Rujukan maternal neonatal depok

32
RUJUKAN MATERNAL NEONATAL DI ERA JAMINAN KESEHATAN NASIONAL (JKN) Dr. Enny Ekasari, MARS Kepala Bidang Pelayanan Kesehatan Masyarakat Dinas Kesehatan Kota Depok

Transcript of Rujukan maternal neonatal depok

Page 1: Rujukan maternal neonatal depok

RUJUKAN

MATERNAL NEONATAL

DI ERA JAMINAN KESEHATAN

NASIONAL (JKN)

Dr. Enny Ekasari, MARS

Kepala Bidang Pelayanan Kesehatan Masyarakat

Dinas Kesehatan Kota Depok

Page 2: Rujukan maternal neonatal depok

JAWA BARAT KOTA DEPOKDINAS KESEHATAN

KOTA DEPOK

JAWA BARAT YANG MAJU& SEJAHTERA UNTUK

SEMUA

TERWUJUDNYA KOTA DEPOK

YANG MAJU &

SEJAHTERA

TERWUJUDNYA KOTA DEPOK SEHATDENGAN LAYANAN KESEHATAN MERATA & BERKUALITAS

VISI

Page 3: Rujukan maternal neonatal depok

JAWA BARAT KOTA DEPOKDINAS KESEHATAN

KOTA DEPOK

1. MEMBANGUN MASYARAKAT

YANG BERKUALITAS DAN

BERDAYA SAING

2. MEMBANGUN PEREKONOMIAN

YANG KOKOH DAN

BERKEADILAN

3. MENINGKATKAN KINERJA

PEMERINTAHAN,

PROFESIONALISME APARATUR,

DAN PERLUASAN PARTISIPASI

4. MEWUJUDKAN JAWA BARAT

YANG NYAMAN DAN

PEMBANGUNAN

INFRASTRUKTUR STRATEGIS

YANG BERKELANJUTAN

5. MENINGKATKAN KEHIDUPAN

SOSIAL, SENI BUDAYA, PERAN

PEMUDA DAN OLAHRAGA SERTA

PENGEMBANGAN PARIWISATA

DALAM BINGKAI KEARIFAN

LOKAL

1. MEWUJUDKAN

PELAYANAN PUBLIK YG

PROFESIONAL, BERBASIS

TEKNOLOGI INFORMASI

2. MEWUJUDKAN

KEMANDIRIAN EKONOMI

MASYARAKAT BERBASIS

POTENSI LOKAL

3. MEWUJUDKAN

INFRASTRUKTUR &

LINGKUNGAN YG NYAMAN

4. MEWUJUDKAN SDM

UNGGUL , KREATIF &

RELIGIUS

1. MENINGKATKAN

PEMERATAAN PELAYANAN

KESEHATAN

2. MENINGKATKAN

KUALITAS YANKES UTK

SEMUA LEVEL DI DEPOK

3. MENINGKATKAN KUALITAS

SUMBER DAYA

4. MENINGKATKAN

PROMKES DAN KUALITAS

LINGKUNGAN UNTUK

MENDUKUNG

PENCEGAHAN PENYAKIT

MISI

Page 4: Rujukan maternal neonatal depok

Luas Wilayah 200, 29 KM2

Terdiri dari 11 Kecamatan dan 63 Kelurahan , 871 RW dan 4.856 RT

Prov Banten

Jl. Juanda

Jl. Margonda Raya

Jl. Sawangan Raya

Jl. Abdul Wahab

Jl. Krukut Raya

Jl. Bukit Cinere

Jl. Tanah Baru

Jl. Akses UI

UI

Jl. Tole Iskandat

Jl. Kelapa Dua

Jl. C

itay

am

Jl. C

iner

e R

aya

Jl

. Tap

os R

aya

Jl. Pr

amuk

a

Jl. R

aya

Bogo

r

Jl. Kota Kembang

Jl. Keadilan

Jl. P

itara

Jl. Tol Jagorawi

Pintu Tol Cimanggis

Jl. K

SU

Jl. Kemakmuran

Jl. P

utri

Tung

gal

TOL JO

ORR

TOL

DEP

OK

- AN

TASA

RI

Jl. Radar AURI

DKI

JAKARTA

KAB

BEKASI

KAB BOGOR

Tanggerang Selatan

Jl. Suk

atani

Jl. K

ukus

an

TPAS

CITAYAM

SAWANGAN

CINERE

CISALAK

JATIJAJAR

Jl. M

eruy

ung

Raya

Jl. Sinar Matahari

Jl. Trans Yogi

Jl. Siliwangi

Jl. P

enga

sina

n

Jl. A

rco

Ray

a

J l. P

aru

ng

R

ay

a

Page 5: Rujukan maternal neonatal depok

SEKILAS TENTANG DEPOK (Data 2014)

NO POTENSI JUMLAH

1 Jumlah Penduduk 2.033.551

2 Jumlah Kecamatan 11

3 Jumlah Puskesmas 35

4 Jumlah Puskesmas PONED 6

5 RSUD 1

6 RS Swasta 19

7 RS PONEK 1 (RS Hermina)

8 Jumlah BPM 375

9 Jumlah dr SpOG 117

10 Jumlah dr SpA 119

11 Jumlah Posyandu 999

Page 6: Rujukan maternal neonatal depok

Gambaran Umum KIA

Kota Depok

Indikator 2011 2012 2013 2014

UHH 73,12 73,12 73,46 73,75

IPM 79,64 79,83 80,02 80,58

KEMATIAN IBU

22 dari 37.129 KH

(59,32/100.000)

22 dari 40.425 KH

(54,48/100.000)

17 dari 42.661 KH

(39,84/100.000)

17 dari 46.679 KH

(36,41/100.000)

KEMATIAN BAYI119

(3,21/1000)

114

(2,82/1000)

113

(2,64/1000)

83

(1,77/1000)

KEMATIAN

ANAK 23 14 11 16BALITA GIZI

BURUK

129 Kasus ( 0,11%) 120 Kasus (0,10%) 87Kasus (0,08%) 75Kasus (0,06%)

PESERTA KB

AKTIF

76,47% 75,32% 76,45% 75,56%

Page 7: Rujukan maternal neonatal depok

DATA KIA TAHUN 2013 - 2014

No Indikator Tahun 2013 Tahun 2014

1 K1 95,40 97,67

2 K4 91,55 93,32

3 PN/Linakes 99,65 90,96

4 KN Lengkap 88,40 89,31

5 KF Lengkap 84,52 85,20

6 Komplikasi Ibu 76,30 67,36

7 Komplikasi Neo 14,35 18,46

Page 8: Rujukan maternal neonatal depok

DASAR HUKUM

RUJUKAN

UU NO. 36/2009 TENTANG KESEHATAN

PMK NO.1 /2012 TENTANG SISTEM RUJUKAN PERORANGAN

PERGUB NO. 64 /2013 TENTANG SISTEM RUJUKAN DI JAWA BARAT

Page 9: Rujukan maternal neonatal depok

DEFINISI

• Rujukan adalah suatu pelimpahan

tanggung jawab timbal balik atas

kasus atau masalah yang timbul baik

secara vertikal( satu unit ke unit yang

lebih lengkap/ rumah sakit) atau

horizontal( dari bagian lain dalam satu

unit)

( muchtar, 1977)

Page 10: Rujukan maternal neonatal depok

Jenis Rujukan

Rujukan Medis :

Rujukan pasien,

Rujukan pengetahuan,

Rujukan laboratorium/bahanpemeriksaan.

Rujukan Kesehatan :

Rujukan ilmu pengetahuan, teknologi dan ketrampilan.

Pengiriman asisten ahlisenior ke RS Kabupatenyang belum ada dokter ahlidalam jangka waktutertentu.

Pengiriman tenagakesehatan dari puskesmasRSU Kabupaten ke RS Provinsi.

Alih pengetahuan danketrampilan di bidang klinik, manajemen danpengoperasian peralaan.

Rujukan Manajemen

Pengiriman informasi

Obat, biaya, tenaga, peralatan

Permintaan bantuan : survey epidemiologi, mengatasi wabah (KLB)

Page 11: Rujukan maternal neonatal depok

SI-310712

Puncak Risiko

Kematian Ibu

Page 12: Rujukan maternal neonatal depok

Penyebab Langsung Kematian

• 80%: Komplikasi Obstetrik

• “3 Terlambat” dan “4 Terlalu”

Unicef.org

Page 13: Rujukan maternal neonatal depok

Terlambat & Terlalu

3 Terlambat

• mengambilkeputusan

• sampai ke tempatrujukan

• mendapatpelayanan di fasilitas kesehatan.

4 Terlalu

• terlalu muda saat melahirkan

• terlalu tua saatmelahirkan

• terlalu banyak anak

• terlalu dekat jarak melahirkan.

Page 14: Rujukan maternal neonatal depok

Three Delays Model

Terlambat mengambilkeputusan

• Keterbatasan pengetahuan tentang komplikasi

• Anggapan kematian ibu sebagai hal yang wajar

• Low status of women

• Kendala sosio-kultural

Terlambat mencapaitempat rujukan

• Pegunungan, kepulauan, sungai

• pengorganisasianyang buruk

Terlambat mendapatpelayanan

• Saran

• ketenagaan

• Keterbatasantenaga terlatih,

• perilakumenghukum(punitive attitude)

• Keuangan

Page 15: Rujukan maternal neonatal depok

Sistem RujukanStrategi Pemantapan Rujukan

SI-310712Rujukan adalah sebuah sistem yang harus didukung oleh komponen yang optimal

Page 16: Rujukan maternal neonatal depok

KAPAN

HARUS MERUJUK?

Page 17: Rujukan maternal neonatal depok

Tanda Bahaya bagi Ibu dan Anak: Lihat telapak tangan masing-masing segera rujuk

Sumber: WHOSI-310712

Untuk Petugas Kesehatan

Page 18: Rujukan maternal neonatal depok

Rujuk apabila terdapat salah satu tanda di bawah ini

Untuk Petugas Kesehatan Layanan Primer: Halaman awal Partograf

Page 19: Rujukan maternal neonatal depok

Edukasi IbuUntuk Ibu Melahirkan

Page 20: Rujukan maternal neonatal depok

KEMANA

AKAN MERUJUK?

Page 21: Rujukan maternal neonatal depok

MEKANISME SISTIM RUJUKAN

Page 22: Rujukan maternal neonatal depok

BAGAIMANA CARA

MERUJUK?

Page 23: Rujukan maternal neonatal depok

PRINSIP DASAR

RUJUKAN MATERNAL

Keadaan paling ideal untuk merujukadalah Rujukan Antepartum

• Sulit diagnosis dini, lakukan rujukan dini

Tata laksana segera dan adekuat padafasilitas yang lebih lengkap dan terdekat

• Tenaga yang kompeten

• Sistem regionalisasi Rujukan

• Kolaborasi & Komunikasi

Page 24: Rujukan maternal neonatal depok

PRINSIP DASAR

RUJUKAN NEONATAL

Lebih cepat dideteksi

lebih cepat penanganan

• Sulit diagnosis dini, lakukan rujukan dini

Tata laksana segera dan adekuat padafasilitas yang lebih lengkap dan terdekat

• Tenaga yang kompeten

• Sistem regionalisasi Rujukan

• Kolaborasi & Komunikasi

Page 25: Rujukan maternal neonatal depok

Pertimbangkan!

Rujukan memberi nilai positif, bukanmemperburuk kondisi pasien

Pasien dalam keadaan stabil

Libatkan orang tua ataukeluarga

• mengambil keputusan

• kenapa Ibu harus dirujuk

Page 26: Rujukan maternal neonatal depok

Indikasi & Kontraindikasi

Perencanaan

• alasan

• tujuan

• akomodasi

Biaya

• Transportasi

• Surat rujukan

• Stabilisasi pasien

Perlengkapan

• Umum

• Cairan & Obat

• Perlengkapan persalinan steril

• Perlengkapan resusitasi neonatus & dewasa

• Kendaraan

TenagaKesehatan

• Komunikasi

• Mampu resusitasi

• Mampu PONEDTatalaksana

selama rujukan

CARA MERUJUK

SOGC. Maternal transport policy. J Obstet Gynaecol Can 2005;27(10):956–958

Page 27: Rujukan maternal neonatal depok

Nilai kembali sebelum merujuk

• Tanda vital

– Tekanan darah

– Denyut jantung janin

– Presentasi

– Dilatasi serviks

– Letak janin

– Kondisi ketuban

– Kontraksi uterus: kekuatan, frekuensi,

durasi

Page 28: Rujukan maternal neonatal depok

PERSIAPAN

RUJUKAN

B (Bidan)

K (Keluarga)

O ( Obat)

U (uang)

Page 29: Rujukan maternal neonatal depok

Rujukan Era Jaminan Kesehatan

Nasional (JKN)

Page 30: Rujukan maternal neonatal depok

Prinsip Rujukan BERJENJANG

Page 31: Rujukan maternal neonatal depok
Page 32: Rujukan maternal neonatal depok

TERSIER

SEKUNDER

PRIMER

GATE KEEPER

sebagai kontak pertama

pada pelayanan

kesehatan formal dan

penapis rujukan sesuai

dengan Pedoman

Pelayanan Medik.

RUJUKAN BALIK RUJUKAN

KONSEP GATE KEEPER