลย 3.70 เทากน) ความสามารถของกจการในการใชเทคโนโลยทเลอกใหเกดประโยชนสงสด เชน ลดตนทน เพมกาไร เพมประสทธภาพ สรางความแตกตาง ลดเวลา (คาเฉลย 3.65) ความสามารถในการตดตามและประเมนผลการนาเทคโนโลยไปใชในเชงพาณชยหรอเชงสงคม (คาเฉลย 3.55) ความสามารถในการวางแผน การจดการเทคโนโลย และการนาเทคโนโลยไปใชในองคกรทเหมาะสมกบการดาเนนงานของกจการ (คาเฉลย 3.50) และความสามารถในการปกปองเทคโนโลย เชน การปองกนการลอกเลยนจากคแขง การไดสทธในการใชเทคโนโลยแตเพยงผเดยว หรอการหาเทคโนโลยใหมมาทดแทนไดงาย (คาเฉลย 3.45)



สวนท 4 ความตองการใชบรการศนยใหคาปรกษาผประกอบการเรองนวตกรรมและทรพยสนทางปญญา Innovation Driven Enterprise (IDE Center) ตารางท ผ.3-15 แสดงความสนใจในการใชบรการศนยใหคาปรกษาผประกอบการของกลมอตสาหกรรมดจทล (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n=21)

บรการศนยใหคาปรกษา จานวน รอยละ Techno Lab 15 71.43 Idea Lab 16 76.19 Value Lab 16 76.19 Inter Lab 14 66.67 Online Service 17 80.95

จากการสารวจผประกอบการกลมอตสาหกรรมดจทล พบวา ผประกอบการมความสนใจทจะใชบรการใหคาปรกษา ดาน Value Lab รอยละ 76.19 รองลงมา คอ ดาน Idea Lab รอยละ 76.19 ดาน Online Service รอยละ 80.95 ดาน Techno Lab รอยละ 71.43 และดาน Inter Lab รอยละ 66.67



ภาคผนวก 4 อนโฟกราฟก (Info graphic) อตสาหกรรมดจทล



บรรณานกรม

แผนภาพเครอขายอตสาหกรรมดจทลในภาพรวม ทมา: ผวจยและดดแปลงมาจาก International

Journal of Business and Social Research, Vol 2, No 5 (2012) by Danuvasin Charoen, Ph.D. เขาถงไดจาก http://thejournalofbusiness.org/index.php/site/article/view/110/109

แสดงการบรการของระบบการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud Service) ทมา: iT 24 Hrs. บทความไอท 24 ชวโมง “Cloud computing คออะไร และดอยางไร” วนท 23 เมษายน 2558 เขาถงไดจาก https://www.it24hrs.com/2015/cloud-computing-and-cloud-definition/

การกาหนดทศทางของเทคโนโลย ทมา: Gartner (2016). Gartner’s 2016 Hype Cycle for Emerging Technologies Identifies Three Key Trends That Organizations Must Track Gain Competitive Advantage เขาถงไดจาก http://www.gartner.com/newsroom/id/3412017

การจดประเภทอตสาหกรรมตามกจกรรมทางเศรษฐกจ (ISIC-BOT) Rev.4 ทมา: ดดแปลงจาก ISIC REV. 4 กระทรวงอตสาหกรรม เขาถงไดจาก https://www.bot.or.th/Thai/Statistics/DataManagementSystem/ReportDoc/DataSetFIFM/StandardCodeLib/ISIC-BOT%20Code%20Rev%204%20add%20mark%20SME_551225(%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88).xls

การนาขอมลของ DEPA มาพยากรณ (ลานบาท) IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจาก http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ขอมลพยากรณดวยอตราเตบโตเฉลยของซอฟตแวร (ลานบาท) ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจาก http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ประมาณการมลคาของนาเอาเทคโนโลยดจทลไปสรางคณประโยชนในอตสาหกรรมทเกยวของ (ลานเหรยญสหรฐ) ทมา: WORLD ECONOMIC FORUM 2016. Digital Transformation of Industries หนา 9 เขาถงไดจาก http://reports.weforum.org/digital-transformation/wp-content/blogs.dir/94/mp/files/pages/files/digital-enterprise-narrative-final-january-2016.pdf

http://thejournalofbusiness.org/index.php/site/article/view/110/109

https://www.it24hrs.com/2015/cloud-computing-and-cloud-definition/

http://www.gartner.com/newsroom/id/3412017





http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

http://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200






พยากรณการเตบโตของอตสาหกรรมดจทล (ลานบาท) ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจากhttp://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ภาพรวมการพฒนาอตสาหกรรมดจทลของประเทศไทยในระยะเวลา 20 ป ทมา: กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม หนา 2 เขาถงไดจาก http://www.mict.go.th/assets/portals/1/files/590613_4Digital_Economy_Plan-Book.pdf

ภาพรวมของเครองมอหลกในอตสาหกรรม4.0 ของโลกทเกยวของกบดจทลเทคโนโลย ทมา: รายงานประจาปของ PwC IAB Internet Advertising Revenue Report Industry 4.0: Building the digital enterprise หนา 2 เขาถงไดจาก https://www.pwc.com/gx/en/industries/industries-4.0/landing-page/industry-4.0-building-your-digital-enterprise-april-2016.pdf

มลคาการสงออกซอฟตแวรและบรการ (ลานบาท) ทมา: สานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (องคการมหาชน). แผนยทธศาสตรการสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวร 2560-2563 เขาถงไดจาก http://www.depa.or.th/sites/default/files/document/files/sw-strategy60-63.pdf

มลคาอตสาหกรรมซอฟตแวรและดจทลคอนเทนต ป 2557 (ลานบาท) ทมา: IDC (2016). Digital transformation to have big influence. ดวยสมมตฐานการเตบโตท 5% ตอป เขาถงไดจากhttp://www.nationmultimedia.com/news/Startup_and_IT/30301200

ระบบนเวศ และการเตบโตของสตารทอพไทย ทมา: Tech sauce. กมภาพนธ 2017. Thailand Tech Startup Ecosystem Q1 2017 สรปขอมลสถตในวงการตลาด 5 ป จนถงปจจบน เขาถงไดจาก https://techsauce.co/report/thailand-tech-startup-ecosystem%E2%80%8B-q1-2017/



https://www.pwc.com/gx/en/industries/industries-4.0/landing-page/industry-4.0-building-your-digital-enterprise-april-2016.pdf

https://www.pwc.com/gx/en/industries/industries-4.0/landing-page/industry-4.0-building-your-digital-enterprise-april-2016.pdf

http://www.depa.or.th/sites/default/files/document/files/sw-strategy60-63.pdf

โดย -...

Documents

Transcript of โดย -...