Makalah Aspek Pembaharuan Islam indonesia

8/18/2019 Makalah Aspek Pembaharuan Islam indonesia

1/22

MAKALAH PENGANTAR STUDI ISLAM

ASPEK PEMBAHARUAN ISLAM

Makalah Ini Dibuat Untuk Memenuhi Tugas Mata Kuliah Pengantar

Stui Islam

D!sen " Pr!#$ Dr$ Abuinnata

Disusun !leh "

Rus%a Megantara &&&'(&)((((*)

Ha+, Tau+-urrahman &&&.(&)((((('.

/AKULTAS ILMU TARBI0AH DAN KEGURUAN

PR1GRAM STUDI PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN S1SIAL

UNI2ERSITAS ISLAM NEGERI S0ARI/ HIDA0ATULLAH 3AKARTA

4(&)

&


2/22

KATA PENGANTAR

Assalamu’alaikum Warrahmatullahi Wabarakatuh

Puji syukur ke hadirat Allah SWT, karena dengan rahmat dan karunia-Nya

kami dapat menyusun dan menyelesaikan tugas pembuatan makalah dari mata kuliah

Pengantar Studi Islam dengan judul “Aspek Pembaharuan dalam Islam”.

ami banyak mengu!apkan terimakasih kepada "apak Pr#$. %r. Abudinnata,

pembimbing kami, yang telah memberikan arahan serta bimbingan dalam pembuatan

makalah ini. ami juga mengu!apkan terimakasih kepada seluruh pihak yang telah

membantu dalam pr#ses pembuatan makalah ini.

&akalah ini jauh dari pada sempurna, karena itu kami sangat mengharapkan

kritik dan saran dari pemba!a demi perbaikan dan kesempurnaan dalam pembuatan

makalah berikutnya.

Wassalamualaikum Warrahmatullahi Wabarakatuh

4


3/22

'akarta, 'uni ()*+

Penyusun,

DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$4

DA/TAR ISI$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ '

BAB I$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .

PENDAHULUAN$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.

&$& Latar Belakang$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.

&$4 Pembatasan Masalah$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .

&$' Tu5uan Penulisan Makalah$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

BAB II$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 6

PEMBAHASAN$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$6

4$& Hakikat Makna Pembaharuan Islam$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$6

4$4 Lanasan Bagi Pembaruan Islam$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*

4$' T!k!h7T!k!h Pembaharuan Islam an Pemikirann%a$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$&)

'


4/22

4$. Tu5uan Pembaruan alam Islam$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$&*

BAB III$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ &8

PENUTUP$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$&8

'$& Kesim9ulan$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$&8

DA/TAR PUSTAKA$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ &:

BAB I

PENDAHULUAN

&$& Latar Belakang

Ter9urukn%a nilai7nilai 9eniikan ilatar belakangi !leh

k!nisi internal Islam %ang tiak lagi mengangga9 ilmu

9engetahuan umum sebagai satu kesatuan ilmu %ang harusi9erhatikan$ Selan5utn%a; ilmu 9engetahuan lebih ban%ak ia!9si

bahkan iman#aatkan se


5/22

memba=a 9erubahan 9hragmatik umat Islam untuk bela5ar se


6/22

BAB II

PEMBAHASAN

4$& Hakikat Makna Pembaharuan Islam

Dalam k!sakata >Islam?; 9embaruan igunakan kata ta5i;

kemuian mun9embaharuan?; an istilah sebagai

>9erubahan?$ Keua kata tersebut se


7/22

a5aran7a5aran asar agar sesuai engan kebutuhan 9erkembangan;

serta semangat 5aman$ Terkait engan ini; maka a9at i9ahami

bah=a 9embaruan meru9akan aktualisasi a5aran tersebut alam

9erkembangan s!sial$

Senaa engan hal i atas; Din S%amsuin mengatakan

bah=a 9embaruan Islam meru9akan rasi!nalisasi 9emahaman

Islam an k!ntekstualisasi nilai7nilai Islam ke alam kehiu9an$

Sebagai salah satu 9enekatan 9embaruan Islam; rasi!nalisasi

menganung arti sebagai u9a%a menemukan substansi an

9enanggalan lambang7lambang; seangkan k!ntekstualisasi

menganung arti sebagai u9a%a 9engaitan substansi tersebut

engan 9elataran s!sial7bua%a tertentu an 9enggunaan lambang7

lambang tersebut untuk membungkus kembali substansi tersebut$

Dengan ungka9an lain bah=a rasi!nalisasi an k!ntekstualisasi

a9at isebut sebagai 9r!ses substansi 9emaknaan se


8/22

9i5akan bagi u9a%a 9embaruan Islam aalah lanasan te!l!gis;

lanasan n!rmati# an lanasan hist!ris$

4$4$& Lanasan Te!l!gis

Menurut A


9/22

atau kel!m9!k tertentu$ Dengan ungka9an lain bah=a nilai

uni@ersalisme itu tiak bisa ibatasi !leh #!rmalisme alam bentuk

a9a9un$

Uni@ersalisme Islam 5uga memiliki makna bah=a Islam telah

memberikan asar7asar %ang sesuai engan 9erkembangan umat

manusia$ Namun emikian; tiak semua a5aran %ang si#atn%a

uni@ersal itu i#!rmulasikan se


10/22

Nabi setelah Nabi Muhamma Sa=; an risalah %ang iba=a

Muhamma i%akini sebagai risalah %ang lengka9 an sem9urna$

Menurut A


11/22

suatu kaum sehingga mengubah apa yang ada dalam diri mereka

sendiri$?

Dari a%at i atas; nam9ak 5elas bah=a untuk mengubah status umat

ari situasi renah men5ai mulia an terh!rmat; umat Islam seniri

harus berinisiati# an berikhtiar mengubah sika9 mereka; baik 9!la

9ikirn%a mau9un 9erilakun%a$ Dengan emikian; maka kekuatan7

kekuatan 9embaru alam mas%arakat harus selalu aa karena

engan itulah mas%arakat a9at melakukan mekanisme

9en%esuaian engan era9 langkah inamika se5arah$

Sementara itu; alam hais Nabi a9at kita temukan aan%a teks

hais %ang men%atakan bah=a > Allah akan mengutus kepada umat

ini pada setiap awal abad seseorang yang akan memperbarui

(pema-haman) agamanya?$ Menurut A


12/22

bah=a ie ta5i alam Islam memiliki lanasan n!rmati# alam

teks haist Nabi$

4$4$' Lanasan Hist!ris

Di a=al 9erkembangann%a; se=aktu nabi Muhamma masih

aa an 9engikutn%a masih terbatas 9aa bangsa Arab %ang

ber9usat i Makkah an Mainah; Islam iterima an i9atuhi tan9a

bantahan$ Semua 9enganutn%a berkata" “sami’na wa atha’na” $

Dalam 9erkembangann%a; Islam baik se


13/22

9embaruan senantiasa ter5ai; i mana alam suasana se9erti

igambarkan i atas; %aitu se5ak aba III M 9eralihan ke aba I2

M Ibn Taimi%ah telah tam9il membenung7n%a melakukan

9embaruan$

Pembaharuan %ang ilakukan !leh Ibnu Taimi%ah; itu5ukan

ke9aa tiga sasaran utama %aitu; su+sme; +l!s!# %ang

mene=akan rasi!nalisme; te!l!gi asy’ariyah %ang

ihaa9i$ Gerakan7gerakan 9embaruan itu seniri a9at

iklasi+kasikan men5ai ua; %aitu gerakan 9embaharuan 9ra7

m!ern an gerakan 9embaharuan 9aa masa m!ern$

Gerakan 9embaharuan 9ra7m!ern 9as


14/22

2III M an m!ern mulai aba I M; teta9i sebagaimana

ikemukakan !leh /a,lur Rahman bah=a gerakan 9embaruan %ang

ilann!n

Islam? terhaa9 amal ibaah$ Gerakan7gerakan seru9a 5uga mun


15/22

Gerakan 9embaruan 9ra7m!ern engan asar >kembali

ke9aa al7uran an al7Sunnah serta i5tiha? sebagaimana i atas;

5uga me=arnai gerakan 9embaruan 9aa era m!ern aba I an

M$ Sebagai misal; gerakan 9embaharuan %ang igerakkan an

i

9ertama; seruan untuk kembali ke9aa 9enera9an ketat al7uran

an Sunnah NabiF keua; keharusan aan%a i5tihaF ketiga;

9enegasan kembali keaslian an keunikan 9engalaman uran %ang

berbea engan


16/22

an n!rmati#$ 1leh karenan%a; gerakan ta5i 9embaruan Islam

memiliki akar hist!ris %ang kuat sebagai 9i5akan bagi k!ntinuitas

gerakan 9embaruan Islam kini an %ang akan atang$

4$4$. Perkembangan A5aran Islam Paa Masa Pembaharuan

Salah satu 9el!9!r 9embaharuan alam unia islam barat

aalah suatu aliran %ang bernama Cahabi%ah sangat ber9engaruh

i Aba ke7&:$ Pel!9!rn%a aalah Muhamma Abul Cahabi%ah

&*('7&*8* %ang berasal ari Ne5e; Saui Arabia$ Pemikiran%a

aalah u9a%a mem9erbaiki keaan umat Islam an meru9akanreaksi ari 9aham tauhi %ang tera9at ikalangan Umat Islam saat

itu$ Dimana 9aham79aham tauhi mereka telah ter


17/22

keberuntungan an lain7lain %ang memba=a ke9aa 9aham s%irik;

mereka berusaha mengha9uskan 9aham ini$ Pemikiran Muhamma

Abul Cahab %ang mem9un%ai 9engaruh 9aa 9erkembangan

9emikiran 9embaharuan i aba ke7&: aalah"

&$ Han%a Al -uran an Hais %ang meru9akan sumber asli

a5aran7a5ran Islam$ Dan 9ena9at ulama bukanlah sumber;

menurut 9aham =ahabi%ah4$ Takli ke9aa ulama tiak ibeanarkan'$ Pintu i5tiha senantiasa terbuka tiak tertutu9$

Muhamma Abul Cahab meru9akan 9emim9in %ang akti#

berusaha me=u5ukan 9emikiran%a$ Ia mena9at ukungan ari

Muhamma Ibnu Suu an 9utran%a Abul A,i,$ Paham79ahamn%a

tersebar luas an 9engikutn%a bertambah ban%ak sehingga itahun

&**' M mereka mena9at ma%!ritas i Ri%ah$ Paa tahun &*8*

Muhamma Abul Cahab meninggal; namun a5aran7a5aran%a teta9

hiu9 an mengambil bentuk aliran %ang ikenal engan nama

Cahabi%ah$

4$' T!k!h7T!k!h Pembaharuan Islam an Pemikirann%a

Berikut aalah 9emikiran t!k!h7t!k!h 9embaharuan alam Islam

an gagasann%a "

4$'$& 3amaluin Al a#gani Iran; &8'8

Salah satu sumbangan ter9enting i unia Islam iberikan

!leh Sa%%i 3amaluin Al A#gani$ Gagasann%a mengilhami kaum

muslim i Turki; Iran; Mesir an Inia$ Meski9un sangat anti

im9erialisme Er!9a; ia mengagungkan 9en


18/22

sebuah Uni@ersitas %ang husus menga5arkan ilmu 9engetahuan

%ang m!ern i Turki mengaha9ai tantangan %ang kuat ari 9ara

ulama$ Paa ahkirn%a ia iusir ari Negara tersebut$

4$'$4 Muhama Abuh Mesir &8.:7&:() an Muhama Ras%i

Ria Suriah &86)7&:')

Guru an muri tresebut mengun5ungi bebera9a negara Er!9a

an amat terkesan engan 9engalaman mereka isana$ Ras%i Ria

mena9at 9eniikan Islam traisis!nal an menguasai bahasa

asing 9ran


19/22

4$'$. Sa%%i utub Mesir &:(67&:66 an 0usu# Al -ara=i

Al ara=i menekankan 9erbeaan m!ernisasi an 9embaratan$ 3ika m!ernisasi %ang imaksu bukan berarti u9a%a 9embaratan

an memiliki batasan 9aa 9eman#aatan ilmu 9engetahuan m!ern

serta 9enera9an tekn!l!gin%a; Islam tiak men!lakn%a bahkan

menukungn%a$ Panangan al ara=i ini


20/22

met!e baru 9ena#siran Al -uran$ Hasiln%a aalah te!l!gi %ang

memilki karakter atau si#at ilmiah alam ta#sir Al -uran$

4$. Tu5uan Pembaruan alam Islam

Bertitik t!lak ari keua misi i atas; maka tu5uan 9!k!k ari

9embaruan Islam aalah"

Pertama; 9uri+kasi a5aran Islam; %aitu mengembalikan semua

bentuk kehiu9an keagamaan 9aa 5aman a=al Islam sebagaimana

i9raktekkan 9aa masa Nabi$ 3aman Nabi sebagaimana

igambarkan !leh Sa%%i utb sebagai 9eri!e %ang hebat; suatu9un


21/22

BAB III

PENUTUP

'$& Kesim9ulan

Pertama; 9embaruan Islam ta5i meru9akan suatu keharusan

karena a5aran Islam %ang rahmah li al’alamin serta sebagai agama

>9amungkas? menuntut aan%a u9a%a rasi!nalisasi an k!nteks7

tualisasi sesuai engan semangat 5aman$ Hal itu karena 9aa

hakikatn%a 9embaruan Islam meru9akan ikhtiar melakukan

rasi!nalisasi an k!ntekstualisasi a5aran Islam alam segala ranah

kehiu9an$

Kedua; keharusan bagi u9a%a ta5i setiakn%a memiliki tiga

lanasan asar %aitu lanasan te!l!gis; lanasan n!rmati#; an

lanasan hist!ris$ Artin%a bah=a gerakan ta5i ilaksanakan

engan asar an 9i5akan %ang kuat$

Ketiga; agar ta5i alam Islam a9at terim9lementasikan anteraktualisasikan; maka i5tiha harus i5alankan karena ta5i an

i5tiha hakikatn%a meru9akan ua hal %ang saling terkait$

4&


22/22

DAFTAR PUSTAKA

Asmuni; M$ 0usran$ &::8$ Pengantar Studi Pemikiran dan erakan

Pembaharuan dalam !unia "slam$ 3akarta" Ra5a=ali$

A,ra; A,%umari$ &::6$ Pergolakan Politik "slam dari

#undamentalisme$ 3akarta" Paramaina$

Gibb; H$A$R$ &::'$ Aliran-Aliran $odern !alam "slam; ter5emahan$

Mabeha@i!rurle#ault@ml!$htmlJm&

44
http://erlangga-khoirul.blogspot.com/2012/05/v-behaviorurldefaultvmlo.html?m=1http://erlangga-khoirul.blogspot.com/2012/05/v-behaviorurldefaultvmlo.html?m=1http://erlangga-khoirul.blogspot.com/2012/05/v-behaviorurldefaultvmlo.html?m=1http://erlangga-khoirul.blogspot.com/2012/05/v-behaviorurldefaultvmlo.html?m=1

Makalah Aspek Pembaharuan Islam indonesia

Documents

Transcript of Makalah Aspek Pembaharuan Islam indonesia