Post on 18-Jan-2023
PliaSSTITUSIE DOGFERS:
611g OPV0EDEEINDIG-SKIEEKUNINGE /1; EIVAILDERING
HESTER CATHERINA SMIT
IPIROEIFSKREF
voorgelle ter vervallililling varm die vereistes vfr die grand
DOCTOR EDUCATION'S
nun
OPV0EDKUNDIIGE SIELKUNDE
nun acne
YAKIMA HT OIFVOIEDKUNDE IEN VEIRPLEEGKUNDE
man dile
TI ANDSE AIFIRIEKAANSE UNIIVERSITElt
IFIROMOTOR Dr. J TEl 11'; otha
MEIDEPROIMIOTORS Prof. M IPoggermilmell Dr. C IF Vil*len
Joh mesbunrg Yebraliarie 11996
ERKENNING
Ek wil graag my dank betuig teenoor my promotor Dr. J.H. I (ha en my medepromotors Prof
M. Poggenpoel en Dr. CF. Viljoen, vir hulle inspirasie, geduld en bekwame leiding.
Voorts wil ek ook my waardering uitspreek teenoor al die doggers wag by proseigamie begrokke
is en bereid was om my te vertrou en hulle leefw'ereld met my te deeL
Ek bedank ook graag my man, Da1808 vir al sy bystand, en bereidheid om aand na aand saam
te ay op soek na respondente; array moeder en seun Edward wat so dikwels al my pligte in die
huishouding oorgeneem het; my kollegas van die Heallpdiensge van Prinshoffskool vir hulle
begrip en bemoediging; Dr W Schaarink vir sy o'd om met my gesprek te voer en Dr F. Maim
vir Naar ondersteuning en bemoediging. Die samewerking en ondersteuning van al die
personed van "The Home" word hoog op pays gestel.
Aan God al die eer.
H.C. SMIT.
1996
Hierdie proefskrif "Prostitusie by Dogters: 'n Opvoedkundig-Sielkundige Benadering"
word met dank en waardering opgedra aan Jean en Adelle Du Plessis van "The House."
VERKLARING
Hiermee verklaar ek, Hester Catherina Smit dat die proefskrif "Prostitusie By Dogters:
'n Opvoedkundig-Sielkundige Benaclering" in alle opsigte my eie werk is. Erkenning deur
middel van verwaysings is am alle bronne gegee wat tydens die navorsing gebruik of
aangehaal is.
H.C. SMIT
TAAL VERSORGING
Hiermee verklaar ek, C.H. Maree dat die taalversorging van die proefskrif "Prostitusie
by Dogters: 'n Opvoedkundig-Sielkundige Bender ing" deur my gedoen is sonder om die
inhoud van die proefskrif of styl van die outeur to verander.
C.H. wee
Aangesien hierdie navorsing fokus op dogters, word deurgaans in die proefskrif voorkeur
verleen aan die vroulike persoonsvoornaamwoord, selfs waar algemene opvoedkundige
beginsels bespreek word.
OP SOMMING
PROSTITUSIE BY DOGTERS: 'N OPVOEDKUNDIG-SIELKUNDIGE BENADER1NG
Prostitusie by dogters toon 'n wereldvvye toename. Ook in Suid-Afrika kom die verskynsel toenemend
na yore. Die veronderstelling bestaan dat dogters wat by prostitusie betrokke is, the hulle
persoonsmoontlikhede toereikend sal aktualiseer the en gevolglik is hulle aangewese op die hulp van
die opvoedkundige-sielkundige. Hierdeur word geimpliseer dat die opvoedkundige-sielkundige die
persoonsversteuringsmomente sal bepaal en ophef. Inligting oor die effek van prostitusie op die
ontwikkeling van die dogters ontbreek egter in 'n groot mate aangesien navorsing oor die leefwereld
van dogters wat by prostitusie betrokke is, nog the in Suid-Afrika onderneem is the. Hieruit ontstaan
twee navorsingsvrae as probleemstelling van die navorsing, naamlik; hoe lyk die leefwereld van
dogters wat by prostitusie betrokke is en hoe kan hierdie kennis benut word om 'n opvoedkundig-
sielkundige benadering oor die aangeleentheid daar te stel.
Die doel van hierdie navorsing is dus om die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is,
te verken en te beskryf en om die data wat deur die verkenning verkry is te benut om 'n konseptuele
raamwerk ter voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters voor te stel.
Hierdie kwalitatiewe verkennende, beskrywende en kontekstuele navorsing fokus op die leefwereld
van ses dogter respondente wat by prostitusie betrokke is. Die navorsing is uitgevoer in twee fases.
Fase een behels die verkenning en beskrywing van die leefwereld van die respondente, terwyl die data
in fase twee gebruik is om die voorgenoemde konseptuele raamwerk daar te stel.
Gedurende fase een is die data ingesamel deur gebruik te mask van verkennende veelvoudige
gevallestudies. Die data is geanaliseer aan die hand van die fenomenologiese metode van Giorgi en
die inhoudsanalise volgens Kerlinger. Die data is verder deur literatuur kontrole met ander navorsing
vergelyk en uitgebou.
Verskeie temas is geidentifiseer in verband met die kultuur van prostitusie, die dogters se opvoeding-
en onderrigsituasies, hulle finansiele situasies so wel as labiele gevoelens oor hulle betrokkenheid by
prostitusie, hulself en die toekoms.
Tydens fase twee is hierdie temas uitgelig as aspekte wat terapeuties aangespreek behoort te word.
Hier is veral gefokus op die stabilisering van gesin- en onderrigsituasies, mediese versorging,
weerbaarheid en veiligheid, rowel as emosionele bemagtiging en egoversterking om hulle afharildikheid
van die lewenswyse te verbreek.
Hierdie navorsing dra by tot beter begrip van dogters wat by prostitusie betrokke is en bied 'n
omvattende benadering tot voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters.
SUMMARY
PROSTITUTION AMONG GIRLS: AN EDUCATIONAL PSYCHOLOGICAL APPROACH
Prostitution among girls shows a steady increase world-wide as well as in South Africa. The
assumption is that girls who are involved in prostitution are not able to actualize their full potential.
This necessitates the therapeutic assistance of an educational psychologist and therefore implies that
the aspects that curb personality growth must be determined and redressed. Information regarding the
effect of prostitution on girls is inadequate, due to the fact that in South Africa no research has been
undertaken to explore and describe the life-world of girls involved in prostitution. Two questions
define the research problem, namely what does the life-world of girls involved in prostitution look like
and how information in this regard can contribute to an approach for the educational psychologist in
handling this problem. The study aims at exploring and describing the life-world of girls involved in
prostitution and of using this data to generate a conceptual framework for prevention and intervention
regarding prostitution among girls.
This qualitative, explorative, descriptive and contextual research focuses on the life-world of six girls
involved in prostitution. The research is conducted in two phases. Phase one represents the
exploration and description of the life-world of the six respondents and during phase two this data is
used to generate a conceptual framework for the prevention and intervention regarding prostitution
among girls.
During phase one the data is collected by making use of explorative mutiple case studies. The data is
analised by using the phenomenological approach of Giorgi and the content analysis approach of
Kerlinger. Available literature is used to compare and complement the data. The themes found
through analysis of data emphasise aspects of prostitution, the girls' educational, scholastic and
financial situations as well as labile emotions about themselves, their involvement in prostitution and
the future.
Phase two consists of compiling a conceptual framework, using the above mentioned data. Attention
is focused on methods for stabilizing family relationships, scholastic progress and negative emotions
as well as ensuring personal empowerment and ego strengthening to enable the girls to break their
dependancy on this negative lifestyle.
This research contributes to a better understanding of girls involved in prostitution and suggests a
more inclusive approach to the prevention and intervention regarding prostitution among girls.
lINHOUDSOFGAWE ItLAIDSY
HOOFSTUK 1 OORSIG EN OMENTARE VAN 1131/ STUMPF 1 1.1. INLEIDING 1 1.2. RASIONAAL 4 1.3. PROBLEEMSTELLING 5 1.4. DOELSTELLINGS 7 1.5. NAVORSINGSMODEL 7 1.6. PARADIGMATIESE PERSPEKTIEF 8 1.6.1. ME T ATE ORETIE SE AANNAMES 8 1.6.2. TEORETIESE AANNAMES 9 1.6.2.1. TEORETIESE MODEL 9 1.6.2.2. TERMINOLOGIE 10 1.6.3. METODOLOGIESE AANNAMES 13 1.7. NAVORSINGSONTWERP EN -METODE 13 1.8. VERTROUENSWAARDIGHEIDSTRATEGIEe 13 1.9. HOOFSTUKINDELING 14 1.10 SAMEVATTING 14 HOOFSTUK 2 NAVORS1NGSONTWERP EN -METODE 15 2.1. INLEIDING 15 2.2. IFASIE EIEN: DIE BESKRYWING VAN VERKENNENDE
GEVALLESTUDIES 16 2.2.1. NAVORSINGSDOELSTELLING 16 2.2.2. NAVORSINGSONTWERP 16 2.2.3. NAVORSINGSMETODE 18 2.2.3.1 INSAMELING VAN DATA 20 2.2.3.2. STEEKPROEFTREKKING 22 2.2.3.3. DIE ROL VAN DIE NAVORSER 22 2.2.3.4. VERWERIUNG VAN DATA 23 2.2.3.5. LITERATUURKONTROLE 24 2.3. FASE TWEE: 1N KONSEPTUELE RAAMWERK VIR
VOORKOMING EN INTERVENSIE TEN OPSIGTE VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS 25
2.3.1. NAVORSINGSDOELSTELLING 25 2.3.2. NAVORSINGSONTWERP 25 2.3.3. NAVORSINGSMETODE 26 2.3.4. STEEKPROEFTREKKING 26 2.3.5. INSAMELING VAN DATA 26 2.3.5.1. DIE ROL VAN DIE NAVORSER 26 2.3.6. VERWERIUNG VAN DATA 27 2.4. VERTROUENSWAARDIGHEIDSTRATEGIEeVAN DIE
NAVORSING 27 2.5. SAMEVATTING 31
ESKRYWLNG VAN VERKENNENDE GIEVALLESTUDEES INLEIDING OPERASIONALISERING VAN DIE VELDWERK GEVALLESTUDIEVERSLAE GEVALLESTUDIE 1 GEVALLESTUDIE 2 GEVALLESTUDIE 3 GEVALLESTUDIE 4 GEVALLESTUDIE 5 GEVALLESTUDIE 6 KRUISGEVALLEVERSLAG BIOGRAFIESE INLIGTING LEWENSVERHALE VAN DIE DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE BETROKKE IS BELEWENIS VAN PROSTITUSIE VOOR- EN NADELE VAN PROSTITUSIE VOORKOMING EN INTERVENSIE TEN OPSIGTE VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS TOEKOMSVISIE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE BETROKKE IS GEVOLGTREKKINGS SAMEVATTING LIITERATUURKONTROLIE: LEEFWERELD VAN DOGTERS WAT Y PROSTIITUSIE ILETROKKE IIS INLEIDING DIE GESINSITUASIE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE BETROKKE IS ONVOLLEDIGE GESINNE VERWERPING DISFUNKSIONELE OPVOEDINGS DINAMIEK: MISHANDELING, MOLESTERING EN VERWAARLOSING VERLIES VAN GESINSBANDE DROS VAN DIE OUERHUIS DEUR OUERS OF FAMILIE BY PROSTITUSIE BETREK ONDERWYSITUASIE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE BETROKKE IS SWAK SKOOLPRESTASIE GEDRAGSPROBLEME OP SKOOL VROE6 SKOOLVERLATING GEREELDE SKOOL'VERWISSELING BELEWENIS VAN PROSTITUSIE GELD AS VERGOEDING VIR SEKSUELE DIENSTE ONEERLIKHEID AGGRESSIE SUBSTANSMISBRUIK GEREGTELIKE BETROKKENHEID VERKRAGTING
11100IFSTUK 3 3.1. 3.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.3.5. 3.3.6. 3.4. 3.4.1. 3.4.2.
3.4.3. 3.4.4. 3.4.5.
3.4.6.
3.4.7. 3.4.8. IFROOFSTUK 4
4.1. 4.2.
4.2.1. 4.2.2. 4.2.3.
4.2.4. 4.2.5. 4.2.6. 4.3.
4.3.1. 4.3.2. 4.3.3. 4.3.4. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. 4.4.6.
32 32 32 34 34 39 46 55 62 67 72 74
74 75 78
79
79 79 81
82 82
82 83 84
87 89 90 93
93 94 96 97 98 99 100 102 103 106 107 108
4.4.7. GEVOELENS 109 4.4.8. VERDEDIGINGSMEGANISMES 115 4.4.9. TERUGFLITSE 117 4.4.10. ETIKETTERING 117 4.4.11. NEGATIEWE GEVOELENS TEENOOR MANS 119 4.4.12. WANTROUE TEENOOR VOLWASSENES 120 4.4.13. AFHANKLIKHEID VAN DIE KOPPELAAR 120 4.4.14. TERUGKEER TOT PROSTITUSIE 121 4.4.15. NEEM NIE VERANTWOORDELIKHELD VIR EIE
BESLUITE/LEWE NIE 122 4.4.16. MAGSTRYD TEEN DIE KLIeNTE 123 4.4.17. NIE GEREED VIR DIE KEUSE GEMAAK NIE 123 4.4.18 ONVOLDOENDE GESLAGSVOORLIGTING 124 4.4.19. GESONDHEIDSPROBLEME 124 4.5. VOOR- EN NADELE VAN PROSTITUSIE 125 4.5.1. VOORDELE VAN PROSTITUSIE 126 4.5.1.1. FINANSIeLE VOORDELE VAN PROSTITUSIE 126 4.5.1.2. SOSIALE VOORDELE VAN PROSTITUSIE 127 4.5.1.3. PSIGIESE VOORDELE VAN PROSTITUSIE 128 4.5.1.4. GELEENTHEID OM VERSKILLENDE TALE AAN TE
LEER 128 4.5.2. NADELE VAN PROSTITUSIE 128 4.5.2.1. FISIEKE NADELE VAN PROSTITUSIE 129 4.5.2.2. PSIGIESE NADELE VAN PROSTITUSIE 130 4.5.2.3. MORELE NADELE VAN PROSTITUSIE 131 4.5.2.4. SEKSUELE GEMEENSKAP MET DIE KLIeNT 131 4.5.2.5. DIE MOONTLIKHEID VAN ARRESTASIE 131 4.6. TOEKOMSVERWAGTINGE VAN DOGTERS WAT BY
PROSTITUSIE BETROKKE IS 132 4.6.1. GEEN TOEKOMS GEVISUALISEER NIE 132 4.6.2. 'N NUWE BEGIN EN LEWENSITUASIE 133 4.6.3. IEMAND OM HULLE LIEF TE He 133 4.6.4. MOONTLIKHEID VAN 'n TOEKOMSTIGE BEROEP 134 4.6.5. RYKDOM EN ONAFHANKLIKHEID 134 4.6.6. OPSPORING VAN BIOLOGIESE OUERS 135 4.6.7. ME MEER BY PROSTITUSIE BETROKKE NIE 135 4.6.8. VOORTSETTING VAN ONDERRIG 135
4.7.
4.7.1. 4.7.2. 4.7.3.
4.7.4. 4.7.5.
4.8. 4.9. HOOFSTUK 5
5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.3.
5.3.1. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 5.3.6.
5.3.7. 5.3.8. 5.3.8.1 5.3.8.2. 5.4.
5.5. E100IFSTUK 6
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
VOORKOMING EN INTERVENSIE TEN OPSIGTE VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS STABIELE GESINSOPSET KENNIS EN MORELE BEMAGTIGING VERANTWOORDELIKHEID VAN DIE GEREG EN DIE GEMEENSKAP VEILIGE BEHUISING GEEN MANIER OM PROSTITUSIE BY DOGTERS TE VOORKOM NIE SAMEVATTING GEVOLGTREKKINGS PROSTITUSTIF DOGTERS: 'n OPV0EIDKUNING-SUFLKUNINGE ILENAIDERING INLEIDING VOORKOMING VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS
STABIELE GESINSITUASIE BEROEPSGEORIeNTEERDE ONDERWYS WEERBAARHEID TEEN PROSTITUSIE INTERVENSIE TEN OPSIGTE VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS UITREIKPROGRAMME OMGEWINGS- EN SITUASIEVVYSIGING PLASING IN DIE OUERHUIS ALTERNATIEWE PLASINGS OUERBEGELEIDING EN GESINSTERAPIE VOORTGESETTE ONDERWYS MEDIESE VERSORGING VAN DOGTERS GESLAGSVOORLIGTING EN VOORKOMING VAN VIGS VERBREKING VAN SUBSTANSAFHANKLIKHEID TERAPEUTIESE INTERVENSIE EVALUERING VAN DIE PROBLEEM STEUNGEWING TOT AFFEKTIEWE STABILISERING ONDERSTEUNING AAN DIE TERAPEUT EN ANDER HULPVERLENERS SAMEVATTING SAMEVATTING, GEVOLGTREKKINGS, TEKORKOMUNGS EN AAN ',LEMMINGS SAMEVATTING GEVOLGTREKKINGS TEKORTKOMINGS VAN DIE NAVORSING AANBEVELINGS SLOT
136 136 137
137 139
140 141 142
143 143 144 146 149 151
155 156 158 158 162 163 168 171
172 173 173 174 175
182 184
185 185 190 191 192 194
196
BYLAE A: PROTOKOL VIR DATA-ANALISE BYLAE B: VELDNOTAS EN TRANSKRIPSIES BYLAE C: PANEELBESPREKING
111
TA ELLE EN FIGURE
TABEL 3.1. DIE LEEFWeRELD VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE
73 TABEL 4.1. BETROKKE IS GESINSITUASIES VAN DOGTERS WAT BY
PROSTITUSIE BETROKKE IS
83 TABEL 4.2. ONDERWYSSITUASIE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE
BETROKKE IS
94 TABEL 4.3. DIE LEEFWeRELD VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE
BETROKKE IS
99 TABEL 4.4. VOOR- EN NADELE VAN PROSTITUSIE
125
TABEL 4.5. TOEKOMS 'VERWAGTINGE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE BETROKKE IS
131
TABEL 4.6. VOORKOMING VAN PROSTITUSIE BY DOGTERS
135 TABEL 5.1. PROSTITUSIE BY DOGTERS VOORKOMENDE
BENADERING
144 TABEL 5.2. INTERVENSIE TEN OPSIGTE VAN PROSTITUSIE BY
DOGTERS
154 FIGUUR 2.1 SKEMATIESE VOORSTELLING VAN DIE
NAVORSINGSMETODE
19
HOOFSTUK
OORSI[G EN ORIENTASIE VAN INIE STUMIE
1.1. INLIELIDENG
Prostitusie is 'n komplekse, eg menslike samelewingsverskynsel en betrokkenheid by prostitusie kom
deur die eeue onder alle lae van die wereldbevolking voor. Reeds vroeg in die Bybel word beskrywings
van prostitusie gevind, soos onder andere in die verhaal van Juda se skoondogter.
"Juda het haar gesien en gedink sy is 'n prostituut. .... Hy het na haar toe uitgedraai en gese;
"Korn! Ek wil met jou gemeenskap he." Toe vra sy hom: "Wat sal jy my daarvoor betaal?"
(Gen. 38: 15-17). (Slegs die toepaslike gedeeltes is aangehaal).
Die onderwerp van prostitusie lok uiteenlopende reaksies en gevoelens uit wat wissel van humor tot
misnoee (Smith & Mitchell, 1984: 7). Daar word ook in die Bybel verskillende opinies uitgespreek oor
prostitute, byvoorbeeld in Spreuke 2: 19; 5: 3-20 en 7: 10-27 word 'n prostituut beskryf as iemand wat
jong mans verlei en in wie se ".... huffs die dood skull...." Mans word ook gewaarsku teen seks buite die
huwelik. In Spreuke 6: 32 word 'n persoon wat seksueel losbandig is beskou as ".... van sy verstand af"
aangesien by sy lewe verwoes en, volgens die Engelse vertaling van die Bybel, inderdaad sy eie siel
vernietig. Paulus waarsku in 1 Kor. 6: 19 dat as gevolg van die eenwording tydens 'n seksuele daad,
ongeoorloofde seks sonde teen die eie liggaam is.
As gevolg van voorgenoemde persepsies oor prostitusie, is daar deurentyd ook gepoog om die prostituut
uit die gemeenskap te verwyder. Prostitute was nie by die tempel welkom nie en selfs geld wat deur
middel van prostitusie bekom is, was nie in die tempel aanvaar nie (Dent. 23: 17-18). Vroue wat buite
die huwelik by seksuele aktiwiteite betrokke was, is volgens Deuteronomium 22 die doodstraf opgele.
Histories is prostitusie dus op grond van Bybelse uitsprake veroordeel en in baie lande en gemeenskappe
as onwettig verklaar. Ten spyte van wetgewing om prostitusie te bekamp, kom dit egter nog algemeen
in die wereld en ook in Suid-Afrika voor (Beeld, 22 April 1993; Sunday Star, 12 April 1992).
Prostitusie word egter nie altyd net veroordeel nie, maar word ook in 'n mate verdra as 'n onafwendbare
euwel (Smith & Mitchell, 1984: vii). Soms word prostitusie in verhale en deur die filmbedryf
geromantiseer (dink byvoorbeeld aan die film "Pretty Woman"). Menings verskil ook of prostitusie
gewettig moet word en of prostitute vervolg moet word (Pretoria News, 16 November 1995). Smith
1
en Mitchell (1984: 8) beweer dat die samelewing besin oor die wetgewing sonder om te besin oor die
effek wat betrokkenheid by prostitusie op 'n persoon se lewe kan he. Met die opkoms van vroue-
organisasies en organisasies vir mense-regte word prostitusie vanuit 'n ander perspektief onder die
soeklig geplaas. Die persone wat prostitusie bedryf, word nou nie net gesien as uitbuiters nie, maar as
slagoffers. Oorweging word tans geskenk aan die effek wat prostitusie het op die individue wat dit
bedryf (Time Magazine, 21 June 1993).
Prostitusie word meestal deur volwasse vrouens bedryf wat seksuele dienste aan volwasse mans
verkoop, maar ander vorme van prostitusie kom ook voor. Dogtersprostitusie is een van die subkulture
van prostitusie. Jong dogters en kinders verkoop dus ook hulle liggame vir geld (Schurink, Schurink
& Smit, 1995: 1) of dwelms. Die vraag het ook in die Verenigde Volkeorganisasie ontstaan oor hoeveel
van die miljoene vroulike prostitute in die wereld minderjarig is (Time Magazine, 21 Junie 1993).
Meestal word daar gefokus op vrouens en dogters uit Oos-Europa, die Verre Ooste en
Suid-Amerikaanse state en op onderdrukte en minderbevoorregte groepe waar dogters dikwels tot
prostitusie toetree op grond van finansiele oorwegings (Mutarbhorn, 1994: 12-14). Die wereld het dus
bewus geword van die probleem van kinders, en veral dogters wat by prostitusie betrek word, maar geen
oplossing is al vir hierdie groeiende vraagstuk gevind nie.
Gesien in die lig dat hier verwys word na dogters wat by prostitusie betrokke is, impliseer dit dat hulle
nog nie volwasse is nie. Hierdie "nog-nie" dui daarop dat hul "kan nog en behoort nog" hul potensiaal
te bereik (Van Rensburg & Landman 1984: 123). In gesprekke met die personeel van "The House" ('n
privaat rehabilitasiesentrum vir dogters wat gedros het, by prostitusie betrokke is of aan dwelms verslaaf
is), het die navorser tot die gevolgtrekking gekom dat prostitusie 'n struikelbiok is vir die bereiking van
hierdie potensiaal.
Tydens besoeke aan verskillende klubs in Hillbrow het die navorser onder die indruk gekom dat dogters
wat by prostitusie betrokke is, the leiding ontvang van volwassenes wat hulle werklik borg nie. Daarom
is daar the sprake van opvoeding the. Volgens die Sunday Star (12 April 1992) word dogtersprostitute
dikwels deur koppelaars beheer wat dan ook beheer uitoefen oor die geld wat die dogters deur
prostitusie verdien. Hierdie koppelaars neem geen verantwoordelikheid vir die dogters se opvoeding
of toekoms nie. Die moontlikheid bestaan dus dat hierdie dogters se emosionele, normatiewe en
kognitiewe ontwikkellfing stagneer en dat hulle nie hul potensiaal sal bereik the.
Dogters ondervind soms probleme in hul ouerhuise en word dan in pleegsorg, kinderhuise of
2
kindersorgskole geplaas. Die veronderstelling is dat die dogters en hulle opvoeders gedurende hierdie
stadium hulp sal ontvang om hul probleme te oorkom en gesinskommunikasie te herstel (Van Zyl, 1982:
2-5). Van hierdie dogters dros egter van die voorgenoemde instansies voordat rehabilitasie afgehandel
is. Die aanvankllike probleme wat bygedra het dat hulle van hulle ouerhuis verwyder is, word dus untie
opgellos Me. Hierdie dogters kan nie terugkeer na hulle ouerhuise nie en word dan by prostitusie betrek
deur sogenaamde weldoeners wat eers aan hulle onderdak en voedsel verskaf en hulle dan verlei of
dwing om prostitusie te bedryf (Sunday Star, 15 November 1992: 2; The Citizen, 13 Mei 1993: 3).
In die Jig van die feit dat prostitusie onwettig is, bevind dogtersprostitute hulle verder ook in 'n situasie
waar hulle daagliks die wet verbireek en deur die gemeenskap verwerp word as sleg en sondig. Dit lei
daartoe dat die dogters hulself beskou as afwykend (vgl. 1.6.2.2; Thio, 1978: 56). Volgens Inciardi
(1984:72) raak die dogters maklik betrokke by ander vorme van misdaad, soos byvoorbeeld diefstal,
aanranding en verkragtings.
Dogters wat prostitusie bedryf word ont-mens (Campagna & Poffenberger, 1988: 87) deur as
seksobjekte gekoop en gebruik te word. Aangesien hulle nog kinders is, met 'n beperkte en verdraaide
siening van die gereg, glo hulle nie dat die geregsdienaars hulle kan beskerm nie (The Citizen, 8 Mei
1993: 6). Ennew (1986: 61 - 83) beweer dat dogters wat by prostitusie betrokke is, op grond van hul
kleiner postuur deur hulle koppelaars en kliente uitgebuit, aangerand en verkrag word. Hulle het
niemand om hulle te beskerm teen volwassenes se optrede nie en gevolglik is hulle:
particularly vulnerable to adult exploitation and available for cheap sex to customers who are
not primarily paedohpiles, but who simply seek sexual gratification of any kind for the lowest
possible outlay" (Ennew, 1986: 61).
Die dogters voel dus hulle is uitgelewer en dat hulle geen kontrole oor hul eie bestaan het nie. Hierdie
weeriloosheid veroorsaak gevoelens van moedeloosheid en hulle wend hul tot dwelms om van dag tot
dag te oorleef (Ennew, 1986: 62).
Skooldogters wat by deeltydse prostitusie betrokke is, verder swak op spool - (Personality, 29 Januarie
1990: 27) waarskynlik omdat hulle laat saans uithuisig is en gevolglik uitgeput kan raak. Die navorser
is van mening dat hierdie dogters kan beleef dat die skoolsituasie nie aan hulle verwagtinge voldoen nie.
Die gevaar bestaan dan dat hulle die skool kan verlaat voor hulle voldoende onderrig en kwalifikasies
ontvang het. Op grond van onvoldoende opleiding en gevolglik beperkte beroepsmoontlikhede kan hulle
dus voltyds by prostitusie betrek word.
3
Die tienerdogter word maklik deur beloftes van baie geld en vryheid om te doen wat sy wil, gelok om
by prostitusie betrokke te raak (Pretoria News, 19 Januarie 1995: 3). Prostitusie is egter 'n onsekere
en kortstondige beroep. Finansiele sukses met prostitusie is afhanldik van die hoeveelheid kliente wat
'n prostituut kan bekom en dit word bepaal deur haar voorkoms. Tussen die ouderdom van sestien en
drie-en-twintig jaar word beskou as die stadium wat prostitusie suksesvol beoefen kan word. Julian
(1980: 95) beweer dat last nagte, alkohol- en dwelmmisbruik you Jong dogters se jeugdige voorkoms
aftakel en dat die prostituut dan minder en finansieel swakker kliente trek. Volgens Sereny (1984: 231)
tref min van die dogters werklik finansiele voorsorg vir die toekoms terwyl hulle genoeg verdien.
Gevolglik vind 'n prostituut dikwels op dertigjarige ouderdom dat sy nie meer in haar lewensbehoeftes
kan voorsien nie en van liefdadigheid afhanldik is.
Prostitusie sped 'n beduidende rol in die verspreiding van die Verworwe Immuniteitsgebrek Sindroom
(VIGS) (Time, 21 Junie 1993: 27; Plummer & Ngugi, 1990: 75). Die meeste tieners het 'n beperkte
kennis van VIGS en sal op versoek van 'n klient, teen ekstra betaling, seksuele dienste lewer sonder die
gebruik van 'n kondoom om hulself teen hierdie seksueel-oordraagbare virus te beskerm.
Op grond van die voorafgaande bespreking is dit duidelik dat betrokkenheid by prostitusie, dogters se
toekoms nadellfig kan belinviloed. Dogters maak dikwels 'n keuse om betrokke te raak by prostitusie
op die ouderdom van twaalf tot vyttien jaar, wanneer hulle te jonk is om te besef waarvoor hulle hulself
inlaat (Sunday Star, 12 April 1992: 2). Die nadeel aan hierdie keuses is die langtermyn fisieke, sosiale
en emosionele gevolge.
L2. RASIONAAL
Meeste kinders, en ook dogters verkeer in die een of ander stadium in 'n wordingsnood. Gewoonlik
slaag die ouers en onderwysers self daarin, of met behulp van 'n terapeut, om die kind te ondersteun om
die probleem te oorbrug en voort te gaan na toereikende volwassenheid (Olivier, 1986: 107). Wanneer
dogters egter beleef dat hulle vasgevang is in 'n situasie wat vir hulle uitsigloos is (Van der Merwe,
1986: 88), kan hulle maklik van hulle ouerhuise dros om uit die situasie te ontsnap (Schurink et al,
1995:18). Hierdie dogters word dan maklik deel van 'n geisoleerde subkultuur van prostitusie wat
onopgemerk bly voortbestaan. Hulle word nie aangemeld vir hulp nie en hulle bly vasgevang in
prostitusie (Campagna & Poffenberger, 1988: 3). Die moontlikheid dat hierdie dogters hulle
persoonsmoontlikhede sal kan aktualiseer is onwaarskynlik. Hierdie dogters is dus aangewese op hulp
om te verhoed dat hulle toekoms belemmer word.
4
Daar bestaan min wetenskaplike kennis oor dogtersprostitusie (Campagna & Poffenberger, 1988: 8).
Op grond van beperkte kennis en gevolglike sosiale en persoonlike vooroordeel, word professionele en
semi-professionele persone se terapeutiese ondersteuning aan dogters wat by prostitusie betrokke is, aan
bande gele. Smith en Mitchell (1984: 8) wys daarop dat mense hulle blind staar teen prostitusie en nie
die onderliggende probleme vir terapeutiese intervensie identifiseer nie. Gevolg,lik keer dogters na die
afhandeling van die rehabilitasieprogram terug na prostitusie aangesien die onderliggende probleme, wat
die dogters se persoonswording belemmer, the aangespreek is the. In Suid-Afrika sal ook ernstig besin
moet word oor 'n benadering ten opsigte van die uitkenning en opheffing van hierdie probleme wat
aanleiding gee tot prostitusie by dogters (Sunday Star, 12 April 1992: 3). Hierdie opgaaf val binne die
opvoedkundig-sielkundige terrein. Van Niekerk (1986: 45) huldig die siening dat dit op die weg van die
opvoedkundige-sielkundige le om persoonsversteuringsmomente uit te ken en op te het'.
Op grond van die voorgenoemde betoog, is die navorser van mening dat dit belangrik is dat die opvoed-
kundige-sielkundige in Suid-Afrika 'n konseptuele raamwerk (vgl. 1.6.2.2.) oor terapeutiese intervensie
en die voorkoming van prostitusie by dogters sal oorweeg. In hierdie stadium is dit egter onseker watter
effek betrokkenheid by prostitusie op die persoonsontwikkeling van dogters het, aangesien niemand
sover as wat vasgestel kan word, die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is wetenskaplik
vanuit 'n Suid-Afrikaanse perspektief verken en beskryf het the (Schurink et al, 1995: 6).
Dit is noodsaaldik dat navorsing in die verband onderneem moet word, aangesien daar volgens die media
'n wereldwye toename in prostitusie en veral in kinderprostitusie plaasvind. Daar word onder andere
beweer dat kinderprostitute tans in aanvraag is, omdat veronderstel word dat kinders nog the met VIGS
besmet is the en dat kliente wat seksueel met kinders verkeer dus the so 'n groot risiko loop om besmet
te word the (Rapport, 11 April 1993: 2). Dogters word dus toenemend by die beroep betrek. Daar kan
aangeneem word dat die tendens ook in Suid-Afrika sal toeneem en dat die opvoedkundige-sielkundige
een of ander tyd met hierdie verskynsel in aanraking sal kom.
1.3. PRO LEIEMSTELEANG
Die dogter wat by prostitusie betrokke is, staan in 'n opvoedingsverhouding met haar ouers of
substituutouers wat veronderstel is om haar te begelei tot toereikende volwassenheid. Die dogter
identifiseer met die norme wat die opvoeders deur hulle opvoedingshandeling aan haar oordra. Van
Niekerk (1986: 31) stel dit dat die opvoedingshandeling van die opvoeders van so 'n aard kan wees dat
die dogter se persoonlikheidsontwikkeling ernstig aan bande gele kan word. Die dogter raak dan
5
opvallend op grond van haar onaanvaarbare gedrag.
Dogters ervaar soms dat hulle behoeftes rile in hulle gesinsituasie bevredig word nie op grond van die
lae sosio-ekonomiese status van die gesin, onstabiele en ongeordende huislike omstandighede, of op
grond van die dogter se eie sielkundige en emosionele probleme, soos byvoorbeeld neurose en 'n
onvermod om die eise van hulle omgewing te hanteer. Van der Merwe (1986: 97-98) beweer dat hierdie
dogters hulle frustrasies openbaar deur uittarting van gesag, aggressiewe verbale uitinge, 'n neiging om
tot aanranding oor te gaan, 'n onvermod om te baat by goedkeuring of straf en deur 'n gebrek aan
vertroue in hulle medemens. So 'n dogter kan ook betrokke raak by prostitusie.
Die onderwyssituasie kan soms vir 'n dogter negatief wees. Sy kan ervaar dat die inhoud of leerstof vir
haar te moeilik is, dat sy nie voldoende aanmoediging en ondersteuning van haar gesin en die
onderwysers kry nie en dat haar deelname aan die onderriggebeure sinloos is. Leerprobleme kan op
grond van die gebeure ontwikkel. Sy kan druip en selfs die skool verlaat (Coetzee & Du Toit, 1986:
196, 204-205) voor sy voldoende kwalifikasies verkry het. Haar beroepskeuses sal dus beperk wees en
sy kan dan by prostitusie betrek word.
Daar is verskeie faktore wat aanleiding kan gee tot dogters se betrokkenheid by prostitusie, maar daar
is baie dogters wat dieselfde probleme soos hierbo beskryf ondervind, sonder om by prostitusie betrokke
te raak. Vanuit die opvoedkundig-sielkundige perspektief is dit duidelik dat die dogters se gedrag nie
strook met wat verwag word nie. Van Niekerk (1986: 45) beweer dat die wesenlike van die afwyking
te vinde is in vergelyking met wat behoort te wees. Dogters wat by prostitusie betrokke is, se gedrag
verskil van die behoorlike en is 'n aanduiding van die mate waarin hulle op hulle weg na volwassenheid
ontspoor het (Olivier, 1986: 107). 'n Konseptuele raamwerk in verband met prostitusie by dogters kan
nie ontwikkel word alvorens die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is, verken en
wetenskaplik beskryf is nie.
Vanuit die voorafgaande betoog ontstaan die volgende navorsingsvrae:
Hoe lyk die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is?
Hoe kan kennis en begrip van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is bydra tot 'n
konseptuele raamwerk vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters?
6
1.4. DOELSTELLINGS
Die doel van hierdie navorsing is om op wetenskaplik-verantwoordbare wyse 'n opvoedkundig-
sielkundige benadering ten opsigte van prostitusie by dogters daar te stel. Hierdie opvoedkundig-
sielkundige benadering sal op die voorkoming en intervensie van die probleem gerig wees. Vanuit
hierdie doelstelling word die volgende subdoelwitte beoog:
* Om aan die hand van verkennende meervoudige gevallestudies die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is, te verken en te beskryf.
* Om 'n konseptuele raamwerk vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters te genereer vanuit die resultate wat bekom is betreffende die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is.
1.5. NAVORSINGSMODEL
Die vraag na die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is plaas die navorsing binne die
terrein van die geesteswetenskappe, en wel binne die opvoedkundig-sielkundige terrein. Die
navorsingsmodel wat vir die navorsing geselekteer word, moet beantwoord aan die vereistes wat die
opvoedkundig-sielkundige perspektief aan navorsing stel, naamlik as praktykgerigte wetenskap moet
die opvoedkundig-sielkundige wetenskap fokus op die ordening van gegewens aangaande probleme wat
ontstaan by die kind, gesin, skool en samelewing. Die opvoedkundig-sielkundige wetenskap behoort
ook handelinge vir die praktyk te ontwerp om die probleme op te los (Van Niekerk, 1986: 33). Volgens
die navorser beantwoord die navorsingsmodel van Botes (1993: 1-12) aan die voorgenoemde vereistes
en gevolglik sal die model in hierdie navorsing toegepas word. In hierdie model word drie vlakke of
ordes onderskei.
Die eerste orde is die werklikheid (in die geval van hierdie navorsing, die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is). Hierdie orde berus op 'n voorwetenskaplike kennis en is ongesistematiseer en
subjektief (Jacobs, Haasbroek & Theron 1992: 4).
Die tweede orde is die navorsing en die veldstudie aan die hand van meervoudige gevallestudies as basis
vir die vorming van 'n konseptuele raamwerk vir die opvoedkundig-sielkundige praktyk. In hierdie geval
sal die gegewens vanuit die eerste orde verwerk word om 'n konseptuele raamwerk vir die voorkoming
en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters te genereer.
7
Die derde orde is die stel van paradigmatiese aannames wat die navorser selekteer uit die vakgebied (in
hierdie geval die opvoedkundig-sielkundige vakgebied), die navorsingsterrein (die leefwereld van dogters
wat by prostitusie betrokke is) en oor die navorsingsmetodologie (in hierdie geval opvoedkundig-
sielkundige navorsingsmetodologie). Botes (1993: 4) vermeld dat hierdie aannames dien as determinante
vir die navorsingsbesluite.
1.6. PAIRADIGMATTFSIE IPIERSEEKTIEF
Botes (1993:10) beweer dat geen navorsing waardevry is nie en daarom moet die navorser sy aannames
wat as determinante vir die navorsing bedink is, duidelik stel. Aangesien hierdie navorsing binne die
opvoedkundig-sielkundige konteks val, sal die navorser veral haar eie aannames in verband met die
mens, die kind en opvoeding stel.
1.6.1. METATEORIETASE AANNAMIES
Die metateoretiese aannames is die persoonlike aannames van die navorser wat ontstaan het op grond
van ervaring binne haar vakgebied, naamlik die opvoedkundig-sielkundige terrein. Die aannames is in
ooreenstemming met die aanvaarde fundamentele opvoedkundige beginsels.
Die mens as totaliteitswese is aangewese op opvoeding om al haar moontlikhede te optimaliseer
(Langeveld, 1952: 165).
Opvoeding is die doelbewuste begeleiding van 'n mens deur 'n medemens tot optimalisering van haar
moontlikhede. Die kind moet begelei word tot die aanleer van sekere vaardighede en kennis wat benodig
word om aan die aanvaarbare eise van die gemeenskap te voldoen. Die begeleiding vind gewoonlik plaas
tussen 'n kind wat nog nie weet of kan nie en 'n volwassene wat reeds weet en kan en voldoende omgee
vir die kind om haar te begelei (Van Rensburg & Landman, 1984: 124).
Die kind is 'n totaliteitswese op weg na volwassenheid wat aangewese is op begeleiding deur 'n
volwassene om sy mensmoontlikhede te optimaliseer. Die kind wat buite die begeleiding van 'n
volwassene staan, sal nie ontwikkel soos sy behoort nie (Sprinthall & Sprinthall 1977: 45).
Die navorser glo dat die opvoeder 'n persoon is wat op grond van meerdere kennis, vaardigheid en
verantwoordelikheid in staat is om 'n kind te begelei tot positiewe persoonsontwikkeling (Van Niekerk,
8
1986: 13). 'n Ware opvoeder sal dus altyd die kind se belange op die hart dra met besluitneming oor
haar opvoedingshandelinge. Die persoon wat willens en wetens 'n kind begelei in negatiewe optredes
of toelaat om sodanig op te tree, kan volgens die navorser nie as 'n opvoeder beskou word nie.
* 'n Gesin is 'n groep verwante en/of nie-verwante mense (ouers/substituutouers en kinders) wat 'n
eenheid vorm waarbinne wedersydse beinvloeding plaasvind (Minuchin & Fishman, 1977: 26). Die gesin
is veral die eenheid in die gemeenskap waar kinders opgevoed word. Die gesin vorm die lede van die
gemeenskap en daarom behoort die gesin deur die gemeenskap in stand gehou te word. Indien die gesin
verbrokkel, verbrokkel die gemeenskap.
*1<Due onderravys is 'n sekondere opvoedingsisteem wat doelbewus fokus op die ontwikkeling van 'n kind
in terme van die onderrig en aanleer van kennis, vaardighede en norme. Deur hierdie kennis,
vaardighede en norme te beheers, word die kind in staat gestel om aan die eise van die bepaalde
gemeenskap, waarvan sy 'n lid is te voldoen. Hierdie vaardighede en kennis wat sy aanleer behoort dit
ook vir haar moontlik te maak om mettertyd 'n beroep te kan beoefen, sodat sy as volwassene haar plek
in die gemeenskap sal kan volstaan (Smit & Killian, 1977: 21-26).
1.6.2. TEORET1ESE AANNAMES
Die fundamentele pedagogiese perspektief op die kind in opvoeding vanuit die totale lewenswerklikheid
is 'n sinvolle perspektief op die navorsing, aangesien die navorsing binne die opvoedkundig-sielkundige
konteks val. In die fundamentele pedagogiek gaan dit oor die deurskouing (verkenning) van die
werklikheid sodat die essensiele daarvan uitgelig en beskryf kan word (Van Rensburg & Landman, 1984:
50, 59). Die werklikheid van prostitusie by dogters moet dus as't ware self te voorskyn tree.
1.6.2.1. TEORETIESE MODEL
Die teoretiese stellings uit hierdie navorsing behoort vanuit 'n opvoedkundig-sielkundige benadering
bespreek te word. Die opyoedkundige-sielkundige moet nie net afwykendheid verken en verklaar nie,
mar sy moet ook riglyne vir die opheffing van die afwyking aanwys en op die proef stel (Van Niekerk,
1986: 33). Die opvoedkundige-sielkundige moet dus die verskynsel van prostitusie by dogters verken
en beskryf en 'n opvoedkundig-sielkundige benadering tot voorkoming en intervensie daarstel.
Ten einde te poog om die dogters wat by prostitusie betrokke is te begryp, moet die dogters vanuit hulle
9
leefwereld verken word. Sereny (1984: 240) noem dat slegs wanneer die navorser na die dogters se
fantasiee, drome, nagmerries en verwagtinge luister, daar 'n kans bestaan om hulle te begryp. Van
Niekerk (1986: 35) beklemtoon dat die mens slegs vanuit die mens self verstaan kan word. Dit wil se
uit die verskynsels en werkinge van die mens self. Dogters wat by prostitusie betrokke is, kan dus net
verstaan word deur hulle leefwereld te verken.
In hierdie navorsing word prostitusie by dogters beskou vanuit verskillende sisteme in die werklikheid,
naamlik die opvoedingsisteem, die gesinsisteem, die onderwyssisteem, die sosiale of gemeenskapsisteem
en veral die persoonlike sisteem, wat die behoeftes en persoonseienskappe van die dogter wat by
prostitusie betrokke is, aansny. Die samehang of groepering van faktore in hierdie sisteme ten aansien
van prostitusie by dogters, sal ook bestudeer word.
Verdere teoretiese uitgangspunte sal verkry word na die dataverwerking van die meervoudige
gevallestudies. Literatuurkontrole sal eers gedoen word na die analise van die data wat verkry sal word
uit die meervoudige gevallestudies, sodat die leefwereld van die dogters wat by prostitusie betrokke is,
so ver as moontlik onbevooroordeeld verken en beskryf kan word.
1.6.2.2. TERMENOLOGIE
Naar sal vervolgens voortgegaan word om etlike begrippe vanuit die opvoedkundig-sielkundige
perspektief te omskryf en te definieer.
* Alwykende gedrag van 'n dogter, net soos alle ander gedrag, is die uitkoms van die betekenisse wat
sy aan haar wereld gee (Sonnekus & Ferreira, 1979: 60). Die dogter se gedrag kan dus net verklaar
word vanuit haar gesitueerdheid. Die dogter wat by prostitusie betrokke is, se gedrag moet dus verken
en beskryf word vanuit haar leefwereld.
Volgens Van Niekerk (1986: 3-4) staan afwyking in verband met abnormaliteit. Abnormaal beteken om
of te wyk van die gewone, gemiddelde of die verwagte. 'n Dogter word as afwykend of abnormaal
beskou as haar gedrag nie strook met haar moontlikhede (potensiaal); ontwikkelingspeil (ouderdom);
met die gedrag van die groep (kultuur en ontwikkelingsfase) waaraan sy behoort nie. Haar gedrag
voldoen nie aan bepaalde sedelik-normatiewe, affektiewe en kognitiewe norme nie. Smith en Mitchell
(1984: 8) postuleer dat die gedrag van dogters wat by prostitusie betrokke is, afwyk van die normale,
omdat hulle hul liggame op 'n wyse ervaar wat selfs vir meeste volwassenes onaanvaarbaar is.
10
* Die begrip benaderring beteken oopstel vir 'n siening. Die werkwoord "benader" beteken om 'n
vraagstuk uit 'n ander hoek of raamwerk te beskou. Verder impliseer die begrip ook 'n werkswyse, 'n
onpartydige manier om 'n vraagstuk aan te pak (Odendal, 1985: 79). In hierdie navorsing word die
begrip "benadering" beskou as 'n werkswyse met betrekking tot dogters wat by prostitusie betrokke is.
Die opvoedkundig-sielkundige benadering veronderstel dus 'n doelbewuste poging om die probleem van
prostitusie by dogters in 'n konseptuele raamwerk aan te spreek.
* Die begrip komiseptuelle beteken 'n oorspronldike ontwerp wat dien as 'n werksdokument om latere
ontwerpe te ontwikkel (Grobbelaar, 1987: 266). In die geval van die navorsing is dit 'n ontwerp vir die
voorkoming en intervensie van prostitusie by dogters. Volgens Odendal (1985: 599) is 'n konsep 'n
voorlopige formulering van 'n geskrif of 'n plan.
'n IRsiannyerk is weer die hooftrekke of grondtrekke wat die werkswyse en/of denkrigting bepaal
(Grobbelaar, 1987: 428). In die geval van hierdie navorsing word die werkswyse van voorkoming en
intervensie van prostitusie by dogters vanuit 'n opvoedkundig-sielkundige raamwerk benader. 'n
Konseptuelle rrazament verwys dus in hierdie navorsing na die formulering van 'n werksdokument vir
die ontwikkeling van latere opvoedkundig-sielkundige ontwerpe ter voorkoming en intervensie van
prostitusie by dogters.
* Die begrip terstpeutfiese word afgelei van die woord terapie. Die woord terapie kom van die Griekse
woord therapeus wat gesondmaak beteken. Volgens Odendal (1985: 1141) beteken terapie die
geneeswyse of behandeling van siektes of kwale wat geestelik of fisies kan wees. Die begrip
"therapeuein" kan etimologies vertaal word met om te dien of te versorg. Vir die doel van hierdie
navorsing verwys die begrip terapeutiese na 'n doelbewuste, beplande, professionele, regstellende en
versorgende hulpverlening aan dogters wat by prostitusie betrokke is as deel van die opvoedkundig- - sielkundige benadering tot intervensie.
* Volgens Odendal (1985: 456) beteken die begrip intervensie 'n handeling van tussenbeide tree of
ingryping in 'n gebeure om die verloop of uitslag daarvan te beinvloed en te verander. In die
onderhawige studie verwys intervensie na die tussenkoms van die opvoedkundige-sielkundige in die lewe
van dogters wat by prostitusie betrokke is, met die doel om die dogters te begelei om alternatiewe
keuses te oorweeg.
11
Die begrip voorrkoming dui op 'n aktiewe handeling om iets te verhinder, te verhoed, of te weer of
stop te sit (Odendal, 1985: 1310). In hierdie verband word voorkoming gesien as 'n aktiewe poging van
die opvoedkundige-sielkundige om die toetrede van dogters tot prostitusie stop te sit. Hierdie poging
veronderstel raadgewing aan die beleidbepalers en ander rolspelers in die opvoeding en onderrig van
dogters en begeleiding aan die opvoeders en die gemeenskap om die dogters op te voed sodat hulle
weerbaar sal wees teen prostitusie.
Om iemand te ondersiteun beteken om haar las ligter te maak. Die las wat hier ter sprake is, is die
wordingsnood wat dogters wat by prostitusie betrokke is, beleef. Die dogters staan voor die opgawe
om vir hulle 'n wereld te konstitueer en die opvoedkundige-sielkundige gee rigting aan die ontwikkeling
van die dogters na aanleiding van die verwagtinge van behoorlikheidseise (Van Rensburg & Landman,
1984: 171). Hierdie ondersteuning dui 'n terapeutiese handeling aan (Good, 1983: 608; Terry-Page &
Thomas, 1987: 331). Deur alternatiewe betekenisse voor te stel, kan die dogters tot meer effektiewe
keuses begelei word.
Die begrip prostitusie kom van die Latynse woord prostituere wat te koop of te koop aanbied
beteken. Odendal (1985: 864) gee die betekenis aan as "Ontug van vroue en manne wat as beroep
beoefen word" Julian (1980: 138) beskou prostitusie as 'n sosiale probleem en definieer dit soos volg:
'Prostitution can be defined as sexual intercourse on a promiscuous and mercenary basis with no
emotional attachment. Prostitutes make a living by selling sexual favors to those who will pay."
Smith en Mitchell (1984: 7) sowel as Campagna en Poffenberger (1988: 87) beskou prostitansie by
dogters as selfvernietigende en gevaarlike gedrag. Vir die doel van hierdie studie word prostitusie
beskou as die beskikbaarstelling van seksuele dienste wat aan 'n kfient 'n mate van seksuele bevrediging
of genot bied, sonder dat enige emosionele verbintenis tussen die dogter en die klient bestaan.
Vir die doel van hierdie studie word dogter s wait by prostitusie betrokke is beskou as dogters tussen
die ouderdom van twaalf en agtien jaar wat op 'n voltydse of deeltydse basis, met of sonder hulle
ingeligte toestemming aan enige seksuele daad met ander persone deelneem teen vergoeding van enige
aard aan die dogter of aan 'n derde persoon.
* Die Beefw8relld is die alledaagse lewe of die wereld waarin die dogters wat by prostitusie betrokke is,
'n leef- en bestaanswyse voer. Die leefwereld sluit al die lewenswerklikhede in, soos byvoorbeeld die
opvoedingswerklikheid, die maatskaplike werklikheid en, in die geval van hierdie navorsing, die
12
werklikheid van prostitusie by dogters.
L6.3. MIETODOLOGI[IHSE AANNAMIES
Van Niekerk (1986: 33) stel dit dat die opvoedkundig-sielkundige wetenskap 'n praktykgerigte
wetenskap is, wat besig is met denkende ontwikkeling en ordering van relevante gegewens ten aansien
van probleme met die menslike ontwikkeling en die ontwerp van handelinge om die probleme op te hef.
Jacobs et al (1992: 14) maak ook melding van skeppende en stelselmatige ondersoek om kennis te
bekom met die primere doel om 'n spesifieke praktiese toepassing van die kennis vir die praktyk te
ontwerp. Opvoedkundig-sielkundige navorsing gaan dus om praktykverryking en/of -uitbreiding. Die
funksionele denkbenadering beantwoord aan hierdie vereiste. Botes (1993: 19) meld byvoorbeeld dat
die praktykgerigte navorsing, wat in diens van die praktyk staan, in 'n besondere mate deur die
funksionele denkbenadering ondersteun word. Die wetenskaplike metode wat in hierdie navorsing
gebruik gaan word is funksioneel van aard, aangesien daar beoog word om die kennis, wat met die
uitvoering van die navorsing verkry word, te gebruik om konstrukte te bepaal waaruit 'n opvoedkundig-
sielkundige benadering gegenereer kan word ter voorkoming of intervensie van prostitusie by dogters.
1.7. NAVORSINGSONTWEIRED EN -MIETOIDE
'n Kwalitatiewe verkennende en beskrywende navorsingsontwerp sal gebruik word met die doel om insig
te bekom oor die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is (Mouton & Marais, 1990:43),
sodat 'n opvoedkundig-sielkundige benadering gegenereer kan word ten opsigte van prostitusie by
dogters. Die navorsing geskied in twee fases, naamlik die beskrywing van die leefwereld van dogters
wat by prostitusie betrokke is, deur middel van verkennende meervoudige gevallestudies en die ontwerp
van 'n konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters. Die
navorsingsontwerp en -metode sal breedvoerig in hoofstuk 2 beskryf word.
1.8. VERTROUENSWAARDIRGEIELDSTRATIEG II IKE
Ten einde vertrouenswaardigheid in hierdie navorsing te bevorder, sal die strategies van Lincoln en Ciuba
(1985: 290-300) aangewend word, naamlik geloofwaardigheid, oordraagbaarheid, vertroubaarheid en
bevestigbaarheid. Die aspek van vertrouenswaardigheid sal breedvoerig in hoofstuk 2 beskryf word.
13
L9. HOOFSTUKIENDELING
In hoofstuk I word 'n oorsig en orientasie van die studie gegee ten aansien van die verskynsel van
dogters wat by prostitusie betrokke is. Formulering van die probleemstelling en die verfynde
vraagstelling vanuit die probleemstelling gee rigting aan die navorsingsverloop, die doelwitformulering
en die metode van ondersoek. Die navorsingsontwerp en -metode word deeglik in hoofstuk 2 bespreek
en gemotiveer as voorbereiding vir die aanvang van die navorsing en om wetenskaplike
vertrouenswaardigheid na to streef.
In hoofstuk 3 word verkennende meervoudige gevallestudies beskryf en saamgevat aan die hand van
die kruisgevalleverslag. Die inligting wat verkry word uit hierdie denkarbeid, word in Ihionistuk 4 deur
die literatuurkontrole geverifieer. Die data word in wetenskaplike terme verwoord, asook in
opvoedkundig-sielkundige terme en getabuleer. Die gegewens word met opvoedkundige-sielLkundiges
en ander dissiplines bespreek.
Die tweede fase van die navorsing word in hoolstunk 5 bespreek. Vanuit die konsepte wat geidentifiseer
is in hoofstukke 3 en 4, word 'n konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie ten opsigte van
dogters wat by prostitusie betrokke is, uiteengesit.
In hoofstuk 6 word gevolgtrekkings aangaande die navorsing gemaak. Tekortkominge van die
navorsing word uitgewys en aanbevelings word gemaak vir verdere navorsing oor prostitusie by dogters.
1.10. SAMEVATTING
In hierdie hoofstuk is die teoretiese fundering van die navorsing uiteengesit. Die rasionaal,
probleemstelling en navorsingsdoelstellings van die navorsing is geformuleer. Die paradigmatiese
perspektief ten opsigte van die metateoretiese, teoretiese en metodologiese aannames wat rigting aan
die navorsingsontwerp en -metode gee, is gestel. Ten slotte is die navorsingsverloop in die
hoofstukindeling uiteengesit.
14
HOOFSTUK 2
NAVORSINGSONTWERIP EN -METODE
2.1. ENLEMMING
Hoofstuk 1 stel die oorsig en wetenskaplike begronding van die navorsing en gee ook 'n oorsigtelike
beeld van die beoogde navorsing. Hierdie navorsing vind in twee fases plaas. Die eerste fase is die
beskrywing van verkennende meervoudige gevallestudies. In die die tweede fase word 'n konseptuele
raamwerk ter voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters vanuit die resultate van
die eerste fase ontwikkel en beskryf. Die ontwerp van hierdie twee fases word vervolgens in Tabel 2.1.
uiteengesit.
TABER, 2.1. NAVORSINGSONTWEIRIP lEN -METODE
FASE DOELWIT STEEKPROEF-
POPULASIE
DATA-
INSAMELING
DATAVERWERK-
ING
VERTROUENS-
WAARDIGIIEID
EEN:
VERKENNENDE
MEERVOUDIGE
GEVALLESTU-
DIES
VERKENNING
VAN DIE
LEEFWeRELD
VAN DOGTERS
WAT BY
PROSTITUSIE
BETROKKE IS
DOELGERIG:
SOSIALE
NETWERKE EN
INSTANSIES
INFORMANTE
DOGTERS :
12 - 18 JAAR OUD
BY PROSTITUSIE
BETROKKE
VRYWILLIG
MEERVOUDIGE
DATA-
INSAMELINGS-
BRONNE:
GEKOMBINEERDE
METODE VAN
GIORGI
GEVALLESTUDIE-
VERSLAE
GUBA:
GELOOFWAAR-
DIG
OORDRAAG-
BAAR
VERTROUBAAR
BEVESTIGBAAR
TUSSEN HAKIES
PLAAS VAN EIE
PERSEPSIES
WAARNEEM VAN
GEDRAG
WAARNEMING
c--
KODERING VAN
DATA
SKOLASTIESE -
EN GESIN-
STRUKTUUR
BIOGRAFIESE
INLIGTING
DOKUMENT-
ANALISE
DATA KODERING
GESINDHEDE NAEWE SKETSE DOKUMENTANA-
LISE + KODERING
BELEWENIS FENOMENOLO-
GIESE
ONDERHOUDE
KODERING VAN
DATA + INHOUDS-
ANALISE
ONAFHANKLIKE
KODEERDER
UITKLARING
PERSEPSIES OOR
PROSTITUSIE
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
KODERING VAN
DATA + INHOUDS-
ANALISE
SAMEVATTING
EN GEVOLGTREK-
KINGS
GEVALLESTUDIE-
+ KRUISGEVALLE-
VERSLAG
BESPREEK
15
EASE DOELWIT STEEKPROEF-
POPULASIE
DATA-
INSAMELING
DATAVERWERK-
ING
VERTROUENS-
WAARDIGIIEID
EEN (VERVOLG): VERHELDER EN LITERATUUR- VERGELYK GESPREK MET
VERGELYK KONTROLE VERWOORD KENNERS EN
GROEPEER ROLSPELERS
TABULEER
TWEE: KONSEPTUELE POPULASIE VAN HOOFTEMAS EN LOGIESE ORDEN DATA
OPVOEDKUNDIG- RAAMWERK: FASE EEN UITKOMSTE VAN AFLEIDINGS LITERATUUR-
SIELKUNDIGE VOORKOMING EN LITERATUUR FASE EEN VANUIT KONTROLE
BENADERING INTERVENSIE AFHANGENDE LITERATUUR UITKOMSTE VAN
VAN UITKOMSTE FASE EEN GESPREK MET
VAN FASE EEN BEPALING VAN OPVOEDKUN-
KONSEPTE VIR DIGE SIELKUN-
VOORKOMING EN DIGES EN ANDER
INTERVENSIE KENNERS
VAN ELKE TEMA
DEDUKSIE
SUIWERING VAN
AANBEVELINGS SAMEVATTENDE RELEVANTE
KONSEPTE ASPEKTE
2.2. FASE EEN: DIE ESKIRYWING VAN DM VERKENNENDE GEVALLESTUDIfFS
In hierdie fase sal die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is, verken en beskryf word deur
gebruik te maak van meervoudige data-insamelingsbronne, soos waarneming, verkennende meervoudige
gevallestudies en literatuurkontrole. Hierdie fase word in hoofstukke 3 en 4 beskryf
2.2A. NAVORSINGSDOELSTELLING
Die doel van fase een is om verkennende meervoudige gevallestudies van dogters wat by prostitusie
betrokke is te beslcryf.
2.2.2. NAVORSINGSONTWERIP
In die fig van die feit dat niemand, sover vasgestel kan word, die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is wetenskaplik vanuit 'n Suid-Afrikaanse perspektief verken en beskryf het nie
(Schurink et al, 1995: 5), word gestel dat die terrein van hierdie navorsing redelik onbekend is. Op
grond van hierdie relatiewe onbekendheid van die terrein, sal in hierdie navorsing veral klem gele word
op die verkenning en beskrywing van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is. Hierdie
navorsing is 'n kwalitatiewe, verkennende en beskrywende studie wat kontekstueel van aard is.
16
Kwallittatiewe navorsing verwys na die bestudering van mense in hulle natuurlike omgewing om die
persoon se persoonlike betekenisse te verken en te beskryf. Dit is dus die bestudering van individue
onder natuurlike omstandighede ten einde vas te stel op welke wyse hulle betekenisse toeken in sosiale
situasies (Jacobs et al, 1992:15). Mouton en Marais (1990: 165) stel dit dat die uitgangspunt van
kwalitatiewe navorsing is dat die verskynsel self sal spreek en sal manifesteer soos dit is en dat die
navorser dit so sal beskryf. In hierdie studie word die verskynsel van prostitusie by dogters verken
vanuit die betekenisse wat die dogters wat by prostitusie betrokke is, aan hulle leefwereld gee.
In die lig van die feit dat prostitusie en almal wat daarby betrokke is as sosiaal onaanvaarbaar
geetiketteer word (Schurink et al, 1995: 3), is dogtersprostitusie 'n uiters sensitiewe aangeleentheid en
navorsing oor hulle leefwereld kan vir hierdie dogters as 'n bedreiging van hul privaatheid beskou word.
Die moontlikheid van leuens op grond van wantroue of om hul optrede te regverdig, kan lei tot groot
responsvariasie (Mouton & Marais, 1990: 91). Die navorser sal dus tot so 'n mate 'n
vertrouensverhouding met hierdie dogters moet stig dat die nodigheid om een of ander rol te vertolk sal
verdwyn (Mouton & Marais, 1990: 92). Die kwalitatiewe navorser beskik oor die moontlikheid van
hierdie verhoudingstigting, aangesien sy, volgens Mouton en Marais (1990:165), meer betrokke in en
by die verskynsel is. Die navorser behoort dus in staat te wees om prostitusie by dogters waar te neem
waar en soos dit verskyn.
Volgens Mouton en Marais (1990: 43) is die uiteindelike oogmerk met 'n verkennende studie gerig op
die verkryging van geldige insig in en begrip van 'n bepaalde verskynsel in die werklikheid. In hierdie
studie beoog die navorser om die relatief onbekende terrein van dogters wat by prostitusie betrokke is,
te verken en daardeur meer kennis te kry oor die fenomeen van prostitusie by dogters. Die navorser
moet die verskynsel verken waar dit in die werklikheid verskyn om sodoende nuwe insigte oor die
leefwereld van prostitusie by dogters te bekom en nie toe te laat dat enige vooroordeel, vooropgestelde
idees of hipoteses haar navorsing rig nie (Mouton & Marais, 1990: 45). Hier kan dus verwys word na
die observasie van die verskynsel van dogtersprostitusie waar dit verskyn. Die aangewese metode vir
hierdie indringende verkenning is die verkennende gevallestudie.
Die beskrywende navorsing het volgens Mouton en Marais (1990: 44) ten doel die akkurate en
noukeurige beskrywing van dit wat is. Daar word dus beoog om die fenomeen van prostitusie by
dogters wat deur verkenning openbaar is, noukeurig te beskryf. In hierdie navorsing word die
verkennende meervoudige gevallestudies noukeurig beskryf. Deeglike rekord sal gehou word deur
middel van veldnotas om alle moontlike inligting te betrek by die beskrywing van die verskynsel met die
17
oog op 'n opvoedkundig-sielkundige benadering tot voorkoming en intervensie (Jacobs, et al, 1992:
65-66).
In hierdie navorsing gaan dus gepoog word om die wese van die verskynsel van prostitusie by dogters,
sonder vooroordeel of vooropgestelde idees, te verken en te beskryf. Vraelyste en
voorafgestruktureerde meetinstrumente impliseer reeds 'n mate van vooroordeel en van vooropgestelde
idees en kan dus the vir die doel van hierdie studie gebruik word the (Mouton & Marais, 1990: 172).
In fase een van die navorsing word gebruik gemaak van verkennende meervoudige gevallestudies soos
in Tabel 2.1. aangedui is.
Die studie is kontekstueell van acrd aangesien dit handel oor at die fasette van die leefwereld van 'n
spesifieke teikengroep en gebonde is aan die unieke konteks van die domeinverskynsel van dogters wat
by prostitusie betrokke is en kan dus nie verteenwoordigend wees van die totale populasie the. Hierdie
kontekstuele verkenning en beskrywing van die leefwereld van hierdie dogters het ten doel om 'n
opvoedkundig-sielkundige benadering vir voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters te stel (Mouton & Marais, 1990: 50-51).
Die gevallestudie as 'n nie-eksperimentele, beskrywende navorsingsmetode fokus veral op die
beskrywing en verldaring van 'n spesifieke fenomeen soos dit verskyn, byvoorbeeld die leefwereld van
dogters wat by prostitusie betrokke is. Gevallestudies bring die navorser so naby aan die respondente
dat sy insae in hulle gedagtes, gevoelens en behoeftes kan verkry en dus 'n meer gedetailleerde
beskrywing kan gee van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is (Merriam, 1991: 29).
In hierdie verband sal veral gesteun word op direkte observasie en sistematiese onderhoudvoering.
Jacobs et at (1992: 65-67) beskou observasie as 'n "inligtingsinwinningsmedium."
In hierdie navorsing gaan meervoudige gevallestudies toegepas word. Elkeen van die ses
gevallestudies word as 'n volledige gevallestudie afgehandel. Vanuit die individuele gevallestudies word
'n kruisgevallerekord opgestel en gevolgtrekkings gemaak (Yin, 1989: 52-57).
2.2.3. NAVORSINGSMETOIDE
In hierdie fase sal gebruik gemaak word van verkennende meervoudige gevallestudies. Die inskakeling
van die verkennende gevallestudie (vgl. 2.2.2) het ten doel om die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is, te verken. Die dogters wat by prostitusie betrokke is, skets hulle leefwereld vir
18
die navorser soos hulle dit ervaar en die navorser beskryf dit. Voordat daar vervolgens voortgegaan
word om die navorsingsmetode volledig to beskryf, word 'n skematiese voorstelling van fase een in
Figuur 2.1 weergegee.
FIGUUR 2.11: silcEmAl asE VOORSTELLIING VAN DIEIE NAVOIRSIINGMETODE VAN FASIE LIEN
NAVORSER
WAARNEMIMG
GEVOELENS EN PERSEPSIES
VELDNOTAS
MEERVOUDIGEGEVALLESTUDIES
GEVALLESTUDIE I GEVALLESTUDIE 2 GEVALLESTUDIE 3 GEVALLESTUDIE 4 GEVALLESTUDIE 5 GEVALLESTUDIE 6 BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAIEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAIEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAIEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
BIOGRAFIESE
INLIGTING
NAIEWE SKETS
FENOMENOLO-
GIESE ONDER-
HOUDE EN
INDIVIDUELE
FOKUSONDER-
HOUDE
KODERING VAN DATA
NAVORSER EN ONAFHANKLIKE MEDEKODEERDER
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE
s4
REPLIKA
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE
REPLIKA
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE 4
REPLIKA
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE
REPLIKA
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE
REPLIKA
INDIVIDUELE
GEVALLESTUDIE
GEVOLGTREK-
KINGS vie
GEVOLGTREK-
KINGS GEVOLGTREK-
KINGS GEVOLGTREK-
KINGS GEVOLGTREK-
KINGS
GEVOLGTREK-
KINGS
IMIIMIIIMINIFIEURIP110111 1111[1.11.111111/ 111/1111/ 11 1/1 111 1111
KRUISGEVALLEVERSLAG
GEVOLGTREKKINGS
1.111111tignirligtitiggititiffill11/111111/11110EU Ng VERHELDERING, REDUKSIE, VERWOORDING
111011111• 1111011111011111111111tIMIIIILIIIIMMEIMPIIII GROEPERING DEUR KONVERGENSEE
KONSEPTUALISEER
LITERATUURKONTROLE
OMSKRYF EN UITBOU VAN K • NSEPTE DEUR DIVERGENSIE
19
2.2.3J. ENSAMELING VAN DATA
Tydens die inskakeling van die verkennende meervoudige gevallestudie kan die navorser van meer as
eenn data-insanmellingsbroun gebruik maak. Trouens, Yin (1989: 12) beweer dat dit juis een van die
voordele van die gevallestudie is. In hierdie navorsing word gebruik gemaak van waarneming,
identifiserende dokumentering in die vorm van biografiese inligting, persoonlike dokumentering in die
vorm van 'n naiewe skets en onderhoudvoering in die vorm van fenomenologiese en individuele
fokusonderhoude. Hierdie veelvuldige data-insamelingsbronne by die verkennende meervoudige
gevallestudies verhoog die geloofwaardigheid van die navorsing op grond van triangulering (die gebruik
van verskeie navorsingmetodes en navorsingsbronne vir bevestiging van data) oor die verskynsel van
prostitusie by dogters en bied aan die navorsing 'n wyer verskeidenheid van inligting (Yin, 1989: 96).
Addisionele inligting oor die leefwereld van prostitusie by dogters word deur waarneming verkry. In
die onderhawige navorsing word van informele waarneming gebruik gemaak tydens besoeke aan
spesifieke areas om die fenomeen te bestudeer (Yin, 1989: 91-92). Verskeie besoeke sal aan Hillbrow
en Pretoria gebring word. Tydens die besoeke word ander inligting, wat nie deur onderhoude verkry
is nie, ingesamel. Hierdie inligting word na elke besoek in die veldjoernaal aangeteken. Terwyl die
navorser gedurende die meervoudige gevallestudies verskillende data-insamelingsbronne, soos die
biografiese vraelys, die naTewe skets, die fenomenologiese onderhoud en die individuele fokusonderhoud
gebruik, steun sy steeds op waarneming. Sy luister nie net na wat die respondente se nie, maar ook hoe
hulle dit se en hoe hulle optree gedurende die onderhoudvoering. Die waarneming word ook in die
gevallestudies aangeteken (vgl. Bylae B).
Identifiserende dokumentering neem die vorm aan van 'n bicogi•arnese vraellys wat deur die respondente
of die navorser voltooi moet word. Hierdie vraelys is deur die navorser saamgestel met die spesifieke
doel om die dogters se skolastiese stand en gesinstrukture te bepaal (vgl. Bylae A).
Hierteenoor is die persoonlike dokumentering in die vorm van 'n nefewe skets. Die dogters word
versoek om 'n opstel "My lewensverhaal" te skryf. Deur die skryf van hulle lewensverhale, openbaar die
dogters hulle persoonlike gesindhede en wereldbeskouing, sowel as hulle innerlike betekenisse wat hulle
aan hul leefwereld heg. Die opstel fokus ook in 'n mate op die verlede en die dogters kry geleentheid
om hulle belewinge van hulle gesin- en onderwyssituasies, hulle ouers en hulle gesin te skets. Volgens
Merriam (1991: 111) openbaar die lewensverhaal die innerlike betekenisse en gesindhede van die
respondente in verband met alledaagse gebeurlikhede en gee ook vir die navorser insae in die
20
respondente se gesindhede en wereldbeskouing. Die geskrewe lewensverhale bied die navorser ook
verdere inligting oor die dogters se belewing van hulle verlede, hulle gesin- en onderrigsituasies.
Onderhoudvoering kan beskou word as die belangrikste metode wat gebruik gaan word vir die
insameling van data. Twee onderhoude, naamlik die fenomenologiese onderhoud en die individuele
fokusonderhoud word as data-insamelingsbronne benut. Die fenomenologiese onderhoundvoering wat
'n induktief-beskrywende navorsingstegniek is, word in hierdie navorsing gebruik om die fenomeen
dogters wat by prostitusie betrokke is in diepte te bestudeer en te beskryf soos wat dit in die werklikheid
verskyn. Deur die fenomenologiese onderhoud word die essensies van die werklikheid en hulle
sinsamehang openbaar gemaak. So word die konteks van hierdie navorsing, naamlik die werklikheid van
prostitusie by dogters, tot spreke gebring soos wat dit werklik is (Van Rensburg & Landman 1984: 50).
Die fenomenologiese onderhoud is vry van bevooroordeelde verduisteringe vanuit 'n matafisiese of
teoretiese aard (Ornery, 1983: 50). Tydens die fenomenologiese onderhoud is gewone mense in staat
om hulle leefwereld in hul eie woorde volgens hul opinies en ervaringe te beskryf en hulle kan aspekte
beldemtoon wat vir hulle belangrik is (Kvale, 1983: 173).
Die fenomenologiese onderhoude word ingelei met 'n versoek dat die dogters vir die navorser van
prostitusie sal vertel. Die navorser se deelname is daarna beperk tot die verheldering van betekenisse
oor die tema wat ondersoek word. Gedurende die onderhoude sal die navorser kommunikasietegnieke
gebruik soos refleksie, oopeinde vrae, en aanmoediging om soveel moontlik inligting van die dogters se
leefwereld te bekom. Die aanvarende houding van die navorser het ten doel om die dogters op hulle
gemak te probeer stel. Op die wyse word gepoog om die maksimum response te verseker. Hierdie
fenomenologiese onderhoude sal op band opgeneem en getranskribeer word.
Die fenomenologiese onderhoud sal ook opgevolg word deur 'n individuele fokusonderhoud (Merriam,
1991: 25). Die doel van hierdie onderhoud is om aan die hand van spesifieke vrae, die dogters se
persepsies oor prostitusie te verken. Naar sal bepaal word wat hulle persepsies oor die voor- en nadele
van prostitusie is; wat hulle persepsies oor voorkoming en intervensie is en wat hulle
toekomsverwagtinge is. Hier word dus spesifiek gefokus op sekere temas uit die leefwereld (Kvale,
1983: 176) van die dogter wat by prostitusie betrokke is. Die respondente is egter steeds vry om
konsepte uit te fig wat vir hulle belangrik is. Die volgende vrae sal tydens die individuele
fokusonderhoud gestel word:
Wat is, volgens jou 3 die voordele van prostitusie?
Wat sal jy se is die nadele van prostitusie?
21
Wat sal jy se kan gedoen word om te keer dat dogters by prostitusie betrokke raak?
Wat sal jy se kon iemand gedoen het om te keer dat jy by prostitusie betrokke geraak het?
Wat is jou wense en planne vir die toekoms?
Tydens insameling van die data word die inligting wat verkry is deur waarneming in die veldnotas,
georden (Merriam, 1991: 88- 90). Die inligting van die veldnotas, die biografiese gegewens, die naiewe
skets en die onderhoude word gebruik om die gevallestudies te beskryf.
Die navorser sal in hierdie navorsing 'n enkele loodsstudie doen deur een onderhoud op band op te neem,
veldnotas te maak en die opname te transkribeer vir data-analise. Hierdie loodsstudie word met
kundiges bespreek terwille van die uitskakeling van aspekte wat die vertrouenswaardigheid van die
studie kan benadeel. Daarna sal voortgegaan word om onderhoude met dogters wat as respondente
kan optree, op dieselfde wyse op te neem en te transkribeer.
2.3.3.2. STEEKIFDIROEIFTREKKING
Ses deelnemers word vir hierdie studie geselekteer. Die navorser sal doelgerig dogters identifiseer wat
kwalifiseer om aan die navorsing deel te neem. Die deelnemers in die studie sal dogters tussen die
ouderdomme van twaalf tot agtien jaar wees, wat by prostitusie betrokke is en wat Afrikaans of Engels
kan praat en gewillig sal wees om aan die navorsing deel te neem deur met die navorser in gesprek te
tree. Daar sal van verskeie steekproefnemingsprosedures gebruik gemaak word om respondente te
identifiseer. Die navorser sal die hulp van informante gebruik om dogters wat prostitusie bedryf op te
spoor. Die navorser veronderstel dat die dogters wat as respondente opgetree het, ook ander dogters
kan aanmoedig om as respondente op te tree. Verder bestaan die moontlikheid dat dogters wat toevallig
by "The House" aandoen ook bereid sal wees om as respondente op te tree.
2.2.3.3. ROL VAN DIE NAVORSE1
In die lig van die feit dat hierdie dogters se betrokkenheid by prostitusie onwettig is, sal die navorser hul
vertroue moet wen en hulle anonimiteit moet verseker. Die navorser sal betrokke raak by die
hulpverlenende aktiwiteite van "The House" met die doel om deur die deelnemers aanvaar en vertrou
te word. Dogters wat by prostitusie betrokke is, voel veiliger in hulle eie omgewing, gevolglik sal die
fasiliteite van "The House" ook gebruik word tydens die onderhoudvoering.
22
Die navorser stel ten aanvang van die onderhoud elke respondent op haar gemak, verduidelik die doel
van die navorsing en bedank die dogter dat sy bereid is om aan die navorsing deel te neem. Tydens haar
interaksie met die respondente sal die navorser warm en empaties wees. Sy skep 'n klimaat van
veiligheid en betroubaarheid (Kvale, 1983: 178). Die deelnemers sal aangemoedig word om hulle
ondervindinge so volledig moontlik te beskryf. Gedurende die onderhoude sal die navorser geen morele
oordeel oor die dogters se optrede laat deurskemer nie. Enige vooroordeel of voorveronderstellings sal
in die veldnotas tussen hakies aangedui word. Die navorser toon ook dat sy die dogters aanvaar, opreg
in hulle belangstel en hulle gevoelens eerbiedig.
2.2.3.4. VERWIERKING VAN DATA
Die navorser benader die data met geen vooropgestelde idees nie. Konsepte of hipoteses word vanuit
die data self verkry, deurdat die data op induktiewe wyse verwerk word. Die eerste stadium van
dataverwerking is om die rou data te kodeer.
Die bandopnames van die fenomenologiese en individuele fokusonderhoude word woordeliks getrans-
kribeer, waarna daar met kodering van die transkripsies en die spontane sketse begin word (Kerlinger,
1986: 477-483). Die biografiese vraelyste, nalewe sketse, transkripsies, die navorser se veldnotas en
die bande met die onderhoude word saam met 'n protokol vir data verwerking (vgl. Bylae A) aan 'n
onallianklike kodeerder oorhandig. Beide die navorser en die onafhanldike kodeerder gaan dan voort
met die kodering van die data.
Ten einde die data te kodeer word die werkswyse volgens die metode van Giorgi, soos beskryf deur
Ornery (1983: 57), gevolg. Eerstens lees die kodeerder die dokument deur en word 'n geheelbeeld van
die leefwereld van elke respondent verkry. Die dokument word dan weer bestudeer en feite word
onderstreep wat die navorsingsvraag "Hoe lyk die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke
is?" (vgl. 1.4.) kan beantwoord. Verskillende temas word bepaal wat in 'n bepaalde verbondenheid tot
mekaar (Lincoln & Guba, 1985: 344) die totaliteit van prostitusie by dogters uitbeeld. In die derde stap
word temas verfyn deur die onnodige data uit te skakel en deur die verband tussen die oorblywende
temas onderling en die totaliteit van die verskynsel (sintese) te beskryf. Die temas word dan as konsepte
verwoord en in die laaste plek word die verskillende konsepte georden en getabuleer. Die navorser en
die onafhanklike kodeerder bespreek dan die verskillende tabelle.
Die gegewens word deur die navorser georden en gebruik om die gevallestudies te beskryf. Uit hierdie
23
gegewens word sekere afleidings deur induktiewe denke gemaak om die gevallestudie- en die kruis-
gevallestudieverslae te skryf.
Tydens die skryf van die gevallestudieverslae en die kruisgevallestudieverslag word die konsepte verder
in eenhede gegroepeer (konvergensie) en verwoord as opvoedkundig-sielkundige terme. Die eenhede
word verklein deur die eliminering (reduksie) van enige oorbodighede. Die eenhede word ook uitgebou
(divergensie) (Lincoln & Guba 1985: 93) deur die bevindinge van ander data-insamelingsbronne soos
waarneming en aantekeninge van veldnotas by te voeg. Literatuurkontrole word gebruik om die
konsepte verder te verfyn en te vergelyk met bevindinge van soortgelyke navorsing.
2.2.3.5. LIITERATUURKONTROLE
In die literatuurkontrole gaan verskillende literatuurbronne gebruik word soos navorsingsdokumente,
wetenskaplike geskrifte, persoonlike dokumente van jeugwerkers wat met dogters wat by prostitusie
betrokke is, gewerk het en ook van gerehabiliteerde persone wat self by prostitusie betrokke was.
Verder sal daar ook van die media gebruik gemaak word in terme van tydskrifte, koerante en
televisieprogramme, aangesien die media konsentreer op meer resente (voorwetenskaplike) inligting.
In die lig van die feit dat die navorser bepaalde temas in die data-analise geidentifiseer het, word daar
nou doelgerig gesoek na verifikasie van die temas. Lfiten-atuurkontrolle word ook gebruik om temas
uit te bou. Die mate waarin die navorser die temas sal kan uitbou, sal bepaal word deur haar vermod
om vraend oor elke eenheid te besin (Merriam, 1991: 116). Die resultate van die navorsing sal met
relevante teoriee en studies in die literatuur vergelyk word. Nuwe insigte wat so verkry is, sal dan
bespreek word.
Die navorser selekteer literatuur wat handel oor prostitusie by dogters, maar ook oor die spesifieke
temas wat in die navorsing na yore gekom het. Daar word vervolgens bepaal watter temas deur die
literatuur bevestig word. Verder word die navorsingsbevindinge ook aangevul deur temas wat in die
literatuur voorkom en laastens word ook vasgestel wafter spesifieke temas nuwe inligting oor prostitusie
by dogters deurgee.
Die navorser bespreek ook haar bevindinge met opvoedkundige-sielkundiges en met bestaande
rolspelers in die rehabilitasie van dogters wat by prostitusie betrokke is, soos byvoorbeeld die direkteure
van "The House" en navorsers van die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing wat 'n studie oor
prostitusie gemaak het (vgl. Bylae C).
24
Die bevindige van die data-verwerking word gebruik om 'n konseptuele raamwerk te formuleer ter
voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters. Naar sal vervolgens oorgegaan word
om die tweede fase van die navorsing te bespreek.
2.3. EASE 'TWEE: KONSEETUELE IZAAMWEIRK VTR VOORKOMING EN ENTERVENSIE
'EN OESIGTE VAN PROSTITUSILE Y DOGTERS
Op grond van die data wat vanuit fase een saamgestel is, sal die navorser oorgaan tot die ontwerp van
'n konseptuele raamwerk vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters. In
hoofstuk een is gestel dat 'n benadering 'n werkswyse of 'n manier is om 'n vraagstuk aan te pak (vgl.
1.6.2.2). Hierdie konseptuele raamwerk is 'n plan waarvolgens die opvoedkundig-sielkundige praktyk
voorkoming en intervensie ten opsigte van dogters wat by prostitusie betrokke is, kan aanspreek. Die
begrip benadering impliseer ook 'n nuwe siening om vanuit 'n ander hoek of raamwerk na 'n vraagstuk
te kyk. Die navorser hoop om deur die stel van 'n konseptuele raamwerk te besin oor die voorkoming
en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters. In hierdie lig gesien, handel fase twee oor die
navorsingsvraag "Hoe kan kennis en begrip van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke
is, bydra tot 'n konseptuele raamwerk vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters?" (vgl. 1.3).
2.3.11. NAVORSINGSDOELSTELLING
Die doellstellling van fase twee is om 'n konseptuele raamwerk ter voorkoming en intervensie ten opsigte
van prostitusie by dogters te genereer uit die resultate wat bekom is betreffende die leefwereld van
dogters wat by prostitusie betrokke is.
2.3.2. NAVORSINGSONTWIERE
In hierdie fase van die navorsing sal daar 'n konseptuele raamwerk gegenereer word ten aansien van die
data wat vanuit fase een bekom is. Hier kan dus verwys word na 'n begronde navorsingsontwerp
aangesien die konseptuele raamwerk in die data van fase een begrond is (Merriam, 1991: 142) en die
totale navorsings-metode uit die data ontstaan. Inligting wat uit hierdie navorsing en literatuurkontrole
bekom is, sal in die tweede fase gebruik word om vanuit 'n opvoedkundig-sielkundige benadering 'n
konseptuele raamwerk voor te stel vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters.
25
2.3.3. NAVORSIINGSMETODE
In hierdie fase word gebruik gemaak van dokumentanalise. Die navorser gebruik die temas van die
kruisgevalleverslag wat deur literatuurkontrole uitgebou en verwoord is in opvoedkundige-sielkundige
terme. Hierdie temas word gegroepeer en getabuleer. Uit hierdie temas word dus moontlike
opvoedkundig-sielkundige doelwitte en strategiee vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van
prostitusie by dogters bepaal. Die navorser gebruik dus die gevolgtrekkings uit hoofstuk 4 om die
doelwitte vir In konseptuele raamwerk te bepaal. Bestaande literatuur word bestudeer om voorkomende
handelinge en handelinge vir intervensie van die aspekte wat geidentifiseer is, te bepaal. Uit die
navorsing en literatuurstudie word daar op grond van 'n deduktiewe denkbenadering 'n konseptuele
raamwerk vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters gestel as 'n
opvoedkundig-sielkundige benadering tot prostitusie by dogters.
2.3.4. S EEKIPROEIFTRIMUNG
Die konseptuele raamwerk wat bier ter sprake is word vanuit die data van fase een gegenereer.
Gevolglik sal daar geen verdere seleksie van respondente plaasvind nie. Die seleksie van literatuur word
bepaal deur die verskillende konsepte wat in fase een vasgestel sal word. In die seleksie van literatuur
oor die voorkoming en intervensie sal veral gepoog word om opvoedkundige en sielkundige literatuur
te benut, maar daar word voorsien dat literatuur vanuit ander benaderinge ook gebruik sal word.
2.3.5. INSAMELIING VAN DATA
Die verwerkte data van fase een wat in opvoedkundig-sielkundige terme verwoord is, is inderdaad die
rou data van fase twee waarmee die navorser 'n konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie
ten opsigte van prostitusie by dogters moet stel. Die verskillende konsepte word omgeskakel in
doelstellings waarvoor die handelingsvoorstelle bepaal moet word. Die navorser steun ook op
literatuurbronne om die handelingsvoorstelle te bepaal.
2.3.5.L DM ROL VAN DIE NAVORSIETR
Die rol van die navorser is die verheldering van data wat reeds in fase een ingesamel is. Die navorser
besin oor elke tema wat in fase een bepaal is in terme van die volgende vrae:
* Op water wyse kan die konsepte wat in fase een bepaal is omgeskakel word om doelstellings
26
vir voorkoming en intervensie te vorm?
* Matter handelinge in die vorm van intervensie of terapeutiese ondersteuning kan voorgestel
word om die geidentifiseerde doelstellings te bereik?
2.3.6 VERWEIRKING VAN DATA
Die temas wat in fase een bepaal is word omgeskakel na doelstellings, soos die aanleer van
verantwoordelikheid in die plek van onverantwoordelikheid. Die navorser gaan dan voort met aktiewe
literatuurstudie om te bepaal hoe die doelstellings verwesenlik kan word. 'n Konseptuele raamwerk
word dan induktief en deduktief bepaal vanuit die data van fase een en die literatuurstudie.
2.4. VERTROUENSWAARRIGIBIETIDSTRATIEGINE VAN DIE NAVORSIIING
Me navorsing moet verantwoord word ten opsigte van vertrouenswaardigheid en dit kan bewerkstellig
word deur versigtig aandag te gee aan die konseptualisering van die navorsing, asook die insameling,
analisering en interpretering van data (Merriam, 1991: 165). Vanwee die feit dat kwalitatiewe navorsing
nie gebaseer is op 'n stel vaste en rigiede prosedures the, moet die navorser strategied en tegnieke benut
om die vertrouenswaardigheid van haar navorsing te bevorder (Jacobs, et al, 1992: 15). In hierdie
navorsing sal die model van Guba vir kwalitatiewe navorsing (Lincoln & Guba, 1985: 290- 300;
Krefting, 1991: 214-222; Klopper, 1995: 25-28) voorgehou word. Naar sal dus gepoog word om
aandag te skenk aan die vier aspekte van vertrouenswaardigheid naamlik geloofwaardigheid,
oordraagbaarheid, vertrouenswaardigheid en bevestigbaarheid.
Gelloofwaardigheid verwys na die waarheidsgetrouheid van die navorsingsbevindinge (Lincoln & Guba,
1985: 301). Die geloofwaardigheid word bepaal deur die feit dat 'n bepaalde studie akkurate en
lewensgetroue bevindinge oor die betrokke domeinverskynsel wat bestudeer is, gegenereer het (Mouton
& Marais, 1990: 50-51). In die geval van die onderhawige navorsing moet werklikheidsgetroue
bevindinge oor prostitusie by dogters gegenereer word.
Tegnieke wat deur Lincoln en Guba (1985:301) aanbeveel is, gaan in hierdie navorsing toegepas word
om geloofwaardigheid in die navorsing te verseker. Volldoende betrrokkenheid ten opsigte van tyd en
geleenthede gaan ingeruim word vir observasie, die stigting van 'n vertrouensverhouding met die
respondente om volledige onderhoude met verskeie dogters wat by prostitusie betrokke is, of te handel.
Hierdie werkswyse verseker die navorser dat sy geleentheid kry om onsekerhede wat ontstaan, na die
27
onderhoude met die respondente uit te klaar. Die navorser sal ook poog om respondente uit verskillende
situasies te benader om die verskynsel van prostitusie by dogters onder verski ➢ende omstmundiglinede
te bestudeer. Naar sal byvoorbeeld gepoog word om onderhoude te voer met dogters wat permanent
by prostitusie betrokke is, sowel as dogters wat op 'n deeltydse basis by prostitusie betrokke is.
Triangullasie is 'n belangrike metode om geloofwaardigheid te bevorder. In hierdie navorsing sal
gebruik gemaak word van veelvuldige data-insamelingstegnieke en data-insamelingsbronne soos wat
deur Krefting (1991: 219) aanbeveel word. Data-insamelingstegnieke wat byvoorbeeld gebruik gaan
word, is observasie van die fenomeen, biografiese inligting, naiewe sketse, fenomenologiese onderhoude
en individuele fokusonderhoude. Veelvuldige data-insamelingsbronne wat gebruik kan word, is
byvoorbeeld verskillende respondente en literatuurbronne.
Triangulering word gedurende die dataverwerkingsfase bevorder deur gebruik te maak van 'n
onafhanklike kodeerder, literatuurkontrole en deur die navorsingsbevindinge te bespreek met
opvoedkundige-sielkundiges en rolspelers uit ander dissiplines wat betrokke is by rehabilitasie van
dogters wat by prostitusie betrokke is. Die bespreking van navorsing met 'n portuurlid/groep bied aan
die navorser die geleentheid om haar gevolgtrekkings te toets. Op dieselfde wyse gaan gepoog word
om bevindinge voor te le aan verskeie respondente (dogters wat betrokke is by prostitusie) sodat hulle
enige verkeerde afleidings wat deur die navorser gemaak is, kan korrigeer en aanvullende inligting kan
verskaf.
Volgens Guba (in Klopper, 1995: 27) word statistiese veralgemenings nie binne die kwalitatiewe en
kontekstuele navorsing vereis nie, maar wel oordraagtoaarrheid in terme van die toepaslikheid van die
bevindinge in 'n ander konteks. Die oordraagbaarheid van navorsing word grootliks versterk deur 'n
digte en deeglike beskrywing van die navorsingsproses. Die navorser sal in hierdie navorsing
volledige beskrywing gee van die steekproeftrekking as verteenwoordigend van die verskynsel van
prostitusie by dogters, data-insameling, data-analise, dataverwerking en literatuurkontrole.
Die uniekheid van die situasie van prostitusie by dogters word verken met die doel om
handelingsvoorstelle vir die voorkoming en intervensie in die vorm van 'n konseptuele raamwerk te stel.
Die handelingsvoorstelle sal dus nie algemeen geldende handelingsvoorskrifte (Klopper, 1995: 27) wees
nie maar stel slegs 'n konseptuele raamwerk waarbinne elke rolspeler by die voorkoming en intervensie
ten opsigte van prostitusie haar eie veralgemenings kan maak. Hier word dus gefokus op die data en
nie op die herhaalbaarheid van die navorsing nie. ALhoewel voldoende inligting oor die navorsingsproses
28
beskikbaar gestel moet word sodat ander navorsers aan die hand van hierdie inligting die
navorsingsbevindinge sal kan insien, word oordraagbaarheid in hierdie navorsing oorgelaat aan die
persoon of navorser wat die oordrag wil mask (Lincoln & Guba, 1985: 125; Merriam, 1991: 172 - 177).
Die doel hiervan is onder andere om ander navorsers in staat te stel om hierdie gegewens in 'n volgende
studie te gebruik.
Vertronbaarbeid verwys na die mate waartoe die navorsingsbevindinge, by die herhaling van die
navorsing in dieselfde konteks en met dieselfde respondente, bevestig kan word (Klopper, 1995: 27).
In hierdie navorsing sal daar na aanleiding van aanbevelings van Lincoln en Guba (in Klopper, 1995: 27)
gepoog word om vertroubaarheid te bevorder. Om dit te bereik sal veral klem gele word op die
maatreels om vir die bevordering van geloofwaardigheid, soos voldoende betrokkenheid; om die
verskynsel onder verskillende omstandighede te beskou; triangulasie; portuurlid-/groepbespreking en
om by die steekproeflede te kontroleer of die data korrek is. Op hierdie wyse sal vertroubaarheid
bevorder word deur triangulering (meer as een gevallestudie; meer as een respondent; meer as een data-
insamelingsmetode en -bronne; 'n onafhanldike kodeerder; portuurlid-/groepbesprekings en
literatuurkontrole na die afhandeling van die dataverwerkingsfase), stapsgewyse herhaling en 'n
voorlegging aan 'n eksterne navorser vir 'n ondersoekende oudit.
evestigbaarkeid verwys volgens Klopper (1995: 27) na die mate waarin die navorsingsbevindinge
beinvloed is deur die navorser se persoonlike persepsies, motiverings, vooroordele en emosies. In die
Jig van die feit dat prostitusie 'n sensitiewe onderwerp is (vgl. 1.1), sal die navorser haarself ten opsigte
van neutraliteit moet verantwoord om te verseker dat die navorsingbevindinge bepaal is vanuit die data
wat verkry is van die respondente en deur objektiewe observasie van hulle gesitueerdheid. Die navorser
moet sorg dat neutraliteit in die navorsingsproses verseker word vanaf die steekproefbepaling tot en met
die ontleding van die data en die konseptualisering van 'n raamwerk ter voorkoming en intervensie. Die
navorser moet haar persoonlike persepsies eers tussen hakies plaas en nie data gebruik wat nie
geverifieer kan word nie. Weer eens behoort die navorser haar dokumentasie aan 'n eksterne en
onafhanklike opvoedkundige-sielkundige te oorhandig vir 'n bevestigbare oudit. Krefting (1991: 221)
stel voor dat die ouditeur elke gevolgtrekking, interpretasie en aanbeveling oorweeg teenoor die totale
navorsingsproses en die produk. So word die bevestigbaarheid van elkeen bepaal.
Samevattend kan die volgende maatreels, om vertrouenswaardigheid in die navorsing te verseker, as
handelingsvoorskrifte vir die navorsing gestel word. Die navorser besin OOT die verskynsel van
prostitimsie by dogters soos dit deur die media bekendgestel word (Beeld, 31 Desember 1988: 3;
29
Personality, 29 Januarie 1990: 27; Sunday Star, 15 November 1992: 15; The Citizen, 18 Mei 1993: 1;
Carte Blanche 23 Februarie 1992) en besluit of navorsing oor die verskynsel 'n hydrae kan maak ten
opsigte van die opvoedkundig-sielikundige p•aktyk.
Verskillende instansies word besoek, soos "The House," Die Middestad Evangelisasie Sending, die
kinderbeskermingseenheid, kindersorgskole, gesellinagentskappe en nagklubs (vg1.1.1.). Na aanleiding
van onderhoude by die bovermelde instansies, 'n inleidende literatuurondersoek en observasie van die
verskynsel, bepaal die navorser of dit enigsins nodig is dat navorsing oor prostitusie by dogters
onderneem behoort te word en wat die rasionmall vir die navorsing sal wees (vgl. 1.2.).
Die inleidende verkenning deur die navorser word gevolg deur besinning oor die navorsingsvme (vgl.
1.3.) wat sy wil verken en die gevolglike navorsingsdoellstellings (vgl 1.4.) wat sy wil bereik. Vanuit
die opvoedkundig-sielkundige paradigma stel die navorser haar metateoretiese en metodollogiese
aannames, wat aanleiding gee tot - en 'n verduideliking gee van die keuse vir 'n nnavorsingsontwerp
en -mode wat volgens die navorser daartoe kan hydra dat die navorsingsvrae beantwoord kan word en
die navorsingsdoelstellings bereik kan word. Die kriteria vir die steekproefseeksie word bepaal en
in die doelgerigte steekproefneming word deelnemers streng volgens die kriteria gekeur.
Voldoende tyd word ingeruim vir obsen-vasie van die verskynsel en verkennende meervoudige
gevallllestudies. Die data word aan 'n onafbankllike kodeerder oorhandig na afhandeling van al die
ondersoeke. Die navorser en die onafhanklike kodeerder kom ooreen oor die temas wat uit die data na
yore kom. Metodollogiese frounte wat die vertouenswaardigheid van data moontlik kan benadeel word
reggestel. Die data word getabuleer en onderling vergelyk en word gebruik om gevallestudieverslae
en kruisgevalleverslag te skryf en gevolgtrekkings te maak. Die navorser poog om die bevindinge ook
met die respondente Ink te kllaar.
Die bevindige word weer getabuleer en met verskeie literatuurbronne vergelyk. Die bronne word
doelgerig geselekteer om die temas wat geidentifiseer is te vergelyk met die literatuurbronne. Die
navorser bestudeer die bepaalde temas vanuit 'n opvoedkundig-sielkundige perspektief. Nadat die
literatuurkontrole afgehandel is, word die temas verfyn deur reduksie, groepering, verwoording en
uitbouing in opvoedkundig-sielkundige te•me. Die gevolgtrekkings word weer met 'n onafhanklike
opvoedkundige-sielkundige bespreek. Uit hierdie temas word 'n konseptuele raamwerk vir die
voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters tydens die tweede lase van die
navorsing voorgestel.
30
2.5. SAMIEVATTING
In hierdie hoofstuk is die navorsingsontwerp en -metode wat in fase een en twee, wat met hierdie
navorsing gevolg gaan word, bespreek. Naar is ook aandag geskenk aan die vertrouenswaardigheid van
die navorsing, steekproefseleksie en die rol van die navorser. In hoofstuk drie volg 'n bespreking van
die meervoudige gevallestudies.
31
HOCIFSTUK 3
Iii ESICRYWIING VAN VERKENNIENDE GIEVALLESTUDIES
INLEIDING
In hierdie hoofstuk word die gevallestudieverslae van elke individuele respondent, sowel as die
kruisgevalleverslag opgestel en beskryf. Die resultate van die analise van die biografiese gegewens,
nalewe sketse (spontane sketse van twee respondente wat the hulle lewensverhale geskryf het the, maar
vertel het), die onderhoude (fenomenologiese en fokusonderhoude) en die waarneming aan die hand
van veldnotas (observasienotas, teoretiese, metodologiese en persoonlike notas) word in die
gevallestudieformaat weergegee. Langs hierdie weg word gepoog om die leefwereld van dogters wat
by prostitusie betrokke is, te verken en te beskryf. Die operasionalisering van die veldwerk sal kortliks
beskryf word.
3.2. OPERAMONALINERENG VAN IN[ F, VELDWERK
Die steekproef is geneem uit die Gauteng-gebied. Die steekproef het gerealiseer met behulp van
tussengangers, naamlik die personeel van "The House", 'n dame van 'n gesellinagentskap in Pretoria
en 'n sielkundige van 'n kindersorgskool. Die ouers se toestemming om die dogters by die navorsing
te betrek is the bekom nie, omdat die ouers the bewus is van hul dogters se betrokkenheid by
prostitusie the. Die dogters versoek dat hulle ouers the in kennis gestel moet word the en gebruik vals
identiteite (straatname) en adresse.
Die navorser het toestemming ontvang van die Superintendent van Onderwys (Streek) om onderhoude
te voer met dogters wat by prostitusie betrokke is. Verskeie skole en onderwyshulpsentrums is
geskakel om as tussengangers op te tree. Twee dogters is aangemeld. Die eerste dogter was 'n
veertienjarige verstandelik gestremde dogter. Hierdie gevallestudie het gedien as 'n loodsondersoek;
is voorgele en met die studieleiers bespreek.
Die tweede onderhoud was met 'n dogter in standerd vier wat aan die personeel erken het dat sy by
prostitusie betrokke is, maar tydens die onderhoud het sy dit ontken. Dit was duidelik dat die navorser
met elke ondersoek moes seker maak die dogters weet wat prostitusie is en hulle betrokkenheid by die
aktiwiteit moes erken.
32
Die navorser het gereeld saam met die personeel van "The House" in Hillbrow se strate informele
gesprekke met dogters en volwasse prostitute aangeknoop. Verskillende "dubs en agentskappe is
besoek. Gedurende hierdie orienteringstydperk het die navorser met die "taal" van die prostitute in
aanraking gekom en aangeleer om op 'n gemaklike wyse met hulle te kommunikeer. Wat die navorser
gedurende hierdie stadium opgeval het, was die gekruide taalgebruik, geweld en die nomadiese bestaan
van prostitute. Na verskeie besoeke aan "The House" en in samewerking met die personeel van "The
House", het die dogters wat in prostitusie betrokke is in Hillbrow die navorser vertrou en was hulle
bereid om onderhoude met haar te voer. Op hierdie wyse het die navorser drie dogters bekom wat
gewillig was om aan die navorsing deel te neem. Twee van hierdie dogters het voldoen aan die kriteria
vir insluiting in die navorsing, maar die derde dogter was reeds negentien jaar oud.
Na verskeie oproepe en besoeke aan die Departement Onderwys en Kultuur, is toestemming verleen
om dogters van kindersorgskole by die navorsing te betrek. Drie skole is gekontak. Een skool het die
navorser by twee geleenthede gekontak en verskeie onderhoude is gevoer met dogters wat in die skool
opgeneem is op grond van hulle betrokkenheid by prostitusie. Drie van hierdie dogters voldoen aan
die kriteria vir insluiting in die navorsing. Die ander dogters was in die stadium nie meer betrokke by
prostitusie nie, of was nie bereid om te erken dat hulle nog by prostitusie betrokke was nie.
Deur verskeie masseursalonne en gesellinagentskappe te besoek, het die navorser die vertroue van die
dames wat daar werksaam is gewen en kontak verkry met 'n dogter wat op deeltydse basis by
prostitusie betrokke is. Die dogter voldoen aan die kriteria vir insluiting in die navorsing.
Die navorser het nie een van die dogters geken nie en kontaminasie en/of beinvloeding van die
respondente deur die navorser is dus uitgeskakel. Die navorser het oor etlike maande verskeie
onderhoude gevoer en is tog deur die inligting wat so bekom is beinvloed. Persepsies wat op hierdie
wyse ontstaan het, is gedurende die analise van die data uitgeskakel indien die navorser vrae gestel het
om die onderhoude in sekere rigtings te stuur of om die persepsies te verifieer (sien die bylae vir
veldnotas). Elke ondersoek is in een dag voltooi aangesien die respondente dit verkies het en omdat
die moontlikheid bestaan het dat hulle as gevolg van hulle nomadiese bestaan, maklik kon verdwyn
voordat die ondersoek voltooi is.
Die ses dogters wat in die steekproef ingesluit is, is almal betrokke by prostitusie in Gauteng. Twee
van die dogters woon saam met vrouens met wie hul lesbiese verhoudings het, drie van die dogters is
in 'n kindersorgskool en bedryf prostitusie gedurende vakansies of wanneer hulle dros. Een dogter
33
woon nog by haar ouers en bedryf prostitusie sonder dat haar ouers daarvan bewus is. Die dogters
is almal tussen die ouderdomme van veertien tot agtien jaar. Almal voldoen dus aan die kriteria vir
insluiting in die navorsing. Die data is ingesamel en verwerk volgens die uiteensetting van die
navorsingsmetode in hoofstuk 2 (vgl. 2.3.3).
3.3. GEVALLESTUDIIIHNERSLAIE
Die gevallestudieverslae word saamgestel uit die biografiese vraelyste, naiewe of spontane sketse,
fenomenologiese en individuele fokusonderhoude en veldnotas wat bestaan uit observasienotas,
teoretiese afleidings, notas oor metodologiese probleme en persoonlike notas van die navorser. Die
inligting word bespreek onder biografiese inligting, lewensverhale van die dogter wat by prostitusie
betrokke is, die dogters se belewenis van prostitusie en hulle persepsie ten opsigte van die voor - en
nadele van prostitusie, die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie en hulle
toekomsverwagtinge. Uit die beskrywing van elke gevallestudie sal gevolgtrekkings gemaak word.
Die navorser vermy om etiese redes die dogters se name en gebruik skuilname of die straatname wat
die dogters vir hulself gekies het om hulle identiteit te beskerm.
Waar aanhalings uit die spontane sketse gemaak word, word spel - en taalfoute nie reggestel nie
aangesien dit funksioneel is ten opsigte van die wesenlike beeld van elke respondent. So gebruik een
respondent byvoorbeeld hoofletters in die middel van sinne en woorde, terwyl 'n ander een feitlik in
telegramstyl praat.
Kommentaar tussen hakies by direkte aanhalings dien om die aanhalings vir die leser in konteks te
plaas.
3.3.1. GIEVALLESTUDD, 1
IDGIRAIFASIE
ESONEDIERIEEDIE 1:: it
Meisie is gebore op 6 April en was tydens die onderhoud 17 jaar en 10 maande. Sy is in 'n
kindersorgskool in standerd nege en neem al haar vakke op die laer graad. Sy beweer sy het nog nie
gedruip nie, maar presteer nog altyd swak. Sy is in 'n kindersorgskool opgeneem op grond van
dwelmmisbruik, stokkiesdraai, dros van haar ouerhuis af, aggressie en selfinoordpogings. Sy het haar
34
familie die laaste keer gesien toe sy gekommitteer (van die ouerhuis verwyder en in 'n kindersorgskool
geplaas) is.
* LE'WENSVERHAAL
Meisie skryf haar lewensverhaal in slegs twintig reels. Sy noem net die aangeleenthede wat haar denke
oorheers. Haar lewe bestaan vir haar net uit verwerping en seksuele misbruik.
Meisie se ouers is geskei toe sy drie jaar oud was. Haar ma het die gesin verlaat en sy is in haar vader
se sorg geplaas. Meisie noem dat haar ma haar verdant het of in die §teek gellaat Duet. Sy voel sy is
verwerp en verwoord hierdie gevoel van verwerping deur to skryf
"Ek was drie jaar oud toe my ma my weggegooi het."
Vir die volgende tien jaar het Meisie by haar vader gebly, alhoewel by haar vanaf haar eerste skooljaar
in koshuise geplaas het. Op dertienjarige ouderdom is Meisie weer in haar moeder se sorg geplaas.
Sy beskryf dit soos volg:
" .... toe ek 13 was het my ma my deur die welSyn weggevat van my pa."
Die feit dat sy "weggevat" skryf, dui daarop dat sy geen keuse in die verband gehad het nie. Sy voel
sy is uitgelewer aan die besluite van volwassenes en dat sy oorgelewer is aan haar ma. Haar pa het
nie probeer keer dat sy by haar ma gaan bly nie. Sy ervaar geen gevoel van geborgenheid by
volwassenes the en sy kan hul the vertrou nie. Meisie se optrede teenoor die navorser tydens die
onderhoud bevestig dat sy volwassenes the vertrou nie. Hierdie wantroue spreek duidelik uit haar
kommunikasie. Sy vermy oogkontak en is bot en onvriendelik (vgl. Bylae B).
Meisie was nie gelukkig by haar ma nie. Sy is the medemenslik behandel nie. Naar is ook nie 'n
intieme band tussen haar en haar ma gesmee nie, aangesien sy waarskynlik nie in liefde aanvaar is nie
en daar the sprake is van 'n ons-ruimte in die verhouding nie. Sy skryf dat sy deur haar ma mishandell
is.
.... en Sy het my mishandel en geslaan."
Meisie het betrokke geraak by prostitusie en skryf dat haar ma haar daartoe gedwing het. Haar ma
se optrede het the voorkom dat Meisie by prostitusie betrokke raak nie en deur die voorlewing van die
moeder het Meisie tie 'n begrip vir die behoorlike aangeleer the want; "Sy het my na sex toe gedruif
35
met 'n ou .... en sy het gese by moet betaal" (Sy noem die naam, maar ter wille van anonimiteit van die
betrokke persoon word dit verswyg).
Reeds vanaf haar derde jaar beleef Meisie die venues aan gesinsbande. Eers is die bande met haar
ma op driejarige ouderdom verbreek en op dertienjarige ouderdom is die bande weer met haar pa
verbreek. Hierdie verbreking van gesinsbande veroorsaak gevoelens van onsekerheid aangesien 'n kind
'n behoefte het om te beleef dat sy behoort tot ouers wat haar wil beskerm. Meisie het the haar tuiste
beleef as 'n plek waar sy veilig en gelukkig kan voel nie. Op grond van hierdie situasie het sy
weggelloop van die huis af. Kinder- en gesinsorg het toegetree en Meisie is van haar ouers verwyder.
Sy beskryf die aangeleentheid soos volg:
"Daarna het ek weggeloop van die huis of toe is ek Tutela toe. "
Op grond van die verwydering van haar gesin beleef Meisie verwerping. Sy skryf soos volg:
"Daarna het my famielie my afgeskryf'
Die woorde "weggegooi" en "afgeskryf' dui daarop dat Meisie haarself sien as nutteloos of
waardeloos. Meisie beleef haarself ook as minderwaardig - iemand van wie niks verwag kan word nie.
Hierdie belewing van haarself word ook bevestig deur haar verwaarloosde voorkoms (vgl. Bylae B)
en selfmoordpogings (vgl. Biografiese Inligting).
As gevolg van hierdie gevoelens van verwerping, verllang sy om deur haar gesin aanvaar te word;
aan hulle te behoort en by hulle te kan bly. Sy skryf soos volg:
"En nou probeer ek weer na my pa toe gaan."
ELEWIEMS VAN PROSTETUSW
Meisie bevind haar in 'n lewe van prostitusie en noem dat sy deur haar ma, watt as haar agent optree,
daartoe gedwing is. Sy beskryf dit soos volg:
"Sy het my uit die skool gehou en gedwing om elke dag lelike goed te doen."
Sy self het gem beheer akeuses oor haar betrokkenheid by prostitusie nie, aangesien haar ma at die
reelings tref. Op grond van die feit dat haar ma haar lewe op seksuele gebied beheer, het Meisie the
die geleentheid gekry om normale verhoudings met die teenoorgestelde geslag te stig nie. Sy vertel
dat ook jong mans wat sy op 'n normale wyse ontmoet het, deur haar ma beinvloed is om Meisie se
36
kliente te word. Sy vertel byvoorbeeld:
"Hy en sy vriend het my altyd agtervolg en getjaaf en so -- en toe nooi my ma hulle om te kom
koffie drink by ons. Toe het my ma met hulle gereel " (Sy verwys hier na seksuele dienste wat sy
moes lewer).
Die person wat gemeenskap met Meisie het moet ook daarvoor betaal. Sy ontvang nie self die geld
nie, want die kliente moet ".... my ma daarvoor betaal"
Omdat sy nie self die betaling ontvang nie, voel sy dat sy uitgelewer is en dat haar deelname aan
prostitusie teen haar sin is ".... en ek lay nie die geld nie."
Alhoewel Meisie nooit enige teenstribbeling beskryf nie - behalwe dat sy vasgedruk word - beleef sy
haarself as 'n slagoffer van verkragting. Sy noem in die verband:
"Um by het my verkrag en my ma toe daarvoor betaal"
"Toe het hulle my ook vasgedruk en my klere uitgetrek en my verkrag."
Meisie beskou al die insidente as verkragting, maar tog het sy in so 'n mate aanvaarding by haar kliente
beleef dat sy wegloop na haar eerste "verkragter" toe. Die verwerping en mishandeling van haar ma
is vir haar meer traumaties as die sogenaamde verkragtings en gevolglik het sy "drie keer van die huis
of weggeloop na my vriencle toe en na die ou wat my verkrag het."
Meisie se lewe is vir haar so onaanvaarbaar dat sy dwelms gebruik. Sy aanvaar ook untie
verantwoordellikheid hiervoor nie. Sy voel dat sy op grond van haar opvoedingsituasie oorgegaan
het tot die misbruik van dwelms. Gevolglik ontken sy haar aandeel en keuse in die aangeleentheid.
Sy beleef dus dat haar ma ook verantwoordelik is vir die feit dat sy dwelms gebruik.
"En na 'n rukkie het sy gereel dat ek dagga kry. Ek het toe begin om dagga te gebruik en te drink.
Ek het dwelms gebruik."
Meisie verwoord en wys nie maklik haar gevoellens nie. Sy verberg haar gevoellens agter 'n afsydige
en amper vyandige houding (vgl. Bylae B). Sy voel sleg oor haar betrokkenheid by prostitusie. Verder
voel sy dat haar betrokkenheid by prostitusie haar menswaardigheid aftakel.
"Dit laat my sleg voel. Dit laat my goekoop voel."
37
VOOR- EN NAIDELE VAN IPIROSTIITUSILE
Meisie sien geen voordele in prostitusie the en ag dit the die moeite werd om verder daaroor uit te brei
the - allies van prostitusie is nadelig. Dit is 'n aftakellingsproses wat jou waarde as mens verminder.
Sy stel dit soos volg:
"Daar is niks goeds daaraan nie."
".... want jy maak jouself goedkoop."
VOORKOMING EN INTERVENSIllK TIEN OPEIGTE VAN FROSTIITUSILE
Meisie voel dat indien iemand in die gesin ham. onderstenn het en haar ma gekeer het, sou sy the by
prostitusie betrokke geraak het nie. Sy neem geen verantwoordellikkeid the en clink ook the dat sy
self iets kon gedoen het the. Sy glo ook dat die beskei•mingsdllenste prostitusie moet keer.
"My broer kon ten minste vir my ma gese het sy is verkeerd."
.... en by kon ten minste die ouens gekeer het."
"Iemand moet keer dat dit gebeur. -- Die polisie --."
TOEKOMSVISITTE
Meisie hoop om 'n went met persoonilllke Ihetekenis te kan verrig. Omdat sy voel dat sy uitgelewer
is aan prostitusie en "verkrag" is sonder dat iemand haar gehelp het, wil sy ander kinders beskerm teen
dieselfde lot. Daarom noem sy; "Ek wil 'n polisievrou word" wat met "Verkragtings van kinders"
werk.
SAMEVATTENDE GEVOLGTREIKKINGS
Meisie se gesin- enn opvoedingsituasie toon verskeie probleme. Sy beleef verwerping en verlies van
gesinsbande. Sy voel sy het geen beheer of kontrole oor haar eie lewe the en word sommer
'Sveggevat." Sy beleef the veiligheid the en is mishandel en verkrag sonder dat iemand "gekeer" het.
Meisie se moeder het ook the morele eise gestel the en Meisie by prostitusie betrek en haar toegelaat
om dwelms te gebruik.
Meisie bied the baie inligting oor haar skollastiese situasie the. Afleidings kan egter gemaak word dat
sy swak presteer, aangesien sy al haar vakke op die laer graad neem. Sy het stokkies gedraai en dros
38
* I:,
ook gereeld van die kindersorgskool af.
Meisie openbaar 'n onwilligheid om oor haar bellewing van prostitusie te praat. Sy noem dat sy
verkrag is en gedwing is om by prostitusie betrokke te raak en geen normale verhoudings gestig het
nie. Haar ma tree op as haar agent en ontvang die geld van die kliente. Meisie noem dat sy dwelms
gebruik. Sy aanvaar geen verantwoordelikheid vir haar betrokkenheid by prostitusie of die feit dat sy
dwelms gebruik nie. Sy wil egter graag in die toekoms verantwoordelikheid aanvaar vir ander dogters
en daarom wil sy by die polisie aansluit.
Meisie glo dat om by prostitusie betrokke te raak net negatiewe gevolge het. Sy maak gebruik van
verdedigingsmeganismes om haar betrokkenheid by prostitusie te verwerk. Sy voel byvoorbeeld
skuldig oor haar betrokkenheid by prostitusie en projekteer al haar skuldgevoelens op haar ma. Sy
maak ook gebruik van substitusie of vervanging deur elke insident as verkragting te beleef om
sodoende haarselfte verontskuldig. Sy verwag van ander persone, soos haar broer of die polisie, om
haar teen prostitusie te beskerm terwyl sy die rol vertolk van 'n passiewe afhanklike slagoffer (die
navorser kry die gevoel dat Meisie 'n passiewe afhanldike persoonlikheid het).
Ten spyte van die verdedigingsmeganismes kan sy haar gevoelens nie onderdruk nie. Op grond van
haar belewenis van verwerping voel sy minderwaardig. Haar betrokkenheid by prostitusie bevestig
en versterk die gevoel dat sy min werd is en gevolglik is prostitusie vir haar onaanvaarbaar. Alhoewel
sy net noem dat sy sleg voel oor haar betrokkenheid by prostitusie, dui die feit dat sy al gepoog het
om seffinoord te pleeg (sien biografiese inligting) hoe intens haar verwerping van hierdie leefwyse is.
Die navorser kry die gevoel dat Meisie baie depressief is en gevolglik nie regtig leef nie, maar net van
dag tot dag bestaan (vgl. Bylae B).
3.3.2. - GEVALLESTUINE 2
lIOGRAJFIIIIISIE INLIGTING
Chane is gebore op 17 November en was tydens die onderhoud 17 jaar en 3 maande. Sy is in 'n
kindersorgskool in standerd nege en neem haar vakke op die laer graad. Sy het reeds twee keer
gedruip, maar is met haar opname in die kindersorgskool in standerd nege geplaas. Sy is toegelaat in
'n kindersorgskool omdat sy van haar ouerhuis, skool en 'n plek van veiligheid gedros het. Sy erken
egter dat sy ook by prostitusie betrokke is.
39
* LIEWENSVIERIBIAAL
Chane se ouers is vervreem toe sy in standerd 3 of 4 was. Sy beleef hierdie verbrokkeling van haar
gesin as die oorsaak van haar probleme. Sy skryf soos volg oor haar belewing van die venues Elan
gesinsbande:
"Waar ek dink my lewe begin verkeurd gaan het was toe my ouers geskei het, of sal ek se toe hulk
vervreem was van mekaar. Niks het meer sin in die lewe geword nie - Alles was net 'n mors van
tyd. Ek was kosskool toe op Vivo .... "
Aanvanklik het Chane vakansies by haar pa gaan bly. Hy het haar guns probeer kry deur haar te
verwen. Vir Chane was alles net of goed of sleg. Indien haar pa en sy "houvrou" goed was vir Chane,
moes haar ma dus sleg wees.
"As my ma geskakel het, (was baie lief vir stiefma) het ek haar gevloek- telefoon doodgedruk (By
koshuis). As ek nou so terug dink - het dit eintlik gevoel of my pa-hulk ons omgekoop het met
klere, geld, sweets."
Chane se ouers het begin toutrek om haar se guns te wen en gevolglik is sy toegelaat om te doen wat
sy wou en te Ides by wie sy wou bly. Sy bly byvoorbeeld by haar pa en sodra sy the haar sin kon kry
the, gaan sy weer by haar ma bly. Indien sake the na haar wense verloop the, keer sy net weer terug
na haar pa. Mettertyd is ander familielede ook in die toutrekkery betrek en het Chane ook by haar
tannies gaan bly. Naar kan inderdaad gepraat word van gefragmenteerde gesinsbande. Die mate van
fragmentasie word duidelik uit die volgende aanhalings uit haar lewensverhaal:
"ons het toe sommer so aangeneem dat ons by my pa en sy "houvrou' bly."
".... in st. 4 (die einde) toe gaan bly ek weer by my ma."
"My pa het op 'n naweek gekom toe ek in st. 5 was - my omgekoop om by hom te bly."
"Gaan terug weer na ma ...." lf gaan bly by tannie ...."
"... gaan bly by pa."
"In vakansie (dink ek gaan bly by ma)."
Chane is aanvanklik deur haar pa en sy vriendin verwen om haar guns te wen. Die gevoig hiervan was
dat Chane gewoond geraak het om te doen wat sy wil. Namate haar gedrag verswak het, het die ouers
besluit om hulle hantering van Chane te verander. Toe skielik, in standerd sewe, poog hulle om haar
te beheer deur lyfstraf toe te dien. Hierdie inkonsekwente optrede dui op mishandelliung. Chane se
40
reaksie op hierdie optrede was dat sy net eenvoudig weggeloop het.
"St. 7 gaan na ma omrede stiefma my geslaan het."
In Chane se opvoedingsituasies word sy nie gesteun om behoorrIlikheildseise te aanvaar nie. Sy het
nie geleer om haar probleme op te los en verrantwoordellikheid air opt•edes te aanvaar nie, maar
om te vlug. Sodra sy teegegaan word, beleef sy dit as verwerping. Sy voel dus onwelkom en daarom
loop sy verskeie kere weg. Sy skryf soos volg:
"Loop weg - pa by my - loop daar weg - gaan na Norman -House pluk st. 8 - loop daar verskeie
kere weg." (Sy skryf in telegramstyl).
Die feit dat sy dan by die een en dan by die ander ouer - en dan selfs by een van haar tannies gaan bly
het - is 'n aanduiding van haar soeke ME aanvaarding. Sy beleef dat die een na die ander verhouding
in verwerping van haarself as persoon eindig. Haar pa wat haar verwen het, het haar in werklikheid
gekul. Hy was vir haar so goed net sodat by haar kon omhaal om by hom te bly. Sy kan haar pa dus
nie vertrou unite. Wanner sy en haar stiefma in konflik verkeer, wil sy nie meer by haar pa bly nie. II .... nie by pa gebly want ek en stiefma nie oor weg gekom."
Na die egskeiding van haar ouers, is Chane se stiefma baie gaaf "was bale lief vir stiefma" en sy wen
Chane se vertroue in so 'n mate dat sy haar ma verwerp ter wille van haar nuwe stiefma. Later voel
sy egter dat sy as gevolg van haar stiefma nie meer by haar pa mag bly nie, aangesien haar stiefma haar
geslaan het.
Op grond van haar belewing van herhaalde verwerping, beleef sy haarself as ontoereikend en sy voel
dat sy ongunstig met haar broers vergelyk, byvoorbeeld : "Micklelste boetie was slimste in st. 1 toe."
Op grond van hierdie belewing van ontoereikendheid soek sy na aanduidings van aanvaarding en
reageer sy op die geringste teken van toegeneentheid.
"Stiefma troos my oor fone - gaan bly by pa."
Sy soek aandag deur stokkies te draai en van die ouerhuis te dros. Haar opvoeders verstaan nie watter
boodskap sy deur haar gedrag oordra nie en dit veroorsaak verdere konflik en verwerping en gevolglik
dros sy herhaalde kere. Sy skryf byvoorbeeld:
Tank skool ens. Loop weg - pa lay my - loop daar weg - gaan na Norman House - pluk st. 8 -
loop daar verskeie kere weg."
41
IL ELE'WENIS VAN PROSTITUSIE
Chane bevind haarself in 'n lewe van prostitusie. Sy is deur niemand gedwing om by prostitusie
betrokke te raak nie, alhoewel die moontlikheid van groepsd rank tog bestaan. Sy smag na aanvaarding
en voel dat sy as gevolg van haar betrokkenheid by prostitusie deur hear porttunanrgroep aannvaar sail
word. Chane se byvoorbeeld:
"Ek weet nie hoekom nie. Partykeer net om in te wees."
Chane ontvang geld as beefing vir seksuele aktiwiteite en noem byvoorbeeld dat, alhoewel geld nie
werklik kan vergoed vir wat gebeur nie, sy ".... dit al 'n paar keer vir geld gedoen het."
Aangesien haar ouers haar verwen het is Chane ingestel op genot. Sy doen wat sy wil sonder volwasse
toesig en gevolglik raak sy van alkohol afhanldik. Chane noem dat wanner sy dronk is "... dan het
ek vergeet van alles."
Alkoholmisbruik onderdruk Chane se morele oordeel en sy tree sonder inhibisies op. Dit gee vir haar
'n onrealistiese selfkonsep en sy voel volwasse en gewild. Hierdie toestand vergemaklik haar deelname
aan prostitusie en word ook as verskoning gebruik om haar skuldgevoelens te verwerk. Sy aanvaar
dus nie verantwoordelikheid vir haar optrede nie, want sy was "dronk" Sy hou die kliente
verantwoordelik vir haar betrokkenheid by prostitusie. Sy noem in die verband:
"Dit is so. As jy dronk is — jy jy doen dit."
"Hulle weet ook hoekom ek dit gedoen het -- omdat ek dronk was."
Ten spyte van haar verweer dat sy net in prostitusie betrokke is warmer sy dronk is en gevolglik nie
regtig weet wat sy doen nie, kan sy nie werklik haar gewete sus of haar skuldgevoelens onderdruk nie.
Sy poog om die gebeure uit haar gedagtes te hou, maar kry teruggilitse oor die gebeure en voel dan
so skuldig dat sy nie haar emosies kan beheer nie. Sy noem in die verband:
".... dit bly by my terugflits wat ons gedoen het en wat het gebeur en goed."
Chane se gevoellens oor prostitusie ontstaan hoofsaaklik uit haar skuldbelewing. Omdat sy skuldig
voel is sy verlee oor haar betrokkenheid by prostitusie en maak sy gebruik van eufemismes om die
werklikheid te verbloem. Sy gebruik byvoorbeeld uitdrukkings soos:
'My virgin was gebreek -." (Verwysend na haar maagdevlies).
"Toe het dit gebeur -." (Eufemisme vir prostitusie).
42
Chane beweer ook dat sy verlee is en dat sy daaroor "skaam" voel. Sy gee hiermee te kenne dat
haar betrokkenheid by prostitusie verkeerd is; 'n skande is; haar tot oneer strek en haar besoedel.
Sy voel ook dat dit verkeerd is in God se oe. Op grond van haar skuldgevoelens voel sy dat mense
bewus is van haar optrede. Hierdie gevoelens word soos volg deur haar verwoord:
"Ek is skaam."
"Ek is spyt "
"En aan die ander kant voel ek skaam vir die Here ook, want dit is '11 groot sonde."
"Dis nie lekker nie. Jy voel Partykeer voel jy vuit "
* VOOR- EN NADELE VAN IPROSTI[TUSHIK
Chane noem dat een van die voordele van prostitusie is dat ".... jy word baie meer volwasse - Ok, ten
opsigte van die dinge." In haar bespreking van die nadele van prostitusie openbaar sy egter haar
gevoelens van ontoereikendheid. Sy beskou prostitusie as 'n aftakeling van haar menswaardigheid.
7n werklikheid is dit glad nie goed nie. Jou selfbeeld word afgekraak. Jy voel klein oor jouself."
VOORKONIENG EN INTERVENSII1K TEN OPSIGTE VAN PROSTTTUSIFIE
Chane voel dat die aanvaarding van ouerlike leiding en selfdissipline van haar kant of kon voorkom het
dat sy by prostitusie betrokke raak. Chane erken nie net haar eie verantwoordelikheid ten opsigte van
alkoholmisbruik en prostitusie nie, maar openbaar ook haar skuldbelewing. Sy redeneer soos volg:
"Ek kon na my ouers meer geluister het deur "no sex before" die huwelik. Um -- um Ek kon
ook geluister het daarna om nie te drink nie. Nie myself te drink dat ek nie weet waar ek is nie.
Ek kon meer selfdissipline gehad het -- deur te dink dat ek dit nie moet doen nie."
Sy noem dat dit nie sal help as ".... die ouer die kind belet nie om by 'n sekere ou by ill seker
ouderdom nie, want dan word die kind skelm." Sy voel dat voldoende kennis en inligting oor
prostitusie waardevoller is. Hierdie kennis moet op 'n persoonlike wyse oorgedra word en nie net in
leesstof nie. Sy voel ouers behoort hulp te kry om die dogters te ondersteun.
"Hulle kan meer vertel word wat is die nadele van prostitusie. Hoe fy daaroor voel. En die ouers
kan hul vat vir navorsing dat hulle duidelikweet daarvan. Nie net lees daarvan nie en so aan nie
--, want "see is believe." Want lees um -urn." (Skud haar kop).
43
TOIEKOMISVISIDE
Chane openbaar 'n verdnisterde toekomsperspektiefr. Sy voel dat daar vir haar geen toekoms is nie
en gevolglik kan sy nie aan die toekoms dink nie.
'Ek het nie eintlik drome vir die toekoms nie. Daar is nie vir my 'n toekoms nie, - daar is net vir
my 'n hede. Dit is net wat nou gebeur."
"Ek is in die plek."
Omdat sy voel dat sy geen toekoms het nie, bestaan niks om haar nie - net sy en die situasie waarirm
sy vasgevang is.
"Dit is of alles om my dood is."
Op grond van haar belewing van verwerping het Chane geen vertroue in verhoudings nie. Sy beleef
haarself as verwerplik. Sy vrees die toekoms omdat sy voel dat sy ook in die toekoms verwerp gaan
word. Sy voel dat die beoefening van prostitusie haar waarde as huweliksmaat geskend het. Sy voel
sy het nie meer nut nie en sy voel "klaar gebruik." Sy het dus niks om in 'n huwelik te bied nie. Sy
gebruik die volgende metafoor om haar belewenis van verwerping en verwerplikheid te verwoord:
"As ek gaan trou dan gaan nie vir my voel of my man my gaan waardeer nie. Want ek is
klaar gebruik. Dit is klaar uit. Soos '17 "sweet" wat geeet word Die soet is klaar uitgesuig, as
jy horn weer gaan suig, gaan by proe soos 'n "sweet," maar by gaan nie meer soet wees nie."
* SAM1EVATTENB GIEVOLGTREKKINGS
Chane se gesin- en opvoedingsituasie vertoon verskeie probleme. Haar ouers is uitmekaar toe sy nog
op laerskool was. As gevolg van toutrekkery tussen die ouers is sy verwen, maar pedogogies en
normatief is sy verwaarloos. Sy is toegelaat om te doen wat sy wil - geen grense is gestel nie. Die
gevolg hiervan is dat sy haar opvoedingsituasie nie as 'n veilige versorgingsruimte beleef waar sy
gesteun word om behoorlikheidseise te aanvaar nie. Sy het 'n behoefte om deur haar ouers ondersteun
te word; om verseker te word sy is toereikend en dat hulle haar aanvaar, maar hulle sien nie haar
behoeftes raak nie en bly haar verwen met materiele goedere. Die ouers begryp haar nie. Die ouers
tree ook inkonsekwent op. Hulle verwen haar en laat toe dat sy doen wat sy wil om sodoende haar
guns te wen. Wanner sy alreeds in standerd sewe is, word sy deur haar stiefmoeder geslaan. Sy kan
hulle dus nie vertrou nie. In die opvoedingsituasie is daar nie sprake van 'n liefdevolle
gesagsverhouding
44
Chane het nie aanvaarbare waardes aangeleer nie. Sy het ook the geleer om konflik te hanteer the
aangesien sy altyd haar sin kon gekry het of weggeloop het as iemand haar teegaan. Haar
probleemoplossingstrategie bestaan dus uit wegvlug van die probleem. Chane aanvaar geen
verantwoordelikheid the omdat sy nie verantwoordelikheid aangeleer het the.
Chane vertel nie veel van haar skollastiese situasie the, behalwe dat sy twee keer gedruip het. Sy noem
ook dat sy stokkies gedraai het en gedros het. Die afleiding kan ook gemaak word dat sy van skool
verwissel het elke keer as sy uitgeplaas is by 'n ander opvoeder. Die gereelde skoolverwisseling kan
die oorsaak van haar swak prestasie wees en het waarskynlik ook veroorsaak dat sy nie verhoudings
kan stig nie.
Haar opmerking dat sy prostitusie bedryf om "in te wees," dui op haar begeerte om aanvaar te word.
Gevolglik is sy maklik beinvloedbaar onder groepsdruk.
In haar Mewing van prostitusie noem Chane dat dit vir haar onaanvaarbaar is. Sy openbaar
skuldgevoelens en beleef haarself as onaanvaarbaar. Haar persepsie van prostitusie as - "'n groot
sonde" laat haar "veil" en "skaam" voel. Betrokkenheid by prostitusie stroop haar van waarlik
persoon wees en verlaag haar tot 'n objek wat gebruik en ook opgebruik kan word. Sy word dus ont-
mens. Ten spyte daarvan dat sy hierdie negatiewe gevoelens oor prostitusie huldig, gaan sy steeds
voort daarmee. Sy kan nie verklaar waarom sy dit doen tie. Sy noem in die verband:
"Seks was vir my nog nooit lekker nie. Alhoewel ek dit al 'n pacer keer vir geld gedoen het. Ek
weet nie hoekom nie."
Die navorser voel dat Chane in haar opvoedingsituasie geleer het dat sy haar toegeneentheid kan
verkoop. Veral Chane se vader en sy vrou (dit is nie duidelik of hul getroud is nie), het met klere,
geld, en lekkers Chane se guns gekoop. Van hierdie situasie waar haar toegeneentheid vir materiele
goedere verkoop kan word, is die oorgang na prostitusie makliker.
Chane maak gebruik van ver ➢edigingsmeganismes om haar skuldgevoelens te verwerk. Sy gebruik
eufemistiese fases soos "dan doen jy dit" om haar betrokkenheid by prostitusie te versag. Sy maak
ook gebruik van ontkenning en beweer dat sy so dronk is dat sy nie werklik weet wat sy doen nie. Sy
verwyt haar kliente en voel dat hulle haar nie moes "gebruik" het nie, aangesien sy jonk is en "omdat
ek dronk was." Deur hierdie infantiele en afhanklike rol wat sy vertolk vermy sy verantwoordelikheid
vir haar betrokkenheid by prostitusie. Ten spyte van die pogings om verantwoordelikheid te ontken,
45
* I:,
bly die dade van prostitusie haar by en kry sy teruellitse "wat ons gedoen het — en wat het gebeur
en goed"
Haar skuldgevoelens en belewing van verwerplikheid dra daartoe by dat sy voel dat niemand haar in
die toekoms sal aanvaar nie. Sy openbaar 'n werrdunisterde toekomsbellewfing. Vir haar bestaan die
toekoms the - net die huidige situasie waarin sy vasgevang is. Hierdie verduisterde toekomsperspektief
gee aanleiding tot gevoelens van depressie wat sy the kan onderdruk the. Haar eie woorde som die
gevoel seker die beste op:
"Dis of alles om my dood is."
3.3.3. GIEVALLESTUD it V 3
ROGRAIFIESE IINUGTING
Estie is gebore op 15 Desember en tydens die onderhoud was sy 15 jaar en 2 maande oud. Estie het
reeds twee keer gedruip en is tans in standerd sewe. Sy is in 'n kindersorgskool opgeneem op grond
van aggressie en omdat sy van haar ouerhuis en 'n plek van veiligheid gedros het. Sy dros ook dikwels
van die kindersorgskool.
* LEWIE1NSVERIBUAL
Estie was nooit bewus van die feit dat sy aangeneem is the. Sy beleef dat "My lewe het goed begin
soos enige normale kind" alhoewel haar ouers baie streng was. Op 'n stadium het haar pa haar begin
molesteer.
"My pa (stief) het my begin molesteer, ek het altyd geding ons het 'n spellitjie gespeeL" (Sy
verwys na dink en speletjie).
Toe sy egter besef dat die speletjies waarby haar pa haar betrek het mollestering was en dat haar pa
haar venilei, het sy vertroue in horn verloor. Sy beleef dat haar hele bestaan daardeur geraak is.
"Van daar die dag af het ek geweet. my lewe gaan verander." (Punt in die middel van 'n sin).
Haar menswaardigheid is geskend en sy het gevoel dat sy geen veiligheid in haar ouerhuis beleef the
en niemand het wat haar kan help the. Die gevolg hiervan was dat sy herhaaldelik van haar ouerhuis
af begin wegloop het in 'n poging om van die onaanvaarbaarheid van haar situasie to ontsnap. Sy
46
beskryf hierdie gebeure soos volg:
"Later Later toe het ek uitgevind wat dit regte was. Toe het ek begin weghardloop jy kan maar
se vir my probleme."
Sy wend haar tot haar ma vir beskerming, maar haar ma gin ham- Erne. Estie se ma toon hierdeur dat
sy haar the vertroan the en Estie se belewing hiervan is dat haar ma nie by haar staan en oor haar waak
deur die skep van 'n veiiige versorgingsninimte nie.
"Later toe dink ek, ek moet vir my ma se en ek het. Indie begin won hulle my nie geglo het nie."
Wanneer Estie se ma die waarheid in die od moet kyk, is Estie vir haar 'n bedreiging en vervolgens
word Estie deur haar ma verwerp. Hierdie vemerping word geopenbaar deur die ma se optrede.
Estie word in werklikheid emosioneel gestraf met die onhulling dat sy aangeneem is. Sy verduidelik
die aangeleentheid op die volgende wyse:
"Maar later aan het Sy. En toe begin sy eers to vertel van my regte ma."
Die gesinsventondinge en die innwelliDoverrhouding verlb•okkell tot so 'n mate dat die ouers skei.
Estie en haar ma neem hul intrek by 'n ander oom. Op grond van wedersydse verwerping ontstaan
konffilik tussen Estie en die persoon. Estie verwerp ook haar ma se gesag, wat aanleiding gee tot
verdere konflik. Sy skryf byvoorbeeld:
"Ek en die oom het Nie so goed oor die weg gekom nie. Altyd baklei." (Hoofletter in die middel
van 'n sin).
"Gebaklei met my ma wat ek nog Nooit gedoen het Nie."
Die verwerping van 'n kind dui op die verwerping van die aanspreeklikheid vir die opvoedingstaak.
Die ma se verwerping van Estie is dan ook geen uitsondering nie - sy hou the toesig nor Estie Ernie.
Estie word aan haarself oorgelaat en beleef 'n oormaat van vrylheid, wagirvoor sy nog the geireed is
Erne. Wanneer 'n kind vryheid ontvang waarvoor sy nog nie volwasse genoeg is nie, kan dit daartoe
lei dat sy in situasies betrokke raak waarvoor sy nie opgewasse is nie. Hierdie onvoldoende toesig
word in die volgende aanhaling uitgebeeld:
"Toe later aan het ek begin nit die huis uit gaan in die aande."
Behalwe die verilies V1202 gesinsbande as gevolg van haar ouers se egskeiding, beleef sy ook die verlies
van bande met die gesin wat sy nie geken het nie. Die feit dat sy oor biologiese ouers beskik wat
moontlik vir haar kon omgee, kon vir Estie 'n troos wees in haar soeke Era aauwaarding, maar ook
47
dit is haar ontneem deur die meedeling dat haar biologiese ma oorlede is.
"Net dat sy dood is en ek by hulle bly."
"Nooit vir my vertel Wie Sy is nie Nib."
Estie word finaal verwerp en deur die maatskaplike werker uit haar ouerhuis verwyder en in 'n plek
van veiligheid geplaas. Sy dros egter weer en raak saam met 'n vriendin by prostitusie betrokke
"Toe stuur my maatskaplike werker my Tutela toe en van daar van nywerheidskool."
ELEWENIIS VAN IMOSTIFICUSEE
Estie beleef die verwerping van haar ouers so intens dat dit haar denke en gevoelens oorheers. Sy
bring alles in verband met die verwerping en vind dit moeilik om haar gedagtes lank op 'n ander
onderwerp te fokus. Op grond van verwerping deur haar ouers, soek sy aanvaarding by ander. Sy
vind dan ook "aanvaarding" by 'n vriendin. Weens haar ongeborgenheid is sy weeriloos en staan sy oop
vir beinvlloeding en groepsd rank. Sy dros saam met 'n vriendin na Hillbrow waar sy prostitusie begin
bedryf en die vriendin as haar agent optree sy het - soort van die ouens na my toe gestuur."
Sy neem geen verantwocprdelliklineid vir haar betrokkenheid by prostitusie the en beweer dat sy nie
'n prostituut is the, aangesien sy "dit" nog net 'n paar keer gedoen het en the self die geld daarvoor
ontvang het the (vgl. Bylae B). Naar is wel oor beefing ooreengekom, maar haar vriendin het die
geld ontvang " en -- sy het vir hulle geld gevra."
Deur the self die geld te aanvaar the, kan Estie voorgee dat sy the bewus is van die ware toedrag van
sake the en dat sy nie werklik prostitusie bedryf nie, maar deur haar vriendin misllei is en gevolglik the
self skuldig is aan prostitusie nie. Op hierdie wyse gebruik sy die ontkenning van haar betrokkenheid
by prostitusie as verdedigingsmeganisme op dieselfde wyse as wat sy die molestering van haar pa
ontken het. Die onkunde in verband met die molestering kan sy verklaar deurdat sy gedink het dit
slegs 'n "spellitjie" (speletjie) is. Nou grond sy haar onkunde oor wat gebeur het op die mishbrnik van
dwell= en ailkoboll (substansmisbruik). Sy beskryf dit in haar eie woorde soos volg:
" .... het sy my soort van -- dronk gemaak. Ek het nie geweet wat om my aangaan nie."
"En dan weet ek nie eintlik wat gaan aan nie -- en dan het ek net toegegee."
".... ek link dit was dwelms. Want ek het net 'n bietjie bier gedrink."
Estie ontken ook haarr verrantaryoordellfikheid in terme van substansmisbruik en skets dat sy ook the
48
bewus was van wat sy drink nie. Die ontkenning manifesteer in 'n eufemistiese "dit" en hiermee
onderdruk Estie haar skuldgevoelens oor haar betrokkenheid by prostitusie. Sy slaag egter nie daarin
om die herinneringe te verdoof nie. Sy kry teruggitse oor die seksuele aktiwiteite met haar kliente
wat haar herinner aan ".... wat my pa vir my gedoen het toe my pa my gemolesteer het."
Die herinnering aan die molestering deur haar pa en die daaropvolgende verwerping deur haar ma
veroorsaak dat sy hang is om ver•houdings te stig. Sy belewe volwassewording as 'n bedreiging
omdat sy verdere verwerping vrees. Haar selfwording in terme van self-iemand-wil-word is geskend
en haar toekonnsvisie is bellemmerr. Sy glo sy sal ook in die toekoms verwerp word as sy in die
huwelik sou tree. Sy beskryf hierdie gevoelens soos volg:
"Dis hoekom ek bang is om te trou, want as ek trou dan het ons dit en -- dan doen ons
gemeenskap — en as hy nie genoeg kry nie, dan gaan hy dit by 'n ander vrou soek."
"Dit gaan my herinneringe — my -- hartseer en dit dit gaan dit terugbring."
Estie het haar tot haar vriendin gewend omdat sy aanvaarding soek. Sy het gevlug van die
aggressiewe optrede en verwerping wat sy in haar opvoedingsituasie beleef het, maar in die wereld
van prostitusie beleef sy ook aggressie. Wanneer 'n ldient nie die diens kry wat hy verlang nie, is hy
woedend en "Toe loop hy, toe, - toe het my vriendin my deur my gesig geklap."
Estie openbaar self ook baie aggressie. Sy onderdruk haar gevoellens tot so 'n mate dat sy met 'n kalm
en rustige stemtoon (vgl. Bylae B) vertel van haar woede teen die samelewing, haar ouers en haar
situasie.
".. dan weet ek, ek gaan nie ophou slaan nie."
"Ek sal daardie persoon doodmaak."
'Dan wil ek net hulle nekke omdraai."
".... En dan voel dit of ek hulle net kan aanrand As ek weet — as ek gaan begin, dan gaan ek
hulle doodmaak."
Hierdie gevoelens van woede en aggressie is as gevolg van frustrasie met haar opvoedingsituasie en
die hopelose begeerte om aan iemand te behoort en om haar herkoms te ken. Hierdie frustrasie en
magteloosheid word deur die volgende bevestig:
"Want van ek gehoor het hulle wil nie vir my se wie is my ma nie wat is my ma nie. En dan
voel dit of ek net iemand kan dood maak — of ek net iets aan hulle kan doen."
49
Estie opertbaar ook gevoelens oor prostitusie wat strek van onaangenaam tot weersin en walging. Die
volgende frases getuig hoe sterk haar gevoelens in die verband is:
"... ek hou nie eintlik daar van nie. Dis grillerig vir my."
"Dis aaklig vir my."
".... het ek begin opgooi."
. "Dit het vir my aaklig gevoel. Dit was seer."
Prostitusie is vir Estie onaanvaarbaar en sy poog om haar van haar betrokkenheid by prostitusie te
verontskuldig op grond van substansmisbruik en die beinvloeding van haar vriendin. Nogtans
identifiseer sy met prostitute en skaar haarself by hulle. Sy etiketteer haarself dus as 'n prostituut, al
beweer sy dat sy nie 'n prostituut is nie (vgl. Bylae B).
"Want dan praat hulle lelik van vrouens - vrouens wat soos ons is -- mans wat soos ons is."
Verder belled sy Mars& sis 'n objek wat nitgefiewer is ann prostitansie en gevolglik geen skuld
daaraan het nie. 'n Objek is 'n voorwerp wat willoos en leweloos is sonder gevoelens of denke. Op
hierdie wyse poog Estie om haarself of te sluit van haar liggaam. Sy praat ook met 'n dromerige
stemtoon - asof dit nie werklik gebeur nie (vgl. Bylae B). Om jouself as 'n objek te beleef is 'n
miskenning van jou menswaardigheid en van jou persoonwees. Die volgende beskrywing dui op haar
gevoel van ont-mensliking:
"En dan het hulle — my gevat. En dan — weet ek nie eintlik wat gaan aan nie -- en dan het ek net
toegegee. Dan het hulle my weer teruggevat."
* VOOR- EN NADIELE VAN PROSTITUS111
Estie noem dat daar geen voordelle in prostitusieis nie, "Niks is eintlik goed nie" en gaan dan voort
om die nadele te noem. Ten spyte van haar negatiewe belewing oor prostitusie, het Estie tog in
Hillbrow 'n gevoel van aanvaarding beleef.
"Hillbrow het partykeer plekke vir mense in Johannesburg waar hulle mense kan help."
Estie beskou prostitusie egter as verkeerd en voel dat betrokkenheid by prostitusie 'n vorm van
selfverwerping is, maar ook 'n verwerping van die Here. As uitvloeisel van haar ervaring glo sy ook
dat prostitusie aanleiding kan gee tot die verwerping van biologiese kinders:
"As hulle prostitute wont dan verivezp hulk hale Here. Hulle verwerp hulle self Hulle gee nie
om vir hul liggame nie. Hulle gooi hulle liggame weg. Of hulle kry 'n babatjie gee hulle
50
babatjie af, of hulle laat hul babatjie afbring."
Estie noem ook dat 'n verdere nadeel daarin geled is dat prostitusie gevaarllik is as gevolg van geweld
en siekte.
"Hulle weet hulle kan enige tyd doodgemaak word"
".... en dan kom die virus wat ons nou hier het."
* VOORKOMENG IEN ENTIERVIENSO, TIEN OPSIIGTIE VAN PROSTI[TUSEIE
Estie beweer dat indien haar pa haar nie gemolesteer het nie, sy nie by prostitusie betrokke sou geraak
het nie. Sy agnmvanrr the verantwoordelednekll vir haar optrede nie en voel nie dat dit sy is wat die
keuse gemaak het nie. Sy beleef dat die enigste wat haar kon weerhou van prostitusie is "As my pa
sy hande kon tuis gehou het."
In haar voorstelle vir die voorkoming van dogtersprostitusie in die algemeen, bied sy op die oog af
onrealistiese oplossings aan, maar indien die oplossings na hul essensies ontleed word, openbaar sy
nogal insig in die probleem van prostitusie (van haar voorstelle kom nogal ooreen met die Heropbou-
en Ontwikkelingsprogram). Weer eens sou sy graag 'n beter wereld wou voorstel as die leefwereld
waarin sy haar bevind. Eerstens stel sy voor dat "Hulle moet al die prostitusie plekke toemaak.
Hillbrow uit Johannesburg -- heeltemal van die aarde af te vee."
Tweedens stel sy maatskaplike opheffing, soos die verskaffing van huise aan persone wat op grond van
werkloosheid genoodsaak is om prostitusie te bedryf, voor.
'En daardie vrouens en mans wat nie werk het in gesogte huise sit. Vir hulle 'n beter lewe gee."
.... en laat die mense soos in hierdie klein dorpies kom bly en net ordentlike opgevoede mense
sal wees."
Bogenoemde aksies moet egter deur die gemeenskap geinisieer word en die persone wat in prostitusie
betrokke is hoef nie verantwoordelikheid vir hulself te aanvaar nie.
Verder stel sy ook 'n beter opvoeding (bedoel waarskynlik opleiding) voor as deel van die maatskaplike
opheffing. Hier kan wel veronderstel word dat met die beter opleiding hulle meer aanvaarbare
beroepskeuses sal kan maak en voortspruitend daaruit selfonderhoudend sal kan wees.
"Vir hulle meer opvoeding gee - onderhoude gee."
51
Estie glo dat meer kennis of inligting oor VIGS, prostitusie en molestering op skoolvlak aangebied
behoort te word.
'En — um die kinders by die skole meer van AIDS, prostitusie en molestering vertel. Hulle meer
vertel van hoe die eienskap is van ...."
Verder glo Estie dat morele opheffing met betrekking tot Bybelse norme prostitusie kan voorkom.
"Hulle meer van die Bybel vertel."
* TOJEKOMISVISIII
Estie wil aanvaar word en aan iemand behoort. Sy wil haar biologiese ma opspoor of indien sy oorlede
is, inligting oor haar bekom.
"Ek wil net weet wie is my ma? Wat is haar naam? Hoe het sy gelewe? Hoe is sy begrawe?
Wat is sy eintlik?"
In die tweede plek wil sy 'n nuwe begin maak. Sy wil die verlede uitwis en in 'n rustige en stil
omgewing gaan bly. Sy skep vir haar 'n fantasiewereld waar sy ouers het wat haar aanvaar en liefhet.
Estie poog om deur dagdromery en fantasie haar gevoelens van verwerping en skuld te verwerk. Sy
skep deur fantasie vir haar 'n droomwereld wat meer aanvaarbaar is as haar leefwereld.
"Of anders wil ek net doodweg op 'n stil plekkie gaan en my lewe van vooraf begin. Al my goed
wat gebeur het weggooi om 'n nuwe begin te maak en -- net rustig te wees soos ek altyd maar
normaal wou lewe. ordentlike ma, ordentlike pa wat vir my lief is, wat vir my omgee."
Derdens wil sy graag onathanldik wees en " .... op my eie twee voetjies staan."
* SAMEVATTENDIE GEVOLGTRIElIGS
Estie se pan- en opvoedlingsitanasie vertoon verskeie probleme. Estie is 'n aangenome dogter wat
deur haar stiefvader gemolesteer is. Haar ma glo haar nie en gevolglik vertrou Estie haar the. Dit lei
tot wedersydse wantroue. Estie voel ook the veilig in haar opvoedingsituasie the en gevolglik voel sy
ook dat sy the haar opvoeders kan vertrou the. Sy verwerp haar ma se gesag en konflik ontstaan. Alle
gesinsbande is verbreek en sy is gekommitteer. In haar gesinsituasie het die verhoudingstrukture
ontoereikend verloop en sy beleef dat sy verwerp is. Sy beleef hierdie verwerping, haar ma se
aggressie en die verwydering uit haar ouerhuis so intens dat sy die gevoel dat sy uitgeskop is deur
52
middel van projeksies moet verwoord. Sy dig haar gevoelens aan 'n derde persoon toe,
'71/1aar sy kan nie anders nie, want haar ma het haar uit die huffs uit geskop."
".... want hulle is soos party kinders uit hulle huise uit geskop."
Estie verlang na aanvaarding en om in gesonde verhoudings met ander te staan. Sy wil voel dat sy
aan iemand behoort en sy wil iemand he wat aan haar behoort. Sy verlang veral na die liefde en
aanvaarding van ouers.
"'n Ordentlike ma, ordentlike pa wat vir my lief is, wat vir my omgee."
In die skollastiese sitanasies ervaar Estie ook verskeie probleme. Sy het gereeld van skool verwissel,
twee keer gedruip en presteer gewoonlik swak. Sy verklaar dat sy onbeheerbaar was op laerskool,
baie aggressief opgetree het en in baldeiery betrokke was. Sy het ook al van die kindersorgskool
gedros en saam met 'n vriendin prostitusie in Hillbrow bedryf.
In skoolverband ondervind Estie ook verhoudingsprobleme. Sy het geen vertroue in verhoudings the
en sy beleef dat sy deur haar portuurgroep verwerp word. Hierdie belewing is waarskynlik as gevolg
van haar eie skuldgevoelens, veral as in ag geneem word dat skuldgevoelens by kinders in die Westerse
kultuur meestal ontwikkel as gevolg van seksuele aktiwiteite. Sy glo dus dat almal bewus is van haar
betrokkenheid by prostitusie en "Ek weet die kinders baklei met my - en hulle praat van al die goete."
In die Ileefaverreild van prostitusie maak sy kennis met die aggressie van 'n klient en haar vriendin
omdat Estie the die dienste wou lewer wat die ldient verlang het the. Sy gebruik ook dwelms en
alkohol. Sy beweer ook dat sy as gevolg van die gebruik van dwelms the bewus was van wat met haar
gebeur het the. Sy tree ook oneerlik op teenoor die kliente.
Estie beleef haar betrokkenheid by prostitusie as onaanvaarbaar en walglik. Sy maak gebruik van
ontkenning as verdedigiungsmeganisone om haar skuldgevoelens oor haar betrokkenheid by prostitusie
te verwerk. Sy ontken haar verantwoordelikheid ten opsigte van hierdie betrokkenheid deur te beweer
dat sy prostitusie bedryf omdat haar pa haar gemolesteer het en omdat sy dwelms gebruik het. Sy
ontken ook haar verantwoordelik by die gebruik van dwelms en beweer dat haar vriendin dwelms in
haar drank gegooi het. As gevolg van haar skuldgevoelens kry sy egter terugflitse oor haar
betrokkenheid by prostitusie en koppel sy dit aan die skuldgevoelens oor die molestering deur haar pa.
Estie maak ook gebruik van rasionalisering om haar eensaamheid te verwerk. Sy het nooit haar
53
biologiese ma geken nie, smaar verlang om haar te ken. Gevolglik rasionaliseer sy dat haar ma glad
the oorlede is the en sommer net eendag sal opdaag. Sy gebruik hierdie rasionalisering omdat sy the
wil erken dat haar ma oorlede is nie, want dan is daar niemand wat haar uit haar situasie kan verlos nie.
"Hulle kan maklik vir my lieg en se: "Jou ma is dood en dan kom my ma."
Sy maak ook gebruik van verplasing. Aangesien sy beleef dat sy niemand het the (ook nie die Here
nie), vervang sy die behoefte met 'n begeerte om besittings te he - iets wat aan haar kan behoort en wat
aan haar die gevoel kan gee dat sy wel aan iemand behoort het.
"Ek was sy enigste kind. Hy het vir my goed nagelaat. Ek wil net my ma en my pa --. As ek 21
is wil ek net my ma se eiendom he, want sy is my ma. Sy is niemand anders se ma nie. Sy is net
my ma."
Estie maak ook van fantasie gebruik om vir haar 'n droomwereld te skep. In die droomwereld is dit
maklik om nie verantwoordelikheid vir haar optredes te aanvaar nie en om die liefde van ouers wat
omgee te ervaar.
Estie beleef gevoellens van woede en frustrasie wat sy onderdruk. Sy voel ontoereikend en verwerplik.
Sy verwerp ook haarself; gevolglik ervaar sy depressie en het sy al selfmoord oorweeg.
"Ek het al --. Ek het my al gesny, maar dan kyk ek so na die sny, dan smeer ek iets op."
Op grond van die verwerping wat sy beleef, ervaar sy ".... ek het ook partykeer 'n lae selfbeeld Ek
dink nie eintlik baie van myself so nie." Haar betrokkenheid by prostitusie bevestig vir haar die gevoel
van verwerplikheid. Sy voel sy is niks meer as 'n objek wat "gevat" kan word the. Sy beleef dat sy
deur die Here verwerp word. Sy beleef haarself dus as 'n uitgeworpene wat selfs the deur die Here
aanvaar word the.
".... dan praat ek met die Here, dan dink ek Hy skop my weg -- Hy skop my eenkant toe."
Alhoewel Estie sekere drome vir die toekoms het is haar toekomsverwagting ook negatief. Sy vrees
die toekoms en voel dat indien sy eendag in die huwelik sou tree, sy en haar kinders deur haar man
verwerp sal word.
".... dan gaan hy dit by 'n cinder vrou soek."
".... dan gaan hy die kinders afskeep."
54
3.3.4. GIEVALLIESTUDW, 4
110GRAIFIASIE INLIMING
Tersia is op 19 Oktober gebore. Tydens die onderhoud was sy 17 jaar oud. Die laaste standerd wat
sy op skool geslaag het, was standerd vyf. Sy was in verskillende skole, plekke van veiligheid en
kindersorgskole. Sy noem dat sy the eintlik kan skryf nie. Sy het haar ouers omtrent drie jaar gelede
gesien, maar het gereelde kontak met haar ouer suster wat ook by prostitusie betrokke is. Sy is
voltyds by prostitusie betrokke vandat sy omtrent 14 jaar oud is.
LIE'WENSVIERIEAAL
Tersia het omtrent vier jaar gelede st. 5 geslaag. Sy het daarna the weer 'n skooljaar voltooi the. Sy
het gevolglik te min vertroue in haar vermod om haar lewensverhaal te skryf, maar verkies eerder om
dit te vertel.
Tersia het groot geword in 'n swak some-ekonomiese °trimming. Haar ouers het the daarin geslaag
om hul kinders te ondersteun tot die begryping van behoorlikheidseise the. Op grond van hul
pedagogiese verwaarrilosing kan daar gepraat word van wanopvoeding soos dit blyk uit die feit dat
beide Tersia en haar suster in misdaad betrokke was voor Tersia se sestiende lewensjaar.
"Sy het omtrent Vrydag cifgekom en die Maandagoggend — toe — gaan doen ons fraud. Toe
word ons gevang."
Reeds op skool was Tersia se gedrag onaanvaarbaar. In st. 6 "Toe gaan ek na vyftien verskillende
skole. Toe word ek geskors uit almal uit al die Johannesburg skole." Sy erken dat sy geskors is
as gevolg van dwellmmisbrunik, maar tog beleef sy ook verwerping van haar as persoon.
"Drugs — um -- en die skole in Johannesburg wou my nie gehad het nie."
Die gesin verhuis na die Kaap en Tersia word in 'n tegniese skool geplaas. Sy was baie aggressief en
onbeheerbaar en sy is ook uit hierdie skool geskors. Op hierdie stadium het die ge•eg toegetree en
is sy in 'n plek van veiligheid geplaas.
"Drie dae in 'n tegniese skool toe word ek weer geskors oor satanisme, drugs en — um --
aanranding. Toe word ek in 'n plek van veiligheid gesit."
55
Tersia het egter nie by die plek van veiligheid aangepas nie en het herhaalde kere geckos. Die laaste
keer wat sy gedros het, kon sy haar familie nie opspoor nie. Die ouers het haar dus aan haar lot
oorgelaat en sy beleef haarself as deur hulle veniaatt.
"Op daai stadium het ek nie geweet waar my ma is nie — en ek het nie geweet waar my susters
was of my broers — of niemand nie."
As gevolg van die verilies van gesinsbande bevind sy haar op veertienjarige ouderdom sonder
versorging of ondersteuning op straat en wend sy haar tot prostitusie. Geen poging is ook deur die
skool aangewend om haar weer op te spoor nie.
".... en dit is waar ek begin prostitusie doen het op die skippe."
Tersia is reeds vanaf 'n jong ouderdom betrokke by misciland. Sy openbaar geen insig in die
onaanvaarbaarheid van haar optrede nie. Haar gedrag word gemotiveer deur die drang na oorlewing
en genot en sy neem nie die regte van ander persone in ag nie. Sy openbaar geen skuldgevoelens nie
en lag oor ander se ongerief.
"Ek was Thailand toe gewees op 'n vervalste ID en paspoort."
" um ons het drugs gesmokkel."
"Ons het 'n um — ons het 'n ou gerob, sy kar gesteel -- en sy geweer en sy geld (Lag) Ons het
horn vasgemaak."
Haar gedrag veroorsaak dat sy met die gereg bots. Ingryping van die gereg is dus 'n logiese gevolg
van Tersia se gekose leefwyse. Sy is al gevang en "Vir ses maande was ek aangehou gewees. In
Westville Prison."
ELEWENIS VAN PROSTETUSTIF
Tersia bevind haarself as 'n kind in 'n wereld waar volwassenes haar belinviloed om misdaad te pleeg
en waar geweld en aggressie algemeen voorkom. Sy word deur volwassenes bettaall vir seksuelle
aktiwiteite en word soms mishandell deur die volwassenes vir wie sy werk of met wie sy 'n
emosionele verbintenis het. Kora& en fisieke geweld kom ook algemeen voor. Tersia beskryf
byvoorbeeld hoe sy en haar werkgewer mekaar fisiek aanrand.
"Ek het horn geslaan en sy voet amper afgeskiet. Urn— en by het teargas in my gesig gespuit."
Alhoewel sy self ook baie aggressief kan optree, beleef sy haarself as weerlloos en harrdlloollo sy weg
56
wanneer prolblleme voorkom.
.... en toe het die meisie saam met wie ek was my geslaan. Toe hardloop ek weg.
Tersia beleef haarself as vasgevang in die wereld van prostitusie in haar stryd om oorlewing. Sy voel
dat sy geen ander keuse het nie. Niemand gee yin- haar om nie. Hierdie magtelose gevoel word
veroorsaak deur die feit dat haar familie haar verlaat het. Sy beleef haarself as eensaam en oo•gellewer
aan 'n bestaan wat sy vir haarself geskep het.
"As jy nie anders Iran nie, dan daar is nie --. Niemand gaan jou help nie."
In die wereld waarin sy haar bevind, beleef sy baie aggressie en gewelld. Aangesien elke persoon vir
sy/haar eie oorlewing moet veg, word hier geen genade betoon nie. Aggressie is so algemeen in
hierdie leefwereld dat Tersia sommer lag oor geweld. Sy is self ook 'n aggressiewe persoon, neem
weerwraak as sy te na gekom is en veg vir wat sy wil he.
'Ek en my vriend hierso Ek het horn drie skote gegee -- met 'n mes gesteek."
"En toe het — (lag) toe slaan ek horn met 'n bottel oor sy kop."
Sy is ook soms die slagoffer van aggressie en geweld. Hierdie aggressie aanvaar sy dikwels sonder
weerstand - asof dit die prys is wat sy moet betaal om in hierdie wereld te oorleef. Die geweld wat
sy beleef kom dikwels in haar taalgebruik en vertellings na yore.
".... en hy het my fuck geskop. My kop, my lyf, my alles is blou hy het my geslaan, sonder
ophou."
".... en hy giyp my en hy slaat my."
"... toe moer hy my."
".... dan trek hulle 'n geweer op jou."
Sy beleef ook dat sy geintimideer word. Soms intimideer sy self ook ander persone om haar doel te
bereik. So word daar oor en weer gedreig. Die kliente dreig die prostitute en word weer deur die
prostitute gedreig.
.... sal hy my breins uitblaas."
"As jy nie nou waai nie dan steek ek jou dood"
Deel van die geweld wat Tersia beleef, is verkragting. Sy beleef verkragting as die "nightmare" van
prostitusie. Die drie geleenthede van verkragting wat sy noem, bespreek sy in die fynste besonderhede,
wat 'n aanduiding is van haar belewing daarvan. Sy beleef die verkragter as 'n gewelddadige en
57
gevoellose persoon wat the verstaan of omgee nie.
hy verstaan nie. Jy kan staan, jy lam hull. Jy kan pleit, jy kan enigiets doen hy
worry nie."
Haar weerloosheid word duidelik geillustreer deur die feit dat sy selfs na sy verkrag is, van die
verkragter afhanldik is om haar terug te besorg.
"Toe se ek vir horn of hy my net asseblief Hillbrow sal vat. Toe se hy vir my as ek wil he dat
hy my Hillbrow toe moet bring, dan gaan hy my weer rape ...."
Tersia het 'n lesbiese verhouding met 'n jong vrou, "my Butch Shane," wat ook as haar agent off
koppellaar optree. Tersia onderhou vir Shane en dit gee vir haar 'n gevoel van waarde. Iemand gee
vir haar om en het haar nodig en gevolglik voel sy the so alleen nie. Herder ontvang Shane soms die
geld wat die kliente as betalling vir dienste gee.
.... en hy gee toe die geld vir Shane"
.... toe gooi hy die geld voor Shane neer."
Tersia tref egter haar eie reelings en vind self die kliente. Sy verkies om saam met kliente te gaan wat
sy as aantreklik of gaaf beleef. Sy is bewus van hulle voorkoms. Ten spyte van haar beweerde
seksuele voorkeure en haar kille benadering tot haar betrokkenheid by prostitusie (vgl. Bylae B), vind
sy dit moeilik om in seksuele aktiwiteite betrokke te raak met sommer enige persoon.
"Hy het nice gelyk ...."
"Dit was 'n jong ou, 'n jong blonde ou, hy was lank ...."
"Hy het na 'n lekker ou gelyk."
Dit bly egter steeds 'n besigheidstransaksie waar beide die prostituut en die ldient presies weet waaroor
dit gaan.
".... ons praat eers besigheid as ek in sy kar klim. Hulle weet waarvoor hulle stop en
waarvoor staan ek."
".... en dan vra hy vir my: "Hoeveel vra jy." Dan se ek vir hom: "Ja -- well, it depends on what
you want, en hoeveel het jy om te spend"
"Pryse is klaar gese in die kar ...."
Die navorser kry die gevoel dat Tersia nog nooit met die norm "eerlikheid" geidentifiseer het the en
vermoed dat die norm the in haar opvoedingsituasie voorgeleef is the. Sy ondervind ook oneerllikbeid
58
in die gemeenskap waarin sy haarself bevind. Sy vind sy kan niemand vertrou nie, want "almal hier
is skelms." Sy voel dat die oneerlikheid van die ander vir haar onaanvaarbaar is, maar sy is self
oneerlik want "as ek weet dat hy geld in sy sak het, haal ek die geld uit sy sak en steek dit weg. En
teen die tyd dat hy klaar is en hy kom uit die badkamer uit -- en as hy sy broek aantrek en vra waar
is sy geld, dan se ek ek weet nie. Hy kan niks aan my doen nie, want dit is my plek."
Prostitusie is vir Tersia onaanvaarbaar. Sy probeer om haarself te distansieer van haar liggaam, maar
daar is insidente wat sy nie kan vergeet nie, en sy kry tertingffilitse oor die gebeure.
"As om te wed — om daai gevoel te he dit gebeur elke wat kan gebeur wat gebeur het --
terwyl dit gebeur."
Die gevoellens wat sy probeer onderdruk en agter 'n gevoellose stem verberg kom tog na yore. Sy is
duidelik hartseer en huil as sy oor haar betrokkenheid by prostitusie praat (vgl. Bylae B). Sy voel
niemand gee om nie en sy kan niemand vertrou nie.
"Niemand gaan jou help nie nie in Johburg nie. Niemand help niemand nie, elkeen is vir
homself."
Sy openbaar ook gevoelens wat wissel van onsekerheid tot sings. Sy voel soms dat dit 'n angsdroom
is "Jou grootste nightmare" Sy vrees ook vir haar lewe, want "Ek is amper al dood, ek is bang dit
gebeur weer."
* VOCDR- EN NAIDELE VAN IIIROSTITUSIIE
Vir Tersia is 'The voordeel is net, partykeer lay jy geluk of 'n man wat op jou verlief raak, of gee baie
vir jou om, of gee jou 'n kans om jou lewe te verander." Die lewe as prostituut is vir haar .so
onaanvaarbaar dat sy verlang om uit die situasie te ontsnap. Verder verlang sy ook om deur iemand
van die teenoorgestelde geslag aanvaar te word - om aan iemand te behoort.
Vir Tersia is die nadeel van prostitusie dat dit gevaarlik is. Sy noem dat die dogters doodgaan as
gevoig van dwelmmisbruik. VIGS is ook 'n nadeel, maar sy dink nooit daaraan nie.
VOORKOMING EN INTERVENSILL TEN OPSIGTE VAN IPROSTI[TUSA
Tersia asinvaar nie yerrantwoordellikheld vir haar optrede nie. Sy glo dat "As die skole my net wou
59
gehad het. As iemand bereid was om net bietjie meer om te gee." sy nie by prostitusie betrokke sou
raak nie. Sy glo die gemeenskap gee nie om nie en daarom sal prostitusie the voorkom kan word nie.
Sy is ullitgellewer aan die leefwyse, want "As ons nie na onsself kyk nie, wie sal na ons kyk."
* In/RSIA SE TOEKOMSVIIS111
Tersia het 'n verdunisterde toekomsperspektiei. Sy besef dat sy geen opleiding het nie en 'n dwelm-
athanklike is wat by prostitusie betrokke is. Sy aanvaar die toedrag van sake en alhoewel sy baie
emosioneel is oor die aangeleentheid, aanvaar sy nie verantwoordelikheid om haar lewenstyl te
verander nie.
"Ek kan niks van my lewe maak nie. Ek het net st. 5. Ek is 'n prostituut, ek is op drugs, ek
was in die tronk, ek het 'n rekord wat sky high is. Ek sal die res van my lewe moet aanhou
hoer."
Hierdie donker, maar realistiese prentjie wat deur Tersia geskets is, het die navorser laat besef hoe
kompleks die probleem van prostitusie by dogters kan wees en dat enige oorweging ten aansien van
voorkoming en intervensie die aspekte van dwelmafhanldikheid, opleiding, werkverskaffing en
herroeping van sekere etikette sal moet aanspreek.
* SAMEVATTENDE GEVOLGTREKKINGS
Tersia noem geen probleme in haar gesinsituasie nie, behalwe dat die gesin in 'n swgik sosio-
ekormomiese omgewing gewoon het. Tydens 'n informele gesprek na die onderhoude voltooi is, vertel
sy dat die gesin baie arm was (vgl. Bylae B). Die afleiding kan egter gemaak word dat daar
onvoildoeunde toesig oor die kinders was, aangesien Tersia se suster reeds op die ouderdom van
veertien jaar swanger was en Tersia reeds op laerskool dwelms gebruik het. Op 'n vroed ouderdom
raak sy ook betrokke by misdnaid. Sy openbaar geen skuldgevoelens nie. Die afleiding kan dus
gemaak word dat normatiewe eise nie aan die kinders gestel is nie. Gesinsbande is verbreek nadat
Tersia herhaaldelik uit 'n kindersorgskool gedros het.
In die skoollsituasie ervaar Tersia baie probleme. Op grond van haar gedrag word sy uit verskeie skole
geskors. Sy ervaar verwerping van die onderwysers en die gemeenskap. Sy openbaar
gedragsprobleme wat wissel van aggressie tot aanranding en van stokkiesdraai tot dros. Sy verwerp
gesag en is betrokke by satanisme. As gevolg van die toedrag van sake het Tersia slegs standerd vyf
60
geslaag. Haar beperkte opleiding bied haar min beroepskeuses.
Tersia is vasgevang in die Ileeffwerelld van prostitansie en sy ervaar dat sy geen ander keuse het the,
aangesien sy slegs standerd vyfgeslaag het. Sy het al verskeie kere met die gereg gebots en was al in
misdaad betrokke. Sy ervaar baie aggressie en is al verkrag.
Tersia het nooit geleer om probleme op te los the. Sy het geweld gebruik of weggehardloop. Sy voel
nou dat sy vasgevang is en graag uit die situasie wil ontsnap. Sy verlang na ".... 'n kans om jou lewe
te wil verander." Sy wens dat haar lewe anders kon verloop het en dat "Ek sal eerder dat my ma my
oor haar — oor haar skoot sit en my broek aftrek en my een moerse pakslae gegee het, as wat ek daai
het. As dat ek in die straat moes gaan en gesteek geraak het .... "
Prostitusie is vir Tersia onaanvaarbaar. Sy beleef dit as 'n "nightmare." Op grond van haar negatiewe
belewinge van haar leefwyse maak sy gebruik van ontkenning as verdedigingsmeganisone om haar
gevoelens te verwerk. Sy verwyt die gemeenskap vir haar probleem sonder om haar eie aandeel in die
saak te erken. Sy noem dat niemand wou help the en dat haar lewe anders kon wees as die skole the
so you moed opgegee het the, maar sy is deur vyftien skole geskors. Sy kon dus the die geleenthede
benut om haar gedrag te verander the. Sy aanvaar dus the verantwoordelikheid vir haar eie optredes
nie. Sy poog om haar emosies of te stomp deur voor te gee dat sy the omgee the en deur die gebruik
van dwelms.
.... en — dan vir elke seermaak in ons lewe is daar 'n drug om dit weg te vat, maar dit vat dit
nie altyd weg nie. Dit vat dit net '11 rukkie weg, so om nooit weer daarna te kyk nie, moet jy
die res van jou lewe drugs gebruik."
Ten spyte van pogings om haar gevoellens te onderdruk, kry sy terugflitse. Sy is bang en weerloos en
gevolg,lik ervaar sy gevoelens van moedeloosheid en aggressie. Ten spyte van 'n traak-my-nie-agtige
houding begin sy huil as sy oor haar leefwyse praat. Sy voel sy is uitgelewer aan die leefwyse
aangesien sy geen heenkome het the. Sy verlang om aanvaar te word en om weer 'n kans te kry om
haarself te verander.
Tersia voel dat daar vir haar geen uitkoms is nie. Sy is vasgevang in haar situasie en het geen hoop
vir die toekoms the. Sy glo ook dat daar niks is wat enige persoon kan doen om hierdie situasie te
verander nie. As uitvloeisel van haar depressie en moedeloosheid is haar toekomsperspektief
verduister en glo sy dat "Ek sal die res van my lewe aanhou moet hoer."
61
Die hopeloosheid van hierdie dogter se situasie het die navorser bewus gemaak van die omvang van
die probleem van prostitusie by dogters. Die depressiewe strekking van die onderhoud het die
navorser onder die indruk gebring dat prostitusie 'n selfvernietigende aktiwiteit is en dat prostitusie by
dogters sover moontlik voorkom moet word.
3.3.5. GEVALLESTUINF. 5
MGRAFTESIE ENLUGTING
Heidie is gebore op 21 Maart en tydens die onderhoud was sy 15 jaar oud. In daardie stadium was
sy in standerd sewe in 'n Engelsmedium skool. Sy het die vorige skool verlaat omdat die onderwysers
nie van haar gehou het nie. Sy het reeds een keer gedruip.
* LEWIENSVIERIBIAAL
Heidie vertel haar lewensverhaal omdat sy glo dat haar spelling nie goed genoeg is nie. Sy bly tans by
haar ouers. In 'n stadium het hulle by haar grootouers gebly. In die anitgebreide pan was baie
opvoeders, maar ook baie aandag. Sy was besonder geheg aan haar tannie. Heidie was toe die enigste
kind en is waarskynlik verraven. Toe die gesin verhuis moes sy na 'n kleuterskool gaan.
Tydens haar eerste jaar op skool is haar boetie gebore. Sy het goed prresteer, waarskynlik as gevolg
van die aanmoediging deur haar tannie en 'My tannie - haar naam is Elsie , het gese ek is net so slim
soos my ma."
Weens rusies met Heidie se ma kom haar tannie the meer by hulle aan huis the. Hierdie verbreking
van kande met die een familielid wat haar aanvaar het, is vir Heidie 'n terugslag en 'Ek mis haar
nogal, sy was gaal"
Dit blyk of Heidie se ouma die pa om een of ander rede verwyt en vir Heidie verwerp. Die
venverping deur haar ouma kom veral duidelik na yore sedert die geboorte van haar boetie en sy
ervaar dat "Ek en my ouma - ons kom nie eintlik klaar nie. - Sy like my boetie meer. " Alhoewel
Heidie dit the direk genoem het nie, is dit die navorser se persepsie dat Heidie se ouers waarskynlik
in die huwelik moes tree omdat haar ma swanger was. Naar kan ook aangeneem word dat daar
spanning in die gesinsituasie teenwoordig is.
62
Alhoewel hier nie sprake is van fisieke mishandeling nie, is hier tog aanduidings van emosionele
mishandeling deur haar ouma. Op grond van haar ouma se inwoning by die gesin, die feit dat haar
tannie Elsie die gesin nie meer besoek nie en haar ma se voltydse studies, word Heidie en haar boetie
onder haar ouma se toesig geplaas. Heidie druip standerd ses juis in die jaar wat haar ouma by die
gesin intrek. II .... toe dop ek. Tannie moes toe my ouma hoor."
Sy beleef ook verwerping by die skool. Sy is 'n Afrikaanse dogter in 'n Engelse skool en "Ek het nie
eintlik mats nie. Ek praat maar met almal. Partykeer sit ek in die toilet of in die "library." Omdat
sy geen maats het nie, isoleer sy haarself en as gevolg van die toedrag van sake voel sy eensaann.
Sy openbaar uitdagende gedrag aangesien sy voel dat sy ook nie deur die onderwysers aanvaar word
nie en gevolglik ervaar sy " -- probleme -- . Um die onnies ....
ELE'WENIIS VAN PROSTIFICUSITIF It
Heidie is net deeltyds betrokke by prostitusie. Sy ontvang befalling en is bereid om verskillende
seksuele aktiwiteite te verrig vir betaling. Sy is nog onkundig en nie bewus van die gevare nie. Sy
dink net aan die geld en laat die kliente haar ompraat om sekere dienste te lewer al voel sy nie daaroor
gemaklik nie.
"Toe hy weer kom vra wou ek nie saam gaan nie. Hy het toe ges'e hy sal my Twee Honderd
Rand gee. Ek het toe weer ...."
II .... en as ek geld nodig het, gaan staan ek net by die hotel."
In die oenskynlike kort tydperk wat Heidie by prostitusie betrokke is, het sy al aggressie en gewelld
ervaar en is sy waarskynlik reeds een keer verkrag. Sy vind die seksuele aktiwiteite so onaanvaarbaar
dat sy self aggressief optree teenoor haar kliente en dan word sy aangerand.
"Ek wens ek kan hulle seer maak — so met my knie stamp —. Ek het dit eenkeer gedoen (lag)
-- hy het vreeslik gevloek, maar toe vat hy 'n bottel en -- ag -- hy het my seer gemaak."
Heidie aanvaar hierdie gewelddadige optredes van haar kliente met 'n houding van "Ek kan niks juis
doen nie." As gevolg van haar ouderdom is sy eintlik weerlloos en nitgellewer aan die aggressie van
volwasse mans.
II
Mhoewel Heidie se betrokkenheid by prostitusie 'n vorm van gesagsverwerping is, soek sy ook na
63
annvaarding. Sy wil graag voel sy is aantreklik en dat mense van haar hou.
"As ons so staan kry ek altyd eerste 'n ou ...."
"Dit is ook lekker as by eers gesels en se dat jy mooi is -- by jou graag weer wil sien."
Heidie ervaar baie negatiewe gevoellens oor die seksuele aktiwiteite en haar betrokkenheid by
prostitusie. Hierdie gevoelens wissel van onaangenaam tot walging, woede en vrees. Uit die volgende
aanhalings is dit duidelik dat sy nie daarvan hou nie.
"Dit is nie lekker nie ...."
"Dit was grillerig. Um ek gril nou nog."
"Ek haat -- dit."
".... hou ek nie daarvan nie ek voel naar."
Soms laat die aktiwiteite haar ongemaklik en bang voel.
"Dit het my bang gemaak."
"Ek was nog nooit so bang nie."
"Hy is so snaaks - ek was bang."
Sy verwoord ook die gevoelens van woede wat sy ervaar.
"Ek voel partykeer bale kwaad ...."
" ek wens dat ek kan hulle seer maak."
"Ek dink ek wil dit afbreek."
Sy poog om die gevoelens te verwerk deur rasionalisering.
" maar dit pla nie nie regtig nie -- gee nie regtig om nie."
".... um miskien is dit volgende keer nie weer so erg nie. Partykeer is dit beter."
"Ja, dit is harde werk, maar ek lay baie geld Ek het CD's en bale klere. Ek gaan diskos toe."
Sy kan egter nie die negatiewe gevoelens verwerk nie. Dit is vir haar so onaanvaarbaar - sy voel so
skuldig dat sy aanhoudende ternellitse kry oor die gebeure.
"Ek word partykeer in die aand wakker - dan voel dit vir my -of - hulle nog besig is. Dan
gaan bad ek weer."
Sy voel ook verwerpllik enn vuill en probeer op verskeie maniere om van hierdie gevoel onslae te raak,
maar slaag nie.
64
"As ek by die huis kom, -probeer ek soveel warm water in my inlay."
"As ek by die huis kom was ek my mond met Handy Andy en borsel my tande. Dit voel of niks
help nie."
Sy verlang om aanvaar te word en belangrik te voel, maar deur prostitusie voel sy dat haar waarde
as mittens afgetakell word, want "- dit laat my voel - so of ek sommer niks werd is nie."
* V001[1- EN NAIDELE VAN IPROSTITUSIIK
Volgens haar siening van prostitusie is dit weer eens duidelik hoe sy verwerping deur haar ouma beleef
en haar gesag verwerip. 'n bens kry die gevoel van eensaamheid en afgeslotenheid wat die dogter in
haar ouerhuis beleef en haar begeerte om uit haar situasie te ontsnap. Sy noem egter geld as die eerste
voordeel.
"Soos ek gese het die geld - en - dit voel nogal lekker om weg te glip en my ouma te cheat. -
Um - om nie alleen te wees nie - om te maak of ek groot is."
Uit haar persepsie van die nadele van prostitusie sien 'n mens duidelik Heidie se belewing van haarself
en haar gevoel van verwerping en haar wantroue in volwassenes.
"Ek wil nie altyd - urn - sleg wees nie."
"Tannic' weet, grootmense maak of hulle goed is, maar hulle is net so sleg soos ek."
Die nadele wat sy noem is dat prostitusie verkeent is en die moontlikheid van VIIGS bestaan. Vir haar
is dit ook waggilik en sy word naar.
"Dit is sleg - verkeerd."
"Ek gaan nog ophou voordat - um - ek VIGS lay."
"Dit is ook sleg dat 'n mens so naar word."
VOORKOMING IEIY INTERVENSIE TEN OIPSIIGTE VAN PROSTITUSIE
Heidie se belewing van eensaamheid en verwerping in haar gesinsituasie kom duidelik na yore. Sy voel
byvoorbeeld dat indien haar gesin haar aanvaar, dit vir haar lekkerder by die huis sou wees en sy
gevolglik the by prostitusie betrokke sou raak the. Sy sien dus voorkoming in gesonde
gesinsverhoudinge eun goeie °Impeding.
mense moet bale praat en nie baklei nie."
65
"Dit moet vir die kinders lekker wees by die huis."
'Miskien moet die ma nie dat die dogter net gaan waar sy wil nie."
* IBIEEDTHE SE TOEKOMSVISIE
Heidie verlang om van haar situnasie te ontsnap. Sy wil Me in die toekoms betrokke wees by
prostitusie the. Sy het ook die behoefte om ver weg gaan waar nienund sal] weet dat➢ sy Torrost faunae
bedtryff he nie. Haar begeerte om onaffthiankflik te wees is as gevolg van haar verwerping van gesag,
waarskynlik as gevolg van haar swak verhouding met haar ouma. Ook haar eensaamheid wil sy in die
toekoms verander deur baie mense om haar te he.
"Ek wil my eie baas wees. Ek wil net gaan werk as ek wil - in 'ir groot huis bly - baie mense
kcal kom kuier - urn - om my huis te sien. Ek moet dit dan nie weer doen nie Ek wil trek -
op 'n ander plek ver."
* SAMEVATTENDE GEVOLGTREKKIENGS
Heidie se gesin- en opvoedingsatuasie toon verskeie probleme. Sy word deur haar ouma verwerp en
emosioneel mishandel. Haar ouers is onbetrokke by hulle gesin en onbewus van Heidie se belewenis
van eensaamheid in die gesinsituasie en begryp nie haar behoeftes Me. Die feit dat Heidie betrokke is
by prostitusie en die ouers nie eens bewus is van haar doen en late Me, dui op onbehoorlike toesig en
wys dat Heidie deur haar ouers verwaarloos word. Deur haar betrokkenheid by prostitusie verwerp
sy die gesag van haar ouers, maar veral van haa. r ouma.
As gevolg van haar opstandige optrede ondervind Heidie probleme in die skoollsituasie. Sy het reeds
een keer gedruip en voel ontoereikend. Sy verwissel van skool elke keer as daar probleme ontstaan
en gevolglik word die probleme nooit opgelos nie. Sy word in 'n Engelsmedium skool geplaas. In
hierdie stadium is haar selfvertroue so afgetakel deur haar skolastiese probleme en haar ouma se
houding dat sy haarself as ontoereikend beleef en haarself onttrek. Sy ondervind
verhoudingsprobleme, beleef haarself as eensaam en wend haar tot prostitusie - byna asof sy aan almal
wil wys dat sy mooi is en dat mense van haar hou. Prostitusie bied vir Heidie die plaasvervanging van
die betrokkenheid en aanvaarding wat sy ontbeer in haar opvoeding- en skoolsituasie waar sy nie
erkenning ontvang the en eensaamheid beleef
Haar betrokkenheid by prostitusie is vir haar egter onaanvaarbaar. Sy maak gebruik van rasionalisering
66
en ontkenning as verdedigingsmeganismes om haar gevoellens te verwerk, maar sy slaag nie daarin
nie en kry terugflitse. Sy voel steeds verwerp en voel dat haar waarde as mens afgetakel word. Sy
beleef gevoelens van aggressie, maar ook van weerstand en walging. Haar gevoel van walging is so
intens dat sy 'n obsessie ontwikkel om te bad en haar tande te borsel.
Heidie het 'n behoefte om aanvaar te word. Sy glo ook dat prostitusie deur gesonde gesinsvehoudinge
en opvoeding voorkom kan word. Sy skep vir haar 'n fantasiewereld waar sy in die toekoms
aanvaarding en erkenning sal beleef en sal kan ontsnap uit haar situasie.
3.3.6. GIEVALLESTUD1TIF 6
ROGRA1/4112,SE
Casey is gebore in 1976 en was reeds 18 jaar tydens die onderhoud. Sy slaag st. 5 in 'n kloosterskool,
maar dros van haar ouerhuis gedurende haar st. 6 jaar. Sy word geskors op grond van die herhaalde
kere wat sy wegloop. Sy slaag die volgende jaar N1 op 'n tegniese kollege. Sy voltooi nie die res van
haar kursus nie en bedryf voltyds prostitusie vandat sy omtrent 15 jaar oud is. Sy het geen kontak met
haar ouers nie. Sy weet egter waar hulle is as sy hulle sou wou kontak.
* LE'WENSVERIERAAL
Casey is 'n aangenome kind. Sy weet nie wie haar biologiese ma is nie en kan haar nie onthou nie.
Nogtans verwys sy na haar as 'my real mother" Haar aanneemouers het haar vertel dat "She was a bad
woman." Casey se ma het glo liewer tyd by mans deurgebring as om Casey te versorg en gevolglik is
sy weggeneem en deur haar huidige ouers aangeneem. In hierdie vertelling is aanduidings van fisieke
verwaarllosing en verwerping. Alhoewel Casey nie haar biologiese ma geken het nie, moes sy as
dogtertjie gevoel het dat sy nie belangrik vir haar ma was nie.
"She had many boyfriends and didn't look after me. That is why my parents took me away
and adopted me."
Haar stiefouers is welaf en sy het in 'n goeie sosio-ekonomiese omgewing grootgeword. Sy is deur
haar stiefbroer gemollesteer. Haar ouers wou haar egter hie gllo hie. Sy bevind haarself in 'n situasie
wat sy op die jong ouderdom nie kon hanteer nie en gevolglik dros sy van haar ounerhanis of en raak
eventueel by prostitusie betrokke in Durban.
67
"He kept on touching me when my parents did not see. They did not believe me. so I ran away to
Durban." (Sy plaas 'n punt in die middel van die sin).
Ten spyte van die feit dat sy herhaaldelik opgespoor is en teruggeneem is na haar ouerhuis, is die
gesinslbande finaal verbreek en bevind Casey haarself op straat.
11 CASEY SE
ELE'WENIS VAN PROSTITUSIDE IL
Casey bevind haarself nou al 'n geruime tyd in die wereld van prostitusie. Sy het vrywillig tot die
beroep toegetree en het reeds op laerskool 'n willsbeslluit geneem dat sy prostitusie gaan bedryf. Sy
ontvang kontant as befalling vir seksuele dienste. Sy besef dat "There is no price on your body, so
obviously you are going to ask them more than thirty bucks."
Aanvanklik het sy prostitusie bedryf 'for my rent and my food", maar tans "I prostitute to buy my
drugs." Davehiniiisbrinik gaan dus gepaard met Casey se betrokkenheid by prostitusie. Om voort te
gaan om vir haar en haar vriendin van verblyf en dwelms te voorsien, moet sy voortgaan om prostitusie
te bedryf.
.... quite a few do it for their drugs. Drugs for their boy friends, their husbands what ever."
Sy voel sy het genoeg geld om dwelms te koop en aangesien dit maklik bekombaar is, koop sy dit.
Sy neem nie verantwoordelikheid vir haar optrede nie en dink nie aan die gevolge van haar lewenstyl
nie.
"Basically you can just turn on the tap and it's like cocaine and pinks coming out of the taps."
Casey se dat dwelmmisbruik jou help om van jou liggaam te vergeet en te maak dat jou kliente meer
aanvaarbaar is, want "- girls that are drug addicts get nicer boys." Volgens Casey is dit 'n feit dat
"You can't really do this job when you're straight." Indien kliente egter onder die invloed van dwelms
is, maak dit prostitusie weer moeiliker, want ".... when they are drugged then it takes them longer to
get satisfied."
In haar lewe mask sy ook kennis met baie oneerllikllneid. Sy voel dat die kliente gebruik maak van
vleitaal om die meisies te manipuleer. Casey wil egter graag hoor dat sy aantreklik is en gevolglik
hoop sy elke keer dat die klient opreg is, maar besef "It is basically a con game. You've got beautiful
eyes ...."
66
Meats!! kom ook voor. So word daar gevind dat ".... girls as well that rob the guys and guys that
rob the girls." Casey vend byvoorbeeld hoe sy besteel is. Sy toon geen aggressie the en vind dit
eerder amusant. ".... and he had managed to get all my money and he was out the door."
Casey openbaar geen aggressie the, maar gaggiressie enn gewelld is deel van prostitusie. Hierdie is die
gedeelte van die wereld wat haar ontstel. Sy was al met verskeie geleenthede die slagoffer van
aggressie en geweld.
".... he threw me out of his car."
"And he tried to grab me,. Luckily I got out the car."
".... the guy threw me out of the bakkie - my head hit the concrete of the road"
Casey is uitgelewer aan geweld. Hulle verkeer alleen met die ldient -dikwels in sy kar of by sy tuiste.
Verder is die pollee se optrede teenoor die dogters dikwels ook gewelddadig.
"He just couldn't be satisfied -. So he said: Oh no I want my money back " - He showed me
his cop bage."
Prostitusie is nog onwettig in Suid-Afrika en word dus as 'n misdaad gereken. Casey is betrokke by
prostitusie vandat sy veertien jaar oud is. Sy maak haar ook skuldig aan dwelmmisbruik. Om te hots
met die gereg is deel van haar leefwyse.
"And that was the time the cops picked me up. In Durban the girls are picked up every single
day - I was in cells four days out of a seven day week.
Casey lay self haar kliente, maar haar vriendin ("butch') hou 'n wakende oog oor haar veiligheid. Sy
ontvang ook soms die geld. Sy tree op as 'n agent of 'n koppelaar. Vir hierdie betrokkenheid word
sy deur Casey onderhou. Hulle deel 'n kamer en het 'n lesbiese verhouding. Vir Casey vervul haar
verhouding met die meisie 'n behoefte om iemand te he wat haar beheer. Dit is vir haar lekker om te
voel iemand gee vir haar om.
'My friend takes down every registration number plate of the car that I get into ...."
".... when my friend comes along and knocks at the door -- I just say ja everything is Ok."
"But now I'm paying rent. I'm helping my friend She helps me as well. I will never be
without her for all the world"
Vrees vir VIGS veroorsaak dat die prostitute tans minder kLiente lay, want "- the guys that stay away
69
because of the AIDS scare." Die prostitute versprei ook gerugte dat 'n dogter VIGS het sodat hulle
die dogter se kliente kan oorneem.
.... the other girls will start bitching that she's got AIDS, she's got AIDS, so they get all the
money."
Casey is bang vir VIGS en sy probeer om so ver moontlik voorsorg te tref deur "I use a condom to
minimize the chance of AIDS I just know that I keep on worrying, worrying. "
In die we'reld van prostitusie kom verkragting dikwels voor. Casey maak net melding van
verkragting, maar praat nie van direkte ervaring in die verband nie. Die navorser voel dat Casey soms
in die algemeen praat oor ander dogters wat by prostitusie betrokke is, asof sy the self ook betrokke
is the. Sy beskryf die kliente se optrede soos volg:
"You will find that men like that, that will say things like that to you and they will drive you
round the block - and rape you and what ever."
Casey hou die hele tyd 'n positiewe beeld van prostitusie voor en skets haar lewe soos 'n sprokie - die
gawe prostituut wat by almal gewild is. Tog is sy baie gespanne (vgl. Bylae B) en openbaar gevoellens
oor prostitusie wat wissel van onaanvaarbaar tot weersin en dan "I get this sick, sick feeling."
Casey is ook bang dat sy aangerand kan word en "Things like that - you start shaking. Always
nervous.". Sy is egter uitgelewer aan gevaar, want as sy geld wil maak moet sy gewillig wees om saam
met 'n ldient te gaan, al ken sy horn the. Sy tref egter so goed as wat sy moontlik kan voorsorg en dan
"I feel safe - not very safe, because things can still happen." Die onsekerheid is dus steeds
daar.
7 won't say I'm very scared to go to the cars and to get in and do business. You can't make
money that way."
"I'm scared, but not too scared"
* VOCE11- EN NADELE VAN PROSTITUSEE
Vir Casey is die geld wat sy verdien die belangrikste voordeel van prostitusie. Sy kan ook baie mense
ontmoet en vreemde tale aanleer.
"The money's really the only advantage. But I must say you get to know a lot of people. I've
learned to speak different languages."
70
Volgens Casey is die nadeel van prostitusie dat die groot bedrae geld wat verdien word dit te maklik
maak om dwelms te koop. Die hoeveelheid aggressie is ook nie aanvaarbaar nie.
"I would say drugs. Because you have all the money, what else can you do with it?"
"And - um - you see a lot of aggression."
VOORKOMIING IEN IENTERVENS111'MEN OIPSIIG'111/ VAN PROSTRTUSLE
Casey glo nie dat iemand haar sou kon oortuig het om nie by prostitusie betrokke te raak nie,
aangesien "I decided that was what I was going to do." Sy glo egter dat voldoende toesig tog oor die
algemeen kan verhoed dat dogters by prostitusie betrokke raak.
"The main thing is to keep them off the streets."
TOEKOMSVESa
Net soos Casey nie oor haar betrokkenheid by prostitusie, die gevare van VIGS en dwelms wil dink
wil sy ook nie oor die toekoms dink nie. Indien sy dalk oor die toekoms sou dink, mag sy dalk
ontdek dat die wereld wat sy vir haarself as ideaal voorstel, nie werklik aanvaarbaar is nie. Sy poog
dus om net oor konkrete en materiele aangeleenthede te dink. Sy noem byvoorbeeld:
"I try not to think —. I can save money - and buy a car or what ever."
SAMEVA liENDE GEVOLGTREKIKINGS
Casey se opvoeding- en gesinsituasie toon verskeie probleme. Sy is 'n aangenome dogter en die
aanneemouers het haar vertel dat haar ma haar nie versorg het nie. Casey beleef dat haar biologiese
ma haar verwerp en verlaat het. Haar ouer stiefbroer molesteer haar, maar haar ouers wil dit nie glo
nie. Casey beleef haar gesinsituasie as onveilig. Sy besluit om 'n prostituut te word, waarskynlik
omdat sy met haar biologiese ma identifiseer. Sy dros van haar ouerhuis of en eventueel word al die
gesinsbande verbreek.
Probleme het ook op skollastiese gebied ontstaan. Casey is uit die skool geskors omdat sy 'n rebel was
toe sy in st. 6 was. Sy behaal slegs N1. Op grond van haar onvoldoende kwalifikasies is haar beroeps-
keuse beperk.
Casey erken dat prostitusie haar 'n "sick feeling" gee. Nogtans poog sy om hierdie gevoel te
onderdruk. Sy maak gebruik van repressie as verdedigingsmeganisme en onderdruk haar gevoelens
doelbewus. Sy maak ook gebruik van ontkenning. Haar lang, maar oppervlakkige respons dui ook
op 'n vorm van ontkenning. Sy hou 'n beeld van positiewe vrolikheid voor. Soms skemer haar
gevoelens van weersin en vrees tog deur. Sy distansieer haar van haar betrokkenheid deur te praat van
"business" of "do it." Sy maak ook gebruik van projeksie en vertel dan van ander dogters, maar die
besef 7 am doing this myself" kan sy egter nie onderdruk nie. Sy slaag dus nie werklik daarin om
haar gevoelens te onderdruk nie en is baie gespanne en onseker (vgl. Bylae B).
Na aanleiding van haar gevoelens van verwerping in die skoolsituasie en in haar gesin- en
opvoedingsituasie, begeer Casey om aanvaarbaar en gewild te wees. Op grond van hierdie begeerte
is sy ingestel op haar voorkoms. Sy twyfel egter oor haarself en voel dat sy nie aanvaar word op grond
van haarself nie. Daarom moet sy op ander wyses haar aanvaarding bewerkstellig.
"... girls that are drug addicts get nicer boys."
7 try to keep all the guys happy."
Hierdie begeerte na aanvaarding veroorsaak dat sy afhanklik is van iemand wat omgee. Sy is bang vir
haar butch, maar nogtans is sy afhanklik van haar en omdat sy nooit sonder haar "butch"wil wees nie,
onderhou sy haar en koop vir haar dwelms. Sy beleef aanvaarding in hierdie verhouding en noem
byvoorbeeld:
"When I am back she says: "You've come." It's so nice."
.... she cries for me."
Sy aanvaar wel verantwoordelikheid vir haar betrokkenheid by prostitusie en noem dat dit 'n
wilsbesluit is wat geinspireer is deur die finansiele voordele, maar ten spyte daarvan ontken sy ook haar
verantwoordelikheid in terme van haar toekoms. Die navorser voel dat sy 'n onverantwoordelike,
passie_we, afhanldike persoonlikheid het.
3.4. KIRMSGIEVALLEVERSLAG
Na aanleiding van data uit die individuele gevallestudieverslae, word die gegewens in Tabel 3.1.
uiteengesit en sal vervolgens vanuit die tabel bespreek word.
72
EL 3.1: IDIDE LEEFWeRELID VAN IDOGTERS WAT Y PROSTITUS1E
ETROKKE TA
Its
lip
BRON I TEMA I N = 6
BIOGRAFIESE INLIGTING OUDERDOIVIME VAN 14 - 18 JAAR 6 PRESTEER SWAK OP SKOOL (skool verwissel, gedragsprobleme) 5 KONTAK MET GESIN VERBREEK 4 SKOOL VERLAAT (geskors, gedros) 2 KINDERSORGSKOOL 4 STEEDS IN HOOFSTROOMONDERWYS I
NAIEWE SKETS: MY LEWENS- ONVOLLEDIGE GESINNE 4 VERHAAL VERWERP 6
VERLIES VAN GESINSBANDE 5 VERWAARLOOS 6 MI SHANDEL 3 MOLE STEER 2 VERLAAT 5
FENOMENOLOGIE SE VERLIES AAN GESINSBANDE 5 ONDERHOUD SUBSTANSMISBRUIK:
DWELMS 4 ALKOHOL 2 DAGGA 1
VERLEI, GEDWING 3 AGGRESSIE EN GEWELD 4 GEREG 5 VRIENDIN AS KOPPELAAR 3 FAMILIELID AS KOPPELAAR 1 VIGS 3 VERKRAG 3 GEVOELENS 6 TERUGFLITSE 3 VERDEDIGINGSMEGANISMES 6
INDIVIDUELE VOORDELE: FOKUSONDERHOUD GEEN 3
GELD 3 GOUER VOLWASSE 1 SOSIAAL 2 STANDHOUDENDE VERHOUDING 1 WRAAK 1
NADELE: FIE SIEKE NADELE:
GEWELD EN AGGRESSIE 1 DWELMS 1 GEVAARLIK 2
PSIGIESE NADELE 1 NORME 3 VOORKOMING + INTERVENSIE: NIKS 3 GE SINS VERHOUDINGE 1 TOESIG EN OPVOEDING 3 NORME 3 SELFDISSIPLINE 1 TOEKOMSPERSPEKTIEF: GEEN 2 BESITTINGS AANSKAF 3 NUWE BEGIN 2 BEROEP l
73
3.4.L 110GRAFFESE INILAGTING
Die dogters wat aan die navorsing deelgeneem het se ouderdomme wissel tussen veertien en agtien
jaar. Hulle is almal van skoolgaande ouderdom. Twee van hulle is egter the meer op skool the en
bedryf voltyds prostitusie. Drie van die dogters is tans in 'n kindersorgskool en een is nog in die
hoofstroomonderwys en gaan vanuit haar ouerhuis skool (vgl. Tabel 3.1).
Al die dogters het gereeld van skooll verwissell en vier van hulle het ook een of meer standerds op
skool herhaall. Al die dogters het gedrigspiroblleme op skool openbaar wat gewissel het van
aggressie tot stokkiesdraai en dros. Vyf van die dogters openbaar leerprobleme en ondervind
probleme met spelling. Volgens Tabel 3.1 het twee dogters reeds die skool verlaat. Hierdie dogters
se skolastiese kwalifikasies is onvoldoende as gevolg van vromE skooliverllating en gevolglik is hulle
keuses van beroepe beperk. Beide bedryf voltyds prostitusie.
3.4.2. ILIEWIENSYFJ VAN DOGTERS WAT PROSMUSIE
ETROKKE
In die lewensverhaal van die dogter wat by prostitusie betrokke is, is dit duidelik dat daar dikwels
aanduidinge is van onvolilledige gesinne (vgl. Tabel 3.1). Uit ervaring voel die navorser dat die
ouerhuis vir die tienerdogter die plek is waar sy die geleentheid kry om haar wonde te lek en om oor
haar suksesbelewing te praat. Dit is die sentrum van haar sosiale lewe en bied 'n veilige ruimte
waarheen sy altyd kan terug kom. Op grond van die verbrokkeling van haar gesinslewe voel die dogter
dat sy vemerip) (vgl. Tabel 3.1) is en gevolglik beleef sy the haar ouerhuis as 'n veilige ruimte the. Sy
voel dat haar ouers haar in die steek gelaat het en sy beleef dat hulle haar eintlik verlIzat het.
"Ek was 3 jaar oud toe my ma my weggegooi het."
"Niks het meer sin in die lewe geword nie Ek was kosskool toe."
"Toe later aan het my ma en pa geskei want sy het met 'n ander man begin uitgaan."
Volgens Tabel 3.1 is twee van die dogters seksueel gemollesteer, een deur haar stiefpa en die ander
deur haar stiefbroer. Die dogter wat gemolesteer word beleef haarself as onveilig aangesien haar
opvoeders nie kan toesien dat sy the fisiek en emosioneel beskadig word the. Die dogter kan dan
beleef dat sy haar ouers the kan vetrou the. Indien die ouers haar boonop the glo as sy die molestering
aanmeld the, verbrokkel die ventroanensver•thioanding tussen die dogter en haar opvoeders.
"In die begin wou hulle my nie geglo het nie."
"They did not believe me so ...."
%4
Molestering het 'n invloed op hulle lewens gehad en kon op indirekte wyse bygedra het tot hulle
uiteindelike betrokkenheid by prostitusie. Indien die basiese behoefte aan veiligheid nie in die ouerhuis
bevredig kan word nie, bestaan die moontlikheid dat 'n dogter ook nie aanvaarding beleef nie en
gevolglik kan (Bros van haar ouerhuis op soek na aanvaarding.
"Van daardie dag of het ek geweet my lewe gaan verander."
" ... SO I ran away.
brie van die dogters is unishandell (vgl. Tabel 3.1), partykeer deur 'n ouer en ander kere deur ander
voiwassenes, soos byvoorbeeld 'n persoon met wie die ouer 'n verhouding het. Die navorser glo dat
dit soms nodig is vir ingryping in 'n opvoedeling se lewe, veral as sy deur haar gedrag haarself kan
skade berokken, maar die navorser glo ook dat lyfstraf 'n tienerdogter net opstandig maak. Die
dogters beskryf insidente van mishandeling terwyl hulle reeds in standerd vyf tot standerd sewe was.
Teen hierdie mishandeling was hulle weerloos en het gewoonlik ontsnap deur van die huis of to dros.
Wanneer hulle dros en by 'n voiwasse koppelaar, 'n man of 'n vrou intrek, word hulle ook dikwels deur
hulle mishandel en daarom is hulle bang vir hulle koppelaars.
.... en sy het my mishandel en geslaan."
7just didn't make money and she was a drug addict. And I didn't know if she was going to
kill me."
Die dogters ondervind ook 'n venues van iramilliebande (vgl. Tabel 3.1). Party van die dogters het
gedros en ander is in die steek gelaat. Deur die verbrokkeling van hulle ouers se huwelike ervaar die
dogters dat 'n ouer hulle verlaat het. In een geval ontstaan rusie tussen familielede en 'n geliefde
persoon verbreek alle bande met die gesin.
"Daarna het my familie my afgeskryf "
"Nie by pa gebly want ek en stiefma nie oor weg gekom."
"Toe stuur my manskaplike werker my Tutela toe." (Sy verwys na maatskaplike werker)
"Op daai stadium het ek nie geweet waar my ma is nie - en ek het ook nie geweet waar my
susters was of my broers - of niemand nie."
"Sy kom nie meer na ons toe nie."
"I ran away again."
3.4.3. ELIEWENIS VAN IMOSTIITUSIIJK
Die leefwe'reld van die prostituut getuig van oppervlakkige en onegte verhoudings wat net op fisieke
75
of seksuele bevrediging gebaseer is. Hierdie seksuele bevrediging moet gekoop word en befalling
geskied aan die dogters of aan 'n derde party, gewoonlik 'n vriendin oil' 'an koppellaar•. In een geval
geskied dit selfs aan 'n dogter se ma wat as die koppelaar optree. 'n Ooreenkoms word aangegaan oor
water dienste gelewer gaan word teen watter prys. Die dogters word objekte wat misbruik word vir
die bevrediging van ander se seksuele behoeftes. Gevolglik word die dogters "gevat" deur die klient
"to be satisfied".
"Alhoewel ek dit al 'n paar keer vir geld gedoen het."
".... sy het vir hulle geld gevra."
".... sal ek nou saam met die ou gaan vir two fifty.
"... jy kry genoeg geld"
"Ok it is basically the price is one fifty negotiable."
Die dogters word dikwels deur die klient of die koppelaar uitgebuit. Die dogters lewer die dienste
soos wat ooreengekom is, maar die koppelaar ontvang die betaling. Die dogters, koppelaars en kliente
maak hulle skuldig aan ouneerilikheid. Soms word die dogters besteel en indien hul nog onervare is,
ontvang hul nie hul betaling van die kliente nie. Die dogters maak hul ook skuldig aan diefstal en poog
om die kliente om die bos to lei.
"Nou ja, toe dink hy ek is swanger."
".... as hy daar uittrek, ek weet hy geld in sy sak het, haal ek die geld uit sy sak uit en steek
ek dit we g.
"And then um, you get the girls as well that rob the guys and guys that rob the girls."
Aggressie en geweild maak deel uit van die leefwereld van die dogters wat by prostitusie betrokke is
(vgl. Tabel 3.1). Dit blyk dat die dogters die aggressiewe optredes van ander gelate aanvaar en hulself
nie verdedig as hulle verbaal of fisiek mishandel word nie. Hulle ondervind aggressie van hul
koppelaars, die kliente en die polisie. So word die dogters verbaal beledig as 'you slut," en fisiek
aangerand deurdat hulle deur die gesig geklap en geslaan word. Soms word hul uit motors gestamp
of aan hul hare gepluk.
"Toe het my vriendin my deur die gesig geklap."
"Ek het horn Brie skote gegee, met mes horn gesteek."
"Hy het vreeslik gevloek, maar toe vat hy 'n bottel en - ag - hy het my seer gemaak."
"Threw me out of his car."
Sanbstailnsunnisbranik, wat die oorkoepelende term is vir die misbruik van dwelms, alkohol en dagga,
76
vorm 'n belangrike deel van die dogters se leefwereld (vgl. Tabel 3.1). Die jonger dogters vind dan
dat jy nie "besef (jy nie) wat jy doen nie." Gevolglik hoef hulle the die verantwoordelikheid vir hul
optrede te aanvaar nie en kan hulle gewetes op die wyse gestil word. Die dogters wat al langer by
prostitusie betrokke is, noem dat "You can't really do this job when you're straight." Hulle kry die
krag om, ten spyte van hul vrees, voort te gaan, want dwelms "make me feel brave and you're out
there and you're strong." Substansmisbruik help ook om gevoelens te verdoof. Die volgende raak
beskrywing word deur een van die dogters gegee om substansmisbruik te regverdig:
"Vir elke seermaak in ons lewe is daar 'n drug om dit weg te vat ."
Aangesien prostitusie oor die algemeen en kinderprostitusie in die besonder in Suid-Afrika onwettig
is en die dogters ook dwelms gebruik, hots die dogterrs gamed met die gereg (vgl. Tabel 3.1).
Maatskaplike instansies is by hulle rehabilitasie betrokke en hulle word uit hul ouerhuise verwyder en
in plekke van veiligheid of in kindersorgskole geplaas. Hulle word ook in polisieselle aangehou. Die
geireg en kinderrhoTverrigtinge maak deel uit van hul leefwereld.
"Toe word ons gevang."
"Vir vyf maande was ek aangehou gewees."
"They'll just pick you up, throw you in the van and then they lock you up in a cell."
Volgens Tabel 3.1 is verkragting deel van die geweld in die lewe van die dogters wat by prostitusie
betrokke is. Hier staan hulle weerloos en uitgelewer omdat hulle gewoonlik alleen by die klient is.
Verder word 'n privaat plek gekies waar die betrokkenes the deur ander opgemerk en dikwels the
gehoor kan word the. Die jong dogter is dikwels ook onkundig en besef the dat hul in werklikheid
verkrag word nie. In een geval is die dogter in haar ma se huis verkrag en die ma het betaling daarvoor
ontvang.
'Maar hy het my amper verkrag voor hulle." (Die "amper" verwys na die feit dat die ander
persone amper gesien het hoe sy verkrag is).
"Sandy se hy het my - um - verkrag." II .... they will drive you round the block and -rape you ...."
Die dogters maak gebruik van verskeie verdedigingsmeganismes tesame met die dwelms om hulle
gevoelens te onderdruk. Nogtans ervaar hulle terogglitse en verwyte oor die gebeure en hulle
aktiwiteite (vgl. Tabel 3.1). Hierdie terugflitse van "wat ons gedoen het en - wat gebeur - en goed,"
veroorsaak dat hulle "vuil" en "goedkoop" voel. Hulle poog om van die gevoel ontslae te rank deur
die verdere gebruik van dwelms of hulle ontwikkel 'n obsessie en dan "gaan bad ek weer." Hierdie
77
gevoel dat hulle vuil en goedkoop is, kan ook veroorsaak dat die dogters werklik vuil en onversorg
is (vgl. Bylae B).
Die dogters worstel met verskillende gevoelens oor hulself, hulle opvoedingsituasie en hulle
betrokkenheid by prostitusie (vgl. Tabel 3.1). Hulle voel dat hulle verwerp is deur hulle gesinne, hulle
vriende, die gemeenskap en deur God. Hulle voel hulle is afgeskryf en weggegooi. Hulle voel
"niemand gee om nie" en gevolglik het hulle geen keuse as om prostitusie te bedryf nie.
Oor prostitusie as sulks openbaar hulle gevoelens wat wissel van onaangenaam tot walging. Al die
dogters laat blyk dat hulle nie hou van wat hulle doen nie en op grond daarvan hulself as
minderwaardig evalueer.
"Dit laat my sleg voel, dit laat my goedkoop voel."
"Partykeer voel jy spyt."
"Ek hou nie daarvan nie."
"Dis vir my partykeer aakhg."
"Jy's bang."
".... laat my voel - so of ek sommer niks wend is."
"Ek haat dit."
7 get this sick, sick feeling."
3.4.4. VOOR- IEN NADELE VAN PROSTITUSIE
Drie van die dogters meld dat daar geen voordele in prostitusie is nie (vgl. Tabel 3.1), want dit is 'n
aftakelingsproses. Deur prostitusie te bedryf takel jy jouself af. Drie van die dogters noem dat die geld
wat hulle kan verdien 'n voordeel van prostitusie is. Die ander voordele wat genoem word, is dat hulle
gouer volwasse word; dat hulle moontlik iemand kan ontmoet wat 'n langtermynverhouding met hulle
kan stig; dat dit 'n mens die geleentheid gee om baie mense te ontmoet en tale aan te leer. Een dogter
sien dit as voordelig, want dan kan sy haar ouma kul en wraak neem op haar ouma se verwerpende
optrede teenoor haar (vgl. Tabel 3.1).
Drie van die respondente noem die gevaar van seksueel-oordraagbare siektes as 'n nadeel van
prostitusie. Behalwe oordraagbare siektes bestaan die gevaar van oordosering van dwelms en die
gevaar van verkragting en moord ook nog. Hulle beskou prostitusie as moreel onaanvaarbaar.
Betrokkenheid by prostitusie maak jou goedkoop - dit is verkeerd en jy verwerp die Here en skend jou
78
liggaam.
3.4.5. VOORKOMING EN INTERVENSITE TEN OPSIIGTE VAN PROSTliTUSIFIE
Die dogters se voorstelle vir moontlike voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters hou verband met hulle eie ervaringe en behoeftes. 'n Stabiele gesinsopset en opvoeding word
genoem omdat dit 'n aspek is wat die dogters grootliks ontbeer het. Twee dogters beskou hoer
morele standaarde en norme sowel as inligting oor molestering, prostitusie en VIGS as moontlike
voorkomende maatreels. Die ander oplossings sluit selfdissipline, navorsing, voorkoming van
kindermolestering, toesluit van agentskappe en die uitwissing van Hillbrow in. Verder word
maatskaplike ondersteuning, opheffing en opleiding as voorkomende maatreels aanbeveel (vgl. Tabel
3 . 1).
TOEKOMSVIIS1T1F, VAN II➢OGTERS WAT V PROSTITUSA ETROKKE IIS
Die dogters wil nie oor die toekoms dink nie. Hulle het nog the besin oor wat die gevolge van hulle
betrokkenheid by prostitusie vir hulle inhou nie. Volgens Tabel 3.1 beleef drie van die dogters dat
hulle as gevolg van prostitusie geen toekoms het nie.
"Daar is nie vir my 'n toekoms nie."
"Ek kan niks van my lewe maak nie."
"Ek sal die res van my lewe aanhou moet hoer."
"1 try not to think .... "
Twee van die dogters wil van voor of begin op 'n plek waar niemand bewus sal wees van hulle huidige
leefwyse nie (vgl. Tabel 3.1). In hulle toekoms wil hulle aanvaar word, nooit alleen wees the en
iemand he wat hulle sal liefhe en vir hulle sal sorg. Hulle skep vir hulle 'n fantasiewereld waar al hulle
ideale vewesenlik word. Die ander dogters wil besittings koop, onafhanklik wees en een wil haar
biologiese ma vind. Slegs een dogter noem dat sy in die toekoms 'n beroep wil beoefen en een noem
dat sy the in die toekoms by prostitusie betrokke wil wees the (vgl. Tabel 3.1).
3.4.7. GIEVOLGTREKKINGS
Dogters wat by prostitusie betrokke is se gesin- en opvoedingsituasie openbaar verskeie probleme.
Die dogters kom hoofsaaldik uit onvolledige of gebroke gesinne. In hulle gesinsituasies beleef hulle
79
nie 'n veilige versorgingsruimte nie. Hulle voel hulle word deur hulle ouers verwerp en in die steek
gelaat. Op grond van hierdie belewing van hulle gesin- en opvoedingsituasies vertrou die dogters nie
hulle opvoeders nie.
In die opvoedingsituasie word verskeie opvnedingsprobllegne geidentifiseer. Die dogters word
mishandel, verwaarloos en gemolesteer. As uitvloeisel van die probleme beleef die dogters dat hulle
geen beheer oor hulle lewens het nie. Hulle glo hulle is minderwaardig. Hulle verlang om aanvaar te
word en dros om uit hierdie situasie te ontsnap. Die dogters word soms deur die ingryping van die
gereg van hulle ouers verwyder en in 'n plek van veiligheid geplaas. Die dogters ervaar 'n inperking
van hulle outonomie en onafhanldikheid en gevolglik dros hulle en land dan op straat sonder 'n
heenkome.
Die dogters ondervind probleme om aan te pas in die skoollsituasie aangesien hulle op grond van
probleme in hulle gesin- en opvoedingsituasie nie deur hulle ouers ondersteun en aangemoedig word
nie. Die gevolg van die ontoereikendheidsbelewing is in die meeste gevalle skolastiese probleme.
Hulle openbaar gedragsprobleme, ondervind probleme om verhoudings met hulle portuurgroep te stig
en word deur die onderwysers verwerp. Om verskeie redes verwissel hulle gereeld van skool,
byvoorbeeld die ouers se nomadiese bestaan as gevolg van werkloosheid; die ouers word versoek om
die dogter uit die skool te haal om skorsing te voorkom of die ouers verkies om die dogter in 'n ander
skool te sit met die hoop dat sy beter sal presteer of aanpas. Vroed skoolverlating vind plaas omdat
die dogter die skoolsituasie beleef as "nie vir hulle nie", of omdat die dogters geskors word. Swak
skolastiese kwalifikasies het 'n baie beperkende uitwerking op hulle beroepskeuses.
Op grond van hulle belewing van verwerping in hulle opvoeding- en skoolsituasie, dros die dogters
en word by prostitusie betrek deur "vriende" by wie hulle aanvaarding beleef. In die wereld van
prostitusie bots hulle met die gereg. Die dogters gebruik dwelms, alkohol of dagga en raak ook by
misdaad betrokke. Aanvanklik beleef die dogters aanvaarding en onafhanklikheid, maar spoedig raak
hulle bewus van die kortstondigheid van verhoudinge. Hulle ervaar geweld en aggressie en word selfs
verkrag.
Die dogters beleef dat prostitusie verkeerd is en maak gebruik van verdedigingsmegamismes soos
ontkenning, projeksie, verplasing, regressie en repressie om hulle gevoelens te beheer, maar hulle
ervaar dikwels terugflitse oor die aktiwiteite.
80
Hulle openbaar gevoellens oor prostitusie wat wissel van onaangenaam tot walging. Hulle beleef
hulself as vuil, goedkoop en ontoereikend. Hulle voel hulle is uitgelewer aan prostitusie en openbaar
frustrasie, moedeloosheid, aggressie en depressie. Hulle verlang om aanvaar te word, maar op grond
van self-efikettering as "sleg", beleef hulle selfverwerping en glo ook dat hulle ook deur God verwerp
word.
Hulle persepsies oor die voor- en nadele van prostitusie word eintlik bepaal deur die mate waarin hulle
betrokkenheid by prostitusie aan hulle emosionelle behoefiles voldoen. Op dieselfde wyse ervaar hulle
dat, indien hulle behoeftes in hulle opvoeding- en skoolsituasie en gemeenskapslewe bevredig kon
word, hulle moontlik nie by prostitusie betrokke sou raak nie. Die dogters openbaar 'n verduisterde
toekomsperspektief. Hulle probeer om nie aan die toekoms te dink the of om vir hulle 'n
fantasiewereld voor te stel waar hulle behoeftes bevredig kan word.
3.4.8. SAMIEVATTING
In hierdie hoofstuk is die eerste gedeelte van fase een van die navorsing afgehandel. Ses
gevallestudieverslae en 'n kruisgevallestudieverslag is opgestel. Die navorser gaan vervolgens in die
tweede deel van fase een 'n literatuurkontrole loods om die verkree inligting met die literatuur te
vergelyk.
81
HOOFSTUK 4
LIITERATUURKONT NOLE: DIE LEEIFWeRELD VAN
DOGTERS WAT Y PROSMUME INETROKKE IIS
4.1. INLEHNING
Gegewens wat verkry is uit ses individuele gevallestudies van dogters wat by prostitusie betrokke is
en in 'n kruisgevalleverslag saamgevat is (vgl. 3.4) dui op verskeie ongunstige belewinge van die
dogters oor hulle gesin- en onderwyssituasies, hulself en hulle betrokkenheid by prostitusie. Hierdie
negatiewe belewinge beinvloed hulle persepsies oor prostitusie, hulle toekomsverwagtinge en
persepsies oor rehabilitasie. Daar sal nou vervolgens oorgegaan word na die literatuurkontrole (vgl.
2.2.3.5).
4.2. DIE GESINSIITUASIE VAN DOGTERS WAT Y IPROSTI[TUSIE ETROKME
Die dogter wat by prostitusie betrokke is, is net soos alle kinders binne 'n besondere opvoedingsituasie
gebore en staan in 'n besondere verhouding tot haar ouers en gesin. Van Rensburg en Landman (1984:
124) noem dat daar in hierdie verhouding gepoog moet word om rigting aan 'n opvoedeling se
persoonsontwikkeling to gee. Hierdie ontwikkeling geskied nie outomaties nie, maar deur die
doelbewuste afsonderlike en gesamentlike handelinge van die ouers en die kind. Hierdie handelinge
kan egter disfunksioneel wees en die kind se ontwikkeling rem (Van Niekerk, 1986: 31-37).
Uit verskeie temas wat bekom is vanuit die verkennende meervoudige gevallestudies, is dit duidelik
dat opvoeding- en gesinsituasies van dogters wat by prostitusie betrokke is, daartoe bygedra het dat
die opvoeding van hierdie dogters nie na behore plaasgevind het nie. Dit is een van die hoofoorsake
wat daartoe aanleiding gegee het dat hulle hul ouerhuise verlaat het en gevolglik by prostitusie
betrokke geraak het. Hierdie terms nn verband met die gesin - en opmedingsitanzsies word email
in die ➢iteratuur onderstenn. Voordat die verskillende geldentifiseerde temas met betrekking tot die
gesin- en opvoedingsituasie bespreek word, word die inligting eers getabuleer en in Tabel 4.1.
uiteengesit.
82
TA
EL 4.11: GESINSITUARES VAN IDOGTEIRS WAT
Y PROSTIMIJSIE
ETROKKE ITS 1:; Ip 1:;
TIBIAS MT DEE GIEVALLIESTUDIES j ti, 6
ONVOLLEDIGE GESINNE 4
VERWERPING DEUR OPVOEDERS 6
DISFUNKSIONELE OPVOEDINGSHANDELINGE (mishandelimg, verwaarlosing, molestering) 6
VERLIES VAN GESINSBANDE (kommittering, dros, deur ouers verlaat) 5
VERHOUDINGSPROBLEME EN AGGRESS1E IN DIE GES1N 1
LAER SOSIO-EKONOMIESE AGTERGROND 2
DEUR OUERS/FAIVIILIE BY PROSTITUSIE BETREK 1
Daar sal nou voortgegaan word om die gesinsituasie van dogters wat by prostitusie betrokke is to
bespreek aan die hand van Tabel 4.1.
ONVOLLEINGE GESINNIE
Vier van die respondente van die onderhawige navorsing kom uit gebroke gesinne (vgl. Tabel 4.1).
Twee respondente is aangenome dogters, waarvan een se aanneemouers se huwelik verbrokkel het
omdat die stiefvader haar gemolesteer het (vgl. 3.3.3). Die ander aangenome dogter het haar ouerhuis
verlaat omdat haar stiefbroer haar gemolesteer het (vgl. 3.3.6). Slegs een van die respondente bly dus
by haar biologiese ouers (vgl. 3.3.5). Hierdie gegewens is dus 'n aanduiding dat dogters wat by
prostitusie betrokke is dikwels uit gebroke of onvolledige gesinne afkomstig is. Elierdie verskynnell
word ook deanr verskeie outeunrs inn Dunne nnavoirsiung hevestig. Volgens Gibson -Ainyette, Templer
en Brown (1988: 431) en Gray (1973: 405) kom dogters wat by prostitusie betrokke raak dikwels uit
gebroke gesinne. Die gebroke huis is, volgens Weisberg (1985: 88), amper kenmerkend van die
historisiteit van sowel volwasse as adolessente prostitute.
Seng (1989: 670) beweer dat in 'n bepaalde steekproef bevind is dat tot 88,5% van die dogters wat by
prostitusie betrokke is, uit gebroke gesinne afkomstig is. Longres (1987: 69) beweer dat 84% van die
dogtersprostitute wat ondervra is, in enkelouergesinne grootgeword het. Hy noem by 'n latere
geleentheid dat uit 'n steekproef van sewe-en-dertig dogters wat by prostitusie betrokke is, the een
grootgeword het in 'n gesinsituasie waar die ouerpaar nog bestaan het uit beide biologiese ouers nie.
Hier word geensins veronderstel dat die onvolledige gesinseenheid 'n voorvereiste is vir betrokkenheid
by prostitusie the, maar in die onvolledige gesinseenheid kan daar 'n sameloop van omstandighede wees
wat daartoe kan bydra dat dogters by prostitusie betrokke raak. 'n Verskynsel wat in hierdie studie
83
na yore kom, is dat die verbrokkeling van die huweliksverhouding ontwrigting in die gesin- en
opvoedingsituasie veroorsaak het (vgl. 3.3.1 - 3.3.3). Die dogters het sekere stadiums by die een ouer
en dan weer by die volgende ouer gewoon. Soms is hulle in die sorg van familie geplaas en soms in
die koshuis. Die een respondent skryfbyvoorbeeld dat sy sewe keer van die een ouer na die volgende
verhuis het (vgl. 3.3.2). Hierdie verskynsel word ook deur Weisberg (1985: 19) bevestig. As gevolg
van die herhaaldelike wisseling van opvoeders, wat elkeen 'n eie opvoedingstyl het, kan daar gepraat
word van 'n gefragmenteerde opvoeding wat opvoedingverwaarlosing in die hand werk.
Nog 'n komplikasie van die gebroke gesin wat in hierdie navorsing (vgl. 3.4.7) na yore kom is die
verskraling van die dogter se verhoudings met een of beide van haar ouers. Hierdie verhoudings-
probleme kan wees omdat die dogter kant kies (vgl. 3.3.1) of in konflik kom met die nuwe
huweliksmaats of saamblymaats van hul ouers (vgl. 3.3.2). Longres (1991: 119) noem in die verband
dat egskeidings, tweede huwelike en saamblyverhoudings gewoonlik spanning veroorsaak by beide
ouer en kind.
Die verbrokkeling van huweliksverhoudings gee dikwels aanleiding tot gesinsontwrigting wat
veroorsaak dat die dogters verwerp word of verwerping beleef. Gevolglik ontbeer hulle die gevoel
van veiligheid en koestering van die gesinslewe.
43.2.2. VIERWEIREING
Al ses die respondente ervaar verwerping van hulle ouers en gesinne (vgl. Tabel 4.1) en gevolglik
beleef hulle hulself as onwelkom. Hierdie gevoel dat hulle nie welkom is nie, noop hulle "tot afsluiting
en blokkering" van die opvoeding (Van Niekerk, 1985: 19). Soos reeds genoem (vgl. 4.2.1), beleef
die dogters op grond van die verbrokkeling van hulle ouers se verhouding dat hulle deur een of albei
hul ouers en die res van die gesin verwerp word.
"Ek was Brie jaar oud toe my ma my weggegooi het" (vgl. 3.3.1).
Verwerping gaan egter nie elke keer gepaard met die verbrokkeling van die huweliksverhouding nie,
maar soms op grond van die swak verhouding tussen die opvoeders en die dogter; 'n voorkeur vir een
van die ander kinders; skolastiese en gedragsprobleme wat die dogter openbaar of omdat een of albei
ouers nie die dogter se biologiese ouers is nie en soms ook omdat die dogter verwyt word vir probleme
in die gesin, soos molestering. Een van die respondente van die navorsing wat nog by haar gesin
woon, word verwerp deur haar grootmoeder wat verantwoordelik is vir die versorging en opvoeding
84
van die kleinkinders (vgl. 3.3.5). In haar eie woorde stel sy dit soos volg: "Sy like my boetie meer."
Aangenome dogters kan voel dat hulle biologiese moeders hulle verwerp en verlaat het. Hierdie
gevoel van verwerping kan veroorsaak dat die dogter haar biologiese ma soek en verskonings uitdink
waarom haar ma haar sou verlaat het (vgl. 3.3.3), of voorgee dat dit haar the pla the omdat die
biologiese ma sleg is.
7 can not remember my mother - my real mother. My parents said she was a bad woman."
.... and she didn't look after me" (vgl. 3.3.6).
'n Behoefte aan aanvaarding kan 'n oorsaak wees om by prostitusie betrokke te raak. Die dogter kan
by die Idiente aanvaarding soek wat sy the in die gesinsituasie kry the. 'n Voorgenoemde respondent
identifiseer met haar biologiese ma en wil graag gewild wees by manlike persone omdat haar ma baie
"Boy friends" gehad het. Haar behoefte om aanvaar te word, is dus the in die gestruktureerde
gesinsituasie beantwoord the.
Daar blyk 'n verband te wees tussen verwerping deur die ouers en betrokkenheid by prostitusie, maar
die samehang is moeilik om te bepaal aangesien niemand kan voorspel of die dogter nie in elk geval
by prostitusie betrokke sou raak the, al is sy the deur haar opvoeders verwerp the. Al die respondente
het reeds op skool gedragsprobleme openbaar en die vraag kan gestel word of 'n dogter
gedragsprobleme openbaar omdat sy verwerp is, of verwerp is op grond van herhaaldelike
gedragsprobleme? Een van die respondente het byvoorbeeld betrokke geraak by geweld,
substansmisbruik en satanisme. As gevolg van haar gedrag is sy uit verskeie skole geskors en is sy
eventueel in 'n plek van veiligheid opgneem. Sy dros egter ook herhaaldelik uit die inrigting en met
die laaste geleentheid kon sy the haar gesin opspoor the (vgl. 3.3.4).
"Op daai stadium het ek nie geweet waar my ma is nie — en ek het nie geweet waar my susters
was of my broers -- of niemand nie."
Hoe dit ookal sy, die basiese behoefte aan aanvaarding word the in die dogters se gesinsituasie
verwesenlik the. Van Zyl (1989: 252) beweer dat die opvoeder wat die opvoedeling aanvaar, ook die
verantwoordelikheid vir die opvoeding van die kind/dogter aanvaar. Indien die dogter verwerp word,
behoort dit uit die opvoeder se opvoedingshandeling te spreek aangesien die opvoeder dus the die
verantwoordelikheid vir die dogter se opvoeding sal aanvaar nie. Verwerping kan, volgens die mening
van die navorser, dus opvoedingsverwaarlosing in die hand werk.
85
Verwerping en onttrekking loop hand aan hand. Volgens die onderhawige navorsing lei verwerping
deur 'n ouer tot miskenning van die dogter se menswaardigheid en word haar behoeftes geignoreer.
As voorbeeld kan genoem word dat een van die respondente se behoefte om haar biologiese vader se
begrafnis by te woon, geminag is (vgl. Bylae B) terwyl 'n volgende respondent vergeefs poog om as
goed genoeg aanvaar te word (vgl. 3.3.3). Die ouers onttrek hulself van die dogters en veroorsaak
'n affektiewe vakuum. Gevolglik is hierdie dogters tot 'n groter mate afhanldik van hul maats.
Aangesien hul negatief voel oor hulself stig hulle verhoudings met maats wat ook negatiewe gedrag
openbaar. Dit lei daartoe dat hulle hul saam skuldig mask aan antisosiale gedrag soos oneerlikheid,
stokkiesdraai en onwettige bedrywighede (Schaffer & DeBlassie, 1985: 689). Een van die respondente
noem byvoorbeeld dat haar gedrag verander het nadat haar verhouding met haar stiefma ontwrig is.
Sy het begin om sonder toestemming laat saans uit te bly en alle vorme van gesag te verwerp (vgl.
3.3.3).
Die tema van verwerping word dikwells in die lliteratuur genoent Schaffer en DeBlassie (1984:
689) beweer byvoorbeeld dat die dogters aandag, aanvaarding en erkenning by hulle kliente soek. 'n
Respondent van die onderhawige navorsing noem byvoorbeeld dat dit vir haar aangenaam is as die
kliente met haar gesels en haar vlei (vgl. 3.3.5). Vir 'n paar minute beleef die dogters dat hulle aan
iemand behoort, en iemand aan hulle behoort. Weisberg (1985: 96) stel dit dat die dogters se verlange
na warmte en aanvaarding voldoende is om by prostitusie betrokke te raak.
Hatkoff (1994: 284) noem dat sommige Jong mense grootword sonder enige positiewe terugvoering
of vertroue in hulle lewens en gevolglik het hulle 'n lae selfbeeld en ervaar hulle gevoelens van
magteloosheid. Volgens Weisberg (1985:91) het sommige jeugdiges nooit die versorging van 'n vader
of 'n moeder ervaar nie. Die dogters raak dus betrokke by prostitusie om hulle behoefte aan
aanvaarding, erkenning en selfverwesenliking te bevredig.
".... many feel they have never been loved and in a perverse sense, they feel they get love (out
on the street). People pay to love them." (Harakas 1981:4).
Soms word die dogters nie deur die ouers verwerp of in die steek gelaat nie, maar hulle raak steeds
betrokke by prostitusie as gevolg van groepsdruk, die onrealistiese romantisering van prostitusie,
substansafhanklikheid, soeke na avontuur of ter wine van finansiele bevrediging (vgl. 3.4.3). In hierdie
geval kan daar gestel word dat die dogters wat by prostitusie betrokke raak hulle ouers verwerp.
Hierdie dogters dros uit die ouerhuis op soek na outonomie en onafhanklikheid en verwerp hulle ouers
se gesag. Hierdie gedrag van die dogters kan veroorsaak dat hulle ouers hulle ook eventueel verwerp.
86
Lowman (1987: 105) onderskei tussen twee soorte drosters, naamlik die "runaways" of die
"throwaways." Hy noem dat "throw-aways" genoodsaak is om uit die ouerhuis te dros as gevolg van
disfunksionele opvoedingsdinamiek.
4.2.3. DISFUNIICSIIONELE OlIDVOE1111INGSDIENAMILEK (I ➢ISHANDELIING, MOLES it Ili/TING
EN VERWAARLOSIING)
Twee van die ses respondente van die onderhawige navorsing is seksueel gemolesteer (vgl. Tabel 4.1),
een deur haar stiefvader (vgl. 3.3.3) 'n ander deur haar stiefbroer (vgl. 3.3.6). Twee dogters noem
dat hulle fisiek mishandel is, een deur haar ma (vgl. 3.3.1) en een deur haar vader se saamblymaat (vgl.
3.3.2).
Disfunlksionefle opvoedingsdfinandek 'word fin verskeie literratanurbronne bespr•eek. So word
mishandeling en seksuele molestering van kinders dikwels deur die media onder die gemeenskap se
aandag gebring. Ouers of opvoeders wat hulle skuldig maak aan mishandeling of molestering kan
vervolg word en word in elk geval deur die gemeenskap veroordeel. Mishandeling en molestering
word gewoonlik deur die betrokkenes geheim gehou. Die kinders is dikwels nie eens bewus daarvan
dat hulle ouers onbehoorlik optree me en dat hulle dit iewers kan rapporteer me (Van der Merwe,
1986:260).
Mishandeling en unollestering gaan gepaard met 'n aktiewe bedreiging van 'n dogter se veiligheid en
welstand. Verwanniosing impliseer die ignorering van die volwassene se verantwoordelikheid om na
die dogter se welstand en veiligheid om te sien (Roscoe, 1990: 260). 'n Kind sal nie maklik besef dat
sy verwaarloos word en nie die liefdevolle versorging en opvoeding ontvang waarop sy geregtig is nie.
Navorsing van Schaffer en DeBlassie (1984: 690 - 691) beweer dat verwaarlosing meer dikwels as
mishandeling of molestering voorkom. Na aanleiding van die aktiwiteite waarin dogters van die
onderhawige navorsing betrokke geraak het (vgl. 3.3.4) en die feit dat van hulle byvoorbeeld in die
ouerhuis gemolesteer is (vgl. 3.3.3), dui daarop dat die ouers nie na die dogters se veiligheid of
geestelike welstand omgesien het nie. Die afleiding kan dus gemaak word dat die dogters ook
verwaarloos is. Roscoe (1990: 520 - 526) beweer dat verwaarlosing me net na die fisieke versorging
van dogters verwys nie, maar ook na die ontoereikende voorsiening van basiese opvoeding om
bepaalde norme aan te leer wat byvoorbeeld jeugmisdaad en substansmisbruik kon verhoed het.
Seng (1989: 670) en Weisberg (1985: 91) merk 'n hoe insidensie van fisieke mishandeling en
87
verwaarlosing op by dogters wat hulle tot prostitusie wend. Die lewe as prostituut verskil vir die
dogters the veel van hulle ervarings by hul ouerhuise nie en vir sommige bied dit in sekere opsigte 'n
meer aanvaarbare alternatief (Caplan, 1984:73).
Behalwe fisieke gevolge soos wanvoeding en ondervoeding kan mishandeling en verwaarlosing ook
verskeie affektiewe en gedragsprobleme veroorsaak. Johnson (1992: 101-113) noem onder andere
dat dogters wat mishandel, verwaarloos of gemolesteer is, 'n swak selfbeeld en liggaamskonsep
openbaar; geneig is tot depressie; onvanpaste volwassenheid en seksuele gedrag openbaar en 'n
emosionele, onsensitiewe, manipulerende persoonlikheid ontwikkel. Hierdie dogters openbaar dikwels
gedragsprobleme en dros van hulle ouerhuise ".... to avoid confronting the emotional abyss within
themselves" (Weisberg, 1985: 106).
In die literatuur word daar verwys na 'n moontlike verband tussen molestering en prostitusie. Simons
en Whitbeck, (1991: 370 - 375) beweer byvoorbeeld dat seksuele molestering omstandighede skep wat
lei tot prostitusie, veral aangesien dit dikwels die oorsaak daarvan is dat dogters van hulle ouerhuise
af dros en deur voornemende koppelaars beinvloed word om betrokke te raak by prostitusie.
Wanneer dogter deur 'n ouer gemolesteer word, betaal sy met haar liggaam vir die versorging
waarop sy eintlik geregtig is. Die vertrouensverhouding word hierdeur vernietig en die dogter word
eintlik so by prostitusie ingelyf (Newton-Ruddy & Handelsman, 1986:4). In die onderhawige
navorsing het die navorser ook opgemerk dat die vertrouensverhouding tussen 'n respondent en haar
vader vernietig is toe sy besef het dat by deur die kamstige speletjie "spellitjie" besig was om haar te
molesteer (vgl. 3.3.3).
Wanneer dogtertjies onder die ouderdom van tien jaar gemolesteer word, ontlok dit hewige reaksie
van die gemeenskap, maar tieners word nie as magtelose slagoffers beskou the en ontvang gewoonlik
minder simpatie en begrip (Sturkie & Flamer, 1987: 491). Hierdie tendens is ook opgemerk in die
onderhawige navorsing. 'n Respondent fig byvoorbeeld haar ouers in dat haar stiefbroer besig is om
haar te molesteer, maar die ouers aanvaar nie haar woord the en gevolglik dros sy van haar ouerhuis
af (vgl. 3.3.6). Tieners is dus 66k magteloos teen die mag wat volwassenes oor hulle uitoefen en
indien hulle dan gemolesteer word, dros hulle van hulle ouerhuise af om uit die situasie te ontsnap
(Carson, 1993:12). Dit kan vervolgens gestel word dat:
"The very term "runaways" suggest a degree of choice which is simply not available to those
who are in fact often "pushed out" either by their families or by circumstances often
88
surrounding the issue of abuse. Most runaways are not "drop outs", but are "pushed aways"
trying to survive" (McMullen, 1987: 41).
Die negatiewe invloed wat molestering op dogters het word deur die volgende gegewens aangedui.
Uit tweehonderd jong prostitute is 60% seksueel gemolesteer. Van hierdie groep voel 44% skuldig en
blameer hulself vir die gebeure, 91% is oortuig dat daar niks is wat hulle in verband met die
molestering kon gedoen het the (volgens die mening van die navorser gee dit aanleiding tot 'n
slagoffersindroom), 98% openbaar negatiewe gevoelens oor hulself, mans, seks en hul moeders, terwyl
17% gedros het om uit die situasie te ontvlug (Silbert & Pines, 1983: 286 - 287). Seksuele molestering
laat die dogters voel hulle is uitgelewer en magteloos. Die navorser het dieselfde gevoel waargeneem
by die respondente van die onderhawige navorsing (vgl. Bylae B).
vERLas VAN GESTINS ANIDE
Een van die funksies van 'n gesin is versorging. Elke lid in 'n gesin moet deur die gesin versorg en
gedra word, maar moet ook die geleentheid kry om as 'n outonome individu binne die gesin te
funksioneer (Olivier, 1986: 126). Binne die gesinsmilieu beleef die kind veiligheid in die
verbondenheid met die ander gesinslede en veral haar ouers. Indien die bande met haar ouers verbreek
word, beleef die dogter haarself as uitgelewer en onveilig (Weisberg, 1985: 91).
Vyf van die respondente van die onderhawige navorsing het geen kontak met hul primere gesinne nie
(vgl. Tabel 4.1). Drie van die respondente het van hul ouerhuise af gedros. Twee het van
kindersorgskole af weggeloop en nie na hulle gesinne teruggekeer nie Hierdie verities van
gesinsbanaide kom ook dikwells in die Iliteratuur voor. Lowman (1987: 104) noem byvoorbeeld dat
in Amerika die meeste jong prostitute "runaways" of "throwaways" is. Hierdie dogters het hulle
ouerhuise verlaat sonder dat iemand hulle mis. Hulle is op hulself aangewese vir oorlewing omdat
hulle gesinne gedisintegreer het (Caplan, 1984: 69).
Twee van die respondente van die onderhawige navorsing is aangenome kinders. Die een respondent
spreek die begeerte uit om met haar biologiese moeder kontak te maak (vgl. 3.3.3). As gevolg van
die dogters se behoefte om aan 'n gesin te behoort, stig hulle 'n substituutgesin op straat deur 'n
verhouding met 'n koppelaar aan te knoop. Ifn die lliteratuur word linierdie tema ook toegetig.
Toetrede tot prostitusie kom dikwels voor net na die verbreking van bande met die belangrike ander
(Weisberg, 1985: 103). Schaffer en DeBlassie (1984: 691) beweer dat 'n verskynsel van afwesigheid
89
van die ouers baie algemeen by dogtersprostitute is, maar Gray (1973: 405) waarsku dat die verlies
van gesinsbande nie noodwendig lei tot prostitusie the, maar wel sosiale omstandighede kan sleep wat
die dogters vatbaar vir, of weerloos teen prostitusie maak.
Die navorser huldig die mening dat hierdie dogters bande met hulle gesinne verbreek omdat hulle
behoeftes in terme van aanvaarding, erkenning en selfaktualisering the in die gesinsituasie bevredig
word the.
EDIROS VAN DM OUTEIMUIS
Van die ses respondente uit die onderhawige navorsing het slegs drie uit hulle ouerhuise gedros. Die
ander respondente het wel sonder toestemming vir naweke of tot laat saans uitgebly, maar het altyd
vrywillig teruggekeer na hul ouerhuise. Drie respondente het ook uit plekke van veiligheid gedros en
the teruggekeer na hulle ouerhuise the (vgl. 3.4.2).
Uit die aard van prostitusie is dit algemeen dat dogters wat by prostitusie betrokke is, een of meer keer
van hul ouerhuise gedros het, aangesien prostitusie selde in die dogters se ouerhuise bedryf word
(Seng, 1989: 671). In die huidige navorsing het net twee dogters prostitusie bedryf terwyl hulle in
hulle ouerhuise bly. Een dogter is deur die ma self by prostitusie betrek (vgl. 3.3.1), terwyl die ander
dogter saans prostitusie bedryf sonder dat haar gesin dit agterkom (vgl. 3.3.5). Die dogters in die
onderhawige navorsing dros van hulle ouerhuise of omdat hulle gemolesteer is (vgl. 3.3.6), konflik met
gesinslede het (vgl. 3.3.5), outonomie en onafhanidikheid verlang (vgl. 3.3.6), maar veral omdat hulle
verwerp word en begeer om aanvaar to word (vgl. 3.3.3).
Een van die respondente in die onderhawige navorsing het geskryf hoe sy gereeld van die een na die
ander ouer weggeloop het sodra sy konfillik met haar gesinslede beleef het (vgl. 3.3.2). Soms het die
respondente hul ouerhuis verlaat omdat konflik onstaan het tussen die dogters en die ouers se
saamblymaats (vgl. 3.3.3). Illierdie terra kom ook in die lliteratanur na von-e. Jong prostitute in
Singapoer wat uit hulle ouerhuise gedros het, verwoord teenstand en misnoee teenoor ouers en
verwerp gesagsfigure (Weisberg, 1985: 89, 103). In onderhoude met Garson (1993: 12) noem 'n
dogter van Gauteng:
'My mother is alive, but she's staying with another man so I can't live with her. I don't like
her husband ... I can't go home because I'm not living in peace at home."
90
Dogters verlaat soms hulle ouerhuise omdat hulle in konflik betrokke raak met hulle ouers of ander
gesinslede. Die dogters verlaat ook soms hulle ouerhuise omdat hulle selfstandig wil wees of voel dat
hulle ouers hulle nie genoeg vryheid bied nie. Slegs een van die respondente het aangedui dat sy uit
haar ouerhuis gedros het omdat sy onafhanklik wou wees (vgl. 3.3.6).
Ouers se kommer oor die dogters se veiligheid kan aanleiding gee tot 'n filosofie van "Lock up your
daughters" (vgl. 3.3.6). Dogters word soms onderwerp aan oormatige toesig en beheer van hulle
ouers en gevolglik lu-y hulle nie voldoende geleentheid om 'n gevoel van outonomie enn
onafrinankilikkeid te ontwikkel nie. In die lliterratuur word ook beweer dat hierdie sogenaamde
"beveiliging" dikwels remmend of beperkend in werk op die ontwikkeling van onafhanklikheid en
outonomie. Kitzinger (1990: 168) noem byvoorbeeld in die verband: ?I .... this child protection approach attempts to 'preserve childhood" by confining children
behind bars. However, it is precisely this kind of 'Protection" which leaves many survivors
feeling trapped and imprisoned. As children they desperately longed to escape the
restrictions of childhood"
Die dogters se reg op outonomie word op hierdie wyse ontken en die straatlewe en prostitusie is dan
vir die dogters baie aanloklik. Hulle sien die straatlewe as 'n toevlugsoord van vryheid en die weg na
die lekker lewe met baie geld (Lowman, 1987: 106).
Weisberg (1985: 104) beweer dat die dogter wat by prostitusie betrokke is haar outonomie en sukses
meet in terme van haar verdienste met prostitusie. Gray (1973: 411) noem dat sy op die wyse sosiale
status soek wat vir haar onbereikbaar is op ander terreine van haar lewe. In die onderhawige navorsing
verwys 'n respondent dikwels na haar gewildheid onder haar kliente en ook hoe hulle haar skoonheid
bewonder (vgl. 3.3.6).
Volgens Lowman (1987: 103) is die idee van jong aantreklike dogters wat vinnig groot bedrae geld
deur prostitusie verdien amper onweerstaanbaar vir dogters op soek na outonomie en onafhanklikheid.
Die dogters poog om hulself finaal los te maak van hul ouers se beperkende gesag en invloed sodra
hulle hul tot die straat wend, wat dan dikwels lei tot misdaad en substansmisbruik (Lowman, 1987:
104). Gray (1973: 405) verklaar die verskynsel soos volg:
'According to the social control theory, lack of intimate ties with the conventional order will free
a person to commit delinquent acts since (s)he has nothing to lose through a negative evaluation
by parents or conventional others."
91
Die dogters se begeerte om aanvaar te word kom tevoorskyn in hulle siening van die voordele
verbonde aan prostitusie. Betrokkenheid by prostitusie kan verhoed dat 'n dogter eensaam is, want
sy kry geleentheid om baie mense te ontmoet (vgl. 3.3.6). Die moontlikheid bestaan ook dat
langtermyn-verhoudings met kliente gestig kan word (vgl. 3.3.4). Lowman (1987: 106, 111) beweer
dat dogters soms van hulle ouerhuise of dros as 'n uitvloeisel van die behoefte om plaasvervangende
verhoudings te stig. Hierdie behoefte om aan iemand te behoort is dikwels die hoofrede vir die dogters
se keuse om prostitusie as beroep te Ides .
Hierdie behoeftes van die jeug na ontvlugting van beperkende maatreels, maar ook na aanvaarding en
erkenning word uitgebuit deur koppelaars, kliente, sekere nagklubeienaars en sindikate (Aucamp,
1992: 19). Die dogters beland op die straat en om te oorleef moet hulle eventueel begin om prostitusie
te bedryf (Schaffer & DeBlassie, 1984: 691; Weisberg, 1985:100).
Die gesin se sosio-ekonomiese posisie kan ook stremmend inwerk op die ontwikkeling van outonomie
en onafhanklikheid. Twee van die ses respondente kom uit 'n Baer sosio-ekonomiese gesinsopset (vgl.
Tabel 4.1). Een respondent kom uit die Oosrand en die ander een uit 'n gebied in die weste van
Pretoria (vgl. Bylae B). Die ander vier respondente kom almal uit gemiddelde en hoer sosio-
ekonomiese gemeenskappe en het nie van hulle ouerhuise gedros as gevolg van die finansiele opset van
die gesin nie. Sommige outeurs (Longres, 1991: 121; Milazi, 1992: 15; Phillips, 1994: 12) beweer dat
dogters wat by prostitusie betrokke is gewoonlik uit gesinne met 'n laer sosio-ekonomiese opset kom.
Volgens Gildenhuys (1993: 72) word die persone uit laer sosio-ekonomiese en arm gemeenskappe
geetiketteer as aggressief, lui, dom, onsuksesvol en sleg. Hierdie beskouing word deur hulself so
aanvaar en gevolglik ontwikkel die ouers 'n negatiewe leefwyse, 'n lae selfbeeld en 'n
ongemotiveerdheid wat hulle opvoedingsbetrokkenheid verskraal en ontoereikend laat verloop. Die
dogters van hierdie gesinne raak dan maklik by prostitusie betrokke omdat hulle self ook 'n lae
selfbeeld ontwikkel.
Groot gesinne gaan ook dikwels gebuk onder armoede en dit kan tot verwaarlosing lei as gevolg van
die gebrekkige finansiele vermoens van die ouers om in die 'cinders se behoeftes te voorsien (Johnson,
1990: 128). Mokwena (1992: 40) noem dan ook dat baie jeugdiges hulle tot die straat wend om te
ontvlug van oorvol armoedige wonings.
Schaffer en DeBlassie (1984: 689) se bevinding dat daar geen vaste patroon bestaan in terme van die
92
sosio-ekonomiese agtergrond van dogters wat by prostitusie betrokke is nie, stem ooreen met die
bevinding van die onderhawige navorsing. McMullen (1987: 38) noem in die verband dat indien
finansiele oorwegings dogters sou beinvloed om prostitusie te bedryf, daar baie meer dogters by
prostitusie betrokke sou wees. Die navorser is oortuig dat 'n swak sosio-ekonomiese gesinsopset
omstandighede kan sleep wat daartoe kan bydra dat dogters by prostitusie betrokke raak.
41.2.6. DEUR OUERS OF IFAMILICE
Y PROS IrlITUSICE ETREK I,,
Slegs een van die ses respondente het in die onderhawige navorsing genoem dat sy deur haar ma by
prostitusie betrek is (vgl. Tabel 4.1) Een respondent noem dat sy self haar ouer suster by prostitusie
betrek het (vgl. Bylae B).
l[n die Iliteratuur word bevestig dat dogters sours deur Mlle ouers, suster s off' deur ander
fanniliellede by prostitansie betrek word (Inciardi, 1984: 73-76; Seng, 1989: 670). Herrmann (1987:
523-524) beskryf hoe dogters deur ouers of ander familielede verkoop word of uitgestuur word om
prostitusie te bedryf om byvoorbeeld die gesin se skuld te vereffen. In Johannesburg word dogters ook
soms deur hulle ouers by prostitusie betrek. Tydens 'n onderhoud met die kinderbeskermingseenheid
in Johannesburg word byvoorbeeld genoem dat:
"... one girl picked up by the CPU had started working as a prostitute at the age of 12. At 13
she could tell other girls how to rob "steamers" (clients). She learnt the trade from her mother"
(Steyn 1993: 2).
Die dogters beleef dat hulle geen beheer oor hulle lewe het nie. Naar is geen belewing van eie waarde
of aanvaarding nie. Die respondent wat byvoorbeeld deur haar ma by prostitusie betrek is, openbaar
depressie en het al gepoog om selfmoord te pleeg. Sy toon ook geen belangstelling in haar
persoonlike voorkoms nie (vgl. Bylae B). Die navorser is van mening dat dogters wat deur hulle
familie by prostitusie betrek word hulself as minderwaardig en uitgelewer beleef.
As gevolg van die gesinsituasie van die dogters wat by prostitusie betrokke is, is hulle behoeftes aan
aanvaarding, erkenning en selfaktualisering nie bevredig nie. Hulle ontwikkel 'n swak selfbeeld en soek
aanvaarding deur by prostitusie betrokke te raak. Die navorser is van mening dat hierdie swak
selfbeeld kan veroorsaak dat die dogters skolasties swak presteer en dat hulle ook kan ervaar dat hulle
geen erkenning in skoolverband ontvang nie.
93
4.3. IN F. ONDERWYSSITUASla VAN DOGTERS WAT Y IPROSTI[TUSIIIE ETROKKE
Ills
Die navorser is oortuig dat naas die gesin, die onderwys die belangrikste rol in die sosialisering en
beroepsvoorbereiding van dogters speel. Die onderwys behoort aan die dogters die geleentheid te bied
om hul potensiaal in so 'n mate te ontwikkel dat hulle oor voldoende kwalifikasies en vaardighede
beskik om hulself in die arbeidsmark te laat geld.
In die ses individuele gevallestudieverslae en gegewens wat saamgevat is in die kruisgevalleverslag is
die invloed wat die opvoeding- en gesinsituasie het op die dogters se ingesteldheid teenoor die
onderwys, hulself en hulle verwagtinge van die toekoms opmerklik (vgl. 3.4.7). Verskillende temas
is verkry as gevolg van die verwerking van die inligting en dit is met die bevindinge van ander
navorsers in die literatuur vergelyk. Hierdie temas in verband met die onderwyssituasie word in Tabel
4.2 weergegee.
TA 'LEL 4.2: ONDERWYSSITUASIE VAN DOGTERS WAT
PROSTflUSUE
ETROKKE
TIEMAS urr ➢ EE NAVOIRSING N = 6
SWAK SKOOLPRESTASIE 5
GEDRAGSPROBLEME OP SKOOL (stokkiesdraai, baklei, dwelms, verwerp gesag) 6
VROEe SKOOLVERLATING (amptelik, geskors, dros) 2
GEREELDE SKOOLVERWISSELING 4
Die meeste temas wat in die onderhawige navorsing onderskei is, word deur ander outeurs nn
die lliteratuur bevestig, behalwe die laaste tema "Gerreellde Skoollverwisselling," wat net in hierdie
navorsing opgemerk is en nie in die literatuur wat tans vir die navorser beskiklbaar is nie. Geen
tema in verband met die onderwyssituasie van dogters wat by prostitusie betrokke is, is in beskikbare
literatuur opgemerk, wat nie ook in hierdie navorsing gevind is nie.
4.3.11. SWAK SKOOLIPRESTASIFIE
Volgens die biografiese inligting van die ses respondente wat aan die navorsing deelgeneem het, het
vyf van hulle reeds een of meer standerds op skool herhaal ( vgl. Tabel 4.2). Die een dogter wat nog
nie op skool gedruip het nie, het reeds die skool verlaat sonder om haar kursus (N2) te voltooi (vgl.
3.3.6). Drie van die dogters neem al hulle vakke op die laer graad (vgl. 3.4.7). Taal- en
94
spellingprobleme kom voor en twee van die dogters het nie voldoende selfvertroue om hulle
biografiese gegewens of lewensverhaal neer to skryf the (vgl. Bylae B). Hierdie swak skolastiese
prestasie kan wees as gevolg van skoolverwisseling en gevolglike didaktiese verwaarlosing en/of
gedragsprobleme soos stokkiesdraai (vgl. 3.3.4). Swak skolastiese prestasie kan ook 'n bydraende
faktor wees tot skoolverwisseling en/of gedragsprobleme, aangesien die dogters as gevolg van hulle
belewing van mislukkings negatief teenoor die skoolsituasie voel en hewer na 'n ander skool oorgeplaas
wil word (vgl. 3.3.5). Die skoolstruktuur en gesag word ook verwerp. As gevolg van die dogters se
swak prestasies, word hulle deur hulle ouers verwerp en gevolglik ontbreek ondersteuning en
aanmoediging wat tot verdere swak prestasies en gedragsprobleme lei (vgl. 3.3.5).
Skolastiese probleme kom dikwels voor onder dogters wat by prostitusie betrokke is en baie is 'n jaar
of meer agter op skolastiese gebied (Weisberg, 1985: 158; Seng, 1989: 671). Gibson-Ainyette et al.
(1988: 437) vind ook dat baie prostitute leerlinge uit Spesiale Onderwys was, maar waarsku dan ook
dat alhoewel akademiese probleme waarskynlik die reel is, dit nie beteken dat alle dogters wat by
prostitusie betrokke is, noodwendig skolastiese probleme ondervind het the.
Onderprestasie op skool kan deur verskeie omstandighede veroorsaak word, soos byvoorbeeld leer-
probleme, swak konsentrasie, ontoereikende motivering, verwaarlosing, sosio-ekonomiese probleme
en 'n lae selfbeeld. Herrmann (1987:524) stel dit byvoorbeeld dat swak skolastiese prestasie
veroorsaak word deur ontoereikende konsentrasie, maar Culp, Richardson en Heide (1987: 497) merk
ook die invloed wat die opvoedingsituasie op skolastiese vordering het en noem dat:
"Neglected children have been reported to have more difficulty pulling themselves together to
deal with learning tasks ...."
Swak sosio-ekonomiese omstandighede, oorbevolking en disfunksionele gesinsituasies kan ook bydra
tot ontoereikende skolastiese vordering. Kronick (1994: 530) beweer dat verskeie probleme soos
aanranding, alkohol, dwelms en armoede die rede kan wees waarom 'n kind nie leer the of begin
stokkiesdraai en eventueel die skool verlaat. 'n Kind kan the leer as sy moeg, honger of bang is nie.
Die belewing van mislukking op skolastiese gebied kan ook aanleiding gee tot verdere swak skolastiese
prestasie. Wanneer 'n dogter ontoereikend presteer of dalk 'n standerd druip, voel sy skaam en beleef
haarself as 'n mislukking in die od van die ander (Coetzee, 1995: 19). Roderick (1994: 732) vind
byvoorbeeld dat 'n leerling wat bevorder is meer aanpasbaar is, 'n sterker selfbeeld openbaar en 'n meer
positiewe gesindheid teenoor die skoolsituasie openbaar as die leerling wat 'n standerd moes herhaal.
95
Herhaalde belewing van mislukking op skolastiese gebied gee aanleiding tot onvoldoende motivering
en belangstelling in die skolastiese aktiwiteite (Schaffer & DeBlassie, 1984: 695; Gray, 1973: 406) en
dit veroorsaak dat die dogters steeds swakker presteer. 'n Bose kringloop ontstaan waar swak
prestasie tot verdere swak prestasie aanleiding gee.
Verskeie gevolge van swak skolastiese prestasie kan genoem word, soos byvoorbeeld
gedragsprobleme, verduisterde toekomsperspektief en vroed skoolverlating. Die dogter wat
ontoereikend presteer op skool twyfel aan haar moontlikhede en haar toekoms. Die dogter wat
jarelank worstel met 'n probleem kan gewoond rack aan mislukking. Sy kan beleef dat sy in die
skoolsituasie net vernedering ondervind. Aangesien sy the sukses beleef the, word haar inisiatief
ondermyn en haar verhouding met haar klasmaats word benadeel. Sy poog om op oneerlike maniere
sukses te behaal en haar morele kodes word afgebreek (Barnard, 1975: 10). Sy verwerp die
onderrigstelsel en sien nie die waarde van 'n skolastiese opleiding the. Schaffer en DeBlassie (1984:
695) beweer dat die dogter the daarin kan slang om haar op die toekoms te rig the. Hierdie gerigtheid
op die toekoms is noodsaaldik vir skolastiese sukses.
Vir die kind met 'n verduisterde toekomsperspektief is daar geen verwagting betreffende die toekoms
the. Die dogter het geen plan of taak vir wat in die toekoms wag the. Sy leef dus net van dag tot dag
(Ter Horst, 1972: 97). Dogters kan die feit dat hulle byvoorbeeld 'n skooljaar moet herhaal as - 'n
"punishment and stigma" beskou (Roderick, 1994: 742). Gevolglik neem skoolbywoning of (Patrick,
1994: 748) en uiteindelik verlaat die dogter die skool omdat sy haarself as ontoereikend ervaar en daar
the aan haar behoefte om erkenning in die skoolsituasie beantwoord word the.
Alhoewel daar dus the noodwendig 'n verband tussen swak skolastiese vordering en prostitusie is the,
is daar wel 'n verband tussen swak skoolprestasie, verduisterde toekomsperspektief, emosionele en
gedragsprobleme op skool en gevolglike vroed skoolverlating.
GEINRAGSPRO LEMIE OP SKOOL
Ses van die respondente van hierdie navorsing het gedragsprobleme op skool openbaar (vgl.Tabel 4.2)
wat wissel van probleme met die onderwysers as gevolg van gesagsverwerping, aggressie,
stokkiesdraai tot substansmisbruik (vgl. 3.4.7) en uiteindelik is hulle gekommitteer of het hulle gedros.
96
Swak skoolprestasie en belewing van ontoereikendheid kan aanleidend wees tot vyf van die
respondente se gedragsprobleme (vgl. 3.4.7), maar een respondent noem dat sy net 'n rebel was (vgl.
3.3.6). In die literatuur word swak skolastiese prestasie dikwels as oorsaak of gevolg van
gedragsprobleme op skool aangedui. Kronick (1994: 530) noem byvoorbeeld dat skoliere wat
herhaaldelike mislukkings op skool ervaar dikwels reageer met ontwrigtende gedrag en poog om die
skool te vermy deur stokkies te draai.
Gibson-Ainyette et al. (1988: 432) en Weisberg (1985:101) vind dat dogters wat by prostitusie
betrokke is hulle dikwels skuldig maak aan ongeoorloofde afwesighede, stokkiesdraai,
substansmisbruik, dros, dronkenskap en bakleiery. Dieselfde gedrag word ook deur die respondente
van hierdie navorsing geopenbaar (vgl. 3.4.7).
4.3.3. VROIEE SKOOLVERLATING
Twee van die ses respondente van hierdie navorsing het die skool verlaat en bedryf voltyds prostitusie
(vgl. Tabel 4.2). Beide die dogters is nog binne skoolgaande ouderdom. Drie dogters was tydens die
onderhoudvoering in 'n kindersorgskool opgeneem en die moontlikheid bestaan dat hulle die skool kon
verlaat aangesien hulle noem dat hulle prostitusie bedryf wanneer hul "op dros" is (vgl. Bylae B).
Vroee skoolverlaters gaan dikwels reeds op skool gebuk onder 'n swak selfbeeld. Tulle openbaar 'n
skoolvreemde kultuur, sosiale onhandigheid en 'n algemene diffuse persoonlikheidsorganisasie
(Garbers, 1981: 38-42). Verskeie eienskappe van die gesinsagtergrond en sosio-ekonomiese
omstandighede toon 'n samehang met vroee skoolverlaters. Vroed skoolverlaters kom byvoorbeeld
dikwels uit onvolledige gesinne of groot gesinne met maatskaplike agterstande, swak behuising,
moeilike omstandighede vir studie, ontoereikende begeleiding deur die ouers, as gevolg van
byvoorbeeld 'n lae onderwyspeil en swak taalgebruik van die ouers (Garbers, 1980: 31-32).
Vroee skoolverlating beteken dat 'n dogter moontlik nie oor voldoende kennis beskik om 'n betalende
beroep te volg nie. In die lliteratuur word 'mei skoollverilating &Doves in verban ➢ met prostitusie
genoem. Weisberg (1985: 101) beweer byvoorbeeld dat vroee skoolverlaters hul maklik wend tot
prostitusie om hul basiese finansiele en materiele behoeftes te bevredig. Seng (1989: 671) noem onder
andere dat ten minste 50% en moontlik 75% van die adolessente wat by prostitusie betrokke is, vroee
skoolverlaters is. Beide Gibson-Ainyette et al. (1988: 432) en Lowman (1987: 114) maak melding
97
van die lae onderrigpeil van dogters wat voltyds by prostitusie betrokke is. Weisberg (1985: 158)
noem dat die dogters, as gevolg van swak akademiese vordering, intense negatiewe gevoelens teenoor
skool openbaar. Schaffer en DeBlassie (1984: 695) noem byvoorbeeld dat die onderpresteerder
haarself distansieer van die onderrigsituasie en me veel waarde aan onderrig heg nie. As gevolg van
hul negatiewe belewing van die onderrigsituasie, verlaat die dogters die skool sonder voldoende
beroepsvaardighede. Sullivan (1987: 119) beweer dat Jong prostitute dikwels oor lae
onderrigkwalifikasies en beperkte vaardighede beskik.
Vroee skoolverlating veroorsaak, volgens die literatuur, dat alternatiewe wyses vir oorlewing gevind
moet word. Volgens Kronick (1994: 531) is daar 'n verband tussen vroee skoolverlating en
gevangenisskap, sosiale en sielkundige probleme, werkloosheid en armoede. Die navorser is oortuig
dat vroee skoolverlating ook 'n verband met die betrokkenheid by prostitusie het. Aangesien vroee
skoolverlaters se beroepsmoontlikhede beperk is omdat hulle kwalifikasies en lewensvaardighede
ontoereikend is, wend die dogters hulle tot prostitusie. Gray (1973: 406) beweer in die verband:
"The teenage prostitute is likely to leave school voluntarily due to experiences of repeated
failure to adjust to the academic setting As a result of such experiences, she does not see
education as relevant to her future, or as a source of reinforcement for her now, or later in
her life. Ties to educational values, then are broken before entry into prostitution, and, as
does the breaking of home ties, set the stage for the girls future role as a streetwalker."
Schaffer en DeBlassie (1984: 695) is van mening dat die dogters hulle tot die strate wend om
erkenning te kry aangesien hulle hulself as ontoereikend beleef in die onderrigsituasie sowel as in die
gesinsituasie en ".... when children experience failure in the traditional setting, they find
reinforcement on the streets and among peers." Dogters wend hul dus tot prostitusie ter wille van
die vervulling van finansiele en emosionele behoeftes wat nie in die opvoeding- of die onderrigsituasie
verwesenlik word nie.
4.3.4. GI REIELIDE SKOOLVERWISSIELIING
Dogters wat skolasties swak presteer en/of druip is skaam en beleef hulself as ontoereikend (vgl.
4.3.5). Die dogters kan dan verkies om van skool te verwissel (vgl. 3.3.5). Al ses die respondente van
hierdie navorsing het verskeie kere van skool verwissel as gevolg van swak skolastiese prestasies,
konflik met die onderwysers (vgl. 3.3.5) en gedragsprobleme (vgl. 3.3.4). Hierdie toedrag van sake
het in sommige gevalle aanleiding gegee tot skorsing (vgl. 3.3.4), Hierdie team kon nie in die
98
beslldkbare llite•atuur opgespoor word nie.
In literatuur wat nie oor dogtersprostitusie handel nie, word daar egter 'n verband getrek tussen
gereelde skoolverwisseling en verskeie ander probleme soos swak skoolprestasie en sosiale probleme
wat, soos reeds bespreek, aanleiding kan gee tot gedragsprobleme en kan lei tot vroee skoolverlating.
41.4. 3; ELE'WENES VAN PROSTITUSIIIK
Volgens die geinterpreteerde data in die kruisgevalleverslag (vgl. 3.4.6), is die respondente in hierdie
navorsing se fisieke en veral emosionele behoeftes na aanvaarding, erkenning en selfaktualisering nie
in hulle gesin- of onderwyssituasies verwesenlik nie en gevolglik het hulle van hulle ouerhuise of gedros
(vgl. 3.4.3) en in prostitusie betrokke geraak om hierdie behoeftes te bevredig. Dogters wat uit hulle
ouerhuise dros land op die straat. Hulle kan nie huis toe gaan nie, hulle kan nie werk kry the en om
te oorleef is hulle gedwing om prostitusie te bedryf. Hulle bevind hulself in 'n wereld waar net die
sterkstes kan oorleef. In die dogters se belewing van hierdie wereld het verskeie temas, soos
uiteengesit in Tabel 4.3, na yore gekom.
TAIBIEL 4.3: DEE LEEFWeRELD VAN DOGTERS WAT Y PROSTITUSIE BETROICKIE IS
TIEMAS UIET IIIIE NAVGRSIING EN EIflJE LIITIERATUUR I N= 6 I
GELD AS VERGOEDING VIR SEKSUELE AKTIWITEITE 6
ONEERLIKHEID (van koppelaars, kliente, polisie en die dogters) 4
AGGRESSIE (van koppelaars, kliente, ander prostitute en die respondente self) 5
SUBSTANSMISBRUIK (dwelms, alkohol) 5
GEREGTELIKE BETROKKENIIEID (kinderhof, polisie) 5
VERKRAGTING (deur kliente, polisie en koppelaars) 4
ETIKETTERING (deur die gemeenskap, gereg, familie en hulself) 3
GEVOELENS (vrees vir verwerping, verlang aanvaarding, ontoereikend depressief, aggressief, weerstand
teen leefwyse - onaangenaam tot walging)
6
VERDEDIGINGSMEGANISMES (ontkenning, ontvlugting, projeksie, blaamverskuiwing, kompensasie) 6
TERUGFLITSE OOR SEKSUELE AKTIWITEITE 4
NEGATIEWE GEVOELENS TEENOOR MANS 3
WANTROUE (teenoor mans, volwassenes, hulpinstansies) 4
AFHANKLIK VAN DIE KOPPELAAR 2
99
TEMAS UIT DIE NAVORSING EN DIE LITERATUUR (vervolg) N = 6
* TERUGKEER TOT PROSTITUSIE NA REHABILITASIE 0
* MAGSTRYD 0
* ONVERANTWOORDELIKHELD 0
* NIE GEREED VIR DIE KEUSES GEMAAK (onkunde, bedrieg, gedwing, wanpersepsies) 0
* ONVOLDOENDE GESLAGSVOORLIGTING (verlies van moeder se voorligting en geslagsvoorligting 0
op skool)
* GESONDHEIDSPROBLEME 0
* Die temas kom in die Iiterattsur voor, maar is nie deur enrage van dile respondents: in die onderhawige navorsing
genoem nie.
4.4.1. GELD AS VERGOEMING DTlIILB SEKSUELE INIIENSTE
Al ses die respondente maak melding van geld wat hulle, of 'n derde party, van kliente ontvang as
betaling vir seksuele aktiwiteite (vgl. Tabel 4.3). Soms ontvang hulle self die geld en sluit self hulle
eie ooreenkomste met die kliente, alhoewel een respondent noem dat sy gewoonlik so dronk is
wanneer die ooreenkomste gesluit word dat sy nie werklik weet wat sy doen nie (vgl. 3.3.2). Die geld
word soms ontvang deur die dogter se ma (vgl. 3.3.1) of 'n vriendin wat ook die reelings met kliente
tref (vgl. 3.3.3). In die literatuur word ook melding gemaak van geld as 'n betaling vir seksuele
dienste. Smith en Mitchell (1984: 17) noem dat die dogters dikwels reeds in hulle gesinsituasies geld
ontvang het van ouers om skulgevoelens oor verwaarlosing te sus of om die dogters se stilswye te
koop in verband met molestering of mishandeling. Die oorgang van ontvangs van geld om te vergoed
vir die optrede van ouers en familie na ontvangs van geld vir seksuele dienste is vir die dogters dikwels
'n logiese gevolg van hulle ervarings uit hulle ouerhuise.
Twee van die respondente hou al die geld vir eie gebruik (vgl. 3.3.5) en twee deel die geld met 'n
"butch" as hul vroulike "pimp" of koppelaar (vgl. 3.3.6). Die geld wat hulle ontvang word ook deur
drie van die respondente gesien as 'n voordeel van prostitusie (vgl. Tabel 3.1) Die geld word spandeer
vir die onderhoud van hulle vriendinne, die aankoop van klere, die aankoop van dwelms, vir plesier
en vir verblyf. Dit is duidelik dat hulle niks spaar nie, maar al die geld spandeer. Weisberg (1985:102)
noem dat op grond van onbevredigde behoeftes in hulle ouerhuise, die dogters 'n onversadigbare
behoefte vir goedere ontwikkel het in 'n poging om die emosionele vakuum wat hul beleef, te vul.
Geld het vir die dogters ook 'n statussimbool geword. Al die dogters verdien ook nie eweveel nie.
Die dogter se voorkoms, die dienste wat sy bereid is om aan die klient te bied, sowel as die omgewing
waar sy werk, bepaai waarskyniik haar inkomste. Twee respondente vertel byvoorbeeld dat die kliente
100
hulle bo die ander prostitute verkies en hulle gevolglik meer geld aanbied as vir die ander prostitute
wat op dieselfde plek werksaam is (vgl. 3.3.6). In die literatuur word verskillende bedrae genoem.
Garson (1993: 13) noem 'n bedrag van R20 en Milazi (1992:15) R50 tot R120. In Chimoio het die
Italiaanse soldate van die VVO dogtersprostitute meer aangebied vir seksuele dienste indien hul nie
kondome gebruik the (Star, 1994: 2). In Seatle is die dogters se inkomste van $50 tot $300 per dag
(Vitaliano, Boyer & James, 1981: 328). Hoeveel die dogters ook al kry, as vergoeding bly geld die
motiverende faktor om prostitusie te bedryf. Geld word gebruik vir oorlewing (Weisberg, 1985: 100,
103) of ter wile van plesier, sosiale status en erkenning wat die geld bied (Schaffer & DeBlassie, 1984:
690). Smith en Mitchell (1984: 18) noem dat geld vir die dogters meer beteken as die koopwaarde
daarvan. Dit is vir hulle simbolies van liefde. Gevolglik kan die dogters nooit voldoende geld ontvang
nie, maar tog spandeer hulle dit maklik op 'n ander persoon. Gray (1973:413) noem dat een van die
vaardighede wat die dogters moet aanleer, is om reelings met die kliente te tref in verband met die
betaling vir seksuele dienste, anders word hulle gekul. Die dogters is maklike slagoffers van
koppelaars en kliente wat steeds op soek is na jonger en jonger dogters om te betrek by prostitusie.
In sommige lande, soos byvoorbeeld Thailand, is prostitusie en selfs kinderprostitusie wettig. In 'n
toespraak van die adjunkpremier van Thailand word die aspek van prostitusie en veral jeugprostitusie
byvoorbeeld as 'n natuurlike bate vir 'n land se ekonomie en toerisme beskou (Herrmann, 1987: 524).
Die breer bevolking baat dus by die geld wat as gevolg van prostitusie in Thailand gegenereer word
(Herrmann, 1987: 524).
In Suid-Afrika is wetgewing in verband met prostitusie nog the afgehandel the. Die Regering van
Nasionale Eenheid beskou die jeug van Suid-Afrika as die leiers van die toekoms. Gevolglik behoort
daar voorsorg getref te word om ons jeug te beskerm teen besluite wat the die emosionele en fisieke
gevolge van betrokkenheid by prostitusie in ag neem the. Die tendens om munt te slaan uit toerisme
is ook op die agenda van koppelaars en agentskappe in Suid-Afrika. Die tendens het reeds tydens die
Wereldrugbyreeks te voorskyn getree en spesiale afslagtariewe is openlik deur verskeie agentskappe
in die koerante geadverteer om munt te slaan uit die buitelandse toeskouers.
Die verband wat bestaan tussen die respondente se beperkte beroepsgeleenthede op grond van
ontoereikende kwalifikasies soos in paragraaf 4.3.3. vermeld, dui daarop dat van die dogters seksuele
dienste teen vergoeding aanbied om finansieel te oorleef. Werksgeleenthede is beperk, en die werk
wat vir ongekwalifiseerde dogters beskikbaar is, is dikwels deeltyds met onvoldoende betaling. Gray
(1973: 406) en Sullivan (1987: 119) beskou werldoosheid en die gevolglike afhanldikheid van welsyn
101
en liefdadigheid as 'n groot oorsaak waarom prostitusie veral in Parys bedryf word. Schaffer en
DeBlassie (1984: 690) beweer dat baie beroepe 'n lewenslange eentonige bestaan voorspel en dat dit
verstaanbaar is dat dogters hul hewer tot prostitusie wend in die hoop om van die eentonige bestaan
te ontsnap (Weisberg, 1985: 102).
Smith en Mitchell (1984: 16) noem weer dat dogtersprostitute in Amerika dikwels uit gesinne kom wat
reeds afhanldik was van maatskaplike ondersteuning. Die dogters was gewoonlik die oudste dogters
in die gesinne en hulle moes dikwels instaan vir 'n fisieke afwesige of ontoereikende moeder.
Prostitusie is dus 'n manier om uit die gesinsituasie te ontsnap.
Die dogters wat prostitusie bedryf, hoop om gerieflik of luuks te leef met die geld wat hulle vir
seksuele dienste ontvang. Op grond van hulle betrokkenheid by prostitusie is hulle vry van hulle ouers
se eise en hulle afhanldikheid van maatskaplike dienste. Prostitusie bied dus aan die dogters 'n mate
van selfstandigheid. Hulle kan in hulle daaglikse behoeftes voorsien en 'n armoedige bestaan voorkom.
4.4.2. ONEERIZIKIHIEDD
Vier van die respondente in die onderhawige navorsing noem dat oneerlilcheid 'n rol speel tydens hulle
onderhandelinge met hulle kliente (vgl. 3.3.4). Prostitusie word beskou as 'n "Con game" (vgl. 3.3.6).
Die respondente vertel hoe hulle op oneerlike wyses by prostitusie betrek is en hoe kliente gebruik
maak van vleitaal om die dogters sag te maak met die oog op 'n laer prys vir hulle dienste.
Voornemende koppelaars maak ook allerhande beloftes om werk aan die dogters te bied en hulle so
by prostitusie te betrek. Die kliente bested en kul die dogters en die dogters kul en bested ook die
kliente. Die polisie doen hulle voor as kliente om die dogters te yang of maak gebruik van hul posisie
om gratis dienste te ontvang (vgl. 3.3.6).
Die oneellifikheid wat deell is van die subktutiltuur van prostitusie word ook duidellik in die
iliteratuurr uitgespell. Milazi (1992: 16) noem byvoorbeeld dat baie gevalle by die polisie aangemeld
word waar ldidnte weier om 'n prostituut te betaal nadat seksuele dienste gelewer is en in Hillbrow leer
'n dertienjarige meisie die ander meisies hoe om hulle kliente te besteel (Steyn, 1994 :2). Weisberg
(1985: 103) beweer dat kliente deur die jong prostitute beroof en gekul word om hulle inkomste aan
te vul. Gray (1973: 415) vind dat die dogters aangemoedig word om hulle kliente te besteel of om
geld te neem sonder om seksuele dienste te lewer.
102
McMullen (1987: 36) verklaar dat die dogters se behoefte na mag gedeeltelik bevredig word indien
hulle 'n klient kan kul. Die navorser vind weer dat die dogters se behoefte aan aanvaarding en
erkenning bevredig word deur prostitusie.
Prostitusie is egter steeds vir die dogters onaanvaarbaar. 'n Belangrike belewing van die respondente
in die onderhawige navorsing is dat hulle voel hulle is op oneerlike wyses verlei, gekul of gedwing
(soms deur persone en soms deur omstandighede) om tot prostitusie toe te tree. Een van die
respondente se eerste ondervinding met prostitusie vind byvoorbeeld plaas nadat sy weggeloop het
nadat sy en haar ouma rusie gehad het. Haar emosionele toestand het veroorsaak dat sy 'n maklike
slagoffer was vir die persoon wat haar opgelaai het (vgl. Bylae B). Hierdie tendens word deur
Weisberg (1985: 98) bevestig en by noem dat die koppelaars beide sielkundige en fisieke dwang
gebruik om die dogters te oorreed om prostitusie te bedryf. Steyn (1993: 2) noem ook verder dat Jong
dogters wat uit hulle ouerhuise dros, dikwels deur sogenaamde vriende gevang word deurdat hulle vir
die dogters verblyf aanbied. Die dogters word dan ingelyf in die misbruik van dwelms en word dan
geforseer om prostitusie te bedryf om vir hulle dwelmafhanklikheid te betaal. Mitchell en Smith (1984:
1) noem dat wanner 'n dogter in 'n vreemde stad beland met geen inkomste nie:
"A man drives up to them on the street or picks them up hitchhiking. He offers money to help
them out. The deed in exchange is sexual."
Op grond van die optrede van kliente en koppelaars ervaar die dogters dat hulle niemand kan vertrou
nie. Hulle ervaar dat persone voorgee om hulle te help, maar met die uiteindelike doel om hulle te kul
of te misbruik. Gevoiglik is dit moeilik om die dogters by rehabilitasie te betrek.
4.4.3. AGGIRESSIDE
In die onderhawige navorsing noem vier van die respondente insidente van aggressiewe optredes teen
hulle (vgl. 3.3.6). Deur die gelate aanvaarding van aggressie teen hulle, is dit duidelik dat aggressie
as 'n deel van die leefwereld van prostitusie beskou word. Die dogters tree egter soms self aggressief
op teenoor hulle kliente. Hulle jak die kliente maklik of en wens hulle kan hulle seermaak. Een van
die respondente vertel onder andere van fisieke bakleiery met haar koppelaar of "baas" (vgl. 3.3.4).
Dit kom egter voor dat die respondente hoofsaaklik slagoffers van aggressie is (vgl. 3.3.6).
Die respondente wat deelgeneem het aan die navorsing, se koppelaars is hoofsaaklik vriendinne,
("butches") met wie hulle 'n verhouding het en in een geval is die koppelaar 'n ouer (vgl. 3.3.1). In
103
hierdie verhoudings kom aggressie ook dikwels voor. Aggressie word veral deur die koppelaars
gebruik om die dogters te beheer. Die koppelaars word veral aggressief indien die dogters nie die
seksuele dienste wil lewer wat die koppelaar met die kliente gereel het the (vgl. 3.3.3), laat opdaag,
indien die koppelaar the weet waar die dogters is nie, as hulle the voldoende geld inbring the of as die
dogters poog om van die geld vir hulself te hou (vgl. Bylae B).
Aggressie deur die koppellaar won-d ook in die Ilite•atuur genoem. Smith en Mitchell (1984: 2) en
Harakas (1981: 1) vind ook dat die koppelaars dreigemente en geweld gebruik om die dogters te
beheer. Iln die lliteratuur word ook bevestig dat dogters wail by prostitusie bet•olid&e is bierdie
aggressie as deell van hull ilewens aanvaar. Harakas (1981: 5) noem dat sommige van die dogters
so verneder en afgetakel word dat hulle 'n punt bereik waar hulle nie meer uit die patroon kan ontsnap
the, al reik wie ookal na hulle uit. Weisberg (1985:109) noem dat die dogters die aggressiewe optrede
van die koppelaars aanvaar omdat hulle glo dat geweld 'n aanvaarbare aspek van 'n verhouding tussen
man en vrou is. 'n Dogter vertel byvoorbeeld in 'n onderhoud aan Gray (1973: 416) van die rusies wat
sy met haar koppelaar gehad het. Hierdie rusies het gewoonlik tot gevolg gehad dat die koppelaar die
dogter fisies aanrand, maar vir haar is dit normaal.
"We had fights, like we were married - married people do fight. He beat me up a couple of
times, but not very bad ...." ( Gray 1973: 416).
Meestal word aggressie deur die !di me gepleeg. In hierdie navorsing vertel die respondente van
insidente waar hulle onder andere uit motors gegooi is , aangerand, gevloek en beledig is (vgl. 3.3.6).
Hierdie optredes vind veral plaas as daar the ooreengekom kan word oor die betaling vir die seksuele
dienste nie of wanneer die klient die dogters wil dwing om seksuele dienste te lewer waarvoor die
dogters the leans sien nie. Hierdie optrede van die kliente word in die literatuur bevestig (Gray, 1973:
421; Garson, 1993: 12; Weisberg, 1985: 108; Silbert & Pines, 1983: 286; Sullivan, 1987: 125;
McMullen, 1987:36; Lowman,1987: 106). Weisberg (1985: 106) noem dat die dogters wat
prostitusie bedryf, as gevolg van hul kleiner posture, tot 'n groot mate weerloos is teen die aggressie
van hul kliente. Van die dogters word aangerand, gemartel en selfs vermoor (Gray, 1973 :416;
Herrmann, 1987: 523).
Aggressie deur ander prostitute word deur twee van die respondente in die onderhawige navorsing
genoem. Kompetisie en jaloesie word uitgelig as die redes vir die konflik (vgl. 3.3.6). Soms bestaan
daar egter goeie verhoudings tussen sekere groepe. Die dogters met meer ervaring tree dikwels op
as mentors vir die jonger dogters (vgl. Bylae B). Hierdie verskynsels van rusies en vriendskaplike
104
verhoudings word ook in die literatuur bevestig. Smith en Mitchell (1984: 2) beweer dat konflik
dikwels ontstaan aangesien die dogters meeding om die guns van hulle gesamentlike koppelaar.
Twee van die respondente in die navorsing beskryf ook die aggressiewe en neerhalende optrede van
die paste (vgl. 3.3.6). Schaffer en DeBlassie (1984: 694) noem dat die polisie se optrede teenoor die
dogters daarvan getuig dat die dogters bestempel word as misdadigers. Hierdie etikettering
veroorsaak dat persone in die polisie hoofsaaklik ingestel is om die dogters te straf vir hulle seksuele
promiskuiteit. Op grond van die toedrag van sake, is die dogters versigtig om die polisie te nader in
verband met geweld of misdaad wat teen hulle gepleeg word. Die dogters oortree ook self die wet
en gevolglik voel hulle dat hulle nie die polisie kan vertrou nie en ontbeer hulle dus die beskerming van
die gereg.
Die vraag kan ontstaan waarom die dogters wat gedros het van hulle ouerhuise om mishandeling vry
te spring en om selfstandigheid en outonomie te bekom, in omstandighede van geweld en aggressie
wat, volgens die navorser se mening, juis 'n ontkenning van hul outonomie en selfs hulle menseregte
is, steeds voortgaan met prostitusie. Schaffer en DeBlassie (1984: 689) vind dat daar 'n spesifieke
persoonseienskap, naamlik passiwiteit bestaan by alle persone wat aanhoudende geweld moet verduur.
'n Lae selfbeeld is gewoonlik die gevolg van mishandeling en aggressie (Gibson-Ainyette et al., 1988:
432), gevolglik voel die dogters dat die verbale en fisieke aanslae op hulle geregverdig is (Gray, 1973:
416). Hierdie mishandeling is dus aanvaarbaar en soms selfs 'n welkome wyse van aandag (Caplan,
1984: 71). Die passiewe en weerlose beeld wat deur Silbert en Pines (1983: 286) beskryf word, word
ook in hierdie navorsing waargeneem (vgl. Bylae B). 'n Verklaring vir hierdie tendens is dat die
dogters gewoond geraak het aan herhaalde fisieke geweld en mishandeling wat reeds voOr hul toetrede
tot prostitusie plaasgevind het.
".... the willingness of subjects to endure abusive relationships (such as those with pimps and
with customers) is related to a developed sense of 'Psychological paralysis" in which the
subjects have been unable to make sense of a series of early abuses and therefore react with
inaction, depression and selfblame. As the abuse continues and as their ability tot make sense
of them diminishes, the women retreat into a totally passive role in which they feel powerless,
out of control of their life, debilitated and psychologically paralyzed" (Silbert & Pines, 1983:
286).
Uit die voorafgaande kan afgelei word dat die dogters se keuse om voort te gaan met prostitusie ten
spyte van aggressie en geweld die gevolg is van 'n komplekse sameloop van omstandighede en
105
emosionele belewinge van hulle ervaringe uit die verlede en hulle verwagtings van die toekoms.
Hierdie gelate aanvaarding van geweld dui op 'n negatiewe betekening van hulself en die moontlikheid
om hulle lewenstyl te verander. Gevolglik ervaar hulle dat hulle vasgevang en uitgelewer is aan al die
negatiewe aspekte van prostitusie.
4.4.4. SU STANSIMUS RUM
Vyf van die respondente van hierdie navorsing erken dat hulle betrokke is of was by substansmisbruik,
soos byvoorbeeld dwelms, dagga en alkohol (vgl. Tabel 3.1) en 'n ander respondent erken dat sy saam
met haar kliente gedrink het (vgl. Bylae B). Die twee dogters wat voltyds betrokke is by prostitusie
toon 'n duideliker dwelmafhanldikheid en noem dat hulle verplig is om voort te gaan met die bedryf
van prostitusie om dwelms te kan bekostig (vgl. 3.3.4). Uit die navorsing blyk dit dus dat
substansmisbruik 'n deel word van die lewe van dogters wat by prostitusie betrokke is.
In die iliteratanur word substansaffbanklikbeid dikwells in verband met prostitusie genoem.
Caplan (1984: 69) beweer dat die dogter wat in prostitusie betrokke is stelselmatig verval in
alkoholisme of ander vorme van substansafhanklikheid. Hierdie soort lewe gaan gereeld gepaard met
'n toename in substansmisbruik (Lowman, 1987: 106) en kan gesien word as een van die gevare in die
betrokkenheid by prostitusie (McMullen, 1987: 37). Seng (1989: 671) noem dat in 'n groep dogters
wat by prostitusie betrokke is 45,7% aan dwelms en 37,1% aan alkohol verslaaf was.
In die onderhawige navorsing noem twee respondente dat substansmisbruik noodsaaldik is om
prostitusie te kan bedryf. Een van die respondente erken egter dat sy reeds op laerskool, voor haar
toetrede tot prostitusie, dwelms gebruik het (vgl. 3.3.4). Die ander dogters vertel ook dat hulle deur
kliente, "vriendinne" en selfs 'n ouer met behulp van verdowingsmiddels en alkohol by prostitusie
betrek is. Hulle beweer hulle het nie "geweet wat gebeur nie" (vgl. 3.3.3).
Lowman (1987: 107) bevestig die bevindinge en noem dat van die dogtersprostitute wat gereeld
dwelms misbruik, beweer dat hulle dit doen om die negatiewe gevolge van prostitusie tot so 'n mate
te verdoof dat hul kan voortgaan met hul werk. Weisberg (1985:117) noem dat in onderhoude wat
by met dogters gevoer het, hulle beweer dat die gebruik van dwelms hulle kalmeer, hul werk en wat
hulle doen vir hulle meer aanvaarbaar maak, hulle minder hartseer laat voel - kortom, as dit nie vir die
dwelms was nie, hulle selfmoord sou gepleeg het. Dit is duidelik dat die dogters dwelms gebruik om
hulle gevoelens te verdoof sodat hulle hulself emosioneel kan verwyder van wat hulle besig is om aan
106
hulle liggame te doen.
Twee respondente van die navorsing beweer dat hulle prostitusie bedryf om dwelms te kan koop.
Inciardi (1984: 77) en Schaffer and DeBlassie (1984: 693) beweer dat substansmisbruik the 'n
onteenseglike verband met prostitusie het the, maar dit word moontlik gemaak deur die geld wat die
dogters met prostitusie verdien. Die substansafhanldike dogter moet dus voortgaan met prostitusie
om dwelms te kan bekostig. Die gebruik van dwelms verdoof die dogters se morele gevoelens sodat
hulle kan voortgaan met die beoefening van hulle beroep, maar dit gee ook vir hulle 'n verskoning om
the verantwoordelikheid vir hulle optredes te aanvaar nie. flier is dus sprake van 'n bose kringloop van
dwelmmisbruik om prostitusie te kan bedryf en prostitusie om die dwelms te kan bekostig.
4.4.5. GEREGTELIIKIE ETROX:KIENHEID
Vyf van die dogters wat as respondente aan die onderhawige navorsing deelgeneem het, het reeds op
'n jong ouderdom in die kinderhof beland op grond van gesinsprobleme na egskeidings of nadat die
dogters van hulle ouerhuise gedros het (vgl. 3.3.1). Die dogters se belewenis oor die besluit van die
kinderhof en die uitvoering daarvan deur die maatskaplike werkers of polisie, is the gunstig the. Een
respondent noem byvoorbeeld dat sy in haar moeder se sorg geplaas is sonder dat sy die geleentheid
gehad het om 'n keuse uit te oefen (vgl. 3.3.1). As gevolg van die optrede van die gereg beleef die
dogters dat hulle geen beheer oor hulle eie bestaan het nie.
In die literatuur word die tema van geregtelike betrokkenheid deur verskeie outeurs genoem. Die
dogters bots met die gereg omdat hulle dros, prostitusie bedryf, met dwelms betrap is of in ander
vorme van misdaad betrokke raak. Hulle beland dikwels in 'n kindersorgskool om maar net weer by
die eerste geleentheid wat horn voordoen, te dros. Sodra die dogter terug is op straat word sy you
weer by prostitusie betrek. Die dogters word telkens weer gevang en teruggeneem na die skool.
Steyn (1993: 2) noem dat die meeste dogters wat deur die Kinderbeskermingseenheid aangekeer word,
uit kindersorgskole gedros het. Een prostituut beweer dat sy al ses en dertig keer gevang en skuldig
bevind is (Brynard, 1987: 22). Weisberg (1985: 124) beweer ook dat die meeste dogters wat by
prostitusie betrokke is, ten minste al een keer gearresteer is - gewoonlik omdat hulle gedros het of op
grond van winkeldiefstal. Seng (1989: 671) toon ook aan dat in 'n teikengroep, 60% van die dogters
met die gereg kontak gehad het deur arrestasie of deur die kinderhof.
Beleidmakers se teenstellende persepsies oor jeugprostitute beinvloed die wetgewing op makrovlak
107
en die regstelsel se optrede teenoor hierdie dogters. Soms word die dogter gesien as 'n potensiele of
aktiewe "misdadiger" wat gedissiplineer en gestraf moet word of as 'n "slagoffer" wat uitgebuit word
(Lowman, 1987: 99). Daarom moet sy teen haarself beskerm word deur spesiale behandeling te
ontvang. Hierdie beskerming teen haarself wind plaas deur prostitusie onwettig te verklaar. So kan
die dogter dus deur die wet verhoed word om prostitusie te bedryf deurdat sy verwyder word en in
"aanhouding" geplaas word. Die dogter word gekommitteer sonder dat die sosiale strukture wat
aanleiding tot haar gedrag gegee het, verander word (Lowman, 1987: 111).
Schaffer en DeBlassie (1984: 692) beweer dat negatiewe beinvloeding wat hulle as "besoedeling"
beskryf, die gevolg is van opname in 'n korrektiewe skool. Volgens Vitaliano en andere (1981: 339 -
140) is die probleem van die regstelsel die etikettering van die dogters as misdadigers of as sleg, wat
hul negatiewe selfbeeld verder versterk. Die dogters aanvaar hierdie etiket van hulself en voel terwyl
hulle as sleg beskou word, kan hulle maar net sowel prostitusie bedryf
"When these young people come into contact with the judicial system and institutions we would
seize the opportunity to provide proper care and treatment. But in actuality the young sink to
even greater depths of misery and confusion" (Schaffer & DeBlassie, 1984: 695).
Uit die voorafgaande bespreking is dit dus duidelik dat dogters geregtelike betrokkenheid nie as 'n
ondersteuning met hulle probleme beleef nie, maar die betrokkkenheid van die gereg dra daartoe by
om hulle te bestempel as afwykendes wat verwyder moet word uit die samelewing. Institusionalisering
is nie 'n suksesvolle langtermynoplossing nie, aangesien die dogters gereeld dros en soms binne twee
weke net weer by prostitusie betrokke raak.
4.4.6. VERKIRAGIING
Vier van die dogters wat as respondente opgetree het tydens die onderhawige navorsing maak melding
van verkragting (vgl. 3.3.6). Een van die respondente beskou elke insident met 'n klient as verkragting,
aangesien dit haar ma is wat die reelings tref en die geld ontvang. Nogtans gaan sy na die kliente (die
"sogenaamde verkragters") wanneer sy dros (vgl. 3.3.1). 'n Ander respondent het baie tyd spandeer
om te vertel hoe sy verkrag is en een respondent is weer nie seker of sy wel verkrag is of nie (vgl.
3.3.5).
Volgens die Kinderbeskermingseenheid van Johannesburg is dit moeilik om te bewys dat
dogtersprostitute verkrag is, aangesien meeste dogters enige seksuele diens sal lewer as die prys reg
108
is. Verder is die dogters ook bang om by die polisie aan te meld dat hulle verkrag is, aangesien hulle
bang is hulle word gearresteer en teruggeneem na hul ouers, pleegouers of die kindersorgskool.
die literatuur word ook gemem dat die dogters verkrag word - soms deur hulle koppelaars en
soms deur ander prostitute en deur hulle kliente (Smith & Mitchell, 1984: 12). McMullen (1987: 36)
beweer dat 57% van die dogters al een keer verkrag is, terwyl 32,5% al meer as een keer verkrag is.
GIEVOIELENS
Al ses die respondente wat aan die onderhawige navorsing deelgeneem het, openbaar negatiewe
gevoelens oor hulle betrokkenheid by prostitusie. Hierdie gevoelens wissel van ongemak tot weersin
en walging. Hulle openbaar skuldgevoelens, depressie, aggressie en angs oor hulle betrokkenheid by
prostitusie. Behalwe vir die negatiewe gevoelens oor prostitusie, voel hulle ook negatief oor hulself.
Gevoelens van ontoereikendheid en 'n vrees vir verwerping word openbaar. (vgl. 3.4.3). Hierdie
gevoelens kon waarskynlik as gevolg van hulle gesinsituasies en negatiewe selfbeelde onstaan het.
l[n die iliteratuar word ook vermelld dat die dogters negatiewe bellewinge oor Indite betrokkenheid
by prostitusie openbaar. Lowman (1987: 110) noem byvoorbeeld dat dogters wat by prostitusie
betrokke is, baie negatiewe gevoelens openbaar as hulle hul leavens beskryf. 'n Respondent noem ook
aan Brynard (1978: 12) dat sy nooit weer seks as 'n liefdesdaad sal kan aanvaar nie en dat sy bang is
sy gaan hel toe. Daar sal nou vervolgens 'n meer gedetailleerde verheldering volg van die verskillende
gevoelens wat waargeneem is.
* EMOMONELIE AIFSTOMIPENG
By al ses die respondente in hierdie navorsing het die navorser emosionele afgestomptheid opgemerk.
Dit kom voor asof die dogters hulle gevoelens onderdruk om die "nightmare" van prostitusie te
hanteer. Die navorser het die gevoel gekry dat die dogters emosioneel gedepriveerd is - amper asof
hulle nie werklik leef nie, maar net van dag tot dag voortbestaan (vgl. Bylae B). 'n Respondent sal
byvoorbeeld vertel dat sy iemand wil doodmaak, maar sy verhef nie haar stem nie en praat amper
stroperig lieftallig (vgl. 3.3.3). 'n Ander respondent noem dat prostitusie "sick" is, maar praat vrolik
en borrelend (vgl. 3.3.6). Nog 'n respondent praat weer met 'n eentonige stem terwyl sy huil en sy vee
nie eens die trane of nie (vgl. Bylae B). 'n Ander een gebruik weer elliptiese sinne (vgl. Bylae B).
In die literatuur word hierdie afgestomptheid ook deur verskeie outeurs beskryf. Simons en Whitbeck
109
(1991: 363) en Weisberg (1985: 102) noem dat dogters wat by prostitusie betrokke is, dikwels 'n beeld
gee van emosionele distansiering of deprivasie.
* VIREES VIER VERWERFING EN SO EKE NA AANVAARENING
As gevolg van mishandeling, molestering en verwaarlosing ervaar die dogters dat hulle gesin hulle
verwerp het (vgl. 4.2.3 - 4.2.5). Alle dogters wat verwerp word raak the noodwendig by prostitusie
betrokke nie, maar baie dogters wat by prostitusie betrokke is, het 'n geskiedenis van verwerping of
belewing van verwerping. In die leefwereld van prostitusie vrees hulle the net verdere verwerping the,
maar beleef hulle ook dat hul steeds verwerp word. Vyf van die dogters in hierdie navorsing het
byvoorbeeld geen kontak met hulle gesinne nie en die ander respondent beleef geen geborgenheid of
koestering van haar gesin nie (vgl. 3.4.2).
Die vrees dat handie verwerp sail word en behoefte om aanvaar te word, word ook in die
liter atuur deur verskeie navorsers besliu7f. Miller en Simon (1974: 73) beweer dat dogters wat by
prostitusie betrokke is, verwerp voel en afgesluit, geisoleerd en eensaam is. Dogters wat by prostitusie
betrokke is, ".... experience intense feelings of abandonment and emptiness" (Weisberg, 1985: 117).
Newton-Ruddy en Handelsman (1986: 816 - 817) noem dat dogters wat tuis molesteer word, dikwels
die rol van ma (little mother) en eggenote (daddy's little girl) vertolk in die plek van 'n ma wat
depressief, hulpeloos of dikwels afwesig is. Aangesien sy as kind die gevoel van geborgenheid en
vertroue ontbeer het, soek sy na aanvaarding en nabyheid deur haar tot prostitusie te wend. Op hierdie
wyse word seks 'n "survival skill" (Newton-Ruddy & Handelsman, 1986: 817)
Die "normale" dogter as ontluikende vrou, beleef gewoonlik seksuele omgang as 'n uiting van 'n
emosionele "commitment" tot 'n romantiese verhouding. Die dogter wat in prostitusie betrokke is,
wend haar tot kliente wat geen emosionele of romantiese gevoelens jeens haar koester the en hulle toon
'n onvermoe "... to communicate tenderness and sentiment ...." (Miller & Simon, 1974:73).
Die dogter beleef dus verdere verwerping en gevolglik ontstaan gevoelens van depressie en aggressie
(Weisberg, 1985: 117) teenoor die klient wat haar "gebruik" het en teenoor haarself. Die respondente
in hierdie navorsing toon duidelik hierdie gevoelens van verwerping en blaamverskuiwing. Met 'n
respondent se eerste ervaring van "prostitusie," word aanvaarding beleef; "Asof ons getroud was" (vgl.
3.3.5). Dan volg die verwyte en aggressie as hulle bloot as seksobjek behandel word en the werklik
110
deel van die klient se lewe word nie. Die een respondent het byvoorbeeld 'n klient se venster stukkend
gegooi (vgl. 3.3.5).
Hierdie gevoelens van verwerping veroorsaak dan gevoelens van nutteloosheid . As gevolg van hierdie
belewing voel hulle moedeloos en "unloved" (Weisberg, 1985: 117). Die dogter is dan weerloos en
'n maklike slagoffer vir die koppelaar en die klient omdat sy 'n behoefte het om net deur iemand
aanvaar te word.
"What the pimp does provide, true to his claim, is "love." He is the girl's life support system, the
whole thing. She is a barnacle; her dependency is massive. It lies there for a pimp to exploit"
(Caplan, 1984: 71).
Twee van die respondente in hierdie navorsing se verhoudinge met hulle vriendinne getuig hiervan.
Hulle is so afhanldik van die goedkeuring van hul "vriendinne" dat hulle die vriendinne onderhou en
selfs hul aggressiewe optredes verdra. In die literatuur word die verhouding met vroulike koppelaars
ook bespreek. So noem Smith en Mitchell (1984: 8) byvoorbeeld in hierdie verband dat die vroulike
koppelaar vir die adolessente dogter wat by prostitusie betrokke is die rol vertolk van 'n surrogaat-ma.
Op die wyse word die dogter se behoefte om 'n versorgende moeder te he tot 'n mate bevredig. Die
vroulike koppelaar is minder gewelddadig, maar beheer die dogter op 'n emosionele vlak.
Omdat die dogters voel dat hulle deur hulle ouers verwerp is, het hulle 'n behoefte om deur iemand
aanvaar te word wat vir hulle sal omgee en hulle sal versorg. Die dogters oorhandig of deel die geld
wat hulle verdien met die koppelaars. Hulle ervaar dat iemand hulle aanvaar (Gray, 1973: 416) en
versorg en dat die persone in 'n sekere sin ook weer afhanldik van hulle is.
Gray (1973: 417) noem dat die dogters egter ook hier nie daarin slaag om enige permanente sosiale
of emosionele verbintenisse te stig nie. Die verhouding met hulle koppelaars is ook deurspek met
konflik en onstabiliteit. Die dogters voel dat hulle weer verwerp word en beleef dat hulle niemand kan
vertrou nie. Gevolglik assosieer hulle met persone met wie hulle geen verbintenis het nie. Hierdie
tekort aan vertroue in ander mense kan lei tot 'n gevoel van isolasie en 'n onvermod om standhoudende
verhoudings te stig (Schaffer & DeBlassie, 1984: 690).
UTTGELEWER AAN EKSTERNE LOKUS VAN KONTROLE
Vier van die respondente in hierdie navorsing toon duidelik dat hulle uitgelewer voel om voort te gaan
111
met prostitusie omdat dit die enigste wyse is waarop hulle kan oorleef (vgl. 3.4.3). Hierdie gevoel
word bevorder deur hulle vrees vir verwerping. Hulle beleef hulself as onaanvaarbaar en is dus
weerloos in verhoudinge (Schaffer & DeBlassie, 1984: 689). Hulle beleef dat niemand omgee wat van
hul word nie en dat hulle uitgelewer is om voort te gaan met die lewe van prostitusie en nie regtig 'n
keuse het nie. So kan prostitusie dan beskou word as oorlewingsgedrag eerder as seksuele gedrag
(Seng, 1989: 674), want "As jy nie anders kan nie, dan daar is nie --. Niemand gaan jou help nie
...." (vgl. 3.3.4).
Hierdie gevoel van magteloosheid grens aan 'n gevoel van willoosheid - van ontmagtiging in die plek
van bemagtiging. Dit veroorsaak 'n gevoel van angs en verlatenheid (Weisberg, 1985: 102). Volgens
Gray (1973: 422) bied die sosiale milieu waarin die dogter prostitusie bedryf min kans vir 'n
langtermynverbintenis, hetsy konvensioneel of onkonvensioneel. Sy staan dus werklik geisoleerd en
alleen in hierdie ".... isolating and dangerous job."
Die dogter het min sosiale ondersteuning en min verbintenisse met persone op wie sy kan staat maak
vir emosionele steun of materiele bystand in tye van nood. Die meerderheid van die persone wat vir
haar belangrik is word finansieel deur haar ondersteun (vgl. Bylae B; Weisberg, 1973: 102). Die
dogter voel dus dat sy onbelangrik vir alles en almal is. Sy voel niemand gee om nie; dat sy as persoon
nie belangrik is nie en gevolglik ontwikkel sy 'n negatiewe selfbeeld; "Soos 'n sweet wat uitgesuig is"
(vgl. 3.3.2).
* NEGATIDE'WIE SIELIF ]FIELD
Al ses die respondente in die navorsing openbaar 'n negatiewe selfbeeld. Hulle bestempel hulself as
goedkoop, sleg en sondig, gevolglik is hulle skaam vir mense. Hulle voel hulle het geen regte nie en
is soos objekte wat net daar is om ander se seksuele behoefies te bevredig (vgl. 3.4.3).
l[n die ➢iteratuur word die negatiewe selifibeelld van dogters wat by prostitusie betirokke is, ook
aangedni. Weisberg (1985: 15) noem dat 14% van sy respondente intense negatiewe gevoelens
omtrent hulself handhaaf en Seng (1989: 67) vind dat 85,7% dogtersprostitute tydens onderhoude 'n
lae selfbeeld openbaar het.
Volgens Newton-Ruddy en Handelsman (1986: 815 - 816) ontstaan hierdie devaluasie van die self
dikwels in die gesinsituasie waar die moeder deur die vader as minderwaardig beskou word en/of waar
112
dogters gemolesteer is. 'n Gevoel van hulpeloosheid word deur die moeder aan die dogter oorgedra.
"With no positive feminine model, and a musculine figure that forces his will upon her she
developes a conforming and negative feminine nature - that leads to the development of a
deviant and debased self image" (Herrmann, 1987: 18).
McMullen (1987: 29) beweer dat die dogter wat liefdevolle versorging tuis ervaar 'n goeie selfbeeld
sal ontwikkel en dat dit onwaarskynlik is dat sy in prostitusie betrokke sal raak. Dit kom dus eintlik
volgens Newton-Ruddy en Handelsman (1986: 817) daarop neer dat ".... self - and personality
damage are essential prerequisites to entering prostitution."
Die dogters se selfbeeld word ook verder afgebreek deur die etikettering van die gemeenskap as
krimineel en sleg. Die respondente in hierdie navorsing vertel hoe hulle deur die polisie vervolg en
beledig is en selfs soms ook misbruik en uitgebuit word. Die dogters is ook deur die kliente en
koppelaars uitgebuit (vgl. 3.3.6). Waarskynlik omdat die kliente besef dat die dogters nie maklik na
die polisie sal gaan vir hulp nie. Die oorheersende gevoel van die dogters wat by prostitusie betrokke
is, is dat hulle geen regte het the en dit word deur die voorgenoemde omstandighede versterk.
In die literatuur word dit ook genoem dat die etikettering deur die gemeenskap 'n inviloed het
op die dogters se siening van Mahar. Vitaliano et al. (1981: 339) noem dat sosiale etikettering die
"criminal self image" kan bevorder. Hulle glo hulle is sleg en tree so op. "I act bad. I feel bad I'm
no good" Hierdie toedrag van sake veroorsaak gevoelens van moedeloosheid, dat hulle uitgelewer is
en dan "het jy nie 'n keuse nie" (vgl. 3.3.4) want "What I am is me and I'm stuck with it" (McMullen,
1987 37).
Die dogters se negatiewe siening van hulself dra dus by tot hulle volgehoue betrokkenheid by
prostitusie ten spyte van gevare en negatiewe gevoelens rondom hulle leefwyses. Die dogters
bestempel hulself as minderwaardig en glo hulle het the alternatiewe keuses the. Gevolglik gaan hulle
voort met hulle betrokkenheid by prostitusie, al openbaar hulle 'n weersin in die aktiwiteite en al beleef
hulle hulself meer en meer negatief. Die navorser het tydens die verloop van die ondersoek beleef dat
die dogters onwillig is om hul leefwyse to verander (vgl. Bylae B).
113
* WEERSTAND TEEN HULL LEEFWYSE
Al ses die respondente in die onderhawige navorsing beleef prostitusie as onaanvaarbaar. Hulle hou
nie van wat hulle doen nie. Die gevoelens wat hulle openbaar wissel van onaangenaam tot weersin en
walging. Hulle glo dat hulle vuil en goedkoop is en daarom deur niemand aanvaar kan word the en
gevolglik uitgelewer is aan prostitusie om te oorleef (vgl. 3.4.3).
Hierdie weerstand wat die dogters teen Dunne lleefwyse eirvaar word ook in die lliteratuur
bevestig. Garson (1993: 12) noem dat dogters met wie by onderhoude gevoer het, prostitusie haat
en sou verkies het om the prostitusie te bedryf the. Gray (1973: 411, 424) vind met haar navorsing
dat die dogters veral negatief was oor die noodsaaklikheid van seksuele omgang met hulle kliente en
dat hulle die beroep the by ander jongmense sou aanbeveel nie.
Ten spyte van hierdie negatiewe gevoelens oor prostitusie gaan al ses die dogters wat in hierdie
navorsing opgetree het as respondente voort met prostitusie sonder om alternatiewe te oorweeg.
Sommige van die dogters dros van die kindersorgskool en bedryf weer prostitusie. Hulle beleef
frustrasie en woede omdat hulle the uit die situasie kan ontsnap the en een respondent noem selfs dat
Hillbrow verwoes moet word (vgl. 3.3.3). g! ierdie onwi➢iligheid om Mlle van die Iledwyse te
onttrek, word ook in die Iliteratuur aangedni:
"There's no way of explaining it. I know now I could have walked away from it. But then it
seemed so hopeless" (Harakas, 1981: 4).
Uit die voorafgaande bespreking blyk dit dat saam met die gevoel van weersin teen hul leefwyse, ook
'n onwilligheid bestaan om hulle gedrag te verander en die houvas wat prostitusie op hulle het, te
verbreek. Indien in aanmerking geneem word dat hulle afhanldik is van die geld om dwelms te koop,
kan die geld wat hulle deur prostitusie verdien, 'n houvas op hulle he. Die navorser beleef intuitief dat
dit meer as die houvas van geld en dwelms is, aangesien dit lyk asof hulle bang is om 'n nuwe begin
te maak (vgl. Bylae B). Die dogters beleef hierdie onwilligheid as 'n onvemoe en dit veroorsaak
gevoelens van depressie en onderdrukte aggressie.
DEPRESSIE EN ONDEREDRUKTE AGGHIESSW
Al ses die respondente in hierdie navorsing toon tekens van depressie, soos onder andere 'n affektiewe
willoosheid en 'n gevoel van magteloosheid en gevoelloosheid asof niks saak maak the. Daarom gee
114
hulle hulself oor aan 'n lewe wat onaanvaarbaar is. Twee van die respondente noem ook byvoorbeeld
dat die toekoms the bestaan the en een dat sy probeer om nooit aan die toekoms te dink the. Twee van
die dogters het al gedreig om selfmoord te pleeg (vgl. 3.3.3). Onderdrukte aggressie kom ook voor
en die dogters noem byvoorbeeld van hulle begeertes om mense seer te maak of dood te maak. 'n
Gevoel van woede teenoor die kliente, hulle ouers en die gemeenskap omdat "niemand omgee nie,"
kom ook na yore (vgl. 3.3.4).
Die lliteratuur aak ook melding van depressie en onderdrukte aggressie by die dogters wat by
prostitusie betrokke is. McMullen (1979: 30) beskryf byvoorbeeld hierdie aangeleentheid soos volg:
"This condition may be experienced as "hopelessness" and seen as "helplessness" or even
"laziness". Surrounding this condition there may be a great anger either pushed inwards and
manifesting itself as depression or pushed outwards manifesting itself in some form of violence."
Smith en Mitchell (1984: 5, 49) beskryf die gevoel as verlore, eensaam, vrot en moeg om 'n mens te
wees. Hierdie gevoelens van depressie veroorsaak dus 'n laat-maar-gaan-houding. Die dogters het
dus the voldoende moed of vertroue in hulle eie vermoens of hul toekoms om hulle leefwyse te
verander nie. As 'n uitvloeisel van die depressie oorleef hulle dus net van dag tot dag (vgl. Bylae B).
VERDEDIGINGSMEGANRSIWES
In die onderhawige navorsing kom dit voor dat al ses die respondente wat deelgeneem het, van
verskeie metodes gebruik maak om hierdie negatiewe gevoelens oor hulself en hulle betrokkenheid by
prostitusie te onderdruk. Die mees algemene praktyk is substansmisbruik, wat reeds bespreek is, en
verder ook verskeie verdedigingsmeganismes soos ontkenning, ontvlugting, projeksies,
blaamverskuiwing en kompensasie (vgl. 3.4.3). Hierdie verdedigingsmeganismes is geintegreer om
weerstand te bied teen die verskillende negatiewe gevoelens.
* ONTKENNING EN ONTVLUGTING
Al die dogters ontvang kontant vir die seksuele dienste wat hulle lewer, nogtans wil hulle the prostitute
genoem word the (vgl. Bylae B). Indien hulle van prostitusie praat, maak hulle deurgaans gebruik van
eufemismes en praat van "Dit." Die dogters toon ook 'n onwilligheid om oor die seksuele aktiwiteite
te praat en indien daaroor gepraat word, is dit vaag, ten spyte van die feit dat hulle byvoorbeeld sal
115
uitbrei oor verkragting en van die ander aspekte van prostitusie (vgl. 3.3.4).
onwilliligheid om hulk betrokkenbeid by prostitusie openilik te erken, is ook in die
iiteratuunr aangeteken. Lowman (1987: 114) vind byvoorbeeld dat die dogtersprostitute the bereid
was om aan hulself of aan die onderhoudvoerders te erken dat hulle prostitute is the, ten spyte van die
feit dat hulle erken het dat hulle seksuele dienste vir kontant verkoop.
Negatiewe gevoelens oor hulself en hul betrokkenheid by prostitusie word deur die respondente in die
navorsing ontken deur 'n traak-my-nie-agtige houding of om voor te gee dat hulle onskuldige
slagoffers is wat deur ander persone in die aktiwiteite betrek is en eintlik mislei, misbruik en verkrag
word (blaamverskuiwing). Die dogters ontken dus hulle eie deelname aan prostitusie (vgl. 3.4.3).
Dieseffde optrede word ook in die Iliteratuur bevestig. Harakas (1981: 4) vind byvoorbeeld dat die
dogters ontken dat hulle prostitute is, en hulle beweer dat hulle net prostitusie bedryf omdat hulle
kontant benodig. Die dogters se gevoelens van verwerping spreek duidelik uit die feit dat hulle
voorgee dat niks van belang is the.
"There may be a deep feeling of being inconsequential to anyone or anything and may be
expressed in terms such as "I don't care what happens" (McMullen 1987: 39).
Die navorser beleef dat, deur te ontken dat hulle daadwerklik besig is om prostitusie te bedryf, die
dogters 'n onderskeid treftussen wat hulle doen en wat hulle weet hulle behoort te wees. Op die wyse
aanvaar die dogters the verantwoordelikheid vir hulle optrede the en kan hulle voorgee dat hulle nog
nie werklik 'n keuse gemaak het om prostitusie te bedryf the. Hulle gewetes word dus the
gekonfronteer met hulle handelinge nie.
* IFROSEKS - LAAMVERSKUIFWING
Drie van die respondente in hierdie navorsing vertel dikwels van insidente waarby ander dogters
betrokke is asof hulle eenkant staan en the self by prostitusie betrokke is the. Die dogters veroordeel
ander dogters se optrede en betrokkenheid by prostitusie en kan hulle maklik erken dat dit "sick" en
"gevaarlik" is en dat "hulle kan doodgaan" (vgl. 3.3.3) Soms word alle blaam op die kliente, of die
koppelaars geplaas. Hulle noem byvoorbeeld dat die kliente hulle "vat" of "weet hoe jonk ek is" of
"waarom ek dit gedoen het - omdat ek dronk was" (vgl. 3.3.2). Die dogters vermy dus op hierdie wyse
om verantwoordelikheid vir hulle optredes te aanvaar en beskou hulself as slagoffers wat deur almal
verwerp is.
116
* KOMPENSASIlk
Drie van die respondente in die onderhawige navorsing het openbaar dat hulle verwerping beleef en
aanvaarding soek van kliente en koppelaars. Hulle verhoudings met die koppelaars en kliente moet
dan kompenseer vir hulle gevoel van verwerping (vgl. 3.4.2). In die literatuur word veral genoem dat
die dogters kompensasie soek vir hulle skuldgevoelens. Hulle wil ook deur die koppelaar gedomineer
en gestraf word om te kompenseer vir hulle skuldgevoelens. Hulle raak afhanldik van hulle koppelaars
(Schaffer & DeBlassie, 1984: 690). Hierdie verskynsel word soos volg deur Caplan (1984: 73)
verklaar:
"By choosing the biggest, baddest, most brutish and dictorial man they can find, they are
assured of remaining helpless little girls. They seek their predator to become his prey."
Drie van die respondente in die navorsing poog ook om deur hulle verhoudings met hulle "vriendinne"
te kompenseer vir die verlies en versorging van hulle moeders (vgl. 3.4.3). Die dogters se
afhanklikheid van hulle vroulike koppelaars word ook deur Smith en Mitchell (1984: 8) beskryf en
verklaar as kompensasie vir die aanvaarding en versorging wat hulle nie by hul moeders ervaar het nie.
Die dogters poog dus om hulle negatiewe gevoelens te onderdruk en voor te gee dat hulle emosionele
behoeftes beantwoord word. Die dogters is egter emosioneel en depressief sodra hulle in onderhoude
gekonfronteer word met die realiteit.
4.4.9. TERUGIFLIITSE
Ten spyte van die verdedigingsmeganismes kan die dogters the hul skuldgevoelens en misnoed oor
hulle omstandighede oorwin the. Hulle kry terugflitse oor verskeie gebeurtenisse (vgl. 3:4.3). Hierdie
verskynsel is ook in die literatuur opgeteken. So noem 'n dogter byvoorbeeld dat sy bang is vir die
fisieke en emosionele gevolge van haar betrokkenheid by prostitusie.
"One juvenile commented that because of the "strange head trips people have" she wanted to
stop prostitution before it got to her and before she flipped out" (Weisberg, 1985: 102).
4.4.110. ETIIKETTERING
Etikettering van dogters wat by prostitusie betrokke is vind plus op alle vlakke en bepaal optredes
op makro- meso- en mikrovlakke. Die beleidmakers op makrovlak maak die wette en bepaal die
strawwe en intervensie wat deur die rolspelers soos polisie, kinderhowe en maatskaplike dienste
117
toegepas en uitgevoer moet word. Aangesien prostitusie in sommige lande, en ook in Suid-Afrika, nog
onwettig is, word dogters wat prostitusie bedryf as kriminele beskou. Hierdie kriminele aktiwiteit het
verder 'n seksuele konnotasie (Vitaliano et al., 1981: 339) Seksuele misbruike word deur die
gemeenskap as sleg bestempel. 'n Meisie wat in seksuele aktiwiteite betrokke is, is goedkoop en sleg.
Volgens Miller en Simon (1974: 60) het daar nog altyd dubbele standaarde bestaan oor die seksuele
betrokkenheid van jong mans en dogters. Dogters wat by seksuele aktiwiteite betrokke raak is sleg,
terwyl die jong man slegs eksperimenteer (James Bond se manlikheid word byvoorbeeld gevestig op
grond van sy seksuele eskapades). Die dogters wat betrokke is by prostitusie glo hulle is sleg en dat
ander hulle ook as sleg beskou. Vitaliano et al. (1981: 339) noem in die verband dat:
"One major source of trouble for prostitutes was being called a "whore" by friends, schoolmates
and family."
In die onderhawige navorsing het veral twee respondente ondervind hoe die polisieoptrede duidelik
die kriminele en seksuele etikettering toon. Hulle is byvoorbeeld deur die polisie beledig oor hulle
seksuele beroepe en hardhandig behandel omdat hulle kriminele is (vgl. 3.3.6). Die Idiente beledig en
vloek hulle ook (vgl. 3.3.6). Die feit dat hulle ook as lcrimineel bestempel word, bring hulle in opstand
teen die gereg en gevolglik pleeg hulle ook misdade.
Die dubbele kriminele en seksuele etikettering kom ook in die media en wetenskaplike literatuur voor.
Die gemeenskap beskou die prostituut as 'n misdadiger en verwag ook dat hulle betrokke sal wees by
kriminele aktiwiteite wat strek "van kinderontvoering tot moord' (Coetzee, 1995:19). Hierdie toedrag
van sake kan aanleiding gee tot die uitbuiting deur wetstoepassers, aangesien die dogters te bang is
om hulle aan te kla. So noem 'n respondent in 'n onderhoud met Garson (1993:13) byvoorbeeld:
"I used to walk the streets but now I am afraid of the cops. They want money in exchange for
not arresting you."
Die gemeenskap verwerp die dogters wat prostitusie bedryf. Beide die kerk en die ouerhuis het
seksuele aktiwiteite onder jongmense ontmoedig. Indien die gemeenskap van seksuele betrokkenheid
bewus word, is die gesin se integriteit betwyfel en ouers word beskuldig van swak opvoeding en die
dogter as goedkoop en sleg. Die gevaar is dat die dogter hierdie geprojekteerde beeld vir haarself toe-
eien as haar eie.
"Call a young person already involved in some form of prostitution a 'Prostitute" and they may
118
well become more fully just that" (McMullen, 1987: 37).
Die interaksie van seksuele molestering, swak verhoudings met haar ouers, gedragsprobleme en
etikettering as "sleg" kan 'n verlies aan vroulike seksualiteit en identiteit veroorsaak (Vitaliano et al.,
1981: 339). Hierdie sosiale etikettering van prostitusie skep 'n verskeidenheid van sielkundige
probleme wat daartoe bydra dat die dogters voortgaan om prostitusie te bedryf - selfs nadat hulle
beledig, aangerand en verkrag is.
4.4.111. NEGATIEWIE GEVOIELENS TIEIENOOR MANS
Drie van die respondente in hierdie navorsing openbaar duidelike negatiewe gevoelens teenoor hul
kliente. Kliente word ook verwyt oor hul seksuele betrokkenheid by die dogters. Twee respondente
voel dat mans as koppelaars onbetroubaar en selfsugtig is. Twee van die respondente is betrokke in
lesbiese verhoudings. Dit kom voor asof die respondente oor die algemeen negatiewe gevoelens oor
mans huldig (vgl. 3.4.3).
Die negatiewe gesindheid wat die respondente in die verloop van die onderhawige navorsing teenoor
mans openbaar word in die literatuur ook by ander dogtersprostitute aangedui. Gibson-Ainyette et
al. (1988: 432) bemerk by adolessente prostitute 'n uitgesproke negatiewe gesindheid teenoor mans,
maar Weisberg (1985: 108) merk op dat die dogters wat by prostitusie betrokke is, veral weersin
teenoor hul kliente toon soos "don't like them", "sick", "weird", 'tools" "suckers", "repulsive", "hate
them" en 'pigs." Smith en Mitchell (1984: 11) vind ook dat die meeste dogters en vrouens wat by
prostitusie betrokke is slegs walging vir hulle kliente voel. Hierdie negatiewe gesindheid word soos
volg verklaar:
".... the prostitutes view customers as debased and all bad, having projected onto them the
negative images once projected onto the (girls) fathers" (Weisberg, 1985: 108).
Gibson-Anyette et al. (1988: 432) verklaar dat as gevolg van die feit dat die kliente hulle net sien as
'n "one-night stand," die dogters dit beleef as manipulasie en verwerping. Dit is dus vir die dogters
belangrik om op die kliente neer te sien om sodoende hulle self te beskerm teen gevoelens van
verwerping. 'n Deel van hulle negatiewe gesindheid ontstaan dus omdat hulk nie hul medemens
vertrou nie.
119
4.4.12. WANTROUE TEENOOR VOLWASSENES
Al ses die respondente in die onderhawige navorsing beleef nie veiligheid en vertroue in hul ouerhuise
nie. Volwassenes neem besluite oor hulle lewens sonder dat hulle enige inspraak in hierdie besluite
het. Twee van die respondente noem ook dat prostitusie "a con game" is. Hulle word bedrieg en
misbruik deur hul koppelaars, kliente en in twee gevalle ook wetstoepassers (vgl. 3.4.3).
1[1111 die iliteratuur word ook mellding gemaak van die dogtersllorostitute se wantroue in ander
persone. Weisburg (1985: 103) vind dat die dogters suspisieus en wantrouig is teenoor mense in die
algemeen, maar veral teenoor mans. Hierdie wantroue maak, uitreiking ("outreach") na die dogters
bale moeilik, veral omdat die dogters die geregtelike en maatskaplike dienste wantrou.
"They fear that contacts with a social service program will result in their being sent back to their
family or in referral to the police for their involvement in illegal activities" (Weisberg, 1985:
113).
Wantroue beperk ook die dogter se vordering tydens opname in instansies soos kindersorgskole. Die
dogters wat vasgevang is in 'n volwasse wereld beskou die aanvanklike sielkundige evaluering as
kinderagtige speletjies wat vir hulle vernederend is. Gevolglik put hulle genot daaruit om die personeel
van die instansies to "out smart" (Weisberg, 1985: 128). Die personeel openbaar onkunde oor
prostitusie (Campagna & Poffenberger, 1988: 8) en die probleme op die straat, gevolglik voel die
dogters dat die hulpverleners hulle nie verstaan nie (Weisberg, 1985: 125). Min aandag word aan die
ekologiese probleme van prostitusie gewy (Smith & Mitchell, 1984: 8), maar meer aandag aan
konformering met die bepaalde reels van die inrigting. Hieraan word die dogters se "terapeutiese
vordering" gemeet. Gevolglik beleef hulle die rehabilitasieprogram eerder as kontrole in stede van hulp
(Lowman, 1987: 105; Campagna & Poffenberger, 1988: 11). Hierdie toedrag van sake is vir die
dogters onaanvaarbaar en gevolglik dros hulle en beland weer op die "beat."
4.41.13. AFE[ANKL]KEEED VAN IDIDE KORDPELAAIR
Twee van die respondente wat aan hierdie navorsing deelgeneem het, is betrokke in lesbiese
verhoudings met vriendinne wat die rol van 'n koppelaar vertolk. Beide vriendinne word tot 'n mate
deur die respondente onderhou. Juis op grond van hulle onvermoe tot selfhandhawing het die twee
dogters afhanklike persoonlikhede ontwikkel. Hierdie afhanklikheid word duidelik deur beide dogters
uitgespreek as hulle noem dat hulle nie sonder hul vriendinne kan leef nie. Die "vriendinne" reel kliente
120
en betaling en indien hulle ontevrede is, ontstaan konflik. Meestal is die verhouding met hul vriendinne
egter rustiger as verhoudings met manlike koppelaars (vgl. 3.3.6).
In die literatuur word ook genoem dat dogters afhanklik is van manlike of vroulike koppelaars (Smith
& Mitchell, 1984: 8). Caplan (1984: 69-72) sien die afhanklikheid van 'n dominerende persoon as 'n
rede waarom die dogters in prostitusie betrokke is. Hulle soek na persone om hulle te oorheers sodat
hulle altyd klein en hulpeloos kan bly en sodoende the verantwoordelikheid vir hulle optrede hoef te
aanvaar nie.
Jong dogters is veral weerloos teen koppelaars (Herrmann, 1987: 106). Die dogters glo hulle het
iemand nodig om die besigheid te beheer en geldsake te bestuur (Gray, 1973: 416). Schaffer en
DeBlassie (1984: 691) beweer dat die dogters you besef dat hulle nie hulle geldsake kan bestuur nie.
Hierdie toedrag van sake bevorder hulle afhanklikheid van die koppelaar.
Die dogter wat haarself kan onderhou en haar eie sake kan reel beleef dat sy in beheer is en dit gee
haar 'n gevoel van mag, maar dit kan ook meebring dat sy verantwoordelikheid vir haar optredes moet
aanvaar en dan die gepaardgaande skuldgevoelens moet verwerk. Die dogters wil dus koppelaars he
en hulle beskou die koppelaars as 'n belangrike deel van hul lewens (Gray, 1973: 416), ten spyte van
die koppelaars se uitbuiting en gewelddadige optredes (Lowman, 1987: 74 - 75).
4.4.14. TERUGKEER TOT FROSTIITUSEE
Twee van die dogters wat as respondente opgetree het in die onderhawige navorsing het uit die
kindersorgskool gedros en voortgegaan met prostitusie. Die een respondent het nooit by enige reels
aangepas the en is reeds vanaf haar veertiende jaar permanent op straat in prostitusie betrokke. Beide
die dogters het egter gedros voor rehabilitasie afgehandel is (vgl. 3.3.4). In hierdie navorsing kan daar
geen uitspraak gelewer word oor dogters wat weer prostitusie bedryf het nadat rehabilitasie afgehandel
is nie.
Die feit dat dogters na rehabilitasie terugkeer tot prostitusie toon dat hulle tot bepaalde reels
konformeer wat deur die bepaalde instansies voorgeskryf word. Indien die dogters se behoeftes nog
steeds the bevredig is the, sal hulle terugkeer tot die leefruimte waar hulle die meeste aanvaarding,
erkenning en selfaktualisering beleef. Vitaliano et al. (1981: 340) beskou die terugkeer na prostitusie
as die amper logiese gevolg van die wantroue in die gemeenskap en die ondersteuningsdienste, tesame
121
met die negatiewe selfetikettering as gevolg van kriminele en sosiale etikettering. Mishandelde en
verwaarloosde kinders openbaar ontoereikende weerstand en egokontrole om hulle tot vasberadenheid
te ondersteun. Die dogters is dikwels the weerbaar teen die beinvloeding om terug te keer tot
prostitusie nie, aangesien hulle nie oor voldoende lewensvaardighede besit om in die "straight jobs"
die mas op te kom the. Weisberg (1985: 102) se in die verband dat die dogters min vaardighede besit
".... and those that exist are childlike."
4.4.15. NEEM NIDE VERANTWOORDELMBLIE1E0 VIER IEEE 1:. ESLIMITIE/LIEWIE NIDE
Al ses die respondente wat aan hierdie navorsing deelgeneem het, besef dat die deelname aan
prostitusie onaanvaarbaar en gevaarlik is (vgl. 4.4.7). Die dogters gaan egter voort met hulle leefwyse
van prostitusie en misbruik van dwelms. Hulle aanvaar the verantwoordelikheid vir hulle
betrokkenheid by prostitusie the (vgl. 3.4.3). Die dogters verdien baie geld deur hulle betrokkenheid
by prostitusie, maar die geld word op onverantwoordelike wyse spandeer sonder dat die dogters enige
voorsorg tref vir hulle toekoms (vgl. Bylae B). Hulle openbaar ook 'n ongevoeligheid vir ander se
regte (vgl. 3.3.4). Hulle verwag dat ander persone namens hulle besluite moet neem (vgl. 3.3.3). Al
die blaam word op hierdie wyse op ander persone geplaas en hoef hulle the verantwoordelikheid vir
hulle leefwyse te aanvaar the (4.4.8).
Hierdie tendens word ook in die literatuur waargeneem. Gibson-Ainyette et al. (1988: 432) noem dat
impulsiewe optredes een van die sielkundige probleme is wat met prostitusie gepaard gaan. Lowman
(1987: 106) noem dat die dogters so onverantwoordelik optree soos kinders wat baie jonger is as
hulself is. Prostitusie ".... is a means for easy money" (Schaffer & DeBlassie, 1984:691) wat
onmiddellike bevrediging bied en dus leer hulle the om op langtermyn belonings te wag the. Gevolglik
tref die dogters geen finansiele voorsiening vir hulle toekoms the (Sereny, 1984: 231). Tyd en
toekoms het the vir hulle betekenis nie.
"The teenager learns to exploit the tiny area available for manipulating her environment to
achieve immediate rewards. Short-term gains are out of balance with long-term losses"
(Schaffer & DeBlassie, 1984: 690).
Weisberg (1985: 103) verklaar hierdie gedrag as 'n tekort aan deursettingsvermoe en egokontrole.
Hierdie proses van ont-mensing as gevolg van prostitusie het tot gevolg dat die dogters se selfvertroue
tot so 'n mate kwyn dat hulle the meer voldoende vertroue in hul eie vermoens het the ".... to make
things happen, or shape the future in a way that is not selfdestructive" (Sereny, 1984: 87). Die
122
dogters toon dus 'n onwilligheid om verantwoordelikheid vir hulle eie gedrag te aanvaar. Hulle plaas
die verantwoor-delikheid vir hulle keuses op omstandighede en die optrede van hul ouers, die kliente,
die onderwys en die gemeenskap.
4.4.16. MAGSTRY13 TEEN DEE KLI[eNTE
Nie een van die respondente in hierdie navorsing het aangedui dat hulle in prostitusie betrokke is omdat
hulle daardeur 'n gevoel van mag oor die kliente ervaar nie. In die onderhawige navorsing is daar dus
nie aanduidings van 'n magstryd nie. Hierdie aangeleentheid word dus net vanuit die literatuur
bespreek.
McMullen (1987: 39) beweer dat dogters dikwels in hulle eie gesinsopset die slagoffer van verskeie
volwassenes is wat hulle mag misbruik. Gevolglik openbaar die dogters 'n ontoereikende sin van
persoonlike bemagting. Die dogters het 'n behoefte aan outonomie en onafhanklikheid. As uitvloeisel
hiervan wend hulle hul tot die straat waar hulle glo hulle onafhanklik en in beheer van hulle lewens is
aangesien hulle anders as "less streetwise kids" in die strate kan oorleef. Hulle voel ook dat hulle mag
het oor hul volwasse kliente (McMullen, 1987: 36). In die verband beweer Weisberg (1985: 87) dat
die dogters dit geniet as die kliente hulle bewonder en dat dit vir hulle genot verskaf om 'n mate van
mag oor die kliente uit te oefen en selfs die kliente te beroof. Hulle geniet dit om die aggressors te
wees. Hierdie gevoel van mag bevorder ook hulle onverantwoordelike optrede, omdat die dogters die
gevaar van aanranding, verkragting en moord ontken en hulself wysmaak dat "dit" nie met hulle kan
gebeur nie.
4.4.17. NW GEE VTR KEUSES GEMAAK NW
Nie een van die respondente het aangedui dat hulle gevoel het dat hulle op 'n te jong ouderdom besluit
het om prostitusie te bedryf nie aangesien daar nie 'n spesifieke vraag in die verband in die navorsing
ingesluit is riie. Die tema kan dus slegs bespreek word uit gegewens wat in die literatuur voorkom.
Weisberg (1985: 112) beweer dat die dogters op grond van hulle nog-nie-volwassenheid dikwels te
jonk is om 'n ingeligte besluit te neem in terme van hul betrokkenheid by prostitusie. Hulle besef nie
die implikasies van so 'n besluit riie. Renshaw (1982:14) noem dan ook dat dogters fisiek gereed is
vir seksuele gemeenskap voor hulle emosioneel daarvoor gereed is. Die lewe van prostitusie lok die
dogter omdat sy glo dat sy maklik geld sal maak en onafhanldik, sonder beperkinge van gesagsfigure
en die gemeenskap, sal kan optree. Sy clink die lewe bied haar geleenthede om haar behoeftes tot
123
outonomie en aanvaarding te bevredig, maar vind uiteindelik dat daar min onafhanldikheid in
prostitusie bestaan.
Weisberg (1985: 113) noem dat van die dogters erken dat hulle nie gereed was vir hulle besluit om in
prostitusie betrokke te raak nie en dat hulle veral seksuele gemeenskap met die kliente gehaat het. Nie
net is die dogters op emosionele vlak nie werklik gereed vir prostitusie the, maar hulle openbaar ook
'n onkunde oor seksuele aangeleenthede.
4.4.18. ONVOLIDOENDE GESLAGSVOOREIGTING
Behalwe in gesprekke met die personeel van "The House", het hierdie aangeleentheid nie in die
onderhawige navorsing na yore gekom nie en sail gevolglik net bespreek word aan die hand van
lliteratuurstudie.
Aangesien die dogters van hul ouerhuise of kindersorgskole gedros het, het hulle the voldoende
geslagsvoorligting ontvang the (Yates, 1978: 820; Weisberg, 1985: 237). Renshaw (1982:40) noem
ook dat geslagsvoorligting as gevolg van die sensitiewe aard van seks as sulks ontoereikend is, maar
dat seksuele onkunde nie seksuele onskuld impliseer the. Weisberg (1985: 237) noem ook dat
aangesien die dogters seksueel aktief is, dit the beteken dat hulle voldoende kennis besit aangaande
hulle eie seksualiteit, seksueel-oordraagbare siektes of geboortebeperking the. Die dogters openbaar
'n onkunde ten aansien van VIGS, ander geslagsiektes en algemene higiene. Voorts openbaar hulle
ook 'n onverantwoordelike gesindheid van "dit sal my nie tref nie." Aangesien verhoudingstigting vir
die dogters 'n probleem is, kan hulle niemand vertrou the en gevolglik is hulle the bereikbaar vir
geslagsvoorligting of voorligting om VIGS te voorkom the (Weisberg, 1985: 113).
Dogters wat by prostitusie betrokke raak, ontvang voorligting van die ander prostitute en hierdie
inligting handel net oor die biologies-fisieke aspekte, wat dikwels op verdraaide persepsies berus.
Hierdie onkunde lei daartoe dat sommige dogters geen geboortebeperking toepas the en ander pas dit
op 'n ongereelde basis toe. Die dogters laat hulle ook maklik omkoop om nie kondome te gebruik
tydens seksuele omgang the (Carson, 1983: 13).
4.4.19. GESONDIBIEIDS71110 LIME
Hierdie tema het nie na yore gekom in die huidige navorsing nie. Ten tye van die onderhoude was
die dogters almal op die oog of gesond. Die personeel van "The House" het egter genoem dat die
124
dogters dikwels siek is gedurende die winter. Die terra sal dus ook slegs vanuit die literatuur
bestudeer word.
Vanwee die card van dogtersprostitusie kan aangeneem word dat die dogters blootgestel is aan
ongesonde diete en swak verblyf (Herrmann, 1987: 524; Yates, 1987: 821). Naar is geen volwasse
toesig nie en die adolessente versorg hulself nie behoorlik nie. Hulle gebruik ook medikasie op
dieselfde onverantwoordelike wyse as wat hulle geboortebeperking toepas. Hulle is ingestel op die
teenswoordige en onmiddellike en gevolglik vergeet hulle maldik van afsprake by klinieke of met
dokters en daarom word voorgeskrewe behandelinge dikwels the opgevolg the.
4.5. VOOR- IEN NAIUEL]E VAN PROSTRTUSIE
Die dogters beoordeel eintlik hulle eie leefwyse wanneer hulle oor die voor- en nadele van prostitusie
moet besluit. Een respondent in hierdie navorsing het genoem dat daar geen voordele in die
betrokkenheid by prostitusie is the en dat alles rakende prostitusie nadelig is (vgl. 3.3.1). Die ander
respondente het verskeie voor- en nadele genoem (vgl. Tabel 3.1). Weisberg (1985: 111) noem dat
in onderhoude wat by gevoer het met dogtersprostitute, dit ook blyk dat die dogters bewus is van die
voordele en nadele van prostitusie en dat hulle persepsies beinvloed word deur hulle ouderdom en die
tydperk van betrokkenheid by prostitusie. Hy vind byvoorbeeld dat die dogters wat vir langer
periodes by prostitusie betrokke is, meer realisties is aangaande die onaangename aspekte van
prostitusie, terwyl jonger dogters en tieners wat relatief nuut in die bedryf is, geneig is om prostitusie
positiefte evalueer. Die jonger dogter word ook makliker beinvloed deur wat ander betrokkenes soos
die koppelaar en die kliente aan hulle vertel. Die invloed wat die media op die respondente se keuse
gehad het, word ook deur een van Weisberg (1985: 112) se respondente soos volg gestel:
"The movies and television and books make you think it's glamorous. But you don't feel
independent and wanted. You feel like a piece of hamburger meat - all chopped up and
barely holding together."
Die voor- en nadele van prostitusie wat in hierdie navorsing ter sprake kom en uiteengesit is in tabel
4.4., sal vervolgens bespreek word.
125
— TA EL 4.4: VOOR- EN NADELE VAN MCKIE -TIMM
VOORDIELIE VAN PROSTMJSIIE N = 6 NADELE VAN IPROSTITUSIDE N = 6
FINANSIeLE VOORDELE 2 FISIEKE NADELE 6
(siektes, swangerskap en gevare)
SOSIALE VOORDELE 2 MORELE NADELE 4
(gouer volwasse, ontmoet verskillende mense,
moontlike langtermynverhouding)
(verkeerd, sonde teen God en jou eie liggaam)
PSIGIESE VOORDELE 2 PSIGIESE NADELE 2
(wraak, selfvertroue word bevorder) (afbreekproses, skuldgevoelens, voel goedkoop,
waardeloos en misbruik) 6
WYER ERVARING 1 SEKSUELE GEMEENSKAP MET KlIdNTE 3
*(aanleer van tale) + ARRESTASIE 0
* Nie aangeteken in die literatuur nie
+Nie in hierdie navorsing deur die respondente genoem nie.
4.5.1. WORE:1E1LE VAN PROSTIETUSIE
DOGTERS, Iii
In die onderhawige navorsing het die respondente verskillende aspekte as voordele van prostitusie
genoem. Hulle persepsie oor die voordeligheid van prostitusie word bepaal deur die mate wat hulle
behoeftes deur hierdie leefwyse bevredig word. Hierdie voordele wat deur die respondente benoem
of uit die literatuur vasgestel is, is in Tabel 4.4 uiteengesit.
4.5.1.1. FINANSHLE VOORIEDELE VAN PROSMITUS11
Geld word deur die dogters beskou as 'n belangrike voordeel - soms as die enigste voordeel - want
daarmee kan hulle dwelms, klere en "CD's" aankoop (vgl. 3.3.5). Ten spyte van die hoeveelheid geld
wat hulle verdien, bly die dogters in klein kamertjies wat nie eens 'n ordentlike hangkas in het the en
hulle klere is maar karig en the van goeie gehalte the (vgl. Bylae B).
Schaffer en DeBlassie (1984: 690) beweer dat die geld wat die dogters verdien die onmiddellike
beloning is wat as versterking van hul gedrag dien. Weisberg (1985: 103 - 104) noem dat geld vir die
dogters die belangrikste voordeel van prostitusie is, veral omdat van die dogters en hulle gesinne
finansiele probleme ervaar het voor hul toetrede tot prostitusie. Phillips (1984: 13) wind dat die
dogters net op die geld fokus terwyl hulle prostitusie bedryf. Die geld verskaf andersins onverkrygbare
materiele goedere en sosiale status. In die fig van die finansiele voordele van prostitusie behoort die
vraag the to wees waarom so baie dogters by prostitusie betrokke is the, maar eerder waarom so min
(Schaffer & DeBlassie, 1984: 690).
126
Weisberg (1985: 100; 104) noem egter dat hoewel daar dogters is wat prostitusie bedryf ter wille van
finansiele oorlewing, sommige dogters uit hul ouerhuise prostitusie bedryf ten spyte daarvan dat die
ouers in hulle finansiele behoeftes voorsien. Die veronderstelling dat dogters slegs vir finansiele redes
voortgaan om prostitusie te bedryf, is dus 'n oorvereenvoudiging van 'n komplekse verskynsel.
4.5,12 SOSNALE VOORDIELIE VAN PROS 1111TUSIIIK
In hulle gesinsituasie en ook in die onderwyssituasie het die dogters ervaar dat hulle verwerp word.
Hulle sosiale behoeftes is nie bevredig nie en gevolglik poog hulle om deur hulle betrokkenheid by
prostitusie sosiale status in die subkultuur van prostitusie te bekom. Een respondent van die
onderhawige navorsing noem byvoorbeeld dat betrokkenheid by prostitusie 'n dogter goner vollwasse
laat word (vgl. 3.3.2). IHileirdie stelllling word in die liter atuur beaam en daar word beweer dat
dogters wat by prostitusie betrokke is wyer ervaring opdoen, meer avontuanr belled, meer
onaglankllik is en meer seksuele Dennis openbaar.
"They also cite the opportunity to become more experienced about people and life, to be more
mature and responsible" (Weisberg, 1985: 111).
Een van die respondente van hierdie navorsing noem dat prostitusie haar die geleentheid bied om
verskeie mense te ontmoet (vgl. 3.3.6). Hierdie siening word deur Weisberg (1985: 111) bevestig.
Hy noem dat daar deur prostitusie geleenthede ontstaan om mense van verskeie nasionaliteite te
ontmoet. Schaffer en DeBlassie (1984: 692) beweer dat betrokkenheid by prostitusie vir sommige
dogters baie aanloklik lyk aangesien hulle wil ontvlug uit hul vervelige en ongelukkige gesinslewe.
Gevolglik heg hulle groter waarde aan die verskeidenheid sosiale en seksuele ondervindinge wat hulle
opdoen deur hulle betrokkenheid by prostitusie.
Die dogters verlang om aanvaar te word, maar beleef dat hulle nie goed genoeg is om te trou nie. Tog
hoop hulle dat hulle wel in die toekoms 'n llangtermynverhouding sal kan stig. 'n Respondent van
die navorsing noem byvoorbeeld dat sy elke keer hoop dat 'n volgende klient anders en meer opreg sal
wees en dat hy regtig sal bedoel wat hy se en dat hy nie net besig is om haar te vlei nie (vgl. 3.3.6).
'n Volgende respondent hoop weer dat een van haar kliente op haar verlief sal raak en vir haar sal sorg.
Hierdie behoefte om aanvaar te word, word ook deur Weisberg (1985: 111) opgemerk. Hy noem dat
die dogters byvoorbeeld hoop dat hulle deur prostitusie die koppelaars se liefde sal behou. Dogters
wat by prostitusie betrokke is glo oor die algemeen dat hulle kanse tot 'n gelukkige huwelik of
verhouding skraal is, maar tog hoop hulle dat hulle een aand 'n man sal ontmoet wat met hulle wil trou
127
(Phillips, 1984: 13).
4.5J.3. PSIGIESE VOORIDELE VAN PROSTITUSIE
Wanneer dogters se fisieke, affektiewe , normatiewe, kognitiewe en sosiale behoeftes bevredig word
deur prostitusie te bedryf, sal die dogters moeilik oorreed kon word om hulle lewenstyl te verander.
Een van die respondente in die onderhawige navorsing wil byvoorbeeld wrack neem op haar ouma
(vgl. 3.3.5) en sy ervaar dat sy deur haar betrokkenheid by prostitusie, dit regkry om haar ouma te
"cheat."Indien die dogter haar opvoeders se reels verbreek, verwerp sy hulle gesag omdat hulle haar
verwerp. In die literatuur word beweer dat die dogters veral hul vaders terugbetaal vir sy verwerping
en ontkenning van haar regte.
"Anger caused by the father's rejection is directed inward and outward By taking money
from men the prostitute takes revenge against the father ...." (Schaffer & DeBlassie, 1984:
692).
In die lliteratuur word beweer dat dogters wat by prostitusie betrokke is, ervaar dat Male
sellfvertrone bevorder word op grond van hulk betrokkenheid by prostitusie. Die geld wat die
dogters deur prostitusie verdien, skep volgens Schaffer en DeBlassie (1984: 690) sowel as Weisberg
(1985: 111) 'n gevoel van belangrikheid. Die dogters ontwikkel meer selfvertroue omdat hulle in staat
is om materiele goedere aan te skaf wat hulle ouers nie kon bekostig het nie en gevolglik ervaar die
dogters materiele bemagtiging. Soos genoem in paragraaf 4.5.1.1. het die dogters wat in hierdie
navorsing betrokke was, weinig besittings.
4.5.1.4. GELEENTHEED OM VERSKILLENEDE TALE AAN TIE LEER
'n Respondent noem dat sy op grond van haar betrokkenheid by prostitusie die geleentheid kry om
verskillende tale aan te leer (vgl. 3.3.6). Hierdie siening word egter nie in die fliteratutur genoem nie,
alhoewel Weisberg (1985: 11) beweer dat die dogters wat by prostitusie betrokke is wye ervaring
opdoen. Die navorser bevraagteken egter hierdie ervaring omdat dit waarskynlik redelik eensydig is.
4.5.2. NAIDELE VAN PROSTJITUSLE
Tydens die verloop van hierdie navorsing het daar min ooreenkomste tussen die respondente se siening
in verband met die nadele van prostitusie na yore gekom wat 'n aanduiding is dat die dogters nie
128
werklik besin het oor hulle betrokkenheid by prostitusie nie. Gray (1973: 411) noem in die verband
dat dogters gewoonlik bewus is van die negatiewe aspekte van prostitusie. Weisberg (1985: 111)
noem dat die dogters self nog meer bewus is van die nadele as die voordele van prostitusie. Die
nadele van prostitusie word in Tabel 4.4 uiteengesit.
4.5.2.1. IN ISTI1F,KE NAINELE
Op grond van die aard van dogtersprostitusie, is daar verskeie nadele aan prostitusie verbonde. Die
dogters werk hoofsaaklik laat saans op die strate, selfs in die winter. Tydens die navorsing was nie
een van die respondente siek nie, maar volgens die personeel van "The House" (vgl. Bylae B) is die
dogters dikwels siek as gevolg van hulle leefwyse.
Alhoewel die dogters bewus is van seksaied-oordraagbare siektes openbaar hulle 'n ongeergde of
onkundige ingesteldheid deur byvoorbeeld nie daaraan te dink nie of ten spyte van kommer, tog steeds
voort te gaan met prostitusie (vgl. 3.4.3) - selfs sonder kondome. Een van die respondente van die
onderhawige navorsing glo byvoorbeeld dat sy haarself kan skoon spoel of met "Handy Andy" kan was
(vgl. 3.3.5).
Seksueel-oordraagbare siektes as 'n nadeel van prostitusie word ook deur Gray (1973: 114) en
Weisberg (1985: 111) bevestig. Hulle beweer dat die dogters deur kliente omgekoop kan word om
seksuele omgang te he sonder om kondome te gebruik. Hierdie gedrag, tesame met die gebruik van
ongesteriliseerde spuitnaalde om dwelms in te spuit, plaas die dogters in 'n hoe-risikogroep vir die
verkryging en oordrag van VIGS (Yates, Mackenzie, Pennenbridge & Cohen, 1982: 24).
Een van die respondente het ook die moontlikheid van swangerskap genoem as 'n moontlike nadeel
van prostitusie (vgl. 3.3.3). Weisberg (1985: 239) beskou swangerskap as die mees algemene
probleem wat dogtersprostitute ondervind.
Drie van die respondente in die onderhawige navorsing noem dat daar gevare in prostitusie skuil.
Volgens een van die respondente is oordosering van dwelms een van die gevare. Die respondente
noem ook die moontlikheid van verkragting of moord (vgl. 3.3.3).
In die literatuur, soos onder andere die werk van Sullivan (1987: 125), word beweer dat dogters wat
prostitusie bedryf sosiaal geisoleer word. Hierdie isolasie veroorsaak dat die dogters maklike
129
slagoffers van uitbuiting en geweld kan wees. Weisberg (1985: 111 - 112) vind ook dat
dogtersprostitute die potensiele gevaar van fisieke of seksuele aanrandings onaanvaarbaar vind. Die
dogters is veral bekommerd oor die langtermyneffek van aanrandings, prostitusie en die gebruik van
dwelms (Weisberg, 1985: 112).
Die gevaar van prostitusie le dus in die isolering (marginalisering) van die dogters. Die geregsdienaars
het hulle hande vol met ernstige misdaad en gevolglik geniet prostitusie by dogters 'n lae prioriteit in
die bekamping van misdaad. Mense sien die jong dogters, maar gee nie werklik om nie en maak of die
probleem nie bestaan nie (Campagna & Poffenberger, 1988: 67 - 79). Die dogters is dan slagoffers
van volwassenes wat hulle intimideer en misbruik. Hierdie toedrag van sake kan aanleiding gee tot
depressie en selfmoord. Selfmoord is 'n wesenlike gevaar, veral wanneer die dogters by prostitusie
betrokke geraak het omdat hulle in hulle ouerhuise verwerp is, en dan vind dat hulle ook nie
aanvaarding, erkenning of selfverwesenliking verluy deur prostitusie te bedryf nie. Betrokkenheid by
prostitusie kan dus tot gevolg he dat depressie en ander affektiewe probleme kan ontstaan of toeneem.
45.2.2. PSI[GIESIE NADELE VAN PROSTI[TUSIE
In die onderhawige navorsing noem die respondente verskillende psigiese nadele van prostitusie, soos
byvoorbeeld die afbreek van die selfbeeld, skuldgevoelens en gevoelens van verworpenheid, asook 'n
belewing dat hulle goedkoop en waardeloos is (vgl. 3.4.3). Weisberg (1985: 98) vind dat dogter-
prostitute bewus is van die sielkundige nadele van prostitusie en dat hulle selfbeeld stelselmatig
afgetakel word. Hy noem dat die dogters skaam en skuldig voel oor hulle betrokkenheid by
prostitusie. Hulle wil vir niemand vertel nie. Hulle voel dit is niks om oor trots te wees nie en hulle
het geen selfrespek nie. Hulle voel hulle is waardeloos en openbaar 'n ".... sad overwhelming self-
loathing" (Harakas, 1981: 4). Hulle hou nie van prostitusie nie (vgl. 3.4.3), maar op grond van hulle
affektiewe probleme ontbreek voldoende egosterkte om 'n morele keuse te maak en hulle leefwyse te
verander.
Hierdie selfverwyt ontstaan waarskynlik as gevolg van 'n morele kode wat ons aanhoudend attent maak
dat prostitusie verkeerd is (McMullen, 1987: 38). Die gevoel dat sy iets "verkeerd doen" of "groot
sonde doen" veroorsaak dat die dogter se selfrespek kwyn en veroorsaak dat haar belewenis van eie
waarde kwyn (Weisberg, 1985: 99). Die dogter beleef haarself as "goedkoop" en waardeloos soos 'n
"sweet wat uitgesuig is," en verwerplik is soos 'n objek wat "gevat" en "weggegooi" kan word (vgl.
3.3.2) soos liamburger meat" (Weisberg, 1985: 112). Volgens Vitaliano et al. (1981: 338) ontstaan
130
hierdie negatiewe selfetikettering dikwels reeds binne die gesinsituasie op grond van skuldgevoelens
en/of skaamte weens molestering.
4.5.2.3. MORELE NAIDELE VAN PROSTITUSIEE
Vier van die dogters wat as respondente in die onderhawige navorsing opgetree het, het 'n innerlike
oortuiging dat prostitusie "verkeerd" is. Dit is 'n " sonde teen God" en hulself, want daardeur "take!
hulle hul liggame al" Op grond van hierdie oortuigings voel hulle skuldig en hulle glo dat God hulle
verwerp (vgl. 3.3.3). In die literatuur word herinaaildellik verwys na skuldgevoelens (Gray, 1973:
411; Weisberg, 1985: 112; Renshaw, 1991: 34). 'n Respondent voer aan dat sy vrees sy gaan hel toe
oor haar betrokkenheid by prostitusie (Brynard, 1987: 22). Hierdie skuldgevoelens wat gegrond is
op morele oortuigings veroorsaak dat die dogters hulself bestempel as nie goed genoeg nie. Dit
veroorsaak dat hulle moedeloos en magteloos voel.
SEKSUELIE GEMEENSKAP MET KILLENT
Al ses die respondente noem dat hulle the hou van wat hulle doen the. Hulle belewenis daarvan wissel
van onaanvaarbaar tot walglik en 'n "sick" "nightmare" (vgl. 3.3.4). l[n die fliteratunur word ook deanr
antler navorsers gevind dat die dogters nie van seksuele gemeenskap met Malik klMunte anon nie.
So vind Gray (1973: 411) en Weisberg (1985: 111) dat die dogters seksuele gemeenskap as 'n nadeel
van prostitusie beskou. Smith en Mitchell (1984: 11) beweer dat die meeste van die dogters en
volwasse prostitute wat deur hulle ondervra is net walging vir hulle kliente voel. Op grond van hierdie
gevoel oor seksuele gemeenskap met hulle kliente onderdruk die dogters alle gevoelens in hulle
verhoudings met hulle kliente om hulself los to maak van die daad waarmee hulle besig is.
4.5.2.5. 113111K MOONTLIIKHEID VAN ARRIESTASTE
Twee respondente het tydens hierdie navorsing vertel dat hulle al gearresteer is en negatiewe ervarings
met polisie beleef het. Die moontlikheid van arrestasie word egter the deur een van die respondente
as 'n nadeel van prostitusie genoem the - waarskynlik omdat hulle the aan die gevolge van hulle
handelinge dink the, maar net impulsief voortgaan van dag tot dag (vgl. Bylae B). In die literatuur,
veral na aanleiding van navorsing deur Gray (1973: 411) en Weisberg (1985: 111), word arrestasie
egter deur die dogtersprostitute as 'n nadeel van prostitusie beskou. Die dogters noem dat hulle moeg
is vir die finansiele uitgawes en probleme as gevolg van arrestasie.
131
4.6. TOEKOMSVERWAGTINGE VAN DOG If /RS WAT V IDROSTI[TUS RIK ETROIKKE
IIS
Tydens die verloop van hierdie navorsing blyk dit dat die dogters nie graag oor die toekoms wil dink
nie, want dan is hulle verplig om te besin oor waarheen hulle op pad is. Hulle evalueer hulle toekoms
vanuit hulle belewing van hulle huidige situasie en behoeftes wat hulle wil bevredig. Slegs een
respondent noem in hierdie navorsing 'n spesifieke beroep wat sy in die toekoms wil beoefen, terwyl
die ander respondente slegs hulle behoeftes aan aanvaarding, erkenning en selfverwesenliking uitspreek
(vgl. 3:4.3). In Tabel 4.5 word dogters wat by prostitusie betrokke is se toekomsvisie uiteengesit.
TA EL 4.5: TOEKOMSVERWAGTINGE VAN DOGTERS WAT BY PROSTITUSIE
ETROKKE IS
TOEXOMSYERWAGTIINGE N = 6
GEEN TOEKOMS GEVISUALISEER 3
'N NUWE BEGIN EN SITUASIE (ver weg) 2
IEMAND OM HULLE LIEF TE He 2
BEROEP BEOEFEN 1
* RYKDOM en ONAFHANKLIKHEID 3
* OPSPOOR VAN BIOLOGIESE OUERS 1
* ME MEER BETROKKE BY PROSTITUSIE NIE 1
VOORTSETTING VAN ONDERRIG 0 * Nie in die beskikbare literatuur opgemerk nie.
Kom in die literatuur voor, maar is nie deur die respondente in die huidige navorsing genoem nie.
4.6.L GEEN TOEKOMS GEVIISUALISEER 114,
Twee van die dogters wat as respondente in hierdie navorsing opgetree het noem dat hulle geen
toekoms het nie. Een noem dat daar nie 'n toekoms is nie en die ander dogter noem dat sy op grond
van haar swak skolastiese kwalifikasies, kriminele rekord en substansafhanklikheid niks van haar lewe
kan maak nie. 'n Derde respondent noem dat sy nooit aan die toekoms dink nie (vgl. 3.3.6). Hierdeur
toon die respondente dat hulle toekomsperspektief verduister is. Hierdie negatiewe verwagtinge van
die toekoms verklaar die gevoel van moedelose verslaentheid waarmee die respondente van dag tot
dag net voortgaan om te oorleef (vgl. Bylae B).
Hierdie selfde verskynsel is ook in die literatuur opgeneem. Dogters wat by prostitusie betrokke is,
beleef dat hulle vasgevang en uitgelewer is aan prostitusie omdat daar geen ander
132
toekomsmoontlikhede vir hulle bestaan the.
".... they express a sence of entrapment in a hopeless situation. .... they have no way to
support themselves because of their lack of education, they see no other options. Because
they are runaways, or have criminal records, or because they are addicted to drugs they are
afraid to hope" (Weisberg, 1985: 119 - 120).
Vitaliano et al. (1981: 340) beweer dat dogtersprostitute hulself etiketteer as krimineel, sleg en
waardeloos en hierdie persepsie bepaal hulle huidige en toekomstige optrede. Hulle glo dus dat hulle
tans te sleg is om iets anders as prostitusie te bedryf en dat hulle gevolglik ook in die toekoms vir niks
anders as prostitusie goed genoeg sal wees the.
4.6.2. NUWE EGEN EN LEWENSIITUASIE
Twee van die respondente wat aan die onderhawige navorsing deelgeneem het, noem dat hulle in die
toekoms 'n nuwe begin wil mask weg van hul huidige situasie of (vgl. 3.3.5). Die dogters se negatiewe
belewinge oor hulle betrokkenheid by prostitusie veroorsaak dat hulle verlang om weg te kom uit die
situasie - waarskynlik omdat hulle beleef dat die subkultuur 'n houvas op hulle lewens het en om weg
te trek sal moontlik die enigste manier wees hoe hulle hierdie leefwyse sal kan staak. In die literatuur
word hierdie begeerte om uit die situasie te ontsnap ook verneem. Een van die respondente noem
byvoorbeeld aan Harakas (1981: 4) dat sy wens 'n ruimtewese kon afIcom en haar wegneem na 'n
ander planeet.
4.6.3. JIEMAND OM 1111ULLTE LIF1F.F TIE He
Twee van die dogters wat as respondente in die onderhawige navorsing opgetree het, spreek die
begeerte uit om deur iemand aanvaar te word. Die een respondent sal graag wil trou, maar sy glo the
sy is goed genoeg the. Die ander respondent begeer weer om ouers te he wat haar opreg sal liefhe en
haar sal versorg (vgl. 3.3.3). In hierdie toekomsverwagting spreek die dogters hulle behoefte na
aanvaarding onomwonde uit.
Die dogters verlang na aanvaarding en gelukkige, gesonde langtermynverhoudings of selfs 'n huwelik.
Hulle vertrou egter niemand the en glo ook dat hulle the goed genoeg is vir sulke vehoudings the.
Gray (1973: 410) noem dat ten spyte van die begeerte, die dogters waarskynlik as gevolg van hulle
gesinsituasies the werklik 'n gelukkige huwelik as 'n toekomsmoontlikheid beskou the.
133
4.6.4. MOONTLIKEEID VAN 'n TOEKOMSTIGE EROEP
Slegs een van die respondente wat aan hierdie navorsing deelgeneem het, noem die moontlikheid van
'n beroep in die toekoms. Haar keuse om by die polisie aan te sluit ondersteun egter ook haar behoefte
om wraak te neem op die kliente wat haar "verkrag" het. 'n Ander respondent noem egter weer dat
sy baie meer geld met prostitusie verdien as wat sy ooit met enige ander beroep sal kan verdien. Sy
glo dus dat om 'n beroep in die toekoms te bedryf nie lonend is the (vgl. 3.3.6). Die dogters oorweeg
dus nie werklik die beoefening van 'n beroep as 'n alternatief vir prostitusie in die toekoms nie,
aangesien werksgeleenthede skaars is en werk wat beskikbaar is, nie lonend is nie.
In die ilitteratuur is dit &idea dat nie bale dogters wat by prostitusie betrokke is ander berroepe
oorweeg nice, aangesien werksgeleenthede dikwels nie finansieel lonend is the en ook vervelig en op
'n lae vlak is (Gray, 1973: 406; Sullivan, 1987: 119 - 123; Weisberg, 1985: 102). Dit is dus geen
wonder dat die dogters vir hulle toekoms die hoer belastingvrye inkomste van prostitusie verkies wat
geen tydsleutels en vervelige roetine insluit nie (Schaffer & DeBlassie, 1984: 690).
Hierdie onwilligheid om 'n beroep te oorweeg, kan ook verklaar word aan die hand van hulle belewing
van ontoereikendheid en swak waaghouding. Verder beskik hulle the oor voldoende kwalifikasies the
en is hulle beroepsmoontlikhede beperk. Harakas (1981: 4) beweer dat wanner beroepsplasing
gepaardgaan met opleiding en beroepsondersteuning aan die dogters, hulle wel beroepstevredenheid
ervaar en beter voel oor hulsell
4.6.5. RYKDOM IEIN ONAIFIBIANKLIKETEED
Dogters wat tydens hierdie navorsing as respondente gefunksioneer het, noem dat hulle streef na
materiele rykdom soos baie besittings en 'n mooi huis (vgl. 3.3.5). Rykdom is vir hulle die poort na
onafhanklikheid en erkenning. Indien hulle ryk is, kan hulle doen wat hulle wil en baie mense sal van
ver of kom om byvoorbeeld na hulle huis te kom kyk. Hierdie aspek oor die toekomsvisie van dogters
wat by prostitusie betrokke is, is the in die beskikbare literatuur gemeld the. Naar word wel genoem
dat geld een van die motiveringsfaktore is om by prostitusie betrokke te raak, maar word the in
verband met die dogtersprostitute se toekomsvisie genoem the.
134
4.6.6. OIPSIPORING VAN
OUERS
Hierdie aspek is ter sake by die twee respondente wat aangenome kinders is. Een dogter noem dat sy
haar biologiese ma wil soek of ouers wil he wat vir haar sal lief wees (vgl. 3.3.3). Die dogter openbaar
in haar toekomsvisie die behoefte om deur iemand aanvaar te word. Haar belewing van verwerping
is vir haar so intens dat sy the leans sien om die toekoms te oorweeg indien sy the aan iemand kan
behoort en deur hom/haar aanvaar word nie. Hierdie vaste besluit om die biologiese ouers in die
toekoms te vind, is nie in die beskikbare literatuur opgemerk nie.
4.6.7. NIDE MEER Y IPROSTI[TUSIDE ETROKICE
Slegs een respondent noem dat sy nie in die toekoms prostitusie wil bedryf the en die voorwaarde vir
die besluit is dat sy in die toekoms bale ryk gaan wees. Sy gaan dan erkenning kry en baie mense gaan
haar kom besoek. Die respondent voel dat dit onaanvaarbaar is om by prostitusie betrokke te wees,
maar stel die besluit om haar lewenswyse te verander eers uit na die toekoms wanneer dit hopelik
makliker sal wees om die besluit uit te voer (vgl. 3.3.5). Indien dogters in Nederland of Charleston
in die VSA besluit om prostitusie te staak, word daar dadelik vir hulle voorsiening gemaak vir veilige
behuising en ondersteuning met beroepsvoorbereiding en opleiding (Sereny, 1984: 199; 252). Om
hulle lewenswyse te verander word daar dus in ander lande the oor die aangeleentheid as 'n
toekomsmoontlikheid besin the, aangesien daar dadelik opgetree word wanneer die behoefte
uitgespreek word.
4.6.8. VOORTSETTING VAN ONEDIERRIIG
Tydens die onderhawige navorsing noem the een van die respondente dat hulle wil voortgaan met
onderrig the. Vier van die respondente was tydens die onderhoudvoering steeds op skool en die ander
twee respondente is voltyds by prostitusie betrokke en het reeds vir twee tot drie jaar nie meer skool
gegaan the (vgl. 3.3.4). Die opgaaf om terug te keer na die onderwys is bykans onmoontlik vir dogters
wat voltyds by prostitusie betrokke was. Die dogters is gewoond om te oorleef in die harde
werklikheid van die straat en sal probleme ondervind om by die skoolkultuur aan te pas. Garbers
(1980: 64) verwys na die "skoolvreemdekultuur" van die vroee skoolverlater - .net so kan die
subkultuur van dogtersprostitusie ook as 'n skoolvreemdekultuur beskou word wat, volgens die
navorser, onversoenbaar is met die skoolkultuur en tot negatiewe beinvloeding van die ander leerlinge
en/of tot verdere verwerping van die dogters wat by prostitusie betrokke was, kan lei. Dit wil dus
135
voorkom dat die verskaffing van onderrig en/of opleiding aan hierdie dogters 'n ernstige probleem is.
VOOMCOMING IEN INTERVENSIE TEN OIPSIGTE VAN FROSTITUSiiiK
Y
11)0GTERS
Die dogters wat aan die navorsing deelgeneem het, se persepsies aangaande die voorkoming van
prostitusie sprit uit hulle ervaring van prostitusie en reflekteer tot 'n mate die redes waarom hulle by
prostitusie betrokke geraak het en steeds betrokke bly. Tabel 4.6 is 'n uiteenstting van die verskillende
persepsies wat die dogters huldig oor die voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters.
TA EL 4.6: VOORKOIVIENG VAN 1PROSTIITUSRIF, Y DOGTERS
IFERSEPSIDES 0011 VOORKONTING VAN EDROSTIITURIE I N = 6
STABIELE GESINSOPSET (kommunikasie, omgee, toesig) 4
KENNIS EN MORELE BEMAGTIGING (kennis van die Bybel, VIGS, prostitusie) 2
VERANTWOORDEUKHEID - GEREG en GEMEENSKAP
(voorkoming, omgee, opheffmg, werkverskaffmg)
2
* VEILIGE HUISVESTING 0
GEEN MANIER OM PROSTITUSIE TE VOORKOM NIE 1 *Kom in die literatuur voor, maar nie een respondent het melding gemaak van die aspek van veilige huisvesting nie.
—Voorkoming van prostitusie as tema het me in die literatuur voorgekom nie.
4.7.1. STA It 11LE GESENSOIPSET
Vier van die dogters wat as respondente opgetree het in die onderhawige navorsing verwys na stabiele
gesinne as teenvoeter vir betrokkenheid by prostitusie. Een dogter noem dat die gesin of 'n lid van die
gesin, "kon gekeer het" dat sy by prostitusie betrek word (vgl. 3. 3.1). Beter toesig kon verhoed het
dat die dogters op die straat drentel en by prostitusie betrokke raak (vgl. 3.3.6). Een respondent noem
dat kommunikasie in die gesin, of net deur "met mekaar (te) praat" (vgl. 3.3.5), kon verhoed dat
dogters betrokke raak by prostitusie. Sy beweer ook dat as dit vir 'n dogter "lekker" is by haar
ouerhuis, sy nie by prostitusie betrokke sal raak nie. Die dogters noem eintlik die tekorte wat hulle
in hul gesinsituasies ervaar het in terme van aanvaarding, gesag, kommunikasie en die skepping van
'n "ons-ruimte" in die gesinsituasie.
136
lin die ➢iteratuur word dit ook beweer dat voorkoming van dogtersprostitusie berms op stabiele
gesinsituasies. Campagna en Poffenberger (1988: 83) beweer dat jong kinders met die minste regte
in hulle gesin na vryheid soek op straat. Kinders het 'n dringende behoefte aan gesinslewe en struktuur
in hulle lewe (Sereny: 1984: 250). Voorkoming van prostitusie berus dus op die voorkoming van
negatiewe ervaringe en die skepping van stabiele gesinsituasies (Caplan, 1984: 73). Lowman (1987:
100) beweer dat voorkomingsdienste wat fokus op die handhawing van stabiele gesinslewe 'n
effektiewe langtermynoplossing is. Weisberg (1985: 241) beweer dat indien die gesinsprobleme nie
opgelos word nie, kinders steeds uit hulle ouerhuise sal dros en op straat sal probeer oorleef. Dogters
wat in stabiele gesinne grootword, word in so 'n mate bemagtig dat hulle sterk genoeg is om nie by
prostitusie betrokke te raak nie.
4.7.2. KENNES EN MORELE
EMAGIMIGING I::
Twee van die respondente in hierdie navorsing noem dat hoer morele standaarde betrokkenheid by
prostitusie kan voorkom. Hierdie morele standaarde is volgens een respondent gebaseer op kennis van
die Bybel (vgl. 3.3.3). Kennis van VIGS en die gevolge van prostitusie kan die dogters oorreed om
alternatiewe optredes te oorweeg. Hierdie inligting moet persoonlik oorgedra word deur persone wat
weet ".... hoe hulle voel" en van die "nadele van prostitusie" (vgl. 3.3.2). Op grond van kennis van
- en identifikasie met normatiewe standaarde, kan dogters gelei word om 'n ingeligte normatiewe
besluit te neem ten opsigte van prostitusie.
Iln die lliteratuur word hoEr morele standaarde en 'n meerdere kennis in verband met die dogters
, se totalle seksan :Iliteit as voorkoming van dogtersprostitusie aanbeveell. So bepleit Caplan (1984:
100) byvoorbeeld gesonde normatiewe opvoeding en Schaffer en DeBlassie (1984: 690) noem die
noodsaaklikheid van beter geslagsvoorligting.
Die dogter het 'n behoefte aan die ondersteuning wat in persoonlike geloof gevind word of in 'n mate
van intellektuele dissipline gesetel is (Sereny, 1984: 250). Normatiewe opvoeding en 'n positiewe
geslagsidentiteit word hoofsaaklik oorgedra deur die voorbeeld van die opvoeders in 'n klimaat wat
bevorderlik is vir die selfbeeld van die dogter.
4.7.3. VERANTWOORDELIKETEILD VAN DIE GEREG EN DA GEMEENSKAP
Drie van die respondente uit hierdie navorsing noem dat die gemeenskap en/of die gereg behoort
137
verantwoordelikheid te aanvaar om prostitusie te voorkom. Hulle noem dat iemand net moet "omgee"
(vgl. 3.4.3). Gemeenskappe kan bydra tot die vermindering van prostitusie deur die maatskaplike en
ekonomiese opheffing van prostitute te ondersteun. Hierdie opheffing moet geskied deur die
voorsiening van "gegoede huise," beroepsgerigte onderrig en "werk" wat die dogters sal laat afsien van
prostitusie (vgl. 3.3.3).
Die bettrokkenbeid van die gemeenskap by die opheffing van uninderbevoorregte persone word
ook deur die lliteratuur as voorkonning van prostitusie beskon. Longress (1991: 67) beweer
byvoorbeeld dat individuele bemagtiging op grond van ekonomiese onafhanldikheid prostitusie kan
verhoed, maar Sullivan (1987: 127) waarsku egter dat maatskaplike sorg 'n duur onderneming is met
twyfelagtige resultate.
Lowman (1987: 100) glo weer dat verdere onderrig met die oog op sinvolle beroepsgeleenthede
daartoe kan bydra dat dogters nie sal voortgaan met prostitusie nie. Hy noem dat verskeie voormalige
prostitute beweer dat die geleentheid om hulle hoerskoolloopbane te voltooi, bygedra het dat hulle hul
betrokkenheid by prostitusie gestaak het.
Die respondente in die onderhawige navorsing glo dat die gereg prostitusie moet voorkom deur te keer
dat kinders gemolesteer word en deur al die "plekke" of sommer Hillbrow van die aarde te verwyder
(vgl. 3.3.3). Die beginsel wat die dogters hier onderskryf, is om dogters te beveilig teen verkragting
en molestering en om prostitusie buite die bereik van die dogters te plaas en so dogtersprostitusie te
voorkom.
Longress (1987: 148) steun ook tot 'n mate die beginsel dat prostitusie buite die dogters se bereik
geplaas behoort te word deur die gemeenskap te bemagtig om op te tree en prostitusie uit die
woonareas te verwyder. Smith en Mitchell (1984: 22) beveel aan dat kennis oor die persoonlikheid
van die tipiese molesteerder kan bydra tot identifisering van risikogesinne om molestering te voorkom
sodat dogters nie uit hulle gesinne sal dros en in prostitusie betrokke sal raak nie. Die dogters verwag
dus dat die gereg en die gemeenskap deur landswette en aksies moet keer dat dogters by prostitusie
betrokke raak en gevolglik sal die dogters nie self verantwoordelikheid vir hulle eie besluite hoef te
neem nie.
138
4.7.4. VIEELEGIE EHUIISIING
Die respondente in die onderhawige navorsing beleef plekke van veiligheid en ander instansies soos
kindersorgskole baie negatief. Hulle praat byvoorbeeld van "die plek" (vgl. 3.4.3) en noem dat hulle
vryheid baie ingeperk is Hulle mag byvoorbeeld nie rook nie (vgl. Bylae B). Die dogters beleef verder
dat hulle plasing by hierdie instansies uitgevoer is sonder dat hulself enige keuse in hierdie verband
gehad het. Hulle voel dus dat hulle geen beheer oor hulle lewe het nie. Hulle bied dan geen
samewerking nie en dros dikwels net om hulle weer tot prostitusie te wend (vgl. Bylae B). Op grond
van hierdie negatiewe belewing van plekke van veiligheid, het nie een van die respondente veilige
behuising genoem as 'n faktor wat kan bydra tot die voorkoming van prostitusie nie.
Die lliteratuur stell egter pllasing by veil* buise voor om dogters te ondersteun om uit prostitusie
te tree (Sereny, 1984: 252).
".... several prostitutes advocated the establishment of "safe houses" where runaways could
eat and sleep without having to resort to prostitution, but without the element of control that
they perceive social workers as exercising. In other words the notion of "safe" has a number
of connotations, not the least of which is that shelters should be safe from the exercise of
someone elses authority" (Lowman, 1987: 106).
In Suid-Afrika is 'n voorbeeld van hierdie benadering "The House," waar die personeel en vrywillige
helpers die dogters juis hierdie ongedwonge veiligheid bied soos wat deur Caplan (1984: 73)
voorgestel word. "The House" bied aan die dogters 'n veilige plek waar hulle sommer kan ontspan,
gesonde voedsel kan eet, kondome en skoon spuitnaalde ontvang en vrywillige ondersteuningsterapie
kan ontvang.
Weisberg (1985: 240) noem egter dat die sukses van so 'n program veral bepaal word deur die
"outreach" -die uitreikvermoe van die program. "The House" is in Hillbrow gesitueerd en verskeie
vrywillige werkers is tot so 'n mate aan die dogters bekend dat die dogters met vertroue van "The
House" se dienste gebruik maak om byvoorbeeld kondome en skoon spuite te ontvang. Hulle kom
drink koffie, eet brood en sop, luister musiek, blaai tydskrifte deur of kuier sommer net. Die probleem
by private liefdadigheidsorganisasies is ongelukkig dikwels om voldoende fondse te bekom (Weisberg,
1985: 240).
Dogters benodig ondersteuning om hulle afhanldikheid van prostitusie te verbreek. Die pogings is
139
egter tot mislukking gedoem indien die dogters nie self besluit dat hulle the met prostitusie wil
voortgaan nie. Die uitreikingsprogram behoort dus van so 'n aard te wees dat die dogters met vertroue
die instansies se dienste sal gebruik. Deur herhaalde kontak met die instansie kan die dogters gelei
word tot 'n besluit om nie voort te gaan met die bedryf van prostitusie the. McMullan (1987: 40)
beveel ook aan dat die dogters tot die regte keuse gelei behoort te word.
"Children do not "choose"freely to become prostitutes and we must not expect them to simply
choose to stop being prostitutes" (McMullan, 1987: 40).
4.7.5. GIEIEN MANAR OM PROSTIITUSW, Y DOGTERS TE VOORKOM
Een van die respondente van hierdie navorsing noem dat daar geen manier is om prostitusie te
voorkom nie. Aangesien niemand die dogters help the, moet dogtersprostitute hulself help (vgl. 3.3.4).
Dogters wat by prostitusie betrokke is, voel soms dat hulle geen altematiewe oorwegings in die verlede
gehad het the en tans steeds geen ander keuses het the. Tydens die verloop van die navorsing het die
navorser beleef dat die dogters the vir hulself 'n bestaan sonder prostitusie kan of wil voorstel the. Dit
is of die dogters the voldoende egosterkte besit om die leefwyse te laat vaar the (vgl. Bylae B).
In die beskikbare Ilite•atuur Donn geen aanduidings gevind word oor die persepsie van
dogtersprostitute dat daar geen manfie• fl om dogtersprostitusie te voorkom nie. Alhoewel
verskillende navorsers noem dat die prognose van dogters wat by prostitusie betrokke is swak is,
word die feit the in die bepaalde verband in die literatuur aangetref the. Wetstoepassers is ook baie
pessimisties oor rehabilitasie en voel dat:
".... the treatment programs have not been effective in resolving the youth's problems and
keeping them off the street - even after participating in a program, many youths return to
involvement in prostitution" (Weisberg, 1985: 231).
Die dogters se persepsie ten opsigte van voorkoming van prostitusie is gegrond op die belewing van
hulle gesin- en onderwyssituasies tydens hulle toetrede tot prostitusie en hulle ervaring van
hulpinstansies. Die wetstoepassers se benadering ten opsigte van voorkoming en intervensie, volgens
die navorser se oordeel, word weer bepaal deur die mate wat hulle die dogters as krimineel bestempel
of the. Hierdie etikettering bepaal ook die polisie se optrede teenoor die dogters.
140
SAMIEVATTIEING
Vanuit die navorsing en die literatuur kom sekere temas in verband met die leefwereld van dogters wat
by prostitusie betrokke is, so dikwels na yore dat dit nie as toevallig beskou kan word nie. Die
lewenswereld van dogters wat by prostitusie betrokke is, is 'n komplekse samehang van oorsaak en
gevolg vanuit elke lewensterrein.
Die wetgewers en beleidmakers op nasionale, provinsiale en gemeenskapsvlak bepaal wetgewing in
verband met onderwys (die Standaard van onderwys en die bekwaamheid van onderwysers), die
voorkoming van misdaad in die algemeen en misdaad teen kinders in die besonder. Verder bepaal hulle
die beleid en wetgewing in verband met prostitusie en die hantering van prostitusie by dogters. Hierdie
beleid en wetgewing bepaal ook tot 'n mate die etikettering van dogters wat by prostitusie betrokke
is en gevolglik ook die optrede en gesindheid van wetstoepassers teenoor hierdie dogters. Die
landswette en ekonomie beinvloed ook die gesinslewe, veral in terme van werksverskaffing,
beskikbaarheid van maatskaplike dienste en ondersteuning ter voorkoming van gesinsverbrokkeling
en molestering.
Prostitusie kom dikwels voor by dogters uit gesinne waar die gesinsopset en verhoudings ontoereikend
is as gevolg van die grootte van die gesinne, armoede, werkloosheid, egskeidings en ook
disfunksionele gesin- en opvoedingsdinamiek wat gekenmerk word deur probleme soos verwerping,
mishandeling, verwaarlosing en molestering van die kinders in die gesin. Gepaardgaande hiermee of
as gevolg van die gesinsprobleme, ondervind die dogters dikwels probleme in skoolverband. Die
dogters se skoolvordering is ontoereikend en hulle openbaar dikwels gedragsprobleme op skool wat
verdere verwerping tot gevolg het. Die dogters se negatiewe ervarings van hul ouerhuis en die
skoolsituasie verhoed dat hulle behoeftes ten aansien van veiligheid, aanvaarding, erkenning en
selfaktualisering bevredig word. Op grond van die toedrag van sake ontwikkel die dogters dikwels
'n afhanklike persoonlikheid en beskou hulself as ontoereikend.
As gevolg van gedragsprobleme en ontoereikende vordering op skool en probleme in gesinsverband,
verwissel die dogters dikwels van skool, verwerp gesag, dros van hulle ouerhuis en die skool en raak
by misdaad en prostitusie betrokke. Hierdie toedrag van sake kan lei tot vroee skoolverlating en
gevolglike onvoldoende skolastiese kwalifikasies wat hulle toekomstige beroepsmoontlikhede beperk.
Deur hulle betrokkenheid by prostitusie, beleef die dogters dat hulle materiele en emosionele behoeftes
bevredig word. Solank as wat die dogters beleef dat sekere van hulle behoeftes bevredig word in die
141
wereld van prostitusie, sal hulle voortgaan om prostitusie te bedryf. Die dogters is ook negatief
teenoor rehabilitasie omdat hulle dikwels gekommitteer word en by instansies geplaas word waar die
dieperliggende probleem van prostitusie the aangespreek word the.
Prostitusie by dogters bring ook meegaande probleme na yore, soos oneerlikheid, aggressie, geweld,
substansmisbruik en onvoldoende geslagsvoorligting. Die dogters raak al dieper by prostitusie
betrokke en ontvang geen opleiding vir alternatiewe beroepe the. Voorts ontstaan ook
gesondheidsprobleme op grond van hulle ongesonde gewoontes, fisieke verwaarlosing en seksueel-
oordraagbare siektes. In hierdie kortstondige beroep maak hulle the voorsiening vir mediese
versorging of hulle toekoms the - eerstens omdat hulle op onverantwoordelike wyse the toekomsgerig
is the en tweedens omdat hulle voel hulle is oorgelewer en vasgevang in prostitusie en gevolglik het
hulle geen hoop of toekomsverwagting the.
4.9. GIEVOLGTRIEKKIINGS
Die komplekse verskynsel van prostitusie by dogters spruit uit 'n interaksie van individuele persoons-
eienskappe, gesinsfunksionering en die sosiale omgewing (McLachlan, 1995: 19-20). Op grond van
die dogters se gesin- en skolastiese opset en ontoereikende beroepsmoontlikhede word hulle finansiele,
materiele, fisieke, normatiewe, en affektiewe behoeftes nie bevredig the. Enige voorstelle vir 'n
terapeutiese benadering ten opsigte van dogters wat by prostitusie betrokke is, behoort die
kompleksiteit van die verskynsel aan te spreek.
Prostitusie by dogters is 'n abnormale seksuele gedragsuiting aangesien dit voortspruit uit angs,
innerlike konflik of kompulsies. Die dogter wat by prostitusie betrokke is, ervaar the seksuele
bevrediging the en haar algemene psigologiese funksionering word ernstig belemmer (Theron, 1989:
305). Volgens die mening van die navorser kan 'n seksuele aktiwiteit vir die vrou nooit los staan van
haar totale menswees the. Die belewing word saam huis toe geneem. Al staan 'n dogter dus
emosioneel neutraal teenoor 'n ldient, is die seksuele aktiwiteit so 'n intense, ingrypende, menslike aksie
dat dit haar op emosionele, kognitiewe en geestelik-normatiewe vlak en haar toekomsbelewing in
totaliteit nadelig beinvloed. Op grond van die waarneming by die respondente oor hulle belewing van
prostitusie, is dit-voor-die-hand-liggend dat hulle in nood verkeer en op terapeutiese intervensie
aangewese is. Daar sal vervolgens oorgegaan word tot die beskrywing van 'n konseptuele raamwerk
ter voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters vanuit 'n opvoedkundig-
sielkundige benadering.
142
HOOFETUK 5
PROSMITUSIIE DOGTERS:
'112 OPVOIEDKUNDI[G-SEELKUNINGE CENADERING
5.1. INLEIDING
Hierdie hoofstuk lei die tweede fase van die navorsing in, naamlik die ontwikkeling van 'n konseptuele
raamwerk vir voorkoming en intervensie vanuit die data wat aan die hand van die meervoudige
gevallestudies in hoofstuk 3 en literatuurkontrole in hoofstuk 4 ingesamel is. Verskeie hooftemas soos
die gesins- en skolastiese probleme van dogters wat by prostitusie betrokke is, aangeleenthede uit die
leefwereld van prostitusie en die dogters se belewing daarvan is na aanleiding van die geanaliseerde
data geidentifiseer. Die temas word in hierdie hoofstuk gebruik om 'n konseptuele raamwerk vir
voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters daar te stel. Volgens Van Niekerk
(1986: 43) le die hulpverlening en die lewering van dienste ter voorkoming van probleme binne die
opvoedkundig-sielkundige terrein.
Verskillende pogings is deur die eeue aangewend om prostitusie, en ook kinderprostitusie, te bekamp.
Die tradisionele benadering (ook in Suid-Afrika) ter voorkoming van prostitusie en kinderprostitusie
was om 'n verbod op prostitusie te plaas. Die geregsdienaars moes in so 'n beleid prostitusie bekamp
deur die prostitute te vervolg (Weisberg, 1985: 230). Volgens die navorser se oordeel is dit moeilik
om te bepaal of hierdie verbod op prostitusie 'n bydrae gemaak het tot die bekamping van prostitusie
of nie, aangesien niemand kan bepaal of daar meer dogters by prostitusie betrokke sou wees as die
verbod nie bestaan het nie.
Al die pogings om die dogters te beskerm, deur hulle byvoorbeeld uit hulle gesinne te verwyder en in
pleegsorg of instansies van veiligheid te plaas, is inderdaad net 'n straf vir die dogters en hulle sien dit
selde as vir hulle eie beswil (Campagna & Poffenberger, 1988: 11). Hierdie verbod op prostitusie dra
daartoe by dat dogters wat by prostitusie betrokke is, as oortreders beskou word, terwyl daar in
werklikheid nie kinderprostitusie sou bestaan het as daar nie volwasssenes was wat kinders wil
misbruik nie (Sereny, 1984: 152).
'n Volgende benadering tot bekamping van prostitusie is om prostitusie te wettig (Schurink et al, 1995:
3). Die rasionaal van hierdie benadering is dat misdaad, wat dikwels gepaard gaan met prostitusie,
bekamp kan word. Prostitute kan dan verplig word om gereeld mediese ondersoeke te ondergaan om
143
daardeur VIGS te bekamp (onderhoude met die Kinderbeskermingseenheid Johannesburg: Augustus
1993). 'n Ander argument wat die voorstaanders vir die wettiging van prostitusie aanvoer, is dat die
polisie en gemeenskap bewus sal wees van die plekke waar prostitusie bedryf word en daarom maklik
sal kan vasstel of Jong Enders in die bedryf betrek word. So sal kinderprostitusie indirek bekamp kan
word (Steyn, 1993: 6). Norens in die literatuur is daar egter substans vir hierdie rasionaal the. 'n
Toestroming van dogters en vrouens na gebiede waar prostitusie gewettig is, word ondervind en
gepaardgaande misdaad neem the of nie (Time, 1994: 27). Die dogters wend hulle tot die straat en die
volwassenes wat verkies om met jong dogters gemeenskap te he , gaan steeds voort om hulle te
misbruik (Sereny, 1984: 252). Die navorser is oortuig dat nog die wettiging of die verbod op
prostitusie kan verhoed dat dogters by prostitusie betrokke raak. Daar is waarskynlik weinig wat die
regering kan doen om te kompeteer met fantasied van blink motors, spoguitrustings, dwelms en 'n
lewe sonder reels en volwasse toesig the.
5.2. VOORKOMING VAN PIROSTIFICUSIDE DOGTIERS
Die moontlikheid dat dogtersprostitusie werklik voorkom kan word is blykbaar gering. Die hoop kan
saam met Longres (1991:126) uitgespreek word dat minderjarige dogters the by prostitusie betrek sal
word voor hulle the die geleentheid kry om positiewe alternatiewe te oorweeg en ingeligte keuses te
maak the. Dogters wat by prostitusie betrokke raak is dikwels nog te jonk vir die besluit wat hulle
geneem het (vgl. 4.4.17; Weisberg, 1985: 113).
Die jeug van vandag word as die toekomstige leiers van Suid-Afrika beskou, maar hierdie
leierspotensiaal sal the verwesenlik kan word indien hulle op 'n weerlose ouderdom betrokke raak in
aktiwiteite wat aanleiding gee tot emosionele en fisieke probleme wat deur geen hervorming en
wetgewing reggestel kan word the. Die regering van Suid-Afrika moet dus the net besin oor die
wettiging van of verbod op prostitusie the, maar ook oor maniere hoe die jeug - ons leiers van die
toekoms - beskerm kan word teen betrokkenheid by prostitusie. Hierdie wette van die beleidbepalers
op makrovlak beinvloed die voorkoming van prostitusie op meso- en mikrovlak. Al kan die regering
dus the deur wetgewing verhoed dat dogters betrokke raak by prostitusie the, kan hulle daartoe bydra
dat 'n gesin- onderwys- en gemeenskapsklimaat geskep word wat bemagtiging van die jeug tot so 'n
mate bevorder dat hulle weerbaar is teen die lokstem van prostitusie. Tabel 5.1 gee 'n uiteensetting
van probleme wat moontlik daartoe aanleiding kan gee dat dogters by prostitusie betrokke raak.
Optredes word voorgestel om hierdie probleme op te los of te voorkom en verder word daar ook
voorgestel water instansies of rolspelers betrokke kan wees by hierdie voorkomende aksies.
144
TA
EL 5.11: PROSTETUSIE 17 1130GTERS: 'N VOORKOMENDE ENADEIRING C.
GEiDENTIFISEERDE PROBLEEM VOORKOMENDE OPTREDE INSTANSIES WAT 'N BYDRAE KAN LEWER OM PROSTITUSIE TE VOORKOM
ONSTABIELE GESINSITUASIE UITKEN VAN RISIKOGESINNE GEMEENSKAPSINSTANSIES (kerk, skool, besighede en werkgewers)
ONVOLLEDIGE GESINNE HUWELIKS- en EGSKEIDINGS- BERAAD (verpligtend voor elke
BELEIDMAKERS, OPVOEDKUNDIGE-
egskeiding) SIELKUNDIGES, MAATSKAPLIKE WERKERS, GEMEENSKAP
BEVORDER GESONDE GESINSNORME
SAUK, FILMBEDRYF, GEMEENSKAP
SWAK SOSIO-EKONOMIESE OPGRADERING VAN GEMEENSKAPSINSTANSIES, GESINSOPSET AGTERGEBLEWE HEROPBOU en
GEMEENSKAPPE ONTWIKKELINGSPROGRAM
WERKSKEPPING BELEIDMAKERS van die (Gemeenskapsprojekte) REGERING, GEMEENSKAP
PRIVAATSEKTOR
GESINSBEPLANNING:(inligting en GESINSKLINIEKE en belastingtoegewings) MASSAIVIEDIA
PROBLEMATIESE UITKEN VAN RISIKOGESINNE GEMEENSKAPSPOLISIE en - GESINSDINAMIEK (Kinders word verwaarloos, mishandel of gemolesteer
INSTANSIES
OUERBEGELEIDING MAATSKAPLIKE WERKERS OPVOEDKUNDIGE- SIELKUNDIGES, GEMEENSKAPSINSTANSIES (kerk, skool, kliniek)
ALTERNATIEWE PLASING REGERING en GEREG (wanner nodig ; Wetgewine HEROPBOU en ONTWIKKELING bemagtig instansie vir vinnige optred.e;fokus op behoeftes nie net op
GEMEENSKAPINSTANSIES (kerk, skool, kliniek)
kontrole, voorgesette onderrig en terapie
MAATSKAPLIKE WERKERS, FAMILIES, "THE HOUSE"
VOORKOM DAT DOGTERS GEMEENSKAPSPOLISIE EN DOGTERS DROS (ouerhuise en DROS (terapie en onderstenning voor SOOS BO LTITEENGESIT ander instansies) die dogters dros)
ALTERNATIEWE PLASING SOOS BO UTTEENGESIT
GESINSBERAAD GEMEENSKAPSINSTANSIES ONDERSTEUNING + MAATSKAPLIKE WERKERS OUERBEGELEIDING OPVOEDKUNDIGE-SIEL-
KUNDIGES
145
GIEMENTIMISEIERBIE IMO is LIEIEM
VOCRICOMIENDIE OPICRIEIDIE INSTANSIIES InTROKIECIE
PROBLEME IN SKOOLSITUASIE: VOLDOENDE ONDERWYSERS & DEPARTEMENT VAN FONDSE ONDERWYS, SKOOL,
GEMEENSKAPSKOOL
ONTOEREIKENDE PRESTASIES IDENTIFISERING & REMEDIeRING (navorsing, befond- sing, programme)
BELEIDBEPALERS, ONDERWYSERS, GEMEENSKAF'SKOLE, OPVOEDKUNDIGE-SIEL- KUNDIGES
GEDRAGSPROBLEME VOORKOM SKORSING (tydige huip, terapie en ouerbegeleiding)
ONDERWYSERS, OUERS, GESINSKLINIEK, OPVOEDKUNDIGE SIEL- KUNDIGES
VROEe SKOOLVERLATING BEROEPSGERIGTE ONDERRIG DEPARTEMENT VAN (sinvol en suksesbelewing verseker) ONDERWYS, GEMEENSKAP,
PRIVAATSEKTOR, SKOOL
WEERLOOSHEID TEEN STABIELE, VEILIGE SKOOL EN JEUG- & PROSTITUSIE OMGEWING (jeug- & gemeen-
skapsaksies konstrulctiewe toesig) GEMEENSKAPSINSTANSEES , GEMEENSKAPSKOOL
GESLAGSVOORLIGTING SKOOL, OUERS, GEMEENSKAP
INLIGTING OOR PROSTITUSIE MASSAMEDIA, SKOOL, IUNDERBESKERMINGS- EENHEED
NORMATIEWE EN AFFEKTIEWE BEMAGTIGING (bevorder selfbeeld)
SKOOL, GEMEENSAKPSAKSIES , JEUGAKSIES
Daar sal vervolgens oorgegaan word tot die bespreking van voorkoming van prostitusie by dogters
aan die hand van Tabel 5.1.
5.2.1. STA 1F LIE GIESINSlITUASTE
Volgens Weisberg (1985:241) is 'n langtermyn voorkomende benadering wat gesinsbande versterk en
gesinsdinamiek bevorder 'n winsgewende en lonende praktyk. Onvofilledige gesinne wat ontstaan op
grond van buite-egtelike geboortes, egskeidings en/of die afsterwe van 'n ouer kan beskou word as
risikogesinne. Die toedrag van sake gee dikwels aanleiding tot verwaarlosing en mishandeling van
hinders of die dogters beleef dat hulle verwerp word (vgl. 4.2.1). Wetgewing kan voorsiening maak
vir huweliks- en/of egskeidingsberaad voor egskeidings toegestaan word.
Die gemeenskap moet 'n omgee-kultuur ontwikkel wat op die handhawing van gesonde gesinstrukture
en die voorkoming van prostitusie fokus. Hoe risikogesinne behoort geklentifiseer en ondersteun to
146
word. Kerke, skole en werkgewers kan byvoorbeeld gesinsbegeleiers en opvoedkundige-sielkundiges
aanstel om voorkomende programme in die gemeenskap te loods (vgl. Tabel 5.1).
Die Raad op Uitsaaiwese behoort ook programme aan te bied wat gesonde gesinsnorme uitbeeld. Die
gemeenskap behoort ook die Raad op Uitsaaiwese bewus te maak van die nadele van sekere
programme en advertensies wat losbandige seksuele aktiwiteite uitbeeld sonder om die publiek te
waarsku dat die aktiwiteite wat uitgebeeld word, nadelig is vir die gesinslewe en gedrag kan
aanmoedig wat kan lei tot seksueel-oordraagbare siektes en emosionele probleme. Kondome kan wel
die gevaar van seksueel-oordraagbare siektes verminder, maar bied geen weerstand teen die negatiewe
selfbeeld en selfverwyt wat deur dogtersprostitute ervaar word nie. Indien rokers gewaarsku kan word
teen die nadele van rook, behoort ons jeug ook gewaarsku te word teen die nadele van seksuele
losbandigheid en prostitusie wat in sekere programme, popliedjies en advertensies uitgebeeld word.
'n Swak sosio-ekonomiese gesinsopset kan ook aanleiding gee tot 'n onstabiele gesinsituasie (vgl.
Tabel 5.1). Die regering in Suid-Afrika poog om met die Heropbou- en Ontwikkelingsprogram die
opgradering van agtergeblewe gemeenskappe te verwesenlik. Dit is belangrik dat person uit die laer
sosio-ekonomiese en arm gemeenskappe so ondersteun word dat die dogters the betrokke sal raak by
prostitusie om in hulle finansiele behoeftes te voorsien the (vgl. 4.4.1). Die regering kan the alleen die
verantwoordelikheid aanvaar vir die opheffing van gesinne nie. Gemeenskapsbetrokkenheid en
finansiele ondersteuning vir werkskepping en opleiding deur die privaatsektor is belangrike bydrae.
Die enkelouergesin en veral die ongehude moeder, ondervind dikwels finansiele probleme. Finansiele
ondersteuning aan ongehude moeders en die geleentheid om hul skolastiese loopbane te voltooi, kan
voorkom dat babas afgeteken moet word of dat die moeder altyd van staatshulp afhanklik sal wees,
omdat sy weens ontoereikende kwalifikasies the finansieel selfversorgend kan wees the. Vrouens
behoort inligting te ontvang oor geboortebeperking en gesinsbeplanning. Die media en die
Departement van Volkswelsyn en Ontwikkeling behoort ook kleiner gesinne aan te moedig (vgl. Tabel
5.1). Gesinsbeplanning, wat the werklik finansiele uitgawes impliseer the, is 'n groot bydrae wat ouers
kan maak ter opheffing van hul gesinslewe (Gildenhuys, 1993:75). Om the meer kinders te he as wat
die gesin kan bekostig the, is 'n beleid wat 'n belangrike bydrae kan maak sodat ouers onder minder
finansiele stres verkeer en kinders aanvaarding kan beleef omdat voldoende voorsiening gemaak kan
word vir die voorsiening van die gesin se materiele en emosionele behoeftes en die onderrig van die
kinders. Dit word deur Sullivan (1987: 126) bevestig dat: " .... the best interests of the child are
generally served through the best interests of the family."
147
Dogters word ook soms fisiek en emosioneel mishandle (vgl. 4.2.3) verwaairlloos en sekaneell
gemollesteer in hulle gesinsituasie. Gevolglik dros Mlle van hulk onerhuise en raak by prostitusie
betrokke (vgl. Tabel 5.2). Die regering moet verseker dat daar voldoende spesiaal opgeleide
geregsdienaars, maatskaplike en sielkundige werkers is om die dogters te beskerm en te ondersteun
en van blaam te onthef (McMullan, 1987: 40). Sodoende kan 'n stabiele en veilige omgewing bevorder
word waarin die dogters emosionele ondersteuning ontvang (Seng, 1989: 674).
Die gesin kan egter nie net deur wetgewing in stand gehou word nie. Om gesinslewe te optimaliseer
vereis dikwels ondersteuning van die gemeenskapsinstansies. Die gemeenskap kan byvoorbeeld deur
die kerk, skool of gesinsklinieke betrokke raak by gesinne. Gesinsklinieke of gemeenskapsentrums met
vrywillige diensdoeners kan gestig word wat nie net opleiding bied in gesinsbeplanning nie, maar ook
huweliksberaad, gesinsterapie, ouerbegeleiding, entrepreneurskapsontwikkeling en makkerhulp aan
jeugdiges. Die opvoedkundige-sielkundige in diens van die gemeenskapsentrum/gesinskliniek bevorder
die stigting van selfhelp en sosiale ondersteuningsnetwerke tussen risikogesinne en jeugdiges. Hierdie
gesinsklinieke moet die jeug meer bied as wat die koppelaar op straat doen.
Werkgewers of 'n groep werkgewers kan verhoed dat kinders verwaarloos word deur voldoende
fasiliteite daar te stel vir bewaarskole en/of kleuterskole binne trefafstand van die ouers se werk. Skole
wat leerlinge toelaat van buite hul voedingsarea behoort ook goed toegeruste naskoolsentrums en
opgeleide personeel te verskaf om te verhoed dat kinders ure lank vir hul ouers in die strate of alleen
by die huis moet wag.
Gemeenskappe kan fondse stig gebaseer op die idee van 'n gemeenskapsheropbou- en
ontwikkelingsprogram. Die bepaalde gemeenskap administreer self die fonds. Hier behoort die
beginsel van in die gemeenskap, deur die gemeenskap, vir die gemeenskap te geld. Hierdie fondse kan
deur die gemeenskap aangewend word vir die skepping van werksgeleenthede vir gesinshoofde, maar
ook vir vrouens en dogters in die gemeenskap. Ekonomiese geleenthede behoort aan volwassenes en
jeugdiges gebied te word (Longres, 1991: 126).
Longres (1991: 126) beveel ook gemeenskapsopleiding aan in terme van die bewusmaking van
prostitusie en die werwing van jong dogters deur advertensies, koppelaars en nagklubeienaars. Op
hierdie wyse kan die gemeenskap gemobiliseer word teen die betrekking van jeugdiges by prostitusie
en kan hulle aandring op die verwydering van prostitusie uit woongebiede en vermaaklikheidsplekke
wat deur kinders besoek word.
148
Befondsing en gemeenskapsorg, sonder om die verantwoordelikheid van die gesin self aan te spreek,
dien geen doel nie. Die opvoedkundig-sielkundige benadering ten opsigte van voorkoming van
prostitusie by dogters impliseer dus ook die begeleiding aan die ouers ten opsigte van aanvaarding van
verantwoordelikheid vir die opvoeding en versorging van hulle kinders en die welsyn van die gesin.
Die ouers moet hulself beskikbaar stel vir ouerbegeleiding sodat hulle, op grond van hul meer
toereikende ouerskap, hul kinders kan voorsien van 'n stabiele en veilige gesinsituasie en algemene
weerbaarheid teen die lokstem van prostitusie.
5.2.2.
EROEIPSGEOMENTEERDIE ONDIERWYS 1:,
Een van die take van die nasionale regering is om toe te sien dat alle kinders toereikende onderrig
ontvang (Bowman, 1994: 218). Hartshorne (1992: 53) waarsku egter dat daar soms te veel verwag
word van die onderwyssituasie en die onderwys word ook soms deur politici gebruik om politieke en
ekonomiese doelstellings te vewesenlik.
"Schooling cannot solve social and economic problems, provide employment or reduce social
and political inequalities. They must be used for those things they are best equipped to do
and not be expected to serve as the general rescue net for all the problems of society that
others have not been able to do anything about."
Die onderwys kan dus ook the instaan vir dogters wat die skool verlaat en hulle tot prostitusie wend
the. Die beleidmakers kan egter besin oor die voorkoming van faktore soos byvoorbeeld onvoldoende
bekwame en opgeleide onderwyspersoneel wat swak skoolprestasie in die hand kan werk en kan bydra
dat dogters die onderwys negatief beleef.
Tans besin die beleidmakers in Suid-Afrika oor 'n onderwysbeleid ten opsigte van die kurrikulum,
beskikbare fasiliteite, onderwysbeheer en die opleiding van onderwysers. Twee standpunte in verband
met die kurrikulum moet oorweeg word. Die een is dat standaard eenvormige onderrig deur middel
van 'n geslote kurrikulum aan alle kinders gelyke geleenthede moet verskaf. Die ander benadering is
dat die gemeenskap waaruit die leerlinge kom, hulle behoeftes en verwagtinge van die onderwys
bepaal. Bowman (1994: 221) beweer dat die onderwys die gemeenskap se geskiedenis, leefwyse en
toekomsverwagtinge moet reflekteer en bevorder.
Die beleidmakers behoort deeglik kennis te neem van die twee standpunte om te verseker dat daar the
'n diskrepansie ontstaan tussen wat kinders weet en kan doen, en wat byvoorbeeld van hulle verwag
149
word in 'n skool van 'n middelklas Engelssprekende gemeenskap nie. Die kurrikulum behoort
voorsiening te maak vir die voorkoming van verstotelinge ("victims of a locked -step curriculum")
(Kronick, 1994: 531) sonder om die standaard van die onderwys te verlaag. Hierdie pogings van die
staat kan daartoe bydra dat: " .... the values of education, wellness, and prevention may turn out to
be society's corner stone of the future" (Kronick, 1994: 533).
Prolblieme nun 'n skoollsitansaie behoort deur die onderwysowerhede voorkom te word deur voldoende
fondse beskikbaar te stel vir die voorsiening van onderrig deur voldoende bekwame, gekwalifiseerde
en professionele onderwysers wat ingestel is om ountoereikende prestasies te voorkom deurdat hulle
tyd het om te "luister" en "om te gee." Die vroegtydige identifisering van en remedierende
hulpverlening aan onderpresteerders kan verhoed dat standerds herhaal moet word of dat die leerlinge,
op grond van frustrasie met hulle belewing van ontoereikendheid, die skool verlaat (vgl. Tabel 5.1).
Hierdie intensiewe betrokkenheid van die onderwysers by leerlinge kan slegs geskied deur ".... low
student/teacher ratios, individualized instruction, strong counseling components ...." (Gage, 1990:
282). Indien 'n skool oor voldoende onderwysers beskik wat ingestel is op die behoeftes van die
dogters sal meer leerlinge waarskynlik hulle skoolloopbane suksesvol kan voltooi (Kronick, 1994:
533). Volgens die navorser word in Suid-Afrika die teenoorgestelde beleid tans gevolg, naamlik dat
onderwysers gerasionaliseer word ten koste van 'n gebalanseerde onderwyser-leerling verhouding.
Ondersteuning aan dogters wat gedragsprobIleme op skooll openbaar en /of by prostitusie betrokke
is, vereis 'n etiek van ware betrokkenheid en besorgdheid in die verhouding tussen die onderwysers,
die dogters en hulle gesinne. Volgens Hatkoff (1994: 283) sal dit soms nodig wees vir gesinsterapie
deur 'n opvoedkundige-sielkundige of ander gemeenskapsinstansies (vgl. Tabel 5.1), maar soms sal dit
ook nodig wees om teen die ouers op te tree of die kind in 'n terapeutiese omgewing te plaas om te
verseker dat elke kind wat die skool bywoon fisieke versorging, veiligheid en voldoende rus ervaar.
Dogters kan net leer indien hulle basiese behoeftes bevredig is (Kronick, 1994: 534).
Onderwysbeleidmakers behoort bekwame onderwyskundiges te wees wat op hoogte is met die nuutste
navorsing oor onderwys, leer- en gedragsprobleme. Fondse behoort ook deur die sentrale en
provinsiale regering, sowel as die gemeenskap en privaatsektor, beskikbaar gestel te word vir
navorsing. Navorsing in die onderwys en opvoeding wat bruikbare inligting kan verskaf, ook oor die
voorkoming van prostitusie deur skooldogters, is onontbeerlik vir suksesvolle beleidsaanpassings en
kan voorkom dat leerlinge oorgelewer word aan onderwys en remedierende programme en 'n
kurrikulum wat net ingestel is op grond van die charisma en verkoopsvaardighede van die ontwerpers
150
(Gage, 1990: 285).
Die finansiele las en direkte beheer van die onderwys hoef nie noodwendig die staat se
verantwoordelikheid te wees lie (Dean, 1993: 16), maar die befondsing, besluitneming en bestuur kan
oorgedra word aan belangrike rolspelers in die onderwys, naamlik die plaaslike gemeenskap van die
skool, die onderwyspersoneel, die ouers, leerlinge en die privaatsektor (vgl. Tabel 5.1). Die sinvolheid
van die benadering le daarin dat besluitneming dus plaasvind waar die onderwysaksie plaasvind,
naamlik in die skool en die gemeenskap (Kronick, 1994: 533).
Die skool, in verbondenheid met die gemeenskap, privaatsektor en gesin, is verantwoordelik vir
onderrig, die aanleer van kennis en die toepassing daarvan, die oordra van universele waardes en
gesindhede, die ontwikkeling vanlosiale, beroepsgerigte en kreatiewe en persoonsvaardighede, sowel
as die bevordering van selfstandige denke (Hartshorne, 1992: 54). 'n Effektiewe skoolprogram maak
voorsiening vir suksesbelewing en lei die leerlinge om verantwoordelikheid te aanvaar vir die gevolge
van hulle keuses (Mann, 1989: 78). Indien voldoende aandag aan die voorgenoemde aspekte in die
skool gegee word, kan die dogters die onderwyssituasie as sinvol beleef en kan vreee skoollverllating
en prostitusie wat daarop mag volg, voorkom word.
Nog 'n aspek wat oorweeg behoort te word, is kurrikulumaanpassings vir potensiele skoolverlaters.
Nuwe situasies moet geskep word wat merkbaar van die gewone skoolsituasies verskil. In die
program behoort gefokus te word op beroepsvoorbereiding en inoefening van beroepsgeorienteerde
vaardighede, terwyl akademiese skoolvaardighede vanuit lewensgetroue situasies geneem word. Die
opvoedkundige-sielkundige behoort die potensiele skoolverlater te ondersteun en tot sinvolle
beroepskeuse te lei.
5.2.3. WEEIRBAARIEREED TEEN PROSTITUSILE
Alhoewel voldoende beroepsgerigte onderrig die beste bemagtiging van kinders is, is die sosiale,
fisieke en emosionele behoeftes van dogters so groot dat daar nie net op die akademiese behoeftes
gefokus kan word nie. In 1993 noem Riley (United States Secretary of Education) aan die pers:
"All our efforts to raise the standard of education will be to no avail unless we provide
children with a safe and disciplined environment that is conducive to learning" (Hatkoff,
1994: 283).
151
Hatkoff (1994: 283 - 286) stel voor dat kinders self aktief betrek word om 'n stabielle en veillige
skoolloungewing te skep (vgl. Tabel 5.1). So 'n program berus op kennis en voorkoming van misdaad,
probleemoplossing, selfverdedigingstrategiee, makkerhulp, ondersteuning, aanmoediging en
leierskapsontwikkeling. Die leerlinge word geleer om sensitief te wees betreffende ander se behoeftes
en om konstruktiewe keuses uit te oefen. Onder leiding van 'n onderwyser word 'n positiewe
drukgroep gevorm waardeur dogters beinvloed word om hulself te weerhou van dwelmgebruik, the
die skool te verlaat voor hul studies voltooi is the en om nie in prostitusie betrokke te raak nie.
In gemeenskappe waar beide ouers werk of waar kinders buite hulle eie omgewings skoolgaan, is
kinders dikwels na skoolure sonder toesig tuis, soos die "latchkey children" (Hatkoff, 1994: 285) of
wag hulle sonder toesig vir ure buite die skoolhekke, die "hek-wag-kinders" (eie term). Toesig en
leiding tot konstruktiewe vryetydsbenutting is belangrik om kinders te weerhou van nadelige
aktiwiteite, soos onder andere substansmisbruik en prostitusie (vgl. Tabel 5.1). Volgens 'n opname
van die Missouri Child Fatality is ontoereikende toesig die grootste faktor in kindersterfles (Hatkoff,
1994: 285). Jong dogters wat doelloos op straat rondhang terwyl hul vir vervoer of hul ouers wag,
is maklike teikens vir koppelaars en voornemende "kliente." Daar moet voorsiening gemaak word vir
hierdie kinders se veiligheid.
Naskoolsentrums in Suid-Afrika word hoofsaaklik deur leerlinge van primere skole besoek. Tieners
beleef naskoolsentrums nie baie positief nie, veral omdat dit hoofsaaklik op kontrole en toesig fokus
en daar min sprake is van konstruktiewe tydsbenutting. Verveelde tieners raak dan maklik betrokke
in kattekwaad en word you gemerk as onhanteerbaar. Dikwels word die ouers dan in kennis gestel
dat hierdie leerlinge the meer welkom is in die naskoolsentrum the.
Ten spyte van die koste daaraan verbonde, is dit lonend om skole oop te hou voor en na skoolure,
veral as dit in samewerking met die gemeenskap (kerke, besighede, jeuginstansies) deeglik beplan en
geadministreer word. Vrywilligers kan uit die gemeenskap betrek word om die dogters te ondersteun
in studiehulp, ontspanning, sportaktiwiteite, beroepsondersoeke en emosionele ondersteuning. In
gemeenskapskole kan gemeenskapsentrums (vgl. 5.2.1) op die skoolterrein ontwikkel word en die
dogters kan by verskeie projekte ingeskakel word of hulle kan ondersteun word om hulle eie
enterpreneurskapsprojekte te loods. Vanaf 1991 is verskeie skole in New York tot laat saans (soms
tot middernag) oop vir sewe dae per week die hele jaar. Die aktiwiteite word soos volg beskryf
.... the beacon schools offer children and young adults safe and constructive alternatives
to the streets. Programs are also available to parents. Schools as community centres can
152
provide much needed support, unity and direction to young people who are facing tremendous
temptations" (Hatkoff, 1994:286).
'n Stabiele veil ige omgewing vir kinders begin by hulle gesinsituasie. Al die onderwyspersoneel
behoort indiensopleiding te ontvang in verband met die uitkenning, rapportering en hantering van
moontlike gevalle van molestering, mishandeling en verwaarlosing. Gereelde kursusse en ook
ouerbegeleiding kan in die skoolgemeenskapsentrum (vgl. 5.2.1) aangebied word om die ouers toe te
rus om hul kinders beter te begryp, hoe om positiewe beheermaatreels en dissipline toe te pas en om
hul kinders se selfbeeld te bevorder (Hatkoff, 1994: 285). Indien die gemeenskap en die skool op
hierdie wyse die gesin en jeug ondersteun, kan dit verhoed dat kinders moet dros om uit 'n
belemmerende gesinsituasie te ontspap. Aangesien risikogesinne dikwels geisoleer word, sal 'n
doelgerigte uitreikaksie na die gesinne geloods moet word.
Seng (1989: 674) noem dat die onderwys en gemeenskap moet poog om te voorkom dat dogters dros.
'n Lokaal of huis kan beskikbaar gestel word vir dogters om heen te vlug wanneer ernstige
gesinsprobleme ontstaan. Hierdie fasiliteite word deur die skool, in samewerking met die gemeenskap
gefinansier, maar word deur bekwame vrywilliges uit die die gemeenskap geadministreer. Dieselfde
benadering wat deur die egpaar wat "The House" bestuur, gebruik word, kan ook hier toegepas word.
Binne die veiligheid van die skoolomgewing kan dit dien as 'n alternatief vir die straat. Tydens
noodgevalle kan die dogters uit vrye wil ook hier gehuisves word, en steeds voortgaan met hulle
skoolopleiding tot die gesinsprobleme opgelos is of, met die dogters se toestemming, alternatiewe sorg
gevind is.
Terwyl die gesin en die dogter in nood verkeer, kan finansiele en emosionele ondersteuning aan die
gesin en die dogters daartoe bydra om in hulle behoeftes te voorsien (Seng, 1989: 674). Die
befondsing van so 'n aksie kan uit 'n noodfonds plaasvind. Hierdie noodfonds kan in samewerking met
die gemeenskap (kerke, besighede, oudstudente) by skole gestig word om gesinne in nood finansiele
bystand te bied sodat hulle kan betaal vir professionele dienste (vgl. 5.2.1).
Gesilagsvooriligting en inlligting oor die ennosionelle en frisieke nadelle van prostitvisie moet gereeld
aangebied word (vgl. Tabel 5.1). Hier kan veral gebruik gemaak word van die kundigheid van lede
van die Kinderbeskermingseenheid, privaatinstansies soos "The House" en praatjies deur
gerehabiliteerde prostitute. Dogters kan aangemoedig word om self die offensief teen kinderprostitusie
op te neem deur briewe te skryf aan die redakteure van tydskrifte, koerante en politieke leiers om oor
153
die nadele van prostitusie te waarsku.
Dogters wat in 'n omgewing grootword waar hulle die geleentheid kry om met gesonde normatiewe
waardes te identifiseer en om 'n positiewe selfbeeld en 'n gevoel van bemagtiging te ontwikkel, sal the
maklik by prostitusie betrokke raak nie. Die aanbieding van werkswinkels oor selfbeeld, leierskap en
makkerhulp is van onskatbare waarde. Die dogters kan ook betrek word in gemeenskapsprojekte soos
byvoorbeeld om lesings oor prostitusie te reel, sopkombuise vir straatkinders te beman, hulp aan
bejaardes te bied, entrepreneurskapskursusse aan werkloses te verskaf of soortgelyke projekte te
bevorder. 'n Jeugorganisasie wat in hierdie verband as voorbeeld kan dien is "Youth as Resources"
wat gegrond is op die geloof dat indien die jeug glo dat hulle 'n betekenisvolle bydrae kan lewer om
probleme in hulle gemeenskap te bekamp, hulle dit met oorgawe sal doen (Hatkoff, 1994: 285). Die
dogters se selfbeeld word hierdeur opgebou en hulle ontwikkel ook lewensvaardighede en 'n sin vir
sosiale waardes en verantwoordelikheid.
Die onderwys, die gesin en die gemeenskap moet saamwerk om die dogters weerbaar te maak teen die
lokstem van prostitusie en moet terselfdertyd aan die dogters voldoende alternatiewe geleenthede bied
om hierdie behoeftes na selfstandigheid en outonomie te bevredig. Die opvoedkundige-sielkundige
se ondersteuning, hulpverlening, ouerbegeleiding en terapie ter voorkoming van prostitusie by dogters
is van die uiterste belang. Gevolglik behoort die dienste van 'n bekwame opvoedkundige-sielkundige
in elke gemeenskap en skool aangewend te word.
'n Blik oor die totale spektrum van die voorkoming van dogtersprostitusie wek die gevoel dat dit 'n
onbegonne taak is, maar ten spyte daarvan, moet die beleidmakers op makrovlak, die gemeenskap op
mesovlak en die gesin op mikrovlak besef dat, indien voorkomende aksies nie in werking gestel word
om ons jeug weerbaar teen die versoekings van prostitusie te maak nie, meer dogters in hierdie beroep
betrek sal word terwille van die behoeftes van volwassenes om jong dogters seksueel te misbruik. Die
volgende aanhaling onderskryf die siening:
"We can make a tremendous difference for the future if we recognize the hazards and
temptations facing young people today and step in to provide preventive support and
guidance. It is an investment we can not afford not to make" (Hatkoff, 1994: 286).
Ten spyte van voorkomende aksies op makro, meso en mikrovlakke sal sommige dogters egter steeds
betrek word by prostitusie. Die nadelige fisieke en emosionele gevolge van prostitusie by dogters
vereis dat die dogters ondersteun moet word om hierdie gevolge te verwerk en indien hulle dit verlang,
154
die geleentheid moet kry om alternatiewe keuses te maak. Die opvoedkundig-sielkundige benadering
tot intervensie sal nou beskryf word.
5.3. INTERVENSTE TEN OPSI[GTE VAN PROSTIFICUSTHE Y IDOGTERS
Hierdie afdeling handel oor 'n benadering tot intervensie aangaande dogters wat op 'n deeltydse of
voltydse basis by prostitusie betrokke is. Enige raamwerk vir intervensie moet die totale kompleksiteit
en invloed van prostitusie op die toekomsverwagtinge van die dogters in aanmerking neem. Hierdie
benadering vereis dus dat char besin word oor die houvas wat prostitusie op die dogters het en maniere
om hierdie houvas te verbreek deur byvoorbeeld ondersteuning te bied wat kan kompeteer met dit wat
in die straat gebied word in terme van die bevrediging van behoeftes. Verskeie aangeleenthede wat in
die konseptuele raamwerk vir intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters aangespreek behoort
te word, word in Tabel 5.2. uiteengesit.
TA II, EL 5.2: INTEIRVENSIE TEN O]V'SJIGTE VAN PROSTETUSIE Y DOGTERS
PROBLEIEM INTERVIENSIDE ENSTANSBES BETROKKE
WANTROU HULPINSTANSIES UITREIKPROGRAMME GESINSKLINIEK, GEMEENSKAPSPOLISIE, MASSAMEDIA, JEUGINSTANSIES
OMGEWINGS- + GROEPSDRUK, OMGEWINGSWYSIGING EN BELEIDMAKERS, GEREG, KOPPELAAR-AFHANKLIKHEID VEILIGE BEHUISING GEMEENSKAP
ONTOEREIKENDE OUERBEGELEIDING & GEMEENSKAP, GESINSITUASIE GESINSTERAPIE
WYSIGING VAN GESINSKLINIEK, OPVOEDKUNDIGE-
OPVOEDINGSDINAMIEK, HERSTEL KOMMUNIKASIE, VERGIFNIS EN VERTROUE, HERSTEL GESINSBANDE, FINANSIeLE ONDERSTEUNING
SIELKUNDIGES, GEMEENSKAPINSTANSIES
ONTOEREIKENDE VOORTSETTING van ONDERWYSBELEIDBEPALERS, ONDERWYSKWALIFIKASIES ONDERWYS (tweede kans - GEMEENSKAP, EN OPLEIDING beroepsgerigte opleiding) PRIVAATSEKTOR
ADVERTENSIEMEDIA
OPNEEM VAN EIE OPVOEDKUNDIGE- VERANTWOORDELIKHEID SIELKUNDIGES (toekomsbeplanning)
155
FROBLEIEM INTIERVIENSEE 111k1STANSIES IETROKIKIE
MEDIESE EN TANDHEEL- MEDIESE EN MEDIESE DOKTER EN KUNDIGE PROBLEME, VIGS, TANDHEELKUNDIGE TANDARTS, GESINSKLINIEK, SUBSTANSAFHANKLIKHEID VERSORGING
VERBREKING VAN AFHANKLIK-
REHABILITASIE-INSTANSIES,
MEDICI, OPVOEDKUNDIGE- HEID (rehabilitasie terapie) SIELKUNDIGES
AFFEKTIEWE/PSIG1ESE EVALUERING OPVOEDKUNDIGE- PROBLEME TERAPEUTIESE INTERVENSIE SIELKUNDIGES
DIREKTIEWE TERAPIE HULP MET GEVOELENS EGOVERSTERKING
Daar sal vervolgens oorgegaan word tot die bespreking van intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters aan die hand van Tabel 5.2.
5.3.1. UlITIREIKPROGRAMME
Dogters wat by prostitusie betrokke is, word as kriminele beskou en word deur volwasse koppelaars,
kliente en die polisie uitgebuit, verkrag, beledig en misbruik (Weisberg, 1985: 230). Hulle het ook van
hul ouerhuise of ander instansies gedros, en is soms betrokke by onwettige aktiwiteite. Op grond van
die optrede van die dogters is dit is dus te begrype dat hulle nie die gereg of maatskaplike instansies
vertrou nie (vgl. 4.4.5). Herrmann (1987: 524) noem dat hulle nooit 'n vermod ontwikkel het om te
vertrou nie. Sukses met rehabilitasie vereis dat die dogters self as vrywilligers sal deelneem aan die
program omdat hulle hul leefwyse wil verander. Wantroue veroorsaak egter dat die dogters moeilik
bereikbaar is (Weisberg, 1085: 113) en onwillig is om vir hulp aan te meld. Die eerste stap van
intervensie is dus om die dogters te bereik deur uitreikprogramme.
Uitreikprogramme vereis 'n aktiewe nie-veroordelende uitreiking na die dogters deur verskeie
instansies (vgl. Tabel 5.2). Die sentrum vanwaar die jeugwerkers werk, behoort in die area waar die
dogters prostitusie bedryf gelokaliseer te wees, sodat die dogters die sentrum maklik kan bereik en die
jeugwerkers bekendheid onder die dogters kan verwerf (Weisberg, 1985: 240). Die jeugwerkers leer
ook die dogters ken en kan 'n nuwe toetreder you herken. Hulle patrolleer die gebied om te poog om
nuwelinge op die straat te oorreed om na die sentrum te kom voor koppelaars hulle by prostitusie
betrek (Silbert & Pines, 1983: 289).
Gedurende die uitreikfase van intervensie stig die jeugwerkers 'n vertrouensverhouding met die
156
dogters. Johnson (1990: 209) beweer dat dit belangrik is om die dogters se samewerking op 'n nie-
veroordelende en eerlike wyse te verkry en hul te oorreed om die sentrum te besoek. McMullen
(1987: 41) waarsku egter weer dat vertroue stadig ontwik kel. Die jeugwerkers moet op hierdie
vertroue wag en hulle weerhou van onnodige indringende vrae. Alle inligting wat verkry is moet
aangeteken word sodat belangrike tyd the verlore gaan wanneer dogters besluit om vir rehabilitasie aan
te meld the.
Gedurende die dogters se besoeke aan die uitreiksentrum ontvang hulle kondome, skoon spuite,
inligting oor VIGS en, op 'n terloopse wyse, ook inligting oor rehabilitasie. Tydens gesprekke met die
dogters moet die jeugwerkers aanvaarding van die dogters toon, maar ook toon dat hule aan
alternatiewe keuses vir die dogters glo. Sodoende beleef die dogters dat iemand vir hulle omgee en
in hulle glo.
Die sentrum van die uitreikingsprogram kan bekend raak as 'n noodskuiling teen koppelaars en kliente;
waar wonde gelek kan word; 'n terapeut altyd beskikbaar is om ondersteuning en terapie aan te bied
en waarheen dogters hulle kan wend indien hulle hul leefwyse wil verander.
Gemeenskapsorganisasies soos kerke, behoort ook 'n rol in die verskaffing van fondse te vervul om
die uitreikprogram aan die gang te hou en jeugwerkers op te lei (vgl. Tabel 5.2). Die polisie kan ook
in hulle hantering van dogters wat by prostitusie betrokke is, verwysing na die uitreiksentrum oorweeg,
in stede van 'n polisiesel. Die polisie en beamptes van die kinderhof behoort die samewerking van die
dogters te verkry, sodat die dogters uit vrye wil bereid sal wees om aan 'n rehabilitasieprogram deel
te neem. Die dogters moet die gevoel kry dat die wetstoepassers hulle ernstig opneem (Johnson,
1990:206), hulle gevoelens en vrese verstaan en dat besluite the óór hulle geneem word the, maar scam
met hulle. Die polisie-owerhede behoort voorsiening te maak dat polisie wat met dogters werk wat
by prostitusie betrokke is, spesiale opleiding ontvang om met hierdie kinders te werk.
Die regering behoort fondse beskikbaar te stel vir die uitreikingprogram en wetgewing moet so
vaartbelyn wees dat wannneer 'n dogter besluit om rehabilitasie te ondergaan, tyd the verspil moet
word met onnodige rompslomp the (vgl. Tabel 5.2). Sodra hierdie stadium bereik is, behoort
onmiddellik voortgegaan te word met beplanning vir intervensie. Die terapeut bepaal the net die
ongunstige betekenisse en gedrag van die dogters the, maar beplan ook wat gedoen gaan word om
opvoedingsbelemmeringe uit die weg te ruim. Sy besluit ook op watter manier die dogter se
onderbroke onderrig voortgesit kan word. Dit impliseer dus 'n oorkoepelende beplanning ten opsigte
157
van hulp aan die dogter, sowel as opvoederbegeleiding en omgewingswysiging waar toepaslik. Hierdie
werkswyse word reeds in 1977 deur Olivier (1977: 164 - 169) aanbeveel ten aansien van intervensie
by kinders.
5.3.2. OMGIEWLNGS - EN MTUASIIIKWYSIRGING
Die dogter wat by prostitusie betrokke is, behoort ondersteun te word totdat sy vrywillig besluit om
haar lewenstyl te verander en dan behoort alle moontlike voorsorg getref te word om haar in hierdie
besluit by te staan. Sy word ondersteun om te verhoed dat sy op grond van haar eie onsekerheid en
die invloed van haar "vriende" in die omgewing teruggaan op haar besluit.
Daar moet indringend en vinnig besluit word op omgewingswysiging. Die dogter behoort so spoedig
moontlik in 'n veilige tuiste weg van die omgewing waar sy prostitusie bedryf het, geplaas te word.
Wetgewing behoort so vaartbelyn te wees dat onnodige tyd nie verspil word nie (vgl. Tabel 5.2).
Op grond van die wese van 'n dogter as kind, kan sy in opvoedingsverband nie alleen staan nie (Van
Zyl, 1982: 2), selfs al het sy in die strate oorleef. Hierdie dogters gee dikwels voor dat hulle 'n sterk
selfbeeld het en totaal onafhanklik is, maar in werklikheid is hulle nie tot selfstandigheid begelei the en
ontbreek sekere vaardighede en kennis. Dit rem hulle sosiaal-maatskaplike ontwikkeling sodat hulle
the in sosiale verband hulself kan handhaaf nie (Kotze, 1982: 77). Hulle sosiale behoeftes word dus
nie bevredig the en gevolglik soek hulle op ander wyses na sosiale aanvaarding en erkenning. Hulle
ervaar ook angs, onsekerheid en eensaamheid. Hulle soek voortdurende ondersteuning en gevolglik
ontwikkel hulle 'n affianldike persoonlikheid wat hulle maklike slagoffers vir koppelaars en kliente
mask (vgl. 4.4.7). Daarom moet daar tesame met die omgewingswysiging ook voorsiening gemaak
word vir sosiale opvoeding, intensiewe ondersteuning en terapie. Hierdie aspek behoort in aanmerking
geneem te word wanneer die dogters gelei word om te besluit waar om te bly tydens die
rehabilitasietydperk.
5.3.2.1. PLASING DIE OUERIBIUIS
Die sienswyses, behoeftes en wense van al die betrokkenes behoort tydens plasing van die dogter in
aanmerking geneem te word, maar die fisieke en geestelike welstand van die dogter moet eerste
oorweeg word (Johnson, 1990: 197). Enige plasing van 'n dogter behoort 'n opvoedingsklimaat te
skep waarbinne die dogter opgevoed kan word en the net gehuisves word the. Die dogter behoort the
net geken te word in die besluitneming oor plasing nie, maar daar behoort ook vir haar ruimte geskep
158
te word vir die neem van inisiatief en verantwoordelikheid. Die doel van die plasing moet nie net wees
om die dogter vir vandag op te voed nie, maar ook om haar vir die toekoms voor te berei. Die dogter
behoort te beleef dat daar geloof en vertroue in haar gestel word sodat sy erkenning kan ervaar. Die
dogter behoort ruimte gebied te word om haarself te ontdek en haar eie waarde as mens te bepaal (Van
Zyl, 1982: 1 - 4). Hierdeur kry die dogter wat haar lewenstyl wit verander, die geleentheid vir 'n
tweede kans in 'n veilige omgewing.
Verskillende moontlike plasings, soos byvoorbeeld by haar ouer/s, pleegouers, familie of instansies
soos jeugsentrums, word hier met die dogter bespreek. Indien daar 'n openhartige gesprek met die
ouers en ander betrokkenes gevoer word, waar die redes en doelwitte van aksies eerlik uiteengesit
word, behoort almal se samewerking en belangstelling verkry te word (Johnson, 1990: 215). Al die
opsies vir sinvolle plasing behoort oorweeg te word en daarom behoort die gesinsituasie ook
geevalueer te word.
Aanvanklike inligting van die gesin sal hoofsaaklik bestaan uit brokkies inligting wat die dogters aan
die jeugwerkers van die uitreikprogramme of werkers in die hulpverleningsinstansies meedeel. Hierdie
inligting kan onsamehangend en onvolledig wees, veral as die dogters haar gesin afwys en gedros het
oor mishandeling of seksuele molestering. Baie inligting kan egter bekom word deur aktief te luister
(Johnson, 1990: 202). Alle inligting word reeds tydens die uitreikingsfase geliasseer vir gebruik in 'n
noodgeval, soos wanneer die dogter byvoorbeeld ernstig siek word. Wanneer 'n dogter skielik te
kenne gee dat sy the meer by prostitusie betrokke wit wees the en haar lewenstyl wit verander, kan
hierdie inligting help om die ouers op te spoor om toestemming vir maatskaplike ondersteuning en/of
alternatiewe plasing te verkry.
Die primere gesin bly meestal die ideate gesin en gevolglik behoort plasing by die ouerhuis altyd eerste
oorweeg te word. Gesprekke met die dogter en noukeurige observasie van die gesin kan gebruik word
om te bepaal of die gesinsituasie the byvoorbeeld vir almal 'n spanningsvolle en onaangename plek is
the (Pretorius, 1982: 75) en of daar voldoende geleentheid is vir sosiale ervaring en ontwikkeling.
Op grand van dogters se betrokkenheid by prostitusie, en veral as die dogters reeds 'n geruime tyd van
die huis gedros het, is egte en soms alle kommunikasie met hulle gesinne verbreek. Die gesinstrukture
en die ouers se gesindheid en gevoelens jeens hulle dogter en die bereidheid tot kommunikasie word
geevalueer met die oog op die moontlike instelling van standhoudende strukture en die herstel van die
kommunikasie in die gesin (Johnson, 1990: 221). Volgens Pretorius (1982: 66) vind egte
159
kommunikasie in die opvoeding plaas as die ouers hulle in die gevoelsgesteldheid van hulle dogters kan
inlewe (indink en invoel). Alle aspekte in verband met die gesinskommunikasie en - verhoudinge word
bepaal om te besluit of die gesinsituasie ruimte kan bied vir spontane selfgroei (Hamilton, 1982: 11).
Indien daar nie tekens bestaan dat aanvaarbare vorme van kommunikasie teenwoordig is nie, moet 'n
tussentydse plasing vir die dogter gereel word tot spontane wedersydse kommunikasie eers herstel is.
Dogters dros soms van hulle ouerhuise omdat hulle wil ontvlug van oorvol tuistes en beperkte
lewensmiddele. Soms raak die dogters juis by prostitusie betrokke om die spreekwoordelike pot aan
die kook te hou. Finansiele probleme veroorsaak volgens Johnson (1990: 213) dikwels stres in die
gesinslewe. Sommige ouerhuise in swak sosio-ekonomiese omgewings bied weer soveel emosionele
ruimte en warmte dat die dogters so bemagtig is dat hulle nie by prostitusie betrokke sal raak nie, ook
nie om die gesin finansieel by te staan the. In die gesin met finansiele probleme kan dogters leer om 'n
situasie van ongelykheid te hanteer. Die situasie van ongelykheid (om soms minder en soms meer te he
as ander) is deel van 'n demokratiese samelewing (Kotze, 1982: 78). Die dogters leer dat hulle
eiewaarde the bepaal word deur materiele besittings the.
Tydens die evaluering van die gesinsituasie behoort die finansiele ondersteuning van die dogters en hulle
gesinne deur die gemeenskap (vgl. 5.2.1) oorweeg te word. Daar moet egter ook versigtig oorweeg
word of die terugkeer tot 'n gesinsituasie waar armoede oorheers the kan bydra tot moedeloosheid en
die terugkeer tot die maklike uitweg wat prostitusie bied the. Hierdie aangeleentheid behoort ook met
die dogter bespreek te word. Die opvoedkundige-sielkundige behoort die dogter op so 'n wyse te
ondersteun in haar besluitneming dat die dogter beleef dat sy die moontlikheid het om vir haarself 'n
ander toekoms te kan skep en dat sy dus in beheer van haarself en haar wereld is (Tydeman, 1989: 524).
Dogters raak soms by prostitusie betrokke op direkte aandrang of onder aanmoediging van hulle ouers
of ander familielede. Hulle word soms deur koppelaars by prostitusie betrek nadat hulle uit hulle
ouerhuise gedros het omdat hulle deur hul ouers mishandel of seksueel gemolesteer is. Tydens
evaluering behoort die gesin se rol in die toedrag van sake bepaal te word sodat sinvol besluit kan word
oor die plasing van die dogter tydens rehabilitasie, maar ook om die dogters te ondersteun om gevoelens
soos verwarring, skaamte, aggressie en skuldgevoelens as gevolg van die eksploitering (Herrmann, 1987:
524; Johnson, 1990: 208) te verwerk. Op grond van die negatiewe gevoelens oor hulle gesinsituasie is
die dogters soms the gereed om terug te keer na hulle ouerhuis the.
Tydens die besluitneming oor die plasing van dogters vir die tydperk van rehabilitasie, behoort die dogter
160
se teenstand of begeerte om terug te keer na haar ouerhuis gerespekteer te word. Indien die dogter die
keuse ontneem word om saam te besluit oor haar plasing, word sy van haar vryheid ontneem en dit bring
haar in opstand (Van Zyl, 1982: 9) teen die plasing. So 'n plasing sal geen doel dien the.
Dogters wat by prostitusie betrokke is, is in hulle wese steeds opvoedeling. Dit is die ouers as
opvoeders se taak om hulle dogters te begelei vanaf selfgesentreerde, afhanldike en onverantwoordelike
kinders tot onselfsugtige, verantwoordelike en outonome volwassenes. Dogters net egter ook regte
en is the die ouers se eiendom oor wie hulle kan regeer the (Pretorius, 1982: 74). In hulle ouerhuise het
sommige van die dogters wat by prostitusie betrokke is, beleef dat hulle gestroop is van hul vryheid en
uitgelewer is aan die optredes van volwassenes. Indien negatiewe gevoelens oor hulle ouerhuis nog the
verwerk is the, kan die dogters ides om the by hulle ouers te bly the. In die omstandighede sou plasing
by die ouerhuise waarskynlik die terapeutiese vordering rem. Die dogters behoort aktief deel te neem
aan die besluitneming oor terapie en plasing. Hulle moet ervaar dat hulle as belangrik geag word; dat
mense na hulle luister en aandag aan hulle voorkeure gee. Hulle beleef op die wyse dat hulle gevoelens
oor hul ouerhuise the misken word nie, maar hulle word ook ondersteun om self hierdie gevoelens toe
te eien en te verwoord. Hulle word aangemoedig om op realistiese wyses ook die positiewe gebeure
in die gesin te onthou (Johnson, 1990: 218 - 223) en ook gevoelens daaroor te verwoord.
Alhoewel dit soms beter is dat dogters the in hulle ouers se sorg geplaas word tydens die
rehabilitasieprogram the en soms selfs ook the na die rehabilitasie afgehandel is the, behoort daar nogtans
voortgegaan te word met pogings om die kommunikasie tussen die dogters en hulle gesinne te herstel.
Die rrege van die milers om hulle dogters op te voed aan die hand van bepaalde norme en waardes om
by die gemeenskap in te skakel (Kotze, 1982: 77) behoort ook erken te word. Hierdie reg van ouers
mag egter the misbruik of verwaarloos word the. Johnson (1990: 183) noem dat wetgewing tans meer
fokus op ouerverantwoordelikheid as op ouerregte. Ernstige misbruik of verwaarlosing van hierdie
verantwoordelikheid kan tot vervolging lei. Voorbeelde van die misbruik of verwaarlosing is
byvoorbeeld dat ouers oormatig inmeng met hulle dogters se aktiwiteite en poog om die dogters in 'n
patroon te giet of onrealistiese eise aan die dogters stel en geen mislukkings of foute aanvaar the. Soms
stel ouers weer geen eise nie, toon geen belangstelling of warmte the en is self dikwels nors en kortaf
(Pretorius, 1982: 75). Ouers betrek ook soms hulle dogters by prostitusie (vgl. 3.3.2).
Die ouers wil soms the weer die las van 'n moeilike dogter in hulle huis he the. Die ouers vind dit
moeilik om hulle gevoelens openbaar te maak. Die persoon wat die gesinsituasie evalueer, moet die
161
ouers se gesindheid dikwels tussen die lyne lees. Die ouers se gevoelens dat hulle nie weer kans sien
vir die ontwrigting wat die dogters in hulle gesinne kan veroorsaak the, moet ook erken word. Hulle
moet ook bewus wees van al die moontlike alternatiewe plasings wat gereel kan word.
Dit is dus soms beter vir die ouers as hulle dogters the in hulle sorg geplaas word tydens rehabilitasie the.
In die omstandighede moet alternatiewe plasings vir omgewings- en situasiewysigings oorweeg word.
Selfs met alternatiewe plasings sal die ouers op hoogte gehou word in verband met die vordering van
die rehabilitasie en sal die terapeut poog om die ouers te ondersteun om hulle dogters deur 'n nuwe bril
te sien. Die gesin sal dus steeds ondersteuning ontvang deur gesinsterapie en ouerbegeleiding om sover
moontlik die gesinsbande te herstel.
5.3.2.2. ALTIERNATIIIKWE PLASENGS
Indien dit blyk dat dit tot die gesin en die dogter se voordeel strek, word alternatiewe plasings gereel.
Alhoewel die doel is om tuistes met 'n opvoedkundige klimaat vir die dogters te skep, bestaan daar the
werklik 'n substituut vir normale gesinne the. Selfs die beste alternatiewe plasings is eintlik 'n
onnatuurlike situasie aangesien die alternatiewe behuising verskil van die natuurlike en spontane omgang
van 'n normale gesin omdat daar meer organisatoriese reelings is. Die volgende inligting wat bespreek
word, kom hoofsaaldik uit die werk van Van Zyl (1982: 1-6).
Organisatoriese beheer kan baie geregimenteer raak en daar behoort gesorg te word dat daar voldoende
ruimte bestaan vir die dogters se eie inisiatief en verantwoordelikheid binne 'n ruimte waar hulle the net
onderhou word nie, maar ook opgevoed word. Die dogters moet voel dit is hulle huis - hulle is deel van
die huis. Hierdie gevoel van behorende-tot kan bereik word deur die dogters te betrek by die verfraaiing
van die huis. Hulle behoort ook te help met die versorging en netheid van die huis, voorbereiding van
voedsel en opruiming na etes. Op die wyse leer hulle dan ook verantwoordelikheid en pligsbesef. Die
dogters behoort ook betrokke te wees by die bepaling en die handhawing van huisreels. Die huis
behoort ook so aantreklik en gerieflik moontlik te wees. Die atmosfeer in die huis moet bevorderlik
wees vir studie, sodat die dogters kan baat vind by 'n moontlike geleentheid om haar skoolloopbaan te
voltooi. Hierdie geleentheid word vervolgens as tweede-kansonderrig verwoord. (Vgl. 5.3.4) Terwyl
die dogters in 'n alternatiewe plasing ondersteun word, gaan gesinsterapie en ouerbegeleiding steeds
voort om die kommunikasie en verhoudinge te herstel as deel van die totale konsep van intervensie - of
die dogter in haar ouers se sorg geplaas is of the.
162
5.3.3. OUE EGELEEMING EN GESINSTERAPIE
Dogters wat op grond van hulle negatiewe belewing van hulle gesitueerdheid by prostitusie betrokke
raak, het ontspoor en verkeer in 'n wordingsnood. Indien hulle opvoeders nie slaag om hulle te help om
die nood op te hef nie, is beide ouers en dogters vasgevang in 'n situasie waar hulle geen uitkoms sien
nie. Die ouers bevind hulle dus saam met hulle dogters in 'n opvoedingsituasie wat vir hulle uitsigloos,
sinloos en bedreigend is (Ter Horst, 1972: 3). Die ouers en dogters wat in so 'n situasie vasgevang is,
het gesamentlik behoefte aan die ondersteunende intervensie van die opvoedkundige-sielkundige.
Intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters behoort afgestem te wees om vir beide die ouers en
die dogters weer hoop op die toekoms te gee. Ter Horst (1972: 1-7) noem dat die terapeut as't ware
langs die dogters verby moet kyk na die toekoms - nie net om die dogters vir die toekoms toe te rus nie,
maar ook om die toekoms vir hulle leefbaar te maak. Ten einde dit te vermag, sal die terapeut die ouers
moet begelei om hulle opvoedingshandelinge so te wysig dat hulle dogters toereikend deur hulle begelei
kan word op hul weg na voiwassenheid.
Die opvoedkundige-sielkundige se bemoeienis met ouers is hoofsaaklik daarop gemik om hulle te
ondersteun tot begnip van die acrd en omvang van die dogters se probleme en hulle opvoedingstaak.
Die terapeut ondersteun die ouers om die situasie rasioneel te ontleed en om moontlike ongunstige
opvoedingshandelinge te wysig. Die terapeut sal ook die ouers se nood moet raaksien, want die gedrag
van die dogters het ook 'n effek op die ouers. Die ouers is immers saam met die dogter in 'n situasie wat
vir hulle uitsigloos voorkom, 'n verleentheid is en die hele gesin raak.
Indien kinders mishandel, verwaarloos of seksueel gemolesteer is, moet die aspek direk aangespreek
word deur direkte ingryping om die opvoedingsdinamiek te wysig, of die dogters uit die ouerhuise te
verwyder, sodat verdere mishandeling, verwaarlosing en molestering voorkom kan word. Dikwels word
hierdie aangeleenthede deur ouers ontken of word blaamverskuiwing gebruik om hul skuldgevoelens te
verwerk. Sommige ouers word weer so deur skuldgevoelens oorweldig, dat dit al is waarop hulle fokus
en is hulle nie in staat om hulself te vergewe nie. Die terapeut moet die ouers ondersteun om hul
handelinge te ondersoek, foute te erken, hulself te vergewe en om hulle optredes op realistiese wyses
te verander om in 'n funksionele verhouding met hul kinders te staan. Die ouers se eie gedrag en
probleme word dus ook aangespreek. Die vermydingsgedrag van ouers wat hulle kinders verwaarloos
word op die wyse aangespreek, asook die seksuele gedrag van ouers wat hulle dogters molesteer, die
gewelddadige gedrag van ouers wat hulle dogters fisiek mishandel en die ouers wat hulle dogters wil
163
domineer se behoefte aan mag word aangespreek in gesinsterapie en ouerbegeleiding.
'n Handeling wat ook gewysig behoort te word is stilswye. Een van die ouers swyg om die een of ander
rede wanneer die ander ouer die dogter mishandel, verwaarloos of molesteer. Hulle ervaar hulself
dikwels as ontoereikend as gevolg van gebeure uit hul eie verlede en openbaar skuldgevoelens omdat
hulle the hul dogters kon beskerm the. Ouerbegeleiding behoort in die geval ook gepaard te gaan met
ondersteuning en terapie aan hierdie ouer om haar so te bemagtig dat sy sal opstaan vir die regte van
haar dogter. Sy sal ook ondersteun word om haar skuldgevoelens te verwerk. Dikwels bied die
bemagtiging van hierdie ouer ook die ander kinders in die gesin die geleentheid om hulle woede en
skuldgevoelens oor die ontkenning van die situasie te verwerk. Gesinsterapie is hier van groot waarde.
Johnson (1990: 221) konstateer dat een van die probleme in gesinne is dat daar geen grense en strukture
in die gesinsverhoudings bestaan nie. Die stigting van strukture in die gesinne is die eerste aspek wat
in gesinsterapie aangespreek behoort te word. Johnson (1990: 222) beveel 'n stelsel van gereelde
besoeke aan. Elke besoek word vooraf met die ouers gereel sodat dit gunstige implikasies vir die
ouerhuis kan inhou. Die gesin leer op hierdie wyse dissipline aan en doen ervaring op in 'n verhouding
wat op duidelike grense berus en wat ook deur die terapeut eerbiedig word. Indien die ouers begelei
kan word om 'n gestruktureerde en ordelike, maar ook warm en veilige atmosfeer tuis te skep, kan dit
aan die dogters en al die ander kinders in die gesin gemoedsrus bied.
Indien die dinamiek van die gesin deur ouerbegeleiding en gesinsterapie tot 'n mate herstel het, word
daar gewerk aan die berate van die konnnuinikasie met die dogter wat by prostitusie betrokke is.
Wanneer dogters uit die gesin dros en betrokke raak by prostitusie, beinvloed dit die gesin as geheel en
die individuele lede in hul verskillende verhoudings met mekaar. Die gesin moet ondersteun word om
hulle gesinsdinamiek so te wysig dat kommunikasie tussen al die lede van die gesin herstel kan word.
Indien die gesin the as geheel baat by die ondersteuning the, sal individuele terapie en ouerbegeleiding
waarskynlik ook the suksesvol verloop the.
Die herstel van kommunikasie tussen dogters en hul gesinne is vervleg met die ouerbegeleiding,
gesinsterapie en individuele terapie van die dogter wat by die rehabilitasie betrek is. Gesinslede van
disfunksionele gesinne kommunikeer the met mekaar the omdat daar the behoorlike kommunikasiekanale
tussen hulle bestaan the. Die gesinslede se behoeftes word gevolglik the toereikend aangespreek the en
die bekendmaking van behoeftes word verwring of geblokkeer. Johnson (1990: 239) beweer dat die
redes vir hierdie verskraalde kommunikasie toegeskryf kan word aan die ouers se onvolwasse of
egosentriese optrede wat verhoed dat hulle die behoeftes van hulle dogters opmerk. Soms het een
164
persoon te veel mag en die ontmagtigdes kan nie hulle behoeftes kommunikeer nie.
Dogters wat by prostitusie betrokke is se verskraalde kommunikasie met hulle gesinslede word dikwels
totaal vernietig wanneer hulle uit hul ouerhuise dros. Indien die dogters hulle lewenswyse wil verander
en 'n tweede kans wil he, is kontak met hul gesinne een van die aspekte wat aangespreek behoort te
word. Die gesinne en die dogters word aangemoedig om deur briewe of oor die foon te kommunikeer
as 'n eerste stap om kommunikasie te herstel (vgl. 5.3.2.1).
Die dogters voel dikwels te bedreig om weer met die gesin te kommunikeer. Hulle is onseker oor wat
die kontak behels. Hulle wil nie afstand doen van hulle gevoel van outonomie nie. Nogtans is
kommunikasie met die gesin belangrik vir herstel, omdat die dogters slculdgevoelens oor die gesinsituasie
ervaar. Meeste dogters is ook lief vir hulle ouers en verlang om deur hulle aanvaar te word, al het hulle
gedros om te ontsnap van die mishandeling en/of molestering in hulle ouerhuise (Johnson, 1990: 222).
Die aspek van mishandeling en molestering word ook aangeraak in die kommunikasie tussen die dogters
en hulle ouers. Die ouers gee feitlik korrekte inligting ten opsigte van die mishandeling en/of
molestering. Die dogters moet die boodskap kry dat dit nie haar skuld of skande is nie. Die ouers
behoort eerlik te wees met die dogters en nie poog om die blaam op iemand anders te skuif nie. Dogters
wat slagoffers is van die uitbuiting deur volwassenes het die reg om ingelig te word dat dit die
volwassene is wat oortree het. Op die wyse kan dogters ondersteun word om te besef dat hulle
betrokkenheid by prostitusie nie hulle straf is oor die molestering wat in hulle ouerhuise plaasgevind het
nie. McMullan (1987: 42) beweer in die verband:
"If we do not actively free children and young people from all resposibiliO) and blame, then
they will most certainly remain in this state."
Hierdie kommunikasie kan die dogters ondersteun tot die wysiging van die negatiewe etiket wat hulle
vir hulself aangehang het. Die dogters kan ook ondersteun word om hulle opvoeders te vergewe en om
gevoelens dat hulle uitgelewer is en nie beskerm is nie (Newton-Ruddy, 1986: 816), te verwerk sodat
hulle kan ervaar dat hulle vry gemaak is en in toenemende mate hulle eie lewens beheer. Hierdie optrede
normaliseer die gesin se verhoudinge en leer die dogters om self verantwoordelikheid vir hulle veiligheid
te aanvaar.
Die ouers en dogters word aangemoedig om oor hulle gevoelens, insluitend die negatiewe gevoelens,
te praat sodat respek en begrip tussen die gesinslede kan ontwikkel op 'n natuurlike en nie aanvallende
165
wyse nie. Die gesin behoort ook oor die positiewe en humoristiese aspekte en ervaringe van die
gesinsituasie te kommunikeer en the net oor die negatiewe nie. In baie gesinne is hierdie kommunikasie
'n nuwe ervaring, aangesien:
... they have either lost, or never had the capacity to inter-relate in other than a damaging and
abusive way" (Johnson,' 990: 223).
'n Feel van die gevoelens waaroor egter ook gekommunikeer behoort te word, is skuldgevoelens; die
behoefte vir vergifnis en die begeerte om vertroue en onderlinge verhoudings te herstel. Die dogters
behoort ook ondersteun te word om ontslae te raak van skuldgevoelens oor hulle betrokkenheid by
prostitusie. Om voor te gee dat niks gebeur het nie, lei the tot werklike ve•giffnis en Dnerstell van
vertrone nie. Ervaring toon dat ware gevoelstabilisering the plaas kan wind sonder vergifnis the.
Dogters wat tuis gemolesteer is en later in prostitusie betrokke geraak het, se verhoudings met hulle
gesinne word dikwels gekenmerk deur geheimhouding, wantroue en swak kommunikasie (Johnson,
1990: 215). Ervarings met koppelaars en kliente versterk hulle wantroue in volwasenes (vgl. 4..4.12).
Die dogters moet ondersteun en begelei word om te besef dat the alle persone noodwendig soos hulle
kliente en koppelaars is nie. Hulle moet ook ondersteun word om hulle gesinne te vergewe en
stelselmatig weer te vertrou.
Die dogters se eie optrede veroorsaak egter ook skuldgevoelens (vgl. 4.4.7) en hulle ervaar ook die
behoefte om vergifnis te ontvang en deur hulle gesinne vertrou te word. Die opvoedlcundige-sielkundige
sal in terapie die dogter moet begelei om die gemeenskap, haar gesin en haarself te vergewe en om deur
haar optrede ook haar gesin se vergifnis te verkry.
Die feit dat die dogters hulle huise verlaat het en in prostitusie betrokke geraak het, word dikwels deur
die gesin as verraad teen die gesin beskou. Op grond van hierdie verraad wantrou die volwassenes
mekaar en die ander kinders in die gesin. Hierdie wantroue word in hul verhoudings gereflekteer. Selfs
die toetrede van 'n opvoedkundige-sielkundige of ander hulpverleners kan deur die gesin as 'n bedreiging
ervaar word aangesien hulle bang is die skandes van die gesin kan oopgevlek word. Die terapeut sal dus
die gesin se vertroue moet wen en hulle meer moet ondersteun om mekaar onderling te vertrou
(Johnson, 1990: 239), en ook om die dogters wat betrokke by prostitusie was te vergewe en te vertrou.
Indien die hulpverleners die gesin kan begelei om mekaar te vergewe en te vertrou, bestaan die
moontlikheid dat gesinsbande met die dogters wat by prostitusie betrokke is, herstel kan word.
166
Ouerbegeleiding en gesinsterapie bied die ouers en die gesin 'n kans om hulle gesfinsbaunde te herstell.
Hulle word begelei om in 'n nuwe verhouding binne duidelike grense en strukture met die betrokke
dogters en die res van hul gesinne te staan (Johnson, 1990: 221), waar die regte van die ouers, hul
Enders en die betrokke dogters beskerm word. Die terapeut staan ook in 'n sekere verhouding tot die
gesin. In hierdie verhouding ervaar elke lid outonomie en onafhanldikheid in verbondenheid met hulle
gesin.
'n Dogter wat tuis mishandel of gemolesteer is, ervaar dat sy min of geen kontrole oor haar eie
persoonlike ruimte het nie aangesien dit betree is deur 'n volwassene in haar gesin. Laasgenoemde
persoon het alle grense en strukture oortree op grond van sy/haar posisie van mag oor die dogter
(Johnson, 1990: 217). Die dogter beleef haarself as magteloos en uitgelewer .
Bemagtiging van die dogters behoort in gesinsterapie en ouerbegeleiding aangespreek te word.
Bevordering van outonomie is ook die rede waarom dogters betrek behoort te word by elke besluit oor
plasing en intervensie. Die dogters word ondersteun om self verantwoordelikheid te aanvaar vir hul eie
veiligheid. Die dogter se toetrede tot die tweede-kansonderwysprogram laat hulle ervaar dat hulle
beheer oor hul eie lewe kan neem.
Die rehabilitasie van dogters wat by prostitusie betrokke is kan nie afgehandel word in 'n paar
terapeutiese sessies nie. Dit vereis indringende ouerbegeleiding, gesinsterapie en individuele terapie aan
die betrokke dogters. Indien in gedagte gehou word dat sommige dogters ook van alternatiewe plasings
athanklik is, mediese behandeling en rehabilitasie vir dwelmafhanldikheid sal benodig en waarskynlik
onderrig sal moet ontvang om hulle onderbroke studies te voltooi, is dit duidelik dat intervensie ten
opsigte van prostitusie by dogters baie duur is. Min van die ouers sal die dienste kan bekostig. Op
grond van die omstandighede sal die dogters en hulle ouers waarskynlik finansiele steun moet ontvang.
In hierdie opsig kan die gemeenskap, die Regering van Nasionale Eenheid en die privaatsektor fondse
beskikbaar stel vir die stigting van gesinsentrums, veilige behuising (vgl. 5.2.1) en die voorsiening van
tweede-kansonderwysfasiliteite, voorraad en onderwysers.
Na al die reelings vir veilige behuising getref is en moontlike finansiele ondersteuning verkry is, sal
voortgegaan kan word met ouerbegeleiding, gesinsterapie, individuele terapie en voortgesette onderwys
wat die kanaal kan wees tot alternatiewe beroepskeuses.
167
5.3.4. VOORTGESETTE ONIEDIERWYS
Dogters wat by prostitusie betrokke is het dikwels ontoereikende skolastiese kwalifikasies (vgl. 4.3.3)
en die dogters wat nog skoolgaande ouderdom is openbaar 'n skolastiese agterstand wat meer opvallend
raak hoe langer hulle by prostitusie betrokke is (vgl. Bylae B ). Dogters wat die skool verlaat het op 'n
baie jong ouderdom omdat hulle byvoorbeeld gedros het (vgl. 4.3.3), het vroeg in hulle lewe reeds
besluite oor hulle onderrig geneem wat hulle toekomsmoontlikhede ernstig rem. Tydens intervensie
moet die .probleem van ontoereikende kwalifikasies aangespreek word. Hierdeur word gepoog om te
verhoed dat besluite wat die dogters in die verlede geneem het hulle forseer om voort te gaan met
prostitusie omdat hulle, as gevolg van onvoldoende onderrig en/of opleiding, min tot geen alternatiewe
beroepsmoontlikhede het nie. Die dogters moet dus eintlik 'n tweede kans kry om hulle skolastiese
kwalifikasies tot so 'n mate te verbeter dat hulle alternatiewe beroepe kan oorweeg. Hierdie aksie bied
dan aan die dogters werklike vryheid van keuse wat hulle nie het as hulle slegs standerd vyf op skool
geslaag het the.
'n Tweede kans vir dogters wat in prostitusie betrokke is, is gebaseer op die veronderstelling dat hulle
die geleentheid moet kry om op grond van alternatiewe beroepsmoontlikhede, vryelik te kan Ides oor
hul betrokkenheid al dan the by prostitusie. Die navorser impliseer the dat die dogters met beter
kwalifikasies the sal voortgaan om prostitusie te bedryf nie, maar veronderstel tog dat hulle dan 'n
altematief het. Inbar (1990: 1) beskou 'n tweede kans as 'n persoon se reg om weer te probeer, 'n ander
weg in te slaan en beweer dat mislukkings the as finaal behoort gesien te word the.
Aangesien die dogters in die harde wereld van prostitusie oorleef het, sal hulle beswaarlik by 'n "gewone
skoolopset" kan inskakel. Naar word voorgestel dat hierdie dogters se onderrig op dieselfde wyse
aangebied moet word as onderwys aan volwassenes. Tweede-kansonderrig behoort in Suid-Afrika
ingestel te word om alle uitgeworpenes (the net dogters wat by prostitusie betrokke is the) 'n tweede
kans te gee om hulle onderrig te voltooi. In hierdie navorsing word die aangeleentheid egter bespreek
uit die perspektief van dogters wat by prostitusie betrokke was of selfs nog is, wat kan baat vind by
tweede-kansonderrig.
Die beplanning van 'n spesifieke onderrigprogram vir elke dogter vereis dat daar eers vasgestel word oor
water kennis, vaardighede en insigte die dogter beskik en ook water kennis, vaardighede en insigte sy
moet bemeester (Den Dulk & Van Goor, 1974: 40) om 'n sekere beroep te kan beoefen. Die
effektiwiteit van die tweede-kansonderwys word deurgaans gedvalueer deur die dogters se vordering
168
te vergelyk met die aanvanklike bevindinge. Evaluering is dus nie 'n eenmalige gebeurtenis the, maar
vind deurlopend plaas gedurende die hulpverleningsaktiwiteit (Coleman, Butch, Carson, 1980: 599;
Lerner, 1981: 86 - 87) Hierdie evaluering behoort egter met omsigtigheid aangepak te word aangesien
die dogters dikwels evaluering in die gewone skoolopset as 'n bevestiging van hulle onvermoe ervaar het.
Sommige dogters het juis van die skool gedros om van die pynlike ervaring van mislukking te ontsnap
(Mann, 1989: 81).
Die dogters wat by prostitusie betrokke is, beleef hulself dikwels as ontoereikend. Hulle is geneig om
hulself te beleef as uitgelewer aan faktore buite hulle beheer en meen dat hulle noodwendig swak
presteer omdat hulle byvoorbeeld dwelms gebruik het, prostitusie bedryf het, in 'n swak sosio-
ekonomiese omgewing grootgeword het, in 'n kindersorgskool opgeneem is of omdat die onderwysers
the van hulle hou the. Die dogters twyfel aan hulle eie moontlikhede en is bang dat hulle the die werk
sal verstaan the. Die gevaar bestaan dat hulle op grond van die onsekerheid so vasgevang is in hulself
dat hulle the in staat is om te leer the (Nicholls, 1985: 213). Die terapeut behoort die onderwyser te
ondersteun om die dogters te begryp en in die klassituasie te aanvaar. In tweede-kansonderrig word
daar 'n spesiale inset van die onderwyser gevra in die onderrig van dogters wat al die probleme van vroee
skoolverlaters het en ook nog by prostitusie betrokke was. Hierdie benadering verskil van die metodes
wat aangewend kan word om vroed skoolverlating te voorkom (vgl. 5.2.2), aangesien hierdie dogters
reeds die skool verlaat het. Die onderwyser wat insig het in die aard en moontlike gevolge van
prostitusie, sal beter toegerus wees om die dogters te onderrig en as volwaardige persone te aanvaar.
Oormatige simpatieke optredes teenoor die dogters versterk hulle gevoelens van minderwaardigheid en
ontoereikendheid en die dogters beleef hierdie optrede as verkleinerend. Die dogters behoort the oorvra
of onderskat te word the. Dit is juis wanneer hulle onderskat word, dat hulle hulself as ontoereikend
beleef ten spyte van die simpatieke optrede van opvoeders (Weiner, 1986: 81).
Die dogters word begelei om hulle eie verantwoordelikheid ten opsigte van die tweede-
kansonderwyssituasie te besef. Hulle word ondersteun om alle moontlike probleme ten opsigte van
geheue en tydsbegrip te oorbrug deur van verskeie tegnieke gebruik te maak. Suksesbelewing word dus
nie verkry deur die standaard van die leerstof te verlaag the, maar deur bereikbare doelwitte te stel.
Volgens Nisan (1990: 92) fokus tweede-kansonderrig op die bemeestering van gegewe take en
vaardighede. Elke dogter behoort duidelik ingelig te word dat die mate van sukses wat bereik kan
word, bepaal sal word deur die erns van die poging en die inset wat hulle bereid is om te lewer.
169
Met die loodsing van tweede-kansonderrig sal verskeie aspekte oorweeg behoort te word, soos
byvoorbeeld finansiering, die posisie van tweede-kansonderwys, die kurrikulum, onderwysers, lokale
en die erkenning van kursusse. In die programme van tweede-kansonderrig behoort voorsiening gemaak
te word vir die aanbieding van beroepsgerigte inhoud, maar ook 'n strewe na sukses-ervaring, die
bevordering van persoonlike verantwoordelikheid, 'n gesonde selfbeeld en kritiese denke (Mann, 1989:
77) vir elke dogter. Die doelwitte kan op dieselfde wyse geaktualiseer word as by die gemeenskapskool
(vgl. 5.2.2), deur 'n aanpasbare, geindividualiseerde en beroepsgerigte kurrikulum en die geleentheid
vir ondersteuning en terapie (Rumberger, 1990:236) waar die dogters se finansiele, akademiese en
persoonlike behoeftes aangespreek word (Levin & Unruh 1990:256). Sertifikate wat vir die kursusse
verwerf word, moet erken word deur werkgewers en toelating bied tot tersiere opleiding (Nisan, 1990:
94).
Die tweede-kansonderrig behoort toekomsgeleenthede te skep. Klem is dus op die hede en die toekoms
en me net om die mislukkings van die verlede te herstel nie (Inbar, 1990: 12; House & Howe, 1990: 62).
Spesiale hulp fokus dus op die huidige en individuele onderrigbehoeftes om te voorkom dat die dogters
net 'n tweede kans kry om weer dieselfde kurrikulum te druip (House & Howe, 1990: 61). Volgens
Levin & Unruh (1990: 256 - 260) behoort die program so buigsaam te wees dat dit die dogter ontmoet
daar waar sy is. Die tweede-kansonderwys stel dus hoe eise aan die onderwyser. Volgens Mann (1989:
80) behoort die benadering van die onderwysers te wees dat alle studente, ook die dogters wat by
prostitusie betrokke is, kan onderrig word en dat die onderwysers elke student kan leer.
Die minimum vereistes wat in tweede-kansonderwys geld, moet ook die minimum vereistes van 'n beroep
wees. Meeste beroepe verwag nie dat 'n persoon moet uitblink Me, maar net dat die werk gedoen moet
word (Nisan, 1990: 94). Tweede-kansonderrig vereis dus van die studente net dit wat nodig is - soos
wat bepaal word deur die beroepswereld (Parkes, 1990: 220). Hier word gefokus op beroepsgerigte
vaardighede wat die dogter wil en sal gebruik in 'n toekomstige beroep (Levin & Unruh, 1990: 256).
'n Suksesvolle wyse om te verseker dat die onderrig steeds beroepsgerig bly, is om dogters in tydelike
werksplasings te betrek waar hulle sekere tye van die onderrig betrokke is by gemeenskapshulp in
hospitale, skole en gemeenskapsentrums. Die ervaring wat die dogters op so 'n wyse verkry, moet
bruikbare ervaring wees in die beoefening van 'n latere beroep. 'n Soortgelyke program, bekend as die
voltydse beroepsopleidingsprogram (Full Time Vocational Training Program) is suksesvol in
Jacksonville in die V. S.A. toegepas (Mann, 1989: 80).
170
Beroepsvoorbereiding en beroepsopleiding geniet baie aandag by tweede-kansonderrig. Dit sluit ook
vaardighede in soos die voltooiing van aansoekvorms, onderhoudvoering, werksingesteldheid en die
inoefening van werksgerigte vaardighede om die werk prakties te kan doen (Rumberger 1990: 236).
Tweede-kansonderrig vereis inspanning van die dogters. Die dogters moet ondersteun word om so ver
moontlik aan die vereistes te voldoen. Sonder voldoende onderrig of opleiding kan die dogter the
toereikend tot die beroepswereld toetree the.
Behalwe gemoedsrus wat deur terapie verkry word, is goeie gesondheid ook 'n vereiste vir suksesvolle
tweede-kansonderrig.
5.3.5. MEEDIDESE VERSORGING VAN DOGTERS
As gevolg van die aard,van prostitusie, is die gevaar van siektes en beserings 'n aspek wat aangespreek
behoort te word by enige intervensie. Hierdie versorging vind deurlopend plaas vandat die jeugwerkers
van die uitreikaksie bewus word van die dogter se betrokkenheid by prostitusie totdat die
intervensieprogram afgehandel is. Hierdie medies-versorgende aksie is baie belangrik aangesien die
dogters wat by prostitusie betrokke is, dikwels te bang of te onverantwoordelik is om met mediese
aspekte na hospitale en klinieke te gaan vir hulp (vgl. 4.4.19 ). Die jeugwerkers van die uitreikaksie en
die personeel van verskeie klinieke en die ongevalle afdelings by hospitale is dikwels die enigste skakels
met verantwoordelike persone wat die dogters het. Samewerking tussen die instansies kan verseker dat
die dogters gereeld met iemand kontak het wat kan omsien na hulle gesondheid en ook gesprekke kan
voer in verband met geslagsvoorligting. In die mediese versorging van die dogters wat by prostitusie
betrokke is behoort verskeie aspekte aangespreek te word, soos byvoorbeeld die voorkoming van VIGS,
die ondersteuning van dogters wat reeds VIGS het, dwelmmisbruik en detoksifikasie en algemene
gesondheid.
Die rol van jeugwerkers is belangrik in hierdie verband, aangesien hulle die dogters daagliks kan besoek
om sodoende te verseker dat hulle byvoorbeeld hul medikasie gereeld gebruik (Weisberg, 1985: 239).
Die jeugwerkers kan ook die dogters aanmoedig om die tandarts te besoek. Tandheelkundige dienste
is noodsaaklik aangesien die dogters se tande dikwels weggevreet of beskadig is as gevolg van dwelms.
Die dogters behoort ook aangemoedig te word om gesinsklinieke te besoek vir gereelde ondersoeke en
inligting oor geboortebeperking, wat waarskynlik die enigste vorm van geslagvoorligting kan wees wat
die dogters ontvang.
171
5.3.6. GESLAGSVOORLIIGTING VOORKOMING VAN VIIGS
Tydens die verloop van die onderhawige navorsing het die navorser bewus geword dat die respondente
emosioneel onvolwasse is en oor beperkte lewensvaardighede beskik. Die dogters se
onverantwoordelike uitsprake oor VIGS en geboortebeperking (vgl. 44.18 ) is 'n aanduiding dat die
dogters geslagsvoorligting benodig. Die enigste vorm van "geslagsvoorligting" wat die dogters ontvang,
kan amper beskou word as "indiensopleiding" deur koppelaars of kliente. Wanpersepsies ontstaan oor
swangerskap, die funksionering van hulle eie liggame en normale verhoudings. Hulle kennis oor VIGS
word verkry van die ander sekswerkers en baie van die inligting is op wanpersepsies gebaseer, soos
byvoorbeeld dat 'n klient met 'n gesonde voorkoms waarskynlik nieVIGS het nie (vgl. 4.4.18).
Geslagsvoorligting kan ne uitgestel word totdat die dogters by intervensie betrek kan word nie. Die
personeel van klinieke en die uitreikinstansies kan die dogters van kondome en skoon spuite voorsien,
maar die dogters behoort ook gereeld bewus gemaak te word van die gevaar van VIGS, ongewenste
swangerskap en die funksionering van hulle liggame. Geslagsvoorligting kan op 'n gereelde basis in
gesinsklinieke aangebied word, maar die dogters besoek the die klinieke nie. Die volgende voorstelle
word gemaak na aanleiding van die werk van King (1988: 17) in Atlanta.
'n Mobiele kliniek kan ingestel word wat die dogters bereik deur die plekke te patrolleer waar die
dogters gevind kan word. Die personeel van die mobiele kliniek kan die dogters (en alle straatkinders)
nooi om byvoorbeeld eetgoed en koffie saam met die werkers te geniet. Op 'n informele wyse word
geslagsvoorligting en inligting oor VIGS oorgedra. Hierdie mobiele kliniek behoort elke aand van die
week op strategiese plekke rond te beweeg. Die mobiele klinieke se personeel kan ook seminare in
verband met VlIGS op 'n gereelde basis aanbied. Die aanbieding kan in parke naby die dogters se werk-
of leefareas aangebied word. Die seminare kan opgevolg word met vermaaklikheidsprogramme, soos
byvoorbeeld die optrede van gewilde kunstenaars om die kinders te lok om die seminare by te woon.
'n Aksie wat ook aanbeveel word is om, in samewerking met die polisie, elke dogter wat gevang word
te ondersteun en inligting oor die voorkoming van VIGS met hulle te deel. King (1988: 16) erken dat
dit moeilik is om die dogters te oortuig om voorsorgmaatreels te neem teen VIGS as hulle amper
daagliks lewensgevaar moet trotseer. Nagklubs en gesellinagentskappe, wat dikwels 'n dekmantel vir
prostitusie is, behoort verplig te word om uitstallings oor die gevaar van VIGS en prostitusie op sigbare
plekke aan te bring. Waarskuwings oor VIGS behoort ook oral op straat aangebring te word (King,
1988: 16-19).
172
Indien die dogters 'n beter selfbeeld kan ontwikkel, sal hulle, volgens die navorser, nie by prostitusie
betrokke bly nie of hulle sal dan meer selfvertroue he om op die gebruik van kondome aan te dring. Dit
is duidelik dat ook wat die voorkoming van VIGS betref, die dogters ondersteuning en terapie benodig.
Die probleem is om die ondersteuning te bied voor dit te laat is. Die beleidbepalers behoort te begin oor
die ondersteuning van dogter en volwasse prostitute wat reeds VIGS het, maar afhanklik is van die geld
wat hulle verdien deur prostitusie te bedryf. Dogters wat by prostitusie betrokke is het dikwels niemand
om hulle te ondersteun nie. Naar sal waarskynlik ook niemand te voorskyn tree indien hulle in 'n
verswakte toestand, as gevolg van VIGS, versorging en ondersteuning benodig nie.
5.3.9. VIE REKING VAN SU STANSAFIRANKILIKEIEM
Die verbreking van substansafinankliklineid is 'n gesamentlike poging van die kliniekpersoneel en die
uireikinstansies. Die belangrike voorwaardes is om insae te kry in die dogter se mediese geskiedenis,
die dwelm waaaraan die dogter verslaaf is, die tydperk van gebruik en wat die aard en invloed van die
middel op die menslike sisteem is. Detoksifikasie moet verkieslik nie sonder die toesig van 'n mediese
dokter gepoog word nie.
Deel van die intervensie vir dwelmafhanldikheid is terapie. In die terapie maak die terapeut van verskeie
tegnieke gebruik, soos byvoorbeeld aversieterapie, groepsterapie en konfrontasie. In die terapie moet
veral gekyk word na die omstandighede wat in die eerste plek die substansafhanklikheid bevorder het.
Die stigting van nog meer dwelmrehabilitasiesentra in Suid-Afrika kan die terapie en ondersteuning aan
nog meer dogters beskikbaar stel (Louw, 1989: 366-368).
Dwelmafhanklikheid is 'n aspek wat die rehabilitasie van prostitusie bemoeilik, veral omdat die dogters
dikwels weer begin om dwelms te misbruik en gevolglik weer by prostitusie betrokke raak om die
dwelms te betaal. Dit is dus duidelik dat die dogters wat by prostitusie betrokke is, ook ondersteun
behoort te word om die probleme wat aanleidend is tot substansmisbruik te verwerk.
5.3.8. TIERAPEUTIFESE INTERVIENSIE
'n Integrale deel van die intervensie aan dogters wat by prostitusie betrokke is, is ook terapeutiese
intervensie. Alhoewel hierdie aspek apart bespreek word, vorm dit 'n onlosmaaklike verband met elke
aspek van intervensie. Dogters wat by prostitusie betrokke is, staan in 'n verhouding tot haar ouers, die
onderwys, haar liggaam en haarself. Sy evalueer haarself en elkeen van die verhoudings na aanleiding
173
van haar ervarings by haar ouerhuis, die skoolsituasie en haar verhoudinge met haar koppelaar en kliente.
Die feit dat die dogters betrokke is by prostitusie dui op 'n onbehoorlike verloop van haar opvoeding.
Die dogter se probleme kan egter nie net voor haar ouers, die onderwys, koppelaars en kUnte se deure
geld word nie. Olivier (1986: 145) noem dat 'n kind se geslaagde wording afhang van haar eie inset en
verwerkliking van haar potensiaal. Die terapeut moet dus bepaal op watter wyse die dogters se eie
deelname aan haar opvoeding probleme veroorsaak aangesien die verskraalde insette van die dogters ook
'n risiko vir die terapeutiese verloop kan inhou (Koster, 1972: 10). Tekorte in die dogters se deelname
aan hulle opvoeding word dan verklaar in die konteks van hulle totale opvoedings- en
onderrigsgesitueerdheid en hulle betrokkenheid by prostitusie, ten einde die terapeutiese intervensie te
beplan. Dit impliseer dat die opvoedkundige-sielkundige die probleem eers moet evalueer.
5.3.8.1. EVALUERUNG VAN INIE PRO LIEEM
Die terapeut bepaal watter faktore moontlik aanleiding kon gee tot die dogters se betrokkenheid by
prostitusie en op water wyse die faktore moontlik verander kan word om die probleem sover moontlik
te kan oorbrug. Die terapeut behoort insae te verkry in die dogter se eie affektiewe, kognitiewe en
sedelik-normatiewe belewing van haar situasie om te kan bepaal waarom die dogter haar op 'n spesifieke
wyse gedra. Hierdie kennis is van deurslaggewende belang by die doelwitbepaling en die beplanning vir
die wysiging van moontlike ongunstige betekenisse. Die inligting wat deur die terapeut ingesamel is,
word geanaliseer om die behoeftes van die dogters te bepaal (Lezak, 1976: 85) en 'n basis vir die
beplanning daar te stel.
Gesprek is die mees algemene tegniek by alle evalueringspraktyke. Dit dui op 'n interpersoonlike
saamdeel van 'n gemeenskaplike wereld - in hierdie geval die wereld van prostitusie by dogters. Tydens
die uitreikfase word elke ontmoeting en gesprek met die dogters benut as 'n geleentheid om nie net hulle
belewing van prostitusie nie, maar ook die betekenisse wat hulle aan hulself, hul gesinslewe en hul
skolastiese ervaring gee, te bepaal (vgl. 5.3.1). Tydens hierdie gesprekke moet die jeugwerkers en die
terapeute die dogters se vertroue wen (vgl. 5.3.1). Deur vertroue in die dogters te toon kan hulle beleef
dat hulle onvoorwaardelik aanvaar word (Van Niekerk, 1978: 25).
Die eerste behoefte van die dogters is om in 'n veilige ruimte te wees waar hulle ook aanvaarding beleef. •
Die skep van so 'n veilige ruimte verseker dat die dogters bereid sal wees om 'n verhouding met die
terapeut te stig (Hodgkin, 1985: 31). Illerdie veilige ruimte is ook bepalend vir die dogters se belewing
dat hulle toenemend aan hierdie situasie kan deelneem. Die gesprek met die dogters is inderdaad 'n
174
ontmoetingsituasie (De Hey, 1973: 133-140) en dra by tot die affektiewe ruimte van die totale verloop.
Die onderskeie hulpverleners moet dus nie 'n meerderwaardige en veroordelende houding inslaan nie.
Gedurende die uitreikstadium word terapie en ondersteuning reeds op 'n informele wyse aangebied
tydens gesprekke met die dogters, maar ook meer formeel op versoek van die dogters. Wanneer 'n
dogter te kenne sou gee dat sy haar rug op prostitusie wil keer en dit duidelik is dat sy werklik ernstig
is oor die voorneme, behoort die geleentheid onmiddellik aangegryp te kan word. Beskikbare kennis
aangaande die gesinsituasie en die dogter se betekenisse van haar ervaring in die gesin word benut om
die dogter te ondersteun wanneer daar oor veilige plasing besluit moet word.
Die dogter wat by prostitusie betrokke is, se negatiewe gevoelens (vgl. 4.4.7) oor haarself, haar ouers,
haar ervaringe in die skool, haar betrokkenheid by prostitusie en die toekoms is 'n aanduiding dat sy in
affektiewe nood verkeer.
Olivier (1986: 116) noem dat die kind in die eerste plek met haar gevoel betekenisse gee. Dit is ook
waar van die dogter wat by prostitusie betrokke is. Sy heg hoofsaaklik waarde of betekenis aan
aangeleenthede volgens haar affektiewe belewinge daarvan. Die dogter met negatiewe affektiewe
belewinge ten aansien van haar totale gesitueerdheid, beleef gevoelens van onsekerheid, onveiligheid,
angstigheid, skaamte, vrees, skuld, depressie, aggressie en frustrasie. Hierdie gevoelens gee aanleiding
tot 'n gevoel van ontoereikendheid en minderwaardigheid. Sy verwyt dan haar eie liggaam, haar
opvoeders, die gemeenskap , die gereg, hulpinstansies, haar koppelaar en haar ldiente. Die dogter sien
dan geen sin en betekenis in haar bestaan nie en gevolglik is daar sprake van 'n inspanninglose en
afgestompte emosionele ingesteldheid. Die dogters leef nie, maar bestaan net van dag tot dag (vgl.
4.4.7). Ten einde die dogters te kan ondersteun, moet die terapeut 'n analise maak van hierdie
wanbetekenisse (Olivier, 1986: 116-117) en negatiewe gevoelens. Die terapeut behoort as't ware deur
te dring tot die ware probleem, soos byvoorbeeld molestering of verwerping deur haar ouers, sowel as
gevoelens van ontoereikendheid en die slagoffersindroom, wat aanleiding gegee het tot haar
betrokkenheid by prostitusie, sodat dit aangespreek kan word om die dogter te ondersteun tot die
stabilisering van die affektiewe.
5.3.8.2. STEUNGEWING TOT AIFFIEKTAWE STA IIII..l[S1 RING
Tydens intervensie word deurgaans gepoog om remmende situasies te wysig, maar dit is ook die terapeut
175
se taak om die dogter deur middel van nuwe betekenisse oor haarself en haar situasie te ondersteun tot
affektiewe stabilisering sodat sy 'n beheerste, rustige, gekontroleerde gevoelslewe sal ervaar en bereid
sal wees om verantwoordelikheid vir haar lewe te neem en moontlik 'n meer positiewe lewenswyse as
prostitusie sal nastreef.
Die dogter se behoeftes vir aanvaarding en erkenning moet in die terapeutiese verhouding verwesenlik
word as die terapeut haar wil ondersteun. Johnson (1990: 220) beweer dat 'n weldeurdagte en empatiese
benadering reeds vanaf die eerste ontmoeting bale terapeutiese waarde het. Hierdie empatiese
benadering vorm die grondslag vir die stigting van 'n terapeutiese verhouding en stel die dogter in staat
om oor haar gevoelens te kommunikeer.
* TERAPEUTIWSE VERHOUDENG
Die eerste stap in die stigting van 'n terapeutiese verhouding is om die dogter se vertroue te wen; om
haar te help om beide negatiewe en positiewe gevoelens uit te spreek en om kommunikasie te bevorder
(Johnson, 1990: 240). Die dogter behoort tot so 'n mate geborgenheid in die terapeutiese verhouding
te beleef dat sy haar gevoelens aan die terapeut sal toevertrou. In hierdie verhouding staan die terapeut
so naby aan die dogter dat sy die dogter se nood kan insien, aanvoel en aanhoor.
Alhoewel die dogter moet beleef dat die terapeut daar is vir haar en instaan vir haar veiligheid, moet die
terapeut steeds in gedagte hou dat die dogters dikwels 'n afhanklike persoonlikheid het en dat daar streng
perke en struktuur in die terapeutiese verhouding ingebou moet wees (Moller, 1989: 400). Die
opvoedkundige-sielkundige waarborg nou wel hulp en steun aan die dogter, maar in 'n verhouding van
samewerking waar die dogter self, en nie die terapeut nie, die verantwoordelikheid vir herstel aanvaar.
Op hierdie wyse beleef die dogter 'n veilige ruimte waarin sy self meewerk om haar probleme op te los
(Pretorius, 1982: 64 - 65, 83).
Die terapeut moet dus waak dat die dogter nie haar afhanklike optrede in die terapeutiese verhouding
voortsit nie, maar die optrede van die terapeut moet die dogter tog ook laat ervaar dat sy
onvoorwaardelik in die terapeutiese verhouding aanvaar en hoogeag word. Meador en Rogers (1984:
142) beweer dat:
".... the growthful potential of any individual will tend to be released in a relationship in which
the helping person experiences and communicates realness, caring, and a deeply sensitive
non-judgmental understanding."
176
Die dogter se menswaardigheid word erken as die terapeut haar aanvaar soos sy is. Hierdie belewing
van aanvaarding en agting vir haar waardigheid is baie belangrik, aangesien dit voorwaardelik is vir die
opheffing van haar belewing as minderwaardig. Die dogter se belewing dat sy onvoorwaardelik deur
die terapeut aanvaar word, veroorsaak dat sy ook die terapeut se handelinge, eise en waardes kan
aanvaar. In hierdie belewing van wedersydse aanvaarding skep die terapeut 'n terapeutiese "ons-ruimte"
en word die dogter se eensaamheid deurbreek.
Hierdie onvoorwaardelike aanvaarding impliseer ook dat die dogter se gevoelens aanvaar word. Die
uitinge van die dogter se negatiewe emosies, wat dikwels kras kan wees, moet die terapeut nie skok nie.
Nogtans behoort die terapeut te poog om deur konfrontasie nuwe betekenisse by te bring en die dogter
tot 'n stabiele affektiewe en realistiese kognitiewe stellingname te begelei. Terselfdertyd toon die
terapeut dat die dogter onvoorwaardelik aanvaar word deur nie onnodig uit te vra of haar gevoelens te
ontleed nie. Die terapeut versterk die dogter se gevoel van vryheid tot verantwoordelikheid deur toe
te laat dat die dogter deelneem aan die terapeutiese verloop sonder om voorskriftelik te wees. Die
terapeut toon op die wyse vertroue in die dogter en wys ook dat die dogter se ware gevoelens erken en
nie ontken word nie.
Die dogter wat by prostitusie betrokke is se afhanklike persoonlikheid lei dikwels daartoe dat sy min
vertroue in haar eie vermoe het en nie verantwoordelikheid aanvaar nie (Moller, 1989: 400). Deur die
dogter die gevoel te gee dat sy verantwoordelikheid neem vir die verloop van dit terapie, begin sy
vertroue in haar eie oordeel toon. Sy beleef dat sy vertrou word om self beheer oor haar eie lewe te kan
neem.
Volgens Crous (1979: 153 - 158) begin steungewing by die terapeutiese verhouding wat spreek van 'n
atmosfeer van wedersydse vertroue. Hierdie veilige vertrouensverhouding berus op onderlinge vertroue,
wedersydse begrip en onvoorwaardelike aanvaarding. Gevoelens van sekerheid en veiligheid is die
eerste voorwaarde vir affektiewe steungewing. In die terapeutiese verhouding moet die dogter so
ontspanne en op haar gemak voel, dat sy bereid is om saam met die terapeut te waag om die affektief
gelaaide en bedreigende inhoud te eksploreer.
Intervensie moet dus op 'n basis van vertroue staan om enige bydrae tot herstel te kan maak. Geen valse
beloftes of waarborge in terme van veiligheid en beroepsplasing mag gegee word nie. Vertroulike
inligting waarmee die dogter die terapeut vertrou behoort as sulks hanteer te word (Jonhson, 1990:
220). Die terapeut behoort die dogter se belange bat die van haar familie, die gemeenskap en die gereg
177
te stel en behoort geen vertroulike inligting - selfs nie aan die gereg nie - bekend te maak as die dogter
dit vereis the. Die dogters moet beskou word as kliente met at die regte waarop kliente geregtig is
(Johnson, 1990: 221).
* IIMADDEUTASE VERLOOP
Die terapeut maak hoofsaaklik van direktiewe terapeutiese tegnieke gebruik. Die gevare en afbrekende
eienskappe van die wereld van prostitusie word bespreek en die onrealistiese persepsies ten aansien van
die onbeperkte rykdom of die ontmoeting van 'n huweliksmaat (vgl. 4.6.5) word aan die kaak gestel..
Aan die hand van bepaalde inhoude word die dogter gekonfronteer om tot groter insig van haar
gesitueerdheid te kom en ook hoe sy haar probleem kan oorbrug. Alhoewel die terapeut die dogter wil
ondersteun om haarself meer positief te beteken, moet die terapeut by feitlik korrekte inligting bly.
Opmerkings wat impliseer dat sy totaal onskuldig is en dat die koppelaars en kliente die blaam moet dra
kan baie verwarrend wees as daar gepoog word om die dogter te begelei om verantwoordelikheid vir
haar optrede te aanvaar.
Die terapeut kombineer direktiewe gespreksterapie en ander tegnieke om die dogters te ondersteun
tot selfverantwoordelikheid en meer positiewe benutting van haar moontlikhede. Tydens hierdie fase
gaan dit by die dogter oor die opdatering van kennis ten opsigte van onderwys- en beroepsmoontlikhede.
Aandag word egter veral geskenk aan die verwerking van die inhoud wat die dogter as bedreigend
beleef, soos byvoorbeeld om weer kontak met haar ouers te maak. Die inhoude moet op 'n meer
realistiese kognitiewe wyse hanteer word.
Die dogter moet ook die geleentheid kry om haar nuwe kennis oor te dra in groepsterapie. Hoe meer
geleenthede sy kry om die kennis te verwoord, hoe makliker word dit 'n ervaringsbesit wat van
angstigheid gestroop is. 'n Voorbeeld wat genoem kan word, is die moontlikheid om te oorleef sonder
die inkomste wat sy uit prostitusie verdien het, of die eerste werksonderhoud. Die terapeut lei die dogter
om te besef dat haar betrokkenheid by prostitusie the noodwendig kan verhoed dat sy 'n nuwe kans kan
kry om haar lewe te verander nie. Die terapeut moet die dogter ook ondersteun om te besef dat alle
mense soms foute maak en dat almal soms hulp nodig het. Die gemeenskap kan hulp bied, maar kan ook
hulp verlang. Tydens noodgevalle is dit dikwels noodsaaklik, en aanvaarbaar, om hulp te verkry. Die
gereg is daar om te beskerm en te vervolg sonder aansien des persoon. Persone wat probleme ondervind
het kan van groot hulp vir die gemeenskap wees nadat hulle die probleme oorkom het. Verder
ondersteun en lei die terapeut die dogter ook tot die besef dat sy haar eie lewe kan beheer. Sy is in staat
178
om keuses te maak. Sy mag nie vir die res van haar lewe geetiketteer word as gevolg van haar
betrokkenheid by prostitusie nie. Hierdie inhoude word hanteer soos dit in die gespreksessies na yore
kom.
Die terapeut reffllekteer die dogter se gevoelens om haar te help om haar gevoelens te verwoord en
sodoende haar gedagtes te orden. Gevolglik word die onderdrukte gevoelens vir haar meer aanvaar-
baar. Sy ontdek ook dat sy oor haar gevoelens rondom pynlike ervarings mag praat. Sy mag erken dat
sy haat, woedend is, dom voel of bang is. Die terapeut help die dogter om haar gevoelens te verwoord
en haar gedagtes te orden.
* HULA) MET NEGATIEWE GEVOELENS EN ORDENING VAN GEDAGTES
Tieners het dikwels intense gevoelsmatige reaksies oor situasies en neem alles baie ernstig op (Johnson,
1990: 219). Indien dogters gemolesteer is en die persoon kom byvoorbeeld skotvry daarvan af, beleef
hulle dit dat dit nie die moeite werd was dat hulle die aangeleentheid onder iemand se aandag gebring
het nie. Hulle beleef dan dat hulle verantwoordelik was vir die molestering en dat hulle verdien om
gestraf te word (Johnson, 1990: 219). Hulle aanvaar die vernederende optrede van die koppelaars en
Idiente (vgl. 4.4.3) Die dogters winddit ook moeilik om hulle gevoelens te openbaar en te erken dat hulle
bang is, hartseer is of kwaad is. Hulle soek ook nie maklik hulp by volwassenes nie. (Johnson, 1990:
208).
Die dogters was dikwels in kontak met volwassenes by wie hulle gevoelens en opinies nie gerespekteer
is nie (vgl. 4.4.12). Hulle moet dus gelei word om te besef dat hulle behoeftes en gevoelens belangrik
is (Johnson, 1990: 242). Een van die belangrikste doelstellings van die terapeut se bemoeienis met die
dogter wat by prostitusie betrokke is, is om haar te ondersteun om haar gevoelens te verwoord en
katarsis te ervaar.
Pretorius (1972: 81 - 82) beweer dat alle terapiee gaan om katarsis. Die dogter kom tot selfekspressie
en uiting van haar gevoelens deur katarsis. Die dogter se verwoording van onderdrukte gevoelens gee
aanleiding tot die reiniging of ontlading van haar gevoelens en gevolglik word spanning verlig. Katarsis
veroorsaak 'n versagting van die problematiese gevoelens (Ellis 1984: 203). Die terapeut laat die dogter
toe om haar onderdrukte gevoelens te verwoord sonder om die gevoelens te veroordeel. Die dogter
word ioegelaat om te huil en om uitdrukking aan haar gevoelens van frustrasie en angs te gee.
179
Die terapeut is in staat om die dogter affektief te ondersteun deurdat sy die dogter se gevoelens oor haar
situasie erken en begryp. Die terapeut ondersteun die dogter om bewus te word van haar gevoelens deur
hoofsaaklik refleksietegnieke aan te wend. Die dogter word ondersteun om van haar negatiewe en
onderdrukte gevoelens bewus te word. Sy word byvoorbeeld bewus gemaak van die feit dat sy jammer
is dat sy by prostitusie betrokke geraak het en dat sy dit anders sou wou he. Aandag word ook aan
positiewe gevoelens gegee, soos byvoorbeeld dat dit lekker is om met iemand te praat.
Die terapeut reflekteer die dogters se gevoelens sodat hulle kan kom tot toe-eiening van hulle gevoelens.
Die terapeut toon aan die dogter dat sy haar aanvaar en begryp deur haar gevoelens te erken. In die
terugkaats van die dogters se gevoelens en deur nie-verbale kommunikasie toon die terapeut empatie
met die dogter.
"His comments reflect not only what the client is saying, but also reflect the hazy area at the
edge of the client's awareness. Through the therapist's communication of the client's felt
meanings, those meanings not yet conceptualized into awareness, the client broadens his
understanding of himself and allows into his awareness more of his organismic experiencing"
(Meador & Rogers, 1984: 163).
Op grond van die terapeut se opregte begrip, empatie en warme toegeneentheid, kry die dogter
geleentheid om haar ware gevoelens te verwoord. Die terapeut begelei die dogter om haar ware
gevoelens self te ontdek. Die dogter word byvoorbeeld ondersteun om te besef dat sy ongelukkig voel
omdat sy nie normale verhoudings met mans kan stig nie en dat sy wens dat sy ook eendag sal kan trou.
Die dogter kry geleentheid om in 'n veilige ruimte haar eie gevoelens uit te pluis en te verwoord.
EHOORLIIKIE DEURLIEWING VAN GEVOELENS
Die dogter word ondersteun om in toenemende mate haar eie verantwoordelikheid ten opsigte van haar
keuse te aanvaar. Sy ervaar dat mense ook skuldgevoelens en ander negatiewe gevoelens het. Mense
mag voel - ook sleg voel oor hulle optredes. Gevoelens hoef nie onderdruk te word nie. Mense mag
ook vergifnis vra vir optredes. Die dogter voel verlos wanneer sy ervaar dat sy ook mag se sy voel
kwaad, hartseer, uitgelewer en veronreg. Die dogter is nou gereed vir direktiewe terapie (Olivier, 1986:
119-120). Sy kan nou praat van "ek" en "my" slegte gevoelens en hoef dit nie meer te ontken of aan iets
of iemand anders toe te dig nie (Van Niekerk, 1978: 138 - 139).
Die terapeut laat egter nie toe dat die dogter in haar negatiewe gevoelens voortploeter nie. Sy word ook
180
ondersteun om deur logiese rasionalisering haar negatiewe gevoelens kognitief te beheer. Die dogter
het nou ontdek dat sy negatiewe gevoelens het, maar sy moet nog geleer word wat om daaromtrent te
doen. Sy weet the vanself hoe om met haar gevoelens op 'n behoorlike en menswaardige wyse tussen
ander mense op te tree the. Tot dusver het sy haar gevoelens ontken (vgl. 4.4.7) en gevolglik haarself
skuldig gemaak aan diefstal, aggressie en prostitusie.
Volgens Ellis, soos bespreek deur Haaga en Davidson (1986: 237-248), ontstaan emosionele probleme
op grond van wanbegrippe of irrasionele denke. Die terapeut voorsien die dogter van die regte kennis
en ondersteun haar om hierdie kennis rasioneel te orden en so haar negatiewe affektiewe betekenisse te
heroorweeg en te verander. Hierdie kennis sluit ook begrip vir die optrede van ander persone in, soos
byvoorbeeld die verwerping deur die gemeenskap op grond van haar betrokkenheid by prostitusie.
Die dogter se gevoelens van onsekerheid, ten spyte van kennis en begrip van haar situasie, kan haar tot
so 'n mate rem dat sy the voldoende waagmoed kan openbaar om byvoorbeeld tot die arbeidsmark toe
te tree of om weer kontak met haar ouers te maak the. In hierdie geval kan die terapeut gebruik maak
van uitdowing om die dogter te ondersteun om hierdie onsekerheid te oorbrug. Die teorie van uitdowing
berus op die kombinering van onaanvaarbare situasies met aangename situasies wat vir die dogter geen
bedreiging inhou the (Morris, 1986: 145-169).
Die dogter kan die optredes van ander tieners, en ook van gerehabiliteerde dogters wat by prostitusie
betrokke was, waameem en nadoen om aanvaarbare gedrag aan te leer. Sy kan ook byvoorbeeld
waameem hoe die gerehabiliteerde dogter sosiale goedkeuring ontvang vir haar optrede. Die dogter kry
dus geleenthede om die gedrag wat die gerehabiliteerde dogters voorleef, na te doen en in te oefen
(Perry & Furukawa, 1986: 66-88).
Die dogter se gedrag moet getuig van toenemende selfaktualisering op 'n steeds hoer wordende niveau.
Sy moet ondersteun word om haar besluit om the voort te gaan met prostitusie the self tot uitvoer te
bring en verantwoording vir haar veiligheid te aanvaar. Die dogter word begelei om te besef dat sekere
aktiwiteite op grond van eie oorwegings vermy behoort te word, soos byvoorbeeld om nagklubs te
besoek wat sy weet gereeld deur haar kliente besoek word of waar dwelms beskikbaar is. Sy moet ook
begelei word om haar verantwoordelikheid ten opsigte van ander te aanvaar, deur byvoorbeeld the ander
dogters na koppelaars te verwys the.
Die dogter word begelei om die sinsamehang en interaksie van haar eie optrede en verantwoordelikhede
181
te ontdek deur die verskillende gegewens te analiseer. Op hierdie wyse kry sy 'n greep op haar
gesitueerdheid en behoort dit by te dra tot egoversterking.
EGOVERSTERKING EN NORME
In 'n opvoedkundig-sielkundige benadering is die dogter wat by prostitusie betrokke is steeds 'n kind -
in -opvoeding en is die volgende stap 'n imperatief. Die volwassene (terapeut) moet die nie-volwassene
(dogter wat by prostitusie betrokke is) help om die onderliggende waardes en norme wat ter sake is, te
leer ken en aan haarself toe te eien. Die uitbou van 'n eie waardesisteem en die daarstel van 'n eie
lewensbeskouing is 'n opvoedingsdoel en ook 'n oorkoepelende doel van pedoterapie (terapie aan
kinders) (Olivier, 1986: 138 - 143, 191).
Die terapeut ondersteun die dogter om realistiese verwagtinge te koester, om emosioneel weerbaar te
wees en ook om die negatiewe of ongunstige aspekte, soos byvoorbeeld armoede, van haar gesitueerd-
heid te aanvaar en om ten spyte van haar situasie en ervarings in die verlede, verantwoordelikheid te
aanvaar vir die hede en die toekoms. Die dogter word ook gekonfronteer met ander norme soos
byvoorbeeld eerlikheid en seksuele moraliteit. Sy word ook ondersteun om te besef dat die norme wat
sy vir haarself toe-eien nie deur omstandighede of groepsdruk gewysig kan word nie, maar net deur
haarself. Sy is dus nie 'n slagoffer van haar optredes nie, maar die inisieerder. Die dogter behoort dus
ondersteun te word om selfgeldend op tree en nie haarself as 'n slagoffer te beskou nie. Hierdeur word
sy weerbaar teen viktimisasie (Johnson,1990: 242).
Groepsterapie kan hier van waarde wees. In die groep kry die dogters die geleentheid om sosiale
vaardighede te beoefen. Hulle kry ook die geleentheid om te besef dat hulle nie alleen besig is om teen
die houvas van prostitusie te veg nie. Hulle kan ook saam praktiese planne ondersoek wat kan verhoed
dat hulle weer by prostitusie betrokke sal raak. Hulle word ondersteun om te besef dat hulle onafhanldik
is van dwelms, prostitusie en koppelaars.
5.4. ONDERSTEUNING AAN ItDIUE TERAPEUT EN ANDER HULPVERLENERS
Die opvoedkundige-sielkundige en ander hulpverleners wat met dogters werk wat by prostitusie
betrokke is, staan binne-in die werklikheid waar kinders in die straat moet oorleef omdat hulle van die
ouerhuis gedros het om te ontsnap van 'n beperkende sosio-ekonomiese gesinsituasie en oorbevolking;
van ouers wat hulle reg op outonomie en onafhanklikheid negeer of van molestering deur 'n familielid
182
of 'n ouer. In hulle poging om te oorleef kom die dogters in aanraking met prostitusie, pornografie,
homoseksualisme en substansmisbruik en word hulle dikwels by hierdie aktiwiteite betrek. In hierdie
werklikheid poog die terapeut om die dogters wat by prostitusie betrokke is te ondersteun om hulle
leefwyse te verander.
Op grond van die gevare van die straat en prostitusie, is 'n groot gedeelte van die professionele
hulpverlener se werk krisisintervensie, waar een verkeerde besluit 'n dogter net weer kan laat "verdwyn."
Die hulpverleners moet dikwels in die bresse tree vir die dogters op 'n wyse wat moontlik ander
instansies die harnas kan injaag (Johnson, 1990: 224). Hierdie toedrag van sake plaas die hulpverleners
onder druk en die moontlikheid van wanbegrip en vervolging is ook nie uitgesluit nie.
Die opvoedkundige-sielkundige en hulpverleners van ander instansies en dissiplines, soos die polisie,
maatskaplike werkers en mediese werkers, is gesamentlik en afsonderlik betrokke by die intervensie by
dogters wat by prostitusie betrokke is. Hierdeur ontstaan dikwels probleme aangesien elke dissipline
glo dat hulle benadering die enigste korrekte benadering is en dat almal tot die benadering oorgehaal
behoort te word. Alhoewel 'n multidissiplinere spanbenadering noodsaaklik is, behoort elke hulpverlener
voldoende ruimte gegee te word om die werk te doen waarvoor hulle opgelei is.
Behalwe die stres wat veroorsaak word deur die posisie wat die hulpverleners inneem tussen die dogters
en hul ouers of die dogters en die gereg, plaas hierdie werk ook 'n groot lading op die terapeut (Johnson,
1990: 224). Met die aanvanklike terapie word 'n oop-deurstelsel gevolg. Wanneer 'n dogter opdaag
moet iemand beskikbaar wees om ondersteuning te bied, of net te dien as 'n klankbord (vg1.5.3.1).
Administrasie is 'n belangrike aspek van enige organisasie, maar plaas dikwels 'n groot las op die terapeut
en laat kosbare tyd verlore gaan. Die sogenaamde rompslomp vertraag dikwels aksies. As voorbeeld
kan genoem word dat wanneer 'n dogter besluit om vir rehabilitasie aan te meld, alles in werking gestel
moet word om die dogter te ondersteun en 'n rehabilitasieprogram te loods voordat sy kop uittrek as
gevolg van tyd wat verspil is deur administrasie. Hierdie administrasie kan net sowel later deur 'n
administratiewe klerk afgehandel word.
Uit die navorser se eie ervaring tydens haar onderhoudvoering met dogters wat by prostitusie betrokke
is (sien veldnotas), is dit duidelik dat hierdie werk ook vir die opvoedkundige-sielkundige en die ander
hulpverleners emosioneel traumaties kan wees. Hierdie siening word ook deur Johnson (1990: 164)
gehuldig in verband met die hulpverlening aan kinders wat gemolesteer is. Die opvoedkundige-
183
sielkundige behoort haarselfte beskerm teen die pyn en emosionele stres wat hierdie werk kan meebring.
Die area waarin die terapeute moet funksioneer, is dikwels ook gevaarlik as gevolg van onwettige
praktyke soos kapings, moord en algemene wantroue tussen die gemeenskap en die polisie. Hierdie
toedrag van sake kan ook bydra tot stres (Johnson,1990:224).
Ondersteuningsgroepe behoort ook vir die hulpverleners geskep te word waar hulle die geleentheid kry
om hulle gevoelens te verwoord in terme van hulle onsekerheid, angs en spanning. Die terapeut behoort
ook affektiewe ondersteuning te ontvang om te ontlaai ten einde stres en depressie te voorkom.
53 SAM1 VATTING
Dogters wat by prostitusie betrokke is verkeer in nood en het ondersteuning nodig om 'n meer positiewe
en ingeligte besluit oor hulle lewens en toekoms te mask.' n Besluit oor 'n beter toekoms vereis egter dat
die dogters 'n geleentheid sal kry om hulle onderbroke onderwys te voltooi. Hierdie onderwys sal nie
in die hoofstroom aangebied kan word nie, aangesien die dogters 'n skoolvreemde straatkultuur het.
Tweede-kansonderwys kan as 'n alternatief oorweeg word.
Die dogters benodig ook mediese versorging wat toegespits behoort te wees op die voorkoming van
VIGS, maar ook mediese versorging vir dogters wat reeds VIGS het. Aangesien die dogters se tande
as gevolg van dwelms in 'n swak toestand is, is tandheelkundige dienste ook belangrik. Gesinsklinieke
behoort ook aan die dogters geslagsvoorligting, inligting oor geboortebeperking, die pyn van
ongewenste swangerskappe en veral inligting oor die ontwikkeling van hulle eie seksualiteit te hied.
Tydens die hele proses van rehabilitasie is affektiewe steungewing van belang. Die terapeut word
gekonfronteer met 'n aspek van die lewe wat op selfvernietiging dui en is in die meeste gevalle die laaste
skakel tussen hoop en 'n totale oorgawe aan 'n lewe wat die dogters in totaliteit afbreek. Hierdie opgaaf
plaas die terapeut onder druk en gevolglik behoort sy ook ondersteuning te ontvang.
184
HOOFSTUK 6
SAMEVATTING, GEVOLGTREKRUNGS, TEKORTKOMINGS EN
AAN EVEL1INGS
6J. SAMEVATTING
Prostitusie is 'n samelewingsverskynsel wat onder alle lae van die bevolking voorkom en verskeie
reaksies en gevoelens uitlok. Deur die eeue heen is daar deur wetgewing gepoog om prostitusie te
bekamp, gevolglik is dit in baie gebiede onwettig om prostitusie te bedryf. Prostitusie word gewoonlik
deur volwasse vrouens bedryf wat seksuele dienste aan volwasse mans verkoop, maar ander vorme
van prostitusie kom ook voor en een van die vorme is prostitusie by dogters. Hierdie verskynsel van
dogters wat by prostitusie betrokke is, kom ook in 'n toenemende mate in Suid-Afrika voor. Dogters
wat by prostitusie betrokke is sal waarskynlik nie hulle persoonsmoontlikhede aktualiseer nie. Hulle
is dus aangewese op hulp om te verhoed dat hulle toekoms belemmer word.
In Suid-Afrika ontbreek inligting oor die effek wat betrokkenheid by prostitusie op dogters se lewens
het, aangesien sover vasgestel kon word, geen navorsing oor die leefwereld van dogters wat by
prostitusie betrokke is al in Suid-Afrika onderneem is nie. Die noodsaaklikheid vir hierdie navorsing
le daarin dat daar volgens die media 'n wereldwye toename in prostitusie en veral in kinderprostitusie
is. Daar kan dus veronderstel word dat die opvoedkundige-sielkundige in een of ander stadium met
hierdie verskynsel in aanraking sal kom.
In hoorstuk 1 is 'n oorsig en orientasie van die navorsing gegee. Daar is bepaal dat dogters wat by
prostitusie betrokke is op hulle weg na volwassenheid ontspoor het en dat hulle aangewese is op die
hulp van die opvoedkundige-sielkundige. Dit impliseer dus dat die opvoedkundige-sielkundige die
persoonsversteuringsmomente van prostitusie by dogters moet bepaal en ophef. Om hierdie
ondersteuningsfimksie te vervul, vereis dus dat die opvoedkundige-sielkundige insae in die leefwereld
van die dogters sal he. Twee navorsingsvrae is gevolglik as probileemsteli➢ing geidentifiseer, naamlik
hoe lyk die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is en op watter wyse kan hierdie kennis
bydra tot 'n konseptuele raamwerk ter voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters. Die doe van die navorsing is uit die navorsingsvrae bepaal, naamlik om die leefwereld van
dogters wat by prostitusie betrokke is te verken en te beskryf aan die hand van meervoudige
gevallestudies en om 'n konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie ten opsigte van
prostitusie by dogters te ontwikkel.
185
In inocastink 2 is die navorsingsontwerp eun -metode van die twee fases van die navorsing uiteengesit.
Die eerste fase is die ve•kenning en die beskrywing van die fledwerelld van dogters wat by
prostitusie betrokke is deur gebruik te maak van meervoudige gevallestudies. Verskeie data-
insamelingsbronne is gebruik, naamlik biografiese inligting, naiewe sketse "My Lewensverhaal",
fenomenologiese onderhoude en individuele fokusonderhoude wat getranskribeer en gekodeer moes
word. Resultate is beskryf aan die hand van meervoudige gevallestudies en saamgevat in 'n
kruisgevallestudieverslag - opgevolg deur literatuurkontrole. Die • tweede fase bestaan uit 'n
konseptuelle raamwerk met betrekking tot voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters.
In hodstuk 3 is ses gevailllestudies beskryff en in 'n kruisgevalleverslag saamgevat. Data vanuit die
biografiese inligting toon dat die dogters skolastiese probleme ondervind en dat vyf van die ses dogters
reeds een of meer standerds op skool herhaal het. Twee dogters het reeds die skool verlaat. Volgens
die dogters se lewensverhale het almal gesinsprobleme ervaar. Die dogters noem byvoorbeeld dat hulk
uit onvolledige gesinne kom en verwerp, mishandel en gemolesteer is. Daar kan ook afgelei word dat
hulle verwaarloos is. Tydens die fenomenologiese onderhoude het die dogters die wereld van
prostitusie beskryf. Hiervolgens ontvang die dogters geld vir seksuele dienste. In hulle bespreking
van prostitusie maak hulle melding van oneerlikheid, verkragtings, aanrandings en vernederings. Die
dogters se gevoelens oor prostitusie wissel ook van onaanvaarbaar tot walging. Tydens die
onderhoude is dit duidelik dat die dogters ook skuldig voel oor hulle betrokkenheid by prostitusie en
vewerping beleef met, voortvloeiend daaruit, gevoelens van ontoereikendheid, depressie en aggressie,
sowel as 'n verlange na aanvaarding.
Tydens die individuele fokusonderhoude het die dogters hulle persepsies van die voor- en nadele en
voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie beskryf. Hulle moes ook oor hulle
toekomsverwagtinge praat. Die finansiele aspek van prostitusie is deur die meeste dogters genoem,
maar hulle het ook sosiale voordele genoem. Selfs wraak is as 'n voordeel genoem. Die nadele wat
die dogters genoem het was hoofsaaklik in verband met gevaar en siekte. Verder is daar ook genoem
dat dit moreel verkeerd is. Die dogters se voorstelle vir voorkoming en intervensie het hoofsaaklik
gehandel oor hulle eie ervarings en hulk stel gesonde kommunikasie en gesinsverhoudinge voor as
belangrike maatreels om prostitusie te voorkom. Die dogters noem ook goeie opvoeding, voldoende
toesig, sowel as die voorkoming van molestering en aanranding as wyses waarop prostitusie by dogters
bekamp kan word.
186
Die helfte van die dogters van die onderhawige navorsing se toekomsverwagtinge is totaal verduister.
Die ander dogters hoop om rykdom te bekom en om uit hulle situasies te ontsnap. Die dogters se
toekomsverwagtinge het verder hoofsaaklik gehandel oor die verwesenliking van hulle behoeftes aan
aanvaarding, erkenning en selfaktualisering.
In hootrstunk 4 is die bevindinge met literatuur gekontroleer en in temas oor die gesinsituasie, die
onderwyssituasie en die leefwereld van prostitusie gegroepeer. Dogters wat by prostitusie betrokke
is, se gesin- en ollwoedingsituasies openbaar verskeie probleme wat veroorsaak dat die verhoudings
tussen die dogters en hulle opvoeders nie op aanvaarding, begrip en gesag berus nie. Naar bestaan
inderdaad tekens van verwerping, wanbegrip en gesagsverwerping. Die dogters se behoeftes aan
aanvaarding, erkenning en selfaktualisering word nie bevredig nie. As resultaat van hierdie toedrag
van sake dros sommige dogters van hulle ouerhuise en raak betrokke by prostitusie.
Die dogters ondervind ook probleme in die skoollsitanasie. Hulle presteer ontoereikend en openbaar
gedragsprobleme. Hulle ervaar verwerping en gevolglik beleef hulle nie die onderwysgebeure as sinvol
lie. Die dogters word uit die skool geskors of verlaat vrywilliglik die skool voordat hulle voldoende
kwalifikasies of opleiding ontvang het. Die dogters beskik dus nie oor voldoende vaardighede om
werk te kry nie en raak betrokke by prostitusie.
In die Ileetraverrelld van prostitusie is die dogters oorgelewer aan geweld, verkragting en uitbuiting.
Gevolglik wantrou hulle volwassenes. Hulle vind prostitusie onaanvaarbaar en openbaar
skuldgevoelens, aggressie, depressie en moedeloosheid, tesame met 'n lae selfbeeld. Die dogters poog
om hulle gevoellens te onderdruk deur gebruik te maak van verskeie verdedigingsmeganismes soos
ontkenning, projeksie, verplasing en regressie. Hulle probeer ook om die gevoelens te verdoof deur
die gebruik van dwelms. Al die pogings om hulle gevoelens te ontken en te onderdruk dra by tot 'n
emosionele afgestomptheid. Soms kry hulle ook terugflitse oor die gebeure wat hulle wil onderdruk.
Hulle voel dat prostitusie nadelig is, maar hoop tog om deur prostitusie rykdom te bekom of
langtermynverhoudings te kan stig met iemand wat hulle sal liefhe en vir hulle kan sorg. Hulle
openbaar 'n onvermoe om verantwoordelikheid vir hulle optredes te aanvaar en verwyt ander vir hulle
betrokkenheid by prostitusie en verwag ook van die gereg en gemeenskap om prostitusie te bekamp
deur byvoorbeeld die opheffing van arm gemeenskappe en deur wetgewing.
Die dogters wat by prostitusie betrokke is se toekomsverwagtinge is verduister. Hulle glo dat daar
vir hulle geen toekoms is nie en dat hulle oorgelewer is aan hulle leefwyse as prostitute. Hulle ontsnap
187
in onrealistiese fantasied oor die toekoms en stel dit voor as 'n nuwe begin met ongekende rykdom
waar al hulle behoeftes aan aanvaarding, erkenning en selfverwesenliking bevredig sal word. Die
interaksie tussen die verskeie faktore in die lewe van dogters wat by prostitusie betrokke is en die
dogters se belewing daarvan vra om besondere bemoeienis om die dogters te ondersteun en te begelei
om hulle leefwyses te verander en hulle moontlikhede te aktualiseer.
In hoofstuk 5 is 'n konseptuele raamwerk voorgestel vir die voorkoming en intervensie ten opsigte van
prostitusie by dogters. Voontoming van prostitusie berus op die beginsel dat die dogters tot so 'n
mate bemagtig word dat hulle in staat kan wees tot 'n ingeligte besluit ten opsigte van prostitusie.
Stabiele gesinsituasies kan daartoe bydra dat die dogters bemagtig word en prostitusie voorkom word.
Huweliks- en egskeidingsberaad, maatskaplike opgradering van agtergeblewe gemeenskappe,
bevordering van gesonde gesinsnorme en ondersteuning aan gesinne wat in nood verkeer kan die
stabiliteit van die gemeenskap en die gesinsituasies bevorder en lei tot die bekamping van prostitusie.
eroepsgeoriEnteerde onderwys waar die gemeenskap en skool saamwerk tot voordeel van die jeug,
gesin en gemeenskap kan ook 'n belangrike bydrae lewer tot die voorkoming van prostitusie. Dogters
wat skolastiese en/of gedragsprobleme op skool openbaar behoort vroegtydig hulp te ontvang om te
voorkom dat die dogters die skool verlaat as gevoig van herhaalde mislukkings of uit die skool geskors
word op grond van gedragsprobleme. Hierdie aspek vereis dat die Regering van Nasionale Eenheid
voldoende fondse beskikbaar sal stel sodat voldoende bekwame can offlgelleide onderwysers binne die
onderwys sal staan.
Die ouers, die gemeenskap en die skool is ook verantwoordelik vir die veilligheid en weerbaarheid
van dogters. Voldoende kleuterskole, bewaarskole en naskoolsentrums bied aan werkende ouers se
kinders 'n heenkome sodat hulle nie alleen tuis of in die straat op hulle ouers hoef te wag nie. Skole
kan ook van die oop-skoolstelsel gebruik maak. 'n Gemeenskapsentrum kan op die terrein van die
skool aangebring word waar kursusse, geslagsvoorligting, ouerbegeleiding, gesinsterapie en individuele
terapie, sowel as geleenthede vir konstruktiewe vryetydsbenutting, aangebied kan word.
Die gemeenskap, ouers en tienerdogters kan kursusse bywoon en/of aanbied om mense bewus te maak
van die fisiese en emosionele gevolge van prostitusie. Die kinderbeskermingseenheid van die
gemeenskapspolisie, sowel as gerehabiliteerde prostitute kan betrek word by werkswinkels en lesings
om die gemeenskap bewus te maak van die redes waarom en hoe dogters by prostitusie betrokke raak.
Bemagtiging van die gemeenskap en die gesin kan lei tot bereikbare ondersteuning van die jeug om
188
weerbaar te wees teen prostitusie.
Ten spyte van die voorkomende aksies sal sommige dogters steeds by prostitusie betrokke raak. Die
navorser spreek egter die hoop uit dat die dogters die geleentheid gehad het om die alternatiewe te
oorweeg en daarna 'n ingeligte besluit geneem het. Hierdie dogters is vasgevang in 'n selfvernietigende
en uitsiglose leefwyse en daar behoort gepoog te word om tydens enfermsie hulle te ondersteun om
hulle leefwyse te verander deur hulle te betrek by rehabilitasie en terapie.
Uit die acrd van prostitusie is die gevaar van siektes en besering 'n aspek wat aandag moet geniet.
Gesinsklinieke, uitreikaksies en ongevalle afdelings van hospitale is die instansies wat die dogters in
hierdie aspek kan ondersteun. Dogters behoort geslagsvoorligting te ontvang en ook ingelig te word
oor die gevare van VIGS en ongewenste swangerskappe.
Die dogters wat by prostitusie betrokke is, het 'n onvermoe ontwikkel om te vertrou en gevolglik is
die eerste fase van intervensie die inskakeling van uitreikprogramme. Die dogters se vertroue moet
eers gewen word en deur informele gesprekke word hulle bearbei sodat hulle uit vrye wil tot die
intervensieprogram sal toetree.
Die dogter wat haar leefwyse wil verander behoort van allternatiewe belluunising voorsien te word of
by haar ouers geplaas te word. Hierdie omgewingsverandering is noodsaaklik om te verseker dat die
dogter veilig is teen druk van die ander prostitute, koppelaars en kliente in die omgewing waar sy
werksaam is. Die terapeut poog ook om deur intervensie die verhoudings tussen die dogter en haar
gesin te normaliseer en die dogter te ondersteun tot 'n meer positiewe leefwyse. Ten einde dit te
vermag, behoort die terapeut die gesinsituasie en leefwereld van elke dogter te ev Meer om te bepaal
wafter invloed die komplekse interaksie van verskeie faktore op die dogter en op haar gesin het. Nadat
inligting aangaande die dogter se totale opvoeding- en onderrigsituasie verkry is, kan bepaal word
watter ongunstige betekenisse die dogter openbaar en op watter wyse sy ondersteun kan word tot
gunstiger betekenisse van haar situasie.
Intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters impliseer die wegruim van remmende faktore.
Daarom behoort die ondersteuning aan elke dogter gepaard te gaan met olimmederbegelleidting en
gesinsterapie. Die opvoedkundige-sielkundige poog om die disfunksionele opvoedings- en
gesinsdinamiek te wysig, kommunikasie te herstel en om vergifnis en die herstel van vertroue te
bewerkstellig. Die terapeut poog ook om die dogters te ondersteun tot die verbraing van
189
substansaffhanadlikheid, en tot gevoellstabillisering. Die dogter word gelei om haar gevoelens te
verwoord en haar gedagtes te orden, maar ook om met haar gevoelens behoorlik te leef. Die dogter
word ook begelei tot egoversterking en toe-eiening van eie norme en ve•antwoordelliklhieid. Die
bevordering van haar selfbeeld en verantwoordelikheid bevorder die dogter se onafhanldikheid en
verbreek die slagoffersindroom.
Prostitusie is 'n selfvernietigende aktiwiteit en die terapeut is dikwels die laaste skakel tussen hoop en
totale oorgawe aan die lewenswyse. Die opgaaf plaas die terapeut onder druk en gevolglik behoort
alle hullpverileners ondersteuning te ontvang.
6.2. GIEVOLGTIREKKINGS
Na afloop van die verkenning van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is, die
daaropvolgende beskrywing aan die hand van meervoudige gevallestudies, literatuurkontrole en die
voorgestelde konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie van prostitusie by dogters, kan die
volgende gevolgtrekkings gemaak word:
Die data wat verkry is uit die gevallestudies en literatuurkontrole bevat inligting wat lei tot die begrip
van die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is. Aan die hand van hierdie inligting is die
eerste navorsingsvraag "Hoe lyk die leefwereld van dogters wat by prostitusie betrokke is?"
beantwoord deur 'n beskrywing van die Beerwerelld van dogters mat by prostitusie betrokke is.
Uit hierdie beskrywing kan gestel word dat verskeie elemente waargeneem is wat daarop dui dat
betrokkenheid by prostitusie 'n nadellige aktiwiteit is wat die dogters se totale gesitueerdheid en
toekoms raak.
Op grond van die literatuurkontrole is ste•k ooreenkomste gevind met die navorsing nit Amerika,
Kanada en Itrittanje. In die state waar prostitusie gewettig is, word kinders ook by prostitusie
betrek en is daar aanduidings dat dogters wat by prostitusie betrokke raak, affektiewe probleme
openbaar en nood het aan ondersteuning en begrip.
Die data wat verkry is uit die beskrywende gevallestudies bevestig die noodsaakiikheid vir
voorkoming en intervensie van prostitunsie by dogters. Uit die herhalende temas word verskeie
probleme geidentifiseer wat tydens voorkoming en intervensie aangespreek behoort te word. Kennis
van die ileeirwerelld van dogters wat by prostitusie betrokke is, kan gebruik word om doellstellllings
190
vir voou-koming en intervensie te stell. In die onderhawige navorsing het dit duidelik geblyk dat
voorkoming en intervensie van prostitusie by dogters verskeie mikro-, meso- en makrostrukture
aanspreek, soos die opvoeding, die onderwys, die gesinsituasie, die gemeenskap, die privaatsektor en
die staat.
Intervensie sluit omgewingsverandering, ouerbegelleiding, voortsettinng vain onderbroke onderwys,
mediese en tandbeelkundige dienste in. Die dogters wait by prostitusie bet rokke is openbaar ook
affektiewe problleme op grond van hulle belewing van hulle gesin en skolastiese situasies en hulle
betrokkenheid by prostitusie. Hierdeur word ailTeildiewe steungewing off terapie as 'n noodsaakllike
moment tydens intervensie bevestig. Aan die hand van hierdie inligting kan 'n konseptuele raamwerk
vir voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters daar gestel word.
Die daarstelling van 'n konseptuele raamwerk vanuit die opvoedkundig-sielkundige perspektief hou
bepaalde impilikasies vir die opileiding van die opvoedkundige -sielikundiges in. Naar mag van die
opvoedkundige-sielkundige verwag word om gedurende die beoefening van haar praktyk 'n dogter wat
by prostitusie betreldce is/was te ondersteun. Die opvoedkundige-sielkundige moet dus bewus wees
van die emosionele en fisieke implikasies van betrokkenheid by prostitusie. As gevolg van onkunde
oor die implikasies van prostitusie, is die beleidmakers, gemeenskappe, skole en ouers afhanklik van
die raad en hulp van die opvoedkundige-sielkundiges om besluite te neem aangaande die voorkoming
en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters. Die dienste van opvoedkundige -siellkundiges
kan dus van groot waarde wees vir die regering of beleidmakers, die gemeenskap en die onderwys.
6.3. TIEKORTKOMINGS VAN 113ll1ti. NAVORSING
Hierdie kwalitatiewe kontekstuele navorsing is verkennend, en beskrywend van aard en gerig op die
verkryging van geldige kennis oor die verskynsel van prostitusie by dogters soos wat dit werklik is.
Die navorser het gepoog om die verskynsel sonder vooroordeel of vooropgestelde idees te verken en
te beskryf. Meervoudige gevallestudies is gebruik om hierdie doelstelling te verwesenlik. Merriam
(1991: 29) beweer dat gevallestudies die navorser so naby aan die respondent bring dat sy insae in
hulle gedagtes, gevoelens en behoeftes kan verkry. Om so naby aan 'n ander persoon te kom, vereis
totale aanvaarding van die persoon. Die navorser se eie vooroordeell en sieving van prostitusie het
tydens die onderhoude veroorsaak dat sy 'n mate van weersin in die dogters se leefwyse ervaar het.
Die dogters se ongure taalgebruik was vir die navorser 'n irritasie en gevolglik het dit haar waarneming
gerem. Hierdie probleem is egter grootliks geneutraliseer omdat die navorser 'n deernis vir die dogters
191
ontwikkel het.
'n Volgende tekortkoming wat in die navorsing genoem behoort te word, is die tydperk wait dit
geneem het om geskikte respondente te verkry. Gedurende die periodes wat die navorser gewag
het om weer 'n dogter op te spoor wat by prostitusie betrokke is, is baie gesprekke met volwasse
prostitute en hulpverleners by "The House" gevoer. Verskeie afleidings oor prostitute is op hierdie
wyse gemaak. Die navorser het dan onbewustelik probeer om die afleidings te bevestig tydens
daaropvolgende onderhoude. Deur die data ook deur 'n onafhanklike kodeerder te laat kodeer, is die
ongeldige inligting wat verkry is deur die stel van hierdie leidende vrae the in die gevallestudieverslae
opgeneem nie.
Op grond van onkunde oor prostitusie is 'n vraag tydens die Tokusonderhoud ingeskakell waarwan
die dogters the gehou het ink. Die vraag oor waarom die dogter by prostitusie betrokke geraak het,
herinner hulle aan die tipiese vraag wat kliente gewoonlik aan hulle stel. Nadat een van die
respondente die navorser oor die aangeleentheid ingelig het, is die vraag by ander respondente
uitgesluit.
'n Feel van die vertrouenswaardigheidstrategiee is triangulering. Een metode om triangulering te
bevorder is om die bevindinge vanuit die bepaalde gevallestudies voor te le aan die onderskeie
respondente sodat hulle verkeerde afleidings wat deur die navorser gemaak is, kan korrigeer. Elke
onderhoud is egter in een dag afgehandel en opvolgonderhoude het dus nie plaasgevind the. Die
bevindifinge us dus the aan die respondente voorgellioui rifle , aangesien hulle the meer beskikbaar was
nie. Twee respondente het besluit om the voort te gaan met prostitusie the. Hulle was beide betrek
by rehabilitasie vir dwelmafhanldikes en het daarna by hulle familie gaan bly. Die een dogter is nog
steeds by haar ouers en hoop om weer by 'n skool toelating te kry om haar opleiding te voltooi. Die
ander respondent het na drie maande weer begin om prostitusie te bedryf.
6.4. AAN EVELINGS
Hierdie verkennende en beskrywende navorsing oor die wese van prostitusie by dogters, tesame met
die voorgestelde konseptuele raamwerk vir voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by
dogters, kan beskou word as inleidende navorsing in verband met die voorkoming van prostitusie by
dogters en in verband met die hulpverlening aan dogters wat by prostitusie betrokke is of was. Naar
word geensins daarop aanspraak gemaak dat die voorstelle vir voorkoming en intervensie wat in die
192
konseptuele raamwerk uiteengesit is, die enigste wyse vir die voorkoming en intervensie ten opsigte
van prostitusie by dogters is nie. Hierdie pedagogiese benadering sien egter die dogter wat by
prostitusie betrokke is in haar wese as 'n kind-in-opvoeding in totaliteit. Verder word die nood van
die opvoeders ook erken en daarom veronderstel ondersteuning aan die dogter tydens intervensie ook
opvoederbegeleiding aan die betrokke volwassenes. Voorts is die voorgestelde werkswyse slegs 'n
aanvangsondersteuning aan die dogters tydens intervensie wat verdere hulpverlening aan die dogter
in die vorm van mediese dienste, studieleiding, verdere terapeutiese ondersteuning en beroepsleiding
voorafgaan. Daar word dus aanbeveel dat maatskaplike werkers, medici, sielkundiges, voorligting-
sielkundiges, voorligtingonderwysers, opvoedkundige-sielkundiges, polisie en alle jeugwerkers wat
in die praktyk staan kennis ssii neem van bierdie navorsing.
Prostitusie by dogters sou nie voorkom indien daar nie volwassenes was wat hulle seksuele behoefies
wil bevredig deur seksuele omgang met jong dogters nie. Daar word aanbeveel dat daar 'n ondersoek
onderneem word na die persoonllikbeid van die kiiiente van bierdie dogters om te bepaal wat hulle
motiveer om die dogters te misbruik. In so 'n studie kan hulpverlening aan die persone ook ondersoek
word.
Daar word voorsien dat die koordinering van die onderskeie insette van die polisie, kinderhowe,
maatskaplike werkers, onderwysers, ouers en opvoekundige-sielkundiges in die toekoms tot meer
effektiewe voorkoming en intervensie ten opsigte van prostitusie by dogters sal lei. Dit sal egter van
verdere navorsing afhanldik wees. Daar word dus aanbeveel dat die moontllikbeid van
gekoordineerde samewerking tussen alllle rollspellers ondersoek sap word.
Aangesien stabiele gesinsituasies en gesonde gesinsnorme geIdentifiseer is as aspekte wat belangrik
is in die voorkoming van prostitusie, behoort gesinsvermaak en gesinsgerigte programme wat
gesonde kommunikasie en unorme bevorder, deur die massamedia ondersoek te word. Voorts
behoort die moontllikbeid nun die nadelle van prostitusie op strategiese pilekke en in die
massamedia bekend te stell op 'n soortgelyke wyse as wat die nadele van die rookgewoonte
bekendgestel word, ondersoek te word.
Ouerbegeleiding vind dikwels eers plaas wanneer 'n kind probleme ondervind of gedragsprobleme
openbaar. Vele opvoedingsfoute kan verhoed word as die ouers vroegtydig begeleiding ontvang.
Geensins word hiermee bedoel dat alle ouers by 'n professionele persoon begeleiding moet ontvang
nie, maar dat ouerbegeleiding aangebied moet word by voorgeboorteklinieke, gesinsklinieke en
193
bekwame gesinsberaders uit die gemeenskap. Daar word aanbeveel dat oppoederbegelleiding as 'n
vocorkontende en p•imere geestellike gesondheidsdiens ondersoek moet word.
Die moontlikheid bestaan dat, as gevolg van intervensie, meer dogters wat by prostitusie betrokke was
sal terugkeer na die skole om hulle onderbroke studies te voltooi. Tweede-kansonderwys is nog nie
in Suid-Afrika ingestel nie en gevolglik kan dit impliseer dat verdere onderwys hierdie dogters ontneem
word, aangesien die skole van die hoofstroomonderwys die dogters nie weer wil toelaat nie en die
dogters nie weer na 'n kindersorgskool wil gaan nie. Daar word dus aanbeveel dat die moontlikheid
en organisasie van tweede-kansonderwys in Suid -Airika ondersoek word. Die moontlikheid
bestaan egter ook dat van die dogters wel in die hoofstroomonderwys toegelaat kan word. Daar kan
ook aangeneem word dat die tendens Me net dogters wat by prostitusie betrokke is impliseer nie, maar
ook ander vroed skoolverlaters. Daar word dus ook aanbeveel dat die hertoellating van viroee
skooDve•llaters tot die hoofstroomonderwys ondersoek word.
Aangesien daar bepaalde ooreenkomste voorkom tussen die leefwerelde van dogtersprostitute oorsee
en die dogters in Suid-Afrika wat by prostitusie betrokke is, word aanbeveel dat verskeie sentra
oorsee besoek word om insae in hulle intervensieprogramme te verkry. Samewerking met navorsers
en bullpverileners in ander ilande kan 'n bydrae lewer tot meer kennis in verband met die intervensie
ten opsigte van prostitusie by dogters.
Aangesien die moontlikheid bestaan dat die opvoedkundige-sielkundige wat in die praktyk staan 'n
dogter moet ondersteun wat by prostitusie betrokke is/was, word daar aanbeveel dat prostitusie by
dogters aangesny word in die teoretiese en praktiese opileiding van opvoedkundige-siellkundiges.
Universiteite kan betrokke raak by instansies soos "The House" en studente kan 'n paar uur praktiese
ervaring kry deur gemeenskapsdiens by die instansies te lewer.
6.5. SLOT
Die bevordering van stabiele gesinsverhoudinge en 'n "omgee-klimaat" in die gemeenskap en die skole
sal daartoe bydra dat dogters hulle nie tot die strate hoef te wend om aanvaarding en erkenning te
beleef Me. Die dogter wat by prostitusie betrokke is verkeer in 'n situasie wat vir haar dikwels
uitsigloos en donker is. Sy het nood aan 'n besondere bemoeienis om haar te ondersteun en haar
leefwyse te verander, maar sy vertrou the volwassenes nie. Sy beleef haarself as sleg en haar
toekomsvisie is verduister. Sy is afhanldik van dwelms om haar skuldgevoelens te verdoof en voort
194
te gaan met hierdie selfvernietigende aktiwiteit.
Tydens intervensie behoort die totale komplekse sameloop van faktore en omstandighede aangespreek
te word. Die verbreking van die dogter se afhanklikheid van dwelms en die noodsaaklikheid van 'n
veilige omgewing en voortgesette onderwys is net so belangrik as om die bande met haar gesin te
herstel en haar te laat ervaar dat sy waardevol is en aanvaar word. Hierdie gedagte word duidelik
deur 'n gerehabiliteerde prostituut van Johannesburg uitgespreek.
"You can never really take away one part, stop prostitution and the person is still a drug addict,
you can't help the person get over the thing i fyou have not already dealt with the problem of
drugs, if they have not dealt with the problem of insecurity, the dirtyness they feel, the hate they
have for themselves, the uselessness they actually feel" (Schurink et al, 1995: 50).
Hierdie aanhaling dui duidelik die afbrekende effek wat prostitusie by dogters het aan. Tydens die
navorsing het die navorser intens bewus geword van die tragedie dat dogters hulle tot hierdie
selfvernietigende praktyk wend omdat hulle deur hulle opvoeders en die gemeenskap verwerp word.
Hulle nood word nie aangespreek nie omdat mense van die gemeenskap hulle ignoreer of misbruik.
Die navorser hoop dat deur hierdie navorsing die beleidmakers en die gemeenskap bewus sal word van
die negatiewe effek van prostitusie en dat alle pogings aangewend sal word om dogters so te bemagtig
dat prostitusie by dogters voorkom kan word ten spyte van die veranderde strukture wat toetrede tot
hierdie beroep vergemaklik. Die nood van dogters wat by prostitusie betrokke is kan slegs
aangespreek word deur aan hulle die nodige ondersteuning te bied om hulle negatiewe gevoelens te
verwerk. Die dogters behoort begelei te word tot 'n meer stabiele en rustige affektiewe belewing van
hulle situasies, hulle opvoeders, hulself en hulle toekoms. Hierdie ondersteuning bied aan die dogters
geleentheid om met selfvertroue te besluit om hulle lewenstyl te verander.
Die navorser besef dat hierdie navorsing waarskynlik nie die ses respondente wat aan hierdie navorsing
deelgeneem het van hierdie negatiewe leefwyse kan verlos nie. Die hoop word egter uitgespreek dat
die navorsing 'n bydrae kan maak om ander dogters die pynlike ervaring van prostitusie te spaar. Die
dogters wat reeds by prostitusie betrokke is moet met begrip en empatie ondersteun word, want ten
spyte van hulle oenskynlike wereldwyse houdings bly hulle steeds bang, verwarde kinders wat daarop
geregtig is om veilig versorg te word deur iemand wat werklik omgee.
195
IL 11 IL LIOGRAFIIE
AUCAMP, K. (1992): The House: 'n Hawe vir wegloopkinders in Hillbrow. In Rooi Rose, 2 Oktober 1992. Kaapstad.
BARNARD, J.S. tsA. (1975): Remedierende Onderwys In Die Praktyk. Perskor-uitgewery. Pretoria.
BARTLETT, H-M. (1990): Die Rol Van Die Mediasentrum In Die Opvoeding Van Die Pedagogiesverwaarloosde Leerling In Die Kindersorgskool. Ongepupliseerde Verhandeling. Universiteit Van Suid-Afrika.
BASHI, J.( 1990): School Culture And The Second Chance. In INBAR, D.E. Ed. Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
BASOW, S.A. & CAMPANILE, F. 1990. Attitudes Toward Prostitution As A Function Of Attitudes Toward Feminism. In Psychology of Women Quaterly. (14), 1990:135-141.
BEELD, 31 Desember 1988.
BEELD, 22 April, 1993.
BOTES, A. (1993) Die Konseptualisering van 'n Navorsingsidee Departement Verpleegkunde Randse Afrikaanse Universiteit. Johannesburg.
BOWMAN, B.T. (1994): The Challenge of diversity. In Phi Delta Kappan. 6(3), 1994: 218-224
BROWN, M.E. (1979): Teenage Prostitution. Adolescence. 14(56) 1979: 665-680.
BRYNARD, K. (1987): Die Prys Van Prostitusie: 'n Gebroke Siel. Rooi Rose. September 1987.
BYBELGENOOTSKAP VAN SUID-AFRIKA (1991) Bybel Nuwe vertaling (met herformulerings) Nasionale Boekdruldcery. Kaap.
CAMPAGNA, D.S. & POFFENBERGER, D.L. (1988): The Sexual Trafficking In Children: An Investigation Of The Child Sex Trade. Auburn House Publishing Company. U.S.A.
CAPLAN, G.M. (1984): Facts Of Life About Teenage Prostitution. Crime And Delinquency. 30(1), 1984: 69-74.
S.A.B.C. CART BLANCHE, (1992): S.A.B.C. Documentary, 23 February.
CITIZEN, (1993): Police "Flush Out" Child Prostitutes From Agencies. Citizen, 8 May.
CITIZEN, (1993): Child Prostitutes in Hillbrow. Citizen, 18 May.
COETZEE, L. (1995). Van Kinderontvoering Tot Moord, Daar Is Gesellinne. Rapport. Augustus 1995.
196
COETZEE, R. en DU TOIT, P. (1986): Leerprobleme. In VAN NIEKERK, P.A. (Red). Die Opvoedkundige Sielkundige. 'n Handleiding in die Opvoedkundige-Sielkunde. Universiteits-uitgewers en -Boekhandelaars. Stellenbosch.
COLEMAN, J.C; BUTCH, J.N and CARSON, R.C. (1980): Abnormal Psychology and Modern Life. Scott Toresman and Company. U.S.A.
CROUS, S.F.M. (1979): Pedoterapeutiese Begeleiding van die Affektief Versteurde Kind. Ongepubliseerde D.Ed Verhandeling. Fakulteit Opvoedkunde. Universiteit van Pretoria.
CULP, RE., RICHARDSON, M.T. and HEIDE, J.S. (1987): Differential Developmental Progress of Maltreated Children in Day Treatment. In National Association of Social Workers. (8046), 1987: 497-502.
DEAN, C. (1993): City Fends Off 'Dunce' Tag. In The Times: Educational Supplement, July 25.
DE HEY, W. (1973): Hoe Leer Ik Mijn Kinderen Kennen: Practische Handleiding Voor de Observatie ten Behoeve van Leerkrachten en Jeugleiers De Toorts. Harlem.
DEN DULK, C en VAN GOOR, R. (1974): Inleiding in de Orthodidactiek en in de Remedial Teaching van het Dyslectische Kind. B.V Nijkerk. Callenbach.
ELLIS, A. (1984): Rational-Emotive Therapy. In Corsini, R.J. and WEDDING, D. (Ed). Current Psychotherapies. F.E. Peacock Publishers. Illinois.
ENNEW J (1986): The sexual exploitation of Children. Polity Press. Cambridge.
GAGE, N.L. (1990): Dealing with the Dropout Problem. In Phi Delta Kappan. 72(4), 1990: 280- 285.
GARBERS, J.G. (1981): Vroee Skoolverlaters In Die Grootstad. Butterworth. Pretoria.
GARSON, P. (1993): Hillbrow's Pretty Babies. In Weekly Mail.
GIBSON-AINYETTE, I., TEMPLER, D.T., & BROWN, R (1988): Adolescent Female Prostitutes. In Archives Of Sexual Behaviour. 17(5), 1988: 431-438..
GILDENHUYS, F.P. (1993): Opvoedings- En Onderwysimplikasies Van 'n Armoede-Kultuur. Ongepubliseerde Verhandeling. Fakultiet Opvoedkunde Universiteit van Pretoria.
GLASMAN, N.S. & GLASMAN, L.D. (1990): School-Based Evaluation And Second Chance. In INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education: An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
GLAUSER, A. 1990: Street Children: Deconstructing A Construct. In JAMES, P. & PROUT, A. (Ed). (1990): Contsructing And Reconstructing Childhood: Contemporary Issues In The Sociological Study Of Childhood. The Falmer Press. London.
GOOD, C.V. (Ed) (1983): Dictionary of Education. Mc Graw Hill Book Company. USA.
197
GORDON, D. (1990): The Hidden Curriculum Of Sesond-Chance Mechanisms. In INBAR, D.E. (Ed). In Second Chance In Education: An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
GRAY, D. (1973): Turning-Out: A Study Of Teenage Prostitution. In Urban Life And Culture. 19(1), 1973: 401-425.
GROBBELAAR, P. (Red). 1987: Afrikaans - Engelse Woordeboek. English-Afrikaans Dictionary. Readers Digest Association of SouthAfrica. Cape Town.
HAAGA, D.A. and DAVIDSON, G.C. (1986): Cognitive Change Methods. In KANFER, F.H. and GOLDSTEIN, A.P. Helping People Change: A Textbook Of Methods. Pergamon Press. Exeter.
HAMACHEK, D. (1990): Psychology In Teaching. Learning And Growth. Allen and Bacon. U.S.A.
HAMILTON, J.H. (1982): Die Skepping van 'n Positiewe Opvoedings Klimaat by 'n Residensidle Skool. Versamelde Toesprake Gelewer Tydens die Simposium vir Skoolsielkundiges van die Departement van Nasionale Opvoeding in Kimberley op 1 Februarie 1982.
HARAKAS, M. (1981): A Child of the Street. In Palm Beach Post, June 1981. Florida.
HARAKAS, M. (1981): Reforming Teen Hookers: Tough, but It's Possible. In Palm Beach Post, July 1981. Florida.
HARTSHORNE, K (1992): Education And Employment. EVERATE, D. & SISULU, E. Ed. 1992. Black Youth In Crisis Facing The Future. Ravan Press Pty (Ltd). Braamfontein.
HATKOFF, A. (1994): Safety and Children: How Schools can Help. In Childhood Education. 70(5), 1994: 283-286.
HEINEMANN, H.( 1990): Middle College High School: A Comprehensive Approach. In INBAR, D.E. Ed. Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. London: The Falmer Press.
HERRMANN, K.J. (1987): Children Sexually Exploited For Profit: A Plea For A New Social Work Priority. In Social Work. November 1987: 523-525.
HODGKIN, RA. (1985): Education hivaOrckioer! ,clorin Methuen. London.
HOUSE, E.R. & HOWE, K.R. (1990): Second Chance As Education Policy. In INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdisciplinary and International Perspective. The Falmer Press.
INBAR, D.E. (1990):. The Ligitimation Of A Second Chance. In INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdiscip_~ty And . London: The Falmer Press.
INCIARDI, J.A. (1984): Little Girls And Sex: A Glimpse At The World Of The "Baby Pros." In Deviant Behaviour. 5(7): 1984:71-78.
198
JACOBS, C.D, HAASBROEK, J.B EN THERON, S.W (1992): Effektiewe Navorsing. N v rsin vir Tersiere 0 leidi sk lik Komponent. inri Universiteit van Pretoria. Pretoria.
JOHNSON, P. (1990): Child Abuse: Understanding The Problem. Crowood Press. Marlborough.
JULIAN, J (1980): Social Problems Prentice Hall INC. U.S.A.
KERLINGER, F.N. (1986): Foundations Of Behavioral Research. Holt, Rhineman & Winston, New York.
KING, M. (1988): Early Warning. Agencies Try To Help Teen Prostitutes Face Facts About The Dangers Of Aids. In Social Issues Resources Series. (3), 1988: 1-4.
KITZINGER, J. (1990): Who Are You Kidding? Power And The Struggle Against Sexual Abuse. JAMES, A. & PROUT, A. USA.
KLOPPER, H. (1995): Vertrouenswaardigheidstrategied in Kwalitatiewe Navorsing. In RAUCUR: Interdissiplinere Tydskrif oor Gesondheid. 1(1), 1995: 25-28.
KOSTER, H. (1972): Spelbehandeling. In VAN BERCKELAAR, 0. Verduisterd Perspektief Universitaire Pres. Leiden.
KOTZE, E. (1982): Die Sosiale Lewe van die Kind. SONNEKUS M.C.H. (Red). Opvoeding en Opvoedingsprobleme Tussen Ouer en Kind. N.G. Kerk Boekhandel. Pretoria.
KREFTING, L. 1991: Rigor in Qualitative Reasearch: The Assessment of Trustworthiness. American Journal of Occupational Therapy. 45(3), 1991: 214-222.
KRONICK, R.F. (1994): The Imperative of Dealing With Dropouts: Theory, Practice and Reform. In Education. 114(4) 1994:530-534.
KVALE, A (1983): The Qualitative Research Interview: A Phenomenological and Hermeneutical Mode of Understanding. In Journal ofPhenomenological Psychology. (14), 1983: 171-196.
LAMM, Z. (1990): From the absence Of Any Chance To Unlimited Opportunities: The Consept Of "A Second Chance" Viewed Ideologically. INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
LANGEVELD, M.J. (1952): Beknopte Theoretische Paedagogiek. Groningen, J.B. Wolters Nederland.
LERNER, J.W. (1981): Learning Disabilities: Theories Diagnosis and Teaching Strategies. Houghton Miffm Company. Boston.
LEVIN, B. & UNRUH, D.J. (1990) Equality Of Access And Equality Of Condition: Second-Chance Programming For Success. In INBAR, D.E. (Ed). (1990) Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
LEZAK, M.D. (1976): Neuropsychological Assessment. Oxford University Press. U.S.A.
199
LINCOLN, Y.S. and GUBA, E.G. (1985): Naturalistic Inquiry. Sage Publications. Newbury Park Calif.
LONGRES, J.F. (1987): The Use Of Survey Methods In Researching Parents Of Adjudicated Teenage Prostitutes. Journal Of Social Welfare. 11(3), 1987: 65-86.
LONGRES, J.F. (1991): An Ecological Study Of Parents Of Adjudicated Female Teenage Prostitutes. In Journal Of Social Service Research. 14(1), 1991: 113-127.
LOWMAN, J. (1987): Taking Young Prostitutes Seriously. In Canadian Review Of Sociology And Anthropology. 24(1), 1987: 94-116.
LOUW, D.A. (1989): Dwelmmisbruik en - afhanklikheid. In LOUW, D.A. (Red) 1989. Suid-Afrikaanse Handboek van Abnormale Gedrag. Southern Boekuitgewers. Johannesburg.
MABASO, S. & KANHEMA, N.( 1993): Naked Girls At Sex-Slave House In Yeoville. In The Sunday Star January 1993.
MANN, D. (1989): Effective Schools As Dropout Prevention Strategy. In NASSP Bulletin 73(518), 1989: 77-83.
McLACHLAN, P. (1995): Understanding and Interpreting Behaviour. D. McKay. New York.
McMULLEN, R.J. (1987): Youth Prostitution: A Balance Of Power. Journal Of Adolescence. 10(1), 1987: 35-43.
MEADOR, B.D. and ROGERS, C.R. (1984): Person-Centered therapy. In Wedding, D. (Ed). Current psychotherapies.. F.E. Peacock Publishers. Illinois.
MERRIAM, S.B. (1991): Case Study Research in Education: A Qualitative Approach. Jossey Bass Publishers. San Francisco.
MEYER, W.F. (1989): Psigoanalitiese Perspektiewe van Abnormale Gedrag. In LOUW, D.A. (Dir). Suid-Afrikaanse Handboek van Abnormale Gedrag. Southern Boekuitgewers. Johannesburg.
MILAZI, A.( 1992): Snared By Sex Syndicates. In Sunday Star, 15 September, 1992.
MILLER, P.Y. and SIMON, W. (1974): Adolescent Sexual Behavior: Cotext and Change. In Social Problems: Official Journal of the Society for the study of Social Problems. 1974: 59-75.
MINNAAR, G.G, VENTER, M.K & SCHURINK, W.J (1980): 'n Psigodinamiese Verkenningsstudie van 'n Aantal Blanke Prostitute in Johannesburg. Raad van Geesteswetenskaplike Navorsing. Pretoria.
MINUCHIN, S. and FISHMAN, H.C. (1981): Family Therapy Techniques. Harvard University Press, London.
MOKWENA, S. (1992: Living On The Wrong Side Of The Law. In EVERATE, D. & SISULU, E. (Ed). Black Youth In Crisis Facing The Future. Ravan Press Pty (Ltd). Braamfontein.
MOLEFE, T. 1993. Child Prostitution Probed. In Sowetan January, 1993.
200
MOLLER, A.T. (1989): Persoonlikheidsversteurings. In LOUW, D.A. (Red) . Suid-Afrikaanse Handboek van Abnormale Gedrag. Southern Boekuitgewers. Johannesburg.
MORRIS, J.M. (1986): Fear reduction methods. In KANFER, F.H. and GOLDSTEIN, A.P. Helping People Change. Pergamon Press. Exeter.
MOUTON, J EN MARAIS, H.0 (1990): Metodologie van Basiese Begrippe. RGN: Pretoria.
MUTABHORN. V. (1994): Spescial Rapporteur on the Sale of Children. Child Prostitution an Child Pornography. United Nations, Economic and Social Council.
NEWTON-RUDDY, L. & HANDELSMAN, M.M. (1986): Jungian Feminine Psychology And Adolescent Protitutes. In Adolescence. XX I (84), 1986: 815-825.
NICHOLLS, J.G. (1985): Conceptions of Ability and Achievement Motivation: A Theory and Its Implications for Education. In PARIS, S.G; OLSON, G.M and STEVENSON, H.W. Learning and Motivation in the Classroom. Lawrence Erlbaum Associates Publishers. London.
NISAN, M. (1990): Motivation in Second-Chance Programs: An Analysis and Suggestions. In INBAR, D.E. Ed. Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
ODENDAL, F.F. (Red) (1985) HAT Verklarende Handwoordeboek van die Afrikakrise Taal Perskor Uitgewery Pretoria.
OLIVIER, S.E. (1977): Ortopedagogiese Bemoeienis Met 'n Kind met Spina Bifida. In Die Suid-Afrikaanse Tydskrifvir Pedagogiek. 11( 2) 1977: 134-148. Pretoria.
OLIVIER, M. 1986. Hulpverlening. In VAN NIEKERK, P.A. red. Die Opvoedkundige-Sielkundige. Stellenbosch Universiteits uitgewers. Stellenbosch.
OMERY, A (1983): Phenomenology: a Method of Nursing Research Advances in Nursing Science, Vol 5 No 2. U.S.A.
PARKES, D. (1990): Managing The Gaps: The Interpretation Of The Ambiguity Of Policy To Create Second Chance In The Further Education Systems Of The United Kingdom. In INBAR, D.E. (Ed). (1990): Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
PATRICK, K.Z. (1994): A New Focus On Dealing With Dropouts. Unpublished Master Thesis. University of Tennessee
4
100. PERRY, M.A. and FURUKAWA, M.D. (1986): Modeling methods. In KANFER, F.H. and GOLDSTEIN, A.P. Helping People Change: A Textbook of Methods. Pergamon Press. Exeter.
PERSONALITY, 29 January, 1990.
PHILLIPS, A. (1994): Children of the night. In B.B.C. Fokus on Afrika. Maputo.
201
PIERCE, R.L. (1984): Child Pornography: A Hidden Dimension Of Child Abuse. In Child Abuse and Neglect. 8(4), 1984: 483-493.
POLITIEKE REDAKSIE, (1993): Prostitusie: Algemeen In Suid-Afrilca. In Beeld . April, 1993.
PLUMMER, F.A. and NGUGI, E.N. (1990): Prostitutes and Their Clients in the Epidemiology and Control of Sexually Transmitted Diseases. In HOLMES, K.K. Sexually Transmitted Diseases. Mc Craw-Hill. New York.
PRETORIA NEWS, (1995): Child Prostitutes in Pretoria. In Pretoria News 19 January, 1995.
PRETORIUS, J.W.M. (1972): Grondslae van die Pedoterapie: 'n Ondersoek na die Aard en die Moontlikhede van 'n Fenomenologiese Pedoterapie. McGraw-Hill Boekmaatskappy. Kaap.
PRETORIUS, J.W.M. (1982): Kommunikasie in die Opvoeding. SONNEKUS M.C.H. (Red). Opvoeding en Opvoedingsprobleme Tussen Ouer en Kind. N.G.Kerk Boekhandel. Pretoria.
QUORTRUP, J. (1990): A Voice For Children In Statistical and Social Accounting: A Plea For Children's Right To Be Heard. In JAMES, P. & PROUT, A. (Ed). Constructing And Reconstructing Childhood: Contemporary Issues In The Sociological Study Of Childhood. The Falmer Press. London.
RENSHAW, D.C. (1982): The Teachers Role With Sexualy Active Children. In The Pointer. 26(3), 1982: 40-42.
RENSHAW, D.C. (1983): The Troubled Teenager. Canadian Family Physcian. 29 October 1983: 1869-1874.
RIORDAN, R. (1992): Marginalised Youth And Unemployment. EVVERATT, D. & SISULLU, E. (Ed). Black Youth In Crisis Facing The Future. Ravan Press Pty (Ltd). Braamfontein.
RODERICK, M. (1994): Grade Retention and School Dropout: Investigating the Association. In Educational Research. 31(4), 1994: 729-759.
ROSCOE, B. (1990): Defining Child Maltreatment: Ratings of Parental Behaviors. In Adolescence XXV(99), 1990: 517-528.
RUMBERGER, RW. (1990): Second Chance For High School Dropouts: The Costs And Benefits Of Dropout Recovery Programs In The United States. INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
SCHAFFER, B. & DeBLASSIE, R.R. (1984): Adolescent Prostitution. In Adolescence. XIX(75), 1984: 689-695.
SCHURINK, W., SCHURINK, E. and SMIT S. (1995): Children Involved in Prostitution: Exploring a Social Process to Manage the Problem in South Africa: Workshop Background Document. Social Dinamics. Human Sciences Research Council.
SENG, M.J. (1986): Sexual Behaviour Between Adults And Children: Some Issues Of Definition. Journal Of Offender Counseling Services And Rehabilitation. 11(1), 1986: 47-61.
202
SENG, M.J. (1989): Child Sexual Abuse And Adolescent Prostitution: A Comparitive Analysis. Adolescence, XX1V(95), 1989: 665-675..
SERENY, G. (1984): The Invisible Children: Child Prostitution In America. West Germany And Great Britain. Andre Deutsch. London.
SEVER, R. & INBAR, D.E. (1990): Evaluating Second Chance Programs: A Conceptual Framework. In INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
SILBERT, M.H. & PINES, A.M. (1983): Early Sexual Exploitation As An Influence In Prostitution. In Social Work-Journal Of the National Association OfSocial Workers Inc. 28(1), 1983: 285-289.
SIMONS, R.L. & WHITBECK, L.B. (1991):. Sexual Abuse As A Precursor To Prostitution And Victimization Among Adolescent And Adult Homeless Women. In Journal Of Family Issues,. 12(3), 1991: 361-379.
SMIT, R.J. en KILIAN, C.J.G. 1977: Onderwysende Opvoeding: Leesboek in die Didaktiese Opvoedkunde. N. G.Kerkboekhandel, Pretoria.
SMITH, L.J. & MITCHELL, S.A.B. (1984): Juveniles in prostitution. Facts Versus Fiction. R & E Publishers. California.
SONNEKUS, M.C.H. en FERREIRA, G.V. (1979): Die Psigiese Lowe van die Kind-in-Opvoeding: 'n Handleiding in die Psigopedagogiek. Universiteits Uitgewers en -Boekhandelaars Stellenbosch.
SOWETAN. (1993) Child Prostitution Probed. In Sowetan, January, 1993.
SPRINTHALL, RC. and SPRINTHALL, N.A. (1977): Educational Psychology: A Developmental Approach. Addison-Wesley Publishin Co Inc. Canada.
STEYN, C. 1993. Probe Shock: Girls of 12 are hookers. The Citizen, 17 May, 1993.
STANDER, M.K (1980): Prostituees - 'n Psigodinamiese Studie Ongepubliseerde Verhandeling Universiteit van Pretoria: Pretoria
STEYN, C. (1993): Police Flush Out Child Prostitutes From Agencies. In The Citizen. 18 May, 1993.
STURKIE, K. & FLANZER, J.P. (1987): Depression And Self-Esteem In Families Of Maltreated Adolescents. In Social Work November, 1987: 491-496..
SULLIVAN, T. (1987): Juvenile Prostitution: A Critical Perspective. In Marriage And Family Review. 12(3), 1987: 491-496.
SUNDAY STAR (1992): UN. Troops Face Child Prostitute Allegations. In Sunday Star. 12 April, 1992.
TER HORST, W. (1972). Een Orthopedogogiese Gezichtpunt. In Van BERCKELSE ONNES, I.A. et al. Verduisterd Perspektief. Leiden: Universitaire Pres.
203
TERRY-PAGE. G. and THOMAS, J.B. (1987): International Dictionary of Education. N.P. Kogan Pgae. London Publishing Company. New York.
THERON, A. (1989): Abnormale seksuele gedrag. LOUW, D.A. (Red). Suid-Afrikaanse Handboek van Abnormale Gedrag. Southern Boekuitgewers. Johannesburg.
THIO, A. (1978): Deviant Behavior. Harper & Raw Publishers USA
139 TIME MAGAZINE, 21 June, 1993..
TYDEMAN, J.F. (1989): Psigoanalitiese Psigoterapie. LOUW, D.A. (red). Suid-Afrikaanse Handboek van Abnormale Gedrag. Southern Boekuitgewers. Johannesburg.
Van Der MERWE, A. (1986): Die Opvoedkundige Sielkundige. In Van NIEKERK, P. A.(red.) Die Opvoedkundige Sielkundige. Stellenbosh: Universiteitsuitgewers en Boekhandelaars.
Van NIEKERK, P.A. (1985): Die Onderwyser En Die Kind Met Probleme. Stellenbosh: Universiteitsuitgewers en Boekhandelaars.
VAN NIEKERK, P.A. 1986: Die terrein van die opvoedkundige-Sielkundige. In VAN NIEKERK, P.A (Red) (1986): Die Opvoedkundige-Sielkundige. 'n Handleiding in die opvoedkundigc-Sielkunde Universiteitsuitgewers en -boekhandelaars. Stellenbosch.
VAN RENSBURG, C.J.J. en LANDMAN, W.A. (1984): Fundamenteel-Pedagogiese Begripsverklaringe - 'n Inleidende Orientering. N.G. Kerkboekhandel, Pretoria.
VAN ZYL, J.J. 1982. Die ophef van Versteurde Kommuinkasie Tussen Opvoeder en Kind Binne die Kompromie-Koshuisstelsel. Versamelde Toesprake Gelewer Tydens die Simposium vir Skoolsielkundiges van die Departement van Nasionale Opvoeding in Kimberley op 1 Februarie 1982.
VITALIANO, P.P., BOYER, D. & JAMES, J. (1981): Perceptions Of Juvenile Experience: Females Involved In Prostitution. Females Involved In Prostitution Versus Property Offences. In Criminal Justice And Bahavior. 8(3), 1981: 325-342.
WALBERG, H.G. & HERBIG, M.P. (1990): Educational Productivity And Second Chances. In INBAR, D.E. (Ed). Second Chance In Education An Interdisciplinary And International Perspective. The Falmer Press. London.
WEINER, R. (1986) Some Thoughts About Feelings. In PARIS, S.G., OLSON, G.M. and STEVENSON, H.W. (Ed). Learning and Motivation in the Classroom. Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Lomdon.
WEISBERG, D.K. (1985): Children of the Night: A Study of Adolescent Prostitution. Lexington Books. U.S.A.
YATES, M.A., MACKENZIE, R. PENNENBRIDGE, J. and COHEN, E. (1982) A Risk Profile Comparison of Runaway and Non-Rubaway Youth. American Journal of Public Health. 78(37), 1982: 820-821.
YIN, R.K. 1989: Case Study Research: Design and Methods. Sage, Newbury Park Calif.
204
'MATE A
FROTOTXOL VAN DATA-ANALISE VAN VEIL EKENNENDE VEELVOUINGE
GEVALLESTUDILIES
(3.MGRAIRIESE NaFEWE SKETSE, FENOMENOLOGEESE
ONDEREOUIDE, ININVIIIDUELE IFOKUSONDERIBIOUDE EN VELIDNOTAS)
DOEL VAN DIE NAVORSING: Die verkenning en beskrywing van die leefwereld van dogters wat
by prostitusie betrokke is.
N = 6
Die data word afsonderlik gekodeer deur die navorser en die onafhanklike kodeerder. Vooropgestelde
idees of vooroordele word aangedui. Die gevallestudies word eers as 'n geheel deurgelees om
geheelindruk te verkry.
Lees die data weer deur en onderstreep woorde, frases en temas wat gedentifiseer word.
Bepaal hooftemas.
IKlassifiseer die temas onder hooftemas en bepaal subtemas.
Veldnotas word gebruik om onduidelikhede uit te klaar en om die inhoud in konteks te plaas.
Na afhandeling van die kodering word die resultate bespreek en vergelyk om konsensus te beruik oor
die temas en om die temas te verfyn.
Verhouding tussen die hooftemas en die subtemas word bepaal.
BYLAE VELDNCDTAS EN GEVALLESTUVIES
N = Navorser as onderhoudvoerder
R = Respondent
= gegewens weggelaat ter wille van konfidensialiteit
= stiltes
GEVALLESTUDIE 1 SKUILNAAM: MEISIE
BIOGRAFIESE INLIGTING
NAAM:
GEBOORTEDATUM: 6 APRIL 1977
SKOOLLOOPBAAN: TANS IN ST 10
VERWYS NA ... SKOOL OP GROND VAN PROSTITUSIE, AGGRESSIE, SELFMOORD-
POGINGS EN SUBSTANSAFHANKLIICHEID
RELEVANTE HISTORISITEIT:
TUISTE: PRETORIA
GESINSTRUKTUUR: GEBROKE HUIS, WOON BY PA - LATER BY MA
NAIEWE SKETS:
MY LEWENSVERHAAL 28 FEBRUARIE 1995
Ek was 3 jaar oud toe my ma my weggegooi het. Ek het by my pa gaan bly en hy het my kosskooltoe gestuur. Ek was in vir skillende
skole en toe ek 13 was het my ma my deur die welSyn weggevat van my pa af Dit was 11 desember 1991 en Sy het my Mishandel
en geslaan. Daama het sy my na sex toe gedruif met 'n ou (Meisie het wel die persoon se naam en van geskryf, maar terwille van
konfidensialiteit word die naam nie in die studie aangebring nie) en Sy het gese dat hy Sal moet betaal. Daarna het ek weggeloop
van die huis af en toe is ek Tutela toe in Pretoria Noord. Daarna het my famielie my afgeskryf. En nou probeer ek weer na my pa
toe gaan.
(Sy trek drie strepe onder die werk en begin weer skryf maar verander dan waarskynlik van opinie. Sy skiet die papier oor die tafel
na die navorser terug).
FENOMENOLOGIESE ONDERHOUD
N: Vertel my van prostitusie.
R: Moet ek van die begin af vertel?
N: As jy wil. (Baie Lang stilte. Klink of sy huil, maar sy hou haar gesig afgewend).
N: Vertel so van die eerste insident.
R: (Huil) Ek het by my pa gebly en toe het my ma na die welsyn gegaan en gese sy wil my terug he. Toe het die welsyn my kom
wegvat by my pa en toe is ek na my ma toe. En ek het vir 'n ruk by my ma gebly en toe kom daar 'n ander ou ... en my ma het vir
hom gese -- um sy sal moet hom betaal as hy saam met my kan slaap. Um -- hy't my verkrag en my ma toe daarvoor betaal.
En na 'n rukkie het sy gereel dat ek dagga kry. Ek het toe begin om dagga te gebruik en te drink --. Ek het dwelms gebruik. En toe
dwing sy my van die huis af. Ek het drie keer van die huis af weggeloop na my vriende toe en na die ou toe wat my verkrag het.
En na die derde keer toe se my ma j a, sy wil my nie meer he nie. En toe gaan ek plek van veiligheid toe. Tutella.
Ek het voor die hofverskyn. My ma het vir die hof gese ek weier om skool toe te gaan. Sy het my uit die skool gehou en gedwing
om elke dag lelike goed te doen.
N: En se my met die seksuele insidente, het die mans jou daarvoor betaal?
R: Nee hulle het my the betaal the, hulle het my ma betaal.
N: Hulle het jou the betaal the, hulle het haar betaal. Goed en het jy gesien dat hulle vir haar die geld gee?
R: Ja.
N: Goed. En vertel nou vir my hoe laat dit jou voel as hulle nou na jou toe kom en jy weet nou hulle wil met jou seks he en hulle
gaan jou ma daarvoor betaal?
R: Dit laat my sleg voel. Dit laat my goedkoop voel.
N: Dit laat jou goedkoop voel? Reg. En wat verwag hulle alles van jou?
R: Hulle het net --. Die ou wat my verkrag het en my ma daarvoor betaal het. fly het my net vas gedruk op die bed, my Mere van
my lyf of geskeer en my verkrag.
N: Was daar nog ander ook?
R: Nee.
N: Daar was the weer the.
R: Nee.
N: Maar jy se daar was party wat jou ma betaal het.
R: Ja. Dit was 'n ander ou gewees.
N: Vertel my van die insident
R: Hy en sy vriend het my altyd agtervolg en -- my getjaaf en so aan - en toe nooi my ma hulle om te kom koffie drink by ons. Toe
het my ma met hulle gereel Hulle het gese hulle wil musiek kom luister in my kamer. Toe het ek gese hulle kan maar gaan luister
in my kamer, maar ek gaan the don wees the, maar my ma het gese ek moet by hulle sit om te kyk dat hulle niks steel the. Toe het
hulle my ook vas gedruk en my Mere uitgetrek en my verkrag.
N: So elke keer voel dit vir jou of dit teen jou sin is?
R: Ja en ek kry the die geld the.
FOKUSONDERHOUD
N: Goed. As jy nou byvoorbeeld daaraan dink om seks te gee vir geld, wat sal jy se wat is goed daaraan?
R: Daar is niks goeds daar aan the.
N: Jy voel daar is niks goed daaraan the. -- En wat sal jy se is sleg daaraan?
R: Alles -- want jy maak jouself goedkoop.
N: So die gevoel wat 'n mens kry, is dat jy goedkoop is?
R: (Knik instemmend).
N: En jy hou the van so 'n gevoel the.
R: (Knik instemmend, maar geen verdere respons the).
N: Goed. se bietjie vir my, wat kon iemand gedoen het om te verhoed dat jy betrokke raak by hierdie dinge?
R: My broer kon ten minste vir my ma gese het sy is verkeerd.
N: Was jou broer bewus daarvan?
R: Ja.
N: So hy het dit gesien.
R: Ja hy is bewus daarvan. Hy was die dag daar. Hy kon ten minste vir my ma gese het sy is verkeerd en hy kon ten minste die
ouens gekeer het, maar hy wou nie.
N: Sien jy hom nog vandag partykeer?
R: Nee.
N: So jou gevoel is dat as iemand kon gekeer het --. As iemand kon gesien het wat gebeur het, en aan jou kant kon gestaan het?
R: (Knik instemmend)
N: Goed. Meisie se bietjie vir my, wat is jou drome vir die toekoms? (Stilte). Wat wil jy in die toekoms he? Wat wil jy in die
toekoms doen as jy klaar is met skool?
R: Ek wil 'n polisie vrou word.
N: So jy wil in die polisie gaan werk. Wafter afdeling?
R: Verkragtings van kinders.
N: So --, in die kinderbeskermingseenheid? Goed so dit is jou toekomswens wat jy eendag wil bereik. Wil jy eendag trou?
(Ongeldige vraag wat nie relevant is nie).
R: (Lang stilte) Nee.
N: Het jy op hierdie stadium 'n vriend?
R: Ja. Hy bly in Johannesburg.
N: Hy bly in Johannesburg - wafter deel van Johannesburg?
R: Naby Westgate.
N: Goed. Dankie Meisie.
VELDNOTAS
OBSERVASIE NOTAS: Meisie is opgeneem in 'n kindersorgskool omdat sy prostitusie bedryf het en dwehns gebruik het. Die
navorser het toestemming ontvang om die skool te besoek om 'n onderhoud te voer met Meisie en nog 'n ander dogter. By die
aankoms word die navorser na die plaaslike sielkundige se kantoor geneem en sy ontvang die twee leers. Daar word besluit om
die leers eers te bestudeer na die onderhoude. Meisie word geroep en aan die navorser voorgestel. Sy is lank en grof gebou. Sy
glimlag nie en maak nie oogkontak wanneer die navorser haar greet nie. Sy vertoon onversorg, haar hemp is stukkend en gekreukel.
Haar hare is vuil.
Die navorser verduidelik aan haar wat die doel van die besoek is en dat haar deelname aan die navorsing nie verpligtend is nie. Die
navorser belowe dat die data slegs vir navorsing gebruik gaan word en die inligting as streng vertroulik beskou sal word. Sy luister
na die betoog met 'n uitdrukkinglose gesig.
Sy beweer dat sy nie 'n prostituut is nie, aangesien sy dear haar ma gedwing word om prostitusie te bedryf. Die navorser verduidelik
dat die navorsing handel oor dogters wat by prostitusie betrokke is en dat sy vanuit haar unieke situasie 'n groot bydrae kan lewer.
Sy stem in om deel te neem en as respondent op te tree.
Die biografiese gegewens word voltooi en die navorser versoek haar om haar lewensverhaal te skryf. Die navorser oorhandig die
papier en pen, sy gryp dit sonder 'n woord en begin dadelik te skryf. Sy skryf vinnig - slegs twintig reels. Trek vinnig drie strepe
met 'n liniwl, - lyk of sy weer wil begin skryf onder die strepe. Die navorser moedig haar aan, maar sy skud net haar kop en skiet
die bladsy oor die tafel terug.
Die navorser plaas 'n nuwe kasset in die kassetspeler. Meisie spring op, gryp die kasset, uit die navorser se hande, klik met die tong
en plaas die kasset in die speler.
Gedurende die fenomenologiese onderhoud wend sy haar kop af. Die navorser kan slegs haar hare sien. Sy sit met beide ehnboe
op die lessenaar, rus met haar kop in haar regterhand en hou haar linkerhand oor haar oe. Dit is moeilik om te bevestig, maar dit
klink of sy gedurende die onderhoud huil en sy snuif aanhoudend. Sy praat vinnig sonder enige gevoel.
Na die athandeling van die onderhoud versoek die navorser Meisie om haar te gaan wys waar die kleedkamers is, met die hoop dat
Meisie meer op haar gemak sal wees. Sy loop vinnig voor die navorser uit, stamp die deur oop, wys met haar hand, draai om en
loop sonder om te reageer op die "dankie".
TEORET1E SE NOTAS:
SKOLASTIES: Meisie is reeds in St 10, maar gebruik infantiele sinskonstruksies en spelfoute word ook in die naIewe skets
opgemerk.
ONTKEN HAAR BETROKKENHEID BY PROSTITUSIE:
Meisie se dat sy bereid is om aan die navorsing deel te neem, maar sy vind dit moeilik om oor die aangeleentheid te praat.
Waarskynlik omdat sy ontken dat sy betrokke is by prostitusie of dit is vir haar so pynlik dat sy dit moeilik verbaliseer.
AANVAAR NIE VERANTWOORDELIKHEID VIR HAAR OPTREDES ME
Sy beweer dat sy gedwing word dew haar ma, maar loop weg na haar eerste "klient" en lok self twee na haar huis toe. Sy verwyt
haar broer omdat by the haar ma gekeer het nie, maar self het sy ook the iemand genader om hulp the. Sy het nooit in haar lewe
geleentheid gekry om verantwoording aan te leer the aangesien besluite oor haar lewe geneem is sonder om haar te raadpleeg.
ONDERVIND VERHOUDINGSPROBLEME
Sy noem dat haar ma haar geslaan het. Sy het by haar vader gebly maar was in 'n kosskool.
BELEWE VERWERPING
Sy praat van "my ma het my weggegooi", "sy wil my the meer he the" en "my familie het my afgeskryf'
TOON TEKENS VAN DEPRESSIE
Sy praat met 'n gevoellose stemtoon en het al gepoog om selfmoord te pleeg (een van die redes vir opname in 'n kindersorgskool).
WANTROU DIE NAVORSER
Meisie weier om oogkontak te maak en steek moontlik haar ware gevoelens weg.
METODOLOGIESE NOTAS
Meisie wil the met die term "prostitusie" geassosieer word the en gevolglik poog die navorser om die term te vermy.
LEIDENDE VRAE
Aangesien Meisie so min vertel het, poog die navorser om meer te hoor as wat Meisie bereid was om te gee, en om die onderhoud
Linger te mask. Dit is 'n skending van Meisie se reg om te Ides wat en hoeveel sy wil vertel en kon die onderhoud in 'n sekere rigting -
laat beweeg het. Die response op hierdie vrae word the in die analise van die onderhoud gebruik the en word as ongeldig beskou.
Die navorser se persepsie dat Meisie the so onskuldig is as wat sy voorgee the, het tot gevolg dat vrae gestel word om die persepsie
te staaf. Hierdie vrae is op 'n persepsie van die navorser gebaseer en the op die respondent se belewing the. Die response op hierdie
vrae is dus ongeldig en word the in die analise van die gevallestudie gebruik the.
PERSOONLIKE NOTAS
Die navorser voel dat Meisie haar the vertrou the en ook the aanvaar the. Op grond van haar bot, amper onbeskolte houding is dit
moeilik om werklik empatie met haar te voel of om werklik 'n verhouding te stig.
Die navorser voel onvergenoegd omdat die onderhoud so kort is en sy 'n gevoel kry dat Meisie the werklik haar belewing van
prostitusie met die navorser gedeel het the. Verder bly die gevoel by die navorser dat Meisie haar onder die indruk wil bring dat
sy onwillig by prostitusie betrokke is en gevolglik onskuldig is.
Na die onderhoud ondervind die navorser die gevoel van bedruktheid. Die onderhoud is beleef as negatief en Meisie as 'n
onaangename sosiaal lomp en emosioneel afgestompte persoon. Die navorser beleef ook 'n mate van aggressie by Meisie.
GEVALLESTUDIE 2: SKUILNAAM CHANE
VELDNOTAS: Chane is verwys na ...skool op grond van prostitusie en dros van die ouerhuis. Geen verslae is al ontvang the. Sy
is 'n pragtige donker dogter met groot bruin oe. Tans is sy nog redelik depressief. Sy Stem in om deel te neem aan die navorsing.
Maak gereedelik oogkontak. Sy erken dat sy met geleenthede gedros het en dan by prostitusie betrokke was. Sy is 'n aangename
dogter en stig spontaan verhouding.
BIOGRAFIESE BESONDERHEDE
NAAM:
GEBOORTE DATUM: 1977 11 17
SKOOLLOOPBAAN: TANS IN ST 9 (DRUIP ST 7)
RELeVANTE HISTORISITEIT:
TUISTE: LOUIS TRICHARDT MAAR DROS NA JOHANNESBURG EN PRETORIA
GESINSTRUKTUUR: OUERS GESICEI. BLY DAN BY DIE EEN DAN BY DIE ANDER. LOOP GEREELD WEG
SODRA SY ME HAAR SIN KRY ME.
NAFEWE SKETS
Sy skryf geen opskrif the, maar begin na 'n rukkie direk te skryf.
Waar ek dink my lewe begin verkeurd gaan het was toe my ouers geskei het, of sal ek se toe hulle vervreem was v mekaar. Niks
het meer in die lewe geword the -- Alles was net 'n mors van tyd. Ek is kosskool toe op Vivo -- ommenby St 3/4, daar het my pa
vir my (ons) gewag. Ons het toe sommer so aangeneem dat ons by my pa en sy "houvrou" bly. My boetie (oudste een ) wou na
my ma gaan met vakansie maar mag the gegeen het the. Eenkeer het by sommer op die bus geklim en gegaan. As my geskakel het,
(was baie lief vir stiefma) het ek haar gevloek/ telefoon doodgedruk (By koshuis). As ek nou so terug clink - het dit eintlik gevoel
of my pa-hulle ons omgekoop het met ldere, geld sweets ens. Jets waaraan ons nie eintlik gewoond was the.
Die jare het verby gestap - Ek was in St 4 (die einde) toe gaan bly ek weer by my ma. Middelste boetie was slimste in st 1 toe. My
pa het op 'n naweek gekom toe ek in st 5 was - my omgekoop om by horn te bly - ek't gegaan - ma't gehuil - ek't nie eintlik verstaan
hoekom. St 6 was by pa (in sy dorp) op skool. St 7 gaan na ma omrede stiefma my geslaan het. Gaan terug gaan weer na ma - gaan
bly by tannic (Pa se sussie + ma se broer) in secunda. Nie by pa gebly want ek en stiefma the oor weg gekom. Druip st 7. Stiefma
troos my oor fone - gaan bly by pa. In vakansie (clink ek gaan bly by ma) Bank skool ens. Loop weg - pa kry my - loop daar weg -
gaan na Norman - House pluk st 8 - loop daar verskeie kere weg. Vang my op dros hier in Standerton. Oorgeplaas in st 9.
FENOMENOLOGIESE ONDERHOUD
N: Vertel my van prostitusie.
R: OK. --- Ek het -- -(Lag verlee) Ek --
N: Toe maar. (Aanmoedigend)
R: Ek is skaam
N: Dit maak the saak the, ek verstaan as jy so voel.
R: (Lang stilte) My "virgin" was gebreek toe ek ss sestien -- toe ek sestien was. Dit was die aand toe ek by die dokke was. Ek
het baie gedrink. Ek het uit gegaan en toe het dit gebeur. Ek het na 'n after party gegaan. Toe het dit gebeur. -- En um - ek is spyt
daaroor. Want ek wou nog 'n maagd bly totdat ek getroud was. En ek wou dat my man my waardeer het. En urn -- dis the lekker
nie. Jy voel Partykeer voel jy vuil. Partykeer voel jy spyt. --Urn -- (Lang stilte) Ja, dis party mense wat dink ja-nee dit is, --
as jy dronk is dat jy dit doen nie. Dit is nie noodwendig so the. Dit is so. As jy dronk is -- jy --jy doen dit. Jy besef the wat jy doen
the. Dis the lekker nie. Seks was vir my nog nooit lekker the. Alhoewel ek dit al 'n paar keer vir geld gedoen het. Ek weet nie
hoekom nie. Partykeer net om "in" te wees. -- Um --. Ander kere omdat ek dronk was. (Sug) (Lang stilte).
N: En hoe voel jy oor die mense wat saam met jou in hierdie aktiwiteit betrokke is?
R: Eintlik kan ek hulle nie vat nie. Want -- ja --. As jy dit so vat, hulle weet hoe jonk is ek. Hulle weet dat hulle my gebruik as ek
dronk is. Hulle weet ook hoekom het ek dit gedoen het omdat ek dronk was.
N: Op water manier het hulle jou vergoed daarvoor?
R: (Lang stilte ) Ag ek glo nie dit is eintlik vergoeding the. Hulle kan jou nie vergoed the.
N: Is dit? So dit wat hulle gee is the eintlik genoeg vergoeding daarvoor the.
R: (Skud kop) U-u
N: Goed en wat sal jy se is --(Kasset is vol)
N: Goed. En as jy dink dat mense weet dat jy in hierdie goeters betrokke is, hoe laat dit jou voel? As jy hulle weer sien, hierdie
mense, hoe voel jy?
R: Aan die een kant voel ek skaam. Dit is iets om oor skaam te wees. En aan die ander kant voel ek skaam vir die Here ook, want
dit is 'n groot sonde. Um --. Ja ek voel verskriklik skaam vir mense. Ek het nog the regtig baie van hulle gesien the waarmee ek
dit gedoen het the, maar die wat ek wel sien, - dit bly by terugflits wat ons gedoen het en wat het gebeur en goed. En --
N: En so voorts?
R: Ja.
N: En wat het hulle van jou verwag? Watter alctiwiteite het hulle van jou verwag?
R: Hulle het the eintlik iets verwag nie.
N: Is dit?
R: Net om dit saam te doen.
N: Net om dit saam te doen?
R: Ja.
N: Goed. En wat se hulle dan terwyl hulle besig is? Terwyl julle besig is?
R: Urn -- (lag) -- ek weet the tannie. -- OK as ek "Eina", dan se by vir my "Hou uit" of so iets. -- Um -- Wat se geval was daar
nog? Urn party mense se net hou uit of is jy al moeg of so iets.
N: Wat is die ouderdom van die mense wat dit met jou gedoen het.
R: So twintig, een-en-twintig.
FOKUSONDERHOUD
N: Dinlcjy daar is enige voordele aan enige goed daarin om in hierdie alctiwiteite betrokke te wees.
R: (Lang stilte) Ek dink Ek weet dit is the reg van my om dit te se the, maar jy word baie meer volwasse -- OK ten opsigte van
die dinge OK, maar In werldildieid is dit glad the goed the. Jou selfbeeld word afgekraak. Jy voel baie Mein oor jouself. -- En dit.
N: Is dit? Chane as jy nou so praat van drank. Dat jy gedrink het. Het jy gedrink om dit te kan doen of het jy gedrink omdat jy dit
gedoen het?
R: Nee, ek het gedrink om te vergeet van alles en almal.
N: Is dit. So omdat --. So jy gebruik die drank om te verged dat dit gebeur het?
R: Nee, ek het voor dit gedrink.
N: Het jy voor die tyd ook al gedrink?
R: Ja voor ek dit gedoen het, het ek gedrink. OK dan het ek vergeet van alles ek het the geweet wat om my aangaan nie. Ek het
dit geweet, ja, maar, dit het the kop toe gegaan the. En dan het ek dit gedoen. En dan as ek die volgende dag nugter is, dan dink ek
daaraan. En dan voel ek uiters skaam.
N: Dan voel jy sleg.
R: Um.
N: Ek sien. Goed. So um dit blyk dan dat jy se op die ou end is daar the voordele daaraan the?
R: Nee glad the.
N: Glad the. Goed Chane, as jy nou clink aan die toekoms, wat sal jy graag wil doen met jou toekoms? Wat is jou toekomswense -
jou drome vir die toekoms?
R: Ek het the einthic drome vir die toekoms the. Daar is the vir my 'n toekoms the, daar is net vir my 'n hede. Dis net wat nou gebeur.
Dis of alles om my dood is.
N: Is alles om jou dood? Hoekom voel jy so?
R: Ek weet the. Ek is in die plek. Dit is of niemand omgee the. Niemand worry the. Almal hap op jou kop --. Urn -- jy voel klaar
gebruik. As jy byvoorbeeld --. As ek gaan trou dan gaan the vir my voel of my man my gaan waardeur the, want ek is klaar
gebruik. Dit is klaar uit. Soos 'n sweet wat geed word. Die soet is klaar uit gesuig. As jy hom weer gaan suig gaan hy proe soos
'n "sweet", maar hy gaan the meer soet wees the.
N: Se vir my wat dink jy, wat kon gedoen gewees het, om te verhoed dat jy in hierdie dinge betrokke geraak het?
R: Ek kon na my ouers meer geluister het -- deur "no sex before" die huwelik --. Urn -- um --. Ek kon ook geluister het daama om
the te drink the Nie myself te drink dat ek the weet waar ek is the. Ek kon meer selfdissipline gehad het deur te dink dat ek dit
the mod doen the.
N: Ek sien. En dink jy Wat sal jy aanbeveel wat moet gedoen word om te keer dat dogters betrokke raak?
R: Um Dit sal the help the. Dit gaan the help the as die vader -- die ouer die kind belet the om by 'n sekere ou by 'n sekere
ouderdom the, want dan word die kind skelm. Soos ekke. Ek het skelm geword. Hulle kan Hulle kan meer vertel word. Hulle
kan meer vertel word wat is die nadele van prostitusie. Hoe jy daaroor voel. En die ouers kan hulle vat vir navorsing dat hulle
duidelik weet daarvan. Nie net lees daarvan the en so aan the, want "see is believe". Want lees u-u.
N: Goed so jy voel 'n mens moot meer vertel word daarvan. Van die voordele eintlik van die nadele
R: Van die nadele. Daar is the eintlik voordele the.
N: Daar is the eintlik voordele the.
R: U-u
N: Goed. Baie dankie.
VELDNOTAS
OBSERVASIE NOTAS
Die navorser word in kennis gestel dat Chane nou net toegelaat is in die nywerheidskool op grond van prostitusie en dros van haar
ouerhuis. Aangesien dit 'n dringende plasing is, is nog geen verslae ontvang the. Chane is die tweede dogter waarmee die navorser
'n onderhoud voer.
Chane is 'n mooi dogter donker hare en groot bruin ot. Sy skep 'n goeie indruk en is netjies en versorgd. Sy maak goeie
oogkontak en groet spontaan en vriendelik. Sy lyk tog onseker en verward. Die navorser stel haar op haar gemak en verduidelik
wat van haar verlang word. Daar word verduidelik dat haar deelname aan die navorsing the verpligtend is the en dat haar identiteit
the openbaar sal word the.
Die navorser verduidelik dat geen verslae deur die skool ontvang is the, maar dat sy verwys is op grond van prostitusie. Sy erken
dat sy by prostitusie betrokke is dice keer as sy van die huis, of van 'n plek van veiligheid of dros. Sy noom dat sy gewoonlik dronk
is "as dit gebeur". Sy is bereid om aan die navorsing deel te neem. Ons voltooi die biografiese gegewens en sy word versoek om
haar lewensverhaal te skryf. Sy sit eers 'n ruk en dink lyk onseker. Dan begin sy vinnig te skryf.
Gedurende die onderhoud is sy aanvanklik skaam en ongemaklik. Sy noem ook dat sy skaam voel. Wanneer sy praat, praat sy
duidelik en behalwe gereelde states, meestal sonder enige gevoelens behalwe met twee geleenthede toe dit gelyk het of sy beheer
oor haar emosies gaan verloor.
Sy praat nooit van prostitusie the maar praat van "wat ek gedoen het", of "wat ons gedoen het".
TEORETIESE NOTAS
SOSIAAL VAARDIG: Chase is sosiaal vaardig en tree gemaklik en spontaan op.
VERMY DIE ONDERWERP: Sy praat oor prostitusie asof verwyderd, gebruik nie die term the.
AANVAAR NIE VERANTWOORDELIKHEID VIR HAAR OPTREDE NIE: Sy soek verskonings vir haar betrokkenheid by
prostitusie, sons haar ouers se egskeiding en dronkenskap. Sy voel kliente misbruik haar en hulle kan verhoed dat sy by prostitusie
betrokke raak. Ten spyte van die verskonings en redes voel sy skuldig, verwerplik, nutteloos en klaar gebruik.
VERHOUDINGSPROBLEME:
Ten spyte van haar sosiale vaardighede is daar aanduidings van verhoudingsprobleme wat genoem en geskryf is. Sy ondervind
probleme met haar pa, stiefrna en biologiese ma.
BELEEF HAARSELF AS ONTOEREIKEND:
Chase beleef haarself as ontoereikend en the so slim sons haar middelste broertjie nie.
SKOLASTIESE PROBLEMS
Chase ondervind ook skolastiese probleme en druip St 7 en 8
INGESTEL OP GENOT
Sy noem sy is moontlik betrokke by prostitusie vir geld, en word deur haar pa omgekoop met klere, geld en "sweets"
VERDONKERDE TOEKOMSPERSPEKTIEF
Sy dink the aan die toekoms the - net die hede bestaan. Sy glo sy het geen toekoms the.
METODOLOGIESE NOTAS
Die navorser se persepsie dat Chase se verskoning dat sy so dronk is dat sy the weet wat om haar aangaan the, the waar is the, gee
aanleiding tot leidende vrae om te staaf dat sy wel weet wat sy doen. Die response op hierdie vrae is ongeldig en word the in die
analise van die gevallestudie verwerk nie.
Chase beweer dat sy vinniger volwasse geword het as gevolg van prostitusie, maar weerspreek dan die stelling deur te se dat daar
glad niks goed is nie, en gaan dan voort om self die nadele van prostitusie te noem. Die navorser huldig die persepsie dat sy
prostitusie as onaanvaarbaar beleef en dat sy alkoholiese verversings benodig om prostitusie te bedryf. Die respons op die leidende
vraag om hierdie persepsie te staaf, is ongeldig en word the in aanmerking geneem by die analise van die data nie. Die navorser
moes hewer gevra het -- "Kan jy aan nog nadele dink?"
PERSOONLIKE NOTAS
Chane is 'n aangename dogter en sy stig maklik verhouding. Sy het 'n goeie potensiaal, maar het geen innerlike kontrole the. Sy
het voldoende insig in wat sy doen, maar neem malchic die verkeerde besluite en soek dan verskonings vir haar optedes. Sy verwag
dat ander haar moet beskerm teen haarself en verwyt hulle asof sy geen aandeel in die gebeure gehad het the. Chane beskou haarself
as 'n objek wat gebruik kan word, willoos is met geen weerstand the en gevolglilc is sy uitgelewer en afhanldilc van ander om haar
te beheer.
GEVALLESTUDIE 3: SKUILNAAM: ESTIE
BIOGRAFIESE BESONDERHEDE
NAAM;
GEBOORTE DATUM 1979-12-05
SKOOLLOOPBAAN: ST 7 - TWEE KEER GEDRU1P
RELEVANTE HISTORISITEIT:
TUISTE: GAUTENG (STAD)
GESINSTRUKTUUR AANGENOME DOGTER. AANNEEM OUERS GESKEI
SPONTANE SKETS
Sy skryf self die stork van haar lewe.
My lewe het goed begin soos enige normale kind. Ook groot geword in 'n streng huis met reels. Maar ander goed wat the in
sommige huise was the. Ek was in Laerskool ... in Port-Elizebeth graad 1. Toe het dit alles gebeur. Van daar die dag of het ek
geweet, my lewe gaan verander. Dit was in 1987 toe alles begin gebeur het. My pa (stief) het my begin molestreer, ek het altyd
geding ons het 'n spellitjie gespeel. Later later toe het ek uitgevind wat dit regte was. Toe het ek begin weghardloop jy kan maar
se vir my probleme. Later later toe dink ek moet vir my ma se en ek het. Indie begin wou hulle my the geglo het the. Maar later
aan het Sy. En toe begin sy eers te vertel van my regte ma. Net dat sy dood is en ek by hulle bly.
Nooit vir my vertel Wie Sy is the. Niks. Toe later aan het my ma en pa geskei want sy het met 'n ander man begin uitgaan. Toe
moes ek ook daar gaan bly. Ek en die oom het Nie so goed oor die weg gekom the. Altyd baklei. Toe later aan het ek begin uit
die huis uit gaan in die aande. Gebaldei met my ma wat ek nog Nooit gedoen het Nie. Toe stuur my manskaplike werker my Tutela
toe en van daar van Nywerheidskool.
FENOMENOLOGIESE ONDERHOUD
N: Vertel my van prostitusie.
R: Ek hou the eintlik regtig daarvan the, -- want dis vir my partykeer aaklig om te sien dat 'n manspersoon 'n meisie invat. Ek
hou the eintlik daarvan the. Maar toe ons daar was -- ek was saam met my vriendin op dros, het sy my soort van -- dronk gemaak.
Ek het the geweet wat om my aangaan the. En sy het -- soort van -- die ouens na my toe gestuur -- en -- sy het vir hulle geld gevra.
En dan het hulle -- my gevat. En dan weet ek the eintlik wat gaan aan the -- en dan het ek net toegegee. Dan het hulle my weer
terug gevat. Maar ek dink dit was dwelms. -- Want ek het net 'n bietjie bier gedrink. Ek drink the eintlik the. Ek weet the, -- maar
elke keel as ek "pour sped en ek terug kom, het my drank altyd meer gelyk. Ek weet the -- ek hou the eintlik daarvan the. -- Dis
grillerig vir my. En wat my pa vir my gedoen het -- toe my pa my gemolesteer het --. Ek sal met ouens uitgaan, maar as hulle
te ver gaan ek sal sommer omdraai en weggaan. Ek sal the naby so 'n ou wil wees the. Dis hoekom ek bang is om te trou, want
as ek trou dan het ons dit en -- dan doen ons gemeenskap -- en as hy the genoeg "cry the, dan gaan hy dit by 'n ander vrou soek. --
En as ons kinders het, dan gaan hy die kinders afskeep. Dis ook hoekom, as ek gaan trou dan gaan ek the kinders kry the. Ek
sal eerder kinders aanneem, maar the my eie kinders the. -- Dit gaan my herinneringe -- my -- harts= en dit dit gaan dit terug
bring. Ek hou the eintlik daarvan the.
N: Goed, so jy hou the daarvan the. Goed. Nou soos byvoorbeeld by Hilbrow. Wat het hulle van jou verwag? Wat wou hulle he
moes jy alles doen? (Hierdie vraag is ongeldig).
R: Hulle het dat ek met hulle -- met hulle -- um -- speel en -- met hulle slaan soos met 'n sweep en dit, maar ek kan the. Toe die
ou dit wil -- toe se ek: "Vat my net terug. Ek wil loop. Ek voel naar ek, ek dink ek is verwagtend." (Lag) Nou ja toe dink hy ek
is verwagtend. Toe kom Celia. Toe loop hy, toe is by woedend. Toe bet my vriendin my deur my gesig geklap.
N: Ek sien, toe het jy gemaak of jy verwagtend is. Goed nou behalwe die ouens wat wou gehad het dat jy hulle met 'n sweep moes
slaan --. Hoe het jy gevoel as jy hulle moes slaan?
R: Ek --. a het gevoel, -- nee. Hulle doen dit seker met vrouens, maar hoekom moet ons dit dan aan hulle doen. Hulle hou seker
daarvan as iemand hulle seer maak. Nou het ek gedink hulle het 'n groot probleem 'n lae selfbeeld. Maar dan dink ek, ek het ook
partykeer 'n lae selfbeeld. Ek dink the eintlik baie van myself so the --.
N: So jy voel jy dink the baie van jouself nie?
R: Um-um. Want -- as ek -- as ek Ek sit partykeer dan bid ek vir die Here -- of dan praat ek met die Here, dan dink ek -- Hy
skop my weg -- Hy skop my eenkant toe --.
En al rede hoekom ek bier is, is net deurdat ek onbeheerbaar is. Ek kan the --. Hulle kan the my hanteer the. Want van dat ek
gehoor het --hulle wil nie vir my se wie is my ma the wat is my ma the --. En dan voel dit of ek net iemand kan doodmaak -- of
ek net iets aan hulle kan doen.
Toe ek klein was het ek altyd seuns geklap, hulle geslaan Hulle geslaan dat hulle neuse breek. En dan dan. Nou is ek ouer.
En as ek iemand gaan slaan, dan weet ek, ek gaan the ophou slaan the. Al is dit 'n seun Ek sal daardie persoon doodmaak. Dis
hoekom
Die kinders tempteer my bier binne. Dan wil ek net hulle nekke omdraai. En -- as hulle vir my van seks en verwagting en van al
daai goed --. Dan wil ek net se: "Hou net op!" -- Want elke keer as die meisies van die vakansie of kom dan se hulle: "Ek het lekker
gestoot" of -- "Ek het lekker gedrink" of -- "Ek het hierdie ou aan sy dinges gevoel" -- of "Ek het hierdie meid geslaan", voel ek net
ek wil hulle aanrand --. Want dan praat hulle lelik van -- van vrouens vrouens wat soos ons is, -- mans wat soos ons is --. En dan
voel dit of ek hulle net kan aanrand. En ek weet -- as ek gaan begin, dan gaan ek hulle dood maak.
Dis hoekom ek Ek het al --. Ek het my al gesny, maar dan kyk ek so na die sny, dan smeer ek iets op --. Of in die aande as
my ma hulle slaap, dan sit ek -- of dan gaan sit ek net buite. Of -- ek loop net uit die klas uit. Dis hoekom ek se --. Ek weet -- die
kinders baklei met my -- en hulle praat van al die goedte -- en hulle "Ek wonder of jy drink", "Ek wonder hoe voel dit" "Ek
wonder of jy wed hoe voel dit as jou pa jou molesteer." Dan kyk ek hulle net so aan. Of hulle se maar ek het the.
Maar ek ken 'n meisiekind haar pa het haar gemolesteer, dan se sy ek (onhoorbaar) --. Dan voel dit of ek haar kan doodmaak.
Dis aaklig vir my.
N: So jy hou niks daarvan the?
FOKUSONDERHOUD
N: Estie, as jy nou clink aan Hilbrow se stories. Die hele gebeure daar. Wat sal jy se -- is daar enige iets -- of wat sal jy se is goed
in verband met prostitusie?
R: Um -- . Niks is eintlik goed the want baie van die prostitute -- um --. Hoe kan ek se? -- As hulle prostitute word, dan verwerp
hulle hulle Here. -- Hulle verwerp hulle self. Hulle gee the om vir hulle liggaam the. Hulle gooi hulle liggaam weg -- en -- hulle
weet hulle kan enige tyd doodgemaak word, maar hulle gee the om daaroor the, want hulle is soos party kinders uit hulle huise
uit geskop en clink hulle dit is die enigste uitweg. Of hulle lcry 'n babatjie -- gee hulle babatjie af, of hulle laat hul babatjie faring. --
En dan los hulle dit dan kom die virus wat ons nou bier het. En die mans wat the --. Die mans wat met -- wat getroud -- en dan
is hulle Kier so in hul tagtigs, vyftigs en dan --. (Gril)
N: Dan is dit vir jou aaklig?
R: Dan soek hulle hierso by hierdie Jong skooldogters van so 14 - 15 jaar vir hulle plesier --. Maar, sy kan the anders the, want--
haar ma het haar uit die huis uit geskop.
Maar, al wat ek se iets is goed van Hillbrow. As jy na Hillbrow toe gaan en jy toy 'n ordentlike werk en jy is the 'n prostituut of so
iets nie en jy gaan na 'n moederskombuis of iets dan is dit goed. Hillbrow het partykeer plekke vir mense in Johannesburg waar
hulle mense kan help. Dan is dit hierdie kinders wat met "I don't care" gaan en dan doen hulle net wat hulle wil.
N: Goed so oor die algemeen kan jy se dat die hele ding van prostitusie is vir jou the goed nie? Dis vir jou 'n aaklige ervaring en
jy hou niks daarvan nie.
R: Um
N: En dis vir jou grillerig
R: Um
N: Wat sal jy se is vir jou die grillerigste van die hele aspek van prostitusie? (Hierdie vraag is ongeldig)
R: Um -- As die meisies hulle monddele aan die mans se privaat (Gril)
N: Blow job?
R: Ja.
N: Goed en het julle dit ook gedoen?
R: Ja, maar ek het dit the gedoen the. 'n Ou wou gehad het, maar toe se ek is by mal of wat. (Gril)
N: So jy hou the van die blow job the, en jy het toe geweier om dit to doen.
R: En as hulle partykere Ek het dit at gesien op TV. -- As hulle die meisies vat -- as ouens -- as dit 'n mansprostituut is, ek weet
the --. As hulle nou 'n vrou prostituut is, dan kom hierdie ander vrou of hierdie man met hierdie man - dit's vir my aaklig. Dit is vir
my --. Ek weet the hoekom doen meisiekinders dit in die skool the. Hulle kan so baie ondervinding he, maar dan moet hulle na
meisies toe gaan. Al het 'n man -- of 'n seunskind hulle seer gemaak Hulle kan -- net soos ek ek gaan the meer met hierdie
ou uit the --. Ons is net eintlik goeie vriende maar ouens het my at so baie seergemaak, met my uitgegaan en dan los hulle my
sommer net so. En toe --. Ek dink net as 'n ou jou liefhet, dan sal by jou the laat gaan the. So hoekom moet hulk dan nou hulle
'n nuwe --(onhoorbaar) he of sulke goed. Is party mense soos -- pap ek weet the wat sies (Baie onduidelik op kasset) aangegaan
het met diere -- Nee. (Trek gesig).
N: So jy hou the daarvan the. Dis vir jou aaklig.
R: Ja. Vandat ek en die ou omgang gehad het, het ek begin opgooi.
N: Is dit?
R: Dit het vir my aaklig gevoel. Dit was seer.
N: Dit was seer. Geed se vir my, Estie, wat is --. As jy nou vandag daaraan dink, wat dink jy van die toekoms? Wat is jou begeerte
vir die toekoms, wat wil jy doen met jou lewe?
R: Ek wou eendag 'n veearts word, maar ek kan dit the word the, want ek is in die skool. Hulle gee the die regte kwalifikasies the
--. Of anderste wil ek net doodweg op 'n stil pleldcie gaan en my lewe van vooraf begin. Al my goed wat gebeur het weggooi om --
'n nuwe begin te maak en -- net rustig te wees soos ek altyd maar normaal wou lewe 'n Ordentlike ma, ordentlike pa wat vir my
lief is, -- wat vir my omgee. Nie hierdie -- jammer om dit te se hierdie "two heads nonsense" --- wat dink hulle neem jou aan en
na 'n paar jaar dink hulle, hulle kan jou seer maak, jou straf en dit --. As ek hier uitgaan dan wil ek net rustig wees en op my eie
twee voetjies staan.
N: En dink jy dit is moontlik?
R: Ek gaan baie hard probeer.
N: Is daar nog enige iets wat jy verder wil vertel?
R: Ag dis net dat ek by my stiefma regtig wil uitvind waar is ek gebore ek weet ek is in Suid-Wes gebore. Ek weet the waar
eintlik nie. Ek wil net weet wie is my ma. Wat is haar naam. Hoe het sy gelewe. Hoe is sy begrawe. Wat is sy eintlik. Ek wil
net wed --. Hulle kan maklik vir my lieg en se: "Jou ma is dood." En dan kom my ma --. Sy was miskien 'n jong won en toe moes
sy my weggee. Al wat ek wil wed --. My regte pa het ek so 'n jaar gelede ontmoet nou is by so vyf maande dood. Ek wil net --.
Daardie dag toe by dood is, het my stiefma eintlik gelag --. Toe ek haar vra kan ek na sy begrafnis gaan in Port Elizabeth het hulle
gese nee ek mag the. Dit is hoekom Ek was sy enigste kind. Hy het vir my goed nagelaat. Ek wil net my ma en my pa --. As
ek een en twintig is wil ek net my ma se eiendom he, want sy is my ma. Sy is niemand anders se ma the. Sy is net my ma.
N: Goed. Ek sien. Estie nog ietsie. Se vir my wat dink jy kon gedoen geword het, om te keer dat jy enigsins by hierdie seksuele
goed betrokke geraak het?
R: As my pa sy hande kon tins gehou het.
N: As jou pa sy hande tuis gehou het? (Geen verdere respons the)
N: Good wat dink jy wat kan gedoen word in vandag se wereld om jong dogters soos jy te beskerm en te verhoed dat hulle betrokke
raak by seksuele insidente soos prostitusie?
R: Ek dink eerstens Hulle mod al die prostitusieplekke toemaak. En daardie vrouens en mans wat the werk het in 'n gesogte huis
sit. Vir hulle 'n beter lewe gee. Vir hulle meer opvoeding gee -- onderhoude gee. En -- um -- die kinders in skole meer van "AIDS,"
prostitusie en molestering vertel. Hulle meer vertel -- van hoe die eienskap is van --. Hulle meer van die Bybel vertel -- die
Antichris heeltemal uit to roei. Die Antichris bestaan the nou the by gaan nog bestaan. Hulle meer van die Bybel te vertel. Hillbrow
uit Johannesburg -- heeltemal van die aarde of te vee en laat die mense soos in hierdie klein dorpies kom bly en net ordentlike
opgevoede mense sal wees.
N: Is dit jou antwoord?
R: Ja eintlik.
N: Baie dankie Estie.
VELDNOTAS
OBSERVASIE NOTAS
Estie het gedros van haar ouerhuis en ... en is na 'n kindersorgskool verwys op grond van prostitusie in Hillbrow. Die navorser
ontvang toestemming om 'n onderhoud met haar te voer nadat sy toegelaat is tot die nywerheidskool.
Sy is 'n mooi kind met 'n dik bos blonde hare en 'n mooi gelaatskleur. Sy lyk jonk en onskuldig en kan selfs nog jonger as 15 jaar
geskat word. Sy noem dat sy nog the 'n prostituut is the, aangesien sy "dit" nog net 'n paar keer gedoen het. Sy self het ook the die
geld gevra of ontvang nie, maar haar vriendin wat saam met haar gedros het, het die geld by die mans ontvang. Daar word
ooreengekom om te se sy is the 'n prostituut the, maar is betrokke by prostitusie. Dit lyk the of sy die verskil verstaan nie.
Die navorser verduidelik dat haar deelname glad the verpligtend is nie, maar baie waardevol kan wees vir navorsing. Die navorser
verseker haar dat alle inligting slegs vir navorsing gebruik sal word en as konfidensieel beskou sal word. Dit lyk steeds the of sy
werklik verstaan of bekommerd is oor konfidensialiteit the en sy stem gewillig in om as respondent op te tree.
Nadat die biografiese gegewens voltooi is, skryf sy haar lewensverhaal. Haar spelling is swak sy het ook al reeds twee keer
gedruip.
Gedurende die onderhoud praat sy gemaklik en spontaan met 'n stroperige stetnmetj ie. Maak baie gebruik van halwe sinne en spring
baie rond - gevolghic is die vertelling deurmekaar. Sy praat gemaklik, maar se the veel the. Sy dwaal gereeld van die onderwerp af.
Sy praat amper vrolik en die aggressie wat in haar vertelling voorkom word glad the deur haar houding of stemtoon weerspieel nie.
Soms praat sy dromerig en soms kruiperig.
Sy het 'n obsessie om meer oor haar biologiese moeder uit te vind.
TEORETIESE NOTAS
SKOLASTIES
Estie ondervind skolastiese probleme, sy het reeds twee keer gedruip, haar spelling is swak en haar denke is ongestruktureerd (sy
praat onsamehangend).
AANVAAR NIE VERANTWOORDELIKHEID VIR HAAR OPTREDE NIE
Sy gebnui dronkenskap en die feit dat sy gemolesteer is as verskoning vir haar betroldcenheid by prostitusie. Sy openbaar ook 'n
gemaak onskuldige en kruiperige houding.
HET VERHOUDINGSPROBLEME
Sy het swak verhoudings met haar stiefma, ma se vriend, onderwysers en maats.
Sy openbaar onderdrukte aggressie. Sy praat stroperig terwyl sy vertel hoe sy iemand wil doodmaak.
BESKOU HAARSELF AS 'N OBJEK
Sy noem dat sy gevat word, weggegee word.
OPENBAAR GEVOELENS VAN DEPRESSIE
Sy het al pogings aangewend om selfmoord te pleeg. Die obsessie om meer te wed omtrent haar moeder is op grond van haar
belewing van vervverping en 'n gevoel dat sy nerens hoort nie. Sy maak gebruik van projeksie om oor gebeure te praat wat vir haar
te pynlik is.
PERSOONLIKE NOTAS
Die navorser vied dit moeilik om die dogter te verstaan. Die eerste gevoel wat mens kry is dat sy spontaan en eerlik is. Uiterlik
is sy baie mooi en 'n mens lcry die gevoel van: "Hoe kan so 'n pragtige kind in hierdie situasie betroldce wees". Terwyl die
onderhoud vorder, rank die navorser meer en meer bewus van Estie se emosioneel onstabiele persoonlikheid. Die Navorser beleef
dat Estie haar probeer bemdruk, waarskynlik omdat sy 'n dringenede behoefte het om aanvaar te word. Die navorser lcry die gevoel
dat die lewe Estie onregverdig behandel het al het haar eie optrede ook bygedra tot haar probleme. Die navorser voel Estie se ouers
het haar in die steek gelaat.
METODOLOGIE SE NOTAS
Die navorser poog om Estie by die onderwerp van prostitusie te hou en probeer ook vasstel of Estie meer ondervinding by
prostitusie het as wat sy wil erken. Gevolglik word verskeie vrae gestel wat ongeldig is, aangesien die navorser die onderhoud in
'n bepaalde rigting probeer stuur het. Die response op hierdie vrae word nie in die analise van die gevallestudie gebruik nie.
GEVALLESTUDIE: 4 SKUILNAAM TERSIA 17 JR OUD.
BIOGRAFIESE INLIGTING
NAAM;
GEBOORTE DATUM: 1978
OORSPRONKLIKE TUISTE OOSRAND
SKOOLLOOPBAAN SLAAG ST 5. WAS IN PLEKKE VAN VEILIGHEID EN KINDERSORGSKOLE
SPONTANE SKETS (Aangesien Tersia nie leans sien om haar lewensverhaal te skryf nie, sal sy sommer spontaan haar lewens-
verhaal vertel).
N: Goed Tersia vertel my wat is jou naam; hoe oud jy is en waar jy groot geword het.
R: My naam is Tersia Fourie, ek is sewentien jaar oud, ek het groat geword in ... (Geraas in die agtergrond - ek maak die deur toe).
R: OK -- um --. Ek het skoolgegaan in ... Laerskool in ... en toe trek ons ... toe en toe gaan ek na die hoerskool daar -- toe gaan
ek na St 6, toe druip ek. Toe gaan ek na vyflien verskillende skole toe. Toe word ek geskors uit almal uit al die
Johannesburgskole.
N: Hoekom was jy in vyftien verskillende skole?
R: Drugs -- um -- en die skole in Johannesburg wou my nie gehad het nie.
N: Ek sien
R: -- En dis hoekom ons Kaap toe getrek het. Toe gaan ek skool daar. Drie dae in die tegniese skool, toe word ek weer geskors
vir Satanisme, drugs, en um -- aanranding. Toe word ek in 'n plek van veiligheid gesit in die Kaap. Ek was daar vir omtrent 'n
jaar en ses maande, maar ek het omtrent 'n honderd drie en vyftig keer weg gehardloop. En -- toe bly ek in die Kaap -- en dit is
waar ek begby prostitusie doen het op die skippe.
Ek het in die kiubs gewerk, saam met die seemans geslaap. Ek was jonk ek was veertien --. Um -- Op daai stadium het ek nie
geweet waar my ma is nie -- en ek het ook nie geweet waar my susters was of my broers -- of niemand nie
Toe gaan ek ek toe gaan Ek -- um het met met 'n Sjinees maats geraak, toe trek ons Durban toe -- en toe trek ek Durban toe
saam met horn. Toe bly ek daar saam met 'n ou man -- 'n Sjinees.
N: 'n Ou man? Hoe bedoel jy 'n ou man?
R: Hy was so 45 met drie kinders -- en sy jongste kind was ouer as ek gewees. Um -- ek het daar gebly vir ses maande toe sien
hy (onhoorbaar). Toe gaan ons na Sun City en Sandton Sun. Ek was Thailand toe gewees, maar op 'n vervalste ID en paspoort,
en Amerika, Kalifornia vir twee weke.
N: Was jy toe alleen, of was jy saam met die Sjinees gewees?
R: Ek was saam met die Sjinees gewees --. Um -- ons het "drugs" gesmokkel, toe het -- toe bly ek nog steeds in Durban -- um --.
Toe los ek die Sjinees, toe hardloop ek weg. Toe gaan ek in 'n bar werk ek het toe daar gewerk vir omtrent twee maande -- en --
um toe na twee maande begin ek op die straat to werk en 'n escourt agency. Toe ek vyftienj aar j a voor ek sestien geword het, --
um toe werk ek in 'n escourt agency -- en van die een na die ander toe. En toe raak ek deurmekaar met 'n vrou -- twee vroumense,
toe werk ek saam met hulle. Toe kom my suster van PE af. Want toe het ons mekaar uiteindelik in die hande gekry. Um -- toe kom
sy af hier na Durban toe. Sy het omtrent die Vrydag afgekom en die Maandagoggend -- toe -- gaan doen ons fraud. Toe word
ons gevang toe word gesen -- toe word ons aangehou. Vir vyf maande was ek aangehou gewees. In Westville Prison -- Westville
Prison. Um -- toe kom my merchant en my merchant het my uitgebail, maar my suster het agtergebly.
N: Is jou suster ouer as jy of jonger as jy?
R: 'n Jaar en twee maande ouer as ek.
R: Um -- vandaar af -- toe bly ek nog in Durban, nog so 'n rukkie -- en toe doen ek iets snaaks en toe moes ek weghardloop van
Durban af.
N: Hoe bedoel jy -- toe doen jy iets snaaks?
R: Ons het um ons het 'n ou gerob, sy kar gesteel sy geweer sy geld, (lag) ons het horn vasgemaak, ek en sy (verwys na haar
"butch" Shane) wat hier binne is. Urn -- toe moes ons wegkom -- en toe kom ons Johannesburg toe.
Toe ek in Durban was, was ek nie so heavy op drugs gewees nie toe het ek net buttons gerook, en die paragoricks geskiet. Toe ek
in Joburg kom -- toe bly ons by die ... Hotel en toe daar doen ons daar het ons "heavy gedrug, ons het cocaine gebruik ons
het buttons gerook, ons het gespike, ons het morfien, opium, repanils, enige drug al die drugs het ons gebruik. En toe word ek
verskriklik maer, heavy verslaaf aan pinks. Ek -- het omtrent nege en dertig geweeg of so iets. Toe besluit ek nee -- en toe het die
meisie saam met wie ek was my geslaan. Toe hardloop ek weg. --. Toe gaan ek Kaap toe (begin huil -- snuff) toe bly ek daar vir
vyfmaande, -- toe was ek nog steeds in die prostitusiebesigheid gewees, -- op die skippe, -- en agencies. Van die Kaap af gaan
ek toe Port Elizabeth toe. Toe is ek saam met my suster, toe het sy net uit die tronk uitgekom. Um --. Ag dinge het nie baie goed
gegaan nie.
N: Tussen jou en jou suster nie?
R: Nee tussen my en my baas. Ek het hom geslaan en sy voet amper afgeskiet. Um - en hy het teargas in my gesig gespuit.
Maar ek nog steeds geskiet, maar nie pinks nie. En van daar af -- toe hike ons van Port Elizabeth af tot hier, en toe kom ek terug
en ek is nou -. Wag dis nou Maandag -- van Vrydag af is ek hier. Urn -- en ek is weer op pinks - ek gebruik weer pinks. Ek
gebruik nog steeds buttons, en ek is nog steeds op die straat.
N: Bly jy nou weer in die ...?
R: Nee, ek woon hier in die ..., maar ek owe vir so --- vir drie dae. So ek sal nou maar weer straat toe meat gaan om geld to gaan
haal.
N: Goed. Dankie Tersia.
FENOMENOLOGIESE ONDERHOUD
N: Nou wil ek he jy moet my vertel van prostitusie. -- (Lang stilte) Hoe is prostitusie? Wat dink jy van prostitusie?
R: (Sy word baie hartseer en trane loop oor haar wange). As jy the anders kan the, dan daar is the --. Niemand gaan jou help
the -- the in Johburg the Niemand help niemand the, elkeen is vir homself en almal hier is skelms. As jy sien jy kry min geld dan •
vat jy dit. As jy sien jy kan drugs steel of jy kan iemand doodsteek vir die goed wat hy in sy sak het, dan doen jy dit. As jy 'n goeie
deel wil sien, alles wat gebeur in Johannesburg, Berea, Hillbrow, dit is die deel waar prostitusie aangaan. Dis meestal net -- net --
om mekaar te con --. Even jou vriende. Hierso Ek en my vriend ek het hom vandag Ek het hom, drie skote gegee -- met
'n mes hom gesteek. More is ons weer vriende. Ons is sy vriende -- van die drugs -- of enigiets. Hier het --. Partykeer op straat,
dan stop iemand jou, dan vra hy "Is jy op pinks?" Want party van die meisies gaan saam met die mans vir pinks, party van die
meisies gaan saam met die mans vir geld, party van die meisies gaan saam met die ouens vir coke. Dit hang af - waarop jy is --,
of waarvoor jy uitgaan.
Gewoonlik kry jy ouens wat altyd weer terugkom. Partykeer kry jy ouens wat jy dink hierdie is die gaafste man, maar wag eers
tot jy in die kar klim, dan is dit jou grootste nightmare. As die kar dan eers stilstaan. (Sy huil steeds. Sy steek the trane weg the,
en vee the af nie).
N: Hoe bedoel jy hy lyk of by gaaf is dan is hy the gaaf the? Hoekom jy dan agter wat gebeur dan dat jy dan sal se hy is 'n
nightmare?
R: Wat met my gebeur het is -- urn --. Ek het R300-00 by my gehad en toe was ek by die ... Toe stop die ou. Toe was dit 'n Indian
ou gewees. Hy het so 'n metalic blou Jetta. Hy het nice gelyk, maar ek kon the sien of hy dronk was en of hy Ek kon the sien
wat se soort mens hy is the. Gewoonlik, sons in Durban as jy by 'n ou in die kar klim dan kan jy sien, maar in Johannesburg kan
jy the. want hier is te veel um --. Toe gaan ek Ek het saam met hom in die kar geklim. Toe dog ek omdat ek die R300-00
wil gebruil om coke te koop, sal ek nou saam met die ou gaan vir two fifty. (Snuff) Toe se by ja well OK. Toe ry ons, en toe sien
ek dat hy gaan the --, by gaan heeltemaal in 'n ander direksie in. En hy het 'n klokkie gehad wat so tussen ons was -- by die kar.
En ons het gery. En toe stop by by so 'n ander fabriek, aan die agterkant, mynhope, dit is oop veld en daar was 'n trok gewees wat
teenaan die muur gestaan het wat besig was --. Net die kant, van die trok maak mos oop dan hang dit so af, toe stop ons so 'n
stukkie voor die kar, voor die trok, toe sien ek dat daar iets verkeerd is. Um -- dis kwart voor vier gewees. En toe draai hy die
kar om -- en by kom terug en by stop op die hoek, sodat die mense van die kant en van die trok se kant, van die kant af kan jy die
agterkant en van daai kant kan jy die voorkant sien. Toe se hy vir my hy gaan gou-gou leak. Toe sit ek in die kar toe klim by uit
en toe sien ek in die venstertjie, in die kantvenster, sien ek by kom so om (wys) en hy staan by die agterdeur. En toe hoor ek hy
werk -- met die knoppies wat die deur oop en toe maak. Toe sien ek hier vlieg die deur oop. -- Toe gryp hy my aan my hare, en
by gooi my op die grond, en by -- het kanne bob martins in gehad. En by het my fuck geskop, my kop my lyf, my alles is blou.
Hy't my gerape, omtrent vier keer. Um hy't my geslaan - aanhoudend, sonder stop, tot omtrent so 10 voor 5 Ja, maar in die
proses -- um het daar 'n kar geskop, maar dit was onder gewees, ek kan nogal hard fluit, en toe fluit ek. Ons was buite die kar en
toe fluit ek en toe stop die kar, maar met hulle ligte na ons kant toe maar ek het gesien die mense in die kar het omgekyk, en 'n ou,
'n coloured ou het oor die pad geloop, dit was nogal 'n distance so tweehonderd meter. En hulle kon gesien het, want ek het in die
middel van die straat gestaan en ek was besig om my broek te traai optrek, want my hele lyf was vol dorings. Daar was dorings
orals in gewees wat ek moes uithaal. Um Ek het -- hulle het gesien, hulle het gekyk vir 'n rukkie, en die Indian het gepanic,
hy't net daar gestaan, aan die kant van die kar sodat hulle horn skrams kan sien, um (lag) en toe die kar het verdwyn, en toe die kar
het begin aamy, toe is daai man weer bo-op my en hy gryp my en by slaat my. Hy't my gerape -- weer. En toe kom daar 'n trok
verby, toe het hy my bo-op die kar gehad, toe was hy besig om my te naai. Toe Ty die trok verby, met drie drie kaffers, en toe
ry hulle verby. Toe se --. Toe alles verby is, maar hy het my amper verkrag voor hulle. Toe ons klaar is, toe se ek vir hom -- toe
se hy vir my hy gaan nou Ty, toe se ek vir hom of hy my net asb Hillbrow toe kan vat. Toe se by vir my as ek wil he dat hy my
Hillbrow toe meet bring dan gaan hy my weer rape - dan gaan hy my weer rape. Toe se ek vir hom nee, as ons in Hillbrow kom,
dan km hy na my plek toe kom en dan kan ons besigheid praat. Toe se by OK ,maar hy meet eers sy skoonsuster gaan optel. Toe
se ek vir hom OK. Toe sit ek agter op die bank agter in die kar. Toe gaan ons na so 'n fabriek toe, wat daar naby was toe tel ons
sy skoonsuster op. En toe se by vir my as ek enigeiets se veer hierdie vrou, sal by my brains uitblaas. Want as ek vir haar iets gaan
se, gaan sy lewe niks vir horn gaan beteken the, omdat by sy vrou gaan verloor. Dit is sy skoonsuster, dit is sy vrou se mister. En
OK toe se ek niks the, toe se ek, ek is een van sy kliente.
N: Het niemand toe gesien dat jy geslaan is the.
R: Nee hulle kon the. Dis -- (lag). Hulle slam jou so, sodat daar the merke is the.
Toe kom ons hier, toe gaan laai ons eers sy skoonsussie af, in die dorp. Toe gaan by hier na die ... toe. Toe het ek ek het vir
niemand niks gese the. En toe het hy my net afgelaai. En toe het hy aangery. Toe het ek na kamer 18 toe gegaan in die .. -- want
my meisie was daar -- en daai ander meisie was daar. En toe ek inkom toe -- toe sak ek -- toe faint ek en toe weet ek nie wat gebeur
het the. En die meisie wat saam met my was was Cheekie. Sy was op Cart Blanche. Um -- sy weet hoe lyk dit as 'n mens gerape
was of enigiets. Toe vat sy my badkamer toe. Toe trek sy my uit en toe sien sy hoe my lyf lyk. Toe vat sy my dokter toe, toe moes
hulle al die dorings uithaal en --. Ek km the alles onthou the.
Toe gaan ek terug na die hotel toe, en toe ry dieselfde Indier weer eendag daar verby. So drie dae daama, Ty by weer verby. Toe
roep ek hom. Toe kom by in, -- in die ... in. En -- toe --. Maar by het geweet dat dit ek was maar toe by in die ... inkom toe was
ek the daar the. Toe weet hy the waar ek was the. En toe het -- (lag) toe slaat ek hom met 'n bottel oor sy kop. Ek vat die --. Hy
het altyd pool gespeel, by die ..., toe vat ek die pool kit, toe trek ek dit deur sy mond. Toe kom hy agter uit. Ek weet the wat het
Ek weet the wat het met hom gebeur nie.
N: So hy het toe self ook the na die polisie toe gegaan the?.
R: Nee by km the. Daar was 'n ander keer wat ek gerape was deur 'n polisieman. Hy het in die ... gestaan en hy het 'n bier gedrink.
Dit was 'n jong ou, 'n jong blonde ou. Hy was lank, en het 'n wit -- chevy gery. Ja so plat kar een van daai ou model karre, maar
so 'n plat ene -- so 'n bar gery. Ek het the geweet by is 'n polisieman the, maar ek het vir hom by het vir my gevra of ek the na
the Doors wil gaan nie, om te jol. En omdat ek nog nooit daar was the, se ek vir horn ja. Maar hy het the geweet dat ek 'n
besigheidmeisie was the. -- En toe se by --. Toe Ty ons --. Toe gaan ons. Toe ry ons verby die Doors (Sy praat skielik vinnig).
Toe draai ons by so 'n klein paadjie af.
N: Is dit dolls of dons?
R: The Doors,
N: 0 ek sien the Doors.
R: Ja.
N: Goed. Ja en toe ry julle verby The Doors?
R: Ja dit is waar ons suppose is om na te gaan. Toe draai by daar af, toe vra ek vir hom waar gaan hy. Toe se by vir my nee by
gaan net om die blok ry. Toe ry ons in so 'n klein skraal paadjie af. Dit is 'n opdraande - as jy bo is dan km jy die highway sien.
En dis net gras. En daar het hy my betrek. Um -- en toe se ek vir hom dat um -- ek 'n sekere tyd moet terug wees -- by die ... want
ek het iemand wat die registrasienommers vat, en as hulle sien dat ek nie op 'n sekere tyd terug is nie dan gaan hulle die polisie
bel. Toe se hy vir my dit maak the saak the dis the sy kar nie, en -- tweedens hy is 'n polisieman. So, ek kan niks doen the.
Fly het my the seer gemaak the, maar hy't homself op my geforseer. En toe -- gaan laai hy my weer af by die ...
N: As jy nou so clink aan die ondervinding, dat jy al verkrag was, hoe last dit jou voel? As jy nou 'n klient het wat regtigwaar vir
besigheid kom -- hoe voel jy as iemand jou oplaai? Onthou jy dan die verkragting? Is jy bang, of wat?
R: Ja. Ek sal eerder Ek sal eerder dat my ma my oor haar oor haar skoot sit en my broek aftrek en my een moerse pak slae
gegee het, as wat ek daai het as dat ek in die straat moes gaan en gesteek geraak het en my geld afgevat word. As om te weet --
om daai gevoel te he dit gebeur elke wat kan gebeur wat gebeur het -- terwyl dit gebeur.
N: Nou hoe voel jy terwyl dit gebeur?
R: (Sug - lang state. Begin weer te huil) Wel, jy kan the -- jy kan dit the beskryf nie. Jy's bang -- en -- en die persoon wat saam
met jou -- wat dit aan jou doen - hy verstaan the. Jy kan staan en jy kan huil. Jy kan pleit, jy kan jy kan enigiets doen hulle
worry the --.
Daar was een keer 'n ou gewees wat ek saam met --. 'n Ou het -- my by die ... kom hy het altyd daarnatoe gekom. Dit was
Sondag en dit was twaalfuur gewees. Besigheid was baie sleg en hierdie ou het gestop en hy my --. Hy het na 'n lekker ou gelyk.
Toe gaan ek en Susan en my Butch, -- Shane, en toe ry ons oralste rond en sock 'n bank, hy meet vir my geld gee en ons moes in
'n hotel ingeboek het. Toe kry ons 'n bank en ons kry ons geld en alles en hy gee toe die geld vir Shane, en hy laai vir Shane en
Susan by die ... af. Toe begin ons ty. Toe se ek vir hom "Maar meet ons nie nou hotel toe gaan nie" toe se hy niks nie. Toe hou
hy net aan ry en dit word verskriklik donker orals. Daar was niks straatligte the en dit was verskriklik donker. En ek onthou hy
het toe onderdeur -- the onderdeur the, daar was so 'n dip gewees en dan gaan jy. En toe ons deur die dip gaan toe weet ek
waamatoe is ons op pad. Komashu is -- die lokasi. --. Toe ry hy (sug) toe gaan hy reg in die lokasie in en toe staan hy in die middel
van die lokasie. -- En -- toe hy het 'n condom gebruik --. En toe doen hy dit in die kar en toe het hy groot stories gehad van --
ek wed the wat the --. Toe se hy nee hy wil nou the weer terug Johannesburg toe Ty the. Toe se ek vir horn maar ek meet drieuur
terug wees. Toe raak hy dronk want ons het by sy vriend gegaan. -- En toe raak hy dronk en hy ek weet the hy het net snaaks
geraak. Daai volgende oggend nege uur toe kom ons eers in Johannesburg aan. Toe was alles OK.
Hy het my the seer gemaak of enigeiets the en niks ernstig het gebeur the. En twee Sondae daama toe sien ek hom weer toe wil
hy weer he ek meet saam met hom gaan toe se ek vir hom ja, ek sal saam met horn gaan as Shane, my Butch, as sy kan saam gaan
Hy't het 'n bietjie moans gehad maar toe se hy OK. Maar toe het hy klaar uitgevind binnekant wat gaan aan. Ons se mos the
vir hulle ons het Butches of wat the. Toe het hy nou klaar uitgevind wie Shane is en alles. Toe --, maar ons was weer suppose
gewees om by die hotel te gaan inboek, maar hy het die keer 'n meisie saamgehad, 'n swart meisie, sy vriend se suste,r en hy meet
haar gaan aflaai. Toe se hy of sy kan saamry. Toe ry ons weer sons ons gery het, toe ons weer by daai dip afgaan toe se ek vir
Shane -- sy wed van die laaste keer, "We're going to the same place." En toe begin sy worry --. Ons het agter in die kar gesit en
sy het gehuil saggies. Ek was verskrildik bang gewees, ek het nog nooit so in my lewe gevoel the. en toe gaan ons weer na daai
selfde ou toe en toe drink hulle toe het hy vir my en Shane in die kamer. Toe gooi hy die geld voor Shane neer toe probeer hy haar
rape maar sy is sterk toe rape hy haar the toe slaat hy haar ore, blank en toe slaat sy neer. En toe probeer hy my verkrag, maar ek
het 'n ek het 'n outfit aangehad, 'n langbroek outfit, met 'n all-in-one en ek het 'n jean bo oor aangehad en 'n top en 'n belt. Want
hy het vir my gese dat --. Die onderste gedeelte wat ek aangehad het was 'n leopard gewees en sy pa was doodgemaak deur 'n
luiperd of iets, en hy hou the daarvan the en ek meet dit gaan uittrek en toe trek ek dit the uit the toe trek ek my klere bo oor aan.
En toe hy my traai verkrag toe ruk hy my belt en toe ruk hy my hele belt los en toe my broek en alles en die zips skeur oop. Toe
sien hy die luiperdstorie. Toe moer hy my. Toe se hy vir my ek meet dit uittrek. Toe trek ek dit uit. Toe trek ek my jeans weer
aan en die top. -- Toe het hy weer vir Shane, toe vcrkrag hy vir haar, en toe verkrag hy vir my --. Ons was twaalf ure daar, toe ry
ons road in die hele Kwamashu. En hy het na vriende toe gegaan en ons het agter in die kar gesit en dit. En na byna al die plekke
wat hy toe gegaan het was daar so 7 of 8 kaffers oralste. Dan sluit ons onsself net in die kar toe. Ons kon niks doen nie.
N: Tersia, as dit nou 'n klient is, hoe voel jy dan? As dit nou 'n regular is, of nie 'n regular nie, maar gewone "straight forward
bussiness proposition," hoe voel jy daaroor?
R: (Sug - Lang suite) Ek is amper al dood, ek is bang dit gebeur weer, en dis hoekom ek eerder vir --. As hulle the wil hotel toe
gaan nie of na my toe kom the, dan gaan ek nie saam met hulle nie. Al verloor ek geld, dit maak nie meer saak the. Maar ek sal
nooit weer na 'n man se plek toe gaan the, want as jy na hulle plek toe gaan, dan kan hulle met jou maak wat hulle wil, want hulle
betaal.
N: So hulle kan maak met jou wat hulle wil, want hulle betaal jou?
R: Dit is wat hulle dink, maar as jy die klient in jou plek het kan hy nie maak wat hy wil nie.
N: Goed, so jy se as die klient na jou plek toe kom, kan hy nie net mask wat hy wil the.
R: Nee.
N: Maar hy stel tog sekere vereistes, want hy betaal jou.
R: Ja.
N: Goed en hoe voel jy terwyl jy daar besig is met jou klient? As hy nou byvoorbeeld daar kom en hy praat in die rigting van
besigheid. Hoe voel jy dan?
R: Ons praat nie besigheid in my plek the. Ons praat eers besigheid as ek in sy kar klim. Hulle weet waarvoor hulle stop en
waarvoor staan ek. As hy stop dan klim ek in die kar, en dan vra ek -- en dan vra hy vir my "Hoeveel vra jy". Dan se ek vir hom
"Ja well, it depends on what you want, en hoeveel het jy om te spend". Pryse is klaar gese in die kar en dan vra hy vir jou of jy
'n plek het, of hy "Kom ons gaan na my plek toe." As hy se ons gaan na sy plek toe, dan se ek vir hom "Nee ons gaan na my
plek toe of niks." Dan kom hulle gewoonlik na jou plek toe, hulle is bang, -- maar
Wat party meisies doen is om hulle te rob maar dit maak besigheid moeiliker vir ons meisies wat the rob the. Ons voel loosing
met die kliente en bargains en doubles or even as hy daar uittrek, ek weet dat hy geld in sy sak het haal ek die geld uit sy sak uit
en steek ek dit weg. En teen die tyd wat hy klaar is en hy kom uit die badkamer uit en as hy sy broek aantrek en vra waar is sy geld
dan se ek, ek weet nie. Hy kan niks aan my doen nie want dit is my plek.
N: Goed en dan wat se werk Wat doen jy dan alles vir horn? Wat vra hulle byvoorbeeld, blow jobs --. Wat is die meeste?
R: Party wil blow jobs he, party wil hand jobs he, party wil net 'n quickie he. Meeste van hulle wil alles he, full house.
N: En hoe laat dit jou voel?
R: Ek worry nie eers meer nie, ek soek net hulle geld. (Hull stil).
N: Goed en as hulle nou klaar is en jy het nou die geld ontvang --?
R: Nee, ek kry eers die geld.
N: 0, so jy kry eers die geld en dan doen jy besigheid.
R: As hy klaar is, of even as hy nie klaar is the en ek dink hy vat te lank dan se ek vir horn: "Klim of en waai." Dan se hy vir my
dan soek hy sy geld terug. Dan se ek vir hom: "As jy the nou waai nie dan steek ek jou dood." Dan bail die boere uit jou kamer
uit. Dan los hulle dit. maar partykeer kry jy ouens wat dit nie los nie en dan trek hulle 'n geweer op jou, maar jy het altyd iemand
wat bystaan as so iets gebeur.
4. FnICTISONTIERH^UD
N: Goed Tersia en as jy nou sit en dink aan prostitusie as sulks, wat sal jy se wat is die voordele van prostitusie? (Geen respons
nie) Is daar voordele aan verbonde? voorkom of sy the verstaan the). Wat is goed aan prostitusie? Is daar enige iets wat
goed is aan prostitusie?
R: Party keer dan lcry jy 'n ou wat rerig baie van jou hou, en hy sal jou die geld gee sonder om seks te he -- en dan sal hy jou baie
kom sien en dan --. Hy sal altyd vir jou geld gee -- en na jou kyk. -- En dit is net met party meisies. Partykeer dan gebeur dit en
partykeer the. Dan trek hulle by die ou in en dan bly hulle happy ever after. Party van die meisies bly maar net --. Hulle worry
the oor die ouens nie ek sien jou nou en ek sien jou nooit weer the en that's dit. Dis die risk. Of hulle word later doodgemaak ook.
Die voorcleel is net partykeer kry jy geluk of 'n man wat op jou verlief raak of gee baie vir jou of hy gee jou 'n kans om jou lewe
te wil verander.
N: Het jy al ooit so 'n gevoel gehad dat iemand regtig vir jou lief is?
R: Ja, maar the eintlik the.
N: Nie eintlik the? -- So hulle se maklik dat hulle lief is vir jou, maar hulle bedoel dit the eintlik the?
R: Ja, maar ek glo nooit 'n klient the.
N: So. Is daar dan baie leuens?
R: Ja veral van die meisies se kant af.
N: Van die meisies se kant af?
R: Sy moet lieg om te kry wat sy wil he.
N: Urn -hum (Geen verdere uitbreiding the.) Tersia, wat sal jy se is die nadele van prostitusie?
R: Wel die meeste van die meisies gaan dood.
N: Gaan dood? Van wat?
R: Drugs. Seks vir geld en geld vir drugs. En -- dan vir elke seermaak in ons lewe is daar 'n drug om dit weg te vat --, maar dit
vat dit the altyd weg the dit vat dit net 'n rukkie weg. So om nooit weer daarna te kyk the moet jy vir die res van jou lewe drugs
gebruik. So hoekom gebruik jy the die drug waarvan jy die meeste hou the? En dan gaan iemand dood daarvan.
N: So vir jou is die nadeel van prostitusie dat hulle doodgaan van dwelms, aan drugs verslaaf is. Is daar nog enige ander nadele
waaraan jy kan dink?
R: Aids.
N: Aids?
R: Ja.
N: Hoe laat dit jou voel as jy dink aan AIDS?
R: Ek dink nooit daaraan the.
N: Speel jy veilig?
R: Ja.
N: So goed as wat jy kan?
R: Ja, meeste van die ouens wat ek lay slaap ek the eens mee nie.
N: Is dit?
R: Ja ek con hulle. As ek klaar die geld gekry het probeer ek ander maniere om hulle te gee wat hulle wil he sonder om seks te
he. Partykeer kry ons dit reg, partykeer the.
N: Tersia, wat is jou toekomsverwagtinge? Wat wil jy graag van jou lewe maak of he?
R: He? Ek kan niks van my lewe maak the. Ek het net St 5. Ek is 'n prostituut, ek is op drugs, ek was in die tonic, ek het 'n
rekord wat sky high is.
N: So jy voel daar is niks anders wat jy kan doen the?
R: Ek sal die res van my lewe aanhou moet hoer.(Huil).
N: En hoe laat dit jou voel?
R: As jy the 'n keuse het the het jy the 'n keuse the. As jy the na jouself kyk the, niemand anders sal.
N: Is daar enige iets wat kon gebeur het in jou lewe wat kon verhoed het dat jy by prostitusie betrokke raak? (Stilte) Enige iets
wat enige iemand kon gedoen het, wat kon gekeer het dat jy by prostitusie betrokke geraak het? (Steeds geen respons the). Wat
is daar wat iemand kon gedoen het?
R: As die skole my net wou gehad het, as iemand bereid was om net 'n bietjie meer om te gee.
N: Met ander woorde, jy voel die mense het the werklik omgegee the?
R: Niemand het omgegee the. (Huil)
N: Wat sal jy se het in jou lewe gebeur dat jy werklik die stap geneem het om te se "OK now I am going to start prostituting"?
R: Ek bet weggehardloop en ek het geld nodig gehad. Ek het the 'n plek gehad om in te bly the.
N: En as daar op daardie stadium iemand was wat omgegee het en probeer het om te help, sou dit jou gekeer het?
R: Ja (Huil).
N: Jy se jy het omtrent driehonderd keer weggeloop van die plek van veiligheid af, hoekom het jy daavandaan af weggeloop?
(Ontaard nou in onregverdige ondervraging).
R: (Huil nou hardop met snikke). Um -- um -- ek wou weggekom het. -- Elke dag dieselfde ding. -- Ek was beInvloed gewees.
Ek was op drugs -- hulle wou the gehad het ek moes sigarette gerook het the -- en ons senior het vir my baie moeilikheid -- (lag)
en baie kak gegee en ek het baie probleme met allerhande sake en met 'n moordsaak opgetel terwyl ek daar was. En ek het
weggehardloop en toe bly ek weg vir omtrent driemaande toe bring die polisie my terug hiematoe en vyf tot agtjaar opgeskorte
vonnis. (Sug en huil. Lang stilte) (Navorser voel dat die instansies wat die dogter moes bystaan haar eerder gestraf het. Die
navorser voel ontsettend jammer vir haar, maar ook half magteloos).
N: Was dit vir jou baie moeilik om hieroor te praat, Tersia?
R: Ek doen dit the vir my nie ek doen dit vir al die ander.
N: Wat dink jy wat moet gedoen word om te keer dat ander Jong dogters soos jy by prostitusie vasgevang word. (Stile) Wat moet
die wereld doen om dit te verhoed?
R: Hulle kan the --. As ons the na onsself kyk the wie sal na ons kyk --? (Lang stilte)
N: Toe jy by jou ouers was, was jy toe gelukkig? (Die navorser poog nou self om enige positiewe aspek in die gebroke lewe te
vind omdat dit vir die navorser self ondraaglik is).
R: Ja, maar ons was baie arm gewees. Daar was dae wat ons sonder kos gegaan het. Dit was die tye toe ons uit uit weggetrek
het, my stiefpa het sy besigheid verloor, en toe los my ma hom en sy gaan saam met 'n boyfriend wat baie jonger as sy was, wat
the gewerk het the. En toe gaan bly ons by my oupa.
N: So, toe het jy the by jou ma en by die boyfriend gebly the -- of het julle almal saam by jou oupa-hulle gaan bly?
R: Ja My suster is uit die skool toe sy veertien was. Sy het swanger geraak toe sy veertien was. Sy moes toe uit die skool uit
gaan. Sy het getrou toe sy vyftien is.
N: Het sy --. Was sy ook betrokke by prostitusie?
R: Nee, the tot verlede jaar toe the.
N: Het sy toe eers begin?
R: Ja, sy het the 'n keuse gehad the, die welsyn het haar !cinders gevat. Sy werk the op die straat the, sy werk in 'n agency.
N: Is dit beter in 'n agency?
R: Ja, maar daar (Bly snui0 is te veel meisies in 'n agency om die heeldag net daar te sit en te wag vir besigheid en te wag vir die
geld om na jou toe te kom. Ons moet uitgaan om dit te gaan haal.
N: Tersia, as daar iets aan gedoen kon word, jy se nou daar is niks wat daar aan gedoen kan word the maar as daar iets was wat
daaraan gedoen kon word, sou jy verkies het om me 'n prostituut te wees the?
R: ( Lang stilte) Ja.
N: En wat sou jy dan graag wou gedoen het?
R: Enige iets.
N: Goed. Baie dankie Tersia.
VELDNOTAS
OBSRVASIE NOTAS
Die navorser ontmoet Tersia die eerste keer in die ...-hotel. Die ... hotel is vuil en onafgewerk. Veral Swart meisies woon en werk
vanaf die ... Ons gaan na haar kamer. Haar kamer is klein. Twee enkelbedjies is langsmekaar en opgemaak soos 'n dubbelbed.
Daar is 'n badkamer met 'n toilet en stort. In die kamer is ook 'n staalkas wat dien as 'n hangkas. Oor die beddens is 'n kombers,
maar geen deken the. Die kussings en laken wat uitsteek, vertoon vuil, mens kan the uitmaak water ldeur dit is the. Daar is geen
prente of fotos teen die mure the.
Die direkteur van "The House" verduidelik van die onderhoud wat ek met haar wil voer ter wine van navorsing. Sy praat the veel
the, maar verklaar haarself bereid om deel te neem aan die navorsing. Sy is haastig en vra dat ons haar moet verskoon. Sy belowe
om die Saterdag-more na "The House" te kom vir die onderhoud.
Na hierdie gesprek met Tersia, verdwyn sy vir omtrent ses maande. Die ontvangsdame van "The House" skakel my en noem dat
sy terug is. Sy was glo in Durban of die Kaap. Sy noem dat Tersia bereid is om die onderhoud te voer. Ek belowe om binne 'n uur
daar te wees.
Tersia en Shane (Tersia se butch) is beide daar. Hulle is skoon verspot en luidrugtig. Tersia se voorkoms het agteruit gegaan. Sy
kom onversorg, amper vuil voor. Haar hare is groen geldeur en sy is baie maer.
Sy is bombasties en onverfynd. Sy openbaar 'n traak-my-nie-agtige houding. Terwyl ek met die direkteur praat, speel sy en Shane
met my kassetspeler en breek die flap af. Hulle se the vir my wat gebeur het the, en ek ontdek dit eers wanneer ek met die
onderhoud wil begin.
Ek versoek Shane om ons alleen te laat en verduidelik weer aan Tersia wat die doel van die onderhoud is. Sy verklaar haarself steeds
bereid om deel te neem aan die navorsing. Ek versoek haar om haar lewensverhaal te skryf, maar sy wil the skryf the. Sy beantwoord
ook die biografiese vraelys mondeling.
Gedurende die onderhoud begin sy saggies huil. Sy probeer dit eers verberg, maar later loop die franc oor haar wange sonder dat
sy 'n poging aanwend om die tune af te vee of te verberg. Sy is glad the weer so hardgebak the, maar eerder onseker en weerloos.
Sy praat neutraal, amper gevoelloos, maar hou the op met huil the.
TEORETIESE NOTAS
Met die eerste ontmoeting met Tersia was sy omtrent ses maande jonger en meer onseker. Ons het haar ook op 'n Vrydagaand gaan
opsoek en dit is van hulle besigste tyd. Haar verdwyning vir meer as ses maande bevestig die nomadiese bestaan van die dogters.
Haar bombastiese houding is haar manier om weg te steek dat sy senuagtig is. Verder moet sy ook 'n front voorhou, aangesien
Shane teenwoordig is. Haar houding verander dan ook sodra Shane die vertrek verlaat.
Die insident met die kassetspeler moet gesien word as normaal vir tieners wat ook nog ongedissiplineerd is.
Die feit dat sy weier om te skryf, kan verklaar word uit die feit dat sy nog net St 5 omtrent vier jaar gelede geslaag het, en
waarskynlik het sy in die tydperk baie min gelees en geskryf.
Sy gee baie aandag aan verkragting en vertel minder van prostitusie. Sy gebruik soms kru uitdrukkings.
METODOLOGIE SE NOTAS
Die navorser is so onder die indruk van die verkragting en geweld, dat sy the glo dat dit so half gelate aanvaar word the. Die navorser
kan the glo dat iemand weer saam met 'n persoon sal gaan na die ervarings wat sy opgedoen het the. Dit is of sy totaal weerloos
is, ten spyte van haar butch, wat haar eintlik moet beskerm. Die navorser kan ook the verstaan hoe sy voor mense kan verskyn
sonder dat hulle kon opmerk dat sy aangerand is the. Die leidende vrae as gevolg van hierdie gevoelens van die navorser is ongeldig
en die response word the in die kodering van die gevallestudie ingesluit nie. Die onveiligheid van die beroep, veral vir 'n kind, maak
so 'n impak dat die navorser die onderhoud probeer gebruik om die dogter te waarsku oor die gevare van VIGS en prostitusie. Die
vrae is ongeldig en die response word nie in aanmerking geneem tydens die kodering van data the.
Tersia vertel die verkragtingsgebeure in groot detail, maar sy vertel the veel van prostitusie the. Om meer uit te vind oor die
seksuele handelinge (wat eintlik the relevant is the) stel die navorser sekere leidende vrae. Ook die response op hierdie vrae word
the ingesluit in die kodering van die data the.
Die navorser beleef soveel empatie met Tersia, en haar begeerte om deur iemand aanvaar te word dat sy dit vir Tersia gun en poog
deur sekere vrae Tersia te begelei om te ervaar dat daar wel mense was wat vir haar omgegee het. Ook hierdie vrae en response
word the ingesluit in die kodering the.
Die navorser word gewaarsku dat die vraag na die rede waarom die dogter haar tot prostitusie gewend het nie aanvaarbaar is vir
dogters wat by prostitusie betrokke is the. Dit het 'n negatiewe konnotasie omdat dit dikwels aan die dogters gevra word deur hul
kliente, sonder dat hulle werklik belangstel om te weet. In die vervolg sal hierdie inligting uit ander data afgelei moet word.
Die gevoel van hopelose vasgevangenheid - dat sy nog nooit in haar lewe werklik gelukkig was the, laat die navorser soek na 'n
sprankie hoop en geluk nadat die onderhoud in werklikheid afgehandel is. Die response wat uit vrae in die verband spruit, word
the ingesluit in die kodering van die onderhoud the.
PERSOONLIKE NOTAS
Ten spyte van haar voorkoms, haar aanvanklike houding en die gevoel dat sy eintlik van jongs of verkeerde wee gekies het, en dus
mede verantwoordelik is vir haar situasie, wek sy by die navorser 'n gevoel van empatie, 'n begeerte om haar te help, maar ook 'n
gevoel van die hopeloosheid as gevolg van haar situasie.
GEVALLESTUDIE: 5 SKUILNAAM: HEIDIE
BIOGRAFIESE INLIGTING: (Mondeling afgeneem)
NAAM:
GEBOORTE DATUM: 1978/1979 (Onseker)
OORSPRONKLIKE TUISTE : PRETORIA. WOON NOG BY HAAR OUERS
SKOOLLOOPBAAN: TANS IN ST 7. HERHAAL ST 6. VERWISSEL VAN SKOOL NA SY ST 6 GEDRUIP
HET.
SPONTANE SKETS (Aangesien Heidie the haar lewensverhaal wou skryf the, het sy haar lewensverhaal vertel. Vervolgens word
beide die gesprek oor biografiese onligting en haar lewensverhaal weergegee.)
N: Ek dink dit gaan moeilik wees om in die kar te skryf -- so kom ons neem maar alles op. Hoe se jy? (Knik instemmend. Lyk
the meer so vol selfvertroue the). (Die navorser lees opskrifte en Heidie antwoord).
Goed, jou naam is Heidie - Heidie wie?
R: Heidie Hulle noem my Heidie.
N: Ouderdom?
R: Ek se ek is 19 - eintlik is ek amper 15 - ag ek bedoel ek is 15, amper 16.
N: Is jy nog in die skool?
R: Ja kug Ek is in Clap - um - 'n Engelse skool. Ek is in standerd 7. Ek moes eintlik in standerd 8 gewees het, maar ek het
standerd 6 gedop. My ma het my in die skool gesit (lag), want die onnies kon nie Hulle het the van my gehou the. Dit is ook
hoekom ek gedop het. Ek sukkel bietjie -- urn -- oor die Engels -- en die -, maar (haal skouers op).
N: Goed, kom ons sien. Kontak met ouers - jy bly seker by jou ouers of --?
R: Ja, ek bly by hulle. Ek, my ma, pa en beetle. 0 ja, my ouma ook (trek haar mond) - lag - Ek en my ouma ons kom the eintlik
klaar nie. --Sy "like" my boetie meer. Hy's nou 9.
N: Hoekom Wat dink jy hoekom hou sy --?
R: Hoekom sy the van my hou the --. (Trek mond - maak oe toe, sug - trek skouers op). Ag ek weet the -- maak the saak the --
ek pes haar seker
N: Ek sien. Heidie, nou wil ek he jy mod asseblief vir my jou lewensverhaal vertel.
R: My lewensverhaal --. Hoe bedoel jy? Ek
N: Die stone van jou lewe. Se nou maar iemand wil 'n ware stone van jou lewe skryf - wat sal jy hom vertel? (Vroetel
ongemaldik rond lang stilte). R: Ek --. Nee, ek weet the wat om te se the. Ek --
N: Vertel my wat jy kan onthou van jou kinderdae, van jou ma, pa, ouma en wat julle gedoen het.
R: Tot nou toe?
N: Net coos jy wil.
R: Tan- -- um --. Jy moet my maar verskoon - ek is 'n bietjie dom Ek --
N: Nee wat, jy is the dom the. Jy voel seker net bietjie onseker. As jy wil, kan jy dit vir my probeer skryf dan
R: Ek maak bale spel Ek skryf the so goed the. Ek sal hewer praat
N: Net coos jy
R: Ek is hier in ... gebore. Ek is die oudste. I n die begin 'net ons by my ouma en my oupa gebly. Ek was omtrent 3 jaar toe trek
ons na ons huis toe. Ek is na 'n "crèche" toe tot ek skool toe is. Toe is ek skool toe en my boetie is gebore. Is dit reg, Tan --.
N: Ja, dit is heeltemal reg en jy mag vir my Tannie se.
R: Ek is toe in die skool. Ek het baie goed gedoen. My Tannie -haar naam is Elsie, het gene ek is net so slim coos my ma. My ma
is baie mooi en slim, Tannie. My ouma se altyd was dit the vir my --
N: Vir jou --?
R: Vir my -- pa the, sou my ma dit ver gebring het.
N: Wat dink jy, waarom se jou ouma so?
R: (Trek haar skouers op) Aag Ek wil the --.
N: Toemaar. Jy se jy het goed gedoen op skool?
R: Op laerskool, ja, Tannie. In standerd 6 is ek toe na Hoer tot in -- Junie -- toe is ek na
N: Waarom na 'n ander skool --?
R: Ek het -- probleme --. Um - die onnies --. In ... het dit the beter gegaan the, toe dop ek. Tannie moes toe my ouma hoor. Ek
is toe na 'n kloosterskool en ek is nou in standerd 7. En dis al -- of - wag, my oupa is dood en my ouma bly nou by ons vanaf --
seker aan die einde van standerd 5 ja dit
is amper 3 jaar. My ma loop nou ldas en sy doen baie goed. Dit is nou regtig al.
N: En jou pa?
R: Hy werk nog altyd by die ....
N: En Tannie Elsie?
R: Sy kom the meer na ons toe the. -- Sy en my ma het 'n groot baldeiery gehad. My ma se sy skinder van haar. Ek mis haar nogal -
sy was gag.
N: Vertel my iets van jou maats.
R: Ek het the eintlik masts the. Ek praat maar met almal. Party keer sit ek maar in die toilet of in die "library".
N: Ek sien Elsie -- um ag ek bedoel Heidie, weet jy wat is prostitusie?
R: Ja. (Sak haar kop) --. Um --. Dit is - wanner jy dit doen en geld kry.
N: Jy sal onthou ek het jou vertel dat ek onderhoude voer met dogters wat prostitu wat dit doen. Doen jy prostitusie?
R: Sug. Ja maar the so baie the. Net in die vakansies en party naweke.
N: Goed, ek wil nou met jou praat oor prostitusie. Kan jy nog langer bly of wil jy he ons moet op 'n ander dag verder praat?
R: Wat is die -- (Kyk op die motor se horlosie). Daar is nog tyd. Sal jy my na die plein toe vat as ons klaar is --
N: Ja nat--
R: ek moet 'n bus kry. Het jy vir my busgeld?
N: (Ek oorhandig R10:00) So wil jy verder praat?
R: Ja -- ek kan the elke dag so vroeg kom the.
FENOMENOLOGIESE ONDERHOUD
N: Goed Heidie, vertel my van prostitusie?
R: Dit is the lekker the -- um jy kry genoeg geld. Ek koop Mere en ander goed. Partykeer werk niks uit the. Jy sorg vir alles
jy gaan fliek of iets - dan men dit. Of jy staan die hele aand voor die hotel en niemand kom the. As 'n ou kom, dan vat by jou
in die hotel in. -- Um --. Ek kan nog the in die "ladies' bar" drink the - moet altyd bewys ek is ouer as agttien. In 'n kamer bel die
ou vir "drinks". Hulle vra altyd hoe oud is ek. Ek dink hulle weet ek is the negentien the, maar dit pla the -- the regtig -- gee
the regtig om the. As ons staan, kry ek altyd eerste 'n ek kan sien die ander hou the daarvan the -- hulle los my uit. Een meisie
het al gevra of ek saam met haar na na Hill -- iets - dit is in Johannesburg wil gaan daar is baie besigheid - maar ek is tevrede
in .... dis naby en ek is in tyd by die huis. Een aand het 'n ou my en 'n ander meisie, Sandy - ek dink sy is 'n Mewling - saam
na die hOtAk.—er gevat. Ons moes um -- Ales uirtrek en toe mekaar -- urn suig en doen.
N: Hoe voel jy daaroor?
R: Dit was grillerig. Um -- ek gril nou nog --. Hy - um - het net daar gesit en na ons gekyk. Dit het my bang gemaak. Toe hy
weer kom vra, wou ek the saamgaan the. Hy het toe gese hy sal my R200:00 gee. Ek het toe weer saam met Sandy - u - gegaan.
Die keer wou hy ons afneem, maar Sandy het gese nee. Hy het toe weer net daar gesit. Toe staan by op en trek uit - Sandy het vir
horn 'n "condom" -
Tannie weet, dit is so --'n rubberballon wat hy - um - moet aansit --. Hy smyt dit toe weg en stamp vir Sandy weg -- en -- (hoes) --
toe vat hy -- my. Ek was nog nooit so bang the. Sandy se hy -- het my - um - verkrag, maar ek weet the, want hy bet my betaal. Hy
is so snaaks ek was bang -- ek het gedink hy is -- urn --mal. Ek het gedink ek sal ook mal word. Ek het toe vir lank weggebly.
Ek het hom the weer gesien the.
N: As hy weer kom, sal jy weer saam met hom gaan?
R: Um -- (lag) --. Ek weet the, Tannie — um miskien is dit volgende keer the meer so erg the. Partykeer is dit beter - as dit -- um --
by order die lakens klim. Dit is ook lekker as hy eers gesels - en se dat jy mooi is -- by jou graag weer wil sien Ek hou the van
die wat jou bekyk the -- dit last my voel -- so of ek sommer niks werd is the. En ook the van die wat eers voel en voel Me. Ek voel
so veil as hy eers met sy vingers Ek haat -- dit as hy urn borste so druk en byt -- of sy tong in my mond sit. As by nie 'n
"condom" -- wil aansit the hou ek the daarvan the -- ek voel naar urn -- as by so in my - um --. As ek by die huis kom, --
probeer ek (kug) so veel warm water in my inlay. Dit voel dan ook -- of ek die heeltyd moet toilet toe gaan.
N: Se jy dan the vir hulle dat jy 'n kondoom wil gebruik the? Is jy the bang vir vigs
R: Ek se, maar die ou ooms, soos my pa --
N: Soos jou pa?
R: Ek bedoel so oud soos my pa - hulle wil nie. Ek voel partykeer baie kwaad as hulle lank aanhou ek wens dan ek kan hulle
seermaak -- so met my knie stamp --. Ek het dit eenkeer gedoen (lag) -- hy het my seer gemaak.
N: Hoe voel jy as so iets gebeur?
R: (Trek skouers op) Ek kan niks juis doen the. Ek voel ook kwaad as ek hulle moet vryf haar om (gril) dit te vat -- ek dink
ek wil dit afbreek en as ek dit urn -- moet suig, wil ek dit sommer afbyt. Jy word so naar -- as by in jou mond -- weet mos. En
as jy dan naar word in die toilet, moet jy dit so doen dat -- urn -- hy the hour the. As ek by die huis kom, was ek my mond met
Handy Andy en borsel my tande. Dit voel of niks help the --.
R: As die ou se -- urn as by groot is, voel dit partykeer of dit nog in my is, ook as -- by -- van agter (wys) inkom Dit maak my
sommer jeg Ek word partykeer in die aand wakker dan voel dit vir my -- of -- hulle nog besig is. Dan gaan bad ek weer.
My ma kan the verstaan hoekom ek so baie bad the.
N: Heidie, dit klink vir my of prositusie eintlik vir jou swaar --
R: Ja, dit is hank werk maar, ek lay baie geld. Ek het CD's en baie klere. Ek gaan disko's toe en as ek geld nodig het, gaan staan
ek net by die hotel. Ek doen dit net vir die geld, en miskien ek weet the.
INDIVIDUELE FOKUSONDERHOUD
N: So, wat sal jy se is die voordele van prostitusie?
R: Wat goed is? - Soos ek gese het - die geld -- en -- dit voel nogal lekker om weg te glip en my ouma te "cheat" -- urn om
niealleen te wees the om te maak of ek klaar groot is --.
R: Ek sien. En wat sal jy se is die nadele --?
R: Dit is sleg - verkeerd. Ek wil the altyd -- um -- sleg wees the. Ek gaan nog ophou voordat -- um - ek vigs kry. Ek wil net vir
myself geld wegsit. Ek wil eendag baie zyk wees. Die ou ooms is ook sleg Grootmense - vol -- um -- Tannie weet, grootmense
mask of hulk goed is, maar hulle is net so sleg soos ek. Dit is ook sleg dat mens so naar word, maar Sandy se dit sal oorgaan.
N: Wat het gebeur dat jy begin het met prostitusie -- hoe het jy begin?
R: (Trek haar gesig in 'n grynslag) My ouma Ek wou sommer wegloop, toe laai 'n ou my op. Hy het gevra hoeveel wil ek he
en ek se toe sommer R100:00. fly het dit sommer in die -- urn -- kar gedoen - en later weer in sy flat. Dit was seer. Hy het van
my gehou. Ek moes daama elke dag na sy "flat" gegaan het. Dit het vir my gevoel coos - of ons getroud is. Een aand het hy masts
saam gebring hulle -- het dit ook gedoen. Ons het lekker geeet en baie gedrink en gelag. Dit was vir my lekker om so te lag.
Hulle het baie geld gewen by die Caro - die plek naby hier uit-- (Wys met haar hand). Ek het die aand baie geld gemaak. HuBe .
het gese ek is die beste -- urn -- en dat ek hulle baie bly maak. Ek was baie siek vir omtrent twee weke -- um -- seker van die kos
en drink. Toe ek weer na die woonstel gaan, was daar 'n vrou - ek weet the of dit sy vrou was the. Ek was baie kwaad en het een
aand 'n klip deur die venster gaan gooi en weg gehardloop. Van toe of staan ek by die hotel hier onder.
N: Dink jy daar is iets wat iemand kan doen om te keer dat dogters met prostitusie begin?
R: Um --. Ek dink mense mod -- um -- baie praat en the baklei the --. Dit meet vir die kinders lekker wees by die huis. Miskien
meet die ma the dat die dogter net gaan waar sy wil the. -- Ek weet nie eintlik the, Tannic.
N: Heidie, wat wil jy eendag doen as jy groot is?
R: Ek wil my eie baas wees. Ek wil net gaan werk as ek wil - in 'n groot huis bly baie mense kan kom kuier -- um -- om my huis
te sien. Ek mod dit dan the meer doen the --. Ek wil trek - op 'n ander plek ver.
N: Dankie Heidie, ons is klaar. Kan ek vir jou koffie of iets gaan koop.
R: Liewer 'n "milkshake", en dan moet jy my nog by die plein gaan aflaai.
Ons vertrek na 'n kafee. (Ek voel dat sy 'n ongevoelige en onaangename persoonlikheid het. Ek voel bekommerd, want ek weet
sy het hulp nodig, maar is bly die onderhoud is afgehandel - bly sy is the my dogter the). Ek laai haar of en sy loop weg sonder om
my te greet of te bedank. (Ek voel moedeloos -voel sy vertel goed om te skok).
VELDNOTAS
OBSERVASIE NOTAS
Kontak word met Heidie bewerkstellig deur 'n tussenganger, volwasse prostituut, Mary by `n agentskap. Mary (noem haarself
'n "Escort"), verseker die navorser dat sy the bewus is van enige minderjariges wat tans in prostitusie betrokke is the. Sy vertel die
navorser van haar kinders. Haar sewn bly by haar man en sy vrou en haar dogtertjie by haar ma. Sy noem dat die stiefma haar semi
teen haar opmaak - "sy se ek is 'n hoer". Sy noem dat die "bitch" the weet dat dit die enigste manier is om vir haar kind te sorg the.
Sy gaan nog eendag haar seun ook terug kry. Hulle het haar seun gekry deur te se dat sy horn gemolesteer het. Sy begin huil. In
die staduim kom 'n man by die deur in. Hy lag en vra of Mary al weer haar "sob story" vertel. Sy lyk verlee, maar stap saam met
horn na die kroeg. Voor die navorser loop, word die eienaar versoek om die navorser te skakel indien sy van dogters hoor wat
prostitusie bedryf.
Die navorser ontvang oproep van Mary op 7 Julie 1994. Sy vra of die navorser haar kan help om haar seen terug te kry. Sy noem
dat hy begin steel het. Sy glo dat die stiefma die oorsaak daarvan is. Die navorser noem dat sy the vir Mary kan help the, maar
bereid is om mad te gee. 'n Afspraak word gereel vir Sondag 10 Julie. Gedurende hierdie afspraak word Mary verwys na FAMSA
Sy vertel van 'n dogter - sy dink die dogter is 17 jaar - naam Heidie, wat bereid is om onderhoud met die navorser te veer. Mary
reel dat hulle mekaar Maandag 11 Julie kan ontmoet.
Mary daag om 11:45 by die agentskap op. Sy het met Heidie gepraat en 'n afspraak gereel vir 15:00 "lunch time is besigheid".
Ontmoet Heidie op die hoek van Hamilton- en Pretoriusstrate. (Die navorser hou the van die kind se houding the. Sy is ingestel
op haar voorkoms. Kyk gedurig rood - kry die gevoel sy kyk wie almal vir haar kyk. Lyk the of sy enige belang by die gesprek het
nie. Is geneig om haar oe toe te maak as sy praat en haar mond te trek). Sy stem in om deel te neem aan die navorsing. Ons reel
cm mekaar by die agentskap te ontmoet om 10:00 Dinsdag 12 Julie.
Op 12 Julie wag die navorser tot 11:45 waarna Mary haar versoek om die volgende dag terug te kom. Mary sal poog om Heidie
vir die afspraak te gaan haal. Die agentskap word geskakel op 13 Julie. Mary noem dat Heidie vergeet het, maar sal die navorser
Donderdag om 10:00 voor die agentskap kry. Sy wil nie in die agentskap ingaan nie en sal voor in die straat wag.
Op 14 Julie daag Heidie op en die onderhoud word in 'n motor opgeneem.
TEORETIE SE NOTAS
Die navorser vind die dogter se optrede aanstellerig en irriterend. Sy gee voor dat sy volwasse is, en deurgaans op die verdediging
uit is. Sy is egter nog baie jonk en onseker en poog om haar negatiewe belewinge oor haar gesin te verberg.
METODOLOGIE SE NOTAS
Die navorser is getref deur die onkunde en weerloosheid van die dogter. Op grond van hierdie gevoel wil die navorser die dogter
deur leidende vrae begelei tot groter insig van haar selfvernietigende optrede, deur byvoorbeeld te poog om haar te waarsku teen
VIGS. Die response op hierdie vrae word nie ingesluit in die kodering van die data nie.
PERSOONLIKE NOTAS
Die navorser is bewus van 'n gevoel van magteloosheid teenoor die situasie van die dogter. Die dogter se optrede en onderdrukte
aggressie lok aggressiewe gevoelens by die navorser. Die navorser moet behoorlik die gevoel onderdruk van "As jy my dogtertjie
was ----."
Ten spyte van die negatiewe gevoelens wat die navorser tydens die onderhoudvoering ervaar, is die navorser ook bewus van die
dogter se belewing van eensaamheid.
GEVALLESTUDIE 6: SKUILNAAM: CASEY
I = Researcher / interviewer
BIOGRAFIESE INLIGTING
Name:
Age: 18 (Sy noem tydens die fokusonderhoud dat sy nog nie 18 jaar is me)
Scholastic achievement: College: N 1
Grew up in a city.
Family structure: Adopted
NAiEWE SKETS THE STORY OF MY LIFE By Casey
When I was a baby I was adopted by my Parents. They had two children and me. I can not remember my mother - my real mother.
My parents said she was a bad woman. She had many boy friends and didnt look after me. That is why my parents took me away
and adopted me.
My parents are rich. They have a big house in ... My stepbrother is five years older than me and my step sister about ten years. She
is married. I liked her more than my brother. I don't know if he is married.
When I was in Std Six I ran away from home because my brother and I did not get along --. He kept on touching me when my
parents did not see. They did not believe me, so I ran away to Durban. When the police caught me my parents came to fetch me
again, but I ran away again.
I was put out of school and went to the technical kollege. I passed my NI and then I ran away again. (I hated ... it is a boring place)
I started dancing in a club in Durban. When I was (about) sixteen I was a stripper. The manager of the clubl send me to an hotel.
There I met my first steamer. I made more money that night than I did in a week stripping. I started to work at an escort agency
but I was busted by the police and taken back to my parents. I ran away again and started escorting in I-Iillbrow I started shooting
pinks and smoking buttons.
Now I suppose I am a prostitute. It is a good but hard life.
FENOMENOLOGICAL INTERVIEW
I: I want to share your experiences and your thoughts and feelings about - um- your participation in prostitution. That is every thing
that you feel, that you think, that you experience in prostitution.
R: Oh. OK. Actually, I try not to think much about it. I look at other girls when I see them go to cars and that. I see these soft
young girls go to the old, old men's cars and I get this sick, sick feeling. (Laughs uncomfortably) And then I think I am doing this
myself. And you think it is the only --. You only see this in magazines or movies and that, till you come to Johannesburg.
And you can meet some nice guys who want company, but most of the time they just --. It is basically a con game. You've got
beautiful eyes and beautiful hair ---. You know they all want the same thing anyway and then you think no, this one is different.
The money is -- all right, but --, about the only good point. And then -- um, you get the girls as well that rob the guys and guys that
rob the girls. Um --.
The only bad experience that I can remember is -- um --. An old man was driving around in a car. He wanted the youngest girl on
the block, which at the time was me. And um -- he drove -- to a private place and we had to do business. And -- urn when he has
finished he started his car and threw me out of his car (Speaks fast). You get plenty guys like this that pay you virtually what your
price is. Often -- Urn -- you get the guys who like to be bruised. (Laughs). Different guys. (Laughs).
I: That like to be bruised?
R: (laughs). Ja. Then -- um -- It's for the experience of pain. But I don't like to do it because the guys usually turn around on the
girls, and --- um --. The cops give the girls quite a hassle. They should be giving them even more hassles, (Laughs) the girls
(Laughs).
Um -- A lot of the girls will say they don't do it for the drugs. I'd say probably -- quite a few do it for their drugs. Drugs for their
boyfriends their husbands what ever. Um -- some -- um. Like in Durban I was doing it for my rent. I was actually doing it for my
rent and food. And that was the time the cops picked me up. In Durban the girls are picked up every single day. I was in cells four
days out of a seven day week. They leave you then ag Virtually they really want to just pay rent, they just want a place to sleep
and they don't want to keep drugs. Urn --- but then I get mad --- pay for (Laughs) -- pleasures and all. (Laughs)
I: You also want money for other things?
R: (Laughs) J. I prostitute to buy ray drags. Um, basically I now buy all my drugs. You can't really do this job when your straight.
I suppose you can, but girls that are drug addicts get nicer boys. And urn, these guys will tell you that you are vain creatures.
(Laughs).
I: What do you mean " vain creatures"?
R: (Laughs) I don't know. They will like --. They think you will give them sexual pleasures for R30 or R70 whatever. And um,
I feel it is your body that you are giving up. And obviously you want more money. There is no price for your body, so obviously
you are going to ask them more than thirty bucks. And-- urn-- I try to keep all of the guys happy, but you can't make all of them
happy and they think you must. And they get drugged and everybody knows that when they are drugged then it takes them longer
to get satisfied.
R: Also timing as well. If you're sharing - a room with another girl --normally you will be needing with your steamer about, like
about twenty minutes and the other girl wants to use the room. Business has gone down in the agencies. I first started in an agency.
Um -- and from there you see you can make more money out. I was a stripper at first and slowly I found out that in escorting I can
make more money. From there I found out that on the streets you can earn money quicker whilst maybe not as much. because these
guys do not give as much.
Lots of the girls have got sugardaddies. I don't believe in that. I've had one for nine months and I can't get involved with any- body
else. Lots of the guys will say, "What is a sugardaddy anyway? Can't I be your sugar daddy? I say it doesn't work like that, "Have
you got money just to give me for nothing?"
And um you'll find the guys -- I've one regular and he always say, "Oh you're so articulate, you're so articulate." And you will know
basically he is speaking rubbish. And - they'll come round the first time and they will say, "OK I don't trust you, I don't trust you
by your hotel so let's go to my place." And then they come round the second time and when they say they don't trust the hotel, they
don't trust you, you say you've gone with them already so why can't you come to my place instead of us taking about half an hour
to your place and half an hour back and wasting my time. A lot of guys like wasting your time.
The other day -- about three, four days ago I got into this car. We drove to Louis Botha Avenue and urn, he said --. He was trying
to touch me all the way. And I said, well, "No money no touch." So he said he is not going to give me the money first cause I can
jump out of the car any time. Which is true. A girl can do that, but I don't do that. I let them lock their doors and every thing, so
every thing will go according to plan. This guy just said, "Get out of the car" and I wouldn't get out of the car. So he revved his car
forward so I said, "OK, OK I'm getting out." And I said, "But remember I've got your registration number." And he said "I'll do
nothing to you, you slut." You will fmd men like that, that will say things like that to you and they will drive you round the block
and - rape you and whatever. So that --. If the wives could just stay at the ... I must not give the name of the hotel. If they could
just stand in Able Road on "Beat Street", they will see their husbands will basically just be driving round and round waiting. If
they've got a wife and children, they can't spend the money and then they will get desperate and start robbing the girls and the girls
will get desperate they -- start robbing the guys. It's getting worse than housebreak. And I'm fmding a lot of the girls that have
worked with me in the agencies have turned to housebreaking. It's easier money. They fmd out when the wife's not in and the
children are at school. (Laughs)
I: You said that there is no price on your body so you have to ask an amount.
R: Ja. I -- I mean --. It's not as if to say--. OK, it is basically the price is one fifty negotiable. Normally that is in the agencies and
on the street. Normally they won't take less than a hundred but you do fmd a few that takes eighty going down as low as fifty. Um --
Black girls also charge a hundred at night, because you fmd a lot of white guys going for the black girls because their price is a lot
cheaper and when they fmd out the black girls charge them approximately as much as the white girls - it is a different story.
Urn --, ifs also what the cops say -- who --. I mean one girl who stays with us, she knows all the cops. So she never gets bust. Only
us, when they see us where we stand in the streets. I used to get harrassed by a cop on a bicycle that used to pick me up. Eventually
the -- captain at the ... Police station he said, "I'm going to bundle this girl out now." Because they're in ... and she's picking me up.
Now she's gone and they're picking me up. It's terrific. (Laughs)
I: OK, now when you get bust, how does that make you feel?
R: In Johburg, I can say the cops are rude. If they are going to bust you, they're going to take you to the station and they're going
to bust you. Every time they call you "cockkarrer, boudepist. They're rude. The cops are very rude. It's not only --. Right man,
it's evil --. And um -- that's why I do not say what --. Every time I'm bust for drugs. When they ask what I do for a living I say I
work at an agency, at an escort agency and then they say, "Oh ja, cockkarrer." -- and things like that.
In Durban that's -- they're rough. They'll just pick you up, throw you in the van and then they lock you up in a cell at the police
station and you've got to wait. You just sit and wait and wait and wait. And then because you usually start screaming the cops will
just say; "Shut up. Shut up. Shut up." (Laughs).
Now it's not --. They're not only picking up girls for loitering they pick up the guys as well. The guys not even doing business. You
usually find guys doing business dressed in girl's clothes. There's a girl I know in Durban -- or a guy actually and she looks so much
like a girl. Um -- she does the same business like I do and, um, she makes ten times more money than me. Because the guys don't
know the difference when they --. (Lauets). So -- which is funny because you'll see them walk -- and when they come down they're
all happy. And then you just have to know you've just slept with another man.
I: So they say they don't realise that it is man?
R: Ja, they can't not with her --. The way she does it she tucks everything in. The only way she got busted -- she got busted in
Johburg here. Urn -- the cops took her to -- the station. And all the others they knew were drags except for her she had extentions
in her hair and she'd pulled the condoms out her -- boobs. And um, as the one cop went to snap her, he said, "Have you been done?"
Meaning like has she --, have the cops been with her already. So she said no she hadn't been done, because she didn't know what
they meant. So her friend, who they had found out was a drag already said, "Say you have been done otherwise they take you to the
other mom and they are going to sleep with you." And as the cop wanted to snap this other drag he said to this other girl, "Smile,
j a, smile." And then she just burst out laughing and she pulled her extentions out. And now she's got a letter stating that she is
allowed to do this job and if she gets locked up she gets locked up in a men's prison. (Planes flying over).
And now also a lot of us feel that the guys that stay away because of the AIDS scare. The guys will say to me, "Are you certain
that --." They don't understand that maybe she's anaemic or maybe she's smoking buttons which makes you loose weight or maybe
she comes from a small family. Um -- OK, as you can see I -- I don't come from a very small family. I ain't small by nature. Um --
and then they come "Ah you got AIDS." And then the other girls will start bitching that she's got AIDS, she's got AIDS so that they
get all the money. So the thin girls like I loose out. A guy will naturally go for a well built girl and things like that. This other black
girl, she was actually just moaning because her friends have been saying how she's got AIDS and things like that she's got AIDS.
I: And how do you feel about the possibility of AIDS?
R: AIDS give me -- (Laughs). I don't know. It's --. And it's funny because I say, ja, I use a condom to minimise the change of
AIDS. Anyway I can say that I'm not properly informed about AIDS. I just know that I keep on worrying, worrying and I don't
kiss and I don't have anal sex or oral sex. I suppose the girls say, ja, everybody has a price. I found that if you use a condom and
he wants -- no matter what he is willing to pay extra, take the few rand extra but still put in a condom. If he wants it -- even if he
wants it without a condom, because he knows that you are one of the clean girls.
I: I see
R: And once like --. You'll find they'll often say -- they'll often say, "Well here is an extra fifty for no condom." Then you'll say
no ways and then he'll say OK one fifty and then if you say ja, OK then he will say, "Thats fine I'll keep my one fifty and we'll use
a condom" and then he will try somebody else.
I: So they sort of push you to go without a condom?
R: Um -- ifs mainly the older guys. The youger guys will always use a condom, like in their twenties or thirties those sort of guys
they will wear a condom. Probably don't even want sex, they just want you to masturbate them or you to cuddle yourself all the way,
things like that. They don't even want sex anymore they're scared. Those are the best (laughs).
I: So you are also scared
R: Ja.
I: Of what else are you scared? Except for aids, what else frightens you?
R: I was --. I won't really say I'm very scared to go to cars and to get in and do your business. You just can't make money that way
cause all the guys won't come to your hotel room cause you might have a big boyfriend. And a lot of them do see my boyfriend and
it is actually a girl (Laughs). And she has a lot of black hair and um -- that's now -- I get into any car, even after that bakkie episode
when um -- the guy called me a slut and then just dropped me off. I still --. I usually ask the guys when I get into their cars, "Are
you a cop?" And then they will say, "Well, what do you think." Then you just take the change as you go and as I get into the car I
ask the guy, "Am I safe with you?" and then he'll say; "I don't know." And then he'll say; "Ja, you are." Mostly they say; "If you don't
feel safe, I'll take you back to your room." Then I tell my friend. My friend takes down -every registration number plate of the car
that I get into. Then I hand her the keys while she looks in the car she gets a description of the guy. So that if anything does happen
to me, urn -- I will be able to say something. At the time when the guy threw me out of the bakkie my head hit the concrete of the
road. I got his registration number so he couldn't do anything to me on the road.
A lot of girls haven't got people looking after them, they say they are just after their money. I feel safe -- not very safe -- safe
because things can still happen. The cops don't go looking for you if you are not back in half an hour or an hour. So things can still
happen. I'm not too scared. I'm scared but not too scared. (Laughs)
When the guys come to your door I tell them, "Your safe." And when they bring drugs along and when my friend comes along and
knocks at the door then they can have a heart attack (Laughs). One guy he was looking for his gun (Laughs). Then I said, "No relax"
because I don't even unlock the door. I just say ja, everything's OK. Then she says; "Do you want me to wait in the passage or
downstairs?" and I say no downstairs or what ever.
I: So you feel better if it is at your hotel?
R: Much, because -- um --. Obviously I don't rob the guys. I have before, I robbed the guys before. You --. Like at the... there's
this other girl that went into his hotel room. She --. The guy gave her the money. She could have just walked into the hotel up to her
mom and she would have the money. But she was so honest she went back downstairs, went back to his car. Every thing was fine.
Which was actually good on her part, cause if she had dropped him he would just have got angry and probably robbed the next girl
that he could find. So it worked well. Like this guy - when I was staying in Claim Street. This guy he gave me money, he gave me
the money and I put it in a cupboard next to my bed. After we had finished business I usually take the money with me, and I have
just gone to drop the condom into the toilet and he had managed to get all my money and he was out the door and that, running down
the road far away smiling at me. 1 was mad I was like calling him names.
A lot of the girls turn out to be vacant. I was vacant in Durban. And that's the worst to be. Thank goodness I left. 'Cause you just
um --. You can't make money when you're vacant in Durban. Twenty Rand (Laughs). No ways twenty Rand. Never. So -- I: When
you say vacant, what do you mean?
R: No roof over your head. You use --. You can't take a guy anywhere. You can only go in his car. When they say; "Where do
you stay, let me go" (Laughs). And then one guy said to me; "All I'm asking you is just to book a room." and that was about R99,95
a special. And he said he will pay me one eighty and I said, "All I want is for you to book a room." And when he found out that
- um --. Because he said he stayed at the .... And he found out that my friend was --. She was far away behind -- um -- he said no
he's not going to do it anymore. I said, But don't get liberties." He said he wasn't going to. I said thanks. They know my friend
as well. And I said, "You can keep your room as well." So--. And guys as well, they are scared of my friend (Laughs). And she
is just a woman. She's got no gun, no knife nothing. And --. But --.
I went with a guy the other night and he said he has already been robbed. And he said the first time he went with a girl, she just
wanted R30,00 and he had to go to her place. So he said he got under the covers with his clothes on and he lay the gun next to him.
And she went to take a bath. And next moment from the bathroom came the boyfriend. And -- um he opened the door and then
three other guys came in. And they weren't scared it was like they were so puffed up on the drugs they still went for him, with his
gun and all. As like they -- to shoot. And once he fired a shot they just ran. They knew then --- that this guy wasn't joking. You
fmd some guys using their guns.
You never know with cops --. This one cop:he wanted to do business with me. I didn't know he was a cop. So when he was trying
--. He just couldn't be satisfied, he couldn't be satified. So he said, "Oh no, I want my money back." So I said, "You can't do that.
I mean we've done things. You can't ask me your money back." He said, "Fine let's carry on with it." He showed me his cop badge.
And um --I said to him, "Fine lets carry on with it." I said; "Because first of all you only came here -- and you've given me money
and that's that. We've done the act already. I've got proof." And he tried to grab me and and he took his gun. Luckily I got out of
the car. I'm still nervous after that. There are -- things like that you start shaking. Always nervous -- I can. --. That's why I started
smoking because you're so nervous and drugs make me feel brave and you're out there and you're strong. I can do it now (Laughs).
I: And tell me how do you feel --. Say for excample you meet some of your steamers outside the area in a shop or something like
that and you recognize him.
R: Well it depends if I know he is married or not. Well sometimes they say; "Look, if you see me in the streets or any where don't
say hallo or what ever." OK and then a lot of them say, "What's your name?" I say Casey. They say, "What's your real name, I say
Casey. I say, "Because if you're gonna come up to me and call me by any other name, people are gona wonder what the hell I do."
And -- so you usually get their name. So often they will stop in the street and say; "Yo, Casey, come!" and then you like "Hi" and
"How are you?"
I: So they're quite natural?
R: Ja, you find the guys like that. As far as they are there is nothing wrong. He picks me up once a week and they are very restful.
Buys me a choclate, goes back to the office and things like that.
The other day I was busy paying me rent. Then this guy came and while I went to sit in his car, he paid my rent without --. You fmd
a lot of guys that sort of lice have a soft spot for the girls, especially if they go to one all the time. And I respect those guys, they're
not like those guys that ride around every single day wanting a different woman every single day. Cause they could go around
natnhing a disease. Which wc can catch --.
I: So you prefer regulars?
R: Ja, my regulars have all been OK.
I: And if .a stranger comes along? -- Then it's OK as well?
R: Strangers --. I also like it when they come along and when they know one of the other girls. Then they have nothing to worry
about. They'll say; "Do you know Desiray?" Then you'll say, "Ja, ja. I'll call Desiray, she's upstairs." And then they'll say. "No,
no, I just wanted to find out if she's here." And then he will walk towards you -- and -- probably take you up the stairs.
And you don't get --. You don't fmd so much bitchiness really, in my hotel --. I'll say it's -- about steamers, guys. The one day I
was standing on the bottom stair, I had my hair in a pony tail, no make up on. I didn't smell good. I never wear make up. And this
guy he stopped and he came in -- wanted to come to me and this Black girl stood in his way and she tried to grab him and he said,
"I just want to use the phone please." So every one said it's broken. He had already grabbed me by my arm and he was taking me
to the stairs (Laughs). He said, "Please I don't want a Black girl". He says, "I'm after you." He says, "I'm not rushing to the staircase.
I just wanted you."
A lot of -- well some men like to go with older girls. And then we get the men who want to go with the younger girls. You might
have a party together. I know two different girls who has been out with this guy. He's prepared to pay you R200, but I don't trust
him. The young girl --. And she went with him and she had no one to write down his registration number plate as she is on her own
-- as well. And -- she --. Then he took another girl and she was like into drugs and such things. So -- when I saw him again I said,
"Who do you prefer Tessa or the other one?" And he said, "Defmitaly not ...." Some guys don't like picking the girls from the street.
My friend doesn't mind. If I say to her--. If I get a call and I say to her I am going to be an hour. Then she will wait for me about
an hour and a half before she starts getting worried. A lot of times I come back and she's in tears. She thinks I'm not coming back,
or something's happened to me. But -- urn, --I try not to stay away too long as well. When I am back she says; "You've come."
Its so nice (Laughs).
If they've got to phone I can phone in -- and please can I speak to Cathy just to tell her I'll be a bit late. Then it's fine. When I speak
to guys they won't let you use their phone and things like that (Laughs), so you can't phone and say, "Look I am going to be about
an hour late."
In Durban this guy wanted to do business and I didn't know he was on drugs. And he said we would be back before an hour. So
he took me to a quiet place in half an hour. T hen he started smoking and we started late with business. The steamers that are drug
addicts as well. I don't like going with them. They take too long, they're aggressive, things like that. Anyway he started to smoke
afterwards. I said to him, "Please after we have done this you could easily have gone to one of your friends to smoke." Two hours
later I was still not back I could do nothing, while he was still smoking, I started crying. I didn't know which way --. He was giving
me some buttons to crush. So, every three buttons he was giving me I was keeping one back so that he could go quicker and --. He
just wanted more and more. So by the time we got back, he was taking out another R200 for crushing the buttons. "I said look here,
your --." I said to him, "Look here your car's registration number has been handed in at the police station and they are looking for
you." Because the cops at the police station knew me very well. And my friend would have given them the message that Casey is
not around. The cops would go out looking. I know a few cops there and they would go out looking. So that night I went to a cop
shop and found out they did go looking for this guy so he actually got busted in the process. If he had just taken me in that time
nothing would have happened. It would have been fine.
1: 1 see.
R: You fmd guys that take --oh, they take chances. Being busy with you. I mean you just want to let --. OK don't rush things. I
won't rush a guy. PH take up to three minutes to half an hour, what ever is a fair amount of time to give them. And -- um -- that's
for sex, never mind the talking part, I give that too. Some of the guys that come in are better. Some of the guys carry on and they
will say, "Don't move I'm gonna go." Then you say; "But that's the point, that's what you paid me for, is for you to be satisfied."
I mean --. And then they say, "Ja, but I don't want it to come now." Which makes a girl more mad.
It's easier for a guy because some girls have boyfriends. And they say to their girlfriends, "Look here if you haven't got that ou out
in twenty minutes, whatever, him as well as you are gonna be beaten up." So they tell their girlfriends, so their girlfriends start to
get aggro and they start shouting and throwing the guys out and then the guy gets aggro and then the boy friend will become aggro
--. It is terrible bed time stories (Laughs).
Oh, it was just this other night when I looked and I --. Agencies you fmd not a lot of older girls and I urn --. The latest thing can
be married and they're doing the job and when their husbands fmd out, they break down into tears. Here I am eighteen. Eighteen
is old. And here is a woman she is thirty two and she is breaking down into tears. And now -- she's having such a hard life (Laughs).
And actually my life is -- pretty OK -- for a prostitute. I've got no kids, I'm not married, and I've got a roof over my head and so.
Where I stay they don't make you leave. So you could stay there and get your food out of the kitchen for a few days. And after that
you will put your head outside so that you can pay them back. Nice.
That actually happens in Durban as well. A lot of motels and accomodation places are -- um -- agencies basically. In Durban there's
two Black girls that sit at the desk office of this one accomodation place. They just collect R20 a visitor's fee from the guys who
are going upstairs. So it works out that for every R100 the prostitutes get the black girls also make R20. Girls make a lot of money
behind the desks of little agencies or big agencies. The hotels are better than the agencies. You get up to R70 , guys will pay up
to R100 agency fees. Which I think is ridiculous (Laughs), because the bosses of the agencies are starting to rip the girls off. They
try --. You can go around to so many girls on the street will say; "I have been in an agency the boss ripped me off, the boss tried
to sleep with me." A lot of the bosses are involved. They're married and they fry to get in with some of their girls because they work
for their agencies they can sleep with them -- for nothing. And -- well I had a boss who did that to me one day. He paid me a
R100,00 and he know's that in an agency it is two fifty at least. So I just took two bookings the next night, I took his agency fee
and I didn't go back. I phoned him and I said to him I'm not coming back. I said, "you didn't want to pay me properly. So this is
how the game goes."
R:You can't have men --, they're taking you for a ride. The girls already give them an -- what is that word -- accomplish. No it's
not accomplish its like a --.
I: Try and explain it to me.
R: I don't know its like sillylem. I'm very --. Oh well today it must have gone out of my vocabulary. I don't know. Oh well --. It
depends on how much money I make. You find the girls who like -- take part in massaging to help the guys this way. The guys like
to be helped to---, and --. They're actually better than me. Because I don't care if a guy takes --, if a guy can't come through it's
shame, tough for them or what ever.
A lot of girls can do with a lot of pain in their daily life. They started out -- and got into drugs and what ever. Because its just like
hit a steamer and hope to get a drug (Laughs). Whatever drugs is your rush. And --um -- a lot of girls will use drugs to make them
happy. When I just started -- um -- on pinks - it was like - I'm ready to live all the way. And then one shot would put me to sleep.
And then you wake up and it's like all dark and woolly and you lie there and you say I might as well go to bed early at eleven o'clock.
And then you've had one like just after four. Your boyfriend's getting mad at you and --. I used to get scared that one day I might
not wake up, and my friend as well. And --. I was staying with this girl --. I was working at an agency. One night --. Her family
was very aggressive. Her father was an alcoholic and her mother was trying to keep every one together and the daughter was very
aggressive as well. One day he tried to throw me out of the bathroom. I went to the agency and I just didn't make money and she
was a drug addict. And I didn't know if she was going to kill me. I didn't go home and I slept with the agency that night. The next
morning there was a phone call and she said, "Is Casey there?" and I said, "Yes it's me speaking." And she said, "I want you home."'
So I said I didn't make any money so she said, "It doesn't matter you've still got the rent I owe you." For I was so scared, because
the people on drugs they go mad, very angry -- and you get so scared because most of the girls have addict boyfriends. They can
be so charming. I didn't even get my --. And I met this guy and he said; "Have you a steamer or anything?" And he used to hang
around my corner and he tried to find a girl who will work for them. And he said "No I'll look after you and you won't have to do
this again." And you know it is absolute rubbish. As well as when a guy comes into an agency or picks you of the street. Most of
the time they will say, "Don't worry, I'll look after you." And when the novelty wears off and you're back on the street or he makes
you go back to work. So he says. "Well it is now time you go back." How many times have I seen that in Durban.
I: OK, you said that -- you need to take drugs to be able to do prostitution. Can you tell me more about that?
R: Ja. I --. Like --. It's so easy to hit three steamers a day, R300 a day. Who will make that amount in any work in a week. And um
- you think, oh well so much money what can I do with it. In the beginning you go out and you buy clothes and every thing and then
someone will say, "Have a drink" And you will think, oh well terriffic. Excuse my sigarettes. I must have my cigarettes (Lights
another cigarette). I always smoke this sort with the star on it. (Shows the packet). And then after that a lot of the older boys in the
agencies see to it I was very lucky in the agencies a lot of guys just bought you things. And it started with drinking then jolting,
spiking, smoking, then smoking mandrax, until, oh well, you're making a lot of money. You forget that all that money --. One day's
money -- instead of saving it you spend it all on drugs. You say, "Oh I'll save some later (Laughs). It is nothing you just have to
have those drugs.
I know it's like I can smoke and if I become poofed I can go upstairs and sleep it off. A guy will say to me, "Your poofed." And
I will say, "Ja, I know I'm poofed." And then--. It seems faster. It seems like they're doing it faster. Um -- when you are straight
it seems like -- it can take you for ever. But it is also like you think; "Hi I've got the money I want to get this game now" (Laughs).
So it is a hundred bucks normally. You're never satified. I don't -- I --.
My friend was busted for drugs, once. I'll walk into the police station and I'll say "Ask my girlfriend for the key. I want to go home
now." And then I will go home and find another guy on the street selling drugs I like. The next day my girlfriend gets out of jail.
And everything's back to normal. Practically (Laughs).
I've known my friend —. I've seen a lot of --. She cries for me. I mean, she got locked up. I went from point to point to point and
then back to point. And (Laughs) she was picked up for loitering without an excuse and I was running from point to point eventually
I just reached home. And eventually -- it was about two o'clock in the morning, I was sitting there with all her photos in front of
me and-I was smoking. Cause I had money to get her out because this -- CONSTABLE every one knows when you ever go near
to Durban, Constable ... He was like confiscating the warrent for her arrest, so they can't let her out before they had searched
through all her things. And when the search was finished they had to let her out. Then she turned the lock and she said, "It's me."
and I said; "What, are you out of jail."
R: For all the girls who come from Durban to Joburg and they have pinks, I blame only one cop in Durban. There is a reward --
people who are after the drugs and after the prostitutes. But stupidly. I mean, my friend in Durban, she works in an agency, a very
good agency. I mean I used to work there. And -- um -- her boyfriend or her husband bought two hamburgers in a beach street cafe.
And he had the hamburgers in his hands and the cop came and just put him in the van -- loitering. But he had the hamburgers in
his hands. Eventually a cop went to tell the captain what's happening and he got out. I think he got a fine actually. I think cops get
fines for --. Then he slowed down and went to Cape Town for a while and now he's back in Durban. So all the Durbannites came
to Joburg or Cape Town. So --. When the girls come down --. All the guys and girls leave Joburg for one reason, to get away from •
pinks. Because this is the one drug on the market and they go down to Durban and it's very hot in Durban. You can't fmd pinks
in Durban unless unless you take your own. And cocaine is hard to fmd. Joburg it's nothing. Basically you can just turn on the tap
and it's like there will be cocaine and pinks coming out of the taps. It is so easy. In Easter it took me five minutes to go and get a
shot. It was so quick "Ah your back already" and I said: "Ja." Because of that it is so hard to get off. My one friend, she shot for
three years, she's been off for three, she's back on the stuff now. Because she got so sick of the cops and she got so sick of these men.
She just thinks ah, jump into it (Laughs). And I -- I smoked she says to me; "Surely you can go straight." It's difficult in a way
(Laughs). I wish I could, I really do. But as I just said its so easy to get.
I think if I was on my own I'd have lots of money (Laughs), but -- now I'm paying rent. I'm helping my friend. She helps me as
well. I will never be without her for all the world. I can give up smoking today cough for a few days, but pinks shooting is my bad
thing. Hike the mushy effect. And her bad thing is smoking. So we're looking at smoking more in a right mind than to be shot up.
The guys say, "Hi easy babe, she won't remember that about --." OK, I'm going with a steamer I'll go for another shot. In the
meanwhile she's so shot up, they don't get their money, they forget to get their money. It's happened to me before. I went with a
regular. I was so shot up and every thing. He brings me back as I was about to jump out of his car he said; "Casey, aren't you going
to ask me for your money?" I said; "Oh God ja, please" (Lauhgs). So he gave me my money.
4.FOKUSONDERHOUD
I: OK, Casey I want to ask you some more questions about your opinion of prostitution --.
R: Um -- prostitution to me, is just sick (Laughs). Sick. A lot of sick men, a lot of lonely men and um -- a lot of unemployed people
(Laughs). It gives a lot of unemployed people money and -- money to buy food for her children. I know one mum, she just had to
breast feed her baby and she didn't have money to buy any thing else, and -- um -- she started prostituting.
I: What would you say are the advantages of prostituting?
R: The money. The money's really the only advantage. But I must say you get to meet a lot of people. I have learned to speak
different languages like I have learned to speak a bit of Japanese.
I: What do you think are the disadvantages of being involved in prostitution?
R: Um --. I would say the drugs. Because you have all this money, what else can you do with it. I can't buy a flat or a car because
I'm not eighteen. And -- um -- you see a lot of aggression.
I: Why did you get involved in prostitution?
R:Um I --, I don't know.
I: OK how did you get involved in prostitution?
R: OK. Well a lot of girls will tell you that they can't get along with their parents. But um, my parents --. I was adopted. If you ask
me about my own mother, Hi say she is a whore. I was adopted when I was small. My parents are angles. My father is the manager
of ... I went to school in a convent, ... When I was in Std 6 I read an article about prostitutes, I think in London and I decided that
was what I was going to do.
I: What do you think could or can be done to stop young girls to get involved in prostitution?
R: I don't think I --. The main thing is to keep them off the streets. When the guy threw me out of the bakkie --. I knocked at a house
for help. She had two little girls. I said, "Keep your girls off the street." (Laughs) I don't think my mum could keep me off the stree. •
(Laughs).
I: What are your plans for the future?
R: Um -- I --. I don't think much of the future. I try not to think --. I can save money -- and buy a car or what ever.
I: Thank you Casey.
VELDNOTAS
OBSErVASIENOTAS; Die onderhoud met Casey is gereel deur "The House". Casey daag the betyds op vir haar afspraak the, maar
kom dadelik toe sy geskakel word. Sy is 'n vriendelike en spontane dogter. Sy is netjies en geod versorg. Ten spyte van haar
vriendelikheid is sy baie gespanne en sy steek die een sigaret na die ander aan en laat dit net opbrand sonder om te rook.
Casey noem dat sy te veel bewe om te skryf, maar belowe om die naiewe skets te skryf en by "The House" to last. Die biografiese
gegewens word verkry en daar word voortgegaan met die fenomenologiese onderhoud. Hierdie onderhoud duur baie lank. Nadat
die onderhoud afgehandel is word koffie bedien en daama stap die navorser saam met Casey tot by die hek van "The House.' Cathy,
Casey se "butch" daag op. Sy is baie hang en vertoon onversorg en vuil. Sy lyk soos 'n man. Sy is woedend omdat sy the geweet
het waar Casey haar bevind the. Sy vertel dat sy en haar borer in 'n botsing betrokke was nadat hulle by 'n huis ingebreek en goedere
gesteel het. Die goedere was op die bakkie tydens die botsing. Casey verduidelik dat sy 'n boodskap by die hotel gelaat het. Die
personeel van the house slaag daarin om Cathy te laat bedaar. Casey is wasbleek. Die atmosfeer is gespanne. (Casey is bang vir haar
"butch").
TEORETIESE NOTAS:
Casey hou 'n front van spontane, vriendelike ongeergdheid voor, maar is baie gespanne. Wanneer Cathy opdaag is dit duidelik dat
Casey deur haar geintimideer word en dat Casey vir haar bang is.
Casey wil graag gewild woes en gaaf woes, en bied haar samewerking in oormaat aan. Sy vertel ook graag hoe gaaf en
akkommoderend sy is. Sy wil graag gewild woes by haar kliente en glo sy behoort hulle tevrede te stel. Casey poog ook om baie
eerhic te woes, en vertel ook van die negatiewe opmerkings van die kliente en die polisie. Sy vertel dit egter op so 'n wyse dat dit
voorkom of dit the werklik so erg is the. Sy praat oor prostitusie in die algemeen en the werklik van haar eie belewinge daarvan
the. Sy gee die beeld dat sy 'n buitestaander is. Op die oog of openbaar Casey 'n positiewe ingesteldheid en was dit the vir haar
gespanne lyftaal nie, sou aanvaar kon word dat sy, soos sy voorgee, gelukkig is met haar situasie.
METODOLOGIESE NOTAS:
Die vraag na die redo vir betroldcenheid word ook deur Casey afgewys en sal the by die verwerking van data in aanmerking geneem
word the.
PERSOONLIKE NOTAS:
Casey kom so spontaan en positief voor, dat dit moeilik is om te glo dat sy by prostitusie betrokke is. Teenstrydighede kom egter
voor in die onderhoud en die naIewe skets. Casey gee voor dat sy prostitusie as positief beleef, maar erken tog dat sy dwelms
benodig om daarmee te kan voortgaan. Sy noem ook dat prostitusie siek is. Sy se daar is geen prys op 'n mens se liggaam the, en
daarom vra sy 'n groter bedrag. Sy noem ook dat haar ouers wonderlike mense is, maar tog dros sy herhaalde kere van haar
ouerhuis. Sy noem ook dat sy reeds in St 6 besluit het om 'n prostituut te word, maar beskryf tog hoedat sy stelselmatig by
prostitusie betrek word nadat sy van haar ouerhuis gedros het. Dit kom voor dat sy deur volwassenes beinvloed is en dat die
betrokkenheid by prostitusie the werkilk n wilsbeshiit is nie. Sy het nooit die geleentheid gekry om verantwoordelikheid te onwikkel
the. Sy vermy enige besinning oor haar leefwyse, en verkies om hewer the daaroor te dirk the.
YLAIE C
PANEELBESIPIREKING OOR DitiK OIFVOIEDKUNING-SEEILKUNDIEGIE ILIENADIERING TEN OPSIEGTIE VAN VOCI18KO1WILNG EN INTIERVIENSIDE VAN IFIZOSTETUSII17, IDOGTERS
Die bevindinge en raamwerk is voorgele aan 'n paneel en die volgende aanbevelings en opmerkings is ontvang:
die feit dat die navorsing vanuit die fenomenologiese metode aangepak is, is teleurstellend. Daar sou moontlik meer inligting bekom kon word indien ander metodes aangewend was; polisiering, veral gemeenskappolisiering kon meer aandag ontvang het en ontbreek in tabel 5.1, 5.2 en figuur 2.1; 'n multidissiplinere benadering is die enigste benadering wat moontlik suksesvol kan wees; die sisteem (gemeenskap) is nie opgevoed om kinders se behoeftes te bevredig nie en kon 'n op 'n sekere stadium die verloop omkeer indien hulle toereikend opgetree het; polisie-opleiding kan empatie bevorder; onderwysers is the sensitief vir kinders se nood the. Kinders beleef onderwysers as the oop genoeg om mee te kommunikeer the, veral aangesien hulle the bereid is om die kinders se seksualiteit te erken the; prostitusie en dwelmmisbruik is bloot 'n simptoom van die probleem. Skole, polisie en welsyn is the in staat om die probleem te hanteer nie; selfs al wil dogters hul leefwyse verander, kan hulle the- tans is geen manier om onderrig voort te sit nie. Die realiteit is een maal 'n prostituut, altyd 'n prostituut; die term "safe -house" is onbekend aangesien die fokus in Suid-Afrika op kontrole le; die koppelaar in Suid-Afrika verskil van die in Amerika en ander lande. 'n deurdringende ondersoek om ander gemeenskappe se voorkomings- en intervensie benaderinge te evalueer
8. SAMEVATTING
Prostitusie by dogters is 'n werklikheid in Suid-Afrika. Dogters wat betrokke raak by prostitusie openbaar gevoelens van ontoereikendheid, hulle voel hulle is oorgelewer aan 'n beroep wat the vir hulle aanvaarbaar is the. Die opvoedkundige-sielkundige moet poog om deur haar insette alternatiewe aan die dogters te bied. 'n Voorkomende benadering ten opsigte van dogters wat moontlike kandidate vir die beroep kan wees, en intervensie met dogters wat voltyds of deeltyds by prostitusie betrokke is. Waarskynlik sal baie dogters steeds by prostitusie betrokke raak, maar daar word gehoop dat dogters the betrokke sal raak by prostitusie sonder om te besef dat daar alternatiewe bestaan the. Die keuses sal dan ingeligte keuses wees.