4.1 Steden: handel en nijverheid

Hoe kon Brugge uitgroeien tot een Europees handelscentrum?

• Brugge was in de in de 14e eeuw de belangrijkste stad van Noordwest-Europa

• In de 7e eeuw verhoogt de landbouwproductiviteit door het gebruik van andere trekdieren, andere gereedschappen en landbouwmethoden zoals de keerploeg en het drieslagstelsel (wintergraan, zomergraan, braak liggen

• In de 11e-12e eeuw wordt er land ingepolderd en wordt land gewonnen. Langzaam ontstaat er weer een stedelijk karakter

Hoe kon Brugge uitgroeien tot een Europees handelscentrum?

• Adel stimuleert de ontwikkeling van o.a. door bevorderen van handel en nijverheid.

• Zo wordt de macht van de adel vergroot (gevolg).

• Brugge was van open zee gescheiden door waddenzee, maar in 1134 slaat een vloedgolf een bres in het Zwin.

• Daardoor konden schepen veel verder landinwaarts.

• Daarnaast heeft Brugge beschermende functie om het graafschap Vlaanderen te beschermen tegen Noormannen en Hollandse graven.

Keerploeg

Van tweeslagstelsel naar drieslagstelsel

INPOLDEREN + ONTGINNEN

Wat is een stad in België?• Definitie stad in België

In België wordt de titel stad officieel toegekend aan gemeenten via een Koninklijk Besluit. De gemeente krijgt dan de stadstitel er bovenop, deze heeft weinig met de grootte van de gemeente te maken.

Wat is een stad in Nederland?

• In de Nederlandse wetgeving komt de term 'stad' niet voor; de Nederlandse wet kent slechts gemeenten. Vóór de negentiende eeuw was een stad een plaats die stadsrechten toegekend had gekregen. In de praktijk wordt bij plaatsen zonder historische stadsrechten vanaf een inwoneraantal van ongeveer 25.000 door sommigen gesproken van een stad, zonder dat dit een algemeen aanvaard gebruik is. De enige keer dat de Nederlandse Grondwet het woord gebruikt is in relatie tot "de hoofdstad Amsterdam".

Stadseconomie• Het ontstaan van steden leidt

tot differentiatie in beroepen en vervolgens tot handel en concurrentie.

• Die steden worden vooral vanaf de 12e eeuw door vorsten gesticht, vanuit verschillende motieven:

1. Politiek-militair. Met behulp van de stad kon de graaf het omliggende platteland besturen, controleren en verdedigen (tegen Hollandse graven)

2. Economie. De lakennijverheid neemt een grote toevlucht. Vervolgens worden ook steeds meer schapen gehouden.In 1134 slaat een vloedgolf een bres in het land (Zwin) en kunnen zeeschepen landinwaarts varen.

Stadseconomie• De economie wordt verder gestimuleerd door jaarmarkten en waren in de 13 eeuw op hun hoogtepunt.

• Jaarmarkten stimuleren de langeafstandshandel. Hierdoor neemt de afzet van de lakenindustrie toe, vooral in de 12e en 13 eeuw.

• De belangrijkste locatie wordt de Champagnestreek. Daarna slaat de handel over naar Italië.

• Brugge wordt het “Venetië van het Noorden” genoemd.

Hanze

In de 12 eeuw verenigen zich gilden in de Hanze. De Hanze was een zeer machtige stedenbond tussen Duitse en Baltische handelssteden

Gilden en HanzeGilden zijn genootschappen van handelaars die elkaars economische en maatschappelijke belangen steunden in eigen kring godsdienstige en liefdadige activiteiten ontplooiden. Ze zorgden bovendien voor de berechting van handelsconflictenDe Hanze had zich vooral in de 14e eeuw ontwikkeld als een samenwerkingsverband van handelssteden rondom de Noord- en Oostzee.Doel van de Hanze was het afdwingen van gunstige handelsvoorwaarden voor kooplui uit de deelnemende steden. Zij moesten zich in een gilde kunnen verenigen en van overheidswege kunnen worden beschermd tegen aanslagen op lijf en goed.

http://nl.youtube.com/watch?v=uS7lSZ0EpdY&feature=related