Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma EnstitüsüSuna & İnan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations

ANADOLU AKDENİZİArkeoloji Haberleri

2014-12

News of Archaeology fromANATOLIA’S MEDITERRANEAN AREAS

ANMED

(Ayrıbasım/Offprint)

KAZI RAPORLARI

• AlaraKazısı2013YılıÇalışmaları OsmanEravşar–NilüferKaral 1

• AntiochiaadCragumArkeolojikAraştırmaProjesi: MichaelHoff–RhysF.Townsend 6 2013Sezonu BirolCan–EceErdoğmuş

• PisidiaAntiokheiasıKazısı2013 MehmetÖzhanlı 14

• 2013YılıArykandaÇalışmaları V.MacitTekinalp–AyçaGerçek 20

• Demre-MyraAzizNikolaosKilisesiKazı, SemaDoğan 26 KorumaveOnarımÇalışmaları2013

• ElaiussaSebaste2013 EugeniaEquiniSchneider 31

• Kastabala-HierapolisKazısı2013 TurgutH.Zeyrek–AliNadirZeyrek 38

• Kaunos2013 CengizIşık 41

• Kelenderis2013YılıKazıları K.LeventZoroğlu 48

• 2013YılıKibyraÇalışmaları ŞükrüÖzüdoğru 55

• Ksanthos2013YılıÇalışmaları BurhanVarkıvanç 62

• Limyra2013 MartinSeyer 73

• OlbaKazısı2013YılıSonuçları EmelErten–MuratÖzyıldırım–TunaAkçay 81

• OlymposKazısı2013 B.YeldaOlcayUçkan 84

• Sagalassos’taBeklenmedikBirKeşif: HendrikUleners–JeroenPoblome 87 YeniBirKeramikAtölyesi

• Side2013YılıKazıveAraştırmaları HüseyinSabriAlanyalı 94

• SilifkeKalesiKazısı2013YılıÇalışmaları AliBoran–HalilSözlü–NurBakar 109 İshakKozak–ZeynepKetil

• SirkeliHöyük2013YılıÇalışmaları EkinKozal–MirkoNovák 114

• Soli/Pompeiopolis2013Kazıları RemziYağcı 118

• SuluinMağarasıKazısı2013 HarunTaşkıran 125

YÜZEY ARAŞTIRMA RAPORLARI

• AkdenizKıyılarıArkeolojikSualtı HarunÖzdaş–NilhanKızıldağ 130 Araştırmaları2013

• BoğsakYüzeyAraştırması2013 GünderVarinlioğlu 135

• BurdurİliveİlçelerindeFosilLokalitelerininTespiti: F.ArzuDemirel 140 YüzeyAraştırması2013YılıÇalışmaları

• AşağıGöksuArkeolojikKurtarmaYüzeyAraştırması TevfikEmreŞerifoğlu 144 Projesi2013SezonuÇalışmaları

• KaşBölgesiSualtıYüzeyAraştırmaları2013 GüzdenVarinlioğlu 149

İÇİNDEKİLER

EXCAVATION REPORTS

• AlaraExcavationsin2013 OsmanEravşar–NilüferKaral 1

• TheAntiochiaadCragumArchaeological MichaelHoff–RhysF.Townsend 6 ResearchProjectin2013 BirolCan–EceErdoğmuş

• ExcavationsatPisidianAntiochin2013 MehmetÖzhanlı 14

• WorkatArykandain2013 V.MacitTekinalp–AyçaGerçek 20

• Excavation,RestorationandConservationWork SemaDoğan 26 atSt.NicholasChurchinDemre-Myra2013

• ElaiussaSebaste2013 EugeniaEquiniSchneider 31

• ExcavationsatKastabala-Hierapolis2013 TurgutH.Zeyrek–AliNadirZeyrek 38

• Kaunos2013 CengizIşık 41

• ExcavationsatKelenderis2013 K.LeventZoroğlu 48

• WorkatKibyrain2013 ŞükrüÖzüdoğru 55

• ExcavationsatXanthosin2013 BurhanVarkıvanç 62

• Limyra2013 MartinSeyer 73

• Resultsofthe2013OlbaExcavations EmelErten–MuratÖzyıldırım–TunaAkçay 81

• ExcavationsatOlympos2013 B.YeldaOlcayUçkan 84

• ANewandUnexpectedPotters’Workshop HendrikUleners–JeroenPoblome 87 atSagalassos

• ExcavationsandResearchatSidein2013 HüseyinSabriAlanyalı 94

• ExcavationsattheSilifkeCitadelin2013 AliBoran–HalilSözlü–NurBakar 109 İshakKozak–ZeynepKetil

• SirkeliHöyük2013Campaign EkinKozal–MirkoNovák 114

• ExcavationsatSoli/Pompeiopolisin2013 RemziYağcı 118

• ExcavationsatSuluinCavein2013 HarunTaşkıran 125

SURVEY REPORTS

• ArchaeologicalUnderwaterSurveysalongthe HarunÖzdaş–NilhanKızıldağ 130 MediterraneanCoastline2013

• BoğsakArchaeologicalSurvey2013 GünderVarinlioğlu 135

• SurveysfortheIdentificationofFossilLocalities F.ArzuDemirel 140 intheProvinceofBurdur:The2013Campaign

• LowerGöksuValleyArchaeologicalSalvage TevfikEmreŞerifoğlu 144 SurveyProject–2013Campaign

• UnderwaterSurveysinKaşRegion2013 GüzdenVarinlioğlu 149

CONTENTS

iv

• KibyratisAraştırmaları2013 ThomasCorsten–OliverHülden 153

• BatıDağlıkKilikya’da(Antalya,Gazipaşa) NurgülKarlıoğlu–HülyaCaner 158 İnsanİskanınaDairPalinolojikBulgular NicholasK.Rauh–ÜnalAkkemik NesibeKöse

• DağlıkKilikia’daKentleşmeveKırsalYerleşimler ÜmitAydınoğlu 163 Araştırması2013

• Konana(Conana)2013YılıYüzeyAraştırmaları BilgeHürmüzlü–AsumanCoşkunAbuagla 168 UygarHecebil

• KremnaveÇevresiYüzeyAraştırması2013 HüseyinMetin–B.AyçaPolatBecks 171 RalfBecks

• LimyraTeritoryumuAraştırmaları2013: MustafaDemirel–BanuYener-Marksteiner 179 YalakBaşıAntikYerleşimiveÇevresi OliverHülden

• CorpusInscriptionumLatinarumXVII/5-3Miliaria HamdiŞahin 184 ProvinciarumLyciae-PamphyliaeetCiliciaeProjesi ve2013YılıÇalışmaRaporu

• PhaselisveTeritoryumuYüzeyAraştırması2013 MuratArslan–NihalTünerÖnen 189

• KuzeyPisidiaYüzeyAraştırması2013 FikretÖzcan 196

• SagalassosYüzeyAraştırması2013: EvaKaptijn–MarcWaelkens 200 TeritoryumdakiÖrenYerlerininYeniden JeroenPoblome ZiyaretEdilmesi

• Tarsus’takiDonukTaşYüzeyAraştırmaları: WinfriedHeld–HenningBurwitz 208 AntikDünyanınEnBüyükTapınağı DenizKaplan

• TermessosAraştırmaları2013 MehmetKürkçü 219

• ToçakDağıZirvesiYüzeyAraştırması(Limyra)2013 MartinSeyer–HelmutLotz 224 PascaleBrandstätter

• 2013YılıUylupınar(ErkenKibyra)Yerleşimi F.ErayDökü 230 YüzeyAraştırması

DİĞER ÇALIŞMA RAPORLARI

• Antalya,KaleiçiAkmedOteliSondajve ÜnalÇınar–HüseyinToprak 237 KazıÇalışmaları

• AlanyaKalesi2013YılıÇalışmaları SeherTürkmen–OsmanEravşar 250 FarukYılmazer

• DüverYerleşimTarihiAraştırmalarıProjesi: H.AliEkinci–TarkanKahya 255 2013YılıKurtarmaKazısı

İÇİNDEKİLER

v

• ResearchintheKibyratisin2013 ThomasCorsten–OliverHülden 153

• PalynologicalEvidenceforHumanOccupance NurgülKarlıoğlu–HülyaCaner 158 inWesternRoughCilicia(Antalya,Gazipaşa) NicholasK.Rauh–ÜnalAkkemik NesibeKöse

• SurveysonUrbanizationandRuralSettlements ÜmitAydınoğlu 163 inRoughCilicia2013

• SurveysatKonane(Conana)in2013 BilgeHürmüzlü–AsumanCoşkunAbuagla 168 UygarHecebil

• SurveysinandaroundKremnain2013 HüseyinMetin–B.AyçaPolatBecks 171 RalfBecks

• ResearchintheTerritoryofLimyrain2013: MustafaDemirel–BanuYener-Marksteiner 179 TheAncientSettlementonYalakBaşıandits OliverHülden Environment

• 2013ProgressReportoftheProjectCorpus HamdiŞahin 184 InscriptionumLatinarumXVII/5-3Miliaria ProvinciarumLyciae-PamphyliaeetCiliciae

• TheSurfaceExplorationofPhaselisandits MuratArslan–NihalTünerÖnen 189 Territorium2013

• SurveysinNorthPisidia2013 FikretÖzcan 196

• TheSagalassosSurvey2013: EvaKaptijn–MarcWaelkens 200 RevisitingSitesintheTerritory JeroenPoblome

• SurveysatDonukTaş,Tarsus: WinfriedHeld–HenningBurwitz 208 TheLargestTempleoftheAncientWorld DenizKaplan

• SurveysatTermessos2013 MehmetKürkçü 219

• SurveyonthePeakofToçakDağı(Limyra)2013 MartinSeyer–HelmutLotz 224 PascaleBrandstätter

• 2013SurveysatUylupınarSettlement(EarlyKibyra) F.ErayDökü 230

OTHER REPORTS

• AntalyaKaleiçiSondagesandExcavations ÜnalÇınar–HüseyinToprak 237 atAkmedHotel

• WorkattheAlanyaCitadelin2013 SeherTürkmen–OsmanEravşar 250 FarukYılmazer

• TheDüverSettlementHistoryResearchProject: H.AliEkinci–TarkanKahya 255 RescueExcavationsin2013

CONTENTS

vi

İÇİNDEKİLER

• BirBaşkentiTanıtmak: MuratAkar 261 YeniHatayArkeolojiMüzesi,AlalahSergiSalonu

• Antalya,Kaleiçi124Ada13ParselSondajKazısı FerhanBüyükyörük 267

• KorbaAntikYerleşimiKurtarmaKazısı FerhanBüyükyörük 272

• Perge2013YılıKazıları OnurKara–MustafaDemirel 277

• SideArkeolojiMüzesi’nde2013’deYürütülen A.TolgaTek–HüseyinKöker 292 NumismatikAraştırmaları

• SilifkeMüzesi’ndenÜçAdetDirhemAğırlığı OğuzTekin 294

• MersinYumuktepeHöyüğüKazılarındaEleGeçen GülgünKöroğlu 296 OrtaÇağMadeniBuluntuları

• MersinYumuktepeHöyüğüArkeobotanikÇalışmaları BurhanUlaş 306

vii

CONTENTS

• PresentingaCapitalCity:TheAlalakhGallery MuratAkar 261 intheNewHatayArchaeologicalMuseum

• SondageatInsula124Lot13inKaleiçi,Antalya FerhanBüyükyörük 267

• RescueExcavationsatAncientKorba FerhanBüyükyörük 272

• ExcavationsinPergein2013 OnurKara–MustafaDemirel 277

• NumismaticStudiesattheSideArchaeological A.TolgaTek–HüseyinKöker 292 Museumin2013

• ThreeDirhamWeightsinSilifkeMuseum OğuzTekin 294

• MedievalMetalFindsUncovered GülgünKöroğlu 296 atMersinYumuktepeHöyüğü

• MersinYumuktepeHöyüğüArchaeobotanicStudies BurhanUlaş 306

Prof.Dr.CEVDETBAYBURTLUOĞLU(1934-2013)

Hiç şüphe yok ki yıllar geçse de Likya’nın gökkubbesinde Cevdet Bayburtluoğlu’nun bıraktığı“hoşsada”yankılanacaktır.

ANMED’in bu sayısı, bir vefa ve saygı gereğiAdalya Bilim Danışma Kurulu Üyesi, AKMEDKütüphanesininnazikvecömertbağışçısıCevdetBayburtluoğlu’nunazizhatırasınaarmağandır.

ThepleasantvoiceleftbyCevdetBayburtluoğluwillringintheempyreanofLyciaeverafter.

This issue of ANMED is dedicated, in fidel-ity and respect, to thedearmemoryofCevdetBayburtluoğlu,agenerousandkinddonortotheLibrary andmember of theAcademicAdvisoryBoardofAKMED.

168

Isparta İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması 2013 yılı çalış-maları, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün sağladığı izinle 24.6-16.7.2013 tarihleri arasında Bakanlık Temsilcisi A. Akman’ın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmalarımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitisü (AKMED) ve TÜBİTAK 111K376 No.’lu proje desteğiyle, uluslararası ve disiplinler arası bir ekiple sürdürülmüştür.

Kale Tepe (Konane Antik Kenti Hellenistik Dönem Yerleşmesi)

Çalışmalar Gönen ilçe merkezi içerisinde, yoğun olarak Kale Tepe mevkisinde yürütülmüştür (Har. 1, Res. 1). Konane (Roma İmparatorluk Dönemi’nde Conana) Hellenistik Dönem yerleşmesi, ilçe merkezinin 2 km. kuzeybatısında yer alan ve yeni ölçümlere göre 1674 m. yükseklikteki Kale Tepe üzerinde konumlanmıştır.

2013 yılı çalışmalarının temel amacı Hellenistik Dönem yerleşmesinin detaylı olarak araştırılması; savunma sis-teminin topografik plana yerleştirilmesi ve korunmuş kısımlarda cephe çizimlerinin tamamlanmasıdır. Bu bağlamda, sur sisteminin plan çizimi sistematik ola-rak devam ettirilmiş, öncelikli olarak yerleşmeye giri-şi sağlayan kapı kulelerinin plan ve cephe çizimleri tamamlanmıştır (Res. 2). Çalışmanın diğer bir etabını, giriş kapısından doğuya hareketle sur sisteminin planı-nın çizilmesi oluşturmuştur. Giriş kapısı doğu kulesine entegre edilmiş sur hattına ait iyi korunmuş olan yaklaşık 22,58 m. uzunluğundaki kısmın planı çizilmiş ve giriş kapısı ile birleştirilmiştir (Res. 3).

Kale Tepe sur sistemi dokümantasyonu sırasında bazı gözlemler dikkati çekmektedir:

1) Sur duvarı hattının korunmuş olan kısmında yapılan ölçümlerde genişliğinin 2,00 m.-2,10 m. arasındadır.

The 2013 campaign of the Konane Survey in Isparta and its Districts was conducted from 24 June to 16 July with the permit granted by the Ministry of Culture and Tourism, General Directorate of Cultural Heritage and Museums. The state representative was A. Akman. The work was carried out by an international interdisciplin-ary team and supported by the General Directorate of Cultural Heritage and Museums, Isparta Süleyman Demirel University, the Suna & İnan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations (AKMED), and the TÜBİTAK Project No. 111K376.

Kale Tepe (Hellenistic Settlement of Konane)

The work concentrated at Kale Tepe mevkisi within the Gönen district centre (Map 1, Fig. 1). The Hellenistic settlement, Konane (known as Conana in the Roman period), is located on Kale Tepe whose height is 1670 m., as per new measurements, and 2 km. north-west of Gönen.

The main goal of the 2013 campaign was to investi-gate thoroughly the Hellenistic settlement; to mark the defence system on the topographic plan and to complete the elevation readings of extant parts. Thus, the record-ing of the fortifications continued systematically, and pri-ority was given to the gate towers to complete the plans and elevations (Fig. 2). Another stage of the campaign covered recording of the fortification extending eastward from the gate. This well-preserved section of the walls was integrated into the eastern tower of the gate, and an extension of 22.58 m. was recorded (Fig. 3).

Some points observed during the documentation of the fortification system at Kale Tepe need to be noted:

1) The width of the wall in the preserved section varies from 2.00 m. to 2.10 m.

2) The 80 cm.-wide filling of the wall contains pebbles and fist-sized stones and mortar. In the Hellenistic

Konana (Conana) 2013 Yılı Yüzey Araştırmaları

Surveys at Konane (Conana) in 2013Bilge HÜRMÜZLÜ – Asuman COŞKUN ABUAGLA – Uygar HECEBİL

169

YÜZEY ARAŞTIRMA RAPORLARI SURVEY REPORTS

2) Duvarın 80 cm. genişliğinindeki dolgusunda, çakıl taşları ve yumruk büyüklüğünde taşlardan oluşan bir harç kullanılmıştır. Hellenistik Dönem’de sur duvarla-rında farklı şekillerde dolgu uygulandığı bilinmekte-dir. Burada, sade dolgu şeklinde olduğu ve iki taş örgü arasına döküntü taş, toprak ya da kerpiç doldurmakla yetinildiği anlaşılmaktadır.

3) Giriş kapılarında ve sur hattında korunmuş olan blok taşlarda bosaj mevcuttur. Giriş kapısında bulunan bosajlar sur hattındakilere göre daha belirgin durum-da işlenmiştir.

4) Duvar örgüsüne ait blok taşların belli bir ölçüsü yoktur.

Murat Çeşmesi Mevkisi

Heyetimizce Gönen İlçesi’nin yaklaşık 6,5 km. kuzey-batısındaki Murat Çeşmesi mevkisinde ele geçtiği öğre-nilen ve Isparta Müzesi’ne teslimi sağlanan bir adak yazıtı (Har. 2, Res. 4) bulunduğu alanda Geç Hellenis-tik Dönem ile M.S. 3. yy.’a tarihlenebilecek seramik

Period fortification walls utilized various fillings. Here the filling is plain and only comprises rubble, earth or adobe filled between two stone masonry wings.

3) Stone blocks at the gate and walls are bossed. Those at the gate are more prominent than those on the walls.

Har. 1 Kale Tepe yerleşmesiMap 1 Kale Tepe settlement

Res. 1 Kale Tepe yerleşmesi. Quickbird 2006 uydu görüntüsüFig. 1 Kale Tepe settlement, Quickbird 2006 satellite image

Res. 2 Kale Tepe yerleşmesi Giriş KapısıFig. 2 Kale Tepe settlement, City Gate

Res. 3 Kale Tepe Doğu Giriş Kapısı’na entegre edilmiş sur hattıFig. 3 Kale Tepe, fortification wall integrated into the East City Gate

YÜZEY ARAŞTIRMA RAPORLARI SURVEY REPORTS

170

parçalarına ve çatı kiremitlerine rastlanılmıştır. Rahip Attalos’un Tanrıça’ya kendi kesesinden bir heykel, bir altar ve (yemek) masası adamış olduğunu belirten adak yazıtı, M.S. 2-3. yy.’a tarihlenmektedir (Res. 5), Yazıt, Konane çevresindeki Ana Tanrıça kültüne işaret etmesi bakımından ilginçtir ve bu bilgiye dayanarak, kentte Meter Theon kültünün önem taşıdığı ve tapım gördüğü söylenebilir. Pisidia Bölgesi’nde Konana dışında, Meter Theon kültüne adanmış bir diğer yazıt ise Burdur civarın-da bir sunak parçasında karşımıza çıkmaktadır.

4) The blocks used in the masonry of the walls do not have a certain size.

Murat Çeşmesi Mevkisi

Our team explored the Murat Çeşmesi mevkisi, located 6.5 km. north-west of the Gönen District, where we learned that a votive inscription (Map 2, Fig. 4) was found. We managed to have it turned over to the Isparta Museum. The site contains potsherds and roof tile frag-ments datable to Late Hellenistic period – 3rd century A.D. The votive inscription states that a priest named Attalos dedicated a statue, an altar and a (dining) table to the goddess from his own purse; it is dated to the 2nd-3rd centuries A.D. (Fig. 5). The inscription indicates the cult of the Mother Goddess existed around Konane; and based on this, it is possible to state that the cult of Meter Theon was important and venerated in the city. Another inscription dedicated to the cult of Meter Theon in Pisidia is found on an altar fragment from the vicinity of Burdur.

Har. / Map 2 Murat Çeşmesi mevkisi

Res. 5 Meter Theon’a adanmış adak yazıtı

Fig. 5 Votive inscription dedicated to

Meter Theon

Res. 4 Murat Çeşmesi mevkisi kaçak kazı çukuruFig. 4 Murat Çeşmesi mevkisi, illicit dig pit