ทักษะแห่งศตวรรษที่21...

69

Transcript of ทักษะแห่งศตวรรษที่21...

121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

21st Century Skills for CMU Faculty Development ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

รองศาสตราจารย ดร.ถนอมพร เลาหจรสแสง ผอ านวยการ ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยเชยงใหม

ทมาภาพ: thanompo.edu.cmu.ac.th

สาระส าคญ: What, Why, for Whom, and How 1. ศตวรรษท 21 การเรยนร/ผเรยนยคใหม vs. การสอน/ผสอนยคใหม

2. ทกษะแหงศตวรรษท 21 ของมหาวทยาลยเชยงใหม

3. ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอผลตบณฑตทพงประสงคของผประกอบการ

4. การขบเคลอนระดบมหาวทยาลย [โครงการพฒนาอาจารย 2555-2556]

5. การรเรมระดบคณะ [Dean Consortium 28 สงหาคม 2556]

2 21st Century Skills for CMU Faculty Development

321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

1

2

3

4

5

21st Century Skills for CMU Faculty Development ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

สารบาญ หนา

1. ศตวรรษท 21 การเรยนรยคใหม vs. การสอนยคใหม 5

2. ทกษะแหงศตวรรษท 21 ของมหาวทยาลยเชยงใหม 20

3. ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอบณฑตทพงประสงค 22

4. การขบเคลอนระดบมหาวทยาลย [โครงการพฒนาอาจารย] 31

5. การรเรมระดบคณะ [Dean Consortium] 41

4 21st Century Skills for CMU Faculty Development

521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

. ศตวรรษท 21 การเรยนร/ผเรยนยคใหม vs. การสอน/ผสอนยคใหม

โลกไดกาวเขาสศตวรรษท 21 ซงวทยาศาสตรและเทคโนโลยพฒนาอยางรวดเรว เกดการคนพบองคความรใหมตลอดเวลาตอเนองในลกษณะทวคณ ความรกบสารสนเทศมความหมายทแตกตางกน อยางไรกด เชนเดยวกบสารสนเทศ องคความรตางๆ มการขยายตวอยางทวคณ จากเอกสารทางวชาการ โดยยเนสโก นน (Resta and Patru, 2010) พบวา แตละวน มบทความทางวชาการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยตพมพในวารสารวชาการมากกวา 7,000 ชน อกทงนกเคมประมาณการวา จ านวนของ Substances ตางๆ ทคนพบนน มจ านวนมากขนจาก จ านวนเพยงไมกรอยในป คศ 1800 เปนมากกวา 25 ลานในขณะน จนถงมผกลาวเปรยบเทยบไววา ความรทมนษยสะสมมาตงแตสรางโลกจนถงกลางศตวรรษท 21 นนมปรมาณเทากบความรทมนษยคนพบในชวง 50-60 ปทเพงผานมา อกทงการพฒนาของเทคโนโลยยงท าใหเกดเครองมอทหลากหลายในการเขาถงองคความรตางๆ รวมทงขอมล สารสนเทศ หรอเนอหาในรปแบบดจตล ทงในเชงวชาการ และ/หรอในเชงบนเทง การพฒนาเครองมอการเขาถงเนอหาดงกลาว สงผลใหเยาวชนทอยในวยศกษาเลาเรยนเปลยนแปลงวธการด าเนนชวตและการเรยนในแตละวน กลาวคอ ผเรยนยคใหมทมความพรอมมกใชเวลาสวนใหญ ในชวตประจ าวนไปกบเครองมอเขา ถงสอดจตลตางๆ เครองมอทใชในการ สอสารกบผอน เชน โทรทศน โทรศพทมอถอ เครองเลนเกม เครองเลนเพลง ไอพอด คอมพวเตอร อนเทอรเนต ฯลฯ ซงแตกตางไปจากเยาวชนในยคกอนอยางมาก

1. ศตวรรษท 21 การเรยนร/ผเรยนยคใหม vs. การสอน/ผสอนยคใหม

6 21st Century Skills for CMU Faculty Development

ในขณะทสงคมรอบตวของผเรยนทเปลยนแปลงอยางตอเนอง ส าคญคอตวผเรยนเปลยนไปอยางมาก เยาวชนใชเวลาเกอบหนงในสามของแตละวนไปกบ “การเลน” เลนอนเทอรเนต เลนเกม เลนคอมพวเตอร เลนโทรศพท มอถอ และดโทรทศน ในขณะเดยวกนการสอนในหองเรยน วธการสอนของผสอนกลบเปลยนแปลงไปอยางชาๆ ไมเทาทนตอการเปลยนแปลงของผเรยนและสงคมรอบตวของผเรยน อกทงบรบทการสอนของผเรยนกสามารถน าไปเชอมโยงไดกบชวตจรง หรอประยกตกบการใชชวตของผเรยนไดอยางจ ากด ท าใหผเรยนขาดแรงจงใจในการเรยนร และ(อาจ)สงผลใหเกดความเบอหนายในการศกษาเลาเรยนในทสด

การเปลยนแปลงของผเรยนและการปรบตวทไมทนกบการสอนของ

ผสอนดงกลาว ท าใหเกดชองวางระหวางความรและทกษะทผเรยนศกษาเรยนรในสถานศกษา กบความรและทกษะทผเรยนจ าเปนตองเรยนรในศตวรรษท 21 กลาวคอ เนอหาหลกสตรรวมทงวธการเรยนการสอนในปจจบนเปลยนแปลงไปอยางชาๆ ปรบตวไมทนกบศาสตรหรอองคความรสมยใหม รวมทงเครองมอและเทคโนโลยการเรยนรอนหลากหลายทมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและตอเนอง อกทงความตองการของทกษะใหมๆ ทจ าเปนส าหรบการท างานและการด ารงชวตในสงคมและชมชนยคใหม โดยชองวางดงกลาวตอกย าความจ าเปนในการปรบตวของโลกแหงการศกษาเรยนรอยางเรงดวน หนงในความพยายามในการปรบตวของโลกแหงการศกษาเรยนร ไดแก การเรยนรในศตวรรษท 21 หรอ Learning in the 21st Century ซงเปนแนวคดเกยวกบทกษะทจ าเปนของผเรยนทตองการเชอมโยงและลดชองวางระหวางความรทกษะทผ เรยนศกษาเรยนรในสถานศกษา กบ ความรทกษะทผเรยนจ าเปนตองเรยนรในศตวรรษท 21

721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

รากลกของแนวคดเกยวกบการเรยนรในศตวรรษท 21 เกดจากความพยายามของชมชนของนกการศกษา นกธรกจ และผบรหารทรบผดชอบในการวางนโยบายดานการศกษาในสหรฐอเมรกาจ านวนหนงทเหนความส าคญของการเตรยมความพรอมของเยาวชนใหมทกษะทจ าเปนส าหรบการท างานและการใชชวตในศตวรรษท 21 โดยไดรวมกนศกษาวจยแนวคดและวธปฎบตทเหมาะสมทสด

การรบเอาแนวคดของตะวนตกเขามาปรบประยกตใชเปนสงทเกดขน

ทกยคสมยของสงคมไทยในหลายภาคสวน ทกษะแหงศตวรรษท 21 กเปนอกหนงแนวคดทวงการศกษาไทยรบมาจากประเทศสหรฐอเมรกา โดยเฉพาะอยางยงกระทรวงศกษาธการไดมการกลาวถงประเดนนมาระยะหนงแลว โดยน ามาใชเปนฐานคดของการพฒนาหลกสตรระดบโรงเรยนเพอเตรยมความพรอมใหกบนกเรยนในการใชชวตในศตวรรษท 21 เนองจากทกษะแหงศตวรรษท 21 เปนเรองใกลตว จงไมเปนการยากทจะท าความเขาใจกบแนวคดดงกลาวเพอทจะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนอยางมหาศาลในการพฒนาผเรยน

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เปนองคประกอบทส าคญของการเรยนรใน

ศตวรรษท 21 ภาพท 1: 21st Century Skill’s Framework ในหนาถดไปอธบายถงกรอบแนวคดของการเรยนรในศตวรรษท 21 ซงเรมตนจากสงทผเรยน นกเรยน/นกศกษา ควรไดรบ (Student Outcomes) กอนทจะกาวออกจากรวสถาบนการศกษาสชวตการท างาน ประกอบดวยความเชยวชาญในวชาแกน (Core Subjects) แนวคดส าคญในศตวรรษท 21 (21st Century Themes) และทกษะแหงศตวรรษท 21 (21st Century Skills) ไดแก ทกษะการเรยนรและ

8 21st Century Skills for CMU Faculty Development

นวตกรรม ทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลยทกษะชวตและการท างาน โดยมโครงสรางพนฐานทเปนระบบสนบสนนการศกษา (Support Systems) ของศตวรรษท 21 ใหเปนไปตามเปาหมายทตองการ

ภาพท 1: 21st Century Skill’s Framework

กรอบแนวคดของการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมา: Partnership for 21st Century Skills, 2011 [Online] www.p21.org

เมอผเรยนจบการศกษาจากสถาบนการศกษา ผเรยนตองรอบร

(Mastery) มความเชยวชาญทกษะ แนวคด และเจตคตทพงประสงคใน 4 ประเดน ไดแก (1) วชาแกน คอวชาดานภาษา คณตศาสตร วทยาศาสตร เศรษฐศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร การปกครอง หนาทพลเมอง และศลปะ (2) แนวคดส าคญของการเรยนรในศตวรรษท 21 ครอบคลมเรอง

921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

จตส านกตอโลก ความรพนฐานดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ (3) ทกษะแหงศตวรรษท 21 ครอบคลมทกษะการเรยนรและนวตกรรม ซงรวมถงทกษะความคดสรางสรรค (Creativity) ความคดเชงวพากษ (Critical Thinking) ทกษะการสอสาร (Communication) และทกษะการท างานรวมกน (Collaboration) หรอทเรยกวา 4C’s รวมทงทกษะดานสารสนเทศ สอ เทคโนโลย และการสอสาร (4) ทกษะชวตการท างาน มงเนนทกษะทเปนทตองการในยคใหม อาท ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว การชน าตนเอง ความเปนผน า เปนตน โดยมระบบสนบสนนใหบรรลตามวตถประสงค ครอบคลมมาตรฐานและการประเมน หลกสตรและการสอน การพฒนาทางวชาชพ และสภาพแวดลอมการเรยนร

คณลกษณะของผเรยนในศตวรรษท 21 (21st Century Learners) การเปนพลเมองของสงคมในศตวรรษท 21 ซงเปนยค Conceptual

Age นอกเหนอไปจากการมความรพนฐานระดบอานออกเขยนได (Literacy) แลว ทกษะทมความจ าเปนและไดรบการกลาวถงอยางมากในปจจบน ไดแก ทกษะในดานการคด ทกษะในดานภาษาเพอการสอสารในระดบสากล ทกษะในดานการบรหารจดการกบขอมลสารสนเทศทมอยมากมายมหาศาล รวมทงความสามารถในการใชและเรยนรผานเทคโนโลยคอมพวเตอรและสอสารโทรคมนาคม (ICT) ดงนน ในการเตรยมความพรอมของผเรยน/เยาวชนใหสามารถเตบโตและเปนพลเมองทพรอมในการด ารงชวตและการท างานในสงคมทเปลยนแปลงไปนน จงจ าเปนทจะตองมงเนนในดานการปรบเปลยนรปแบบการเรยน การสอน และการอบรม โดยสวนหนงกคอท าใหทงผสอนและผเรยนเกดความเขาใจถงความส าคญของการปรบเปลยนวธการสอนและ

10 21st Century Skills for CMU Faculty Development

การเรยนรใหตอบสนองกบสงคมทเปลยนแปลงไป และรปแบบการเรยนรในศตวรรษท 21

ผเรยนในยคศตวรรษท 21 เรยกวาผเรยนยค Gen Net หรอผเรยนยค Tweenies หมายถง ผเรยนทเกดในชวงปลายของสหสวรรษทแลวถงชวงตนของสหสวรรษปจจบน ไดแก ผเรยน/เยาวชนทมชวงอายไมเกน 10 ป ผเรยนกลมนถอเปนผเรยนในยคแหงอนาคตซงไดรบการมองวามคณสมบตทแตกตางจากผเรยนในยคทผานมาคอนขางชดเจน เนองจากการทผเรยนในกลมดงกลาวเกดมาพรอมกบยคทคอมพวเตอร อนเทอรเนต เครองมอสอสาร โทรศพทมอถอ และเครองมออเลกทรอนกสตางๆ ไดเขามาเปนสวนหนงของชวตประจ าวน

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th

การใชงานเครองมอดงกลาวของผเรยน Gen Net ถอเปนเรองปรกต

โดยทผเรยนกลมนจะรสกแปลกใจหากพดถงชวงเวลาของผคนทใชชวตโดยปราศจากคอมพวเตอร อนเทอรเนต หรอไอพอด นอกจากนผเรยนในยคน มกจะมแนวโนมทจะมองโลกในแงด ชอบท างานเปนทม ชอบการเรยนรแตมกจ ากดเฉพาะในเรองทสนใจ อาจเปนเพราะเกดมาในยคของครอบครวลกนอย (Fewer Children Family) สงผลถงการไดรบความเอาใจใสมากขนจาก

การเรยนรใหตอบสนองกบสงคมทเปลยนแปลงไป และรปแบบการเรยนรในศตวรรษท 21

ผเรยนในยคศตวรรษท 21 เรยกวาผเรยนยค Gen Net หรอผเรยนยค Tweenies หมายถง ผเรยนทเกดในชวงปลายของสหสวรรษทแลวถงชวงตนของสหสวรรษปจจบน ไดแก ผเรยน/เยาวชนทมชวงอายไมเกน 10 ป ผเรยนกลมนถอเปนผเรยนในยคแหงอนาคตซงไดรบการมองวามคณสมบตทแตกตางจากผเรยนในยคทผานมาคอนขางชดเจน เนองจากการทผเรยนในกลมดงกลาวเกดมาพรอมกบยคทคอมพวเตอร อนเทอรเนต เครองมอสอสาร โทรศพทมอถอ และเครองมออเลกทรอนกสตางๆ ไดเขามาเปนสวนหนงของชวตประจ าวน

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th

การใชงานเครองมอดงกลาวของผเรยน Gen Net ถอเปนเรองปรกต

โดยทผเรยนกลมนจะรสกแปลกใจหากพดถงชวงเวลาของผคนทใชชวตโดยปราศจากคอมพวเตอร อนเทอรเนต หรอไอพอด นอกจากนผเรยนในยคน มกจะมแนวโนมทจะมองโลกในแงด ชอบท างานเปนทม ชอบการเรยนรแตมกจ ากดเฉพาะในเรองทสนใจ อาจเปนเพราะเกดมาในยคของครอบครวลกนอย (Fewer Children Family) สงผลถงการไดรบความเอาใจใสมากขนจาก

1121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ครอบครว นอกจากนค าขวญหรอสโลแกนของผเรยน Gen Net/Tweenies ไดแก “I, me first, I-Pod, myself, my own needs” สะทอนใหเหนถงความคลงไคลเครองมออเลกทรอนกส การถอความตองการจ าเปน ความถนด และความสนใจของตนเองเปนส าคญในการตดสนใจด าเนนการใดๆ ในดานทเกยวของกบการเรยนรนน ผเรยน Gen Net/Tweenies มกใหความสนใจกบการเรยนรจากเครอขายหรอจากชมชนทงรอบตวและออนไลน โดยเฉพาะกลมคนทมความสนใจเดยวกน มากกวาการเรยนรจากครผสอน

คณลกษณะจ าเปน 8 ประการส าหรบผเรยนยค Gen Net/Tweenies 1) ความรบผดชอบและพงพาตนเองในการเรยนร

(Autonomous Learning) หมายถง ความสามารถของผเรยนในการวางแผนการเรยนรของตนเอง ตงเปาหมายการเรยนรของตน รจกวธการในการไปถงเปาหมายนนๆ อยางยดหยน ตลอดจนการมวนยในการเรยนรของตนเอง โดยทไมตองใหมผใดมาบงคบ รวมทงการมความเปนผใหญภายในตนเอง ทกษะประการแรกน ถอวามความส าคญมากเปนอนดบแรกและเปนทกษะทตองการ การปลกฝงไมเพยงแตจากครผสอน จากระบบการศกษา หรอจากสงคมเทานน หากยงตองอาศยสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงการปลกฝงจากครอบ ครวเปนส าคญ

2) ทกษะดานการคด (Thinking Skills) หมายถง การทผเรยนสามารถพฒนาหรอไดรบการฝกฝนทกษะการคดอยางมระบบ สงผลใหสามารถคดไดอยางมประสทธภาพ การฝกฝนทกษะดานการคดนนประกอบไปดวยการคดในหลาย

12 21st Century Skills for CMU Faculty Development

ลกษณะ แตทส าคญมากส าหรบผเรยนยค Gen Net/Tweenies ไดแก การพฒนาทกษะการคดอยางสรางสรรค (Creative Learners)การคดวเคราะห (Analytical Thinkers) การคดไตรตรอง (Reflective Thinking) รวมทง ทกษะในการคดแกปญหา (Problem Solvers)

3) ทกษะในการท างานรวมกบผอนอยางมประสทธภาพ (Effective Collaborators) หมายถง การทผเรยนมความสามารถในการประสานงานกบผอนไดเปนอยางด มทกษะของการเปนผน า รวมทงการเปนผตามทด สามารถสอสารกบผอนในการด าเนนงานตางๆ เชน การมอบ หมายงาน การถายทอดความร ประสบการณ เปาหมายรวมกนใหกบผรวมงานอนๆ ได รวมทงการเปนผฟงและผรวมปฏบตงานทด โดยผเรยน Gen Net/Tweenies ควรไดรบการฝกใหมทกษะในการเรยนรแบบมสวนรวม (Collaborative Learning) โดยทกษะท ตองมงเนน ไดแก ทกษะพนฐานดานการสอสาร (Communication Skill) อยางมประสทธภาพ

4) ทกษะในการสบเสาะคนหา (Enquirers) หมายถง การทผเรยนมคณลกษณะของการเปนนกส ารวจทด ชอบทจะศกษาคนควาสงตางๆ เพอพสจนสมมตฐานของตน โดยสงเกตเปรยบเทยบความเหมอนความแตกตาง รวมทงสบคนเพอการศกษาคนควา ความร ขอมล สารสนเทศทมอยอยางมหาศาลทงในปจจบนและในอนาคต ทกษะส าหรบการสบเสาะคนหาน ครอบคลมการทผเรยนจะตองมทกษะในการเลอกสรร/คดกรองสารสนเทศทเหมาะสม เพอใหสามารถคนหาสารสนเทศทตองการไดอยางเทยงตรง รวดเรว อยางมประสทธภาพ

1321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

5) ความกระตอรอรน (Active Learners) หมายถง การทผเรยนจะตองเปนผเรยนในลกษณะเชงรก กลาวคอไมเปนเพยงผฟง (นงๆ) ทดในชนเรยนหรอในการเรยนออนไลน ผเรยนเชงรกหมายถงการทผเรยนจะตองเปนผรวมมอทดของผเชยวชาญในการเรยนรดวยตนเอง ส าหรบในการเรยนจากผเชยวชาญนน ผเรยนควรใหความใสใจในการเรยนร (Attentive) ศกษาเนอหา รจกถาม/ตอบค าถามในบรบททเอออ านวยตอการเรยนรทมความหมายใหดยงขน รวมทงการฝกฝนทกษะในดานการแสดงออกหรอแสดงความคดเหนอยางเหมาะสมและถกกาลเทศะ

6) ทกษะพนฐานดานไอซท (ICT Skills) ในทนไมไดหมายเฉพาะถงการทผเรยนมทกษะพนฐานในดานการใชโปรแกรมคอมพวเตอรปฏบตการ หรอโปรแกรมส านกงานเทานน หากหมายรวมถงการทผเรยนสามารถดแลรกษาเครองมอและ/หรอระบบตางๆ ไดในระดบพนฐาน นอกจากนยงหมายถงความสามารถของผเรยนในการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรและสอสารโทรคมนาคมในการเรยนรอยางมประสทธภาพ ครอบคลมทกษะตางๆ ทเกยวของ ไดแก ทกษะในการสบคน (Search Skills) ทกษะในดานการใชเครองมอตดตอสอสารผาน ICT และ/หรอ ทกษะในการเลอกใชซอฟตแวรทเหมาะสม เปนตน

7) ทกษะในดานการใชภาษาสากล (Second Language Skills) หมายถง การพฒนาผเรยนใหมทกษะ ความร และความสามารถในการใชภาษาทสอง เปนภาษาทไมใชภาษาแมหรอภาษาหลกของสงคมทตนอาศยอยในระดบทสามารถตดตอสอสารกบผอนได

14 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เปนอยางด ภาษาสากลส าหรบสงคมไทยทถอไดวาส าคญมากทสด คอภาษาองกฤษ เพราะถอเปนภาษาสากลทไดรบการน าไปใชอยางแพรหลายมากทสดในโลกอนเทอรเนต ดงนน ในการเตรยมความพรอมของผเรยนส าหรบการเรยนรในยคสมยหนานน ควรมการเตรยมพรอมผเรยนในดานภาษาองกฤษ

8) ความสนใจในวฒนธรรม (Engaged with Cultures) และความตระหนกถงความเปนไปในโลก (World Awareness) หมายถง การปลกฝงใหผเรยนเปนผทใสใจและเหนคณคาในวฒนธรรมของตนเอง อยางนอยในระดบทเพยงพอทจะท าใหรจกตนเอง รจก “ราก” หรอประวตศาสตรของตนเองและสงคมทอาศยอย (Self-Identity) เพอจะไดสามารถเปรยบเทยบความเหมอนหรอแตกตางกบสงคม/โลกรอบตนเองได โดยเฉพาะอยางยงในยคแหงโลกาภวฒน (Globalization) ซงการเชอมตอกนบนโลกสามารถเกดขนไดภายในพรบตา ความแตกตางทางวฒนธรรมนบวนจะนอยลงทกท การทพลเมองในสงคมใดสามารถจะคงไวในวฒนธรรม ทดของตนเองไวได ในขณะเดยวกนกสามารถเปดรบวฒนธรรมและความเปนไปในทางทดของโลกภายนอกได กจะท าใหสงคมนนมความไดเปรยบเหนอสงคมทไมรจกเหนคณคาในวฒนธรรมของตนเอง และคอยทจะรบเอาวฒนธรรมของคนอนๆ เขามาเพยงทางเดยว

คณลกษณะจ าเปน 8 ประการของผเรยนในอนาคต หรอ Gen Net/

Tweenies เปนคณลกษณะทส าคญตอการเรยนรในสงแวดลอมของศตวรรษท 21 อยางมประสทธภาพ ซงนอกจากตวผเรยนเองแลวนน ผสอนหรอผท

1521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

เกยวของในการจดการศกษาเรยนร ครอบครว และผเกยวของทกฝายควรหนมาใหความส าคญกบคณลกษณะดงกลาว เพอรวมกนเตรยมความพรอมส าหรบผเรยนตอไป

คณลกษณะของผสอนในศตวรรษท 21 (21st Century Teachers) เมอผเรยนยค Gen Net/Tweenies ตองการคณลกษณะทจ าเปน 8

ประการเพอการเรยนรอยางมประสทธภาพในสงแวดลอมของศตวรรษท 21 ผสอนกจ าเปนตองมทกษะ 8 ประการดวยกน เพอทจะสราง/สงมอบ/ถาย ทอดความรและทกษะใหแกผเรยนได เรยกวาเปนผสอนพนธ C (C-Teachers)

C-Teachers ในทนไมไดหมายถงผสอนระดบซแตอยางใด หาก

หมายความถงผสอนทมทกษะตางๆ ซงมความจ าเปนตอการเรยนการสอนในอนาคตนนเอง C-Teachers1 ประกอบไปดวยทกษะทจ าเปน 8 ประการไดแก

1. C-Content หมายถง การทผสอนตองเปนผเชยวชาญเนอหาทตนรบผดชอบในการสอน C-Content ถอเปนลกษณะทจ าเปนอยางทสดและขาดไมไดส าหรบผสอน เพราะถงแมผสอนจะมทกษะ C อนทเหลอทงหมด แตหากขาดซงความเชยวชาญในเนอหาการสอนของตนแลว เปนไปไมไดเลยทผ เรยนจะสามารถเรยนรจากกจกรรมทเกดขนจากผสอนทไมแมนในเนอหา หรอไมเขาใจในสงทตนพยายามถายทอด/สงผานใหแกผเรยน

1 ผเขยนไดรบอทธพลจากแนวคด C-Learning ของ Dr. Sellinger จาก CISCO (2006) และไดน ามาประยกตแนวคดเพอน าเสนอในบทความน

16 21st Century Skills for CMU Faculty Development

2. C-Computer (ICT) Integration หมายถง การทผสอนมทกษะในการใชคอมพวเตอรในการบรณาการกบการเรยนการสอนในชนเรยน เหตผลส าคญทผสอนจ าเปนตองมทกษะดานการประยกตคอมพวเตอรเปนเครองมอหนงในการออกแบบกจกรรมการเรยนร นอกจากจะเปนการตดอาวธดานทกษะในการใช ICT โดยทางออมใหแกผเรยนแลว หากมการออกแบบกจกรรมการเรยนรอยางมประสทธภาพกยงสามารถสงเสรมทกษะกระบวนการคดของผเรยนไดเปนอยางด

3. C-Constructionist หมายถง การทผสอนเปนผสรางสรรคมความเขาใจเกยวกบแนวคดConstructionism ซงมงเนนวาการเรยนรจะเกดขนไดนนเปนเรองภายในของตวบคคลจากการทไดลงมอท ากจกรรมใดๆ ใหเกดการสรางสรรคความรใหมทเชอมโยงกบประสบการณหรอความรเดมทอยในตวบคคลนนมากอน ผสอนทเปนผสรางสรรคไมเพยงแตใชทกษะนในการพฒนาในดานของเนอหาความรใหมส าหรบผเรยน หากยงสามารถน าไปใชในการสรางแผนการเรยนรตางๆ ซงครอบคลมกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนเปนผสรางความรขนในตนเอง ผานการลงมอผลตชนงานตางๆ เชน งานศลปะ การเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร ฯลฯ

4. C-Connectivity หมายถง การทผสอนมทกษะในการจดกจกรรมท เชอมโยงระหวางผเรยนดวยกน เพอนอาจารยทงในสถานศกษาเดยวกนและตางสถานศกษา หรอเชอมโยงสถานศกษา บาน และ /หรอชมชนเขาเปนสวนหนงของสงแวดลอมการเรยนรของผเรยน

1721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

เนองจากแนวคดทวาการเรยนรจะเกดขนไดอยางด เมอสงทเรยนรมความสมพนธโดยตรง หรอเกยวของกบความสนใจ ประสบการณ ความเชอ สงคม และวฒนธรรมของผเรยน การทผสอนสามารถเชอมโยงสงทผ เรยนเรยนรในชนเรยนกบเพอน อาจารยในสถานศกษา บานและสงคมแวดลอมทผเรยนเปนสวนหนงไดมากเทาใด กยอมท าใหผเรยนเกดการเชอมโยงระหวางสงทเรยนรกบประสบการณตรงไดมากเทานน

5. C-Collaboration หมายถง การทผสอนมความสามารถในการเรยนรแบบรวมมอกนกบผเรยนไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอ ผสอนจะตองมทกษะในบทบาทของการเปนโคช หรอทปรกษาทดในการเรยนร (สวนใหญจะอยในลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง) ของผเรยน รวม ทงการเปนผเรยนเองในบางครง ทกษะส าคญของการเปนโคช หรอทปรกษาทดนน ไดแก การสรางฐานการเรยนรใหกบผเรยนเปนระยะ อยางเหมาะสม อ านวยใหผเรยนเกดฐานการเรยนรทจะตอยอดการเรยนรแบบมสวนรวมขนได ทงนการเรยนรจะเกดขนในผเรยนไดอยางจ ากดหากปราศจากซงฐานการเรยนรทเหมาะ สมจากผสอน

6. C-Communication หมายถง การทผสอนมทกษะในการสอสารกบผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ซงมใชเฉพาะการพฒนาใหเกดทกษะของเทคนคการสอสารทด เชน การอธบายดวยค าพด ขอความ ยกตวอยาง ฯลฯ เทานน หากยงหมายรวมถงการเลอกใชสอ (Media) ทหลาก หลายทชวยใหผสอนสามารถสงผานเนอหาสาระทตองการจะ

18 21st Century Skills for CMU Faculty Development

น าเสนอ หรอสรางสงแวดลอมทเออใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองไดอยางเหมาะสม

7. C-Creativity หมายถง การทผสอนเปนผทมความคดสรางสรรค เพราะบทบาทของผสอนในยคสมยหนานนไมไดมงเนนการเปนผปอน/สงผานความรใหกบผเรยนโดยตรง หากมงไปสบทบาทของการสราง สรรค ออกแบบสงแวดลอมการเรยนรทเออใหผเรยนเกดการเรยน รดวยตนเองของผเรยน ผสอนจะไดรบการคาดหวงใหสามารถทจะรงสรรคกจกรรมใหมๆ ตางๆ ทสงเสรมการเรยนรของผเรยน

8. C-Caring หมายถง การทผสอนจะตองมความมทตา ความรก ความปรารถนาและความหวงใยอยางจรงใจแกผเรยน ในทกษะทงหมดทไดกลาวมานน ทกษะ Caring นบวาเปนทกษะทส าคญทสด ทงนเพราะความมมทตา รก ปรารถนาด และหวงใยกบผเรยนของผสอนนน จะท าใหผเรยนเกดความเชอใจตอผสอน สงผลใหเกดสงแวดลอมการเรยนรในลกษณะการตนตวอยางผอนคลาย แทนความรสกวตกกงวลในสงทจะเรยนร ซงการตนตวอยางผอนคลาย ถอวาเปนสงแวดลอมทเหมาะสมทสดทจะท าใหสมองเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

อนทจรง แมวาโลกกาวเขาสศตวรรษท 21 มาไดระยะหนงแลว แต

การเรยนรในศตวรรษท 21 ยงคงถอวาเปนเรองใหมซงนกการศกษาทวโลกยงคงใหความสนใจ อยางไรกด สงส าคญมากทสดสงหนงทจะน าไปสการเปลยนแปลงดงกลาว คอความพรอมของทงผสอนและผเรยน ความจ าเปน

1921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

เรงดวนคงจะไดแกการเตรยมความพรอมของผสอนกบบคลากรทางการศกษาทเกยวของและผเรยน การทบทวนหลกสตรทใชในการสอน หลกการ ทฤษฎ รปแบบ วธการสอนและการเรยนรทไดด าเนนการอยและทจะด าเนนการในอนาคต ใหเปนไปในทศทางเดยวกนกบเปาหมายของทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 อยางชดเจน เกดผลเปนรปธรรมตอไป

20 21st Century Skills for CMU Faculty Development

2. ทกษะแหงศตวรรษท 21 ของมหาวทยาลยเชยงใหม

ความหมายของค าวาทกษะแหงศตวรรษท 21 ส าหรบมหาวทยาลย เชยงใหม อาจหมายถง การตดอาวธใหกบนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหมดวยทกษะตางๆ ทจ าเปนและส าคญในการใชชวตหลงจบการศกษา เพอใหบณฑตสามารถทจะกาวเดนตอไปในโลกแหงการท างานอยางมประสทธภาพ รวมทงการใชชวตในโลกปจจบนทสงคม เศรษฐกจ และวฒนธรรมเปลยน แปลงอยตลอดเวลาไดอยางมความสข

ความหมายทเฉพาะเจาะจงเพอน าไปสการปฏบตทกษะแหงศตวรรษ

ท 21 ไดอยางชดเจน ส าหรบมหาวทยาลย จงอาจหมายถงการพฒนาบณฑตของมหาวทยาลยเชยงใหมใหถงพรอมดวยแนวคด ความร ทกษะและเจตคตส าคญตางๆ ทจ าเปนอยางยงในศตวรรษท 21 ทง 4 ประเดนทกลาวมาแลว โดยเฉพาะอยางยงประเดนท 3 ครอบคลมทกษะการจดการสารสนเทศ สอ และไอซท การคดวเคราะห การคดสรางสรรค การสอสารและการท างานรวมกน เนองจากเปนทกษะทส าคญมากส าหรบผเรยนในยคน

นอกจากน ยงพบหลกฐานจากงานวจยหลายชนทแสดงใหเหนวา

เยาวชนไทยสวนใหญ (รวมทงนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม) ยงขาดซงทกษะเหลาน รวมถงทกษะดานการใชภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงทกษะภาษาองกฤษซงนบเปนอกหนงทกษะของการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมหาวทยาลยเชยงใหมจ าเปนจะตองหนมาใหความสนใจอยางจรงจง เพราะภาษาองกฤษถอเปนทกษะทจ าเปนอยางยงในโลกปจจบน ทงนไมจ ากดเฉพาะเหตผลเพอการน าไปใชในการประกอบอาชพเทานน แตยงหมายรวม

2. ทกษะแหงศตวรรษท 21 ของมหาวทยาลยเชยงใหม

2121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ถงความสามารถในการตดตอสอสารกบสงคมโลกโดยไมมขอจ ากด อกทงยงเปนการสนบสนนการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวตของนกศกษาทจะจบจากมหาวทยาลยไป อยางไรกตาม มหาวทยาลย/คณาจารยสวนใหญยงไมไดใหความส าคญอยางจรงจงนกในการบรณาการทกษะแหงศตวรรษท 21 ทหลากหลายนในการจดการเรยนการสอนและการประเมนผล ซงจะกลาวถงแนวทางปรบปรงเปลยนแปลงในเนอหาล าดบตอไป

แนวคดการน าทกษะแหงศตวรรษท 21 มาปรบใชส าหรบมหาวทยาลย

เชยงใหมมเปาหมายเพอการเตรยมความพรอมใหกบนกศกษามหาวทยาลย เชยงใหมในบรบทหลงจบการศกษา เพอการประกอบอาชพและการใชชวตหลงการเรยนรในมหาวทยาลยอยางมคณคาและมความสข

22 21st Century Skills for CMU Faculty Development

3. ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอผลตบณฑตทผประกอบการพงประสงค

ศตวรรษท 21 เปนยคแหงการเปลยนผาน (Transforming Age) จากสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรมแบบดงเดมและเนนความพอเพยง สสงคมแหงสารสนเทศ เศรษฐกจบนฐานความร สงคมขามวฒนธรรม เนนการบรโภคและวตถนยม การเปลยนแปลงยงสงผลถงดานการศกษาเรยนรของผคนในสงคม โดยเฉพาะอยางยงการศกษาเรยนรของเยาวชนยค Gen Net/Tweeniesทเกดขนมาพรอมกบโลกใบใหม โลกทสารสนเทศและความรเกดการขยายตวอยางทวคณ การน าเสนอขอมลไมจ ากดเพยงสอสงพมพแตครอบคลมถงสอมลตมเดยรปแบบใหมมากมาย การเขาถงขอมลสารสนเทศความรสามารถท าไดงายและสะดวกสบายกวาเดม ดวยการเกดขนและพฒนาอยางตอเนองของเครองมอการเรยนรดจตลทหลากหลายทงคอมพวเตอร อนเทอรเนต โทรศพท มอถอ แทบเลตพซ ฯลฯ การศกษาเรยนรทออกแบบใหเหมาะสมกบผเรยน ในสมยกอน จงไมสามารถตอบสนองกบผเรยนในสมยปจจบนเสมอไป ท าใหเกด ชองวางระหวางเนอหา สงแวดลอมและบรบทการเรยนรในชนเรยนกบสารสนเทศ สภาพแวดลอมและบรบทการเรยนรในชวตประจ าวน จงเปนความจ าเปนอยางยงในการปรบรปแบบการเรยนและเปลยนรปแบบการสอนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ มความสขในการเรยนร และกลายเปนผใฝรตลอดชวต (Lifelong Learners)

นอกจากน โลกแหงปจจบนทธรกจตางแขงขนกนอยางดเดอด สงผล

ใหผประกอบการซงเปนผใชบณฑตมความคาดหวงใหบณฑตรอบรถงพรอมทงศาสตรสาขาวชาทเกยวของกบงาน ทกษะการท างาน ทกษะชวตทด รวม ถงทกษะภาษาทงภาษาแมและภาษาตางประเทศ ทกษะการจดการกบ

3. ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอผลตบณฑตทผประกอบการพงประสงค

2321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

สารสนเทศ สอ ไอทซ คดวเคราะห คดสรางสรรค สอสารและท างานรวมกน ซงทงหมดนถอเปนทกษะทส าคญแหงศตวรรษท 21

จากการประเมนความพงพอใจของผประกอบการตอบณฑตของ

มหาวทยาลยเชยงใหม ผประกอบการพงพอใจตอบณฑตในดานการงาน การปฏบต ความสมพนธระหวางบคคล ศลธรรมและคณธรรม แตยงคงคาดหวงใหบณฑตของมหาวทยาลยเชยงใหมมทกษะตอไปนเพมมากยงขน ไดแก ภาษาองกฤษ การเรยนรแบบรวมมอ การคดเชงวเคราะห การเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต ภาวะผน า และความคดสรางสรรค

Picture: nydailynews.com

ผประกอบการพงพอใจตอบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหมใน Career Skills Practical Skills Inter-personal Relationship Morality Virtues

ผประกอบการคาดหวงตอบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหมใน English Language Skills Collaborative Learning Analytical Thinking Life-long Learning Leadership Creativity

ภาพท 2: ความพงพอใจของผประกอบการตอบณฑตของมหาวทยาลยเชยงใหม

ทมา: งานวจยสถาบนเรอง ผลส ารวจความพงพอใจของผใชบณฑต ประจ าป พ.ศ. 2555 ส านกพฒนาคณภาพการศกษามหาวทยาลยเชยงใหม

24 21st Century Skills for CMU Faculty Development

การจดการเรยนการสอนส าหรบเยาวชนยค Gen Net/Tweenies ทจะไปท างานและใชชวตในสงคมแหงสารสนเทศ เศรษฐกจบนฐานความร สงคมขามวฒนธรรม ซงเปนสงแวดลอมรอบตวของผเรยนทเปลยนไป ทส าคญคอรปแบบวธการเรยนรของผเรยนเปลยนไปแลวนน ICT มบทบาทส าคญอยางยง แมวาทผานมาจะปรากฎความพยายามน าเทคโนโลย ระบบ เครองมอใหม รวมถงการพฒนาสออเลกทรอนกสเขามาใชจดการเรยนการสอนแตกยงอยในวงจ ากด ยงพบชองวางระหวางสงทเรยนในหองเรยนกบสงทตองรนอกหองเรยน ชองวางระหวางผเรยนกบผสอนอย นนเปนเพราะกระบวนทศนทางการประยกตใช ICT เพอการจดการเรยนการสอนยงไมเปลยนแปลง

การเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm Shift) ทางการเรยน

การสอน (Pedagogy) ถอเปนหวใจส าคญในการพฒนาการใช ICT ในการจดการเรยนการสอน

การพฒนาบณฑตของมหาวทยาลยเชยงใหมใหถงพรอมดวยแนวคด

ความร ทกษะและเจตคตส าคญตางๆ ทจ าเปนอยางยงในศตวรรษท 21 เพอบรณาการทกษะแหงศตวรรษท 21 ทหลากหลายเขากบการจดการเรยนการสอนและการประเมนผล ผสอนจ าเปนจะตองปรบเปลยนกระบวนทศนทาง การเรยนการสอน โดยตองท าความเขาใจกบธรรมชาตการเรยนรของผเรยน ธรรมชาตการสอนของผสอน การใช ICT ในการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยน

2521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

การเปลยนกระบวนทศน ธรรมชาตการเรยนรของผเรยน ส าหรบผเรยนในมหาวทยาลยขณะนถอเปนผเรยนยค Gen Net

กลาวไดวาเกอบทงหมดของผเรยนมประสบการณในการใชคอมพวเตอรมากอนเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาอยางนอย 5 ป ซง IT Literacy ของผเรยนถอเปนปจจยบวกในการสนบสนน ICT ในการจดการเรยนการสอนไดเปนอยางด อกทงการทผเรยนปจจบนอยในชวงของ Gen Net ท าผเรยนในยคนมความสนใจพนฐานในการใช ICT ในการเรยนรดวยตนเองมากกวาผเรยนในยคกอนหนาน การจดกจกรรมการเรยนทมการบรณาการ ICT จงไดรบความสนใจจากผเรยนเปนอยางด นอกจากน งานวจยเชงส ารวจหลายชนยงพบวา ผเรยนในระดบอดมศกษายคใหมสวนใหญ ตองการเรยนรดวยวธการทอาจารยบรณาการ ICT หรอ ICT-Integrated Learning ในการสอน2

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th อนง การทผเรยนจะเรยนรทาง ICT ในการจดการเรยนการสอนได

อยางมประสทธผล ไมไดเปนผลจากทกษะทางดาน ICT ของผเรยนเพยงอยางเดยว สงส าคญคอทกษะดานของการเรยนรดวยตนเอง ซงครอบคลม

2 ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศ (2555). ผลการส ารวจความรพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ นกศกษาชนปท 1 ปการศกษา 2555.

26 21st Century Skills for CMU Faculty Development

การรจกคด รจกวเคราะห และรจกสรางความรของตนเอง โดยใชประโยชนจากเครองมอ ICT ในรปแบบตางๆ ทไดจดหาไวใหนนเอง อยางไรกด ผเรยนในสงคมไทยยงคงเคยชนและยดตดกบการเรยนรในลกษณะปอนใหจากผสอน รวมทงบคลกลกษณะของผเรยนยคใหม อนเปนยคแหงความตองการสงส าเรจรป (“ความรส าเรจรป”) อนเนองมาจากเวลาการเรยนรทจ ากด (การเรยนรเปนภาคการศกษา) อกทงการทผเรยนเคยผานสงคมแหงการเรยนรทมงเนนการแขงขน เพอสอบเขาเรยนตอระดบอดมศกษากลายเปนขอจ ากดส าคญส าหรบความใฝรและความชอบในการทจะเรยนรดวยตนเองของผเรยนบางคน โดยเฉพาะอยางยง กลมผเรยนทเรยนออน รวมทงท าใหชอบทจะรบเนอหาจากการถายทอดจากผสอนโดยตรงมากกวาจากการเรยนรดวยตนเอง การออกแบบการเรยนรแนวใหม ซงคงความสมดลโดยการปรบใหสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยน แตคงไวซงเนอหาทตองการใหผเรยนเกดการเรยนรจงเปนสงส าคญ

การเปลยนกระบวนทศน ธรรมชาตการสอนของผสอน สงทส าคญมากทสด ไดแก การปรบกระบวนทศนเกยวกบการเรยนร

(Learning Paradigm) ของผสอน เพราะผสอนถอเปนหวใจส าคญทสดของความส าเรจหรอความลมเหลวในการใช ICT เพอการจดการเรยนการสอน เปนททราบกนดวาการใช ICT ในการจดการเรยนการสอนเปนรปแบบการเรยนรทสนบสนนผเรยนเปนศนยกลาง แตการปรบกระบวนทศนเกยวกบการเรยนรของผสอนไมใชเรองงาย ทงการใช ICT ในการจดการเรยนการสอนและวธการเรยนการสอนในลกษณะผเรยนเปนศนยกลาง นบเปนเรองใหมส าหรบผสอนทวโลก (ไมเฉพาะในประเทศไทย) การปรบกระบวนทศนทเกยวของส าหรบการใช ICT ในการจดการเรยนการสอนในการเรยนการสอน

2721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ลกษณะใหมน จงตองอาศยทงเวลาการฝกฝน ความมงมนในการเปลยน แปลงการสอนของตน ความทาทายประการหนงคอการทผสอนในยคนเปนผเรยนทเรยนมาในลกษณะทผสอนเปนศนยกลางเปนสวนใหญ การปรบปรงเปลยนแปลงวธการสอนจากทตนเคยเหนหรอเคยมประสบการณจงเปนเรองทไมงายเลย

สงส าคญทสดขณะนอาจไดแก การท าใหผสอนเหนความจ าเปน

(ความตองการของผเรยน) ในการปรบเปลยนวธการสอนของตน เพราะหาก ICT สามารถเขามาชวยแกปญหา หรอ พฒนาใหการสอนของผสอนใหดขนได ผสอนทดกจะหนมาใช ICT ในการจดการสอนดวยตนเองโดยไมมผใดบงคบ จากหลกฐานงานวจยทไดด าเนนการมาอยางตอเนองพบวา ICT จะเปนเครองมออนทรงพลงทจะท าใหการสอนเกดประสทธภาพไดนน กตอเมอ ICT ถกน ามาใชในกจกรรมการเรยนรทมงสงเสรมใหผเรยนไดคดวเคราะห (Inquiry) ตดตอสอสารกบผอน (Communicate) แสดงความรสก/ความเหน/ความเขาใจ (Express) สรางความร (Construct) รวมทงการท ICT สามารถจงใจผเรยน (Motivate) ใหเกดความตองการในการเรยนร หนาทของผสอนจงไดแกการออกแบบการสอน กจกรรมการเรยนรทสามารถดงศกยภาพของ ICT ดงกลาวมาใชใหเกดประโยชนสงสด

การเปลยนกระบวนทศน การใช ICT ในการเรยนการสอน การใช ICT ในการจดการเรยนการสอนถอเปนรปแบบการเรยนรซง

สนบสนนการเรยนการสอน หรอการอบรมซงเนนผเรยนเปนศนยกลางไดอยางมประสทธภาพ ทงนเพราะขอไดเปรยบในดานความยดหยนของการ

28 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เขาถงเนอหาผเรยนโดยปราศจากขอจ ากดดานเวลาและสถานท รวมทงการจดหาชองทางในการพบปะ อภปราย แลกเปลยนความคดเหนกบผอน ไมวาจะเปนผสอน ไปจนถงผเชยวชาญอนๆ อยางไรกด ในทางปฏบตผสอนสวนใหญยงเชอวาการใช ICT ในการจดการเรยนการสอนเปนเรองท (แทบจะ) เปนไปไมไดเลย โดยใหเหตผลวาผสอนสวนใหญจ าเปนตองรบผดชอบการสอนเนอหาจ านวนมากภายใตเวลาการสอนทจ ากด ซงอนทจรงกระบวนทศนทจ าเปนตองปรบเปลยนกคอ การมงเนนไปทการเรยนการสอนทเนนความเขาใจของผเรยน การเนนใหผเรยนบรรลวตถประสงคของการเรยนรมากกวาปรมาณของความรหรอเนอหาทผสอนน าเสนอไดในเวลาทจ ากด สงส าคญทผสอนตองพจารณา ไดแก การเลอกหวขอของการเรยนใหเหมาะสมกบวธการเรยนการสอน ยกตวอยาง หากเปนหวขอการเรยนรทเนนการจ าหรอเนอหาพนฐาน เชน ประวตของ... หรอค าศพทพนฐานทางดาน... เปนตน ผสอนกไมจ าเปนตองใชเวลากบการสอนในหวขอดงกลาว แตสามารถมอบ หมายใหผเรยนไปศกษาดวยตนเอง และมงเนนไปทหวขอการเรยนรทผเรยนตองใชเวลาในการศกษาสารสนเทศ ขอมลความร กอนทจะสรางความรและความเขาใจดวยตนเองและน าเสนอความคดของตนดวยการเขยนหรอการอธบายกตาม ซงอนทจรงแลว การใช ICT ในการจดการเรยนการสอนนนจะสามารถสนบสนนการเรยนการสอนในลกษณะทกลาวมาทงหมดไดอยางมประสทธภาพมาก เพราะผสอนสามารถใชเครองมอ ICT ซงผสอนปจจบนมการเขาถงอยตลอดเวลาในการจดการเรยนการสอนและใหผลปอนกลบแกผเรยน รวมทงน าเสนอหรอถายทอดเนอหาทงทตองการใหผเรยนศกษาดวยตนเอง และทตองการใหผเรยนเขามาศกษา คดวเคราะห ท าความเขาใจเพอทจะสรางความรภายในตนเองกอนทจะน าเสนอออกมาผานเครองมอตางๆ (ทงทเปน ICT หรอ ไมใช ICT) ใหผอนไดรบทราบ

2921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

การเปลยนกระบวนทศน การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรง

การทดสอบผเรยนในสภาพการเรยนรเชนเดยวกบทผเรยนไดมการลงมอปฏบตจรงเปนสงทจ าเปนในปจจบน ผสอนสวนใหญยงคงใชการทดสอบในรปของขอสอบเพอทดสอบความรความเขาใจจากทไดศกษาเนอหาการเรยนร ซงรปแบบการทดสอบความรในลกษณะเดม หากน ามาใชกบ ICT ในการจดการเรยนการสอน โดยไมไดมการปรบเปลยนใหเปนลกษณะของการวดและประเมนผลตามสภาพการเรยนรจรงทมการใช ICT รวมดวยแลว กจะสงผลใหผเรยนขาดแรงจงใจในการเรยนดวย ICT ในการจดการเรยนการสอน เพราะหนาทของผเรยน ไดแก การเรยนรใหบรรลตามวตถประสงค แตหากเกณฑการบรรลวตถประสงคอยในลกษณะขอสอบทวดความรสวนตวของผเรยนเทานน ผเรยนกคงไมมเหตผลใดในการทจะเรยนรอยางมสวนรวม กบผสอน เพอนๆ หรอผเชยวชาญอนๆ ผานการใช ICT ในการเรยน ตวอยางของการวดและประเมนผลตามสภาพจรงเมอมการน า ICT มาใชในการจดการเรยนการสอน ไดแก คะแนนของการมสวนรวมในการแสดงความคดเหนออนไลนอยางมปฏสมพนธกบเพอนและอาจารยผาน ICT คะแนนการด าเนนกจกรรมตางๆ ผานการใช ICT เชน การสบคนและสรปเนอหาผาน ICT หรอคะแนนของผเรยนจากโครงงานทไดด าเนนการในลกษณะเดยวและกลมในลกษณะออนไลน เปนตน

มองในมมของระบบและเครองมอ มหาวทยาลยเชยงใหมไดจดหา

เทคโนโลยทเกยวของเปนโครงสรางพนฐานดาน ICT ส าหรบสนบสนนการเรยนการสอน สนบสนนทงผเรยนและผสอน นบวามความพรอมอยางมาก การผลตบณฑตยคใหมนออกไปเปนบณฑตทพงประสงคของผประกอบการ

30 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เปนบณฑตทเปนพลเมองทดของสงคมโลกในยคศตวรรษท 21 นนไมไดจ ากดอยเพยงการพฒนาหรอจดหาเทคโนโลยทเกยวของเทานน หากสงส าคญมาก คอการพฒนาผสอนทางดานกระบวนทศนทเกยวกบการเรยนการสอน การใช ICT ในการจดการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ ปลกฝงใหบณฑตมทกษะการเรยนรเพอเรยนรตลอดชวต มความพรอมในการประกอบอาชพและใชชวตในศตวรรษท 21 ไดเปนอยางดและมความสข กเทากบวามหาวทยาลยบรรลพนธกจและคณาจารยปฏบตหนาทส าเรจอยางเตมภาคภม

3121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

4. การขบเคลอนระดบมหาวทยาลย [โครงการพฒนาอาจารย 2555-2556]

แนวคดของการน าทกษะแหงศตวรรษท 21 มาปรบใชส าหรบมหาวทยาลยเชยงใหมมเปาหมายเพอการเตรยมความพรอมใหกบนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหมในบรบทหลงจบการศกษา เพอการประกอบอาชพและการใชชวตหลงการเรยนรในมหาวทยาลยอยางมคณคาและมความสข ซงการเตรยมตวผเรยนใหสามารถพรอมสการเปนผเรยนในศตวรรษท 21 ไดนน ประกอบไปดวยองคประกอบส าคญหลายประการ ไดแก หลกสตรการสอน วธและเทคนคการสอนแบบใหม การพฒนาคณาจารย สงแวดลอมการเรยนร มาตรฐานการศกษา รวมถงการวดและประเมนผลผเรยน

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th

ทามกลางองคประกอบทหลากหลายในการเตรยมตวผเรยนในศตวรรษท 21 นน องคประกอบทส าคญมากทสดประการหนง คอ อาจารยผสอนเพราะ อาจารยเปรยบเสมอนผขบเคลอนส าคญทไมเพยงแตท าใหผเรยนเกดความร

4. การขบเคลอนระดบมหาวทยาลย

[โครงการพฒนาอาจารย 2555-2556]

32 21st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะและเจตคต ตามวตถประสงคของหลกสตรรายวชาแตหากยงเปนตนแบบ ทดของนกศกษา เปนนกสรางแรงบนดาลใจทส าคญของนกศกษา ซงเปนค าส าคญปรากฎในหนงสอครเพอศษย โดยศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช อกทงอาจารยผสอนยงเปนผรวมมอของผเรยนในการสรางสงแวดลอมการเรยนรทด เปนผทจะสะทอนภาพของการด าเนนชวตในศตวรรษท 21 อยางมคณคาและมความสขใหกบผเรยนไดชดเจนทสด อาจารยผสอนจงเปนกลม เปาหมายแรกทจ าเปนตองเขาใจถงแนวคดทกษะของศตวรรษท 21 รวมทงไดรบการพฒนาความสามารถในดานทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงทกษะการเรยนรทส าคญของผเรยนในยคดจตล (ดานการใชสารสนเทศ การบรโภคและผลตสอ ดาน ICT) ดานรายวชาหลกในบรบทของศตวรรษท 21 ดานทกษะการเรยนรและการสรางสรรคนวตกรรมทอาศยการคดวเคราะห การคดสรางสรรค การสอสารและการท างานรวมกบผอน นอกจากนอาจารยผสอนยงจ าเปนทจะตองไดรบการพฒนาสมรรถนะทางดานภาษาองกฤษดวย สดทายนอาจารยควรมงเนนการพฒนาทกษะทจ าเปนส าหรบการใชชวตในศตวรรษท 21 เพอใหนกศกษาดเปนตวอยาง หรออยางนอยกเพอการพฒนาทกษะทจ าเปนดงกลาวไปพรอมกนกบนกศกษา

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th

3321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ดวยมหาวทยาลยเชยงใหมเปนมหาวทยาลยดจตล (Digital University)มเทคโนโลยสารสนเทศททนสมย เพอยกระดบความสามารถในการเรยนการสอน การวจย การบรการวชาการใหเปนไปตามทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 จงจ าเปนทจะตองใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรสายวชาการ (คณาจารย) เพอใหมความร ทกษะ และเจตคตทดในการสอนทกษะของศตวรรษท 21 แกนกศกษา รวมทงสนบสนนคณาจารยใหมสงแวดลอมทเหมาะสมส าหรบการพฒนาทกษะดงกลาว

มหาวทยาลยเชยงใหมโดยผบรหารระดบสงสามารถทจะสงเสรมการ

พฒนาทกษะของศตวรรษท 21 ไดใน 3 ลกษณะส าคญ ดงน 1. Professional Learning Community (PLC)

ชมชนการเรยนรของผทอยในวชาชพเดยวกน (ในทนคอคณาจารย)โดยจดใหมเวทแลกเปลยนเรยนร (KM) ส าหรบคณาจารยซงอาจเปนลกษณะเวทสมมนา หรอในลกษณะชมชนออนไลนกได เพอใหเกดการแบงปนความร การสนบสนนซงกนและกนอยางยงยน

2. Right Learning Environments การจดสภาพแวดลอมการเรยนรแนวใหมใหกบผเรยน เชน การจด

สภาพแวดลอมของมหาวทยาลยในลกษณะ Ubiquitous Campus ซงหมายถงการเขาถงสารสนเทศของนกศกษา คณาจารย และชมชนอยางยดหยน โดยเครองมอทหลากหลาย การจดชนเรยนแบบสตดโอ การจดชนเรยนทเหมาะสมส าหรบการเรยนรแบบรวมมอ ผเรยนเปนศนยกลางหรอเออตอการเรยนรแบบบรณาการ ICT รวมทงการจดหา Smart Classrooms โดยสวนกลางและคณะ ตลอดจนรบผดชอบออกแบบและสรางเพอสนบสนนอาจารย

34 21st Century Skills for CMU Faculty Development

3. Leadership with Policy and Regulations ความเปนผน า นโยบาย กฎระเบยบ และกลไกอนๆ ทงระบบ

มหาวทยาลยออกนโยบายตางๆ ทเอออ านวยตอการพฒนา เชน เปนสวนหนง ของเกณฑการประเมนการสอนประจ าป สนบสนน สงเสรมใหคณะ และ/หรอภาควชา รวมกนด าเนนกจกรรมใหเกดบรรยากาศการเรยนรแบบศตวรรษท 21 เชน จดใหม Lunch Talk หรอ Brown Bag Talk เพอทานขาวและคยวชาการไปพรอมๆ กน หรอจดใหมวนใดวนหนงเปนวนทตองสอสารดวยภาษาองกฤษเปนตน

ภาพท 3 ในหนาถดไปแสดงถงหลกสตรทกษะของศตวรรษท 21 (21st Century Skills Curriculum) ซงเปนกรอบแนวคดของการพฒนาอาจารย ของมหาวทยาลยเชยงใหม ประกอบดวย 8 หลกสตร อาจารยผสนใจสามารถตดตอเขารบการฝกอบรมไดทส านกพฒนาคณภาพการศกษาและส านกบรการ เทคโนโลยสารสนเทศ

I. หลกสตรแนะน าทกษะส าหรบศตวรรษท 21 อะไร ท าไม อยางไร (21st Century Skills: What, Why and How) เนอหาหลกสตร: ผเขาอบรมจะไดทราบถงความหมายของทกษะส าหรบศตวรรษท 21 ความส าคญของการเปลยนแปลงระดบอดม ศกษาของมหาวทยาลย ของอาจารยผสอน เพอใหเทาทนการพฒนาอยางไมหยดยงของโลกในศตวรรษท 21 เพอใหสามารถผลตบณฑตทพงประสงค กลาวคอ บณฑตทสามารถด าเนนชวตในศตวรรษท 21 อยางมคณคาและมความสข รจกชมชนของตนเอง สามารถแขงขนในเวทโลกได (ถาจ าเปน) เปนบณฑตทตรงกบความตองการของตลาดแรงงานปจจบนดวย เวลาอบรม: 3 ชวโมง

3521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ภา

พท 3:

หลก

สตรเพ

อการพฒ

นาทก

ษะแห

งศตว

รรษท

21 ส า

หรบค

ณาจารยมห

าวทย

าลยเชย

งใหม

36 21st Century Skills for CMU Faculty Development

II. หลกสตรพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 (21st Century Skills Development) ประกอบดวย 3 หลกสตรยอย ไดแก Information Literacy, Media Literacy, Technology Literacy เนอหาหลกสตร: Information Literacy ผเขาอบรมจะไดเรยนรถงแหลงทรพยากร/เรยนรดจตล การสบคนทรพยากรดจตลอยาง มประสทธภาพ การรวบรวม การจดเกบ น าเสนอสารสนเทศ และเครองมอการสบคนตางๆ เนอหาหลกสตร: Media Literacy ผเขาอบรมจะไดเรยนรถงสอใหมตางๆ หลกการทางทศนะ การออกแบบภาพ ทกษะการอานภาพ เครองมอการออกแบบและผลตภาพขนพนฐาน การใชภาพในการน าเสนอขอมลอยางมประสทธภาพ เนอหาหลกสตร: Technology Literacy ผเขาอบรมจะไดเรยนรถงการใชเทคโนโลยอยางถกวธ จรยธรรมการใชอนเทอรเนต ความปลอดภยดานขอมล ความปลอดภยจากภยรายทางอนเทอรเนต เครองมอ Web 2.0/3.0 ในการน าเสนอสารสนเทศ เวลาอบรม: หลกสตรยอยละ 3 ชวโมง

III. หลกสตร 4C’s Skills

ประกอบดวย 4 หลกสตรยอย ไดแก Critical Thinking, Creative Thinking, Collaborative Skills, Communication Skills เน อหาหลกส ตร : 4Cs Skills ไดช อ ว า เปน Super Skills แห งศตวรรษท 21 ผเขาอบรมจะไดเรยนร C: Critical Thinking การคดวเคราะห คดเชงระบบ คดอยางมวจารณญาณ โดยฝกมองปญหา

3721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ในมมใหมๆ ฝกเชอมโยงองคความรขามวชาหรอสหวชาเพอน าไปสการเลอกใชแนวคดหรอการตดสนใจทเหมาะสมทสด C: Creative Thinking การคดสรางสรรค โดยฝกประยกตหลกการตางๆ อยางรอบคอบและถกตองตอยอดสมตทกวางขน หลากหลายแปลกใหมจากเดม C:Collaborative Skills การท างานดวยกนอยางรวมมอกนเพอบรรลเปาหมายรวมของกลม โดยฝกปะทะสงสรรค รกษาอตลกษณของตนไวขณะเดยวกนกใสความสามารถเฉพาะ/ความเชยวชาญของตนเขาไปในกลมเพอเสรมทมและท างานอยางฉลาดจนกลมบรรลผลงานทตองการในทสด C: Communication Skills การสอสาร แลกเปลยนความคด ความเหนตงค าถาม เจรจาตอรองจนน าไปสทางออกของปญหาททกฝายเหนชอบรวมกน

IV. หลกสตรการออกแบบแผนการเรยนรขนสง

(Advanced Instructional Design for Teaching in 21st Century) ประกอบดวย 3 หลกสตรยอย ไดแก การออกแบบแผนการเรยนรขนสง นวตกรรมการสอนดวย New Media และการสอนดวย e-Learning เนอหาหลกสตร: การออกแบบแผนการเรยนรขนสง ผเขาอบรมจะไดเรยนรการบรณาการทฤษฎการสอนแนวใหม (Connectivism) วธการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ การสอนทใช ICT เปนฐานรวมทงทกษะการวดและประเมนผลในลกษณะตามสภาพจรง กบการจดการเรยนการสอนในชนเรยน เนนการออกแบบแผนการสอนทมการบรณาการในลกษณะดงกลาว ทงนเพอใหผเรยนสามารถพฒนาทกษะของศตวรรษท 21 ได

38 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เนอหาหลกสตร: นวตกรรมการสอนดวย New Media ผเขาอบรมจะไดเรยนรสอใหมในรปแบบตางๆ ครอบคลมเครองมอ Web 2.0 ทไดรบความนยม การสรางและใชสอใหมในการเรยนการสอน ตงแต สอน าเสนอ e-Book Tablet PCs ไปจนถง (New Media แบบตางๆ) Game-based Learning เนอหาหลกสตร: การสอนดวย e-Learning ผเขาอบรมจะไดเรยนรแนวคดการสอนดวย e-Learning แนะน าระบบบรหารจดการการเรยนรของมหาวทยาลยเชยงใหม เครองมอตางๆ บนระบบบรหารจดการการเรยนร วธการบรณาการสอตางๆ และการสรางสอดวยระบบบรหารจดการการเรยนร และการบรหารจดการการสอนดวยระบบบรหารจดการการเรยนร เวลาอบรม: หลกสตรยอยละ 6 ชวโมง

V. หลกสตรภาษาองกฤษ (English Language Literacy)

เนอหาหลกสตร: ผเขาอบรมจะไดทบทวนทกษะภาษาองกฤษ การผสานภาษาองกฤษเขากบการเรยนการสอน ภาษาองกฤษเพอการวจย ภาษาองกฤษเพอการเขยนเชงวชาการ และภาษาองกฤษส าหรบการสอนในหลกสตรภาษาองกฤษ หนวยงานอบรม: คณะมนษยศาสตรและสถาบนภาษา

VI. หลกสตรทกษะชวตและทกษะอาชพ (Life and Career Skills)

เนอหาหลกสตร: ในการสมมนาประจ าปส าหรบคณาจารยทกคนจะไดทบทวนและสรางความมนใจวาหลกสตร เนอหา การจดการเรยนการสอนมความสอดคลองกบทกษะของศตวรรษท 21 กลาวคอ

3921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

การมงเนนทกษะการใชชวตและทกษะอาชพใหกบผเรยน ทกษะการเรยนรในยคดจตล (ดานการใชสารสนเทศ การบรโภคและผลตสอดาน ICT) ดานรายวชาหลกในบรบทของศตวรรษท 21 โดยใหการเรยนการสอนมลกษณะมงเนนใหผเรยนลงมอปฏบตและมการฝกประสบการณวชาชพมากขน และเรมเรวขน (ในหลกสตร) เพอใหผเรยนเชอมโยงสงทเรยนกบการน าไปใชไดจรงใหเรวทสด พยายามหลกเลยงรายวชาทเนนเนอหาการสอนเฉพาะทฤษฎทไม ไดน าสการปฏบตจรง หรอแนวคดทปรบประยกตกบการใชชวตจรง รวมทงการสอดแทรกคณธรรมและจรยธรรมใหกบนกศกษาเพอการใชชวตอยางมคณคาและมความสข หนวยงานอบรม: คณะ วทยาลย และสวนงานวชาการ

VII. หลกสตรวชาแกนกบบรบทของศตวรรษท 21

(Core Subjects and 21st Century Themes) เนอหาหลกสตร: ในการสมมนาหลกสตรแตละสาขาวชา ทกสาขา วชา คณาจารยทกคนจะไดทบทวนและสรางความมนใจวาหลกสตรการเรยนการสอนมคณภาพระดบสง มความสอดคลองกบความเปนปจจบนและใหมการสอนเนอหาหลกในบรบทของศตวรรษท 21 โดยมการออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเชอมโยงกบสงคม และประสบการณจรงของผเรยน ซงมความทนสมยและสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานของโลกในยคปจจบน หนวยงานอบรม: คณะ วทยาลย และสวนงานวชาการ

40 21st Century Skills for CMU Faculty Development

VIII. หลกสตรพนฐานดานครศาสตร (การสอนและความเปนคร) เนอหาหลกสตร: ผเขาอบรมจะไดเรยนรถงการออกแบบหลกสตรและ(แผน)การเรยนร การวดและประเมนผลตามกรอบมาตรฐานคณวฒ ระดบอดมศกษาแหงชาต (Thai Qualifications Framework for Higher Education: TQF) เทคนคและวธสอนทจงใจผเรยนเทคนค วธการสอนและการประเมนแนวใหม การสอนทสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และความเปนคร หนวยงานอบรม: คณะศกษาศาสตร

4121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

5. การรเรมระดบคณะ [Dean Consortium 28 สงหาคม 2556]

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย

นายกสภามหาวทยาลยเชยงใหม

บนทกการสมภาษณนายกสภามหาวทยาลยเชยงใหม เกยวกบการจดการเรยนการสอนในศตวรรษท 21 วนท 12 กรกฎาคม 2556 ณ อาคารยทธศาสตร ส านกงานมหาวทยาลย

ขณะทเราก าลงเตรยมงานฉลองครบรอบ 50 ปของมหาวทยาลย

เชยงใหมในป 2557 หากจะกลาวถงการเปลยนแปลงทเกดขนทวโลก ภมภาคอาเซยนและในประเทศไทย มหาวทยาลยเชยงใหมจะเตรยมรบกบการเปลยนแปลงในครสตศตวรรษท 21 นอยางไร ซงไมเพยงแตมหาวทยาลย เชยงใหมเทานน แตเปนโจทยส าหรบผรบผดชอบดานการจดการอดมศกษาทวโลก ซงผมคดวาขณะนเราอาจจะตองปรบปรงแกไขในหลายดานดวยกน เหตผลส าคญทสดส าหรบการเปลยนแปลงคอ การเปลยนแปลงของโลก ภมภาค และประเทศไทย นอกจากนนยงเปนการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยการสอสารดวย ซงเทคโนโลยดจตลไดเปลยนวธคด วถชวตของ

5. การรเรมระดบคณะ

[Dean Consortium 28 สงหาคม 2556]

42 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เยาวชนรนใหมพอสมควร เนอหาวชาทผบรหาร คณาจารยผรบผดชอบกพฒนาปรบปรงกาวหนาขนอยางไมหยดยงเชนกน เทคโนโลยบางสาขาวชาไปเรวมากความรเทคโนโลยบางสาขากกาวหนาไปอยางไมนาเชอ เพราะฉะนน ดวยแรงผลกดนทง 2 ปจจยน คอ 1) โลกเปลยนเทคโนโลยเปลยน 2) ความรในแตละสาขาวชากาวกระโดด ซงผมคดวา มหาวทยาลยเชยงใหมจะตองมาทบทวนวาในเรองการจดการเรยนการสอนเปนการสอนซงเราออกแบบไว 50 ป เรากปรบปรงเชนกน ในชวง 1-2 ปทผานมา ผบรหารมหาวทยาลย เชยงใหมรวมถงสภามหาวทยาลยตองค านงถงบณฑตทจบไปแลว มทกษะทเหมาะสม เกงพอทจะท างานและเปนคนดของสงคมไทยได โดยครอบคลม 3 ประเดนหลก ไดแก

1) ทกษะในการตดตาม ตดตอกบโลกรอบตวของบณฑต เชน เรองภาษาไทยซงจ าเปนตองเขมแขง ภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากล ตลอดรวมถงภาษาในยคแหงการเปลยนแปลงอกหลายภาษา อาท ภาษาจน ภาษา ญปน ภาษาเกาหล และภาษาประเทศเพอนบาน เชน ภาษาลาว ภาษาเขมร ภาษาพมา และภาษาบาฮาซา เปนตน ซงจะตองน ามาทบทวนทงโครงสราง กระบวนวชาและหลกสตร

2) เทคโนโลยดจตล ซงหากปรบตวไมทนจะท าใหลาหลง เพราะ ฉะนน เรองดจตล เทคโนโลย และทกษะในการใชเทคโนโลยเพอใหเกดประโยชนแกทกคน ผบรหาร คณาจารย เจาหนาทจะตองออกแบบ โดยตองใครครวญแมจะตองใชงบประมาณคอนขางสง เพอใหทนกบเทคโนโลยและทนกบโลกภายนอก

3) เนอหาวชาทสอนในแตละสาขาวชา ปจจบนปญหาทอยนอกมหาวทยาลย ไมวาจะเปนปญหาในชมชน ปญหาระดบประเทศ ปญหาระดบภมภาค หรอปญหาในโลก ไมมการแบงสาขาวชา ปญหาตางๆ เปนเรองพห

4321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

สาขาทงนน การจดกระบวนวชากด การจดหลกสตรกด เราอาจจะตองปรบและจดระบบใหมของกระบวนวชาและหลกสตรนน เพอใหสอดคลองและทนกบประเดนใหมๆ ทเกดขนในสงคมทงในระดบภมภาคและระดบสากล จงใครขอใหพจารณาทบทวนวา หลกสตรทออกแบบมาหลายป หลกสตรใดหากไมเหมาะสมแลวกอาจจะตองปรบ หรอหลกสตรใดทไมจ าเปนกควรจะยกเลก หรอ หลกสตรใดทจะตองสรางขนใหม ซงมหาวทยาลยเชยงใหมจะตองขบเคลอนไปอยางรวดเรว ปรบตวใหรวดเรว สอดคลองกบความตองการของทองถนและ สากล

ผมคดวายทธศาสตรของมหาวทยาลยเชยงใหมททกคนชวยกนคด

ชวยกนออกแบบส าคญมาก การมสวนรวมของทกระดบมความส าคญ เมอชวยกนคดและมสวนรวมแลวกยตไดในขอตกลงอนใดอนหนง ทกลาวมาทงหมดตองชวยกนและรวมมอกน คอ รวมคด รวมมอกนท าขอตกลงในสองกตกาน เราจะเผชญกบความทาทายในศตวรรษท 21 นไดอยางสงางามและประสบผลส าเรจ กขอตงความหวงและขอขอบคณทกทานทจะตองมาชวยท างานกนเพอมหาวทยาลยเชยงใหมในอก 50 ปขางหนา ขอบคณมาก

44 21st Century Skills for CMU Faculty Development

รองศาสตราจารย นายแพทยนเวศน นนทจต

อธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม

ค ากลาวเปด การประชมทางวชาการและระดมสมองส าหรบคณบด (Dean Consortium)

โครงการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม ในการจดการการเรยนรแบบใหม (ศตวรรษท 21)

ดงททกทานตระหนกเปนอยางดถงปรากฎการณการเปลยนแปลงของ

สงคมโลกในศตวรรษท 21 ซงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนแรงกระตนส าคญทเปลยนสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรมแบบดงเดมสสงคมแหงสารสนเทศ เศรษฐกจบนฐานความร สงคมขามวฒนธรรม การเปลยนแปลงตางๆ ยงสงผลถงการศกษา การเรยนรของผคนในยคน โดยเฉพาะอยางยงการศกษาเรยนรของเดกและเยาวชนรนใหมทเกดขนมาพรอมกบโลกใบใหม โลกทสารสนเทศและความรเกดการขยายตวอยางทวคณ เกดสอมลตมเดยใหมๆ ในการน าเสนอขอมล ขณะทการเขาถงสารสนเทศและความรสามารถท าไดงายและสะดวกสบายกวาเดมดวยเครองมอสอสารใหมทยงคงพฒนาอยางตอเนอง เทคโนโลยดจตลไดเปลยนวธคดและวถชวตของเยาวชน รนใหมอยางมาก

4521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

โลกในศตวรรษท 21 ไดน าความร ทกษะ และวทยาการใหมๆ มาสสงคม เนอหาวชาการกพฒนาปรบปรงกาวหนาขนอยางไมหยดยงเชนกน องคความรในบางสาขาวชากาวหนาไปเรวมาก ความรมอายใชงานทสนลง และจ าเปนตองผสมผสานบรณาการระหวางวชาในลกษณะพหสาขาเพอเปนเนอหาวชาทนกศกษาสามารถน าไปใชประโยชนตอบสนองผประกอบการเมอนกศกษากาวเขาสโลกแหงการท างาน ซงจากผลส ารวจความพงพอใจของนายจางทมตอการท างานของบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหมทผานมา พบวา บณฑตของเรามคณสมบตดอยและเปนไปในทศทางเดยวกน 3 ดาน คอ ดานทกษะการคดวเคราะหแกไขปญหาอยางเปนระบบ ดานใฝรศกษาอยางตอเนอง และดานทกษะทางภาษาและการสอสาร โดยเฉพาะภาษาองกฤษ

การปรบตวใหทนตอบรบทของโลกในศตวรรษท 21 เปนโจทยส าคญ

ของทกภาคสวน รวมถงภาคการศกษาโดยเฉพาะอดมศกษาทวโลก ซงไมเพยงการตดตามความทนสมยของเนอหาความรเทานน แตตองค านงถงการปรบรปแบบการเรยน การเปลยนรปแบบการสอนทมงผเรยนเปนศนยกลาง เรยนรไดอยางมความสข มประสทธภาพ และกลายเปนผใฝรตลอดชวต เปนบณฑตทฝกใฝในการฝกฝนตน เปนผรจรง คดเปน ปฏบตได ครองตน ครองคน ครองงานดวยมโนธรรมและจตส านกตอสงคม สอดคลองกบปณธานของมหาวทยาลยเชยงใหม และตอบสนองความตองการของผจางงานบณฑต

ในฐานะมหาวทยาลยภมภาคแหงแรกของประเทศ ถอก าเนดจากการ

เรยกรองของประชาชนใหมการขยายการศกษาระดบอดมศกษาสภมภาค มหาวทยาลยเชยงใหมจงเปนความภาคภมใจของดนแดนลานนา ในวาระทจะกาวเขาสปท 50 ยงคงมงมนท างานวชาการเพอรบใชสงคมไทย แตในโลกท

46 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เปลยนไป เกดความรทกษะใหมๆ เพอการตดตามวทยาการ และการตดตอกบโลกรอบตว เดกเยาวชนซงเปนผเรยนเปลยนไป จงเปนค าถามวาผสอนและการจดการเรยนรทเหมาะสมกบบรบทโลกศตวรรษท 21 ควรปรบเปลยน ไปอยางไร และเปนทมาของการประชมทางวชาการและระดมสมองส าหรบคณบด หรอ Dean Consortium

ผมมความยนดและรสกเปนเกยรตอยางยงทไดมากลาวเปด Dean

Consortium ในวนน การประชมครงนเปนสวนหนงของกจกรรมในโครงการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม มวตถประสงคเพอรบฟงความคด เหนและสรางความรวมมอในระดบนโยบาย ตลอดจนรวมกนคนหาแนวทาง วธการ กจกรรม การพฒนาคณาจารยในการจดการการเรยนรแบบใหมทสอดคลองกบการเปลยนแปลงและความทาทายของโลกยคใหม และการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 ของมหาวทยาลยเชยงใหม

บดน ไดเวลาอนสมควรแลว ผมขอเปดการประชมทางวชาการและ

ระดมสมองส าหรบคณบด เพอการพฒนาอาจารย ณ บดน ขอใหการประชมด าเนนลลวงไปดวยด บรรลผลสมบรณตามวตถประสงคทกประการ

ทกษะและเจตคต ตามวตถประสงคของหลกสตรรายวชาแตหากยงเปนตนแบบ ทดของนกศกษา เปนนกสรางแรงบนดาลใจทส าคญของนกศกษา ซงเปนค าส าคญปรากฎในหนงสอครเพอศษย โดยศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช อกทงอาจารยผสอนยงเปนผรวมมอของผเรยนในการสรางสงแวดลอมการเรยนรทด เปนผทจะสะทอนภาพของการด าเนนชวตในศตวรรษท 21 อยางมคณคาและมความสขใหกบผเรยนไดชดเจนทสด อาจารยผสอนจงเปนกลม เปาหมายแรกทจ าเปนตองเขาใจถงแนวคดทกษะของศตวรรษท 21 รวมทงไดรบการพฒนาความสามารถในดานทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงทกษะการเรยนรทส าคญของผเรยนในยคดจตล (ดานการใชสารสนเทศ การบรโภคและผลตสอ ดาน ICT) ดานรายวชาหลกในบรบทของศตวรรษท 21 ดานทกษะการเรยนรและการสรางสรรคนวตกรรมทอาศยการคดวเคราะห การคดสรางสรรค การสอสารและการท างานรวมกบผอน นอกจากนอาจารยผสอนยงจ าเปนทจะตองไดรบการพฒนาสมรรถนะทางดานภาษาองกฤษดวย สดทายนอาจารยควรมงเนนการพฒนาทกษะทจ าเปนส าหรบการใชชวตในศตวรรษท 21 เพอใหนกศกษาดเปนตวอยาง หรออยางนอยกเพอการพฒนาทกษะทจ าเปนดงกลาวไปพรอมกนกบนกศกษา

ทมาภาพ: itsc.cmu.ac.th

4721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

โครงการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม ในการจดการเรยนรแบบใหม (ศตวรรษท 21)

หลกการและเหตผล โลกในศตวรรษท 21 มการเปลยนแปลงมาก ทงในระดบประเทศและ

ระดบโลก ท าใหสงคม อาจารย และนกศกษาเปลยนแปลงไปจากยคสมยเดม บทบาทของสถาบนอดมศกษากควรปรบเปลยนตามไปดวย เพอใหบณฑตทส าเรจการศกษาออกไปสามารถตอบสนองความตองการของสงคมไดเปนอยางด นอกจากนน ปจจบนยงมการพฒนาการเรยนการสอนโดยวธใหมๆ ในการพฒนาผเรยนในเกดการเรยนรตลอดชวตมากมาย โดยไมเนนการใหเนอหาผานวธการบรรยายแตเพยงอยางเดยว แตเนนกระบวนการเรยนรทจะใหผเรยนเปนผแสวงหาความร ดงนน เพอใหการจดการเรยนการสอนของคณาจารยมการพฒนาสอดคลองไปกบการเปลยนแปลงของสงคมโลกในศตวรรษท 21 การใหความรและแนวทางแกคณาจารยในดานวธการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนทมความหลากหลายมากขน จงเปนสงทจ าเปนอยางยง เพอใหบณฑตเปนผทมความร มทกษะ รเทาทน สามารถแสวงหาความรตลอดชวต ดงค าขวญของมหาวทยาลยเชยงใหมทวา อตตาน ทมยนต ปณฑตา (บณฑตทงหลายยอมฝกฝนตนเอง)

วตถประสงค เพอพฒนาอาจารยบรรจใหม อาจารยรนใหม รนกลาง รนอาวโส

(ประมาณ 2,000 คน) จาก 3 กลมสาขาวชาในการจดการเรยนรแบบใหมทเนนผเรยนเปนส าคญและสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคมโลกในศตวรรษท 21 อยางมสวนรวม

48 21st Century Skills for CMU Faculty Development

กจกรรม Dean Consortium การประชมคณบด วตถประสงค 1. เพอสรางความตระหนกตอความทาทายและความเปลยนแปลง

ของโลกในศตวรรษท 21 2. เพอสรางความรวมมอในระดบนโยบายและในการจดกจกรรม

Open Forum ระดมสมองคณาจารย ก าหนดการ 09.00-10.00 น. แนวทางการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21

กรณศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดย ผศ. ดร. มรว.กลยา ตงศภทย รองอธการบดฝายวชาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย

10.15-11.00 น. ทมาและความส าคญของโครงการพฒนาอาจารยฯ 11.00-11.45 น. การด าเนนงานปจจบนและอนาคตในโครงการฯ 11.45-12.30 น. ระดมสมอง #1 อะไรคอความเรงดวนและส าคญของการพฒนา

อาจารยเพอการจดการเรยนรแบบใหมของมหาวทยาลยเชยงใหม ในความคดเหนของคณบด

13.30-14.45 น. ระดมสมอง #2 การรเรมในระดบคณะ ในการจดการเรยนรแบบใหมทสอดคลองกบศตวรรษท 21

14.45-15.15 น. สรปสาระการประชมระดมสมองส าหรบคณบด

4921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ผศ. ดร. มรว.กลยา ตงศภทย

รองอธการบดฝายวชาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สรปการน าเสนอ แนวทางการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21

กรณศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

What is 21st Century Education? ล าดบแรกตองท าความเขาใจวาอะไรคอการศกษาในศตวรรษท 21 เมอ

คนหาจะพบค าตอบวา 21st Century Education is about Creativity, Problem Solving, Innovation, Communication, Cultural Awareness, Civic Engagement, Productivity, Collaboration, Initiative, Accountability, Exploration, Responsibility, Leadership ทนาสนใจคอ ไมไดพดถง Knowledge เลย เพราะเปนททราบกน กคอ ความรตายเรวเหลอเกน ความรจากตางประเทศกวาจะเขามาถงไทย กเกาไปแลวครงหนง กวาจะถายทอดและนกศกษาน าไปใชกกลายเปนความรทลาสมย ไปแลว การศกษาในศตวรรษท 21 ท าใหบทบาทอาจารยเปลยนแปลงไป อาจารย ไมอาจมงเพยงการถายทอดความรเทานน Today, Teachers must be Innovators, Mentors, Entrepreneurs, Motivators, Illuminators and Catalysts.

50 21st Century Skills for CMU Faculty Development

จฬาลงกรณมหาวทยาลยมงไปส Education 3.0 โดย Education 1.0 คอ Lecture ขณะท Education 2.0 คอ Lecture + E-Learning แต Education 3.0 คอ นกศกษาหาความรจากภายนอกหองเรยน แลวมาถกอภปรายกบอาจารยในหองเรยน นกศกษาตอง “ใชเทคโนโลยเพอการเรยนร” ไมใช “เลนเทคโนโลย” อกตอไปแลว เราจงตองเปลยนสองประการ ทง

1) เปลยนวฒนธรรมของนกศกษา ซงปจจบน “เลน” Intnernet and Social Media ตองเปลยนจาก “เลน” เปน “เรยนรผาน”

2) เปลยนวฒนธรรมของอาจารยให Lecture นอยลง เปลยนบทบาทจาก Teacher เปน Catalyst การเปลยนอาจารยตองการ Change Agent มาชวยในกระบวนการเปลยนแปลง แต Change Agent เขาใจไหมวาจะเปลยนใคร จากไหน ไปไหน ซงยากเพราะตองดงอาจารยออกจาก Comfort Zone คอ Lecture คณะท างานตองเขาใจ Keyword สภาพแวดลอมการเรยนรสมยใหม ไดแก Active Learning, Flipped Classroom, Smart Classroom, Learning Space, Learning Process, LMS, Blackboard, Clickers, e-Books จฬาฯ มส านกวทยทรพยากร ซงมหนาทเชอมโยงทกสวนเขาหากน เปนLearning Space เพอใหนสตเขามามสวนรวม

เปาหมายของการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 ของจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย คอ ผลตบณฑตทมคณลกษณะทพงประสงค “บณฑตจฬาฯ เปนผมคณคาของสงคมโลก” (พ.ศ. 2553) ซงม 9 องคประกอบ 14 ประเดนยอย ครอบคลมทงดานจต กาย สงคม ปญญา เปนคณลกษณะทงในระดบคณะและระดบมหาวทยาลย สอดคลองกบ TQF

5121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

แนวคดในการจดการเรยนการสอนแหงศตวรรษท 21 ของจฬาลงกรณ ประกอบดวย

ปรบปรงหลกสตรทมงเนนผลการเรยนร รจกเขาใจนสตในยคใหม (Gen Y – Net Gen) และปรบวธการสอน

ใหเขากบสไตลผเรยน พฒนาคณาจารยดานเทคนคการเรยนการสอนและเนอหารายวชา เพมโอกาสการเรยนรทหลากหลาย สอดคลองกบความสนใจและ

ธรรมชาตของนสต Learning Preference and Learning Style สรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร

การจดการเรยนการสอนในศตวรรษท 21 ตองท าความเขาใจกบนกศกษา

ยคใหม (Input) ท าความเขาใจกบบณฑตทพงประสงคระดบคณะและระดบมหาวทยาลย (Output) แลวจงออกแบบการจดการเรยนรแบบใหม (Process) ท ตรงกบ Input และได Output ทตองการ ซงจะเปนการออกแบบการเรยนทงใน และนอกหลกสตร รวมถงบรณาการระหวางหลกสตร รวมไปถงสวนสนบสนนสภาพแวดลอม บรรยากาศ เทคโนโลยทตองการ ตลอดจนการประเมนผลและการสอบ ตองเปลยนการสอบดวย หากยงเรยนเพอเกรด และใชการสอบใหเกรดอย กไมไดผล กกลบไปทจดเดม คอเนนสอนและสอบเพอเกรด

ดงนน การพฒนาอาจารยแหงศตวรรษท 21 ตองใชรปแบบใหม ไมใช

Training แบบเดมๆ แลว แตใชวธทจะตองใชกบนกศกษามาใชกบอาจารย เชน บนทกเนอหาไวในระบบ ใหอาจารยดเนอหามาแลวมาพบหารอกนในหองอบรม แตไมใชใหอาจารยมานงฟงการบรรยายในหองอบรมเหมอนแตกอน โดยน าไปบรรจไวในการประเมนอาจารยดวย หากท าการวจยในชนเรยน

52 21st Century Skills for CMU Faculty Development

สามารถน ามาขอผลงานทางวชาการ เพอจงใจ ไดความรวมมอจากอาจารยในการปรบเปลยนตงแตตวอาจารยไปถงการเรยนการสอน

จฬาฯ มงใหคณาจารยศกษาคนควาดวยตนเองเพอพฒนาศกยภาพใน

การจดการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน โดยในการจดกจกรรมเพอพฒนาอาจารยแตละครงจะบนทกเปนสอวดโอและเอกสารประกอบการอบรม น าขนเผยแพรบนระบบเพอใหคณาจารยศกษาดวยตนเอง

โครงการพฒนาคณาจารยเพอการเรยนการสอนยคใหม (Faculty Development for Tomorrow Teaching: FDT²) ดานการเรยนการสอน Critical and Creative Thinking Innovative Presentation Plagiarism ไมรไมไดแลว การท าวจยในชนเรยน แนวคดการวดและประเมนผลการเรยนร เปลยนกระบวนทศน ปรบกระบวนสอน สรางนสตเปน Active

Learner ประสบการณการใช Clicker ดาน E-Learning การใชงานระบบ Blackboard CourseVille เชอมโยงการเรยนรสสงคมออนไลน การเพมประสทธภาพการท างานดวย Google Apps/Google Docs การแลกเปลยนประสบการณการใช E-Learning ในการสอน

5321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

การใช Facebook Group ส าหรบอาจารยเพอเปนเครองมอในการจดการเรยนการสอน

ภายใตรปแบบ “การวจยเพอพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน”

ตองการอาจารยทสนใจจรงๆ น าเขามาแลวอดฉดดวยงบประมาณมากๆ เพอจะเปนผน ารองกจกรรม จดประกายอาจารยคนอนๆ แตตองอยภายใตการน าของผบรหารทมทงอ านาจและบารม เพอขบเคลอนโครงการใหกาวหนาไป แตละคณะท าเฉพาะเรองทถนดและลงลกในเรองนน เชน คณะอกษรศาสตร ท าเรอง Critical Thinking คณะบญช ท าเรองทกษะการคดแบบมวจารณญาณ แตเรองทน ามาท าวจยตองเปน Bottom-up โดยตวอาจารยเองตองเหนความ ส าคญจรงๆ ของการจดการเรยนการสอนแบบใหมในศตวรรษท 21 แลวท าอยางจรงจง เปนองครวม เปนระบบคนหา Best Practice จากมหาวทยาลย อนๆ จากนนจงก าหนดวาใครจะท าและท าอะไร แลวมหาวทยาลยใหความสนบสนนงบประมาณเตมท เรมตนกบนกศกษาป 2 เปนตนไป และอาจารยสงตอกนจากวชาสวชา ชนปสชนป กจะเปนองครวมและฝงอยในตวอาจารยและตวนกศกษาในทสด

สรป จฬาฯ มงไปส Education 3.0 นกศกษาตอง “ใชเทคโนโลยเพอ

การเรยนร” ไมใช “เลน” อกตอไปแลว

54 21st Century Skills for CMU Faculty Development

รองอธการบดฝายวชาการและพฒนาคณภาพการศกษา

รองอธการบดฝายบรหารและทรพยากรบคคล

การขบเคลอนของมหาวทยาลยเชยงใหมเพอกาวส 21st Century การกาวสศตวรรษท 21 ตองปรบความรขององคกรใหตามโลกไดทน

เพราะความรของโลก ความรในสถานการณปจจบนนนเปลยนแปลงเรวมาก ในทกวนขอมลเพมขนมหาศาล องคความรเพมขนทกวน เปลยนไปทกวน แทนทองคความรเกาทกวน ขณะทความรในโลกอดตนน Predictable แตความรในโลกปจจบนและอนาคตนน Unpredictable อาจารยจงตองตระหนกอยางแทจรงถงความจ าเปนในการปรบเปลยนการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบโลกยคใหม ค าถามส าคญ คอ เราจะปรบเปลยนอยางไรเพอใหบณฑตออกไปใชชวตและท างานในโลกศตวรรษท 21 ไดอยางด

ทผานมา มหาวทยาลยท าอะไรบาง? มหาวทยาลยพยายามกระตน/สรางความรความเขาใจใหอาจารยได

ตระหนกถงความเปลยนแปลง เพอใหรวาการจดการเรยนการสอนแบบเดมไมไดแลว และการเปลยนไปสการจดการเรยนการสอนแบบใหม ตองมความรความเขาใจอะไรบางทจะท าแบบใหมได

5521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

มหาวทยาลยจะท าอะไรตอไป? มหาวทยาลยจะด าเนนการใน 3 มตซงตองด าเนนไปพรอมกน ไดแก 1) พฒนาเทคโนโลยททนสมยเพอรองรบการเรยนการสอนแบบใหม 2) พฒนาอาจารยและพฒนาหลกสตร 3) พฒนานกศกษา มหาวทยาลยจะมงการประเมนคณภาพการศกษา โดยรวมการ

พฒนา Digital University ระบบการพฒนาอาจารย ระบบการพฒนานกศกษา จะตองน ามารวมในมตของการประเมนคณภาพดวย เพอการพฒนาอยางเปนระบบไปสมหาวทยาลยแหงศตวรรษท 21

ภาพท 4: การระดมสมองของคณบดใน Dean Consortium วนท 28 สงหาคม 2556

56 21st Century Skills for CMU Faculty Development

ระดมสมอง #1 ค าถาม: อะไรคอความเรงดวนและส าคญของการพฒนาอาจารยเพอการ

จดการเรยนรแบบใหมของมหาวทยาลยเชยงใหม ในความคดเหนของคณบด

ผลการระดมสมอง สงทจะตองด าเนนการอยางเรงดวน-ส าคญทสดในการพฒนาอาจารย

1) ท าใหอาจารยตระหนกเขาใจ buy-in กบยคแหงศตวรรษท 21 เหนถงความจ าเปนในการปรบการเรยนการสอนใหสอดคลองกบยคสมย

2) ถายทอดองคความร ทกษะ วธ เทคโนโลยแกอาจารยเพอเปลยนสการจดการเรยนการสอนแบบใหม

3) ปรบนโยบายและขอบงคบตออาจารย ผกผลงานการจดการเรยนการสอนแบบใหมเขากบผลการประเมนอาจารย

สงทจะตองด าเนนการอยางเรงดวน-ส าคญมากในการพฒนาอาจารย

1) เนนวธการสอนและความพรอมในหองเรยน 2) เนนการพฒนาทตวอาจารย เชน การปรบทศนคต การปรบตว 3) เนนทโครงสรางของมหาวทยาลย โครงการ บรบท

สงทจะตองด าเนนการอยางเรงดวน-ส าคญในการพฒนาอาจารย

1) ปรบเนอหาวชาหลกสตร เชน วชา GE 2) ปรบขอบงคบ ระบบพฒนานกศกษา ภาระงานของอาจารย 3) เพมความเปน Role Model ของอาจารยตอนกศกษา

5721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

ระดมสมอง #2 ค าถาม: “การรเรมในระดบคณะ” ในการจดการเรยนรแบบใหมทสอดคลอง

กบศตวรรษท 21 ผลการระดมสมอง: การรเรมดานหลกสตร วชา ทกษะ

คณะทนตแพทยศาสตร ไดน าเทคโนโลยพนฐานมาใชบนทกการสอนของอาจารยทก Lecture สออนไลน ถายท าเอง Upload Real Time นกศกษาสามารถยอนด Lecture ได 3 ป ทงมงการสอนนอกหองเรยนมากขน สอนในหองเรยนใหนอยลง บรณาการกบ Simulation and Active Learning ตาง ๆเนน Out Source, Workplace, Field Study การจดหลกสตรตองมลกษณะบรณาการหลายสาขา จะขนหลกสตรทมเฉพาะเนอหาเดยวๆ ไมไดแลวไมจ าเปน ตองใช Full Time Staff 1:6 เสมอไป จ านวนสดสวนอาจารย:นกศกษา ไมใชตววดคณภาพ แตมงทการเขาถงขอมล เนนการเขาถงขอมลทวโลก อาจพจารณาใช TA, Volunteers, Post-Grad Student มาเปน Tutor แทน หรอเสรมอาจารยมหาวทยาลยเชยงใหมมลกษณะ Comprehensive and Multidiscipline อยแลว ถอวาเปนสภาพเออ ยงตอง Shop all around Shop ขามคณะ Shop ขามมหาวทยาลย Shop Online คณะนตศาสตร รวมกบ CAMP ไดก าหนดนโยบายใหเปลยนการเรยนการสอนแบบใหมในลกษณะ Problem-Based Learning ไดแก (1) ศกษาเชงคลนก Law Clinic น านกศกษาเขามาอยในกจกรรม เรยนรจากคดจรง มองคดในหลาก

58 21st Century Skills for CMU Faculty Development

หลายมมมอง คนควาหาค าตอบมาแกไขคดใหแกผทมาขอค าปรกษา (2) สงอาจารยไปเรยน KM ท CAMP เพอออกแบบความรเปนเกม นกศกษาเรยนรจากเกม พฒนา Serious Game ส าหรบการเรยนเสรมการสบความคดและ Negotiation ส าหรบภาคการศกษาท 2 หากวชานส าเรจกจะขยายไปสวชาอนๆ ตอไป คณะสถาปตยกรรมศาสตร ไดปรบเปลยนการเรยนการสอนจากทมองอาคารเปนแบบ Area-Based เปนเนนความเกยวของของอาคารกบคนและธรกจมากกวาเฉพาะตวอาคารเพอปลกฝงความคดสรางสรรคแกนกศกษา ยงขาดอยแตการฝกปฏบต และจะใช Social Media มากขนในการเรยนการสอน หากนกศกษาถงพรอมทง Creativity + Practice กจะแขงขนกบนกศกษามหาวทยาลยอนไดและสามารถท างานไดเปนอยางด

คณะอตสาหกรรมเกษตร ไดปรบหลกสตรในลกษณะสหกจศกษา เนนสอนสงทนกศกษาตองรเมอขนป 3 สงไปอยในโรงงาน 8 เดอน ซงเปนโรงงานทมความเฉพาะตามเทคโนโลยทตองการ ระหวางทนกศกษาฝกงานอย จะไดปฏบตงานจรงเสมอนเปนพนกงาน อาจารยเขาไปประกบเพอสอนค าถามหนางานใหนกศกษามโอกาสเรยนรทจะตอบ เรยนเปนกลมกเหมอนการแขงขน อาจารยใสองคความรทจ าเปนเพมเตมเขาไปในการปฏบต เรยนเปน Module ในแตละจดการผลต เวยนไปจนครบ โรงงานไดประโยชนทไดเรยนรวชาการพรอมไปกบนกศกษาไดเรยนรผานการบรรยายหนางาน แทนการบรรยายในหองเรยน เมอ

5921st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

เปรยบเทยบแลว การเรยนแบบใหมเปนทยอมรบมากกวาโดยนกศกษา นกศกษาไดรบการจองตวท างานเลย ตวอยางส าหรบบางวชาทท าแบบสหกจศกษาไมได จะเปนลกษณะรบบรการทางวชาการใหกบ OTOP โดยน าโจทยของวสาหกจมาเปนโจทยในหองเรยนเพอแกปญหาจรง น าผลงานไปตอบโจทยแกวสาหกจ น าไปประกวด ไดเรยนรกนทกฝาย คณะสตวแพทยศาสตร ไดเรมวางแผนและใหความรกบคณาจารย โดยเชญอาจารยจากภายนอกมาบรรยายเรอง 21st Century Skills ไดแก Leadership และ Collaboration เปนตน ขณะนบรรจไวแผนงาน ก าลงด าเนนการ ยงไมมตวอยางความส าเรจ ผอ านวยการส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศ การบนทกการบรรยายของอาจารย ตองใหความส าคญกบคณภาพของภาพและเสยง เพราะหากไมดพอ นกศกษากไมเขาชมอยด ซงมหาวทยาลยมนโยบายสนบสนน ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศมเครองมอ/อปกรณ/ระบบพรอมสนบสนน ทามกลางเครองมอการเรยนการสอนใหมๆ แต Chalk และ Lecture-Based ท เนนการสอนแบบ Active Learning กยงนบวาใชไดอย เพราะทส าคญมากคอบรรยากาศในการเรยน โดยอาจน าเครองมอในลกษณะ Interactive WhiteBoard มาใชแทนกระดานด า (เขยว)

60 21st Century Skills for CMU Faculty Development

ผลการระดมสมอง: การรเรมดานการเปลยนแปลงอาจารย/นกศกษา

คณะนตศาสตร/คณะสงคมศาสตร/คณะสตวแพทยศาสตร บางคณะอาจมการอบรม 21st Century หรอทกษะใหมๆ ใหกบอาจารยเปนประจ า ผกไปกบการประเมน เชน คณะแพทยศาสตร ท าเปนประจ าแตบางคณะไมไดท า หากสวนกลางคอมหาวทยาลยมกฎซงเปนกฎกลางจะชวยไดมาก จะสามารถดงอาจารยใหเขามา คณะตองการแรงผลกจากมหาวทยาลย แมจะเนน Active Learning มานานแลว แตกยงไมเหนภาพชดเจน อาจเปนปญหาเชงระบบ หรอเชงนโยบายทแยงกนอยระหวางมหาวทยาลยกบคณะ ในการพฒนาอาจารย หากมหาวทยาลยมวธสรางแรงจงใจอาจารย จะดกวาแรง จงใจจากคณะ/คณบด การจงใจอาจารยควรเปนการจงใจระดบมหาวทยาลย แตกบนกศกษาตองถอเปนภาระของคณะทจะตองจงใจ คณะตองท าใหนกศกษารวา 21st Century คออะไร รวาการเรยนการสอนทสอดคลองกบบรบทใหมเปนอยางไร ตองสนบสนนเทคโนโลยและอปกรณตางๆ เพอเออตอการเรยนการสอน คณะวจตรศลป คณะเขาใจและใชทกษะ 21st Century มานานแลว ศลปะตองกาว หนาจงไมกงวลกบประเดนน หวงทตวอาจารยบางคนมากกวา อาจารยบางคนไมใชสอในการเรยนการสอน บางคนเนนวจย ไม Balance กบการเรยนการสอน

6121st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

คณะสถาปตยกรรมศาสตร การปรบตวอาจารยตองใชเวลาตองหา Role Model ตองสรางบรรยากาศ เพอกระตนและเปลยนอาจารยทละนด โดยเฉพาะอาจารยในกลมสอนทฤษฎ ทคณะสถาปตยจดใหมเวทพดคยของอาจารยในทกวนพธเยน พดคยกนในเรองทวไป เชน ท าจกรยานจากไมไผ จนกลาย เปนเวทแลกเปลยนกนอยางกวางขวางทงอาจารยและนกศกษา กจะน าไปสบรรยากาศการเรยนรใหมๆ คณะการสอสารมวลชน ปญหาอยทอาจารยทเขาใจประเดน 21st Century ผด ตความ Student- Centered, Teach Less Learn More ผดไป จงไมสอนเพราะไมเขาใจหลกการทแทจรง กลายเปนสอนมากเกนไปหรอไมสอนเลย นอกจากน ยงกงวลเรองภาษาองกฤษ แมจ าเปน แตหากจะเปลยนสอนดวยภาษา องกฤษทงหมด กอาจไมเหมาะสมกบบางวชา จงควรเปดเปนทางเลอกแตอาจารยเองคณภาพภาษาองกฤษกออน ส าหรบบคลากรดานสอสารมวลชนมการแขงขนสง คนสอสารมวลชนท างานอนไดคาตอบแทนสงกวาทจะมาเปนอาจารย คนจะมาเปนอาจารยยอมรบเงนเดอนนอย กออนภาษาองกฤษ แมจะไปเรยนตอกมขอจ ากด ยอมสงผลถงการสอนนกศกษาแนนอน คณะมนษยศาสตร ปญหาคงไมเกดขนหากอาจารยเขาใจ 21st Century ยกกรณ Problem-Based Learning วชาการเขยนภาษาองกฤษ พบปญหาการคดลอกเนอหาจากอนเทอรเนต มอาจารยจ านวนกวาครง ไมไดตรวจสอบ

62 21st Century Skills for CMU Faculty Development

เนอหาเหนวาเปนการเขยนทดกใหคะแนน นกศกษาผานแตไมไดเรยนรอะไร ไมไดพฒนาความสามารถในการเขยนภาษาไดดขนเลย เพราะคดลอกเนอหามา อาจารยกไมแกไข ไมสอน ขณะทอาจารยทตงใจสอนกเหนอยมากกบการตรวจสอบเนอหาวาคดลอกมาหรอเปลาและแกไขการเขยนของนกศกษาอก คณะวทยาศาสตร เรม e-Learning มา 10 กวาปแลว แตมนกศกษาเพยง 20% เทานนทเปน Active Learner คณะจะ Balance ระหวางอาจารยสอนกบอาจารยวจย โดยอาจารยสอนซงมกเปนอาจารยใหม ตองสอนแต ป.ตร กบอาจารยวจย (หรออาจารยอาวโส) ซงสอนแต ป.โท ป.เอก ไมสอน ป.ตรกคงตองอาศยแรงผลกจากมหาวทยาลย ตองท าคขนาน หาตวอยางทดมาเปน Pioneer พรอม ม Incentive ใหดวย ตอง Promote อาจารยดวย ตอนนมหาวทยาลยเนน Promote อาจารยวจย แตไม Promote อาจารยสอน โดยเฉพาะการสอนเดกทไมเกง อาจารยวจยยงไมสนใจเดกไมเกง จดออนของเดกวทยาศาสตร สวนใหญขาด Life Skills ส าหรบ Critical Thinking ไมหวง Core Skills และ Media Skills เขาเกงแลว แต Barrier ใหญของ 21st Century Skills คอ ภาษาองกฤษ (ทงของนกศกษาและของอาจารย) ซงจ าเปนเพอความสามารถในการเขาถงและเขาใจขอมล แมจะใช Google เปน เขาถงขอมลได แตหากภาษาองกฤษไมด กไมสามารถอานขอมลไดอยางเขาใจ มขอจ ากดในการเรยนรอยด ตองพงมหาวทยาลยแลวทจะปรบปรงภาษาองกฤษใหกบทงอาจารยและนกศกษา นอกจากน ความไมถนดของนกศกษาในสาขาวชาทเขาอาจไมมความสขในการ

6321st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

เรยน อาจเรยนไมจบ เรยนไปไมไดใชประโยชน จ าเปนตองม Coun seling ในปท 1 ระบบการยายคณะของนกศกษาตองชดเจน หรอ Pre-College ส าหรบเดกป 1, 2, 3 กควรน ามาท าใหชดเจน ควรเนนคณภาพมากกวาปรมาณ รวมไปถง Balance ของอาจารยท Advance ดาน IT ตองรกษา Balance ระหวางมหาวทยาลยวจย และ 21st Century ในนกศกษาของเรา กคงตองปรบทศนคตระหวางคณาจารยกน ส าหรบคณะใหญตองพงพาภาควชา ตองหาตนแบบจากภาควชา แลวคอยๆ พฒนาหาทางออกกนไป คณะบรหารธรกจ แนวทางหนงในการแกไขปญหาภาษาองกฤษ เชง Compromise คอ ใช Textbook และ PowerPoint เปนภาษาองกฤษ แตบรรยายเปนไทย กจะชวยลดปญหาภาษาองกฤษไปไดบาง ส าคญคอผเรยน คอนกศกษาตองเปน Active Learner ส าคญมากพอๆ กบ Active Teacher เพอบรรล 21st Century ควรสราง Passion ใหกบผเรยนคอ ชทกขใหนกศกษากอน ไมชสมทยและมรรค แตครไทยมกเกงเรองช สมทยและมรรค ใหกอนเลย นกศกษาจงขาดความกระตอรอรนทจะเรยนร รองอธการบดฝายวชาการฯ ภาษาองกฤษนบเปนความเรงดวนส าคญของมหาวทยาลย ค าถามส าคญคอ อาจารยของเราพรอมไหม กอนทจะไปเนนกบนกศกษา ส าหรบนกศกษาจะเพม Intervention ทเหมาะสมเพอพฒนาภาษา องกฤษตลอด 4 ปของการเรยน

64 21st Century Skills for CMU Faculty Development

คณะเศรษฐศาสตร เปนความคดของคณะมากวา 13 ปแลว ทจะสอนเปนหลกสตรภาษา องกฤษทงหมดเพอรองรบ AEC เพราะเชอวานกศกษาเรยนรได เสนอใหใช TA เปน Resource ทส าคญทถกและด อาจเปนทางออกในการเปน International University หากตองการเรยนร 21st Century ตองศกษาแนวทางจากมหาวทยาลยระดบโลก ตองเชญองคกรทจดท า Ranking มาบรรยายวาตองท าอยางไรจงขน World Ranking ได แมความรจะคนหาไดจากอนเทอรเนต แตไมใชทกวชาจะเรยนรไดผานอนเทอรเนต หรอเรยนรไดเอง ยงมบางเนอหาท advanced มากกตองเรยนรในหองโดยผสอนทเปน Expert หนาทของเราคอใหพนฐานแกผ เรยนมากเพยงพอทจะใหผ เรยนไปตอยอดเองได Google เปนสวนหนง แตนกศกษาตองม Passion ตองม Inspiration หากปลกฝงนกศกษาในสองสงนได เขาจะ Enjoy การเรยนในทกนาท และเกงไดดวยตวเอง รองอธการบดฝายวชาการฯ/ส านกทะเบยนฯ เหนดวยวาตองม Passion และ Inspiration ทงอาจารยและนกศกษา ตองสราง Passion และ Inspiration กบทงอาจารยและนกศกษา เรองนเปนเรองยาก ในตอนแรกตองผลกดนอยางมากเหมอนเขนรถอยนง แตพอเคลอนไดแลวกจะมแรงสงไปตอได เราตองสรางความสบายใจใหกบอาจารย ตองมทมทพรอมเปนเซยนเรอง 21st Century Skills เพอพาคณาจารยตามไปดวย คนทจะใสความรใหกบคน กตองมความร และมทกษะในการใสความร ตองสรางความกระหายทจะร โดยเฉพาะในกตกาบรบทใหมของโลกแหงศตวรรษท 21

6521st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

คณะวศวกรรมศาสตร เราท า 21st Century ชาไป 13 ปแลว แมชาไปบางแตทกอยางทพดวนนกดทงนน แตคงตองท าแบบกาวกระโดด ท าเองบางอยางไปดงสงทส าเรจของคนอนแลวมาท าตอ เชน OCW (open courseware) แจกฟรแลวดวย เราอาจไมไดมองเพยงภาษาองกฤษ แตภาษาเพอนบานกตองท า เสรมวาตองมองอนาคต Positioning ของเราอยจดไหน กท าไปแมจะเรมชา

คณะเทคนคการแพทย ตองรบหาอาสาสมคร ส าคญมาก ตองเปนอาจารยทม Passion มความสนใจ Recruit เขามา เพอใหมาท า ยงท าแลวเหนวานกศกษาไดประโยชนเตมทโดยเฉพาะสงเสรมนกศกษาทเรยนออน นาจะชวยเพมก าลงใจแกอาจารยทจะท าตอเพราะเหนผล อาจารยยอมปรารถนาดตอนกศกษา นกศกษาเรยนไมตก เปนความสขของอาจารย แลวหากมความส าเรจเลกๆ เกดขน กจะขยายตอไป ในการสมครอาสาสมคร เราตองการคนด ไมตองการคนเกงมาแขงกน แตตองการคนดมาชวยกน รองอธการบดฝายวชาการฯ สรปวาในการพฒนาอาจารย คณะ Support มหาวทยาลย Support และม Technology Support แตตองเพมนโยบายและสงสนบสนนใหชดเจน เชน เพมการประเมนคณคาของการเตรยมสอน-การบนทกการสอนรวมไปเปนผลงานของอาจารยดวย พรอมกบปรบแกปญหานกศกษาไม Active ไม Follow การเรยนการสอนแบบใหม

66 21st Century Skills for CMU Faculty Development

สรป การพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 ส าหรบมหาวทยาลยเชยงใหมจะ

ประสบความส าเรจไดนน จ าเปนตองไดรบความรวมมอในการด าเนนงานของทกฝายทเกยวของอยางจรงจงและจรงใจ ครอบคลมระดบผบรหาร คณะ สถาบน หนวยงานทเกยวของกบการพฒนาคณาจารย และทส าคญไดแกคณาจารยเอง หากความรวมมอ/ความพยายามในการด าเนนการเปนไปในทศทางเดยวกนจะท าใหเกดพลงรวมในการมงไปสเปาหมายสงสด ซงไดแก การผลตบณฑตทรอบรและมความเชยวชาญในทกษะแหงศตวรรษท 21 หรออกนยหนง มหาวทยาลยเชยงใหมจะเปนมหาวทยาลยแหงความเปนเลศทสามารถผลตบณฑตทมความพรอมกาวสชวตการท างานอยางมประสทธภาพ เปนพลเมองของสงคม ของประเทศ และของโลกทมความสขและใฝเรยนรตลอดชวต

6721st Century Skills for CMU Faculty Development

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เพอการพฒนาอาจารยของมหาวทยาลยเชยงใหม

แหลงขอมลอางอง ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศ (2555). ผลการส ารวจความรพนฐานดาน

เทคโนโลยสารสนเทศ นกศกษาชนปท 1 ปการศกษา 2555. ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศ (2555). Model หลกสตรเพอการพฒนา

ทกษะแหงศตวรรษท 21 ส าหรบคณาจารยมหาวทยาลยเชยงใหม ส านกพฒนาคณภาพการศกษามหาวทยาลยเชยงใหม (2555). ผลการส ารวจ

ความพงพอใจของผใชบณฑต ประจ าป พ.ศ. 2555. A Framework for 21st Century Learning. Partnership for 21st Century

Skills, 2011 [Online] www.p21.org C-Learning (2006). Michelle Selinger, Dr. CISCO Internet Business

Solutions Group Resta, P. and Patu, M (Eds). 2010. Teacher Development in an E-Learning

Age. A Policy and Planning Guide. Paris, UNESCO.