Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Bilimsel Araştırma Yöntemiyaklaşım

yöntemteknik

tek

nik

araştırma problemi

hipotezörneklem

örn

ekle

me

teknikdeğişkenler

evre

n

nicel araştırma nitel araştırma

par

adig

ma

korelasyon

tara

ma

deneysel araştırma

nedensel karşılaştırma

test

gözl

em etik

görüşme

ank

et

ölçek

rap

orl

ama

olgu bilimdurum çalışması

karma yöntem

doküman inceleme

evre

n

test görüşme

yaklaşım

etnografik araştırma

test

eleştirel araştırma

eyle

m a

raşt

ırm

ası

Kuramdan Uygulamaya

EğitimdeBilimsel Araştırma

Yöntemleri

Editör: Doç. Dr. Mustafa METİN

Prof. Dr.! Haluk ÖZMENProf. Dr. Mustafa SÖZBİLİRDoç. Dr. Bayram AKARSUDoç. Dr. Murat DEMİRBAŞDoç. Dr. Mustafa METİNDoç. Dr. Orhan KARAMUSTAFAOĞLUDoç. Dr. Tuba GÖKÇEK

Yrd. Doç. Dr. Ahmet TEKBIYIKYrd. Doç. Dr. Arzu AYDOĞAN YENMEZYrd. Doç. Dr. Çiğdem ŞAHİNYrd. Doç. Dr. Ertuğrul ÖZDEMİRYrd. Doç. Dr. Gül KALELİ YILMAZYrd. Doç. Dr. Güner TURAL

Yrd. Doç. Dr. İlknur ÖZPINARYrd. Doç. Dr. Meral CANSIZ AKTAŞYrd. Doç. Dr. Nagihan YILDIRIMYrd. Doç. Dr. Sevgi AYDINDr. Kemal İZCİDr. Özgül KAYA

Editör:

Doç. Dr. Mustafa METİN

KURAMDAN UYGULAMAYA EĞİTİMDE BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

ISBN 978-605-364-687-7

Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2014, Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Şubat 2014, Ankara

Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül EroğluDizgi-Grafik Tasarım: Cemal İnceoğlu

Kapak Tasarımı: Gürsel AvcıBaskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Sti

İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/AYenimahalle/ANKARA

(0312-394 55 90)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 13987

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

E-ileti: [email protected]

ÖN SÖZBilim ve teknoloji alanındaki hızlı gelişmelerin olması yalnızca bilgiyi zihninde

depolayan bireylerin yerine bilgiyi araştıran, sorgulayan, analiz eden ve sonuçlar çıka-rabilen niteliklere sahip bireylerin yetiştirilmesini ön plana çıkarmaktadır. Bu nitelik-lere sahip bireylerin, bilimsel bilgiye nasıl ulaşılacağını ve bilimsel araştırma sürecinde neleri, hangi aşamada yapması gerektiğinin farkında olmaları gerekir. Bunun için bi-reylerin bilimsel araştırma süreci ve bu süreçte kullanılan yöntemler hakkında yeterin-ce bilgiye sahip olması önem arz etmektedir. Ülkemizde lisans eğitimde hemen hemen bütün öğretmenlik programında bilimsel araştırma yöntemleri hakkında bilgi veren dersler yürütülmektedir. Bu kitapta eğitim fakültesindeki öğretmenlik programlarında okutulan bilimsel araştırma yöntemleri dersine yönelik kuram ve uygulamanın birlik-te verildiği bir ders kitabı olarak hazırlanmıştır.

14 farklı üniversitede görev yapan alanında uzman ve deneyimli bir kadro ile ortaya konulan bu kitap, öncelikle lisans öğrencileri için bir ders kitabı, yüksek li-sans/doktora öğrencileri için bir kaynak kitap ve alanla ilgili herkes için temel bir başvuru kitabı olması amacıyla hazırlanmıştır. Farklı üniversitelerden oluşturduğu-muz yazar kadrosu ile bilimsel araştırma yöntemi dersinin amaçlarına uygun bir yapıtı ortaya koymak ve bu alanda iyi bir örnek vermek amacıyla gereken önem ve özen gösterilmeye çalışılmıştır. Kitabın biçim, içerik ve teknik özellikleri açısından son yıllardaki yeni anlayışa ve gelişmelere uygun olarak hazırlanmasına özen göste-rilmiş ve kitabın içeriği ve sunuş biçimi oluşturulurken derslerin amacı, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri ve hedeflenen yeterlikler göz önünde bulundurulmuştur.

Hazırlanan bu kitapta; bilimsel araştırmada temel kavramlar, nicel araştırma yaklaşımına dayalı yöntemler, nitel araştırma yaklaşımına dayalı yöntemler, kar-ma yöntemi araştırması, eleştirel kurama dayalı yöntemler ve bilimsel araştırma süreci ve etik kuralları başlığı altında beş kısım ve her bir kısmın altında ise alt bö-lümler olmak üzere 18 bölüm yer almaktadır. Her bir bölümde bahsedilen yöntem hakkında genelden özele doğru ayrıntılı bir şekilde teorik bilgi verdikten sonra bu yöntemin nasıl uygulanacağı açıklanmaya çalışılmış ve örnek makale ile yöntemin uygulanışı pekiştirilmek istenilmiştir. Bu yönüyle kitabımız ülkemizde eğitim ala-nında yazılmış ilk eser durumundadır. Ümit ediyorum bu eser, öğretmen adayları, öğretmenler, akademisyenler ve sosyal bilimler alanında araştırma yapmak iste-yen kişilerin faydalanabileceği bir başvuru kaynağı olabilecektir.

Bu eserin hazırlanmasında çeşitli öneri ve katkılarından dolayı meslektaş-larımdan Sayın Yrd. Doç. Dr. Fatma YAMAN’a, Yrd. Doç. Dr. Gülşah SEZEN VEKLİ’ye, Arş. Gör. Pakize URFALI’ya, Arş. Gör. Ceylan ŞEN’e, Arş. Gör. Gözde SIRGANCI’ya ve aynı zamanda manevi desteğini esirgemeyen kıymetli aileme en içten teşekkürlerimi sunuyorum.

EditörDoç. Dr. Mustafa METİN

Şubat 2014

İÇİNDEKİLER

Ön Söz .................................................................................................................................... iii

I. KISIM

BİLİMSEL ARAŞTIRMADA TEMEL KAVRAMLAR

1. BÖLÜM

BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE ÖZELLİKLERİ(Doç. Dr. Murat DEMİRBAŞ Kırıkkale Üniversitesi)

Kazanımlar ..............................................................................................................................3

Konu Başlıkları .......................................................................................................................3

Bilimsel Araştırmaya Giriş ....................................................................................................5

Bilim Nedir? Bilim Tarihinin Aşamaları .............................................................................5

Bilimin Nitelikleri ..................................................................................................................6

Bilimsel Bilgi Türleri ..............................................................................................................7

Bilimsel Yöntemler .................................................................................................................7

Bilimsel Araştırmalarda Temel Kavramlar .........................................................................8

Araştırma ve Temel Özellikleri .............................................................................................9

Araştırma Türleri ..................................................................................................................10

Araştırmanın Kökenleri.......................................................................................................12

Araştırmanın Epistemolojik Temelleri ..............................................................................13

Bilimsel Araştırma Yaklaşımları .........................................................................................14

Nicel Araştırma Yaklaşımı ...................................................................................................14

Nitel Araştırma Yaklaşımı ...................................................................................................15

Nitel ve Nicel Araştırma Yaklaşımlarının Karşılaştırılması ............................................15

Tartışma Soruları ..................................................................................................................17

Bölüm Özeti ..........................................................................................................................17

Kaynaklar ...............................................................................................................................18

Doç. Dr. Murat Demirbaş ...................................................................................................19

vi Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

2. BÖLÜM

HİPOTEZLERİN, DEĞİŞKENLERİN VE ÖRNEKLEMİN BELİRLENMESİ

(Doç. Dr. Bayram AKARSU Erciyes Üniversitesi)

Kazanımlar ............................................................................................................................21

Konu Başlıkları .....................................................................................................................21

Araştırmalarda Hipotez Belirleme .....................................................................................23

Hipotez Nedir? ......................................................................................................................23

Nicel Araştırmada Hipotez Belirleme................................................................................25

Nitel Araştırmada Hipotez ..................................................................................................27

Karma Araştırmada Hipotez...............................................................................................28

Araştırmaların Değişkenleri ..............................................................................................29

Nicel Araştırmada Değişkenler ..........................................................................................30

Nitel Araştırmada Değişkenler ...........................................................................................30

Karma Araştırmada Değişkenler ........................................................................................32

Araştırma Örnekleminin Belirlenmesi ..............................................................................33

Araştırma Örneklemi İle İlgili Temel Kavramlar .............................................................33

Örnekleme Yöntemleri .......................................................................................................33

Örneklem Büyüklüğü ..........................................................................................................36

Nicel Araştırmalarda Kullanılan Örnekleme Yöntemleri ...............................................37

Nitel Araştırmalarda Kullanılan Örnekleme Yöntemleri ................................................39

Karma Araştırmalarda Kullanılan Örnekleme Yöntemleri .............................................39


Bölüm Özeti ..........................................................................................................................40

Kaynaklar ...............................................................................................................................42

Doç. Dr. Bayram Akarsu .....................................................................................................43

viiİçindekiler

II. KISIM

NİCEL ARAŞTIRMA YAKLAŞIMINA DAYALI YÖNTEMLER

1. BÖLÜM

DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ(Prof. Dr. Haluk ÖZMEN Karadeniz Teknik Üniversitesi)

Kazanımlar ............................................................................................................................47

Konu Başlıkları .....................................................................................................................47

Deneysel Araştırma: Nedir? Niçin Yapılır? ......................................................................49

Deneysel Araştırmaların Temel Özellikleri ......................................................................50

Deneysel Araştırmalarda İzlenmesi Gereken Adımlar ...................................................50

Araştırma Konusunun, Amacının ve Probleminin Belirlenmesi ...................................51

Değişkenlerin Belirlenmesi ve Kontrolü ...........................................................................51

Katılımcıların Belirlenmesi ................................................................................................52

Deneysel Araştırmalarda Veri Toplama Süreci ................................................................53

Deneysel Desenler ................................................................................................................54

Deneme Öncesi Deneysel Desenler (Pre-experimental Designs) .................................55

Gerçek Deneysel Desenler (True Experimental Designs) ..............................................57

Yarı Deneysel Desenler (Quasi Experimental Designs) ..................................................60

Faktöriyel Desenler (Factorial Design)..............................................................................62

Tek Denekli Desenler (Single Subject Design) .................................................................63

Deneysel Araştırmalarda Geçerlik ....................................................................................66

İç Geçerliği Tehdit Eden Faktörler .....................................................................................66

Dış Geçerliği Tehdit Eden Faktörler ..................................................................................68

Deneysel Araştırmalarda Etik .............................................................................................69


Bölüm Özeti ..........................................................................................................................73

Kaynaklar ...............................................................................................................................75

Prof. Dr. Haluk Özmen ........................................................................................................76

viii Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

2. BÖLÜM

TARAMA YÖNTEMİ(Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul ÖZDEMİR Artvin Çoruh Üniversitesi)

Kazanımlar ............................................................................................................................77

Konu Başlıkları .....................................................................................................................77

Tarama Araştırması Nedir ve Hangi Amaçlar için yapılır? .............................................79

Tarama Araştırmasının Temel Özellikleri .........................................................................79

Tarama Araştırmasının Türleri ...........................................................................................80

Tarama Araştırmasının Sınırlılıkları ..................................................................................82

Tarama Araştırmasına Başlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ............................. 83

Tarama Araştırma Süreci .....................................................................................................84

Araştırma Probleminin ve Amacının Belirlenmesi .........................................................84

Değişkenlerin Belirlenmesi .................................................................................................85

Örneklemin Seçimi ..............................................................................................................86

Veri Toplama Araçlarının Geliştirilmesi ...........................................................................86

Veri Toplama Süreci .............................................................................................................87

Verilerin Çözümlenmesi .....................................................................................................87

Tarama Araştırmasında Geçerlik ve Güvenirlik...............................................................88

Tarama Araştırmasına Yönelik Örnek bir Uygulama ......................................................90

Örnek Uygulama ile İlgili Yorumlar ..................................................................................93


Bölüm Özeti ..........................................................................................................................95

Kaynaklar ...............................................................................................................................96

Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul Özdemir .........................................................................................97

ixİçindekiler

3. BÖLÜM

İLİŞKİSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ(Yrd. Doç. Dr. Ahmet TEKBIYIK Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi)

Kazanımlar ............................................................................................................................99

Konu Başlıkları .....................................................................................................................99

İlişkisel Araştırma Yöntemi Nedir? ................................................................................ 101

İlişkisel Araştırmaların Türleri ........................................................................................ 102

Açımlayıcı Model .............................................................................................................. 102

Tahmin Modeli .................................................................................................................. 103

İlişkisel Araştırmalarda Genel Unsurlar ......................................................................... 104

Puanların Gösterimi ve Saçılma Diyagramı .................................................................. 104

Değişkenler Arasındaki İlişkinin Düzeyinin Hesaplanması........................................ 105

Çok Değişkenli Analizler ................................................................................................. 107

İlişkisel Araştırma Süreci .................................................................................................. 107

Problemin Belirlenmesi .................................................................................................... 107

Örneklem Seçimi ............................................................................................................... 107

Verilerin Toplanması ......................................................................................................... 108

Verilerin Analizi ................................................................................................................ 108

Sonuçların Yorumlanması ................................................................................................ 108

İlişkisel Araştırmalarda Geçerlik ve Güvenirlik ............................................................ 109

İlişkisel Araştırmayla İlgili Bir Örnek Uygulama .......................................................... 110

Örnek Uygulama İle İlgili Araştırmacının Yorumu ..................................................... 112

Tartışma Soruları ............................................................................................................... 113

Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 113

Kaynaklar ............................................................................................................................ 114

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Tekbıyık ......................................................................................... 114

x Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

4. BÖLÜM

NEDENSEL KARŞILAŞTIRMA ARAŞTIRMA YÖNTEMİ(Prof. Dr. Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 115

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 115

Nedensel Karşılaştırma Araştırma Nedir? ..................................................................... 117

Nedensel- Karşılaştırma Araştırma İle Deneysel ve İlişkisel Araştırma Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar Nelerdir? ........................................... 120

Nedensel Karşılaştırma Araştırmanın Temel Özellikleri ............................................. 122

Nedensel Karşılaştırma Araştırmanın Avantaj ve Dezavantajları ............................... 122

Nedensel Karşılaştırma Araştırma Türleri ..................................................................... 124

Nedensel Karşılaştırma Araştırma Süreci ...................................................................... 124

Araştırma Konusunun, Amacının ve Probleminin Belirlenmesi ................................ 125

Örneklemin Seçimi ve Geçerlik ...................................................................................... 126

Veri Toplama ve Çözümleme Süreci ............................................................................... 127

Nedensel Karşılaştırma Araştırma İle İlgili Örnek Makale ......................................... 127

Örnek Makaleye Yönelik Eleştirel Analiz ....................................................................... 131


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 133

Kaynaklar ............................................................................................................................ 134

Prof. Dr. Mustafa Sözbilir ................................................................................................. 135

xiİçindekiler

5. BÖLÜM

META ANALİZ(Yrd. Doç. Dr. Nagihan YILDIRIM Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 137

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 137

Meta Analiz Nedir? ........................................................................................................... 139

Meta Analizin Avantaj ve Dezavantajları ...................................................................... 140

Meta Analiz Türleri ........................................................................................................... 142

İstatistiksel Model Seçimi ................................................................................................. 143

Sabit Etkiler Modeli (Fixed-E� ect Model) ..................................................................... 143

Rasgele Etkiler Modeli (Random E� ects Model) .......................................................... 143

Meta Analizde Homojenlik ve Heterojenlik .................................................................. 144

Meta Analiz Uygulama Aşamaları .................................................................................. 144

Çalışmaların Kodlanması ................................................................................................. 146

Etki Büyüklüklerinin Hesaplanması ............................................................................... 146

Etki Büyüklüklerinin Yorumlanması .............................................................................. 149

Meta Analiz Çalışmalarında Güvenirlik ve Geçerlik .................................................... 150

Meta Analiz Araştırması İle İlgili Bir Örnek Uygulama .............................................. 150

Araştırmacı Yorumları ...................................................................................................... 154

Tartışma soruları ............................................................................................................... 155

Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 155

Kaynaklar ............................................................................................................................ 156

Yrd. Doç. Dr. Nagihan Yıldırım ....................................................................................... 159

xii Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

6. BÖLÜM

NİCEL VERİ TOPLAMA ARAÇLARI(Doç. Dr. Mustafa METİN Bozok Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 161

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 161

Anket, Ölçek ve Test Arasındaki İlişki............................................................................ 163

Anket Nedir? ...................................................................................................................... 164

Anketin Avantaj ve Dezavantajları .................................................................................. 165

Ankette Kullanılan Soru Tipleri ...................................................................................... 166

Anketin Hazırlanma Süreci .............................................................................................. 170

Anket Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ............................................ 172

Anketlerin Uygulanma Şekilleri ...................................................................................... 174

Ölçek Nedir? ...................................................................................................................... 175

Ölçekleme Türleri .............................................................................................................. 176

Tutum Ölçeği Nedir? ......................................................................................................... 178

Tutum Ölçeğini Geliştirme Süreci ................................................................................... 179

Testler .................................................................................................................................. 190

Başarı Testinin Geliştirilme Süreci .................................................................................. 192

Nicel Veri Toplama Araçlarıyla Elde Edilen Verilerin Analizi .................................... 200


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 211

Kaynaklar ............................................................................................................................ 212

Doç. Dr. Mustafa Metin .................................................................................................... 214

xiiiİçindekiler

III. KISIM

NİTEL ARAŞTIRMA YAKLAŞIMINA DAYALI YÖNTEMLER

1. BÖLÜM

ETNOGRAFİK ARAŞTIRMA (KÜLTÜR ANALİZİ)(Doç. Dr. Orhan KARAMUSTAFAOĞLU Amasya Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 217

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 217

Etnografik Araştırma (Kültür Analizi) ........................................................................... 219

Etnografik Araştırma Yöntemi Nedir?............................................................................ 219

Etnografik Araştırma Niçin Yapılır? ............................................................................... 220

Etnografik Araştırmanın Temel Özellikleri ................................................................... 220

Etnografik Araştırmanın Avantaj ve Dezavantajları ..................................................... 222

Etnografik Araştırma Türleri ........................................................................................... 223

Etnografik Araştırma Yürütülürken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ....................... 224

Etnografik Araştırma Süreci ............................................................................................ 224

Araştırma Konusunun, Probleminin ve Amacının Belirlenmesi ................................ 225

Değişkenlerin Belirlenmesi ve Örneklemin Seçimi ...................................................... 226

Etnografik Araştırmada Veri Toplama Süreci ............................................................... 227

Etnografik Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik Nasıl Sağlanır? ................................ 228

Etnografik Araştırma İle İlgili Örnek Uygulama I ........................................................ 228

Örnek Uygulamalar İle İlgili Araştırmacının Yorumu ................................................. 230

Etnografik Araştırma İle İlgili Örnek Uygulama II ...................................................... 231

Örnek Uygulamalar İle İlgili Araştırmacının Yorumu ................................................. 233


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 235

Kaynaklar ............................................................................................................................ 236

Doç. Dr. Orhan Karamustafaoğlu ................................................................................... 238

xiv Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

2. BÖLÜM

TEMELLENDİRİLMİŞ TEORİ(Dr. Özgül KAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 239

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 239

Temellendirilmiş Teori Nedir? ......................................................................................... 241

Temellendirilmiş Teorinin Tarihçesi ............................................................................... 241

Temellendirilmiş Teori Niçin Yapılır? ............................................................................. 243

Temellendirilmiş Teorinin Temel Özellikleri ................................................................ 243

Temellendirilmiş Teorinin Avantaj ve Dezavantajları .................................................. 245

Temellendirilmiş Teoride Araştırma Süreci ................................................................... 245


Temellendirilmiş Teoride Literatürün Yeri .................................................................... 246

Temellendirilmiş Teoride Katılımcıların Belirlenmesi ................................................. 247

Temellendirilmiş Teoride Veri Toplama Süreci, Verilerin Kodlanması ve Veri Analizi ............................................................................. 247

Temellendirilmiş Teoride Geçerlik ve Güvenirlik Nasıl Sağlanır? .............................. 250

Temellendirilmiş Teori İle İlgili Örnek Uygulama ........................................................ 251

Araştırmacı Yorumları ...................................................................................................... 256


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 257

Kaynaklar ............................................................................................................................ 258

Dr. Özgül Kaya ................................................................................................................... 260

xvİçindekiler

3. BÖLÜM

DURUM ÇALIŞMASI(Yrd. Doç. Dr. Gül KALELİ YILMAZ Bayburt Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 261

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 261

Durum Çalışması Nedir?.................................................................................................. 263

Durum Çalışması Yönteminin Temel Özellikleri .......................................................... 264

Durum Çalışması Yönteminin Sınırlılıkları ................................................................... 265

Durum Çalışması Yöntemine Yönelik Yanlış Anlamalar ............................................. 266

Durum Çalışması Yönteminin Diğer Yöntemlerle Karşılaştırılması .......................... 267

Durum Çalışması Türleri ................................................................................................. 269

Durum Çalışması Süreci................................................................................................... 270

Araştırma Problemlerinin Geliştirilmesi ....................................................................... 271

Araştırmanın Alt Problemlerinin Geliştirilmesi ........................................................... 272

Analiz Biriminin Saptanması ........................................................................................... 272

Çalışılacak Durumun Belirlenmesi ................................................................................. 273

Araştırmaya Katılacak Bireylerin Seçimi ....................................................................... 273

Verilerin Toplanması ve Verilerin Alt Problemlerle İlişkilendirilmesi ...................... 273

Verilerin Analiz Edilmesi ve Yorumlanması .................................................................. 276

Durum Çalışmasının Raporlaştırılması ......................................................................... 276

Durum Çalışmalarının Geçerlilik ve Güvenilirliği ....................................................... 277

Durum Çalışması Yöntemiyle İlgili Bir Örnek Uygulama ........................................... 277

Örnek Uygulama İle İlgili Araştırmacı Yorumları ........................................................ 281


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 282

Kaynaklar ............................................................................................................................ 284

Yrd. Doç. Dr. Gül Kaleli Yılmaz ....................................................................................... 285

xvi Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

4. BÖLÜM

OLGU BİLİM ARAŞTIRMASI(Yrd. Doç. Dr. Sevgi AYDIN Yüzüncü Yıl Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 287

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 287

Giriş ..................................................................................................................................... 289

Tarihçe ................................................................................................................................ 289

Olgu Bilim Araştırması Nedir? ........................................................................................ 290

Olgu Bilimin Araştırmasının Temel Özellikleri ............................................................ 291

Olgu Bilim Araştırmasına Yapılan Eleştiriler ............................................................... 292

Olgu Bilim Araştırma Türleri .......................................................................................... 293

Olgu Bilim Araştırmaları Yürütülürken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ................. 293

Olgu Bilim Araştırma Süreci............................................................................................ 294

Olgu Bilim Araştırmalarında Veri Toplama Araçları ................................................... 297

Görüşmeler ......................................................................................................................... 297

Gözlem ................................................................................................................................ 299

Olgu Bilim Araştırmalarında Örneklem Seçimi ........................................................... 300

Olgu Bilim Araştırmalarında Geçerlik ve Güvenirlik .................................................. 301

Olgu Bilim Araştırmalarında Veri Analizi ..................................................................... 302

Olgu Bilim Araştırması ile İlgili Bir Örnek Uygulama ................................................. 305

Örnek Uygulama ile İlgili Araştırmacının Yorumu ...................................................... 307


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 308

Kaynaklar ............................................................................................................................ 310

Yrd. Doç. Dr. Sevgi Aydın ................................................................................................ 311

xviiİçindekiler

5. BÖLÜM

GELİŞİMSEL ARAŞTIRMA(Yrd. Doç. Dr. Çiğdem ŞAHİN Giresun Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 313

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 313

Gelişimsel Araştırma Nedir? ............................................................................................ 315

Gelişimsel Araştırma Niçin Yapılır? ................................................................................ 316

Gelişimsel Araştırmanın Avantaj ve Dezavantajları ..................................................... 317

Gelişimsel Araştırma Türleri ........................................................................................... 317

Kesitsel-Enlemsel Araştırma ........................................................................................... 318

Kesitsel-Enlemsel Araştırmanın Özellikleri .................................................................. 318

Boylamsal Araştırma ........................................................................................................ 319

Boylamsal Araştırmanın Özellikleri .............................................................................. 320

Kültürel Karşılaştırma Araştırmaları .............................................................................. 320

Tek Yumurta İkizi Karşılaştırma Araştırmaları ............................................................. 321

Kesitsel-Enlemsel ve Boylamsal Araştırmalar Arasındaki Farklılıklar ...................... 321

Gelişimsel Araştırma Yürütülürken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar .................. 322

Gelişimsel Araştırma Süreci ............................................................................................. 324


Değişkenlerin Belirlenmesi ve Örneklemin Seçimi ...................................................... 325

Gelişimsel Araştırmada Veri Toplama Süreci ................................................................ 327

Gelişimsel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik Nasıl Sağlanır? ................................. 327

Gelişimsel Araştırma İle İlgili Örnek Uygulamalar ...................................................... 328



Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 333

Kaynaklar ............................................................................................................................ 334

Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Şahin ............................................................................................. 336

xviii Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

6. BÖLÜM

NİTEL VERİ TOPLAMA ARAÇLARI(Yrd. Doç. Dr. Meral CANSIZ AKTAŞ Ordu Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 337

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 337

Görüşme ............................................................................................................................. 339

Görüşme Niçin Yapılır? .............................................................................................. 339

Görüşmenin Temel Özellikleri .................................................................................. 340

Görüşmenin Avantaj ve Dezavantajları .................................................................... 340

Görüşme Türleri .......................................................................................................... 342

Görüşme Formu Hazırlarken Kullanılan Soru Türleri ........................................... 344

Görüşme Formu Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ...................... 346

Görüşme Süreci ........................................................................................................... 347

Görüşme Verilerinin Analizi ..................................................................................... 347

Görüşmenin Geçerlilik ve Güvenirliğinin Sağlanması .......................................... 351

Görüşme İle İlgili Örnek Uygulama ......................................................................... 352

Örnek Uygulama ile İlgili Araştırmacının Yorumu ................................................ 355

Gözlem ................................................................................................................................ 355

Gözlemin Temel Özellikleri ....................................................................................... 355

Gözlemin Avantajları ve Dezavantajları ................................................................... 356

Gözlem Türleri............................................................................................................. 357

Gözlem Formunun Geliştirilmesi ............................................................................. 358

Gözlem Formu Türleri ................................................................................................ 358

Gözlem Verilerinin Analizi ........................................................................................ 359

Gözlemin Geçerlilik ve Güvenirliğinin Sağlanması ............................................... 359

Gözlem İle İlgili Örnek Uygulama ............................................................................ 360

Örnek Uygulama İle İlgili Araştırmacının Yorumu ............................................... 362

Doküman İnceleme ........................................................................................................... 363

Doküman İncelemenin Temel Özellikleri ................................................................ 363

Doküman İncelemenin Avantaj ve Dezavantajları ................................................. 363

Doküman İncelemenin Aşamaları ............................................................................ 364

Doküman İnceleme Verilerinin Analizi ................................................................... 365

Doküman İnceleme Geçerlilik ve Güvenirliğinin Sağlanması .............................. 365

Doküman İnceleme İle İlgili Örnek Uygulama ....................................................... 366

Örnek Uygulama İle İlgili Araştırmacının Yorumu ............................................... 368


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 369

Kaynaklar ............................................................................................................................ 370

Yrd. Doç. Dr. Meral Cansız Aktaş ................................................................................... 371

xixİçindekiler

IV. KISIM

KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI

1. BÖLÜM

KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI(Doç. Dr. Tuba GÖKÇEK Karadeniz Teknik Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 375

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 375

Karma Araştırma Nedir? .................................................................................................. 377

Karma Araştırma Niçin Yapılır? ...................................................................................... 378

Karma Araştırmanın Avantaj ve Dezavantajları ........................................................... 379

Karma Araştırma Yürütülürken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ........................ 380

Karma Araştırma Süreci ................................................................................................... 381

Karma Araştırmanın Amacının ve Hede� erinin Belirlenmesi ................................... 381

Karma Araştırmanın Gerekçesinin Belirlenmesi .......................................................... 382

Karma Yöntem Araştırma Problemlerinin Belirlenmesi ............................................. 383

Karma Yöntem Araştırmasında Örneklem Seçimi ....................................................... 386

Karma Araştırmada Veri Toplama ve Analizi ............................................................... 388

Karma Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik Nasıl Sağlanır? ....................................... 393

Karma Yöntem Araştırma Tasarımları ve İlgili Örnekler ............................................ 393

Karma Araştırma İle İlgili Örnek Uygulama ................................................................. 399



Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 406

Kaynaklar ............................................................................................................................ 407

Doç. Dr. Tuba Gökçek ...................................................................................................... 410

xx Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

V. KISIM

ELEŞTİREL KURAMA DAYALI YÖNTEMLER

1. BÖLÜM

ELEŞTİREL ARAŞTIRMA(Dr. Kemal İZCİ Yüzüncü Yıl Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 413

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 413

Araştırma Literatüründeki Temel Kuramlar.................................................................. 415

Eleştirel Araştırma Nedir? ................................................................................................ 418

Eleştirel Araştırma Niçin Yapılır? .................................................................................... 419

Eleştirel Araştırmanın Temel Özellikleri ........................................................................ 421

Eleştirel Araştırmanın Avantajları ve Dezavantajları ................................................... 424

Eleştirel Araştırmanın Süreci ........................................................................................... 426

Eleştirel Araştırmayla İlgili Bir Örnek Uygulama ......................................................... 430



Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 436

Kaynaklar ............................................................................................................................ 438

Dr. Kemal İzci .................................................................................................................... 440

xxiİçindekiler

2. BÖLÜM

EYLEM ARAŞTIRMASI(Yrd. Doç. Dr. İlknur ÖZPINAR & Yrd. Doç. Dr. Arzu AYDOĞAN YENMEZ

Niğde Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 441

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 441

Eylem Araştırması Nedir? ................................................................................................ 443

Eylem Araştırmasının Önemi .......................................................................................... 444

Eylem Araştırmasının Temel Özellikleri ........................................................................ 446

Eylem Araştırmasının Avantajları ve Dezavantajları .................................................... 448

Eylem Araştırmasının Türleri .......................................................................................... 449

Eylem Araştırması Süreci ................................................................................................. 451


Örneklemin Seçimi ........................................................................................................... 456

Veri Toplama Süreci .......................................................................................................... 456

Veri Analizi ve Yorum ....................................................................................................... 456

Geçerlik ve Güvenirlik ...................................................................................................... 456

Eylem Uygulama ve İzleme Planının Geliştirilmesi ..................................................... 457

Eylem Planının Uygulanması ve Uygulamanın İzlenmesi ........................................... 458

Uygulamanın Analizi-Değerlendirilmesi ve Yeni Eylem Planının Hazırlanması .............. 458

Eylem Araştırmasıyla İlgili Bir Örnek Uygulama ......................................................... 459

Örnek Uygulama İle İlgili Araştırmacı Yorumları ........................................................ 462


Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 463

Kaynaklar ............................................................................................................................ 465

Yrd. Doç. Dr. İlknur Özpınar & Yrd. Doç. Dr. Arzu Aydoğan Yenmez ..................... 467

xxii Kuramdan Uygulamaya Eği� mde Bilimsel Araş� rma Yöntemleri

VI. KISIM

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YAPMA SÜRECİ VE ETİK KURALLARI

1. BÖLÜM

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YAPMA SÜRECİ VE ETİK KURALLARI(Yrd. Doç. Dr. Güner TURAL Ondokuz Mayıs Üniversitesi)

Kazanımlar ......................................................................................................................... 471

Konu Başlıkları .................................................................................................................. 471

Araştırma Başlığı .............................................................................................................. 473

Araştırma Özeti ................................................................................................................ 474

Giriş Bölümü ...................................................................................................................... 474

Araştırmanın Problemi ve Alt Problemleri ................................................................... 475

Literatür Tarama ................................................................................................................ 475

Araştırmanın Amacı ........................................................................................................ 476

Araştırmanın Gerekçe ve Önemi ................................................................................... 476

Araştırmanın Sınırlılıkları ve Varsayımları ................................................................... 476

Yöntem Bölümü ................................................................................................................. 476

Araştırma Yönteminin Yazımı ......................................................................................... 477

Araştırma Örnekleminin Yazımı ..................................................................................... 477

Veri Toplama Araçlarının Yazımı .................................................................................... 477

Verilerin Analiz Sürecinin Yazımı ................................................................................... 478

Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarının Yazımı .............................................................. 478

Bulgular Bölümü ............................................................................................................... 478

Tartışma ve Sonuçlar Bölümü .......................................................................................... 479

Tartışma Bölümünü Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar ............................ 479

Sonuç Bölümünü Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar ................................. 480

Kaynak Yazımı ................................................................................................................... 480

Kaynak Yazımında Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar ................................................ 481

APA Stiline Göre Kaynak Yazımı .................................................................................... 481

Metin İçinde Kaynak Gösterimi ...................................................................................... 482

Kaynaklar Listesinin Yazımı............................................................................................. 484

Kaynak Yazım Örnekleri .................................................................................................. 486

Bilimsel Araştırmalarda Etik Kurallar ............................................................................ 491

Bölüm Özeti ....................................................................................................................... 495

Değerlendirme Soruları .................................................................................................... 495

Kaynaklar ............................................................................................................................ 497

Yrd. Doç. Dr. Güner Tural ................................................................................................ 499

I. KISIM

Kazanımlar

• Öğrenciler bilimsel araştırmaya ilişkin temel kavramları tanır• Öğrenciler bilimin gelişiminin farkına vararır• Öğrenciler bilim tarihinin aşamalarını açıklar• Öğrenciler araştırmalarında kullanacakları bilimsel yöntemleri belirleyebilir• Öğrenciler, bilimsel araştırma yaklaşımlarını uygulamalarını gerçekleştirir

Konu Başlıkları

• Bilimsel Araştırmaya Giriş• Bilim Nedir? Bilim Tarihinin Aşamaları• Bilimin Nitelikleri • Bilimsel Bilgi Türleri• Bilimsel Yöntemler• Bilimsel Araştırmalarda Temel Kavramlar• Araştırma ve Temel Özellikleri• Araştırma Türleri• Araştırmanın Kökenleri• Araştırmanın Epistemolojik Temelleri• Bilimsel Araştırma Yaklaşımları• Nicel Araştırma Yaklaşımı• Nitel Araştırma Yaklaşımı• Nitel ve Nicel Araştırma Yaklaşımlarının Karşılaştırılması• Tartışma Soruları ve Bölüm Özeti

Doç. Dr. Murat DEMİRBAŞ Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Bilim

sel

Ara

ştırm

aya G

iriş

Bilim

in N

itelik

leri

Bilim

sel Y

önte

mle

rBi

limse

l A

raştı

rmal

arda

Te

mel

Kavr

amlar

Ara

ştırm

a ve

Tem

el Ö

zelli

kler

Ara

ştırm

anın

Kö

kenl

eri

Ara

ştırm

anın

Ep

istem

oloj

ik

Tem

elle

ri

Bilim

sel A

raştı

rma

Yakl

aşım

ları

Ara

ştırm

a Tür

leri

Tem

el Ar

aştır

mal

arAk

ılcılı

k

(Ras

yona

lizm

)Ni

cel A

raştı

rma

Yakl

aşım

ı

Nitel

Ara

ştırm

a Ya

klaş

ımı

Nitel

ve N

icel

Araş

tırm

a

Yakl

aşım

ların

ın

Karş

ılaştı

rılm

ası

Den

eycil

ik

(Em

piriz

m)

Uygu

lam

alı

Araş

tırm

alar

Değ

erlen

dirm

e Ar

aştır

mal

arı

Araş

tırm

a-

Geli

ştirm

e

Aksiy

on

Araş

tırm

ası

Bilim

sel B

ilgi

Türle

ri

Süre

klili

k

Yeni

lik

Ayık

lanm

a

Kavr

amla

r

Pren

sipler

ve

Yasa

lar

Hip

otez

ler ve

Te

orile

r

Kura

msa

l Sür

eç

Çeşit

lilik

Olgu

lar

Olgu

sal S

üreç

4

Bilimsel Araştırmaya Giriş

İnsanlar var olduğundan bu yana çevresini araştırmaya, çevresindeki olayları anlamlandırmaya çalışmıştır. Bunun için sosyal ve fiziksel dünyada olan gerçek-likleri incelemiş, bunları anlamlandırmaya çalışmıştır. Bu çalışmalar bulunulan dünyayı anlamlandırma ve açıklamayı sağlarken, bilimsel düşünce ve araştırma yapma çabasını da beraberinde getirmiştir. Fiziksel dünyada oluşan durumlar ola-rak; dünyanın dönmesi, yağmurun yağması, volkanik patlamalar gösterilebilirken; sosyal dünyadaki olayları ise, insanların nereden geldiği, insanın evrendeki yeri, insanlar arasındaki ilişkiler ve kültürler örnek olarak verilebilir (Ekiz, 2009; Tan-ridöğen ve diğ., 2009).

Bilimsel araştırma; sosyal ve fiziksel olgular hakkında bilimsel bilgi elde et-mek için sistematik ve planlı yürütülen etkinlikleri içermektedir. Cohen, Manion ve Morrison (1995, 2000)’a göre bilimsel araştırmanın birtakım özelliklerinin ol-ması gerektiğini ifade etmiştir.

• Deneyim gelişi güzel ortaya çıkmaktadır. Araştırma ise daha sistematik ve kontrollü olup, tümdengelim ve tümevarımı içermektedir.

• Ortaya konulan düşünce ve görüşlerin test edilmesi için incelemeye tabi tutulması gereklidir. Yani deneye dayandırılmalıdır.

• Araştırma sonuçlarının bilim insanları tarafından tartışılıp doğrulu-ğunun kabul edilmesi veya edilmemesi gerekmektedir (Aktaran: Ekiz, 2009).

Bilim Nedir? Bilim Tarihinin Aşamaları

Bilim kavramının tanımlanması, zor bir durum olarak ifade edilmektedir. Çünkü bilimin otoriterler tarafından fikir birliğine varılarak yapılmış kesin ve basit bir tanımlaması yoktur. Genel olarak bakıldığında bilim; doğru düşünme, doğruyu ve bilgiyi araştırma, bilimsel metotlar kullanarak sistematik bilgi edinme ve bilgiyi düzenleme süreci, evreni anlama ve tanımlama gayretleri olarak tanım-lanabilmektedir (Çepni ve diğ., 2008).

Bilim tarihine bakıldığında bilimsel gelişmelerin bir sıra izlediği görülmekte-dir. Bilimin gelişmesi ile ilgili görüşler farklıdır. Bunlardan bir tanesine göre bilim-sel gelişme yavaş olmuş fakat sürekli ilerleyen bir bilgi üretme sürecini içermiştir. Diğerine göre ise, bilimde gelişme teorik düzeyde yer alan köklü düşünme değişik-liklerinin bir sonucu ile oluşmuştur. Bu iki düşünce biçimi birlikte ele alındığında bilim, insanlığın ortaya çıkışından bu zamana kadar, bilgi üretme sürecinde kendi niteliğini ve geleneklerini oluşturmuştur (Çepni ve diğ., 2008).

5

Bilim tarihi çalışmalarının bilimsel gelişmelerin daha önce doğu uygarlıkla-rında, Mısır, Mezopotamya, Babil, Hint ve Çin’de oluşturulduğu, daha sonra Grek dünyasına geçtiği ifade edilmektedir. Daha sonra bilimsel bilgilerdeki gelişme hı-zını kaybetmeye başladığında tekrar doğuya İslam dünyasına, oradan da tekrar batıya geçerek varlığını sürdürdüğü görülmektedir (Topdemir ve Unat, 2008; Ak-taran: Aslan, 2013).

Bilim tarihinin aşamaları incelendiğinde dört temel dönem dikkat çekmek-tedir.

• İlk medeniyetlerden eski Mısır ve Mezopotamya’da görülen deneysel bil-gi toplama dönemi

• İlk medeniyetlerdeki mevcut ampirik bilgileri sistemleştirme ve deney öncesi sistemlerin kurulduğu ve zihinsel yollarla bilginin işlendiği Antik Yunan (Grek) dönemi

• Bilimde orijinal eserlerin ortaya konulduğu Ortaçağ Türk-İslam dünya-sında bilim dönemi

• Avrupa’da Rönesans başlangıcından itibaren ortaya konulan modern bi-lim dönemi (Aslan, 2013).

Bilimin Nitelikleri

Bilimin dört önemli özelliğinin olduğu söylenebilir. Bu özellikler aşağıda açıklanmıştır;

Çeşitlilik: Bilimsel çalışma yapmak tüm bireylere ve kurumlara açıktır. Her-kes istediği alanda çalışma yapabilir. Bilimin herkese açık olması, bireylerin ilgi-lendiği konuları da çeşitli kılmaktadır. Bazı insanlar, sosyolojik olaylarla ilgilen-mek isterken bazıları canlılarla, fiziksel olaylarla ilgilenmek isteyebilirler.

Süreklilik: Bilimsel bilgi üretme süreci insanlığın var oluşundan günümüze kadar durmadan devam etmiştir.

Yenilik: Sürekli olarak yeni bilimsel bilgiler ve yeni bilim alanları ortaya çık-maktadır. Bilim alanlarına ise gelişen teknoloji ile elde edilen teknik bilgilere bağlı olarak yeni bilgiler eklenmektedir.

Ayıklanma: Tüm bilimsel bilgilerin geçerliği ve kesinliği, isteyen herkes tara-fından her zaman denetlenmek istenebilir. Eğer bu süreçte bilginin yanlış olduğu ispatlanırsa, bu bilgiler ayıklanıp, yerine yanlış olduğunu ispatlayan yeni bilgiler konur (Çepni ve diğ. 2008).

6

Bilimle ilgili tanımlar ve bunu açıklayan özellikler incelendiğinde, bilimin en önemli özelliğinin bilgi üretme çabası olduğu söylenebilir. Bilimsel bilgi türleri olan olgular, genellemeler, teoriler, kavramlar ve prensipler birçok yolla üretilip ortaya konulabilir. Bu bakımdan hiçbir bilimsel bilginin sürekli aynı kalmayacağı, değişebi-leceği ifade edilmelidir. Bu bakımdan bilimsel bilgilerin bazı özellikleri vardır.

• Hem genel hemde özeldir.• Tarihseldir.• Tekrarlanabilir.• Deneyseldir.• Olasılık taşır.• Kesin değildir.• İnsan ve kültürle ilişkilidir (Çepni ve diğ. 2008).

Bilimsel Bilgi Türleri

Olgular: Olgu, bir doğru, gerçek veya bir şeylerin olma durumunu anlatır. Yani doğadaki olayların ve varlıkların bütünüdür. Olgular doğrudan gözlenebilir ve istenildiğinde tekrar gösterilebilir özelliklere sahiptir.

Kavramlar: Doğa ve doğa olayları gözlemlendikçe, mevcut olgular artar. Ol-gular arasındaki bazı kalıplar görülmeye başlanır. Bu kalıp veya ilişkilerin açıkça tanımı ise kavram olarak ifade edilir.

Prensipler ve Yasalar: Prensipler, kavramlar arası ilişkilerden çıkan genelle-melerdir. Prensipler zamanla test edilerek farklı durumlar için doğrulanırsa yasa olarak ifade edilir.

Hipotezler ve Teoriler: Doğruluğu henüz test edilmemiş bilgi ve önerilere hipotez denir. Eğer bir kuram deneylerle destekleniyorsa, bilinen tüm olgulara uy-gunsa ve daha geçerli bir delil yoksa teori olarak adlandırılır. Teoriler hipotezlere göre daha güçlü deneysel desteğe sahiptirler (Çepni ve diğ., 2008).

Bilimsel Yöntemler

Bilimsel yöntem belli bir amaca erişmek için belli bir düzene göre, bilimsel ilkelerine bağlı olarak, belli etkinlikleri önceden belirleyen kurallar bütünü olarak ifade edilmektedir. Bilimsel yöntem; problemi belirleme, veri toplama ve hipotez-leri test etmek için kullanılan sistematik yolu açıklamaktadır. Araştırma için bi-limsel metot gerekir ancak tek başına bilimsel yöntemi bilmek araştırma yapmaya yetmeyecektir (Arlı ve Nazik, 2004).

7

Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Documents

Transcript of Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri