آهزغ ث زثبى هبدری

:و نویسنده مترجم

آ)اۇرمۇلۇ(ۇمۇد.ا

2

ى ډٲچة ائشىیپی بی ځي آځبی اٵای يٳ ثب "ډبىی ثبن ث آډ" ٽشبة سييیه ي سی

دیٵش ر ؿىيثبوڂی یب ىي ي ډبىی ثبن ث آډ ډى ى سٻ ػبډٮ اڅو ي ایان

.از

وٺ ډبىی، ثبن ي آډ ډبثیه ياث٤ ث ٭مي ر ث ډبىی ثبن ث آډ ٽشبة ى

ډ١٭بر ى ډبىی ثبن ث آډ ػبیڂب ي اػشمب٭ی وب٭ياڅشی ثؿیين ى ډبىی ثبن ث آډ

ایان ى ثب ايڅیه ثای ي یبى ٽشبة. از ي دىاهش... ي اٹشبىی ٵىڂی، اػشمب٭ی، یبی،

ي دىاهش ډوشچٴ يایبی ا ډبىی ثبن ث آډ ډئچ ث بى كبڃ ٭یه ى يڅی آٽبىډیټ ثبوی ثب

یشڈ ى ډػى آډی ي ثبوی سجٮی٢بر ىيىن ثایي ٭چمی ٭مچی بی كڄ ا اائ ى ٮی

. از ډي و٪ ٹا ىاى ا ایان آډی

كبڃ ٭یه ى ي ډبىی ثبن ث آډ ٵایي ٭چمی سیق ى ٮی ډبىی ثبن ث آډ ٽشبة ى

... ي یبی ٵىڂی، اػشمب٭ی، آډی، ډ١٭بر ى ډبىی ثبن ث آډ ٭يڇ ډشٮيى ي ډ٢ آطب

بی ډيڃ ي ثبوی بی یبز ا ډشٮيىی بی ډظبڃ ٽشبة ى. از ي دىاهش وٺبىاو ىیيی ثب وی

هاوىي سب يي اائ ځىآيی ػبن ٽبی ىیڂ ي مبی ٽبی ى ډٮچڈ سثیز ي آډی

. ثىڂى ډبىی ثبن ث آډ ډئچ ث ډشٶبير ىیيی ثب

اوشڂاین ا آډ ا يٳ ي ىاش ثبي آډی بی یشڈ سمبډی ٥ٵی ثی ٭يڇ ث ٵی دبئڅ

ٽىي ډی ډٮٵی یشڈ ثب بی مبىڀ ػز اثای ډبوىي ث یب ي كبٽڈ یشڈ ډى٦ٸ ثب ػاوبن وڄ

ي ىهشان ىز ى هالٷ ي اوشٺبىی اثای ٭ىان ث ٽ آډ ا ىیڂی و٫ ا ٵی كبڃ ٭یه ى

3

. ٽىي ډی یبى "آاىی سمیه" ي كٺبیٸ ٽٴ يٳ ثب ىویب ى سلالسی ي سٲیی ایؼبى ػز ػان دان

ډشى٫ بی ځٶشمبن آٽبىډیټ سیق ى ٮی ثب ايڅیه ثای وی ډبىی ثبن ث آډٽشبة ى

ډي ىویب وٺب٣ اٹی ى ډبىی ثبن ث آډ سؼثیبر ا ځیی ث ػز ىویب ا ى ډٲچة

. از ثى و٪

ډمشیه ا یپی وی ایان ى ډٲچة ائشىیپی بی ځي ثای ډبىی ثبن ث آډ سىیي ثی

ثبن ٵبی كبٽڈ اٹچیز ځي ثب يويی ثاث كٺٷ ا ثهىای ػز ویبب ي ب هاز

٭ىان ث سٻ ػبډٮ اڅو ډٲچة ائشىیپی بی ځي ثبوی ډؼبىڅ بي ٽ بڅبز ثبي، ډی

اػجبی ي ای آډ اٽىن ٥یپ ث ثبیڈ، ډی ایان ػٲاٵیبی بٽه ائشىیپی ځي ثځشیه

سلٺٸ ػز سٻ ػبډٮ بی هاش ډمشیه ػمچ ا سٽی ثبن ای میز ي سٽی ثبن

.ځىى ډی ا٭بنا ی ػبډٮ سٻ ثاث يويی كٺٷ

1394ډشبن -ايډى ايډڅ

ثب كر آډ ث ثبن ډبىی ى هىبڅی ٥ٮڈ سچن سجٮی٠ ثبوی ا ؿیي ي سٺيیڈ ث ٽىٽبوی ٽ

بٽه آثبیؼبن ػىثی ي ىیڂ وٺب٣ ایان... ، اڅو ٽىٽبن سٻاوي ثٿ ي

http://eyitimhaqqi.blogspot.com/

4

هطبلت: فرظت

ثخػ ال

هلت، زثبى آهزغ-دلت

"هلی یت" "هلت – دلت". آ

ظبزی هلت پرظ در آهزغ زثبى قػ. ة

. زثبى۱

. آهزغ۲

ثخػ دم

ال زثبى هبدری .۱

. زثبى کؽی؟۲

جعیت اجتوبعی، زثبى اؼتراک

کبػ هخبرج در آهزغ ث زثبى هبدری

ثخػ ظم

آیذ چذزثبی تجذیذ ظر در هرد تک زثبی

پیؽبدبئی ثرای اجرا کبرآهذ آهزغ چذزثب

اذ؟ اکثریتب در دیب در ب یب چذزثب زثب تک

وسهبى دزثبى یب یکی پط از دیگری از ظی کدک صحیح هی ثبؼذ؟ فراگیری

بی فراهغ یب بثد ؼذ ظال در هرد زثبى ۵

ثخػ چبرم

5

ؼبختی ؼبختی زثبى چبرچة جبهع –هجبحث تئریک

آکبدهیک تظع زثبی قبثلیت. ۱

زثبب هتقبثل اثعتگی. ۲

افسایؽی دزثبگی. ۳

ظرکثگر اجتوبعی قذرت راثط درک. الف

ؼذ تافق یت. ة

پیؽبدب

آهزؼی ظیعتن ثب راثط در پیؽبدبئی. ۱

فرگی اجتوبعی پیؽبدبی. ۲

پجنثخػ

بی زثبی فرگی ترثیت هعلن از زای دیذ تفبت

ثبظکترثیت هعلن در

ترثیت هعلن در کبتبلیب

ثیي فرگ ب در پر: ترثیت هعلن هحلی آهزغ دزثب

ایراى در هعلن ترثیت

ثخػ ؼؽن:

ظیبظتبی زثبی کؽرب: چذزثبی در آهزغ

ظیبظت زثبی در ثلصیک

ظیبظتبی زثبی در اظرائیل آهزغ چذزثب

6

کؽربی اظکبذیبیبی ظبهی در بی ظبهی آهزغ زثبى زثبى

ب در ظئذ ظیبظت زثبی ظبهی

رش در ب ظبهی زثبی ظیبظت

فالذ در ب ظبهی زثبی ظیبظت

تبظیط پط از فرپبؼی اتحبد جوبیر ؼری آهزغ چذزثبگی در کؽربی تبز

. ارپبی ؼرقی۱

.کؽربی تراط قفقبز۲

کؽربی آظیبی هیب. ۳

فراع کرض جسیر در زثبی ظیبظت. ۴

ظیبظت زثبی در ثبظک. ۵

ؼرقی ترکعتبى در چیي زثبی ظیبظت. ۶

هبثع

7

هلت، زثبى آهزغ –دلت

16نٹ ى ايدب اډيویش دي ٽىي، ب آطب ډيویش ا ث یيٻ ډی ا ىيڅزبهشب ثیبی اډي

.ډىڇ ايدب ځزاػشمب٭ی يیٮی ى اثٮبى ډوشچٴ ويځی ډیالىی جت ایؼبى سٲیی سلالر 18سب

ځی، ىبی٬ ويځی ي ث ٭ز ډشبڅی ين ياث٤ اٹشبىی اٵيى ډيویش ى ٽىب يوي ډٮبوي

بی ٭چمی، اٵای سٮ ثو ٽت ي ٽب، ي اويی ي جت ځ ث اٹشبى ٽبدیشبڅیشی ځىیي.

دي ډسج٤ ثب اٵای اشبوياىبی ىډپای ٵيوی یبٵز. بی ٭ز ویىی ي ٵٮبڅیز

د ا سلڃ اىیپبڃ ډٽ جت سٲییار ابی وبىبی اػشمب٭ی ي یبی ا ى دی ىاز.

ایه يوي ثى ٽ سمبډی وبىبی اػشمب٭ی ي یبی بو ثپبځیی يبی بډبويی ىشی ٹجڄ

ا ډيویش ا ا ىز ىاىوي.

ىيڅز ثب ځىآيی دي ډٮب ويځی بهشب ىيڅز وی ىؿب سٲییار ػيیيی ځىیي.ى

ډیىبی هى سلز ډيییز اىای جت اٵای ٩ٵیز اىای هى ځىیي، ى ٭یه كبڃ جت

ىيڅز ث ٥ ٹ٦ٮی ډو بهز. ي ي ډبی سلز كبٽمیز هى ا ٥ى ډىڇ ا ډيییز

ي هى ی ػيیيی ا سيیغ هوز اكشمبڅی ډی ځىیي سٶی ومى سمبډی ویيبئی ٽ جت

یشڈ "ا ث ځی ىيڅز ا ډجيڃ ين ډٶڇ ډين يډپبویډبی هوز ا ثػى آيى.

ځائی كٺٹی، یبی، ػٲاٵیبئی ىيڅز جت ایؼبى ٹير ډٽیزٹيسمىيی ډی ځز؛ "ډٽی

ا ٽ ا ايدب آٱب "ىيڅز ډين"ر یپی ا ٭ىب ٥ف ایه ٹيثبىاويځی ىيڅز ډی ځىیي.

8

ى كبڃ سی ث ى ٭یه كبڃ ىيڅز ډيوی ٽ هى ځىیي ثى ث ىیڂ وٺب٣ ىویب وی سی ىاى ثى.

.ىیڂ وٺب٣ ىویب ثى جت ایؼبى ډيڃ ػبوی ىيڅز ډين ځىیي..

اكشیبػبر ډيویش ا ى ډ١٭بر ځائی ي ډبڅیبر ي ډی یبٵز ىيڅز ډين ٽ ث دبی ډٽیز

ځيبی یبی ځش ث ػبی س ي ٵٮبڅش ا اٹشبىی، ٵىڂی ي اػشمب٭ی ث ر ٽبثىی

یش ثىوي ث یغ يػ ىاای ى لى سبین ٹجڄ ا ایه دي بهشببی یبی ٽ آيى. ډی

بی ىاهچی ا وی سیٸ ؿیپذب يبی بی ػٲاٵیبئی ډو وجى ي من ډثىيی

ٮی ا ډیىب ا ى ٽىشڃ هى ىاشىي يڅی یى ٽىب ایىپ كؼڈ يځبن ٵئىاڃ ثځیيومىوي. ومی

اډذا٥یب ٹير ځٵشه ٩ٵیز سڅیيی ډوی ثهىا ثىوي. ا ىاای ٹير و٪بډی ډلييى ي

ى بی ٵىڂی سبثٮیه هى ا ن منای مـ ډبڅیبر ا سبثٮیه هى ا ىاشىي يڅی ىٱيٱ

یش ى ى كبڅیپ ىيڅز ډين ث دبی ډبی ػٲاٵیبئی ډو ثىب وبى ي ي كبٽم دياويوي میو

ثىيی ډو ئچ جت ځای ىيڅز ډين ث ٹبڅتایه ډ ډبی ث ر ډ٦چٸ ثى،

ثځیي ځىیي ث ٭الي "یشی"یشبی ډشٮيى ي ډوشچٴ بٽه ى ډبی سلز اب

ثيیه يیچ ىيڅز . ويځبن ٹبڅت یشی یبى ي سىب بكجیه اچی كٺٷ ډو ځىیي ىثځیوي

ٽ اى سویڄ ثى ث "ډچز"ا ي٫ ومى ي "ډچز"بی ثب ډٶڇ ډين ٵش ٵش ث مبن

كبٽمیز ىيڅز ډجيڃ ځىیي.ثو ي اڅبڇډىج٬ اچی

9

"یت هلی" "هلت –لت د"آ.

ثبڈ ى ٽىب سٮ "ډچز"ى و٪ ځٵشه ىيڅز ي

شیه سٲییار ىی ي ىيڅز ډين یپی ا ډم

ث اب و٪یبر بثډب اىٱبڇ بهشبی ثى،

-ىيڅز"ث ر "ډچز"ي "ىيڅز"بی يا

چی ي دیوي آن ث ډٶڇ ډا "ډچز"ثشه ثیش وی هز ځىى. آٱب ډی 18ا اياه ٹن "ډچز

ز ثب ىيڅز دیوي ډچٽىي. ډیالىی ډٮٵی ډی 18ي ذ سٮ آن ا ا اياه ٹن "ىيڅز"ما

ٹجڄ ا آن ٽ سب "ډچشی"ا ډٮىب ثویي، ا ی ىيڅز "ډچز" ید ا ایؼبى ياثشڂی ٩ب

شڂی جت ثػى آډين ډچز ځیوي ػمٮیشی ثی وجى ي ىيڅز ډين ى ایه دي ثب ایؼبى ياثىث

ای ځىیي. سلز ٹبڅت یبی ډو سٮیٴ ي

ىيڅشب ٥ی دي ډين ډچز ثى، -سیه ډچيډبر ىيڅز ٽت یز ثای ډچز یپی ا ابی

يڅی ی یپذبؿڂی اىای ي ػٲاٵیبئی ٽ سب ٹجڄ ا آن بكج وجىوي ځىیيوي ين ؿٺي ڈ ىاا

ی څيڇ ي ثای اسمبڇ ي ځباوشی ومىن دي یپذبؿڂی ػٲاٵیبئی ي اىا یيثبڈ ٽبٵی ث و٪ ومی

ثيیه ر ثى ٽ ىيڅز ډين ثو ثځی ا اوی ي ځىیي. یپذبؿڂی ٵىڂی اكب ډی

ومى سب ثب اشٶبى اثای ٳ اډپبوبس ا ثای ٥ى ٭بیيار ډلچی ػبډٮ ي بهز مجڅبی ډچی

بی ٵىڂی ا سبی ومبیي. منا ایه مجڅب

10

ػز "يكير"دیش ث يی سٶپ بهز ي بىيىن سمبډی سٶبيسبی ائشىیپی، ىیىی، ثبوی ي

ځائی وی ى سٶپ ډچی ثى، ډچز -سیه اياٳ ىيڅز ای یپذبؿ یپی ا ډمشیه ي ايڅی ایؼبى ػبډٮ

ځائی ثای ډظبڃ ډچیی ىيڅز ثپب ثش ي. دي ایؼبى ډچشی ثب یز یبی سٮیٴ ي ا

ډیالىی ث ٭ىان 18ډچز آٱب ځىیي ي ى اياه ٹن -ر اځبوی ين ىيڅز ى ايدب ث

ایيئڅی یبی ډ٦ف ځىیي.

ډى 4ىاای یټ ی دیىبىار ډٽی ډی ثبي ٽ امیز آوب ا ث ځائی ایيئڅی ډچی

سٺڈ ثىيی ډی ومبیي:

ث اب سبین ي وز، اى٭بئی ډجشىی ث سٺیڈ ډچشب ث ٵىیشی -1

ي ثب ډچز ثس ا ىیڂ ډچز ډىج٬ اٹشيا یبی ي اػشمب٭ی ثى ي ياٹز ياثشی ي دیو -2

دیويبز،

ځىوي، ثبیي ثب یپی ډچشی مبن ډی اوي اځ اوبوب هابن آاىی -3

ثای سبی چق ي آاىی ى ىویب ثبیي سمبډی ډچشب ى اډىیز ي آاىی ث ثوي. -4

"یشی، ثاىی يكيرډچی، يكير"ځائی جت سڅیي ډٶبیڈ یثب سػ ث ثىيبی یبى ي ډچ

ځىى. ٶبیڈ یبى ي ى اٵپب ٭مډی ډیسب ػبئیپ اډپبن ىاى جت و ډ ي يیځى

یپذبؿڂی ي اٹشبى ځائی كٶ٨ یپذبؿڂی ىيڅز، ٭الٱڈ سمبډی سٶبيسب ایؼبى ډچیيٳ ایيئڅی

اىيبی ثٿ ى. ثای اياٳ ډٽ ثپب ثش ډیثبي ٽ سمبډی اډپبوبر ىيڅز وی ډين ډی

11

ىبث٬ اچی ډبىی ىيڅز ډيڃ ډی ځىى،سبی ي ي یشڈ ډبڅیبر ډشٺیڈ وی ث یپی ا ډ

ىي. وځی ډٮ ى ىين یشڈ ا ث ٭ي ډیآډی ٮی ى ػة ٹمز ٭مي ػب و٪بډی ي ابی

ثځیي ډیى ي ڈ ىىی يډ می ایؼبى ځىیي ي یب ډ١٭بر ثبن، ى، سبین ي آىاة

ایؼبى وبىبی آډی ډچی، ایؼبى ثبوبی یبثي. ی ډیډٽ ث ىیڂ ڇ ثسی ٹبثڄ ډل

ىيڅز ډی ثبىي می بئی ٽ ى ثځیوي ایيئڅی ب ي ومبیڂب اشبوياى، ٽمټ ث سبی ډ

ثای سڅیي ٵىڀ ډچی ثپب ثش ډیى ى ٭یه كبڃ مجڅب، ڇ، دؿڈ ي ډببی ډچی وی ایؼبى

ډی ځىى.

بی ى ػز یز ډچی ٥جٺ كبٽڈ ي ٵىڀ كبٽڈ ډلچی ي منى دي ىيىن یشبی

ځبن ي ٽبوبڅبی ډشٶبير ث آځبی ډچی ا ی ثځیي ي میز ي ڃ ثائی ایٶب ومى از.ا

ځىى ويځی ٥چت ډی بی ډٮمڅی ػز ډچزي هاشی ٽ ا اوبو ځىى، ډی ډىڇ ډىشٺڄ

ځائی ػز ى ایه كیه ٽبثى ډچی ډی ثبي. كبٽڈ ڀبی ي سىبت ثب ٥یٴ ي ٵى ن مب

ي ٭يڇ ډبو٬ ين ى ٭یر ٵای هبوىا، ػمٮیز، "یشی ثبالىز"یپذبؿڂی ىيڅز ي ایؼبى

. ى هاش ډی ثاث ایه دي

ځىیي بی جی ایان ػٲاٵیبی ى "ایان" ،"ډچی یز" ،"ایاوی" یز ا ٽ ىی سی

ثى اص ث ي یبى ػٲاٵیبی ى ډػى ډىډبن اػياى ا ٽ سبین ٥جیٮی دي ثآیىي آوپ ا ثی

ىيان اػجبی آډی یشڈ س٤ ٽ از يىٶپان ج ا ځيی دىاهش ي بهش ثبي ي

. از ځىیي اڅٺبء ایان بٽه ائشىیپی بی ځي ث ي ځىیي بی ىيوی ب ١ب ډلمي ي ١بب

12

ډى٦ٸ ډىی ا ٹجڄ ب ومو ىیڂ ډبوىي ث ایان ى ډچز – ىيڅز كبٽڈ ي ٭مډی ډى٦ٸ

ایان ى ډچز -ىيڅز بی دبی سیه ابی ا ػئی بی سیخ سټ ي واىدشی ي ثى اشٮمبځ

ي واىدشی سيیغ ي اائ بی، ډشٮم سلٺٸ ي ډٵٺیز ثای ىیڂ ى آیي، ډی مب ث

ثپب ثش ي از. "وبیي" ي "ائشىبیي" ی ىي ثب وی ډچز – ىيڅز بی سیخ سټ

13

هلتة. ظبزی قػ زثبى آهزغ در پرظ

بی ا ث ثٮي سچی ى دي ډچز 1800بی ا بڃ

ثى ي وبڇ "ىيڅز هه"اځبویاین ډٽ ٹيسی ث وبڇ

ای ٹبثڄ ٥اكی ي ثچپ ديبی ا و يويی ٥جیٮی ډچز

د ا "ډچز"بی يی ثىب ث ځٶشوبڇ ډی ثى. سبی

ځىى. ایؼبى ډیبی ياثش ثڈ سویڄ ى ابن ا ػمٮیز

ی ي ډچز یپی ا ياكيبی اػشمب٭ی، ٥جیٮځائی ث اب ډچیبی ډی ثبي. ځائی ىٽشیه ډچز ډچی

كٸ سٮییه وز هى ډی ثبي. ىاایى ٭یه كبڃ ډچز وی ډشىبت ډيییز یبی از

ه اوا٫ اځبوی ين یبی ډی ثبي ي ىيڅز سی اڃ ډچز یپی ا ایي –ث ٭جبر ىیڂ ىيڅز

ځائی ویب ډجڇ ث سٮیٴ ډچز ا ډچیوی ډی ثبیي ىاای یټ ډچز ثبي، ث میه جت كبٽڈ

ي ډپبن ثشاوي سی یبٵش ي ا سٮیٴ ٹ٦ٮی ا ډٶڇ ډچز ٽ ى ډبن ى هى اكب ډی ٽىي.

ث ر ٭مډی ي ث اب وی ٹبثڄ دی ثبي سبٽىن اائ وڂىیي از.

ث ٭ىان ډىبث٬ "ثبن"ي "ڀ ډشٻٵى"ځائی سٮیٴ ډچز اٱچت ث ډٶبیڈ ایيئڅی ډچی

ځائی وی اثای ثای ٩ اكب سٮچٸ ي ياثشڂی ث ډچی سبٽیي ډی يى. اچی سٮیٴ ډچز

ډٶبیڈ یبى ي ثب سػ ث اډپبوبر ي كمبیز ىيڅشی ثپب ثش ډیى سب یز ډچی ث اب آځبی

ى. ځٶش ډی Nation Buildingبی یب ث ایه يوي ډچزپڄ ځیى.

14

ډىيی ىيڅشب ى ایه دي ا بی ا ى اٽظ ىيڅشب ډ٦بڅٮ ومبئیڈ ث ى سیپ يوي سبیوی ډچز

سىیي یپی ا ډمشیه اثاب وی ثبن ي ثیبی ث ؿڈ ډی هى. اثابی ډبثی ػز ډچز

بی هایڈ ي آډ ى دي ډچزآډ ډی ثبي ٽ ى ایه ٽشبثـ وی ث يٵ ث وٺ ثبن

دىاهز.

15

. زثبى۱

ثبن آئییى ٵىڀ از. ياچ

سیه ډىبث٬ سىیي ثبن ؿ ا ثٮي ٵىی ي یب ػبډٮ یپی ا ابی ثی

ٵىی وٺ ثائی ایٶب زؿوپ ثبن ى پڄ ځیی ی آیي، ثچپ ډمشیه ٵو ثمب ډی

ى سبین ثیز اػشمب٫ ٽبثى ډمی ا ىاى. -سبطی ډظجز یب ډىٶی –بی یپذبؿومى ي ڈ ى

ځىیي ي يوي ٽبثى ثبن ث اشٶبى اثای ا ثبن ى ػز اياٳ یبی ا ىيان ډين آٱب

بن، ایيئڅی ث جت امیز ثای ثثبي. ځائی ډی ٩ ډچی اب اياٳ یبی دباڅڄ ثب

ىی ث ٵ٢بی اػشمب٭ی ى ثبن ډياهالسی ومى از. ځائی ػز پڄ یډچ

ډچز ٽ ډيڃ ىيڅز آن ډی ثبي ث ثبن ډشٻ امیز ثائی ٹبئڄ ډی –ځائی ي ىيڅز ډچی

بی ډی ثبي؛ ثبن ى ډچز ڄیټ مج ٹجڄ ا ؿی ثبن -1از: يیځی 2ثبن ىاای ى.

ځی ٮ ډب يځی ز. ي ډب ين ي ځ ا ډه كبڃ ثبن مجڄ، ى ٭یه زڄ ډشٻ مج

ډچز ي دی آن ا ی ػبډٮ سىب ثب ٽبثى یټ ثبن ى ىاهڄ ډب ډمپه ډی ثبي. -ى ىيڅز

ا آٱب ومبیىي ٮبب ي "ډچی"سپچڈ ي ٽبثى یټ ثبن "ډلچی"ثبن ډبویپ اوبوبی ډشپچڈ ث یټ

ځبن ي اوبوبی ډبویپ ثځیيبی اػشمب٫ ث اكشی ځىؼبوي ډیى. ځائی ى ٥جٺ دویجبی ډچی

ٵش ٵش اكببر ي ٭ا٥ٴ یپبوی ا ث اشاٻ ډٮمڅی ث ٽبثى ثبن یپبوی يی ثیبيوي،

ثبن ځاش ي هاىي ساوز كڃ ډٶبیڈ ډشٽی ځىڈ آډي ي ث ر ډشٶٸ ث كٽز ىآیىي.

٭مڄ وی الډ یټ اٹشبى ى ثبي ثچپ ى ٭یه كبڃ ا اثٮبى یبی ي ٵىڂی ډڈ ومییپبن سىب

16

ؿوپ ثای ٩ ي سيايڇ اٹشبى ډچی ى ىاهڄ ډبی ىيڅز څيڇ ٽبثى یټ ثبن ى ډچی ز

ىاهڄ ډب ػء ډچيډبر ډی ثبي.

ثبن یټ اثا ز؛ ثبن اثای ثای سٲیی ثبن ى ځيبی ائشىیپی ډوشچٴ ى ػز سٮچٸ -2

ډبویپ اشٶبى اثای ا ثبن ٵيوی یبثي سٶبيسب ىيى ي ي ډشٽی ډی ثبي. "ډچز"هب٥ ث

-ی ايڃ ى ىيڅزب ى ىي ډی ثبي. ځائی وبځی ٩ ثبن ي ٵىڀ اشبوياى ث دبی اڃ ډچی

ځائی ي يويی ى اسجب٣ ډبثیه ډچیٽ ځىى ډیډچشب ډبثیه يويی ي ثبن دیويبئی ثٹا

وىبن ػبن اشار ډیڄ ث هثی ٹبثڄ ك ډی ثبي:

يػى وبىبی آاى ى ٽی ٽ ا ډچشبی ډوشچٶی سپیڄ ي ٱیډمپه ډی ثبي. ٩ اكب "

بوبئی ٽ ىاای ثبن ډشٶبيسی ډیجبىي ثیب وز ثى ي ثای سپیڄ كپډز يويی ډبثیه او

"سمظیچی څيڇ اٵپب ٭مډی یپذبؿ ػء ډچيډبر ډی ثبي.

ٽ ثٿ ايدبئی ثبن ډشٽی يػى وياز ي ثبوبی 3وىبن ډیڄ ى كبڅی اثا ځىیي ٽ ى

" ډىڇ ایشبڅیب 2سىب ييكير یبی ٽ سبډیه ډٵٸ ثډبویپ ایشبڅیب . ويډشٮيىی ثپب ثش ډیي

سپچڈ ىاشىي اىبى ى ىز كبٽی ا ٭يڇ سپچڈ ویمی ا ډىڇ ث ثبن ٵاوی ث ث ثبن ایشبڅیبئی

ٽ ویمی ا ډىڇ ٵاو كشی یټ ٽچم زډی ثبي ٽ كشی آډبب كبٽی ا آن 1789بڃ

اډىیز ٭مډی ثب ؿىیه وىبوی ي١ٮیز شثبی ئی ٽمی 1794ى بڃ ومی ىاوشىي. وی ٵاوی

:ٽي ا ث سی ډیثبوی ٵاو

17

ثسن -ای يويان! یټ هچٸ آاى ثبیي ىاای یټ ثبن ثبي...مبو٦ ٽ ډبي ومىیڈ ثب"

ت ي ومىن اوٺالة ي جكبٽمیز آڅمبویب ي ایشبڅیبئیب ځىیي... ٽ مبوب څؼ ثبټ ډی ثبي جت

ثب ٵاځیی ثبن ٵاوی ث ٭یه كبڃ ثای ٵاو ىمه سای ومى از... ىي ي

".ان ا ثبن ډچیبن هیبوز ث ي٥ه زهجی يوي اډذا٥ی يكبوین هبسم ىیي... ثی

ٵاوی ي ىاوی ى مبن ىي وی اډذاسی آڅمبن یبز آڅمبوی ٽىن ډشپچمیه ثبوبی څی،

سومیىب كبٽی ا آن ز ٽ ى دي يكير یبی اچی هى ٹا ىاى ثى. بی ثوبډ ى ا

ثبين بی بث ث اب ځٶشاوي. " يويان آڅمبن ٹبى ث سپچڈ ث ثبن آڅمبوی ثى17آڅمبن سىب

اي اوي، ز ثبن سبٽیي ثیشی ىاشډچشب ث امی -ب ى ٹیب ثب ىیڂ ىيڅز ب ي ایشبڅیبئی آڅمبن

ب ث ثبن اوڂچیی یوڂچیثای ډظبڃ ثی ا ای ٽ ا –بن ډٮشٺي از ٽ آوب ث ثبن ډچی

ى ؿڈ ٥یٴ ډش٤ آڅمبن ي ایشبڅیب ثبن یپی ا "ا ثیبی ٹبئڄ ډی يوي. -اوي ي ٹبئڄ ډی

"از.آځمبوبی سپیڄ ىيڅز ډچی ي اببی آن ثى

سٲییار ٽىن ياكي -ثای اشبوياىیډچز -ثبن ث ٭چز مجڄ ي اثا ثىو ىيڅز

آیي. ا و ديیي ډی یشى ي ك ىی ومى، ډيییز ډی ثبن ػزثى از. اػشمب٭ی ا ثبن ث

ث ٥یپ ىيڅز بی ډوچشٶی ثپب ثش ډیى، ثای ٽبثى ثبن ډچی ا ی اٵاى یټ ػبډٮ ډپبویڇ

بی ا ث ىیڂ ځي سمبډی ٵٮبڅیشبی هى ا ث اب یټ ثبن ثځیي ث دی ثى ي ثبن ثځیي

ثبوی سلمیڄ ډی ومبیي. -ائشىیپی

18

بی ډشٮيىی ي٫ ث سٮیٴ اسجب٣ ډبثیه ثبوب ومى ي ا ايڃ یای ىيڅز ث اب ٥ف

ومبیي ٽ ى ایه ر ىيڅز ځاډ ي هیى څٲبر ٮیٴ ډییي سآ ب ا آو٦ ٽ ثپب ډی ثبن

ىيڅز ثٮ٢ی ا ٽچمبر ا ى ثبوب ډی دبوي. ډچیي ډلشای ثبوب ا ډو ومى ي ث آن ٹبڅت

ا آٱب ٽى ي وبىب ى ػز سډیڈ ي كٶ٨ ثبن ثځیي ٵٮبڅیشبی ٭چمی ډمى٫ ا٭الڇ ومى ي

ػز ایؼبى سٲییار اػشمب٭ی ى دي سمبډی ډاى یبى يډی ومبیي. ډسج٤ ثبوی ا سبی

ى. ډچز ثپب ثش ډی -ىيڅز

ځائی ى اٵپب ٭مډی می ث ٭ىان ىی ډچی ىب ٵىڂی ډی ثبي ٽ ثای پڄیپی ا ٭ثبن

بی ثبن ا یټ ی وبو ٮ ى ډچزډياهچ ياٹ٬ ي از. يٵی سٮیٴ ځىیي ي ډى

ثب سػ ث سٲییار ډچز –اثای اچی ثای سلٺٸ ىيڅز ين ثى ي ا ىیڂ ی "ډب"

اٵاى ډىشت ث یټ ډچز ثى از.ى يٵيا اػشمب٭ی

19

. آهزغ۲

ث اب و٪یبر سیچی ډمشیه سٶبير ي يیځی ډيڃ

ثبن، سټ سلمیڄ ډيڃ سټډچز ثب ىیڂ اڅڂب -ىيڅز

ی ډی ثبي، ؿوپ ٵىڀ ي اشبوياىی ٽىن یشڈ آډ

ي هچٸى يػى یپذبؿڂی اػشمب٭ی ډچز -اى٭بی ابی ىيڅز

يكير ډٮىبىا آن ډی ثبي. ثای سلٺٸ ایه اى٭ب وی یشڈ

ى.ی ي ډيا سبطیار ثائی ىاآډ

ر ٵاياوی بی ىاای سبطیا ى دي ډچز بډډپبوییشڈ اػجبی آډ ى ٹیب ثب ىیڂ

بی ٽ ابی ډچی ٹبثچیز ٹبثز ثب ابی ىیىی بی ايڃ ډچز ث ٥ يی ى ىي ثبي. ډی

یشڈ ث ٥ يی ى ػز اياٳ ىيڅز ثپب ثش ډیى. اػجبی ایغ ا وياوي یشڈ آډ

٭ي ث ػبډٮ ث ډچز سٮیٴ ي ا -ئی ٽ ا ی ىيڅزابػز سلمیڄ آډ اػجبی

ى.ځى ډیابی ډٽ ا ی ػبډٮ یب ى، ى ٭یه كبڃ جت ىيویځی ډی

بئی ډی ثبي ٽ بی یپی ا ومو ٵاو ى دي ډچزآډ ډيڃ ي سؼثیبر یشڈ اػجبی

ى ډيا ٵاو ىي و٫ ډيڃ بی سبٽیي ىاى. ث هثی ث امیز آډ اػجبی ى ډچز

ب ث سمبډی ػمی ها سبیوی ډجشىی ث ػمیز ٵاو ٽ ى آنآډی ثپب ثش ډی ثبي:

ډيڃ ىيڇ سؼی اوبوب ث ي. ىثىيی ډی ٽى بن يويان ٹبڅتسٶبيسب ٵبئٸ آډي ي آن ا ى ا

ثيیه ر ٵىی ٽ هى ا ا ثىيبی ډلچی ٹ٢بير آاى ا هاىي ىاز. ډبسبئی ٽ ٹبثچیز

20

يی ما ثب ىیڂ يوياوی ٽ ث ب ومى هاي ساوز سمیم ا ثڂیى ي ى ٭یه كبڃ

٭مډی ا ث ثبن ػبی بى. اىجبز ىاوي هاي ساوز ا

ي٩یٶ بی ډوی ډی ثبي، ثای ډظبڃ آډ اػجبی ٽ ى ډيا ىاى ډی ى وبٹڄ ا

. ثای ديیي آيىن یز ډچی ايڅیه ډئچ ډچز ډی ثبي -سبین ٽمټ ث ٩ یز ډچی ىيڅز

ډچز الڇ ىاش ثبي سبین - آوـ ٽ ىيڅز، زثػى آيىن دی ډیى سبیوی ډشٻ

یب كاىطی ٽ جت سلیټ ډىٶی اكشمبڅی هچٸ ډی ځىىډی ځىى؛ ي اائ س ر ٥اكی، ثيان

ویی ي ت ٽب آطب ډىٶی اكشمبڅی ځىى ىيثبٵش ي ي یب ثب سٲییار اويٽی ٽ جځوبىیي

وی ډشٻ ػء ډچيډبر ثبىي ثب ى ٭یه كبڃ كاىطی ٽ ثای دی ډیى سبیى. ٭١ ډی

ى. ى آن ثى ډی یػئییبر وٺڄ ځىیي ي ثٮ٢ب وی ىش

ي "ٹډبوبن ډچی"ډٶىار سبیوی ٽ ى ډيا آډ ىاى ډی ى ث ر يی٬ ىثځیوي

ى يػى یب ٭يڇ يػى ٹډبوبن ىاشبوب امیشی وياش ي ډڈ ثآيډی ثبىي، "یب ىاشبوبی ډچی

ث ػ٫ ث ٹډبوبن ي كاىص سبیوی و اٵپىين ډچز ډی ثبي. -بهشه ویببی اكببسی ىيڅز

بی آیىي ػز كٽز یپبن آيى بهشه ویببی سبیوی وڄثيٳ ٵٺ٤ سبین وجى ي ثچپ

و و اٵپىين ثای ىيڅز ډی ثبي ین ثآيى بهشه ٹډبوبویث میه جت يٳ سبثبي. ډی

.ثب سمبډی كاىص هة ي ثي ث آن

ثيیه ویببی ىيڅز ثببی ي اائ ډی ځىى، ثآيىن ىیڂ ډٶىار وی ث ډبوىي سبین ى ػز

بی ډچی، ائی ا هبٻ مجچبی ډچی ایؼبى ي، سٺي ث ډپبوی ىثځیوي ر ز ٽ ډي

21

، میز اولبی يڅی ډچی بی ٹډبوبن دبڅی كپبی بی ډچی، و شبی ډٿ ى ا هبٻ

ډي ي ثب سػ ث ډجبكض ٽ ي سىیي ي ... ډجيڃ ډی ځىى، ثیثبن اشبوياى ي ثځیي ىيڅشی

بی ث ٭ىان یپی ا ٽبثىیشیه اثاب ډجيڃ ډی ځىى. آډ اػجبی ى دي ډچز

ای وي ا امیز يیىاډچز -ډيا ث ٭چز ٽبثىی ٽ ى ػز اياٳ ىيڅز

ث اب و٪یبر ځچى ىيڅز ٽ ا یدبځاشه ي س٢ٮیٸ كٺٷ ٵىی یؾ اثبئی ثبىي، ثهىاډی

ثهىای م اٵاى ا آیي ىيڅز ٮی ی ث ډیبن ډیوياى ډبویپ كٸ آډ اػجبی ي ا

كٸ ډي٫ ي اولبی سيیغ "ث ډبوىي آوـ ٽ يث ىيڅزٽىي. ء اياٳ هى ډٮٵی ډیایه كٸ ا ػ

وی ډ٦ف ډی ځىى. "كٸ اولبی ي ډي٫ آډ"یبى ډیپىي ى ٭یه كبڃ ث ٭ىان "هوز

22

دم ثخػ

. ال زثبى هبدری۱

حق آهزغ ث زثبى هبدری داػ آهزاى

ډيڅبی آډی ٽىي. آډ یټ ٹير ثى ٽ ثبن وی اثا ىشی ث آن ٹير ا ایٶب ډی

ثبي جت اٵای ا٭شمبى ث وٶ پڄ ځٵش ای ٽ ث اب ثبن ډبىی ىاو آډ ىيثبو

اٵای ك هجوشی، ایٶبی آبن هی، اٵای اشاٻ، ىاو آډان، اٵای يكی،

ٹیز ي ٹير هیبڃ ىاو آډان ا ث اٵای هال

ما ىاى.

وز ثب ائشىییش، ثبن ي اث٦ وبثاثی، سجٮی٠ ي ه

اڅڂئی طبثز ي ډی ثبي. ثیبی ا ٵىڀ

ٽبی ىویب ىاای يیځیبی ؿىيائشىیپی ي ؿىيثبوی

ډلشای ډٶىار ىی، ول ى ثیبی ا وٺب٣ ىویب ول ډيڅبی آډی، ډی ثبىي، ث میه يی

ی ا ػمچ ډجبكض ث ي ډی ثبي كشی ډجبكظی ٽ ى ایان ٥ی بڅبی ځش ث ٵاځیی ي ٵاى

ى ٽىب كڃ آډ ث ثبن ډبىی پڄ ځٵش مڂی بي يوي ډبث وی ى ایان ډی ثبي.

ي ثبن ٽبثى ثبن اوڂچیی# $ثای ډظبڃ ى ىييشبن ډيا، وبىبی می، ثبن اشٮمبځ

ر ٭مډی ىیڂ ثبوبی ډلپڇ ا سلز كپماوی هى ٹا ىاى ثځیي یب ثبن ػبډٮ كبٽڈ ث

ث سسیت یبى وی ایان ٵبی ى ػٲاٵیبی ثبن ا یٱٮیز ثبن سٽی ي ىیڂ ثبوب ث ي١از.

23

يى ي٫ آډ ث ثبن ايڃ ٽىٻ$ى ٭یه ث اب سلٺیٺبر ٭چمی ډشٮي ډی ثبي، ى كبڅیپ

كبڃ ثبن ډبىی یب ثبوی ٽ ى هبو آډ ىاى ډیى وی ډی سان وبڇ ثى# سبطی ډظجشی ى

. سظجیز ځىیي ازٵاځیی ي ډٵٺیز ىی ىاو آډان ا ى ډي

بی آډی ٽ ثبن ايڃ ٽىٻ ا ٥ى ومى ي سىب ث اب ثبن ىيڇ$یب ثبن هبػی# ث یشڈ

سبطیار ډ٢ی ىاش ي یبىځیی ډٶىار ىی وى ٽىٻ ث ر سلمیچی پڄ ځٵش ثبي

يبی ٭يڇ ي٫ آډ ٽىٽبن ثبن یشڈ آډی یپی اي. ٽى ر ډشٮيىی ایؼبى ډیډپال

ٽالب، ٵځی، سٻ ای مـن سپد ا ي٫ آډ وی ٽىٽبن ث اوا٫ ډوشچٶ ثبي، كشی ډی

می ث اب آډب یبى ي ٹا ډیڂیوي. سلز سبطیار ډىٶی ي سلیڄ، ٵا ا ډي ي...

اوي، ٭چز ي داٽىيځی ىاو آډ سٻ سلیڄ ومى 39.000 كييى 1392ىيڅز ایان سىب ى بڃ

ډیچین 3كبٽی ا ثبډبوين 1392بڃ یى ٭یه كبڃ آډببځبن ډو ویز، یڄ ٽىىيسٻ سل

" ىاو آډان سىب 37ثبي، آډبب كبٽی ا سٻ سلیڄ ٽىٻ ا كٸ آډ ى بڃ یبى ي ډی

.زى بڃ ايڃ آٱب سلیچی

ډاو٬ ي ډپالسی ٽ يثي ډی ثبیڈ ؿیز؟

ب ىیز ٥ٳ ى ایان ثبن ي ث جت ٭يڇ يػى آډب ٭چمی ثی 7.0000كييى یز ى ىویب

ي ... ، ډبوياویاډىی، بی سٽی، ٵبی، ٭ثی، ٽىی، ثچؿی، ځیچپی، څی ثبن ا ػمچ ثبن

ٽىٻ ى اډ آډ ثب سػ ث آډببی یبى ي آیب ٽبثى ثبن ډبىی . سظجیز ي از

بی ډػى ى یټ ٽ ایؼبى یشڈ وشبی ي ثای ثبن ٹبثڄ سلٺٸ ډی ثبي؟ ی يهاشی كٺیٺ

24

ډٶىار ىی، سثیز ډٮچڈ ي ٽبى آډی، سبډیه اثابی آډی ي ... ثای يای آډ ي

بئی آیب ډب ث هاز هبواىډی ثبي؟ ب ىيڅشب ي وبىبی آډی ىاای ډبڅیز ٵايان ي ډپڄ

ثبیي ډی ٽ ٽىٽبوبن ى یشڈ آډی و ث ثبن ډبىی ٽىٻ ثچپ ث ثبن كبٽڈ آډ ډی ثیىىي

ځ ٵا ىیڈ یب وشبیغ سلٺیٺبر دياځیپی ٽ ث يی اسجب٣ ثبوب ي آډ ر ځٵش، ي یب ث

پی ي ډچی ثای اكٺبٷ كٺٷ ثبویبن ى ػیبن ډی ثبي ای ٽ ى ىویب ا ی اٹچیشبی ائشىی ډؼبىڅ

ځ ٵا ىیڈ؟

بی ٽبثى ثبن ډبىی ى اډ آډ ؿیز؟ ٵبیي

وی ا 30كٺٷ ٽىٻ بډبن ډچڄ ٽىٻ ىاای كٸ آډ ډی ثبي ي ډبى 28ث اب ډبى

ث ى ى اډ آډ وه ډی ځیي. كٸ ٽبثى ثبن ډبىی ٽىٻ یب ثبوی ٽ ى هبواى ٽبثى ىا

اځ آډی اب و٪یبر ىٽش ٽبوڂب ؿ ث جت سػیق هبواى ي یب ٭يڇ يػى یشڈ آڅشوبسی

ځىى ثىيبی كٺٷ ي یب ثبوی ٽ ومی ىاوي ٱی ا ثبن ډبىی هى آډ ثبوی ث ٽىٽی ډچڇ ث

ى سیپ ثبوب ډلبٵ٪ز ثبي ىاى ٽ ډی ځىى، ى ٭یه كبڃ ٽبوڂب وٺ٠ی ىؿب ٽىٻ ث و٭

وڂىوي ا٥ال٭بسی ٽ ډشپچمیه ایه ثبوب$ثای ډظبڃ ا٥ال٭بر ځیببن ٥جی ٽ ى ثیبی ا واكی

ىاا ډی ثبىي ىؿب وبثىی هاىي ي$سومیه بی ډشٶبيسی ى ډى ډٿ ثبوب ډوشچٴ يػى ىاى#

٭ز ډٿ ثبوبی ډبىی ث ٱی ا ٵبی ٵی ى ډى ٣ اځؿ سلٺیٺبسی ٭چمی ثی يػى ىاى#.

يػى وياى يڅی آوـ ٽ ٹبثڄ څم ډی ثبي ث ٭چز ٭يڇ آډ ث ى ایان مـن ثبن سٽی

ثبن ډبىی ى ٽىٽبن سٻ، ٭مي وڄ ػيیي ٹبى ث سپچڈ ث ثبن سٽی وجى ي ځز اػشمب٭ی

25

اوي ثب وڄ ػيیي ډبي ڄ ځش ٽ ث ٭چز ٭يڇ آډ ای اػجبی ٵبی ويډبثیه و

ډی ځىى.

ى ثڅیی "آډ ىيثبو ډبثیه ٵىڂب"بی هبيی آڅج ډيڃ آډی ٽ ثب وبڇ ث اب ځٶش

ز ىاو ي ى ٭یه كبڃ ډٵٺی ځىیيسپا ٽالب ي ٵځی ىاو آډان جت ٽب سلٺٸ یبٵش

ٽبىب آډ ىيثبو ٽبڃ ثىن اٵایی ا طجز ومى از.يويی آډان ى ٽال وی

ډٮشٺي ز ٽ آډ ىيثبو سبطیار ثیبئ ي ډاډجیټ ثى ى ٽبئی و٪ی ویؼی، ځیى

كبڃ جت ب ث آډ ىهشان ى ٭یه ډظجشی ى ٽىٽبن ىهش ىاش ي جت سٲیی وڂ هبواى

ىشی آبن ىهشان ث آډ ځىیي از.

آډ ىيثبو ا آٱب ومى؟ډكچ سان ثب ځ ا ثبن ډبىی ډیى ډير ډبن ٽسبی آیب

ثیبی ا سلٺیٺبر كپبیز ا ٭يڇ ځ ٽسب ډير ث ثبن ىيڇ آډ د ا آډ ثبن

ٽ 29س٤ ٽبسچیه یٿ ى ٽ ، ث اب سلٺیٺبر ىي ا وبن ډیايڃ$یب ثبن ډبىی#

كبٽی ا آن ډی ثبي ٽ ډيڅبی آډی ٽ ى ٽسب سلٺیٸ وشبیغ ر ځٵش آٵیٺبئی ډوشچٴ

بڃ 3اڅی 1ډير د ا ثبن ايڃ$یب ثبن ډبىی# ث ثبن ىيڇ ځ ډی ٽىىي$د ا آډ

5 ثبن كبٽڈ# ځؿ ىاای ٵایيی وی ثى يڅی ٥ی وشه ث ثبن ډبىی ي ذ ځث –هاوين

ډيڅبی آډی سبطی ځ ٽسب ډير ا ا ىز ډی ىي. دي بڃ دی ي ٽىٻ سمبډی ٵایي

8سب 6ی مـن ئب ي ٽ ى ىيىځا ث دبی ثبن ډبىی سىب ى سی ىاای وشبیغ ډط ډی ثب

26

بڅ ي ذ ځ ث آډ ثبن 10بی د ا آډ ثبن ډبىی ٥ی ىيبڃ ر دیى،

ځىى. بی ٽىٻ ا ثبن ډبىی ث ثبن ىيڇ وی ډىشٺڄ ډی ىيڇ يوي ډظجشی ثبسػ ثب ىاش

آیب آډ ىيثبو اډپبوذی ز؟

بی ي ى ثوبډثى بی آډی ٽ ث ډجىبی ثبن كبٽڈ ان ډبڅڇ سلٺیٺبسی ى ډى ډيڃ

اائ ی ٤ يٽ سوي اوؼبڇ ىاى از. ډيڅبی آډی ا ا ػبی ىاى آډی سچٶیٸ ثبوبی اٹچیز

ث ٭الي اٵای يان ٽىٻ ث ثبن ډبىی یځٶشبډبر ثى ي ى ٽىب ٽت ای ډكچؿىيي

–ای ي٫ ث آډ هاوين د ا آډ ث ثبن ډبىی ٽىٻ ٥ی ديا٭شمبى ث وٶ

ډٵٺیز ؿىیه ډيڅبی آډی یغ سلٺیٺبر كبٽی ا بشوثیىی ومى ي وشه ث ثبوبی ىیڂ ا دی

ى ډيڅبی آډی اائ ي س٤ ان ډبڅڇ اٵيى ين آډ ای ډی ثبي. دىغ ډكچ

ث ډ١٭بسی و٪ی ى ثوبډ آډی ٽىٻ اچ ي ث ؿ ډٺي٥ی ٽياڇ ډك ثبوبی ىيڇ ي ڇ

ى ٭یه ډٶىار، هاشب ي ویببی ىاو آډ، آډځبان ي ٽبى آډی ي ... ډشٶبير ډی ثبي.

بی ٵٺی یب ىاا سلٺٸ كبڃ ډيڅبی آډی ىيثبو ډٽ سٶبيسی ى ډيای ٽ ثای ٽىٽبن هبواى

سبطی ډشٶبيسی ا ڈ وياش ي ىي ډٵٺیشبی ډشٮيىی ا وبن ډی ىىي.یبٵش

ث ډی ثبي؟ یى "٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی"وجز ث "آډ ث ثبن ډبىی"آیب

ثای ځىمبئی يای آډ آٵیٺب ث ػز یى ي ٵایي آډ 2006وشبیغ ځای ٽ ى بڃ

ث ث ثبن ډبىی كب١ ي وبن ډی ىي ٽ ډيڅبی آډی ٽ ثب ثبن ډبىی ٽىٻ ي٫ ي ي

27

ثبو ىاای ٵایي آډ ثبوبی ىیڂ سيايڇ یبثي وجز ث ډيڅبی آډی سټ ای ر ډكچ

" 4-3بی آډی ؿىيثبو ى ي٫ اځؿ ثوبډډیڂیى. ب ا ىث یىډشٮيىی ا ػمچ ٽب

ب ى ٥ڃ ډبن ٽب ډی یبثي اوي يڅی یى ثبو ىاای یى ثیش وجز ث ډيڅبی آډی سټ

آډان، ٵا بئی مـن سپا ٽالب، ٵځی ىاو ؿن ى ر ٽبثى آډ ىيثبو یى

ي، سٻ سلیڄ ي ... ث ير ٽب ډی یبثي.ا ډ

اوي؟ آیب ٹاویه ډػى ى ىيڅشب ثای آډ ث ثبن ډبىی ٽبٵی

ا دیوي ډبثیه ثبن ي یز ائشىیپی ي دیـیيځی اث٦ ډٽ وه ډی ځیي، ث ٭ىان یال آیپمه

ډظبڃ ډؼبىڅ سٽب ي ثبن سٽی، ٽ ث ٭ىان هچٺی سلز شڈ ډچی ى ایان ٵٮبڅیشبی ػش

ای ٽ ثای ډؼبىڅای ٽ كڃ كٶ٨ ي ث٤ ثبن سٽی ى كبڃ ر دیٵشه ډی ثبي ي یب ځیوش

ای ى ایان دىاهش ي ډی دىاوي ث هثی ډی سان ډبي ومى. "٭ياڅز اػشمب٭ی"سلٺٸ

ىىي اوؼبڇ ډیلٺٸ كٺٷ ثبوی سٽ ثای ی ا ډؼبىڅ ځيبی ائشىیپی ى ایان وی ػبډٮ سٻ ىیڂ

وي هاشب پڄ ځیی ډيڅبی آډی مبىڀ ثب ٵىڀ ي ثبن هی ي ى ٭یه كبڃ ىثځی

ډی ثبىي.ػز ى ٽىب ڈ یشه ػبن ځچثبڃ ٵایيځائی ي ىیڂ ډٶبیڈ سپظځائی، ؿىيٵىڀ

ىی ػیىڂن ي ییه مبو٦ ٽ ثبي، بی سٲیی ٹاویه ٹبثڄ سلٺٸ ومیٵٺ٤ ایه هاشب سىب ى

ى ډظبڃ ىييشبن اب ىاوي ٭الٱڈ يػى ٹاویه ٽبثى ثبن ډبىی ى ډيا ىييشبن ډیچ

ىاو آډان ا ىاوش ث مز ثبن ىيڇ ثبو ډيڅبی آډی ث ٩ب ىيثبو يڅی ثب٥ىب سټ

بئی ډچڇ ث ٽبثى ثبن ډبىی هى ث ر ٷ ډی ىي ي یب ىاو آډان ا ث ی

28

ثبن ٵبی ا ٹبون ابی ایان میز اولبیمی ى ډيا ٷ ىی ډی ٽىىي. ٱی

ثبن "ثبن ىيڅز ایان ثچپ ثب ٭ىان ث ٭ىان ٣ دیٵش ي ثبن ٵبی ا و سىب ي ٹیي ثی

ٹبون ابی ث 15ای ا اڄ ډو بهش، ي ى ځػٲاٵیبی ایان چڄسمبډی ډ "ډشٻ

ثبن ډلچی"ىیڂ ځيبی ائشىیپی ٱیٵب ثب ٭ىبيیىی مـن ډچی لٺی آډیی ا ثبوبیر س

ومى ي كٸ آډ اىثیبر ثبوبی یبى ي ى ىٽىب اولبیشیه ثبن می یبى "ي یب ثبن ٹډی

ث ير وبٹ ي ٱیٹبثڄ دبوڂ ثب بڃ ځش میه اڄ 35ث میز ىبهش يڅی ٥ی ا

وی ٭الٱڈ يػى ى ٹبون ابی اػا وڂىیي ي ف بی ډشٶبيسی ث آن ٵش ببی اډي وی

ٹبون 15بډٮ كبٽڈ مـن ٱالډٮچی كياى ٭بىڃ ا اػای اڄ شجیه ػىاز، كشی ثیبی ا ډ

بو ي ث ٽ سمبډب سټ یشڈ آډی ایانىیڂ ى اوي. بڃ ځش هج ىاى 15ابی ٥ی ثی ا

"ٵبی" آډان ثچپ ى ػز وث دبی ثبن ځي كبٽڈ ډی ثبي و ثای آډ ٭چڇ ث ىا

ى ٽىب سٲیی ٹاویه ي سیت . ى ډیي ... ثپب ثش ، ډبویٽىٽبن سٻ، ٭ة، ثچؽ، ٽى، ځیچټ

بی ثبوی ث ر وٺٹاویه كمبیشی ا آډ ىيثبو، اٵای ډىبث٬ ډبىی آډی، سیڈ

بی آډی ي ... ٥ٳ، سپیڄ اوشیشبی آٽبىډیټ آډی ػز سلٺیٸ ث يی ډيڅ ٭چمی ي ثی

ډچيډبر ډی ثبي. ی ؿىي ثبو ث ر ٭چمی ػء بی آډ ػز سلٺٸ یبز

؟آیب ثبن ٽچیي آډ ز

ث اب سٺلیٺبر ډشٮيى ػبوی ر ځٵش ىي ٭بډڄ ٵٺ ي سجٮی٠ ػء ډمشیه ٭اډڄ ٭يڇ

ي، ى ٭یه كبڃ ثبٵز هبواى$٦ق سلیڄ، آډ ثاث ډی ثبهيډبر ىشی ىاو آډان ث

29

. ځىى ثیبن ډیسیه ٭اډڄ ډٵٺیز ىاو آډ ى ډي # یپی ا ډمشیه ي ابیی٥جٺ اػشمب٭

یٺبر كبٽی ا آن ز ٽ يػى یب ٭يڇ يػى ٭اډچی مـن ٽیٶیز آډ، ٽبى آډی، سلٺ

څاڇ ػبوجی آډ ثب ٽیٶیز ي ... ث سىبئی ي ث ر ډىٶى ى ډٵٺیز آډی ىاو آډان

ی ډمشیه سبطی ى ډٵٺیز یب ٭يڇ ډٵٺیز ىاو آډان ث ٽبثى ثبن ډبىسبطی ؿىياوی وياى.

ٽىٽبن ى ؿىيثبو ا وبن ډی ىي. ی ډلپڇ ى ډيڅبی آډی ىي یب ځيبی اٹچیز یب ځيب

ساوىي هى ا ثب آن ایٶب ٽىىي ىشی ىاش ډی یاكش بی آډی ثبوی ٽ ث یبهزث سیپ

ا ډاكڄ ثٮيی آډ ي ويځی ډاػ ډی ثبىي. ز سلیچی ي ى یٺبو ٽت ډٵثب ثبىي

يایبی ىیي كٸ ٽبثى ثبن ډبىی ى یشڈ آډی، ډایبی ډيڃ بی آډ ىيثبو یب ؿىيثبو،

بی ډبث ډٵٺیز آډی ىیڂ ډػى ى وشبیغ سلٺیٺبر دياځیټ ى ډى ٽبثى ثبن ډبىی ي ومو

مڂی وبن ا ، ځاسمبال، ډبڅی، ثڅیی#یؼ، ثبټ، ځیى و، ایش، ویویب$مـن ٵىالوي، ٽبسبالىویب

ثبسػ ث بی وجشب یپبن ػز ډٵٺیز ى اډ آډ ا ث ډب یبىآيی ډی ٽىىي. ىبهز ا

دی ثڂییڈ؟ ىٽببی ا ډی ثبیي ي ډب ؿ اوىبن ٽ

بئی ٽ ث ب، هبواى مه ىٶی ډٮچمبن، دياځٿبی ٵىڂی ي یبی، اوؼ اوؼمه ايب، ػی ان -

جت ٭يڇ آڅشوبسی ډيڃ آډی ثؼبی آډ ث ثبن ډبىی هى ډچڇ ث یبىځیی ثبن می

ځی ى اډ اوي ي و ي ځيی ٽ ث سپظځائی، امیز آډ ث ثبن ډبىی ي ؿىيثبو ځش

ثبوی وىی ثای ځٶشه ىاش ثبي ډی ثبیي ثب سڅیي ډلشا ث آډ ثبي ىاش ي ډی ساوي ى ډؼبىڅ

.بويآځبی ځيبی ډٲچة ا كٺٷ ثبویبن یبی

30

اوي ثب سٶبيسبی ثبوی ډىيی ا وشبیغ ډيڃ بی آډی ى ٽبئی ٽ ثب ډٵٺیز ساوش ث -

ا ٽبئی ٽ ػز سلٺٸ آډ ث ثبن ډبىی ىاای یډٺبثچ ومبیىي، ى ٭یه كبڃ اڅڂثىا

اوي. وجىوی كمبیز یشڈ یبی ٽ یبى ي

ب ثای كمبیز الڇ ا اډ آډ ث ثبن ډبىی ٽىٽبوبن ي سٺیڈ آځبی ىاىن ث هبواى -

٭شا١بسی ث ډبوىي ډب ډی سان ا ب، ثای ډظبڃ ى ي٫ آٱب سلیچی ى ډ ي٩بیٴ ثب هبواى

ب ا ډي و٪ ٹا ىاى. ثبیپر ډيا ٵبی یب آډ ثبن ډبىی ى هبو

ډلٺٺیشه سٻ ي یب ىیڂ ډلٺٺیه بی ډچشبی سلز شڈ ډچی ى ایان ډی ثبیي م بڅ ثب ٽز -

ډچڄ ثكبٽڈ اٹچیز اڅمچچی آډی ځابسی ا ي١ٮیز سلمیڄ ثبن ځي ثیه یى ځىمبئیب

اڅمچچی ٵاڈ آيى ي ث ډؼبډ٬ ثیهي ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی ځيبی ائشىیپی ډلپڇ ا ډلپڇ

سچییوی بی اىیئی ي ای آډی، ثوبډ ي ٽشت، ثب، ٵیچمیثب ٭١ ومبیىي، ى ىیڂ ډی

ب ا كٺٷ ثبویبن اى... ډوشچٶی ثب ډ٫١ كٸ آډ ث ثبن ډبىی ثای اٵیب آځبی هبو

بی ٽبىببن ډچشبی ٱیٵب ثی ومو ی ىیڂ ډلٺٺیه سٻ ي سی ي ډىش ځىى. ي٩یٶ

ىویب ي اائ ځابر بڅیبو ا وشبیغ یشڈ بی آډی یډبث آډ ؿىيثبو ى ىیڂ ٽب

ډی ثبي.ی ىاو آډان پڄ ځٵش ؿىيثبو ٽ ث دبی ثبن ډبى

ػز اٵای ٵببی یبی ث ډلپڇ اٵای ٮ اػشمب٭ی ى ډیبن ػبډٮ سٻ ي ىیڂ ػاډ٬ -

آډ ث ثبن ډبىی ځيبی ډٲچة ي ځ ا آډ ثای سبډیه ډىبث٬ ډبىیىيڅز ایان

ث آډ سپظځا ي ؿىيثبو. ب سیخ سټ ایيئڅیټ ي ثبو، سټ سټ

31

چیبى اوبن ث ثبوبی ډلچی، ثبوبئی ٽ ٵبٹي یشڈ وشبی، ثبوبی ٽمش ىبهش ي، ډی 1.8كييى

ډیچین ىاو آډان ا ى ثډیڂیى، 221ایه ٹڈ ى كييى ي. ىثبوبی ٱیمی ي ... وه ډی ځی

سىیي ٽبثى ثبن ډبىی ى یشڈ آډی جت ایؼبى ٵز ثاث آډی ثای سمبډی ٽىٽبن ثی

ا ٵاڈ هاي ومى.

ػز ا ىاوڂب بٽ ٽبيڃ ثىن ی ډبي% ؿبؿة ډٺبڅ ٵٷ ا ی ٽشی يثچی ثب سػ ث

ىٻ ػز آډبى ي از، ى سػم ٵبی Insights Educationی ىع ى ویبر اوشیش

"آډ ث ثبن ډبىی"ډئچ ثش ډ٫١ ثبوبی ډچی ي ػچت وڂ ځي كبٽڈ ٵب ثبن ث

ثب ى ایان ثٮ٢ی ا ډٶبیڈ ب ي ىیڂ ډچڄ ٱیٵب ث ډ٫١ ثبن سٽی، سٻ ى ٭یه كبڃ اب

. از یب ٽبش ي اٵيىسػ ث ؿبؿة ډشه اچی

32

. زثبى کؽی؟۲

حق آهزغ ث زثبى هبدری در کدکبى

وي، ثاب ا آي ى كبڃ ډٿ ب ثب ٭شی بڇ ثبن

ب سب بڃ " ثبن90-95ىببن ثی ا سومیىبی ثبن

ډبىی ياڅيیه ث ډٿ ثبوی ىؿب هاىي ي، ثيیه ر وچبی ػيیي ثب ٭يڇ آډ ثبن 2100

.ىیييهى ډاػ هاىي ځ

ي، ثیبی ا ایه ثبوب ى وبی ى ډٮ ه٦ ا ی ٹجبیڄ ډلچی ثپب ثى ډی ثیبی ا ثبن

شب ياٹ٬ وڂىوي ٥ی بڅبی دی سیپ ى یشمبی آډی ي یب ث ٥ٷ ىیڂ ډى كمبیز ىيڅ

ٽ ا ی بډبن ډچڄ "آډ ثای م"اځ اياٳ ثوبډ ي ث ٵاډی ذى هاىي ي.

ٵٺ٤ ثیبی ا ى كبڃ اػا ډی ثبي سلٺٸ یبثي ثیبی ا ٽىٽبن آډ ا آٱب هاىي ومى،

ثؼبی آډ ث ثبن ډبىی ی ډٲچةځيب بی اٹچیز یب ٽىٽبن ٹجبیڄ ي ىیڂ ٽىٽبن ځي

ا بی می ثبن كبٽڈ هاىي ثى ثای ډظبڃ ى آٵیٺبئی ٽ یپی ا ثبنډچڇ ث ٵاځیی

اوڂچیی یب ٵاو ډی ثبي ٽىٽبن ثؼبی آډ ث ثبن ډبىی هى ډچڇ ث یبىځیی یټ ثبن

ث ثبن ډبىی ثای ٽىٽبن ډٽ ٭چز ٭يڇ آډ ٱثی یب ثبن می ځي كبٽڈ هاىي ثى.

ن ثبي ؿوپ ٽىٽبن یبى ي ىاای ډيای ٽ ثشاوىي آډ ث ثب ٭يڇ يػى آڅشوبسی آډی ډی

ثبىي. ډبىیبن ا ٵاځییىي ا ىاا ومی

33

هابن ٽبثى ثبن كبٽڈ ا ی ىاو ډياان ى اډ آډ ب ي یبز ثیبی ا هبواى

ى كبڅیپ سلٺیٺبسی ٽ ث يی ىيثبوڂی ي آډ ر دیٵش كبٽی ا آډان ډی ثبىي،

ڂی ي ٮيى آډ ث ثبن ډبىی، ىيثبوسبطیار ډ٢ ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی ي ٵایي ډش

ی ث ػء ثبن ٽىٻ ث ياٹ٬ وٺ٠ ى ٭یه كبڃ سػیق آډ ث ثبن ىیڂ ی ډی ثبي.ڂؿىيثبو

ب ي یبشمياان ىاوش یب وياوش ى ایه اډ آپب كٺٷ ٽىٻ ي كٺٷ آډی ډی ثبي ي هبواى

یټ ډی ځىوي.

از دظت رفتي فرصتبی آهزؼی

ثب ي ث ٭چز ٭يڇ سىبت "٥جیٮی"ب ث ر بنبن ثبي ىاوي ثیبی ا ثډلٺٺ ثٮ٢ی ا

اډپبوبسی ٽ ا ی ىیڂ ثبوب$اڅچو ثبوبی كبٽڈ# اائ ډی ځىى ي یب دب ډين سپىڅی

هى ث جت اسٺبء ډٹٮیز ٲچی، ويځی ي ٵبی ثبن ډبىی بىیثبن ډآډ اوبوب ث ػبی

شی ڄ ب ثب سٶپ ى هبواىهى ا ٥ى ومى ي ي٫ ث آډ ثبوبی كبٽڈ ډی ومبیىي.

ىی ٽىٽبوبن ث مز ثبوبی كبٽڈ ي ی ي ٽبی ٮی ى ػزٽىٽبوبن ى ډاكڄ ثٮيی ويځ

سىیي ومی سان هبواى ثییبىځیی آوب ي ى ٭یه كبڃ ٥ى ثبن ډبىی ٽىٻ ا ى دی ډی ځیوي.

ایه ډئچ ى ىیيٹا ىاى، ؿوپي یټ ٵىی ا ٽ ؿىیه ډی اويییي ډى ثبهاز ي یب و

ت ډٵٺیز ٵوي هى ٽب ث آیىي ي ای ز ٽ بیي ث و٪ ثي هبواى ايڃ ث ځو

بی سٻ ثب ایه ٥ سٶپ ث ډشبٶبو ى آثبیؼبن ػىثی ي ایان وی ثیبی ا هبواى اويیىي. ډی

ا ث مز آډ ثبن ٽىٽبن سٻ ىاوش ڈ ي ٽبثى ثبن ډبىیمبن سٽی،ٽىٽبوبن ث ػبی سپچ

34

ي آډ ثیب هة، آیب ث ياٹ٬ ٥ى آډ ث ثبن ډبىیكبٽڈ ٵبی ٷ ډی ىىي. اٹچیز

ث يی ٽىٽبن اٹچیز ى ث اب وشبیغ سلٺیٺبر ډشٮيىی ٽثبن كبٽڈ ث وٶ٬ ٽىٻ ز؟

ثبن كبٽڈ ي ٥ى ثبن ډبىی ٽبی ډوشچٴ ر دیٵش، ى سیپ اب آډ ث دبی

ثای ىٻ ثش ډ٫١ ىي ډظبڃ آيى. ډی ډ٢ار یبىی ا ثای ٽىٻ ث اډٲبن ٽىٻ ثبي

9ٽ آډ ثبن اوڂچیی ا ٵا ډی ځیوي د ا ٥ی ایىیز آيیڈ: ى ٽبوبىا ىاو آډان ډی

ي؛ ى ٭یه كبڃ ډمشیه ي ى بڃ آډ دیش ث كمز ډی ساوىي ث ٦ق ٽال ؿبڇ ثى

ڂچیی ث ػبی ثبن ډبىی ډ٦ف ڄ ډلچی اشاڅیب وی آډ ثبن اویا ډٵٺیز ٽىٽبن ٹجب

ث اب سلٺیٺبر:ځىى. ډی

آډ ث ثبوی ٽ ٽىٻ ثش ډی ىاوي ىاای وشبیغ ډٶیي ډشٮيىی ډی ثبي. -

ث اب ثبن ډبىی ٽىٻ پڄ ځٵش ث سلیڄ ډٲڃ ی آډیپبئی ډيا ىيثبوى ٽىٽبویپ -

ثش ي ثب ٭ز پڄ ځٵشای ٽ ث دبی ثبن اوڂچیی ثبو ډی ثبىي ى ٹیب ثب ډيا سټ

ى ٭یه كبڃ ډیان ډٵٺیز ٽىٽبن ى ډيا ىيثبو وی ث ي ثیشی ثبن اوڂچیی ا ٵا ډیڂیوي

ډی ثبي.ثبو ډاست ثیش ا ډيا سټ

، ٽىٽبن ى ن ث يی ٽىٽبن اٹچیز ر دیٵشثچىي ډيسی ٽ سبٽى ث اب وشبیغ سلٺیٺبر -

بن ډبىیبن پڄ ځٵش ثبي ث سیپ ث ر دیش ي ٥الوی ډير ى یشمی ٽ ث دبی ث

ثى از.یڄ ډٲڃ ثبىي ډیان ډٵٺیز ٽىٽبن ى اډ سلیڄ ث ډاست ثیش لس

35

اطالعبتی ک ثرای اداه حیبت اویت ثعسائی دارذ

سىب ٹجبیڄ ،و ي ... ين، ثو، ػىڂبی ثبان ى ځیىای مـن آډب بی سویت وي ى اٽیشڈ

الڇ ثای سيايڇ كٶ٨ وبثى ځىى ډٮچډبراځ ثبن ایه هچٺب ډلچی ي هچٺبی ىشی ويځی ډیپىىي.

ثیبی ا ایه ډٮچډبر مـن ها ځیببن .یيى ډاػ هاي ځي وی ثب ه٦ بی یبى اٽیشڈ

ىشی ى ىډبن ثیبی ا ثیمبیب ٽ ث ٥ ډشٺیڈ ثب كیبر اوبن ډسج٤ ډی ثبىي وی ٽ ى ثبن

ىاوش یب ى كٺیٺز اوبوب ي ي. ىډىډبن ډىب٥ٸ یبى ي ٽيثىيی ځىیي از وی ىؿب وبثىی ها

ثبوب ث و٭ی سی ث یش كیبر اوبوی ى ي ای٤ وياوش ثب ٵاڈ ومىن یبهشبی ډٿ

سيايڇ ويځی اوبن ا ثب ه٦ ډاػ ډی بوي.

ث ٽىٽبن ث ٱی ا ثبن ډبىی ٽی وبډیي، سلمیڄ ثبوی وبثىی ثبوب ا ډی سان ث و٭ی ثبن

ٽىاوین دیڂیی ي ی ٽ ثبن یبى ي ا ومی ىاوىي ثب ىي ډى ا ثىيبیاٹچیز ي ىیڂ ٽىٽبو

مواوی ىاى: E793, 1948#ٽی بډبن ډچڄ ډشلي$ ډؼبار وڄ

اوشٺبڃ سلمیچی ٽىٻ ډىشت ث یټ ځي ث ځي ىیڂ. #:E$2ډبىى

.ائشىیپی ي ثبوی یټ ځي ا٭٢بیث آیت يكی ي ػمی ػيی #: B$ 2ډبى

بی اٹچیز ي ىیڂ ٽىٽبن ډی ثبیي اب آډ ا ث ثبن ډبىی هى ي ذ ٥ی ٽىٽبن ځي

ثذىاوي، یٮىی ٽىٽبن آډ ثبن ىيڇ ا و ثؼبی ث آډ ثبن می كبٽڈ ٽ ای دي

36

ث آډ ثبن می ٽی ٽ ى اٹياڇ ثبن ډبىی هى ثچپ د ا ٵاځیی ثبن ډبىی هى

. ثبیي ثذىاوي ډیآن ويځی ډی ٽىىي

ٽبوڂب

ىاومبٻ، ىاوڂب اپچي. آٽبىډی آث، ٵىالوي

skutnabbkangas@gmail.com

: ٫ ى ثػى ٭یه كبڃ،

Genocide in Education – or Worldwide Diversity and Human Rights? Mahwah,

New Jersey: Lawrence Erlbaum, by Tove Skutnabb-Kangas, 2000

37

جعیت اجتوبعی، زثبى اؼتراک

بی كبٽڈ پڄ ځٵش یشڈ ډيای ٽ ث دبی ځي

ٽىي، ى ؿىیه بی ډلپڇ ا ٥ى ډی ثبي ىیڂ ځي

بی ٽ ى هبو ثب ډئڅیز بئی ىهشان ٽىٻ یشڈ

ب ٥ى ي ب هى ا ثیش ا ىیڂ ځي ډاػ ډی ثبىي ث جت ٵشببی ډٮچمیه ي هبواى یډشٮيى

اكب ډی ٽىىي.

، ثب ى و٪ ځٵشه سٶبيسبئی ش ى اٹی وٺب٣ ىویب ر دیٵشسلٺیٺبسی ٽ ٥ی بڅبی ځ

ٽ ى یى ٹیب ثب داو سبطیار ډظجشی ى ٽىٽبن ىهشمـن یز ائشىیپی ي ٦ق ىآډي هبواى

سلٺیٺبسی ٽ ث يی ىهشان ي ى اوي سظجیز ځىیي از. بی آډی ىيثبو سلیڄ ومى یشڈ

ویی ىهشان ى ر ځٵش كبٽی ا اٵای وبڇ ډيا ىيثبو ځیى ثیبئ، ویؼی ي ډاډجیټ

ى ٭یه كبڃ ٽىٽبن ىهشی ٽ ثؼبی وبن ډیييا ٽب ؿمڂی سپا ٽالب ډيا ىيثبو ي

ث اب اوي ى ٹیب ثب ىهشاوی ٽ ى ډيا ىيثبو ثبن ډبىی هى ث ثبن ىیڂی آډ ىیي

سىیي اځ ث سلٺیٺبر یبى ي ثی اوي. مش ث اىاډ سلیڄ دىاهشاوي ٽ ىیي ثبن ډبىی هى آډ

وشبیغ سلٺیٺبسی ٽ سبٽىن ث اب ػىیز اٵاى وی ر دیٵش اٵيى ځىى ډی سان ا اثٮبى

ډوشچٶی ث اسجب٣ ډبثیه ثبن ډبىی ي ىهشان ٽىٻ وڂیز يڅی آوـ ٽ ى سمبډی ٽببی سلٺیٺی

ز ځىیي سبطی ډظجز آډ ثبن ډبىی ث ٽىٽبن ىهش ډی ثبي. ٭چڄ ایه ډئچ ا ث و٭ی طبث

ډی سان ث ر ی ثیبن ومى:

38

یعی کدکبى دختر در هذارض افسایػ بم

ٽ ث دبی ثبن ډبىی ٽىٻ پڄ بن ى یشڈ آډیى سیپ ٽىٽبن ىهش ب ا٭شمبى هبواى

، ى ٭یه كبڃ ځىى ثیب ثیش ډی ځٵش ي ى اډ آډ ث ثبن ي ٵىڂبن اكشاڇ ٹبئڄ ډی ى

و وڂ ىشی ث ىهشان ٽىٻ وی ى ؿىیه ډاىی ىؿب سٲییار ډظجشی چ٥ وڂ ػبډٮ ي اڅ

بی آډی ىيثبو ي ٽىٽبن ثیبئ ث يی ثوبډ ثای ډظبڃ سلٺیٺبسی ٽ ى ثبا ي ځیىډی ځىى.

ث سی ٽیي ا ىهش ر ځٵش ىٹیٺب سبطیار ډظجز آډ ىيثبو ا ى ٽىٽبن ىهش

از.

افسایػ حوبیت الذیي

ب ث اكشی ثب ٽىٽبوبن ب ي ٽىٽبن يػى وياش ثبي هبواى ډبویپ ډپڄ اسجب٥ی ډبثیه هبواى

ب ى ٭یه كبڃ ثب ؛ هبواىويٽبن ىٹز و٪ ثیشی ىااسجب٣ ثٹا ومى ي ث ډبئڄ آډ ٽى

سی ا ډٮچمیىی ٽ ث ثبن ٽىٽبن سچ٤ ىاش ثبىي اكب اكشی ثیشی ومى ي اسجب٣ اكز

ىٽبن ى اډ آډ ثای ډظبڃ ى ډاډجیټ ى ډيا ىيثبو ياڅيیه ٽومبیىي. ډیثٹا ثب آوبن

وٺی ا ث ٭ىان كبډی ث ٭ي ځٵش ي ث ػبی ډی آيوي.

کبػ اظتثوبر کدکبى دختر

ىاو آډان ثبىي ا ی ډشٽی ثب بی ثبوی ي ٵىڂی یيیځ ىاایډٮچمیه ي ٽبى آډی ٽ

ځىوي ى ٭یه كبڃ اث٦ ٭ب٥ٶی ٽ ډبثیه ٽىٻ ڃ ځىیي ي ډى ا٭شمبى ياٹ٬ ډیػبډٮ ث اكشی ٽىش

39

ثای ډظبڃ ى ي ډٮچڈ ایؼبى ډی ځىى جت ٽب اشظمب ٽىٽبن ىهش ا ی ډٮچمیه ډی ځىى.

ي ىایی اشٶبى میه ډى هى ا اڅٺبثی مـن ٭مډاډجیټ ىهشان ٽىٻ ثای ډٮچډيا ىيثبو

ثبوی ي ٵىڂی ىاو آډ ثبىي ى هیبر ډشٻ ى ىیڂ ډٮچمیىی ٽ ىاای ٽىىي، ډی

ث اب . اويب وىیپش ٹیب ثب ډٮچمیه دسٲبڅی ٽ یپی ا ثبوبی آډ ډی ثبي ث هبواى

اوي سبطیار ډظجشی ا ا بی آډی هى ٹا ىاى ا ى ثوبډ ډيای ٽ آډ ىيثبو ،سلٺیٺبر

ى ؿىیه ډيای ډیان یبىځیی ٽىٽبن ىهش ث ډاست ثیش ،ځاوي ډیثٮي ياوىبهشی ٽىٽبن ىهش

اځ ث ثى ي ك ا٭شمبى ث وٶ ى ٽىٽبن ثب اٵای ٹبثڄ ؿمڂیی يثي ځىیي از.

ان پڄ بی آډی ٽ ث اب ثبن یب ثبوبی ىاو آډ بن ٽىیڈ ثوبډر هال يا ثی

ث ما ىاو آډان ىهشى ىاو آډ ي االه ا ځٵش ثبي سبطیار ډظجز ډشٮيىی

ي.وىا

ډٽ آډ ىاوڂب اشپچڈ، وي -ٽبيڃ ثىن

.benson@upc.su.secarol

ى ٭یه كبڃ ث ډىج٬ ٵٷ ػ٫ ځىى:

Girls, Educational Equity and Mother Tongue-based Teaching, by Carol Benson,

UNESCO, Bangkok, 2005 www2.unescobkk.org/elib/publications/Girls_

Edu_Equity

40

زثبى هبدری کبػ هخبرج در آهزغ ث

ب ي ث یىډياان اوب ډىؼمچ یبزثیبی ا

ث ډوبع ٵايان آډ ث ثبن ډبىی ثبي ىاوي ي

ر ٱیډشٺیڈ هابن ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی یب

، ى كبڅیپ وشبیغ سلٺیٺبر اوي ډوبڅٴ آډ ث ثبن ډبىی

بىی ثیب ډٺين ث ډشٮيى ٭پ ایه ډئچ ا وبن ىاى از ث ٥یپ آډ ث ثبن ډ

س ا ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی ډی ثبي. س ي ٽڈ یى ٵ

ى ىاو آډاوی ٽ ث ثبن ډبىی هى ي ٵځی ب سپا ٽال، سٻ سلیڄ، ٵا ا ډي

ثیىىي ى ٹیب ثب ىیڂ ىاو آډاوی ٽ ث ثبن ډبىی هى آډ ومی ثیىىي ٽمش آډ ډی

بی آډ ث ثبن ب ي ثوبډ ډيڃ ی ث اب آوبڅیی ٽ ى ډى یىي از. ډبي

ى ډاكڄ ايڅی سبډیه یبهشبی آډی الڇ ػز آډ ث ډبىی ى ىویب ر دیٵش

ب آوٺي ا ىیڂ بڅب ډی ثبي يڅی آوـ ٽ ډچڈ ز ډٺيا ایه یى شثی "4-5ثبن ډبىی

بی ا١بٵی بڅبی ، ى ٭یه كبڃ یىسبٽیي ىاويث آن ویز ٽ ډوبڅٶبن آډ ث ثبن ډبىی

بی آډ ي ث٤ بی ا١بٵی ى ثوبډ یى. ځىى ی وی ى بڅبی دی ي سمبډب ثؿیي ډیايڅ

بىی ا ث ر ی ډی سان هال ومى:ثبن ډ

ػز ٽبثى آٽبىډیټ. یسٮ ثبوب ي اڅٶجببی ډلچ -

سی، سييیه، سٮ ي و ٽشبثب ي ډچيډبر ي ٽشت آډی. -

41

بئی ٽ ث دبی ثبن ډبىی ب ي یشڈ سثیز ډٮچمیه ي ٽبى آډی ػز سيی ى ثوبډ -

اوي. پڄ ځٵش

بئی ٽ ثای آډ ثبن ىيڇ هع هاي ي. یى -

ث اب ثبن ډبىی ډي یب ؿىيثبو ثبو ا ث آډ ىيثبو ٽی ٽ ځ ا یشڈ آډی سټ

بی ا١بٵی ثای ى ٭یه كبڃ یىډاػ هاي ي، "5اڅی 4كييى ای و٪ ىاى ثب اٵای ثػ

ٽب یبٵش ي ذ ث ٶ ډی ي ؿوپ ثوبډ سثیز ډٮچڈ بڃسثیز ډٮچڈ وی د ا ؿىيیه

ٽشت ي څاڇ ىیڂ ى ى. ځى ذ ث یشڈ اٵيى ډیي ٽبى آډی یټ ثب ٥اكی ځىیي ي

ي ي ٵش ٵش ثب وي ى بڅبی ثٮيی سىب االف ډی ځىي سييیه ځىیي آډی وی یټ ثب سی

یپی ا آطب ډٶیي آډ ث ثبن ډبىی ٽب ټ ثیي. ا یشڈ ډی وب ػئی ٽب یى

بی سپا ٽالب، ٵځی ىاو آډان، ٵا ا ډي، سٻ سلیڄ ي .. ډی ثبي ٽ ى یى

بن ډبىی ىاو آډان ى ٭مڄ ثب آډ ث بی ډٽ وی ػء سٵبر ډی ځىى. ٭مڄ یى

٥ی ومى ي ى ث اكشی ډ ىاش ي ډی ساوىي ډاكڄ آډی ي سٹی ا سی ث آ ىشی ڄ

ٽت ډبسبی ٲچی الڇ ث څی ٽ هى ث ٵٮبڅیشبی ٭چمی ي ٭مچی ثذىاوي.آیىي ثب

" ٽڄ ثىػ آډی 0.13بی ؿبح ٽشبثبی آډ ث ثبن ډبىی ى ځاسمبال ي ىڂبڃ كييى یى

ث جت آډ ث ثبن ډبىی سپا ٽالب يسٻ سلیڄ ث ډاست ځاسمبال وی ى ٽ ډی ثبي

ػئی ر ځٵش ٽ ایه ډیچین ىال ٵ 5.6بی ٹجڄ ځىیي ي بڅ كييى ٽمش ا ىي

ػئی ډی ساوي ثای ؿبح ٽشت ي ىیڂ ډچيډبر ث ثبن ډبى یى ځىى. ٵ

42

پیؽبدبی ظیبظی

ي ډبر ډبڅی ډی ثبیي ډىبث٬ ثیشی ثای آډ ث ثبن ډبىی ٵاڈ بوي. ب كپډز -

یی ىٹیٸ ػز سثیز ٽبى آډی، ثای ىشی آبن ٵى ث اډ آډ ډی ثبیي ثب ثوبډ

بی ډلچی ي اٹچیز ي ٵاڈ ومىن یبهشبی الڇ ػز آډ ث ثبن ډبىی سٮ ثبن

بن ي یى ٳ ومى.ډ

بی آډ ث ثبن ډبىی ثبىي؛ بی ٥الوی ډير ډی ثبیي كبډی ثوبډ كپډشب ث ر دي -

٥الوی ډير ډی ساوي -بی ډیبن ٵایي آډ ىيثبو ي آډ ثبن ډبىی سىب ى ىيؿوپ

آډ ث ثبن ډبىی ث اشٺا بی ثوبډثبي. ىاای ٵایي ډظمطم ي سبطیځای ثیشی

یبی ویب ىاوي.

ثیشبویب، هال ډشه ا ٽبسچیه یٿچه دیىپٻ. ٽىٽبن ا وؼبر ىیڈ،

ػ٫ ى ث:

www.adeanet.org/biennial-2006/ doc/document/B3_1_MTBLE_en.pdf (Chapter 8(

43

ظم ثخػ

چذزثبیزثبی آیذ تجذیذ ظر در هرد تک

اډي ثبن ي ؿىيثبوی یپی ا ډ١٭بر ډى ثلض ى

ثیبی ا ٽب ا ػمچ ایان ز؛ ى كبڅیپ ى ىویب

ی ڂؿىيثبوسلٺیٺبر ٵاياوی ى ډى ثبن، ىيثبوڂی ي

ډوبڅٴ ځ ث ياا ومى ثبوی بی سټ زیبث سيايڇ كبٽڈ ځایبن ر ځٵش ځيب ي ډچی

ثبن كبٽڈ ٵباٹچیز ځایبن ډچی ي، ډشبٶبو ى ایان ویاو ؿىيثبوی و٫ یشڈ آډی ىي یب

ثبوی ي هابن سيايڇ یشڈ سټ ؿىيثبوی ث ډوبڅٶز ډی دىاويىي یب بی ث ٥ ػي ثب یبز

ب ي نه ى ډى ثبیٺٺبی ډل وڂی ثؼبی سبٽیي ث یبٵشسٶپ ایغ ى ډى ثبوب ي ؿىيثب. اوي ٵٮچی

ث ثبوی ي سيايڇ اٹشيا ځي ډچ٤ ث دی ثى ډیى، سټ بی ؿىيثبوڂی ثیش كڃ یبز

ایه ډئچ جت ثي بی ثبوی وياوي. یؾ وٺی ى سٮییه یبز ٲچةبی ډ ٥یپ ځي

بی ځىیي ي ى ٭یه كبڃ ځي یز ي ىیڂ ځيبی ډٲچةبی اٹچ سجٮی٠ ي وبثاثی ى ډیبن ځي

ا ثای ډؼبىڅ ځيبی اٹچیز ي ډٲچةكبٽڈ ثب ى ىز ىاشه ٹير یبی ي ډئيیب اػب

ىٹیٺب ومبیىي. ا ي ډیآځبی ىاىن ث ػبډٮ هی ي بوين يای هى ث بډبوب ي اځبوبی ػبوی

بی ثبوی ث ٥یپ هاز ثبي، ر ډیایان وی ثيیه ػٲاٵیبی بٽه ي١ٮیز سٽبن

، ث ٷډ٦بثٸ ث ثىيبی ډى ػبوی كٺ سٻ ى ایان ٽ ٲچة ا ػمچ ډچزځيبی ډ

ي ... ډی ثبي ثب كٺٷ ٽىٻٽىاوین كٺٷ ثبوی، ، ٽىاوین یٽىاویبی بډبوبی ػبو

44

ي ... ډاػ ځىیي ي ډؼباسبی ىڂیىی و٪بڇ، ډٮبوي ٥چجی، دبن سٽیڈ، ػب اوڂبئی مـن سؼی

ایه ى كبڅی ر ایه ك ى و٪ ځٵش ډی ى. ډچی كبٽڈ ثای ٵٮبڅیه اٹچیز ا ی ځي

ىبی، ٭چڇ آډی، ياوىبهشی، ٭چڇ یبی، ٭چڇ ډیڂیى ٽ ث اب وشبیغ سلٺیٺبر ثبن

ب ي دی ىايیبی ایغ ث یؾ يػ دبی ٭چمی ي ىیيځببی ٭چمی ډسج٤ اػشمب٭ی ي ىیڂ به

ای ا اائ هاليٳ ایه ثو ځىى. س ين هاشب ډی ډى٦ٺی وياش ي اسٶبٹب جت اىیپبڅی

ي اڅو هچٸ سٻ ػز آځبی ٭چمی ى ىویب ثب سػ ث ػاډ٬ ډٲچةبی ٹبثڄ ا٥میىبن ي یبٵش

ى ډؼبىڅ ثبوی هچٸ سٻ ډی ثبي.ا كٺٷ ايڅی ثبوی ي ثبوڂی

یٺبر ػیڈ ٽبډیى ایڈ، ى ثو ايڃ ث سلٺ سلٺیٸ ډوشچٴ ػبی ىاى 5ث وشبیغ ى ایه ثو ا ٽشبة

ث ر ثیب امیز ثبن ډبىی ى ٽىٽبن ىيثبو ي یب ؿىيثبوث شی ٽبوبىا ا ىاوڂب سو

ای ا سلٺیٺبر ډٶڄ ٽبيڃ ثىن ى ډى دیىبىبی ى ثو ىيڇ هالبى هایڈ دىاهز.

ثو ڇ كبيی ډ٦چجی ى ٭مچی ي ٭چمی ى ډى سلٺٸ آډ ىيثبو ي ؿىيثبو هایڈ دىاهز،

ى ډٺبڅ ؿبڇ ث ډٺبڅ ٽبڅیه ثبٽ ى ډى ثبوی ډی ثبي. ډى س ایغ ى ډى ؿىيثبوڂی ي سټ

ىي یب ؿىي ثبن ث ر یپؼب ي یب ػياځبو هایڈ دىاهز، ثبٽ ثبي ىاى ٽ ډمشیه ډئچ آډ

ىثو وبئی وی ث ول وبثىی ثبوب ي دي ثبن ول آډ ډی ثبي، ؿىيى آډ ىي یب

ډٿ ثبوب هایڈ دىاهز.

45

بی یبزى اا ٭يڇ ث ایاناٹچیز كبٽڈ ى اډیيډبن سٲیی وڂ ىيڅشمىان ي ځي

ي ى دی ډی ثبي ي ٥ى ىیڂ ثبوبی ځيبی ډٲچةسلمیڄ یټ ثبن اٹچیز ثبوی ي ٭يڇ سټ

. ثبي ډیؿىيثبوی آډ یبز اكشاڇ ث سى٫ ثبوب ي یبشبی ځٵشه

زثبى هبدری در کدکبى دزثب:

چرائی اویت زثبى هبدری در اهر آهزغ؟

ثبن ي وٺ ثای سلٺیٺبسی ٽ ث يی ٽىٽبن ر ځٵش ث ر ٭مډی كبٽی ا امیز

آډ ثبن امیز څيڇ ى ډىوشبیغ وبی ا سلٺیٺبر ٭چمی ډبىی ى اډ آډ ډی ثبي،

ډى ػیڈ ٽبډیى یپی ا ډلٺٺیه ایه ك ى ، اوي ډٽي امیز ٽبثى ثبن ډبىیډشٮيى ٭چمی ډبىی

ځیي: بی یبى ي ؿىیه ډی یبٵش

بی ايڅی ٽىٽبن ډبویپ ى بڃىيثبوڂی سبطی ډظجشی ث يوي سٮ آډ ي ثبن ٽىٻ ىاى. -1

ي ډط ى ډى ٽبثى ٵٮبڃوی ځىوي ىبڅبی آسی ډیبكت ډبسبئی ى ىي یب ؿىي ثبن آډ

ث ٥ يی اځ ٽىٽی ى ىي ثبن بكت ډبر ځىوي. ډی ثبن بكت ډبسب ي ډٮچډبر ٭میٺی

وي سا ډیى ٽىب سپچڈ ث ىي ثبن اډپبن ٽبثى ٭مچی ىي ثبن ا یبٵش ي ى وشه ځى –هاوين

ث اب ي. وڂیش ي ډٺبی ومبیا ايی ىیي ىي ثبن ډاكڄ ثٮيی ث ىویب ي دیاډو ٥ی

بوی وىبن ٵیچٳ آڅمر دیٵش سب ث اٽىن بڃ دی 50سلٺیٸ ٽ ا 150بی یبٵشوشبیغ

اي آن ى كٺیٺز ډچ٤ ثبيیټ ثبن ث ث سىبئی ى سیپ اوبني: ځس ا ث و٭ی سبئیي ډی ٽى

.سبی ٵپی ى ٽىٽبن ىيثبو زاٵای ډبسلٺیٺبر كبٽی ا .ىاوي ثبن ا ومی

46

ٽىٽبوی دیٵز ٽىٽبن ى ثبن ډبىی به ډمی ى سٮ ثبن ىيڇ ٽىٻ ډی ثبي. ٦ق -2

-هاوينډبر ى ا ى ډيا آٱب ډی ومبیىي ثبن ډبىی ډٮیىی ا ډٮچډبر آډ ٦ق ٽ ثب

ب اوبوبئی و٪ی ديثٿ، ډبىثٿ ي یځىوي. ىيڇ ي ث٤ آن ثب ډپچی ډاػ ومیوشه ث ثبن

سٮیٴ ډی ٽىىي ث ثبن ډبىی ٽىٻ ا ثای آوبن ب ي ىاشبوبئی ډبویپ كپبیډاٹجیه ٽىٻ

ٵاځیی ثبن ىيڇ د ا آډ ٵآیىي جت سی٬ جت اٵای ىای څٲبر ٽىٻ ي ي

ډی آډوي ث ډبسب ي ډٮچډبسی ٽ ٽىٽبن ث ثبن ډبىی هى ى هبوثبن ډبىی هى ډی ځىوي.

بی ث ٥یپ اځ ا ايی ىیي ډٶبیڈ ي ډبریبثي، آډ وی سی ډیسسیت ث ىيان ي٫

اوشٺبڃ . ځىوي # ي ىيڇ ٽىٻ ث ڈ ياثش ډیثبوبی ايڃ$یب ثبن ډبىیسٶپی ث ډئچ ثذىایڈ

ى سیپ ثبن ډبىی ٽىٽبن ى ډي ډى كمبیز ٹا ځیى$ثای ثبوب ىي٥ٵ ډی ثبي: ډبثیه

بی هاوين ي وشه ٽىٽبن ي ىیڂ ډٶبیڈ یبى ځٵش ډبر# بڃ ثوبډ آډی ىي یب ؿىيثبوډظ

يا ى ث ر هالي ى ثبن ىيڇ ث ثبن ايڃ یب ثبن ډبىی ٽىٻ وی سی ډی یبثي.

سیپ ىشی ڄ ثای ىي ثبن ى یشڈ آډی ٵاڈ ځىى ٽىٽبن ٹبىاوي ا ىي

بی یبىځیی یپيیڂ ث ثجوي. ثبن ثای سپمیڄ ډبر

كمبیز ا ثبن ډبىی ٽىٽبن ى ډيا و سىب جت سٮ ثبن ډبىی ٽىٻ ثچپ ثب٭ض -3

ب ډى اځ ایه یبٵش ى ٽىب وشبیغ ىیڂ یبٵشبی ٽىٻ ى ثبن ىيڇ وی ډی ځىى. اٵای ډبر

ثى: يٹبثڄ ٵمش های ٹا ځیى ث

ىيثبوڂی جت ٽت ٵایي ثبوی ى ٽىٻ ډی ځىى.اڅٴ#

47

ډی ثبي. شٺڄثبن ى ٦ق ٹبثڄ سػی ثبڈ ډسج٤ ي ډ ډبسبی ٽت ي ى ىية#

ر دیى ٽىٽبن ىيثبو ډٵٺیز ث ر ٵٮبڃ سیپ آډ ثبن ډبىی ى ډياى

وشه ى -هاوينډبر ثیشی ا ى اډ سلیڄ ي آډ ٽت ومى ي جت اكشی ٵاځیی

ي ث ر ث٭پ اځ ٽبثى ثبن ډبىی ٽىٽبن ثب يٳ ٵاډی ٽبډڄ ثبن ثبن ىيڇ ډی ځىى.

ٵاځیی ډبر ی ٽىٻ ډمى٫ ځىى ٽىٻ ى دي یبىځیی ىؿب اهشالالر ابی ویشی ي ډبى

ډٶبیڈ ډی ځىى.

بی اٹچیز ى ډيا جت ثي سبطیار ډىٶی ى ډى آډ ثبن ډبىی ٽىٽبن ځي -3

بی ث ثبي ثٮ٢ی ا ياڅيیه ي یب ډثیبن آډ ىيثبو ي یب ثوبډسٮ ثبن ىيڇ ومی ځىى.

آډ ىيثبو جت سبطیار ډ٢ ى ډى آډ ثبن ځي كبٽڈ ا ی ٽىٽبوبن ډی ځىى،

" ډبن آډ ث 50بی آډی ٽ ى ثوبډثٮ٢ی ا ياڅيیه ي ډثیبن ثبي ىاوي ٽ ثای ډظبڃ

ٽىٽبن ى یبىځیی ثبن كبٽڈ ىيڇ ىؿب دیىثٺی ث ثبن كبٽڈ ر "50ي ثبن ډبىی ٽىٻ

بی ثوبډ ٽ ى اٹی وٺب٣ ىویب ر دیٵش ث اب سلٺیٺبر ډشٮيىی. هاىيځىیيڃ اهشال

بی آډی ث دی ثى ي سبٽىن سبطیار ډ٢ی ى ای ٽ ث اب دویت آډ ىيثبو

وشه ثبن ىيڇ س٤ ٽىٽبن –هاوين ډبر ىځیی ثبن كبٽڈ ىيڇ ي ٵاځیی ډى ٭يڇ یب

بی ى ايدب ي ى ډيا اثشيائی ثچیټ ٽىٽبن ث ر مډبن ډبر ډبي وڂىیي از.

،يىډی ى هى ا ث ثبن$ثبن ډبىی، ثبن ٵالډىی ي ٵاوی# سٮوشه ي سپچڈ –هاوين

48

ٵایي آډ ؿىيثبو ا ث هثی ٥ی Foyerای مـن ثبو ثوبډ آډی ىيثبو ي یب

بی ځش وبن ىاى از. بڃ

ثى، ثب سػ ث ډ٦بڅت ٽ ي ى ثىيبی ثبال ډی سان ث ول سلٺٸ آډ ؿىيثبو ى ٽىٻ دی

ا ډی آډوي ٽ ى هبو ثپب ډی ثىيوي#ډٶىارډبویپ س٤ ثبن اٹچیز $ثای ډظبڃ ثبوی ٽىٽبن

ن ځي كبٽڈ ا ول ٽبثى ثبن ىيڇ یب ثبسىب ث ٵاځیی یټ ثبن ومی دىاوي ثچپ ى ٭یه كبڃ

ٽىٽبوی ٽ اٵای ډبسبی ىی ي ثبوی ٽىٻ ا ث ما ىاى. ډئچ وی ٵا ډی ځیوي ٽ ایه

ث ٥ دیش ث ډٶڇ ډبن وی آىبئی ډی یبثىي، ثبىي ثبن ډبىی هىٹبى ث ٽبثى ب٭ز ث

يډی ث ٵاځیی ثيیه ر ثای آډ ډبن ى ثبن ىيڇ $ثبن ځي كبٽڈ ى ػبډٮ# وی ىیڂ څ

بی ډبن ث ثبن بی ډٶبیڈ ثب آډهش ي سىبت ثچپ آىبئی ابډی ب٭ز ثبي ډٶبیڈ ايڅی ومی

بی ثبوی ى اوشٺبڃ ىاشبی ىی ي سی٬ یبىځیی ډی ځىى. یبن جت سٮ ډبرډبى

وی ي ثى ي ډبسبی ثبوی ي ىی ٽىٽبن ى ٥ڃ ډبن ى٦ف ثبال وی ىٹیٺب ډبث ډظبڃ یب

سىبت ثیشی ډیبن ىي ثبن ايڃ ي ىيڇ ٹبئڄ ډی وي.

. ډی ساوي ىؿب اهشالالسی ځىىبی ايڅی آډ ى بڃ ثبن ډبىی ٽىٽبن پىىي ثى ي -۵

بی ايڅی ب ثب كیر ث سی٬ یبىځیی ثبن ىيڇ ى ٽىٽبن ىيثبو ث ىڂبڇ بڃ ثیبی ا اوبن

ای ثچىي ډير ى بی ٭چمی ثبوی بكت ثى ي ٥ی دي ایه ٽىٽبن ث ډبر$آډ ډی وڂوي

ى ٭یه كبڃ ډثیبن ، # كبٽڈ سپچڈ ث ثبن ځي كبٽڈ ا وی ٵا ځٵش ثبىيٹیب ثب ٽىٽبوی ا ځي

49

ٽىٻ ث ثبن ډبىی وه ډی آډی ا ؿائی ول ٵاډی ثبن ٽىٽبن ث ىڂبډی ٽ ى هبو وی

ي ډاػ ډی ثبىي.ځی

ډی آیىي وی ډشٶبير اى ثبوی ى ډیبن ٽىٽبوی ٽ ا یټ هبو ب ٵاډی ثبن٭ز ي ډلييى

ى سیپ ثبن ډبىی ٽىٻ ى ډلی٤ هبع ا ډي ث ر يی٬ ډى ٽبثى ياٹ٬ ز،

ٵاډی ثبوب ى ډىب٥ٺی ٽ ثبوی ٵاډی ثبن ٽىٽبن هىبڃ ٽب ډی یبثي، ٵٺ٤ ډیان ځىى

-3آډ ث ثبن كبٽڈ ٥ی ثبي ٽىٽبن د ا ي٫ا ثٮي سٮيى وی ى اٹچیز ى اٹچیز ثى ي

اځ ٽىٽبن ډٵٸ ث كٶ٨ ای ډیڂىوي. ى اسجب٣ هى ثب ثبن ډبىی ىؿب ډپالر ٭يیيبڃ 2

ثهى ثب ڈ ه ي بالن ي یب ياڅيیه هى ا بی ډٶډی ثبن ډبىی هى وی ثبىي ى ډبر

سىبٹ٠ ثبوی ډبثیه ث ىي ثچٯ ثىي ٽىٽبن ډبوی ٽثبن كبٽڈ ي یب ثبن ىيڇ ث هاىي ثى.

ث ډي ىاو آډان ؿ ى هبواى ي یب ډي ثب ىٻ ث پبٳ اكبی ډجيڃ ډی ځىى، ياڅيیه ي ٽ

ب ٹبثڄ څم ډشبٶبو يوي ٵٷ ىٹیٺب ى ٽىٽبن سٻ ي هبواى. ځىى ډی ثبن ي ٵىڀ هى ثیڂبو

ډی ثبي، ثیبی ا ٽىٽبن سٻ ث ٭چز ٭يڇ ساوبئی ى ٽبثى ثبن سٽی ٹبثچیز ایؼبى اسجب٣ ثب

ا ث ٽچی ا ىز ىاى ي ثب ٵىڀ ي ثبن هى ثیڂبو ي اڅو دي ي ډبى ثځب هبواى

اوي. ځىیي

هبو ثب ٽىٽبن ث اػا بی ثبوی ا ى ثبیي یبز ب ډی ىن ٵاډی ثبوب هبواىي ومثای

بی ډبىی ا ثب وشه ي ٽبثىبی ىیڂ ثبن –هاوين ډبر ب ډی ساوىي ثڂاوي، هبواى

سٻ ي ىیڂ بی هبواى، ى ایان وی ثیبډاوىيډوچشٶی مـن ثبیب ث ٽىٽبن هى بی ی

50

ډبثی ػز كٶ٨ ثبن ډبىی هى ث بیډی ساوىي ا ي بی ائشىیپی ډٲچة بی ځي واىهب

ىي یب ؿىيثبوڂی ثای ٽىٽبن ډٮچمیه ي ډثیبن آډی وی ثب سیق ٵایي ثبن ډبىی يثجوي.

ثای ډظبڃ ډثیبن آډی ،ا ث آډ ثبن ډبىی ي ىیڂ ثبوب سٱیت ومبیىي ساوىي آوبن ډی

بی ثبوی ي ث اشاٻ ځای ىاائیثوی ٽىٽبن ى ډى ثبن ډبىی بی آځبی ساوي دي ډی

ى ىیڂ ډثیبن ي ى ػم٬ ٽال ي یب ډي ا ث آوبن آډ ىىي. ا هى ثب ىیڂ ىيشبوبن

ي ٷ ىاىن ث مز آډ هى ډبىی ډٮچمیه ډی ساوىي ثب سیٸ ٽىٽبن ث آډ ثبن

ای ثش اډیياي بوي، یب ياو یټ ٽچم ا ثبن ډبىی ٽىٻ ي ٽىٻ ا ثای سلٺٸ آیىيؿىيثبو

.سب ٽىٽبن ثب ثبوبی ډوشچٴ آىبئی یبثىي یب ىیڂ ثبوب ا ى ٽال ث اشاٻ ثڂاوي

اځ ث ر ٱیډشٺیڈ ي یب ډی ثبي. يی٥ى ثبن ډبىی ٽىٻ ډياٷ ثب ٥ى یز -۶

ثبن ي ٵىڀ هى ا ى ييىی ډي ځاش ي ى ىاهڄ ٽال "ډشٺیڈ ث ٽىٽبن ځٶش ى ٽ

ى ٽىٽبني. ډؼج ث ٥ى ثوی ډڈ ا یز هى ى ثیين ا ډي هاىي ځىیٽىٽبن "ویبيیي

اكب اډىیز ي ا٭شمبى هى ا ى ډاػ ثب ایه ٥ ثهى هى ا ٥ى ومى اكب هاىي ومى ي

ا ی ٹجڃ سى٫ ثبوی ي ٵىڂی ٽىٽبن ث ر ىیىبډیټ ډلی٤ ډي ا ىز هاىي ىاى.

ثبن ډبىی ډٮچمیه ٽبٵی وجى ثچپ ډی ثبیي ثب ثهىی ډى٦ٺی جت ٷ ىاىن ٽىٽبن ث مز

ساوىي ث ر هى ي سيیغ ىي یب ؿىيثبوڂی ځىوي، ث ٥یپ ډثیبن ي ډٮچمیه آډی ډی

ثب ٽبثى سبيی یبى ي سبيیی ا ث ثبن ډبىی ٽىٽبن سی ومى ي ى ٽال ي یوی

ساوي ى ٽىب آډ جت ٭يڇ ثیڂبوڂی ىاو آډان ثب ثبن ډبىی هى ځىوي، ایه ډئچ ډی

51

ڈ ي یب ثبن ىيڇ وی ر دیى ى ٭یه كبڃ ډثیبن آډی ډی ساوىي ٽىٽبن ا ثبن می كبٽ

ثای ډظبڃ آډځبان ډی ساوىي ٽىٽبن ا سیٸ ث ٽبثى ي وشه ثبن ډبىی هى سٱیت ومبیىي.

ب ؿىیه ا٭مبڅی دی ثبن ډبىی ي یز ثبیي ث ب ث ىي ثبن ومبیىي، ډٮچمیمه ډی ث وشه كپبی

ٵىڂی ىاو آډ ا ډي و٪ ٹا ىىي.

ى سیپ ډثیبن آډی ى وٺ٦ ػٲاٵیبئی ٽ ثای آیىي. پڄ ځیی یز ىیىبډیټ -7

بی ثبوی ي ٵىڂی ىاو آډان ى ٽال یبز ډى٦ٺی ډجشىی ث اوي ى ډٺبثڄ سٶبير ياٹ٬ ي

ٵش ى ایه و٫ ػاډ٬ بي ٽب ٵشببی ٵشب ا ى دی ځیوي سٮ ثبن ي ٵىڀكٶ٨ ي

ب ډي ث ػبی سلمیڄ سٶپ یپبنسجٮی٠ آډی ي ٭يڇ وڂ ډىٶی ث ثبوب ا بي هایڈ ثى.

شىيآن ٥ی ٽ ب ي دی ٽياڇ ا ىاو آډان ث ٽىٻ ډی ساوي ثب اكشاڇ ث سٶبير

اځ ډب ډثیبن آډی ثىيبی ی ا ثای ا ث اډٲبن آيى. یثای ٵىای ٽىٽبن سبطیی ډظجش

هى ي ٽىٽبن ؿىيثبو ثای مبىڂی ثب ػبډٮسمبډی ٽىٽبن ډظجز ایبثی ومى ي سلٺٸ بیڈ،

ىیڂ ػاډ٬ وشی وواىي ٽیي.

ب ډی ثوي ډی ثبیي اب آډ ٽىٽبن ٹا ځیى، ډب وی ٵىڀ ي ثبوی ٽ ٽىٽبن ى هبواى ثپ -

ډی ثبیي ث٭پ اب آډ ا ث دبی ثبن ي ث ٭ىان ډثیبن ث ػبی سٲیی ي ٥ى ایه اب

ٵىڀ ىاو آډان ثىب ویڈ.

ٽىٻ ىاای كٸ ىبهز هالٹیز ي كمبیز ا آن ى ىين ډي ډی ثبي. -

52

ایبثی ومى ي ډپڄ بی ثبوی ي ٵىڂی ٽىٽبن ا ث ٭ ایىپ سٶبير يا ث ر هال

ثىای ثثب اكشاڇ ث سٶبيسب ي سى٭ب ٮی ى اویمبن ا ٳ ىيىن ایه سٶبيسب ثڂایڈ

وچی آځب ثپب ثىيیڈ.ب ثای سثیشی ډظجز ا سٶبير

ٵىار، ډٽ آډ ىاوڂب سوش، ډ، دٵ. ىٽش. ػیڈ ٽبډیى

53

اجرا کبرآهذ آهزغ چذزثبپیؽبدبئی ثرای

بی آډی ٽبيڃ ثىن وٺ ډبي ى اػای ډيڃ

ى ثیبی ا ډىب٥ٸ ػٲاٵیبئی ىویب ا ثب مپبی ا ؿىيثبو

ث ٭ي ىاش ی ډوشچٴوبىبی ٱیىيڅشی ي يای ٽب

ى ٭یه كبڃ ىاای سلیالر ي سلٺیٺبر آٽبىډیټ ى ډى آډ ؿىيثبو ډی ثبي، ثىن ثای

هىبڅ 45ٽ ث دبی سؼثیبر بی آډ ؿىيثبو دیىبىبی ٭مچی ا يڃاػای ؿ ٽبآډي ډ

دیىبىبی يی هایڈ ث ا ي اى از ٽ ى ی ث ر هالوٺب٣ ىویب ثى اائ ى یى اٹ

.دىاهز

سبډیه ډی ثبیي ثبن ډبىی ٽىٻ ثبي، ى ٭یه كبڃ ايڃ آډ بڃ 8كياٹڄ اب :1دیىبى

بی ډٲچة اٹچیز ي ىیڂ ثبوبی ډبىی ځيډچيډبر الڇ ػز آډ ثبوبی سمبډی ډوبع

از ثای سمبډی يوياو ىيڅز ډ٩ٴثبي ي ثبیي ث ٭ي ىيڅز ډی بڃ وی 8 ٥ی

ثبن ډبىی بڃ آډ ډيايڇ 8د ا آډ ایڂبن ا ٵاڈ بى. اډپبوبر ي یبهشبی

ډی ثبیي ا ثبن ډبىی ىیاچی آډ ٹا وڂثبن ډبىی ٽىٻ اب ٽىٻ ى ډيا اځ

ثبن ى سمبډی ډاكڄ ٽىٻ ث ٭ىبيیه ډوشچٴ ى ډيا ث ثى ي ى ٭یه كبڃ ىي آډ

آډ ٽىٻ وی سيی ځىى.

ثبي ثبیي ځي كبٽڈ ډشٶبير ا ثبن ډبىی ٽىٻ ای ي یب ثبن ډچی ډى٦ٺډىڇ اځ ثبن : 2دیىبى

ٹچیز بی ا ٽىٽبن ځيای ػياځبو آډ ىاى وي. یټ ا ثبوبی یبى ي ث ر ثوبډ

54

ای ي ى ر سمبی ثبن ډى٦ٺای آډ ثبن ډبىی هى ډٲچةي ىیڂ ٽىٽبن ځيبی

ثبن ډچی ډی ثبیي ایه ثبوب ا د ا ٽالبی ايڃ ي یب ىيڇ ث ٭ىان ىي ثبن هبػی یب

، ى ٭یه كبڅت ى سمبډی بی آډ ىي یب ؿىيثبو ٵاځیوي ىي ثبن ىيڇ ي ڇ سلز ثوبډ

ى ىیڂ بی ىيڇ ي ڇ ډی ثبیي ػء ډٶىار ىی ٹا ځیوي. نډاكڄ دي آډ ثب

ډشىبت ثب ثبوبی ىيڇ ي ڇ ډی ثبیي ي ډلشای ٽشت ىی ٽشت ىی ډچيډبر آډی،

اوي سی ي سييیه ثبوبی ىيڇ ي ڇ ٽ ث ٭ىان ثبن هبػی ٽىٻ$و ثبن ډبىی# ياٹ٬ ي

ځىى.

ای یب ثبن ډچی ډی ثبیي ث ر ی ر دیى: ځ ا ثبن ډبىی ث ثبن ډى٦ٺ :3دیىبى

يڅی سيی ډاى ، سيی ځىىای ي یب ثبن ډچی ثٮ٢ی ا ډٶىار ىی ډی ساوي ث ثبن ډى٦ٺ

ي سلز سلٺٸ یبثي، ثچپ ډی ثبیي ى ډاكڄ ثٮيی آډ ايڃ آډبڅبی ىثبیي ومی یبى ي

ىي ي، آډ ى ر ١ير ییز ٽبى آډی ي ډثیبن ثبسؼث ر دیى. ډي

يی ٽ ىاای ډلشای آٽبىډیټ بی ٵییپی ي یب ى ىي ډسج٤ ثب كٽزډیټ، وٺبی ي ىیڂ

ٵٺ٤ ىيی ث ډبوىي یب١یبر، ٵییټ، ثب ثبوبی ىيڇ ي ڇ آٱب ومى، ثبىي ا ډی سان ومی

ډی ثبیي سب ٽال ٶشڈ ٵٺ٤ ث بی ثبوی ویب ىاوي سبین ي ... ٽ ث ىٹز، سمٽ ي ډبریمی،

سب يوثبن ډبىی ٽىٻ ثبىي ي اځ ډمپه وی ثبي ى بڅبی ثٮيی وی ث ثبن ٽىٻ سيی ځى

. ثبىيوشبیغ ډٵٺیز آډی ثیشی ا ث ما ىاش

55

ز ي ي، ٽىٽبن اٹچیوآډ ىاى "ىي ثبن"ثبیي ث ٭ىان ثبوبی ىیڂ وی ډی : 4دیىبى

ای ي ثبن ډچی ډی ساوىي ٵای آډ ثبن ډبىی، ثبن ډى٦ٺ یب ىیڂ ٽىٽبن ځيبی ډٲچة

٭ىان ډٶىار ىي ثبن ٵا اڅمچچی ا مـن اوڂچیی، ٵاوی ي يی ا ث ثبوبی ثیه

ي.ځیو

ٽبثى ثبن ىاو آډان ثبي.ي ثبیي ډشىبت ثب ٵىڀ ي ډلی٤ ىي ډیای ډلش: 4دیىبى

ثچپ سىبت ډلشی ىي ثب ٵىڀ ي ث ٭ىان ثبن آډ ٽبٵی ویز، ډبىی ٽىٽبن

ث ٭جبر . ىی ىاو آډ ز١يی ثای ٽت ډٵٺیز بی آډی وی ىي ٣ ی

یوي آىاة ي ڇ، ٵىڀ، اب ي ىؼبب، سبین، یز ی ىي ډی ثبیي ىثځاىیڂ ډلش

ی اډلشائشىیپی، ثبن، ػٲاٵیب، اىثیبر ٶبی ي وشبی ثى ي ى ٽىب اكشاڇ ث ډاى یبى ي

ثبیي بی آډی ډی ی ډٶىار ي یاډلشبی هی ځىى. ىي جت ىبهز ٽىٻ ا ىاش

پڄ ځیى ي ثب سٲیی وڂ ىاو آډ ا سٶپار ٭مچی ان ي ػبډٮ ث اب سؼث ىاو آډ

ثای سبطیدیی ا ث ٭جبر ىیڂ ياو ث مز سٶپ ٭چمی ي اٵای آځبی ٷ ىي.

Basic Interpersonalبی ابی اسجب٣ ډبثیه اوبوب$ ډ١٭بر ياو ایؼبى ډبر

Communication Skills آٽبىډیټ ډبسبی ثبوی$# ي ىبهزCognitive

Academic Language Skills# .وی ډی ثبیي ډى سػ ياٹ٬ ځىى

ثيين سىیي سثیز ٽبى آډی ا امیز ث ډثیبن آډی ىي یب ؿىيثبو ویب ىایڈ. : 6دیىبى

س ا سثیز ٽبى آډی سچ٤ ٽبډڄ ډثیبن ث كياٹڄ ىي يڅی ثبامیزثائی ثهىا ډی ثبي،

56

اوي سچ٤ ىاى ومی س ډٮچڈ ي یب ډثی ٽ ث یټ ثبن آوڈ و ثبن ډبىی ٽىٻثبن ډی ثبي.

ثبیي ث ثبن ډبىی ٽىٻ ي ؿ ډٶبیمی ث ىیڂ ثبوب ا ثبیي ث سوی ىي ٽ ؿ ډٶبیمی ډی

ا انثبو ومی ساوىي ا ا ثای اشٶبى ىاو آډ سټ ډثیبن ى ٭یه كبڃ. ٽىٽىٻ اائ

یڂ ډثی آډی ى ى ىيوي.جځی وٶش از ثپب ث ای ٽ ى ؿىيثبو ثبوډىبث٬ ٵاآياوشببی

ساوي ډيڃ ي اڅڂئی ډىبت ثای ډيڃ آډی ىي یب ؿىيثبو ثبي. ثبو ومی سټ

، ٽبىبی آډی ډػى ى ی ډلچیب ، هچٸاٹچیز ي ىیڂ ٽىٽبن ډٲچةٽىٽبن ياڅيیه : 7دیىبى

ر ىویبٽ ى آډی ي ثبوی ثبیي ا وشبیغ سلٺیٺبر ىي ډیډىب٥ٺی ٽ ىاای سى٫ ثبوی ډی ثب

اځ ډی ٭چمی ي ٭مچی ا ثای ډىب٥ٸ هى ډياٵٮ ومبیىي. دیى آځب ځىوي سب ثشاوىي ډيڅبی آ ډی

ثبیي ا دي ثځیىىيیه ډی ساوىي ث اب سػیق هى ی آډ ؿىيثبو ٽىٽبن ا ياڅي

ڂی، آڅشوبسیبی ډشٮيى، وشبیغ ثچىي ډير اوشوبثبیبن ث اويا ٽبٵی ىاای ډٮچډبر ثبىي سب ؿىيثبو

یبى ي ىاای ى اثبیي ى ه ډ ډثیبن آډی وی ډیثشاوىي اوشوبة لیلی ىاش ثبىي.

ى ي سمیمبر ا ی ډئڅیىی ځٵش ډیډشبٶبو اډي ثیش سػیلبر ډٮچډبر ٽبٵی ثبىي،

وياوي.ڂی ٺبر ػبوی ى ډى ىي یب ؿىيثبویٺلاوي ي یب یؾ ا٥ال٭ی ا س ثبوڂی سٶپ ایغ سټٽ یب دیي

سلٺٸ سٲییار ثىیبىیىی ى ډي ي ػبډٮثبیي ثای ىشی ث آډ ثبٽیٶیز ډی: 8دیىبى

ځش ى اډ آډ ثبسڅیي وبثاثی ى ػبډٮ ى آډ وی سبطی ىاش ي ڈ ثببیڈ.

وي ي څيڇ مز یای ػبډٮ ياٹ٬ ډیسیه ٹ ى دبئیه اٹچیشب ي ىیڂ هچٺبی ډٲچةځىى. ډی

ب ي و٪ڈ ٵٮچی و سىب سبطیار ډىٶی ى اٹچیزثبي. ابی ى ٦لی ػء ډچيډبر ډیسٲییار

57

ثبیي ډشػ ځىوي ٽ و٪ڈ ډػى بكیجه اٹشيابی یبیآيى ثچپ هچٺبی ډٲچة ا ث ثب ډی

وبثىی بی آډ ي ډٳ، اٹشبى ي .. ػبوی ا ث ما ىاى. سبطیار ډىٶی ډشٮيىی ى ی

٬ يوي وبثىی سى٫ جت سیسبطیی ډيا ثیثبوب ى ٭یه كبڃ سى٫ ثبوی ي سی٬ يوي ډٿ

ی ي ومىن وبثىی سى٫ یشی ثبیي ثا ڇ ډوشچٴ ډیاويٽبان ػبوی ٭چ ځىى ي ىز یشی وی ډی

بی ػيیيی ا ثپب ثىيوي. ٣يايڇ كیبر ي س

ىاوڂب اشپچڈ، ډٽ آډ . ديٵ، ىٽش ٽبيڃ ثىن

58

اذ؟ در اکثریت بب در دی چذزثب ب یب زثب تک

ي یب ثبوڂی ىی ث ایه د ٽ آیب سټ دبن

ا ثٮي ػبویؿىيثبوڂی ؿ ى ثٮي ٵىی ي ؿ اػشمب٭ی

200ای دییى ثبي ډییب اٹچیز ى ٦ق اٽظیز

بڅ ىاى، ث ٭جبر ىیڂ ایه د ٥ی دي

ډچز -سیخ ب ىيڅز ثب ډى٦ٸ سټ ٩ اڃ یبى ي دباڅڄ ډچز ٩ ومى از. -ىيڅز

پڄ ځٵش ي ث ایه ب ى ػز ٽب سى٫ ثبوی ى ىویبی ٷ ڈ ث اب ثبي ٱثیثى ي

ث اب ثبوڂی هيډز ومى از. سظجیز ایيئڅی ى اٽظیز ثىن سټاب ٮی ى

سلمیالر ډشٮيى ٩ ثبوڂی می ایغ ثى ي ؿىيثبوڂی ث جت ب سټ ایيئڅی ٱبڅت ٱثی

سان ثيين ى ډچز ا ومی –سلٺیٺبر آٽبىډیټ ى ك ىيڅز ثبوڂی وډبڃ ډی ثبي. ومى ي سټ

ډچز اشٶبى اثا ا ٭چڇ -دیٵز ، ؿوپ يٳ ىيڅز ي ایغو٪ ځٵشه ایيئڅی ٱبڅت

ب ي سيیغ ٱبڅجیز یټ ثبن ثى ي ى ایه آډی، ثبوی، یبی ي ... ى ػز ىيىن سى٫ ثبن

ډىي ځش از، ى اوي ث ثشیه پڄ ډمپه ث ا وی ا سلٺیٺبسی ٽ ىاای وبڇ آٽبىډیټ وی ثى

ي ډچز كبٽڈ ثای ډي٭یز ثویين ث میز اولبی ثبن اٹچیز ډظبڃ ایان وی ىيڅز

ای ډبث ث ػش از. ٵبی ا یكبٽڈ

ب ي يب ثبن اډی بی می يػى ى ای ثبن ي یب ثبنىویب بی ډچز –ىيڅز ى سمبډی

ایڅىي ي بن ا یبٵز. ث ٭بىی ثى ي ى یؾ ٽؼبی ىویب ث وير ډی سان ػٲاٵیبئی مڂه ي سټ

59

سیه ي ٵٺیسیه وٺب٣ ػٲاٵیبئی ػبن ا ثٮي سى٫ ثبوی ډلة ٹ٦ت ػىة ٽ یپی ا مڂه

ه ػٲاٵیبب وی ك٢ بی ډشٮيىی ى ای بی سبیوی ثبن ث ځا يب ىي ٭چمی ٥ی دي يوډی

و، وی، آډیپبی السیه، يی، ځیىاوي، ى ىیڂ ى ٽبئی و٪ی ؿیه، ىييشبن، اويي ىاش

ثیبی ا يب ثبن ث ٽی دیي ویز. یزآٵیٺبئی ي وی ى ډظبڃ ایان ٽبی

ډلييى ث ٽبثى ياو وجى ي ثچپ ى ياث٤ اػشمب٭ی ي سپچڈ بی ډٲچة ب ي هچٸ اٹچیز یب ثبن

یپ ثبن سٽی ى ىي ٽ مبی سٽی ي آثبیؼبن ډبثیه ځيب ثپب ډی يوي، ثای ډظبڃ ى س

ڄ یثي ثی میه ثبن سٽی ساوش ثب اطمبڅی ى ډٹٮیز ثبن می ٹا ىاش ي كشی ى سٽی

ایان میه ثبن سٽی ى سٺبثڄ ثب ىاډب ػبی اىثیبر وثڄ ا ث هى اهشب ىي ايهبن دبډٻ

ا ٭يڇ س٦بثٸ ثبن سٽی ثب ثى ي يی ویز ٽ ډٹٮیز ډٲچة ثبن اٹچیز كبٽڈ ٵبی ى

. ن ډبىی بي ځٶشمبن كبٽڈ وجبیڈویببی ي ي يػى وٺبوبی ثبن سٽی ػز آډ ث ثب

ثبن طجز ي ث ر می هى ا 500كييى ى آن ىييشبن ٽ يىثای ډظبڃ ٽی ث ډبو

هى سیٸ ى یشڈ آډی وی ب ا ي ٽبثى ثیبی ا ثبن ومبیي ډیډٮٵی ٽی ؿىيثبو

ؿ ث ثبن ڇ، ى ٽثبن، یب ىي ثیبی ا يويان ىييشبن ي ى هبو ث یټ یي. بمو ډی

ا ىي ثبن ى ډي ث بوبیش ؿبڇ سپچڈ ومى ي یب ډی ىى ي ى ثبا ي ىیڂ ډىب٥ٸ ډبث ث ثبن

ډیبن سمبډی ثاثی ىډٮیب ثی ټ ایه ي١ٮیز وبو ي.ىبی یبى ي آډ ډی ثیى ثبن

آوـ ٽ ډي و٪ ډبز ٹجڃ ي اكشاڇ ث سى٫ ثبوب ى بی ډػى ى ىييشبن ویز، ثبن

وی ایان ډچز -ىيڅز ى . سلٺٸ آډ ث ثبن ډبىی زىييشبن ي ٹيڇ ثىاشه ى ا

60

ثبوی –سٮيى ځيبی ائشىیپی ى اٽظیز ډی ثبي ث سیپ ثبوی ى اٹچیز ثى ي ؿىيثبوی سټ

ایه ډئچ .اٹچیز كبٽڈ ٵب ثبن ز ډشٮيى هى وبوڂ يػى ىب ثبن ډوشچٴ ا ثبن ځي

ب ى ىویب ى ىویبز ي ډیشان ا ى اٽظیز ثىن ؿىيثبو ثبوی سټى كٺیٺز هالٳ س ایغ

ثبوی یبز ىيڅشبی ي ډچشبی كبٽڈ ى ىویبز. وه ځٶز، سىب ډئچ ایىؼبز ٽ سټ

يىث ډبوډى اكشاڇ ي ،ى ىویب ډى كمبیز اٹشياب ب ثبو سټى كبڅیپ ث ٭جبر ىیڂ

یبز ب ثهىاوي وجز ث ؿىيثبو ٵىی ي ډىل ث یثبوبن ایان ا ډٹٮیز ي ٵب

ډی ځىى. ثیبی ا ٽبی ثبوی جت ثي ډپالر ٭يیي ٵىی ي اػشمب٭ی ى اػشمب٭بر سټ

ش ي ث ثبوی ا ى دی ځٵ سٮ یبٵش ػبن مـن آډیپب، ٵاو ي اوڂچی بڅب یبز سټ

يڅی ث اوي ب ي ٱی٭بىی سچٺی ومى ؿىيثبوڂی ا آوډبڃ، ډئچ٭یه كبڃ اوي ى سجچی آن دىاهش

ثبوڂی ر دیٵش ار سټجت وشبیغ سلٺیٺبر ډشٮيى ي آٽبىډیپی ٽ ى ك ٵایي ي ډ٢

٭يڇ اوي، ث ٭چز ا ى دی ځٵشٵش ٽبی ٱثی وی یبز اكشاڇ ث سى٫ ثبوب ٵش

یبی ا اوبوب ي ث٥ٳ یب كياٹڄ ډئيیبی ٥ٵيا ځٶشمبن ډٲچة ي ثیىشی ث ډئيیبی آاى

ثبوی ي ډ٢ار سټٵایي ا ػمچ ى ایان وی ا ىشی ث وشبیغ ؿىيثبوڂی، ػاډ٬ ډٲچة

اوي. ثبډبويثبي ب ي ډؼبډ٬ ډٮشج ى ٳ اوؼبڇ ډی ي سلٺیٺبسی ٽ ى ىویب ا ی ىاوڂبيؿىيثبوی

بی كبٽڈ ث ډبوىي ایان سلٺٸ یبٵش و ا ى ىیڂ اٽظ ٹاویىی ٽ ى ٽب ا ی ځي

بیىي میز ډی وثبوی كمب ا یبز سټ ب سیخ ډچز سټ -ؿىيثبوڂی ثچپ ث جت یبز ىيڅز

می ځىوي. ي ث ىهاشب ي ډ٦بڅجبر اوبوب ي ػاډ٬ ؿىيثبو امیشی ٹبئڄ و

61

و، ا ٽب مـن اشاڅیب، الويبی ځش ثیبی ٵٺ٤ ث جت یبشبی څیجاڃ ٥ی بڃ

ؿىيثبوڂی ا ث ٭ىان یبز می ىيڅز ډٮٵی اذبویب، ٽبوبىا، ٽبی ك اپبويیىبيی ي ...

ساوي اډیيی ثای یبى ي ډی اوي ٽ وڂ ر ىاائی ىيڅشب ثهى ٽىثب ؿىيثبوڂی ث ومى ي

. ثبوبی ډٲچة ى ا ػبن ځىى

ى اٽظیز سان اى٭ب ومى ى سبین می ؿىيثبوڂی ا ثٮي ٹمی ت ځٶش ي ډیثب سػ ث ډ٦بڅ

ي ذ بی ډٺشي ثبوی ىيڅشب ي سيايڇ كبٽمیز ځي بی سټ ثى ٵٺ٤ ث جت یبز

ٷ یبٵش از. ثبوی سټث مز ځٶشمبن كبٽڈ ثب آٽبىډیټ ډسج٤ ىی ثٮ٢ی ا سلٺیٺبر ػز

ى سٺبثڄ ثب یهىی هى ي اٽظیز ثى يڅی وشاوش ث ؿىيثبوڂی ا ثٮي ٹمی ى ثب ایىپ

، ٵٮبڅیز ى ایىشوز ي بی اٹچیز ي هچٺبی ډٲچة يڅی ډؼبىڅ ځي سجٮی٢بر ثبوی ثبي،

ى ي ... ايب ػی بی ان ٵٮبڅیزسڅیي آطب آٽبىډیټ ي ٭چمی ى ډى ؿىيثبوڂی، بی اػشمب٭ی، جپ

ثبوڂی ي سؼيیي و٪ ى جت سٲیی وڂ ي سٶپ ایغ ى ډى ؿىي یډى ؿىيثبوڂی ساوش سب كييى

بی یبى ي ى سىیي اډیيبی ډٵٺیز ځي ځىى ي ثیب بنثبوی ي یپ بی سټ ډى یبز

ا چیز ي ىیڂ ثبوبی هچٸ بی ډٲچةبی اٹ ز ث میز ىبهش ين سمبډی ثبنػ

اٵای ىاى از.

62

از ظی کدک صحیح دزثبى یب یکی پط از دیگری وسهبى فراگیری

هی ثبؼذ؟

ىیڂی ثبن ي یب ث ر یپی د ا ی مډبن ىيیځیبى

آډی ٵاځیی ىيثبوڂی ډی ثبىي. بی ډٵٺیز ىي ا ی

ي ثبن ى ىیه ٽىٽی ب ٵاځیی ىي ثیبی ا ډىبث٬ ي ډظبڃ

ػاوبن ي ډیبوبالن ثب ٽىىي، وػاوی ا ى اوبن سبئیي ډی

ډىڇ آن ډى٦ٺ ثبنیبىځیی بهاشى ػٲاٵیبئی ٽ پوزوبڇ ى ٽالبی آډ ثبن، یب طجز

آډ ثبوی ا آٱب ډی ومبیىي ى كبڅیپ ٽىٽبن بی هالٹبو ر وی ي ی ډی ثبىي ي یب ث

بی ىی آډ ثبن ىيڇ ا ث اكشی ډی س ا ىیڂ ځي هىبڃ ث ډاست یٮش ي ڈ ډپمڄ

ایڈ ي سمبډی ډاى یبى ي وی ثىبڅڂی 80ي كشی 70، 50ډب بي آډ ثبن ى ىیه آډوي.

ډی یآډي یبهشبی كبٽی ا آن ز ٽ اوبوب ى ر هاز ي ٵاڈ ومىن ای٤

ساوىي یبىځیی ثبن ىيڇ ا ثب ډٵٺیز ث اسمبڇ ثبوىي.

ټ اٵای بو ډٵٺیز آډ ثبن ى ىیه دبئیه ي ى دي ثچىي ډير ډی ساوي وشبیغ ثی

ا ډی سان ٽىٽبن هىبڃ آډ ثبن ىيڇ ى هبو ډلیب ځىىای٤ اځ ثشی ا ث اډٲبن آيى،

بی الڇ بڃ ى سچٶ٨ ي ٽبثى ثبن ايڃ بكت ډبرډبویپ ٽىٽبن هىىيثبو ث ثب آيى.

ى ر ٵاڈ ثىن ای٤ آډ ثبن ىيڇ ډی سان ٽىٻ ا ث آډ ثبن ىيڇي ي وځى

جت ایؼبى ٵایي اػشمب٭ی ي ثيیه ر ىيثبوڂی ى ډير ډبن ٽسب ومى. ي سٱیت سیٸ

. هاي ياډشیبار اىاٽی ي ى ثچىي ډير جت ٽت ٵایي اٹشبىی، ٵىڂی ي ىیڂ

ی مـن بئبډ ىب ډی آډوي. سپىیپبی ىبی آ وػاوبن ىب ٽىن ا ثب ٽز ى ٽال

یبى ى ىاهڄ آة دیش سمببی ىبی ډثیبن ي سمیه ... ا ثب دياو، ٹثبٱ، آاى، ٽاڃ ي

ي ٵییپی سپىیپبی ىب ا ى ډٲ هى وی ډي یب ان ای كٽزى ٭یه كبڃ وآډ ځیوي، ډی

63

آډوي، س ا ثځبالن ډی ر ٥جیٮی ي ث ډاست اكزهىبڃ ىب ا ث نٽىٽبٽىىي. سؼڈ ډی

ث ر . دیى ر ډییبى ي ډظبڃىٹیٺب آډ ثبن وی ى ثځبالن ي ٽىٽبن جی

ثبي ثيين يى ث ك ىيثبو ا ىاا سجیی ډی سان ځٶز اځ ٽىٽی ٹبثچیز ي اډپبوبر ي

ای سىیي ي ډبن ی ډی ثبیي ٽىٻ ا ث مز ك ىيثبو ٷ ىاى.

بر د ا یبىځیی یټ ثبن ث ر ٽبډڄ ډی سان آډ ثبن ىيڇ ا ي٫ ثٮ٢ی ا ايٹ

ي یب ىیڂ ځىوي ډیایه ي١ٮیز ثیش ى ډى ثبوبی اٹچیشی ٽ ا ی ثبن كبٽڈ سيیي ومى،

ثبوی ثځیي ي كبٽڈ ثببی ډٲچةى ػاډٮی ٽ اوي ٽبثى ىاى. ثبوبئی ٽ ى ډٮ ه٦ وبثىی

ه ي ي ډمشیىهابن كبٽمیز ډ٦چٸ یټ ثبن ډی ثباٹشياځیبن ي اٹچیز ا ث ػي سيیي ومى ي

ٽىٻ ډبوی ٽ ي٫ ث ثبی ى ٽؿ، هیي ا ثبا، ٵشه . ايڅیه ډئچ كٶ٨ ثبن اٹچیز ز

ي ٭مډب ثبن مبیي ث هىی هىوبی ٭مډی ي ثهى ثب ىیڂ اوبوب ډی ى ډپبن ٽزث ډي،

يى ثب ډمشیه ه٦ی ٽ ٽىٽبن ا ى ىیه دبئیه ي ث جت آىبئی كبٽڈ ػبډٮ ا ٵا ډی ځیى،

ثى ثبن كبٽڈ ي ٥ى ثبن اٵای ٽبٽىي ي ډی ثبیي ياڅيیه اكب ه٦ ومبیىي ثبن كبٽڈ سيیي ډی

ىٻ ٭میٸآوبڅی ي ٹبى ث بی ثبوی یبزا ٽىٽبن ث ٭چز ٭يڇ ىٻ ٽىٻ ډی ثبي. ډبىی

كي ي آىب ځىوي ٵش ٵش اكشاڇ ثی ډبئڄ ویشىي ي اځ ى ىیه دبئیه ثب ثبن كبٽڈ ي لیق ا

هاىي دىياز ٽ ایه ای ا ىیڂ ثبوب كی ا ثای ثبن كبٽڈ ٹبئڄ ي ي آن ا سبٵش ػيا ثبٵش

ن ي ٵاډی ډ٦چٸ ثبن ډبىی بن كبٽڈ ى ٽىٽبډئچ وی ث وث هى جت اٵای ٽبثى ث

اٹچیز ا ىیه دبئیه ثيیه جت ډی ثبیي ٽ ي٫ یبىځیی لیق یټ ثبني. يٽىٻ ها

64

ٽىٻ ثبن كبٽڈ ىيڇ ا وی ثىب ث ډبئڄ ٽ ي ى ثبال هاي ثبي ى ٭یه كبڃ ثبامیز ډی

بی ثبوی ى ثبن ډبىی یب ثبن ايڃ ٽىٻ جت سی٬ ٽت ډبرآډهز. ا ىیڂ

س ثبن ىيڇ یب كبٽڈ ا وجبیي ا ىیه ث ٭جبر بىیبىځیی ثبن كبٽڈ یب ىيڇ ى ٽىٻ ډی ځىى.

ثبیي ث ٽىٽبن یبى ىاى ي ایه ث جت سػیق بو ز ا ىیه وػاوی ډیدبئیه ثچپ سب ػبئیپ اډپ

ډیشاوي ثځیي ى.كٶ٨ ثبن اٹچیز وی

. ىاوڂب ثبوڂدٵ ىٽش ٽبڅیه ثبٽ

Colin Baker’in A Parents’ and Teachers’ Guideډٺبڅ ٵٷ سػم آاىی ا ٽشبة

to Bilingualism .ډی ثبي

65

ؼذ یب بثد بی فراهغ ظال در هرد زثبى ۵

ډٿ ثبوبز؟اڃ: ؿ ٭بډچی ډو ٽىىي ٵاډی یب

ای ثبن هى ا ث ث ر ٭مډی اځ هبواىػاة:

ٽىٻ آډ ويي ث ٥یپ ى اسجب٥بر يډ وی ثؼبی

ثبن ډبىی ا ثبن ىیڂی ث ثجى ډی ثبیي ځٶز دي

ٵاډی ثبن ډٽ آٱب ځىیي از.

اوي؟ ثبن سبٽىن ٵاډ ي یب وبثى يى څیز ائشىڅٿ ؿىي ثبن ډػى 6900ا اڃ:

ډٿ ثبوب یب ى ډى ٵاډی ي ٶبيسی ا ی اوب ي اځبوبی ډوشچٴ بی ډش سومیهػاة:

ىیڂ ث ،ثبن 6900، يڅی آوـیی ٽ ثب ز ثبن ىببن ثبي ىاوي ثیبی ا اائ ځىیي از

ى ٭یه كبڃ وبٹڄ ثبن ډبىی هى وواىي ثى. ػيیي وچبی ػيیي آډ وياى هاي ي ي وڄ

ز ائشوٿ ى ؿىیه ي١ٮیشی ث ثبوبی ډػى ى څی ڄ وٴاٹثبن ىببن ثبي ىاوي كي

وي دي ډٿ ثبوی ي ٵاډی ثبوبی ډشٮيى يثیبی ا ثبوىببن ډٮشٺى ٭یه كبڃ ثوي، ډی

بڅبز ٽ آٱب ځىیي از.

ي ي وبثى ډی ى؟ټ ثبن ث ؿ جت ٵاډ یاڃ:

٭اډچی ٽ جت ٵاډی ي یب ډٿ ثبوب ډیوي ا ډی سان ث ر ی ثیبن ومى:ػاة:

ٽب سٮياى ډشپچمیه یټ ثبن

66

ىي سپچڈ ٽىٽبن ث یټ ثبن

بی ىیڂ ي ثبوبی كبٽڈ ى ثٮ٢ی ا ډىب٥ٸ ٽبثى ثبن

ي ١يیز ثٮ٢ی ا اوبوب ث ثبن ډبىی هىاكببر ډچی

ډبػر ث ډشيدڅب

ډمى٭یز ثبوب ا ی ىيڅشب

ثبن آډی

يبی اٹشبىی ي اشٮمب ثبوی

اٵاى ډىشت ث یټ ثبن ٭يڇ ٽبثى ثبوی ى ػبډٮ ث ٭ىان اثا يكير

٭يڇ يػى اڅٶجبی اشبوياى

ځبن آطب اىثی ي ډپشة ى یټ ثبن ىيځبن ي هاو ٽب سٮياى ویىي

ډلشا ػچ ىاى ا٭شجب ي ثی ثی ډب ث جت ځٶشمبن كبٽڈ ثبن ډٲچةیټ ثبن ٽ ٭م ٭يڇ دشی

ډیى.

٭يڇ مای ي كمبیز ډشپچمیه یټ ثبن ا ثبن ډبىی هى

67

ىی ىيثب ثبوب ػبنكٺی ویز، ایه وه ؿ وٺی ى یاڃ: بډبن یڄ ثبي ىاى یؾ ثبو

ډی ساوي ثبی ٽىي؟

ى بڅبی ، ثبي ٽڈ ډی ډشپچمیهثب كمبیز ا ثبوبئیا وه یبى ي يٳ بډبن یڄ ػاة:

ويوٶ ثپب ډی ٵز ىؿب ٵاډی ي ډٿ ثبوی ځىیي 10ځش ؿىيیه ثبن ٽ ا ی ػمٮیشی ی

بډبن یڄ بی ډييوی ثای كٶ٨ ؿىیه ثبوبئی ډیجبي. ي بډبن یڄ وی ىاای اياٳ ي ثوبډ

ي ي یؾ ثبوی ىثب ډ ي ٽبثى ا ی اوبوب ډیث ایه ثبي ز ٽ سمبډی ثبوب ىاای كٸ آ

كٺی ویز.

ز؟ىی ىيثب ؿی ػبنیڄ ى اكشیبع یټ ثبن ث ډٮیب بډبن اڃ:

، اشاٻ ي ٹابی ٵى ي هازيڅی ډمشیه ډٮیب ډٮیببی ډشٮيى ي ډشٶبيسی يػى ىاى، ػاة:

ٶبيسی ا ثای بډبن یڄ آڅشوبسیبی ډش. ډى ثبوی هب ز یب دیيان یټ ػبډٮ ى

ىی ىيثب ثبوب اائ ډی ىي ي ى ٭یه كبڃ آډبىځی مپبی ثب ىيڅشب، بډبوبی ٱیىيڅشی ي ػبن

ا ىاى.ډوشچٴ ػاډ٬

ثب يٳ اوؼبڇ سلٺیٺبر يی٬ ي ډشٮيى ث يی 1934اڅمچچی یڄ ى بڃ بډبن ٱیىيڅشی ي ثیه

ډشپچڈ ایؼبى ځىیي از. ثبوبی ٽڈ

ٵٷ ا بیز بډبن یڄ سػم ځىیي از:ډٺبڅ

www.sil.org

68

چبرم ثخػ

زثبى چبرچة جبهع –هجبحث تئریک ؼبختی ؼبختی

آډ ى ٽىٽبن سٽی ٽ ث یؾ يػ دي ي٫ سؼثیبر

ث ثبن كبٽڈ ٵبی سچ٤ وياش ي یب ث ر ػئی سچ٤

يػى ډشٲییبی ډشٮيى ى ایه دي ډی ثبي. وبی ا ىاوي

ٳ ي ٭چمی ى ډى ډشٲیبی یبى ي ٣ ؿىي سلٺیٺبر ثی

آیي ي١ٮیز اػشمب٭ی ډی ث ٹبثڄ ىش مب ى ایان يػى وياى يڅی آوـ ٽ ا سلٺیٺبر اوڂز

چيډبر ٭يڇ ٽیٶیز آډی، ٭يڇ يػى ٽبى ي ډثیبن آډ ي ٭يڇ يػى ډ ب، اٹشبىی هبواى –

ى كبڅیپ وشبیغ سلٺیٺبر ډشٮيى ي ثبي ٽ اٱچت سپا ځىیي از. آډی ػء ډشٲییبئی ډی

سٲیی ثبن ىاو آډ ى وبی ار دیٵش ډوشچٶی ٽ ٥ی بڅبی ځش ى ٽبی ىویب

ث ر ٭مډی ث اځ ىي. ثبن ډبىی ٽىٻ ثبي ا وبن ډی ثب ر سمبی ثبن آډ

بی ػيیي ثىڂیڈ یبٵش اػشمب٭ی آډ ي ث ر يی ث آډ ٽىٽبن اٹچیز –ډیى یبی

یڈ ٽبډیى یپی ا ډلٺٺیىی ، ػاػشمب٭ی وی ثشاوىي ف ىىي -ثبیي سٲیی ثبوب ا ى ډیى یبی ډی

ثای ف ٽبډیى سئیث اب دىاى. ث ٵٮبڅیز ډیسئیټ آډ ؿبؿةٽ ى ز

ثبن ثب اٽظیز ي یبي ثبدشی ا٭شجب ثبن ثبمیه چپډ٦چة یب وبډ٦چة ىاو آډان ډشي١ٮیز

شی ډى سػ ٹا ىبه ثبن ياندویجبی اػشمب٭ی ي ثبیي ډیوبډ٦چة اٹچیز ډٹٮیز ث ډاست

ث ر ی ډی ثبي: یهشىب ثبن ياندویجبی ث اب ایه ؿبؿة ځیوي.

69

یىيثبوڂی اٵایسچ٤ ي ډبر ثبوی، ياثشڂی ډشٺبثڄ ډبثیه ثبوب،

ثبي:ىبهشی ث ر ی ډی بی ػبډٮ ى ىیڂ دویت

س٦بثٸ یز.ىٻ ياث٤ ٹير اػشمب٭ی ٽثڂ ي

ی ابی ٽ ى سٮ آٽبىډیټ ىاو ىبهش ثبن يانبی دویت ؿبؿة سئیټ ٽبډیىى ٽىب

اڄ ډو 3 ث يی ىبهشی ثبن يان ثیبی ا سلٺیٺبر آډان اٹچیز ثبوی ياٹ٬ ځىیي

بی اٹچیز ثبوی جت ډو ان ځيىاو آډٽ ول س٦بثٸ ایه اڃ ثيی يوي سبٽیي ډی

ين سؼث آډی ىاو آډان ډی ځىى.

70

زثبی تظع آکبدهیکقبثلیت . ۱

ث آن سبٽیي ٽ ى سلٺیٺبر ٹجچی هى یپی ا وپبسیىٽبډی

ثى ٽب بی ډشٶبير ٹبثچیز ثبوی ي ك ىاش اوا٫ ډشٶبير

يا ډ٦ف بو٦ ٽ ٹجال وی ث ر هالثبي، م آوب ډی

#BICSثبوی ثای سبطیدیی ياو$ ٹبثچیزځىیي ٽبثى

ٹبثچیزثای ىي ډي ي ػز ىٻ ډ١٭بر آٽبىډیټ

ى ىیڂ ٽبډیى ى ډجبكض آه # ډشٶبير ا ڈ ډی ثبي. CALPآٽبىډیټ$ -ثبوی ٵاىبهشی

ډىشت ث آيای یټ ثبن، ځاډ ي ٹا٭ي ٹبثچیزایه ثبوی ثلض ومى ٽ ٹبثچیزو٫ ڇ ا

ٽ سمبی ډبثیه ایه ثبي ىاىٽبډیى ثب آډ ٽت ډی ځىى. ثبي ٽ وشبی ډشٺیڈ ثبن ډی

ث٤ ى ډشٶبيسی سٮ یبٵش ي وٺی ٽ ؿوپ ٽياڇ ث ولب ډڈ ډیجبي، ي ډبر ٹبثچیز

بی یبى ي ډبویپ ىاو آډان اٽظیز ي اٹچیز ٹبثچیز ثبي. آٽبىډیټ ىاوي ډشٶبير ا ڈ ډی

ى دی ىاى، ثيیه جت ٽياڇ بی ډشٶبيسی ا ڈ ثوي وی دبن ي اشاسی ٽ ثپب ډیىٽى ا ٽت ډی

ثهىا ډیجبي. ٹبثچیز ث ؿ سسیت ي ولی ث ؿ ٽی آډ ىاى ډی ى ا امیز ثائی

٭مډب ډبر سپچمی ث ر م ث م ثب اشٶبى ا BICSمبو٦ ٽ ٹجال ثلض ځىیي

ٽسب، ا ثٮي ځاډ بى ي ىای څٲبر ډبث ډی ثبي، ى ىیڂ ز ي ډیمیپب وی ى رػمال

ا ثٮي ډٵڅیټ ىاای ډلشای څٲبر سٽیجی، ا ثٮي CALPى ىیڂ سپچڈ ثپب ډی يوي.

ای ىیىبډټ ا ىث بهشب ػمچبهشب ػمچ ٭مډب ٥الوی ي ى اٱچت ايٹبر څيڇ دیشڂی ي

71

بی ډى ډ٦بڅٮىډش ٽشت ىی يب ، ى ډ٦بڅٮ ىاوىبډډبسی ز ٽ ث ٥ ٭مډی ځیى. ډی

يثي ډی ثبیڈ.

72

. اثعتگی هتقبثل زثبب۲

ىبهشی ياثشڂی ډشٺبثڄ ثبن يانيیپى ىيڇ

ثبي. ث اب سؼثیبر ډیياوی ٽ ث ډی ب ثبن

بی ډشٮيى ي ثبسػ ث يی اٹچیشبی ثبوی ى ٽ

ٹبثچیز ابی ډشٻ ٭میٸ "ډپبویډی ث وبڇ اػشمب٭ی ر ځٵش -ٮیشبی یبیسٶبير ډٹ

ډٮچډبر ى ىاو آډان ىيثبو پڄ ځٵش ٽ ىاو آډان ى بی ؿىیه ډپبویډی "ثبوی

ى ر يػى ای٤ ا CALPٽت ي ى یپی ا ثبوب ث ه ډٮچډبر ډسج٤ ثب

ډشه ي هاوين ٽ ث بی ىٻ ثای ډظبڃ ډبر. ٽىىي ثبن ىيڇ وی ث ٭یى ډىشٺڄ ډیډىبت ث

ٵبی وی ا ايڃ آډ ىاى ىاو آډان سٻ آډ ىاى ډیى ىیڂ څيډی وياى ٽ ث ثبن

ى ٽىٻ سٮ یبٵش ثبي ث هىی هى ایه ډبسب ث سٽیاځ ډبسبی ٽبٵی ثبن ى ؿوپ

ز ٽ ى سیپ ایه اڄ ى ٽبډیى ډٮشٺي بىځی ث ثبن ٵبی وی ډىشٺڄ هاي ځىیي.

Two way# ي یب ډيڃ ىي ی ىيثبو $İmmersionڂی$آډی ىيثبو بی مـن ډيڃ

bilingual education ى سیپ ىاو ػء ډيڅبی آډی ډٵٺی ډی ثبىي اػا ځىى # ٽ

ثبوڂی یب ثب ډيڃ سټٹي ثبڈ ى وآډ ى ایه ډيڅب ث یپی ا ثبوب ٽمش ا ىیڂی ډٮي ځى

مبو٦ ٽ ٹجال وی اب ي ډمشیه . څٮبى ډٵٺیز آډیی ا ى ٽت هاىي ومىا وشبیغ ٵٷ

ډير ډبن آډ ٽياډیه ثبن امیز بی آډی ى ډى ٽىٽبن اٹچیز ثبوی اڄ ى ډيڃ

ثىای ا ډٮچډبر ځش ډی ثٽبثى ډٮچډبر ثبن ٹجچی ي ای٤ آډ ثبن، وجى ثچپ

73

امیز اڃ یبى ي ى اډ آډ ي ى ىیڂ ي. ىثبي ٽ ا امیز ثائی ثهىا ډی ثب

ياٹ٬ سیٸ اوشٺبڃ ډٮچډبر ي ډبسبی ىاو آډ ػز اوشٺبڃ ا یټ ثبن ث ىیڂی دي

ي كمبیز اوجبشڂی ثبوی ى ىاو آډان اسجب٣ ث ډئچ ثىڂیڈ اځ ا ایه ايی، ځىیي از

ب ي ډبسبی ډػى ى ثبن ث اوشٺبڃ ىاش، ٽبثى بهشب ډشٻ ٭میٸ ثبوی، اٹچیز ثبوی

آٽبىډیټ ډی ثبي. ډمشیه ٵبٽشب ى سٮ ثبنػء ر ډشٺبثڄ ث ميیڂ

74

. دزثبگی افسایؽی۳

بڃ ځش ى ىویب ثبي ىاى ٽ وپش ډشٻ سمبډی سلٺیٺبر یبى 40ٽبډیى د ا ډ٦بڅٮ وشبیغ سؼثی

ډبثیه ىيثبوڂی اٵایی ىاو آډان ي ث٤ آٽبىډیټ ي ٵاىبهشی ي ډظجز ي يػى اث٦ ډشٺیڈ

اٵایىي ي ا ډیهى ى ىيثبوڂی اٵایی ىاو آډان ثبن ىيڇ ا ث هیى ثبن ٵٮچی ډی ثبي.

ث ىيثبوڂی ډٮيٳ ثى ي ى ىىي ٽ ایه ډئچ ټ ي ډٶډی ثبن هى ا سٮ ډیاثٮبى آٽبىډی

سلٺیٺبر سؼثی ٽ ٽبډیى ا آن وه ث اب . ى ځی ىیي ډی ي بی ىيثبو ٭یه كبڃ ى ډيڃ

اوي وشبیغ وبوڂ اٵای آياوشببی وڂی اٵایی ډى سیٸ ياٹ٬ ځىیيډی ځیي ډبویپ ىيثب

اڅمچچی آياوشببئی ٽ ثای ى اىثیبر ثیهاز. ب ثى ثبو ىاو آډان ىيثبو وجز ث سټ

:زمى ډیى ث ٹا ی یىيثبوڂی اٵای

ىاو آډان ىيثبو ى بهشب ي ٽبثى ثبن$ډٮچډبر ٵاثبوی# ىاای آځبی ډی ثبىي.

اٵای ٭ز ى آډ ثبن ػيیي.

هالٷ.ډىل ث ٵى ي سٶپ

اىاٽی.دیی اوٮ٦بٳ

بی هاوين. اٵای ډبر

ب ث ډبئڄ. كبیزاٵای

ىبهشی ٽ ى سٮ آٽبىډیټ ىاو آډان اٹچیز ثبوی ياٹ٬ ي اڃ ابی ػبډٮ

75

ث ول ثبیي ډیبی ثبوی ډوشچٴ ىبهشی ثای ځي ثبن يانثای ىٻ و٫ ي ول ٽبثى اڃ

ٽبثى اڃ یبى ي ى ډيا ،ث اب سلٺیٺبروڂیز. بن ى آډ ي دي اسجب٣

ى ي ىٹیٺب ث٭پ ډاى یبى ي يثی اٽظیز ثبوی جت ث٤ ٽباٽش ي اٵای ډٵٺیز ایب

ث ٥یپ ىاو آډان اٹچیز ثبوی ث ډاست از ډيا ثبوی اٹچیز ډبي ځىیي

اڃ یبى ٽبډیى ثای ىٻ ٭چڄ ډٵٺیز ي یب ٭يڇ ډٵٺیز ٽبثىاوي. وبډٵٺش ثىس ي ١ٮیٴ

ٽى ي ثبي ىاى ى ٽب اب ډٲچةبی ي ث اث٦ ډبثیه ٹير ى ډیبن ځي كبٽڈ ي ځي

سٮبډچی ځىیي ٽ ډی ثبیي ث -جت سڅیي اث٦ ډیپيي ىاو آډان ٹير ډبثیه ډثیبن اث٦ ٽ

ٽبډیى ثای ىٻ امیز، وٺ ي اث٦ اڃ یبى ي ى ث٤ آٽبىډیټ ىاو ن سػ ومى.آ

ٽىي. ډیاب ىبهشی ػبډٮآډان ځي ثبوی اٹچیز ث ىي اڄ

درک راثط قذرت اجتوبعی ظرکثگر. الف

بی ډشٮيىی ٽ ث يی ائشىییش ي ډي ي آوشيدڅٿ ىببن ػبډٮ ثیٽبډیى ث اب وشبیغ

بی اٹچیز اوي ثبي ىاى ٽ ٹير اػشمب٭ی ا امیز ي ڃ ډمی ى سؼبة ډي ځي ٽب ٽى

بی ٺیزوشبیغ سلٺیٺبر یبى ي كبٽی ا آن ز ٽ ى د ؿ ٭يڇ ډٵثبي. ثهىا ډی

بی كبٽڈ ث ير ډٮي ډبوين ؿىيیه وڄ ا ی ځي ؛بی ثبوی اٹچیز ٥الوی ډير ځي

٥ى يی هچٸ هى اوؼبڇ ىاى ث ولٽبډیى ى سلٺیٺبسی ٽ ث . اوي ٹا ځٵشمجڅیټ ي ٵییپی

بی ډٲچة آډان ځيثبي ىاى ٽ ثیبی ا ىاو ثى ي ػبډٮ ډٲچة ا ی ځي كبٽڈ دی

ٽبډیى ى كبڅیپ ا ىي و٫ ځىوي. ی ا ی ځي كبٽڈ ٱبڅت ٥ى ډیى ډي ي یشڈ آډی و

76

اٹچیز ىاي٥چجبو ي "ي ا٦الكبر ٽىي ى څیشاس ا ډٶبیڈ یبى ډیٵییپی ي مجڅیټ ير

ى اٹچیشبی ىاي٥چجبو ثای ٽت ث ثبي ٽبډییبى ډی ٽىي. "ائشىییش ياٽىی"ي "ٱیىاي٥چجبو

ب٥ٸ آثب ي اػياىی هى ا ىاىی ډډٹٮیز ډبىی، ای٤ یبی ثش ي یب آاىبی ثیش ث ر ا

ي٥چجبو وی بی ىا ثای ډبػر ث ىیڂ ػٲاٵیبب سٻ ډی ٽىىي، ثٮ٢ی ا ٽىٽبن ایه ؿىیه اٹچیز

اوي اوشڂ ٽت ٽى ي ث ػٲاٵیبئی ٽ ٽؽ ٽى ساوىي ډٵٺیز ى ډي ا ى ثٮ٢ی ا ډىب٥ٸ ډی

بی كبٽڈ بی ٱیىاي٥چجبو هبع ا ااى ي ١بی هى ا ی ځي یب ځي ى كبڅیپ اٹچیزځىوي.

بی ٹبثڄ څمی ا دىب ي ىیڂ ډبئڄ ډبىی سجٮی٠ يډيا ٽب، ىٽىشڃ ياٹ٬ ي ي ډى

ى اٽ اوؼبڇ ډډير ډبن ٥الوی ثب سلٺی یشی ا ی ػبډٮ كبٽڈ ډاػ ځىیي سؼث ومى ي

بی ىاي٥چجبو وی ى ٽبډیى ثبي ىاى ٽ كشی اٹچیزبی سلیچی ثى از. ٭يڇ ډٵٺیز يیبى

ٹڄ ٠ ياٹ٬ ي ي ى وچبی ىيڇ وبیٮي اشٶبى ا ډىبث٬ ډبىی ډى سجػبډٮ ٭الٱڈ اوشڂاین

ى ىیڂ ائشىییش ياٽىی ى س٢بى ثب بی ٱیىيا٥چجبو ډی ثبىي. بی اٹچیز ثیبی ا يیځی

ب ي ٽىي، ث ایه اب یز ٩ ډیيډز ډٺبوبو یز كبٽڈ ث ٭ىان یز ىٵب٭ی ي

ز ٽ ا ی ځي كبٽڈ ډيییز، ډوبڅٴ وبىبئی٥اكی ي ډش٢بى ځي كبٽڈ بی ډٺبيډز

ث اب ایه وڂ ٭يڇ وبىب ډی ثبي. ایه ي ٽ ډي ي یشڈ آډی یپی ا وځى ډی

ثبي. ائشىییش ياٽىی ي یز س٢بى ډیډٵٺیز ى ډي یپی ا وشبیغ

یت تافق ؼذ. ة

77

ٽبډیى ډٮشٺي ز ٽ یز ساٵٸ ي ى ٵىڀ سٮبډچی ي ډٵٺیز آٽبىډیټ ى ىاو آډان

ي ىاو آډان اٹچیز ثبوی ثای ٵڈ یز هىوٺ ثبامیشی ا ىاى، ث ایه اب اٹچیز

ځىوي. ي جت سٮ ثٮ٢ی ا داسیپب ډیاوي سبډڄ ومى ایىپ ى ؿ ډٹٮیشی ا ػبډٮ ياٹ٬ ي

سٮبډڄ ٵىڂی ځیىی یٮىی كٶب٩ز ىاو آډان ا ثبن ي ٵىڂی سلٺیٺبسی ٽ ث يی سؼبة

بی اٵای ډٵٺیزر دیٵش وبی ا هى ي ى ٭یه كبڃ اٵيىن آډ ثبن ىیڂی

ى كبڅیپ ىاو آډان ډبویپ ى ډٮ آیمیالین ياٹ٬ ،ثبي ىاو آډان ى ډي ډی

وي ٭يڇ ډٵٺیز ي ٽب ا٭شمبى ث سٻ ثبن ي ٵىڀ هى ډیځىیي ي ث ىالیڄ ډوشچٴ ډؼج

ی ا ډی ثبیي ثيیه جت یشڈ آډ. ډبي ي ازوٶ ٹبثڄ سػی ى ىاو آډان ث

ډشپڄ ا ډثیبن آډی، ول آډ ىاو آډان اٹچیز ثبوی، ول ث ر دبڅی ٽبډڄ

ا ي ي ثیبی ىبئی ٽ ډثیبن ي ډي ث ىاو آډ اائ ډیپى دیٲبڇياث٤ سٮبډچی ثب ىاو آډان،

ياث٤ ٹير اػشمب٭ی، .ىاوي ىیيوٺ ډمی ى پڄ ځیی یز ىاو آډ ٽ ډاى ىیڂ

بن آډی$یز ډثیبن# ي بهشب آډٵاياوی ى ىبهز یز، وٺ ډثی سبطیار

ډثیبن ډشٺبثڄ ځای ډاى یبى ي وی جت سبطیىاش ي ٶىار، سبډیه ډىبث٬، ایبثی# $ډ

ي ث٤ ډئچ جت ثبسڅیي ایه ډی ځىى. ان اٹچیز ثبویىاو آډ ٵىڀ ي ثبن ی يآډ

ى. ٽثڂ ي یز ساٵٸ ي ډیياث٤ ٹير

ىبهشی ػبډٮىبهشی ي ثبن ياناڃ ، بؿة سئی ٽبډیى ا اائ ثبځ ٽىیڈای ا ؿ اځ هال

ا سلز سبطی هى بی ثبا٭شجب اٽظیز ي یب اٹچیز ثبوی ثبنډٵٺیز یب ٭يڇ ډٵٺیز ډشپچمیه

78

ث "یىيثبوڂی اٵای"، "ياثشڂی ثبوی سٮبډڄ"، "ډبر ثبوی"ىي. اڅی مـن ٹا ډی

ى ٭یه كبڃ ىٻ ثبي. ىبهشی ىاو آډ سبطیځا ډی نىبهشی ي يا ثبن سؼثیبر آډی

ىبهشی ي ول ثبن يانث اب اڃ "یز ساٵٺی"ي "ياث٤ ٹير ٽثڂ اػشمب٭ی"

ي ى ىیڂ سبطی ياث٤ ٹير ث ىاو آډان ي بی كبٽڈ / ډلپڇ ا ى اسجب٣ ځي ځیی پڄ

بویپ ياث٤ ٹير ٽثڂ ي ٽ سب ډ ىٽبډیى ثبي ىاسٮبډچی ثیبن ډی ځىى. -ډثیبن ث ر ډیپي

ي سان ٭اډڄ سبطیځا ث ډٵٺیز ىاو آډان ىى ومیڂثبهاز ي سلٺیٸ ياٹ٬ و آډ ډى

اځ ا يای ىیي یبى ي ث ىی ومى. ىي ا پڄډيڅبی آډی ٽ ث دبی یز ساٵٸ ي ثب

اٵای ٹير یبى ثبي. آډان ډی سان ځٶز وٺ آډ اٵای ٹير ىاو ډیډئچ ثىڂیڈ،

آډ ى سیپ ثب سٮبډڄ ثبوی، ٵىڂی ي یشی ىاو آډ ما ثبي ىاو -ي ډبثیه ډثی

ډی ځىى. ډٵٺیز ىاو آډ ى ډيجت اٵای

79

پیؽبدب

بی ب ي وشبیغ یبٵش ثب سػ ث ډجبكض ٽ ي ى ثلض

ډشٮيىی ٽ ى ٽبی ډوشچٴ ثب ډ٫١ آډ ثبن

سویجبر ثبوی، ٵ٬ ډبىی ر دیٵش

ي ... ٽ ى ػبډٮ سٻ ي ىیڂ ػاډ٬ ، ػىیشیياوىبهشی، ٵاىبهشی، آډی، اػشمب٭ی، اٹشبىی

ٽ اٱچت سویجبر ن ځٶزث جت ٭يڇ آډ ثبن ډبىی ديیي آډي ډی سا ډٲچة ى ایان

ث ما ایان ا ى ډيا ٭يڇ آډ ثبن سٽی ث ٽىٽبن سٻیبى ي اسجب٣ ډشٺیمی ثب

یٵب وبی ا ٥ى ثبن ډبىی ٽىٽبن سٻ ي ىیڂ ٽىٽبن ٱسویجبر یبى ي مڂی ؿوپ ىاى

ى ثبن سٽی ي ىیڂ ثيیه جت ثای ٽبث. ى یشڈ آډی ایان ر دیٵش از

بی ػبوی ډبث، ډٺبالر ٽ ثب سػ ث یبٵشثبیي ٹيډبئی ثىاز، بی ډٲچة ى ایان ډی ثبن

ای ٽ ى یشڈ آډ ث ٭ىان یټ سٻ ايډی اڇ ډٽ، سؼثیبر وی ي ى ډشه ٽشبثـ

، ډجبكض آٽبىډیټ اڇ ثى ىیڂی ثیڂبوډچڇ ث یبىځیی ثبن ڈ سٽیثبو ایان ثؼبی ثبن ډبىی سټ

ډػى اػشمب٭ی، ٵىڂی ي ثبوی ا ػز ٵ٬ ي سډیڈ سجٮی٢بر دیىبىبئی سئیټ ي ... ي ث ي

ایان ث یؾ يػ سچ٦ی ث ى آډ ٽىٽبن سٽی ٽ ى ي٫ آډ يیشڈ آډی ایان ى

دیىبىبی اائ ي ا ډی اائ ډی ىڈ. ی وياوي ي یب سچ٤ وجی ىاويكبٽڈ ٵباٹچیز ثبن

مى، دیىبىبی ٽسب ډير ا ثب سػ ث وثچىي ډير سٺیڈ ثىيی -سان ث ىي ر ٽسب

ډبئچی ي آځبی ثبوی، یز، ٵىڂی ي ... ػبډٮ سٻيوي هىډبئچی ٽ ى ىاهڄ ایان ا ػمچ

80

ي ى ځىى ډي و٪ ٹا ىاى ي اائ ډی ثبي ي ى ىویب ى كبڃ ػیبن ډیٽ ى ٽىب ډبی ایان

ثای ىيىن سجٮی٢بر ډشٮيى ثبوی ڈى ىيڅز ي ډچز كبٽر يػى میمیز ي ااى الڇ

يډير ډير ى ىیڂ ثای سلٺٸ دیىبىبی ثچى، ثىاش ى٭ز بئی ث ٹيڇثبیي ث ډی

دیىبىب ٽ ایه ثبي ویب ډیب بڃ ډبن ثای ٵاڈ ومىن یبهز 10سب 5ډبوی ثبڅ ث

ثای سلٺٸ ٽبډڄ آډ ىيیب ؿىيثبو آوڈ ث اب ثبن ډبىی ٽىٻ ي ٵ٬ سمبډی سجٮی٢بر

ځى. یشڈ آډی ایان ا ىث ډی

81

ثب ۱ ظیعتن آهزؼی. پیؽبدبئی در راثط

بی آډی ډيڃي سٮ ثبو ی، ځ ا یشڈ آډی سټآډیشڈ ٽبثى ثبن سٽی ى

ىيثبو:

اػشمب٭ی، ثبوی، اٹشبىی، ٵاىبهشی، آډی، ياوىبهشی بی مبو٦ ٽ ى ٦ ثبال وی ث یبن

بی ډمشیه ٹيڇ ثای ىيىن یبن ثبن ډبىی ى ٽىٽبن اب ځىیيث وبی ا ٭يڇ آډ

اډ آډ ٽىٽبن سٻ ډی ثبي. ول ي و٫ ٽبثى ثبن سٽی ى یبى ي ٽبثى ثبن سٽی ى

سلٺٸ آډ ثای سىیي یپی ا ډ١٭بر ؿىيالی ي ؿىييػی ډی ثبي، آډ ٽىٽبن سٻ ثی

ٻ ى ٽىٽبن سبی ډوشچٶی ثپب ثش ډیى. ځؿ ٽ ثبن ډبىی ٽىٽبن اٹچیز ثبوی ى ىویب ډيڃ

ٽبثى ا ٥یٴ ٵپی ي یبی ځیوي ي هاز ي يٳ ػبډٮ سٻ ځي اٹچیز ثبوی ٹا ومی

ثبي يڅی ى ایه ٽشبثـ ػز ډٺبی آډ ډی ى ا ایان ث ٭ىان ثبن ايڃثبن سٽی

٭يڇ ٽبثى ثبن ډبىی ى ایان ي ى ٭یه ثب ٽبی ىویبٽبثى ثبن ډبىی ٽىٽبن اٹچیز ى

82

بی ډبث آډ بی ٽسب ډير ث ومو كبڃ څيڇ ځ ث آډ ثبن ډبىی ث يب ي ډيڃ

ىویب ي ایان ایغ ىیپی ا ډيڅبی آډی ثبن ډبىی اٹچیز ثبوی ى ىویب ػ٫ ځىیي از.

ٽ مبو٦ ٽ ى ایان وی سؼث ځىیي يٳ ایه و٫ آډ سىب ي سىب ثبي ثبوڂی ډی ډيڃ سټ

ثبي، ا ىیڂ بن ي ٵىڀ ٱبڅت ؿىي اٹچیز ډیبی ډٲچة ى ث آیمیالین ځي ي یب ځي

وشه –هاوين ډبر بی آډی ډی سان ث ډيڃ آډ ىيثبوڂی، ىيثبوڂی ىي يػی، ډيڃ

ٽ ثب يٳ ٥الوی ډير ػز ٽبثى ثبن ډبىی ى اډ آډ، ىيىن سجٮی٢بر ي ىيثبوڂی ي ..

ث اب ىاز. ثبي ډي و٪ ډیاٵای ډٵٺیز سلیچی ٽىٽبن اٹچیز ثبوی ى یشڈ آډی

ي ى ٭یه كبڃ ویببی ايڅی ٽىٽبن سٻ ي ىیڂ ٽىٽبن اب وشبیغ سلٺیٺبر ي اىثیبر آٽبىډیټ

سان ثب ٽبثى ډی ى سیپ ىيثبوڂی ډشٮبىڃ ثب سػ ث یبهشبی الڇ سلٺٸ یبثي ٱیٵب

ډٺيای ا وشه -هاوينډبر ٵبی ي یب ىيثبوڂی –بی آډی ىيثبو سٽی ډيڃ

سىیي ثیایان ا ډشٹٴ ومى ي یب ىيى. یآډیشڈ بی ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی ى یبن

ا سؼثیبر ىیڂ ٽبی ثبیي ي ډی سان ىيثبو ى ایان ډی بی آډی ډبن سلٺٸ ډيڃى

بی ای ٽ ومی ثبیي ٵاډ ومى ډلچی يڅی ډئچ بی ډبث اشٶبى ومى، ػبن ي ومو

، ثبویبی ډبث ىیڂ ى ىویب ثب سػ ث ویبب، هاشب، ډٹٮیز ػٲاٵیبئی، ىیىی، ٵىڂی ي ډيڃ

ډشپچمیه ډی ثبي ؿوپ څيڇ ډٵٺیز یټ ډيڃ آډی ىيثبو ى یټ وٺ٦ ػٲاٵیبئی ا ػمٮیشی

ر اوشوبة ٭ميی ویز ي ىا ىویب ای ىیڂ یټ ثبن ى ځ سپا ډٵٺیز ىىویب ىڅیچی ث

ي ا آډ یب ی ډيڃ آډی، ث ٩ب ثب ثځیين ډيڃ آډی ىيثبوی ىٹیٺب مبن ی

83

ثای ثځیين ډيڃ ي یب ثيیه سسیتای ١ٮیٶش ي ډشٶبيس ډی ساوي سيايڇ یبثي. ثبو ث ی سټ

ث اب ویبب ي ي ډي و٪ ٹا ىاىٵبٽشبی ډشٮيىی ا بی آډی ىيثبو ډی ثبیي ډيڃ

آډی بی ٽبثى ډيڃثای ا اوشوبة ي ث٤ ومى. لیق بی ػبډٮ سٻ ډيڃ آډی يیٿ

ثی ثبیي ا ڈ اٽىن ٽبځيبئی ػز سلٺیٸ ډیياوی ، سی وٺ ثبوی، ىيثبو ى ػبډٮ سٻ ډی

ثب ډلیز آډ ىيثبو ث ب ب ي ځىمبئی سلٺٸ ٽىٶاوبی ػبډٮ سٻ، ویبب ي هاز

ٹيډبی ز ٵاڈ ومىن یبهشبػ... ډوشچٴ ي یب اب ثبن ډبىی ي ثب ى٭ر آٽبىډییه

.یٮی ا آٱب ومى

ٹا د سلز ثبیي سمبډی ډاكڄ سلیچی ٽىٽبن سٻ ا بی آډ ىيثبو ډی ډيڃ ي یب ډيڃ

ىي:

بی ثځیي ٽ ى بڃآډی بی ي ډيڃ ب، اياٳ ٹبثڄ ىشی د ا ثی ای٤، هاز

ثبیي ډیيا ث ر ډكچځىى ان ډىؼوشه ىاو آډ –ډبر هاوين ايڃ ث ث٤ ي ٽت

بی ى ٱی ایىر ډيڃا ى ثځیى. انسمبډی ډاكڄ آډی ىاو آډآډ ثبن ډبىی

ي سبطیی وياش ي وٽ ډاكچی و٪ی اىمبئی، ىثیشبن ي ىاوڂب ا ى ثوڂی ای آډ ىيثبو

. ى ٭یه كبڃ ډيڅی ٽ ثای يىی ى ډاكڄ ثٮيی آډ هاي ځىیيډپالر ډشٮجت ثي

سب ثځای ا ډاكڄ ايڅی آډ ځىى ثبیي اوشوبة ډی آډ ىيثبو ثاب ثبن سٽی

ثپبثش ى. اډشلبوبر

ىاو آډ: –سٲیی ى ياث٤ ػجی ډٮچڈ

84

ب ډٮچمیه ى ػز یبز آډی ي ثبوی ىيڅز ی ٽ ا یٵىڂ -یبیبی سىیي دیبڇ ثی

ثو مبو٦ ٽ ىځىى ى سؼث آډی ىاو آډ وٺی يی ىاى، ان اوشٺبڃ ډیث ىاو آډ

سیه ٭چڄ ى ٭يڇ ډٵٺیز ىاو آډان یپی ا ابیث آن دىاهشیڈ ؿبؿة سئیټ ٽشبثـ

ب ى ياث٤ ىاو آډ سٮبډڄ-ډیپيثي ي ٽ جت ډی ثبی اػشمب٭ -٭اډڄ یبیثبوی اٹچیز

ډياهالر آډی سىب مبو٦ ٽ ى ثو ؿبؿة سئیټ ثیبن ځىیي ي ډثیبن ى ٽال ډی ځىى.

ساوي ث ډٵٺیز ډی ډى ثبهاز ياٹ٬ ځىى ٽثڂ ى سی ٽ ياث٤ ٹير اػشمب٭ی

ثبیي اٵيىن ثبن سٽی ث ه ايی ىیي ث ډئچ ثىڂیڈ ومیایاځ ا آډی ىاو آډ ډىؼ ځىى.

بی آډی ىيثبو ي ثب ثپبثشه ډيڃى ثچپ وڂیشیشڈ آډی ث ٭ىان اډی ٩بی

ذ ػبډٮ سٻ ى و٪ ځٵش ى ي ؿىيٵىڂی ا ثای ٵٮبڅیز ؿ ثیش ىاو آډان سٻ

ى ى. ٭ياڅشی ٵٮچی ىيى ځىیي ي ٭ياڅز اػشمب٭ی ثٹا اثی ي ثیسب ى یشڈ آډی وبث

وشه ث ثبن سٽی ى –آډ هاوين ډبر ٱی ایىر ى سیپ ث ر بى سىب

جت ب ي سجٮی٢بر وياش ثچپ سیٸ ځىى و سىب یؾ سبطیی ى ىيىن وبثاثی ىاو آډان

بی ث ځٶش ثب سػثیش هاي ي. ي ثبسڅیي سجٮی٢بر ډشٮيى ي اٵای سجٮی٢بر، وبثاثیب، ٵٺ

یبى ي اشٶبى ا ثبن سٽی ى یشڈ آډی جت یز ساٵٺی ى ىاو آډان ي ډثیبن

ي ىشی ث دیی ياڅيیه اياٳ آډ ٽ مبوب ثهىای ي ثب ډئڅیز هاي ي آډی

ى. هاي يآډ ثاث ډی ثبي ډى يٳ ځای ياٹ٬

ایان:ػٲاٵیبی ا بی سثیز ډٮچڈ ىي یب ؿىيثبو ى سبی ىاوپي

85

ٵبی ډی ثبیي ى سمبډی –بی سٽی ٽبى آډی ػز سيی ثبن نثای ٵاڈ ومى

ډی ىي ثب ؿىيثبو سبی ځىى.سثیز ٽبى آ ثوی يی ثب يٳٵٮچی بی سثیز ډٮچڈ ىاوپي

:ه ي ٽبى آډیآډ سى٫ ثبوی ي ٵىڂی ث ډٮچمی

، ابی ډٮچمی ثب سى٫ ثبوی ي ٵىڂیبی سثیز ډٮچڈ ثای آىبئی ٽبويیيب ي اوشیش ى ىاوپي

ىٽبوی ٽ ثبن ډبىی ىيثبوڂی ي ؿىيثبوڂی، ي اڅو ول ثٹای اسجب٣ ي ی سيی ث ٽ

بی سثیز ډٮچمی مـن یځاش ى. بی آډی ډشٶبيسی ا ثبن ډي ىاوي ثبیي ىي

اڅمچچی ٽ ى اىثیبر ٭مډی ثیه #Intercultural Education$"آډ ډبثیه ٵىڂب"

ډی ثبیي وی بی اٹچیز ثبوی ي ٵىڂی ى ىاهڄ ډي ډی ثبي ب ي آډ ځي بډڄ ډشييڅی

بی سثیز ډٮچڈ ٹا ځیى، ایه ؿىیه ىيی ى ٽبی سٮ ىي ډٮچمیه ى ىاوپيػء

ٹج ي ثیبی ىیڂ ا ویه ، اشاڅیب، ٽ ػىثی، ثو سٻای مـن چىي، ایشبڅیب، یوبن یبٵش

بی ثیش ډٮچمیه ځىیي از. ٽت ډٵٺیز ٽبی ايدبئی جت

:ډٮچمیهيډز آډ سى٫ ثبوی ي ٵىڂی ث ډثیبن ى ىي

یب ىیڂ ډىب٥ٸ ٽ ىاای ویه ي ثای سمبډی ٽبى آډی ي ډثیبوی ٽ ى ډيا ډىب٥ٸ سٻ

دیش یمىبب ث ٥ ډٮچمی ویهيډز ىي ثبىي ډی ثبیي ى ٥ڃ سٽیت ػمٮیشی ثبالی سٻ ډی

ثځا ځىى.بئی ى اث٦ ثب سى٫ ثبوی ي ٵىڂی ىاو آډان ي ٽال

چمبن ٽ ث ثبن سٽی سچ٤ ىاوي:بی ىيثبوڂی ث ډٮ آډ ډشي ي ومو

86

ثبن ى یشڈ آډی ایان بوی ث ػء ثبن اٹچیز كبٽڈ ٵب٭الٱڈ ډمى٭یز ٽبثى ث

، ٹبٺبی یى ي آثبیؼبن ػىثیویه ك سٻى ا ایان ي اڅو ثیش ډٮچمبن سٻ

ب ث ىٵٮبر ي ثای ایؼبى اسجب٣ ثیش ثب ى ٥ڃ ثځای ٽالث ر ٱیمی اٵب یى

سب يی ډی آيوياوي ى اطىبی ىيی ٽ ث ثبن ٵبیىاو آډان سٻ ث ٽبثى ثبن سٽی

سٻ ا ثبن ٵبی ي ىٻ ىاو آډان ثٹای اسجب٣ ي ٭يڇ ه ر ػچی ٭يڇ ثچپ ثيی

ث سمبډی ډٮچمیه ي ډثیبن آډی ٽ ىاای یز ای ایه ډ٫١ٽڈ ځىى. ډلشای ىي

ی سیق ئب ب ي ىي بی ىيثبوڂی ث ٥ ٽبډڄ ٥ی ٽال اوي ډی ثبیي آډ ډشيب ي ومو سٻ

بی ىيثبوڂی ى ٽالب ا ی ػز ٽبثى یآډی ، ى ٭یه كبڃ سمبډی ډچيډبر ځىى

سبډیه ځىى. ثبیي وی ډیىيڅز ایان

ٽبى آډی ي ډثیبویكمبیز ډبىی ي سیٸ ىيڅز ایان ػز ٵاځیی ٽبډڄ ثبن سٽی س٤

وي:ٽ سچ٤ ٽبٵی ث ثبن سٽی ويا

٭يڇ سچ٤ ډثی ي ٽبى يډظبڅبئی ٽ ځىی ثـ ٵٷ ثب سػ ثبشٽئیټ مبو٦ ٽ ى ثوبی س

ي ٭يڇ ایؼبى اث٦ ىاو آډ ي ياڅيیه ډیبنٽىٻ جت ځز اث٦ ډبىی آډی ث ثبن

٭يڇ آىبئی ډیبن ډٮچمیه ي ىاو آډان ىیي یپی ا ٭چڄ ٭يڇ ایؼبى اسجب٣ س ډی ځىى، ثیډشٶٺیڈ

ػٲاٵیبئی ٽ ى آن ث سيی ثبن ډبىی ىاو آډ ي ٵىڀ بٽىبن ډى٦ٺ ٽبى آډی ث

ثيیه جت سمبډی ٽبى آډی ي ډٮچمیىی ٽ ٭الٱڈ سيی ي ٵٮبڅیز ځیى. وي وئز ډیدىا ډی

ن ثبیي ا ی ىيڅز ػز آډ ثب سچ٤ وياوي ډی ویه ث ثبن سٽی آډی ى ډىب٥ٸ سٻ

87

ىیي ي سمبډی ای٤ ي سیٸ ي كمبیز ځسٽی ثبن ی ٽالبی ٵاځییسٽی ي ثځا

ب، ثای اٵای آځبی ٽبى آډی ي ډثیبن ثيب، ٽشبثـٵاڈ ځىى. ی الڇب یبهز

ي... ٽ ىثځیوي ا٥ال٭بسی ى ډى ثبن سٽی، هچٸ سٻ، ، ٵیچمبی آډیب میىبب، ځىمبئی

ى سٽی ي ... ډی ثبىي سی ي ډبثیه ویه، اىثیبر سٽی، ػٲاٵیبی سٻ، سبین سٻ، ٻس ٵىڀ

سٽی د ا آىبئی ډٮچمیه ي ٽبى آډی ثب ثبن ډٮچمیه ي ٽبى آډی ث اشاٻ ځاش ى.

آوبن بی سان ا ایؼبى اسجب٣ ډشٺیڈ ي ثيين ډپڄ ثب ىاو آډان ي هبواى ي ػبډٮ سٻ ډی

جت ٵ٬ ډپالر ډسج٤ ثب هبواى ي اسجب٣ ډشٺیڈ اٹياډز یبى ي ث ډي ډبن وه ځٶز ي

ي.یځىهاي

وشه ث ثبن سٽی ثای ىاو آډاوی ٽ سچ٤ ث ثبن –هاوين ډبر بی ٽال ځبی

سٽی ىاوي:

بی آډی س٤ ٹبون ابی ډيڃثبن سٽی ث ٭ىان ثبن آډ ى ایان ي ى سب ډبویپ

ٻ ث ٵاځیی ثبن ډبىی سبئیي ځىى ثای ایؼبى ي سٮ ا٭شمبى ث وٶ ي سیٸ ىاو آډان س

ي ا وشه ث ثبن سٽی ا ايڃ اثشيائی –هاوين ی ډبرآډایڂبن بی ثبیي ٽال هى ډی

ٽبن هىبڃ سٻ ى ي٫ آډ ٽى ٽبثى ثبن سٽی ا یي. وی ىيڅز سبی ځى

ډبىی ى ٷ ث آډ ث ثبن ساوي جت اٵای ا٭شمبى ث وٶ ى ٽىٽبن ي اٵای ډی

ځىى، ى ٭یه كبڃ ډيڃ ٵٷ ډی ساوي جت ایؼبى سبطیار ډظجز ى یډاكڄ ثٮيی آډ

ى.ی بی آډ ىيثبو ى ډاكڄ ثٮيی آډ ډيڃ

88

ياڅيیه ىاو آډان:ثبن سٽی ػز آډ ٵاځیی بی سبی ٽال

بی ب وٺ ثائی ى دي آډ ٽىٽبن ا ث ٭ي ىاوي ي یپی ا دبڃ سىیي هبواى ثی

بی بئی ٽ ى ایه ډى ډی سان ثىاز سبی ٽال یپی ا ٹيڇاوي. ياڅيیهوی آډ

سٽی ثای ياڅيیه سٽی ٽ سچ٤ ث ثبن سٽی وياويثبن وشه –هاوين ډبر آډ

ساوي ثب اٵای ا٭شمبى ث وٶ اځیی ثبن سٽی ثای ياڅيیه ډیبی ٵ ، سبی ٽالز

ب جت مای ثش ي ثیش ياڅيیه ثب ٽىٽبوبن ى دي آډ ځىى. ى سیپ ىاهبو

ب ث ٭چز ٭يڇ بن ډبىیبن سٽی ا ثیبډوي هبواىيی آډ ث ثٽىٽبن سٻ ى ایان

آډ ي ٭يڇ سچ٦ی ٽ ث ثبن سٽی ىاوي ځشی ثب ٽىٻ ى مای ومىن دي آډ

ثبو ث آډ ثبیي یبهشبی الڇ ثای ځ ا آډ سټ ډاػ هاىي ي ي ا اډي ډی

بی ب وی سبی ٽال بئی ثىاز ٽ یپی ا ٹيڇ ىيثبو ث اب ثبن ډبىی سٽی ٹيڇ

سان ، ثای ډظبڃ ډیوشه ث ثبن سٽی ثای ياڅيیه ىاو آډان ډی ثبي –آډ هاوين

ٽىن ډىڇ ٱیٵب ثپب بی اى آډی ىيان اوٺالة ٽ ثای ٵبی ا سؼث و٢ز

.ىي هبويان دچی بی ډبث ى ٵز اشٶبى ومى یب سؼث ډی

ىيثبو:ډاٽ آوبڅی ي ث٤ ډٶىار آډ سبی

ډٮىبی ٽبثى مډبن ىي ثبن ث وجى ي ویز ثچپٽىب ڈ وبىن ىي ثبن ث ډٮىبیىيثبوڂی

ثبي. ىیىبډیټ ي اائ ثیىی ډشٶبير ا ډبئڄ دیاډن ډیثای ىٻ ي سلچیڄ ډبئڄ ث ر

ډشٶبير ا ڈ ي ځش ا ميیڂ ىیىبډیټ ثىن ىيثبوڂی څيډی ث ٽبثى ډٶىارثای سلٺٸ

89

سان ىيثبوڂی ا ث٤ ىاى، ثچپ ډٶىار ډشٶبير ي ځش ا ڈ ومیؿوپ ثب ډیبن ىي ثبن ویز

آډ ي دي سی ي ػز ٽبثى ى دي ىي ثبن ډسج٤ ثبڈ ثبیي سمبډی ډٶىار ډی

بی ٵاځیی ي. ى ٭یه كبڃ ثای ایبثی ي ثيبوی ډلشای ډٶىار ي یوځىسييیه

ډییىب ي بو ثب كمبیز ىيڅز ي مپبی آٽبىثبیي ډاٽ آوبڅی ي ث٤ ډٶىار ىيث ىيثبوڂی ډی

ب سبی ځىى. دياځٻ

ثبن ډبىی ٽىٽبن ثبیي اسجب٣ ډشٺیمی ډبثیه ثبن ڇ س٤ ىاو آډان سٻ ډی٥ی ٵاځیی

ي ثبن ىيڇ ثٹا ځىى:

٭یه كبڃ ډيڃ وشبیغ ثبىي، وی ډیبئی ػز سیٸ ث ؿىيثبوڂی ډيڅبی آډ ىيثبو ى

یٺبسی ٽ سبٽىن ر ځٵش وبن ا سبطیځای ډظجز سٮبډڄ ډشٺبثڄ ډبثیه ثبوب ى دي ٺلس

اڄ ياثشڂی ٵاځیی ثبن ػيیيی ا آٱب ډی بي، ډبویپ ىاو آډث ډییبىځیی ٽىي ثب سػ ث

دي ٵاځیی ثبوبی ىيڇ ي ڇ اٵيى ځىى. ب ډی ثبن ا ایه ثبیي ثبن ډبىی ٽىٻ وی ث

ىيثبو اكشمبڅی ى آیىي آډبی یب ډيڃؿ ى ډيڃ ايی ىیي ؿ ى یشڈ آډی ٵٮچی ي

ٹا یب ٵاو ی ث ډبوىي اوڂچیی ډ ثبنىٽبن سٻ ػئی ا دي آډ ثبیي ثبن ډبىی ٽ ډی

ځیى، ى ٭یه كبڃ ډشيب ي ډچيډبر الڇ ػز سيی ي ٵاځیی ثبن ڇ وی ډی ثبیي ا ی

سبډیه ځىى.ایان ىيڅز

90

. پیؽبدبی اجتوبعی فرگی۲

ډبىی ى آډ ي ىيثبوڂی:اٵای آځبی ػبډٮ ى ډى ٽبثى ثبن

ثبن سان ا ډٵٺیز آډ ث اش ثبي ومیای يػى ى ډبویپ ىیي ډىٶی ث یټ ثبن ى ػبډٮ

اىثیبر، بی ځش ډچز ى ایان ٥ی بڃ –، ثىب ث يوي ىيڅز ډبىی ى آن ػبډٮ وه اوي

سڅیي ډٲچةبی ٽی ي ىیڂ ثبنوڂ ډىٶی ا ی ىيڅز ي ډچز كبٽڈ ث ٭چی ثبن س ډلشا ي

ىاای دی ی ډٲچةب ځىیي ث ٥یپ اٽىن ىيڅز ي ډچز كبٽڈ ى ډى ثبن سٽی ي ىیڂ ثبن

سٽی ى ډى ډئچ اوبنوي ث ٥یپ اځ ا . ٱیډى٦ٺی ٱیياٹٮیبی ثیب ډىٶی، ىايی

٥چت، اوڂبی ډشٮيىی مـن سؼییي ثب بی ډچی ي آډ ث ثبن سٽی وه ثڂ ثبن

ډٮبوي و٪بڇ ي ... ډاػ ډی ځىى. اځ اويٽی ثب سبډڄ ث ډئچ آډ ث ثبن سٽیز، ػب، دبن

ث ثبن ډبىی ى ایان ثىڂیڈ ډشػ هایڈ ي ٽ ى ىیي ىيڅز ي ډچز كبٽڈ ډئچ آډ

سٮیٴ ځىیي از، ایه ډئچ ا ياثش يسمبډیز ا١ی ډشٺیمب ث اډىیز ډچی ي ډبىی

ای سان ث هثی ى ځٶشمبن ىيڅز ي ډچز كبٽڈ، ډئيیبی ىيڅشی ي ډٽځای كبٽڈ، یبین ډی

بی وجز ث ډئچ ځبن ځي كبٽڈ ي ... ډبي ومى ٽ ث هثی وڂ ی٦بن ډٽځا، ومبیىي

91

ى كبڅیپ آډ ث ثبن ډبىی ي ىي یب ىاوي. آډ ث ثبن ډبىی ي آډ ىي یب ؿىيثبو ا

ئی، ىډپای، ځا ؿىيثبوڂی ػء ډجبوی اچی ي ابی كٺٷ ث، كٺٷ ٽىٻ، كٺٷ ن، ؿىيٵىڀ

بی ثبوی ثيیه جت ى سیپ يٳ ىيڅز ایان سٮییه یبزثبي. سٺیڈ ٹير ي... ډی

باو بی ډىٶی ي ی٦بن ثبیي ثب ى و٪ ځٵشه وڂ یٵ٬ سجٮی٢بر ثبوی ډشٮيى ثبي ډبڅڈ ثای

ب، ىاو آډان، ډشٮيىی ػز آځبی ثوی هبواى یب ب ثوبډ ثبن وجز ث ثبن سٽی ي ىیڂ

، ى سی ي سييیه ومبیيا ډٮچمیه ي ٽبى آډی، یبشمياان، ىډىيان ي سمبډی اٹب ػبډٮ

یسیخ ٵٮچی ي آطب ډىٶ ب ي سټ یپبن ثبو، ػز وٺي یشڈ سټ ی ډييویب ٭یه كبڃ ثوبډ

یشڈ آډی ٵٮچی ایان ى ٭يڇ ډٵٺیز ىاو آډان ي ځز اػشمب٭ی ي .. ډی ثبیي ا ػمچ

ثيیه ډى٪ ىيڅز ایان ثىيبی ثبي ٽ ث ر دیش ػاډ٬ ډػى ى ایان ا آن آځبی یبثىي.

بی سچیین ي اىیئی، سی ٽشبثـ ي ثب، ډشىيبی، ثځای ځىمبئی ب ي ساوي ثوبډ ډی

بی سجچیٲبسی ي ... ثب ډ١٭یز آډ ث ب، ٵیچڈ ای ى ب، آٵی بی ډلچ میىبب، ٽىٶاو

ثبن ډبىی ي آډ ؿىيثبو ا ى ىش ٽب هى ٹا ىي.

٫ ثبوی ي ٵىڂی:اٵای آځبی ياڅيیه ا سى

یثبیي ا امیز ي وٺ ٽبثى ثبن ډبى چیز ثبوی ي یب ىیڂ هچٺبی ډٲچة ډیياڅيیه ٽىٽبن اٹ

ىيثبو یب ؿىيثبو آځبی یبثىي سب ثشاوىي ى دي آډ ثب ى آډ ي ى٭یه كبڃ ٵایي آډ

ٽىٻ هى مای الڇ ا ىاش ثبىي.

اٵای ډبر ثبن سٽی ثای ٽىٽبن سٻ:ػز بی آډی بهز بی ٵیچڈ

92

ػبوج ٽ ثبي ي دیٵز مسىیي اځ يٳ ىيڅز ثجب آيىن وچی ډٵٸ ى اډ آډ ثی

يی ي ډٵٺیز سمبډی ىاو آډان ث اٵای ثبیي ا سمبډی اثاب ي اډپبوبر هى ػز ډی

ى ي ... ډوشچٴ ثپب ثىيى. مبو٦ ٽ ز، ٵىڀٽیين و٫ ثبن، ىیه، ػىیٵبٯ ا ث یيٻ

ډجبكض ځش ٽشبثـ ثلض ځىیي یپی ا ډمشیه ىالیڄ اٵز سلیچی ي ٭يڇ ډٵٺیز ىاو

ا ځ ثب ثبي، لمیڄ ثبوی ىیڂ ى اډ آډ ډیآډان ٱیٵب ٭يڇ ٽبثى ثبن ډبىی ي س

ىاو آډ ي كمبیز ثبویبی اډی ىي یب ؿىيثبو ثای ٵٮچی ث ډيڃثبو یشڈ سټ

بی بی ډوشچٴ ي هالٹی ا ی سچیین ثبیي ثوبډ ان ٱیٵب اڅو ٽىٽبن سٻ ډیآډ

بی ثبوی ٽىٽبن سٻ سی ي ډىش ځىى سب ثچپ ػز آډ ي اٵای ډبري ای ډچی

ا ي ٥ی دي ډیبن ډيسی ٭ٺت ډبويځی وبی ا ٭يڇ سلیڄ ث ثبن ډبىی هىٽىٽبن سٻ ثشاوى

بی آډی ىيڅز و ثب يٳ ي ی سویت ثبن سٽی ٽ ٥جیٮشب ثوبډ. ثيیه ول ػجان ومبیىي

جپ اشبوی ي اىییی بي آن ویه ث وبڇ اډي ډشبٶبو س٤ ډئيیببی ىيڅشی ډىب٥ٸ سٻ

ىب ى ػز ډلٺٺیه ي ىاو ديبن سٻي مای ثب ىٻ ياٹٮیز ثبن سٽی ثچپ ثبیڈ ډی

ي سجٮی٢بر آډی ٵٮچی ثبو سډیڈ همبی اػشمب٭ی ي ثبوی ثؼبی ډبوي ا یشڈ آډی سټ

ثبیي ٹيڇ ثىاز. ډی

ثبن:بی یټ ی ن ى ډى وډبڃ ثىن سٶبيراٵای آځبی ػاډ٬ ډػى ى ایا

ویىی مـن سجی، ايډی، ثیؼب، وٺ، ډىب٥ٸ ځٶشبی ثبوی سٽی ى بی سٻ ی

سىیي ثبي، ثی بئی ډی ویه هابن، ٹٺبیشبن، ميان، ٹيیه ي ... ىاای سٶبير سٻ

93

ثبن سٽی ثای ٽياڇ ا ب ي ب بی یبى ي ى كيی ویز ٽ ثشان ا يػى ى سٶبير

بی سٻ ویه یبى ي وبڇ ثى ثچپ مبو٦ ٽ ى م ػبی ىویب وی يػى ىاى یځيډىب٥ٸ

ثای ډظبڃ ثبن سٽی ي.ىبی اويٽی ا ڈ ډی ثب ای سٶبيرب ث يب جت ىا ای ثبن ی

، بی اويٽی ز ه اډی ىاای سٶبيربٽځٶشبی ٽ ا ی یټ سٻ اشبوجڅی ثب یټ سٻ

ش ىاای ثبن سٽی اشبوياى ثى يڅی بڃ ځ 90ثبي ٽ سٽی ٥ی وىیټ ث ى كبڅی ډیایه

٭چمی ي ي و اځبوی ای ثبن سٽی اشبوياى ډی ثبىي سٽبن بٽه ایان ث ٭چڄ ډشٮيى و ىا

بی ثبن سٽی بی ٭بىی ى ی ى، يػى سٶبيرډى ثبن سٽی يػى ىا ىآٽبىډیټ ثای سلٺیٸ

سٽی اډی ٭بىی ثى ي ثیش ث ٱىبی ثبنویه وجز ث ىیڂی ای سٻ ا ي ډى٦ٺ

ثبوبن ایان وی ى سیپ ىاای ثبن اشبوياى وشبی وجىوي ي ٵبځىى، ى ٭یه كبڃ ثډی

ثبن سىیي یټ ٵب بډي ثى اٽىن ثیبڃ ځش ثػى وی 100یشڈ آډ ای ي اػجبی ٥ی

یىی ي ٽډبوی ٹبى ث ىٻ وىبن ڈ وجىوي ى كبڅیپ ثای سٽبن بٽه ایان یای، اٶبوی،

ب ٹبى ث ڈ ٭يڇ سلیڄ ث ثبن ډبىی ثیبی ا سٻٱو سىب ؿىیه ډىی يػى وياى ثچپ ٭ال

ثٮ٢ی ا ثبىي. ى ى سٽی ي آثبیؼبن مبڅی ډیثبن سٽی ڈ ثبوبن ه ىٻ ي كشی سپچڈ ث

اوب ىاای سمبیالر واىدشبو ي ایيئڅیټ ثب آڅز ىز ٹا ىاىن سمبی ثبن ځٶشبی

سٽی "، "سٽی ايډی"، "سٽی سجی"ویه ایان ډٶبیمی مـن سٽی ډبثیه بی سٻ

ىبی ډػى ث اكشی ډی سان سٮيى ډىبث٬ ٭چمی ي ثبنثوي ٽ ثب سػ ث ب ډیي ... ا ثپ "اىثیچی

ټ یؾ ٽياڇ ا سډبی ی ىای ثب ٭چمی ي ثی ثى ث سی ي ایيئڅیټ ثىن ؿىیه ډٶبیمی دی

94

بوی ٽ ي ث ٹجالوي ث ولی ثى ٽ ث اوبوب بی ثبوی ي ځٶشمبن كبٽڈ ى ایان یبز. ویشىي

می ث ب بز ي ى ٭یه كبڃ اوبن ىاای اڅٶجبی اشبوياى ي سټ ثبي ثش ا ىیڂ ثبن

، ى كبڅیپ اځ ث ٵ ډظبڃ ثبن سٽی ى ډی دىاويٵبی ثبن اٹچیز كبٽڈ ثبن هى ثببیٺډ

ث اولبی ثى ي ى یشڈ آډ ي دي ډٹٮیز میبڃ ىاای 100ایان ٥ی وىیټ ث

ىال ثىػ ي اان وبچییي ي ى ٭یه كبڃ ىاای ډ ر سىب ثبن آډ ث ٽب ځٵش ډی

ډی ساوشیڈ ث ٹیب ىي ثبن ثذىایڈ ى كبڅیپ ثبن سٽی ثى ی ډیي ٱیىيڅش یىيڅش بډبن

ش ي ي كشی بڅب ي اٽىن وی ث ر می اوپب ځىیي ا سمبډی ډاى یبى ي ډليڇ وڂ ىا

ٽمی ډشٶبير میه ثبن ى سٽی ساوش ػبی اىثیبر وة ا ث هى اهشب ىي یيڅی

ثبیي ثای ٵ٬ دی ىيڅز ایان ډی. ٭بػ ا آن ثى ازاډی ٽ ثبن ٵبی ثب آوم پ

بی آډی ي آځبی ىىي ډشى٭ی ا ى یشڈ ن سٽی ثوبډډػى ى ډى ثب بی ىايی

بی ٭مډی سی ٽىي. آډی ي بو

95

ثخػ پجن

زثبی فرگی بی ترثیت هعلن از زای دیذ تفبت

ث سثیز ىاو آډانٽىىي ػز پ اوشٺبىی دياځیټ ا اسوب ډیب ي ډٮچمیىی ٽ يی آٽبىډییه

ث يوي. سبٽیي ډی٭ىان يوياوی ثب ىیيی اوشٺبىی ث امیز ي ٽبثى آډ ث ٭ىان ٽبسبڅیي

ى ٭یه كبڃ ډپبوبئی و٪ی هبو، ي ځىى ٲییار اػشمب٭ی ا ډي ي٫ ډیساب ایه سٶپ،

ث ٭جبر ځاى. سبطی ډیوی ٽىىي ځ ډیي بی یبى ٽؿ، ثبا ي ...ٽ ىاو آډان ث ډپبندبٻ،

ساوي وٺ سبډیه ٽىىي ډىبٵ٬ ىیڂ ډيا ډی

ی ىثځیوي وب٭ياڅشی ي سجٮی٠ ي ، ډپبوځي كبٽڈ

ىی ول پڄى ٭یه كبڃ وبثاثی ډجيڃ ځىى.

ډی ٺ ډٮچمیه ي ٽبىبی آایه ډئچ ث و

ډٮچمیه وی ثبي ٽ ى ډي ي ٽال ياثش ډی

آډوي. وٺب ا ى دي سثیز ډٮچڈ ډی ایه

ث ٵىڂی ىیڂ سثیز ډٮچڈ ا ٽی ث ٽی ىیڂ، ػٲاٵیبئی ث ػٲاٵیبئی ىیڂ ي كشی ا ٵىڂی

ػز ثیز ډٮچڈ یپی ا ثبسیه ډ١٭بري ى ٭یه كبڃ س دیى ډشٶبير ا ڈ ر ډی

اٹشيابی یبی ٽ دي سثیز ډٮچڈ ا ى ثبي. ټ ػبډٮ ډیبی ی ډؼبىڅ ٹير ډبثیه ځي

بی ډسج٤ ث ډیىساوىي ىیڂ ٽىىي ډی ىی ډی ی ي ػزى اوي پڄ اهشیب ځٵش ي آو٦ی ٽ هابن

ډاكڄ یبی ى سمبډی بیبی اٹشيا ى ٹا ىىي ث ٭جبر ىیڂ ډؼبىڅى ٽىشڃ هوی آډ ا

96

ا وشبیغ ډؼبىڅ یبى ي یب ډٮچمیىی ػز سيايڇ یشڈ آډی ٽ ىي. ډٮچڈ هى ا ثي ډیسثیز

ث دبی سى٫ ثبوی ي ٵىڂی پڄ ځٵش سثیز هاىي ي ي یب ٭الٱڈ سمبډی سى٭بر ثبوی ي

و٫ ي ول آډی ٽ ي ځىیي. ىبی ىاو آډان سثیز ها سیخ ی ػز سټٵىڂی ډٮچم

بی اٹشيا ا ث ٮچمیه ى ىي سثیز ډٮچڈ ٵا ډیڂیوي سبطیاسی ث ياث٤ اػشمب٭ی ي ډپبویڇډ

اډٲبن ډی آيى.

ثبي وبىبی ثبوی، ىیىی ي ٵىڂی ډشٮيىی ډی ٭الٱڈ ایىپ ػٲاٵیبی ایان ىثځیوي سى٭بر

د ا اسمبڇ آيوي. ثجب ډی ٵىڂی ثبوی ي سټ سټسثیز ډٮچڈ ى ایان، ډٮچمیه ا ث ی

بی سثیز ډٮچڈ ي ي٫ ث ٽب ثیبی ا ډٮچمیه ثب ډپالر ٭يیي ثبوی، ٵىڂی، اػشمب٭ی، ىي

ځىوي. آډان ډاػ ډیاسجب٥ی، آډی ي ... ى ډاػ ثب سى٭بر ثبوی، ىیىی ي ٵىڂی ىاو

ٵىڂی ثبو ي سټ سیه ډپڄ ى ډٮچمبن ایان ث جت یشڈ سثیز ډٮچڈ سټ یه ي اچیس ډڈ

.ز٭يڇ ایؼبى اسجب٣ ډشٺیڈ ي میمی ثب ىاو آډان

بئی ٽ ث ر می سى٭بر ثبوی، ائشىیپی، ىیىی ي ٵىڂی يويان هى ى ىیڂ ىيڅز

اوي ى ڈ ی هى ا ث اب سى٭بر یبى ي اػا ٽىبی آډ اوي ي ثوبډ ا ٹجڃ ومى

ثبي ؿوپ ػز ډیبی ډٲچة سثیز ډٮچڈ یپی ا اچیشیه ډجبكض ى ډیبن ػبډٮ كبٽڈ ي ځي

ثبو ي جت ثبهاز آډ سټ ،سلٺٸ سثیز ډٮچمبوی ث اب آډ ؿىيثبو ي ؿىيٵىڂی

بی ثيز ى ٭یه كبڃ آوبڅی سمبډی ىاىي بثى ي ى آډ وڂی اوشٺبىی ث ډىبث٬ ډبىی ثپ

ساوىي یبى ي ډٮچمیه سثیز ځىوي ډیى سیپ ثب سٶپځىى. آډي ى دي آډ ا بډڄ ډی

97

ایٶبا ي ٭ياڅز اػشمب٭ی ى ٽال وٺی ډظجز یى سٮ سٶپ ؿىيثبوی، ؿىيٵىڂی ي ث٤ ثاث

بی آډی ؿ ى سان ا٭بن ومى ٽ ا ايی ىیي یبز بی یبى ي ډی ث ځٶشثب سػ .ومبیىي

وشبیغ كبڄ ثیش سلز سبطی هیبر ډٮچڈ ي ٽبى آډی، ثبو ي ؿ ؿىيثبو بی سټ یشڈ

ثای سبطیځای ډٮچمیه ثبي. ډثیبن آډی ډی ا٥ال٭بر دياځیټب، ډٮچډبر ٲچی، ډبر

ز ځ ث ي١ٮیشی ډ٦چة ډى بئی ػ كڄ ثبیي ثب وڂی اوشٺبىی ث ي١ٮیز ډػى ا وی ډی

ى ػز بی ىيڅشب ډشبٶبو ٭مي ډٮچمیه ي ډثیبن آډی ډؼیبن یبز ٹا ځیى. ډ٦بڅٮ

ثبىي ي ثیش وٺ سپىیىبئی ػز اوشٺبڃ ب ډی سیخ ثبو، ایيئڅیټ ي سټ آډ سټ

دبئڅ ٵی دياځٿ ىب ؿىیه ډثیبوی ٽىىي. كبٽڈ ث ىاو آډان ا ایٶب ډییيئڅی ٹير ا

ٽىي، ثىب ث و٪ ٵی وٺ ي ٽبثى ډثی آډی ى یٴ ډیىاان یشڈ ثبوپی س وٺ هاوا ى

ٱیٵٮبڃ ه ډایىاو آډ وی ى ؿىیثبي. سىب وبٹڄ ا٥ال٭بر ا یټ ډىج٬ ډیبئی ؿىیه یشڈ

شیه ٽىي، و ډٮچڈ ي و ىاو آډ ٽؿپ ډی ٽىي ا كٶ٨ ٽ ا ډٮچڈ ىیبٵز ډیثى ي سىب ا٥ال٭بسی

ياى ٽىىي ي ى ٭یه كبڃ یؾ و٪ ي اوشٺبىی ا وی ث ا٥ال٭بر سلٺیٺی ى ډى ا٥ال٭بر ومی

دىي. ث٭پ ایه ای اڅی ومی ىاو آډ ي ډٮچڈ ى ډى ول ي ؿڂوڂی یؾ كبىطىاوىي. ومی

سثیز ډٮچڈ سلڃ ها ٮی ى ٵاڈ بهشه ٵ٢ب ػز اوشٺبى ا ياث٤ ٹير ي ىیي ډى ى

وٺبىاو ا ث ىاو آډ یثشاوىي ىیي ي سب ډٮچمیه ویومبی ث آډ ا ى ډٮچمیه ایؼبى ډی اوشٺبىی

دىاى جٮی٢بر ډػى ى یشڈ آډی ډیب، وب٭ياڅشی ي س آډ ىىي، ؿىیه ډٮچمیىی ث وبثاثی

ؿىیه سثیز ډٮچمی هى ثلض یټ سلٺیٸ يیځبی ي سمبډی ىیيی وٺبىاو ث ډبئڄ ا اائ ډی ٽىي.

98

ز ډٮچمی ییه سثبی ؿى سان ث ر هال يا ث وپبر ډشٻ ثوبډ ٥چجي يڅی ډی ىیڂ ا ډی

ث پڄ ی اب ىاز:

ځىى. ابی ډٮچمی ډیجت ىٻ ي سٶپ وٺبىاو ياث٤ اػشمب٭ی ي ٵىڂی ٽبويیي -

ٵاڈ ومىن یبهز ىٻ ىویب ي ياث٤ اػشمب٭ی ا ايی ىیي يای هى ىاو آډانجت -

.ځىى ډی

ا ٵاڈ ای ا اٵاىی ىاای كٺٷ ثاث ػبډٮ ث٤ سپظځائی ي ىډپای ي ػي ى ا هیبڃ -

.بى ډی

بی ډوشچٴ سثیز ډٮچڈ ي ى ایه ثو ا ٽشبثـ ډٽ ٮی ى اائ ډيڃ ثب سػ ث ډجبكض یبى ي

ٽبى آډی ى ا ىویب ػز ایؼبى ډيڅی ثای سثیز ډٮچڈ ى ایان ثای سلٺٸ آډ ىي یب

ایڈ. ا ىاىؿىيثبو ا ډي و٪ ٹ

99

ثبظک در هعلن ترثیت

ه ػز ٵٮبڅیز ى ىي ى ثبټ ډٮچمی

ي سثیز ډٮچڈ ثبیي ا ډيا اثشيائی ډی

اىمبئی ډی ثبیي ا ػز سيی ى ىي

بی ثبن ثبټ ډى ٽ ٹبون وډبڃ 1982 ى بڃىیذچڈ ډث٥ ا ىیبٵز ومبیىي. ىاوڂب

سپچڈ ثبن ثبپی ثى ى ډيا ىيڅشی ٹبى ډٮچمیه "20دی ىيڅز يٹز ياٹ٬ ځىیي سىب وي ث

اٽىن وی . ويوشه ث ثبن ثبپی ثى –" وی ىاای اى هاوين 20يىی ا ي ٹمز ثیب ډلي

آډډيڃ ى ډٮچمیىی ٽ ث آډ ثبن ثبپی ي یب ی ٽ ث دبی ثبن ثبپی پڄ ځٵش ث

ي ٵٮبڅیز ىیذچڈ ثب ىاشهوی ي دىاو ٵٮبڅیز ډی ثبي. ډیآوبن ن ثبپی یپی ا ډچيډبر سيی

ثبن ىيڅشی ث آډ ډیاډٮچمیىی ٽ ى ډي "80اډي ثی ا دىاوي ى ثشیه ٦ق ث

" 63ثبىي، ى ىیڂ آډ ثبن ثبپی ډی ډيٻثبپی سچ٤ ىاش ي ى ٭یه كبڃ ىاای

ٹا ىاوي.دىاوي وی ى ٦ق آډ ثبن ثبپی ٽ ى ډيا هی ث ٵٮبڅیز ډی ډٮچمیىی

ایغ ثىن ٵاځیی ثبن ثبپی اٹبڇ ډٽ ا آډ ثبن ثبپی ثیب سبطی ثاوڂی ي وبی ا

ثبپی ي ثٮ٢ی ا ډٮچمیه ىاای ثبن ډبىیاوي؟ ثیب هة، ډشپچمیه ثبن ثبپی ؿ ٽبوی. از

بی سثیز ډچٮمی ٽ ى آن ثبن ىي ٽ ٵبٯ اڅشلیالن ػيیي ا ډيا ي یب ىاوڂبیب اذبویبئی ش

ث ثبن ی سچ٤ ٭بڅیثبىي، اٽظ ٹیت ث اسٶبٷ ډٮچمیه ػيیي ىاا دبی آډ ثبپی ثى ډی

يڅی ث ٭چز ٽب اى ي يڅي ي ٥جیٮشب ٽب ييى ىاو آډان ػيیي ث یشڈ وي، ا ثبپی

100

ا ىيڅشی ٽبىبی آډی ٽ ى ډي .ثبي یي ډاػ ډیٽب سثیز ډٮچمیه ػيثبټ ثب ،آډی

بی ىي آډی ثب سػ ث ثځای میىبب ي بی ىي ى اطىبی ٵٮبڅیزث ٵٮبڅیز ډٲڃ ش

اوي، كپډز ثبټ وی ی ځىیيالڇ ثای آډ ثبن ثبپاى آډی ډٵٸ ث ٽت ٦ق

اوي وی ڇ ویيثای ډٮچمیىی ٽ هاشب آډ ثبن ثبپی ي یب ډٮچمیه سظجیز ي ٽ ث ٦ق ال

ډٮچمیه ى كبڃ ٽ ٽىي ى ٭یه كبڃ كپډز ثای ب٭بسی ډی ٭الي ث وڇ ډٮمڃ ثځابئی ٽال

كشی كپډز ثبټ ث ډٮچمیىی ٽ هاشب ثى. ثبىي ا ٽبى ػبیڂیه ث ډی یډآډ ثبن ثبپی

ث ٥یپ ث اب آډب می ىي، بڃ ډهی ډی 3ٵاځیی ثبن ثبپی ثبىي ثيين ٽ كٺٷ

بی اوي. ك٢ ى ٽال ومىهی یبى ي اشٶبى بڃ ځش ا ډ 20ډٮچڈ ٥ی 23.000كييى

اډشلبوی ٽ ا ب ى ثبیي ى دبیبن ٽال ثای ډٮچمیه ٽبٵی وجى ثچپ ډی آډ ثبن ثبپی وی

ب وی ډٮچمیه ثای ٽز ى ٽال ى ثچىي ثیين آیىي، ى ٭یه كبڃ ز ځٵش ډیی كپډ

بی ځش ثب سػ ث ٥ی بڃپی ثبىي. ىاای ٦ق ډش٦ی ا ډٮچډبر ى ډى ثبن ثب ثبیي ډی

دىاوي وی ثيين ٽ كٺٷ ٽ ى ډيا هی ث ٵٮبڅیز ډی بی ر ځٵش ډٮچمیىی ٵڇ

ىي، كٺٷ ډٮچمیه یيٽی ٽ ثای بی آډ ثبن ثبپی ٽز ىاش ثب ساوىي ى ٽال ډی

ى ىیڂ ى. كپډز ثبټ دىاهز ډیبډب ا ٥ٳ ى سم یڂیىی آډځبن ٵٷ ثپب ٵش ډیػب

بی آډ ثبن ثبپی وي ثب ك٢ ى ٽالا وی ث آډ ى ډيا ډٲڃ ډٮچمیىی ٽ اٽىن

بی ي ډ٦چ٬ ځىیين ا سډیىڅی بی ثبوی هى، اشبوياىی ٽىن ثبن جت سٮ ډبر

بی آډ ثبن ثبپی ثځای ٽالیوي. ځ ٵا ډیث ر ویم یب سمبڇ يٹز ثبوی ػيیي ا

101

اذبویبئی ى ډيا ډٲڃ ثای ډٮچمیىی ٽ ىاای ثبن ډبىی ثبپی ثى يڅی ث آډ ثبن

وشه ث ثبن ثبپی –ي اى هاوين ىبی یب ى بی ٽال ځىى. ثبىي وی سپیڄ ډی ډی

ى ٭یه كبڃ ثای ث٤ ډٮچمیه وی ث ډاست ى ٦ق ٹبثڄ ٹجڅی ياٹ٬ ي ي سٮ یبٵش از،

.ځای ي از يٳیی ىٹیٺی بی یبى ي ثوبډ ځاډ ي هیى څٲبر ډٮچمیه وی ى ٽال

چز ډمى٭یز ثبن ثبپی ى بئی ٽ سبٽىن ث ٭ ډلی٤ پی ىبی یبى ي ى ث٤ ثبن ثب ٽال

ثبي. ٹبى ث وٶ ى آوب وجى ا امیز ثائی ثهىا ډی

ی ا ثٮ٢ يڅی ثب ایىمسان ث ي١ٮیز ډىبت آډځبان ى ثبټ دی ثى، ا ډ٦بڅت ٽ ي ډی

ب ث سان ث اا ي هاز هبواى ٽ ا ػمچ ایه ډپالر ډی ثبىي آډان ثب ډپالسی ډاػ ډی

اب ومى ٽ ثٮ٢ی ا ډٮچمیه ا يی وبؿبی ث ډيای ٽبثى ثیش ثبن ثبپی ى اډ آډ

بڃ 45 ه ى ٭یه كبڃ ډٮچمیه ثی اځىوي. ثبي ډىشٺڄ ډی ډیبن اذبویبئی ٽ ثبن آډی

ب ث آډ ثبن ي ث جت هاز هبواى ىيثب ډپالسی ډاػ ډی ثب ى آډ ثبن ثبپی

اوي. ی ډاػیثبپی ثب ډپالر سي

سان اى٭ب ومى ٽ ن ثبپی ٥ی ىي ٽبی ث ػار ډیث جت ثځای یمیىببی آډ ثب

ن ثبن ىيڇ اىثبن ثبپی ث ٭ ثیبی ا ډٮچمیىی ٽ ىاوي. اٽىن ثیبی ا ډٮچمیه ىيثبو

ځیىي، ى ٭یه كبڃ سلٺیٺبر ا ډٺز سيی ثبن ثبپی وه ډیثبىي ىاای ىیذچڈ آډ ډی

ډلچی كبٽی ا آن ز ٽ ډيڃ آډی ٽ ث دبی ثبن ثبپی ثبي ث يی ىاو آډاوی ٽ ثبن

ثبي. بن ثبپی ز ىاای وشبیغ ډىٶی ډی ايڃ ي یب ىيڇ

102

ي دي ډاٽی ػز ډبي آډی ډٮچمیه وی ث سٮياى كپډز ثبټ ثب مای يی آډ

ث ثبي. ىڀ ٽىىي ٥ف ثبوی وی ډػى ډی ٽ ى سمبډی ډاٽ یبى ي مبومى ٭يى سبی 18

اب ابىبډ يی آډ ي دي ثبټ ي٩بیٶی ٽ ثای ډاٽ یبى ي سٮییه ځىیي ٭جبسىي

بی آډی يی، سی ي سييیه ډاى آډی، ډبي ثای ډٮچمیه كیه ډ٭چڇ آډی، ثوب ا:

ٷ ٽبىببن ي ى ډاٽ ٵ، كمبیز ا سلٺیٺبر آډی ي ٽبثى سؼثیبر آډی ي ... سيی

سى٫ ثبوی ي ٵىڂی، آډ ثبن اوڂچیی، ٵاڈ ومىن اكشیبػبر يی ثب ٦ثډالوی وی ى ا

ى ثٮ٢ی ا ډيا ثبي. يډبر سپىڅیپی آډی ډػى ډیىاو آډان ي اڅو ډچآډی

ای آډ ىي یب ث .ىيڅشی ي هی دىچی يی وی ثای اډ یبى ي سثیز ځىیي از

.. ٽبىی ؿىيثبوڂی، ډٶىار، ډىبث٬ ډبىی ي ىی، ایبثی ثبوی ي ٵىڂی . ؿىيثبو، ځش

م بڅ اان ب٭ز ٽال ػز سثیز ٽبىببن آډی از. ی وی سثیز يا كٵ

ثبي: ٹا ی ډییبى ي ث ځىى، ٽ ٹمشی ا ىي ثبټ س٤ كپډز ثځا ډی يی ى

ب: ٹجڄ ا ي٫ ٽال

بی ځيی ثبی

سئبس ث ٭ىان اثای ٽبآډي

ډيي٫ ا ٹجڄ ا ٣جبثٹای اس

آډ اثشيائی:

103

ي ٵاځیی آډ آډ اويییين

ىٻ ډشه ي سڅیي ډلشا

ډبي ى ٽال

ىي اىمبئی:

ډبر اسجب٣ ثبوی

يثالٿ ویی ث ٭ىان اثای دياځیټ ى ثبن آډی

٭مډی:

بی ىیؼیشبڃ سوش

ا ث ٭ىان اثای دياځیټ دی ػی

ډيبی ػيیي ى سپىڅی

ثبىي وی ىاای ي یب ؿىيثبو ث سيی ډٲڃ ډیبی آډ ى ى ىیڂ ډٮچمیىی ٽ ى ثوبډ

وي، ثای ډظبڃ ثٮ٢ی ا ډٮچمیه ډچڇ ث سيی ث ٽىٽبوی ډشپڄ ا ؿىيیه ځي ٽ ا ډپالسی

آډی وی وبن ی ا سلٺیٺبر مبو٦ ٽ ثیب. اوي ىځیاوي بی ډشٶبير ثبوی ىاای ډبر

، ى ىیڂ بوی ي ٵىڂی وی ډٺز ثب زثای آډ سى٫ ث ىي سثیز ډٮچمیه ډی

ی ځىیي ٺچا ی ٹبون سډٮچمیه ث جت ي١ٮیز ٹبووی ثبن ثبپی ٽ ث ٭ىان ثبن اٹچیز

104

، ي یب ثبىي یچمیه ىاای ثبن ډبىی ثبپی وم، ؿوپ ثٮ٢ی ا ډٮسی يثي شىيډپال وی ثب

وي ث ٭چز سبین ٽڈ ٽبثى آٽبىډیټ ثبن ثبپی ثب ډپالسی ا ٽ ىاای ثبن ډبىی ثبپیډٮچمیىی

،ى ٭یه كبڃ ث اب وشبیغ سلٺیٺبر ي.ثبى ىز ث ځیجبن ډیوشه –و٪ی ډبر هاوين

ساوىي ځ ىاو آډان ا ا ىي ٽىىي ثش ډی دي آډ ثبن ىیڂی ځ ډیډٮچمیىی ٽ ا

ا امیز ثائی وؿىیه ډبسی ى ډيڃ بی آډ ىي یب ؿىيثبىی ومبیىي، ډبث ىٻ ي ػز

ثبي. ثهىا ډی

ػین یىدٵ

ثبوىبی ٽبثىی، ځي سلٺیٺبر آډی

ىاوڂب ثبټ

% ډٺبڅ ا ډىج٬ ی سػم ځىیي از:

Towards Multilingual Education: Basque Educational Reserach from an

International Perspective

105

ترثیت هعلن در کبتبلیب

بڃ 30ٽبثى ثبن ٽبسبالوی ي آډ ث آن د ا

ډمى٭یز ثبن ٽبسبالوی ى ىي ىیپشبس ٵاوـپ آٱب ځىیي.

بی ډلچی ډ ثبنث ؿىي ب٭ز آ 1970-71ى بڅبی

د ا ا٭الڇ هىډوشبی 1978ي ى بڃ ، ي ډی اډپبن ىاى

ر می ثبن ٽبسبالن ٽبثى د ا ث بی اثشيائی ي اىمبئی ي٫ ځىیي. ىي ى ٽبسبالوی ث

بئی ٽ ى ډیى آډ ث ي ٵڇ 1979ث بڃ یبوهىډوشبی ٽبسبڅ ىبهش ين ا٭الڇمیز

بی وی ث ما ثبن اذبویبئی ى سمبډی ډاكڄ ي ىيالبٵز ثبن ٽبسر دی 1980بڃ

وی ث 1983 سیت ٹبون ثبن ٽبسبالوی ث بڃث ٭ىان ثبن آډ دیٵش ي. یآډ

ب ي ي جت ٽبثى ثبن ٽبسبالوی ى ثیبی ا ك اٵای ىاىډاست ك وٶ ثبن ٽبسبالوی ا

اډ ځىیي.

ؿٺي اډي ثبن ٽبسبالوی د ا ٥ی ومن ىي اشٺا ٥الوی ساوش ى ثو آډ

ث جت بی ثځی ا ثىاى يڅی كپډز ٽبسبالن ثب ډپالر ثځی وی ډاػ ځىیي از. ٹيڇ

ویب ث ثبن ٽبسبالوی ډٮچمیه ى ٽبسبڅ "75آیمیالیوی اذبویب ثی ا آطب ډوة یشڈ آډ

ډی ىاوشىي ى ثبن ډبىی هى ا یبوډىډبن ډلچی ٽبسبڅ "60ي ى ٭یه كبڃ سىب ی وياشىيسچ٦

ٽ د ا سیت ٹبون ثبن ثيیه جت ثىكبڅیپ یؾ آډی ث ثبن ډبىی هى ويیي ثىوي.

106

یی ي ثای ثبن ٽبسبالوی ي ث٤ آن ى اډ آډ ايڅیه ډى ي اياٳ ثوبډ 1983ى بڃ

.بی آډی ځىیي اڈ ومىن ثوبډسثیز ډٮچمی ي ٵ

یهٮی ى آٱب سثیز ډٮچمای ثب وبڇ سٲیی ي سلڃ ډٮچمیه ٥ی ىي ډكچ ثوبډ 1981ى بڃ

ى اػا ځىیي. شیشبی آډی ډػى ى ٽبسبڅویبسمبډی اوثوبډ ډٽ ا ی ، يیب آٱب وٽبسبڅ

ي٫ ث آډ ثبن ٽبسبالوی ى ىي اڅشلیالن ايڅیه ىي ثوبډ آډی ٵٷ ٵبٯ 1986بڃ

ثب ثبي ث ایىپ ٽبثى یشڈ ډٽ ث دبیبن یي ډڅیه ٽبسبڅویب 1987ى بڃ اثشيائی ومىوي،

ڇ یشڈ سثیز ډٮچڈ ٵٷ ومىوي.اٹياڇ ث اسمب

ویببی هث جت ثآيى بهش ډٮيٳ ثى "ثبو آډ سټ"ش ث ډيڃ ډٽ ٽ ثی

ى ډيڃ آډی سٮ یبٵز، بی ايڅی ا٭الڇ هىډوشبی ٽبسبڅویب ن ي ډٮچمیه ى بڃآډا ىاو

ی مـن يهبػی آډ ىاى ي ي ىبی ب ث ٭ىان ثبن یبى ي ثبن اذبویبئی ي ىیڂ ثبن

ي. یب١یبر، ٭چڇ ٵىی، ٭چڇ اػشمب٭ی ي ... سمبډب ث ثبن ٽبسبالوی آډ ىاى ډی

ثبىي ن ي كشی ىاوڂب ث ٽب ډٲڃ ډیبی اثشيائی، اىمبئی، ىثیشب سمبډی ډٮچمیىی ٽ ى ىي

بی ثبیي ا ی ىیذچڈ ر ثبن ٽبسبالوی وی ډیي ٽ ډبثبیي ث ثبن ٽبسبالوی سچ٤ ىاش ثبى ډی

3ډٮچمیىی ٽ ى ىي اثشيائی ث ٵٮبڅیز ډی دىاوي د ا آډ می ر ځٵش ثبي.

ځىوي. ى ىاوڂب ډٵٸ ث ٽت ىیذچڈ ډیای بڅ

107

وپش ډڈ ثبیي ىاای ډيٻ ىاوڂبی ثبىي، ابی ډٮچمی ډیثای سيی ى ىي اىمبئی ٽبويیي

ابی ىیڂ ٳ ىاشه ډيٻ ىاوڂبی ػز سيی ى ىي اىمبئی وی ٽبٵی وجى ي ٽبويیي

آډی ا ثڂاوىي ي ى ٭یه كبڃ ىاای ډيٻ می بی سوی دياځیټ ي ثبیي ىي ډٮچمی ډی

وی ثبیي ىاای ډبر وي ا آډ ى ٽبسبڅویب ډٲڃ چمیىی ٽ ث اډسمبډی ډٮ ى ىیڂ وی ثبىي.

اٽىن كپډز ٽبسبالن ثای ډٮچمیه ىي اىمبئی ثبىي. وشه ث ثبن ٽبسبالوی –هاوين

وشیشبی ٭چڇ بی یبى ي ا ی ډثیبن ا ی ى كیه آډ وی ٵاڈ ومى ٽ ٽالئب ٽال

ځىى. آډی ثځا ډی

ثبي، ث سیپ اب یپی آډ ي كمبیز ا ډیى ٦ف ٭بڅی ٽبسبالن ىي یآډ ثبن

. ځای ځىیي از دبیثبن ٽبسبالوی ى ىاو آډان ي ىیڂی آډ ډٮچمیه ي ٽبى آډی

اب آډ ي سثیز ډٮچمیه ث ر سئیټ ي ٭مچی سمبډب ثب ثبن ٽبسبالوی ثى ي م

بی یبى ي ٵبٯ اڅشلیالن ىيوي. ا بی یبى ي وی ډچڇ ث ٽز ى ٽال ابی ډٮچمیٽبويیي

ثبىي. وی ډیٹبى ث ٵٮبڅیز آډی ى ىي اىمبئی

، ب هيډبر آډ ٽبسبالن، اوؼمه ىی يا، ثٮ٢ی ا ٽبڅغوبى ا ی یبوسثیز ډٮچڈ ى ٽبسبڅ

اځبن دیى، ى ٭یه كبڃ ي .. ر ډی Omnium Cultural، بډبن یبوځي ډيا ٽبسبڅ

ياثش ثى ث ر می ډئڃ ٵاڈ یبوثبن ٽبسبالوی ث ىاوپي ٽبسبڅ هيډبر آډ

ى ىیڂ اځبن هيډبر آډ ٽبسبالن ثبي. بی آډ ثبن ٽبسبالوی ډی بهزومىن ی

108

ػز سی ي سييیه اډپبوبر آډ ثبن ٽبسبالوی ىاای اٽیذی ا ٽبىببن آډی ي دياځب

.وی ز

ن یشڈ ٵبٯ اڅشلیال يڅیث اب ثبن ٽبسبالوی ثىب وبى ي یبوؿىي ډيڃ آډی ى ٽبسبڅ

ومبیىي. ث میه یبئی ا وی ى ٥ڃ آډ ٽت ډیآډی ى ٽبسبالن سچ٤ ٽبٵی ث ثبن اذبو

یبىځیی ثبن اذبویبئی ى ٽبسبالن ٭الي ث ٵاځیی ثبن ٽبسبالوی ډچڇ ث بی ډٮچمیاجت ٽبويیي

ثبىي. وی ډی

109

ثیي فرگ هعلن هحلی در پر: ترثیت ب آهزغ دزثب

دي ث ډبوىي ىیڂ ٽبی آډیپبی السیه ػٲاٵیبئی ثب

بی ثبي، ٭الٱڈ اٲبڃ ي ډشٮم بی ډشٮيى ډی ثبن

اوي بی ډػى ى دي ساوش ب هچٸ دي ا ی اذبویبئی

یپی ا دٽبثىسیه ى ٽىب ایىپ ثبن اذبویبئی اډي ى ديثبن ي ٵىڀ هى ا كٶ٨ ومبیىي.

ی ثب ایىم د ا څي يوځى ډى ٽبثى ياٹ٬ ډیث ر ٵٮبڃ ىیڂ وی ثبن 42 بز ثبن

ئی ث ىي اٽىن وی ثسی ي ډوی ثبن اذبویبي یبز ثبوی ٽ ى دی ځٵش ب اٲبڃ اذبویبئی

ثى ي ث ٭جبر ىیڂ ا آن ډبن سب ث اٽىن ثسی ثبن اذبویبیئ ٹبثڄ څم ر ډلی

ى ٽىب ثبن 1950٭الٱڈ ایىپ ا بڃ .بی ډىډبن دي ثى از ثای یز ثبن یسيیي

ب ى ب وی ي٫ ي يڅی سيیي ثبن اذبویبئی ث ىیڂ ثبن اذبویبئی ٽبثى ي آډ ىیڂ ثبن

بی ي آیمیالین ى ثبن ٱبڅت ى دي ث اب من آډاډ سيايڇ ىاش، ؿوپ

ين ث ٹمشی ا اياٳ یبى ي ب كبٽی ا ی یی ومى ثى ي وبو ب دبی اذبویبئی ا بڃ

ب ي ډٶڇ ٽ ډيڃ آډی ىيثبو ثیه ٵىڀ 1970ډبویپ ا بڃ ثبي. ډی

ایڈ ځش ي ث ي ى ٭یه كبڃ ث ثلض ځاش ي دباى # ياعInterculturalismایىشٽبڅـاڅیڈ$

دي سٲییار ابی ى یه آډی ىيثبو ثپب ثش ي ٽ ى ایهبی و ي ی سٲیی وبى

ثبي. سثیز ډٮچڈ ډی سیه سلالر آډ دي طجز ځىیي ٽ یپی ا ابی

110

يا ث سثیز ډٮچڈ ث ػز آډ ىيډیه ثبن دډشپچڈ د ا ثبن ى ی ث ر هال

اذبویبئی دىاهش ي از.

ىيثبو ثای ىاو آډان ٽـآځای ػز سلٺٸ آډ ى ٽىب يٳسمٽ سثیز ډٮچڈ

كبٽی ا ؛، يڅی آډببی ٭مډی ى ىزځای ومى اٵای ډٵٺیز آٽبىډیټ ا وی يٳ

ی ث ٵایي وب ي ډثیبن آډی ا هبواى ث ٥یپ ثٮ٢ی سبطیځای ٽڈ آډ ىيثبو از

بی آډ ډٮچڈ ثجب ٮچمیىی ٽ ا یبی ځش ثیبی ا ډ ى بڃوڂوي. ىيثبوڂی ثب ج ډی

ثیشی ث سػ ڈ آډی سبٽیي ثیشی ىاش يٽشت ىی ي یش یاشٮمب اوي ث ډلشای آډي

بی ډمی ى ٵڇ ،اڅشلیالن ػيیي یي ډٮچمیه ي ٵبٯد ا سبٽاوي. ومى "ایىشٽبڅـاڅیڈ"ډٶڇ

بی آډی ر ځٵش از. ډلشای ٽشت ىی، یشڈ آډی ي ی

بی ػيیي سثیز ډٮچڈ، سثیز ٽبى آډی ػز ٽب ى ډىب٥ٸ يشبئی ي ىيثبو يٳ ثوبډ

بی یبى اځ ؿ يٳ اچی ثوبډثبي. ډی بی آډ ىيثبو ي ایىشٽبڅـاڅیڈ ٽبثى ی ثای

يڅی ډٮچمیه سثیز ي ى سی ي سييیه ډچيډبر یيىسثیز ډٮچڈ ي ٽبى آډی ډٮٵی ځي

بی ىيثبو بی ډٮچمی ٽ ػز ٵٮبڅیز ى ثوبډاٽبويیيآډی وی وٺی ابی ث ٭ي ىاوي.

ز هیبسی وی ثبىي ٽ یپی ا ایه هیبر ٵٮبڅیوي ثبیي ىاای ي ایىشٽبڅـاڅیڈ ثځیي ډی

یټ ػٲاٵیب ث اب ډٶڇ یبى ي ډيا ډػى ىثبي. ډی "بی ډيا جپ"ډٮچمیه ى

اكی یټ جپ ډٲڃ ث ٵٮبڅیز ډٮچمیه ي ٽبى آډی ٽ ى و ىىي؛ سپیڄ یټ جپ ا ډی

بی ى جپیبز آډی یپبوی ا ػز آډ ىاو آډان ثپب ځیوي. ثبىي ډی ثبیي ډی

111

ٽىٽبن ي سی ډچيډبر آډی، ثځای میىببی آډ سبډیه ډىبث٬ ډبىی ػز آډ

ډبئڄ ډسج٤ ثب آډ ځىؼبوي ي ا ىیڂ ي ثیبی بی ٵىڂی ي آډی آډی، ٵٮبڅیز

بی ډيا ث ول یبى ي ث ٵٮبڅیز دىاهش ي د ا اسمبڇ بڃ آډی سمبډی جپاز.

بی ډٮچمیه ىي ىىي. يی آډ ي دي دي اائ ډیبی هى ا ث ځای ډٶڄ ا ٵٮبڅیز

ٽىىي. بی آډی یبى ي ٽز ډی ډكچ ى ثوبډ 3آډبىځی، اثشيائی ي اىمبئی ٥ی

بی ډثیبن آډی ي ډٮچمیه یيیځ

ي يیىډیپی ا وڂاوث ثوبډ آډ ىيثبو ڈ ٽبويیيابی ډٮچمی ا ډىډبن ډلچی ٽ یؾ ىي آٽب

، ٵٺ٤ یؾ یټ ا ىي دیويوي ثبىي ډی ثب ډٮچمی ډیڈ ا اٵاىی ٽ ىاای سلیالر آٽبىډیټ ډسج٤

ا ىاا بی اذبویبئی ي ٽـآ ث ثبن يڅی ىي ځي سچ٤ ٽبٵی ي آډ ىيثبوڂی ا ويیيځ

ى ٭یه ثیبی ا ډٮچمیه ى ډىب٥ٸ يشبئی ذی ځىیي، یي وػاو ٽىٽیى ىیڂ . ثبىي ډی

كبڃ سٶبير وڂ ي كبیز ثبوی ي ٵىڂی ى ډیبن ىي ځي ا ډٮچمیه ډلچی ٽ آډ می

ځىى. اوي ډبي ډی ز ډٮچڈ ا ځاويډٮچمی ا ويیي ي ډٮچمیىی ٽ ث ر می ىي سثی

ثای ډظبڃ بی آډی ایىشٽبڅـاڅیڈ ىاوي، ياٳ ي ی ثوبډډٮچمیه ډلچی س٦بثٸ ثیشی ثب ا

د ا ثی وشبیغ دىاوي يشبئی ث ٵٮبڅیز ډیوبن ډٮچمی ٽ ى ډيا آډبىځی ډىب٥ٸ

اوي ٽ اائ ي ثيیه وشیؼ یي بی آډ دیىبىبئی ٽ ا ی وبىبی می ى ډى ی

بی آډی ډشٶبيسی سان ی یيشبئی ٽبآایی الڇ ا وياش ي ثؼبی آن ډ دیىبىب ى ډىب٥ٸ

ا ثپب ثز.

112

وي ی ٽ ى آډ ثپب ثش ډیبی ثبن

بی پي ثب مپبی ډٮچمیىی ٽ ى جو ای ٽ ى ډى٦ٺ ثپب ثش ډی بی آډ ىيثبو ډيڃ

ثبن ٽـآ ٽ ځىى. آډ ي دي سی ي سييیه ډی ي يی ثبىي ډيا ډٲڃ ث ٵٮبڅیز ډی

بی آډی بڃ ايڃ آډ ي ى سمبډی ٵٮبڅیز 6ى زسیه ثبن ډػى ى ډى٦ٺ دډشپچڈ

بڃ یبى ي وی ثبن اوڂچیی ث ر ثبن هبػی ٥ی ب٭بر ىی 6ثبي، ى ثبن اچی ډی

ځىى. اٵيى ډیب ځز ډبن وی ث ب٭بر آډ آن ویى ٽ ث ىاى ډی ٵاث ىاو آډان

ځىى يڅی ډبن اٹىب٫ سی ډی اځ ؿ ى دي ىيڇ آډ ث ر می ٽبثى ثبن ٽـآ

ثبي ي ثٮ٢ی ا ډٮچمیه ى ٭مڄ ث ٽبثى ثبن طم ومیئی ډظمډثیبن آډی ث ٽبثى ثبن ٽـآ

. دىاوي ډی ي ث آډ آن اػلیز ىاىئی اذبویب

ى كبڅیپ ثٮ٢ی ا ډٮچمیه ث ٽبثى ثبن اذبویبئی ى ویم ىيڇ آډ اا ىاوي یؾ ډشيی وی

Communicative$ډطثای آډ ثبن ډٽ ډو وجى ي ثیش ث ر ډشي اسجب٣

approachبی ځٶشبی امیز ثیشی ىاى ي ي ثيیه ى ىي ث ډبرى. # ثپب ثش ډی

ى ىیڂ ث جت . ى ثب ػئیبر ثیشی دىاهش ډیبی ىی ث سمیه ځٶشبی جت ى ثوبډ

وڂ سبیوی ٽ ػبډٮ ث ثبن اذبویبئی ث ٭ىان ثبن اشٮمبځ ىاى ٽبثى ثبن اذبویبئی ى

ثبي. ډیي ډشمٮ ػبډٮ یبىآي اث٦ ٹير اشٮمبځ

ډ١٭بر ډى ثلض

113

ثبىي يڅی ث ٭چز ٽبثى ثبن ډی سٺیجب سمبډی ډٮچمیه ى ٦ق ٭بڅی ٹبى ث سپچڈ ثبن ٽـآ

وشه، ٹا٭ي ي بهشب ثبن –هاوين ډبر اذبویبئی ٥ی ىي سثیز ډٮچڈ ثیبی ا آوب ى

ث ىاو آډان پ ث ٵپ یبىىی ثبن ٽـآایى٭یه ى اوي، ي ١ٮٴ ډشٮيىیٽـآ ىاای وٺب٣

پی ىیڂ ا ډاى ډى ى ىیڂ ډپڄ ثبن اشبوياى ٽـآ وی یاوي. ثبىي می ډ٦٢ة ډی

، ث اب و٪ ثیبی ا ابڅی ډى٦ٺ ٽبثى ثبن اشبوياى ٽـآ ى سمبډی ډىب٥ٸ ډىبٹ از

بی ډشٮيى ډػى ى ب وی ث امیز ي ٽبثى ىیبڅپز اوبناالػاز يڅی ثٮ٢ی ىیڂ ا الڇ

بی آډی ث ٽبثى ى كبڅیپ ثوبډ .يوي ډیسبٽیي "ؿىيىیبڅپشی"ث ر ډى٦ٺ ى اډ آډ

بی ډياٵٮیه ٽبثى ثبن اشبوياى ٽـآ سبٽیي ىاى ثٮ٢ی ا ډٮمچیه ث ثؼب ثىن كبیز

بی ٽبثى ثبن ٽىىي. یپی ا ډمشیه سبطیار ډظجز كڃ ثلض اب ډیبی ډشٮيى ىیبڅپز

بی ډشٮيى اٵای آځبی ډٮچمیه ي ٽبى آډی ى ډى ثبن ي اشبوياى ٽـآ ي یب ىیبڅپز

.ثى از اڅو ثبن ٽـآ

ٽـآ ي یب سييیه یپی ىیڂ ا ډمشیه ډجبكض كڃ سػم ډشن آٽبىډیټ ا ثبن اذبویبئی ث ثبن

ي سييیه ٽشت آډ ثبن سی يی آډ ي دي دي ثب. ثبي ډی ىډیټ ى ثبن ٽـآبډشن آٽ

ذبویبئی ث ، ډٮچمیه ډلچی ٽ ث سػم ٽشت اٵشبىن ث سمبډی ډيا ډپچٴ از اذبویبئی ي

٦الكبر ثپب ثى ي ى ث ثٮ٢ی ا ايوي ث ٭چز ٭يڇ آىبئی ٽبډڄ ثبن ډلچی ډجبىر ډی

ي.ىثب ډاػ ډی ي ٽبثى ػمالر ب ثب ډپڄ ىٻ ٽشبة

114

ډٮچډبر آٽبىډیټ ى ٹیب ثب ىیڂ یسان ث ډٹٮیز يی ي ثس ا ډاى ډى ډىبٹ ىیڂ ډی

بئی مـن ثب وبڇٱثی ډٮچډبر اب ومى، ؿوپ ى ثیبی ا ډاٹ٬ ډٮچډبر آٽبىډیټ

ى كبڅیپ ا٥ال٭بر ى، ي ...سئیه ي اائ ډی "٭بر لیقا٥ال"، "ځچثبڃ"، "آٽبىډیټ ا٥ال٭بر"

ایه وڂ. وي ډاػ ډی "ډلج ى ډبن"ي یب "ډلچی"، "ىشی"ٱیٱثی ثب ډٶبیمی مـن

ٽىي ا ٭چڇ ٱیٱثی وی ثب یبى ډی "٭چڇ ٽبډڄ" ٭ىان كبڅیپ ا سمبډی ا٥ال٭بر ٱثی ثب ى

ي، ىٽى یبى ډی ي ... "ائشىآشيډی"، "ائشى٥ت"، "ائشىثیڅی"، "ائشىآٽبىډیټ"بیی مـن سئڇ

ى دي . بى ا یبىآي ډیي اشٮمبی ين ٭چڇ ٽ ایه وی ث وث هى و٭ی ا ياث٤ اشٮمبی

دیى: ډی راڄ ابی 3 شٮمبی ين ٭چڇ سثیز ډٮچڈ ثبث ػز ډٺبثچ ثب ا

ب ث جت ډىثیز ث یټ ثبن، بی ډشٮيى ي ډشى٭ی ثى ي اوبن ډٮچډبر ىاای ا -

اوي. ډشٶبيسی ارىیه، ػىیز، ایيئڅی ي ... سمظیڄ ٽىىي سٶپ

اڂای ي ٽبثى يډ، ى ٭یه كبڃ ډجبكظ ث يی ډٮچډبر یبى ي ٽٴ ډٮچډبر ىشی، -

."ډٮچډبر"ثچپ و٭ی ا "ډٮچډبر ىشی" ٽ و ث ٭ىان

ث ډٮچډبسی ٽ ثب اسیپز ډٮچډبر ىشی یبى ثی٤يػى اوا٫ ډوشچٴ ډٮچډبر ي ٭يڇ وڂ -

ي.و ډی

سٮیٴ ىيثب اث٦ ډبثیه ډي ي ػبډٮ

115

ث ر ٭مډی ى ځش وڂ طبثشی ث اوي بی ىي یب ؿىيثبوی ٽز ٽى ډٮچمیىی ٽ ى ثوبډ

اٽظیز هى ا ث ٭جبر ىیڂىاشىي، "دیٵز"ي "ٽیٶیز ويځی"، "سٮ"ډ١٭بر

بی آډی ىاای ى ایه ډى ثوبډومىوي. ائشىیپی ي ػمٮی ډوی ډٮٵی ومی ډىة ث ځي

ځای ډو ثى: ؿىيیه يٳ

بی ډشٮيى ى ځش ي ٭يڇ يػى سٶپ آڅشوبسی ډىبت ثیبی ا ی٠ث جت ډشلمڄ ومىن سجٮ -

ٵبچ ځٵش ئیي ثبن ٽـآ ىاوشىي ي ا یز، ٵىڀ ب هى ا ٥ى ي ا ػبډٮ ٽـآ ډی اوبن

.ٽمټ ث ثبیبثی یز ډٮچمیه ثیبن ي از، یپی ا اياٳ ثوبډ آډی ثىوي

ىيثب ث ډيا ي ػبیڂب آن ى ػبډٮ ث ٭ىاوی ػئی ػياوبدی ا ػبډٮ.ثوی سٮیٴ ي ډٶڇ -

ب ي سٮیٴ ػبیڂب ډٮچڈ ى ويځی ياو، ى ٭یه كبڃ ٵاڈ ایؼبى اسجب٣ ډط ډٮچمیه ي هبواى

هاي. ډيا ث اب آوـ ٽ ػبډٮ ډی ومىن ی آډ ى

٭مډی. ٽز ډىڇ ى ٵ٢ببیډبٵاڈ ومىن ای٤ ثاث ػز -

بی ثبوی اشٮمبی ځش ى ٽشت ىی ث وٺ اػشمب٭ی آډ، ثای ډؼبىڅ ي سډیڈ یبز

ىڂی ى ډيا، سبین اشٮمب ثبوی ى دي، ػبډٮ ي ىاو آډ، ډجب ثب سجٮی٠ ثبوی ي ٵ

ی وی ث ٭ىان ډظبڃ ى ثٮ٢ی ا ئب یڈ ډٮچمیه ي ايڅیب ي ... سبٽیي ي ي ديٺشاٵای اسجب٣ ډ

ب ا سٶپی ٽ ى ایه بی ډٮچمیه ي هبواىډىب٥ٸ ػز ثی وشبیغ ث اػا ځاش ي از.

بی ډلچی هى ټیٮی ى ىٻ ىیىبډٽىي ٵبچ ځٵش ي دیٵز ا ث آډ ٭بڅی هشڈ ډی سىب ا

116

بی ڃ ثب مپبی ډٮچمیه ي ياڅيیه ىاو آډان ثوبډى ٭یه كب. اوي ا ى ىش ٽب ٹا ىاى

بی از. ا ىیڂ ٵٮبڅیزډوشچٴ اىی ي سچییوی وی ى اث٦ ثب آډ سی ي سييیه ځىیي

ثب ډل بی ٭چمی ي آٽبىډیټ سان ث ثځای میىبب ي ٽىٶاو ٭چمی آډی ډسج٤ ډی

ي .. "ډپالر آډ ىيثبو"، "اډپبوبر آډ ىيثبو"، "ب آډ ىيثبو ډبثیه ٵىڀ"

ومى، ډمشیه وپش ى ثځای اب ي ٽبىببن ثػش ا اٹی وٺب٣ ىویب ثب ك٢ ابسیي

و ى بی ثٿ ي دبیشوز دي ئیب ب ٭يڇ ثځای ایه ؿىیه ځىمبئی میىبب ي ٽىٶاو

ب ب ي ځىمبئی ى اٽظ ٽىٶاوٲاٵیبئی ىي ىز ډی سان اب ومى. ثچپ ى ب ي وٺب٣ ػ

بی ٽىٶاو ي ځىمبئی وی ث ثبن ٽـآ اائ ي از. مبیز ا ثبن ٽـآ ثوبډثای ك

یخدهختبر آهزغ در دراى

اساوشیڈ وه ثى اٽىن ومی ي اىای ما ومی اځ ډجبكض ٽ ي ى ثبال ثب ااى یبی

آډ د ا ځ ث یشڈ یبی ځییڈ. ى دي دی بی آډ ىي یب ؿىيثبو ا دیٵز

ب ى سمبډی هىډوشبی سٮ ؿمڂیی ىاش ث ٥یپ یبز آډ ىيثبو ډبثیه ٵىڀ

بی ى ىیڂ ث جت جپٮ پڄ ځٵش از. آشی ډبثیه آډ ي ػبډډىب٥ٸ سی یبٵش ي

ځا ي ث اشاٻ ايبی ډشٮيى ي ډثیبن آډی ساوش ػی ډيا م بڅ ان ځای اوي ثب اائ

يا اځ ث هایڈ ث ر هالب ي سؼثیبر آډی هى جت ٵ٬ ډاو٬ آډی ځىوي. یبٵش

ب سىب ث ٭ىان ډشيی ى آډ ډ٦ف وڂىیي ثچپ دشبویچی ثای ٵىڀثیبن ٽىیڈ، آډ ډبثیه

بی ځ ا اشٮمب ثبوی ي ث٤ سلٺیٸ ي سٶل ى ډى ىيان دب اشٮمب ثبوی ي مـىیه ی

117

ى دي ث اػا ځاش جت ٵ٬ 1950بڃ ای ٽ ى آډ ىيثبو ثى از.ډط آډی ویه

یبی ي اٹشبىی كبٽڈ ځىیي از، ى ىیڂ ثبوی وڂىیي ثچپ جت سٲییار اػشمب٭ی، اشٮمب

بی ډلچی ى دي ایؼبى ي ا ی هچٸ 1970بئی ٽ ا بڃ ډٶڇ آډ ىيثبو ډبثیه ٵىڀ

كڄ بی ویه ی ځش ي اائ ااشٮمبآډی جت ث ی اڃ ثىن یشڈ ث٤ یبٵش

ب ا ٵایي ډظجز ث٤ آډ ىيثبو ډبثیه ٵىڀ ػز ٽبثى ثبن ډبىی ځىیي از. یآډ

.اب ومىډی سان ث سٮ ډٶبیڈ یبى ي ى ىیڂ ٽبی آډیپبی السیه

ان اٽثه د

وبڇ ای ډٺبڅډٺبڅ ٵٷ سػم آاىی The Contribution of Post-Colonial Theoryث

to Intercultural Bilingual Education in Peru: An Indigenous Teacher

Training Programme ډی ثبي. ډٺبڅ یبى ي ا ٽشبةSocial Justice Through

Multilingual Education .اه ځىیي از

118

ایراى در هعلن ترثیت

سثیز هة ٽىٽی ثبیڈ اډیييا از ډمپه ؿڂو

. ثبي وي سثیز هة اي ډثی یب ډٮچڈ كبڅیپ ى ى

ي اٻ ان

وبڇ ث 1298 بڃ ى ډٮچڈ سثیز ډٽ ووشیه ایان، ى

سأی ٵيٱی اثاڅله یبز ث ډٽی ىااڅمٮچمیه

ب ي ډيا ى ډاٽی ٽ اهشب ث هبو ي از سب ٹجڄ ا سبی ىااڅمٮچمیه ډٮچمبن ډپشت

ثب ة ب٭ی ي ، ډٮمال ډٮچمبن ډيا ا ډیبن ٥اليوي ډٮچڈ ىاش ثبىي، سثیز ومیثیز س

ي ٽ ى ياٹ٬ ىاوىبډ ي یب ځایىبډ ډٮچمی وبډ ا٭٦ب ډی ځىیيوي ي ث آوبن اػب اشٮياى اوشوبة ډی

اٵاى ثب ىای یټ كٵ هی ثى ٽ سىب ي. ډپشت س٤ اشبى ي ث ه٤ يی وش ډی وی ثى ي

دىاهشىي ي ثای ایه اډ سب ډبن سیت ٹبون ىای ث آن ډی ٲڄ ډپشتډىي ث كچ ي ٭الٹ

ډؼ هبی الڇ وجى. 1300ي ډثبر ای ٭بڅی ډٮبٳ ى بڃ 1290ابی ډٮبٳ ث بڃ

ي ث ٽب ي ځاویب ٭چمی ٦ق ا ى ك ب وی ىي ډٺيډبسی ي ډاى هبو ثٮ٢ی ا ډيبن ډپشت

دىاهشىي. ىای ډی ډپشت

ػيیي ى اي ایؼبى ډي 1232ځیی يار ٭چڇ ى بڃ ي پڄ 1228ثب سبی ىااڅٶىن ى بڃ

ي 1290سجی، ايډی، سان ي اٶبن ي سیت ٹبون ابی ډٮبٳ ى بڃ مـن بیی

سٮییه ؿب ىػ ثای سلیڄ بډڄ$ىثشبن، ىپي، ىثشبن ، ىثیشبن ي ډيا ٭بڅی# ویب ث

119

بی يی ثای سيی اڃ سٮچیڈ ى ډي ىااڅٶىن ى ډٮچڈ اكب ځىیي. سپیڄ ٽال

پڄ ځٵش ي سب ٹجڄ ا آن ىيڅز ډٽی ثای سبی ډاٽ سثیز ډٮچڈ 1290ايایڄ بڃ

ٽ ووشیه سپیالر اىای يار 1289ځو ډئڅیشی ا ثای هى سٮیٴ وپى ثى. ا بڃ ؾی

ډٮبٳ، ايٹبٳ ي ىبی٬ ډش٪ٵ ث سیت یي ي ډئڅیز يار ډٮبٳ ى اډ آډ ي

دي ډو ځىیي ي ډیى ثای سبی ډاٽ سثیز ډٮچڈ ٵاڈ ي.

ى ؿب دي ډى ثی ٹا ىاى: سان یان ا ډیبی سثیز ډٮچڈ ى ا ىي

:1312سب 1297ىي سبی ىااڅمٮچمیه ي ىااڅمٮچمبر ي ىیڂ ډاٽ سثیز ډٮچڈ ا بڃ -1

سأی ٹبون سیت ي ډش٦، اثشيایی ډيا ډٮچمبن سأډیه ي سثیز ا ى ځبڇ ووشیه

سبین ایؼبى آن ا ثبي ٽ ډی ډچی ای ډؼچ ی ا ،1297 ى بڃ ىااڅمٮچمبر ي ىااڅمٮچمیه

ي ىيڅشی ای ډي ډٽی، ىااڅمٮچمیه .ځٵز هى ث ٹبووی سی ډى ي ن ډٮچڈ سثیز ډاٽ

ي ډىة اوشوبة يی و ا ئی آن ي ډیي اىا ډٮبٳ و٪ يار سلز ي ثى ایڂبن

ىي ٦ق ثىبثایه. ثى ډش٦ ايڃ ي ىي اثشيایی ډيا ثای ډٮچڈ سأډیه آن ي٩یٶ. ٽى ډی

ډٮچڈ سأډیه$ ي ٭بڅی# اثشيایی ىي ايڃ بڃ 4 ثای ډٮچڈ سأډیه$ اثشيایی ىي ٹمز ث آن آډی

ٹمز ى سلیڄ ىي. ځىیي ډی سٺیڈ# ايڃ ډش٦ ىي ي اثشيایی ڈ ي دىؼڈ بڃ ثای

ي و٪ی بڃ 3$ بڃ ؿب ٭بڅی ٹمز ى ي# ٭مچی بڃ یټ ي و٪ی بڃ 2$ بڃ اثشيایی

بڅ اثشيایی یىبډھځا ىاشه ٹمز ىي ھ ث ييى ٣ .اوؼبډیي ډی ٥ڃ ث# ٭مچی بڃ یټ

سب 18 ٭بڅی ٹمز ث ييى ثای ي بڃ 21 سب 17 ثیه اثشيایی ٹمز ث ييى ثای ډشٺب١یبن ه ي

120

ثای "ډٮچمی وبډ سيیٸ "اڅشلیالن ٵبٯ ث سلیڄ ډير دبیبن ي ثى. د ا سٮییه بڃ 22

ډير ث سلیڄ ا ٵاٱز د ا ثىوي ډ٩ٴ ي ځىیي ډی ا٭٦بء ډش٦ یب اثشيایی ىي سيی ى

وبڇ ث ډٮچڈ سثیز ډٽ ووشیه .ويھى اوؼبڇ ا هى هيډز سلیڄ ډٮبٳ يار ى بڃ 10

ا د .ي سپیڄ ډآر امب٭یڄ ډٮبيوز ي ٵيٱی اثاڅله یبزث "ىااڅمٮچمیه ډٽی"

ډٽ ايڅیه ډيا ىهشاو، ى ثای سيی ن ډٮچمبن سثیز ث ویب اكب ث سػ ثب آن

ٶی ٭چیب ىهش اڅچ٦ى وب٣ هبوڈ و٪بډز ث "ىااڅمٮچمبر"وبڇ ث ىهشان ډٮچڈ سثیز

.یيىځسأی

سیت ث "ىااڅمٮچمیه اثشيائی يالیبر ي ایبالر"ٵىی سلیالر ىي ابىبډ 1306 ډبډ ى

يب اشبن اثشيایی ډيا ډٮچمبن سأډیه ابىبډ ډٽ، ا يٳ .یي ډٮبٳ ٭بڅی ای

ى ي يوي ډی ډاٽ ياى ایه ډش٦ ايڃ ىي ډيٻ ثب ډٮچمی ٲڄ ډشٺب١یبن. ثى ایان بی

ا٭٦ب "ډٮچمی اڅشلیچی ٵبٯ یھځا"آوبن ث ځاویيوي ډٵٺیز ډی ثب ا یپبڅ ىي سیپ

ىااڅمٮچمیه 1307 بڃ ى ویب، ډى ىثیان سأډیه ي سثیز ي ب ىثیشبن ځش ډى٪ ث .ي ډی

ىي .ي ثىیبوڂای ډش٦ ډٮچڈ سثیز ثوبډ ي ځىیي سجيیڄ "٭بڅی ىااڅمٮچمیه"ث ډٽی

ش ډش٦ ٽبډڄ ىبډیىاويځبن ځا ي ثى ي ځٵش و٪ ى بڃ 3 ٭بڅی سلیالر ىااڅمٮچمیه

٥جٸ .ٽىىي وبڇ طجز سلیڄ ثای ډؤ ٭چمی ایه یب اىثی ى ش ساوشىي ٭چمی ډی ي اىثی

ي ځىیي اػا ٭بڅی ىااڅمٮچمیه ى 1311 بڃ ډبډ ا سثیشی ٭چڇ سيی ىي ابىبډ،

ي ٵاځیوي ا وی سثیشی ٭چڇ ډاى هى ش ى سلیڄ ث ٭الي ٽ ثىوي ډٽ ډچڇ ایه ىاوؼیبن

121

ایه. ثى ٶش ى ب٭ز 2 ډیان ث ٽياڇ ھي ى 6 بډڄ سثیشی ٭چڇ ډاى .ويھى اډشلبن

:ثىوي ا ٭جبر ىي

سبین -4 سثیز څلب٧ ا ٭چڈ اػشمب٫ -3 سثیز ٵچٶ -2 سثیشی څلب٧ اڅىٶ ا ډٮٵز -1

. سثیز ي سٮچیڈ اڃ -6 سٮچیمبر ډش٦ ډجبوی -5 سثیز ي سٮچیڈ

ي ٭بڅی ي ىیڂ ډاٽ ي سیت ٹبون سثیز ډٮچڈ ا بڃ یىي سبی ىاوابی ډٺيډبس -2

:1357سب 1312

ٹبون "ي ي٬١ ډش٦ ي اثشياییډيا ډٮچمبن سأډیه ي سثیز ثای ٽ ىیڂی ڈډ ٹاویه ا

آن ىيڅز ډػت ث ي یي سیت ث ،1321 ډب اٶىي یبى ي ى از ٽ ٹبون "ډٮچڈ سثیز

ىاوای یټ ي ډٺيډبسی ىاوای 25 بڃ، 5 ډير سب 1313 ٵيىیه ايڃ ا ي ډپچٴ ایان

ث . ومبیي وی سپمیڄ ا دان ٭بڅی ىاوای ي سأی ىیڂ يالیبر ى ي انسى ىهشان ٭بڅی

٣ ي ډش٦ بڅ ىاشه سلیالر ډٺيډبسی، ىاوابی ث ييى ٣ ٹبون ایه اب

"ډٮچڈ سثیز ٹبون "ډٶبى ثاث .ثى ٽبډڄ ډش٦ یىبډھځا ىاشه ٭بڅی، بیىاوا ث ييى

ي ى بڃ 2 ډٺيډبسی یبىاوا ى سلیڄ ډير ي ثىوي ډی ایڂبن ي يی جبو ثبیي بىاوا

٭بڅی وی ىاوای دبیبن سلیالر یىبډځا ثى ى ٭یه كبڃ ي سٮییه بڃ 3 ٭بڅی ىاوای

ى ډٺيډبسی یبووشیه ىاوا ٹبون ایه اػایی وبډ آئیه ٥جٸ .از ثى څیبو ثب ډٮبىڃ

ااٽډبوب، ثيػى، ايډی، ثیػىي، ز، ،ډي ٽډبن، ، یا،اٶبن سجی، ،بی سان

122

.ځىیيوي سٮ٦یڄ ىااڅمٮچمبر ي ډٺيډبسی، ىااڅمٮچمیه بیىاوا سأی ثب. ي سأی یى ي

سٲیی وبڇ "ىاوای ٭بڅی"ىااڅمٮچمیه ٭بڅی ث 1312ى بڃ "ٹبون سثیز ډٮچڈ"ثاث

ډىب٥ٸ ى ډٺيډبسی بیىاوا 1322 بڃ ډة " اػجبی سٮچیمبر ٹبون "ډػت یبٵز. ث

وی ثای آډځبی ٽمټ بی یبى ي ٽال ٹبون اب ث ي یبٵشىي سيیغ سٮ ث ایان ځوبځن

ييى ٣ ٽ بڅ 2 ىي: ډیيوي ر ثځا ىي ثب ٽال ایه. ي سپیڄ آډځب ٽمجى ٵ٬

ڇ یىبډځا ثای ىاويځبن ٽ یپبڅ ىي ي ثى اثشيایی ڈ سلیالر یىبډىاشه ځا آن ث

.ځىیي ډی سپیڄ ډش٦

.1381سب 1358بی سثیز ډٮچڈ ي ځش ډاٽ ا بڃ ىي ثبوڂی ى ثوبډ -3

اډشلبوی ي آډی یب وبډ ي آئیه ىی یب ثوبډ ،ب ابىبډ ىایان االډی اوٺالة د ا

ي يػى آډي ث سٲییاسی ب ىاوڂب ىثی سثیز ډاٽ ىی یب ثوبډ مـىیه ي ډٮچڈ سثیز ډاٽ

يار بی یبز ا یپی. ځىیي ي٬١ بآو ٽبآډان اشوياڇ ي ډٮچڈ سثیز ډاٽ ثای ٹاویىی

ي ب اشبن ډاٽ ى ډٮچڈ سثیز بی ىاوڂب ي ځش ایؼبى يٹز ٭بڅی آډ ي ىڀٵ

سجی، ٽببن، ،بی ايان ، ىسان ډٮچڈ سثیز ىاوڂب ث ٭الي څا. از ثى ب شبن

.از ي ایؼبى ډٮچڈ ىاوڂب سثیز وی یى ي جيا

ىي يیپىبی ډوشچٴ ث سثیز ي سبډیه ډٮچڈ، سٮ٦یڄ یب ډلييى ين سيیلی ډاٽ سثیز -4

.1387سب 1381ډٮچڈ ا بڃ

123

اػشمب٭ی یبی، ٵىڂی، بهشببی سٲییآن سج٬ ث ى ایان ي االډی دیيی اوٺالة ا د

ا يٳ اب ایه ث ٽ آډي يػى ث ډٮچڈ سثیز ډاٽ بی ثوبډ ي ابىبډ ى وی سٲییاسی

ث 02/06/1362ډم ي دي آډ ٭بڅی ای ػچ ى ٽ ډاٽ سثیز ډٮچڈ سبی

:یي ث ف ی ثیبن ځىیي سیت

ػز ٵٺی يالیز ث ډٮشٺي ي آځب ، ٵه ی ، بڅق ډٮچمبن سثیز ډى٪ ث ډٮچڈ سثیز ډاٽ

اىمبئی ي ىثشبن ىثشبن، ا ٹجڄ بی ىي ى ي دي آډ ویب ډى اوبوی ویيی سأډیه

.وي ډی سأی ٽ ا سلیچی

ث اب ٹاویه ایان ډمشیه ٩اث٤ ى ځیى ډٮچمبن ٭الي ث ای٤ ٭مډی اشوياڇ و٪ی

: ػمی ي ياوی ث ر ی ثیبن ي ازالكیز ٭مچی ي ساوبئی

ابی ٹبون ى ډ٦ف می اىیبن ا یپی یب ي اډبډی# 12$یٮ االڇ ډجیه ىیه ث ا٭شٺبى -۱

.ایان االډی یػم

.االډی اكپبڇ ث ٭مچی اڅشاڇ -2

.ابی ٹبون ي االډی ػمی و٪بڇ ٵٺی، يالیز ث اڅشاڇ ي ا٭شٺبى -3

.اهالٹی ٵبى ث اشب ٭يڇ -4

...ي اكاة ا اىای سپیالسی، ياثشڂی بثٺ ٭يڇ -5

124

بی ډالٻ سٺب١ب، ٽظر ي ٩ٵیز ډلييىیز ډاى ى: از آډيؿىیه یبى ي ٹبون 2 سج ى

د ي ډليڇ ډىب٥ٸ ػمب٭بر، ي ػمٮ ومب ى ٽز اوٺالة، وبىبی ى ٵٮبڅیز ډبوىي$ سٺيڇ

ثىي سوی ٹبون، میه 3 سج ى. ځىى ډی ا٭مبڃ ىاي٥چجبن ث وجز وی# هاان ثای ؿبى

ځیى ډٮٵی ٭بڅی یبر ٭ي ث ډاى بی ى ي ا٥ال٭بر يار ٭ي ث ٭مډی ١اث٤ 5

بی ىی ډٮچمیه ىيی مـن ډٮبٳ االډی ي اهالٷ ى ٽىب ډاى یبى ي ى ثوبډ .ي از

اٵيى ي ثى. 1359-60بی ي سثیز االډی دیش ى بڃ

الكیز "ب هى ٭يڇ يػى ډٮی ځیى ډٮچمبن ى ایان ث ؿڈ ډیای ٽ ى ٹبون ثبسیه وپش

ث ٥یپ سٮيى ثىيبی ډسج٤ ثب ٹجڃ ایيئڅی می ى ثىيبی ٹبون یبى ي ز "٭چمی

ډلی ىاى. ي سٺيڇ كبٽڈ ث الكیز ٭چمی ډٮچمبن ثسی

:ثبي ډی ی ی ىي بډڄ ایان ى ډٮچمی الكیز ٽت

ىی ياكي 72 كياٽظ ي 67 كياٹڄ ثب ٽبىاوی# اڅٴ

ىی ياكي 70 كياٽظ ي 65 كياٹڄ ثب وبدیش ٽبىبی# ة

ىی ياكي 135 كياٽظ ي 130 كياٹڄ ثب دیش ٽبىبی# ع

ي سوی ىي ٭مډی، ىي ځاوين ث ډ٩ٴ ځوبځن بی ىي ى ډٮچمبن ىاوؼ

ىای ٽال ډٮچمی، بی ډبر ث ډث٣ بی ى سثیشی، بی آډ. شىي سثیشی بی آډ

. ىاى يی امیشی ب ى سأه ي سٺيڇ ي ي سى٪یڈ ه٦ی ر ث ایان ډٮچڈ سثیز ىي ي

125

ى ثی ا آوپ ىثځیوي ډٶبیڈ سثیز ډٮچڈ ایان آډ ىاى ډی ډٶىار ىی ٽ ى ډاٽ

ي ډچز كبٽڈ يئڅی می ىيڅز آډ ي سٶپ اوشٺبىی ثبي ى ؿبؿة ایویه بی ي ي

ځىى، ى یؾ یټ ا ٽشت ډاٽ سثیز ډٮچڈ ایان ٽؿپشیه ٦ی ى ډى وٺي اث٦ هال ډی

ډبثیه ایيئڅی می كبٽڈ ي آډ ي دي يػى وياى. ى ٭یه كبڃ ىي ي ډٶبیمی ٽ

آډان ا ىثځیى ى یشی، ثبوی ىاوبی ائشىیپی، ىیىی، ػى ول ثهى ي ایؼبى اسجب٣ ثب سٶبير

ى ي ٵ ايڅی ث اب ایيئڅی كبٽڈ يػى ډٶىار ىی ډاٽ سثیز ډٮچڈ ایان ىیي ومی

آډان ډػى ى یشڈ ای من ا ثٮي ثبن، ىیه، ٵىڀ ي ائشىیټ یپبن سمبډی ىاو ػبډٮ

ي ډٶىار ىی ډسج٤ ثب سى٫ ائشىیپی ي ثبوی ػٲاٵیبی ب آډی ایان ثىب ځىیي ي ثیش ثوبډ

ٽىىي. یؾ ځو ىی ى ډلشا ي ٵڄ ىی ډاٽ سثیز ډٮچڈ ن ا ایٶب ډیډیم 3ایان وٺ

ځىى ي ابسیي ومیبٽه ایان ىیيائشىیپی بی ڂی ي ثبوی ځي ډى سٶبير ائشىیپی، ىیىی، ٵىى

ث جت ډٺار آډی ا ایؼبى ډجبكض ٭چمی ډسج٤ ثب آډ ث ثبن ډاٽ سثیز ډٮچڈ وی

ٽىىي. بی یبى ي ػيا دی ډی ډبىی ي ول ثهى ثب سٶبير

یسٽآډب ىٹیٺی ا يػى ډٮچمیه ىاای یز ائشىیپی سٻ ي ثبن ډبىی ث سان ى ایان ومی

ای ا ډٮچمیه ا سىیي ث جت سپظ سٽبن بٽه ایه ػٲاٵیب ٹڈ ٹبثڄ ډالك٪ يڅی ثی اشىبى ومى

. ثبىي ډٲڃ ډیویه ایان ث ٵٮبڅیز ب٥ٸ سٻىىي، اٱچت ډٮچمیه سٻ ى ډى سٽبن سپیڄ ډی

سٻ بی ډبثی ډی ځوي ي ٭الٱڈ ډٮچمیه سٻ ث ډبوىي ىیڂ ٽبويیيابی ډٮچمی ى ایان ا ىي

ثىن ي آىبئی ث سپچڈ ث ثبن ډبىیبن سٽی ث جت ٭يڇ آډ ول ٽبثى ثبن ډبىی هى

126

ث ر می ا بی آډی ٽبثى ثبن ډبىی ى یشڈ آډی ایان ي ٭يڇ يػى یبهز

ث ى ډىب٥ٸ ډچی ٽىىي يڅی آوـ ٽ ث سؼ بن سٽی ى اډ آډ هىىای ډیب ا ٽبثى ث ى ٽال

ثبن سٽی ځٶشبی ى ٽال ث ویه اطجبر ځىیي ثیبی ا ډٮچمیه اٱچت ايٹبر ا سٻ

آډان ثب ډٶبیڈ وٶش ى ٽشت آډی ثوي، ث ٥یپ ى ډبن ٭يڇ ىٻ ي ٭يڇ اسجب٣ ىاو ډی

آډان س ىاو ش ي اكزبئی بى ث ثبن سٽی ثای ٵڈ ثی ایان ډٮچمیه ي٫ ث ثیبن ډظبڃ

وشه ث ثبن سٽی ا ٽبثى –ي. اٱچت ډٮچمیه سٻ ث جت ٭يڇ ىاشه ډبر هاوين ٽىى ډی

ثبن ډبىی هى ډليڇ ثى ي یؾ ثوبډ سیٺی آډ ثبن سٽی و ى ډاٽ سثیز ډٮچڈ

ى ى دی ثبىي ر ومی ډی ډٲڃسثیز ډٮچمی اځبوبئی ٽ ث ٵٮبڅیز ایان ي و وبىب ي

ا ی ومبیىي ډیىیڂ ډٮچمیىی ٽ ثب اډپبوبر ي یى وی هى اٹياڇ ث ٵاځیی ثبن سٽی

ن ا ٲڄ ډٮچمی اهاع وي كشی ثیبی ا آوب بئی ډشٮيىی ډشڈ ډی بی ىيڅشی ث ػڇ اځبن

وی ر ځٵش وبی ا سبطی ډ٦چة ځىوي. ى كبڅیپ وشبیغ اٱچت سلٺیٺبر ػب ډی ځىیي ي

ثبي. سثیز ډٮچڈ ى ایان ثی ا ان ث ثبن ي ٵىڂی یپبوی ډیآډ آىبئی ډٮچمیه ي ىاو

ټ ىاای ثب یبی ي ایيئڅی می كبٽڈ ثبي ثی ، دياځیټآډیسثیشی، آوپ ٭چمی

ومبیي ث اب ی ي سمیه چ٦ ډٮٵی ډی، دبئڅ ٵی آډ ا ث ىي یځي سمیه آاىز

سان سثیز ډٮچڈ ایان ا سمیه چ٦ ای سثیز ډٮچڈ ى ایان ځز ډیآوـ ٽ ى ول ي ډلش

ب ي وبډیي ؿوپ سثیز ډٮچڈ ى ایان ثهاش ا ډىبٵ٬ ایيئڅی می كبٽڈ ي ٥ى ٽىىي سٶبير

ز. بی ډٲچة ىیڂ ځٶشمبن

127

یشڈ كبٽڈ ي ڈ می وـ ٽ ځٶش ي سثیز ډٮچڈ ى ایان ڈ ث ػز سيیغ ایيئڅی ثىب ث آ

ث اٽىن ي٩بیٴ ه٦یی ا ث ٭ي بی ثبوی ي ٵىڂی ػبډٮ وبمڂه ایان ا دیيای سب من

اوٺالة ب ي سٲییاسی اڅو د ا يٹ٫ ځٵش، اځ ؿ ى دي سثیز ډٮچڈ سب ث اٽىن ٵڇ

بئی بی سثیز ډٮچڈ ایان ٽ مبوب سثیز اوبن االډی ر دیٵش يڅی ى اياٳ ي ثوبډ

اوي یؾ سٲیی بهشبی ر وذیٵش ډڂ سٲییار ػئی ٽ ى یشڈ یبیایيئڅی ثای ثٺبء

یٵش د ا ایڈ. سٲییار ػئی ر د ځ ا یڈ دچی ث ػمی االډی بي ثى

. سيايڇ ي ثبي ډبثیه ٹير ي سثیز ډٮچڈ ډی اث٦سٲییار یبی وی هى وبن ي ځای ث

٭مچی ي سثیز ډٮچڈ ایان ى ىي سئی،سيیغ ځٶشمبن ایيئڅی می كبٽڈ ى دي

ډٮچڈ ډلشای ىي ډىٮپ ځىیي ٽ هى ایه ډئچ وی جت اٵای س٢ٮیٸ ى دي سثیز

بی سثیز ډٮچڈ ایان سلز ای٤ یبى ي ث ى ایان ځىیي از. اځؿ ى سمبډی ىاوپي

سان ث ځىن وبىن سمبډی ډٮچمیه ي ٽبى آډی سثیز اوي يڅی ومی ٽبى آډی دىاهشسثیز

ویه بي ث اب اڃ یبى ي وه ځٶز ؿوپ سؼث سثیز ډٮچڈ ى ډىب٥ٸ ډچی ٱی ٵ

طبثز ومى ځيی ا ډٮچمیه ٮی ى ٭يڇ ډىٮپ ومىن ویه اڅو ډىب٥ٸ ډچی سٻایان

ىىي ي آڅشسبویبی ىیڂی ا ثپب ىاو آډان ا ډي و٪ ٹا ډیایيئڅی می یشڈ كبٽڈ ث

. ػیىي ډی

128

ثخػ ؼؽن:

بی زثبی کؽرب: چذزثبی در آهزغ ظیبظت

اڅمچچی، بی ثیه ٽىٶاوي ثځای سمیمبر می، دیىبىا یټ ی یبز ثبوی ٭جبر

ی ا ډ١٭بر ډؼبىڅ ٹير بی ثبوی ویز ثچپ ایه ډئچ یپ آډببی اډشلبوبر ي یب دي

ث ث ٭جبر ىیڂ ٽبثى یټ ثبن ى اډ آډ یب آډ ث ثبوی ثبي. ب وی ډی ډبثیه ځي

ول ي سسیجی ٽ ثبي ثيين ىٻ ډٮبىالر

يیپى ډيییز ىٻ لیلی ٹير ي

ثيیه جت ول ي و٫ ساوي ثبي. ومی

ث ثبن ى اډ آډ یهٽبثى ٽياډ

ثبن ىیڂ ى آډ ثب اويا ول ٥ى

ډٮبىالر ي بهشب ٹير ډو سػ ث

بی ثبوی جت وڂی ياٹٮی ي ؿىيػبوج ث ډ٫١ ياث٤ ٹير ي آډ ثی یبز ځىى. ډی

بى. وی ٵاڈ ډیا

ػز كڄ ډپالر یټ ثبن ثبوی ډياهچ یشمبسیټ ي بډبن یبٵشث اب یټ سٮیٴ یبز

ي یب ا ی ىیڂ سلز سبطی ٹا ىاىن آډ ثبي، بی ډػى ى ٽبثى یټ ثبن ډی ي یب سٶبير

دىبن ث یب ي ٵشببی آپب ي ، و٫ وڂیب یشڈ ػبډٮ ٭يڇ آډ یټ ثبن ا ی ٵى،

129

ب وی ثبسڅیي ځٶشمبن ي ٵ١یبر ځيی ا آٽبىډییهځىى. ٭ىان یبز ثبوی سٮیٴ ډی

ٽىىي. ي ثبن ا یبز ثبوی سٮیٴ ډی ى ډى ػبډٮ ایيئڅیټ

ب ى، یبز ثبوی ي ډياهچ یبی اٹشيا یٴ ډشٮيى یبز ثبوی ډبي ډیمبو٦ ٽ ا سٮب

ى ىیڂ ث ٭چز یز كياٹڄ ؿىيیه ثبن ى كبٽمیز . ثبي ډیڈ سىیي ى ثبن ډٶډی ى

ثبي، يڅی ب ډی بسیه ډ١٭بر ىيڅزي یب آپ ډئچ یبز ثبوی یپی ا دىبن ،ب ىيڅز

ی ی ث اپبڃ ډوشچٴ ٮی ى وڂ ي كڄ ي ٵڄ یبز ثبوی ا ى دبی یب یشڈ

ب ث يیی ٽ ى ډى یبز ثبوی ىاای سلٺیٺبر ډشٮيىی ز و٫ يیپ ىيڅزځیوي. ډی

ثىيی ډی ٽىي: وڂ ٥جٺ 3یبز ثبوی ا ى

دىياوي، ډی بئی ٽ ثبن ا ث ٭ىان ډپچی ىيڅز -1

،ىبىي ثبن ا ث ٭ىان كٺی ث میز ډیٽ بئی ىيڅز -2

ثیىىي. ٭ىان ډىجٮی ډیثبن ا ث بئی ٽ ىيڅز -3

ي يٳ ا ایه ٥ وڂ ډبي ځشبی ډچز –يیپى ايڃ ثیش ى دي ىيڅز

"ډىل"ى ؿىیه ٽبئی ث بی ثبوی ى ػٲاٵیبی سلز كبٽمیز ىيڅز ثى از. من

بىډیټ زىبی اػشمب٭ی ىاای سلیالر آٽ ث ٽ ى ك ثبن ن سبٽیي ثیشی ي، ثڀثى

ثبي ى یببی ػبن ا ثٮي سى٫ ثبوی ډیسیه ػٲاٵ سىیي یپی ا ٱىی ى ډى ٹب آٵیٺب ٽ ثی

ؿىیه ډی ځیي: "اولب"سبٽیي ث

130

ایڈ ي كشی ث ٭يڇ ډيییز یټ ٽ سبٽیي ىاش "اولب"ډب ى آٵیٺب ثب يا ثیشی ث ډٶڇ

وی كمبیز "سټ كثی"ا وی ٽبٵی وياوش ثچپ ا سلٺٸ یشڈ یبی "یټ ثبن"ث دبی

ب ي سىب ى ٽبی ؿىيثبوی، ؿىيٵىڂی ي ؿىيائشىیپی سىىث اب ایه ثبي وبىز ایڈ. ومى

ٵىڂی، يكير یبی ي سمبډیز -سان اوشڂاین اػشمب٭ی بی یټ ثبن ي يػى یټ كة ډی

ومى. ي كٶ٨وبى ا١ی ا ثىب

بر یبی ى اىثی "اولبیز"ث ر ډبث د ا ٵيدبی اډذاسی سٻ ٹبػب ثب ډٶڇ

ث میه ى ایان وی ث ډبوىي آٵیٺب یبى ومى. سان ا يػى يا ډبث ایان ثډی هیڈ ٽ ډی

ایان ٮبب ي ډٶبیڈ ىثځیوي میز ډى٪ ى ډيا، ٽشت آډی، ډىب٥ٸ ػٲاٵیبئی ي..

ائی ا ي٥ه ي دؿڈ ث يٵ ٹبثڄ ډبي ثى، ى ثبن، سٺي یثبن اٹچیز كبٽڈ ٵب اولبی

اوي، اڅجش اشٶبى ومى "ثبن میز سټ"ٵشی ثای سجچی ٭یه كبڃ ىيڃ ایان وی ا

سجچی ي سيايڇ میز اولبی سټ ثبن ث ٭ىان سىب ځباوشی سمبډیز ا١ی ایان ډلييى ث

ي ثبن ډبىی سٽی ثى وبی ٽ ىاای یز ائشىیپی سٻىيڅز وجى ثچپ ډچز كبٽڈ ي كشی ا

بی یبز"ي اوي ي ثیبی دی ثىاوي وی ٹبثڄ څم ىیييڅی ى ځٶشمبن كبٽڈ ية ځ

ایيئڅی می ىيڅز ثى ي "اولبی"ى ؿىیه ػٲاٵیببئی ٽ یبز . اوي ثى "ىائی سٽی

، ډيویاین، اوشڂاین ػبډٮي ډش٢بى بیثپب ثش ي ٽبثى ثبوی ث ٱی ا ثبن كبٽڈ ډٲ

وڂیش ي ى كبڅیپ اٽىن وشبیغ سلٺیٺبر ٭چمی ىیي ي سمبډیز ا١ی ي ى ثاثي ځائی سمٽ

ث ٥یپ یبز اولبځائی جت ثبي یپی ډیكبٽی ا وشیؼ ٭پ ؿىیه ثهى ایيئڅډشٮيى

131

بی یځز اػشمب٭ی ثیش ډبثیه ځيی ٽ ىيڅز ث ر می ي یب ٱیمی ډجچ يیځ

ي بی ډٲچة ي ىیڂ ځي یب ځي ځي یبى ي ا ث ٭ي ىاى ، ٵىڂی ي ..ی، ىیىیىیپ، ائشیثبو

بی آيى. ى ایان وی ث جت میه یبز كبٽڈ ا ث اډٲبن ډیا ځٶشمبن ىيڅز ٥ى ي

ډبثیه يی٬ ي ٹبثڄ څم میز ثبن اٹچیز كبٽڈ اډي بي ځز اػشمب٭ی اولبځای

ى ؿىیه . ا بيیڈ٥ى ي ا ځٶشمبن می ىيڅز ډٲچة بی ي ىیڂ ځي ٱبڅتاٹچیز ځي

ائی ث ٭ىان ثای اولبځ "ډپڄ"بی ډشٮيى ث جت ٭يڇ ایؼبى بئی ٥ى ي ىيىن ثبن وڂ

سى٫ ى كبڅیپ مبو٦ ٽ ى ٦ ثبال وی ٽ ځىیي ؿىیه وڂی ثځىى، یی ډی دبیاچی يٵی

سىیي ىيڅز ایان ى ځي ب ثی ثب سػ ث ځٶش ثبي. ډی یار اػشمب٭ی ډشٮيى ډىٶیب ىاای سبط ثبن

ځیى. ايڃ ػبی ډی

ى ١مبوز یز ب ثبن ب ا ډمى٫ وپى ثچپ ثب سیت ٹاویىی ٮی ى يیپى ىيڇ ىيڅز

ب ىاى اٽظ ٹیت ث اسٶبٷ يیپىی ث ثبني، ى ٽبئی ٽ ىيڅز ؿىیه وځی آوب ا ى دی ډی

ډبر ساوىي ث ثبن ډبىی هى سلیڄ ٽى ي ى سمبډی وبىب ي ي ثبوی ډی بی ائشىیپی ځي

ى ىیڂ ٽبئی ٽ كٺٷ ثبوی یبى ي ا هى ٩ب ځىوي. یىيڅشی وی ثب یز ائشىیپی ي ثبو

ثبي، ثبوی ومیب ا كٺٷ ثاث ثهىای ي اشٶبى سمبډی هچٸ ډٮىبیاوي وی ث ث میز ىبهش

بی ډػى ى ػٲاٵیبی ىييشبن ا ث میز ثای ډظبڃ ٹبون ابی ىييشبن سمبډی ثبن

بی یبى ي ا وی سیٸ ومى يڅی ى كٺیٺز ىبهش ي آډ ي اائ هيډبر ٭مډی ث ثبن

132

وي ٹبى ث ثهىای ا ٹاویه ثبوی ا ىډڂاٵی، ٹير یبی ي ... ٽ ىاای اٹشبى، بئی ثبنسىب

وي. ب اال ىیي ومی ثیبی ا ثبن یبى ي ثى ي

ٽىي ثچپ ثب كمبیز ب ا ثب سیت ٹاویىی ١مبوز ډی يیپى ڇ و سىب یز ي ٽبثى ثبن

ى سمبډی ٦ف ډوشچٴ اػشمب٫ ٮی ى سلٺٸ كٸ ثهىای ا ب م ػبوج ا ٽبثى ٵٮبڃ ثبن

ٵىالوي، ثڅیی، ثبټ ي ... ػء و، ى، ٽبئی و٪ی اسیدی، ځیىځی ب ا ى دی ډی كٺٷ ثاث ثبن

ى ٽبی یبى ي سمبډی وڂوي. ب ډی ثب يیپى ڇ ث ډئچ ثبنب شىي ٽ ىيڅزٽبئی

ا كٸ آډ ث ثبن ډبىی ثهىااوي ي ڈ ثای ثهىای ا كٸ آډ ث ائشىیپیبی ځي

ثبىي ث ٥یپ ث ثؼبی آيىن ویببی ثبوی ډی ب ډٽچٴ ثبن ډبىی ي ىیڂ كٺٷ ثبوی ىيڅز

ب سٮییه ځىیي از. بی ىيڅز ب یپی ا ډئڅیز سيثی الڇ ػز ٽبثى ثبن

سان ث یټ ا يیپىبی یبى ي ثهى، يڅی ډمشیه وپش ا ٽبی ىویب ډی ى ثیبی

ثبي یا ى سیپ ډی ب ب ا ی ىيڅز ى ر ثځیين یټ ا وڂ ٭يڇ ی ډبث

ي بی ٥ى ي ثبوی ځي ؼبىڅي ثب سػ ث ډيیپى یبى ي ا اوشوبة ومى 3ٽی یپی ا

ي ثیبی ا ٵبٽشبی ىیڂ جت سٲیی وڂ ي يیپى سلمیچی ى یبز ثبوی هى ډٲچة

ثبن ا ث ثای ډظبڃ ثیبی ا ٽبی آٵیٺبئی ٽ يیپى ايڃ یٮىی اولب سټځىیي از.

ڇ ای ث يیپىبی ىيڇ ي ٭ىان یبز ثبوی هى ثځیي ثىوي ث ٭چڄ ډوشچٴ ٥ی دي

ب ډی سان یبٵز ٽ ا يیپىبی ىيڇ ي ، اڅجش ى ٽىب ایه ډى ډاىی ا ى ىيڅزاوي يی آيى

بی ايڃ ثای ډظبڃ ى ىي اسلبى ػمبی ی ي بڃاوي. ڇ ث يیپى ايڃ ځای ىاش

133

یز هى ث ػٲاٵیبیب ى ى اسلبى ػمبی يی ٽبثى می یټ ا ثبن اوٺالة ثچیټ

بی آډ ثبن، آډ ثبن ى ډيا، اشبوياىی ځىیي، كشی ٽال ر ٵٮبڃ سیٸ ډی

ى اسلبى ػمبی يی ب ي ... ر ځٵش ثى. هیٽىن اڅٶجبی ثٮ٢ی ا ثبوب س٤ آٽبىډی

بی ٽمویڈ ي آڃ ایي سلٺٸيٳ ىيڅز و ٹجڃ ي سیٸ ػبډٮ ؿىيٵىڂی ي ؿىيثبوی ثچپ

بی ٵيدبی اسلبى ػمبی ى ىیڂ ى بڃ .یبی اسلبى ػمبی يی ثىسيايڇ يكير

بی ب ى ځ ث اٹشبى ٽبدیشبڅیشی ٮی ى ٥ى یبز بی ٽمویز ىيڅز يی ي ىیڂ یڈ

ځٵشىي. ا ى دیب بی اولبی ي یپبن ثبوی ځش ي ثځیين یبز

ى ي ا ػبیڂب ډمی ب ډط ث بی ثبوی ى ويځی ياو اوبن ي یبزیځىمبو٦ ٽ ډبي

بی ډشٶبير ثبوی ا بی ډوشچٴ بي ثځیي ين یبزثبي ث ٥یپ ى ٽ ثهىا ډی

بی ډوشچٴ ي ډشٮيى بی ثبوی ٽ ى ٽشبة ٵٷ ٮی ى ثی ي سیق یبزڈ ا بيیڈ.

بی یبى ي ى ایه ثو ایڈ، ومو ىاشا ځوبځن بی ىي یب ؿىيثبو ىویب ي ى ٭یه كبڃ یبز

، اډیيډبن ځ ایان ا یبز ځىى ا بډڄ ډیا ٽشبة ثیش بډڄ يیپىبی ىيڇ ي ڇ

ثبي سب یټ يڇ ي یب ڇ ډیی ىي یب يیپى ايڃ ث یپی ا يیپىب یٵٮچي اولبځای ثبوی سټ

ا ډچڄ ډػى ى ایان ثشاوىي هى ا يويان ىػ ايڃ ىيڅز ك ومى ي ا سمبډی كٺٹی ٽ

اشٶبى ومبیىي.ثبوبن ا آن ثهىاوي یٵب

ر می دیٵش ى ٹمز ايڃ ایه ثو ث ثچیټ ٽ ىيثبوڂی ي ؿىيثبوڂی ى آډ ا ث

وڂ ثچیټ ث ؿىيثبوڂی ي ىيثبوڂی ي ى ٭یه كبڃ دي یڈ دىاهز، ى ثو ايڃ ثها

134

يثبوی بی ثبوی اائیڄ ي ؿى ى ډٺبڅ ىيڇ ث یبزسٲییار یبز ثبوی دىاهش هاي ي.

ي ، اائیڄ و سىب يیپى اولبی ى یبز ثبوی وياش ثچپ یبز ىيدىایڈ ى آډ ډی

بی ډبػ وی یب ؿىيثبوی ا ى اډ آډ ثپبثش از ث ٥یپ ى ٽىب ا٭اة ثیبی ا ځي

ثبىي. ډی ث ر ىي آډیى آډ هى اٽىن ٹبى ث ٽبثى ثبن ډبىی

یڈ بی ډػى ى ډبی وي، ئي، ٵىالوي ي يی ها ى ډٺبڅ ثٮيی ث ي١ٮیز ثبوی بډی

وي ٽ اډي ثب ا ب ىاش ث ثبن بډیدىاهز. ٽبی یبى ي ى ځش يیپى ډشٶبيسی وجز

ب ا ثیبی ا كٺٷ ثبوی هى اوي. اٽىن بډی بيسی ا ثځیيبی ثبوی ډشٶ سٲیی وڂ یبز

ثبىي. آډ ث ثبن ډبىی ثهىا ډیا ػمچ

بی ثبوی ٽبی سب سبی ي د ا ٵيدبی اسلبى ػمبی وی ث یبز ؿبڇثو

بی ى ایه ثو بي یبز. يدبی ٹی ي آیبی ډیبو هایڈ دىاهزی، ٽبی ا

ب ي ب هایڈ ثى، ث ٥یپ ٭الٱڈ میز ثٮ٢ی ا ثبن ی ىيڅز ډشٶبير ثبوی ا

ب ث ٭چز ٭يڇ دشی ي كډز ا ی ی ډوشچٴ ثٮ٢ی ىیڂ ا ثبنب ى ډلی٤ بنٽبثى

اوي. ډشپچمیه ٽبثى ٽمشی یبٵش

بی ثبوی ى ٽیپب، ثبټ، سٽشبن ٹی وڂبی وٺبىاو هایڈ ى ثو دبیبوی وی ث یبز

. ىاز

135

ظیبظت زثبی در ثلصیک

ث اب ٹبون ابی ثچیټ ثبن ٵالډىی،

ٴ یبی می ثچیټ سٮ آڅمبوی ي ٵاوی ثبن

ثچیټ ،اوي ي یب ث ٭جبر ىیڂ ای ډبػیه ځىیي

ئی وی ث ٹمز ياڅوی، ٵالډهثچیټ ا ثٮي ػٲاٵیبثبي. پڄ ا ځي ثبوی یبى ي ډیډش

ب ى ډى٦ٺ ٵالډه ثبن یٵالډى اڅوی،ب ى ي ي ثيٽڄ سٺیڈ ځىیي ث ٥یپ سپظ ٵاوی ثبن

ثبي، ث ٭جبر ىیڂ ډبی ثچیټ و ډل ډیب ي ى دبیشوز وی ٵاوی ي ڈ ٵالډه ثبن

ؿ ث ا دبیشوز ثچیټ ي از. ث دبی ډبی ثبوی ډو ث اب ډبی ػٲاٵیبئی ثچپ

سٮیٴ ومى، ؿىيثبوڂی اػشمب٭ی ای ؿىيثبو سان ث ٭ىان ډى٦ٺ ډی اػشمب٭یي یب ٵىی ر

سىیي دبیشوز ثچیټ ٭جبر از ا ٽبثى ىي یب ؿىي ثبن ث ر می ا ی اػشمب٫ ٽ ثی

ى سٺبثڄ ثب ؿىيثبوڂی اػشمب٭ی ؿىيثبوڂی ٵىی ث ٽبثى ثب سٮیٴ ؿىيثبوڂی اػشمب٭ی مواوی ىاى.

ا ٽبی ايدبئی ثب ځای ڂي ثیبی ىی ځىى، ى ثچیټ ٷ ډیؿىي ثبن ا ی ٵى ا٥ال

ى ډٺبڅ ی ث ؿىيثبوڂی ى ثچیټ هایڈ دىاهز.ثبیڈ. يثبوڂی ٵىی ي اػشمب٭ی ډاػ ډیؿى

رذ تبریخی چذزثبگی در ثلصیک

14ځىى ث ٥یپ ى ىي څئی ث ٹن ؿىيثبوڂی ى ډى٦ٺ ٵالډه ثیش ث ٹين ي٦ی ثډی

بی وی ٵالډه بي ډٿ ثبن 20سب 19ثبیڈ ى ٹين سيیغ ثبن ٵاوی ى ډى٦ٺ ډی يب

ځیى ٽ ث ایه ای ٥جیٮی پڄ ډی ى دي ٵش كبٽمیز ډ٦چٸ ثبن ٵاوی سپچڈ ثى ٽ ٵش ٽڈ

136

كپبڇ يٹز ٮی ى ثبىاويځی دي 1960ځٶش ډیى. ى بڃ وی ويځی دي ٵاوی

بی ويځی ٵالډه ثب سػ ث سیت ٹاویىی ا ډي و٪ ىاشىي ي ثيیه ډى٪ كمبیز ٵاوی

ٽىىي. آٱب ډیيیٮی ا ؿىيثبوڂی ٵىی ا

یا ابڅی ياڅن ا ىي سٲییار ٵاو ا ډي و٪ زدي سبین ثبن ډى٦ٺ ياڅن ډشٶبير

بی ثبن مبو٦ ٽ د ا اوٺالة ٵاو ثیبی ا څؼاوي. ٹا ىاى ي ا آن سبطی دیٵش

ىاى ٵاوی ث جت اشبوياىبی ثبن ٵاوی ٥ى ي ي ىاوش ث ډٿ ثبوی ٷ

اوي، ډىډبن ياڅوی ډير ډبوی ډٮیىی ٮی ى ىيی ا دي اشبوياىی ين ثبن ٵاوی ي

اوي. يیيثیشی هڄ ثبوی سبٽیي ىا یب ىاش ي ث ٽبثى سٶبير

چذزثبگی اجتوبعی چذزثبگی فردی

ا ث بی اػشمب٭ی ر دیٵش ى ٽب ؿىيثبوڂی اػشمب٭ی ػبی هى ث جت ثیبی ا كٽز

ډیالىی 19ى اياه ٹن ثبي. بی ثب ایه ډئچ ډی ا ومو ؿىيثبوڂی ٵىی ىاى ٽ ثچیټ یپی

اوي سلٺٸ آډ ىيثبو ٽىٽبوی ٽ ى ثيٽڄ ي ىاای ثبن ډبىی ٵالډىی ثىثای

ثبن ٵالډىی ى ای ٽ ي ى ډى٦ٺ بن ٵاوی ى آډ ٵاڈ ځىیيبی ٽبثى ث یبهز

ى ډى٦ٺ ٵالډه ي ثيٽڄ ثای ډٺبثچ ثب ٭يڇ ، ٵش ثبن ٵاوی سيیغ ځىیي ٵش یز ثىاٽظ

ى ٽ ثىب ث ثبي آوبن كٽشی اػشمب٭ی پڄ ځٵز وی 20ي 19ى ٹين ٽبثى ي س٢ٮیٴ ثبن ٵالډىی

ويځی ث ٵاویي هاش یب وبهاش دي ساي ث وٶ٬ ثبن ٵاوی ثىد ؿىيثبوڂی ٽٶ

1960بی ث میه جت ا بڃػيی ثای ثبن ٵالډىی م ىاى. ث ٥یپ سيیيی دی ثى ي

137

یار ډشٮيى ى ایه ك سٲیث ثٮي بي سیت ٹاویه ډشٮيى ثبوی ػز سيیغ ؿىيثبوڂی ي

، ثبن ٵاوی ى ډى٦ٺ ٵالډه ځشبی اػشمب٭ی یبى ي ي ا میز ایڈ ث ٥یپ كٽز ثى

جت ٩ ؿىيثبوڂی ٵىی ځىیي از.اوؼبڇ ي١ٮیز یبى ي

ي ٽ ىي ٭بډڄ ابی ى جت سيیغ ؿىيثبوڂی ٵىی ى ىیڂ سلالر ىیڂی وی ى ثچیټ

سٮچیڈآٱب ىي ٭بډڄ ډٽ ثبي. یپی ا ډیالىی ٹبثڄ ثی ډی 20ایؼبى سلالر ډٽ ى اياه ٹن

Foyerای ث وبڇ بی آډ ىيثبو ثوبډ 1982ى بڃ ثبي، بی ٽبځ ډبػ ډی ىٽبن هبواىٽ

جت ایغ ځىیين 1990بی ی آډی ىيثبو یبى ي ى بڃ سی ي سييیه ځىیي ٽ ثوبډ

ايدب ثى ٽ جت یاسلبىؿىيثبوڂی ٵىی ىيډیه ٭بډڄ ایؼبى ي از. ؿ ثیش ؿىيثبوڂی ٵىی

بی ثبن ايدب وی ث وث یبزىی ىيثب ى آډ ثبن ي ثبن آډ ځىیي از. ػز

هى ثب سیٸ ٵاځیی ىي ثبن ای ثبن ډبىی ٽىٻ هى وی ث و٭ی جت سيیغ ؿىيثبوڂی

ٵىی ځىیي از.

ظیبظت زثبی

٭ز ىيثبوڂی ٵىی ډير ډبوی ٥ڃ ٽیي یا ٹاویه بی ثبوی ى ثچیټ ثب س٦بثٸ یبز

ىاى يڅی ى ى هبع ا ډلييى دبیشوز ا ومی/ ٵاوی یيٹز اػب ٵٮبڅیز ډيا ىيثبو ٵالډى

د ا ي٫ آډ ثب سیت ٹبووی آډ ثبن ٵالډىی ى ٦ق اثشيائی آٱب ځىیي. 1988بڃ

بئی هة ا ی ياڅيیه ي ىاو اڅٮمڄ ډظجز ډشٮيى ي ٭پ ثبن ٵالډىی ى ياڅوی سبطیار

ثبىي ٽ ى ياڅوی ث ٵٮبڅیز ډٲڃ ډیى ٽڄ ډى٦ٺ ډي 20ي، اٽىن كييى ډبي آډان

138

ي ى ٭یه كبڃ ى ىى ا ث مز ىيثبوڂی ٷ ډی " ډٶىار ىی ىاو آډان80 اڅی 20كييى

ي كشی سٽی ث ر آډ بئی ث ډبوىي اذبویبئی، ایشبڅیبئی ثبن Foyerثيٽڄ ي ى ډيا

ډيا ىيثبو یبى ي ث بی ٱیډبػ ثچیپی ا ثیبی ا هبواىى. سيی ډی ىيثبو

ى ى ډى٦ٺ ٵالډه ٵٮبڅیشی وياى. Foyerثوي، ډيا ډی

بی آهزغ چذزثب ؼی

4ي كياٽظ 2 ٥یپ ىاو آډان ا ػز ډبر آډ كياٹڄ بی آډ ؿىيثبو ث ی

ى ډى٦ٺ ياڅوی ثبن آډبى ومبیي ػء ډجبكض ىاٯ ي دكار ډئڅیه آډ ثچیټ ثى از.

، ى ثیبی ىیڂ ا ى # ث ثى ډیImmersionآډ ډيا ؿىيثبوی ٽبوبىائی$ بی ا ی

Content and Language Integratedیب CLILوٺب٣ ثچیټ ث ډبوىي ايدب ا ی آډ

Learning ی آډ ؿىيثبو ى. ډی ثپب ثشCLIL بی آډ ثی ا ىیڂ ډيڃ

ځىؼبوين ای اياٳ ٵاځیی ؿىيثبن CLILځىى، ى ی ٹ٬ ډیثىای يا ؿىيثبوی ډى ث

ثبي. ڀ، سبین، آډی ي .. ډي و٪ ډیډلشای ىي ډسج٤ ثب ډلی٤ یز، ٵى

139

بی زثبی در اظرائیل آهزغ چذزثب ظیبظت

سان ث ځي ب ا ډی بی ثبوی ىيڅز یبز ،ىب اػشمب٭ی ثبن الډجرث اب و٪یبر

بی اٽظ ٹیت ث اسٶبٷ ځي ثىيی من ى ىشي ډائیټ. سبئی، ىي سٺڈ ثىيی ومى: من

يیه ځي ائشىیپی وی ثبىي، ى ٭یه كبڃ ؿىي یب ؿى یټ ػٲاٵیب ىاای ثبن یپبوی ډیاوبوی ډػى ى

ى ثىيی ػبی ىاى. سان ى ایه ٥جٺ ثی، آډیپب، يی ي اده ا ډیدبی ٱيبی ايػى ىاى ٽ ٽ

ث ډبوىيٽ ٽبئی ى ځى یب ځي ثبوی سٺیڈ ثىيی ډیى٦ٺ ثىيی ىيسبئی ٽ ث ىي یب ډ ىش

ثىيی ڇ وی مبو٦ ٽ ا ٥جٺځیوي. ثىيی ػبی ډی ٽبوبىا، ثچیټ، ٭اٷ ي ىڂبد ى ایه ىش

ن ویؼی، اسیدیب، بئی مـٽ ٽ ى ځي ثبوی سپیڄ ډی 5وبډ دیياز ٽ كياٹڄ ا

. ځىوي ثبن ډوشچٴ ى ځي ڇ ياٹ٬ ډی ب و، ؿیه، ىييشبن ي ٥جیٮشب ایان وی ثب ډیثبوی ى ځیى

ثىيی ډٽ ػبی ىاى، ثای ډظبڃ ث ای ز ٽ ډی سان آن ا ى ٥جٺ اائیڄ ومو

ی ډوشچٴ، بب ي وبى اځبنثبن ٭جی ى آډ، اىاار ىيڅشی ي ٱیىيڅشی، جت میز

ى ىیڂ اائیڄ ا ډی سان ى ثىيی من اٵيى. ويځی يډ ډی سان اائیڄ ا ث ٥جٺ

ثبن می ٭جی ي ٭ثی ځي ىيسبئی وی ػبی ىاى یا اائیڄ ث ر می ىاای ىي

بی ثبوی ىيڅز اائیڄ یبزثبي، ث جت يػى ډبػان ٱی یىی سجب ى اائیڄ ي ډی

سان ى ځي ڇ ډائیټ وی ػبی ىاى. ډی

140

ب، اىار، وبىبی ىيڅشی ي ٱیىيڅشی ي ... ثى ي ا ی ثبن ٭جی ثبن كبٽڈ ى سمبډی اځبن

يڅی بی ثبوی ى اائیڄ ث ر می اځ ؿ یبزى. ډیچین وٶ ثپب ثى ډی 6-5

ثبوی ا ډي و٪ ىاى يڅی ویببئی وی ا دىبن سيايڇ كبٽمیز ثبن ٭جی یب ث ٭جبر ىیڂ سټ

٭الٱڈ يػى آډ ىيثبو ځىى. ٭ثی اكب ډی - ىيثبو ٭جیی ٭ة ثبوبن ث آډ

كشیبػبر ٭ثی ٽٶ ساي ث مز ثبن كبٽڈ ٭جی ثى يڅی ثبن ٭ثی وی ى آډ، ا -٭جی

ثبن ٭جی ى ى. بی وشبی ي ٵىڂی ي ... ث ر ایغ ثپب ثى ډی ويځی يډ، اځبن

ډ١٭بر اىای ي ٲچی $هبع ا ډلييى ٵچ٦یه# ث ثبن اسجب٥ی ډجيڃ ځىیي، ث ٥یپ

ا ډشػڈ وی ىځبى ر هاز ډی سان ى ىا ثبي يڅی ه، ىاىځب ي ... ث ثبن ٭جی ډیٹاوی

يڅی ثبن آډ ى ٵچ٦یه ثبن ٭ثی زثبن كبٽڈ ى آډ وی ثبن ٭جی ث ػز.

ثبي. ډی

ث ٭ىان ىيڅز اائیڄ ىبهش ډی ځىى ثىڂیڈ ډشػ اډي اځ ث ر سبیوی ث ػٲاٵیبئی ٽ

بی يی ثبوی ډشٮيى ثوبډبی ٹجال ثای ځيهایڈ ي، ی٭يڇ يػى یبز ثبوی ډو

بهز ي اكشیبػبر يويان ا ثآيى ډیبی یبى ي و یی ي ثى ٽ یؾ یټ ا ثوبډ ٥ف

ډبویپ ػٲاٵیبی اائیڄ سلز و ٹبثچیز س٦جیٸ ا ػٲاٵیبی اائیڄ ا ډي و٪ ىاز.

ى ىاهڄ ي، اډ٬ یىی ي ٭ثی ثپب ثش ډیبی ثبوی ډوشچٶی ثای ػ ٹیډیز ثیشبویب ثى یبز

بی يی آډی ٭مډی ي ... پڄ -الئیټ، هی -بی ډشٮيىی مـن ىیىی ىي ػبډٮ وی ځي

بی آه ٹیډیز اوڂچشبن ي ي٫ كٽز یویڇ یبز ثبوی ى ى بڃپڄ ځٵش ثى.

141

بی ثبوی ایه ىي ث ٭ىان ځىیي ٽ یبز اائیڄ ث ٭ىان یپی ا ډبئڄ ډڈ ىيڅز ډٽی

ى ٽ اٽىن وی ثپب ثى ډیٹبون آډی 1953ډپالر ډشٮيىی ډىؼ ځىیي ي اوؼبڇ ى بڃ

اڅمچچی بی سلٺٸ كٺٷ ثاث ث اب كٺٷ ثیه ي٭ي ٹبون آډیسیت اځ ؿ ى. يت یس

بی ځش ا ث ٥ ٽبډڄ سډیڈ ومبیي ث وشاوش ځز ا يٳ ٹا ىاى ثى يڅی اډي وی

ى ىیڂ . دیى ویه ث ر ػياځبو ر ډی ی ي ٭ة٥یپ اډي آډ ى ډىب٥ٸ یى

، وي الئیټ، ىيی ي ٽیجس اػا ډی –بی آډی ى ډىب٥ٸ یبى ي ث ر ىیىی ثوبډ

ا ي بی یبى ي ٹبثڄ ثبي وواي ثى. اث آډی ى ډیبن ځيسىیي اى٭بی يػى اث٦ ث ثی

سپیڄ ىيڅز اائیڄ يىٶپان یویز ا څيڇ ػبیڂب اولبی ٥جیٮی ثبن ٭جی ث ٭ىان

بی ډييوی ثای ډبیىبڅی اوي كشی یشڈ آډی اائیڄ ثوبډ وبڇ ثى ثبن ثبي یىیز

ى . از اوي ا وی ثپب ثش ى ثىبػ ا هبيډیبو ث اائیڄ ٽ ىاای ثبن الىیٽىن یىیبن ډ

3ب ثای ٵچ٦یه ا څيڇ ٽبثى ای اوڂچیی كبڅیپ ابىبډ سپیڄ ىيڅز اائیڄ ي ٹبون ډى٦ٺ

ر ٽبډڄ ی یبى ي ث ى اٽىن وی ثىيبی ابىبډثبن می ٭جی، ٭ثی ي اوڂچیی یبى وم

بی ٭جی ي اوڂچیی سلٺٸ ویبٵش ي ثای ډظبڃ ى ٵچ٦یه اب آډ ثبن ٭ثی ثى ي ثبن

بی ىی ىاو آډان بی آډی ث ثوبډ بی ىيڇ ي ڇ ث ٭ىان ثبن ث ٭ىان ثبن

ثبي ث ٭جی ډیبی اائیڄ سىب ث ثبن ثبن آډی ى ىاوڂب ى ىیڂ اٵيى ي از.

وشه ي ىاشه –ثىن اى هاوين ای ثهىای ا آډ ٭بڅی ىاا٭جبر ىیڂ ث

142

ثبي ٽ ایه وی ث و٭ی سجٮی٠ ثبوی ي ٭يڇ ثهىای بی ثبن ٭جی ػء ډچيډبر ډی ډبر

.ومبیي یپبن ا یبىآيی ډیا آډ

بی يیٮی ا ي سجبان ث اائیڄ پڄ ځٵش د ا ٵيدبی اسلبى ػمبی يی ډبػر

ډؼبشبن، څشبن، ایان ي ى ىیڂ ث ٭چڄ ډوشچٴ ډبػیه يیٮی ا ٽبئی و٪ی اسیدی،

ى ٽىب آطب اوي. يای ث اائیڄ ثویي ي ثبٵز ډائیټ اوي ومى يډبوی ث اائیڄ ډبػر

1990بی یبى ي ث جت ځای ػبوی ث سپظځائی ي څیجاڅیڈ ى اائیڄ وی ا بڃ ډبػر

بی ډشٮيى ى ث ٥یپ بي ٽبثى ثبن یبی څیجاڅی ٹی ىیي ډ هاش یب وبهاش ث یبز

اائیڄ ثب ث جت ياث٤ بی ىی، ىي اوشوبثی ي ... ډی ثبیڈ. ډبػیه ى اډ آډ، ثبن

بی آډی ثى از. ٱة ٽبثى ثبن اوچڂیی ى اائیڄ می ػئی ا ايڅیز

آهزغ چذزثب در اظرائیل

يڅی ث جت څيڇ سييیه یبز ډٽ یبز ثبوی ا سبی ومى اائیڄ 1993ى بڃ

ی آډ ي دي يٹز ا ی ي 1996ډ١٭بر ىډڂاٵیټ ي یبی ى بڃ سػ ث ثبثبوی

بی ډػى ى ػٲاٵیبی اائیڄ ث ٭ىان ثبن ىيڇ ای ډجشىی ث ٽبثى ي كٶ٨ سمبډی ثبن ثوىبډ

بی اچی بی ٭جی، ٭ثی ي اوڂچیی ػء ثبن د ا ثوىبډ یبى ي ثبن ډىش ځىیي.آډ

اوي. آډ ځىیي

143

بی ٭جی ي يڅی ى ٽىب ثبن ٭ثی ثبن آډی ٭ثی زاائیڄ ثبن ايڃ ى ډيا ٭ثی

وي، ى ډيا یىی وی ثبن بی ىيڇ ي ڇ آډ ثپب ثش ډی اوڂچیی ث ٭ىان ثبن

دىاوي ي ى بئیه ث ٵاځیی ثبن اوڂچیی ډیثبي يڅی ىاو آډان ا ىیه د آډ ٭جی ډی

" ىاو 50ى ىیڂ ى. آډ ثبن اوڂچیی ىاى ډی ی ثډيا یىی امیز ٵاياو

بی ٭جی ى ٽىب آډ ثبنث ٵاځیی ثبن ٭ثی ډی دىاوي، 3آډان یىی ث ډير بڃ

ٵاوی ي یئيی آډ ىاى بئی و٪ی يی، ي اوڂچیی ى ډيا یىی ٵاځیی ثبن

ځىى ي ی ؿىيیه ىاوڂب سی ي سييیه ډیآډی ا ډٶىار ىی ي ډچيډبر ى. ډی

ر بئی ٽ ث سی ي سييیه ډچيډب ، ځيثو وه ځٶزسان ا يػى یشمی ٽبا ى ایه ډی

ثب سػ ث ویببی بڅیبو ىاو آډان ث ٭ز ثبىي آډی ي ډٶىار ىی ډٲڃ ډی

ثبسػ ث ٵىڀ ډبػیه ي وي. ب ىی ا سلٺٸ ډی ىز ث سٲیی ي ایؼبى سلالر ى ډٶىار

ٵىڂی ي سبیوی سی بی ډي و٪ ٹا ىاىن ىاائیډىڇ ډلچی ى اائیڄ ثیش ډچيډبر ىی ثب

س ي ىیڂ ډچيډبر سپىڅیټ آډی یپی ىیڂ ا یذى، ى ىیڂ ٽبثى ٽبډ ي سييیه ډی

.ائیڄ زبی یشڈ آډی ا يیوآ

ثای ييى ىاو آډان ث آډ ٭بڅی ى اائیڄ ٹجڃ ى اډشلبن ٭مډی ایبثی ١يی

ثبي ى اډشلبن ٭مډی ييىی ث آډ ٭بڅی االر ډجشىی ث ىيی مـن یب١یبر، ډی

ب وی ثىب ث ی دی ي يڅی ٽياڇ ا ىاوڂب ػبی ىاى يا٥ال٭بر ٭مډی، ػج، ىي ي ...

144

بر ثبوی ى ىیڂ ډ اوي ثىیبن وبىآډ ىاوؼ اډشلبن ىیڂی وی د ا اډشلبوبر ييىی

ځىى. ٤ اډشلبوبر يی ثبوی سٮییه ډیآډان ى ييى ث آډ ٭بڅی وی س ىاو

ای ى، ډٮچمیىی ٽ ٽبويیيدی ی ر ډیئیڄ ث ىي سثیز ٽبى آډی ي ډٮچڈ ى اا ول

بی هب سثیز وي ث اب ډیان ایبثی ىي ىی هى ى ٽالا ٵٮبڅیز ى ىي اثشيائی

ثبیي ىاای ډيٻ آډ ىي اىمبئی ي ىثیشبن وی ډیډٮچمی ابیٽىىي ي ٽبويیي ډٮچڈ ٽز ډی

بی ٭ثی ي ٭جی ثای سثیز ډٮچڈ ػز آډ ثبنڈ ثبىي. بی سثیز ډٮچ ٭بڅی ا ىاوپي

بی يی آډی ى ىي سثیز ډٮچڈ ځىؼبوي ي از، ث ػز امیز آډ ثبن وی ثوبډ

اوڂچیی ى یشڈ آډی اائیڄ ى ٽىب سثیز ٽبى آډی ػز سيی ثبن اوڂچیی ىيڅز

بی سثیز ډٮچڈ اائیڄ ى ىیڂ ىاوپيځیى. ډٮچمیىی ثپب ډیاائیڄ ا ىیڂ ٽب وی

ثبي. بی يی ي ٵاوی وی ډی ای ثای سثیز ډٮچمیه آىب ث ثبن ىاای ثو بی يی

گرغ هعلویي عجت ث زثبب

ث اب سلٺیٺبسی ٽ ث يی وڂ ډٮچمیه ى اائیڄ ر دیٵش ډٮچمیه ٭ة ىاشه

اوي ى كبڅیپ ډٮچمیه ډبر ٽبثى ثبن ٭جی ا یپی ا ډچيډبر ويځی ى اائیڄ ثیبن ومى

ى ىیڂ ډٮچمیه اوي. وی ا څيڇ ٵاځیی ثبن اوڂچیی ي ث اػلیز آن اب ىاش ییى

ډٮچمیه ومبیىي يڅی ٽبثى ثبن ٭ثی ث ر می كمبیز ډی٭ة ا یشڈ آډ ىيثبو ي

سىب ث ٽبثى ثبن ٭جی ى اډ آډ وڂ ډظجشی ىاوي. ییى

145

ب وڂ ډظجشی ډٮچمیه ٭ة ث څيڇ ٽبثى ثبن ډبىی ٽىٽبن ى یشڈ آډی ي كٶ٨ ثبن

بی ى ٭یه كبڃ سمبډی ډٮچمیه ا یبز اوي ب ى اډ آډ ىاوي ي هابن سیٸ ٽبثى ثبن

ثبىي. ي ىاوي ي هابن امیز ث آن ډییز ياث٤ ثبن ي ٵىڀ ى اډ آډ سبٽیثبوی ي ام

ی ثبن ىیڂی هابن ٵاځیی ثبن ډبىی ٽىٽبن ي ذ یځډچٮمیه ٭ة ٹجڄ ا یبى

سىیي ثب اوي، ډئچ ثبن ثای ډٮچمیه ٭ة ىڈ بی ىيڇ ي ڇ ى اډ آډ آډ ثبن

ى دىياوي. آډ ثبن ٭ثی ډی يي آوبن اوشٺبڃ ي سٮ ٵىڀ ٭ثی ا ى ځ یز ٭ثی ثى

يوي. بن وی سبٽیي ډیبی ډبػیه ي ٽبثى آو ىیڂ ډٮچمیه ٭ة ي یىی ث څيڇ كٶ٨ ثبن

146

آهزغ زثبى زثبى بی ظبهی در کؽربی اظکبذیبی بی ظبهی

ب وٶ بډی ثبىي، وي، ٵىالوي، يی ي ئي ډیبٽه ډبی ٽبئی و٪ی ډچشی ب بډی

ا 2ا ى ٵىالوي ي 9ا ى ئي، 20ا وٶ ى وي، 60ٽ كييى ا وٶ از 100كييى

مبڅی ٽبی یبى ي ويځی بی ى ٹمز ب اوي، اٱچت بډی وٶ ى يی پىی ځیي

ځیىي ي ىاای ثبن بډی وه ډی ٭ی ا هبواىبی ډشى ب ى ىين هى ث ثبن بډیٽىىي. ډی

اډ ى ٽ ثبىي. بی مبی هى ډی ٵىڀ ي آىاة ي ڇ ډشٶبيسی ا ىیڂ هچٸ

ډی ي اپبويیىبيی آډ ث ثبن ب

ثبي، ى مـىیه ډيا بډی ډػى ډی

بی بډی یپی ا ثبن چيیه ٽ٭یه كبڃ ٽی

ثبي سب كييى ډوی ى ډػى ى يی ډی

ى. آډ ثپب ثش ډی

اوا٫ ډیالىی ث ر آځببو ي ثٮ٢ب ما ثب ير ثب 20 سب ايا٤ ٹن 19ب ا آٱب ٹن بډی

وڂ بی یبى ي یبزيا ىاشه بی آیمیالیوی يیٮی يثي ځىیيوي، ٭چز یبز

ب ثب ٭ ثبن، ٵىڀ ي آىاة ي ڇ بډی بی كبٽڈ ډجشىی ث ٭يڇ س٦بثٸ ب ي ىيڅز ځي

يڅی ٭الٱڈ ث وبثىی ثىوي لپڇب هچٺی ډ بی یبى ي بډی از، ث و٪ ځيډيویش ثى

ب بډی ثبن، ٵىڀ ي آىاة ي ڇ ب اٽىن وی يی٬ ث ٭چی بډیبی آیمیالیوی یبز

ب ا یټ ثب ن ي ٵىڀ بډیاډي ثب ىي. ث كیبر هى اىاډ ډی ى كبڃ یز ثى ي

147

بئی ا ىی ىيثب ثبن بډی ډؼبىڅ بئی ػز ػبن سلالسی ما ثى ي ا ی ىیڂ ثوبډ

ب ث ىڀ بډیډيا بډی ى دي یبى ي ا امیز ثائی ػز اوشٺبڃ ثبن ي ٵبيیڈ.

.اوي ثىوڄ ػان ثهىا

ب ىؿب سٲیی سلالر ٭٪یمی ا اثٮبى ىیز، اػشمب٭ی ي بڃ ځش ثبن ي ٵىڀ بډی ٥60ی

ب ځىیي ى ٭یه كبڃ میز ي اٵين ثبن ى ډیبن بډیٽ سٲییار یبى ي جت ا يثبوی

ا ډمشیه سلالر از. شځای یبی ب ث ٭ىان يو سٲییار یبى ي جت ٩ بډی

بن ي ىيڅشبئی ٽ ي ث٤ ثبن، ٵىڀ ي آىاة ي ڇ ٨ب ث كٶ سٲیی وڂب بډیسان ث ډی

سان ا ب ومی ثبوی بډیى ډؼبىڅ یشی ي ییىي ث ډاى یبى ي اب ىاز. ب ى آن ډی بډی

ویه ىاای ویه وبڇ ثى ؿوپ ؿب ٽ بډی ٽ بډی 4ی ډشپڄ ا يػى اشاسی ډشٽ

ثبىي يڅی آوـ ٽ جت دیيی ، ٵىڂی ي ... ډشٶبيسی ا ڈ ډیسٽیت اىای، یبی، آډی

بن ثى ي بن ځىیي اياٳ ډشٻ ي ثٮ٢ب كٽز بډبويی ب ى ډؼبىڅ یشی ي ثبوی بډی

از.

سی ي سييیه ځىیي ث اب بی اثشيائی، اىمبئی، ىثیشبن ي ىاوڂب ی ٽ ى ىيډيڃ آډ

ب ث وڄ ػيیي بی ثبوی ي ٵىڂی ي ى ٭یه كبڃ ث ػز اوشٺبڃ ثبن ي ٵىڀ بډی یيیځ

ا ب ثب ډمى٭یز آډ ث ثبن ډبىی هى ډاػ ثىوي د ب ٽ بڃ بډییی ي از. دی

بىی ا ثـىي. ى ساوشىي ٥ٮڈ آډ ث ثبن ډ ى ٽبی ئي، ٵىالوي ي وي 1970بی بڃ

148

ٽ اپبويیىبيی ي یبز 3ى ب ثب ػئیبر ثیش ث ٽبثى ثبن ډبىی بډیایه ثو ٽشبة

یبى ي هایڈ دىاهز. یثبوی ٽب

149

ظئذب در ظیبظت زثبی ظبهی

ډيڃ ډشٶبير ثای آډ ثبن ډبىی 3ى ئي

ى. ايڅیه ډيڃ آډ ثبن ډبىی ثپب ثش ډی ب بډی

ثو مبڃ ي ډيا هی ر ى ب بډی

دیى، ډيڃ آډی ىيڇ ث ی ٽبثى ثبن ډبىی ى ډی

ثبن بډی ى ډيا آډی ڇ وی آډ یشڈ آډی ث ٭ىان ى آډی ي ډيڃ

. ٱیبډی ز

ثبىي سمبډی ډيا دیای ډٲڃ ډی ویىی ٽ ث ٵٮبڅیز سثیز ځن مبڅی ى ډى٦ٺ بډی

ا ى ساوىي ثوی ا آډ اػجبی اب ٹاویه ئي ٽىٽبن بډی ډیٽىٽبن بډی ثى ي ث

ډيا بډی سلز و٪ ىيڅز ي ثب ډيیاوی . اىاډ ىىي اوي ىيڅشیاډيا بډی ٽ ػئی ا ډي

ډيا بډی ى ٭یه كبڃ وی ډئڃ ،وي اىا ډیځىوي ة ډیډی ډىٽ ا ی ډؼچ ب

ثبن آډ ى ډيا بډی ث ثبن بډی ي ثبن ي. ىثب بڃ بډی ډی 6ا ٽمشآډ ٽىٽبن

بئی مـن سپچڈ، ثبیي ٽىٽبن بډی ډبر ار ىی ډيا بډی ډیىب ث ډٶىث ثى يئيی

اډي ب ىاای ډٮچډبسی ځىوي. ٽبثى ي هاوين ث ثبن بډی ا ٵا ځٵش ي ى ډى ډیاص بډی

ا ثب ثبن ي بئی ٽ ٽىٽبن هىبڃ ب ي ٵٮبڅیز بی ياثش ث ډيا بډی ثبی ډيٽىٻ

ب ى ئي سىب ځاوي، ى سیپ ډيا هی بډی بى ا ث اػا ډی آىب ډی ٵىڀ بډی

150

" ٽىٽبن وجى ي ډیثبن ٽىٽبن ثیش بډی ثبىي ى آیىي ٵایي ثیبی ا ثای ػبډٮ 5-10ډیثبن

بډی ث اډٲبن هاىي آيى.

ځؿ ډ١٭بر ډٶىار ىی ث ،ثبن بډی ث ٭ىان ډبى ىی ػبی ځٵشى ډيڃ آډی ٽ

سب بڃ ي، شثب آډ ډیيڅی ىي آډ ثبن بډی ػء ىي اػجبی ز یثبوی ىیڂ

ي. ډيڃ آډی هاوي ډی "بی هبوڂی ثبن"بی بډی ث ٭ىان ى ایه ډيڃ آډی ثبن 1976

ثبي هابن ٵاځیی ثبن بډی ډیٽ ثبي، ثای ډظبڃ ىاو آډی ىاای ډپالسی وی ډی ډٽ

ٽىٽبن بډی ٽ ٹبى ن بډی ثبي ث ٭جبر ىیڂ بی ثب ثبیي ىاای ٦لی ا ډٮچډبر ي ډبر

ساوىي ا ىي آډ ثبن ډبىی ى ډيڃ آډی ٵٷ ث ومی ث سپچڈ ثبن ډبىی هى ویشىي

ثىب ث ٹاویه ػيیي ئي ىاان ډىٺ٦ ى سیپ سٮياى ىاو آډاوی ٽ هابن آډ ثجوي.

ىي ي ایه وی ډی ا ډیاوي ث كي ډوی ثي ث ىاان اػب ځبی ٽال ثبن ب ثبن بډی

ث وث هى جت ثػى آډين ډپالر ابی ځىیي از.

ى، اب ػبډ٬ هاوين ایه هاوي ډی "آډ ػبډ٬ بډی"بڇ ډيڃ ڇ آډ ثبن بډی ثب و

٭ىان ػئی ا ویه ث ډيڃ آډی ٽبثى ثبن ي ٵىڀ بډی ى ډيا ٽبی بډی

ى، يڅی ى ىیڂ ٽبی ډيڃ آډی ػبډ٬ بډی ى ئي ثپب ثش ډی. آډ اػجبی ز

آډ ػبډ٬ بډی ثای ثیبی ا ٽىٽبن بډی ي٫ ىي بډی ویه سبٽىن سلٺٸ ویبٵش از.

، ثیش ىي آډی ٽىٽبن ى آٱب ډیى ډيا بډی 9سب 7اثشيائی ثب ثبوی ىیڂ ي ا ٽال

ى ىیڂ ډيیان ډيا بډی ث ٭چز . دیى ر ډیبډی ى ایه ډيڃ وی ث ثبن ئيی

151

مبډی ىاو آډان ثیبی ا ىاو آډان بډی ٹبى ث٭يڇ سوی ډىبث٬ ډبىی ثای س

ثبىي. ثىای ا ډيا ډٽ ومی ث

ډيڃ آډی ثبن بډی 3" ىاو آډان بډی ٹبى ث اشٶبى ا 20ث اب آډبب سىب كييى

ای وجز ث آډ ثبن بډی ا بڃ ثبىي، ډشبٶبو سٲیی ي سلالر ډڈ ي ٭مي ى ئي ډی

ر وڂٵش ي ى سٮياى ىاو آډاوی ٽ ٹبى ث ثهىای ا آډ ثبن بډی ى 1970

ى يڅی ډمشیه وپش اٵای میای ىیي و اوي ي ٹبثڄ ډالك٪ ډيڃ آډ ډٽ ثى 3یټ ا

. سب ث اډي ز 1990بی ز آډ ث ثبن ډبىی ى ډیبن ػبډٮ ي ٽىٽبن بډی ا بڃها

152

رش در ب ظبهی زثبی ظیبظت

ا یپی ا اځ يیپى وي ى آډ ثبن بډی

ټ اى٭بی يیپىب ثىبډیڈ ثیسیه ىډپاسیټ

يڅی يیپى ىډپاسیټ یبى ي ث ځاٵی ویز،

ي ب ى سبین وی ډشبٶبو ى وي وی ډبي بی س٢ٮیٸ كٺٷ بډی یپجب ر وذیٵش ي ىي

بڃ اياٳ یبز آډی هى ا ث 100ډیالىی ث ډير 19وي ا ٹن ځىیي از. طجز

ی كشی سپچڈ ي هاوين ساو وی ئب یپ ٥ی ىيیی ومى ثى ث ٥ ب دی اب آیمیالین بډی

ث ثبن بډی ډمى٫ ثى ى ٭یه كبڃ ٽىٽبن بډی سىب ث جت بډی ثىن ى ډيا وي ثب

ث جت 80سب 1970بی كٽز ا٭شا١ی بډبن یبٵش ٽ ى بڃب ډاػ ثىوي. اوا٫ سجٮی٠

ي٭ی ثای ػبډٮ وٺ٦ب ر دیٵز ی بډیيځب ثٷ آثی ث يی و آڅشب ا یبهز و

ب ساوشىي ثب ا٭شا١بر ډيوی ي بډبن یبٵش ڈ ډبو٬ يبی ؿوپ بډی ځىى، بډی ډلة ډی

بی ډوبڅٴ ى وي ي ى ٭یه كبڃ جت مڂائی ي اسلبى ثیش ثب ىیڂ ځيي ث يی و آڅشب

ډ ثبن يىبی ٹبثڄ سػی ى ډیى آجت ٽت ىشبٽ كٽز ا٭شا١ی یبى ي ځىوي

ب ث ډي ډبن جت ٽت ډٹٮیز كٽز ا٭شا١ی بډبن یبٵش بډی. بډی ى وي ډىؼ ځىیي

ب ځز ٽ ایه دي سب ث اډي وی ٵىڂی، ثبوی ي آډی يی ثای بډی یبی ي اىای،

بډی، ډؼچ بډی ي ای ىاوڂب بډی، اوشیشی سلٺیٺبسیسىیي سبی ثیسيايڇ ىاش از.

ثبي. ى دي یبى ي ډی بډی ا ػمچ ډمشیه ىشبيىبی ػبډٮ بډی دبڅمبن

153

بی ډشٮيىی ى ډیى آډ ثبن ډبىی ي ى وي ٵڇ "ډيا ػبډ٬ بډی"ثب ي٫ كٽز

ب ىاای ين یبی ډوی ى وي ثى ٽ بډیب سلٺٸ یبٵز ثيیه ر ٵىڂی بډی

ث٭پ ٹاویه ئي ي بی ثبوی ىيڅز وي ځىیيوي. ځىیي ي جت سٲیی و٫ وڂب ي یبز

ب سیت ي ث اػا ځاش ي ث ٵىالوي ى ٹاویه وي كٺٷ ډوی ثای آډ ثبن بډی

ي ى آه ثىب ث ٹبووی ٽ ویه وي سلٺٸ یبٵز. ډی٥یپ آډ ثبن بډی ى سمبډی ډىب٥ٸ ب

بڃ اٵای یبٵز ي ى ٭یه كبڃ ه 10ث سیت یي ډير آډ اػجبی ث 1998ى بڃ

بڃ ثى ي 9بڃ ٽب یبٵز$ى ٵىالوي ي ئي ډير آډ اػجبی 6ي٫ آډ وی ث ی

ی سمبډی اډي وي كٸ آډ ث ثبن ډبى ٹاویهى#. بڅڂی ي٫ ډی 7آډ ا ه

ث اب ٹاویه وي ىبي، لز وبڇ آډ اػجبی ث میز ډیسىاو آډان بډی ا

ساوىي سمبډی ډٶىار آډ اػجبی بډی$كشی ىاو آډان ٱیبډی# ډیسمبډی ىاو آډان

ث ثبن بډی ٵا ځیوي. ا

154

فالذ در ب ظبهی زثبی ظیبظت

آډ ثبن بډی ى ٵىالوي ث ٭ىان ػئی ا یشڈ

سب ث 1970بی ا بڃ ،ي سچٺی ډیآډ ډٽی

بی آډی ډوشچٶی ػز ٽبثى اٽىن ډشيب ي ډيڃ

1998ى بڃ ش ي از. ثی ثبن بډی ى ٵىالوي ثپبیځى یشڈ آډی ي ٵا ثبن ډبىی

اڅؼا ځىیي ٽ ثب سػ ث ٹاویه یبى ي آډ ث سیت یي ي ډچيڇيیي آډی ٹاویه ػ

ٹاویه یبى ي ثبن آډ ي ، ث اب ثى يبڅ ٵىالوي 9اػجبی ثبن بډی ثوی ا آډ

ویه وی بی ٱیىی ٵیىی ي یب ئيی ثیبن ي ى ٭یه كبڃ ى ډىب٥ٸ بډی ىیڂ ٵٮبڅیز

ویه وی آډ ثبن يډىی ث میز ىبهش ي ثبن بډی ي ى ىیڂ ډىب٥ٸ يډىیآډ

بډی ثىن ػء ډىيی ا آډ ثبن بډی ى ډىب٥ٸ بډی دی ٣ ٵٺ٤ ثای ثاز.

ثبي ث ٭ىان ثبن آډ اػجبی ومی یه كبڃ ى ډيای ٽ ثبن بډی، ى ٭يډچيډبر ثیبن

ساوىي ث ٭ىان ډٶىار ىی ث آډ ثبن بډی ث ٭ىان ثبن ىيڇ ىاو آډان ډی

ایىپ ثبي. ډی 9یب 7ډير آډ ثبن بډی ى ایه ډاى ا ي٫ آډ سب ٽال ثذىاوي ٽ

ى، بثی ث ىاو آډان اائ ځىى ا ی ډيییز ډي ثځیي ډیٽياڇ ى ث ر اوشو

ىي. ٽ ویه ث یؾ ډىی اب ومی بی هبع ا ډلييى بډی ى ىیڂ ٹاویه ٵىالوي ى ډى بډی

ویه اهشب ای ػز ثهىای ا آډ ثبن بډی ى ډى٦ٺ بډی ىيڅز ٵىالوي ثىػ يی

، ى سیپ ډيا ث آيى ث ٭مڄ ډیيا كمبیز الڇ ا آډ ثبن بډی ى ډىاى ي ا

155

آډ ثبن بډی امیز ثيىي ىيڅز وی ډ٩ٴ ث اٵای ثىػ ي سبډیه ډچيډبر آډی

ی ى ٵىالوي ثب ډپالسی ډاػ اٽىن وی آډ ثبن بډي یبى ٭الٱڈ ډاى . ډى ویب از

بڃ 10" ٽىٽبن ی 70ٽڄ ي " وٶ 60بډی كييى اب آډببی می دبڅمبن ثثبي، ډی

س ٽىٽبن یبى ي ا ث ٭جبر بى اوي؛ ب پىی ځیي و ي بډیى هبع ا ډلييى ډ بډی

ى ث ٭ىان ثبن ب٭ش ثبن ډبىی ه 2.5ي سىب ث آډ آډ ث ثبن ډبىی ډليڇ ځىیي

بی هبع ا ډلييى ډو ي ث ډبوىي ئي بډی ث ایه اب ٵىالوي ویاوي. ػی ثىي ومىهب

ډىي ځىوي. اوىي ا آډ ث ثبن ډبىی هى ثس ا ث ٭ىان ډبػ سچٺی ٽى ي ومیىيڅز

یي ځٶز ٽ ػبډٮ ب ثیبن ځىیي اب ٽىیڈ ثب يا ث ډ٦بڅجی ٽ ى ډى بډی اځ ث ر هال

بی سی وجز ث ىیڂ ځي ثبن ډبىی ى ډٹٮیز ډىبتث بډی اډي ى ايدب ا ثٮي آډ

٭یت ي وٺ ثبن بډی ي ٭يڇ يػى يڅی ایه ډئچ ث ډٮىبی آډ ثی ٹا ځٵشاٹچیز

بئی ٽ ىيڅزػبډٮ بډی ى سٺبثڄ ثب ډپالر ډشٮيى آډی ث ا ػبډٮ بډی ویز.

ډؼبىڅ ډوشچٴ ث ب ث اوا٫ اوي بڃ بی آثب ي اػياىیبن ا سلز ٽىشڃ هى ٹا ىاى ډیه

كٸ اوي ي اوؼبڇ سمبډی ډؼبىالر ىډپاسیټ ٽت ىشبيىبئی مـن ثهىای ا دىاهش

ى ٭یه كبڃ ب آډ ث ثبن ډبىی ثى ي ایه اډ جت كٶ٨ ي ث٤ ثبن ي ٵىڀ بډی

ویه ٵىالوي ي ئي هبع ا ډلييى بډی یب ى ىیڂ بډیاوشٺبڃ ث وڄ ػان ځىیي از.

ثبىي ي سىب ډچڇ ث ثبن ډبىی هى ومیث ای ا آډ ىاای یؾ ډٹٮیز كٺٹی ػز ثهى

ویه ډی سان ييى بډیبی هبع ا ډل ثب سػ ث ي١ٮیز بډیاوي. ثهىای ا كٺٷ ډبػیه

156

ډلييى ث ػٲاٵیبی هبی سجییه ومبییڈا٭بن ومى ٽ ى سیپ كٸ آډ ث ثبن ډبىی ا

ی ثب بی بٽه ى هبع ا آن ډلييى ػٲاٵیبئی ٽ ىاای یز ائشىیپی ي ثبن ډبىی یپبو اوبن

ثهىا ځىوي ایه ډ ث ثبن ډبىی ساوىي ا كٺٷ ثاث ا ػمچ كٸ آ اوي ومی ځي یبى ي

سىب آډ ثبن ٽىي، ثای ډظبڃ اځ ډئچ ىٹیٺب ى ډظبڃ ایان ي اڅو ػبډٮ سٻ وی يٷ ډی

هال ، ٹٺبیشبن ي اٵبشبنآثبیؼبن ػىثی ویىی مـن ٭مي سٻ یبسٽی ډلييى ث ػٲاٵیب

ایان ث ٭یى ا آډ ثبن ډبىیبن سٽی ډليڇ ا ػمٮیز سٻ بٽه ډبی ى ثیبی

٭چز هاىي ي ي ٭چز اا آډ ای ي اػجبی ثبن سٽی ى ا ایان ىٹیٺب ث

بی ىاای یز ائشىیپی سٻ ي ثبن یز اوبنٵبٯ ا ا آډ ثبن ډبىیىای ثه

ػبډٮ بډی وی ى ٵىالوي ثبي. ث ر یپبن ډی ى وٺ٦ ا ډلييى ػٲاٵیبئی ایان سٽی

ثبي. بن ا آډ ثبن ډبىی ډیب ٵبٯ ا ډلڄ یش هابن ثهىای سمبډی بډی

Ulla Aikio-Puoskariای ث ٹچڈ: ډٺبڅ

The Ethnic Revival, Language andای ث وبڇ ای آاى ا ډٺبڅ وش ٵٷ سػم

Education of the Sámi, an Indigenous People, in Three Nordic Countries

(Finland, Norway and Sweden# ډی ثبي ى ٭یه كبڃ ډٺبڅ یبى ي ثب يیاشبی

Social Justice Through ډبوشی، اثر ٵیچیذن، ٽبوڂب، ډبوشی ي دبويا ى ٽشبة

Multilingual Education .ؿبح ځىیي از

157

تبظیط پط از فرپبؼی اتحبد جوبیر ؼری آهزغ چذزثبگی در کؽربی تبز

اسلبى ػمبی يی ٹجڄ ا ٵيدبی ډیثبوی يب ځي ائشىیپی ي ثبوی ثى ٽ ٽبی سب

بی ثبوی ډوشچٶی ي یبز ث اص ثىسبی د ا ٵيدبی وی ایه سى٫ ثبوی ا ث و٭ی

یبى ي سب سبی بی ثبوی ٽبی ا ى دی ځٵشىي ٽ ى ایه ډٺبڅ ث سىی ؿىي ا یبز

هایڈ دىاهز.

یبثیڈ ٽ بي یبز ي ىي اسلبى ػمبی يی ىډیثب وڂبی سبیوی ث یبز ثبوی ثځی

بي ٽبثى ة ثچیټبی د ا اوٺال ى ايڅیه ىيایڈ. ثبوی ث ٱبیز ډشىبٹ٢ی ثى

ډؼبډ٬ ٭مډی ي یب بی ډوشچٴ ى بی ىاای اڅٶجبی اشبوياى ي یب ثيين اڅٶجبی اشبوياى ځي ثبن

بی ثيين اڅٶجب بی ډشٮيىی ثای ثبن ىيڅز ثب ځىآيی آٽبىډییهكشی ثبیڈ هی ډی

ب ا ى دی ځٵش بی كمبیشی ا ثبن ي یبزبئی ى ا سی اڅٶجبی اشبوياى وی ثىاش ٹيڇ

بی ډوشچٴ ى آن ډبن ثیبن ځىیي يٳ ىيڅز ا ب ي ٽىٶاو مبو٦ ٽ ى ٽىڂاز.

سان سىیي ومی ثیبی ثبوی یبى ي ایؼبى یټ ػبډٮ یبڅیز ثیبن ي از. اػای یبز

ىياوبی ډيییز اسلبى ػمبی يی وه یډبی ثبوی یبى ي ى سمب ا ی دیش یبز

ایڈ ث بی ډوشچٶی ثى بی ډوشچٶی بي اٵای ٵب ي س٢ٮیٸ كٺٷ ثبوی ځي اوي ثچپ ى ىي

158

ب سىب ىاای ا ب اثٽشیی ي ي ځئی ثٮ٢ی ا ثبن ب ثبن ٥یپ ى ثٮ٢ی ا ىي

ى ىیڂ ای ثبن يی ى ثٮ٢ی ا ډىب٥ٸ ٽ ىاای ، از ثهى ځىیي شىيچیټ ٵچپ

اوي وی هىډوشبی ثبوی ث آوبن ا٭٦ب ځىیي ي ىاای يیځی اشظىبئی وجز ث ثى یثبن كبٽڈ ىیڂ

٥ٸ یبى ي وی ثب یبزببی اٹچیز ډػى ى ډى ى ٭یه كبڃ ثبن اوي ثى ی اٹچیزب ىیڂ ثبن

اوي ثای ډظبڃ يين ى ثبن ځي كبٽڈ بوی ډاػ ځىیي ي ډچڇ ث آیمیچ ا٭شجببی ث ثی

بی بٽه سبػیپشبن ي یب آثوببی بٽه ځػشبن ىٹیٺب ډظبڅی ا یبز ثبوی ي١ٮیز ايثټ

ي د ا ٵيدبی اسلبى ػمبی ی سلالر ٭مي ثبوی 1991اوؼبڇ ى بڃ ډٽ ثى از.

بی ائشىیپی ٽ ډٵٸ ث ي ځي ز كپماوی اسلبى ػمبی يی ر دیٵزسل ى ډىب٥ٸ

ی ايڃ ٮی ى ٽب سبطیار ثبن ي وي ى يچځىیي اشٺالڃ هى ىيڅز ډچی ي ا٭الڇسپیڄ

ی ائشىیپی اٹچیز ډػى ى ډبی ىيڅز ب ٵىڀ يی ي ى ٹيڇ ىيڇ آیمیچ ومىن ىیڂ ځي

بی سب سبی ي اڅٶجبی څیټ ٥ی دي یبى ي ثٮ٢ی ا ىيڅزػيیي ا ى دی ي ځٵشىي.

ب ي وبىبی $ٽڃ# ا ٽىب ځاش ي ث ٽبثى اڅٶجبی السیه يی آيىوي ى ٭یه كبڃ ى اځبن

یبز ثبوی ب سيیغ ځىیي. می ىيڅز بی ډٽ ثؼبی ثبن يی ٽبثى ثبن ىيڅز

ځي سٺیڈ ومى. 3بی یبى ي ث اب ډٮیب ػٲاٵیبئی ډی سان ث ىيڅز

159

. ارپبی ؼرقی۱

اوي، ى يی ايدب ياٹ٬ ي ٽبی يی ٶیي، اشوی، څشاوی، ډڅيايی ي څشوی ػء ثچٻ

ثبن می ىيڅز ٽ یبى ي ثبن كبٽڈ ى ډبی هى ا ث ٭ىان 1988-1990بی بڃ

1995ٽ یبى ي ى يی ٶیي ثى ٽ ىيڅز يٹز ث بڃ 6سىب سٶبير ى ډیبن ثځیيوي

ٽایه سىب ثبن می ا ى سمبډی يا. ٭ىان ثبن ىيڇ می ىيڅز اوشوبة ومى ثبن يی ا ث

بی ىيڅشی ي هی، یشڈ آډی، ډئيیب ي ... سيیغ ىاى يڅی یبز ثبوی وبىب، اځبن

ىيڅز يٹز ه وياز. یٽايٽایه س٦بثٸ ٽبډچی ثب ثبٵز ىډڂاٵیټ ايثځیي ي س٤ ىيڅز ا

ٽایه ى ثٮ٢ی ا ب ث ډبوىي ٽی ډمى٭یز ډيا يی ثبن ا ى دی ځٵز ي ٽىٽبن يا

ډچڇ ث ٵشبن ٽىٽبوبن ث ډيا آډی سجب ث جت ٭يڇ آڅشوبسی بی ي هبوىا

ي ىي ثبن السیىی ومى ى ډڅيايی وی ىيڅز يٹز اٹياڇ ث ٽبثى اڅٶجبیٱیيی ځىیيوي.

ى كبڅیپ یشڈ آډدډشپچڈ ډڅيايیبئی ي يډىی ث ر يی٬ ډى اشٶبى ياٹ٬ يوي.

بی يڅی ٹاویه سیت ي آډ ثبن ىي ثبن يډىی ي ډڅيايیبئی ز ډڅيايی ث اب

ى ىیڂ بی اٹچیز ثبوی ا ث میز ىبهش از. ٽایىی، ثچٲبی ي ىیڂ ځييٹبٹبييی، ا

ى ٽ ثبىي، ډٹٮیز ثبن اٹچیز ثهىا ډیبئی و٪ی يی، ٵیىی ي ئيی وی ا ثبن

160

ي ثبن آډ ى ىاى ډی ٵاان ثبن اػجبی ثبن اشوی ى ډيا اٹچیز ث ٭ىاشوی وی

ٽبثى ثبن 2004ى څشوی وی ث اب ٵڇ ثبوی ر ځٵش ث بڃ ثبي. ٭بڅی وی اشوی ډی

څشویبئی ى ىي اىمبئی ث ٭ىان يٳ سظجیز ځىیي ي ى ىي ځ وی آډ ىيثبو ثای

ى . از" يی# سلٺٸ یبٵش40" څشویبئی ي 60ٽىٽبن ي سجب$ډٶىار ىی ث ر

و٪ی يی، څی ي ... وی ى یبی اٹچیش څیشاوی وی ثبن ىي اىمبئی څشاویبئی ثى يڅی ثبن

ٽب يی ثبن اث ډي ډبن سٮياى ډيى څیشاوی وي. ثش ډی یشڈ آډی ثپب

ثبي. ی ثٮ٢ی ا اوشیشب اوڂچیی ډیؿمڂیی وبن ىاى يڅی ثبن آډ

161

بی تراط قفقبزکؽر.۲

یؼبن بی آثب ٽبی ساو ٹٶٺب ا ډؼم٫ ىيڅز

ځىى ٽ ثبن یڄ ډیسپمبڅی، اډىشبن ي ځػشبن

ډچی ٽ ى ىيان اسلبى ػمبی يی وی ا

بڇ يٹز ث میز ىبهش ي ثى ي د ا كپ ی

ث ٭ىان سٽی، اډىی ي ځػی بی ثبنث سسیت یټ ا ٵيدبی اسلبى ػمبی يی وی

ثوبی ث ٭ىان ثبن می ى ډى٦ٺ هىډوشب آثوب ځػشبن آيوي. بی می ىيڅز ثځیي ثبن

اڅٶجبی څیټ يی ث اڅٶجبی السیه سٽی ځ ومى ي ي، آثبیؼبن مبڅی وی ااوشوبة ځىی

ثبن اډىی ى كبٽمیز ي سبطیار ثبن يی ى سمبڇ اثٮبى ػبډٮ ث ير ٽب یبٵش از.

بی اٹچیز وی ډى ىیڂ كٺٷ ثبوی ځي ثبي ي ډٹٮیز ثبن می ثهىا ډیاډىشبن ا

بی اٹچیز ى اډىشبن كمبیز ا ثبن. اوي ياٹ٬ ي شبنبی می ىيڅز اډى كمبیز یبز

، د ا آن بڃ ثى ٽ يٳ یبز ثبوی ر دیٵز 1999بی اىیپبڃ بڃ د ا ٵڇ

2001ىيڅز اډىشبن ى بڃ ځىیي. ي ډٮٵی ځای يٳ اډىشبن ثجب آيىن وچی ثبو

بی یوبوی، اسلبىی ايدب ا اډ٢بء ومى ي ا آن د ثبنبی اٹچیز ٹاىاى كمبیز ا ثبن

بی یبى ي ٹبى ث ثبن وی ځىیيوي ث ٥یپ ډشپچمیهىاای كٺٷ یبی ډ يی، ٽىی ي ..

ٽبثى ثبن ډبىی هى ى اډ آډ، كٸ ثپبځیی سػمبن ى ډلبٽم، كٸ ٽبثى ثبن ډبىی ى

162

ایىپ ؿ ډٺيا ا كٺٷ ثبوی یبى ي ث ي ىیڂ كٺٷ ثبوی ډسج٤ ځىیيوي. ٭ی اډ اٹشبىی ي اػشمب

.ثبي ي هبع ا كی٦ ډٺبڅ ډی ٥چجي ای ىیڂ ا ډی یٺز دیش هى ډٺبڅكٺ

، ثبن يی د ا یؼبن مبڅی وی ى ٦ق ډ٦چثی ٹا ىاىبی اٹچیز ى آثب ي١ٮیز ثبن

ىمبئی ثبن آډی ك اثبي. آثبیؼبن مبڅی ډ٦ف ډیدٽبثى ثبن سٽی ث ٭ىان ثبن ىيڇ

ىیي بی ډبىی ى آډ وی ي ځػی ٽبثى ثبن بی ثبوی ي سٽی ثى يڅی ثای اٹچیز

ثهىای ا آډ ثبن ډبىی بی اٹچیز ٽڈ سٮياى وی كٸ ثای ځيى. ي ي ثپب ثش ډی

از. ثبن آډی آډ ٭بڅی وی سٽی ثى يڅی ى ڈ ي ډلیب ځىیي يث ر ډلي

بی اوڂچیی ي يی وی ٽبثى ىاوي. ثبن

دیى ي ى ىیڂ بی ځػی ي آثوبی ر ډی ثبن آډی ىي ډش٦ ى ځػشبن ث ثبن

ثبن آډ وي. مـن سٽی، اډىی ي يی وی ى اډ آډ ثپب ثش ډیبی اٹچیشی ثبن

٭ىان ثبن ىيڇ ى ٭یه كبڃ ثبن يی وی ث زاػجبی ى ډيا ځػشبن ثبن ځػی

سٮيى ډيا يی ث ير ٽب یبٵش از. 1991د ا بڃ ثبي. اػجبی ډ٦ف ډی

163

کؽربی آظیبی هیب. ۳

بی ٹاٹشبن، ىيڅز 1990سب 1989بی ى اطىبی بڃ

یشبن، سبػیپشبن، سٽمىشبن ي اثپشبن ٹٹ

می ىيڅز بی بی ډچی هى ا ث ٭ىان ثبن ثبن

ومى ي ث ٽبثى ثبن يی ث ٭ىان ثبن ا٭الڇ

٭ىان ثبن اٹچیز ا٭الڇ ث 1990اثپشبن ثبن يی ا ى بڃ ب ثىي ومىوي. اث٤ ډیبن ځي

بی ٹٹیشبن ي ٹاٹشبن وی ثبن يی ا ث ٭ىان ثبن می دیٵشىي. ىيڅزومى،

ا اڅٶجبی څیټ يی ث اڅٶجبی السیه ځ ومى ى ىیڂ 2007اثپشبن ي سٽمىشبن ى بڃ

ىي. ثى اڅٶجبی څیټ يی اىاډ ډیسبػیپشبن ى ڈ ث ٽب

ثبن ٹاٹی ث ٭ىان ثبن اػجبی آډ ى سمبډی ډيا ٹاٹشبن$ډيا اٹچیز ي كشی

ثبن ثى يى ٭یه كبڃ ثبن ىيڇ آډ وی ثبن يی ى، ډيا ي# ثپب ثش ډی

سٮیٴ یبز آډی ٹٹیشبن ث اب ؿىيثبوی ثبي. آډ ٭بڅی وی ٹاٹی ي يی ډی

بی اٹچیز ا یشڈ آډی ٹٹیشبن سٮ ثبن ٹٹیی ي مبو٦ ىیڂ ثبن ،ځىیي از

بی ى ډيا ىي ډش٦ ٹٹیشبن ثبنث ٭ىان يٵی ثای هى سٮیٴ ومى از.

ی ٽ ث ثبن ٹٹیی آډ يڅی ى ډياوي، ٹٹیی، يی، اثپی، سبػیپی ثپب ثش ډی

ٽ ث ثبن يی ى ډيای ى. یبى ىاى ډی ثبن اػجبیى ىىي ثبن ٹٹیی ث ٭ىان ومی

بی ى، ى ىي آډ ٭بڅی وی ثبنځى ىاى ډی ىي يی ث ٭ىان ثبن اػجبی ٵاى آډ ومی

164

٦ ډش ثبن آډی ى ىيوي. ثش ډیٹٹیی، يی، اثپی، اوڂچیی، سٽی ي ٭ثی ثپب

بی ائشىیپی ى ډيا يی ٽ سٮياى بی ډبىی ىیڂ ځي يڅی ثبن زااثپشبن ثبن اثپی

ثبي ا ډيای ٽ ثبن آډ اثپی ډیىځىى. ىي سيی ډیثب ا ډي ډی 300آوب كييى

ى، ب٭ز ثبن يی ث ٭ىان ثبن ىيڇ آډ ىاى ډی 2ى ٶش 11ايڃ اثشيائی سب ٽال

بی ٹاٹی، ب وی ثبن بي. ى ثٮ٢ی ا ىاوڂبث يی ي اوڂچیی ډیثبن آډ ٭بڅی وی اثپی،

ثبن آډ ډش٦ ى سبػیپشبن . وي ثش ډیسبػیپی ي سٽمىی وی ث ٭ىان ثبن آډ ثپب

ی ؿب ثبن اثپی، ٹٹیی، سٽمىی ي يی وی ى ایه ىي آډ ىاى ثبن سبػیپی ثى يڅ

ا ثبن يی ث ٭ىان ثبن ىيڇ آډ 2004ث اب ٹبون سیت ي ى بڃ وي. ډی

٭بڅی سبػیپی، ، ى ٭یه كبڃ ثبن آډى ډی ٭ىان ثبن اػجبی آډ ىاى ث 11سب 2ٽال

، شبن ثبن سٽمىی از ٭بڅی سٽمىثبن آډ ى ىي ډش٤ ي آډي. ثب اثپی ي يی ډی

بئی مـن يی ي اثپی ا وبن اٹچیز ىيڅز یؾ ٱجشی ثای آډ ثبن ىیڂ ى

ىي. ومی

165

فراع کرض جسیر در زثبی . ظیبظت۴

ثب ٵډبن دبىب يٹز ٵاو ثبن ٵاوی ا 1539ى بڃ

ثٮي كٺٹی ي اىاای ث ٭ىان ثبن می ا٭الڇ ځىیي، ى

ډى كمبیز د ا سبی آٽبىډی ٵاویوی 1635بڃ

ث ر 1793ي ي اوؼبڇ ث بڃ آٽبىډی یبى ي ياٹ٬

ثایډجيڃ ي. ثبن اػجبی ي ایڂبن آډ ىي اثشيائی

بی یبز ثباوشڂ ين ډىب٥ٸ ىياٵشبى ي ٱیی

اوی یشڈ آډ ډچی ایؼبى وشه ث ثبن ٵ –ٵىڂی ي اٵای اى هاوين -ی يوي

بی ثچپ ثبن بی ٱی ٵاوی وی ى ایه دي ثىي وي ي ث ډمى٭یز ثبن ځىیي

ى ثب اياٳ ډچی ي یپذبؿڂی ٵاو، ىشی ي ډش٢بسيیيی ثای اډىیز ٱیٵاوی ث ٭ىان

ای بی اػشمب٭ی ډى٦ٺ ث جت سبطیار ٩ كٽز 1970ى بڃ . بی ي اوٺالة مبن

ډيا اػشمب٭ی مـن ىیان، ایڂبشال، ٽبڅىيسب، ثال ث سسیت ى ډىب٥ٸ ثسن، ثبټ،

ي آڅب 1979، ثسن 1969ا اٹچیز ثبټ ا بڃ ډيايٽیشبویب ي ٽبسبڅویبی مبڅی ایؼبى ځىیي.

ٹبون ابی ٵاو 2ى ٭یه كبڃ ث جت سٲیی ډبى وي، ي٫ ث ٵٮبڅیز آډی ومى 1991ا

ځىیي ي كشی ثب سیت ا٭الڇ ثبن ػمی ٵاو ث ر می ثبن ٵاوی 1992ث بڃ

بی سیه ثبن آډ ي دي، سجچیٲبر، اځبن بیثبن ٵاوی اول 1994ٹبووی ث بڃ

يٳ ىي ٹبون یبى ي كمبیز الڇ ىيڅز ب ي ساٵٺبر ي .. ځىیي. ىىيڅشی ي ٱیىيڅشی، ٹاىا

166

ٽ ایه ډئچ وی جت اٵای كبٽمیز ثبن اوڂچیی ثى ٵاو ا ثبن ٵاوی ى سٺبثڄ ثب

.ثىای ي اٹچیز ځىیي بی ډى٦ٺ وڂ ډىٶی ىيڅز ث ثبن

ای ايدب ٽ ا ی كپډز یبڅیز ٵاو ث بی ډى٦ٺ ب ي ثبن ساٵٺىبډ كٺٷ اٹچیز

ثبي ىيڅز ثبي. ث اب ډی اډ٢بء ځىیي اٽىن وی ډىش٪ سیت دبڅمبن ٵاو 1999بڃ

ذبؿڂی ٵاو ثب ه٦ ډاػ ي ي ى ٵاو ى ر سیت ایه ساٵٺىبډ س٤ دبڅمبن یپ

آډيبی یبى ي كبٽمیز ىيڅز دیوشیؼ كبٽمیز ثبن ٵاوی وی ىؿب ه٦ هاي ي، ث جت

ى ىیڂ سیت ساٵٺىبډ ٵز. ډٽی ث ډىب٥ٸ ٱیډٽی ٵاو وی ث ی اڃ هاي

ٽ ث ډي ډبن ب وی هاي ي ثبن٤ جت ي ٵشه ډىبث٬ ډچی ىيڅز ٵاو ثای كٶ٨ ي ث

بی ثبوی ث ي، ؿوپ ى وبیز هازىي سيیيی ثای اډىیز ډچی ٵاو ي یپذبؿڂی آن ها

ػټ الوڀ يی آډ ي بی یبی مـن هىډوشبی ډجيڃ هاىي ځىیي. ډي ډبن ث هاز

سٮیٴ ياثشڂی ډيا ىیان ٽ ى آوب ډٶىار هاشبای ٥ی الیل 2000بڃ دي ٵاو ى

ى ث یشڈ آډ ٵاو ي ثى ٽ ایه الیل ا ی آډی سمبډب ث ثبن ثسوی ىاى ډی

ىيڅز ډىش ځىیي 2007ٽ ى بڃ EBLULث اب ځا ىاىځب ٭بڅی ٵاو ى ځىیي.

ای ايدب ى ٹبى ث سیت بی ثبوی ي ډى٦ٺ زٵاو ٭الٱڈ اډ٢بء ساٵٺىبډ كٺٷ اٹچی

ثب ى و٪ ځٶشه ٭يڇ سیت ساٵٺىبډ یبى بوين ساٵٺىبډ یبى ي ى ډؼچ ډچی هى وي ي

ٹبون 27ثبي، ى ىیڂ ٵاو ث ػي هاشب سٲیی ډبى ا ىيڃ اسلبىی ايدب ډی ٵاو یپیي،

ث ډاى ټ ثب سبډڄ . ثیيثب كٺٷ ٽىٻ بډبن ډچڄ ډی 30ډيوی ي یبی بډبن ډچڄ ي ډبى

167

ای دی ثى ي بی ډى٦ٺ بی اٹچیز ي ثبن یبى ي ډی سان ث ٽبوبډ ىيڅز ٵاو ى ٹجبڃ ثبن

ثب سٲییار ٹبون ى ٽىب ډاى یبى ي وم ٹبثڄ ٹجڅی ا ثای ایه ىيڅز ايدبئی ٹڈ ى.

ای بی ډى٦ٺ ر ځٵز ٹيڇ ٽؿټ يڅی ډمی ى ػز ىبهز ثبن 2008ابی ٽ ى بڃ

س٤ ٹبون ابی ر دیٵز. "ای ډى٦ٺ یب ثبن"ثب وبڇ

ث "ای بی ډى٦ٺ ثبن"ثىيی ثبن ث ر ٥جٺ 75ى ٵاو ای ثبن ٵاوی ډؼم٭ب

ث ډبوىي اوڂچیی، آڅمبوی، "بی هبػی ثبن"الوی، ايٽیشبوی، ٽی ي ...، بسثبپی، ٽبوی، ډبوىي ثس

ٽ ٽیثبن . از اائ يـن ٭ثی، څی، دسٲبڅی ي ... م "بی ډلچی ثبن"اذبویبئی ي ... ي

ػمچ ىاى اای ثى ي ى ػای ٽ ي مبڃ بىیىیب ډشپچمیىی بی ډى٦ٺ ثىيی ثبن ػء ٥جٺ

ثبن ٽی ث جت ایىپ ى څیز بډبن ػبوی یوپ ث ثبي. بی ثبن يډىی ډی هبواى

ثبي ى می ي ٹبثڄ اكشاډی ثهىا ومی٭ىان ثبن ى ډٮ ه٦ ٹا وڂٵش ي ا ډٹٮیز

ډىډبن ػی ٽ "10بی كبٽڈ ز ث ٥یپ اٽىن سىب ثبنډٮ سيیي ثیبی ىیڂ ا

سظجیز ىیڂ ٽبثى ثبن ٵاوی ٽىىي. ډىڇ ث ثبوی ىیڂ سپچڈ ډی "50اوي ي ىاای ثبن ايڃ ٽی

ثبي ٽ ایه وی ث وث هى وبی ا سبطیار یبز ثبوی ډی ا ی سمبډی ډىڇ ػی ٽ

ٵاو ثى از.

اوي ي كشی ى بڃ ث ر هىډوشب سلز كبٽمیز ػىا ثى 400ډىډبن ػی ٽ وىیټ ث

ث ٭ىان ػمی ٽ سلز كبٽمیز دبپبڃ دبئڃ وی ؿىي بڅی 1755-1768 بی بڃ

ډیالىی ثبن ایشبڅیبئی ا ډٹٮیز ثبن ٵىڂی ي یبی ثهىا ثى ي 19سب اياه ٹن اوي. ځاوي

168

ث ٭ىان ثبن می دیٵش ي ي ٹبون ابی وی ث ثبن كشی ى ىي ٽسب ػمیز ٽ

ث كبٽمیز ٵاو ىآډي ي ث جت 1770ػی ٽ ى بڃ ایشبڅیبئی سی ي سييیه ي ثى.

ث ػمی ٵاو ډشڄ ځىیي. بئی ٽ ا ی يىٶپان اٽثه ى دی ځٵش ي یبز

بن ٵاوی ى ډىب٥ٸ سلز كپماوی ىيڅز ثی ا آوپ ث ١ ء ثثبوی ث ػډمى٭یز ٽبثى

سىیي ډبوبی ىيڅز ، ثییبئی ځىیيآطب ډ٢ ى ځی سپبوبی ایشبڅثبن ٽی ثبي جت ایؼبى

ثبن ٽی یؾ ډبن ثبن می ثى از. 19ډچز ٹن –ٵاو ٹبثڄ س٦بثٸ ثب ډى٦ٸ ىيڅز

ډیالىی بي ثىیڈ ث ٭ىان ډپبوییمی 19آډ وڂىیي ٵٺ٤ ث ډبوىي آوـ ٽ ى اياه ٹن

یبی ثپب ثش ي ي آډ اػجبی ي ایڂبن ثبن ٽی وی ىٹیٺب ډى٦جٸ ث میه یبز ثى

ب سىب ث ٹ سلیڄ ٽى ي يىٶپ ډلييى ى كبڅیپ كبٽمیز ثبن ایشبڅیبئی ثای ٽیاز.

ثیب ٹبثڄ څم ى اػشمب٫ ثى از. ځی ي ثى كبٽمیز ثبن ٵاوی ثیب ډشٺیڈ، م

، ومبى ډيویش ي وبو يويی ٵاو "یز ډچی"كبٽمیز یبى ي ثبن ٵاوی ا ث ٭ىان

ځی، ډبوي ٥چجی، ٭ٺت ا ډشاىٳ ثب ثبن سؼیبی ومى ي ى ٭یه كبڃ ثبن ٽی مبن

ث جت وڂ یبى ي ثبن ٽی می ث ٭ىان يويان ىػ ىيڇ ي ... سٮیٴ ومى از.

ىيڅز ٵاو ث میه جت سمبډی ٽبٽىبن یشڈ سيیيی ثای دبی وڂیش ي از.

، ى ٭یه كبڃ ډياهچ ثبوی يیځب ث ثبن ویثیه ٵاا ا ٹ٢بئی ي اىای ډػى ى ػی ٽ

یث هثی بي ایؼبى یا سىب ډلييى ث یشڈ ٹ٢بئی ي اىای وجى ثچپ ى اٹشبى ي اػشمب٫ وی

ثبیڈ ث ٥یپ ٽت ي ٽب ي ٵ٬ ډاو٬ اٹشبىی ث ٵاځیی ثبن ثبوی ث وٶ٬ ثبن كبٽڈ ډی

169

ٽمیز سلز كب یډسج٤ ځىیي ي ډی سان ا٭بن ومى ٽ ثبن ٽڈ ٵاوی ث ر ډشٺی

$ٽی ي ایشبڅیبئی# ثوی ا ٹ سلیڄ ٽى ي ی ىيثبوي از. ډ٦چٸ ثبن ٵاوی ياٹ٬

ٽ مبوب ٹ يىٶپ ډػى ى ػی د ا كبٽمیز ثبن ٵاوی ى ٽ ا يػى كبٽمیز

بىی ي اػشمب٭ی كمبیز ومى، كشی ثوی ا ایه ٥یٴ ى ٪بډی، یبی، اٹشثبن ٵاوی ى اډ و

اوي ي د ا ثبځز ث ػی ٽ وڄ ىيڇ ډشمٮار ٵاو وی ث ٵٮبڅیز ډٲڃ ثى

ٽ ا ډ٦ف ومى "اشٮمب ىاهچی"بی اٹشبىی ي یبی ډػى س میه ٹ ثب سػ ث ١ٮٴ

اوي. ثىوی اػشمب٭ی یبى ي ي كشی دیيان كٽز

ډى٦ٺ ډيییشی 22سیت ځىیي ػی ٽ ډشٶبير ا 1982ث اب ٹبووی ٽ ث بڃ

Hauteػی ٽ ا ثٮي اىای ث ىي ٹمز ٽ مبڅی$ 1975وڂیش ي ي ى بڃ

Corse$ي ٽ ػىثی #Corse-du-Sud #بی ثځای اوشوبثبر ي كشی دبی ي ثىيی سٺیڈ

ياٹ٬ ي ىاای هىډوشبی Ajaccioډؼچ ٽ ٽ ى وجی وی ى ػی ډ٦ف ي از.

ي ډبي اػائی ډؼچ ٽ ثای ډؼچ یبى ي سٮییه ځای وجى ي سىب ډئڅیشی ډبڅی ي ٹبون

ی ا ی ای ا ٵىڂی، آډی ي بوبی ٵٮبڅیز ى ىیڂثبي. ډی ډچی ى اډ ٽ

، ث ٭جبر ىیڂ ي١ٮیز ػی ٽ ى ىاهڄ پڄ ىشی ي یویشب دیى ای ر ډی ډى٦ٺ

ثبي. ای ډی ٵىڂی ي اىای سٮیٴ ي ٵاو سمظیڄ ٽىىي

ن ػج ځای ډؼچ ٽ ا ی ىيڅز ٵاو جت اىیپبڅش ي ى ىیڂ ٭يڇ اػب ٹبون

" ث ډؼچ ٵاو ا یبٵش ثى ځىیي ي 9ثب ډؼم٫ 1984# ٽ ث بڃ FLNCډچی آاىی ٽ$

170

ي٫ ٭مچیبر ډچلبو كة كة یبى ي ٭مچیبر ډچلبو ث ٭چی ىيڅز ا آٱب ومى از.

ابىبډ اسلبىی بر ثب یبى ي ډؼچ ٵاو ا ثيين ٽبثى ځاش ٽ ایه وی ث وث هى ډىبٵ

ٽبثىی ډؼچ ا ی ىيڅز ٵاو ث ر ثبي يڅی ي٫ ٭مچیبر ډچلبو ي ثی ايدب ډی

دبڅمبن٭بىی وڂیش ي، ى ىیڂ ى ػی ٽ وی جت اٵای سى ځىیي از.

"هچٸ ٽ"بر ى اث٦ ثب ػی ٽ اٹياڇ ث سیت ٹبووی ومى ٽ ٭ج 1991ٵاو ث بڃ

ثپب ٵش ثى يڅی ىاىځب ٹبون ابی ٵاو ث جت س٢بى ثب یڂبوڂی ډچز ٵاو ي ډٹٮیز ثبن

ډ ډی ثبي Joxeبڃ ٹبون یبى ي ومى. ٹبون ػيیي ډة ي ٽ ث ٵاوی اٹياڇ ث اث٦

ث میز ىبهش از.، ٵىڂی، یبی ي اىای ث یبی آډ بی ػيیيی ى ك ډئڅیز

ساوىي ا آډ ثبن ډبىی ث ىر هاز ډی اب ٹاویه ػيیي ډىڇ ػی ٽ

بی كبڄ ي ٹاویه ػيیي وی یز یبی ډىډبن ػی ٽ ا ثجوي، يڅی ثب سمبډی دیٵز

ٵىی 1998ٽ ث بڃ ثىب ث ثبيب د ا ءٹي ث اشبويا ػیث میز وىبهش از.

ځایبن ثیبی هالٳ ٹبووی ث ٭چی ډچیيي ٽ ایبن وی سی ث ٭ىان اشبويا اوشوبة ٽ ش

ي از.هى جت اٵای سى ى ػی ٽ ا ث سیت بوي ٽ ایه وی ث وث

ي٬١ یبی ډوی ثای ػی ٽ ا ی ػز ا٭الن ٥Matignonكی ثب وبڇ 2000ى بڃ

څین يذیه ووز يی يٹز ث ډؼچ ٵاو اائ ي ٽ ى ٥ف یبى ي سيیغ آډ ثبن

ٽىشڅی# ٹا ىاز ي ٥ف بی اٵای اهشیبار ډؼچ ػی ٽ $ث ما ډپبویڇٽی ي

ی ىاىځب ٽ ٹجڄ ا سلٺٸ ٥ف ا یي ا ی ډؼچ ٵاو ث سیت 2001ى بڃ ډٽ

171

ث ډبوىي ىیڂ Matignonى ىیڂ دي سی ي سييیه اث٦بڃ ځىیي. ٹبون ابی ٥ف یبى ي

ای ثب ٥ٳ ډٺبثڄ ر اٹياډبر ىيڅشی ا ثبال ث دبئیه، یټ ٥ٵ ي ثيين یؾ و٫ ډاٽ

ځبن ىي ٥ٳ ر دیٵش ثى. ثچپ ثای ايڅیه ثب ثب ىیيا می ومبیىي وذیٵز

ثب 2003ى بڃ ي وڂیش ي٭يڇ كڄ ډئچ ػی ٽ ث ٭ىان ډپچی اىای ي یبی اوؼبڇ

ای ثای الیل بٽيی يی ىاهچی ٵاوكمبیز ویپالكپڈ ػبن دی ووز يی ي ثب

ي اٵای ي ډؼم٭ اىای ډػى ى ػی، اٵای ډبو یبی ډؼچ ډلچی ػی ٽدیشڂی ى

ي ٽ ٭الٱڈ ٽز ثیب ډلييى ډىڇ الیل ډٽ ث ٵاوييڇ ٭مډی ځاش ډبی هىډوشبی

ى دبیبن ىاى.ای ث ٽب هى " ثچی# الیل ډٽ ثيين یؾ وشیؼ49.02" و، 50.98ثب اهشالٳ ثیب ٽمی$

ثبي ى ىیڂ ډىڇ ػی هاز سمبډی ډىڇ ا اشٺالڃ ډی كبڅیپ وشبیغ ٵاوييڇ كبٽی ا ٭يڇ

آوبڅیی ٽ ا ی ٽبىببن ث يی اوي. ثى هىهىډوشبی اٵای اهشیبارٽ هاشب

ثی ا وٴ ى ث ٥یپسبطیار اٹشبىی ثر دیٵش كبٽی ا "و ث اشٺالڃ"بی ای

دىاوي ي ى ر ا٭الڇ اشٺالڃ ىب ي اىاار ىيڅشی ث ٵٮبڅیز ډیډىڇ ػی ٽ ى وب

ډاٵٺیه و ځٶشه ث اٺالڃ ثى از. بی س ا ثیپبی ي ٽت ٽب ػء ډمشیه ٭بډڄ

ٽی، نث سيیغ آډ ثب بی هى ډجشىی يڇ هاشٵاويوشبیغ ٽ وی د ا ػی اشٺالڃ

وشبیغي ... ث ډٽڃ ث آیىي ومىوي. چی لډٮبٳ ا ډبڅیبر ٭مډی، اٵای اهشیبار كپډز ډ

FLNCٽ ا اشٺالڃ ٽ كة ٭يڇ ٱجز سمبډی ډىڇ ڄ٭چٵاوييڇ اشٺالڃ ػی ٽ

. بهز ا وی ډو ثب ډجب ډچلبو ث ثبن ډی آيى 1970ی ب ا بڃ

172

ي٫ ځىیي يڅی ي٫ آډ ثبن 1975ث ر ٹبووی ي ډلييى ا بڃ یآډ ثبن ٽ

بی ډيٽىٻ، ى ىيي ب٭ز ى ٶش 3ي ث ر 1994بڃ ث ر دیش ا یٽ

ي ٽ آډ ثبن اٵششبف 1982ايڅیه ىاوڂب ٽ وی ث بڃ ي از. آٱب اثشيائی ي ډش٦

ډجشىی ث اشوياڇ سیٺی 1991بی دییه وجى ٵٺ٤ ى بڃ ٽی ى ىاوڂب وی ډشٶبير ا ىي

.ډی ثبیڈڅیبو ا بي یبوی ى ډٺ٬٦ څیبو ي ٵٷي ٹجڃ ىاوؼ ی ٽا٭٢بی یبر ٭چم

شٺبڃ سچیین ډچی ث دبیشوز اوسبی ي ي جت یبی ٽ ثوبډ وی اىیئی ثب 1984ى بڃ

ى ډى ثبي، ب ي ډ١٭بر اىای اٽىن ډمپه ډی ٽبثى ثبن ٽی ى ىاىځبٽ ځىیي از.

بئی ا ی ډؼچ ډلچی ػی ٽ ر دیٵش وی سی یسٲیی ابډی سبثچب ث ثبن ٽ

از.

بی ځٶشبی بٽىبن مبڃ، ػىة ي ى ػی سٶبير ثیبی ا ډوبڅٶیه ٽبثى می ثبن ٽی

ٽىىي ى ٭یه كبڃ ث ډٮٵی ډی ٽی ثبن اشبوياىا ډمشیه ډاو٬ ى پڄ ځیی دبیشوز ا یپی

ثبي بی ثبوی ایشبڅیبئی ډی ی ا څؼیپٽ ٽ اب و٪ار ډوبڅٶیه سيیغ ثبن ٽی ى ػی

سب ث اٽىن ځيی ا 1980بی ػى ځٶشمبن یبى ي د ا بڃث جت ي. ٭مڄ لیلی ویز

ي یډبثیه ثبن ٽثبوی ی بمساطجبر ػزٵٮبالن ػی ٽ وی ٭م هی ا ٳ سلٺیٺبر

ا ث ي١ٮیز اٹڈ ایه ٦اوي، ایه ډئچ وبهاش ي يػى ثبن ډشٺڄ ٽی ومى ایشبڅیبئی

ډبن یپی ىي وڄ ا ډلٺٺیه ي ديڂان ػبډٮ اوياى ٽ ثبن سٽی ډیسٽبن بٽه ایان ي

ي یبیبی ٱی٭چمی، ى ایان ي ى و٪ی "سٽی"سٻ ٳ اطجبر ومىن يػى ثبوی ث وبڇ

173

" سٽی"ث "آی" يػى ي سٲیی ثبن ډىڇ سٻ ااوبی ث ډبوىي اكمي ٽيی ى ډى ی دبی ثی

ی پڄ ى ػی ٽ ثب يٳ سيیغ ډيا ثبن ٽ Scola Corsaكٽز اػشمب٭ی . ډی اوياى

ٵش ث سی، سييیه ي اوشب ٽشت آډی ثبوی ٽی ثای ٽىٽبن ي ثځای ٽال ځٵز ٵش

وی ا ډٮچمیه سپیڄ A Caspaايئی ث وبڇ ػی انثبن ثای ډیبوبالن ډجيڃ ځىیي ى ىیڂ

ٹجڄ ا ييى ث یای ثای ٵاځیی اػجبی ثبن ٽ ي دیش بی يی٬ ب ي ٽمذیه ٵٮبڅیز ،یبٵش

كٽز اوي. بی ثبن ٵاو ا ث اوؼبڇ بوي ډي ي ثهىای ثاث ثبن ٽی ا ډٹٮیز

بی ډلچی ډىډبن ػی ٽ ثب مپبی سمبډی كٽز 1972ى بڃ Scola Corsaاػشمب٭ی

بی آډ ثبن ٽی ا ث ىٵٮبر ثځا ومى ى ډشڅي ځىیي ي ى ډير ٵٮبڅیز هى ٽال

ثبن ٽی ى ىي كبٽمیز ػىا ٭یه كبڃ جت ىبهش ين می ثبن ٽی ځىیي از.

ة ب كٽشی يی٬ ثب سػ ث و ٽشب ثیش ث ر ثبن ځٶشبی ثى يڅی د ا كبٽمیز ٵاوی

Scolaكٽز اػشمب٭ی پڄ ځٵز. ی ث ثبن وشبیث ثبن ٽی ػز ډجيڃ ين ثبن ٽ

Corsa ٵٮبڅیه ډوشچٴ ثب سػ بی ثبوی ډشپڄ ا ب ي ٽىٶاو ثب ثځای ځىمبئی 1970ى بڃ

ٽبسبالوی ى ډيا بی ثبپی، ثسوی، ايٽیشبوی ي ٽبثى ثبن ډجىی ث 1915 ة بڃث ٹبون ډ

ي كشی ی ث ر ىي اهشیبی ځىیيىيڅشی ث ر ىي اهشیبی هاشب ٽبثى ثبن ٽ

د ا اٵای . بی يی٬ ث ٽمذیه ډچی ډجيڃ ي كٽز ډٽ ثب سجچیٲبر ي آځبی 1982ى بڃ

وی، ايٽیشبوی، ٽی، ثسوی، ٽبسبالبی ى ډيا ىيڅشی آډ ثبن Deixonneثىيبی ٹبون

بی یبى ي آډ ثبن. ي آاى ځىیي ٽ ځبڅ ي ... ث ما ثبن ٵاوی ث ر ډلييى ڈ

174

15ى ډيا ىيڅشی ډىب٥ٺی و٪ی آڅب، ثبټ، ثسویب، ٽ ى ر هاز ياڅيیه ي يػى

ىاو آډ ٹبثڄ سلٺٸ ځىیي از.

ثبو بی آډ سټ ػی ٽ ث ثبن ي ٵىڀ هى ى ٹبڅت ډيڃث جت ٭يڇ ٱجز ډىڇ

ٽ س٤ وبىبئی مـن ډؼچ ډلچی، ىاوڂب ٽ، ای یث اب ٵىڀ ي ثبن ٽ

یبی ډلچی اائ ي ٵٮبڅیه ثبن ي ٵىڀ ٽ ٵىڂی ي ډلی٤ یشی ي ثیبی ىیڂ ا اځبن

اوي ٽ ب ي ؿىيثبوڂی ا ى دی ځٵش ځٶشمبن آډی ډجشىی ث سپظ ثبن ب ي اٹياڇ ث ثځیين ډيڃ

اث آډی ثب ثبن بی آډی یبى ي ثهىای ډىڇ ػی ٽ ا ډٹٮیز ث يٳ ډيڃ

از. ٵاوی ثیبن ي

175

ظیبظت زثبی در ثبظک. ۵

سپیڄ ي ي ٹبون ابی 1808بی وبدچئن ث بڃ اذبویبی ډين د ا اٲبڃ ٵاو ي ػىڀ

بی اذبویب ى ځ ا ډوبی ډ٦چٸ ث دي ٹيڇ سی ي ايڅیه Cádizثب وبڇ 1812ٽ ث بڃ

ٽ ث ٥ ب ځایبن څیجاڃ ي ٽبسڅیټ ډؼبىڅ ٹير ډبثیه ډچیثبي. ډچز څیجاڃ ډی –ىيڅز

سب 1875بی ڇ يوي اذبویب ي ایؼبى آځبی ایغ ا بڃډشىبية ر دیٵش ى ٩ ډٶ

د ا ٺ٣ اډذا٥ی، ػمیز ثبي سلٺٸ یبٵش از. ٽ ث ىيان ثببی ډٮٳ ډی 1923

ايڃ ٽ آوشی ىډپاسیټ ي ث اب ٹ

ثب سػ ث ثى يىٶپ څیجاڅیز پڄ ځٵش

بی ډشٮيى اوؼبڇ ث بڃ ب ي آة ٭یبن

ثب ٽىسبی و٪بډی ث ٽب هى دبیبن ىاى. 1923

آٱب 1931٭م ىيډیه ػمیز وی ا بڃ

ا ي. بڃ 3بی ىاهچی ث ډير ډىؼث ي٫ آة 1936ځیی بی وشبیغ ای ي ث جت بئج

ي ذ د ا ي وپ اىا اذبویب ث جی ىیپشبس و٪بډی واڃ ٵا 1975سب 1939بی بڃ

اسمبڇ واڃ ٵاوپ سٮٺیت ٽىىي دي ىيثب ث یڈ ػمیز ثب ځز. 1977ای ځیی

ى ىیڂ پز ي ا ځىى. ىاان سیٴ ډی ا ٽچیب ي ډیه ډوبی ډ٦چٸ ي كٽز ډشٺڄ

جت 1898آډیپب ث بڃ ىيڅز ایبالر ډشلي ىز ىاىن آهیه ډشمٮ اذبویب ى سٺبثڄ ثب

ي ایه وی ث وث هى جت ٭يڇ اسمبڇ دي ځایبو ثبټ ي ٽبسبڅویب ځىیي بی ډچی سلیټ كٽز

176

ى سٺبثڄ ثب ىيڅز ایبالر پز هىسډیڈ يكی ب ػز اذبویبئی. ډچز ى اذبویب ي –ىيڅز

ٽ ى ایه دي سلٺیٺبر ډشٮيىی ى وي، ډبیڄ ځىیي ب ث مز سپیڈ ا ٵىڀ ٽبشیچیډشلي آډیپ

ٽ ر دیٵز ػی بی ج ي اطجبر ثسیز ډل آن ا ىیڂ ثبن ك ی ٽبشیچی

يٳ اٱچت سلٺیٺبر ىي یبى ي اطجبر اب ٵىڀ اذبویب ث دبی ٵىڀ ٽبشیچی ر

ٽڈ ى ایان ٽ میز اولبی ثبن اٹچیز ى ٽمبڃ وبثبيی ث ډبوىي ځٶشمبن ځي كب. ثىدیٵش

بی ائشىیپی ىیڂ ځي "ي ی ٥جیٮی هاز آځببوااى، "وبی ا دي سبیوی ي كبٽڈ ٵبی ا

بی ډبثی ثب مبن ٥ی دي یبى ي و٪یى اذبویب وی ثوي ٽى ي ډي٭یز ډیډلپڇ سػیق

بی ا ی ىیڂ ځي "ااىی ي آځببو"ث ر ٽبشیچی ثبنډلشا ػز اطجبر اى٭بی ٽبثى

ثبن "ااىی ي آځببو "ی ډٽ ػز سظجیز اى٭بی ٽبثى ي ٹجڃ ائشىیپی بهش ي سيیغ ځىیي.

ػز ٱیډي٫ ػچ ىاىن كٸ سٮییه بی ډٲچة اشٮمبځ ي ځي كبٽڈ ا ی ډشمٮیه ي ځي

ای ٽ اډي ى ایان وی ا ى، ی اډي وی ثپب ثش ډی بی ډٲچة ځيوز ځي یب

ث ؿڈ بی ډلپڇ وی كبٽڈ ى دبن ث هاز كٸ سٮییه وز ځياٹچیز ی ځي

هى. ډی

ډچز اذبویب ثى ي ث ایه اب ډوی الڇ ث -ىيڅز ډچيډبريػى ػبډٮ من ٽ یپی ا

ثبن ، ی اوي يد اب ٵىڀ ي ثبن ٽبشیچی ث ث ب ي ٵىڀ شپچمیه ىیڂ ثبنيی ډ

بی ػز ٵٮبڅیزډیالىی ث 18ٹن ٽبشیچی ثای ايڅیه ثب ا ی كپبڇ ډوبی ډ٦چٸ ى

بی ی ا څؼٽبشیچی ٽ یپي ثى. ا٭الڇ٭ىان ثبن می$و ث ډٮىبی اډيی# ډٽځایبو ث

177

، ثبپی، ٽبسبالوی، ځبڅـییبئی، "بی اذبویڃ ثبن"اډي ثای سمبی ډبثیه ثبن اذبویبئی ز

# ثپب Español# ي اذبویبئی آډیپبی السیه$Castellano، اذبویبئی اذبویب$یاذبویبئی آوييڅ

سٺبثڄ ثب ىیڂ بی ايڃ ػمیز ىيڇ ځٶشمبن ثسیز ثبن ٽبشیچی ى ى بڃى. ثى ډی

ب ى آډیپبی مبڅی ي بی السیىی ي اڅو ثبن ٵاوی ي يػى ي سپچڈ ٽبشیچی ثبن ثبن

بی ثبن ٽبشیچی ى سٺبثڄ ثب ثبن "س دبئیه"ػبیڂب . سیه ډجبكض آن ىيان ثى ػىثی ػ ایغ

–ويځی، وٺبن ىيڅز ٮشیبی ايدب ى اذبویب ث ډٶڇ ٭يڇ ى ٵاوی، آڅمبوی ي ىیڂ ثبن

، سٶپ یبى ي جت وڂ یبی ډىٶی ث ىیڂ ثى یيىيڇ ىډپاسی ثىن اذبویب ډٮىب ځډچز ي ٭

بی اذبویب ي ٽبشیچی ٽ ا مبن. ٽبشیچی يويان اذبویب اوؼبډیي ثىبی ٱی ډشپچمیه ثبن

ي ځائی اذبویب ياٹ٬ ډچیسٮیٴ ثىبی بی ٥الوی ث ٭ىان ىڀ ډیالىی آٱب ځىیي بڃ 19ٹين

ا ی ىيڅز سب ث اډي اوي وی ثى بی ٽبشیچی سی بئی ٽ ا مجڄ ٵىڀ ى ىیڂ از

ډچز ى اذبویب یؾ ډبن -ث٭پ ىیڂ ٽبی ايدبئی دي ىيڅزاوي. وبىیي ځٵش ي

"ډچی"كشی یز ائشىیپی ازش ي می ىاای ځایبر ٵياڅیډی ثىډبیشی یپذبؿ ويا

بی ډلچی ٭١ ي ا ی ىيڅز وی می ث ٭ىان یپی ا آڅشوشبسیبی ایغ ثای یز

ډٮىب یبٵش از.

ي ثن ىاای كبٽمیز هىډوشبی ثىبی دبىبی ٽبشی ي هبويان ث ثبټ ى ىيډى٦ٺ هىډوشب

ا٭الن ډى٦ٺ هىډوشب 17ٹبون ابی يٹز اذبویب ډى٦ٺ ثبټ ا ث ٭ىان یپی ا 1978ى بڃ

ٹبون ابی 3ثبن ثبپی ث اب ډبى ځىى. ثډی 1979# ٽ سلٺٸ ایه اډ ث بڃ 2$ډبى ومى

178

ٽبشی ثهىا می ث ډبوىي ٹبون ابی ډىب٥ٸ هىډوشبی ا ډٹٮیز ثبن 6ثبټ ي ډبى

ثبي: ډی

ي ٽبثى ثبن ٽبشی ا ىاا ٽبشی ثبن می ىيڅز ثى ي سمبډی يويان ىاای كٸ ىاوشه -

ثبىي. ډی

بی ىیڂ ډػى ى اذبویب، ى ډىب٥ٸ هىډوشب ډسج٤ ي ث اب ٹاویه هىډوشبی ث ما ثبن -

ثبىي. بی می ډی ٽبشی ػء ثبن

ی ىيڅز ثى ي ب بی ثبوی ډوشچٴ ډػى ى اذبویب ػئی ا ډیاص ٵىڂی ي ىاائی ځي -

ثبیي ډى ډلبٵ٪ز ي اكشاڇ ياٹ٬ ځىوي. ډی

شی س٤ ٵٷ سىب ځباوشی ومىن كٸ ىاوشه ثبن ٽب بی اوشٺبىی ث ډاى ٹبووی یپی ا يیپى

٭ياڅشی ث ٭چی ډاى ٹبون ٵٷ جت ثي ثیٽ ثبي ډیاذبویب يويان ا ی ىيڅز

ث ثبي ى ىیڂ بی ډػى ى ډىب٥ٸ هىډوشب ځىیي از. بی اٹچیز ي ىیڂ ثبن ثبن

ډبی یبی ډو ډلييىى بی ډىب٥ٸ هىډوشب سىب میز ثبنث جت ډىشٺيیه

"ثبن ډچی"ډوشب ى سٺبثڄ ثب هىډىب٥ٸ بی جت ډٹٮیز ثبن ىيڇ ثای ثبن ډوشبیهى

ؿوپ ىيڅز ځىى ٽ ایه ډئچ جت ایؼبى وب٭ياڅشی ى ډیبن يويان ځىیي از ډی

ی ى بی ثبوی ي ٵىڂی ا ى ډىب٥ٸ آثب ي اػياىیبن ډلج ومى ي جت ثي وب٭ياڅش یز

جت ٭يڇ ثهىای ووی یبى يى ٭یه كبڃ ډاى ٹب ي از. سٮیٴ يويان اذبویب

179

بی ائشىیپی ي ثبوی ډػى ى هبع ا ډىب٥ٸ هىډوشبی ځىیي، ثای ډظبڃ ثیبی ا ځي

ن ډبىی ي ٵاځیی ساوىي ا آډ ث ثب ث جت میه ٹاویه ومی Sevilleبی بٽه ثبپی

یبز سمبی ډىب٥ٸ كمبیز ا سى٫ ثبوی ي ایه وی ث ثبي ډىشٺيان سلز څای ډىي ځىوي آن ث

بی اٹچیز ا ث ډٽ ٵاڈ ومى اٵای ياثشڂی ډىب٥ٸ هىډوشب ي ځي ثبوی ي اڅو

از.

بی ٽ ډلڃ ٵىڀ یبی ػيیيی ث دبی مبن ٹبون ابی اذبویب 149ي 148ى ډا

ثبي ثای سٮیٴ سمبی ٹير ډبثیه ىډپای ډی -یشیڇ ي هىډوشبی اس –ځائی ډٽیز

٦ق ابی ډو ومى از: 3شب كپډز ډٽی ي ډىب٥ٸ هىډو

اوي، اهشیبار ٽبډڄ كپډز ډٽیٽ سلز ډبئچی -1

،ٽبډڄ كپډز هىډوشباوي اهشیبارٽ سمبډب سلز ډبئچی -2

ي.ى ډی ثببی ډٽی ي هىډوشب كپډز اهشیبارٽ سلز ډبئچی -3

ٽ سمبډی ،زآډ اهشیبار سیه ډ١٭بر ى ثلض اهشیبار ٥جیٮشب یپی ا ابی

ى ؿبؿة ٭مډی اهشیبار سػ ث اشبوياى كپډز ډٽی بی ډسج٤ ثب آډ ثب یبز

كپډز ثبټ سىب ٹبى 1990ثای ډظبڃ ث اب ٹبون آډی ډة بڃ سیق ځىیي از.

اڅو ى ىي سبین اػجبی یثبي ٽ ډځا بی ىی ډی ثوبډ "45ث سی ي سييیه

ٹبون 16ى ىیڂ ډبى ي از. بی هىډوشب جت ثي سى ډیبن كپډز ډٽی ي كپډز

180

كپډز ډٽی بی آډی ی كپډز هىډوشب ى سیپ ثب یبزآډهىډوشبی ث اهشیبار

بی ثبپی ي ٹبون هىډوشبی ٵاځیی ي ٽبثى ثبن 6 ىډبسبٽیي ځىیي از. ډش٢بى وجبي

ىبي، ومى ي ث میز ډی اذبویبئی ا ثای سمبډی يويان ىاهڄ ډبی هىډوشبی ځباوشی

ویبئی ى اډ ثبن ثبپی ي اذب ى ٭یه كبڃ كپډز ثبټ ډٽچٴ ث سبډیه ویببی ٽبثى ىي

ثبي. ثبوی ډی -اػشمب٭ی

ى ىاای اهشیبار ثبټ ثځیي ډی بن ی دبڅمٽ ا ئی كپډز ډى٦ٺ هىډوشب ثبټ

ثبي. ڄ ي وٺڄ ي اډىیز ډیمٽبيی، ډبڅیبر، ى، ډئيیب، ك بی ىٮز، یه یبز ى كیسٮ

ځای ثبټ ځبن كة ډچی دبڅمبن ثبټ ث سسیت ث ومبیىي بی اٽظیز ٹیت ث اسٶبٷ ىيڅی

$EAJ/PNV$كة یبڅیز ثبټ ،#PSEEE/PSOE# هچٸ ثبټ$كةPP ي ذ #

ائشب ٽ ىاای اسجب٣ اځبویټ ثب ځي ئیٽ ثىب ث اى٭بب #Herri Batasuna$ كة يكير هچٸ

ای اكاة یبى ي ثبي سٮچٸ ځٵش از. ټ ث ډؼبىڅ ډچلبو دىاهش ډیثای اشٺالڃ ثب

ای، كة اسلبى یبڅیز ثبټ، كة سٮ ي ىډپ -اكاة ٽؿپشی مـن كة ډشلي جب

ځىوي. ثبټ ي ... ى دبڅمبن ثبټ سمظیڄ ډی

ىیي سٮ ثبن ثبپی سٮیٴ سبی ځ 1895ځایبن ثبټ ٽ ى بڃ بی كة ډچی یپی ا دبی

ي جت سبی آٽبىډی ثبن ثبپی 1918بی كة یبى ي اوؼبڇ ث بڃ ٽ ٵٮبڅیز ي

ای ایىپ ثب اشبوياىی ٽىن ثبن ثبپی ي بی آٽبىډی ثبوی ډػى ى ثبټ ٵٮبڅیزاز.

اٵای ډٹٮیز اػشمب٭ی ثبن ثبپی بی ابی ثبوی ىځی ثبي ٵٮبڅیز هى ا يٹٴ ٵٮبڅیز

181

بی ٭ى سب ث اٽىن یپی ا دبی 1960بی ى ىیڂ ثبن ثبپی ا بڃٳ ومى از.

ث 1545ی ث بڃ ى از. ث اب اىبى ډػى ايڅیه ٽشبة ث ثبن ثبپټ ثځائی ثب ډچی

بن ثبپی سلز ډٮ ثبن كبٽڈ ث 1716ثبن ٽبشی ث بڃ زڅی ث جت میؿبح یي ي

بپی دي ىبی٬ ويځی یپی ىیڂ ا ٭اډڄ دٳ ثبن ث بئی ىاش از. ديی ياٹ٬ ي ي

ي ث جت سٮ ویىی ي ٽىى ث ثبن ٱیثبپی سپچڈ ډی ٽبځاوی ٽثیبی اى، ثیبن ډی

ډیالىی سمبډب 19اوي ى ٭یه كبڃ ثبن ثبپی ى اياه ٹن ر ومىػډلييى ثبټ ډبٽت ٽب ث

ی ىي ځىیي از.ډ اٹشبىا ا

پی هىډوشب ثبټ ډشپچمیه ثبن ثب" ډىڇ بٽه ى ډى٦ٺ83كييى 20بی ايڃ ٹن ى بڃ

یبى ي بئڄډ " یي، ى ٽىب24ث كييى 20اوي ایه آډب ث ٥ ٹبثڄ سبډچی ى اياه ٹن ثى

بی هى جت ٵاڈ ومىن سبی ځىیي ثب ٵٮبڅیز 1960آٽبىډی ثبن ثبپی ٽ ى بڃ

ى ٭یه كبڃ بی ثٮيی ي سيیغ آن ځىیي از. ى بڃ یآډ ثبن ثبپ بی یبهز

یپی ىیڂ ي، ی ين ثبن ثبپی وی آٽبىډی ثبن ثبپی ٥ی ٵډڅی ث وبڇ ثبسا جت اشبوياى

بی آډ ثبن ث ر جپ 1970سب 1960ٽ ثیش ا اياه ى بی ثبوی ى ثبټ ا ٵٮبڅیز

ث ر ٱیمی ر دیٵش هيډبر ٵاياوی ا ث ثبن ثبټ اائ ومى از. ي ثبپی

ٹبووی ځىیي ي ڃى يچ ايبی ثٮي ىاى ى بڃ ډيا آډ ٱیمی ثبټ ٽ ایڂبشال وبڇ

از. ى وبىبی ٭مډی دىاهش یای ث آډ ثبن ثبپ ذ ثب ٽت ډٹٮیز يی

182

ای ٽ ا یڈ ىيػياثىيی ومى: ىيسان ى ٽبثى ثبن ثبپی ث ٭ىان ثبن آډ ا ډی

بی ډوٶی ي جپځىى، ډیهشڈ 1982ث بڃ "ٹبون وډبڅی ٽىن ثبن ثبپی"ٵاوپ آٱب ي ث

ٽبثى ثبن ثبټ د ا ٹجڃ می هىډوشبی ٽ ا ىي ٱیمی آډ ى ىي ىیپشبسی ي

ين ثبن ا ىي وډبڅی ثبن ثبپی یبى ومى. "ډجب ثای وي ډبوين"ڇ ډی سان ثب وبڇ

ي ا "ىي ٽبثى"ن ث ٭ىان ډی سا آډ ثبن ثبپیبی ث٤ ىاى ي ي ډيڃثبپی

بی آډی ځش ډيڃ یب ب ي وٺبن ي ٽبثى ثب سػ ث ٵ٬ ٽبشیی ٽ ى ىبی آډ ډيڃ

ثبن "اٵای ٹير"سان ثب وبڇ ثبپی ى اډ آډ پڄ ځٵش ډیػز اٵای ٽبثى ثبن

ثبپی یبى ومى.

ډيڃ آډی ثو ٭مډی، 3آٱب ځىیي ى 1973ٽ ا بڃ ي٫ می آډ ثبن ثبپی

ىن ثبن ٹبون وډبڅی ٽث دی ثى ي از. هی $ٽچیببی ٽبسڅیټ# ي ثو ایڂبشال

ثبپی ٽ ٽبثى ثبن ثبپی ى وبىبی ه ي ىيڅشی، اىاار، آډ$ث ما ثبن ٽبشی#،

ډيڃ و٫ ډيڃ آډی یبى ي ځىیي از. 3جت ثػى آډين سیق ومى ډئيیب ي .. ا

بی یشڈ آډی ث اب ٽبثى یپبن ثبناسوب ي ثو ٭مډی ٽ س٤ "ة"آډی

ثو هی وی ډيڃ #، Partial immersion programmeثبي$ ثبپی ي ٽبشیچی ډی

ډٶىار دبی ث ثبن ٽبشیچی ثى ي آډ ثبن ا ثځیي ٽ ى ایه ډيڃ آډی "آ "آډی

ٽ ا ی ډيیان ایڂبشال ډی ډيڃ آي از. سىب ث ىي آډ ثبن ثىي ثبپی

سٮ ىاى ي ى ډٶىار اچی ا ثبن ثبپی اشٶبى ومى ي ٽبثى ثبن ٽبشیچی ا سىب ث

183

ثوبډ . #Total immersion programme$ آډ ىي ثبن ډلييى ومى از

Ulibarri یي ه ځىین ثبن ثبپی ثای ډيڃ یبى ي سٮیىيٽ ٽ س٤ ٹبون وډبڅی

.$ډيڃ ى#ى سٮ ي سيیغ ثبن ثبپی ا آن یبى ډیثىبی ث ٭ىان ىڀياډ

ی آډی ىاشىي ث اډي ډيڃ آډی یبى ي ٽ ى ي٫ سمبیبی ٹبثڄ څمی ى

ډيڃ آډی ثای ډىب٥ٸ دډشپچڈ ث ثبن ثبټ، ډىب٥ٸ دٽبثى 3، ى ىیڂ اوي ڈ وىیټ ي

ث ر اوي سٮ ىاى ي از. ای ٽ ډبػیه ى آن پىی ځیي ثبن ثبپی ي ډىب٥ٸ يی

ٽ ى ډيا ثو هی ياٹ٬ ي ثب ٽب ډاػ " آ "٭مډی هاز آډ ى ډيڃ

ی ؿمڂیی وبن اوی اٵ "ى"ي "ة"بی ځىیي، ى ٭یه كبڃ هاز آډ ى ډيڃ

بن ثبپی ى ډیبن ىاو ىي ٽ سمبډی ډاى یبى ي وبن ا اٵای هاز آډ ث ث ډی

ثبن ٽبثى اوي ى ٽىب ١ير ياٹ٬ ي "ى"ىاو آډاوی ٽ ى ډيڃ آډی ي.ثب آډان ډی

بی بی آډ ىيثبو ى سٺبثڄ ثب ىیڂ ىاو آډان ډيڃ ثبپی ى اډ آډ بكت ډبر

بی ايڅی ػز ٵاځیی ثبن ڇ ا وی ډبر "ى"ىاو آډان ډيڃ آډی اوي. ىیڂ ځىیي

ومبیىي. ډیٽت

بی بی ډظجز یبى ي ى آډ ىي اثشيائی ياڅيیه ي ىاو آډان ى ىي ٭الٱڈ يػى ىاى

ي سمبیڄ ثب ٽ ىاای ثب ثیش آډ ثبن ٽبشیچی ډی "آ"اىمبئی ي ىثیشبن ث مز ډيڃ

شمب٭ی ٵىای ىاو بی اٹشبىی ي اػ ا ی ٽبىببن ٱچج وڂاویىاوي ٽ ٭چز ایه سمبیڄ

ى ىي "ى"یپی ا ٵبٽشبی سػیق ډيڃ آډی ځىى. بی ثبوی ثیبن ډی آډان ث هاز

184

ي ډٮچڈ ث ډیان ب ا ػمچ ٭يڇ يػى ٽبى آډی ىثیشبن ثیش ث ٭يڇ ٵاڈ وجىن یبهز

بڅ ىي"كپډز ډى٦ٺ هىډوشب ثبټ ػز ٵ٬ ډپڄ آډی یبى ي ى. ٽبٵی ثیبن ډی

بی م ػبوج ى ىیڂ ث كمبیزى ىش ٽب هى ٹا ىاى، ا IRALEثب وبڇ "سثیز ډٮچڈ

ث ٵٮبڅیز EIMAثب وبڇ 1982هى ا ثوبډ سی ي سييیه ډچيډبر آډی سیی ٽ ا بڃ

بی كمبیشی یبى ي ا ثبن ثبپی كپډز ثبټ ى ٽىب ٵٮبڅیزي اٵيى از. ثب ډٲڃ ډی

ا ثای ډیبوبالن ثځا ٽى ي ٮی بی آډ ثبن ثای سيیغ ٽبثى ياو ثبن ثبپی ٽال

بی ىی، آډی، ٭چمی ي ... ډسج٤ ثب ثبن ثبټ ا ى دی ځٵش ى سيیغ سمبډی ٵٮبڅیز

از.

بی ډظجز یبى ي كپډز ثبټ ى ٹجبڃ ثبن ثبپی ث جت كبٽمیز ٭الٱڈ سمبډی ٵٮبڅیز

بی ډشمبىی ثبن ٽبشیچی ى آډ، ډئيیب، اٵپب ٭مډی، ویبر ي ...ثبن ثبپی ث ػبیڂب بڃ

ډبی " ډىڇ ډػى ى 46، ى ٭یه كبڃ ډپڄ یبى ي ا ٽبثى از ثبن ىيڇ ٷ ىاى ي

ث څی ثبن ٽ یای ثبوی پىىيځی ثبي. ثبن ثبپی وی ٽبډال ډى ډیهىډوشبی ثبټ ث

ځٵش ثب ٭ز ثبدشی ي ځباوشی ځىاوىي ؿم اٹشبىی ي ٭چی ثبن اسلبى ي یز ائشىیپی پڄ

شبوياىی ي ثبن ى ىیڂ یای ثبوی وی ا ی ٵڇ ا ډاػ وڂىیي، ٹبثڄ سػی

پڄ ځٵش از. یای ډػى ډیبن Herrikoaب ث ډبوىي # ي ىیڂ ی ي څؼBatuaثبپی$

ب ى اډ آډ ي وبی ا ٭يڇ ٽبثى ىیڂ ی ي څؼ یبی ثبپ ثبن ثبپی ي ىیڂ ی ي څؼ

ٽ ثبن Batuaیى، ى ٭یه كبڃ ثبن بی اػشمب٫ وئز ډی ځ ی الی٭يڇ وٶ ثبن ثبپی ث سمبډ

185

اسلبى اػشمب٭ی ي یز ائشىیپی ډچی ثى ثىب ث اى٭ببئی ث ثبن اٹشيا و ي ٥جٺ اٹشبىی ٹيسمىي

بی ثبوی ىشی ي بئی وی ى وڄ ػيیي كٽز ثبټ ث ٭چی یبز سظجیزډجيڃ ځىیي از.

یایټ ا ډی سان ډبي –ډویټ ي آوشی –وبىیى ي ٮی ى ث٤ يیپىبی آوشی

ي څيڇ سٲیی ي سلالر یى ىیڂ اى٭ببئی ډجشىی ث ٭يڇ ٽبائی ډيڃ آډی ثبن ثبپ ومى،

ی ب بی آډ ثبن ثبپی ي ي ومىن آډ ثبن ثبپی ث ٭يڇ آډ ىیڂ ځي ى ډيڃ

بی ثبوی یبى ي ى ډ١٭بر ب ځي اب سظجیزثي. ثبوی ډػى ى ثبټ ث ځ ډی

ى ٭یه كبڃ ا سی ثهىا ثى ي ٮیز ث ډاست ٭ٺت ډبويډٹ یبی، اػشمب٭ی ي اٹشبىی ا

س٢بىب ي . ثوي بپی وی ى كي ډ٦چثی ث ومیبی ٽبشیچی ي ث ثٮي ٵاځیی ي ځاډ ثبن

كپډز هىډوشب ثبټ ٽ ػز ث٤ آډ ثبن ثبپی ث جت بی بی وبی ا ثوبډ سى

بی آډ ثبن ٽبشیچی بی كپډز ډٽی ػز اوشڂاین ډچی ي یبز اوشڂاین ي ثوبډ

ثبي. ډٽی ي كپډز هىډوشب ثبټ ډی ثػى آډي وبی ا ثي ډپڄ ثچىي ډيسی ډیبن كپډز

186

ؼرقی ترکعتبى در چیي زثبی . ظیبظت۶

سب 17# ٽ ٹير ا ا ٹن Qingهبويان ډبوـ$

ثيز #Ming$ويان ډیىڀبي ا ه 19ايایڄ ٹن

بی ډشٮيىی ب ي ػىڀ ى ٭یه كبڃ ثب آةځٵش

دي ى ىاهڄ ي هبع ډاػ ځىیي از.

ن ابی ی ى ٹبوئب ثب ٵڇډیالىی آٱب ځىیي 19ډيویاین و٪بډی ي اىای ٽ ا اياه ٹن

بی بی یبى ي ى ػبډٮ كٽز دبوڂئی ٵڇيڅی ث جت ٭يڇ ډوبی ى دی ځٵش ي

ځا ث ه ج كة ډچی -ػمی ؿیه ٽ س٤ بن یبربئی پڄ ځٵز. اػشمب٭ی ي ٭یبن

ٱیډٽی هى جت ٥چجبو بی اشٺالڃ سبی ځىیي ث جت وڂ ډظجز ث كٽز 1912بڃ

ة ډػى يٹز ټ ج سىبسیه ك -ؿیبوڀ ٽبئی 1920سب ایىپ ى بڃ ځىیي ثي وبآاډیبئی

ثیه اشٺای ا سمبډب ا ثی ومبیي يڅی ایه يكير وی وشاوز ا كٶ٨ "يكير ٽ"ساوش

يڅی یيؿیه ث اسمبڇ ثب ٱبڅجیز 1945سب 1937بی اده ى بڃ -بی ؿیه اځ ؿ ػىڀى. جث

ن جت ثيسي ځایبن آٱب ځىیي ب ي ډچی ىاهچی ٽ ډبثیه ٽمویز د ا دیيی ى ػىڀ

ٽ س٤ كة ٽمویز ؿیه 1949ػمی هچٸ ؿیه ث بڃ ي.ي١ٮیز یبی ي اٹشبىی ؿیه

ى دی 1970سب 1960بی یبڅیشی ٽ ا بڃ ي ث جی ډبئ ىيوڀ سبی ځىیي ثب یبز

ى ؿیه 1990بی سٮ اٹشبىی ٽ ا بڃ. ثىاسمبڇ اوٺالة ٵىڂی ا ډي و٪ ٹا ىاى ځٵز

ځای بڅیشی ٽ ځىیي،یبی دیی ى اياٳ یبز ر ځٵش جت اوٮ٦بٳ

187

ي اياٵی مـن ب ویی ىيثب آٱ ثب يٳ سبین 1991ٽ ا بڃ "ىيشبن آډ ٽمذیه ي٥ه"

ثبي. ځائی ډی بی ثب ډچی ا ومو ا ى دی ځٵش ي یپی "یز ډچی"ديیي آيىن

بی ىیڂ مـن بن، ډى٦ٺ هىډوشب یىؼبن ٽ ىثځیوي اٽظیشی ا سٽبن ايیٲ ي اٹچیز

ا ثبي. ډ ډیثبي ث سٽشبن ٹی ي یب سٽشبن ؿیه #، ٹٹی ي ډٲڃ ډیHuiډچمبوبن ؿیه$

ٹمشی ا ډىب٥ٸ هى ا ػمچ ياڃ ثىډیالىی ٽ هبويان ډبوـ ي ث 19بی ايڅی ٹن بڃ

Huijiang ایىپ وي سبٽڈ ډشمبیڄ ث يی ځىیي چی ٽڈډىڇ ډل ٵش ٵش ثبي ډی ډی ای ٽ ډى٦ٺ

ډى٦ٺ یبى ه ىيثب ساوزای ایه ډى٦ٺ ث وبڇ یىؼبن$ډ و# ىيڅز ؿیثب وبډڂ 1884ث بڃ

بی بی ايڃ سپیڄ هى بي ډؼبىڅ ػمی ؿیه ى بڃ ي ا سلز كبٽمیز هى ٹا ىي.

سىب یټ سپیڄ ځىیي 1933اشٺالڃ ي كبٽمیز ى ډى٦ٺ ثى، ػمی سٽشبن ٹی ٽ ث بڃ

بڃ ث كبٽمیز ؿیه آوڈ ثب كمبیز 10بر هى اىاډ ىي ي ىيثب ث ډير بڃ ساوز ث كی

ٽ ٭م يی سٽشبن ٹی وی سپیڄ ىيډیه ػم 1944ى بڃ اسلبى ػمبی يی ثځز.

ډى٦ٺ هىډوشب یىؼبن ى ثب سپیڄ ػمی هچٸ ؿیه ث اسمبڇ یي. 1949ایه ػمی وی ث بڃ

سلٺٸ آاىی ډى٦ٺ هىډوشب ، ى كبڅیپ ثىب ث و٪ میسپیڄ ي 1955ی ٹجچی هى ث بڃ ډى٦ٺ

ى ى ی ىیڂ ا اٲبڃ ډى٦ٺ ځى ٽمویز ؿیه اب ډی ؿیه ث جت مای ثب كٽز

.ى ی ؿیه اثا ډیا ثى سٽشبن ٹی ٽ سپیڄ ىيڅز ډچی ا يٳ هى ٹا ىاى

ث ايع هى یي ث 1997سى ډبثیه ویيبی ډوبڅٴ ىيڅز ى یىؼبن ي اسیشبی ؿیىی ى بڃ

٥یپ ث جت ا٭شا ث ىشڂیی ثيين ىڅیڄ ډٮش١بن ايیٲ ا٭شا١بر يی٬ اػشمب٭ی ي

188

دپه ث جت ا٭شا 2008بی اڅمذیټ ى اطىبی ثځای ثبی بی ی ایؼبى ي ثى. ىځیی

ي كمبیز ا ا٭شا١بر سجز ى ويان ايیٲ سٻ ځا ډبی ٻث ىشڂیی ي ډٿ ډپ

ى سبثشبن س٪بار يیٮی آٱب ځىیي ث ٥یپ يب ى ٦ ايڅیه هجبی ډئيیب ػبی ځٵز.

ىيثب ا ی 2008بی ايیٲ ث جت دبياز بڅڂى ا٭شا١بر وی س٪بار سٻ 2009

وٶ سٻ ايیٲ ا 150كبٽمیز ؿیه ثب يیيسیه ثهى ډاػ ځىیي ث ٥یپ ى س٪بار یبى ي

ث اب و٪ار می ىيڅز ٽمویز ؿیه ا٭شا١بر ث دبی ی دچی ؿیه ٽش يوي.

150ي ثى ي سمبډی ځىیي يایز جی ٽىي يیٲ آوب# ٽ ى سجٮیي ويځی ډیهاز ثیٮ ٹي$ا

يوي ٽش ي وی سيیز ا٭الڇ ځىیيوي.

٭ى یز سٽبن ايیٲ ٽ ا اياه چ٦ىز هبويان ډبوـ ي ايایڄ ػمی ؿیه پڄ ځٵش

ي ىیىی ث٤ یبٵش، ٽت اشٺالڃ ٽبی سٽشبن ٱثی$ٹاٹشبن، اډي ى ډیىی یبی

ىی جت ایؼبى هاز ي پڄ 1991ث بڃ شبن ي اثپشبن#ٹٹیشبن، سبػیپشبن، سٽمى

ى ىیڂ ىيڅز هچٸ ؿیه هاز اشٺالڃ سٽشبن ٹی وی ځىیي از. اشٺالڃ ى سٽشبن

ځىى ی ٽبی هبػی كمبیز ډبڅی ډیبی ىيڅز ؿیه ٽ ا ٹی ا ػئی ا ٥ف ١ٮیٴ

ىيڅز ؿیه هاز اشٺالڃ سٽشبن ٹی یؾ اسجب٥ی ثب ډٮٵی ډی ومبیي، ثىب ث و٪ار می

ثبیي ثای يويی ي .. وياى ي ىيڅز ؿیه ډیب، كٺٷ كٺٷ ث، آاىی اىیبن، كٺٷ اٹچیز

بئی ٽ ثب يٳ اشٺالڃ ځيبئی ثذىاى. ٱچج ثب سيیيار سيیشی ث ډٺبثچ ثب ؿىیه هاز

ثبىي، ثای ډظبڃ كٽز بی ډشٶبيسی ډی ىاوي ىاای اياٳ ي وڂد یسٽشبن ٹی ث ډؼبىڅ ډ

189

ي ا ثٮي جان ایه كٽز ثى پال ر٥چجبن سٽشبن ٹی ثیش ىاای ځایب اشٺالڃ

ٽز االډی سٽشبن ٹی یز سٽبن ايیٲ یثىبی سمبډی سٮیٶبر ػبی ډیڂى ى ىیڂ ك

ىي. ث یز ډچمبن سٽبن ايیٲ ډی اػلیز ا زډی اب اال ایىپ ىاای بىوی ى ٽ

بن$ؿیىی / ډبويایه# ي آئیه ٽىٶی ا اياه هبويان ډبوـ سب ايایڄ ىشی ث آډ ث ثبن

ي د ا سپیڄ ػمی هچٸ ؿیه ث جت ب ډلييى ث ٽىٽبن ٹ ډٵ ثىػمی ؿیه سى

ثبوی كة ٽمویز ؿیه ډشٹٴ ځىیي از. بی ائشىیپی ي یبز

بی ائشىیپی ث ډبوىي سٽبن ځيث اډ٢بء ای ىيڅشی ؿیه یي 1951ث اب ٹبووی ٽ ى بڃ

هى ثبىي ٹبى ث ٽبثى ثبن ډبىی ي سجشی ٽ ىاای ثبن وشبی ډیای، ٹاٹی ، ٽايیٲ، ډٲڃ

ثبىي شىیپی ٽ ىاای ثبن وشبی ومیبی ائ اوي ي ى ٭یه كبڃ ځي ى ډيا اثشيائی ي اىمبئی

ساوىي ى ډيا آډ ثبن ث٤ ثبن ډبىی هى سال ٽىىي ډیثبیي ى ػز ى ٽىب ایىپ ډی

ٽىٶاو "ځای ٽ د ا . ث سلیڄ ثذىاويٽىىي ب ثبن ىیڂی ٽ اكب وىیپی ډیبن ي ی

ډي٭ی هاز ٽبثى ثبن ا ىيڅز ؿیه ډىش ځىیي 1951 ى بڃ "بی ائشىیپی ډچی آډ ځي

ث اب یبز ثبوی یبى ي ىيڅز بی ائشىیپی ځىیي از. ا ی ځي ى ډيا بن

ځي ائشىیپی ى ٽىب آډ ثبن ؿیىی 10ی هچٸ ؿیه ځي ائشىیپی ډػى ى ػم 55ؿیه ا

ٽ ىاای ځي ائشىیپی ىیڂ وی 40بكت ثبن وشبی ث ثبن ډبىی هى ځىیي ى ٭یه كبڃ

بی ائشىیپی ڈ وی سمبډب ث اوي، ثٺی ځي اوي ث ٵاځیی ثبن ؿیىی دىاهش جىوثبن وشبی

ب وی ى مبن بڃ ثای سثیز ٽبى چچیزاوشیشی ډٽ ډاوي. ځىیي آډ ثبن ؿیىی ډشمبیڄ

190

بی ائشىیپی سبی ځىیي ٽ ډٽ یبى ي اډي وی ثپب ب ي اىثیبر اٹچیز آډی ى ك ثبن

ٽ 1952سمبډی اٹياډبر ي يیپىبی ډط یبى ي ثب سیت ٹبووی ى بڃ ىي. اىاډ ډیهى

ث ا ا ی ٹبون ابی ١مبوز ومى اٹچیز بی ائشىیپی ٽبثى ثبن وشبی ي ځٶشبی ځي

اوي بی ائشىیپی ٽ ىاای ثبن وشبی اشبوياى وجى میز ىبهش ي ي كمبیز ىيڅز ا ځي

٭یه كبڃ ثاث ثب یبى ي ى "سپظځای"ىي وی ى ٹبون یبى ي ث اكز ٽ ځىیي از.

ای ثى، ث ٥یپ ٹبون ابی ډئڃ ٽبثى، ث٤ ي اائ ویه هىډوشبی ډى٦ٺاػای كٺٹی ٹا

ث اب ب ځىیي از. بی ډىب٥ٸ هىډوشب ى اىاار ي وبىب ث ډچچیز هيډبر ث ثبن

سبی 1956آډی ث بڃ بی ثبوی یبى ي ي ٵٮبڅیز سٽبن ايیٲ ايڅیه ډٽ و یبز

بئی ػز سثیز ډٮچڈ ي ٽبى آډی ثای سيی وی ٽال 1954-55بی ى بڃي از.

ثبن سبی ځىیي از.

ا ی 1977سب 1958بی ٽ ى ىي ىيڇ ډبثیه بڃ "اولب٥چجبو ؿیه"بی ثبوی یبز

ى ب ځىیي، اٹچیز ی ى آډ ي ث٤ ثبنبی ډشٮيى ىيڅز ؿیه سلٺٸ یبٵش جت ثي سى

اى٭بی ي ي وڂیشث ٭ىان سيیيی ډچی بی ائشىیپی ځي ډىلث ٵىبی ىي یبى ي يیځی

بی هىی بی یبڅیشی جت اػا ځىیين یبز ث یبز سبطیار ډىٶی ډىب٥ٸ هىډوشبی

1966بی ايڃ اوٺالة ٵىڂی مـن ى بڃ. ىاز ا ى دیب ي آډبن ى اث٦ ثب ثبن

ایڈ، ث ایه بی آیمیالییه يیٮی ثى بی ویشی ډچز كبٽڈ ي ٥جیٮشب یبز بي یبز

191

بی ائشىیپی ث ٭ىان ٭ٺت ډبوي ي ٱیډچيڇ سچٺی ځىیي ي اوشیشبئی ډسج٤ ثب ځي اب ثبن

اوي. ٢ی ا اوشیشب وی سمبډب ث ٽب هى دبیبن ىاىبی ائشىیپی څٲ ي كشی ثٮ ثبن

2000ا بڃ "سپظځائی"بي آٱب ىي ڇ 1977د ا اسمبڇ اوٺالة ٵىڂی ث بڃ

ب ىی ىيثب ثبن ثبیڈ ث ٥یپ ىيثب بي ډجبكظی مـن ىيثبوڂی، آډ ىيثبو ي ػبن ډی

ثبي: ډبى ب ډی ض ثبنلج٤ ثب ډىؿب سٲیی ځىیي ډسج 1982ا بڃ ىي ډبى ٹبون ابی ٽیڈ. ش

ب ا ث بی اڅٶجبئی ډچچیز ب ي یشڈ ٹبون ابی ؿیه ١مبوز اػائی ي ٽبثى سمبډی ثبن 4

ى ىيڅز ا ډچڇ ث ٵاڈ ومىن ٽبثى ثبن ډشٻ كپډز ډچی 19ىبي يڅی ډبى میز ډی

آډ اػجبی وی ث سيیغ ثبن ډبويایه 6ډبى . بى ډپچٴ ډیسلز كبٽمیز هى سمبډی ډىب٥ٸ

ډشىی ٽ ا ی يی آډ ي دي ي ٽمین يى، ى ٭یه كبڃ سبٽیي ډیى سمبډی ډيا

ٽبثى ثبن وشبی ي ځٶشبی سمبډی ث سیت یي وی 1980بی ائشىیپی ث بڃ ىيڅشی ځي

ثبىي ا ث میز ىبهش ي ى ىیڂ ث آډ ثبن ی ٽ ىاای یشڈ اڅٶجبئی ډیبئ ډچچیز

دویت یبى ي ى ٹبون هىډوشبی اٹچیز ث . ازيیيوشبی ي ځٶشبی ؿیىی وی سبٽیي

ىيڅز ي كپډز 1992ب ى بڃ وی ثب سػ ث اىمبی ٵڇ ي سٮ آډ اٹچیز 1984بڃ

ا ډئڃ ٵاڈ ومىن بهشب آډ ىيثبو ى سمبډی ډيا ي ى ٭یه كبڃ ٵاځیی ثبن

اڅشلیالن آډ ىيثبو ى ىي ٵٷ څیبو ث بڃ ايڅیه ٵبٯډبويایه ډٮٵی ومى از.

ى ىیڂ . سلٺٸ یبٵش از 1996ي ىي د ا ىٽشا د ا بڃ 1994، ىٽشا ث بڃ 1986

بی ډيڃ آډ ىيثبو ٽ ث دبی ثبن ډبىی ي ثبن می ډي ث ر سمبډی ثوبډ

192

# ٥اكی ځىیي ث جت ایىپ ى ٭مڄ ثب Structured immersionا$ مډبن ي ڈ

ز بی آیمیالیوی هيډ ى آډ ما ثى ثیش ث اياٳ یبزكبٽمیز ٽبثى ثبن ؿیىی

بی ائشىیپی ى ؿیه. ومى سب آډ ي سيیغ ثبن ډبىی ځي

ا ی "اٹشبى ثبا یبڅیشی"وبڇ ي ثب ٥كی ٽ ث 2000بی ػيیي ثبوی د ا بڃ یبز

ٽ ى ډ١٭بر اٹشبىی، اػشمب٭ی، ٵىڂی ي یبی ث ا ىيڅز ؿیه ډ٦ف ځىیي ثبن ؿیىی

ی اٹشبىډايىار ٭ىان ثبن ٱبڅت ىاای ػبیڂب اولبی ثى ثب يٳ سيیغ ثبن ؿیىی ى اډ

ث اب اياٳ ى دی ځٵش ي. بی ػيیي ثبوی ى ا ؿیه یبز بی ائشىیپی ډبثیه ځي

ثځا ځىیي كمبیز ي ځش آډ 2002ئشىیپی ٽ ى بڃ بی ا دىؼمیه ٽىٶاو آډ ځي

بی اٹچیز ى ډيا اثشيائی ي اىمبئی ي ى ٭یه كبڃ سی ي سييیه ډٶىار ثبن ډبىی ځي

بی اٹچیز ي ٵاڈ بی ؿیىی ي ثبن ډبىی ځي ىی ثای ٽبثى ى ډيا ىيثبو ث ثبن

ٴ آډی ي چبی ډوش ځیی ثبن ڇ هبػی ى ډيا ډيڃومىن ای٤ آډی ػز ٵا

ى ىیڂ ٥ی سيیغ وڂ اوشٺبىی ث بی ثبوی ډشىبت ډى ثلض ياٹ٬ ځىیي از. یبز

بی بی آډی كپډز ډٽی ؿیه ډجشىی ث سيیغ آډ ثبن ډبىی ث ر ډيڃ یبز

ب ى اډ آډ ی، ٵىڂی ي ... ډػى ى ډىب٥ٸ هىډوشبی ثبوی، ائشىیپ ٭مډی ث امیز سٶبير

ثبیي ث اب ویبب ي ډی بی آډی ٵٮچی ي ث ٥یپ ث اب ډىشٺيان یبزسبٽیي ثیش

بی ي سييیه ځىى ي ا ٭مډی یكی ډػى ى ډىب٥ٸ هىډوشب ٥ابی ائشىیپ بی ځي هاز

شىیپی ا بی ائ ب، ویبب، ثبٵز ػبډٮ ي ثبوی ځي ثٸ ثب هازبی آډی ٽ ٹبثچیز س٦ب ډيڃ

193

بی هىډوشب سمبډی ډچيډبر یبى ي كبٽی ا اٵای اهشیبار كپډزى. ځیى هىىای ىثومی

بئی وی ثای اٵای ثبي، ى ٭یه كبڃ ٥ف بی ائشىثبوی ى یىؼبن ډی ي ىبهز می یز

ى ډكچ بی هىډوشب ډیبن ىيڅز ډٽی ي كپډزى ډيا س٤ ىاو آډان ب اوشوبة ثبن

ثبي. ٥اكی ډی

$ايیٲ، ٹاٷ، بی ډبوـ$بن، ئی#، سٻ ځي ځي ائشىیپی ډشپڄ ا 13ث اب آډب می

ى كبڅیپ اوي. ډى٦ٺ هىډوشب یىؼبن بٽه ب ى ب ث ٭الي سبػیټ ثبن ٹٹی، ايثټ، سبسب# ي ي

بی ائشىیپی یبى ي ثپب ثش ثبن سٽی ايیٲی ث ٭ىان ثبن ډشٻ اث٤ ډیبن سمبډی ځي

"1ي، ى ٽىب ایه سىب وي ډیپب يى ثبن ٹاٹی ي ؿیىی وی ث ٭ىان ثبن ىيڇ دٽبثى ى ډى٦ٺ ث ډی

ایؼبى ي ٵىڂی -اكشاڇ ث سى٫ ثبویثبىي. ثبن ؿیىی ډیسٽبن ايیٲ ىاای ډبر

ثبن ؿیىی، سٽی 6جت آډ ثبن ډبىی ٵاځییبی یشڈ آډی ػز یبهز

ث اب آډب كييى ايیٲی، ٹاٹی، ډٲڅی ي ٹٹیی ى ىي اثشيائی ي اىمبئی ځىیي از.

وٴ ىاو آډان ى ډيا اٹچیز$ډیىي# ي وٴ ىیڂ ى ډيا ؿیىی$بوي# ث آډ

ځىى يڅی ى ډى٦ٺ سيی ډی ى ډيا ډیىي آډ ث ثبن ډبىی اٹچیز بٽه ىدىاوي، ډی

ي ثبن آډ ى، ى ډيا بو ب٭ز ث آډ ثبن ؿیىی دىاهش ډی 4٭یه كبڃ ى ٶش

بی اٹچیز اهشب ىاى ي از. بنب٭ز ث آډ ث 4ي ى ٶش سىب ډبويایه ز

بی ب ا بڃ ث جت كبٽمیز بن اوي ث ثٮي سبی ځىیي 1950بی ډيا بوي ٽ ا بڃ

اوي. يثب اٵای ٹبثڄ سػی ډاػ ث ثٮي 1960

194

بڃ ځش ډشبط ا سٮ اٹشبىی ي 10بی ثبوی ډى٦ٺ هىډوشب سٽبن ايیٲ ٥ی سظجیز یبز

ٽ ث كييى 1949بی ىا ى بڃ بی بن ثب سیٸ ډبػر ىاهچی يٳ وٶ ؿیىییبی ثى،

ڂاٵیټ ى ډى٦ٺ هىډوشب سٽبن ايیٲ جت سٲییایه سٲیی ىډ" یي از. 40" ثى اډي ث 6

چی ثبن سٽی ايیٲی ثى ث ٥یپ بن ي ٭اٹشبىی ي ثبن ٹير ث څی ثبن ثبن ٵب

ث وٶ٬ ثبن ؿیىی سب ث اٽىن 2000بی هاز ي ٱجز آډ ث ثبن ؿیىی اڅو ا بڃ

ىډوشب سٽبن ايیٲ وٺ. د ا دي یبى ي ثبن ډبويایه ى ډى٦ٺ هطجز ځىیي از

بی ثبوی ىيڅز ؿیه ى یبزبی دباشٮمبی ا ثبی ومى از. جٺ كبٽڈ ى ىيڅزثبن ٥

بی اشٺالڃ ٥چجبو ي ٽىشڃ سى ډػى ى ډى٦ٺ هىډوشب سٽبن ايیٲ ثب يٳ ٽىشڃ كٽز

ډياای ؛ډى٦ٺ ر ځٵش ث ٥یپ ث دبی ډيڃ آډی ػيیي اائ ي ا ی ىيڅز

آډ "ثب وبڇ ٵاځیی ثبن كبٽڈ بن ى ډيا ٭مډی وی اٹچیز بن ډػى ى ډى٦ٺ

ډٶىاسی ٽ ث #Min han haxiaoث اب ډيڃ آډ سٽیجی$ډ٦ف ځىیي از. "سٽیجی

ډٶىاسی ٽ ث ثبن ي ډٶىار آډی ثبن اٹچیز يځىى سپمیڄ ٽىى سی ي سييیه ډی ثبن بن

ى ىیڂ ثبیي سپمیڄ ٽىىي آډ ثبن بن ثبي. ځىى ډی ب سی ي سييیه ډی اٹچیزآډی

ى ي از. ب ٥ى بی یبى ي ى ٭مڄ سىب ث ىي اوشوبة ډلييى ځىیي ي ىیڂ اوشوبة اب

ى ي يبی ثٿ یىؼبن ثب ڈ سٽیت سمبډی ډيا ډیىي ي بويی ډػى ى 2005بڃ

وی ىيڅز سىب ث كمبیز ا ډيا ډػى ى ډىب٥ٸ يشبئی ٽ ث آډ بن 2006بڃ

195

یبز ثبوی ىيڅز ؿیه ث اب ځ سمبډی ډيا بوي ي ډلييى ځىیي از. ىيهشدىا ډی

یی ي از. دبی 2008ډیى ث یشڈ آډی سٽیجی سب بڃ

ث ډيڃ آډ سٽیجی ثیبن ي ٭يڇ نثای ډي٭یز ثویيىڅیڄ می ٽ ا ی ىيڅز ؿیه

ډيا بن ثیبن ب ثى ثب س٦بثٸ ٽیٶیز ثبوی ډػى ى ډيای ٽ ث دبی ثبن ډبىی اٹچیز

ب ثب اوشٺبىاسی مـن ٭يڇ ثی ٭چمی ي ځىیي ٽ ىالیڄ ٽ ي ا ی ٵٮبڅیه اٹچیز

ثبن ر يػى ٽیٶیز ٽڈ ډيا آډ ٭یه كبڃ ى٥ٳ ډيڃ آډی سٽیجی ي ى ثی

ث اب ثبي ډىشٺيیه یشڈ ایڈ. ٭يڇ ٽیٶیز ا بي ثى٭چڄ ب ثی ىٹیٸ ډبىی اٹچیز

9ايیٲ ث ىي آډ ىثیشبن ٽ د ا سٻ آډی سٽیجی یى ىڂیه ييى ىاو آډان

ي ى ٭یه كبڃ آډن ييىی ث زٹا ىاى ايیه ثبي ث ٭ي ياڅ بڃ آډ ایڂبن ډی

ى ىیڂ . ازي جت ثبسڅیي سجٮی٠ آډی آډ ٭بڅی وی ثای ىاو آډان اٹچیز

بی اٹچیز ٥ی ډىشٺيیه یشڈ آډی سٽیجی ثبي ىاوي ث ٭چز آډ ثبن ډبىی ځي

ډيڃ "ثبىي ي ر ثبوی ٽبٵی ث ثبن بن ومیبش ىاو آډان ي ډٮچمیه ىاای ډبی ځ بڃ

ى ىیڂ ٽبثى ثبن ثبو ٷ هاي ىاى. ىاو آډان ا ثیش ث آډ سټ "آډی سٽیجی

ډشٮيى ى ډى٦ٺ ب ي ا٭شا١بر جت ثي سى بی ډى٦ٺ هىډوشب یىؼبن ډبويایه ى ىاوڂب

ثبي. بوی ٵٮچی ي څيڇ سٲیی ي سلڃ ډیبی ث ثىن یبزب ځىیي ٽ ایه ډئچ وبوڂ ډپڄ

ثبىي ٽبثى اػجبی ډيای ٽ ىاای اٹچیز ثبوی ډی ى ٽىب سٲیی ي سلالر یبى ي اډي ى

ثبي ث ٥یپ سٮیٴ ػيیيی ثای ب سبطیځا ډی ثبن كبٽڈ ډبويایه ث ٭چی ثبن اٹچیز

196

ؿیه ديیي آډي ٽ ى ایه سٮیٴ ػيیي آډ ىيثبو ٽبثى ثبن ډبىی ى ى "آډ ىيثبو"

٥ی ځىى. ث آډ ثبن ډبويایه ا٥الٷ ډیډير ځ ی سىب ث ډلييى ث ىي ٽسبیشڈ آډ

ثبن ډبويایه ى یشڈ آډی بی ځش ىيڅز ؿیه ثب هوز ثیشی ٮی ى ٽبثى سټ بڃ

ځٵش ٽ ث اب ډبيار ي سلٺیٺبر ثؼبی اوشڂاین ثیش یبی، اٹشبىی ي ا ى دی

ب ي اٵای ځز اػشمب٭ی ي ٩ بی اٹچیز ث٭پ جت ثي سى اػشمب٭ی ځي

ا٭شا١بر ى ػاډ٬ ډٲچة ځىیي از.

197

تیج:

ى سیه ډپالر ىویب ويځی اډي یپی ا ابی

ډشٮيى ا اثٮبى بی ځيچق ي ىيشی ػاډ٬ ډشپڄ ا

بی ثبي، هاز ٵىڂی ي ثبوی ډی ىیىی، ائشىیپی،

بئی ٽ هى ا ٥ى ي ا ي یبی ځي یكٺٹ

اٽىن ث ډئچ ي دىياوي ي ځٶشمبن كبٽڈ ډی یشڈ

بی ډوشچٴ ي ډشٮيى ائشىیپی ځيبی ډشمبىی ى ایان وی ٥ی بڃػبوی ډجيڃ ځىیي از.

آډی یشڈ ثبن ي سټ ، ایيئڅیټب سیخ سټ ي سپبډڄ ٽباٽش هاز سٲییب اڅو سٻ

سىیي ٵشب ي ثیاوي. ا ث ٭ىبيیه ډوشچٴ اثا ومىؿىيٵىڂی ي ، ؿىيثبوسپظځاآډی ث ایان

ا ی ػبډٮ بی ډٲچة بی كٺٹی ي یبی ځي زځٶشبی ٽ ى ٭مڄ ى ثاث یټ ا ها

ي ... ثب ډٶبیمی مـن كٶ٨ اسلبى، یپذبؿڂی ي سمبډیز ا١ی، ځز اػشمب٭ی يیكبٽڈ اثا ځى

ی ػاډ٬ ډٲچةب هاز اځ یشڈ یبی ثای دبوڂئی ث. ثى ازىاای اسجب٣ ډشٺیمی

ان ث ٭يڇ ځز اػشمب٭ی، كٶ٨ ى ىاډير ډی سب ث ډايى ډشٺبثڄ ثذىاى ثب بكجیه هاز

ذبؿڂی ي سمبډیز ا١ی ثب ىیيی ډظجز وڂیز يڅی اځ ٥جٸ یبشی ٽ سب ث اٽىن بي آن یپ

ىن ثیش ٮی ى ىيي ٽة، ډبوی ي ٽشمبن ډئچ ایڈ ثب دبٻ ٽىن ر ثى

ا٭شمبىی ي ىیا ثیبی اػشمب٭ی ث ٭مٸ ځڄ ا ى دی ځیى ډٲچةبی ث كٸ ػاډ٬ هاز

198

اٵيى هاي ي ي اوؼبډی و ؿىيان هة ثای سمبډی ى ډیبن ػبډٮ كبٽڈ ي ػاډ٬ ډٲچة ډػ

ډىډبن ایه ػٲاٵیب ا ث اډٲبن هاي آيى.

بی ٽ ي ػبی ومو ػبییپی ا ٭چڄ ٭يڇ ٵ٬ ډىب٭بر اػشمب٭ی ى ایان وی مبو٦ ٽ ى

ػاډ٬ ډٲچة ي ث ٭جبر یلش ب ي ویببی ػبوی ثيان اب ځىیي ٭يڇ دبوڂئی ث هاز

٭يڇ ٽبثى ثبن ثبي. بی ډٲچة ډی ٭يڇ آډ ث ثبن ډبىی ځيا ثٮي ثبوی ي ٵىڂی

ثبىي جت ثي ػء ثبن ٵبی ډی ثبن ډبىی ثډبىی ى اډ آډ ى ٽىٽبن سٻ ٽ ىاای

سجٮی٢بر آډی ي ٭يڇ اشٶبى ا ای٤ ثاث آډی ځىیي ي ایه ډئچ ث وث هى وی جت

یؼبى اث٦ ٵبٽشب ٽ جت ٭يڇ ا اىیڂ یپیي از. بی اػشمب٭ی ب ي ځز ثي سى

شٶبيسی ا آډاوی ٽ ىاای ثبن ډبىی ډمیه ي ىاوچٮچمیه، ياڅيیه ي ډٮآډ ي ډ ډبثیه ىاو

بی ثبوی، ىیىی، ٵىڂی ي ائشىیپی یب ثب يیځ ثبىي ثي ومى ي ث ٭جبر ىیڂ سمبډی ځي ڈ ډی

ای سبطیار ډىٶی وبی ا وبثاثی ي ٭يڇ ثوي. ٭يڇ ایؼبى اث٦ ثب ڈ ث ډیاػشمب٫ ى كبڅز

ډىٶی جت ثي سبطیار ٱیٵب ثى ثبن ډبىی ىاو آډان ى ػبډٮ ٭يڇ ٽب ایؼبى اسجب٣

ثب سمبډی ډ٦بڅت ثیبن ي ى ر دبن ډظجز ث هاز ث ځىى. ؿىيػبوج ى ىاو آډان ډی

ثیب ي سلالسی ى ډ١٭بر ثبیي سي بی ډٲچة ى ایان ډی ځي ثبن ډبىیث كٸ آډ

ؿوپ ډئچ آډ ث ی، ٵىڂی ي ثبوی ى ایان ر دیىآډی، یبی، اىای، ٹبوو

بی ډٲچة ى ایان سىب ىاای اثٮبى آډی ي دياځیټ ویز ي ىاای اثٮبى ثبن ډبىی ځي

.ثبي یبی، ياوىبهشی، اػشمب٭ی، اٹشبىی ي... وی ډی

199

ثبن، ، سټب، ایيئڅیټ سیخ یشڈ آډی ډػى ى ایان ى سئی ي ٭مڄ سپظىا، سټ

ثبي. یشی، ٵىڂی ي ثبوی ډیبی ائشىیپی، ىیىی، ػى ي ث ٭جبر ىیڂ ٥ى ٽىىي سٶبير شی ػىیز

بی یشڈ آډی ایان جت ثي دیبډيبی ډىٶی ډشٮيى ى ىاو آډان ي اڅو يیځی

ىاو آډان سٻ ځىیي ٽ سویجبر یشڈ آډی ایان ا ډی سان ى ٹبڅت آډی، ثبوی،

ی ثىيی ومى. ث ٭جبر یلش ٭يڇ آډ ث ثبن ډبى ي ... ٥جٺ ىبهشی ياناػشمب٭ی، یبی،

ب، جت ث٤ اث٦ ٽثڂاو ډبثیه ىاو آډ ي ډٮچڈ، ي٫ ثب سبهی آډ ي یب سپا ٽال

سٻ سلیڄ، ٭يڇ ډٵٺیز ى سلیڄ، ث جت سٻ ثىن آډان، ٽب بو ډٵٺیز ىاو

ي سپچڈ ث ثبن ډبىی ٥ى ين ا ٽال ي ډلی٤ آډ، ډٮي ډبوين ث اوا٫ ډوشچٴ ير،

ډپڄ ایؼبى اث٦ ثب ياڅيیه ي ٵاډی ثبن ډبىی ایٶبی لیق هى ى ډاكڄ ثٮيی ويځی، ٭يڇ

بی ٵٮچی یشڈ آډی ى ایان ث ٵٮبڅیز ډٮچمیه ي یبزىاو آډان ا ث ما ىاى.

ز. ځیی ي سٮ آډ ي دي ځىیي ا طیار ډىٶی ځاى ي ډبو٬ ا پڄٽبى آډی وی سب

ای ا ى یشڈ آډی ایان ډي ثای ٵ٬ سمبډی سبطیار ډىٶی یبى ي ډی سان سٲییار دبی

ځىى: ډیو٪ ٹا ىاى ٽ ى ی ث ثٮ٢ی ا سلالر اب

ىاو آډان سٻ ٵبی ثای اشٶبى یپبن –ىيثبو سٽی بی آډی ٥اكی ي سٮ ډيڃ -

.ایان ىيڅزا اډپبوبر آډی

ىاو آډ. -بی آډی ػز سٲیی ى ياث٤ ٽثڂ ډٮچڈ ثځای ىي -

ثبو.ي ؿىي ي ٽبى آډی ىي بی سثیز ډٮچڈ یشب ي ىاوپيایؼبى اوش -

200

سبی ډاٽ سی، سييیه ي و ډٶىار ىی ىيثبو ي ى ٭یه كبڃ ډاٽ آوبڅی ي ایبثی -

ىيثبو.بی آډ ډيڃ

ى ثبن ډبىی ى یشڈ ى ډى ٽبث آځبی ٭مډی ى اٹب ډوشچٴ ػاډ٬ ایان اٵای -

. ي ؿىيثبوڂی ىيثبوڂیآډی،

بی آډی ثب اياٳ اٵای آځبی سى٫ ثبوی ي ٵىڂی ٽبويیيابی ډٮچمی ي یب ثځای ٽال -

ډبث ى ٥ڃ هيډز.

ثای ي ؿىيثبو سی ي ى ىش ٹا ىاىن ډىبث٬ ٭چمی ى ډى ډشيبی آډ ىيثبو -

ثبىي. ٽ ىاای ډبر ثبن سٽی ډیډٮچمیىی

آثبیؼبن ػىثی، ویه سیٸ ٵاځیی ثبن سٽی ى ډٮچمیه ٱیسٽی ٽ ى ډىب٥ٸ سٻ -

دىاوي. بڅیز ډیث ٵٮاٵبشبن ي ٹٺبیشبن

وشه ث ثبن سٽی ثای ىاو آډاوی ٽ ث ثبن -آډ هاوينډبر بی ایؼبى ٽال -

سٽی آځبی ٽمی ىاوي.

بی آډ ثبن سٽی ثای ياڅيیه ىاو آډان سٻ. سبی ٽال -

بی ثبن سٽی ىاو بی سچییوی ي ایىشوشی آډ ي اٵای ډبر سی ي سييیه ثوبډ -

ان سٻ.آډ

201

ى سیپ ىيڅز ایان سيثیبی آډی یبى ي ا ثځیىي بي ث٤ ىيثبوڂی ډشان ي بڅڈ

ى ؿىیه ډلی٦ی ٽ ىاو آډان ثب ثبن ډبىی ي یز ائشىیپی هى ى ىاو آډان هایڈ ثى،

ی ډي ي یشڈ آډكب٩ ځىوي ډي ي ډٶىار ىی ا ػئی ا هى ىاوش ي ى سٺبثڄ ثب

ٽ ایه ډئچ وی ث وث هى جت اٵای ا٭شمبى ث وٶ ځزىاای وڂ ډظجشی هاىي

ى ىیڂ هاي ي. ا ى دیىاو آډان سلیچی ډٵٺیز ى سبطی ډظجزىاو آډان ي

ب هاىي ساوز ثب ىیڂ ثبنىاو آډاوی ٽ ى ؿىیه یشڈ ډط ي ىاائی ث ٵاځیی ثذىاوي

بز ب ي ثبن ب ث اكشی ث ډايى ي اسجب٣ ٹی ٽ ډیى ځٶشڂی ډبثیه ٵىڀ ي ٵىڀ

ثذىاوي، ىاو آډان ٵبٯ اڅشلیڄ ى ؿىیه یشڈ آډی ى آیىي هاىي ساوز سٮ

بی یبی آډی یبى ي ى ثوٵایي یټ ا سيثاٹشبىی ي اػشمب٭ی ا ځباوشی ومبیىي.

بی بی آن ثلض ځىیي ٽ یپی ا ډمشیه وپبر ى سمبډی ډاى ثبوڂی ډوشچٴ ٽشبة ثب ومو

دبی بی اكشمبڅی ثبوی ي آډی ث ى میه ډى یبزثبي. دیش ى سيثیبی آډی ډی

ب ي ٽبىببن هییشمبسیټ ډى ثبوڂی آٽبىډیثبیي ث ٥ ډشم ي ثبن ډبىی ى ایان وی ډی

ى.ياٹ٬ ځىبی ائشىیپی ډٲچة ثځیي ي ياٹٮی ثهاش ا ػاډ٬ ځي

كٸ آډ ث ي س٢میه ث میز ىبهشه ؛ى ىیڂ ثای ا٭مبڃ سيثیبی آډی یبى ي

كٺٷ ث ا ی یشڈ یبی ث ٭ىان ػئی ابی اایان ثبن ډبىی ى یشڈ آډی

ثبیي ٹاویه ډ وی ډیى ٭یه كبڃ ثای ٽبثى ثبن ډبىی ى اډ آډي و٪ ٹا ځیى، ي ثبی ډی

ثٮي كٺٹی ي اػائی الڇ سیت ي ذ ػز اػای ٹاویه ٹبون ابی ځباوشی الڇ ا ا

202

ڇ ىاى: ثؿیين سمبډی ډاى ډسج٤ ثب سان ث ىي ٥یٸ اوؼب س٢میه كٺٹی ا ډی ١مبوز ومبیي.

ا ػمچ ثؿیين ډمى٭یز اشٶبى ا كٺٷ آډی ي ثبوی ٹبون ابی ٵٮچی ىيڅز ایان

كٸ آډ ث ثبن س٢میه ي ى ٭یه كبڃ ثبن یمیز اولبی ثبن ځي اٹچیز كبٽڈ ٵب

ػبی ىاىن سمبډی . ډئچ ىيڇ ویهثب سیت ٹاى كٺٹی ي اػائی بثٮاا بی ډٲچة ځيډبىی

ي كٳ اڅمچچی ى ډ١٭بر كٺٹی ٹبون ابی بی كٺٷ ثبوی ي آډی ثیه ډٶبیڈ ي اٵبى

مبو٦ ٽ ى . ز ى ډش٢بى ثب اػای كٺٷ یبى ي ى ٹبون ابی ىيڅز ایاناسمبډی ډ

ب ى ث ځىیي ايڅیه ٹيڇ ىيڅزب اب ډظبڃ ٽبی ډوشچٴ ډػى ى ایه ٽشبة وی ثيان

میز ىبهشه كٸ آډ ث ثبن ډبىی ي س٢میه اػای آډ ث ثبن ډبىی سلٺٸ

سىیي سب ډبویپ ثی ،ثبي ه ابی ٽب ډیاویآن ا ی ٹسيثیبی كٺٹی ي ١مبوز اػائی

ن ابی ایان ث ٭ىان س٤ ٹبوثبن ٵبیبي سيايڇ میز اولبی ثبن اٹچیز كبٽڈ

آډی ي ځ ث یشڈ بی ثبیڈ وه ځٶشه ا ٵڇ سىب ثبن می ىيڅز ي اډ آډ ډی

ثبو ثیى ډی ثبي.آډ ىي یب ؿىي

ی ي بهشب یشڈ اىای سىیي جت ایؼبى سٲییار ٵىڀ یب سٲیی ي سلڃ دباىایڈ كٺٹی ثی

بی ډوشچٴ جت ٽځا ثب وبىیي ځٵشه ثبن، اىیبن ي ٵىڀیبز ثبوی ډ .هاي ځز

ی ىاای سبطیارآډ٭ياڅز س٢ٮیٴ چق اػشمب٭ی ي ى ٭یه كبڃ ډمشیه ډبو٬ ى سلٺٸ

بی ډىب٥ٸ یا یشڈ آډی ىاا ي ډط ثای دبوڂئی ث اكشیبػبر ي هازثبي. ډی یډط

ثب سػ ث وىبن یبى ي ػز دی ثبي. یشڈ ډيا اوٮ٦بٳثبیي ىاای یبهز ډوشچٴ ډی

203

ثبو سٲیی ي سلالر یب ؿىي بی آډی ىي ٽبثى ثبن ډبىی ى اډ آډ ي ٥اكی ي ث٤ ډيڃ

بی ډسج٤ ثب یبز ثبوی ٽی ، مبو٦ ٽ ى ثوزػئی ا ډچيډبر ى بهشب اىای

ب ي سٽبن ايیٲ ى ؿیه ډبي ځىیي می ډلييى اهشیبار ي ى ٵاو، ثبټ اذبوی

سیه ډجبكض ډػى ى یپی ا اچی یبی هىډوشب ي كپډز ډٽ بی ډبثیه كپډز ډئڅیز

ٽبثى آډ ث ثبن ډبىی ثى از.

بی ځىى ىيویثبیي ډاى یبى ي ا ی ػبډٮ وی ٺٸ اياٳ سياثی كٺٷ ي یبی ډیثای سل

ب ى اػشمب٫، كٶب٩ز ا ب ي ثبن ث ٥یپ ډاىی مـن امیز ي ا ثاث سمبډی ٵىڀ

ب، ػبیڂب ثبن ب، ىيىن یای ٽثڂ ي ٥ى ٽىىي ډبثیه ثبن ي ٵىڀ ي ثبن ب سمبډی ٵىڀ

ب ث ٭ىان ٭ىی ډڈ ى اٵای ٹير اوب ي ػبډٮ ي ... ث ػبډٮ ىببوي ځىى. ي ٵىڀ

بی ب ي اوشیشب ي اځبن بی ٱیىيڅشی، ىاوڂب بی یبی، بډبن ي اځبن بثيیه ډى٪ وبى

ٵٮبڅیز بیي ث ٥ ډشم ث ث بډٮ ډیآډی ثای ٽمټ ث سٲیی ي سلالر ٵىڂی یبى ي ى ػ

مبو٦ ٽ ى ثو یبز ثبوی ثبټ اذبویب ډبي ځىیي سيثیبی باو ثذىاوي. آځب

ثى ثبن ډبىی بی ٽب سیه ثو دیش ثای ثي سٲیی ي سلالر ٵىڂی ى ػبډٮ یپی ا ابی

ثبي. ى اډ آډ ډی

ثبیي ثای ٽبثى ثبن ډبىی ىڂی ي ٹبووی ٽ ډیى ٽىب ډجبكض یبى ي سياثی آډی، اىای، ٵ

سان ث ر یب ؿىيثبو ثپب ثش ى ا ډیبی آډ ىي ى اډ آډ ي سی ي ث٤ ډيڃ

ی هال ومى:

204

ثبیي ث ٭ز ډى ایبثی ي سلٺیٸ ٵبی ډی –بی آډ ىيثبو سٽی ٥اكی ي سٮ ډيڃ -1

ډی ىيثبو ث ر دباڅڄ بی آ یه كبڃ ى دي ٥اكی ي سٮ ډيڃٹا ځیوي، ى ٭

سياثی آډی الڇ ثىاش ى. ى ٭یه ب ي یبهزبئی ى ػز ٵاڈ ومىن ٹيڇثبیي ډی

ثبیي سبی ډشم ا ی ډاٽ ډسج٦ی ٽ ډیبی آډی ىيثبو ث ر كبڃ اكشیبػبر ډيڃ

.ایبثی ٹا ځٵش ي ځبسی ا ث ٥ دیش اشواع ي ډىش ومبیىي ي ډىوځى

ثب ثهىای ا كٺٷ آډی ي ثبوی ډػى ى ٹبون بی ډسج٤ ىيىن سمبډی ډلييىیز -2

ابی ىيڅز ایان ي ى ٭یه كبڃ ث میز ىبهشه كٺٷ آډی ي ثبوی ي ١مبوز اػائی

ب ي وبىبی میز ىبهشه سمبډی ډٶبیڈ ي كٺٷ ډى ٹجڃ اځبنى ىیڂ ث آوب.

ي ٵ٬ ډاى ډش٢بى ثب ډٶبیڈ یبى ي ى ٹبون ابی. اڅمچچی ثیه

دی ډي ثای سلٺٸ آډ ىاا ي ډط ػز دبوڂئی ث ویبب ي ٥اكی یشڈ اوٮ٦بٳ -3

ایان.ػٲاٵیبی ډػى ى ډىب٥ٸ ډوشچٴ ډٲچة بی ائشىیپی ي ثبوی بی ځي هاز

ب، امیز ا يػى یای ثبوی ٽثڂ ي ٥ى ٽىىي ډبثیه ثبن یاٵای آځبی اػشمب٭ -4

ب ي وبىبی ىيڅشی ي ٱیىيڅشی ثبیي س٤ اځبن ٽ ډی ..ب ا اثٮبى ٵىی اػشمب٭ی ي . ٵىڀ ي ثبن

.ی ر دیىاٹياډبر ٭مچ ي یب ډبر آډی ډسج٤

ثبوی ى ایان ىاای ډیاص -ټ ٽبثى ثبن ډبىی ى اډ آډ ي سپظځائی ٵىڂی ثی

ز ىا ى ایه ډ٫١ وبوڂ ډچيډبسی ٽ ثبي، ډیاص ډئچ ي یبی ډی ىا سبیوی چډئ

205

ډپالر یبى ي ایان ثای بئی اىيڅز .یي سلٺٸ یبثي ي ډپالر وبی ا ثځی ډئچثب ډی

بی ائشىیپی ب ي ویببی یټ ا ځي ثب سػ ث هاز ث سی ي سييیه ډيڃ آډیډؼج

ثبیي ا ثبي. ٥جیٮشب ى سی ي سييیه ډيڃ آډی ایان وی ډی ډٲچة ډػى ى ػٲاٵیبی ایان ډی

ب ى ایه ٽشبة وی ځىآيی ځىیي ډي وموای ا بی ډبث ى ىویب ٽ ځ سؼثیبر سمبډی ومو

. ي اشٶبى ىيیو٪ ياٹ٬ ځى

ٵٮچی یشڈ آډی ایان ي ثبوی اډیييای اٹڈ ایه ٦ ػز ىيىن سجٮی٢بر آډی

ٵاڈ ومىن ٵ٢بی میمبو ػز ىیبڅٿ ىي ٥ٵ ثب ډوب٥جیه ایه ډئچ ثای ىببئی

ای ثای ځ ا یشڈ آډی ب ي ... ػز سی وٺ یبهز ب، ډاو٬، ویبب، هاز

ثبي. ډی شی، سپظىای ٵٮچی ثبو، اولبځا، ایيئڅیټ، ػىیز سټ

206

هبثع

1- Samuel P. Huntington, Political Order in Changing Societies (London: Yale

University Press, 1968)

2- Peter H. Merkl, Political Continuity and Change (New York: Harper&Row

Publishers, 1972)

3- Craig Calhoun nationalism

4- Benedict Anderson ,Imagined Communities

5- Jürgen Habermas,Die Einbeziehung des Anderen - Studien zur politischen

Theorie

6- Derek Heater, A Brief History of Citizenship

7- Anthony D. Smith, National Identity

8- Charles Tilly,European Revolutions, 1492-1992

9- Sue Wright, Language Policy and Language Planning –From Nationalism to

Globalisation (New York: Palgrave MacMillan, 2004), 31.

10- Ronald Wardhaugh, An Introduction to Sociolinguistics (Blackwell, 2009), 378-

383.

11- Cummins, Fundamental Psycholinguistic, 19-35.

12- Baker, Foundations of Bilingual Education and Bilingualism, 142-165; and

Cummins, Language, 178-182.

207

13- Effects of Minority-Language Literacy on the Academic Achievement of

Vietnamese Youth in New Orleans,” Sociology of Education 68 (1995): 1-17.;

Teresa McCarty, A Place to Be Navajo – Rough Rock and the Struggle for Self

Determination in Indigenous Schooling (Mahwah: Lawrence Erlbaum, 2002); John

Ogbu, Minority Education and Caste (New York: Academic Press, 1978); John

Ogbu, “Understanging Cultural Diversity and Learning,” Educational Researcher,

21 (1992): 5-14; Skutnabb Kangas, Linguistic Genocide in Education –Or

Worldwide Diversity and Human Rights? (Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum,

2000); Alejandro Portes and Rubén Rumbaut (ed), Legacies: The Story of the

Immigrant Second Generation (Berkeley, CA: University of California Press, 2001).

14- Cummins, Language, 48-49.

15- Gloria Ladson-Billings, “Toward a Theory of Culturally Relevant Pedagogy,”

American Education Research Journal, 35 (1995): 465-491.

16- Portes and Rumbaut, The Story of the Immigrant Second Generation, 284, 274

17- Alexandre Jaffe, Ideologies in Action Language Politics on Corsica (Berlin, New

York: Mouton de Gruyter, 1999), 79.

18- The European Charter for Regional or Minority Languages and the French

Dilemma: Diversity v. Unicity – Which Language(s) for the Republic? (2004)

Council of Europe Publishing, Regional or Minority Languages, 4.

19- EBLUL Report on ‘Regional and minority languages and cultures in France are

outlaws’, The French Committee of the European Bureau for Lesser – used

Languages. EBLUL. http://www2.ohchr.org/english/bodies/cescr/docs/info-

ngos/EBLUL.pdf

208

20- Jaffe, Language Politics on Corsica, 72, 76,77,117,81

21- Robert J. Blackwood, “The Gallicisation of Corsica: The Imposition of the

French Language from 1768 to 1945,” Language Policy, 3 (2004): 133–152.

22- Donald Reid, “Colonizer and Colonized in the Corsican Political Imagination,”

Radical History Review, 90 (2004): 116–22.

23- Reid, “Colonizer and Colonized,” 119.

24- Ivan S. Balaguer, “The end of the Corsican question?” (paper presented at the

Conference on Nations without States in the Global Age, Association for the Study

of Ethnicity and Nationalism and the London School of Economics, at Queen Mary

College, University of London, June 2007),

http://works.bepress.com/ivan_serrano/2

25- Balaguer, “The end of the Corsican question?”.

26- Farimah Daftary, “The Matignon Process and Insular Autonomy as a Response

to Self-Determination Claims in Corsica,” European Yearbook of Minority Issues

Volume 1, Ed. Arie Bloed, Rainer Hofmann, Joseph Marko , European Centre for

Minority Issues and European Academy of Bolzano/Bozen (Leiden, Boston:

Martinus Nijhoff Publishers, 2002), 299-326.

27- Alejandro W. Sánchez, “Corsica: France’s Petite Security Problem,” Studies in

Conflict and Terrorism, 31 (2008): 655-664.

28- Daftary, “The Matignon Process”.

29- Sánchez, “Corsica,” 661,657

209

30- Marta Petrusewicz, “Corsica: Old Vendetta and the Modern State,” Journal of

Interdisciplinary History, 21: 2 (1990): 295-301; Stephen Wilson, Feuding, Conflict

and Banditry in Nineteenth Century Corsica (Cambridge: Cambridge University

Press, 1988).

31- Daftary, “The Matignon Process,” 309.

32- Françoise Convey, “Teaching the Mother Tongue in France,” içinde: Teaching

The Mother Tongue in a Multilingual Europe, Ed. Anthony Adams ve Witold

Tulasiewicz (London: Continuum International publishing Group, 2005), 121;

Jaffe, Language Politics on Corsica, 126, 131.

33- Euromosaic, “Corsican in France”,

http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/cors/an/i1/i1.html

34- Euromosaic, “Corsican in France”.

35- Convey, “Teaching the Mother Tongue,” 120.

36- Robert J. Blackwood, The State, the Activists and the Islanders: Language

Policy on Corsica (Amsterdam: Springer, 2008), 60; Jaffe, Language Politics on

Corsica, 126.

37- Christine Hélot, “Language Policy and the Ideology of Bilingual Education in

France,” Language Policy, 2 (2003): 255–277.

38- Jesús Millán and María C. Romeo, “Was the liberal revolution important to

modern Spain? Political cultures and citizenship in Spanish history,” Social History

29: 3 (2004): 284-300; Eduardo M. Moreno and Juan S. P. Garzón, “A Difficult

Nation?,” History and Memory, 14: 1-2 (2002): 259-284.

210

39- Luis López, “The Origins of Spanish Revisited: Linguistic Science, Language

Ideology and Nationalism in Contemporary Spain,” Bulletin of Spanish Studies,

LXXXIV: 3 (2007): 287-313.

40- Goldie Shabad and Richard Gunther, “Language, Nationalism, and Political

Conflict in Spain,” Comparative Politics, 14: 4 (1982): 443-477.

41- David Lasagabaster, “Bilingualism, Immersion Programmes and Language

Learning in the Basque Country,” Journal of Multilingual and Multicultural

Development, 22: 5 (2001): 401-425.

42- Camille Pitollet, “Spain, the Spanish Language and Its Future,” Hispania, 13: 5

(1930): 404-412.

43- Javier F. Sebastián and Gonzalo C. De Miguel, “The Notion of Modernity in

19th Century Spain: An Example of Conceptual History,” European Journal of

Political Theory, 3 (2004): 393- 410.

44- Ferran Ferrer, “Languages, Minorities and Education in Spain: The Case of

Catalonia,” Comparative Education, 36: 2 (2000): 187-197.

45- Ferrer, “The Case of Catalonia,” 189,188.

46- Clare Mar-Molinero, “The Politics of Language: Spain’s Minority Languages,”

CLE Working Papers, 3(1994): 106-113.

47- Mar-Molinero, “Spain’s Minority Languages,” 108.

48- Jacqueline Urla, “Ethnic Protest and Social Planning: A Look at Basque

Language Revival,” Cultural Anthropology, 3: 4 (1988): 379-394.

211

49- Mar-Molinero, “Spain’s Minority Languages,” 110; Shabad and Gunter,

“Political Conflict in Spain,” 448.

50- Bill Haddican, “Suburbanization and language change in Basque,” Language in

Society, 36 (2007): 67 -706.

51- Mar-Molinero, “Spain’s Minority Languages,” 110.

52- Lasagabaster, “Bilingualism,” 410.

53- Jasone Aldekoa and Nicholas Gardner, “Turning Knowledge of Basque into

Use: Normalisation Plans for Schools,” International Journal of Bilingual Education

and Bilingualism, 5: 6 (2002): 339-354.

54- Shabad and Gunther, “Political Conflict in Spain,” 465.

55- Etxeberria, “Bilingual Education,” 96; Aldekoa and Gardner.

56- Begoña Echeverria, “Language ideologies and practices in (en)gendering the

Basque nation,” Language in Society, 32 (2003): 383-413.

57- Jacqueline Urla, “Outlaw Language – Creating alternative public spheres in

Basque free radio,” Pragmatics, 5: 2 (1995): 245-61.

58- Victor Lieberman, “The Qing Dynasty and Its Neighbors,” Social Science

History, 32: 2 (2008): 281-304

59- Zheng Wang, “National Humiliation, History Education, and the Politics of

Historical Memory: Patriotic Education Campaign in China,” International Studies

Quarterly, 52: 4 (2008): 783-806.

212

60- Michael Clarke, “The Problematic Progress of ‘Integration’ in the Chinese

State’s Approach to Xinjiang, 1759 – 2005,” Asian Ethnicity, 8: 3 (2007): 261-289.

61- Clarke, “Chinese State’s Approach to Xinjiang,” 270.

62- Eric Hyer, “China’s Policy towards Uighur Nationalism,” Journal of Muslim

Minority Affairs, 26: 1 (2006): 75-86; Clarke, “Chinese State’s Approach to

Xinjiang,” 284.

63- Hyer, “Uighur Nationalism,” 80

64- Dai Qingxia ve Dong Yan, “The Historical Evolution of Bilingual Education for

China’s Ethnic Minorities,” Chinese Education and Society, 34: 2 (2001): 7-54.

65- Ma Rong, “Bilingual Education for China’s Ethnic Minorities,” Chinese

Education and Society, 40: 2 (2007): 9-25.

66- Linda T. H. Tsung ve Ken Cruickshank, “Mother tongue and bilingual minority

education in China,” International Journal of Bilingual Education and Bilingualism,

12: 5 (2009): 549-563.

67- Tsung ve Cruickshank, “Bilingual minority education in China,” 551.

68- Shuang Zhang, “China’s Bilingual Education Policy and Current Use of Miao in

Schools,” Chinese Education and Society, 41: 6 (2008): 28-36.

69- Tsung and Cruickshank, “Bilingual minority education in China,” 550, 561.

“Immersion” . Jim Cummins, “Immersion Education for the Millennium: What We

Have Learned from 30 Years of Research on Second Language Immersion,”

http://www.iteachilearn.com/cummins/immersion2000.html

213

70- Christina B. Paulston, Sociolinguistic perspectives on bilingual education

(Clevedon: Multilingual Matters, 1992).

71- Michael Byram, “On being bicultural and intercultural,” Intercultural

experience and education, Ed. Geof Alred, Michael Byram and Michael P. Fleming

(Clevedon: Multilingual Matters, 2003).

72- Aldekoa, Jasone ve Nicholas Gardner. “Turning Knowledge of Basque into Use:

Normalisation Plans for Schools”, International Journal of Bilingual Education and

Bilingualism, 5: 6, 2002.

73- Anaytulla, Guljennet. “Present State and Prospects of Bilingual Education in

Xinjiang”, Chinese Education and Society 41.

74- August, Diana and Timothy Shanahan. “Developing Literacy in Second-

Language Learners”, Report of the National Literacy Panel on Language-Minority

Children and Youth, Mahwah, Lawrence Erlbaum, 2006.

75- Baker, Colin. Foundations of Bilingual Education and Bilingualism, Clevedon,

Multilingual Matters, 2006.

76- Bostwick, Mike. “What is Immersion?”, http://www.bi-

lingual.com/School/WhatIsImmersion.htm

77- Hélot, Christine. “Language Policy and the Ideology of Bilingual Education in

France”, Language Policy, 2, 2003

78- Ogbu, John. “Understanging Cultural Diversity and Learning”, Educational

Researcher, 21, 1992.

79- http://www.bgst.org/keab/sd20100302.asp

214

هعلن در آهسش پزش هعاصز ایزاى: گذشت، حال آید. احود صافیسیز تحل تزبیت -۰۸

ای کی ظام تزبیت هعلن ایزاى، سیویي درکی بزرسی تحلیلی یژگی -۰۱

تسط" یاراسی دیل" ام با ک بزشرائی ( دیسا)دیاربکیز اجتواعی سیاسی تحقیقاتی استیتی -۰۲

.است گزدید تدیي تی اچارالر سزیي جشقى اب دریج، شزیف هحود