Agricultural life in ancient Pieria. Archaeological evidence. Power Point presentation

ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΖΩΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΖΩΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΠΙΕΡΙΑΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΠΙΕΡΙΑ

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥΙΩΑΝΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010

Η αρχαία Η αρχαία ΠιερίαΠιερία

ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟ«πολυειδίαν τῶν τόπων»«πολυειδίαν τῶν τόπων» Οι ζώνες ομίχλης του ΟλύμπουΟι ζώνες ομίχλης του Ολύμπου

ΥΔΑΤΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣΥΔΑΤΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ

Φίλα-αγροικία

Λείβηθρα-αγροικία

Χράνη-Ταφικό ανάγλυφο Χράνη-Ταφικό ανάγλυφο

Πύδνα-αγροικίαΠύδνα-αγροικία

ΜεθώνηΜεθώνη

ΔίονΔίον

ΡητίνηΡητίνη

Φίλα Ηράκλειο-αγροικία

ΑΛΙΕΙΑΑΛΙΕΙΑ

Αρχαιοϊχθυολογική Αρχαιοϊχθυολογική μελέτημελέτη

Τ. ΘεοδωροπούλουΤ. Θεοδωροπούλου

Πιερικές πόλεις Πιερικές πόλεις και και η υπαίθρια χώρα η υπαίθρια χώρα τουςτους

Φίλα-αγροικίαΦίλα-αγροικία

Λείβηθρα-αγροικίαΛείβηθρα-αγροικία

Χράνη-Ταφικό ανάγλυφο Χράνη-Ταφικό ανάγλυφο

Πύδνα-αγροικίαΠύδνα-αγροικία

ΜεθώνηΜεθώνη

ΔίονΔίον

ΡητίνηΡητίνη

Φίλα Φίλα ΗράκλειοΗράκλειο-αγροικία-αγροικία

ΔΙΟΝΔΙΟΝτο αρχικό πιθανόν σχέδιο του αποικιακού κάνναβου το αρχικό πιθανόν σχέδιο του αποικιακού κάνναβου ως ένδειξη ύπαρξης ρωμαϊκού κτηματολογίου στη χώρα του ως ένδειξη ύπαρξης ρωμαϊκού κτηματολογίου στη χώρα του ΔίουΔίου

Cardo maximus 1 2 3 4 5 6 7

1-7.Υποθετικά οικοδομικά τετράγωνα.

2=Τομέας Μαρμάρινου Τοιχοβάτη + Τομέας Ψηφίδων.3=Τομέας Πραιτωρίου + Τομέας Υδράυλεως

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔημητριακάΔημητριακά

ΣιταμφορείΣιταμφορείςς

ΣιρόςΣιρός

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔημητριακάΔημητριακά

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τομή του Τομή του trapetum trapetum (Drachmann(Drachmann))

«Τραπητής» «Τραπητής» trapetumtrapetum ((οικισμός Μακεδόνων, Μεθώνη)οικισμός Μακεδόνων, Μεθώνη)

ΕλαιοπαραγωγήΕλαιοπαραγωγή

ΑγροικίεςΑγροικίες

Ρητίνη

Πύδνα

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΑμπελοκαλλιέργεια

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Ταφικό ανάγλυφο από τη Χράνη Ταφικό ανάγλυφο από τη Χράνη Πιερίας ενός κτηνοτρόφου-Πιερίας ενός κτηνοτρόφου-

γεωργούγεωργού

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Κατεργασία κρέατος και ζωικών παραγώγωνΚατεργασία κρέατος και ζωικών παραγώγων

«ψαλίς», ψαλίδια, «ψαλίς», ψαλίδια, forfexforfex

άγκιστραάγκιστρα

κτένιακτένια

χτένιχτένιαα

ΜΑΧΑΙΡΙΑΜΑΧΑΙΡΙΑ

τα μαχαίρια των τα μαχαίρια των κρεοπωλώνκρεοπωλών

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Κατεργασία κρέατος και ζωικών Κατεργασία κρέατος και ζωικών παραγώγωνπαραγώγων

Μαχαίρι των κυνηγών και των κρεοπωλών

«περιτομεύς»το μαχαίρι των βυρσοδεψών- culter crepidarius

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ rusticum rusticum instrumentuminstrumentum, , ferramentaferramenta

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ δρεπάνια-δρεπάνια- falces

Α. «κλαστήριo» δρεπάνι-falx arboraria, falx putatoria


Β. «αμπελοτόμο» δρεπάνι- falx vinitoria, falx silvatica

Γ. «τό μέν δρέπανον τό ἀμητικόν», Γ. «τό μέν δρέπανον τό ἀμητικόν», «πυρολόγος δρέπανος», «καλαμητόμον «πυρολόγος δρέπανος», «καλαμητόμον

ἅρπην», «σταχυητόμον δρέπανον»ἅρπην», «σταχυητόμον δρέπανον», , «δρέπανα θερισ…»«δρέπανα θερισ…» - -

falxfalx messoriamessoria, , serrulaserrula ferreaferrea falxfalx veruculataveruculata,, falxfalx stramentariastramentaria


ΤΑ ΔΡΕΠΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΑ ΔΡΕΠΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Θήβα. 5ος αι. μ.Χ.

Σπάρτη. Ιερό Ορθίας Άρτεμης.

Αναθηματική στήλη.

Καισάρεια Αλγερίας. Τέλος 3ου αι. μ.Χ.


Ταφικό θυρόμορφο ανάγλυφο.

Eskisehir, 2ος αι. μ.Χ.

Αμφίστομοι σταυρωτοί πελέκεις- Αμφίστομοι σταυρωτοί πελέκεις- dolabraedolabrae

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ πελέκειςπελέκεις

ΔΙΠΛΟΙ ΔΙΠΛΟΙ ΠΕΛΕΚΕΙΣΠΕΛΕΚΕΙΣ

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ πελέκειςπελέκεις

«πριστήρ, πρίων» πριόνια «πριστήρ, πρίων» πριόνια - - serrulaeserrulae

πριόνια χειρός- πριόνια χειρός- serrulae manubriataeserrulae manubriatae

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ πριόνια πριόνια - - serrulaeserrulae

«σκαλιστήριον, σκαλίς»«σκαλιστήριον, σκαλίς»,, σκαλιστήριασκαλιστήρια

«δίκελλα«δίκελλαιι» » δικέλλιαδικέλλια

«πτέον», φτυάρι«πτέον», φτυάρι

Χάλκινη χύτραΧάλκινη χύτρα

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ εργαλεία εργαλεία σκαφής - εξοπλισμόςσκαφής - εξοπλισμός

(η φωτογραφία από τη δημοσίευση (η φωτογραφία από τη δημοσίευση Παντερμαλής Δ., Δίον Η Ανακάλυψη, Αθήνα Παντερμαλής Δ., Δίον Η Ανακάλυψη, Αθήνα

1999.)1999.)η φωτογραφία από τη δημοσίευση η φωτογραφία από τη δημοσίευση Μπακαλάκης Γ., ΑΔ 24 (1969)Μπακαλάκης Γ., ΑΔ 24 (1969)

Σιδερένιο άροτρο, Δίον. Σιδερένιο άροτρο, Δίον. Πιθανοί τρόποι συναρμολόγησηςΠιθανοί τρόποι συναρμολόγησης

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ άροτρα- aratrumaratrum

α.

β.

γ.

«ἐχέτλη» stiva

«ἔλυμα» dentalia

«γύης» bura urvum

«ἡ ὕννη, ὁ (ἡ) ὕν(ν)ις» vomer

ὁ ἱστοβοεύς-temo

Άροτρο ελληνικού τύπου σε ταφικό ανάγλυφο, Χράνη ΠιερίαςΆροτρο ελληνικού τύπου σε ταφικό ανάγλυφο, Χράνη Πιερίας

ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑΕΡΓΑΛΕΙΑ άροτρα- aratrumaratrum

Η Η ΠιερίαΠιερία

• «Εἴη δ’ ἂν πᾶν, ὅκου καὶ ἐν Ζακύνθῳ ἐκ λίμνης καὶ ὕδατος πίσσαν ἀναφερομένην αὐτὸς ἐγὼ ὥρων. Εἰσὶ μὲν καὶ πλέονες αἱ λίμναι αὐτόθι, ἡ δ’ ὦν μεγίστη αὐτέων ἑβδομήκοντα ποδῶν πάντῃ, βάθος δὲ διόργυιός ἐστι· ἐς ταύτην κοντὸν κατιεῖσι ἐπ’ ἄκρῳ μυρσίνην προσδήσαντες, καὶ ἔπειτα ἀναφέρουσι τῇ μυρσίνῃ πίσσαν, ὀδμὴν μὲν ἔχουσαν ἀσφάλτου, τὰ δ’ ἄλλα τῆς Πιερικῆς πίσσης ἀμείνω· ἐσχέουσι δὲ ἐς λάκκον ὀρωρυγμένον ἀγχοῦ τῆς λίμνης...» Ηρόδοτος, Ἱστορία, 4, 195

• «Τήν πίσσαν οἱ ἀρχαῖοι ἡμῖν παραδεδώκασι καλλίστην εἶναι τήν ἀπό τῆς Ἴδης, μετά ταύτην τήν ἐκ Πιερίας. Οἱ δέ τήν Ῥοδίαν προκρίνουσιν, ἂλλοι δέ τήν Βρυτίαν» Γεωπονικά, 6, 5, 1

• «Asia picem Idaeam maxime probat, Graecia Piericam, Vergilius Naryciam.» Πλίνιος, HN, 14, 128

«ΔΗΜΟΣΙΑ» ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ«ΔΗΜΟΣΙΑ» ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑπιερική πίσσα, πίττα

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ

1. Αυτοτελή 1. Αυτοτελή κομμάτια πίσσαςκομμάτια πίσσας

2. Κομμάτια πίσσας 2. Κομμάτια πίσσας στοστο

εσωτερικό αγγείωνεσωτερικό αγγείων

3. Πισσωμένα 3. Πισσωμένα όστρακαόστρακα

4. Απανθρακωμένο 4. Απανθρακωμένο ξύλο με πίσσαξύλο με πίσσα


ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΙΣΣΑΣΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΙΣΣΑΣ

1. Ισπανία-pix Hiberica/Hispana2. Νήσος Πιτυούσα3. Γαλλία-resina Gallica4. Λιγουρία –pix Nemeturica5. Τυρρηνία6. Βρουτ(τ)ία- pix brut(t)ia

7. Λοκροί- pix Naryx8. Άλπεις-pix larix9. Ακυηλυία-Αδριατική10.Κοιλάδα του Ρήνου11.Πιερίας-pix Pierica12.Κύπρος

13.Κυκλάδες14.Χίος-σχινίνη15.Λακεδαιμονία16.Κορινθία17.Κολοφών18.Ίδη- pix Idea/Phrygiae

19.Λάμψακος20.Κιλικία21.Βιθυνία22.Λιβύη23.Αίγυπτος


ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΙΕΡΙΚΗΣ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΠΙΣΣΑΣ

Ελευσίνα

Επίδαυρος

Δελφοί

Πειραιάς

Χίος

Δήλος

Ρόδος

Tektas Burnu

Παρασκευή πίσσας στην ρωμαϊκή κώμη Tasgetium (σημ. Eschenz της Γερμανίας) 2ος αι. μ.Χ.

Μεγάλες πήλινες χύτρες παρασκευής πίσσας

Αναπαράσταση της

λειτουργίας της

πισσοκαμίνου


ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΙΣΣΟΚΑΜΙΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ. Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ «πιττοκαυτεῖσθαι» ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

α. Σωρός κορμών, δίοδος ανάφλεξης, αγωγός.

β. Κάλυψη του σωρού των κορμών με χώμα.

γ. Κάλυψη όλου του σωρού με χώμα


δ. Πυροδότηση της καμίνου

ε. Κλείσιμο της διόδου

στ. Παραγωγή της πίσσας, που συρρέει από τον αγωγό σε συλλεκτήριο όρυγμα


ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΙΣΣΟΚΑΜΙΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ. Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ «πιττοκαυτεῖσθαι» ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

Η πισσοκάμινος των Μακεδόνων (σχεδιαστική αναπαράσταση)

Σύγχρονα καμίνιαΣύγχρονα καμίνια και πίσσαςκαι πίσσας--κατραμιούκατραμιού



Σύγχρονα καμίνιαΣύγχρονα καμίνια παρασκευής παρασκευής ξυλοκάρβουνουξυλοκάρβουνου

Σβώλοι ξηρής πίσσας- «παλίμπισσας» προς πώληση

Απανθρακωμένο ξύλο με πίσσα- «πιττοκοπηθέν»

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΙΕΡΙΚΗΣ ΠΙΣΣΑΣ


Όστρακο αμφορέα με κομμάτι πίσσας-παρασκευή «πισσινίτη» οίνου.


Όστρακα αμφορέων κρασιού με επίστρωση πίσσας


Παράσταση από τοΠαράσταση από τοψηφιδωτό δάπεδοψηφιδωτό δάπεδο οικίας 3ου αι. μ.Χ. οικίας 3ου αι. μ.Χ. από την από την Colonia Julia ViennaColonia Julia Vienna

Η διαδικασία του Η διαδικασία του «πισσαλοιφῆναι», του«πισσαλοιφῆναι», του

«κωνῆσαι», του πισσώματος των «κωνῆσαι», του πισσώματος των πίθωνπίθων..


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΔΙΟΝ: ίδρυση αποικίας

«ΔΗΜΟΣΙΑ» «ΔΗΜΟΣΙΑ» ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ξυλείαπίσσα

αλάτι (;)

δημητριακά-όσπριαελαιοπαραγωγήοινοπαραγωγή

βιοτεχνία λουλουδιών (τριαντάφυλλα)

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

ΟΛΥΜΠΟΣ: βασιλικό δάσος

Agricultural life in ancient Pieria. Archaeological evidence. Power Point presentation

Documents

Transcript of Agricultural life in ancient Pieria. Archaeological evidence. Power Point presentation