Teknoloji Destekli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Öğrenci Başarısı ve...

Teknoloji Destekli Din Kültürü ve AhlakBilgisi Derslerinin Ö¤renci Baflar›s› veKal›c›l›¤›na Etkisi

Bilal YORULMAZ, Uzm.

At›f/– Yorulmaz, B. (2005). Teknoloji destekli din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin ö¤renci bafla-

r›s› ve kal›c›l›¤›na etkisi. De¤erler E¤itimi Dergisi, 3 (10), 111-136. © De¤erler E¤itimi Merkezi

Özet– Son y›llarda teknoloji hayat›n her alan›nda kullan›ld›¤› gibi e¤itimde de kullan›lmaya bafllan-

m›fl ve verimli sonuçlar al›nm›flt›r. Ö¤retim teknolojileri ile ifllenen bir din kültürü ve ahlak bilgisi

dersi hem kal›c›l›k hem de verimlilik bak›m›ndan geleneksel yöntemlerden çok daha iyi sonuçlar

vermektedir. Bu düflüncelerden hareketle ‹stanbul ili, Ümraniye ilçesi, Hatice-Mehmet Ekflio¤lu ‹l-

kö¤retim Okulu yedinci s›n›f ö¤rencileri ile bir çal›flma yap›lm›flt›r. Elde edilen sonuçlara göre ö¤re-

tim teknolojileri ve materyaller yard›m›yla ifllenilen din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin daha verim-

li ve kal›c› oldu¤u ortaya ç›km›flt›r.

Anahtar Kelimeler– Bilgisayar Destekli E¤itim, Din E¤itimi, Materyal Gelifltirme.

�

Girifl

Bütün milletlerin e¤itim tarihindeki uygulamalar›na bak›ld›¤›nda e¤itimamaçlar›na ulaflmalar›nda fert ve toplum ihtiyaçlar› yan›nda, kültürel mira-s›n yetiflmekte olan nesillere kazand›r›lmas›na büyük ölçüde önem verdikle-ri görülmektedir. Kültürel hayat› belirleyen bafll›ca manevi de¤erler; temelinançlar, ahlaki de¤er yarg›lar›, örfler ve âdetlerdir. Ça¤dafl e¤itim anlay›fl›nagöre, e¤itim üzerinde etkisini gösteren temel inançlar aras›nda dinden dahakuvvetli olan› yoktur (Ayhan, 1999).

Okul ö¤rencilere dinin getirdi¤i dünya görüflünün temel ilkelerini tan›tmak,onlara gerçe¤in dinî aç›dan nas›l yorumland›¤› konusunda bilgi vermek du-rumundad›r. Okul din ile ilgili sorular yokmufl gibi davranamaz. Din ile ilgi-li sorular› kendili¤inden veya baflka branfllar yoluyla da cevapland›ramaz.Toplum politikas› aç›s›ndan din kültürü ve ahlak bilgisi dersi, okulda, dinintoplum içinde sahip oldu¤u yere uygun bir biçimde temsil edilmek duru-mundad›r (Bilgin, 1998).

113

Millî e¤itimimizin temel amaçlar›na bakt›¤›m›z zaman yetifltirilmek istenileninsan tipine ulaflmada din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin sa¤layaca¤› bü-yük katk›y› görebiliriz (Do¤an & Tosun, 2003). Toplum için vazgeçilmez birkonuma sahip olan dinin ö¤retiminde en etkili yöntemlerin kullan›lmas› ge-rekmektedir. Ancak bu sayede toplumun arzu etti¤i nesiller yetifltirilebilir.

Din ö¤retiminde günümüze kadar en yayg›n olarak takrir (sözel anlat›m)yöntemi kullan›lm›flt›r. Bu durum günümüzde de devam etmektedir. Takriryöntemi zamandan tasarruf sa¤lar ve ö¤retim programlar›n›n k›sa sürede ifl-lenmesine imkân verir. Ö¤rencilerin yaln›z bafl›na anlayamayacaklar› soyutkavramlar, kompleks problemler bu yöntemle k›sa sürede ve kolayca aç›kla-nabilir (Bayraktar, 1997; Küçükahmet, 2001). Fakat takrir yönteminde ge-nellikle pasif kalan ö¤renci, bir dinleyici gibidir. Bu durumda ö¤renci fiilenderse ifltirak etmedi¤inden s›k›c› bir durum ortaya ç›kmakta, bu hâl baz› di-siplinsizliklere yol açmaktad›r. Ö¤renci derste daha çok hareketsiz oturma-ya ve dinlemeye mecbur kald›¤›ndan derse ilgisi azal›r. Ö¤renci aktif olarakderse kat›lmad›¤› için yüksek seviyede bir ö¤renme olmaz (Bayraktar, 1997).

Çocu¤un din kültürü ve ahlak bilgisi dersindeki baflar›s› sadece çevresel fak-törlere ba¤l› de¤ildir. S›n›f içerisindeki çal›flmalar da çok önemli bir role sa-hiptir. Bu nedenle din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri ilgi çekici, zevkli, ö¤-renciyi pasiflikten kurtaracak bir flekilde ifllenmelidir.

Yirmi birinci yüzy›la girdi¤imiz bir dönemde art›k e¤itim ve ö¤retim faaliyet-lerinin içinde teknolojinin imkânlar›ndan yararlanma bir gereklilik olmufl-tur. E¤itim ve ö¤retim faaliyetlerinin teknolojinin olanaklar› ile desteklen-mesi e¤itim kalitesini ve niteli¤ini, bunun sonucunda da beklenen amaçlaraulaflmadaki baflar›y› art›r›r (fiimflek, 2000).

E¤itimde Teknoloji Kullan›m›

‹nsanlar›n daha ça¤dafl bir ortamda yaflama beklentisi, teknolojideki h›zl› ge-liflmeyi de beraberinde getirmifltir. Bu geliflim süresince k›saca kültürleme vekültürlenme süreci olarak tan›mlanan e¤itim lokomotif görevini üstlenmifl-tir. E¤itim sürecinin bir ürünü olarak de¤erlendirilebilecek teknolojik geli-flim ayn› zamanda e¤itim sürecinin de yap›s›n› de¤ifltirmifl, e¤itim anlay›fl›nafarkl› bir bak›fl aç›s› getirmifltir (Göktafl & Bangir, 1999).

S›n›f içi teknolojilerin en popüler ve üzerinde en fazla durulan› flüphesiz bil-gisayarlard›r. Bilgisayar destekli ö¤retim (BDÖ) konusunda tüm dünyada veTürkiye’de programlar, projeler yürütülmektedir. E¤itimde bilgisayar kullan›-

de¤erlere¤itimidergisi

114

Bilal YORULMAZ

m›n›n bilgiye ulafl›m ve bilgilerin iletimi konusunda büyük kolayl›klar sa¤la-yaca¤› kesindir. Bununla birlikte yüzy›llard›r uygulanan ö¤retmen-ö¤rencimodeli üzerinde çok fazla bir de¤ifliklik yapmayaca¤› da kesindir. Bu konudaüzerinde önemle durulmas› gereken husus bilgisayarlar›n bilgiye eriflimi vebilginin kullan›m›n› çok kolaylaflt›raca¤›, fakat etkili kullan›m için iyi yetifl-mifl e¤itimcilerin de olmas› gerekti¤idir. Dolay›s›yla bu sistemin etkili bir bi-çimde kullan›m›, ancak bilgili, teknolojiyi kullanma konusunda iyi yetifltiril-mifl e¤itimcilerin yol gösterici rolünü oynad›¤› e¤itim-ö¤retim ortamlar›n›noluflturulmas›yla mümkün olabilecektir (Özden, Ça¤›ltay & Ça¤›ltay, 2001).

Bugün bilgisayar destekli e¤itim hemen hemen bütün ders alanlar›nda ger-çeklefltirilmektedir. Zira bilgisayar destekli e¤itimin hitap etti¤i belirli bir di-siplin alan› yoktur. Bilgisayar destekli e¤itimin tek bir yöntem içermemesi,geleneksel s›n›f ö¤retiminden farkl› olarak ö¤retimde bireysellefltirmeyi vur-gulamas›, bilgisayar›n dersin bütün aflamalar›nda (motivasyon, bilgiyi sun-ma, ö¤renciyi yönlendirme, de¤erlendirme) kullan›labilmesi, birçok arac›bünyesinde bulunduran bir cihaz olmas› ve bilgi ça¤› toplumunda bireyinh›zl› bilgi ak›fl› ihtiyac›na cevap verebilmesi gibi olanaklar› bu teknoloji ürü-nünü e¤itim alan›nda da cazip k›lmaktad›r (‹nan, 1997).

Bilgisayarlar, bafllang›çta okul programlar›nda bilgisayar ö¤retimi ad› alt›ndayer alm›fl, ilerleyen y›llarda ö¤retim yöntemi ve e¤itime yard›mc› araç olarakönem kazanm›flt›r. Son y›llarda ise bilgisayar destekli e¤itim uygulamalar›e¤itim-ö¤retim faaliyetleri içinde yer alm›flt›r (Demirel, 1998).

Ö¤renciler genelde ö¤retmenlerin dikkatiyle ba¤lant›l› olan de¤erli ders zama-n›n› bofla harcamakta yahut araflt›rma vakitlerini belirli konu ve bilgi tipleriüzerinde s›n›rl› kitap ve araflt›rma malzemeleri ile gereksizce sarf etmektedir-ler. Ancak s›n›f içine giren teknolojik araçlar gitgide kolay kullan›ml› olarakdizayn edilmekte ve genifl bilgi y›¤›nlar›na yüksek h›zda ulaflma kolayl›¤› tan›-maktad›r. Böylece ö¤renciler kendi geliflim basamaklar›n› takip edebilmekte,geliflim yönünü ve ald›¤› bilgi miktar›n› bilmekte ve böylelikle yavafl ö¤renen-ler için CD-ROM gibi multimedya araçlar›n›n kavram ve ö¤renme yetene¤inigelifltirme konusunda esnekli¤i ortaya ç›kmaktad›r (Bruntlett, 1999).

Derslerde etkili yöntem ve araç gereçlerin kullan›lmamas› büyük bir sorun-dur. Birçok derste teknolojik imkânlardan yararlan›ld›¤› hâlde din kültürüve ahlak bilgisi dersinde yayg›n olarak geleneksel yöntemler kullan›lmakta-d›r. Maddi kazanca imkân vermesi sayesinde Türkçe, matematik, fen bilgisigibi dersler için birçok yaz›l›m ve materyal haz›rlanm›flt›r. Fakat din kültü-rü ve ahlak bilgisi dersi için haz›rlanan materyaller ihtiyaca cevap vermeye-


115

Teknoloji Destekli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Ö¤renci Baflar›s› ve Kal›c›l›¤›na Etkisi

cek kadar azd›r. Dolay›s›yla din kültürü ve ahlak bilgisi ö¤retmenleri kendimateryallerini kendileri üretmek ve meslektafllar›yla paylaflmak durumunda-d›rlar. Din kültürü ve ahlak bilgisi ö¤retmenleri geliflen dünyada teknolojiyeyabanc› kalmamal›, en az›ndan kendi materyallerini haz›rlayabilecek düzey-de bilgiye sahip olmal› ve geliflmeleri takip etmelidirler.

Ö¤renciler anlad›klar› ve baflar›l› olduklar› dersleri daha çok severler. Ö¤ren-cinin baflar›s› da etkin bir flekilde materyal kullan›m›yla mümkündür. O hâl-de ö¤retmen dersini sevdirmeli ve onu e¤lenceli bir biçimde sunmas›n› bil-melidir. Ö¤renciler tepegöz sunumlar›yla, slayt gösterileriyle, filmlerle süs-lenmifl bir din kültürü ve ahlak bilgisi dersini daha çok sevecekler ve sevdik-leri bu dersi daha büyük bir ifltiyakla ö¤reneceklerdir.

Din kültürü ve ahlak bilgisi dersine ait pek çok konu ancak ö¤retim tekno-lojileri ve materyallerle desteklendi¤i zaman hakk›yla ifllenmifl ve derstenyüksek verim elde edilmifl olur. Mesela hac ibadeti ile ilgili flekil, mekân veuygulamalar sözel olarak ancak bir dereceye kadar anlat›labilir. Ama belge-seller, powerpoint sunular›, tepegözler, çal›flma kâ¤›tlar› ve oyunlar vas›ta-s›yla ifllenirse çok büyük bir baflar› elde edilebilir. Ö¤rencileri hacca götüre-meyiz, ama ö¤retim materyalleriyle hac ibadetinin yerine getirildi¤i kutsalmekânlar› s›n›fa getirebiliriz.

Di¤er ülkelerde din e¤itiminde kullan›lmak üzere pek çok materyal üretil-miflken ülkemizde ö¤retim teknolojisi ve materyallerin din e¤itimine uygu-lanmas› üzerine yeterince araflt›rma yap›lmam›flt›r. Çal›flmam›z, bu ihtiyaç-tan hareketle yap›lm›flt›r. Araflt›rmadaki problemlerden baz›lar› flunlard›r:Ö¤retim teknolojileri ve materyaller din ö¤retiminde verimi nas›l etkilemek-tedir? Ö¤retim teknolojileri ve materyallerin din kültürü ve ahlak bilgisi der-sinde ö¤renilen bilgilerin kal›c›l›¤›na etkisi ne kadard›r?

Amaçlar

Yap›lan bu araflt›rmada afla¤›daki sorular›n cevaplar› aranm›flt›r.

1. Ö¤rencilerin din kültürü ve ahlak bilgisi dersindeki baflar›s› yafl, cinsiyet,anne baba mesle¤i, anne baba e¤itim durumu gibi de¤iflkenlere ba¤l› ola-rak farkl›laflmakta m›d›r?

2. Ö¤retim teknolojileri ve materyallerin söz konusu de¤iflkenlerle birliktedüflünüldü¤ünde ö¤renci baflar›s›na etkisi nedir?

3. Kontrol ve deney gruplar›n›n ön test ve son test sonuçlar›nda farkl›laflmavar m›d›r?


116

Bilal YORULMAZ

4. Ö¤retim teknolojilerinin kullan›lmas› kal›c›l›¤› etkilemekte midir?

5. Ö¤retim teknolojileri ve materyal yard›m›yla ifllenen din kültürü ve ahlakbilgisi dersleri daha verimli bir ö¤retim sa¤lamakta m›d›r?

Önem

Yap›lan bu araflt›rma;

1. E¤itim ö¤retim program› gelifltiren uzmanlar›n araflt›rma sonuçlar›ndanyararlanabilmesi,

2. Ailelerin sosyoekonomik ve sosyokültürel koflullar› göz önünde bulundu-rularak bu faktörlerin din ö¤retimine etkisinin ortaya konulmas›, bu etki-lerin ortadan kald›r›labilmesi veya en aza indirilmesi konusunda yap›la-cak çal›flmalara yol göstermesi,

3. Hayat›n her alan›nda kullan›lan teknolojinin ö¤retmen ve ö¤renciler taraf›ndane¤itim, ö¤retim çal›flmalar›nda kullan›m›na önem verilmesinin sa¤lanmas›,

4. Bundan sonra yap›lacak ö¤retim teknolojisi ve materyal destekli e¤itimaraflt›rmalar›na ›fl›k tutmas›,

5. ‹lkö¤retim kurumlar›n›n imkânlar dâhilinde ö¤retim teknolojileri destek-li e¤itimi benimsemelerinin sa¤lanmas› aç›s›ndan önemlidir.

Araflt›rma Modeli

Araflt›rma, ö¤retim teknolojileri ve materyal destekli ö¤retim ile gelenekselö¤retim yöntemlerinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin ö¤retiminde kul-lan›lmas›n›n etkilili¤ini karfl›laflt›rarak ortaya koymas› amac›yla deneme mo-deline uygunluk göstermektedir.

Evren ve Örneklem

Araflt›rman›n evrenini 2004-2005 ö¤retim y›l›nda ‹stanbul ilindeki ilkö¤re-tim okullar›nda e¤itim gören yedinci s›n›f ö¤rencileri oluflturmaktad›r.

Araflt›rman›n evrenini temsil edebilecek örneklem Ümraniye ilçesindeki Ha-tice-Mehmet Ekflio¤lu ‹lkö¤retim Okulundan random usulü ile seçilen 7/B,7/C, 7/E, 7/F s›n›f› ö¤rencileridir. Bu s›n›flardan sabahç› 7/B s›n›f› ile ö¤len-ci 7/E s›n›f› deney grubunu, sabahç› 7/F s›n›f› ile ö¤lenci 7/C s›n›f› kontrolgrubunu oluflturmaktad›r.


117


Verilerin Toplanmas›

Araflt›rmada ilk olarak ilkö¤retim yedinci s›n›f ö¤rencilerinin demografiközelliklerini belirleme amaçl› bir anket uygulam›flt›r. Anket gelifltirilirkenuzman görüflüne baflvurulmufltur.

Örnek ifllenifli yap›lan hac ünitesi ile ilgili ö¤rencilerin ön bilgilerini tespitetmek amac›yla bir bilgi testi haz›rlanm›fl ve gruplara hiçbir konu anlat›lma-dan önce uygulanm›flt›r.

Yukar›daki aflamalardan sonra 4 hafta süreyle Hac ünitesi deney grubunda ö¤-retim teknolojileri ve ö¤retim materyalleri kullan›larak ifllenmifl, kontrol gru-bunda ise geleneksel yöntemler (sözel anlat›m, soru cevap) kullan›lm›flt›r.

Konular›n ifllenifli biter bitmez yöntemlerin etkilili¤ini karfl›laflt›rmak üzere sontest uygulanm›flt›r. Son testten 5 hafta sonra ise yöntemlerin kal›c›l›¤a etkisinitespit etmek amac› ile kal›c›l›k testi ö¤rencilere haber verilmeden uygulanm›flt›r.

Bulgular ve Yorumlar

Araflt›rman›n amaçlar› do¤rultusunda t-testi ve varyans analizlerinden fayda-lan›larak çeflitli bulgulara ulafl›lm›flt›r. Bulgularla ilgili yorumlar tablonun al-t›nda yap›lm›flt›r. Elde edilen bulgular ve yorumlar afla¤›da gösterilmifltir.

Yöntem uygulamas› sonucu, birtak›m farkl›laflmalar›n beklendi¤i bu araflt›r-mada kontrol alt›nda tutulan de¤iflkenlerden birisi de ö¤rencilerin konu ala-n›ndaki ön bilgi ve becerileridir. Ö¤rencilerin ön bilgilerinin bilinmesi eldeedilen baflar›y› daha iyi bir flekilde gözler önüne serecektir. Bu araflt›rmadaoluflturulan kontrol grubu ön bilgi bak›m›ndan deney grubuna göre 0.1 dü-zeyinde anlaml› bir biçimde üstündür. Dolay›s›yla sonraki testlerde elde edi-len sonuçlar bilgisayar destekli e¤itime ba¤lanabilecektir.


118

Bilal YORULMAZ

Tablo 1Deney ve kontrol grubunun ön teste göre t-testi sonuçlar›

Gruplar N x ss t sd pÖn Test Deney Grubu 67 11.00 4.871 -2.938 132 .01

Kontrol Grubu 67 13.16 3.553 -2.938 120.736 .01

Tablo 2Deney ve kontrol grubunun son test ve kal›c›l›k testiine göre t-testi sonuçlar›

Gruplar N x ss t sd pSon Test Deney Grubu 67 29.81 6.856 11.285 132 .01

Kontrol Grubu 67 17.64 5.553 11.285 126.542 .01Kal›c›l›k Deney Grubu 67 27.51 6.239 11.254 132 .01Testi Kontrol Grubu 67 16.19 5.366 11.254 129.113 .01

Deney ve kontrol gruplar›n›n son test ve kal›c›l›k testleri aras›nda .01 düze-yinde anlaml› bir farkl›laflma saptanm›flt›r. Ön test sonucunda kontrol gru-bu .01 düzeyinde daha baflar›l› olmas›na ra¤men yap›lan uygulamalar sonu-cunda deney grubu bu fark› kapatm›fl ve son test ile kal›c›l›k testinde .01 dü-zeyinde daha baflar›l› olmufltur. Bu durum ö¤retim teknolojileri ile anlat›m›ndaha etkili bir yöntem oldu¤unu ortaya koymaktad›r.

Deney grubunun ön test-son test, son test-kal›c›l›k testi ve ön test-kal›c›l›ktesti sonuçlar› aras›nda .01 düzeyinde anlaml› bir farkl›laflma saptanm›flt›r.Bütün testlerde toplam 37 soru sorulmufltur. Deney grubu ön testte ortala-ma olarak 11 soruya do¤ru cevap vermifltir. Son testte ise grubun ortalama-s› 29.81’e yükselmifltir. 5 hafta sonra yap›lan kal›c›l›k testinde ise ortalama27.51 olarak hesaplanm›flt›r. Yani deney grubunun ortalamas› % 7,7 azalm›fl-t›r. Deney grubunun son test ile kal›c›l›k testinde ald›¤› yüksek puanlar ö¤-retim teknolojileri ile yap›lan e¤itimin baflar›l› oldu¤unu göstermektedir.

Kontrol grubunun ön test-son test, son test-kal›c›l›k testi ve ön test-kal›c›l›k tes-ti sonuçlar› aras›nda .01 düzeyinde anlaml› bir farkl›laflma saptanm›flt›r. Kon-trol grubunda da anlaml› bir farkl›laflman›n olmas› sözel anlat›m yönteminde debelirli bir baflar›n›n yakalanabilmesinden kaynaklanm›fl olabilir. Ama do¤ru ce-vap say›lar›na bakt›¤›m›z zaman deney grubu ile k›yaslanamayacak kadar dü-flük oldu¤unu görürüz. Kontrol grubu ön testte 13.16 ortalamaya sahiptir. Buortalama deney grubundan 2.16 net daha fazlad›r. Son testte ortalama 17.64’e de¤erler

e¤itimidergisi

119


Tablo 3Deney grubunun ön test, son test ve kal›c›l›k testlerindeki baflar› durumu

N x ss t sd pÖn Test 67 11.00 4.871 -21.490 66 .01Son Test 67 29.81 6.856Son Test 67 29.81 6.856 4.056 66 .01Kal›c›l›k Testi 67 27.51 6.239Ön Test 67 11.00 4.871 -19.391 66 .01Kal›c›l›k Testi 67 27.51 6.239

Tablo 4Kontrol grubunun ön test, son test ve kal›c›l›k testlerindeki baflar› durumu

N x ss t sd pÖn Test 67 13.16 3.553 -6.936 66 .01Son Test 67 17.64 5.553Son Test 67 17.64 5.553 3.557 66 .01Kal›c›l›k Testi 67 16.19 5.366Ön Test 67 13.16 3.553 -5.213 66 .01Kal›c›l›k Testi 67 16.19 5.366

ç›km›fl, kal›c›l›k testinde ise 16.19’a düflmüfltür. Yani kontrol grubunun ortala-mas› % 8,2 azalm›flt›r. Bu durum geleneksel yöntemlerle ifllenen din kültürü veahlak bilgisi dersinde verimin düfltü¤ünü ortaya koymaktad›r.

Yap›lan t-testi sonucunda cinsiyetler aras›nda manidar bir farkl›laflma bulun-mam›flt›r. Bu sebeple ö¤renme konusunda k›z ve erkek ö¤renciler aras›ndaönemli bir fark›n olmad›¤› görülmektedir.


120

Bilal YORULMAZ

Tablo 5Testlerdeki baflar›lar›n ö¤renci cinsiyetine göre t-testi sonuçlar›

Cinsiyet N x ss t sd pÖn Test K›z 60 11.78 4.816 -.709 132 .073

Erkek 74 12.32 4.017 -.696 114.825Son Test K›z 60 25.25 8.631 1.842 132 .821

Erkek 74 22.49 8.638 1.842 126.375Kal›c›l›k Testi K›z 60 23.38 7.529 1.991 132 .236

Erkek 74 20.61 8.406 2.014 130.659

Tablo 7Baba mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi

Kareler Toplam› sd Ort. Karesi F pÖn Test Gruplar Aras› 110.320 5 22.064 1.155 .335

Gruplar ‹çi 2445.777 128 19.108Toplam 2556.097 133

Son Test Gruplar Aras› 789.255 5 157.851 2.171 .061Gruplar ‹çi 9305.529 128 72.699Toplam 10094.784 133

Kal›c›l›k Testi Gruplar Aras› 545.484 5 109.097 1.701 .139Gruplar ‹çi 8211.531 128 64.153Toplam 8757.015 133

Tablo 6Baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test ‹flsiz 4 13.75 5.909

‹flçi 48 11.75 4.369Memur 22 12.91 4.649Emekli 10 9.70 4.762Serbest 41 12.66 4.078Di¤er 9 11.11 3.887Toplam 134 12.08 4.384

Son Test ‹flsiz 4 17.00 5.099‹flçi 48 21.40 7.989Memur 22 24.95 9.534Emekli 10 23.10 9.386Serbest 41 26.46 8.692Di¤er 9 24.33 7.937Toplam 134 23.72 8.712

Kal›c›l›k Testi ‹flsiz 4 17.00 8.165‹flçi 48 20.21 7.771Memur 22 22.23 8.462Emekli 10 22.00 8.367Serbest 41 24.46 7.972Di¤er 9 19.78 7.886Toplam 134 21.85 8.114

Baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflmedi¤ini tespitetmek amac›yla ö¤rencilerin baba meslekleri ile ö¤renci baflar›lar› aras›ndavaryans analizi yap›lm›flt›r. Baban›n mesle¤ine göre gruplar aras›nda büyükbir farkl›laflma yoktur. Fakat teste verilen do¤ru cevap say›lar›na bak›ld›¤›n-da anlaml› farkl›laflmalar görülecektir. Son test ve kal›c›l›k testlerinde enyüksek sonuçlar, babas› serbest meslek sahibi ö¤renciler ile (26,46-24,46)babas› memur olan ö¤rencilere (24,95-22,23) aittir. En düflük ortalamaya isebabas› iflsiz olan çocuklar (17,00-17,00) sahiptir. Bu durum ö¤rencilerinderslerdeki baflar›lar›n›n babalar›n›n mesle¤i ile de ilgili oldu¤unu gösterir.Sosyoekonomik düzey yükseldikçe ö¤renci baflar›s› da artmaktad›r.


121


Tablo 9Anne mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi



Son Test Gruplar Aras› 306.355 5 61.271 .801 .551Gruplar ‹çi 9788.429 128 76.472Toplam 10094.784 133


Tablo 8Anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test Ev han›m› 112 11.96 4.189

‹flçi 3 17.00 6.557Memur 2 10.50 .707Emekli 12 12.50 5.729Di¤er 4 10.50 4.509Toplam 134 12.08 4.384

Son Test Ev han›m› 112 23.93 8.791‹flçi 3 22.00 13.01Memur 2 12.00 7.071Emekli 12 24.25 8.013Di¤er 4 22.75 6.238Toplam 134 23.72 8.712

Kal›c›l›k Testi Ev han›m› 112 22.04 8.168‹flçi 3 20.00 12.166Memur 2 8.00 4.243Emekli 12 22.25 6.369Di¤er 4 21.50 6.455Toplam 134 21.85 8.114

Anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflmedi¤ini tespit et-mek amac›yla ö¤rencilerin anne meslekleri ile ö¤renci baflar›lar› aras›nda varyansanalizi yap›lm›flt›r. Annenin mesle¤ine göre gruplar aras›nda büyük bir farkl›lafl-ma yoktur. Fakat teste verilen do¤ru cevap say›lar›na bak›ld›¤›nda anlaml› fark-l›laflmalar görülecektir. Son test ve kal›c›l›k testi sonuçlar›na bak›ld›¤›nda enyüksek ortalamalar›n annesi ev han›m› (23,93-22,04) ve emekli (24,25-22,25)olan ö¤rencilere ait oldu¤u görülecektir. En düflük ortalama ise annesi iflçi(22,00-20,00) ve memur (12,00-8,00) olan ö¤rencilere aittir. Bu durum ev han›-m› ve emekli annelerin çocuklar› ile daha çok ilgilenebilmeleri, iflçi ve memurolan annelerin ise çocuklar›na yeteri kadar vakit ay›ramamalar› ile aç›klanabilir.


122

Bilal YORULMAZ

Tablo 10Baban›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test Okula gitmemifl 4 11.25 2.872

‹lkokul mezunu 6 13.00 5.621Ortaokul mezunu 48 12.06 4.319Lise mezunu 33 11.97 4.538Üniversite mezunu 29 12.34 4.685Di¤er 13 11.77 4.186Toplam 134 12.08 4.384

Son Test Okula gitmemifl 4 17.75 2.500‹lkokul mezunu 6 19.33 7.394Ortaokul mezunu 48 22.81 8.219Lise mezunu 33 22.79 8.975Üniversite mezunu 29 27.45 8.210Di¤er 13 26.31 9.429Toplam 134 23.72 8.712

Kal›c›l›k Testi Okula gitmemifl 4 13.00 3.266‹lkokul mezunu 6 16.17 5.345Ortaokul mezunu 48 21.94 7.829Lise mezunu 33 20.52 7.694Üniversite mezunu 29 24.86 7.703Di¤er 13 24.85 8.735Toplam 134 21.85 8.114

Tablo 11Baban›n e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi

Kareler Toplam› sd Ort. Karesi F pÖn Test Gruplar Aras› 12.705 6 2.118 .106 .996




Baban›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflme-di¤ini tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumlar› ileö¤renci baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Baban›n e¤itim duru-mu ile ö¤rencilerin derslerdeki baflar›lar› aras›nda .01 düzeyinde oldukça an-laml› bir farkl›laflma görülmektedir. Son test ve kal›c›l›k testi sonuçlar›na gö-re en yüksek ortalama babas› üniversite mezunu olan ö¤rencilere (27,45-24,86), en düflük ortalama ise babas› okula gitmemifl ö¤rencilere (17,75-13,00) aittir. Bu durum e¤itim seviyesi yüksek olan babalar›n çocuklar›nadaha iyi rehberlik ettiklerini göstermektedir. Ayr›ca ö¤renciler her konudaoldu¤u gibi e¤itim konusunda da babalar›n› örnek almaktad›rlar. Bunun so-nucunda bu ö¤renciler okul derslerine karfl› daha istekli olmaktad›rlar.

Annenin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflme-


123


Tablo 12Annenin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›





Tablo 13Annenin e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





di¤ini tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin annelerinin e¤itim durumlar› ile ö¤-renci baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Annenin e¤itim durumu-na göre gruplar aras›nda büyük bir farkl›laflma yoktur. Fakat teste verilendo¤ru cevap say›lar›na bak›ld›¤›nda anlaml› farkl›laflmalar görülecektir. Sontest ve kal›c›l›k testine göre en yüksek ortalama, annesi ortaokul mezunu olanö¤rencilere (25,23-23,66), en düflük sonuçlar annesi okula gitmemifl ö¤renci-lere (19,43-16,64) aittir. Bu durum e¤itim seviyesi nispeten yüksek olan an-nelerin çocuklar›na daha iyi rehberlik ettiklerini göstermektedir. Üniversitemezunu annelerin çocuklar›n›n baflar›s›n›n (22,62-22,38) daha düflük ç›kma-s›n›n sebebi, üniversite mezunu annelerin bir ifl yerinde çal›flmalar› ve bununsonucunda çocuklar›na yeteri kadar vakit ay›rmamalar› olabilir.


124

Bilal YORULMAZ

Tablo 14Ö¤rencilerin yafllar›na ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test 12 1 8.00 .

13 14 13.07 4.51414 97 12.34 4.41315 22 10.50 3.961Toplam 134 12.08 4.384

Son Test 12 1 27.00 .13 14 24.07 8.98314 97 24.61 8.70915 22 19.45 7.793Toplam 134 23.72 8.712

Kal›c›l›k Testi 12 1 22.00 .13 14 22.93 9.01714 97 22.37 7.98615 22 18.86 7.984Toplam 134 21.85 8.114

Tablo 15Ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›ndaki varyans analizi





Ö¤rencilerin yafllar›na ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflmedi¤initespit etmek amac›yla ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›nda varyans ana-lizi yap›lm›flt›r. Ö¤rencilerin yafllar›na göre gruplar aras›nda büyük bir fark-l›laflma yoktur. Fakat teste verilen do¤ru cevap say›s›na bak›ld›¤›nda anlam-l› farkl›laflmalar görülecektir. Di¤er üç yafl grubu birbirine yak›n sonuçlar al-d›klar› hâlde, 15 yafl›ndaki ö¤rencilerin ortalamas› önemli oranda düflüktür.Bu durum 15 yafl›ndaki ö¤rencilerin okula geç bafllamalar› nedeniyle uyumsorunu yaflamalar› veya sene tekrar› yapmalar›ndan kaynaklanabilir.


125


Tablo 16Deney grubundaki ö¤rencilerin yafllar›na ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test 12 1 8.00 .

13 5 10.00 5.65714 50 11.66 5.08915 11 8.73 2.760Toplam 67 11.00 4.871

Son Test 12 1 27.00 .13 5 33.20 5.21514 50 31.14 5.58815 11 22.45 8.454Toplam 67 29.81 6.856

Kal›c›l›k Testi 12 1 22.00 .13 5 31.60 6.06614 50 28.28 5.24115 11 22.64 8.189Toplam 67 27.51 6.239

Tablo 17Deney grubundaki ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›ndaki varyans analizi





Deney grubunda yafla ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflmedi¤initespit etmek amac›yla ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›nda varyans ana-lizi yap›lm›flt›r. Son test sonuçlar›nda .01 düzeyinde anlaml› bir farkl›laflmaortaya ç›km›flt›r. 15 yafl›ndaki ö¤rencilerin ortalamas› ciddi biçimde düflük-tür. Bu durum daha önce de ifade edildi¤i gibi 15 yafl›ndaki ö¤rencilerinokula geç bafllamalar› sonucu uyum sorunu yaflamalar› veya sene tekrar›yapmalar›ndan kaynaklanabilir. Ayr›ca yafl gruplar› dikkate al›nd›¤›nda de-ney grubu kontrol grubundan daha baflar›l›d›r. Bu durum ö¤retim teknoloji-leri ve materyal kullan›m›n›n yafl gibi baz› kiflisel de¤iflkenlerin olumsuz et-kilerini azaltt›¤›n› ve dersteki verimi art›rd›¤›n› göstermektedir.

Kontrol grubunda yafla ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n de¤iflip de¤iflmedi¤initespit etmek amac›yla ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›nda varyans ana-lizi yap›lm›flt›r. Elde edilen verilerde anlaml› bir farkl›laflma görülmemifltir. de¤erler

e¤itimidergisi

126

Bilal YORULMAZ

Tablo 18Kontrol grubundaki ö¤rencilerin yafllar›na ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test 13 9 14.78 2.819

14 47 13.06 3.46715 11 12.27 4.292Toplam 67 13.16 3.553

Son Test 13 9 19.00 6.04214 47 17.66 5.41415 11 16.45 6.023Toplam 67 17.64 5.553

Kal›c›l›k Testi 13 9 18.11 6.37314 47 16.09 5.05115 11 15.09 5.957Toplam 67 16.19 5.366

Tablo 19Kontrol grubundaki ö¤rencilerin yafllar› ile baflar›lar› aras›ndaki varyans analizi




Kal›c›l›k Testi Gruplar Aras› 47.020 2 23.510 .812 .449Gruplar ‹çi 1853.458 64 28.960Toplam 1900.478 66

Deney grubunda baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n farkl›lafl›pfarkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin babalar›n›n meslekleriile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Elde edilen ve-riler baba mesle¤ine göre ö¤renci baflar›s›n›n farkl›laflt›¤›n› göstermifltir. Or-taya ç›kan farkl›laflma son testte .01, kal›c›l›k testinde .05 düzeyinde anlam-l›d›r. Son test ve kal›c›l›k testinde en yüksek sonuçlar babas› memur (34,00-29,56), emekli (32,00-30,00) ve serbest meslek sahibi (32,70-29,70) olanla-ra, en düflük sonuç ise babas› iflsiz (16,00-16,00) olanlara aittir. Bu durum


127


Tablo 20Deney grubundaki ö¤rencilerin baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›





Tablo 21Deney grubundaki ö¤rencilerin baba mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





ö¤rencilerin derslerdeki baflar›lar›n›n babalar›n›n mesle¤i ile de ilgili oldu¤u-nu gösterir. Sosyoekonomik düzey yükseldikçe ö¤renci baflar›s› da artmak-tad›r. Ayr›ca baba meslekleri göz önünde bulundurularak deney ve kontrolgruplar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda deney grubunun daha baflar›l› oldu¤u görülmek-tedir. Materyal deste¤iyle ifllenen bir din kültürü ve ahlak bilgisi dersi s›n›fiçerisinde daha etkili oldu¤u için baba mesle¤i de¤iflkeninin olumsuz etkile-rini azaltm›fl ve dersteki ö¤renci baflar›s›n› art›rm›flt›r.


128

Bilal YORULMAZ

Tablo 22Kontrol grubundaki ö¤rencilerin baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›





Tablo 23Kontrol grubundaki ö¤rencilerin baba mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





Kontrol grubunda baba mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n farkl›lafl›pfarkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin babalar›n›n meslekleriile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Elde edilen ve-riler baba mesle¤ine göre ö¤renci baflar›s›n›n anlaml› flekilde farkl›laflmad›¤›-n› ortaya koymaktad›r.

Deney grubunda anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n farkl›lafl›pfarkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin annelerinin meslekleriile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Elde edilen ve-riler, anne mesle¤ine göre ö¤renci baflar›s›n›n anlaml› flekilde farkl›laflmad›-¤›n› ortaya koymaktad›r.


129


Tablo 24Deney grubundaki ö¤rencilerin anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›


‹flçi 1 24.00 .Emekli 6 9.83 7.111Di¤er 2 9.00 1.414Toplam 67 11.00 4.871

Son Test Ev han›m› 58 29.67 7.263‹flçi 1 37.00 .Emekli 6 30.50 2.510Di¤er 2 28.00 1.414Toplam 67 29.81 6.856

Kal›c›l›k Testi Ev han›m› 58 27.45 6.605‹flçi 1 34.00 .Emekli 6 27.17 2.714Di¤er 2 27.00 1.414Toplam 67 27.51 6.239

Tablo 25Deney grubundaki ö¤rencilerin anne mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi




Kal›c›l›k Testi Gruplar Aras› 43.568 3 14.523 .362 .780Gruplar ‹çi 2525.178 63 40.082Toplam 2568.746 66

Kontrol grubunda anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›n farkl›lafl›pfarkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin annelerinin meslekleriile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›flt›r. Elde edilen ve-riler, anne mesle¤ine göre ö¤renci baflar›s›n›n anlaml› flekilde farkl›laflmad›-¤›n› ortaya koymaktad›r.


130

Bilal YORULMAZ

Tablo 26Kontrol grubundaki ö¤rencilerin anne mesle¤ine ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›


‹flçi 2 13.50 3.536Memur 2 10.50 .707Emekli 6 15.17 2.137Di¤er 2 12.00 7.071Toplam 67 13.16 3.553

Son Test Ev han›m› 54 17.76 5.498‹flçi 2 14.50 .707Memur 2 12.00 7.071Emekli 6 18.00 6.419Di¤er 2 17.50 2.121Toplam 67 17.64 5.553

Kal›c›l›k Testi Ev han›m› 54 16.24 5.150‹flçi 2 13.00 1.414Memur 2 8.00 4.243Emekli 6 17.33 4.885Di¤er 2 16.00 1.414Toplam 67 16.19 5.366

Tablo 27Deney grubundaki ö¤rencilerin anne mesle¤i ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





Deney grubunda baban›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›nfarkl›lafl›p farkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin babalar›n›ne¤itim durumlar› ile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›fl-t›r. Elde edilen veriler, baban›n e¤itim durumuna göre ö¤renci baflar›s›n›n an-laml› flekilde farkl›laflmad›¤›n› ortaya koymaktad›r. Fakat son test ve kal›c›l›ktesti sonuçlar›na bakt›¤›m›zda en yüksek ortalama, babas› üniversite mezunuolan ö¤rencilerde (30,95-28,68), en düflük ortalama ise babas› okula gitme- de¤erler

e¤itimidergisi

131


Tablo 28Deney grubundaki ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›

Gruplar N x ssÖn Test Okula gitmemifl 1 8.00 .

‹lkokul mezunu 1 11.00 .Ortaokul mezunu 24 10.25 4.336Lise mezunu 15 10.33 5.260Üniversite mezunu 19 12.26 5.258Di¤er 7 12.00 5.508Toplam 67 11.00 4.871

Son Test Okula gitmemifl 1 17.00 .‹lkokul mezunu 1 30.00 .Ortaokul mezunu 24 27.83 7.522Lise mezunu 15 30.60 5.462Üniversite mezunu 19 30.95 6.932Di¤er 7 33.57 4.614Toplam 67 29.81 6.856

Kal›c›l›k Testi Okula gitmemifl 1 9.00 .‹lkokul mezunu 1 24.00 .Ortaokul mezunu 24 27.29 5.591Lise mezunu 15 26.40 6.479Üniversite mezunu 19 28.68 5.879Di¤er 7 30.57 5.381Toplam 67 27.51 6.239

Tablo 29Deney grubundaki ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





mifl ö¤rencilerde (17,00-9,00) görülmektedir. Bu durum, e¤itim seviyesi yük-sek olan babalar›n çocuklar›na daha iyi rehberlik ettiklerini göstermektedir.Ayr›ca ö¤renciler, her konuda oldu¤u gibi, e¤itim konusunda da babalar›n›örnek almaktad›rlar. Bunun sonucunda ö¤renciler, derslere karfl› daha istekliolmaktad›r. Ayr›ca baban›n e¤itim düzeyi göz önünde bulundurularak deneyve kontrol gruplar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda, deney grubunun daha baflar›l› oldu¤ugörülmektedir. Materyal deste¤iyle ifllenen din kültürü ve ahlak bilgisi dersi,s›n›f içerisinde daha etkili oldu¤u için baban›n e¤itim durumu de¤iflkenininolumsuz etkilerini azaltm›fl ve ö¤rencinin baflar›s›n› art›rm›flt›r.


132

Bilal YORULMAZ

Tablo 30Kontrol grubundaki ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›





Tablo 31Kontrol grubundaki ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





Kontrol grubunda baban›n e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›-n›n farkl›lafl›p farkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin babala-r›n›n e¤itim durumlar› ile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analiziyap›lm›flt›r. Elde edilen veriler, baban›n e¤itim durumuna göre ö¤renci ba-flar›s›n›n anlaml› flekilde farkl›laflmad›¤›n› ortaya koymaktad›r. Fakat sontest ve kal›c›l›k testi sonuçlar›na bakt›¤›m›zda en yüksek ortalama, babas›üniversite mezunu olan ö¤rencilerde (20,80-17,60), en düflük ortalama isebabas› okula gitmemifl ö¤rencilerde (18,00-14,33) görülmektedir. Bu du-rum, baban›n e¤itim seviyesi yükseldikçe ö¤renci baflar›s›n›n artt›¤›n› gös-termektedir. E¤itim seviyesi yüksek olan bir baba çocu¤una daha iyi reh-berlik etmektedir. Ayr›ca ö¤renciler her konuda oldu¤u gibi, e¤itim konu-sunda da babalar›n› örnek almaktad›rlar. Bunun sonucunda ö¤renciler,okul derslerine karfl› daha istekli olmaktad›rlar.

Deney grubunda annenin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›nfarkl›lafl›p farkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin annelerinine¤itim durumlar› ile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›fl-t›r. Elde edilen veriler, annenin e¤itim durumuna göre ö¤renci baflar›s›n›nön test ve son testte .01 düzeyinde, kal›c›l›k testinde ise .05 düzeyinde fak-l›laflt›¤›n› ortaya koymaktad›r. Son test ve kal›c›l›k testi sonuçlar›na bakt›¤›- de¤erler

e¤itimidergisi

133


Tablo 32Deney grubundaki ö¤rencilerin annelerinin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›


‹lkokul mezunu 1 11.00 .Ortaokul mezunu 43 11.60 4.742Lise mezunu 11 11.09 3.646Üniversite mezunu 4 4.75 2.630Di¤er 1 24.00 .Toplam 67 11.00 4.871

Son Test Okula gitmemifl 7 21.00 7.767‹lkokul mezunu 1 30.00 .Ortaokul mezunu 43 29.98 6.581Lise mezunu 11 33.73 3.717Üniversite mezunu 4 30.75 2.217Di¤er 1 37.00 .Toplam 67 29.81 6.856

Kal›c›l›k Testi Okula gitmemifl 7 19.29 7.432‹lkokul mezunu 1 24.00 .Ortaokul mezunu 43 27.98 5.857Lise mezunu 11 29.82 3.710Üniversite mezunu 4 30.00 4.082Di¤er 1 33.00 .Toplam 67 27.51 6.239

m›zda en yüksek ortalama, annesi üniversite mezunu olan ö¤renciler (30,75-30,00) ile annesi lise mezunu olan ö¤rencilerde (33,73-29,82) görülmekte-dir. En düflük ortalama ise annesi okula gitmemifl ö¤rencilerde (21,00-19,29)görülmektedir. Bu durum, annenin e¤itim seviyesi artt›kça ö¤rencibaflar›s›n›n yükseldi¤ini göstermektedir. Nitekim e¤itim seviyesi yüksekolan anneler, çocuklar›na daha iyi rehberlik etmektedirler. Ayr›ca annenine¤itim düzeyi göz önünde bulundurularak deney ve kontrol gruplar› karfl›-laflt›r›ld›¤›nda deney grubunun daha baflar›l› oldu¤u görülmektedir. Mater-yal deste¤iyle ifllenen bir din kültürü ve ahlak bilgisi dersi, s›n›f içerisindeson derece etkili oldu¤u için annenin e¤itim durumu de¤iflkeninin olumsuzetkilerini azaltm›fl ve ö¤rencinin baflar›s›n› art›rm›flt›r.


134

Bilal YORULMAZ

Tablo 33Kontrol grubundaki ö¤rencilerin babalar›n›n e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





Tablo 34Kontrol grubundaki ö¤rencilerin annelerinin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s› puanlar› da¤›l›m›


‹lkokul mezunu 8 14.13 5.055Ortaokul mezunu 30 12.97 3.528Lise mezunu 12 12.42 2.999Üniversite mezunu 9 14.11 1.691Di¤er 1 11.00 .Toplam 67 13.16 3.553

Son Test Okula gitmemifl 7 17.86 5.551‹lkokul mezunu 8 20.25 6.112Ortaokul mezunu 30 18.43 5.341Lise mezunu 12 13.00 3.908Üniversite mezunu 9 19.00 5.454Di¤er 1 15.00 .Toplam 67 17.64 5.553

Kal›c›l›k Testi Okula gitmemifl 7 14.00 4.967‹lkokul mezunu 8 16.25 4.713Ortaokul mezunu 30 17.47 5.316Lise mezunu 12 12.33 3.846Üniversite mezunu 9 19.00 5.895Di¤er 1 14.00 .Toplam 67 16.19 5.366

Kontrol grubunda annenin e¤itim durumuna ba¤l› olarak ö¤renci baflar›s›n›nfarkl›lafl›p farkl›laflmad›¤›n› tespit etmek amac›yla ö¤rencilerin annelerinine¤itim durumlar› ile ö¤rencilerin baflar›lar› aras›nda varyans analizi yap›lm›fl-t›r. Elde edilen veriler annenin e¤itim durumuna göre ö¤renci baflar›s›n›nanlaml› bir flekilde farkl›laflmad›¤›n› ortaya koymaktad›r.

Sonuç ve Öneriler

Bu bölümde, yap›lan araflt›rmada elde edilen sonuçlar ortaya konulacak vebu sonuçlardan yola ç›k›larak bir tak›m önerilerde bulunulacakt›r.

1. Sonuç

Bu araflt›rmada din ö¤retiminde ö¤retim teknolojileri ve materyal kullan›m›-n›n verimlili¤e ve kal›c›l›¤a etkisi araflt›r›lm›flt›r. Ayr›ca bireysel, sosyokültü-rel ve sosyoekonomik de¤iflkenlerin ö¤renci baflar›s›na etkisi de araflt›rmayadâhil edilmifltir. Amaçlar do¤rultusunda, araflt›rma uygulamas›ndan eldeedilen bulgulara göre, sonuçlar afla¤›da aç›klanm›flt›r.

Belirtildi¤i üzere araflt›rman›n amac› deney ve kontrol gruplar›n›n ön test,son test ve kal›c›l›k testinden ald›klar› puanlar aras›nda anlaml› farklar bu-lunup bulunmad›¤›n›n tespit edilmesidir. Ön test sonuçlar›na göre ön bilgibak›m›ndan kontrol grubu daha üstün durumdad›r. Dört haftal›k örnek dersiflleniflinden sonra yap›lan son test sonuçlar›nda ise deney grubu hem arada-ki fark› kapatm›fl, hem de kontrol grubuna büyük bir üstünlük sa¤lam›flt›r.Bu durum, ö¤retim teknolojileri ve materyaller yard›m›yla ifllenen din kültü-rü ve ahlak bilgisi dersinin ne kadar etkili oldu¤unu göstermektedir. 5 haftasonunda materyal kullan›m›n›n kal›c›l›¤a etkisini tespit etmek amac›yla ö¤-rencilere önceden haber vermeden kal›c›l›k testi uygulanm›flt›r. Kal›c›l›k tes-ti sonucunda kontrol grubunun unutma oran›n›n daha yüksek oldu¤u orta- de¤erler

e¤itimidergisi

135


Tablo 35Kontrol grubundaki ö¤rencilerin annelerinin e¤itim durumu ile ö¤renci baflar›s› aras›ndaki varyans analizi





ya ç›km›flt›r. Bu da materyal destekli din ö¤retiminin bilgilerin kal›c›l›¤›n› ar-t›rd›¤›n›, unutmay› azaltt›¤›n› göstermektedir. Çünkü ö¤renciler materyalyard›m›yla ifllenen bir din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde görerek, duyarak,dokunarak; geleneksel yöntemlerle ifllenen din kültürü ve ahlak bilgisi der-sinde ise sadece duyarak ö¤renmektedirler.

Ayn› bireysel özellikler, sosyoekonomik ve sosyokültürel düzeyler dikkateal›nd›¤›nda deney grubu yine kontrol grubundan daha baflar›l›d›r. Yani de-ney grubundaki iflçi çocuklar›, kontrol grubundaki iflçi çocuklar›ndan, deneygrubundaki babas› üniversite mezunu olan ö¤renciler, kontrol grubundakibabas› üniversite mezunu olan ö¤rencilerden daha baflar›l›d›r. Materyal des-tekli din kültürü ve ahlak bilgisi dersi s›n›f içi verimi art›rd›¤›ndan bireysel,sosyokültürel ve sosyoekonomik imkâns›zl›klar›n etkisi azalmaktad›r. Sos-yokültürel ve sosyoekonomik düzey artt›kça ö¤retim teknolojilerinin ö¤ren-ciler üzerindeki etkisi de artmaktad›r. Bu durumun sosyokültürel ve sosyo-ekonomik düzeyleri yüksek olan ö¤rencilerin teknolojiye aflina olmalar›n-dan kaynakland›¤› söylenebilir.

Deney ve kontrol grubu ayr›m› dikkate al›nmadan verilere bak›ld›¤›nda cinsi-yetler aras›nda anlaml› bir farkl›laflman›n ortaya ç›kmad›¤› görülmektedir. Ya-ni ö¤renme konusunda cinsiyetler aras›nda fark yoktur. Yafl de¤iflkenini ele al-d›¤›m›zda ise di¤er üç yafl grubu birbirine yak›n sonuçlar ald›klar› hâlde, 15yafl›ndaki ö¤rencilerin ortalamas›n›n önemli oranda düflük oldu¤u görülmek-tedir. Bu durum 15 yafl›ndaki ö¤rencilerin okula geç bafllamalar› nedeniyleuyum sorunu yaflamalar› veya sene tekrar› yapmalar›ndan kaynaklanabilir.

Deney ve kontrol grubu ayr›m› dikkate al›nmadan verilere bak›ld›¤›nda baba-n›n sosyokültürel ve sosyoekonomik düzeyi yükseldikçe ö¤rencinin baflar›s›-n›n artt›¤› görülmektedir. Bu durum, e¤itimli babalar›n çocuklar›na daha iyirehberlik etmesinden ve maddi durum iyi olunca gerekli e¤itim ortamlar›n›nhaz›rlanabilmesinden kaynaklanmaktad›r. Çal›flan ve üniversite mezunu olanannelerin çocuklar›, orta seviyede bir baflar› yakalam›fllard›r. Bunun sebebi, budurumdaki annelerin çocuklar› ile yeteri kadar ilgilenememeleri olabilir.

2. Öneriler

Araflt›rmada elde edilen bulgular dikkate al›nd›¤›nda din kültürü ve ahlakbilgisi ö¤retmenleri ve din e¤itimcileri için afla¤›daki önerilerin dersle ilgiliproblemlerin çözümüne katk› sa¤layaca¤› düflünülmektedir.

1. Elde edilen sonuçlar ö¤retim teknolojileri ve materyal yard›m›yla ifllenendin kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin geleneksel yöntemlerle ifllenenleregöre daha verimli ve kal›c› oldu¤unu göstermektedir. Bu sonuçtan hareket-


136

Bilal YORULMAZ

le ö¤retim teknolojileri okullarda yayg›nlaflt›r›lmal›d›r. Din kültürü ve ah-lak bilgisi ö¤retmenleri de materyal kullan›m›na karfl› daha istekli olmal›ve ö¤retim teknolojilerini yetkin bir flekilde kullanmay› ö¤renmelidirler.

2. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ö¤retmenli¤i bölümündeki Ö¤retim Tekno-lojileri ve Materyal Gelifltirme derslerinin müfredata al›nmas›ndan öncemezun olmufl din kültürü ve ahlak bilgisi ö¤retmenlerine hizmet içi e¤i-tim verilmelidir.

3. Din kültürü ve ahlak bilgisi ö¤retmenleri, kendi materyallerini üretmelive bunlar› meslektafllar›yla internet ortam›nda paylaflmal›d›r.

4. Di¤er derslerde oldu¤u gibi din kültürü ve ahlak bilgisi dersine uygun ya-z›l›mlar, tepegöz setleri, VCD setleri vb. materyaller oluflturulmal›d›r.

5. E¤itim yaz›l›m› ve setleri gelifltiren firmalar, din kültürü ve ahlak bilgisi ö¤-retmenleri, e¤itim program› ve din e¤itimi uzmanlar› ile birlikte çal›flmal›d›r.

6. Araflt›rma sonuçlar›na göre ailenin e¤itim seviyesi artt›kça ö¤renci baflar›-s› da yükselmektedir. Bu nedenle ö¤renci velilerine ö¤rencilere nas›l reh-berlik edecekleri konusunda yol gösterilmelidir. Bu amaçla aile e¤itim se-minerleri düzenlenmelidir.

7. Ö¤retim teknolojilerine aflina olan ö¤renciler materyal kullan›m›ndan da-ha fazla faydalanm›fllard›r. Bu durum göz önünde bulundurularak okul-larda ö¤rencilerin teknolojiye aflinal›k kazanmas› sa¤lanmal›d›r. Bu amaç-la okullarda televizyon, bilgisayar, internet gibi teknolojilerin kullan›m›yayg›nlaflt›r›lmal›d›r.

KaynakçaAyhan, H. (1999). Türkiye’de din e¤itimi. ‹stanbul: ‹FAV Yay›nlar›.Bayraktar, M. F. (1997). ‹slam e¤itiminde ö¤retmen-ö¤renci münasebetleri. ‹stanbul: ‹FAV Yay›nlar›.Bilgin, B. (1998). E¤itim bilimi ve din e¤itimi. Ankara: Gün Yay›nc›l›k.Bruntlett, S. (1999). Selecting, using and producing classroom-based multimedia. In M. Leask, & N.Pachler (Ed.), Learning to teach using ICT in the secondary school. London: Miranda Net Fellows. Demirel, Ö. (1998). Genel ö¤retim yöntemleri. Ankara: Kardefl Kitap ve Yay›nevi.Do¤an, R. & Tosun, C. (2003). ‹lkö¤retim 4. ve 5. s›n›flar için din kültürü ve ahlak bilgisi ve ahlak bil-gisi ö¤retimi. Ankara: Pegem A Yay›nc›l›k. Göktafl, ‹. & Bangir, G. (1999). E¤itimde yeni teknolojiler ve ö¤retmen. , adresinden 7 Haziran 2001tarihinde edinilmifltir.‹nan, N. U. (1997). Bilgisayar destekli yabanc› dil ö¤retimi. Yay›mlanmam›fl doktora tezi, MarmaraÜniversitesi E¤itim Bilimleri Enstitüsü, ‹stanbul.Özden, M. Y. & Ça¤›ltay, N. E. & Ça¤›ltay, K., Teknoloji ve e¤itim: Ülke deneyimleri ve Türkiye için ders-ler. INET-TR97 ‹nternet Konferanslar› (http://www.egitim.aku.edu.tr/ozden1.htm Eriflim: 25 May›s 2001)Küçükahmet, L. (2001). Ö¤retim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yay›n Da¤›t›m.fiimflek, Ö. (2000). ‹lkö¤retim 4. ve 5. s›n›f ö¤rencilerinin yaz›l› anlat›m becerilerinin incelenmesi ve bil-gisayar destekli yaz›l› anlat›m. Yay›nlanmam›fl yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi E¤itim Bi-limleri Enstitüsü, ‹stanbul.


137


The Effects of Technology Support on Shortand Long Term Student Achievement in theCulture of Religion and Knowledge of EthicsCourses

�

Bilal YORULMAZ, M. A.*

�

Citation/©– Yorulmaz, B. (2005). The Effects ofTechnology Support on Short and Long Term StudentAchievement in the Culture of Religion and Knowledgeof Ethics Courses. Journal of Values Education- Turkey.3 (10), 111-116.

Abstract– In recent years, the use of technology has become morecommon in education and the results are promising. Researchstudies show that these new technologies are more productiveand provide better retention than those of the traditional meth-ods. Introduction of these technologies should make the subjectmatter –i.e., Culture of Religion and Knowledge of Ethic- muchmore interesting for the students involved as well as provide longterm benefits of greater retention and the better understanding ofsubject being thought. Under these views, a practice appliance hasbeen done in the primary school of H.M. Ekflio¤lu in ‹stanbul. Theresults gathered from these studies strongly confirm these views.

Key words– Computer Aided Education, Religious education,Materials development.

138

* Address for correspondence: Bulgurlu Mah. Ba¤lar Cad. No: 13/2 Üsküdar/‹stanbul-TurkeyE-Mail: [email protected]

Journal of Values EducationTurkey-, 2005, 3 (10), 111-136.

© Center for ValuesEducation

Teknoloji Destekli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Öğrenci Başarısı ve...

Documents

Transcript of Teknoloji Destekli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Öğrenci Başarısı ve...