CHƯƠNG 1

Câu 1: Khai niêm nhân hoc: la nganh khoa hoc

nghiên cưu tông hơp vê ban chât con ngươi trên

cac phương diên : sinh hoc, văn hoa, xa hôi, cua

cac nhom ngươi cac công đông dân cư khac nhau

trong qua khư cung như hiên tai.

Câu 2) Môt sô linh vưc nghiên cưu cua nhân hoc.

Khai niêm nhân hoc: la nganh khoa hoc nghiên cưu

tông hơp vê ban chât con ngươi trên cac phương

diên : sinh hoc, văn hoa, xa hôi, cua cac nhom

ngươi cac công đông dân cư khac nhau trong qua

khư cung như hiên tai.

So vơi cac nganh khoa hoc khac nhân hoc la nganh

co tinh toan diên hơn trong cach tiêp cân,

nghiên cưu vê con ngươi, pham vi nghiên cưu cua

no rât rông: co thê chia thanh 4 phân nganh cơ

ban sau: (1)nhân hoc thê chât;(2) nhân hoc văn

hoa; (3)nhân hoc ngôn ngư;(4) nhân hoc ưng dung.

a) Nhân hoc thê chât : nghiên cưu kêt câu bê

ngoai cua cơ thê con ngươi, nghiên cưu chung

tôc, dân tôc nhăm chông lai sư ki thi va phân

biêt chung tôc.

b) Nhân hoc văn hoa :

Khai niêm: văn hoa la toan bô cac gia tri vât

chât va tinh thân do con ngươi sang tao ra nhăm

thoa man nhu câu cua minh.

- co 2 dang văn hoa :

+ văn hoa vât chât (vât thê) gôm cac vât tôn

tai trong thưc tê không gian, ơ khoang môt thơi

gian nao đo như ăn, măc, ơ, phương tiên đi lai,

cac công cu lao đông…

+ văn hoa tinh thân (phi vât thê) la dang

thông tin tinh thân tôn tai trong ki ưc sinh

đông cua bât ki môt quân thê ngươi nao, đươc

truyên tư thê hê nay sang thê hê khac băng con

đương kê chuyên phô diên hay dươi dang nhât đinh

cua hanh vi (VD như tôn giao, tin ngương, kiêng

ky, văn hoa dân gian, cac tri thưc khoa hoc –

giao duc, phong tuc tâp quan,âm nhac, nghê

thuât…)

- Nhân hoc văn hoa: nghiên cưu qua trinh tac

đông qua lai giưa con ngươi va văn hoa.

c) Nhân hoc ngôn ngư: nghiên cưu vê nguôn gôc

dân đên sư xuât hiên cua ngôn ngư, sư phân chia

va biên đôi cua cac loai ngôn ngư trong lich sư

va môi quan hê côi nguôn cua ngôn ngư, đông thơi

ghi lai nhưng quy tăc ghep âm, tư cua ngôn ngư.

- Nghiên cưu cac hinh thưc cung như cach thưc

trao đôi thông tin cua con ngươi trong qua trinh

phat triên cua lich sư.

d) Nhân hoc ưng dung : la môt chuyên nganh mơi

đươc phat triên trong nhưng năm gân đây. Thông

qua viêc sư dung cac thông tin va kiên thưc

chuyên nganh khac, cac nha nhân hoc giai quyêt

nhưng vân đê cua thưc tê.

- Cung như tât ca cac nganh khoa hoc khac, cac

kêt qua nghiên cưu cua nhân hoc đêu hương tơi

muc đich phuc vu cho cuôc sông con ngươi va vi

con ngươi hương tơi 1 xa hôi vơi nhưng ngươi

sông co văn hoa.

- Vai tro cua nhân hoc ưng dung đươc thê hiên

trong viêc la ngươi biên hô cho cac nhom xa hôi,

cac dân tôc bi thiêt thoi, la ngươi cung câp

thông tin cho cac nha hoach đinh chinh sach,

thuc đây va xuc tiên cac chinh sach co liên quan

đên con ngươi, la câu nôi giưa chich sach vơi

ngươi đươc nhân chich sach.

Câu 3) Cac phương phap nghiên cưu trong nhân hoc

– điên da dân tôc hoc.

- nhân hoc la nganh khoa hoc nghiên cưu tông hơp

vê ban chât con ngươi trên cac phương diên :

sinh hoc, văn hoa, xa hôi, cua cac nhom ngươi

cac công đông dân cư khac nhau trong qua khư

cung như hiên tai.

* PP nghiên cưu nhân hoc:

- vai tro: cung như cac nganh khoa hoc nhân văn

khac, nhân hoc sư dung cac PP nghiên cưu liên

nganh như: phân tich, so sanh, chưng minh, tông

hơp… Ngoai ra no con co PP nghiên cưu chuyên

biêt đo la điên da dân tôc hoc (hay con goi la

nghiên cưu thưc đia)

- công tac chuân bi: chon đia điêm nghiên cưu;

+ vê măt khoa hoc: đoc tât ca cac tư liêu lên

quan đên vân đê nghiên cưu

+ măt vât chât: đô dùng ca nhân.

- Cac PP sư dung ơ thưc đia:

+ quan sat tham dư: tham dư trưc tiêp vao hoat

đông cua công đông, viêc quan sat phai đươc lăp

lai nhiêu lân đê chăc chăn răng nhưng thông tin

minh thu thâp đươc la chinh xac.

Ngươi quan sat tham dư phai co nhưng kỹ năng

nhât đinh:

+ phong vân sâu: chon đôi tương phong vân phù

hơp vơi đê tai minh nghiên cưu; tao môi thiên

cam vơi ngươi đươc phong vân; câu hoi phong vân

phai la nhưng câu hoi mang tinh chât gơi mơ;

thông tin thu thâp đươc phai đươc ghi chep đây

đu.

+ toa đam khoa hoc: ngươi chu tri trong buôi toa

đam phai co kiên thưc va kỹ năng đê dân dăt

nhưng ngươi tham gia hương vao vân đê minh cân

tim hiêu.

+ điêu tra theo phiêu: cac câu hoi trong điêu

tra phiêu chỉ đê khẳng đinh lai cac kêt qua

nghiên cưu minh thu thâp đươc tư cac PP trên la

chinh xac hay không.

+ sưu tâm tư liêu hiên vât: ghi rõ rang ngay -

thang – năm sưu tâm, tên cua hiên vât theo tiêng

phô thông va tên cua hiên vât theo tiêng dân

tôc. công dung cua hiên vât, tên cua ngươi lam

ra hiên vât (nêu co)

CHƯƠNG 2

Câu 1) Khai niêm chung tôc: la môt nhom tư

nhiên, bao gôm nhưng ngươi co môt tâp hơp cac

đăc điêm hinh thai giông nhau mang tinh chât di

truyên.

Câu 2) Đăc điêm hinh thai cua 3 đai chung:

Khai niêm chung tôc: la môt nhom tư nhiên, bao

gôm nhưng ngươi co môt tâp hơp cac đăc điêm hinh

thai giông nhau mang tinh chât di truyên.

a) Mônggôlôit (ngươi da vang)

b) Nêgrô Ôxtralôit (ngươi da đen)

c) Ơrôpơit (ngươi da trăng)

STT Cac đđ

chinh

Mônggôlôit Nêgrô -

Ôxtralôit

Ơrôpơit

1 Mau da Vang, vang

nâu

Đen, nâu

đen đên đen

sâm

Trăng

sang

2

Lông

Trên

minh

Rât it phat

triên

Ngươi

Nêgrôit

lông it

phat triên,

Ngươi

Ôxtralôit

co lông râm

rap,râu

phat triên

manh.

Phat

triên,

đăc

biêt la

râu

3 Dang

toc

Thẳng, hơi

cưng

Xoăn xoăn

lai

Mêm,

uôn lan

song

4 Khuôn

măt

To be Hep Hep dai

5

Dang

mui

Cao trung

binh, sông

mui cao

Sông gay,

lô mui

rông, cach

mui to.

Sông

mui

cao,

hep

6

Măt Mi trên rõ,

co mi lot

Mi trên rõ,

không co mi

lot

Mi trên

it rõ,

không

co mi

lot 7 Tâm voc Cao trung

binh

Tư trung

binh đên

cao lơn

Cao lơn

Câu 3: Vi sao con ngươi co chung môt nguôn gôc

nhưng co đăc điêm vê hinh thai bê ngoai khac

nhau?

- K/n chung tôc la la môt nhom tư nhiên, bao gôm

nhưng ngươi co môt tâp hơp cac đăc điêm hinh

thai giông nhau mang tinh chât di truyên.

a) Sư thich nghi vơi điêu kiên tư nhiên.

- Mau da : Thua ban đâu con ngươi đêu co mau da

sâm mau như nhau, sư khac biêt vê mau da chỉ xay

ra khi con ngươi băt đâu chia nhom va di cư đên

vùng đât mơi đê sinh sông. Tai nhưng vùng xa

xich đao, măt trơi chiêu sang it hơn do đo cơ

thê con ngươi tư tiên hoa theo thơi gian đê

thich nghi vơi môi trương sông mơi mau da cua cư

nay sang lên qua cac thê hê.

+ Nhưng nhom ngươi sông gân vùng xich đao sô

lương săc tô Mêlamin do cơ thê tư san sinh ra đe

ngăn tac hai cua anh năng măt trơi ơ trong da

nhiêu hơn nên da ho sâm mâu hơn.

=> Tom lai : sư biên đôi vê mau da noi riêng va

cac đăc điêm khac trên cơ thê con ngươi noi

chung la kêt qua cua qua trinh ma con ngươi sông

thich ưng vơi môi trương tư nhiên va sư biên đôi

gen đê thich ưng vơi môi trương đo trong môt

khoang thơi gian dai.

- Mau măt va hinh dang măt:

+ Mau măt: Đông tư cua măt thi luôn co mau

đen, nhưng phân bao quanh đông tư goi la Mông

măt thi lai co nhiêu mau săc khac nhau đê thich

nghi vơi điêu kiên anh sang manh yêu cua tưng

vùng, mau cua mông măt đươc quyêt đinh bơi lương

săc tô Mêlamin nhiêu hay it, nhiêu mêlamin thi

mau cua măt cang đâm, nhưng ngươi co it mêlamin

thi măt co mau xanh.

+ Vê hinh thai măt : Cư dân Trung A co khe măt

nho, nêp mi trên va mi goc phat triên nhăm bao

vê đôi măt khoi tac hai cua nhưng trân bao bui

không lô, ngươi Châu Phi co mi măt trên to lơn

lông mi day va dai hơn co tac dung bao vê măt

khoi anh sang măt trơi chiêu thẳng vao.

- Mau toc va hinh thai toc:

+ Mau toc va hinh thai toc la minh chưng cho

viêc thich ưng vơi môi trương cua con ngươi.

Sông ơ nhưng vùng nhiêu anh năng săc đen ơ trong

toc nhiêu hơn co lơi trong viêc chông lai nhưng

tia tư ngoai cua anh năng chiêu thẳng vao.

+ Toc cua ho cung xoăn lai giông như chiêc mu

tư nhiên co thê bao vê khu thân kinh tranh khoi

tac hai cua anh sang măt trơi, con nhưng ngươi

sông ơ vùng it năng thi toc ho co mau nhat hơn,

mai toc cung trơ nên thẳng hơn.

- Voc dang :

+ Cach đây hang triêu năm do sông ơ nhưng vùng

miên co điêu kiên tư nhiên khac nhau, nguôn dinh

dương con ngươi đươc thưa hương ơ cac đia điêm

đo cung khac nhau nên co anh hương không nho đên

voc dang cua con ngươi, ơ nhưng nơi con ngươi cư

tru gân sông suôi thi nguôn thưc ăn chu yêu la

thưc vât do phat triên tông trot hơn nguôn thưc

ăn không giau prôtêin nên ngươi nơi đo co voc

dang nho, con ơ nhưng nơi con ngươi sông trong

rưng, đông co thi ho sông chu yêu băng săn băn,

chăn nuôi, nguôn thưc ăn chu yêu la đông vât

giau prôtêin hơn nên co voc dang cao lơn hơn.

+ Bên cach đo đê tôn tai voc dang va cac đăc

điêm khac trên cơ thê con ngươi phai co sư biên

đôi đê thich nghi vơi môi trương qua nhiêu thê

hê

b/ Vê nguyên nhân sinh hoc :

+ Do điêu kiên sông cô lâp giưa cac dân tôc

ngươi hâu ky đô đa cu, quan hê hôn nhân trong

nhom lăp đi lăp tao nên môt sô khac biêt vê đăc

điêm cơ thê .

+ Hiên tương lai noi, lai giông giưa cac dân

tôc la nguyên nhân chu yêu xuât hiên chung tôc

va cung la nguyên nhân hơp nhât cac chung tôc,

sư lai noi trong qua khư đa hinh thanh nên nhưng

chung tôc mơi goi la loai hinh chuyên tiêp hay

trung gian( VD: loai hinh Êtiôpia la trung gian

chuyên tiêp giưa Ơrôpơit va Nêgrôit ).

+ Khi bươc sang thơi đai kim khi, nhưng cuôc

chiên tranh thôn tinh giưa cac nươc diên ra manh

me tư đo xay ra qua trinh hôn huyêt lai noi giưa

cac chung tôc khac nhau lam xuât hiên nhưng loai

hinh tiêu chung mơi.

CHƯƠNG 3

Câu 1: Khai niêm tôc ngươi : La môt công đông

ngươi tương đôi ôn đinh đươc hinh thanh trong

lich sư, bơi cac yêu tô như ngôn ngư, văn hoa va

y thưc tư giac tôc ngươi thê hiên ơ môt tôc danh

chung.

Câu 2) Cac tiêu chi cua tôc ngươi (tiêu chi đê

hinh thanh va phân biêt tôc ngươi).

- Khai niêm tôc ngươi: La môt công đông ngươi

tương đôi ôn đinh đươc hinh thanh trong lic sư,

bơi cac yêu tô như ngôn ngư, văn hoa va y thưc

tư giac tôc ngươi thê hiên ơ môt tôc danh chung.

a) Ngôn ngư cua tôc ngươi :

- Ngôn ngư la môt trong nhưng đăc trưng chu yêu

cua bât ki môt công đông ngươi nao.

- Ngôn ngư chẳng nhưng la điêu kiên đê hinh

thanh công đông ngươi ma con la kêt qua cua sư

hinh thanh tôc ngươi nưa, nhât la nhưng tôc

ngươi đươc hinh thanh tư nhưng cư dân noi tiêng

khac nhau.

- Ngôn ngư cua môt tôc ngươi đêu co tư vưng

ngư âm ngư phap riêng.

- Ngôn ngư se trơ thanh hang rao ngăn cach

giưa con ngươi nêu như không hiêu đươc ngôn ngư

cua nhau.

- Ngôn ngư không nhưng thê hiên thanh phân tôc

ngươi ma con thê hiên tinh cam cua tôc ngươi.

- Ngôn ngư la phương tiên lưu giư va truyên tai

nên văn hoa nghê thuât, khoa hoc, giao duc…. Vi

vây ngôn ngư la đăc trưng không thê thiêu cua

tôc ngươi, ngôn ngư tiêu diêt đông thơi xa hôi

tiêu diêt.

- Tuy nhiên ngôn ngư không phai la tiêu chi

duy nhât cua tôc ngươi, bơi vi trên thưc tê co

ngôn ngư đươc nhiêu tôc ngươi, nhiêu dân tôc sư

dung va ngươc lai co nhiêu tôc ngươi co thê sư

dung nhiêu loai ngôn ngư khac nhau.

b) Văn hoa cua tôc ngươi :

- KN Văn hoa: la toan bô cac gia trivât chât va

tinh thân do con ngươi sang tao ra nhăm thoa man

nhu câu cua minh.

- Văn hoa tôc ngươi : la tông thê cac yêu tô

văn hoa vât thê va phi vât thê chỉ tôc ngươi đo

mơi co, giup ta phân biêt tôc ngươi đo vơi tôc

ngươi khac.

- Văn hoa cua tôc ngươi: la tông thê nhưng thanh

tưu vê văn hoa do tôc ngươi đo sang tao, tiêp

thu hay vay mươn tư tôc ngươi khac.

- Cac yêu tô văn hoa giup ta phân biêt tôc ngươi

gôm :

+ Văn hoa vât thê: gôm cac vât tôn tai trong

thưc tê không gian, ơ khoang môt thơi gian nao

đo như ăn, măc, ơ, phương tiên đi lai, cac công

cu lao đông…

+ Văn hoa phi vât thê: la dang thông tin tinh

thân tôn tai trong ki ưc sinh đông cua bât ki

môt quân thê ngươi nao, đươc truyên tư thê hê

nay sang thê hê khac băng con đương kê chuyên

phô diên hay dươi dang nhât đinh cua hanh vi (VD

như tôn giao, tin ngương, kiêng ky, văn hoa dân

gian, cac tri thưc khoa hoc – giao duc, phong

tuc tâp quan,âm nhac, nghê thuât…)

- Nêu như môt tôc ngươi bi mât đi nhưng đăc

trưng văn hoa cua dân tôc minh thi tôc ngươi đo

kho tôn tai như môt tôc ngươi riêng biêt nưa va

sơm muôn thi tôc ngươi đo se bi biên mât trong

lich sư bơi nên văn hoa cua tôc ngươi đo đa hoan

toan hoa hơp vơi cac tôc ngươi lang giêng

- Trên thưc tê co nhưng dân tôc cùng chung sông

trên môt lanh thô co cơ sơ kinh tê chung va noi

cùng môt ngôn ngư ngưng không thê co 2 tôc ngươi

lai co nhưng đăc trưng văn hoa hoan toan như

nhau,nhât la nêp sông, trong tâp quan gia đinh,

tâp quân xa hôi va trong nhưng linh vưc văn hoa

tinh thân.VD giưa 2 tôc ngươi Tay va Nùng măc dù

cư tru xen ke trên cùng môt vùng lanh thô nhưng

co nhiêu net văn hoa khac nhau như vê trang phuc

cua ngươi Nùng ngăn hơn, ông tay ao rông hơn,

trong ăn uông ngươi Nùng kiêng không ăn thit

trâu.

- Đăc trưng văn hoa la dâu hiêu cơ ban giup ta

phân biêt tôc ngươi nay vơi tôc ngươi khac thâm

chi ngay ca yêu tô ngôn ngư cung đươc coi la 1

thanh tô cua văn hoa. Vi vây bao tôn va giư gin

văn hoa dân tôc la vân đê vô cùng quan trong.

c/ Y thưc tư giac tôc ngươi :

- Khai niêm: Y thưc tư giac tôc ngươi la y thưc

cua cac thanh viên tôc ngươi tư côi minh thuôc

vê môt tôc ngươi nhât đinh no đươc thê hiên

trong hang loat cac yêu tô :

+ Tên tư goi cua tôc ngươi (tôc danh) la đăc

tinh cua tôc ngươi khi mơi hinh thanh môi tôc

ngươi đêu co nhu câu đăt tên cho tôc ngươi minh

va tên goi đo biêu thi sư thông nhât cua cac

thanh viên trong công đông tôc ngươi.

+ Nguôn gôc lich sư: Môi môt tôc ngươi đêu co y

thưc vê nguôn gôc lich sư cua minh vi thê dù cư

tru biêt lâp va sông xa nhau nhưng ho vân nhơ vê

nguôn gôc cua minh vê manh đât thân thuôc va

cac y niêm vê quê hương, quê cha đât tô, qua cac

huyên thoai lich sư, cac gia tri va điêm tưa văn

hoa.

Ơ Viêt Nam y thưc đo ngay cang chăt che, no

không dưng lai trong pham vi tôc ngươi ma con

trơ thanh y thưc quôc gia, đo la dân tôc cùng

chung côi nguôn con rông chau tiên.

+ Cùng nhau tuân thu lôi sông phong tuc tâp

quan

Y thưc tư giac tôc ngươi la môt tinh chât quan

trong nhât trong công cu tôc ngươi . Khi y thưc

tư giac tôc ngươi con tôn tai thi tôc ngươi đo

vân con tôn tai noi cach khac nêu như ngôn ngư,

văn hoa dê biên đôi trong qua trinh giao lưu hôi

nhâp thi y thưc tư giac dương như bên vưng va it

thay đôi nhât. Vi vây no la tiêu chi hang đâu đê

xây dưng va phân biêt giưa tôc ngươi nay vơi tôc

ngươi khac.

Cac nhân tô tac đông đến tôc ngươi?Khai niêm tôc ngươi : La môt công đông ngươi

tương đôi ôn đinh đươc hinh thanh trong lic sư,

bơi cac yêu tô như ngôn ngư, văn hoa va y thưc

tư giac tôc ngươi thê hiên ơ môt tôc danh chung.

Cac nhân tô tac đông đên tôc ngươi: co 2 nhân tô tac

đông đên tôc ngươi la lanh thô va kinh tê.

a) Lanh thô cua tôc ngươi: lanh thô la vùng đât

ma tôc ngươi đo sinh sông, no cung la biêu tương

quy đinh ranh giơi giưa tôc ngươi nay vơi tôc

ngươi khac.

- Lanh thô trươc hêt la điêu kiên đê hinh thanh

tôc ngươi bơi nêu 1 tôc ngươi nao đo muôn đươc

hinh thanh noi cùng 1 ngôn ngư chung cac đăc

điêm vê văn hoa nhât đinh phai co môi liên hê

vơi nhau trong 1 thơi gian dai va môi liên hê

nay chỉ xuât hiên trong trương hơp sông cùng 1

lanh thô.

- Không 1 tôc ngươi ban đâu nao không cư tru

trên 1 lanh thô nhât đinh trên cơ sơ đo ho mơi

tao ra đươc nhưng đăc trưng mang tinh tôc ngươi

rât riêng biêt, nhơ thai đô ưng xư vơi môi

trương tư nhiên đê khai thac sư dung cac tai

nguyên cung như cùng nhau xây dưng thiêt kê gia

đinh, xa hôi, nhưng đăc trưng văn hoa, lê nghi,

thơ cung.. chinh vi lê đo công đông lanh thô la

điêu kiên băt buôc cua qua trinh xuât hiên bât

ki công đông tôc nguơi nao.

- Điêu kiên tư nhiên cua lanh thô co anh hương

đên đơi sông cua con ngươi ghi dâu ân trong hoat

dông kinh tê, văn hoa va tâm li tôc ngươi tưc la

lanh thô nao thi kinh tê đây, lanh thô nao thi

văn hoa đây.

- Tuy nhiên lanh thô tôc ngươi la 1 pham trù

lich sư đây nhưng biên đông phưc tap, lanh thô

co thê đươc mơ rông, thu hep, biên mât hoăc khôi

phuc lai. Trong xu thê hôi nhâp hiên nay viêc cư

tru xen cai cua tôc ngươi trên 1 vùng đat kha

phô biên vi vây hiên nay lanh thô chỉ đươc xem

la nhân tô tac đông đên tôc ngươi.

b) Kinh tê.

- Môt tôc ngươi dù lơn hay nho đươc hinh thanh

noi chung 1 thư tiêng, nhât thiêt phai sinh sông

lâu dai trên lanh thô va phai tiên hanh vơi nhau

hoat đông kinh tê đê duy tri cuôc sông cua

minh .

- Sinh hoat kinh tê cua tưng tôc ngươi phu thuôc

vao trinh đô phat triên cua xa hôi va điêu kiên

tư nhiên cua tôc ngươi đo.

- Khi sư phat triên kinh tê, xa hôi va văn hoa

cao hơn thi môi liên hê kinh tê cua công đông

đươc cung cô đong vai tro lơn trong qua trinh

đo, lam công viêc tâp thê (tươi - tiêu, giao

thông vân tai, nhưng công trinh xây dưng lơn..)

Mang lươi trao đôi phat triên, thi trương trao

đôi đươc mơ rông, sư phân công kinh tê giưa cac

vùng miên xuât hiên đa găn bo cư dân cac vùng

vơi nhau qua trinh thông nhât tôc ngươi diên ra

manh me.

- Ngay nay trong xa hôi công nghiêp do tac đông

cua kinh tê thi trương môi liên hê kinh tê không

chỉ dưng lai trong pham vi nôi bô tôc ngươi ma

cac tôc ngươi con chiu sư chi phôi cua nên kinh

tê cua cac nươc khu vưc va trên thê giơi. Vi thê

tiêu chi nay chỉ đươc coi la nhân tô tac đông

đên tôc ngươi.

Câu 3) Cac loai hinh công đông tôc ngươi:

a) Khai niêm tôc ngươi : La môt công đông

ngươi tương đôi ôn đinh đươc hinh thanh trong

lic sư, bơi cac yêu tô như ngôn ngư, văn hoa va

y thưc tư giac tôc ngươi thê hiên ơ môt tôc danh

chung.

b) Công đông tôc ngươi trong xa hôi nguyên thuy

(BÔ LAC).

- Khai niêm: bô lac la loai hinh công đông tôc

ngươi trong xa hôi nguyên thuy đươc hinh thanh

bơi nhiêu “thi tôc” co dong mau xa gân vơi nhau

(môi thi tôc gôm khoang vai chuc gia đinh vơi 3

hoăc 4 thê hê cùng chung sông). Môi bô lac co

tên goi, thô ngư, tin ngương, đât đai, sông

ngoi… riêng.

- Sư hinh thanh cua Bô lac:

+ Bô lac la công đông ngươi xưa nhât cua kiêu

ngươi hiên đai . Bô lac đươc hinh thanh do kêt

qua cua sư phân chia “ bây ngươi nguyen thuy” ra

lam 2 bô phân ngoai hôn, hoăc la do kêt qua cu

sư hơp lai 2 tâp thê đôc lâp.

+ Môi Bô lac đêu co tên goi riêng, lanh thô

riêng, co phong tuc va lê nghi riêng, co nhưng

truyên thông vê nguôn gôc cua minh va nhưng

truyên thông tôc ngươi khac.

+ Bô lac noi băng thô ngư cua môt ngôn ngư đăc

trưng cua ca nhom bô lac co ho hang vơi nhau nên

co đăc điêm văn hoa chung goi la nhưng ngươi “Bô

lac thân thuôc”.

Đăc trưng cua bô lac :

- Đươc găn bo vơi nhau trên cơ sơ huyêt thông.

- Noi cùng môt thô ngư.

- Phân bô trên 1 đia ban nhât đinh.

- Co môt sô yêu tô sơ khai vê công đông kinh tê

như tô chưc săn băn chung, co bai chăn nuôi

chung , nguôn nươc chung.

- Co nhưng tâp quan cua bô lac, co nhưng nghi

lê tôn giao riêng.

c) Công đông tôc ngươi trong xa hôi co giai

câp

Trươc chu nghia tư ban – BÔ TÔC

- Khai niêm: bô tôc la hinh thưc công đông

ngươi xuât hiên khi chê đô chiêm hưu, XH co giai

câp va nha nươc ra đơi. Cac bô tôc đươc hinh

thanh tư nhưng bô lac sông trên cùng môt lanh

thô nhât đinh.

- Bô tôc xuât hiên cùng chê đô chiêm hưu nô

nê con ơ nhưng xa hôi bo qua chê đô chiêm hưu nô

nê thi bô tôc xuât hiên cùng chê đô phong kiên.

- Bô tôc khac vơi bô lac ơ chô trong bô tôc

luôn co sư đôi khang giai câp. Bô tôc xuât hiên

đâu tiên trong lich sư la trong xa hôi chiêm hưu

nô lê va xa hôi phong kiên. Ơ Châu A co nhưng

bươc chuyên tư xa hôi nguyên thuy lên xa hôi

phong kiên, bô tôc hinh thanh cùng chê đô phong

kiên.

- Sư hinh thanh cua Bô tôc: Bô tôc ra đơi bơi

cac nguyên nhân :

+ Sư tăng lên cua cac tiêp xuc giưa cac bô lac

bơi sư phân công lao đông xa hôi.

+ Đi đôi vơi sư tăng lên cua dân sô la nhưng

cuôc thiên di vê nhưng vùng đât mơi, bơi vây nơi

cư tru cua bô lac bi xao trôn, quan hê huyêt

thông dân dân bi pha vơ nhương chô cho quan hê

đât đai.

+ Môi quan hê giưa cac bô lac khac nhau cư tru

trên cùng môt lanh thô ngay cang mơ rông.

+ Sư hinh thanh nha nươc sơ ki thương xuât hiên

trên cơ sơ nhiêu bô lac thân thuôc,trong trương

hơp như vây, ngoai sư gân gui vê ngôn ngư va văn

hoa san co,nha nươc đa nhao năn lai cac bô tôc

đang hinh thanh trong nhưng môi quan hê vê lang

thô tao ra 1 công đông nhât đinh vê quyên lơi

kinh tê – xa hôi va lơi ich khac nhau.

+ Trong qua trinh hinh thanh bôi tôc đa diên ra

nhưng cuôc thiên di đông đao, nhưng cuôc di cư

nay dân đên sư xâm nhâp cua cac nhom tôc ngươi

nay đôi vơi nhom tôc ngươi khac, kêt qua la

trong khuôn khô 1 quôc gia thi qua trinh đông

hoa giưa cac bô lac diên ra manh me đe ra nhiêu

quan hê công đông.

- Đăc điêm cua bô tôc :

+ Bô tôc giai đoan chiêm hưu nô lê la khôi

công đông tôc ngươi tôc ngươi đươc xây dưng trên

cơ sơ công đong ngôn ngư, đia vưc, văn hoa va

công đông sơ khai vê kinh tê. Trong thơi ky nay

xuât hiên nhưng nô lê co nguôn gôc la tù binh

cua cac bô lac, ho la lưc lương san xuât chu yêu

cua xa hôi nhưng lai bi gat khoi công đông tôc

ngươi. Trong xa hôi chiêm hưu nô lê co giai câp

thơi cô đai cung vây nô lê bi coi la nhưng ngươi

đưng ngoai khôi công đông tôc ngươi dù ho la lao

đông chu yêu san xuât ra cua cai.

+ Trong xa hôi phong kiên, công đong ngươi bô

tôc phat triên cao hơn, đăc điêm cua bô tôc thơi

ky nay la nông dân va thi dân lao đông la bô

phân cơ ban trong tôc ngươi, văn hoa cua ho đươc

coi la đăc trưng cơ ban cua toan bô tôc ngươi;

giai câp thông tri va bon vua chua quy tôc phong

kiên không thuôc va năm ngoai khôi công đông tôc

ngươi, bơi chung co xu hương đôi lâp vơi nhân

dân tư cho minh xuât thân tư dong dõi cao quy

hoăc tư ke xâm lươc.

+ Môt đăc điêm khac nưa la do sư chi phôi cua

nên kinh tê tư cung, tư câp, sư cat cư vê chinh

tri, nên tôn tai trong tôc ngươi y thưc cuc bô

đâm net thê hiên ơ tư tương măc dù xac đinh ninh

thuôc vê 1 công đông tôc ngươi lơn cư tru trên 1

lanh thô thuôc quyên cai quan cua 1 ông vua hay

hoang đê nhưng bên canh đo y thưc đia phương vân

con đâm net. Ơ Viêt Nam chung ta thây y thưc cuc

bô tôn tai rât đâm net viêc phân chia thanh 3 ky

Băc ky, Nam ky, Trung ky, xư Đông, xư Đoai, xư

Nghê, xư Thanh, xư Quang, xư Tây ky… không chỉ

đơn thuân vê măt đia ly ma con bao ham trong no

ca yêu tô ngôn ngư, văn hoa co tinh chât khu

vưc.

Đăc trưng cua bô tôc :

- Bô tôc la pham trù lich sư bao gôm nhưng ngươi

co chung ngôn ngư, lanh thô, cùng co môt yêu tô

chung vê văn hoa, co 1 sô môi quan hê bươc đâu

vê kinh tê.

- Bô tôc co lanh thô riêng nhưng trong bô tôc

phong kiên măc dù co lanh thô riêng nhưng lanh

thô ây bi phân chia, cat cư cho nhiêu lanh chua

phong kiên.

- Vê kinh tê, do tich chât tư tuc, tư câp môi

liên hê kinh tê giưa cac thanh viên bô tôc con

yêu, nên môi liên hê giưa cac đia phương chưa

đươc phat triên.

- Tiêng noi chung cua bô tôc cung chưa thưc sư

la môt ngôn ngư thông nhât, cac đia phương con

tôn tai nhưng thô âm cua bô lac cu, mơi co yêu

tô chung vê tâm ly, văn hoa, tuy nhiên văn hoa

đia phương côn đâm net do đo bô tôc la khôi công

đông ngươi chưa ôn đinh.

DÂN TÔC:

- Khai niêm: la môt công đong chinh tri – xa

hôi tương đôi ôn đinh đươc hinh thanh trong lic

sư co nưng môi quan hê chung vê lanh thô cư tru,

tâm ly, dân tôc, ngôn ngư, kinh tê va môt sô đăc

trưng vê văn hoa hinh thanh tên cơ sơ phat triên

cua bô tôc.

Câu 4) Cac qua trinh tôc ngươi va cac hinh thưc

cơ ban cua qua trinh tôc ngươi :

- Khai niêm qua trinh tôc ngươi : Qua trinh tôc

ngươi la môt thuât ngư khoa hoc dùng đê chỉ sư

biên đôi cua tôc ngươi theo thơi gian.

a) Cac hinh thưc cơ ban cua qua trinh tôc

ngươi :

- Co 2 hinh thưc cơ ban cua qua trinh tôc ngươi

la qua trinh phân chia va qua trinh thông nhât

cua tôc ngươi (trong qua trinh thông nhât lai

đươc chia thanh qua trinh cô kêt, hoa hơp, đông

hoa):

Qua trinh phân chia tôc ngươi:

- Khai niêm: Phân chia co nghia la tư 1 khôi

công đông tôc ngươi thông nhât chia thanh cac

nhom tôc ngươi khac nho hơn, phân tach đi khăp

nơi, vê sau theo thơi gian nhưng nhom phân chia

nay đa hinh thanh nhưng tôc ngươi đôc lâp riêng

biêt.

- Nguyên nhân va cac giai đoan phân chia tôc

ngươi :

+ Trong xa hôi nguyên thuy, do cac bô lac co dân

sô ngay cang đông, tai nguyên thiên nhiên bi can

kiêt dân tơi sư chia tach cac nhôm nho đê tim

vùng đât mơi.

+ Trong xa hôi co giai câp cung do sư phân chia

tôc ngươi, co thê do nhiêu nguyên nhân khac nhau

vê lich sư, kinh tê, chinh tri, xa hôi đa dân

đên tinh trang phân chia tôc ngươi, nhât la đôi

vơi nhưng tôc ngươi dân sô it ơ trinh đo phat

triên kinh tê - xa hôi thâp trươc ap lưc cua cac

tôc ngươi co dân sô đông hơn trinh đô phat triên

kinh tê – xa hôi cao hơn buôc ho phai rơi đia

ban sinh sông cua minh hoăc chia thanh nhiêu bô

phân nho hơn thiên di khăp nơi (VD nhiêu tôc

ngươi ơ miên băc VN như Mông, Dao trươc ap lưc

cua ngươi Han đa thiên di sang miên Nam va môt

sô nươc khac).

+ Sư xuât hiên đương biên giơi cua quôc gia cung

đong vai tro la nhân tô phân chia tôc ngươi.

+ Trong thơi ki tư ban chu nghia, qua trinh du

cư đên cac vùng đât thuôc đia (sau nhưng cuôc

phat kiên đia ly) cung dân đên sư phân chia tư

tôc ngươi gôc dân đên sư hinh thanh cac tôc

ngươi mơi.

Qúa trinh thông nhât tôc ngươi :

- Khai niêm: qua trinh thông nhât tôc ngươi la

qua trinh ma tư nhưng bô phân không thuân nhât

vê măt tôc ngươi trươc đây thông nhât thanh 1

tôc ngươi duy nhât hoăc 1 công đông ngươi lơn

hơn.

- Trong xa hôi co giai câp qua trinh thông

nhât tôc ngươi chiêm ưu thê .Đây la xu thê đăc

trưng cho sư phat triên đi lên cua cac tôc

ngươi.

- Qua trinh thông nhât tôc ngươi đươc chia

thanh 3 qua trinh chu yêu sau :

1. Qua trinh cô kêt tôc ngươi.

- Khai niêm: Cô kêt đươc hiêu la sư kêt hơp cua

cac nhom hoăc cac tôc ngươi vôn chung nguôn gôc

lich sư, văn hoa đê hinh thanh công đông tôc

ngươi lơn hơn.

- Cac dang cô kêt :

+ Ơ câp đô thâp nhât la sư cô kêt giưa cac

nhom băng cach gat bo sư khac biêt vê phương

ngư, văn hoa cua cac nhom dia phương, cung cô y

thưc tư giac tôc ngươi đê hinh thanh môt tôc

ngươi mơi lơn hơn (VD sư cô kêt giưa cac nhom

Nùng Inh, Nùng Loi, Nùng Xuông, Khen Lai, Nùng

Quy Rin…đê thanh tôc ngươi Nùng).

+ Ơ câp đô cao hơn la sư cô kêt giưa cac tôc

ngươi vôn trong qua khư co chung nguôn gôc lich

sư, văn hoa đê trơ thanh tôc ngươi lơn hơn (VD

sư cô kêt giưa Cao Lan + San Chi = San Chay).

2. Qua trinh hoa hơp.

- Khai niêm : Hoa hơp đươc hiêu la sư xich lai

gân nhau giưa cac nhom ngươi, cac tôc ngươi khac

nhau vê nguôn gôc lich sư, vê ngôn ngư, văn hoa

nhưng do qua trinh sinh sông lâu dai trên cùng

môt vùng lanh thô, nhât la ơ nhưng quôc gia

thông nhât co sư giao lưu tiêp xuc vơi nhau vê

kinh tê, văn hoa trong môt thơi gian dai đa lam

xuât hiên 1 sô đăc điêm văn hoa chung, dân tơi

sư hoa hơp cua cac tôc ngươi nhưng vân giư đươc

ban săc văn hoa tôc ngươi minh.

- Trong qua trinh thông nhât, qua trinh hoa

hơp tôc ngươi la qua trinh ma đăc tinh cua tôc

ngươi biên đôi it nhât.

- Sư cân thiêt va vai tro cua hoa hơp:

+ Giao lưu văn hoa va sư hôi nhâp giưa cac

công đông la quy luât chung cua sư phat triên

văn hoa nhân loai. No la đông lưc đê thuc đây

văn hoa xa hôi phat triên.

+ Moi sư đong kin, đoan tuyêt hay can trơ giao

lưu se lam mât đi sinh lưc, sưc sông thâm chi

dân tơi sư thoai hoa moi măt cua công đông.

+ Đê giao lưu va hôi nhâp thưc sư trơ thanh

đông lưc thuc đây văn hoa phat triên thi trươc

hêt tôc ngươi đo phai giư đươc ban săc văn hoa

lây đo lam cơ sơ, lam vôn liêng trong giao lưu

co thê vưa tiêp thu tinh hoa văn hoa cua nhân

loai vưa đong gop tinh hoa văn hoa cua tôc ngươi

minh vao kho tang văn hoa chung cua nhân loai.

3. Qua trinh đông hoa tôc ngươi.

- Khai niêm : la môt qua trinh lam mât đi cua

môt tôc ngươi hay mât dân tôc vao môi trương cua

môt tôc ngươi hay dân tôc khac. Tôc ngươi bi

đông hoa se hoan toan biên mât đi ban săc văn

hoa tôc ngươi minh.

- Ban chât cua qua trinh đông hoa : qua trinh

nay thương diên ra ơ cac tôc ngươi khac nhau vê

nguôn gôc, ngôn ngư, văn hoa… nhưng do qua trinh

sinh sông lâu dai trên môt lanh thô đa tư nguyên

hoăc bi cương bưc hoa tan 1 tôc ngươi hay 1 dân

tôc khac, thông thương qua trinh nay thương xay

ra ơ cac tôc ngươi co dân sô it, trinh đô phat

triên kinh tê – xa hôi thâp bi tôc ngươi co dân

sô đông hơn trinh đô phat triên kinh tê - xa hôi

cao hơn đông hoa.

- Qua trinh đông hoa diên ra như sau :

+ Vê ngôn ngư : luc đâu duy tri tinh trang song

ngư, đa ngư vê sau chuyên sang sư dung ngôn ngư

cua tôc ngươi ma ho chiu anh hương; đâu tiên sư

dung tiêng noi cua tôc ngươi khac khi giao tiêp

bên ngoai xa hôi, vê sau dùng trong nôi bô gia

đinh va cuôi cùng trong linh vưc thơ cung tô

tiên va câu xin thân linh phù hô

+ Vê văn hoa : luc đâu tiêp thu môt sô yêu tô

văn hoa vê sau tiên tơi chuyên hoa văn hoa va

đanh mât ban săc văn hoa cua tôc ngươi minh.

+ Vê măt y thưc tư giac : tên tư goi cua tôc

ngươi dân dân mât đi va chuyên sang dùng tôc

danh cua tôc ngươi ma minh chiu anh hương; Qua

trinh đông hoa đươc kêt thưc hoan toan sau khi

đa xoa bo đươc y thưc tư giac cua tôc ngươi.

- Co 2 dang đông hoa : đông hoa “ tư nhiên” va

đông hoa “ cương bưc” :

Thư nhât: Đông hoa tư nhiên :

+ Đây la qua trinh đươc xay ra do viêc giao lưu

tiêp xuc lâu dai tư thê hê nay sang thê hê khac,

cua nhưng tôc ngươi sông gân nhau co sư tac đông

qua lai va dân bi đông hoa.

+ Đông hoa tư nhiên la xu hương tiên bô, đong

vai tro quan trong trong qua trinh đông hoa tư

nhiên la cac cuôc hôn nhân hôn hơp vơ va chông

thuôc 2 tôc ngươi khac nhau, co nguyên vong trơ

thanh thanh viên cua tôc ngươi ma ho chiu anh

hương, thông thương con gai thuôc nhom chiu anh

hương lây con trai thuôc nhom tôc ngươi chiêm ưu

thê anh hương, co trương hơp 1 tôc ngươi đa chiu

anh hương sâu săc cua tôc ngươi khac vê ca ngôn

ngư va văn hoa nhưng tên tư goi va y thưc tư

giac tôc ngươi vân đươc duy tri dai dẳng (nhom

Tu Di ơ Mương Khương – Lao Cai đa chuyên sang

noi tiêng Hoa nhưng vân nhân minh la ngươi Bô Y)

=> Như vây qua trinh đông hoa tư nhiên ơ cac

tôc ngươi nay diên ra tuy manh me nhưng chưa kêt

thuc, chưng nao tôc ngươi vân con duy tri tên tư

goi cua tôc ngươi minh thi tôc ngươi ây vân tôn

tai vơi tư cach la môt tôc ngươi riêng biêt.

Thư 2: Đông hoa cương bưc: đây la hinh thưc đong

hoa pha đông mang tich chât thôn tinh, tiêu

diêt.

+ Trong đông hoa cương bưc chinh sach cua nha

nươc đong vai tro cưc ky quan trong vơi nhưng

biên phap vê chinh tri, kinh tê, văn hoa khi thi

tinh vi khi thi công khai đê thuc đây qua trinh

đông hoa.

Câu 5: Qúa trinh tôc ngươi ơ Viêt Nam trươc cach

mang thang 8 (1945):

- Khai niêm qua trinh tôc ngươi: la môt thuât

ngư khoa hoc dùng đê chỉ sư biên đôi cua tôc

ngươi theo thơi gian.

- Qua trinh tôc ngươi ơ Viêt Nam trươc Cach

Mang thang 8 :

+ Viêt Nam năm ơ nga 3 đương giao lưu tôc ngươi

tư thơi cô đai, do vi tri đăc điêm đo nên tư xa

xưa trên đia ban nươc ta đa diên ra nhưng la

song di cư tư băc xuông, nam lên, tây sang va

chu yêu la tư băc xuông nhưng cuôc thiên di cư

tim không gian sinh tôn keo dai mai đên trươc

năm 1945 va vai năm sau đo tinh hinh nay lam cho

ban đô phân bô cư dân cac tôc ngươi mang tich

chât xen ke, phân tan cao.

+ Xet qua trinh tôc ngươi ơ nươc ta trươc năm

1945, không chỉ co hiên tương phan chia ma con

thây ca hiên tương đông hoa phân chia ra nhiêu

nganh phân bô ơ nhiêu vùng khac nhau. (VD ngươi

Thai co Thai Đen, Xanh, Hoa, Trăng ; ngươi Mông

co Mông Đo, Trăng, Đen, Xanh, Hoa).

+ Hiên tương đông hoa chu yêu la đong hoa bô

phân diên ra 2 chiêu qua lai, ngay ca ngươi Kinh

cung co sư đông hoa tư nhiên vao cac tôc ngươi

thiêu sô, trong ngôn ngư ngươi Kinh co nhiêu yêu

tô Môn – Khơmer, ngôn ngư Tay – Thai, ngôn ngư

Nam Đao.

+ Cac tôc ngươi ơ nươc ta tuy sô dân không đông

đêu, lai ơ cac giai đoan phat triên kinh tê – xa

hôi khac nhau, phân bô trong nhưng thơi ki lich

sư khac nhau, nhưng môt khi đa đinh cư trên lanh

thô Viêt thi đêu đô mô hôi & xương mau chung

lưng đâu cât đê dưng nươc va giư nươc. Tinh thân

yêu nươc va nhiêt tinh cach mang đươc nâng lên 1

tâm cao mơi dươi sư lanh đao cua Đang va chu

tich Hô Chi Minh.

+ Trong sư nghiêp đo ngươi Kinh vơi cương vi la

tôc ngươi đa sô đa giư vai tro quan trong, nhưng

nêu không co sư gop sưc cua cac tôc ngươi thiêu

sô anh em, thi ngươi Kinh không thê hoan thanh

đươc nhiêm vu ve vang cua minh va đât nươc Viêt

Nam không co đươc vi tri xưng đang trong công

đông thê giơi như hiên nay.

Câu 6/ Qua trinh tôc ngươi ơ Viêt Nam sau cach

mang thang 8 (1945) đến nay:

* Khai niêm qua trinh tôc ngươi: la môt thuât

ngư khoa hoc dùng đê chỉ sư biên đôi cua tôc

ngươi theo thơi gian.

a) Chinh sach dân tôc cua Đang Công san VN :

- Ngay tư khi ra đơi ĐCSVN đa đê ra đương lôi

đoan kêt dân tôc vi sư nghiêp giai phong đât

nươc va xây dưng tô quôc Đai hôi VII đa chỉ rõ

ĐCSVN thưc hiên chinh sach dân tôc vơi 3 nguyên

tăc cơ ban: “đoan kêt, binh đăng, tương trơ giưa cac dân

tôc trong môt quôc gia thông nhât”

b) Đăc điêm qua trinh tôc ngươi ơ VN sau CMT8 :

- Nhơ cac chinh sach đung đăn cua Đang va nha

nươc chung ta đa khăc phuc đươc nhưng hâu qua

cua cac chinh sach dân tôc phan đông cua phong

kiên thưc dân. Qua trinh tôc ngươi cua nươc ta

không nhưng khac hănr vơi giai đoan trươc ma con

co bươc phat tiên mơi co thê khai quat như sau :

* Qua trinh phân chia tôc ngươi :

- Chinh sach chia đê tri di san cua xa hôi cu bi

loai trư. Cac lan song di cư tư bên ngoai giam

dân cơ ban la châm dưt. Sư phân bô dân cư dân

dân ôn đinh xu hương chia nho bi trư khoi qua

trinh tôc ngươi. Hang rao gia tao ngăn cach giưa

cac tôc ngươi bi pha bo.

- Trong giai đoan nay tinh chât phân chia tôc

ngươi chỉ nhăm muc đich tao điêu kiên thuân lơi

cho tôc ngươi phat triên.

* Qua trinh thông nhât tôc ngươi: điêm nôi bât cua qua

trinh thông nhât tôc ngươi ơ VN sau CMT8 la chỉ

co cacqua trinh cô kêt, đông hoa tư nhiên va qua

trinh hoa hơp. Trong đo qua trinh hoa hơp đong

vai tro cơ ban, qua trinh cô kêt diên ra đong

khăp manh me ơ tât ca cac tôc ngươi va giưa cac

tôc ngươi:

- Qua trinh cô kêt:

+ diên ra giưa cac tôc ngươi co chung nguôn gôc

như Kinh – Mương; Tay – Nùng hay giưa cac nhom,

cac nganh cùng tôc ngươi nhưng trươc đây bi xe

le thanh nhiêu bô phân như tôc ngươi Dao trươc

CMT8 năm 1945, nhơ co y thưc dân tôc đươc thưc

tỉnh, đông bao Dao đa co y thưc đươc răng dù la

cac nganh vơi tên goi khac nhau nhưng đêu tôc

ngươi thông nhât như tuc thơ Ban Vương. Do qua

trinh cô kêt diên ra trong ngươi Dao hơp thanh

tôc ngươi Dao thông nhât.

+ Qua trinh cô kêt tôc ngươi diên ra ơ nhiêu tôc

ngươi ơ nươc ta tư Băc vao Nam.

- Qua trinh hoa hơp : co nhiêu điêu kiên thuân lơi

đê đây manh qua trinh nay.

+ Vê phương diên nhân chung đai bô phân thuôc

nam Mônggôlôit, vê ngôn ngư chu yêu noi hê Nam A

(39 tôc ngươi), viêc cư tru xen ke, đa tao điêu

kiên thuân lơi cho giao lưu kinh tê, văn hoa,

trao đôi trong hôn nhân, hoa hơp tôc ngươi vơi

nhau.

+ Long yêu nươc truyên thông đoan kêt, thương

yêu đùm boc lân nhau chinh la cơ sơ cho viêc

thưc hiên qua trinh hoa hơp ơ VN. La ngươi VN ai

cung tư hao vê truyên thông cua dân tôc trong

qua trinh dưng nươc va giư nươc, y thưc đo cang

đươc cung cô khi ĐCSVN ra đơi đê ra cac chinh

sach dân tôc đung đăn đa lam cho cac tôc ngươi ơ

nươc ta xich lai gân nhau hơn.

+ Sư hoa hơp giưa cac tôc ngươi trong môt vùng

miên do qua trinh sinh sông lâu dai dân đên sư

hinh thanh cac đăc điêm văn hoa chung bên canh

đo vân giư đươc đăc trưng văn hoa riêng cua tôc

ngươi. Sư hoa hơp giưa cac tôc ngươi trong quoc

gia VN thông nhât, do qua trinh tham gia dưng

nươc va giư nươc cua 54 tôc ngươi anh em la nên

tang cho sư hoa hơp tao nên sư thông nhât trong

công đông dân tôc VN.

- Qua trinh đông hoa: sau CMT8 qua trinh đông hoa ơ

VN la đông hoa tư nhiên; qua trinh đông hoa đươc

diên ra ơ 1 bô phân tôc ngươi do sin sông lâu

dai ơ 1 vùng đât nên đa tư nguyên trơ thanh

thanh viên cua tôc ngươi khac.

+ Qua trinh nay diên ra lâu dai,hang thê ky:

- Vê ngôn ngư : luc đâu duy tri tinh trang song

ngư, đa ngư vê sau chuyên sang sư dung ngôn ngư

cua tôc ngươi ma ho chiu anh hương; đâu tiên sư

dung tiêng noi cua tôc ngươi khac khi giao tiêp

bên ngoai xa hôi, vê sau dùng trong nôi bô gia

đinh va cuôi cùng trong linh vưc thơ cung tô

tiên va câu xin thân linh phù hô

- Vê văn hoa : luc đâu tiêp thu môt sô yêu tô

văn hoa vê sau tiên tơi chuyên hoa văn hoa va

đanh mât ban săc văn hoa cua tôc ngươi minh.

- Vê măt y thưc tư giac : tên tư goi cua tôc

ngươi dân dân mât đi va chuyên sang dùng tôc

danh cua tôc ngươi ma minh chiu anh hương; Qua

trinh đông hoa đươc kêt thuc hoan toan sau khi

đa xoa bo đươc y thưc tư giac cua tôc ngươi.

Trong thưc tê lich sư môi tôc ngươi nươc ta

không chỉ diên ra 1qua trinh tôc ngươi ma rât

nhiêu trương hơp ơ 1 tôc ngươi diên ra đong thơi

1 luc nhiêu qua trinh tôc ngươi.

- Hiên nay ơ nươc ta qua trinh cô kêt va hoa hơp

diên ra phô biên trong đo qua trinh cô kêt giư

vi tri quan trong nhưng bao trùm la qua trinh

hoa hơp.

Câu 7) Qua trinh hoa hơp ơ Viêt Nam:

a) Khai niêm qua trinh tôc ngươi : la môt thuât

ngư khoa hoc dùng đê chỉ sư biên đôi cua tôc

ngươi theo thơi gian.

b) Khai niêm Hoa hơp : đươc hiêu la sư xich

lai gân nhau giưa cac nhom ngươi, cac tôc ngươi

khac nhau vê nguôn gôc lich sư, vê ngôn ngư, văn

hoa nhưng do qua trinh sinh sông lâu dai trên

cùng môt vùng lanh thô, nhât la ơ nhưng quôc gia

thông nhât co sư giao lưu tiêp xuc vơi nhau vê

kinh tê, văn hoa trong môt thơi gian dai đa lam

xuât hiên 1 sô đăc điêm văn hoa chung, dân tơi

sư hoa hơp cua cac tôc ngươi nhưng vân giư đươc

ban săc văn hoa tôc ngươi minh.

- Trong qua trinh thông nhât, qua trinh hoa

hơp tôc ngươi la qua trinh ma đăc tinh cua tôc

ngươi biên đôi it nhât.

c) Nguyên nhân đên đên qua trinh hoa hơp cac

tôc ngươi ơ Viêt Nam :

- Long yêu nươc chinh la cơ sơ cho viêc thưc

hiên qua trinh hoa hơp o VN, la ngươi VN ai cung

tư hao vê truyên thông lâu đơi cua dân tôc minh

trong qua trinh dưng nươc va giư nươc y thưc đo

cang đươc cung cô khi ĐCSVN ra đơi đê ra chinh

sach dân tôc đung đăn, đoan kêt, binh đẳng,

tương trơ va cùng phat triên đa thuc đây qua

trinh xich lai gân nhau cua cac tôc ngươi.

- Vê phương diên nhân chung đai bô phân thuôc

nam Mônggôlôit, vê ngôn ngư trư môt sô tôc ngươi

noi tiêng Tang – Miên con đai bô phân noi ngư hê

Nam A. Vê cư tru thi cư tru xen ke, đây điêu

kiên thuân lơi giao lưuu kinh tê văn hoa, trao

đôi hôn nhân, hoa hơp tôc ngươi.

d) Khuynh hương hoa hơp :

- Sư hoa hơp giưa cac tôc ngươi trong môt

vùng miên do qua trinh sinh sông lâu dai dân đên

sư hinh thanh cac đăc điêm văn hoa chung bên

canh đo vân giư đươc đăc trưng cơ ban.

e) Biêu hiên cua qua trinh hoa hơp :

- Vê ngôn ngư :

+ Trong qua trinh xây dưng va bao vê tô quôc

hiên nay Tiêng Viêt đươc lưa chon lam ngôn ngư

đươc lưa chon lam ngôn ngư phô thông trơ thanh

công cu giao lưu tiêp xuc giưa cac tôc ngươi ,

la ngôn ngư đươc sư dung trong hê thông giao duc

quôc dân hanh chinh luât phap cac phương tiên

thông tin đai chung nhơ co ngôn ngư chung đo cac

tôc ngươi hiêu đươc nhau.

+ Sư hoa hơp đươc thê hiên trong y thưc cua

moi ngươi dân vơi nhưng ngay lê chung cua dân

tôc ( VD ngay giô tô Hùng Vương, Quôc Khanh, Têt

Nguyên Đan cua dân tôc.

- Văn hoa : cua dân tôc Viêt Nam la nên văn hoa

thông nhât trong đa dang; bao gôm tinh hoa văn

hoa cua tât ca cac tôc ngươi no trơ thanh tai

san chung cua văn hoa dân tôc, 1 mai nha riêng,

môt ngôi chùa, đinh lang, trang phuc, cac mon

ăn, cac lê hôi, cac loa hinh nghê thuât la cua

ngươi Viêt Nam.

+ Ban săc văn hoa cua tôc ngươi không bi mât đi

ma con đươc bao tôn phat triienr tao nên sư đa

dang.

CHƯƠNG 4.

Câu 1) tiêu chi kết hôn:

Khai niêm hôn nhân : la quan hê giưa nam va nư

sau khi kêt hôn đươc hơp thưc hoa bơi cac tâp

quan va luât phap cua xa hôi, nhăm chung sông

khac giơi tinh vơi nhau đê tai san xuât con

ngươi, tư đo san sinh ra nhưng quyên han va

trach nhiêm cua vơ chông trong quan hê vơi nhau

va con chau ho.

- Điêu kiên kêt hôn: Điêu 9 trong chương 2

luât “hôn nhân va gia đinh”: nam nư muôn kêt hôn

phai tuân theo cac điêu kiên sau đây :

+ Nam tư 20 tuôi, nư 18 tuôi trơ lên;

+ Viêc kêt hôn do nam va nư tư nguyên không

bên nao đươc ep buôc lưa dôi bên nao.

+ Viêc kêt hôn không thuôc 1 trong nhưng

trương hơp quy đinh câm kêt hôn ơ điêu 10: ngươi

đang co vơ hoăc chông; ngươi mât năng lưc vê

hanh vi dân sư; giưa nhưng ngươi co cùng dong

mau vê trưc hê, nhưng ngươi co ho trong pham vi

3 đơi; giưa cha nuôi vơi con, giưa nhưng ngươi

đa tưng la cha me nuôi va con nuôi, bô chông –

con dâu, me vơ – con rê, bô dương – con riêng

cua vơ, me kê con riêng cua chông; giưa nhưng

ngươi co cùng giơi tinh…

Câu 2) Cac chưc năng cua hôn nhân:

- Khai niêm hôn nhân: la quan hê giưa nam va

nư sau khi kêt hôn đươc hơp thưc hoa bơi cac tâp

quan va luât phap cua xa hôi, nhăm chung sông

khac giơi tinh vơi nhau đê tai san xuât con

ngươi, tư đo san sinh ra nhưng quyên han va

trach nhiêm cua vơ chông trong quan hê vơi nhau

va con chau ho.

a) Hơp thưc hoa quan hê tinh duc: Hôn nhân la

sư cam kêt công khai vê môi quan hê lâu dai va

thuy chung vê tinh duc.

+ Trong cac môi quan hê hôn nhân, quan hê tinh

duc la môt phân quan trong, bơi trong nhiêu xa

hôi hôn nhân la đêu kiên tiên quyêt va chich

thưc đê co thher băt đâu hoat đông tinh duc.

+ Sư ham muôn tinh duc la đông cơ manh h như

la 1 phân nghi trang nghiêm như la đên thơ đươc

châp nhân). me thuc đây tơi hôn nhân. Tuy nhiên

co cac môi quan hê tinh duc co thê không cân đên

sư chung thuy hoăc la cam kêt găn bo vơi nhau

lâu dai. Trong nhiêu xa hôi, ngươi ta thưa nhân

cac môi quan hê tinh duc hơp phap ngoai hôn nhân

(VD ngươi Toda ơ miên nam Ân Đô thưa nhân tinh

hơp phap cua cac môi quan hê tinh duc bât chinh

giưa 1 phu nư co chông vơi nhưng ngươi đan ông

nhât đinh vi du như cac thây tu nhưng đươc châp

nhân. Trong xa hôi cua cac vùng Trung Đông, Ân

Đô va Hi Lap cô đai… mai dâm đươc sùng kinh như

la đên thơ đươc châp nhân).

b) Thiêt lâp cac gia đinh hat nhân mơi va xac

đinh quyên lơi va nghia vu cua cac thanh viên :

- Viêc kêt hôn se tao ra 1 gia đinh mơi, vi

lơi ich cua cac thanh viên không chỉ co chông va

vơ ma ca con cai do ho sinh ra nhom mơi nay

thương đap ưng nhưng nhu câu cơ ban, môi thanh

viên vê ăn, măc, ơ, con cai đươc nuôi day tư luc

sinh ra cho tơi luc trương thanh. Tâp quan hôn

nhân vôn rât đa dang ơ cac cư dân va cac dân

tôc, nhưng trong tưng xa hôi, hôn nhân đa thê

chê hoa nhưng quyên lơi va nghia vu cu thê cho

nhưng thanh đinh theo tâp quan va luât phap.

- Trong quan hê tinh duc, ngươi chông va ngươi

vơ đêu co quyên quan hê tinh duc vơi ngươi kia,

ngươi chông hay ngươi vơ co toan quyên hay môt

phân quyên đôi viên trong gia đinh.

- Hôn nhân se hinh thanh nhưng rang buôc xa

hôi đươc thê chê hoa 1 cach hơp phap môi quan hê

giưa vơ va chông, cha me vơi con cai trong gia

đinh phai đoi hoi phai thưc hiên nghia vu nhât

vơi thanh qua lao đông va tai san chung cân đươc

thiêp lâp vi lơi ich cua con cai trong cuôc hôn

nhân.

c) Tao môi liên minh ho hang:

- Hôn nhân tao gia liên minh ho hang giưa nhưng

ho

hang cua 2 vơ chông đo la môi liên hê “ thich

tôc” giưa nhưng ngươi ho hang cua đôi vơ chông

hay nhưng môi quan hê giưa 2 vơ chông đo vơi

nhưng ngươi ho hang cua 2 bên. Chung ta goi

nhưng ngươi co quan hê vơi nhau qua hôn nhân la

nhưng ngươi ho hang thân thich.

- thông qua hôn nhân tao nên môi rang buôc nay

goi la liên minh thich tôc nhăm thê hiên cac

chưc năng sinh tôn, chinh tri, luât phap, kinh

tê va xa hôi vi lơi ich cua nhưng ngươi liên

quan.

GIA ĐINH

Câu 1: Khai niêm gia đinh: la co tư 2 hay nhiêu

ca nhân tư xem minh co quan hê vơi nhau (quan hê

hôn nhân, quan hê huyêt thông) Phu thuôc lân

nhau vê kinh tê va cùng chia se vơi nhau trach

nhiêm nuôi day con cai trong gia đinh cua minh.

Co 2 loai hinh gia đinh: gia đinh “ hat nhân” va

gia đinh mơ rông.

- Gia đinh hat nhân: la loai gia đinh bao gôm 2

thê hê, 1 căp vơ chông va nhưng đưa con chưa lâp

gia đinh.

+ Gia đinh hat nhân co 2 dang cơ ban sau: gia

đinh hat nhân tron ven – co đây đu bô me va cac

con; va gia đinh nho không tron ven (co vơ va

chông ma không co con; co bô co con ma không co

me, co me co con nhưng không co bô, chỉ co con

không co bô me)

- Gia đinh mơ rông: la loai hinh gia đinh bao

gôm tôi thiêu tư 2 căp vơ chông trơ lên va nhưng

đưa con cua ho co kha năng tôn tai đôc lâp như 1

gia đinh riêng.

=> Đăc tinh cơ câu cua gia đinh la dê thay

đôi theo thơi gian. Khi môt căp mơi cươi va ra ơ

riêng sau môt thơi gian thi môt đưa con cua ho

ra đơi , luc đo goi la gia đinh hat nhân ( gôm

hai thê hê ) : Cha me va đưa con.

Nêu ông ba chuyên đên sông chung vơi gia đinh

nay thi se trơ thanh gia đinh mơ rông. Môt thơi

gian sau, ông ba mât , gia đinh ho lai trơ thanh

gia đinh hat nhân. Khi đưa con lơn lên , lâp gia

đinh ma chưa ra ơ riêng thi gia đinh nay lai trơ

thanh gia đinh mơ rông.

Câu 3 : Chưc năng cua gia đinh

A, Chưc năng tai san xuât con ngươi

Viêc quan hê tinh duc đê tai san xuât con ngươi

la chưc năng cơ ban cua gia đinh.

Gia đinh la nơi đam bao trât tư môi quan hê giơi

tinh trong xa hôi loai ngươi, đông thơi, con la

nơi bao tôn noi giông cua cac tôc ngươi.

Nhiêu gia đinh trên Thê Giơi quan niêm: Gia đinh

co phuc la gia đinh đông con, nhiêu chau. Đôi

vơi nhưng dân tôc theo chê đô mâu hê thi nhưng

cua cai do gia đinh tao ra se ưu tiên con gai

thưa hương khi lâp gia đinh mơi va đươc quyên

chung sông cùng cha, me. Ngươc lai vơi cac dân

tôc theo chê đô phu hê nhưng cua cai do gia đinh

tao ra se ưu tiên cho con trai đươc thưa hương

khi lâp gia đinh mơi va đươc quyên chung sông

cùng vơi gia đinh cha, me.

B, Chưc năng kinh tế

Gia đinh tiên hanh nhưng hoat đông kinh tê nhăm

chăm lo cuôc sông (vât chât cho gia đinh) Chưc

năng kinh tê con co hai tiêu chưc năng.

+ Chưc năng san xuât

+ Chưc năng tiêu dùng

Trong cac xa hôi nông nghiêp tiên tư ban, kinh

tê hô gia đinh đong vai tro quan trong như la

môt đơn vi san xuât. Viêc phân công lao đông

trong gia đinh phu thuôc vao trinh đô kinh tê va

truyên thông văn hoa tôc ngươi. Trong xa hôi

nông nghiêp, sư phân công lao đông phu thuôc vao

giơi tinh va tuôi tac : Nam giơi thương lam

nhưng công viêc năng nhoc, san xuât ra cua cai

vât chât, nư giơi san xuât hang tiêu dùng, nôi

trơ va chăm soc con cai.

Trong xa hôi công nghiêp va đô thi, san xuât

đươc chuyên môn hoa theo nghê nghiêp, gia đinh

không con la đơn vi san xuât ma la đơn vi tiêu

dùng va môi ngươi lai co môt khoan tiên tiêu

riêng cho ca nhân.

Chưc năng tiêu dùng đong vai tro quan trong

trong sinh hoat kinh tê gia đinh. Nhưng phương

tiên vât chât đê gia đinh tôn tai tư cac nguôn,

cac dang thu nhâp khac nhau.Đo la thanh qua băng

hiên vât hay băng tiên bac do cac thanh viên

trong gia đinh đem lai trơ thanh tai san chung

cua gia đinh. Đo la lương thưc, nha cưa, quân

ao, phương tiên đi lai, đô dùng trong nha phuc

vu nghỉ ngơi, giai tri va văn hoa.

c/ Chưc năng văn hoa- giao dục

Gia đinh la môt tê bao, la cai nôi nuôi dương ca

đơi ngươi, la cai nôi quan trong giao duc nêp

sông va hinh thanh nhân cach cung như nhưng y

tương xa hôi cua con ngươi.

Gia đinh la môi trương đâu tiên hinh thanh nhân

cach cua môi con ngươi.

Nhân cach, tinh cam cua ca nhân thương đươc hinh

thanh tư tuôi âu thơ. Đưa tre sinh ra bơ ngơ

bươc vao đơi, không khi yêu thương cua nhưng

ngươi trong gia đinh tao cho no cam giac yên tâm

vơi xung quanh môt bô phân loai ngươi sông bên

canh no.

Tư thuơ trong nôi, gia đinh day cho đưa tre hoc

ăn, hoc noi băng tiêng dân tôc minh. Băt chươc

bô me, ngươi thân tư lơi noi, cư chỉ, hanh vi va

hoc cư xư. Đông thơi, truyên lai cho no phong

tuc tâp quan cua tôc ngươi. Qua gia đinh, tre em

đươc xa hôi hoa đê hinh thanh nhân cach.

Gia đinh la môi trương đê hinh thanh nhân cach

môi con ngươi vi no thưc hiên chưc năng xa hôi

hoa va chinh gia đinh truyên lai cho con chau

nhưng di san văn hoa, tao ra nhưng đinh hương

gia tri.

Chinh gia đinh giao duc cho con ngươi nhưng phâm

chât đao đưc, nhưng gia tri văn hoa dân tôc đê

đưa tre biêt trân trong va tư y thưc nhân biêt

vê dân tôc minh.

Vi vây, chinh gia đinh la nơi quan trong nhât đê

bao vê văn hoa tôc ngươi.

Nhưng truyên thông văn hoa cua môi tôc ngươi co

nhưng net khac nhau va nhưng đưa tre đa mang

theo nhưng săc thai văn hoa khac nhau đo va giư

lai trong suôt ca đơi ngươi.

Câu 3 : Truyên thông va biến đổi cua hôn nhân va

gia đinh ơ Viêt Nam

a/ Truyên thông lưu trư

Hôn nhân luôn la sư kiên trong đai, thiêng liêng

cua đơi ngươi.

Gia đinh luôn la nên tang, la tê bao cua xa hôi,

thưc hiên ba chưc năng cơ ban:

1,Tai san xuât con ngươi: Gia đinh la nên đam

bao trât tư môi quan hê giơi tinh trong xa hôi

loai ngươi, đông thơi con la nơi bao tôn noi

giông cua cac tôc ngươi

2, Chưc năng kinh tê : Gia đinh tiên hanh nhưng

hoat đông kinh tê nhăm chăm lo cuôc sông vât

chât cho gia đinh

3, Chưc năng văn hoa, giao duc : Gia đinh la môt

tê bao , la cai nôi nuôi dương ca đơi ngươi, la

môi trương quan trong giao duc nêp sông va hinh

thanh nhân cach cùng nhưng y tương xa hôi cua

con ngươi (Truyên lai cho con chau nhiêu di san

văn hoa tao ra nhưng đinh hương gia tri va chinh

gia đinh giao duc cho con cai nhưng phâm chât

đao đưc, nhưng gia tri văn hoa dân tôc đê bao

tôn văn hoa tôc ngươi.)

Trong gia đinh, tinh nghia vơ chông luôn đươc

coi trong. Cac nghia vu va trach nhiêm vơi cac

thanh viên trong gia đinh la không thay đôi. Ông

ba, cha me co trach nhiêm nuôi day con chau, con

chau co trach trach nhiêm hiêu thao, kinh trong,

bao hiêu ông ba, cha me …

b/ Biến đổi

Theo hương tich cưc

+ Vê cơ câu trong gia đinh: Sô gia đinh hai thê

hê chiêm sô đông

+ Quan hê hôn nhân vê cơ ban do tư nguyên, nam

va nư quyêt đinh.

+ Tuôi kêt hôn nam, nư co xu hương tăng lên.

+ Sô con cai trong môi gia đinh đa sô la dươi 2

con.

+ Cac môi quan hê trong gia đinh nhin chung mang

tinh chât binh đẳng.

+ Binh đẳng đươc quan tâm hơn thê hiên ơ vai

tro, vi thê cua ngươi phu nư trong xa hôi.

+ Quan niêm vê giơi tinh đưa tre đươc sinh ra ,

cach chia cua cai cho con chau.

Thach thưc:

+ Viêc sông chung không kêt hôn, hiên tương

ngoai tinh

+ Hiên tương mai dâm, tinh trang tre em lang

thang, nghiên hut, bao lưc gia đinh, co xu hương

đê cao tiên bac giưa ngươi vơi ngươi la nhưng

thach thưc đôi vơi hanh phuc cua môi gia đinh.

Giai phap:

+ Co chinh sach kinh tê hô trơ hô gia đinh.

+ Tăng cương phô biên cac kiên thưc vê gia đinh,

viêc lam, thông tin chăm soc sưc khoe co chât

lương cho tre em vi thanh niên.

+ Tuyên truyên va tăng cương thưc hiên công tac

dân sô va kê hoach hoa gia đinh

Chương 5 : TÔN GIÁO – TÍN NGƯỠNG.

Câu 1 : Khai niêm tôn giao .

Tôn giao la sư phan anh sai lênh hư ao trong đâu

oc con ngươi vê nhưng lưc lương tư nhiên va xa

hôi chi phôi con ngươi.

Câu 2 : Sư khac nhau giưa tôn giao va tin ngương.

Tôn giao Tin ngươngThơi gian Xuât hiên trong

xa hôi co giai

câp

Xuât hiên ngay

tư khi xa hôi

chưa co giai câpQuan điêm vê cac

vi thân

Quan điêm môi

tôn giao đêu co

môt hê thông cac

vi thân cua minh

Quan niêm vê cac

vi thân chưa co

hê thông

( co vi thân tôi

cao cai quan cac

vi thân khac như

: thương đê,

chua trơi…)Quan điêm vê

giao ly

Co câu truc hoan

chỉnh hê thông

giao ly, giao

luân chăt che

Chưa hinh thanh

đươc hê thông

giao ly, ly luân

hoan chỉnhCơ câu tô chưc Co câu truc hoan

chỉnh, hê thông

giao ly, giao

luân chăt che.

Cơ câu tô chưc

cô đinh như giao

hôi, giao đoan

va đông giao

dân.

Không co tô chưc

cô đinh, hoan

chỉnh như tôn

giao, không co

giao dân

Chỉ la sư sùng

bai cac hiên

tương tư nhiên,

Môi tôn giao đêu

co môt vi tô sư

sang lâp ra no

lưc lương siêu

nhiên nao đo

vơi quyên uy tôi

cao đươc moi

ngươi thơ phung

( Chua Gieessu,

Phât Thich ca )Tom lai : Tât ca cac tôn giao đêu phat triên tư

môt tin ngương nao đây.

Câu 3 : Phân tich chưc năng tâm lý – xa hôi cua

tôn giao

a/ Chưc năng đên bù hư ao

Trong môi quan hê vơi cuôc sông, co nhiêu điêu

vươt qua sư hiêu biêt cua con ngươi khiên con

ngươi cam thây bât lưc. Đê đên bù sư bât lưc đo,

con ngươi cân môt chô dưa vưng chăc, môt niêm

tin đê an ui, đông viên do đo , con ngươi cân

đên tôn giao.

Trong bât ki môt xa hôi nao, tôn giao đa va luôn

đong vai tro la yêu tô đên bù hư ao cho sư bât

lưc cua con ngươi, an ui, đông viên ho hương tơi

nhưng lưc lương siêu nhiên do minh tương tương

ra đê giai quyêt sư yêu kem, bât lưc cua con

ngươi, an ui, đông viên ho hương tơi nhưng lưc

lương siêu nhiên do minh tương tương ra đê giai

quyêt sư yêu kem bât lưc cua minh trươc nhưng

hiên tương tư nhiên va xa hôi, tư đo co thai đô

hai long vơi cuôc sông hiên tai va không đau

buôn.

Cac tôn giao lam giam đi sư lo lăng băng cach ly

giai nhưng điêu ma con ngươi chưa biêt, cung như

đưa đên niêm tin răng sư giup đơ, cưu rôi cua

cac thê lưc siêu nhiên luôn tôn tai trong cac

giai đoan khung hoang cua cuôc đơi con ngươi.

Tôn giao giup con ngươi lang quên đi cuôc sông

hiên tai đây kho khăn, đê tim đên sư giai thoat

trong Thê Giơi hư hư thưc thưc cua tôn giao.

Tuy nhiên, chưc năng nay đưa đên môt tac dung

tiêu cưc đo la lam cho con ngươi xa rơi vơi

nhưng cuôc đâu tranh cua Thê Giơi trân thê.

b/Chưc năng điêu chỉnh,

Bât ki môt tôn giao nao cung đưa ra môt hê thông

chuân mưc vê gia tri đao đưc, giup con ngươi

điêu chỉnh hanh vi va cach ưng xư trong công

đông.

Cac tôn giao đêu đê cao tinh thân va nhân văn

cua con ngươi giup con ngươi sông co đao đưc,

bơi con ngươi đươc giao duc long tin la cac đâng

siêu nhiên đang ơ canh che chơ va theo dõi hanh

đông cua minh. Vi thê, con ngươi muôn tao ra sư

liên kêt vơi thân linh cung như sư liên kêt vơi

công đông, xa hôi thi phai sông co đao đưc

Cac tôn giao giup cho con ngươi han chê nôi đau,

hương ho tơi môt thê giơi mơi, tao cho con ngươi

kha năng tư điêu chỉnh suy nghi, cac tư duy cua

minh trươc vân đê kho khăn cua ban thân, cua

công đông va xa hôi.

C, Chưc năng liên kêt

Tôn giao không chỉ co y nghia vê măt tâm linh

cho môt con ngươi, môt tâp thê nhât đinh ma no

con co môi quan hê đăc biêt vơi hê thông chinh

tri - xa hôi vi thê theo tưng thơi ki lich sư

môi môt quôc gia đêu lưa chon cho minh môt hê tư

tương nhât đinh đê hương công đông vao đo.

Tôn giao co kha năng liên kêt ca nhân công đông

chăt che hơn, duy tri sư găn kêt cac thanh viên

trong xa hôi đăc biêt la vơi nhưng con ngươi co

cùng môt niêm tin tôn giao.

Nhưng ngươi co cùng môt niêm tin tôn giao co sư

găn bo vơi nhau hơn, nên cung dê dang chia se,

giup đơ lân nhau. Tom lai, măc dù tôn giao chưa

đươc coi la thê giơi quan nhưng no vân va se

đong vai tro quan trong trong đơi sông cua con

ngươi.

Tom lai, tât ca cac tôn giao đêu phat triên tư

môt tin ngương nao đây.

CHƯƠNG 6 : KHAI QUAT CAC TÔC NGƯỜI Ơ VIỆT NAM

Tên 20 tôc ngươi: Kinh; Đu; Brau; Tay, Thai,

Nùng, Mông, Dao, Hoa, Chăm, Khơ – me; Da; H’

Mông, Ê - đê, Bru, Ơ Đu, BaNa, Gia – rai; San

Chay; Mương.

A, Đăc điêm vê dân sô

Sô dân Viêt Nam la hơn 90 triêu ngươi, vơi 54

tôc ngươi, trong đo ngươi kinh la đa sô, chiêm

khoang 86% dân sô, Năm 2009, chiêm sô it la cac

dân tôc ngươi Đu ( 376 ngươi ) va ngươi Brâu

(436 ngươi)

Cac tôc ngươi ơ Viêt Nam gôm 3 ngư hê :

+ Nam A : 39 tôc ngươi

+ Nam đao : 5 tôc ngươi

+ Han Tang : 9 tôc ngươi

Trong đo, ngư hê Nam A co sô lương tôc ngươi sư

dung đông nhât – 39 tôc ngươi, trong cac ngư hê

con lai chia thanh nhiêu nhom ngôn ngư khac

nhau.

VD : Nhom ngôn ngư : Tay – Thai ( Ngươi Tay,

Thai , Nùng sư dung) Nhom ngôn ngư Mông – Dao

(Ngươi Mông va ngươi Dao sư dung) Nhom ngôn ngư

Viêt Mương ( Ngươi Kinh, Mương, Thô... sư dung)

Đăc điêm cư tru : Cac tôc ngươi cư tru ơ ca ba

vùng miên : Miên nui, trung du va đông băng ,

xong trong xu thê giao lưu văn hoa hâu hêt cac

tôc ngươi đêu cư tru xen cai.

B, Đăc điêm kinh tê

Cac cư dân ơ đông băng ven biên, ơ châu thô ven

sông ( Tôc ngươi Kinh, Hoa , Chăm , Khơ me… )

vơi cac hinh thai kinh tê chu yêu la trông lua

nươc va chăn nuôi, công nghiêp, thu công nghiêp,

kỹ thuât canh tac đat trinh đô cao, đơi sông

kinh tê ôn đinh.

Cac cư dân vùng thung lung miên nui : Tay , Thai

, Mương… sinh sông chu yêu băng nông nghiêp kêt

hơp vơi lam nương rây, thu công nghiêp, thương

nghiêp co kinh ngiêm trong san xuât lâu đơi nên

đơi sông co phân ôn đinh.

Nhưng cư dân sinh sông chu yêu băng nương rây ơ

vùng nui, cao nguyên ( Da, HMoong, Ê đê, Bru, Ơ

Đu, BaNa…) vân con tôn tai lôi sông du canh du

cư do năng suôt nương rây thâp, đơi sông kinh tê

ngheo nan hơn so vơi cac tôc ngươi khac.

Nhân xet chung :

Hâu hêt cac dân tôc thiêu sô chưa tach chăn nuôi

ra khoi trông trot, thu công nghiêp khoi nông

nghiêp đê trơ thanh nganh san xuât chinh.

Hinh thai kinh tê săn băt, hai lươm vân đong vai

tro đang kê.

Nên kinh tê con mang tinh chât tư cung, tư câp,

canh tac lac hâu, lao đông cơ băp la chu yêu.

C, Đăc điêm vê văn hoa.

Khai niêm văn hoa :

Cac tôc ngươi ơ Viêt Nam gôm ba ngư hê chinh

Nam A : 39 tôc ngươi, Nam đao : 5 tôc ngươi, Han

Tang : 9 tôc ngươi

Trong cac nhom ngư hê trên lai chia thanh cac

nhom ngôn ngư khac nhau, VD: Tay – Thai , Mông –

Dao , Viêt - Mương…

Cac tôc ngươi hâu hêt sư dung song ngư, va co

tôc ngươi sư dung đươc đa ngư.

Văn hoa vât chât ( Vât thê )

K.niêm:

+ Nha cưa: Nha san cua ngươi Ê đê co kêt câu

kiêu nha san thâp, dai tư 15m đên hơn 100 m tùy

theo gia đinh nhiêu ngươi hay it ngươi. Câu

thang đươc đeo băng tay va đươc trang tri hai

nhu hoa ( Thê hiên tin ngương phôn thưc cua

ngươi Ê đê ) va hinh trăng khuyêt. Con nha san

cua ngươi Tay thương cao tư 7-8m co tư 5 đên 6

hang côt chông, cưa nha san co thê mơ ơ trươc

măt ( co nơi lam cưa ơ đâu hôi ) cưa chinh đăt ơ

ngay câu thang lên xuông, con cưa phu la nơi ra

bêp hoăc ra sân phơi va ngay cua ra vao phia đâu

hôi bên tay trai đươc đăt câu thang, thương la 7

hoăc 9 bâc, co khi la 11 bâc.

Văn hoa tinh thân :

- Khai niêm :Đươc thê hiên ơ cac tâp tuc trong

chu ki đơi ngươi ( Vi du : Cươi xin đôi vơi cac

tôc ngươi mâu hê như Ê đê, Giarai… Con sinh ra

se theo ho me va sau nay khi cươi chông se ơ nha

vơ, con đôi vơi cac dân tôc theo chê đô phu hê (

Tay, Nùng, Kinh …) Thi con theo ho bô va khi con

gai lây chông se ơ nha chông.

Lây 2 tôc ngươi đê so sanh phong tuc ngay lê

têt.

Cac ưu kỵ

Môi tôc ngươi đêu co cac tac phâm văn hoc thê

hiên đăc trưng văn hoa cua dân tôc minh ( VD:

Trương ca Đam Săn cua ngươi Ê đê , Đe đât đe

nươc cua dân tôc Mương, Hat then cua dân tôc

Tay, Xi cua dân tôc Nùng, Mua xoe cua dân tôc

Thai.

Môt sô văn hoa tôc ngươi đa trơ thanh tai san

chung cua công đông hoăc cua nhân loai như Nha

nhac cung đinh Huê đươc UNESSCO công nhân la di

san văn hoa phi vât thê năm 2003. Không gian văn

hoa công chiêng Tây Nguyên đươc công nhân la

kiêt tac truyên khâu va di san phi vât thê cua

nhân loai năm 2005, dân ca quan ho Băc Ninh năm

2009, quân thê di tich cô đô Huê - 1993..