Mesleki Yeterlilikler Bağlamında Türkiye'deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Eğitim...

18
Mesleki Yeterlilikler Bağlamında Türkiye'deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi Neslihan ER Aynur ERSOY 5 Eylül 2014 Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu Etik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 1

Transcript of Mesleki Yeterlilikler Bağlamında Türkiye'deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Eğitim...

Mesleki Yeterlilikler Bağlamında Türkiye'deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi

Neslihan ER Aynur ERSOY

5 Eylül 2014

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

1

Anahat

• Giriş

• Mesleki Yeterlilik

• Yöntem

• Bulgular

• Sonuç ve Öneriler

2

Giriş

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

3

Toplumsal

Ekonomik

Teknolojik

Gelişmeler

Giriş:Kütüphanecilerin ve BBY bölümlerinin karşı karşıya kaldığı ve

yanıtlamaları gereken sorular:

Bilgi profesyonellerinin kendilerine sorması gereken sorular:

Hangi yeterliliklere gereksinim duyarım ve hangi yeterlilikler şimdiki ve gelecekteki işim için yararlıdır?

Gerekli yeterliliklerin hangileri bende bulunmamaktadır?

Bu yeterlilikleri nasıl kazanabilirim?

(Soo-Guan Khoo, 2007, s. 2)

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

4

Giriş

Kütüphane ve bilgi bilimi alanında eğitim veren okulların yanıtlaması gereken sorular:

İlk iş deneyimleri için öğrencilere hangi yeterlilikler kazandırılmalıdır?

Farklı türdeki yeterlilikler için etkili öğretim yöntemi nedir?

Okul bu yeterlilikleri öğretmek için yeterli uzman ve kaynağa sahip midir?

BBY okulları uygulamadaki profesyonellere yeni yeterlilikleri kazandırmada yardımcı olmak için nasıl bir rol üstlenecektir?

(Soo-Guan Khoo, 2007, s. 2)

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

5

Mesleki Yeterlilik

Yeterlilik:

« belirli bir işi gerçekleştirmek için işe alınan veya

belirli bir eğitimi başarıyla tamamlayan bir kişinin sahip olması beklenen yetenekler,

genelde bir uzmanlık alanı içindeki mesleki sorumluluklarla etkili biçimde başa çıkabilmek için gerekli,

minimum standartlar bütününden çok kapsamlı bir biçimde açıklanan bilgi, beceri ve deneyimler »

(Reitz, 2004)

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

6

Mesleki Yeterlilik

ALA’in Kütüphanecilik Temel Yeterlilikleri (ALA, 2009)

21. Yüzyılda Bilgi Profesyonelleri için Yeterlilikler (SLA, 2003)

Kütüphane ve Bilgi Sektörü: Temel Bilgi, Beceri ve Nitelikler (Australian Library and

Information Association [ALIA], 2012)

Avrupa Bilgi Profesyonelleri için Yeterlilik ve Yetenekler (European Council of Information

Associations (ECIA, 2004a, 2004b)

Mesleki Bilgi ve Beceri Tabanı (Chartered Institute of Library andInformation Professionals [CILIP], 2013)

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

7

Amaç

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

8

Türkiye’deki BBY bölümlerinin eğitim programında temel yeterliliklere ne ölçüde yer verildiği

Yeterlilikler bağlamında bölümlerinin eğitim programları arasında fark olup olmadığı

Yöntem

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

9

Betimleme İçerik analizi

Yöntem

ALA’in Kütüphanecilik Temel Yeterlilikleri

1. Mesleğin Temelleri

2. Bilgi Kaynakları

3. Kayıtlı Bilgi ve Enformasyonun Düzenlenmesi

4. Teknolojik Bilgi ve Beceriler

5. Danışma ve Kullanıcı Hizmetleri

6. Araştırma

7. Sürekli Eğitim ve Yaşam Boyu Öğrenme

8. İdare ve Yönetim(ALA, 2009, s. 1)

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

10

Kapsam ve Sınırlılıklar

Ankara Üniversitesi

Atatürk Üniversitesi

Çankırı Karatekin Üniversitesi

Hacettepe Üniversitesi

Marmara Üniversitesi

Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiUluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

11

Kapsam ve Sınırlılıklar

Haftalık bazda değerlendirme

Türk Dili/Türkçe, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, temel yabancı dil(İngilizce, Fransızca, Almanca), mesleki yabancı dil (Osmanlıca veMesleki İngilizce) dersleri ile sosyal seçmeli dersler, stajlar, bitirmeprojeleri/tezler/saha çalışmaları

Ders içerik ayrıntısı sunulmamış ya da dersin adı ile içeriği uyuşmayandersler ve bölüm dışına açılan dersler de değerlendirme dışı

Zorunlu ve seçmeli ders ayrımı

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

12

Bulgular

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

13

Ankara Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Çankırı KaratekinÜniversitesi

HacettepeÜniversitesi

Marmara Üniversitesi Yıldırım BeyazıtÜniversitesi

20%26%

19%22% 21%

25%

14%

10%

15% 10%16% 7%

22%11% 16%

11%

15%18%

23%

21%22%

25%

21%20%

8%

13%

13%15%

1%14%

4%

5%3%

3%

10%

5%

3%

3%3%

2%0%

1%

6%11% 9%

12%16%

10%

5.9.2014 14

1. Mesleğin Temel İlkeleri

2. Bilgi Kaynakları

3. Kayıtlı Bilgi ve EnformasyonunDüzenlenmesi

4. Teknolojik Bilgi ve Beceriler

5. Danışma ve Kullanıcı Hizmetleri

6. Araştırma

7. Sürekli Eğitim ve Yaşam Boyu Öğrenme

8. İdare ve Yönetim

Sonuç ve Öneriler

Mesleki Yeterlilik ?

Temel yeterliliklere farklı oranlarda ağırlık verme

“Mesleğin Temel Kavramları”,

“Kayıtlı Bilginin Düzenlenmesi”

“Teknolojik Bilgi ve Beceriler”

“Sürekli Eğitim ve Yaşam Boyu Öğrenme”

“Araştırma”

Etik, telif hakları (dijital hak yönetimi, açık erişim vb.)ve yasal düzenlemeler konularına az değinilmesi

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

15

Öneriler

Ulusal bir mesleki yeterlilik dokümanı hazırlanmalı ve

akreditasyon çalışmalarına önem verilmeli

BBY bölümleri eğitim programlarının gelişmelere ve pazar

gereksinimlerine paralel olarak gözden geçirilmeli

“Yaşam Boyu Öğrenme”, “Araştırma” yeterlilikleri

Etik ve telif hakları (dijital hak yönetimi, adil kullanım vb.)

konularına eğitim programlarında daha fazla değinilmeli

Bologna ders bilgi paketleriUluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

16

Kaynakça

American Library Association. (2009). ALA’s core competences of librarianship. 17 Aralık 2013 tarihinde

http://www.ala.org/educationcareers/sites/ala.org.educationcareers/files/co

ntent/careers/corecomp/corecompetences/finalcorecompstat09.pdf adresinden erişilmiştir.

Ankara Üniversitesi Bologna Bilgi Sistemi. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde http://bbs.ankara.edu.tr adresinden

erişilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Ders Bilgi Paketi. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde http://eobs.atauni.edu.tr adresinden erişilmiştir.

Australian Library and Information Association. (2012). The library and information sector: core knowledge, skills

and attributes. 17 Aralık 2013 tarihindehttp://www.alia

.org.au/sites/default/files/documents/Core.knowledge.skills.attributes.2013.05.28policyJB_1.pdf adresinden

erişilmiştir.

Chartered Institute of Library and Information Professionals (2013, 13 Mayıs). What is the Professional Knowledge

and Skills Base?. 26 Şubat 2014 tarihinde http://www.cilip.org.uk/cilip/jobs-and-careers/professional-

knowledge-and-skills-base/what-professional-knowledge-and-skills adresinden erişilmiştir.

Çankırı Karatekin Üniversitesi Bologna Bilgi Sistemi. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde http://bbs.karatekin.edu.tr

adresinden erişilmiştir.

European Council of Information Associations. (2004a). EUROGUIDE LIS: Volume 1, Competencies and aptitudes

for European information professionals. Paris: ADBS Editions. http://www.certidoc.net/en/euref1-english.pdf

adresinden erişilmiştir.

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

17

Kaynakça

European Council of Information Associations. (2004b). EUROGUIDE LIS: Volume 2, Levels of qualification for

European information professionals Paris: ADBS Editions. http://www.certidoc.net/en/euref2-english.pdf

adresinden erişilmiştir.

Hacettepe Üniversitesi AKTS Bilgi Paketi/Ders Kataloğu. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde

http://akts.hacettepe.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.

İstanbul Üniversitesi Eğitimde Yeniden Yapılanma Bilgi Sistemi. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde

https://egitimdeyapilanma.istanbul.edu.tr adresinden erişilmiştir.

Marmara University Lifelong Learning Programme. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde http://llp.marmara.edu.tr

adresinden erişilmiştir.

Reitz, J. M. (2004). Online dictionary for library and information science. 12 Nisan 2014 tarihinde http://www.abc-

clio.com/ODLIS/odlis_c.aspx adresinden erişilmiştir.

Soo-Guan Khoo, C. (2007). Competencies for new era librarians and information professionals. 12 Nisan

2014 tarihinde http://www.lib.usm.my/equip-usm/directory/conference/Documents/ICOL%202005%2

0Paper%202%20Christopher%20Khoo.pdf adresinden erişilmiştir.

Special Libraries Association. (2003). Competencies for information professionals of the 21st century. 17 Aralık 2013

tarihinde http://sla.org/wp-content/uploads/ 2013/01/0_LR NCompetencies2003_revised.pdf adresinden

erişilmiştir.

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Bologna Bilgi Sistemi. (t.y.). 21 Ocak 2014 tarihinde http://obs.ybu.edu.tr/oibs/bologna

adresinden erişilmiştir.

Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi SempozyumuEtik: Kuram ve Uygulama 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye

18