Vietnamese-01.pdf - islamicbook
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
3 -
download
0
Transcript of Vietnamese-01.pdf - islamicbook
.SrtJl t\*''tll
-IiIl
,-iJaf 4r.,,$ -.+ Aàtl,'r..P. s
4+t+itt lilbATTJhUNIID
Dành cho nhfrng nguùri môi tim hiêu'
Nguyên tâc:
Shiekfi fiênsi : AbdulaztzibnuMuhaurmad A'laAbdul Latif.
Mohamad Hosen chuYén d!ch-
Tù sâch tïm hiéu Islam www.chanlrislanr.nçt
ô I rTy ,il*j,t)Il|ùrJt+tl4pgl$ô1i!9iee,rÛçjrtdtf +rrgl @Jrr,iJl oLÂl #! ry élJIl a:g 4-,,.)4i
)$rjf ,rrc, l-r.,r,
, 'Jî Ul-r-,c, )$-rjf .r-,.c, / ,;1É$fj a-:r:LXJ J1.'-3jtl
-ô \ tîY :g:"tJf
É-,Y\x\tIoa \lY1V^-1' f-t' YT \ -t-Y : .d-^or;
(4+.tn$Jl a;Il!.FrJf )
f*rh3 - -\lsJII -\Yt',V rj;j+r
olJàJl-i\ tTY /Yo^1
\ tTY /Y o^1 ,tl"+Yl {"3J
1V^-1' f-1 . YT \ -t-Y :.:J-a.5
,M.%e I
,aÈ;ttrf)Àf H.
Lç Ét{d+Jj
Lùi mô ttàu
,-i -,1ôf ,rJ," Ê)*.JlJ ô).-ll3 ùÉ^JtJl l+-l À rr- ll
. ùJraii a+..:: nli ,è: ùiI-J'"JlJ o!+:ïlAlhamdulillah, xin chân thành t4 cn va
khen nggi Allah, Dâng Chù Nhân cùa \.û trû, càu
xin sU an lành thanh binh cho vi Thiên Sû t,rôicùng cao câ nhut dâ dugc Allah chgn dé truyèn bâ
tôn giâo cùa Ngài cho toàn thé gian,.à., xin sU anlành cho gia quyén, b?n hûru và nhûrng nguùi noitheo Nguùi cho dén ngày Cuôi cùng .
,Dây là cuôn kinh At Tawhid viét dành cho
nhûrng nguùi môi tim hiêu vè môn hqc AtTawhid, môn hqc càn thiét nhût dê hiéu biét và
a'ry\tnàm vûng vê li thuyêt tôn thù ô Allah duy nhtrt..
A r. \ - : ' 'cuôn kinh nây dugc so?n dê dành cho nguùi môitim hiéu rrè hwhid qua nhûrng câu hôi trâ lùi vôinhimg bàng chimg cU thé vof hành vân dé hiêucho mgi tàng lôp.
Bên cAnh dô 1à nhûmg chi mpc theo thû tçqua gi"ui dopn cùa dûc tin, hiêu vè nèn ,?tg:?"bân dê trô thành mQt nguùi muslim luôn thân
pfrUc ô Allah, nhûmg dièu bâtbu.Oc phâi tin tuoqedé qua dô, con ng,tOi môi cô nièm tin vûmg châc
-M.%"â/ 2
dûr khoât ô Allah Duy Nhûr hành dao dirngtheo Kinh Qur'an và Sunnah cùa Rosul (saw)
., t Aglao nuan.Cuôn sâch này m"an tf"h câch dcnr giâng dê
giirp nguùi môi tim hiêu.rè Islam, nhûr là vè AtTawhid và nhirng gi liên quan dén môn này.
Hy vgng noi Allah së dem lai sU hiru fch-arYr\
cho tât câ, mpc dfch cùa cuôn sâch nây không gikhâc hcrn là dé phUc v.u vi Allah và giûp dô nhû"gngugr môi tim hiêu cûng ghu nhûmg vi thày rOtruyên thù nô lai cho hâu thé.
Câu xin vôi Allah tao moi su tôt lành dêr\ r. . ,r -t-t ' ' '
dàng dê noi theo dûng con duôrng chi day cùaThiên Sir {saw} qua su dinh tâm trung trgc -cùa
chringta.
. ui''ql,^".-.: Jl r}"..rùè \+ -V}*,rnl,rL.:
dê
-M.ru 3
.Àl ,t:J,Àt ôyl ,o --', Àt TI 4JIT
.;r1+rl ut chiib'f Él
La ila ha illolohMuhammadarrosululloh. Robiyal loh.Ana a-budurobby. At" uhibbu Robby.
"( Không cô Thugng Dê nào ngoài Allah r^ dê
tôn thù. Muhammad là Thiên Sû cûa Allah.Thugng Dé cûa tôi là Altah. Tôi thuàn phçc vàtôn thù Allah, Ngài Ià Chû Nhân cria tôi. Tôikinh thucrng Chû Nhân cûa tôi ).
Hôi : Ai là chù nhân cùa anh ?
Trâ loi : Chù nhân cùa tôi là Allah .
Hôi : Ai dâtqo ra anh ?
Trâ lùi : Allah dâ tao ra tôi và tao ra toànnhân lopi .
Hôi: Ai dâ t?o ra ban dêm, ban ngày, mëttroi và mét trâng?
Trâ lùi: Allah 1à Dâng dâ tAo ra ban ngày vàban dêm, mët trôi mét trâng .
H : Ai dâ t?o ra dàt (mat dâ0 mà chirng tadang di dimg trên nô ?
Tr: Allah là Dâng dâtqo ra trâidât dé chûngta cu sông và di dimg trên nô.
H : Ai dâ t?o ra biên câ sông ngôi ?Tr : Allah dâ tpo ra nhûrng biên câ và sông
ngôi (dé Êu bè qualqivà thu lqi tù d6) .I tït t r r I r I r r I I I rt I r I I r I r r r I I I r I t I I I I I I I r I r r I I I r I
-û-%^u 4
H : Ai dâ cho nuôc mua tù trên trùi cao roixuông?
Tr : Allah là Eâng dâ ban mua tù trên trùif/\xuong.
H : Ai dâ tao ra rùùng cày cô, cô trâicon nguùi và thir vât dùng nô ?.
Tr : Allah dâ t?o ra nhûrng cày cô và cô trâidé chtin gtadùng nô .
â-Ëtts#;çJ.rt3l ô!i Àf . À1 Q,..1 uf , Àt ii:ÎuÎ. g*t5ll iÉr+ é rÉ+lr 'r{'Ll"r Àl iiqp .
Tôi thù p4*qng Allah, tôi rhucrng yêuAllah, Allah tà Dâng dâ t?o ra nhân lo4i dé iortthù và thàn phgc Ngài. ihù phugng Attah vàthuàn phBc nghe theo thiên içnrt cria Ngài tàdiêu bàt buQt mà mgi nguùi phâi thi hành.
H : Tôn gia6 cùa anh là gï ?Tr : Tôn giâo cùa tôi là Islam .
H : Islam là gi ?Tr : Islam là su thù phuçnrg Duy Nhûr ô
Allah, thàn phuc Ngài'và trânh *uiin "a "rt*g gi
Ngài câm.H : SU càn bân ctia Islam là gi ?
Tr : Càn bân dàu tiên cùa Islam là châp nhfln câushahadah : La ila ha illolloh wa an naMuhammadan rosululloh. Xin châp nhân chi cô
dê
-M-ruAllah Duy nhût
càn,.mol
5
tôn thù và Muhammad 1à sir,+r\
oe
giâ cùa Ngài . ,
H : T4i sao, khi nghe tiêng gzan.(gqi disolah) mà mqi (nguùi muslim) sôt sàn châp hành2
Tr : Bôi vi sU hanh lê (solah) là nèn tângbân chfnh trong Islam, nguùi nào thi hành nôtrô thành nguùi muslim .
H : Vi st'r gitLnào dâ dugc Allah gôi xuôttgcho chirngta?
Tr : Nabi Muhammad (saw) 1à sii giâL dugcAllah gôi dén cho chirngta.
H : Tpi sao Allah lai gôi sir giâ Muhammad(saw) dén cho toàn nhân lopi ?.
Tr : Tpi vi Allah gôi sir giâ Muhammad(saw) dén dé truyèn bâIslam.
H : Sti m?ng cùa thiên sir Muhammad (saw)
làgi?Tr : Thiên sir Muhammad (saw) mang sir
m?ng mùi gei gon nguùi trô rrè tôn thù.Allah DuyNhût,bât bô tàt câ sU hanh dao nào cô tinh câch
nhâp nhàn, dông dâng vôi Allah .
Àr,rlrû+ -l Sl ÊXtltt+r É, ÀU'ûiz.).ffsIJ*Jd*sa;I"
trlltttrltlttltrrtlltlllltllllllttlllltllrllltlt
M-%*â/ 6
z ô,r1 aJXi Âlfrqûi rç1. pI*3 4ile Àt ,rt* rts*lti , iilts , dnt;Lç}t lâit
Tôi châp nhfn Allah là Chû Nhân cûatôi, Islam là tôn giâo cûa tôio và Muhammad(saw) là,thiên srfr cûa tôi.
Bfu bu$c chûng ta phâi biét ba dièu quan
trçng sau :
Hiêu biét vè Allah Dâng Cao Câ, vè (tôngiâo) Islam và hiêu biét vè fniên Sir cûalslam .
1)- Hiêu uiét rè Altah :
Thu$g Dé çûatôi là Allah, Dâng dâtqo ravà cai quân tàt câ,
,62: -t-!1.( *i'X,Jg élle :itl ) :Jt 3 dti( Allah là dâng T?o Hôa ra tât câ.,,.. )).
Suroh :39 :62.
Tôi hiêu biêt vê Allah, euâ nhfrne hiÇn
chfmg mà Ngài dâ t4o ra. Qua lôi phân cùa Allahnhu sau :
,( J^ilt-l Lrelnt-9 -lti*lt : diJl Æl;'ûe's):Jt i dl3
.(37 t'I;l" "r i)
( Và ban dêm và ban ngày' và mât trùivà mât trâng là nhi?ng ayat (Dâu hiÇu chi dân)cûa Ngài (Allah)..
Allah là Dâng Duy Nhût dângnguôi phâi thù phugng, chô không cô
nào ktrâc bên c?nh Ngài.,;;llj fSÊK,frlf #ll:S*l .!'1ll t[1ç ) :JH dti
2l ËJ)l+lt ( o*ÊsHÊEs ,b( Htrï nhân loçi ! Hây thù phUng Allah cûa câcnguùi, Dâng atâ t?o r^ câc nguoi và nhiing ai
.l/a
\/i
ét
sho conthàn hnh
"M,ru 7
truôc câc nguf dê câc nguoi tr(t thành nhilngnguùi ngay thàng và sg Allah o. ". Suroh:2:21 -
Allah dâ t?o ra ta vôi mçc dfch gi ?Atlah dât?o ra nhân lopi vôi mpc dich là dê
thô phugng Ngài , QUâ lôi phân cùa Allah nhu
sau:
) ( cl3fi! Y! .ri)l r LFll f:'ï1:., L: ) 'JH ciô
56 et;-;l$l( Và Ta d^ t?o r^ Ioài Jinn và loài nguoi
chi dô thù phgng Ta >. Suroh :51 :56
Vqy chû sU thù phung Allah cô nghîa nhuthé nào ?
Su thô phung Allah cô nghîa : Chi thùphugrg ô NgàiDuy Nhût và thàn phuc vâng theo
mqi thiên lÇnh cûa Ngài .
Y nghîa cùa câu La lla ha illolloh là nhuthê nào ?
V nghia cùa câu La Ila ha illolloh cô nghîa
1à : Chi rO Allah D.ty Nb.tt Aê tOn thù, chÔ không
cô ai hay gi khâc dông dâng bên canh Ngài'2)- Hiôu Uiét vè tôn Fiâo Islam..Islam cô nghîa là châp rùfn chi thÙ phugrg
và thàn phg: Allah Duy Nhût và xa lânh nhimg gi
mà Allah câm.
:"|::.:Ï1.Ï:.::ï:ïilzff Lhtr
-û-ru g
( vè tôn giâo, ai tëit hon nguoi dâng trgnbân thân minh cho Allah tlông thoi Ià m0tnguùi tàm tôt..
Islam là tôn giâo mà Allah dâ chgn chonhân lopi, và chï cô nhùng ai chgn Islam di theomôi dugc Ngài hài lông .
(3 ; ô-rrtJl ) ( $ tll,,U] r{ t{ÉJ :') :Jt i dr-Ë
( .. và dâ chçn rslam làm tôn gfao cho câcnguùi.. >>t Suroh : 5 l.
Islam là tôn giâo dem lai su tôt lành, hpnhphûq, thành công và vé vang sau này .
;-J,l.f âli LB"U'rÉ':,n âiij J-Î dr é i,Ju: cjr!(rlz: ;-,.+Jl ) ( ùy;Ëi é ur êa;tc t.,É ur{J riP
(( Vâng, Aât crfr ai n?p trgn sÉc diÇn cûaminh cho Allah dàng thùi là m0t nguùi làm tôtthi sê ctugc phàn thuông ncri Rabb cria y. Hç sêkhôttg lo sg.nttg sê khôig buôn phièn..; su-t
'2 :112.
Nèn tâng càn bân cûa Islamnhiêu và d6 là gi ?
Nèn fi,rrrg càn bân cùa Islamdièu dô là :
1)- Shahadah : An la illaha illolloh wa an naMuhammadan Ro sululloh.
Xin châp nhân chi cô Allah Duy Nhirt détôn thù, và Muhammad là Sû Giâ cùa Allah .
Àrgôm cô bao
Àrvgom co nam
t )- S,rroh 5 : g
-M-fu 9
2)- Solah (hành lê).3)- Bô thi (zakat).4)- Nhin chay thâng Ramadane.5)- Hadj (hành huong) cho ai cô dù dièu
kiÇn.3)- Hiéu biét rrè Sû Giâ Muhammad (saw)Dô là Nabi Muhammad (saw) con cùa ôttg
Abdulloh.sir giâ .huy Nabi Muhamamd (saw) dugc
Allah gôi xuông dé truyèn bâ, giâng day Islam(tôn giâ9 cùa Ngài) cho toàn nhân lopi.
Bàt buQc cho tôi phâi vâng theo lùi truyènd1y cùa Nguùi.'4''. éç Y:i: rli UÉJII éÉl; Ér ) :Jt; dri
( 7: J,^i-Jl ), ( lJæG( ..và v$t gi mà sû giâ ban cho câc ngucri
thi hây nh$n nô và vât gi mà Sû giâ câm thihây tùr khuôc nô.. >t S,rroh :59 :7
qlJi ,rilts ( ql $,iiai$ ri3-riie ,J3,rll
Ba ty thuyét càn bân càtt Uiét : Chû nhâncûa chûng ta, tôn giâo và Sû giâ cria chûngta..
1)- Tim hiêu vè Thucxrg Dé Chù Nhân cirachung ta..rllllrlrltlttrlrrrltttttlttrtrtrttttttrltlttrrll
t )--Suroh 59 :7
-M.%/
Thuqng DéAllah Dâng Vinh-4, À
oat nay.
l0
hay Chù Nhân cira chûng ta làQuang Cao Câ dâ t4o hôa ra trùi
(.fjït -e gl-r^lJl J'li,rill 3l ê3'"t)) 'JH
dti(54; '-il;,cYl )( Quâ thât Rabb @âng Chû Tê) cûa câc
ngucri tà Allah, Dâng dâ t?o ra câc dng ftoi vàtrâidât.. )rt Suroh: 7 :54.
Thugng Dé hay Chù Nhân cùa chting ta dât?o ra con ngucri vôi hinh ânh dçp dé cao sangnhut trong sU T?o Hda cùa Ngài, nhu Ngài dâphân :
: cÉlt ) ( i-É û;,,11 d,jtr)t uili JIJ ) ,JH LIÉ
.(4(( ChÉc chân Ta dâ t?o hôa con nguôi
theo mQt hinh tqê tëit9çp ntr,ri't .. >r'suroh : 95 :4Thugng Eé 1à Eâng cai quân, quân ly tât câ
nhùng gi trong vû try nây. Qua lùi phân cùa Ngài,a
) ( rr"lYl .JI rt^l"^Jt dln ,*ïl Ï$ ) 'Ju dt!.( 5 ' !rî''Jl
< Ngài sÉp d?t mgi công viÇc tùr trên troiAt'1xuông duoi dât .. >' Suroh :32:5
Ngài t?o ra con nguùi và loài Jinn, vôi mUcdfch là dé tôn thù Neài. qua lùi phân cùa Neài :
r r r r r r r r r r r ! r r r r r r r l-r r r rt r r r r r I r r r r r r r r r rïr r r r r r
t )- S,rroh T : s4t )- Suroh gs 4
' )- S,rroh g2: s
-û,%/ 11
:ûlthll ) ( ùr3jl;) Y! .rJ)li i;t i-,il-i. \;r ) rJH Lïé
.(57( Và Ta dâ t?o ra loài Jinn và loài nguoi
chi dê thù phugng Ta >>. tsuroh:51
:57
Allah dâra lçnh cho chirngtaphâi khuôc tirtàt câ nhimg gi liên quan dén ,râtt dè thù phugngkhâc bên cpnh Ngài, ffià chirng ta chi dugc phéptin tucrng và thù phugng Ngài Duy Nhirt thôi .
Allah dâphân:)ii 4rU ,b'i|rç:rÉtJ.fu lE dr^ ) :Jt; dlô
2 56: ô.-rr+ll) ( é!l lrjjt+,sl' J 1i"f
(( o. ai pltû nhin tà thàn và tin tuông noiAllah, thi chÉc chÉn sê nÉm vûng chiéc cân(hay sgi dây cûu rôi) không bao giù drit. . rr'Suroh :2 :256.
-i ttghia ttâttt vûrng chiéc cân, dô là !,nghia :
La ilaha illolloh Chi cô Allah Duy Nhût dê tônthù và chi ô Ngài Duy Nhût thôi môi dâng chochirngtatin tucrng và thù phugng.
2- Hiéu biét vè tôn giâo Islam cira chringta..
Tôn giâo cùa chûng ta là Islam, Allah chichâp nhân Islam 1à tôn giâo duy nhtît, nguùi nào
theo Islam môi dugc Allah thùa nhân. Qua lôiphân cùa Neài.fr r r r r r r r r r l-r r r r r r r r l l r r r r r r r r r r r l r r r l. I t r r I I t I
t )- Snroh sL: sT
' )- S,rroh z: zg6
-û.%^g
.(85 ; il-,Pc di( Và ai tim kiém mQt d?o nào khâc hon
Islam thi dièu (uôc muiin) dô cûa y sê khôngbao giù tlugc (Allah) châp nhân.. ,rt Suroh : 3 :85.
Islam là tôn giâo mà tôi thira nhfn phâi trâiqua ba giai dopn,hay ba trinh d0 nhu sau : Islam,Iman (Dûc tin) và Al Ehsan (sU trung thpc).
Islam cô nghîa tà : Châp nhân thàn phuctheo mÇnh lÇnh cùa Allah Duy nhut (tawhid), xalânh nhirng dièu Islam câm, nhut là liên quan dénvân dè thù phu$g thàn Hnh khâc bên canh Ngài.
fman (Erfrc tin) c6 nghia là : Tin tuôrng ûAllah, tin ô nhûmg thiên thàn, nhûng kinh sâchcùa Ngài, nhûmg vi thiên sir cùa Allah, tin tuôrng ôNgày Sau, tin tucrng ô sô mÇnh tôt hay xâu. (côhadith ghi thêm : tin tucrng cô thiên dàng và dianguc).
Al Ehsan.cô nghia là : thù phuçng Allahnhu chirng ta thây Ngài, nêu không thi chirng taphâi luôn nghî là Ngài luôn luôn quan sât và bênc?nh chirngta.
Qua "hyg diém này, dâ_ t?o cho nguùimuslim luôn sôttg trong khuôn khô, và tU gi âmsâtbân thân minh dù trong hoàn cânh nào. Nhù dômà chringta luôn sg Allah .
- Hiêu biêt vê Nabi Muhammad
t2
t )- S,rroh g : Bs
-M,fu/ 13
Dô là Nabi Muhammad (saw) con cùa ôngAbdulloh con ông Abdulmuttalib Al HashimmyAl Quraighy, và dô là vi sir giâ cao câ và cûng làsû giâ cuôi cung cûa Islam.
Sû m?ng cùa Nabi Muhammad (saw) déndé truyèn bâtôn giâo Islam, khuyên chirng talàmnhimg dièu tôt lành và trânh xa nhûrng dièu aâtlành. t
Sû g\â là v! guong mâu, dién hinh tôt dçpnhût nên bâtbuQc chirng ta phâi nghe và thi hànhtheo nhûmg dièu mà Nabi (saw) truyèn d?y, qualùi phân cùa Allah nhu sau :
) 1 lil. lFl 4!t,J_t-'t-# p brs iil ) :Jt; LIÉ
Z 1: çl;Yl(( ChÉc chân noi Sû Giâ cria Allah câc
nguùi cô dugc mQt guong mâu t6tdçp nhât.. ,rtSuroh : 33 :21 .
eât buQc chirng ta phâi thucrng yêu, kfnhtrgng Nabi Muhammad (saw) hcrn hét tât câth*q gi mà chirng ta thucrng yêu quf nhût trêndùi này, ngay câ cha mç con câi,vg chông cùachirngta.
Qua hadith mà Sû giâ dâ nôi :
bÏî.Éé-Ë1 'A:i"y ):rLl 4+I' Àt .,l^-dt!.C*: çJt'=+Il ( g#êT ;/tlltj gij_r gitj grSJI i,,iÎ( Không trô thành nguùi tin tuûng duqc,
ngoqi trù câc ngwài thuong *é, Ta hon ttit câ
t )- Srrroh 3g : 21
-M.%*/ 14
nhîing gi trên thé gian này, dù ngay câ cha mçcon cdi cûa câc nguùi). t Al Bukhory và Muslim.
Thuong mén Rosul (saw) it dày c6 nghîa làkiq yêu, thi hành và nghe theo nhimg gi Nguùitruyên d?y.
. Àl .J-r't h^*." gi *ill Àl Y} 4I y Ul retlChâp nh$n chi cô Allah Duy Nhût dô tôn
thù, và châp nh$n Muhammad là Sû giâtcûaAllah..
1)- Y nghia Shahadah : La ila ba illoltoh :
không cô thàn hnh nào lùtâc dé tôn thô ngoàiAllah Duy Nhût.
2)- Al IbadaF : y ntrta cùa sr:r Ibadah haysU hành d?o là : tât câ nhy"g diêu hành dqo nàodugc Allah hài lông và châp nhân qua lùi nôi vàhành dông.
.3)- Su hành dao cô nhiêu phucrng câch nhu
: Ad-du-a (sU càu xin), SU sq hâi, sU ph6 thârc, sI/hành lë (solah) , ziktu (tUng niÇm), hiêu thâo vcri
chamç.\ \ !Bâng chrlmg vê sg du-a cân nguyÇn, qua Iôi
phân cùa Allah :
li*) Ut Ué i.,=-1Ll ç*s É, ijrÂr )'Ju dLg
.(60jte) (U.Ètr'ëie+i-{Lf ,€itb ùb u5'ré\W( Và Rabb cûa câc nguoi phân : 'Idtfry càunguyÇn TA, TA sê tlâp lei câc nguoi. Thât sW,
t )- Hadith do Al Bukhory và Mustrim ghi lpi.
-û.%/ 15
nhfrng ai kêu ng?o xem thuùng viÇc thù phçngTA thi sê di vào Hôa NgUc mQt câch nhçcnhâ..
Bàng chimg uè su sg hâi, qua lùi phân cùa
Allah:gt_).c ..Ji ) ( ùSrî flti û! lôrôtri Ui ) 'JH
Lï'i17 5:
(..bôi thé chô sg chring mà hâY sg TA(Allah) né,t câc nguoi là nhÛng nguoi cô drfrc
tin .."2 Suroh: 3: 17 5 .
Bàng chimg .,è sU phô thâc, qua lùi phân
cùa Allah :
ô-\3\Jl) ('Ub'riÉ:'S ù! lé'ê1i,1 .J''s) 'JH Lï6
23:( ..và hây phô thâc cho Altah néu quf vi
cô dûc tin thgc sg.. )r' Suroh : 5 :23.
Bàng chimg vè sU solah (hành lê).
) ( ù5r3:li'g^t-.J-É uj ÉXLll l-'l*19f:),JH LIÉ
(3 1 :e-9-!l
(...và dâng lê Solah (lên Ngài) và chô lànhirng Tgutri tôn thq da thàn..
Bàng chirng vê sU zik (tUng niÇm, tuÔng
tlk r-i$ar rr-is3r tiut;.],J)lr r#.q) 'JHdré(41 '-rl;Yl
rtttllllllltrll
t )- S,troh 4o : 6o
t )- Snroh g: LTs
' )- S,troh s i 2go
)- Suroh go : 31
-M.ru 16
(( Hôi nhfrlg ai cô nièm fin ! tuông nhôAltah thât nhièu ' Suroh:3 3:41 .
Bàng chimg ,rè su hiéu thâo vôi bâ. thânsinh..,-itLYl ) ( Él""ÀI {$l,a ùt;)l ui: 'r'r)
'.rJH cjô
(1s( và Ta dâ_ truyèn cho con nguùi nên
hiéu thâo và ân càn vôi cha mç cûa -inh..Suroh : 46 :15.
4)-Tât câ nhûmg dièu liên quan dén vân dèibadath (su hành dao) dè." rhuQc vè Allah DuyNhût chô không cô su dông dâng ô dô, néu aihuôrng su hành dao dô vào thàn finh khâc ngoàiAllah rà, thi h9 bi coi là kafir (ké phân lai Allahhay khuôc tù Allah). Qua lùi phân cùa Ngài :
1âJ ùtilÉ u'}t; Çl Àt e tU ctr) '.,JH
dlg(ll7 : û:LiJl) (o:;tSJl CtU U {l 's't $p âj.t+ L:F
( và ai cà,, nguyÇn m0t thàn linh khâccùng voi Atlah mà không cô m0t bàng chrfrng\Ànào vê viÇc (thù phUng) dô thi viÇc thanh toân
| 2 ,t ^^
r t' :: -- r =
o
y chi nàm ncri Rabb (Atlah) cria y. Quâ thât ,nhfrrg ké không c6 drfrc tin sê không thànhd?t.. ,r' Suroh :23 :117.5)- Allah t?o ra loài Jinn và con nguôi chi vôimuc dfch là dé tôn thù Ngài, guâ l,ùi phân cùaNeài.Irft IIIIrIrIIrrrtIrrrrarrrrIrrrrrtrrrtrtrrrrarrr
t )- Suroh :g3 :41
' )- Snroh :46: 1s
' )- S.troh :2g:LLT
-û-fu) (.r-r${! yl .Éylr i.lt i''iI:' t:j ) 'JH LIl.!
56: drlthll.( Và Ta dâ t?o ra loài Jinn và loài nguùi
chi dê thù phgng Ta ,r. t
Suroh : 5l :56.6)- Nhirng ai tôn thù Allah mQt câch chinh
trçc, dirng thât thi së tim thây cuQc sông hanhphUc, thanh binh và an vui, qua lùi phân cùa Ngài
a
a
â:J:ÀjrÉ t-*]*'}]é1 l1 -É3.:l4 ÉlL'J*, lt ) r.'JH Lïô
(e7:diJl)(r$uîr-*-( Ai Iàm viÇc thiÇn Aâtlu$n nam hay nir,
và là mQt ngqfi cô drfrc tin thi chÉc chÉn Ta sê
.h9 y cuQc sông lành m4nh t6t dçp, và châcchÉn Ta sê ban cho hg phàn thuông cria hg tùytheo ttièu tëit nhrfrt mà ho ailâ làm.. ,r' Suroh :
16 :97.
1)- Châp nhân Nabi Muhammad (saw) là sirgiâ cùa Allah cô nghia là : Tin tuôrng theo nhùnggi Nguùi truyènbâ,thi hành theo nhûrng gi Nguùirli day khuyên nhù, xa lânh nhûrng gi Nguùi ngâncâm, chi thù phUng Allah hay hành dao theonhimg gi Nguùi khuyên d?y.
2)- Tên Sû Giâ cùa chirng ta là :
Muhammad (saw) con cùa ông Abdulloh con ôngAbdulmuttalib Al Hashi-y Al Quraishy. Nguùi
t )- Snroh 5r : 56z'1- Suroh t6: gT
t7
-M.%e lg
thuQc dông hg cao sang qui phâi nhtrt ctra nguùiArab xua kia .
, 3)- Allah dâ gôi Nabi Muhammad (saw)xuông cho toàn dân gian, nên con nguùi phâi tuântheo sir m?ng cùa Nguùi dè xuôrng, qua lùi phâncùa Allah :
) ( É+4+ .3;It 4i,l lJÉ ) ç;t.rrXr r#."q cË I :,Jt; cjrg
(158 ; eil-,;cYl
< Hây bâo (hç) : 'Hcri nhân lo4i ! ta tà Sûgiâ cûa Allah ttugc cû phâi tlén cho tât câ câcnguùi..
4)- Nabi Muhammad (saw) lon lên ôMecca, nhân lânh sir m?ng tai dô, rài di truyèn bâ,kêu gai con nguùi trô vè ton thù Allah Duy Nhût,kfôttg dugc dèng dâng vôi thàn linh khd. Di cuvê Medinah, lâp nghiÇp dao phâp tai dô, và nhûrnggiâo lupt Islam khâc dugc nhân lânh sau dô là :
Zakat" Nhin chay thâng Ramadan, Jihah và nhirnggiâo li khâc nûa, Nguùi dâ rù tràn tai Medinah,thq (63) sâu mcyi ba tuôi .
5)- Nhûrtrg ai chông lai mçnh lçnh do st'r
m?ng cùa Sir giâ Muhammad (saw) truyèn d?y,thi dâng bi trimg phat mQt câch dau dôn, qua lùiphân cria Allah :
:l â*i9 .âilr-i "Cl sj"l jp tér{ CxIr J:\'-jtâ ) ,.rtt; dr^ô
(63:-lCl ) ( ËJî l+tl; 'â;1Ëhây cânh câo nhfrng ai chông
cûa Nguùi (Sû giâ Muhamad)( Bôi thê,
*Â. ^dôi mênh lênh
t )- S.rroh 7 : t5B
-û.funên Uiét, néu làm théo chrfing sê gip phâi ho4nn?n hay gep phâi mQt hinh phat tlau dôn.. rrt
Suroh : 24 :63.
6)- Nhimg ai tuân theo mênh lÇnh cira NabiMuhammad (saw) së tim dugc sU hanh phirc, ârlành, thanh tînh hoàn toàn và së dugc thành côngô dùi này cûng nhu ngày Sau. Qua lùi phân cùaAllah:
r.Jl ) (gr^-;Ê éI;J'd1!jlr Arl l:i;bÎ's) 'JH
dg(I32 ; rrlJ,^e
< Ngugc l?i, FaV vâng lÇnh Allah và SûGiâ (cùa Allah) dê may ra câc nguoi tlugckhoan dung.. ,r=
(54:rCl)f( .. Và nêu
sê dugc huông24 :54.
19
( l:fiÉ;É+!i ù!r ) '.rJH LTrÉ
câc ngucri vânh lÇnh Nguoi thidân dûng duùng ..
'''Ë;ii Ëi;]r'rrrrr'I
Phân loai vè At TawhidA; Tawhid : At Tawhid cô nghia là chi tin
tuôrng thàn phuc ô Allah ,lrry nhut ,rè Dâng T?oHôa hay Dâng Chù Nhân, vè sU thù phung và
danh tânh tu câch tuyçt AOi cao câ cùa Ngà!
t )- Suroh z4: 69
t )- Snroh 3 : 132
' )- Srrroh 24: s4
-M.ru 20
At Tawhid dugc chia ra làm ba lgai, dô làTawhid Amrbubiyâh, Tawhid Al Uluhiyah vàTawhid Al Asmaau và As Sifat.
,il,...*!l ,jr-ï1)- Tawhid Ar Rububiyah :
Dô là tawhid hay su tin tuôrng dry nhût ôDâng Tao Hôa vè sp An Bày,dinh doat .tru Ngài,rltu su T?o hôa, su Ban Bô lucrng thgc, ..rgt,/
/\
^
..v . a ,
sông, su xêp dët an bày rltitng yiÇc luân chuyên,biên hôa trong vû trU, sç sông chét v.v..
Allah là Dâng Tao H6a duy nhut chir khôngc6 ai khâc, guâ lôi phân cùa Allah nhu sau :
(62 :-ril) (7*iJS é!t-L ht ; ' JH dl3( Allah là Dâng eo hôa tât câ v?n vât và
là Dâng Bâo hO., > Suroh :39:62.Allah là Dâng Duy nhut, ban bô lucrng rhgc
và nuôi duông , guâ lùi phân cùa Ngài.(#}+irl é tll o.jïl .,9 rtr'g4lâ ':
) :.rJt; cJLi
(6:r-la)( và không mOt sinh vât nào s6trg trên
trâi aât mà -nguôn lucrng thgc lai không doAttah cung câp.. ,rt Suroh I I :6.
Allah là Dâng Cai quân, quân ly trên tât câ,qua lùi phân cira Ngài :
) (.rlfl *Jl rt^l,Jt 'a
-h\l ï$ ) ,.'JH c;t!
(5 ';' rîJl< Ngài sÉp d?t mgi công viÇc tùr trên trùi
*uông duôi dât-.. ,ri Suroh :32:5
t )- S,rroh rr : 6
-M.ru 2l
Công viÇc hay sU sôttg chét, sç tôn tai dèu
do sU an bày cùa Ngài , guâ lùi phân cùa Ngài.: .r-:l) ( ùJ'+-,;,i {l!'J'ûjr4's *l)'6 ) :,rJt*3 dl-6
(56
< Ngài ban sF sôngvà gây cho câi chét và
câc ngucri sê dugc dua ;è gap Ngài trô lai .. >r'
Suroh :10 :65.Nhûmg dièu trên dây dâ dugc nhûmg nguùi
da thàn châp nhân vào thùi cùa Rosul (saw) môinhfn lânh wahy ô Mecca, nhung hq tù chôi tintheo Islam, nhu Allah dâphân :
.-t")tJt, ç:,tr^lJl étr it .iilL CJr ) 'JH dt!
(2s ùt'^Ël ) ( hl U-#( Và giâ sfr Nguoi (Muhammad) hôi
chring : ' Ai dâ t?o racâc tàng ftùi và trâiOât ?
chÉc chÉn chùttg sê dât : 'Allah >'..3Suroh :31 :25.
2)- Tawhid Al Uluhiyah :
Tawhid Al Uluhiyah 1à tawhid hay IY
thuyét tôn thù mà nô lÇ phâi thi hành AOi vôi Dâng
TAo Hôa Duy nhirt, do thiêng lÇnh cùa Ngài ban
^xuông mà nô 1ê không dugc huông sç thù phu$ghay hành dao vào dôi tugrg khâc ngoài Allah ranhu sU càu xin (du-a), sU sg hâi (alkhaffu), phô
t )- Snroh 92: s
')- S.troh ro : 56' )- s,rroh 31 : 2s
-M.fu/ 22
AÀthâc (tawakkal), càu xin mong muon, cau sU xalfuù, trânh nan v.v...
Chi dugc càu xin ô Allah Duy Nhût qua lùiphân cùa Ngài :
:yb ) ( lSIi..-,+3Lf ;_eâir ,&, ,JtS'r ) 'JHdt!(60( Và Rabb cûa câc nguùi phân: Hây càu
nguyÇn Ta, Ta sê dâp tai câc ngucri.. ,rt Suroh :
40:60.Chirng ta chi sg Allah duy nhût qua lùi
phân cùa Ngài :
(.. bôi thé chô(Allah) néu câc ngucritin..)L Suroh:3:175
Cht'rngta chi phôqua lùi phân cùa Ngài:
,Ji ) (',fir:É JK b! o-Éts] *iôtÀ3 tri ) 'JH cIÉ
( 17 5: ctl-psg chrfing mà hây sg Talà nhûng nguùi cô drfrc
thâc cho Allah Duy nhut,
) ('&:*So! lé3s4Ll ér):JHdt523; ô.r3lJl
( r. và hây phô thâc cho Allah néu quf vicô drfrc tin thgc slr.. ,r' Suroh : 5 :23.
Chï càu xin sU giirp dô ô Allah duy nhirt,qua lùi phân ctra Ngài :
(5 L5tiJl) ( bi*3il élçj r Ux aU! ) '..rJH
cjt-i
t )- Soroh 4o : 6ot
)- Soroh g: rys' )- Suroh s : 29
-M-ru 23
(( (Oi Allah) duy chi Ngài chring tôi thùphçng và chi voi riêng Ngài chring tôi càu xintilugc girip dô .. ,rt Suroh : Fatiha : 5.
Chi câu xin ô Allah duy nhtrt, guâ lùi phâncùa Ngài.
(1 :.rsl ) ( btill 1't'r&1 r.JË):JHdt!( Hây bâo (hq) Tôi.àu xin Rabb (Dâng
Chû tô) cûa nhân loçi ). Suroh ll4: l.Dô là tawhid mà Rosul (saw) dâ dugc Allah
gôi Nguôi "uông
dé truyèn bâ trong quàn chring,qua rùi Ilil'Ëlrî'lt*Ëiru$;i iili )
'"rH drô
( và chic chân !ï;# #f#]ffi:cho môi cQns dông (vôi MÇnh l{nrr) Hây thqphçng Atlah và trânh xa Tà thân..Suroh :16 :36.
Dô là lopi tawhid hay ly thuyét tôn thù duynhut mà nhirng nguùi bât tin tù xua dén nay tùchôi, không châp nhân, guâ lùi phân cùa Allahnhu sau :
L.6â !;il tri J! I
(5:.r)(( Phâi chàng Y (Muhammad) nhâp (tàt
câ) câc thàn tinh lei thành mQt Thugng Dê \Dây thât là mQt tlièu trét sûc quâi di ..
Suroh :38 :5
' )-Suroh Fatiha : 5t )- Snroh 16 : 36
' )- Suroh 38 : s
24
: ÊrÂLrrs ir-LTr Siï3)- Tawhid Al Asma'u và As Sifat :
Tawhid vè quf danh và dët tânh tuyêt aôi cùaAllah..
nât buQc chirng taphâi tin tuong tuyÇr aoiô nhirng gi thiên kinh Quran mà Atlah dâ phân vèNgài -và nhùttg hadith soheh cùa Rosul (saw) dânôi vè danh ttuh và d?t tânh tuyçt Aôi cria Allah.
Danh rânh cùa Altah rhât nhièu, rhf du nhu:Arrohman, Dâng KhoanPmg, As Samia-u DângNghe Thâu, Al Basiru Eâng Trông Thây, Alazin;,Al Hakim v.v..
Allah dâ phân:( Ji-ill c{rlll rÂ'tiê j'Jirs,;";l ) 'Jw
dlÉ
11 : .sJ-Éll(.. không cô câi gi giông Ngài câ. Và
NgÈi là Dâng Hàng Nghe , Dâng HàngThây..
i;rilt ÉriraD?t tânh cria sF thành công..
GIr yl . -l-Â "il
ljt;yt',J! . j;;Âtr ) 'JH dtg
) 1ri-tç f9-UJ élU l-ûll-f.l çl'-tU-ll l-t4tfti,,l;(3- 1 -J'-tJl
t )- S,rroh 42: rL
_M.fu 25
( Thè bôi thoi gian. Quâ thât )con nguùi-,+.\së di vào thua thiçt . Ngo4i trùr nhûng ai cô tilrfrc
tin và làm viÇc thiÇn và khuyên bâo nhau tôntrgng sF thât và khuyên bâo nhau kiên
tX | -nhân.. >' Strroh : 103 : I -3.
Allah dâ thè bôi thùi gian dô 1à thùi gianmà con nguùi cô thê së mât mât và hai dén bânthân ngo?i tru dat duqc bôn dièu sau:
1)- Imam Erîc tin :
Dô 1à sç hiêu biét rô ràng vè Allah Tôi Cao,
hiéu biét.'è Thiên Sû cùa Ngài, hiéu biét.'è Islamtôn giâo cùa Ngài truyèn xuông.
2)- Su hành dao mQt câch chân thAt, dirngdân : nhu As Solah (hành lê) Az Zakat (bô thi),Az, Siyam (Nhin chay thâng Ramadan), Sodakoh(bô thf cô tfnh câch tinh nguyÇn), hiéu thâo vôicha mç .
1\ I(huyên nhû thi hành nhùng sy hành d?or)tôt lành dê tAo thêm nièm tin, hành dao mQt câch
dirng dân, tôt lành và lo sg cô eâne thi hànhnhimg su tôt lành, mQt câch thành thât.
4)- Khuyên nhû nhau phâi biét kiên nhântrong viÇc thi hành nhimg nghîa v1r mà Islam giao
phô, kiên nhân chiu dpng truÔc nhûrng sU thùina.n,taibién xây dén .
t )-suroh ro3 : 1-3
-M,,%r"{r/ 26
ô-ruiJSréi$uNhfrng ttièu làm hai tlén Tawhid và thiêt thôi
cûa nô..1)- Allah Eâng Tôi Cao ra lÇnh cho nhân
lopi phâi tin tuôrng, thù phuçmg Ngài d.ry nhtrt , Xâ
lânh nhûmg thàn hnh khâc .
NhuNgài dâ phân :
4rt tr$tî Cl IÉJ îrl A qrà tr3+ iilr ) :Jt; dti.36: cj=iJl ( c.Éltll |..!ii'lr
( Và chÉc chin Ta dâ cfr mQt Sû Giâ eién
cho môi cQng dông (vôi MÇnh lÇnh) ' Hây thùphçng Allah và trânh xa Tà thàn . ,rt Suroh:16 :36
2)- t ,nghl Tgogut : Tât câ nhirrig giliên quan dên vân dê tôn thù huy thù phugngngoài Allah ra dèu bi khuôc tù.(cô nghia là chidugc phép tôn thù Allah duy nhût mà thôi ).
3)- Hinh thtic phân lai At Tgogut : Cô nghialà hoàn toàn dût khoât, không liên hç vôi bât cfrnhûrng gi cô ti+ câch thù phugng ngoài Allah tà,phân dôi và chông lai bàng mgi phucrng câch, mqihinh thirc dua dén su thù phu$g bât chânh ngoàiAllah ra.
4)- As Shirk phân lai At Tawhid, AtTawhid cô nghia là chi tôn thù cô Allah DuyNhût, côn Shirk cô nghia là tôn thù bên cpnh
ngang hàng vôi Allah thàn hnh hay nhûnghuy
thân
t )- Suroh t6: 96
-M.fu 27
linh khâc, nhu càu nguyÇn ô thàn hnh mà khôngcà., tryc tiép vôi Allah, hoflc c{ri sujud phu phUc
truôc thàn nnh khâc ngoài Allah .
5)- As Shirk tô hQp hay thù dathàn 1à mQt
trgng tQi lôrn lao, qua lùi phân cùa Ngài :
b]3 l. l)iL+'r +-élJlii û1 ]l+ U Al b! ) 'JH d6
116 : elJt 1lU{'è;4éI!:( Quâ thât Altah không tha thû viÇc tô
hgp (ai, câi gi) cùng voi Ngài (Àttah), nhungtha thrfr dièu gi khâc.hon dièu dô cho nguùi nàoNgài muôn.. ,>t Suroh :4:1 16.
Nhù'ng ai pham phâi tQi shirk, tho phugngtô hçp dông dâng thàn nnh khâc vôi Allah, nhûngsU hành dao cùa h9 dèu bi khuôc tù tiêu tan theomây khôi, së bi Allah hành hp mâi mâi trong diangUc, së không bao giù dugc thoât ra khôi dô, nhuAllah dâ phân :
e)ç ,U;qJ^*ç#4i'l ,r. A$):JUdlégg . Êl-jyl ( û,.L.r l-Éls É Êiia !ÂI $}Î -;t
( Dô là Chi D?o cûa Allah mà Ngài .ilâ
dùng dê huông dân nguùi nào Ngài muôntrong sii bày tôi;ûa Ngài: Nhung néu h9 tô Hgp(tôn thù) nhi?ng thàn hnh khâc cùng vôi Ngài(trong viÇc lt ù p^ttqng) thi tât câ viÇc làm cûa
hg sê hoài trét .. ,rt S.rroh : 6 :88
4qjr # 3' i-Fiii4i'!uJ:li ci4'D 'JHdrÉ7z:pL'iYl ( Itill ilrLr
t )- Srrroh 4 : rt6')-S,rroh6:88
-û.%/ 28
(( Quâ thât, ai tô hgp thàn hnh cùng vôiAllah thi chÉc chin sê bi câm vào Thiên Dàngvà chô û cûa y së Ià Lua (cùa Hoâ Ngr;c).. >/Suroh :5 :72
6)- Al Kufru phân lai At Tawhid, cô nghïalà phân bQi hay khuôc tù qua lùi nôi, hành dôngcùa hg ra khôi tawhid và dirc tin duy nhut noiAllah.
Thf du : Nôi dùa, chê bai, giêu cgt.rè Allahhuy nhûng Dâu hiéu, Chi D?o Cta Ngài, hay vèSû Giâ cùa Ngài, guâ lùi phân cùa Allah nhu sau :
tt I to, oJc,.''e.11,1 J13 {_t-'jJ$4lJ: A\1 .li ) :JL: dl,i
.6G65: a+él ( F-U.l! r,+ i-;lS U trl$f V( ..Hây bâo hg : ' Cô phâi câc nguoi dang
t A .7chê giêu Allah và câc Lùi màc khâi cùa Ngài vàSû giâ cûa Ngài ?..
( Chô tim câch biÇn bçch . ChAc chÉncâc nguoi ctrôFbô dûc tin sau khi dâ tuyên bôtin tuông.. ,r' . Suroh :9 : 65-66
,7)- An Nifaq dao dt'rc giâr, ngpy thiÇn cûng1à diêu phân lai tawhid, vi y nghîa cùa sU nggythiÇn là : thé hiÇn bên ngoài sg tawhid và dûc tin,trhyng bên trong (lông) thi tô hçrp, dàng dâng vàchông lai Islam .
Thf dp vè sW nguy thiÇn : Lùi nôi cùa hç thithôt ra nhûrng dièu liên quan vè dirc tin ncyi Allah,
t )- S,rroh s:72
' )- Suroh g : 6s-66
Qua
-û-fu/ 29
nhrmg thuc té thi bên trong cùa hg lai phân Islam.lùi phan cira Allah :
JiTl ÊCtjr 1tt+ thli ij.fi dr,/tllt'U:) rJE cJ'ig:ô.,rr.Jl (L,;;+]aÉU.3
( Và trong nhân loçi cô nhtlng nguoi nôi: ' Chûng tôi tin tuông ncri Allah và Ngày(Phân Xû) Cuiii cùng' nhung thât r^ chrûngkhông tin gi câ.. >>t Suroh :2 18.
Cô nghîa là lùi nôi cùa h9 thôt ra toàur lànhûmg lùi tin tuôrng noi Allah, nhtmg that té thi hqkhông phâi là nhûmg nguùi tin tuong thât thù vitrong lông cùa h9 không hè cô m0t chirt nièm tinnào noi Allah.
ts- Tl eCt* ûu.cTlTin tuông ô ngày Cuôi cùng..
Y ttghia ngày Cuôi cùng..Tin tucrng tuyÇt AOi là ngày CuOi cùng (tân
thé) së xây t3, mei nguùi trong chting tadil phâitin ràng Allah së tâi sanh lai toàn nhân lopi tùtrong ngôi mô tà, sau dô Ngài së xét sù mgi nguùidça theo sU hành dao cùa hg, rôi ban sr:r thuôrngphat tuy theo sU hành dao dô, và nhûng nguùidugc vào Thiên Dàng thi dô là phàn thucrng ctiahg, nên hq xrirng dâng dé hucrng thU nhûng gi hç
t)-Surohz:8
-û.%é/ 30
mu6n trong dô, côn nhûrrg nguùi bi dày vào Diangpc thï së bi dày vào dô dê chuQc tQi cùa hg.
SU tin tuôrng tuygt Aôi vào ngày Cuôi cùnglà mQt trong nhûng dièu kiÇn trong dirc tin, néunguôi Muslim không tin dièu này thi dirc tin cùahç không cô giâtri.
Tin tuôrng vào ngày CuOi cùng bao gôm bat À .t
1'
'phân tù sau không thê thiêu dugc dô là :
1)- Tin tuông vào sW phqc sinh và tg hQpt
a
Allah cho sông dây toàn thê nhân lopi tùr
trong mç và nhâq li$ hôn vào thân xâc cùa hq,xong hç tp hôp dê dên trinh diên truôc Chù Nhâncùa nhân 1o4i vôi mgi hinh hài khâc nhau, nguùithi di chân không, nguùi thi tràn truàn, nguùi thidâo diên.nghiên trgâ,. nguùi thi di hiên nqang vôinhirng vêt thucrng dày minh, nghia là bàng meihinh hài cùa con nguùi dâ làm và chét di trong tQi
lôi hay sg tôt lành cù? hs.Bàng chimg vè sU phuc sinh, qua lôi phân
cûa Allah :
i;çll {iÉ! F .'ûiïÂéUJ.'+ #t F ) ,JH dl'!
lGt5:û_f^3,"It (ùéit( Rôi sau d6, chÉc chÉn câc nguùi sê chét
. Rôi vào Ngày,Phu. Sinh, chÉc chÉn câc nguùisê dugc dgng sông tai ..
,rtÎf ]ë ) : C-l 4ib Àl s.L- dJjl J^T-JI ù1.-l. {ilc' éii. ( U} tf-r- Ét-É' i-$l i;
t )- suroh zg : 15-16
-M-%é/ 31
Bàng chring vè su s6ng &V và tu hôp laî dê
chù phân xét qua hadith cùa Rosul (saw) : ( Vào
ngày tU hçp, con nguài tU hA! lqi voi nhau, nguài
thï ili chân không, trân truôn vÔi mQi hïnh hài..)
hadith do Al Bukhory và Muslim ghi hi.
z)-Tin tuông vè cân cân và sË phân xét i
Vào ngày d6, Allah së phan v'et nhân loai
qua sU hành dqo cùa hq Û irên trân gîan nàV:
Nhûrrg nguùi chétffong tawhid, và thân phUc thihành theo menh lÇnh 9Ûa Allah và Sû Giâ srta
Ngài truyèn dqy, thi së dugc xét sù mgt c,âç,h dë
dàng nhanh chông, .o€u qç \ai ntrûrtg nguùi shét
trong dric tin daina" và bât tuân phUc Altah thisë e?p phâi rùûng sU th:r thâch ehê gÛm, khô
khàn:.Bàn càn cira Ngài.së dugc bày ra mQt çâch
nghiêm chinh và công bâng, chânh dpi, nhft€ sU
hành dao tôt tanh së dugc d?t lên mÔt bôn và mQt
bên nûa thi sU hành dao Aât lành, nhfmg-sç hành
6qo tôt lành cûa ai dugs trôi hcrn câi xâu thi së
dugc vào thiên dàng, cÔn ngugç lai thi së bi dày
vào ilaogçc..Qua bâng chimg sau :
t*Çùp .)A,{)rÉtJÉ çs I i;Ét6):Jt idl'.i'{rtÉ é:l ûûl:r .t3t'j;;dâT Jt i--,lâj;r,fiir+É.t F
: ,-ili*,rYfjf iàr; uH,'5 .\-#fÉU *ii*i , g-#îfj:r2-7
-M.ful 32
(( Do dô, ooi vôi ai dugc trao hô scr cûaminh noi tay phâi. Thi sê ttugc thanh toânr ) A t A rr I t a
bàng-mOt cuQc thanh toân dê dàng . và dugctrô vè vûi gi? .tinh vui vé . Ngugc tài, oôi vôi aidugc trao hô scr cùa minh tùr sau i,ttrg. Thi sêkêu gào cho dugc chét phût )và buôc rao Lûanggn chây bùng.. >t.Suroh:84 :7-12.
Bàng chimg vê bàn cân nhu sau :
JLt tli 1.SIl a:J J^i,.ltl Ci"; lr^ll é5, I :J1; 4JrË
$rr"r- l4 ér ri+ Éi31 diF Ù.ii^uË3,. bts cj:tli L"i147 : obpïl (
( Và Ta sê ttriét tâp câc bàn cân công tyvào Ngày PhrJc sinh. Bôi thé sê không cô m0tnguùi- (linh hàn)_nào bi aôi xû uât công vè uât, -.À.cu diêi gi. Và néu (chûng cô làm m0t oiç. dùnhô).bàng sûc nàng cûa m0t het câi di nûa, thiTa cûng sê mang nô ra (cân do). và minh Tadû tàm công viÇc thanh toân rô sâch..Suroh :21 :47.
3)- Thiên Dàng và Eia Ngr;c :
Thiên Dàng là ncyi ô vînh cûru, noi huôrngthû mà Allah dâ dành cho nhùng nguùi tin tuôrngchân thât, thàn phUc Allah và Sû giâ cùa Ngài,trong dô cô tât câ nhûrng dièu vui huong l?c,th,i,an uong mÔt câchcao lucrng mf vi, không thiéu gichi uôc muôn là dugc hèn, ngoài dô ra côn cô
t )- S.rorh 84: T-Lz
' )- Suroh 2L : 4T
-û-funhûng trang phUc
muôn 1à duoc.
33
m! lê không thiéu gi chï uôc
Ngu;qc lai Dia Nguc 1à noi ghê ghcrm,
khùng khiêp mà Allah tAo ra dê hành ha nhimg képhân bQi (ku|, nhûng ké bât tuân mênh lênh cùaAllah và Sû Giâ cira Ng.ai truyè.n lênh, trong dô cô
dù mei hinh phat mà thê gian nây không thê tuôrng
tugng ra.dugc . .
Bâng chimg vê Thiên Eàng#rS1 64s-ifiJ! ttL;6j)
'JH4JrÊ17 ; Ërî..t\ (a Éu abl .r_rT\ fsÂÀt riià x-
( Và hây nhanh chông càu xin sg Thathû tùr Rabb cùa câc nguùi và (càu xin) ThiênEàng mà khoâng rQng bàng câc tàng trùi vàtrâi Aât gQp l?i, tlugc chuân bi cho nhiingù;ô' ** HiffiikiL Ë"ï i ;jl u,,:17 ; ôtî 'll ( b;ll; l-iK U.j ( Bôi vi không
mQt nguùi (linh hôn) nào Uiét duqc nôi vuisuông dâ tilugc giâu kfn dùng làm phàn thuôngcûa hg vè nhûng yiêc thiÇn mà hg dâ tùrng làm(trên thp gian) )). ' t*oh:32 :17.
Bàng chirng vê Dia ngpc, gu& lùi phân cùa
Allah:f_rçtltr b$l 63-Éi él Jtill l..î'fu ) rJH4Jii
24:ô..rt+11 ( b;.,Ê-tStl i:rie,î
t )- Suroh g : $3
-M.fu 34
((..Thi hây sg nggn Lfra mà chât Aôt làcon nguoi va dâ dugc chuân bi sân cho nhiingkë phû nhfn drfrc tin ..
# tirlÉtr. rlpijrIL$rq$ bl ) ,JHaJy_r13-12: d..-*ll ( ÉiJf qlÉr
( Quâ thât, Ta cô sin nhfrng sgi dây xfchvà Lna nggn . Và loSi thûc àn Iàm nghçn hgngvà mQt sF Trùrng phat dau dôn..l2-13.
Càu xin vôi Allah ban cho chring ta thiêndàng và nhùtrg gi gàn gùi nô qua nhùng lùi cà,,xin và su hành dao chân chânh cùa chirng ta", vàÀ.câu xin ô Ngài xa lânh chirng ta tù hia dia ngpcqua nhinrg lùi nôi và hành dông bât lành cùachûngta.
riJ:l 13 çrtty ô+iij | 6LiûGidd thiÇu vè sF quan trgng cria j, thûc hç
trong Isla[I..
Tôn giâo Islam bao gàm vè y thrîc hç(Aqidah) và giâo,ly (Shariah).
Aciidah: Y thûc hç cô nghîa là : Nhûng giliên quan vè y thrîc trong tâm mà con nguùi phâitin tuông châc chân ô ffong tâm nâo và trâi timcùa hg, néu dugc nhu vây hq môi t?o dugc sU
bïnh àî, thoâi mâi mà không cô sU nghi ngù trongtâm.
t )- suroh 2: 24
' )- Suroh Tg :12-19.
-û.fu 35
As Sariah : Giâo ly Islam 1à nhimg giâo luitmà Islam dua ra dê nguùi Muslim thi hành nô nhuAs Solah hành lë, Az Zakat bô thi, Nhin chaythâng Ramadan, hahj (hành hucmg) , hiéu thâo vôicha mg..v.v..
Nguôn gôc vè y thûc hç cùa Islam d6 1à :
Dirc tin ô Allâh, nhimg vi Thiên thàn, nhimg kinhsâch, nhimg.vi Sû giâ cùa Ngài và tin vào ryà/Phân xù Cuôi cùng, tin tuôrng vào dÇnh mÇnh tôtxâu do sy an bày cùa Allah.
.Bàng chirng vê sU thê qua lùi phân cùa
Allah nhu sau :
É"r^*"]t rJ+9sËi tJîùrç+ÉSll: i3-tJ^lljJiïl eétl 41U 6,rt;
U,y';l) 'JHLIôtt AI éIJ;+-'L-ll-l17 7:;.-rr+Jt ( dr*+Xt:
< D?o tlûc không phâi là câc nguùi quaymàt vè huông ttông hay huônEtày, mà d?o drfrc
là viÇc ai tin tuông noi Allah và Ngày Phân xûCu6i cùng, và câc Thiên thàn, và Kinh sâch(cûa A[aÈ) và câc Nabi ( cûa Allah).. ,rt Suroh:2 :177.
u.r. Jr'l;Éil3' 7êiJSÉ! ) 'r$l +JuaJYl5049:J,.il| ( -;-dl.'C^lS t:'3 U E]Ëf
( Quâ thât Ta (Allah) t?o hôa t^t câ mqivât theo Tièn ilinh. Và VtÇ."h Lfnh cûa Ta duynhût, nhu mQt câi nhây màt .." ' Suroh:54:49-50
t )- Suroh 2: L77
' )- Suroh s4 i 4g-so
-M.fu 36
4rrU 'b, uÎ iU.*Ut ) : C-l ql' Àt .,L- eJy_r
Q,.É': gJi-;.il! A'c|]JiVl aéll ilLir l'iÊr ulr.;\t'r
Qua hadith cùa Rosul (saw) nôi : ( Dûc tinlà tin tuông noi Allah, nhimg thiên thàn, nhîingkinh sdch, nhirng vi sû giâ cûa {gàt, tin vào ngàyphdn xû ,uôt cùng, tin vào tièn dênh ttit *iiù ).Hadith do Muslim ghi lAi.
a'11ruy i-+iiJt r;lofNhtlng ttièu quan trgng vè y thrîc
trong Islam..
Nhimg dièu quan trgng liên quan dén y rhûchÇ trong Islam râtnhièu, dugc tôm i,rqt qua nhûngdiêu quan trgngrrhu sau :
1)- Nhân lo?i hay chirn g ta rât càn dén sU ythirc hç này trên tât câ mei itl trong cuQc rôtrg,nhu vây chirngta môi mong tim dugc su an nhàn,thanh tinh trong tâm và hanh phirc trong cuQc
^ \ . r r ^ ,r ' -
sông, con nguùi không thê tim dugc su an nhànhanh phirc ngopi tru tôn thù Allah Duy Nhûr mÔtcâch chân thành và vui vé .
, 2)- Y thirc hÇ cûa Islam là dièu quan trgqgbàt buQc phâi cô trong lông mgi nguùi. Dô là dièudôi hôi mà Islam dua tà,nhu lùi cùa Rosul (saw)dânôi :
hç
-M,fu 37
"j1. u.Éll c!131 û1 b;1 :d-lql'Àl sl.- dt!
. C.,^-l ,f-ltÀ+ll ( Àl ,Jr*t lr,o-. gT, nt Y! 4JI Y ù1 Lr'ri',f';
( Ta ra lênh cho cdc nguùi tranh dtiu vôimei nguài cho dén hç chtip nhqn Allah Duy Nh,ht
dé fin thù, và Muhammad là Sth Gïâ cûa Ngài ).Hadith do Al Bukhory và Muslim ghi lai .
3)-. Aqidah hay t thirc hç _cùa Islam làphuong thirc duy nhût.môi cô thê t?o cho con
nguùi cô dugc cuQc sông thanh tînh, an nhàn,nà"n phirc vui vé trong cuQc dùi này cûng nhungày Sau . Nhu Allah dâphân :
il;Î 4libÊ"U'i':A *êr&f Éé):Jt;LIÉ1 126-#l (û-É-j{ É Tr',ry"JÉ t.iir É:Éiib
( Vâtrg, Aât crfr ai n?p trgn sâc diÇn cûaminh cho Allah tilông thùi là mQt nguùi làm t6tthi së ttugc phàn thuông noi Rab\ cûa,y.Fg sê
không lo sg cûng sê không buôn phiên.. )'Suroh:2:II2.
Y tht'rc hç cùa Islam duy nhût mÔi t4o cho
con nguùi dugc sU ldrng tâm, ân lÔc, bâo toàn tùAllah, guâ lùi phân cùa Allah :
Êt+É r'. 1il l.Ërj rji,,r;.s31 iJÂÎ
'"û1 "_;J) rJH ciÉ
96:*ilrït (.ÈJTlj el;il| }rfrtsj( Và néu dân cu cria câc thi rân fin
tuông và sg Attah thi chÉc chin Ta sê mô rucho hç bao thû ân phûc tùr trên trùi t,t6ng duÔi
otâ
dât ..
t )- suroh 2:LLz')-SurohT:96
.M,%^tu 38
4)- Qua y thtrc he cûa Islarn, con nguùi môinhân thûc và t?o dugc sW tharrtr binh trên trâi dâ'tvà xây dgrrg dugc cuQc sông an lành, thanh binhnhu thùi xua Islam dâ dem lai cho thé giôi. NhuAllah dâphân :
bÎ .JEitl d.t ,-r* ;-û.jll ç,$ ti;i( 3Êlr ) :-lH cjti. 105 : ob+,Tf ( ûrg$-ll',êfu 6j rÈjïl
( Và chÉc chÉn Tatilâ ghi trong Thi thiên(dâ ban cho Nabi Dawud) cûa bûc Thông cliêp(dfl dugc ban cho Nabi Musa) ràng trâi Aât sëtà gât dQng sân) rnà nhftng bè tôi luong thiÇncrla Ta sê thùra hu&ng )). t S,rroh:2lll0l
,H;9 dÉrt+ ûL.clJlDtfrc tin nui Allah.
tf nehia vè drîc tin noi Allah :
Tin tuong mQt câch tuyêt Oôi là cô su hiçn hùucùa Allah Dâng Tao Hôa, và Ngài là Dâng DuyNhirt Cai quân, Ban Bô..Ngài là Dâng Allutt DuyNhût dé tôn thù và tin rucrrrg ruyÇt dôi nhrye giliên quan vè danh tânh và dar rânh tuyÇt aoi cûaNgài.
Dric tin ncyi Allah phâi dugc thé hiÇn quabôn dièu sau dây :
1)- Tin tuôrng noi sg hiÇn hûu cùa Allah .
t )- Suroh zr ilos
-M_ru 39
2)- Tin tucrng ràng Allah, Dâng T?o HôaCai Quân trên tfu câ.
" 3)- Tin tuôrng ràng Allahdê tôn thù.
4)- Tin tucrng vè nhûngtânh tuyÇt dôi cùa Ngài.
Chirn g ta së giâi thich vè
câchchi tiét hcrn .
:luÉairt lé.J|iût4ll-(11)- Tin tuông vè sF hiÇn'hiiu cûa Allah
rôi Cao :
a)- Tin tuôrng vè s\r hiên hùu cùa Allah làThugng Dé Cao Cânhirt, là dièu mà mqi nguùi aicûng tin, dô là sU thiên nhiên và thanh khiêt cùacon nguôi tù khi sanh td, shi cô mQt sô it nguùikhông tin t.totlg dièu này mà thôi.
Bân chât tq nhiên cùa con nguùi sau khidugc sanh tà, dâ cô dirc tin ncvi Dâng T?o Hôatruôc khi hq hqc hôi hiéu biét, sau dây ch"ung ta së
nghe và xâc nhân vè bàng chimg cu thé dô, khichirng ta hôi nguùi lào dô, dù dân du mgc haynông dân chât phât dèu công nhân vè dièu dô, qua
lùi phân cùa Allah nhu sau :
9 : cJtiiU t é L. É.il,ti #, bÉlijr-3 :t! l,JH dlÉ
( Và (hây nhô) khi câc nguùi cà,tRabb (Chû Nhân) cûa câc nguoi (cûu gitûp)
Ngài dâ dâp lùi câu xin cûa câc ngucri (quahuâ).. ) Suroh:8 :9.
1à Eâng Duy Nhirt
danh tânh và dât
bôn dièu trên môt
xinvàrùi
-M.ru 40
b)- Ai cûng dièu công nhân, bât cû côngviÇc gi xây ra trên trâi dâtdèu do mat Dâng huyènbf cai quâ và dièu khiên nô, chô không pnai tunhiên mà nô cô. Nhirtrg tai bién hay nhûmg biéncô, nhirng ry thé xây ya mà chring ta chimg kiéngap phâi hàng ngày dèu do Dâng âtt bày,
"ép d?t
trô, Dâng dô không ai khâc hcm là Dâng Allah,Eâng T?o Hôa dâ tao ra chô không ai.o thê taoïà, vi con nguùi không thé t?o con nguùi khâcdugc, bôi vi bàt cir viÇc gi không thê tp nô r?o raoô, hay tU nhiên mà cô.
Allah dâ phân nhu sau :
t b_Élralt ÊÀ ïr /rr rb at;ieûl lrt :Jl-j dri35 :-lÈJl
( Phâi chàn chring dâ tlugc t?o hôa tùr câikhông là gi câ ? Hay chûng là nhûng dâng t?ohôa ..
V nghiâ dông kinh trên ; Không cô mQt vfltgi dugc t?o ra lai không do Dâng TAo Hôa t?o ratrô, bôi vi hç hay con nguôi (hay vAt) chûngkhông thé tg chûng tao ra chirng dugc, nên tù dôquâ quyét ràng ; Dâng tpo ra tât câ vû try nàykhông ai khâc hcrn là Allah Dâng T?o Hôa Duynhut mà tilcâ nhân loai phâi tôn thù.
, c)- NhF rhûrtrg gi xung quanh, -tù trên trùixuông duôi dât,nhimg ngôi sao, cây côi sông ngôit.A ., ,. t t a , \ xbiên eâ, nui non v.v..chûng dugc tAo ra và sôngdqng bién hôa theo sU chi dinh duy nhut, dô
t )- Srrroh s2 :gs
_û_ru 4l
không ai khâc hcrn là Eâng T?o Hôa, Vinh Quangncvi Ngài Duy Nhirt chô không cô thàn hnh hay tçnhiên mà cô. Nhu Ngài dâ phân:
88 'dJl t Eé tJS ùôl çIt ,i'l & I :Jt; LI6
( .. Công trinh nghç thuft cûa AllahoDâng dâ hoàn chinh mgi vât.. > Suroh :27:88.
Nhïn nhûng ngôi sao, mët trùi mët tràng,chring hoAl dçng huy di chuyên ffong guy dao vàtheo su tuàn hoàn cùa trô, dring theo ké hopch doa... r.rr rr t {t
t 'Dâng TAo Hôa dâ thiêt kê chi dinh cho ûô, nên nôkhông bao giô sai lÇch mQt eiày phirt nào, néukhông thi dâ xây ra t4i hga cho nhân loai. Qua lùiphân cùa Allah :
cliJt Tj _jp"itt ê;.3 û1 rij "i+jl
iÉ3lt u I :.rj]-j dl3
.40:trr I b,Âi+ 4li .,; ïJ3r;ti"ll i].!;( Màt trcri không ilugc phép AAt kip m{t
tràng và ban ttêm không dugc phép qua màtban ngày, môi câi bcri di theo quy tt?o (cûanô)..
:,,JiulÀt 431; irL-.Ut (22)- Tin tuông noi Allah là Thugng Dé
duy nhût dé tôn thù :
a)- Y nghia *'è sU tin tucrng noi Allah làThugng Dé Duy nhut Aé tOn thù :
C!âp nhân ràng, Allah là Thugng Dé.DuyNhut Dâng dâ t?o tà, gui quân, ban bô tât câ
nh:mg^Bi tiong vù try tày, Ngài là Eâng ban bôcugc song, trfr lâV câi chét, che chô bâo vê, nuôi
' )- Snroh 36:4o
-M,%#-/ 42
duông, ban bô lucnrg thçc, tât câ dèu nàm trongbàn tay cai quân cùa Ngài, Ngài tà Dâng DuyNhut cô dû mei quyèn hành, Çô dù mei quyèn lUc
bién hôa tàtcâ nhûng gi Ngài muôn, nên không cô. rÀ
t '' I r. \y \. , 'ai dông dâng tô hçrp vôi Ngài trong bât cir viÇcgi....
Tin tucmg noi Allah là Chù Nhân Duy Nhûtcô nghia là : Tin trgng hoàn toàn nhirt quyêttàng ; Allah 1à Dâng fôi Cao Duy Nhût Aê tOn thùchô không dugc tô hçrp vôi thàn linh nào khâc , tâtcâ mei sU thô phugng, tôn thù, càu nguyÇn dèudça vào Allah dr"ry nhut chô không cô thàn hnhnaô khâc trong sU thù phugng chung vôi Ngài,qua lùi phân cùa Allah :
"' z' '3,iJSé'Jô-JrçiJ'Sé!elnt I ,JHd\-6cjl): ?ç
62:-,*-!l t( Allah là Eâng Qo hôa tàt câ v?n vât và
là Dâng Bâo hO.. > I Suroh: 39:62.
Allah là Dâng ban bô, nuôi duông tât câ
nhân sinh vât trên thé gian này , guâ lùi phân cùaAllah:6:r9a t liÉj; +irl ,* tJ! ,,'rly é j;li Uu:l:Jt; dt!
( Và không cô mQt sinh vât nào sôttg trêntrâi Oât mà nguôn luong thgc lçi không doAllah cung câp ..
Allah 1à Chù Nhân, Hoàng Dé cùa tât câ,
qua lùi phân cùa Ngài :
t )- Suroh gg :62
')- Suroh rr :6
-M_ru 43
t bdi ur.ÈJ!15g[i^Âl el!â !ll 'JHdrô12 0: ô-ritJl
( Altah ttim quyèn th6ng tri câc dng trùivà trâi aât và v?n vât giila trùi dât.. ,rt suroh :
5 :120.
b)- Allah dâ truyèn lÇnh ràng Ngài là ChùNhân trên tât câ thé gian này, qua lùi- phân ciraAllah:
2: i=itill I L,+4JlJl LJ4i,Ël ] 'JH dé
<< Mgi loi ca tçng itèu dâng tên Allah,Rabb @âng Chû Tê) cûa vû trç oe nhân lo4i ..st2
Suroh: Fatihah: l.f nghia Chù Tê cùa vû try và nhân loai cô
nghia là: Dâng T?o Hôa rd,Dâng CaiQuân, DângBan Bô, Æ1 Bày, sU ân lQc, phuôc lành, ankhucrng cho tât çâ .
. c)- Nhân toai dugc tpo ra mQl câch tinhkhiét, tù dô he dèu công ntrân ràng Dâng Chù Têkhông ai khâc hcrn là Allah, ngay câ nhûng nguùiArab da thàn vào thùi Rosul (saw) h9 cûng côngnhân nhu v|y qua lùi phân cùa Allah:
,-fr'-yÀlÇ'jseÉJl ÉlJlil^ll rJJ dr.Jâ ] :-lt-j LIÉ
rçiJs e33t q)# É Uâ .i-#r$Î iJi i' j_;.9itr. êr,b;Jr
jGLJË4n û_;_û . j;Ltî3JK ûl1j6 lç Tr ji=j'1, ':g9_g7 : ùrL'"Jt [ û:>:,,j
( ChÉc chÉn chûng sê dâp :' Altah ' hâybâo ch,ing : Thé câc nguùi không sg Ngài hay
t )- Suroh s :reo
t )- S.rroh Al Fatihah :e
-û.%/ 44
sao ? Hây hôi chûng : Ai Ià Dâng ttâm q,tyènthông tri mgi vât trong tay Ngài và tà Dâng bâovÇ $ât câ). Nhung (chûng) không dugc ai bâovÇ thoât khôi (hinh phet cûa) Ngài né,r câcnguoi biét.. ,rt Suroh :23:87-89.
Nh.rng dûc tin duy nhut ncvi Allah là DângT?o H6a không thôi, khôlg dù dé nguùi dô trôthành nguùi trong cQng dông Islam, ffià aât buQcnguùi d6 phâi cô thêm dûc tin nùa là chi tôn thùAllah duy nhirt mà thôi, bôi vi ngày xua Rosul(saw) dâtranh dâu vôi ntrûmg nguùi Arab da thàntruôc kia mâc dù h9 vân tin Allah 1à Dâng TAoHôa. Nhtmg bên c?nh dô hg lai tôn thù nhimgthàn linh khâc.
. d)- fâtcâ nhûrng gi trong vû trp, tù trên trùi
"r'rôtrg duôi dât, nhu nhûrng ngôi sao, tinh tû, cày
cô, p0trg nucmg, con nguùi hay ma quy dèu thuQcquyên cai quân Cùa Allah .Nhu Ngài dâ phân :
tL';brÈJït, çrtr,"1Jt .,e É C*.,1 4Jr ) rJw dt-6
83 lot)Ae.Ji(tÂlsr( ..trong hic Aât crfr ai trong câc dng trùi
và trâi dât, dù -,tôr hay không, tlèu phâi thànphçc (Ngài) trong Islam và hg sê ttugc dua vèNgài trôr tei ?
Cho nên bât cir nhûmg gi trong trùi dât haytrong vû try không thé thoât khôi sU cai quân cùaAllah, bôi vi Allah là Dâng Chù Tê , Dâng T?o
t )- Srtroh 2g :87-88
')- S,rroh g :8g
-M-%/
Hôa, Dâng Cai Quân trên tât câ tùy y cùa Ngài,cho nên ngoài Al.lah tà, tât câ dèu,do sU t?o hÉurgu Ngài , tâtcâ dèu là nô lÇ véu du6i nên luôn càndên Dâng Tao Hôa .
e)- MOt khi dâ châp tùrân Allah là Dâng Cai
Quân, dièu khiên ffên tât câ, thi két lufn là chi côAllah Duy Nhût là Dâng Tao Hôa và Dâng BanBô, Eâng Cai Quan trên tât câ chô không cô thànlinh nào khâc. Cho nên tât câ nhirng vât gi dùrguy câmQt té bào nhô nhut mà rorr-rrg"ùiphlricàn nhûng kinh hiÇn vi tôi tân môi cô thê thâydugc, chirng sinh sông hopt dông dèu do sU chidinh cùa Ngài, mQt duôrng gân nhô trong connguùi chring ta néu Ngài làm bi di duôrng yâttchuyên giqt mair hay gi dô, thi con nguùi c6 thê bitê liÇt, cho nên tàtcâ dèu do mÇnh lçnh cùa Allah.
Vi vây bât buQc chirng ta phâi luôn rà.ng
buQc vôi Ngài Duy nhût dê tin tucrng, câu khân,phô th,âr,vi Ng3i DuyNhût là Dâng t?o hôa, dângban bô và chù tê trên tât çâ .
:luÉÀt aa13t,irqll{33)- Drfrc tin noi Altah Duy Nhût là
Thugng Eé dé tôn thù..
, a)- V nghja *'è dûc tin ncvi Allah là ThugngDê Duy Nhût dê tôn thù :
Phâi cô dirc tin tuyÇt AOi ràng, Allah DuyNhût là Dâng dé chirnj ta tôn tht, dù su thùphuqng dô cô rô ràng hay thàm kfn trong lông,nhu sç : càu nguyÇn (du -à), sU sg h?i, sU ph ô thâc,
45
-û.%-^é/ 46
À . r | , ., *?- ----l-r- 'a' '
câu xin sU che chô gitip dô, sU hành lê (solah), bô
thf, nhin chay v.v ..coll nguôi phâi biét ràng Allahlà Dâng Duy Nhût mà chting ta.phâî tôn thù chÛ
không c6 thân linh nào dông dàng vôi Ngài, ViNgài 1à Dâng T?o Hôa nên nhân t?o phâi thù Ô
Pràng Tao Hôa duy nhirt thôi, qua lùi phan cûa
Ngài:btÂ}| ri U 4J! T blriJ! Ê3rJI :') 'JH
dl6
163: ôéil ( É*1r( Và Thugng Dé cûa câc ngucri Ià mQt
Thugng Dé Duy nn,ft, Không cô Thugng Dénào khâc, duy chi c6 Ngài (Allah)n Dâng râtm$c Nhân tù, rât mgc Khoan dullg.. ,>t Suroh :
2 : 163.
Qua y nghîa cùa sâu kinh trên, Allah dâ phân :
Ngài là fh.tqttg Eé duy nhût, nghia là Dârye duya-)r.ty'J-\-
nhut dê con ngucri tôn thù, chô không ç6 thân linhnào khâc dân[ dé tôn thù. Dô là drîc tin tuyÇt Aôi,rè sU thô plt"çtg noi Dâng Atlah duy nhût, chûkhông c6 thân linh nào khâc bên e?nh Ngài.
b)- Dirc tin tuyÇt Aôi û sr,r tôn thÔ noi AllahDuy nhirt :
Châp nhân chi c6 Atlah d*y nhut là ThuglrsDé dé tôn thù chô không cô thân tinh nào khâcbên cpnh Ngài.
Al llahU : theo sU giâr thich trong vàn tçArab c6 nghia là : Flâng çao Çâ, darrg dé chring tathà phugrg m$t câch hanh diên vui vé và tôn
t )- Suroh z:t6g
-M-fu 47
sùng duy nhirt trong mgi tânh vçc liên quan dén
sU thù phuqng , nhu : Không dugc câu nguyÇnngo?î tru ncvi Ng.ai, chi sg h4i ô Ngài, chi phô thâcsir,ur* rn?ng và tât câ noi Ngài, không crii lay ai
khâc ngoài Ng+ira, không hy sinh không tôn sùng
ai khâc nhu thân tuçng, duy chi ô Ngài duy nhiitthôi. Tôm lai bât cir nhùng sU hành dao nào liên
tAl\quan dên vân. dê thô phuqng chi dugc tôn thù ôNgài Duy nhut mà thôi.qua lôi phân cùa Ngài :
5 ' tfl ( b#l-i éll,Jr $J altiJ ) 'JH
ci3(( (Oi Allah) duy chi Ngài cht'ing tôi thù
phugng và chi vô,i riêng Ngài chûng tôi càu xindugc giÉp dd.. ) t Suroh : Fatihah : 5
c)- SU quan trgng trong dirc tin ncvi AllahDuy nht'it dê thù pluvgs :
Chring ta bât dâu giâi thfch sU quan tr'gng
vè dirc tin này nhu sau :
1)- SU thuàn dry và thiên nhiên mà Allaht?o ra loài Jinn và con nguùi là dé thù phugng Ô
Ngài duy nhut chô không cô sU dông dâng Ô dô,
qua lùi phân cùa Ngài :
( oél] U! ..rJ)lr bill i:'i'I:' Éj ) ',rJH
dtl-6
56; û!-,1lrll
( Và Ta dâtAo ra loài Jinn và loài nguùi chictê thù phu$g Ta. ,rt Srrroh : 5l : 56.
2)- MUc dfch mà Allah dâ gôi nhûrrg Sû giâvà nhimg thiên kinh cùa Ngài xuông không gi hcrn
t )- Al Fatihah :s
' )- S,troh 5'r :56
-M-ru 4g
là kêu g9i nhâc lai muc dich mà Ngài dâ t?o ra làdê thù phu$g Ngài Duy nhûr, nhu Ngài dâ phân :
Âl lr'$ti O1 TÉJ lXl US..# trl+ \ilj ) : Jt; clt36:diJl ( c.éulJl t,411*t,
( Và chÉc chân Ta dâ cfr mQt Sû giâ tiléncho môi cQng dàng (vôi MÇnh tÇnh) :'Hây thùphgng AIIah và trânh xa tà thàn..16 :36.
3)- Su bât buQc dàu dên cho mqi nguùi làphâi tin tuong ncyi Allah duy nhut dé thô phugng,nhu lùi giâo huân cùa Rosul ffi cho ông MuazibnuJabal ,Sp khi Nguùi gôi ông ây di truyènbâIslam ôYemen nhu sau : ( ÔrS së gdp rlhîing nguùi dAduqc truyèn *uông nhîing Kinh thdnh truôc kia,viQc dàu fiên là .kêu gai hç chtip nhQn câuShahadah hoy Châp nhqn chï cô Allah duy nhtrtdé ôn thù..) Hadith do Al Bukhory và Muslim ghi l?i.Cô nghia là kêu gei nhirng nguôi ô dô (Do Thâivà Thiên Chira sinh sông ô dô) chi châp nhfn côAllah Duy Nhut dê thù phugng, hay bât cir nhûngsg hành dao nào liên quan dén sy thù phu$g chidugc phép.tôr thù ô Allah Duy nhirt mà thôi.
d)- Y nghia câu La i la ha illolloh :
Câu shahadah này là mQt câu quan trgngnhut và cûng là câu dàu tiên dé buôc vào Islam và.{rg là câu cuôi cùng trong cuQc dùi khi vinh biçttrân gian ra di. Nhûmg ai chêt di mà trong lông
t )- S.rroh l.6:96
-û-fuluôn luôn vôi câu châpThiên-EànB, nhu Rosul
49
nh4n này thi së dugc lênW denôi :
4JJ Y ùi ,I*; ,j1'sci- É I : C-: ql'Àf .,l'- d6
Nhîing ai chêt dituông ô Allah duy nhrh,Dàng..t M.rslim.
Vi vây, sç hiêu biétcâu shahadah này là dièuthiét.
Y nghîa vè câu Shahadah La i la ha illolloh: Cô nghia tà Chï châp nhân tôn thù cô Allah Duynhût, và chôi tù tât câ nhûng thàn hnh khâc ngoàiAllah ra. Hay nôi câch khâc, tât câ nhûng t?o h6ado Allah t?o ra không dâng dé con nguùi thùphugng, mà Eâng duy nhtrt dâng dê tôn thù làAllah drry nhût. , .
V nghia Al Ilahu : Dô 1à Allah Dâng dé
chirngtathù phugng, nên bât cir nhûng ai tôn thùkhâc hcrn Allah, thi hç dâ châp nhân thàn hnhkhâc ngoài Allah, nên âtcâ nhûng thàn nnh khâcngoài Allah tà, dèu không dugc châp nhân mà nôtrô thành dàng dâng vôi Allah, hay xa hcrn nûa 1à
khuôc tù Allah mà thù phugng nhùng nhân t?ocùa Ngài t?o ra.
Allah là Dâng Cao Câmà rneiphâi thucrng yêu, tôn thù mQt câch
. c^". t 4^1l,jl -d3.i Àl Y! .
mà trong tông vân finthi së duqc lên Thiên
rô ràng và châc chân vètôi u quan trgng và càtt
trâi tim dêutrung trçc,
' )- Hadith do Muslim ghi lai
-M.fu/
khrim nitm, sg h?i, phôban bô tù Ngài mà thôi.
50
thâc và càu xin che chô.
Con nguùi hay trâi tim chi dugc thoâi mâi,bïnh yêÎ, hanh phric khi nào trong lông cô dûc tintuyÇt qôi noi Allah, thucrng yêu phUc.tùng Ngàitrên trét và quan trgng nhût là hiêu biét thpc thù
Àrl -'' 7l/\rr-.a',,''vê t nghia : I(hông cô Thugng Dê nào khâc dêtôn thù ngo?i trù Ngài d.ry nhût, khi nào hiêu biétvà tin tuôrng dugc, môi tAo dugc sW hpnh phirctrong lông ô trên dùi này và ngày sau.
e)- Nên tâng cùa.câu La i la ha illolloh I .
Câu kilimah ngân gal nhung cao qui nàylai cô hai nèn ângcàn bân bâtbuQc phâi hiéu rô ôdô.
Nèn Éng thû nhut : La i la ha cô nghip là :t
-
f
-
\
Chôi tù tàt câ nhûrng thân linh khâc ngopi trirAllah duy nhût, hay cô nghîa là : Khôrg c6 sU
dèng dâng ô dô, côn cô nghia là : Tù chOi ât cër
nhûng sU hành dao tôn thù nào không liên quandên Allah Duy Nhût.
Nèn Éng thû nhi : I1 lolloh cô nghia là : Chi7-
châp nhân tôr thù Allah dry nhut , và mqi sU
hành dao dèu hên quan dén Allah dr'ry nhût chôkhông cô tô hçp vôi thàn hnh nào khâc.Qua lùiphân cùa Allah :
)3i 4tb ,b'r"r Ê
(..8ôi thé,tuông noi Allah,
256: ;.-rr+Jt ( é!t !j_"Ju,û,frb.,|ai phù,nhâtt, Tà thàn và tinthi chÉc chÉc sê nÉm vfrng
5l
eÉ6e<;ân (hay sgi dây cûu rôi) không bao giùdtît.."I Suroh:2:246.
Y ttghia (ai phù nhân Tà thàn) dô là y nghiao À , n ,r / | | t | \
\
cua nên tâng thir nhût 1à: không c6 thân linh nàodê tôn thù. f nghia (và tin tuôrng noi Allah) cô
nghia là nèn âng thir nhi là: Chi cô Allah duynhtrt dê tôn thù.
0- Dièu kiÇn vè câu La I la ha illolloh :
Dièu kiÇn dê dugc châp nhân câu shahadah: Chi châp nhân cô Allah Duy nhût dê tôn thù,phâi trâi qua bây dièu kiÇn nhu sau, nguùi thôt ranô môi cô hiêu lUc .
1)- Al llmu : Hiêu biét .rrè câu La i la ha
illolloh châp nhfln chi c6 Allah Duy nhut dé tônthù, nhu Allah dâ phân :
D;J,o.s.o ( Àl yj 4J! y 4:1 |G I ,.rJH dt!( Bôi thé, nên Uiét ràng quâ thât, không
cô Thuqmg Dé nào khâc duy chi Atlah thôi.. ) 2
Suroh : 47 :19.
2)- Al.Yaqin Châg chân : Nguùi thô,t ra câu
tuyên thç này, iuyÇt aôi phâi ts tin châc chân
trong lông minh tuyên thç ,rè câi gi, né,, tronglông nguùi thôt ra cô sU nghi ngù không chàc
chàn vê câu tuyên thç dô thi không cô hiÇu quâ.
Qua lùi phân cùa Allah :
ët $À]li! t;i^t; lËlt ',i_#'Al tii!) :Jt;dtâ15 :cilJ'+-Jl ( lJ:.\J;1 il
t )- Suroh z:256
')- S,rroh 4T :Lg
-M,%e 52
( Chi nhfrng ai tin tuông noi Allahgiâ cfia Ngài rôi không nghi ngù dièuSnroh: 49: 15.
3)- Al Qubul Su châp nhân :cô nghîa làchâp nhân câu tuyên thç này mÔt câch tuyÇi aôi làchi tôn thù Allah duy nhirt, chô không cô tà thànnào khâc bên cpnh. Nhimg ai châp nhân câu này,nhtrng lai không thù phuçng Allah Duy nhtrt, thitga nhu;f nghîa mà Allah dâphân nhu sau:brjsi+ rrt yl 4Jl u ÊaJ ds til trirs #! ) ,JH dl336-35 ;É[ilJt ( urb,;;el-$ WJl; l-ÉJil É1
'ù_l_#'r.
(( Quâ thât chûng Ià nhting ké, khi ttugc nhâc :Không cô Thqgng Eé nào khâc duy chi Atlah (tà Thugng Dé) dâ tô ra ng?o m?n . Và chringbâo : Sao I chring tôi phâi bô câc thàn hnh cùachring tôi chi vi mOt tên thi sï mât tri(Muhammad) hay sao ?. >r.'Suroh : 37 : 35-36.
4)- Al Irqiyad su khuât phuc, phpc tùngqua lôi phân cùa Allah nhu sau :
$ibË ys4i'l C4êri!{ ;a-s),JHcJLq2 2' gWI ( élJl tJ-,"$,sll "'n1: ul
( Và ai dç n?p diÇn m?o cûa minh choAllah dông thùi tà m0t nguùi tàm t6t, rhi chÉcchÉn sê nÉm dugc chiéc cân (crfru rôi) vûngchÉc.. ,r' Suroh : 3 1 l2l
.
Y nghia ( dÇ n?p diên m?o..) cô nghia làphuc tùng khuât phuc Allah mÔt câchvui'né, sung
và Sûgi.."l
t )- S.rroh 49 :rs
')- Snroh g7 igs-g6' )- Suroh gr:22
-M.%{ 53
suôrng. (nâm Itq. chiéc cân cô ngtr-ia.ti :.La i laha illolloh, châp nhân Allah Duy nhût dê tôn thù.
5)- As Sidqu Su ch=ân thành,.cô nghia làthôt lên ta" tny." tftç châp nhân này mQt câch
chân thành, xuât phât tù trong tim mà îà, qua lùinôi cùa Rosul (saw) :
rJl {,.lç $1 ùr t- ] : C-lqb Àl ril^- Àl:*-l LIÉ
Àl L';YI!13 d)4 li\r- al_rtj o{e lr^=,o gî, nt Y! 4J! Y
. C..*l ca_ltirlt 1 Jl"ll ,rb( Nhimg ai thiSt lên lùi.' Xin chrip nhqn chi
cô Attah duy nhtrt dê tôn thù và Muhammad là nô
lç và sû giâ cûa Ngài mat cdch chân thành tùtrong lông, thi Allah së trdnh cho hç thoât khôilua ilia nguc)
6): Ai lkhlas su thành tâm cô nghia là tâtcâ sU hành d?o, tôn thÙ hoàn tôan xa lânh khôi sU
shirk (dông dâng) và thành tâm chi vi Allah dYy
nhirt, chô không vi sU lgi lÔc, thanh danh trên trân.À
gian nây, qua lùi cânh giâc cùa Rosul (saw) :
Lï6 É ltlll ,rÉ 1';;ï,1 bl I :C-: ql' dll (Jl'- cI-6
.C*rt'Jti+ll [ Àl 'aï]éU+ æ e Àl Y! oJ! T( Qrâ vQy, Attah së tâ* tthà dia nguc diit
nhirng ai nôi lên câu La i la ha illolloh mAt cdch
thành tâm chi vi Ngài mà thôi ) .'Al Bukhory và
Muslim.
t )- Hudith do Al Bukhory rrà Muslim ghi lpi.
' )- H"dith do Al Bukhory và Muslim ghi l4i.
.M,T-',6/ 54
7)- 4J Mçlfrbh'nh, çF, thHqng. yêla vè câushahadah và châp ntrân thi hành theà nttntre gi dâehâp nhân, euâ lùi phén sùa Altah :
lil$T iitt çts3 ge gs u*.rt"lt'A:):JtÉ dt!165 : ô_xll (-.lJ tii:-i31 GiÀt; Silij +r't FÂS #jri( Nhung trong nhân loçi cô nhfring ké rilâ
dçna nhÉng dôi thri- ngang vai vûi Ailah. Hgyêu throng chûng gi6ng vôi tinh thuong mà hgdành cho Allah. Nhung ngugc l?io nhfrng ai c6ailrfre tin thi yôu thuong Allah m4nh hon.. DtSu-roh : 2 :165.
Nlh;ft€ nguài çhâp nhân câu shahadah môr câchtrinh trçng hiêu biét t nghÏa và rhr,rc hfuih, rhithumg yêu Allah rnOt câch manh liçt hon tàt cânqûnrg gi trêq thé gian này, ngugc lai nhimg nguùithân phuc thân linh khâc (shirk) vsr Allah, rhi hpthu,crng yêu nhûrrrg thân linh dô ngang hàng vcriAllah hay hcvn Allah nûa, nên hç dâ phân lai lùituyên thç châp nhân shahadah ô trên.
g)- ô.rtadl ,P t nghia At lbttah sF hànhdço i
Ibdah ,huy sr:r hành dao cô nhgîa là : Danhxrmg cho tàt câ nhûng -sr:r hành d?o nào dugcAllah yêu chuQng và châp nhân qua lùi nôi hayhành dông tir trong lông và hinh thirc bên ngoài.
Nhu su thucrng yêu Allah và sû giâ eiraNgàin sg Allah, phô thâc cho Ngài, ràu xin noi
t )- Suroh z:t65
-M.ru 55
Ngài, sV hành tê, s\ï bô thi, sU hiéu thâo vÔi cha
ffiç, tung niçry nhô dén Allah, hadj, tranh dâu vÔi
nhûng ké chông lai Islam tù ké ngoài dao ho{cnhûmg ké dao drîc giilho{c khâc d6 nûra .
SU hành dao cô ràt nhiêu câch và phuong
thirc, bao gàm tât cânhûng dièu phyc ûtg, tuân
phUc Allah, nhu dqc kinh Qur'a1 dôi sU tôt.lànhgiûp dô nhûmg nguùi nghèo cân thiêt, bô thi(không phâi bât buQc), trung tryc trong mqi công
viÇc, ngay câ nhûmg lùi nôi tôt lành cô y nghTa..
SU hành dao cùa nhûng nguÙi tin tuôrng làbao gàm tât câ nhûng dièu sinh h9?t, hành dQng
cùa Àq dâ dinh tâm cô tirù câch dê dugc gan gùi
và Allah hài lông. Ngay câ viÇc àn uông, nghingcri, lâp gia di$, di làm vôi sr:r dinh tâm là thânphUc Allah thi tX câ nhûng công viÇc mà chirng tadlnh tâm tôt lành vi Allah dô sê dugc nhu phuÔc
10c dang htuù d?o.
Tôm lai bât cri nhûrng sU sinh hopt hàng\ lJngay nang dêm cùa chirng ta cô tinh câch tôt lành
và vi Allah thi chûngta së huong dugc phuÔc lçctù Ngài, ngay câ cuQc sông_ gia dïnh hay nôi rôhcm rriçt .h.rttg dung vg chàng cûng là s\,r hành
d?o trong Islam chô không phâi lbadah hay sU
hành dao chi gioi han trong viÇc solah hay nhinchay huy khâc nûa..
e)- Su hành deo (Ibadah) là muc dich mà
Allah t?o ra..
-û-ru 56
Allah t?o ra nhân lopi không ngoài mpcdfch là dé con nguùi và loài ma qui thànphuc tônthù Ngài qua lùi phân cùa Ngài :
$;1 É. ùj'i*iJ YI ld)lj i;lt i',:1:. çr ) r.rJH dt!ttst :3 ôt 3jt'$ Ât b!. 6.æ_bf S;1 rj ,J't;d,r Êi.,r
5g -56 ; r:!-;t-rlt ( b+tt( Và Ta atâ t?o ra loài Jinn và loài nguoi
chi dê thù phugng TA. TA không dôi hôi bônglOc tùr ch.ing và cûng không ttôi chûng nuôi TA.Chfnh Atlah Ià Dâng Cung câp bông lQc (chotât câ), Chû Nhân cûa Qoyèn Lgc, nât hùngm4nh oo >rt Suroh : 5l :56-58.
Qua y nghîa trên, Allah dâ pnan cho chirngta hiéu biêt là Allah t?o ra loài Jinn và con nguôikhông ngoài mB9 dich là dé thù phuçmg Ngài.Duynhut, Ngài là Dâng Giàu sang phir qui trên tât Çâ,
Ngài không càn chirng taban bô, git'rp dô, ké yéuvà nghèo khô là chfrng tà, nên lirc nào chirng tacung can dén sU giirp dô ban bô, thàn phuc ôNgài.
.Dôi vôi Allah, con nguùi môi là ké nghèo
khô, yéu duOi nên bfu. buQq phâi tôn thù ? Ngàiduy nhut chô không dugc dông dàng vôi thân linhkhâc. Nhu càu càn thiét cùa chûng ta AOi vôi sW
bâo trg, giirp dô ctra Ngài hcrn là nhu .àu ân,rôttg.MOt khi trâi tim cùa chirng ta dâ thâm
nhuàn nguôtr lpc thàn phUc vâng lênh Allah vàthành tâm vi Ngài, thi lirc dô së không cô mQtnguàn lgc hay lucnrg thgc nào so sânh cho bàng
-M.fu 57
sU ng.At ngào, êm thâm, thoâi mâi trong lông bàng
sU tÈàn phUc dô ô trên dùi,rày, ù dô chirng ta së
không tâ- thây sg h4i, lo Lâng,buàn phièn nûa vilirc nào chirn gtacûng câm thây gàn gùi vÔi Allah.
i)- ôrldf irlsli Nèn tâng cûa sF hành d?o :
SW hành dao hay ibadah mà Allah ta lÇnh
phâi thi hành dugc dça trên hai ttè+ fingsau :
ThiI nhirt : Hoàn toàn thàn phUc và sg
(Allah).ThiI nhi : Thuong yêu duy nhirt Ô Allah.Nhùng sy hành dao mà Ngài ra lÇnh cho nô
lÇ phâi thi hành, châp chânh trong sç.thân phUc
hoàn toàn vôi sg vui vê tinh nguyÇn, kêm theo sU
1o lâng sg h{ là không làm trôn nghîa v9, ngoài ra
côn sy thucrng Yêu, mong mQi, ao uÔc dugc Ngài
Dung thû, ban hông Phirc, ân lqc cho..
SU thucrng yêu không thôi, không kèm theo
sg lo âu sg h?i thi không giâtri trong sy hành d?o,
vi chi thucrng yêu không thôi thi không glâ tri, nô
không khâc gi. nhu nhÛng vât mà chirng ta yêu
thich thèm m,,rôn nhu àn,tôttg dôi khâc v|y,9ûtg/\v?y sU sg hai mà không cô thucrng yêu 1o làng Ô
dô cûng không phâi là sg hai vi phUc tung mà sg
hai nhu chirngtasg hAi thir dU nên sU sg dô không
thé trô thành su hành dao dugc.
MOt khi c6 sU liên dÔi giûa sU thucmg yêu
và sg hai cùng lûc thi nô môi trÔ thành sU hành
-M-fu 58
dao hay ibadah và s\r hành nào này chï vi Allahduy nhirt mà thôi.
,h)- ôr\nJl cb+e ri#{ ,+".d1 At Tawhid là lydo dë dugc châp nhin ibadah :
Nhùng sg hành dao hay Al Ibadah mà Allahphân lçqh phâi thi hành không thé sai là ibadahdugc, nêu không theo dirng tawhid, cho nên suhành.dao 4ôtg thé gai là ibadah néu ffong dô côsU dông dâng hay shirk vôi Allah. Cùng vây,chûng B không thé trô thành nô lç trung kiên cùaAllah nêu chirng ta không theo dirng con duôrngtawhid cùa Ngài và không tôn thô Allah duy nhtrt.Nhûng ai vira tôn thù Allah vùa dàng dâng (shirk)vôi Ngài thi nguùi d6 không thê gei là Abdulloh(nô lç) cùa Allah dugc .
Cho nên sU tôn thù Allah duy nhût và hành daomQt câch thành tâm trung tryc vi Ngài mà khôngcô sU shirk ô d6, thi dô 1à dièu kiÇn dé dugc châpnhfn sU hành d?o, ngoài dô ra sU hành dao cànphâi dUa hay di theo dring con duôrng mà Islamdua tà, nqhîa.là dûng theo sunnah cùa Nabi (saw).
Hai dièu kiên dé dusc Allah châp nhân suhtuh dao là :
1)- Chi tôn thù Allah duy nhûr (dô làtawhid).
2)- Chi hành dao theo nhimg gi Allah ralÇnh và dUa theo Sunnah cùa Rosul (saw) .NhuAllah dâ phân nhu sau:
-M-ru 59
;-Ëf âli bâ"U _to':Èlj {5j &f É é ) :.Ju LIlé
II2:ô.-r'+ll ( ùjj.t Éltl Ê{+É t.iÉ Tr É'tiip( VâDg, Uât cû ai n?p trgn sâ. diÇn cûa
minh cho Allah dông thùi tà mQt nguùi làmviÇc t6t thi sê tilugc phàn thuông ncri Rabb cùay. Hg sê không lo sg cûng sê không buàn phièn..
f nghia : ( nap trgn sâc diÇn cira minh choAllah) : dô là sU châp nhân At Tawhid và hànhdao môt câch thành tâm .
(Là mQt nguùi làm viÇc tôt) cô nghîa là thihành theo con duôrng sunnah cùa Rosul (saw).
g)- ,rtJ&ll As Shirk sF tilàng ctâng :
As Shirk cô nghia là : Phân lai dirc tin duynhut dé tôn thù ô.Dâng Allah là Chù tê cùa muônloài, mà di thù thàn hnh khâc bên c?nh Ngài. Néu
) ,. , ', " ^ rr I l t 'ràng sU tin tucrng ô Allah duy nhut dê tôn thù là
diêu kiÇn quan trgng nhût trgng dirc tin, thi ngugclai shirk là mQt trgng tQi dôi vôi Allah, và dô làtrgng tQi d.ry nhut mà Allah không thê tha thircho, qua lùi phân cùa Ngài :
ù:3t^ li:+ s*él_rÊj ùf ]iljUÂl bl ) :Jt; LTli
48 :etJl 1 ;Lt'i drl éIli( Quâ thât, Altah không tha thû tQi tô
hgp nhitng thân linh cùng vôi Ngài nhung thathû (tQi) nào khâc voi (tQi) dô cho nguùi nàoNgài muôn..
t )- S.rroh 2:tL2
t )- S.rroh 4:48
-M,fu 60
13 : ùtjl(æCHélllt bD:Jt;LIÉ(.. Quâ thât, tô hgp nhûrng thàn thânh
khâc vûi Atlah là m0t tlièu sai quây to lôn.. ) I
Suroh:31 ;13.Khi rùirtrg vi sohabah (saw) hôi Rosul
(saw) tÔi nào là trgng tÔi dôi vôi Allah, Rosul(saw) trâ lùi:( éLlr 'i's tij À d;+J bf ) : C-l qt' Àf sl.- dlô
.C*:.p_lt..-rlt( Dô là sry dông dàng vôi Altah Dting dA @o
ra câc nguài )..t Al Bukhory và Muslim.Shirk së làm
^ât di nhûng sg hành dao cùa
con nguùi, dù hg cô thi hành bao nhiêu di nûacûng vô fch, vi Allah không châp nhân su hànhdao cùa nhimg nguùi shirk vôi Ngài, nhu Ngài dâ,
phân:: ;r.iït (i_J'"i-t-irs É É5,' rÉJ té-Ér Jj ) :,rjrû dLr
88( .. Nhung néu hg tô hgp (tôn thù) nhi?ng
thàn tinh khâc cùng vôi Allah (trong viÇc thtph$ng) thi tât câ viÇc làm cûa hg sê hoài-5f1.,3Suroh:6:88.
Nhimg nguùi ph?m phâi tQi shirk mà khôngxâm hôi truôc khi lia dùi ini hq së bi dày vào di;nguc vinh vién không ngày ra. Nhu Allah dâphân:
t )- S,rroh 31 :1g
:)- Hadith do Al Bukhory và Muslim ghi lpi.' )- Suroh 6 :88
-û.%re 6r
â-l;Jf # 3r âF riô 1lu éI.):ij ù;11! ) ,JH dlÉ
7 2: ôr3tJl ( ]titt ;t:_l^r
( .. Quâ th$t, ai tô hgp thàn tinh cùng vôiAllah thi chÉc chÉn sê bi câm vào Thiên Dàngvà chô û cria y sê là Lfra (cûa IIôa ngçc).. ,rtSuroh :5 :72.
Shirk cô hai loai : Shirk Akbar (16'n) vàShirk As Gar (nhô).
.Shirk Akbar Shirk lôn : cô nghïa là dông
dâng hay dua thàn hnh khâc ngang hang vôi Allah. t i .r r. r \ ttrong bât cir sU ibadah hành dao nào. Tât cânhùng sU hành dao bàng lùi nôi hay dçng tâc dèuthuQc rrè Allah, dô su thàn phuc hay tawhid vàdirc tin duy nhirt ô Allah, néu hucrng rùrûrng yhành dao nào dô không phâi vi Allah mà vi thturlinh khâc thi dâ trô thành shirk lôn,
Thf du : Nhu nhù hay cà., xin ô thàn hnhkhâc ban bô tht'rc àn, st'rc khéo hay phô thâc ùynhiÇm cho thàn Hnh khâc bâo h9, hay cûi lqytruôc nhân t?o. .tât câ nhùng dièu này trô thàrnh
shirk lôn. Qua lùi phan cùa Allah :
60:yb (éi..l+il"l c*.1 #tiJtir):Jl'*jLIÉ( Và Rabb cûa câc nguùi phân : ' Hây
càu nguyÇn Ta, Ta sê ttâp lai câc nguoi ..
Suroh : 40 :60.
t )- s,troh s:72
')- Suroh 4o :6o
-M.%"fr 62
ôritJl ( ù$"îËKd l,&ÉAf "F
r):Jt*3dlÉ23:
((..và hây phô thâc cho Atlah néu quf vicô dûc tin thçc $Ur ..
62: Êijll (lrsiljj'u t:i;LÉ) 'JHclÂ_r( Thôi hây qui mgp xu6ng phû ph$c
Atlah và thù phuqng Ngài.. ,r'Suroh : 53 :62.SW du-a cà,, xin, phô thâc phù phuc 1à
nhùng sU hanh dao mà Allah ra lênh phâi thihành, ài thi hành vi Allah thi hç trô thàù nguùicô dfrc t4 duy nhiit noi Altah, côn néu ai huôngnhimg diêu trên cho thân linh khâc thi hq, trôthanh nhimg nguùi da thàn huy bât tin.
As Shirk Asgar Shirk nhô : Tât câ nhûirgphucnrg tiÇn qua lùi n6i hay hành dQng dua dênshirk l6n, mà nguùi nào dô lrâp phâi thi hç dâmang tqi shirk r,lhô.
Thf dU : Tpo hay tôn.sùng rûrûng ngôi nnô
nhu 1à masjid, hoflc soly (bât buQc trên ngôi m0)'hopc xày dUng masjid trên ngôi rnQ, dô là ft"qedièu hararn (râ*)... nhûng nguùi thi hành hay vapphâi nhûng tQi này, bi Allah hrîa là së tnr$1 xuâtkhôi sU che chô và hông phtic cùa htrgài, qua lùicùa Rosul (saw) nhu sau :
t )- s,rroh s :23
'). Suroh Ets:62
-M.%*é/ 63
rrACl "J"
Àl âÉJ ] : C-: trlt Àl .,l^- 4JrËl
. C^.,.r .t_lL-+ll [ +t-.. ÊÊ.-ç-ù1 -,l-# l3É1l ,g';].,^!Jf5
Allah ,guyèn rûa nhimg ngrîài Do Thâi vàThiên Chûa giâo dA tqo dQmg nhirng ngôi mç cûanhintg vi hiên nhân (tû, giâ) cûa hç thành masjidnoi thù phuqng..t Al Bukhory và Muslim.
T?o dung,.Xây câtchâm sôc nhimg ngôi m0nhu masjid là dièu haram câm trong Islam, guâ dôsë trô thanh phucmg tiÇn dé nhùng nguùi khônghiêu biét së làm trung gian càu xin ô nhùng ngôimQdô. . ,
Du-a hay càu xin tù nhûng nguùi chét làshirk lôn. Nên tù dô chtingtaphâi dông lai nhtugcânh cùa nhô dé dua dén cânh cùa lôn là shirklôn, mà ai chét di trong tinh trpng dô së bi dày vàodia nggc.vînh viên không ngày thoât ta.
Câu xin vôi Allah xa lânh và che chô chirngta tù tQi shirk .
ûtUsÀt 4t[irqy 4q4)- Dûc tin noi danh xung và d?t tânh
tuyÇt aôi cûa Allah :
a)- eât buQc chirng ta phâi tin tucrng tuyÇtAôi ô nhûrng danh xLmg hay d?t tânh cao câ tuyÇtaOi mà Ngài dâ tg phân trong thiên kinh Qur'an
t )- H"dith do Al Bukhory và Muslim ghi l4i.
-M.%/ 64
và Su giâ (saw} cùa Ngài dâ truyèn giâng, chôkhông dugc thêm bôt.
Vinh quaqg noi Allah tôi cao, danh ggi vàdat tânh tuyÇt Oôi cûa Ngài không thê so sânh vôibât cir ai hay gi trên thé gian trày , guâ lôi phâncùa Ngài :
d,rr p3I dé rÈJïlj ÊléJl Jt- ti ) 'JH dô
î €xj..J3rs .Ér $ é3't\tâlrjl ÊÉiï | g,|rÇtj jÎ é*ilf11 ,fJ.r-Jl ( ]#4ll Ayrilt'i't
( Dâng sâng t?o câc dng trùi và trùi dât.Ngài t?o tùr bân thân cûa câc nguùi câc ngucrivg cho câc nguùi và (tao) tùr câc lo4i gia sric câccon mâi cûa ch,ing. Bàng câch dô, Ngài giatàltg câc nguùi thêm tilông dâo. Không cô câi gigi9"g Ngài câ.-Và Ngài là Dâng Hàng Nghé,Dâng'Hàng Thây.. > Suroh :42:l l.
Dalh gqi và dat tân:fr' tuyÇt Oôi cùa Allahkhông thê giâi thich huy so sânh vôi nhân t?odugc, mëc dù tên ggi giông nhau, nhung nhân t?okhông thé so sânh vôi Dâng T?o Hôa dugc, danhxrmg cùa Allah th?t nhièu, thi dU vài danh xrmgnhu sau :
3: â.=ililt ( e*.}r ùÉilt ) ,JH dr!( Dâng nât mçc DO Lugtrg, Dâng nât
mgc Khoan dung.. ,rt Suroh: Al Fatiha: 3.
11 .çtél ( ]rr-111 L,+^:.Jl rÂr ) rJH cjtj( Và Ngài là Dâng Hàng Nghe, Dâng
Hàng thây..
t ;- Suroh Al Fathah :3
-û.fu 65
g ùril ( ig!.l]l ÏjJt ,Lr):Jt.: cII( và Ng-ai Ià Dâng Toàn Nàng, Dâng nât
MFc Sâng Suôt..2 Suroh:31 :9.
b)- G\â tri vè dirc tin ô danh xung và d?ttânh tuyÇt AOi cùa Allah :
Nhimg eiâtr! vè dt'rc tin ô danh xLmg và dartânh tuyÇt dôi cùa Allah qua nhimg diè,l ru,r dây
'il- Hiéu biét ro t*g vè Àiiurr,nhùng airintuong và cô dirc tin vùgg châc vè danh xLmg vàd?t rânh cao câ tuyÇt dôi cùa Allah, thi hq d,rq.tàng thêm kién thirc vè sr:r hiéu uiét o Allah, nhùvây dirc tin cûa hg cûng_ vùng châc và tin tuôrngthêm, nhirt là su hiéu biét vè hwhid cria hq cùngtàng và bèn vùng hcrn.
2)- Tôn kinh, khen nggi danh tôt lành caoquf cùa Ngài là- mQt trong nhirng dièu tucrng nhôvà tung niÇm dén Ngài tôt lành nhirt, qua lùiphâncùa Ngài :
( l_ris r_rsi ar tr_rs3t tr;'rtr lllr r#"ç ) :Jt; dri4I; ut5ïl
( Hôi nhfrng_ ai cô nièm fin I Hây tuôngnhô Altah thât nhièu.. ,>' Suroh : 33 :41 .
3)- Câu xin Allah qua danh xLmg hay danhgei cùa Ngài là dièu tôt lành nhut qua loi phâncùa Ngài:
t )- S,rroh 42 iLL
')- Suroh gz ig' )- Snroh gg :41
-M.fu 66
; eil_,pYl ( t4;;ÉiG -,Jtill ;\:Ltll jJlj ) :,Jt*j Lïé
180( Allah cô câc tên ggi t6t dçp ntrât, do dô
hây ggi Ngài bàng câc tên ggi dô.. )tSuroh :7 :180.
Thi dp qua câu du-a sau :
Allohumma inny as aluka bi-annaka ArRozik Far zukny , ,
Ôt Allah I Ngài tà Dâng Ban Bô AnongthWc) xin lt/gài Bory Bô cho tôi.
4)- Hiêu biêt vê danh xung cùa Allah së cô
dugc sg hpnh phirc và cô dugc cuQc sông an lành,tôt dçp sung r.r*tg an khuong ô trên dùi này cûngnhu ngày Sau.
,duÉ sb irqy JÉlDâu hiÇu rè dûc tin noi Allah..
Nièm tin ncri Allah cô
thât tôt lành ô trên dùi nàynhù dirc.tin cao qui dô condugc sU thoâi mâi và hanhnhân thây trên dùi này.
Nhùng diêu mà con nguôiqua dirc tin dô nhu sau :
câm thây dugc
1)- Allah bâo vÇ nhimg ngucri cô dirc tin dô
tù nhûng sU kh6 khàn thû thâch, gian nan trên dùi
quan hç và dâu hiÇucûng nhu ngày Sau,
nguùi môi t?o dçngphûc, ffià con nguùi
t )- S,rroh 7 :t$o
-M,ruÀ
flàY, taothù v.v..
38
67
sU an tâm truôc nhûng sU thâch thirc, kéqua lùi phân cùa Allah :
:a+t ( trLt; ljJrlt ;t, êhlat b! ) ,JH LIô
(( Quâ thât, Allah sê bâo vÇ nhfrng ai côdûc tin ..
2)- Quâ v[y, nhù dûc tin ô Allah môi taodugc cuQc sông an lành, hanh phirc, vui vé và dê
dàng..dô cûng là ly do càn phâi tin tuông dûtkhoât ô Allah duy nhut, guâ lùi phân cùa Allah :ûol.
.atë-rA J ir é1 ,1 ,rSi b4 t1I;',)*, lt ) 'JH c.lÉ
97:clJl ( 4$t îf-*^ iÉIIi( Ai làm viÇc thiÇn Vât lufln nam hay rfr,
và là mÇt nguùi cô drfrc tin thi chÉc chÉn Ta sê
cho y rô"g itO, dùi sôrrg lành mçnh tôt dçp.. ,r'Suroh : 16 :97 .
, 3); Nhù dirc tin, t?o dugc sU s.ang s.rôt vàchâc chân trong lông tù nhûrng dièu bât lànhkhông dring vôi tôn giâo, bôi vi nhûrng nguùi cô
dûc tin duy nhût ô Allah,trâitim cùa hç luôn rà19buQc vôi Allah, bôi vi lfrc nào chringta cûng diêunhô và nghi dén Ælah là Chira Té cùa vû trp, vàNgài Duy Nhût dâng Aé tOn thù chô không tôn thùai khâc, nên tù dô nguùi cô dt'rc tin không 1o sg ai
khâc ngoài Ngài rà, và trâi tim cùa hq cûng vAy
luôn vôi Allah chô không ai khâc. Nhù dirc tin dô
môi phân biêt và xa lânh dugc dièu Uât lành, môimé xây ra trong Islam.
t )- Suroh zz:98
')- S,rroh t6:g7
-M.ru 68
4)- Qua dâu hiÇu và nièm tin virng châc dôlà sg thành công hpnh phirc, tôt lành, phân biçt vàtrânh dugc nhûng dièu bât lành, môi mé khôngdirng vôi duôrng lôi và cuQc sông cùa nguùimuslim, qua lùi phân ctia Allah :
âl $slsîg 'ç't,e rs:â é aljlil ) :JL*: dt-{
<Hs Ià nhûrng nguùi thi #:Ï#aetcûa Rabb (Altah) cria hg (ban xudng) và lànhi?ng nguq së thành d?t,. >t Suroh :2 :5.
5)- Diêu quan trgng và vinh h4nh trong dirctin là dugc Allah hài lông châp nhân và së bancho Thiên-Dàng, thành công vê vang hanh phticmuôn dôi do Hông An cùa Ngài ban thuôrng cho ôtrên dùi này cùng nhu ngày Sau.
-,4$FhiruçglDrfrc tin ncri nhtlng vi Thiên thàn..
1 19-U/! ùq,U ci;;<\. a)- Y nghia ,è dthc tin noi nhftng vi thiên
thân..Fiât buQc chirng ta phâi tin tuông tuyÇt AOi
vè su hiÇn diÇn cùa nhûng vi Thiên thàn cùaAllah, hg là nhân t?o cûa Allah, chi biét thàn phUcvà thi hành theo mçnh lçnh cùa Allah chô hqkhông bao giù bâttuân. Qua lùi phân cùa Allah :
t )- S.troh 2 is
-6.ru 69
((..H9 (nh-iing ai mà chûng chgn là concâi cûa Allah) ttèu là bè tôi vinh dW (cûa Allah).H9 (câc Sû giâ cûa Allah) không n6i truôc Ngài(Allah) và chi Iàm theo mÇnh lÇnh cria Ngàio.
Dirc tin noi Thiên thàn qua bôn dièu sau :
1)- Tin tuông sU hiên hiru cùa nhùng v!thiên thân.
,. ?)- Tin tuôrng tù (<in1 Stt'an và ^h"djtlt)nôi vê danh ggi cùa thiên thân nhu thiên thân
Jibriet (A) và tât câ nhimg v! thiên thàn khâc màchrin gtakhông biét dugc tên cùa hg.
3)- Tin tucrng châc chân vè d?t tânh cùa
nhûng vi thiên thàn.4)- Tin tucrng vè nhùng sr:r châp chânh cùa
nhimg vi thiên thàn, nhu ngày dêm hç chi biét phùphuc thù phUng tung niÇm Allah, không biét mçtnhçc cûng nhu không bao giù ngung thi.hành.
Drîc tin noi nhûng vi thiên thân 1à mQt
trong nhûng dièu kiên trong dt'rc tin ctîa nguùimuslim.
Qua lùi phân cùa Allah :
,itdlr$JI .J.,!1 tr ijÉ}t g,lt; ) ,.'Ju cJt!
295:ô_xJt (!,ts:#u:4! d,lt; a br+'#tr( Sû giâ(M,thammad) tin tuông noi ttièu
(màc khâi) dâ dugc ban t,rôt g cho Nguùi tùr
t )- S,rroh 2L iz6-27
-6.7*,^ê1 70
Rabb cria Nguùi và nhfrng nguùi cô drfrc tin(cûng tin tuông nhu Nguùi). fât câ dèu fintuông noi Allah và câc Thiên thàn cûa Ngài..Suroh : 2 :285.
Rosul (saw) nôi vè eirc tin nhu sau :
1'ti3j #fi).j 4nt, ,;i'lùf ]: C*l ql' dbl .,J.- dl3
,C*^.[ rF; lii;rÂJt+ A']3,lJi]l eélj #ij:( Nièm fin noi AIIah, noi nhîing Thiên-thàn,
nhirng Thiên kinh, nhîïng vi Sû giâ cûa Ngài, tintuông yào ngày ghdn xét,tuôt cùng và tin twûngnoi tiên dinh tôt và xâu (do stt an bày cûaAIIah),.' Muslim.
: ïSfit^lt c'târ-{r+b)- Eët tdnh cùa thiên thàn.'Bân chât hay thé xâc cira nhùrrg vi thiên
thàn dugc t?o ra tù Anh sâng nhu Rosui (saw) dânôi:
.Êl*,^ [..1.i ùr 4$}LIl ,'-ill J : p)*.'lf d:*lc dtii( Nhfing vi thiên thàn duqc tqo ra tù ânh
sâng..)t MuslimAllah dâ t?o ra và ban cho ntrùng vi thiên
thàn nhimg,câi cânh tùy theo mqi vi mà cô, cô vichiingtabiét dugc cô vi chiingtakhông biét dugcbao nhiêu, dô là mênh lÇnh cùa Allah trong viÇct?o hôa cùa Ngài, guâ lùi phân cùa Ngài nhu sau :
t ) Surrrlt z:285
?l- Hadith do Muslim ghi lait
)- Hudith do Muslim shi lai
"M.ru 7l
JpÇ.-ÈjTlr ËlrÂJf ;f5t;4i,.^-Jl ) 'JH d'i
l.,ilJt ,#e !i 7É'_i:ôtl3r (sit,i':'ii.r Jil xi"] i.sll^Jl1 :ÊË ( !,É Eç'r.JË,.& rll ù! ;u{
< Mgi loi ca tçng tlèu thuQc vè Ailah,Dâng dâ sâng t?o câc tàng tuùi và trâi dât, Ngàidâ chi tlinh câc thiên thàn làm thiên srfr cô cânh:hai, ho{c ba hoic bôn (dôi). Ngài thêm và t?ohôa nât crfr câi gi Ngài muôn bôi vi Ngài thùrakhâ nàng làm-dugc tât câ mgi vât (viÇc)..tSuroh : 35 :1.
Rosul (saw) dâ thây dusc hinh hài thât thùcùa Thiên thân Jibriel (A) mà Nguùi dâ nôi nhusau : ( Thiên thàn Jibriel (A) cô dén sâu tràm câicdnh)..'Al Bukhory và Muslim.
Qua mÇnh lÇnh cùa Allah, nhûng vi thiênthàn cô thé bién hôa thành hinh hài con nguùi,nhu truông hçrp thiên thàn Jibriel (A) {*qt Allahbién thành hinh hài con nguùi và dên vôi BàMariyâffi, cûng vây nhirng vi .khâc dugc gôi dénqua hinh ânh con nguùi nhu dên vôi Nabi Ibrohim(A) và Nabi Load (A)..mà ngudi thuùng khâckhông hay biét.
D:i tôT hay cuQc sôttg cùa S*F "i thiênthàn không glong nhu con nguùi, hq sông trong.f A . ,. \thê giôi huyên bi khâc biçt chring tà, h9 dyOc tAo
ravôi mUc dich d.ty nhirt là Thàn php, châp hànhtheo mçnh lênh cùa Allah, chô hç không cô sp dôi
' )- Suroh 3s :1t )- Hudith do Al Bukhory và Muslim ghi l4i.
-û.fu 72
A ,r\, ,. | , t 'hôi, duc vgng, mong muôn, mÇt môi, chi biêt tuânlênh Allah mà thôi, guâ lùi phân cùa Allah :
t. bfij p'j;l l- Al b.,.j,i.r ! ) :Jtt: cJt!
6: ,*n:lt 1 os|>JÉ( .. không Aât tuân Atlah vè tlièu gi mà
Ngài r^ lÇnh cho h9 (thiên thàn) và thi hànhdring nhfrng ttièu hg tlugc truyèr.. ,rt Suroh :
66 :6.
: #t"bf3as:X.Jt flîl -(ec)- Cô nhièu togi thiên thàn vù công viQc
cûa lro..Nhûng vi thiên thàn cô trâch nhiÇm cùa hq
dê thi hành trong thé gian này, mei vi cô trâchnhiÇm và công viÇc riêng cùa hg, chirng ta së giâithich tôm luqt qua vài công viÇc cùa nhûrng vfthiên thàn dô nhu sau :
1)- Thiên thàn lânh trâch nhiÇm mangthông diÇp tù Allah xuông cho srî gi â cûaNgài dôlà thiên thàn Jibriel (A).
2\- Thiên thàn chuyên 1o vè muâ, giô, giông-rl
tô v .v..
, 3)- Thiên thàn cô trâch nhiÇm dé thôi lêntiéng côi bâo dçng ngày tân thé së dén dô là thiênthân Isrofil (A).
t)- Thiên thàn cô trâch nhiÇm dé thu tràilinh hôi khi nguùi nào dô dén ngày phâi ra di(chét).
t )- S,rroh 66 : 6
-û.fu 73
s\- Thiên thân cô trâch nhiÇm ghi chép-.,nhùng công viÇc tôt xâu cùa mgi nguùi, dé phirctrinh lên Allah, dô tà thiên thàn Al Kiromah AlKatibin.
6)- Thiên thàn lo vè sU che chô bâo vÇ connguôi lirc hq ô mQt chô hay di ducrng, ngû haythirc và aât cir trong hoàn cânh nào (trù lûc vg
r À À n. . t \ t
chông gân gùi và nhu câu cân thiêt) , dô lànhirngvi gçi là Al Muaqqobatu .
?\- Ngoài dô rà, cô nhûrng vi thiên thàn 1ot)canh giû thiên dàng, hay dia ngpc, thiên thàn déngiâm xâc che chô cà., xin cho nhûng nguùi hiÇndiÇn trong cuQc hQi hôp hçc hôi và tuông nhôAllah. Thiên thàn vè niri, vè mqi viÇc, thiên thànchuyên khiên vërt Ngai Vàng cùa Allah..v.v...hg lànhûrng quân linh cùa Allah, con sô hay cuQc sôttgcùa hg tttt,r thé nào, chirn gtakhông thé biét dugc,chi cô Allah môi dièu khién ho và ra lênh cho hodé thi hành mà thôi.
; i3-1iJlç ûtn;ït -Él-(.d)- Diiu tfch thê hiQn quo itftc tin noi
nhfrng v! thiên thàn cûa Attah:Dirc tin noi ntrùng v! thiên thàn cùa Allah
cô nhûng quan hç và dâu tfch thêt nhièu dôi vôinguùi muslim qua nhûrng dièu sau :
1)- Kién thirc ,rè ,rè sU Cao Çâ, q.ryètt nângtôi thugng cùa Allah, vi Ngài là Dâng T?o Hôa ratât câ, Ngài muôn thi t?o ra tât câ, nhu sg tpo hôa
-û-%à/ 74
nhûng vi thiên thàn dâ làm tàng thêm nièm tin,rFg-châc ncyi chring ta dé hiêu biét vè khâ nàngtôi cao cùa Ngài, Ngài dâ tao ra tfriên thàn ù ânh
sâng và cô nhûrng cânh dê di chuyên .
2)- Nhô dô mà con nguôi luôn sôttg trongsy trung tryc, vï biét châc ràng, bên canh chtingtaluôn luôn cô thiên thàn cùa Allah dê ghi chép
nhûng hành dQng dù rô ràng hay kin dâo, tù dô
chûng ta luôn sg và thi hành theo mÇnh cùa Allahva song trong khuôn khô mà Islam và phâp luftdua ra.
3)- Kiên nhân qui thufn theo mÇnh lÇn} cùa
Allah, và luôn câm thây an tâm và vûmg châc, vit.A, Jbiêt ràng bên cpnh chring ta côn cô câ triÇu triÇuthiên thàn cûng thi hành theo mÇnh lÇnh cùa AllahmQt câch hoàn chinh và thành tâm, chô khôngriêng gi con nguùi.
4)- Luôn biét on Allah và khen nggi Ng.ui
dâ t?o ranhimg thiên thàn dé bâo vê che chô càu
nguyÇn cho con ng,uùi. \
5)- Luôn biêt râry5, cuQc dùi nây chi là noit?m bq hgng vinh vjén, vi tqày tt+o dô khi sô
m?ng së hét, tttiêtt thàn hay thàn chét së dén lâV
m?ng cùa chirng ta dê trô.tè vÔi Allah. N4ô vâycon nguôi luôn cânh giâc và chuân bi dé tiép dôn
ngày dô mQt câch hâng hoang mà không sg h?i.
-M-%/ 75
q,l$b ûqulDrfrc tin ncri nhûng thiên kinh..
: ïti5lbirçllt dL_(la)- f nghia vè drhc tin nti nhftng thiên
kinh cûs Allah:Tin lucrng tuyÇt aôi là Allah Dâng Tôi cao
dâ gôi xuông nhùng thiên kinh cira Ngai xuôngcho nhirtrg vi Sû giâ dé truyèn bâ cho nô lÇ cùàNgài. Nhûmg thiên kinh dô là lùi phân lçnh cùaNgài. Trong dô cô sv huông dân vè con duôrngchânh d?o, ânh râqg cùa chân ly dé soi sâng cuQc
A 4 \ ar . ''
sông d?o và dùi dê con nguùi theo dô mà hçc hôiâP dung'
. ,.É1 i.3$ û;xiq.,5tb û.4rJlrErfrc tin'noi nhilng thiên kinh qua ba
dièu sau :
Thû nht'rt : Tin tucrng châc chân và rhât ràngnhimg thiên kinh dô dugc truyèn x.rông tù Allah.
Thû nhi : Tin tucrng ràttg ; nhimg tên ggi vèthiên kinh dô là do Ngài d?t ra chû không phâi St'r
giâ ctra Ngài, nhu thiên kinh Qur'an truyèn xuôngcho Nabi Muhammad (saw). Tawrot truyèn xuôngcho Nabi Musa (A) Injiel cho Nabi Isa (A).
Tht'r ba: Tin tuong châc chân tàtrg, nhirng gidâ dugc truyèn xuông dèu là sU thât nhu trongkinh Qur'an dâ phân.
Dirc tin ncyi S,*g thiên kinh cùa Ngài làmQt trong nhr'mg nên tâng cân bân cùa dric tinkhông thê thiêu dugc, guâ lùi phân cria Allah:
-M.%,â/ 76
.fll e-ijSII: +! ttit; t;'^t; lllJt Gq ) 'JH c}-i
136:elJl ( .Jb dlr rJ-!î .sflt s+ÉSII's c.-t ''; u!c' ô'j( Hûi nhfrng ai cô niêm tin ! Hây tin
tuông noi Atlah và Sû giâ cria Ng?i và Kinhsâch (Qur'an) mà Ngài dâ ban xuông cho srfr
giâ,cùa Ngài và Kinh sâch mà Ngài dâ baniuông truôc dây.. )t Suroh :4 : 136.
Allah ra lçnh phâi tin tuÔng Ô Ngài, tintuôrng ncri nhimg vj sir giâvà nhimg kinh sâch cùa
Ngài dâ ban xuông nhu dâ ban xuông KinhQur'an cho Nabi Muhammad (saw) và nhûngkinh sâch cho nhimg vi Sû giâ truôc kia.
Rosul (saw) dâ nôi vê dric tin nhu sau: ( Tin
taông ô Allah, tin tuÔng o nhîrng vl thiên thân,
nhirng kinh sâch và nhîrng vi sû giâ cùa I{gài,cùng nha phài tin twông Ô ngày p_hdn xét cuôicùng, tin twong ô ttèn dinh trit hay râr..).' Muslim.
:Éél blrill bfi.-(+b)- Sç wu tû cûa Kinh Qur'an:Kinh Qur'an là lùi phân cùa Allah, tftrYètt
Axuông cho Nabi Muhammad (paw;, nên tthÛttg
nguùi Muslim phâi tôn kfnh, dê cao, hgc hôi dê
hiéu Uiét y nghia cria Qur'andé âp dUrlg vào cuQcA . *, ,. 't ' ,l-
sông; vi dô là giâo l!, hiên chucrng, hiên phâp ctia
Islam.
t )- Snroh 4:tg6
' )- Hudith do Muslim ghi l?i.
-M-%r' 77
Cuôn kbh Qur'an là ânh hào quang soir?rg, l"*tg dân rgr nguùi dé âp dung vào cuô9song o trên dùi này và t?o dpng hành trang dé
thành công ô Ngày Sau.. \ \ ,Kinh Qur'an cô ràt nhiêu diêu thât rru tu tôt
lành và d?t biêt hcnr nhûmg cu6n Kinh sâch dâdugc truyèn xu6ng truôc kia, nhu:
l)-'Trong kinh Qur'àî, chirng ta së thâynhùng giâo luât liên quan vè li thuyét tôn thù ôAllah duy nhût (tawhid), dê h9 trg cho nhûngkinh sâch truôc kia mà Allah ban
"rrôtrg dé kêu
ggi con nguôi hây tôn thù Ngài duy nhût.
Qua lôi phân cùa Ngài:ûtrtJ tii. 'o élU.+tiSll 4II tJ-,;lÎr ) :.rJH dt3
48; ô-r3tJl ( 4l; ti^lÉj s+tiSltlx_{+( Và Ta (Allah) dâ ban cho Ngugi (hôi
Muhammad) Kinh Sâch (Qur'an) bàng sFThât, xâc nh$n lçi câc ttièu (màc khâi) trongKinh sâch truôc Nô (Qur'an) và giûr gin Nô(Kinh sâch cû) cho dugc nguyên vgT.. ,rt
Y trghia : (xâc nh$n lei câc ttièu màc khâitrong Kinh sâch truôc ): Kinh Qur'an dâ xâcnhân nhûrng dièu hay giâo luât dâ dugc truyèn
Axuông truôc kia là sç thât.
Y nghia ( và giû gin Nô (kinh sâch cû)cho dugc nguyên vçn): cô nghia là kinh Qur'anxâc nhân là truôc dô Allah dâ ban xuông nhûrng
kinh sâch dirng thât, nguyên vçn. (Nhung sau này,
t )- S,rroh s :48
-M.%Jd 78
con nguôi dâ thay Aôi nô tuy theo thùi dai dê dâpimg theo nhu càu mà hq cho là dting và hçrp thùi ).
2)- Ki+ Qur'an,là diêm fua cao câ nhtrt màcon nguùi cân phâi nàm giû theo dô. Nhân lopiÀ | ,.
cân phâi hçc hôi và thgc hành theo nhimg.gi trongkinh Qur'an dâ truyèn d?y,.không giông nhunhûmg cuôn Kinh dâdugc truyèn xuông truôc kia,vi nhûng cuôn kinh dô chi âp dUng trgng giôi hAn
và pham vi cùa Sû giâ dugc gôi xuông, qua lùiphân cùaAllah :
Êujïl ( e* ,û':i+ é J$U bÏ}l lii AI ç>'31', 1'*JH Lïô
T9:( .. Và Qur'an ttày dâ dugc m{c khâi cho
Ta hàu dùqg c3nh câo :â. nguùi vâ Uât crfr aimà nô cô thê tiép xric..
Allah dâ phân trong Kinh Qur'an 1à Ngài së
bâo vÇ nô tù sW thay dôi, thêm bôt trong dô, nênlric nào cûng vày,nô vân giù dugc sU nguyên thrîycùa trô, qua lùi phân cùa Ngài :
( ûi}ùl cJâJ 'ilr $It 135 b*j Él ) ,JH dtâ
9:J+=Jl(( Quâ thât TA dâ ban Thông ttiêp nhÉc
nhô (Quran) x,rông và chfnh TA sê bâo quânNô.. tt' Srrroh : 15 :9.
: Ë,iJl ûîiill JJÉbfJ-(eb)- NghÏa vr; cria chûng ta aôi vôi Kinh
Qurtan:
t )- Suroh 6:tg
')- Suroh ls :9
.M-%e 79'
Sau i ehirng ta dâ hçc và biét qua'sU tf{r'til",.Gao QUi,,ich lgi, quan ffgng càn, thi'ét cùa Kinh
Qur'an, v?y chô chirng cô trâch nhiÇm hay nghÏavU. gi Oôi voi Thiên Kinh Qur'atl là cAt trg.vàdiêrn tya ctra con nguùî ?
eÉt bu$c cho chfing ta phâi kinh yêu, guii
trgng Nô hcyn bât cû nhûrrrg gi khâc, vi d6 là lùiPhân cùa Allah Dâng T?o H6a; và dô là Loi' Phân
Dring Thât và Châc Chân nhût.eàt euSc cho chirng ta phâi hqe 6$ dçc nô
cho dring, hAg thuQc lông nhûrig chucnrg hay
suroh, hiéu biét y nghla dring t6â;t cùa Nô. phâ?
thilc tù nhûmg câu chuyÇn duqc kê liai, trong dlô. vê
lich ô quâ khrî, nhûmg giâo ly cira n6 mà suy
ngâm, i th{rc và âp dung theo.gât buQc cho chirngta phâi châp hành'tuân,
theo nhûrrrg giâo li bât buQc, và xa lânh nhÛilig, gïtrgng Kinh Qur'an câm, và tuân theo s.r giâo'huân,rè câch,cu sù và d?t tânh sông dçng cdra N6.
Khi nhùrig v! sohabah hôi' bà Aysah (mçcùa,nhffirg nguùi' -tin'tuôrng) vê tânh'tinh (Alûlaq)cùa Rosul (saw) bà, trâ lùi:
. C.". I oi>Ëil 4i13.'bls ]i :cJtir(Tânh'frrlh'hay bân tânh'cûa Rosul (saw)la
nghiâ, cùa hadith: Rosul (saw) dâ âp'dUng
hành cuQc sông ctia Ng.uùi nhu Kinhdâ truyèn d?y, Nguùi 1à' tâm guûlg làm
Qur'an..)t Muslim.
và thgc
Qur'an
v
' )- Hudith do Mrrslim ghi lsi.
-M.fu s0
mâu cho nhân lo4i vè câch cu sù Oôi dâi, giao étrong cuQc sôtrg gia dinh, xâ hQi và câ nhân lo4i.Bân tânh hay tânh tinh cùa Nguùi không ai cô théso sânh cho dugc, nên chûng Ia phâi dUa vào dômà noi theo, qua lùi phân cùa Allah:
dFJ iL!. ir:"î 4irt ,J_r-t -# S uK \il ) ,,rJH cjt!
2I;erl;'Yl ( I'Jrjis al -)si j Jiy i_r*ttr aflé} bts( ChÉc chin ncri Sri giâ cûa Atlah câc
nguoi cô dugc mQt gucrng mâu tôt dçp nhrfrt Oaivôi nhiing ai hy vgng vê (viÇc gap gô) Allah vàNgày (Phân Xû) cuôi cùng và tuông nhô Allahnhièu nhrftt .. ,rt Suroh : 33 :21 .
t+qUl ','{ttl .{Ji5-(-rc)- Sç thay Aôi trong nhûng Kinh sâch
truôc:Allah dâ phân trong Kinh Qur'an cho chirng
ta biét,rè rhintg nguùi dugc ban Kinh sâch truôckia nhu Do Thâi và Thiên Chira giâo dâ thay dôi,thêm bôt nhùng giâo ly trong Kinh sâch cùa hg,nên nô không côn nguyên thùy nhu lirc dugc Ngàiban *rrông..
Nhûng nguùi Do Thâi giâo dâ thay dôi,thêm bfr, làm sai lçch nhûrng giâg ly trong KinhTawrot dé hçp thirc hôa vôi nhu càu cuQc s6ng vàich lqi cira h9, Hg không tôn trgng sU nguyên thùymà bién hôa tùi theo thùi , guâ lôi phân cùaAllah:
t )- S,rroh 39 :21
-M,ru 81
( Trong sô nhûngA {>,Y tsô dâ cô y làm sai lÇch
nôi.."l Suroh: 4:46.
46 :eL*rll 1
ai là Do Thâi, cô mQty nghÏa cûa nhilng lùi
Cûng vây, nhirng nguùi Thiên Chira giâo,h9 dâ rirl Aôi, giâithfch y nghia sai lÇch thêm bôrtrong cuôn Kinh Itrjiel cùa hg, nên không cônnguyên thùy nûa qua lùi phân cùa Allah:
çtiSl!ei''+Jf b! ,tqJilÊ*+" blù:.,JL*:dt!,-J!(ll +irl ,,Ii tlJé'J #f ,ûe, A gL^J çtiSll ir;-,.i;Â;l
7g; !l_,2oc,,Ji ( j_&É]( Và quâ thât, mQt thành phàn cûa hg dâ
bôp méo Kinh sâch vôi miÇng luôi cûa hg Ghidqc kinh) tàm cho câc nguùi tuông Èm dô là*ii )diêu nàm trong Kinh sâch trong hic dô khôngphâi là ttièu nàm trong Kinh sâch, và hg bâo dôlà ttièu do Atlah ban *,rông nhung thgc sF d6không phâi tà dièu do Allah ban x,rôttg và hgnôi Oôi .ài dô thùra cho Altah trong hic hg Uiét.."2 Suroh: 3: 78.
Trên thât té,Kinh Injiel và Tawrot hiÇn thôimà nguôi Do Thâi giâo và Thiên Chira giâo dangâp dUng ngày hôm fdy, không phâi là Kinh sâchnguyên thùy dâ dugc Allah ban
"uôtrg cho Thiên
Sû Musa (A) và Thiên Sû Isa (A). Trong nhûrng
t )- Soroh 4:46
')- suroh g:78
-M.kr 82
cuôn Kinh dô hq (Do Thâi và Thiên chira) dâ sùaoôi và thêm bôr ,âtnhièu.Trong Kinh Injiel và Tawrot hiçn thùi mà nguùiDo Thâi và Thiên Chira {utg âp dUng, bao gômnhûng ly thuyét, nhtrt tà vè li thûc hê hoàn toàn bisai lÇch, ntrùng câu chuyÇn xua kia, dâ dugc hgthêm bôt cho hçrp thirc vôi sU suy tuông ctra hç,nên nô không thé dça vào hay tin tucrng dugc nhuKinh Qur'an dâ dugc Allah bâo vÇ và câ Sunnahcùa Thiên Sû cuôi cùng nûa. Nên chirng ta phâidUa vào Kinh Qur'an và Sunnah dâ nôi gi vê hair,r6n Kinh sâch trên, tù d6 mà y thûc và biét dugcsç thft.
3 ,îglt+ irqll _1t31 {od)- Dâu hiÇu rè drfrc tin ncri nhfrng Kinh
sâch :
Nièm tin noi nhûrng Kinh sâch cùa Allahban xuông c6 nhièu di tich huy y tuôrng trongchirnEta,qua,nhûng dièu sau :
1)- Kién thirc ,rè Allah Tôi cao dâ luônquan tâm, chri trçng dén nhân lopi mà Ngài t?o radê thù phugng Ngài, Ngài dâ ban sU hông phlt,ân sùng cho nhân lopi qua bàng chimg ban xuôngnhirng ryitù sâch c\o mei thùi dai dê hudrng dân
hç mà lâV dô làm diém fua mà t?o dWrg cuQc sôngan nhàn , hanh phirc thanh binh ô trên dùi này vàngàySau. , \ , ,2)- Hiêu biêt vê sU quân bâ, rQng lugng, kpên
thirc, hiêu biêt tuyÇt dôi cùa Ngài, dâ ban xuông
83
ffiW Kinh sâch tùy thuQc vào mqi thùi d?i, vànminh, kién thirc phât minh cùa con nguôi, dé hçpthirc vôi cuQc sôttg mà không t?o sç nhgc thê thânxâc và tâm linh cùa con nguùi qua lùi phân cùa
Ngài:;ô-r-r\Jl (lâti#'J'Éjr!,$r ut'+,JS! I 'JH
dti48
( ri TA (Allah) dâ qui ilinh cho tùrng (Sûgiâ ) trong câc ttqog mQt he thông tuflt phâp(Snir-ah)
"e mQt rè Éi (Minhai).. ,rt suroh:5 :48.
3)- Xin chân thành khen nggi và t? crn AllahTôi Cao dâ ban *uông nhùng Kinh sâch, dê sôi
sâng, huôrng 4â" diu dâtcon nguùi vào con duôrng
chân chânh dê tAo dUng cuQc sông an nhàn, thanhbïnh h1nh phirc ô trên dùi nây và ngày sau.
An lçc, sU huôrng dân diu dfu. dô, chirng takhông thé nào bù dâp dugc nên lirc nào cùng phâi
nghi và biét on Allah dâ ban nhûrng Kinh sâch,
chân ly dé diu aât con nguùi vào con duôrng chgn
chânh mà Ngài luôn hài lông và châp nhân sU càu
xin thi hành cùa nô lê.
)âll
t ;- Suroh s :48
-û.ru g4
f , .- o'
h"ùt+ Ot-lïtDrfrc tin noi nhfrng vi Sû giâ cria Atlah :
,,yjt ,Jt u"ÉJt tr4ls-(ia)- Con nguùi rât càn tlén nhfrng vi Sfr
giâ voi sû m?ng cûa ho..Sû m?ng mà nhûng vi Sû giâ mang trgng
trâch dem dén dé phô bién cho nhân lo4i là dièu' At r \ À 'tôi u quan trgng và cân thiêt cho nhân lopi, sirm?ng là linh hôn hay tâm linh cùa vû try và là ânhsâng cùa cuQc sông. Thé gian cô thê tôt lành dugchuy không néu không cô tâm linh, cuQc sông vàsu ânh sâng dê dân lôi ? Thé gian së mù tôi néukhông c6 ânh haô quâng soi sâng cùa Sû mAng, vàcon duôrng hay phucmg tiÇn d.ry nhirt dé gil hâidugc sU thành công hpnh phric ô dùi này và ngàySau là càn dén rU hucnrg dân diu dfu.ctra nhimg viSû giâmang sirî?ng d cao cùa Allah xu6ng.
Không cô phucrng tiÇn nào hcrn dé phân biÇtphâi trâi, tôt xâu, hoà binh hay xâo trôn mà khôngdo sW truyèn giâng tù Sû Mang cùa nhùng vi Sirgiâ ctra Allah.
Allah dâ, gei nhûng v! sir giâ cùa Ngài làlinh hàn hay tâm linh, cho nên thé xâc mà khôngcô linh hàn trong d6 thi không côn sông dçng vàcoi nhu chét, qua lùi phân cùa Allah:
eùS t^ tj.il ,;ar:] él+ll t3É]1 élJeJ r):."Jt; dt!\-;;u1é tÉtr br:ilt !r LÉ51tr.s;s
52:ç-l-ÉIl ( t:lÇe A
-û.%"e 85
( Và dûng nhu thé, TA dâ màc khâi choNgucri Tinh thàn theo MÇnh LÇnh cûa TA.(Truôc dô) Nguoi không hè niét kinh sâch vàdrfrc tin là gi. Nhung TA dâ làm cho N6(Qur'an) thành mQt nguôn sâng mà TA dùngdê huông dân nguùi nào TA muôtt trong sôbày tôi cûa TA.. )t Suroh :43 :52.
DtIc tin ncvi.nhùng vi Sû giâ ctra Allah làmQt trong nhimg nên tâng cân bân cùa Dt'rc tin, nôkhông thê thiéu dugc trong Islam, guâ lùi phâncùa Allah :
Éj g4$l ,Jj)f LJ iJÉJIt U"lt; ) :,rll-j cJé
285:ô.-,r+Jl ( 4l]'r)$A'r)î53\t'r4U ,;"rt; iJS b-ù'#f:( Sir g1â (Muhammad) tin tuông noi tlièu
(màc khâi) dâ dugc ban *.1619 cho Nguùi tùr
Rabb cûa Nguùi và nhfrng ngucri cô drfrc tin(cûng tin tuông nhu Ngucri). fât câ tilèu fintuông noi Allah, và câc Thiên thàn cûa Ngài,và câc Kinh sâch cûa Ngài và câc Sû giâ cûaNgài.. ,rt Srr oh:2 :285.
Qua y nghia cira dông Thiên kinh trên chobiét là sg tin tucrng ncri nhimg vi Sû giâstra Atlahlà dièu bât buQc, chô không cô su p!ân biÇt ô sirgiâ nào,.nên nguùi Muslim không thê tin tucrng ôsir giâ này, lAi chôi tù sir giâ khâc nhu truôrng hçpcùa nguùi Do Thâi hay Thiên Chira giâo.
t )- S,troh 4g is2
t )- Snroh z:285
,-M,,%"& 87
Tât c,â nhûng vi sû giëL cûa Ngài dêu là nhûtrg vidày drîc tin, trung tryç, thành kinh, chân thànhtrong viÇc truyèn bâ cira hg, hç dâ cbâp chânh thihành mênh lçnh ciln Allah môt câch hoàn chinh,không,thiéu dièu gi, cùng nhu lrç không che dâV
thuy dôi, sùa chùa dù chi m$t dâu hay môt lùi cûaAllah, nên chring ta không thé nghi ngô hay thêmbof nhûng gi khâc hcnr nhf,rng giâo ly mà Sri giâôâtruyèn giâng, eua loi phân ètuAllah :
:cJ*.'Jt (æl ALJI YI dtll é,iJh),JHdti35
(,, Vây phâi chàng nhiÇm vB cûa nhfrngSû giâ (cùa Allah) chi là công khai truyèn det (Thông Diçp cûa Altah) .. ,rt Suroh : 16:35.
auâ thft, tàt câ nhûrng vi Sû giâ cùa Allahdèu là nhûrng vi huô'ng dân uao con duôrng chânhd?o, dirng thât. Sir mpng dông thufn cùa tât cânhirng vi Su giâ d6 là sç kêu gçi cira hç vè vôi sU
tôn thù Allah Duy nhrrt hay tawhid, nhu Allah dâphân:
l,4jiilj irl36:cJ*ill ( iiÉtttt
( Và châc chân Ta dâ cfr mQt Sû giâ tiléncho môi cQng rlông (rcri MÇnh lÇnh) : ' Hây thùphçng Atlah và trânh xa Tà thàn..l6 :36.
I )- Suroh 16 :g5n )- Suroh 16 :96
-û-ru 88
Nhtmg mei vi Sû giâ dugc Allah gôi *uôngtrong truùng hçrp và thùi thé khâc nhau, nêqnhirng giâo Ly hay Shariah liên quan dén ,râtt dè
halal (cho phép) và haram (câm) cô sU khâc biÇt
nhau, guâ lùi phân cùa Allah :
;ôrrtJl ( lâti.+'r'4LÏ étr Ut'+.tSl I 'JH dl-6
48(( .. Ta (Allah) dâ qui itinh cho tùrng (Sli
giâ) trong câc ngucri mQt hç thông lu$t phâp(Shir'ah) và mQt tè t6i (Minhuj)..
Dt'rc tin ncvi nhimg vi Sû giâ qua bôn dièusau :
Thtî.nhut : Tin tuong tuyÇt Aôi ràng nhûmg
v! Sû giâ cùa Allah dèu mang sir m?ng Dirng thâttu Allah
"uôttg truyèn bâ cho quàn chirng. Nhimg
ai bât dn mQt trong nhùng sir giâ mang sir m?ngcùa Allah
".rông, dugc coi nhu hg dâbât tin û tàt
câ sir giâ và sir m?ng cùa ho.Thû nhi : Tin tuôrng tuyÇt dôi ô nhùng vi Sir
grâ dugc Allah nêu danh trong Kinh Qur'àn, nhuNabi Muhammâd, Ibrohim, Musa, Isa , Noah )A)và nhûng v! khâc nûa , côn nhûrng vi không dugcnêu danh mà chirng ta không biét dén, bât buQc
chirng ta .Qrtg ph?i tin nhu. hadith cùa Rosul(saw) dâ dê câp dên vân dê nây, , \
Thû ba : Tin tuôrng chàc chàn ràng nhfugsir giâ mang sir m?ng dèu dirng thât, hay cô thflt.
' )- Snroh s :48
-û-fu/ 89
Thû tu : châp chânh tuân phuc theo giâo lymà Allah dâ ban xuông cho Nabi Muhammad(saw) cùa chirng ta là sir mang cao quf nhirt trongnhinrg sir m?ng khâc dâ dugc Allah ban
",rôtrgtruôc dây.
: .Jg"-llfJ sSf rSJ.l- (:ec)- Y nghia rè Nabi và Rosul :
An Nabi theo tù ngû dugc giâi thich :
Nguùi dem tin dén dé thông tin hay th6ng bâo. Cônghïa là : vi dem rin lành tù Allah dén thông bâo
rÀchg quân chirng. Ngoài ra côn cô y nghîa khâcxuât xir tù tù An Nabwah cô nghia là : Nhùng gitrQi lên cao tir m{t dât, nên Nabi là v! cao câ nhuttrong con nguùi và cô môt dia vi khâc hon nguùithuôrng.
Nabi dugc giai thfch qua y nghîa thê vân,cô nghTa là : Nguùi dàn ôrg, tç do, dugc Allahchgn dé truyèn bâsir m?ng cùa Ngài.
Ar Rosul theo vàn tù cô nghîa là : Theo dôi,sri m?ng do Dâng ("i) dâ gôi sir m?ng dô
"uông(cho)..Ar Rosul theo t nghia vân thé cô nghia là :
Nguùi dàn ôrg, ty do, dugc Allah chgn dê truyènbâ sir m?ng, giâo li/, cho nhûrng nguùi chông dôi,bât tin.SU khâc biÇt giùa hai v! sir giâ hay giûa Nabi vàRosul là : Rosul mang trâchnhiêm tông quât rQngrâi khô khân hon, nên tàt câ nhûng v! dugc ggi làRosul dèu là Nabi, ngugc lai không phâi tàt câ
-û.ru 90
Nabi dèu là Rosul. Vi sir m?ng cùa Rosul phâi ditruyèn bâ cho rùûng nguùipillit, chông dôi l?i,hoflc nhûmg nguùi không hiêu vê tôn giâo (Islam),côn Nabi chi giôi han trong viÇc tTyên bâ nhàc
nhô lai nhûng nguôi trong cQng dông truÔc dâ
dugc biét qua .rrè Islam hay dâ duqc gôi Sû gïëL
dén ffuôc kia.: 6.Éî3.J.,JIf drrâl - (r
d)- Bân trinh và dâu hiÇu cûa Sû giâ..Bân tânh thiên nhiên cùa nhimg vi Sû giâ
dô là con nguôi nhu bao con nguùi khâc, cûngÀrt/r
cân cô nhu câu ân uông, cuQc sông nhu mQi nguùithuôrng khâc. Qua lùi phân cùa Allah :
( krll e-i IÇ; Tt cttis I.iL1Î Ér ) :JH LIô ,
7 :e!++Yl
( Và truôc Nguoi (Hûi Muhammad) (câc
srfr giâ) do Ta cû tlén chi là nhirng nguùi phànlmà Ta aIâ màc khâi cho (Kinh Sâch).. rrtSuroh :21 :7
Cûng v[y, nhûmg vi sir giëL cùa Allah, hg
cûng bi bÇnh hay mang t!,-g bÇnh nhu nguùiphàm khâc, và hç cûng chêt nhu bao con nguùikhâc.
Trong h9 không cô m9t d?t diêm khâc biÇt
nào hcyn nguùi phàT, ngopi trù hq là "tQt-connguùi hoàn thiÇn, dây dù.tu câch, bân lânh tôt
dçp, can dâm, chât phât, nêt na chân thçc, là mQt
con nguùi tôt lành trong xâ hQi, cô dông hç trong
t )- Suroh zL:7
-M,k/ 9l
sâng, vôi tri ôc thông minh, hopt bât, vôi nhimglôi nôi chân thành châ't phât làm rung dçng tâmlông con nguùi mQt câch chân thành, và dâm dangtrâch nhiÇm mQt câchhâng hoang, chiu dpng giannan, khô khàn rngt câch bât khuât.
SU huyèn bi mà Allah gôi xuông nhûng visir giâ,qua con nguùi nhu" chirng tâ, dô cûng Iàmôt dâu hiÇu và bài hgc dê con nguôi nhân thricJ / ., Aràng sir grâ xuât thân tù chûng t&, hç c6 trâch
nhiÇm, châp chânh sir rnAng cùa Allah chô hqkhông dôi hôi gi hon ô chringlra là châp nhfn vànoi theo trong khâ nàng cô thê cùa chûng ta. Hgdén là vi Allah chô không vi quyètr lqi thé lrrc gi,nên chringtalâV ù dô mà giâcngQ noi theo.
SU d?t biÇt cùa nhûng vi Sû giâ là Allahchgn hg dê giao sû m?ng mà nhûng nguùi thuôrngkhâc không c6, qua lùi phân cùa Allah :
éâ:t Élf Uté-dél!";{uT u"31 r.Jil 'oJHdgI I0 . , i€(lt ( btr 4J!
< Hây bâo : ' Quâ thât, Ta (Muhammad)là mQt nguoi phàm nhu câc ngucri nhung tadugc m{c khâi cho Uiét chÉc chÉn Thugng Décûa eâc nguoi Ià mQt Thugng Dé Duy nhât.,Suroh: 18:ll0
Allah dâ chgn hç (s,î giâ) và trao cho hq sûmpng mà nguôi phàm khâc không c6, qua lùiphân cùa Allah :
12 4: rLiYl ( dll.'.t'd"-itÉ Cbl jat ) r.rJË LII!
' )- Soroh 18 :uo
-M.%/ 92
(.. Altah Uiét rô tlâu là chô mà Ngài phâid?t Thông Djçp cûa Ngài.. ,rt Suroh : 6 :124
E?t diêm khâc biêt noi nhimg vi Sû giâ làt,À
h9 truyên bâ thông diÇp mqt câch hoàn hâo khôngso sôt, sai làm, không cô sg thêm bôt ô dô, hq chïnôi và châp hành theo mênh lÇnh cùa Allah màthôi.
E?t diêm khâc biÇt nûa là nhirng vi sri giâcùa Allah dèu 1à nhûmg nguùi chân thât, hq luônchân thât tù lùi nôi và hành dçng ctra he, qua lùiphân cùa Allah :
/ " t-,JÂJl é'i.,n'JbtÂ}| JajL h ) r.rJH.tljf uj"52:cr"J
(.. Dây là ttièu mà Dâng Ar Rohman dâhrfra và câc vi Sû giâ dâ xâc nhfln.. ,>' Suroh :
36 :52.E?t tânh dët biêt khâc cùa nhûrng vi St'r giâ
là hg cô sirc chiu dWng nhin nhpc, kiên nhân truôcmei su thû thâch gian khô ù nguùi chông dôi,nhtrng dù trong hoàn cânh hay tinh thé nào hg vânkiên nhân chlu dpng dé truyèn bâ và hoàn tât sirmang mà Allah giao phô mQt câch hôan hâo, guâlùi phân cùa Allah :
( .J-'!l ga Ê.,1*ll l:l:1 'ji,ol*S ji-ti ) r.rJu dt.6
35 :éri=yt<< Do dô, hây kiên nhân nhu câc Sû giâ
*Àdây cucrng nghi (truôc Nguori) dâ tùrng chiu
t )- S,troh 6 :tz4t )- S,rroh 96:52
-M,fu/ 93'.1
dFng và chô nông tông vè chûng (nhitng ké vôdrfrc tin).. >> Suroh : 46 :35.
Eët diém khâc biêt nûa ô nhûmg vi sir giâcùa Allah là Ngài ban cho sir giâ nhûng phép lamàu nhiÇm mà tù ngû Arab gôi h Al Mioj izat,khâc biÇt vôi mei phép lp khâc cùa nguùi phàm déchimg minh su Eirng rhât, chân chânh, giâ tri rhârthû cùa'vi Sir giâ mang Sû rnang tù Allah, chôkhông phâi do bfur thân cria sfr giâ dem dén.
Trong qu? khû, chringta dâ dqc và biét quanhûng phép màu dô dâ dugc rùùng v! sir giâchimg minh khi nguùi dân dôi hôi hay dé chônglai trhûtrg nguôi dùng thù dgan dé chông aôi sirm?ng cùa Allah, su màu nhiÇm dô, .on nguùip|àm khâc không cô dugc, ffià nhûtrg sir giâ dùngdê chimg minh su thât chô không phô rrucrng dénguùi dân tin tucrng mOt câch hâng.hoang, vui véchô không vi sq-hai mà tin tucrng châp nhân.
Nhùng dâu tfch cùa su mâ,, nhiÇm d?t biçrdô, nguùi phàm không sânh dugc, vi dô là do lçnhctra Allah ban cho, nô khâc hân sg hiéu biét và côdugc rir? nguùi phàm. _Nghîa là nguùi phàmkhôngjhé nào thé hiÇn giông dugc nhu"hûrng dâutich màu nhiêm dpt bift;ùa rn giâ.
Nhu su mâu nhiÇm dâu tfch xây ra trongtruôrng hçp cria Nabi Isa (A) thông bâo vôi q.ràncùa Nguùi 'nè rùùtte gi liên guan âé" rhfrc àn vànhirng gi cô trong nhà cùa hg..
-M.%-4/ 94
Truùrng hgp cira Nabi Musa (A) dâ bién cây
gqy thành con ràn...Trumg hqp cria Nabi }ÛIuhamln (saw) dâ
chimg minh cho quàt chirng Quraish thây sU ohé
dôi cùa mât tràng..
Éf àilr .J*;lf dltd''si,4aiff,Jt - qo
d)- SF huyèn b,f rnà Allah Gilâ Sô$ sû'giâA
xuong..Allah dâ gôi ffifrne yi Sii. Siii cùa Ngài
mang sir ry?ng,tào eâr dén dê truyèn bâ cho ffiânloqi dé hiêu biét vè sç hàffi dao,, tôn thù g Ngàiduy nhût chô không dugc dông dtue vcri thàn Ïiffikhâc. Là môt dièu thông minh sâng suôt r,rrà con
nguùi phâi hiéu biét vè dtèu cao quf dô...
Àltah dâ goi *rrông St'Ï giâ dé' thi hành
mÇnh lÇnh tôn giâo, cùa Ngà'i, ffiông dnrqc chia rê
phân tâur, ra nhùrrg tôn giâo' hay tin nguông khâe,
qua lùi phân cùa Allah :
çUlitâri 1a un^tt .;;lll dr é dtç) :#u.i cJE.
llUr ï5a*âJ ç1'^ e*s,"*-r: r+llll a+ ui.-lsYj,clilJ rÉil.13 : ærél ($ lj]iffiT.i
< Ngài: dâ qui til1inh cho 9âc" nguùi tôngirf,o (Ista@ m,à Ngài tilfi truyën tudnrE cho
IYoah và tà eâi (tôn gitf,o) lmà TA at'f,, nr'49 khâicho Ngwoi và cfing là crti rnà TA tilâ' truyèn eho'
-û.%/ 95
Ibrohim, và cho Musa và cho Isa, phân bâo :
Hây thành lâp tôn giâo và chô phân chia(thàng giâo phâi) trong dô '..
Cho nên sir m?ng cùa Sû giâ là thông bâovà cânh giâc cho nhân lo4i qua lùi phân cira Allah
a
a
(CI4ttj U-# Y! b*!-JÂll iJ--;., t.r ) 'JH c,ltÉ
56., àe(lf
( Và TA.Iâ cû phâi câc Sfr giâ ttén chi dômang tin mùrng và cânh câo (nhân loçi)..Suroh : l8 :56.
Sû giâmang.thông diêp cho quàn chirng, vàgiâng d?y cho hg vê cuQc sông ô trên dùi, làm saocho tôt lành, hanh phirc và t?o công fch cho ngàySau,.Liên quan vè cuQc sông dugc Allah phân nhusau :
A'i jjé\ ,l .,Éi dr u-JL',)4' É ) rJH dt!97 : cj-ilt ( æ tt _r)^r&Àjlt
( Ai làm viÇc thiên Uât lu$n nam hay Dil,và là mQt nguoi cô drfrc tin thi chÉc chÉn TA sê
I
cho y sôt g mQt doi sông lành mçnh tôt dçp.. ,r'Suroh :16 :97.
Sû giâ cûng cânh câo h9 ,rè cuQc sông bâtlành, tai hai, rQi lôi ô trên dùi này và hinh phatghê gôrm ô Ngày sau, qua lùi phân cùa Allah :
d3'. '4bt -#F1 dii t_b*1 CIi ) :JL'j dl,!
13 .,.,1. ô ( iËj;É )Let--
' )- S,rroh 42:Lgt )- Suroh 18 :56
' )- Srrroh t6 :97
-M-fu 96
( Nhung néu hg quay(hq) :' TA cânh câo ngucri vènhu luôi tàm sét dâ dânhThamud..
NhûTrg Sû giâ cûng bâo tin mùng cho hq vê
cuQc sông an nhàn, h4nh phirc vui suôrng trong
thiên-dàng, guâ lùi phân cùa Ngài :
,s,.i* trt$âli$ A$jt&l *gp]) tJH d6
13 ;el*.'j!r (æxll lél e$.rtiJ b! ltijy tii:'.1 U(..Và ai vâng lÇnh Allah và Sû giâ cûa
Ngài thi sê dugc châp nh$n vào Thiên-Dàngbên duôi cô câc dông sông chây, dê vào ô tronqdô dùi dcri, và d6 là mQt sF thành tçu vi d4i..Suroh:4 :13.
Sû giëLcûng cânh giâcnhûmg nguùi bât lànhpham tQi ô trên dùi nây së bi Allah trùmg phat ghê
gôrm qua lùi phân cùa Ngài :
{li$;i,3L '3;4'JâJ_r-_lj Âl ,J^4 ty't) rJH dli14: çuill ( bi*o lrlÉ ' Jtti3 hltS lJtj
( hlgugc l?i, ai không vâng lÇnh Allah và
cfia Sû giâ cûa Ngài và vi ph?m câc gidi h?ncûa Allah thi sê sa Hôa ngçc và ô trong dô doidùi và sê hûng chiu mQt sF trùrng phat nhçcnhâ.. ,r3 Suroh : 4 :!4.
Allah dâ gôi rùrûrng vi Sû giâ 9é" vÔi bân
tânh, tu câch tuyÇt hâo, câch cu sr:r tôt dçp nhtrt,
tânh tinh hoà nhâ, khiêm t6n, chiu dUng truÔc mgi
t )- Suroh 4r iLg
t )- Suroh 4:Lg
' )- suroh 4 iL4
bô di thi hây bâoluûi dm sét giôngnguoi dân Ad và
-M.fu 97
gian nan, bàt châp hâu quâ dê truyèn tin lành vàthông diÇp cùa Allah hàu câi tao cuQc sông lànhm?nh, $ao hanh cho quàn chirng, qua lùi phân cùaNgài *'è Nabi Muhammad (sawi
"h" sau
'dFI l.il*;. lFf 4't dÉ) êÊ31 brs JiI ) ,JH dô2t;,rl5Yl ( l_r*!s at Fij lift iélj 1i't té-)J ûrs( Chic chin noi Sû giâ cûa Atlah câc
nguùi cô tlugc mOt guong mâu tëitdçp nhât aôivoi nhtlng ai hy vgng vè (viÇc gep gô) Allah vàNgqV (Phân xû) cuôi cùng và iuông nhô Allahnhièu nhût..
, I&.p ÉJ d*l 4Jte Àr ,J. , -'+ bq!J| - (_r
e)- Dûc tin noi Thiên Sû Muhammad(saw):
Tin tuôrng tuyÇt dôi ô Thiên Sû Muhammad(saw) là nô le và là sti giâ cùa Allah, là v! sir giâcao câ nhut trong hàng ngû st'r giâ tù dàu cho dénsau cùng, Nguùi là Sir giâ cu6i cùng cùa Islam,sau Nguùi không côn Sû giâ nào xuât hiÇn nûa,Nguùi dâ hoàn tât sir mang mQt câch hoàn hâo,không thiéu sôt dièu gi, dâ truyèn bâ dàV dù sirm?ng và dâ làm trôn trâch nhiçm và nhiÇm vU màAllah dâ giao phô, Nguùi dâ hiên ngang tranh dâuvà kiên nhân chlu dwrg Oé tâp nghiÇp dao phâp vàxây dpng Islam, và truyèn bâ cho thé gian nhuchirngtabiét dén ngày hôm nay.
t )- Snroh gg :2r
-M.fu 98
nât buQc chirng ta (nguùi tin tucmg) phâituyÇt AOi tin tucrng ô nhinrg gi Nguùi dâ truyènbâ, thi hành châp chânh theo mÇnh lÇnh cùa
Nguùi, trânh xa nhirng gi Nguùi ngân câ^, tônthù Allah dga vào sç truyên giâng ctra Nguôi chÔ
không dugc làm thêm, không dugc vâng lÇnh
trgb. theo sU giâo huân nào khâc ngôai, tU giâo
huân cùa Nguùi hay Sunnah cùa Nguùi dê 1?i, qua
lùi phân cùa Allah:C;t) ii-'l fÉî /i,l dr-: êÊ31 btS râI ) :Jl-j cjt!
;çl;ïl .( l'_J'i'S,4!l ;S.r liy iélr;irl léJi rjS2l
(( ChÉc chÉn ncri Sû giâ cûa Atlah câc
nguùi cô ttugc mQt guûng mâu tôt.Içp nhft dôivôi nhfrng ai hy vgTg vè (viÇc gàp gô) Allah vàNgqV (Phifln t") cuôi cùng và tuông nhô Allahnhièu nhât .."1 Suroh: 33:2!.
Nguùi tin tuôrng phâi d?t tX câ sU thucrng
yêu, kinh trgng ncvi Thiên Sû Muhammad (saw)
hcrn cha ffig, vg chông con câi và tàt câ nhûng gitrên thé gian này, qua lùi nôi cùa Rosul (saw) :
lj-SÎ ééLT AiUl :C-:{rl'Àl ,J^-dt!:,f-lt!Jl t b*rêl .rtlJtj gJri s.Jtr Agll l,'il
( Cdc nguài không thê trô thành ngwài tintuông ngoqi trù cdc nguùi thuong yêu Ta han chamç con cdi và mei nguùi trên thé gian này).'ALBukhory và Muslim.
t )- S,rroh 39 :21
t )- Hudith do Al Bukhory nà Muslim shi l?i .
-M.%/ 99
SU thucnrg yêu kinh trgng mQt câch chânthât ô dây cô nghîa là tuân theo Sunnah và noitheo sç huong dân cùa Nguùi.
" SU hanh phûc vinh qualg hgàn toàn, khôngthé cô dugc ngo4i tù d?t trét nièm tin và châphành theo nhimg gi Nguùi truyèn d?y, qua lùiphân cùa Allah :
YI dÉ-ilt .J, tj t:rei;';+tj ù!r ) :.rJH d\3
s4:-ldl ( b#1Jl ALIill(( .. Và néu câc ngucri vâng lÇnh Nguoi thi
së dugc huông dân dûng duùng bôi vi nhiÇmvlr cria mQt srfr giâ chi là công khai truyên dat(Thông fliêp cûa Allah)..
Piât buQc chring ta phâi châp nhfn hoàntoàn tàt cânhirng gi mà Nguùi truyèn dat, và làm
A r/\ at | | + \ I t | ',sông dây Sunnah hay con duùng chi day cùaNguùi, và luôn luôn coi sg hucrng dân gucrng mâucùa Nguùi trê1 tàt câ sg hucrng dân soi sâng khâctrên thê gian này, qua lùi phân cùa Allah :
q$ él;3{.É j-ilgT.:$Jr tli ) ,.rJH d!lÉ-,J'5i',r','âlitâ-r- Ê**itT él:!i T i3 Ê*r#'j+3
65;eUIl ( U.$"É
( Nhung không, nhân danh Rabb cûaNgucri, chring chi thât lông tin tuông khi nàoch-ring dén yêu cà,t Ngucri dyng ra phân xfr tèttièu chûng d,urg tranh châp .rôi chûng câmthây không uât ûc trong lông vè quyét itinh mà
t )- S,rroh 24:s4
-M-ru 100
Nguoi dâ dua ra và chring hoàn tôan quiphuc.. ,>t Suroh : 4 :65.
Fiât buQc chirng ta phâi luôn cânh giâc vènhûng gi Nguôi ngân câm, và xa lânh nhùng gibât tành vi néu chirng taAâttuân phuc sU khuyênnhù ràng day cùa Rosul (saw) së dem lai sU xâotrQn, hopn û?tr, mù quân và dua chting ta dén 6ilôi và bi hanh ha khûng khiép sau này, qua tùiphân cùa Allah :
*i-iË Cl g-,^l jt ùétil Cr+lt ;.Éiti ) 'JH dti
63:rCt (ËJf LlÉ ?i+4r1 iS( .. Bôi thé, hây cânh câo nhilng ai ch6ng
*4. Adôi mÇnh lênh cûa Ngucri (Sû giâ Muhammad)nên uiét, nêu làm th6, chûng ù gap phâi ho?ln?n hay gep phâi mQt hinh phet dau dôn.. ,r'Suroh : 24 :63.
:,{Éil!f qr"j | ;râit;+i,-(-r
0- Sç d?t biçt vè sû m?ng cûa Thiên srfr
Muhammad (saw).Sir m?qg d?t biet cùa Thiên stî Muhammad
(saw) cô nhiêu sr:r d?t biçt khâc hcrn nhûrng sûm?ng cùa nhûrng sir giëL truôc kia mà chirng ta së
nêu lên vài dièu quan trgng sau : ,
Sû m?ng cria Rosul (saw) là sri m?ng cuôicùng cùa Islam, không côn sri giâ nào khâc mang
t )- Soroh 4:6s
' )- Suroh z4 :69
-M.rusri m?ng cùa Allahctia Ngài :
l0l
dén thé gian nûa qua lùi phân
d,Élr éÇ.; rr4 >1 qi i ^'o btS t. ) 'JH LIÉ
40;u,l;Yl (;j,'iJl $3'r+t d_t-'t< Nabi (Muhammad) không phâi là
nguùi cha cria mQt ai trong sô dàn ông cùa câcnguùi. Ngugc l?i, Nguùi là Rosul (Sû Giâ) criaAltah và là Ân fin cûa câc Nabi.. ,rt Suroh:33 :40.
Sû m?ng cùa Rosul (saw) dén dê tu bO,
hoàn chinh lai rùùng sir mang truôc kia, nên st'r
mAng cùa nhimg vi sir giâ truôc kia không côn âpdUng dugc nûa mà bât buQc hg (nhtmg nguùi cùakinh sâch truôc) phâi tin tucnrg và thi hành theogiâo Iy do Rosul (saw) truyèn d?y. Con nguùikhông thé cô dugc hanh phirc an nhàn trong Thiêndàng ngopi tru phâi nghe và tuân theo mçnh lÇnhcùa Nguùi. Rosul (Muhammad (saw)) là vi sû giâcao qûi nhirt trong sir eiëL dugc Allah gôi *uông,và cQng dông .ù? Nguùi là cQng dông tôt lànhnhtrt trong cQng dông và giâo It cùa Nguùi truyènbâ là giâo Iy hoàn hâo dirng thât nhût. Qua lùiphân cùa Allah :
Ar1,JS ùlô Q; ÊX^^')l j;t. & ctr) 'JH d\3
85 ; LJIJ,^e ,Ji ( +"xHl gro. tJiTl ç9 jj( Và ai tim kiém mQt d?o nào khâc hmr
Islam thi ttièu (uôc mu6n) dô cûa y sê khôngbao giù ttugc Allah châp thu$n, và ô Dùi sau y
t )- snroh 93 :4o
-&'%,'/,/ 102
sê là mQt trong nhûng kë bi thua thieL.Suroh :3 :38.
Hadith cùa Rosul (saw) cô nôi :
ï ,l+ r^â,.ô rr"il çillj ] : C*l qli Àl .,l'.o dlÉ
lrc,"t[É,jlj,-.rti f.r#A:ïl or ,ë3.l çd lii. C-". [ _ltilt ç[LL-l ,;a Y! 4+ dJ*Jî çllt, U"É
( fhè vôi Diing ,âm tiiy linh hôn cûa Ta(Muhammad), nhîtng ai trên thé gian này ùnguùi Do Thdi hoy Thiên Chûa và khdc ntta cônghe dén Ta mà không,chiip nhQn sû mqng cûa Tamang dén, néu hç chù di ffong tinh trqng biit tin
Jl ^t
I o
dô së bi dày vào Dia nguc.,)'Muslim.Sû mang ctra NàUi Muhammad (saw) dugc
truyèn bâ cho hai thé giôi hay hai loài dô là loàiJinn (ma quy) và con nguùi, qua lùi phân cùaAllah liên quan vê loài Jinn nhu sau :
itl çli l$*+1 tt;sç ) :CpJl drÊ ,re 4+1S- Jt*J cjt-â
31 : ,-iti-ll (( Hôi nguoi dân chûng tôi (Jinn) ! Hây
dâp lai Nguoi mùi ggi cûa Allah (NabiMuhammad).. >r3 Suroh :46:31.
( lJi;ûr I'J#lr.rtl! aits Y! élEL_rl É: ) 'JH cJtI
28: i.,t*
( Và TA (Allah) chi cfr phâi Ngucri(Muhammad) làm mQt nguùi mang tin mùrng
t )- Suroh g :8s' )- Hudith do Muslim Shi lai.
' )- Suroh 46:gr
-M-ru 103
và mQt Nguoi cânh câo cho gât câ) nhânloçi.. ,rt Suroh :34 :28.
Rosul (saw) cô nôi qua hadith sau :
:,-r.,ç r!+Tl ,sJÊ i",1.' i 1 : d*: ql" Àl ,J.- dt3
,ÉUlll .,J t Ll 6rJeJJl+'ûj;iJ, CSJI bté f',.rl ?^f
., â.itS,Jlill .JJ ,-,1.,u_;i3 .,1r*.".'5 1;_'furr-lïl çJ,',11â.3.C^"^tû.rj+,Il ç É3
(Allah dA ban cho Ta sdu dièu mà nhfing visu giâ khâc không cô dô là.' Kinh Qrr'an là làiPhân và Thông diêp cùa Allah, ban sqt thành côngcho Ta truôc nhîmg sV thth thâch cûa kë thù, chophép huông phàn chién lqi. phâm, I{gài tqomdnh diit trông sqch cho Ta dé d+rng lên masjidch6 nào cùng duqc, str mqng cûa Ta dén vôi toàn
; \ Æd t\ ?r, c? :,câtt, và Ta là Sû gia cuôi cùng, không càn su giânào khâc sau Ta ..)' Muslim.
'.1*!Uûu.Jt Jr.i-(c
h)- Dâu hiÇu rè itûc tin ncri srfr giâ.. ,
Dtic tin tr,rl Sri giâ mang dên nhûng dâutfch thât cao quf tôt lành mà chirng ta së trinh bàysau dây :
l)- Là mOt ân phuôc, hông phirc cao câcùaAllah tôi cao dâ luôn quan tâm lo lâng dén nô lêcua Ngài, nên Ngài gôi sir giâ xuông dé huongdân diu aât con nguùi vào con duôrng Chân l!,Dirng thât, giâi thfch giâng day cho hç câch tht'rcthù phugng Ngài duy nhirt, bôi vi trf tuç con
' )- S,rroh 94:28' )- H"dith do Muslim ghi l3i.
-M,%e 104
nguùi $ông thé 9ô. lâp hiêu rô nhimg vân dè hênquan dên cuQc sông an lành và câch thù phuçmgeûng thât. Allah dâ phân vè Thiên sir Muhammad(saw) nhu sau :
:o!+ïl ( b#ItlIJ'a.:,.3y! él\jLrf Ér) 'JHdlôr07
( Và TA dâ cù phâi Ngucri (Muhammad)tlén nhu mQt Hông ân cho muôn loài.. ,rt Suroh:2l :107.
2)- Chting ta phâi luôn biét on cao câ màAllah dâ ban Hông ân dô, nên hic nào cûng phâi.Àrtuân phUc và tA mr Ngài.
3)- Thuong yêu Thiên Sû (Sû giâ) mQt câchchân thât,.tuân theo mÇnh lênh và str truyèn daycùa Nguôi, luôn TghT. và biét on Nguùi dâ daybâo, kh.ryên nhù dé biét câch sông cho dçp dôi vàdring d?o, vi ttéu không nhù công lao truyèn bâcâch hành d?o thù phu$g cùa Nguùi, thi chirngta së b! lac làm mù.quân.
4)- TuyÇt dôi nghe và thi hành theo mÇnhlçnh và sû m?ng mà Thiên Sir dâ nhân lânh tirAllah rài truyèn bâ lai, nhù dô mà chirng ta môitrô thành nguùi cô dirc tin dé tpo dUng cuQc s6nghanh phirc, thiÇn lành và thành công vui sudrng ôcuQc dùi này và Ngay Sau.Allah:
Qua lùi phân cùa
"' j^l';urt4xçlr êd É) ',JHLïô
VJ. (.124-123;+! (I<tt '44r^âJ Oli.s;Si tt,',È'Èl
' )- Suroh 2L iLoT
-M,%'e 105
(..ai theo Chi d?o cûa TA thi sê khônglàm l?c cûng không khô sô. Ngugc l?i, ai lânhxa Thông tliêp NhÉc nhô cria TA thi châc chÉn-Âse song mQt cuQc dùi eo hçp khô sô .. ,>t Suroh:
20 : 123-124.
JrJt Êch iruuHtDrfrc tin ô Ngày Sau
.Jilt ecr+ ij'u$ rjii4i
a)- Y nghÏa rè dûc tin noi Ngày Sau :
Dirc tin ô Ngày sau r.. xây rà, dô là mQt sU
tin tuong hoàn toàn tuyêt dôi là ngày dô së xây rathât thù, nên bât buQc phâi thi hành, nhûmg sU
hành d?o dê chuân b! cho Ngày trsng dai dô.Trong nhùng dièu phâi tin tucrng d6, là
chirng ta phâi tin tucrng nhirng dâu hiéu dâ dugc(Rosul (saw) b?o truôc khi xây rà, cûng nhu tintucrng vè câi chét và nhûng cuQc diên xây ra trongngôi m0, ô trong ngôi mQ cô sU an nhàn thoâi mâivà cô sU hành ha dau dôn trong dô. Tin tuông së
, ,.A \ r I r t/\ - ? \ ./\c6 tiêng côi bâo dqng së xây ra ngày tân thê, saudô tât câ dèu dugc sông dây tù ngôi mO, nhûrng
viÇc xây ra sau khi tân thé, sU khùng hoâng khidugc tâi sinh, sU sg hai khi thây cânh tuôrng tphQp dông dâo vôi mët trùi vài ba tàt hay vai batràm thuôc trên dàu, rài dugc ban cu6n sô ghichép hành dao cùa mei nguùi, d.mg truôc sU phân
t )- S,rroh zo i t2s-L24
-û.%/ 106
xét cân cân công bàng công chânh cùa Allah, QUâÀ 'ttosolmustaouir 'A ' àRosulcâu sirot togol mustlguim, giêng nuôc m,
(saw) chù môn de dê cho nuôc uông, sU ciru rôican thiÇp cùa Nguùi (sau khi Allah cho phép) vànhûng viÇc khâc nùa xây ra trong lirc dô..tintuôrng sU an binh, huôrng lac trong Thiên d?ttg vàchiêm nguông nhan sâc cao câ cùa Allah dê dugchuôrng lac mâi mâi trong dô nhu Ngài dâ htia, tintuôrng së cô nhûng nguùi'bât tin hay tÔi lôi se bidày ,rao Dia ngpc và bi hành hp dau d6rn khô cçc
,trong.dô mà sU dau dôtn không thê cô duoc trêndôi này nhu Allah dâhuâ cho ké bâttuân.
:43313 Cj rh ûl}t it-$! - (.+
b)- Kinh Qur'an dè câp tlén nht?ng diônt .A .' fbiên và sF huyên bf dô..
Trong tniOn kinh Qurlan dâ nhâc dén rfrtr'À \ - ' 'nhiêu vê Ngày Sau, nhàc dên trong mgi truôrng
hçrp và mei lirc vôi vàn chucmg và thê vàn dê hiêut I
, t
, -, \ ,
nhut dê con nguôi biêt rô mà không cân phâi hiêuxâu hçc rQng, tU quan tâm trong kinh Qur'an vè
ngày dô duqc thé hiÇn ,at nhièu ncyi trong nhièua-) \
truông hçp khâc nhau, SU nhâc nhÔ quan tâm vè
ngày dô luôn luôn kèm theo sg tin tuôrng noi ngàydô vôi sU tin tuôrng ncyi Allah, guâ lùi phân cùa
Ngài nhu sau :
ÊClr 4lt+ i;/ûÊStr Û\S U*Y")4i ) '.rJH dt-i
Z3 Z: i_r+Jr 15Tr
-M.%/ 107
( ..f)ô là ttièu dùng dê khuyên bâo nhirngai trong câc nguùi tin tuông noi Allah và Ngàysau.. ,rt Suroh : 2 :232.
U quan tâm và nhÉc nhô trong kinh Qur'anvê Ngày Sau và rùùtrg gi së xây ra truôc dô vàsau dô rât nhièu noi trong thiên kinh, hàu nhutrong trangkinh nào, khi chirng tadqc qua dèu cônhàc dên vôi t nghîa và hinh thirc khâc nhau,nhtrng rât rô ràng và dê hiéu, dé con nguôi rhirctinh và tin tuôrng.
Ngoài dô t4, Allah con nhâc nhô trong kinhQur'an vè Ngày dô së xây ra thât thû qua
"h.rttgtên ggi khâc nhau nhu : Al Haqqo, Al Wàaqiau,Al Qiyamah..
Trong nhûrng danh ggi ,rè Ngay Sau, së xâyra thât khùng khiép dé nhâc nhô con nguùi nhu :
Al Goshiyah, At Tgomâh, As Sokhoh, Al Qoriah..Nhirng tên ggi ,rè Ngay Sau trong Kinh
Qur'an dugc nhâc lai nhu sau : Yawmuddin,Yawmulhisab, Yawmuljam-u, Yawmul Khulud,Yawmul Khurut, Yawmul Hasrotu,Yawmultanaddu.
Dôi vôi su màu nhiÇm huyèn bi trong sg tintuôrng tuyêt Aôi ô Ngày Sau là : Nhù sU tin tucrngdô mà con nguùi luôn tht'rc tÏnh và giâc ngQ dénnhirng gi së xây ra vào Ngày sau nên luôn hànhdAo, và cô cuQc s6ttg thanh binh tôt lành trên dùi
t )- S,rroh 2 i2g2
_û.fuÀ\r^l^'
nây và luôn sg hpi dên
108
sU phân xét công bïnh cùa
Allah vào Ngày s?u.
Qua sU màu nhiêm quan tâm trong kinh
Qur'an liên quan vè Ngày sau luôn cô sU rà1g
buQc giùa dric tin Ô Ngày lut.và hành dao tôtlành, mà chringtathuôrng thây ràt nhiêu noi trong
kinh Qur'an qua lùi phân cùa Allah :
eél:4i,U 6,lt; rrAl i3'I,*^'-frff! ) 'JH cj-i
18 :a+él ( JiTl(( Chi ai tin ncri Allah và Ngày (Phân xfr)
Cu6i cùng và nàng dâng lô (salah) và iilông
Zakrah và không sg ai mà chi sg riêng Allahthôi môi là nhting nguùi chàm sôc và bâo quâncâc Thânh duôrng cûa Allah.. ,>t Suroh:9 :18.
"J'É-r ,i*"il>lt+ br+i &iJlr ) ,,JH dt^6
92:ploïl ( ôiài\:i Ëitl;( .. Và nhfrng ai tin noi Dùi sau sê tin Nô
(euroan) và h gifr gin lê nguyÇn'Salah cû
hg..,r' Suroh:6:92.SU màu nhiçm mà thiên kinh Qur'al
thuôrng hay nhâc dén thuôrng xuyên vè Ngày CuOi
cùng là vi bân tânh con nguùi thuôrng hay quêna-)r,
lâng, bât cân dên qhtmg gi së xây tâ, vi con nguôithuôrng chti tâm dén nhûng gl liên quan tryc tiêpdén ..rQt sông trên thé gian này, ffià không nhÔ vànghi dén sU thê së xây ra Ô Ngay sau, nhirng hinhphat thât dau dôn dang chù dgi, nên qua sU quên
t )- suroh 9 : 18
' )- Suroh 6 :gz
-M"%/ 109
lâng it nghi dén dô mà hq sau lâng di viÇc hànhdao cùa hg hay sp chuân bi hành trang cùa h9 chongày sau, qua lùi phân cùa Allah :
l:.-rrl ê31 ,lS l.! S Ytji^t; lilrlt tr"tj ) :Jt; dlé
tJiy Aç3Jl llrÂll+ ?,1*;3l *.;Tt Jt.iurSr 4irr dÉ*;38 : a+él ( ù1, tJ! l>!t *+ ç3It tt-eiJt eÉ^ t^É
( Hôi nhiing ai cô nièm tin I Tçi sao khidugc yêu càu ra di chién dâu cho Chinh nghiacûa Allah, câc nguoi ngài n duoi aât ? phâichàng câc nguùi thfch .Iûi sông tràn trc nàyhcrn Dûi Sau ? Nhung s$ huông nhàn ô.nùi nàythât là nhô nhoi so vôi Dùi Sau ..
Quâ thât, không gi cô thê lôi cuôn conngyôi rakhôi chôn làm than mù quân tâm tôi chibiét sông ô tràn gian này ngopi trù h9 cô dirc tinncvi Allah và dûc tin ncyi Ngày Sau cira Ngài së*?y r4, nhù vây h9 môi tin tucrng và biét châc ràngtât câ nhûng vât hiên huû hay nhûrng gi mà hg+A\r,.r\--\dang sông và hucrng thu trên trân gian nây chi làtam bg, nhut thùi không tàn @imâi, chi cô nhûnggi Ngài huâ hçn ban cho ô Ngày sau môi tàn @ivînh vién.. và cûng nhù sr:r tin tucrng ô Ngày saudô, së gfup coq nguùi trânh khôi tÔi lôi, aât công,chiêm dopt, bàng mei thù dopn và mei giâ déthành công trong nhût thcri, S*g së bi dça dàyhành hp trong Hôa ngpc sau nây.
MQt khi dâ cô dirc tin vûng châc ô NgàySau, con nguùi së hiéu ràng sU huông thU vui vé ô
t )- s,rroh 9 :g8
-M.%Â/ 110
trên dùi này chi là nht'rt thùi không thê so sânh
dugc vôi sg huong thù vui suôrng Ô Ng?y t?t, nên
hç không quat tâm so do mà tranh dâu dê du99
huôrng O AOi này dù vôi phuong tiÇn bâtchânh dê
tài chuQc tQi dau ddrn ô Ngày sau. Tù d6 hç cû19
biét châc ràttg sç dau dôrn khô hanh ô trên dài nây
hôlg thé so sânh vôi hinh phat dau don hYngkhiép ô Nguy sau, nên tù dô hq an tâm mà sông
vôi cuQc sông thanh binh, luôn sg hinh phat 3gàYsau mà t f1fu,pham phâp và trânh nhirng toi lôi dê
khôi chuôc lày hâu quâ sau này..
: jslf a$i- (ec)- SF thfr thâch trong ngôi mQ.'
Tin tuôrng tuyÇt Aôi vè Câi chét 1à su th.?t
khôn g aitrânh khôi; nhrmg không phâi chét là hét,
qua lùi phân cùa Allah:CÉé ç(-}3'tç$ ç:,r^Jl <étÉé.Jil
'JHcI!11 .6'. Jt ( ûé,ri#J< Hây bâo : (Thàn chét, vi phu trâch câc
nguùi, sê Aet hôn cria câc ngutri tôi câc nguùisé dugc dua tè gap Rabb cûa câc nguoi trôt lei.t
Câi chét là dièu xây ra môt câch rô ràng,
truôc mét mei nguùi mà ai cûng biét dén,khôngchOi câi dugc. D6i vôi chirng tà, dù câi chét vi lydo nào hay hinh thirc nào dô nô cûng së dén,
t )- Suroh gz iLL
_M.fu lllkhông châm cûng nhu nhanh mçt eiày phirt khigiù khâc cira nô dâ dén, qua lùi phân ctia Allah :
!ra;t^.' br-*t-l u É-6f ;ç lli ) rJH dl6
3 4 ;._if ;,c'yl ( j-?^$X+(..8ôi thé khi thùi h?n dâ mân, hg sô
khôrrg thê tri hoân lei dugc mQt giù GhÉc) nào,và cûng không thé raiti sûm hon (mQt giù khÉc
l\lnào).. D' Suroh :7 :34.
Cht'rng ta phâi tin tuong 'nè sU thù thâchtrong m.o: Slu khi dugc lâp dât và chôn xong,thiên thân dên hôi cung, nhûrng câu hôi d6 liên
Àquan vê : Ai là Rabb (Chù nhân) cùa ta,, tôn giâonào chirng ta dâ theo, sti giâ cùa chring ta là ai ? .
Lric dô, Allah së cùng cô rùûng nguùi tin tuôrngvè câu trâ lùi cira hq và hç së trâ lôi nhu sau :
Allah là Chù nhân cùa tôi, Islam là tôn giâo cùatôi và Nabi Muhammad (saw) là Sû giâ cùa tôi.
Eôi vôi nhûrng nguùi bât tin, thi Allah së
không chiéu cO dén h9 và hç së trâ lôi là : Ha ,ha,tôi không biét gi . Nhûrng nguùi d?o dûc giâ,nggythiÇn ho{c nhùng nguùi bô dao (Murtat).thi.nôi :
Tôi không biét, tôi nghe nguùi ta nôi thé này tôiAâtchuôc theo..
Chringta cûng phâi tin tuong sU an nhàn vàkhô hanh trong ngôi mO, nhûrng nguùi. së bi hànhhp trong ngôi mQ là : nhimg nguùi bât công, tQitXt ,r ./\ | ,rlôi, ngpy thiÇn, bât tin..qua lôi phân cùa Allah :
' )- S,troh T :g4
-M.fu Il2
Éél *t_ye çe b_rltlàlt i! ,{jjr ) rJH LIÉ
+lÉ br;.,iét $itÎ léJrÎ e*++f tê*qtr$X"llr#t; èb lsr'é=Jl j;è. Àl "F ùiiâ3 FKUç o:iJt
93: p\*'ït ( i::'rs31.3( .. Néu Nguoi c6 thô nhin thây ttugc tinh
cânh cùa nhfrng kë gian âc giây giça dau dônvào hic sÉp ctrôt khi câc Thiên thàn giàng tayttén và phân: ' Hây giao hàn cûa c?c nguùi chot^. NgàV nay câc nguùi sê nh$n Éy hinh phetnhçc nhâ yi tQi câc nguùi dâ tùrng nôi cho Atlahnhfrng diêu không dûng vôi sF Thât và câc
trgooi dâ khinh thuùng và phû nhfln câc Dâuhrêu cûa Ngài.. ,rt Suroh:6 :93.
tr& ç*É j-b|il]l5!l ) : ct-teldiq+Judô:yb (;+hLtl i31 iJçt Jt; liiil a;ÉJl â-É îi;Wt
46
chçm trân câ
Ngày mà Giùlùi (bâo thiênFir'aun vàonhât..
( Lûa (Hoâ ng$c) mà chrfing sê bi dàt rauuôi sâng lân uuôi chièu . Và vào(Xét xfr) sê ttugc ttriét Bp, sê cô
thàn) : ' Hây dua thuQc hç cûachô trùrng phet khic nghiÇt
: 40 :46.
Àl .,L- ,s.ùll ,e Cr.l-i d +j .',rJs r,,llo C^.* ef-.d-l
.+tÉ g^$l^!gi ,irt ûÉ.JlriilJOî UJrl.c{C-lql"A4!! f:l'ié I : c.Ttii *+..', ijiil É , [ âif q)Â.sll _r,$ll
t )- Suroh 6 : gg
' )- Suroh 4o :46
-û-fu r 13
t-l3y. I : cjtÂi .rsl r.h; ùr +rt+ 3iij : Utr [ $r çt.râ
; Jiill çl.râ cl'1t! Srij :t:tE , I JFI| e;t.râ L]r ji,trong zaidu ibnu Thabit @ thuft lai lùi cùa
Rosul (saw) : ( Néu ,àng Atlah không ti* lqi birtmàn sau khi cdc nguùi da duqc chôn, thi Ta së:.câu xin voi Allah cho cdc nguùi nghe nhfing gi Tanghe duqc tù ngôi mç ). Rosul (saw) quay mâtnhin chirng tôi và nôi : ( Hay càu xin vôi Ailahche chô và trdnh cdc nguài tù trt hành hq trongDia nguc).Chting tôi cùng thôt lên : Càu xin .rroi
Allah che chô và trânh chting tôi tù lùa Dia nguc .
Rosul (saw) tiép : ( Hdy ,àu-*in vôi Ailah che chôvà trânh khôi sr hành hq trong ngôi mô). Chûngtôi cùng thot lên : Càu xin .'rroi Allah che chô vàtrânh cho chirng tôi tù sg hành hp trong ngôi mO..rMuslim.
cûng ô trong ngôi m0, nhûng ngucrimuslim c6 dt'rc tin chân thât së hucrng su an nhàn,thoâi mâi trong dô qua lùi phân cùa Allah:
t-,,"ËLt É ii,t r$J tJri ôriti"ûI):cj+r* Àt dLi
él lÉitt, l:j$îrl-riFUrtJÉti5Ut eSj>LJt æ U:fr30.,.,t. ô(Ll.;-Éili
( Quâ thât, nhiing ai nôi : ' Rabb ch,ûrgtôi là Allah' rài d-*rg viing nhu bàn thçch, câcThiên thàn sê xu6ng a0ogvieo hg, bâo : ' chôlo sg cting chô buôn phièn mà hây vui vé lên
t )- H"dith do Muslim ghi lsi.
-M,ru
voi tin mùrngqûi vi tIâ dugc
Il4
vè Thiên dàng (hçnh phric) màhûîil..
1i$;'êÎj.irËLJl +llil1! Té) 'JHcJE_r
ÉS ùl Tj, . br'Jr-i3 I ùSIr Ê3'-" 1;ll i+-;iÎ ùXr .'ûr'iLi3ù,.
-ùlS ù! t1ti. u+t-. ÉS ù! ti'lr*-,;,i . ù;iÉ jiè
g9_g3 : Lr:Il ( âl,J LrLj bqJ'J C:'j.-ù#;ÂIl( Thé tai sao câc nguùi không (can thiÇp)
khi nô lên tân cô (cûa y) ? Và hfic dô câc ngutrichi Éy -it ttttit . Và TA ô gàn y hon câc nguoinhung câc nguoi không thây. Néu tg cho minhkhông bi phân xû thi tAi sao câc nguùi khôngEua nô (hàn) trô lai (cho thân xâc), néu câcnguùi nôi thât ? Bôi thé, néu y tà mQt trongnhfrng nguùi gàn Allah nhât, Thi sê dugc annghi vôi huong thcrm và Thiên Dàng hçrihphtîc.. ,rt S,rroh :56 :83-89.
é .Jti C-r 4*l' Àl .,l'- .Fd) dl Ol .rjt" i; elJ+ll û JuÎ ctJl dr rtJ" ç.S ]:'t$ *,s d,1$J Cl .+bi tt1 ù^-il|
t-i.qoJ l..,3ljliJl ,;r";-fuiJliJl LJn'É>tt çr+e éû-r1 o,rr! ç'l 4J g."sJ_r kJ*tr k+:] d)r d+ ] :cj! t $+Jl *JJ
..l3lt3,lî 3 -r^=1 ol3-,1 [ t,*4Ôttg Al Buro'u ibnu Azim @ thupt lai lùi
cùa Rosut (saw) nôi .rrè nhûrng nguùi moamin (tintucrng ). sau khi trâ lùi xong câu hôi cùa hai vithiên thàn (dén trong mO) thi : Cô tiéng phân trêntrùi cao 1à : TA dA chmg thqt stt trâ lùi cûa nô lê..
t )- S,rroh 41 : go
')- S,rroh 56 : 8g-89
-M.ful 115
sau dô NSàù ra lênh cho thiên thân trdi thâm vàmdc dà ù thiên dàng, xong mô cûa cho hç thciyThiên dàng ). Rosul (saw) nôi tiép : ( Altah chotinh hàn cùa hç (nguài chél ffô lqi voi mùi thomphut và mô rang ngôi mç cùa hç rang rdi dénkhût *ât )...' Ah-ad và Abu Dawud.
Qua nhûng hadith và lùi dân d?y, giâi thfchcùa Rosul (saw) ,rè sU an nhàn và khô hanh trongqgôi TO, su hôi cung cùa h?i v! thiên thàn khi viralâp dât và thân nhân bô vè, nhûng dièu dô, bâtbuQc nguùi muslim chring ta phâi tuyêt Aôi dntuong, mà không thâc mâ. hôi vè vân dè xây ranhu thé nào, bôi vi trituÇ hay sç tuong tugng cùachirng ta không thé diên tâ dugc, 9ûrg nhu Rosul(saw) giâi thich cho chirng ta biêt nhu thê nào,chring ta chi tin nhu vây, chô không dugc tô môgiâi thfch theo y tucrng riêng. ? \
Chirng ta cûng phâi hiêu thêm ràng, nhûng
91 së xây ra trong ngôi.mQ dô là sU huyên bi haynàm trong thê giôi huyên bf, bf mât tuyÇt dôi, màcon nguôi chirn g ,ta không thé tuôrng tuglg haycâm nghi dugc, nêu câm lghi dugc thi côn dâu làthê giôi huyên bf và sU mâu nhiÇm cùa Allah, ffiàcon nguùi chi dugc khâm phâ trong giôi h?n nàodô thôi. Con nguùi chét di thi phâi chôn cât, néukhông thi thân xâc tan râ dô së gày bao sW khôchlu taî bién cho nguùi sôttg, nên nô dâ khuât di
t )- H"dith do Imam Ahmad và Abu Dawud ghi lai ttr hadith dài
dâ tôm luqt trên.
-M,ru l l6
dôi mfu. và cuQc dùi này nhu y nghia Rosul (saw)dânôi:
. ( I,téu nguùi châ dA khgng chôn ( dê khuâtmàt trên thê gian) , Ta së câu xin v6i Allah chocdc nguài nghe sQr hành hq trong dô nhu Ta dddwqc nghe)..Hadith do Muslim ghi lai..
Cô nghîa 1à : Con nguùi chét di, dâ buôc,r A . , ) | r , . r \ 'qua thê giôi khâc gai 1à thê giûi,Al Barzak (chù
dgi), nên con nguùi knQng thê biêt dqvc nhtug gidâ xây ra vôi hq chi biét qua sU truyèn giâng cùaRosul (saw) ngoài dô r&, chring ta.không biêtdugc, cûng vây néu ntrûrrg nguùi chét dô hg côthê xuât ra tù thé giôi cùa hq là he së ké chochirng ta nghe biét.'è nhimg gi hç gap phâi trongdô..nhrmg dô là sU màt, nhiÇm cùa Allah, nênchirng ta chi tin nhirng gi Rosul (saw) rlro chirngta biêt mà thôi, ngoài dô ra không nâm trongpham vi hiêu bi+ét cùa con nguùi.
Nhtmg Allah lai cho nhùng thir vât nghedugc nhimg gi xây ra trong dô, vi chirng không côtrf,.tuÇ dê suy nghi và cô tQi,. chûng cûng khôngthé thông bâo cho chirng ta biét, nên dô là s1r màunhiÇm cùa Allah vây.
: 4iL*ll .bfJAT -(.d)- Nhfrng dâu hiÇu truôc khi xây ra tân
thé..gât buQc chting ta phâi tin tucmg tuyÇt dôi
là ngày Tân thé së xây rà, dô là dièu hiên nhiên
-û.%/ ll7
không thé chôi câi dugc, nhung giù giâc cùa trô,không mQt ai biét dugc ngo4i tru Allah Eâng TaoHôa duy nhût mà thôi, qua lùi phân cùa Allah :
r-lJ dâl'iL-;'ûU1 i;rlJt & a[-fu ) : JH cjégtr^lJl qre t lit ji Y! ti$} tijl* v .d_, rç çilp
qib u"11 cJâ ti-'c' *5 AI1tS é[i.,JiLÉ 15{ YI ÊSir13 U.rj!t_r187 ,.it.-rYt ( Û-â{-lt l/Éll Jisl ûSIr 111 rlp
<.Hg hôi Nguoi vè Giù (tân thé hay PhUcsinh) chùrng nào sê xây ra. Hây bâo hg : ' Duychi Rabb (Altah) cûa Ta Uiét rô nô. Chi riêngNgài tiét lO thoi tiliôm cûa nô. Nô sê nâng trè(dôi vôi mgi vât) trong câc tàng troi và trâi-dât.Nô sê xây ttén cho câc nguoi mQt câch Aât ngù.Hg hôi Ngucri làm nhu Ngucri quen thuQc vôinô lÉm. Hây bâo hq; ' Chi riêng Allah Uiét rônô, ngugc tei da sô nhân toai không Uiét gi câ
' ..
Cô rât nhièu hadith cùa Rosul (saw) dânôinghia và dâu hiÇu cùa Ngày Tân tné së xây
la.Trong ntrûng dâu hiÇu nhô truôc khi xây ra
nhûrng dâu hiÇu ltu mà Rosul (saw) dâ nôi dèuliên quan dén 4,rg viÇc bât lành, câm giô, xâotrôn giûa cQng dông và nhimg dièu xâu xa mà connguôi buôc ra khôi con duôrng Chân Chfuh DûngThât cùa Islam.
Nhûrng dâu hiêu nhô:
\/r\ 7vey
t )- S,troh 7 :t87
-M.ru 118
. Quu hadith dài dugc thuft lai vê ThiênThàn dén hôi (day sohabah) Rosul Su*) vè Islam,trong dô cô câu mà thiên thân hôi vè chimg nào së
xây ra ngày fân thé, Rosul (saw) trâ lùi: ( NgvÙinAt ciln[ Srô"5 nhu nguùi trQ tol dèu không btêrvè ngq, dô ).Thiên thân hôi v_e dâu hiÇu sê xây tà,thid sir trâlùi: ( Khi nglrùi hàu sanh ra con së trôthành thû lânh ..và khi thtiy nhintg mttc dà"5 dichân không tranh chtip thu dua nhau..)..t AlBukhory và Muslim.
Qua hadith khâc khi mçt nguùi dàn ông nqhôi Rosul (saw) vè chimg nào së xày ra ngày Tânthé ? Rosul (saw) trâ lùi: ( Khi nào sw tin cqy (ttnltnhiêm) không côn duqc coi trçng nîta thi së ilên
; \ ,nt^ ,r | \.. 4\ 4 4 | l- 'gân ngay Tqn thê ). Nguôi dàn ông dô hôi tiêp:Thé nào môi mât lông tin c|y ? Rosul (saw) trâlùi: (Khi duqc giao uôc dq,t tin cqy vào ngwùi nàodô lqi giao vq,t giao uôc tin cqy dô cho ngwài khdc
) (nghîa 1à bQi uôc, giao vât mà nguôi ta giao chominh coi chtmg, minh lai giao cho nguùi khâc,hay không làm trôn trâch nhiÇm khi dugc nguôi tatin c[.y,tfnh nhiêm)..' Al Bukhory và Muslim.
Nhiqg dâu hiêu l-crp: Eô là t,khûng hoangsë xây tu gàtr ngày tân thé, dô là dâu hiÇu vôi thfdU qua bâng chimg; giông nhu duôrng dây cân
thâng cô nhièu khût gât buQc l?i, së dugc thâo gô
t )- Hadith do Al Bukhory và Muslim ghi lpi,
' )- H"dith do al Bukhory ghi l4i.
-û,ruratùng gûr môt rôithâo ta.
I t9
së tàn khi gût cuôi cùng dugc
Qua y nghîa hadith soheh dugc Rosul (saw)cho huy muùi dâu hiÇu ldrn dô sê xây ra rruôcngày fâ" thé, qua hadiih sau:
Ong Huzaifah ibnu Usaidi Al Go'fary (R)thuat lai: Rosul (saw) dén vôi chfing tôi mÔa câchtïnh cù trong ltic chirng tôi dang tham khâo rùrauvè Ngày sau, Nguùi hôi, (cdc ,rs"ai,itang hçc hôivôi nhau) ? Chring tôi trâlùi: Thua chirng tôi dangnôi vè Ngày Tân thé. Nguùi nôi: ( uiU dô tâkhông xây ra ngoqi trù xây ra truôc dô muài dâuhiêu lorr) . Trong nhirng dtiu hiêu Iôn dô së xây ra.' Mây khôi së buc bînh câ bàu ffùi, xuat hiênDqial (nguùi mat *ât hoy *ât Ié), nhîing con vât
,t
nôi lên tù làng dât, mdt trài mec tù bên Tây, NabiIsa (A) con bà Mariyam (4 së xuiit hiên, Yajud vàMajud. Ba hiên ttông rè nhqt nguyQt thqt tûn sëxây ra: o hw6ng dông, xQy ra ô hu6ng tây và xâyra tqi bdn dao Arab, ,u6l cùng Ià ngen ltla khiingtà së *uât hiên tù Yemen,_tràn7srîp câ cluùng ph;,dô xô con nguài chây dên noi iu hçp tudt Jirg..'Muslim.
MQt trong rhûrtrg dâu hiÇu trgng dai dô,chirngtasë nôi so qua vè su xuât triçn cùâ Djal.
.Djal së gày xâo trQn, nâo lgan trong quân
a-(
chfrng vê su kêu gai rlggt ngào, thay Aôi nhûrnggiâo ly truôc kia dé bién chuyên theo rhùi dai, dé
' )- Hadith do Muslim ghi l3i.
_M_ru 120
con nguôi vui huong theo nhu càu cùa sU thamvgng itri.tr thû, sU nhUc dUc mà ông ta dua ra dé
con nguùi theo mQt câch dê dàng mà quên diIslam,-rài trô thành nhûng ké bfu tin, mù quan,
gày xâo trQn, lôi cuôn con nguùi vào sg làm thaqmà Rosul (saw) dâ cânh gia" nguùi Muslim vèhiÇn tuôrng së xuât hiên truôc ông ta mQt câch rôràng hiên nhiên và rôi dén luqt ông tà, qua nhirnghadith sau:
l- ] : C-: tib Àl .,l.- Àl cj-rt c.llô :c.llÉ g,'iî aP
i3i, b:r jÈ\ 4:1 VÎ ,.-,lKll Jrtlt'4î\l:$1 ii Y! é A, s9-,1t-$t t t,-i él # ùIlir..iL , j-tt\.Él
Ôtrg Anas Oltruât lai, Rostil (saw) cô nôi: (Không ,i'mat vi lîh giâ nào tqi không nhâc nhôcânh gidc công dông hç vê ngwùi mAt màt chuyênnôi lio, quâ rày ông ta chi cô mAt *h thôi, nhtmgchù nhân (Rabb) ,*o câc nguài ffigrç phâi làngaùi chi cô mAt *àt, và gi[ta dôi *fu cûa ông tacô viû chir .' K,F,R (cô nghia tà kafir)..t AlBukhory.
qb Àl .,l"- 4Jll cj-rt cJtE :cI3 4je Àl *;t ô;-,1o .r+l ,Je
aîy :l *'_f,*'*i i+ eÉ t^ dç.ll É qÉ #L1 !1 I, C-l,_+ 4-1+Jl tbl ,JH,#ilti , -,1t3t-,
â^1+ll d3r; ;ê|'ÉIJ ,;?I. gL-s.î,!t 4+,,-1 t f:,Ï ?'-;! JSl t'^3 é]i:t d)'s,_,1Éll
Ôttg Abu Hurairoh @ thupt l?i, Rosul (s,a*1
nôi : ( Cô phâi Ta së nôi cho cdc ngwùi biêt vê
Djal mà nhîmg vi Ir{abi truôc kia ilêu cânh giâc
t )- Hadith do Al Bukhory ghi lpi.
-M.%/
cafg dông cûa hç. Qrâ vâ,y, ông ta chi cô matmàt, ôrg ta së mang lqi vwùn Thiên clàng và Diangtlc, càn thiên ilàng cûa ông ta tà dia nguc 6aaivôi Allah), Ta Nobù cânh giâc cdc nguùi nhu'It{abi Noah (A) da cânh giâc ceng dàng cûa ôngTa,.)..t Al Bukhory và Muslim.
Không câch nào khâc hcrn dé thoât khôi sulôi cu6n c?m giô cùa Djal, ngopi tru bàng câchhec hôi dê hiêu biét và rhi hành rheo nhûng gihiéu biét châc chân, dûng thft.
Vè su hiêu biét, chirng ta së biét rô ông tacûng là con nguùi phàm, vôi thân xâc nhu chtingtl,,duy khâc là ô dôi mât ông tà, cô rhê là mât lé
@ât thuôrng hay) chi cô mQt mât và cô dông dâugiûa hai dôi mât chû Kafir, ông ta cùng àn ,rôttgvà thfch thû dôi hôi nhu chringta.
Vè hành dQng, môi làn hành lê (solah),truôc khi salarn dé châm dût solah ho{c sau khisalam xong chirngtacàu xin vôi Allah dé dugc xalânh vâtrânh khôi sU câm giô cùa ông ta. Và viÇckhâc nùa qua hadith cùa Rosul (saw) nôi nhu sau:
AÊt,J'j;{,e âÉ b.-] :fL:4*1" Àl .,.|-4Jé.C.". t,Jt*ill'A'# ' ii(lf !-j-y,)\l
Rosul (saw) n6i : (Nhintg ai hçc thuôc lôngmuài ayat ilâu cùa souroh Al Kof (18) së duqcbâo vÇ tù Djal )..'Muslim.
t )- H"dith do Al Bukhory và Muslim ghi l3i.t )- H"dith do Imam Muslim ghi lpi.
t2l
-û.%/
iJL;Str # i-& b 4 3J;r ti:/ \âJIl
: ê.ilJf :o
F)- Sg phçc sinh :
Qua bàng chimg cu thê tù Kinh Qur'an và
Sunnah cùa Rosul (saw) dâ dugc dân chimg, con
nguùi binh thuôrng vôi sU khôn ngoan mà Allahban cho dèu châp nhân và tin tuông mQt câch
tuyÇt AOi là së cô Ngày Phpc sinh, duqg tâi t?o vàAllah cho sting dây tùr ngôi mO, linh hôn së dugcnhâp ,ràg thê xâc và con nguùi së dén ffinh diÇn
truôc Dâng TAo Hôa, qua tùi phân cùa Ngài nhusau :
i:$l î-;é1 É , b:iij é!3.'+.t! p ) ,Jw cI-6
1ô15: ùri^j,"lt ( ùÉit< Rôi sau dô, chÉc chân câc nguÙi së
chét. nôi vào Ngày Phçc Sinh, châc chÉn câc
nguùi sê dugc dttttg sông hi..rr'Suroh :23: 15-16.
a.^$l ?i..r[.ll J.'s.; ] :C-lql" Àl .,l.- qF+ilï LI'!, qlc, ,jil^ t I]â il-P itii'
( Rosul (tu*) nôi : ( Vào NSày Phwc Sinh,
con nguùi së sông dqy voi bàn chân không, lôathê (vôi nhièu hinh hài khâc nhau)..Al Bukhory và
Muslim.
t22
t )- Soroh 2g:15-16
-M,%/ 123
rât câ nhûrng nguùi muslim tin tucrng dèucông nhân tuyÇt aôi vào Ngày phpc sinh, dô cùng
,9là mÔt su màu nhiÇm huyèn bi tuyçj qôi cùàAllah, và dô cûng t?o cho con nguùi biêt ràng giâtri.mà Allah t?o ra con nguùi không vô fch chibiét huôrng thu tranh châp rrên rhé ùutt này, màphâi dugc trô vè vôi Ngài dé xét r.i, công binhcho nhûntg thành quâ tôt xâu mà nhimg vi iri giâcùa Ngài dâ cânh bâo, cânh giâc cho con nguùi,vây chô con nguùi cô nghe và tuân theo nhùngmÇnh lenh cùa Allah và cùa Sû giëL cùa Ngài haykhông, qua lùi phân cùa Allah :
y qJI #1, q; È$litr ffÎ -tir"=st ; ,,rJH cjj115: ùJi^3^JI ( ùr*.,$
( Phâi chàng câc ngucri nghi.àtrg TA t?ohôa câc nguoi dé giâi t\i và ràng câc ngucri sêkhông trô lei vûi TA.. )t Suroh :23: l 15.
Nhimg nguùi bâttin hq tù chôi, không châpnhân ràng së cô Ngày Phpc sinh, dô là môt s1r viÇih.otrg thé nào xây ra dugc aoi vôi su suy nghihiéu biét cùa hg, dô là su suy nghi hoàn toàn sailàm aoi vcri nguôi biét suy tinh, uiét câm nhân vànghi xa yôi trf khôn mà Allah ban cho :
Vê su hiêu biêt mà giâo li/ dâ cânh giâc,qua lùi phân cùa Allah :
," l' t{ | l'ot -l -f r | <7'^ :lr -- .. r tr - h,qdJr !+ dË l-ÉjC of l:liS llrlt ?3),JH c.X'!
7;..;,ûill ( l#.i 4rl ,é éll.j J!é u.r oÉtf b3i*T
t )- Suroh 2g:115
-û.%'"é/ t24
( Nhflrng ké không cô nièm tin nghÏ rà,nS chûng
sê không dugc phçc sinh trô lei (dê chiu sW
Phân xfr). Hây bâo chûng (hôi Muhampad) :
Vâng, thè bôi Rabb cria ta, chÉc chân câc
nguùi sê dugc dgng !6ng lei rôi sê ttugc bâo.tto Uiét vè nhûng ttièu mà câc nguoi dâ làm.Và dièu dô râtdê Aôi vrri Atlah ..
écji4ât1^tt ti#{3u l]l3lilllt .JtIr) 'Juc.l6-r3
' b- ( ;,yJl ê!É é$51 ,J'r',
( Và nhtlng kê không tin tuông bâo : (Giù (xét xfr) sê không Tây tlén cho chûng tôi,'Hây bâo hg ; Vâng, thè bôi Rabb (Altah) cûata,ilâ"g Uifi ilièu vô hinh, chÉc chÉn Giù (xétxû) sê xây den cho câc ngyil ) . Suroh : 34:3.
Vân dê liên quan dên sU phUc sinh và xét, ,A, c I tY ,-' | | -l- *---^-^ A tt-l^
\
Xù, tât câ nhùng kinh sâch dugc Allah truyênxu6ng tràn gian này dèu dông thuân vôi nhau, ffiàknông cô tU b*dàng hay tho tàttg ngày Tân thé
së không xây ra..Tât câ ttlty g tôn giâo chânh cô
Kinh sâch dêu thira nhân diêu trên.SU chimg minh mà con nguùi cô thé thây
và biét dugc : Allah Dâng T?o Hôa dâ cho con
nguùi thây sU phUc sinh cùa nguùi chét dâ dugcxây ra trên thé gian này, ô tlong suloh (chuong)Al Baqoro (Con bô) dâ nôi dên nàm lân vê su chêt
di sông lai dô.
Môt trong nhirng thi dU : I(hi quà: I(hi quân chirng
cùa Nabi Musa (A) nôi vÔi Nabi Musa là : Cht'rng
t )- Suroh 64:T
-M.%/ t25
.tôi chi tin khi nào chirng tôi dugc hÔi kién côngkhai vôi Allah. Sau dô Allah cho ho chét di rôi
A | . ' t ^
i\. r r? r '
sông lai dê xâc nhân lùi cùa Nabi Musa (A). Quacâu chuyÇn mà Allah dâphân'nè Bani Isroel nhusau :
ii't ot"ÉéubrlCéiq# ilr) ,JwLltôé; )'+ eréui+É, br'JA5Ê1;âiptl.Jl Ê33.iG3j;
5G55 :ô.-rr+lt .( b:jlf éH( và hây nhô lei khi câc nguùi .tâ nôi vôi
Musa :' Chûng tôi sê hôlg bao giù tin tuôngthày t-rùr phi .n,nttg tôi thât AilaÈcông khai '?
\n thé, luûi tàm sét .tâ dânh câc t g,rùi tronghic câc nguùi mBc kich rô (cânh tuông). nôi TaIàm cho câc ngucri s6ng lai sau câi ctrét cûa câcnguoi dé cho câc nguùi côn c6 dip tq on(Allah).. >>t Suroh : 2 : 55-56.
Nhimg câu chuyÇn khâc:Thf du thû nhi : Allah thuft lai câu chuyÇn
cùa Dân Do Thâi dâ giét nguoi, nhtmg chôi câitÔilôi cùa minh mà cir tranh câi nhau, qrru lùi phâncria Allah :
( Và hây nhô lei khi câc nguùi dâ giétmOt sinh m?ng nhung câi nhau vè nô (vU ânm?ng) . và Allah dua ra(ânh sâng) dièu (bf âtt)mà câc nguoi dâ giâu giém. Bôi rhé TA (Altah)dâ phân : ' Hây dânh nô (nguoi cHéq vôi m0tb0 phân cria nô (con bô câi dâ té). ' Bàng câchdô, Allah tàm cho nguùi chét sông tei ( và khai
t )- S.rroh z :55-56
-û.%é/ r26
tên cûa thû ph?m trong vg ân m?ng) và làmcho câc ngucri tirây Uâu fç cûa Ngài (Allah) dô
may ra câc nguoi hiôu rô (sU tinh cûa vU sâtnhân..
Câu chuyÇn khâc vè nhirng nguùi bÔ chây
sg chét, rài Allah cho hq chét xong sông l?i, qua
lùi phân cùa Ngài :
(( Hâ Nguoi không dê !, dén hàng ngànngucri vi sg chét mà bô nhà cfra cûa hg r?.tih"V sao ? Altah dâ phân vôi hg : ' Hây quyét tfrt rôi Ngài làm cho hg sông trôr l?i. Quâ thât,Allah ,ât mçc Nhân tùr voi loài nguùi, nhungda sô nhân loçi phU on (Ngài).. >r' Suroh : 2 : 243.
Câu chuyên thir tu ; cô nguÙi di ngang qua
thfuh"phô hoang tàn nâttan, và nôi làm sao Allahcô thê 6i tpo tài dugc, nên Ngài cho chét di vàsông lAi, qua lùi phân cùa Ngài :
<< Ho{c nhu ai dô dâ di ngang qua mQt thifiân hoang tàn, nhà cûa sçp dô. Y bâo : ' Làmsao Allah plçc sinh tei thi trân này sau khi nôdâ chét (thé này ?). Bôi thé, Allah làm cho 1;
cnét mQt tràm nâm rôi dgng y s6ng l?i..Suroh:2 :259.
Câu chuyên thû nëm : Câu chuyÇn cùa NabiIbrohim (A) và nhûmg con chim, guâ lùi phân cùa
Allah nhu sau:
t )- Suroh :2:72-Tg')- Suroh 2:z4g' )- S,troh z:2sg
-M.fu t27
Và hây nhô khi lbrohim thua (vôiAllah): 'L?y Rabb cria bè tôi I Xin Ngài cho bètôi thây viÇc Ngài Iàm cho nguoi ché1 s6ng hinhu thé nào ?' Allah phân bâo (Ibrohim) :
Hân nhà nguoi không tin (viÇc phçc sinh) traysao ? (Ibrohim) thua: Bâm không phâi thé,nhung dê cho bè tôi ttugc yên tâm (ràviÇc dô).(Allah) phân: Hây Aet bôn con chim, tâp tuyÇncho ch,ûng xu huong vè ngucri (cOt chûng lai vàbàm chûng thành tùrng mânh;, rôi d?t tfrit bàmcûa ch,ûng tai môi nggn dài, rôi ggi chûng,ch,itrg sê bay nhanh dén vôi nguoi. Và hây uiétràng Allah Toàn_Nàng, Toàn Tri (dû khâ nàngvà sF hiéu Uiét dé làm mgi viÇc ).."t Suroh:2:260.
Bàng chimg mà trî,6c con nguùi c6 thénhpn tht'rc dugc, guâ sy diÇn hinh nhu sau:
Thû nhut: Allah Dâng T?o Hôa dâ t?o ratrùi aâmg gi trong dô, dô là nhûrng thû màNgài dâ t?o hôa ra truôc tiêp, AOi vôi Ngài làDâng Tao hoâ ra thé gian này (nhûng gi truôctiên) thi aOi vôi Ngài cûng không cô gi t-hO Aê tait?o oô, qua lùi phân cùa Ngài:
: e:_!l (;!ri É Ot3'lt t3+.fIt _ir) ' JH c1tj
( Và Ngài là Dâng khôirôi tâi tâp nô và dièu dô-rât dêSuroh : 30 :27.
27sF viÇc t?o hôaaôi vôi Ngài.. ,r'
t )- S,troh z:z6oz )- Suroh go :27
-û.fu r28
Allah dâ phân vè nhirng nguôi tù chôi viÇc
tâi t?o lai nhimg cUc xuong dâ mgc nât, qua lÔi
phân cùa Ngài :-iJSr
i':ti J's lbfril çrll ti#=l .Ji I ',rJH
dl^i
79; cl*l(Ël'pll< Hây bâo y (Muhammad) ' Dâng dâ t?o
hôa chring hic 9"n tlâu sê PhUcBôi vio Ngài Uiét tât câ viêc t?o36 :79
sinh chring l?i.hô4..
ThiI nhi : Hây nhin nhimg mânh aât hayX ,. * \ -
1\-^ -^l^-mau rugng khô cân, hoan tàn nhu chêt- di, nhrrttg
khi Altah ban mua xuôttg, chirng lai sôttg dâV và
nhûng thâo mÔc cây.cOi dua nhatr mà mÔc và cô
trâi. Dâng cô du. q,lyètt lyt dê phUc sinh mânh dât
dô cûng cô quyèn lyc dê tâi sinh nhûrng nguùi dât A. r \ . | , , \T \ '
chêt, qua lùi phân cùa Ngai :
çrtq ! $+jG KJti'ot e\;ll u/. $'j3) r.JH dt!
;Ç+1) tSjJ . \jr' ', Ct ti: +U*t;.J-lJlr . *ÉJl l=Âj
11- 9:o: ( a:l!l 4Kqi É$i4+ u*+=Tr
( Và Ta ban nuôc mua dày ân phric tùr
trên trùi xu6ng mà Ta dùng làm mqc ra vuùngtugc và trâi hat vào mùa gqt. Và cây chà-làcao lôn tlâm ra trâi tùrng chùm tûng -lângochông lên nhau . Làm lucrng thçc cho 9àV tôi(cfia ntunl ., Và Ta dùng
"". dô làm sông tei
mQt mânn Aât dâ chét khô càn. Và viÇc PhBc
sinh sê giôttg nhu thé.. ,>t S.rroh : 50 :9-1 1.
r )- Suroh g6 :Zgz )- Suroh 50 :9-11
-û-%'fu 129
Con nguùi vôi sU thông minh, ho4t bât màAllah ban cho thây và nhân thûc dugc rùimg gixung quanh và ô trên dàu cùa hg, ffià chirng iukhông.thé nhin thâu dugc su tân cùng cùa nô, thihiéu iàrg Dâng dâ tao ra trùi dâtvà vû try bao labât ngât
"àv dâ clt rrhùng quyèn hành, rhé luc tôi
cao vi dai nhu thê nào môi t?o hôa ra dugc rrtrûngdièu huyèn bi không lô nhu vây. Vinh quang troiAllah, Ngài dâ tao ra trùi dâtthé gian này nhu thénào, thi viÇc tâi tao hay phuc sinh nltûmg mânhxuûrg dâ muc nât Aoi vôi Ngài thpt là dièu dêdàng, guâ lùi phân cùa Ngài :
;lQ rÈ-rTt, gtr^l"tl étr ç)ll L{lrl ) :Jt i c.Iô
81 ;cl-+.(ËFJl iitlJl riréÊ*J!"éldù1 é( Hâ Dâng dâ t?o hôa câc tàng trùi và
trâi Aât hôlg cô khâ nàng t?o hôa ttugcnhirng câi giôgs nhu hg hay sao ? Vâng, thâtvây, Ngài tà Eâng T?o Hôa Toàn Tri ..36 :81.
G)- sFchép hành vi..
: çrSl t t;t.ir çtrlf3 i.Ê€l - 3trinh diÇn, xét xfr và dgc sô ghi
Nhirng lguùi muslim bât buQc phâi tintucrng tuyÇt dôi ô sU tnmg bày, dua ra nhûrng sô
sâch hành vi mà hq dâ thi hành trên tràn gian nàydê dugc Ngài phân xét qua sU Công Bàng tuyÇt
t )- Suroh 96 :8r
M,ru 130
dôi cùa Ngài, ffià không ai bi thiêt thôi, guâ lÙiphân cùa Ngài:
"#3;t^^.Jl Éli,iil'J .'i'{itl çr;i':**) rJH dô
'q ''r{{1 û-i"'çfi'5ÇL;'JT ,rÉ i{filj.br: $iêe9j;â-itJl (
^$ts É* "S U ùê'É #";,). 4+;t13 {"-Â
18-15
< Vào Ngày dô, Bién cô trgng dei sê xâyra. Và bàu trùi sê chê làm dôi bôi vi vào Ngàydô nô sê mông manh. Và câc Thiên Thàn sê ôr
trên ranh giôi cûa nôn và vào Ngày dô tâmThiên thàn sê khiêng Ngai Vuong cfia Rabbcûa Nguoi bên trên chring. Vào Ngày dô' câcngyoi së dugc triÇu tâp dê xét Xû, không -,gttlièu bf mât nào cûa câc ngucri sê tlugc giâunhçm nfra ..
l,^S EJ:i3+ riJ LL êçt "J'
l-'4-a's) rJH dE
48 ; ui6Sll . (i"i iJ:Î étlitr( Và ch,ing sê dugc dân dén truôc màt Rabb
"û? Ngucri sÉp thành hàng ngû chinh tè. Châc
chÉn câc ng,toi tlén g?p TA.giông nhu tinhtr4ng TA dtt?o ra câc nguoi làn dàu.. >>t suroh:18 :48.
gât buQc ntrirng nguùi muslim phâi tintucrng.tuygt eôi vè sU phânxét cùa Allah rrè hànhdao iôt xâu cùa hq trên thé gian này, nhu thiênkinh Qur'an và Sunnah cùa Rosul (saw) dâ dè
câp. Côn Aôi vôi nguùi kafir (bât tin) thi không cô
t )- Suroh 69 :15-19z )- Suroh 18 :48
-M.%/ l3l
str phân xét vè hành dao tôt xâu cira he, vi h9không hè cô sç hành dao dirng thAt và tôt'nào dôivôi Allah, chi cô dièu tôt
"âr cira hg dâ cu xù và
A /\ \ t . r tr 'sông lrên trân gian nây mà hg dâ t?o ra dê phânbiÇt tôt xâu giùa hq. qua lùi phân cùa Allah :
1*irli t-Ls'.j(sJI a)rs éL! bff)t rijq ) ,JH dlÉ
.b*4qt^+ i+"Ç -ii"i . )b$d.ti$ ç:l É t1G .
.e;Lt îYjsfu.UF ést Aul: 1)rt;$f Jt i.r$j.l)rl;;!iÎ ; gK +3y.b)^,.sll4-: .tt_#|re+ -i..r*
:,-ltiiû)l ( UÂ! ùts'4':ù! é .'131-7ùI br'î$ûI15-6
< Này hfi con nguùi ! Quâ thât, nguoitàm lçng trét srfrc vât vâ dê trû vè (gep) Rabbcûa ngucri, bôi thé nguoi sê gap Ngài (Atlah).Do dô, Aôi voi ai dugc trao hô so cûa minh ncritay phâi. Thi sê dugc thanh toân bàng mQtcuQc thanh toân dô dàng. Và ttugc trô rè vôigia dinh vui vé. Ngugc l?i, Aôi vôi ai dugc traohô scr cria minh tùr sau lung. Thi sê kêu gào chodugc chét phût; Và buôc vào Lfra nggn châybùng; Quâ thât (trên tràn thé), y dâ sông thfchthû vôi gia dinh ! Quâ thft y dâ nghi sê khôngbao gio. trôr l?i (gep TA); Vâng, Quâ thât Rabbcûa y hàng thây y .."1 Suroh: 84:6-1 5.
Bà Aysah @ (mç cùa nhûrng nguùi tintucrng) thupt lai lùi ctra Rosul(saw): ( Không ai bixét xir lqi duqc thodt than ). Bà hôi: Thua Thiên-Sû cô phâi Allah dâphân vôi y nghia: (Do dô, Aôi
t )- S,rroh 84:6-15
-û.ru r32
vôi ai dugc trao hô so cûa minh noi tay phâi.Thi sê dugc thanh toân bàng mQt cuQc thanhtoân dê dàng). Rosul (saw) trâ lùi: ( Dô chi là sQr
trinh diên hai ngô, không mat ai lqi cô thê thodtthân duqc) (tù sv khô khàn vât vd truôc sU chùdqi dé xét xtr)..r Al Bukhory.
Nguùi tin tucrng ..ûrg phâi tin ràng, ngàyxét xù dô së fugc trao hô scv vê quâ trïnh hành daotrgng cuQc sông cùa minh ô trên thé gian này, vànéu nguùi nào nhân dugc cuôn sô noitay phâi vôisç tnmg bày là di dring theo con duôrng tawhid vàhành dao dring thât thi h9 së hâng hoang vuimtrng cho sU thành công cùa minh, euâ lôi phâncùa Allah:. Çti$ tri'j31â3U ijr+, )i**#âi.ti$ ç:l ùi tlG ) 'JH
dtiÉ ç . !1*l'-s'{t'), ,f ]#. ArlL+> d.tllçFiÎ i''i-i'!' élÊqïl çj riiLf U., tiJÀ liilr l-rK.€1. Çi* .)4\L
24-19:ilrJt ( 1+I3t( Bôi thé, Oôi vôi ai dugc trao cho Sô b0
cûa minh ncri tay phâi thi sê nôi : ' Dây, hâyrlgc Sô bO cûa tôi '. ' Tôi nghï tôi sê hQi .ilû (dièukiên vè) viÇc thanh toân cria tôi '. Bôi thé, y sêA/song mQt .tùi s6ng h4nh phûc; Ncri mQt ngôi
Vuùn (Thiên ilàng) trên cao; Cho ra trâi tùrngchùm ( thâp và gà,n) vùra tàm tay hâi; Hây àn
I Â rr 2. / \
và uông thoâi mâi vi tliêu (thiÇn) mà quf vi dâ
t )- Do Al Bukhory ghi lâi.
-M.%/ 133
'gôi di truôc cho minh vào nhûng ngày atâ
qua.."l Suroh: 60: 19-24.
Eôi vôi nhu1g nguùi kafir (bât ûn), nguythiÇn và nhimg ké lâm than, hq së dugc trao Sô b0qua tay trâi và sau ltmg. Khi nhân dugc sô bO dôthi h9 kêu gào khôc lôc, than thô vi biét nhûmg gisë xây dén vôi hq, qua lùi phân cùa Allah:iléçtjJÉs!r-iutÉs ç:l Ér11':) 'JE
d,iel t .At ^o lËll çils ti$U . i.i..'.t:.,> É J31 CJ . arrÉS çi:î( i.& Ft e b . ;Éi ir* . 4$ut,&
ï rïït< Ngugc lei Oôi voi ai dugc trao Sô b0
cûa minh ncri tay trâi thi sê than: ' Thât khôthân tôi I Thà ttùrng giao cho tôi sô b0 này criatôi I Và thà itùrnq hay Uiét gi vè viÇc thanh toân(này) cûa tôi t Ôi, thà chét phût di cho rôi I
Cûa câi cûa tôi châng girip gi dugc cho tôi ;
Quyèn hành cùa tôi dâ rcri bô tôi I (Cô lÇnhpfrân:) Hây trlm UÉt và trôi hÉn taii Hây nuônghÉn trong nggn Lûa (Hôa ngçc).."tsuroh: 69:25-31.
;Ll;*a'llJ illjriJl - _,y
G)- Cân cân và câi cà,, sirot..Nguùi muslim phâi tin tuôrng t. cô sU phân
xét, vôi cân cân công bàng tuyÇt dôi cùa Allah,qua lùi phân cùa Ngài:
t )- Snroh 69:Lg-24
' )- Suroh 69 :2s-31
-M.ru 134
( bi+*t. É éj A diÉ U#tlliL tts ,JItqS bii47:ob+Tl
( Và TA sê ttriét tâp câc bàn cân công tfvào Ngày Phçc sinh. Bôi thé sê không cô_ mqtnguoilrinr, hàn) Iào bi A6i xû uât công vè nâtcrfr tilièu gi. Và néu @hûng cô tàm mQt viÇc dùnhô) bàng sûc nàng cria mQt hat câi di nfra, thiTA cûng sê mang nô ra (cân do). Và lnQt minhTA dû ia- công viÇc thanh toân sô sâch..Suroh :2I :47.
Theo Sunnah cùa Rosul (saw) cho biét làcân cân cùa hai bàn cân mà chirng ta dugc biétnhu hiÇn tqi dê cân do hanh dao sau khi xét xtï*,ong, bôi vi sp xét xri thi dça vào nhimg hành dpo
tôt xâu, côn cân cân dê plrân biçt trgng lugng cùa
viÇc mà minh de làm dê dugc thuôrng phat tuytheo trgng lugng dô, nên không met ai bi thiêtthôi c.,â.
Tin tucrng chiéc càu Sirot bfu.ngang qua dia+Â ' ,l '^ 4! - '
nguc dê di dên thiên-dàng, ffià tàt câ mgi nguÙidèu phâi buôc ngang qua dô, tôc de và trgnglugng mà nguôi di trên càu dô dUa vào sr:r hànhdao cira hç. .
Vào ngày dô, cô nhimg nguùi buÔc qua t*nhanh nhu nttây mât, nguùi thi nhanh nhu sâm
xét, nguôi thi nhanh rùu giô thôi, ngucri thi nhanhnhu ngça dua, nguùi thi nhu lac dà chây, nguùi
t )- Suroh zL:47
-M-ru 135
thi nhanh nhu nguùi chây, nguùi thi nhu di b0,nguùi thi di mat câch khô khàn nguùi thi khâpkhénh và rot *uông dây.àu và vào aiu nguc . C:àicàu thi nhô và bén giông nhu luôi lam ité cao râu,nên con nguùi buôc trên dô là do trgng luçng vàsirc nhanh cùa su hành dao, nhûng ai buôc quakhôi càu thi së dugc vào thiên-dàng. (càu xin vôiAllah ban su thhh công cho chring ta dé buôcqua khôi câi càu thù thâch dàv gian nan d6, màkhông ai ctnr rôi dugc ngoai trù hành d?o chinhtrçc dirng thgc cùa chûng ta trên dùi mà thôi,Amine).
chring ta phâi hiéu biét ràng, nhûng ai rhuchành dirng theo nhimg giâo ly và con duôrng chânchânh cùa Allah do Nabi Muhammad (saw). À .t .
^. t \
truyên giâng trên thê gian nây, thi hg môi thoâtthân và buôc qua thhh công dugc trên ràuSirotgol Mustaqim ô Ngày Sau. Ngugc lai nhimgai không thi hành di dûng theo con duôrng chânchânh cùa Islam giâng day ô trên tràn gian này thingày Sau h9 cûng không thoât khôi su rhù thâchvà buôc qua dugc càu Sirotgol Mustaqim này.
Trong lirc chù dqi dé buôc qua càu Siror làmÔt thâm trpng ghê gcrm, dâ thé ntrtmg thành phànkhâc nhau trong cuQc dùi này së dugc chimg minhthê hiÇn ngày dô, nguùi tin tuôrng (moamine) rhidwrg qua mQt bên côn nhirng ké nguy thiÇn daodirc gi? và nhûrng ké bât dn thi d*g qua bên.Chen lân và dành nhau mà di, hoàng cânh thât hôn
-û.%/ 136
lgan. Nhimg nguôi tin tuôrng thï nhanh chông hcrn
dê buôc quacàu, côn nhimg nguÙi khâc thi tranh
dành nhau dê di nhtmg rôi không ai trong qh*g\. r A, ,rc +! *---^
\ -L-t- +LA^L
\
nguùi bât tin di qua dugc câi câu thù thâch nây.
r _ltlltg ajilt -eH)- Thiên ilàng và ttia ngçc..eât buQc chirng ta phâi tin tucmg ràng
Allah dâ tAo ra thiên-dàng dê thuôrng cho nhtugnguùi tin tuong. Và chirng ta cûng tiq tuÔng 1à
attatr dành dia ngpc dê phpt nhùng kë bât tin.Thiên-dàng và dia,ttgp? cô thât, không cô
sU nghi ngô bât tin ô dièu nây. Dia nBUc là ncvi
dành cho kê thù cùa Allah, côn thiên dang là noimà Allah ban thuôrng cho nhimg nguÙi làm hài
lông và thàn phuc ô Ngài.tl3-É'r,ét JtSl lrâ3ii lj'il ,j's li'31 C Oti I rJH dt!t;!);'r\tf;; &;It i&'r. dri-tsg tripl â:çtllr u"l3l
tiJb t-iliÉIs ltiJTl tiili a,âjjtrÉ; # bf ç:,t-I-lJt
#; ti+t:ill ! l-i1j ljii rra ti! )iç)ll lr IJI! tsjj {-6 a25-24: eJÊlll (
-ù:iIÀ tis '*':l-,'et: ef;il tis( Nhgng t)ér câc nguùi không -thô làm
tlugc và chÉc chÉn câc ngooi khgtg thê làm ttôithi hây sg nggn Lfra mà ctrât Aôt tà con nguùivà dâ ttugc chuân bi sin cho nhitng ké phûnh$n ttrfrc tin . Và hây Fâo cho nhfrng ai cô dûctin và làm viÇc thiÇn oè viÇc hq sê dugc (Allah)ban thuông nhfrng nggi Vuùn bên duôi cô câC
dông sông .nay. nnôi làn hç dugc cung câp trâi
-M.%/ n7
cây cria ch,fing làm thgc phâm hg nôi: ' Dây lànhfrng môn mà chûng tôi dâ dugc cung câptruôc tlây ". Và hg sê dugc ban cho nhfrngmôn àn tuotg tF, và trong dô hg sê cô nhûngnguùi vg trong sçch và sê û trong dô .ilùi dM.."1 Suroh : 2: 24-25.
Trong thiên-kinh Qur'an dâ diên â râtnhièu 'nè cârnh tuông cùa thiên-dàrrg và dia nggc,diên tâ vè su pung sudrng vui hucrng;à vè su t*rgphat dau khô thât nhièu mà chirng ta tim thâ'
ad
trong kinh Qur'an. Dôi khi Allah phân vê thiên-dàng xong lai phân vè dia lguc cùng ltic và ngugclai. Dôi khi Ngài diën tâ vè thiên-dàhg và kêu geicon nguùi hây co eâne hành dao dé dar A"q.thiên-dàng và cânh câo vè sg tnmg phat ghê gcrmtrong dia nguc và kêu ggi con nguùi cô gânemàtrânh xa nô. Eôi lirc Ngài lai diên â vè ntrûng gichuân bi cho nhimg trguoi dugc vào thiên-Aan[ aéhucrng thu tr6, và cûng diên â nhirng gi khô cucgian nan, dau khô khi bi trùrng phat trông dia ngucmà nhûnrg ngucf b! dày vào dô së chiu dprg.
Dôi vôi chirng ta là nhûmg nguùi tin tu,crng,chirng ta phâi hoàn toàn tin tuôrng tuyÇt dôi làthiên-dàng và dia-nguc dâ dugc Allah t?o ra và nôhiÇn hûru ô ngày hôm nay.
; rJlJ,^c, .Ji ( bilLt! iiiel ): Airll itp Jt-i LIl'i
133
t )- Suroh 2;24-2s
-û. """""",/
"..dtrgc chuân bi cho nhfrng nguoi ngay
chinh sg Allah.."l Suroh: 3: 133.
2 4: ô.-)+ll ( ,:ll-rtts! bie'1 ) : JL'll t cl!-r
"..dtrgc chuân bi bi sân cho nhfrng kë
phû nhfln drfrc tin .."2 Suroh:2:24.â4i éLf ciu 11! ] : C-lt*l'Àl ,sl"- .,4lll cjy*-r
br.iÉ*ll dÂÎ ,i btS ûp , .,*ÉJljôlÉJt+;r'i; + iÈ-n. çJujl [;Utl dÀf ',,,rtrtSt dttT br lits'r[:, 4lill dÂl
Nabi iqu*; cô nôi : (( Mat khj Thting ta chét
di, 'thiên thân' së cho chûng ta thây noi ô vinh
vi'én ctia chting ta vào buat tàng và b,uôt tlrièu fti!,,éu nguài nào duqc vào thiên-dàng thï hç së thâychô ô cûa hç trong thiên-dàng, ,,ô, nguùi nào bldày vào dia-ng1c thi hç së thay chô ô cùa hç
trong hôa nguc ))..'Al Bukhory.
Nhimg dông thiên kinh Qur'an và hadith (Su1rn"A
cùa Rosul (saw) dâxâc nhân và nôi ràt nhiêu vê
dè tài này, nên Ahlus Sunnah và Al Jamaah (tâp
thê) dâ dông thufn ràng ; thiên-dàng và dia nguc
dâ dugc t?o ra và chring hiÇn hÛu Ô ngày hôm
nay. ,
Cting vAy, chûng ta cûng phâi tuyÇt dôi tintucrng tà"g; thi-ên ctàng và dia tgUt së tôn qi mâi
mâi không bao giÙ tàng, qua dông kinh Qur'ansau :
138
35 ;rcjl ( tilFl ëli tiJsl ) 4bJl rJe Jt-r dé
t )- suroh 3 :1gg
' )- Suroh 2:24' )- H"dith do Al Bukhory ghi lpi.
-M.ru ng(( .. và bông mât cûa nô sê vinh cûu.. ,>t
Suroh:13:35.fiilt ijl\ Ctl: C-: qlr Àt .,l^- Àt d:*-,1,Jé_r
.C".. t l:,iï !r.Jljr , ,& Irr ÊrSRosul (saw) nôi : (( I{hîing ai duqc vào
thiên-dàng, thi sung suông, vui vé không chân nânvà vînh c*a không bao giù châ ))..t Muslim.
Allah dâ phân 'rrè su truôrng c\ru cfia diangpc, guâ lùi phân cùa Ngài :
37 ; ôrrrJt ( ëi: LtÉ #j ) : Jt*j d13
(.^. và hg sê chiu mot hinh phat triènmiên..
ll' t
Ép LÉ{ !r l..ÉÉ$ÊÊrl" L}T)U ) :.,,ll*3dy336: Éu( ti+r; è
( .. ch,fing sê không tilugc quyét dinh chochét phrfrc, và cûng không ttugc giâm nhç hinhphat cùa Ltra (Hôa NgBc).. ,ro Suroh : 35 :36.
1.,././ t|' v. '1r-1t* l..tt., ' / / re. z I ''
"L:r" J; rl\'.al) qC W,r-.}t, ôVnA U [j,"JI/ .-,qr' J;;rJ) ;iw -ûL'ôk;u: s&,/////////Allohumma inna nas aluka ridoka wal
jannata wa ma qorcoba ilaihima min qawly waamaly wa na-u-ztt bika min sakkhotika wan narrywa ma qorba ilaihima min qawly wa amaly.
t )- S,rroh 13 :gs
1 )- Hudith do Muslim ghi l4i.' )- S,rroh s:g7o
)- S.troh 3s :36
-M.%-â'/ 140
Ôi Allah, chirng tôi cà.t xin Ô sU hài lông
cùa Ngài mà ban cho chting tôi thiên-dàng qua
nhûng sU hành dao cùa chting.tôi tù hành dqng và
lùi nôi. Ôi Allah, chûng tôi càu xin xa lânh tù sU
giân hôtn cùa Ngài và xin Ngài xa lânh chirng tôiitr ttra dia ngqc,qua nhimg hành dông bâtchanh vàlùi nôi không tôt lành cùa chirng tôi. Amine.
Jrilb irL."!JlDrfrc tin vè sF tièn iilinh
: lilt+ irtçlj| iLA-l1),- tf nghia drfrc tin vè sF ûèn iilinh :
Bàt buQc chting ta phâi tin tucrng tuyÇt dôilà tât cânhimg$ièu xây ratôt hay xâu dèu do-sçan bày xép dëttË" cùa Allah, bôi vi Allah là DângChù Nhân, Ngài an bày tàt câ nhûng gi Ngài-
A ,A, , f, \ -- , 4! -l- - -rr-- lr^ \ '
muôn, tàt câxây ra dêu do y dinh cùa Ngài, tàt cër
nhûrng bién hôa dèu nàm trong sU qui dinh, di$do4t cira Ngài, không mQt vât hay diêu gi tth? dên
dâu, xây ra trong vû try bao la bât ngértnây dêu do
sU dinh dopt rùu Ngài. Tât câ xây ra dèu nàm
trong s\.r dinh dopt và do mçnh lÇnh cùa Ngài,không cô ai hay vât gi lt""tt khôi sU ?n bày cùa
Ngài. Nhirng gï xây ra dêu nàm trong tiên dinh mà
Ngai dâ quy dinh.trong'c.r6n sô cùa mgi nguôimôi vât.Ngài là Eâng tpo ratâtcâ nhûng viÇc xây
-M-fu t4lra và biên thiên cho nô lê, tù sç hành deo và cuQc
A ^ ., r.t t t
sông, nên ô dô cô sg tuân theo và slr bât tuân. Vàcûng tù dô Ngài r? lÇnh cho nô lç phâi thi hànhnturng gi Ngài muôn và câm nhimg gi Ngài khôngbàng lông, rùûnrg dièu lçnh hay'cho phép r'âkhông chà phép dô, Ngài t?o ra dé nô lÇ ro q"va"tç do ltra chgn chû không c6 su ép buQc û d6,ngugc lai nô xây ra hay dugc thi hành tùy vào khânàng cô thê cùa mqi nguoi mà Ngài không dôi hôiquâ sirc cria con nguùi.
Allah là Dâ."g Tao Hôa ra tât câ và cûng làDâng dâ an bày dè;dinh cùa tât Çâ,Ngài soi
"i"ghucnrg thiÇn rùimg aiNgÈi muôn, và Ngài kùôngsoi sâng và không diu dât ai ruy Ngài và do ruKhôn Ngoan Tinh Tû cùa Ngài, không ai cô théthâc mâc nghi ngù d?t vân éè vôi Ngai, chi côNgài Pry Nhûr môi là Eâng së chât uân chûngtasau nây.
Su tin tucrng ncri tièn dinh ctia Allah là mQttrong
"lt.l"g tlèr tâng càn bfu cùa dtic tin (imam)
không thé thiéu dugc nhu hadith vè rilrûrng câu trâlùi cùa Rosul (saw) khi thiên thàn Jibriel (A) dénhôi và day Islam cho ban hûu cùa Rosul (saw) vèiman nhu thé nào ?
4iSJ 4iS3).J Àtr ù}û1 ] : d-l 4+b Àt sl-- dl6.C*. ['$: o;É lilt+ t_ntsi5Vt eCll 4LJJ
Rosul W nôi : ( Dicc tin là phâi tin tuông ôAllah, ô nh;rng vi thiên thàn tùâ Ngài, ô nhntgkinh sdch mà Ngài da truyèn *rông, tin tuông b
-M-%Â,/ 142
nhirng vi sti giâ ct)a Ngài dd gÔi *uôrg, tirytuôngô
"S"y phân xét ,u6t cùng, tin tuÛng Ô tièn dinh
ttit hoy *âo)..t Muslim.
ijtf +É âjr'F al bf il I : C-: trl' Àl ul.- cjti-r
trjts $j j's, # Ctlà -e Êi;gl a*'tl ijtlr Ajf;qÂi r:.1 ds ijrr dl bK'rJi'r, #-t^tÎ cr lJiÀ # Aîn:t
br pÉ:;:Ë! ,b'l"s élL illi t Ju;i Àl dli! d Iï1bl él1l:ri4i1, 'rlb$ iI altJ":.lbf:,rllJ^lll bs il *l+t^-Î t^
. r,o=1 4+')-.î [ rt:tl,dilii 13Â -b é auRosul (saw) nôi : ( Nêu Allah cô hành hq
nhirng nguài @ii ô ffên trùi và duôi diit, Ngàikhông hành hq mAt cdch btit công ilâu , nguqc lqir),.hong an phwôc lçc cûa Itlgài bao qudt hon nhtingstc hành dqo cùa hç dA thi hành. Nêu ai trong câc
nguài cô tièn nhu ruii Uhud và tiêu dùng nô trên
con daàng phwc vtl Atlah, It{gài không chiip nhqn
vqt tiêu dùng dô truôc khi câc nguài châp nhq,ry
tin taông ô sI{ fièn dinh cûa Ngài, và hdy biêt,àrg nhirng gi !ây ra vÔi câc nguùi dô, không
ph(i là diêu xâu cho cdc nguài dâu, và nhintg-dièu
cdc nguùi cô thé sai tàm dô không phâi làhqi câc ngnat dâu, và néu câc ngyài chû di mà
không cô dtlc tin rè nhirng dièu này thi së bi dày
vào dia nguc )..' Ahmad.
:$3Jt+ irL-Jf *fJi- ç, .rÉ1 Çtl û;54+iJh irqlJl
t )- Hudith do Muslim ghi lpi.t
)- Hadith do Imam Ahmad ghi lpi.
-M-M t43
b)- Giai câp rè dûc tin noi sg fièn tilinh :
Diic tin noi sr+ tièn dinh qua bôn giai dopn :
Thû nhtrt : Tin tuong noi Allah Cao Câ làF
-1
Dâng hiêu thâu tàt câ nhûng gi xây ra trên troi vàduôi dât dù lôrn hoflc nhô dén dâu. Allah DângTao Hôa hiêu biét dugc tât câ nhûTrg tièn dinhtruôc khi t4o ra vû tru và nhân lopi, Ngài dâ an
bày fhtic àn, cuQc sôtrg, lùi àn tiéng nôi hành dôngvà tât câ ntrimg sF bién thiên, sinh ho4t, noi àn,gia dinh, ctuê quân xir sô cùa mqi nguùi, Ngài biétcà nhûng sU bi ân ffong tâm và sr:r phô bày cùamgi nguùi, Ngài biét truôc ai së là nguùi së dugcvào thiên-dàng và ai là nguùi së bi dày vào diaIIBUC.
I+JlJt cÉ i Y! 4r! u çrjt irt r ) 'JH dri
2 2:J^I=JI ( til'i-ir'llj< Ngài là Allah, Dâng mà ngôai Ngài
không cô "r01
Thugng ?é nào khâc (ilâng clugctôn thù) ; Dâng Uiét nét tilièu vô hinh và dièuhfru hinh. Ngài nât mçc DO l*gttg, Dâng nâtmgc Khoan dung.. ,rt Suroh: 59 :22.
;qfl.tlr (t.1I9 /ç iJsrlt:.f râAt blù:JEdÉT2
(.. và tàng AIIah bao trùm (quân xuyén)trét tât câ mçi vât (viÇc) vôi sF Hiôu giét cûaNgài.. ,rt S*oh: 65 :12.
t )- Snroh sg:22t )- Suroh 65:rz
-M.%/ 144
Thû nhi: Tin tuong ràng, nhtrng dièu (viÇc)
xây ra dâ dugc ghi chép trong xô sâch (Lauhun
Mahfus) cùa Ngài, Nên nhimg gi xây ra dô, Ngàidâhiêu biét truôc tât câ.
Qua lùi phân cùa Allah:q# ltr rt"ff ,r, i$rrdr +LÎ i; ) :Ju; dti
2 2: +dl ( tiT-9.1 ù1 dS cl+ p. ÉS æ Ut Èt,"iJf( Khôttg mQt tai hga nào rcri xuông trâi
Aât hoic nhàm vào bân thân cûa câc ngyùi mà
lai không dugc ghi chép trong Quyôn Sô DinhMÇnh truôc khi TA (Allah) thô hiÇn nô. Quâthât viÇc dô ,ât oa à6i
"an Ailah..
57 '.22.
-,1rtit Àf ;ûS ] : C-: tJIt Àl .,l.- ç+ill cJy-l
t aj-.-iJI b$l ._r_lTl_e .3lJ^.Jt !Ij+ rJî d$,sÉl
ua hadith cùa Rosul (saw) n6i : ( Allah dâilinh mÇnh cria tât câ (nhân toçi và
trong vû trU) truôc khi Ngài t?o thiên lâp ttianàm chgc ngàn nàm truôc )..'Muslim.
Thû bà : Tin tucrng ncri sU an bày xép qil và
do y Vtffin-ctra Ngàir mÔt khi Ngài Muôn gi
không ai cô thê thai dôi hay trânh dugc. Sy chi
dinh cùa Ng?i Sôrg,ai trânh khôi, nên chirng ta
phâi luôn biét ràng iât câ xây ra dÈ" do y Muôncùa Allah môi thành hay không, néu Ngài Mutintât câ dèu thành và ngugc lai ttén Ngài không
t )- Suroh sT i 22
')- Hudith do Muslim ghi lai.
an bày
-6-%e t45
Muôn, không môt ai trong vû try này cô thé làmdugc, guâ lôi phân ctra Ngài :
30 . ùt*..jTr l ilrr ;u{ û1 u!'r;:Lwrlj ) : Jt-j dlô( Nhung câc nguùi không mu6n dàng trùr
phi Allah muôn (huong dân..). lrt suroh :76:30.27 : 6alJ.l . ( ;U{ t. inl &{r ) :Jt : aly_r(.. bôi vi Allah làm Uât cû ttièu gi Ngài
mu6n.. ,r'S*oh: 14:27.Thû tu : Tir tuôrng ràng Allah là Dâng Duy
Nhût dâ tao ra tât câ, và Ngài Duy Nhirr là DângT?o Hôa chô không c6 ai (Thuqng Dé) khâc bêncanh Ngài. Ngoài Ngài ra tâtcâ dèu"là t?o h6a cùaNgài, và Ngài là Eâttg Cai Quân và nâm hét meiquyên hành trong tay cùa Ngài. Qua lùi phân cùaNgài:
16 ; Je_jl. (Erri$ AlÂ3t ) 'JU dl6
( .. Allah là Dâng T?o Hôa tât câ v?nvât.. ,r3 Suroh : 13 :16.
. ( l$fi;Jiii Eç A éL J); tut-r.r-' eJy_l
2:otljl( ..Và Ngài dâ t?o hôa tât câ mgi vât và
do luùng (mqi vât) theo ilûng mrfrc luqng cûanô.. ,ro S* oh:25 :2.
nât buQc chirngtaphâi biét ràng ; tièn dinhhay dÇnh mçnh là do sU dinh dopt an bày cùaAllah Tôi Cao, tât câmei viÇc dèu dugc thi hành
t )- S,troh 76:go
' )- Soroh L4:27t )- snroh 13 :16o
)- Suroh 2s i2
-M.k/ 146
do mÇnh lÇnh cùa Ngài, và chi do y Muôn cùa
Ngài môi thi hành dugc. Dôi vôi nô lÇ, chirng takhông cô khâ nàng dê dinh dopt hay thi hànhngo?i t* thi hành theo f Muôn cùa Allah, tté.,Ngài không Muôn thi h.ottg bao giù \âty ra h"uy
con nguôi làm nên, nên tât câ nhimg biên chuyên,sinh hopt dèu do y Muôn ctra Allah hay không tuyôNgài'
d , - . ) | r \Chting ta cûng phâi hiêu rô ràng râng, nhûng tiêndinh mà Allah dâ an bày truôc, dô là bi mflt tuyÇt
OOi cùa Ngài, không mQt ai biét dugc dù nhimg vithiên-thàn xâc cânh bên Ngài hay n|tmg vi sir giâcao qui cùa Ngài, không môt ai biêt dugc nhûmg
bi mft tuyÇt dôi cùa Allah.Nhimg nguùi tin tucrng luôn luôn hiêu tettg
,A, ., | ^t -\ t,
^ ti t | | '
; tàt câ nhirng gi thuQc vê Allah, guâ danh tânh dê
gei Ngài hay Ngài tç diên tâ vè bân tânh tuyÇt hâoériu Ngài dèt hoàn toàn, không thê so sânh huycon nguùi diên tâ dugc. Vi thê, nguqi tin tuôrng
luôn tin ràng ffi câ nhûrng gi xây ra dèu do sU an
bày và c6 ! ""ghiu
, Lt do cùa Ngài, né.t ràttg chirngta không hiêu dugc bi ân
"h*lg gi .*âI r.a dô, thi
chirng ta phâi hiêu ràng ; sU hiêu biêt thâi hôa ctra
chring ta chi c6 giôi han truÔc sU Hiêu Biét, Bao
Quât cùa Allah, nên tù dô, chirng ta không côn
nghi ngù thâc mâc truôc Dâng Cao Câ Vçn Toàn
mà phô thâc cho Ngài, vï chï cô Ngài môi d4t câu
hôi vôi chirng ta chô chringt? là qo vât cùa Ngàikhông dfi tu câch khâ nâng dê hôi Ngài..hay trâch,
-M.fu 147
than phièn vôi Ngài vi tâtcâ mgi viÇc Ngài dâ anbày theo tièn dinh cira Ngài, khôrc mQt ai hiéubiêt dugc, ffià phâi qui thufn và châp nhân.
: ! Àr -.*1 r- éLÉ op rsh e6iyf ilL -ec)- SF Uât binh vè fièn iilinh mà Allah dâ
an bày..Drîc tin noi sU tièn dinh mà Allah dâ an
bày, không cô sU mâu thufn AOi vôi sU thi hànhcùa nô lÇ, mà Allah dâ ban cho nô lÇ phuong tiÇnvà tg do chgn lUa trong viÇc thi hfuh, ffià nô lç cô{Èr À | \ | 4odù quyên hành dê tç do chgn lUa và thi hành, bôivi giâo L! và thyc té dâ chfmg minh nhûng dièunày, qua dân chimg sau :
Dôi voi giâo It Islam,sau :
Allah dâ phân nhu
. ( ti15. #t J! r3,it ;i3,jJ ) :4iirt,,i^ll ç'i Jlçi clE
39: i+rlt
( .. Bôi thé nguoi nào mu6tt hây chgn lâymQt chô ngr; vôi Rabb cûa y.."t S*oh: 78:39.t.tiJq$jY!ffiii,l i àr<iU) rtsl osJuc.llé_r
287 :ô-rr+ll 1 i',i"'iSl É tiJÉJ i',t-'S
(( Allah không Aât mQt linh hôn vâc gânhning (trâch nhiÇm) quâ khâ nàng cûa Nô. N6huông (ph,lc) rè ttièu t6t mà nô dâ tàm ra vàchiu phet vè tQi nô dâ gây ra. :t2 Suroh:2:287.
t )- Suroh z8:gg
')- Suroh z:287
-M.ru l4g
Trên thçc té, con nguùi biét dugc mïnh côkhâ nâng và phucmg tiÇn dê thi hành hoflc khôngthi hành công viÇc nào dô. Sy khâc biÇt trên hailtuh vçc cô thê thi hành hay không, nhu minhmuôn buôc di thi di dugc, côn nguùi.khâc muônbuôc di thi buôc không dugc vi ông ày bi tê liÇt,tuy vây sU cô thé và phucrng tiÇn cùa nô lÇ cûng lÇthuQc vào y Muôn hay không cùa Allah Dâng T?oHôa Dâng anbày, qua lùi phân cùa Ngài:
.l '(; ur*.iYf .(:tr;É{ ù1 Y! osLffiÉj ) 'JH c}-6
30( Nhung câc nguoi không mu6n ailâng trùr phiAllah muôn..
Bôi vi ât câ nhûng gi trong vû try này dèuthuQc vè sU dièu hành quân ltr
",iruNgài, Ngài 1à
Chù Nhân và Vua Chira trên tât aâ, nên bât cirnhûng gi xây ra dù nhô hay lôrn dèu do mÇnh lenhrùp Ngài, chô kFôrg gô mQt viÇc gi thoât khâi tàmkiêm xoât và diêu khiên.yu Ngài.
SU tin tuông noi tiên dinh mà Allah dâ anbày dô,"không cô nghia là nô tÇ không cô quyètttg do dê thi hành hay không thi hành nô nhûng giAllah ra lÇnh hay câm. Nhûrng ai nôi ràng, vi dâdugc an bày truôc nên không thé trânh dugc sU
( \ ,r . | \ r rz ' tcâm mà thi hành. Xong dô thùa cho sô phân màAllah dâ anbày dlnh dopt truôc,i tuong này hoàntoàn sai làm Aôi vôi sg Ttr Bi Hông An Sâng SuôtTinh Khôn cùa Allah.
t )- S.troh 76:go
-M-%/ t49.Él ;,+SLtI .C-lql'Àt sl'-o;i!l ci6:.JsIlTf . Êét UU|J dtii t 41+lt 6:1 _rtlltgaoio;,#s ii Y!
. [ 4l ,jlr tJ Ll.,j. cJSi VA|,Y ] .dil3 .Àl d_r-lt+ dSii
I t'-ll.+ltVân Aè tièn dinh dugc giâi thi.ch rô hon qua
nhirng dièu sau :
Thû nhût : Rosul (saw) cô nôi : ( Mçi nguùitrong chûng d! duqc ghi truôc (trong xô tiêndinh) noi ô cuôi cùng là dia ngryc hodc thiên-dàng
). Sau khi nghe qua cô nguùi trong nhôm hôi, thuaThiên Sir '- nhu vây là chirng ta cir buôn xui cho
A | ,\ ï\ | / \ .., t tt-t - / ltr-4-^- r
sô phân. Rosul (saw) trâ, lôi.: ( Không,, hdy cô
SiinS thi hành, mei sqr ci| gàng và phân dâu sëthay dôi nh{tng gi dd dinh...). Rosul (saw) ra lênhcho chirng ta phâi tranh dâu cô gàng vugt lênntrûmg sU khô khàn, chir không chân nân buônxuôi và dô thùa cho denh mÇnh.
t^ Yl "il! C: , ot'gi: r+'Jl )"1 J!*l Àl gl :çt3Jt
I1;LrUill . ( ÉJ+r^l \. dirl l..É3'ti ) rJH dl3 , e+ti-iThir nhi : Allah ra lÇnh cho nô lÇ thi hành
và ra.lÇnh cho nQ 1ç không dugc thi hành, nhtmgchi bfu. buQc nô lê thi hành trong khâ nàng cô thêcùa nô 1ê chô không vugt quâ khâ nâng cùa connguùi, qua lùi phân cùa Ngài :
<< Do dô, hây sg Allah ( vàphân Aôi vôi Ngài) theo khânguùi..
làm trôn bônnàng cûa câc
t )- Suroh 64:16
150
Néu râng ntrfing dièu mà ng tç bl Uet bu$cphâi thi hành" nhung nhûrrg nguoi thi hàrih ûÔ lAif*,ftOne chiu thi ttành thæ kùâ nâng cô ftë, thi dôrnfi là sU sai tàm kftông thi hành drury kùâ nângcô thê cfia rninh, ngugg t4i néu ïû lç cô gÉng thi,av
hành m$t cach vô kiên thirc (không biêt) hoflclâng quên hoflc bi ép buôc thï hq krhông cô tôi gî,b'ôi vi sF thi hành dô nàm ngoài kihâ ntu€ cùachung tfl.'' r' )"'U
ru T ',''ik-o'-"$;5 '*l J6 iiT ,&!l3ll7'9: r*+..33âËo!l
ThU-b.a : Tièn aTinh etra Altah ffian bày, dôlà sW bi mpt huy€n b[ cùa Ngài ffi cô tnrûc, nô dâ
xW ra xongo thi chung tamôi biiât d6 là do tièndfuù cùa All,ù. Con nguùi cô y muSn thi hànhcông viic gi dô tnrôs khi hp htuh d0ng, cho nêqymuôn pùa hç làm, hç không biêt dugc dô tà tièndinh cria Allah ûâ an bày truôc, làm xong hp môidô thùa và biÇn- luân cho sO mang, rrhung connguûi t<hông thé chimg mirùr và biÇn hô choottirtrg gi minh ktrông hiêu biét.
Cftrg nhu nguoi vâp phâi tQi lôi và nôi :
Tièn finh dâgt" sân cho tôi vâp phâi tei lôi dô (chô tôi dâu muôn). Ngusi ta hôi tai : Nhung tnrôckhi anh htuh dông, anh cô biét nhûng gi Altah dâan bày cho anh chua ? Dî nhiôn nguùi tr së trà lùilà : Chuî, tôi không biét, nhrmg tro9g hic dôAllah lai ban cho anh sU thông minh dê lya chpnvà an bày cho anh phâi không ? Altah dâ soi sring
151
cho anh nào tà rôt nào là xâu dê anh chgn lua ;nên khi anh
"âp phâi lôi Èm d6 là do str lua chsn
cùa anh, và "rh
dâ chgn sg bât tuân honlà sg tuânhành thân phuc Allah, nên anh rlang b! trimg pharlà vfy.
..çr[+jl U 43jÉ1-,slê _rSt+ æf ijï :gt;ÉlThû tu : Nhûmg nguùi thuùng biên hô ràng,
hç không thi hành nhûng dièu AâtbuQc mà Allahrq lÇnh huy làm rùimg dièu bât lành xong aôi thùatièn dinh mà Allah ea an bày sân chJ he, nhutrucrng hçrp nguoi nào dq, hq ân câp hay lâv tièncùa anh, huy h9 pha* dén nhû,ng dièu toi ky cùaanh nhu charn dên vg con anh, xong dô thùa dodênh mçnh cuâ Allah dâ an bày, nên d,rng trâchtôi, chirng ta cô thê châp rùrân su biÇn *inrt l!lu$n d6 không ? .
Dî nhiên qua ly luan và su biÇn hô dô,không mOt ai trong chring ta châp nhâ su dô thùadô khi nguùi nào dô dâ dung chpm dén câ nhân và
!-,
quyên han cùa chirng tî, Dôi voi Allah thi sao ?Khi nguùi nào dô không thi hanh nhûng dièu bfu.buSc mà dô thùa cho denh mÇnh ?; ùctt Allahkhông thê châp nhân duqc sF l)? luan vô y thricd6.
: J.rîlb ùLçil JtiI- ( .r
d)- Dâu fich vè dûc rin noi sg tièn rilinh :
Quà vây, dirc tin noi tièg dinh là môt trongnhùng nghi thûc không thé thiéu dugc rrong niè;tin và sg tin tuông trong y thûc hç cùa Islam, nô là
-û.ru 152
mQt trong nhimg dièu kiÇn (rukug) trong nhirng
dièu kiÇ; phâi tO trong Islam, té,t ai không tintuôrng thi ttq bi coi là kê bât tin. Bôi vï sU tiêndinhiO sU quan hç và ràng buQc trgc tiép vôi cuQc
- --^ u). \ ' \ ' rên nô thê hiÇnsông hâng nguy cua con nguol I
qua nhimg dâu tich nhu sau :
fl- Su tiè; dinh là mqt trong."h,-g dièu rât quag
trgng trong cuQc sông tbfi 1é cùa col nguÙi, dê
con nguôi nhù dô mà hiêu và tranh dâu, hâng sai
làm viÇc hcm dê dugc Allah hài lông trong cuQcA i . À -1- !. r-t^â ^^1^\: l--A- +L'
sông trân gian nàY, chô không phâi luôn thât vgng
và lo âu buôn xuôi cho thôi vân. SU tin tucmg noitièn dinh 1à mQt sirc m4nh vô biên cùa nguÙi
muslim dê nhù dô mà hq hâng sai làm viÇc hcrn,
xong h9 môi phô thâc nhûrng gi côn lai cho Dâng
an bàt mQt cach châc chân và dàV hy vqng.Nhûng nguùi tin tuôrngbfubuQc phâi tin và
dça vào ly do dé chûa tri hay phÔng bçnh, xong
phô thâc cho Allah. Su tin tucrng qoi Iy do không
tO nghia 1à tât câ sU thành công dèu do Li do dô,
mà thành hay bai là do Allah, con nguùi di tim lydo, côn thành hay không do Allah ban cho. BÔi vichinh Ngài là Dâng t?o rali do, và chinh Ngài làDâng ban sç thành công hay không .
;,;iiçél bn3!l ] : C-,-l 4ilc Àl .,l^-,s+il| déè 'æ;I,j3.dæ; e,--ilr.:lt .lrËl'AÀl .rJI ç=fjdii xi orr)3,élr.L-l ,;!': ,i'|ÂTi ,À!'"ûrsl'f', éliiii la
bF ,c!i.i ;r.lu, ÀlJil .JË ;ÉIr , li33 lI4 rjSt Lrti ,r:,:t ;t. ; gtl$ll'J^e e-'rt
-M_T*'€/ 153
Rosul (saw) cô nôi : (ArJhintg nguài moaminkhQe mqnh cuàng trdng, ttit lành và duqc Altah*én fuich hon nW*g iguài tin tuông yéu, trongmei truùng hqp và hoàn cânh, hdy ,ti sàns tqod+rng nhîing gi cô thé dem tqi sQc hint ich cho cdcnguài, luôn ràu xin noi Atlah, dù*g chdn nân thcitveng, néu cô gï biit trâch xây ra cho cdc nguài,dù*S than ,àrg ; ' tqi tôi, nên gay ra chtryê; nàychuyQn kia, ,éu không thi.. hdybiét dô tà do su inbày trong tièn dinh ctia Allah, bôi vi.' chîi (néu..)là chia khôa mô cua cùa Shaiton )..t Muslim.
( Khoé manh cuôrng trân ô dây cô nghia làtrên mgi lânh wc, tinh thàn và vât chât, râtr sàng+Â | v r
- - - . '
dê phuc vu Islam. Nguùi muslim luôn dët nièmtin tucrng tuyÇt dôi ncvi Allah, cô gâng, hành d?o,lè- viÇc, hgc hành trao oài ffong khâ nàng cô rhéÀ. | ,rôi ph6 thâc cho Allah dinh dopt chô không chânnân, tiêu cuc và dôi thùa cho sô phân, nguùimuslim rû_rg không cô dugc phép than trâch tainày huy néu câinày.v.v.. vi ttér truy tai là do suxiri dUc và mô cira cho Shaiton.. ).
Ngày xua khi nguùi muslim Uât dàu dângthân vào cuQc chién dé bâo vÇ Islam, hg hgc hôivà tim nhûng ly do chânh dâng dâ eày ra cuQc
t . A 4 r ,\ o . - 'chiên cûng nh-u tim mei phucrng câch dê phôngthri và chién dâu, xong h9 môi phô thâc càu *in rùgiirp dô cùa Allah, chô không phâi h9 dirng chù ômÔt chô và nôi; Allah së hO trô nguùi moamin và
t )- H"dith do Muslim ghi lâi.
-û-fu t54
t?o sU thâtbai cho ké thù chông lai Islam, rôi cri
nhu vây mà không chuân bi gi cho cuQc chién..
Ngyqc lpi, |ro tïm hiéu ké thù, hqc hôi SXgrhiétt luqt ké ho4ch, chuân bi chu dâo tù tinh thân
dén vât chât, nhân n?i, chiu dung s1r cam go khôkhân và sân sàng chién dâu vi chinh nghîa, phô
thâc cho Allah, nhù v|y Allah môi ban sU ,h1"hcông cho hç và cûng cô Islam..NhÙ sç chuân bi và
hy ti{ cùa hg môi t?o dpng nên Islam ngày nay.
2i- Diên tich cùa drîc tin ncvi sU tièn dinh là con
nguùi luôn biét dugc dia vi cùa minh trong thé
gian và cuQc tông này, nên tù dô, con nguùikhông côn biét tç cao, tç d?i, không hon thya,
không bai hopi, không chân nân, mât tinh thân,
yéu lông truôc sU vjÇc *,ëry tà, tth.tt khi bi tai n?n
ho{c gi d6 xây,ra rôi mât tinh thân và than trâchcuQc dùi và Dâng T?o Hôa..Con nguôi không ai
biét và doân dugc sô phân cira minh, cûng_ khôngmQt ai biét dugc côi vô hinh, không ai biét dugc
nhirng gi së ïâry ra ngàY ^u:,
tu dô, con nguùiluôn khiêm tôn vôi sg hiêu biêt thâi hôa cùa minhmà cô eânetrong khâ nâng và càu xin ncvi Allahvà phô thâc cho Ngài.
Bân tânh cùa con nguùi khi gap dugc
nhûmg dièu tôt lành thtuù công thi thuôrng buyphô trucrng, và khoe khoan, tU cao và cho râry9
minh giôi và hay hcrn nguÙi khâc, ûguqc lai nêu
gap pttai sU aât ffâch thât.bai thi hqang. mâng,
i"VCf vgng, và trâch môc, dô thùa, buôn ràu, mât
-M,fu 155
di su tg tinh rôi trô rhành khùng hoâng rinh thàn,ngo?i trù nhûmg nguùi tin tuong châc chân vào sual bày dÇnh mçnh cùa Allah thi hq virng râm biétràng dô là do su xép dat và y muôn ô.ru Allahkhông ai biét dugc ngopi trù Ngài Duy Nhut màthôi.
. ( Tuôrng cùng nên nhâc lai: Khi tai n?n hayt,A A r ^ r I t ' 'biên cô, bÇnh hopn hay chêt dên vôi gia dinh và\.?rg.dô"g nguùi muslim, nguùi muslim .khôngcân dên nhùng bâc sî tâm linh dê an ùi trân rinhhg, vi h9 can dâm biét chiu dung, rruôc rhar ré daur
-À ', \ r "buôn xây tà, và luôn biêt là nhinrg viÇc xây ra d6,
do t di"h cùa Allah chô he khôig thé tr*rr huythay dôi dugc, hç cùng không trâch cho su viÇcxây ra vi hq biét châc nô xây ra 1à do y muôn cùaAllah hQrg ai trânh dugc, ûgugc lai hg càng sgAllah nhièu hcrn và cà., xin ô Ngài tha thû và bancho nhùng gi tôt lành hcrn, chô hg không tuyÇtvgng và than vang trâch môc, dô thùa tai viÇc này,hay nêu không làm câi này huy câi kia..v.v..)
Cô v! tièn phong dâ nôi: ' Ai không tin ncyi
sç tièn dinh thi không thé tao dung dusc éuôc dùitt.
( Cùng nhu tai sao Islam câmkhông cho coibôi cûng nhu tin tuôrng ô nhirng thày bôi, nôi vètucrng lai; Thày bôi không biét gi vè côi vô hinhvà tucrng lai, khi dugc b6i tôt thi vui mirng, yêudùi, côn bôi xâu thi thât vgng buôn tha cho rôphân, cû lo âu cho nhùng gi bât lành së xây t4,
-û-%/ 156
nên tù dô dua con nguÙi vào sg tuyÇt vçng-Ô cuQca\ . À 4 l-l-
^ -.^^ l---- .*--^ /\ A '
dùi nây, nên không t?o dUng dugc cuQc sông vulvé h4nh phirc nûa).
.
4)-.Nhô dirc tin vào tiên dinh mà xôa di dugc
nhièu sU bçnh 6tthôi "â., trong cQng dàng xâhQi,
xoâ di nhûng sU ganh W hcrn thua giûa anh effi,
không cô lông trâch môc, ghen tucrng nhirng gi
mà Allah ban cho nguùi anh em khâc mà minhkhông cô, bôi vi ttg,t8i tin tuong biét ràttg, nhÛrng
ân lqc (risky) cùa Allah ban cho ai nguùi dô
huông, .ftO nguôi khâc không thê dành IâV dugc,A,nêu cô sU ganh W, than trâch Ô dô thi nguùi dô
không tin tucmg vào sU xép d?t anbày cùa Allahvà coi thuôrng viêc dÇnh dopt cùa Allah.
5)- Nhù dtÎc tin noi su tièp dinh dâ tao rhgtrâi tim cô lông tç tin uûttg châc và can dâm dé
AOi phô truôc mei tïnh huô.n, m9i sU. thù tfâcJr'tàng-thêm sirc ftph tinh thàn và nghi lçc dê sân
rartg AOi phô và tranh ctâu vÔi mqi gian nan khôcyc, ngay câ tr,tôg m$ ké thù, Ihôttg sg chét, vitrong lông biêt châc ràng câi chêt là do Allah dinh
dgat, ngày giù gùu nô không scrm cûng nhu không
trê mQt giây khâc nào .
Khi tinh thàn tôn giâo và dûc tin cùa nhÛng
nguôi muslim xua kia dâ dén tQt dïnh cùa 1ô, hq
t ttOttg ngàn ngai dé ffyc diÇn vÔi c.uQc chién vÔi
Ii ty*tg Uattft trucrng Islam và chông lai ké thù
m,rôn tiéu diÇt hg, nên sirc manh tinh thàn cûa hq
dâ tâng lên ngàn làn và tiù thàn chién dâu cùa hç
.M,ru r57tdlv
cûng hàng sai lên dù biêt rô luc luqng cùa ké thùdông dâo và mAnh hon, rhrmg hg không chùnbuôc và sg sêt dé dô phô, vi dt'rc tin cira h9 luôn
t,r, ) .i/\ \ ,\,nghi Fng viÇc gi cûng do su an bày cùa Allah,,\Ànên câu xin tin tucmg mânh liÇt hcrn và phô thâccho Ngài, và Ngài duy nhut là Eâng Dinh Eoat sôphân cùa hg..
6)-'Dûc tin noi s\r tièn dinh dâ tàng thêmdt'rc tin và lông cuong quyét ffong lông nguùi tintuôrng trên mgi phucnrg diÇn, nên hg luôn luônnghi dén Allah'nâ càu iitr tryc tiép ô Ngài, vi h9biêt châc ràng vôi s1r tin tuôrng và trung trgc ctiahe, Allah së ban bô cho hg, xong hq dua vàonhûng l! do eé tni hành và phô thâc cho Ngài saudô..Hg luôn luôn nhâc nhô và nghi dén Allah và
À . , r.Y \. t /
câu xin ô Ngài ban bô che chô, tù dô lông cùa h9t\tt t ./
cûng biêt thucrng yêu nguùi khâc và diu dàng huygl,ip dô lo lâng hcrn cho nguùi khâc chô f.frO"gsông cô lâp, chi biét nghT dén bân thân không thôila
7)- Di tfch cùa dirc tin noi sg tièn dinh mà nhûngnguùi di làm viÇc vi Allah hay nhùng nguùi ditruyên bâ Islam, së phâi tryc diÇn vôi nhinrg suthù thâch tù bên ngoài lân bên trong, rù nguùi bâttin, dén nhùng nguùi dôc âc,bât
-otrg,aâtbinh
ganh W, phâ hopi chông aoi..nhrmg vôi nièm tinnoi Allah, he së không sg nôi hay làm gi dirngthât truôc mQt ai, mà chi sg ô Allah Dâng Cao Câduy nhirt.. H9 së giâi thich cho nguùi ta biét vè
-M- r{ 158
thçc chât g,iâL tri cria dirc tin, giâ trl cira dao giâo,
sU khâc Uiét giûa sç tin tuôrng và bât tin giûa sU qigiâg và con duôrng chân chânh cfia Islam, hq bât
châp nguùi dùi mà nôi và hành dÔne theo sU dirng
thât, không sg mN lông*huy thiên v! mçt ài, lùithât thi din nhmg h9 vân châp nhân nôi lên sW
thât truôc nhùng gi không dirng và gian ttâ, bât
công.Nhûng nguùi moamin dâm nôi lên nhùng diêu
thât, ùOi vi dirc tin cùa hq dâ gâng hèn vÔi sU
trung kiên, thiét chflc sgi dây vÔi Allah, hç khôngsg gï vi hq dâ phô thâc m?ng sông cùa hA cho
Allah, chfu ,lryg 4i".thU. trên con duôrng phUc
vU Ngài, Và biêt châc ràng nhimg gi hç nôi lên s\I
thât và dting, Allah së dem lAi sU thàrù công cho
hg, vï không mQt ai khâc chi cô Allah D*y Nhûtmôi giirp dô và ban bô cho hg, nhirng sU hiéu biêt,
ân 1O;, cuQc sông này dèu lç thuQc vào Ngài, chÔ
nô lç không mQt ai cô khâ nâng dê thi hành viÇc gï
mQt mïnh dù hg cô giàu sang phû qui và sirc Tanhdén dâu, tâtcâ dè,, ihnQc vè-Allah và së trô rrè vÔi
Al1ah.
.. ùJUl'n-itLbV/al ham dulillah hi robil a ' lamin.
. . r,r.*Pf p " /|)ot dê A,r44,rl I ula: lùt
Xin dâng mgi phuôc lçc cùa nhÛng ai dçcsâch này cho thân sinh.
-M.%/ 159
Hosen Mohamad chuyén d!ch.Pontoise ngày 08-7-2007 .
MBc lçc :
Trang : Dè tAi :I : ...................Lùi mô dàu3 :,.....,..........,.Câu Laila ha illol loh..9 : .......,...... o....Ba lf thuy&càn bân..14 : ..... o............Shahadah..19 : ...... o.......... oPhân loai vè Tawhid..24 : ........ o....,.., lDàc tânh cria sg thành công..26: ................Nlhùng dièu làm rtai ïé"Tawhid..29 r ..................Tin tuong ô-ngày CuOi Cùng...34: ,.............,...Gi,ôi thiÇu vè su quan trgng t,iuy thûc hÇ..
38 : ..... o...,. o......Dt'rc tin ncyi Allah..54: .o...............V nghia cira Ibadah..(s\r hànhd?o)..63 r ..o..............Etîc tin ncyi danh xLmg và dëttânh cùa Allah..
-M"ful 160
66: .. o,e2L...........Dâu hiÇu vè dirc tin noi Allah..
68 I ......,...........D{rc tin noi thiên thàn..
75I ..................E{rc tin noi rùimg Thiên kinh..
84 r .......................Dirc tin noi nhimg vi sti giâ cilÊ
Allah..89 r ....................V nghia vè Nabi và Rosul..
94 I ...................S1r hUyèn bi mà Atlah gôi Sif
giâ...1 00 I . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . S{r m?ng cùa Nabi Muhammad
w.105 1............,........Dirc tin Ô Ngày Sau..
1 161...............o......NÏhÛrrrg dâu hiêu xây ra truôctân thé.I22].... r......... r.......Sç phuc sinh..
L34r....o..........,... ...Câi cân và càu Sirotgol
mustaqim..136r......................Thiên dàng và dia ngUc. . .
1 40 r . ... ..... ô.. . ..,.. ....Dirc tin noi tièn dinh. . .
I471......................S1f Uât binh Vè tièn dinh...151r......................Dâu dch và dûc tin noi tièn
dinh...