Geregls trcer aan die fi.P.l(. a s ' n Nuusblad.

5cle Jrg. J<aapstad, Woensdag, :16 Oktober 1946. No. '17.

A! dio aansooko om ve :·a n<lc ring van d ie von nisse ten l>e hoe,To van d ie !)u il s o Ieie r,: ,,·nt veer t ien <lno gelcd o iot die dood. ve roo.r ­<l ccl is, i ~ dcu r die Gcallleerdo Hchcerraad v~1n die hand g ewys.

D ie aansoeke v:u1 r.ugrnaar­sl,alk 1Je n 11a n Godng. veldm. ' Vilhelm heitel en .t\!.f1·cd J od i '1 at vl'r~:-o ck ltet dal .hu lle ge­s"ldet !n pJnas vnn opgehang moet wo rd, is gewl'ier . Ool;­<lie ' 'Or f<nCl' van <l ie scwentig­jar:ge E r ich IWtlor om sy le­,,·enslnng-c· ge\'a ngeni,straf to! die doo<l'-lraf !c ve;:a:Hler, h; van di l' hand gew·y:;.

JOACIIIii! VAN RIBBFJK'l'nOP r:=:r:.r--.~r;~~·p:.~<~ -~

Die elf Duitse leiers wat ,·an ­da g tereggcslel word, is Her­man Goring, Wilhelm I<eitel, Alfred J odi, J oachim. von Rib­bcntrop , .Alfred R osenberg, Hans Frank. \\'ilhelm F lick Julius Streicl1er, Fritz Saukel en Arthur Seys-Inquart. D ie twaalfde Ieier \Vat ter dood ver ­oordcel is, :'\fnrti n Bormnann, is reeds oorlcde.

Verskcie pctisies om \'cran­dcri ng van die vonnisse is ont-

ST.EUN OPTH EDE VAt~ KEHK

Die Sinodn.lc Komlllissic Yan die N .H. of G. :KerJ' in ~~r:ms­vaal J1 ct d ie voJgE! nde t elegram Yan dio Christ Oh m·ch van N u­Z celanu on! v:mg na a a nieiding nl.!1 die poging , ·an clio Kerl> .in S uid-Afrika om die bcgena<li­ging va n d ie Duitsc leiers : ,U bcrocp in belan g d ie vcroo r·­<i celdes vnu Ncur('nb<·r·g s!di ll'r' dour <lie helc wereld tot bemoc­<.l ig ing van e!l<een wa t <lie Jncns!Jcid lief hct!' ])!e tclc­gmm is op die !w rk lilce Jw n­gres oor Komrnunismc d em· el i . C. B . ndnk voorgc lce".

vang. Namens Kaltenbnm­ner , Von Schirach en Speer is gcen petisies ingcdien nie. Pe­tisics wal namens Goring , Strei­cher en Von N eu rath inge<licn is, h cL gesl<ied sondc1· die mag­tiging van die veroordeeldes.

D ie te regstclli ng is byg-<: woon d eur· ' n kommi-.:;ie Yan die vier: mooll(lhede en t \\'eB per~n·cr­

t eenwoordigl'rS van ek V:ln d ie vie r besct t ingsowcrhccle. Jtnto-, gr·a\\'c s a l ook toegclaat word.

VlERDJE DUITSE RVK

Rudolf H ess, wat tot 20 jaar gcvangenissti·ac vcroordecl is, is hcsig m et d ie opslel van p lanne vir 'n Vicrd6 Duitse Ryl<, berig Sapa-Reutcr. Hy het die mcning uitgespreck dat Duitsland oor 20 jaar sal her­lcef.

A01rn geff{.ff(QJ@gd/~$ ~~ DJ@rn ~ Vff rr \:! <oxe@$~ff

PJHl!TOlUA. - Van tlie gcvnngencs in l ' r·ctoria wnt- a:mgehou \\:Ord. op uanldagte vnn hoog,•c rrua <l is ' n brief n~n d a uJ;: ontvang v:r the vocdsel ''"at aan bulle ,·cr~lmf is ondc L· Ieiding van hoof-1-omdtf'. mc v. R. C. Seymou r· e n h omdte. m e,· . .H. Dommissc van Pretoria, \'an wio oolc 'n oproep om bydracs uitgcga a n )1ct .

T ot vcl'!ede week is reeds m ecr a s £20 aan geld ont\·ang asook v erskcie pal<l(ics eetware, o.a. 'n hocvcelhcicl wildsbiltong van mcv. Spies, Zululand, en twee hoenders van mev. De Ridder, Lyttleton . Verdere oy­draes lwn nog gcsluur word aan mcv. H . Dommisse, ChaL·­lesstraat 84, Brool<iyn, Preto ­r ia.

Die brief , ·an die gcvangencs ann mev. Dommisse lui:

vVnnrde mcvrou, namcns my mcdc-aangcklangcles vir hoog­vcrr"at'ld laat my toe om u en u me<le-werksters ,·ir die groot vrcngdc te dank wat die \'Cr­verslngs vir ons a lm a! betoken. Op s igself r eeds 'n baie we!lwm en aangename vcrlossing van

die egalig heid van ons daeliksc lewenswyse, is dit egter · nog meer 'n more!e aanmoediging om die g eneenthoid en licfdc van ons medemcnsc daarbu itc so dikwels hier in ons ind ivi­duelc s el tc \'Ocl. D it heg ons onderling nou aan mekaar en verplig ons na j)uite; veral b ind dit ons 'n stewigc l'iem onclc t· die hart om t e sien dat ons tog nie as dit beskou word waar­voor ons beskuldig word nic.

K ecm <.Ius, geagtc :'\f C\';·ou, die dank van (onde rtel<:en) dr. E. H olm, H. \V. Neumann. p _ A. H . Labuschagne, L . H. J. Potgicter, L. i\L Viljoen, M. .l'vrardon, l\.f. J. P icnaar, J. Snoel<, d:·. J. F. Strauss.

@wa~~~t Ga11rdyftl Vi~ @©rr ~~run~emJtmerg

Die larnfergordyn het ·vanclag toegelia h oor die bloedtoueel von die Neu­r f.!nbergse wraald10j. Elf D uitse leiers, onder ?t:ie .drie soldat.e ·wat. selfs vir hoogverraad die eerbare dood. voo 1· ' n vwtrpelo to n sou ster f , is vandog na ' n o p('uvare ven wderiug van tien maaude aan die galg.f:out opge­ltang.

Naclat dio samestelling en p•·oscdure van die sogcnaamdc hof die wcsterse rcgs praak reeds tot 'n aaufluiting gcmaak h et, het die l ewenlose liggame van die slagoffcrs m et hul ,·al van die sl<avol ook die Christe­Ji)<o beskawing saamgcruk na die put Yan primitiewe ba.rbare­dom waaruit dit met soveel ccue se inspanning opgchef is.

Daarom vc1·keer de bcskaafdc wcreld vanclag in rou.

WILIJ J<..)L~[ J\.fH'.!~EL

.Die Gealliccrde beriggcwing, 'vie se p lig dil. was om die ':'\ curenberg.~c dwaashcid te proocer rugsleun m et instem­mcnde kommcntaar, hot blyk­haar 'n moci lil<e taalc gehad. As gclet wore! op die slualc d is wat hulle clio puoliek voorgesit h et aan hel'igle waarin stcun verleen word aan die uitspraak, en veral dal dit merencleels van lin kse kocra nte afkomstig was, l<an die indruk n ic wecrhou word dat die oe cloclbcwus vir afkeurendc kommentaar ge­s luit is nic . Kogtans het ' n groot aanta.l blaaie, wnaroncler inYloedrykcR. ster]{ bcdcnkingc gcopper. en die F orum se buite ­landse rcdaktcur skryf in Yer-

WlLliEL)l t•'l{ICK.

A of die dood self 11og :uic volkom,e genoegdoe­ning ver skaf het. nic, is di e sterwcusuur van die maune ontwy den1· d ie t.ccnwoor d igheid van ' 11

kommissie van dec viet· moondhed(' 1-vat n mne ns Jtul YOH~e b ulle ga~m ver· ~ad ig het. aan d ie baste st ui13trel kiuge V[m d]c

ADOLF Hl'I'T>ER het di e vc rne­<ior·ing om <li •· :-trop!lood to s tc rf vc l'lny d e nr solfmoord lo p leeg. .l\'a die ,Ch risteUke' ' voorbeeld wat Xcure nbcrg Yi r <l ie voll>.ereg

' gestcl hot, sal d it die enigs tc Iw ns o wees wat 110rbly vir d ie Yet·lo rcnde leicrs in toelmmsfiJ;o oor loc - ool;; , ·ir ilie H ritse l;:oning. want elite land het uit­eindelik sy Waterloo.

band hie rmee da t , baic Britse ty<ls l•rifte anngcvoet· het dat d ie \'Crsld llendo Gea lliee nle oor­logs le iers ondet· d ie m m·e op­, ·atting van voll;:ereg ve rhoor lwn word as dH oie was dat lilt net op vcrloorders t:oegepas word n!e."

Die toonaangewende b lacl E conomist wys op die ,misdade teen die mensheid" wat deur d ie Gcalliccrdes s elf gepleeg is, en beida d it clat die voll•e wat die uitspraak gedoen hot, hul­self so uitdrukiil< van die w et wat hulle 4toegepas hct, g evry­waar het.

Die Forum self voel oolt ba.ic bednrlc en W)'S op d ie fcit cla.t daar geen i.nternas innale J;oclc

J ULWS STREICHER.

o ffe rs aan h nl om·!ogs­uo(] " JI i~ VC I'Sl::to-l•CW€' .l'S o '~ ~ ~ ~o

en fotogntwc toegrlaat om u it. die doodsvaUei n ug ' JJ baste teng tc ga:m skc p vir )n ~cnsasiedorse

m emsh.eid. Die proses van w raaknemi11g

is f yn bereken, maar clio ge­

volge Yan hicrdie sinlose Ycr­g olclingsdaaci is onbercl<onbaar.

A.RTfl til"t SEYS-10QUART.

AJ,FRED HOSENBEflG.

wa-; \\'at die verhoor gcrugsleu n het Die, e n die hof self dw; we t ­tc gcmaal• het. om by tHo mis­tlade te pas e n <lit toe van t crugwe rkc mlo lnag g emaak he t. , Sal ' n regte r in 'n saak i n ecn van ons s traiho\\'c soiet s vir 'n enlwi<' uomblil;: toelaat '?" v•·a die bla <l , " 'at daaraan toc­Yocg dat di t moeilil• b; om d ie ongemaklikc gcclagte tc vermy dat dle rolle ne t omgedmai lw n gewees hc t .

Die m oon t likheid bestaan

natuurlik dat dit nog omge­draai kru1 \\'Ord, en dit sal die voon•egters va11 dcmokrasie wces wat die praklyk in die Jewe gerocp het.

'

8LADSY TWEE

Witwatersrand Gaan Organiseer

Gebiedsleier se Oproep Onderstaande boodsh:ap word deur gebiedsleier J. G. s.

Opperman aan die brandwagte van die Witwatersrand en om­gewing gerig:

Wanneer 'n mens terugdink aan die stryd wat die Ossewa­brandwag gedurende die afge­lope ses jaar moes voer om sy naakte voortbestaan dan voel 'n mens dat dit eintlik vanpas sou wees dat elke Brandwag 'n stewige handdruk gegee word vir die standvastigheid en ge­trouheid wat hulle openbaar het.

Hierdie uitstaande karakter­eienskappe wat deur Brand­wagte oor die hele land aan die dag gele is, word soveel meer waardeer aan die Witwaters­rand waar die voortbestaan van ons organisasie toevertrou was aan mense wat byna sonder uit­sondering nie ekonomies self­standig is nie, nl. die Afrikaner­werker.

Genl. Opperman

Elkeen van hulle het gedurig gevaar geloop om met sy daag­likse brood te boet vir sy ge­trouheid aan die saak waaraan hy glo. Baie van hulle het hier­die prys betaal . . . • en ook meer as eenmaal, maar hulle is vandag nog in ons geledere. Talle het in die internerings­kampe beland, maar hul kame­rade buite het hul plig gedoen sodat die afhanklikes versorg kon word. In een geval is drie agtereenvolgende bevelvoerende offisiere van 'n eenheid met die offisiere onmiddellik onder hul­le, gei:nterneer, maar altyd was daar opvolgers en die eenheid het staande gebly.

Tenspyte van a! die gevare van viktimisasie en vervolging en die geweldige moeilikhede waarmee enige uitgebreide or­ganisasie in groot stede te kam­pe het, staan die O.B. aan die Rand nog sterk.

Dit spreek vanself dat die organisasie nie ongeskonde ge­bly het nie. Kontak is met talle lede verloor. Dit moet weer herstel word. Terwyl ons met ons rug teen die muur moes veg om staande te bly, kon die uitbouing van die organisasie nie aandag geniet nie. Dit moet nou gedoen word.

Omdat die interneringswoede van die Empire-regering so veel van ons kamerade aan die Rand getref het, het ons dit altyd ons eerste plig geag om te voorsien in die behoeftes van die Noodhulpfonds. Die behoef­tes van ons organisasie was 'n bysaak.

VAN NOU AF

Die tyd het nou aangebreek dat ons ons organisasie sal voorsien van die nodige middele sodat die ideale waarvoor so­vee! opgeoffer is, bereik kan word. Daa1·om word hierdie be­roep gedoen op die Branwagte van die Witwatersrand, Oos­en Wes-Transvaal om hui gelde­lilie bydraes te stort sodat ons werlisaamhede nie gestrem word nie.

Uit die organisasie-fonds wat opgebou word, sal ook ons ver-

pligtings teenoor die Noodhulp­fonds nagekom word. Met uit­sondering hiervan sal elke stui­wer \veer in die organisasie te­ruggaan deurdat meer organi­seerders en meer voorligting besliilibaar gestel sal word.

Fondsdag was altyd in die verlede die hoogtepunt van ons jaarlikse insamelings vir orga­nisasie-doeleindes. Vanjaar sal dit wat hierdie Gebied betref, slegs die begin wees. Op elke Brandwag word 'n beroep ge­doen om 'n maksim um-bydrae te stort.

Daar is geen rede waarom ons sal twyfel aan die toekoms van die Ossewabrandwag nie. Die a lgemene ontevredenheid met die huidige s telsel van re­gering deur beroepspolitici, en die gebrek aan belangstelling in ,politick" kan deurgaans vasgestel word. Dit moet lei tot 'n keerpunt in die staatkun­dige beskouing van die Afri­kaner.

Ons het geen voorneme om die fris en jeugdige kragte van die Ossewabrandwag in die wil­dernis van politieke partye in te lei nie. Die strewe van die Beweging moet steeds wees om die bestuur van ons landsake weg te neem uit die hande van die professionele politikus en dit te oorhandig aan die wer­kers in hul verskillende bedry­we. Slegs so 'n stelsel van re­gering kan Suid-Afrika van die twis in ons politieke !ewe bevry en die aandag van almal wat dit met hierdie land opreg be­doe!, toespits op die vooruit­gang van ons land en volk.

Indien die ideaal van die O.B. nie seevier nie, wag daar op Suid-Afrika 'n droewige dag van ontnugtering. Een party­diktatuur sal die ander opvolg, en wat die een in tien jaar pro­beer opbou, sal die ander in die volgende tien jaar probeer ver­nietig. Geen konsekwente be­leid in verband met enige van ons ernstige landsvraagstukke deurgevoer word nie, want wat die een party as lewensbelang­rik beskou, word deur die op­volgende party as van minder belang beskou. Die werl,er sal die slaaf van die kapitalistiese baas bly, en uiteindelik die prooi word van 'n kommunistiese dili­tatuur. Maar lank voordat hier­die bloedige revolusie ons oor­val, sal die blanke Christendom van Suid-Afrika ondermyn wees deur geleidelike gelykstelling tussen blank en nie-blank waar­voor ge-agiteer word, nie a ileen in ons land nie, maar ook buite ons grense.

Dit is die sombere toekoms wat Suid-Afrika in die gesig staar indien ons nie toestande

1 skep y.rat dit moontlik sal maak vir elke Christen-mens wat die land lief het om in vrede saam te werk en gesamentlik ons blanke erfenis te beskerm nie.

Die Ossewabrandwag het reeds daarin geslaag om t ien­duisende werkers saam te bind onder die leuse van ,een vir almal, alma! vir elkeen". Dit is die waarborg dat die stryd om 'n beter bestaan vir elke werker suksesvol sal eindig.

Die Ossewabrandwag het reeds binne sy geledere op ge­Iyke voet saamgebring mense wat in die verlede ernstig ver­skil het op politieke gebied. Dit is bewys dat die O.B. die groot eenheidsfaktor in ons. nasionale lewe is.

Vir die saak van die Ossewa­brandwag kan altyd en meer geoffer word. Laat ons die hand aan die ploeg slaan.

DIE O.B., WOENSDAG, 16 OKTOBER 1946.

GENERAALSKAP VAN HEIDELBERG IN £418

Die daadkrag van die Osse­wabrandwag in die Heidelberg­se (K.P.) generaalskap het op­nuut luid gespreek met die vie­r ing van die geboortedag van die Ossewabrandwag toe hier­die generaalskap die pragtige bedrag van meer as £418 byeen gebring het. Hierdie opbrengs is van besondere betekenis om­dat hierdie generaalskap (A4) weens sy uitgestrektheid nou in twee verdeel is en nog daarin geslaag het om so te presteer.

Daar het 'n pragtige gees van samewerking onder die Brand­wagte geheers. Die hoofkom­mandantskap Caledon het £200 opgelewer, terwyl Barrydale en Swellendam £115 en £61 onder­skeidelik ingesamel het. Klei­ner eenhede het meer as £30 ge­in.

OPKOMST KOMMANDO

Opkomst-manne- en vroue­kommando's het op 28 Sept. aan huis van sers. F. J. Ferrei­ra O.B.-dag gevier. Die funk ­sic wat om tienuur begin het, is geopen met gebed en wel­komswoord deur komdt A. I. Strydom. Benewens verskeie voordragte en sangnommers het komdt. Terblanche van Tzitzikamma 'n besielende toe­spraak gelewer. Die dag is ver­der deurgebring met sport, juk­skei en volkspele. 'n Bedrag van £7 is ingesamel.

Oudtshoorn Beweeg Vir diegene wat beweer dat

die Ossewabrandwag in Oudts­hoorn dood is wag 'n ontnugte­ring wanneer die aktiwiteite van die Beweging vir die afge­lope paar maande in oenskou geneem word. Baie treffend was dit om te sien die gees van hartlike samewerking wat daar weer geheers het met die insa- ' meling van fondse vir 8 Augus­tus. Die verskillende funksies is afgesluit met 'n gesament­like hyeenkoms van die mans­kommando, onder komdt. Dirk Lamprecht, en die vrouekom­mando onder komdte. P. M. Nel, op die plaas van mnr. Louis de Jager, Buffelsdrift. Hoofgenl. Jurgens Schoeman en hoofkomdt. L. de Jager was di.e eregaste. Die vindingrykheid van die Boervrou om vir die innerlike mens te sorg, veral in hierdie tyd van skaarste, was werklik verbasend. Die op­brengs was dan ook £40 meer as verlede jaar.

Hoof-komdt. S. J . Kamffer van Hoofkantoor, Kaapstad, is tans besig met reorganisasie­werk in die Oudtshoornse afde­ling wat nie minder as twaalf kommando's bevat nie. Die ledetal van hierdie kommando's beloop etlike honderde, indien nie duisende nie. Dan is daar nog baie meer wat in simpatie met die Beweging is, maar weens noodregulasies of veny­nige base nie mag aansluit by die Volksbeweging nie. En dis vir hierdie wonderlike vryheid van die enkeling wat ons glo een van die dae weer sal gevra word om te stem. Die O.B.'s plaaslik voel dat ons geagte

K .G. om samewerking te ver­kry nou so ver as wat dit moontlik is gegaan het en dat die tyd nou aangebreek het om halt te roep.

NUWE LEDE

Sonder vrees van teenspraak l<an gelwnstateer word dat ge­durende die afgelope drie jaar geen enlwle Brandwag uit die plaaslil'e kommando's bedank het omdat fout gevind is met die Ieiding of strewe van die Beweging nie. Inteendeel het tientalle uit vrye keuse aange­sluit.

Vir die oningewyde mag dit van belang wees om te weet hoe by die reorganisasie te werk gegaan word. Die hele kom­mando word ontbind en Brand­wagte wys hul eie komman­dant(e) aan. Nog nooit is moeite ondervind om uit eie ge­ledere bekwame en gewillige mans en vrouens te vind om baie verantwoordelike hetrek­kings te beklee nie.

Met die jongste reorganisasie is komdt. Dirk Lamprecht be­vorder tot hoofkommandant. As kommandant van die Oudts­hoornse mannekommando's is mnr. Louis de Jager en mev. P. M. Nel herkies.

Die O.B. is die Adver· tensieblad van die toe­koms. Gebruik sy ge­klassifiseerde kolomme.

~------------------------------------~---~--------------------------~ I

Pas uit die I 'n Groot historiese rom an oor die Stryd van die Georganiseerde Afrt'kanerdom geduren­de die OorlogsJ·are 1939-1945.

Die Aandeel van elke Lid van hierdie Beze·eghzg zeord daadwe1'khk uitgebeeld in

d e u r S. J. DE JONGH

Verhale van Heldemoed, TV aagdade, Verraad, Ontberi11gs, Luistervinke, A angeze·ery, 011tsnappings 11it die F 01't en die Interneringskamp, Voortvlugting, Liefde en Kameraadskap.

Die Verhaal van Die grootse, opojjerende, selfverloiinende dade van die Boerevrou en -M oeder in hierdie onvergeetlike jare.

Die Verhaal van Die verset van die Boerevolk teen Impe­

1)i.e DORtnCDRAAD·

·fl: RHKS

Nr. I

rialistiese oorheersing, agtervolging en onderdntk!?i11g.

DIE VERHAAL VAN'N VOLK WAT ---WEIER OM VERKNEG TE WORD

Prys 12/ -. Posvry 12/ 6. Bestel omniddellik! Dit is die ee?'SteNr. in die opspraakwe!?kende Doringdraadreeks. Teken nou in op die hele reeks.

BESTELVORM

Aan: Publicitc, Posbus 4892, J ohanncsburg. Stuur ash. ekscmplare ,Sondcr Gcwere", teen 12, 6 posvry, waarvoor ck £ insluit.

Naam ........ . Adres ......... .

I I : f : : : • l l • ! • • • • l • I

I I I I f • • I

• Handtekening

1.

~~----------------------------------------------~~~:.2-~~~.o-:~4-6~··-~~--­...........

he1 gn

Hi ex Julie wat 04

gesldll 'n hof le, is 4

ondert· ve1·bre' republi nadat om die on den•

Die ropese was o straf politic] rende ' oorlog hede, Haags• bruik: die v agress: ner st1 die grc strek < sy boel (uitgel

1915-Frar Grie: pe b haw< land

1916-deur troeJ Ia g se b

1916-Britl laml eerd Grie GRI IS. bloli land van sie

1917-teen gedt was gro< lane hoo:

1917-Fra Gri( ont1 Gri< van erk rinl is. kel: die sy

1918-tee: tro wa:

1918-tee tro wa

1919-Iar. ste Sl~

all ry• Kc la1

1919 tet en n1: so· ch M tr in st

191£ te e1 m

DIE O.B., IVOENSDA G, 1G OKT OBER 1016. BL.A.DSY DRJJ1!

fou t~IESSI lE~ DAD IE SO ND IE~ VIERITJ~OOR OF DOODS1f~AIF

0 TotJ. die Neu;renl,ergse lwf nitspraak gegee lwt oor die Du.itse leiers

het . . die lwofregter, die Brit Lawrence, u .a. <.lie Haagse Kmwensie as grondslag geneem vir die wetmotigheid wn die hof se wtieke bevinding.

Hierdie oo.rccnkoms, wat in J ulie 1899 p lnnsg cvind hc t, e n wat oorJoG wou ui.ts kal•cl dc ur gcskillc tus:,c1• m oonilhcdc ann ' n hof v:tn :!rhit rasie vooJ· to lc, is ogler ' n pna-. maando r::l cmde rtclw ning dour Britianjc vor·brcek too Joy teen dio Hoe r·c­ropublielrc ag r:cssie g eplceg Jrc t nadat h y 1dtt!r uldik g ewcier .he(, om die g c!>ldJ a:·w <nbifTasic to on<lcr n-e rp. Di~ D uitse besclting van E u­

ropese Jande tydcns die oor log w as o.a. grond v ir die dood ­s t ra f van Duitsc militere en polilicke lciers. :-, raar g edu­rende en na die Eerstc \Ver cl<1-oorlog het die groot moond ­hedc, Engela nd ink luis, die H a agse K ou vens ic Ja nJ(a J in on­b ru ik laat verva.l, soos )Jlyk u it <lie volgcnd e Jcatalog<rs Ya n agrcssie en inmenging in k lci­ner staa tj ies van die !cant \·an die groot moondhcdc, soos ver ­strcl< dour D. N . PriLL, K.C., in sy boel< , 1\rust the \~'ar Spread" ( u itg cgcc in 1910) :

1915- .A g ressic deu r Britta nje, l<'r ankryk en Rusland teen Grickcland. Geallieerdc troe­pc beset Salonika, 'n Griekse hawc, p rotcs te va n Grieke­land ten spyt.

1916- Inlervcns ie in J\rcksiko dour die V.S.A. Arncrikaanse t roepc in a ksie teen genl. Vil­la gcclurende die ::lfeksikaan­sc burger-oorlog.

l !ll G- Vcn lcro agress!c dcnr Bl"ittanj c, F :-ankr;yl;: en n us ­land teen Gricl•cland. Ge:llli­ce nle t rocpc beset Cor·fu 011 Grie l;:se cila ndc H OEWEL GRI.EI{EIJA~D ~""E-UTBA.AL

IS. D !o GPallieerdc vloot blokkee r <lie Gricl.:so v:~ s t c­lancl ten cin<lo ' n veran1loring vau rcgcring en dcm obilisn­sie af tc <lwing .

.1.917-Agrcss ic dour B ri ttanjc. t een Pcr~W. Hoewel P e r&iG g cdurendo die oorlog neut ranl was, bet Britse trocpe die grootst() gP<lecltc van die h llHl besot, inslultcndo die ltoofs tad Tehe ran.

1917-Agressie <leur Engeland, Frankryk en Rusland t een Griek ela nd. Die Gcallieerdes on t t rek hul crl<enning aan d ie Gr ickse reger ing in A thene van koning Konstantyn. Hulle crl(cn ' n rcvolus ionere rcge­ring wat i n SaloniJ(a opgestcl is. Hulle troepe stap in Gric­k eland aan wal en hul!e dwing die Gr iekse koning om van sy t roon af t c s lap.

1918- Ag ressie dour Engela nd teen Sowjet-Rusland. Britse tJ·oepc s tap by Mumansl\ aan wal.

1918- A g ressie deu r Fra.'1kryk teen Sov: jet -R us!and. Franse t rocpe s tap )Jy ?.ru rmansk aan wal.

1910- Inter vcnsie deur Enge­lan cl en F-ranluyl;: (onder ­stcun dour R ocm enic en Su id­Siawic) in H ongaryc. Ge­allieerde troepe gaan H onga­l"YC b inne en help om die Kommuniste-regcring van die l and tc verdryf.

1919- Gca ll icerde in tcl·vcnsie teen die Sowjet-Unic. B ritse en Franse leer - en marine­m agtc ondersteun die a nti­sowjet milit e i·e b lok \·an Kol­chak, Dcn ik in, Yuden ich en ::.ranncrhcim. B ritsc m agte t ree op teen die Sowje t -U nie in die Kaukasus en Turke­stan.

1919- Geallicerde in tervensie teen Sow jet -R us1and. Britse en F ranse !eer - en marine­m agte in d ie Oossee en die

.Sw a rtsee ondersteun Dcnil<in en Yudcnich, en ondcrs tcll­ning word gcgee a a n Pole om die Sowj ct-unic aan te val.

1920- Gealliccr<le inler vcnsic teen die Sowjct.-unie B r itse en Fransc maleL;aal en mari ­ne-m agtc word gebruik om P ole t e help in oorlog teen Sowjet -R usla nd en ook om s tcu n t c vcd ccn aan genl. \~hangel wat in die K r im vcg.

J 923- FTanso troq)C oldzupcer die Huh r-g c bicd van D ui.ts ­lnml. P ogings word aangc­wend om 'n afsJ;:ciding siJ.ewc­ging in d ie P.yn la nd tot stand tc bring .

1 n5- Illtcrvcns ie dour Brit ta :r­j o e n dlc V.S.A. l n S ji.r1 a ., Hritsc en V . . t\ . m arilrc­magto land by Hankow.

1926 - V.S .• -' •. i n lcrvcnsic in N i­earaqua. Die V.S.A. onder -

sleun 'n s laatsgrcep dour die konserwatiowc party teen die liberate president van Nica­ra qua, wat van voox·ncmc was om veL·sl<illcnclc f ina nsielc en landshervormingS\\·cttc Lc laat deurvoc1·. Die hcrvor ­mings sou volgeus die m cning va n die V.S .A. s l<adclil< w oes vir buitc landsc bclange in Ni­ca r agua.

1927-Verdere intervensie deut die V. S.A. in Niea raqua, in ­sluitende die bcstok ing mel masjiengewcrc van s owa t 500 lroepe van die regcring. On­geveer 300 is p la tg es ld e t.

1927-Britsc intorvcnsie in Sji­na. Gedurcnde die Sjinese b u t g eroorlog word 20,000 Britse soldato na Shangai g c­sluur en Nanking word g c­bombardeeL

1928- Verclerc inlcrvcnsie in Ni.caraqua d our clio V.S.A.

E(~U®rEm ~IE ~bfJIS, 2IIW Jr!EIEW i~®IffiJ:E~~NIE

W fi~Jr!Bn~ in IK\&t&E)Y)~Lte3J@J Vir· hyna ' n d d cl<war:t-ccu het r aul :Kruger gebou ann die

wo rding van ilie -~ri kancrnasie en hot l1y die s t ryd cntlu it. g c­Yoer . l n m oilcrne taal s ou l'aul Kruger c~f.or 'n oorlog~misclacli ­g er g cwces het, J1 ct pr·of. !lr. J . 1-\ . \ Vi id van S tcllcrrbosch by g clcc.:nthcid va n Hcldcd <1~viori ng d eur die SldcrciJand~<O O:;scwa­bntnllll'ag op 5 Oktobot· in cl io Hofmey rsanl, I\aapsta<l, vc rlda:u.

Paul Kn1g cr het stap v ir s lap voorui.t gcpcur in die voll<son t ­wik li:eling . Vanaf sy elfde j aa r het hy 'n opd raendc s t ryd gc­\·oer . Eers was hy YCidlw rnct, daarna .komdt. -generaal en la­ter president. , Sy strewe was om die vo!l;. le konsolideer . Hy het volksverdcel<lheid gevrecs. Dit was h y wat Yersocn ing moontlik gcmaak het toe d aar h-urgcroorlog tussen die Vry­staat en Transvaal gcdrcig het" , h et spr . vcrklaar.

Pres. Kruger moes die hoof bied teen die g rootste Britsc diplomaat en imperialis \·an daardie t yd, Cecil Rhodes. H y was m agtig omdat hy die g eld­mag van :Kcw York en Londen agter hom geha.cl hot, dog raul J\ ruger het die l.oopbaan Yan H hodcs beeindi~. N n die J amc­son-inval h e! s y prestige h cel­t cmal gedanl.

' n Gcvaarliker vyand waa r­mee pres. K ruger te doen g e­had hct, was lord A lfrcd Milner . Hy was g eva arlil\er, nie net va nwce die kapitna lln·ag w at h y agter hom gcha d het nic, m ao.r omdat hy die s teun van die Br·itse reger ing genie t het. In dokumente wat in s y eie handskri( gesk ryf is, het ::1-Hlner vcrldaar dat die ruggraat van die Bocrevo!k g ebrccl;:, en Suid­Afrika rooi g everf moot w ord.

Milner het , soo!' blyl;: uit d o­Jmmcnt e in sy eie ha ndsluif, d it r eeds voorui t bcplnn dat <lie Blocmfonte inse konfc rcns ie in 1899 moe;; mislulc omdat die B ritse r egcr ing op ool"log af­gcstunr hot. H icr hot hy weer sy mo!':cs t ecngekom, want hy was nic opgcwassc t een dio staalmans kap van 'n Paul Kru­ge r nic.

KOXSF;xTRASIEK.."<MPE

I n Europa is staatsmannc so pas tot d ie dood veroorclccl om ­dat hullc m cnse in lwnsen t ra­siekampe gehou hct , hc t s pr. verk laar. D ie Boere\·olk m oes terdee kcnn:s m aak met sul!\e konsentr·asiekampe. E ngcland het geen rede gehad om l<on ­sentrasiekampe aan te hou nic

omdat die v rouens geen gevaar Yir h ul le ingehou het n ic. H icr m oes 26,000 vroue en l<inders die lowe insldet in die lcampe. H icrdie m cnsc in Europa het vee! m oor rede geha<l om kampe aan tc hou as ,die Engclsc in Suid-Afrika .

D ie vonnisse in :"\ curcn bcrg is n iks andcrs a s ' n gcreg telike m oord nic. Voordat d ie saal< begin .hct , moos daa r ccrs wettc opgcstcl w o1·cl om die beslcu l­digdes t c Jean \'Crhoor. Die reg ­t ors wat hicrdie leiers veroor ­dcel hot, sal lanka! \·e rgeet wecs t e rwyl die name Yllll die vcroordeeldcs in die \"O!gcnde geslag tc sal voorlcef, he t sp r. bcsluit.

I(ONSER'l'

Na die tocspraak van ct r . \Viid het die n.cmskoen-toncel­\"Creniging 'n drama, Afrika ­nerharte va n J\L 1\f. Jansen op ­ge,·oer.

Sit~mme iteen Ne1U1renberg

D ie Ii!assis Gc rmis ton ,·an di e Gercf. .Kcl"lc wat verlcdo wcel;: aan die Uan(l vc rgadct hct, hct sy stem by wyse van ' n m osio Jaat hoor t ccr1 <Uc X eu­l"enbcr·gsc \\'l'aakhof. Die ],las ­!'is l.Jcskou <lie scdNitce begin­sols wat torr grontls lag !8 van die s arnt>steUing van die hof a<> ,.uitors bedenhlil<" en w:,'S op die , !lroewjge gevolgc wat dit; in d.ic toekoms :sa l he vir die C hris te ndom en die \Vcsterse beslmwing ." D ie Klassis vocl da t <lit die roeping van die .Kerk is om t o p ;cit vir· die ver­sagt ing va n die vomrisso on <lie voor lw ming- van ve n!crc bloed­veq~i.c ting·.

' n ACvaardiging A frika nc r­v rouc he t vcrlede Salerdag ·n kabe!gram aan die B ri tsc ko ­ning g cstuur waar in hulle om \·ersagting van diG :Keurenberg ­s e vonnisso aandring . Die stap is gedoen nadat min . Hofmeyr die vrouc se versoek om vertoe te rig, gew cier het.

Stuur u P OSBESTELLrNGS Yir

® KANTOOHBENODIGDHEDE © SK~.tYFUERlOEFTES

CH

na

SOLIUS VAN N l f~ K ER K Groote E:crl;g ebou, Parlcm cni straat, KA1~,L' TAD - F oon 2 7017

1' RLl Jf V SPOOR IV l !JG 8 0BllS'1'.1f, /JFJ

VI H

Dit gee 'n kritiese nuusbcskouing van Suid Afrikaanse sowcl as intc.rnasio nale nuus.

1\BE JCLIK E SCC 'l'YD IUUN

I nLeJ\cning 12/ 6 per jaa r by Wa!>CElSkou, Bus 28 S'L'J.iLLENBOSC.H

vm 'Y .£1JIUNG8 iEll.'l" ElfE-1\ffiOI;I-VE RiKOl 'D. G§

W~flTI ~ii~~~~~p~ 'Iraotm§&t RM~yal:&~iDl~o SJEO!lJS!TY-GEJBOU - KA..o\PS~'Ili.D

'll'aWr..:wtor13: i3ellv fJ.Ie, 6¢~-:Mlrl en W ynbara.

ME1UBElLS PRYSE STYG VINN!G

KOOP NOU! On.s hou alleenlUt goele

ltwalitelt Meubcla t.n voorraPd

'Verda &~[cu belhandeiaars,

(EIENDOl'tll:!!l) 6JEPElltlli

Groote Kerka-eboo - 5'.c.npptn;!l

TE I\.OOP A."u"'GElllED :

Goudmyn-Stoetery bied aan Op­rcggeteclde Irish Hunter en Pereheron l\{erries en J ong P e rdjics uit ingcvoerdc ouers. Ook F .ries- en Jerseylwcie, Ver­se en Bulletjies uit beste bloed­lyne geteel. - A . S. Zeeman, Goudmyn, R obertson. TK5526

Vir Voetmoeilikhede

raadpleeg 'n deskundige

Handgemaakte Voetstut.jies Volgcnn Afmetii:ign:

'n Spesialiteit

Phy§icali Foot C l1l~t1Ulre

Oranje~traat 82 KAAPSTAD

A .V.B.O.B. l .. y J,b CSO'!'g"CrS, <; ·r:lf~ t•'CIInlHJiera,

Ucg·ra {lli t-1\'~r·~cJ(Crua r:s

B!oomfonleirt - P retoria 130 Tahlz"e

ONS NUWE

Baadjiea en Jumperpalike

van L inne wat nie Jcrcukcl nie, Is baio dcftig.

Stley7]]s DIE :\IODE\Vll\rl>.EL

P AROW

KAAJP§T A])) 0

18etallng gesklell onmlddeillk weekliks .. maandell.ks of

sooa verlang

0

iB·este beeraende pryse

0

MINNAAR Elellil.ar: GllSTAV RE'riEJF

EN VAN SCHOOJR

5?S>IEXCCfEIL§)il@Jl<l 99

o ln nnn m wnt u w ftnrbo r,:: vir sniwerheld t•n hwnl ltel r is: bl~tt u " :ynr , Rrondc­wyne f'O l.lkcurc na n ,fnt m et dle groot s tc· sor~ en motile ' c rm eu ~ en vcroudc.r

is \ir u ~ cnot. F.XOELSIOlt ('H ODUJ..\TE I S Alloettllk die nEsn: ts s-ocd ~:e;~~g u'~s·~~-; .-

ll'liYSLYS

\.._ , SE: Spc8laal Soet . . . . . . ROOI co Wll J er lp!l<O . · Hool eo Wit Malmsey . Hoo! ·en W it .Muskadel Soot P ort . . · · Port. Pontak, ~:orcestcr Hocl< en Speslale SJerrlc oouc SJerrie (Droo~; ) .. Ou .Bru!o SJerrlc . . . . . . c ocktail" . . . · · · v errnoutll (Droog eo

s oet)

2/ 6 11/ -1 / 9 8/ 6 l / 9 8/ 6 1 / 8 8 / -1/ 8 8/-

l/7 7/6 l / 6 7 / -2/ 3 -1/ - -2/0 -

I)KO£ W"fXE : Boer~;on)e (Root) . . . . l / 9 -Rlesl!og eo Dro~ W!t . . 1/ 6 -

P RYSLYS

1'0;\l.(f:L\\"C\""E : Grttud Spum aot e Grn ode Spleodorc

6HASUI·~\\'\';r.i £ : l!:u rclcn .. .. . . A.l . . . . . .. . Hoer.oe . . . . .. .. . .

wrn: u ru: : Pcperment .... Kernlc. V ao der Hum ,

Ocmmer eo AnY•

J E;:-<f; W (: IlS : Droo, Lcmoen en Suur­

Jemoeo

10/-7/ 6

8 / 6 8 / -7 / 6

7 /-

6/ 6

7/ 6

VOOl~WAAJ\I}ES: H!crdlc depos ito's word . Voeg b y 20/· per vaatJi c co 5/ - per k!ss le .~.e t b~t tel~. spoorvra~ be:aald.

onm !<JdclliJ< vergood op ootva ogs vno .e0 to oue. s, . .,

EXCELSIOR WY_ r l\LL\KER Y (Edms.) Bpi<.

'\i'LA.KTEPLAA TS-STASlE (KA.APLAJ."ffi)

BLADS~ VIER DIE O.B ., \VOBNSDA C:, 16 OK'l'OBER 1916.

DIE O.B., \\'OF::>I SOAG, 16 OKTOBER l!J t6.

Genl. J an Smms heL aan die einde Ya:1 \·erlede maand vir die tweede kee:- binne ' n \\'CCI' in die bresse getree \'i r Britse imperia­lisme. Hy het die Britse Stalebond as model \'ir die wcreld \'Oor gehou en die Britsc ' 'lag geroem as die simbool Yan beuyding.

'n \Veelc oi wat later het die aartsimpe r ialis Churchill gepraat oor JJritse imperialisme en die Statebond. Dit. was 'n bela ng-,, ..;1>­l<cncle t Ot'!-pl·aak. vc•ral ormlat <lit (cgelylrcr ty<l genl. Smut ::; M'

.mhkidi ng ,..cm d as ~.r <!waling a:u1 die lcwl< g-cst cl h c t. Churchill het gcweeldaag- oor die \'erbrokkeling w at. d aar tans ingctrce hel in die Britse Ryl< o f Stalebond . Hy het die huidige Britsc J)ewin<l a angeval omdal hy dan die Ryk in Indic dcur die vinget·s !nuL glip :

.,ln die• og-gen<l van ons oorwinning . .. laat. ons '11

m aglige 0 11 wondcrlike r yk vao.r wat ons in die loop van 200 jaar meL rnoeitc en opof£ering opgchou he t ."

Hy \'etwyt die reA"cring dnt sy oplr ede Indie g een andc r I<Clll:iC l::Jat as om ,van die Britse l<roon, wat hulle vir so lanl<. bcskcrm h et" a( tc .sk~'i nic.

En wnt i Churchill se oplossing om Ind!e , ·ir Engelan<l to behou ? lT y no em <lit self:

.,On'> wou ann lnd ie \ ' OilP dominiale s tatus g ee me t in '- luiting \'an die r·c~. MH•s hrligga:tm in di e- S ta(uut \'an \Yestrnin:- tcr, om die B rit., .. ~-:c•rne rwbes ntn nasies t e , ·cr!aat.''

S .. .\ . . \~ \ 'OOFmF.ELD

:'-fntu· wat huil Churchill <Inn oor die \\·aarsk .... nlil<hcid dat Jndic c!all< nou van die kroon gaan afskei, terwyl hy homself b eret<! verlclnar om Indiii die reg van afskeiding Lc gee? Dit l<linl< log tccnstr ydig? J<;n log nic! Chm·chiU hu il <Jnnlu t In die \\'Pt•ns lcmqw op: r·l'clc \ ':'LJI clio lmnt van clie U l'itsc regcri ng nie !liP p :-1t! J,;aan \'olg w:lt. Suit!-/\ fl'i lm c ct an tler dominiums ge,·olg" hc· t u ! ~·.

In 103 1 het Stanley Baldwin, toe hy in die Blil':lc parlemcnt gepleit het vir ·n nycr grondwel ,·jr I n dH!, n a Suid-A fri ka \'etwys en gesc :

.,Dis my eerli!cc oor tu iging dat u by magte is om die helc Indic vii· a ltyd vir die B ritse R y k t e r ed. E!< \·erklaat· met nadruk dal C'l< vns oorluig is dat, as u Jndie nie hierdic geleentlleid A'CC nie, u Indic binnc twec gcslngtc sal ,·c rloor. Di..: toelicnning 'nn !-.elfbestuur aan Snid-A f•·ilia wat inllc•·t.rcl "" ,:::-<·waagd gc·lyl> ht'L het g ctoon dat dit die bt'stc ding \'ir· die Br:t ... p R .rl' \\a ... wnt k on gcbeur het."

En so 'n goek ding was se!fbestuu:- en dominiale status aaa

Suid-Afrilia vit· die Britse Ryk dat Churchill in sy toespraak van \·erledc week na A'<'lll. Sm uts !<On v crwys a s die enigste man wat tans ,·ir di e Dritse H.yl< in die hressc tree :

. .,Dit is ,·erbii.S<'nd," hct hy gese, , d:'lt dit aan v eldm . Smut~.

die groat Suicl-.\ fr ilianer, en ons voormalige dapper vynnd van die n ocrc--oorlog. oorgelaat is om s ~· stem te verhef l c r \'Crdcdiging- van Britse g rootmocdigheid, v erdraagsaamheid en goeic l rou."

En hiL·rrnrC' hct Churchill ann sy lcollegas 'n praliLic·!>C illu­si ra!'ie ~~'~Pc· ,·an h oo die ding g!'cloen m oe! word in be lang- van diP Brihl' ~~~·k. Die resep vi r Britse impcrialisme in die twinUgstc eeu is in l!JO:>. l<Ort na die ,·er owcr·ing v a :1 die BoererepublicJ;e. <leur hul \ 'C!'O\\'Craar·. Joseph Chamberlain. in die ,·oJgende bewoo r·­ding £'l'gcc: .. Siuit nmnootskap met die g:-?eie::de kolonies sonder w ic se slel'i<c 1·egter·hande en lojnlc harte die Ryk nie J;an behou word nic." l\It't antler \\'oor·cle, laa t d ie liolonies glo hull <' ;., , ·ry. ma:tr (•nt •111 lmllc in clic lll'itse s tclscl en voed hulle op in die gedagt1· ' an ,..amewerldng . ch~n behou jy jou Ryk."

.. Kyk na \'Cidmaarskalk Smuts," kon Churchill by,·oeg. ,.In 191:) het hy sclfs aam·anldil{ gcweier om die \Tedes,·erdrng m et Duit:;lnnd le onderteken omdat hy daarin die saad ,·n n 'n nuwc oorlog g<'sicn hct. En tog, t oe ons in 1939 aan Duitsland die oor­log \'er!daar j ui ..., o:r.cl:lt die oorlog-::;aad van J 919 ryp g<·wonl lwt. het vcl<lmn a n;l<a lk Smuts, ons dappcre vyand ,·an \'OOrheen, met sy lojn l<' h n.rt Suid-Afrika wecreens aan ons sy in die o01·log ;;e­s leep."

F.u. l;an die \ 'Oil< \ ' l\lt S uid-Afrilca na 10 Old ob cr clnaraan I OC'Vo<·g-, !-o .~C'!' laag!l w as hi<•rdic r·csep van Brit so impel'ia lismc in ::;uid-.\ frilia dat P a ul 1\r·ug-l'l' wat in 1900 d eur· Bl'itsc militetc rna;.:-t c• \ 'C' rjaag- is, nit hyna ' n hal w e ecu , ·an SC'!fbc:-1 u1u· <1<' 111' die !'iu id-A frilm:wse r t'g<• rin)::' nog s t eeds in balling>- l;ap gehou word. ;-;y n.:tg-.. clag t enis is n og .,I C'C'ds so 'n aanstoot \'ir Britse , .groot­mrwdig·Jwicl C'll Yt:'rdt·aag~uamhcid'' dat die Ioj a le harte wat , ·ir Hl'i t t a ujc- iu S uici-Afrilm )::'<'s i<C'JI is, horn nog steed s in S \\i!serland pr·oue<· t· hnu !-.Cifs a l h e ! die munis ipalc kongresse ,·an T rans ,·:u'll f'n \ 'ry!i!n:lt al C'<'nJHlrig op c rlteuning vnn sy ,·ea'jaarda; aange­dri ng. Prt ~lfs al hc t dir !'t ad Johannesburg dit al ampt elil< e rlicn.

Dle ,·eroweringswerk wat Britse troepe in 1900 begin h et,

~al deur die lojale harte \'an Suid-Afrikar.ers in 1946 nog \'OOrl­gesit word - net. soos lojale harte in L"ldie die w erk \·an 200 jaar se ,·erowet·ing ,·ir· di<' tocl;oms nog m oes ,·oor tgesit het.

G!E~~lE~lE ~re~~mHEiA~~~ w~rnnr~~ ~ ~\~ @@I ~i~~

,Eh hN besoel.· ajgele b.r lmningshui:w ;, Oo.<:.tenryk, Uollmzd, l?uslond (' 11 l~'rcmkryk, maar nuuit ;ras eh so g ('f n >j dew· p ersoonlik­lwid , f ors/t (• id f>ll gesagi n UOf' ' (•mi11g nie as dil~ do;! to e el,· prt>s. Kruger <JIIfntof•t hN."

Tcruggelrclc in sy J(lein ka­mcrwoning sondcr cnigc kon­lak met sy ecnydsc vriendc sit cen van die lnnslc sl<akels uit die dac van die Zuid-Afrikaan­sc Repuh!iuk en persoonli1~:e

vricnd \'t.lll wylc prc!i. Paul Kru­ger , jonl<ltcot· l•'rederick A. A. van der 1 fou\ en, ccrtydsc gc­santsl<apseluot '\rls van die Z.A.R. in I;nrs.;el en by tyc pri­,·aatsekr~oht is van die Staats­presiden t. G~.:buhkund oor 'n stapcl papiere, grys en reeds c!.lcp in sy 7Sste lewensjaar, maar no~ fier in sy houding,

,Jonlih. , ·an de r llocn•n

wat spreck ·;an sy a<lellikc af­koms, het 'n \'crtccnwoordiger \'an Die O.B. hc:.n in sy liamer in Bellville aang-dl'(:f.

Frederick \ 'ttn <l~.:r H oc\·en, wat spruil ui t :v!dcllil<c H ol­Jan dsc en P..ussiese fnmilic. hct dcur bcmicldcling ntn jonkhc:er Beclartz \'an BloC'lda n<l, clcs­t.yds Unic-gesnnt i n N edcriand, in 1895 na uic Truns\·nal gekom waar hy 'n llctrcklcing- in die Dcpartcmcnt van Buitelandse Sake aanvaar hot.

,El' kan die <la~ en datum 11ie meer pl'l.'~ics onthou nie, maar el< onlhou besondcr goe<l dat <l it half-vyf die agtermid­dag was toe l'l< pres. Kruge r \' ir di<' rerstc Ju·cr ontmoet het. Dr. Van B ous<'hotcn wat vcr­bonde was aan die staatsdiens, hct in die afwes;gheid \·an dr. Leyds, my nl'l :111 n':: aankoms in Pretori'l na die President ge­ncem. J>it' c•t•r stC' ont mocUng­m<'t cliC' J'J·I'...,iclNll h e( die •lk·p­StC' in<ll'll l< np my gem~ak Dit sa l a lt ycl \'1\rs in my gC'lwu c bl;\·. lu F.nl'<opa was rk !n s taa l om \'('I'"IH•i<' lconinldikc vo r;, f(• 11' hl'.,oc·k E lc h t:'t bescck afgc·-1{> by cllC' l;<'io:;rr· , ·an Oostenry l<, in Ilnllnncl, Hn,.Iand en Franl;­r~·Jc h c•t r•l< honin~shu isr br>.oeli . I'll nnn! t \IllS e k so g el rcf clc ur pC'rsoor\llkht'i<l, fors heid en {';<'­

~:q.riuho<'s (• nt ing as c!.ic cla g- hy pre~itl rn l l'anl l\ncgl'r ll.il', " h ct .fnnl<hN·r· Van tier HO<'W•n nH·t vum· iu !'-Y ue in 'n onc!crh oud \'C'rldnnJ·.

DEl'RYORSl:);J)

,Die President het die eerste l<ecr loe ek aan lwm \'Corgcstel is. nel my ha.nd <:"<.:neem en , ·e r­dcr geen w oord met my gepraat nie. Hy en dr. Va•1 Eouschotcn hel in hoog Hollands A'e~it en gesels. Die President hot ne t a f en toe my cleun·orsend a an-

g ckyl< wat m y laal krimp hct omdat el< gevoel h et dnt 11y dcur my J(yk. Hy hct 11 io ccnl:i aan my gcvra h oe dit g-n~m of h oc my rcis was nic. J<lk h c t. aan sy rcgterkant gesil en dr. Van l3ouschoten aan sy linker­hand. ::\' adat ons ongev"er 'n ]{warlict· gesit het, hct mcv. Kruger koffie ingcbring. To<' ek nie uic die tabakpot \'an die president ,,·ou stop omdat ck nie rook nie, 11et hy my tH\ng-e­kyk asof dit onmoontlik was dat mens nie l<an roo!{ nie. .''Ia sowat ·n driekwanier was die besoek afgeloop. B~· die af­sl<eid het cie President. my hand geneem en gcs\:: ,Jon:::-· man, loop 'n reguit pad, dien die !1epubliek en woes g-t•trou t.cenoor die staat.' Sy hlik hct my deurd ring."

l\rct verloop \'an Lyd hct Vnn der H oeven mcc1· vcrtroud ge­raak met die gcwoontes van die President en hct. sy werk h om di!<wels met d ie President in aan nlldng gebring-. D ie Pre­sident hct allycl ' n grnppie by s ullic g clccntheck gcmaak. H y het later ccn vnn clle vcr trouc· tinge geword.

Die President was om·cr­biddelik en ~' trcng maar n ooit onregverdig nic. J onl;heer Va:1 der H oe\·en kan hom nie h erinne!· dnt. die President h om cenmaal l"n onr egte gc­skrobbecr hct n!e.

XA nnrssEL Gedu rcnde J8!J8 is jonkheer

Van der H oc, ·en benoem tot gesantsl<apscl;rclaris van die R epuhliek in I3russel. Hy hct. dit met graagte aanvaar. Hy meen dal die President h om bc­noem hct omdat hy 'n goeic k ennis ,·an \·erskcie Europesc talc waaronder Russiel", Fran~. Du its. Engels en H ollands r;:c­had J1 ct.

N adn.t JH'C'S. f\ l'tlget· in E uro­pa, !utng-Plwm h e t , hct. jonldtN·r· Van d<• r 1-Jueven by ty<' as eli<' p1·iv:lat sc:-lo·c·t a ris , ·an <l it• Pr·f·­;.idr nt "Jli:'~'tree . Ook het !ty die Pre:<ident op \·crskeie fu nksic:; \'Crteenwoordig. Hy het die r eis met die Presid('nt dcur ?-:ed~rland en Franl<ryk mel'gc­maal;: en is ,·ooruitg<!stuur na Duitslnnd om rcelings te trcf \' it· die \'Crblyf \·an die Presi· dent in B erlyn.

.. E k kan nooit \'ei'£'"Cl wnl­ter eer· die E uronese \'oll<erc d:e ou P resident te beurt laat val het nie. By cll;e stasic van­af ons \·ert!·ek uit H olland het gr:oot skar:es saamgcdrom om die President te sicn. Ilv is elke l;ec t· spontnan dcur · die massas toegejuig. Self:; op die ltlein stasietj ies het d ie mense s(Lamgedrom om eer· nan tlie P resident te betoon.

.,By die plekl<c wanr die Pre­sident tuisgcgaan h el , hct die mcnse gcdurig sanmgedrom en

W AHE KUI\SWEHKE

hct \·er soek om die President le sien . Die J>J·(':, idcnt het ~van g cru vc t·toon C' J• grootdoenery gchou n!c c u c! i t ltd som s bale rnooipraat g-ck<JS on1 hom s ove r t o lo·y om op 'n halkon o.( s t oep t l' vcr;;;l,yn. \Vannccr die m a g ­tige figtn1r dan stalig op die stoep of balkan vcrsl;yn, het die skarc hom lu!d en spontaan toegejuig-. Die Pr.:sident het <inn sy pluishocd van sy h oof gcncem waarop d:c toejuiging opnuut losgebars het. Dit heL die President. diep geraak dat die \TCCnHic vo!J<e hom as 'n \·erteenwoort11ger \'an 'n klein \'Oikie sovcel eerhet.oon bcwys,'' het. jonldlCer V an der Hoe\'en \'ertcl.

, Fil' hct. die Pl·esident die laaste lcccr in !ewe gesien in Holland in die stadjie Hil\'er­sum. Dit was net met die dood vnn sy CA"gcnole, tant Gezinn. Dit wns 'n gcwcldige skok vi r hom by a! sy moci!ikhcde. T oe die tclrg-r-am aan hom ool·han­<lig- is en h y die inhoud gclccs het., het. h y sy gesig met sy hnncle bcdek en vooroor op sy !<nice A"eleun. X a enkele oom­hlild<c h et. hy v ersoek clat al ­ma! hom moes ,·cr!aat orndat hy aileen wou wees met S \' Bv-hcl. - ·

.. EI( is daarvandann terug na Bru~sel en later na Rusbnd en het die President nooit weer in 1.:\\'C gesien nie."

l~ CEBREK .Jonkheer V an der B'oe\·en

wat a! sy eribesittings met die Russiese rC\'Oiu!<ie ,·erloor hct, hct scdcrtdien in baic lande g-cswcrC en hct eindclilc hcsluit om terug t e l<eer na die land van die President wa t hy ged ien het. Hy het gccn Uniebu rger­si<Rp nic, maar hel onlangs 'n br·ief \'an die owerhcid onlyang \\'aaJ·in vcrklaar word dat hy .,'n Britse ondcrdaan dcur ,·er­owcring" is . Sy versock om finansiele stcun ·,·an die r ege­ring h el op dowc or e geval as­ook die vc!.·sock om 'n onder­houd met gc-nl. Smuts, met wie hy in Pretoria bcvriend was.

\"rEEXS OPHL'IIXG BEBOET

Vyf-cn-\·c.:-rtig persone. onder ,,;e etlil<e anmsdraers \ ·an die Kommunisties~ Party. is voor­\'erledc \\'Cck op aanldag dat hulle medcplig'tig was m et die naturrlle-m~·n~tal;ing op 12 Au­gustus in J ol1annesburg geYon­nis. Ell' ,·an die 34 beskuldig­des is gcvonnis tot £15 boete of drie maande tronkstraf. \'an die \'Onnis is flO of twee maan­d c vir een jaar opg-eskort. Elf l~cskuldigcles is elk gevonnis tot .£50 hoc tc of vier m aande tronk­str al' waal'VI\n die helf te opge­skor l is.

PP AGT,.GE KER§I<EE§KAA .. RTJIE§ rl. VPr!'ldH~ndc Ontwf'rpe

JU('t O .B.-\Vapt'n 0

PRYS KOI\T..\7\T: 4 ' 6 pE'r· do~yn. nwt kGP\ CI'tP .

0 Beste) dadcl ik hv:

BOEREJEl'G-HOOFK";_\RTIER 1\lf'yc rgehou 9, Pot <'h e fst room.

DIEJ O.B., WOENSDAG, 16 O·~K~'J~.'O::_:B:::E:::• _::.:R:_:19::_:4~6:.:_· --- ---,,-----------------B_LAD _ _ s_Y----:-VYII'_

Sta&dsoptredl~ ~~eiDl IT{oNn.miDAnis~e

~:; Krm gres wm A f rikaanse K crhe ·wat dew· 4 80 af gevaordigdes van oor ,die !Jete land bygewoon is, het. l'erlede u:eek. in Pretoria bn lnit om die regcring te versoek om. die Kommunistiese Party en sy UOiwer wcmte organisasies in die ban te doen. Dit doen 'n beroep op die hde K•erk in S llid-Afril<a om dew· woord. en doa<:i 1.-ragtig teen die venlerflilw f(ommn­nisticse ideologic te tvaoh.

J)ie kongrcs is bole deur die A f rikaanse Kc1·ke, t.w. die N.H. of G. K erk, die Ceref. K erk en die !\ederdui ts H erv. K erk.

Die besluite van die k ongres behcls die volgende :

T<lerstens, dat die kommunis ­liese lewens- en wt:: J·eldbesl~ou ­ing, wat sy ontstaan en ont­wikkeling betref, gcwortel is in 'n malcrialisme wat die bestaan van Cod 1oen en vyandig staan tecnoor die godsdicns in die al­gemeen en die Ch ris tendom in d ie beso11der .

Twee<lens, dat tlie kommunis­m e wnt sy doel betrci, 'n rcvo­lusie nas trecf wat die heslaan­de wc relclorde, staalkunclig, elconomies, kultureel on gods­diens tig wil vernietig en wil vervang dem: 'n werelclorclc -'n wcrelclordc waarin die dikta­tuut' va n die proletariaal oral sal beers.

Derdens, cla t die kommunis­mc, wa!. s y werldng betref, in alle Jande die ldassehaat a a n­waltker en v ir die bereiking van sy doel gewelddadige optre­de YOorstaan. \Yaar hy d ie s taats m:tg Ye rower het, h et hy hom geopcnha::u: as ' n onvc r ­bid<lclikc vya nd van die gotls­diens, (lie ondcrmync r ,·an die Christeliko sc<lcs en die vc rvo1-g cr v:1n die () ln·is telike Jw rl• en sy lera..·us . Volgens d ie kommu ­n isme bestaun duar n ie so iets as 'n absolute reg of gercgtig­heid nie, maa r die doel he il ig die middele.

Vicr<lens, d ie kongres oor­deel derhalwe dat 'n konsc· kwcnte !communis nie ' n oor ­t u igendc Christen kan wecs nie, en cloen 'n beroep op die hele J'erk in Suid-Afr il'a om dcur woord en daad kra g tig teen h ierdie verderflike ideo ­logic t e waa k . Vyfclcns, die kongres dra tlit

aa n 'n \·oortsetlingslwmmissie op om met d ie reg van koopsie in die gees van bogenoem dc be­sluite, die lwmmunis me met alle geoorloofde middels te be­stry. Die Jwmmissie sal die samc\\'erking sock van die on­dcrskcie I<erke. en g ocdgesinde ,·crenigingc en bestaan uit dt·. P. J. S. de Klerk, ds. A. J. Nol­te, ds. D . F. B . d e Beer , d r. N. D i.ederichs, clr. P. J. Meyer, mnr. J. de Klcrk en mnr . Schalk Both o..

EIS OPTREOE

Sesclcns, die kongres vc1·soek die regeri ng - omdat die kom ­munisme die godsdiens en die sccles van die volk ondcrmyn m et sy anti-Christelil' e propa­ganda en gelykstellingsbeleid en omclat clie biankc bcsl,awing en st0atkundige cr fen is daar­dcur in gevaar gestel word -om die Kommunistiesc Party en s y aanverwan te o<·ganisasics in die ban ~e doen. Ten s lott.,. ' 'eJ·­sock di C' Jrong res die regcr ing om, m et di<' oog op <l ie immi­grasicbelc i<l en die hestcndig-.ing van die Christclilw Protes ta n t­so sam cstcll ing van ons Suid­;l.frihaa nsc nasic, by die lteu­r ing Yan die immigrante tc Ye r­hinde l' dat die godsdienstige e tfenis in S uid- Afrika in gevaar g cs tel word f'n \'t"ral beslis geeu persone wat <lie kom m unif>mc aanhang, too t e Jaat nic.

ChurchiUff se R®Se1!J> vur

b

U mp~v·ffa D isme ' 11 Ed'.enning ·tat dorninialo

tat us ' n n1.itltlel is on1 ' n voll;: ondc1· <lie heerskappy ,·an Brit­tanjo to .hou, is vcn ·a t in 'n tot:spo·aak van Chnrcilill by ge­Jcontheid van sy pari yk ongres ' 'e;·ledc week in E ngcland. C hu rc hill hct vexwys na die pro~e.s van a ft :tkcl..i ng in die B di e l\ yk soos tans !n I ndic g CO!lCni.Jaar.

, Ons hct begeer om vollo <lo­minialc s t:l t us aau l ndic tc gee, ia s luitendo die reg, beliggnam i n tl ic tMuu t \'an \\·est mi nster, soos aan a ile andet· D ominiu ms, om hulself l os t e maal' v:n t die 13titsc Ge mcnebcs van N as ics", hot Churchill gese.

H y 1\et die B ritse rcgcring ve rwyt dat hy ,die vrua:;stuk so g ehanreer het dat hy die massas \'an Indie geen ander keuse gee n ie as om hnlle a( l e skei van die Br!tse kroon w a t hulle so lank beskerm het van internasionale beroering en J>ui ­tela ndsc inmenging."

Ch urchill hot gepleit dat die ;:egering ,·an Indie in die hande 1·an manno geplaas m oet w o rd wat v r iendcli k gcsind is teen­oor Engeland. In plaas daar­van word dit gegec aan persone wat rec!e het om Engcland t.e haat.

, \Vat is die ge,·olg Yan ons Jwlossale oorgawe in I ndi e ?" het hy gevra . , rn die m ore , ·an ons o01·winning en ons dienstc, waarsonder menslikc vryheid nie behoue sou gebly het n ic, is ons besig om onsself te ontdoen van 'n mag tige en wonderlike ryk wat gedurende 200 jaar met moeitc en opofferings in Indie tot stand gebring is, en die getal van d ie Koning s e onderclane word ve rrninder tot skaars een kwart van wat clit geclurende geslag te was."

IPOJkkue$ vir Duofr:§er$

D ie I>ul<l;ette-d.iens tussen tlie U ni c f•n die Rri ts-bcsette deel van D uitsland, soos dc1ir mnr. J . \V. 1\fus hct, :\finis tc 1· van Pos on Telegl'afie in 'n ondc t·hond met Hi.e O.B. in die vuoruil s ig gcst c l. ltct nou in 1\'e l'l;ing getrce.

Die pakkies mag noodsaak ­like noodlcnigingsgoedere s oos ingemaakte voedsel, vervoer ­bare medisyne, seep, ld erc ens. bevat, aldus 'n m ccledcling van die Kaapstaclse poskanloor. Die pal;kies mag nie meer as elf pond weeg en die \\'aarde n ie meer as ·n totaa! Yan £2 bedra nie. Enig een is gercgtig om een pa1dde per week aan 'n pe rsoon in die Bri ts-bcsette deel van Duitsland te s tuur. Sorg moet gedra. word clat di t dceglik vcr­pak is en clat die juiste adrcs duidelik claarop aangebring is. Pakkies moet liefs in sterk m a­teriaal toegc\\'ikkel word. Gcen briewe of ande1· drukwer l{ mag hierb y ingesluit word nie. Daar­voor bestaan daar r eeds ' n brief-diens. Op die pakldes

moet die woord 11Gifl" duidelil<: a~mgebring wo1•d.

Die volgende provins ies val in die Brilsc beseLtingsgebied:

VanaC . N oord-Duitsland:-Schles\\' ig-H olstcin. Oldenburg, \Ves-Limburg, Rheinland, Oos­en \:Ves-Hannovcr , N oord- en Suid-vVcsfalen, Nord-Rheinland, Siid - Provinz - Rheinland en Braunschweig.

'n .Pospald~ette-diens n a Oos­l emyk is ook ingeslel. Dies eff­dc voorwaarcles geld hiervoor.

'l\~1 AWfHlJGG~NS OOK HYP V.iH

SAIHEV;rEHKU\G ZWAl~'J:RUGGEXS : Veelvn i­

digo s :uncsp1·ek i;,gs lllCf Jede van die U.N .!'. en le<lc \' an l'lll<iCl'

nasion~oa lgesinde grOCJlO lcwer · bow y::; <l:'\t da:tl' 'n 1nnigc bc­

gecd c in <l ie itar t v:w mN1c­Afriksnc rs ontw ilu;:cl v ir ,.,aam­s taa:l e n -s! ry waar t:i.L dio r ed­ding cu opheffi!1g v !Ht blank S uid-Jc\fri l<a be trcf.

I n wc el'Wil van die jammcr­lil<e mislulcldng van 'n soor·Lgc­lyke onderneming in Bcnoni­!\orth m ead, het die O.B.-offi­sicre op ' n ver·gadcxing g ellou op 28 Scplemb2r op Wittancl, Koster, eenpal·ig besluit om op die basis soos vasgestel <leur die O.B.-hoofleidinrr, ook in die ldes­aCdeling Zwartruggens-Koster die broed erhru1d aan mede-ACt'i­l,aners t c rcik in 'n ui ters te po­ging om die ldoof \\·at bestaan, in die aangesig van alle tecn­kruJting te oorbrug.

D ie offisicr-in-bevel van g c­melcle verg a<lcr ing, g cneraal C. J. Fouche, hct onclcrnecm om so spocclig moonUik d ie nod'ge kontakte mel ))etrokke partyc vir oorhancliging van \'OOrst~ll~ tc maak.

Op Saterclag, 2 November a..s. wanneer die 1<<>mmando's van hoofkommandantskappe Zwart ­ruggens-Kostcr 'n sametrek ­king hou vir viering van ons jaa r likse Jdnclcrfecs, sal die g e ­neraa! moontlilc al rapport k an uitbring oor sy onderneming.

H oofgeneraal I". La busehagne van P ot chefstroom sal die O.B.­fccl"gangers op 2 'Kovember t oe­spree!<.

SAAi\'lWERK-CEES IN 'VATRHflERG

In die gees <lat die Afrika­ners van \:Vaterberg m elmar ge­vincl het, het die m anne- en v1·ouekommando ,•an \Yater ­berg O.B.-clag op 31 Aug. op die nlaas Elancls£ontcin gc,rier. Oom. T ieni.e van Staden, 'n lid van die J-J.K.P., het d ie verrig­tinge met slu·iflesing gcopen. Komdt. Van der nrerwe het die publiel< w cl!{om geheet en ver­duidelil< waarom 8 Aug. gevier word.

T1[nr. J. Bez1,1iclenhoudt ''::tn Origsta.cl hct die lwmmando oolt toegesp1·eck. Genl. P . J. J . van Rensburg, g ene raal van hicrdie gebied en k om d t. :i\fostert va n een , ·a n die ander Waterbergse afdelings was ook teenwoordig. Albei het besiclende redes ge­hou.

Die opbrengs van die <la g was £23. Die steun van die ledc \' a n die H .:l\ .P. word , ·era1 waar­d ccr .- (Korr. )

Dl~ KUNS VAN DIIE MEESTER o o •

Die kok se kenn ls bepaal

die waarde van U maal

• • , 'n Soortgelyke

deskundigheid verseker

U van die waarde van

I< om mando-s!garette.

~~frrl ·"' § l!l CS A ~ JE 71' TI' JE

G. A. FICHAHDT, Bpk. (Lid A.frU<aanse H&Ddolo!nnutuut

1\i.~SJlN.I-~Rl.E, YSTERW i\JlE, l'RODlJ !{'I'EH:'!.NDELAAflS

Foon 700 Opger ig 1!348

!BlOEMFONTEIN

TOT U DIENS . .

Gd&eJIDhmJys ~liilgerrnneurrswerk~

0 DRAA! 0 PAS 0 SWEIS"i\'ERK

Wynnest;~:aat 1 3 PAROW

Sien Ad\·ertensle on cle~ Geklas­s if iseenle l'olornme (Gem eng) .

~V. VOIGT ( Edms. ) Bpk. Fabr ikante van

Kelder- en Besproei'ingsnwsj iil~rie

.Bus 10 - H tJGENOOT (K.P.)

Beskerm u · Oe B1ing u oogarts se voorskrif na ons. Laa t gekwalifisecrde Voorskr i.C-Ooglmndiges u bc­dien .

Wah~9 lawrreiilce EN KIE.

RRJJ .. MAKERS

Adder leys t raat J 20a, l\aaps t ad Foon 22~08

, Die Bu('l..· boei von begin tot end" -- DIE O.B.

deur

S. J. De JONGH

'n Roma n oor die stryd van die Georganisce rde

Afr ikanerdom 1939- 19-15.

12/ 6 posvr y.

JFrrw lE~cr:ll<5;§m&1J.<>~®~Iklffi~mKcil~il Poshns 29 - STRLLENBOSCH.

B£ST!ZLVORM

Aan: Pro Ecclesia Bockhande!, Posbus 29, Stellcnbosch.

S tuur my asb . ......... ... _. cksemp!arc . .Sondcr Cc" e re"

tc~:n 12 G pos v1·)- \l :unYoox ck !:. ........................... -............ ju;,l u i t.

N<t<tlll ....... _ .. _ ........................................ -.............................................. _ .. _ . ., .. __ ............. -......... .

DI E O.B., WOENSDAG, 16 OK.TOBER 1946.

GEKLASSfFISEERDE ADVERT:ENSIES \) JJI<rwln h!'t n..'\ ule ~KARCJ . tnsstn mens ~n aap 0 C ' OE.K ; JJlli o . n . 110t <lie :>1\c\l\ZL tus~cn ::uhcrlccrder en l>ubliek GC \".1.>.' \D!

0 DIE O.IJ, v !nd sy wcg ln dulsende h ulsses!nne oor die belc land, waar d lt mot toewydlng gelees word . tJlt klein t\l<J<crs bprWl groot t;ome . , . lJtt- hlerdh~ kleln l>CIC;.a:tugs t;prult. groot tUw ftleutlc .

0 .l'a.t.U.,t;l'' VUt OEKL.:..!SSIFISr·a:: tWE ADY.EH'l'E..'\::.!t:S :

H<>l •l>oudclli<e l(cn; L.lsgewlnl!'•: ( verJowtot:, tluwcllk, gebooct c, sterfgcval, !o memoriam, gelukwen­slng, Cllll.) 2d. per woord; mlotmum M- per Plll':l! ng . Voorultbetaal­bMr. VIr berhal!ogs 25 pat. arsla.;.

:ti.'\ndClS!>dYe.rtell&ICS : l>:nkcle plaotngs (voorUltbctanlbnar): 3d. per woord, minimum G/ - per ptasing. VIr 2 tot 26 agterccnvolgendo p!a&ings : 2 !f.. d . per woord, ml­nimllln u/· per [ll tiSi ng. VIr 27 tot 52 nt;lercenvolgeud~ plo.stugs: 2d. per woord, mtntmum 4/ - per plnstns.

lntekeugel<l op ,.Dle 0.11." (vcrekyn weel<lil!s) : 10/- per jaar of 5/- v lr 6 maande. v oorultbe lalllbaar. - Stuur ad>; ertensiebestellings en tntekengeld na: Vlli 0 . .»., t'osbus 2!!, ;:,tcllcnoosoh.

~~==c=--====~==~======~====:===~====~======~·~

GEBOORTE

bE VILl.illRS. - Aan Andrew en l:'reda (Claassen), •n wclscsl<apo dogl~r. :Naas die Heer on opre~te dank aan suster.

VEULO\VJNG

VAN TONDER BOTH.\. - Hiermco wens on3, Oesln!l., dogter van mnr. t:n ;m ev. Janntc Bothn, \'an Oudt~hoorn, en llanstc, scWl van runt\ en rnov. Hnnslo van 'l'ondcr, van Dwarsrlvler, TAdl­smith, Kanp, bckend te mn:.-k dat ons O!J 2S Scptembet v •rloot gerank bet.

J)i.llNlG-MAHAIS. - Die verlow!ng \'an hl:t.rthte, cnlgste doglN' van m nt·. en me,•, s. :.IariUs, Vcrkcerdevlel, en Carne, oudste seun van mnr. en mov. )~. JUhnlg, Bloemronteln, word hiermeo bekcn<l gemaak.

JOUJ3ERT-SMAL. - Ute verlowlng word bekend gem:J.alc van l!: met', dor;­t er van mnr. en mev. U. J. Sru::·l, ;'lchultoberg, CD.lcdon, met Johannes, settn van mnr. en me,·. J . Joubet·t, Ln. Prove nce, Vlotlcnbcrg.

lJAAHD. - :Ja Kosie, d t·!o lange jn-,-e van v crlange en soete l1Crinneringo ts verby, en nog ls dlt soos die dag ' 'au SISter LOe OilS In die \'TOCU mOre-ure die Sltokkende tydlog moos ontvang v:Jm jou s l<lolllce en tntgiese hCongaan tn •n vner.tuigont;cluk in !~nt;c tan<l na •n (1(­wcslgheid van r; jna•r. Sa! en ka n ons dlt oolt veqeet? Ja llcCI!ng, jou !ewe so ~lentvol en sl<oon; die trot.s van ons hart.

Ons 1;un lou die rlls, verlos van al dto w~reld se smart.

lJLUJk die Vader ons weet nor; n et 'n klein tydJie en ons slcn Jot' weer. •rotslens tot dan.

J ou veriangcnde 'Paps, hla ms, broers, s us tcrs en s wacr.

GRAJ!'STEE~- \VERKE

Gm!~tenc, M:onumente en Rt>.ndrou•·e opgorlg cnlge p lek tn die Un to.

ttn.o.dplees 005 vir •n beondet b lllllco I<WOtM IC,

'l .A. OY. .H'S~'BEN- ·t:;X ;-fON'tJ.\I};XT -W!:RKJ~ (EIENS.) TIEI' F.AK

(:fo.nnle Cllltc, Beatwcndc Dlrelcleur) . ~ OORTRFJK KER'\YEG - MAl 'l'LA..t.-..;D. Von~ 6-«20 eo. 5-2823 - P or,bllB 2.

AGEi\"TSJ\:APPE l nterf)l'O\'Ioslnlc At:'(\nhsHrtJJJ)() (Ed.UlS .)

nr,k" .. G roQt(' 'f"c rk~eiJon .i21., h nn£,s tnl1. Tele&rafleso ndres: .,Interpros·• . Foon 2· 1560. OriS Is makclaars en ::trolaers ~n vertecnwoordtg plnUelandse bcs!g­ncde Yan cntge aard, sowel as dlo IJelanse van prlvnat personc; koop et1 \'Crkoop vaste en under etcndomme entgc pick In dte Urtle en h:\nteer vcrltoplngs en tnl<oplogs van cnt~;c a::trd lo die t>ultelan<l. 5603/ 52

Et:E:'\J)O~f. In vcrb:\nd rnet verkoop van bufse1 plase ~n motors raadplc~g J'. v. d. WEST!lli!ZE:-;, Oro·njesenat 82, KAA.PSTAD. 1-'oon 2-0740.

5602Tk

'F..U::~O)O)T.\0:. - G. co B. PHOPER­TfES (PT\",) LTD. (voorhecu P. G. Groenewald), S taslcwerg 5, l.>AROW, A fslncrs~ Huls - en Eiendomsagcntc, Tc!cfoon 9-8619.

E !£i\'J)0 .\DJ1.': . As u elendomme w it koop ot ve:rkoop, raadpleef;' V A!'; RIE· HEF.:K T'RUST, Posbus 1S, Arcadta­gebou, Voortrclclcerwct;, Ilf·:LLVILLI-i. T elefoon 9-7222. 5607/52.

A.LGEilfENE lf.-L~DEL1'L-\RS

COt:'J'ZER S!~ Wli'>"KEf, ll/ v. ::.Icr­r!maa- en Cookstraa t, VASCO vlr Dames en Babnklerastc, Kruiden!ers­<..-aro, Verr e03. 5600TK

OOSTJ;:LU{'E WLNKET.l:). - Besoek ::ms by ele nuwo persccl. Ii/ v Adderley­en ?ellatrate. P ort E ltzabetll. TK5529

:P I;THO:'\X~LL.;. , Kamer ·.ti.l, Groote Kerk;ebou, !{ti(IJ>Stad, lCoon 2-2178. Kom nn ons vlr dcfttgc Ja~se, Romnx SnycraJ1ai<I<C, ·rrlclt t wccstul< R ol<l<c. Ool< 'Iroulo.l.>bcrds word gem:t.ak na mate.

VAllS GE$,:R'l'IFISE.CHD:> OHOJ.:,'\­T'CSAAD. - Detroit Beet 9/· ; Cbante­nay Wor<el• 12/-; Sulde rkruls Blom ­~ool 18/- ; .Reliance Bloo1kool 20/- ; Kanp Spltzl<oplrool 10/-; l<ocl en 'Broos K omkommec 12/6 ; Torn Watson en Wonder Wan.tlemoan 10/· ; Blaarslanl 20/ ·; Skorslcll: H ubbard Groen, L:~.ng IVJt Bos en Nurg ynn Oroente 10/-; P crstop ~a!>S~·:t.d 7/6. U lc : Aus lrnllcse Bcul o 7/6; Kaapse :Pint 9/ 6; SI! Yer Kin& 10/6; P re! 20/ -. Tnmatie.: )!nrvel 25/· ; ~arglobe 10/ -. - K.)I.B. va o 1'J{£M1:b.P.S, F osbll.3 11, ScllOemons· OO~k. 3/7/ V

VAH8 G.CSI'.It TlJ•l'EEl<ll!'. () ll0~1'1-r£SA '1..0. - !'er '" pOnd, '» pond CD 1 pond: Span.spel<, ·1/-, 6/ ·, 10/-; Tom Watson- en Wonder-Waatlcmoeo 4/·, 6/·, lO/-. Tamnltes, Beauty en J\fn·r­globe, 9/-, 17 /·, 3~/6. Auslrallcso Bntl n Ule, 6/-. Vroec Kaapse Plat. U le, 7/ U. Detroit-Beet 7/6. Plat E S1ptlese Beet, teen 7 / G pond. Volledige pryslys van: KAROO·SAA OVERSPR E!DNRS, P o a· bus 10'1 , Ou<llabooro.

DfrJRE 'l.E KOOP

Oroflto;wnrt ·v nl'ldrs, 2 mnnnde oud, teen !.3/17 / 6, plus 12/6 l'Cglstm s!e. V ''l' op spoor. Lee bol<ke moot dadelik terur;. Sl<ry( a!Ul : F. J, VA>'I WYK, Dnm, P.K. TWEELINC. 16 '10/2

l 't'II J:"tlge Jcrscyi<ot•ie In melk en om blnnckort l e katr. Aileen voersl<nnrsto v erpllg my om hulle te verkoop. Prys .!'30. Dcsi<,-tlglng verwelkom. - J. H. MOOr,:-.rAN, Rusoord, MIDDELBURG. KP. 16/10/3

Oprc)t:"t;<'t<'f'l llc. Tnntwo rth,·n.ri\.ies; pt•nr;­ligc l:ondJslc, teen .£3-3-0 stuk om nle mln<lcr ns 4 to ncem nle. J . H . :.IOOL­hlA:-<, Rusoorci, ;',QDDET.I3URG, l<.P.

16/ i0/3

nO~D-JlE$, ::.fool korlogrool rtf-ru;;-lccuhondJtrs. 2;., mc-ande en jonser, gcrcglstrcet·<l met u ltstekende stam­rc~IRlcr. Ull prar,lige, gl'oo~ en Rlcrl<­grboudo oucrs met volmaaktc rlwwe. Grso:1d eo vet. Heuotjlcs .£8·8-0, t cfles £5·5-0. liQkke teru1•. J. KE:'>1P VORSTER, L' ld~&l, P.K. ~\fotkop, KP.

9/10/2B

GEl'tiEN G

UA:!AA.i:-, P'\S .. en ~\VT.:;rsW!':BK ()0

clle oprlgttn~ co tn.ataudbo:~dtos- vao Cabrlel,s- en nnder mM)lnerle wonl on · derneem dour GELOE ISH UYS :;11 IN· GEl'\IEURSWFJRKE. WynnestrfU\t 13, Parow. Dleo• ;;egrond op 30 JW>~ pral<:~ Uc~e ondecvlndlog. - Ele,sar: 0. J. Ocldenhuyn. 1-'oon 9Sg l 39.

·t,;LC:n '.l' Hil-'0 ( EV~lS, ) IH'K- Elek­trls!teils- ~n 1\'erl<lutgkundi!;C l nge· nleurs, Voortrekerw~g 30, Bellville. Ons doen anlccrwlltkcllng va n enlgu m otor or ootwlldcclo.nr. IT~rstclwcrlt nan cnige cJcktrJcse appnrant. D n.1n-i·, pas- en swe!S'i'-'Crk. Kon1 oa ons. U work word so~l Yerrfg <leur gekwall!!secrde am ­bnf;smannc. Tel. No. 9-7223. t\:361.~1

ra .. EK'ftnl r.. e \ VA.ttl£.. - V ir aHe elcktr lcse lttstaliMICs en benodlgdhede raadple~g J . A . WO!.JFAAR DT, H oo!­• tra:l.t 410, Paa r!. 'Foon 354.

.S!\.OJ~Nlt£a•J\ H t\ S J t~~ - Ond.ersteu n u mcde-Afrlitnncr en wcrs vcrselror vnn die b este dieosle by VOOR'l'REKKER SKOE~TlOSPJT.\Af_~, Langstraat 291 KAAPSTAD. Foon 30164. >579/20

Vru'\'S CO!\OJtli':TJ:: l 'J!OllliOTS. -Tc.re.zzo l<.ombu ts· en B a ndwanbskkc, Baddtntt, Seplie~e T~nk:3, ? Jto..re, V loer­tcO!s, Voet'l rOe. B olt;!et.s In beton. -Dlrelctcurc: P . '\V. en P. c. V .A.:N ID:EHOBN, P o:gloterstraa t 258, PRE­'l'O.RIA,

U ondcrsteu ninf; Bra nd was t e! ! Sout te k oop : A l 50/ -, !\o. J :5 1/ -, l';'o. 2 ·1\l/ - !lOt' ton. K. ~r.B. Bx -Soutw erl<e. J . H. VENTER, Vualbanlr, PI<. Floris­bad. 32B

GE'f-t"EESMI DDEJ....S A~~tA- !.JYl';ns . - U erwln voiKome

gesondhold . Dultso l< l!ers towwe mll.Ulc vertrangde klfcre w erksaam en verwy­der oorse>ak en s lci<le. - l3esooderhe<Je: AFRIKAANS£ AGEXTE, Carner;!•. Plek 1, UU.RD.>\N. 7':0 7 / 4/ B

ts t.a·&A..l~.U.r~, .tNO u.ua~J.·u;,. - o na 1e <1a.a.r ~o oortnlg van aat ons ·n c,:;te Su!d·AHJ~aanae genee~mtadeJ v1r .ttll .. mntfllk, Lendepyn, !-feupJig en ven•."anto KWnte ontd eK net, oat ona •_n grat lo pr<>elmonstcr n.n.u £:nige lyer ::al stuu.r. - 8\UtLr l / - vtr poogetd enll., a nn : A~~.Otn~WS SFJ .!;'Y.i:'.:PLEH!'l' E.I'..l:l, l:'Oo ­bu• 77 ~. Pretoria.

6!.1: .rOi'o"'R:.-Ol!'I:SlrAAJ.tWONDG': I<. D!e uuutstc w ereldwondcr teen t;rYa· held waarborg ner~tel vo.n. ~':;hsto ...-1r goed tot naluu rllke kleur. 0/ - per bot ­tN !>Osvry. Geld met bcstellln&. -Sluyr : BOERBG ENEES Y. ll)DE!Al, l>on· bu3 4272, JOHANN ES 13U!tG.

UI:!<KUNDIOJ;; JrJ:H~'t'J-:LWEltrC nan Tiot •::wtes. J\ JlO wcrl< v.rord gc\\'nurborg en "poedige aUewcrint;. - P. PHlcTO­R!US, Keeromstrant lS, K aa-pslad. (Voorhecn l(Crkstrant. 69.) Foon 2-5.154.

VJr ttorlosle1·epa rasteo npreek s·r• t·a't"<~

en ~\\'A .K'.l' . l-'Osbus a5~l, KAA l'S'l'AU. Prlvnte aarcrJ en voorJopt~e w~ri<swln ­

Kel: Jouoerts1raat :n, VJ\SCO. t>565

HOltr.o~ms . - Groot v~rskelde n­hctd dam es en mans polshor loslca teen bllllkste pn·sc. Dames: van £J · L)-6, £~15·0; £3·17-6; tot .£15. :l!aos: v::naf .£1·17-6, £2-l:i-0; £3-15·0 lOt £17·10·0. Dlrek vsn Swltserland !nt;e' ·oer. 5 pst. nrslat; indlcn kontant met bcstell in;:; •::>amgcstuu r word. Ool' llot·losleb~nde In goud, roeslose-st.aal, leer ens. Skryf n'ln : S .. \.l.D. A., Posbus 3-i i G, Knap­otad . 2'S! V/ 4.

HOTELL E

~lAJES'rt O l-IOT I<:L, Ceres (F.tenan r J. \V. Brummer ) J.'ooo 1H). h om ge­nlet •n hccrllke vnka nsie 1n •n rus t!ge Jaodeilk o omsew tug. Ultstel<cndo dJcn­stc, ctcs en s la applc!c S teeds tot u dlenst 1878/52

l{LEREi\lAJi E RS

S'£1$ \.'N eu S \ \'A H'.!.', v oor JOPIS nf v. . '1.crnnl(l·n en COO)ts lratc, Y A!;)<.;O . U te Kleremakcrs n>et •n r cpU<aslc. liOll aop vtr .Oul nuwe aa res. 55ti7

Vir 'n goete P~·k kier e O( kostuum !<Om na •n ecrstCI<I ns sny,er F . C. llAOl;;N , Voortrckl<crweg 7•1, PAROW.

G605/52.

Manelpak wnl gcaclverlccl' wa-s In Die 0.13. van 4 September, Is reeds Yer­koop. - )Iev. S. \V. lc Roux, P osbus 5, BanydMo. 9/ 10/ J.

l'tiiEUEELS

:~n:unELS. - SwterJge en <luuraame Tambo! le-- en Klunt · Meubeia, r-egstrccl:t.& van .ANDRl E S MAREE ee .!d eune1-labr1ek, teen atrong tnbrl cl( 3pryse. -Navrac: ON.S BOERE-;\ 1l,UDEl>WlN-1CEL, Scholu .aunat o~. Llch tenburs. T~lei><am.ru" : ,.Tambotle,• · Tel. 136.

IIU SST O\'VWE IC-\1<1100 l ( HAA LM'lS ''iJ•;~er. : Beste

k walltc!l gelcwcr In ctcrllcn ~;ocle twcede-hand M kke per ton . Teen .£1/ 17/ G per ton, o ! !l/ 5/- per ton loa In t rOI<. 50 x 50 J\ S mengsel t een 12 per ton in clr snkl<e ncr ton, gclewcr In trol<. Best e!ll ngs v crgCijCI van l<on ­tant sa l voorkcur ~,;enle L c. P . COET · ZEE, VoonrelcS<erstraat, P E ARSTO N.

<>~30TK

I' A'I~ A. TR i\ N .KE

J'.t\ 'f\ \ "CX .\ :\1( 1-_; . - S esma3ndc·, wit..· , drlemaande pntntrankstcggtes t een 8/ ­PCI' 1000. l3orl'Jcstegglcs teen 10/- pet· 1000. K.)1. 1.$. T evrcdcn heid gewnnr-Dor~:. GeiC\\'C r Scrpenlloe Sylyn.. -13. H. GEHBE R (C.sn.), Olifanlsllock , l'k. Hoek wU, George. 1G/ 10/TK

~·!('r~(clclns ;-)e&mna iHJ ~ 11:1 t:l tmnJrc teen 7/ 0 per 80 JlOBd sal<. Utlslck entl, moo!, wit drie mnnndl! teen 7 / G per 50 !)Ond. Tevredenheld gewaarbort;. Beslel <ladc­l!k om telcur•telllng te voorkom. - G. S. TER!3T,ANCRE, Pos Gonnakraal, MOSSET·B,\ ,\ l, 16/10/28 .

S'1't::GO ~ r~.-:. - Scsmunndc. wll- en borrle-paw.trnnksteg~!es tc k oo1> ieeo 7/6 per 1000. - H. R OELOFS£, P/ s _serpentine, blsl. George. 9/ 10/ 'IK

.Pl:\ TATHJ\ N l\E. - Scs m aondc Pa· tntran~:c va n besle f:Chalte lcco 7/ · per SO pond. Drie maa•nde wit 7/ - pc" ·10 pond. Scs mnnndc-, drie maande-, wi t- en bOri'IC-!'il.cgr; l¢H Leen 10/- per 1,000. l<. M. J3. en me ld s tasle. J3cstel van : D . G. GER!3Ji;R, Hockwil, George.

2/ 0/ TK

l ' LASE '£E KOOl'

\1', \TJ: rua:uo. - Eers teklns bees­plans ong-~veer 2, 500 ntorge. &;roo t. woon­hul~, v oiOJ) ,.,.a.ter, tnmboti -bON!iC, ens. U!tstcl<ondo kans vlr £8.000. - VA:-1 RIEBEEK TRUST, Posbus ·lS, BJ.;LL · VlLLE. !'! / 10/ 3

TE JWOP AA.t.'\GEBillD

D! :\)1 ,\ ~'I 'E. ·- 1\ oop •n d lamnnt vh· u v crloo!rJng, vir u bclegg:inr;, \'lr bors­~pelde oC s lerrinr.c. direk vttn !abrfek . Geslyp c!cu r A frl ko. ners, die b"~te opge­lc ide mnnne ·in on!a land . Skryf om bcsondcrhcdc a~n: S. A. I. D. A. , Posbu!l 3 l7G, J(';L~·pstnrl. 25/ 9/·1.

.'IOT O H. - l93S model, 4 sitplok A dler JunJor. Jn cers tek lns toc~ L'\n(l Hnndo ullstckend. Doen nnnsoek :­KEUL])I-:1{, Posbus 28, Stcllenbosch.

DOH.S) I \ S.JIF;=" ... - Vry~latcrs aa•n · dn.g! ! lo:k h~l 1 n e~rsteklns ko rint.: · dor:;rnnsjlcn en \VI! grnag rnct. kommnn­do"s o! Boercvcrro igings dors ·oorccn ­komst~ aan~n:\n, Skry f ann: F'. J ACOBS, ?.K. \ ' lschga.t, oor v aalwn­ter, Tv!. !>/ 10/~TI

SL' ,\ l-;'1' A~~ L'l'.ll F.~ (d roppers) , le~ r:to en ctfl<tc vol ~ens b estelli nr;; en!ge hoc­,·eelh~fd. Branrlhoud op annvraa c:. Gc· !ewer Wolse!cysln•ic. - L. BIELDT, Meulst,·a·al, WOI$Clcy. F oon 2-1.

·18877 / ~2

T E KOOP GEV1lA

J'li':NI~. - D ie voorst cnlng van brcn · meet ts kort. AHe: pcrsonc ,,·o.t tocg:nns to t. bene h et , word ernst t ~ vcrsoeJc om dit s onder \'Crsulm aan Ons te stuur. Ons botaal £7 per ton ( 7/ · per 100 !)Ot'd) vry op opoor u stns!e o r s ylyn. Oit !a n oodsllal<l ll< <lot u•dvlesbr icwc r;e­pos m oct •.•;on:l as bene r;cstuur word . Spocdtt::c betnll nr: word \'Crsel<er. Le~ ~alcke ,...-ore VRY tcruggcatuur. Ons voe­ct lnt-:svoorsien lns han ~; a f \'Sn dh~ voor­s!cnlng va n bcenmeel. - S.A. HUI"1' Bl·; l•; ro1F.EL- l~N K UNSMIS-'M A 1\.T­SKAP P Y, Wa rrenton.

l!Oi"OJ(E. - Dwarf Doberma n P in · chcr. R euntJfc. On<h'r ~cs maunde. Slu·~·f nan liON J).l! E. Posb no 28, Strll~nbosch.

. . lk cc.;- . Skna p- . B ok- o r \ "ark\'('( v ir S('C.()~ctoelel nd~s. ~Jf'ld hoevce1hefd en Jli'YS op wclko s laslo r;clcwer . - r. .1. :-.n;n,;n , P osbus 19, P . K. C0 1\ LVl f.l>E . T,·l. 16/ J0/ 2B

RADm

L'-IUW I':.N l~OUW, die flcroemdG ru,dfo- tng~nteurn. S\.ll s lewcg, PAROW, \ ~r 'lOOP e-o hcrstel P...aa!o'a eo Elch.lrJeac. Toe"\clle. Cereg!Str eor<le EleK trilllt olta-fl. O. OQ~mern. f.i'oon 9-8 -4- Jri.

l NSP.\ :"\" Js tot u tl lcns vir r U(UO en clcktricse lv•rstelwcrJ{. Anker w tltli: e li nS {Armatur~ ... d nding) 'n spcsiaHtctt. Vra om be:\ondcrhede vnn ons pl nnsHk-n~r­van rdlgde c lektrlese ·);hltaa r. Sons kyn hande!smcr l<. Let op ons ad r~s : H / V :,wu:-;TA 1:--1 - E :--1 I';OF-l\ WE C, WOOD­STOCK. Foon 5--1 ~5~. (25/ 9/ TK

-----·-------------SOOS ONS lr£SfERS DD T SU!E.N

'\VAARSKUWING

Genl. J . L . Swar t van Heidel­berg, K .P., sk1·yf :

Ek wil die offisiere en Bra nd­w a gi.e van hi.erdie afdeling baie hart lik gelul' w ens m e t die ywer wat hulle aan die dag gele het met die insameling van fondso vir 8 Augustus. Dit is gedoen onder m oeil il<c omslandighede omdat aons nog van alle k anle t eveg word.

Die p res tasie van hierdie af­cleling JJehoort 'n waarslmw ing t e wees vir die .H.N.P. om nou­k eurig reke11ing te h ou met die daadkrag van die Voll<sJJewe­g ing wat a ile lom erig heid \'llll

hom afslrud en die nuwe ge­dagle \·oorl<lra totdat dit ver­wesenlik is . Ons versoel< die H .N .P.-lei<l ing om 'n einde to maak aan d ie verdeling van ons voll<. Dil is die LakUek van uit die buitoland w:J.arvoor ons volk al dm n· betaal het, en nog gccn dui t \'OOr gekry het nio.

Die a a nstaandc verkies ing is voor die deu r, en nog speel <lie H .N.P.-leicling met <lie siel ,ra n die Yolk , want ons volk kan aileen die eincloorwinning be­haal a s ons die samew erldng van a lmal het in die volgende luagmeling . A s ons L'1 die ver ­lede ... saamgewerk het, waarom ook rue nou weer n ie ?

'N TELEFOON

,.Branclwag'', P os Villa :::\ora, Nylstroom, skry.f :

Dil sal lesers mislde n inte ­resseer om t e weet dat die po­Jisies t a sie Cla r emon t, naby Vil­la Nora, eindelik n tele£oon g aa.J'l. kry en wat meer is, daar is g crugte da t ons die wonder ­werk nan die ~n,ver van ons L .V. te danl' e sal he. Ek weet daar is baie w aL nie sal begryp waarom 'n telefoon soveel op­s praak vcrwok nie, maar dit is omdat hulle nie weet da t ons polisiesta s ie m a a r ' n ha netree \·an 135 m y! van ~ylslroom go­lee is nie; en ook dat die enig ­s te telefoon in die win kelpos Yan 5 n m . tot. 9 vm. week sdae en vir die naweek van 1-uu r Saterdag tot 9-uur Maanda g -

SIMSONKRAG TIG GESPIERD

GESONDIE liGGAAM GlESONDE GEES OlS TOT U BESI\IKKlNG

V u1 h lcr In en pos a an :

r~;~.::;~;lN_S;I~':;-~~~;1 ! OL:>O :S ll!l l. IJ) I·.N CIG ..• GA,.~l "i- •

O:~'J'\\'11(1\: t~LL~G . .,

PoshuN 3 ' 94 . IC\ 1\ PS T .\ l) ,

J Stuu r asseblie! nn dcre be~on --

1

derhcdc In verbnr.d met u Ll t;­ga.am son l w i klt elin~-K ursus.

Naaro ...... . . .. .. . . ..... . ... .

I , I ·I ACres .. ..... . . . .... .. .. ..... . .

1 I ~~~~:~~.:,·. ·. ·_ ·_ ·.·. ·. · .·.·_·_·_·_ ·.·.·. ·.·.·(·6·)· j! 1.----------~--~----

Vl'F Gl~LLIXO ;\[ uscadel· lficeur £2 12s. 6cl . ; anKer £3. 17s. 6d . ; 5 gell ing P.ooi or Wit Muscadcl, Jcr tpigo O( Bes te Ou Port £2 2s . 6d.: ank er !3 2s. : 5 t:elling R oot soet ~!uscac!el £2 ; a:1ker I2 lSs . 6<1.; 5 gelling Worcest~r Hock, Soet SJcrrle of HoH ·soel '-\ uscadel £1 15s. : u.nker £2 lltl. Voorwaardes: K onta nt of K .B. A. \Vy n gelc•,ycr Bon­n levale-s tasle. Va.nt)!cs moel terug~;e­atuur word . ~ J . C. JOXKER. \\'elle­vrcde-Wynmak ery, Posbus 6, BONi'i1E · VALE, l<.P.

more geslui t is nie. E k yoel seker clat almal met

my sal saams lem da t ons ag­bare L id nou rus verdien J1 e t.

Al sou my Verenigde P a r ty­vriende aan die kanl vra of elc mal Is en nie weet dat d ie L .V . a! rus vandat h y die praathuis vir die eerste kee r meer as 25 jaar gelede betree he t Jtie, of a! s ou my H.i\.P .-vriende aan die a ndet kant wil \\·ect of ek van my sinnc her·oof is en nie J;:an ins ien dat \Valerberg myle ag­terslaan by al die noorde!ike dislrik te en totaal oorskadu w ord deur d ie een net langs­aan wat mMr \'ir 'n kort f.yd in die VoU<sraad verteenwoor­d ig was n ie, dan sal ek nog vol­hou dat ons advoka a t verd ien om te rus \'ir die res va n sy lewe, want hy het hom l<apot gewerk v ir s y stcmvee.

JOODSE OOHSPRONG VAl~ OOB~LOG .~BKEN

).' ie-Ge:lllicerde 1\ ringe 11et g c<lurendo d ie afg elope oorlog <l ie fei t <l u t. die oo d og in bclang van d ie Jode lieu•· tlio Genll iccr­<lc ontkc tcn is, onder die aan­d ag Yan die WUl'C]<l p ·robCcr bring. U:ta r !..; )l e rll a a ld e !ik

' 'Oddaa1· lint <l il' ,Jode tl!c OOl'­log a a ng cblaas ltct ve r:-tl as wcer" ·.raa!;: teen Du i(s1an <l . Vir <He eorstc keer hot d ie J odc in , +uid-Aft·ika c·rkcn dat tlic af­g elope oo rlog cinll il;: ' n ,Joodse ood og was wat g CYoer is in be­lang vnu die J'o<lc<lorn.

So h e!' eno k ol. Xaaich. ,·ol­g ens die J ewish H erald . I'Ct­

fcde w ool< in J oha nnesburg I'OOr ' n aantal J oodsc , ond-!>:oltla.to" m et \ 'erwys ing n a 'vat done cJ ;c oor1og be rei!;: is, verkla :lt';

, I n sck e ro 'lin w?. ,; (li t 'n .Joo<lsl' oorlog. D ie !\n?. is was die vya nde \·a n •lie ,Totle. Xa-7.ism e was tla a rop nlt om Jn­dai'smc t e Ye rnie tig-. D ie Jo <le was dam·op nit om X~l'l.iStne j (' \'QrJ1iet ig I

PIET HETJrEI<' OP K RUG'ERSDAG

N adat die Kaapstadse u il­saaistasie aanvanklil< le konne gegee hot dat h y geen spesialo progt·a m vi_r 10 Oktober gaa n uitsaai nie, is daar we! ' n bui­tengewone program opges lel kiaarblykl ik na aanleicling \'an min. J . W . Mushet se u itlating dat hy pe:-soon lik so ' n p rogram \·erwelkom .

Op 10 Ol;tobcr is die \·erj::wr­llag n HJ pres . ](ruger dan ook oo r d ie Afr ika:nL<;e pi'Og' l'fHn , .he n1cnl;.'' by wyso Ya n ' o. Voo r1 r ekl;er -eeufecslmn tate en 'n t.oneclstnl' uit die le•Ye , ·a n l'ie1 R etief. Dlo getlagtc dat Paul K rugl' r' darem sel;.cr· \ 'ir P ie1. R eticf g-cl;.en het . moes 1-!'10 g c noog htr~debctlJ ig-ing g e,, ·ees hct a.an dil' nagctlng tenis van tliC' man w!c se ve r j aat'dag hc r­tlcnk moes w ord. Oo c die E n­g e l s e prog1·a m is dan:· w ol ic ts oo1· Kmg l'r gesc.

Sl\IUT S W EmR GEHOOR 1.;:(1; GEE : Genl. Smuts het nie voldoen aan dje ,·ersoek van d ie Sinoda !o K omm issie \'an m e N .H:. of G. Kerk, nl. dat h y hom moet beywer vi r die vers ag t ing van die \'Onnisse \·an die \'er­oordeelde Duitse leiers nie. Sy a n twoord wat per t elegram ge­stuu r is. lui : .,S pyt m y da t el< geen te1·me \i11<l om op u Yer­soek in te gaan."

PLUIMVEE Hie nC'~ t o F in ·nn m'Yl 11 PJ.,T I'fV"El~ };l.BUti ••n nnti(•r I'HOJ> U!\'(E n:ln

tc .~tt un r ts :

C. JH. ELOFF EN KXE. (Edm~ .) l3pk

j\f<)P.F.,:\1:\RR (Pt)l"h11Q ":1 8.'\) ~·ewtl)n

Ons Gee nog S teeds LEIDING

§ .A. GRAf STEEN- EN JHONUMENTWEHKE

(EIENS.) BJPK. Voor t reldterwcg - !\IAIT .LA ... 'VD

met ag­het.

arty­Jf ek L.V.

thuis LS 25 of al n die

van kan

~ ag­elike kadu mgs-

tyd /Oor-0 vol­rdien n sy .a pot

tNG EN

het >rlog ·lang ieer­aan­>bC<'l'

:lelil• 001'-

1 as Vi!·

le in · af­odse 1 be-

vol-ver­voor ate"

t• die

it 'n was Na­

t Ju-Die om

uit­mne ;iale ~a an bui­~stel

van ting ram

!l.ar­ool• mm

'n en

van dat vir glo

,·ees van ~er­

En­iets

tOR nie die die

tOn1

.ing rer-Sy

ge­ek

rer-

:1~ 1n

[E.

'"·ton

NG

N ~

ND

"'

t

lr

'I

l y

lr

lr I j,

DIE O.B., WOENSDAG, 16 OKTOBER 1946. BLADSY SEWB

VIR DIE VROUE

As U 0 6

te MC\rk oop Jeug Ste Front Teen

Voorbeeld Kommunisme

Vir meeste van ons is koste die belangrikste faktor by die koop van voedsel en juis daar­om sal die verstandige huisvrou met oorleg !coop en ;sorg dat sy die meeste waarde kry uit haar geld. Die dae toe 'n kop blomkool twee pennies en 'n groot snoek bietjie meer gekos het is nou ongelukkig verby. Dis werklik vandag geen ge­ringe taak om 'n familie goed te voed op 'n beperkte inkomste nie.

'n Huisvrou moet dus weet waarna om op te let as sy in­kope doen. Sy moet weet hoe 'n goeie kop kool lyk en wat 'n verstandige !coop op die vis­mark sal wees. Die aantrek­like bediening van voedsel be­gin tog by die inkoop daarvan en u kan nie verwag om goeie resultate te kry met minder­waardige materiaal nie. Dis dwaas, uiters dwaas, om dade­lik op die voedseluitgawe te be­spaar as uitgawes ingekort moet word. Verkies u dan 'n goeie kleur in u tapyte bo die in u kinders se wange?

Hoeveel lwop u op 'n slag? Natuurlik is dit altyd relatief goedlcoper om in groot maat te koop maar dis tog nie die enig­ste konsiderasie nie. U moet u stoorruimte en die verlies by stoor in aanmerking neem -sommige voedsel, vrugte en groente vera!, verlep en verloor geur en voedingswaarde terwyl ander bederf word deur insekte of mikro-organismes. Daar is natuurlik groente soos aart­appels, patats, uie en pampoen wat nie so gou bederf nie.

Maak ten aile tye volop ge­bruik van produkte in die sei­soen. Dan is dit goedkoop en gesond en as dit plaaslik ge­kweek word is daar natuurlik min of geen vervoerkoste nie en dus is die prys ook laer.

Groen groentes: Die voor­koms van groen groentes is die beste indikasie van hul vars­heid. Die blare van spinasie en blaarslaai moet gesond, helder groen, styf en bros wees. Kop­kool en blaarslaai moet 'n ste­wige kop he met 'n goeie fat­soen en swaar wees vir hul grootte. Groenertjies moet goed gevul wees maar nie te hard nie. U kan gerus maar een uit­dop en proe of ertjies nog soet en sag is. Groenboontjies met lang reguit peule is die beste koop - as u een breek moet dit klap. As boontjies die peule laat uitbult is hulle reeds oud. Party groenboontjies is groen, ander gee!, party rond en som­mige plat en alma! is ewe goed: u keuse sal afhang van u per­soonlike smaak.

Wat van wortelgroentes? Hierdie groentes moet stewig, solied, skoon en betreklik glad wees sonder verstrooide wor­tels, en uitloopsel en eienaar­dige fatsoene. 'n Goeie aart­appel is skoon, glad en stewig sonder snye, groen ente, slegte

plekke en lelike knoppe. Aart­appels kleiner as 1% duim in deursnit is onekonomies omdat u so baie verloor met die ski! -as u die skilletjie met die duim kan afvryf is die aartappels nog vars want as dit oud word is die ski! taaier.

Die blare van geelwortels, rape, radyse, beet ens. is 'n goeie indikasie van hul var/3-heid. Lang gladde geelwortels wat stadig na 'n punt loop is die beste. Onthou as wortels eienaardige fatsoene het is u verlies met die skoonmaak daarvan baie groter.

Die klein lemoenpampoentjies is lekker maar dis beter om die groenes te koop - huile kook gouer sag as die geles en die vleis is baie fyner. Onthou die grotes is lomp want ons sny hul gewoonlik net in die middel deur om te bedien.

'n Tamatie is eintlik 'n vrug maar ons gebruik dit algemeen as ,groente". Kies gesonde, goedgevormde tamaties. Vir onmiddellike gebruik kies hel­derrooi tamaties - groen ta­maties word goed ryp by ka­mertemperatuur. Die doel waarvoor u koop bepaal na­tuurlik altyd grootliks u koop: vir soep of stoofvleis b.v. is klein tamatietjies in orde maar vir slaai is 'n groter, stewige tamatie beter. ·

Vrugte: Vrugte moet gesond, swaar, stewig, glad en mooi rond wees met 'n gesonde kleur en 'n goeie geur. Die middel­matige grootte is weer die beste koop maar dit hang weer af van die doel waarvoor u koop. By die uitsonderlike grotes behaal u hoofsaaklik nie voorkoms en by die kleintjies verloor u baie in skil en pit. Druiwe behoort goedgevormde trosse te he.

Van die bessievrugte mag ai­leen die aarbei 'n groen hoedjie dra as 'n teken van rypheid maar al die ander moet daar­sonder wees. Die grootte van 'n pynappel het min met sy geur te doen. 'n Ryp pynappel is goudgeel met 'n lekker geur en effe sag - dit word gouste by die basis sleg en oorrypheid kan gou hier gesien word. As 'n piesang gee! is met bruin vlekke is dit die lekkerste -hulle word ook heeltemal goed ryp by kamertemperatuur maar bederf in die koelkas.

By die Slaghuis: Vleis is reg­tig vandag so 'n duur item op die voedselrekening dat 'n mens ·hier regtig verstandig moet koop. Die spaarsame huisvrou sal leer om die goedkoper snitte van vleis in net sulke aantrek­like geregte te bedien as met duurder snitte soos boud en biefstuk. Sorg dat u weet hoe die verskillende snitte lyk dat u nie somar gekul word met enige ding nie en sorg ten aile tye dat u by 'n betroubare slagter koop. Was u al ooit self in die slaghuis vanwaar u vleis kom? Afgesien van enige ander oor-

Tuisgemaakte Toiletseep Onderstaande reseppe is deur

komdte. A. Eksteen aan ons ge­stuur. Aangesien toiletseep nou so skaars is, publiseer ons dit graag vir brandwagte wat dit wil probeer.

TOILET SEEP

5 pond bees- of skaapvet (sonder sout), 1 pd. wassoda, Yz pint koue water, 2 eetlepels boraks, 4 onse gliserien, 2 eet­lepels ammoniak, Yz ons olie van laventel of verbena om 'n lekker geur te gee.

Los soda in koue water op. Smelt die vet en laat afkoel tot dit die temperatuur van soda het. Roer soda en vet stadig deurmekaar terwyl die olie, gli-

serien, boraks en ammoniak af­sonderlik bygevoeg word. As aile bestanddele bymekaar is, word dit vinnig geklop tot dit effens dik word. Gooi uit om hard te word en sny .in netjiese stukkies.

HEUNINGSEEP

n~ pond wit boerseep, lh pd. ,Sunlight" seep, 4 onse heu­ning.

Smelt die seep met bietjie sagte water, gooi heuning by en kook tot die water droog is. Voeg bietjie reukwater by. Gooi uit in 'n kissie met 'n nat­lap uitgevoer en sny aan klein stukkies na twee dae.

wegings behoort 'n huisvrou self af en toe haar slaghuis, kruidenier, bakker ens. te be­sock want daardie persoonlil<e kontak beteken regtig baie.

Vleis moet vars ruik en 'n goeie kleur he. Vet behoort egalig verspreid te wees tussen die spiervesels: as dit in 'n aparte laag aan die oppervlak­te is braai so baie daarvan uit met die gaarmaak en dis tog hoofsaaklik die vet wat aan vleis sy geur gee. Sagte vleis voel fluweelagtig terwyl taai vleis growwer en harder voel.

'n Vleisvervanger: Vis is baie goeie vleisvervanger en by die kus is d.it ook heelwat goed­koper as vleis. Vis bederf eg­ter baie gou en daarom moet 'n huisvrou weet waarna om te kyk as sy vis koop.

Die ruik moet vars wees en nie skerp en baie opmerklik nie. Die vleis moet stewig en elas­tics wees en geen merk laat as met die vinger daarop gedruk word nie. Vis bederf die gou­ste om die ruggraat en die toe­stand van hierdie deel is dus 'n goeie indikasie van sy vars­heid. Die vis se oe moet helder wees en nie dof en diep inge­sink in die kop nie, terwyl die kiewe nog 'n helderrooi kleur behoort te he.

Vis word gewoonlik skoon­gemaak verkoop maar addisio­nele skoonmaak is gewoonlik nodig. Gebruik dit so gou moontlik na dit gekoop is. Sout­en gerookte vis het natuurlik nie so dieselfde aandag nodig as vars vis nie.

'n Federasie van Suid-Afri­kaanse studente op non-politie­ke basis om 'n wal op te gooi teen die kommunistiese stroom, is verlede week met groot wel­slae op Potchefstroom gestig. Studente-organis:}sies uit ver­skeie dele van die land was ver­teenwoordig. Die Federasie sal 110m nie inmeng met politieke geskille nie en elke organisasie gaan voort met behoud van sy eie selfstandigheid.

Die Federa_sie beoog om aile Afrikaans-denkende studente saam te snoer; die handhawing van die Christelike blankedom en die daadwerklike bevegting \·an die kommunisme in Suid­Afrika.

Die volgende studenterade e:t organisasies was verteenwoor­dig: die studenteraad van P.U.K., die studenteraad van Stellenbosch, die Teologiese Studentevereniging van die P.U.K., Polumnia, Kweekskool­organisasre van Ste!lenbosch, A.N.S.-hoofbestuur, N.J.B.-tak, Stellenbosch, A .S.B.-i:ak van P.U.K., S.A.N.S.S.B.-hoofbe­stuur, en die Unie-jeugfront Stellenbosch. Afrikaanse stu­dente van die Universiteit Kaapstad en Witwatersrand was ook teenwoordig.

Die hoofbestuur is uit ver­teenwoordigers van hierdie lig­game saamgestel en daar is voorsiening gemaak vir die toe­erecting van ander organisasies tot die Federasie. Daar word gehoop dat Engelssprekende anti-kommunistiese studente tot die Federasie sal toetree.

Selfs V-PQ-Kongres AI Onte .. vrede Met Unie-Grondwet

'n Be1·oep op genl. Smuts om 'n tweede rt.asionale lwnvensie te laat hou of 'n Iwmmissie van ondersoel;: aan te stel wat die huidige konstitusie van die Unie l;:an ondersoel• en aanbevelings doen oor hoe dit gewysig moet word sodat dit by die behoeftcs kan aanpas en die staatsmasjinerie vlot kan werl;: is voorverlede week dem· die Verenigde Party-l;:ongres in Pretoria gedoen.

,Die politieke, ekonomiese en sosiale ontwikkelings van die Unie in die afgelope 36 jaar het ten gevolge gehad dat die Suid­Afrika-wet verouderd geraak het," lui die mosie.

,Daar moet besondere aan­dag bestee word aan die Iwn­stitusionele verhouding met die sentrale regering, die provin­siale administrasie en plaaslil'e owerhede en die wenslikheid van die afbal;:ening van S.A. in natuurlike strel•e in teenstelling met die provinsiale stelsel."

Hierdie voorstel is sterk teen­gestaan deur die waarnemende Eerste Minister, mnr. J. H. Hofmeyr. Hy het verklaar dat dit nie vir die kongres moont­lik is om die mosie te aanvaar nie omdat die provinsiale rade 'n saamgestelde dee! van die

LOUIS TRICHARDT SAMEL £258 IN

regering uitmaak en dat die huidige stelsel gehandhaaf moet word. Hy het voorgestel dat die aandag van die Eeste Mi­nister op hierdie mosie gevestig moet word. Sy aanbeveling is aanvaar.

Heldedag"' Opvoering

Die voorstelling van Afrika­nerharte, 'n drama \·an 1\I. M. Jansen, deur die Remskoen­toneelvereniging op 5 Oktober in die Hofmeyrsaal, Kaapstad, by geleent;heid van H eldedag­viering deur die Skiereilandse Ossevvabrandwag, verdien aile !of. Hulle het daarin geslaag om die gehoor enduit te boei en terug te voer in die dae van die titaniese stryd van die Boere­republieke teen Brittanje.

As amateurs was die spel on­der Ieiding van die speileier ,Piet Neulpotjie", van 'n goeie gehalte. Die gees wat uit die vertolking van hierdie drama gestraal het, het gepas by die geleentheid en die atmosfeer van oorlogsvonnisse in daardie week.

Die decor waarvoor mej . A. Smith verantwoordelik was, verdien besondere vermelding.

ENGELSE DEINS TERUG VIR DUBBELMEDIUM

Die m ening dat die dubbel­medium-onderwys nie deug nie en dat dit nie tot beswil van die derwys in die algemeen die or­gres van die Trans\'all-1 High School Teachers Association uitgespreek. Die kongres het 'n beskrywingspunt eenparig aangeneem wat lui: ,Die lcon­gres dring by die Uitvoerende Komitee van die Provinsie {Transvaal) ernstig daarop aan om tot die beswil van die on­derwys in die algeemen die or­donnansie van die dubbelme­dium-onder\\'ys te herroep." Die kongres het die departement versoek om onmiddellik onder­sock te laat instel na die be­vordering van tweetaligheid.

Goodwood Verloor Staatmaker

Die O.B.-kommando van Goodwood betreur die afsterwe van een van sy getrouste staat­makers, sers. Theunis Hane­kom. Die oorledene h et 'n ope­rasie in Johannesburg onder­gaan waar hy oorlede is. Sy af­sterwe is 'n gevoelige verlies

vir hi€rdie kommando.

Die manne- en vroue-kom­mando van Louis Trichardt, Noord-Transvaal, het op 13 Sep­tember O.B.-dag gevier met die Kommandant-generaal, dr. J. F. J. van Rensburg, en mev. Van Rensburg in hul midde.

GEKLEUR VIR

Die funksie het om 10 vm. 'n aanvang geneem en om 12-uur is die K.G. en mev. Van Rens­burg verwelkom. Verkopings was die heeldag aan die gang en die pragtige bedrag van £25-7-18-10 is vir O.B.-dag inge­samel.

Aile offisiere en Brandwagte word hartlik bedank vir getroue dienste en ondersteuning.

NUWE DIENS KLEURSPESIALITE!YE

PAARL STOOMWASSERY *WAS

- -, Posbu!, 35 Foon 214 ' * KLEUR * DROOG.

SKOONMAAK _! ___ _ DIF PAARL

HUGENOOTST ASII-(Goedere Halftarief)

(2)

BLADSY AGT DIE O.B., WOENSDAG, 16 OKTOBER 1946.

' Oe8o Neem Groot and eel n

K • e

gerv e g PERSKOR Sf E.fERSTE JAARVERGADE.RING

PRETORIA. - Op 10 Oktober het die jaarlikse optog na die Kru­ger-standbe~ld weer o_p luisterryke wyse in Pretoria plaasgevind en is hulde gebnng aan dw nagedagtenis van Paul Kruger. Van twce-uur die namiddag Aan die spits van die O.B.-

Die eerste gewone jaarvergadering van aandeelhouers van Pers-Beleggingskorporasie, Beperli (Perskor), is op Saterdag, 5 Ol{tober, in Kaapstad gehou onder voorsitterskap van prof. L. J. du Plessis, voorsitter van die direksie van die maatsh:appy.

het d1e Ossewabrandwag onder p r osessie was die Boeredogters bevel van die Pretoriase Gene- met groot O.B .-vlae wat 'n raalskap die Brandwagte en speerpunt gevorm het. Agter BoereJeug in gelid voor die hulle het ses lede van d ie Boe­Kruger-woning opgestel van - rejeug en die Kommandant­waar hulle na Kerkplein gemar- generaal, dr. J. F. van Rens­sjeer het om by die res van die burg, gevolg. Die optog het optog aan te sluit. Die Osse- verder bestaan u it die Randse wabraudwag het meer as die Boerejeug-orkes gevolg deu r helfte van die optog uitgemaak verskillende kommando's van

In die direksieversiag wat VO(lrgele is, is daarop gewys <lat Perskor op 10 April 1945 as 'n openbare maatslmppy ge­registreer is en dat op 30 JUDie 1946 reeds 170,471 aandele van 5/- ell' (£42,617-15-0) <leur 2,550 persone in baie dele van Suid-Afril{a opgeneem ·was. Dit verteenwoordig 'n gemiddelde aandelebesit van ongeveer 67 aandele per lid.

PROF. L. J. DU PLESSIS.

,,As in aanmerking geneem word dat Perskor die eerste jaar van sy bcstaan sonder enige hulp van die petrolkon­troleur moes deurveg en dat groot dele van die land deur ongekende droogtes gete:ster is, dan getuig die meer as 2 OCO aandeelhouers wat in daardie tyd ingeskryf kon word, van geen geringe prestasie nie," lui die verslag. Die direksie spreek voorts sy innige dank en waar­dering uit teenoor die persone wat ten spyte van die petro~­skaarste alles in hul vermoe gedoen het om die werwers oor die weg. te help, en aan die lede van die maatskappy word waardering betuig vir die wyse waarop hulle die saak onder­steun het.

BELEGUlN GS

Die beleggings wat in filiaal­persmaatskappye en in ander goedgesinde persondernemings gemaak is, het sommige van die ondernemings in staat ge­stel om beter blaaie uit te gee en aan ander weer die geleent­heid gegee om die grondslag te le vir die uitgee van die nuus­blaaie wat beoog word.

Die drukkerye waarin Pers­kor belange verkry het, word oorlaai met drukwerk sodat hul huidige masjinerie volstoom werk om voor te kan bly met die werk wat op hande is. Na­mate die bestelde masjiene drupsgewys uit die buiteland aankom, kan meer werk aan­geneem word. ,As 'n jong land, in die ontwikkeling waarvan die Afrikaanssprekende gedeel­te van die bevolking 'n steeds groter wordende aandeel neem, bied Suid-Afrika groot moont­Jikhede vir drukwerk," aldus die verslag.

MOONTLIKHEDE

Ook is reeds 'n begin gemaak met die boekhandel en reelings word getref v ir 'n aansienlike uitbreiding van die uitgewers­afdeling. Met die oog op die onversadigbare vraag na or-

dentlike, opbouende Afrikaanse boeke bied ook hierdie afdeling groot moontlikhede.

Hulie Ruilc Bloed

V~1· ti~n maande het die werel<l vcrslae in die pcrs gelecs van die Neurenbergse wraakverhoor. Hwnhe verslae was vanselfspre!{en<l geen historiese of onpartydige <lolmmentc nie maar moes dien om die wereldmening gunstig te stem vir die uiteindelike ontsieling van <iie oor­wonne.nes.. ~ostaande foto openbaar ~lie onstigtelil<e welbehae waarmee die verslaggewers wat v!r h!erdw taak aangewys was, <he hofsaal uitstorm or:derwyl die doodvonnisse uitge­spreel{ word. Van sullw mense is die wereld afhanldil< vit· sy nuns.

In die verslag word verder t:~~~"!'"'~~~~~~~~~:!":'~~~"':::~~~~~~":"!'~~~=""'~1 daarop gewys dat om verskeie redes nog nie met die uitgee van die beoogde nuusblaaie be­g in kon word nie . Dit sal ge­beur sodra sel<ere masjiene nit die buiteland aankom en daar ook 'n groter lmpitaal byeenge­

~

bring word. As op die ondervinding van

ander persondernemings gelet word, hoef verliese in die begin­jare geen sorg te wek nie. Die drukkerywese het in 'n jong ont­wikkelende land soos Suid-Afri­lm reeds die bewys gelewcr dat dit op die lang duur 'n voorde­lige belegging·sveld is en !lat dit nog groot geleenthede vir ont­wil{keling bied. Perslwr is vin­nig op weg om 'n belangrike aan!leel in hierdie ontwiklieling te neem, besluit die verslag.

Gesondheidsdienste Vir Net 10 Persent

Slegs tien persent van die · Unie se bevolldng lmn gesond­heidsdienste bekostig; die ander moet daarsomler bly en nood­saaklike mediese hulp ontbeer, het dr. Henry Gluckman, Minis­ter van Gesondheid, in Durban verldaar. Dr. Gluckman het melding gemaak van 'n nuw~ Gesondheidswetsontwerp wat hy van plan is om volgende jaar in te dien.

, , Die 0 . B . •• word gedrul\: deur Pro Ecclesia-Drukkery (Edms.) Beper l<, Stellenbosch, vir die eienaars en uit·

Daar • lS rede e. ~ Die merkwaardige opkoms en groei van VOLKS­

KAS is nie maar bloot boevallig nie. Daar is goeie

redes waarom hierdie Bank steeds presteer en uil­

brei - en die belangrikste is ongetwyfeld die c;e­

halte van die bankdi~e wat dew gy takke se­

lewer word.

VOUf.SKAS se deure is oop v".,r afie gesonde bank­

sake; die privaat persoon onivang diesellde f:inke

acmdag cxs dle gYOOisie sake-ondememing : gee::.

trCID.OO"lcsie word te klein of te groot beslcou rie.

As u belangstel in 'n omvattende, doeHreHe:nde

ba:nkdien.s. gelewer in 'n gees van wehlV-illenc!heid

beveel ons aan dat u met ons naaste takbestuurder

in verbin.ding tree.

K.AS BEPERI\ Deposho's Oorskry £10,000,000

HOOFKANTOOR:

PRETORIA.

I

gewers: VOORSLAG (Edms. ) Beperk BANK J E R S Groote Kerl<gebou 702, Kerkplein e J

Kaapstad. ~~um~~--~-=~--~--~~nm~~~~~RM~~~~~----~~~ .. ·mi

die Ossewabrandwag, elk met sy eie vaandel vooraan.

Dit was opvallend en bewon­derenswaardig om te sien hoe honderue seuns en dogters van <lie Boerejeug fout!oos in gelid marsjeer. Die orkes wat 'n be­langrike aandeel in die optog geneem het, het bygedra tot die ordelikheid en sukses daar-van.

DEELNEMERS

Die res van die optog het be­staan uit groepe Voortrekkers verskillende skole, studente va~ die Universiteit en Normaal­kollege en kakebeenwaentjies. 'n Lange penlekommando, ge­deeltelili verteenwoonligend van die O.B., het die optog vanaf Iierkplein geleide gedoen.

'n Skare van etlike duisende het om die standbeeld van pre­sident Kruger vergader. Die blaasorkes Yan die polisiemag het soos gewoonlik musiek ver­skaf by die sing van gewyde lied ere.

In sy toespraak het ds. A. J. Oosthuizen pres. Kruger be­skryf as een van die grootste Afrikaners wat geleef en wat die Afrikanervolk ooit o-eken het, om die eenvoudige rede dat hy die verpersoonliking was van alles wat die Afrikaner dier­baar is.

DOODSWYG

Aan die einde van die \'errig­tinge het die voors!tter aile groepe wat aan die optog deel­geneem het by name bedank. Blykbaar opsetlik was die ver­swyging van die aandeel van die Ossewabrandwag onder die verspotte benaming ,ander lig­game". Hienlie verswyging van die aantleel yan !lie Ossewa­brandwag bet geskied nieteen­staande die O.B.-geledere meer as die helfte van die optog uit­gemaak het, en daar geen ander liggaam behalwe die O.B. oor­gebly het nadat almal bedanl• is, nie.

Dit is juis hierdie kleinsielige doodswyg-beleid wat die Osse­wabrandwag vanjaar gedwing het om sy geledere apart op te stel sodat die publiek kan sien wie die geheimsinnige ,ander liggame" eintlik is. (Die Party­pers het ook die aandeel van die O.B. verswyg.) ·

Na afloop van die verrigtinge by die standbeeld het die Brandwagte na die trappe van die stadsaal gemarsjeer waar hulle kortliks deur die K.G. toe­gespreek is. Verwysende na d ie teenkanting en doodswyg

. van die O.B . deur ander, het die K.G. onder meer gese: ,As die ander baie is, is die Ossewa­brandwag ook baie, en as die ander min is, is die Ossewa­brandwag nog baie, en as die ander nie meer daar is nie, sal die Ossewabrand\il.-ag kom om die fort te hou! Die O.B. het gekom om te bly."

Hierna het die K.G. die bevel gegee om te verdaag.

WOLSEJLEY Op Saterdag, 28 Sept., het

die kommando's van Woiseley op luisterryke wyse O.B.-dag gevier op die plaas van komdt. D . Viljoen. Onderwyl die dames besig was met die voorberei­ding van 'n smaakvolle mid­dagete, het die mans jukskei gegooi.

Gedurende die middag het. hfgenl. P . Retief en hfkomdt. W. R. Laubscher die vergade­r ing toegespreek. Die opbrengs vir Fondsdag was £120, wat heelwat meer !s as verlede jaar.

\ I

Gere

~

va fe: ko bh

Ll

Ml

w

1\

lw H. ni1 nit ve gl' no te si1 hu

he ee pa N: M : Wt

ve m di· so

di· en vo Oil

\\'<

m H D' Ia \'€

ss de n2 sa h< st k< ti: d

=

to w al d< dt Jt

m st t< m OJ

vi g< OJ

h: ti d: