Post on 26-Feb-2023
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
H. Kamil BÜYÜKMİRZA 1
Serap DURUKAN KÖSE2
SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ’NİN POLİKLİNİK BİRİM
MALİYETLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Özet
Hastanelerdeki sağlık hizmetlerinin başında muayene hizmetleri gelmektedir ve
poliklinik birim muayene maliyetlerinin hesaplanması son derece önemlidir. Bu
çalışmada Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin 2011 yılı ilk
altı ay verilerine göre poliklinik muayene birim maliyetlerinin belirlenmesi ve
Sağlık Uygulama Tebliği ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma geriye
dönük (retrospektif) olarak tıbbi, idari, mali ve teknik verilerin incelenmesi ve
değerlendirilmesi yoluyla yürütülmüştür. Araştırmada temel olarak “fiili – tam
maliyet yöntemleri” kullanılmıştır. Maliyetler; birinci, ikinci ve üçüncü dağıtım
olarak tanımlanan ve üç ayrı aşamada gerçekleştirilen dağıtımlar ile hesaplanmıştır.
Çalışmada herhangi bir örneklem çekilmemiş, tüm poliklinik hastaları analiz
kapsamına alınmıştır.
Araştırmada poliklinik birim maliyetlerinin en büyük unsurunu personel
giderlerinin ve yardımcı üretim gider yerlerinden alınan payların oluşturduğu
belirlenmiştir. Son olarak, yapılan karşılaştırma sonucunda da incelenen 17
poliklinikten 15’inin poliklinik birim maliyetinin Sağlık Uygulama Tebliği Fiyat
Listesinde yer alan fiyatların üzerinde kaldığı görülmüştür. Sosyal Güvenlik
Kurumu’nun hizmet sunucuları için ödeme rakamlarını belirlerken maliyet analizi
sonuçlarını dikkate almasında yarar bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Maliyet analizi, hastane, poliklinikler
1 Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, bmirza@gazi.edu.tr 2 Yrd., Doç., Dr., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, sdurukankose@mu.edu.tr
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
29
Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından
Değerlendirilmesi
EVALUATION OF MEDICAL ENFORCEMENT DECLARATION IN
TERMS OF OUTPATIENT UNIT COSTS
Abstract
The medical examination services are primary health services in hospitals and
calculating outpatient unit costs is extremely important. The purpose of this study
was to determine the outpatient unit costs of Türkiye Yüksek İhtisas Training and
Research Hospital according to data from the first six months of the year 2011 and
compare them with the prices set by The Medical Enforcement Declaration. This is
a retrospective study which was conducted by investigating and evaluating the
medical, administrative, financial, and technical data.In this study, Actual Full Cost
Method was basically used. Costs were calculated through three steps of allocation
called first, second and third allocations. The analysis in the study is based on all
outpatients, not on a sample drawn from among them.
In the study it was determined that labor costs and shares received from the
allocation of support department costs constitute the greatest component of the
outpatient unit costs. Finally, our cost-price comparisons revealed that the
outpatient unit costs of fifteen of the seventeen outpatient clinics examined
remained above The Medical Enforcement Declaration Price List. Social Security
Institution should take cost analysis results into consideration when determining
the reimbursement rates for medical care providers.
Key Words: Cost analysis, hospital, outpatient clinics
GİRİŞ
Bir ülkenin en önemli kaynağı insandır. İnsanların ve dolayısıyla toplumun en büyük
zenginliği ise sağlığıdır (Erkol ve Ağırbaş, 2011). Hastaneler de insanların en önemli
ihtiyaçlarından olan sağlık hizmetlerinin karşılanması amacıyla kurulmuş, sağlık hizmeti üreten
hizmet işletmeleridir. Hastanelerin çoğu halen bir kamu kuruluşu olarak çalışmasına ve
yöneticilerin de bu anlayışla yönetmelerine rağmen, esas amaç sağlık hizmetlerinin en düşük
maliyetle ve maksimum kalitede verilmesi olmalıdır. Bu amacın yerine getirilebilmesi için
maliyet muhasebesi sistemi ve maliyet analizi teknikleri kullanılmalıdır (Eroğlu, 2002).
Maliyet muhasebesi, üretimi yapılan ürün ve hizmetlerin maliyetini oluşturan, maliyet
unsurların türleri, oluş yerleri ve ilgili oldukları ürün ve hizmet türleri bakımından
belirlenmesine ve izlenmesine imkân sağlayan bir hesaplama ve kayıt sistemi olarak
tanımlanabilmektedir (Erdoğan ve Saban, 2010). Maliyet muhasebesi, yönetimin mevcut
faaliyetlerini kontrol edebilmesi ve geleceğe dair plan yapabilmesi için detaylı maliyet
bilgilerini sağlamaktadır. Yöneticiler bu bilgileri, kaynakların daha verimli ve kârlı faaliyetlere
nasıl tahsis edileceği konusunda planlama yaparken ve karar verirken kullanmaktadır
(Vanderbecks, 2010; Gapenski, 2008). İster kâr amaçlı olsun ister olmasın tüm hastanelerde
sağlık hizmetlerin maliyetin bilinmesi kaynakların etkin dağılımında, maliyetlerin kontrolünde
ve verimliliğin arttırılmasında son derece önemlidir (Karasioğlu ve Çam, 2008). Bu amaçları
gerçekleştirmek ancak birim bazında giderlerin düzenli olarak saptanması ve esas üretim gider
yerlerine ait (klinik, poliklinik) birim maliyetlerin belirlenmesi ile mümkün olabilecektir
(Esatoğlu ve diğerleri, 2010) ve bunu da maliyet analizleri yardımıyla yapmak mümkündür.
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
30 H. Kamil Büyükmirza - Serap Durukan Köse
Maliyet analizleri, hastanenin ürettiği hizmetin üretim sürecinde rol oynayan maliyet
merkezlerinde oluşan maliyetlerin nihai çıktı sunan ve gelir getiren maliyet merkezlerine
mantıklı bir şekilde dağıtılması sürecidir (Maher, Stickney ve Weil, 2008; Yiğit ve diğerleri,
2003). Maliyet analizleri, eldeki sınırlı ekonomik kaynakların hasta / sağlık sistemi açısından
rasyonel karar vermede ve maliyet-sonuç dengelemesinde nasıl kullanılması gerektiği
konusunda karar vericilere yol gösterirler (Süt, 2012).
Hastanelerde üretilen hizmetlerin büyükçe bir bölümünü poliklinik hizmetleri
oluşturmaktadır. Hastaların, ayakta bakım ve tedavilerinin yapıldığı, hastane imkânlarından ve
sağlık programından faydalanılarak ve hastaneye yatırılmadan genel ve acil olarak teşhis, tedavi
ve koruyucu sağlık hizmetlerinin verildiği tıbbi üniteler olarak tanımlanabilen poliklinik ve
poliklinik faaliyetleri, yataklı tedavi kurumlarında verilen hasta bakım ve tedavi hizmetlerinin
önemli bir bölümünü oluşturmaktadır (Kaplan 1991). Bu çalışmada, maliyetlerinin kontrol
altına alınmasının sağlanabilmesi için bir kamu hastanesinin poliklinik gider yerleri temelinde
birim maliyetler hesaplanarak sonuçlar Sosyal Güvenlik Kurumu’nca bütün hastaneler için
standart olarak belirlenen Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) paket hizmet fiyat listesi ile
karşılaştırılmış ve maliyetler arasındaki farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Evren ve Örneklem
Araştırmanın evreni; Ankara ilinde yer alan Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma
Hastanesi’nin polikliniklerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, söz konusu
hastanenin 2011 yılının ilk altı ayına ait tüm finansal verileri ve istatistikleri oluşturmaktadır.
Veri Kaynakları
Araştırmada kullanılan finansal veri kaynakları aşağıda belirtilmiştir:
• Devlet hastanelerinde Döner Sermaye (DS) mizanı, DS bilançosu, DS gelir tablosu, DS
gelir ve gider cetvelleri, Genel Bütçe (GB) bütçe giderleri ve ödeme emri cetvelleri, bordro
kayıtları, Taşınır Mal Muhasebesi kayıt ve tabloları ve de hastane bilgi sistemi kayıtları
kullanılmıştır.
•Sağlık hizmeti üretim miktarlarının belirlenmesinde istatistik raporlarından
yararlanılmıştır.
• Ayrıca gerekli durumlarda gider merkezlerinin yöneticilerinin uzman görüşlerine de veri
kaynağı olarak başvurulmuştur.
Yöntem
Araştırmada temel olarak fiili tam maliyet (actual full cost) yöntemi kullanılmıştır. Fiili
maliyet yöntemi, üretim süreçlerinin tamamlanmasından sonra oluşan fiili maliyet
rakamlarından yararlanılarak maliyet hesaplamayı ifade etmektedir (Büyükmirza, 2010). Tam
maliyet yöntemi ise, maliyet unsurları olarak nitelendirilen direkt ilk madde ve malzeme, direkt
işçilik ve genel üretim giderlerinin değişken ya da sabitlik özelliğine bakılmaksızın maliyetler
arasına katılmasını ifade etmektedir (Finkler, 1994; Hankins ve Baker, 2004).
Maliyet tabloları; birinci, ikinci, üçüncü dağıtım olarak tanımlanan ve üç ayrı aşamada
gerçekleştirilen dağıtımlar ile netleştirilmiştir. Gider dağıtımı, doğrudan veya dolaylı olarak
tanımlanabilen maliyet kalemlerinin, maliyet merkezleriyle veya maliyet objeleriyle
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
31
Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından
Değerlendirilmesi
ilişkilendirilmesi sürecidir (Maher, Stickney ve Weil, 2008; Webster, 2004). Gider dağıtım
aşamalarında, gider dağıtım tablosu adı verilen tablolar kullanılmıştır. Gider dağıtım tabloları,
Tekdüzen Muhasebe Sistemi’nin (TDMS) “gider çeşitleri – gider yerleri” sistematiğinde
düzenlenmiş ve gider dağıtım kriterleri ile dağıtım işlemlerini de topluca gösteren tablolar
niteliğindedir. Gider dağıtım tablolarının düzenlenmesinde tablo sütunları gider yerlerine, tablo
satırları ise gider çeşitlerine tahsis edilmiştir.
Birinci dağıtım, hastane işletmelerinde kullanılan gider çeşitlerinin, doğrudan veya çeşitli
dağıtım ölçütleri kullanılarak dolaylı biçimde hastane işletmesinin gider yerleriyle
ilişkilendirilmesi aşamasıdır. Birinci dağıtım aşaması esnasında, bünyesinde ortak nitelikte gider
bulunduran gider yerlerinde (Yardımcı Hizmet Gider Yerleri- YHGY ve Yardımcı Üretim Gider
Yeri- YÜGY) toplanan giderlerin, çeşitli dağıtım ölçütleri kullanılarak ilgili gider yerlerine
yeniden dağıtılması aşamasına ikinci dağıtım adı verilmektedir.
İkinci dağıtım aşaması temel olarak bir dolaylı dağıtım aşamasıdır. Bu nedenle ikinci
dağıtıma alınacak gider yerlerinin dağıtım işlemine tabi tutulması için öncelikle ilgili gider
yerinin gider dağıtımında kullanılabilecek dağıtım ölçütlerinin bilinmesine gerek vardır.
Dağıtım ölçütleri ortak giderleri ait oldukları gider yerlerine aktarmada kullanılan fiziksel
ölçütlerdir. Dağıtım ölçütleri, her bölümün kendi özgün yapısına uygun olarak belirlenmektedir.
Çalışmada, YHGY’lerin dağıtımında, dağıtım ölçütü olarak ilgili gider yerlerin faaliyetlerine
göre ayrı ayrı ölçütler kullanılmıştır (Örneğin; çamaşırhane için dönüştürülmüş çamaşır adetleri,
merkezi sterilizasyon için dönüştürülmüş sterilize edilen set adetleri, vb.). YÜGY’lerin
dağıtımında ise dağıtım ölçütü olarak SUT puanı kullanılmıştır. Ortak nitelikte gider barındıran
gider yerlerinde ikinci gider dağıtımında kullanılabilecek yöntemler, basit dağıtım yöntemi,
kademeli dağıtım yöntemi, matematiksel dağıtım yöntemi, turlama dağıtım yöntemi ve planlı
dağıtım yöntemi olmak üzere 5 yöntemden oluşmaktadır. Bu araştırmada ikinci dağıtım yöntemi
olarak turlama dağıtım yöntemi kullanılmıştır. Turlama dağıtım yöntemi, matematiksel dağıtım
yönteminin tablolama programları yardımıyla uygulanış biçimidir. Yöntem ikinci dağıtıma
alınacak YHGY ve YÜGY’lerin kesin gider dağıtım tutarlarını, temel olarak matematiksel
dağıtım yönteminde olduğu gibi oranlar yardımıyla bulmaya ve dağıtmaya dayanır.
İkinci dağıtım ise iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada, YHGY’lerde (genel
yardımcı hizmet, teknik yardımcı hizmet ve bakım onarım yardımcı hizmet gider yerleri)
toplanmış olan giderler, gider yerlerine dağıtım ölçütleri kullanılarak dağıtılmıştır. İkinci
aşamada da, YÜGY’lerde (genel laboratuvarlar, genel ameliyathane, genel görüntüleme
birimleri, eczane, kan merkezi vb.) yardımcı hizmet gider yerlerinden pay alarak toplanmış olan
giderler, dağıtım ölçütleri yardımıyla polikliniklere dağıtılmıştır. İkinci dağıtımın iki aşamada
yapılmasının nedeni ödeme sisteminden kaynaklanmaktadır. Yapılan işlemler SUT eki EK-9
Listesinde yer alması halinde bedelleri “Tanıya Dayalı İşlem Üzerinden Ödeme” yöntemi ile
faturalandırılmaktadır. Listede yer almaması halinde SUT eki EK-10/B olan “Ayaktan
Başvurularda Ödeme Listesi”nin yanı sıra SUT eki EK-10/C “Ayaktan Başvurularda İlave
Olarak Faturalandırılabilecek İşlemler Listesi” (tetkik ve teşhislerin fiyatlarının yer aldığı
listesi) kullanılarak faturalandırılmaktadır. İşlemin sadece SUT eki EK-8 Listesinde yer alması
halinde ise, SUT eki EK-10/B Listesinde yer alan tutarlara ilave olarak; işlem bedeli ve bu
işlemle ilgili ilaç ve tıbbi malzeme bedelleri ayrıca faturalandırılabilir (SUT, Ayaktan
tedavilerde ödeme uygulaması, md. 4.2.1.B.1). Bir başka ifade ile hizmetler paket olarak fatura
edilebileceği gibi ayrı ayrı da fatura edilebilmektedir. Poliklinik hizmetleri için birden fazla
ödeme listesinin olması sebebiyle YÜGY’lerin maliyetleri ayrıca önem kazanmakta; bu sebeple
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
32 H. Kamil Büyükmirza - Serap Durukan Köse
de ayrı ayrı analizinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca birim maliyetlerin SUT
fiyatlandırmasıyla karşılaştırılabilir hale dönüştürülmesi için polikliniklere pazarlama satış ve
dağıtım ve genel yönetim giderlerinden de pay verilmek yoluna gidilmiş; polikliniklerin hizmet
üretim giderleriyle orantılı olarak hesaplanan bu paylar tablonun altına eklenmiştir. Birim
maliyet analizleri ikinci dağıtım sonrasında Esas Üretim Gider Yerleri olan polikliniklerde
gerçekleştirilmiştir.
BULGULAR
Polikliniklerin Toplam Maliyet Dağılım Analizleri
Aşağıda hastanenin polikliniklerinin toplam maliyetleri ve toplam maliyetlerinin yüzdesel
olarak dağılımı tablo halinde sunulmaktadır. Acil, Anestezi ve Diş Poliklinikleri sadece
poliklinik hizmeti sunmamakta olup; diğer polikliniklere kıyasla, faaliyetlerinin arasında
oldukça fazla tıbbi işlem, tıbbi uygulama ve yatak hizmeti yer almaktadır. Tablo incelendiğinde
maliyeti en yüksek poliklinikler 2.254.388,08 TL ile Acil, 2.208.235,61 TL ile Anestezi
Polikliniği olmasına rağmen; faaliyetlerinin arasında poliklinik hizmetlerinin dışında işlemler
olması sebebiyle polikliniklerin toplam maliyetlerini karşılaştırırken bu birimlerin kapsam dışı
bırakılarak değerlendirilmesi daha uygun olacağı düşünülmektedir. Böylece toplam maliyeti en
yüksek olan poliklinik 2.011.866,84 TL ile Gastroentereloji Polikliniği olmaktadır. Polikliniğin
toplam maliyetinin %27,06’sı I. dağıtım esnasında, %1,74’ü II. dağıtımın YHGY’lerin dağıtımı
esnasında, %71,20’si ise II. dağıtımın YÜGY’lerin dağıtımı esnasında oluştuğu görülmektedir.
Polikliniğin hizmet sunumu sırasında, laboratuvar ve görüntüleme hizmetlerinden oldukça fazla
faydalandığı söylenebilir. Birimin doğrudan gideri olarak nitelendirilen birinci dağıtım oranın
(%27,06), %23,80’i personel ücret ve giderleri, %1,24’ü duran varlık amortismanları, %1,06’sı
dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerdir.
Toplam maliyeti en düşük olan poliklinik ise 32.308,69 TL ile Cildiye Polikliniğidir.
Polikliniğin toplam maliyetinin %79,99’u I. dağıtım esnasında, %20,01’i II. dağıtımın
YHGY’lerin dağıtımı esnasında oluştuğu görülmektedir. Poliklinik YÜGY’lerden hiç hizmet
almamıştır. I. dağıtım esnasında oluşan giderin de %75,42’si personel ücret ve giderlerine,
%4,15’i ise dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere aittir. İlgili polikliniğin toplam maliyetinin
bu denli düşük çıkmasının nedeni poliklinikte bir adet hekimin hizmet sunması ve o hekimin de
analiz yapılan altı aylık dönemin beş ayında sağlık problemleri yüzünden raporlu olmasıdır.
Hekim hizmet sunamamasına, bir başka ifadeyle birime gelir kazandıramamasına karşın; sabit
maaşını almaya devam etmiştir. Bu sebeple de Cildiye Polikliniğinde personel ücret ve
giderleri, toplam maliyetinin içerisinde yüksek bir orana sahiptir. Toplam maliyeti en düşük
olan ikinci poliklinik ise 55.205,28 TL maliyetle Endokrinoloji Polikliniğidir. Polikliniğin
toplam maliyetinin %67,96’sı I. dağıtım esnasında, %13,14’ü II. dağıtımın YHGY’lerin
dağıtımı esnasında, %18,90’ının da YÜGY’lerin dağıtımı esnasında oluştuğu görülmektedir. I.
dağıtım esnasında oluşan giderin de %61,93’ü personel ücret ve giderlerine, %3,28’i ise
dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere aittir.
Analizler sonucunda Gastroenteroloji, Gastroenteroloji Cerrahi, Nefroloji, Kardiyoloji,
Kardiyovasküler Cerrahi (KVC), Üroloji ve Hematoloji Polikliniklerinin toplam maliyetlerinin
%50’den fazlasının, YHGY ve özellikle de YÜGY’lerin dağıtımından geldiği gözlenmiştir.
Özellikle de Üroloji ve Gastroenteroloji Polikliniklerinde ikinci dağıtımdan gelen giderlerin
payı %70’in üzerindedir. Bir diğer önemli bulgu ise Enfeksiyon, Psikiyatri, Cildiye, Anestezi,
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR), Diş ve Acil polikliniklerinde gözlenen en yüksek gider
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
33
Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından
Değerlendirilmesi
grubu personel ücret ve giderleri, özellikle de hekim personel ücret ve giderleridir. Enfeksiyon
ve Psikiyatri Polikliniklerinde bu gider grubunun, toplam maliyetlerinin %80’lerin üzerine
çıkmış olduğu gözlenmiştir. Hatta sadece I. Dağıtım Toplamı içerisindeki personel ücret ve
giderleri incelenirse, KVC, Pediyatrik Kardiyoloji ve Diş Poliklinikleri dışında kalan diğer
polikliniklerde personel ücret ve giderlerinin oranı %72-94 arasındadır.
KVC Polikliniğinde %16,40, Anestezi Polikliniğinde %7,81, Diş Polikliniğinde %6,53
oranıyla amortisman giderlerinin payının, özellikle de tesis, makine ve cihazları amortisman
payının, diğer polikliniklere kıyasla çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bir başka ifadeyle bu
polikliniklerin teknoloji yoğun poliklinikler olduğu söylenebilir. Son olarak, Anestezi, Acil ve
Diş Polikliniklerinde ilk madde ve malzeme giderlerinin, Pediatrik Kardiyoloji Polikliniğinde
ise dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerin payı diğer polikliniklere göre yüksek bulunmuştur.
Tablo 1. Polikliniklerin Toplam Maliyet Dağılımı Analizleri
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ2011 YILI İLK ALTI AY GİDER DAĞITIM TABLOSU
TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM%0 19.331,33 0,96 10.992,94 1,76 2.770,69 1,05 36.510,12 2,10 9.031,05 1,99 37.625,01 2,30 17.592,81 1,81 380.327,44 17,22 4.014,45 1,89
1 9.617,72 0,48 3.388,59 0,54 1.378,47 0,52 18.164,49 1,05 4.302,06 0,95 29.653,16 1,81 10.879,62 1,12 350.370,21 15,87 1.997,27 0,942 8.903,55 0,44 2.818,19 0,45 1.276,12 0,48 16.815,72 0,97 4.366,65 0,96 7.309,85 0,45 6.353,27 0,65 6.366,92 0,29 1.848,96 0,873 606,59 0,03 474,12 0,08 86,94 0,03 1.145,63 0,07 271,33 0,06 495,72 0,03 269,52 0,03 85,89 0,00 125,97 0,064 203,47 0,01 64,04 0,01 29,16 0,01 384,28 0,02 91,01 0,02 166,28 0,01 90,41 0,01 23.504,42 1,06 42,25 0,0210 0,00 0,00 4.248,00 0,68 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
2 478.817,52 23,80 168.415,37 26,98 70.746,81 26,70 385.567,60 22,18 220.885,96 48,60 222.677,37 13,58 150.586,02 15,50 1.569.827,89 71,09 64.053,58 30,21201 413.976,21 20,58 86.490,02 13,86 65.421,65 24,69 298.852,11 17,19 147.768,38 32,52 174.885,00 10,67 129.285,40 13,31 1.155.693,80 52,34 42.375,14 19,99
202 35.793,76 1,78 71.275,04 11,42 0,00 0,00 0,00 0,00 18.777,14 4,13 0,00 0,00 0,00 0,00 154.555,39 7,00 16.353,28 7,71
203 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 254.253,54 11,51 0,00 0,00204 29.047,55 1,44 10.650,31 1,71 5.325,16 2,01 86.715,49 4,99 54.340,44 11,96 47.792,37 2,92 21.300,62 2,19 5.325,16 0,24 5.325,16 2,51
3 21.246,89 1,06 11.773,54 1,89 17.057,26 6,44 38.614,83 2,22 9.712,86 2,14 21.383,51 1,30 10.902,97 1,12 25.746,35 1,17 38.313,04 18,07301 11.837,16 0,59 4.698,33 0,75 4.709,60 1,78 21.505,81 1,24 5.174,75 1,14 9.895,18 0,60 5.569,80 0,57 5.700,13 0,26 9.739,08 4,59302 515,12 0,03 429,27 0,07 85,85 0,03 1.287,80 0,07 515,12 0,11 1.030,24 0,06 343,41 0,04 1.631,22 0,07 171,71 0,08303 4.747,96 0,24 3.773,12 0,60 5.882,54 2,22 9.054,26 0,52 2.640,16 0,58 6.444,33 0,39 2.798,28 0,29 10.059,34 0,46 13.621,20 6,42304 4.146,65 0,21 2.872,83 0,46 6.379,27 2,41 6.766,95 0,39 1.382,82 0,30 4.013,76 0,24 2.191,48 0,23 5.355,67 0,24 14.781,05 6,97
4 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,006 25.018,34 1,24 12.785,87 2,05 2.638,02 1,00 36.170,46 2,08 8.296,55 1,83 268.879,69 16,40 28.609,64 2,94 172.469,34 7,81 10.510,09 4,96
601 25.018,34 1,24 12.785,87 2,05 2.638,02 1,00 36.170,46 2,08 8.296,55 1,83 268.879,69 16,40 28.609,64 2,94 172.469,34 7,81 10.510,09 4,967 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
544.414,07 27,06 203.967,72 32,68 93.212,78 35,18 496.863,01 28,59 247.926,43 54,55 550.565,58 33,59 207.691,44 21,38 2.148.371,01 97,29 116.891,16 55,1435.062,44 1,74 19.241,72 3,08 14.169,53 5,35 60.256,47 3,47 16.904,86 3,72 28.768,51 1,76 22.365,81 2,30 59.864,60 2,71 14.519,12 6,85
579.476,51 28,80 223.209,44 35,76 107.382,31 40,53 557.119,47 32,05 264.831,29 58,27 579.334,10 35,34 230.057,25 23,68 2.208.235,61 100,00 131.410,27 61,98
1.432.464,55 71,20 400.985,36 64,24 157.574,23 59,47 1.181.026,79 67,95 189.628,93 41,73 1.059.873,48 64,66 741.421,66 76,32 -2.208.235,61 80.595,72 38,022.011.941,06 100,00 624.194,80 100,00 264.956,54 100,00 1.738.146,26 100,00 454.460,22 100,00 1.639.207,58 100,00 971.478,91 100,00 0,00 212.005,99 100,00
8.522,37 2.644,02 1.122,33 7.362,60 1.925,05 6.943,51 4.115,08 0,00 898,03157.273,15 48.793,22 20.711,61 135.870,64 35.525,09 128.136,62 75.940,37 0,00 16.572,48
2.177.736,58 675.632,05 286.790,48 1.881.379,51 491.910,35 1.774.287,71 1.051.534,36 0,00 229.476,50MALİYETLERE KATILACAK GY GİDERLERİ
TOPLAM
BİRİNCİ DAĞITIM GİDER TOPLAMIYHGY DAĞITIMINDAN GELEN GİDERLER
İKİNCİ DAĞITIM BİRİNCİ AŞAMA TOPLAMI
YÜGY DAĞITIMINDAN GELEN GİDERLER
İKİNCİ DAĞITIM TOPLAMIMALİYETLERE KATILACAK PSD GİDERLERİ
FİNANSMAN GİDERLERİ
MADDİ DURAN VARLIK AMORTİSMANLARI
AMORTİSMANLAR VE TÜKENME PAYLARI
ÇEŞİTLİ GİDERLER
DIŞARDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER
ELEKTRİK SU YAKACAK GİDERLERİ
HABERLEŞME GİDERLERİ
BAKIM ONARIM GİDERLERİ
DIŞARDAN SAĞLANAN HİZMET GİDERLERİ
PERSONEL ÜCRET VE GİDERLERİ
HEKİM PERSONEL GİDERLERİ
HEMŞİRE PERSONEL GİDERLERİ
DİĞER SAĞLIK PERSONELİ GİDERLERİ
DİĞER PERSONEL GİDERLERİ
İLAÇ VE TIBBİ SARF MALZEMESİ KULLANIMLARI
DİĞER MALZEME KULLANIMLARI
POLİKLİNİK POLİKLİNİK
DİĞER İLK MADDE VE MALZEME KULLANIMLARI
BAKIM VE ONARIM MALZEMELERİ KULLANIMLARI
POLİKLİNİK
YEDEK PARÇALAR KULLANIMLARI
İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ
EÜGY EÜGYEÜGY EÜGY
ÜROLOJİ ANESTEZİGASTROENTEROLOJİ GÖĞÜS HASTALIKLARI KALP DAMAR CERRAHİSİ
EÜGYEÜGY EÜGY EÜGYEÜGY
KARDİYOLOJİNEFROLOJİGASTROENTEROLOJİ CERRAHİ PEDİATRİK KARDİYOLOJİ
POLİKLİNİKPOLİKLİNİKPOLİKLİNİK POLİKLİNİK ANESTEZİ POLİKLİNİK
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
34 H. Kamil Büyükmirza - Serap Durukan Köse
Tablo 1. Polikliniklerin Toplam Maliyet Dağılımı Analizleri (Devamı)
Hastaneye İlişkin Poliklinik Birim Maliyet Karşılaştırmaları
Birim maliyet analizleri ikinci dağıtım sonrasında Esas Üretim Gider Yerlerinden
polikliniklerde gerçekleştirilmiştir. Polikliniklerde birden fazla ve birbirinden farklı hizmet
üretildiği görülmüştür. Bu nedenle gider yerlerinde birim maliyetlerin belirlenmesinde
hizmetler, 2011 yılı Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki (SUT) puanlardan yararlanılarak eşdeğer
tek bir ürüne çevrilerek analiz yapılmıştır. Ancak polikliniklerde ortak hizmet hasta muayene
hizmeti olduğundan, bu çalışmada da sadece muayene birim maliyetleri ve SUT fiyatı ile
karşılaştırma sonuçları gösterilmiştir (Tablo 2). Birim maliyet belirlenirken iki aşamalı
hesaplama yapılmıştır. İlk aşamada poliklinik gider yerlerinin hizmetlerini üretirken I. dağıtım
gider toplamına güvenlik, çamaşırhane, santral gibi YHGY’lerden faydalandığı gider tutarı
eklenmiş ve bu toplam eşdeğer ürün miktarına bölünmüştür. Böylece birimlerin SUT fiyatına
dahil olan eşdeğer hizmet üretim birim maliyeti ortaya çıkmıştır. Her bir ürüne ilişkin fiili birim
maliyetler ise eşdeğer ürüne dönüştürmede kullanılan dönüştürme katsayılarının, eşdeğer ürün
birim maliyeti ile çarpılmasıyla bulunmuştur. İkinci aşamada da ilgili gider yerlerinin
YÜGY’lerden aldığı gider payı eklenerek ortalama olarak bir polikliniğe gelen hastanın teşhisi
için istenilen tetkik giderleri ile birlikte muayene hizmeti birim maliyeti hesaplanmıştır.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ2011 YILI İLK ALTI AY GİDER DAĞITIM TABLOSU
TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM% TM TM%0 137.903,88 6,12 25.523,13 17,28 1.344,84 0,93 2.834,18 1,43 1.802,59 1,07 982,31 1,78 1.593,60 0,69 2.519,26 1,56 24,22 0,07 995,68 1,26
1 119.727,68 5,31 17.741,02 12,01 669,08 0,46 1.410,06 0,71 896,82 0,53 488,72 0,89 755,10 0,33 1.253,38 0,77 12,05 0,04 495,37 0,632 17.499,23 0,78 7.373,17 4,99 619,40 0,43 1.305,37 0,66 830,23 0,49 452,43 0,82 774,90 0,34 1.160,31 0,72 11,16 0,03 458,58 0,583 506,94 0,02 58,82 0,04 42,20 0,03 88,93 0,04 56,56 0,03 30,82 0,06 47,62 0,02 79,05 0,05 0,76 0,00 31,24 0,044 170,04 0,01 350,13 0,24 14,15 0,01 29,83 0,02 18,97 0,01 10,34 0,02 15,97 0,01 26,52 0,02 0,25 0,00 10,48 0,0110 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
2 928.055,22 41,17 75.925,98 51,42 93.352,07 64,46 85.433,84 43,16 55.489,27 33,06 34.188,93 61,93 203.659,18 88,47 132.079,97 81,58 24.368,60 75,42 39.319,19 49,65201 318.878,75 14,14 56.660,61 38,37 82.701,76 57,10 80.108,68 40,47 50.164,11 29,89 28.863,77 52,28 136.711,45 59,39 32.035,22 19,79 24.368,60 75,42 33.994,03 42,93
202 214.436,10 9,51 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 61.622,57 26,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
203 157.282,36 6,98 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 94.719,59 58,50 0,00 0,00 0,00 0,00204 237.458,01 10,53 19.265,38 13,05 10.650,31 7,35 5.325,16 2,69 5.325,16 3,17 5.325,16 9,65 5.325,16 2,31 5.325,16 3,29 0,00 0,00 5.325,16 6,72
3 62.632,98 2,78 6.498,75 4,40 3.910,56 2,70 4.054,53 2,05 3.519,24 2,10 1.810,40 3,28 3.051,26 1,33 5.235,09 3,23 1.341,27 4,15 2.243,28 2,83301 34.595,98 1,53 2.720,70 1,84 1.423,31 0,98 1.876,51 0,95 1.415,04 0,84 737,74 1,34 1.221,30 0,53 2.166,64 1,34 339,67 1,05 836,56 1,06302 1.017,28 0,05 257,56 0,17 85,85 0,06 171,71 0,09 85,85 0,05 85,85 0,16 257,56 0,11 257,56 0,16 0,00 0,00 85,85 0,11303 12.926,24 0,57 2.075,11 1,41 1.257,98 0,87 1.194,65 0,60 1.069,22 0,64 597,33 1,08 1.162,78 0,51 1.729,06 1,07 471,89 1,46 754,62 0,95304 14.093,48 0,63 1.445,37 0,98 1.143,43 0,79 811,66 0,41 949,13 0,57 389,48 0,71 409,62 0,18 1.081,84 0,67 529,71 1,64 566,25 0,72
4 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,006 58.667,62 2,60 9.648,61 6,53 770,97 0,53 1.508,99 0,76 982,50 0,59 536,68 0,97 1.644,60 0,71 1.750,29 1,08 110,48 0,34 1.522,67 1,92
601 58.667,62 2,60 9.648,61 6,53 770,97 0,53 1.508,99 0,76 982,50 0,59 536,68 0,97 1.644,60 0,71 1.750,29 1,08 110,48 0,34 1.522,67 1,927 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
1.187.259,70 52,66 117.596,48 79,64 99.378,44 68,62 93.831,54 47,41 61.793,59 36,81 37.518,32 67,96 209.948,64 91,20 141.584,61 87,45 25.844,57 79,99 44.080,82 55,67206.256,05 9,15 26.402,62 17,88 10.080,59 6,96 9.638,41 4,87 9.069,55 5,40 7.253,38 13,14 12.392,39 5,38 13.890,72 8,58 6.464,11 20,01 8.156,74 10,30
1.393.515,75 61,81 143.999,10 97,52 109.459,03 75,58 103.469,96 52,27 70.863,15 42,22 44.771,70 81,10 222.341,02 96,58 155.475,33 96,03 32.308,69 100,00 52.237,55 65,97
860.924,22 38,19 3.666,18 2,48 35.365,53 24,42 94.465,53 47,73 96.988,91 57,78 10.433,58 18,90 7.866,89 3,42 6.430,70 3,97 0,00 0,00 26.949,86 34,032.254.439,97 100,00 147.665,28 100,00 144.824,56 100,00 197.935,48 100,00 167.852,06 100,00 55.205,28 100,00 230.207,91 100,00 161.906,03 100,00 32.308,69 100,00 79.187,41 100,00
9.549,57 625,49 613,46 838,43 711,00 233,84 975,14 685,82 136,86 335,43176.229,25 11.542,97 11.320,92 15.472,59 13.120,97 4.315,39 17.995,32 12.656,17 2.525,57 6.190,07
2.440.218,79 159.833,75 156.758,94 214.246,51 181.684,03 59.754,51 249.178,36 175.248,01 34.971,11 85.712,91MALİYETLERE KATILACAK GY GİDERLERİ
TOPLAM
BİRİNCİ DAĞITIM GİDER TOPLAMIYHGY DAĞITIMINDAN GELEN GİDERLER
İKİNCİ DAĞITIM BİRİNCİ AŞAMA TOPLAMI
YÜGY DAĞITIMINDAN GELEN GİDERLER
İKİNCİ DAĞITIM TOPLAMIMALİYETLERE KATILACAK PSD GİDERLERİ
FİNANSMAN GİDERLERİ
MADDİ DURAN VARLIK AMORTİSMANLARI
AMORTİSMANLAR VE TÜKENME PAYLARI
ÇEŞİTLİ GİDERLER
DIŞARDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER
ELEKTRİK SU YAKACAK GİDERLERİ
HABERLEŞME GİDERLERİ
BAKIM ONARIM GİDERLERİ
DIŞARDAN SAĞLANAN HİZMET GİDERLERİ
PERSONEL ÜCRET VE GİDERLERİ
HEKİM PERSONEL GİDERLERİ
HEMŞİRE PERSONEL GİDERLERİ
DİĞER SAĞLIK PERSONELİ GİDERLERİ
DİĞER PERSONEL GİDERLERİ
İLAÇ VE TIBBİ SARF MALZEMESİ KULLANIMLARI
DİĞER MALZEME KULLANIMLARI
DİĞER İLK MADDE VE MALZEME KULLANIMLARI
BAKIM VE ONARIM MALZEMELERİ KULLANIMLARI
YEDEK PARÇALAR KULLANIMLARI
İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ
EÜGYEÜGY EÜGY EÜGY EÜGY EÜGY EÜGY EÜGY EÜGY EÜGY
AİLE HEKİMLİĞİNÖROLOJİ HEMATOLOJİ ENDOKRİN ENFEKSİYON PSİKİYATRİ CİLDİYEACİL DİŞ FTR
POLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİKPOLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİK POLİKLİNİK
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
35
Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından
Değerlendirilmesi
Tablo 2. SUT ile Muayene Maliyetlerinin Karşılaştırılması
ÜRETİM BİRİMİ
POLİKLİNİKLER
SUT ÜRETİM MUAYENE
YÜGY GİDER
DAĞITIMI
TOPLAM
MALİYET
(TL) (ADET) BM (TL) GELEN GİDER (TL)
Gastroenteroloji 15,50 19.286 22,48 56,25 78,73
Gastroenteroloji Cerrahi 15,50 7.683 27,68 52,19 79,87
Nefroloji 15,50 2.848 38,60 64,36 102,96
Kardiyoloji 15,50 35.377 13,34 33,38 46,72
Göğüs Hastalıkları 15,50 5.531 35,77 10,00 45,77
Kardiyovasküler Cerrahi 15,50 16.380 34,78 64,71 99,49
Üroloji 15,50 10.729 9,65 69,10 78,76
Çocuk Kardiyoloji 15,50 4.418 24,15 18,24 42,39
Acil 15,50 19.430 56,63 44,30 100,93
FTR 15,50 1.265 71,28 27,96 99,24
Nöroloji 15,50 2.361 17,64 40,01 57,65
Hematoloji 15,50 1.651 38,36 58,60 96,95
Endokrinoloji 15,50 394 64,48 26,48 90,96
Enfeksiyon 15,50 249 260,82 31,59 292,42
Psikiyatri 15,50 2.532 41,12 2,54 43,66
Cildiye 15,50 17 1.494,71 0,00 1.494,71
Aile Hekimliği 15,50 1.191 43,41 22,63 66,04
Tablo 2’de de görüldüğü üzere sırasıyla Üroloji ve Kardiyoloji Polikliniklerinin birim
muayene maliyetleri, SUT paket hizmet fiyat tarifesinin altında kalmaktadır. Bir başka ifadeyle
sadece bu iki poliklinik muayene hizmeti sunum maliyetlerini karşılayabilmekte, geri kalan
bütün poliklinikler muayene hizmeti maliyetlerini karşılayamamaktadır. Muayene
maliyetlerinin en yüksek olduğu poliklinikler ise sırasıyla Cildiye, Enfeksiyon, FTR ve
Endokrinoloji Poliklinikleridir. FTR polikliniği hariç kalan üç poliklinikte muayene sayılarının,
yani faaliyet hacminin oldukça düşük olduğu gözlenmekte; bu nedenle de toplam maliyetleri
düşük olmakla birlikte birim başına sabit maliyetleri çok fazla olduğundan muayene birim
maliyetleri yüksek çıkmaktadır.
Biyokimya, Patoloji, Rontgen vb. YÜGY’lerden en çok hizmet alan poliklinikler ise
sırasıyla Üroloji, Kardiyovasküler Cerrahi ve Nefroloji Poliklinikleridir. Bu poliklinikleri
Gastroenteroloji ve Gastroenteroloji Cerrahi Poliklinikleri takip etmektedir. Bu polikliniklerin
hastaya teşhis konulurken hastane laboratuvarlarından oldukça yoğun faydalandığı ifade
edilebilir. Cildiye Polikliniği ise beş aylık dönem için hasta almadığından dolayı YÜGY’lerden
hiç hizmet almamıştır. Cildiye Polikliniği dışında, YÜGY’lerden en az hizmet alan poliklinikler
ise sırasıyla Psikiyatri, Göğüs Hastalıkları ve Çocuk Kardiyoloji Polikliniğidir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Araştırmada faaliyet merkezi olan poliklinik giderlerinin hizmetlere dağılımı yapılmış
ve birim hizmet maliyetleri (muayene maliyetleri) hesaplanmıştır. Hesaplanan muayene
maliyetleri ve bu maliyetlerin SUT paket hizmet fiyatlarıyla karşılaştırılması yapılmıştır.
Araştırma sonucunda sadece Üroloji ve Kardiyoloji Poliklinikleri maliyetlerini
karşılayabilmekte, geri kalan bütün poliklinikler zarar etmektedir.
Maliyetler incelendiğinde toplam poliklinik maliyetlerinin büyük bir bölümü personel
ücret ve giderleri, özellikle de hekim ücret ve giderleri ve YÜGY’lerden alınan hizmetlerden
oluşmaktadır. YÜGY’lerin toplam maliyetlerinin de büyük çoğunluğu personel ücret ve
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
36 H. Kamil Büyükmirza - Serap Durukan Köse
giderlerinden oluşmaktadır. Buradan hareketle muayene birim maliyetlerinin büyük bir
bölümünü personel ücret ve giderlerinden oluştuğu görülmektedir. Ülkemizde doktorların döner
sermayeden aldıkları paylarda çok ciddi iyileştirmeler yapılmıştır. Bu nedenle, bu maliyet
kaleminde bir azalmanın olması çok zor gözükmektedir.
Ayrıca, genel olarak verilen hizmet adedi yükseldikçe birim maliyetlerin düştüğü
gözlenmiştir. Ancak sonuçlara bakıldığında SUT paket fiyatları ile bu çalışma sonucunda
bulunan maliyetler arasında büyük farklılıklar gözlenmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu
maliyet analizleri yapmadan fiyatlandırma kuralları oluşturmaktadır. Maliyet analizi
yapılmaması hizmet fiyatlarının olduğundan yüksek ya da düşük belirlenmesine yol açmaktadır.
Bu durum hastanelerin ya da geri ödeme kurumunun zarar etmesine yol açmaktır (Ağırbaş ve
diğerleri, 2012). Araştırmaya konu olan hastanenin Kardiyoloji, Gastroentereloji ve KVC
Polikliniklerinde bir başka çalışmada da birim muayene maliyetleri hesaplanmış ve o zamanda
maliyetlerin geri ödeme fiyatların üzerinde olduğu tespit edilmiştir (Durukan, Akar ve Şahin,
2007). Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi, kamu statüsünde olması nedeniyle, zarar etse dahi
sağlık hizmetini sunmaya devam etmesi beklenmektedir. Ancak hastane yöneticileri tarafından,
sınırlı olmakla birlikte gider kalemlerinin bazılarında maliyet azaltıcı çalışmalar yapılabilir. Son
olarak, analizler sırasında ilgi hastanede hastaya sunulan çok sayıda hizmet faturaların eksik
düzenlenmesi ya da hatalı olmasından dolayı faturalar ilgili birim üzerinden fatura birimine
çekilmiş, yapılan düzenlemeler sonrası tekrar ilgili birimin üzerine aktarılmamıştır.
Araştırmada, tanılar baz alınarak bu faturalar ilgili birimlere aktarılmış ve maliyetler bundan
sonra hesaplanmıştır. Bu ve benzeri durumlar, gelir kaybına ve birim maliyetlerin yanlış
hesaplanmasına yol açmaktadır ve diğer hastanelerde de yaşanıldığını düşünülmektedir. Maliyet
analizleri yapılsın ya da yapılmasın gelir kaybına sebebiyet vermemek için bu tip durumların
hastaneler tarafından kontrol altına alınması gerekmektedir. Son olarak sağlık hizmeti sunan
işletmelerde düzenli olarak maliyet analizleri yapılmalı; analiz sonuçları yönetsel kararlarda ve
maliyet denetiminde kullanılmalıdır. Ayrıca maliyet analizlerinin, SGK ile yapılan hizmet
sunum ücretleri ile ilgili görüşmelerde kullanılmasında yarar bulunmaktadır.
KAYNAKLAR
AĞIRBAŞ, İsmail; GÖK, Haydar; AKBULUT, Yasemin ve ÖNDER, Ömer Rıfkı (2012).
Hastanelerde Maliyet Analizi ve Tıbbi Rehabilitasyon Hizmetlerinde Birim
Maliyet Hesaplanması, Türk Fiz Tıp RehabDerg, Sayı 58, ss.103-108.
BÜYÜKMİRZA, Hüseyin Kamil (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi: Tekdüzen’e
Uygun Bir Sistem Yaklaşımı, 15. Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara.
DURUKAN, Serap; AKAR, Çetin. ve ŞAHİN, İsmet (2007). Seçilmiş Hastanelerde
Karşılaştırmalı Poliklinik Gider Yeri Birim Maliyetleri, Sağlık İdaresi Dergisi,
Cilt 10, Sayı1, ss. 19-47.
ERDOĞAN, Necmettin ve SABAN, Metin (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi,
Genişletilmiş 5. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
ERKOL, Ümit; AĞIRBAŞ, İsmail (2011). Hastanelerde Maliyet Analizi ve Faaliyet
Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Dayalı Bir Uygulama, Ankara Üniversitesi Tıp
Fakültesi Mecmuası, 64(2): 87-95. (DOI: 10.1501/Tıpfak_000000790)
The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 8, Aralık 2014, s. 28-37
37
Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından
Değerlendirilmesi
EROĞLU, Ahmet (2002). Yoğun Bakım Hastasında Destek Yaklaşımlar: Yoğun Bakım
Hastasının Maliyeti ve Maliyete İnfeksiyonun Katkısı, Yoğun Bakım Dergisi,
2(Ek 1): 139-142.
ESATOĞLU, Afsun Ezel; AĞIRBAŞ, İsmail ve DİĞERLERİ (2010). Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri’nde Maliyet Analizi, Ankara Üniversitesi
Tıp Fakültesi Mecmuası, 63(1): 17-27.
FINKLER, Steven A. (1994). Essensials of Cost Accounting for Health Care
Organizations. Aspen Publishers, Inc.,USA.
GAPENSKI, Louis C. (2008). Healthcare Finance: An Introduction to Accounting and
Financial Management, 4th Ed., USA.
HANKİNS, Robert W. ve BAKER, Judith J. (2004). Management Accounting for Health
Care Organizations, 1stEd.,Jones and Barlett Publishers, Inc. USA.
KAPLAN, Aslan (1991). Hastanelerde Poliklinik Faaliyetleri ve Karşılaşılan Problemlere
İlişkin Çözüm Önerileri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara, ss:38-39.
KARASİOĞLU, Fehmi ve ÇAM, Alper Veli (2008). Sağlık İşletmelerinde Maliyet
Analizi: Karaman Devlet Hastanesinde Birim Muayene Maliyetlerinin
Hesaplanması, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Haziran, ss. 15-24.
MAHER, Michael W.; STICKNEY, Clyde P. ve WEIL, Roman L. (2008). Managerial
Accounting: An Introduction to Concept Methods and Uses, 10thEd., Thomson
South-Western Company, USA.
SÜT, Necdet (2012). Hastalık Maliyet Analizi, RAED Dergisi, 4(1): 24-28.
(doi:10.2399/raed.12.002)
VANDERBECKS, Edward J. (2010). Principles of Cost Accounting, 15th Edition, South-
Western Cengage Learning, USA.
WEBSTER, William H. (2004). Accounting for Managers, McGraw-Hill Companies, Inc,
USA.
YİĞİT, Çetin; PEKER, Suat; CANKUL, İbrahim ve DİĞERLERİ (2003). GATA Eğitim
Hastanesinde Yatan Hasta Maliyetlerinin Belirlenmesi, Gülhane Tıp Dergisi,
45(3): 233-243.