Post on 28-Jan-2023
Film Afişi
Filmin Künyesi
Adı : El Orfanato (orijinal), The Orphanage (İngilizce),
Yetimhane (Türkçe)
Yapım Yılı : 2007
Ülke : İspanya ve Meksika ortak yapımı
Tür : Gizem, gerilim, korku
Süre : 105 Dakika
Dili : İspanyolca
Senaryo : Sergio G. Sánchez
Yapımcı : Guillermo del Toro
Yönetmen : Juan Antonio Bayona
Görüntü Yön.: Óscar Faura
Müzik : Fernando Velázquez
Oyuncular
Oyuncu Filmdeki rolü
Belén Rueda Laura
Fernando Cayo Carlos
Roger Príncep Simón
Mabel Rivera Pilar
Montserrat Carulla Benigna
Andrés Gertrúdix Enrique
Geraldine Chaplin Aurora
Filmin Kısa Özeti
Laura çocukluk yıllarını geçirdiği yetimhaneye geri
dönerek, orayı yeniden yetim ve bakıma muhtaç çocuklar için
restore ettirir. Şehir gürültüsünden uzak ıssız bir korulukta
bulunan bu yetimhaneyi kendilerine aynı zamanda mesken edinerek
kocası ve çocuğu Simon ile birlikte burada yaşamaya başlarlar.
İlk başlarda her şey yolundadır ancak daha sonraları küçük
Simon kendine hayali arkadaşlar edinmeye başlar. Ancak Laura
bir süre sonra Simon’un bu arkadaşının bir hayalden fazlası
olduğu gerçeğini kavrayacaktır. Zira açıklanamaycak bir şekilde
Simon aslında evlatlık edildiğini ve AIDS hastası olduğunu
öğrenmiştir.
Yetimhanenin açılış kokteyli sırasında Simon ile Laura
arasında bu hayali arkadaş yüzünden geçen tartışma sonucu,
Simon evden kaçar ve kaybolur.
Tüm aramalara karşın Simon bulunamayınca Laura bir
parapsikoloji uzmanından çare arar. Paranormal aktiviteleri
araştıran bir grup uzman Laura' ya yardım etmek üzere
yetimhanede bir takım çalışmalar yapar. Ancak kaybolan Simon
ile ilgili bilimsellikten uzak sonuçlar Laura dışında kimseyi
tatmin etmemiştir. Medyum Aurora , Laura’yı “sadece görmek
istersen görebilirsin” diyerek oğlunu bulması yönünde bu tarz
psişik çalışmalara davet eder.
Bu çalışmalar sırasında, tesadüf eseri oğlu Simon ile
ipucu oyunu oynadıkları şekli ile ipuçlarını takip ederek,
kendisinin de bu yetimhanede kaldığı yıllardaki arkadaşlarının
katledildiniği öğrenir ve kalorifer dairesinin kazanında bu
çocuklara ait külleri bulur.
Kocasının artık burada kalınmaması yönündeki yoğun
ısrarlarına rağmen bir kaç gün burada yalnız geçirmek
istediğini belirterek, psişik çalışmalarını gerçekleştirmek
üzere yetimhanede kalır. Yine ipucu oyunu sonucu, Gizli bodrum
katında Simon’ un cesedi ile karşılarşır. Kucağında oğlunun
cesedi ile Laura gözlerini kapatarak evrene oğlunu geri
istediğini haykırır, bu dünyada belki de başka bir boyuta geçen
Laura gözlerini açtığında oğlu Simon capcanlı bir şekilde
kucağındadır. Hayata geri dönen sadece küçük Simon değil,
Laura’nın yetimhanede kaldığı yıllarda hunharca katledilen
çocukluk arkadaşları da artık capcanlıdırlar.
Filmde Kullanılan Semboller ve Açıklamaları
1. Korkuluk :
Filmin açılış sekansında görülen ‘Korkuluk’ normal hayatta
ekili alanlarda yabani hayvan ve kuşların ekinlere zarar
vermemesi için kullanılan bir gereçtir. Günümüzde hala bazı
kesimlerde aynı amaçla kullanıldığı bilinmektedir.
Normal hayatta kullanıldığı gibi, filmin henüz daha giriş
sekansında yönetmen, cansız olsa dahi birilerinin burada
olduğunu bize anlatmak için bu sembolü kullanmıştır. Arka
plandaki çocuklar, en arkada binası görülen yetimhane binasının
sakinleridirler.
2. Duvar Kağıdı :
Filmin jeneriğinde izleyiciye gösterilen, duvar kağıdının
yırtılması deseni, filmde geçen olayın çözüm noktasına referans
belirtmektedir.
Gerçek hayatta duvar kağıdı ya da benzer herhangi bir
nesnenin yırtılması ile altında kalan gizli bir şey ortaya
çıkacaktır. Filmde referans ettiği nokta da, Laura’ nın aradığı
şeyin üstünün örtülü olduğu için görülemediğidir. Duvar kağıdı
yırtılması betimlemesi ile bu durum sembolize edilmiştir.
3. Ay :
Ay tüm medeniyetlerde dişiliğin bir sembolü olagelmiştir.
Ayın da kadınların adet periyodu dönemine benzer fazları
olduğu için dişilik sembolü olarak kullanılagelmiştir. Genelde
dişi tanrıçalara referans gösterilmektedir.
Filmin bu sahnesinde ay henuz dolunay haline gelmemiş bir
evresindedir, oysa çok rahatlıkla burada dolunay formunda
kullanılabilirdi. Yönetmen burada dolunay evresine yakın bir
noktada ay sembolünü kullanarak, filmin öyküsünde daha evresi
tamamlanmamış bir periyoda işaret etmektedir.
4. Deniz Feneri :
Deniz feneri denizde seyahat eden deniz araçlarına ay gibi
doğal ışık kaynağının olmadığı ya da bulutlarla kaplı olduğu
gecelerde klavuzluk eder, klavuzluk eden yol gösteren anlamında
kullanılan bir semboldür.
Filmde gündüz, ölçek olarak küçük ve boş bir sahilde
görünmesinin sebebi, çözüm arayan Laura’ ya çevresinde
klavuzluk edecek yardım edecek birinin dahi olmayışı, olsa bile
ayrı frekanslarda olduğu için yardım edemeyeceğinin sembolize
edilmiş olamsıdır. Zira Laura’yı kocası dahil yakınından hiç
kimse yardım edemez, tıpkı gündüz vakti deniz fenerlerinin
gemiciler için hiç bir fonksiyonu olmaması gibi.
Yönetmenin bu kareyi filmin anlamsız yerinde bir süre
göstermesi de az sonra burada bir olayın gerçekleşeceğinin
habercisidir.
5. Ayak İzleri :
Ayak izleri bir takip sembolüdür, gerçekten de dedektiflik
vakalarında ayak izleri en önemli ipuçlarındandır, avcılar için
ise izini sürdükleri hayvanların ayak izlerini takip etmek çok
değerlidir.
Filmin bu sahnesinde ayak izlerinin ekranda bu denli büyük
gösterilmesinin sebebi, Laura ve Simon’ un takip edildiğini ya
da bir süre sonra takip edileceğinin sembolize edilmesidir.
6. Deniz Kabuğu :
Deniz kabuğu içinde sakladığı inci nedeni ile, mücevheri
koruyan bir sembol olagelmiştir. İlkel kabilelerin dönüş
yollarını kolay bulabilmek için deniz kabuklarını işaret amacı
ile kullandıkları da bilinmektedir.
Filmde Laura sahilde deniz kabuğu toplamaktadır, deniz
kabuğunun burada Laura birlikte uzun süre gösterilmesinin
sebebi, Laura’ nın deniz kabukları ile ilgili ileride mistik
bir olay yaşayacağının habercisi , takip edileceğinin
izleyiciye simgesel yolla bildirilmesi ve deniz kabuğunun
Ünlü sinema ustası Hitchkock’un geliştirdiği bir sinema
kuralına göre; ‘nesneler film karesinde önemi kadar büyük
gösterilmelidir’. Bu karede oldukça büyük ve uzunca
sayılabilecek bir süre anahtarın izleyiciye gösterilmesi bu
anahtar sembolünün filmdeki önemini ortaya koymaktadır.
Anahtar bir şeyi gizleyen olduğu gibi açığa çıkarandır,
bir yetkiye erişebilme simgesidir, yapabilme imkanıdır.
İktidarı da sembolize eder çünkü sadece elinde anahtarı olan
girilmesi kilit ile engellenmiş yerlere girebilir.
Filmde bu sahnenin anlamı ise, Laura’ nın sadece oğlunun
hasta olduğunu gösteren dosyasını değil Simon’un kendisini de
istemeden de olsa, kendisinin bile bilmediği bir bodruma
kilitleyeceğinin sembolizesidir.
8. Dolunay :
Filmin bu sahnesinde ay dolunay haline gelmiş bir
evrededir. Çoğu eski medeniyetlerde ‘dolunay’ bir olayın
habercisi, iyi ya da kötü beklenmeyen bir hadisenin
gelişeceğinin simgesidir. Birçok korku filminde de olaylar
dolunaylı gecelerde gerçekleşir.
Yönetmen burada dolunay evresini kullanarak filmin
öyküsünde evresi tamamlanmış bir periyoda işaret etmekte ve
bundan sonra hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını, yeni ve
beklenmedik gelişmelerin aniden gerçekleşebileceğini izleyiciye
sembolize etmiştir.
9. Matruşka :
Ünü sınırlarını aşan bu klasik Rus oyuncağı, içiçe girmiş
birbirinin tıpkısı bebeklerdir. İçinden bir sonra çıkan
bebeğin tek farkı boyutça küçük olmasıdır, ta ki içinin
açılamayacak kadar küçük olmasına kadar 3 , 5 bazen de 7 bebek
içiçedir.
Matruşka ya da Rus ifadesi ile matriyoşka, içinden farklı
bir şey çıkacağı beklentisi olmasına rağmen, kutunun
içindekinin de yine kendisinin aynısı olacağını sembolize eden
bir oyuncaktır.
Filmde burada kullanılmasının sebebi , en son matruşkadan
da anahtar çıktığı için hikayede daha önce anlatılmamış bir
gerçeğin bir anlamda başa dönülerek anlatılması, anahtarı
bulanın da Simon olması sebebi ile Simon’un kendisinden
saklanan sırrı eline geçirdiğini sembolize etmektedir.
10. Dalgalar :
Dalgalar güçlükleri aynı zamanda yoğun içsel duyguları
sembolize eder.
Filmde burada kullanılmasının sebebi, sembolize ettiği
anlam gibi, Laura’nın karşılaştığı güçlükler ve yine Laura’ nın
yoğun içsel duygularının metaforudur. Zira çok sevdiği oğlu
Simon kaybolmuştur ve ona tekrar kavuşmak için önünde
güçlüklerle dolu aşılması dalgalar kadar zor bir yol vardır.
11. Fare :
Fareler genelde sinema filmlerinde terkedilmiş mekanların
temsilinde yardımcı figür olarak kullanılır.
Filmde kullanılmasın sebebi, Laura’nın Simon’u ararken
tesadüfen açtığı bir sandukanın uzun süredir kapalı kalmış
olduğunun betimlemesinin yapılmasıdır.
12. Merdiven :
Merdiven, amaca ulaşmasında karşılaşılan güçlükleri temsil
eder. Filmde üst açı ile birlikte verilmesi, ortamda kimse
olmadığının gösterilmesi ve Laura’nın karşılaştığı güçlüklerin
bir sembolize edilmesidir.
13. Dönme Dolap :
Dönme dolap kısır bir döngünün tasvirinde sıklıkla
kullanılan simgelerdendir.
Filmde burada kullanılmasının sebebi, sebepsiz yere
dönmeye başlayan dönme dolabın Laura’nın kısır döngü içine
girecek bir oyuna dahil olduğunun izleyiciye gösterilmesidir.
Arka plana yetimhane binasının bulunması da olayların ve
Laura’nın da farkında olmadan dahil olduğu oyunun mekanı olan
adresi göstermektedir.
14. Saat :
Saat zamanı gösteren araçtır, dolayısı ile temsil ettiği
şey zamandır. Filmde burada kullanılasının sebebi zamanı
göstermesinin yanısıra , kaybolan küçük Simon için yaşama
şansının azaldığının izleyiciye hissettirilmesidir.
15. Göz :
Göz sembolü, her şeyi bilen, her şeyi gören ilahilik ve
sezgisel görü niteliğini simgeler. Aynı zamanda verici bir
niteliği vardır; ışınların aktarıldığı, ruhsallığın
dışavurumunu sağlayan bir organ olarak da tanımlanır.
Tek göz Tanrı’nın, ebediliğin, kendi kendine yeterli
olanın sembolüdür. Batı sembolizminde sağ göz güneşin, günün ve
geleceğin sembolleri olurken sol göz ise ayın, gecenin ve
geçmişin sembolüdür. Doğuda ise bunun tam tersi doğru kabul
edilir. Göz, manyetik veya majik akışkanın ve arındırıcı ışığın
kaynağı olarak kabul edilir.
Filmde burada kullanılmasının sebebi ise kayıp Simon’un
hayali arkadaşı ve aynı zamanda gözün sahibi Thomas’ın Laura
ile ilk tanışmasının vurgulanması ve Laura’nın Thomas ile
giriştiği bir nevi düelloda kılıçların çekildiği anı
yansıtmasıdır.
16. Güneş :
Güneş hemen hemen tüm tradisyonlarda kutsallık atfedilen,
ışığın, bilginin, iyiliğin, Yaratıcı gücün, Ruhsal Yönetim’in
temsili olarak ortaya çıkan bir semboldür.
Ayrıca yaşam enerjisi, canlılık, parlaklık, cazibe,
özgüven, kendini beğenme, benlik, beğenilme, istek, sahip olma
ve diledığini yapma, büyüklenme, kendini yetiştirme,
bağımsızlık, gibi konuları simgeler.
Yeni bir başlangıç, yenilenme, doğuş da sembolize ettiği
terimlar arasındadır. Filmde kullanılmasının sebebi de aradığı
tüm bilgiye ulaşarak aydınlanan Laura için yeni bir dönemin
başladığının sembolize edilmesidir.
Kaynaklar:
James HALL (1996) Illustrated Dictionary of Symbols of Eastern and Western Art, Icon Editions, Colarado-USAC.E. Cirlot ,(1971) A Dictionary of Symbols , Routledge and Kegan Paul Ltd.Londonwww.imdb.com (film veritabanı) Erişim Tarihi : 29.05.2013www.wikipedi.com (film afişi) Erişim Tarihi : 29.05.2013Film : El Orfanato(2007) (filmden kareler ve film çözümlemesi)