Gerogis trecr Ml n !lie IIoofposlulntoor as 'n N uusblad.

Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag '1 J unie 1947. Nr. 27.

§0 l cllre JOJ!IDglln G©1mR1! 1

§krryf vnr JDJn~ OJE. Ooreenkomstig nu:we reiilings wat aangegmm.

is beoog V oorslag ( Edms.) Bph. nu;we planne met , Die O.B." Die reelings m.aah voorsiening vir di.e ajskajfi1ng van .die stelsel van kornnwndo-intelwning sodat elhe intelcenaar voortaan syllwar intekengeld, tvat 1 () /- per jaar bedra en voornitbetaalbaar is, regstreeks aan Voorslag ( Edms.) Bpk., Posbus 1411, Kaapstad moet stuu.r.

!lndien ons duiseri:'de lesers almal op cl1ie mlwe grondslag inteken, kan ons blad al dadelih verbeter ·wonl; so n ie, sal dit · gelei.delik uitgebrei word na­m.ate ons intekenarelys vorder.

·, Die O.B." sal ook heelwat interessante stof bied, waaronder 'n artikelreeks van die gm.vild,e skrywer van ,Sonder .... Gewere," S . }. de Jongh, wat sal handel oor die ondergronclse stryd tydens !!I'ie oorlogs ja')·e.

M.aak dus seker dot n n ie u blad gaan mis nie!

lL~~~ On~ Deel ~Bu D~e $tiryd

Dr. Erilta Theron, v•·oue-Jeidster van Gebied A, vra. in onder­staan.d!e op1·oep 'n algehele ltragsinspanning vi.r die insameling van fomlse vir O.B.-dag. Sy sl<ryf:

Dr.-Erilm. T lteron

Vir die Osscwabrandwag is daar twee belangrike dae wat vir ons Beweging baie beteken. Die een is Amajubadag, wan­neer ons die vryheidsvure aans teelc en el l~een in die stilte wat volg, opnuut die gelofte afle om getrou te we es aan ons vryheidsideaal en om met al ons kragte ons deel by te dra tot die uiteindelilce verwesenliking van daardie ideaal. Die an­der dag is O.B.-dag of Flondsdag wanneer ons a lma! hard saam­werlc en met die uiterste iuags­inspanning die fondse van ons Beweging sterk. maak. Sonder die nodige geld is dit onmoont­Iik vir enige organisasie om met sukses sy taak voort te sit. VVaar die Ossewabrandwag die enigste bewcging in die land is wat nog altoos brandwag ge­s taan het vir ons vtyheidsideaal en van die pad nooit afgev .. ·yk het vi r tydelil<e voordele van naderende verl<iesin&'s n ie, is di t

elke Afril<aner se dure plig om 'n hand by te sit om hierdie Beweging ·finansiee] ook sterk te maak.

AI mag dit 'n lang en opdraan­de stryd wees wat voorle, wil seker nie een van ons (lie voor­J'Cg onh1eem· word om met voile Jaagte ann die stryd deel t.e neem nie. Laat ons onthou dat ,'n volk se stryd nie van gister en vandag is n ie - dis 'n lang l<etting van moed en opoffering, oorwinning en terugslag en elke gcslag moet sy dee: daartoe by­dra.. Dis nie vir ons om te vra of ons die vooneg gaan he om die eind-resultaat te sien nie. Dis vir ons net om te soq; dat clio werl< wat van (Ons verwag word gedoen word met pligsge­trouheid en liefde en met dank­baarheid Yir die voorreg van deelname aan so 'n st.ry.<f..

•

O!fB~~®~t®rru~®

lUJJ ~ [[@) rttrtl ~ ®

Sedert verlede Dondenlag het hon.d!el'(l-dric-en-tagHg men­so aic Jewc ingeskiet as gevolg van elf v lieg·tuigongeluldce wat in versl>eie <lele van die wereld plaasgevind het. H ieJ:<l ic rcel<s vliegtuigongelulclcc word be­skryf as die ernstigstc wat vir 'n lang tyd plaasgevinll l1ct. ·Die grootste ongelult het plaas­gc~:ind !n Maryland in die V.S.A. waar 53 mensc die !ewe ingeslde t het.

'n Aanta! mense word nog vermis. Daar word aangeneem dat hullc ool< dood is.

TONNEL ~N AMP ~ ~ ~ R /J!& ~Njj[E ~~~. fiJs Vjj~/ ~

Tydens die ~orlogsjare kon die ,regering dit maar nie klein kry hoc die gei:nterneerdes daagliks op hoogte gekom het van· d ie hni telandse n uus en h oe huHe dit reggeln·y het om tonnels onder die dr ade deur te grawe sonder dat die wagte wat dikwe1s die kamp en hutte deursoek het, dit kon kry n ie. Non dat die oodog verhy is en die h aat h~sig is o m af te lwei , k an hierdie verhaal maar vertel word. ·

Verlede week het mnr. Ben Botha wat sedert 1942 deur die interneringskamp en Sentrale Gevangenis gegaan het, en on~ langs losgelaat is, hierdie inlig~ ting waarna die rcg.ering maan~ de lank sonder enige sukses. ge• sock het, aan die haapse Boere• jeug verstrek toe hy bulle in die Koruiteekamer van die Groote Kerkgebou toegespreek en ook etlike staaltjies uit sy ondcrvin· dings meegedeel het.

~

Die gelnterneerdes was verplig om hulle op allerlei wyse be­sig te hou. Ecn gelnterneerde het 'n paar muise makgemaak wat hy gereeld gevoer het, ter­wyl ander weer voeltjies mak gemaal< het. Dit was dan t rou­ens ook a l vriende wat die gc­interneerdes in die l;:amp gehad het.

Slegs Engelse koerante is in die kamp toegelaat, en dan was dit reeds 'n week oud. Van hierdie manier van nuus in die hande\ !cry, het die ge­interneerdes n iks gehou nic. 'n Plan moes gemaak word, en hierin het die Italianers in die aangrensende !camp gehelp. H ulle het 'n sorgvultlig ' wegge­steeh:te ra<liostel gehad wat <lie !<aides maa1· n ie lwn )cry nie. Die Italianers het d i~ nuus op 'n vel papier getik, <lit a.an 'n !clip vasgebinll en ongemerk . por die draad in die Boerel<amp geslinger. Die boodslcap was gewoonlil< in ltaliaans en moes deur die Boere vertaal word. Gelulckig was daar 'n paar taalkenners wat dit kon doen.

,VOf>LTJI E"

Om die spioene in die kamp. en die wagte op die dwaal­spoor te bring, het hierdie Jdip met sy nuus as ,die voeltjie" bekend gestaan. Hierdie bcna­ming het later veel pret ver­oorsaak.

Daar was hee•wat mal< . voel­tj ies in die !<amp, o.a. 'n mos­sie wat met almal maats was. Een van die gei:nterneerdes het

clit eendag in sy kop gekry om 'n helmet van 'n s tukkie gom­papier op die voeltjie se !cop vas te plalc Onmiddellik hierna was dit weer tY.d om aan te tree sodat die geint~rneerdes getel Icon word. Soos gewoon­lik was die voeltjie - hic rdie l<ee1· m et hoed en a l - weer tcenwoordig. Die bevelvoerende offisicr wat a.l <likwels van ,die nuusvoeltjie" gehoor hct, hct sld Ciil< in <lie waan geJcom dat <lit <II>e bcsonllere voeltjic m oe,s \\'Ce~ wat die mn1s na d;e !camp bring, en hot gclas dat hy ge­va.ng moet word. Drie soldate het diO VOeltjie, tot groot VeJ•­maak van die ma.nne, agterna.­gesit son<let· dat hulle hon:_ lwn van g.

'l'ONNEL

vVat die l<ampowerheid die meeste hoofbrekens besorg · het. was die grawe van . tonnels deur die gelnterneerdes. Die gevangenes het egter met die grootste bedagsaamheid sorg gedra dat die tonnels n ie ont­dek word nie. I n die begin het dit wel gebeur, maar later . is een -tonnel met sukses tot -bui­te die !<amp gegrawe.

Die tonne! het begin in een van die hutte~ In hierdie hut se vloer is 'n vierkantige gat uit die sement geltap. Met semcnt waa.rop met tussen­poses yan <lie ltaldes vasgele is, totdat hulle byna 'n halfsak gehad het, is 'n s~mentblok wa.t 1n·csid.s op <lle gat pas, gemaak, en 'n becl daaroor gestoot.

Die tonnel i:J eers tien of twaalf voet regaf gegrawe, daarna 'n ronde kamer waar­in gedraa i !<an word en dan het dit in die rigting van die draad gepeii. Die grawe het · egter met ba.ie probleme ge­paard gegaan.

GEEN LUG

Daar moes seker word dat die wagte

gemaak nie die

gat ontdek nie. Om die voee van die delcsel goed te bedek, is seep en sement gemeng en dit in die voee gesmeer . Na mate die tonne! Ianger geword het, hct die hitte en afwesig­heid van lug die grawe on­inoontlik gemaak. 'n Plan nwes gemaak word. Van 'n leerbaadjie is 'n bla.asbalk ge­maak. om lug in te pomp. Dit het egter te vee! stof veroor­saak en 'n pyp wat die lug tot by die grawer kon voer, moes gevind word. Iliervoor is 'n op­Joss ing gcvind deunlat al <Ue tonnelgT<Lwers s!deHlc Ius ge­word he t vir konfyt. Iiicnlio blildce wat by die kantien te Hoop was, is aan weersl{an te oopgesny en inmclmar gellrulc, en so is 'n Iugvoerpyp vervaar­<l'ig wat d ie grawery baie be­vorllcr het .

SAND EK KLIPPE

Die g rond en klippe was iets waarvan hulle ontslae moes raalc. E lkeen van die medepligtiges het saans 'n groot jas gedra waaronder hulle 'n saldde sand gehad het. So ver as hulle loop, hct Jmlle dit s t?-dig laat uit­loop. Die Jc:ippe i.s oolc so weg­

~~gooi. Die wagte het dit egter ellce lceer ontdek, omdat daar geen k lippe, in die kamp mag wees nie en dit alles by voorbaat uit die kamp verwy­der is. Elke oggend moes. die wagte die ldippe uit die l<amp verwyder, en het eintlik so meegehelp om die tonnel te g rawe. Telkens is daar op g rond van die klippe opnuut na die tonnel gesoek - sonder veel sukses; want dit is altyd so bewerk dat die cen of andet· onbenullige tonneltjie ontdek is, sodat cut die kakies tevrede kan stel t.o.v. die klippe in die !<amp en hulle so van die s poor va.n die regte tonnel te lei.

Churchill wa.s <leur sy oorlogsvenyn en sy ei.s om totale nedel'laag van Duitsland medc-v,er­anl;woot·delill: vir die ni t lewering van E nrO}la aa.n die bolsj ewisme. Soos sy, vrienll genl. Smuts hei<iaag ·hy <Joli: vandag die eHen<lc v~tn Duitslan.d• as 'n groot: ge\'a:tr ,{ir die wcrel<l­''l'ede - nallat hy by Potsdam e n elders besluit het om Duitsland totanJ te plunder. Op die foto is hy besig om sy toespraal< te lewer t.en behoen-e van 'n vct·eniglle :Etu·opa en herstel

van .Ouitsland.

•

BLADSY TWEE ,,DIE O.B.," WOENSDAG, •1 JUNIE 1947 --------------~----------------------------------

GENJLo §MUT§ ONTW AAK{ EN VEIRAG ·sy DROOMI

Die wereM verkecr in ' n krisis soos hy nog n ooit geken bet nie. Die Veiligheidsraad van die V.V.O. het misJ uk . Die veloreg word mish m ik. Die Algemene Vet·gadcr ing is ook nie hcvredigend nie. Diesclfde tdeut·stel­ling word gcvind hy •die Raad van l\'Iinistet·s van Buitelaudse Sake. Die Atoomkragkommissie is verdccl.

Hierdie t•·oostclosc hoodskap van misl ukking is verlcdc wc<'k d eur die Eerstc Minister , veldm. J. C. Smuts, aau die volk gehring toe h y 'n h('eld van die duister toekoms waarm hy die wcrcld help stort .. hct, aan (.lie scuaat yoorgehou het.

Gcnl. Smu ts het gese dat bot­sencte ic!cologie, waaronder die lwmmunisme, hou 'n groot ge­vaaJ· in, maar spr . sien nie on­middcll ikc oorlog nie omdat die wercld moeg is van stryd.

Die Verenigde State en Rus­land is vandag twee supcr­moondhedc en s taan soos twee reuse teenoor mckaar. Dit hou clemente van botsing in. Die wc •·cld sal veiligcr wces as daar veJ·sl•eie g root moondhedc is he!, s nr . gesc. Dam·om moct E ;1gclanZ1 hcrs tcl word so<la.t hy sy pick langs Am crilm !ian in­neem .

Veldm. Smuts het gese dat hy meen Brittanje is 'n grotc1· waarborg as die V.V.O. wat sonder enige ondervinding is. Ons moet nie te vee: van die V.V.O. venvag nic. Selfs die \Ticndc van die V.V.O. sal er­lcen dat die Veiligheidsraad reeds misluk het. Dit is 'n g rool teleurstelling. Die veto-reg van die Vcilig­

heidsraad is ook misbruik en as nasionalc wapen aangewend. Dit is tans twyfelagtig of die \ 'eilighcids raad .ooit meer as 'n las \'ir die wereldn ede sal wees.

DEUG NIE

Dit is duidelik dat die ste:scl n ie werk nic. P ie Algemene Vcrgadcring is nie bevredigend nie. Oolc die Raad van Minis ­ters van Buitelandse Sake is tc­lemstellcnd. Op die jongste vergadel'ing is daar geen s tcck gevorder nie. In die Atoom­Ju·ag1commissie is daar nog steeds 'n skcrp verdeling en in die Jaaljte tyd was daar ook geen voorui tgang nie. Die atoomwapen word al gevaar­lilcer.

SIEK

Spt·. 's ien in Engeland wat tans vcrswak is, maar wat weer gchelp moet word om te her­stel, 'n middel om as teenwig teen die twee huidige supeJ·­moondhede te dien. Brittanje is sick en gcwond deur die oorlog. Hy hoop dat Engeland die moei. lil<hede te howe sal k~m.

Vcldm. Smuts het beweer dat die ltOmmunisme inheems is, maar in a ile Iande opsien na Rusland vir morele en ande•· steun.

~~[L m~i?)~~~~ ~IL Y! ~©~OC©1f Die Suid-Afrikaanse Besker­

mingsbeweging wat die boikot teen die Indiers loods, sal met hul stryd voortgaan, selfs al \ViOrd die geskil tussen die Unic en Indic bygele , aldus 'n besluit van die kongres wat vcrlcde Woensdag in P rctot·ia gchou is. Afgevaardigdes oor die lcngte en breedte van Trans,·aal het die kongres by­gewoon. Die boilwtbeweging het hier sy finale beslag ge­luy. Die Jwnsep-akte ,-an op­rigting en statute is ook aan die l<ongt·e::; voorgele. Die vool·­s ittc t· van die a lesielwmi tce is prof. F . J. Lahuschagnc, van P otchcfstroom.

Duitsland en Oostenryl< biccl nog g root gevarc. Uit Moskou he t claar on:angs geen hoop ge­kom vir vrede nie en die toe­stand is so donl<er soos die nag. Ook Suid-Afrika is betrokl<e by hierdie salce, het genl. Smuts verklaar.

S.A. EN OORLOG

Hy het Suid-Afril<a se s tra­tegiese Jigging en sy belang ril<-

hc id in enige toci<Omst igc wereldbotsing geskets en gcse clat die Unie geheel en a l in die oorlog gesleep sal wor·d weens sy geografiese posisie. Daarom moet hy gerecd wees en sy rnagte sterk hou. Genl. Smuts se toespraal< is dem· '\·erslceie Britse blaaie as wcnsd l'nl•ery en OJuealisties bcslU"yf. Daa r is op gewys dat dit onmoon tlil< is om te vcr wag dal Briltanjc ooit op gelyl•e voet met !l.mrc!.l>a en Ruslan<l gebring sa! loln wonl.

Genl. Smuts in San F rancisco !wee jaar gele<le dl\.'lom !tie r van die V.Y.O. en die ,·etoreg as ins lrumente vir drc s lH•pping van ,'n nnwe en gehtlildger lydperl< vi.r die mensdom" soos hy by sy aanlwms aldaar gese het. Vandag verag hy sy droorn en vestig

hy sy hoop op ,,s iel< Brittanje."

I%I~ilitc~Jrcg; liiDfi~ihl~ Wm1r ~o&o \o/'fr@M~

Vroue sal (!n die vervolg op gelyl<e voet met mans in die Unie se verdedigingsmagte op­genecm l<an word, luagtens ' n wct.sontwerp wat genl. Smuts vel'lcde weel< by <li.c par lemcnt ingedicn hot. l\f.et hul sl<l'ifte­lilte tcestemming sal v rouo vol­lc<ligc mil itcre <liens lm n ver·rig in 1lic Un!e se gewapendc mngte en toral waar huUe diens docn, sa l hul.le ool< oor manlil<C min­deres dr,e bevel l<an voer. 1\fci­sies sa! ook as liadette opgelei l<nn word vanaf hul twaalfde jna1·.

Orig-ens maal< d ie wetsont-1\'Cl' j) voors icning vi r die c•·lcc•n­n ing van die Unie RC vlo(>l mngl.e bui l'e sy e!.c waters.

Katolieke Nie Gedeporteer

• 1\iet d ie rcpatr·lasie va n die Duitsers nit Tanganj)!lca Is so te se aile Duitso JH'otcsl an tse sende!inge en scndingwel'l<et·s verwydcr, of hct op<ll·ag ge­Icry <lat hulle venvydcr· sal word. Vierhonderd-cn-sewcnl ig Duitse Rooms-Kat ol~el<e pr·ics­ters. wat ool< ge'inte l'llecr waR. is etger alma ! tocgclaat om in Tanganjil<a ag te r tc bly en met It nile wcrk voorl f e 1-:'0an, vol­gens 'n meded('ling va n ds. J. G. Stl'y<lom, sr~rul i n~o:·s<• lncl :ui~

van die N . G. ((e ric

, .

Indiese RepubHek Wil V ry Wee§

Indie is drnl< besig om voor te be1·ei vir sy vryheid wat hom belowe is binne <l i e volgcn<le t waalf maande. Nadat <lie Britto jn die begin van <lie jaat· a.angelwn<lig hot <lat hullc Imlie gaan verlaat, is <lie Jn.<'!liot·s besig tom planne to beranrn oor hoe hune hul n·yheid gaan aanwen<l.

Onderhandelings tussen die onderkoning en die Indiese lei­ers het 1\Iaandag begin in ver­band met die oorhandiging van Indie. Dit betoken die begin van die einde van Indie se 150-jarige ondenvorpcnheid.

Die g rootste moelikhe·id op die oomblil< is di·c verskil tus­sen die Mohammedane en die Hindoes oor die verdeling van I ndie. Na berig is, het die nuwe onderkoning van Indie, lord Mountbalten, onlangg na Engeland gcvlie met 'n plan vir die verdeling van Ind'ie.

Inmiddels hou d ie Indiers hulle ook b3sig met die lewes­sic van 'n eie vl•:lg en voll<S­liecl . 'n. Komitce wa t 'n vlag en volks lied moet u'itsoek as­ook ontwerpc vir posseels en muntstuleke sal binnekort deur die voorsitter van die Indiese Kongres aangestel word. Die huidigc muntstul<l<c en scels het die l<op van die Brit.se !co­ning daarop.

Die Engelse het aanv.anklik die hoop uilgespreek dat Indie ne t soos Suid. A! rika en die ander clomin:iums bereid sal wees om by 'n s lcynvryheid te berus•, d.w.s. om in n·:.tam self­standig te wccs, maar in al s y doen en late Brittanje te

dien. Hier<lie h OO!> het 'n gevoeligc

terugslag gcluy toe die Indiese minister van f inansies Iwrt gc­Iede aangel<ondlg het dat Indic u it d~e dollarpocl van die Britse

Ryl< gaan tree sodra hy sy sterlingbalanse in orde gebring h e!.

Op die oomblil< skuld E nge­land hom di-e reuse-bedrag van £1,200,000,000, wat moontlik ·as sl,egtcskuld afgeskryf sal moet word, te oordeel na die u itlatings van die Br.itse minis­ter van finansics 'n paar weke gelede.

Lewenskoste §tyg Weer

Ornrus barena:ll Die lewenslcoste .in die Unie

tqon nog s teeds 'n stygendc ueiging. I n Jannar!e 1946 het die Iws te m et 34 per sent vcr­m eenler bo die basiese syfer van 100 in 1938. Aan die beg'iu van hierdic jaa1· het ondersoeli aa.n die lig gebring <lat die sty­ging reeds die 37 per sent lcerf bercil< het.

D ie lewenslcoste syfer wat <letu· die Buro van Serums en Stat:istiel< vit· A pril vcrsl<af is, toon 'n verdere ~;tyging van .7 persent bo d i6 van Muart, wat op 138.6 gcst.el was . Van'af die begin van die jnar het die le­\\'ensl<oste dus \'an 137 tot 139.3 gcstyg, en d:tarby moet in ag geneem wo1·<1 dat die Buro se basiese syfer 0.9 'n hopeloos on­doeltreffende bc •·clccning ge­grond is .

Genl Smllllt§ §lillllk §y W oorde lin oor Jode

Genl. Smuts hel horn bereid ve rldaa t· om 'n groot aantal ,-an die Joodse ontwortcldcs wat nog in Immpe in Sentraal-Europa verlceer, as ,.gel<enrde" imrnig rante ln Suid-Afrilm, toe te Jaat. Die Unie sal ni.c teen d ie Ji'ode diskriminccr l~ie, het hy gcsc toe hy sy onlangse uil.tat.ing dat hy oorlaai n ie, ingeslu l< hct nada t steune1·s O!l hom u:Hgeoe.fcn !.s .

Tyclens sy m.ismoedigc toc­spraak voor die senaat verlede week, het veldm. Smuts daar­van gewag gcmaal< dat die Internasionale Vlugtclinge-or­ganisasic onder wie se besker­ming daar sowat een miljoen ontwortelde persone in Sen­traal-Europa is, die Unie vcr­soek het om 'n dee! van hier­die m,ense in die Unic toe te Iaat. DeLli· middel van die im­migrasieskema sal hierdie mense na die Unic toegelaat word, het hy gcse. Spr. hoop om die toestand daardeur enigermate te verlig.

Genl. Smuts het na sy \'Orige uitlating dat 'n land nie met Jode oorlaai lean word nic ve r­wys as 'n misverstand. Die Jode maak 'n g root aantal van die ontworteldes uit, maar hy het nooit gcse clat hy as so­clanig teen hulle sal disl<rimi­neer nie. Suid-Afril<a maak geen versl<il n ic . Spr. hoop da t die Unie v ry sal wees van anti-semitisme.

Toe genl. Smuts sowat ses w eke ge1cdc in die voll,s­raad verldaar het dat uit v rees vir anti-semitisme hy nie joodse ontworteldes gaan ontvang nie. hct Arthur Bar­low's Weeldy berig at daar iewers 'n fout m.oe t wees met die Smut~? ; Uitlating.

Sni<l-Afl'i l<a n ie met Jode gaan <laar d rul< clcnr Joodso onder-

Onlangs hct clie Internasio­nale Vlugtelingc-organisasie in Switscrland bekend g emaal' dat Suid-Afril<a hom bcreid verklaar het om van die vlug­tclingc uit Joego-Siawic 'n die Unie toe tc laat. Die r egering hot dit ~oo ten s terl•ste ontken. Ook hicnlic onll•enning van dle regcring ga:tn nou in rool{ op in d io Jig van· <lie jongste ver­lda l'ing van die Eerst.c Minis­ter.

K erk Veroordee8 Sondagsport Dn

E.ngeDand Die gewete van die Britse

Ieerk het begin ontwaak t een .cJie Sabbatsontheilig ing in daardi·a Janel. Vertoe is deur die Kerl< van Engeland tot die Degering gerig om 'n verbocl te pf.aas op ·ot lle Sondagsport en arbeid op. Sondag s legs toe te laat waar dit absoluut nood­saaklik is.

Die gebruik om op Sondag sportbyeenkomste in Engeland te hou, is so algem een dal selfs die Britse l<oning, toe hy Sllid­Afrika bcsoek hct, ·in die open. baar. tennis op Sondag gespeel hcl.

r

•

Oudstryder ESHOWE. - Die Eshowcse

kommando het 'n onherstelbare \'1!rlies gely met <lie afsterwe \·an oom Jan Barnard -op 17 :\lei. Hy is op 18 Mci onder blyke van groot belangstel­Jing deur ds. J. H. Lourens ter rustc geHl. Hy laat sy wedu­wce, twee dogtcrs en drie seuns na om sy hcengaan te be­treur.

J •::t n H endrik Tobias Bar­n·:ti'd js gebone te P h'ilippolis, O.V.S ., op 6 Oktober 1879. Hy in 1904 getroud met Anna J a­coba Vcrmaalc wat 'hom oot·­leef. Oom Jan hct di·c g root:ste gedeelte van sy lew~ in Natal en vera! Soeloelancl deurge­bring.

OUDSTRYDER

l\.fet die u itbreel< van die vyandelikhede in 1899 het hy dadclik die wapcn teen die Britse Empire opgenecm as gewonc burger uit Wyk 3, Vryheid. Hy het aan die ge­\·.egte by Talana. Sehecpers­nck, Mooihocl<, Italcni, Lady­smith, Spiocnkop en Colcnso deelgeneem. Op laasgenoamde plek was hy ecn van die eet·­stes wat die Britse kanonne bestorm en buitgema·::tk hct. Gedurencle cli.e bestorming het hy handgemeen geraak met generaal Bullock en was op die punt om cltc Britse gene­raal met di•c kolf van sy g e­weer te slaan, toe hy belet is dcur 'n Boere-offisier.

Hy was 'n geruime tyd ver­bonde aan die persoonlike lyf­wag van genera-a! Louis Bo­th.a. Hy het ook mcestc van die tyd tussen gevegte opge­tree as rapportryer en spioen.

H oewel hy dikwcls offi­siersrang aangcbied is, het hy dit a ltyd van die hru1d gev.rys en as gewon.e burger die stryd tot die bitterste einde deurge­maak.

In 1912 het hy genl. Hertzog gevolg na die Kasionale Par ty en was 'n ondersteuner van die Genet·aal tot sy dood.

O.B.-KRAG

Met die stig ting van die O.B. Juet oom Jan die krag en steunpilaar gcword van die E showese lwmmando. Gcdu­rendc tye van vcrslapping het oom J a n se gccsdrif steeds dje fakkel 1)"3.ndcndc gehou. Ge­durende die laaste twee jaar nietecnstaa ndc smartlil<e ly-

Kerk Moet Tug Meer

Handhaaf 'n Beroep dat die Kerk

strenger tug moet handha.af en moet toesien clat die kloof tus­sen die K erl< en die wereld steeds diepet· raal<, is gedoen deur ds. J. F. Mentz, waar­nemende voorsittcr V•J.n die Raad van K erkc, w a t verlede week in Durban v•c rgader het.

Hy llet v.crl<laar oat in die raadsale van die w~rcld daar ni.c meer m e t God as regter rekcning gchou word nie. D.ie grenslyn tussen die K er k ett die wercld word al kleiner. Ouoer linge en diakens word in die danssalc aangetref, predi­kante neem beroepe aan selfs voordat hulle tien maande in ' n gemGente werl<sa.am was. Ds. :-.rentz het aangedring op meer bestendigheid.

Hy het die oppervlakkigheid in Jeer en lewe bctrew· en gese 'n nuwe tug wat tot die wel­syn van die Kcrk sal bydra, is nodig.

,,DIE O.B.," WOENSDAG, 4 J U NIE 19•17 BLADSY DRIE

ding w.as hy lid van die kom­mandoraad. Gedurig hct hy die manskappe laat bymekaar roep om hulle te vermaan en aan te moedig . By het sover sy gesondhe.id dit toegelaat het, •aile saamtrekkc bygc­woon.

D~e laaste vyf jaar van sy Jewe het hy 'n bittere Jyding deurgemaal<. Sy innige belang­stclling in \llOlksake en bc­kommernis oor die verdeeld­heid van .sy volk het hierclie lyding v.ererger. H y was g e­troue Ieser van clio O.B. se­dert sy verskyning en het die K,G. S>e toesprake byna van buite geken.

Oom Jan Barna rd se lewe en voorbeeld w-as 'n aanmoedi­ging vir aile brandwagte. Sy n•agedagtenis sal die Soeloe­landse kommando's nog lank sterk in hulle opdraande stryd. - (Korr.).

Beskerm u· Oe Bt1ng u oogarts se voorskri!

na ons. Laat g ekwalifiseerde

Voorskrif-Oogkundiges u be­

dien.

W ahi7 lLa wrrermce EN KIE.

IBRILl\iAH.ERS Adderleystraat 120a, Kaapstad

Foon 22408

TOT U DIENS ..

Geldenhuys lngellllieurswerke

~ DRAAI

e> PAS

0 SWEISWERK

W ynnestra.at 18 PAROm'

S len A1lvortonste . omler Geldas ­

sifisccrde A dver tensies.

U l(oop Altoos Die }ongste JJ1odelle

o HOEDE o TABBEUDS G JASTE, El\"S.

by -

Steyll1l.~ Die Modewinkel

PAROW

S.A. GRAfSTEEN- EN MONUMENTWERKE

(EIENS.) BPK.

Voortrclclcorweg - MAITLAND

0 DIE I{EUR VA~ DIE \Vj);RELD SE BES'l'E BOEKE!

G KEURIG EN VOLLEDIG VERTAAL DEUR DESiiU~DIGES !

0 DIE NUWE LETTERKU1t.'DJGE BEWEGING I N AFRIKAANS!

0 NUWE VERGESIGTE . Vffi DIE LIEFHEBBER V.<U\ GOEIE B OEKE!

0 DIE ~lEES HOOGSTAA~"DE BIDLIOTEEI{SR.Ei\1.4. WAT OOIT Dl' A.FRffiAA~S AANGEBIED IS!

DIE

V ~rgesig~ Boekery REEDS VERSRYN:

Nr. 1-D ie Gierigaard s e Dog­ter, deur Honore de Balzac

10/6

N r . 2 - Tien Jaar T ronltstraf, . - . . deur Silvio Pellico, 10/-

N r. 3 - D ie Lyding va n die Jong Werther, deur Goethe.

EEUSDAAGS VERSKYN:

Nr. 4 -1\levrou Bovary, deur Gustave Flaubert. D ie ju­weel van die wer~ld se ro­manl<uns in Afr ikaans.

Nr. 5 - Die Nes van Edelcs, deur Toergenev. Die eerste groot Russiese roman, reg­streaks vertaal in Afrikaans

N r . 6.- E kltehard, deur Van Scheffel. Die unieke werl< oor die rom a n t iesc kleur­ryke Middeleeue.

H ierdie vertalings is dcurgaans as uitsteltend en getrou bestem­pel, dcur tydslu·ifte, die radio en die groot lcscrspubliek . Aller­wee is dit verwell<om as 'n n uwe en verfrissend e rigling in ons Jetterlwnde.

Nr. 7 - Die Golukbringcr, 'n verhaal van die Bartholo­meusnag (Das Amulet) , deur C. F. Meyer.

Nr. 8-Uit die L owe van 'n Dcugnict, deur Eichendorff.

Nr. 9 - Adolp he, deur Benja­min Constant.

Nr. 10 - Die We1·eldjie van Vr oecr, deur Fogazzaro.

N r . 11 - D ie Held van d ie D nje­per (Taras Bulba) , deur Gogo!.

Vrocg in ,1947 versltyn m e ccrstc nommer van die , Groot Denl<er­Rccl(S" in die Vergesig -Boelte i'Y· -- Slo·yf om Bcsomlerhede.

---- - ---- - Skeur af ---------­

L. & S. BOEK- EN KUNSSENTRUM, Posbus 1892 - JOHANNESBURG.

Geliewe my naam op te neem as intekenaar op die VERGESIG-BOEKERY. Stuur Nrs. 1, 2 en 3 ook saam. Ek helowe om die rekenings binne 30 dae na die ontvangs van die boeke te betaal.

NAAl\1£ ••• 00 •• •• 0 0 • • •• • ••••• 0 0 • ••• • 0 • •• • • • •

AD RES

.. . .' ... . . . ... ... Datum . .... .. . ...... .. ......... Handteltening

·-

EXCELSIOR WYNE, BHANUEWYNE EN LIKEURE JJJC n lumOt:L\t:ntto tJnuat,Jett. O le ~l,oonHIO \ 't\ 11 1\lCnr, die lyuste vn n J:e u r wut

u ooJt gcproc bet. 1Jn tnlucs wnt nlo aileen pryso ncn Ull tt!nhwnstcJJJngs nJe : mnnr wnt denr n uo rl'np roe \\'CNl tu\u;cl•r)·s word.

l 'R YS Ll' S

\\TNE:

••• .. " .. c-., =~5 'ii teas .. .. ... !o,"') > <>c ll. -

Ou Port . . . . . . . . . . 2/ '.J Inwalide Port . . . . . . . . 3/ 3 Spesiaal Soet . . . . . . . . 2/ 0 12/ 6 W it en R oot Jerlptko .. 2/ · 10/· Wit en Root Malmsev .. 2/· 10/· Wit en Roo t Musl<aoct . . 1111 9/ G Soct Port .. .. .. .. .. 1/ 11 9/ G P ort, P onta.k,

Worces ter Hock . . . . 1/ 10 !l/ · Speslalc SJcrrlc (Soctcrlt;) 1/ 10 9/· Goudk leurige Sjcrrle . . . . l / tl 8/6 Ou Br uin Sjcrrle . . . . . . 2/G .,Cocktail" . . . . . . . . . . •1/3 Vermou th ( DrOOl; or Soet) 3/ • Swa rtberg Sjerr lc . . . . . . 2/9

unot~ W \'1\"E:

BoergonJe (Root) . . ... . 21·

VON IH :I.WYKE:

Grund Spumante (Soetcrt~:> . . . . . . . . 10/ 3

Grande Splcndorc (DrooG) 7/ 9 Vonkel BocrgonJo . . . . S/ 9

J.Sitt\N JII~WYN: Aurora V.S.Q.

(Ole a llcrbcstc) . . . • 10/ ­Eur ck a . . . . . . . . . . 8 / 6 A.1. . , . . . . 8/-.Royat . . . . 8 / 6 ~oer:oe . . . . • . . . 7/6

J,un:uJt : Pepermetlt, Persl<e, AP·

pcll<oos. P lcsn-ng . . 7 I -J<ers lc. Anys, Gemmer ,

Nttnlt)IC . , • . . • • . G/ 6 Vo.n der Hum . . • . . . 6!6

,JEN~\V.t:U (QIN) : Oro~. Lcmocn, Su urle·

Riesling (Oro~ W it) . . . . 1/9 moen . • . • . . . . . . 7/6

Vli:ttKUUl'SVOO!tWAAI~Uli:S: (1) Bcstclllnss moct bcstaan u lt 12 botte; ot

~ gelltn~; vaat)te, or veclvoua do.arvnrn. (2) Voe~; by 20/ - deposito per va. tJie

or 5/- per J<tsste m et bottels. Hlcrdlc <Jcposlto's wor<l dadel!R nan u t crugoe:a al

op ontvangs van ate Jc~ goccl, vrn~;cctd betaald na Vlakteplaats· sta-stc. (3) St •>•u:

Konunt plus deposito's met nestcllms or nnder Jewer ons l<.b. a. u naastc sta ·~.

EXCELSIOR WYNMAKERY (EDlHS. ) BPK. P OS BUS 1, VLAii'J.'EPLAATS-STASIE, R.P.

f1I> .&§ ®M'JTW .&N(f]r W .tflN ({]X[DJiR§JEJE

~W J%.JLW OW REEN-, WARM- EN GAllEHDIEN-JASSE.

JJ?TIRY§ffi JE"''\lYEl~ TIBTIILILIT~ Plaas dadelilc u Bestelling by

Van Zylis :o 1 E M AN s w 1 N K E L Foon 791 - Poshus 233

HII ®® JF§'ITifll.A\& 'IT fill> &.&JitlL

([;e~DC-ueall4!uai~ tiDeTJ&o· llsrTJa.Bit~l

NffV Tii.W.&~ ·

WEmiilEL D eur W. II. COETZER . . . . . . . . . . 40/ -, Por to 2/­D ie GeskLedenis van Suid-Afrika, insonderheid die Groot

Trelr, die Vryheidsoorloll en die Eeufeesjaar, in beeld soos

cleur die kunstenaar gcsien 111 Afdrukl<e waarvan v ier

in kleu r.e. Grootte: 7% dm. x 10 dm. 242 bla dsye gebind

, il) goeic lhme.

Die Verstedeliking van die J(erk!

llf.JEliRIIi ~ru §'Il.'AID> Dem· Ds. J . R . Albcrt;yn, Ds. P . d u Toit en Ds . H . S . ,T heron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6/9 pos\Ty. Verslag van die Kommissie van Ondcrsoek van die Gefe­dereerde N.G. Kerke na kcrldil<e en godsdienstige toe­staande in die nege stede van die Unic van Suid-

Afrika.

Wat is die betel< en is van die doop? Waarom doop ons iemand? Wie mag gedoop word? Op hicrdie vrae en nog

baie ander kry u 'n duidelike antwoord in

Deur Ds. J . D.· VORSTER . . . . . . . . . . 2/3 posvry. I

Die vcrhouding van die jong man en jong mcisie tot hul Toekomstigc Huis

De\u· C. en D . VAN ROOY . . . . . . . . . . 2/6 posvry. 1. Die Vrou en 'ha~u· H uis. - Briewe van 'n moeder aan

haar dogter, wat op troue staan. 2. Die 1\Ian e n sy 1Hnis . - ' n Vader verduidelik aan sy

seun wat sy verhoucling tot s y huis moet wees.

p no @ ];E ® Cie Jl ® § ll m4 [;II

m ®elk: h &llffi crll ® R ,•

BLADSY VIER ,,DIE O.B.," WOENSDAd, '1 JUJ\IE 19~7

,DI E O.B .. " WOEKSDAG, ·~ JUKIE 1!.14.7

Genl. Sm uts he t ver lede week jn ' n toespraak voor di e senaat die Unie versoele om gereed te maak vir die volgende o01·log. In dieselfde asem het hy 'n reeles m;islul<ldngs erken van hom en sy bondgenote. Genl. Smuts het erleen dat die o01·1og ,om die vier vryhede" mislule het omdat daar. volgens hom, in die plek van die , groot Iande" teen wie oorlog gemaale moes word om d ie wereld 11vry van vrees" te m aak, nou , twee superstate•· gekom het wat die vrede dermate bedreig dat ,siek Brittanje" met al le mag op die been gehelp moet word om die vrede te probeer red - dicsclfdQ Britt a njo wat, tbo hy ,,Groot" in plaas Yan .,sick " was, die onmiddellikc oorsaak van d ie oorlog was dour sy uitdagende waarborg aan Pole wat op Du.itsc g cbied gesit hct. ..

Dat die oorlog 'n poging van Brittanje was om homself as '.n grootheid tecnoor opkomcnde Duitsland te hal1Clhaaf, is inder­tyd heel fyntjics verbloem met die kreet dat die o01·log behalwe die ,,vier vryhede'' ook gegaan het teen 'n ideologic. En om daardie ideolige, wat deur sy profeet beslo·yf is as geen uitvoer­produk nie, te vernietig, is deur genl. Smuts en die syne gemeen­saak gemaak met die ,duiwelse evangelic'" van :1\.fo~kou, w a t deur sy pr·ofcte wei openl ile as 'n ui tvoerproduk beskryf word.

Toe Duitsland in volle boscf van sy ncdcl'laa.g ' n berocp op die \Vcstc gedoon. hct. om v rctle to slnit. i cn oinde d ie v locdgol£ uit die Ooste te keer, het gcnl. Smuts e n sy s icli Rrittanje daardic aanbod van oorgawe verwcrp en aangcdring op 'n totalc nedcr·­laag - sclfs nadat die H.itlcrbe\Yind teen wie d it hamma gc­gaa.n lwt: - oorboor<l gegaan he t. E n n f1. die tbt:lle ncderlaag hct gcnl. Smuts e n sy s.icl' H1·ittanje by Potsdam saam m et Stalin beslu it tot totale plun'dcring van pui tslan(l en Ig. slegs ioc t c laat om horlosies te maal<; maa.t! sel.fs hienlic ln-ummel van toe­g cwing hct l3rittanje in sy snk gestcek toe h~' die Duitsc horlosie­fabric l'c laat afbreek en na Engeland ont\·ocr llet.

En nou bek laag gcnl. Smuts die feit dat Duitsland deur Brittanje en Amerilea met 'n lepel gevoe1· moet word as 'n nuwe oorsaak van wereldonrus, en sien hy die wereld se heil in meer g root moondhede.

Die totale corlog wat genL Smuts en Brittanje wou vocr tot die totale nederlaag van Duitsland, blyl' dus nou na sovecl lyding en lwste 'n to tale 'misluleking tc woes . 1 En in sulke omstanclighede verwag genl. Smuts dat die volk van Suid-Afrika aan hon1 'n nuwe 111andaat moct gee 0111 voor t e berei vir oorlog ten einde die we reld te reel van ' n nuwe vrees en ' n , nuwc" ic\eologiese gevaar·.

Oor wat Suid-Afrika se houding sal wees ten opsigte vru1 die volgende oorlog wat sal opstaan uit die as van genl. Smuts so mis lulddng, sal ~ iogcno bcslui t wat van lie begin af teen <lie dwaa.shcde gewaarslm hot., e n nic lwllc wat ldaa.r hul politiel•e banl<rotslmp bcwys h et nie.

Genl. Smuts, net soos sy niend Churchill, was nog altyd ,gr oot" in tye van oorlog, maar die gevolge \'an die afgelope oorlog het hulle albei k lein gemaa k, en k lein sal hulle van die politiel'e toneel verdwyn.

JL~DE ~EILIF JPILEN1r VH~ &JF§)ll<hAlfiFNNG

V JhW ~fi\@V 0 ~A:OE Die al;;l(affing en hcrsicning van die stclsel van provins ialc

rado is \·erl c,<l'e w ee!< <leur lode Yan die Kaaplandse Provinsialc Raad beplcit IH\, aanlruding van die magteloosheid e n , banlo·Qt ­sl<ap" van die s tclscl. J~e<lo van d ie ll.N.I '. sowel as van die Verenigdc Pat·ty ]let hier~·i o mcning uitges p1·ecl{ en by die Ad­ministratcur aangedTing om oorweging aan <lio s aal;: tc skcnlc

Mnr. B. Coetzee (V.P., Port Elizabeth ) hct verklaar dat die raad geen ecr meer het n ie. Dit is sy ereplig om vrye hospitaal­dienste te gee, maar hy Jean sy verpligtings nie naleom nie. \Vat is non so heilig omtrcnt die stelscl, h et spr. g evra. D it is die hoogtcpun t van onverant­woonlcliltheid om so voort t c gaan wei wetcndc d a.t clit nic luln \\'Cr l< n!e.

, As drastiese veranderings n ie deu r die Administrateur in die vooruitsig gestel word nie, sien e k nie kans om vir die be­gr oting te s tem nie.''

NASIONALE KO::JVENSIE

Mnr. Coetzee het aan die hand gedoen dat 'n nasionale Jwnvensie van provinsiale raadslede saam m et under be­Janghebbendes bele word 0111

die hele s telsel van provlnsia ­le rade te her·oorweeg.

Mnr. A. P. Venter (H.N.P ., Stellenbosch ) het beklemtoon dat die provinsiale r aad op 'n stadium gekom het waar hy nie verder l<an gaan nie. Selfs onder die publiek word daar reeds verwytende vingers na die raad gewys. ,Ons het reeds ons onmag tcenoor .die publici< er­lcen, en moot nou oonvceg of Q_ns voot·t bcstaa.n npg g crcgver­dig .:s." .....

Mnr. P. Hamersma (H .N .P., A lbert-Colesberg) het verk laar dat die p rovinsiale raad nie meer in staat is om vir die on­derwys tc betaal nie, en dat dit tyd geword het dat die regering dit oorneem.

Die tyd het aangebreele dat die hele provinsiale stelsel in heroonveging geneem moet word, het spr. gese.

;

o~~ ~~cw~~~~&~~ ~~~~~~~ SG~£~ ~@M i~ ~

Die belaglikheid van die h n idige stelsel van v~rdeelde heheer tns­sen die sentr ale en provinsiale regering ten opsigte van dieselfde aange­leenthede, het d ie afgelope weke tydeus die sitting van die Kaaplandse P rovinsialc Haad weer haic duidelik op d ie Yoorgt· oud getr ec en die nood­saaklik heid van ' n · veren igdc staatshcstnur baie ste rk beklemtoou.

Dit is nio net die m ening van die algemcno pubUek w:at a l meet' on<ler die indrul;: J;,om van die soor t lapJ\ies-rcgering n ic, maar ook van gesaghebbende p ersonc wat daaglilcs te kampe hct niet die problcrne wat die vcrdeeldc bchc<'t· s kep.

GEEN VERBASI:r\G

Met so 'n ingewikl<elde wet­gewing en administrasie ten opsigfe van gesondheid, m et so ' n verdeling van \·errultwoorde­Jikheid tussen verskeie openbare owerhede en met dienste so af­hanklik van verdeelde beheer, wek dit dus geen verbasing dat die Unie se gesondheidsdienste il'l. so 'n toestand van vcrval verkeer nie. Dit skep die in­druk van 'n lappieskombers.

Die stelsel van provinsiale rade wat deur die huidige ge­slag reeds as 'n noodsaaklil<e euwel aanvaar is, spruit voort u (t ' n kompromis van 1910 toe sekere pligte aan die provinsies oorgelaat is orn hulle 'n mate van bevred ig ing te gee - 'n bchoeftc wat hoofsaaldil{ ui t· sentiment. ontstaan het. Die bc­Jangrikste talee wat onder die Unie-grondwet aan hulle opge­dra is, is onderwys (beha lwe hoer onderwys), hospitalc en liefdadig heidsinrigtings, paaie, ens., t erwy1 daar later in 1913

verdere take aan hul opgedt·a is soos die uitroei van ongedier­tes, lisensies vir voertuie en ve r­maaklikhcidsplekke, a rmcsorg, beheer· oor biblioteke en lwns­galerye, ens.

D ie s l-op ping van' t.wco vc r­antwoor,<Yclil{e owcrhcde \\·as eintlil' bedbel om die oor·gang ­stadium moontlik t e man!<. Die klciner provinsies, ve r·a l Natal wa;; bang dat hy indien hy a ile pligte ann d.ic sentralc rcger ing oordr-a, hy d e1u· die J\f riltaanse clemente oorslmdu s ou word, en hc t aangcd1~ng op hicnli e soort r egcring .

NOG DIEPER

Om die stelsel van verdeelde beheer nog; dieper te ldoof, sit I<aapland ook nog met 'n afde~ lingsraadstelsel wat die provin­siale owerheid moet help met die u itvoer van sy pligte. Dit is hoofsaaklik 'n cdenis van die Britse bcw ind in die ou Kaaplwlonie, en d ie oot·bodig ­hcid van him·dic s t clscl waara.an scl<cre gesondheids<l icnste, die uitroei van ongcdie rtes, maal' van panic, ens., tocvcrtrou is, blyl' uit die f ci t ~l'at daa.r· in gccn antler van cl io drio provinsics sodanige a fdclingsrade bcstaan 11ie, en hullc in gceneen van hierdie dienste by Kaapland agter staan nie.

Sjina V erlhi~d Dans As

0ImsedeHk Die Sjincsc volksraad in Nan­

lung hct, volgcns Sapa-R eute r berig, 'n vcrbod op gemengd e <lanse d'\\'nrsdeur Sjina g cplaas . Die raad het sy besluit gc~rond op (Uc oo 1·tn'lg_ing dat opcnba rc <lanse tot onsedelilehcid le i.

Nagldubs in Nanlting het r eeds a ile dansery gestaa l< en be}>aal huJic tans ne t tot sang.

Die S jinese Ieier Tjiang l{ai­sjek (wat 'n Christen is) het d ie dcbat ingelei en gcsc dat hy 'n voors tandet· !.s van al;roha~

ticse dans wat gccn Jcontal; met; 'n maat vereis nie, maar dat die gcmcngde dansery vcrantwoor­dolik is v.i.r baie van <lie ,.bar­baarse gedrag" in die \\'es t crse maaf's lw.plil;e Jewc. D\lt b1·eel< huwolilcc op en l·ui'nec1· jong ­mel)se. Kegeniig lcde hct vir tl ic verbod gcstcm en 69 daa r­tecn, tcrwyl 21 buit c s temming g cbly het.

VERDUBBELING

D it is opvallcnd dat daar geen taak is waarmec die provinsialc owerheid belas is, wat nie ook deur die sentrale regering behartig word en waarvoor daar nie reeds ·n staatsdepartement is nie. Dit is slegs nodig om gesondhc id, paaie en ondcrwys as voor­beelde te noem.

Vir elk van hicrdic tal;c bestaan daa.r rce:Js 'n stnats­

,dcpartement met opgeleicle amptc narc e n !tan hic1·die taJ{e rcgstrcchs onder d ie scntralc regering ingesl;:alw) wo1·d. Vand'ag bcstaan daar vlr die­selfde taa k h\·ee versldllende d epartem ente met h\·ce vers kil­lendc s t.dlc amptcnarc wat nie aileen (l.ie atlruinistrasil'lwste in die hoogtc Jaat stH·ing nie, maar oo l< vcrbro!{l<elend inwcl'i< op d ie m ot\erne staatsmasjinerie.

VERMINKTE GESONDHEID

D ie so uiters bela ng rike gc­sondheid van die volk berus by drie liggame wat elle net ' n se­kere afgebaleende d<'eltjie doen en die diens in talle brolekies versnipper.

D ie plaaslilrc bcsturc is belas met uitvoerende verantwoorde­lil<heid vir nie-persoonlike so­w e! as persoonlil<e g esondheids­dienste ·in sover dit besmctlike siel; tes betref, en in Kaapland clra cli t ook nog 'n deel van die geldelil'e verantwoordelikheid vir algemenc hospitale. Die pro\·ins iaic O\\'Crhei(J is bclas met die bcheer van hospitale en mediese bystand aan annes en mcdiese onder·soek van skool­kinqers. Die sentra Je regc~jng beheer weer gest igte vir sicl­siekes en gee origens Ieiding waar nodig.

Die verdeling van ceheer is clie oorsaak dat daar vandag geen vooraf opgestelcle p lan vir ons vo!l<sgesondheid hestaan nie. Die verslag van 'n staats­kommissie met 'n aanbevole plan vir die gesondheidsdienste is kort gelcde deur sy eie voor­s itter· as onprakties verwerp na dat hy M inister van Gesond­heid geword het. Hy het een­,·oudig op die jalocrse aan­spraak van die kleinerc gcsag­gies gestuit, wat gcen regie w on JH·ysgee nie, maar ool< oor gccn milldelc besld l< om doel­tr<' l'fend op te tree nie.

\Vat onderwys bct.ref moes ondet·wysers in Kaapland gc­slagte Janie clieselfde werk doen teen swal<ker beso!diging as hul . l~ollegas in ryker p roYin­sies. E n om aan hienlic onge­rymdhcid 'n .cindc tc maak, word die Kaaplandse bclast ing­bc talcr nou el;:strn. bclas, ter­wyl die belastingdruk vir bur­gers } n die an<ler provinsies juis vcrminder is.

fondse vir O.!B. By g elecntheid van 'n O.B.­

funksie t e W·itrandsfontein is

'n beclrag van £8 9s. 7d . deur

\,cldkornette H . L. Vi!joen in­

g zs:unel, na die kantoor v.:tn

di~ Gebiedslcier in J ohannes­

burg berig.

s. A. Sk(Q)~eiTIJrrnyw~rlffi~n~ OJ!ll · BrrllR~~ A~fr<Bl©lrr

Volgcnd o op sy vcrbod op d ie invocr van Suid-Afrilwansc sagtevrugte, hot E nge l:uul non ool< die invper van sl,oene ui t d ie U nic ver bied, hOc\\'ol hy self nog s l{ocne na, S uiti-Afrilm uitvoer .

Die Unie se skoeJmy•.v<!rheid word met 'n ernstigc ter·ugslag bedreig as gevolg ,van h i·erdie vcrbod. Die gevaar bestaan dat l:r:tie fabr ieke werkloos sal word aang·esien die s kocnmarl< skiclil< \~ersadig geword het. Intussen voer die Unie nog op groot sleaal skoene van Enge­land in ·om die mark nog mecr· vcrsadig te maak

Gqdurende 1946 hot d ie U nie sl<oene ter waarde van :£100,000 Y·:ln B rittanje jngevocr . tenryl Engeland op sy beurt weer £60,000 S:! s lcocne van Suici­Afrika ing:evoer het. Hierdie wederku ige h:tndel is nou deur· Engeland beeindig.

In sy poging om Engela nd

te help, hou die Unie maar aan met die invoer van skoe­ne ten koste van sy eie bedryf wat met moeite opgebou is.

' n Soor·tgelyk.e si tuasie het ook lwrt na die E erste vVerekl­oor·log ontstaan toe een na die <Lnder skoenfabrie k in ons land verplig was om sy dcurc te sluit.

In a ntwoord op kritiek het di·e Cape Times verbasing u itgesprcek dat hi.erdie diskri­mincrende optrede ve roordeel dur f w ord. Die J;rit ici, aldus die blad .. verloor heeltema l uit die oog dat Engeland 'n har­de stryd voer om die gaping tusscn sy .in- en uitvoer te oorbrug!"

•

BLADSY VYF ,,DIE O.B.," WOENSDAG, 4 JUNIE 19,t7 ------------------------------------------~-----------------~------------------~--------- ·-------------------------

() lfD. if:I1JlJ1 fags T rt([J) llfl !k de rJJ1 rr

PRETORLo\., 27 Mei. - Van­oggend om 7-uur het sowat 60 dames onder Ieiding van hf.­komdtc B . C. Seymore en ' n ldom pie m a ns by die Aft'il\aan­sc K·offiehuis bymekaar gekom en vandaar per motor na die Sentrale Gevangenis vcrtrck om lcameraad \Villie van Rens­burg wat om 7.30 sy ontslag' sou kry, te ontmoet. By d ie gevangenis het sy ouers, d:;. en mev. I. W . J. van Rensburg, saam met ander fam iliebet rek­kinge e n vriende reeds gewag .

1'erwyl die dames staan en wag het, hct die Superinten ­dent van die gevangenis uit­gekom en probeer om hulle voor die deur weg te dryf. Hulle het hulle egter nie Jaat afskrik nie en he t onbeweeg­baar gebly sander om van hom enige notisie te neem. Kort daa rna he t Willie sy

verskyning gemaak en is deu r sy ouers ontvang tenvyl a lma! Prys die Heer aangehef het. Hierna het ds. Van Rensburg

'n kor t danl,gebed opgestuu r . Willie het toe ' n paar woorde van waarclering gespreek teen­oar die dames wat sovee.\ moei­te gedoen hel om so vroeg na die gevangenis tc kom en Yer­der 'n boodsl\ap van die agter­geblew e kamerade oorgebring waarin hulle hul trou en lojali­teit aan die K.G. en die Bewe­g ing betuig. Hierna het a lma! die , Lied van Jong S uid-Afri­ka'' aangehef, t erwyl twee oud ­gevangenes, m n re. Slabber t en F en eira, hom skouerhoog op­getel' het. Nadat Willie alma! teenwoordig 'n handdruk ge­gee het, is afgesluit 1net D ie Stem.

• Onder die aanwesiges is op­gemerk m.ev. dr. J. F . J . van Rcnsburg, eggenote van die Kommandant-g eneraal. D ie K.G. self kon nie teenwoordig wees n ie omdat hy in Kaap­land was, maar is deur een ,·an die oud-gevangenes vet·­teenwoordig.

1\o!nr. Willie van Rcnsburg word deur sy vader e n mocd cr, tis. en mc v. I . \V. J, van R cn:;burg, ontlnoet nadat hy uit die

gevangcnis on tslaan is.

MEVO ERKC HOLM DJEUJR OJBO.,VROUJE ONTHAAL Op Dond cnlag, 22 i'l!ci, llet <lie O.B.-vrpue va n Pretoria die

geleen theid gchad om m e\:. Eric Ho1m wat so pas ui t D uits la nd aangekom hct, te on tmoet. A l die l>ommandantes h ct ~ ~~ tlic Afrikaaosc h offif'hu is bymckaar gckom.

H oofkommantlante B. C. Sey­more het m ev. Holm baie hart­lik verwelkom en haar verse­l<er van die O.B.-vroue van P re­tor ia se w a rme bclangstelling en simpatie met haar en ha'ar eggenoot en' ldndertjies wat nog in Duitsland verl\eer . Sy het verder aan me\·. Holm som­mige van die dames voorges!.el wat so gereelcl \'ir dr. Holm lekker warm boerelws gekook het.

Komdt. Ferreira hct haar ook namens die Brandwag te van Pertoria •en namens die veer­ticn Pj litiekc .gevangcnes wat nog in die tronk is, vct·welkom. Komdte. H . Dommisse he t h ier­op 'n tjek aan mev. H o!m oor ­handig as 'n geskenl< vi r die kindertjies in Duitsland.

Mev, Holm het op baie gcvoel­volle wyse geantwoord en haar clank uitgespreek vit· al die liefcle wat sy en haar cggenoot ontvang het. ,Ek het gedink daar is nie meer mense wat met ons Duitsers saanl\'OCl nie, en ek is aangenaam verras," het sy verklaar.

Hoofkommandaritc Seymore

hct vercler gesorg clat dr. Holm nuut uitgerus sal wees met ld e re wanncer hy in die hof m oet vcrskyn.

li)rr o JErrik H((J)!m Sku~~ng Bewnn&

Holm is voot· ' n spesia!e hof aangekla op g rond clat hy ty­dens die oorlog vanuit ' Duits­land na Suid-Afrika p ropagan­da sou uitgesaai het wat bedoel was om d ie Unie se oorlogspo­ging te belemmer. In sy getuie­nis hot ' n Duitse kollega van Holm verklao r dat clit :Sy indruk was dat Holm n ie dje Unie on­der Duitse behecr· wou bring nie, maar die Unie vry wou he. H y het gese dat die Duitse regering ,·erl:>aas was oor die Unie se oorlogsverklaring.

11Iet ons ter perse gaan berig Sapa dat d r. Holm op al vier aanklagte deur die spcsiale hof skuldig bevind is.

Van Ons Lesers

WRAAI\ Kapt. I-I.- Slegtkamp, Micl­

clclburg, Tv!. Slu·yf: Dil is m oeilik om Ianger stil

tr! bly. }{an die hele voll< nie s y st em Ja.at hoor nie? Die oorlog is a l 'n paar jaat· ve t·­by e n nog gebeur daar gru­welikhcde soos d ie deportasi.c \·an Duilsers wat goeie bur ­gers vit· d ie land Jwn gewees het. Die m ecsle van hulle is ha rclwet·l\ende boere en watter onhcil l<an ' n paar Dtri tsers hier stig?

D-J.arenleen word duisendc immigrante uit Engcland in­gevoer : walter soort ~·31 dit wees? Ons het a l genoeg arm­blankes hie t·. Holland en an­der Jande wil nie van hul be­kwame w e\ ·J,smanne on tslae raak n'ie. Maar uit die kas­tige mag tige B rittan je mo~t

me.nse lwm. W•3.lter soort het hier a~ar

g•=bly na die Engclse QOrlog ? Hulle is deur die regering van p lase. gcrecdskap, vee, ens. voorsien en na 'n paar jaar het hu!le alles ct.~urg<ebring.

Dit is· 'n s l<ande dat Enge­J.:m d nog so wraaks ugtig is. W.il die Vie r Groles te kenne gee dat daa1· not onder die Du itsers oorlogsmisdad;gers was Sulke misd•J.dig2rs ba­s taan onder alle volke. Ons dink maar· net aan die Engels~

oorlog. Gods meulc maal st.a­dig maar sel\cr. In E ngck:md is daar reeds oors tt'omings. I s dil nie Gods hand ni•c '!

En ons . l'egering volg ·cUe­self de beleicl . as EngeJ.:l.nd . Daar s it nou nog politiel<e gc~ vangenes in die tronk. .Manne waarop enige nasie trots kan wees.

OJBo=JKamp · Ons gaan D.V. die ,eerste wee!(

in Julie 'n O.B.-kan1p hou op die plaas van genl. J . Eloff, en ons venvag dat Soutpansberg nie op hulle sal ~aat wag om hulle plig te doen nie. D ie laertrekking begin op 2 Julie en sluit af op die lOe. (Ingestuur) .

VIR PfRSOOnLIKf tRIS~tiD

GEBRUIK K.W.V. RUIMSKOOTS

IN DJE BAD

'EN NA SKEER.

KWV= f~U Je COLOGnf

E.nlgste Suid·Afrikaan>e Distribuccrders H . J. N IEHAUS (ED,MS.) BEPERI<,

Posbu$ 2 108, K.apstad. Po$ bUs 4883, Johannesbur g.

3·47

By die Bioskoop

n koel sag te

a r e t - Ronde

Kommand o I

maak al

meer vriende

land rond. "

MAIRKAGJENI SKAIP " II.

VROEJE MORlE-MJHlli KAAPSTAD

Beta ling ger;ldod onmlddelllil weeklllts, mn.nnde llka of

s oos verlang

®

Beste heeraende pryse

Th-UNN..u.JR lEN VAN SCJHIOOR

Elenear : GUSTAV RETIEF

A.V.B.O.B. L$llbesorgers, Gratsteen mru:cero,

Begra~,-ersekcranrn

Bloemfontein - Pretoria

130 Takke

MEUIB!ElS PRYSE STYG VINJ:\lJG

KOOP NOU Ons !ton alleen::.k gocio

Jm·aliteit l\leubels i.u voorrarul

WJERDA &1 {' ube 1 handelaars

(ElENDOMS) BEPERK Groote Kerlcgebou - Ka.apst.a.d

~~-====~~============~D

J ~· ~ A.lMAL af hanklik van Assura nsie!

Die KINDJIE-vir die sekcrheid van 'n gcldelik v~rsorgde lewe, al is die ouer dan nie mcer claar rue.

Die SKOOLSE UN-vir 'n opvoeding wat nie on­derbreek sal hoef te word nie.

Die STUDENT-vir 'n beveiligde loopbaan. Sy studiegeld word gedek deur die polis wat in sy

/ jeug al uitgeneem is. Die EGP AAR- vir die geldelike beveiligiog v..an die

gesinnetjie en die eicndom wat hulle met sovcel sorg ep. opoffering opbou.

Die WEDUWEE-vir 'n l~eftog vir haarself eo haar kroos, wat sy bymckaar kao hou en onde,r haar sorg kan opvoed.

Die GRYSAARD- vir die onbekommerde oudag wat hy nou kan geniet, danksy die polis wat hy nog as jongman uitgeneem het.

Vir ELKEEN is daar

- TAKK E OWA~SOEUR OlE UN IE­

HOOFKANTOO R: Y/1\ALSTRAAT 28. KAAPSTAD

~ n~~~

..

l BLADSY SES , ,DIE O.B.," WOENSDAG, 1 JUNIE 1947

GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIE§ TAJ.t.I:EF vm QEKLASStFl SEElW£ ADVEilTENS£ES :

HDllJUou~elll<o ~ennl•t:ewtnge: · (Verlowlos. buwcllk, geboorte, sterrgeval, In memoriam; gelukweo­alng, ens.) 1~d. per woord; minimum 3/· per plnslng. Voorultbetaal· bnnr. VIr berbnllnga 25 pst. atslag.

Jianoclsllo •·crt onatea: Enkel plas lnga (voorultbetanlbaar) 2d. per woord. Minimum if· per plaalng. 2 tot 26 plo.alogs (voorultbetna-Jbaar) 1'>'d. per woord, mlol· mum 3/· per plaslng. 52 nctereenvolgende plasings: 1d. per woord, mlntmum 2/ 6 per ptaalog. Pla.slngs tot kanselln.sle, 1'Ad. per woord, minimum 3/· per plaslog.

IJltekeogehl op .,Die O.B." (veraltyn weekllks): 10/- per Jaar of 6/- vir 6 maaode. vooruJtbetaolbao.r. - Stuur o.dverteosle\.cstelllngs en lntekecgcld oa: DrE O.D., l'osbuo 28, Stellenboseb.

VERLOWING

VAN LOGCJo;RENBERG-COMBHINK. - Ous, Marie, enlgstc l<lnd van mnr. en mcv. H. J. Coml>rlnk, Swnrlltoppics. Bel fast, en Johannes, oudslo !ieun van mnr. en mcv. J. van LoggCJ·enbCI'!';, Vogel.stt·u ispOOI'l. Belfast, wens hlermcc ann l<ameracJe, Camillo en vrlcn<le(lnne) bekend te manit dut ons 0 11 2•1 Mel verloo r ~;ernu-l< hct. •l / 6/ lB

HUWELIK

Yll' l'nrtyt.jlc.~. resepsles , dlnecs. pro· beer die Kaupstndse ACrlknncr-Kotrie· tluJs (K.T.K.). Ult Wnndctso.ng. Groote Kerk-gebou. Lug beerlll<. verwarm en geselllt; op Koudote dug. GerleCUke, botllke en docltrcueude dlcos.

DOODBERIG

OPPE:RMA:-1.-Die Beltnst·komms.n­do betreur die hecnsnan van vcldkor­nette A. Opperman op 1o1 ~fct. Ann vcldkornel Lleb Opperman en klnders kan ons net sc: .. Julie verlles Is ook ons verlies." - BeiCast·komrnando.

4/ 6/1 .

GROBLER. - Die Bocrcjcu~; va11 Dullstroom l>rlnt; hlcrmee ltUlde ann die nagedagtcnis van hutJc l<nmcrand, At­letha Crobter, oorlede op 18 lllcl l!H7. nadat 9 )' i>Cr on~;eluk ult •n lloom r;eva i ll~t. .f/6/ tB

KUHN. - Die Bocrcjcu(t van Roben· son wcn8 hicJ·mcc hut mccsovocl tc b c­tulg ano velti i<OI' nCl .l{uiJn en sy ki nd~r­t jics in hu l g1·oot vcrllcs. Mn~: God u kmr; en moe« gee. or- Jcut;veld lrornet en jcugvcldltorne tte, llobenson· ltommundo.

•1/ G/ lB

AGENTSKAPPE

VAN BIEUEEK TltOST~lAATSilt\l'· I'Y lllU' .Elll{, Voortrckkcrwcg, Bel\· vUlo, bled ey beltwnme dlcnstc nan waonecr u eteodommo wll k oop ot vcr­koop, met gcldbcleggtngs, verba.tdc ens. Doen aansoek by POSBUS 48. Foon 0·7222. 27 /11/Tk

VRYSTAATSE GOUDVELD EIENDOl\11\·IE

VIr Elcndommc Henneman, Odendnnl•­rust om~;ewlng. ruadplee.: WELI<OM E!E:-IOOMS· E:-1 TRUST AGENT­SKAP. Henneman (Eiennars Alberts en GreeCe). Foon 13, Tclcgrammo . \Veta.·

16/4/TK

BENODIG

Gelnvallfisccrile Molorwerlllul~:lcundl;:c vir vooruitstrewende plattelandse ga­rage. Salarls £8 per wecl<, lnslultonde IeweosJtoste ~toela.e. Doen aansoelc met nfskrlfte van onlangse .:etuigskrl(te by POSBUS 35. BOKNIEVALE. H /5/5B

BOI\IE, PLANTE EN SAAD

LOOIJ::.Rl'. - Velie word bewerk na kcuse, d. \'v'. S. in leer. goed v ir tutc, sool, oorleer, ens. Oro besondcrbcdc skryt nwn: L. B. SIEBRITS EN SEUN, FRANSCHHOEK, I<.P. 19/3/Tl<

SKOENn t:P.'LKASlES. Ondersteun u mede -Afrtkaner en wccs vcrsck cr van die beate dienste by VOORTREKKER SKOENHOSPITAAL, Langstraat 291, K..AAPSTAD. Fooo 3016~. 4879/26

VAi''i'S CONCltE'£E PUOU\JC'J:S. -Ternzzo Kombuls- en Hand,.,.·asbakltt!, Saddens. Septlese Teaks, Pilare, Vloer· telils, Voertroe. Enfgiets In beton. -Dlrekteurc : P. w. en P. G. v~ HEEROEN. Potglcterstraat 258, PRE· TO RIA.

IIAARKAPPE.RS

VIr •n ecrstcklas baarkap besoek ELS'S HAARKAPPER SALON, Kemp· stonweg 223, Berry's Hoek, Port Elfza. llelll; sowel o..s vir al u weelde-artlkele, ectgereedskap, juwellcrswnre ens.

27/ll/26B

BORLOSIEiUAKERS

DESRONDIOE lU:RSTELWEUK nan Horloslcs. Aile werlt word gewaarborg en spoed ige a!lewcrlog. - P . PRETO­RIUS, I<eertlmst raa t 18, I<u&pstad. (Voorbeen Kerkstrant 60 ). Foon 2·(;454

VJJt UORLOSn:rtJ<:PAitASIES spreek S1'EYN, posbus 3531, Kanpstad. Private ad res en voorlopi~;e wcrl<swlnkel: Jou· bertstrnnt , 37, VASCO. 5~66

RLEnEM.A.rums

VIr 'o goele P"'k klcre or koetuum kom na •n eersteklns an yeT F. C. BAOEN. Voortrekll.erweg H, PAROW.

6605/52.

l!liEUBELS ~l.EOUEJ-". - Koop u meubels van

UNIKA MEUBELS (EIENS.) BPK., en wees verseker van u wa.ardc en be· sparing. Geen kats.Jogus,se tot bcaklk· klog nle. Skryt om besonderhede en meld wnt u verlang. - HooCkautoor: Victor l!I'Weg 171, Woodstock. Takbeslg· ~eld: Jan Phillps-gebou, Lady Grey· straat, Paarl. · Foon 929.

:"<UUS

VEfiRAS$1:-iCS vir u alma!! Die nuus wa.arop u so lank ,;ewaJ; h et! Skr)•C dadcllk nan DIE BESTUUROER, ONS ETE tn1'GEWEltS, Posbus 41, LAKGLAACTE. TVL. 28/ 5/ 2B

S O UT TE KOOP

nomt E-I'MUillT. - Nege sa·kke wit vee. en 100 lb. fyn bottersout £2·10·0.

I'J,AASIIl>S'I'llU.ROf:R. _ F 1 u k 8 e, Ner;e sakke sneeuwlt en 100 lb. fyn eerlike chrlstcllkc Jm>t: Afrll<ancr as ' bottersout £2·13·6. Vry gelaal sout-plansbcst uurdeJ·. Moct dccgllkc I< ennis werl<e. Be< tel : KOM01'E. MEV. MAR· ctra vun al~,;emcnc bOCJ'tiCJ'y, mclkcry en TIE VEN:rER. P /s. No. 4, Arbeldsloon, mlellcs In besonder. Moot ool< kenn is HLOEMFOK1'EIN. 21/G/TK he van trekkers en algemenc plna•· mnsjinerlc . moct. ltn!Ccr~ l<nn bC~stuur. Salarls £5 JJCI' mal!lnd en 8 per sent van gcsuaidcs, vryo lnwontn~. ' l'nn clndc van Julie or begin Augustus wcrk be­gin . VerhoglnJ; lntllcn tevrcdenheld. -J. w. MJ,;YER, Moolwal, Posbus 33, KOPP1F.S. •1/6/ l

BESTE OESEll'.l' l l!l SEEltDE SAAU: Detroit Beeteaad 7/·; Cbnnteoay Wor­telsaad 10/-; Sulderkruls en Reliance Biomkool 16/-; Spltzkopkoolsaad 8/-; Blanrslaat 17/ 6. Ule: Auatrallese Bruin 6/6; Silver King 0/- : Itnapse Pl~t -7/6·, Tamatles: Marvel 20/- ; lllarglobe 32/ -. Van Zyl Bone 11~/- per 200 pond. lfolledlge pryalya verkrygbaar vat .rREMlERS, SCbOemaosboek, Oudts-nooro. 11!12/ Tk

TAFELAA.HTAI'I'E l,S. Pratlgc, ~;esondc en vars Craad I teen 16/- per 150 lb. , 4/- per 38 lb. v.o.s. Bethle· hem In nuwe sakl<e. Lc~ snltkc terug. Ek wnnrboq; tevredenlleld. - s. W. RABIE. Kommandttnt, Bus 328, I3E'l'H· LEHEll. 11/5/TK

VARS OKSim'rll'ISEEIIDE O.ROJo:N­'l'ESAAD. - Per '4 pond, ~ pond en 1 pond: Bp&nspek, 4/·, 0/-, 10/-; Tom Watoon· en Woncler-Wnatlemocn H -. 6/·, 10/·, Tnmntlea. Beauty eo Ma.r­globo, 0/·, 17/-, 3:l/6. Austra:lese Brulo Ule, 6/·. vroco Knnpse P int Ute, 7/6. Detroit· Beet 7/6. Pl11t Er;lptlese Beet. teen 7/6 pond. Chnntenay wortel. 7/6 per lb.. '/., lb. 4/ 9. Volledl[;e pry~Jys van: KAROO·SA:'A DVERSPREIOERS, Posbua 107, Oudtsbooro.

VllOO'l'EU0.\11':. HO~t•: VIr J ULIE­AUCUSTUS·Pinnttyd 19-17. Dink voor­uit:- v oorltom teleurstell lng, plnas u bestelling nou. Pryslyste crs.tls . HERHOLDT se BOOMKWEKEfiYE, Posbus GGO, Jobaunesburg

BB/11/12/TK

0El\1ENO ELEKTRESO <Edm8.) Upk. elektrl­

sltclts- en wcrktult;kundlge Jngenleurs. HooCweg 30, Bellville. VIr herstelwerk aan nile elektrlese hulsbenodlghede; ankerwlkkcllng: elektrlcse Mratelwerk aan motors, dra.a.t- pas-, swels- en hor­stelwcrk aan aile plana· en ander ce­reedskap. TeleConeer 9·7223. 27/ 11/ Tk

SOUT. - Mevrou. u sukkel met r:rowwe tnfelsout! Beste! •n snk tyn· sout 8/6 per 200 lb . ·S8l<. Meneer, vir u vee Is No. 2 die bcste teon 40/ • per ton. - S. J. VENTER, Oranjc-sout­werke, 'P.K. Florlsbad, BLOE!IIFON· TEIN. 14/5/Tl(

SOO'r. - Moo! belofte~ help ole, dlt troos net! Beste! wnar u scker Is van u geld vir A1 59/-, No. 1 54/-. No. 2 •19/-, No. 3 14/ - per ton. Boltersout 8!6 per 200 lb. ·snk.- W. H. VENTER, Soutwerke, P.K. FLORISBAD.

14/ 5/ TK

S OIJ'.l'. - Vrfende. ek vra u vrlende· like ondersteuning deur van my soul te bestel. Al £2-19·0; No. 1 £2-14·0; No. 2 veesout £2-9·0. Alles per ton. vry geJaai soutwerke. As dlt rooontlik '" stuur lee s&ltke saam. 1/- · afslng op elke Ice sak. K.U.B. -- Mev. F. DE Beer, P.K. Florlsbnd, Oor BloemCon· tcln. 30/1/8D

TE K OOP AANGEBIED

,JQNG IHENSBARE It 0 M N t: \' -~IAitSHHA,)JMJ<;. - Groot u llgegroc i. swnnr en vleisig, met gocie kwa-llleit wol; die ware dubbeldoel·sl<aap, en ult· steken<l vir krulstellng om gocic l<ruis· geteelde oofe te k ry vir vellamproduk· s ic. Prys £5 stuk. K.M.B. - J. KEMP VORSTER, L 'Ideal. M01'KOP. K.P. 4/ G/2B

VIDEAJ. PltONI(JtUG·U:t;IDIO:OW­,JTES, gereglstreerd. ultslckende stam· register. pronke volmaak en Slnus­Oernoidus ·vry. Uit !,•root. sterk. kwanl en ~;esonde ouers. Reuntjles £8/8/- en tefles £5/ 5/ -. - J. KE'biP VORSTER. L'Ideal, :).!QTKOP, K.P. 1/G/2B

SOUTfiDO\YXS. - Beste kwalllclt, dlensbarQ, jong, suiwert;eteeldc ramme. Spekvet. bale swnnr met cweredlr:e

vleis en bouformasie. Die tdea-le rammc \'lr vetla"'teling. Tevredenheld gewanr­bo"g. Prys £6 K.:\I.B. - J. KE~IP VORSTER, L' Ideal, MOTKOP, K.P.

., ....

4/6/ 2D

' ON§- WJEDS'fRYD Gryso

hare: Veral diegene wat deelge­

neem het, sien S~?ker al gretig uit na die bekendmaking van die uitslag van ons laaste we~ stryd. Aan al die, d eelnemers se ons baie danl<ie, want ju11e het elkeen meegehelp om ons •n goeie leidraad te gee van wat­ter onderwerpe die jeug in be­

langste!. Die seuns en dogters se in­

skrywings i s apart aangeteken en geldassifiseer volgens hul eie smaak (sicn .,Wenke aan V eldkornette(s}" vir die ge­middelde keuse van elk}. Die volgende drie d eelnemers het die naaste gel{om aan die ge­middelde in hul eie afdelin g :

Niel Vivier (12 jr.), Beaufort­Wes.

TJtOUROIL - •n Prngttge .. Salin· bcautc" met l<nntblomme-insetsels in s leep, en voor skouer met ,. sequln .. -scntcrs . Wtu net een uur in gcbruik. Buste·maaot 3G dm. - 38 dm. Lengle vnn skouer tot voet 56 dm .. wydte om mlddel 32 dm.. vnn skoucr tot mlddel 17'1, dm. Nou·slultendc lan&moue. Ecrsto t)ek van !20 kry dlt. Posgeld en kommlssle op tjek ekstra. - s. OE BRUIN, Voortrekkerstr. 155, BLOE~I· FONTEIN. 4/ 6/ 2B

\'OLIILOED UOF.LIIONDE vnn ge­reglstreerde ouers. Gcbore H !11anrl. Reuntjles cr)'S en wlt, £8. Ecn tefle. wit, a nder tefle, wit met twee grys· kOJIC op die rug. !6/ 10/·. - SASSON. Bokomo, lfALMESBURY. 4/6/1

\\'tNSllOl'IES VIR BOJo: HB. - Her· stelbarc lelirbrocke 30/ · per streepsn•k: snndsltoenc (nuwc en twcedchands) 10/ ­per streepso.k; bllltborde <nuwc) £2-10·0 per 100 of 9d. elk; Jtosbakke 1/6 elk; rannc 1/G ell< ; bnnllollcre 2/~ ell<. Skryt of l<om na; '1'. J. MOSTERT, Twccdohnndsc Mcubclltandolo.nrs, Lady Greystrunt 03 •. Panl'l. 21/5/TI<

TE KOOJP GEVRA

13~NE. - Die voorelcnJng van been· meet IG kort. Aile pcrsono wat toegnnc tot bene het, word crnstlg versoek oro dlt sondcr vcrsulm ann one te stuur. One bctual £7 por too (7 /- per 100 pond) vry op spoor u stasle or sylyn. Dlt Is noodsuakllk dat t>dvfesbrlewe ge­pos moet word ae bene gestuur word. Spoedlge betnllng word vcrseker. Lel! ao.kke word VRY teru~;gestuur. Oos voe· diDgavooralcolng llnng at vo.o die voor­sieniOg van beenmeel. - S.A. HUNT BEE NMEEL· EN KUNSMIS·MAAT· SKAPPY, Warrenton.

O~S I S DIE ICOPEUS van nile ou Motorbo.tterye, en ou Verkoelers, o.sook Koper. Lood, Ceclkoper en Aluminium. Hoosste pr)•se word betnal, asook spoorvrat;. Skryf dn<lellk aan: OlE WITWATERSRA.NDSE METAAL·DIS­TR!BUEERDERS, Posbus 41 , LANG· LAAGTE, TVL. 28/ 5/2B

•n VfOOL, klndcrgroolte, vir kind van 6 Janr, In goele toestand vir omrull vir gewone grootte vfool In puik kondlale. Skryr nan P. G. KILIAN, Posbus 54, Middelburg Tvl.

28/ 5/ 2

LOU\V ZN LOUW, dto BeroeroOe Radto· tnr,eotours, Btnetewe~:, PAROW. verll.oop en bcrotet RAdio's en l!ltelttrteoe Toestellc. oereglotreerdo E:le!ttr!Diteltl!· ...c..u..u-unero. .aroon ll-l:lo~30.

Agnes de Villiers (15 jt·.), Potchefstroom.

Anna de Jongh (16 jr.), Hopefield. · ·

en hulle is dus die pryswenners.

Ook Albertus Viljoen (·Paarl) en Klaas de Jongh ( Hopefield) was baie na aan die gemiddelde vir die seuns. '

Aan die pryswenners se ons baie · geluk, en ons vcrwag dat ju!Je verseker weer gaan deel­neem aan die volgende wecl­stryd. H o u maar die blad clop claarvoor! Ook gaan al die an­dcr deelnemers weer probeer

want die slag sal juli e 'n bietjie meer moet dink!

Antigrys

herstel aile gryshare tot hul na­tuurlike ldeur. Dit is vry van kleurstof of skadelike hestand­dele, verwyder skilfers,~ bevor­der kopvelkwale, laat hare groei, ens., 5/6 per bottel, pos­vry. Kontant met bestelling. Oolc lean blindederm en ander operasies vermy word en aile siektes en l<wa:le met kruie en ander geneesmidde ls behande l word. Skryf, gee b esonderhede aan: DIE BOEREVROU. Pes­bus 7559, JOHANNESBURG.

Ondersteun Ons A dverteerders ~~¢~~¢¢¢¢¢¢¢~¢¢¢¢~¢¢~¢~¢¢¢¢¢¢~~

* Offi~icere ! ! ~ ¢ ¢

~ Opl~idirtfJg~l(()J<ert~ ~ g 0 ~ Boerejeugoiiisiere word hiermee ltennis gegee dat g

* daar gedurende die Oktober-sl<oolval<ansi e twee belang- o rike oiiisiersoplcidingslae r s vir die BoQrejeug gehou sal g

• word, en wei in Vrystaat en Transvaal. 0

01 !~:¢· EU<e offisiet· (vanaf Asst.-Veld lw rnet) word :versoek 0 om n ou t·eeds r eelings te b egin tref o m een van hierdie

laers by t e woon.

Vir Gebied A word daar gedmende diesel fde vakansi e

L'n laertrek vil: seuns en dogters op F r a n schhoek g;ehou. g

Besondcrhe<le oot· hie nlie Jae t·s volg ]a t er. o

¢¢¢¢¢¢0000¢00¢¢000¢0¢000000¢.0¢~¢0¢¢¢¢¢0¢g

P.LU][MVEE Ole Beote Flm>n om u l'LUilll'VEE EIEHS en andcr f'ltOVUKTE lll>D

~ atutll' ID:

C. M. ELOFF EN KlE. (Eclm~. ) Dpk

MOREMADK (PosbnJI 718Gl ~ewton

G. A. FICHARDT, Bpk. (Lld A.frtltAans() Hnndolllf.WJUtnnt

1\IASJINERIE, YSTERWARE. .PRODUKTEHANDELAARS

Foon 790 Opgerig 1848

BLOEMFONTEIN

Bring u oogarts se voorslcrif vir brille na ons.

GOEIE WERK TEEN BU.LIKE PRYSE.

GEHOORAPPARAAT

H»ft® W @t!»fr~Jr~Iklk~rr .. &JP3 ~~~lk Kerklaan, KAAPSTAD.

.M:aitlandstraat, BLOEMFONTEIN. 13esoel{ ons of s kt·yf om Besond e rhede .

HN1fEKIENITNG OIP 99JDHJE OJBSo9 9

Dit kom, tlikwels onder ons aandag dat persone wat ,Die O.B." van vrien.de ontvang en graag gereelde intekenare op die blad toil word, nie tveet waar om, in te teken nie.

Vir die gerief van sulke persone plaas ons die nodige inteken· vorm hieronder. Voltooi net die vorm en pos · dit saam. met die intekengeld van 10/- per jaar (of 5/- vir ses nwande) aan: Voorslag ( Edm s.) Bpk., Posbu.s 28, St~llenbosch.

JINTEKENVO RM

DIE SIRKULASrEBESTUURDE R,

VOORSLAG (EDMS.} BEPERK.

POSBUS 28 - STELLENBOSCH.

Neem asseblief my naam op as intekenaar op ,DIE O .B." tot ek u keimis

gee om qie intekening te staak. Ek sluit die bedrag van £ vir

die eerste twaalf/ses"' maande hierby in.

NAAM 1 o o oo 0 oo oo oo oo o ot ••• o oo o o o oo • •• ••• ooo o o o oo o o • o o o o o o o o o o o o ••, o o o oo o o •• o •

(Bloldetters)

POSADRES • •••• 0 ••••••••••••••••• 0 •• • ••••• •••••••••••••• 0 ••••• 0 •• • •• •• • 0 •••• 0

•• 0 •••••• • ••••••••• ••••••••••••• 0 0 ••••• 0 . ............... . ......... . .

Datum

Handtekening.

0 ) Skrap wat nie van toepassing is n le.

,,DIE O.B.," WOENSDAG, 4 J UNIE 1947 BLADSY SEWE

... BYVOEGSEL TOT .,DIE O.B." VAN WOENSDA G, 4 JUNIE 1947

--------------~-----------

DRJEIGJENDE GEVAAR V erjaardap.ketting II - J 8 ,JUNIE

Soos winllc nic die I<Oei'S bepaal maar wei die stum· •Cn seil, so ool< ons Jewensi<lenal : .,nou 1\loe rs," beslis ons heil.

Diegene van ons wat al koe­rnnte lees, het sel<er opgemerk clat die studente en ander jong mense in die laaste tyd net lelik geraps word. Die ver­naamste aanleicling was die hos­pitaa!jole van Kaapstad en Jo­hrumesburg. Ook ,.Die O.B." van 21 J\'Iei spreek 'n ernstige woord oor ,,Studente-verval."

Miskien dink ens seuns en clogters clat dit hulle tog n ie r aak nie, want h ulle is neg nie studente nie. En miskien dink hulle dan daarby dat hu lle tog nooit sulke dinge sal aanvang nie! Nou wel, ons hoop nie so nic, maar daardie jongmen:3e van vandag was m iskien verlede jaar of twee . jaar ge!ede nog maa~· Jeerlinge op 'n hoe rskool ; sommige van hulle was waar­skynlil< Voortrekket·s of selfs lede \'an die Boerejeug! In aile geval l<om onder die skuldiges seker menige jong Afril<aner voor.

ONS LEERSKOOL '

Seuns en dogters, dis 'n ge­vaar wat ook vir julie voorle. Daar I<Om 'n dag dat julie on­der die oe van ouers en onder­wysers uitkom en dan sal blyk wat en wie julie is. Solank ons in die ouerlike huis of onder die gesag van die onderwyser ver­l<eer. is dit n ie so swaar om koers te hou nie, al was dit soms alleen uit vrees vir straf. Die vraag is of ons nog d ie regte pnadjie sal bcwandel as hulle nio mcer <llaar is om ons reg tc lei of reg te d ryf nio.

!Die Jdein voeltj ie wor·d deur sy ouers die vlieglwns ·geleer , maar op 'n goeie dag los hulle hom en dan moet hy self oor die weg i<om. As hy dan nie \'lieg soos hy geleer is nie, kan sy vryheid - en selfs sy !ewe - van korte duur wees.

Dieselfde geld vir die Boere­seun of -dogter . Pa en ma leer hullc die eerstc beginsels van hu! weg, die onderwyset· sit ' n handjie by, en op die ma­nier word vir die jong Afrika­nertjie die regte l<oers voorge­hou. Die dag kom egter waar­op hy of sy aileen sal moet loop. Sal die koers dan nog dieselfde b ly, of sal die eerste die bestc maat 'n ander paadjie voorhou, weg van die oucrlike voorskrif en weg van die pad van Suid-Afril<a?

0)JS ROEPING

Ons hoor van jongmense wat hul tyd en k ragte aan dra n k en l<aartspel t en offer bring, wat ordentlikheid en eerbaar­heid afsweer. Ons lees van j ong Afrikaners wat vergeet dat die blanl;:e ' n eie hoe roeping en plig in Suid-Afril{a het, en dat ens aan daardie roeping getrou moet b ly . Is dit n ie vrceslik dat boereld nders met naturelle en ldeurlinge omgaan asof hulle in ai!e opsigte hul gelyl<es is nie? nnr •·C'~runs e n B oC' I'C'dogters,

on~ rnoct Go.~li danl<baat· wccs \1il· llllc r >o wat d ie H ero v rees, \'ir o•Hlcrwysers wat ons i n die gocic rig t ing help <opvocd, vir

offisioro wat ons r eg w il lei. E n OilS moet bid dat OilS o.en­maal sterl> genoeg mag wees om sell die aangewese pad ver­der te bewan<lel. Dan sal ons w a.arliJ< v ry wees .en n!.e tl ie slaaf van enigeen wa t die on beproefde boeregewoon tcs en AJ;ril<aanse cw enstyl t e oudor­wets of eenvoudig tvind Jtie. E en voud en w a a rheidl het ons \ lOll( ver gebring. Die ingevoer­<le m o!lerne g rootdoenery met sy vnlsheid e n bedrog onder­m )•n ons bcstaa n. Ons eindo as volk is balie naby as ons jong­m onse hu! a.an on taanling ocr­gee.

5 J UNIE: L clllc Nienaber, Groote on· tein, S.W.A.: Arnoldeen Dempcrs, Heidelberg, K.P.

6 JUNIE: Rachel Hugo, Rawsonvllte; Elsie van der Beever, Vaalkop .

8 JUNlE: Marleta Broodryk, Loxton; Rcnetut G robler. Zeerust.

10 JUNIE: J\1arln Kilian, ~1iddelbuq;, Tv!.

1? ,lTTNJE : Martha du P reez, Groot Marice .

13 JUNIE : E lna· K ruser , Paar l ; Samh Nieuwoudt, Vryburg : Sa ret Nleu· woudt. Vr:•b urg.

~4 JUNIE: In no Bothn, Luci<hoff: Henriette Sohnge, Stellenbosch; Anna Willemse, Bultronteln.

15 JUNIE: Vllllcla de Kok, S tellenbos ch. 16 JUNIE: Adrlaan van der W csthui­

zcn. Kaknmas-Oos: Hester Goosen, Wellington; Anna Booyens, · Cedar· ville.

17 JUl\'JE : Susanna du Toll, Zeerust. 18 JUNIE: FrancoiR Jacobs. Vaa.J\va tcr ;

S usanna Kriel, Stella.

(Kyl< ool( op bladsy 6 )

Kaartwerk Hieronder s ien julle 'n net ­

jies-afgerond~ s kets van ons dorpie Bovlei en omgewing. Kyk mooi daarna, dan sal julie opmerk dat die tekening nie somaar na willekeur gemaal< is nie, maar dat dit 'n presiese weergawe van die werklike landskap is. E lke pad is nou­keu rig ge:meet, nie neb af­s t ande nie, m a ar ook die rig­ling; kyk daar is die bos wat ons l<astig a! partykeer ,spol<e" in gesien het, daar is die ocr­gang by die spoorlyn waat· julie

· Sate rdagmiddag was, en l<yk, daar is die poskantoor en J(erk ool<.

Om hierdie dorpie van ons en sy omgewing so netjies op pa­pier te kon weergee, het werlc gekos. H oe dit gedoen is, en hoedat elkeen van j ulie dit ook kan doen, gaan ek vandag vir julle so 'n ietsie van vertel. Onthou julie neg hoe om die kompas te l ees ? Nee ; gaan clit dan gou weer 'n keer na. Sien ons b!ad van 4 D esember.

Eet·s moet ens natuurlik vas­stcl watter landskap ons wil t eken. Ek sal julie aanraai om as 'n eerste poging eers 'n J<lei­nerige area te probeer sl<ets, se b .v. 'n paar erwe g rond wat aan a ile kante deur strate om­grens wor·d.

Onthou, ons sal vereers 'n stuk papier, 'n sagte potlood en 'n I<Ompas nodig he. Het ju!Je dit? Nou goed.

Gaan staan nou b y die punt waa r jy jou opmetings ' gaan begin - ons se di t is op die hoek van 'n straat. Maalc ter­selfdertyd 'n dotjie op jou pa­pier wat die plek waar jy staan,

voorstel. Hiet·dic pick noem ons d ie aanvangspunt. Hou nou 'n pu n t aan die ander einde van die s traat dop, hou jou kompas plat op jou hand soos ek reeds voorheen verduidelik het, en kyk in watter rigting die voor­werp wat jy dophou, van jou a f is . As ens horisontaal ocr die kompas ley!<, s ien ons b.v. dat die voorwerp daar aan die einde van die straat 25 grade Noordwes van ons is. Trek nou 'n streep op jou papier van die dotjie af en skryf daarlangs N .25.W. Ons tree nou die leng­te van die pad tot by die g e­melde voorwerp af en skryf die a fstand langs die s treep W1¢t ons getrel< het, neer - se 200 tree.

0 liewe !and, maats ek het nog net begin skryf' en die ruimte wat vir hierdie artil<el aan ons afgestaan is, is alweer gedaan. Volgende keer gaan ons verder dan gee el< vir julie ' n telcening van w a t ons sover gedoen het - k yk of julle s 'n dieselfde gaan lyk. H ou intus­sen die bostaande skets totdat ons weer daarmee werk. Kyk hier, ek Iwm net met my ruimte u it - verder kan ek nie, dan is ek dwarsoor die volgende be­rig . ~0~~~¢~~~0¢~~~~~¢0~~~

IBIESDT JV AIL lE.fEN HDERVAN?

9d. 1/ -.

2/ 6

6d.

.,OPSAAL"

Dit is die na•lm van die maandbladjie wat die Boere­jeug van Kaapsta·d'-Sentraal reeds vanaf die einde van v·~r­

led.e j.aar uitgee, en a.an Veld­lw rnet du · To·it lm m a l die I of toe·· vir hierdie pragtige pres-1 tas.ie.

het hulle die geleentheid gchacl om die wynmaal<proses in die parsltelders te aanskou. Die dogters het verder veel i.v.m. l<leremakery g eleer, tcnvyl die seuns aan sl<yngevegte d elge­neem het. Ds . J . D. Vorster het die godsdiensoefening Son­dag !com waarnecm. ·en by ·die

Boercj eug op vlagpa rade tydens lnertrcl< op Raws onville.

H u!le het ldein begin , cleur die bladjie af te rol en net in die veldkornetskap te sirku­leer, maar -die leserskring hct vinnig uitgebr~i en honderde Boer.ejeug, vera! in die Sl<ier­eiland en omgewing, sien elke maand g retig uit 11•:1 ,.Opsaal", w.at nou ool< ni~ meer a fgerol word n ie maar wei gedruk woi'd, met pragtige foto's.

SKIEREILAND BEDRYWIG Op 'n gcsellige middag- en

aandfunksie wat deur Kaap­s tad-Sentraal gereel is, het die dogters die seuns uit~estof in 'n kompetisie v.ir ·die T a fel­berg-bek,er . Die aancl is 'n ba·ie gesellige l<ampvuur gehou wa.ar genl. J . de Vos die jeug toegespreek het. Ook Jed e van die Nasionale Jeugbond was welkom en het Iustig sa.amge­sing. S elfs bus-i<onduk teurs hot kom sock na 'n lekker kop­pie warm l<Offie !

'n N aweeklaertrel< ts deur die Boerejeug van die Skter­eiland gereel op die plaas Loe­venstein, na.by B-2llville. Daar

Jaaste vlagpara<le is 'n veld­stoeltji.e a·::tn die ,k.amp-ma", mev. M. A. Easson, oorhandig

RA WSONVILLE-LAERTREK

Op die plaas Kliphoutldoof, het die Boerejeug van Rawson­ville, ~'orcetser, en Robertson va n 18 tot 21 April laergetrel<. Die aanwesigheid van Veld ­kornette S trassbergcr van WeJUngton, en Hoofl<omman­c!,:mt Rabie van W·oreester, wat Saterdagaand 'n besielende praatjie met die jeug geh~d het. word hoog op prys gestel.

,Die kampvuurprog ramme .was besonder goed en pryse is tocgeken aan die bcste voor­dragte. Al die w;erksa-amhede was daarop gemil< om die l•'lcrtr.ek vi r die jeug so Jeer­roam as moontlik te m.aak, en onder Ieiding van Veldkornet­te Strassberger is die sang ool< n ie verwaarloos nie.

Na 'n verf rissencle swem Ma·andagoggend, is cli.e laer afgebreel< ;en moes a lmal weer huisw.:~arts om te gaan toepas wat hul geleer het.

Wenke A an Velidkornette (§) Die nasien va n die pas-a fge­

lope w edstryd, het ons baie in­teressant gevind en offisiere sal baie baat vind deur die uitslag 'n bietjie noukeut·ig te bestu­deer. Let vera! op die verskil in die voorkeur van dogters en seuns. Ons noem 11 van die onderwet:pe in die juiste volg­orde wat die meeste voorgelwm het.

SEUNS:

(1) Die Organisasie, strewe, d issipline, ens., van die Boere­jeug.

(2) Biografie van Suid -Afri­l~aanse helde en hcldinne op alle ten·eine.

(3) Geskiedkundige verhale en vertellings, o.a. uit die in­terneringskampe.

( 4) Veldwerk, spoorsny, sein, ens.

(5) Boeresport en Voll<spele. ( 6 ) Eersteh ulp en Tuisverple­

ging. ( 7 ) Boerclerymetodes en

. Landsdiens. (8) Hout-, l<at'ton-, en blil<­

werk. (9} Feite omtrent vcrskillen-

de beroepe. ,'(10) Fotogt·afie. (11 ) Bybelkennis. (12) Algemene nuusoorsigte. (13) Wetensl<aplike brokkies (14) Verskillende staatstel-

se:s.

DOGTERS: (1) Eerstehulp en tuisverple­

g ing. (2) Huishoudlmncle- en

naaldwerkwenke.

(3) Musick, sang en toneel. ( 4) Die organisasie, strewe

en dissipline van die Boerejeug. (5} Geskiedkundige verhale

en vertellings, o.a . uit die inter. neringsl<ampe.

(6) Biografie van Suid-Afri­kaat)se helde en heldinne op a ile terre!ne.

(7) Boerespor t en Volkspele . (8) Bybelkennis. (9} Fotografie. (10} Feite omtrent verskil­

lende beroepe. ( 11) Huisversiering. (12) B oek bespreldng en a n­

der letter lm ndige stof. .(13) Veldwerk. spoorsny,

sein, ens. (14) Fisiologie en gesond­

heiclsleer. Hierdic keuse moet mens in

gedagte hou wanneer jy met seuns of dogters werk, hoewel clit natuu rlik gecn vaste volg ­orde is n ie. P laasli lte 'Omstan­clighcde mag meebring clat u afde!ing 'n ietwat ander keuse sou cloen. Toets gents die 24 ondenvcrpe wat in h ierdie wed­stryd gebruik is, aan hulle smaak, of stel vir uself 'n lys saam wat hulle dan rangsl.:il< volgens eie l<eusc.

Ceeneen van die deelnemers was jonger as 12 jaar nie, dus l<an ons bostaande beskou as 'n goeie weergawe van die alge­mene belangstelling van die gt·otere Boereseuns en -dogters. Volgenclc l<eer bespreel< ens 'n paar van die on<letwerpe wat, volgens bos taande Jys te, a lge­meen byval vind by clie jeug.

BLADSY AGT ,.DIE O.B.," \\'OE;'\;SDAG. "' J UJ'\lill 1!)·17

Amerllka V terlillieiig V (Q)~~§e! I ce Midd~

Vallll H(Q)rrngersnood Onrit•r11 .I I oli t• , tc·1 rtc·-.yf!·;· .'.n Dnit!-lar.d en an::,·r Eu rop••..;c

lawh- ll't' l' l!>- '··•·hon r~•·t·ing !n 1lic hoogtc styg, is l<apitalistl'rsC' .\nw.-ilm lwo.;if.!' om :-.v oc1r:sl•ot voedsel te vcJ·n;ctig . Gcdurcndc J'\II'i, t ,,. . tlaa1· ' n 111111,. uoc: tlopt'oep uit Uuitslaud gclw rn hct wanr tlit! hl'\'o!ldut.:- op hu· t· ran1sct•n geplaas ~s as die inlnHH'rs van <l io· hl'l'll g"~ •· H!'l!>c'n-l;amp . .'.-; g root hof•veell tcrlc' aadappcls in d ie ,. , a at Ala ham a ong-t•,;ldl< , .,,. gcbn1il\ i:'C'maal\ <leur pnrafficn ,dlalll'­nor t !' g-ooi tc n ('in de 1101 kw• ing van die marl;: h: vonrlw m.

By 'n vorig-c g,'ICC'nt:lcid nm­jaar is aatlappcls oor die Iande g-c:,trooi en met rollers fynric ­l ntp om tc tlicn as bemesting.

ocsondanl<s het die Ameri­l<nansc numster 1·an landbou vel'lcdc wccl< voot·spel dat d1e g rootstc I'Ocdscll<risis 1·ir die we,·eld aanstaandc jaar 1·erwag han word. H.} n:rl<laar dat ten­sy aile ,·oot·sorgsmaatrecls ge­trct word. d:c wereld ,·oor die gnlCJtstc •·nmn staan.

Verowera(Qfr Neem WraaH<

Gcdurende die afgelope week het die Geal'ieerdes 49 Duit­s~rs wat .. skuldig be,·ind" is aan oorlogsmisdade. opgehang. Twee-2n-t\vintig is· op een dag tereggestel. terwyl die ander sewe-en-twintig die \'Oigenc!e (.1g opgehang is. Hulle het met tus~enposes Yan sewe mi­nute na d:e galg mar·sjeer·.

IDTIEllUJr§ttiDli:&; ll{rr~ W ®liEID~ ~~~~ TIJJnu: TIJmui~

Bt·sor•l<c rs a a n di t• blll11'1->lat l' van die v nie lirap hnl lw ppo •Hndat hu!le nic lmn \ "<• rstaan waarom hu!lc volo_p seep \'an S uid­A fl'ilmaP.SC fobl'il<aat daaa· l<an tcony nie. te•·wyl di1 iets is wat

ll>'HIIilo; m ccr in di<· IJni1· I'Pr lo·yg-baa• is. In <.tie ecrstc lwlftf· ' 'an , ·cried(' janr hr' t clit· mgc·ring by1:a !"Cn en ' n ha lf mi ljocn pond seep n ~l i<lil't·dit· g'('hiNh· ultg-C'voer.

I n ·n onderhoud m<'l ok D<'­partement van Hand<'! C'n Ny­werheid is Die O.B. m!'egedecl

Meer V ryheid Vir Eerste Oortrcders

Die re~~rtn g- h C't IJ C'-; luit om by \':yse van prot'fn<'ming gro­t~r vr·yhi'ld t<' Vl'r lecn aan Cl" r~>te •>Ortr::cler s van die w <! t. \'anaf h:t'nlic wee!< word 'n grool a an tal t'crstc oortr·cdcr.~ uit die s ,•ntralc Gnangcn·s, Pretoria. 1:-:t eli ~ inlcrncrings­l<an•p t e Ba,·innnspcGrt ,·er­pl,\as waar hull.: op ·n h<'~lwat

less,, ,. '-'o: l en o11<kr beter toe­stantlc llul 1·onnis:,;e sal uitdien. Dtl' plan 1::. dCt'l van 'n h~r­

\OiminV \''l.n the rne se s!:raf~ ! ~-·lscl. Daar I'> g~\·cc l c:tt ba1c mcPsc per oryg-.-Iuk in lie tronl< lwm t•n dan later g~­

h·n·tlc mist..ladiget s word ondet \'t'l'l<ccrdc irl\'loede.

dat die Unie ' n seke1·e Yoon aad 'olie en vette van die internasio­nale poe! ontvang met \'Oor ­waarde dat hy ool< seep nan sy buurstate moet lewel'. Daa•· is te kenne ,gegee dat hierdic Jande - die name van RhodcsiC en :\Iosan1biek is genoem nie n:erdie kwotas direk onll·ang nie maar deur middel van die lime.

Dit wiJ Pgter YOOri\OITI tlat c·ie Unie Of ba ic meer a'l hierdie l;n1ota terwillc van hanrlclsbclangc aan di e- buur­stat c !ewer, of da.t hy 'n baie s wal; standpunt ingcnct•m h t' t by !lie int'c rnasionnle oo•·cen­lwms en ~.v Cit' vcr·ur uil< hnpe­Jnos to Jaag aang r·g<·c h ct.

Inmiddels hct die Unie ten koste ,·an sy eie vc rbruil<ers wie se seep,·oorrade tot 'n mini­mum gerantsoeneer is, geduren­de ses maande ,·erlede jaar honderdduisend pond seep aan besoekcnde sl<epe gelewer. in so 'n ruime mate dat hierdie !'kcpe ,·ir 'n hele paar reisc gc­noeg seep gehad het.

~0~0~00~00¢000¢¢¢0000¢0~0000¢0~00~000¢0* ~ ~

§ IEtrn'B)<el$~ tr ti~(<~ft<err$$ ts5®~~~~ i g i~a~~e~efi<dl WOlf ~Dffi\C cf}{]tUJfi £) . i 0 0 0 0 0 \'an !lit• rni(' .. (' ditllomaticl;e vc rtcenwoordigers in ~ g A rnc rilm t'n F:ng;>l:lnd l<an gPt·n hri£'{ !n .lirilmans on t - g 0 , ang- 11 ortl nir. na D'l' O.B. nH'P!;Pdeel is rleut· Suid-A ft·i- g g J;aan;w tocr',tl" 11 al m<·t hit' rrliP bui telandse lmntorc in ~

g aanraldng w a.'; , g g Aan di<· honf van dii' {;nit> :-.c inligtiogsdiens in Arne- g 0 l'ilta s~aan m nr. H. 1\J. J'\'Joolman, maar toe 'n brief aan sy g

I lmntom· gl'fll,ryf i-; '•1 r\ f.,lltaa ns <leu r· 'n Afrikaner wat ,.;y ~~ dienste no tli~ g"f' hud hl'l , i•; dit in Engels beantwoord. Die. :;: selfdc rmtlcrvindin~ :..., oJl~•·d•>ru n1n Su~!l-Afril;a Huir• in

~ 0 v Lonclcn . . \ft~l;nan ... t• hr ic'l\'t' j s ~n E ngt'ls bcantwoonl. Tot' ~

~ tlaar navraaL~ g••tlot·n '" nrn tH·nt hie rdie ongerymdhcitl g .., i;; C:ir to<•r·h lllN'~l'tlr· t'l dat di£' s alarissc vir tilts t c,_rs ~o g ~ !>\lUI< i-. d:~t gc•c·n su:rl-.\fril<aa!lse ti!;s t e:· gcvind l<nn ~ v 11nrt1 nit' rn dat nm t :ng-Pbt· t!kste rs daar plaa,.;li l< t;l'- <S g bruil< J:l'lll:llll, nwl'l 11 •• rei. Hienlie m t•isiC'S lwn nit• Afl'i- g i lman-. nit·. •·n ,·.tan 111 11 nrd hrit•w e maar !n l ':ngC'l,. g-•·- ~ 0 dil<tt•t' r! g 0 ~ 0o~~0¢0~000¢00000~000¢0¢00000¢¢00000¢0000¢00¢0

---------------------------------------------

'n Hoop a:ll't appcls wat in A.meril<a ve rlede mannd m et lampolie cnbl'llikbaar gemaal< is t eneinde

die ma rl< I<' bC' hccr·.

Hewige Sflrtydl 0(())1!

Sa A a !DlJJlafl:3f?JTf~ Fl"itlil< aJJe h oop vii· die gedepo•·tccnle Tnuga nj il;a-nuitscrs

wat onder weg na Uuits lantl i'l, het \'Cnl wyn m!'t. <lie bcslui t. van di r Brit;;c r£'gering 1·erlede wel'k dlat hullc nie tot'gt'laat sal wo•·d om F.u~l' lan:l aan te d oen nie, waar, volg!'ns gl'ul. Smut'S ><t' h!'loft<' lm lle gckcm· sou l<on "ord y;,. immigras ie na die {Jnir.

Genl. Smuts sou in die loop van l\Iaandag ' n Yet·klaling oor die deportasie ,·an Duitsers uit die Unie doen, maar toe ons tcr perse gegaan het, was dit nog nie bel<end nie. Hy is in elk ge1·a1 in die laaste week oorstroom met 'n gcorganiseel·­de p rotes teen die moontlik­h eid dat hy d!c Duitsers hiet· mag hou. Vera! die Springbol<­Iegioen en J oodse lede ,·an die Verenigde Party het hullc hier­mee bemoei, en die indruk was dat genl. Smuts sou toegce aan hul eise.

GerrnU. se HuUde AoO] OnrcvaUUe

Moeder Genl. ~r. F . Smith . Robert­

son, sltryf:

Inmiddels het die R aad van Kerl\e namens die X .C. Kcrk ·n ceroep op genl. Smuts gedoen om ·n christelike en menslike beleid te volg en nie die mensc na die e~lende 1·an Duitsland te stuur nie. Verskeie ander depu­tasies het soortgelyke bcroepe gedoen .

Die regering hct bes' ui t om die ver slag van die Dcpottasic­l<Ommissie en sy aanbevelings uit t e voer, volgens 'n aonl<on ­diging wat Veldm. Smuts ,·erlede maand in die Voll<s rnad gedoen h et en met 'n paar uit­sonderings sal die 2!.)..1 Duitscrs wat aanbeYecl is vi1· dcportasie gedeporteer word.

GfG(L lEUR VffR

W ©Hlll©l®[f'@@~

§~~ M@~@[f~

Die wondcroog. Radar, wat lyc'ens cli,e oorlog ontdek ·is en tan~ v1·yelik gebruik word om sl<epe en vliegtue se koers nan t e dui. sal binnelwrt ook h zgin pdliesman speel. Ver­l<<:>t'rspolJsie \\"at met stophor­lo<>ies langs die pad st.aan om motoris~e se jaaglus te beteu~l.

s:tl dan ,·en·ang word deur 'n k!:!in onsigbare dosie wat op : d<ere afstande langs die pad gestd word. Hulle sal binn~

' n oogwenk kun ,·asstel wat die snelheid van 'n motor is w::~t daar verby jaag. en al wat tiic \'Crkeersbeampte hoef te ( ]<.,211, ~al wees om die n om ­mer \'an die verdagte m oto.r ncer te s kryf en by die l<an­toor j n te handig. Die getuie. nis 1·an d ie wonderoog sal on­bctwisbaar wees.

\ 'ergun my om langs hicr ­dic \\~g 'n kransie tc le cp dre graf van Brandwag l\£atllc Kuhn. eggenote , ·an n•ldl<l. Stephen Kuhn. 1·an Ei­Inndia, Robertson, wat ha.ar lcwe in~cskiet het to~ sy die !ewe aan 'n fris Aft·ikaner-seun. tjle gesl,enk het. Sy laat haar eg-gcnool na met osewe klein l<indc rlj ies van wie d ie meest.e r eeds by due Boerejeug inge­s lo·yf is. Die oorlcdene was 'n ywel'ige ·en vrygewige Brandwag. minse•am in om­gnng. tog beslis in optrede. Uit J1aat· hct gestraal haar leuse .,l\.fy G9c!, 1\fy Volk, My Land Suid-Afrika" , en on<> helz be­wcg-ing sal haar mis. Ons hul­dig hoar nagedagtenis en be­tuig on<> innige meegevoel met haar eggenoot en {amilie .

NUW!E DI!ENS

.. Dit• 0. B... w ord f:<'druk dcur Pro 1-:ccl~•ln· f)rul<l<ory (J::tlms.) Bcpcrk. Stollonbl).•ch. vir die cl~nnnrs on uft· crwrrs: VOORSLAC I !-:elms. l Be perk . Cr()l)tc K~rkgcbou 703, I<erkploln. Kal\p~tad.

&U. IEUtU!PIE$1AUTIE8YIE

PAARL STOOMWASSERY . --J Posbu s. 35 Foon 21 4 * WAS -. * lUE UR DIF PAARL

-k DROOG· HUGENOOTSTASII=, SKOONMAAf{ fGoedt!re Halftarief)