2 Filtriranje Vina

5/27/2018 2 Filtriranje Vina

1/17

54

8 FILTRIRANJE VINA

Filtriranje je postupak odstranjivanja neistoa iz vina, zadravanjem estica na

filtracijskom sloju, kroz koji prolazi vino. Vesu stari Grci i Rimljani poznavali tehniku

filtriranja, filtrirajui vino procjeivanjem kroz platno. Ta metoda filtriranja bila je

rairena, kod manjih proizvoaa i do pred samo 30-tak godina (holandski filtar).

Filtriranjem odstranjujemo grublje ili finije estice, ovisno o fazi proizvodnje vina,

odnosno postiemo eljenu bistrou vina. U modernoj proizvodnji vina filtriranje je

sastavni ili bolje reeno obavezni dio tehnolokih procesa, meutim u posljednje vrijeme

postoji odreena tendencija (i proizvoaa i potroaa), koja tolerira odreeni talog u boci.

Zato danas nije rijetkost da na nekim punjenim vinima vidimo natpis na etiketi punjeno

bez filtriranja, non filtre itd.. Time proizvoai ele potroaima ukazati da su tijekom

proizvodnje vodili maksimalno rauna o kvaliteti, izbjegavajui svaki tehnoloki zahvat

koji bi i minimalno mogao degradirati kvalitetu vina. Trite je meutim jo uvijek takvo

da trai bistra i stabilna vina, a dio potroaa smatra da je nepatvoreno (pravo vino)

upravo ono koje je bistro i stabilno. Della Rosa (1993.) navodi, pomalo s ironijom esto

se uzima boca bijelog vina za grlo, okree i protresa i gleda prema svjetlu ako bi se uoilajedna pahuljica (talog), jedan kristali, i odbacuje se takvo vino (koje nije perfektno

stabilno-bistro), da nije za potronju. Meutim kada govorimo o stabilnosti i talogu ne

smijemo zaboraviti niti zakonske propise koji su vrlo jasni i propisuju da vino na tritu

mora biti stabilno i bez taloga (Zakon o vinu, NN RH 96/03). Zato svaki tehnolog mora

poznavati postupke za postizavanje stabilnosti vina (vidi poglavlje Stabilnost), kao i

postupke filtriranja radi postizavanja konane bistroe i stabilnosti vina.

Moderno bavljenje vinarstvom zahtijeva i kvalitetniji pristup filtriranju vina. Razvojem

vinarske tehnologije, konstruirani su razliiti tipovi filtara, prilagoeni razliitim

tehnolokim zahvatima i tehnolokim fazama proizvodnje vina. Veinom se danas koriste

ploasti filtri (zbog jednostavnosti i svestranosti), ali su u upotrebi i naplavni, kao i ostali

tipovi filtara, o kojima e u nastavku biti rijei.

Odvajanje estica kod filtriranja postie se na dva naina - zadravanjem (efekt sita) i

- apsorpcijom


2/17

55

Zadravanjemili efekt sita (slika br 8, a i b), kad su pore filtra manje od estica, tada se

estice zadravaju na povrini (mehaniko sito) i u unutranjosti filtra (dubinski) pa tako

npr. kod naplavnih filtra, kako emo kasnije vidjeti, u poetku filtracije ide mutno vino,

sve dok se ne formira tzv. filtracioni sloj i tek tada zapoinje filtracija (bistro vino).Zadravanje na povrini prikazano je na slici 8a: kako su estice vee od pora (kvasci,

tartarati i dr.), zadravaju se na povrini i stvaraju dodatni porozni sloj koji postepeno

zaepljuje filtar i tako se koliina filtrata postepeno smanjuje, sve do potpunog prestanka

filtracije (potpuno zaepljenje). Dio spomenutih estica (veih od pora: polisaharidi,

pektini i dr., slika 8b), zbog velikog pritiska deformira se i ulazi u pore (kanale) i tada se

protok filtracije naglo smanjuje (naglo opadanje koliine filtrata).

Slika 8: Shematski prikaz zadravanja i apsorpcije (Ribereau-Gayon, 2004.).

Lijevo: apsorpcija i zadravanje

Desno: samo apsorpcija

Zadravanjem ili efekt sita


3/17

56

Apsorpcijom se estice zadravaju zbog privlaenja (apsorpcije), uslijed razlike

elektrinog naboja. Kod normalnog pH estice su veinom (-) (kao i proteini), a celuloza

(+) zato moe apsorbirati elektro negativne estice. Apsorpcijom estice se ne zadravaju

samo na povrini ve ulaze dublje u unutranjost filtra, te se na taj nain poveava

kapacitet filtra odnosno filtriranja. Na slici 8c prikazan je kombinirani efekt zadravanja i

adsorpcije: estice ulaze i pune prazne pore i na taj nain se zadravaju (dubinski) ali

istovremeno i dio estica u unutranjosti, bude zadran zbog adsorpcije. Filtar se, u tom

sluaju, polako zaepljuje i filtracija postepeno opada, do potpunog zaepljenja. Sam efekt

adsorpcije prikazan je u varijanti (d): estice malih dimenzija ulaze u unutranjost filtra i

adsorbirane su s unutranje strane kanala (pora). Kad su sve pore saturirane, estice se vie

ne mogu zadravati, pa efekt filtracije prestaje (u tom sluaju kroz filtar bi prolazilo mutno

vino).

Apsorpcija ovisi o: - debljini ploa,

- obliku ploa,

- veliini pora,

- elektrinom naboju i

- tlaku i dr.

PODJELA FILTERA TIPOVI

Filtre moemo podijeliti ili svrstati u nekoliko grupa. Tako sve filtre moemo podijeliti

u dvije grupe, ovisno nainu rada i tona:

statiku ili klasinu filtraciju i aktivnu ili tangencionalnu filtraciju.U prvu grupu spadaju svi filtri kojima treba povremeno mijenjati filtracioni sloj ili

plou, dok u drugu grupu spada samo tzv. tangencionalni filtar, kojem se tijekom filtriranja

izdvaja i talog, tako da filtracija tee neprekidno i nije potrebno mijenjati filtracione

membrane. Nadalje filtre ili filtriranje moemo podijeliti prema nainu zadravanja estica

na:

dubinska - (klasina) filtracija i povrinska - (membranska) filtracija


4/17

57

U prvu grupu spadaju filtri koji imaju sposobnost ili mogunost zadravanja estica

apsorpcijom (naplavni, ploasti), dok u drugu grupu spadaju membranski filtri (filtri s

finim mikroporama), koji zadravaju estice samo efektom sita (na povrini).

Prema nainu rada filtre moemo podijeliti u tri grupe:

naplavni filtri, ploasti filtri i membranski filtri.

Prema stupnju filtracije, moemo podijeliti na:

grubu filtraciju, finu filtraciju i sterilnu filtraciju.

Za filtriranje vina koriste se: naplavni, ploasti i membranski filtri, a za filtriranje taloga

vakuum filtri i filtar pree (vidi Vinarstvo I, poglavlje taloenje mota). Efekt filtriranja

ovisi o: - bistroi vina,

- sastavu vina (graf 6),- kategoriji vina,- pritisku i- finoi ploa ili naplavnog materijala.

L I

Vrijeme filtracije I - obino vino

II - vinu dodan glukan (polisaharid)

Graf 6: Sastav vina i brzina filtracije (Ribereau-Gayon, 2004.).


5/17

58

Grube estice fine estie koloidi molecule atomi

mm nm Graf 6a: Odnos veliine i broja estica (De Rosa, 1993.).

U grafu 6a prikazan je odnos veliine i broja estica. Iz grafa vidimo da opadanjem

veliine pojedinih estica proporcionalno raste njihov broj, tako npr. u jednom litru, estica

veliine jednog mm, ima oko104, dok estica veliine koloida ima veoko108, a molekula

oko 1010.

Materijali za filtraciju

Za filtriranje vina koristi se sljedei materijali:

Perlit Celuloza Kiselgur Sintetike smole

Perlit: dobiva se iz stijena vulkanskog podrijetla, drobljenjem i termikom obradom;

mljevenjem i sortiranjem odreuje se veliina estica za pojedinu klasu (osigurava

voluminoznost i asimetrinost pora i visoki kapacitet uklanjanja estica).

Kiselgur: - diatomejska zemlja - proizvod kremastih naslaga jednostaninih algi

(diatomeja); sirovi kiselgur se drobi i termiki obrauje ime se reduciraju nepoeljne


6/17

59

primjese (osigurava visoku filtracionu sposobnost i ima (-) naboj. Postoje tri vrste

kiselgura:

- prirodni (sivi)- danas se ne koristi,

- kalcinirani (crveni) i

- kalcinirani.

Celuloza: - dobiva se iz mekog i tvrdog drvea, mehanikom i kemijskom obradom

otapaju se smole i postie elastinost vlakana. Od 1980 godine koristi se celuloza s (+)

nabojem, sama ili u kombinaciji s drugim sredstvima (kiselgurom, perlitom i dr.).

Sintetike smole - na bazi poliamina / poliamida osiguravaju vrstou proizvoda,posjeduju apsorpcijski efekat, imaju (+) naboj.

Mjerenje bistroe odreivanje stupnja bistroe (mutnoe)

Stupanj bistroe mjeri se instrumentom koji se zove turbidimetar ili nefelometar (na

bazi difuzije svjetlosti), a izraava se u jedinicama NTU (nephelometric turbidity nits).Vrijednosti NTU-a navedene su u sljedeoj tablici. Nakon bistrenja i finog filtriranja NTU

se kree oko 1,0, a kod punjenja trebao bi se kretati od 0,1 0,65.

Tablica 1: Vrijednosti NTU za mutna i bistra vina.

Vino Bistro Mutno

Bijelo < 1,1 > 4,4

Rose < 1,4 > 5,8Crno < 2,0 > 8,0

Oprema za odreivanje estica

- konduktometar,- apsorbimetar X zraka i- laserska difuzija svjetla.


7/17

60

Pored bistroe za filtraciju je vana i poroznost. Poroznost se izraava u jedinici - darcy, a

1 darcy odgovara propusnosti filtracionog materijala od 1 cm 2, debljine 1 cm, koliine

vina od 1 mL / s, pri 1 baru. Vrijednosti darcya za pojedini tip filtracije iznose:

- naplavna: 0,5 - 5 darcya,- gruba: 1- 2 darcya,- fina filtracija: 0,15 darcya i- sterilizacija: 0,017 darcya.

Filtracijom postiemo i odgovarajuu mikrobioloku stabilnost tako da:

- nakon fermentacije vino sadri 10 6 kvasaca / mL,

- nakon sedimentacije taj broj se smanji na 102 104kvasaca / mL,- nakon grube filtracije vino sadri svega 102kvasaca / mL, a- kod punjenja vina koliina kvasaca trebala bi iznositi 1 kvasac / 100 mL.

8.1 NAPLAVNI FILTRI

Naplavni filteri (slika 9) slue za prvu uvjetno reeno grubu filtraciju, a koriste sepoglavito u veim podrumima. Proiavanje vina vri se kroz sloj filtracionog materijala

(perlit, kiselgur i dr.), koji se, kako i samo ime govori, naplavljuje na mreaste tanjure koji

mogu biti postavljeni, ovisno o izvedbi, vertikalno ili horizontalno ili na upljikave

vertikalno postavljene "svijee" (pregrade od ploa ili vrea). Naplavljivanje se obavlja na

poetku filtracije, krunim cirkuliranjem vina kojem je dodan naplavni materijal. Kada je

formiran poetni naplavni sloj (prvi i drugi sloj), zapoinje filtracija, tijekom koje se preko

dozirne posude filtra (slika 12) postepeno dodaje vinu filtracioni (naplavni) materijal, kako

bi se filtracijski sloj odravao rahlim i propusnim. Kada je filtracijski sloj zasien

esticama vina, tlak naraste do doputene granice i protok se vina smanjuje. Filtar se tada

prazni, naplavni sloj se skida i filtar se pere i postupak se ponavlja (slika 11). Naplavni

filtri najee se koriste za tzv. grublju filtraciju mladih vina ili nakon bistrenja vina,

velikog su kapaciteta i dijele se na otvorene i zatvorene. Otvoreni filtri su najstariji tipovi

filtara, otvoreni su s gornje strane i rade na principu cijedila. Rade pod pritiskom kojeg

stvara vino svojim slobodnim padom, malog su kapaciteta i danas nisu u primjeni

(holandski filtar, slika 8a).


8/17

61

Slika 8a: Holandski filtar.

Zatvoreni filtri se sastoje od filtracijske komore sa elementima za nanoenje

naplavnog sloja filtracijskog materijala. Filtracijski elementi su metalna sita od inoxa.

Rade pod pritiskom tako da se u njih vino unosi putem pumpi, velikog su kapaciteta i vrlo

su zastupljeni u tehnologiji vina. Shema rada naplavnog filtra prikazana je na slici 10.

Slika 9: Naplavni filtri (Dela Tofola, Velo)


9/17

62

Slika 10: Shema rada naplavnog filtra (Ribereau-Gayon, 2004.).

1. Punjenje 2. Formiranje filtracionog sloja

3. Filtriranje 4. Zavrno filtriranje

1 - ulaz vina2 - pumpa3 - prozoriza kontrolu

ulaznog vina

4 posuda za filtraciju shorizontalnim elementima5 otvor za pranjenje6 7 prozoriza kontrolu

filtriranog vina8 izlaz filtriranog vina9 posuda za filtracioni

materijal10 pumpa za doziranje

filtracionog materijala


10/17

63

5. Pranjenje filtracionog sloja 6. Pranje

Slika 11: Pojedine faze rada naplavne filtracije (Della Toffola, Italia).

Slika 12: Shema rada dozatora naplavnog filtra (manji rezervoar na prethodnim slikama;

A-dozator, B-filtracioni materijal, C-mjesto mijeanja) (De Rosa, 1993.).

Opis rada dozatora naplavnog filtra: Vino koje se filtrira prolazi kroz ventil 3 u komoru

za filtraciju (smjer strelica), meutim manja koliina vina proputa se kroz ventil 1 i ulazi u

dozator. Na mjestu oznaenom brojem 4 (C) dolazi do mijeanja vina i brana za

filtriranje (B) i tako pomijeana smjesa (obogaena branom) izlazi preko ventila 2 i

ulazi u glavni prolaz (br. 3) i tu se mijea sa vinom koje filtriramo. Reguliranjem protoka


11/17

64

kroz navedene ventile, (putanjem vee ili manje koliine tekuine kroz dozator) doziramo

koliinu brana za filtriranje i na taj nain utjeemo na sam tijek filtarcije.

U naplavne filtre spadaju i tzv. vakum filtri koji su opisani u Vinarstvu I.

8.2 PLOASTI FILTRI

Ploasti filtar sastoji se od postolja, okvira, filtar ploa, filtar slojnica, vijka i

manometra. Kod ploastih filtra fltracijske komore za mutno i bistro vino ine

naizmjenino postavljeni okviri sa ulocima (filtar ploe) koji se postavljaju izmeu njih.

Okviri su izraeni od legura metala ili plastike, a izmeu se postavljaju filtar ploe koje su

od plastike, imaju otvore i slue kao dovodni i odvodni kanali za vino.

Slika 13: Ploasti filtar (Filtrox-Werk AG, vicarska)

Slika 14: Okviri za ploasti filtar (Filtrox-Werk AG, vicarska).


12/17

65

Filtar slojnice (ploe) su istih dimenzija kao i okviri, s jedne strane su grube, a s druge

strane glatke i postavljaju se tako da gruba strana uvijek bude okrenuta prema gruboj, a

glatka prema glatkoj.

Slika 15: Slijepa ploa; a) grubo filtriranje, b) fino filtriranje (Zorii, 1996.)

Kada se okviri sloe jedan uz drugi, stvara se cijev (ulazna izlazna) kroz kojuprotjee vino. Kroz rupice u prozorima okvira (ulaz vina) ulazi mutno vino koje se filtrira i

koje se rasporeuje po okomitim udubljenjima te ulazi preko grube strane filtar ploe,

proiava se i izlazi na glatkoj strani i ulazi u "otvor" za bistro vino (izlaz vina) (slika 16)

shema filtriranja). Na ulaznoj i izlaznoj cijevi nalaze se manometri, koji pokazuju ulazni i

izlazni pritisak.Vino kroz filtar treba protjecati pod tlakom od 1 do 1,5 bara, a tlak stvara

pumpa koja je ili ugraena na filtru ili posebno prikljuena. Zatim na filtru se nalaze

slavine za ozraivanje filtra, ulazna i izlazna slavina, te slavina za uzimanje uzorka kod

kontrole bistroe, kontrolno staklo i vijak za pritezanje ploa. Ploasti filtri imaju

mogunost postavljanja i tzv. slijepe ploe, koja praktiki filtar odvaja na dva dijela, te

se moe vriti kombinirana filtracija gruba pa fina (slika 15).


13/17

66

Slika 16: Shema filtriranja (De Rosa, 1993.).

Prema eljenom stupnju bistroe biraju se filtar ploe. Filtar slojnice su potroni

materijal i moraju se mijenjati nakon zaepljenja neistoama vina. Filtriranje je finije na

manje poroznoj ploi, pa je na temelju toga napravljena nomenklatura ploa (slika 17), a

intenzitet poroznosti oznaen je brojevima ili slovima. Razlikuju se ploe za grubu,

normalnu, finu i sterilnu filtraciju. Svaki proizvoafiltar ploa ima svoje oznake, stoga je

potrebno kod nabave zatraiti i upute. Kako iz slike 17 vidimo to su ploe finije smanjuje

se uinak (protok), a poveava efekt filtracije i obratno. Na grafu 7 prikazane su dimenzije

pora filtar ploa i estice koje zadravaju.

Slika 17: Nomenklatura ploa Seitz (Zorii, 1996.).


14/17

67

Graf 7: Komparacija razliitih estica obzirom na granice separiranja - kvalitetu filtriranja

(BECO)

Steril S 100 - virusi; Steril S 80 - pirogeni;Steril 60 - hemoglobin; Steril 40 - dim cigareta

SD 30 - aa

KDS 15 bakterije; KDS 12 aktivni prah uglja;

KD 10 - uljna magla; KD 7 - prah tetan za plua; KD 5 - stanice kvasca; KD 3 - pasta za

poliranje

K2 prah uglja; K1 - perlit

EK filtracija oznaava postupak sterilne filtracije na ploastim filtrima sa posebnim

EK ploama (entkeimen, njem. = bez mikroba) koje ne proputaju mikroorganizme, to je

posebno znaajno za vina sa ostatkom eera, tzv. bioloka stabilizacija. Mora se obavljati

pod strogo sterilnim uvjetima i prije filtracije filtar se mora sterilizirati s vodenom parom,

niskog pritiska ili sa toplom vodom od 80C.

Prije samog filtriranja vina, a radi prevencije da vino ne poprimi miris ploa (strani

miris), kroz pripremljeni filtar propusti se cca 50 L (ovisno o veliini filtra) vodene otopine

limunske kiseline (0,5 1 %) i zatim ispire s cca 200 L vode (opet ovisno o veliini filtra).

Svrha ovog ispiranja jest uklanjanje mirisa na filtar papir. Buteljirana vina su ponekad

optereena ovim stranim mirisom, pogotovo ako se ploe uvaju u vlanom prostoru pa


15/17

68

mogu poprimiti jo i miris na plijesan. Nakon ispiranja u filtru zaostane odreena koliina

vode. Kako ova voda ne bi dospjela u vino boce, potrebno je na izlaznoj pipi filtrirano

vino kuati i prvu koliinu vina cca 20 50 L litara odvojiti, opet ovisno o veliini filtra i

broju ploa na filtru. Kad u filtriranom vinu vie ne osjetimo primjese filtar ploe,

zapoinjemo s filtriranjem vina. Pored ovog naina postoji mogunost i pripreme filtra

vodenom parom: parom ili toplom vodom od 90 C ispiremo filtar, zatim ispiremo

hladnom vodom, potom vinom i nakon toga pristupamo filtriranju vina.

Dimenzije okvira i ploa mogu biti razliite pa o njima ovisi i propusna mo filtra

(pored stupnja bistroe vina). Veliine ploa (u cm): 20 x 20; 25 x 25; 30 x 3 0; 40 x 40;

60 x 60 cm. Najvie su u upotrebi filtri veliine 20 x 20 (manji proizvoai) i 40 x 40 (vei

proizvoai). Ploasti filtri se najvie koriste za finu filtraciju, neposredno prije punjenja

vina u boce. Nekada su se koristile azbestne slojnice, meutim zbog tetnog djelovanja na

zdravlje ljudi zabranjene su i danas se koriste filtar slojnice iz celuloznih vlakana. Na slici

18 prikazan je mehanizam zadravanja neistoa u filtar slojnicama. estica u sredini slike

veliine je 1,05 i 1,45 m prikazana trodimenzionalno u slojnici sterilizacijskog filtra,

uveana za oko 9 500 puta.

Slika 18: estica u filtar ploi uveana 9 500 puta (Banovi).

Grau filtar slojnica moemo predoiti kao labirint, usko prostorno sito, s bezbroj

ravastih kanala. Oni tvore 70 do 80 % ukupnog volumena iz ega proizlazi mogunost


16/17

69

zadravanja velikih koliina neistoe. Obujam upljeg prostora filtar slojnice iznosi do 4

L/m2. Mehanike neistoe, mikroorganizmi i koloidi zadravaju se na svom dugakom

putu kroz fini labirint, pri emu se elektrokinetiki potencijal i mehanika adsorpcija

meusobno potpomau i dopunjuju. Da bi se jasno prikazali odnosi u unutranjosti filtar

slojnice, dat je slijedei primjer: ako je potrebno da estica veliine 1 mm kod realnih

uvjeta filtriranja (400 L/m2/h /0,11 m/s ) proe za 34 sekunde put kroz 3,7 mm duboku

slojnicu, analogno tome nogometna lopta trebala bi u isto vrijeme proi kroz 87 m duboku

umu gustog drvea i grmlja.

Za uspjeh filtracije od posebnog je znaaja potivanje protoka i tlaka. Priloena tablica

1 pokazuje koliki se protok mora potivati kod pojedinih filtar slojnica. Ako je vino koje sefiltrira vrlo bistro protok se u odnosu na donju tablicu moe poveati za 10 do 15 posto.

Tablica 2: Preporueni protok za pojedine slojnice (Banovi)

Format ploa Gruba i fina filtracija Sterilna filtracija

20 x 20 cm do 25 l/h po ploi 15 l/h po ploi

40 x 40 cm do 120 l/h po ploi 65 l/h po ploi

60 x 60 cm do 285 1/h po ploi 150 l/h po ploi

Iz tablice proizlazi da kod koritenja filtra dimenzija 20 x 20 s 10 uloenih ploa

moemo na sat filtrirati oko 250 L, a ako uloimo 20 ploa onda 500 L na sat. Kod sterilne

filtracije s 10 ploa EK ploa (Seitz) 150 L/h, a sa 20 ploa 300 L/h.

Pored kontroliranog protoka za ispravan rad filtara vano je potivati doputen tlak.

Dobra se filtracija postie s laganim protutlakom od 0,10 do 0,20 bara, a filtraciju treba

prekinuti kada razlika izmeu ulaznog i izlaznog manometra naraste na 2 bara, kod fine

filtracije i 1,5 bar kod sterilne filtracije. Vei pritisci od navedenih mogu imati za

posljedicu probijanje filtar ploa i prolaz nefiltriranog vina kroz oteena mjesta. Opasno

je takoer koristiti pumpe koje svojim kapacitetom i konstrukcijom ne odgovaraju za rad s

filtrom, jer nagli udari vina (poveanje i smanjenje tlaka) mogu otetiti ploe. Filtriranje

trai ujednaen tlak bez velikih oscilacija, pa na poetku rada treba polagano otvarati

ulazni ventil filtra, ventile za odzraivanje i izlazni ventil. Ventili za odzraivanje se


17/17

70

zatvaraju kada na izlaznome kontrolnom staklu nema vie mjehuria zraka. Kod prekida

filtracije ide se obrnutim redom. Najprije se zatvara izlazni ventil, zatim ulazni i na kraju

se iskljuuje pumpa.

Filtar moduli

Modularno kuite je jeftinija varijanta zatvorenih vieslojnih (dubinskih) filtarskih

sistema. Kuite slui za ugraivanje jednog ili vie modula. Prednosti su u jednostavnom

rukovanju i brzom ugraivanju modula, maksimalnoj koliini filtrata, bez gubitaka i

opasnosti od kontaminacije. iroki asortiman omoguuje optimalno postavljanje prema

individualnim potrebama filtriranja, omoguuje optimalno visoke koliine filtrata i

perfektnu bistrou vina (u samo jednom protoku). Modularni filtri imaju iroku primjenu u

prehrambenoj industriji (alkoholna i bezalkoholna pia, ulja i dr.).

Proizvode se modularna kuita za filtracione povrine od 1,8 m2do 10.8 m2 i radnog

tlaka do 1000 kPa (10 bara).

Slika 19: Modularno kuite (Beco).

2 Filtriranje Vina

Documents

Transcript of 2 Filtriranje Vina