Garbhanal 6th
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
0 -
download
0
Transcript of Garbhanal 6th
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™……Â EÚ“ ®…… ∫…EÚ <«-… j…EÚ…
+∆EÚ : 6
®…<« 2007
∫…∆Æ˙I…EÚ
n‰˘¥…‰∂… …∆i…
∫…®……n˘EÚ
+…i®……Æ˙…®… ∂…®……«
i…‰Æ‰˙ ±…™…‰ §…‰i……§… ΩÈ˛ +Æ˙®……ƒ EËÚ∫…‰, n˘Æ˙ +… ®…‰Æ‰˙ ∫…“x…‰ ®… EÚ∫…“ n˘x… B‰∫…‰
¶…M…¥……x… EfiÚπh… EÚ“ ∫…V…“ ®…⁄Æ˙i… ®…Â, S…÷…S……… ∫…®…… M…<« l…“ ®…“Æ˙… V…Ë∫…‰
V……ƒ x…∫……Æ˙ +Ki…Æ˙
36: EÚΩ˛…x…“
42: ¥™…∆M™…
64
: ∫…“i…… EÚ“
46
: +…i®…EÚl…… +∆∂…
: EÚ ¥…i…… 32
<∫… +∆EÚ ®…Â
G
A R
BH
AN
AL
…Ω˛±…‰ +…ËÆ˙ +… J…Æ˙“ EÚ¥…Æ˙ …Æ˙ °Ú…‰]ı…‰O……°Ú
∫…∆V…“¥… n˘k…
EÚ®……‰ÀV…M… ∫…Ω˛™……‰M…
n˘x…‰∂… i…¥……Æ˙“
¥…x…™… Æ˙…™…
…Æ˙J…
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… ∫…‰ =x…EÚ“ §……‰±…“-§……x…“ ®… §……i… EÚÆ˙x…‰
EÚ… ®…∆S… Ω˲ ™…Ω˛ <«-®…ËM…W…“x…. … Æ˙V…x……Â, ®…j…… +…ËÆ˙
ÀΩ˛n˘“ |…‰ ®…™…… EÚ…‰ <∫…‰ °Ú…ÏÆ˙¥…b«˜ EÚÆÂ˙. ®…ËM…W…“x… E‰Ú §……Ɖ˙
®… +…x…‰ ¥…S……Æ˙… ∫…‰ Ω˛®… W…∞¸Æ˙ Ω˛“ +¥…M…i… EÚÆ˙…™…Â.
+xv……Â EÚ…
Ω˛…l…“
∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“
∂……x…“
V…Ω˛…ƒ…x……Ω˛
V…∆M…±…
¶…⁄±… ∫…÷v……Æ˙
…UÙ±…‰ +∆EÚ ®… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ ¶…⁄n‰˘¥… ∂…®……« E‰Ú … ÆS…™… ®…Â
M…±…i…“ ∫…‰ =xΩ² ¶……Ë i…EÚ“ EÚ… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ §…i……™…… M…™…… l……
V…§… EÚ ¥…‰ C±……E«Ú +]ı±……h]ı… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ ®… M… h…i… E‰Ú
|……‰°‰Ú∫…Æ˙ ΩÈ˛* <∫… M…±…i…“ E‰Ú ±…™…‰ Ω˛®… =x…∫…‰ I…®……
®……ƒM…i…‰ ΩÈ˛*
x…™…‰ Ω˛xn÷˘i¥… E‰Ú
n÷˘:J… +…ËÆ˙ ∫…÷J…
+±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“
§…‰∫…x… E‰Ú M…]¬ı]‰ı EÚ… ∫……M…
Æ˙∫……‰<«
+∆i…Æ∆˙∆M… Z……∆ EÚ™……∆
EfiÚ∂x…S…∆n˘Æ˙
°Ú±®…“ V…“¥…x… EÚ“
i…÷®…x…‰ EÚi…x…‰
§…x……B EÚ ¥…
∫…÷n˘“… §…x…V…‘
16 : Ω˛i……‰…n‰˘∂…
4 : |…¥……∫…“ J…§…ÆÂ˙
12 : … Æ˙S…™…
14 : EÚi……§…
8 : +……EÚ“ §……i…
17 : ®……x…∫…-®…∆l…x…
18 : ®…Ω˛…¶……Æ˙i…
22 : …∆S…i…∆j…
25 : ÀΩ˛n÷˘∫i……x…
41 : x… Ω˛x™…i…‰
34 : |…¥……∫…“ EÚ ¥…i……
59 : ∫…x…‰®……
58 : ®…÷nn…
56 : ∂… J∫…™…i…
52 : ®…x… EÚ“ §……i…
50 : x……]ıEÚ EÚ“ §……i…
60 : +…x…“ §……‰±…“
61 : ®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙
65 : ¥…M…« …Ω‰˛±…“
67 : µ…i…-i™……ËΩ˛…Æ˙
66 : Æ˙… ∂…°Ú±…
62 : ±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ
63 : EÚΩ˛…¥…i…Â
28
+…x…“ §……i…
G
A R
BH
AN
AL
3
EÚΩ˛… M…™…… Ω˲ EÚ +M…Æ˙ +……E‰Ú ……∫… ¥…S……Æ˙ Ω˲ i……‰ n‰˘Æ-+§…‰Æ˙ =∫…E‰Ú ∫…®…l…«EÚ ¶…“ ®…±… Ω˛“ V……BƒM…‰. C™…… EÚ +∫…±…“
§……i… Ω˲ ¥…S……Æ˙ EÚ… Ω˛…‰x……. E÷ÚUÙ ……`ˆEÚ…Â x…‰ …⁄UÙ… Ω˲ EÚ … j…EÚ… EÚ… =q‰˘∂™… C™…… Ω˲? ®…È ¶……‰±…‰…x… ®… EÚΩ⁄ƒ˛ EÚ ™…Ω˛ ®…Ω˛V…
ÀΩ˛n˘“|…‰ ®…™…… EÚ… ®…x……‰Æ∆˙V…x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˲ i……‰ ∂……™…n˘ =xΩ² ™…Ω˛ §……i… EÚ®…i…Æ˙ ±…M…‰M…“. Ω˛®… ÀΩ˛n˘“ ®… §…c‰˜ +…ËÆ˙ ¥…V…x…“
∂…§n˘… EÚ…‰ ∫…÷x…x…‰ E‰Ú +…n˘“ Ω˛…‰ M…™…‰ ΩÈ˛. J……‰J…±…“ +…ËÆ˙ S……∫…x…“ ®… ±……]ı“ §……i… +…ËÆ˙ ¥…S……Æ˙ Ω˛®… +SU‰Ù ±…M…i…‰ ΩÈ˛,
V…§… EÚ +∫… ±…™…i… n‰˘J…x…‰-∫…÷x…x…‰ ®… =i…x…“ +…EÚπ…«EÚ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“.
BEÚ V……M…∞¸EÚ ……`ˆEÚ x…‰ ∂…§n˘… EÚ“ i……EÚi… EÚ“ +…‰Æ˙ ®…‰Æ˙… v™……x… J…”S…… Ω˲. =x…EÚ… EÚΩ˛x…… l…… EÚ ∫…®……n˘EÚ E‰Ú ∂…§n˘…Â
®… ±……S……Æ˙“ x…Ω˛” Z…±…EÚx…“ S…… Ω˛B. n˘… ™…i¥… EÚ… ∫®…Æ˙h… EÚÆ˙…x…‰ E‰Ú ±…B ®…È =x…EÚ… +…¶……Æ˙“ Ω⁄ƒ˛. ±…‰ EÚx… EÚΩ˛x…‰ EÚ“
V…∞¸Æ˙i… x…Ω˛” EÚ ÀΩ˛n˘“ EÚ… ±…‰J…EÚ Ω˛…‰x…… i……‰ ™…⁄ƒ ¶…“ ±……S……Æ˙“ EÚ… Ω˛“ …™……«™… Ω˲. ÀΩ˛n˘“ EÚ“ x…™…“ +…ËÆ˙ …÷Æ˙…x…“ …“g¯“ E‰Ú
M…x…i…“ E‰Ú ±…‰J…EÚ ΩÈ˛ V…x…E‰Ú ∂…§n˘… ®…Â Ω˛®®…i… +…ËÆ˙ i…±…¥……Æ˙ EÚ“ v……Æ˙ EÚ… <V…Ω˛…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲ - ¥…‰ V…xΩ˛…Âx…‰ J…®…
`ˆ…ÂEÚEÚÆ˙ ∫…®……V… EÚ“ n÷˘J…i…“ Æ˙M…… …Æ˙ Ω˛…l… Æ˙J…… Ω˲ +…ËÆ˙ J…Æ˙“-J……‰]ı“ ∫…÷x……<« ΩÈ˛. EÚ§…“Æ˙ ∫…‰ ±…M……EÚÆ˙ x…Æ˙…±…… +…ËÆ˙
®……J…x…±……±…, x……M……V…÷«x…, ®…∆]ı…‰ ∫…‰ M…x… i……‰ Ω˛ Æ˙∂…∆EÚÆ˙ …Æ˙∫……<« +…ËÆ˙ ∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“ E‰Ú +…M…‰ x……®…… EÚ… ]ı…‰]ı… …c˜ V……i……
Ω˲. +…V… E‰Ú V…®……x…‰ ®… P…Æ˙ °⁄ƒÚEÚ i…®……∂…… ±…J…x…‰ EÚ“ i……¥… Æ˙J…x…‰ ¥……±…… Ω˲ EÚ…‰<« ÀΩ˛n˘“ EÚ… ±…‰J…EÚ +……EÚ“ x…W…Æ˙ ®…‰?
b⁄˜§…i…‰-=i…Æ˙…i…‰ ™…Ω˛ … j…EÚ… UÙ`ˆ¥…” ……™…n˘…x… …Æ˙ +… M…™…“ Ω˲. <∫…EÚ… ∫¥…∞¸… ∫……‰S…‰ ®…÷i…… §…EÚ +…EÚ…Æ˙ ±…‰x…‰ ±…M…… Ω˲.
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú … Æ˙V…x…… ®… ¶…“ <∫…x…‰ +…x…“ V…M…Ω˛ §…x……™…“ Ω˲ +…ËÆ˙ =x…EÚ“ S…Œ]¬ı`ˆ™……ƒ <∫…E‰Ú ∫…®…⁄Æ˙x… ∫¥…∞¸…
EÚ…‰ ±…M……i……Æ˙ ®……ƒV… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛. ∫…§…EÚ“ =®®…“n˘… E‰Ú ®…÷i…… §…EÚ +…M…‰ ¶…“ <∫…EÚ… ∞¸…-Æ∆˙M… §…n˘±…‰M…… …Æ˙ <∫…E‰Ú ®…⁄±… S… Æ˙j…
…Æ˙ BEÚ x…V…Æ˙ b˜…±…x…… = S…i… Ω˛…‰M……. ®……‰]‰ı i……ËÆ˙ …Æ˙ … j…EÚ… EÚ…‰ S……Æ˙ ¶……M…… ®… §……ƒ]ıEÚÆ˙ n‰˘J… - …Ω˛±…… : B‰∫…“ J…§…ÆÂ˙,
V……‰ |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú =±±…‰J…x…“™… ®…‰±…V……‰±… +…ËÆ˙ +…™……‰V…x…… EÚ…‰ =V……M…Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˛…Â. <∫…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ ……`ˆEÚ…Â EÚ“
|… i… GÚ™……Bƒ. n⁄˘∫…Æ˙… : Ω˛®……Æ˙… B‰∫…… EÚ“®…i…“ ∫…x……i…x… ∫…… Ω˛i™… V……‰ +…V… EÚ“ S…EÚ…S……Èv… ®… x…W…Æ˙… ∫…‰ +…‰Z…±… Ω˛…‰i…… V……
Æ˙Ω˛… Ω˲ - x…™…‰ ∫…∆n˘¶……Á E‰Ú ®…q‰˘x…W…Æ˙ ∫……®…x…‰ +…BM……. i…“∫…Æ˙… : M…÷V…Æ˙ S…÷E‰Ú ÀΩ˛n˘“ ±…‰J…EÚ…Â EÚ… …g¯… V……x…‰ ±……™…EÚ ∫…… Ω˛i™…
V……‰ M……™…§… Ω˛…‰ M…™…… Ω˲. <∫…“ J…∆b˜ ®… |…¥……∫…“ Æ˙S…x……+… EÚ…‰ ¶…“ V…M…Ω˛ n˘“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˲. S……Ël…… : ™…Ω˛ Ω˛∫∫…… …⁄Æ˙“ i……ËÆ˙ …Æ˙
ÀΩ˛n˘“ EÚ“ i……EÚi… EÚ…‰ =V……M…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚƉ˙M……. V…… Ω˛Æ˙ Ω˲ EÚ <∫…∫…‰ |…¥…… ∫…™…… EÚ…‰ ÀΩ˛n˘“ Ø˚Z……x… EÚ“ n˘∂……
®… ®…n˘n˘ ®…±…‰M…“. +… J…Æ˙ ®… x…®…EÚ- ®…S…« E‰Ú i……ËÆ˙ …Æ˙ °Ú±®…, J…‰±…, ¥™…∆V…x…, Æ˙… ∂…°Ú±… +… n˘ EÚ“ §……i… EÚ“ M…<» ΩÈ˛
i…… EÚ ……`ˆEÚ…Â EÚ…‰ BEÚÆ˙∫…i…… ∫…‰ =§……Æ˙… V…… ∫…E‰Ú.
……ƒS…¥…Â +∆EÚ ®…Â ……`ˆEÚ…Â ∫…‰ … j…EÚ… E‰Ú ¶… ¥…π™… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ ¥…S……Æ˙ ®……ƒM…‰ M…B l…‰. =®®…“n˘ ∫…‰ + v…EÚ |… i… GÚ™……Bƒ +…<».
®……‰]‰ı i……ËÆ˙ …Æ˙ =x…EÚ… x…πEÚπ…« Ω˲ EÚ Æ˙…‰-…“]ıEÚÆ˙ ……`ˆEÚ…Â ∫…‰ Ω˛“ ®…÷Z…‰ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ ®……ƒM…x…… S…… Ω˛B - V…∫…E‰Ú ±…B ®…È
∂…÷∞¸ ∫…‰ Ω˛“ §…S… Æ˙Ω˛… l……. ®…‰Æ˙… B‰∫…… ®…÷M……±…i…… l…… EÚ ÀΩ˛n˘“ ®… +…x…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú <∫… EÚ…®… EÚ“ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú
±…B |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… EÚ“ EÚ…‰<« ∫…∆∫l…… +…M…‰ +…BM…“, …Æ˙ B‰∫…… x…Ω˛” Ω÷˛+…. S…⁄ƒ EÚ ™…Ω˛ EÚ…®… +¥™……¥…∫…… ™…EÚ Ω˲
±…Ω˛…V…… <∫…‰ S…±……x…‰ E‰Ú ±…B §…Ω÷˛i… l……‰c˜“-∫…“ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… Ω˲, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛ "§…Ω÷˛i… l……‰c˜“' ®…n˘n˘ EÚ∫…“
BEÚ E‰Ú ±…B i……‰ V™……n˘… Ω˛“ Ω˛…‰M…“. ™…Ω˛…ƒ ∏…“ ¥……<«.…“. ¥……π…«x…“ V…“ EÚ“ EfiÚ………⁄¥…«EÚ EÚ“ M…™…“ …Ω˛±… EÚ… =±±…‰J… EÚÆ˙x……
±…… V…®…“ Ω˲. =xΩ˛…Âx…‰ … j…EÚ… E‰Ú Ω˛Æ‰˙EÚ +∆EÚ E‰Ú BEÚ b˜…ϱ…Æ˙, ∫……±…¶…Æ˙ E‰Ú §……Æ˙Ω˛ b˜…ϱ…Æ˙ +…ËÆ˙ n˘…‰ ∫……±… EÚ“ BEÚ®…÷∂i…
®…n˘n˘ 24 b˜…ϱ…Æ˙ +…ƒEÚ“ Ω˲. ∫……‰ °Ú±…Ω˛…±… ……`ˆEÚ…Â ∫…‰ Ω˛“ +x…÷Æ˙…‰v… Ω˲ EÚ +M…Æ˙ ¥…‰ <∫… … j…EÚ… EÚ…‰ V……Æ˙“ Æ˙J…x……
S……Ω˛i…‰ ΩÈ˛ i……‰ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ +…x…“ ∫…Ω˛®… i… n¢ i…… EÚ … j…EÚ… E‰Ú ¶… ¥…π™… EÚ… x…h…«™… ±…™…… V…… ∫…E‰Ú.
<∫… ®…ËM…W…“x… E‰Ú "∫…§… E÷ÚUÙ' ∏…“ ∫…∆V…“¥… n˘k… EÚ…‰ Ω˛®…x…‰ BEÚ ∫…c˜EÚ n÷˘P…«]ıx…… ®… J……‰ n˘™…… Ω˲. ¥…‰ Ω˛®……Æ˙“ ™……n˘… ®… Æ˙Ω²M…‰
+…ËÆ˙ EÚ…®……Â E‰Ú V… Æ˙™…‰ =V……M…Æ˙ Ω˛…ÂM…‰.
4
G
A R
BH
AN
AL
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙
he year 2006 is a remarkable stretch of twelve
months for India in Germany as Germans are
trying to capture many and, indeed, every
dimension of India. So much is happening with
focus on India that unless one is keeping a close track of
these events, it is not possible to be even a mere spectator
or passive witness. However, rather unfortunate part of all
these positive developments here is that it is going almost
unreported in India. Though relations between India and
Germany are on an upswing and this trend is clearly
visible in the mood of the public as well as in the statistics,
however, unless the German passion for India finds a
similar resonance in India, results cannot be at the
optimum level for both sides .
Europe underwent a severe and unusually long spell of
winter this year and Germany was no exception. In fact,
on a casual note if asked, people said that they do not
remember having gone through such a severe spell of
winter in the last 25 years. Nevertheless, no matter how
severe the winter was, life continued and business with
India carried on as never before.
In one of the coldest months of March, India made its
presence felt with its participation in the Leipzig
Book Fair, March 16-19.The Leipzig Book Fair
which is the oldest book fair and unique in its
character brought 14 Indian authors to Germany.
This was perhaps the biggest participation by an
Asian country in the Leipzig Book Fair in recent past
which is traditionally more Europe centric and
introduces relatively young authors to the literary
world. Since the Fair also attaches a lot of emphasis
on author-reader relationship, the National Book
Trust and the Embassy of India in cooperation with
local German partners organized nearly 80 reading
events in all parts of Germany. The Indian authors
brought with them variety and richness of regional
languages which was a new experience for the
German audience. Earlier Germans have been
exposed to either the classical Indian texts like
Bonn Says Namaste : Welcome India!
Festival of India in Bonn
T
Sudhanshu Pandey
Birth 8 October 1962. Post Graduation in Botany with specialisation in Environmental Management and
Ecology (Gold Medal), University of Allahabad. Diploma in Business Management, Financial
Management, Decentralized Industrial Development, Japan.
Contact :
Mr. Pandey, a member of the Indian
Administrative Service is currently posted in the Indian Embassy in Germany.
Counsellor (Press, Information, Education & Culture), Embassy of India,
Tiergartenstrasse 17, 10785 Berlin Tel: 0049-30-25 79 54 02 Email: [email protected]
5
G
A R
BH
AN
AL
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙
Bhagwat Gita, Vedas, Upanishads, writings of
Tagore or some English writings which were
translated into German. Though some of the visiting
authors were known but by and large the Indian
regional authors were unknown, untranslated and
unread in Germany. Even then, the German media
and public gave a warm and welcome response to
their introduction. The response was cautious but in
no way cool in the cold winters. The experience for
Indian authors was equally rewarding both at the
personal as well as at the professional level. Many
have made friends for life and were impressed with
the seriousness with which their works were looked
into. Many reading sessions had so much personal
involvement by the German friends, that the Indian
authors were pleasantly moved. As reports indicate
some of the authors like Ms. Anita Thampi, Ms.
Shobhaa De, Mandakranta Sen etc have already
been approached by the German publishers and in
near future we may see their books coming out for
German readers.
Then came the Hanover Industrial Fair, April 24-28,
in which India was the partner country. The Indian
Prime Minister Dr. Manmohan Singh and the
German Chancellor Ms. Angela Merkel jointly
inaugurated the Fair. The Indian participation with
more than 350 companies in the Fair was the
biggest ever by any Partner country in the past. The
opening ceremony had the elegantly crafted life size
elephants on the main entrances, especially flown in
by India Brand Equity Foundation(IBEF) and the
Indian Industry for the occasion. Indian girls dressed
in traditional outfits welcomed international and
German guests who were entertained later by Aditi
Mangaldas and her dance group which was
sponsored by the ICCR. The German Laser show
combined with mesmerizing kathak dance from the
Indian side symbolized the perfect blend of German
hi tech with traditional but charming India. The
surprise for the two heads of the Governments in the
gala inaugural programme were drummers from
different parts of India. About ten drummers,
emerged from among the audience with their traditional
drums, playing loudly all over the majestic Hannover
Congress Centrum on a rhythmic and dancing beat. The
Trade Fair has already set into motion an intense
business partnership and exchanges on both sides and
would surely result into business deals that will double up
the bilateral trade earlier than expected to Euro 10 billion.
This was followed by a late and much awaited spring and
with it a surprise cultural bonanza-Biennale Bonn. Bonn
is a beautiful city on the river Rhine with a rich history of
nearly two thousand years. The City of Beethoven,
university town, seat of the Federal Government and
Parliament for five decades, German UN City: are some of
the many faces of Bonn. The city of great scholar, August
Wilhelm von Schlegel who later set up the first India
studies Chair in 1818 in Germany, offers magnificent
view over the Siebengebirge hills(the seven hills) across
river Rhine. And this city was to be home to vibrant and
truly intense cultural activities related with India this year.
The city is also headquarter of Deutsche Welle , the world
service of German Radio which completed 40 years of its
Hindi, Bangla and Urdu service recently and was an
active partner in Biennale Bonn.
The festival was a huge success and really offered an
exciting range of cultural presentations. People of Indian
origin, though small in number, also took the opportunity
to see as much as possible.
6
G
A R
BH
AN
AL
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙
M…i…… Ω˲ EÚ±… Ω˛“ EÚ“ §……i… Ω˲ V…§… b˜…Ï. v…®…«¥…“Æ˙ ¶……Æ˙i…“,
V…M…n˘®§…… |…∫……n˘ n˘“ I…i… B¥…∆ ®…È ∫¥…™…∆ ¶……Æ˙i…“ V…“ E‰Ú P…Æ˙ …Æ˙
<∆n÷˘ V…“ EÚ“ ®…fii™…÷ E‰Ú BEÚ ®…Ω˛“x…‰ §……n˘ Ω˛“ <EÚ]¬ı`‰ˆ §…Ë`‰ˆ l…‰* ™…Ω˛
…Ω˛±…… ®……ËEÚ… l…… V…§… n˘“ I…i… V…“ b˜…Ï. ¶……Æ˙i…“ E‰Ú P…Æ˙ M…™…‰ l…‰* n˘“ I…i…
V…“ <∆n÷˘ V…“ E‰Ú +∆ i…®… n˘x…… E‰Ú ¥…∂…‰π… ®…j… l…‰* EÚ<«-EÚ<« §……Æ˙ P…∆]ı… <∆n÷˘
V…“ E‰Ú ∫……l… §…Ë`ˆ… EÚÆ˙i…‰ l…‰* ¶……Æ˙i…“ V…“ ¶…“ <∆n÷˘ EÚ…‰ §…Ω÷˛i… ™……Æ˙ EÚÆ˙i…‰
l…‰* n˘…‰x……Â <±……Ω˛…§……n˘ ∫…‰ V……‰ l…‰* §……i…S…“i… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… ®…È EÚΩ˛ §…Ë`ˆ…,
¶……Æ˙i…“ V…“, ®…È i……‰ EÚ∫®…i… ¥……±…… l…… EÚ <∆n÷˘ V…“ ®…‰Æ‰˙ V…“¥…x… ®… l…”* ®…‰Æ˙“
EÚΩ˛… x…™…… EÚ“ ¥™……EÚÆ˙h…, ¶……π……, EÚl™… ∫…¶…“ …Æ˙ <∆n÷˘ V…“ +…x…“ Æ˙…™…
n‰˘i…“ l…”* Ω˛Æ˙ ™…÷¥…… ±…‰J…EÚ i……‰ <i…x…… ¶……M™…∂……±…“ x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
¶……Æ˙i…“ V…“ i…iEÚ…±… EÚΩ˛ =`‰ˆ i……‰ i…÷®… ™…÷¥…… ±…‰J…EÚ…Â E‰Ú ±…B <∆n÷˘ E‰Ú x……®…
…Æ˙ E÷ÚUÙ EÚÆ˙…‰, ±…M…¶…M… BEÚ P…∆]‰ı EÚ“ §……i…S…“i… ®… <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl……
∫…®®……x… EÚ… x……®…, …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ Æ˙… ∂…, EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙… EÚ“ 40 ¥…π…« EÚ“ +…™…÷
∫…“®……, ∫…¶…“ ¶……Æ˙i…“ B¥…∆ n˘“ I…i… V…“ x…‰ i…™… EÚÆ˙¥…… n˘“* +…ËÆ˙ ®…È i…Ë™……Æ˙
ÀΩ˛n˘“ EÚ… +E‰Ú±……
+∆i…Æ˙…«π]≈ı“™… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙
<∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x…
±…
i…‰V…‰xn˘Æ˙ ∂…®……«
21 +C]⁄ı§…Æ˙ 1952 EÚ…‰ V…M…Æ˙…∆¥…, …∆V……§… ®… V…x®…. n˘±±…“ ¥… ¥… ∫…‰ +∆O…‰V…“ ®… B®…B. ∂……∆ i… ∫…“ Æ˙™…±… EÚ… ±…‰J…x…. °Ú±®… +¶…™… ®…Â
x……x…… ……]‰ıEÚÆ˙ E‰Ú ∫……l… + ¶…x…™…. §…“.§…“.∫…“. ±…∆n˘x…, +…ϱ… <∆ b˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰ ¥… n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… ∫…‰ EÚ…™…«GÚ®…… EÚ“ |…∫i…÷ i…, x……]ıEÚ…Â ®… ¶……M… B¥…∆
∫…®……S……Æ˙ ¥……S…x…. f¯§…Æ˙“ ]ı…<]ı E‰Ú ±…™…‰ ®…Ω˛…Æ˙…π]≈ı Æ˙…V™… ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, ∫…Ω˛™……‰M… °Ú…=∆b‰˜∂…x… EÚ… ™…÷¥…… ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙
…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, ∫…÷…l…M…… ∫…®®……x…. 1995 ®… ¶……Æ˙i… ®… 40 ¥…π…« ∫…‰ EÚ®… =©… E‰Ú EÚl……EÚ…Æ˙… E‰Ú ±…™…‰ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ“ ∫l………x…….
∫…®…E«Ú : 74-A, Harrow & Wealdstone, Middlesex HA3 7RW, UK e-mail: [email protected]
Ω˛…‰ M…™…… ]÷ıEÚc˜…-]÷ıEÚc˜… <∆n÷˘ ™…÷¥…… EÚl……EÚ…Æ˙… ®… §……ƒ]ıx…‰ E‰Ú ±…B*
®…Èx…‰ ¶……Æ˙i…“ V…“ ∫…‰ BEÚ ∂…i…« Æ˙J…“ EÚ EÚ…™…«GÚ®… i…¶…“ Ω˛…‰M…… ™… n˘
…Ω˛±…‰ ∫…®®……x… ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ ®… ®…÷J™… + i… l… §…x…x…… ¥…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆÂ˙
+…ËÆ˙ ¥…‰ ®……x… ¶…“ M…™…‰*
<∆n÷˘ ∂…®……« ®…‰®……‰ Æ˙™…±… ]≈ı∫]ı EÚ“ ∫l………x…… Ω÷˛<«* ¥…∂¥…x……l… ∫…S…n‰˘¥…,
V…xΩ² ®…È +…x…… ∫l……x…“™… + ¶…¶……¥…EÚ ®……x…… EÚÆ˙i…… l……, Æ˙…Ω÷˛±…
n‰˘¥… B¥…∆ ∫…x…‰ EÚ±……EÚ…Æ˙ x…¥…“x… x…∂S…±… <∫…E‰Ú x™……∫…“ §…x…‰ +…ËÆ˙
]≈ı∫]ı EÚ… …∆V…“EÚÆ˙h… ®…÷∆§…<« ®…Â Ω˛…‰ M…™……*
n⁄˘∫…Æ˙“ ®…“À]ıM… ®… ∂…… ®…±… l…‰ ¥…∂¥…x……l… ∫…S…n‰˘¥…, V…M…n˘®§…… |…∫……n˘
n˘“ I…i… +…ËÆ˙ b˜…Ï. ¥…V…™… E÷Ú®……Æ˙* ¥…S……Æ˙- ¥…®…∂…« Ω÷˛B +…ËÆ˙ <x…
i…“x……Â x…h……«™…EÚ…Â x…‰ |…l…®… ∫…®®……x… E‰Ú ±…B EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙ E‰Ú S…™…x…
EÚ… EÚ…®… +…x…‰ ∫…Æ˙ ±…‰ ±…™……* ¶……Æ˙i…“ V…“ x…‰ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ
EÚ…™…«GÚ®…… ®… ∂…Æ˙EÚi… …Æ˙ ∫¥…™…∆ Ω˛“ |… i…§…∆v… ±…M…… Æ˙J…… l……*
∫…‰Ω˛i… `ˆ“EÚ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ®… §…g¯i…“
Æ˙…V…x…“ i… ∫…‰ …Ɖ˙∂……x… ¶…“ Æ˙Ω˛i…‰ l…‰* §…Ω÷˛i… ±…®§…‰ +∆i…Æ˙…±… E‰Ú §……n˘
®…÷∆§…<« E‰Ú ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… |…‰ ®…™…… x…‰ b˜…Ï. v…®…«¥…“Æ˙ ¶……Æ˙i…“ EÚ…‰ ®…∆S… ∫…‰
∫…÷x……* ¶……Æ˙i…“ V…“ x…‰ M…“i……∆V… ±…∏…“ E‰Ú EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛ +x…÷M…⁄ƒV… …Æ˙
BEÚ M…Ω˛Æ˙…, M…∆¶…“Æ˙ B¥…∆ ∫……Æ˙M…ö…i… ¥…HÚ¥™… n˘™……, V…∫…EÚ“ ±…∆§…‰
+Æ˙∫…‰ i…EÚ S…S……« ∫…÷x…x…‰ EÚ…‰ ®…±…“*
EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛ EÚ ™… n˘ ∂…÷∞¸+…i… +SUÙ“ Ω˛…‰ V……B i……‰ EÚ… °Ú±…… S…±…
x…EÚ±…i…… Ω˲* E÷ÚUÙ ™…⁄∆ Ω˛“ Ω÷˛+… ¶…“* …Ω˛±…‰ Ω˛“ EÚ…™…«GÚ®… EÚ…‰ |…‰∫…
7
G
A R
BH
AN
AL
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙
u˘…Æ˙… <i…x…… ∫…Æ˙…Ω˛… M…™…… EÚ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ…‰ ®…÷∆§…<« E‰Ú
ÀΩ˛n˘“ V…M…i… EÚ… |… i… x… v… EÚ…™…«GÚ®… §…x…x…‰ ®… V…Æ˙… ¶…“ ∫…®…™… x…Ω˛”
±…M……* EÚ®…±…‰∂¥…Æ˙, Æ˙…V…Âp˘ ™……n˘¥…, ®…x……‰Ω˛Æ˙ ∂™……®… V……‰∂…“, M……‰À¥…n˘
®…∏…, EÚ…®…i…… x……l…, Y……x…Æ∆˙V…x…, EÚxΩ˲™……±……±… ±…∆n˘x…, ∫…⁄™…«§……±……,
∫…÷v…… +Æ˙…‰b˜…, V…i…‰xn˘Æ˙ ¶…… ]ı™……, ∫…÷n˘“…, n‰˘¥…®… h… ……hb‰˜™…,
n˘x…‰∂… `ˆ…E÷ÚÆ˙, Æ˙…V…‰xn˘Æ˙ M…÷i……, ∫…÷Ɖ˙xn˘Æ˙ ……±…, EÚxΩ˲™……±……±…
∫…Æ˙…°Ú, ∫…¶…“ <∫… ∫…®®……x… E‰Ú ∫……l… V…÷c˜i…‰ S…±…‰ M…™…‰*
∫…®…™… x…‰ EÚÆ˙¥…]ı ±…“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ …ix…“ x…Ëx…… +…ËÆ˙ …⁄Ɖ˙ … Æ˙¥……Æ˙ x…‰
®…±… EÚÆ˙ ±…∆n˘x…¥……∫…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ… x…h…«™… ±…‰ ±…™……* ®…j……Â EÚ…‰ ™…Ω˛
∂…EÚ Ω˛…‰ S…±…… l…… EÚ ®…‰Æ‰˙ ±…∆n˘x…¥……∫…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú …∂S……i… ™…Ω˛ ™…Y…
™…Ω˛” ∫…®……i… Ω˛…‰ V……™…‰M……* ±…‰ EÚx… ®…‰Æ‰˙ …Æ˙®… ®…j… EÚl……EÚ…Æ˙ ∫…⁄Æ˙V…
|…EÚ…∂… EÚ…‰ ™…Ω˛ ®…∆V…⁄Æ˙ x…Ω˛” l……* =∫…x…‰ ]≈ı∫]ı E‰Ú ∫…¶…“ EÚ…®… +…x…‰
∫…Æ˙ ±…‰ ±…B* +…x…“ …ix…“ ®…v…÷ E‰Ú ∫……l… ¥…Ω˛ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl……
∫…®®……x… EÚ…‰ ∫…®Ω˛…±…x…‰ ±…M…‰* =xΩ˛…Âx…‰ ¥…π…« 1999 E‰Ú ±…B ®…÷∆§…<«
®…Â EÚ…™…«GÚ®… E‰Ú +…™……‰V…x… EÚ… ¶……Æ˙ =`ˆ…™…… V…Ω˛…ƒ ®…È + i… l…
§…x…EÚÆ˙ …Ω÷ƒ˛S……* =∫… ¥…π…« ®…x……‰V… ∞¸…c˜… ∫…®®…… x…i… Ω÷˛B* ±…‰ EÚx…
+…™……‰V…x… ®… …‰∂… +…<« ®…÷Œ∂EÚ±…… EÚ…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ Ω˛®… ®…Ω˛∫…⁄∫… Ω÷˛+…
EÚ +§… <∫… EÚ…™…«GÚ®… EÚ… +…™……‰V…x… ±…∆n˘x… ®…Â Ω˛“ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B*
¥…Ë∫…‰ ¶…“ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú ±…B EÚ…‰<« +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ∫…®®……x… ™……
…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ i……‰ +§… i…EÚ EÚ…‰<« l…… x…Ω˛”, i…™… EÚ™…… M…™…… EÚ <∆n÷˘
∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ…‰ +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ∫¥…∞¸… n‰˘ n˘™…… V……B*
<∫… §…“S… <∆n÷˘ ∂…®……« ®…‰®……‰ Æ˙™…±… ]≈ı∫]ı E‰Ú x…B ∫¥…∞¸… EÚl…… (™…⁄.E‰Ú.)
EÚ… M…`ˆx… ¶…“ Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……* n˘¥™…… ®……l…÷Æ˙, Æ˙®…‰∂… …]‰ı±… B¥…∆ x…Ëx……
∂…®……« x…‰ ®…±…EÚÆ˙ ±…∆n˘x… ®… EÚl…… ™…⁄.E‰Ú. EÚ… ……Ëv…… Æ˙…‰……* n˘¥™……
V…“ E‰Ú +x…⁄`‰ˆ ¥™… HÚi¥… B¥…∆ x…‰i…fii¥… EÚ… ±……¶… Ω˛®… ®…±…… +…ËÆ˙
EÚl…… ™…⁄E‰Ú u˘…Æ˙… EÚl…… M……‰Œπ`ˆ™…… EÚ… +…™……‰V…x… Ω˛…‰x…‰ ±…M……* <x…®…Â
…n¬˘®…‰∂… M…÷i…, ¶……Æ˙i…‰xn÷˘ ¥…®…±…, n˘¥™…… ®……l…÷Æ˙, =π…… Æ˙…V…‰
∫…C∫…‰x……, =π…… ¥…®……«, ∂…˱… +O…¥……±…, b˜…Ï. M……Ëi…®… ∫…S…n‰˘¥…, +Ø˚h…
+∫l……x……, EËÚ∫…Æ˙ i…®…EÚ“x…, ∂…… Ω˛n˘… +V…“V… x…‰ +…x…“ EÚΩ˛… x…™……Â
EÚ… ……`ˆ EÚ™…… Ω˛“, ¶……Æ˙i… ∫…‰ +±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“ B¥…∆ x™…⁄™……E«Ú ∫…‰
∫…÷π…®… §…‰n˘“ x…‰ ¶…“ +…x…“ Æ˙S…x……+… ∫…‰ <xΩ² ∫…®…fir˘ EÚ™……* Ω˛®……Æ˙…
|…™……∫… ™…Ω˛“ Æ˙Ω˛… EÚ ™…Ω˛ M……‰Œπ`ˆ™……ƒ ±……‰M…… E‰Ú P…Æ˙… ®… +…™……‰ V…i…
EÚ“ V…… ∫…EÂÚ* i…… EÚ =x…E‰Ú P…Æ˙ ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ®… ∫…‰ EÚ®… ∫…÷x…“ i……‰ V……
∫…E‰Ú* Æ˙®…‰∂… …]‰ı±…, + x…±… ∂…®……«, ∫…÷x…“±… …]‰ı±… Ω˛®……Æ˙“ EÚ<«
M……‰Œπ`ˆ™…… E‰Ú ®…‰V…§……x… §…x…‰* B‰∫…“ Ω˛“ BEÚ M……‰π`ˆ“ ®… i…i…I…… ∂……Ω˛
x…‰ Ω˛®… ∫…÷Z……™…… EÚ ¶……Æ˙i… E‰Ú ±…‰J…EÚ E‰Ú ±…B i……‰ Ω˛®… <∆n÷˘ ∂…®……«
EÚl…… ∫…®®……x… E‰Ú +…™……‰V…x… EÚ“ §……i… ∫……‰S… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ ±…‰ EÚx… <∆M±…Èb˜ ®… Æ˙S…‰
V…… Æ˙Ω‰˛ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… EÚ… ®…⁄±™……∆EÚx… EËÚ∫…‰ Ω˛…‰M……? <∫… i…Æ˙Ω˛ …Æ˙®……x…∆n˘
∫…… Ω˛i™… ∫…®®……x… EÚ“ ™……‰V…x…… §…x…“* <∫… ∫…®®……x… E‰Ú ±…B EÚ∫…“ ¥…v……
EÚ“ ∫…“®…… x…Ω˛” §……ƒv…“ M…™…“* EÚl…… ™…⁄E‰Ú E‰Ú ¥…i…«®……x… …n˘… v…EÚ…Æ˙“ ΩÈ˛
¥…¶……EÚÆ˙ §…J∂…“ (+v™…I…), x…Ëx…… ∂…®……« (=……v™…I…), Æ˙®…‰∂… …]‰ı±…
(EÚ…‰π……v™…I…) B¥…∆ i…‰V…‰xn˘Æ˙ ∂…®……« (®…Ω˛…∫… S…¥…)*
±…∆n˘x… EÚ… x…‰Ω˛∞¸ EÂÚp˘ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ“ x…<« …Ω˛S……x… §…x… M…™……*
¥…π…« 2000 ®… <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ… ∫¥…∞¸… +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… Ω˛…‰
M…™……, V…∫…E‰Ú i…Ω˛i… 40 ¥…π…« EÚ“ +…™…÷ ∫…“®…… Ω˛]ı… n˘“ M…<« +…ËÆ˙ <∫…®…Â
EÚΩ˛…x…“ E‰Ú +±……¥…… =…x™……∫… ¥…v…… EÚ…‰ ¶…“ V……‰c˜ n˘™…… M…™……* |…l…®…
∫…®®……x… S…j… ®…÷n¬˘M…±… E‰Ú =…x™……∫… +…¥……∆ EÚ…‰ n˘™…… M…™……, ¥…Ω˛” |…l…®…
…Æ˙®……x…∆n˘ ∫…… Ω˛i™… ∫…®®……x… |……i… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙ §…x…‰ b˜…Ï.
∫…i™…Âp˘ ∏…“¥……∫i…¥…, V…xΩ² ™…Ω˛ ∫…®®……x… =x…EÚ“ Æ˙S…x…… ]‰ı®∫… ®… §…Ω˛i…“ M…∆M……
EÚ“ v……Æ˙ E‰Ú ±…™…‰ |…n˘…x… EÚ™…… M…™……*
B‰∫…… §…Ω÷˛i… ∫…… ±…‰J…x… ÀΩ˛n˘“ ®…È ®……ËV…⁄n˘ Ω˲ V……‰ E‰Ú¥…±… <∫… ±…B =…‰ I…i…
…c˜… Ω˲ C™…… EÚ EÚ∫…“ ®…`ˆ…v…“∂… x…‰ =∫… …Æ˙ +…x…… Ω˛…l… x…Ω˛” v…Æ˙…*
∫…∆V…“¥…, Y……x… S…i…÷¥…Ên˘“, B∫….+…Æ˙. Ω˛Æ˙x……‰]ı +…ËÆ˙ ¥…¶…⁄ i… x……Æ˙…™…h… Æ˙…™…
E÷ÚUÙ B‰∫…‰ Ω˛“ x……®… ΩÈ˛ V…xΩ˛…Âx…‰ =SS… EÚ…‰ ]ı E‰Ú ∫…… Ω˛i™… EÚ… ∫…fiV…x… EÚ™……
Ω˲, ÀEÚi…÷ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ B¥…∆ ∫…®®……x… =x…∫…‰ EÚz…“ EÚ…]ı EÚÆ˙ x…EÚ±… V……i…‰ ΩÈ˛*
Ω˛®……Æ˙… |…™……∫… B‰∫…‰ Ω˛“ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙… EÚ…‰ ∫…®®…… x…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… Æ˙Ω˛… Ω˲*
=±±…‰J…x…“™… Ω˲ EÚ 2006 E‰Ú …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ EÚ… +…™……‰V…x… •…]‰ıx…
E‰Ú Ω˛…=∫… +…Ï°Ú ±……b«˜ ®… EÚ™…… M…™…… l……* •… ]≈ı∂… ……ñ…™……®…Â]ı E‰Ú ¶…“i…Æ˙
n˘™…… V……x…‰ ¥……±…… ™…Ω˛ …Ω˛±…… ¥…n‰˘∂…“ ¶……π…… EÚ… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ l……* <∫… ∫……±…
20 V…÷±……<« EÚ…‰ ™…Ω˛ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ Ω˛…=∫… +…Ï°Ú ±……b«˜ ®…Â Ω˛“ n˘™…… V……™…‰M……*
Ω˛®… +…i®…®…÷Mv… x…Ω˛” Ω˛…‰ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛, ™…Ω˛ E‰Ú¥…±… …“U‰Ù ®…÷c˜EÚÆ˙ n‰˘J…x…‰ EÚ“ BEÚ
|… GÚ™…… Ω˲* C™…… Ω˛®…x…‰ BEÚ ®…V…§…⁄i… x…”¥… §…x…… ±…“ Ω˲, V…∫… …Æ˙ Ω˛®…
EÚ±… BEÚ ∫…÷o˘g¯ <®……Æ˙i… J…c˜“ EÚÆ˙ ……™…ÂM…‰?
8+… … EÚ“ §…… i…
G
A R
BH
AN
AL
As you have published, all
who receives i t , wi l l
appreciate your vision and
mammoth effort in putting
t o g e t h e r t h i s e m a i l
magazine, as long as it
does not cost them. Hardly
any body would care how
you manage it financially or
otherwise. Obviously it cannot run without financial
support.
You are right in your assessment, nobody would pay
for the cost to receive it in hard copy. Flatly, you have
to give up the idea of printing and mailing to abroad
readers. Email is the only way to continue it. Now,
you have find means and ways to do that. You may
already have many ideas, I have a few:
1. Request the readers for a ‘one time nominal
registration fee’.
2. Find Hindi supporters and donors.
3. Invite commercials please.
Hari bindal
USA
Aap kripya mera bhi
naam apne khate mein
note kar l iz iye. Yah
patrika to ati sunder hai
har tarah se. Mitron ke
dwara mujhe abhi tak
sabhi anka (1-2-3-
5)prapta ho gaye sirf anka char ke. Aap kripya
anka char mujhe bhej diziye. Apka tah dil se
dhanyavad. Yah patrika vishva mein ek nai
chetna pathkon ke dilon main layegi jo ki sabhi
ke liye kalyankari hogi. Hare Krishna! Apka
shubh chintak!
Jagdish Prakash
BOTSWANA
Bahoot bahoot Dhanyavd, patrika
prapt hue. asha hai agye bhee
aisey hee acha shitya padney ko
mileyga. Gulf main reh kar hindi
padney ka mauka he nahi milta.
Vijay Kumar, Gulf
M…¶…«x……±… E‰Ú …UÙ±…‰ ∫…¶…“ +∆EÚ …g‰¯* +…… +SUÙ… EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛
ΩÈ˛* +…x…… °Ú…‰x… x…®§…Æ˙ ¶…‰ V…™…‰* ®…È EÚ¶…“ +…… ∫…‰ §……i… EÚÆ˙x……
S……Ω⁄ƒ˛M……* ®…È +®…‰ Æ˙EÚ… ®… x™…⁄™……E«Ú ®… Æ˙Ω˛i…… Ω⁄ƒ˛*
+x…⁄… ¶……M…«¥…
x™…⁄™……E«Ú, +®…‰ Æ˙EÚ…
Aapki patrika poori padhi aur
bahut hi pasand aai. Kavitayen,
kahani, lekh sabhi kuch bahut
accha laga. Illa ji ki kavitayen
bahut acchi lagi. Aapki parika
sabhi aau vargon aur vibhinn
ruchiyon ke pathkon ko bandhne
ka bahut hi safal prayas hai.
Sampadkiya ke baad likhi aap ki
chinta ne vichlit kiya. Patrika cchapna aur videshon main
bhejna aasan karya nahi hai. Aap akele is Mahayagya ko
kar rahe hai, yah jaan kar Hindi ke prati aap ke samarpan
ke liye jahan shriddha bhaav jaga vahin yah bhi laga ki
Bharat main Hindi karmiyon yah kami achank kaise ho
gai? Aapne bada kaam prarmbh kiya hai. Bade karya
praya: akele hi prarmbh karne padte hai kintu dheere -
dheere usme anek samarpit log jud jaaya karte hai..Yah
mera vishwaas hai. Aap ko Garbhnaal ke sunder
prakashan ke liye anek badhai.
Shailja
Toronto, Canada
9
+… … EÚ“ §…… i…
G
A R
BH
AN
AL
Read 5th issue of Garbhnal. Great to read variety of
items covering various aspects of indian culture.
With best wishes.
Dr Om Dubey
Perth, Western Australia
Aaj hi patrika ka paanchava ank
milaa, sab kaam chhodakar ise
padhne baith gayi. Patrika kaa
mukhya prashth hameshaa bahut
hi achchhaa hota hai, iske liye
Sanjeev Dattji badhaai ke paatra
hain. Mahadevi Verma ji ki likhi
huyi panktiyan ismain chaar
chaand lagaa deti hain. Sabhi saamagri hameshaa ki
tarah bahut hi uchch koti ki hai. Sri Prashaant Solanki
dwarra uthaaye huye mudde par main bhi hameshaa hi
bahut chintit hoti houn. Sponsarship ke baare main jo
aapne chinta vyakt ki hai, vo svabhavik hai. Kai
patrikaayain iske liye vigyaapano kaa sahaaraa leti hain.
Asha Mor
trinidad and tobago
i…Æ˙CEÚ“ E‰Ú Æ˙…∫i…‰
I am reading the current issue of the Garbhannal and
did read your letter to its readers asking for ideas.
Well I thought of some ideas. I am fully satisfied with
the present format of Garbhanaal and use of Internet
for its fastest delivery. I love the
content of the magazine thus
doesn’t really matter to me if it
comes with the fragrance of
fresh ink or not. I do make a
printed copy of it and keep it for
later use. It would be nice to
have an audio version (tape or CD) of this magazine
(if at all possible, but there is no rush), you can play in
your car while driving back and forth from your work
and have nothing else to do in a heavy traffic. I
thought it would be nice to keep few pages
separately for Advertisements from small/big
business from USA and/or India. I think you would
not have problem getting adds, since it is already in
vast circulation.
Ye magzine band nahi hogi, koi na koi raastaa jaroor
nikalegaa. Garbhanaal ke ujjawal bhavishya ki
kaamnaaon ke saath.
Deepmala yadav
USA
Mein apke vichar “Free for All”
se pooree tarah sahmat hoon,
par “voluntary donations”
mangne mein kya harja hai.
Mujhe poora vishwas hai ki NRI
(provasi) bhartiya to zaroor
madad karange. Yah ho sakata
hai ki Bharat ke rahane walon se vishesh madad na
mile kyonki Bharat mein to logon ko patrikaein mil
jatee hein. Kahane ki zaroorat nahin ki mein to madad
karoonga hi.
Maine apko ek Rs. 1080 ka cheque bheja hai. Aap
shayad sochenge ki yah 1080 ka kya hisab hai. Maine
lika tha $12 prati varsh. Do varsh ka hua $24. Is samay
1 U.S. $ = Rs. 43.5 (lagbhag). 24 x 43.5 = Rs. 1044. Phir
Bharat mein banks kuchh “clearing charge” lete heine.
Uske liye allow karate huye 1080 kul hua.
Y. P. Varshni
Ottawa, Canada
®…nn EÚ˙“ …Ω±…˛
10
G
A R
BH
AN
AL
+… … EÚ“ §…… i…
Our Dy. Gen. Manager Mr. Gopal Bhat
has forwarded me March 07 issue of
Garbhanal. I found it very impressive
& informative, specially editorial &
the Urdu Story of Saadat Hasan
Minto - Kholdo. on Partition riots. His
year of birth is given as 1992 instead
of 1892. Similarly on Page 50, right hand coloum, line 15,
the actual word of Hindi/Urdu is BAZID and not WAJID. I
request you to include my name also in mailing list of such
a good magazine.
NAJMUL ISLAM
BHEL, BHOPAL
Hindi Sahitya men hi-tech sahityki
prastutee ke liye meri hardik
badhaee sweekar karen. Patrika
Pravasi man aur sahitya par to
kendrit hai hi, saath men pravasi
rachnakaron ke hi tech approach ko
bhi lakshit kartti hai. Garbhnaal ek
alag tarah se aproach lekar sahitya jagat men aaee hai,
iska swagat swabhavik hi hai. Prastutee bhi kalatmak hai.
Vibhinn satmbhon ke ntargat samgri pathniya hai aapke is
shram ko main salaam karata hun.
Prem Janmejai
New Delhi
It is very kind to get this
magazine on the regular
basis & that to on the email; it
is a very pleasant attempt that
is basically combining us, as I
was going thru this magazine
in that you had asked for the
suggestions. Well, In my view you should
incorporate additional stories & satire in your
magazine that will boost the reader’s attention; that
will assist in growing the readership of this magazine
& can also help you in getting the sponsors. Thanks
you very much for providing a very good magazine,
& I salute you for this great & fascinating magazine.
Prabhat
Yah dekha kar harsha evam
vishaad mishrit aashcharya
donon huaa ki patrikaa
‘Garbhanaal’ ka paanchwaan
ank apne inbox mein aa
chukaa hai. aashcharya is
baat ke liye ki chaahe jaise hi
apne paas is patrikaa ank pahunchaa ho par isake
liye ab eka tarah se praikshit rahane lagaa hoo. Is
kaaraan duhkh ye hai ki ... is patrikaa ka chauthaa
ank kaise mere inbox mein pahuchne se chuka
gaya? Agar sambhava huaa to ‘Garbhanal’ ka 4th
issue (chautha ank) preshit karne/ karwaane ki
kripaa karenge.
Saurabh Pandey
very very thanks to for sending
the magazine i am very glade to
know at prsent time garbhnal e-
magazine being published on
net on time. mai delhi me rahata
huin aur mediatransasia me job
karta mai ek artist hu like visualiser.
Avanish Srivastava
Delhi
GHARBHNAL PATRIKA KA TAAZA
ANK AAJ HI DEKHA. AAPNE
KAMAL KI PATRIKA NIKALI HAI. EK
TAZA HAVA KE JHONKE KE
TARAHA LAGA. SAMPADAN,
SAMGRI SANYOJAN KABILE
TAREEF HAI. EK KAVITA APNE PARICHAY SAHIT BHEJ
RAHA HUN. ASHA HAI PASAND KARENGE.
GURMIT BEDI
UNA-174303 (H.P.)
11
G
A R
BH
AN
AL
+… … EÚ“ §…… i…
I have read”Garbhnaal”. Thank you so much to give
such a wonderful magazine in net.IAfter a long time I
have read a classic magazine in Hindi. send me this
magazine reguarly.
Anita Saxena
dhanbad-826003
±…“EÚ i……‰c˜x…‰ EÚ“ W…n˘ E‰Ú v…x…“, ∫……x…… EÚ…‰ ∫……EÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ… Ω÷˛x…Æ˙
Æ˙J…x…‰ ¥……±…‰, i…V…÷«®……EÚ…Æ˙, n˘…‰∫i…§……V… +…ËÆ˙ M…¶…«x……±… … j…EÚ… E‰Ú ±…‰J…EÚ,
°Ú…‰]ı…‰O……°ÚÆ˙ ∏…“ ∫…∆V…“¥… n˘k… EÚ… BEÚ ∫…c˜EÚ n÷˘P…«]ıx…… ®… +∫……®… ™…EÚ
x…v…x… Ω˛…‰ M…™……* ¥…‰ ÀW…n˘M…“ EÚ“ Æ˙i……Æ˙ ®…Â ™…EÚ“x… Æ˙J…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙
n÷˘ x…™……¶…Æ˙ E‰Ú +x…÷¶…¥…… EÚ…‰ i…‰V…“ ∫…‰ V…“ ±…‰x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* +…x…‰ …“U‰Ù ¥…‰
…ix…“, n˘…‰ §…‰ ]ı™……ƒ +…ËÆ˙ S……Ω˛x…‰ ¥……±…… EÚ… ¶…Æ˙…-…⁄Æ˙… E÷Úx…§…… UÙ…‰c˜ M…B ΩÈ˛*
aapki patrika garbhnaal badi
acchhi lagi. kripya agami ank bhi
bhejte rahen. Mein apni photo bhej
raha hoon.. chahen to aap ise
chhap sakte hain. lekin mujhe nahi
lagta ki letters to editors bhejne
walon ki photo chhapni zaroori hai.
Behtar ho ki aap rachnakaron ke hi photo chhapen.
Mahendra Yadav
Patrakar, sahara TV, Delhi
™……n˘…Â ®…Â...
∫…i…∆§…Æ˙ 1959 - 14 +|…˱… 2007
=xΩ² ™……n˘ EÚÆ˙i…… Ω÷˛+… +…±…‰J… …‰V… 15 …Æ˙ n˘™…… V…… Æ˙Ω… ΩÈ*
+……EÚ…‰ … j…EÚ… UÙ……x…‰ E‰Ú +……E‰Ú ∫…∆EÚ±… +…ËÆ˙ +……E‰Ú ∫…∆……n˘x… …Æ˙
®…∆M…±…EÚ…®…x……Bƒ n‰˘x…… S……Ω⁄ƒ˛M……* +……EÚ“ … j…EÚ… x…±… n˘®…™…xi…“ EÚ“ EÚl……
i…EÚ v™……x… ∫…‰ …g¯“ +…ËÆ˙ §……EÚ“ EÚ“ +¶…“ ∫…Æ˙∫…Æ˙“ x…M……Ω˛ ∫…‰ Ω˛“ n‰˘J…“
Ω˲* ®…… ∫…EÚ … j…EÚ… EÚ… ™…Ω˛“ ±……¶… Ω˲ EÚ =∫…‰ v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ Ω˛“ …g¯ +…ËÆ˙
+…x…∆n˘ ±…Â* ∫……‰ …⁄Æ˙“ … j…EÚ… …g¯x…‰ ®… ∫…®…™… ±…M…‰M…… ®…÷Z…‰*
Æ˙…÷n˘®…x… …S……ËÆ˙“
M…¶…«x……±… EÚ… ¥…i…«®……x… +∆EÚ ¶…“ …UÙ±…‰ +∆EÚ…Â EÚ“ i…Æ˙Ω˛ i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú
J…V……x…… ∫…‰ ¶…Æ˙… …c˜… Ω˲* ±…M…¶…M… ∫……Æ˙“ EÚ“ ∫……Æ˙“ … j…EÚ… Ω˛“
∫…÷Ø˚ S……⁄h…« +…ËÆ˙ …`ˆx…“™… Æ˙S…x……+… ™…… ∫…∆EÚ±…x…… ∫…‰ ¶…Æ˙“ …c˜“ Ω˲, EÚxi…÷
§…S……x… EÚ… =k…®… +¥…∫…Æ˙ +…ËÆ˙ <±…… |…∫……n˘ EÚ“ EÚ ¥…i……Bƒ ¥…∂…‰π… ∞¸…
∫…‰ …∫…∆n˘ +…™…”* … j…EÚ… EÚ“ ∞¸…-∫…VV…… i……‰ <i…x…“ +SUÙ“ ±…M…i…“ Ω˲ EÚ
<∫…EÚ“ |…∂…∆∫…… E‰Ú ±…™…‰ = S…i… ∂…§n˘ x…Ω˛” f⁄ƒ¯f¯ …… Æ˙Ω˛… Ω⁄ƒ˛*
+x…÷x……n˘ À∫…Ω˛
Sabse pehle to main aapko Ramnavami ki
shubhkaamnaye deta hoon. Aur doosre main aapse haath
jodkar prarthna karta hoon ki kripya sahitya ki is gangotri
ko anavarat behne dein. E-Magazine ka aapka ye vichaar
emagazine ki gangotri hai. Abhi to kai aur e-magazine
aani baaki hain. Jahan tak revenue yaa amdani, ya kahein
ki kharcha chalane ki baat hai to iske liye aap is e-
magazine ke liye advertisements le sakte hain. Aapke
paas jo email ids hain vo aapke pathak hain aur aapke
advertisers ke grahak.
Amit Mathur
Sahibabad, Ghaziabad
I don’t know how but I have been receiving all the
issues of this wondeful magazine. This time , i have
not received the latest April issue and I am missing it.
Please put me on the list of recipients of this
magazine. Thank you so much.
Saroj Shukla
Botswana
12
G
A R
BH
AN
AL
… Æ˙ S… ™…
®…⁄±…i…: EÚΩ˛…x…“, ±…‰J…x…, E÷ÚUÙ x……]ıEÚ ¥… <CEÚ…-
n÷˘CEÚ… EÚ ¥…i……Bƒ* ¶……Æ˙i… ®… ÀΩ˛n˘“ E‰Ú V……x…‰-®……x…‰
…j…-… j…EÚ…+…Â ®…Â n˘…‰ ∫……Ë ∫…‰ + v…EÚ Æ˙S…x……+…Â
EÚ… |…EÚ…∂…x… B¥…∆ +…EÚ…∂…¥……h…“ ∫…‰ EÚΩ˛… x…™……Â ¥…
x……]ıEÚ…Â EÚ… |…∫……Æ˙h…* +®…‰ Æ˙EÚ… ¥… EÚx……b˜… ∫…‰
|…EÚ… ∂…i… ÀΩ˛n˘“ … j…EÚ…+… ®… ±…M……i……Æ˙
EÚΩ˛… x…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…*
®…v™…|…n‰˘∂… EÚ“ Æ˙…V™… ∫i…Æ˙“™… ∫…‰¥……+… E‰Ú i…Ω˛i…
¶……‰……±… ¥…∂¥… ¥…t…±…™… +…ËÆ˙ ¥…GÚ®…
¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú +…v…“x… ®…Ω˛… ¥…t…±…™……Â ®…Â
∫…Ω˛…™…EÚ |……v™………EÚ E‰Ú ∞¸… ®… ∂…I…h… EÚ…™…«*
+®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ E÷ÚUÙ ∫…∆∫l……+… ®…Â Ω˛xn˘“ ∂…I…h…
EÚ… EÚ…™…«* ¥…i…«®……x… ®… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ +…Ï°Ú ]ı…‰Æ∆˙]ı…‰
®…Â Ω˛xn˘“ +v™………x…*
∫…∆…E«Ú : [email protected]
=…x™……∫…EÚ…Æ˙ B¥…∆ ±…P…÷EÚl…… ±…‰ J…EÚ… ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ… V…x®…
°ÚÆ˙…‰V……÷Æ˙ (…∆V……§…) ®… Ω÷˛+…* n˘±±…“ ¥… ¥… ∫…‰ B®….B.
EÚÆ˙x…‰ E‰Ú …∂S……i… =xΩ˛…Âx…‰ …“.BS…-b˜“. …∆V……§… ¥… ¥… ∫…‰ EÚ“
+…ËÆ˙ =x…EÚ… ∂……‰v… EÚ… ¥…π…™… l……- ÀΩ˛n˘“ x……]ı¨ |…™……‰M… E‰Ú
∫…∆n˘¶…« ®…Â* =xΩ˛…Âx…‰ 1978 ∫…‰ ±…J…x…… ∂…÷∞¸ EÚ™……* +§…
=x…EÚ… x……®… ∫…®…EÚ…±…“x… EÚl…… +…ËÆ˙ =…x™……∫… ±…‰J…x… ®…Â
V……x……®……x…… Ω˲* =x…E‰Ú + v…EÚi…Æ˙ =…x™……∫… …Œ∂S…®…“ V…M…i…
E‰Ú |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú +x…÷¶…¥…, … Æ˙Œ∫l… i…™……Â, +x…÷¶…¥……Â
+…ËÆ˙ +∆i…Æ˙u∆˘u˘… EÚ…‰ ¥™…HÚ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛* ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ“ ¥…u˘i……
ÀΩ˛n˘“ E‰Ú + i… Æ˙HÚ …∆V……§…“, +∆O…‰V…“, £ÂÚS…, =n⁄«˘ +…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚi…
¶……π……+… ®… v……Æ˙…|…¥……Ω˛ i……ËÆ˙ …Æ˙ Ω˲*
1975 i…EÚ n˘±±…“ ¥… ¥… ®… +v™………x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú §……n˘ ¥…‰
+…x…‰ … i… E‰Ú ∫……l… •…∫∫…±…V…, §…‰Œ±V…™…®… S…±…“ +…™…” +…ËÆ˙
¥…Ω˛…ƒ Æ˙Ω˛i…‰ Ω÷˛B ]ı…<«®∫… +…°Ú <∆ b˜™…… EÚ“ ∫…∆¥……n˘n˘…i…… §…x…”*
1979 ®… ™…⁄.B∫….B. ®… |…¥……∫… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú …∂S……i… EÚ…‰±…∆ §…™……
¥… ¥… ®… ÀΩ˛n˘“ ¶……π…… B¥…∆ ∫…… Ω˛i™… EÚ… +v™………x… ∂…÷∞¸ EÚ™……
+…ËÆ˙ +§… ¶…“ ¥…Ω˛” ΩÈ˛*
∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ“ …Ω˛±…“ EÚΩ˛…x…“ EÚΩ˛…x…“ x……®…EÚ … j…EÚ… ®…Â
1978 ®… UÙ…“* +®…‰ Æ˙EÚ… +…x…‰ E‰Ú §……n˘ =x…E‰Ú Ω˛¥…x…,
±……Ë]ıx……, EÚi…Æ˙…-n˘Æ˙-EÚi…Æ˙…, S… c˜™…… +…ËÆ˙ S…“±…, <i…Æ˙,
M……l…… +®…Æ˙§…‰±… EÚ“, x…¥…¶…⁄®… EÚ“ Æ˙∫…EÚl…… EfiÚ i…™……
|…EÚ… ∂…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ ΩÈ˛* =x…EÚ“ +x…‰EÚ EfiÚ i…™…… EÚ… +x…÷¥……n˘
n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ¶……π……+… ®… Ω÷˛+… Ω˲* ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ… ∫…∆§…∆v…
Æ∆˙M…®…∆S…, +…EÚ…∂…¥……h…“ B¥…∆ n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… …Æ˙ + ¶…x…‰j…“ E‰Ú ∞¸…
®… ¶…“ Æ˙Ω˛… Ω˲*
b˜…Ï. Ω∆˛∫…… n˘“…
∫…÷π…®… §…‰n˘“
13
G
A R
BH
AN
AL
… Æ˙ S… ™…
V…x®… ®…l…÷Æ˙… =k…Æ˙|…n‰˘∂…* n˘±±…“ ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰
∫¥……i…∆j……‰k…Æ˙ ÀΩ˛n˘“ EÚ…¥™… ®… ™…÷r˘ EÚ“ ¶…⁄ ®…EÚ… …Æ˙ …“.BS…-
b˜“. +…ËÆ˙ EÚ…®……™…x…“ EÚ“ +…±……‰S…x……+… EÚ“ ∫…®…“I…… ¥…π…™…
…Æ˙ B®…. °Ú±…* B®….B. i…l…… §…“.B. +…x…∫…« ®… n˘±±…“
¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®…Â ∫…¥……ÊSS… ∫l……x… i…l…… ∫¥…h…« …n˘EÚ*
V……x…EÚ“ n‰˘¥…“ Eڅϱ…‰V…, n˘±±…“ ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®… 1989 ∫…‰
1998 i…EÚ +v™………x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú …∂S……i… ¥…n‰˘∂… |…¥……∫…
EÚ™……* +…V…EÚ±… ]ı…‰Æ∆˙]ı…‰, EÚx……b˜… ®… x…¥……∫… +…ËÆ˙ ™…Ω˛…ƒ E‰Ú
ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ∫…®……V… ®… …⁄h…« ∞¸… ∫…‰ ¥™…∫i…*
∫…… Æ˙EÚ…, ……∆S…V…x™…, ∫…®……V… EÚ±™……h…, i…÷±…∫…“, ¥……®……, +… n˘
+x…‰EÚ … j…EÚ…+…Â ®…Â EÚΩ˛…x…“, EÚ ¥…i……Bƒ i…l…… ±…‰J……Â EÚ…
|…EÚ…∂…x…* +π`ˆ…I…Æ˙ x……®… E‰Ú ∫…∆O…Ω˛ ®…Â +x™… ∫……i… EÚ ¥…™……Â
E‰Ú ∫……l… +…`ˆ EÚ ¥…i……+…Â EÚ… ∫…∆EÚ±…x…* ¥…∂¥… ¥…t…±…™… EÚ“
EÚ<« … j…EÚ…+…Â ®…Â ±…‰J… i…l…… ∫…∆……n˘x… EÚ…™…«* BEÚ EÚ ¥…i……
∫…∆EÚ±…x…, EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛ ∂…“Q… Ω˛“ |…EÚ…∂™…*
∫…Æ˙∫¥…i…“ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ i…l…… ®…Ë l…±…“∂…Æ˙h… M…÷i… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙*
+®…‰ Æ˙EÚ… ®… ÀΩ˛n˘“ ¶……Æ˙i…“™… < i…Ω˛…∫…, ∫…∆∫EfiÚ i…, v…®…« i…l……
¶……π…… …Æ˙ EÚ…™…«∂……±…… EÚ… ∫…∆S……±…x… EÚ™…… i…l…… ÀΩ˛n˘“ +…ËÆ˙
¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú +x…‰EÚ EÚ…™……Á ®… ¶……M… ±…™……* ÀΩ˛n˘“
∫…… Ω˛i™… ∫…¶……, EÚx……b˜… EÚ“ ¶…⁄i……⁄¥…« =……v™…I…* ∫…… Ω˛i™…
E÷∆ÚV… x……®…EÚ … j…EÚ… ®… ∫…… Ω˛Œi™…EÚ …Æ˙…®…∂…« ∫…Ω˛™……‰M…*
∫…®…E«Ú : [email protected]
®…÷V…°ÚÆ˙x…M…Æ˙ =k…Æ˙ |…n‰˘∂… ®… V…x®…* Ω˛xn˘“ ¥… ∫…∆∫EfiÚi…
®… ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ =…… v…* §…“.Bb˜., ∫……`ˆ…‰k…Æ˙“ Ω˛xn˘“
M…V…±……Â ®…Â ¥…p˘…‰Ω˛ E‰Ú ∫¥…Æ˙ ¥… =∫…E‰Ú ¥… ¥…v… +…™……®…
¥…π…™… …Æ˙ …“.BS…-b˜“.* ]‰ıC∫…]ı…<«±… b˜V……<Àx…M…,
°ËÚ∂…x… b˜V……<Àx…M… B¥…∆ +x™… ¥…π…™…… ®… b˜±……‰®……*
…j…-… j…EÚ…+…Â ®…Â Æ˙S…x……+…Â EÚ… |…EÚ…∂…x…* EÚ<« Æ˙S…x……
∫…∆O…Ω˛…Â EÚ“ ∫…®…“I……Bƒ ∫…®…™…-∫…®…™… …Æ˙ ¥… ¶…z… …j…-
… j…EÚ…+…Â ®…Â |…EÚ… ∂…i…*
+…x…“ J…÷n˘ EÚ“ §…‰¥…∫……<]ı §…x……<« +…ËÆ˙ x…™…“ Æ˙S…x……+…Â
EÚ… =∫… …Æ˙ |…EÚ…∂…x…* ∫……<]ı EÚ… À±…EÚ Ω˲ : http://
dilkedarmiyan.blogspot.com/
EÚ ¥…i……, EÚΩ˛…x…“, M…“i…, Ω˛…<E÷Ú, §……±… M…“i… +… n˘
±…J…‰* i……Æ˙…Â EÚ“ S…⁄x…Æ˙ x……®… ∫…‰ Ω˛…<E⁄Ú ∫…∆O…Ω˛ |…EÚ… ∂…i…
Ω÷˛+… Ω˲* ∫…… Ω˛i™… ±…‰J…x…, +v™…™…x…, S…j…EÚ±…… B¥…∆
n÷˘ x…™……¶…Æ˙ ®… P…⁄®…x…‰ EÚ“ Ø˚ S…™……ƒ ΩÈ˛*
¥…i…«®……x… ®…Â ™…÷M……∆b˜… ®…Â +v™………x…*
∫…∆…E«Ú : [email protected]
b˜…Ï. ∂…˱…V…… ∫…C∫…‰x……
b˜…Ï. ¶……¥…x…… E÷ƒÚ+Æ˙
14
¥…“ x……M…Æ˙…x…“ ∫…‰ ®…‰Æ˙… … Æ˙S…™… |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… E‰Ú ∫…∆……n˘x… E‰Ú
n˘…ËÆ˙…x… Ω÷˛+…* =x…EÚ“ M…V…±…… +…ËÆ˙ EÚ ¥…i……+… E‰Ú ¥…S……Æ˙… x…‰ ®…x…
EÚ…‰ U⁄Ù ±…™…… l……, ±…‰ EÚx… =x…EÚ“ EÚ®…«`ˆi…… x…‰ +…ËÆ˙ ¶…“ |…¶…… ¥…i…
EÚ™……* ®…÷Z…‰ ™……n˘ Ω˲ ¥…Ω˛ ¶……Æ˙i… ®… l…” +…ËÆ˙ <«®…‰±… E‰Ú V… Æ˙™…‰ =xΩ˛…Âx…‰
i…÷Æ∆˙i… EÚ ¥…i……Bƒ ∫…∆O…Ω˛ Ω‰˛i…÷ ¶…‰V…“ l…”* ™…⁄B∫…B
¥………∫… +…x…‰ …Æ˙ ]‰ı±…“°Ú…‰x… …Æ˙ §……i…Â Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“
l…”, ®…⁄±…i…: À∫…v…“ EÚ… ±…Ω˛V…… +…ËÆ˙ ®…`ˆ…∫…
=x…EÚ“ V…÷§……x… ®… Ω˲*
x™…⁄™……E«Ú E‰Ú ∫…i™…x……Æ˙…™…h… ®…∆ n˘Æ˙ ®… EÚ ¥…
∫…®®…‰±…x…-2006 ®… +…x…‰ EÚ…‰ EÚ±… E∆Ú`ˆ ∫…‰
V…§… =xΩ˛…Âx…‰ M…V…±… ∫…÷x……<« i……‰ ®…Ω˛ °Ú±… ®… ∫…§…
¥……Ω˛-¥……Ω˛ EÚÆ˙ =`‰ˆ* EÚ∫…“ EÚ“ °ÚÆ˙®……<∂… l…“
EÚ ¥…‰ À∫…v…“ EÚ“ ¶…“ M…V…±… ∫…÷x……Bƒ +…ËÆ˙ i…÷Æ∆˙i…
BEÚ M…V…±… EÚ… =xΩ˛…Âx…‰ ÀΩ˛n˘“ +x…÷¥……n˘ …Ω˛±…‰
EÚ™…… +…ËÆ˙ À∫…v…“ ®… =∫…‰ M……™……* ∫…§… ±……‰M…… EÚ…‰
n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±… x…‰ ®……‰Ω˛ ±…™……* i……‰ ™…‰ l…“ ®…‰Æ˙“
n‰˘¥…“ ∫…‰ ∞¸§…∞¸ …Ω˛±…“ ®…÷±……EÚ…i…* Ω˛®…x…‰ BEÚ
n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ n‰˘J…… x… l……, §…∫… §……i…S…“i… Ω÷˛<« l…“* ®…‰Æ˙“ EÚ ¥…i…… ……`ˆ E‰Ú §……n˘
¥……‰ =`ˆEÚÆ˙ +…™…”- ®…÷Z…‰ M…±…‰ ±…M……™…… +…ËÆ˙ §……‰±…”- +∆V…x……, ®…È i…÷®Ω²
®…±…x…‰ Ω˛“ <∫… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… ®… +…<« Ω⁄∆˛* <∫… i…Æ˙Ω˛ ∫…J…“ ¶……¥… V……‰ …Ën˘…
Ω÷˛+…, ¥……‰ ™…Ω˛…ƒ EÚ“ ¶……M…i…“-n˘…Ëc˜i…“ ÀW…n˘M…“ ®… §…Æ˙…§…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˲*
EÚ¶…“ <«®…‰±… E‰Ú V… Æ˙™…‰ i……‰ EÚ¶…“ ]‰ı±…“°Ú…‰x… …Æ˙*
|…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… UÙ…EÚÆ˙ +…<« i……‰ =xΩ˛…Âx…‰ =∫… …Æ˙ BEÚ UÙ…‰]ı… ∫…∆O…Ω˛
E∆Ú™…⁄]ıÆ˙ E‰Ú ®……v™…®… ∫…‰ +∆O…‰V…“-ÀΩ˛n˘“ ®… ®…‰Æ˙“ i…∫¥…“Æ˙ E‰Ú ∫……l…, …÷∫i…EÚ E‰Ú
EÚ¥…Æ˙ …Æ˙ +…x…“ …∆ HÚ™……ƒ V…c˜EÚÆ˙ ®…÷Z…‰ ¶…Â]ı ∫¥…∞¸… ¶…‰V……* <∫… …÷∫i…EÚ
E‰Ú <∆ŒM±…∂… ±……™…•…‰Æ˙“ u˘…Æ˙… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ ®… (9 n˘∫…∆§…Æ˙ 2006)
∂…… ®…±… x…Ω˛” Ω˛…‰ …… Æ˙Ω˛“ l…“, C™…… EÚ ¶……Æ˙i… ™……j…… i…™… l…“* ®…÷Z…‰ ™……n˘ Ω˲
+…x…‰ ¥™…∫i… EÚ…™…«GÚ®… ®… ¶…“ |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… …Æ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙i…“ Æ˙Ω˛“*
BEÚ M…V…±… Æ˙EÚ…b«˜Æ˙ ®… ]‰ı… EÚÆ˙E‰Ú ®…÷Z…‰ n‰˘ M…<« EÚ ®…È =∫… n˘x… ¥…Ω˛…ƒ x…
Æ˙Ω⁄ƒ˛M…“, …Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…i®…… =∫… n˘x… V…∞¸Æ˙ ¥…Ω˛” Ω˛…‰M…“* |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú
x……®… …Æ˙ ¥…Ω˛ ∫…÷xn˘Æ˙ M…V…±… Ω˲* ¥……n‰˘-∂…Ω˛Æ˙ ¥…i…x… EÚ“ S…∆n˘x… ∫…“
+… Æ˙Ω˛“ Ω˲, ™……n˘… E‰Ú ……±…x…‰ ®… ®…÷Z…E‰Ú Z…÷±…… Æ˙Ω˛“ Ω˲*
C¥…“x… …÷∫i…EÚ…±…™… ®… x™…⁄ +®…‰ Æ˙EÚx… |……‰O……®… E‰Ú b˜…™…Ɖ˙C]ıÆ˙ ∏…“
£‰Úb˜ M…]ıx…Æ˙ x…‰ |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… EÚ… ¥…®……‰S…x… EÚ™…… +…ËÆ˙ ®…Èx…‰
n‰˘¥…“ u˘…Æ˙… ±…J…… |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… x…∆§…Æ˙-2 EÚ… ¥…®……‰S…x… EÚ™……
+…ËÆ˙ =x…EÚ“ M…V…±… ∫…÷x…¥……<«* n‰˘¥…“ i…x… ∫…‰ ¶……Æ˙i… ®… l…“ +…ËÆ˙ ®…x…
∫…‰ +…Ï b˜]ı…‰ Æ˙™…®… ®…Â l…”* ∫…®……«h…, x…®…«±… ®…x…, ¶……π…… E‰Ú ±…M……¥…
EÚ… … Æ˙h……®… +……E‰Ú ∫……®…x…‰ Ω˲ S…Æ˙…M…‰ n˘±…* n‰˘¥…“ +…v™……Œi®…EÚ
Æ˙…∫i……Â …Æ˙ S…±…x…‰ ¥……±…“ BEÚ ∂… I…EÚ… EÚ… ®…x… Æ˙J…x…‰ ¥……±…“
EÚ¥… ™…j…“ ΩÈ˛, <∫… ±…™…‰ =x…EÚ“ M…V…±…… ®… ∫…SS……<« +…ËÆ˙ ÀV…n˘M…“ EÚ…‰
J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… f∆¯M… ∫…‰ n‰˘J…x…‰ EÚ… BEÚ +±…M… +∆n˘…V… Ω˲* =x…EÚ“
±…‰J…x…“ ®… BEÚ ∫…∂…HÚ +…ËÆ˙i… n˘J……<« n‰˘i…“ Ω˲ V……‰ i…⁄°Ú…x…… ∫…‰
±…c˜x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ Ω˲*
M…V…±… ®… x……V…÷EÚ“ ……<« V……i…“ Ω˲ =∫…EÚ… +∫…Æ˙ n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±…… ®…Â
n˘J……<« …c˜i…… Ω˲* =n˘…Ω˛Æ˙h… E‰Ú i……ËÆ˙ …Æ˙ n‰˘ J…™…‰- ¶…]ıE‰Ú ΩÈ˛ i…‰Æ˙“
™……n˘ ®… V……x…‰ EÚΩ˛…ƒ-EÚΩ˛…ƒ, i…‰Æ˙“ x…V…Æ˙ E‰Ú ∫……®…x…‰ J……‰™…‰ EÚΩ˛…ƒ-EÚΩ˛…ƒ*
+l…¥…… x… i…÷®… +…B x… x…”n˘ +…<« x…Æ˙…∂…… ¶……‰Æ˙ ±…‰ +…<«, i…÷®Ω²
∫……x…‰ ®… EÚ±… n‰˘J……, =∫…“ ∫…‰ +…ƒJ… ¶…Æ˙ +…<«* +l…¥…… =∫…‰ <∂EÚ
C™…… Ω˲ …i…… x…Ω˛”, EÚ¶…“ ∂…®…… …Æ˙ ¥……‰ V…±…… x…Ω˛”*
n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±…… ®… +…∂…… Ω˲, ÀW…n˘M…“ ∫…‰ ±…c˜x…‰ EÚ“ Ω˛®®…i… Ω˲ ¥…
BEÚ ®…®…« Ω˲ V……‰ n˘±… EÚ…‰ U⁄Ù ±…‰i…… Ω˲* M…V…±… ∫…∆O…Ω˛ EÚ… ∂…“π…«EÚ
S…Æ˙…M…‰ n˘±… §…Ω÷˛i… E÷ÚUÙ EÚΩ˛ V……i…… Ω˲* +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ ®…∂…“x…“
ÀW…n˘M…“ ®…Â +…x…“ ∫…∆¥…‰n˘x……+…Â EÚ…‰ §…S……B Æ˙J…x…… +…ËÆ˙ +∆O…‰V…“
¥……i……¥…Æ˙h… ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ“ M…V…±… EÚΩ˛x…… ®……™…x…‰ Æ˙J…i…… Ω˲*
®…È n˘±… EÚ“ M…Ω˛Æ˙…<™…… ∫…‰ n‰˘¥…“ x……M…Æ˙…x…“ EÚ…‰ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ n‰˘i…“
Ω⁄ƒ˛* ¥……‰ B‰∫…‰ Ω˛“ +…ËÆ˙ §…Ω÷˛i… S…Æ˙…M… Æ˙…Ë∂…x… EÚÆÂ˙, i…… EÚ ¶……π…… EÚ…
EÚ…Æ˙¥……ƒ S…±…i…… Æ˙Ω‰˛*
b˜…Ï. +∆V…x…… ∫…∆v…“Æ˙
BEÚ ∫…i…∆§…Æ˙ 1960 EÚ…‰ Ø˚c˜EÚ“, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…* M…÷V…Æ˙…i… ™…÷ x…¥…Ã∫…]ı“, +Ω˛®…n˘…§……n˘ ∫…‰ B®….B. B¥…∆ …“.BS…-b˜“.* ÀΩ˛n˘“,
+∆M…Ɖ˙V…“, =n⁄«˘ +…ËÆ˙ M…÷V…Æ˙…i…“ ®… ±…M……i……Æ˙ ±…J… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛* n‰˘∂…- ¥…n‰˘∂… EÚ“ … j…EÚ…+… ®… <x…EÚ“ Æ˙S…x……Bƒ |…EÚ… ∂…i… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛* ¥…‰ =n⁄«˘
∫…‰ ÀΩ˛n˘“ B¥…∆ M…÷V…Æ˙…i…“ ®… ¶…“ Æ˙S…x……+… EÚ… +x…÷¥……n˘ EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛*
∫…®…E«Ú : 83-64, ]ı…±…§……‰±… ∫]≈ı“]ı, +……]«ı-2 B, C™…⁄ M……b«˜x…, x™…⁄™……E«Ú Bx…¥……<«-11415 [email protected]
EÚi……§…
BEÚ ®…®…« V……‰ n˘±… EÚ…‰ U⁄Ùi…… Ω˲
G
A R
BH
AN
AL
n‰˘
15
∂®…∂……x… P……]ı ®…‰∆ B®§…÷±…‰∆∫… +…EÚÆ˙ Ø˚EÚ“ Ω˛“ l…“, =x…EÚ…‰ =i……Æ˙… V……
Æ˙Ω˛… l……* =x…E‰Ú ∫……Æ˙‰ +…x…‰ §…c“ ∫……¥…v……x…“ +…ËÆ˙ V…i…x… ∫…‰ =xΩ˛‰∆
±…‰EÚÆ˙ x…“S…‰ +…™…‰ +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ I…h… EÚ…‰ ∂…÷∞¸ ®…‰∆ V…∫… UÙ…™…… ®…‰∆ E÷ÚUÙ
®…∆j……‰SS……Æ˙ E‰Ú ±…B Æ˙J…… V……i…… Ω˛Ë, =x…EÚ…‰ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙J…… M…™…… l……*
=x…EÚ… S…‰Ω˛Æ˙… J…÷±…… l……* BEÚn˘®… ∂……xi…, …“c…Æ˙ Ω˛i…* =x…EÚ…‰
S……Ω˛x…‰ ¥……±…‰ =x…E‰Ú +…x……‰∆ EÚ… §…c… ∫…®……V… ¥…Ω˛…ƒ
Ω˛i…|…¶… ∫…… =… ∫l…i… l……*
∫…∆V…“¥… n˘k… E‰Ú S…‰Ω˛Æ˙‰ …Æ˙ Ω˛®…‰∂……
®…÷∫EÚ…x… BEÚ ∫l……™…“¶……¥… EÚ“ i…Æ˙Ω˛
®……ËV…⁄n˘ Ω˛…‰i…“ l…“* =x…EÚ“ +…ƒJ……‰∆
®… ‰ ∆ §…Ω˛ ÷+…™……®…“ |… i…¶……
n˘®¶…Æ˙ Ω˛i… +…i®… ¥…∂¥……∫… E‰Ú
∫……l… x…W…Æ˙ +…i…“ l…“* …⁄Æ˙“ EÚ“
…⁄Æ˙“ …∫…«x…Ë ±…]ı“ B‰∫…“ EÚ ∫……®…x…‰
¥……±…‰ EÚ…‰ Ω˛“x…¶……¥…x…… ®…Ω˛∫…⁄∫… Ω˛…‰*
=x…EÚ… ±…J…x……, =x…EÚ… §……‰±…x……
+…ËÆ˙ ∫…®…O…i…… ®…‰∆ ™… n˘ EÚΩ˛ ±…‰∆ i……‰
=x…EÚ… V…“x……, §…Ω˛÷i… |…¶…… ¥…i… EÚÆ˙i…… l……*
∫…∆V…“¥… V…“ x…‰ +…x…‰ V…“¥…x… ®…‰‰∆ ¶…Æ˙…⁄Æ˙ ™……™……¥…Æ˙“
EÚ“* n˘‰∂…-n˘÷ x…™…… ¥…‰ P…⁄®…EÚÆ˙ +…™…‰* ¥…‰ +…x…‰ +…… ®…‰∆
n˘I…i……, I…®…i……, |… i…¶…… ®…‰∆ §…‰Ω˛n˘ ∫…®…fir˘ Ω˛…‰i…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ l…‰ +…ËÆ˙
=∫…∫…‰ V……‰ Æ˙∫…⁄J…, V……‰ + v…EÚ…Æ˙ ¥…‰ + V…«i… EÚÆ˙i…‰ l…‰, =∫…∫…‰ Ω˛Æ˙
+…x…‰, Ω˛Æ˙ W…∞¸Æ˙i…®…xn˘ EÚ…‰ =…EfiÚi… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ Æ˙k…“¶…Æ˙ EÚxV…⁄∫…“
x…Ω˛” EÚÆ˙i…‰ l…‰* BEÚ W…®……x…‰ ®…‰∆ =x…E‰Ú Ω˛…l… ∫…‰ +S… ®¶…i… EÚÆ˙ n˘‰x…‰
¥……±…… …… Æ˙∏… ®…EÚ ®…÷Z…‰ +…x…‰ n˘…‰-BEÚ ¥…Y………x… EÚ“ <§……Æ˙i…
±…J…x…‰ EÚ… ®…±…… l……, ™…Ω <i…x…… l…… V…i…x…“ i…x…J√¥……Ω˛ ®……Ω˛ ¶…Æ˙
…∆S……™…i… ®…‰∆ EÚ…®… EÚÆ˙E‰Ú ®…÷Z…‰ ®…±…… EÚÆ˙i…“ l…“*
∫…∆V…“¥… V…“ EÚ“ Æ˙‰∆V… §…c“ ¥™………EÚ l…“* V…x…∫…®…E«Ú, ®…÷J™…®…∆j…“
+…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú EÚi…x…‰ Ω˛“ ∫… S…¥…, |…®…÷J… ∫… S…¥… =x…EÚ“ |… i…¶……
∫…∆V…“¥… n˘k…
¥……‰ n˘±… ®…‰∆ "∫…‰¥…' Ω˛È, =xΩ˛‰∆ " b˜±…“]'ı x…Ω˛” EÚ™…… V…… ∫…EÚi……...
E‰Ú EÚ…™…±… l…‰* °Ú…=h]ı‰x… …‰x…, ∫…°‰Ún˘ Æ˙∆M… E‰Ú =∫… EÚ±…®… ∫…‰ ±…J…‰ =x…E‰Ú
EÚi…x…‰ Ω˛“ ¥…Y………x… =xΩ˛” EÚ“ ±…J……¥…]ı ®…‰∆ +J…§……Æ˙ ®…‰∆ ¥…π……Ê UÙ…… EÚÆ˙i…‰
l…‰* ∫…∆S……Æ˙ E‰Ú Ω˛Æ˙ +…v…÷ x…EÚ ®……v™…®… +…ËÆ˙ i…EÚx…“EÚ …Æ˙ =x…EÚ…
+…i®… ¥…∂¥……∫… V…∫… i…Æ˙Ω˛ §……‰±…i…… l……, ¥……‰ EÚ<™……‰∆ EÚ…‰ Æ˙∂EÚ EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰
®…V…§…⁄Æ˙ EÚÆ˙i…… l……* EÚ…c‰, V…⁄i…‰, EÚ±…®…, EÚ…M…W…, ®…‰W…, ®……‰§……<±… ∫…‰
±…‰EÚÆ˙ ∫…M…Æ˙‰]ı +…ËÆ˙ B‰∂… ]ı≈‰ +…ËÆ˙ S……™…-EÚ…Ï°Ú“ i…EÚ
=x…EÚ“ +…x…“ ∂……Ω˛“ …∫…xn˘ Ω˛…‰i…“ l…” V…∫…E‰Ú
±…÷i¢Ú ®…‰∆ =x…E‰Ú +…x…‰ ∫…§… ∂…… ®…±… Ω˛…‰i…‰ l…‰*
i…®……®… ¥…π…™… ¥… ¥…v…i……+…‰∆ …Æ˙ + v…EÚ…Æ˙
E‰Ú ∫……l… +∆O…‰W…“ +…ËÆ˙ Ω˛xn˘“ ®…‰∆ =x…EÚ…
|…¶……¥…“ §……‰±…x……, ±…J…x…… +…ËÆ˙
¥…∂±…‰π…h… EÚÆ˙x…… n˘‰J…EÚÆ˙ ±…M…i…… l……
EÚ ¥……∫i…¥… ®…‰‰∆ ¥…‰ V…x… V…M…Ω˛…‰∆ …Æ˙
EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È, ¥…‰ |……™…: =x…E‰Ú ±…B
ì+xEÚ®°Ú]ı‰«§…±…í ∫…“ Ω˛È* ∂……™…n˘ <∫…“
EÚ…Æ˙h… ¥…‰ ∫……±…-n˘…‰-i…“x… ∫……±… E‰Ú ±…B
§…c“ ∫…∆∫l……+…‰∆ EÚ¶…“ ™…⁄x…“∫…‰°Ú i……‰ EÚ¶…“
B ∂…™…x… b˜‰¥…±……®…‰∆]ı §…ÈEÚ E‰Ú +x…÷§…∆v… …Æ˙ S…±…‰
V……™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰* ±…‰ EÚx… ∫……Æ˙“ >ƒS…“ V…M…Ω˛…‰∆ …Æ˙ V……x…‰
E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ ™…Ω˛ ∂…J√∫… +…x……‰∆ E‰Ú ±…B ∫…n˘Ë¥… EÚ®°Ú]ı‰«§…±…íΩ˛“
§…x…… Æ˙Ω˛i…… l…… V……‰ +§… E‰Ú n˘…ËÆ˙ ®…‰∆ i……‰ §…‰Ω˛n˘ Ω˛“ +∫…®¶…¥… ∫…… Ω˛Ë* +…V…
+¢Ú∫…Æ˙“ EÚ“ …Ω˛±…“ ……™…n˘…x… Ω˛“ +¢Ú∫…Æ˙ EÚ…‰ §…‰<xi…Ω˛…™…“ M…÷∞¸Æ˙ +…ËÆ˙
+Ω˛∆EÚ…Æ˙ ∫…‰ ¶…Æ˙ n˘‰i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ∂…‰π… n˘÷ x…™…… EÚ…‰ §…‰Ω˛n˘ n˘…‰™…®… ∫…®…Z…x…‰
±…M…i…… Ω˛Ë ±…‰ EÚx… ∫…∆V…“¥… V…“ ¶…Æ˙…⁄Æ˙ +¢Ú∫…Æ˙“ E‰Ú §……n˘ ¶…“ i…±…÷¥……‰∆ EÚ…‰
W…®…“x… ∫…‰ >…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰x…‰ n˘‰i…‰ l…‰*
Ω˛®… ∫…¶…“ E‰Ú ®……‰§……<±……‰∆ ®…‰∆ =x…EÚ… x…®§…Æ˙ ì∫…‰¥…í Ω˛Ë* =∫… x…®§…Æ˙ EÚ…‰
∫…‰±…‰C]ı EÚÆ˙E‰Ú Æ˙…‰x…… +… V……i…… Ω˛Ë* C™…… =∫…‰ ì b˜±…“]ıí EÚ™…… V…… ∫…EÚi……
Ω˛Ë? ∫…∆V…“¥… V…“ EÚ…‰ EÚΩ˛” ∫…‰ ¶…“ b˜±…“] x…Ω˛” EÚ™…… V…… ∫…EÚi……,
i…… W…xn˘M…“*
∫…÷x…“±… ®…∏…
G
A R
BH
AN
AL
™……n˘…Â ®…Â...
16
G
A R
BH
AN
AL
Æ˙…®…∫¥…∞¸… ∂…®……«
1942 ®… V…x®…. ∫…∆∫EfiÚi… ®… ®…v™…®…… i…EÚ ∂…I……. ∫…∆∫EfiÚi… ∫…… Ω˛i™… B¥…∆ …÷Æ˙…h…… EÚ… M…Ω˛x… +v™…™…x…. ∫…ËEÚc˜… §……Æ˙
∏…“®…n¬˘¶……M…¥…i… …÷Æ˙…h… EÚ… ¥……S…x…. ¥…‰n˘…∆i… E‰Ú Æ˙…®……x…∆n˘“ …Æ˙®…Æ˙… E‰Ú |…¥…S…x…EÚ…Æ˙. ∫E⁄Ú±… ®……∫]ıÆ˙“ EÚ“ +…ËÆ˙ …g¯…x…‰ E‰Ú
Æ˙…‰S…EÚ i…Æ˙“EÚ…Â EÚ…‰ <«V……n˘ EÚ™……. |…EfiÚ i… +…ËÆ˙ …‰c˜…Â ∫…‰ ®……‰Ω˛. J…‰i…“ E‰Ú +±……¥…… °Ú±…n˘…Æ˙ ¥…fiI… ±…M…¥……x…‰ ®…Â ∫…∆±…Mx….
∫…®…E«Ú : E÷∆ÚV… §…Ω˛…Æ˙“ ®…∆ n˘Æ˙, O……®…-……‰∫]ı J…Æ˙M………÷Æ˙, V…±…… ]ı“EÚ®…M…g¯ (®…v™…|…n‰˘∂…). °Ú…‰x… : 07684-276267
EÚ∫…“ ∂…Ω˛Æ˙ ®… BEÚ ∫…∆i… Æ˙Ω˛… EÚÆ˙i…‰ l…‰* BEÚ §……Æ˙ ¥…‰ ±…∆§…‰ ∫…®…™… i…EÚ §…“®……Æ˙ …c‰˜* EÚ<«
n˘x…… i…EÚ ¥…‰ P…Æ˙ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛” x…EÚ±…‰* =x…EÚ… …c˜…‰∫…“ =xΩ² x… n‰˘J…EÚÆ˙ ∫……‰S…i…… Æ˙Ω˛i……
EÚ +… J…Æ˙ B‰∫…“ C™…… §……i… Ω˲* ±…‰ EÚx… BEÚ n˘x… ¥…Ω˛ J…÷n˘ EÚ…‰ Æ˙…‰EÚ x… ∫…EÚ… +…ËÆ˙ ∫…∆i… EÚ…‰
n‰˘J…x…‰ =x…E‰Ú x…¥……∫… EÚ“ +…‰Æ˙ S…±… n˘™……* ∫…∆i… +…x…‰ EÚ®…Ɖ˙ ®… ±…‰]‰ı Ω÷˛B l…‰* =x…EÚ“ Ω˛…±…i…
EÚ…°Ú“ J…Æ˙…§… n˘J… Æ˙Ω˛“ l…“* EÚ®…Ɖ˙ ®… +V…“§…-∫…“ §…n˘§…⁄ ¶…“ +… Æ˙Ω˛“ l…“, ¥…Ω˛…ƒ E÷ÚUÙ M…∆n˘…
……x…“ ¶…“ °ËÚ±…… Ω÷˛+… l……*
…c˜…‰∫…“ x…‰ EÚ®…Ɖ˙ ∫…‰ +… Æ˙Ω˛“ §…n˘§…⁄ E‰Ú §……Ɖ˙ ®… ∫…∆i… ∫…‰ …⁄UÙ…* ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…- ¥…Ω˛ §…n˘§…⁄ §…“®……Æ˙“
EÚ“ Ω˲* …c˜…‰∫…“ ∫…‰ Æ˙Ω˛… x… M…™……, ¥…Ω˛ §……‰±……- ™…Ω˛ §…n˘§…⁄ §…“®……Æ˙“ EÚ“ x…Ω˛”, ∂……ËS……±…™… EÚ“ Ω˲*
+…… §…i……Bƒ EÚ ™…‰ n÷˘M…»v… EÚΩ˛…ƒ ∫…‰ +… Æ˙Ω˛“ Ω˲? ¥…Ω˛ ™…Ω˛ n‰˘J… x… ∫…EÚ… l…… EÚ =∫…E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú
∂……ËS……±…™… EÚ“ x……±…“ °⁄Ú]ı“ Ω÷˛<« l…“ +…ËÆ˙ =∫…EÚ… ……x…“ ∫…∆i… E‰Ú EÚ®…Ɖ˙ ®… =i…Æ˙ Æ˙Ω˛… l……* =∫…x…‰
∫…∆i… ∫…‰ …⁄UÙx…… V……Æ˙“ Æ˙J……* +∆i… ®… §…‰®…x… ∫…‰ ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…- ¶……<« i…÷®Ω˛…Ɖ˙ ∂……ËS……±…™… EÚ“ x……±…“
M…i… ®……Ω˛ ∫…‰ °⁄Ú]ı“ Ω÷˛<« Ω˲, =∫…∫…‰ ……x…“ §…Ω˛EÚÆ˙ <v…Æ˙ +…x…‰ ±…M……* ®…Èx…‰ =∫…‰ Æ˙…‰EÚx…‰ E‰Ú ±…B
|…™…ix… ¶…“ EÚB ±…‰ EÚx… ……x…“ x…Ω˛” Ø˚EÚ…*
=∫… ¥™… HÚ EÚ…‰ +…∂S…™…« Ω÷˛+…* ¥…Ω˛ §……‰±……- ®…Èx…‰ +……EÚ…‰ …Ω˛±…‰ Ω˛“ <i…x…‰ EÚπ]ı n˘B, ¥…‰ C™……
EÚ®… l…‰ V……‰ <i…x…“ §…c˜“ …Ɖ˙∂……x…“ E‰Ú ±…B ¶…“ +……x…‰ ®…÷Z…∫…‰ E÷ÚUÙ x…Ω˛” EÚΩ˛…* ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…-
®…È x…Ω˛” S……Ω˛i…… l…… EÚ ®…‰Æ‰˙ EÚ∫…“ ¥…S…x… ∫…‰ i…÷®Ω² EÚ…‰<« EÚπ]ı Ω˛…‰ <∫… ±…B ®…Èx…‰ E÷ÚUÙ EÚΩ˛x……
= S…i… x…Ω˛” ∫…®…Z……* ∫…∆i… E‰Ú ¥…S…x… ∫…÷x…EÚÆ˙ …c˜…‰∫…“ EÚ…‰ J…Ɖ˙ ∫…∆i…i¥… EÚ… … Æ˙S…™… ®…±……*
V…§… ¥™… HÚ E‰Ú V…“¥…x… ®… ∫¥…™…∆ E‰Ú ∫…÷J…-∫…÷ ¥…v……+… EÚ“ V…M…Ω˛ n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú Ω˛i… +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v……
EÚ“ o˘Œπ]ı ¥…EÚ ∫…i… Ω˛…‰i…“ Ω˲ i…§… ∫…Ω˛“ +l……Á ®… ∫…∆i…i¥… EÚ… +¥…i…Æ˙h… Ω˛…‰i…… Ω˲* B‰∫…… ¥™… HÚ
∫…SS…… ∫…∆i… EÚΩ˛±……x…‰ ™……‰M™… Ω˛…‰i…… Ω˲*
∫…÷±…¶……: …÷Ø˚π…… Æ˙…V…x…¬ ∫…i…i…∆ |…™… ¥…… n˘x…:*
+ |…™…∫™… i…÷ …l™…∫™… ¥…HÚ…∏……‰i…… S… n÷˘±…«¶…:**
Ω‰˛ Æ˙…V…x…¬? Ω˛®…‰∂…… |…™… §……‰±…x…‰ ¥……±…‰ …÷Ø˚π… ∫…Æ˙±…i…… ∫…‰ ®…±… V……i…‰ ΩÈ˛* V……‰ §……i… ∫…÷x…x…‰ ®… §…÷Æ˙“ ±…M…‰ +…ËÆ˙
±……¶…|…n˘ Ω˛…‰ B‰∫…‰ §……‰±…x…‰ ¥… ∫…÷x…x…‰ ¥……±…‰ §…Ω÷˛i… EÚ®… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛*
®……x…∫…-®…∆l…x…
17
G
A R
BH
AN
AL
M……‰∫¥……®…“ i…÷±…∫…“n˘…∫…
|…™……M… E‰Ú ……∫… §……ƒn˘… V…±…‰ ®… Æ˙…V………÷Æ˙ x……®…EÚ M……ƒ¥… ®… ∫…∆¥…i…¬ 1554 EÚ…‰ V…x®…. EÚ…∂…“ ®… …∆p˘Ω˛ ¥…π……Á i…EÚ ¥…‰n˘… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙
∫…∆∫EfiÚi… O…∆l……Â EÚ… +v™…™…x…. ¥…¥……Ω˛ E‰Ú §……n˘ …ix…“ ®……‰Ω˛ +…ËÆ˙ …ix…“ EÚ“ °Ú]ıEÚ…Æ˙ E‰Ú §……n˘ ∫…x™……∫…“ Ω˛…‰ M…™…‰. ∫…∆¥…i…¬ 1631 ®…Â
P…Æ˙-P…Æ˙ ®… …g‰¯ V……x…‰ ¥……±…‰ O…xl… Æ˙…®…S… Æ˙i… ®……x…∫… +…ËÆ˙ ¥…x…™… … j…EÚ… EÚ“ Æ˙S…x…… Ω˲. ∫…∆¥…i…¬ 1680 ®… ∂…Æ˙“Æ˙ i™……M…….
¥…h……«x……®…l…«∫…∆P……x……∆ Æ˙∫……x……∆ UÙxn˘∫……®… …*
®…∆M…±……x……∆ S… EÚi……«Æ˙…Ë, ¥…xn‰˘ ¥……h…“ ¥…x……™…EÚ…Ë**
¶…¥……x…“∂…∆EÚÆ˙…Ë ¥…xn‰˘ ∏…r˘… ¥…∂¥……∫…∞¸ …h……Ë*
™……¶™……∆ ¥…x……x……∂™…Œxi… ∫…r˘…: ∫¥……xi…:∫l…®…“∂¥…Æ˙®…¬**
¥…xn‰§……‰v…®…™…∆ x…i™…∆ M…÷∞∆¸∂…∆EÚÆ˙∞¸ …h…®…¬*
™…®…… ∏…i……‰ Ω˛ ¥…GÚ…‰…“ S…xp˘: ∫…¥…«j… ¥…xti…‰**
∫…“i……Æ˙…®…M…÷h…O……®……÷h™……Æ˙h™… ¥…Ω˛… Æ˙h……Ë*
¥…xn‰˘ ¥…∂…÷r˘ ¥…Y……x……Ë EÚ¥…“∂¥…Æ˙EÚ…“∂¥…Æ˙…Ë**
=n¬˘¶…¥…Œ∫l… i…∫…∆Ω˛…Æ˙EÚ… Æ˙h…” C±…‰∂…Ω˛… Æ˙h…“®…¬*
∫…¥…«∏…‰™…∫EÚÆ˙” ∫…“i……∆ x…i……‰Ω∆˛ Æ˙…®…¥…±±…¶……®…¬**
¥…h……«x……®… +l…« ∫…∆P……x……®…, Æ˙∫……x……®… UÙxn˘∫……®… + …*
®…∆M…±……x……®… S… EÚi……«Æ˙…Ë, ¥…xn‰˘ ¥……h…“ ¥…x……™…EÚ…Ë**
¶…¥……x…“ ∂…∆EÚÆ˙…Ë ¥…xn‰˘ ∏…r˘… ¥…∂¥……∫… ∞¸ …h……Ë*
™……¶™……®… ¥…x……x… …∂™…Œxi…, ∫…r˘…: ∫¥……+xi…: ∫l…®… <«∂¥…Æ˙®…¬**
¥…xn‰˘ ¥……‰v…®…¬ +™…®… x…i™…®…¬, M…÷∞∆¸ ∂…∆EÚÆ˙ ∞¸ …h…®…¬*
™…®… +… ∏…i…: Ω˛ ¥…GÚ: + …, S…xp˘: ∫…¥…«j… ¥…xn˘i…‰**
∫…“i……Æ˙…®… M…÷h… O……®… …÷h™… +…Æ˙h™… ¥…Ω˛… Æ˙h……Ë*
¥…xn‰˘ ¥…∂…÷r˘ ¥…Y……x……Ë EÚ¥…“∂¥…Æ˙ EÚ…“∂¥…Æ˙…Ë**
+I…Æ˙…Â, +l…« ∫…®…⁄Ω˛…Â, Æ˙∫……Â, UÙxn˘…Â +…ËÆ˙ ®…∆M…±……Â EÚ“ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ∫…Æ˙∫¥…i…“ +…ËÆ˙
M…h…‰∂…V…“ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
∏…r˘… +…ËÆ˙ ¥…∂¥……∫… E‰Ú ∫¥…∞¸… ∏…“ ……¥…«i…“V…“ +…ËÆ˙ ∏…“ ∂…∆EÚÆ˙V…“ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x……
EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛, V…x…E‰Ú §…x…… ∫…r˘V…x… +…x…‰ +xi…:EÚÆ˙h… ®… Œ∫l…i… <«∂¥…Æ˙ EÚ…‰ x…Ω˛”
n‰˘J… ∫…EÚi…‰*
Y……x…®…™…, x…i™…, ∂…∆EÚÆ˙∞¸…“ M…÷Ø˚ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛, V…x…E‰Ú +… ∏…i…
Ω˛…‰x…‰ ∫…‰ Ω˛“ ]‰ıg¯… S…xp˘®…… ¶…“ ∫…¥…«j… ¥…Œxn˘i… Ω˛…‰i…… Ω˲*
∏…“∫…“i……Æ˙…®…V…“ E‰Ú M…÷h… ∫…®…⁄Ω˛ ∞¸…“ … ¥…j… ¥…x… ®… ¥…Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰, ¥…∂…÷r˘
¥…Y……x… ∫…®…z… EÚ¥…“∂¥…Æ˙ ∏…“ ¥……±®…“ EÚ V…“ +…ËÆ˙ EÚ…“∂¥…Æ˙ ∏…“ Ω˛x…÷®……x…V…“ EÚ“
®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
Æ˙…®…S… Æ˙i…®……x…∫… ®… ∫……i… EÚ…hb˜ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛Æ‰˙EÚ EÚ…hb˜ EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… ∫…∆∫EfiÚi… E‰Ú ∂±……‰EÚ…Â ∫…‰ Ω˛…‰i…“ Ω˲* Ω˛®……Ɖ˙ +x…‰EÚ ……`ˆEÚ…Â x…‰
+…O…Ω˛ EÚ™…… Ω˲ EÚ ∫…∆∫EfiÚi… E‰Ú ∂±……‰EÚ…Â EÚ…‰ …g¯x…‰ ®… =xΩ² +∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰i…“ Ω˲* ±…Ω˛…V…… Ω˛®…x…‰ ∂±……‰EÚ…Â EÚ… ∫…∆ v… ¥…SU‰Ùn˘ ∫¥…∞¸…
™…Ω˛…ƒ |…∫i…÷i… EÚ™…… Ω˲ i…… EÚ …g¯x…‰ +…ËÆ˙ ∫…“J…x…‰ ®… ∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰ ∫…E‰Ú* <∫… §……Æ˙ §……±…EÚ…hb˜ E‰Ú ∂±……‰EÚ |…∫i…÷i… ΩÈ˛ :
=n¬˘¶…¥… Œ∫l… i… ∫…∆Ω˛…Æ˙ EÚ… Æ˙h…“®… C±…‰∂… Ω˛… Æ˙h…“®…*
∫…¥…« ∏…‰™…∫EÚÆ˙” ∫…“i……∆ x…i…: +Ω˛®…¬ Æ˙…®… ¥…±±…¶……®…**
™…i… ®……™…… ¥…∂… ¥…Ãi… ¥…∂¥…®… + J…±…®… •…¿… +… n˘ n‰˘¥… +∫…÷Æ˙…:*
™…i… ∫…i¥……i… ®…fiπ…… B¥… ¶…… i… ∫…EÚ±…∆ Æ˙VV……Ë ™…l…… Ω‰˛:ß…®…:**
™…i… ……n˘ ±…¥…®… BEÚ®… B¥… Ω˛ ¶…¥… +®¥…®……‰P…‰: i…i…“π……« ¥…i……®…*
¥…xn‰˘ +Ω˛®… i…®… ∂…‰π… EÚ…Æ˙h… …Æ∆˙ Æ˙…®… +…Æ˙¥™…∆ <«∂…®… Ω˛ Æ˙®…**
x……x…… …÷Æ˙…h… x…M…®… +…M…®… ∫…®®…i…∆ ™…i…*
Æ˙…®……™…h…‰ x…M… n˘i…∆ C¥… S…i… +x™…i…: + …**
∫¥… +xi…: ∫…÷J……™… i…÷±…∫…“ Æ˙P…÷x……l… M……l……*
¶……π…… x…§…xv… ®… i… ®…\V…÷±…®… +…i…x……‰ i…**
=i… k…, Œ∫l… i… (……±…x…) +…ËÆ˙ ∫…∆Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“, C±…‰∂…… EÚ“ Ω˛Æ˙x…‰ ¥……±…“ i…l……
∫…®…⁄h…« EÚ±™……h……Â EÚ“ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ∏…“Æ˙…®…S…xp˘V…“ EÚ“ |…™…i…®…… ∏…“ ∫…“i……V…“ EÚ…‰ ®…È
x…®…∫EÚ…Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
V…x…EÚ“ ®……™…… E‰Ú ¥…∂…“¶…⁄i… ∫…®…⁄h…« ¥…∂¥…, •…¿… n˘ n‰˘¥…i…… +…ËÆ˙ +∫…÷Æ˙ ΩÈ˛, V…x…EÚ“ ∫…k……
∫…‰ Æ˙∫∫…“ ®… ∫……« E‰Ú ß…®… EÚ“ ¶……ƒ i… ™…Ω˛ ∫……Æ˙… æ˛n˘™…-V…M…i… ∫…i™… Ω˛“ |…i…“i… Ω˛…‰i…… Ω˲ +…ËÆ˙
V…x…E‰Ú E‰Ú¥…±… S…Æ˙h… Ω˛“ ¶…¥…∫……M…Æ˙ ∫…‰ i…Æ˙x…‰ EÚ“ <SUÙ…¥……±…… E‰Ú ±…™…‰ BEÚ®……j… x……ËEÚ…
ΩÈ˛, =x… ∫…®…∫i… EÚ…Æ˙h…… ∫…‰ …Æ˙ (∫…§… EÚ…Æ˙h…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰ ∏…‰π`ˆ) Æ˙…®… EÚΩ˛…x…‰
¥……±…‰ ¶…M…¥……x… Ω˛ Æ˙ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
+x…‰EÚ …÷Æ˙…h…, ¥…‰n˘ +…ËÆ˙ (i…∆j…) ∂……∫j… ∫…‰ ∫…®®…i… i…l…… V……‰ Æ˙…®……™…h… ®… ¥…Ãh…i… ΩÈ˛ +…ËÆ˙
E÷ÚUÙ +x™…j… ∫…‰ ¶…“ =…±…§v… ∏…“ Æ˙P…÷x……l…V…“ EÚ“ EÚl…… EÚ…‰ i…÷±…∫…“n˘…∫… +…x…‰
+xi…:EÚÆ˙h… E‰Ú ∫…÷J… E‰Ú ±…™…‰ +i™…xi… ®…x……‰Ω˛Æ˙ ¶……π…… Æ˙S…x…… ®… ¥…∫i…fii… EÚÆ˙i…… Ω˲*
™…x®……™……¥…∂…¥…Ãi… ¥…∂¥…®… J…±…∆ •…¿… n˘n‰˘¥……∫…÷Æ˙…
™…i∫…k¥……n˘®…fiπ…Ë¥… ¶…… i… ∫…EÚ±…∆ Æ˙VV……Ë ™…l……Ω‰˛ß…«®…:*
™…i……n˘±…¥…®…‰EÚ®…‰¥… Ω˛ ¶…¥……®¶……‰v…‰Œ∫i…i…“π……«¥…i……∆
¥…xn‰˘Ω∆˛ i…®…∂…‰π…EÚ…Æ˙h……Æ∆˙ Æ˙…®……J™…®…“∂…∆ Ω˛ Æ˙®…¬**
x……x………÷Æ˙…h… x…M…®……M…®… ∫…®®…i…∆ ™…n¬˘
Æ˙…®……™…h…‰ x…M… n˘i…∆ C¥… S…n˘x™…i……‰ …*
∫¥……xi…:∫…÷J……™… i…÷±…∫…“ Æ˙P…÷x……l…M……l……
¶……π…… x…§…xv…®… i…®…∆V…÷±…®……i…x……‰ i…**
18
®…Ω˛…¶……Æ˙i…®…Ω˛…¶……Æ˙i…
®…Ω˛Ãπ… ¥…‰n˘ ¥™……∫…
¥…Ë n˘EÚEÚ…±…“x… @Ò π… ¥…‰n˘ ¥™……∫… EÚ“ Æ˙S…x…… ®…Ω˛…¶……Æ˙i… EÚ“ M…h…x…… ¶……Æ˙i…“™… ∫…… Ω˛i™…-¶…∆b˜…Æ˙ E‰Ú ∫…¥…«∏…‰π`ˆ ®…Ω˛…O…∆l…… ®… EÚ“ V……i…“ Ω˲* <∫…®…Â
……∆b˜¥…… EÚ“ EÚl…… E‰Ú ∫……l… +x…‰EÚ ∫…÷xn˘Æ˙ =…EÚl……Bƒ ΩÈ˛ i…l…… §…“S…-§…“S… ®… ∫…⁄ HÚ™……ƒ B¥…∆ =…n‰˘∂…… E‰Ú =VV…¥…±… Æ˙ix… ¶…“ V…÷c‰˜ Ω÷˛B ΩÈ˛*
®…Ω˛…¶……Æ˙i… BEÚ ¥…∂……±… ®…Ω˛…∫……M…Æ˙ Ω˲ V…∫…®… +x…®……‰±… ®……‰i…“ +…ËÆ˙ Æ˙ix… ¶…Ɖ˙ …c‰˜ ΩÈ˛* Æ˙…®……™…h… +…ËÆ˙ ®…Ω˛…¶……Æ˙i… ¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… +…ËÆ˙
v……î…EÚ ¥…S……Æ˙ E‰Ú ®…⁄±… ª……‰i… ®……x…‰ V…… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
G
A R
BH
AN
AL
∫…÷Æ˙-Æ˙…V…… ¥…fiπ……¥……« EÚ“ §…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ… +…ËÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ §…‰]ı“
n˘‰¥…™……x…“ BEÚ n˘x… +…x…“ ∫… J…™……‰∆ E‰Ú ∫…∆M… ¥…x… ®…‰∆ J…‰±…x…‰
M…<«* J…‰±…-E⁄Ún˘ E‰Ú §……n˘ ±…c EÚ™……ƒ i……±……§… ®…‰∆ ∫x……x… EÚÆ˙x…‰
±…M…“* <i…x…‰ ®…‰∆ V……‰Æ˙…‰∆ EÚ“ +…∆v…“ S…±…“ +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰ EÚ…c‰ =±…]ı-…±…]ı Ω˛…‰
M…™…‰* ±…c EÚ™……ƒ x…Ω˛…EÚÆ˙ §……Ω˛Æ˙ x…EÚ±… +…<« +…ËÆ˙ V……‰ ¶…“ EÚ…c… Ω˛…l… ®…‰∆
+…™……, ±…‰EÚÆ˙ …Ω˛x…x…‰ ±…M…“* <∫… M…c§…c“ ®…‰∆ ¥…fiπ……¥……« EÚ“ §…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ…
x…‰ v……‰J…‰ ∫…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ∫……c“ …Ω˛x… ±…“* n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ ¥…x……‰n˘ ∫…⁄Z……*
=∫…x…‰ ∂… ®…«π`ˆ… ∫…‰ EÚΩ˛… - +Æ˙‰ +∫…÷Æ˙-…÷j…“! C™…… i…÷®Ω˛‰∆ <i…x…… ¶…“ …i……
x…Ω˛” EÚ M…÷∞¸-EÚx™…… EÚ… EÚ…c… ∂…π™… EÚ“ ±…cEÚ“ EÚ…‰ x…Ω˛” …Ω˛x…x……
S…… Ω˛B? ∫…S…®…÷S… i…÷®… §…c“ x……∫…®…Z… Ω˛…‰*
™…t … n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ +…x…‰ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ… P…®…∆b˜ V…∞¸Æ˙ l……, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛
§……i… =∫…x…‰ ®…V……EÚ ®…‰∆ Ω˛“ EÚΩ˛“ l…“* …Æ˙ Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙“ ∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ <∫…∫…‰
§…c“ S……‰]ı ±…M…“* ¥…Ω˛ ®……Æ˙‰ GÚ…‰v… E‰Ú +……‰ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ §……‰±…“ -
+Æ˙“ ¶…J…… Æ˙x…! C™…… ¶…⁄±… M…<« EÚ ®…‰Æ˙‰ …i……V…“ E‰Ú +…M…‰ i…‰Æ˙‰ M…Æ˙“§…
§……… Ω˛Æ˙ Æ˙…‰V… ∫…Æ˙ x…¥……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ =x…E‰Ú +…M…‰ Ω˛…l… °ËÚ±……i…‰ Ω˛Ë? ¶…J……Æ˙“
EÚ“ ±…cEÚ“ Ω˛…‰EÚÆ˙ i…‰Æ˙… ™…Ω˛ P…®…∆b˜! +Æ˙“ •……¿h…“! ™……n˘ Æ˙J… EÚ ®…È =∫…
Æ˙…V…… EÚ“ EÚx™…… Ω˛⁄ƒ V…∫…E‰Ú ±……‰M… M…÷h… M……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ i…⁄ =∫… n˘“x…
•……Ω˛…h… EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛Ë, V……‰ ®…‰Æ˙‰ …i…… EÚ… n˘™…… J……i…… Ω˛Ë* <∫… °‰ÚÆ˙ ®…‰∆
x… Æ˙Ω˛x…… EÚ i…⁄ EÚ∫…“ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ“ Ω˛Ë, i…‰‰Æ… …i…… ¶…“J… ®……∆M…EÚÆ˙
x…¥……«Ω˛ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë* BEÚ n˘“x… •……¿h…“ EÚ“ ™…Ω˛ ®…V……±… EÚ ®…÷Z…‰
i…®…“V… ∫…J……™…‰! v…CEÚ…Æ˙ Ω˛Ë i…÷Z…‰ +…ËÆ˙ i…‰Æ˙‰ E÷Ú±… EÚ…‰!
™……‰∆ +∫…÷Æ˙Æ˙…V…- EÚx™…… n˘‰¥…™……x…“ …Æ˙ §…Æ˙∫… …c“* =∫…E‰Ú i…“J…‰
∂…§n˘ §……h… n˘‰¥…™……x…“ ∫…‰ x… ∫…Ω˛‰ M…™…‰* ¥…Ω˛ ¶…“ GÚ÷r˘ Ω˛…‰ =`ˆ“* Æ˙…V…
EÚx™…… +…ËÆ˙ M…÷∞¸ EÚx™…… ®…‰∆ n˘‰Æ˙ i…EÚ i…⁄-i…⁄ ®…È-®…È Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛“*
+… J…Æ˙ Ω˛…l…………<« i…EÚ EÚ“ x……˧…i… +…<«* •……¿h… EÚ“ EÚx™…… ¶…±……
+∫…÷Æ˙Æ˙…V… EÚ“ §…‰]ı“ E‰Ú +…M…‰ EÚΩ˛…∆ ˆΩ˛Æ˙ ∫…EÚi…“ l…“? ∂… ®…«π`ˆ… x…‰
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ V……‰Æ˙ EÚ… l……c ±…M……™…… +…ËÆ˙ =∫…‰ BEÚ +∆v…‰ E÷ÚB∆ ®…‰∆
v…E‰Ú±… n˘™……* n˘Ë¥…™……‰M… ∫…‰ E÷Ú∆+… ∫…⁄J…… l……* +∫…÷Æ˙ EÚx™…… ™…Ω˛
∫…®…Z…EÚÆ˙ EÚ n˘‰¥…™……x…“ ®…Æ˙ S…÷EÚ“ Ω˛…‰M…“* ®…Ω˛±… ±……Ë]ı +…<«*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ E÷Ú∆B ®…‰∆ M…Æ˙x…‰ ∫…‰ §…c“ S……‰]ı +…<«* E÷Ú∆+… M…Ω˛Æ˙… l……*
+i…: ¥…Ω˛ +xn˘Æ˙ …c“ i…c°Úc…i…“ Æ˙Ω˛“*
∫…∆™……‰M… ∫…‰ ¶…Æ˙i…¥…∆∂… E‰Ú Æ˙…V…… ™…™…… i… ∂…EÚ…Æ˙ J…‰±…i…‰ Ω˛÷B =v…Æ˙ ∫…‰
+… x…EÚ±…‰* =xΩ˛‰∆ ™……∫… ±…M…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ……x…“ J……‰V…i…‰-J……‰V…i…‰
=∫… E÷ÚB∆ E‰Ú ……∫… …Ω˛÷∆S…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙ Z……∆EÚ… i……‰ E÷ÚUÙ |…EÚ…∂…
∫…… n˘“J……* BEÚn˘®… +…∂S…™…«S… EÚi… Æ˙Ω˛ M…™…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙
=xΩ˛…‰∆x…‰ §…V……™… ……x…“ E‰Ú BEÚ i…∞¸h…“ EÚ…‰ n˘‰J……* =∫…EÚ… EÚ…‰®…±…
∂…Æ˙“Æ˙ +∆M……Æ˙…‰∆ EÚ“ ¶……∆ i… |…EÚ…∂…®……x… l…… +…ËÆ˙ =∫…∫…‰ ∫……Èn˘™…« EÚ“
+…¶…… °⁄Ú]ı Æ˙Ω˛“ l…“*
i…∞¸h…“! i…÷®… EÚ…Ëx… Ω˛…‰? i…÷®…x…‰ i……‰ M…Ω˛x…‰ …Ω˛x…‰ Ω˛÷B Ω˛Ë* i…÷®Ω˛…Æ˙‰
x……J…⁄x… ±……±… Ω˛È* i…÷®… EÚ∫…EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰? +…ËÆ˙ EÚ∫… E÷Ú±… EÚ“
Ω˛…‰? E÷ÚB∆ ®…‰∆ EËÚ∫…‰ M…Æ˙ …c“? Æ˙…V…… x…‰ +…∂S…™…« +…ËÆ˙ +x…÷EÚ∆…… E‰Ú
∫……l… …⁄UÙ…*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ¥…¥……Ω˛
+
¶…Æ˙i…¥…∆∂… E‰Ú Æ˙…V…… ™…™…… i… ∂…EÚ…Æ˙ J…‰±…i…‰ Ω˛÷B =v…Æ˙
∫…‰ +… x…EÚ±…‰* =xΩ˛‰∆ ™……∫… ±…M…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ =∫…
E÷ÚB∆ E‰Ú ……∫… …Ω˛÷∆S…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙ =xΩ˛…‰∆x…‰ §…V……™…
……x…“ E‰Ú BEÚ i…∞¸h…“ EÚ…‰ n˘‰J……* =∫…EÚ… EÚ…‰®…±…
∂…Æ˙“Æ˙ +∆M……Æ˙…‰∆ EÚ“ ¶……∆ i… |…EÚ…∂…®……x… l…… +…ËÆ˙
=∫…∫…‰ ∫……Èn˘™…« EÚ“ +…¶…… °⁄Ú]ı Æ˙Ω˛“ l…“*
19®…Ω˛…¶……Æ˙i…®…Ω˛…¶……Æ˙i…
G
A R
BH
AN
AL
n˘‰¥…™……x…“ x…‰ +…x…… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… §…g…i…‰ Ω˛÷B Æ˙…V…… ∫…‰ EÚΩ˛… - ®…È
+∫…÷Æ˙-M…÷∞¸ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ EÚx™…… Ω˛⁄⁄ƒ* …i……V…“ EÚ…‰ ™…Ω˛ ®……±…⁄®… x…Ω˛”
Ω˛Ë EÚ ®…È E÷ÚB∆ ®…‰∆ …c“ Ω˛⁄ƒ* EfiÚ……EÚÆ˙ ®…÷Z…‰ §……Ω˛Æ˙ x…EÚ… ±…B* Æ˙…V……
x…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ… Ω˛…l… …EÚcEÚÆ˙ E÷ÚB∆ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ x…EÚ…±… ±…™……*
∂… ®…«π`ˆ… ∫…‰ +…®…… x…i… Ω˛…‰x…‰ …Æ˙ n˘‰¥…™……x…“ x…‰ ®…x… ®…‰∆ x…∂S…™… EÚÆ˙
±…™…… l…… EÚ +§… ¥…Ω˛ ¥…fiπ……¥……« E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ +…x…‰ …i……V…“ E‰Ú
……∫… ¥………∫… x…Ω˛” V……™…‰M…“* ¥…Ω˛…∆ V……x…‰ ∫…‰ §…‰Ω˛i…Æ˙ Ω˛Ë EÚ EÚΩ˛” +…ËÆ˙
Ω˛“ V…∆M…±… ®…‰∆ S…±…“ V……™…‰* =∫…x…‰ ™…™…… i… ∫…‰ +x…÷Æ˙…‰v……⁄h…« ∫¥…Æ˙ ®…‰∆
EÚΩ˛… - ®……±…⁄®… x…Ω˛”, +…… EÚ…Ëx… Ω˛Ë? …Æ˙ B‰∫…… ±…M…i…… Ω˛Ë EÚ +……
§…c‰ ∂… HÚ∂……±…“, ™…∂…∫¥…“ +…ËÆ˙ S… Æ˙j…¥……x… Ω˛Ë* +…… EÚ…‰<« ¶…“ Ω˛…‰∆,
®…‰Æ˙… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… +…… O…Ω˛h… EÚÆ˙ S…÷E‰Ú Ω˛È, +……EÚ…‰ ®…Èx…‰ +…x……
… i… ®……x… ±…™…… Ω˛Ë* +…… ®…÷Z…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙‰∆*
™…™…… i… x…‰ =k…Æ˙ n˘™……, Ω˛‰ i…∞¸h…“! i…÷®… •……¿h…“ Ω˛…‰ +…ËÆ˙
∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰, V……‰ ∫…∆∫……Æ˙- ¶…Æ˙ E‰Ú +…S……™…« Ω˛…‰x…‰ ™……‰M™…
Ω˛Ë* ®…È ˆΩ˛Æ˙… ∫……v……Æ˙h… I… j…™…! ®…È i…÷®…∫…‰ EËÚ∫…‰ §™……Ω˛ EÚÆ˙ ∫…EÚi……
Ω˛⁄ƒ? +i…: n˘‰¥…“, ®…÷Z…‰ I…®…… EÚÆ˙…‰ +…ËÆ˙ i…÷®… +…x…‰ P…Æ˙ V……+…‰*
™…Ω˛ EÚΩ˛EÚÆ˙ Æ˙…V…… ™…™…… i… n˘‰¥…™……x…“ ∫…‰ ¥…n˘… Ω˛…‰EÚÆ˙ S…±… n˘B*
=∫… V…®……x…‰ ®…‰∆ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ… EÚ…‰<« …÷∞¸π… x…S…±…‰ E÷Ú±… EÚ“ EÚx™……
∫…‰ ¥…¥……Ω˛ EÚÆ˙ ±…‰i…… i……‰ =∫…‰ +x…÷±……‰®… ¥…¥……Ω˛ EÚΩ˛i…‰ l…‰* x…S…±…‰
E÷Ú±… E‰Ú …÷∞¸π… E‰Ú ∫……l… >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ“ EÚx™…… EÚ… ¥…¥……Ω˛ |… i…±……‰®…
EÚΩ˛… V……i…… l……* |… i…±……‰®… ¥…¥……Ω˛ ®…x…… EÚ™…… M…™…… l……, C™……‰∆ EÚ
∫j…“ E‰Ú E÷Ú±… EÚ…‰ EÚ±…∆EÚ x… ±…M…x…‰ n˘‰x…… =x… n˘x……‰∆ V…∞¸Æ˙“ ∫…®…Z……
V……i…… l……* ™…Ω˛“ EÚ…Æ˙h… l…… EÚ ™…™…… i… x…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ |…l…«x……
+∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ n˘“*
™…™…… i… E‰Ú S…±…‰ V……x…‰ …Æ˙ n˘‰¥…™……x…“ ¥…Ω˛” E÷ÚB∆ E‰Ú ……∫… ∫……∆… EÚ“
°÷Ú°ÚEÚ…Æ˙ EÚ“ ¶……∆ i… +…Ω˛∆‰ ¶…Æ˙i…“ +…ËÆ˙ ∫…∫… EÚ™……∆ ±…‰i…“ Ω˛÷<« J…c“
Æ˙Ω˛“* ∂… ®…«π`ˆ… EÚ“ §……i……‰∆ x…‰ =∫…‰ æ˛n˘™… EÚ…‰ UÙ‰n˘ b˜…±…… l……, ¥…Ω˛ P…Æ˙
x…Ω˛” V……x…… S……Ω˛i…“ l…“*
<v…Æ˙ V…§… n˘‰¥…™……x…“ n˘‰Æ˙ i…EÚ ¥………∫… x… +…<« i……‰ ∂…÷GÚ…S……™…«
P…§…Æ˙…™…‰* =xΩ˛…‰∆x…‰ °Ú…ËÆ˙x… +…x…“ BEÚ ∫…‰ ¥…EÚ… EÚ…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“
i…±……∂… ®…‰∆ ¶…‰V… n˘™……* ∫…‰ ¥…EÚ… +…x…“ E÷ÚUÙ ∫…Ω˛‰ ±…™……‰∆ E‰Ú ∫……l…
±…B =∫… V…∆M…±… ®…‰∆ M…<« V…Ω˛…ƒ n˘‰¥…™……x…“ +…x…“ ∫… J…™……‰∆ E‰Ú ∫……l…
J…‰±…x…‰ M…<« l…“* ¥…Ω˛…∆ BEÚ …‰c E‰Ú x…“S…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ J…c… n˘‰J……*
=∫…EÚ“ +…ƒJ…‰ Æ˙…‰i…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… ±……±… Ω˛…‰ M…<« l…“* ®…÷J… ®… ±…x…
l…… +…ËÆ˙ GÚ…‰v… E‰Ú EÚ…Æ˙h… =∫…E‰Ú Ω˛…‰∆`ˆ EÚ…∆… Æ˙Ω˛‰ l…‰*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… n˘‰J…EÚÆ˙ ∫…‰ ¥…EÚ… P…§…Æ˙… M…<« +…ËÆ˙ §…c“ +…i…÷Æ˙i……
∫…‰ …⁄UÙ… EÚ C™…… §……i… Ω˛Ë?
n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú ®…÷J… ∫…‰ ®……x……‰ S…x…M…… Æ˙™……∆ x…EÚ±…”! =∫…x…‰ EÚΩ˛… - …i……V…“
∫…‰ V……EÚÆ˙ EÚΩ˛x…… EÚ =x…EÚ“ §…‰]ı“ +§… Æ˙…V…… ¥…fiπ……¥……« E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ EÚn˘®…
x…Ω˛” Æ˙J…‰M…“*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… V……x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« §…c‰ n˘÷:J…“ Ω˛÷B* ¥…Ω˛ §…‰]ı“ E‰Ú
……∫… n˘…Ëc‰ +…™…‰ +…ËÆ˙ =∫…‰ M…±…‰ ∫…‰ ±…M…… ±…™……* n˘…‰x……‰∆ J…⁄§… Æ˙…‰™…‰* l……‰c“
n˘‰Æ˙ §……n˘ V…§… ∂…÷GÚ…S……™…« ∂……∆i… Ω˛÷B i……‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ §…c‰ ™……Æ˙ ∫…‰ EÚ…‰®…±…
∫¥…Æ˙ ®…‰∆ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B §……‰±…‰- §…‰]ı…, ±……‰EÚ +…x…‰ Ω˛“ EÚ™…‰ EÚ… °Ú±… ¶……‰M…i…‰
Ω˛È* §…÷Æ˙…<« EÚ… x…i…“V…… §…÷Æ˙… +…ËÆ˙ ¶…±……<« EÚ… ¶…±…… Ω˛“ Ω˛÷+… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*
n˘⁄∫…Æ˙‰ EÚ“ §…÷Æ˙…<« ∫…‰ Ω˛®…‰∆ E÷ÚUÙ ¶…“ Ω˛… x… x…Ω˛” …Ω˛÷∆S… ∫…EÚi…“, +i…: i…÷®…
EÚ∫…“ …Æ˙ Æ˙…‰π… x… EÚÆ˙…‰* V……‰ E÷ÚUÙ Ω˛÷+…, =∫…‰ +…x…‰ n˘…‰π… EÚ… … Æ˙h……®…
∫…®…Z…EÚÆ˙ ∂……∆i… Ω˛…‰ V……+…‰*
…Æ˙ +…®…… x…i… n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ <∫… =…n˘‰∂… ∫…‰ ∂……∆ i… x…Ω˛” ®…±…“* ¥…Ω˛
§……‰±…“- …i……V…“, ®…÷Z…®…‰∆ n˘…‰π… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, ±…‰ EÚx… S……Ω˛‰ n˘…‰π… Ω˛…‰∆ ™…… M…÷h…,
=x… ∫…§…EÚ“ V…®®…‰n˘…Æ˙“ +E‰Ú±…‰ ®…÷Z… …Æ˙ Ω˛“ Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ =x…∫…‰ EÚ…‰<«
®…i…±…§… x…Ω˛”* i…§… ¥…fiπ……¥……« EÚ“ ±…cEÚ“ x…‰ C™……‰∆ EÚΩ˛… EÚ i…‰Æ˙… §………
Æ˙…V……+…‰∆ EÚ“ S………±…⁄∫…“ EÚÆ˙i…… °ÚÆ˙i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¶…J……Æ˙“ Ω˛Ë* …i……V…“,
§…i……<™…‰, C™…… ™…Ω˛ ∫…S… Ω˛Ë EÚ +…… S………±…⁄∫…“ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È? ¥…fiπ……¥……« E‰Ú
+…M…‰ ∫…Æ˙ Z…÷EÚ…i…‰ Ω˛È? ¶…J……Æ˙“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ =∫…E‰Ú +…M…‰ Ω˛…l… °ËÚ±……i…‰ Ω˛È?
=∫… +∫…÷Æ˙ EÚ“ ±…cEÚ“ x…‰ ®…‰Æ˙… <i…x…… +…®……x… EÚ™……, °ÚÆ˙ ¶…“ ®…È S…÷…
Æ˙Ω˛“* EÚ…‰<« |… i…¥……n˘ x…Ω˛” EÚ™……* >…Æ˙ ∫…‰ ¥…Ω˛ n˘…x…¥…“ ®…÷Z…‰ ®……Æ˙-
x…S…±…‰ E÷Ú±… E‰Ú …÷Ø˚π… E‰Ú ∫……l… >∆S…‰ E÷Ú±…
EÚ“ EÚx™…… EÚ… ¥…¥……Ω˛ |… i…±……‰®… EÚΩ˛… V……i……
l……* |… i…±……‰®… ¥…¥……Ω˛ ®…x…… EÚ™…… M…™…… l……,
C™……‰∆ EÚ ∫j…“ E‰Ú E÷Ú±… EÚ…‰ EÚ±…∆EÚ x… ±…M…x…‰
n˘‰x…… =x… n˘x……‰∆ V…∞¸Æ˙“ ∫…®…Z…… V……i…… l……*
20®…Ω˛…¶……Æ˙i…®…Ω˛…¶……Æ˙i…
…“]˙EÚÆ˙ +…ËÆ˙ E÷ÚB∆ ®…‰∆ v…E‰Ú±…EÚÆ˙ S…±…“ M…<«* °ÚÆ˙ ¶…“ +…… EÚΩ˛i…‰ Ω˛Ë EÚ
™…Ω˛ ∫…§… +…x…‰ EÚ™…‰ EÚ… °Ú±… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ®…È ∂……∆i… Ω˛…‰EÚÆ˙ P…Æ˙ EÚ…‰ ¥………∫…
±……Ë]ı S…±…⁄∆* …i……V…“, +…… Ω˛“ §…i……<™…‰ EÚ <i…x…“ +…®…… x…i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú
§……n˘ ®…È ∂… ®…«π`ˆ… E‰Ú …i…… E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ EËÚ∫…‰ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛Ï⁄∆? ™…Ω˛ EÚΩ˛EÚÆ˙
n˘‰¥…™……x…“ °⁄Ú]ı-°⁄Ú]ıEÚÆ˙ Æ˙…‰x…‰ ±…M…“*
∂…÷GÚ…S……™…« n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B §……‰±…‰ - §…‰]˙“, ¥…fiπ……¥……« EÚ“ EÚx™…… x…‰
+∫…i™… EÚΩ˛…* x…∂S…™… Ω˛“ i…÷®… EÚ∫…“ S………±…⁄∫… EÚ“ §…‰]ı“ x…Ω˛” Ω˛…‰, x…
i…÷®Ω˛…Æ˙… …i…… ¶…“J… ®……∆M…EÚÆ˙ M…÷V……Æ˙… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë, §… ±EÚ i…÷®… =∫… …i……
EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰, V…∫…EÚ… ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ M…÷h… M……i…… Ω˛Ë* <∫… §……i… EÚ…‰ n˘‰¥…‰xp˘
i…EÚ V……x…i…… Ω˛Ë, ¶…Æ˙i…¥…∆∂… EÚ… Æ˙…V…… ™…™…… i… V……x…i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ J…÷n˘
¥…fiπ……¥……« ¶…“ V……x…i…… Ω˛Ë* +…x…‰ ®…÷∆Ω˛ +…x…“ |…∂…∆∫…… EÚÆ˙x…… +SUÙ… x…Ω˛”
±…M…i……, +i…: ®…È + v…EÚ E÷ÚUÙ x…Ω˛” EÚΩ˛⁄∆M……* i…÷®… ®…‰Æ˙‰ E÷Ú±… E‰Ú ™…l…-∞¸…“
|…EÚ…∂… EÚ…‰ §…g…x…‰ ¥……±…“ EÚx™……-Æ˙ix… Ω˛…‰, ∂……∆i… Ω˛…‰+…‰ +…ËÆ˙ P…Æ˙ S…±……‰*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B ¥…Ω˛ °ÚÆ˙ §……‰±…‰ - §…‰]ı“, V…∫…x…‰ n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰
EÚc¥…“ §……i…‰∆ ∫…Ω˛ ±…”, =∫…x…‰ ®……x……‰ ∫…∆∫……Æ˙ ¥…V…™… …… ±…“* ®…x…÷π™… E‰Ú ®…x…
®…‰∆ V……‰ GÚ…‰v… Ω˛Ë, ¥…Ω˛ + c™…±… P……‰c‰ E‰Ú ∫…®……x… Ω˛Ë* P……‰c‰ EÚ“ §……M…b˜…‰Æ˙ Ω˛…l…
®…‰∆ …EÚc ±…‰x…‰-¶…Æ˙ ∫…‰ EÚ…‰<« P…÷c∫…¥……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……* S…i…÷Æ˙ P…÷c∫…¥……Æ˙
¥…Ω˛ Ω˛Ë V……‰ GÚ…‰v…-∞¸…“ P……‰c‰ …Æ˙ EÚ…§…⁄ …… ∫…E‰Ú* ∫……∆… V…Ë∫…‰ E‰Ú∆S…÷±…“ EÚ…‰
x…EÚ…±… n˘‰i…… Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ GÚ…‰v… EÚ…‰ V……‰ ®…x… ∫…‰ x…EÚ…±… ∫…E‰Ú, ¥…Ω˛“ …÷∞¸π…
EÚΩ˛±…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ E‰Ú u˘…Æ˙… x…xn˘… EÚ™…‰ V……x…‰ …Æ˙ ¶…“ V……‰ n˘÷:J…“
x…Ω˛” Ω˛…‰i……, ¥…Ω˛“ +…x…‰ ™…ix… ®…‰∆ ∫…°Ú±… Ω˛…‰ ∫…E‰ÚM……* V……‰ Ω˛Æ˙ ®…Ω˛“x…‰ ™…Y…
EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B ∫……Ë §…Æ˙∫… i…EÚ n˘“ I…i… Æ˙Ω˛‰, =∫…∫…‰ ¶…“ §…gEÚÆ˙ ∏…‰™… =∫…“ EÚ…‰
Ω˛Ë, V…∫…x…‰ GÚ…‰v… …Æ˙ ¥…V…™… …… ±…“ Ω˛…‰* V……‰ §……i…-§……i… …Æ˙ §…M…ci…… Ω˛Ë,
=∫…‰ C™…… x……ËEÚÆ˙, C™…… ®…j…, C™…… …ix…“, C™…… ¶……<«-∫…§… UÙ…‰cEÚÆ˙
S…±…‰ V……i…‰ Ω˛Ë* v…®…« +…ËÆ˙ ∫…SS……<« i……‰ BEÚn˘®… Ω˛“ =∫…EÚ… ∫……l… UÙ…‰c
n˘‰i…‰ Ω˛È* ∫…®…Z…n˘…Æ˙ ±……‰M… §……±…EÚ…‰∆ EÚ“ §……i……‰∆ …Æ˙ v™……x… x…Ω˛” n˘™……
EÚÆ˙i…‰*
™…Ω˛ ∫…÷x… n˘‰¥…™……x…“ x…‰ x…©…¶……¥… ∫…‰ EÚΩ˛…, …i……V…“ ®…È ™…t … UÙ…‰]ı“
Ω˛ƒ⁄, °ÚÆ˙ ¶…“ v…®…« EÚ… E÷ÚUÙ ®…®…« i……‰ V……x…i…“ Ω˛⁄∆* I…®…… §…c… v…®…« Ω˛Ë,
™…Ω˛ ®…÷Z…‰ ®……±…⁄®… Ω˛Ë* °ÚÆ˙ ¶…“ V…x…®…‰∆ ∂…“±… x…Ω˛”, V……‰ E÷Ú±… EÚ“
®…™……«n˘… x…Ω˛” V……x…i…‰, =x…E‰Ú ……∫… Æ˙Ω˛x…… EÚΩ˛…∆ EÚ… v…®…« Ω˛Ë?
∫…®…Z…n˘…Æ˙ ±……‰M… B‰∫…‰ ±……‰M……‰∆ E‰Ú ∫……l… EÚ¶…“ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…‰ V……‰ E÷Ú±…“x……‰∆
EÚ“ x…xn˘… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È, E÷Ú±…¥……x……‰∆ EÚ“ <VV…i… EÚÆ˙x…… x…Ω˛” V……x…i…‰*
V…x…®…‰∆ ∂…“±… x…Ω˛”, V…x…EÚ… ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ∫…VV…x……‰ S…i… x…Ω˛”, ¥…‰ S……Ω˛‰
∫…∆∫……Æ˙-¶…Æ˙ E‰Ú v…x…“ Ω˛…‰∆, °ÚÆ˙ ¶…“ S……∆b˜…±… Ω˛“ ∫…®…Z…‰ V……i…‰ Ω˛È*
∫…VV…x……‰∆ EÚ…‰ B‰∫…‰ ±……‰M……‰∆ ∫…‰ n˘⁄Æ˙ Ω˛“ Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B* i…±…¥……Æ˙ E‰Ú
P……¥… …Æ˙ ®…±…Ω˛®… ±…M… ∫…EÚi…… Ω˛Ë, EÚxi…÷ ∂…§n˘…‰∆ EÚ… P……¥… V…“¥…x…-
¶…Æ˙ x…Ω˛” ¶…Æ˙ ∫…EÚi……* ¥…fiπ……¥……« EÚ“ EÚx™…… EÚ“ §……i……‰∆ ∫…‰ ®…‰Æ˙‰ ∫……Æ˙‰
∂…Æ˙“Æ˙ ®…‰∆ +…M… ∫…“ ±…M… M…<« Ω˛Ë* V…Ë∫…‰ …“…±… EÚ“ ±…EÚc“ Æ˙M…c
J……EÚÆ˙ V…±… =`ˆi…“ Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ ®…‰Æ˙… ®…x… V…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* +§… ∂……∆i…
EËÚ∫…‰ Ω˛…‰>∆?
n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ™…‰ §……i…‰∆ ∫…÷x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« E‰Ú ®……l…‰ …Æ˙ §…±… …c
M…™…‰* ¥…Ω˛ ¥…Ω˛…∆ ∫…‰ ∫…“v…‰ +∫…÷Æ˙-Æ˙…V… ¥…fiπ……¥……« EÚ“ ∫…¶…… ®…‰∆ M…™…‰*
=x…EÚ… ®…÷∆Ω˛ GÚ…‰v… ∫…‰ ±……±… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… l……* ¥…fiπ……¥……« EÚ…‰ ∫…∆Ω˛…∫…x… …Æ˙
§…Ë`ˆ‰ n˘‰J…EÚÆ˙ §……‰±…‰- Æ˙…V…x…! ……… EÚ… °Ú±… i…iEÚ…±… Ω˛“ S……Ω˛‰ x…
®…±…‰, …Æ˙ ®…±…i…… V…∞¸Æ˙ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ………“ E‰Ú ¥…∆∂… EÚ“ V…c‰∆ i…EÚ
EÚ…]ı n˘‰i…… Ω˛Ë- +…ËÆ˙ i…÷®… ……… E‰Ú Æ˙…∫i…‰ S…±… …c‰ Ω˛…‰* §…fiΩ˛∫… i… EÚ…
…÷j… EÚS…, •…¿˛S…™…«-µ…i… EÚ… ……±…x… EÚÆ˙i…… Ω˛÷+…, |…‰®… ∫…‰ ®…‰Æ˙“
∫…‰¥……-]ıΩ˛±… EÚÆ˙E‰Ú ∂…I…… …… Æ˙Ω˛… l……* =∫… x…n˘…Êπ… •……¿h… EÚ…‰
i…÷®…x…‰ EÚ<« §……Æ˙ ®…Æ˙¥……™……, i…§… ¶…“ ®…È S…÷… Æ˙Ω˛…* …Æ˙ +§… C™……
n˘‰J…i…… Ω˛⁄ƒ EÚ ®…‰Æ˙“ ™……Æ˙“ §…‰]ı“ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰, V……‰ +…i®…… ¶…®……x…
EÚ…‰ |……h……‰∆ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ ∫…®…Z…i…“ Ω˛Ë, i…÷®Ω˛…Æ˙“ ±…cEÚ“ x…‰
+…®…… x…i… EÚ™…… +…ËÆ˙ ®……Æ˙-…“]ıEÚÆ˙ E÷ÚB∆ ®…‰∆ v…E‰Ú±… n˘™……! ™…Ω˛
+…®……x… n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú ±…B +∫…Ω˛x…“™… Ω˛Ë* =∫…x…‰ x…∂S…™… EÚ™……
Ω˛Ë EÚ +§… ¥…Ω˛ i…÷®Ω˛…Æ˙‰ Æ˙…V™… ®…‰∆ x…Ω˛” Æ˙Ω˛‰M…“ +…ËÆ˙ i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛…‰
EÚ ¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ |……h……‰∆ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ |…™… Ω˛Ë, ∫……‰ =∫…E‰Ú §…x…… ®…È ™…Ω˛…∆
x…Ω˛” Æ˙Ω˛ ∫…EÚi……* +i…: ®…È ¶…“ i…÷®Ω˛…Æ˙… Æ˙…V™… UÙ…‰cEÚÆ˙ V…… Æ˙Ω˛…
Ω˛⁄ƒ*
V…∫…x…‰ n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ EÚc¥…“ §……i…‰∆ ∫…Ω˛ ±…”, =∫…x…‰
®……x……‰ ∫…∆∫……Æ˙ ¥…V…™… …… ±…“* ®…x…÷π™… E‰Ú ®…x… ®…‰∆
V……‰ GÚ…‰v… Ω˛Ë, ¥…Ω˛ + c™…±… P……‰c‰ E‰Ú ∫…®……x… Ω˛Ë*
P……‰c‰ EÚ“ §……M…b˜…‰Æ˙ Ω˛…l… ®…‰∆ …EÚc ±…‰x…‰-¶…Æ˙ ∫…‰
EÚ…‰<« P…÷c∫…¥……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……* S…i…÷Æ˙ P…÷c∫…¥……Æ˙
¥…Ω˛ Ω˛Ë V……‰ GÚ…‰v…-∞¸…“ P……‰c‰ …Æ˙ EÚ…§…⁄ …… ∫…E‰Ú*
G
A R
BH
AN
AL
21®…Ω˛…¶……Æ˙i…®…Ω˛…¶……Æ˙i…
+…S……™…« EÚ“ §……i…‰∆ ∫…÷x…EÚÆ˙ ¥…fiπ……¥……« i……‰ Ω˛CEÚ…-§…CEÚ… Æ˙Ω˛ M…™……*
¥…Ω˛ x…©…i………⁄¥…«EÚ §……‰±……- M…÷Ø˚n‰˘¥…, ®…È x…n˘…Êπ… Ω˛⁄ƒ* +……x…‰ V……‰ E÷ÚUÙ
EÚΩ˛…, =x… ∫…§… §……i……‰∆ ∫…‰ ®…È ∫…¥…«l…… +…Æ˙ S…i… Ω˛⁄ƒ⁄* +…… ®…÷Z…‰ UÙ…‰c
V……™…‰∆M…‰ i……‰ ®…È …±…¶…Æ˙ ¶…“ x…Ω˛” V…“ ∫…EÚi……* ®…È +…M… ®…‰∆ E⁄Ún˘EÚÆ˙
®…Æ˙ V……>∆M……*
∂…÷GÚ…S……™…« o˘gi………⁄¥…«EÚ §……‰±…‰-i…÷®… +…ËÆ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙‰ n˘…x…¥…-M…h… S……Ω˛‰
+…M… ®…‰∆ V…±… ®…Æ˙…‰, S……Ω˛‰ ∫…®…÷p˘ ®…‰∆ b˜⁄§… ®…Æ˙…‰, V…§… i…EÚ ®…‰Æ˙“
|……h…™……Æ˙“ §…‰]ı“ EÚ… n˘÷:J… n˘⁄Æ˙ x… Ω˛…‰M……, ®…‰Æ˙… ®…x… ∂˙……xi… x…Ω˛”
Ω˛…‰M……* V……EÚÆ˙ ®…‰Æ˙“ §…‰]ı“ EÚ…‰ ∫…®…Z……+…‰* +M…Æ˙ ¥…Ω˛ ®……x… M…<«, i……‰
Ω˛“ ®…È ™…Ω˛…∆ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛⁄ƒ, ¥…Æ˙x…… x…Ω˛”*
Æ˙…V…… ¥…fiπ……¥……« ∫……Æ˙‰ … Æ˙¥……Æ˙ EÚ…‰ ∫……l… ±…‰EÚÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú ……∫…
M…™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú ……∆¥… …EÚcEÚÆ˙ I…®…… ®……∆M…“*
n˘‰¥…™……x…“ o˘gi…… E‰Ú ∫……l… §……‰±…“- i…÷®Ω˛…Æ˙“ ±…cEÚ“ ∂… ®…«π`ˆ… x…‰ ®…‰Æ˙…
§…÷Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ +…®……x… EÚ™…… +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ¶…J…®…∆M…‰ EÚ“ §…‰]ı“ EÚΩ˛…*
<∫… EÚ…Æ˙h… =∫…‰ ®…‰Æ˙“ x……ËEÚÆ˙…x…“ §…x…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛x…… ®…∆V…⁄Æ˙ Ω˛…‰ +…ËÆ˙
…i……V…“ V…Ω˛…∆ ®…‰Æ˙… §™……Ω˛ EÚÆ˙‰∆, ¥…Ω˛…∆ ®…‰Æ˙“ n˘…∫…“ §…x…EÚÆ˙ ®…‰Æ˙‰ ∫……l…
V……x…‰ EÚ…‰ Æ˙…V…“ Ω˛…‰, i……‰ ®…È i…÷®Ω˛…Æ˙‰ Æ˙…V™… ®…‰∆ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛⁄∆, +x™…l……
x…Ω˛”*
+∫…÷Æ˙-Æ˙…V… EÚ…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ∂…i…« ®……x…x…“ …c“* =∫…x…‰ +…x…“
§…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ §…÷±…… ¶…‰V…… +…ËÆ˙ =∫…‰ ∫……Æ˙“ §……i…‰∆ ∫…®…Z……<«*
∂… ®…«π`ˆ… x…‰ +…x…… +…Æ˙…v… ∫¥…“EÚ…Æ˙ ±…™……* =∫…x…‰ ∂…®…« ∫…‰ +…∆J…‰∆
x…“S…“ EÚÆ˙E‰Ú EÚΩ˛…- ∫…J…“ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ <SUÙ… …⁄Æ˙“ Ω˛…‰! B‰∫…… x… Ω˛…‰
EÚ ®…‰Æ˙‰ +…Æ˙…v… E‰Ú EÚ…Æ˙h… …i……V…“ +…S……™…« EÚ…‰ M…¥……∆ §…Ë`ˆ‰∆*
M…÷∞¸…÷j…“ EÚ“ n˘…∫…“ §…x…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛x…… ®…÷Z…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ Ω˛Ë* i…§… V……EÚÆ˙
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… GÚ…‰v… ∂……∆i… Ω˛÷+… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ …i…… E‰Ú ∫……l… x…M…Æ˙ EÚ…‰
±……Ë]ı“*
<∫… P…]ıx…… E‰Ú EÚ<« n˘x… §……n˘ Æ˙…V…… ™…™…… i… ∫…‰ V…∆M…±… ®…‰∆ n˘‰¥…™……x…“
EÚ“ n˘÷§……Æ˙… ¶…‰∆]ı Ω˛÷<«* n˘‰¥…™……x…“ x…‰ =x……Æ˙ +…x…… |…‰®… °ÚÆ˙ |…EÚ]ı
EÚ™…… +…ËÆ˙ EÚΩ˛… - V…§… BEÚ §……Æ˙ +…… ®…‰Æ˙… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… …EÚc
S…÷E‰Ú Ω˛È, i……‰ °ÚÆ˙ +…… ®…‰Æ˙‰ … i… E‰Ú Ω˛“ ∫…®……x… Ω˛Ë* +…… ®…÷Z…‰
+…x…“ …ix…“ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ ±…‰∆* …Æ˙xi…÷ ™…™…… i… x…‰ °ÚÆ˙ <x…EÚ…Æ˙
EÚÆ˙ n˘™……* =xΩ˛…‰∆x…‰ EÚΩ˛… - I… j…™… Ω˛…‰EÚÆ˙ •……¿h… EÚx™…… ∫…‰ ¥…¥……Ω˛
EÚÆ˙x…‰ EÚ“ Ω˛®®…i… ®…È EËÚ∫…‰ EÚ∞¸∆?
i…§… n˘‰¥…™……x…“ =xΩ˛∆‰ ∫……l… ±…‰EÚÆ˙ +…x…‰ …i…… E‰Ú ……∫… M…<« +…ËÆ˙
§™……Ω˛ E‰Ú ±…B …i…… EÚ“ +x…÷®… i… ±…‰EÚÆ˙ Ω˛“ ®……x…“* •……¿h… …÷j…“
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… I… j…™… Æ˙…V…… ™…™…… i… E‰Ú ∫……l… §…c“ v…⁄®…v……®… ∫…‰ ¥…¥……Ω˛ Ω˛…‰
M…™……*
™…™…… i… +…ËÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ¥…¥……Ω˛ <∫… §……i… EÚ… ∫…§…⁄i… Ω˛Ë EÚ +…®…
Æ˙¥……V… x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛÷B ¶…“ |… i…±……‰®… ¥…¥……Ω˛ =x… n˘x……‰∆ Ω˛÷+… EÚÆ˙i…‰ l…‰*
∂……∫j……‰∆ ®…‰∆ ™…Ω˛ V…∞¸Æ˙ EÚΩ˛… V……i…… l…… EÚ +®…÷EÚ EÚ…™…« = S…i… Ω˛Ë +…ËÆ˙
+®…÷EÚ x…Ω˛”, EÚxi…÷ V…§… ∫…§…EÚ“ …∫…∆n˘M…“ ∫…‰ EÚ…™…« EÚ™…… V……i…… l…… i……‰
∂…∫j……‰HÚ x… Ω˛…‰x…‰ …Æ˙ ¶…“ ±……‰M… |……™…: =∫…‰ ∫…Ω˛“ ®……x… ±…™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰*
n˘‰¥…™……x…“ ™…™…… i… E‰Ú Æ˙ x…¥……∫… ®…‰∆ +…<« +…ËÆ˙ ∂… ®…«π`ˆ… =∫…EÚ“ n˘…∫…“
§…x…EÚÆ˙ =∫…E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…“* <∫… |…EÚ…Æ˙ ™…™…… i… +…ËÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ EÚ<«
¥…π…« i…EÚ ∫…÷J…-S…Ëx… ∫…‰ Æ˙Ω˛‰*
<∫… §…“S… BEÚ n˘x… ∂… ®…«π`ˆ… x…‰ Æ˙…V…… ™…™…… i… EÚ…‰ +E‰Ú±…… ……EÚÆ˙ =x…∫…‰
|……l…«x…… EÚ“ EÚ ¥…Ω˛ =∫…‰ ¶…“ +…x…“ …ix…“ §…x…… ±…‰∆* ™…™…… i… x…‰ =∫…EÚ“
|……l…«x…… ®……x… ±…“ +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú ∫……l… M…÷i… ∞¸… ∫…‰ ¥…¥……Ω˛ EÚÆ˙ ±…™……*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ <∫… §……i… EÚ… …i…… x… S…±…x…‰ n˘™……* ±…‰ EÚx… S……‰Æ˙“ +… J…Æ˙
EÚΩ˛…∆ i…EÚ UÙ…i…“? n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ BEÚ n˘x… …i…… S…±… Ω˛“ M…™…… EÚ
∂… ®…«π`ˆ… =∫…EÚ“ ∫……Ëi… §…x…“ Ω˛÷<« Ω˛Ë* ™…Ω˛ V……x…EÚ…Æ˙ ¥…Ω˛ ®……Æ˙‰ GÚ…‰v… E‰Ú
+……‰ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛…‰ M…<«, Æ˙…‰i…“-…“]ıi…“ +…x…‰ …i…… E‰Ú ……∫… n˘…Ëc“ M…<«
+…ËÆ˙ ∂…EÚ…™…i… EÚ“ EÚ Æ˙…V…… ™…™…… i… x…‰ ¥…S…x…-¶…∆M… EÚ™…… Ω˛Ë +…ËÆ˙
∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ =∫…x…‰ +…x…“ …ix…“ §…x…… ±…™…… Ω˛Ë*
™…Ω˛ ∫…÷x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ…‰ §…c… GÚ…‰v… +…™……* =xΩ˛…‰∆x…‰ ∂……… n˘™…… EÚ
Æ˙…V…… ™…™…… i… <∫…“ P…c“ §…⁄g‰ Ω˛…‰ V……™…‰∆*
=x…EÚ… ∂……… n˘‰x…… l…… EÚ ™…™…… i… EÚ…‰ §…÷g……‰ x…‰ +… P…‰Æ˙…* ¥…Ω˛ +¶…“
+v…‰c =©… E‰Ú Ω˛“ l…‰* V…¥……x…“ =x…EÚ“ §…“i… x…Ω˛” S…÷EÚ“ l…“ +…ËÆ˙ §…÷g………
+… M…™……* ¥…Ω˛ ∂…÷GÚ…S……™…« E‰Ú ……∫… n˘…Ëc‰ M…™…‰, =x…∫…‰ I…®…… ®……∆M…“ +…ËÆ˙
∂………-®…÷ HÚ E‰Ú ±…B §…Ω˛÷i… +x…÷x…™…- ¥…x…™… EÚ“*
∂…÷GÚ…S……™…« EÚ…‰ =x…E‰Ú Ω˛…±… …Æ˙ n˘™…… +…<«* ∫……‰S……, +… J…Æ˙ ®…‰Æ˙“ EÚx™……
EÚ…‰ <∫…“ x…‰ E÷ÚB∆ ∫…‰ x…EÚ…±…EÚÆ˙ §…S……™…… l……* ¥…Ω˛ ∫……xi¥…x………⁄h…« ∫¥…Æ˙ ®…‰∆
§……‰±…‰-Æ˙…V…x…! i…÷®… ∂………-¥…∂… §…⁄g‰ Ω˛…‰ M…™…‰ Ω˛…‰* <∫…EÚ… x…¥……Æ˙h… i……‰ ®…‰Æ˙‰
……∫… Ω˛Ë x…Ω˛”, …Æ˙ BEÚ §……i… Ω˛Ë-+M…Æ˙ EÚ…‰<« …÷∞¸π… +…x…“ V…¥……x…“ i…÷®Ω˛‰∆ n˘‰
n˘‰ +…ËÆ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙… §…÷g……… +…x…‰ >…Æ˙ ±…‰ ±…‰ i……‰ i…÷®… °ÚÆ˙ ∫…‰ V…¥……x… §…x…
∫…EÚi…‰ Ω˛…‰* ™…Ω˛ ™…÷ HÚ §…i……EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« x…‰ §…⁄g‰ ™…™…… i… EÚ…‰ +…∂…“¥……«n˘
n˘‰EÚÆ˙ ¥…n˘… EÚ™……*
G
A R
BH
AN
AL
22
G
A R
BH
AN
AL
…∆S…i…∆j… EÚ<« o˘Œπ]ı™…… ∫…‰ ∫…∆∫……Æ˙ EÚ“ ∫…¥……« v…EÚ ±……‰EÚ |…™… EfiÚ i…™…… ®… BEÚ Ω˲* <∫…®…Â
∫…∆EÚ ±…i… EÚΩ˛… x…™…… EÚ… ®…⁄±… =i∫… ±……‰EÚ-V…“¥…x… Ω˲* ¶……Æ˙i…“™… EfiÚ i…™…… ®… …∆S…i…∆j… B‰∫…“
+E‰Ú±…“ Æ˙S…x…… Ω˲, V…∫…‰ …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ Y……x…EÚ…‰∂… EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* EÚl…… |…∫i…÷ i… EÚ“ V……‰
∂…˱…“ <∫…®… |…™…÷HÚ Ω˲, =∫…EÚ“ BEÚ ±…∆§…“ …Æ˙®…Æ˙… Ω˲* "¥…‰n˘', "•……¿h…' +… n˘ O…∆l…… ®… ¶…“
<∫… °ÈÚ]‰ı∫…“ EÚ… |…™……‰M… Ω÷˛+… Ω˲*
…∆ S… i…∆ j…
Z……c›˜ °‰ÚÆ˙x…‰ EÚ“
EÚ±……
+¶…“ i…EÚ +……x…‰ …g¯… EÚ EÚ∫…“ EÚ… +…®……x… EÚÆ˙x…… EÚi…x…… ¶……Æ˙“ …c˜ ∫…EÚi…… Ω˲, S……Ω‰˛ °ÚÆ˙ ¥…Ω˛ §…Ω÷˛i… UÙ…‰]ı“ ∂…ŒJ∫…™…i… Ω˛“ C™…… x…
Ω˛…‰* n∆˘ i…±… V……‰ Æ˙…V…… EÚ… +i™…∆i… ¥…∂¥…∫…x…“™… ∫…±……Ω˛EÚ…Æ˙ l……, EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ §……‰b˜®… x……®…EÚ Æ˙…V…… E‰Ú ∫…‰¥…EÚ EÚ… +…®……x… EÚÆ˙x…‰ EÚ“
¥…V…Ω˛ ∫…‰ Æ˙…V…… EÚ“ x…V…Æ˙… ®… EÚ®…i…Æ˙ Ω˛…‰ M…™……* n∆˘ i…±… x…‰ §……‰b˜®… ∫…‰ ®……°Ú“ ®……∆M…“ +…ËÆ˙ §……‰b˜®… x…‰ n∆˘ i…±… EÚ…‰ °ƒÚ∫……x…‰ E‰Ú ±…™…‰ <∫i…‰®……±…
EÚ“ M…™…“ i…EÚx…“EÚ EÚ…‰ n˘…‰§……Æ˙… +…V…®……™……* Æ˙…V…… x…‰ §……‰b˜®… EÚ…‰ n˘…‰§……Æ˙… §…c˜§…c˜…i…‰ Ω÷˛B ∫…÷x……* +…M…‰ C™…… Ω÷˛+… |…∫i…÷i… Ω˲ :
EÚÆÂ˙*'' ∫…∆V…“¥…EÚ ¶…“ =∫…‰ x…®…∫EÚ…Æ˙ EÚƉ˙ =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ ¥…x…™… ∫…‰
J…c˜… Ω˛…‰ M…™……*
À…M…±…EÚ x…‰ +…x…‰ …Ëx…‰ +…ËÆ˙ ®…V…§…⁄i… x……J…⁄x……Â ¥……±…‰ n˘…B∆ …∆V…‰
EÚ…‰ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ®……‰]‰ı ]ı“±…‰ …Æ˙ Æ˙J…EÚÆ˙ =∫…‰ ∫…®®……x… n˘™…… +…ËÆ˙
Ω˛…±…-S……±… …⁄UÙx…‰ ±…M……, ""+…… ∫…E÷Ú∂…±… i……‰ ΩÈ˛? <∫… x…V…«x… ¥…x…
®… +…… EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ S…±…‰ +…B?'' =∫…x…‰ ¶…“ ¥…r«˘®……x… E‰Ú ∫……l…
™……j…… …Æ˙ x…EÚ±…x…‰ +…ËÆ˙ Æ˙…∫i…‰ ®… +…B ∫…∆EÚ]ı +… n˘ EÚ“ …⁄Æ˙“
EÚΩ˛…x…“ À…M…±…EÚ EÚ…‰ EÚΩ˛ ∫…÷x……<«*
B‰∫…… ∫…÷x…EÚÆ˙ À…M…±…EÚ …Ω˛±…‰ ∫…‰ ¶…“ E÷ÚUÙ + v…EÚ +…n˘Æ˙ E‰Ú
∫……l… §……‰±……, "" ®…j…¥…Æ˙, +§… +……EÚ…‰ EÚ∫…∫…‰ b˜Æ˙x……, EÚ∫…∫…‰
∫…Ω˛®…x……* +…… ˆΩ˛Æ‰˙ ®…‰Æ‰˙ ®…j…* ¥…x… EÚ… ™…Ω˛ …⁄Æ˙… Æ˙…V™… ®…‰Æ˙… Ω˲*
V…Ω˛…∆ S……Ω² V……B∆, V…i…x…… S……Ω² P…⁄®…Â, ¥…S…ÆÂ˙* +……EÚ…‰ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙ ∫…‰
EÚ…‰<« b˜Æ˙ x…Ω˛”* Ω˛…∆, <i…x…… v™……x… Æ˙J… EÚ ®…÷Z…∫…‰ ¥…±…M… x… Ω˛…‰
V……B∆* EÚ…Æ˙h…, ¥…x… i……‰ ¥…… k…™…… EÚ… P…Æ˙ Ω˛“ Ω˲, ™…Ω˛…∆ EÚ…‰<« ∫…§…±…
+…ËÆ˙ ÀΩ˛ª… |……h…“ ¶…“ …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ x…œ∂S…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ V…“ ¥…i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛
∫…EÚi……* +…… i……‰ ∂……EÚ…Ω˛…Æ˙“ V…“¥… ˆΩ˛Æ‰˙* +……E‰Ú ±…B i……‰ ™…Ω˛…∆
+…ËÆ˙ ¶…“ + v…EÚ ∫…∆EÚ]ı Ω˲*''
∫…∆V…“¥…EÚ EÚ…‰ f¯…ƒg¯∫… §…∆v……x…‰ E‰Ú §……n˘ À…M…±…EÚ n⁄˘∫…Ɖ˙ |…… h…™……Â
E‰Ú ∫……l… ™…®…÷x…… E‰Ú i…]ı …Æ˙ =i…Æ˙… +…ËÆ˙ UÙEÚ ……x…“ …™…… +…ËÆ˙
§… Æ˙…V…… EÚ…‰ S…‰i… +…™……* =x…∫…‰ ∫……‰S……, n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ∫…“ EÚ“
§……i… Ω˛…‰i…“ i……‰ ∫…∆n‰˘Ω˛ EÚ… E÷ÚU˘ |…∂x… ¶…“ l……* ®…Èx…‰ i……‰ +…V…
i…EÚ EÚ¶…“ ¶…“ B‰∫…… EÚ…‰<« EÚ…®… EÚ™…… Ω˛“ x…Ω˛”, °ÚÆ˙ ¶…“ <∫…
®…⁄J…« x…‰ B‰∫…“ >]ı…]ı…∆M… §……i… EÚΩ˛ n˘“* ®…È ¶…“ EÚi…x…… x……∫…®…Z… Ω⁄∆˛ EÚ
<∫…EÚ“ §……i… ®… +…EÚÆ˙ n∆˘ i…±… V…Ë∫…‰ ¥…∂¥……∫………j… …Æ˙ ∫…∆n‰˘Ω˛ EÚÆ˙x…‰ ±…M……*
<∫…x…‰ =∫… ∫…®…™… ¶…“ <∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ +x…M…«±… §……i… EÚ“ Ω˛…‰M…“* n∆˘ i…±… EÚ…
+x……n˘Æ˙ EÚÆ˙E‰Ú ®…Èx…‰ §…Ω÷˛i… §…÷Æ˙… EÚ™……* ¥…Ω˛ ¶…±…… ®…‰Æ‰˙ ®…Ω˛±… ®… +…EÚÆ˙
+…‰UÙ……x… EËÚ∫…‰ EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˲? Æ˙…V…… EÚ…‰ +§… ™…Ω˛ ¶…“ ™……n˘ +…x…‰ ±…M……
EÚ n∆˘ i…±… E‰Ú x… Æ˙Ω˛x…‰ ∫…‰ =x…E‰Ú EÚ…®…EÚ…V… ®… EÚi…x…“ M…Æ˙…¥…]ı +… M…<«
Ω˲* +§… C™…… l……, ""Æ˙…V…… x…‰ i…÷Æ∆˙i… n∆˘ i…±… EÚ…‰ n˘Æ˙§……Æ˙ ®… §…÷±…¥……™……, =∫…‰
…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ n˘™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú …÷Æ˙…x…‰ + v…EÚ…Æ˙ §…Ω˛…±… EÚÆ˙ n˘B*''
<∫…“ ±…B EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… l…… EÚ V……‰ ¥™… HÚ i…c˜“ ®… +… EÚÆ˙ UÙ…‰]‰ı
…n˘… v…EÚ… Æ˙™…… EÚ… +…n˘Æ˙ x…Ω˛” EÚÆ˙i…… Ω˲ =∫…EÚ“ n˘∂…… n∆˘ i…±… V…Ë∫…“
Ω˛…‰i…“ Ω˲*
∫…∆V…“¥…EÚ §……‰±……, ""®…Ω˛…∂…™…, +……x…‰ V……‰ EÚΩ˛…, ¥…Ω˛ ®……∂……-Æ˙k…“ ∫…S…
Ω˲* V…Ë∫…… +…… EÚΩ²M…‰ ®…È ¥…Ë∫…… Ω˛“ EÚ∞∆¸M……*''
=∫…∫…‰ ¥…S…x… ±…‰EÚÆ˙ n˘®…x…EÚ =∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ À…M…±…EÚ EÚ“ +…‰Æ˙ S…±……*
=∫…E‰Ú ……∫… …Ω÷∆˛S…EÚÆ˙ =∫…x…‰ EÚΩ˛…, ""®…Ω˛…Æ˙…V…, ®…È ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ∫……l…
+……EÚ“ ∫…‰¥…… ®… =…Œ∫l…i… Ω⁄∆˛* +§… +…… V…Ë∫…… = S…i… ∫…®…Z… ¥…Ë∫……
+
23
G
A R
BH
AN
AL
…∆ S… i…∆ j…
°ÚÆ˙ V…v…Æ˙ V…“ ®… +…™……, ¥…x… ®… |…¥…‰∂… EÚÆ˙ M…™……* =∫… n˘x… E‰Ú
§……n˘ Æ˙…V™… EÚ… ∫……Æ˙… ¶……Æ˙ =∫…x…‰ EÚÆ˙EÚ]ı +…ËÆ˙ n˘®…x…EÚ E‰Ú >…Æ˙
UÙ…‰c˜ n˘™…… +…ËÆ˙ ∫¥…™…∆ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ∫……l… ¥…t… ¥…x……‰n˘ EÚÆ˙x…‰
±…M……*
∫…VV…x…… EÚ“ ∫…∆M… i… EÚ“ ™…Ω˛“ i……‰ ¥…∂…‰π…i…… Ω˲* ™…Ω˛ …Ω˛±…“
¶…Â]ı ®…Â Ω˛“ M……g¯“ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲* <∫…E‰Ú ±…B §……Æ˙-§……Æ˙ ®…±…i…‰ Æ˙Ω˛x…‰
EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… x…Ω˛” …c˜i…“*
+§… C™…… l……* ∫…∆V…“¥…EÚ +…ËÆ˙ À…M…±…EÚ n˘…‰x……Â ®…Â <i…x…“
UÙx…x…‰ ±…M…“ EÚ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ∫……l… UÙ…‰c˜x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ x…Ω˛”* ¥…‰
P…∆]ı…Â +E‰Ú±…‰ §…Ë`ˆEÚÆ˙ Y……x… EÚ“ §……i…Â EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛i…‰* Y……x… +SUÙ“
S…“V… Ω˲, Y……x… EÚ“ ±…i… ∫…‰ §…÷Æ˙“ EÚ…‰<« ±…i… ¶…“ x…Ω˛” Ω˲* n⁄˘∫…Ɖ˙ x…∂……Â
E‰Ú ∫……l… ™…Ω˛ Ω˲ EÚ ™… n˘ E÷ÚUÙ + v…EÚ UÙ…x… ±…™…… i……‰ +…n˘®…“ E‰Ú
Ω˛…l…-……∆¥… f¯“±…‰ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ±…÷g¯EÚ V……i…… Ω˲* °ÚÆ˙
<∫…EÚ… BEÚ ∫…®…™… Ω˛…‰i…… Ω˲* §…“S… ®… ±…∆§…… ∫…®…™… EÚ…®… v…∆v…‰ E‰Ú
±…B ¶…“ x…EÚ±… +…i…… Ω˲˛* Y……x… EÚ“ ±…i… B‰∫…“ Ω˲ EÚ <∫…∫…‰ x… i……‰
EÚ¶…“ V…“ ¶…Æ˙i…… Ω˲, x… n˘®……M… l…EÚi…… Ω˲* x… …±……x…‰ ¥……±…‰ EÚ¶…“
l…EÚi…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ x… Ω˛“ …“x…‰ ¥……±…… EÚ¶…“ <∫… i…Æ˙Ω˛ ±…÷g¯EÚi…… Ω˲ EÚ
=∫…EÚ… ±…÷g¯EÚx…… n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ ¶…“ n˘J……<« …c˜ V……B* <∫… ±…B ¥…Ω˛
n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ∫…“ EÚ…®… EÚ… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ V……i……* ™…Ω˛ Ω˛…±…i… i…§… i…EÚ §…x…“
Æ˙Ω˛i…“ Ω˲ V…§… i…EÚ …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ §…§……«n˘ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……*
…Æ˙ Y……x… V……x…x…‰ E‰Ú ±…B Ω˲, ®……x…x…‰ E‰Ú ±…B x…Ω˛”* ∫…SS…‰
Y……x…“ ±……‰M… <∫… ±…B Ω˛“ ∫…J……i…‰ E÷ÚUÙ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ EÚÆ˙i…‰ E÷ÚUÙ* ™… n˘
EÚ…‰<« x……]ı ®…⁄J…« x…EÚ±…… +…ËÆ˙ V…∫…‰ V……x… ±…™…… =∫…‰ ®……x… ¶…“
§…Ë`ˆ… +…ËÆ˙ =∫…“ …Æ˙ S…±…x…‰ ±…M…… i……‰ ¥…Ω˛ =x… ∫…¶…“ ±……‰M……Â E‰Ú Æ˙…∫i…‰
EÚ… EÚ…∆]ı… §…x… V……BM…… V……‰ V……x…i…‰ Ω÷˛B ¶…“ ¥…Ë∫…… ®……x…i…‰ ™…… EÚÆ˙i…‰
x…Ω˛” ΩÈ˛*
À…M…±…EÚ ∫…‰ ™…Ω˛“ BEÚ M…±…i…“ Ω÷˛<«* =∫…x…‰ Y……x…M……‰π`ˆ“ +…Æ∆˙¶…
EÚ“, ™…Ω˛…∆ i…EÚ i……‰ E÷ÚUÙ x…Ω˛” §…M…c˜… l……, …Æ˙ =∫… ®…⁄J…« x…‰ =∫…
…Æ˙®… Y……x… EÚ…‰ Ω˛… ∫…±… x…Ω˛” EÚ™…… EÚ =…n‰˘∂… ∫…÷x…x…‰ +…ËÆ˙ Y……x…
§…P……Æ˙x…‰ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… …Æ˙ v……È∫… V…®……x…‰ E‰Ú ±…B Ω˛…‰i…… Ω˲, x… EÚ
V…“¥…x… ®…Â =i……Æ˙x…‰ E‰Ú ±…B*
∫…∆V…“¥…EÚ BEÚ i……‰ ∂……EÚ…Ω˛…Æ˙“, n⁄˘∫…Ɖ˙ BEÚ V…Ëx… §… x…™…… E‰Ú P…Æ˙
…±……-§…g¯… l……* =∫…x…‰ +ÀΩ˛∫……-¥…ÀΩ˛∫…… EÚ… B‰∫…… ……`ˆ …g¯…™…… EÚ
À…M…±…EÚ V…∆M…±… EÚ… v…®…« i……‰ ¶…⁄±… Ω˛“ M…™…… +…ËÆ˙ ¶…⁄±… M…™…… EÚ ™…Ω˛
∫……Æ˙ ¥……C™… EÚ …Æ˙v…®…« ¶…™……¥…Ω˛ Ω˛…‰i…… Ω˲* =∫…‰ ∂…EÚ…Æ˙ +…ËÆ˙
ÀΩ˛∫…… ®…Â Ω˛“ Ø˚ S… x… Æ˙Ω˛“* +§… n˘…‰x…… ®… <i…x…“ UÙx…x…‰ ±…M…“ EÚ
À…M…±…EÚ E‰Ú §…x…… ∫…∆V…“¥…EÚ x…Ω˛” +…ËÆ˙ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú §…x…… À…M…±…EÚ
x…Ω˛”* n⁄˘∫…Ɖ˙ |…… h…™…… E‰Ú ±…B À…M…±…EÚ E‰Ú ……∫… ∫…®…™… Ω˛“ x…Ω˛”* §…‰S……Ɖ˙
n⁄˘Æ˙ §…Ë`‰ˆ-§…Ë`‰ˆ =x…EÚ“ "+…Ω˛', "¥……Ω˛', "J…⁄§… EÚΩ˛…', "BEÚ §……Æ˙ °ÚÆ˙' EÚ“
+…¥……V…Â ∫…÷x…i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ +…ËÆ˙ +…x…“ EÚ∫®…i… EÚ…‰ Æ˙…‰i…‰ Æ˙Ω˛i…‰*
V…§… ∂…‰Æ˙ ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛” EÚƉ˙M…… i……‰ §…‰S……Ɖ˙ ∫…™……Æ˙- ¥…™……Æ˙ J……B∆M…‰
C™……? ¶…⁄J…‰ §…Ë`‰ˆ i……EÚi…‰ Æ˙Ω˛i…‰ EÚ +§… À…M…±…EÚ EÚ“ §…Ë`ˆEÚ …⁄Æ˙“ Ω˛…‰M…“,
+§… =∫…‰ ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…⁄Z…‰M…“, +§… EÚ∫…“ Ω˛…l…“ ™…… ¶…È∫…‰ …Æ˙ UÙ±……∆M…
±…M……BM…… +…ËÆ˙ +§… =x…EÚ… …‰]ı ¶…Ɖ˙M……, …Æ˙ ™…Ω˛ P…c˜“ ]ı±…i…“ V……i…“,
]ı±…i…“ V……i…“ +…ËÆ˙ ¥…‰ l…EÚ EÚÆ˙, >§… EÚÆ˙, ¶…⁄J… ∫…‰ i…±… ®…±…… EÚÆ˙
∫…⁄J…i…‰ V……i…‰ +…ËÆ˙ ¶…⁄CJ…c˜…x… ∫…‰ …Ën˘… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ §…“®…… Æ˙™……Â EÚ“ S……‰]ı ®…Â
+…i…‰ V……i…‰* B‰∫…‰ Æ˙…V…… E‰Ú ∫……l… =∫…E‰Ú x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙ EÚi…x…‰ ∫…®…™… i…EÚ
]ıE‰Ú Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛* §…‰S……Ɖ˙ x…Æ˙…∂… Ω˛…‰EÚÆ˙ =∫…EÚ… ∫……l… UÙ…‰c˜EÚÆ˙ BEÚ-
BEÚ EÚÆ˙ J…∫…EÚx…‰ ±…M…‰* ™…Ω˛ EÚΩ˛…¥…i… i……‰ ∫……Æ˙“ n÷˘ x…™…… ®… |… ∫…r˘ Ω˲ EÚ
E÷Ú±…“x… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú §……n˘ ¶…“ ™… n˘ Æ˙…V…… °Ú±…Ω˛“x… Ω˲ i……‰ =∫…E‰Ú x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙
=∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ…‰<« +…ËÆ˙ `ˆEÚ…x…… i…±……∂… ±…‰i…‰ ΩÈ˛ V…Ë∫…‰ ¥…∂……±…
¥…fiI… ™… n˘ ∫…⁄J… V……B i……‰ S… c˜™……-S…÷∞∆¸M… =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… ˆ…ËÆ˙ i…±……∂…
EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛*
§…‰S……Ɖ˙ x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙ EÚi…x…‰ ¶…“ ∫¥…… ®…¶…HÚ Ω˛…Â, E÷Ú±…“x…i…… ∫…‰ i……‰
…‰]ı ¶…Æ˙x…‰ ∫…‰ Æ˙Ω‰˛* V…§… M…÷V…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰M…“ i……‰ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ i……‰ S…±… Ω˛“
n¢M…‰* Æ˙…V…… +…x…‰ ∫…‰¥…EÚ…Â EÚ…‰ ∫…®…™… …Æ˙ ¥…‰i…x… n‰˘i…… Æ˙Ω‰˛ i……‰ ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ
=±]ı…-∫…“v…… §…EÚ n‰˘ +…ËÆ˙ UÙ…‰]ı“-®……‰]ı“ §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ ¶…“ EÚÆ˙ n‰˘ i……‰ ¶…“ ¥…‰ <∫…‰
∫…Ω˛x… EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ EÚΩ˛” x…Ω˛” V……i…‰*
§…‰S……Ɖ˙ x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙ EÚi…x…‰ ¶…“ ∫¥…… ®…¶…HÚ
Ω˛…Â, E÷Ú±…“x…i…… ∫…‰ i……‰ …‰]ı ¶…Æ˙x…‰ ∫…‰ Æ˙Ω‰˛* V…§…
M…÷V…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰M…“ i……‰ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ i……‰ S…±…
Ω˛“ n¢M…‰* Æ˙…V…… +…x…‰ ∫…‰¥…EÚ…Â EÚ…‰ ∫…®…™… …Æ˙
¥…‰i…x… n‰˘i…… Æ˙Ω‰˛ i……‰ ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ =±]ı…-∫…“v…… §…EÚ
n‰˘ +…ËÆ˙ UÙ…‰]ı“-®……‰]ı“ §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ ¶…“ EÚÆ˙ n‰˘ i……‰
¶…“ ¥…‰ <∫…‰ ∫…Ω˛x… EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰
UÙ…‰c˜EÚÆ˙ EÚΩ˛” x…Ω˛” V……i…‰*
24
G
A R
BH
AN
AL
…∆ S… i…∆ j…
∫…∆V…“¥…EÚ x…‰ À…M…±…EÚ EÚ…‰ =±]ı… Ω˛“ ……`ˆ …g¯… n˘™…… l……* ¥…Ω˛
∫…®…Z…i…… l…… EÚ ¥…Ω˛ P……∫… J……i…… Ω˲ <∫… ±…B +ÀΩ˛∫…EÚ Ω˲* ¥…Ω˛ x…Ω˛”
V……x…i…… l…… EÚ …‰c˜-……Ëv…… ®… ¶…“ V……x… Ω˛…‰i…“ Ω˲* ™…Ω˛ +ÀΩ˛∫……-¥…ÀΩ˛∫……
§…EÚ¥……∫… EÚ“ §……i… ΩÈ˛* ™…Ω˛ ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ ÀΩ˛∫…… …Æ˙ Ω˛“ ]ıEÚ… Ω˲* V……‰ BEÚ
EÚ… ¶……‰V…x… EÚÆ˙i…… Ω˲ ¥…Ω˛ n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ¶……‰V…x… §…x… V……i…… Ω˲* ™…Ω˛ n÷˘ x…™……
BEÚ ¥…∂……±… V…∆M…±… Ω˲* <∫…®… ∫…¶…“ +…x…‰-+…x…‰ ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ i……EÚ ®…Â
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰ °∆Ú∫……x…‰ EÚ“ V…÷M…i… EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛* Æ˙…V…… |…V…… EÚ…‰,
S… EÚi∫…EÚ Æ˙…‰ M…™……Â EÚ…‰, §… x…™…… O……Ω˛EÚ…Â EÚ…‰, S……±……EÚ ®…⁄J……Á EÚ…‰,
¶…J……Æ˙“ M…fiΩ˛∫l…… EÚ…‰, S……‰Æ˙ +∫……¥…v……x… ¥™… HÚ EÚ…‰, ¥…‰∂™……B∆ EÚ… ®…™……Â
EÚ…‰, EÚ…Æ˙“M…Æ˙ ∫……Æ˙“ n÷˘ x…™…… EÚ…‰ °∆Ú∫…… EÚÆ˙ +…x…… =±±…⁄ ∫…“v…… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú
±…B ∫……®…, n˘…®… +… n˘ EÚ“ x…“ i…™…… E‰Ú V……±… °ËÚ±…… EÚÆ˙ §…Ë`‰ˆ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛*
V…Ë∫…‰ UÙ…‰]ı“ ®…UÙ±…“ EÚ…‰ x…M…±… EÚÆ˙ §…c˜“ ®…UÙ±…“ +…x…… V…“¥…x… S…±……i…“
Ω˲* =∫…“ i…Æ˙Ω˛ ∫…®……V… ®… ¶…“ ±……‰M… BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ x…M…±…x…‰ EÚ“ i……EÚ ®…Â
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ J……EÚÆ˙ Ω˛“ M…÷V…Æ˙ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
<∫…‰ =±…]ı EÚÆ˙ ™…⁄∆ ¶…“ EÚΩ˛ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛ EÚ ™…Ω˛ ∫…∆∫……Æ˙ <∫… ±…B ]ıEÚ…
Ω÷˛+… Ω˲ EÚ <∫…®… ∫……∆…… +…ËÆ˙ n÷˘π]ı… +…ËÆ˙ ±…÷]‰ıÆ˙… EÚ“ S……Ω˛ Ω˛®…‰∂…… …⁄Æ˙“
x…Ω˛” Ω˛…‰ ……i…“* =x…EÚ“ S…±… i……‰ ∫…∆∫……Æ˙ BEÚ n˘x… ®… Æ˙∫……i…±… EÚ…‰ S…±……
V……B*
n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“ i……‰ §……i… Ω˛“ UÙ…‰c˜ n¢, EÚ±™……h…EÚ…Æ˙“ ™…… ∂…∆EÚÆ˙ EÚΩ‰˛ V……x…‰
¥……±…‰ n‰˘¥…i…… EÚ… P…Æ˙ ¶…“ <∫… x…®…«®… |…EfiÚi… x…™…®… EÚ… +…¥……n˘ x…Ω˛” Ω˲*
¶…⁄J… ±…M…x…‰ …Æ˙ =x…E‰Ú M…±…‰ ®… ±……]ı… ∫……∆… Z……]ı EÚÆ˙ M…h…‰∂… E‰Ú ¥……Ω˛x…
S…⁄Ω‰˛ EÚ…‰ J…… V……x…… S……Ω˛i…… Ω˲* M…h…‰∂… E‰Ú ¶……<« EÚ…Ãi…E‰Ú™… E‰Ú ¥……Ω˛x… ®……‰Æ˙
EÚ…‰ <∫… ∫…®…™… ∫……∆… …Æ˙ Z……]¬ı]ı… ®……Æ˙x…‰ EÚ… ®……ËEÚ… ®…±… V……i…… Ω˲* =∫…
®……‰Æ˙ EÚ…‰ J……x…‰ E‰Ú ±…B M… Æ˙V…… EÚ… ¥……Ω˛x… À∫…Ω˛ ]⁄ı]ı …c˜i…… Ω˲*
V…§… ∂…¥…V…“ E‰Ú P…Æ˙ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… Ω˲ i……‰ +…ËÆ˙… EÚ“ §……i… Ω˛“ C™……!
Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙… EÚ…‰ ¥…πh…÷∂…®……« BEÚ §…c˜… Ω˛“ EÚ`ˆ…‰Æ˙ +…ËÆ˙ ∫……l… Ω˛“ G⁄ÚÆ˙
x…™…®… ∫…®…Z…… Æ˙Ω‰˛ l…‰* ™… n˘ BEÚ n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ¶…I™… Ω˲ Ω˛“ +…ËÆ˙ BEÚ E‰Ú
V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú ±…B n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ ®…Æ˙x…… Ω˲ Ω˛“, i……‰ ™… n˘ +EÚ…±…-n÷˘EÚ…±…
E‰Ú ∫…®…™… EÚÆ˙ +… n˘ EÚ“ ¥…∫…⁄±…“ ®… EÚ`ˆ…‰Æ˙i…… §…Æ˙i…x…‰ …Æ˙ |…V…… ®… j…… Ω˛-
j…… Ω˛ ®…S… V……B i……‰ ¶…“ Æ˙…V…… EÚ…‰ EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ ¥…S… ±…i… x…Ω˛” Ω˛…‰x……
S…… Ω˛B +…ËÆ˙ <∫…‰ |…EfiÚi… x…™…®… EÚ… Ω˛∫∫…… ®……x… EÚÆ˙ x…œ∂S…i… ®……ËV…-
®…∫i…“ EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B* <∫… Y……x… E‰Ú ±…B Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙ ∫…S…®…÷S…
¥…πh…÷∂…®……« E‰Ú |… i… EfiÚi…Y… +x…÷¶…¥… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ l…‰, …Æ˙ =xΩ² ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙
E÷ÚUÙ §…‰S…Ëx…“ ¶…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ l…“ EÚ ™…Ω˛ Ø˚EÚ“ Ω÷˛<« EÚΩ˛…x…“ EÚ§… i…EÚ
Ø˚EÚ“ Æ˙Ω‰˛M…“* …Æ˙ =xΩ² + v…EÚ ∫…®…™… i…EÚ |…i…“I…… x…Ω˛” EÚÆ˙x…“
…c˜“*
¥…πh…÷ ∂…®……« §……‰±…‰-À…M…±…EÚ x…‰ i……‰ V…Ë∫…‰ EÚÆ˙EÚ]ı +…ËÆ˙ n˘®…x…EÚ
EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ ®…÷∆Ω˛ Ω˛“ °‰ÚÆ˙ ±…™…… l……* V…§… ¶…⁄J… ∫…‰ x…∫i……Æ˙ EÚ… EÚ…‰<«
=……™… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…™…… +…ËÆ˙ ¥…‰ i…∆M… +… M…B i……‰ =xΩ˛…Âx…‰ n˘®……M…
±…c˜…x…… ∂…÷∞¸ EÚ™……* §……i… n˘®…x…EÚ x…‰ Ω˛“ U‰Ùc˜“* ¥…Ω˛ §……‰±……,
""EÚÆ˙]ıEÚ, Ω˛®……Æ˙“ i……‰ +§… EÚ…‰<« …⁄UÙ Ω˛“ x…Ω˛” Æ˙Ω˛“* Æ˙…V……
À…M…±…EÚ i……‰ +§… …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…∆V…“¥…EÚ EÚ“ ®…÷]¬ı`ˆ“ ®… +… M…™…… Ω˲*
+§… =∫…‰ +…x…‰ EÚk…«¥™… EÚ“ ¶…“ ÀS…i…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…<« Ω˲* n⁄˘∫…Ɖ˙ ∫……Ɖ˙
∫…‰¥…EÚ BEÚ-BEÚ EÚÆ˙E‰Ú ¥…n˘… Ω˛…‰ S…÷E‰Ú ΩÈ˛* +§… Ω˛®… EÚÆÂ˙ i……‰ C™……
EÚÆÂ˙* i…÷®Ω˛” EÚ…‰<« =…™…… ∫…÷Z……+…‰*''
EÚÆ˙]ıEÚ x…‰ EÚΩ˛…, ""¶……<« ®…∆j…“ EÚ… EÚ…®… Ω˲ ∫…®…Z……x……* Æ˙…V……
i…÷®Ω˛…Æ˙“ §……i… ®……x…‰ ™…… x… ®……x…‰, …Æ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙… EÚk…«¥™… Ω˲ EÚ i…÷®… =∫…‰
§…i…… n˘…‰ EÚ =∫…E‰Ú Æ˙…V™… EÚ“ C™…… Ω˛…±…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ Ω˲ V…∫…∫…‰ §……n˘
®… EÚ…‰<« ™…Ω˛ x… EÚΩ‰˛ EÚ i…÷®…x…‰ +…x…… EÚk…«¥™… …⁄Æ˙… x…Ω˛” EÚ™……*
¥…n÷˘Æ˙ x…‰ v…fii…Æ˙…π]≈ı EÚ…‰ =x…E‰Ú EÚk…«¥™… EÚ… Y……x… EÚÆ˙… n˘™…… l……
+…ËÆ˙ =xΩ˛…Âx…‰ ¥…n÷˘Æ˙ E‰Ú EÚΩ˛x…‰ …Æ˙ v™……x… x…Ω˛” n˘™…… i……‰ +…V… EÚ…‰<«
™…Ω˛ i……‰ x…Ω˛” EÚΩ˛i…… EÚ ¥…n÷˘Æ˙ C™…… S…÷… Æ˙Ω‰˛? ™…Ω˛“ ®…∆j…“ EÚ…
EÚk…«¥™… Ω˲, =∫…‰ Æ˙…V…… EÚ…‰ + x…π]ı EÚ… §……‰v… EÚÆ˙… n‰˘x…… S…… Ω˛B*
®……x…x…… x… ®……x…x…… =∫…E‰Ú >…Æ˙ Æ˙Ω˛…*''
™… n˘ Æ˙…V…… +…ËÆ˙ Ω˛…l…“ ®…n˘®…∫i… Ω˛…‰EÚÆ˙ M…±…i… Æ˙…∫i…‰ …Æ˙ S…±…
…c˜i…‰ ΩÈ˛ i……‰ EÚ…‰<« Æ˙…V…… ™…… Ω˛…l…“ EÚ…‰ n˘…‰π… x…Ω˛” n‰˘i……* Æ˙…V…… EÚ…
n˘…‰π… =∫…E‰Ú ®…∆ j…™…… …Æ˙ +…i…… Ω˲ +…ËÆ˙ Ω˛…l…“ EÚ… n˘…‰π… ®…Ω˛…¥…i… EÚ…‰
Ω˛“ n˘™…… V……i…… Ω˲* ∫……Æ˙… EÚ∫…⁄Æ˙ i……‰ i…÷®Ω˛…Æ˙… Ω˲* i…÷®Ω˛” <∫…
P……∫…J……‰Æ˙ §…˱… EÚ…‰ ™…Ω˛…∆ J…”S… ±……B* ¶……<«, i…÷®…x…‰ i……‰ S…®…]‰ı EÚ“
V…M…Ω˛ ∫…“v…‰ Ω˛…l… ∫…‰ n˘Ω˛EÚi…… Ω÷˛+… +∆M……Æ˙… …EÚc˜ ±…™……* Ω˛…l… i……‰
V…±…‰M…… Ω˛“* n˘®…x…EÚ x…‰ +…x…“ ¶…⁄±… ®……x… ±…“, §……i… i……‰ i…÷®… ˆ“EÚ
EÚΩ˛i…‰ Ω˛…‰* <∫…®… ™… n˘ EÚ∫…“ ∫…‰ S…⁄EÚ Ω÷˛<« Ω˲ i……‰ ®…÷Z…∫…‰ Ω÷˛<« Ω˲,
Æ˙…V…… EÚ… <∫…®… EÚ…‰<« n˘…‰π… x…Ω˛”* i…÷®…x…‰ ¥…Ω˛ …Ω‰˛±…“ i……‰ ∫…÷x…“ Ω˲ x…?
EÚÆ˙EÚ]ı =i∫…÷EÚ Ω˛…‰ M…™……, ""EÚ…Ëx… ∫…“?''
"" ∫…™……Æ˙ ¶…‰c˜… EÚ“ ¶…c∆˜i… ®… ®……Æ˙… M…™……* Ω˛®… +…π…c˜¶…⁄ i… E‰Ú
S…±…i…‰ §…§……«n˘ Ω˛…‰ M…B* n⁄˘i…“ V…÷±……Ω‰˛ EÚ“ EÚÆ˙x…“ ∫…‰ x…π]ı Ω˛…‰ M…<«*
Ω˛®… i…“x…… x…‰ +…x…“ i…§……Ω˛“ EÚ… Æ˙…∫i…… J…÷n˘ Ω˛“ i…Ë™……Æ˙ EÚ™……
l……*'' EÚÆ˙EÚ]ı EÚ…‰ <∫…EÚ… +…∂…™… x…Ω˛” ®……±…⁄®… l……* n˘®…x…EÚ x…‰
EÚΩ˛…, ±……‰ ∫…÷x……‰*
25
G
A R
BH
AN
AL
ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x…
™…Ω˛…ƒ +…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* §…Ω˛÷i… ∫…‰ n˘‰∂… ¶……Æ˙i… E‰Ú ∫……l… ¥™…………Æ˙
EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* ™…Ω˛ §……i… i…÷®… +SUÙ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…®…Z… Ω˛“
∫…EÚi…‰ Ω˛…‰ EÚ v…x…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú ∫……l… EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰x…… EÚi…x……
J…i…Æ˙x……EÚ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ™…Ω˛…ƒ E‰Ú EÚÆ˙…‰c…‰∆ ±……‰M… V…§… BEÚ
§……Æ˙ +∆O…‰V……‰∆ E‰Ú S…∆M…÷±… ®…‰∆ +… M…B i……‰ =x…EÚ“ Ω˛…±…i… n˘x……‰∆-
n˘x… §…÷Æ˙“ Ω˛…‰i…“ M…<«* +∆O…‰V… Ω˛®……Æ˙“ ∫……Æ˙“ v…x…-∫…®… k… EÚ…‰ ∫…®…‰]ı EÚÆ˙,
™…Ω˛…∆ ∫…‰ Ω˛V……Æ˙…‰∆ ®…“±… n˘⁄Æ˙ +…x…‰ n˘‰∂… E‰Ú °Ú…™…n˘‰ E‰Ú ±…B ±…‰ V……x…‰ ±…M…‰*
Ω˛®……Æ˙… ∂……‰π…h… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ ™…‰ +∆O…‰V… Ω˛®…‰∆ x…“S…“ x…M……Ω˛ ∫…‰ n˘‰J…i…‰ l…‰
+…ËÆ˙ ™…Ω˛ ®……x…x…‰ E‰Ú ±…B i…Ë™……Æ˙ x…Ω˛” l…‰ EÚ Ω˛®… ¶……Æ˙i…“™… ±……‰M… ¶…“
<x∫……x… Ω˛È*
Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… ®…‰∆ ∫…x…¬ 1800 +…ËÆ˙ 1900 E‰Ú §…“S… E‰Ú ∫……Ë ∫……±… ®…‰∆ EÚ…‰<«
∫…¥…… i…“x… EÚÆ˙…‰c ±……‰M… ¶…⁄J… ∫…‰ ®…Æ˙ M…B* ™…Ω˛ ∫…∆J™…… ……˱…‰hb˜ +…ËÆ˙ ∫…‰x…
V…Ë∫…‰ n˘‰∂……‰∆ EÚ“ ∫……Æ˙“ V…x…∫…∆J™…… ∫…‰ ¶…“ EÚΩ˛” + v…EÚ Ω˛Ë* V……‰ ±……‰M… EÚ∫…“
|…EÚ…Æ˙ V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛‰ =xΩ˛‰∆ ¶…“ ¶…Æ˙-…‰]ı J……x…‰ EÚ…‰ x…Ω˛” ®…±…i…… l……* +EÚ…±…
+…ËÆ˙ ¶…÷J…®…Æ˙“ V…“¥…x… EÚ… BEÚ Ω˛∫∫…… §…x… M…<« l…“* BEÚ +EÚ…±… ®…‰∆
EÚ…‰<« i…“∫… ±……J… ±……‰M……Â EÚ… ¶…⁄J… ∫…‰ ®…Æ˙ V……x…… EÚ…‰<« +S…Æ˙V… EÚ“ §……i…
x…Ω˛” l…“* ™… n˘ +∆O…‰V… ∂……∫…EÚ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ +…x…“ Ω˛“ i…Æ˙Ω˛ <x∫……x…
∫…®…Z…i…‰ i……‰ ™…Ω˛ §……i… x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ l…“*
E‰Ú¥…±… +EÚ…±… +…ËÆ˙ M…Æ˙“§…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… Ω˛“ x…Ω˛” l…“* ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰
+…x…‰ Ω˛“ n˘‰∂… ®…‰∆ +i™…xi… Ω˛“x… ¥™… HÚ™……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛x…… …ci…… l……*
V…x… ……EÚ…Ê, C±…§……‰∆, S……™…-P…Æ˙…‰∆ +…ËÆ˙ Æ˙‰±… E‰Ú b˜§§……‰∆ ®…‰∆ +∆O…‰V… Ω˛…‰i…‰ l…‰
V… ∫…‰ ∫……Ë ¥…π…« …Ω˛±…‰ Ω˛®… +…V……n˘ x…Ω˛” l…‰* Ω˛®… …Æ˙
Æ˙…V… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ +∆O…‰V… l…‰ V……‰ ™…Ω˛…ƒ ¥™…………Æ˙ EÚÆ˙x…‰
+…B l…‰, ±…‰ EÚx… v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰, l……‰c…-l……‰c… EÚÆ˙E‰Ú
=xΩ˛…‰∆x…‰ Ω˛®……Æ˙‰ …⁄Æ˙‰ n˘‰∂… …Æ˙ + v…EÚ…Æ˙ V…®…… ±…™……* <∫…E‰Ú …Ω˛±…‰
V……‰ ¶…“ ¥…n˘‰∂…“ ¶……Æ˙i… +…B ¥…‰ <∫… n˘‰∂… EÚ…‰ V…x…i…… E‰Ú ∫……l… P…÷±…-
®…±… M…B* +∆O…‰V… ™…Ω˛…ƒ ±…M…¶…M… b˜‰g ∫……Ë ∫……±… i…EÚ Æ˙Ω˛‰, ±…‰ EÚx…
+ xi…®… I…h… i…EÚ ¥…‰ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ E‰Ú ±…B ¥…n˘‰∂…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛‰* ¥…‰
¶……Æ˙i… ∫…‰ V……‰ ¶…“ ±……¶… =`ˆ… ∫…EÚi…‰ l…‰ =xΩ˛…‰∆x…‰ =`ˆ…™……* Ω˛®……Æ˙“
v…x…-∫…®… k…, Ω˛®……Æ˙… §…±… v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ J…i®… Ω˛…‰x…‰ ±…M……* V…§…
+∆O…‰V… ¶……Æ˙i… ∫…‰ M…B i…§… Ω˛®…‰∆ §…‰Ω˛n˘ M…Æ˙“§…“ +…ËÆ˙ EÚπ]ı EÚ“ ∫l… i…
®…‰∆ UÙ…‰c EÚÆ˙ M…B l…‰* <i…x…“ M…Æ˙“§…“ +…ËÆ˙ <i…x…… EÚπ]ı Ω˛®…x…‰ …Ω˛±…‰
EÚ¶…“ x…Ω˛” Z…‰±…… l……* Ω˛®…x…‰ B‰∫…… C™……‰∆ Ω˛…‰x…‰ n˘™……?
™…Ω˛ i……‰ i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛“ Ω˛…‰ EÚ ®…V…§…⁄i… ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ“ i…÷±…x…… ®…‰∆
EÚ®…V……‰Æ˙ ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ…‰ §…“®……Æ˙“ V™……n˘… +∫………x…“ ∫…‰ v…Æ˙ n˘§……i…“ Ω˛Ë*
Ω˛®……Æ˙“ EÚ®…V……‰ Æ˙™……‰∆ E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ +∆O…‰V… Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… ®…‰∆ V…®… ……B*
¶……Æ˙i… +…x…“ v…x…-n˘…˱…i… E‰Ú ±…B ®…∂…Ω˛⁄Æ˙ l……* <∫…“ ±…B +∆O…‰V…
∫……Ë ∫……±…
+…
…Ω˛±…‰
26
G
A R
BH
AN
AL
ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x…
=x…®…‰∆ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ V……x…‰ EÚ“ <V……V…i… x…Ω˛” l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ +…x…“
∏…‰π`ˆi…… n˘J……x…‰ E‰Ú ±…B B‰∫…“ §…Ω˛÷i…-∫…“ Ø˚EÚ…¥…]ı‰∆ ±…M…… Æ˙J…“ l…“*
¶……Æ˙i…“™… +∆O…‰V……‰∆ EÚ…‰ +…x…‰ §…Æ˙…§…Æ˙ EÚ… ®……x…EÚÆ˙ =x…E‰Ú ∫……l… =`ˆ-§…Ë`ˆ
™…… P…÷±…- ®…±… x…Ω˛” ∫…EÚi…‰ l…‰* +∆O…‰V……‰∆ E‰Ú J…±……°Ú S…±…x…‰ ¥……±…‰ ®…÷EÚn˘®…‰
¶……Æ˙i…“™… V…V……‰ EÚ“ +n˘…±…i… ®…‰∆ x…Ω˛” ∫…÷x…‰ V…… ∫…EÚi…‰ l…‰* ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ∫…¶…“
>Ï∆S…‰ +…ËÆ˙ ®…Ω˛i¥……⁄h…« +…‰Ω˛n˘…‰∆ …Æ˙ +∆O…‰V… l…‰* ∫…‰x…… ®…‰∆ §…Ω˛…n˘÷Æ˙∫…‰ §…Ω˛…n˘÷Æ˙
¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ Ω˛¥…±…n˘…Æ˙ ∫…‰ >∆S…… …n˘ x…Ω˛” ®…±… ∫…EÚi…… l……* ™……‰M™… ∫…‰
™……‰M™… ¶……Æ˙i…“™… EÚ…‰ ¶…“ EÚ…‰<« V…®®…‰n˘…Æ˙“ EÚ… EÚ…®… x…Ω˛” ∫……Ë…… V……i…… l……*
Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ ∫…¶…“ ®…Ω˛i¥……⁄h…« °ËÚ∫…±…‰ ™…Ω˛…ƒ x…Ω˛” §… ±EÚ ±…xn˘x…
®…‰∆, =x… ±……‰M……‰∆ u˘…Æ˙… EÚ™…‰ V……i…‰ l…‰ V…xΩ˛‰∆ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ“ EÚ…‰<« S…xi…… x…Ω˛”
l…“* <x… ∫…§… §……i……‰∆ ∫…‰ ¶……Æ˙i…“™… V…x…i…… §…Ω˛÷i… n˘÷J…“ Ω˛…‰ M…<«* ±…‰ EÚx…
±……‰M… <∫… +i™……S……Æ˙ E‰Ú ¥…∞¸u˘ +…¥……V… =`ˆ…x…‰ ∫…‰ b˜Æ˙i…‰ l…‰* E‰Ú¥…±… E÷ÚUÙ
Ω˛“ ±……‰M……‰∆ ®…Â Ω˛“ <∫… +x™……™… EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ Ω˛®®…i… l…“*
Ω˛®…‰∆ +…M…‰ x…Ω˛” §…gx…‰ n˘™…… V…… Æ˙Ω˛… l……* ±…‰ EÚx… Ω˛®… V…Ω˛…∆ …Ω˛±…‰ l…‰ ¥…Ω˛…∆
¶…“ x…Ω˛” ]ıEÚ …… Æ˙Ω˛‰ l…‰* ¥…∂¥… +…M…‰ §…gi…… M…™…… +…ËÆ˙ Ω˛®… …UÙci…‰
M…B* … ∂S…®…“ n˘‰∂……‰∆ x…‰, ®…∂…“x……‰∆ ∫…‰ x…<«-x…<« ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… =i……n˘x… EÚÆ˙E‰Ú
+…x…“ v…x…-∫…®… k… +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v……+…‰∆ EÚ…‰ §…g…™……* +x™… n˘‰∂……‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆
x…‰ ¥…Y……x… EÚ“ =z… i… ∫…‰ +…x…‰ V…“¥…x… ®…‰∆ ∫…÷v……Æ˙ EÚ™……* ±…‰ EÚx… Ω˛®…‰∆ ™…Ω˛
∫…§… x…Ω˛” EÚÆ˙x…‰ n˘™…… M…™……* E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ x…‰ EÚ…Æ˙J……x…‰ ∫l…… …i… EÚÆ˙x…‰
S……Ω˛‰ ±…‰ EÚx… +∆O…‰V… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ <∫…E‰Ú ±…B ®…∆V…⁄Æ˙“ x…Ω˛” n˘“* <∫… i…Æ˙Ω˛
n˘‰∂… ®…‰∆ V…Æ˙… ¶…“ ¥…EÚ…∫… x…Ω˛” Ω˛…‰ ……™……* V…Ë∫…‰ EÚ∫∫…… EÚΩ˛…x…“ ®…‰∆ … Æ˙™……‰∆
EÚ“ Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙“ EÚ<« ¥…π……Ê E‰Ú ±…B ∫……‰ V……i…“ Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ Ω˛®……Æ˙… n˘‰∂… ¶…“
∫……‰i…… Æ˙Ω˛…*
∫…ËEÚc˜… ¥…π……Á i…EÚ ¶……Æ˙i… §… g™…… EÚ…c‰ +…ËÆ˙ Ω˛∫i…EÚ±……+…‰∆ E‰Ú ±…B …⁄Æ˙‰
¥…∂¥… ®…‰∆ ¥…J™……i… l……* =∫…“ ¶……Æ˙i… EÚ…‰ +§… •…]ı‰x… EÚ“ ®…±……‰∆ ®…‰∆ §…x…‰
EÚ…c‰ V…§…n˘«∫i…“ J…Æ˙“n˘x…‰ …ci…‰ l…‰, V…§… EÚ •…]ı‰x… EÚ“ ®…±……‰∆ E‰Ú ±…B
Ø˚<« ¶……Æ˙i… ∫…‰ ¶…‰V…“ V……i…“ l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ <∫… §……i… EÚ“ +x…÷®… i… x…Ω˛” n˘“
EÚ ¶……Æ˙i…“™… +…x…“ V…∞¸Æ˙i… EÚ“ S…“V…‰∆ J…÷n˘ §…x…… ∫…E‰Ú∆ +…ËÆ˙ §…‰S… ∫…E‰Ú∆
C™……‰∆ EÚ ∫……Æ˙… ±……¶… +∆O…‰V… ∫¥…™…∆ Ω˛c…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* <∫…∫…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú
EÚ…c… §…÷x…x…‰ ¥……±…‰ V…÷±……Ω˛…‰∆ +…ËÆ˙ n˘∫i…EÚ…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ §…c… x…÷EÚ∫……x… Ω˛÷+…
C™……‰∆ EÚ =x…EÚ“ §…x……<« Ω˛÷<« S…“V…‰∆ EÚ…‰<« x…Ω˛” J…Æ˙“n˘ ∫…EÚi…… l……*
∫…∆∫……Æ˙ =z… i… EÚÆ˙i…… M…™…… …Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ®…∂…“x…‰∆ x…Ω˛” +…<«* +∆O…‰V……‰∆ x…‰
Æ˙‰±… E‰Ú <∆V…x… V…Ë∫…“ E‰Ú¥…±… =xΩ˛” ®…∂…“x……‰∆ EÚ…‰ +…x…‰ n˘™…… V…x…∫…‰
=xΩ˛‰∆ ™…Ω˛…∆ EÚ… ∂……∫…x… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰i…“ l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ ™…Ω˛…∆
Æ˙‰±… EÚ“ ±……<x…‰∆ §…UÙ…<«, ∫…cEÚ +…ËÆ˙ …÷±… §…x…¥……B* ™… n˘ ¥…‰ B‰∫……
x… EÚÆ˙i…‰ i……‰ <i…x…‰ §…c‰ n˘‰∂… …Æ˙ …⁄Æ˙… x…™…xj…h… Æ˙J… ……x…… =x…E‰Ú
±…B EÚ `ˆx… Ω˛…‰ V……i……*
n˘⁄∫…Æ˙… EÚ…®… +∆O…‰V……‰∆ x…‰ ™…Ω˛ EÚ™…… EÚ E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ +∆O…‰V…“
…g…x…‰ ±…M…‰ i…… EÚ ¥…‰ =x…E‰Ú ±…B UÙ…‰]ı‰-®……‰]ı‰ EÚ…®… EÚÆ˙ ∫…E‰Ú∆*
<∆M±…Ëb˜ ∫…‰ C±…E«Ú ®…∆M…¥……x…‰ EÚ“ §…V……B =xΩ˛‰∆ ™…Ω˛” …Æ˙ i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙x……
EÚΩ˛” + v…EÚ ∫…∫i…… +…ËÆ˙ +…∫……x… l……*
i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛“ Ω˛…‰ EÚ + v…EÚi…®… ¶……Æ˙i…“™… M……∆¥……‰∆ ®…‰∆ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛Ë*
+∆O…‰V…“ ∂……∫…x… E‰Ú EÚ…Æ˙h… M……∆¥……‰∆ ®…‰ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ ±……‰M……‰∆ EÚ“ Ω˛…±…i…
n˘x……‰∆- n˘x… J…Æ˙…§… Ω˛…‰i…“ M…<« C™……‰∆ EÚ <x…EÚ“ V…∞¸Æ˙i……‰∆ EÚ…‰ ∫…®…Z…x…‰
+…ËÆ˙ …⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… EÚ…‰<« x…Ω˛” l……* <∫…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ ¶……Æ˙i… E‰Ú
±……‰M……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… ¶…“ §…c“ i…‰V…“ ∫…‰ §…gx…‰ ±…M…“* <∫…∫…‰ =x…EÚ“
Ω˛…±…i… +…ËÆ˙ ¶…“ J…Æ˙…§… Ω˛…‰i…“ M…<« C™……‰∆ EÚ =x…E‰Ú Ω˛∫∫…‰ ®…‰∆ M…Æ˙“§…“
+…ËÆ˙ i…EÚx…“°Ú…‰∆ E‰Ú ∫…¥…… +… ¶…“ C™…… ∫…EÚi…… l……! x… ¶…Æ˙…‰]ı J……
∫…EÚi…‰ l…‰, x… ∫¥…∫l… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…‰ l…‰* J……x…‰ EÚ…‰ V……‰ l……‰c… §…Ω˛÷i…
®…±…i…… ¶…“ l…… ¥…Ω˛ B‰∫…… x…Ω˛” Ω˛…‰i…… l…… V…∫…∫…‰ ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ…‰ i……EÚi…
®…±…‰* +…®… ±……‰M… §…Ω˛÷i… EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰ M…B +…ËÆ˙ +…∫……x…“ ∫…‰
27
G
A R
BH
AN
AL
ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x…
§…“®……Æ˙ …cx…‰ ±…M…‰* V…xn˘… ÆΩ˛˙x…‰ E‰Ú ±…B EÚV……« ±…‰x…… …ci…… l……*
=∫…E‰Ú §…M…ËÆ˙ Æ˙…‰]ı“-n˘…±… V…÷]ı… ……x…… ¶…“ ®…÷ ∂EÚ±… Ω˛…‰ M…™……* M……∆¥……Â
EÚ…‰ ®…Ω˛…®…… Æ˙™……‰∆ +…ËÆ˙ +x™… §…“®…… Æ˙™……‰∆ x…‰ i…§……Ω˛ EÚÆ˙ n˘™……*
+∫…i……±… +…ËÆ˙ b˜…ÏC]ıÆ˙ E‰Ú¥…±… §…c‰ ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ ®…‰∆ l…‰* °ÚÆ˙ ±……‰M……‰∆ E‰Ú
……∫… n˘¥…… +… n˘ E‰Ú ±…B …Ë∫…… ¶…“ x…Ω˛” l……* ¶……Æ˙i…“™… EÚ“ +…Ë∫…i…
+…™…÷ E‰Ú¥…±… 27 ¥…π…« Æ˙Ω˛ M…<«* ±……‰M… +…x…‰ §…SS……‰∆ EÚ…‰ ∫E⁄Ú±… x…Ω˛”
¶…‰V… ……i…‰ l…‰* Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú ±…B =xΩ˛‰∆ EÚSS…“ Z……‰…c“ ®…‰∆ Ω˛“ M…÷V……Æ˙…
EÚÆ˙x…… …ci…… l……* EÚ¶…“-EÚ¶…“ …“x…‰ E‰Ú ±…B ∫……°Ú ……x…“ i…EÚ
x…Ω˛” ®…±… ……i…… l……* ∂…Ω˛Æ˙ ®…‰∆ ±……‰M……‰∆ E‰Ú ……∫… x… x……ËEÚÆ˙“ l…“ x…
…Ë∫……* ¶……Æ˙i… EÚ“ V…x…i…… E‰Ú ……∫… +∆v…EÚ…Æ˙, n˘÷J… +…ËÆ˙ x…Æ˙…∂…… E‰Ú
∫…¥……™… E÷ÚUÙ ¶…“ x… Æ˙Ω˛…*
<∫… §……i… ∫…‰ Ω˛®…‰∆ +S…Æ˙V… x…Ω˛” Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B EÚ +∆O…‰V… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙
E‰Ú¥…±… +…x…“ Ω˛“ ¶…±……<« EÚ“ §……i… ∫……‰S…i…“ l…“ C™……‰∆ EÚ +∆O…‰V… ™…Ω˛…∆
+…B Ω˛“ <∫… ±…B l…‰, x… EÚ Ω˛®……Æ˙‰ Ω˛i… E‰Ú ±…B* P……‰c… P……∫… ∫…‰
n˘…‰∫i…“ EÚÆ˙‰M…… i……‰ J……BM…… C™……? ±…‰ EÚx… EÚ¶…“-EÚ¶…“ B‰∫…… Ω˛…‰i……
Ω˛Ë EÚ ∂…EÚ…Æ˙“ +…x…‰ §…UÙ…B V……±… ®…‰∆ J…÷n˘ Ω˛“ °Ú∆∫… V……i…… Ω˛Ë*
+∆O…‰V……‰∆ x…‰ E÷ÚUÙ EÚ…®… +…x…‰ °Ú…™…n˘‰ E‰Ú ±…B EÚB …Æ˙ =x… EÚ…®……‰∆
∫…‰ Ω˛®……Æ˙‰ ±…B M…÷±……®…“ EÚ“ §…‰ c™……‰∆ EÚ…‰ i……‰c °‰ÚEÚx…… E÷ÚUÙ +…∫……x…
Ω˛…‰ M…™……* ¥…Ω˛ EËÚ∫…‰? +∆O…‰V……‰∆ x…‰ n˘‰∂… EÚ… ∂……∫…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…B
Æ˙‰±… EÚ“ …]ı Æ˙™……∆ §…UÙ…<», ∫…cE‰Ú∆ §…x…¥……<» +…ËÆ˙ b˜…EÚ-|…h……±…“
∫l…… …i… EÚ“* …Æ˙ <x…∫…‰ Ω˛®… ±……‰M… BEÚ-n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú x…EÚ]ı +… M…B*
E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ x…‰ +∆O…‰V…“ …g“* <∫…∫…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú +±…M…-+±…M…
¶……M……‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ +……∫… ®…‰∆ +…∫……x…“ ∫…‰ §……i…S…“i… EÚÆ˙x…‰ EÚ…
∫……v…x… ®…±… M…™……* +∆O…‰V…“ EÚi……§……‰∆ +…ËÆ˙ +J…§……Æ˙…‰∆ E‰Ú V… Æ˙B
¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ … ∂S…®…“ n˘‰∂……‰∆ EÚ“ x…<« ¥…S……Æ˙v……Æ˙…+…‰∆ EÚ“
V……x…EÚ…Æ˙“ ®…±…“* Ω˛®…‰∆ ∫¥…i…xj…i…… +…ËÆ˙ ∫…®……x…i…… E‰Ú ∫…u˘…xi……‰∆ E‰Ú
§……Æ˙‰ ®…‰∆ …i…… S…±……* ™… n˘ ∫…¶…“ ®…x…÷π™… §…Æ˙…§…Æ˙ ΩÈ˛ i……‰ BEÚ V…… i… n˘⁄∫…Æ˙“
…Æ˙ ∂……∫…x… EËÚ∫…‰ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë? ¥…n˘‰∂…“ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ C™…… ΩEÚ Ω˛Ë EÚ ¥…‰
Ω˛®……Æ˙‰ ∫……l… §…÷Æ˙… ¥…i……«¥… EÚÆ˙‰∆ +…ËÆ˙ Ω˛®…‰∆ x…“S…“ x…V…Æ˙ ∫…‰ n˘‰J…‰∆? +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰
§…c“ §……i… ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ Ω˛®… ™…Ω˛ ∫…§… C™……‰∆ §…n˘…«∂i… EÚÆ˙‰∆? V…§… ±……‰M……‰∆ x…‰
+…x…‰-+…… ∫…‰ ™…‰ ∫…¥……±… EÚB i……‰ =x…EÚ“ Ω˛®®…i… +…ËÆ˙ i……EÚi… §…g“*
+∆O…‰V……‰∆ u˘…Æ˙… ∫l…… …i… ∫…∆S……Æ˙ ¥™…¥…∫l…… x…‰ <x… ¥…S……Æ˙…‰∆ EÚ…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú
±……‰M……‰∆ ®…‰∆ °ËÚ±……x…‰ ®…‰∆ ®…n˘n˘ n˘“* Ω˛®……Æ˙… n˘‰∂… +§… ∫…S…®…÷S… V……M…x…‰ ±…M……*
±……‰M……‰∆ E‰Ú ∫……‰S…x…‰ EÚ… f¯∆M… §…n˘±……* n˘x…-|… i… n˘x… ™…Ω˛ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙x…‰
¥……±……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… §…gi…“ Ω˛“ M…<« EÚ Ω˛®… ¶…“ E÷ÚUÙ ΩÈ˛* Ω˛®……Æ˙‰ ¶…“ E÷ÚUÙ
+ v…EÚ…Æ˙ ΩÈ˛* Ω˛®… ¶…“ +SUÙ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ V…“¥…x… §…i……B∆M…‰ - |… i…π`ˆ… E‰Ú
∫……l… ∫¥……v…“x… V…“¥…x…, C™……‰∆ EÚ Ω˛®… ¶…“ =i…x…‰ Ω˛“ +SU‰Ù ΩÈ˛ V…i…x…‰ +…ËÆ˙
±……‰M…* <∫…“ ∫…‰ +…V……n˘ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ <SUÙ… …Ën˘… Ω˛÷<«* B‰∫…… |…i…“i… Ω˛÷+… V…Ë∫…‰
±…®§…‰ ∫…®…™… ∫…‰ ∫……‰™……, M…⁄∆M…… n˘‰∂… +S……x…EÚ §……‰±…x…‰ ±…M… M…™…… Ω˛…‰* ∂…÷∞¸-
∂…÷∞¸ ®…‰∆ ™…Ω˛ BEÚ v…“®…“ °÷Ú∫…°÷Ú∫……Ω˛]ı l…“, °ÚÆ˙ =∫…®…‰∆ i…‰V…“ +…i…“ M…<«
+…ËÆ˙ BEÚ n˘x… B‰∫…… =n¬˘P……‰π… Ω˛÷+… V…∫…EÚ…‰ x… ∫…÷x…x…… +∫…®¶…¥… l……*
+x…‰EÚ ®…Ω˛…x… …÷Ø˚π… +…M…‰ +…B +…ËÆ˙ =xΩ˛…‰∆x…‰ +…v…÷ x…EÚ ™…÷M… E‰Ú <∫…
B‰ i…Ω˛… ∫…EÚ ∫…∆P…π…« E‰Ú ±…B ±……‰M……‰∆ EÚ… x…‰i…fii¥… EÚ™……* i…±…EÚ,
¥…¥…‰EÚ…x…∆n˘ +…ËÆ˙ ]ıËM……‰Æ˙ B‰∫…‰ Ω˛“ x……®… ΩÈ˛ V…xΩ˛‰∆ ¶……Æ˙i…“™… +…n˘Æ˙ +…ËÆ˙
+…¶……Æ˙ E‰Ú ∫……l… ∫…n˘… ™……n˘ Æ˙J…‰∆M…‰* <x… ∫…¶…“ x…‰ +…x…‰-+…x…‰ i…Æ˙“E‰Ú ∫…‰
™…Ω˛“ EÚΩ˛…, Ω˛®… +…V……n˘ Ω˛…‰EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰∆M…‰* +…ËÆ˙ V…§… ¶……Æ˙i…“™… ±……‰M… +…x…“
+…V……n˘“ E‰Ú ±…B ±…c‰ i……‰ ™…Ω˛ BEÚ ¥…∂…‰π… |…EÚ…Æ˙ EÚ“ ±…c…<« §…x… M…<«
C™……‰∆ EÚ <∫…EÚ…‰ ±…cx…‰ E‰Ú ±…B =xΩ˛…‰∆x…‰ §…xn˘⁄EÚ…‰∆ ™…… n˘⁄∫…Æ˙‰ Ω˛ l…™……Æ˙…‰∆ ∫…‰
EÚ…®… x…Ω˛” ±…™……*
G
A R
BH
AN
AL
28…Æ˙J…
+±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“
V…x®… x…¥…∆§…Æ˙ 1960 EÚ±…EÚk……. ∂…I…… EÚ±…EÚk…… ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ Æ˙P…÷¥…“Æ˙ ∫…∆#…Ω˛ …Æ˙ ∂……‰v…-EÚ…™…«* 1998 ®… ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙
∫…‰ ∫…®®…… x…i…* ∫…∆…E«Ú : 2/10, ∂…Æ˙i… §……‰∫… Æ˙…‰b˜, M……b«˜x… +……]«ı®…Â]ı, M…÷±…®……‰Ω˛Æ˙, EÚ±…EÚk……-700 020
∫…∆n˘¶…« ®…‰∆ ®…È +…x…‰ EÚ…‰ n˘‰J…i…“ Ω⁄ƒ˛, i……‰ ……i…“ Ω˛⁄ƒ EÚ BEÚ
±…M…¶…M… …⁄V……-……`ˆ, +∆v… ¥…∂¥……∫…Ω˛“x… §…S……x…, ∫E⁄Ú±…
Eڅϱ…‰V… EÚ“ ∂…I…… ∫…‰ |…¶…… ¥…i… ∫…Ω˛V… ∞¸… ∫…‰ ∫…∆P…π…«∂…“±…
i…… E«ÚEÚ n˘®……M… B¥…∆ Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú |… i… BEÚ ®… ∏…i… Æ˙…M…-
u˘‰π… - V…∫…EÚ… ®…⁄±… EÚ…Æ˙h… ¥…h…« ¥™…¥…∫l…… Ω˛Ë - E‰Ú §……¥…V…⁄n˘
®…È +…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i… v…… ®…«EÚ ¥™… HÚ ®……x…i…“ Ω⁄ƒ˛⁄* …UÙ±…‰ ¥…π……Ê ®…‰∆ ®…Ëx…‰
+…x…‰ Ω˛xn⁄˘ Ω˛…‰x…‰ EÚ…‰ ™…… v…®…« EÚ…‰ +…x…‰ V…“¥…x… EÚ… BEÚ V…∞¸Æ˙“
+…v……Æ˙ ……™…… Ω˛Ë* BEÚ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ ™…Ω˛ ¶…“ EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë EÚ
S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ §…gi…‰ Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú ∫……l…-∫……l… Ω˛“ =∫…E‰Ú EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰
∂……™…n˘ §…±…E÷Ú±… +∫…∆…fiHÚ- +…x…“ x…V…“ V…“¥…x… ™……j…… ®…‰∆ ®…x…÷π™…
EÚ“ ¥™……E÷Ú±…i…… +…ËÆ˙ =u‰˘±…x… EÚ…‰ EÚ®… EÚÆ˙x…‰ B¥…∆ ∂…… xi… +…ËÆ˙
+…x…xn˘ E‰Ú +l…« EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ BEÚ ®……M…« E‰Ú ∞¸… ®…‰∆ v…®…« EÚ…
x…Æ˙“I…h… EÚÆ˙x…‰ EÚ… ®…‰Æ˙… Ω˛xn˘÷i¥… ¶…“ §…Ω˛÷i… §…g… Ω˛Ë* Æ˙P…÷¥…“Æ˙
∫…Ω˛…™… +…ËÆ˙ ™…l……l…« V…Ë∫…‰ ¥…π…™… …Æ˙ ∂……‰v… EÚÆ˙i…‰-EÚÆ˙i…‰ V……‰ v…®…«-
O…xl……‰∆ ∫…‰ EÚ…‰<« i……Æ˙i…®™… x…Ω˛” Æ˙J…i…… - ®…Èx…‰ M…“i……, =… x…π…n˘ §……Ëu˘
∫…… Ω˛i™… EÚ“ +…‰Æ˙ +x……™……∫… Ω˛“ +…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i… J…∆S…i…‰ ……™…… Ω˛ËË*
∂……™…n˘ ™…Ω˛ J…∆S……¥… ¥…Ω˛” Ω˛Ë, V…∫…‰ ¥…“.B∫…. x……™………±… …÷Æ˙…x…“
∫…¶™…i……+…‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆ E‰Ú V…“¥…x… EÚ“ ∫…®……x……xi…Æ˙ +…EÚ…∆I……Bƒ (B
∫…‰EÚhb˜ ∫EÚ“®… +…Ï°Ú B∆§…“∂…x∫…) EÚΩ˛i…‰ Ω˛È*
∫…¥……±… =`ˆi…… Ω˛Ë EÚ C™…… ™…Ω˛“ ∫…®……x……xi…Æ˙ +…EÚ…∆I…… BEÚ §…c‰
…Ë®……x…‰ …Æ˙ S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë? C™…… °ÚÆ˙ +…n˘®…“ ∫……Æ˙“
¶……M… n˘…Ëc +…ËÆ˙ Ω˛…™…-Ω˛…™… ∫…‰ l…EÚ EÚÆ˙ v…®…« EÚ“ ∂…Æ˙h… ®…‰∆ V……x…‰ EÚ“
∫……‰S… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ §…gi…“ EÚ“i…«x… ¶…V…x… ®…∆b˜ ±…™……‰∆, Æ˙… j…
V……M…Æ˙h……‰∆, x…™…‰-x…™…‰ J…÷±…i…‰ ¶…¥™… v……®……‰∆, ®… xn˘Æ˙…‰∆-®…`ˆ…‰∆,
x…EÚ ®……Ë∫…“ E‰Ú S…‰Ω˛Æ˙‰ ∫…‰ +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ“ n˘®…EÚ EÚ… ∫……±…-n˘Æ˙
∫……±… P…]ıi…‰ V……x…… =x…E‰Ú |… i… ∫…Ω˛…x…÷¶…⁄ i… ∫…‰ + v…EÚ =∫…E‰Ú
EÚ…Æ˙h……‰∆ EÚ…‰ V……x…x…‰ EÚ“ +…‰UÙ“-∫…“ =i∫…÷EÚi…… V…M……i…… Ω˛Ë* ™…Ω˛
∫…÷x… EÚÆ˙ i……‰ Ω˛ËÆ˙i… EÚ… +∆i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…… - +…V…EÚ±… Ω˛®……Æ˙“ EÚ]ı“ ……]ı“«
®…‰∆ Ω˛®… ±……‰M… ¶…V…x…-EÚ“i…«x… EÚ… |……‰O……®… Æ˙J…i…‰ Ω˛È EÚ¶…“ +…x……? §…Æ˙∫……‰∆
…Ω˛±…‰ =x…EÚ“ BEÚ ……]ı“« ®…‰∆ …Æ˙i…-n˘Æ˙-…Æ˙i… ®…‰EÚ+… ∫…‰ ±…n˘“ ∫±…“¥…±…‰∫…
§±……=V… ¥……±…“ i……∂… …“]ıi…“ +…ËÆ˙i…‰∆ +…ƒJ……‰∆ E‰Ú ∫……®…x…‰ P…⁄®… V……i…“ Ω˛È...
V…Ëx… V…“ E‰Ú §……™…‰∆ Ω˛…l… ®…‰∆ +M…⁄∆ `ˆ™……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… §…gEÚÆ˙ S……Æ˙ Ω˛…‰ M…™…“ Ω˛Ë-
V…§…∫…‰ ®…Èx…‰ ™…Ω˛ n˘…‰x……‰∆ +M…⁄ `ˆ™……ƒ …Ω˛x…“ Ω˛È, ∫…S…®…÷S… ®…‰Æ˙‰ n˘x…®……x… §…n˘±…
M…™…‰ Ω˛È... ™…Ω˛…ƒ i…EÚ EÚ ……<±∫… ∫…‰ J…⁄x… M…Æ˙x…… ¶…“ §…∆n˘ Ω˛Ë* =∫… i……∆ j…EÚ
x…‰ EÚΩ˛… Ω˛Ë EÚ +§… ®…÷Z… …Æ˙ …“UÙ‰ ∫…‰ ¶…“ EÚ…‰<« ¥……Æ˙ x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…E‰ÚM……*
∫……®…x…‰ ∫…‰ ¥……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ Ω˛®®…i… i……‰ …Ω˛±…‰ Ω˛“ EÚ∫…“ ®…‰∆ x…Ω˛“ l…“* V…Ëx…
V…“ E‰Ú =©… …Èi…“∫… E‰Ú ±…M…¶…M… Ω˛Ë*
BEÚ x…V…n˘“EÚ E‰Ú Æ˙∂i…‰n˘…Æ˙ x…‰ +¶…“ E÷ÚUÙ n˘x… …Ω˛±…‰ §…Ω˛÷i… +…O…Ω˛…⁄¥…«EÚ
Æ˙…x…“ ∫…i…“ n˘…n˘“ E‰Ú EÚ“i…«x… ®…‰∆ §…÷±……™…… l……* ……ƒS… ∫……i… Ω˛V……Æ˙ ∞¸…™…‰ EÚ…
J…S…« EÚ™…… M…™…… l……, V…∫…®…‰∆ EÚ…±…“ M…∆V…“ …Ω˛x… EÚÆ˙ +∆M…‰‰V…“ ∫]ı…<±… ®…‰∆
§…ÈV……‰ §…V……x…‰¥……±…… UÙ…‰EÚÆ˙…, v¥… x… EÚ…‰ M…÷ƒV……x…‰ ¥……±…‰ <EÚ…‰ ¥……±…… §… g™……
®……<EÚ +…ËÆ˙ °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ“ v…÷x… …Æ˙ §…x…‰ ¶…V…x……‰∆ …Æ˙ ∏…r˘… ¶……¥… ∫…‰
Z…⁄®…i…‰ Ω˛Æ˙ =©… E‰Ú ∫j…“-…÷Ø˚π… ®……ËV…⁄n˘ l…‰* +…∫………∫… EÚ“ <x… P…]ıx……+…‰∆ E‰Ú
x…™…‰ Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú x…™…‰ Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú
n˘÷:J… +…ËÆ˙ ∫…÷J…
EÚ
G
A R
BH
AN
AL
…Æ˙J… 29
®…`ˆ…v…“∂……‰∆-§……§……+…‰∆, ¶……M…¥…i… EÚl……™…Y……‰∆, |…¥…S…x……‰∆, ¥…Ëπh……‰n˘‰¥…“
EÚ“ ™……j……+…‰∆ ¥…M…ËÆ˙Ω˛ EÚ…‰ n˘‰J… EÚÆ˙ ∫…Ω˛V… ∞¸… ∫…‰ ™…Ω˛ ß…®… Ω˛…‰
∫…EÚi…… Ω˛Ë EÚ BEÚ §……Æ˙ °ÚÆ˙ EÚ…‰<« §…Ω˛÷i… §…c… v…… ®…«EÚ V……M…Æ˙h… Ω˛…‰
Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ¥…∂¥… ¥…t…±…™……‰∆ B¥…∆ ∫…… Ω˛ i™…EÚ ∫…∆∫l……+…‰∆ E‰Ú ∫…‰ ®…x……Æ˙…‰∆
∫…‰ ¥…t…l…“« i…EÚ M……™…§… Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ - Ω˛…ϱ… J……±…“ …c‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, …Æ˙
+ v…EÚi…Æ˙ |…¥…S…x…-∫l…±……‰∆ …Æ˙ ±……‰M… ∫…“ g™……‰∆ …Æ˙ i…EÚ §…Ë`ˆ‰
®…±…‰∆M…‰* EÚ±…EÚk…… E‰Ú BEÚ Æ˙…π]ı≈“™… +J…§……Æ˙ EÚ…‰ n˘÷EÚ…x…n˘…Æ˙“
V…®……x…‰ E‰Ú ±…B ∂…∆EÚÆ˙…S……™……Ê +…ËÆ˙ ®…÷ x… ∫…÷®…‰Æ˙®…±… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ …÷π……
n˘“n˘“, +…™……« ∂… ∂…|…¶…… i…EÚ E‰Ú |…¥…S…x… ∫……Æ˙ UÙ……x…‰ …c Æ˙Ω˛‰ Ω˛Ë*
∫…÷x…… Ω˛Ë EÚ Ω˛ Æ˙u˘…Æ˙ ®…‰∆ +r˘«E÷Ú∆¶… E‰Ú ®…‰±…‰ ®…‰∆ ®…`ˆ…<« §……ƒ]ıx…‰ E‰Ú
<SUÙ÷EÚ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ±…‰x…‰ ¥……±…‰ ¶…J…®…∆M…‰ x…Ω˛” ®…±…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ ™…Ω˛…ƒ
i…EÚ EÚ M……Bƒ ¶…“ V…±…‰§…“ n˘‰J… EÚÆ˙ +Ø˚ S… ∫…‰ ®…÷∆Ω˛ °‰ÚÆ˙ ±…‰i…“ l…”*
+… J…Æ˙ ¥…Ω˛ EÚ…Ëx… ∫…“ S…“V… Ω˛Ë, V…∫…‰ ……x…‰ E‰Ú ±…B +…®… +…n˘®…“
+…x…“ M……ƒ`ˆ E‰Ú <i…x…‰ …Ë∫…‰ +…ËÆ˙ ∫…®…™… J…S…« EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? <∫…E‰Ú
§…n˘±…‰ ®…‰∆ =∫…‰ ®…±… C™…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? v…®…« EÚ“ ∂…Æ˙h… ®…‰∆ V……x…‰ ¥……±…‰
±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ¶…M…¥…n¬˘M…“i…… x…‰ S……Æ˙ |…EÚ…Æ˙ EÚ… §…i……™…… Ω˛Ë- +…i…«,
V…Y……∫…÷, +l……«l…“« +…ËÆ˙ Y……x…“(7/16)* ™… n˘ BEÚ §……Æ˙ ™…Ω˛ ®……x…
±…‰∆ EÚ ™…‰ ±……‰M… …Ω˛±…“ EÚ…‰ ]ı E‰Ú Ω˛È, i……‰ ¥…‰ EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú +…i…« ™……
∫…∆EÚ]ı ®…‰∆ Ω˛Ë, V…∫…∫…‰ v…®…« =xΩ˛‰∆ j……h… n˘‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? <∫… |…∂x… E‰Ú =k…Æ˙
E‰Ú EÚ<« ∫…⁄j… +…∫………∫… E‰Ú V…“¥…x… ®…‰∆ ®…±… V……i…‰ Ω˛È! EÚx…EÚ ®……Ë∫…“
+…ËÆ˙ V…Ëx… V…“ E‰Ú P…∫…]ıi…‰ ∫…∆™…÷HÚ … Æ˙¥……Æ˙…‰∆ ®…‰∆ BEÚ … Æ˙¥……Æ ˙E‰Ú
+∆n˘Æ˙ +……∫… ®…‰∆ ±…M…¶…M… =n˘…∫…“x… i…“x… S……Æ˙ +E‰Ú±…‰ … Æ˙¥……Æ˙ Ω˛Ë,
V……‰ ∫……Z…… Æ˙∫……‰<« ∫…‰ V…÷c‰ Ω˛÷B Ω˛È* <x… +x……‰J…‰ ∫…∆™…÷HÚ … Æ˙¥……Æ˙…‰∆ ®…‰∆
Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú i…x……¥… EÚ…‰ ∫…°«Ú ¶…÷HÚ¶……‰M…“ V……x… ∫…EÚi…‰ Ω˛È∆, V…Ω˛…ƒ §……Ω˛Æ˙“
¶…“c E‰Ú +∆n˘Æ˙ ¶…™…∆EÚÆ˙ +E‰Ú±………x… Ω˛Ë +…ËÆ˙ V…Ω˛…ƒ ∫……Æ˙‰ Æ˙…M… ™…… i……‰
EÚ∫…“ +…ËÆ˙ E‰Ú |… i… u˘‰π… ∫…‰ ∂…÷∞¸ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È ™…… =x…EÚ“ … Æ˙h… i… u˘‰π…
®…‰∆ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* §…c‰ ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ ®…‰∆ ∫……®…… V…EÚ V…“¥…x… EÚ… +…±…®… i……‰ ™…Ω˛
Ω˛Ë EÚ Æ˙∂i…‰-x……i……‰∆ ®…‰∆ V…Ω˛…ƒ +…x…‰ ∫…‰ ∫…®…fiu˘ ¥™… HÚ EÚ… ∫…¥……±… x…
Ω˛…‰∆, ¥…Ω˛…ƒ ®…Æ˙x…‰-V…“x…‰-§…“®……Æ˙“- ¥…¥……Ω˛ i…EÚ ®…‰∆ Æ˙∂i…‰n˘…Æ˙…‰∆ EÚ… EÚ…‰<«
…i…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…… +…ËÆ˙ ¥…‰ +…i…‰ ¶…“ Ω˛È i……‰ ®…‰Ω˛®……x……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
M……ƒ¥……‰∆ EÚ“ Ω˛…±…i… ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ V…Ë∫…“ Ω˛“ n˘‰Æ˙-∫…§…‰Æ˙ Ω˛…‰x…‰¥……±…“ Ω˛Ë ™…… Ω˛…‰
S…±…“ Ω˛Ë* §…Ω˛…Æ˙ E‰Ú BEÚ M……ƒ¥… E‰Ú EÚ±…EÚk…‰ ®…‰∆ b˜≈…™…¥…Æ˙“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰
¥™… HÚ x…‰ §…i……™…… EÚ BEÚ Ω˛“ +…ƒM…x… ®…‰∆ =∫…E‰Ú ®……i……- …i…… +…ËÆ˙
S……Æ˙ ¶……<™……‰∆ E‰Ú +±…M…-+±…M… ……ƒS… S…⁄±Ω˛‰∆ Ω˛Ë +…ËÆ˙ =∫…EÚ“ …ix…“
EÚ“ ®…fii™…÷ Ω˛…‰ V……x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… =∫…EÚ“ §…SS…“ EÚ…‰ Æ˙J…x…‰ E‰Ú ±…B =∫…‰
®……ƒ EÚ…‰ =∫… §…SS…“ EÚ… J…S…« n˘‰x…… …ci…… Ω˛Ë* =∫…E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ M……ƒ¥……‰∆
®…‰∆ |……™…: P…Æ˙-P…Æ˙ ®… B‰∫…“ Ω˛“ Ω˛…±…i… Ω˲, V…Ω˛…ƒ §…x…… ∫¥……l…« E‰Ú EÚ…‰<« EÚ∫…“
EÚ… E÷ÚUÙ x…Ω˛” Ω˛Ë* +…n˘®…“ +…ËÆ˙ +…n˘®…“ E‰Ú §…“S… §…gi…“ n˘⁄Æ˙“ ®…‰∆ EÚΩ˛“ +Ω˛∆
™…… +∫… Ω˛πh…÷i…… Ω˛Ë, i……‰ EÚΩ˛” ∫¥……l…« +…ËÆ˙ ±……‰¶…*
S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ V……‰ Ω˛xn˘÷i¥… §…gi…… n˘J……<« n˘‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë, =∫…EÚ“ BEÚ J…… ∫…™…i…
=∫…EÚ… ∫……®…⁄ Ω˛EÚ ∞¸… Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ v…®…« BEÚ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ ∫……®…… V…EÚi…… EÚ… ∞¸…
±…‰ ±…‰i…… Ω˛Ë* EÚxi…÷ ™…Ω˛ ∫……®…… V…EÚi…… x…V…“ =i∫…¥……‰∆ - V…Ë∫…‰ ±…cE‰Ú EÚ…
¥…¥……Ω˛ - ∫…‰ + v…EÚ =n˘…Æ˙ +…ËÆ˙ ∫…n˘¬¶……¥……⁄h…« ¶…“c <EÚ^ı“ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë*
<∫…EÚ… EÚ…Æ˙h… ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ Ω˛®…‰∆ C™…… …c“ Ω˛Ë V……‰ V……™…‰∆* ¥…Ω˛ EÚ…Ëx… ∫…… Ω˛®……Æ˙‰
P…Æ˙ +…™…… l……* Ω˛…‰M…… …Ë∫…‰ ¥……±…… +…x…‰ P…Æ˙ ®…‰∆* V…Ë∫…“ ¶……¥…x……+…‰∆ E‰Ú
±…B <∫… ∫……®…… V…EÚi…… ®…‰∆ +C∫…Æ˙ EÚ…‰<« V…M…Ω˛ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* <x… v…… ®…«EÚ
=i∫…¥……‰∆ ®…‰∆ J…S…« EÚ™…‰ M…™…‰ …Ë∫……‰∆ ®…‰∆ EÚΩ˛”- x… EÚΩ˛” n˘J……¥…‰ EÚ“ |…¥…fi k… Ω˛…‰i…‰
Ω˛÷B ¶…“ <«π™……« ™…… |… i…∫…v……« EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ®… V…M……i…‰ Ω˛È, C™……‰∆ EÚ =x…E‰Ú
…“UÙ‰ v…®…« V…Ë∫…“ EÚ…‰<« … ¥…j… +…ËÆ˙ §…c“ +¥…v……Æ˙h…… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* J…S…« EÚÆ˙x…‰
¥……±…‰ ®…‰∆ ¶…“ BEÚ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ ¥…x…©…i…… §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* … Æ˙¥……Æ˙ +…ËÆ˙
∫…®……V… E‰Ú |… i… EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ… n˘… ™…i¥… x…¥……«Ω˛ x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú +…Æ˙…v…
§……‰v… V……‰ ∫……Æ˙“ +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ ¶……Æ˙i…“™… ®……x…∫… ∫…‰ V…c ∫…‰ x…Ω˛”
x…EÚ±… ……i…… - ∫…‰ ¶…“ <∫… i…Æ˙Ω˛ E‰Ú v…… ®…«EÚ =i∫…¥… BEÚ x…πEfiÚi… n˘±……i…‰
Ω˛È +…ËÆ˙ ®…x…÷π™… EÚ“ ∫……®…… V…EÚ, =n˘…Æ˙ +ËÆ˙ x…:∫¥……l…« §…x…x…‰ EÚ“
V…x®…V……i… =n˘®™… <SUÙ… EÚ…‰ BEÚ ]ı‰g‰-®…‰g‰ i…Æ˙“E‰Ú ∫…‰ Ω˛“ ∫…Ω˛“, ±…‰ EÚx…
…⁄Æ˙“ +¥…∂™… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* ®…÷ ∂EÚ±… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛Ë EÚ …÷Æ˙…x…‰ ∫…®……V… ®…‰∆ °ÚÆ˙ ¶…“
EÚ<« i…Æ˙Ω˛ EÚ“ =n˘…Æ˙i……Bƒ, n˘…x… ¥…M…ËÆ˙Ω˛ E‰Ú ∞¸… ®…‰∆ +¶……¥…O…∫i……‰∆ E‰Ú |… i…
EÚØ˚h…… E‰Ú |…¥……Ω˛ E‰Ú Æ˙…∫i…‰ x… ®…«i… EÚ™…‰ Ω˛÷B l…”, …Æ˙ +…v…÷ x…EÚ ∫…®……V…
x…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰ §…±…E÷Ú±… ∫¥……l…«…Æ˙…™…h…, +…i®…E‰Ú xp˘i… +…ËÆ˙ +x…÷n˘…Æ˙ §…x……
b˜…±…… Ω˛Ë* +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú x……®… …Æ˙ V……‰ J……±…“…x… +…V……n˘“ E‰Ú §……n˘
EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…™…‰ n˘x… V…Ω˛…ƒ-i…Ω˛…ƒ Ω˛…‰x…‰
¥……±…“ ¶……M…¥…i…EÚl……+…‰∆ E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ BEÚ ∫……`ˆ…
¥…π…« EÚ“ v…®…«|……h… ¥…fir˘… EÚ… EÚΩ˛x…… Ω˛Ë - ™…Ω˛
i……‰ Æ˙∆b˜“ EÚ“ ®…∆b˜“ Ω˛…‰ M…™…“* …Ω˛±…‰ EÚΩ˛”
¶……M…¥…i…-EÚl…… Ω˛…‰x…… §…c“ §……i… Ω˛…‰i…“ l…“*
30
G
A R
BH
AN
AL
Ω˛®……Æ˙“ V…xn˘M…“ ®…‰∆ +…™…… Ω˛Ë, =∫…‰ ¶…Æx…˙‰ E‰Ú ±…B v…®…« ∫…‰ ∫…∫i…“, ∫…÷±…¶…
+…ËÆ˙ ∫…®……V… u˘…Æ˙… +x…÷®……‰ n˘i… EÚ…‰<« n˘⁄∫…Æ˙“ ®…x… ∂S… EÚi∫…… |…h……±…“
¶……Æ˙i… ®…‰∆ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“* Ω˛Æ˙ i…§…E‰Ú E‰Ú ±……‰M……‰∆- =SS… ¥…M…«, ®…v™… ¥…M…«,
x…®x… ¥…M…«, + ∂… I…i…, ∂… I…i…, +v…« ∂… I…i…-∫j…“-…÷Ø˚π……‰∆ E‰Ú P…®…« EÚ“
+…‰Æ˙ Z…÷EÚx…‰ EÚ… ∫…∆¶…¥…i…: ™…Ω˛“ ®…⁄±… EÚ…Æ˙h… Ω˛Ë*
EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ ®…V…n˘⁄Æ˙…‰∆ u˘…Æ˙… EÚ±…-EÚ…Æ˙J……x……‰∆ ®…‰∆ Ω˛…‰x…‰¥……±…“ ¥…∂¥…EÚ®……«
…⁄V…… ®…V…n˘⁄Æ˙…‰∆ E‰Ú |……™…: ®……C∫…«¥……n˘“ ]ı≈‰b˜ ™…⁄ x…™…x……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú
§……¥…V…⁄n˘ <∫… ∫……±… …Ω˛±…‰ ∫…‰ §…Ω˛÷i… V……‰Æ˙-∂……‰Æ˙ ∫…‰ Ω˛…‰i…“ n˘J……<« …c“*
+…∂S…™…« Ω˛Ë EÚ ®…Ω˛∆M……<«, §…n˘Ω˛…±…“ +…ËÆ˙ ∫……¥…«V… x…EÚ …⁄V……+…‰∆ EÚ… ˆ…]ı-
§……]ı BEÚ ∫……l… §…gi…… n˘J……<« …ci…… Ω˛Ë* V…∫… S…“V… EÚ“ §…c‰ …Ë®……x…‰ …Æ˙
V…∞¸Æ˙i… Ω˛…‰ V……™…‰, =∫…‰ …⁄Æ˙“ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…B =∫…“ S…“V… EÚ“ n˘÷EÚ…x…‰∆ ¶…“
J…÷±… V……i…“ Ω˛È - ]ı“¥…“ …Æ˙ Æ˙…®……™…h…-®…Ω˛…¶……Æ˙i… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ Æ˙…V…x…“ i… ®…‰∆
+…x…“ ∞¸ S… ¥… ∫……®…l™…« E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ Ω˛Æ˙ ∫i…Æ˙ …Æ˙ ¶……M…¥…i… EÚl……+…‰∆,
|…¥…S…x……‰∆, EÚ“i…«x……‰∆ +…ËÆ˙ §……±…EÚ •…¿S…… Æ˙™……‰∆ EÚ“ n˘÷EÚ…x…‰∆ =…±…§v… Ω˛Ë*
EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…™…‰ n˘x… V…Ω˛…ƒ-i…Ω˛…ƒ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ ¶……M…¥…i…EÚl……+…‰∆ E‰Ú §……Æ˙‰
®…‰∆ BEÚ ∫……`ˆ… ¥…π…« EÚ“ v…®…«|……h… ¥…fir˘… EÚ… EÚΩ˛x…… Ω˛Ë - ™…Ω˛ i……‰ Æ˙∆b˜“ EÚ“
®…∆b˜“ Ω˛…‰ M…™…“* …Ω˛±…‰ EÚΩ˛” ¶……M…¥…i…-EÚl…… Ω˛…‰x…… §…c“ §……i… Ω˛…‰i…“ l…“*
Æ˙∆b˜“ EÚ“ ®…∆b˜“ - §…Ω˛÷i… +n˘¬¶…÷i… f¯∆M… ∫…‰ BEÚ ∫…⁄j… ®…‰∆ <∫… ∫……Æ˙‰ v…… ®…«EÚ
V……M…Æ˙h… EÚ“ ……‰±… J……‰±… n˘‰i…… Ω˛Ë* =∫… ®…∆b˜“ ∫…‰ ™…Ω˛…ƒ ∫…®……x…i……Bƒ ¶…“ §…Ω˛÷i…
Ω˛È- ®…x……‰Æ˙∆V…x… i……‰ Ω˛Ë Ω˛“, +E‰Ú±…‰…x… ∫…‰ ®…÷ HÚ Ω˛Ë, §…Ω˛÷i… ∫……Æ˙“ ∫…⁄I®…
¥……∫…x……+…‰∆ EÚ“ …⁄ i…« ¶…“ Ω˛Ë* ∫…§…∫…‰ §…c“ §……i… i……‰ ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ ¥…Ë∫…“ Ω˛“
+∫…∆∫Cfii…, ¥… S…j…, S…EÚ…S……Èv… +…ËÆ˙ EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙M…÷±…¥……±…“ ®…∆b˜“ ™…Ω˛
¶…“ Ω˛Ë* V…∫… ¶……M…¥…i… EÚl…… EÚ…‰ ∫……i… n˘x……‰∆ ®…‰∆ +…∫…j… ®…fii™…÷ EÚ…‰ V……x…
EÚÆ˙ Æ˙…V…… …Æ˙“ I…i… x…‰ <∫… ¶……¥… ∫…‰ ∫…÷x…… EÚ ¥…Ω˛ V…“¥…x… E‰Ú ®…®…«
EÚ… Y……x… ……EÚÆ˙ ®…fii™…÷ E‰Ú ¶…™… ∫…‰ ®…÷HÚ Ω˛…‰ V……™…‰, ¥…Ω˛ EÚl…… i…Æ˙Ω˛-
i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ §……EÚ…™…n˘… M……™…EÚ“ EÚ“ +n˘… ™…… x……]ıEÚ“™…i…… E‰Ú ∫……l…,
f¯…‰±…-®…∆V…“Æ˙… ……]ı“«, x…EÚ±…“ v…÷Bƒ +…ËÆ˙ x… V……x…‰ EÚi…x…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú
i……®…-Z……®… E‰Ú ∫……l… ±……J……‰∆ Ø˚…™…‰ J…S…« EÚÆE‰Ú˙ ∫…÷x…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë*
EÚ…‰<« +…∂S…™…« x…Ω˛” EÚ <∫… v…… ®…«EÚi…… ®…‰∆ EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ…
+…i®…Y……x…, +…i®… x…Æ˙“I…h… ™…… +…i®…∂……‰v…x… ∫…∆¶…¥… Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛Ë
+…ËÆ˙ ™…Ω˛ =xΩ˛” ¥…fi k…™……‰∆ …Æ˙ …±…i…“ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ Ω˛“ ……‰ π…i… EÚÆ˙i…“
Ω˛Ë, V…x…∫…‰ ®…÷ HÚ ……x…‰ E‰Ú ±…B Ω˛xn⁄˘ v…®…« Ω˛“ C™……‰∆, ∫…∆∫……Æ˙ E‰Ú
EÚ∫…“ ¶…“ v…®…« EÚ“ =i… k… Ω˛÷<« Ω˛Ë*
Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ“ Æ˙…®……™…h… x…‰ Æ˙…®… EÚ…‰ …Ω˛±…‰-…Ω˛±… §…‰S…… ™……
Æ˙…®… EÚ…‰ §…‰S…x…‰ ±……™…EÚ ¥…∫i…÷ §…x……™…… ™…… BEÚ §…J…Æ˙i…“,
n˘∂……Ω˛“x…, ¥…EÚ…∫… +…ËÆ˙ +…v…÷ x…EÚi…… ∫…‰ ¶…Æ˙®……™…“ M…™…“ EÚ®…V……‰Æ˙
¶…“c EÚ…‰ §…‰§…∫… v…… ®…«EÚi…… x…‰? V……‰ ¶…“ Ω˛…‰, ∫…§… BEÚ-n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú
…⁄Æ˙EÚ =k…Æ˙ Ω˛Ë* ¥™… HÚM…i… …… Æ˙¥…… Æ˙EÚ-∫……®…… V…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆
+±…M…-+±…M… UÙ]ıEÚi…“ V…x…i…… EÚ…‰ EÚ∫…“ +…x…‰ ∫…‰ ¶…z… ∫…®…⁄Ω˛
E‰Ú |… i… x…°ÚÆ˙i…, |… i…∂……‰v… +…ËÆ˙ ¥…u˘‰π… EÚ∫…“ ∫¥…∫l… ∫…®……V… EÚ“
Æ˙S…x…… E‰Ú ∫l……™…“ +…v……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰, …Æ˙ ¥…Ë∫…… EÚ…‰<« §…c…
+…n˘∂…« i……‰ EÚ∫…“ E‰Ú n˘®……M… ®…‰∆ ¶…“ x…Ω˛” - x… =x…E‰Ú V……‰
∫……∆|…n˘… ™…EÚ EÚΩ˛‰ V……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ x… =x…E‰Ú V……‰ M…ËÆ˙ ∫……∆|…n˘… ™…EÚ Ω˛…‰x…‰
EÚ… n˘…¥…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë* Ω˛xn˘÷ v…®…« V…∫… =SS…i…®… +…n˘∂…«-
V…“¥…x…®…÷HÚ™……-™……x…“ ∫……Æ˙‰ ¶…‰n˘…‰∆ ∫…‰ =x®…÷HÚ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ §……i… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë,
=∫…EÚ“ Æ˙k…“ ¶…Æ˙ ¶…“ |…i…“ i… ™… n˘ Ω˛®……Æ˙“ x…™…“ v… …®…«EÚi…… ®…‰∆
Ω˛…‰i…“, i……‰ C™…… ®…∆b˜±… ∫…°Ú… Æ˙∂……‰∆ E‰Ú ¥…Æ˙…‰v… ®…‰∆ +…i®…n˘…Ω˛ Ω˛…‰i…‰?
C™…… v…®…« EÚ“ ∂…÷Ø˚+…i… +…ËÆ˙ +xi… +…i®…∂……‰v…x… Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛Ë -
V…Ω˛…ƒ +…x…‰ +∆n˘Æ˙ E‰Ú …∂…÷i¥… …Æ˙ n˘‰¥…i¥… EÚ“ ¥…V…™… EÚÆ˙x…… Ω˛“
±…I™… Ω˛Ë? ∂……™…n˘ ™…Ω˛ +…i®…∂……‰v…x… S…Æ˙h… ±…I™… Ω˛…‰i…‰ Ω˛÷B ¶…“ BEÚ
¥™………EÚ ∞¸… ®…‰∆ EÚ¶…“ Ω˛xn⁄˘ ∫…®……V… EÚ… ±…I…h… x…Ω˛” §…x……, V…∫…E‰Ú
EÚ…Æ˙h… ¥…h…« ¥™…¥…∫l…… +…V… i…EÚ V…®…“ Ω˛÷<« Ω˛Ë* +…V… ¶…“ V……‰
Ω˛xn˘÷i¥… §…gi…… n˘J… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë, =∫…®…‰∆ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú …÷Æ˙…x…‰
¥…Æ˙…‰v……¶……∫… Ω˛È- ¥™… HÚM…i… V…“¥…x… ®…‰∆ ¥…u˘‰π… v…… ®…«EÚi…… EÚ…‰
§…g…¥…… n˘‰ Æ˙Ω˛… ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ∫……®…⁄ Ω˛EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ¶…“ ¥…u˘‰π… EÚ“ Ω˛“ …Æ˙®…
V…™… v…®…« E‰Ú x……®… …Æ˙ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë*
<∫… §…gi…“ Ω˛÷<« v…… ®…«EÚi…… EÚ“ BEÚ +…‰Æ˙ V…c Ω˛Ë, V……‰ +…x…‰
+…∫………∫… n˘‰J…x…‰ ∫…‰ …EÚc ®…‰∆ +… V……i…“ Ω˛Ë* <∫… ∫……±… ∫…Æ˙∫¥…i…“
…Æ˙J…
∫…Æ˙∫¥…i…“ …⁄V…… …Æ˙ BEÚ …∆b˜…±… ®…‰∆ ∫…Æ˙∫¥…i…“ EÚ…‰
V…“x∫… EÚ… …È]ı +…ËÆ˙ ]ı“-∂…]ı« …Ω˛x……™…“ M…™…“ l…“
+…ËÆ˙ ¥…“h…… EÚ“ V…M…Ω˛ M…]ı…Æ˙ ®……ËV…⁄n˘ l……* Ω˛Æ˙
∫……¥…«V… x…EÚ …⁄V…… ®…‰∆ Ω˛]ı °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ…
EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙ …Ën˘… EÚÆ˙i…‰ ±……=b˜∫…“EÚÆ˙…‰∆ …Æ˙
§…V…x…… i……‰ EÚ±…EÚk… ®…‰∆ +…®… §……i… Ω˛Ë*
31
G
A R
BH
AN
AL
…Æ˙J…
…⁄V…… …Æ˙ BEÚ …∆b˜…±… ®…‰∆ ∫…Æ˙∫¥…i…“ EÚ…‰ V…“x∫… EÚ… …È]ı +…ËÆ˙ ]ı“-
∂…]ı« …Ω˛x……™…“ M…™…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…“h…… EÚ“ V…M…Ω˛ M…]ı…Æ˙ ®……ËV…⁄n˘ l……*
Ω˛Æ˙ ∫……¥…«V… x…EÚ …⁄V…… ®…‰∆ Ω˛]ı °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ… EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙
…Ën˘… EÚÆ˙i…‰ ±……=b˜∫…“EÚÆ˙…‰∆ …Æ˙ §…V…x…… i……‰ EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…®… §……i…
Ω˛Ë* ∂…Æ˙n˘ @Òi…÷ ®…‰∆ x…¥…Æ˙…j… …Æ˙ b˜∫EÚ…‰-b˜…∆ b˜™…… ™……x…“ b˜∫EÚ…‰
∫…∆M…“i… …Æ˙ ……Æ˙®… Æ˙EÚ M…÷V…Æ˙…i…“ b˜…ƒ b˜™…… x…fii™… x…™…“ …“g“ EÚ…‰
<i…x…… +…EÚ π…«EÚ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë EÚ §…c‰-§…c‰ …∆b˜…±……‰∆ ®…‰∆ ¶…“ ……ƒ¥… Æ˙J…x…‰
EÚ“ V…M…Ω˛ x…Ω˛” ®…±…i…“* V…… Ω˛Æ˙ Ω˛Ë EÚ +…®… V…x…i…… +…x…“
…Æ˙®…Æ˙… EÚ…‰, +…x…“ …Ω˛S……x… EÚ…‰ J……‰x…… x…Ω˛” S……Ω˛i…“, …Æ˙ ¥…Ω˛
∫……l… Ω˛“ +…v…÷ x…EÚ ®……x…‰ V……x…‰ E‰Ú ±…B E÷ÚUÙ ¶…“ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë*
∫…S… i……‰ ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ +∆O…‰V…“ x… V……x…x…‰ ¥……±…… Ω˛Æ˙ ¥™… HÚ BEÚ M…Ω˛Æ˙“
Ω˛“x… ¶……¥…x…… EÚ… ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛Ë* EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ Ω˛xn˘“ ®……v™…®… E‰Ú ∫……Æ˙‰
∫E⁄Ú±… BEÚ-E‰Ú-§……n˘˙-BEÚ +∆O…‰V…“ ®……v™…®… E‰Ú ∫E⁄Ú±… §…x…i…‰ S…±…‰ M…™…‰
Ω˛Ë* +∆O…‰ V…™…i… +…ËÆ˙ +∆O…‰V…“ ¶……π…… E‰Ú |… i… +…®… +…n˘®…“ E‰Ú ®…x…
®…‰∆ M…Ω˛Æ˙“ ±…±…EÚ Ω˛Ë +…ËÆ˙ Ω˛xn˘“ ]ı…<… ™…… …∆ b˜i… ]ı…<… ±……‰M……‰∆ E‰Ú
±…B =∫…E‰Ú ®…x… ®…‰∆ M…Ω˛Æ˙“ Ω˛EÚ…Æ˙i… EÚ… ¶……¥… Ω˛Ë* +…x…“ ∫…∆∫EfiÚ i…
™…… ¶……π…… EÚ…‰ V……x…x…‰ E‰Ú ±…B x… =∫…E‰Ú ……∫… ∫…®…™… Ω˛Ë, x… >V……«
+…ËÆ˙ x… Ω˛“ ∞¸ S…, …Æ˙ ∫……l… Ω˛“ ∫……l… =∫…E‰Ú ®…x… ®…‰∆ BEÚ M…Ω˛Æ˙…
M±…… x…§……‰v… ¶…“ Ω˛Ë, V……‰ ∂……™…n˘ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ… ¶……¥… Ω˛Ë V……‰ ®…Èx…‰
∂…Ω˛Æ˙ ®…‰∆ Ω˛…‰∫]ı±… ®…‰∆ Æ˙Ω˛EÚÆ˙ …gx…‰¥……±…“ +…x…“ BEÚ ∫…Ω˛‰±…“ EÚ…
+…x…“ M…ƒ¥……Æ˙, P…Æ˙‰±…⁄ ®……ƒ E‰Ú |… i… n˘‰J…… l……*
Ω˛®… v…®…« EÚ…‰ V…x…i…… EÚ“ +°Ú“®… EÚΩ˛ EÚÆ˙ =∫…E‰Ú |… i… EÚi…x…… ¶…“
v…CEÚ…Æ˙ ¶……¥… n˘J……™…‰∆, EÚxi…÷ ™…Ω˛ ∫…S… Ω˛Ë EÚ v…®…«¥……±…‰ <«∂¥…Æ˙
EÚ… S…‰Ω˛Æ˙… V…Ω˛…ƒ n˘™……±…÷, EfiÚ……±…÷, =n˘…Æ˙, x™……™……⁄h…« +…ËÆ˙ ∫…i…¬ EÚ“
+…‰Æ˙ =x®…÷J… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… l……, ¥…Ω˛” Ω˛®……Æ˙‰ +…v…÷ x…EÚ ¥…EÚ…∫… E‰Ú
<«∂¥…Æ˙ EÚ… S…‰Ω˛Æ˙… §…±…E÷Ú±… ∫¥……l…“« +…ËÆ˙ Ω˛∆∫………⁄h…« Ω˛Ë* BEÚ §…c“
§……i… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛Ë EÚ +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ∏…r˘… x……®… EÚ… EÚ…‰<« i…i¥…
x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…™…… Ω˛Ë* ∫……v……Æ˙h… V…x…-®…x… §…÷ r˘ ∫…‰ ∫…∆S…… ±…i… x…Ω˛”
Ω˛…‰i……, =∫…‰ ∏…r˘… EÚ… ¶…“ +…v……Æ˙ S…… Ω˛B* EÚxi…÷ B‰∫…… EÚ…‰<«
+…v……Æ˙ EÚΩ˛” n˘J…i…… x…Ω˛”* n˘⁄∫…Æ˙“ i…Æ˙°Ú Ω˛®…x…‰ +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú
x……®… …Æ˙ i…E«Ú +…ËÆ˙ ∏…r˘… EÚ…‰ n˘…‰ ¥…Æ˙…‰v…“ ¥…∫i…÷Bƒ ®……x… ±…™…… Ω˛Ë
+…ËÆ˙ +…x…“ ¥…Æ˙…∫…i… E‰Ú =x… ∂……∂¥…i…, ∂…¥… +…ËÆ˙ ∫…÷∆n˘Æ˙ …I……‰∆ EÚ…‰
¶…“ Ω˛ƒ∫… EÚÆ˙ =c… n˘™…… Ω˲ V…xΩ˛‰∆ Ω˛®……Æ˙… v…®…« ∏…r˘… E‰Ú J……i…‰ ®…‰∆
b˜…±… EÚÆ˙ Ω˛®……Æ˙“ …fil¥…“ EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… +…ËÆ˙ ∫…®…fi u˘ EÚ… |…§…xv… EÚÆ˙
Æ˙Ω˛… l……*
BEÚ … Æ˙ S…i… §…÷ r˘V…“¥…“ ∫…‰ ®…‰Æ˙“ <∫… §……i… …Æ˙ §…Ω∫… Ω˛…‰ M…™…“ EÚ <∫…®…‰∆
C™…… Ω˛V…« Ω˛Ë EÚ Ω˛®… +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ¶…“ x… n˘™……‰∆ E‰Ú |… i… ®……i…fi¶……¥…
™…… + i… l…™……‰∆ E‰Ú |… i… n˘‰¥…i…… ¶……¥… Æ˙J…‰∆? ®…‰Æ˙… ™…Ω˛ EÚΩ˛x…… l…… EÚ
+…V……n˘“ E‰Ú §……n˘ V…∫… i…Æ˙Ω˛ =VV…Ëx… ∫…‰ I…|…… x…n˘“ +…ËÆ˙ ¥…fin˘…∆¥…x… ∫…‰
V…®…÷x…… x…n˘“ M……™…§…-∫…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë ™…… ∫…⁄J… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë, ¥…Ω˛ ∂……™…n˘ B‰∫…… ¶……¥…
Æ˙J…x…‰ …Æ˙ x…Ω˛“‰∆ Ω˛…‰i……* =x…EÚ… i…E«Ú l…… EÚ ™… n˘ Ω˛®… B‰∫…… ®……x…i…‰ Ω˛È EÚ
x…n˘“ BEÚ n˘‰¥…“ Ω˛Ë, i……‰ °ÚÆ˙ Ω˛®…‰∆ ™…Ω˛ ¶…“ ®……x…x…… …c‰M…… EÚ ∂…⁄p˘ EÚ…‰ ¥…‰n˘-
……`ˆ EÚÆ˙x…‰ …Æ˙ =∫…E‰Ú EÚ…x……‰∆ ®…‰∆ …P…±…… Ω˛÷+… ∫…“∫…… b˜…±…x…… …c‰M……*
∫…¥……±… ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ V…§… Ω˛®… ∫…… Ω˛i™… ®…‰∆ x…V…“«¥… ¥…∫i…÷+…‰∆ E‰Ú ¥™… HÚEÚÆ˙h…
EÚ…‰ BEÚ ]ı‰EÚx…“EÚ ®……x… ∫…EÚi…‰ Ω˛È ™…… ¥™… HÚM…i… ∞¸… ∫…‰ EÚ∫…“ ¥…fiI…, x…n˘“,
…Ω˛…c E‰Ú |… i… +x……™……∫… +…x…i¥… ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, i……‰ +…x…“
…Æ˙®…Æ˙… ∫…‰ |……i… <∫… +…x…‰…x… EÚ…‰ ™…… ∏…r˘…+…‰∆ EÚ…‰, V…x…EÚ… BEÚ
¥…∂……±… V…x… ∫…®…⁄Ω˛ …Æ˙ §……EÚ…™…n˘… |…¶……¥… Ω˛Ë, C™……‰∆ <∫… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú i…EÚ…Ê ∫…‰
=c… n˘‰x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È? +…v…÷ x…EÚ ™…… i…… E«ÚEÚ S…xi…x… EÚ… +l…«
∏…r˘…Æ˙ Ω˛i… ™…… V…c ¥…Ω˛“x… Ω˛…‰ V……x…… x…Ω˛” Ω˛Ë +…ËÆ˙ v…®…« x…Æ˙…‰I…i…… EÚ…
+l…« +…x…“ ¶……π…… E‰Ú v…… ®…«EÚ ∂…§n˘…‰∆, |…i…“EÚ…‰∆ +…ËÆ˙ ®……x™…i……+…‰∆ EÚ…
+¥…®…⁄±™…x… x…Ω˛” Ω˛Ë* ®…÷Z…‰ ±…M…i…… Ω˛Ë EÚ <∫… §……i… EÚ…‰ ∫…®…Z…i…‰ Ω˛÷B EÚ
v…®…« +…n˘®…“ EÚ“ BEÚ +… n˘®…, V…Ë ¥…EÚ V…∞¸Æ˙i… Ω˛Ë V……‰ =∫…‰ ∫¥… E‰Ú ∫…“ ®…i…
I…‰j… ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ x…EÚ…±… ¥…∂……±… +x…∆i… ¥™………EÚi…… ∫…‰ V……‰ci…“ Ω˛Ë, Ω˛®…‰∆
∫¥…™…∆ Ω˛∆n˘÷i¥… E‰Ú =x… =n˘…k… |…i…“EÚ…‰∆, ®…⁄±™……‰∆ ¥… v……Æ˙h……+…‰∆ EÚ“ §……i…
EÚÆ˙x…“ Ω˛…‰M…“ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ ∫…S…‰i… Ω˛…‰EÚÆ˙ §…x……™…‰ Æ˙J…x…… Ω˛…‰M……, C™……‰∆ EÚ ¥…‰
Ω˛®……Æ˙‰ S…xi…x… EÚ“ ∫…§…∫…‰ ∫……l…«EÚ =…±… §v…™……ƒ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…‰ ®……x…¥… ®……j… E‰Ú
±…B EÚ±™……h…EÚ…Æ˙“ ΩÈ˛* ™… n˘ Ω˛®… B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙i…‰, i……‰ ∏…r˘… EÚ… +…v……Æ˙
J……‰V…i…… ®…x…÷π™… x…®x… ∫i…Æ˙ EÚ“ S…‰i…x……, V……‰ ¥…u˘‰π… +…ËÆ˙ ∫¥……l…« ∫…‰
… Æ˙S…… ±…i… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë, E‰Ú J……‰V…‰ Ω˛÷B |…i…“EÚ…‰∆ EÚ…‰ Ω˛“ Ω˛xn˘÷i¥… ®……x… §…Ë`ˆ‰M……*
®…‰Æ˙“ n˘…n˘“ BEÚ x…J…… ±…∫… Ω˛xn˘÷ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ ®…÷∫…±…®……x……‰∆ E‰Ú Æ˙…‰V…‰
Æ˙J…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i… ∏…r˘…¶……¥… ∫…‰ n˘‰J…i…“ l…”, C™……‰∆ EÚ =x…EÚ… ®……x…x…… l…… EÚ
<i…x…… +…i®… x…O…Ω˛ §…Ω˛÷i… M…Ω˛Æ˙“ +…ËÆ˙ ∫…SS…“ +…∫l…… ∫…‰ Ω˛“ ∫…∆¶…¥… Ω˛Ë*
BEÚ ∫…SS…“ +…∫l…… n˘⁄∫…Æ˙“ +…∫l…… ∫…‰ EÚ…‰<« ¥…Æ˙…‰v… ™…… §…ËÆ˙˙¶……¥… x…Ω˛” Æ˙J…
∫…EÚi…“* ®…‰Æ˙… x…V…“ §…gi…… Ω˛xn˘÷i¥… ®…÷Z…‰ EÚ∫…“ ∫…‰ x…°ÚÆ˙i… x…Ω˛”
EÚÆ˙¥……i……, <∫… ±…B ®…‰Æ˙“ =®®…“n˘ v…⁄ ®…±… x…Ω˛” Ω˛…‰i…“- §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë*
32
G
A R
BH
AN
AL
16 +C]⁄ı§…Æ˙ 1946 EÚ…‰ <∆n˘…ËÆ˙, ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…. +∆O…‰V…“ ∫…… Ω˛i™… ∫…‰ B®….B +…ËÆ˙ ¥… v… ∫x……i…EÚ. +∆O…‰V…“ ∫…… Ω˛i™… …g¯…x…‰ E‰Ú +±……¥…… n˘…‰
∫……±…… i…EÚ ¶……Æ˙i…“™… …÷ ±…∫… ∫…‰¥…… ®… EÚ…®… EÚ™……* 1971 ®… ¶……Æ˙i…“™… |…∂……∫… x…EÚ ∫…‰¥…… ∫…‰ V…÷c‰˜* UÙ…j… V…“¥…x… ∫…‰ Ω˛“ EÚ ¥…i……, x……]ıEÚ +…ËÆ˙
+ ¶…x…™… ®… ∫… GÚ™… ¶……M…“n˘…Æ˙“* E÷ÚUÙ ¥…π……Á i…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂… ∫…… Ω˛i™… … Æ˙π…n˘ EÚ“ … j…EÚ… ∫……I……iEÚ…Æ˙ EÚ… ∫…®……n˘x… EÚ™……* ∂…§…-M…∫i…, V…J®……Â
E‰Ú x……®… EÚ ¥…i…… ∫…∆O…Ω˛, EÚ∂…x…±……±… x……]ıEÚ E‰Ú +±……¥…… E÷ÚUÙ EÚΩ˛… x…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…*
i…÷®…x…‰ EÚi…x…‰ §…x……B EÚ ¥…
Ω‰˛ <«∂¥…Æ˙ i…÷®…x…‰ EÚi…x…‰ §…x……B EÚ ¥…
EÚi…x…… EÚ…‰ ¶……π…… n˘“?
¥…‰ <i…x…‰ ®…x… ®…k… EÚ ¶…⁄±… M…B
=xΩ² n‰˘Ω˛ ¶…“ ®…±…“, n˘®……M… ¶…“ Ω˛… ∫…±…
n˘“x… ¶…“ §…x…… E÷ÚUÙ =x…EÚ…
n÷˘ x…™…… l……‰c˜“ =x…E‰Ú ¶…“ Ω˛∫∫…‰ ®…Â
=x…E‰Ú ¶…“ V…®®…‰ ®…Â
∫…§… <∫…“ §……i… ®…Â M…… °Ú±… EÚ
=xΩ² V…÷§……x… ®…±…“ ®…x…-®…… °ÚEÚ
…Æ˙ §…Ω˛Æ˙… ®…÷±EÚ ®…±……
±…Ω˛…V…… Ω˛Æ˙ ®…÷ƒΩ˛ ∫…±……
Ω˛Æ˙ S…“W… EÚ…‰ EÚ…§…⁄ ®… ±……x…‰ EÚ“
x…‰∫i…x……§…⁄n˘ EÚÆ˙x…‰ EÚ“
n÷˘ ¥…v……O…∫i… ∂… HÚ
∂……Ë™…« ¶…Æ˙… °ÚƉ˙§…
•…¿…x…xn˘ ∫…Ω˛…‰n˘Æ˙
Ω‰˛ <«∂¥…Æ˙ i…÷®…x…‰ §…x……B <i…x…‰
∫…÷J…x…¥…Æ˙
E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ §……i… Ω˛…‰i…“ M…Æ˙
n˘“ Ω˛…‰i…“ =xΩ² l……‰c˜“ §…Ω÷˛i… x…W…Æ˙
E÷ÚUÙ EÚ®… Ω˛“ n˘B Ω˛…‰i…‰ ∂…§n˘
∫™……®… EÚ…‰ ∫™……®… EÚΩ˛i…‰
M……ËÆ˙ EÚ…‰ M……ËÆ˙
¥…Ω˛ Ω˛“ i……‰ Ω˛…‰i……
+xn˘…W…‰ §…™……ƒ +…ËÆ˙
+¶…“ i……‰ <i…x…“ ®…x…®……x…“ Ω˲
M…Æ˙… +x…™…x… x…™…x… §…x…÷ §……x…“ Ω˲
∫…÷n˘“… §…x…V…‘
33
EÚ ¥…i……
G
A R
BH
AN
AL
∫…§… ∫…“J… ∫…®…Z… E‰Ú ∫…Ω˛∫……
UÙ…‰c˜ n˘B M…B <∫… BEÚ…∆i… ®…Â
i…®……®… i……¥…“W……Â E‰Ú J……‰ V……x…‰ E‰Ú §……n˘ E‰Ú
x…Ω˛il…‰ ∫…®…™… ®…Â
<∫… i…Æ˙Ω˛
UÙ…‰c˜ n˘B M…B i…÷®…
C™…… §…S…… Ω˲ <∫…E‰Ú ∫…¥……™… EÚ
i…÷®… ™…Ω˛ BEÚ…xi… x……®…∆V…⁄Æ˙ EÚÆ˙…‰
=x…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ +…x…… +… K…Æ˙“ M……x… M……+…‰
<∫… i…Æ˙Ω˛ V…§… UÙ…‰c˜ n˘B M…B i…÷®…
<i…x…‰ ±……‰M……Â E‰Ú §…“S…, +E‰Ú±…‰ ®…Â
=`ˆ…‰ EÚ ∫…n¬˘§…÷ r˘ i…÷®Ω˛…Æ˙“ V……M…“Æ˙ x…Ω˛” Ω˲
=`ˆ…‰ EÚ ∫…n¬˘M… i… i…÷®Ω˛…Æ˙… BEÚ…xi… x…Ω˛” Ω˲
=`ˆ…‰ EÚ EÚ ¥…i…… ∫…°«Ú i…÷®Ω˛…Ɖ˙ EÚh`ˆ ®… x…Ω˛”
=`ˆ…‰ EÚ M…fiΩ˛ x…I…j… i……Æ˙… ∫…§… i……¥…“W… i…÷®Ω˛…Ɖ˙
i…÷®… Ω˛…‰ M…B x……n˘…ƒ i……‰ C™…… N…®… Ω˲
n˘… x…∫i…… i…®……®… ®……‰Ω˛±±…‰ V……M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛
EÚ•…M……Ω² ¶…“ ®……‰Ω˛±±…‰ ΩÈ˛, +§… V……M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛
M…¶…«¥…i…“ Œ∫j…™……ƒ ¶…“ §…Œ∫i…™……ƒ ΩÈ˛, V……M… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛
=`ˆ…‰ EÚ i……Æ˙“J… V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˲
=`ˆ…‰ EÚ EÚ…™…x……i… ∫……Æ˙“ V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˲
=`ˆ…‰ EÚ =`ˆx…‰ EÚ…‰ i…÷®Ω² BEÚ…∆i… ®…±…… Ω˲
=`ˆ…‰ EÚ =`ˆx…‰ EÚ…‰ J…÷±…… +…∫…®……x… J…±…… Ω˲
=`ˆ…‰
…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ®…x…®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰
x……<∆∫……°Ú“ EÚÆ˙i…‰ l…‰, §…‰<«®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰
…Æ˙ i…“V…-i™……ËΩ˛…Æ˙… …Æ˙ J…÷n˘… ∫…‰ b˜Æ˙i…‰ l…‰
+§… ™…‰ ΩÈ˛ Æ˙…‰W… Æ˙…®… EÚ“ n÷˘Ω˛…<« n‰˘i…‰ ΩÈ˛
+…ËÆ˙ §…“S… ∫…c˜EÚ J…⁄x…-J…Æ˙…§…… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛
…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ±…M…¶…M… ™…Ω˛“ ∫…§… EÚÆ˙i…‰ l…‰
EÚ¶…“-EÚ¶…“ i……‰ <∫…∫…‰ ¶…“ §…÷Æ˙…
…Æ˙ =xΩ² B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ ®… ∂…Æ˙®… +…i…“ l…“
EÚ¶…“-EÚ¶…“ EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B Ø˚EÚ V……i…‰ l…‰
+… Ω˛∫i…… …ËÆ˙… ∫…‰ S…±…i…‰ l…‰,
J…÷∫…÷Æ˙-…÷∫…÷Æ˙ EÚÆ˙i…‰ l…‰
S……Æ˙ ±……‰M…… ®… ®…÷ƒΩ˛ UÙ……i…‰ l…‰
…Æ˙ +§… ™…‰ +…B ΩÈ˛,
M……‰ EÚ §……EÚ“ ∫…§… M…÷W…Æ˙ M…B
<xΩ² EÚ∫…“ §……i… …Æ˙ Ω˛S…EÚ x…Ω˛” +…i…“
W……‰Æ˙-W……‰Æ˙ ∫…‰ Ω˛Æ˙ UÙi… ∫…‰ S…±±……i…‰ ΩÈ˛
∫…c˜EÚ…Â EÚ…‰ Æ˙…Èn˘i…‰ Ω÷˛B ®……S…« EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛
<xΩ² EÚ∫…“ §……i… EÚ“ ∂…®…« x…Ω˛” +…i…“
+…<x…‰ ®… +…x…… S…‰Ω˛Æ˙… n‰˘J…x…‰ …Æ˙ ¶…“ x…Ω˛”
…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ®…x…®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰
34
|… ¥…… ∫…“ EÚ ¥… i……
G
A R
BH
AN
AL
j…±……‰EÚ“x……l… ]ıhb˜x…
1950 ®… ®…÷Æ˙…n˘…§……n˘, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…* EÚ…∂…“ ÀΩ˛n⁄˘ ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ ¥…t÷i… + ¶…™……∆ j…EÚ“ ®… ∫x……i…EÚ* ∫…®……V… ®… ¥™……i…
¥…∫…∆M… i…™……ƒ +…ËÆ˙ +∫…®……x…i……Bƒ ®…x… EÚ…‰ §…‰S…Ëx… EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛ V…∫…EÚ… … Æ˙h……®… Æ˙S…x……i®…EÚ EÚ…™……Á ®… J……‰V…i…‰ ΩÈ˛* ¥…i…«®……x… ®… +…… §……‰EÚ…Æ˙…‰
<∫i……… ∫…∆™…∆j… ®… EÚ…™…«Æ˙i… ΩÈ˛*
∫…∆…E«Ú : 4-∫…“, 2046, §……‰EÚ…Æ˙…‰ ∫]ı“±… ∫…]ı“, Z……Æ˙J…hb˜. [email protected]
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ +…x…‰ ¶…“i…Æ˙ +¥…Œ∫l…i…
EÚ…‰®…±… +…ËÆ˙ EÚ`ˆ…‰Æ˙ ¶……¥…x……+… E‰Ú ∫…∆i…÷±…x… EÚ“ §……§…i…
i…§… ®…‰Æ‰˙ ∫……®…x…‰ +… J…c˜… Ω˛…‰i…… Ω˲ BEÚ §…“i…… Ω÷˛+… ™…÷M…
®…‰Æ˙… +…x…… §…S……x…, V…∫…®… ®…Èx…‰ ……B ¥…‰ ∫…∆∫EÚ…Æ˙
V…xΩ² ®…È +…x…‰ ∫…°Ú±… ¥…i…«®……x… EÚ… +…v……Æ˙ ®……x…i…… Ω⁄ƒ˛...
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È BEÚ…=x]Âı∫…“ E‰Ú S…GÚ¥™…⁄Ω˛ EÚ…‰ ¶…‰n˘ ∫…EÚx…‰ ®…Â
∫¥…™…∆ EÚ…‰ ……i…… Ω⁄ƒ˛ +¥…∂…, ™……n˘ +…i…… Ω˲ i…§… ®…÷Z…‰
BEÚ…=x]Âı∫…“ ∫…‰ +x… ¶…Y… BEÚ ¥™… HÚi¥…
V……‰ Æ˙…‰W… x…™… ®…i… ∞¸… ∫…‰ ±…J…i…… l…… ∫…]ı“EÚ Ω˛∫……§…
V…®…… +…ËÆ˙ J…S……« EÚ… +…ËÆ˙/ §…x…… EÚ…‰<«
+…Ë…S…… Æ˙EÚ ∂…I…… E‰Ú Æ˙…‰±… +n˘… EÚÆ˙i…… l……
… Æ˙¥……Æ˙ E‰Ú +l…«∂……∫j…“ EÚ…...
§……§…⁄V…“ E‰Ú ∫…“v…‰…x… +…ËÆ˙ ¶……¥…÷EÚ ∫¥…¶……¥… EÚ…
±……¶… =`ˆ…EÚÆ˙ V…§…-V…§… ®…È ¶…]ıEÚ… +…x…“ Æ˙…Ω˛ ∫…‰
i…§…-i…§… i…‰Æ˙… ¥…Ω˛ l……c˜ ®……Æ˙x…… ®…÷Z…EÚ…‰
+…ËÆ˙ °ÚÆ˙ §…c˜§…c˜…x……
EÚ®§…Ji… x…‰ S…⁄ c˜™……ƒ ®……˱…… n˘” - i……‰c˜ n˘”
+C∫…Æ˙ ™……n˘ +…i…… Ω˲ B‰∫…‰ I…h…… EÚ…‰
V…xΩ˛…Âx…‰ ®…V…§…⁄i…“ n˘“ ®…‰Æ‰˙ ¥™… HÚi¥… EÚ…‰ ∫…ƒ¥……Æ˙…
®…È +C∫…Æ˙ ™……n˘ EÚÆ˙ °ÚÆ˙- °ÚÆ˙ V…“i…… Ω⁄ƒ˛...
V…§… EÚ¶…“ ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ =∫… Ω˛x…… EÚ“ §……§…i…
V……‰ Æ∆˙M… ±……i…“ Ω˲ E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ Ω˛“
…il…Æ˙ …‰ P…∫… V……x…‰ E‰Ú §……n˘ ®…÷Z…‰ …i…… S…±…i…… Ω˲
®…Ω˛i¥… BEÚ-BEÚ EÚÆ˙E‰Ú EÚc‰˜ +x…÷∂……∫…x… E‰Ú
Ω˛Æ‰˙EÚ =∫… …±… EÚ… V…∫…EÚ“ Ω˛Æ˙ Æ˙M…c˜ x…‰
®…‰Æ‰˙ V…“¥…x… EÚ“ ∫…°Ú±… ™……j…… ®… V……‰c‰˜
x… V……x…‰ EÚi…x…‰ Æ∆˙M…… E‰Ú +x… M…x…i… +…™……®…˛...
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫®…Æ˙h… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛
™…÷¥……¥…∫l…… +…ËÆ˙ §…S……x… E‰Ú §…“S… EÚ“ ¥…™… ∫…∆ v… EÚ…‰
i…§…-i…§… ®…È/=x… I…h…… EÚ…‰ ……i…… Ω⁄ƒ˛ +…x…‰ +…∫………∫…
V…x…®…Â ®…Èx…‰ ¶……‰M…… l…… §…c˜…Â u˘…Æ˙… §…SS……Â EÚ…‰
b˜…ƒ]ıx…‰ E‰Ú …“U‰Ù UÙ…“ EÚ±™……h… ¶……¥…x……
+…ËÆ˙ |…i™…÷k…Æ˙ ®…Â §…SS……Â EÚ… §…S……x…‰ EÚ… EÚ…Æ˙h…
J…“V…-J…“V… V……x…… n˘…‰x…… +x…÷¶…⁄ i…™…… EÚ…‰ BEÚ ∫……l…˛...
V…§… EÚ¶…“ ®…‰Æ˙“ +…x…“ §…‰]ı“ §…÷Æ˙… ¶…±…… EÚΩ˛ V……i…“ Ω˲ ®…÷Z…‰
®…‰Æ˙“ E÷ÚUÙ §……i……Â, E÷ÚUÙ EfiÚi™…… EÚ“ |… i… GÚ™…… ∫¥…∞¸…
V……‰ =∫…‰ ±…M…“ §…÷Æ˙“ …Æ˙ V……‰ EÚΩ˛“ M…<« l…“
®…‰Æ‰˙ æ˛n˘™… EÚ“ M…Ω˛Æ˙…<™…… ∫…‰ =…V…‰ =∫…EÚ“ ¶…±……<« E‰Ú ¶……¥… ∫…‰
i…§… ®…÷Z…‰ ∫®…Æ˙h… Ω˛…‰ +…i…“ ΩÈ˛ §…S……x… ®… EÚ“ M…<«
§…‰ ∫……Æ˙“ §…S…EÚ…x…“ Ω˛Æ˙EÚi…Â...
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“ ¶…Æ˙∫…EÚ ∫…Ω˛…™…i…… EÚÆ˙
§…n˘±…‰ ®… =x…∫…‰/V…∞¸Æ˙i… …c˜x…‰ …Æ˙ ¶…“ ∫…Ω˛…™…i…… ±…‰x…‰ ∫…‰
Ω˛S… EÚS……x…‰ E‰Ú +…x…‰ ∫¥…¶……¥… EÚ“ §……§…i…
i……‰ ®…È ……i…… Ω⁄ƒ˛ EÚ §…S……x… ®… ®…±…“ i…‰Æ˙“ ¥…Ω˛ ∫…“J… EÚ
±……‰M…… EÚ“ =®®…“n¢ V…∞¸Æ˙ …⁄Æ˙“ EÚÆ˙…‰ …Æ˙ ®…i… Æ˙J……‰ §…n˘±…‰ ®…Â
=x…∫…‰ EÚ…‰<« =®®…“n˘, §…x… M…<« Ω˲ ®…‰Æ‰˙ ±…B BEÚ ∂… HÚ...
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ o˘Œπ]ı b˜…±…i…… Ω⁄ƒ˛ i…§… ∫…‰ +§… i…EÚ EÚ“
∫…°Ú±… V…“¥…x… ™……j…… E‰Ú n˘…ƒ¥…-…ÂS… Æ˙ Ω˛i… ∫…“v…‰ ∫…÷M…®… …l… …Æ˙
®…‰Æ‰˙ ∫……®…x…‰ +… J…c‰˜ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛ ¥……‰ ∫…¶…“ I…h… V…x…®… ®…Èx…‰
……™…… l…… i…‰Æ‰˙ n˘B n˘∂……- x…nÊ˘∂…… EÚ… B‰∫…… |…∫……n˘ V…∫…EÚ“
®…Ω˛k…… E‰Ú BEÚ +∆∂… ®……j… EÚ…‰ ®…È +§… V……EÚÆ˙ ∫…®…Z…… Ω⁄ƒ˛...
+…ËÆ˙ i…§… ®……ƒ i…⁄ §…Ω÷˛i… ™……n˘ +…i…“ Ω˲...
35
|… ¥…… ∫…“ EÚ ¥… i……
G
A R
BH
AN
AL
Ω˛ Æ˙ À§…n˘±…
+…®… §……i…… ®… ¥™…∆M™… J……‰V… ±…‰x…‰ ¥……±…‰ ∫…Ω˛V… ¥™…∆M™…EÚ…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ …Æ …Ω˛S……x…‰ V……i…‰ ΩÈ˛. ¥…∂¥… ¥…¥…‰EÚ ¥… ¥…∂¥…… V…Ë∫…“ +®…Æ˙“EÚ“ … j…EÚ…+…Â
®… x…Æ∆˙i…Æ˙ i…l…… EÚ…n˘Œ®§…x…“ ¥… ¶……π…… ¶……Æ˙i…“™… … j…EÚ…+… ®… EÚ ¥…i……Bƒ B¥…∆ EÚΩ˛… x…™…… EÚ… |…EÚ…∂…x…. +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫… ®… i… u˘…Æ˙…
…Ω˛±…“ +®…÷HÚEÚ x……®…EÚ Ω˛…∫™… ¥™…∆M™… EÚi……§… |…EÚ… ∂…i…. ÀΩ˛n˘“ °Ú±®… +…EÚ…∆I…… ∫…‰ EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ …Æ˙ V…÷c‰˜. …UÙ±…‰ 25 §…Æ˙∫…… ∫…‰
=k…Æ˙“ +®…‰ Æ˙EÚ… ®… ÀΩ˛n˘“ ∫…‰ i…l…… +x…‰EÚ Æ˙…V…x…Ë i…EÚ ¥… ∫……®…… V…EÚ ∫…∆∫l……+… ∫…‰ ∫…∆§…r˘. <x… n˘x…… +®…‰ Æ˙EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… ¥…¶……M… ¥……À∂…M…]ıx…
b˜“∫…“ ®… ¥… Æ˙π`ˆ <∆V…“ x…™…Æ˙ …n˘ …Æ˙ EÚ…™…«Æ˙i….
∫…∆…E«Ú : §…÷<«, ®…ËÆ˙“±…Âb˜, ™…⁄B∫…B
…ix…“ ∫…‰ |……‰§…±…®…, …Ω˛±…“ §……Æ˙ i…§… Ω÷˛+…
®…CJ…x… EÚ“ V…M…Ω˛ ®……V…« Æ˙x… P…Æ˙ ®… V…§… Ω÷˛+…*
n˘…±… ¥… ∫…§V…“ ®… P…“ x…Ω˛”, Æ˙…‰]ı“ Ø˚J…“, …Æ˙…`‰ˆ ∫…⁄J…‰,
J…S…c˜“ ®… ∫¥……n˘ x…Ω˛”, §…x… P…“, ®…∫……±…‰ i…“J…‰,
®…`ˆ…<« …Æ˙ Æ˙…‰EÚ Ω÷˛<«, x… ±…b¬˜b⁄˜ x… …‰c˜…
V……‰ J……+…‰ =∫…“ …Æ˙, J…c˜… Ω÷˛+… §…J…‰c˜…
n⁄˘v… V…§… n˘…‰ …Æ˙∫…‰x]ı +…x…‰ ±…M……,
i…§… +…x…… ¶…‰V…… ¶…Æ˙…«x…‰ ±…M……...
…ix…“ x…‰ ∫…®…Z……™……
¶……Æ˙i… ®… +∫…±…“ P…“ ®…÷Œ∂EÚ±… ∫…‰ ……i…‰ l…‰
n⁄˘v… ¥……±……, n⁄˘v… ®… ……x…“ x… ®…±……n‰˘ +i…:
∫…÷§…Ω˛ i…c˜E‰Ú ¶…È∫… E‰Ú +…M…‰ J…c‰˜ Ω˛…‰ V……i…‰ l…‰*
™…Ω˛…ƒ ∫…Ω˛“ n⁄˘v… ®…±…i…… Ω˲, …i…±…‰ …Æ˙ C™…… V……i…‰ ΩÈ˛
∂…÷r˘ ®…CJ…x… ®…±…i…… Ω˲, x…EÚ±…“ C™…… ±……i…‰ ΩÈ˛?
¥…‰ §……‰±…”, n‰˘J…i…‰ x…Ω˛”
®…n˘x… ®…÷Æ˙…Æ˙“ x…‰ ®……V…« Æ˙x… J……x…… ∂…÷∞¸ EÚÆ˙ n˘™…… Ω˲
Ø˚C®…x…“ x…‰ +∫…±…“ EÚ…‰EÚ, EÚ§…∫…‰ x…Ω˛” …™…… Ω˲
±……‰M… S…“x…“ E‰Ú §…V……™…, ∫¥…“]ıx…Æ˙ ±……i…‰ ΩÈ˛
+…… ΩÈ˛ EÚ n˘…‰ …Æ˙∫…‰x]ı …Æ˙ §…c˜§…c˜…i…‰ ΩÈ˛...
°ÚÆ˙ Ω˛®…x…‰ ∫…®…Z……x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚ“
+…x…“ n˘±…“±… E÷ÚUÙ <∫… i…Æ˙Ω˛ …‰∂… EÚ“
+®…Æ˙“EÚ… ®… ±……‰M…, §…c‰˜ §…V…x…‰∫… ¥……±…‰ ΩÈ˛
n⁄˘v… ®… ∫…‰ …Ω˛±…‰, EÚ<« i…i¥… x…EÚ…±…‰ ΩÈ˛
®…CJ…x… +…ËÆ˙ GÚ“®… +±…M… ∫…‰ §…‰S…i…‰ ΩÈ˛
§…S…‰ Ω÷˛™…‰ EÚ…‰ n˘…‰ …‰Æ˙∫…‰x]ı EÚΩ˛ ]‰ıEÚi…‰ ΩÈ˛
+…®… E‰Ú +…®…, M…÷`ˆ ±…™…… E‰Ú n˘…®… ΩÈ˛
±……‰M…… EÚ…‰ §…‰¥…E⁄Ú°Ú §…x……x…‰ E‰Ú EÚ…®… ΩÈ˛
®……V…« Æ˙x… i……‰ P……∫…±…‰]ı ∫…‰ ¶…“ M…™…… §…“i…… Ω˲
¶……Æ˙i… EÚ… M…Æ˙“§…, J……EÚÆ˙ V…∫…‰ V…“i…… Ω˲...
¥…Ω˛ x…Ω˛” ®……x…“
EÚΩ˛x…‰ ±…M…“, <x… ∫…§… ®… EÚ…‰±…∫]≈ı…‰±… Ω˲
Ω˛®…x…‰ EÚΩ˛…, ∫¥……n˘ EÚ… ¶…“ i……‰ Æ˙…‰±… Ω˲
§……… n˘…n˘… x…‰ i……‰ J…⁄§… P…“ …™……
+…ËÆ˙ V…“¥…x… §…c‰˜ ®…W…‰ ∫…‰ V…™……...
Ω˛®… §…c˜§…c˜…i…‰ Æ˙Ω‰˛
x… ∂…Æ˙…§… …“i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ x… ∫…M…Ɖ˙]ı
……x… ¥… i…®§……J…⁄ ∫…‰ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛ Ω‰˛]ı
±…‰ n‰˘E‰Ú BEÚ Ω˛“ i……‰ ∂……ËEÚ Ω˲
=∫… …Æ˙ ¶…“ +……EÚ… |…EÚ…‰… Ω˲...
™… n˘ J……x…‰ ®… <i…x…“ +…ËÆ˙ B‰∫…“ ¥™……v…… Ω˲
i……‰ |……h…“ E‰Ú ®……x…¥… Ω˛…‰x…‰ EÚ… C™…… °Ú…™…n˘… Ω˲
P……∫… Ω˛“ J…… ±…‰i…‰
… i… §…x…EÚÆ˙, ………c˜ i……‰ x… §…‰±…i…‰...
Ω˛®… b˜]ı M…™…‰, +…ËÆ˙ ™…‰ EÚ ¥…i…… ±…J… b˜…±…“
EÚxi…÷ ±…M…i…… Ω˲ ¥…Ω˛ x…Ω˛” ®……x…x…‰ ¥……±…“...
+∆O…‰V…“ x……®…
…ix…“ ∫…‰ |……‰§…±…®…
Ω˛Æ˙“ (®…È) ∫…‰ Ω˲Æ˙“ Ω÷˛™…‰, V……ËΩ˛Æ˙“ Ω˛…‰ M…™…‰ V…ËÆ˙“
EÚV…Æ˙“ EËÚÆ˙“ Ω˛…‰ M…<«, ±…Ω˛Æ˙“ Ω˛…‰ M…™…‰ ±…ËÆ˙“
<i…x…‰ i…EÚ i……‰ `ˆ“EÚ l……, +∆O…‰V…“ EÚ… ∫…∆M…
°⁄Ú±…S…xn˘ V…“ °⁄Ú±… Ω÷˛™…‰, §…x… M…™…… BEÚ ¥™…∆M™…
§…x… M…™…… BEÚ ¥™…∆M™…, V……x…EÚ“ V…Ëx…“ Ω˛…‰ M…<«
V…M…n˘“∂¥…Æ˙ Ω÷˛™…‰ V…ËEÚ, Ø˚EÚ®…x…“ ÆË˙x…“ Ω˛…‰ M…<«
EÚΩ⁄ƒ˛ §…xn˘±… V…“, x……®…… EÚ“ Ω÷˛<« B‰∫…“ J…±±…“
±… ±…i…… V…“ (…ix…“) EÚΩ˛…™…ÂM…“ +§… ®…Ëb˜®… ±…±±…“*
36
G
A R
BH
AN
AL
EÚ Ω˛… x…“
∂……x…“
16 ®…<« 1933 EÚ…‰ V…M…n˘±……÷Æ˙, ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…* ¥…π……Á i…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂… ∂……∫…x… EÚ“ x……ËEÚÆ˙“ ®… Æ˙Ω‰˛* ®…v™…|…n‰˘∂… ∫…… Ω˛i™… … Æ˙π…n˘,
¶……‰……±… E‰Ú ∫… S…¥… Æ˙Ω‰˛* "∫……I……iEÚ…Æ˙' E‰Ú ∫…∆∫l………EÚ-∫…∆……n˘EÚ* x…¥…¶……Æ˙i… ]ı…<®∫… ®… EÚ…®… EÚ™……* ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“, x…<« n˘±±…“ ∫…‰
∫…∆§…r˘ Æ˙Ω‰˛* +EÚ…n˘®…“ ∫…‰ |…EÚ… ∂…i… "∫…®…EÚ…±…“x… ¶……Æ˙i…“™… ∫…… Ω˛i™…' E‰Ú ∫…∆∫l………EÚ-∫…∆……n˘EÚ* ∫……ƒ… ∫…“g¯“, °⁄Ú±… i……‰c˜x…… ®…x…… Ω˲, BEÚ
±…c˜EÚ“ EÚ“ b˜…™…Æ˙“, EÚ…±…… V…±… +… n˘ =…x™……∫…* §…§…⁄±… EÚ“ UÙ…ƒ¥…, b˜…±…“ x…Ω˛” °⁄Ú±…i…“, UÙ…‰]‰ı P…‰Æ‰˙ EÚ… ¥…p˘…‰Ω˛ +… n˘ EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛*
∂……±…¥…x…… EÚ… u˘“… ∫…∆∫®…Æ˙h…* 10 ° Æ¥…Æ˙“ 1995 EÚ…‰ x…v…x…*
… +¶…“ ¶…“ x…EÚ±…“ x…Ω˛” l…“* ∂……™…n˘ §…n˘±…“ l…“* ……∫… E‰Ú
®…∆ n˘Æ˙ ®… P…∆]ı… §…V…x…‰ ±…M…… l…… +…ËÆ˙ M…÷Ø˚u˘…Ɖ˙ EÚ“ x…M…Æ˙-EÚ“i…«x…
EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ]ı…‰±…“ Z……∆Z…-®…∆Z…“Ɖ˙ E‰Ú ∫……l… ¥………∫… ±……Ë]ı Æ˙Ω˛“ l…“*
<∫…“ ∫…®…™… Ω˛…n˘∫…‰¥……±…‰ ±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ J…c˜“ V…“… ∫]ı…]«ı Ω÷˛<« +…ËÆ˙
¥…n˘‘v……Æ˙“ <∆∫…‰C]ıÆ˙ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ S…±…“ M…<«* ∫………Ω˛“ +§… <i®…“x……x… ∫…‰
b∆˜b‰˜ Ω˛±……x…‰ ±…M…‰*
x…±… E‰Ú +…x…‰ EÚ… ¥…HÚ Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……, ±……‰M… +§… J…∫…EÚx…‰ ±…M…‰*
…Ω˛±…‰ +Æ˙x…… ¶…È∫…… M…™……, °ÚÆ˙ V…‰§…Æ˙… +…ËÆ˙ =x…EÚ“ n‰˘J…… n‰˘J…“ n˘…‰-S……Æ˙
+…ËÆ˙* V……‰ S…±…‰ M…B, §…S…‰ Ω÷˛B =x…EÚ“ §… J…™…… =v…‰c˜x…‰ ±…M…‰*
""§…c˜… i…÷Æ«˙®…J……∆ §…x…i…… l……,'' BEÚ x…‰ ±……Ë]ıi…‰ Ω÷˛B V…‰§…Ɖ˙ EÚ…‰ n‰˘J…i…‰
Ω÷˛B EÚΩ˛…, ""BEÚ ®……∫…⁄®… §…SS…… <∫…“ E‰Ú ±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ M…÷Ω˛…Æ˙ ±…M……i……-
±…M……i…… f‰¯Æ˙ Ω˛…‰ M…™……, ±…‰ EÚx… …]¬ı`ˆ… §……Ω˛Æ˙ x…Ω˛” +…™……* +Ɖ˙ Ω˛®……Ɖ˙ ……∫…
Ω˛…‰i…“ ]¬ı¥…‰±¥… §……‰Æ˙ M…x…, §…i……i…‰*''
"" Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ i……‰ ™……Æ˙ i…‰Æ‰˙ ……∫… ¶…“ Ω˲,'' EÚ∫…“ x…‰ V…c˜ n˘™……, ""i…⁄
C™…… x…Ω˛” x…EÚ±……?''
""i…÷®… S…÷… Æ˙Ω˛…‰ V…“,'' =∫…x…‰ ¶…c˜EÚEÚÆ˙ V…¥……§… n˘™……, ""i…÷®… Ω˛“
x…EÚ±… +…i…‰ b∆˜b˜… ±…‰EÚÆ˙* ®…÷EÚ…§…±…‰ E‰Ú ±…B Ω˛ l…™……Æ˙ x…Ω˛”, Ω˛®®…i… EÚ“
V…∞¸Æ˙i… Ω˛…‰i…“ Ω˲....''
i…¶…“ …c˜…‰∫… ®…Â, 35-§…“ EÚ“ M…⁄∆M…“ +…ËÆ˙ …M…±…“ ±…c˜EÚ“ V……‰Æ˙-V……‰Æ˙ ∫…‰
S…“K…x…‰ +…ËÆ˙ S…±±……x…‰ ±…M…“* ™…Ω˛…∆ ∫…‰ ¥…Ω˛…∆ i…EÚ ]ıΩ˛±…i…“ Ω÷˛<«*
™…Ω˛ =∫…EÚ… Æ˙…‰V… EÚ… GÚ®… l……*
V…∫… EÚ∫…“ x…‰ ¶…“ Eڅϱ……‰x…“ EÚ… x……®… Æ˙J…… l……, l…… ¥…Ω˛
n˘±…S…∫…* n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ EÚ… x……®… ∫…÷x…i…‰ Ω˛“ ®…‰Æ˙“ i…§…“™…i… J…÷∂…
Ω˛…‰ M…<« l…“* E÷ÚUÙ i……‰ x……®… EÚ… +…EÚπ…«h… l……, °ÚÆ˙ x…<« n˘±±…“
+…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¶…“ ∫……=l… ®…Â Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“ V…n˘, ÀJ…S…… S…±…… +…™…… l……
+…ËÆ˙ =∫…®… ®…Èx…‰ Ω˛V……Æ˙ J…⁄ §…™……∆ f⁄∆¯f¯ x…EÚ…±…“ l…”* ®……x…… EÚ V…Æ˙…
n⁄˘Æ˙ Ω˲, ±…‰ EÚx… =∫…∫…‰ C™…… Ω÷˛+…? n˘±±…“ ®… n⁄˘ Æ˙™…… EÚ… ¶…±……
EÚ…‰<« ®…i…±…§… Ω˛…‰i…… Ω˲* +M…Æ˙ §…∫… `ˆ“EÚ-`ˆ…EÚ ΩÈ˛ i……‰ V…Ë∫…‰ ∫……i…
EÚ±……‰®…“]ıÆ˙ ¥…Ë∫…‰ ∫…i…Æ˙Ω˛* °ÚÆ˙ ®…È EÚ<« v…CE‰Ú J…… S…÷EÚ… l……*
…Ω˛±…‰ V…∆M……÷Æ˙… BC∫…]Âı∂…x…, °ÚÆ˙ i……±…EÚ]ı…‰Æ˙… M……b«˜x…, °ÚÆ˙ x™…⁄
Æ˙…V…Âp˘x…M…Æ˙, °ÚÆ˙ ¥………∫… V…∆M……÷Æ˙… BC∫…]Âı∂…x…* ®…È ]ı…∆b˜-]ı§…“±……
=`ˆ…B ™…Ω˛…∆ ∫…‰ ¥…Ω˛…∆ ¶……M…i…‰ i…∆M… +… S…÷EÚ… l…… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ §…Æ˙∫… BEÚ
V…M…Ω˛ ∫…÷E⁄Úx… ∫…‰ Æ˙Ω˛x…… S……Ω˛i…… l……*
V…Ω˛…ƒ…x……Ω˛ V…∆M…±…
+¶…“ i…EÚ +……x…‰ …g¯… EÚ Eڅϱ……‰x…“ ®… Ω÷˛<« n÷˘P…«]ıx…… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ ±……‰M……Â
E‰Ú ®…x… ®… EËÚ∫…“-EËÚ∫…“ V…Y……∫……Bƒ +…ËÆ˙ +∆n˘…W…‰ …Ën˘… Ω˛…‰ Æ˙Ω‰˛ l…‰*
n÷˘P…«]ıx…… EÚ… ∂…EÚ…Æ˙ Ω÷˛B +…n˘®…“ +…ËÆ˙ +…ËÆ˙i… EÚ“ Ω˛…±…i… §…÷Æ˙“ l…“
+…ËÆ˙ =x…EÚ… §…SS…… +¶…“ i…EÚ x……Ï®…«±… x…Ω˛” Ω˛…‰ ……™…… l……* §…SS…‰ EÚ…
C™…… Ω˛…‰M……? ∫…¶…“ V……x…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… …Ω˛±… EÚÆ˙E‰Ú =∫…‰
∫…Ω˛…Æ˙… n‰˘x…‰ ∫…‰ ∫…¶…“ EÚi…Æ˙… Æ˙Ω‰˛ l…‰* +…M…‰ C™…… Ω˛…‰i…… Ω˲ … g¯B :
v…⁄
37
G
A R
BH
AN
AL
EÚ Ω˛… x…“
i…“x… ∫……±… …Ω˛±…‰ Eڅϱ……‰x…“ x…<«-x…<« §…∫…“ l…“* ®…Œ∫V…n˘ ®……‰`ˆ
+…ËÆ˙ i…÷M…±…EÚ…§……n˘ E‰Ú §…“S… BEÚ V…∆M…±… l……* l…… C™……, Ω˲-
V…Ω˛…∆…x……Ω˛ V…∆M…±…* =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ EÚ¶…“ ∂……™…n˘ n˘±…∂……n˘ ∫…Æ˙…™…
x……®… EÚ… M……∆¥… l……- =V…c˜… Ω÷˛+…* =∫…‰ …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ =V……c˜EÚÆ˙
n˘±±…“ ¥…EÚ…∫… |…… v…EÚÆ˙h… x…‰ ™…Ω˛ Eڅϱ……‰x…“ §…∫……<« l…“*
V…Ω˛…∆…x……Ω˛ V…∆M…±… E‰Ú ∫……®…x…‰ BEÚ …“±…… §……‰b«˜ …Ω˛±…‰ Ω˛“ ±…M……
l…… : n‰˘Ω˛±…“ b‰˜¥Ω˛±……®…Â]ı +l……Ï Æ˙]ı“, V…Ω˛…∆…x……Ω˛, ∫…]ı“ °Ú…ÏƉ˙∫]*ı
n‰˘J…i…‰-n‰˘J…i…‰ B‰x… =∫…“ E‰Ú ∫……®…x…‰ n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ EÚ… BEÚ
+…ËÆ˙ …“±…… §……‰b«˜ ±…M… M…™…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛…∆ §…∫… Ø˚EÚx…‰ ±…M…”*
V……‰ ±……‰M… n⁄˘Æ˙n˘∂…‘ l…‰ +…ËÆ˙ V…xΩ˛…Âx…‰ ∫…®…™… …Æ˙ Æ˙ V…∫]≈‰ıı∂…x…
EÚÆ˙¥…… ±…™…… l……, n‰˘J…i…‰-n‰˘J…i…‰ =x…E‰Ú x……®… ±…Ë]ı x…EÚ±… +…B
l…‰* E÷ÚUÙ J…÷n˘ +… §…∫…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… + v…EÚ…∆∂… x…‰ +…x…‰ ±…Ë]ı
EÚÆ˙…B …Æ˙ =`ˆ… n˘B l…‰* …Ω˛±…‰-…Ω˛±…‰ ™…Ω˛…∆ +…i…‰ Ω÷˛B ±……‰M…
Z…Z…EÚi…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… ®…EÚ…x… EÚ“ i…∆M…“ +…ËÆ˙ +…∫…®……x… U⁄Ùi…‰
EÚÆ˙…B x…‰ +SU‰Ù-+SUÙ…Â EÚ…‰ ™…Ω˛…∆ v…E‰Ú±… n˘™…… l…… +…ËÆ˙ +§… ™…Ω˛
+…±…®… l…… EÚ ∫……< EÚ±…¥……±…‰ ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ ]ı…‰™……‰]ı…¥……±…‰ i…EÚ BEÚ
∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…‰ l…‰* §…∫i…“ …∆S…Æ∆˙M…“ Ω˛…‰ M…<« l…“-+V…§…
P……±…®…‰±…¥……±…“* x……ËEÚÆ˙“…‰∂…… ±……‰M…… ®… UÙ…‰]‰ı, ®…∆Z……‰±…‰ +…ËÆ˙ §…c‰˜
i…“x…… l…‰ +…ËÆ˙ i…V……Æ˙i… EÚÆ˙x…‰¥……±…… ®… ∫…§V…“¢ÚÆ˙…‰∂… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙
]≈ı…∆∫………‰]ı∫…« +…ËÆ˙ BC∫………‰]ı∫…« i…EÚ BEÚ ∫……l… b˜]‰ı Ω÷˛B l…‰* E÷ÚUÙ
B‰∫…‰ ±……‰M… ¶…“ l…‰ V…x…E‰Ú v…∆v…‰ EÚ… …i…… x…Ω˛” ±…M…i…… l……, ±…‰ EÚx…
V…x…E‰Ú ……∫… J…÷n˘… EÚ… n˘™…… ∫…§… E÷ÚUÙ l……-¥…“ b˜™……‰ i…EÚ* ∫……‰±…Ω˛
∫……Ë S……È∫…`ˆ ±…Ë]ı…Â¥……±…“ <∫… Eڅϱ……‰x…“ EÚ“ <®……Æ˙i… ∂…“∂…®… E‰Ú …‰c˜
V…i…x…“ >∆S…“ l…“, …E‰Ú …k…‰-V…Ë∫…‰ Æ∆˙M… ∫…‰ …÷i…“ Ω÷˛<«* i…®…∆ V…±…… l…”
+…ËÆ˙ |…i™…‰EÚ ∫EÚ¥…‰Æ˙ ®… S……È∫…`ˆ ±…Ë]ı l…‰* Ω˛Æ˙ ∫C¥…‰Æ˙ E‰Ú §…“S……§…“S…
BEÚ-BEÚ ……E«Ú §…x…… Ω÷˛+… l……- ™…Ω˛ +±…M… §……i… Ω˲ EÚ Ω˛Æ˙ ……E«Ú
§…SS…… E‰Ú ±…B J…‰±… E‰Ú ®…Ën˘…x… ®… §…n˘±… S…÷EÚ… l……- BEÚ M…∆V…‰ ∫…Æ˙
EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V……‰ §…“S… ®… i……‰ S…®…EÚi…… Ω˲, ±…‰ EÚx… V…∫…E‰Ú EÚx……Ɖ˙-
EÚx……Ɖ˙ Z……±…ÆÂ˙ =c˜i…“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛*
®…È +…x…‰ ∫EÚ¥…‰Æ˙ EÚ…‰ ∫…§…∫…‰ +SUÙ… ∫…®…Z…i…… l……-+EÚ…Æ˙h…*
Ω˛…±……∆ EÚ EÚ…Æ˙h… f⁄∆¯f¯x…‰ ±…M…⁄∆ i……‰ …∫…∆n˘M…“ ∫…‰ V™……n˘… x………∫…∆n˘M…“ E‰Ú
x…EÚ±… +…B∆M…‰* ®…‰Æ‰˙ B‰x… ∫……®…x…‰ BEÚ EÚ§…Æ˙ §…VV…⁄ Æ˙Ω˛i…… l……,
V…∫…∫…‰ ®…÷Z…‰ ∫…Ji… x…¢ÚÆ˙i… l…“* x…¢ÚÆ˙i… <∫… ±…B EÚ ¥…Ω˛ ®…‰Æ‰˙
®…Æ˙x…‰ EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……* ™…Ω˛…∆ BEÚ EËÚ]ıx… l…… V……‰ +…n˘®…“
∫…‰ V™……n˘… W…‰§…Æ˙… ±…M…i…… l……, BEÚ §…ÈEÚ¥……±…… l……, V…∫…EÚ“ ∂…EÚ±…
x…‰¥…±…‰ ∫…‰ ®…±…i…“-V…÷±…i…“ l…“ +…ËÆ˙ BEÚ BC∫………‰]«ıÆ˙ l……, V…∫…‰
n‰˘J…EÚÆ˙ ¶…‰ c˜™…‰ EÚ“ ™……n˘ +…i…“ l…“* Ω˛®……Ɖ˙ §…M…±…¥……±…‰ ±…Ë]ı ®… BEÚ
B‰∫…… … Æ˙¥……Æ˙ Æ˙Ω˛i…… l…… V…∫…EÚ“ V…¥……x… ±…c˜EÚ“ ……M…±… l…“ +…ËÆ˙ M…⁄∆M…“
¶…“* =∫…‰ ¥…HÚx…-°ÚHÚx… ……M…±……x… E‰Ú n˘…ËƉ˙ …c˜i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ EÚ¶…“
S…“K…x…‰ ±…M…i…“ l…“* ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ EÚΩ˛i…“ l…“, ±…‰ EÚx… C™……-™…Ω˛ EÚ∫…“ EÚ“
∫…®…Z… ®… x…Ω˛” +…i…… l……* +C∫…Æ˙ Æ˙…i…… EÚ…‰ Ω˛®… =∫…EÚ“ S…“K… ∫…‰
P…§…Æ˙…EÚÆ˙ =`ˆ §…Ë`ˆi…‰ l…‰, C™…… EÚ +∆v…‰Æ‰˙ ®… ¥…Ω˛ ¥…Ω˛ +…¥……W… §…Ω÷˛i…
Ω˲§…i…x……EÚ ±…M…i…“ l…“-V…∆M…±… ®… ¥…x… §…±……¥… EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
∫EÚ¥…‰Æ˙ +M…Æ˙ ®…÷Ω˛±±…… EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… l…… i……‰ ®…÷Ω˛±±…‰ ®… EÚ∫…“ ∫…‰
EÚ∫…“ EÚ“ Æ˙…Ω˛- Æ˙∫®… x…Ω˛” l…“* EËÚ]ıx… W…‰§…Æ˙… +…ËÆ˙ EÚ§…Æ˙ §…VV…⁄ V…Ë∫…‰
n˘…‰-BEÚ °Ú…±…i…⁄ ±……‰M……Â EÚ…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ EÚ∫…“ E‰Ú ……∫… x… i……‰ ¥…HÚ l…… +…ËÆ˙
x… <SUÙ…* ∫¥…™…∆ Ω˛®… Æ˙Ω˛i…‰ i…“x… §…Æ˙∫… Ω˛…‰ M…B l…‰, ±…‰ EÚx… BEÚ…v… EÚ…‰
UÙ…‰c˜EÚÆ˙ Ω˛®… EÚ∫…“ E‰Ú x……®… i…EÚ x…Ω˛” V……x…i…‰ l…‰* …Ω˛±…‰ Ω˛®… ±……‰M… ±…Ë]ı
E‰Ú x…∆§…Æ˙… ∫…‰ EÚ…®… S…±……™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰, °ÚÆ˙ …ix…“ +…ËÆ˙ ®…Èx…‰ ®…±…EÚÆ˙ BEÚ
Æ˙…∫i…… x…EÚ…±… ±…™……* =∫… Æ˙…∫i…‰ ®…Â i…°ÚÆ˙“Ω˛ ¶…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v…… ¶…“*
V……x…¥…Æ˙… EÚ“ ®…÷x…… ∫…§…i… ∫…‰ Ω˛Æ˙ BEÚ EÚ…‰ BEÚ-BEÚ x……®… n‰˘ n˘…‰ +…ËÆ˙
U÷Ù]¬ı]ı“* K…÷n˘ ®…÷Z…‰ …“`ˆ …“U‰Ù ∂……™…n˘ M……‰Ω˛ EÚΩ˛… V……i…… l……* <∫…®…Â M…±…i…“
®…‰Æ˙“ Ω˛“ l…“* BEÚ §……Æ˙ ¥…x……‰n˘ |…™…i…… E‰Ú V……‰∂… ®… +…EÚÆ˙ ®…Èx…‰ EÚΩ˛ n˘™……
l……-™…Ω˛ ¶…“ EÚ…‰<« ±…Ë]ı Ω÷˛+…? ®…÷Z…‰ i……‰ ™…Ω˛ BEÚ B‰∫…“ n˘Æ˙…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛
±…M…i…… Ω˲, V…∫…®… ®…È M……‰Ω˛ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛...
Ω˛…∆, <∫… ®……x…“ ®… BEÚ +…n˘®…“ J…÷∂…x…∫…“§… l……-±…Ë]ı x…∆. 38-§…“ EÚ…
J…∫…E‰Ú* J…∫…E‰Ú =∫…EÚ… x……®… x…Ω˛” l……, Ω˛®… ±……‰M…… x…‰ n‰˘ Æ˙J…… l……,
J…∫…E‰Ú* <∫… ±…B EÚ ¥…Ω˛ +…x…“ V…M…Ω˛ ∫…‰ J…∫…EÚ… Ω÷˛+… l…… ™……x…“
l……‰c˜…-∫…… ……M…±…* l……‰c˜…-∫…… <∫… ±…B EÚ ¥…Ω˛ §…‰W…Æ˙Æ˙ l……* §…‰W…Æ˙Æ˙
<∫… ±…B EÚ x… i……‰ ¥…Ω˛ EÚ∫…“ EÚ…‰ i…∆M… EÚÆ˙i…… l…… +…ËÆ˙ x… S…“J…i……-
S……±…i…… ¶…“ x…Ω˛” l……- §…Ω÷˛i… …Ω˛±…‰ ¥…Ω˛ …÷ ±…∫… ®… l……-EÚ…‰<« UÙ…‰]ı…-®……‰]ı…
+°Ú∫…Æ˙-±…‰ EÚx… …i…… x…Ω˛” C™…… Ω÷˛+… EÚ ¥…Ω˛ P…Æ˙ §…`ˆ… n˘™…… M…™……,
¥…HÚ ∫…‰ §…Ω÷˛i… …Ω˛±…‰* +§… =∫…EÚ… P…Æ˙-§……Æ˙ l……, §…“¥…“-§…SS…‰ l…‰, ¥…Ω˛
=x…E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛i…… ¶…“ l……, ±…‰ EÚx… BEÚ §…‰EÚ…Æ˙ °Úx…‘S…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
…ix…“ EÚ∫…“ E∆Ú…x…“ ®…Â EÚ…®… EÚÆ˙i…“ l…“ ∫……‰ P…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… l……*
=∫…E‰Ú S……±…-f¯…±… ®…Â Ω˛“ EÚ…‰<« B‰∫…“ §……i… l…“ EÚ ¥…Ω˛ BEÚ…BEÚ
EÚ∫…“ EÚ… ¶…“ v™……x… +…x…“ +…‰Æ˙ J…”S… ±…‰i…… l……, Ω˛…±……∆ EÚ ¥…Ω˛ EÚ®…“V…
E‰Ú ∫……l… ……V……®…… …Ω˛x…i…… l…… +…ËÆ˙ n˘… Ω˛x…‰ ……∆™…S…‰ EÚ…‰ V……∆P… E‰Ú ……∫… ∫…‰
S…÷]ı EÚ™…… ®… …EÚc˜i…‰ Ω÷˛B x…‰°‰Ú i…EÚ =`ˆ…B i…‰V…-i…‰V… S…±…i…… l……-S…“i…‰ EÚ“
38
G
A R
BH
AN
AL
i…Æ˙Ω˛* ¥…Ω˛ +C∫…Æ˙ +…x…‰ M…‰]ı …Æ˙ J…c˜… Æ˙Ω˛i…… l……, +∆n˘Æ˙ V……x…‰ E‰Ú
±…B* °ÚÆ˙ +∆n˘Æ˙ V……i…… l…… §……Ω˛Æ˙ +…x…‰ E‰Ú ±…B +…ËÆ˙ BEÚ…BEÚ §…Ω÷˛i…
i…‰V…“ ∫…‰ x…EÚ±… …c˜i…… l……, S……ËÆ˙…Ω‰˛ E‰Ú ……∫… ¥………∫… ±……Ë]ıx…‰ E‰Ú ±…B*
+C∫…Æ˙ ¥…Ω˛ EÚ∫…“ Æ˙…Ω˛M…“Æ˙ EÚ…‰ BEÚ…BEÚ …EÚc˜ ±…‰i…… l……* =∫…‰ Æ˙…‰EÚEÚÆ˙
EÚΩ˛i……-∫…÷ x…B, +…… ……‰∫]ı +…Ï °Ú∫… i……‰ x…Ω˛” V…… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛? x… ¶…“ V…… Æ˙Ω‰˛
Ω˛… i……‰ ®…‰Æ˙… BEÚ EÚ…®… EÚÆ˙ n˘“ V…B, ±…“V…* ™…Ω˛ S…]¬ı`ˆ“ b˜…±… n˘“ V…B*
§…Ω÷˛i… V…∞¸Æ˙“ Ω˲*
∂…÷∞¸-∂…÷∞¸ ®… V…§… ±……‰M… V……x…i…‰ x…Ω˛” l…‰ i……‰ BEÚ…v… §……Æ˙
§……¥…‰±…… ®…S…… l……, ±…‰ EÚx… V…§… ±……‰M… ∫…®…Z… M…B i……‰ =xΩ˛…Âx…‰ v™……x…
n‰˘x…… §…∆n˘ EÚÆ˙ n˘™……* J…∫…E‰Ú x…‰ ¶…“ l……‰c˜“ V™……n˘i…“ EÚÆ˙ n˘“ l…“*
=∫…x…‰ …c˜…‰∫… EÚ“ BEÚ §…Ω÷˛i… ∫…÷∆n˘Æ˙ ®… Ω˛±…… EÚ…‰ =∫…E‰Ú P…Æ˙ V……EÚÆ˙
B‰∫…“ Ω˛“ S…]¬ı`ˆ“ n‰˘ n˘“ l…“ +…ËÆ˙ Æ˙…‰V… ™…Ω˛“ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… l……...
""+…… C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?'' ……E«Ú ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ V……i…‰ Ω÷˛B J…∫…E‰Ú
x…‰ ®…÷Z…∫…‰ …⁄UÙ…* ¥…Ω˛ …i…… x…Ω˛” EÚ§… ®…‰Æ˙… Ω˛®…Æ˙…Ω˛ Ω˛…‰ M…™…… l…… +…ËÆ˙
V…∞¸Æ˙“ x…Ω˛” EÚ ¥…Ω˛ Ω˛…∆ ™…… x…… E‰Ú V…¥……§… E‰Ú ±…B Ø˚E‰Ú* =∫…EÚ…
EÚ…®… l…… Æ˙…‰EÚx……, Æ˙…‰EÚ ±…™……* S…]¬ı`ˆ“ l…®……x…“ l…“, l…®……<« +…ËÆ˙ =±]‰ı
……∆¥… i…‰V…“ ∫…‰ ¥………∫…! nÆ˙+∫…±… ¥…Ω˛ BEÚ …÷Æ˙V…… Ω˛…‰i…… l…… EÚ∫…“ +x……®…
EÚ…‰ ∫…∆§……‰ v…i… +…ËÆ˙ ∂…EÚ…™…i…… ∫…‰ ¶…Æ˙… Ω÷˛+…* ∂…EÚ…™…i… E÷ÚUÙ <∫… i…Æ˙Ω˛
EÚ“ Ω˛…‰i…” EÚ ®…‰Æ˙“ §…“¥…“ Ω˛Æ˙…«°Ú… Ω˲ +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ®……Æ˙ b˜…±…x…… S……Ω˛i…“ Ω˲*
=∫…x…‰ ®…‰Æ‰˙ §…SS…… EÚ…‰ ∫…J…… Æ˙J…… Ω˲ EÚ ¥…‰ ®…÷Z…‰ i…∆M… EÚÆÂ˙* ™…‰ ±……‰M… ®…÷Z…‰
J……x…… x…Ω˛” n‰˘i…‰ +…ËÆ˙ ®…‰Æ‰˙ ®…Æ˙x…‰ EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* ®…‰Æ‰˙ …c˜…‰∫… ®…Â
Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…… §…÷b¬˜f¯… EÚ…±…⁄ ±…È………‰∫]ı E‰Ú §…±§… i…÷c˜¥……i…… Ω˲ i…… EÚ ¥…Ω˛
+∆v…‰Æ‰˙ ®… §…Ë`ˆEÚÆ˙ ∂…Æ˙…§… …“ ∫…E‰Ú +…ËÆ˙ ®…÷Ω˛±±…‰ EÚ“ §…Ω⁄˛-§…‰ ]ı™…… EÚ“ i……EÚ-
Z……∆EÚ EÚƉ˙* ¥…Ω˛ §…Ω÷˛i… Ω˛Æ˙…®…“ Ω˲ ™…… +®…÷EÚ ±…Ë]ı ®… Æ˙Ω˛x…‰¥……±…“ +®…÷EÚ
EÚ§…⁄i…Æ˙“ EÚ“ V…M…Ω˛ ¥…Ω˛ x…Ω˛” Ω˲, =∫…EÚ“ ∫…Ω˛“ V…M…Ω˛ Ω˲ ±…Ë]ı x…∆....* ®…È
…÷ ±…∫… ®… EÚΩ˛EÚÆ˙ BEÚ-BEÚ EÚ…‰ ∫…Ω˛“ EÚÆ˙… n⁄∆˘M……*
V…∫… ±…Ë]ı ®… n÷˘P…«]ıx…… Ω÷˛<« =∫…EÚ… ®…… ±…EÚ
®…∆Z……‰±…‰ n˘V…Ê EÚ… ¥™…………Æ˙“ l……* …ix…“ +…ËÆ˙ §…SS…‰
E‰Ú +±……¥…… … Æ˙¥……Æ˙ ®… +…ËÆ˙ EÚ…‰<« x…Ω˛” l……* S……Ω‰˛
=∫…EÚ“ ™…÷¥…… …ix…“ E‰Ú §…n˘x… …Æ˙ n˘®…EÚi…‰ V…‰¥…Æ˙ EÚ…
+…EÚπ…«h… Ω˛…‰ ™…… …Ë∫…… EÚ…, Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ +…ËÆ˙ ±……‰Ω‰˛
E‰Ú ∫… Æ˙™…… ∫…‰ ±…Ë∫… i…“x… ±…÷]‰ıƉ˙ BEÚ EÚ…Æ˙ ®…Â
+∆v…c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +…B l…‰ +…ËÆ˙ l……‰c˜“ Ω˛“ n‰˘Æ˙ ®…Â
∫…§…EÚ… ¥……Æ˙…-x™……Æ˙… EÚÆ˙ +…M…‰ §…g¯ M…B l…‰...
EÚ Ω˛… x…“
∫……l…-∫……l… S…±…x…‰ ±…M…… l……*
""EÚΩ˛…∆ C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?''
""™…Ω˛” +…ËÆ˙ EÚΩ˛…∆?''
¥…Ω˛“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛ V……‰ +……*'' ®…Èx…‰ EÚΩ˛…, ""Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛*''
""Æ˙Ω˛ i……‰ +…… x…Ω˛” Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛,'' =∫…x…‰ i…±…J…“ ∫…‰ EÚΩ˛…-""Ω˛…∆,
P…÷∫…‰ Ω÷˛B V…∞¸Æ˙ ΩÈ˛* n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ ®… ∫…°«Ú ®…È Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛, §……EÚ“
∫…§… P…÷∫…‰ Ω÷˛B ΩÈ˛* +∆v…‰Æ˙“ n˘Æ˙…Æ˙ ®… P…÷∫…‰ Ω÷˛B M……‰Ω˛ EÚ“ i…Æ˙Ω˛......''
®…÷Z…‰ ±…M……, ¥…Ω˛ ®…÷Z… …Æ˙ ¥™…∆M™… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˲* K……∫…EÚÆ˙ M……‰Ω˛
∫…÷x…EÚÆ˙ +…ËÆ˙ ¶…“* <∫… EÚ®§…Ji… EÚ…‰ ¶…“ …i…… Ω˲ EÚ ®…÷Z…‰ M……‰Ω˛
EÚΩ˛… V……i…… Ω˲*
""§…i……<™…‰, +…… EÚ…Ëx…-∫…… i…“Æ˙ ®……Æ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?'' ®…Èx…‰ M…÷∫∫…‰ ®…Â
EÚΩ˛…*
39
G
A R
BH
AN
AL
EÚ Ω˛… x…“
""®……Ɖ˙ i……‰ x…Ω˛” ΩÈ˛, Ω˛…∆, +§… V…∞¸Æ˙ ®……∞∆¸M……* +…… n‰˘J…i…‰ Ω˛“
Æ˙Ω˛ V……B∆M…‰* ®…È …÷ ±…∫… ∫…‰ EÚΩ˛EÚÆ˙ BEÚ-BEÚ EÚ…‰ ∫…Ω˛“ EÚÆ˙…
n⁄∆˘M……*'' ""¥…Ω˛ i……‰ +…… EÚÆ˙… Ω˛“ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛*'' ®…Èx…‰ Ω˛…n˘∫…‰¥……±…‰ ±…Ë]ı
EÚ“ +…‰Æ˙ <∂……Æ˙… EÚÆ˙E‰Ú EÚΩ˛…* ¥…Ω˛…∆ +§… ¶…“ …÷ ±…∫…¥……±…‰ §…Ë`‰ˆ b∆˜b‰˜
Ω˛±…… Æ˙Ω‰˛ l…‰* ®…È Ω∆˛∫…x…‰ ±…M……*
¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ EÚ<« I…h… i…EÚ P…⁄Æ˙EÚÆ˙ n‰˘J…i…… Æ˙Ω˛…* °ÚÆ˙ ……V……®…‰
E‰Ú ……™…∆S… EÚ…‰ x…‰°Ú i…EÚ =`ˆ…B i…‰V…“ ∫…‰ S…±…… M…™……* P…Æ˙ x…Ω˛”,
+…M…‰ S……ËÆ˙…Ω‰˛ EÚ“ +…‰Æ˙*
=∫… n˘x… n˘i…Æ˙ EÚ…‰ V……x…‰¥……±…“ +…x…“ S……]«ıb«˜ §…∫… ®… ¶…“
∫…°«Ú =∫…“ EÚ“ M…⁄∆V… l…“* ±……‰M… M…÷∫∫…‰ ®… l…‰, ±…‰ EÚx… ∫…Ω˛®…‰ +…ËÆ˙ b˜Æ‰˙
Ω÷˛B! +…x…“ Ω˛“ Eڅϱ……‰x…“ ®… <i…x…“ §…c˜“ P…]ıx…… Ω˛…‰ M…<« l…“-¶…±……
EÚ…Ëx… +U⁄Ùi…… +…ËÆ˙ §…S…… Ω÷˛+… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… l……* ™…… <∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ“
P…]ıx…… n˘±±…“ ®… +§… x…<« §……i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…<« l…“* +…B n˘x… B‰∫…“
J…§…ÆÂ˙ ®…±…i…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛i…“ l…”-Ω˛Æ˙ P…]ıx…… EÚ®……‰§…‰∂… BEÚ-V…Ë∫…“ Ω˛“
Ω˛…‰i…“ l…“, ∫…°«Ú I…‰j… §…n˘±… V……i…… l……-EÚ¶…“ EÚÆ˙…‰±…§……M… i……‰ EÚ¶…“
<«∫]ı …]‰ı±…x…M…Æ˙, +…V… Æ˙…V……ËÆ˙“ i……‰ EÚ±… V…®…x…………Æ˙ EÚ…
+…n˘∂…« ¥…Ω˛…Æ˙...
+V…“§… §……i… Ω˲ V…§… i…EÚ B‰∫…“ P…]ıx…… EÚΩ˛” +…ËÆ˙ Ω˛…‰i…“ Ω˲,
Ω˛®… =∫…‰ J…§…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ±…‰i…‰ ΩÈ˛, ±…‰ EÚx… V…∫… n˘x… Ω˛®……Ɖ˙
+…∫………∫… Ω˛…‰i…“ Ω˲, Ω˛®… ™…EÚ-§…-™…EÚ b˜Æ˙ V……i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛®… M…÷∫∫……
+…i…… Ω˲-K……∫…EÚÆ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ …Æ˙...
™…Ω˛“ M…÷∫∫…… §…∫… E‰Ú ±…M…¶…M… ∫…¶…“ ™…… j…™…… E‰Ú S…‰Ω˛Æ‰˙ …Æ˙ l……*
∫…¶…“ EÚ…‰ +S……x…EÚ ∫…®……V… +…ËÆ˙ n‰˘∂… EÚ“ ™……n˘ +… M…<« l…“ +…ËÆ˙
EÚ…x…⁄x…-¥™…¥…∫l…… EÚ“ §…M…c˜i…“ Ω˛…±…i… …Æ˙ M…÷Æ˙…«™…… V…… Æ˙Ω˛… l……,
Ω˛…±……∆ EÚ ™…Ω˛ ∫…¶…“ V……x…i…‰ l…‰ EÚ ¥…Ω˛ M…÷Æ˙…«x…… EÚ∫…E‰Ú ±…B l……*
+…ËÆ˙-i……‰-+…ËÆ˙, ®…È ¶…“ ∂…î…xn˘… x…Ω˛” l…… EÚ ®…‰Æ‰˙ ∫EÚ¥…‰Æ˙ EÚ“
n÷˘P…«]ıx…… EÚ“ i…∫…“±… ®…÷Z…‰ §…∫… ®… ®…±… Æ˙Ω˛“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¶…“
n⁄˘∫…Æ˙… ∫…‰* ®……±…⁄®… Ω÷˛+… EÚ V…∫… ±…Ë]ı ®… n÷˘P…«]ıx…… Ω÷˛<« =∫…E‰Ú
®…… ±…EÚ EÚ… x……®… Æ˙…®…‰∂¥…Æ ¥…®……« l……* …Èi……±…“∫…-…S……∫… E‰Ú
+…∫………∫… ¥…Ω˛ +…n˘®…“ BEÚ ®…∆Z……‰±…‰ n˘V…Ê EÚ… ¥™…………Æ˙“ l…… +…ËÆ˙
…ix…“ +…ËÆ˙ §…SS…‰ E‰Ú +±……¥…… … Æ˙¥……Æ˙ ®… +…ËÆ˙ EÚ…‰<« x…Ω˛” l……*
§…Ω˛x… ®…‰Æ˙`ˆ ®… l…“ +…ËÆ˙ §…c˜… ¶……<« §…∆§…<« ®…Â* S……Ω‰˛ =∫…EÚ“ ™…÷¥……
…ix…“ E‰Ú §…n˘x… …Æ˙ n˘®…EÚi…‰ V…‰¥…Æ˙ EÚ… +…EÚπ…«h… Ω˛…‰ ™…… …Ë∫…… EÚ…,
Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ +…ËÆ˙ ±……‰Ω‰˛ E‰Ú ∫… Æ˙™…… ∫…‰ ±…Ë∫… i…“x… ±…÷]‰ıƉ˙ BEÚ EÚ…Æ˙ ®…Â
+∆v…c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +…B l…‰ +…ËÆ˙ l……‰c˜“ Ω˛“ n‰˘Æ˙ ®… ∫…§…EÚ… ¥……Æ˙…-
x™……Æ˙… EÚÆ˙ +…M…‰ §…g¯ M…B l…‰- +M…±…“ Eڅϱ……‰x…“ ®… ±…⁄]ı E‰Ú ±…B*
=∫… n˘x… +…∫………∫… i…“x… b˜EËÚ i…™……∆ Ω÷˛<« l…” +…ËÆ˙ ∫……i… ±……‰M… +∫…i……±…
…Ω÷∆˛S……B M…B l…‰*
""=∫… §…SS…‰ EÚ… C™…… Ω÷˛+…?'' ®…Èx…‰ BEÚ…BEÚ §……i… EÚ…]ıi…‰ Ω÷˛B …⁄UÙ…*
|…∂x… ®…Èx…‰ V…∫…∫…‰ EÚ™…… l……, ¥…Ω˛ …⁄Æ˙… V……x…EÚ…Æ˙ l……* …i…… x…Ω˛” C™……Â,
=∫…EÚ… ∫……Æ˙… §…n˘x… S…i…EÚ§…Æ˙… l…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ S…“i…±… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ±…M…i……
l……, ±…‰ EÚx… =∫…x…‰ ∫…÷x…EÚÆ˙ ¶…“ ®…‰Æ˙“ §……i… EÚ… V…¥……§… x…Ω˛” n˘™……*
®…‰Æ‰˙ …c˜…‰∫… ®… §…Ë`‰ˆ Æ˙…‰V… E‰Ú ∫…Ω˛™……j…“ +…ËÆ˙ <∆ b˜™…x… B™…Æ˙±……<∆∫… E‰Ú
∫…÷E÷Ú®……Æ˙ §…x…V…‘ x…‰ BEÚ §……Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙ n‰˘J……, °ÚÆ˙ +…∫………∫… ∫…‰
x…ñ…i… J…c˜EÚ“ E‰Ú §……Ω˛Æ˙ n‰˘J…x…‰ ±…M…‰-∫……®…x…‰ °ËÚ±…“ Ω˛ Æ˙™……±…“ EÚ…‰, …‰c˜…Â
EÚ…‰, §…x…… §……n˘±……Â¥……±…‰ +…EÚ…∂… EÚ…‰ +…ËÆ˙ =∫… Ω˛¥…… EÚ…‰ V…∫…®… ∫……‰x…‰
V…Ë∫…“ v…⁄… P…÷±…“ Ω÷˛<« l…“* n˘±±…“ ®… ™…‰ ∫…i…∆§…Æ˙ E‰Ú +∆ i…®… n˘x… l…‰ V…§…
v…⁄… §…Ω÷˛i… x…®…« Ω˛…‰i…“ Ω˲, Ω˛¥…… §…Ω÷˛i… i…‰V… +…ËÆ˙ …‰c˜… E‰Ú …k…‰ x…J…Æ˙EÚÆ˙
§…Ω÷˛i… Ω˛Æ‰˙ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛-…“±…‰ …k…… EÚ…‰ M…Æ˙…i…‰ Ω÷˛B*
§…∫… <∆ b˜™…… M…‰]ı E‰Ú ……∫… ∫…‰ M…÷V…Æ˙ Æ˙Ω˛“ l…“*
""C™…… +……x…‰ EÚ¶…“ <∫… V…Ω˛…∆…x……Ω˛ V…∆M…±… EÚ…‰ n‰˘J…… Ω˲?''
+¶…“ E÷ÚUÙ n˘x… …Ω˛±…‰ Ω˛“ §…x…V…‘ x…‰ BEÚ…BEÚ ®…÷Z…∫…‰ …⁄UÙ… l……* Ω˛®…
n˘…‰x…… §…∫… EÚ… Æ˙…∫i…… n‰˘J… Æ˙Ω‰˛ l…‰* V…Ω˛…∆…x……Ω˛ V…∆M…±… E‰Ú Ω˛“ ∫……®…x…‰*
""®…È +C∫…Æ˙ ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛ EÚ EÚ∫…“ n˘x… <∫… Æ˙Ω˛∫™…®…™… V…∆M…±… EÚ…‰
+∆n˘Æ˙ ∫…‰ n‰˘J…… V……B* ™…‰ ∫……Ɖ˙ …‰c˜ ∂…“∂…®… E‰Ú ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ∂……™…n˘ §…Ω÷˛i…-∫…‰
+x……Æ˙ ±…M…‰ Ω÷˛B ΩÈ˛* +C∫…Æ˙ ∫…÷§…Ω˛ V…§… §…Ω÷˛i… ∫…‰ ®……‰Æ˙… EÚ“ M…÷Ω˛…Æ˙i…“ Ω÷˛<«
®…È EÚ…±……‰x…“ EÚ“ J……∫… ∫…c˜EÚ …Æ˙ +…n˘i…x… ]ıΩ˛±… Æ˙Ω˛…
l……, ™…… ∫…S… EÚΩ⁄∆˛ i……‰ ±…Âb⁄˜ E÷Úk…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“
]ı…‰Ω˛ ®… l……, Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛* ®…È ±……‰®…c˜“- V…Ë∫…“
S……±……EÚ“ E‰Ú ∫……l… S…Ω˛±…EÚn˘®…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l…… EÚ BEÚ
§……Æ˙ EÚ∫…“ x…‰ ®…÷Z…‰ BEÚ…BEÚ …EÚc˜ ±…™……* E∆Úv…‰ ∫…‰*
S……ÈEÚEÚÆ˙ n‰˘J…… i……‰ J…∫…E‰Ú l……, +∆v…‰Æ‰˙ ®… |…‰i… EÚ“
i…Æ˙Ω˛ ®…÷Z…‰ P…⁄Æ˙i…… Ω÷˛+…* =∫…EÚ“ +…∆J… +∆v…‰Æ˙“ Z……c˜“
®… UÙ…‰ Ω÷˛B S…“i…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…±… Æ˙Ω˛“ l…”*
40EÚ Ω˛… x…“
+…¥……V… ™…Ω˛…∆ ∫…‰ +…i…“ Ω˲ i……‰ ®…÷Z…‰ §…‰S…Ëx…“-∫…“ Ω˛…‰i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ ±…M…i…… Ω˲ EÚ
+¶…“ S…±……‰* ±…M…i…… Ω˲, n‰˘J…x…… S…… Ω˛B EÚ +… J…Æ <∫…∫…‰ ±……‰M… b˜Æ˙i…‰
C™…… ΩÈ˛?'' <i…x…“ ∫……Æ˙“ EÚΩ˛… x…™……∆ <∫…E‰Ú §……Ɖ˙ ®… EÚΩ˛“-∫…÷x…“ V……i…“ ΩÈ˛*
C™…… +…B n˘x… EÚ∫…“ x… EÚ∫…“ V…¥……x… +…n˘®…“ EÚ“ EÚ]ı“ …]ı“ ±……∂…
®…±…i…“ Ω˲* ±…‰ EÚx… °ÚÆ˙ ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛...''
EÚΩ˛i…‰-EÚΩ˛i…‰ §…x…V…‘ Ø˚E‰Ú l…‰, +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ™…Ω˛ n‰˘J…EÚÆ˙ i……VV…÷§… Ω÷˛+…
l…… EÚ ¥…‰ <∫… i…Æ˙Ω˛ ®……∫…⁄®… ±…M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* =xΩ˛…Âx…‰ BEÚ §……Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙
+…x…“ M……‰±…-M……‰±… M…÷±……§…“ +…∆J…… ∫…‰ n‰˘J…… l…… +…ËÆ˙ °ÚÆ˙ ¶……¥…÷EÚ ∫¥…Æ˙ ®…Â
EÚΩ˛… l……- ""…i…… x…Ω˛”, ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛* +…… §…i……<B!''
n˘±±…“ ®… S……]«ıb«˜ §…∫… V…z……i… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* ¥…‰ Æ˙…‰V… ∫…÷§…Ω˛
Ω˛®… BEÚ J……∫… ¥…HÚ …Æ˙ P…Æ˙… ∫…‰ x…EÚ…±…i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ +…x…‰-+…x…‰ n˘i…Æ˙…Â
®… V…®…… EÚÆ˙ n‰˘i…“ ΩÈ˛* Æ˙…‰V… ∂……®… EÚ…‰ ¥…‰ E÷ÚUÙ J……∫…-J……∫… V…M…Ω˛… ∫…‰
=`ˆ…i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ `ˆ“EÚ ¥…HÚ …Æ˙ Ω˛®… ¥………∫… +…x…‰-+…x…‰ P…Æ˙… ®… °ÂÚEÚ
V……i…“ ΩÈ˛* Ω˛®… V…z……i… ∫…‰ §…S…x…… S……Ω˛i…‰ ΩÈ˛ ±…‰ EÚx… Ω˛Æ˙ §……Æ˙ +…x…‰-
+……EÚ…‰ <x…E‰Ú Ω˛¥……±…‰ EÚÆ˙ n‰˘i…‰ ΩÈ˛- ™…Ω˛ V……x…i…‰ Ω÷˛B ¶…“ EÚ ™…‰ Ω˛®… ¥…Ω˛…∆ ±…‰
V……i…‰ ΩÈ˛ V…Ω˛…∆ Ω˛®… V……x…… x…Ω˛” S……Ω˛i…‰* ∂……™…n˘ <∫…“ ±…B V……i…‰ ™…… +…i…‰
Ω÷˛B Ω˛®… +C∫…Æ˙ S…÷… Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛*
±…‰ EÚx… =∫… ∂……®… EÚ…‰ ¥………∫… P…Æ˙ ±……Ë]ıi…‰ Ω÷˛B ®…È S…÷… Ω˛“ x…Ω˛” l……,
BEÚ v…c˜EÚ… ¶…“ ±…M…… Ω÷˛+… l……* V…Ë∫…‰ ®…È V……x…i…… l…… EÚ P…Æ˙ E‰Ú
+…∫………∫… E÷ÚUÙ b˜Æ˙…¥…x……-∫…… ®…‰Æ˙“ Æ˙…Ω˛ n‰˘J… Æ˙Ω˛… Ω˲- +∆v…‰Æ‰˙ J…∆b˜Ω˛Æ˙ ®…Â
±…]ıE‰Ú Ω÷˛B S…®…M……n˘c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛* …ix…“ M…‰]ı …Æ˙ Ω˛“ ®…±…“, Æ˙…Ω˛ n‰˘J…i…“
Ω÷˛<« x…Ω˛”, ∫…Ω˛®…“ Ω÷˛<« §…±±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ BEÚ +…‰Æ˙ n‰˘J…i…“ Ω÷˛<«* Æ˙…®…‰∑…Æ˙
¥…®……« E‰Ú ±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ V……‰ n˘…‰-S……Æ˙ ±……‰M… ®…÷∆Ω˛ ±…]ıEÚ…B J…c‰˜ l…‰ =∫…®…Â
J…∫…E‰Ú ¶…“ l……* ""C™…… Ω÷˛+…?'' ®…Èx…‰ P…§…Æ˙…EÚÆ˙ …⁄UÙ… i……‰ …ix…“ x…‰ =∫…
±…Ë]ı EÚ“ +…‰Æ˙ <∂……Æ˙… EÚÆ˙ n˘™……*
®……±…⁄®… Ω÷˛+… EÚ Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« §…S… x…Ω˛” ……B +…ËÆ˙ =x…EÚ“ …ix…“
+§… ¶…“ +∫…i……±… ®… §…‰Ω˛…‰∂… …c˜“ Ω˲* §…SS…… x… i……‰ P…Æ˙ …Æ˙ l…… +…ËÆ˙ x…
+∫…i……±… ®…Â* …i…… x…Ω˛” ¥…Ω˛ EÚΩ˛…∆ l……*
®……±…⁄®… Ω÷˛+… EÚ Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« EÚ“ UÙ…‰]ı“ §…Ω˛x… J…§…Æ˙ ∫…÷x…i…‰ Ω˛“
®…‰Æ˙`ˆ ∫…‰ +… M…<« Ω˲* +…<« l…“ ¥…Ω˛ ¶……<«-¶……¥…V… EÚ…‰ n‰˘J…x…‰ ±…‰ EÚx… P…Æ˙
…Æ˙ ∫¥……M…i… EÚ™…… BEÚ…v… …c˜…‰∫…“ +…ËÆ˙ …÷ ±…∫… E‰Ú =∫… ∫………Ω˛“ x…‰ V……‰
Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« EÚ“ ±……∂… ±…‰EÚÆ˙ =∫… ¥…HÚ +∫…i……±… ∫…‰ +…™…… l……*
®…Èx…‰ n‰˘J……, ∫EÚ¥…‰Æ˙ ®… EÚΩ˛” EÚ…‰<« Ω˛±…S…±… x…Ω˛” l…“* +…ËÆ˙-i……‰-+…ËÆ˙,
=∫… ±…Ë]ı ∫…‰ ¶…“ Æ˙…‰x…‰ EÚ“ +…¥……V… x…Ω˛” +… Æ˙Ω˛“ l…“*
Ω˛…∆, …c˜…‰∫… EÚ“ M…⁄∆M…“ +…ËÆ˙ …M…±…“ ±…c˜EÚ“ V…∞¸Æ˙ ∫…Ɖ˙∂……®… Ω˛“
S…“J…x…‰ ±…M…“ l…“* +…V… =∫…EÚ… ∫¥…Æ˙ EÚ<« M…÷x…… ÀΩ˛∫…EÚ +…ËÆ˙
+…GÚ…®…EÚ Ω˛…‰ M…™…… l……*
n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ ®… ∂……®… Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω÷˛<«* Æ˙…i… =∫…“
i…Æ˙Ω˛* Eڅϱ……‰x…“ EÚ“ Æ˙…Ë∂…x…“ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ M…÷±…V……Æ˙ l…”-
J……‰®…S…‰¥……±……Â, °‰ÚÆ˙“¥……±…… +…ËÆ˙ +…<∫…GÚ“®… E‰Ú `‰ˆ±…… EÚ“ +…‰Æ˙
§…SS…… EÚ“ =∆M…±…“ …EÚc‰˜ ∫…÷xn˘Æ˙ Œ∫j…™……∆ l…”, ®…∫i…“ EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B
x……ËV…¥……x…… E‰Ú +…ËÆ˙ V…“x∫… ®… `ˆ±… `ˆ±……i…“ Ω÷˛<« ±…c˜ EÚ™……∆... ∫¥…™…∆
+…x…‰ ∫C¥…‰Æ˙ EÚ…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ ™…Ω˛ ¥…∑……∫… EÚÆ˙x…… EÚ `ˆx… l…… EÚ ¥…Ω˛…∆
E‰Ú BEÚ ∫…⁄x…‰ ±…Ë]ı ®… BEÚ ®…Ë™…i… …c˜“ Ω˲ +…ËÆ˙ §…Ω˛x… +…x…‰
§…∆§…<«¥……±…‰ ¶……<« EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˲* …i…… x…Ω˛”, EÚ§… ∫…‰ EÚÆ˙
Æ˙Ω˛“ Ω˲*
Æ˙…i… E‰Ú ∫…®…™… EÚ…‰<« M™……Æ˙Ω˛ §…V…‰ l…‰* ®…È EÚ…±……‰x…“ EÚ“ J……∫…
∫…c˜EÚ …Æ˙ +…n˘i…x… ]ıΩ˛±… Æ˙Ω˛… l……, ™…… ∫…S… EÚΩ⁄∆˛ i……‰ ±…Âb⁄˜ E÷Úk…‰ EÚ“
i…Æ˙Ω˛ ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ ]ı…‰Ω˛ ®… l……, Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛* ∫…c˜EÚ E‰Ú BEÚ ∫…Ɖ˙
…Æ˙ Æ˙…‰∂…x…“ l…“ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙ ®… +∆v…‰Æ˙…* ®…È ±……‰®…c˜“- V…Ë∫…“ S……±……EÚ“
E‰Ú ∫……l… S…Ω˛±…EÚn˘®…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l…… EÚ BEÚ §……Æ˙ EÚ∫…“ x…‰ ®…÷Z…‰
BEÚ…BEÚ …EÚc˜ ±…™……* E∆Úv…‰ ∫…‰* S……ÈEÚEÚÆ˙ n‰˘J…… i……‰ J…∫…E‰Ú l……,
+∆v…‰Æ‰˙ ®… |…‰i… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ®…÷Z…‰ P…⁄Æ˙i…… Ω÷˛+…* =∫…EÚ“ +…∆J… +∆v…‰Æ˙“
Z……c˜“ ®… UÙ…‰ Ω÷˛B S…“i…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…±… Æ˙Ω˛“ l…”*
"C™…… Ω˲?' ®…Èx…‰ +…x…‰ b˜Æ˙ EÚ…‰ UÙ……i…‰ Ω÷˛B Z…±±……EÚÆ˙ …⁄UÙ…*
=∫…x…‰ EÚ…‰<« V…¥……§… x…Ω˛” n˘™……* EÚ<« …˛±… ¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ B‰∫…… P…⁄Æ˙i……
Æ˙Ω˛… V…Ë∫…‰ ®…÷Z…‰ J…… V……BM……* °ÚÆ˙ =∫…x…‰ ®…÷Z…‰ BEÚ S…_ˆ“ …EÚc˜…
n˘“* ¥…Ω˛ =x… ±……‰M…… ®… ∫…‰ l…… V……‰ ∫…Ɖ˙∂……®… ∫……‰ V……™…… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
i……VV…÷§… Ω÷˛+… EÚ +…V… ¥…Ω˛ <i…x…“ Æ˙…i… M…B +∆v…‰Æ‰˙ ®… EËÚ∫…‰ ¶…]ıEÚ
Æ˙Ω˛… Ω˲?
EÚΩ˛…, ""V…∞¸Æ˙“ Ω˲, §…Ω÷˛i… V…∞¸Æ˙“ Ω˲*''
+…ËÆ˙ i…‰V…“ ∫…‰ S…±…… M…™……*
®…Èx…‰ ¥…Ω˛ S…_ˆ“ §…‰v™……x…“ ®… Æ˙J… ±…“ l…“- n˘±… E‰Ú ……∫…¥……±…“
>…Æ˙“ V…‰§… ®…Â- B‰∫…‰ V…Ë∫…‰ ®…Èx…‰ =∫…‰ ∫…Ω˛“ V…M…Ω˛ …Ω÷∆˛S…… n˘™…… Ω˛…‰*
=∫…®…Â <§……Æ˙i… C™…… Ω˛…‰M…“, ∂……™…n˘ ™…Ω˛ ®…È V……x…i…… l……* ±…‰ EÚx… ™…Ω˛
x…Ω˛” V……x…i…… l…… EÚ ¥…Ω˛ …j… …Ω˛±…“ §……Æ˙ V…∫… EÚ∫…“ E‰Ú x……®…
¶…‰V…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˲, =∫…EÚ… …i…… Ω˛…‰M……*
n‰˘Ω˛±…“ b‰˜¥Ω˛±……®…Â]ı +l……Ï Æ˙]ı“
V…Ω˛…∆…x……Ω˛
∫…]ı“ °Ú…ÏƉ˙∫]ı* G
A R
BH
AN
AL
41
G
A R
BH
AN
AL
|…‰®… n÷˘Ω˛…<« °ÚÆ˙“ P…x… +…x…∆n˘
§……ƒ v… ±…B E÷Ú±… x…‰®… M…÷g¯…∫…“
ÀΩ˛n˘“ ®… Æ˙“ i…EÚ…±… E‰Ú ™… n˘ ∫…¥…«∏…‰π`ˆ +…ËÆ˙ |……Ëg¯ EÚ ¥… EÚ… x……®… ±…‰x…… Ω˛…‰
i……‰ §…Æ˙§…∫… P…x……x…∆n˘ EÚ… x……®… =¶…Æ˙i…… Ω˲* 1870 ®… ¶……Æ˙i…Ân÷˘ x…‰ …Ω˛±…‰
…Ω˛±… P…x……x…∆n˘ EÚ“ EÚ ¥…i……+… …Æ˙ Æ˙“Z…EÚÆ˙ =x…EÚ… ∫…∆EÚ±…x… EÚÆ˙ 114
UÙxn˘…Â EÚ… ∫…÷V……x… ∂…i…EÚ |…EÚ… ∂…i… EÚÆ˙…™…… l……* P…x……x…∆n˘ E‰Ú UÙxn˘…Â …Æ˙
¶……Æ˙i…Ân÷˘ i……‰ C™…… Æ˙ix……EÚÆ˙, ®…∏… §…∆v…÷, +…S……™…« ∂…÷C±…, ¥…™……‰M…“ Ω˛ Æ˙,
Ω˛ Æ˙+…Ëv… ∫…¶…“ x…∫……Æ˙ ΩÈ˛*
P…x……x…∆n˘ E‰Ú 32 O…xl… ®……ËV…⁄n˘ ΩÈ˛* EÚ…™…∫l… E÷Ú±……‰i…z… P…x……x…∆n˘ §……n˘∂……Ω˛
EÚ“ n˘Æ˙§……Æ˙“ M…… ™…EÚ… ∫…÷V……x… …Æ˙ °Ún˘… l…‰* =x…E‰Ú UÙxn˘… ®… ∫…÷V……x… EÚ…
°ÚÆ˙- °ÚÆ˙ ∫…‰ =±±…‰J… Ω˲* EÚ ¥…i…… +…ËÆ˙ M……x… ¥…v…… ®… x……÷h… P…x……x…∆n˘
¥…™……‰M…, ∏…fi∆M……Æ˙ E‰Ú +n¬˘¶…÷i… EÚ ¥… ΩÈ˛* =x…E‰Ú EÚ ¥…i¥… ®… =x…®… |…‰®… EÚ“
M…⁄g¯ +∆i…n«˘∂…… EÚ… =n¬˘P……]ıx… Ω˲*
=x…E‰Ú ……∫… EÚ∫…EÚ Ω˲ +…ËÆ˙ EÚΩ˛x… ¶…“ - EÚ…Æ˙“ EÚ…‰ EÚ±…… EÚΩ˛…ƒ EÚ…‰ §…ËÆ˙
EÚ…g¯i… Æ˙“* P…x……x…∆n˘ EÚ“ ¥…Æ˙Ω˛ EÚl…… EÚ… +∆EÚx… - v…⁄ Æ˙ x…i… ……™…x… EÚ“
Ω˛… Ω˛… x…‰E÷Ú +… x… nˢ - V…Ë∫…“ …∆ HÚ™…… ®… Ω˲ i……‰ |…‰®… EÚ…‰ §…J……x…x…‰ EÚ…
+∆n˘…V…‰ §…™……∆ - + i… ∫…÷v……‰ ∫…x…‰Ω˛ EÚ…‰ ®……Æ˙M… Ω˲, V…Ωƒ˛ x…‰E÷Ú ∫…™……x…… §……ƒEÚ
x…Ω˛”, i…÷®… EÚ…Ëx…-∫…“ ……]ı“ …g‰¯ Ω˛…‰ ±…±……, ®…x… ±…‰Ω÷˛ …Ë n‰˘Ω÷˛ UÙ]ı…ƒEÚ x…Ω˛” - ®…Â
o˘Œπ]M……‰S…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲*
P…x……x…∆n˘
1689-1760
42
¥™…∆M™…
G
A R
BH
AN
AL
∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“
21 ®…<« 1931 EÚ…‰ =VV…Ëx… ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…* Ω˛…‰±EÚÆ˙ Eڅϱ…‰V…, <∆n˘…ËÆ˙ ∫…‰ ∫x……i…EÚ* nˢ x…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂…, x…¥…±…‰J…x… ®…… ∫…EÚ +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“
BC∫…|…‰∫…, §…∆§…<« …j…… EÚ… ∫…®……n˘x…* … Æ˙GÚ®……, EÚ∫…“ §…Ω˛…x…‰, i… ±…∫®…, Æ˙Ω˛… EÚx……Ɖ˙ §…Ë`ˆ, n⁄˘∫…Æ˙“ ∫…i…Ω˛, Ω˛®… ß…π]ıx… E‰Ú ß…π]ı Ω˛®……Ɖ˙,
™…l……∫…∆¶…¥…, V…“… …Æ˙ ∫…¥……Æ˙ <Œ±±…™……ƒ +… n˘ EÚi……§…Â* n˘…‰ ¥™…∆M™… x……]ıEÚ* I… i…V…, UÙ…‰]ı“-∫…“ §……i…, ∫……∆S… EÚ…‰ +…∆S… x…Ω˛”, M……‰v…⁄ ±…, =i∫…¥…
+… n˘ °Ú±®… ±…‰J…x…* n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… v……Æ˙…¥…… Ω˛EÚ ™…‰ V……‰ Ω˲ ÀW…n˘M…“, ¥…GÚ®… §…‰i……±…, À∫…Ω˛…∫…x… §…k…“∫…“, ¥……Ω˛ V…x……§…, n‰˘¥…“ V…“, ™……±…‰ ®… i…⁄°Ú…x…,
n˘…x…‰ +x……Æ˙ E‰Ú, ™…‰ n÷˘ x…™…… M…V…§… EÚ“ +… n˘ EÚ… ±…‰J…x…* S…EÚ±±…∫… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, EÚ…EÚ… Ω˛…l…Æ˙∫…“ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ 1990 ®… Æ˙…π]≈ı… i… u˘…Æ˙… …n¬˘®…∏…“
EÚ“ =…… v… ∫…‰ ∫…®®…… x…i…* 25 ¥…π……Á i…EÚ EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… E‰Ú ®…∆S… ®… M…t ……`ˆ* 5 ∫…i…∆§…Æ˙ 1991 EÚ…‰ ®…÷∆§…<« ®… x…v…x…*
+xv…“ : Ω˛…l…“ EÚ“ i……‰ BEÚ ¶…“ Æ˙Ω˛∫…«±… x…Ω˛” EÚÆ˙…™…“, ∫…“v…‰ ®…∆S… …Æ˙
=i……Æ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛®…∫…‰ Æ˙…‰V…-Æ˙…‰V… Æ˙Ω˛∫…«±…*
+xv…… 4 : x…xΩ˛… ∫…… |……h…“ Ω˛Ë, l…EÚ x… V……i…… §……Æ˙-§……Æ˙ Æ˙Ω˛∫…«±… EÚÆ˙i…‰*
+xv…… 3 : +…ËÆ˙ EÚΩ˛” §…Ω˛÷i… J…i…Æ˙x……EÚ |……h…“ Ω˛÷+… i…§…?
+xv…… 2 : x…Ω˛”-x…Ω˛”, EÚΩ˛i…‰ Ω˛È §…c… ∫…“v…… Ω˛Ë ¥…S……Æ˙…*
+xv…… 1 : ®…M…Æ˙ b˜Æ˙x…‰ EÚ“ C™…… §……i… Ω˛Ë* +… J…Æ˙ Ω˛®… ……ƒS… ΩÈ˛*
+xv…“ : ±…c…<«-Z…M…c˜… ®…‰∆ ®…÷Z…‰ ®…i… M…x…x……*
+xv…… 4 : ®…‰Æ˙… b˜Æ˙ E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ l……* EÚΩ˛” ¥…Ω˛ Ω˛…l…“ Ω˛®……Æ˙‰ …ËÆ˙…‰∆ E‰Ú x…“S…‰
n˘§… M…™…… i……‰?
+xv…… 1 : =∫…“ J…i…Æ˙‰ ∫…‰ §…S…x…‰ E‰Ú ±…B i……‰ Æ˙Ω˛∫…«±… EÚÆ˙…™…“ Ω˛Ë
∫…⁄j…v……Æ˙V…“ x…‰* §…∫… +…x…“-+…x…“ ……‰V…“∂…x… …Æ˙ J…c‰
Æ˙Ω˛…‰, Ω˛…l…“ +…x…“ V…M…Ω˛ J…c… Æ˙Ω˛‰M……*
+xv…“ : +§… Ω˛®…‰∆ M……x…… S……±…⁄ EÚÆ˙ n˘‰x…… S…… Ω˛B*
+xv…… 4 : Ω˛…ƒ, M……x……*
+xv…… 1 : ∫…÷ x…B, ®…È BEÚ n˘…‰ i…“x… EÚΩ˛⁄ƒM…… +…ËÆ˙ +…… x……]ıEÚ +…Æ˙®¶…
EÚÆ˙ n˘‰∆M…‰*
+xv…… 3 : Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
+xv…… 1 : BEÚ, n˘…‰ ... i…“x… *
……ƒS……‰∆ +xv…‰ ®…±…EÚÆ˙ M…“i… M……x…‰ ±…M…i…‰ Ω˛È*
+xv…‰... Ω˛®… Ω˛È +xv…‰... i…±……∂… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È +…x……
Ω˛…l…“... BEÚ ∫¥……l…« E‰Ú Ω˛®… ∫…§… ∫……l…“... Ω˛…l……‰∆ ®…‰∆
Ω˛…l… b˜…±…EÚÆ˙... …ËÆ˙…‰∆ ∫…‰ …ËÆ˙ ®…±……EÚÆ˙... …‰]ı ∫…‰ …‰]ı
V…÷c…EÚÆ˙... ∫…Æ˙ ∫…‰ ∫…Æ˙ ]ıEÚÆ˙…EÚÆ˙... BEÚ ∫…®…∫™……
EÚ“ i…±……∂… ®…‰∆... V…÷c‰ Ω˛÷B Ω˛È EÚxv…‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È
+xv…‰...
n˘‰J… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë ∫……Æ˙“ n˘÷ x…™……... §……§…⁄, §…“§…“, ®…÷z……,
®…÷ x…™……... Ω˛±n˘“, ®…S…“«, V…“Æ˙…, v… x…™……... x…‰i……,
+°Ú∫…Æ˙, §……®…x…, §… x…™……... >…Æ˙ ∫…‰ ∫…§… S…EÚx…‰
S…÷…c‰... +xn˘Æ˙ EÚ…±…‰ v…xv…‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È
+xv…‰...
∫……®…x…‰ BEÚ ∫…¥……±… J…c… Ω˛Ë... x…n˘“ §…c“ ™…… i……±…
§…c… Ω˛Ë?... …“±…… §…c… ™…… ±……±… §…c… Ω˛Ë?... §……v……
§…x…EÚÆ˙ EÚ…Ëx… J…c… Ω˛Ë?... ∫…§… EÚ“ Ω˛Æ˙EÚi… ]ı‰g“...
°ƒÚ∫…‰ ΩÈ˛ °Úxn˘‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È +xv…‰...
+xv…… 1 : M…“i… E‰Ú §……n˘ +§… Ω˛®……Æ˙… b˜…™…±……M… Ω˛Ë* ¶……<™……‰∆ +…ËÆ˙
§…Ω˛x……‰∆, Ω˛®… ……ƒS… +xv…‰ - §…±……<»b˜ +……E‰Ú ∫…®®…÷J…
∫…‰¥…… ®…‰∆ =… ∫l…i… ΩÈ˛* Ω˛®… <∫… ®…∆S… …Æ˙ BEÚ ¥…∂…‰π…
=q˘‰∂™… ∫…‰ +…™…‰ Ω˛È!
+xv……Â EÚ…
Ω˛…l…“
……j… : ∫…⁄j…v……Æ˙, +xv……-1, +xv……-2, +xv……-3, +xv……-4, +xv…“
+¶…“ i…EÚ +……x…‰ …g¯… EÚ EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ ……∆S… +∆v…‰ x……]ıEÚ J…‰±…x…‰ E‰Ú
±…™…‰ ®…∆S… …Æ˙ BEÚ j…i… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* ∫…⁄j…v……Æ˙ =xΩ² EÚ<« i…Æ˙Ω˛ E‰Ú x……]ıEÚ“™…
x…nÊ˘∂… n‰˘i…… Ω˲ EÚ EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ J…c‰˜ Ω˛…‰x…… Ω˲ +…ËÆ˙ + ¶…x…™… ®… EÚ∫…
i…Æ˙Ω˛ EÚ“ §……i…… EÚ…‰ v™……x… Æ˙J…x…… Ω˲* ∫…⁄j…v……Æ˙ Ω˛…l…“ EÚ…‰ ±……x…‰ E‰Ú ±…B
®…∆S… ∫…‰ +…‰Z…±… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲ +…ËÆ˙ ……ƒS…… EÚ“ §……i… n˘…‰§……Æ˙… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰
V……i…“ ΩÈ˛*
43
G
A R
BH
AN
AL
¥ ™…∆ M ™…
+xv…… 2 : ∫…°«Ú ®…∆S… Ω˛“ x…Ω˛”, ∫…®…⁄h…« ∫…∆∫……Æ˙ EÚ Ω˛B* Ω˛®…‰∆
±…M…i…… Ω˛Ë Ω˛®……Æ˙… V…x®… <∫… …fil¥…“ …Æ˙ ¥…∂…‰π… =q˘‰∂™…
∫…‰ Ω˛÷+… Ω˛Ë*
+xv…… 3 : <∫…‰ EÚΩ˛i…‰ Ω˛È ∫…®……x… x…™… i… ¶……‰M…x……*
+xv…… 4 : x…Æ˙…∂……¥…… n˘™……‰∆ E‰Ú ∫…÷Æ˙ ®…‰∆ ®…i… §……‰±……‰* ®…÷Z…‰ +SUÙ…
x…Ω˛” ±…M…i……*
+xv…… 3 : C™…… ™…Ω˛ +…x…‰ +…… ®…‰∆ EÚØ˚h…… =…V……x…‰ ¥……±……
®……®…±…… x…Ω˛” Ω˛Ë EÚ Ω˛®… ……ƒS… +xv…‰ <∫… i…Æ˙Ω˛ ®…∆S…
…Æ˙ J…c‰ Ω˛È? C™…… ™…Ω˛ +V…“§… n˘÷J…n˘ ∫l… i… x…Ω˛” Ω˛Ë?
+xv…“ : <∫…®…‰∆ C™…… Ω˛Ë! V…Ë∫…‰ +…ËÆ˙ V…M…Ω˛ J…c‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, ¥…Ë∫…‰
™…Ω˛…ƒ J…c‰ ΩÈ˛*
+xv…“ 4 : EÚ®…« §…c“ S…“V… Ω˛Ë, Ω˛®…‰∆ +…x…‰ ±…I™… …Æ˙ v™……x… n˘‰x……
S…… Ω˛B*
+xv…… 3 : C™…… ¥…Ω˛ Ω˛®……Æ˙“ V…‰§… ®…‰∆ Ω˛Ë*
+xv…“ : V……‰ ¶…“ EÚΩ˛…‰, ®…÷Z…‰ i……‰ §…c… +SUÙ… ±…M…i…… Ω˛Ë, ™…Ω˛…ƒ
∫…§…E‰Ú ∫……®…x…‰ J…c‰ Æ˙Ω˛x…… +…ËÆ˙ B‰∫…‰ ®…Ω˛i¥……⁄h…« EÚ…™…«
®…‰∆ ¶……M… ±…‰x……*
+xv…… 3 : +SUÙ…, ®…÷Z…‰ B‰∫…… ®…Ω˛∫…⁄∫… x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
+xv…… 2 : V…§… ∫…‰ ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ x…‰ <∫…‰ ∫…÷xn˘Æ˙ EÚΩ˛ n˘™……, <∫…EÚ…
n˘®……M… J…Æ˙…§… Ω˛…‰ M…™……*
+xv…… 3 : V…Æ˙… ∫……‰S……‰, BEÚ +xv…“ ∫j…“ EÚ…‰ ∫…÷xn˘Æ˙ +xv…“ ∫j…“
Ω˛…‰x…… EËÚ∫…… ±…M…i…… Ω˛…‰M……?
+xv…… 2 : V…Ë∫…‰ BEÚ ®…⁄J…« EÚ…‰ +…x…‰ §…÷ u˘®……x… Ω˛…‰x…‰ EÚ“ ∫…⁄S…x……
®…±…x…‰ …Æ˙*
+xv…… 4 : V…Ë∫…‰ BEÚ x……÷∆∫…EÚ EÚ…‰ +…x…‰ P…Æ˙ …÷j… V…x®… EÚ…
∫…®……S……Æ˙ ®…±…x…‰ …Æ˙*
+xv…… 3 : EÚi…x…… +SUÙ… x……* V…§… EÚ =∫…®…‰∆ Ω˛®……Æ˙… E÷ÚUÙ x…Ω˛”
l……, x… +…M…‰ Ω˛…‰*
+xv…“ : S…÷… Æ˙ Ω˛B +…… ±……‰M…*
+xv…… 1 : +…… ∫…§… ®…∆S… …Æ˙ <∫… i…Æ˙Ω˛ §…‰EÚ…Æ˙ EÚ“ §…Ω˛∫…‰∆ EÚÆ˙i…‰
Ω˛È, +SUÙ… ±…M…i…… Ω˛Ë C™……?
+xv…… 3 : ®…∆S… …Æ˙ §…‰EÚ…Æ˙ EÚ“ §…Ω˛∫…‰∆ S…±…i…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛*
+xv…… 2 : …… ]ı«™……‰∆ ®…‰∆ ®…i…¶…‰n˘ S…±…i…… Ω˛“ Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë*
+xv…… 3 : BEÚ n˘⁄∫…Æ˙‰ EÚ“ ]ı…ƒM… x…Ω˛” J…“S…‰∆M…‰ i……‰ |…V……i…xj… b˜⁄§…
V……™…‰M……*
+xv…… 4 : BEÚ ®…V…§…⁄i… |… i……I… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… EÚ…‰ ¶…÷±……™…… x…Ω˛”
V…… ∫…EÚi……*
+xv…… 1 : V…x…i…… C™…… ∫……‰S…‰M…“?
+xv…… 2 : V…x…i…… =±…Z…“ Æ˙Ω˛‰M…“, ™…Ω˛“ i……‰ <∫…EÚ… ®…EÚ∫…n˘ Ω˛Ë*
+xv…“ : +…… ±……‰M… ∂……xi… Æ˙ Ω˛B* ™…Ω˛ ∫…Ω˛“ Ω˛Ë EÚ Ω˛®… ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ EÚ<«
V…∞¸Æ˙“ ®…∫…±……‰∆ …Æ˙, V……‰ ®…÷±EÚ E‰Ú ∫……®…x…‰ Ω˛È, +……∫… ®…‰∆
®…i…¶…‰n˘ Ω˛Ë, Ω˛®… J™……±……i… Æ˙J…i…‰ Ω˛È +±…M…-+±…M…, ®…M…Æ˙
<∫… ∫…§…E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ Ω˛®…‰∆ x…Ω˛” ¶…⁄±…x…… S…… Ω˛B EÚ Ω˛®……Æ˙“,
V…Ë∫…… EÚ +…… ∫…§… V……x…i…‰ Ω˛È, ∫…®…∫™……B∆ Ω˛È, ¥…‰ ∫…®…∫™……Bƒ
C™…… Ω˛È...?
+xv…… 1 : Ω˛…l…“! Ω˛®……Æ˙“ ∫…®…∫™……?
+xv…… 2 : Ω˛…l…“!
<∫…‰ x……Æ˙‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ i…“x… §……Æ˙ n˘…‰Ω˛Æ˙…i…‰ Ω˛È*
+xv…“ : =∫…“ +xn˘…V… ®…‰∆
™…Ω˛ §…c“ |…∫…z…i…… EÚ“ §……i… Ω˛Ë EÚ +…… +…x…“ ∫…®…∫™…… EÚ…
x……®… V……x…i…‰ ΩÈ˛* ™…Ω˛ Ω˛®……Æ˙“ V……M…∞¸EÚi…… EÚ“ BEÚ ∫…§…∫…‰
§…c“ …Ω˛S……x… Ω˛Ë EÚ Ω˛®… +…x…“ ∫…®…∫™…… ∫…‰ … Æ˙ S…i… ΩÈ˛*
+xv…… 2 : Ω˛®…‰∆ ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ x…‰ §…i……™……*
+xv…… 3 : ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ EÚ…‰ =x…EÚ“ ∫…∆∫l…… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ x…‰ §…i……™……*
+xv…… 4 : ∫…∆∫l…… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ EÚ…‰ =x…EÚ“ … ix…™……‰∆ x…‰ §…i……™……*
+xv…… 2 : +…ËÆ˙ … ix…™……‰∆ EÚ…‰ =x…EÚ“ …c…‰ ∫…x……‰∆ x…‰*
Ω˛®… +xv……‰∆ x…‰ +…x…‰ ∫]ı…°Ú ®…‰∆ +…ËÆ˙
+xv……‰∆ EÚ…‰ Æ˙J… ±…™…… +…ËÆ˙ =x… +xv……‰∆
EÚ…‰ ™…Ω˛ + v…EÚ…Æ˙ n˘™…… EÚ ¥…‰ +…ËÆ˙
+xv…‰ x…™…÷HÚ EÚÆ˙ ±…‰∆ V…∫…∫…‰ EÚ…™…«
∫…÷S……∞¸ ∞¸… ∫…‰ S…±…‰ +…ËÆ˙
¥…Ω˛ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë*
44
+xv…“ : +…ËÆ˙ +……E‰Ú n˘±… ®…‰∆ BEÚ V…V§…… Ω˛Ë, <SUÙ… Ω˛Ë =∫…‰ ∫…®…Z…x…‰
EÚ“ +…ËÆ˙ =∫… …Æ˙ ¥…V…™… ……x…‰ EÚ“* +¶…“-+¶…“ Ω˛®…x…‰ BEÚ
+…™……‰M… EÚ“ ∫l………x…… EÚ“ Ω˛Ë V……‰ <∫… ∫…®…∫™…… …Æ˙ …⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛
¥…S……Æ˙ EÚÆ˙‰M…… +…ËÆ˙ +…x…… |… i…¥…‰n˘x… …‰∂… EÚÆ˙‰M…… EÚ...
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ C™…… Ω˛Ë?
+xv…… 4 : Ω˛…l…“ .... Ω˛…l…“ Ω˛Ë*
+xv…… 3 : Ω˛…l…“ Ω˛®……Æ˙‰ ∫…÷J…-n˘÷J… EÚ… ∫……l…“ Ω˛Ë*
+xv…… 2 : Ω˛…l…“ Ω˛…l… ¶…Æ˙ EÚ… Ω˛Ë*
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ n˘…‰ +I…Æ˙…‰∆ ∫…‰ ®…±…EÚÆ˙ §…x…… Ω˛Ë, Ω˛… +…ËÆ˙ l…“*
+xv…… 2 : Ω˛… +…ËÆ˙ l…“
+xv…… 3 : §…Æ˙…§…Æ˙ Ω˛…l…“
+xv…“ : +…™……‰M… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ u˘…Æ˙… ∫…®…∫™…… E‰Ú ∫…¶…“ …Ω˛±…÷+…‰∆ …Æ˙
¥…S……Æ˙- ¥…®…∂…« EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë +…ËÆ˙ +…∂…… Ω˛Ë EÚ ∂…“Q…
Ω˛“ Æ˙…π]ı≈ E‰Ú ∫……®…x…‰ BEÚ B‰∫…“ i…∫…¥…“Æ˙ …‰∂… Ω˛…‰M…“ V…∫…‰
n˘‰J…EÚÆ˙ Ω˛®… EÚΩ˛ ∫…E‰Ú∆M…‰ EÚ ¥…Ω˛ -
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ Ω˛Ë*
+xv…… 1 : +…ËÆ˙ +…™……‰M… x…‰ +…x…… EÚ…®… +…Æ˙®¶… EÚÆ˙ n˘™……*
……ƒS……‰ +xv…‰ ®…∆S… E‰Ú ¶…z… ¶……M……‰∆ ®…‰∆ §…J…Æ˙EÚÆ˙ >±…-V…÷±…⁄±…
GÚ™……Bƒ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È ®……x……‰ n˘i…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰*
+xv…… 1 : Ω˛®…‰∆ <∫… EÚ…™…« E‰Ú ±…B BEÚ §…Ω˛÷i… §…c… ¶…¥…x… n˘‰ n˘™……
M…™……*
+xv…… 2 : BEÚ §…Ω˛÷i… §…c… ∫]ı…°Ú*
+xv…… 3 : Ω˛®… +xv……‰∆ x…‰ +…x…‰ ∫]ı…°Ú ®…‰∆ +…ËÆ˙ +xv……‰∆ EÚ…‰ Æ˙J…
±…™……*
+xv…… 2 : +…ËÆ˙ =x… +xv……‰∆ EÚ…‰ ™…Ω˛ + v…EÚ…Æ˙ n˘™…… EÚ ¥…‰ +…ËÆ˙
+xv…‰ x…™…÷HÚ EÚÆ˙ ±…‰∆ V…∫…∫…‰ EÚ…™…« ∫…÷S……∞¸ ∞¸… ∫…‰
S…±…‰*
+xv…… 3 : +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* S……Æ˙…∫…“*
+xv……-4 +xv……-3 ∫…‰ ¶…z… n˘∂…… ®…‰∆ ®…÷∆Ω˛ EÚ™…‰
S……Æ˙…∫…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…±……®… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*
+xv…… 3 : ∫]ı‰x……‰ EÚ…‰ §…÷±……+…‰*
+xv…… 4 : V…“ Ω˛÷V…⁄Æ˙*
¥…Ω˛” J…c‰ Ω˛÷B
∫]ı‰x……‰ §… Ω˛x…V…“, ∫……Ω˛§… §…÷±…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È*
∫]ı‰x……‰ EÚ“ ∫®……]ı« ®…÷p˘… ®…‰∆ +xv…“ ®……x……‰ Æ˙…< ]ı∆M… …‰b˜
±…™…‰ S…±…i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…V……™… +xv……-3 E‰Ú +xv……-1
E‰Ú ……∫… …Ω˛÷⁄∆S… V……i…“ Ω˛Ë*
+xv…“ : +……x…‰ §…÷±……™…… l…… ∫…Æ˙?
V…§… i…EÚ +xv……-1 +xv…“ EÚ…‰ …j… ±…J……™…‰M……, ∂…‰π…
+xv…‰ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ EÚ…®…-EÚ…V… +…ËÆ˙ >§… EÚÆ˙ + ¶…x…™…
EÚÆ˙‰∆M…‰∆* +xv……-4 S……Æ˙…∫…“ E‰Ú f¯“±…‰…x… ∫…‰ ™…Ω˛…ƒ ∫…‰
¥…Ω˛…ƒ EÚ…M…V… ±…‰ V……™…‰M……, §…Ë`ˆ‰-§…Ë`ˆ‰ >§…‰M……, >ƒP…‰M……
™…… §…“c“ …“x…‰ EÚ“ GÚ™…… EÚÆ˙‰M……* +xv……-2 +xv……-3
°Ú…‰x… …Æ˙ §……i…S…“i… EÚ…x£‰Ú∆∫…, n˘…ËÆ˙…, Æ˙∂¥…i… ±…‰x……
+…Ë…S…… Æ˙EÚ ®…÷p˘… ®…‰∆ §……i…‰∆ ™…… M…Æ˙®……M…Æ˙®… §…Ω˛∫… ®…‰∆
±…M…‰ Æ˙Ω˛‰∆M…‰*
+xv…… 1 : Ω˛⁄ƒ! ±… J…B, +……EÚ… …j… n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……ƒ GÚ®……∆EÚ
°Ú±……ƒ-°Ú±……ƒ +… §±…EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï E‰Ú ∫…∆n˘¶…« ®…‰∆
x…¥…‰n˘x… Ω˛Ë EÚ +……E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“ ∫l… i… E‰Ú
¥…π…™… ®…‰∆ V……‰ x……‰]ı, ™…‰ ∫……±…‰ Ω˛xn˘“¥……±…‰ x……‰]ı EÚ…‰
Ω˛xn˘“ ®…‰∆ C™…… EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛?
+xv…“ : ]ı“…... ™…∫… ]ı“…, +…<« ¥…±… S…‰EÚ <]ı*
+xv…… 1 : V……‰ ¶…“ Ω˛…‰* Ω˛⁄ƒ C™…… ±…J…… l……*
+xv…“ : +……EÚ… …j… n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï GÚ®……∆EÚ °Ú±……Ï °Ú±……Ï
+… §±…EÚ °Ú±……Ï E‰Ú ∫…∆n˘¶…« ®…‰∆ x…¥…‰n˘x… Ω˛Ë EÚ +……E‰Ú
Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“ ∫l… i… E‰Ú ¥…π…™… ®…‰∆ V……‰ x……‰]ı Ö
+xv…… 1 : Ω˛®…x…‰ n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï, GÚ®……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï
¥ ™…∆ M ™…
Z…⁄`ˆ Ω˛Ë ™…Ω˛, ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ v……‰J……* V…x…i……
EÚ…‰ M…÷®…Æ˙…Ω˛ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂…*
Ω˛…l…“ E‰Ú S……Æ˙ …ËÆ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰* BEÚ Ω˛“
…ËÆ˙ EÚ…‰ S……Æ˙ §……Æ˙ M…x…EÚÆ˙ ∫…®…∫™……
EÚ…‰ S……ËM…÷x…… §…g…EÚÆ˙ …‰∂… EÚ™…… V……
Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ®…È <∫… ®……®…±…‰ EÚ…‰ ∫…÷|…“®…
EÚ…‰]ı« i…EÚ ±…‰ V……>∆M……*
G
A R
BH
AN
AL
45¥ ™…∆ M ™…
+… §±…EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï ¶…‰V…… l…… =∫…E‰Ú +x…÷∫……Æ˙
Ω˛…l…“ E‰Ú ¥…π…™… ®…‰∆ …⁄Æ˙“ V……x…EÚ…Æ˙“ Ω˛®… i…¶…“ n˘‰ ∫…EÚi…‰
ΩÈ˛ V…§… Ω˛…l…“ E‰Ú ¥…π…™… ®…‰∆ …⁄Æ˙“ V……x…EÚ…Æ˙“ Ω˛®…‰∆ +……∫…‰
®…±… ∫…E‰Ú* EfiÚ™…… ±……Ë]ıi…“ b˜…EÚ ∫…‰ Ω˛®…‰∆ §…i……™…‰∆ EÚ
+……E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ Ω˛Ë, ™… n˘ Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛ EÚi…x…… Ω˛Ë
+…ËÆ˙ =∫…EÚ“ |…M… i… C™…… Ω˛Ë, ¶…¥…n˘“™… +… n˘-+… n˘!
<∫…‰ ]ı…<… EÚÆ˙ ±……+…‰*
+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙!
V……x…‰ ±…M…i…“ Ω˛Ë*
+xv…… 1 : ∫…÷x……‰!
+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙*
+xv…… 1 : ®…Ëx…‰ i…÷®Ω˛…Æ˙‰ ±…B ∫…‰∂…±… +±……=x∫… EÚ… ±…J… n˘™……
Ω˛Ë*
+xv…“ : |…∫…z…i…… ∫…‰ =UÙ±…EÚÆ˙
l…ËC∫… ∫…Æ˙*
+xv…… 1 : +…V… ∂……®… C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰?
+xv…“ : E÷ÚUÙ x…Ω˛”, §…±E÷Ú±… J……±…“ Ω⁄ƒ˛*
+xv……-1 +xv…“ E‰Ú §……±……‰∆ ∫…‰ J…‰±…i…… Ω˛Ë, EÚxv…‰ EÚ“
M……‰±……<« UÙ⁄i…… Ω˛Ë* +xv……-4 S……Æ˙…∫…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛
E‰Ú §…x… ®…‰∆ S…÷…E‰Ú ∫…‰ Z……ƒEÚEÚÆ˙ +xn˘Æ˙ EÚ… ®……V…Æ˙…
n˘‰J…i…… Ω˛Ë*
+xv…… 2 : ∫]ı‰x……‰!
+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙!
+xv…… 2 : V…±n˘“ +…+…‰*
+xv…“ +xv……-3 E‰Ú ……∫… …Ω˛÷ƒS… V……i…“ Ω˛Ë*
+xv…… 3 : ±… J…B* Ω˛…l…“ BEÚ +xi…Æ˙…«π]ı≈“™… ∫…®…∫™…… Ω˛Ë... i…÷®…
®…÷Z…∫…‰ x……Æ˙…V… Ω˛…‰ V…⁄±…“*
+xv…“ : V…“ x…Ω˛”* Ω˛…l…“ BEÚ +xi…Æ˙…«π]ı≈“™… ∫…®…∫™…… Ω˛Ë*
+xv…… 3 : …UÙ±…‰ n˘x……‰∆ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“ ∫l… i… ∫…®…Z…x…‰ E‰Ú
±…B V……‰ |… i… x… v… ®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰… M…™…… l……... +…V…
∂……®… EÚ…‰ C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰?
+xv…“ : §……Ï∫… x…‰ Ø˚EÚx…‰ EÚ…‰ EÚΩ˛… Ω˛Ë, =xΩ˛‰∆ E÷ÚUÙ V…∞¸Æ˙“ ±…‰]ı∫…«
¶…‰V…x…‰ ΩÈ˛* …UÙ±…‰ n˘x……‰∆ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“ ∫l… i…
∫…®…Z…x…‰ E‰Ú ±…B V……‰ |… i… x… v… ®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰… M…™……
l……*
+xv…… 3 : ™…Ω˛ ∫……±…… Ω˛®…‰∂…… ¶……ƒV…“ ®……Æ˙i…… Ω˛Ë- V……‰ |… i… x… v…
®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰… M…™…… l…… =∫…E‰Ú +x…÷®……x… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ Ω˛…l…“
E‰Ú ∫…®¶…¥…i…: S……Æ˙ …ËÆ˙ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛*
+xv…… 2 : ∫…Ω˛∫…… S…“J…EÚÆ˙
Z…⁄`ˆ Ω˛Ë ™…Ω˛, ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ v……‰J……* V…x…i…… EÚ…‰ M…÷®…Æ˙…Ω˛ EÚÆ˙x…‰
EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂…* Ω˛…l…“ E‰Ú S……Æ˙ …ËÆ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰* BEÚ Ω˛“ …ËÆ˙
EÚ…‰ S……Æ˙ §……Æ˙ M…x…EÚÆ˙ ∫…®…∫™…… EÚ…‰ S……ËM…÷x…… §…g…EÚÆ˙ …‰∂…
EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ®…È <∫… ®……®…±…‰ EÚ…‰ ∫…÷|…“®… EÚ…‰]ı« i…EÚ ±…‰
V……>∆M……*
+xv…… 4 : +J…§……Æ˙ §…‰S…x…‰ ¥……±…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ S…±±……i…… ®…∆S… E‰Ú BEÚ ¶……M…
∫…‰ n˘⁄∫…Æ˙‰ ¶……M… ®…‰∆ P…⁄®… ±…‰i…… Ω˛Ë*
Ω˛…l…“ EÚ… ®……®…±…… ∫…÷|…“®… EÚ…‰]ı« ®…‰∆...
+…¥……V… ®……x……‰ n˘⁄Æ˙ Ω˛…‰i…“ b˜⁄§… V……i…“ Ω˛Ë*
+xv…… 1 : ®…∆S… E‰Ú +O… ¶……M… ®…‰∆ M…±…‰ ∫…‰ Ω˛±E‰Ú J…∆J……Æ˙i…‰ Ω˛÷B, ∫…®…∫™……
+i™…xi… M…®¶…“Æ˙ Ω˛Ë ®…M…Æ˙ Ω˛®… <∫… n˘‰∂… E‰Ú ∫…®…Z…n˘…Æ...
+xv…… 3 : EÚ… §…±…, +x…÷¶…¥…“*
+xv…… 2 : +…<«.∫…“.B∫…., +…<«.B.B∫…., S…‰+Æ˙®…Ëx… +…°Ú n˘ §……‰b˜«
+…°Ú Ω˛…l…“*
+xv…“ : ∫…‰∂…±… ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“, b˜]ı“ ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“, +xb˜Æ˙ ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“,
EÚ ®…∂x…Æ˙, b˜…™…Æ˙‰C]ıÆ˙ V…x…Æ˙±…, Bb˜¥……<V…Æ˙-]ı⁄-n˘
M…¥…x…«®…‰x]ı*
+xv…… 4 : V…®®…‰n˘…Æ˙, V…§……¥…n˘…Æ˙, Ω˛¥…±…n˘…Æ˙, ∫…±……Ω˛EÚ…Æ˙, ¥…∂…‰π…Y…*
+xv…‰ …∆ HÚ§…r˘ J…c‰ Ω˛…‰x…‰ ±…M…i…‰ ΩÈ˛*
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… EÚ…‰ ∫…÷±Z……x…‰ EÚ… …⁄Æ˙…-…⁄Æ˙… |…™…ix… EÚÆ˙
Æ˙Ω˛‰ ΩÈ˛*
+xv…… 2 : Ω˛…l…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… ∫…÷±…Z……i…‰ ∫…®…™… Ω˛®…‰∆ |……™…: ±…M…… EÚ Ω˛®…
∫¥…™…∆ ¥…Ω˛ Ω˛…l…“ ΩÈ˛*
+xv…… 1 : Ω˛®……Æ˙“ BEÚ x……EÚ Ω˛Ë - +Ω˛∆ EÚ“ x……EÚ*
+xv…“ : Ω˛®……Æ˙“ BEÚ …⁄∆UÙ Ω˛Ë- ß…π]ı…S……Æ˙ EÚ“ …⁄∆UÙ*
+xv…… 2 : x……EÚ EÚΩ˛…ƒ Ω˛Ë?
+xv…… 3 : V…Ω˛…ƒ …⁄ƒUÙ x…Ω˛” Ω˛Ë*
+xv…… 4 : …⁄ƒUÙ EÚΩ˛…ƒ Ω˛Ë?
+xv…… 3 : V…Ω˛…ƒ x……EÚ x…Ω˛” Ω˛Ë*
+xv…… 1 : +l…«∂……∫j…“, Æ˙…V…x…“ i…∂……∫j…“, ∫…®……V…∂……∫j…“, n˘∂…«x…∂……∫j…“
+… n˘ EÚ… ®…i… Ω˛Ë EÚ Ω˛…l…“ BEÚ n˘∂…… ∫…‰ n˘⁄∫…Æ˙“ n˘∂…… ®…‰∆
S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë*
GÚ®…∂…:
G
A R
BH
AN
AL
46
x…… ®… +…ËÆ˙i… ¶…“ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* V…∫… V…®……x…‰ ®…Â Ω˛®… ¥…Ω˛” l…‰, =∫…
V…®……x…‰ ®… ¶…“ Ω˛…‰i…“ l…”* ™…Ω˛ ®…È <∫… ±…B EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛ EÚ <∫…
¥…¥…Æ˙h… ®… +¶…“ i…EÚ +…ËÆ˙i…… EÚ… V…GÚ x…Ω˛” +…™…… Ω˲, <∫… ±…B
EÚΩ˛” M…±…i…°ÚΩ˛®…“ x… …Ën˘… Ω˛…‰ V……B*
+…ËÆ˙i…… ®… BEÚ J……∫… §……i… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛…‰i…“ Ω˲ EÚ ¥…‰ EÚ¶…“ +E‰Ú±…“
x…Ω˛” ……<« V……i…”* ¶……<« Ω˛…Â, §…SS…‰ Ω˛…Â, ®……∆-§……… Ω˛…Â, … i… Ω˛…Â, ∫…Ω‰˛ ±…™……∆
Ω˛…Â- ¥…‰ +C∫…Æ˙ V™……n˘…i…Æ˙ EÚ∫…“ E‰Ú ∫……l… n‰˘J…“ V…… ∫…EÚi…“ ΩÈ˛* +E‰Ú±…“
x…Ω˛”* <∫… ±…B =x…EÚ“ M…x…i…“ n÷˘ x…™…… E‰Ú ®……Ë ±…EÚ i…i¥…… ®… x…Ω˛”, §…Œ±EÚ
∫…Œ®®…∏…h…… ∫…‰ EÚ“ V……i…“ Ω˲* °ÚÆ˙ V…Ω˛…∆ +…ËÆ˙i…Â Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛ ¥…Ω˛…∆ ∫……c˜“ ¶…“
Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛- UÙΩ˛M…V…“ ™…… x……ËM…V…“ ∫……c˜“* UÙΩ˛M…V…“ ∫……c˜“ i……‰ ∫……Ɖ˙
Ω˛xn÷˘∫i……x… ®… n‰˘J…“, ±…‰ EÚx… x……ËM…W…“ ∫……c˜“ EÚ“ ∫…÷xn˘Æ˙i……, =∫…EÚ“
®……‰Ω˛i…… +…ËÆ˙ =∫…EÚ… ®…x…Ω˛…Æ˙“ M…÷h… …⁄x…… ®…Â Ω˛“ V……EÚÆ˙ ∫…®…Z… ®…Â
+…™……, C™…… EÚ x……ËM…V…“ ∫……c˜“ ®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ… BEÚ ®…Ω˛i¥……⁄h…«
+∆M… Ω˲* §…®§…<« ®… ™…Ω˛ EÚ¶…“-EÚ¶……Æ˙ Ω˛“ n‰˘J…x…‰ EÚ…‰ ®…±…i…“ ΩÈ˛* ™……Â
¶…“ §…®§…<« +…x…“ ®…±…“-V…÷±…“ ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú ±…B ®…∂…Ω⁄˛Æ˙ Ω˲*
<∫… ±…B +M…Æ˙ ®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ…‰ =∫…E‰Ú ∂…÷r˘i…®… ∞¸… ®… +…ËÆ˙
=∫…EÚ“ …⁄Æ˙“ UÙ]ı… E‰Ú ∫……l… n‰˘J…x…… Ω˛…‰ i……‰ E÷ÚUÙ n˘x…… E‰Ú ±…B …⁄x……
®… b‰˜Æ˙… b˜…±…x…… S…… Ω˛B*
°Ú±®…“ V…“¥…x… EÚ“
EfiÚ∂x…S…∆n˘Æ˙
V…x®… 1914. |…M… i…∂…“±… +…ËÆ˙ ™…l……l…«¥……n˘“ x…W… Æ˙B ∫…‰ ±…J…‰ V……x…‰ ¥……±…‰ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú …I…v…Æ* =x…EÚ“ Æ˙S…x……+… ®… ¥™…∆M™…, EÚ∫∫……M……‰<«
+…ËÆ˙ Æ˙…‰®……x…“ ™…l……l…« EÚ… +n¬˘¶…÷i… ®…∏…h… n‰˘J…x…‰ EÚ…‰ ®…±…i…… Ω˲* 40 ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ EÚi……§… UÙ…”* °Ú±®…-EÚl……-±…‰J…x… +…ËÆ˙ °Ú±®…-
x…nÊ˘∂…x… ¶…“ EÚ™……* ¶……Æ˙i…“™… ¶……π……+… E‰Ú +±……¥…… +∆O…‰V…“, ∞¸∫…“, ……‰ ±…∂…, V…®…«x…, Ω∆˛M…‰ Æ˙™…x…, b‰˜ x…∂… i…l…… S…“x…“ ®… +x…÷¥……n˘
|…EÚ… ∂…i…* |…®…÷J… =…x™……∫… : +z…n˘…i……, Ω˛®… ¥…Ω˛∂…“ ΩÈ˛, BEÚ M…v…‰ EÚ“ +…i®…EÚl……, i…⁄°Ú…x… EÚ“ EÚ ±…™……ƒ, V…§… J…‰i… V……M…‰, §……¥…x… …k…‰, BEÚ
¥……™… ±…x… ∫…®…∆n˘Æ˙ E‰Ú EÚx……Ɖ˙, EÚ…M…W… EÚ“ x……¥…, ®…‰Æ˙“ ™……n˘… E‰Ú EÚx……Ɖ˙, BEÚ EÚÆ˙…‰c˜ EÚ“ §……‰i…±…, M…Æ˙V…x… EÚ“ BEÚ ∂……®… +… n˘* …n¬˘®…∏…“
+…ËÆ˙ ∫……‰ ¥…™…i… x…‰Ω˛∞¸ ±…‰hb˜ …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙… ∫…‰ x…¥……V…‰ M…™…‰* 1971 ®… x…v…x…*
G
A R
BH
AN
AL
+∆i…Æ∆˙∆M… Z……∆ EÚ™……∆
UÙΩ˛M…V…“ ∫……c˜“ i……‰ ∫……Ɖ˙ Ω˛xn÷˘∫i……x… ®…Â
n‰˘J…“, ±…‰ EÚx… x……ËM…W…“ ∫……c˜“ EÚ“
∫…÷xn˘Æ˙i……, =∫…EÚ“ ®……‰Ω˛i…… +…ËÆ˙ =∫…EÚ…
®…x…Ω˛…Æ˙“ M…÷h… …⁄x…… ®…Â Ω˛“ V……EÚÆ˙ ∫…®…Z…
®… +…™……, C™…… EÚ x……ËM…V…“ ∫……c˜“
®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ… BEÚ ®…Ω˛i¥……⁄h…« +∆M…
Ω˲* §…®§…<« ®… ™…Ω˛ EÚ¶…“-EÚ¶……Æ˙ Ω˛“
n‰˘J…x…‰ EÚ…‰ ®…±…i…“ ΩÈ˛*
…⁄
+…i®…EÚl…… +∆∂…...
47
…⁄x…… ®… ®…‰Æ˙“ ®…÷±……EÚ…i… ∂™……®… E‰Ú V… Æ˙B =∫… V…®……x…‰ EÚ“
®…∂…Ω⁄˛Æ˙ + ¶…x…‰j…“ ∫x…‰Ω˛|…¶…… |…v……x… ∫…‰ Ω÷˛<«, V……‰ ®…Ω˛…Æ˙…π]≈ı EÚ“
S…xp˘®…÷ J…™…… ®… BEÚ |…®…÷J… ∫l……x… Æ˙J…i…“ l…“* +…®…i……ËÆ˙ …Æ˙
J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙i…… EÚ“ J……‰…˜c˜“ ®… S…xn˘ ±… …Œ∫]ıEÚ, n˘…‰-S……Æ˙ ∫…Â]ı
+…ËÆ˙ EÚ…c˜… E‰Ú E÷ÚUÙ b˜V……<x…… E‰Ú +±……¥…… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
±…‰ EÚx… ®…∫… |…v……x… ®… J…±…‰ Ω÷˛B +…ËÆ˙ Æ˙∫…®…™… Æ∆˙M…-∞¸… E‰Ú
+±……¥…… §…÷ r˘®…ii…… E‰Ú ¶…“ ∫……Ɖ˙ i…i¥… ®……ËV…⁄n˘ l…‰* ∫…÷ ∂… I…i…
®… Ω˛±……, ¥…t… +…ËÆ˙ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ Ø˚ S… E‰Ú +…¶…⁄π…h…… ∫…‰
∫…÷∫…ŒVV…i…* EÚ…‰<« ¶…“ ¥…π…™… Ω˛…‰- ∫…… Ω˛i™…, Æ˙…V…x…“ i…, +l…«∂……∫j…,
∫…‰C∫…, ¥…Ω˛ Ω˛Æ˙ ¥…π…™… …Æ˙ ∫…÷±…Z…“ Ω÷˛<« §……i…S…“i… EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ l…”*
¥…Ë∫…‰ J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙i… +M…Æ˙ l……‰c˜“-§…Ω÷˛i… §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ EÚ“ ¶…“ §……i…
EÚƉ˙ i……‰ EÚ…x…… EÚ…‰ ¶…±…“ ®……±…⁄®… Ω˛…‰i…“ Ω˲* °ÚÆ˙ +M…Æ˙ =∫…EÚ“
§……i…S…“i… ®… ∫…S…®…÷S… |… i…¶…… +…ËÆ˙ §…÷ r˘®…k…… E⁄Ú]ı-E⁄Ú]ıEÚÆ˙ ¶…Æ˙“
Ω˛…‰ i……‰ =∫…E‰Ú +…EÚπ…«h… ∫…‰ §…S… x…EÚ±…x…… ®…÷Œ∂EÚ±… Ω˲*
®…∫… |…v……x… =x… n˘x……Â °Ú…Ë V…™……Â E‰Ú ±…B BEÚ +∆O…‰V…“ x……]ıEÚ
EÚ…‰ ∫]‰ıV… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ i…Ë™…… Æ˙™…… ®… ±…M…“ Ω÷˛<« l…” +…ËÆ˙ ®…È Ω˛xn÷˘∫i……x…“
°Ú…Ë V…™…… E‰Ú ±…B +…x…… b≈˜…®…… "∫…Æ˙…™… E‰Ú §……Ω˛Æ˙' i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ®…Â
¥™…∫i… l……* <∫… ±…B =x…∫…‰ +C∫…Æ˙ ®…÷±……EÚ…i… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“ l…“
+…ËÆ˙ P…∆]ı…Â ¥… ¶…z… ¥…π…™……Â …Æ˙ §……i…S…“i… Ω˛…‰i…“*
n⁄˘∫…Ɖ˙ ®…Ω˛…™…÷r˘ ®… ®…j… Æ˙…π]≈ı… E‰Ú ∫……l… ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P… ¶…“
Ω˛]ı±…Æ˙-∂……Ω˛“ E‰Ú J…±……°Ú ∂…… ®…±… Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……* <∫… ±…B ¶……Æ˙i…
EÚ… §…÷ r˘V…“¥…“ ¥…M…« n˘…‰ Ω˛∫∫…… ®… §…∆]ı S…÷EÚ… l……* Ω˛®… ±……‰M… ™…Ω˛
∫…®…Z…i…‰ l…‰ EÚ ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P… E‰Ú ∂…… ®…±… Ω˛…‰ V……x…‰ ∫…‰ <∫… ±…c˜…<«
EÚ… Æ˙…V…x…“ i…EÚ ∫¥…∞¸… §…n˘±… S…÷EÚ… Ω˲, ®…M…Æ˙ §…Ω÷˛i… ∫…‰
§…÷ r˘V…“˛ ¥…™…… EÚ… …Ω˛±…… EÚ…®… ®…j…Æ˙…π]≈ı… EÚ…‰ <∫… ™…÷r˘ ®… ®…n˘n˘
…Ω÷∆˛S……x…… x…Ω˛” l……, §…Œ±EÚ +∆O…‰V…… E‰Ú J…±……°Ú ¶……Æ˙i… UÙ…‰c˜…‰
+…∆n˘…‰±…x… EÚ…‰ ®…V…§…⁄i… EÚÆ˙x…… l……* <∫… …Æ˙ §…c˜“ ±…®§…“-S……Ëc˜“
§…Ω˛∫…Â Ω˛…‰i…“ l…”, V…x…®… ∫x…‰Ω˛|…¶…… |…v……x…, +V…Æ˙… ¥…]ı, Ω˛®…“n˘
¥…]ı, ®…÷Ω˛®®…n˘ Ω÷˛∫…Ëx…, ∂™……®…, ®…∫…⁄n˘ …Æ˙¥…‰V…, Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙,
®……‰Ω˛ ∫…x… +§n÷˘±±…… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙ ±……‰M… Ω˛∫∫…… ±…‰i…‰ l…‰* n˘±… +…ËÆ˙
n˘®……M… ®… n˘…‰x…… ±…Ω˛ÆÂ˙ ∫……l…-∫……l… S…±… Æ˙Ω˛“ l…”* +∆O…‰V…… E‰Ú
¥…Æ˙…‰v… E‰Ú ∫……l…-∫……l… Ω˛®… ™…Ω˛ ¶…“ S……Ω˛i…‰ l…‰ EÚ ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P…
V…“i… V……B i…… EÚ ¥…∑…¥™………“ ∫i…Æ˙ …Æ˙ ∫…®……V…¥……n˘ EÚ… …±…c˜…
¶……Æ˙“ Ω˛…‰* n⁄˘∫…Æ˙“ +…‰Æ˙ ®…Ω˛…i®…… M……∆v…“ x…‰ "¶……Æ˙i… UÙ…‰c˜…‰' EÚ… x……Æ˙…
n‰˘ Æ˙J…… l……, V…∫… …Æ˙ +M…Æ˙ Ω˛®… ∫……Ë °Ú“∫…n˘“ +®…±… EÚÆ˙i…‰ i……‰
Ω˛xn÷˘∫i……x…“ °Ú…Ë V…™…… EÚ…‰ +…x…‰ b≈˜…®…‰ EÚ¶…“ x… n˘J……i…‰*
+… J…Æ˙EÚ…Æ˙ Æ˙…V…x…“ i… …Æ˙ EÚ±…… EÚ“ ¥…V…™… Ω÷˛<« +…ËÆ˙ n˘…‰x…… b≈˜…®…‰
°Ú…Ë V…™……Â EÚ…‰ n˘J……B M…B* <∫… ∫…°Ú±…i…… ®…Â, +M…Æ˙ <∫…‰ ∫…°Ú±…i…… EÚΩ˛…
V……B, BEÚ |…®…÷J… ™……‰M…n˘…x… EËÚ]‰ıx… E‰Ú.B∫…. O…‰¥……±… EÚ… ¶…“ l……, V…∫…‰
°Ú…ËV… x…‰ =x… n˘x…… <x… b≈˜…®…… EÚ…‰ ∫…°Ú±…i………⁄¥…«EÚ ∫…®…z… EÚÆ˙…x…‰ EÚ… EÚ…®…
∫……È… Æ˙J…… l……* EËÚ]‰ıx… O…‰¥……±… …∆V……§…“ V……]ı, b˜…C]ıÆ˙, =n⁄«˘-∫…… Ω˛i™… EÚ…
|…‰®…“ +…ËÆ˙ §…‰Ω˛n˘ "S……î…M…' l……, ™……x…“ n˘±…… ®… P…÷∫…EÚÆ˙ +…x…… EÚ…®… EÚÆ˙…
±…‰x…‰ EÚ… M…÷Æ˙ =∫…‰ J…⁄§… +…i…… l…… +…ËÆ˙ +§… ¶…“ +…i…… Ω˲*
…⁄⁄x…… ®…Â Ω˛®……Æ˙“ n˘…‰∫i…“ =∫… b≈˜…®…‰ ∫…‰ ∂…÷∞¸ Ω÷˛<« +…ËÆ˙ §…®§…<« V……EÚÆ˙
<i…x…“ …CEÚ“ Ω˛…‰ M…<« EÚ Ω˛®… n˘…‰x…… x…‰ ®…±…EÚÆ˙ BEÚ °Ú±®… EÚ®…x…“ EÚ“
§…÷ x…™……n˘ b˜…±… n˘“* O…‰¥……±… §…‰Ω˛n˘ Ω÷˛∫x……Æ˙∫i… l……, ®…È ¶…“, Ω˛®……Ɖ˙ ∫…§…
n˘…‰∫i… ¶…“* ™…… ¶…“ ™…‰ V…¥……x…“ E‰Ú n˘x… l…‰* Ω˛®… ±……‰M… Ω˛¥……+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛
±…Ω˛Æ˙… =`ˆi…‰, J…÷∂§…÷+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ §…J…Æ˙ V……i…‰ +…ËÆ˙ x…∂…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Z…⁄®…
G
A R
BH
AN
AL
+…i®…EÚl…… +∆∂…...
48
V……i…‰* B‰∫…‰ n˘x… V…xn˘M…“ ®… BEÚ Ω˛“ §……Æ˙ +…i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ V……‰ ±……‰M… =xΩ²
EÚ∫…“ ¥…V…Ω˛ ∫…‰ J……‰ n‰˘i…‰ ΩÈ˛ V…xnM…“ ¶…Æ˙ …UÙi……i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛, ®…∆÷Ω˛ §…∫…⁄Æ˙i…‰
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ +… J…Æ˙“ n˘®… i…EÚ +…x…“ Ω˛∫…Æ˙i…… EÚ…‰ n˘±… ®… n˘§……B
n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ x…Ë i…EÚi…… EÚ… +…n‰˘∂… n‰˘i…‰ ΩÈ˛* EÚ¶…“-EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛ EÚ ¥…‰
±……‰M… V……‰ +…V… i…EÚ EÚ∫…“ EÚ“ ™……n˘ ®… BEÚ Æ˙…i… ¶…“ V……M…‰ x…Ω˛” ΩÈ˛, =xΩ²
V…xn˘… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… Ω˛EÚ C™…… Ω˲?
BEÚ +…ËÆ˙ ®…Æ˙…`ˆ“ ±…c˜EÚ“ EÚ… V…GÚ EÚÆ˙x…… S……Ω⁄∆˛M……* EÚn˘ §…⁄]ı…, Æ∆˙M…
M…‰Ω÷˛+…, " °ÚM…Æ˙' 35-24-37 E‰Ú EÚÆ˙“§…* +…®…i……ËÆ˙ …Æ˙ 35-24-35
EÚ“ °ÚM…Æ˙ §…‰Ω˛i…Æ˙“x… ∫…®…Z…“ V……i…“ l…“, ™……x…“ "+…¥…Æ˙ M±……∫… °ÚM…Æ˙'*
®…M…Æ˙ ∫…∆∫EfiÚi… EÚ ¥…i…… +…ËÆ˙ ∫¥…™…∆ ®…‰Æ˙“ EÚ±…x…… EÚ“ Ø˚ S… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙
"+…¥…Æ˙ M±……∫…' EÚ… x…S…±…… Ω˛∫∫…… V™……n˘… P…‰Æ‰˙n˘…Æ˙ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* ®…È =∫…
±…c˜EÚ“ EÚ… x……®… ¶…⁄±…i…… Ω⁄∆˛* +§… =∫…‰ ¥……∫…∆i…“ EÚΩ⁄∆˛ i……‰ V™……n˘… M…±…i… x…
Ω˛…‰M……* =∫…‰ b˜§±…⁄.V…‰b˜. +Ω˛®…n˘ ∫……Ω˛§… x…‰ EÚ∫…“ ®…Æ˙…`ˆ“ °Ú±®… ®…Â
Ω˛“Æ˙…‰<x… EÚ… ……]«ı +n˘… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…B x……ËEÚÆ˙ Æ˙J…… l……* ¥…Ω˛ +C∫…Æ˙
+…x…‰ §……±…… ®… ∫…‰¥…i…“ E‰Ú °⁄Ú±… ±…M……B Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®…Â
+V…“§… i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ b˜…‰±…i…“ Ω÷˛<« +…i…“ l…“* =∫…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ ®…∆ n˘Æ˙… EÚ“ n˘“¥……Æ˙…Â
…Æ˙ J…c˜“ Ω÷˛<« ®…⁄Ãi…™……∆ ™……n˘ +…i…“ l…”* ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… §…Ω÷˛i…… EÚ“ x…V…Æ˙ =∫…
…Æ˙ l…“, ®…M…Æ˙ ¥…Ω˛ BEÚ ±…V…“±…“ P…Ɖ˙±…⁄ ±…c˜EÚ“ l…“ +xn˘Æ˙ l…‰* <∫… ±…B
V…§… Ω˛®……Æ˙… E‰Ú®…Æ˙…®…Ëx… Æ˙…V…‰xp˘ ®…±……‰x…“ =∫…‰ n˘±… n‰˘ §…Ë`ˆ… i……‰ =∫…x…‰
Æ˙…V…‰xp˘ ®…±……‰x…“ ∫…‰ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ±…“ +…ËÆ˙ °Ú±®…“ V…“¥…x… ∫…‰ ∫…x™……∫… ±…‰EÚÆ˙
P…Æ˙ §…∫……EÚÆ˙ §…Ë`ˆ M…<«* +§… =∫…EÚ“ " °ÚM…Æ˙' 35-38-49 Ω˛…‰M…“*
¶…M…¥……x… x…‰ ∞¸… EÚ…‰ <∫… ™……‰M™… i……‰ §…x……™…… Ω˲ EÚ =∫…EÚ“ =……∫…x…… EÚ“
V……B, ±…‰ EÚx… =∫…‰ ™…Ω˛ M…÷h… x…Ω˛” n˘™…… EÚ ¥…Ω˛ ø…∫… ∫…‰ §…S…… Æ˙Ω‰˛*
n˘…‰ ±…c˜ EÚ™……∆ §…®§…<« ∫…‰ +…<« l…”* BEÚ l…“ ∂…®®…“ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙“
l…“ x… V…™……* n˘…‰x…… ∫…M…“ §…Ω˛x… l…”, +…M…Ɖ˙ EÚ“ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…“* …Ω˛±…‰
+…ϱ… <Œhb˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰ n˘±±…“ …Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙i…“ l…”, °ÚÆ˙ +…ϱ…
<Œhb˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰ §…®§…<« …Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ ±…M…“ l…”* °ÚÆ˙ E÷ÚUÙ ∫……±…
§……n˘ …⁄x…… +… M…<»* =xΩ² V……‰∂… ∫……Ω˛§… E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú ……∫… BEÚ UÙ…‰]ı…-
∫…… §…∆M…±…… EÚÆ˙…B …Æ˙ ®…±… M…™…… +…ËÆ˙ n˘…‰x……Â EÚ…‰ ∂……±…“®……Æ˙
∫]⁄ı b˜™……‰ ®… EÚ…®… ®…±… M…™……* =x… n˘x…… …⁄x…… ®… §…∆M…±…‰ §…Ω÷˛i… ∫…∫i…‰
®…±…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ V…xn˘M…“ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… EÚ“ n⁄˘∫…Æ˙“ S…“V… ¶…“ §…Ω÷˛i…
∫…∫i…“ l…”* =∫… §…∆M…±…‰ EÚ… EÚÆ˙…™…… ∂……™…n˘ …Èi……±…“∫… Ø˚…™…‰ l……
+…ËÆ˙ V…∫… §…∆M…±…‰ ®… ∂™……®…, ®…È +…ËÆ˙ ®…Ω‰˛xp˘ Æ˙Ω˛i…‰ l…‰ =∫…EÚ…
EÚÆ˙…™…… 60 Ø˚…™…‰ l……, <∫…∫…‰ +xn˘…V…… ±…M…… ±…“ V…B EÚ EÚ∫…
§…‰ £ÚGÚ“ E‰Ú n˘x… l…‰*
®…Ω‰˛xp˘ EÚ“ …∫…xn˘ x… V…˙™…… l…“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ …∫…xn˘ ∂…®®…“*
x… V…™…… ∂…®®…“ ∫…‰ V™……n˘… J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙ n˘±…EÚ∂… +n˘…+… ¥……±…“
±…c˜EÚ“ l…“, ®…M…Æ˙ ∂…®®…“ V™……n˘… §…÷ r˘¥……±…“ l…“* °ÚEÚƉ˙ i…Æ˙…∂…x…‰
®…Â =∫…‰ EÚ®……±… Ω˛… ∫…±… l……* x……EÚ-x…C∂…… i…“J…… l……, ®…M…Æ˙ §…∫…
+…ËÆ˙ E÷ÚUÙ x…Ω˛”* ∂…Æ˙“Æ˙ =∫…EÚ… =i…x…… x…V…Æ˙… EÚ…‰ §……∆v… ±…‰x…‰ ¥……±……
x…Ω˛” l…… V…i…x…… ∫]⁄ı b˜™……‰ EÚ“ n⁄˘∫…Æ˙“ ±…c˜ EÚ™…… EÚ…* n÷˘§…±…“-
…i…±…“ ∫……∆¥…±…“ ±…c˜EÚ“ l…“* J…⁄⁄§…∫…⁄Æ˙i… ±…c˜ EÚ™……∆ i……‰ ®…Èx…‰
EÚ∂®…“Æ˙, …∆V……§… +…ËÆ˙ n˘±±…“ ®… §…Ω÷˛i… n‰˘J…“ l…”, ®…M…Æ˙ =x…®… ∫…‰
EÚ…‰<« =n⁄«˘ §……‰±…x…‰ ¥……±…“ x…Ω˛” l…“* +§… V……‰ <∫… =n⁄«˘ §……‰±…x…‰ ¥……±…“
±…c˜EÚ“ E‰Ú EÚÆ˙“§… +…™…… i……‰ =∫… V…¥……x… EÚ… n˘±…EÚ∂… ±…Ω˛V……
n˘±… ®… =i…Æ˙i…… S…±…… M…™……* <∫…‰ ∂……™…n˘ ¥…‰ ±……‰M… x…Ω˛” ∫…®…Z…
∫…EÂÚM…‰ V…x…EÚ“ ®……i…fi¶……π…… Ω˛®…‰∂…… ∫…‰ =n⁄«˘ Æ˙Ω˛“ Ω˲*
G
A R
BH
AN
AL
¥…Ω˛ +C∫…Æ˙ +…x…‰ §……±…… ®… ∫…‰¥…i…“ E‰Ú °⁄Ú±…
±…M……B Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… +V…“§…
i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ b˜…‰±…i…“ Ω÷˛<« +…i…“ l…“* =∫…‰
n‰˘J…EÚÆ˙ ®…∆ n˘Æ˙… EÚ“ n˘“¥……Æ˙… …Æ˙ J…c˜“ Ω÷˛<«
®…⁄Ãi…™……∆ ™……n˘ +…i…“ l…”*
+…i®…EÚl…… +∆∂…...
49
EÚ¶…“-EÚ¶…“ J™……±… +…i…… Ω˲ EÚ ®…Èx…‰ ∂…®®…“ EÚ…‰ =i…x…… …∫…xn˘
x…Ω˛” EÚ™…… l…… V…i…x…… =n⁄«˘ EÚ“ ®…`ˆ…∫… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú S…®…iEÚ…Æ˙“M…÷h…
EÚ…‰* ™…Ω˛ §…∆n˘… §…S……x… ∫…‰ Ω˛“ =n⁄«˘ E‰Ú ™……Æ˙ EÚ… ®……Æ˙… Ω÷˛+… Ω˲*
BEÚ +…ËÆ˙ §…c˜“-§…c˜“ +…∆J…… ¥……±…“ Ω˛Æ˙x…“ l…“* ¶…Æ˙…-¶…Æ˙…
§…n˘x…, §…°ÚÆ˙i…… Ω÷˛+… Ω÷˛∫x…, ®…È =∫…‰ ∫…… V…n˘… EÚΩ⁄∆˛M……* ¥…Ω˛ …Ω˛±…‰
<∫… ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… ¥…±…‰x… EÚ… Æ˙…‰±… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ EËÚ±……∂… E‰Ú ∫……l… l…“,
®…M…Æ˙ V…§… ®…∫…⁄n˘ …Æ˙¥…‰V… x…‰ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… x……ËEÚÆ˙“ EÚÆ˙ ±…“ i……‰ E÷ÚUÙ
Ω˛“ n˘x…… ®… =∫…E‰Ú ®…n˘…«x…… Ω÷˛∫x… +…ËÆ˙ Æ˙…‰§…“±…‰ b˜“±…-b˜…˱… x…‰
∫…… V…n˘… EÚ…‰ ®…∫…⁄n˘ EÚ“ i…Æ˙°Ú Z…÷EÚ… n˘™……* n˘…‰x…… <EÚ]¬ı`‰ˆ Æ˙Ω˛x…‰
±…M…‰* ™…Ω˛ ¶…“ J™……±… l…… EÚ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ±…ÂM…‰* ®…M…Æ˙ V…§…
…… EÚ∫i……x… §…x… M…™…… i……‰ ®…∫…⁄n˘ …Æ˙¥…‰V… ∫…… V…n˘… EÚ…‰ …⁄x…… ®…Â
UÙ…‰c˜EÚÆ˙ +E‰Ú±…… S…±…… M…™……* ∫…… V…n˘… (™…Ω˛ =∫…EÚ… +∫…±…“ x……®…
x…Ω˛” Ω˲) +…V…EÚ±… §…®§…<« ®… Ω˲* Ω˛xn˘“ °Ú±®…… ®… ®……∆ EÚ… Æ˙…‰±…
+n˘… EÚÆ˙i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ °Ú±®…“ ®……ƒ+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M…Æ˙“§…“ E‰Ú n˘x…
M…÷V……Æ˙i…“ Ω˲* ®…∫…⁄n˘ E‰Ú V…GÚ ∫…‰ =∫…EÚ“ +…∆J…… ®… +…∆∫…⁄ ¶…Æ˙ +…i…‰
ΩÈ˛* Ω÷˛∫x… +M…Æ˙ ……™…‰n˘…Æ˙ Ω˛…‰i…… i……‰ EÚ∫…“ +…ËÆ˙i… EÚ…‰ ®…n«˘ EÚ“
§…‰¥…°Ú…<« EÚ… M…±…… x… Ω˛…‰i……*
+V…Æ˙… §…]ı ¶…“ BEÚ i…Æ˙Ω˛n˘…Æ˙ ±…c˜EÚ“ l…“ Ω˛®…“n˘ ¥…]ı EÚ“
§…“¥…“* ∂……xi…, ∫…÷∫…∆∫EfiÚi…, M…∆¶…“Æ˙, Ω˛Æ˙ ¥…HÚ +…x…‰ +……EÚ…‰ ±…B-
n˘B Æ˙Ω˛i…“* …⁄x…… ®… =∫…EÚ… EÚ…‰<« ∫EÈÚb˜±… x…Ω˛” ∫…÷x……* §……n˘ ®…Â
§…®§…<« S…±…“ M…<« +…ËÆ˙ …fil¥…“ l…™…‰]ıÆ˙ EÚ“ ∫l……<« Ω˛“Æ˙…‰<x… §…x… M…<«*
=∫… l…™…‰]ıÆ˙ E‰Ú ±…M…¶…M… Ω˛Æ˙ b≈˜…®…‰ ®… =∫…x…‰ Ω˛“Æ˙…‰<x… EÚ… Æ˙…‰±…
EÚ™…… +…ËÆ˙ =∫…‰ EÚ…®…™……§…“ ∫…‰ x…¶……™……*
Æ˙∫…M…÷±±…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M……‰±… S…‰Ω˛Æ‰˙¥……±…“, EÚ…±…‰ ±…®§…‰ §……±……Â
¥……±…“ BEÚ §…∆M……±…“ ±…c˜EÚ“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ +Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… EÚ“
n˘…‰∫i… l…“* V…∫… n˘x… ∞¸`ˆ V……i…“ ®…‰Æ‰˙ ……∫… ¶……M…‰-¶……M…‰ +…i…‰* "¶…<«,
=∫…∫…‰ EÚΩ˛…‰ ®…÷Z…∫…‰ §……i… EÚÆ˙ ±…‰, x…Ω˛” i……‰...' <i…x…… EÚΩ˛EÚÆ˙ S…÷… Ω˛…‰
V……i…‰*
"x…Ω˛” i……‰ C™……?' ®…È …⁄UÙi……*
"x…Ω˛” i……‰ Ω˛®… n⁄˘∫…Æ˙“ EÚÆ˙ ±……B∆M…‰*'
+Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… ®…÷∫EÚÆ˙…EÚÆ˙ V…¥……§… n‰˘i…‰, ®…M…Æ˙ ±…Ω˛…V…… P…÷]ı…
Ω÷˛+… +…ËÆ˙ EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰i…… +…ËÆ˙ ®…÷∫EÚÆ˙…Ω˛]ı °Ú“EÚ“* n˘…‰∫i…… EÚ“ J…… i…Æ˙
∫…§… E÷ÚUÙ EÚÆ˙x…… …c˜i…… Ω˲* Ω˛®… ±……‰M… =∫… §…∆M……±…“ V……n⁄˘M…Æ˙x…“ EÚ…‰ J……x……
J…±……E‰Ú +…ËÆ˙ ®…“`ˆ“-®…“`ˆ“ §……i…… ∫…‰ …Æ˙S…… E‰Ú +Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… E‰Ú
∫……l… Æ˙C∂…‰ …Æ˙ Æ˙¥……x…… EÚÆ˙ n‰˘i…‰* Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ… n˘±… …Œ∂S…®…“
P……]ı EÚ“ BEÚ …¥…«i…“™… ∫…÷xn˘Æ˙“ …Æ˙ +… M…™…… l……, V…∫…EÚ… P…Æ˙ ∂…®®…“
+…ËÆ˙ x… V…™…… E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú ……∫… Ω˛“ l……* =∫…“ P…Æ˙ E‰Ú ……∫… …‰c˜… EÚ… BEÚ
Z…÷Æ˙®…÷]ı l…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú ……∫… …il…Æ˙ EÚ“ BEÚ …÷ ±…™……* ®…Èx…‰ =x… n˘…‰x……Â
§…‰EÚÆ˙…Æ˙ ∞¸Ω˛… EÚ…‰ +C∫…Æ˙ …÷ ±…™…… …Æ˙ §…Ë`‰ˆ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲ ™…… S……∆n˘x…“ EÚ“
∂…i…Æ∆˙V…“ ®… …‰c˜… E‰Ú Z…÷Æ˙®…÷]ı ®… P…⁄®…i…‰ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲* n˘…‰ §…Æ˙∫… Ω÷˛B ®…È …⁄x……
M…™……* +§… =∫… ∂…∆EÚÆ˙∫…‰]ı Æ˙…‰b˜ …Æ˙ x… ¥…Ω˛ …÷ ±…™…… Ω˲, x… ¥…Ω˛ …‰c˜… EÚ…
Z…÷Æ˙®…÷]ı* E∆ÚGÚ“]ı EÚ“ S……Æ ®…∆ V…±……, UÙΩ˛®…∆ V…±…… <®……Æ˙i…… E‰Ú ®…±…§…‰ E‰Ú
x…“S…‰ EÚ∫…“ EÚ… +v…⁄Æ˙… <∂EÚ ∫……‰ Æ˙Ω˛… Ω˲*
V…÷±®… Ω˛…‰M…… +M…Æ˙ ®…È x…“x…… EÚ… V…GÚ x… EÚ∞∆¸* x…“x……, V……‰ +…x…‰
n˘…‰∫i… ®……‰Ω˛ ∫…x… +§n÷˘±±…… EÚ“ §…“¥…“ l…“ +…ËÆ˙ ∂……®…“Æ˙… ∫]⁄ı b˜™……‰ EÚ“ Ω÷˛∫x…
EÚ“ ®… ±…EÚ… l…“* Ω˛…±……∆ EÚ =∫… ∫]⁄ı b˜™…… ®… +…ËÆ˙ ¶…“ Ω˛∫…“x……B∆ l…”, ®…M…Æ˙
∞¸… EÚ“ Æ˙…x…“ x…“x…… Ω˛“ l…“* x……V…÷EÚ-§…n˘x…, ∂…“Æ˙“-n˘Ω˛x…, Æ˙∂E‰Ú-S…®…EÚ-
V…v…Æ˙ ∫…‰ M…÷V…Æ˙ V……i…“ ±……‰M… n˘±… l……®…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛ V……i…‰* E÷ÚUÙ ™…Ω˛ ¶…“ §……i…
l…“ EÚ =∫…EÚ“ …Ω˛±…“ Ω˛“ …CS…Æ˙ V…∫…‰ b˜§±…⁄.V…‰b˜. +Ω˛®…n˘ x…‰ b˜…<Ɖ˙C]ı
EÚ™…… l……, ∫…±¥…Æ˙ V…÷§…±…“ ®…x…… S…÷EÚ“ l…“*
G
A R
BH
AN
AL
Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ… n˘±… …Œ∂S…®…“ P……]ı EÚ“ BEÚ …¥…«i…“™…
∫…÷xn˘Æ˙“ …Æ˙ +… M…™…… l……* ®…Èx…‰ =x… n˘…‰x…… §…‰EÚÆ˙…Æ˙ ∞¸Ω˛… EÚ…‰
+C∫…Æ˙ …÷ ±…™…… …Æ˙ §…Ë`‰ˆ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲, ™…… S……∆n˘x…“ EÚ“
∂…i…Æ∆˙V…“ ®… …‰c˜… E‰Ú Z…÷Æ˙®…÷]ı ®… P…⁄®…i…‰ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲*
GÚ®…∂…:
+…i®…EÚl…… +∆∂…...
50
G
A R
BH
AN
AL
x……]ıEÚ EÚ“ §……i…
x……]ıEÚ ®…Â Ω˛…∫™… ¥…x……‰n˘
+…ËÆ˙ S…÷∫i… Ω˛… V…Æ˙V…¥……§…“
<∫… §……i… …Æ˙ +C∫…Æ˙ Æ∆˙M…EÚî…™…… EÚ… v™……x…
V……i…… Ω˲ EÚ ¶……Æ˙i…“™… x……]¬ı™… ∫…… Ω˛i™… ®…Â Ω˛…∫™…-
x……]ıEÚ…Â EÚ“ §…‰Ω˛n˘ EÚ®…“ Ω˲* ™…Ω˛ §……i… <∫… ±…B
+…ËÆ˙ ¶…“ E÷ÚUÙ +S…Æ˙V… ®…Â b˜…±…x…‰ ¥……±…“ ±…M…i…“
Ω˲ EÚ ¶…Æ˙i… E‰Ú x……]¬ı™…∂……∫j… ®…Â Ω˛…∫™… EÚ…‰ BEÚ
|…®…÷J… Æ˙∫… ®……x…… M…™…… Ω˲* <∫…EÚ… BEÚ … Æ˙h……®…
™…Ω˛ i……‰ +¥…∂™… Ω÷˛+… EÚ ¥…n⁄˘π…EÚ ∫…∆∫EfiÚi…
x……]ıEÚ EÚ“ Æ˙S…x…… EÚ… V…∞¸Æ˙“ +∆M… §…x… M…™……, …Æ˙
∂……™…n˘ <∫…“ EÚ…Æ˙h… ∫¥…i…∆j… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ EÚ“
+…¥…∂™…EÚi…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛“* ……Æ∆˙… Æ˙EÚ x……]¬ı™… E‰Ú
n˘…ËÆ˙ ®… ¶…“ ¥…n⁄˘π…EÚ EÚ“ ¶…⁄ ®…EÚ… Ω˛“ +…ËÆ˙
+ v…EÚ EÂÚp˘“™… Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ +±…M… ∫…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ… EÚ…‰<«
S…±…x… x…Ω˛” Ω÷˛+…* <∫… |…EÚ…Æ˙ Ω˛®……Æ˙“ x……]¬ı™… …Æ∆˙…Æ˙… ®…Â Ω˛…∫™…
∫¥…i…∆j… ∞¸… ∫…‰ x…Ω˛”, ∏…fi∆M……Æ˙, ¥…“Æ˙ +…ËÆ˙ EÚØ˚h… Æ˙∫… E‰Ú ∫……l…
∫…®…∆ V…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ Ω˛“ |…EÚ]ı Ω˛…‰i…… Æ˙Ω˛… Ω˲*
…UÙ±…“ ∫…n˘“ ®… …Œ∂S…®…“ x……]¬ı™… …Æ∆˙…Æ˙… E‰Ú |…¶……¥… ®…Â Ω˛…∫™…-
x……]ıEÚ…Â EÚ“ E÷ÚUÙ ∂…÷Ø˚+…i… V…∞¸Æ˙ Ω÷˛<«, …Æ˙ =∫…®… EÚ…‰<« J……∫…
=…±…Œ§v… x…Ω˛” Ω˛…‰ ……<«* §…Œ±EÚ EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˲ EÚ ®……Ë ±…EÚ
Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ i……‰ §…Ω÷˛i… Ω˛“ EÚ®… ±…J…‰ M…B* …UÙ∫…‰ §…“S…-…SS…“∫…
¥…π……Á ®… Æ∆˙M…®…∆S… ®… V……‰ x…™…… =¶……Æ˙ +…™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… ¶…“
E÷ÚU‰ÙEÚ +…¥……n˘… EÚ…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ +SU‰Ù Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ x…Ω˛” E‰Ú
§…Æ˙…§…Æ˙ ±…J…‰ M…B* §…Ω÷˛i… ∫…‰ x……]ıEÚ…Â ®… EÚ∫…“ Ω˛n˘ i…EÚ ¥™…∆M™… i……‰
V…x®… 16 +M…∫i… 1919 +…M…Æ˙…. ∂…I…… : B®….B. +∆O…‰V…“, EÚ ¥… ∫…®……±……‰S…EÚ, x……]ı¨-ÀS…i…EÚ, ∫…∆……n˘EÚ, +x…÷¥……n˘EÚ, ∂…I…EÚ*
1959-76 Æ˙…π]≈ı“™… x……]ı¨ ¥…t…±…™… ®… ¥… Æ˙π`ˆ |……v™………EÚ* 1976-82 V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ ¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú EÚ±…… +x…÷∂…“±…x… E‰Úxp˘
E‰Ú °ËÚ±……‰ B¥…∆ |…¶……Æ˙“* +∆O…‰V…“ nˢ x…EÚ ∫]‰ı]¬ı∫…®…Ëx… +…ËÆ˙ ]ı…<®∫… +…Ï°Ú <∆ b˜™…… E‰Ú x……]ı¨-∫…®…“I…EÚ, Æ∆˙M…®…∆S… EÚ“ ¥…J™……i… … j…EÚ… x…]ıÆ∆˙M… E‰Ú
∫…∆∫l………EÚ-∫…∆……n˘EÚ*. EÚ ¥…i……Bƒ i……Æ˙-∫…i……EÚ, BEÚ…xi…* +…±……‰S…x…… : +v…⁄Ɖ˙ ∫……I……iEÚ…Æ˙, Æ∆˙M…n˘∂…«x…, §…n˘±…i…‰ … Æ˙|…‰I™…, <∆ b˜™……x… l…™…‰]ıÆ˙
+… n˘* ∫…®……n˘x… : ®…÷ HÚ§……‰v… Æ˙S…x……¥…±…“, +…v…÷ x…EÚ ÀΩ˛n˘“ x……]ıEÚ +…ËÆ˙ Æ∆˙M…®…∆S…, x…™…‰ ÀΩ˛n˘“ ±…P…÷ x……]ıEÚ, ®……‰Ω˛x… Æ˙…E‰Ú∂… E‰Ú ∫…®…⁄h…« x……]ıEÚ*
x……]ı¨ ¥…∂…‰π…Y… E‰Ú ∞¸… ®… n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ™……j……Bƒ*
¶……Æ˙i…“™… ∫¥…¶……¥… ®…Â Ω˛“ +…x…‰ >…Æ˙ +…ËÆ˙
<∫…“ EÚ…Æ˙h… n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú >…Æ˙ ¶…“, ∫…Ω˛V…
¶……¥… ∫…‰ ™…… x…∂UÙ±…i…… E‰Ú ∫……l… Ω∆˛∫… ∫…EÚx…‰
EÚ“ |…¥…fi k… v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ EÚ®… Ω˛…‰ M…<« Ω˲, ™……
EÚ Ω˛®…‰∂…… Ω˛“ EÚ®… Æ˙Ω˛“ Ω˲*
x…‰ ®…S…xp˘ V…Ëx…
51
G
A R
BH
AN
AL
=¶…Æ˙… Ω˲, …Æ˙ ∂…÷r˘ Ω˛…∫™… +…ËÆ˙ ¥…x……‰n˘ §…Ω÷˛i… EÚ®… n˘J……<« …c˜i……
Ω˲* <∫…EÚ… EÚ…Æ˙h… ∂……™…n˘ ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛…‰ EÚ ¶……Æ˙i…“™… ∫¥…¶……¥… ®…Â Ω˛“
+…x…‰ >…Æ˙, +…ËÆ˙ <∫…“ EÚ…Æ˙h… n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú >…Æ˙ ¶…“, ∫…Ω˛V… ¶……¥…
∫…‰ ™…… x…∂UÙ±…i…… E‰Ú ∫……l… Ω∆˛∫… ∫…EÚx…‰ EÚ“ |…¥…fi k… v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ EÚ®…
Ω˛…‰ M…<« Ω˲, ™…… EÚ Ω˛®…‰∂…… Ω˛“ EÚ®… Æ˙Ω˛“ Ω˲*
Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ“ <∫… EÚ®…“ EÚ… |…¶……¥… ∫…®…EÚ…±…“x… Æ∆˙M…®…∆S…
E‰Ú ±……‰EÚ |…™… ¥…∫i……Æ˙ …Æ˙ §…c˜… M…Ω˛Æ˙… …c˜… Ω˲* ∫……v……Æ˙h… n˘∂…«EÚ
EÚ…‰ Æ∆˙M…®…∆S… EÚ“ +…‰Æ˙ +…EÚÃπ…i… EÚÆ˙x…‰ ®… +SU‰Ù, ∫…÷Ø˚ S……⁄h…«
Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â ∫…‰ §…c˜“ ®…n˘n˘ ®…±… ∫…EÚ“ Ω˲* x…:∫…∆n‰˘Ω˛, …UÙ±…‰
¥…π……Á ®… ∫…¶…“ ¶……π……+… EÚ“ +x…‰EÚ ®…∆b˜ ±…™…… u˘…Æ˙… …Œ∂S…®…“ Ω˛…∫™…-
x……]ıEÚ…Â E‰Ú i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ¶……Æ˙i…“™… ∞¸……∆i…Æ˙ J…‰±…‰ V……i…‰ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛, V……‰
±……‰EÚ |…™… ¶…“ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* ®…M…Æ˙ +C∫…Æ˙ ™…‰ ∞¸……∆i…Æ˙ ¶……Æ˙i…“™…
Œ∫l… i…™…… E‰Ú §…Ω÷˛i… +x…÷E⁄Ú±… x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰ +…ËÆ˙ §…Ω÷˛i… Ω˛“ §…x……¥…]ı“ ™……
+…Æ˙…‰ …i… ±…M…i…‰ ΩÈ˛* |…n˘∂…«x… ®… ¥…‰ +C∫…Æ˙ §…Ω÷˛i… Ω˛“ ∫…i…Ω˛“,
°⁄ÚΩ˛c˜ +…ËÆ˙ EÚ<« §……Æ˙ i……‰ §…‰®……x…“ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛* +…V… ¶…“ <∫…
Œ∫l… i… E‰Ú +…¥……n˘ £Ú…∆∫…“∫…“ x……]ıEÚEÚ…Æ˙ ®……‰ ±…™…Æ˙ +…ËÆ˙ <i……±…¥…“
x……]ıEÚEÚ…Æ˙ M……‰±b˜…‰x…“ E‰Ú x……]ıEÚ Ω˛“ ΩÈ˛ V……‰ ¶……Æ˙i…“™… Ø˚……∆i…Æ˙… ®…Â
¶…“ §…Ω÷˛i… §……Æ˙ ®……Ë ±…EÚ x……]ıEÚ EÚ…-∫…… +…∫¥……n˘ n‰˘i…‰ ΩÈ˛*
<∫… Œ∫l… i… EÚ… BEÚ x…i…“V…… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˲ EÚ + v…EÚ…∆∂…
x…n‰∂…EÚ V…i…x…“ E÷Ú∂…±…i…… ∫…‰ j……∫…n˘“ +l…¥…… M…∆¶…“Æ˙ x……]ıEÚ…Â EÚ…
∫…∆™……‰V…x… EÚÆ˙ ……i…‰ ΩÈ˛ ¥…Ë∫…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ… x…Ω˛”* +C∫…Æ˙
=x…EÚ“ |…∫i…÷ i…™……∆ §…c˜“ f¯“±…“-f¯…±…“, +x……¥…∂™…EÚ ∞¸… ∫…‰
+ i…Æ∆˙ V…i… "¢Ú…∫…«' §…x… V……i…“ ΩÈ˛, Ω˛…∫™…- ¥…x……‰n˘ +…ËÆ˙ S…÷∫i…
Ω˛… V…Æ˙V…¥……§…“ x…Ω˛” x…¶… ……i…“*
…UÙ±…‰ n˘x…… V……‰ n˘…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ ÀΩ˛n˘“ ®… J…‰±…‰ M…B, =xΩ² <∫…
∫…∆n˘¶…« ®… n‰˘J…… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* n˘…‰x…… ®… ∫…‰ BEÚ ¶…“ ÀΩ˛n˘“ EÚ… ®……Ë ±…EÚ
x……]ıEÚ x… l……* Æ˙…π]≈ı“™… x……]¬ı™… ¥…t…±…™… E‰Ú UÙ…j……Â u˘…Æ˙… |…∫i…÷i… ±…‰x……
…∆n˘Ω˛¥…” ∂…i……§n˘“ E‰Ú <]ı±…“ E‰Ú x……]ıEÚEÚ…Æ˙ + Æ˙∫i……‰ ±…÷ b˜ ¥…EÚ…‰ E‰Ú
x……]ıEÚ EÚ… +x…÷¥……n˘ l……* =∫… V…®……x…‰ E‰Ú ™…⁄Æ˙…‰…“™… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ“
i…Æ˙Ω˛ <∫…®… ¶…“ v…x…“ +…ËÆ˙ E∆ÚV…⁄∫… §…÷V…÷M…«, ∫…÷∆n˘Æ˙ +…ËÆ ®……∫…⁄®… x…… ™…EÚ…,
|…‰®… ®… n˘“¥……x…‰ x……ËV…¥……x…, °Úi…Æ˙i…“ +…ËÆ˙ S……±……EÚ x……ËEÚÆ˙… EÚ“ n÷˘ x…™…… Ω˲,
V…∫…®… P…®…∆b˜“ +…ËÆ˙ + c˜™…±… ™…… ∫…x…EÚ“ §…÷V…÷M……Á EÚ…‰ S…®…EÚ… n‰˘x…‰ +…ËÆ˙
EÚ∫…“ x… EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú π…b¬˜™…∆j…, S……±……EÚ“ +…ËÆ˙ ∫…∆™……‰M… u˘…Æ˙… +xi…i…:
|…‰®…“-|…‰ ®…EÚ… E‰Ú BEÚ Ω˛…‰x…‰ EÚ… EÚ…™…«-¥™…………Æ˙ Ω˲*
+x™… x……]ıEÚ…Â ∫…‰ ¶…z… <∫…®… E‰Ú¥…±… BEÚ Ω˛“ §……i… Ω˲ EÚ <∫…®…Â
|…®…÷J… ¶…⁄ ®…EÚ… ±…‰x…… x……®…EÚ BEÚ E÷Ú]ıx…“x…÷®…… ¥…¥…… Ω˛i…… +…ËÆ˙i… EÚ“ Ω˲
V……‰ ±…∫…“ x…™…… x……®…EÚ BEÚ ∫…÷∆n˘Æ˙ ±…c˜EÚ“ EÚ“ ∂… I…EÚ… i……‰ Ω˲ Ω˛“, =∫…E‰Ú
§…⁄g‰¯, J…⁄∫…]ı …i…… EÚ“ Æ˙J…˱… ¶…“ Ω˲* ¥…Ω˛ ±…∫…“ x…™…… E‰Ú |…‰®… ®… +∆v…‰
±…‰ §…™……‰ ∫…‰ BEÚ ±…∆§…“ Æ˙EÚ®… BÂ`ˆx…… S……Ω˛i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ n˘…‰x…… E‰Ú ®…±…x…‰ ®…Â
i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ EÚ“ §……v……B∆ b˜…±…i…“ Ω˲* E÷ÚUÙ <∫…E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ
±…‰ §…™……‰ E‰Ú S……±……EÚ +…ËÆ˙ v…⁄i…« x……ËEÚÆ˙ EÚ…ËÆ˙§……‰±……‰ EÚ“ Ω˛Æ˙EÚi…… ∫…‰, i…Æ˙Ω˛-
i…Æ˙Ω˛ EÚ“ Œ∫l… i…™……∆ …Ën˘… Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* V…… Ω˛Æ˙ Ω˲, +∆i… ®… ∫……Æ˙“
M…±…i…°ÚΩ˛ ®…™……∆ n⁄˘Æ˙ Ω˛…‰EÚÆ˙ |…‰®…“-|…‰ ®…EÚ… EÚ… i……‰ ®…±…x… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲, …Æ˙
±…‰x…… E‰Ú Ω˛…l… ∫…°«Ú x…Æ˙…∂…… Ω˛“ ±…M…i…“ Ω˲*
n÷˘¶……«M™… ∫…‰, V…∫… ∞¸… ®… =∫…‰ |…∫i…÷i… EÚ™…… M…™…… =∫…®… ∫…∆¥……n˘… EÚ“
+n˘…™…M…“ ®…Â x… i……‰ S…÷∫i…“ l…“ +…ËÆ˙ x… ∫…∆™…®…, V…∫…∫…‰ ¶…∆ M…®……B∆ §…x……¥…]ı“
±…M…i…“ l…” +…ËÆ˙ M… i…- ¥…v……x… +C∫…Æ˙ x…Æ˙“ n˘…Ëc˜-v…⁄… +…ËÆ˙ =UÙ±…-E⁄Ún˘
∫…‰ V™……n˘… E÷ÚUÙ x…Ω˛” §…x… ……i…… l……*
EÚ ¥… EÚ… Ω˛x…“ §……n˘±… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ EÚ… …÷Æ˙…x…… x……]ıEÚ Ω˲* ¥…Ω˛ …Ω˛±…‰ ¶…“
EÚ<« §……Æ˙ ∫…°Ú±…i………⁄¥…«EÚ J…‰±…… V…… S…÷EÚ… Ω˲ +…ËÆ˙ +…V… ¶…“ =∫…EÚ… ¥……E¬Ú
S……i…÷™…« +…ËÆ˙ Œ∫l… i…™…… EÚ… EÚ±…x……∂…“±… ∫…∆™……‰V…x… +…EÚÃπ…i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
<∫… |…n˘∂…«x… ∫…‰ ™…Ω˛ °ÚÆ˙ V…… Ω˛Æ˙ Ω÷˛+… EÚ Ω˛®……Ɖ˙ +…x…‰ V…“¥…x… EÚ“
¥…∫…∆∆M… i…™……Â EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ EÚ±…x……∂…“±… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ ±…J…‰ V…… ∫…EÂÚ i……‰
¶……Æ˙i…“™…, ¥…∂…‰π…EÚÆ˙ ÀΩ˛n˘“, Æ∆˙M…®…∆S… EÚ…‰ ¥™………EÚ n˘∂…«EÚ-∫…®……V… E‰Ú
V…“¥…x… ∫…‰ V……‰c˜x…‰ ®… §…c˜“ ®…n˘n˘ ®…±… ∫…EÚi…“ Ω˲*
x……]ıEÚ EÚ“ §……i…
G
A R
BH
AN
AL
52
®…x… EÚ“ §……i…
1977 ∫…‰ 81 i…EÚ •…]≈ı‰x… ∫l…i… ¶……Æ˙i…“™… =SS……™……‰M… ®…‰∆
EÚ…™…«Æ˙i… l……. =xΩ˛” n˘x……‰∆ ∞¸…]ı« ®…b˜…ÊEÚ E‰Ú ]ı˧±……Ï™…b˜ "∫…x…' x…‰
BEÚ ∫…x…∫…x…“ °ËÚ±…… n˘“, =∫…E‰Ú ∫…®……n˘EÚ ±…Ë®§… x…‰ "∫…x…' E‰Ú
|…∫……Æ˙ §…f¯…√x…‰ E‰Ú ±…™…‰ BEÚ V…÷+… J…‰±……. …j… E‰Ú …⁄Æ˙‰ …fiπ`ˆ i…“x… …Æ˙
Æ˙…‰V……x…… "]ı…Ï…±…Ë∫…' °Ú…‰]ı…‰ UÙ……x…… ∂…÷∞¸ EÚ™……. ¥…Ë∫…‰ n˘‰J…… V……B i…§… ∏…“
±…Ë®§… x…‰ "]ı…Ï…±…Ë∫…' ∂…§n˘ EÚ… S…÷x……¥… ∫……‰S… ∫…®…Z… EÚÆ˙ Ω˛“ EÚ™…… C™……‰∆ EÚ
B‰∫…“ ®……Ïb˜±……‰∆ E‰Ú ±…™…‰ "]ı…Ï…±…Ë∫…' ∂…§n˘ n˘…‰x……‰∆ +l……Ê ®…‰∆ ∫…]ı“EÚ Ω˛Ë. =x…
n˘x……‰∆ "]ı…Ï…±…Ë∫…' ∫…÷xn˘ Æ˙™……‰∆ E‰Ú S…j… ∫…®……S……Æ˙ …j… ®…‰∆ |…EÚ… ∂…i… EÚÆ˙x……
n˘÷∫∫……Ω˛∫… EÚÆ˙x…… l……. <∫…EÚ… ¥…Æ˙…‰v… Ω˛÷+… EÚxi…÷ …j… E‰Ú |…∫……Æ˙ ®…‰∆
®…Ω˛i¥……⁄h…« ¥…fi r˘ ¶…“ Ω˛÷<«. V…§… ®……v™…®… ¥……±……‰∆ E‰Ú ±…™…‰ +… l…«EÚ ±……¶… Ω˛“
∫…¥…«∏…‰π`ˆ ®…⁄±™… Ω˛…‰ i…§… "EÚ…V…“' ¶…“ C™…… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛Ë? <∫… i…Æ˙Ω˛
∫…ËC∫…“ …‰V… m…“ EÚ“ ®…÷ p˘i… ®……v™…®… ®…‰∆ x…<« +¥…v……Æ˙h…… S…±… …b˜“√. =xΩ˛…‰x…‰
…‰V… m…“ Ω˛“ C™……‰∆ S…÷x……? ∏…“ ±…Ë®§… +…x…‰ V…÷B ∫…‰ b˜Æ˙‰ Ω˛÷B l…‰, +i…B¥…
=xΩ˛…‰x…‰ <∫…‰ …fiπ`ˆ i…“x… …Æ˙ Æ˙J…… C™……‰∆ EÚ ∫…÷xn˘Æ˙ ™…÷¥…… EÚx™…… EÚ… x…Mx…¥…I…
S…j… ®…÷J……fiπ`ˆ ™…… +∆ i…®… …Æ˙ + v…EÚ +∫…¶™… ±…M…i…… i…l…… ∫…®……S……Æ˙
…j… EÚ“ V……‰ UÙ ¥… §…x…i…“ ¥…Ω˛ ∫……Ï]ı……‰x…« EÚ“ Ω˛…‰i…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛
+ v…EÚ ¥…Æ˙…‰v… …Ën˘… EÚÆi……. S…i…÷Æ˙ ±…Ë®§… x…‰ x…Mx…i…… |…n˘∂…«x… E‰Ú
n˘÷∫∫……Ω˛∫…“ EÚ…™…« EÚ…‰ ∫…¶™…i…… EÚ… BEÚ +…¥…Æ˙h… n˘‰ n˘™…….
i…§… ∫…‰ "…‰V… m…“' ®…÷p˘h… ®……v™…®… ®…‰∆ +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x…∂…˱…“ ™……
¶……‰M…¥……n˘ EÚ… |…i…“EÚ Ω˛Ë, =∫…E‰Ú |…∫……Æ˙ EÚ… ∫…®®……x…x…“™… ®……v™…®… Ω˛Ë!
±…M…¶…M… ∫…¶…“ ®……v™…®… B‰∫…‰ Æ˙∆M…“x… S…j… EÚ∫…“ x… EÚ∫…“ ∫l……x… …Æ˙
+¥…∂™… n˘‰i…‰ Ω˛È, EÚxi…÷ =∫…‰ …‰V… i…“x… EÚ… EfiÚi™… Ω˛“ ®……x…… V……i…… Ω˛Ë.
+…V… <∫… …fiπ`ˆ i…“x… EÚ“ +¥…v……Æ˙h…… EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ i……EÚi…
∂……™…n˘ Ω˛“ EÚ∫…“ ®…‰∆ Ω˛…‰. +§… + v…EÚ…∆∂…i…™…… ∫……Èn˘™…« |… i…™……‰ M…™……‰∆
E‰Ú, S……Ω˛‰ ¥…‰ ]ı®§…EÚ]ı⁄ E‰Ú Ω˛…‰∆, ®……Ïb˜±……‰∆, BC]ıÆ˙…‰∆, Bx]ıÆ˙]ı‰x…Æ˙…‰∆,
J…±…… b˜™…√…‰∆ i…l…… x… ∂S…i… Ω˛“ …j…EÚ…Æ˙…‰∆ +…ËÆ˙ EÚ¶…“ EÚ¶……Æ˙ E÷ÚUÙ
±……‰EÚ |…™… ±…‰J…EÚ…‰∆ E‰Ú S…j… i…l…… ∫…SS…‰ Z…⁄`ˆ‰ EfiÚi™… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È, ™… n˘ ¥…‰
M…±……∫… +…ËÆ˙ S…÷Ø˚]ı ±…™…‰ Ω˛…‰∆ i…§… i……‰ ∫……‰x…‰ ®…‰∆ ∫…÷Ω˛…M…… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë.
…‰V… m…“ ®…‰∆ |…EÚ… ∂…i… ¥™… HÚ ∫…Ë ±… •…]ı“ +l……«i… ¥…J™……i… §…x……B
V……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ =x…EÚ… =i……n˘x… §…Æ˙∫……i…“ E÷ÚE÷ÚÆ˙®…÷k……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛
Ω˛…‰i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ °ÚÆ˙ =x…EÚ… +¥…∫……x… ¶…“ ¥…Ë∫…… Ω˛“. <∫… ±…™…‰ |…i™…‰EÚ
i…“∫…Æ˙‰ …fiπ`ˆ u˘…Æ˙… =i…z… ∫…Ë ±… •…]ı“ EÚ“ ∫…§…∫…‰ §…˜b“√ S…xi…… =∫…
…fiπ`ˆ …Æ˙ V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë V…∫…E‰Ú ±…™…‰ ¥…‰ ¥…∫j……‰∆ E‰Ú
∫……l… E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ ¶…“ i™……M… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…™…‰ i…Ë™……Æ˙ Æ˙Ω˛i…‰ ™…… Æ˙Ω˛i…“
Ω˛È. …‰V… m…“ EÚ“ EfiÚ…… ∫…‰ <x… ∫…¶…“ EÚ…‰ x……®… +…ËÆ˙ n˘…®… EÚ… §…Ω˛÷i…
¥…∂¥…®……‰Ω˛x… i…¥……Æ˙“
B™…Æ˙ ¥……<∫… ®……∂…«±…, ∫…‰¥…… x…¥…fik…
26 °ÚÆ˙¥…Æ˙“ 1935 EÚ…‰ V…§…±……÷Æ ®… V…x®…* EËÚx…°Ú“±b˜ <∆∫]ı“]ı¨⁄]ı +…Ï°Ú ]‰ıCx……‰±……ÏV…“, <∆M±…Èb˜ ∫…‰ B®….]‰ıEÚ, ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ∫… ®… i…,
|…™……M… ∫…‰ ¥…∂……Æ˙n˘ +…ËÆ˙ |…™……M… ∫…∆M…“i… ∫… ®… i… ∫…‰ ®…v™…®……* BEÚ n˘V…«x… ∫…‰ V™……n˘… EfiÚ i…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…* ÀΩ˛n˘“-+∆O…‰V…“ EÚ“ ¥… ¶…z… EÚi……§……Â
EÚ… +x…÷¥……n˘* n˘…‰ n˘V…«x… ∫…‰ V™……n˘… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ V…x…®… ¥…Y……x… B¥…∆ |……Ët…‰ M…EÚ“ ¥…¶……M…, ¶……Æ˙i… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ EÚ… ®…‰P…x……l… ∫……Ω˛… i…l…… =k…Æ˙|…n‰˘∂…
ÀΩ˛n˘“ ∫…∆∫l……x… EÚ… ¥…Y……x… ¶…⁄π…h… …÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ |…®…÷J… ΩÈ˛* n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ™……j……Bƒ EÚ”*
∫…∆…E«Ú : <«-143, J…∆b˜-21, x……‰Bb˜…* <«®…‰±… : onevishwa@gmail .com
S…Ë]ıÆ˙ m…“
¶……‰M…¥……n˘ +…ËÆ˙ EÚ®…«™……‰M…
…‰V… m…“
®…‰È
G
A R
BH
AN
AL
53®…x… EÚ“ §……i…
±……¶… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. EÚxi…÷ ∫…§…∫…‰ V™……n˘… ±……¶… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë ®……v™…®…,
¥…Y………x… ∫…∆∫l……+…‰∆, |……Ët…‰ M…EÚ“ +…ËÆ˙ =t…‰M…… i…™……‰∆ EÚ…‰.
+…¥…∂™…EÚ, +x……¥…∂™…EÚ ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… =i……n˘x… +…ËÆ˙ J…Æ˙“n˘n˘…Æ˙“
§…f¯i…√“ Ω˛Ë. ™…Ω˛ ∫…§… ±……¶… EÚΩ˛…∆ ∫…‰ +…i…… Ω˛Ë? Ω˛®……Æ˙‰ V…Ë∫…‰
J…Æ˙“n˘n˘…Æ˙…‰∆ ∫…‰ V……‰ ®……v™…®… u˘…Æ˙… M…f¯“√ M…<« Ø˚ S… E‰Ú +x…÷E⁄Ú±…
§…‰¥…E⁄Ú°Ú §…x…i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ ∫…®…Z…i…‰ Ω˛È EÚ +…v…÷ x…EÚ §…x…‰ Æ˙Ω˛x…‰ i…l……
∫…÷J…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú ±…™…‰ ™…Ω˛ V…“¥…x…∂…˱…“ +…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë. C™…… ™…Ω˛
Ω˛®……Æ˙“ ®…⁄J…«i…… EÚ“ x…∂……x…“ x…Ω˛” EÚ x…Mx…¥…I… ®……Ïb˜±… ¥…∂¥…
|… ∫…r˘ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˛È! Ω˛®… C™……‰∆ =x… "]ı…Ï…±…Ë∫…' EÚ“ S…S……« EÚ…‰ ]ı…Ï…
…Æ˙ Æ˙J…x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È! B‰∫…‰ S…j……‰∆ EÚ… |……i…&EÚ…±… n˘∂…«x… EÚ∫… i…Æ˙Ω˛
EÚ“ ¶……¥…x……B∆ =¶……Ɖ˙M……*
n˘÷J…n˘ ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ <∫… n˘…Ëb˜ EÚ√‰ n˘…‰ ¶…™…∆EÚÆ˙
n˘÷π… Æ˙h……®… Ω˛È. BEÚ, ™…Ω˛ <∫… ∂…π™… ∂™……®…±…… …fil¥…“ EÚ…‰ ®…Ø˚∫l…±…
§…x…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ V…±…¥……™…÷ EÚ…‰ M…Æ˙®……EÚÆ˙ |…±…™… ±…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë.
n˘⁄∫…Æ˙…, ™…Ω˛ ®…x…÷π™… EÚ…‰ ∫¥…E‰Ú xp˘i… §…x……EÚÆ˙ V…∆M…±…“ …∂…÷ §…x……i…“
Ω˛Ë, =∫…‰ E‰Ú¥…±… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… EÚ… BEÚ®……j… =q˘‰∂™… x…V…Æ˙√ +…i……
Ω˛Ë. ®……i…… …i…… EÚ…‰ i……‰ n˘⁄Æ˙ UÙ…‰b˜‰√∆, … i… …ix…“ E‰Ú ∫…∆§…xv… ¶…“
¥™……¥…∫…… ™…EÚ +l……«i… "i…⁄ ®…‰Æ˙“ <SUÙ…B∆ …⁄Æ˙“ EÚÆ˙, ®…È i…§… i…‰Æ˙“' Ω˛…‰
V……i…‰ Ω˛È. ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ ∫…®§…xv……‰∆ E‰Ú +…v……Æ˙ ∫…‰ |…‰®… EÚ… §… Ω˛πEÚ…Æ˙
Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ E‰Ú¥…±… ∂… HÚ ™…… ¥™……¥…∫…… ™…EÚ +…v……Æ˙ §…S…
Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È. §…f¯i…√‰ i…±……EÚ…‰∆ EÚ“ ∫…∆J™……, §…⁄f¯…√‰∆ EÚ…‰ ∫…®®……x… x… n˘‰x…… +…ËÆ˙
=xΩ˛‰∆ P…Æ˙ §……Ω˛Æ˙ EÚÆ˙x……, §…SS……‰∆ EÚ…‰ x……ËEÚÆ˙…‰∆ E‰Ú ¶…Æ˙…‰∫…‰ UÙ…‰b˜FÆ˙
……]ı“«§……V…“ EÚÆ˙x……, ∂… I…i… ™…÷¥…… ¥…M…« EÚ… +…Æ˙…v…“ Ω˛…‰x……,
§…±……iEÚ…Æ˙ i…l…… Ω˛i™……+…‰∆ EÚ… §…f¯x…√… +… n˘ <∫…“ ¶……‰M…¥……n˘ E‰Ú ±…I…h…
i…l…… … Æ˙h……®… Ω˛È.
¶……‰M…¥……n˘ EÚ… ¥…π…™… +…V… i…E«Ú E‰Ú …Æ˙‰ Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë C™……‰∆ EÚ ¶……‰M…¥……n˘
∫…ËC∫…“ +…ËÆ˙ ±…÷¶……¥…x…‰ ¥…Y………x……‰∆ +…ËÆ˙ V…∆M…±……‰∆, ∫……‰… x……]ıEÚ…‰∆ u˘…Æ˙…
§…S……x… ∫…‰ Ω˛“ æ˛n˘™… ®…‰∆ P…Æ˙ EÚ™…‰ §…Ë`ˆ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. E÷ÚUÙ ¥…¥…‰EÚ∂…“±… ¥™… HÚ
Ω˛“ +…V… E‰Ú ¶……‰M…¥……n˘ …Æ˙ |…∂x… S…xΩ˛ ±…M……i…‰ Ω˛È. ®……v™…®… S…i…÷Æ˙…<« ∫…‰
±……‰M……‰∆ EÚ…‰ M…®¶…“Æ˙ +v™…™…x… ∫…‰ Ω˛]ı…EÚÆ˙, =x…EÚ“ ¥…ËS…… Æ˙EÚ ∂… HÚ EÚ…‰
I…“h… EÚÆ˙, =xΩ˛‰∆ Ω˛±E‰Ú ®…x……‰Æ˙∆V…x… ®…‰∆ °∆Ú∫……EÚÆ˙ Æ˙J…i…… Ω˛Ë. x…Ω˛” i……‰ C™……
§……i… Ω˛Ë EÚ EÚ…‰±…… ®…‰∆ +i™… v…EÚ ¥…π…˱…‰ +¥… ∂…π]ı |…®…… h…i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú
§……n˘ ¶…“ ±……‰M… ®…V…‰ ∫…‰ EÚ…‰±…… ……x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È! ™… n˘ Ω˛®… ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ ∫……‰S…x…‰
EÚ“ ∂… HÚ Ω˛…‰i…“ i…§… Ω˛®… EÚ…‰±…… <∫… ±…™…‰ C™……‰∆ …“i…‰ EÚ B‰∂¥…™…« Æ˙…™… ™……
i…Ân˘÷±…EÚÆ˙ =∫…‰ …“x…‰ E‰Ú ±…™…‰ EÚΩ˛i…‰ Ω˛È? ™…‰ BC]ıÆ˙ ™…… J…±……b˜“√ J……x………x…
E‰Ú B‰∫…‰ +…n˘Æ˙h…“™… ¥…∂…‰π…Y… EËÚ∫…‰ §…x… M…B EÚ Ω˛®… ¥…ËY…… x…EÚ…‰∆ EÚ“ §……i…
x… ®……x…EÚÆ˙ <x… ∫¥……l…“« ¶……‰M…¥…… n˘™……‰∆ EÚ“ §……i… ∫…Ω˛π…« ®……x… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È! E÷ÚUÙ
x…i……xi… ∫¥…E‰Ú xp˘i… ±……‰M… Ω˛®……Æ˙“ EÚ“®…i… …Æ˙ B‰∂¥…™…« EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰
Ω˛È! +…ËÆ˙ Ω˛®… EÚÆ˙…‰b˜…√ i… §…x…x…‰ EÚ… ∫……x…… n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È.
Ω˛®……Æ˙‰ + v…EÚ…∆∂… Æ˙…V…x…“ i…Y……‰∆ EÚ…‰ ¶…“ ™…Ω˛“ ±……¶…|…n˘ ±…M…i…… Ω˛Ë; ¥…‰ ¶…“
∂…I…… EÚ… ∫i…Æ˙ M…Æ˙…EÚÆ˙ ¥…S……Æ˙ ∂… HÚ EÚ…‰ E÷Úxn˘ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛ÈÈ.
+… J…Æ˙ ¥…‰ <∫… ¶……‰M…¥……n˘ …Æ˙ |…∂x… S…xΩ˛ C™……‰∆ ±…M……B∆? …UÙ±…‰ n˘∫… …∆p˘Ω˛
¥…π……Ê ®…‰∆ V……‰ +… l…«EÚ |…M… i… ¶……Æ˙i… x…‰ - +…< B®… ∫……ÏÆ˙“... <∆ b˜™…… x…‰ EÚ“
Ω˛Ë ¥…Ω˛ <∫…“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ EfiÚ…… ∫…‰ EÚ“ Ω˛Ë! EÚ…Æ˙‰∆ +…ËÆ˙ ∫E⁄Ú]ıÆ˙, Æ˙∆M…“x… ]ı“¥…“
i…l…… ∫…ËC∫…“ ®…x……‰Æ˙∆V…x… M…ËV…Ë]ı¬∫…, n˘⁄Æ˙∫…∆S……Æ˙ ∫……v…x…, Æ˙…V…∫…“ ®…Ω˛±…,
∫…ËC∫…“ EÚ…b˜‰√ +…ËÆ˙ V…⁄i…‰, ∂……x…n˘…Æ˙ ……ƒS… ∫…i……Æ˙… ¶……‰V…x… i…l…… °Ú…∫]ı°⁄Úb˜
V……Ï<∆]ı¬∫… +… n˘ +…V… ™…Ω˛“ i……‰ |…M… i… i…l…… ∫…÷J… x………x…‰ E‰Ú ®………n˘hb˜ Ω˛…‰
M…B Ω˛È. V…§… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… EÚ… v™…‰™… Ω˛Ë i…§… EÚ…‰<« ¶…“ <∫… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“
|…∂…∆∫…… Ω˛“ EÚÆ˙‰M……, ¥…Æ˙…‰v… C™……‰∆?
™…Ω˛ i……‰ ∫…S… Ω˛Ë EÚ ¶……‰M… V…“¥…x… E‰Ú ±…™…‰ x…i……xi… +…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë, EÚxi…÷
EËÚ∫…… +…ËÆ˙ EÚi…x……? ¶……‰M… i…l…… ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ +xi…Æ˙ ¶…“ ∫…®…Z…x……
+…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ +…x…‰ +…… ®…‰∆ BEÚ V…“¥…x… o˘ π]ı Ω˛Ë, V…§… ¶……‰M…
Ω˛“ …⁄h…« V…“¥…x… o˘ π]ı Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë, i…§… ¥…Ω˛ ¶……‰M…¥……n˘ Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë ! E÷ÚUÙ
±……‰M… Ω˛È V……‰ J……x…‰ E‰Ú ±…™…‰ V…“i…‰ Ω˛È, +…ËÆ˙ +x™… V…“x…‰ E‰Ú ±…™…‰ J……i…‰ Ω˛È.
™…Ω˛…∆ "J……x…‰' EÚ… +l…« "¶……‰M…' ±…‰x…‰ ∫…‰ +xi…Æ˙ ∫…®…Z… ®…‰∆ +… V……i…… Ω˛Ë. V…§…
V…“¥…x… E‰Ú ±…™…‰ E‰Ú¥…±… +…¥…∂™…EÚ ¶……‰M… Ω˛“ EÚ™…… V……B i…§… ¥…Ω˛
54
¥……∆UÙx…“™… +…ËÆ˙ = S…i… Ω˛Ë; EÚxi…÷ ™…Ω˛…∆ …Æ˙ +…¥…∂™…EÚ ∂…§n˘ Ω˛“ V… ]ı±…
+l…« ±…™…‰ Ω˛Ë. <∫…®…‰∆ +…¥…∂™…EÚ ∂…§n˘ EÚ… ∫…Ω˛“ +l…« V…“¥…x… o˘ π]ı …Æ˙
x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙‰M……. ¶……‰M… EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë, EÚi…x…… EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë
+…ËÆ˙ C™……‰∆ EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë, ™…Ω˛ |…∂x… ¥…S……Æ˙h…“™… Ω˛È. ¥……∫i…¥… ®…‰∆ <x…
|…∂x……‰∆ E‰Ú =k…Æ˙ ¶…“ ®…x…÷π™… EÚ“ V…“¥…x…o˘ π]ı …Æ˙ x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È.
BEÚ |… ∫…r˘ +®…Æ˙“EÚ“ ¥…S……Æ˙EÚ EËÚx… ∫E⁄Ú±…Ëxb˜ +…x…“ |… ∫…r˘ …÷∫i…EÚ "
B M……< b˜∆M… |…∆ ∫……±… +…Ï°Ú ±……<°Ú' ®…‰∆ …l… |…n˘∂…«x… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B EÚΩ˛i…‰ Ω˛È∆
: ""+√……E‰Ú V…“¥…x…¶…Æ˙ EÚ“ J…‰i…“ EÚ“ °Ú∫…±… +……EÚ“ V…®…“x… V……™…n˘…n˘ Ω˛Ë.
™…Ω˛ +……E‰Ú EÚ`ˆ…‰Æ˙ ∏…®… EÚ… °Ú±… Ω˛Ë, +……E‰Ú §…Ω˛÷®…⁄±™… ∫…®…™… EÚ…
|… i…n˘…x… Ω˛Ë, +……E‰Ú ∫…®…™…, >V……« i…l…… §…÷ r˘ EÚ… =i……n˘ Ω˛Ë.'' ™…Ω˛
¥…S……Æ˙v……Æ˙… …n˘…l…«¥……n˘“ Ω˛Ë. EÚxV™…√⁄®… Æ˙V…®…√ (¶……‰M…¥……n˘) ®…‰∆ ®…x…÷π™… EÚ…
∫…÷J…, +…i®…∫…®®……x…, |…M… i…, ∫…°Ú±…i……, +…ËÆ˙ |… i…π`ˆ… =∫…E‰Ú ¶……‰M… E‰Ú
∫…∆∫……v…x……‰∆ ∫…‰ x………“ V……i…“ Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ …Æ˙ +…V… E‰Ú ∫…®……V… EÚ“,
∫……®…… V…EÚ x…Ω˛”, +… l…«EÚ |…M… i… x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ Ω˛®… V……x…i…‰ Ω˛È
EÚ + v…EÚ ∫…‰ + v…EÚ ∫…÷J…, ¥…Æ˙x… +x…∆i… ∫…÷J…, i……‰ ∫…¶…“ S……Ω˛i…‰ Ω˛È +i…&
i…E«Ú i……‰ ™…Ω˛“ ∫…r˘ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë EÚ ¶……‰M…¥……n˘ E‰Ú ∫……v…x… V…∫…E‰Ú ……∫…
+ v…EÚi…®… Ω˛…‰∆ ¥…Ω˛“ + v…EÚi…®… ∫…÷J…“ Ω˛…‰M……. ¶……‰M…¥……n˘“ Ω˛®…‰∂…… M……BM……,
"®…‰Æ˙… n˘±… ®……ƒM…‰ "®……‰Æ˙''. V……‰ ®……ƒM…‰ V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë C™…… ¥…Ω˛ ∫…÷J…“ Ω˛Ë? ¥…Ω˛ i……‰
∫…÷J… V…“i…x…‰ EÚ“ P…÷b˜n˘√…Ëb˜ ®…√‰∆ ®…∫i… Ω˛Ë, S……Ω˛‰ =∫…x…‰ M…±…i… P……‰b˜‰√ …Æ˙ n˘…ƒ¥…
±…M…… n˘™…… Ω˛…‰.
C™…… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ =i… k… …‰V… m…“ ∫…‰ Ω˛÷<« Ω˛Ë? ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ =i… k… i……‰
i…¶…“ Ω˛…‰ M…<« l…“ V…§… ∫¥…M…« EÚ“ EÚ±…x…… EÚ“ M…<« l…“. EÚxi…÷ =∫… …Æ˙ v…®…«
EÚ… x…™…∆j…h… ±…M…i…… Æ˙Ω˛…. … ∂S…®… ®…‰∆ ¥…Y……x… E‰Ú +…x…‰ ∫…‰ v…®…« EÚ…
x…™…∆j…h… EÚ®… Ω˛÷+… i…l…… u˘i…“™… ¥…∂¥… ™…÷r˘ E‰Ú §……n˘ V…§… |……Ët…‰ M…EÚ“ x…‰
¶…⁄J…‰ §……V……Æ˙ EÚ…‰ §…Ω˛÷±… =i……n˘x… u˘…Æ˙… ¶……‰M™… ¥…∫i…÷+…‰∆ ∫…‰ ……]ı n˘™…… i…§…
®……x……‰ =∫… ∫¥…™…∆¶…⁄ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ |……h…∂… HÚ V……M… M…<«; +…ËÆ˙ <∫…E‰Ú V……‰
§…“V… +…Ët…‰ M…EÚ =z… i… ®…‰∆ +∆E÷Ú Æ˙i… +…ËÆ˙ |…∫°÷Ú ]ıi… Ω˛÷B l…‰, §…Ω˛÷±…
=i……n˘x… |……Ët…‰ M…EÚ“ E‰Ú +…i…‰ Ω˛“ …±±… ¥…i… +…ËÆ˙ …÷ π…i… Ω˛…‰ M…B. i…¶…“
+…V… ™…÷¥…… §……Æ˙Ω˛ §……Æ˙Ω˛ P…∆]ı‰ EÚ…‰±Ω˛⁄ E‰Ú §…˱… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…÷i…… Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë
i…… EÚ ¥…Ω˛ ……∆S…/ n˘∫… ±……J… |… i…¥…π…« EÚ“ EÚ®……<« EÚÆ˙‰ +…ËÆ˙ <x… ®……Ïb˜±……‰∆ ™……
BC]ıÆ˙…‰∆ +…ËÆ˙ ®……v™…®… i…l…… ¥…Y………x…§……V……‰∆ +… n˘ u˘…Æ˙… ¥…Y…… …i… ¥…∫i…÷B∆
J…Æ˙“n˘‰ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ EÚÆ˙…‰b˜…√ i… §…x……B +…ËÆ˙ J…÷n˘ EÚÆ˙…‰b˜…√ i… §…x…x…‰ EÚ…
∫……x…… n˘‰J…‰ +…ËÆ˙ ™…‰ EÚÆ˙…‰b˜…√ i… ¶…“ +…ËÆ˙ ¶…“ BC∫…Ë x∫…¥… ®……Ïb˜±……‰∆ +…ËÆ˙
¥…Y…… …i… ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È. +…V… ∫…¶…“ ®…x…÷π™……‰∆ ®…‰∆
®…ƒΩ˛M…“ ¥…∫i…÷ +…ËÆ˙ ®……Ïb˜±……‰∆ EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ Ω˛…‰b˜ ®…√S…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë.
B‰∫…… x…Ω˛” Ω˛Ë EÚ … ∂S…®… ®…‰∆ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… ¥…Æ˙…‰v… x… Ω˛÷+… Ω˛…‰,
EÚ…±…«®……C∫…« x…‰ <∫…EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚ™…… l……, EÚxi…÷ =xΩ˛…‰x…‰∆ =∫…‰
…⁄ƒV…“¥……n˘“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚΩ˛EÚÆ˙ ¥…Æ˙…‰v… EÚ™…… l……, ¥…‰ ∫……®™…¥……n˘“
+l……«i… ∂……∫…x… x…™…∆ j…i… ¶……‰M…¥……n˘ S……Ω˛i…‰ l…‰. =xΩ˛…‰x…‰ EÚΩ˛… l…… EÚ
…⁄∆V…“¥……n˘ ®…‰∆ ¥…∫i…÷ EÚ“ …⁄V…… Ω˛…‰x…‰ ±…M…i…“ Ω˛Ë, V……‰ ∫…i™… Ω˛Ë, EÚxi…÷
…⁄∆V…“¥…… n˘™……‰∆ x…‰ <∫…EÚ“ S…xi…… Ω˛“ x…Ω˛” EÚ“. …⁄ƒV…“¥……n˘“ ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆
=t…‰M…… i…, ®……v™…®… i…l…… ¥…Y………x… +…ËÆ˙ ®……Ïb˜±… ¶……‰M… EÚ…
x…™…∆j…h… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È. +…ËÆ˙ ®…V…… ™…Ω˛ EÚ ¶……‰HÚ… ∫……‰S…i…… Ω˛Ë EÚ ¥…Ω˛
+…x…‰ ¶……‰M… EÚ… x…™…∆j…h… ∫¥…™…∆ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë. |……Ët…‰ M…EÚ“ u˘…Æ˙…
x…™…∆ j…i…, EÚxi…÷ ®…÷M……±…i…‰ ®…‰∆ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ +…®… +…n˘®…“ E‰Ú V…M…i…
EÚ…‰ Ω˛®… ™… n˘ ®…l™…… EÚΩ˛ n˘‰∆ i……‰ §…b˜“√ M…±…i…“ i……‰ x…Ω˛” EÚÆ˙‰∆M…‰!
|… ∫…r˘ ¥…S……Æ˙EÚ l……x…«∫]ı…<x… ¥…˧±…Ëx… x…‰ "EÚ…Ï x∫…C™…÷+∫…
EÚxV…®√…∂…x…' EÚΩ˛EÚÆ˙ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚ™…… l……, =xΩ˛…‰x…‰
EÚΩ˛… EÚ ®……v™…®……‰∆ u˘…Æ˙… "EÚ…Ï x∫…C™…÷+∫… EÚxV…®√…∂…x…' |… i…π`ˆ…
∫…‰ V……‰b˜√ n˘™…… M…™…… Ω˛Ë. ¥…∂¥… |… ∫…r˘ ¥…S……Æ˙EÚ Ω˛Ëx…Æ˙“ b˜‰ ¥…b˜ l……‰Æ˙…‰
x…‰ ¶…“, V……‰ ¶……Æ˙i…“™… +v™……i®… ∫…‰ |…¶…… ¥…i… l…‰, ∫……n˘‰ V…“¥…x… EÚ…
|…S……Æ˙ EÚ™…… l……. §…“∫…¥…” ∫…n˘“ ®…‰∆ ¶…“ +l…«∂……∫j…“ Æ˙…±°Ú §……Ë∂……«J…
+…ËÆ˙ ∫EÚ…Ï]ı x…™… Æ˙∆M… x…fi∂……∫j…“ B¥…∆ EÚ ¥… M…ËÆ˙“ ∫x……<b˜Æ˙,
EÚl……EÚ…Æ˙ +x…Ë«∫]ı EËÚ±…Ëx…§……J…, M……ƒv…“¥……n˘“ Æ˙S…b˜« O…ËM… +… n˘ E÷ÚUÙ
¥™… HÚ™……‰∆ x…‰ ¶…“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚ™……. §……n˘ ®…‰∆ <∫…
+…xn˘…‰±…x… EÚ…‰ |…EfiÚ i… ∫…∆Æ˙I…h… +…xn˘…‰±…x… ∫…‰ §…Ω˛÷i… §…±… ®…±…….
¥…Y………x……‰∆ EÚ…‰ ¶…“ x…V…Æ˙+∆n˘…V… EÚ√Æ˙x…‰ EÚ“ ®……∆M… EÚ“ M…<« +…ËÆ˙ ™…⁄
B∫… ®…‰∆ BEÚ / n˘…‰ B‰∫…‰ ]ı“¥…“ i…l…… Æ˙‰ b˜™……‰ ∫]ı‰∂…x… Ω˛È V……‰ §…±…E÷Ú±…
®…x… EÚ“ §……i…
G
A R
BH
AN
AL
55®…x… EÚ“ §……i…
¥…Y………x… x…Ω˛” n˘‰i…‰ +…ËÆ˙ ¥…‰ V…x…i…… E‰Ú ∫…Ω˛™……‰M… ∫…‰ Ω˛“ S…±…i…‰ Ω˛È.
™…Ω˛ ®……M…« ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ ¥……±……‰∆ E‰Ú ±…™…‰ +x…÷EÚÆ˙h…“™…
Ω˛Ë.
+…Ët…‰ M…EÚ“ i…l…… …⁄∆V…“¥……n˘ |…‰ Æ˙i… ¶……‰M…¥……n˘ x…‰ V…“¥…x… EÚ“
+…¥…∂™…EÚi…… +…ËÆ˙ ¥…±…… ∫…i…… ®…‰∆ ¶…‰n˘ ®…]ı…EÚÆ˙ ¥…±…… ∫…i…… EÚ…‰
Ω˛“ +…¥…∂™…EÚi…… §…x…… n˘™…… Ω˛Ë. M……∆v…“ x…‰ S…‰i……¥…x…“ n˘“ l…“ EÚ ™…Ω˛
…fil¥…“ ∫…®…∫i… V…“¥……‰∆ EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… i……‰ …⁄Æ˙“ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë
EÚxi…÷ BEÚ ¥™… HÚ EÚ… + x…™…∆ j…i… ¶……‰M… …⁄Æ˙… x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…EÚi…“.
®…÷Z…‰ +…x…“ BEÚ EÚ ¥…i…… |……∫…∆ M…EÚ ±…M…i…“ Ω˛Ë ""V…§… ±……‰M… EÚ∆S…x…
®…fiM… EÚ… ∂…EÚ…Æ˙ EÚÆ˙‰∆M…‰, i…§… Æ˙…¥…h… V…Ø˚Æ˙ ∫…“i…… S…÷Æ˙…B∆M…‰.'' <∫…
…Æ˙ ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ ¶……‰M… EÚ“ + i… EÚ… n˘÷J…n˘ … Æ˙h……®… i……‰ ∫…®…Z…
®…‰∆ +…x…… S…… Ω˛™…‰.
V…§… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… ®…⁄±™… Ω˛…‰ i…§… V…“¥…x… E‰Ú ∫……Æ˙‰ ∫…∆§…xv… ¶…“
¶……‰M…¥……n˘ u˘…Æ˙… x…v……« Æ˙i… Ω˛…‰∆M…‰ V…∫…EÚ… +…v……Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë "®…È',
+l……«i… ®…x…÷π™… +…x…‰ ±…™…‰ ¶……‰M… EÚ…‰ ∫…¥……« v…EÚ ®…Ω˛i¥… n˘‰i…… Ω˛Ë.
=∫…E‰Ú ±…™…‰ |…EfiÚ i… i…l…… ∫…®……V… ¶……‰M… E‰Ú ∫……v…x… Ω˛“ Ω˛È. ™… n˘ ¥…Ω˛
x……ËEÚÆ˙“ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë i……‰ =∫…EÚ… v™…‰™… +…x…‰ ¶……‰M… E‰Ú ±…™…‰ ∫…∆∫……v…x…
EÚ… +V…«x… Ω˛“ Ω˛Ë. <∫…®…‰∆ … i… i…l…… …ix…“ E‰Ú ∫…∆§…xv… ¶…“ …Æ˙∫…Æ˙
¶……‰M… …Æ˙ +…v…… Æ˙i… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È; … i… +…x…‰ ¥…‰i…x… ®…‰∆ ∫…‰ BEÚ Ω˛∫∫……
i…√l…… …ix…“ +…x…‰ ¥…‰i…x… ®…‰∆ ∫…‰ BEÚ Ω˛∫∫…… … Æ˙¥……Æ˙ J…S…« E‰Ú ±…™…‰
Æ˙J…EÚÆ˙ ∂…‰π… +…x…‰ +…x…‰ ¶……‰M… E‰Ú ±…™…‰ Æ˙J…i…‰ Ω˛È. ™…⁄B∫… ®…‰∆
¥™………… Æ˙™……‰∆ x…‰ §…SS……‰∆ E‰Ú + v…EÚ…Æ˙ E‰Ú x……®… …Æ˙ +…∆n˘…‰±…x…
S…±……™……, i…§… §…SS……‰∆ E‰Ú ±…™…‰ ¶…“ BEÚ Ω˛∫∫…… §…x……x…… …b˜…√.
n˘÷¶……«M™… EÚ ¥…EÚ ∫…i… n˘‰∂……‰∆ ®…‰∆ §…SS…‰ +…x…‰ + v…EÚ…Æ˙ E‰Ú ±…™…‰
…÷ ±…∫… u˘…Æ˙… x™……™……±…™… ±…‰ V……B V……i…‰ Ω˛È. i…±……EÚ EÚ… BEÚ
n˘÷π… Æ˙h……®… ™…Ω˛ Ω˛Ë EÚ ®……i…… …i…… ∫……Ëi…‰±…‰ §…SS……‰∆ E‰Ú ∫……l…
+…‰ I…i… |…‰®……⁄h…« ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ x… EÚÆ˙ ……B∆, EÚxi…÷ ∫…M…‰ ®……i…… …i……
EÚ… +…x…“ ∫…∆i……x… ∫…‰ V……‰ |…‰®…®…™… ∫…®§…xv… Ω˛Ë, <∫… …÷ ±…∫… EÚ“
n˘J…±… ∫…‰ =∫…®…‰∆ ¶…“ n˘Æ˙…Æ˙ …b˜ M…√<« Ω˛Ë. ∫…∆∫EfiÚ i… EÚ… EÚ…™…« ∫…∆∫EfiÚ i…
EÚ…‰ Ω˛“ EÚÆ˙x…‰ n˘‰x…… S…… Ω˛™…‰.
……∂S……i™… ¥™… HÚ¥……n˘ x…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰ ∫…®……V… EÚ“ +…‰I……
|……l… ®…EÚi…… n˘‰EÚÆ˙ … Ω˛±…‰ ∫…®……V… ®…‰∆ Ω˛“ ¥…P…]ıx… b˜…±… n˘™…… l……,
+§… ¶……‰M…¥……n˘ x…‰ … Æ˙¥……Æ˙ ®…‰∆ ¶…“ =∫…∫…‰ ¶…™…∆EÚÆ˙ ¥…P…]ıx… b˜…±…
n˘™…… Ω˛Ë. <x…EÚ…‰ V……‰b˜x…√‰ EÚ… +…ËÆ˙ <x…®…‰∆ ∫…Ω˛™……‰M… EÚ… ∫…⁄j… +§…
®……j… ¶……‰M… Æ˙Ω˛ M…™…… Ω˛Ë V……‰ x… ∂S…i… Ω˛“ <∫…‰ V……‰b˜x…√‰ EÚ… x…Ω˛” EÚxi…÷
i……‰b˜x…√‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ ®…x…÷π™… i…l…… …∂…÷ ®…‰∆ +xi…Æ˙
®…÷J™…i…™…… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ ∫……®…O…“ EÚ… Ω˛“ +∆i…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. ®…x…÷π™… i…l…… …∂…÷
®…‰∆ ¶……‰M… E‰Ú |…®…÷J… M…÷h… ™…l…… "+…Ω˛…Æ˙, x…p˘…, ¶…™… i…l…… ®…Ël…÷x…' BEÚ
∫…®……x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È, EÚxi…÷ =x…®…‰∆ +∆i…Æ˙ x…Ë i…EÚi……, |…‰®…, i™……M… +… n˘
®……x…¥…“™… M…÷h……‰∆ EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. V…§… ¶……‰M… |…v……x… Ω˛…‰ M…™…… i…§… ®……x…¥…“™… M…÷h…
M……Ëb˜i…√Æ˙ Ω˛…‰i…‰‰ V……i…‰ Ω˛È. +∆i…i…& ¶……‰M…¥……n˘ ®…x…÷π™… EÚ…‰ …∂…÷ §…x…… n˘‰i…… Ω˛Ë
+…ËÆ˙ + x…™…∆ j…i… ¶……‰M…¥……n˘ =∫…‰ J…∆⁄J¥……Æ˙ …∂…÷ §…x…… n˘‰i…… Ω˛Ë. ™…⁄B∫… +… n˘
n˘‰∂……‰∆ ®…‰∆ ™…Ω˛ ……∂… ¥…EÚ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ∫…¶™…i…… EÚ“ S……n˘Æ˙ E‰Ú x…“S…‰ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë.
™…Ω˛ Æ˙…I…∫…“ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ Ω˛®… +§… +…x…‰ ∫…®……V… ®…‰∆, ¥…∂…‰π…EÚÆ˙ ®…Ω˛…x…M…Æ˙…‰∆
®…‰∆ n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È. i…§… C™…… ®……x…¥…“™…i…… §…S…‰M…“? +x…‰EÚ ……∂S……i™…
¥…S……Æ˙EÚ…‰∆ EÚ…‰ <∫…®…‰∆ ∫…∆n˘‰Ω˛ Ω˛Ë, ¥…‰ ¶……Æ˙i… EÚ“ +…‰Æ˙ +…∂…… ∫…‰ n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È.
<∫…EÚ… =k…Æ˙ S…Ë]ıÆ˙ m…“ ®…‰∆ ®…±…i…… Ω˛Ë.
™…Ω˛ ¶…“ o˘π]ı¥™… Ω˛Ë EÚ ∏…“ ±…Ë®§… x…‰ +…x…“ ®…fii™…÷ E‰Ú …⁄¥…« …‰V… m…“ |……Æ˙∆¶…
EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…™…‰ J…‰n˘ |…EÚ]ı EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B EÚΩ˛… l…… EÚ EÚ…∂… =xΩ˛…‰x…‰ B‰∫…… x…
EÚ™…… Ω˛…‰i……. …Æ˙ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… …ËM… ∂…Æ˙…§… E‰Ú …ËM… ∫…‰ V™……n˘… x…∂…“±……
Ω˛…‰i…… Ω˛Ë.
®…÷Z…‰ §…Ω˛…Æ˙“ EÚ… n˘…‰Ω˛… ™……n˘ +… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë- ""EÚx…EÚ EÚx…EÚ i…‰∆ ∫……ËM…÷x…“
®……n˘EÚi…… + v…EÚ…™…. ¥…Ω˛ J……B §……ËÆ˙…i… Ω˛Ë ™…Ω˛ ……B §……ËÆ˙…i….'' ¶……‰M…¥……n˘
®…‰∆ i……‰ "EÚx…EÚUÙÆ˙“ ∫…“ EÚ… ®…x…“' ∫… Ω˛i… i…“‰x……‰∆ EÚx…EÚ ®……ËV…⁄n˘ Ω˛È.
+§… ®…È <EÚ§…√…±… ∫…‰ I…®……™……S…x…… ∫… Ω˛i… E÷ÚUÙ EÚΩ˛x…… S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆- "™…⁄B∫…B
+…ËÆ˙ ™…⁄Æ˙…‰ ∫…§… UÙ… M…B V…Ω˛…∆ …Æ˙, E÷ÚUÙ §……i… Ω˛Ë EÚ Ω˛∫i…“ ®…]ı Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë
Ω˛®……Æ˙“!'
®…x…÷π™… i…l…… …∂…÷ ®…‰∆ ¶……‰M… E‰Ú |…®…÷J…
M…÷h… ™…l…… "+…Ω˛…Æ˙, x…p˘…, ¶…™… i…l……
®…Ël…÷x…' BEÚ ∫…®……x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È, EÚxi…÷
=x…®…‰∆ +∆i…Æ˙ x…Ë i…EÚi……, |…‰®…, i™……M…
+… n˘ ®……x…¥…“™… M…÷h……‰∆ EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë.
G
A R
BH
AN
AL
56
¶…“ +…x…‰ V…“¥…x…-™………x… EÚ“ …Æ˙∆…Æ˙…M…i… ∂…˱…“ +…x……B Ω˛÷B Ω˛Ë*
Æ˙…‰V…®…Æ˙…« E‰Ú J……x…-……x… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ ¥… ¶…z… Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú x…n˘…x… E‰Ú ±…B
™…‰ +… n˘¥……∫…“ ¥…x… ∫…∆…n˘… …Æ˙ Ω˛“ x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë* ¶…÷®…EÚ… ¥…‰
+… n˘¥……∫…“ S… EÚi∫…EÚ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È i……‰ V…c“ §…⁄ ]ı™……‰∆ ∫…‰ ¥… ¶…z… Æ˙…‰M……‰∆
EÚ… <±……V… EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë* ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ E‰Ú ……∫… +…Ëπ…v…“™… ……Ëv……‰∆ EÚ…
Y……x… ¶…∆b˜…Æ˙ Ω˛Ë*
1997 ®…‰∆ b˜…Ï n˘“…EÚ +…S……™…« +…x…‰ ∂……‰P…EÚ…™…« E‰Ú ∫…±… ∫…±…‰ ®…‰∆
……i……±…EÚ…‰]ı …Ω˛ƒ÷S…‰* +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú §…“S… Æ˙Ω˛EÚÆ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙x……
S…÷x……Ëi…“…⁄h…« l……* ∫……®……x™…i…: +…x…‰ §…“S… +V…x…§…“ EÚ“ =… ∫l… i…
∫…‰ +… n˘¥……∫…“ ¥…S… ±…i… Ω˛…‰ V……i…‰ Ω˛Ë* EÚ]ı÷ V…Y……∫…… +…ËÆ˙ o˘g
x… ∂S…i…i…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… b˜…Ï +…S……™…« <x… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ… n˘±…
V…“i… M…B* <∫… ∫…®…™… i…EÚ P……]ı“ E‰Ú +… n˘¥……∫…“ ¶…“ x…Ω˛” V……x…i…‰
l…‰ EÚ BEÚ n˘x… n˘÷ x…™…… ∫…‰ n˘⁄Æ˙ ∫l…i… <∫… P……]ı“ EÚ…‰ ¥…∂¥… V……x…
∫…E‰ÚM……* +…Ëπ…v…“™… ……Ëv……‰∆ EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ b˜…Ï +…S……™…« ……i……±…EÚ…‰]ı
P……]ı“ E‰Ú ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ ∫…‰ ®…±…i…‰ Æ˙Ω˛‰* <∫…E‰Ú +±……¥…… UÙ∆n˘¥……b˜… E‰Ú
n˘… x…™…±…∫…x… Eڅϱ…‰V… ®…‰∆ =x…EÚ… ∂……‰v… ¥… +v™………x… EÚ…™…« ¶…“
S…±…i…… Æ˙Ω˛…* <∫…“ Eڅϱ…‰V… EÚ“ UÙ…‰]ı“-∫…“ |…™……‰M…∂……±…… M…¥……Ω˛ Ω˲
=x…E‰Ú EÚ…®… EÚ“ V…Ω˛…ƒ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ +… n˘¥…… ∫…™…… EÚ“ S… EÚi∫……
…r˘ i… EÚ…‰ |…®…… h…i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…B V…“-V……x… ±…M…… n˘“*
∂…÷∞¸+…i…“ n˘…ËÆ˙ ®…‰∆ +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú u˘…Æ˙… §…i……™…“ S… EÚi∫……
…r˘ i… E‰Ú |…®……h…“EÚÆ˙h… ∫…‰ ∫…… §…i… Ω˛…‰x…‰ ±…M…… EÚ ™…‰ Ω˛§…«±…
+…Ëπ… v…™……ƒ ¥…i…«®……x… §……V……Æ˙ ®…‰∆ =…±…§v… +x…‰EÚ B±……‰…Ë l…EÚ
n˘¥……+…‰∆ ∫…‰ V™……n˘… EÚ…Æ˙M…Æ˙ ΩÈ˛* +…x…‰ ∂……‰v……j……‰∆ EÚ…‰ |…EÚ… ∂…i…
EÚÆ˙ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ …i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ… b˜∆EÚ…
¥…∂¥……]ı±… …Æ˙ §…V…… n˘™……*
2002 +…i…‰-+…i…‰ ……i……±…EÚ…‰]ı P……]ı“ BEÚ +x™… ∫…®…∫™…… ∫…‰
V…⁄Z…x…‰ ±…M…“ l…“* +… n˘¥……∫…“ …±……™…x… EÚÆ˙E‰Ú n˘⁄∫…Æ˙‰ x…V…n˘“EÚ“
∂…Ω˛Æ˙…‰∆ EÚ“ +…‰Æ˙ E⁄ÚS… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ l…‰* V…Ë ¥…EÚ n˘¥……§… §…gx…‰ E‰Ú
EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ §……Ω˛Æ˙“ ±……‰M……‰∆ E‰Ú P……]ı“ |…¥…‰∂… E‰Ú EÚ…Æ˙h… P……]ı“ E‰Ú
∂… J∫…™…i…
S…÷x……Ëi…“ E‰Ú +…<«x…‰ ®…Â ¶……Æ˙i…“™… ™…÷¥……
Ω˛…ƒ S……Ω˛ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙…Ω˛ V…Ë∫…“ ±……‰EÚ…‰ HÚ b˜…Ï n˘“…EÚ +…S……™…« E‰Ú ∫…∆n˘¶…«
®…‰∆ ∫…]ı“EÚ ∫…®…Z… …ci…“ Ω˛Ë* ±…M…¶…M… 10 ¥…π…« …⁄¥…« V…∫…
+x……‰J…‰ +…ËÆ˙ S…÷x……Ëi…“…⁄h…« + ¶…™……x… EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… b˜…Ï n˘“…EÚ
+…S……™…« x…‰ ∫…i……÷c… EÚ“ ∫…÷Æ˙®™… ¥…… n˘™……‰∆ ∫…‰ EÚ“ l…“, +§… =∫… + ¶…™……x…
EÚ…‰ +∆V……®… i…EÚ …Ω˛÷∆S……x…‰ ®…‰∆ b˜…Ï +…S……™…« ∫…°Ú±… Ω˛…‰i…‰ n˘J……™…“ n˘‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛Ë*
n˘ I…h… ®…v™…|…n˘‰∂… E‰Ú UÙ∆n˘¥……c… ∂…Ω˛Æ˙ ∫…‰ ±…M…¶…M… 75 EÚ±……‰®…“]ıÆ˙ n˘⁄Æ˙“
…Æ˙ ∫l…i… ™…Ω˛ ¥…∂……±…EÚ…™… P……]ı“ EÚ… P…Æ˙…i…±… ±…M…¶…M… 3000 °Ú“]ı
x…“S…‰ Ω˛Ë* <∫… ¥…Ω˛∆M…®… P……]ı“ ®…‰∆ M……‰∆b˜ +…ËÆ˙ ¶…… Æ˙™…… V…x…V…… i… E‰Ú
+… n˘¥……∫…“ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛Ë* <x… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú ±…B |……l… ®…EÚ ∫¥……∫l™…
∫…÷ ¥…v……B∆ ¶…“ =…±…§v… x…Ω˛” Ω˛Ë EÚ∆i…÷ ™…‰ +… n˘¥……∫…“ +…®…V…x……‰∆ ∫…‰ V™……n˘…
i…∆n˘÷∞¸∫i… Ω˛Ë* ™…‰ +… n˘¥……∫…“ P…x…‰ V…∆M…±……‰∆, >∆S…“ x…“S…“ P… ]ı™……‰ …Æ˙ B‰∫…‰
S…±…i…‰ Ω˛‰ ®……x……‰∆ EÚ∫…“ ∫…cEÚ …Æ˙ …Ën˘±… S…±…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰*
+…v…÷ x…EÚ“EÚÆ˙h… ∫…‰ EÚ…‰∫……‰∆ n˘⁄Æ˙ ……i……±…EÚ…‰]ı P……]ı“ E‰Ú +… n˘¥……∫…“ +…V…
V…
EÚ… ®…x…“ Æ˙…®…Æ˙i…x…
30 ∫…i…∆§…Æ˙ 1961 EÚ…‰ M…÷™……x……, ¥…‰∫]ı<∆b˜“V… ®… V…x®…. ¥…x…∫… i…∂……∫j… ®… B®….B∫…-∫…“.* <x…E‰Ú §…÷V…÷M…« 1960 E‰Ú
n˘∂…EÚ ∫…‰ …Ω˛±…‰ ÀΩ˛n÷˘∫i……x… ∫…‰ V……EÚÆ˙ M…÷™……x…… ®… §…∫… M…™…‰ l…‰. ÀΩ˛n÷˘∫i……x… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™…… ∫…‰ ¥…∂…‰π… ±…M……¥… ®…Ω˛∫…⁄∫…
EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛* ¥…i…«®……x… ®… +…… M…÷™……x…… E‰Ú BEÚ Eڅϱ…‰V… ®… …g¯…x…‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛*
G
A R
BH
AN
AL
57
+…Ëπ…v…“™… ……Ëv…‰ ∫…®……i… Ω˛…‰x…‰ ±…M…‰* + v…EÚi…Æ˙ ¶…÷®…EÚ… +…x…“ V…“¥…x…§…‰±…… E‰Ú
+∆ i…®… …c…¥… ®…‰∆ l…‰* b˜…Ï +…S……™…« x…‰ +… n˘¥……∫…“ ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ E‰Ú Y……x… ∫…∆Æ˙I…h…
EÚ“ ∫……‰S…“ +…ËÆ˙ °ÚÆ˙ ∂…÷∞¸ Ω˛÷+… BEÚ b˜ V…]ı±… ±……™…•…‰Æ˙“ §…x……x…‰ ∫…°ÚÆ˙*
+… n˘¥……∫…“ S… EÚi∫…EÚ…‰∆ EÚ“ i…®……®… S… EÚi∫…… …r˘ i…™……‰∆ EÚ…‰ ¥…∫i…fii… ∞¸… ∫…‰
∫…∆EÚ ±…i… EÚÆ˙ BEÚ b˜‰]ı…§…‰∫… §…x……™…… M…™……* ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ“ ™…÷¥…… …“g“ +§… <∫…
……Æ˙∆… Æ˙EÚ Y……x… ®…‰∆ EÚ…‰<« n˘±…S…∫…“ x…Ω˛” ±…‰ Æ˙Ω˛“ l…“, =xΩ˛‰∆ §……Ω˛Æ˙“ n˘÷ x…™…… +…ËÆ˙
+…v…÷ x…EÚ“EÚÆ˙h… EÚ“ ∫…®…Z… i……‰ +… M…™…“ EÚ∆i…÷ <∫… +®…⁄±™… Y……x… EÚ…‰ ∫…“J…x…‰
EÚ“ ∫…®…Z… x… +… ……™…“* <∫… Y……x… E‰Ú ®…Ω˛i¥… EÚ…‰ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ ∫…®…Z…… +…ËÆ˙
∫…∆EÚ ±…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… §…“c… =`ˆ…™……* b˜…Ï n˘“…EÚ +…S……™…« E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ +…v…÷ x…EÚ
¥…Y……x… EÚ“ ∫…Ω˛…™…i…… ∫…‰ EÚ∫…“ BEÚ x…<« n˘¥…… EÚ…‰ §……V……Æ˙ ®…‰∆ +…x…‰ i…EÚ 15
¥…π…« ±…M… V……i…‰ Ω˛Ë, <∫… n˘¥…… EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ EÚ<« §… ±…™…x… b˜…ϱ…Æ˙… EÚ“ ±……M…i… ¶…“
±…M… V……i…“ Ω˛Ë* +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ… Ω˛§…«±… Y……x… BEÚ ∫…⁄S…EÚ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ EÚ…™…« EÚÆ˙
∫…EÚi…… Ω˛Ë* =x…EÚ… ¶…Æ˙…‰∫…… Ω˲ EÚ +x…‰EÚ ¥…π……Ê +…ËÆ˙ J…S……Á EÚ…‰ J…i®… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆
™…Ω˛ Y……x… BEÚ |…®…÷J… ª……‰i… §…x… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* …÷Æ˙…i…x… Y……x… EÚ…‰ x…EÚ…Æ˙x……
∫…®…Z…n˘…Æ˙“ x…Ω˛” EÚΩ˛“ V……BM…“* ……i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú +… n˘¥……∫…“ ±…EÚ¥……, ®…v…÷®…‰Ω˛,
i¥…S…… Æ˙…‰M……‰∆, …“ ±…™……, §…§……∫…“Æ˙, Ω˛d˜“ Æ˙…‰M… +…ËÆ˙ x…‰j… Æ˙…‰M……‰∆ EÚ…‰ ˆ“EÚ EÚÆ˙ n˘‰x…‰
EÚ… n˘…¥…… ˆ…∆‰EÚi…‰ Ω˛Ë*
¥…i…«®……x… ®…‰∆ b˜…Ï n˘“…EÚ +…S……™…« ∫¥…™…∆ +…x…“ EÚ∆…x…“ ∫l…… …i… EÚÆ˙ S…÷E‰Ú Ω˛Ë*
¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ…‰ ∫…®… …«i… ™…Ω˛ EÚ∆…x…“ +¶…÷®…EÚ… Ω˛§…«±… |……™…¥…‰]ı ±… ®…]ı‰b˜ E‰Ú
x……®… ∫…‰ V……x…“ V……i…“ Ω˛Ë* b˜…Ï +…S……™…« EÚ“ ™…Ω˛ EÚ∆…x…“ ®…v™…|…n˘‰∂… E‰Ú
……i……±…EÚ…‰]ı +…ËÆ˙ M…÷V…Æ˙…i… E‰Ú b˜…ƒM… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ“ S… EÚi∫……
|…h…… ±…™……‰∆ EÚ…‰ +…v…÷ x…EÚ ¥…Y……x… E‰Ú … Æ˙o˘∂™… ®…‰∆ |…¶…… ¥…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… EÚ…™…«
EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* +Ω˛®…n˘…§……n˘ ∫l…i… <∫… EÚ∆…x…“ x…‰ EÚ…°Ú“ Æ˙i……Æ˙ ∫…‰
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú …Æ˙∆…Æ˙…M…i… Y……x… …Æ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙x…… ∂…÷∞¸ EÚÆ˙ n˘™…… Ω˛Ë*
……i……±…EÚ…‰]ı +…ËÆ˙ b˜…ƒM… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ“ S… EÚi∫…… …r˘ i…™……‰∆ ∫…‰ =x…
… r˘ i…™……‰∆ EÚ… S…™…x… EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë V……‰ ¥…i…«®……x… §……V……Æ˙ ®…‰∆ =…±…§v…
n˘¥……+…‰∆ ∫…‰ V™……n˘… EÚ…Æ˙M…Æ˙ ΩÈ˛ i…l…… |…™……∫… EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë EÚ +…®…V…x……‰∆
i…EÚ ∫…∫i…“, ∫…÷±…¶… n˘¥……+…‰∆ EÚ…‰ …Ω˛÷ƒS……™…… V……B* <x… Ω˛§…«±… …r˘ i…™……‰∆ E‰Ú
|…®……h…“EÚÆ˙h… E‰Ú …∂S……i… b˜…Ï +…S……™…« §…c“ °Ú…®……« EÚ∆… x…™……‰∆ ∫…‰ ®…±…EÚÆ˙ <x…
=i……n˘…‰∆ EÚ…‰ §……V……Æ˙ ®…‰∆ ±……x…‰ EÚ… |…™……∫… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ …Æ˙ |……i…
Æ˙EÚ®… EÚ… §…c… Ω˛∫∫…… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ…‰ n˘™…… V……BM……* B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ <x…
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú Y……x… EÚ…‰ ∫…®®……x… i……‰ ®…±…‰M…… ∫……l… Ω˛“ =x…EÚ“ +… l…«EÚ
i…∆M…Ω˛…±…“ ∫…‰ =xΩ˛‰∆ x…V……i… ¶…“ ®…±… ∫…E‰ÚM…“* <∫… S… EÚi∫…… …r˘ i… EÚ… …‰]Âı]ı
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú Ω˛“ x……®… Ω˛…‰M……*
∂… J∫…™…i…
30 +|…˱…, 1975 EÚ…‰ EÚ]ı∆M…“, §……±……P……]ı, ®…v™…|…n˘‰∂…
®… V…x®…. ∫……M…Æ˙ ¥… ¥… ∫…‰ b˜…ÏC]ıƉ˙]ı. <i…x…“ EÚ®… =®…Æ˙ ®…Â
b˜…Ï. +…S……™…« x…‰ n÷˘ x…™…™……¶…Æ˙ ®… x……®… EÚ®……™…… Ω˲* =x…EÚ“
E÷ÚUÙ |…®…÷J… =…±…Œ§v…™……ƒ M……ËÆ˙ EÚÆ˙x…‰ ±……™…EÚ ΩÈ˛, ®…∫…±…x…-
+®…‰ Æ˙EÚ±… n˘Ë x…EÚ +J…§……Æ˙ n˘ ¥……ϱ… ∫]ı≈“]ı V…x…«±… ®…‰∆
EÚ¥…Æ˙ ∫]ı…‰Æ˙“ …Æ˙ +…x…‰ ¥……±…‰ ¥…‰ …Ω˛±…‰ ¶……Æ˙i…“™… ΩÈ˛* =x…E‰Ú
¥… ¶…z… +∆i…«Æ˙…π]ı≈“™… ¥… Æ˙…π]ı≈“™… …j…-… j…EÚ…+…‰∆ ®…‰∆ n˘…‰
n˘V…«x… ∫…‰ + v…EÚ ∂……‰v……j……‰∆ EÚ… |…EÚ…∂…x… Ω˛…‰ S…÷EÚ… Ω˲*
=xΩ² ™…∆M… BS…“¥…∫…« +¥……b«˜ 2004 ∫…‰ x…¥……V…… V…… S…÷EÚ…
Ω˲* +∆i…«Æ˙…π]ı≈“™… <l…x……‰§……Ï]ıx…“ ¥… +…Ëπ…v…“B Y……x…
∫…®®…‰±…x… 2005 ®…‰∆ S…™… x…i… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ ¥…‰ <EÚ±……Ëi…‰
¶……Æ˙i…“™… ΩÈ˛* +®…‰ Æ˙EÚx… ±…‰ J…EÚ… ∂…ËÆ˙“ B®…V…‰±… EÚ“
……i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ +…ËÆ˙ =x…EÚ“ S… EÚi∫……
… r˘ i…™……‰∆ …Æ˙ ±…J…“ EÚi……§… ®… ∫…Ω˛™……‰M…“ ±…‰J…EÚ ΩÈ˛*
+…x…“ ∫……Æ˙“ =…±…Œ§v…™…… EÚ… ∏…‰™… b˜…Ï. +…S……™…« +…x…“
®……i……V…“ EÚ…‰ n‰˘i…‰ ΩÈ˛ V…x…EÚ“ |…‰Æ˙h…… ∫…‰ ¥…‰ +…V… <∫…
®…÷EÚ…®… …Æ˙ …Ω÷ƒ˛S…‰ ΩÈ˛*
∫…∆…E«Ú : +¶…÷®…EÚ… Ω˛§…«±… |……<¥…‰]ı ±… ®…]ı‰b, 502, 5¥…”
®…∆ V…±…, ∏…“V…“ S…‰®§…Æ, ∫…“V…“ Æ˙…‰b˜, +Ω˛®…n˘…§……n. M…÷V…Æ˙…i…
e-mail [email protected]
b˜…Ï n˘“…EÚ +…S……™…«
G
A R
BH
AN
AL
G
A R
BH
AN
AL
58
|…∂……∆i… ∫……‰±…∆EÚ“
25 V…÷±……<« 1975 EÚ…‰ V…x®…. B®….∫…“.B. +…ËÆ˙ b˜“<«+…‰B∫…“∫…“, x…<« n˘±±…“ ∫…‰ B®…. ]‰ıEÚ EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛. E∆Ú™…⁄]ıÆ˙ +…ËÆ˙ <∫…∫…‰ V…÷c˜“
]‰ıCx……±……ÏV…“ EÚ…‰ ÀΩ˛n˘“ I…‰j… EÚ“ V…∞¸Æ˙i…… E‰Ú Ω˛∫……§… ∫…‰ EËÚ∫…‰ f¯…±…… V……B, V…Ë∫…‰ ∫…¥……±…… …Æ˙ +……x…‰ ∂…÷∞¸+…i…“ EÚ…®… EÚ™…… Ω˲. E∆Ú™…⁄]ıÆ˙ ∫…‰
V…÷c˜“ M…±…i… v……Æ˙h……+… EÚ…‰ §…n˘±…x…‰ ®… ¶…“ +……EÚ… ™……‰M…n˘…x… Æ˙Ω˛… Ω˲. °Ú±…Ω˛…±… ¥…‰ ¶……‰V… +…‰…x… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ ®… |……‰O……®…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ …Æ˙
EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛.
∫…∆…E«Ú : V…“-75/6, ∫……=l… ]ı“.]ı“. x…M…Æ˙, ¶……‰……±… (®….|….) <«®…‰±… : [email protected]
V… EÚ“ <∫… i…‰V… Æ˙i……Æ˙ V…“¥…x… ∂…˱…“ ®…‰∆ ∫……Ë ®…‰∆ ∫…‰ 90
|… i…∂…i… ¥™… HÚ™……‰∆ EÚ… i…x……¥…O…∫i… Ω˛…‰x…… +…®… §……i… Ω˛Ë*
+…V… ¥™… HÚ EÚ…‰ ∫…®……V… ®…‰∆ +…x…“ UÙ ¥… +…ËÆ˙ ……‰V…“∂…x…
§…x……™…‰ Æ˙J…x…‰ E‰Ú ±…B ¥… ¶…z… |…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…®…∫™……+…‰∆ ∫…‰ V…⁄Z…x…… …ci……
Ω˛Ë* ¥™… HÚ +…x…‰ V…“¥…x… E‰Ú <∫… ∫…∆P…π…« ®…‰∆ ∫…°Ú±… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛
∫¥…™…∆ EÚ…‰ EÚ…°Ú“ Ω˛±EÚ…-°÷Ú±EÚ… ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë, V…§… EÚ <∫…E‰Ú
¥……Æ˙“i… V…§… ¥…Ω˛ B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙ ……i…… Ω˛Ë i……‰ … Æ˙ ∫l… i…™……‰∆ E‰Ú +…M…‰
¥…¥…∂… Ω˛…‰EÚÆ˙ ¥…Ω˛ ∫¥…™…∆ EÚ…‰ i…x……¥…O…∫i… §…x…… ±…‰i…… Ω˛Ë* v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ ¥…Ω˛
x…˙“n x… +…x…‰ EÚ… ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛…‰x…‰ i…l…… ±…M……i……Æ˙ ∫……‰S…i…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h…
®……<O…‰x…, Æ˙HÚS………, B∫…“ b˜]ı“, n˘±… EÚ… n˘…ËÆ˙… V…Ë∫…“ +x…‰EÚ §…“®…… Æ˙™……‰∆
EÚ… ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë* EÚ¶…“-EÚ¶…“ i……‰ +i™… v…EÚ i…x……¥… O…∫i… Ω˛…‰x…‰
…Æ˙ ¥™… HÚ +…i®…Ω˛i™…… V…Ë∫…… P……i…EÚ EÚn˘®… =`ˆ…x…‰ ∫…‰ ¶…“ …“UÙ‰ x…Ω˛”
Ω˛]ıi……* i…l…… … ¥™… HÚ EÚ… i…x……¥… O…∫i… Ω˛…‰x…… ∫¥…™…∆ ®…‰∆ B‰∫…“ P……i…EÚ
∫…®…∫™…… x…Ω˛” Ω˛Ë, V…∫…EÚ… EÚ…‰<« ∫…®……v……x… x… Ω˛…‰, EÚ…Æ˙h… EÚ…‰<« ¶…“ Ω˛…‰ ™…Ω˛
¥™… HÚ E‰Ú +…x…‰ Ω˛…l… ®…‰∆ Ω˛Ë EÚ ¥…Ω˛ +…x…“ ∫…®…∫™……+…‰∆ +…ËÆ˙ ¥……Æ˙“i…
… Æ˙ ∫l… i…™……‰∆ EÚ… b˜]ıEÚÆ˙ ®…÷EÚ…§…±…… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë ™…… =∫…E‰Ú ∫…®…I…
x…i…®…∫i…EÚ Ω˛…‰x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë*
®…‰Æ˙‰ ¥…S……Æ˙ ∫…‰ ¥™… HÚ ™… n˘ l……‰c…-∫…… ¶…“ |…™……∫… EÚÆ˙‰ i……‰ i…x……¥… EÚ“
∫…®…∫™…… EÚ…‰<« B‰∫…“ M…∆¶…“Æ˙ ∫…®…∫™…… x…Ω˛” Ω˛Ë, V…∫…EÚ… ∫…®……v……x… ¥™… HÚ E‰Ú
……∫… x… Ω˛…‰* +…¥…∂™…EÚi…… i……‰ =∫…‰ ®……j… ∫¥…™…∆ ®…‰∆ UÙ÷…“ +…x…“
+…i®…∂… HÚ ¥… +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ…‰ …Ω˛S……x…x…‰ EÚ“ Ω˛Ë* <∫… ±…‰J… ®…‰∆ i…x……¥…
E‰Ú EÚ…Æ˙h… ¥… =x…E‰Ú ∫…®……v……x… E‰Ú =……™… §…i……™…‰ M…™…‰ Ω˛È, V…xΩ˛‰∆ +…x……EÚÆ˙
+…… ¶…“ i…x……¥… ®…÷HÚ V…“¥…x… ¥™…i…“i… EÚÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, +…¥…∂™…EÚi…… i……‰
®……j… +……E‰Ú l……‰c‰ ∫…‰ =……™… EÚ“ Ω˛Ë*
i…x……¥…O…∫i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… :
V…“¥…x… E‰Ú |… i… x…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘ π]ıEÚ…‰h…*
∫¥……∫l™… EÚ… J…Æ˙…§… Ω˛…‰x……*
…Æ˙“I…… ¥… |…‰®… ®…‰∆ +∫…°Ú±… Ω˛…‰x……*
¥™…l…« §…Ë`ˆ… Æ˙Ω˛x……*
EÚ∫…“ EÚ“ ∫…°Ú±…i…… ∫…‰ ®…x… ®…‰∆ <«π™…… ¥… E÷Úh`ˆ… Ω˛…‰x……*
+∫…÷Æ˙I…… EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ… Ω˛…‰x……*
§…c“-§…c“ ®…Ω˛i¥……EÚ…∆I……+…‰∆ EÚ… Ω˛…‰x……*
x…”n˘ x… +…x…‰ …Æ˙ x…”n˘ EÚ“ M……‰ ±…™……‰∆ EÚ… ∫…‰¥…x… EÚÆ˙x……*
¶… ¥…π™… E‰Ú |… i… S…∆ i…i… Ω˛…‰x……*
®……n˘EÚ p˘¥™… …n˘…l……‰» EÚ… + v…EÚ ∫…‰¥…x… EÚÆ˙x……*
∫…n˘Ë¥… ∫…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘ π]ıEÚ…‰h… +…x……™…‰∆*
Æ˙…‰x…… ¶…“ i…x……¥… EÚ…‰ EÚ®… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ®…Ω˛i¥……⁄h…« ¶…⁄ ®…EÚ…
x…¶……i…… Ω˛Ë, <∫… ±…B V…§… ®…x… EÚÆ˙‰ J…÷±…EÚÆ˙ Æ˙…‰™…‰∆*
∫¥…™…∆ ®…‰∆ +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ… ¥…EÚ…∫… EÚÆ˙‰∆*
∫…n˘Ë¥… |…∫…z… S…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… |…™…ix… EÚÆ˙‰∆ S……Ω˛‰ … Æ˙ ∫l… i…™……∆
+……E‰Ú EÚi…x…“ Ω˛“ ¥……Æ˙“i… C™……‰∆ x… Ω˛…‰*
∫…®……v……x… E‰Ú =……™… :
x…Æ˙…∂……, E÷Ú∆`ˆ… EÚ…‰ ®…x… ®…‰∆ ∫l……x… x… n˘‰∆*
|…‰Æ˙h……|…n˘ O…∆l…, ∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i… ¥… Æ˙S…x……i®…EÚ EÚ…™……‰» EÚ…‰
+…x…… ®…x… ±…M……™…‰∆*
Æ˙Ω˛x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È
+…
i…x……¥… ®…÷HÚ
59
G
A R
BH
AN
AL
¶…M…¥……x…n˘…∫… ¶…÷®…Æ˙EÚÆ
1972 EÚ…‰ §…Ëi…⁄±… ®… V…x®…. +ƒM…Ɖ˙V…“ ®… §…“.B. B¥…∆ Ω˛ Æ˙À∫…Ω˛ M……ËÆ˙ ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ …j…EÚ… Æ˙i…… ®… ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ =…… v….
∫……i…… Ω˛EÚ Æ˙…‰W…M……Æ˙ +…ËÆ˙ x…®……«h… ∫…®……S……Æ˙-…j… ®…Â ∫…Ω˛…™…EÚ ∫…®……n˘EÚ. <x… n˘x……Â …÷ ±…∫… ¥…¶……M… ®…Â EÚ…™…«Æ˙i….
∫…®…E«Ú : B°Ú-69/31, ∫……=l… ]ı“.]ı“. x…M…Æ˙, ¶……‰……±…. <«®…‰±… : [email protected]
±……EÚ“ +…ËÆ˙ ∫…Æ˙±…i…… ®…Â §……Æ˙“EÚ
+∆i…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲* ∫…Æ˙±…i…… æ˛n˘™…
∫…‰ =i…z… Ω˛…‰i…“ Ω˲, V…§… EÚ
S……±……EÚ“ n˘®……M… ∫…‰ …Ën˘… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…… B‰∫……
∂……]«ıEÚ]ı Ω˲, V…∫…∫…‰ ∫…°Ú±…i…… ®…±… ∫…EÚi…“
Ω˲* S……±……EÚ“ EÚ“ Ω˛n˘ ™…Ω˛ Ω˲ EÚ EÚ<« §……Æ˙
¥…Ω˛ ∫…Æ˙±…i…… EÚ… ®…÷J……Ë]ı… …Ω˛x… ±…‰i…“ Ω˲*
°Ú±®… ¶…‰V……£Ú…™… EÚ“ EÚΩ˛…x…“ +…ËÆ˙
|…∫i…÷ i…EÚÆ˙h… Ω˛“ °Ú±®… ®… ∫…i……Æ˙… Ω˲ ∫…™…i…
Æ˙J…i…“ Ω˲, <∫… ±…B <∫…‰ n˘∂…«EÚ…Â EÚ“ |…∂…∆∫……
®…±… Æ˙Ω˛“ Ω˲*
¶…‰V……£Ú…™… ®… < b˜™…]ı ∂…§n˘ EÚ… |…™……‰M… EÚ<«
§……Æ˙ EÚ™…… M…™…… Ω˲, ∫……l… Ω˛“ <∫…®… ∫…Æ˙±…i……
§…x……®… S…i…÷Æ˙…<« EÚ… u∆˘u˘ ¶…“ ∫…π]ı x…V…Æ˙ +…i…… Ω˲* +…V…EÚ±…
®…Ω˛…x…M…Æ˙… ®… ¥……CS…i…÷™…« EÚ…‰ Ω˛“ §…÷ r˘®……x…“ ®……x…… V……i…… Ω˲* °Ú±®…
®… Æ˙V…i… EÚ…⁄Æ˙ + x…¶…“i… ……j… BEÚ B‰∫…… Ω˛“ S…i…÷Æ˙ ∫…÷V……x… Ω˲,
V…∫…x…‰ +SUÙ“-J……∫…“ n÷˘EÚ…x…n˘…Æ˙“ V…®…… ±…“ Ω˲* ¥…Ω˛ +…x…‰ EÚÆ˙“§…“
®…j… EÚ“ |…‰ ®…EÚ… ∫…‰ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ∫…÷ ¥…v……V…x…EÚ, ∫…∆…z… V…“¥…x… V…“
Æ˙Ω˛… Ω˲* =∫…E‰Ú ∫…¶…“ ®…j… ¶…“ B‰∫…‰ Ω˛“ ∫…°Ú±…, ∫…∆…z…, S…i…÷Æ˙ ±……‰M…
ΩÈ˛* Ω˛Æ˙ ∂…÷GÚ¥……Æ˙ EÚ…‰ =xΩ² BEÚ ∫…Æ˙±… ¥™… HÚ EÚ“ i…±……∂… Æ˙Ω˛i…“ Ω˲,
V…∫…EÚ… ¥…‰ M……™…x… E‰Ú I…‰j… ®… +¥…∫…Æ˙ n‰˘x…‰ E‰Ú §…Ω˛…x…‰ ®…J……˱… §…x……
∫…EÂÚ* ¥…‰ ±……‰M… =∫…EÚ“ ±……S……Æ˙“ …Æ˙ ˆΩ˛…E‰Ú ±…M……EÚÆ˙ +…x…“ >§…
∫…‰ ®…÷HÚ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛*
¶…‰V……£Ú…™… EÚ… x……™…EÚ ¶……Æ˙i… ¶…⁄π…h… BEÚ ∫…Æ˙±… ¥™… HÚ Ω˲* ¥…Ω˛
|… i…¶……∂……±…“ x…Ω˛” Ω˲, …Æ∆˙i…÷ °Ú±®…“ M…“i…… EÚ“ …i…¥……Æ˙ E‰Ú ∫…Ω˛…Ɖ˙
+…x…“ x…Ë™…… ……Æ˙ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˲ ¥… J…Ëx…“ J……x…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M…“i……Â
EÚ“ V…÷M……±…“ EÚÆ˙i…… Ω˲ +…ËÆ˙ <∫…®… =∫…‰ +…x…∆n˘ ®…±…i…… Ω˲* ¥…Ω˛
V…“¥…x… ∫…‰ +…x…∆n˘ ±…‰x…… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ +…x…∆n˘ n‰˘x…… V……x…i…… Ω˲*
¥…Ω˛ ¶……¥…÷EÚ Ω˲, ±…‰ EÚx… =∫…‰ x…Ω˛” ®……±…⁄®… EÚ S…i…÷Æ˙ ±……‰M…… x…‰ =∫…EÚ“
¶……¥…÷EÚi…… EÚ…‰ ®…V……EÚ EÚ… ¥…π…™… §…x…… n˘™…… Ω˲* ®…⁄J…« ∫…®…Z…‰ V……x…‰
E‰Ú §……n˘ ¶…“ ¥…Ω˛ +…x…… ®…J……˱… =c˜…x…‰
¥……±…… E‰Ú n˘n«˘ EÚ… ¶……M…“n˘…Æ˙ §…x…i…… Ω˲*
¶…‰V……£Ú…™… ®… BEÚ ……j… B‰∫…… ¶…“ Ω˲,
V…∫…EÚ… ∫…°«Ú V…GÚ Ω˛…‰i…… Ω˲, …Æ˙ =∫…‰
…Æ˙n‰˘ …Æ˙ EÚ¶…“ |…∫i…÷i… x…Ω˛” EÚ™…… V……i……*
±…∆…]ıi…… +…ËÆ˙ EÚ®…“x…‰…x… ®…Â ¥…Ω˛ ∫…§…EÚ…
§……… Ω˲* ¥…Ω˛ x… E‰Ú¥…±… ∫…∆M…“i… EÚ“ S……‰Æ˙“
EÚÆ˙E‰Ú +®…“Æ˙ §…x…… Ω˲, ¥…Æ˙x…¬ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“
…Œix…™……ƒ ¶…“ S…÷Æ˙…i…… Ω˲* BEÚ +…ËÆ˙ ……j…
<x…EÚ®… ]ËıC∫… + v…EÚ…Æ˙“ Ω˲, V……‰ +…x…‰
…n˘ E‰Ú M…¥…« EÚ… <V…Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ x…Ω˛” S…⁄EÚi……* °Ú±®… EÚ… x……™…EÚ BEÚ
∫…æ˛n˘™… +…™…EÚÆ˙ + v…EÚ…Æ˙“ Ω˲* EÚÆ˙ S……‰Æ˙“ E‰Ú ®……v™…®… ∫…‰ +™™……∂…“
EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ x…¥…v…x……f¯¨ ±……‰M…… EÚ…‰ ™…Ω˛ °Ú±®… EÚ®……‰¥…‰∂… …‰V…-3 EÚ“ i…Æ˙Ω˛
=V……M…Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˲* ™…Ω˛ i……‰ x…nÊ˘∂…EÚ EÚ… EÚ®……±… Ω˲ EÚ =∫…x…‰ ∫…®……V… E‰Ú
S…®…EÚ“±…‰ EÚ…±…“x… E‰Ú x…“S…‰ EÚ“ M…∆n˘M…“ EÚ…‰ EÚc˜¥……Ω˛]ı E‰Ú ∫……l… =V……M…Æ˙
x…Ω˛” EÚ™…… Ω˲ +…ËÆ˙ ∫……Æ˙… |…∫i…÷ i…EÚÆ˙h… Ω˛…∫™… ∫…‰ ¶…Æ˙… ®……±…⁄®… …c˜i…… Ω˲*
E÷Úx…Ëx… EÚ…‰ ∂…CEÚÆ˙ E‰Ú ∫……l… <∫… i…Æ˙Ω˛ ±……‰]ı… M…™…… Ω˲ EÚ ®…÷ƒΩ˛ EÚΩ˛”
EÚ∫…˱…… x…Ω˛” Ω˛…‰i……* n˘∂…«EÚ …⁄Ɖ˙ ∫…®…™… M…÷n˘M…÷n˘“ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙i…… Ω˲*
`ˆÆ˙EÚ“ (Æ˙…V……⁄i……x…… +EÚc˜) EÚ… +l…« x…®°Ú…‰®…‰ x…™…… §…i……x…‰ EÚ“ ¶…⁄±… ¶…“
Ω∆˛∫……i…“ Ω˲* °Ú±®… E‰Ú +∆i… ®… S…i…÷Æ˙ ……j… ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲ EÚ =∫…‰
EÚ∫…“ EÚ… ®…V……EÚ =c˜…x…‰ ™…… EÚ∫…“ EÚ…‰ < b˜™…]ı EÚΩ˛x…‰ EÚ… EÚ…‰<« Ω˛EÚ
x…Ω˛” Ω˲* °Ú±®… ®… ∫…∆M…“i…EÚ…Æ˙ §…x…… BEÚ ……j… x……™…EÚ EÚ… <Œ®i…Ω˛…x… ±…‰x…‰
E‰Ú ±…B =∫…‰ Æ˙…M… ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ …Æ˙ +…v…… Æ˙i… M…“i… M……x…‰ EÚ…‰ EÚΩ˛i…… Ω˲*
<∫… …Æ˙ x……™…EÚ Æ˙…V…EÚ…⁄Æ˙ EÚ“ °Ú±®…… ∫…‰ Æ˙…M… ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ …Æ˙ +…v…… Æ˙i…
i…“x… M…“i…… EÚ… Ω˛¥……±…… n‰˘i…… Ω˲- +…‰ §…∫…∆i…“ …¥…x… ……M…±…, n˘…‰∫i…-n˘…‰∫i… x…
Æ˙Ω˛… +…ËÆ˙ V……x…‰ EÚΩ˛…ƒ M…B ¥……‰ n˘x…* ¶…‰V……£Ú…™… ¶…“ ®…x……‰Æ∆˙V…x… V…M…i… ®…Â
Æ˙…M… ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω˲*
S……∫…x…“ ®… ±……]ı… EÚc˜¥…… ∫…S…
S……
60
+…x…“ §……‰±…“
G
A R
BH
AN
AL
V…… i…¥……S…EÚ ∫…∆Y……
®…È +i…÷±… Ω⁄ƒ˛* Ω˛®… §……±…EÚ ΩÈ˛*
™…Ω˛ Ω˲Æ˙“ Ω˲* ™…‰ E÷Úk…‰ ΩÈ˛*
™…Ω˛ ±…i…… Ω˲* ™…‰ ±…c˜ EÚ™……ƒ ΩÈ˛*
™…Ω˛ ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ ΩÈ˛* ™…‰ ®…x…÷π™… ΩÈ˛*
™…Ω˛ Æ˙…®……™…h… Ω˲* ™…‰ …÷∫i…EÂÚ ΩÈ˛*
>…Æ˙ E‰Ú ¥……C™…… EÚ…‰ n‰˘ J…B +…ËÆ˙ v™……x… ∫…‰ … g¯B*
1. +i…÷±… BEÚ §……±…EÚ EÚ… x……®… Ω˲*
§……±…EÚ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫…§… §……±…EÚ…Â EÚ… …i…… S…±…i…… Ω˲*
2. Ω˲Æ˙“ BEÚ E÷Úk…‰ EÚ… x……®… Ω˲*
E÷Úk…… …∂…÷+… EÚ“ BEÚ V…… i… EÚ… x……®… Ω˲*
3. ±…i…… BEÚ §…… ±…EÚ… EÚ… x……®… Ω˲*
§…… ±…EÚ… EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫…§… §…… ±…EÚ…+… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰i…… Ω˲*
4. ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ BEÚ ®…x…÷π™… EÚ… x……®… Ω˲*
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫……Æ˙“ ®…x…÷π™… V…… i… EÚ… ±……‰M……Â EÚ…
…i…… S…±…i…… Ω˲*
+i…÷±… §……±…EÚ
Ω˲Æ˙“ E÷Úk……
±…i…… §…… ±…EÚ…
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ ®…x…÷π™…
Æ˙…®……™…h… …÷∫i…EÚ
Ω˛®…x…‰ V……x…… :
V…∫… ∫…∆Y…… ∫…‰ EÚ∫…“ BEÚ Ω˛“ ¥…∂…‰π… ®…x…÷π™…, …∂…÷, …I…“ ™…… ¥…∫i…÷
EÚ… …i…… S…±…‰ ¥…Ω˛ ∫…∆Y…… Ω˛…‰i…“ Ω˲* V…Ë∫…‰- ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“,
Z……ƒ∫…“ EÚ“ Æ˙…x…“ ±…I®…“§……<«, Ω˛®……±…™…, M…∆M……, ±……±… EÚ±……, n˘±±…“*
V…∫… ∫…∆Y…… ∂…§n˘ ∫…‰ EÚ∫…“ V…… i… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰ ∫…‰ =∫…
…⁄Æ˙“ V…… i… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰i…… Ω˲* EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ Ω˛®……Æ˙… v™……x… BEÚ ¥…∂…‰π…
x…n˘“ EÚ“ +…‰Æ˙ V……i…… Ω˲* …Æ˙xi…÷ x…n˘“ i……‰ ∫…¶…“ x… n˘™…… EÚ… x……®… Ω˲*
EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ BEÚ J……∫… n‰˘∂… EÚ… …i…… S…±…i…… Ω˲* n‰˘∂… ®… i……‰ ∫…¶…“
¥™… HÚ¥……S…EÚ V…… i…¥……S…EÚ
¥™… HÚ-¥……S…EÚ
V…… i…¥……S…EÚ
™…®…÷x……
¶……Æ˙i…
n‰˘∂… +… V……i…‰ ΩÈ˛* EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ BEÚ ¥…∂…‰π… …Ω˛…c˜ EÚ… …i……
S…±…i…… Ω˲* …Ω˛…c˜ ∂…§n˘ i……‰ ∫…¶…“ …Ω˛…c˜… EÚ…‰ §…i……i…… Ω˲*
1. ∂…§n˘ V……‰ V…… i…¥……S…EÚ x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
®…x…÷π™…, Æ˙…V…⁄, §…‰±…, x…n˘“, V……x…¥…Æ˙, Ω˛Æ˙x…, i……V…®…Ω˛±…*
2. V……‰ ¥™… HÚ¥……S…EÚ x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“, V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸, ®……‰Æ˙…Æ˙V…“ n‰˘∫……<«,
¥…t…±…™…, Æ˙“UÙ, +∂……‰EÚ, UÙ…j…, x…n˘“, n˘±±…“, <∆M…±…Èb˜*
3. V……‰ ∫…∆Y…… (x……®…) x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
EÚ- EÚ…®…, +SUÙ…, Ω˛…‰i…… Ω˲, C™……Â, EËÚ∫…‰, +EÚ§…Æ˙*
J…- +∂……‰EÚ, ±…xn˘x…, …‰ Æ˙∫…, £Ú…∆∫…, EÚ§…, + x…±…, V……BM……*
M…- ™…Ω˛, … ∫…±…, ∫E⁄Ú±…, x……EÚ, ®…÷ƒΩ˛, ∫……°Ú, EÚΩ˛…ƒ*
4. x…“S…‰ ±…J…“ EÚ ¥…i…… ®…Â V……‰ ∂…§n˘ BEÚ EÚ… x……®…
(¥™… HÚ¥……S…EÚ ∫…∆Y……) ΩÈ˛, =x…E‰Ú x…“S…‰ ±…EÚ“Æ˙ J…” S…B :
<CEÚ…-n÷˘CEÚ…, i…CEÚ…-S……ËEÚ…, UÙCEÚ…-∫…k……,
+…+…‰ ¶……<«, Ɖ˙±… §…x……+…‰, S…±……‰ S…±… EÚ±…EÚk……*
S…⁄Ω˛… S…±…… ¥…±……™…i…, i…“Æ˙l… EÚÆ˙x…‰ V……i…“ §…±±…“,
EÚ±…EÚk…‰ EÚ“ ∫…ËÆ˙ EÚÆÂ˙M…‰, °ÚÆ˙ …Ω÷ƒ˛S…ÂM…‰ n˘±±…“*
®…Âf¯EÚ V…“ ®…p˘…∫… S…±…ÂM…‰, ®……x…∫…Æ˙…‰¥…Æ˙ ∫……Æ˙∫…,
±…∆M…c˜… +…®… S…J…ÂM…‰ S…±…EÚÆ˙ E÷ÚUÙ n˘x… §……n˘ §…x……Æ˙∫…*
i……V…®…Ω˛±… n‰˘J…‰M…… i……‰i……, ®…∆∫…⁄Æ˙“ §…÷±…b˜…M…,
∫…∆M…®… ®…Â i…ËÆÂ˙M…‰ V…“-¶…Æ˙ V……EÚÆ˙ i…“l…« |…™……M…*
®…l…÷Æ˙… E‰Ú …‰c‰˜ J……BƒM…‰ x……S…-x……S…EÚÆ˙ ®……‰Æ˙,
n‰˘J…ÂM…‰ Æ˙…h…… |…i……… EÚ… Ω˛®… ™……Æ˙… S…k……Ëc˜*
…∆ b˜i… V…“ EÚ…‰ Æ˙…®…-Æ˙…®… ®…÷±±…… V…“ EÚ…‰ +…n˘…§…,
+®…fii…∫…Æ˙ ®…Â ±…∫∫…“ …“x…‰ S…±……‰ S…±…Â …∆V……§…*
…⁄Æ˙§…, …Œ∂S…®…, =k…Æ˙, n˘ I…h…, n˘…Ëc˜ Æ˙Ω˛“ Ω˲ Ɖ˙±…,
S…±……‰ §…®§…<« V……EÚÆ˙ J……Bƒ n˘…‰ +…x…‰ EÚ“ ¶…‰±…*
®…M…Æ˙ n‰˘J…x…… ®……ËV…-®…V…‰ ®… EÚΩ˛” x… Ω˛…‰ Ω˲Æ˙…x…“,
n‰˘J……‰ i……‰ M……c˜“ ®… EÚi…x…… §…S…… EÚ…‰™…±……-……x…“?
Ω˛®……±…™…
EÚÆ˙E‰Ú n‰˘J… :
BEÚ EÚ… x……®… +…ËÆ
V…… i… EÚ… x……®…
61®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙
®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙ ¶……π…… EÚ…‰ ∫…÷o˘g¯, M… i…∂…“±… +…ËÆ˙ Ø˚ S…EÚÆ˙ §…x……i…‰ ΩÈ˛,
=x…E‰Ú |…™……‰M… ∫…‰ ¶……π…… ®… S…j…®…™…i…… +…i…“ Ω˲.
G
A R
BH
AN
AL
+…Èv…“ J……‰…c˜“ : =±…]ı“ §…÷ r˘, §…÷ r˘Ω˛“x…i…….
®…]ı M…B …Æ˙ BÂ`ˆ Ω˲ +§… ¶…“ §…x…“, Ω˲ +W…§… +…Èv…“ Ω˛®……Æ˙“
J……‰…c˜“*
E∆ÚP…“-S……‰]ı“ EÚÆ˙x…… : ∏…fi∆M……Æ˙ EÚÆ˙x……, §…x……¥…-À∫…M……Æ˙ EÚÆ˙x…….
+…V… ∫…§…‰Æ‰˙ ∫…‰ ®…‰Æ˙“ Ω˛“ ∫…‰¥…… ®… ±…M…“ Æ˙Ω˛“* x…Ω˛±……™……-
v…÷±……™……, E∆ÚP…“-S……‰]ı“ EÚ“, EÚ…c‰˜-§……c‰˜ …Ω˛x……™…‰, ∫…¶…“ =∫…“
x…‰ EÚ™……*
EÚSS…… S…§……x…… : EÚ`ˆ…‰Æ˙ n˘hb˜ n‰˘x…….
x……Æ˙…™…h…“ ¶…“ i……‰ +…x…‰ ¥……±…“ l…“, EÚ§… +…BM…“? =∫…‰ ¶…“
i……‰ i…‰Æ˙“ ¶……¶…“ EÚSS…… Ω˛“ S…§…… V……BM…“*
EÚ]ı V……x…… : §…Ω÷˛i… ±…ŒVV…i… Ω˛…‰x…….
V…§… ®…È Œ∫j…™…… E‰Ú >…Æ˙ n˘™…… n˘J……x…‰ EÚ… =i∫……Ω˛ …÷Ø˚π…… ®…Â
n‰˘J…i…“ Ω⁄ƒ˛ i……‰ V…Ë∫…‰ EÚ]ı V……i…“ Ω⁄ƒ˛*
EÚg¯“ EÚ…-∫…… =§……±… : ∂…“Q… Ω˛“ ∫…®……i… Ω˛…‰ V……x…‰ ¥……±…… V……‰∂….
®…È =∫… …Æ˙ ¥…∂¥……∫… x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…EÚi……, C™…… EÚ =∫…®… EÚg¯“
EÚ…-∫…… =§……±… +…i…… Ω˲*
+…Ëx…‰-……Ëx…‰ x…EÚ…±…x…… : EÚ®… n˘…®… …Æ˙ ™…… P……]ı… =`ˆ…EÚÆ˙ §…‰S…x…….
®…Èx…‰ i……‰ ™…Ω˛“ ∫……‰S…… Ω˲ EÚ EÚ…‰<« M……Ω˛EÚ ±…M… V……™… i……‰ BCE‰Ú
EÚ…‰ +…Ëx…‰-… x…‰ x…EÚ…±… n⁄ƒ˘*
E∆ÚS…x… §…Æ˙∫…x…… : §…Ω÷˛i… + v…EÚ ±……¶… Ω˛…‰x…….
∫…÷V……x… EÚ“ J…‰i…“ ®…Â EÚ<« ∫……±… ∫…‰ E∆ÚS…x… §…Æ˙∫… Æ˙Ω˛… l……*
EÚSS…“ M……‰±…“ J…‰±…x…… : +x……c˜“…x…, B‰∫…… EÚ…®… EÚÆ˙x…… V…∫…∫…‰
¥…°Ú±…i…… Ω˛…l… ±…M…‰.
+…… ∂……™…n˘ S……Ω˛i…‰ Ω˛…ÂM…‰, V…§… +……EÚ…‰ Æ˙…V…… ∫……Ω˛§… ∫…‰
Ø˚…™…‰ ®…±… V……i…‰ i……‰ +…… ®…÷Z…‰ n˘…‰ Ω˛V……Æ˙ Ø˚…™…‰ n‰˘ n‰˘i…‰ i……‰
®…È B‰∫…“ EÚSS…“ M……‰±…“ x…Ω˛” J…‰±…i……*
EÚ`ˆ…÷i…±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ x…S……x…… : n⁄˘∫…Æ˙… ∫…‰ +…x…“ <SUÙ… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙
EÚ…®… EÚÆ˙…x…….
™…Ω˛“ ±……‰M… =x… §…‰S……Æ˙… EÚ…‰ EÚ`ˆ…÷i…±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ x…S…… Æ˙Ω‰˛
ΩÈ˛*
…Ë
EÚi…Æ˙§™……Âi… ∫…‰ : Ω˛∫……§… ∫…‰, ∫…®…Z…-§…⁄Z…EÚÆ˙.
¥…Ω˛ B‰∫…“ EÚi…Æ˙§™……Âi… ∫…‰ S…±…i…‰ ΩÈ˛ EÚ l……‰c˜“ +…®…n˘x…“ ®… +…x…“
|… i…π`ˆ… §…x……B Ω÷˛B ΩÈ˛*
EÚ§……§… ®…Â Ω˛b¬˜b˜“ : ∫…÷J……‰…¶……‰M… ®… §……v…EÚ Ω˛…‰x…….
BEÚ §……Æ˙ i……‰ ®…‰Æ‰˙ V…“ ®… +…™…… EÚ S…±……‰ ±……Ë]ı S…±……‰, C™……Â
J……®…J……Ω˛ EÚ∫…“ E‰Ú EÚ§……§… ®…Â Ω˛b¬˜b˜“ §…x… Æ˙Ω‰˛ Ω˛…‰*
EÚ®…Æ˙ EÚ∫…x…… : i…Ë™……Æ˙ Ω˛…‰x…….
=∫…x…‰ x…∂S…™… EÚ™…… EÚ ¥…Ω˛ EÚ®…Æ˙ EÚ∫…EÚÆ˙ x…B ∫…Ɖ˙ ∫…‰ +…x……
V…“¥…x…-∫…∆P…π…« +…Æ˙®¶… EÚƉ˙M……*
EÚ±…<« J…÷±…x…… : Æ˙Ω˛∫™… |…EÚ]ı Ω˛…‰x……, ¥……∫i… ¥…EÚ §……i… Y……i… Ω˛…‰x…….
=xΩ² ∫…§…∫…‰ ¥…π…®… ¥…‰n˘x…… ™…Ω˛“ l…“ EÚ ®…‰Æ‰˙ ®…x……‰¶……¥…… EÚ“ EÚ±…<«
J…÷±… M…<«*
EÚ±…‰V…… §…Ë`ˆx…… : P……‰Æ˙ n÷˘:J… ™…… M±…… x… Ω˛…‰x……, =i∫……Ω˛ ®…∆n˘ …c˜x…….
™…Ω˛ ™……n˘ EÚÆ˙E‰Ú ®…‰Æ˙… EÚ±…‰V…… §…Ë`ˆ… V…… Æ˙Ω˛… Ω˲ EÚ +§… ®…È +……
±……‰M…… E‰Ú ±…B E÷ÚUÙ ¶…“ x… EÚÆ˙ ∫…E⁄ƒÚM……*
EÚ±…‰V…‰ …Æ˙ …il…Æ˙ Æ˙J…x…… : V…“ EÚc˜… EÚÆ˙x…….
™…Ω˛ ∫…∂…∆ EÚi…… ¥…v…¥…… +…x…‰ EÚ±…‰V…‰ …Æ˙ …il…Æ˙ Æ˙J…EÚÆ˙ +…x…“
<∫… ™……Æ˙“ ∫…∆i……x… EÚ…‰ i™……M… n‰˘x…‰ E‰Ú ±…B §……v™… Ω÷˛<«*
EÚz…“ EÚ…]ıx…… : EÚi…Æ˙…EÚÆ˙, §…S…EÚÆ˙ EÚx……Ɖ˙ ∫…‰ x…EÚ±… V……x…….
EÚ•… ®… ……ƒ¥… ±…]ıEÚ…x…… : ®……Ëi… E‰Ú x…EÚ]ı +…x…….
+§… ®…÷Z…‰ +®®…… EÚ•… ®… …ËÆ˙ ±…]ıEÚ…B n˘“J… …c˜i…“ l…”*
EÚÆ˙®… °⁄Ú]ıx…… : +¶……M…… Ω˛…‰x……, ¶……M™… §…M…c˜x…….
®…‰Æ‰˙ i……‰ EÚÆ˙®… °⁄Ú]‰ı ΩÈ˛ Ω˛“*
EÚ±…‰V…… …∫…“V…x…… : n˘™…… +…x…….
=∫…EÚ… EÚØ˚h… GÚxn˘x… ∫…÷x…EÚÆ˙ ∫…§…EÚ… EÚ±…‰V…… …∫…“V… M…™……*
EÚ±…‰V…‰ EÚ… ]÷ıEÚc˜… : …÷j….
¥…‰ +…x…‰ Ω˛“ EÚ±…‰V…‰ E‰Ú ]÷ıEÚc‰˜ ΩÈ˛*
EÚ±…‰V…‰ ®… +…M… ±…M…x…… : n÷˘:J… n‰˘x…….
™…Ω˛ ∂…§n˘ =∫…E‰Ú EÚ±…‰V…‰ ®… S…÷¶… M…B l…‰*
G
A R
BH
AN
AL
62±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ
BEÚ Ω˛“ l…˱…‰ E‰Ú S…]¬ı]‰ı-§…]¬ı]‰ı : BEÚ Ω˛“ |…EÚ…Æ˙ E‰Ú ±……‰M….
±……‰ +…ËÆ˙ ∫…÷x……‰, ∫…§… BEÚ Ω˛“ l…˱…‰ E‰Ú S…]¬ı]‰ı-§…]¬ı]‰ı ΩÈ˛*
BEÚ ®…UÙ±…“ ∫……Ɖ˙ i……±……§… EÚ…‰ M…∆n˘… EÚÆ˙i…“ Ω˲ : ™… n˘ EÚ∫…“ P…Æ˙ ™…… ∫…®…⁄Ω˛
®… BEÚ ¥™… HÚ n÷˘πS… Æ˙j… Ω˛…‰i…… Ω˲ i……‰ ∫……Æ˙… P…Æ˙ ™…… ∫…®…⁄Ω˛ §…÷Æ˙… ™……
§…n˘x……®… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲*
BEÚ ±…J… …⁄i… ∫…¥…… ±…J… x……i…“, i…… Æ˙…¥…h… P…Æ˙ n˘™…… x… §……i…“ : EÚ∫…“
+i™…∆i… B‰∂¥…™…«∂……±…“ ¥™… HÚ E‰Ú …⁄h…« ¥…x……∂… Ω˛…‰ V……x…‰ …Æ˙ <∫…
±……‰EÚ…‰ HÚ EÚ… |…™……‰M… EÚ™…… V……i…… Ω˲*
B‰Æ˙… M…ËÆ˙… x…il…⁄ J…ËÆ˙… : ®……®…⁄±…“ +…n˘®…“.
EÚ…‰<« B‰Æ˙… M…ËÆ˙… x…il…⁄ J…ËÆ˙… ®…Ω˛±… E‰Ú +∆n˘Æ˙ x…Ω˛” V…… ∫…EÚi…… l……*
B‰∫…‰ §…⁄g‰¯ §…˱… EÚ…‰ EÚ…Ëx… §……ƒv… ¶…÷∫… n‰˘™… : §…⁄g‰¯ +…ËÆ˙ §…‰EÚ…Æ˙ ®…x…÷π™… EÚ…‰ EÚ…‰<«
¶……‰V…x… +…ËÆ˙ ¥…∫j… x…Ω˛” n‰˘i…….
EÚ®……i…‰-v…®……i…‰ i……‰ E÷ÚUÙ ΩÈ˛ x…Ω˛”, E‰Ú¥…±… J……x…‰ +…ËÆ˙ §…SS…… EÚ…‰
b˜…∆]ıx…‰-°Ú]ıEÚ…Æ˙x…‰ ∫…‰ ®…i…±…§… Ω˲...B‰∫…‰ §…⁄g‰¯...
+…‰U‰Ù EÚ“ |…“ i…, §……±…⁄ EÚ“ ¶…“ i… : §……±…⁄ EÚ“ n˘“¥……Æ˙ EÚ“ ¶……ƒ i… +…‰U‰Ù
±……‰M…… EÚ… |…‰®… +∫l……™…“ Ω˛…‰i…… Ω˲*
BEÚ …∆l… n˘…‰ EÚ…V… : BEÚ ™…÷ HÚ ™…… ∫……v…x… ∫…‰ n˘…‰ EÚ…™……Á EÚ“ ∫… r˘.
+xi… ®… BEÚ ∫…J…“ x…‰ =∫…‰ Æ˙…™… n˘“, ¶…Æ˙i…x……]ı¨®… ∫…“J… b˜…±……‰-
BEÚ …∆l… n˘…‰ EÚ…V…, ∂…Æ˙“Æ˙ ¶…“ U∆Ù]ı V……BM…… +…ËÆ˙ EÚ±……EÚ…Æ˙…Â ®…Â
M…x…“ V……x…‰ ±…M……‰M…“*
BEÚ ®™……x… ®… n˘…‰ i…±…¥……ÆÂ˙ x…Ω˛” ∫…®…… ∫…EÚi…” : V…Ω˛…ƒ n˘…‰ ®…x…÷π™… EÚ∫…“
EÚ…®… ™…… P…Æ˙ E‰Ú ®…… ±…EÚ §…x…i…‰ Ω˛… +…ËÆ˙ n˘…‰x…… +…x…… …⁄Æ˙…
+ v…EÚ…Æ˙ S……Ω˛i…‰ Ω˛… ¥…Ω˛…ƒ <∫… EÚΩ˛…¥…i… EÚ… |…™……‰M… Ω˛…‰i…… Ω˲*
BEÚ…xi… §……∫……, Z…M…c˜… x… Z……ƒ∫…… : BEÚ…xi… ®… Æ˙Ω˛x…… +SUÙ… Ω˛…‰i…… Ω˲,
EÚ∫…“ ∫…‰ Z…M…c˜…-Z…∆Z…]ı x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
B‰∫…“ EÚ“ i…Ë∫…“ : ∫…¶™… …÷Ø˚π…… u˘…Æ˙… |…™…÷HÚ BEÚ |…EÚ…Æ˙ EÚ… M……±…“.
B‰∫…“ EÚ“ i…Ë∫…“ =x…EÚ“, §…Æ˙…i… ±……Ë]ı… E‰Ú ±…‰ V……x…… EÚ…‰<« Ωƒ˛∫…“-J…‰±…
Ω˲?
+…‰`ˆ… x…EÚ±…“ EÚ…‰`ˆ… S…g¯“ : V……‰ §……i… ®…÷ƒΩ˛ ∫…‰ x…EÚ±… V……i…“ Ω˲ ¥…Ω˛ °ËÚ±…
V……i…“ Ω˲, M…÷i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…“.
+…‰J…±…“ ®… ∫…Æ˙ n˘™…… i……‰ ®…⁄∫…±…… EÚ… C™… b˜Æ˙ : EÚπ]ı ∫…Ω˛x…‰ …Æ˙
=i……∞¸ Ω˛…‰x…‰ …Æ˙ EÚπ]ı EÚ… b˜Æ˙ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…….
§…‰S……Æ˙“ ®…∫…‰V… §…‰n˘“ +…‰J…±…“ ®… ∫…Æ˙ Æ˙J… S…÷EÚ“ l…“* i…§…
®…⁄∫…±…… ∫…‰ b˜Æ˙ EÚÆ˙ ¶…“ C™…… EÚÆ˙ ±…‰i…”?
+…Èv…“ J……‰…c˜“ =±]ı… ®…i… : ®…⁄J…« EÚ… ¥…S……Æ˙ =±]ı… Ω˛“ Ω˛…‰i…… Ω˲*
+…Ë∫…Æ˙ S…⁄EÚ“ b˜…‰®…x…“, M……¥…‰ i……±… §…‰i……±… : V……‰ ®…x…÷π™… +¥…∫…Æ˙ ∫…‰
S…⁄EÚ V……i…… Ω˲, =∫…EÚ… EÚ…®… §…M…c˜ V……i…… Ω˲ +…ËÆ˙ E‰Ú¥…±…
…∂S……i……… =∫…E‰Ú Ω˛…l… +…i…… Ω˲*
EÚ…c‰˜ °Ú]‰ı M…Æ˙“§…“ +…<« : °Ú]‰ı EÚ…c‰˜ n‰˘J…x…‰ ∫…‰ ®……±…⁄®… Ω˛…‰i…… Ω˲
EÚ ™…Ω˛ ®…x…÷π™… M…Æ˙“§… Ω˲*
EÚ¶…“ x……¥… M……c˜“ …Æ˙, EÚ¶…“ M……c˜“ x……¥… …Æ˙ : ∫…®…™… …Æ˙ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙
EÚ“ ∫…Ω˛…™…i…… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… …c˜i…“ Ω˲*
EÚÆ˙ ±…‰ ∫……‰ EÚ…®…, ¶…V… ±…‰ ∫……‰ Æ˙…®… : V……‰ E÷ÚUÙ EÚÆ˙x…… Ω˛…‰ =∫…‰ ∂…“Q…
EÚÆ˙ ±…‰x…… S…… Ω˛B, =∫…®… +…±…∫™… x…Ω˛” EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B*
EÚÆ˙x…“ J……∫… EÚ“, §……i… ±……J… EÚ“ : V…§… EÚ…‰<« x…EÚ®®…… +…n˘®…“
§…g¯-S…g¯EÚÆ˙ §……i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
+…‰∫… S……]‰ı ∫…‰ ™……∫… x…Ω˛” §…÷Z…i…“ : EÚ∫…“ EÚ…‰ <i…x…“ l……‰c˜“ S…“W…
®…±…x…… EÚ =∫…EÚ“ i…fiŒi… x… Ω˛…‰*
+…ËÆ˙ §……i… J……‰]ı“ ∫…Ω˛“ n˘…±… Æ˙…‰]ı“ : ∫…∆∫……Æ˙ EÚ“ ∫…§… S…“W…… ®…Â
¶……‰V…x… Ω˛“ ®…÷J™… Ω˲*
E∆ÚM……±…“ ®… +…]ı… M…“±…… : ®…÷∫…“§…i… …Æ˙ ®…÷∫…“§…i… +…x…….
…Ω˛±…‰ …Æ˙“I…… ®… °‰Ú±… Ω÷˛+…, °ÚÆ˙ x……ËEÚÆ˙“ U⁄Ù]ı“ +…ËÆ˙ P…Æ˙
V……i…‰ ∫…®…™… Ɖ˙±… ®… ∫…∆n⁄˘EÚ Æ˙Ω˛ M…™……* <∫… §……Æ˙ ®…‰Æ‰˙ ∫……l…
§…c˜“ §…÷Æ˙“ §…“i…“, E∆ÚM……±…“ ®… +…]ı… M…“±…… Ω˛…‰ M…™……*
EÚ¶…“ P…“ P…x……, EÚ¶…“ ®…÷]¬ı`ˆ“ S…x…… : V……‰ ®…±… V……B =∫…“ …Æ˙
∫…∆i…÷π]ı Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B*
EÚ®…V……‰Æ˙ EÚ“ V……‰∞¸ ∫…§…EÚ“ ∫…Æ˙Ω˛V… : EÚ®…V……‰Æ˙ +…n˘®…“ EÚ…‰ EÚ…‰<«
M……ËÆ˙¥… x…Ω˛” |…n˘…x… EÚÆ˙x……, ∫…§… =∫…EÚ“ ∫j…“ ∫…‰ Ωƒ˛∫…“-®…V……EÚ
EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
EÚƉ˙ EÚ… Æ˙xn˘… x……®… §… Æ˙™……Æ˙ EÚ…, ±…c‰˜ ∫………Ω˛“ x……®… ∫…Æ˙n˘…Æ˙ EÚ… :
UÙ…‰]‰ı ±……‰M… EÚ…®… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛ …Æ˙xi…÷ x……®… =x…E‰Ú ∫…Æ˙n˘…Æ˙ EÚ…
Ω˛…‰i…… Ω˲*
EÚÆ˙x…“ x… EÚÆ˙i…⁄i…, ±…c˜x…‰ EÚ…‰ ®…V…§…⁄i… : V……‰ ¥™… HÚ EÚ…®… i……‰ E÷ÚUÙ
x… EÚƉ˙ …Æ˙ ±…c˜x…‰-Z…M…c˜x…‰ ®… i…‰V… Ω˛…‰*
<i…x…‰ §…c‰˜ n‰˘∂… EÚ“ §…“∫…-…SS…“∫… |…®…÷J… ¶……π……Bƒ +…ËÆ˙ +x… M…x…i… §……‰ ±…™…… ®… |…™……‰M… ®… +…x…‰ ¥……±…“
EÚΩ˛…¥…i…Â Ω˛®……Æ˙“ …Æ∆˙…Æ˙… EÚ“ x… ∫…°«Ú BEÚV…÷]ıi…… EÚ“ ®…∂……±… ΩÈ˛, §…Œ±EÚ ¶…… π…EÚ i……ËÆ˙ …Æ˙ Ω˛®…Â
BEÚ∫…⁄j…i…… ®… …Æ˙…‰i…“ ΩÈ˛. <∫… +∆EÚ ®… i… ®…±… EÚ“ S…÷Àx…n˘… EÚΩ˛…¥…i… n˘“ V…… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛.
G
A R
BH
AN
AL
63EÚΩ˛…¥…i…Â
+hh…… ¥…™……Æ˙ ¥…≥÷∆˝n˘…±…¬ +b˘¥…÷®…÷ÆË˙.
=∫i……n˘ EÚ… …ËÆ˙ °Ú∫…±…‰, i……‰ ¶…“ ¥…Ω˛ EÚ±…… ®……x…“ V……i…“ Ω˲*
Shoud a teacher make a slip, it is
attributed to his art.
+xÆË˙CE÷Ú k…x…¬ M…Æ˙ …±……CEÚ…™……Ë ¥…b˜ <xpˢCE÷Úk…¬ i…x…¬ EÚÆ˙
EÚ≥˝…CEÚ…™…¬ …‰ Æ˙n÷˘.
EÚ±… |……i… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ EÚ]ıΩ˛±… ∫…‰ +…V… |……i… EÚb÷˜¥…… °Ú±…
+SUÙ…*
The kala fruit (bitter-fruit) of today is better
than the jack-fruit of the future.
+ÆË˙ ™…]¬ı …÷hh…÷®…¬ +b˘ ¥…]¬ı]÷ıE¬Ú EÚb˜x…÷®…¬ +…M……n÷˘.
V……ƒP… ®… °Ú°Ú…‰±…… +…ËÆ˙ EÚV…«n˘…Æ˙ …c˜…Ë∫…“ n˘…‰x…… §…÷Ɖ˙ ΩÈ˛*
Sores about the waist and debt to one’s
neighbour are both bad.
+ n˘EÚ… Æ˙ ¥…“]÷ı]ıE¬Ú EÚ…‰ ≥˝®…÷]¬ı]Ëı E÷Ú b˜™……x…¥…x…¬ ¥…“]¬ı]⁄ı +Œ®®…™…Ë
=b˘CE÷Ú®…¬.
+ v…EÚ…Æ˙“ E‰Ú P…Æ˙ EÚ“ ®…÷M…‘ EÚ… +∆b˜… EÚ∫……x… E‰Ú P…Æ˙ EÚ“
∫…±… i……‰c˜ n‰˘M……*
An egg obtained from the house of the
chief will break the grin-stone in the house
of the peasant.
+…x…¬ +Ø˚®…Ë +…x…¬ ®……hb˜…±…¬ i…‰ Æ˙™…÷®….
…i…… EÚ… ®…Ω˛i¥… …i…… E‰Ú ®…Æ˙x…‰ …Æ˙ ®……±…⁄®… Ω˛…‰M……*
The value of the father is known after his
demise.
+≥÷˝ M…Æ˙ +…h…Ë™…÷®…¬ ∂… Æ˙CEÚÆ˙ …‰hh…Ë™…÷®…¬ x…∆§…E⁄Úb˜…n÷˘.
Æ˙…‰x…‰ ¥……±…‰ …÷Ø˚π… +…ËÆ˙ Ωƒ˛∫…x…‰ ¥……±…“ ∫j…“ EÚ… ¥…∂¥……∫… ®…i…
EÚÆ˙…‰*
A Crying man and smilling woman are not
to be trusted.
+…∆ b˜ E÷∆Ú b˜™…Ëi…¬ i…Œ]¬ı]ıx……±…¬ …Æ˙…n÷˘ ∂……∆§…±…¬.
∫…x™……∫…“ E‰Ú S…⁄i…c˜…Æ˙ ®……Æ˙…‰ i……‰ Æ˙…J… Ω˛“ =c‰˜M…“*
If a mendicant is struck on his posteriors,
ashes fly.
+…®…÷b˘™……x…¬ …±…®…¬ +Ø∆˚n˘…±…¬ E÷Ú…Ë B Æ˙S…¬ ∂…hb˘ ∂…‰™™…±……®…¬.
… i… EÚ… §…±… Ω˛…‰ i……‰ P…⁄Ɖ˙ …Æ˙ S…g¯EÚÆ˙ ¶…“ ±…c˜ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
If your husband be a powerful man you may
ascend the dunghill to fight.
<Æ˙…®…x…Ë……‰±… Æ˙…V…… <Ø∆˚n˘…±…¬ +x…÷®……x…Ë……‰±…S…¬ ∂…‰¥…EÚx…÷®…¬ <Ø˚……x…¬.
Æ˙…®… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙…V…… Ω˛…‰i…… i……‰ Ω˛x…÷®……x… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰¥…EÚ ¶…“ Ω˛…ÂM…‰*
If the king be equal to Rama, his servant may
be equal to Hanuman.
E∆Ú§… ≥˝ ™…±…‰ B]≈ı∂……‰]≈Ëı ®… ™…Ƭ˙ ®… ™…Ƭ˙ Bx…¬ EÚÆ˙n˘…?
E∆Ú§…±… ®… ¶……i… ±…‰ ±…™…… i……‰ ¶……i… ®… §……±… Ω˛“ §……±… ΩÈ˛ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰
C™…… ±……¶…?
It is to say that the boiled rice received in a
cumbly (blanket) is full of hair?
+…h…Ë + b˜k…÷ ¥…≥˝Æ¬˙ …‰hh…Ë®…¬ ……‰]≈ı“ ¥…≥˝Æ¬˙.
±…c˜E‰Ú EÚ…‰ b˜…ƒ]ı b˜…]ı ∫…‰ +…ËÆ˙ ±…c˜EÚ“ EÚ…‰ ™……Æ˙ ∫…‰ ……±……‰*
Train a boy strictly and a girl kindly.
+…¥…‰Ø˚ x…Æ˙®……x……±…÷®…¬ ……±…¥…‰Ø˚ x…Æ˙®……®……‰?
M……™… EÚ… Æ∆˙M… V……‰ ¶…“ Ω˛…‰, n⁄˘v… EÚ… Æ∆˙M… §…n˘±…‰M…… C™……?
Will the colour of the skin of a cow affect that of
its milk.
+…‰Ø˚ E÷Úb˜®…¬ ……±…÷CE÷Ú +…‰Ø˚ i…÷ ≥˝ …÷ÆË˙.
P…c‰˜ ¶…Æ˙ n⁄˘v… E‰Ú ±…B BEÚ §…⁄ƒn˘ ®…]¬ı`ˆ… EÚ…°Ú“ Ω˲*
One drop of butter-milk to a pot of milk is
enough.
64
G
A R
BH
AN
AL
∫……®…O…“ : 250 §…‰∫…x… O……®…, n˘…‰ S…®®…S… ∫……§…÷i… +…ËÆ˙ n˘…‰ S…®®…S… …∫……
Ω÷˛+… v… x…™……, BEÚ-BEÚ S…®®…S… Ω˛±n˘“ ……=b˜Æ˙, +V…¥……<x…, ∫……È°Ú, ±……±…
®…S…« ……=b˜Æ˙ +…ËÆ˙ V…“Æ˙…* S…÷]ıEÚ“ ¶…Æ˙ J……x…‰ EÚ… ∫……‰b˜…* l……‰c‰˜-∫…‰ ®…“`ˆ“
x…“®… E‰Ú …k…‰ +…ËÆ˙ §……Æ˙“EÚ EÚ]ı… Ω÷˛+… v… x…™……* 500 O……®… n˘Ω˛“* x…®…EÚ
∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ +…ËÆ˙ M…Æ˙®… ®…∫……±……˙*
§…‰∫…x… ®… +…v…… S…®®…S… V…“Æ˙…, v… x…™……, ∫……È°Ú, +V…¥……<x…,
Ω˛±n˘“, ±……±… ®…S…«, x…®…EÚ, J……x…‰ EÚ… ∫……‰b˜… +…ËÆ˙ n˘…‰ S…®®…S… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙
……x…“ ∫…‰ M…⁄ƒl… ±…Â* °ÚÆ˙ <x…E‰Ú +∆M…÷±…“ E‰Ú §…Æ˙…§…Æ˙ ®……‰]‰ı +…ËÆ˙ ±…®§…‰ Æ˙…‰±…
§…x……EÚÆ˙ =§…±…i…‰ Ω÷˛B ……x…“ ®… b˜…±…Â* 15-20 ®…x…]ı =§……±…EÚÆ˙ V…§… ¥…‰
`ˆhb‰˜ Ω˛…‰ V……Bƒ i……‰ =x…E‰Ú UÙ…‰]‰ı-UÙ…‰]‰ı ]÷ıEÚc‰˜ (M…]¬ı]‰ı) EÚÆ˙E‰Ú EÚ…]ı ±…Â* S……Ω²
i……‰ £Ú…<« EÚÆÂ˙*
¥… v… :
+…v™……Œi®…EÚ o˘Œπ]ı∫…∆…z… ∂……±…“x… M…fiΩ˛h…“ E‰Ú ∞¸… ®… +…x…‰ E÷Ú]÷ı®§…, …÷Æ˙…˙-…c˜…Ë∫… +…ËÆ˙ ∫…®……V… ®… |… i…Œπ`ˆi…* ±……‰EÚ Ø˚ S… E‰Ú +x…÷∞¸…
∫…÷∫¥……n÷˘ ¥™…∆V…x… …EÚ…x…‰ +…ËÆ˙ …Æ˙…‰∫…x…‰ ®… ∫…r˘Ω˛∫i…* P…Æ˙-M…fiΩ˛∫l…“ E‰Ú EÚ…®… ®… |…‰®……⁄h…« +x…÷∂……∫…x… E‰Ú ∫……l… E÷Ú∂…±… ®……M…«n˘∂…«EÚ* M…fiΩ˛S…™……« ®…Â
∫¥…SUÙi…… +…ËÆ˙ ∫…÷Ø˚ S… E‰Ú |… i… BEÚ…O… ¶……¥… ∫…‰ ∫…®…Ã…i…* +…v™……Œi®…EÚ EÚl…… ∫…… Ω˛i™… E‰Ú …`ˆx…-……`ˆx… +…ËÆ˙ P…Ɖ˙±…⁄ EÚ±……+… ®… +x…÷Æ˙…M…*
∫…∆…E«Ú -- B°Ú-93/27, i…÷±…∫…“ x…M…Æ˙, ¶……‰……±… (®…v™…|…n‰˘∂…) ¶……Æ˙i…, °Ú…‰x… : 0755-2577460
∂™……®…±…… ∂…÷C±…
∫…“i…… EÚ“ Æ˙∫……‰<«
i…Æ˙“ : §…i…«x… ®… l……‰c˜…-∫…… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙ V…“Æ˙…, +V…¥……<x…, ∫……§…÷i…
v… x…™…… +…ËÆ˙ EÚg¯“ …k…… EÚ… UÙ…ÂEÚ ±…M……Bƒ* UÙ…ÂEÚ E‰Ú ∫……l… ±……±…
®…S…«, Ω˛±n˘“, v… x…™…… ……=˘b˜Æ˙ +…ËÆ˙ l……‰c˜…-∫…… ……x…“ b˜…±…EÚÆ˙
M…]¬ı]‰ı b˜…±… n¢* l……‰c˜“ n‰˘Æ˙ …EÚx…‰ E‰Ú §……n˘ =∫…®… n˘Ω˛“ b˜…±…EÚÆ˙
S…±……Bƒ V…∫…∫…‰ EÚ n˘Ω˛“ °Ú]‰ı x…Ω˛”* °ÚÆ˙ Ω˛Æ˙… v… x…™…… +…ËÆ˙ l……‰c˜…-
∫…… M…Æ˙®… ®…∫……±…… b˜…±…EÚÆ˙ M…Æ˙®……-M…Æ˙®… …Æ˙…‰∫…Â*
§…‰∫…x… E‰Ú M…]¬ı]‰ı EÚ… ∫……M…
∫……®…O…“ : §…‰∫…x… 150 O……®…, n˘Ω˛“ BEÚ ±…“]ıÆ˙, n˘…‰-n˘…‰ ]ı“ S…®®…S… Ω˛±n˘“ +…ËÆ˙ v… x…™…… ……=b˜Æ˙, BEÚ-
BEÚ ]ı“ S…®®…S… Æ˙…<« +…ËÆ˙ V…“Æ˙…, BEÚ ]ı“ S…®®…S… i…l…… ®…Ël…“ n˘…x……, ±……±… ®…S…« ……=b˜Æ˙* EÚc˜“ …k……
(®…“`ˆ“ x…“®…) +…ËÆ˙ Ω˛”M…* …EÚ…Ëc‰˜ E‰Ú ±…B i…‰±… 250 O……®… +…ËÆ˙ S…x…‰ EÚ“ n˘…±… 100 O……®…* x…®…EÚ
∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙*
…Ω˛±…‰ n˘Ω˛“ EÚ…‰ °‰Ú]Âı °ÚÆ˙ =∫…®… §…‰∫…x…, x…®…EÚ, Ω˛±n˘“, v… x…™…… +…ËÆ˙ ±……±… ®…S…« b˜…±…EÚÆ˙
n˘…‰§……Æ˙… °‰Ú]Âı* P……‰±… EÚ…‰ <i…x…… …i…±…… EÚÆÂ˙ EÚ ¥…Ω˛ E÷Ú±… ®…±……EÚÆ˙ n˘…‰ ±…“]ıÆ˙ Ω˛…‰ V……B* °ÚÆ˙ ∫……®……x™… +…ƒS… …Æ˙ S…⁄±Ω‰˛ …Æ˙ §…i…«x… S…g¯…Bƒ*
n˘…‰ S…®®…S… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙ =∫…®… J…c˜“ Æ˙…<«, V…“Æ˙…, ®…Ël…“ n˘…x……, EÚc˜“ …k…… +…ËÆ˙ Ω˛”M… b˜…±…Â* Æ˙…<«, ®…Ël…“ i…‰±… ®… S…]ıEÚx…‰ E‰Ú §……n˘ §…x……™……
Ω÷+… P……‰±… b˜…±…EÚÆ˙ =∫…‰ EÚÆ˙U÷Ù±…“ ∫…‰ ±…M……i……Æ˙ S…±……Bƒ* =§……±… +…x…‰ …Æ˙ +…ƒS… EÚ…‰ v…“®…“ Æ˙J…Â* <∫…‰ EÚ®… ∫…‰ EÚ®… i…“∫… ®…x…]ı i…EÚ v…“®…“
+…ƒS… …Æ˙ …EÚx…‰ n¢* °ÚÆ˙ S…⁄±Ω‰˛ ∫…‰ =i……Æ˙ ±…Â* EÚc˜“ ®… b˜…±…x…‰ E‰Ú ±…B …EÚ…Ëc‰˜ : 100 O……®… S…x…‰ EÚ“ n˘…±… Æ˙…i… ®… ¶…“M…x…‰ E‰Ú ±…B Æ˙J…
n¢* ∫…÷§…Ω˛ =∫…‰ ®…C∫…Æ˙ ®… …“∫…i…‰ ∫…®…™… +n˘Æ˙EÚ, Ω˛Æ˙“ ®…S…« +…ËÆ˙ ∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ x…®…EÚ ¶…“ ®…±…… n¢* °ÚÆ˙ <∫…E‰Ú UÙ…‰]‰ı-UÙ…‰]‰ı …EÚ…Ëc‰˜
i…‰±… ®… i…±…EÚÆ˙ <xΩ² M…Æ˙®…-M…Æ˙®… P……‰±… ®… b˜…±… n¢* E÷ÚUÙ n‰˘Æ˙ §……n˘ ™…Ω˛ …EÚ…Ëc‰˜ ¥……±…“ EÚg¯“ …Æ˙…‰∫…Â* =∫… …Æ˙ Ω˛Æ˙… v… x…™…… +…ËÆ˙ …÷n˘“x…… EÚ“
…k…“ b˜…±…EÚÆ˙ =∫…‰ ∫…V…… n¢*
¥… v… :
…EÚ…Ëc‰˜ ¥……±…“ ∫…÷∫¥……n÷˘ EÚg¯“
65
G
A R
BH
AN
AL
2
1
43
5 6
7
8
9
10
1112
13
14
15 1617
18
1920
2122
23
24
28
25 26
27
§……Bƒ ∫…‰ n˘…Bƒ
>…Æ˙ ∫…‰ x…“S…‰
1. §……ËUÙ…Æ˙ EÚÆ˙x……, ……x…“ M…Æ˙…x…… (4)
4. P…c˜…, ∂…Æ˙“Æ˙, æ˛n˘™…, ®…x… (2)
6. n⁄˘Æ˙ EÚÆ˙¥……x……, Ω˛]ı…x…‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙¥……x…… (4)
7. Q……h…Âp˘“, x…… ∫…EÚ…, |… i…π`ˆ… (2)
9. ∫……v……Æ˙h…, ®……®…⁄±…“, EÚ®… n˘…®… EÚ… (2)
11. x……÷h…, E÷Ú∂…±…, S…i…÷Æ˙ (2)
12. ±…¥…h…, x……‰x… (3)
14. §……‰i…±… EÚ“ b˜…]ı, EÚ…Ë+… (2)
15. |…¶……¥… x…π]ı EÚÆ˙x…‰ ¥……±……, ®……Æ˙ b˜…±…x…‰ ¥……±…… (3)
17. ®……±……, …Æ˙…V…™… (2)
18. ……‰i…, V…±…™……x…, ¥…®……x… (3)
20. x™…⁄x…i……, +¶……¥… (2)
21. EÚh…, v…⁄±… (2)
22. ∫… Æ˙i……, i…Æ∆˙ M…h…“ (2)
24. ∫¥…“EÚ…Æ˙ Ω˛…‰x…… (4)
27. EÚ…™…«, v…∆v……, |…™……‰V…x… (2)
28. +S……x…EÚ (4)
1. |…¥…… Ω˛i… EÚÆ˙x……, M…ƒ¥……x……, ®…∫… (3)
2. …Æ˙UÙ…<«, UÙ…™……, …‰]ı“EÚ…‰]ı (2)
3. n˘…‰π…, ®…±……¥…]ı, n÷˘π]ıi…… (2)
4. M…Ω˛Æ˙…, ∫…P…x… (2)
5. +…x…‰ Ω˛∫i…±…‰J… ®… +…x…… x……®… ±…J…x…… (4, 3)
6. §…V……x…… (3)
8. +]¬ı]ıΩ˛…∫…, ˆΩ˛…EÚ… (4)
9. v…CEÚ…, S……‰]ı, +…P……i… (3)
10. ∫…‰¥…EÚ, S……EÚÆ˙, ¥…‰i…x…¶……‰M…“ (3)
13. ∏…‰π`ˆ V…x…, ∫……Ω⁄˛EÚ…Æ˙, §…c˜… +…n˘®…“ (4)
14. +∆V…x…, EÚV…Æ˙… (3)
16. BEÚ …÷Ø˚π… … Æ˙v……x… (3)
19. V…x®… n‰˘x…‰ ¥……±……, …i…… (3)
23. ±…EÚc˜“ EÚ…‰ S……]ı V……x…‰ ¥……±…… EÚ“c˜… (3)
24. §…Æ˙…§…Æ˙, i…÷±™…, n˘…‰ ∫…‰ ¥…¶……V™… ∫…∆J™…… (2)
25. EÚÆ˙h…, §…Æ˙…Ëx…“, P……‰c‰˜ EÚ“ ±…M……®… (2)
26. x…C∂……, |……∞¸…, ®……x… S…j… (2)
66
G
A R
BH
AN
AL
®…√‰π…
EÚ∫…“ W…n˘M…“ ®…‰∆ ®…÷ ∂EÚ±…‰∆ x…Ω˛” +…i…”* +…… E‰Ú ∫……l… ¶…“ E÷ÚUÙ B‰∫…… Ω˛“
Ω˛Ë* ∫……±… E‰Ú ……ƒS… ®…Ω˛“x…‰ +…… B‰∫…“ Ω˛“ …Æ˙‰∂…… x…™……‰∆ EÚ… ∫……®…x…… EÚÆ˙
∫…EÚi…‰ Ω˛È* ±…‰ EÚx… Ω˛…Ë∫…±…… §…x……B∆ Æ˙ J…B* +SUÙ‰ ¥…HÚ EÚ“ J…÷∂§…⁄ ¶…“
+……EÚ…‰ +…i…“ Æ˙Ω˛‰M…“* x……ËV…¥……x……‰∆, UÙ…j……‰∆, J…√…∫…EÚÆ˙ EÚ®… =®…Æ˙ E‰Ú ±……‰M……‰∆
E‰Ú ±…B ®…Ω˛i¥……⁄h…« Ω˛È <∫… ∫……±… E‰Ú ∂…÷Ø˚+…i…“ UÙΩ˛ ®…Ω˛“x…‰* ¥™…………Æ˙ ®…‰∆
±…M…‰ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ∫…i…E«Ú Æ˙Ω˛x…… Ω˛…‰M……* x…B EÚ…Æ˙…‰§……Æ˙ EÚ“ n˘∂…… ®…‰∆ ¶…“
v™……x… ±…M……i…‰ Æ˙ Ω˛B* ∫……±… E‰Ú +∆i… ®…‰∆ J…S……ʉ EÚ“ §……g EÚ…‰ Æ˙…‰EÚx…‰ EÚ…
Ω˛÷x…Æ˙ ¶…“ +……EÚ…‰ n˘J……x…… …c‰M……*
¥™…¥…∫……™… +l…¥…… ¥…t…l…“« ¥…M…« E‰Ú ±…B ¥…π……»i… i…EÚ +i™… v…EÚ … Æ˙∏…®…
E‰Ú §……n˘ Ω˛“ ∫…°Ú±…i…… ®…±…‰M…“* EÚ±……, ∫…∆M…“i…, °Ú±®…, ]ı“¥…“, EÚ…M…V…,
EÚ…c…, ±…… ∫]ıEÚ, S…“x…“, S……¥…±…, Ω˛“Æ˙‰-V…¥……Ω˛Æ˙…i… ∫…‰ V…÷c‰ V……i…EÚ…‰∆ E‰Ú
±…B ¥…π……»i… i…EÚ ∫…®…™… ∂…÷¶… Æ˙Ω˛‰M……* ®…<« ∫…‰ V…÷±……<« i…EÚ ∫¥……∫l™… B¥…∆
¥… ¶…z… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ¥™…™… §…g ∫…EÚi…… Ω˛Ë* V…⁄x… ∫…‰ x…¥…∆§…Æ˙ +∆i… i…EÚ
n˘÷P…«]ıx……, ∫¥…™…∆ EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… E‰Ú |… i… ∫…S…‰i… Æ˙Ω˛‰∆*
=SS… ∂…I……, <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, EÚ…M…V…, EÚ…c…, ™……‰M…, v…®…«, ∫…∆M…“i…, EÚ±……,
∫…… Ω˛i™… ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú ±…B ∂…÷¶… Œ∫l… i…™……ƒ ΩÈ˛* ¥…n˘‰∂… ™……j……+…‰∆ EÚ…
™……‰M… §…x…‰M……* 15 ®……S…« ∫…‰ V…⁄x… +∆i… i…EÚ EÚ… ∫…®…™… x……ËEÚÆ˙“, ¥™…………Æ˙,
Æ˙…V…x…“ i…, |…∂……∫… x…EÚ ∫…‰¥……, ¥…k…, EÚ…x…⁄x…, …™…«]ıx… ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú
±…B ∂…÷¶…* |…h…™… ∫…®§…∆v……‰∆, ¥…¥……Ω˛, ∫……Èn˘™…« E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®…<« ∫…‰ V…÷±……<«
+∆i… i…l…… 15 +C]ı⁄§…Æ˙ ∫…‰ ¥…π……»i… i…EÚ ∂…÷¶… ∫…®…™… Æ˙Ω˛‰M……* ¥…t…l…“« ¥…M…«
E‰Ú ±…B M…÷Ø˚ E‰Ú ±…B M……™…j…“ +l…¥…… ¥…Ë n˘EÚ ®…∆j… i…l…… n˘÷M……«∫…i…∂…i…“,
Ω˛x…÷®……x… S……±…“∫…… ±……¶…EÚ…Æ˙“ Æ˙Ω˛‰∆M…‰ i…l…… …z…… v……Æ˙h… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ >V……«
®…±…‰M…“* ®…<« ∫…‰ +M…∫i… B¥…∆ x…¥…∆§…Æ˙ ®……Ω˛ ®…‰∆ ®…v…÷®…‰Ω˛, l……<Æ˙…<b˜, x…‰j…
B¥…∆ =n˘Æ˙ Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙Ω˛‰M…“*
¥…fiπ…
®…l…÷x…
EÚE«Ú
v…x…, Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“, ∫…∆i……x…, J…‰±…, S… EÚi∫……, ∫…÷Æ˙I……, ∫…‰x……
<i™…… n˘ I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®……x… ∫…EÚ i…x……¥…* n˘…∆…i™… B¥…∆ |…h…™… ∫…∆§…∆v………‰∆ ®…‰∆
¶…“ i…x……¥… EÚ“ ∫l… i… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* ™…Ω˛ ®…Ω˛“x…… +… l…«EÚ,
…… Æ˙¥…… Æ˙EÚ ∂……∆ i… E‰Ú ±…B +∂…÷¶… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* n˘÷M……«, ∂…¥…,
∫…⁄™…« EÚ“ =……∫…x…… ±……¶…EÚ…Æ˙“ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛È* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +∆i… i…EÚ
∫……Èn˘™…«, ]ı“¥…“, °ËÚ∂…x…, EÚ±……, J…‰i…“-§……c“ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… EÚ… ∂…÷¶…
∫…®…™… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˲ <∫… ±…B x…™…‰ x…¥…‰∂… ±……¶…EÚ…Æ˙“ i…l……
∫…®……V…∫…‰¥…… B¥…∆ +x™… |…EÚ…Æ˙ ∫…‰ ∫…®®……x… Ω˛… ∫…±… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
∫¥……∫l™… EÚ“ o˘ π]ı ∫…‰ V……‰c…‰∆, Ω˛ d˜™……‰∆, M…±…‰ B¥…∆ °‰Ú°Úc…‰∆ E‰Ú Æ˙…‰M……‰∆ ∫…‰
¥…π…«-…™…»i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“*
®…Ω˛“x…‰ E‰Ú §…“S… i…EÚ i…EÚ Æ˙…V…x…“ i…, ¥™…………Æ˙, x……ËEÚÆ˙“, +… l…«EÚ
I…‰j……‰∆ ®…‰∆ + x… ∂S…i…i…… B¥…∆ ±……¶… EÚ… ®…±……-V…÷±…… |…¶……¥… n˘‰J…x…‰
EÚ…‰ ®…±…‰M……* ¥…t… l…«™……‰∆ E‰Ú ±…B ∫¥……∫l™… B¥…∆ + v…EÚ … Æ˙∏…®…
l…EÚ…x…‰ ¥……±…‰ ∫…r˘ Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È* ∫…⁄™…«, n˘÷M……« B¥…∆ ∂…¥… =……∫…x……
i…l…… v……î…EÚ EÚ…™…« EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ <x…EÚ… |…¶……¥… ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +… J…Æ˙ i…EÚ
∂…÷¶… +∫…Æ˙ n˘‰i…… Æ˙Ω˛‰M……*
®…Ω˛“x…‰ EÚ“ ∂…÷Ø˚+…i… ®…Â Ω˛“ ∫…°Ú±…i…… EÚ“ o˘ π]ı ∫…‰ ®… ∏…i… |…¶……¥…
n˘J…x…… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ V……™…ÂM…‰* §…gi…‰ ¥™…™…, ∫¥……∫l™…, ¥™…………Æ˙ B¥…∆
Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“ ®…‰∆ i…x……¥……⁄h…« ¥……i……¥…Æ˙h… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ®…<«
∫…‰ V…÷±……<« i…EÚ EÚ… ∫…®…™… V…“¥…x… E‰Ú Ω˛Æ˙ I…‰j… ®…‰∆ v…x…, ∫…∆… k…,
¥……Ω˛x…, …n˘…‰z… i… B¥…∆ +x™… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ±……¶…EÚ…Æ˙“ ∫…r˘ Ω˛…‰M……*
±…‰ EÚx… ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +∆i… i…EÚ n˘÷P…«]ıx……, S……‰Æ˙“, v……‰J…‰ B¥…∆ ∫¥……∫l™… E‰Ú
|… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“* <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, +…<«]ı“, ∂…I…… ∫…‰
V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú ±…B ™……n˘M……Æ˙ +¥…∫…Æ˙ x…î…i… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
¥…Y……x…, ∂……‰v…, ∫…… Ω˛i™…, Æ˙S…x……i®…EÚ I…‰j……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú ±…B
∂…÷¶… …Æ˙∆i…÷ EÚ±……, ∫…∆M…“i…, °Ú±®… <i™…… n˘ I…‰j……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… EÚ…‰
∫…∆Ω˛
EÚx™……
i…÷±……
®…<« ®……Ω˛˙ E‰Ú ®…÷J™… µ…i… B¥…∆ i™……ËΩ˛…Æ˙
67
G
A R
BH
AN
AL
®…±…‰-V…÷±…‰ x…i…“V…‰ n‰˘J…x…‰ EÚ…‰ ®…±…ÂM…‰* ∫¥……∫l™… EÚ“ o˘Œπ]ı ∫…‰ ™…Ω˛
∫…®…™… V……‰c…‰∆, ®…v…÷®…‰Ω˛, n˘÷P…«]ıx……, °‰Ú°Úc…‰∆ B¥…∆ Æ˙HÚS……… ∫…‰ O… ∫…i…
±……‰M…… E‰Ú ±…B E÷Ú|…¶……¥…“ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* Æ˙…V…x…“ i…, J…‰±…, v…®…«,
+v™……i®… ∂…I…… E‰Ú ±…B ®…v™…®… i…l…… |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆ ®…‰∆ i…x……¥……⁄h…«
Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +… J…Æ˙ ®… v…x…, ®…÷EÚn˘®……, ¥…k…,
|…§…∆v…x…, J…‰±… i…l…… Æ˙…V…x…“ i… EÚ…‰ UÙ…‰c, +x™… I…‰j……‰∆ ®…‰∆ +i™…∆i…
±……¶…EÚ…Æ˙“ ∫…r˘ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë*
<∫… Æ˙… ∂… E‰Ú ±…B O…Ω˛ ∫l… i… +…x…‰ ¥……±…‰ ∫…®…™… E‰Ú ±…B x…™……
+…v……Æ˙ §…x……BM…“* v…x…, ∫…∆i……x…, ∫…∆… k…, x……ËEÚÆ˙“, Æ˙…V…x…“ i…
<i™…… n˘ ®…‰∆ ¥…π…«-…™…»i… ±……¶… EÚ“ ∫l… i… §…x…“ Æ˙Ω˛‰M…“* +…x…‰ ¥……±…‰
¥…π…« ®…Ω˛i¥……EÚ…∆I……+…‰∆ EÚ…‰ …⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ∫…I…®… Ω˛…‰∆M…‰* M…÷V…Æ˙ S…÷E‰Ú
¥…HÚ EÚ… … Æ˙∏…®… +§… EÚ…®… +…™…‰M…… i…l…… ¥…¥……Ω˛, |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆,
v…… ®…«EÚ B¥…∆ +x™… ™……j……+…‰∆ E‰Ú ±…B ∂…÷¶… ∫…®…™… Æ˙Ω˛‰M……* ®……Ω˛ E‰Ú
+∆i… i…EÚ n˘÷P…«]ıx…… S……‰]ı, ¥™………… Æ˙EÚ, |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆ ®…‰∆ i…x……¥… ∫…‰
S…∆i…… §…x…“ Æ˙Ω˛‰M…“*
M…÷Ø˚, ∂… x…, Æ˙…Ω˛÷ E‰Ú ¥…∂…‰π… ß…®…h… E‰Ú EÚ…Æ˙h… ¥…∂…‰π…
… Æ˙¥…i…«x…EÚ…Æ˙“ P…]ıx……B∆ Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω²M…“* l…EÚ…x… B¥…∆ ∫¥……∫l™… E‰Ú
|… i… ∫…S…‰i… Æ˙Ω˛x…… Ω˛…‰M…… ™…t … ™……‰M…, +v™……i®…, …Æ˙… ¥…v……+…‰∆ ®…‰∆
®…Ω˛…Æ˙i… |……i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ±…B +x…÷E⁄Ú±… +…ËÆ˙ ±……¶…EÚ…Æ˙“ ∫… r˘
Ω˛… ∫…±… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˲* ®……Ω˛ E‰Ú ®…v™… i…EÚ i…EÚ v…… ®…«EÚ ¥…¥……Ω˛
B¥…∆ ∂…÷¶… ∫…∆∫EÚ…Æ˙…‰∆, EÚ±……, ∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i… B¥…∆ ¥……Ω˛x… <i™…… n˘
¥…fi ∂S…EÚ
v…x…÷
EÚ“ J…Æ˙“n˘ E‰Ú ±…B ∂…÷¶… ∫…®…™… i…l…… Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“, EÚ…x…⁄x…, ¥…k…,
|…§…∆v…x… ∫……‰x……, J……t…z… E‰Ú ¥™…………Æ˙ E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ∫……¥…v…x…“ ∫…‰ x…h…«™… ±…‰∆*
+… l…«EÚ i…x……¥…, i…x…-®… ∫i…πEÚ B¥…∆ ∫…∆i……x… ∫…∆§…∆ v…i… n˘§……¥… ®…Ω˛∫…⁄∫…
Ω˛…‰M……* …‰]ı, x…‰j…, M…±…‰j… …“`ˆ B¥…∆ P…÷]ıx……‰∆ E‰Ú Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“
Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú §…“S… ®… EÚ∆™…⁄]ıÆ˙, <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, EÚ±……,
∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i…, ]ı“¥…“ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M……Â E‰Ú ±…B |… i…π`ˆÙ… |…… i… EÚ… ∫…®…™…
Ω˛…‰M……* +… J…Æ˙ ®… §…ÈEÚ, ¥…k…, …Ëi…fiEÚ B¥…∆ ¥…n˘‰∂…“ ª……‰i……‰∆ ∫…‰ v…x…, ∫…∆… k…
B¥…∆ ¥……Ω˛x… |……i… EÚ… Ω˛…‰M……* ®……i……- …i…… E‰Ú ∫¥……∫l™…, x……ËEÚÆ˙“ B¥…∆
¶……¥…x……+…‰∆ …Æ˙ x…™…∆j…h… Æ˙J…‰∆*
|…h…™… B¥…∆ ¥™………… Æ˙EÚ ∫…∆§…∆v……‰∆, …i…… E‰Ú ∫¥……∫l™…, =SS…… v…EÚ… Æ˙™……‰∆ E‰Ú
+∫…Ω˛™……‰M… i…l…… Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“ ®…‰∆ S…∆i…… Æ˙Ω˛‰M…“* ®……Ω˛ E‰Ú …Ω˛±…‰
…J…¥……c‰ ®…‰∆ … Æ˙¥……Æ˙ ®…‰∆ ∂…÷¶… +…™……‰V…x… EÚ“ ∫…∆¶……¥…x……* §…“S… ®… x……ËEÚÆ˙“,
¥™…………Æ˙ i…l…… ∫…∆… k…, ±……‰Ω˛…, J…‰±…, S… EÚi∫…… <i™…… n˘ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú
V…“¥…x… ®…‰∆ ∂…÷¶… n˘⁄Æ˙M……®…“ … Æ˙¥…i…«x…*
=SS… ∂…I……, v…x…, v…®…«, ™……‰M…, +v™……i®…, ¥…k…, |…§…∆v…x…, …™…«]ıx…,
EÚ…x…⁄x… E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®…Ω˛i¥……⁄h…« ∫…°Ú±…i…… i…l…… +… l…«EÚ ±……¶…* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú
+… J…Æ˙ i…EÚ +S……x…EÚ S… EÚi∫…… B¥…∆ +x™… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ¥™…™… §…g ∫…EÚi……
Ω˛Ë i…l…… n˘÷P…«]ıx……, S……‰Æ˙“ B¥…∆ Ω˛… x… E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“ ∫……l…
Ω˛“ ∫…∆… k…, ¥……Ω˛x… +… n˘ ®…±…x…‰ EÚ“ ∫…∆¶……¥…x…… Ω˲*
®…EÚÆ˙
E÷Ú∆¶…
®…“x…
n 1 : µ…i… EÚ“ …⁄Ãh…®……, 2 : ∫x……x…, n˘…x… …⁄Ãh…®……, §…÷r˘ …⁄Ãh…®……, 5 : M…h…‰∂… S…i…÷l…‘ µ…i…, 13 : +S…±……
BEÚ…n˘∂…“, 14 : ¥…]ı µ…i… |……Æ∆˙¶…, |…n˘…‰π… µ…i…, 15 : ∂…¥… S…i…÷n«˘∂…“, ¥…fiπ… ∫…∆GÚ…∆ i…, 16 : ¥…]ı ∫…… ¥…j…“ +®……¥…∫…,
17 : …÷Ø˚π……‰k…®… ®……∫… |……Æ∆˙¶…, 18 : S…∆p˘n˘∂…«x…, 20 : ¥…x……™…EÚ“ S…i…÷l…‘ µ…i…, 26 : M…∆M…… n˘∂…Ω˛Æ˙…,
27 : …÷Ø˚π……‰k…®…“ BEÚ…n˘∂…“ µ…i…, 29 : |…n˘…‰π… µ…i…, 31 : ∫x……x… n˘…x… µ…i… …⁄Ãh…®……
n n n
n n n
n n n n
n n n