EL ORFANATO(YETİMHANE)

Film Afişi

Filmin Künyesi

Adı : El Orfanato (orijinal), The Orphanage (İngilizce),

Yetimhane (Türkçe)

Yapım Yılı : 2007

Ülke : İspanya ve Meksika ortak yapımı

Tür : Gizem, gerilim, korku

Süre : 105 Dakika

Dili : İspanyolca

Senaryo : Sergio G. Sánchez

Yapımcı : Guillermo del Toro

Yönetmen : Juan Antonio Bayona

Görüntü Yön.: Óscar Faura

Müzik : Fernando Velázquez

Oyuncular

Oyuncu Filmdeki rolü

Belén Rueda Laura

Fernando Cayo Carlos

Roger Príncep Simón

Mabel Rivera Pilar

Montserrat Carulla Benigna

Andrés Gertrúdix Enrique

Geraldine Chaplin Aurora

Filmin Kısa Özeti

Laura çocukluk yıllarını geçirdiği yetimhaneye geri

dönerek, orayı yeniden yetim ve bakıma muhtaç çocuklar için

restore ettirir. Şehir gürültüsünden uzak ıssız bir korulukta

bulunan bu yetimhaneyi kendilerine aynı zamanda mesken edinerek

kocası ve çocuğu Simon ile birlikte burada yaşamaya başlarlar.

İlk başlarda her şey yolundadır ancak daha sonraları küçük

Simon kendine hayali arkadaşlar edinmeye başlar. Ancak Laura

bir süre sonra Simon’un bu arkadaşının bir hayalden fazlası

olduğu gerçeğini kavrayacaktır. Zira açıklanamaycak bir şekilde

Simon aslında evlatlık edildiğini ve AIDS hastası olduğunu

öğrenmiştir.

Yetimhanenin açılış kokteyli sırasında Simon ile Laura

arasında bu hayali arkadaş yüzünden geçen tartışma sonucu,

Simon evden kaçar ve kaybolur.

Tüm aramalara karşın Simon bulunamayınca Laura bir

parapsikoloji uzmanından çare arar. Paranormal aktiviteleri

araştıran bir grup uzman Laura' ya yardım etmek üzere

yetimhanede bir takım çalışmalar yapar. Ancak kaybolan Simon

ile ilgili bilimsellikten uzak sonuçlar Laura dışında kimseyi

tatmin etmemiştir. Medyum Aurora , Laura’yı “sadece görmek

istersen görebilirsin” diyerek oğlunu bulması yönünde bu tarz

psişik çalışmalara davet eder.

Bu çalışmalar sırasında, tesadüf eseri oğlu Simon ile

ipucu oyunu oynadıkları şekli ile ipuçlarını takip ederek,

kendisinin de bu yetimhanede kaldığı yıllardaki arkadaşlarının

katledildiniği öğrenir ve kalorifer dairesinin kazanında bu

çocuklara ait külleri bulur.

Kocasının artık burada kalınmaması yönündeki yoğun

ısrarlarına rağmen bir kaç gün burada yalnız geçirmek

istediğini belirterek, psişik çalışmalarını gerçekleştirmek

üzere yetimhanede kalır. Yine ipucu oyunu sonucu, Gizli bodrum

katında Simon’ un cesedi ile karşılarşır. Kucağında oğlunun

cesedi ile Laura gözlerini kapatarak evrene oğlunu geri

istediğini haykırır, bu dünyada belki de başka bir boyuta geçen

Laura gözlerini açtığında oğlu Simon capcanlı bir şekilde

kucağındadır. Hayata geri dönen sadece küçük Simon değil,

Laura’nın yetimhanede kaldığı yıllarda hunharca katledilen

çocukluk arkadaşları da artık capcanlıdırlar.

Filmde Kullanılan Semboller ve Açıklamaları

1. Korkuluk :

Filmin açılış sekansında görülen ‘Korkuluk’ normal hayatta

ekili alanlarda yabani hayvan ve kuşların ekinlere zarar

vermemesi için kullanılan bir gereçtir. Günümüzde hala bazı

kesimlerde aynı amaçla kullanıldığı bilinmektedir.

Normal hayatta kullanıldığı gibi, filmin henüz daha giriş

sekansında yönetmen, cansız olsa dahi birilerinin burada

olduğunu bize anlatmak için bu sembolü kullanmıştır. Arka

plandaki çocuklar, en arkada binası görülen yetimhane binasının

sakinleridirler.

2. Duvar Kağıdı :

Filmin jeneriğinde izleyiciye gösterilen, duvar kağıdının

yırtılması deseni, filmde geçen olayın çözüm noktasına referans

belirtmektedir.

Gerçek hayatta duvar kağıdı ya da benzer herhangi bir

nesnenin yırtılması ile altında kalan gizli bir şey ortaya

çıkacaktır. Filmde referans ettiği nokta da, Laura’ nın aradığı

şeyin üstünün örtülü olduğu için görülemediğidir. Duvar kağıdı

yırtılması betimlemesi ile bu durum sembolize edilmiştir.

3. Ay :

Ay tüm medeniyetlerde dişiliğin bir sembolü olagelmiştir.

Ayın da kadınların adet periyodu dönemine benzer fazları

olduğu için dişilik sembolü olarak kullanılagelmiştir. Genelde

dişi tanrıçalara referans gösterilmektedir.

Filmin bu sahnesinde ay henuz dolunay haline gelmemiş bir

evresindedir, oysa çok rahatlıkla burada dolunay formunda

kullanılabilirdi. Yönetmen burada dolunay evresine yakın bir

noktada ay sembolünü kullanarak, filmin öyküsünde daha evresi

tamamlanmamış bir periyoda işaret etmektedir.

4. Deniz Feneri :

Deniz feneri denizde seyahat eden deniz araçlarına ay gibi

doğal ışık kaynağının olmadığı ya da bulutlarla kaplı olduğu

gecelerde klavuzluk eder, klavuzluk eden yol gösteren anlamında

kullanılan bir semboldür.

Filmde gündüz, ölçek olarak küçük ve boş bir sahilde

görünmesinin sebebi, çözüm arayan Laura’ ya çevresinde

klavuzluk edecek yardım edecek birinin dahi olmayışı, olsa bile

ayrı frekanslarda olduğu için yardım edemeyeceğinin sembolize

edilmiş olamsıdır. Zira Laura’yı kocası dahil yakınından hiç

kimse yardım edemez, tıpkı gündüz vakti deniz fenerlerinin

gemiciler için hiç bir fonksiyonu olmaması gibi.

Yönetmenin bu kareyi filmin anlamsız yerinde bir süre

göstermesi de az sonra burada bir olayın gerçekleşeceğinin

habercisidir.

5. Ayak İzleri :

Ayak izleri bir takip sembolüdür, gerçekten de dedektiflik

vakalarında ayak izleri en önemli ipuçlarındandır, avcılar için

ise izini sürdükleri hayvanların ayak izlerini takip etmek çok

değerlidir.

Filmin bu sahnesinde ayak izlerinin ekranda bu denli büyük

gösterilmesinin sebebi, Laura ve Simon’ un takip edildiğini ya

da bir süre sonra takip edileceğinin sembolize edilmesidir.

6. Deniz Kabuğu :

Deniz kabuğu içinde sakladığı inci nedeni ile, mücevheri

koruyan bir sembol olagelmiştir. İlkel kabilelerin dönüş

yollarını kolay bulabilmek için deniz kabuklarını işaret amacı

ile kullandıkları da bilinmektedir.

Filmde Laura sahilde deniz kabuğu toplamaktadır, deniz

kabuğunun burada Laura birlikte uzun süre gösterilmesinin

sebebi, Laura’ nın deniz kabukları ile ilgili ileride mistik

bir olay yaşayacağının habercisi , takip edileceğinin

izleyiciye simgesel yolla bildirilmesi ve deniz kabuğunun

sakladığı mücevher gibi kıymetli bir şeye sahip olacağının

sembolizesidir.

7. Anahtar :

Ünlü sinema ustası Hitchkock’un geliştirdiği bir sinema

kuralına göre; ‘nesneler film karesinde önemi kadar büyük

gösterilmelidir’. Bu karede oldukça büyük ve uzunca

sayılabilecek bir süre anahtarın izleyiciye gösterilmesi bu

anahtar sembolünün filmdeki önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar bir şeyi gizleyen olduğu gibi açığa çıkarandır,

bir yetkiye erişebilme simgesidir, yapabilme imkanıdır.

İktidarı da sembolize eder çünkü sadece elinde anahtarı olan

girilmesi kilit ile engellenmiş yerlere girebilir.

Filmde bu sahnenin anlamı ise, Laura’ nın sadece oğlunun

hasta olduğunu gösteren dosyasını değil Simon’un kendisini de

istemeden de olsa, kendisinin bile bilmediği bir bodruma

kilitleyeceğinin sembolizesidir.

8. Dolunay :

Filmin bu sahnesinde ay dolunay haline gelmiş bir

evrededir. Çoğu eski medeniyetlerde ‘dolunay’ bir olayın

habercisi, iyi ya da kötü beklenmeyen bir hadisenin

gelişeceğinin simgesidir. Birçok korku filminde de olaylar

dolunaylı gecelerde gerçekleşir.

Yönetmen burada dolunay evresini kullanarak filmin

öyküsünde evresi tamamlanmış bir periyoda işaret etmekte ve

bundan sonra hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını, yeni ve

beklenmedik gelişmelerin aniden gerçekleşebileceğini izleyiciye

sembolize etmiştir.

9. Matruşka :

Ünü sınırlarını aşan bu klasik Rus oyuncağı, içiçe girmiş

birbirinin tıpkısı bebeklerdir. İçinden bir sonra çıkan

bebeğin tek farkı boyutça küçük olmasıdır, ta ki içinin

açılamayacak kadar küçük olmasına kadar 3 , 5 bazen de 7 bebek

içiçedir.

Matruşka ya da Rus ifadesi ile matriyoşka, içinden farklı

bir şey çıkacağı beklentisi olmasına rağmen, kutunun

içindekinin de yine kendisinin aynısı olacağını sembolize eden

bir oyuncaktır.

Filmde burada kullanılmasının sebebi , en son matruşkadan

da anahtar çıktığı için hikayede daha önce anlatılmamış bir

gerçeğin bir anlamda başa dönülerek anlatılması, anahtarı

bulanın da Simon olması sebebi ile Simon’un kendisinden

saklanan sırrı eline geçirdiğini sembolize etmektedir.

10. Dalgalar :

Dalgalar güçlükleri aynı zamanda yoğun içsel duyguları

sembolize eder.

Filmde burada kullanılmasının sebebi, sembolize ettiği

anlam gibi, Laura’nın karşılaştığı güçlükler ve yine Laura’ nın

yoğun içsel duygularının metaforudur. Zira çok sevdiği oğlu

Simon kaybolmuştur ve ona tekrar kavuşmak için önünde

güçlüklerle dolu aşılması dalgalar kadar zor bir yol vardır.

11. Fare :

Fareler genelde sinema filmlerinde terkedilmiş mekanların

temsilinde yardımcı figür olarak kullanılır.

Filmde kullanılmasın sebebi, Laura’nın Simon’u ararken

tesadüfen açtığı bir sandukanın uzun süredir kapalı kalmış

olduğunun betimlemesinin yapılmasıdır.

12. Merdiven :

Merdiven, amaca ulaşmasında karşılaşılan güçlükleri temsil

eder. Filmde üst açı ile birlikte verilmesi, ortamda kimse

olmadığının gösterilmesi ve Laura’nın karşılaştığı güçlüklerin

bir sembolize edilmesidir.

13. Dönme Dolap :

Dönme dolap kısır bir döngünün tasvirinde sıklıkla

kullanılan simgelerdendir.

Filmde burada kullanılmasının sebebi, sebepsiz yere

dönmeye başlayan dönme dolabın Laura’nın kısır döngü içine

girecek bir oyuna dahil olduğunun izleyiciye gösterilmesidir.

Arka plana yetimhane binasının bulunması da olayların ve

Laura’nın da farkında olmadan dahil olduğu oyunun mekanı olan

adresi göstermektedir.

14. Saat :

Saat zamanı gösteren araçtır, dolayısı ile temsil ettiği

şey zamandır. Filmde burada kullanılasının sebebi zamanı

göstermesinin yanısıra , kaybolan küçük Simon için yaşama

şansının azaldığının izleyiciye hissettirilmesidir.

15. Göz :

Göz sembolü, her şeyi bilen, her şeyi gören ilahilik ve

sezgisel görü niteliğini simgeler. Aynı zamanda verici bir

niteliği vardır; ışınların aktarıldığı, ruhsallığın

dışavurumunu sağlayan bir organ olarak da tanımlanır.

Tek göz Tanrı’nın, ebediliğin, kendi kendine yeterli

olanın sembolüdür. Batı sembolizminde sağ göz güneşin, günün ve

geleceğin sembolleri olurken sol göz ise ayın, gecenin ve

geçmişin sembolüdür. Doğuda ise bunun tam tersi doğru kabul

edilir. Göz, manyetik veya majik akışkanın ve arındırıcı ışığın

kaynağı olarak kabul edilir.

Filmde burada kullanılmasının sebebi ise kayıp Simon’un

hayali arkadaşı ve aynı zamanda gözün sahibi Thomas’ın Laura

ile ilk tanışmasının vurgulanması ve Laura’nın Thomas ile

giriştiği bir nevi düelloda kılıçların çekildiği anı

yansıtmasıdır.

16. Güneş :

Güneş hemen hemen tüm tradisyonlarda kutsallık atfedilen,

ışığın, bilginin, iyiliğin, Yaratıcı gücün, Ruhsal Yönetim’in

temsili olarak ortaya çıkan bir semboldür.

Ayrıca yaşam enerjisi, canlılık, parlaklık, cazibe,

özgüven, kendini beğenme, benlik, beğenilme, istek, sahip olma

ve diledığini yapma, büyüklenme, kendini yetiştirme,

bağımsızlık, gibi konuları simgeler.

Yeni bir başlangıç, yenilenme, doğuş da sembolize ettiği

terimlar arasındadır. Filmde kullanılmasının sebebi de aradığı

tüm bilgiye ulaşarak aydınlanan Laura için yeni bir dönemin

başladığının sembolize edilmesidir.

Kaynaklar:

James HALL (1996) Illustrated Dictionary of Symbols of Eastern and Western Art, Icon Editions, Colarado-USAC.E. Cirlot ,(1971) A Dictionary of Symbols , Routledge and Kegan Paul Ltd.Londonwww.imdb.com (film veritabanı) Erişim Tarihi : 29.05.2013www.wikipedi.com (film afişi) Erişim Tarihi : 29.05.2013Film : El Orfanato(2007) (filmden kareler ve film çözümlemesi)