ﺰد ﯾ در اﺳﺘﺎن ﯽ اﻓﻐﺎﻧ ﮕﺎﻧﻪ ﯿ ﺣﻀﻮر اﺗﺒﺎع ﺑ از...

زدیدر استان یافغان گانهیحضور اتباع ب از یناش یتیامن يامدهایپ لیشناخت و تحل

3جلیل دهقانی فیروزآبادي، 2حسن سعادتی جعفرآبادي، 1پورعباس علی

108 تا 79 صفحه از

چکیده

در یتیامن يامدهایپ يدارا یو اجتماع ییایجغراف دهیپد کی عنوانبه یرانیدر جامعه ا گانهیحضور اتباع ب

،یقرابت فرهنگ لدلیکه به باشندیم یاز اتباع افغان زدیحاضر در گانهیاتباع ب شتری. بباشدیابعاد مختلف م

مهاجرت زدیبازار کار و... به استان ت،یوجود امن نیو همچن یشرق يبا مرزها يو همجوار یمذهب ،یزبان

نیبه ا کایافغانستان و حمله آمر یداخل يهاو جنگ رانیا یانقالب اسالم يروزیروند پس از پ نای. اندکرده

،یفرهنگ ،ياقتصاد ،یحضور آنها از ابعاد مختلف اجتماع راتیبه خود گرفته که تأث يشتریکشور شدت ب

يامدهایپژوهش شناخت آثار و پ نای از هدف موضوع، بهباشد. لذا، باتوجهیم یقابل بررس یتیو امن یاسیس

نیاست. بد دهیپد نیمقابله با ا يمناسب برا يراهکارها هیو ارا زدیبر استان یحضور اتباع افغان یتیامن

در ابعاد زدیاستان تیبر امن یحضور اتباع افغان ازیناش یتیامن يامدهایپ ادبنیداده روش ازبااستفاده ب،یترت

جیها نتاداده لیوتحلهیاحصاءشد. پس از تجز یتیامن –یاسیس ،فرهنگی – یاجتماع ،يمختلف اقتصاد

استان در تیبر امن یفراوان یمنف يامدهایپ تواندیم افغانی اتباع حضور که دادپژوهش نشان نیحاصل از ا

نرخ شیو افزا یشغل يهابه اشغال فرصت توانیتبعات آن م نیترگذارد که از مهم يبر جا یابعاد مختلف

شهر، یتیبافت جمع رییو تغ ینینشهیحاش دهیپد جادیا ،یاجتماع يهايو ناهنجار هابیآس شیافزا ،يکاریب

يهااقتصاد استان، ازدواج برنهیهز لیو تحم ياارانهی ،یرفاه ،یبهداشت ،یاستفاده از خدمات آموزش

و خطرناك و به رداریواگ يهايماریانتقال ب ت،یهویو تولد فرزندان ب یرانیا عبا اتبا یاتباع افغان یرقانونیغ

جعل مدارك سم،یو طالبان يجهاد تیلفمثل س طلبیخشونت تفکرات اشاعه جامعه، سالمت خطرانداختن

و... اشاره کرد. یجاسوس ،ییشناسا

.زدیاستان ت،یمهاجرت، امن ،یاتباع افغان گانه،یاتباع ب ها:واژه کلید

ارشد دانشگاه جامع امام کارشناسینامه عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)(نویسنده مسئول)، مقاله حاضر برگرفته از پایان - 1

باشد.حسین(ع) می

پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین(ع). - 2

ارشد امنیت ملی.کارشناس - 3

28/01/1396تاریخ دریافت:

25/03/1396تاریخ پذیرش:

انتظامی جغرافیاي پژوهشنامه

1396تابستان ،هجدهم، شماره پنجمسال

80

)1396پژوهشنامه جغرافیاي انتظامی (سال پنجم، شماره هجدهم، تابستان

مقدمه

هاي آینده درگیر ساخته است ترین مسائلی که کشور ایران را در طی دههیکی از مهم

ها) به کشور بوده و متعاقب این پدیده افغان ژهیوبهرویه اتباع بیگانه(هاي بیمهاجرت

کشور شاهد پذیراي سه موج بزرگ مهاجرت از طرف مرزهاي شرقی کشور بوده است.

، موج دوم پس از 1985تا 1978موج نخست بعد از تجاوز شوروي به افغانستان در سال

تا 1989هاي هاي مختلف مجاهدین در فاصله سالدرگرفتن جنگ داخلی میان گروه

و حتی تا زمان حاضر بوده 2001تا 1995و سومی بعد از ظهور طالبان در 1995

توجهی از مهاجرت تعداد قابل 1357). بعد از انقالب اسالمی 7: 1392است(علیپور،

اساس سرشماري عمومی رشهروندان افغان نیز به رشد جمعیت در ایران افزوده است. ب

نفر است(مرکز آمار 1,452,513ساکن ایران هاي قانونی جمعیت افغان 1390سال

یافته و شامل مهاجران افزایش 1385به سال ) که این رقم نسبت1390ایران،

شود. بنابراین، اولین مسئله در ارتباط با اتباع افغان نبود آمار دقیق از غیرقانونی نمی

در حال حاضر بر مهاجران غیرقانونی به کشور ایران است. ژهیوبهمیزان مهاجرت آنها

تبعه افغان 1,452,513اساس آخرین سرشماري اتباع افغانی توسط وزارت کشور تعداد

نفر از صد هزارکمجاز و غیرمجاز در ایران حضور دارند که استان یزد حدود ی صورتبه

نیتربزرگجمعیت استان را در خود جاي داده است. یکی از %7آنها، نزدیک به

با یتقرمشکالت امنیتی در استان یزد حضور گسترده اتباع بیگانه در این استان است و

شود. آمار قابل داده در این استان ردپاي اتباع بیگانه مشاهده میدر اغلب جرایم رخ

این اتباع را نیز %99به اتباع بیگانه است که توجهی از زندانیان استان یزد نیز مربوط

به موادمخدر، سرقت، تجاوز به عنف، قتل، . جرایم مربوطدهندیمافاغنه تشکیل

ي پرتکرار اتباع بیگانه در استان یزد هاجرمي و... ازجمله ریگگروگان

با عنایت به افزایش روزافزون تعداد نفرات و جرایم .)69: 1384باشد(محمودیان،می

فرهنگی و... ي اجتماعی وهاحوزهآمده در وجودبهافاغنه، معضالت و مشکالت

. برخی باشدیمي مردمی در رابطه با حضور آنان در این استان رو به افزایش هایتینارضا

افاغنه هستند، زنگ خطري براي امنیت استان عمدتاحوادث امنیتی، که عوامل آن

از حضور اتباع افغانی در استان هستند. لذا، نوشتار حاضر درصدد بررسی پیامدهاي ناشی

. رندیگیمي زیر طرح و مورد بررسی قرار هاپرسششد که در این زمینه بایزد می

81 زدیدر استان یافغان گانهیحضور اتباع ب از یناش یتیامن يامدهایپ لیشناخت و تحل

ي پژوهشهاپرسش

پرسش اصلی پژوهش

حضور اتباع بیگانه افغانی چه پیامدهایی بر امنیت استان یزد دارد؟ -

ي فرعی پژوهشهاپرسش

حضور اتباع افغانی در استان یزد در حوزه سیاسی چه پیامدهایی دارد؟ )1

افغانی در استان یزد در حوزه اجتماعی و فرهنگی چه پیامدهایی دارد؟حضور اتباع )2

حضور اتباع افغانی در استان یزد در حوزه اقتصادي چه پیامدهایی دارد؟ )3

حضور اتباع افغانی در استان یزد در حوزه امنیت عمومی چه پیامدهایی دارد؟ )4

روش تحقیق

هاي توصیفی در زمره پژوهش پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردي و به لحاظ ماهیت

پردازي نظریه«استراتژي ها وتحلیل اطالعات و دادهتحلیلی قراردارد. شیوه تجزیه –

به دنبال طراحی مدل مفهومی و استفاده از دانش که پژوهشگران است » 1بنیادداده

باشند. جمعیت آماري این پژوهش مرکب از نخبگان امنیتی و ضمنی خبرگان می

سال سابقه 5استان یزد است که داراي تحصیالت کارشناسی و باالتر با حداقل انتظامی

هاي امنیتی، نظامی و انتظامی و مدیریت اتباع بوده که قادر به کار مدیریتی در دستگاه

باشند. مطابق هاي امنیتی بوده و داراي تجربیات مناسبی در این زمینه میتحلیل پدیده

نفر را شامل شده است. پس از آغاز مصاحبه با 10ي ها جمعیت آماربا این ویژگی

که شده، فرایند مصاحبه از فرد اول شروع شده و تازمانیجمعیت آماري مشخص

هاي خود نرسیده باشد فرایند مصاحبه هاي یکسان در خصوص پرسشپژوهشگر به پاسخ

تایج پاسخ به که پژوهشگر به یک کفایت و اشباع نظري در نکند اما زمانیادامه پیدا می

ها و نتایج یکسان و شده رسید و همچنین ادامه مصاحبه منجربه پاسخهاي طرحپرسش

کند. در پژوهش حاضر مشابه شد در این زمان است که مصاحبه خاتمه پیدا می

پژوهشگران پس از مصاحبه با نفر هفتم از جمعیت آماري به این نتیجه رسیدند که

1- Grounded Theory

82


شود در نتیجه به کفایت و هاي یکسان ختم میبه پاسخمصاحبه از دیگر افراد جامعه

هاي خویش رسیدند. در گام بعدي، اقدام به احصاء اشباع نظري در پاسخ به پرسش

تر شده تا میزان همپوشانی ها و طرح پرسشنامه براي توزیع در حلقه عملیاتیشاخص

یکی از اصول حلقه کارشناسان و نظر خبرگان در این حوزه مشخص شود که این شیوه

هاي دلفی بوده و نتایج حاصل از آن قابلیت تعمیم به بنیاد و روشهاي دادهمهم در روش

هاي مصاحبه توسط چند نفر از منظور روایی پرسشکل جامعه را خواهدداشت. به

کارشناسان نخبگان امنیتی آزمون به عمل آمد و اعتبار آن احراز شد. در این پژوهش

آمدهدستي بهر ضریب آلفایمقادشد که ها از آلفاي کرونباخ استفادهبراي پایایی داده

هااسیمق يهاهمبستگی درونی گویه ،است. لذا 70بیشتر از هااسیبراي تمامی مق

.شد نیدر حد قابل قبولی تأم هااسیی مقیو پایا شدها حذف نالؤیک از سهیچ و نیتأم

ادبیات پژوهش

معناي رهایی از خطر، تهدید، آسیب، تشویش، اضطراب، امنیت در لغت به امنیت:

نظریات ).Mandel،1994: 44(هراس، نگرانی یا وجود آرامش، اعتماد، تأمین و حائل است

در خصوص امنیت در بستر دو گفتمان اصلی سلبی و ایجابی یا منفی و مثبت یا گفتمان

وجه خاصی از امنیت که هریک بر ) 13: 1380کین،(مک اندسنتی و مدرن مطرح شده

).1نظر دارند(جدول شماره

): مقایسه امنیت دو گفتمان سلبی و ایجابی1جدول(

گفتمان مثبت گفتمان منفی امنیت

ها و منافعکسب فرصت نبود تهدیدات و خطرات تعریف امنیت

نظامی، اقتصادي، فرهنگی گري به سایر وجوهاولویت نظامی وجوه امنیت

درونی –ذهنی بیرونی–عینی نگرش امنیت

اطالعات و بینش قدرت و زور ابزار امنیت

)4: 1391(روشن و همکاران،

توان به امنیت ملی، یمباشد که از آن جمله یمامنیت داراي ابعاد مختلفی

کرد.ي، سیاسی، اقتصادي، اجتماعی و... اشارهامنطقه


اقتصاديپیامدهاي اتباع بیگانه(مهاجران خارجی) بر امنیت

دسترسی به منابع، سرمایه و بازارهاي مصرف الزم براي حفظ یعنیامنیت اقتصادي

تهدیدات اقتصادي ).124: 1384(احمدي، سطوح قابل قبولی از رفاه و قدرت اقتصادي

اي توانند داراي ابعاد خارجی، داخلی، منطقهشده و میدر تقابل با امنیت اقتصادي مطرح

توانند زیربناهاي اقتصاد کشور را به اما از هر نوعی که باشند، میالمللی باشند و بین

مخاطره انداخته و سطح رفاه و قدرت اقتصادي کشور را مورد هدف قراردهند. مهاجران

به آورند و معموال از نظر اقتصادي نسبتوجود میهایی براي کشور میزبان بهمحدودیت

توجهی را در رابطه با هاي قابلقراردارند ولذا هزینه پایینیاکثریت جامعه در سطح

ونقل و ارتباطات و نظایر آن بر کشور میزبان مسکن، آموزش، بهداشت، تأسیسات حمل

که دستمزد در برخی . براي مثال، زمانی)21: 1391(زرقانی و موسوي، کنندتحمیل می

دهند ولی ان نمییابد کارگران بومی گرایشی به آن مشاغل نشمشاغل کاهش می

شوند. بنابراین، کارگران مهاجر هایی جذب میمهاجران بیشتري به سوي چنین فعالیت

شوند که کارفرمایان در جذب کارگران بومی در آنها عموما براي مشاغلی استخدام می

هایی که عمدتا توسط کارگران مهاجر دچار مشکل هستند. لذا در طول زمان فعالیت

).100: 1382(کریمی،شودبیشتر و بیشتر از کارگران بومی خالی میشود انجام می

پیامدهاي مهاجرت افاغنه بر امنیت سیاسی

هاي حکومتی و ها، سیستمامنیت سیاسی ناظر بر ثبات سازمانی دولت

از طرفی ).124: 1384بخشد(احمدي،میهایی است که به آنها مشروعیت ایدئولوژي

غرافیایی یا مکانی جمعیت است که بین دو واحد مهاجرت نیز شکلی از تحرك ج

گیرد. این تحرك باید به تغییر محل اقامت معمولی فرد از مبدأ یا جغرافیایی انجام می

محل اقامت قبل از مهاجرت وي به مقصد یا محل اقامت جدید بینجامد(سعادتی و

ستان و... پذیراي ). با این تعریف بیش از سه دهه است که ایران، پاک4: 1392افتخاري،

اند: حمله شوروي سابق به افغانستان در سال مهاجران افغانی در طی سه دوره بوده

کار آمدن رژیم طالبان. این بدین معنی است که یک هاي داخلی و روي، جنگ1979

تقارن زمانی معناداري بین بحران در افغانستان و افزایش حجم مهاجرت مدام وجود

اي مهاجران حامل میزانی از بحران سیاسی بوده و ن در هر برههداشته است. بنابرای

اند. یکی از مسائلی که در دهنده را ایفا نمودهصورت در گسترش بحران نقش انتقالبدین

84


شود بحث سازگاري یا عدم انطباق با جامعه ایرانی مورد این گروه از مهاجران مطرح می

هاي تحصیلی و شغلی این مهاجران مهارتبودن دلیل پاییناز نظر فرهنگی است. به

اند ارتقاي چندانی در سازگاري با فرهنگ و جامعه ایرانی داشته آنچنان که باید نتوانسته

از وجود این رسد مشکالت ناشیبه نظر می). 3: 1389زاده و دیگران، (لهساییباشند

مانند نگرش کشور مهاجران قانونی و غیرقانونی، مدیریت و کنترل حضور آنها و مباحثی

گیري یک منشأ اضطراب میزبان به آنها و بحث بازپس فرستادن آنها و... باعث شکل

سیاسی در روابط افغانستان با سایر همسایگانش باشد که ایران نیز از این تبعات سیاسی

.)18: 1391(زرقانی و موسوي، و امنیتی استثناء نیست

اعیپیامدهاي مهاجرت افاغنه بر امنیت اجتم

حفظ الگوهاي سنتی زبان، فرهنگ، مذهب، هویت و عرف قابلیتامنیت اجتماعی به

مفهوم ). 124: 1384(احمدي، ملی با شرایط قابل قبولی از تحول و تعالی مربوط است

توسط اندیشمندانی 1993بار و به مفهوم فنی کلمه در سال امنیت اجتماعی براي اولین

تحت عنوان مکتب کپنهاگ مطرح گردید. انگیزه 4میترو ل 3ویورال 2چون باري بوزان

ها را در معرض خطر قرار داده طرح این عبارت امواج تهدیدآمیزي بود که هویت گروه

. حضور و تجمع حجیم مهاجران افغانی در ترکیب بافت )41: 1392(پورجلیلی، بودند

باشد. عالوه بر را میجمعیتی استان یزد پتانسیل تغییراتی در ترکیب بافت جمعیتی را دا

هاي اجتماعی مثل دزدي، گسترش شده بر بسیاري از ناامنیاین، چنین تجمعی باعث

هاي فرهنگی و فساد، قاچاق موادمخدر و... دامن بزند. از سویی نیز بسیاري از نارسایی

در مواجهه با مردم و اجتماع شهر اثرات درازمدتی بر کارکردهاي فرهنگی آنانآموزشی

ها و این در صورتی است که تجاوز مهاجران به ارزش ).34: 1385(بزي، دداشتخواه

العمل متقابل آنها را هنجارهاي فرهنگی جامعه خشم شهروندان کشور میزبان و عکس

تنها در درون از این امر نهانگیزد. تصادم شدید فرهنگی و تضادهاي اجتماعی ناشیبرمی

تواند روابط سیاسی راحتی می) که به38: 1389تهدیدي براي امنیت ملی است(جواد،

هايپژوهش یدرخصوص امنیت اجتماعتأثیر قراردهد. بین ایران و افغانستان را نیز تحت

2- Barry buzan.

3- Ole weaver.

4-Lemaitre.


مختلفی انجام شده است که در زیر به برخی از موارد و نتایج مربوط به هریک اشاره

ها در استان افغانحضور ي امدهایپ«نامه خود با عنوان انیشده است. سراج در پا

نیده است که اگر اکر يریگجهینت نیچن» یآن بر مسائل اجتماع ریو تأث يرضوخراسان

تیهو یمنتظر مدع دیبا ندهیشوند در آ داریاستان پا نیدر ا نیاز اشیب یافغان نامهاجر

دیها بادرخصوص افغان حیصح راهبردياخذ منظوربه ،لذا .میها باشگروه افغان یاجتماع

با عنوان يا). در مقاله15: 1385باشد(سراج، هیوحدت رو رندهیگمیجوامع تصم نیب

يشهر يهايعنوان شده است که نابرابر »تهران یاجتماع تیو امن يشهر يهاينابرابر«

فقر در شهر تهران مناطق یبه پراکندگکه باتوجه باشدیتهران م تیامن يبرا يدیتهد

يهاو طبق شاخص دهندیم لیتمرکز فقر را تشکم يهاجنوب شهر تهران حوزه

داتیمنابع تهد نیتردر جنوب شهر از مهم ییبتداتمرکز فقر و مشاغل ا یموردبررس

).45: 1386ي، ری(نصندیآیبه شمار م یو مل یاجتماع

پیامدهاي مهاجرت افاغنه بر امنیت فرهنگی

امنیت فرهنگی مصونیت فرهنگی فرد و جامعه از هرگونه تعرض و تهدید است و به

بخش و خالی از هرگونه تهدید و تعرض که عبارت دیگر، ایجاد وضعیتی مطمئن، آرام

ها، میراث فرهنگی، آثار انسان نسبت به دین، افکار، اخالق، آداب و رسوم، باورها و ارزش

هاي اصلی مورد مطالعه در ابعاد ابراین، یکی از شاخصادبی و... تدارك دیده است. بن

فرهنگی حضور افاغنه تأثیرپذیري و تأثیرگذاري آنها در بخش فرهنگ است(احمدي،

سازي این نظریه گفته و در ارتباط با سازگاريبه مطالب پیش). باتوجه124: 1384

ان ذکر است که مهاجرت با واقعیات حاکم بر موضوع مهاجران افغانی در ایران شای

ترین مبناي امنیت فرهنگی از پیامدهاي تهدیدآمیز این عنوان اصلیتضعیف هویت به

شدن به موضوعی چندان کوتاه از توانایی تبدیلباشد که در طول زمانی نهواقعه می

امنیتی نیز برخوردار است. در این بین ازدواج مردان افغانی با زنان ایرانی و عدم ثبت

هویت در جامعه دنیاآمدن هزاران فرزند سرگردان و بیونی آن و درنتیجه بهرسمی و قان

ها از ایران و ایرانی، نداشتن وضعیت حقوقی روشن این قشر از زنان، مسئله خروج افغان

هاي بالتکلیفی همسران ایرانی آنها و بسیاري معضالت اجتماعی و حقوقی دیگر از بازتاب

هاي ارجح ه در طول زمان هویت ملی ایران، که از مؤلفهباشد کاین اقدام مهاجرین می

ها شده از این ازدواجباشد، را نشانه گرفته است چراکه فرزندان متولدامنیت فرهنگی می

86


شوند. صدور نیز داراي مدارك هویت ایرانی نبوده و بالتکلیف در جامعه رهامی

ها مسئله انندگی و دهشناسنامه، تحصیل، اشتغال، خدمت وظیفه، اخذ گواهینامه ر

چندان کم است(سیدشکري و استاد اجتماعی دیگر ازجمله مشکالت این خیل نه

).5: 1386رحیمی،

مدل مفهومی

در ارتباط با مهاجران افغانی نظریه دافعه مبدأ و جاذبه مقصد سازگاري معنادار و قابل

عنوان مبدأ اقتصادي و... بهقبولی دارد. بدین دلیل کشور افغانستان و معضالت سیاسی و

هاي مهاجرت مورد مطالعه قرارگرفت. بروز و ظهور بحران در کشور افغانستان در برهه

هاي کثیري از مهاجران افغانی را به ایران موجب شده و زمانی خاصی عامل دافعه گروه

یافتگی اقتصادي و صنعتی عنوان مقصد این مهاجرت از میزان توسعهکشور ایران به

هاي هاي باالیی درزمینهنسبت افغانستان برخوردار بوده و تشابهات و همسانیخوبی به

بخش براي مهاجران مذهبی با مهاجران داشته است. همچنین، بازار کار رضایت -قومی

افغانی دارا بوده و... که جذابیت الزم را براي جذب این مهاجران به دنبال داشته است.

مهاجران اغلب ازطریق تردد غیرقانونی وارد حریم مرزي ایران درنهایت، ازآنجاکه این

گردد. ترین هدف امنیت ملی یعنی تمامیت ارضی نقض میشوند در وهله اول اصلیمی

هاي ایجاد تراکم شدید در حواشی شهرها، رواج و تکرار بروز جرایم خشن، انتقال بحران

گرایی، طی مانند طالبانیسم و القاعدههاي افراسیاسی موجود در افغانستان، ورود اندیشه

ایجاد اضطراب سیاسی در روابط خارجی ایران و افغانستان، تشدید شرایط سخت

ونقل شهري توجه در بخش حملهاي قابلاقتصادي همچون بیکاري، تورم، اعمال هزینه

هایی براي انجام اعمال شدن مهاجران به طعمهو بهداشت، اسکان، احتمال مبدل

اي از امنیت ملی را تهدید نوعی جنبهی و... از دیگر عواملی هستند که هرکدام بهجاسوس

تأثیرات و پیامدهاي که کنند. این مهم در قالب نمودار زیر نشان داده شده استمی

سطح خرد(افراد)، سطح میانه(استان یزد) و سطح کالن(کشور) نیز قابل 3متصور در

بررسی است.


ها بر امنیت استان یزد): تأثیر حضور افغان1شکل(

(منبع: نگارندگان)

این سطح اصلی درنظر گرفت. 3توان پیامدهاي امنیتی را نیز در براین اساس می

سطوح عبارتنداز:

تک افراد شهرهاي مورد سطح خرد یا سطحی که پیامدهاي امنیتی متوجه تک -1

بررسی است؛

سطح میانی(اجتماعی و جمعی) یا سطحی که پیامدهاي امنیتی متوجه -2

است؛هاي منزلتی شهر و غیره هاي اجتماعی خانواده، محله، شهر، گروهگروه

یا سطحی که پیامدهاي حضور افاغنه در کشور و سطح کالن(ملی و استانی) -3

کند. از طرف دیگر، در هرکدام از استان امنیت ملی و امنیت استان را تهدید می

شده کارکردهاي چهارگانه حضور دارند. بنابراین، پیامدهاي امنیتی سطوح مطرح

سطح کالن، میانی 3اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و سیاسی حضور افاغنه در هر

بندي خرد حضور داشته و بر این اساس پیامدهاي امنیتی موردنظر طبقه و

) منعکس شده است. 2بندي در مدل شماتیک(شوند. این طبقهمی

امنیت استان یزد

حضور اتباع افغانی در استان یزد

امنیتی -پیامدهاي سیاسی پیامدهاي فرهنگی پیامدهاي اقتصادي پیامدهاي اجتماعی

88


): مدل مفهومی پیامدهاي امنیتی حضور افاغنه2شکل(

(منبع: نگارندگان)

ي پژوهشهاافتهی

اتباع افغانی مجاز و 86606تعداد 1390هاي سرشماري سال بر دادهااستان یزد بن

که آمار غیررسمی اتباع افغانی در استان یزد غیرمجاز را در خود جاي داده است درحالی

شود.هزار نفر گفته می 100از بیش

): آمار اتباع مجاز و غیرمجاز افاغنه در استان یزد2جدول(

نفرات خانوار موضوع

34178 7090 اتباع افغانی مجاز

52428 32154 غیر مجاز اتباع افغانی

86606 39244 جمع

1392: اداره اتباع و امور مهاجران خارجی استان یزد، منبع

): ترکیب جمعیتی اتباع افغانی در استان یزد3جدول(

کهنسال بزرگسال جوانان نوجوانان کودکان

5/14% 28% 5/36% 18% 3%

1392منبع: اداره اتباع و امور مهاجران خارجی استان یزد،

قابل ذکر است که برآورد و یا استخراج دقیق آماري ورود و اقامت اتباع خارجی


اي از کردن عدهدلیل فقدان منابع آماري علمی و همچنین مخفی زندگیغیرقانونی به

باشد مهاجران ممکن نیست و آمار موجود حاصل طرح سرشماري اتباع استان می

از تعداد نفرات ذکرشده در جدول بیش که جمعیت واقعی اتباع غیرمجازدرحالی

) است.1شماره(

)92یزد(اتباع مجاز سال 9): آمار کل اتباع مجاز استان یزد در طرح شناسایی آمایش 1نمودار(

به اتباع غیرمجاز مبین وجود تعداد زیادي اتباع غیرمجاز در کل بررسی آمار مربوط

از باشد که طبق آمار به بیشمیهاي ممنوعه خاتم و بافق استان و حتی شهرستان

نفر برگ بازگشت دریافت کرده و 26321رسند که از این تعداد نفر می 52000

باشد.نفر) فاقد هرگونه مدرك بوده و محل اسکانشان مشخص نمی 26000مابقی(

)Aنتایج مصاحبه مورد نخست(

Aهاي مصاحبه مورد ي باز دادهوکدگذار): نکات کلیدي 4جدول(

کدگذاري باز(مفاهیم) نکات کلیدي نشانگر

PA1 باشندهزار نفر می 30هزار نفر و غیرمجاز حدود 50تعداد اتباع مجاز حدود افزایش حضور اتباع مجاز و

غیرمجاز

PA2 تغییر بافت جمعیتی حضور اتباع افغانی باعث تغییر بافت جمعیتی شهر یزد شده است

PA3 . بیشــتر ایــن افــراد در کننــدیمــاقدام به ســرقت امــوال مــردم هایافغان

کنندیمکار هایفروشضایعات سرقت اموال مردم

PA4 افزایش جرایم قتل، درگیري شــود مثــل قتــل عمــد، درگیــري و... جرایم خشنی که در شهر واقع مــی

3624

101440787

17631749

21183

0

5000

10000

15000

20000

25000

اردکان بافق تفت اشکذر مهریز میبد یزد

90



و... دشویمانجام هایافغانتوسط

PA5 در مدارس دولتی استان باعث نارضــایتی شــدید مردمــی هایافغانحضور

شده است نارضایتی مردمی

PA6

نیز حاضر نیستند در کارهاي سخت مشــغول بــه هایافغاندر حال حاضر

فروشــی، نــانوایی، ســوپر کار شوند و بیشتر دنبال کارهایی نظیــر موبایــل

باشند، ماشین فروشی و... میهایفروشلبنیاتی، سبزي

افاغنه در بیشتر حضور

مشاغل و اصناف

PA7 باشــند افاغنــه بیشتر افرادي که در کارهاي ســخت مشــغول بــه کــار می

غیرمجاز هستند که ناچارند در این مشاغل کار کنند

افزایش افاغنه غیرمجاز در

استان براي انجام مشاغل

فرساسخت و طاقت

PA8 اجتمــاعی ورود افراد مهــاجر مجــرد در مســائل امنیــت اخالقــی و فســاد

انددهکر

فساد اخالقی و انحرافات

جنسی اتباع افغانی

PA9 جاسوسی باشنداتباع خارجی عامل مناسبی براي جاسوسی می قطعا

PA10

، مســیر هارســاختیزتوانند امنیت مــا را در بحــث می قطعااتباع خارجی

، فاضالب، بــرق، آب و... بــه خطــر بیندازنــد. هابانکفیبر نوري، انبارهاي

توانند امنیت مــا را به راحتی می هارساختیزآشنایی با این لیبه دلاینان

تهدید نمایند

آشنایی اتباع افغانی با

ي و انرژها و منابع زیرساخت

تهدیدي براي امنیت استان و

کشور

PA11 سنی مذهب هستند%70شیعه و %30حدود جمعیت اهل تسنن افزایش

استان و کشور

PA12 ي طالبــانی و ســلفیت هــاگروهداراي تفکرات افراطی مذهبی وابســته بــه

باشندمی

تفکرات افراطی مذهبی

وابسته به طالبان و سلفیت

PA13

که نیروهاي طوريبه انددادهبازار و فرهنگ کار در استان و کشور را تغییر

مثــل داننــدیمهــایافغــانرا مخــتص بــه هاشــغلایرانی بعضی از کارها و

و... هایفروش، ضایعاتهاگلخانهي آجرپزي، هاکوره

تغییر فرهنگ کار در استان و

کشور

PA14 هاي شغلیاشغال فرصت هاي شغلیاشغال فرصت

PA15 افغانیبودن کارگر ارزان نکردن بیمه و حقوق کمپرداخت لیدلبه هایافغاناستفاده کارفرمایان از

PA16 افزایش نرخ بیکاري ازجمله پیامدهاي اقتصادي حضــور اتبــاع افغــانی در

باشداستان یزد می افزایش نرخ بیکاري

PA17 هــاي میــوه و حتی برخی افاغنه در کارها و مشاغل غیرمجاز مانند میدان

اندنیز ورود کرده بارتره

حضور اتباع افغانی در مشاغل

غیرمجاز

PA18 کــه در يطوربهباشد در بحث اجتماعی بیشتر اختالف فرهنگی مدنظر می

دکننیماوقات مراسم جشن و عروسی برگزار زمان سوگواري ائمه گاهی اختالف فرهنگ

PA19 که از مواضع کشورهاي عربی دفاع کننــد کنندینمجرأت هایافغانبیشتر

کنندیمولی تعدادي از افراد غیرمجاز از این مواضع دفاع

دفاع برخی از افاغنه از مواضع

کشورهاي عربی

PA20 خطرافتادن امنیت کشوربه باشدروزي شکل بگیرد براي ایران خطرناك می متأسفانهبحث داعش اگر



PA21 هاي درمانی و بهداشتیافزایش هزینه هاي درمانی و افزایش هزینه

بهداشتی

PA22 ناك توسط اتباع افغانیهاي واگیردار و خطر انتقال بیماري

هاي افزایش انتقال بیماري

واگیردار و به خطرانداختن

سالمت جامعه

PA23 هویتتولد فرزندان بی هویت و رهاکردن آنهاازدواج با بانوان ایرانی و درنتیجه تولد فرزندان بی

PA24

منــدي مناســب از تواند باعث رونق اقتصادي و بهرهحضور اتباع افغانی می

کــه در قالــب قــوانین حضور آنها براي هر دو کشور باشد مشروط بــه ایــن

ی کشور افغانستان همکاري داشته باشد تا ضمن کنترل بــر ورود المللنیب

و خروج و شناسایی کامل آنها ضمن مدیریت بر بازار کــار بتواننــد زمینــه

اي امرار معاش آنها را فراهم کنند و کشور ایران از خدمات آنهــا در فضــاه

مجاز استفاده نماید

بهره مندي مناسب از حضور

اتباع در مشاغل مجاز

PA25 همکاري کشور افغانستان در

یالمللنیبقالب قوانین

PA26

به نداشتن سیاست جامع کشوري و فقدان در حال حاضر باتوجه متأسفانه

همراهی و همکاري کشور افغانستان براي صدور روادیــدهاي الزم افاغنــه

توانــد به ایران ورود و خروج دارند که این امــر می ختهیگسافسار صورتبه

باعث معضالت امنیتی، اجتماعی، سیاسی و... در آینده براي کشور باشد

عدم همراهی و همکاري

کشور افغانستان جهت صدور

روادید

PA27 ورود و خروج افسارگسیخته

اتباع افغانی

PA28

معضالت اجتماعی، سیاسی و

امنیتی اتباع براي کشور در

آینده

از حضور مقوله یا ابعاد و پیامدهاي امنیتی ناشی4اکنون مفاهیم ذکرشده را در قالب

پیامدهاي اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و که عبارتنداز: بندي کنیماتباع افغانی دسته

) نمایانگر ارتباط مفاهیم یادشده با ابعاد و پیامدهاي 4جدول شماره( .امنیتی –یاسی

) حاصل 5جدول شماره( Aوتحلیل نتایج مصاحبه چهارگانه ذکرشده است. پس از تجزیه

حوزه پیامدهاي اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و سیاسی به 4توان آنها را در شد که می

آید در حوزه ) برمی5یج جدول شماره(گونه که از نتابندي کرد. همانشرح زیر دسته

حضور اتباع مجاز و شیافزاپیامدهاي حضور اتباع افغانی در خصوص امنیت اجتماعی،

داراي بیشترین تکرار بوده و شهر یتیبافت جمع رییو تغ زدیدر استان یمجاز افغانریغ

بیشترین تأثیر از حضور افاغنه در حوزه پیامدهاي حضور اتباع افغانی بر امنیت فرهنگی،

هاي بوده است. اشغال فرصت فرهنگ کار در استان و کشور رییتغاختالفات فرهنگی،

مشاغل بودن سطح دستمزد کارگران افغانی و حضور اتباع افغانی درشغلی به واسطه ارزان

92


غیرمجاز نیز بیشترین فراوانی را در بخش امنیت اقتصادي به خود اختصاص داده است. در

مورد ذکرشده داراي اثراتی یکسان هستند. 3حوزه امنیت سیاسی و امنیتی نیز هر

Aشده از مصاحبه مورد از مفاهیم انتزاع هامقوله رظهو ):5جدول(

اجتماعیحضور اتباع افغانی بر امنیت پیامدهاي

PA1- PA2- PA7-PA26- PA27افزایش حضور اتباع مجاز و غیرمجاز افغانی در استان یزد و تغییر بافت جمعیتی شهر یزد .1

PA3 سرقت اموال مردم .2

PA4جرایم خشن مانند قتل، درگیري و نزاع .3

PA6ی در مدارس دولتیافغانآموزان به حضور دانشنارضایتی مردمی نسبت .4

PA23هویت و رهاکردن آنها ازدواج اتباع افغانی با زنان ایرانی و درنتیجه تولد فرزندان بی .5

PA22هاي واگیردار و به خطرانداختن سالمت جامعهافزایش انتقال بیماري .6

پیامدهاي حضور اتباع افغانی بر امنیت فرهنگی

PA8فساد اخالقی و انحرافات جنسی اتباع افغانی .1

PA13- PA18اختالفات فرهنگی و تغییر فرهنگ کار در استان و کشور .2

PA11افزایش جمعیت اهل تسنن استان و کشور .3

PA12 تفکرات افراطی مذهبی وابسته به طالبان و سلفیت .4

پیامدهاي حضور اتباع افغانی بر امنیت اقتصادي

PA14 –PA15بودن کارگران افغانیارزان واسطهبههاي شغلی اشغال فرصت .1

PA21هاي درمانی و بهداشتی استانافزایش هزینه .2

PA16افزایش نرخ بیکاري .3

PA6-PA17حضور اتباع افغانی در مشاغل غیرمجاز .4

امنیتی –سیاسیپیامدهاي حضور اتباع افغانی بر امنیت

PA9جاسوسی اتباع افغانی .1

pA10ي و درنتیجه تهدیدي براي امنیت استان و کشورانرژها و منابع آشنایی اتباع افغانی با زیرساخت .2

PA19دفاع برخی از افاغنه از مواضع کشورهاي عربی .3

PA20-PA28معضالت اجتماعی، سیاسی و امنیتی اتباع براي کشور در آینده .4


)B(نتایج مصاحبه دوم

Bهاي مصاحبه مورد ي باز دادهوکدگذار): نکات کلیدي 6جدول(


PB1 و در جریان قتل یــک تبعــه اندداشتهاتباع افغانی تأثیرات امنیتی زیادي

در شهرســتان مهریــز صــورت 89ایرانی که توسط یک افغانی در ســال

گرفت در پی نارضایتی مردمی و اخــراج برخــی از اتبــاع افغــانی از ایــن

شهرستان منجربه تجمع افاغنه و حضور وزیر کشور افغانستان در ایــران

اي علیه نظام صورت گرفتشد و هجمه

تیتأثیرات زیاد امنی

PB2 نارضایتی مردمی

PB3 هجمه علیه نظام

PB4

هزار دستگاه موتورسیکلت در اختیار دارند 8اتباع افغانی استان بیش از

بــه وضــعیت که اگر فقط بخواهند در یک روز خاصی تجمع کنند باتوجه

ي جاسوســی و امنیتــی حاضــر و هاســازمانشان و نیز القائــات فرهنگی

بــه وجــودتوانند وضعیت ناامنی در استان ساکن در کشور افغانستان می

راحتی نتوانیم دامنه این قائله را جمع کنیمبیاورند که به

دسترسی غیرمجاز اتباع به

وسایل

ونقل(موتورسیکلت، حمل

خودرو)

PB5 ایجاد ناامنی در استان

PB6

میلیون اتباع افغانی در کشــور داریــم. اینــان 2طبق برآوردها نزدیک به

ي همجوار مثل کرمان، اصــفهان و فــارس هااستانارتباطاتی با پایتخت،

شود. یعنــی اگــر قــرار دارند. این موضوع فقط به استان یزد محدود نمی

قطعــاباشد یک جریان ناامنی وضعیت اســتان را تحــت شــعاع قراردهــد

ي مجاور و مرکز در این قضیه وارد خواهند شــد و مشــکالتی را هااستان

خواهنــد آورد و مــا آن را فقــط مخــتص مرکــز به وجودبراي کل کشور

تواند تعمیم پیدا کندزیرا به کل کشور می میدانینماستان

ارتباط اتباع افغانی ساکن

ي هااستاندر استان با

همجوار و پایتخت

PB7 نی براي کل ایجاد ناام

کشور

PB8 در خــارج از انــدآورده به وجــودبازتاب مشکالت امنیتی که اتباع افغانی

کشور در قالب اقدامات ضدحقوق بشر براي کشور ما مطرح شــده اســت.

و در مقابل سفارت ایران در افغانســتان دیآیم به وجوددر یزد درگیري

ي بیگانه استفاده ابزاري و سیاسی از این هارسانهشود و تمام تجمعی می

محوریــت ضــدحقوق بشــر عنــوانبــهاتفاقات می کنند و آن اتفاقــات را

ها بــه صــورت دخالــت مســتقیم کنند. در مجموع این دخالتقلمداد می

داشته است. اتباع هر حرکتی کــه انجــام دهنــد ریتأثسیاسی نیست اما

ورهاي معانــد علیــه نظــام ي بیگانــه و کشــهارســانهزمینه سوءاســتفاده

جمهوري اسالمی ایران را در پی دارد

ایجاد مشکالت امنیتی

براي استان و کشور

PB9 نمایی اتباع افغانیمظلوم

PB10

یافته و هدفمند انجام نشده امــا ورود افاغنــه صورت سازمانقاچاق انسان به

پــژو بــه صــورت خــودرونفــر داخــل 13که تا يطوربه میاداشتهغیرمجاز

نفر فقط از 50کم شبی شوند و برآورد شده که دستپنهانی وارد ایران می

ي هااســتانمسیر پاسگاه ایست و بازرسی شهید مدنی مهریز براي اعزام به

شوندي همجوار وارد استان یزد میهااستانتهران و اصفهان و سایر

قاچاق و ورود غیرمجاز

PB11 وهابیون و ارتباط بااکنون وجوددارد ناشــی از ایــن واقعیــت یی که همهادغدغهیکی از قطعا

94



متأســفانهي تکفیــري متــأثر هســتند. هــاانیجراست که اتباع افغانی از

یی که در استان حضور دارند وابسته به وهابیون هستند. بنا بــه هايمولو

خبرهایی که واصل شده افاغنه مذکور با وهابیون که معمــوال در داخــل

. ایــن اندداشــتهبلوچســتان هســتند ارتبــاط کشور و استان سیســتان و

ي تکفیــري هاگروهنگرانی وجود دارد. بعضی از این اتباع افغانی همراه با

کــه بازگشــت ایــن کننــدیمدر سوریه و عراق حضور داشته و همکاري

خواهد آورد به وجودمشکالتی امنیتی براي ما قطعاافراد به کشور

از آنهاپذیري ریتأث

ي تکفیريهاانیجر

PB12

همکاري برخی از اتباع

ي تکفیري هاگروهافغانی با

در کشورهاي سوریه و

عراق

PB13

اند با این اعتقاد به ایران برخی از افاغنه که حتی با خانواده به ایران آمده

. اینــان دشونیمشیعه را به قتل برسانند داخل بهشت 7اند که اگر آمده

اند. ایــن افــراد بــا اســتفاده از تفکر در مرکز استان یزد ساکن شدهبا این

کارت ملی ایرانی و شناسنامه ایرانی در سطح استان یزد حضــور دارنــد.

به جریانات سلفی شاید تاکنون اتفاق خاصی بروز نکرده باشد ولی باتوجه

و تکفیري، که در کشورهاي همسایه قابل مشاهده است، این وضعیت در

کننده استو کشور نگران استان

مدت اتباع حضور طوالنی

با خانواده در استان و

کشور

PB14

داراي تفکرات افراطی

مذهبی(سلفیت جهادي و

تکفیري)

PB15 جعل مدارك شناسایی

PB16 جاسوسی در کشور متصور است چرا که سازمان سیا و ام آي سیکس در

افغانستان حضور دارند و براي رسیدن به اهــداف و مقاصــد خودشــان از

امــروز تأســفانه. مکننــدیمظرفیت حضور اتباع افغانی در ایران استفاده

براي ما حضور افاغنه در استان عــادي شــده و هــیچ حساســیتی وجــود

ي جاسوسی باشد و هاسازمانتواند ظرفیت خوبی براي می ندارد. این امر

کننده استلذا نگران

جاسوسی

PB17 mi6و ciaحضور سازمان

در افغانستان

PB18 شدن حضور افاغنه عادي

در استان و کشور

PB19 نفر از اتباع افغانی در زندان حضور دارند کــه 300از در حال حاضر بیش

باشد. اینــان به موادمخدر و جرایم خشن میجرایم آن مربوط نیترعمده

-راه پــاك عنــوانبهبه دلیل آشنایی با کویرهاي حوزه شرقی استان یزد

تواننــد هــم در کننده موادمخــدر و ورود ســالح غیرمجــاز میکن، حمل

که استان یــزد استان و هم در کشور از نظر ناامنی مؤثر باشند. ضمن این

باشد ایــن تهدیــد فقــط می هااستانموادمخدر به سایر ونقلمسیر حمل

براي استان یزد متصور نیست بلکه در صورت بــروز تهدیــد اســتان یــزد

-مسیري است براي ورود موادمخدر و سالح غیرمجاز به داخل کشور بــه

ي فارس، اصفهان و مرکز کشورهااستانویژه

حمل و توزیع موادمخدر

PB20 قاچاق اسلحه

PB21 ارتکاب جرایم خشن

PB22 آشنایی اتباع با کویر براي

تردد

PB23 تهدید اتباع براي کل

کشور

PB24

ي دولتی، که در استان ساخته شده، حضور اتبــاع هاساختماندر بیشتر

ي هاســاختمانکه حتی در ســاخت طوريمحسوس بوده به کامالافغانی

. بســـیاري از اندداشـــتهنظـــامی و انتظـــامی اتبـــاع بیگانـــه فعالیـــت

-کشی گــاز، حــوزه آبیی که در استان انجام شده مثل لولههارساختیز

رسانی، حوزه برق و... اتباع افغانی حضور داشته و آشنایی بســیار خــوبی

مشارکت در کارهاي

یرساختی استان زیربنایی، ز

و کشور(انرژي)

PB25 و منازل هاخانهآشنایی با

مسئوالن



در حوزه عمرانی و زیرساختی کشور دارند. جالب اینجاست که بســیاري

ساخته شده است که و منازل مسئوالن نیز توسط اتباع افغانی هاخانهاز

و مراکــز دولتــی ساتیتأسنشانی دقیق منازل آنان را دارند. همچنین به

-ي ورود و خروج ساختمانهامحلکشور آشنایی داشته و نوع ساخت و

کــم در توانــد مشــکل بزرگــی دســتدانند. این امر میها را به خوبی می

آورد به وجودمواقع بحران

PB26 ي بــراي اشــتغال انهیزمدر حوزه اقتصادي با رفتن اتباع افغانی از استان

بر این نکته متمرکز باشــند کــه هادگاهیدشود. شاید بعضی از فراهم می

شوند ولی واقعیت این است کارگیري میافاغنه فقط در مشاغل سخت به

نیست. مشاغل افاغنه از نوع مشاغلی که براي گونهنیاکه در حال حاضر

اتباع بیگانه تعریف شده عدول کرده و بسیاري از مشاغل، که در نظر مــا

، هــایفروش، میوههایینانواغیرقانونی و غیرمجاز شناخته شده است مثل

فاغنه است. این امر هم به بیکــاري و....، در تحت اختیار ا هايپزشیرینی

ســت. ادادهقــرار ریتــأثشهروند ایرانی منجر شده و هم اقتصــاد را تحــت

، که شاید تا بــه حــال هایفروشکه حضور این اتباع در ضایعاتضمن این

، قابل توجه است. فقط گــردش مــالی یــک مــاه شدهنچندان بدان توجه

از بــیش 90فروشی در پایان ســال یکی از اتباع افغانی شاغل در ضایعات

طور کلــی اتبــاع باشد. بهیک میلیارد تومان بوده است که قابل توجه می

و اگــر روزي اندداشــتهافغانی بر حوزه اقتصــاد و اشــتغال کشــور تــأثیر

بخواهند در این مشاغل فعالیت نکنند به دلیــل نیــاز کشــور بــه حضــور

بــه وجــوداقتصادي کشور گونه مشاغل مشکالتی در حوزهایشان در این

خواهد آورد زیرا براي این مشکل تدبیري دیده نشده است

هاي شغلیاشغال فرصت

PB27

مشاغل غیرقانونی و

-، میوههایینانواغیرمجاز (

و...) هایفروش

PB28 افزایش نرخ بیکاري

PB29 منفی بر اقتصاد ریتأث

استان و ایران

PB30 تغییر فرهنگ کار

PB31

گذاري منفی اتباع ریتأث

افغانی بر مشاغل و بازار

کار

PB32 ها و اخبار بعضی از مســئوالن و کارمنــدان ادارات طبق برخی از گزارش

واسطه دریافت رشوه با اتباع ارتباط دارندبه پرداخت رشوه

PB33 .بیشترین نارضایتی از اتباع افغانی در استان یزد در حوزه اجتماعی است

آمــوزان این معضالت عبارتنداز: ایجــاد مزاحمــت بــراي دانــشترین مهم

نشــینی حاشیه دهیپدها و ظهور ایرانی، تهیه و توزیع موادمخدر در محله

آباد، اکرمیه و محمودیه در شهر یزدهایی چون حسندر محله

نارضایتی مردمی

PB34 ایجاد مزاحمت

PB35 تهیه و توزیع موادمخدر

PB36 شود گاهی اتبــاع از آنجایی که ورودي مرزهاي کشور چندان کنترل نمی

مثــال در مــرز دوغــارون به عنــوانشوند و افغانی که تا مرز همراهی می

ســاعت بعــد در اســتان یــزد 48شوند در مدت کمتر از تحویل داده می

بر تحمیل هزینه منجر بــه شوند. این وضعیت نابهنجار عالوهمشاهده می

شده است کنندیمسئوالنی که در حوزه اقدام کار دلسردي م

بردن تمامیت الؤسزیر

ارضی ایران

PB37 تحمیل هزینه بر اقتصاد

کشور

96


مدت اتباع با خانواده حضور طوالنی Bاز مصاحبه هاي ناشیوتحلیل دادهپس از تجزیه

ي در حوزه امنیت اجتماعی بوده و در رگذاریتأثدر استان و کشور داراي بیشترین ضریب

ریتأثحوزه فرهنگی هیچ شاخصی که بتواند بر امنیت فرهنگی اثرگذار باشد احصاء نشد.

یمجاز اتباع افغانریقاچاق و ورود غ، ..) استان و کشور.بر اقتصاد (مشاغل، بازار کار و یمنف

یارض تیبردن تمام الؤس ریهمجوار و ز يهااستانو زدیاز مرزها و سپس ورود به استان

هیعل يبرداربهره براي گانهیب يهارسانهي و استفاده ابزار یاتباع افغان یینمامظلوم، کشور

در افغانستان و متصوربودن mi6و ciaحضور سازمان ،رانیا یاسالم ينظام جمهور

یی بودند که در حوزه امنیت اقتصادي و امنیت هاشاخص رانیدر ا یاتباع افغان یجاسوس

.انددادهامنیتی نیز بیشترین بسامد و فراوانی را به خود اختصاص -سیاسی

Bشده از مصاحبه مورد از مفاهیم و نکات کلیدي انتزاع هامقوله): ظهور 7جدول(

پیامدهاي اجتماعی

PB4ونقل(موتورسیکلت، خودرو) دسترسی غیرمجاز اتباع به وسایل حمل .1

PB13-PB18مدت اتباع با خانواده در استان و کشور حضور طوالنی .2

PB34ایجاد مزاحمت .3

PB35تهیه و توزیع موادمخدر .4

پیامدهاي فرهنگی

پیامدهاي اقتصادي

PB29-PB31-PB37منفی بر اقتصاد (مشاغل، بازار کار و...) استان و کشور ریتأث .1

امنیتی –پیامدهاي سیاسی

بردن تمامیت الؤسي همجوار و زیر هااستانقاچاق و ورود غیرمجاز اتباع افغانی از مرزها و سپس ورود به استان یزد و .1

PB10-PB36ارضی کشور

PB7-PB8-PB23PB1-PB5-ایجاد ناامنی و مشکالت امنیتی در استان و کشور .2

PB6ي همجوار و پایتخت هااستانارتباط اتباع افغانی ساکن در استان با .3

-PB3برداري علیه نظام جمهوري اسالمی ایران ي بیگانه براي بهرههارسانهنمایی اتباع افغانی و استفاده ابزاري مظلوم .4

PB9 PB11ي تکفیري هاانیجراز آنهاپذیري ریتأثارتباط اتباع استان با وهابیون و .5

PB12ي تکفیري در کشورهاي سوریه و عراق هاگروههمکاري برخی از اتباع افغانی با .6

PB14جعل مدارك شناسایی .7

PB16-PB17در افغانستان و متصوربودن جاسوسی اتباع افغانی در ایران mi6و ciaحضور سازمان .8

PB19مشارکت اتباع افغانی در حمل و توزیع موادمخدر .9

PB20قاچاق اسلحه .10

PB22آشنایی اتباع با کویر براي تردد .11

PB25و منازل مسئوالن هاخانهآشنایی اتباع افغانی از .12

PB32منظور جعل مدرك، گرفتن تابعیت و دریافت مجوزهاي دایمی و موقت در ایران پرداخت رشوه به .13


)C(نتایج مصاحبه سوم

Cها مصاحبه مورد ي باز دادهو کدگذار): نکات کلیدي 8جدول(


PC1 افغانستان مهاجرت عده زیادي از اتباع افغــانی بــه ایــران بعد از جنگ شوري سابق با

میلیون نفر افغانی که معموال سنی مذهب و وابسته به 3آغاز شد که جمعیتی بالغ بر

گري بودند در ایران حضور یافتندتفکر سلفی

مهاجرت زیاد

PC2

عمدتاهاي مهاجران افغانی

سنی مذهب و داراي تفکرات

گريسلفی

PC3

مثــل قتــل، ســرقت انــددادهالشــعاع قراري وضــع امنیتــی کشــور را تحــتهاشــاخص

مسلحانه، حمل موادمخدر، قاچاق انسان، تعرضات، ازدواج با اتباع ایرانــی کــه تبعــات

بعدي را به همراه خواهد داشت

ارتکاب جرایم خشن(قتل)

PC4 سرقت مسلحانه

PC5 حمل موادمخدر

PC6 قاچاق انسان

PC7 ازدواج با اتباع ایرانی

PC8

. بــراي نــدیآیم تیمأموراتباع افغانی یا براي درمان پزشکی و یا در پوشش کار براي

کــارگري در اصــفهان بــود و بخشــی از -عضــو گــروه طالبــان ســابق–مثال، مالعمر

پذیري از جماعــت ریتأثبه نظام تجمعی افاغنه و در یزد بوده است. باتوجه اشیزندگ

ال مثــبا آنان در عمل مالهــا بــه کــار اشــتغال ندارنــد. بــراي تنگاتنگمالها و ارتباط

ها خود را تغذیه نمایند. بر تا مولوي کنندیم. همه کار دنکنینمها در یزد کار مولوي

اهل تسنن، افاغنه روحیات و افکار خــود را همســان ســازي ژهیوي هابرداشتاساس

رست است که در افغانستان نیستند ولی این مال از پــول کــارگران تغذیــه . دکنندیم

که در ابعاد مختلف زندگی ما ویژه اینبه کندیمشود و این فرد نقش خود را ایفاء می

فروشی، کــه ضــرورت گرفته تا ضایعات هاگلخانه، هايآجرپزي هاکورهاز اندشدهوارد

باال، طزرجــان تک روستاهاي ما مثل ده، در تککننددارد محله محله بروند و مراجعه

و... جمعیت قابل توجهی از افاغنه حضور دارند که یا مشغول کار هستند و یا مشغول

شناسایی و جاسوسی. کافی است تعداد محــدودي جاســوس داشــته باشــند تــا همــه

-بــهدر کشــور مقصــد کشورهای اتباع همه عیطبطور آوري کنند. بهاطالعات را جمع

دشونیمآوري اطالعات استفاده ابزار و وسیله جمع عنوان

جاسوسی اتباع افغانی

PC9 گــري، تفکرات تندگرایانــه ســلفی ریتأث. اگر تحتانددادهافاغنه شناسایی خوبی انجام

. الزم نیســت اندازندیمامنیت استان و کشور را به خطر قطعاتکفیري و... قرار گیرند

نفر از آنان این تفکرات را داشته باشند تا بــا 50شوند. کافی است که همه آنها درگیر

مصــداق اگــر یــک مــورد ســرقت عنــوانبــهشدن امنیت استان را برهم بزننــد. مسلح

. حــاال نــه ایــن کنــدیمــنفر انجام شود ببینید چقدر جامعــه را ملتهــب 2مسلحانه با

توانند نفر با آن تفکر می 50هزار نفر اتباع افغانی که در استان حضور دارند بلکه 100

گردان فــراهم کننــد. از 2امنیت استان را به خطر بیندازند. فرض کنید درصدد باشند

، در هــر مکــانی کننــدیمــبــا انــدك غــذا زنــدگی انــددهیدآنجا که این افراد سختی

کند. مگــر در ، فیزیک بدن آنها گرما، سرما و... را تحمل میکنندیمیا کار خوابندیم

آورند به وجوداند این مسائل را که توانسته اندبودهق چند نفر عرا

ي افاغنه از تفکرات ریرپذیتأث

تکفیري -سلفی

PC10 به خطر افتادن امنیت استان

و کشور

PC11

هزار نفر اتباع 100حضور

افغان در استان یزد

PC12 راحتــی . بــهانــدکردهبر منابع فیزیکی منابع انســانی را نیــز شناســایی این اتباع عالوه

شناسند، به طور مثال با حذف فیزیکی تعــدادي از مســئوالن فرماندهان نظامی را می

آشنایی اتباع افغان به

، منابع فیزیکی و هارساختیز

98



نیانسا بگذارند ریتأثراحتی بر امنیت استان و کشور توانند بهدر یک زمان می

PC13 صورت مجــاز و غیرمجــاز در جمعیت این اتباع زیاد شده و در حال حاضر به متأسفانه

ساله این افــراد در اســتان یــزد فرزنــدان ایــن 30به حضور استان حضور دارند. باتوجه

افراد دیگر شباهت ظاهري به افاغنه ندارند ولی تفکرات آنها را دارند. مثال در مدارس

که جاي نگرانی دارد. در هــر کشــوري ورود غیرمجــاز کنندیمهایی مطرح ما پرسش

راحتــی از کنــار ایــن مســائل شود ولی در کشور ما بهجرم محسوب می عنوانبهاتباع

گذرندیم

افزایش اتباع مجاز و غیرمجاز

PC14 تغییر شباهت ظاهري

فرزندان اتباع افغانی

PC15 عادي شدن حضور اتباع

ایران افغانی در

PC16 هاي شغلیاشغال فرصت حضور اتباع افغانی باعث اشغال قابل توجهی در مشاغل استان شده است

PC17

ي آجرپزي، بنایی و... مشــغول هاکورهدر مشاغل سخت چون کارگري در قبالافاغنه

ها توســط ایــن که شهربافی اندکردهبه حدي رشد متأسفانهبودند ولی در حال حاضر

شــود و گــاهی مشــاهد هاي ما توسط اتباع افغانی اداره میشود. گلخانهاداره میاتباع

یــا در کننــدیمو خود محصوالت و میوه را تولید کنندیمرا اجاره هاگلخانهشده که

شوند که گردش مالی باال از تبعات آن است حتی در بخش وارد می هایفروشضایعات

شوندبه مشاغل ممنوع نیز وارد میکم و کم اندشدههاي فنی هم وارد

حضور اتباع افغانی در بیشتر

مشاغل و مشاغل غیر مجاز

PC18

ي از رگــذاریتأثاتباع افغانی با مهاجرت خود به کشور ایران باعث انتقال هویت شده و

ها، نــوع برخــورد، نــوع شوند. این افراد در هنگام ازدواج از طریق مراسمطریق آن می

کنندرصدي از تأثیرگذاري را در فرهنگ ایران اعمال میبهداشت و... د

ي اتباع افغانی بر رگذاریتأث

فرهنگ استان و کشور

شد که اثرگذاري حضور اتباع افغانی در مشخص C مصاحبهپس از استخراج نتایج

امنیتی بیشتر ملموس بوده بدین طریق که سرقت مسلحانه، قاچاق -حوزه سیاسی

یی با طول و قضا یتیمشکالت امن جادیو ا یرانیبا اتباع ا يشباهت ظاهر شیافزاانسان و

.اندبودهدر این حوزه هاشاخصهایی یکسان اثرگذارترین موج

Cشده از مصاحبه مورد از مفاهیم و نکات کلیدي انتزاع هامقوله): ظهور 9جدول(





PC4سرقت مسلحانه .1

PC6قاچاق انسان .2

PC14افزایش شباهت ظاهري با اتباع ایرانی و ایجاد مشکالت امنیتی و قضایی .3

)Dنتایج مصاحبه مورد چهارم: (مصاحبه مورد

Dها مصاحبه مورد ي باز دادهوکدگذار): نکات کلیدي 10جدول(

باز(مفاهیم)کدگذاري نکات کلیدي نشانگر


بیشترین پیامدهاي حضور اتباع افغانی در بعد اجتماعی Dشونده از منظر مصاحبه

تأثیرات منفی حضور اتباع افغانی بر فرهنگ و سالمت جامعه و بوده که در این حوزه

را در کاهش ضریب امنیت اجتماعی ریتأثگري کودکان افغانی در استان بیشترین تکدي

.داشته است

Dشده از مصاحبه مورداز مفاهیم و نکات کلیدي انتزاع هامقوله): ظهور 11جدول(


PD1تأثیرات منفی حضور اتباع افغانی بر فرهنگ و سالمت جامعه .1

PD5گري کودکان افغانی در استانتکدي .2


اقتصاديپیامدهاي


PD1

عبارتند از: یــک اندداشتهمواردي که در اداره بهزیستی در خصوص اتباع بیگانه سر و کار

منفی بر جامعه دارد، اسکان، زندگی، از نظر بهداشــتی و .. ریتأثوضعیت فقر این اتباع که

، کســی کــه کنــدیماز هر نظر گرفتار هستند. شهروند کسی است که در شهر ما زندگی

. خالصــه ایــن افــراد کســانی گــذاردیمــمثبت و منفی ریتأثکندیمدر محیط ما زندگی

باشندگذار می ریتأثهستند که در زندگی ما حضور دارند و

تأثیرات منفی حضور اتباع

افغانی بر فرهنگ و سالمت

جامعه

PD2 تــرین معضــالت یکی دیگر از معضالت حضور اتباع بیگانه در استان یزد که از مهم

باشد، ازدواج مــردان افغــانی بــا زنــان ایرانــی اســت و آمــار آن نیــز کــم موجود می

ندینمایمباشد که در پس از ازدواج اقدام به رها نمودن همسر و فرزندان خود نمی

ده است. از جمله عــدم مشــخص شــدن که این امر نیز باعث مشکالت زیادي گردی

هویت و تابعیت فرزندان، عدم گرفتن شناسنامه و ...

افزایش ازدواج غیرقانونی

مردان افغانی با زنان ایرانی

PD3 رها نمودن زنان و فرزندان

ایرانی

PD4 آمدن فرزندان بدون به وجود

هویت

PD5 تکدي گري کودکان افغانی باشندمیعمده کودکان خیابانی در استان یزد، اتباع افغانی

100


)Eنتایج مصاحبه پنجم: (مصاحبه مورد

Eهاي مصاحبه مورد ي باز دادهو کدگذار): نکات کلیدي 12جدول(


PE1 مشکل عمده در شهر یزد این است که تعداد زیادي از اتباع افغانی در بین

در هایافغانتوجهی از ولی تعداد قابل اندشدهجمعیت ایرانی پراکنده

ورود لیدلبه هایافغان. بیشتر اندي قدیمی شهر یزد اسکان یافتههابافت

کنندینمغیرمجاز به کشور هویت و نشانی خود را اعالم

اکندگی اتباع افغانی در پر

جمعیت ایرانی

PE2 ي قدیمیهابافتاسکان اتباع در

PE3 افزایش اتباع غیرمجاز

PE4

ي بهداشتی و درمانی اتباع افغانی ساکن در مهمانشهرها توسط هامراقبت

بهداشتسراها و خارج از مهمانشهرها در تمامی مراکز بهداشتی و درمانی

شود. این اقدامات عبارتنداز: مراقبت تنظیم رایگان انجام می صورتبه

سال، واکسیناسیون، 8خانواده، مراقبت زنان باردار، مراقبت کودکان زیر

قلم دارو)، 49ي مورد نیاز(داروهاویزیت بیماران، بیماریابی، ارایه

30394تلقیح و تزریق 1390سرشماري، تشکیل پرونده خانوار. در سال

کل واکسن استان) %6,5سال اتباع افغانی(6کسن به کودکان زیر دوز وا

- بهخانوار افغانی و مهاجر 4183، 1391انجام شده است. طی بهار سال

دوز قطره خوراکی فلج اطفال به 6249خانه بررسی و بهخانه صورت

سال خورانده شد5کودکان زیر

از خدمات هایافغاناستفاده

بهداشت و درمان

PE5 ي، سل، ارودههاي انگلی هاي عفونی نظیر وبا و بیماريشیوع باالي بیماري

دهنده، پدیکلوز، ماالریا و سرخک در کشور افغانستان و ي خونریزيهاتب

، سکونت در وآمدهاي غیرمجاز و مکرر)(رفتتردد مداوم جمعیت افاغنه

نزدیک با ي هاتماسمنازل قدیمی متروکه، باورهاي غلط و فقر فرهنگی و

ساز مشکالت سالمتی و بهداشتی در جمعیت بومی ازجمله عوامل زمینه

باشد. بیماري سل قبل از ورود افاغنه به استان یزد از شیوع استان می

تعداد بیماران مسلول استان یزد 1362بسیار کمی برخوردار بود(در سال

غنه به استان به مهاجرت شدید افانفر بوده ولی از آن سال به بعد باتوجه3

تعداد بیماران 1390هر سال شیوع سل در استان بیشتر شد). در سال

%50تا 30نفر بوده است. بین 46نفر و مسلول افغانی 70مسلول ایرانی

باشندشود از اتباع افغانستان میان مسلول که در استان درمان میماریب

- هاي واگیردار و بهانتقال بیماري

دم استانخطر افتادن سالمت مر

PE6

ورود غیرمجاز اتباع از مرزها و

بردن تمامیت ارضی الؤسزیر

ایران

PE7 بودن سطح نبود حمام عمومی مناسب و بهداشتی در اردوگاه و پایین

بهداشت فردي عمومی مهاجران افغانی

بودن سطح بهداشت فردي پایین

مهاجران افغانی

PE8 رعایت لیدلبهدر شهر و حاشیه شهرها که هایفروشاشتغال در ضایعات -

نکردن مسائل بهداشتی نارضایتی شدید ساکنان مجاور را در پی داشته

است

اشتغال در حاشیه شهرها

PE9 نکردن مسائل بهداشتی و رعایت

نارضایتی مردمی

PE10 قرارگرفتن محل اردوگاه در مجاورت شهر و ایجاد مشکالت بهداشتی و

امنیتی

نشینیپدیده حاشیهایجاد

PE11 ایجاد مشکالت بهداشتی و

امنیتی

PE12 هاي با مساحت کم و غیر بهداشتیتراکم باال و اسکان جمعیت در خانه هاي با تراکم زیاد افاغنه در خانه

مساحت کم و غیربهداشتی



PE13 صورت اي بهتوجهی از واحدهاي کشت گلخانهدر حال حاضر تعداد قابل

لحاظ نداشتن آگاهی در اختیار افاغنه قراردارد و این افراد بهاستیجاري

کافی و همچنین سود بیشتر از سموم کشاورزي غیرمجاز و غیراستاندارد

اي نظیر خیار که برداشت محصوالت گلخانهبه این. باتوجهندکنیماستفاده

به شیوعشود و باتوجهفرنگی و... توسط این افراد انجام میسبز، گوجه

صورت ها بههاي انگلی در این افراد و از طرفی مصرف این میوهبیماري

هاي نشده در بخشی از جامعه نظیر کارگران میداننشده و ضدعفونیشسته

و غیره مشکالت هایفروشبار، رانندگان حمل میوه، کارگران میوهتره

وما خواهد آورد. در واحدهاي پرورش دام شیري، که عم به وجودمرتبط را

هاي اتباع افغان در شیردوشی و حمل شیر فعالیت دارند، انتقال بیماري

نکردن بهداشت دلیل رعایتي و افزایش بار میکروبی شیر بهارودهانگلی

فردي حائز اهمیت خواهد بود

هاي شغلیاشغال فرصت

PE14 حضور اتباع افغانی در مشاغل

غیرمجاز

PE15

- بههاي واگیردار انتقال بیماري

اشتغال اتباع افغان در لیدل

واحد تولیدي

بیشترین میزان اثرگذاري اتباع افغانی در بعد اجتماعی Eشونده از منظر مصاحبه

ي قدیمی شهر در رتبه نخست و هابافتکه پراکندگی اتباع و اسکان در ياگونهبوده به

ترتیب نشینی بهنارضایتی مردمی و ایجاد پدیده حاشیهنکردن مسائل بهداشتی و رعایت

امنیتی نیز به - . در حوزه فرهنگی و سیاسیاندگرفتهي دوم و سوم قرار هارتبهدر

از خدمات هایاستفاده افغاني خاصی اشاره نشده و تنها در بعد اقتصادي هاشاخص

ي بیشترین ضریب دارا بر اقتصاد استان و کشورهزینه لیبهداشت و درمان و تحم

.اثرگذاري بوده است

Eشده از مصاحبه مورد از مفاهیم و نکات کلیدي انتزاع هامقوله): ظهور 13جدول(


PE2-PE1ي قدیمی شهرهابافتپراکندگی اتباع و اسکان در .1

PE9نکردن مسائل بهداشتی و نارضایتی مردمیرعایت .2

PE10نشینیایجاد پدیده حاشیه .3



PE4بر اقتصاد استان و کشوراز خدمات بهداشت و درمان و تحمیل هزینه هایافغاناستفاده .1


102


)F(مصاحبه مورد نتایج مصاحبه ششم:

Fهاي مصاحبه مورد ي باز دادهوکدگذار): نکات کلیدي 14جدول(

نشانگر بیشترین اثرپذیري حوزه اجتماعی به Fشونده شده از مصاحبهنتایج حاصل

شرح زیر بوده است:

ایجاد ترس و احساس ناامنی از حضور افاغنه در بین افراد جامعه، تغییرنکردن قوانین

تابعیت و سوءاستفاده اتباع افغانی.


PF1

انددهینرسواقعیت امر این است که مسئوالن کشور ما هنوز به این نتیجه

بوده و عوارض دارند. پیامدهاي منفی حضور مضرکه اتباع براي کشور ما

اتباع بیشتر از پیامدهاي مثبت آن است

تأثیرات منفی حضور اتباع

افغانی در استان و کشور

PF2 و آن گذاشته ریتأثکه از نظر تعداد کم هستند ولی بر فرهنگ ما ایناتباع با

.کنندیمرا دچار مشکل

ي اتباع افغانی بر رگذاریتأث

فرهنگ استان و کشور

PF3 نفر افغانی 1نفر ایرانی 10که از هر طوريتعداد اتباع در استان بسیار مهم است به

در شهر بیداد خواهد کرد نفر از اتباع ناامنی50است. لذا با مسلح کردن افزایش حضور اتباع

PF4

نگرانی که افراد اجتماع و بدنه جامعه دارند نمایندگان مجلس متأسفانه

چون از مردم کنندینمندارند. در حال حاضر نمایندگان ما احساس ناامنی

جدا هستند. مردم بیشتر دنبال مشکالت اقتصادي خود هستند. در حال

حضور افغانی در این محله ممنوع است. اندنوشتهها حاضر در بیشتر محله

ها وجود ي شهر ماست. اآلن احساس ناامنی در تمامی محلههاتیواقع هانیا

دارد ولی نمایندگان به این موضوع توجه ندارند

اد ترس و احساس ایج

ناامنی از حضور افاغنه در

بین افراد جامعه

PF5

مطمئن باشید اگر خداي نکرده به وضع عراق و سوریه دچار شویم دیگر

سال 90یا 80توان وضعیت را کنترل کرد. قوانین تابعیت ما حدود نمی

پیش تدوین شده است. چرا کسی دنبال اصالح این قوانین نیست؟ چرا

پیگیر این موضوع نیستند؟ بعد از انقالب قوانینی که مغایر با نمایندگان

شرع بود تغییر کرد ولی قوانینی که مغایر با امنیت کشور بود تغییر نکرد

تغییرنکردن قوانین تابعیت

و سوءاستفاده اتباع افغانی

PF6

قانون تعیین تکلیف ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در 1385در سال

وراي اسالمی تصویب شد که البته بر مبناي احساس دلسوزي مجلس ش

وضع شده است. همین قانون بسیاري از اتباع خارجی را ترغیب کرده که

شان حل شودازدواج کند تا یک روز مشکل

ازدواج اتباع افغانی با زنان

ایرانی

PF7

اگر یک نفر تبعه خارجی غیرمجاز در یک کشور خارجی دستگیر شود

شود براي دیگر آن حبس است اما در کشور ما حکمی که صادر می مجازات

. خیلی از قضات ما در این موضوع وارد آوردینماتباع خارجی تنبه و تنبیه

کنندیمشوند چون بر مبناي قوانین موجود حکم صادر نمی

افزایش اتباع افغانی

غیرمجاز در استان و کشور


Fشده از مصاحبه مورداعاز مفاهیم و نکات کلیدي انتز هامقولهظهور ):15جدول(


PF4ایجاد ترس و احساس ناامنی از حضور افاغنه در بین افراد جامعه .1

PF5تغییرنکردن قوانین تابعیت و سوءاستفاده اتباع افغانی .2




)G(مصاحبه مورد مصاحبه مورد هفتم:

Gي مصاحبه مورد وکدگذار): نکات کلیدي 16جدول(

Gگیري مفاهیم از کدهاي مصاحبه مورد شکل): 17جدول(

نشانگر کدها مفاهیم ردیف

PG1 استان و کشور افزایش اتباع افغانی مجاز و غیرمجاز در 1

PG2- PG4 هاي شغلیاشغال فرصت 2

PG3 جاسوسی اتباع افغانی 3

PG5 شباهت ظاهري با اتباع ایرانی 4

PG6 و... هارساختیزآشنایی اتباع افغانی از 5

PG7 هاي دولتیدر مدرسه هایافغانبه حضور نارضایتی مردمی نسبت 6

PG8 گريطالبان و سلفیبه تفکرات افراطی مذهبی وابسته 7


PG1

. هــیچ کشــور در کنندینمي امنیتی چندان این اتباع را کنترل هاسازمان

ویــژه افاغنــه را در بــهسادگی کشور ما اتباع بیگانــه دنیا وجود ندارد که به

انجام دهند خواهندیمکشورش بپذیرد تا هر کاري که

افزایش اتباع افغانی مجاز و

غیرمجاز

PG2 و درآمــد زیــادي نیــز اندهورود کرد کامالویژه ضایعات بهاتباع در بازار کار

کنندکسب می هاي شغلیاشغال فرصت

PG3 جاسوسی اتباع افغانی کنندیماتباع افغانی و پاکستانی در ایران جاسوسی

PG4 هاي شغلیاشغال فرصت موجب تنگی عرصه براي کارگر ایرانی شده است هایافغان

PG5 شباهت ظاهري آشنایی با فرهنگ و لهجه شهروندان یزدي

PG6 ها و...ي حساس، محلههاساختمان، هارساختیزآشنایی با آشنایی اتباع افغانی از

و... هارساختیز

PG7 استان باعث نارضایتی شدید مردمی هاي دولتی در مدرسه هایافغانحضور

شده است نارضایتی مردمی

PG8 تفکرات افراطی مذهبی کردندگري را تبلیغ میدستگیرشدن تعدادي از اتباع افغانی که سلفی

104


گیري نتیجه

هاي وتحلیل نتایج مصاحبه آخرین نمونه آماري و با مشاهده جدولپس از تجزیه

) هیچ مفهوم Gشود که از مصاحبه هفتم(مشخص می» ها از مفاهیمظهورمقوله«

توان ادعا کرد که پژوهش جاري به جدیدي به این مجموعه اضافه نشده است. لذا، می

و مفاهیم حاصل از هامقوله) نمایی کلی از 18دول شماره(اشباع رسیده است. جمرحله

باشد.مصاحبه یادشده می7

مصاحبه7حاصل از میو مفاه هامقوله): نمایی کلی از 18جدول(

از حضور اتباع افغانیپیامدهاي اجتماعی ناشی .1

افزایش حضور اتباع مجاز و غیرمجاز افغانی در استان یزد؛ .1

تغییر بافت جمعیتی شهر یزد؛ .2

سرقت اموال مردم؛ .3

جرایم خشن مانند قتل، درگیري، نزاع و...؛ .4

هاي دولتی؛ی در مدرسهافغانآموزان به حضور دانشنارضایتی مردمی نسبت .5

هویت و رهاکردن آنها؛ازدواج اتباع افغانی با زنان ایرانی و درنتیجه تولد فرزندان بی .6

خطرانداختن سالمت جامعه؛هاي واگیردار و بهبیماريافزایش انتقال .7

ونقل(موتورسیکلت، خودرو)؛دسترسی غیرمجاز اتباع به وسایل حمل .8

مدت اتباع با خانواده در استان و کشور؛حضور طوالنی .9

ایجاد مزاحمت؛ .10

تهیه و توزیع موادمخدر؛ .11

تأثیرات منفی حضور اتباع افغانی بر فرهنگ و سالمت جامعه؛ .12

گري کودکان افغانی در استان؛تکدي .13

ي قدیمی شهر؛هابافتپراکندگی اتباع و اسکان در .14

نکردن مسائل بهداشتی و نارضایتی مردمی؛رعایت .15

نشینی؛ایجاد پدیده حاشیه .16

ایجاد ترس و احساس ناامنی از حضور افاغنه در بین افراد جامعه؛ .17

عدم تغییر قوانین تابعیت و سوءاستفاده اتباع افغانی. .18

از حضور اتباع افغانیپیامدهاي فرهنگی ناشی .2

فساد اخالقی و انحرافات جنسی اتباع افغانی؛ .19

اختالفات فرهنگی، تغییر فرهنگ کار در استان و کشور؛ .20

افزایش جمعیت اهل تسنن استان و کشور؛ .21

گري؛ به طالبان و سلفیتتفکرات افراطی مذهبی وابسته .22

و ایجاد بحران هویت در زنان. هایافغانازدواج زنان ایرانی با .23

از حضور اتباع افغانیپیامدهاي اقتصادي ناشی .3

بودن کارگران افغانی؛ارزان واسطهبههاي شغلی اشغال فرصت .24

هاي درمانی و بهداشتی استان؛افزایش هزینه .25


افزایش نرخ بیکاري؛ .26

و...)؛ هایفروش، میوههایینانواحضور اتباع افغانی در مشاغل غیرمجاز( .27

منفی بر اقتصاد(مشاغل، بازار کار و...) استان و کشور؛ ریتأث .28

بر اقتصاد استان و کشور.از خدمات بهداشت و درمان و تحمیل هزینه هایافغاناستفاده .29

از حضور اتباع افغانیامنیتی ناشی - پیامدهاي سیاسی .4

براي امنیت استان و کشور؛ي و تهدیدي انرژها و منابع آشنایی اتباع افغانی با زیرساخت .30

دفاع برخی از افاغنه از مواضع کشورهاي عربی؛ .31

معضالت اجتماعی، سیاسی و امنیتی اتباع براي کشور در آینده؛ .32

الؤسي همجوار و زیر هااستانقاچاق و ورود غیرمجاز اتباع افغانی از مرزها و سپس ورود به استان یزد و .33

بردن تمامیت ارضی کشور؛

ی و مشکالت امنیتی در استان و کشور؛ایجاد ناامن .34

ي همجوار و پایتخت؛ هااستانارتباط اتباع افغانی ساکن در استان با .35

برداري علیه نظام جمهوري منظور بهرهي بیگانه بههارسانهنمایی اتباع افغانی و استفاده ابزاري مظلوم .36

اسالمی ایران؛

ي تکفیري؛هاانیجراز نهاآپذیري ریتأثارتباط اتباع استان با وهابیون و .37

ي تکفیري در کشورهاي سوریه و عراق؛هاگروههمکاري برخی از اتباع افغانی با .38

جعل مدارك شناسایی؛ .39

در افغانستان و متصوربودن جاسوسی اتباع افغانی در ایران؛ mi6و ciaحضور سازمان .40

مشارکت اتباع افغانی در حمل و توزیع موادمخدر؛ .41

قاچاق اسلحه؛ .42

آشنایی اتباع با کویر براي تردد؛ .43

ي مسئوالن؛هاخانهآشنایی اتباع افغانی از .44

پرداخت رشوه براي جعل مدرك، گرفتن تابعیت و دریافت مجوزهاي دائمی و موقت در ایران؛ .45

سرقت مسلحانه؛ .46

قاچاق انسان؛ .47

افزایش شباهت ظاهري با اتباع ایرانی و ایجاد مشکالت امنیتی و قضایی. .48

) ترسیم شده 1صورت جامع در نمودار شماره(مدل مفهومی پژوهش بهدرنهایت

دنبال شناسایی پیامدهاي حضور اتباع افغانی است. بنابراین، چون نوشتار حاضر صرفا به

طلبد. بنابراین، مطابق با آنچه که است ارایه راهکارها و پیشنهادهاي پژوهشی دیگر را می

ها دارد که شماري در تمامی عرصهپیامدهاي بی گفته شد حضور مهاجران در استان یزد

ها همسایه نیازمند توجه بیشتر به این مقوله در سطوح استانی و محلی است. افغان

اسالمی هستند. نگاه صرفا پلیسی و –جمهوري اسالمی و بخشی از حوزه تمدنی ایرانی

ها و بلکه شباهت به حضور آنها نگاهی علمی و بر پایه مبانی اسالمی نیستمنفی نسبت

ها و هم داراي نزدیکی فرهنگی و زبانی باعث شده تا این جمعیت هم داراي فرصت

توان هاي راهبردي میریزيتهدیدهایی براي جمهوري اسالمی باشند. با اجراي برنامه

106


از حضور آنها را در کشور کاهش داد و تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد. تهدیدهاي ناشی

مفهوم 48مقوله و 4بنیاد پردازي دادهاین پژوهش براساس روش نظریهدرنهایت در

کند.ایجادشد که نمودار زیر موارد را به صورت جامع ارایه می

): مدل مفهومی پیامدهاي امنیتی حضور اتباع افغانی1نمودار(


منابع

)16)، فرهنگ، قدرت و امنیت ملی، نشریه مربیان، سال پنجم، شماره1384احمدي، محمدرضا .

)جزوه طرح ساماندهی اتباع بیگانه.1392اداره اتباع و امور مهاجرین خارجی استان یزد ،(

المللی و امنیت ملی، فصلنامه مطالعات )، مهاجرت بین1391زهرا(زرقانی، سیدهادي؛ موسوي، سیده

، بهار. 1دي، سال شانزدهم، شمارهراهبر

)پیامدهاي ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه، 1386سیدشکري، میرمحمدرضا؛ استادرحیمی، رضا ،(

گزارشات منتشرشده محدود.

هاي استان تهران و پیامدهاي )، بررسی حضور اتباع بیگانه افغانی در شهرستان1392پور، عباس(علی

وژه معاونت دانش و پژوهش سپاه.از آن، پرامنیتی ناشی

)تأثیر مهاجرین افغانی بر سطح دستمزد و اشتغال در ایران، فصلنامه 1382کریمی موغاري، زهرا ،(

، بهار.18هاي اقتصادي ایران، شمارهپژوهش

نظریات مهاجرت، تهران: نشر نوید.1389زاده، عبدالعلی(لهسائی ،(

)عمومی نفوس و مسکن، تهران.)، گزیده سرشماري 1390مرکز آمار ایران

تیرشته امن يرساله دکتر ،یمل تیامن کردی(ره) با روینیامام خم تیامن هی)، نظر1389(رضایعل ،یاسالم

.یدفاع مل یعال دانشگاهتهران: ،یمل

افغان در نیحضور مهاجر یو اجتماع ياقتصاد ،یفرهنگ يامدهایآثار و پ ی)، بررس1385خدارحم( ،يبز

.3سال اول، شماره ،ییاانداز جغرافینامه چشمشهر زابل، فصل

،انیشهر تهران، پا تیآن بر امن ریو تأث نیدر شهرستان ورام یافغان گانهی)، حضور اتباع ب1389رضا( جواد-

(ع).نیدانشگاه امام حس ک،یارشد، رشته اطالعات استراتژینامه کارشناس

نهیزاهدان، فصلنامه گنج يو اقتصاد یاجتماع تیحضور مهاجران در وضع ری)، تأث1390اعظم( ،یاحیر

.کمیو ستیاسناد، سال ب

و یاجتماع ،ياقتصاد هايیژگیدر و ریی: تغرانها به ای)، مهاجرت افغان1384(نیحس ان،یمحمود

.4سال دوم، شماره ،شناسیتیو انطباق با جامعه مقصد، نامه انجمن جمع یتیجمع

تیحضور اتباع کشور افغانستان بر امن يامدهایپ)، 1392ي، حسن؛ افتخاري، افسانه(جعفرآبادسعادتی

، همایش )GIS(ییایاطالعات جغراف ستمیو س A.H.Pاز روش بااستفاده یجنوباستان خراسان یاجتماع

جنوبی، نظم و امنیت، بهار.ملی خراسان

108


استان ينقش و کارکرد کنترل مرزها یبررس)، 1391(ي، حسنجعفرآباد یسعادت ؛اصغریروشن، عل

.زیی، پا3سال هشتم، شماره ک،یتیاستان، فصلنامه ژئوپل تیآن بر امن ریبا افغانستان و تأث يرضوخراسان

یآن بر مسائل اجتماع ریو تأث يرضوها در استان خراسانحضور افغان يامدهای)، پ1385(یسراج، عل،

ه دافوس سپاه پاسداران، تهران.ارشد، دانشکدینامه کارشناسانیپا

تهران، یاجتماع تیامن يبرا يدیتهد يشهر يهاي)، نابرابر1386(ی، هادياعظم ؛معصومه ،يرینص

.1سال دوم، شماره ک،یتیفصلنامه ژئوپل

1مصاحبه با فرد مطلع.







Mandel, Robert (1994), the changing Face of National Security Greenwood Press, London, UK.

http://sociologyofiran.com2/1/1387.

ﺰد ﯾ در اﺳﺘﺎن ﯽ اﻓﻐﺎﻧ ﮕﺎﻧﻪ ﯿ ﺣﻀﻮر اﺗﺒﺎع ﺑ از...

Documents

Transcript of ﺰد ﯾ در اﺳﺘﺎن ﯽ اﻓﻐﺎﻧ ﮕﺎﻧﻪ ﯿ ﺣﻀﻮر اﺗﺒﺎع ﺑ از...