اﻳﻦ ﺑﺮای (DSM-5) ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮ )ﻧﻘﺪی

21
ت ی ه ما و ه ق ب ط دی ن ب الات ل ت خ ا دن وان خ دی ق ن( ر ب دات ها ن* ش, پ( DSM- 5 رای ب) ن ی ا)ال ل ت خ ا ده ی. سپ مه: ج ر ب رادی، م ی ب ر م ز ک ر م الات ل ت خ ا ری گی اد ن ه ی خ ا ن2 زج ک ده ی کJ چAbstract در ن ی ا اله ق م* ش ن دا و ب ه اS گU ا ایS ه ود S خ و م در وردS م الات ل ت خ ا دن S وان خ در انS ودک ک دات ها ن* S ش, پ ود S خ و م در ه S ق ب ط- دی S ن ب ها نU ا در" DSM- 5 " 1 وردS م ی سرر ب و ل ی ل ح ت زارS ق ب م وما م عS. رد یS گ دو ل ک* S ش فS ل ت خ م ار الات ل ت خ ا دن S وان خ در انS ودک ک که س ا ن ار لات ک* S ش م ی ب ا S ن ر د، یq پS س ه ود S خ و ی ب وا خ اS ارس دارد. ن2 ور ط ن اS م ه( که در( DSM- 5 ف S ی ر ع ن) ده* S س ا ن) تS س ا ل ک* S ش م ی ب ا* S س گ ر م ر3 که وط S ب ر م ه ب ی ب اS ودک ک تS س ا که در لطS س نر ب اد S ح ت ا طه ران ن, ی پ ویS گ ل ا ی ج ه زدنS ک روفS ح و ط S ف ل ن اتS م ل ک دارای ل ک* S ش م ه د. ب یq پS س ه ورS ط ص خ* S ش م ن ی ا انS ودک ک ا ن صدای د ی ل ن و ه ی ش هU ا و در ن عی چال لط ع ب م د ی ن وا خ و لات ک* ش مS ری ی* ش, ی پ ر ی S ب در ی ج ه زدنS ک را ه رب ج ت ب م د. S ی کپ ی ب وا خ اS ارس ن را ه ا S ظ ار ف ع S ض در ارپS ه م ایS ه واچ ی ت خ ا ب* S ش4 های داSص( ود S خ و ب) اری S ی ف گ ب م د نU ا و ا ن ش ن در S ن ی ب واU ا ام ظ ن د ی م در ت ی ک ر ب ا ن* ش ور مU ا ی ه گاU ا واچ ی ت خ ا ب* ش ل پ ا ق ود ب ه ن ل ک* ش. ت س ا ی صل ا ر گ ن د ار لات ک* S ش م، دن S وان خال ل ت خ ا درک‡ دن وان خ ن ی . ا ت س ا ودکان ک ا ندایS ص د ی ل ن و در ن عیالS چ تS س در و روان ب م د ی ن وا خما ا ی ب لا ک* S ش م در م ه ف هJ چ تU ا ده S وان خ د، S ان ه د. ب S دارن ر ظ ن ب م رسدال ل ت خ ا درک‡ دن S وان خ س ا ن ار ف ع S ض در ره یS ش گ ارپS ه مایS ه ان S ن ر ی ه ا ق* S ش ل م ا* س* ش ن دا ه* وار ی س ا ی* س S ف ب ع ض، هارپ م های وری بS س د S ف ب ع S ض و ی ب لا ک* S ش م در ادراک‡ ان S ن ر ی ه ا ق* S ش. در د* S اس ن ن ی ا اله ق م هاد ن* S ش, پ ب م ود* S ش که ف دS چ ت یS سU ا درک‡ دن S وان خ ار( DSM- 5 ک S پ) ل ک* S ش م دی S چ تS س ا که د ان ن ری یS گ ی. ن و لاجS ص ا ود. در* S ش ن ی ا اله ق م* ت خ ت ی م ود* S ش که ت خ ا ی* S س اط S ی ن ار ن, ی پ الات ل ت خ ا دن S وان خ و ی ب ا S ن ر ام زS ل ا ی م ه م رای S ب1 -Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Ed.5) 2 -Dyslexia 3 - Decoding 4 -Phonological 1

Transcript of اﻳﻦ ﺑﺮای (DSM-5) ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮ )ﻧﻘﺪی

ت� ه و م�اه�ی� ق� دیط�ب ن� لالات� ب ت� دن� اخ�� وان�� دی خ�� ق� هادات� ب� ر )ن�� ن� ش* ی, ن� ( ب� رایDSM- 5) پ�. لال( ای�� ت� اخ��ده ی� مه: س�پ. ی مرادی، ب��رج� ب@ لالات� مرک�ز� مر ت� ادگ�ی�ری اخ�� ه ن�� اخ�ی� ک�زج�2 ن��

ده کی� Jچ� Abstract

اله ای��ن� در ش* م�ق� اه�ب� و دان�� RSSگ UایاSSود ه �SSورد در م�وخ �SSلالات� م ت� دن� اخ�� ��SSوان ان� در خ�� �SSهادات� ک�ودک ن� *SSش ی, ود پ�. �SSه در م�وخ �SSق -ط�بدی �SSSSSن ها ب �Zن Uدر ا "DSM- 5"1ورد �SSSSSررسی م ل و ب� حلی� زار ت�� � �SSSSSع�موم�ام�ب� ق S.ی�ردSSSSSکل دو گ *�SSSSSف� شSSSSSل ت� لالات� ار� م�خ� ت� اخ��

�دن ��SSSوان ان� در خ�� �SSSی ک�ه ک�ودک اس* کلات� ار� ن�� *SSSی م�ش� Zب ا ZSSSن د، ر� ی� qپSSSود ه�س �SSSی وخ� Zواب اخ�� �SSSارس طور 2دارد. ن�� -DSM) در ک�ه )ه�مSSSان��

ف�5 �ZSSSعری ده ( ن�� *�SSSا س ( ن�� ت� �SSSکل اس *SSSی م�ش �Zاب *SSSگ�س وط ک�ه 3رمر� ZSSSه مرب �ی ب� Zاب �SSSت� ک�ودک �SSSلط در ک�ه اسSSSس اد ب� ر ن�� SSSح ات��طه ی,ن� ران� ی ال�گSSوی پ� زدن� ه�ج �SSروف� ک �SSط� و ح �SSلف کل دارای ک�لمSSات� ن�� *SSه م�ش د. ب� ی� qپSSور ه�س �SSص ط خ� *SSم�ش �ان� ای��ن �SSا ک�ودک ن�

د ص�دای لی� ه و ن� ه�شی� Uدر و ا �ن لط چ�ال ع�ی� دم�ب� ع�� ی� �Zوان کلات� و خ� ی�ریS م�ش* ش* ی, ر� پ�� ی� ��SSی در ب زدن� ه�ج �SSه را ک ب� ج ر د.م�ب� ت�� �SSی کپ��ی Zواب اخ�� �SSSارس اه�را ن�� ��SSSعف� ار� ظ ��SSSارپ�� در ضSSSایم�هSSه ت�یواچ� اخ�� ب� *SSSداه�ای 4ش �SSSود )ص �SSSوخ اری( ب� �SSSی دم�ب� گ�ف� ن�� Uا و ا درن��ش ن� ��SSن

ی �Zواب Uام ا ظ� د ن�� ت در م�ی� ا ب��رک�ی� ش* ن� م�ور� Uاهی اRگ Uا ت�یواچ� اخ�� ب� ل ش* اپ� ود ق�� هب کل ن� . ش�* گر اص�لی اس�ت� ن�² کلات� ار� د *Sم�ش ، �دن ��SSوان خ��لال ت� دن� درک�³ اخ�� وان�� ن� خ�� . ای�� ا ک�ودک�ان� اس�ت� دای ن� �SSد ص لی� ن� در و ن� ال ع�ی� �SSت� چ �SSو درس �دم�ب� روان ی� �Zوان �ی ام�ا خ� Zکلاب *SSهم در م�ش ف��

ه Jچ ت�� Uده ا ��SSوان د،خ�� ��SSه ان د. ب� ��SSر دارن ظ� لال رس�دم�ب� ن�� ت� دن� درک�³ اخ�� ��SSوان ی خ�� اس* عف� ار� ن�� ��SSی�ره در ضSSارپ�� گ�شSSایم�هSSه �ان ZSSن اهی ر� ق� *�SSشام�ل ش* س�* ه دان�� اسی وار* ی� ف�S س�* عب� وری هایم�هارپ�� ،ض�� ب� �Sدس �Sف عب� ��Sی و ض� Zکلاب *Sادراک�³ در م�ش �ان ZSن اهی ر� ق� *�Sد. در ش *�SSاس ن� ن� اله ای�� م�ق�

هاد ن� *SSSش ی, ودم�ب� پ�. *SSSف� ک�ه ش د� �SSSچ ت ی� �SSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSوان کDSM- 5³) ار� خ�� ��SSSکل ( پ *SSSدی م�ش �SSSت� چ �SSSد ک�ه اس ان�� گSSSی�ری ن� ی� و ن�.لاج �SSود. در اص *�SSش �اله ای��ن خت* م�ق� ود می ت� *�SSت� ک�ه ش اخ�� ی� *�SSاط س SSی �Zارن �ی,ن لالات� پ� ت� دن� اخ�� ��SSوان �ی و خ�� Zب ا ZSSن ام ر� ز� �SSرای م�همی ال �SSب

1 -Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Ed.5) 2 -Dyslexia3- Decoding4 -Phonological

1

ی Zاب �ZSن ان� و ارر� �Sت� درم�Sاره و اس *�Sودم�ب� اس *Sه ک�ه ش الای درج �Sودیه�م ن S5ب �ی,ن لالات� پ� ت� دن� اخ�� ��Sوان گر و خ�� ن�² لالات� د ت� ه اخ�� ب�اه�ر ��SSSSا ظ ر� SSSSد م�ج ی� �Zن لال )م�ا ت� ص اخ�� ف� ه ن�� وج ش* ، 2ب�� پ, عSSSSالیپ�� لالات� و ف� ت� ی اخ�� ت� �SSSSال�ش*3ح�رک J�SSSSای( چSSSSرای م�همی ه �SSSSدرک�³ ب �لالات� ای��ن ت� اخ��

ود وخ� ورد.م�ب� ب� Uاه دی: هایوار* لالات�ک�لی� ت� دن� اخ�� وان�� لالات� ،خ�� ت� �ی اخ�� Zب ا Zن �ی ،ر� Zواب ارس�اخ�� لال ،ن�� ت� دن� درک�³ اخ�� وان�� لات� ،خ�� 4م�داچ��

دمه م�ق�مامی وام�ع در ک�ودک�ان� ت�� اش�واد خ� ی خ�ق� دارای ن� م�ور� Uد ش�وادا ی� qم در و ه�سپ شت� ش* س�ی� م�ور� Uرورش* و ا J�SSار ب �SSظ ت� ک�ه رودم�ب� ان��

�ان �SSSSSSدر ک�ودک �ان ��SSSSSSان Jطع ن� ی م�ف� �Zداب �SSSSSSی Zه ان ور ب� �SSSSSSط �د روان ی� �Zوان خ� ه و ت� Jچ ت�� Uده را ا ��SSSSSSوان دخ�� د درک�³ ان�� ی� ه در و ک�پ� چ ی� qپ ها پ�� �Zن Uد ا ی� �Zوان ب� ن�د ی� �Zوان خ� ا ت� اد ن�� ��SSSSد ن رن�� گی� ش* ن� ور� �SSSSم Uرای )ا �SSSSا2011 ،ه�مه ب د� �SSSSب� ،(. ل گSSSSراپ�� ادی هSSSSاین�� �ZSSSSن ورد در ر� �SSSSی م� Zاب �SSSSکلات� ک�ه ک�ودک *SSSSم�ش�دن وان�� ( در )و خ�� �ی�ن وس�* م ب�� شت� د م�درسه س�ی� ود دارن�� اب� رای��ن� وخ� ی� د دارد. ن� ان�� اره ن� ود اس�* کلات� ک�ه ش�* دن� م�ش* ��Sوان ه خ�� م ب� شSت� س�ی�

ی س* م�ور� Uوط ا ZSSSSSSوده مرب �SSSSSSاهی و بSSSSSSگ ای�� کی در را چ� *�SSSSSSس ر� Jی �Zرواب �ن می� �SSSSSSض مب� ن�� دت�� ت� Jد. ه�رخ� �SSSSSSلالات� ،کی ت� دن� اخ�� ��SSSSSSوان ا ع�موم�ا خ�� گر ن� ن�² دلالات� ت� خSSSولیع�صSSSب اخ�� qل ار� 5ی ی� ب� لالات� ق�� ت� ار اخ�� �SSSت ی رف�� ت ,@SSSن ج�ر اط 6ت�� SSSی �Zد ارن ظرات و دارن�� ��SSSه اض ت ب� �SSSاس ی� qزاد در ن� � �SSSلا اق ی� م�پ

ه �ی ب� Zواب ارس�اخ�� ان��ش* ن�� �ز� دم�ب� اق� ان� لش و ) ک�ارل ب� ه در(.SS 2006 ،ان�� چ ی� qپ لالات� پ�� ت� دن� اخ�� ��Sوان د خ�� ان�� عد ار� ن� �ی ن� Zروابر� ی� ر م�ورد ب�� ظ� �زار ن�� گ�ی�رد.. ق�

1- Comorbidity2 -ADHD (Attention deficit hyperactive disorder)3 -Motor Disorder4 -Intervention5 - Neurodevelopmental disorders6 -Disruptive behavioral disorders

2

ه ور ب� �SSSSکل دو ،ک�لی ط *�SSSSلال ش ت� دن� اخ�� ��SSSSوان ود خ�� �SSSSکلات� وخ *SSSSی دارد: م�ش �Zاب *SSSSگ�س واب�Zی( و رمر� اخ�� �SSSSارس کلات� )ن�� *SSSSادراک�ی م�ش�ن ول�م و2010 ،)ک�ی� �SSSSSگ و ه ی� ول�پ� ب� �SSSSS2009 ،اس�وع دو (. ای��ن ��SSSSSف� بSSSSSل ت� لال م�خ� ت� دن� اخ�� ��SSSSSوان اوت� ع�لت� دو خ�� �SSSSSق م�ب�

د اوب��ی هایدرم�اپ�� و دارن�� ق� د. درم�ب� را م�ب� ی� ن� طلپ اله ای�� ه ،م�ق� ق� دیط�ب �SSن هاد ب ن� *SSش ی, ده پ�. *�Sلالات� س ت� دن� اخ�� ��SSوان (DSM- 5) در خ��ب� و گراپ�� ین�� �Zد م�ورد در ک�ه هاب اک�ی� �ی ب� ر ن�� Zواب ارس�اخ�� ود ن�� �Sورد دارد، وخ �Sخت* م �زار ت� �Sمی ق �ن ی� ت� JSه�مخ S.ی�رد �Sد گ اک�ی� ود می ن�� *�Sه ک�ه ش ها ب�� ن� qن�

لالات� ت� �ی اخ�� Zواب اخ�� �SSارس لکه ن�� دن� ادراک�³ ن� ��SSوان لال خ�� ت� ( م�عطSSوف� ادراک�³ )اخ�� �دن ��SSوان ه خ�� ص ب� ی� ح� *SSش ه هSSاین�� �SSق دیط�ب �SSن بده د. س�* ی� qسپ ی� پ��

هادات� ن� ش* ی, ه ( ب� رایDSM- 5) پ�. ق� دیط�ب ن� لالات� ب ت� دن� اخ�� وان�� خ��لال ( اض�ظلاجDSM- 5) در ت� اده "اخ�� ق� ب� �SSاس �دن وان�� ده "خ�� *SSس ت� ن�� �SSوض� در و اسSSه ع ق� لالات� ط�ب ت� - ع�صSSت "اخ��

�ی وارد روان ت� اخ�� ی� ده "س�* ت� س�* �SSک�ه اس �ن ه ای�� ق� ان� در ط�ب �SSامی م�یSSم لالات� ت�� ت� ی اخ�� لف� ت� روع ک�ه م�خ� *SSها ش �Zن Uش* مرچ�له در ا پ, -پ�.اب�Zی ل و دن� شSSSSی� ی ن� ار� ف�� Uزار ا � �SSSSط دارد، ق ف� ام�ل ف�� *�SSSSلالات� س ت� ادگ�ی�ریS اخ�� ��SSSSلالات� و ن ت� اط�ی اخ�� SSSSی �Zسه ارن . ت� �SSSSکل اس *�SSSSش

لف� ت� لال م�خ� ت� دن� اخ�� وان�� ت� و خ�� کل ه�ف� لف� ش�* ت� لالات� م�خ� ت� اط�ی اخ�� SSی �Zود ارن �SSه ام�ا دارد، وخ Jچ ت�� Uت� در ک�ه اSSش -DSM ل�ی�

هم5 ی,ن� ک�ه اس�ت� ای��ن� اس�ت� م�ن لالات� پ� ت� لف� اخ�� ت� اظ�ات� م�خ� ی �Zی ارن� ود دروب� دارد. وخ�لال ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSSSSظلاج ن �SSSSSومی اضSSSSSت� ع�م �SSSSSدر ک�ه اسDSM-5 ی�Zلالاب ت� رج را اخ�� *SSSSSصه ک�ه ده�دم�ب� ش صت� ها خ�� �Zن Uاد ا SSSSSح ات��

کلاب�Zی *SSت� در م�ش رف�� *SSش ی, لی پ�. خصSSی� ا ت�� ارک�زد ن�� �SSره کSSم لالات� رور� ت� . اخ�� ت� �SSاس Sادگ�ی�ری ��SSام�ل ن *�SSلال س ت� دن� اخ�� ��SSوان لال ،خ�� ت� اخ��ی اض� �Zلال و 1 رن ت� ان� در اخ�� �SSی اری ن�� ی� *�SSوس لالات� ب�� ت� . اخ�� ت� �SSاط�ی اس SSی �Zام�ل ه�م ارن *�SSس ت ی� �SSس Uا �ان ZSSن ت ،ر� ی� �SSس Uه ا ر* �ZSSی وب� Zب ا ZSSن لال و 2 ر� ت� دا- اخ�� �SSص

ار ی� ، 3 گ�ف� مام اس�ت� ی ت�� �Zهاب �Zن Uه ک�ه ا لال ب� ت� دن� اخ�� وان�� اط خ�� Sی �Zده داده ارن *�Sدس ع در ان�� کل واف�� *�SایشSف� هSل ت� دی م�خ� *�Sک³ رس ��Sلال پ ت� اخ��1 -Dyscalculia2 -Specific language impairment3 -Speech –sound disorder

3

�کسSSSان ا ن�� ده�ای ن�� �SSSام ی� اری ن�. �SSSت ظر عوام�ل رف�� ی�رک�ی خ�� *SSSد. در م�ش ی� qپSSSه�س (DSM- 5)طه ی,ن� ران� دن� پ� ��SSSوان ار ،خ�� �SSSی ان� و گ�ف� ZSSSن ر��ن ح و روس�* اتJ واض�� س* ی, . )پ�� شت� ی� گی�ن�2004 ه�مکاران� و پ�� ی� پ� ی� Jو . ن� �(. 2009 ه�مکاران

واب�Zی اخ�� �SSارس ی ن�� ت پ, �SSس Uت� ا �SSارت� روی ک�ه اسSSی م�ه �Zاب *SSگ�س ر رمر� ی� *Zب ا ��SSه ن ی� *�SSاس اDSM- 5) در و گ�د� ظلاج ( ن� �SSلال اض ت� "اخ���ن �Zی گر� ان�� دن� چ� وان�� ده "خ�� ف� س�* �Zعاری . ن�� هادی اس�ت� ن� ش* ی, لال ار�DSM- 5 پ�. ت� دن� اخ�� وان�� ه خ�� گ�ب� ک�لی ط�ور ب� ب�²ر هایوب�Zر* ر�

ان� را س* ده�د:م�ب� ن��کلاب�Zی-1 *SSت� در م�ش واب�Zی روان� و دف�� ��SSSا ک�ه خ ن� ن� �SSSمی س ت�� و �SSSق ت� ،1ن�� �SSSزص� ای ق� �SSSلی ه خصSSSی� ا ت�� ی ن�� �Zب ا ��SSSوان ی ب�� زاد ه�وس* � �SSSاق

گ�ار . س�ار� شت� ی� پ��گی-2 ی� ف� ش�* U1 م�لاک�³ در ا، �دون �Sدرت� ن ��Sق� ق ظSاب� م، ن�� *Sش Jه خ� ور ب� �Sاداری ط �Sا م�عی ت� ن� رف�� *Sش ی, لی پ�. خصSی� ب� و ت�� عSال�ن� هSایف��

دگ�ی ن�� مره ر� د ک�ه رور� م�ی� ار� ی� ن� ن�� دن� هایم�هارپ�� ای�� وان�� ، خ�� ل اس�ت� داچ�� ان� ن�� س* ده�د. م�ب� ن���ن ی� ت� JSSSSل ه�مخ اپ� ک�ز ق�� ت� د� �SSSSکلات� ک�ه اس *SSSSی م�ش زدن� ه�ج �SSSSدر ک (DSM- 5ک�ز ده ( د� *SSSSس ت� ن�� �SSSSکه در ،اس زاد چ�ال�ی� � �SSSSلا اق ی� ه م�پ ب�

لال ت� دن� اخ�� ��SSوان ه خ�� ور ب� �SSه ط ر* �ZSSی وب� Zکلاب *SSی در م�ش زدن� ه�ج �SS( ک�ه )و ک �ی�ن *�SSوس لت ب�� د اع�� �Zدن *�SSوده س �SSار و ب ر ن� شSSی� دارب�� ��SSان Jگر ار� ن� ن�² دکلات� دن� م�ش* وان�� ، در خ�� هاس�ت� �Zن Uد ا (. 2009 . م�اگ�ان�1990 )ب� روک�³ دارن��رع�کش �SSلال ب ت� دن� اخ�� ��SSوان ی م�هSSارت� روی ک�ه خ�� �Zاب *SSگ�س طح در رمر� �SSاق� ک�لمه س �SSق دم�ب� ان�� ت� دگ�ان� "درک�³ ،اف�� �SSی ف�S ک�پ� عب� ��SS2ض"

ه ی ب� Zوب ی خ�� �Zاب گ�س* دم�ب� رمر� ی� �ی ام�ا کپ� Zکلاب هم در م�ش* ه ف�� Jچ ت�� Uده ا وان�� د،خ�� د. )ه�لم ان�� (.2011 ه�مکاران� و دارن��ی�ر ی, ع� ی ن�� ت� پ ت�DSM- 5) در ک�ه م�ی* شی ه ( ن�� هاد (DSM-4) ب� ن� ش* ی, ده پ�. ت ک�ه اس�ت� ای��ن� اس�ت� س�* س�ی� Uای ا �SSی ه �Zاب *SSگ�س رمر�

ت ار� ی� �SSس Uای ا �Sهم و درک�³ ه دا ف�� �SSده چ *�Sد س ت� Jه�رخ� . ت� �SSار در اس �SSک�ی �ن ر ای�� ی� ,SSی ع� ت� ن�� ی کی م�پ* ی�²ن�ع�مSده ار� ن�, ر �SSب� ی گSراپ�� ن� هان�� ای��ت� �SSک�ه اس ت ی� �SSس Uدرک�³ ا �دن ��SSوان ه خ�� ودب� ود خ�� ��SSف� خ د� �SSده چ *�SSس ، ت� �SSرا اس �²SSب د ر� ت� Jه�رخ� �ن لال ای�� ت� ا اخ�� ر� SSده م�ج *�SSه ولی ،س ب�

1 -Chronological age2 -Poor comperhender

4

�وان کلی ع�ب� ت ار� ش�* س�ی� Uا �ان Zن ی ر� ده م�عرف� رع�کش س�* �Sب . ر ای��ن� اس�Sت� ی� ,Sی ع� هاد ن�� ن� *SSش ی, ده پ�. *�Sوس�ط س ای��ن� در ،(DSM- 5) ب��اله اری م�ق� واه�د ار� ن� شSSSی� *�SSSش �ان *SSSس د– می ن�� کال ده�ی� *�SSSف� اشSSSل ت� لال م�خ� ت� دن� اخ�� ��SSSوان ه خ�� بJ ب� ن� وپ�� �SSSب ی هSSSایف�� ت� اخ�� ی� *�SSSی 1س لف� ت� م�خ�

وط ZSSود. درک�³م�ب� مرب *SSش �له ای��ن ت� م�هم م�شSSی� �SSاس، �ون J�SSت� خ اخ�� ی� *�SSظر عوام�ل س ی خ�� لف� ت� ج ر ک�ه م�خ� ه م�ی� لال ب� ت� دن� اخ�� ��SSوان -م�ب� خ��ود، لات� ش* یم�داچ�� اس�ت د.م�ب� ب� ر را م�ی� ر� گی� ان��خت* دا در ت� ی� Zا ان اره ن� ه اس�* د ب� ی� �Zزان� ادگ�ی�ری ق� دن� ن�� وان�� روع خ�� ودم�ب� ش* ا ش* ان� ن�� *SSس ود داده ن�� *�SSدام ک�ه ش �SSه ک اخ�ی� ان� در ن�� �SSلا ک�ودک ی� م�پ

ه ن� ب� لال ای�� ت� ت اخ�� ی� �SSس Uد. درم�ب� ا �SSن ن� ن� ادامه ب Uا �ان �SSی ودم�ب� ن�� *SSاری ک�ه ش �ی ار� ن� شSSی� Zاب �SSدا در ک�ه ک�ودک �SSی Zلالات� ان ت� اط�ی اخ�� SSی �Zارند، ��SSدا دارنSSع کلات� ن� *SSم�ش �دن ��SSوان ه را خ�� ب� ج ر د ت�� واه�ی� زد. در خ�� �SSه ک چ ی� qپ ت پ�� ی� �SSس Uا �ان ZSSن دن� و ر� ��SSوان اط خ�� SSی �Zی ارن� ا دروب� گر ن� ن�² کSSد ن��

د ت�ما ای��ن� و دارن�� د خ� ان�� عکشDSM- 5) در ن� ود. ( م�ب� ش�*

وت Jارخ� Jد چ� ر در ب� رای رس�* ظ� ن� ن�� ی� لالات� گ�زق�� ت� دن� اخ�� وان�� خ��Sادگ�ی�ری ی ن�� �Zاب گ�س* رمر��دن ��SSSوان ده م�هSSSارت� خ�� ,SSSت Jخ ی� ت� این�. �SSSه ک�ه اس ب� ب� اپ�� ��SSSوان ی هSSSایب�� ت� اخ�� ی� *�SSSو 2س �ان ZSSSن ی ر� ت� اخ�� ی� *�SSSه 3س . اس�اس�ا وان� شSSSی� ت� �SSSد اس ی� �Zزان� ق�

Sادگ�ی�ری د ن�� م�ی� ار� ی� د ن�� م رس�* شت� ی,ن� 4م�شSی�ردهی س�ی� ماده�Sای پ� داری ت�� �ZSم دن شSت� ی�ن� س�ی� *�Sوس ط� و ب�� �Sلف ..م�ظال�عSات� ک�لمSات� ن�� اس�Sت��ان س* وج ده�دک�هم�ب� ن�� م وض�� شت� اری س�ی� ی� وس�* ی ب�� عت� در )ام�لا(- ن�� ق� Jص و ح�روف� چ� صان�� ب�Zی خ�� ا Zن ل ر� �Zدپ ی ه ن�� اری ص�داه�ای ب� �SSی گ�ف�

ی,ن�م�ب� عی� ود- ن�� دم�ب� ش* دن� ک�ودک�ان� ک�ه کی� وان�� در را خ�� ق� Jد. راخ�ت� چ� ن�� ام�ور� ی� ن��

1 .Cognitive phenotype2 -Cognitive3 -Linguistic4 -Mapping

5

دگ�اه �ZSSدن �صصSSان خ� ت� ن� ب� ر م� ت� ای�� �SSی ک�ه اس� Zواب اخ�� �SSارس ه ن�� ن�²ش* ص در ر ف� ت�یواچ� ن�� اخ�� ب� *SSو دارد 1ش ب� پ� (.2004 ه�مکSSاران� و )ول�وپ��ص ف� ت�یواچ� ن�� اخ�� ب� *SSر ش ی� *Zب ا ��SSمی ن ت� ف� ادگ�ی�ری روی م�شSSب� ��SSن �دن ��SSوان را دارد، خ�� �²SSب ت� در ر� �SSسی درس �Zون ی ب�� �Zاب SSی ی ال�ف� �Zب ا ��SSوان م ب�� ت� �SSب��رس

�ی,ن روف� پ� �SSواه�ا و ح Uا ا گ�اری ه�م ن� ار� �SSد س ول�م دارن�� �SSو )ه �ه2009 ه�مکSSاران ص ع�لاوه (. ب� ف� ی واج� ن�� ت� اخ�� ی� *�SSول در س �SSطا ع�مر ی ن@, ق�ر اب� ت� ن�� ر اس�ت� ن�* Jو )ه�اح� �(.2002 ه�مکارانکی گر ن�, ن�² صی ار� د واق�� راS ک�ه ب�� ی� �SSSSاری اج ه م�ظال�عSSSSات� ار� ن� شSSSSی� ن� ب� Uه ا �SSSSن دب�Jرداخ�� اری ان�� ام�گSSSSد� ع "ن�� ی�� ت�2"شSSSSر �SSSSی اس �Zب ا ��SSSSوان )ب��

�دن �SSام�ی ع ن�� ی�� واد شSSر �SSا م ی� *�SSس Uد ا ی� �Zن گ م�ا روف� ،رپ�� �SSام ،ح ��SSا(.اگ�ز ،ارق ی� *�SSه اس Jج �ی�²ن� ع�ملکSSرد ای��ن د �SSت Jارت� خ�SSی م�ه ت� اخ�� ی� *�SSر را س ی� �SSم�ب� درگ-د ی شSار� Zب ا �ZSن ار� ای )ن� �Sه ی رمر� ش* شSرع�ت� ،واج ردار� J�Sای و ب �Sه ع�ملکرده ی� ��Sزص� ی(. ق� �Zراب �Sای اح �Sل ه اپ� ولی ق�� Sب ن� ب� ر ف�� اس�Sت� ای��

م ک�ه شت� ی هایس�ی� ر� �Sهی م�ع ان� *Sم در م�س ت� �Sطه ب��رس ی,ن� ران� ای پ� �Sه داری رمر� �ZSو دن ت�یواچ� اخ�� ب� *SSرای ش �Sاری ب ام�گSد� صSSاوب�Zر ن�� و ن���ن ی� ت� Jه�مخ �ی,ن اتJ ک�لمه پ� Jده چ� ط� و س�* لف� ن� ن�� Uود ا لاو دارد وخ� (.2009 ه�مکاران� و )ن�ه ی� �زص�� ص ق� ف� ت�یواچ� ن�� اخ�� ب� ف� دو در ش* �Zعری م�ان� ن�� �ی ار� ه�مر� Zواب اخ�� �SSارس ط ک�ه ن�� ی خ�� ی م�س* س* م�ور� Uداب��ت� را ا �SSدم�ب� ه ی� عکش کپ� م�ب�

ودم�ب� *SSSSSSدر ام�ا ش (DSM- ده5 �ZSSSSSSمب� ( دن ف�ت�� �ZSSSSSSعری ود. ن�� *SSSSSSی م�لی م�وس�شه ش لام�ت� �SSSSSSودک�³ س �SSSSSSکا ک ی�² مر Uه ا ن� ب� کل ای�� *�SSSSSSش : ت� �SSSSSSاسواب�Zی اخ�� �SSارس ا ن�� کلات� ن� *SSت� در م�ش �ی و دف�� Zاسی ،رواب ی� س�* ار� ی ،ک�لمه ن� زدن� ه�ج �SSک �Sف عب� ��SSی و ض �Zب ا ��SSوان ی ب�� �Zاب *SSگ�س ف� رمر� عب� ��SSض

ه qی اخ�� ی� ود. م�ب� س�* ش*ی �Zاس�اب ی� ص س�* ف� ت�یواچ� ن�� اخ�� ب� ف� درون� ش* �Zعری �ی ن�� Zواب ارس�اخ�� ه ن�� د ب� ت� Jل خ� . اولا م�هم دل�ی� ت� �SSی ار� اس �Zاب SSح ت�� Uد ک�ه ا -واچ� رس�*

ت�ی اخ�� ب� *SSSSک³ ش ��SSSSعد پ �ی م�هSSSSارت� ار� ن� Zب ا ZSSSSن ه ر� qی اخ�� ی� *�SSSSودم�ب� س *SSSSت� ش اخ�� ی� *�SSSSس �ن Uودیه�م ا SSSSب �ی,ن ت پ� ی� �SSSSس Uاط�ی ا SSSSی �Zکلات� و ارن *SSSSم�ش�دن ��SSوان طح در خ�� �SSی( را ک�لمه س �Zاب *SSگ�س ن� )رمر� *�SSد. دوم�ام�ب� روس ا ار� شSSار� ح ت�� Uک�ه ا Jت ی� �Zون ب� دوف�� ��SSی ان ل 3واج ی عمل ار� ف�� ورال� ب� �SSایدسSSه�دن ��SSوان ود خ�� �SSوخ ام�ب� ب� د� �SSد. ل ��SSن Uا �ن ه ای�� دم�ب� م�ول�ق� وان�� ه ب� وان� ب� �SSظر ع�ام�ل ع�ب ا خ�� دم ن�� �SSی ع �Zب ا ��SSوان ر در ب�� ظ� ه ن�� qی گ�زف��

1-Phonological deficit - 2 -Rapid Naming3 -Endophenotype Phonological

6

وم�ا �SSSود. ش *�SSSت� ش اخ�� ی� *�SSSس �وع ای��ن ��SSSب ت ی� �SSSس Uدم�ب� ا وان�� هی ب� ن� وخ� ��SSSرای ب �SSSلات� ب داچ�� �SSSخت� م وان� ت�� �SSSش* ع�ب ور� �SSSم Uارپ�� اSSSایم�هSSSی ه واجد. اس�* ن�

ت� رف�� ش* ی, دن� درک�³ پ�. وان�� خ���ن دن� درک�³ در گ�ام اول�ی� ��Sوان ی خ�� �Zاب *Sگ�س �زاب��ر رمر� . ق� ی ار� اس�Sت� �Zاب *Sگ�س دن� درک�³ ،رمر� ��Sوان د خ�� م�ی� ار� ی� ه دسی�رسی ن�� ای ب� �Sم�عیده�ای و ک�لمSSSات� �SSSی �Zزان� طح ق� �SSSی س �Zالاب �SSSن �ون JSSSگی ه�مخ Jارچ� JSSSکی ملات� ن�� اط ،ج� ی پ� ی� �SSSارت� و اس �SSSظ ی ادراک�ی ن�� �Zب ا ��SSSوان ده )ب�� �SSSی �Zوان در خ��

که ی� �Zه ان Jی ج� Zب م�ا ه م�ی�ن� درک�³ ر� اریم�ب� ه�م ب� . ن� شی� د( اس�ت� ب�²ر� ن� ار� ر گSام در هام�هSارپ�� ای�� د ه�ن� خSول و رس�* ودک�³ ت�� �Sم�ب� رج� ک-ی�²ن� ط�ی ک�ودک�³ – ده�د د ت� Jس�ال خ� �ان Zن ه ر� ی� ده گ�ف� ودم�ب� را س�* ب� دم�ب� درک�³ و ش* ی کی� ت� (.2005 ه�مکاران� و )ب�Jرف��ک³ ر م�دل پ�� ه ک�ه م�وب�* وان� ب� ی ع�ب� Zوب Jارخ� J�Sرای چ �Sی�راق� ب �Sاف �ی,ن کلات� پ� *Sی م�ش �Zاب *Sگ�س دن� درک�³ و رمر� ��Sوان کSار خ�� ه رودم�ب� ی� �Rب ر ظ� ن��

دن� س�اده وان�� ق�1986 ه�مکاران� و )گ�اف� اس�ت� 1خ�� Sط�ب .) �ه ای��ن �Rب ر ظ� دن� درک�³ ن�� ��Sوان ی م�خصSول خ�� �Zب ا ��Sوان ی ب�� �Zاب *Sگ�س ب�Zی درک�³ و رمر� ا ZSن ر��اب� رای��ن ی� . ن� دن� درک�³ اس�ت� وان�� اس�ت خ�� ه ،م�ی� ه وان� شی� ی دو ه�ر ب� �Zب ا وان�� ی ب�� �Zاب گ�س* ان� درک�³ و رمر� Zن اری ر� ی� . گ�ف� اس�ت�

واه�د *�SSSادی ش �ZSSSن ان� ر� *SSSس د داده ن�� دگ�ان�درک ک�ه ان�� �SSSی ف� کپ� عب� ��SSSدرک�³ ،ض �ان ZSSSن اهی ر� ق� *�SSSی ش ف� عب� ��SSSد. دو ض ��SSSکل دارن *�SSSدی ش �SSSک�لیش* �ی دان�� Zب ا ZSSSن ان� در ک�ه ر� �SSSی پ� ود درک�³ پ� �SSSا دارد، وخ ور گ�زامر و 2م�عی� ب� �SSSات� )دسSSSم�ظال�ع . ت� �SSSاس ) �ان ZSSSن ادی ر� �ZSSSن ان� ر� *SSSس دداده ن�� ان��

ان� ک�ه �SSSار ک�ودک J�SSSدچ ت ی� �SSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSوان کلات� خ�� *SSSی م�ش� Zب ا ZSSSن عی ر� ب� �SSSد وس ی� �Zن ش* م�ا �ی دان�� Zاب �SSSگ ف�S وار* عب� ��SSSی ،ض�Zکلاب *SSSش* در م�ش ردار� J�SSSبات� �SSSSری اظ�لاعSSSSگ�زام �ان ZSSSSن اری ر� �SSSSی ف�S ع�ملکSSSSرد و گ�ف� عب� ��SSSSاس در ض �SSSSی ان� درک�³ ع�مSSSSومی هSSSSایم�ف� ZSSSSن ات� ر� �SSSSد)ک ��SSSSو دارن �.2006 ه�مکSSSSاران SS)اری ن� ار� ن� شSSSSی� ان� ای�� �SSSSکلات� ک�ودک *SSSی م�ش� Zب ا ZSSSSن هار� �Zن Uلی ا ی� د خ�� �Zدن *�SSSت� سSSSSش ی� ی�ر و پ�� *SSSSش ی, ء پ�� ر� �SSSSزوه ح �SSSSار گ J�SSSSکل دچ *SSSی م�ش� Zب ا ZSSSSن ر�

1 -Simple View of Reading2 -Semantic

7

ت�ی ال�پ� �SSه 3ن qی اخ�� ی� *�SSدم�ب� س ون�� *SSی ش عSSت� کل )ن�� *SSی م�ش� Zب ا ZSSن در ر� �SSق �Zن Uد ا �Zدن *�Sت� سSSش ی� ه ک�ه پ�� ه ب� اب�� ی� �SSس Uصی ا ت� خ� ش* د( ک�ه ن�� �SSرس ب�ه کل ب� کلات� ش�* دن� درک�³ م�ش* وان�� اه�ر خ�� ظ� د.م�ب� ن�� ان� ب�

ت� رف�� ش* ی, ی م�هارت� پ�. ک�زدن� ه�جه لاصه ط�ور ب� ی ،چ�� ش* ک�زدن� ه�ج ار دان�� ت� ی س�اخ�� �Zرا ک�لمات� ام�لاب �ان *Sس ان��شه در و ده�دم�ب� ن�� ا م�ق� دن� ن� ��Sوان ت� خ�� رف�� *Sش ی, ن� در پ�. Uا

ک³ ��SSد پ ی� �Zزان� �ی ق� Zولاب �SSت� و ط خ� �SSه س ��SSان Jن� . ت� �SSایاسSSه �دن ��SSوان ی و خ�� زدن� ه�ج �SSک �کسSSان ت� ن�� �SSو اس �اب� رای��ن �SSی ان� ن� �SSار ک�ودک J�SSدچ ت س�ی� Uا �دن وان�� عمولا ،خ�� کلات� م� ی م�ش* ر� ک�زدن� ه�ج ی� د. ب�� دارن��طه ی,ن� ران� لالات� پ� ت� دن� اخ�� وان�� ان� و خ�� Zن ر�

�ون اک�ب� ��SSSSدر ن �ن اله ای�� ص م�ق� خ� *SSSSد م�ش لالات� ک�ه س�* ت� دن� اخ�� ��SSSSوان ایS و خ�� �SSSSی�ره اج� کلات� و اس�اسی ن�� *SSSSت� م�ش رف�� *SSSSش ی, ان� پ�. ZSSSSن ر�دا �Zدن ه س�* ط ه�م ب� ت �Zواه�د مرن *�Sد. ش ی� qه�سپ �ان *Sس د می ن�� طه ک�ه ده�ی� ی,ن� م�حکمی ران� لالات� پ� ت� دن� اخ�� ��Sوان لالات� خ�� ت� اط واخ�� Sی �Zارن

ود �SSوخ �ی رم�ن ,SSهاد دارد. ل�ی ن� *SSش ی, زد پ�. �SSت� ه ک �SSک�ه اس "�دن ��SSوان ب�²ت� خ�� ارار� J�SSروی 1ن �ان ZSSن ت� ر� �SSوس�ط" )اس گ ب�� ی� پ� ال در لی م�اپ�� �SSس1972�ان ی� ده ن�� ن�;(اس�ت� س�* ل ای�� حلی� ت� ای��ن� ت�� عی� اب� ت� را واف�� د می ن�* ان� ک�ه ک�ی� Zن اهی ر� ق� ب�²ر ش�* ای ر� �SSی ان� ن� ZSSن اری ر� ی� *�SSوس را ب��

�زاه�م اب� ر می ق� �Sی د. ن� �Sک�ی �ن ان� ای�� �Sار ک�ودک J�Sکلات� دچ *Sم�ش �ان ZSن ظر م�عSرض� در ر� ی�ریS خ�� *Sش ی, رای پ�� �Sکلات� ب *Sی م�ش م�ور� Uوادا �Sش�زار د ق� ر� دارن�� هی و )ک�اب�� (. 2005 ک�ام�

گی وس�ی� ب� ی,ن� ن�. لالات� پ� ت� اری اخ�� ی� �ی گ�ف� Zب ا Zن دن� و ر� وان�� خ��

3 -Subclinical Language Difficulty 1 -Parasitic

8

(DSM- 5�ی,ن ب ( پ� س�ن� Uی) هایا�Zب ا Zن ب ،LI)1ر� س�ن� Uه هایا ب�Zی) وب�Zر* ا Zن لال ،SLI)2ر� ت� اری اخ�� ی� - گ�ف� لال و3( SSD) ض�وت� ت� اخ��اط SSی �Zاع�ی ارنSSم ت� کلات� اخ� *SSرد )م�ش Zارب �SSک () �ان ZSSن مSSاب��ر�SCD)4ر� ل ت�� اپ�� ن�م�ب� ق�� ی� ت� JSSود. ه�مخ *SSاط ش SSی �Zارن �ی,ن ن� پ� ات� ای�� �SSق لال و ط�ب ت� اخ��

�دن ��SSSSSSSSوان ده خ�� ,SSSSSSSSت Jخ ی� ه ن�. Jچ ت�� Uا . ت� �SSSSSSSSح اس ت� واض�� �SSSSSSSSاس �ت� ای��ن �SSSSSSSSک�ه اس �ن لالات� ای�� ت� ا اخ�� گر ن� ن�² کSSSSSSSSد �ی ن�� Zاب *�SSSSSSSSوس Jد ه�مب و دارن��اب�Zی وس�* Jا ه�مب لالات� ن� ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSه ن کل ب� *�SSه ش شSSن� لالات� در ایب� رخ� ت� دن� اخ�� ��SSوان ود خ�� �SSک³ دارد وخ �SSور )م ��SSرب Uو ا �ه�مکSSاران

وع ار� م�علمSSان� (. ام�ا2000 ب� *�SSالای س �SSلالات� ن ت� ه اخ�� ر* �ZSSی وب� Zب ا ZSSن ب در ر� ن� �SSس UایاSSدرک�³ ه �دن ��SSوان اه خ�� RSSگ Uه ا ی� ��SSزص� د. ق� ی� qپSSس ی� پ��وی �SSSSق �ن ت� ای�� �SSSSی ک�ه اس� Zب ا �SSSSم ی ه�مر� �Zالاب �SSSSن �ی,ن لالات� پ� ت� اط�ی اخ�� SSSSی �Zو ارن �دن ��SSSSوان ود خ�� �SSSSلال وخ ت� دن� دارد. اخ�� ��SSSSوان کل خ�� *�SSSSشلال ار� ایس�اده ت� �ی اخ�� Zب ا Zن �زد ک�ه اس�ت� ر� ه در ق� ی� س�* ه گ�د� ن� ب� Uلا ا ی� وده م�پ . ب� اس�ت�لی هایم�هارپ�� خصی� لالات� در ت�� ت� ار اخ�� ی� ص�دا- گ�ف�

اش ب� ر �SSSSواه�د اس *�SSSSده داده ش *�SSSس �ان �SSSار ک�ودک J�SSSSکلات� دچ *SSSاری م�ش �SSSی ص دارای ک�ه گ�ف� ف� اسی واج� ن�� ی� د س�* ی� qپSSSSی�ر ه�س *SSSSش ی, در پ��لال م�عSSSرض� ت� دن� اخ�� ��SSSوان د خ�� ی� qپSSSه�س �ن ی� ت� JSSSا . ه�مخ ه ن� وج ه ب�� مSSSال ب� ت� رف� ب� ر اخ� �SSSط �دن *�SSSلال س ت� دا اخ�� �SSSار ص �SSSی گSSSام در گ�ف� ه�ن�

Sادگ�ی�ری ن� ب� ر و ن�� لال ک�ه اس�اش ای�� ت� دن� اخ�� وان�� ی�ر خ�� *Sش ی, وط پ�� ZSه مرب ان� ب� �SSلال دارای ک�ودک ت� اری اخ�� �SSی دار گ�ف� ��Sان Jا ن� ت ن�� ی� �Sس Uای د ح�رک�ت� ول�ی� د ص�دا ب�� ی� qد می ، ه�سپ اس�* ا ، ن� �ی ل�د� Zلال ک�ه ک�ودک�اب ت� ار اخ�� �Sی ها در گ�ف� �Zن Uر ا رف� ب� �Sده ط *Sس د ن�� اس�* ل دارای ن� شSی� ان�� ی� Jن�

ی �Zالاب لال ب� رای ن� ت� دن� اخ�� وان�� د. خ�� ی� qه�سپ�ی,ن ی� ب� Jر ه�مح ق� اس�Sاش ب� �Sب خف� ام ت�� Sح ه ات�� qی وس�ط گ�زف�� ون� ب�� �Sی�رش Jو ب� �کلات�2009) ه�مکSاران *Sاری ( م�ش �Sی ن� در گ�ف� ی� ی� �Sش* س ی, پ�.

�ی Zاب ن� دن� شSی� ی�² ی�ر *Sش ی, ظر پ�� رای را خ�� �Sب ب ن� �Sس UایاSلی ه خصSی� اهی و دارد ت�� RSگ Uی ا ده�ای و واج �Sی �Zزان� ی ق� زدن� ه�ج �Sک �اس�Sت� م�مکنل در اپ� عف� م�ق� اری ض�� ی� ت گ�ف� س�ی� Uب�²ر ا د� Jد ن� ی� اس�* ا ن� ی هایم�هارپ�� ن�� . ب� رج� �دن وان�� واع ار� خ�� ��SSکلات� اب *SSاری م�ش �SSی لا گ�ف� )م�ی*

1 -Language Impairment2 -Specific Language Impairment3 -Speech Sound Disorders4 -Social Communication Disorder

9

�ن Uه ا ن� �SSSا ک�ه ایدس ای ن� �SSSظاه اری خ�� �SSSی اه�مسSSSان� گ�ف� ص ن�� خ� *SSSود( ک�هم�ب� م�ش *SSSال در ش �SSSایسSSSه ورود ه دار م�درسه ب� ��SSSان Jد ن� ی� qپSSSه�س�اع�ت* اس�ت� م�مکن د ن� ون�� کلات� ک�ودک�ان� ک�ه ش�* ادگ�ی�ریS م�ش* ده در را ن�� ی� �Zن Uه ا ب� ج ر د. ت�� ی� ک�پ�

لی هایم�هارپ�� خصی� ا ک�ودک�ان� در ت�� ت ن� س�ی� Uا �ان Zن ر�ل در اپ� لال م�ق� ت� دا اخ�� �SSار، ص �SSی واه�دی گ�ف� *�SSادی ش �ZSSن ود ر� �SSکلات� ک�ه دارد وخ *SSی م�ش� Zب ا ZSSن ن� در ر� ی� ی� �SSش* س ی, �ی پ�. Zاب ی�ر دن� شSSی� *SSش ی, پ��

ودک�³ �SSرض� در را کSSکلات� م�ع *SSادگ�ی�ری م�ش ��SSزار ن� �SSوض ده�دم�ب� قSSص خ� �ی در ت� Zاب �SSی ک�ه ک�ودک �Zب ا ��SSوان ی ب�� ت� اخ�� ی� *�SSومی سSSد ک�می ع�م دارن��ش ان�� �SSSو )ک �ن� (. در2002 ه�مکSSSSاران ا ه�می� ی� �SSSSراس �ون �SSSی�رش Jدم�ب� ب� �ی گون�� Zاب �SSSک�ه ک�ودک �ان �SSSSم کلات� ه�مر� *SSSی م�ش� Zب ا ZSSSSن اری و ر� �SSSSی گ�ف�

د ی�ر ب� راب� ر4/7 دارن�� ش* ی, ت� ک�ودک�ان� س�اب��ر ار� پ�� معی� کلات� م�عرض� در س�ال�م ج� دن� م�ش* وان�� �زار خ�� د. ق� دارن��ار در �SSکلات� ک�ی *SSم�ش �دن ��SSوان ی و خ�� زدن� ه�ج �SSکلات� ک *SSدرک�³ م�ش �دن ��SSوان ر� خ�� ی� ��SSدر ب �ان �SSلا ک�ودک ی� ه م�پ ص ب� ف� �ی ن�� Zب ا ZSSن ود ر� �SSدارد وخ

گ ی� پ� وپ�� د (. ه�ر2006 ه�مکاران� و )ب� ت� Jی در خ� ص ک�ودک�ان� ار� ب� رج� ف� دن� درک�³ ن�� وان�� ه خ�� ی ض�ورت� ب� Zاب �SSح ت� ده ان�� �ZSSودم�ب� دن *SSک�ه شه ام ب� دگ�ان�درک ن�� ی� ف� کپ� عب� ه ض�� qی اخ�� ی� د. م�ب� س�* ون�� ش*

�ه ای��ن �SSن اف�� ظر عوام�ل هان�� ی�رک�³ خ�� *SSم�ش �ی,ن �ی پ� Zواب اخ�� �SSارس لال ،ن�� ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSو ن ت ی� �SSس Uدرک�³ ا �دن ��SSوان ب� را خ�� *�SSم�ب� ی�رروس-ح د. واض�� ت� شSSار� �SSی ک�ه اس� Zاب �SSا ک�ه ک�ودک ر ن� ی� اج� ��SSی ن� Zب ا ZSSن ه ر� د،م�ب� دوم ک�لاش ب� ی� �SSالا رسSSم ت� کلات� ار� اخ� *SSلی م�ش ی دن� ف�� ��SSوان ح� خ�� �Zرت

د واه�ی� ه ب� رد. ن�Jش خ�� ی ه�رگ�وب�� لاس* د ن�� ان�� ورت� ن� �SSی�رد ض �SSا گ ن� ن�� ان� ای�� �Sعی�ر ک�ودک ی شSSرن�� �Zاب �SSاس ی� د س�* ون�� *�SSخت� و ش لات� ت�� داچ�� �Sر م وب�* �Sم�زار د. ق� رن�� گ�ی�

دن� هایم�هارپ�� وان�� ا ک�ودک�ان� در خ�� ت ن� س�ی� Uه�ای ا �ان Zن 1ع�ملی ر�

1 -Pragmatic language impairments

10

�ن �ی ک�ودک�ان� ای�� Zکلاب رد م�ش*Zدرک�ارب �ان ZSSن ات� در ر� ی �Sاس مSSاع�ی م�ی� ت� د. ه�ر اخ� ��Sد دارن ت� Jک�ه خ� �ت� م�مکن �SSاس �ان ZSSن �ی ر� Zاب �SSی لی ن�� ی� خ��ح ده و واض�� ت, Jخ ی� ه این�. ی� د. در داس�* ی� *�Sاس ن�DSM- 5) ن� ان� ( ای�� �Sه در ک�ودک ق� لالات� ط�ب ت� اط اخ�� Sی �Zاع�ی ارنSت�م �زار اخ� �Sد..م�ب� ق ��Sرن گی�

ا ار� ح ت�� Uرای ک�ه ا م م�ی�ن� درک�³ ب� ده ک�ه اس�ت� لار� ی� �Zوان ر خ�� �زاب�� اتJ م�ی�ن� ار� ق� Jده چ� اط ،ب� رود س�* ی پ� د اس�ی� ان� و ک�ی� Zن ی ر� را رمر�مSSSالا درک�³ ت� د. اخ� �SSSک�ی �ن ان� ای�� �SSSار ک�ودک J�SSSکلات� دچ *SSSدرک�³ م�ش �دن ��SSSوان د خ�� واه�ی� ود خ�� �SSSو ب �ت� م�مکن �SSSب� درک�³ در اس هSSSایم�ن�لی ی� خ� کل ت�� *SSه م�ش ی� *�SSزوهی داس �SSد. گ ی� *�SSاس �ی ار� ن� Zاب �SSکلات� ک�ه ک�ودک *SSع�ملی م�ش �ان ZSSن د، ر� ��SSزوه دارن �SSگ �ان �SSلا ک�ودک ی� ه م�پ لالات� ب� ت� اخ��

شم ی� ی اپ�� �Zاب �SSSSی پ, د.1(ASD) پ�� ی� qپSSSSی ه�س �Zاب *SSSSگ�س طح در رمر� �SSSSدر ک�لمه س �ن زوه ای�� �SSSSلی گ ی� ول خ�� �SSSSدم�ب� ط ا کش* ال�دان�� �SSSSو )س �ه�مکSSSSارانت� ( در2009 ف� ب� ت چ�ف� س�ی� Uدرک�³ ا �دن وان�� ن� در خ�� ی�ر ب� راب� ر سه گ�زوه ای�� ش* ی, ت� ار� پ�� معی� ال�م ج� �SSت� س �SSر� اس وب�� �SS(. در2009 )خ

�ان� ای��ن �SSSSSSSی ک�ودک ف� دگ�ان� درک�³ ار� ط�ب� �SSSSSSSی ف�S ک�پ� عب� ��SSSSSSSاه�ده ض *SSSSSSSودم�ب� م�س *SSSSSSSی در و ش رج� �SSSSSSSوارد ب �SSSSSSSی م �ZابSSSSSSSه ن� ف� ان�� �SSSSSSSوع ،ط�ب ��SSSSSSSب�ی Zواب "ب�Jرخ�� ارش*2" ده گ�ز� . ع�لت� س�* ن� اس�ت� ی� ت� Jی خ� کاف� دن� هSایم�هSارپ�� در ش�* ��Sوان ور� خ�� �Sه�ب Sه qی اخ�� ی� *�Sاس ده ن�� ��Sت� م�ان�Sو اس �اس�Sت� م�مکن

ص ف� ن� در ع�ملکردی ه�ای ن�� Uل ا ی� د. دخ�� اس�* ن�دگ�اه �Zعادی دن ه 3ان� لال ب� ت� دن� اخ�� وان�� خ��

ه ن� اف�� ین�� �Zلاش* ک�ه هاب دک�زده ن�� ان� ان�� Zن ار و ر� ی� ه را ک�ودک�ان� گ�ف� کلات� ب� لی م�ش* خصی� ها ت�� �Zن Uوط ا Zد مرب ن�� ب� س�ار� کSSرد هSSایم�حSSدودپ�� �Zرونه �SSق ن� را ایط�ب *�SSطهم�ب� ب��ر روس د. ران� ن�� ک³ شSSار� ��SSه پ ک³ ب� ��SSپ �ی,ن ص پ� واق�� ��SSاط�ی ب SSی �Zو ارن �دن ��SSوان ود خ�� �SSدارد، وخ ��SSی ولی ن ت� ��SSوف �ن ای��

له ن� م�شی� ودم�ب� روس�* ه ک�ه ش* ه ب� �Rب ر ظ� د ن�� ه رس�* دن� وب�Zر* وان�� ظر عوام�ل ک�ه خ�� ی�رک�ی خ�� *SSدر م�ش �ن Uود ا �SSاهی دارد وخSSگ م. در ی�� �Zی دار� �SSی پ, پ��ع اتJ واف�� *SSSSس ی, هاد2004) ه�مکSSSSاران� و پ�� ن� *SSSSش ی, د ( پ�. �Zهت� ک�ه ک�زدن هم ج� اط ف�� SSSSی �Zی ارن� ب دروب� ن� �SSSSس UایاSSSSی ه� Zب ا ZSSSSن دن� و ر� ��SSSSوان خ��

روری �SSSت� ض �SSSدل ک�ه اس �SSSدی مSSSع یم�هSSSارپ�� ار� دون� �ZابSSSای ک�ه ه �SSSی ن² ب�²ر ی ر� �Zب ا ��SSSوان دن� روان� ب�� ��SSSوان د، خ�� ی� qپSSSاش ه�س SSSی ب� qم. اق� ت� پ� �SSSک

1 -Autism Spectrum Disorder2 . hyperlexia3 -Dimensional Perspective

11

طور م ک�ه ه�مان�� �Zدی �Zای دن ی� ن² ب�²ر ی هSایم�هSارپ�� ر� �Zاب *Sگ�س ی رمر� �Zب ا ��Sوان ت�یواچ� ب�� اخ�� ب� *Sت� ش�Sدر ،اس Sکه اری چ�ال�ی� هSایم�هSارپ�� ار� ن� شSی��ان Zن اهی ر� ق� د ش�* ی� �Zن گ�ان� )م�ا ور ،وار* ان� دس�ب� Zن ی و ر� �Zب ا وان�� ای ب�� ی� ن² ب�²ر دن� درک�³ ع�ملی( ر� ��SSوان د خ�� ی� qپSSام�د ،ه�س ی� د ن�. لی رس�* خصSSی� ت��

�زد �SSه ق ت� ب� عی� ��SSارپ�� وضSSایم�هSSه ت�یواچ� اخ�� ب� *SSو ش �ان ZSSن اهی ر� ق� *�SSه او ش ت� وان� شSSی� �SSف� در ک�ه اس کSSال�ب� دن� ی�� ��SSوان ن�م�ب� خ�� د. ای�� �SSی �Zن Uادگ�اه �ZSSادی دنSSع ص ار� ان� ت� خ� *SSش ه ن�� �SSق له ایط�ب �SSاص ظر عوام�ل و دارد ق�� ی خ�� لف� ت� رای را م�خ� �SSی ب� Zواب اخ�� �SSارس ل در ن�� اپ� ت م�ق� ی� �SSس Uادن� درک�³ ��SSSوان ب� خ�� *�SSSدم�ب� ی�رروس تJ شSSSار� ی� �Zون ب� دوف�� ��SSSی(. در )ان ت� اخ�� ی� *�SSSس �دگ�اه ای��ن �ZSSSه دن Jص اگ�زج ت� خ� *SSSش ه ن�� �SSSق دم�ب� ایط�ب وان�� رای ب� �SSSب

�ن *�SSSروس �زدن �SSSت� ک اه�ی� �SSSای م �SSSه ار� ی� لی ن�� خصSSSی� ه ت�� اف� ��SSSودک�³ اص �SSSد ک ی� د م�ف� اس�* ت� در ام�ا ن� ف� ب� ه چ�ف� Jچ ت�� Uه ک�ه ا وان� ب� �SSSف� ع�ب �SSSط�بلالات� ت� دن� اخ�� وان�� ص خ�� خ� ودم�ب� م�ش* ود ش* �Sوخ �دگ�اه دارد. ای��ن �ZSی دن ف� ه ط�ب� لال ب� ت� ق� اخ�� Sطب ا م�ت� ر ن� ظ� �ی ن�� ZابSت� ک�س�Sه ک�ه اس ور ب� �Sط

صی هSSSSSSایم�لاک ک�ام�ل ت� خ� ش* لال ن�� ت� دم�ب� ب�Jر را اخ�� ی� ر� و کپ� ی� ��SSSSSSی ب� ZابSSSSSSه ک�ه ک�س وان� ب� �SSSSSSزاد ع�ب � �SSSSSSخت� اق ی ت�� ت� ال�پ� �SSSSSSلال در 1ن ت� دن� اخ�� ��SSSSSSوان خ��ه qی اخ�� ی� دم�ب� س�* ون�� ی ش* عت� ه را هام�لاک )ن�� د(. ک�ام�ل ط�ور ب� دارن�� ن��

ودی ه�م ی,ن� 2ب� لالات� پ� ت� دن� اخ�� وان�� لالات� س�اب��ر و خ�� ت� ت�یع�صب اخ�� اخ�� ب� 3ش*

دا �SSودی ه�م ار� چ �SSلالات� ب ت� �ی اخ�� Zب ا ZSSن واه�د ،ر� *�SSش �ان *SSس د می ن�� لالات� ک�ه ده�ی� ت� دن� اخ�� ��SSوان ودی ه�م خ�� �SSار ب ادی ن� شSSی� �ZSSن ا ر� ن�گر ن�² �ی د Zلالاب ت� ادگ�ی�ریS روی ک�ه اخ�� ��SSر ن ی� *Zب ا ��SSد،م�ب� ن ��SSارن د گد� وع و دارن�� �SSوق �ان �SSم ی�ر ه�مر� *SSش ی, ک³ ار� پ�� ��SSودی ه�م پ �SSالا بSSم ت� وارد در اخ� �SSم

د �Zدن *�SSSSSSلال س ت� ده اخ�� �ZSSSSSSود. ه�مم�ب� دن *SSSSSSودی ش �SSSSSSطه در ب ا ران� -DSM) ن� ده ( ک�ه5 ��SSSSSSان دگ�اه ق�� �ZSSSSSSادی دنSSSSSSع ان� در را ان� �SSSSSSه م�ی دام�ی�لالات� ت� ی اخ�� ه�ت� د د� ی� ن�, ا ر� اس�ت� ک�زده ن�� ی� ��SSورد ب �SSه م وج �زار ب�� �SSه ق qی ت� گ�زف�� �SSر اس لSSر� ی ه�مه (. م�ظال�عSSات�2008 )ه� ت� اخ�� ی� *�SSگ�ی�رسلالات� ت� ادگ�ی�ریS اخ�� ��SSدود نSSد م�ح ی� qپSSواه�د و ه�س *�SSاره ش ZSSدرن �ان ر� ق� مSSی� �SSب ودپ�� ه�م دف�� �SSایبSSف� هSSل ت� ارش* م�حSSدود م�خ� ز� �SSگ . ت� �SSاس

ده *�SSSSSت� س �SSSSSی ک�ه اس� Zواب اخ�� �SSSSSارس ه ن�� ور ب� �SSSSSی�رده طSSSSSا ای گ�ش لال ن� ت� ص اخ�� ف� ش* ن�� ی, ه/ پ�� SSSSSوج عSSSSSالی ب�� لکSSSSSات� ف�� ه�مکSSSSSاران� و )ون��1 -Sub-Clinical2 -Co-morbidities3 -Neurocognitive Disorders

12

لالات� ،(2000 ت� گی اخ�� خSSSولی ه�مSSSاه�ی� و ت�� خ �SSSک�ادس( �لالات� ( و2001 وه�مکSSSاران ت� ی اخ�� اض� �Zرن ی )خ�سSSSات س* ن�² ) در ب�JرDSM- 5در ��SSو (( )لان �ودی( ه�م2010 ه�مکSSاران SSواه�د ب *�SSاره دارد. ش ZSSودی ه�م درن �SSب ت ی� �SSس Uدرک�³ ا �دن ��SSوان لی خ�� ی� خ��

ت� م�حSSدود �SSطور اس الا در ک�ه ه�مSSان�� �SSه ن ی� د گ�ف� ت س�* ی� �SSس Uدرک�³ ا �دن ��SSوان لال در خ�� ت� ش* اخ�� ی, عSالی پ�� ص ف�� ف� ه ن�� وج در م�عمSSولا و ب��لالات� ت� ی اخ�� �Zاب ی� پ, شم پ�� ی� ده اپ�� �Zود.م�ب� دن ش*

ت� اه�ی� �Sودی ه�م م �SSب �ی,ن �ی پ� Zواب اخ�� �Sارس لال و ن�� ت� گی اخ�� ت� ه�مSاه�ی� رف�� *Sش ی, ن� ک�مSSی�ر 1پ�. *�SSه�م روس . ون� اس�Sت� �SSلی اک�ب ود دل�ی� �Sدارد وخ ��Sنش* ک�ه پ, یپ�. ت� �SSSSپ د ب �ی ک�ه ک�ی� Zاب �SSSSکلات� ک�ه ک�ودک *SSSSارپ�� م�شSSSSایم�هSSSSی ه ت� �SSSSف� ح�رک �ZSSSSری ا ط�� ت� ن�� *�SSSSد درس ت� م�مکن� دارن�� �SSSSی اس� Zکلاب *SSSSدر م�ش

Sادگ�ی�ری ��SSSن �دن ��SSSوان ه خ�� ی� *�SSSد داس ی� *�SSSاس ه ،ن� Jگ�زج ارت SSSح ی ت�� ت� ال�پ� �SSSن �ان *SSSس کلات� ک�ه ده�دم�ب� ن�� *SSSی م�ش زدن� ه�ج �SSSو ک �ی�ن *�SSSوس ب��ی�ر ش* ی, اق� ک�ه اس�ت� م�مکن� پ�� ق� ه ان�� د. ب� �SSی ف� ب� ارت� ن�� Sگر ع�ی ن�² ودی ه�م ،د �SSی ب� Zواب اخ�� �Sارس لال و ن�� ت� گی اخ�� ت� ه�مSSاه�ی� رف�� *SSش ی, م�مکن� پ�.

ت� �SSSص اس واق�� ��SSSی�رک�³ ب *SSSا م�ش لالات� ن� ت� گر اخ�� ن�² دS د ی� �Zن ت م�ا ی� �SSSس Uا Sادگ�ی�ری ��SSSدر )ک�ه ن �ن Uکلات� ا *SSSگی م�ش ار ه�مSSSاه�ی� ح� ن� شSSSی� �Zو رات ) ت� �SSSاسش* ی, عSSالی پ�� ن� ( را2003 ه�مکSSاران� و )راب� رگ�ز ف�� *�SSک³ روس ��SSد. پ �SSل م�ظال�عه ک�ی حلی� �زات�� ام ق� SSح ده ات�� *�SSوس�ط س ل ب�� و راس�*

�ان�2006) ه�مکSSSSSاران *SSSSSس ص ک�ه داد ( ن�� واق�� ��SSSSSادل بSSSSSع �ی در ن�� Zواب اخ�� �SSSSSارس ت� ن�� شSSSSSی ه ن�� کلات� ب� *SSSSSم�ش �دن ��SSSSSوان طه خ�� ران�ار کی ن� شSSی� ن�, د ر� ��SSا ب ش* ن� ی, ص پ�� ف� عSSالی/ ن�� ه ف�� وج اب� رای��ن� دارد ب�� �SSی ه . ن� ر ب� ظ� ن� رس�دم�ب� ن�� *�SSد روس اس�* ک�ه ن�طه ی ران� ت پ� �SSSمی س ت� ف� ی,ن� م�شSSSب� ت پ� ی� �SSSس Uد ا ی رس�* ت� �SSSی و ح�رک� Zواب اخ�� �SSSارس ود ن�� �SSSا وخ دارد. ن� ��SSSال نSSSح ی� �Zکلات� ان *SSSی م�ش ت� �SSSح�رک �ت� م�مکن �SSSاس

ه وان� ب� ص ع�ب� اخ�� اری س�* ت� صاضی رف�� qت ی�راخ�� لال غ� ت� ادگ�ی�ریS اخ�� د ن�� ی� د. م�ف� ی� اس�* ن�واه�دی ظر عوام�ل ار� ش�* ه خ�� دگ�اب�� ت� Jلالات� در خ� ت� دن� اخ�� وان�� خ��

�ده ای��ن �SSی ی�ر ک�ه ع�ف� *SSش ی, ک³ ار� پ�� ��SSپ Jت ی� �Zون ب� دوف�� ��SSی ان ت� اخ�� ی� *�SSورد در س �SSی م� Zواب اخ�� �SSارس ود ن�� �SSدارد وخ �ان *SSس دگ�اه ک�ه ده�دم�ب� ن�� �ZSSص دن ف� ن��ی ی�²ن� ط�ی ک�ه واج د ت� Jدر س�اله خ� �ه ای��ن ار خ�ور� ه ن� شی� شی� وده ب� رخ� ، ب� ی اس�ت� اک�اف� ه ن�� . ب� ت� �SSور اس �SSک�لی ط �ون �SSی اک�ب� Zب ا ��SSن ر ظ� ک�ه ن��

1 -Developmental Coordination Disorders

13

ه ک³ ع�لت� ب� ��SSSام�لی پ �SSSلال ع ت� اره اخ�� *�SSSد،م�ب� اس �SSSی وت کپ� SSSد م�خب ی� qپSSSس ی� ه و پ�� ای ب� �SSSچ �ن Uدگ�اه ا �ZSSSدع�ام�لی دن �SSSت Jرای خ� �SSSب �ن لال ای�� ت� اخ���ی�Zن گر� ان�� �SSده چ *�SSت� س �SSاس Jات *SSس ی, صه2006 )پ�� صت� تJ م�هم (. خ�� ی� �Zون ب� دوف�� ��SSی ان ت� اخ�� ی� *�SSس �ت� ای��ن �SSی ک�ه اس* Zد ارب ی� qپSSدر و ه�س

زوه دو ه�ر �SSر گ اب�* �SSاب�*ر و م�ی �SSام�ی واده ار� ن�� اب�� ��SSده چ �ZSSدم�ب� دن ون�� *SSش �ی�ردن ��SSمر و )ب ت�� �ز ق�2006 ق� ا (. م�ظSSاب� دگ�اه ن� �ZSSادی دنSSع ا ار� ،ان� ح ت�� Uک�ه اان� در ت� م�ی� معی� ه ع�مومی ج� کل ب� ع ش�* �Rی ور� رم�الی ب�� ده ب�� ده ب�Jراک�ی� *�SSد،س ��SSش انJها ن� �Zن Uدم�ب� ا ی� �Zوان ه ب� وان� ب� �SSص ع�ب اخ�� *�SSایسSSظر ه ه خ�� ب�

عداد خ�سات د. ن�� ی� �Zن Uادی ا �Zن د م�ظال�عSSات� ار� ر� ان� رس�* �SSلا ک�ودک ی� ه م�پ �ی ب� Zواب اخ�� �SSارس زده ب� ررسی را ن�� �SSدک ا ،ان�� ن� ن� ت� ای�� ی� �SSاص چ��کی ک�ه ن� ار� ن�, ی�² ها وال�د �Zن Uلال دارای ا ت� وده اخ�� ا و اس�Sت� ب� ی� �Zن ها ه ن�� ن� ب� له ای�� اره م�شSی� *�Sزده اس �Sدک ه و ان�� �Sن دگ�ف� ک³ ک�ه ان�� ��Sی پ ف� ط�ب�

لال ب� رای ت� دن� اخ�� وان�� ود خ�� دارد. وخ�وادگ�ی م�ظال�عSSات� اب�� ��SSلال در چ ت� �ی اخ�� Zواب اخ�� �SSارس ت� م�هم ن�� �SSرا اس �²SSب دم�ب� ر� ی� �Zوان روه�ای ب� *SSش ی, خSSولی پ�. لال ای��ن� ت�� ت� ادگ�ی�ریS اخ�� ��SSن

ان� را *SSس ی ن�� عSSت� د. ن�� �SSان��شه ده�ی واده م�ق� اب�� ��SSایچSSلا ه ی� ر و م�پ ی� �SSلا غ ی� ظر عوام�ل ،م�پ عد خ�� ده م�شSSب� �SSی ان� را ک�پ� *SSس د. ار�م�ب� ن�� �SSده �ای��نر ظ� �ی م�ت� Zاب �SSSSها ک�ه ک�ودک ن� qک³ ن� ��SSSSص پ ف� د ن�� �ی ار� ک�مSSSSی�ر دارن�� Zاب �SSSSا ک�ه ک�ودک ن� ن� ی�² د �SSSSت Jظر ع�ام�ل خ� د خ�� هی� ل در م�واج� اپ� لال ای��ن� م�ق� ت� اخ��

م سلت� د ن�� واه�ی� د. خ�� س�*ل در اپ� ه م�ق� شSSچ� ه م�حSSدودن�� ی� ��SSزص� ص ق� ف� ی ن�� ظر م�ظال�عSSات� ،1واج وادگ�ی خ�� اب�� ��SS2چ �ان *SSس ال در ک�ه ده�دم�ب� ن�� �SSایسSSش* ه ی, پ�.

�ی Zاب ب� دن� شی� ه کهک�ودک�اپ�� مت� ب� �SSی س� Zواب اخ�� �Sارس دم�ب� ن�� ه رون�� عی دام�ی� ب� �Sکلات� ار� وس *Sی م�ش� Zب ا ZSن د ر� ان� روی ک�ه دارن�� �Sگ گ�زامر و وار*ی هSSایم�هSSارپ�� و ان� واج �ZSSن Uر ا ی� *Zب ا ��SSاردم�ب� ن ی�ن� گSSد� ی� پ� �SSالی2006 )ل�ی �SSام ک�ه (. درچSSم ظر م�ظال�عSSات� ت�� وادگ�ی خ�� اب�� ��SSچ �ان ر� مSSی�

ان��ش* ز� � �SSSه اق �SSSن اف�� ی ار� این�� زدن� ه�ج �SSSو ک �دن ��SSSوان ف�S خ�� عب� ��SSSدر را ض �ان �SSSرض� در ک�ودکSSSظر م�ع واب�Zی خ�� اخ�� �SSSارس ان� ن�� *SSSس دم�ب� ن�� ،ده�ی�ه ن� اف�� ف� هاین�� ش* ده ک� ده س�* ده�ی� ان�� س* اه�ت� ن�� ی *�Sس �ی,ن ان� پ� �SSرض� در ک�ودکSظر م�ع ر خ�� اب�* �SSر و م�ی اب�* �Sی�رم�ی لال ار� غ� ت� اس در اخ�� �Sی هSایم�ف�لف� ت� ام�ل م�خ� گRاهی س�* Uی ا ر� واج وب�� ش* ،(2010 )ب� ی اس�اسی هایم�هارپ�� و ح�روف� دان�� گS ک�زدن� ه�ج ی� اول�پ� . 2003 )اس�ی� ( اس�ت�

1 -Phonological deficit hypothesis2 -Family Risk

14

گ ی� اول�پ� ی� �SSSرد2008) اسSSSک �Zص ( رون واق�� ��SSSدد بSSSع ا را 3م�ب� ه ب� ررسی ن� SSSن ب� ی هSSSایچ� ت� اخ�� ی� *�SSSس Sد ی� �Zن ه م�ا ب� ر �SSSض �دن هSSSایم�هSSSارپ�� ،ر�ی �Zاب �SSص داری- ق�� �ZSSدن، Sی�رل �SSه ک�ی وج ی و ،ب�� �Zب ا ��SSوان ان� ب�� ZSSن اهی ر� ق� *�SSررسی را ش طور ب� زد. ه�مSSان�� �SSش* ک�ه ک پ, یپ�. ت� �SSپ زده ب �SSود ک �SSی ب� ZابSSک�ه ک�س

ص واق�� ی ب�� ت� اخ�� ی� ی�ریS س�* ش* ی, د پ�� ی� qپ ام�د داس�* ی� لی ن�. خصی� دب��ری ت�� د ن� ی� qپ ی�ر و داس�* *SSش ی, ه در پ�� ی� �Sدس Jت ی� �Zون �SSب عگ�شSSی�رده "ف�� ر واف�� �SSد.م�ب� "ی دن�� *Sشه Jاگ�زج �ت گ�زوه ای��ن س�ی� Uی ه�ای ا� Zب ا Zن د ر� دارن�� کلات� ولی ن�� ی�رلS م�ش* ه ک�ی� وج ی�ر را ب�� ش* ی, ه پ�� ب� ج ر دم�ب� ت�� ی� ن� اک�ی*را و کپ� ی�² ها وال�د �Zن Uا

ت� م�درسه در رف�� ش* ی, لی پ�. خصی� ی ت�� Zوب ه خ�� ن� داس�* د.ن�� ان��ات� �SSSاره ک�می اظ�لاع ZSSSدرن �ان �SSSا ک�ودک ص ن� واق�� ��SSSدرک�³ ب �دن ��SSSوان واده ک�ه خ�� اب�� ��SSSچ �وان اخ�� �SSSارس ظر دارای ن�� الا خ�� �SSSه ن ن� *�SSSد،داس ��SSSان

ود ق� وخ� دگ�اه دارد. ط�ب �Zعدی دن ر دون� ی� ار ک�ودک�³ ک�ه اس�ت� م�مکن� غ� Jدرک�³ دچ� �دن وان�� ص خ�� ت� خ� ش* �ی ن�� Zواب اخ�� �SSارس گSSی�رد، ن�� م�گر ن�که ی� �Zص ان واق�� �ی ب�� Zب ا Zن ر� ایگ�شی�رده ر� ی� ه ب�� ی� د. ام�ا داس�* ی� اس�* ه ک�ه اس�ت� م�هم ن� وج ه ب�� ی� م داس�* ت� اس�* ی ک�ه ن� �ی ب� رج� Zاب �SSص ک�ه ک�ودک ف� ن��ه وج واده در ب�� اب�� ه چ�� ن� دداس�* ظر م�عرض� در ان�� کلات� خ�� دن� درک�³ م�ش* وان�� د خ�� واه�ی� ود خ�� ی�ر�S ب� (.2003 )م�کی�

مSSوع در ج ت درک�³ م� �SSاس ودی ه�م م�ی� �SSب �ی,ن لال پ� ت� دن� اخ�� ��SSوان گر و خ�� ن�² لالات� د ت� ت�یع�صSSب اخ�� اخ�� ب� *SSه ش ه وان� شSSی� ی ب� �Zاب �SSاس ی� س�*Jت ی� �Zون ب� لال ه�ر ف�� ت� و اخ�� خ qشی . خ� بJ ب� رای اس�ت� ن� وپ�� ب� ور� هاف�� ه مراچ�ل در ه�ب� �زار اول�ی� ح ام�ا ،دارد ق� رات� ک�ه اس�ت� واض�� *�SSاب

Jب ن� وپ�� ب� ی هایف�� ت� اخ�� ی� ان��ش* در س�* �ز� ت اق� س�ی� Uا �دن وان�� مرک�ز� خ�� ود. می م�ت� ش�*ه ق� دیط�ب ن� دن� ب وان�� لالات� و خ�� ت� ط اخ�� ت �Zمرن

اه�دات� *SSه م�س ده ع�مل ب� �SSم Uه ا چ ی� qپ کل دو ک�ه ده�د می پ�� *�SSف� شSSل ت� لال م�خ� ت� دن� اخ�� ��SSوان ود خ�� �SSی وخ� Zواب اخ�� �SSارس کل دارد: ن�� *SSم�ش(ی( و �Zاب گ�س* کل رمر� *Sه�ر درک�³ م�ش . �دن ��SSوان د خ�� ت� Jک�ه خ� �ن لالات� ای�� ت� ه اخ�� ورت� ب� �SSه ض ق� ی ط�ب �Zف� اب �ZSعری د می ن�� ون�� *�SSش، �دو ای��ن

زوه �SSSمت� در گSSSس ی ف�� ت� پ, پ², ا J�SSSف� ن �SSSط�ب �دن ��SSSوان زار درک�³ و خ�� � �SSSم�ب� ق�ن د. ای�� ��SSSرن لالات� گی� ت� دم�ب� اخ�� ی� �Zوان اه�ری ب� �SSSظ کالات� ار� ن�� *SSSم�شب�Zی ا Zن د ر� ی� اس�* ن� و ن� ی� ت� Jودیه�م ه�مخ ادی ب �Zن ا ر� اب��ر ن� �SSلالات� س ت� د اخ�� ی� �Zن د م�ا ی رس�* ت� �SSه و ح�رک وج د. ن�Jش ب�� ��Sک³ دارن ��SSصص پ خ� ت� د م� ان�� ن�

3 -Multiple Deficit

15

ودک�ی �SSا ک�ه را ک کل ن� *SSم�ش �دن ��SSوان اع خ�� �SSده داده ارچ *�SSه س ور ب� �SSی ک�ام�ل ط Zب ا �ZSSن د ارر� د و ک�ی� دان�� ام�ا ک�ه ن� ن� ال�ز� ودی ه�م ای�� �SSب �م�مکنه اس�ت� ی ط�ور ب� ت وط س�پ� Zه مرب لال ب� ت� دن� اخ�� وان�� د. خ�� اس�* ی ن��

وان� می ن�Jش ن� ب�� ح� ای�� �Zات ی� ه را ن�� ات� ب� ق� صی ط�ب ت� خ� ش* هاد ن�� ن� ش* ی, ده پ�. وطDSM- 5در) س�* Zم. ار� ( مرب �Zی ان� س�ار� �SSلالات� م�ی ت� اخ�� خSSSولیع�صSSSب qی، (DSM- 5لال ت� دن� ( اخ�� ��SSSوان ام�ل را خ�� *�SSSی )س� Zواب اخ�� �SSSارس کلات� و ن�� *SSSم�ش �ان �SSSی اری( ار� ن�� ی� *�SSSوس لالات� ب�� ت� اخ��

اط�ی SSی �Zام�ل ارن *�SSلال )س ت� ار اخ�� �SSی دا- گ�ف� �SSو ص ت ی� �SSس Uا �ان ZSSن ام�ل ر� *�SSور )سSSه ررش ظ�� �²SSب ، د �ان ZSSن ت ر� ی� �SSس Uه ا ر* �ZSSوب ، �ان ZSSن ر�لال ت� اط اخ�� ی �Zت�ماع�ی ارن دا و اخ� ی�ره( چ� . ک�زده غ� اس�ت�

ل ام�ا اپ� ه ق�� وج ت� ب�� �SSSه در ک�ه اس شSSSچ� وب��ی) ن�� �SSSک�بDSM- 5ت�یSSSش اره در ( ل�ی� *�SSSه اس ت ب� ی� �SSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSوان ی و خ�� زدن� ه�ج �SSSکود دارد. در وخ� ن� ار� ه�رک�دام ادامه ن�� وع�ات� ای�� دگ�اه ار� م�وض�� �Zدن (DSM- 5رج حم�ب� داده ( ش* ود. واض�� ت� ش* �SSد ک�ه اس ان�� ن�

ا ه ن� وص�ی� ب�²ر ب�� ت� ر� ال�ف� ود: م�ح� ش�*دن� " درک�³ وان�� ما خ�� ت� ف� ف�DSM- 5) ار� م�شب� ود ( چ�د� ب�²را ،ش�* �زادپ�� ر� کلات� کهاق� *SSاض م�ش ��SSدرک�³ چ �دن ��SSوان د خ�� ا دارن�� ن�

ود ی هایم�هارپ�� وخ� �Zاب گ�س* وت رمر� ور خ�� واب�Zی هایم�لاک درخ�� ارس�اخ�� ن� ن�� ی� ت� Jد. خ� ی� qسپ ی� �زادی پ�� طSSور اق� اض ن� ��SSچ �ان ZSSن اهی ر� ق� *�SSشی ف� عب� د ض�� ه دارن�� وان� )ب� لال ع�ب� ت� د اخ�� ت� Jاط�ی(. ه�رخ� ی �Zلال ارن ت� ه اخ�� دن� درک�³ وب�Zر* وان�� دم�ب� خ�� وان�� ب�²ر در ب� ه ر� ق� وق� ط�ب اق� �SSد م �Zدن چ�

ی عت� �ی ن�� Zواب اب�� ر� "ن�� ی� دن� ب�� وان�� اری "خ�� ود ک�دگ�د� "ش�*

�ن ه ای�� وص�ی� ه ب�� ر ب� ظ� خ ن�� دهگ�ی� ی� ب�²را رس�دم�ب� کپ� ال�ت در ر� ص ق�� ت� خ� ش* ت ،درم�ان� و ن�� س�ی� Uدرک�³ ا �دن وان�� ار� خ�� �SSی ط ه�م ک�ه دارد ن�� ت �Zمرناد ه�م و ص� �Zا درن �ی ن� Zواب ارس�اخ�� ه م�ورد ن�� وج �زار ب�� گ�ی�رد. ق�

علاوه هDSM- 5) ن� ق� ه ( ط�ب داگ�ان�� رای ایچ� �Sلال ب ت� ی اخ�� زدن� ه�ج �SSهاد ک ن� *SSش ی, کSرده پ�. ن� ن�� . ای�� م اس�Sت� ضSمت� اس�Sت� م�مکن� ن��ه اب�� *SSSس ن� ن�� د ای�� اس�* ان� ک�ه ن� �SSSا ک�ودک کلات� ن� *SSSی م�ش زدن� ه�ج �SSSدر ک ات �SSSی کلات� ع�� *SSSم�ش �دن ��SSSوان لی ،خ�� ی� رای ک�م خ�� �SSSی ب Zب ا �ZSSSن ارر�

ی ت� ال�پ� اع ن� �Sدم�ب� ارچ ت� Jد. ه�رخ� ون�� *Sوض شSص خ� ه در ت� ور� �Sخ �ی�ن *�Sوس گی ب�� سشSی� ه گ� ��Sایدوگ�ان �ی,ن ت پ� ی� �Sس Uا �دن ��Sوان ی و خ�� زدن� ه�ج �Sک16

ده �ZSSSSSSودم�ب� دن *SSSSSSول ش �SSSSSSو )م �ها2009 ه�مکSSSSSSاران ن� qاره (. ن� *�SSSSSSاس (DSM- ه5 کلات� ( ب� *SSSSSSی م�ش زدن� ه�ج �SSSSSSی در ک ف� ن�² عSSSSSSر ار� ن��ات� صوص�ی� ت خ�� س�ی� Uی ا� Zب ا Zن ن� ر� Uاه�ده ا ود:م�ب� م�س* ش*لال ت� ادگ�ی�ریS " اخ�� ��SSSروی ن سSSSات اده و اک�ی� ق� ب� �SSSار� اس �ان ZSSSن اری ر� �SSSی دا گ�ف� �SSSمله ،ک�لمه ،)ص ن� ادراک�³ و ،ج� خ� �SSSد ،س ول�ی� و ب��

�ان ZSSSن اهی( ر� RSSSگ Uاری ا ی� *�SSSوس ی ب�� �Zاب *SSSگ�س دن� ،)رمر� ��SSSوان ی ،درک�³ ،خ�� زدن� ه�ج �SSSو ک �ن ی�² دو ��SSSاری( و ن ی� *�SSSوس گر ب�� ن�² عSSSاد د ان� ان� ZSSSن ر�لا م )م�ی* �Zر ع�لای ی� *Zب ا ب�Zی( ن�� ا Zن اردم�ب� ر� "گد�

ه ورود لال ب� ت� ان� "اخ�� �SSSی اری ن�� ی� *�SSSوس ت� " م�مکن�1ب�� �SSSاص اس ��SSSکلات� ار� ی�رچ *SSSی م�ش زدن� ه�ج �SSSد ک اس�* ور� ام�ا ،ن� �SSSایکم�لا ه�بSSSه �ن Uاف� �Zعری ده ن�� س* . ع�لاوه ن�� ن� ب� ر اس�ت� ن� ،ای�� ظر ای�� ر� خ�� ی� ود ب�� گی ک�ه دارد وخ� ی� ف� ش�* Uا �ی,ن لال پ� ت� ت� اخ�� دن� دف�� وان�� دن� درک�³ و خ�� وان�� خ��

ف�DSM- 5) ار� ک�ه د� �SSده ( چ *�SSت� س �SSت�ما ،ده�د رج� اس ه خ� کل ب� *�SSش خ دهگ�ی� �SSی ددا ایکپ� SSم�ح �ن گی ای�� ی� ف� *�SSش Uا �ی,ن لالات� پ� ت� ی اخ�� ه�ج�زدن �SSطح در ک �SSی ک�لمه س �Zب ا ��SSوان د )ب�� ول�ی� دد ب�� SSوالی م�ح ��SSی ب� وب� اب�� ��SSات� قSSک�لم Jات J�SSده( و چ *�SSدر س �ان �SSی اری ن�� ی� *�SSوس ب��

ار� ک�ه ی� ه ن�� �ی ی�رگ�شی�رده هایم�هارپ�� ب� Zب ا Zن ده�ای و ر� ی� �Zزان� ی�رلی ق� اه�ر دارد، ک�ی� اد ظ�� �Sق ود. اع�ب� ن� ب� ر ش�* ت� ای�� �SSک�ه اسواه�د ی ش�* ود ک�اف� ان� ک�ه دارد وخ� *SSس لالات� ده�د ن�� ت� ی اخ�� زدن� ه�ج �SSدم�ب� ک ی� �Zوان ات در ب� �SSی لالات� ع�� ت� دن� اخ�� ��SSوان اه�ده خ�� *SSد م�س ون�� *�SSش

اب� رای��ن� و ی� ه ن� ق� ه ط�ب داگ�ان�� ن� ب� رای ایچ� لال ای�� ت� ار� م�ورد اخ�� ی� . ن�� اس�ت��ن ی� ت� JSSل ه�مخ ی دلاپ�� Zوب ��SSود خ �SSلالات� ک�ه دارد وخ ت� دن� اخ�� ��SSوان ان� و خ�� ZSSن ا ر� ک³ در ه�م ن� ��SSه پ ق� ی�رک�³ ط�ب *SSزار م�ش� �SSه ق د. ب� ��SSرن ،ع�لاوه گ�ی�

اس�ح� در Jه ن� ب� ب� گراپ�� ین�� �Zات� م�ورد در ک�ه هاب ی لال ن�* ت� ا )ک�ه اخ�� م�وپ�� ن� ر� Uاری هایا �SSت ن� رف�� Uده را ا ت, خ ی� �SSد( درس ��SSول ان �SSط �ان �SSم ر�ود د دارد وخ� ان�� ت� ن� ر چ�ال در گ�ف� ل چ�اض� ی دلاپ�� Zوب ��SSود خ �SSک�ه دارد وخ �ان *SSس ف� ده�دم�ب� ن�� ب� �SSوص تJ ب�� ی� �Zون �SSب ی ف�� ت� اخ�� ی� *�SSول در س �Sط�ان �SSم کسSSان� ر� ی ن�� اف� �SSد،م�ب� ن ��SSمع�لب� مان که رغ�� ی� �Zان �ت� م�مکن �SSاه�رات� اس �SSظ اری ن�� �SSت لال رف�� ت� ر اخ�� ی� ,SSی ع� طور ن�� د. ه�مSSان�� �SSدل ک�ه ک�ی �SSم

Jات *SSس ی, گS و پ�� ی� اول�پ� ی� �SSهاد2004) اس ن� *SSش ی, زد ( پ�. �SSا ،ک د� �SSد ل ی� ت� م�ف� �SSدل ار� ک�ه اس �SSدی مSSع رای دون� �SSه ب �SSق دیط�ب �SSن ت ب ی� �SSس Uا1 -Disorder of Written Expression

17

�دن ��SSوان اده خ�� ق� ب� �SSی اس عSSت� م. ن�� ت� پ� �SSکلات� ،ک *Sم�ش �ان ZSSن اهی ر� ق� *�SSعد در ش ت�یواچ� ن� اخ�� ب� *SSودک�³ ،ش �SSرض� در را کSظر م�ع ص خ�� واق�� ��SSبی �Zاب گ�س* �زار رمر� �Sی( ق� Zواب ارس�اخ�� ل در ،ده�دم�ب� )ن�� اپ� کلات� ،م�ق� *Sع م�ش ب� �Sوس �ان ZSن اهی ر� ق� *�Sوض شSص خ� کلات� )ت� *Sری م�شSگ�زام

ی( ک�ودک�³ و �Zاب کلات� م�عرض� در را م�عی� دن� درک�³ م�ش* وان�� �زار خ�� ده�د. م�ب� ق�ی Zب ا �Zن لالات� ارر� ت� دن� اخ�� وان�� خ��

(DSM- 5هاد ن� ش* ی, دن� ک�ه اس�ت� ک�زده ( پ�. وان�� د خ�� ان�� ه ن� وه ب� ب� ب�²ر س�* ی ر� Zب ا �Zن ود: ارر� ش�*ع ی² ا �SSSف� م�یSSSل ت� �ی م�خ� Zاب �SSSد اظ�لاع ان�� رای ن� �SSSی ب Zب ا �ZSSSن دن� ارر� ��SSSوان اده خ�� ق� ب� �SSSی اس Zب ا �ZSSSن ود. ارر� *�SSSد ش ان�� ه ن� کل ب� *�SSSزدی ش � �SSSرا ق �SSSود اح *�SSSش،اس ی� اس�ت هایم�ف� ی� qگی م�پ �زه�ی� �Sدارد و ق ان�� ی� �SSده اس *�Sاط� ار� سSی ل�ح ج شSی� د روان�� ان�� دن� ن� ��Sوان هSای و خ�� ن� ن², ا وان�� وط ب�� ZSSه مرب دن� ب� ��SSوان خ��

د. ب� ررسی را ی� ک�پ��اله ای��ن ن� م�ق� *�SSSSت� روس اخ�� �SSSSار� ک�ه س �SSSSی ه ن�� وپ�� ب� �SSSSم ر� UایاSSSSی ه� Zرواب �دن ��SSSSوان رای درک�³ و خ�� �SSSSب �ن *�SSSSروس �ن ی� اچ�� �SSSSت� س اه�ی� �SSSSم

لال ت� ورد اخ�� �SSSار� م �SSSی - در ن�� ت� �SSSا اس ح ی� �Zوری ان Uادا ��SSSودم�ب� ن *SSSکلات� ک�ه ش *SSSت� م�ش دن� دف�� ��SSSوان ی�ر ک�ه خ�� *SSSش ی, دگ�ان� در پ�� �SSSی �Zوان ان� خ�� ZSSSن ر�ی �Zاب ی ی ال�ف� �Zب ا J�Sده ارون �ZSودم�ب� دن *Sعکش ،ش ده م�ب� �Sی �ی ک�پ� Zکلاب *Sادگ�ی�ری در م�ش ��Sی ن �Zاب *Sگ�س سی در رمر� �Zون . اظ�لاع�Sات� ام�لاب�� م�هم اس�Sت�

له ب� رای د م�داچ�� ان�� م�وپ�� ار� ن� ر� Uاهی هایاRگ Uی ا ط هایم�هارپ�� و واج ت �Zمرن Sد ی� �Zن اری م�ا ام�گSSد� ع ن�� ی�� ه شSSر وب�Zر* �SSرای )ب �SSی ب� Zواب اخ�� �SSارس ن��( و م�هم ت� �SSای اسSSSه �Zم�هارن �ان ZSSSن اهی ر� ق� *�SSSه ش وب�Zر* �SSرای )ب �SSکه ب ی� �Zان �ان *SSس اه�ا ده�د ن�� کلات� ک�ح *SSدرک�³ م�ش �دن ��SSوان ود خ�� �SSSوخوب��ر م�هم دارد �SSSم( ) ت� �SSSو اس �مSSSع2010 ه�مکSSSاران وری( ج� Uا �ن ی� ت� JSSSود. ه�مخ *�SSSک³ ش ��SSSپ �ون �SSSم ر� Uی ا زدن� ه�ج �SSSدا ،ک�لمه ک �SSSار� چ�ان �SSSی اری ن�� ی� *�SSSوس رای ب�� �SSSر� ب مSSSی� کلات� ت�� *SSSی م�ش� Zواب اخ�� �SSSارس کلات� ار� ن�� *SSSم�ش �ان �SSSی �ی ن�� Zب ا ZSSSن ا ر� ی هSSSایم�هSSSارپ�� ن�� ت� �SSSورد ح�رک �SSSار� م �SSSی ن��

. اس�ت�د ان�� ه ن� وج ود ب�� *�Sود ک�ه ش ��Sارا خ J�Sاچ ص ن�� ت� خ� *Sش "ن�� اع�ت* " �Sاد ن Sح ک³ ات�� �Sکی ق� ف� در ن�� �Sه ط�ب ه ه�م ب� ی� �Sوس ب� دن� هSایم�هSارپ�� ن�. ��Sوان ود.م�ب� خ�� *Sش

ه Jه اگ�زج ور ب� �SSSSاهی ارادی ط �SSSSد گ ی� ت� راخ�ت� و م�ف� �SSSSودک�³ ک�ه اس �SSSSا را ک وان� ن�� اخ�� �SSSSارس "ن�� ده "درک�³ " �SSSSی ف� ک�پ� عب� ��SSSSض"

18

ه ق� دیط�ب ن� م، ب ت� ع در ولی ک�پ� ان� در واف�� سان� م�ی� وع ه�ا ان�� ب� qه ن� وس�ی� ب� دن� هSایم�هSارپ�� ار� ای ن�. ��Sوان ی و خ�� ت� اخ�� ی� *�Sود س �Sدارد وخای در ک�ه �SSی ن² ب�²ر ف� ر� �SSکلات� ط�ب *SSم�ش �دن ��SSوان زار خ�� � �SSه ق �SSن ن�گ�زف�� د. ای�� ��SSان �ان �SSی می ن�� ت� اه� �SSرای م�ق �SSار ب SSی شSSت اع�ب� Jرخ� صی ب� ت� خ� ش* ن��

ود وخ� وردم�ب� ب� Uر ا ات�2011 )راب�� ی ص (. ن�* ت� خ� ش* �ی ن�� Zواب ارس�اخ�� ی�ر� اس�ت� ک�م ن�� ب�² و اب�� مSSام ب� رای م�ظلت ای��ن� ( و1992 )س�* ت��طوج �SSدت� س *�SSلال س ت� خت� اخ�� �SSدارد ض Sی�ر �SSو )واگ �علاوه2011 ه�مکSSاران ق� ،(. ن� �SSواق ی,ن� ک�مSSی�ریS ب�� ف� پ� ��SSعرن ی هSSاین�� ت� پ� �SSساری ت� �ی رف�� Zواب اخ�� �Sارس ف� و ن�� ��Sعرن ین�� �ZابSرای ک�ه ه �Sح� ب �Sاس Jه "ن� ه ب� ان� ب� �Sار "درم �Sود رود،م�ب� ک �Sدارد وخ �راون �Sه )ب ش* ه�مکSاران� و ون��

2011�ن ی� ت� J�SSه (. خ �SSن اف�� ین�� �ZابSSل در ه اپ� حات� م�ق� ی� ��SSوص ه ب�� �SSق دی"ط�ب �SSن صSSی ار� ب ت� خ� ش* کهS "ن�� ی� �Zزاد ان � �SSلا اق ی� ه م�پ لال ب� ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSنم�اده Uر ا ی� ی, ع� ا ک�زدن� ن�� اس�ح� در و س�ن� ن� Jه ن� له ب� د م�داچ�� ی� qاط ،ه�سپ ی� دم�ب� اچ�ب� ر کی� لش* (. 2007 )ق��

هSSاب��ت� در ی ن�� Zب ا �ZSSن دن� ارر� ��SSوان ط هSSایم�هSSارپ�� و خ�� ت �Zها مرن ن� qی ن� رج� �SSوع�ات� ب ��SSده م�وض ,SSت Jخ ی� راف� در ن�. �SSص اط ت� خ� *SSش لالات� ن�� ت� اخ���دن وان�� ه را خ�� ورت� ب� �Sطجی ض �Sر در س ظ� د. درم�ب� ن�� �Sه کی چ ی� qپ ی�ریS ب� ررسی پ�� �Sرای2009) رر� ک�ه اج �Sا دول�ت� ( ب ی� �Zن ا ی� ن�� ام ب� ر Sح ات��

، داده ت� �SSSSاس �ان �SSSSی زده ن�� �SSSSت� ک �SSSSی ک�ه اس� Zواب اخ�� �SSSSارس هSSSSی�ر ن�� ت� ن� �SSSSه اس وان� ب� �SSSSک³ ع�ب ��SSSSار پ ی� �SSSSوس ب� ر در ن�. ظ� ه ن�� qی ود گ�زف�� *�SSSSه ش ه ب�� ب��وان �SSSه ع�ب ق� ا ایط�ب ر� SSو ،م�ج Mح ی, طه ه� ف� ص ن�� خ� *SSSکی م�ش کی� ق� ود ن�� �SSSکلات� وخ *SSSدارد. م�ش ��SSSن �ان �SSSم ت� م�مکن� ه�مر� �SSSه در اس SSن ب� هSSSایچ�

�ان ZSSن گی ،ر� ی ه�مSSاه�ی� ت� �SSه ،ح�رک ی �SSی م�حاس ت� �SSه ز� ،د� �SSمرک دهی و ت�� م�ان�� ار� �SSصی س خ� ر س�* ی� *Zب ا ��SSارد ن د� �SSها ه�مه ام�ا گ ن� �Zان �ان *�SSودس ه خ�� ی ب� �ZابSSه ن� qن�ص اخ�� *�SSایسSSی ه� Zواب اخ�� �SSارس ن� ن�� اب� رای�� �SSی د. ن� ی� qپSSس ی� ق� پ�� �SSواق ی ب�� Zوب ��SSود خ �SSکلات� ک�ه دارد وخ *SSی م�ش� Zواب اخ�� �SSارس ه ن�� ور ب� �SSاداری ط �SSم�عی

ع ی�² ا �SSSSSار� م Sادگ�ی�ری ��SSSSSودم�ب� ن *SSSSSودی ه�م ،ش �SSSSSادی ب �ZSSSSSن ا ر� گر ن� ن�² لالات� د ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSSSSی و ن� Zب ا ZSSSSSن ی و دارد ر� �Zاب �SSSSSاس ی� ی ،س�* Zب ا �ZSSSSSن و ارر�ص ت� خ� ش* ده ن�� ت, Jخ ی� ر� این�. ی� ن� ب�� ی� ت� Jخت* دارد. خ� هی ت� ان� ت در م�س* س�ی� Uدرک�³ ا �دن وان�� ر� خ�� ی� د می ب�� وان�� ود ب�� ه وخ� ی� د. داس�* اس�* ن�لات� کلات� ب� رای م�داچ�� دن� م�ش* وان�� ک�ودک�ان� خ��

19

لSSSSSف� ع�لل ت� �ی م�خ� Zواب اخ�� �SSSSSارس ت و ن�� ی� �SSSSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSSSوان کل خ�� *�SSSSایشSSSSSی ه لف� ت� له ار� م�خ� رای م�داچ�� �SSSSSکال ب *�SSSSSف� اشSSSSSل ت� م�خ�لال ت� دن� اخ�� ��SSSوان ات خ�� SSSح لات� می ات�� داچ�� �SSSد. م ��SSSمان لSSSف� ت�� ت� رای م�خ� �SSSت� ب�Zوب �SSSق ت� ن�� ی اه�می� Zب ا �ZSSSن ص و ارر� ت� خ� *SSSش ح ن�� خی� �SSSدر ض

�لا ک�ودک�ان ی� ه م�پ کلات� ب� دن� م�ش* وان�� ار� م�ورد خ�� ی� . ن�� اس�ت��وان� ک�ودک�ان ارس�اخ�� ه ن�� ش* ب� م�ور� Uم ا ت� ف� ادگ�ی�ری م�شب� طه ن�� ی ران� ار� ک�زدن� ص�دا- ه�ج ی� د ن�� دم�ب� ک�مک³ و دارن�� ه ک�ه کی� کلات� ب� م�ش*ی ود واج ��SSSه خ لی د ع�� ی� Zن ا شSSSن� ن�� ل در ،(2005 )ب��رخ� اپ� ان� م�ق� �SSSا ک�ودک ت ن� ی� �SSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSوان ار� خ�� �SSSی ه ن�� �ی ب� Zلاب داچ�� �SSSد م ک�ه دارن��ان� هایم�هارپ�� روی Zن اهی ر� ق� ای ک�ه ش�* ی� ن² ب�²ر ن� ر� ط ای�� ران�� د ک�ار اس�ت� ش* (.2010 ه�مکاران� و )ک�لارک�³ ک�ی�

ان� ای��ن� اگ�ز �SSSSSر ک�ودک ودب�� ی ر� �Zاب �SSSSSاس ی� د س�* ون�� *�SSSSSلات� ش داچ�� �SSSSSودرش م د ار� ر� �ی رس�* Zواب اخ�� �SSSSSارس ت و ن�� ی� �SSSSSس Uدرک�³ ا �دن ��SSSSSوان خ��Sی�ری �SSلوگ واه�د چ� ون� خ�� اک�ب� ��SSزد. ن �SSواه�د ک *�SSدر م�ا ش �ن ه ای�� ی� م�پ� وده م�حSSدود ر� �SSت� ب �SSهاد ام�ا ،اس ن� *SSش ی, ودم�ب� پ�. *SSکلات� ک�ه ش *SSم�ش �دن ��SSوان خ��

ا JZب�²رن ، م�مکن� د ل اس�ت� ا چ�داق�� لات� ن� ودرش م�داچ�� ه ر� ش* اول�ی� د. م�ظال�عSات� ک�اه� ان� ولی ن�� �Sط �ان *Sس ش* ک�ه ده�دم�ب� ن�� ور� �Sم Uای ودرش واج دم�ب� ر� وان�� د ب� رای ب� ی هایم�هارپ�� رس�* �Zاب *SSگ�س د رمر� ی� د م�ف� اس�* رادلی ن� �SSو )ب �وال (. ام�ا1978 ه�مکSSاران �SSم�همی ش

ور� ک�ه ب� ه�ب� وات پ� ده خ له ه�ر ک�ه اس�ت� ای��ن� اس�ت� م�ان�� ا م�داچ�� ه ن�� Jه ج دار� دم�ب� ان�� وان�� رات� ب� *�Sب� اب ولاپ�� �SSدت�طSه م ی� *�SSد داس اس�* ا ،ن� د� �SSلار� ی� ه می رمی ن�� لاس�* ب� ی هSاین�� صSادف� اش در ن�� �Sی رگ م�ف� ر� �Sا ب �ی دوره ن� Zب ا �Sم �ی ر� Zولاب �Sرای ط �Sی ب Zب ا �ZSن وع ای��ن� ارر� ��Sاش م�وضSاخ�س

ود. می ش�*ه ج ی� qپ گی�ریپ��

اه�ده د م�س* کل دو ک�ه س�* لال ش�* ت� دن� اخ�� وان�� ود خ�� �Sه دو ه�ر ک�ه دارد وخ ی ب� ت� �Sص راخ ت� خ� *Sش ان� و ن�� �Sدم�ب� درم رن�� هSی�ر و گی� ک�ه اس�Sت� ن�ال�ت در ��SSSدگ�اه ق �ZSSSادی دنSSSع ر در ان� ظ� ه ن�� qی د گ�زف�� ون�� *�SSSا ش هSSSی�ر ن�� ه ن� qی اخ�� ی� *�SSSس �ن ی� ت� JSSSد. ه�مخ ون�� *�SSSد ش اک�ی� د ن�� لال ک�ه س�* ت� دن� اخ�� ��SSSوان اس�اس�ا خ��

ی اس* عف� ار� ن�� ��SSی ض�Zب ا ZSSSن دم�ب� ر� اس�* ان� ک�ه ب *�SSSودس ه خ�� ی ب� �ZابSSه ن� qدر ن� �SSSق �Zن Uد ا �Zدن *�SSد س ی� qپSSSس ی� ورد ک�ه پ�� �SSه م وج ص و ب�� ت� خ� *SSش ی ن�� ت� ال�پ� �SSلال ن ت� اخ���ان ZSSSن ا ر� ار ن�� �SSSی ا گ�ف� د. ن� ی� *�SSSاس ن� ن� ال ای�� �SSSلالات� چ ت� ار اخ�� �SSSی ان� ،گ�ف� ZSSSن دن� و ر� ��SSSوان اری در خ�� ات� ار� ن� شSSSی� ی� �SSSصوص ا خ�� گر ن� ن�² کSSSد ن��

20

³�Sی�راک *SSSSد اس مSSSSالا و دارن�� ت� ی اخ� اس* ظر عوام�ل ار� ن�� ی�رک�ی ک�لی خ�� *SSSSد. در م�ش ی� qپSSSSه�س �اله ای��ن اد ب� ر م�ق� SSSSح اط ات�� SSSSی �Zکار ارن *�SSSSش Uا �ی,ن پ�لالات� ت� ادگ�ی�ری اخ�� ��SSSSSاط�ی و ن SSSSSی �Zدر ارن (DSM- 5ر اه�ت� ( ب� ی *�SSSSSس �لالات� ای��ن ت� ات� در اخ�� ی� �SSSSSصوص ان� خ�� *SSSSSن�²س ار ت� ،رف��

ت ی �SSSاسی س ی� کل و س�* *�SSSایشSSSی ه� Zب ا �SSSورد ک�ه درم �SSار� م �SSSی ، ن�� ت� �SSSد اس اک�ی� ده ن�� *�SSس �ی�²ن . م�همSSSی�ر ت� �SSSهاد اس ن� *SSSش ی, رای پ�. �SSت� ب اخ�� ی� *�SSSسح ن� و واض�� ی�ر ک�ه اس�ت� ای��ن� روس�* ش* ی, ک³ ار� پ�� کل پ�� لال ش�* ت� دن� اخ�� وان�� ود خ�� ی و دارد وخ� Zب ا �Zن ه ارر� اظ�اب�� ی وم�خت� ت� ادف�� رای ن� �SSب

�ان ی� له ار� اط�مپ� اس�ت م�داچ�� ار� م�ورد م�ی� ی� . ب� رای ن�� که اس�ت� ی� �Zدرک�³ ان �دن ��Sوان لال خ�� ت� ی اخ�� �Zاب ر� Sدر م�ج (DSM- 5ود *�Sش )وان�م�ب� �SSت� ب واه�د گ�ف� *�SSSی ش اف� �SSSاک ود ن�� �SSSک�ه دارد وخ �ان *SSSس دن� درک�³ ده�د ن�� ��SSSوان ا خ�� ر� SSار� م�ج ت ی� �SSSس Uا �ان ZSSن ت� ر� �SSکی ام�ا ،اس *�SSس

شت� ی� ن� ک�ه پ�� کل ای�� دم�ب� م�ش* وان�� ص اولا ب� ت� خ� ش* ل ن�� اپ� ت�مSادی ق�� د اع� اس�* ت دوم�ا و ن� وخ� �Sم ت ی� �SSس Uارک�زدی ا �Sود ک *�Sا )دو ش ار� ن��روط *Sاش ک�ه اس�اسی ش�Sاس (DSM- 4را ) ل کی� *SSس ارهم�ب� ن�� *�SSد(. اس �SSای ده�ی �Sهی ه ان� *SSوس�ط م�س ان� ب�� �SSق ن� م�خق� ی� *Sس ی, ه در پ�. ی� م�پ� ر�

�دن ��SSSوان لات� و خ�� داچ�� �SSSم �دن ��SSSوان ده خ�� *�SSSت� س �SSSر اس لش* ه2011 ه�مکSSSاران� و )ق�� چ ی� qپ ل ک�لی (. پ�� اپ� د� ق�� ��SSSار� اچ �ن اله ای�� ای��ن� م�ق�ت� �SSSه ک�ه اس �SSSق دیط�ب �SSSن ریگ�شSSSی�رده ب �SSSلالات� ار� ی ت� ورد "اخ�� �SSSم �دن ��SSSوان ار� "خ�� �SSSی ت� ن�� �SSSاهی و اس �ZSSSدر ک�ون �ن ه ای�� ی� م�پ� ه ر� رر ب� �SSSضعداد ل ن�� اپ� هی ق�� وج� م در ک�ودک�ان� ار� ب�� شت� ی س�ی� س* م�ور� Uواه�د ا ود. خ�� ب�

ع مرچ�Margaret J. Snowling,1 and Charles Hulme, Annual Research Review:The nature and classification of reading disorders – a commentaryon proposals for DSM-5, Journal of Child Psychology andPsychiatry 53:5 (2012), pp 593–607

21