1

KESAN PELAKSANAAN 11 LANGKAH PENJIMATAN PERBELANJAAN AWAM

TERHADAP PERKHIDMATAN AWAM MELALUI PELAKSANAAN

PEKELILING PERBENDAHARAAN BILANGAN 2 TAHUN 2014

BERTAJUK GARIS PANDUAN PERBELANJAAN SECARA BERHEMAT BAGI

MENGURANGKAN PERBELANJAAN AWAM

Disediakan oleh:

Zaharahanum Kamarudin, Zukeri Shafie, Noor Alam Syah Irwan Syah

dan Nur Suraya Mahadi (2014)

PENDAHULUAN

Laporan Ketua Audit Negara 2012 menunjukkan masih terdapat ketidakpatuhan

terhadap peraturan dan prosedur kewangan seperti mana laporan audit pada tahun-tahun

sebelum ini. Sebanyak 378 teguran telah dibuat dalam Laporan Ketua Audit Negara Tahun

2012 yang melibatkan 111 (29%) teguran bagi Perkhidmatan Awam Persekutuan, 38 (10%)

teguran bagi Badan Berkanun dan 229 (61%) teguran bagi negeri. Sebanyak 267 (71%)

teguran audit melibatkan penambahbaikan peraturan, prosedur dan proses kerja dan tindakan

penambahbaikan ini telah dan sedang diambil oleh agensi terlibat. Manakala 111 (29%)

teguran melibatkan 121 kes penyelewengan, penyalahgunaan kuasa, salah laku atau kecuaian

pelaksanaan tugas. Jawatankuasa siasatan telah ditubuhkan di peringkat kementerian dan

Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) untuk menjalankan siasatan. Tindakan

tatatertib serta pendakwaan akan diambil terhadap mereka yang melakukan penyelewengan,

menyalahgunakan kuasa dan salah laku. Tindakan pembetulan seperti ini adalah perlu supaya

ketidakpatuhan tidak berterusan. Ini kerana ia boleh membuka ruang kepada penyelewengan

(Ali Hamsa, 2014).

Teguran yang dilaporkan melalui Laporan Audit Negara 2012 ini mencerminkan

ketidakcekapan dalam pengurusan perbelanjaan awam. Oleh itu, tindakan penambahbaikan

perlu dilaksanakan apa lagi dalam situasi ketidakstabilan ekonomi dunia seperti sekarang.

2

Sebagai reaksi terhadap situasi ini, Perdana Menteri Malaysia, Yang Amat Berhormat Dato’

Sri Mohd. Najib Tun Razak telah mengumumkan 11 langkah perbelanjaan berhemat yang

dikuatkuasakan mulai 1 Januari 2014. 11 langkah perbelanjaan berhemat ini dijelaskan

melalui Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 2 Tahun 2014 bertajuk Garis Panduan

Perbelanjaan Secara Berhemat Bagi Mengurangkan Perbelanjaan Awam (PP 2/2014).

Kertas ini akan membincangkan 11 langkah penjimatan tersebut serta kesan

pelaksanaan langkah-langkah berkenaan terhadap perkhidmatan awam dengan mengambil

contoh agensi awam iaitu Dewan Bahasa dan Pustaka dan beberap agensi kerajaan yang lain.

ELAUAN KERAIAN/IMBUHAN TETAP KERAIAN

Langkah pertama yang terkandung dalam Garis Panduan Perbelanjaan Secara

Berhemat Bagi Mengurangkan Perbelanjaan Awam ialah dengan mengurangkan elaun

keraian dan Imbuhan Tetap Keraian (ITK) Yang Berhormat Menteri, Yang Berhormat

Timbalan Menteri dan pegawai-pegarai kanan kerajaan. Kadar pengurangan adalah seperti

jadual di bawah:

Elaun Keraian/Imbuhan Tetap Keraian Peratus Pengurangan

YB Menteri dan YB Timbalan Menteri 10%

Turus III ke atas 10%

JUSA/GRED Khas A 8%

JUSA/GRED Khas B 6%

JUSA/GRED Khas C 5%

Jadual 1: Peratus Pengurangan Elauan Keraian/Imbuhan Tetap Keraian

Berdasarkan Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 4 Tahun 2002 bertajuk Pelaksanaan

Sistem Persaraan Malaysia Bagi Anggota Perkhidmawan Awam Persekutuan, kadar bayaran

Imbuhan Tetap Keraian bagi pegawai-pegawai kanan kerajaan adalah seperti yang berikut:

3

Gred Kadar Sebulan (RM)

Ketua Setiausaha Negara 5,300.00

Utama Turus I 5,200.00

Utama Turus II 5,100.00

Utama Turus III 5,000.00

Utama A 4,000.00

Khas A 3,300.00

Utama B 3,050.00

Khas B 2,650.00

Utama C 2,500.00

Khas C 2,150.00

Jadual 2: Kadar Sebulan Imbuhan Tetap Keraian (ITK) pegawai-pegawai kanan

kerajaan. Sumber: Jabatan Akauntan Negara

Bagi melihat jumlah pengurangan perbelanjaan awam setelah pelaksanaan PP 2/2014

ini, organisasi seperti Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP), sebuah badan berkanun di bawah

Kementerian Pendidikan Malaysia boleh dijadikan contoh. Organisasi ini mempunyai lima

(5) orang pegawai JUSA C, seorang pegawai JUSA B dan seorang pegawai JUSA A. Oleh

itu, jumlah pengurangan perbelanjaan awam selepas PP 2/2014 dilaksanakan ialah:

GRED PENGURANGAN AMAUN

PENGURANGAN

JUSA A RM4,000 x 8% RM320

JUSA B RM3,050 x 6% RM183

JUSA C RM2,500 x 5% x 5 org RM625

JUMLAH PENGURANGAN RM1,128

Jadual 3: Pengurangan Imbuhan Tetap Keraian (ITK) pegawai kanan DBP bagi

tempoh sebulan.

Seterusnya, dalam tempoh satu tahun, perbelanjaan yang dapat dijimatkan oleh

kerajaan ialah:

RM1,128.00 x 12 bulan = RM13,536.00

4

KEMUDAHAN BAYARAN TOL

PP 2/2014 seterusnya menyenaraikan penjimatan terhadap kemudahan bayaran tol

yang diberikan kepada pegawai kanan Kerajaan. Langkah penjimatan pengurangan bayaran

tol berkenaan adalah seperti berikut:

i. RM50 bagi Gred JUSA / Khas C hingga A

ii. RM100 bagi Turus III dan ke atas

Langkah ini merujuk kepada Pekeliling Perbendaharaan Bil 5 Tahun 2013

Pengurusan Kenderaan Jabatan perkara Sistem Bayaran Tol Tanpa Resit bagi kenderaan

rasmi jawatan. Melalui Pekeliling Perbendaharaan ini, Kad Sistem Bayaran Tol Tanpa Resit

dibekalkan kepada pegawai yang diperuntukkan kereta rasmi jawatan. Nilai maksimum kad

berkenaan ialah sebanyak RM500 sebulan. Ini bermakna, kemudahan bayaran tol kepada

pegawai-pegawai yang mendapat kemudahan kenderaan rasmi jawatan ialah sehingga

RM500 sebulan.

Walau bagaimanapun, dengan terlaksananya PP 2/2014, kemudahan bayaran tol

berkenaan dikurangkan seperti di perenggan di atas. Ini bermakna, sebanyak RM450 sebulan

dijimatkan bagi bayaran tol pegawai JUSA A hingga C dan sebanyak RM400 sebulan

dijimatkan bagi pegawai Turus III ke atas.

Sebagai contoh, Ketua Pengarah Dewan Bahasa dan Pustaka merupakan pegawai

Gred JUSA C dan diberi kemudahan kenderaan rasmi jabatan. Langkah penjimatan ini

menyebabkan kemudahan Sistem Bayaran Tol Tanpa Resit dan SmartTAG bernilai RM500

sebulan yang dibekalkan sebelum ini diturunkan kepada hanya RM50 sebulan. Untuk tempoh

setahun, sebanyak RM5,400 perbelanjaan boleh dijimatkan selepas pelaksanaan PP 2/2014.

5

KELAYAKAN TIKET PENERBANGAN DAN PERJALANAN KE LUAR NEGARA

Langkah penjimatan ketiga yang disenaraikan dalam PP 2/2014 ini ialah pindaan

terhadap kelayakan tiket penerbangan dan perjalanan domestik dan antarabangsa bagi

pegawai-pegawai kanan kerajaan. Pindaan berkenaan adalah seperti berikut:

Penerbangan Domestik:

Gred Kelas

JUSA/Khas B dan ke atas Perniagaan

JUSA/Khas C dan ke bawah Ekonomi

Penerbangan Antarabangsa:

Gred Kelas

JUSA/Khas A dan ke atas Satu

JUSA/Khas B dan C Perniagaan

Gred 54 dan ke bawah Ekonomi

Berdasarkan Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 3 Tahun 2003 (PP 3/03) bertajuk

Kadar dan Syarat Tuntutan Elaun, Kemudahan dan Bayaran kepada Pegawai Perkhidmatan

Awam kerana Menjalankan Tugas Rasmi (Tidak Termasuk Anggota Tentera dan Anggota

Polis), pindaan ini akan memberi kesan kepada penjawat awam Gred 53 sehingga ke

JUSA/Khas C. Ini kerana PP3/03 memberi kemudahan tiket penerbangan kelas perniagaan

kepada pegawai Gred 53 sehigga ke JUSA/Khas C bagi perjalanan dalam negeri.

Sekali lagi, contoh kes yang boleh dilihat ialah organisasi Dewan Bahasa dan Pustaka

(DBP). Berdasarkan carta organisasinya yang terkini, DBP mempunyai 10 orang Pegawai

Gred 54 dan lima (5) orang pegawai JUSA C. Dengan andaian pegawai-pegawai ini

melakukan tiga (3) penerbangan domestik setahun dengan anggaran tambang RM500 untuk

setiap perjalanan kelas ekonomi dan anggaran tambang RM800 setiap perjalanan untuk kelas

6

perniagaan, jadual yang berikut menunjukkan perbezaan perbelanjaan sebelum dan selepas

langkah penjimatan:

RM

Sebelum langkah penjimatan 15 orang x RM800 x 3 perjalanan 36,000.00

Selepas langkah penjimatan 15 orang x RM500 x 3 perjalanan 22,500.00

Perbezaan 13,500.00

Jadual 4: Perbezaan perbelanjaan tambang kapal terbang sebelum dan selepas langkah

penjimatan.

Berdasarkan jadual di atas, kerajaan berupaya menjimatkan perbelanjaan awam

terhadap penerbangan domestik sebanyak RM13,500.00 apabila melaksanakan langkah

penjimatan ini.

KOS UTILITI ELEKTRIK

Merujuk kepada perkara ke 7 PP 2/2014, Kementerian/Jabatan/Agensi dikehendaki

membuat penjimatan sebanyak 5 peratus kos utiliti elektrik pada tahun 2014. Bagi tujuan

tersebut, Perbendaharaan akan menyekat 5 peratus daripada peruntukan utiliti di bawah

perbelanjaan mengurus 2014. Garis panduan ini menghendaki Kementerian/Jabatan/Agensi

berusaha mengurangkan penggunaan utiliti seperti elektrik, air dan alat perhubungan melalui

penyediaan dan penguatkuasaan peraturan dalaman.

Untuk itu, Jabatan Perdana Menteri telah mengeluarkan Surat Pekeliling Am Bilangan

2 Tahun 2014 bertajuk Garis Panduan Kaedah Penjimatan Tenaga di Pejabat dan Premis

Kerajaan. Perkara 3 dalam pekeliling ini memberi panduan penggunaan tenaga secara cekap

di pejabat. Ia menyentuh penggunaan peralatan dan kelengkapan elektrik seperti sistem

lampu, pendingin hawa, lif, komputer, mesin cetak, pengimbas dan mesin penyalin.

7

Antara panduan yang diberikan ialah:

(i) Membuka langsir tingkap bilik supaya cahaya siang boleh masuk dan menerangi

ruang pejabat;

(ii) Menyelaraskan suhu pendingin hawa ke paras 24 hingga 25 darjah Celcius;

(iii) Menggunakan tangga untuk bergerak ke tingkat yang berhampiran;

(iv) Meletakkan komputer dalam keadaan sleep mode apabila tidak digunakan selama

beberapa minit;

(v) Menggunakan monitor komputer jenis liquid-crystal display (LCD) kerana ia

lebih cekap tenaga berbanding monitor cathode ray tube (CRT);

(vi) Memastikan mesin cetak dan mesin penyalin diletakkan dalam keadaan safe

mode;

(vii) Menggunakan fungsi print preview untuk menyemak dan memastikan gaya dan

bentangan dokumen sebelum mencetak; dan

(viii) Melaraskan margin dan saiz tulisan yang sesuai supaya kertas dapat digunakan

secara optimum.

Melalui pekeliling ini juga, Kerajaan memaklumkan bahawa pengiktirafan berupa star

rating akan diberikan kepada mana-mana agensi kerajaan yang berjaya melaksanakan

penjimatan tenaga. Ganjaran berupa sijil penarafan dan piala akan diberikan kepada agensi

tersebut.

PENGUBAHSUAIAN RUANG PEJABAT

PP 2/2014 seterusnya menyatakan bahawa semua permohonan baharu bagi

pengubahsuaian ruang pejabat Kementerian/Jabatan/Agensi adalah dibekukan. Langkah

drastik ini dilihat cukup efektif kerana pengubahsuaian ruang pejabat memakan kos yang

sangat besar. Penggunaan ruang pejabat sedia ada tanpa pengubahsuaian dapat menjimatkan

8

perbelanjaan awam. Dengan mengambil contoh pengubahsuaian yang dibuat oleh Universiti

Teknologi Malaysia ke atas Pejabat Harta Bina miliknya yang menelan kos sebanyak

RM404,454.60 (UTM, 2011), sekiranya pengubahsuaian pejabat seperti ini berlaku di 20

buah Kementerian/Jabatan/Agensi maka kos yang akan ditanggung oleh kerajaan adalah lebih

RM8 juta.

Oleh yang demikian, langkah penjimatan yang dilakukan oleh kerajaan iaitu dengan

membekukan semua permohonan baharu bagi pengubahsuaian ruang pejabat mampu

memberi faedah dan kelebihan untuk kerajaan melaksanakan pelbagai program atau

rancangan jangka panjang atas penjimatan yang dilakukan. Walau bagaimanapun cadangan

pengubahsuaian ruang pejabat tidak boleh dibeku secara keseluruhan di mana ia juga perlu

dikaji terlebih dahulu dengan mengambil kira keperluannya kepada masyarakat awam.

Terdapat pelbagai faktor yang perlu diambil kira seperti keselamatan kakitangan dan aset

kerajaan serta kemudahan kepada pelanggan iaitu masyarakat awam yang akan menjadi

penentu kecemerlangan perkhidmatan kerajaan.

SEWAAN RUANG PEJABAT

Langkah ke-6 dalam usaha menjimatkan perbelanjaan awam yang dinyatakan dalam

PP 2/2014 ialah Kementerian/Jabatan/Agensi hendaklah mengoptimumkan penggunaan

ruang pejabat sedia ada untuk mengurangkan sewaan premis bagi kegunaan sebagai pejabat.

Malahan semua cadangan untuk menyewa pejabat baharu atau tambahan sewaan ruang

pejabat adalah tidak dibenarkan kecuali mendapat kelulusan Perbendaharaan Malaysia.

Pekeliling ini juga perlu merujuk kepada Surat Pekeliling Am Bil 3 Tahun 2011 (SPA

3/2011) bertajuk Permohonan Kelulusan Penyewaan Ruang Pejabat di Premis Bukan Milik

Kerajaan Persekutuan yang telah menetapkan Dasar-dasar Penyewaan yang bertujuan

menerangkan tatacara penyewaan di premis bukan milik kerajaan Malaysia. Jika dilihat

9

kebanyakan Kementerian/Jabatan/Agensi menyewa premis-premis bukan milik kerajaan

sebagai ruang pejabat terutamanya cawangan-cawangan di negeri ataupun daerah. Hal ini

bertujuan untuk memudahkan kerajaan menjalankan khidmatnya kepada rakyat dan

memudahkan rakyat berurusan dengan kerajaan.

Walau bagaimanapun penyewaan ruang pejabat oleh Kementerian/Jabatan/Agensi

akan menjadi beban apabila ruang pejabat tidak digunakan secara optimum. Dengan

mengambil contoh kadar sewa ruang pejabat yang dikeluarkan oleh MIDA (2012), kadar

sewa ruang pejabat di Kuala Lumpur ialah di antara RM64.60 hingga RM102.25 bagi setiap

satu meter persegi (10.76 kaki persegi). SPA 3/2011 telah menetapkan keluasan ruang pejabat

kerajaan secara purata ialah 465 meter persegi (5000 kaki persegi). Oleh yang demikian,

sekiranya sebuah premis baru hendak disewa, ia akan menelan kos sebanyak antara

RM29,000 hingga RM47,000 sebulan. Secara purata, kos untuk setahun adalah sebanyak

antara RM348,000 hingga RM564,000.

Oleh kerana itu, halangan daripada PP2/2014 untuk menyewa pejabat baharu atau

membuat tambahan sewaan ruang pejabat akan membantu menjimatkan perbelanjaan awam

sebanyak antara RM348,000 hingga RM564,000. Walau bagaimanapun cadangan penyewaan

premis atau pejabat baru juga perlu dikaji terlebih dahulu dengan mengambil kira

keperluannya kepada masyarakat awam.

PELANTIKAN PERUNDING

Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil 8 Tahun 2006 bertajuk Peraturan Perolehan

Perkhidmatan Perunding memperihalkan pelantikan perunding sebagai perkhidmatan

kepakaran yang disediakan oleh firma perundingan yang berdaftar dengan Kementerian

Kewangan yang dikategorikan seperti berikut :

10

(a) Perunding Fizikal

(i) Arkitek, kejuruteraan awam dan struktur, kejuruteraan mekanikal dan

elektrikal, ukur bahan, perancang Bandar dan desa, landskap, hiasan

dalaman, akustik, pengurusan projek, alam sekitar dan lain-lain

perkhidmatan teknikal yang berkaitan dengan kejuruteraan

dan/pembinaan.

(ii) Kerja-kerja ukur tanah dan kerja ukur khusus seperti hydrography,

aerial photogrammeretry, remote sensing dan lain-lain.

(iii) Perkhidmatan penilaian fizikal seperti penilaian harta, audit assessment

dan lain-lain.

(iv) Kajian-kajian fizikal yang berkaitan dengan kerja-kerja kejuruteraan

dan/pembinaan.

(b) Perunding Bukan Fizikal

(i) Kajian kemungkinan, kajian ekonomi, kajian penswastaan dan kajian-

kajian lain.

(ii) Perkhidmatan pengurusan sumber manusia, kewangan dan perakaunan,

percukaian, pengurusan kualiti, kerja-kerja audit kewangan, kerja-kerja

audit pengurusan, teknologi maklumat dan komunikasi serta bidang-

bidang pengurusan lain.

(c) Perkhidmatan perunding lain mengikut kategori yang diperlukan oleh Agensi

dan ditentukan oleh Perbendaharaan dari semasa ke semasa.

Perkara 6 dalam Surat Pekeliling Perbendaharaan ini membenarkan agensi kerajaan

untuk melantik terus firma perunding tempatan yang berdaftar dengan Kementerian

Kewangan bagi skop kerja pembangunan fizikal, kerja-kerja Ukur tanah dan Alam Sekitar.

11

Walau bagaimanapun, selaras dengan pengumuman 11 langkah penjimatan

perbelanjaan awam, disusuli dengan Surat Arahan Perbendaharaan bertajuk Penjelasan

Mengenai Perkara 10 dalam Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 2014 Berhubung

Pelantikan Perunding, semua pelantikan perunding perlu merujuk dan mendapat kelulusan

prinsip oleh Jawatankuasa Perancang Pembangunan Negara (JPPN). Hal ini diputuskan oleh

mesyuarat JPPN Bil. 1/2014 pada 4 Februari 2014.

PENGGUNAAN SYARIKAT PENGURUSAN ACARA (EVENT MANAGEMENT)

Langkah penjimatan yang ke-8 yang disentuh dalam PP 2/14 ialah berkenaan

penggunaan syarikat pengurusan acara (event management). PP 2/14 menyarankan untuk

mengurangkan penggunaan syarikat pengurusan acara serta pemberian saguhati dan

cenderamata semasa penganjuran persidangan/seminar/pameran/mesyuarat/kursus/bengkel/

majlis rasmi kerajaan dan sebagainya.

Walau bagaimanapun, terdapat kelemahan dalam langkah penjimatan yang

dicadangkan. Ini kerana, tiada kadar atau jumlah yang jelas berkenaan ‘jumlah pengurangan’

yang dimaksudkan sebaliknya hanya penegasan kepada perkataan ‘pengurangan’ sahaja.

Perkara ini sebenarnya bukanlah perkara baharu dalam langkah penjimatan yang diambil oleh

kerajaan. Dari tahun ke tahun, kerajaan mengeluarkan satu per satu pekeliling/surat pekeliling

atau surat arahan perbendaharaan untuk menegaskan berkenaan penggunaan syarikat

pengurusan acara dan pemberian cenderamata.

Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 7 Tahun 2008 bertajuk Garis Panduan Bagi

Perbelanjaan Secara Berhemat menetapkan, item-item perbelanjaan dimasukkan

keseluruhannya ke dalam pakej dan perlu mematuhi kadar yang ditetapkan oleh kerajaan dan

peraturan-peraturan kewangan.

12

Begitu juga dengan pemberian cenderamata. PP 2/14 menggalakkan agar semua

agensi kerajaan mengurangkan pemberian cenderamata namun tidak dijelaskan amaun yang

perlu dikurangkan. Walau bagaimanapun pekeliling kerajaan sebelum ini mensyaratkan

amalan pemberian cenderamata (door gift) kepada tetamu upacara rasmi kerajaan/majlis

keraian perlu mematuhi kadar dan syarat peraturan kewangan yang ditetapkan serta hanya

diberi kepada tetamu asing dan dari luar jabatan sahaja. Pemberian itu juga dihadkan kepada

cenderamata berupa buku, kraftangan atau produk makanan tempatan atau produk yang

menggunakan barangan/peralatan tempatan sahaja.

Antara isu yang timbul bersangkutan dengan pengurusan acara rasmi kerajaan

menggunaka syarikat pengurusan acara ini ialah berdasarkan pendedahan Laporan Audit

Tahun 2012 berkenaan sambutan Hari Belia Negara 2012 oleh Kementerian Belia dan Sukan.

Sebanyak RM67.61 juta telah dibelanjakan oleh kerajaan untuk menganjurkan program

tersebut. Perkara ini mencalitkan imej buruk kepada kerajaan kerana manfaat atau kesan

positif jangka panjangnya dipertikai akibat wujudnya unsur-unsur negatif semasa sambutan

Hari Belia tersebut. Keraguan yang timbul diperkuatkan lagi dengan jumlah kos yang tinggi

yang digunakan untuk penganjuran program ini oleh syarikat pengurusan acara. Seharusnya,

dengan dana atau kos yang sebesar RM67.61 juta ini mampu memberi impak positif kepada

semua pihak (Nik Nazmi, 2013).

MAKANAN DAN MINUMAN

PP 2/2014 turut menekankan berkenaan penyediaan makanan dan minuman semasa

penganjuran persidangan/seminar/pameran/mesyuarat/kursus/bengkel/majlis rasmi kerajaan

dan sebagainya. Umum mengetahui penyediaan makanan dan minuman dalam majlis-majlis

berkenaan merangkumi penyediaan minum pagi, makan tengah hari dan minum petang.

Melalui 11 langkah penjimatan yang dianjurkan, kerajaan menekankan pengurangan

13

penyediaan makanan dan minuman. Kaedah pengurangan bergantung kepada agensi-agensi

kerajaan itu sendiri.

Sehubungan itu, beberapa langkah efektif telah diambil oleh beberapa agensi kerajaan

dalam mematuhi arahan langkah penjimatan ini. Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil

Perusahaan Getah (RISDA) melalui Arahan Pentadbiran Bilangan 3 Tahun 2014 Garis

Panduan Perbelanjaan Secara Berhemat bertarikh 5 Februari 2014 telah menetapkan bahawa

penyediaan makanan hanya diperuntukkan untuk mesyuarat sahaja dan tidak termasuk

perbincangan. Selain daripada itu, RISDA turut mengehadkan kos penyediaan sarapan,

makan tengah hari dan minum petang sebanyak RM15 seorang/hari.

Agensi lain yang mengambil tindakan proaktif berhubung PP2/2014 ini ialah

Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang (BHEUU), Jabatan Perdana Menteri. Dalam

Perhimpunan Bulanan BHEUU Bil. 2/2014, Ketua Pengarah BHEUU, Yang Berbahagia

Dato’ Haji Ismail bin Ibrahim mengumumkan bahawa, makanan dan minuman tidak lagi

disediakan dalam perhimpunan bulanan dan hanya minum pagi sahaja yang disediakan dalam

mesyuarat. Mesyuarat di sebelah petang pula hanya diperuntukkan minuman dan buah-

buahan/kuih.

Perbezaan amalan penjimatan ini bergantung kepada agensi itu sendiri oleh kerana

tiada panduan yang jelas bagaimana kaedah pengurangan penyediaan makanan dan minuman

perlu dilakukan oleh agensi-agensi kerajaan.

KAIN PEMIDANG (BUNTING DAN BANNER)

Langkah kesepuluh penjimatan perbelanjaan awam melalui PP 2/2014 ialah dengan

meminta semua kementerian/jabatan/agensi mengurangkan penggunaan kain pemidang

seperti gegantung dan kain rentang (bunting dan banner) dalam sebarang acara rasmi

14

kerajaan. Walau bagaimanapun, PP 2/2014 tidak menyatakan secara jelas jumlah

pengurangan yang dicadangkan.

Bagi menghuraikan langkah penjimatan ini, bolehlah dilihat aktiviti yang dilakukan

oleh Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) sebagai agensi pemerkasa bahasa kebangsaan dan

kos penyediaan kain pemidang yang dikenakan oleh Tomoproduk (t.t).

Di sepanjang tahun 2013, 21 aktiviti berkaitan bahasa dan sastera telah dilaksanakan

oleh DBP. Seandainya, kesemua 21 aktiviti berkenaan memerlukan kain pemidang,

perbelanjaan yang diperlukan adalah seperti jadual di bawah:

Jenis Kain Pemidang Bilangan

Unit/Aktiviti

Harga

Seunit (RM)

Bilangan

Aktiviti

Jumlah

(RM)

Gegantung 5’ x 2’ 10 42.00 21 8,820.00

Kain rentang 6’ x 3’ 2 60.00 21 2,520.00

Kain rentang 10’ x 4’ (tirai latar) 1 120.00 21 2,520.00

Jumlah 13,860.00

Jadual 5: Penyediaan kain pemidang sebelum langkah penjimatan.

Kemajuan teknologi masa kini membolehkan penggunaan kain rentang 10’ x 4’

sebagai tirai latar tidak lagi diperlukan. Tirai latar yang biasanya digunakan sebagai latar

pentas kini digantikan dengan pancaran projektor LCD. Penggunaan kain rentang 6’ x 3’ juga

boleh dikurangkan kepada satu unit sahaja bagi setiap kegiatan manakala jumlah gegantung

pula dikurangkan kepada enam (6) unit sahaja. Jadual berikut menunjukkan jumlah

perbelanjaan kain pemidang yang diperlukan bagi melaksanakan 21 kegiatan selaras dengan

langkah penjimatan:

Jenis Kain Pemidang Bilangan

Unit/Aktiviti

Harga

Seunit (RM)

Bilangan

Aktiviti

Jumlah

(RM)

Gegantung 5’ x 2’ 6 42.00 21 5,292.00

Kain rentang 6’ x 3’ 1 60.00 21 1,260.00

Kain rentang 10’ x 4’ (tirai latar) 0 120.00 21 0.00

Jumlah 6,552.00

Jadual 6: Penyediaan kain pemidang selepas langkah penjimatan.

15

Berdasarkan jadual di atas, jelas bahawa 47% jumlah perbelanjaan terhadap kain

pemidang dapat dijimatkan.

STRATEGI LAUTAN BIRU KEBANGSAAN

Langkah penjimatan terakhir yang disenaraikan dalam 11 langkah penjimatan ini ialah

penggunaan sepenuhnya Pusat Latihan 1Malaysia (1MTC) di bawah pendekatan Strategi

Lautan Biru Kebangsaan.

Pusat Latihan 1Malaysia (1MTC) adalah pemusatan pusat latihan yang dimiliki oleh

pelbagai agensi kerajaan. Melalui 1MTC, pusat latihan pelbagai agensi didaftarkan

seterusnya digunakan secara bersama dengan agensi-agensi kerajaan yang lain.

1MTC yang dilancarkan pada 29 Oktober 2012, diterajui oleh Unit Pemodenan

Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU) dan Unit Perancangan Ekonomi

(EPU) bersama agensi-agensi kerajaan yang lain seperti Kementerian Kewangan (MOF),

Jabatan Perdana Menteri (JPM), Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA), Kementerian Kemajuan

Luar Bandar dan Wilayah (KKLK), Kementerian Sumber Manusia (KSM), Kementerian

Pertahanan (MINDEF), Kementerian Belia dan Sukan (KBS) dan 1M4U (1 Malaysia for

Youth).

Sebanyak 346 pusat latihan pelbagai agensi telah berdaftar dengan 1MTC sehingga 24

Januari 2014. Antara pusat latihan yang telah berdaftar dengan 1MTC ialah Akdemi Audit

Negara, Akademi Bomba dan Penyelamat Malaysia, Akademi Imigresen Malaysia, Akademi

Kastam Diraja Malaysia, Akademi Maritim Sultan Ahmad Shah, Akademi Pencegahan

Rasuah Malaysia (MACA) dan Akademi Penerbangan Malaysia (MAVA).

Pusat latihan pelbagai agensi yang berdaftar dengan 1MTC menyediakan pelbagai

kelengkapan sebagai sebuah pusat latihan seperti bilik kuliah, bilik mesyuarat, dewan

syarahan, perpustakaan, makmal komputer, auditorium, gelanggang badminton, gelanggang

16

bola tampar, padang bola sepak, gimnasium, kantin dan asrama. Menariknya, pusat latihan ini

tidak mengenakan bayaran kepada agensi kerajaan atau badan berkanun. Dalam kata lain,

agensi-agensi kerajaan boleh menggunakan pusat latihan 1MTC dengan percuma (Akademi

Audit Negara, 2014).

Hal ini sangat bertentangan sekiranya agensi kerajaan menyewa hotel untuk

mengadakan kursus/latihan/seminar dan lain-lain. Sebagai contoh, Hotel Equotarial Kuala

Lumpur, mengenakan caj sebanyak RM130 sehari untuk seorang peserta. Seandainnya

program yang diadakan di hotel berkenaan dianggotai oleh 20 orang peserta, kerajaan akan

membelanjakan sebanyak RM2,600 sehari (Equatorial, 2014). Sebahagian daripada jumlah

sebanyak ini (yang diperlukan untuk penyewaan tempat) dapat dijimatkan oleh kerajaan

seandainya agensi kerajaan memilih untuk mengadakan program di 1MTC. Agensi kerajaan

hanya perlu menyediakan pembiayaan makanan dan minuman kepada peserta sahaja.

Selain daripada itu, pusat latihan ini turut menawarkan kursus-kursus berkaitan agensi

berkenaan. Contohnya, di Akademi Bomba dan Penyelamat Malaysia Kuala Kubu Bharu,

selain daripada menyediakan fasiliti seperti yang telah dinyatakan, pusat latihan ini turut

menawarkan beberapa kursus seperti Study of Fire Fighting, Study of Salvation, Study of Fire

Management, Study of Fire Safety dan Study of Investigation (FRAM, 2013).

Jika semua Kementerian/Agensi Kerajaan dapat mengoptimunkan penggunaan Pusat

Latihan 1Malaysia (1MTC) di seluruh Negara, perbelanjaan setiap Kementerian/Agensi

Kerajaan akan dapat dikurangkan.

KESAN PENGURANGAN PERBELANJAAN AWAM

Penerbitan PP 2/2014 oleh kerajaan sudah pasti sebagai satu garis panduan kepada

semua agensi kerajaan dalam melaksanakan perbelanjaan secara berhemat yang dapat

membantu mengurangkan defisit kewangan kerajaan sekaligus mengecilkan jumlah

17

perbelanjaan awam. Selain itu, hal ini juga diharap dapat meningkatkan imej kerajaan di mata

rakyat.

Sebagai rakyat, PP 2/2014 diharap diguna pakai sepenuhnya oleh semua agensi

kerajaan, bukan sekadar memenuhi fail pekeliling semata-mata.

Walau bagaimanapun, bagi Ketua Setiausaha Negara, Tan Sri Ali Hamsa, PP 2/2014

bakal memberikan kesan yang boleh menjejaskan pencapaian pegawai-pegawai kanan

kerajaan. Namun, beliau meyakini, inisiatif kerajaan memperkenalkan PP 2/2014 mampu

membantu menjimatkan perbelanjaan awam sehingga RM400 juta setahun (Baharom

Mahusin, 2 Februari 2014).

PENUTUP

Langkah proaktif kerajaan dengan mengeluarkan Garis Panduan Perbelanjaan Secara

Berhemat Bagi Mengurangkan Perbelanjaan Awam bukanlah satu langkah baharu malah ia

telah pun dipraktikkan melalui beberapa pekeliling kerajaan pada tahun-tahun sebelum ini.

Hampir setiap tahun agensi-agensi kerajaan telah diingatkan untuk berbelanja secara

berhemat dan dalam masa yang sama memberikan perkhidmatan dan/atau menjangkau

pencapaian maksimum.

Adalah menjadi harapan kepada rakyat Malaysia khususnya agar pekeliling-pekeliling

ini tidak sekadar dibukukan tetapi menjadi amalan agensi-agensi kerajaan di sepanjang

perkhidmatan. Perbelanjaan berhemat sepatutnya tidak dijalankan secara bermusim sahaja

atau dipraktikkan ketika ketidakstabilan ekonomi semata-mata. Perbelanjaan berhemat perlu

dijalankan di setiap masa dan di seluruh agensi kerajaan tanpa ada pengecualian pada mana-

mana agensi. Pekeliling ini harus dipakai oleh semua jabatan/kementerian tanpa memberikan

hak istimewa kepada mana-mana agensi atau mana-mana individu dalam kerajaan. Hanya

18

dengan cara ini, rakyat akan menyokong penuh setiap usaha kerajaan dan percaya bahawa

kerajaan memerintah dengan adil, telus dan bertanggungjawab.

RUJUKAN

Akademi Audit Negara. (2014). Kadar sewa bagi penggunaan kemudahan Akademi Audit

Negara. Dicapai daripada http://www.akademi.audit.gov.my/index.php/2012-10-04-

09-09-34/perlembagaan-persekutuan/kadar-sewa-bagi

Ali Hamsa. (2014). Meneruskan Momentum Transformasi, Merakyatkan Perkhidmatan

Awam. Dicapai daripada

http://www.jpm.gov.my/userfiles/file/AMANAT%20YBHG_%20TAN%20SRI%20D

R_%20ALI%20HAMSA%20KETUA%20SETIAUSAHA%20NEGARA%202014.pd

f

Baharom Mahusin. (2 Februari 2014). Pengorbanan pegawai awam. Utusan online. Dicapai

daripada http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20140202/re_05/Pengorbanan-

pegawai-awam

BHEUU. (2014). Nota percakapan Ybhg. Dato’ Haji Ismail bin Ibrahim, Ketua Pengarah

BHEUU sempena perhimpunan bulanan BHEUU bil. 2/201. Dicapai daripada

http://www.bheuu.gov.my/pdf/ucapan/NOTA%20PERCAKAPAN%20KP_PERHIM

PUNAN%20BULANAN%20BHEUU%20BIL%202%20%202014.pdf

Dewan Bahasa dan Pustaka. (2013). Aktiviti DBP Tahun 2013. Dicapai daripada

http://dbp.gov.my/lamandbp/main.php?Content=sections&SubSectionID=122&Sectio

nID=106&CurLocation=106&IID=

Dewan Bahasa dan Pustaka. (28 Februari 2014). Carta Organisasi. Dicapai daripada

http://www.dbp.gov.my/lamandbp/main.php?Content=vertsections&SubVertSectionI

D=19&VertSectionID=7&CurLocation=7&IID=&Page=1&PHPSESSID=1601d6600

cd1c1097446adbe4315c6f9

Equatorial. (2014). Meetings & seminars. Dicapai daripada

https://www.equatorial.com/kul/index.php?navi_id=7&sub_navi_id=11

Fram. (2013). Official web Fire and Rescue Academy of Malaysia Kuala Kubu Bharu.

Dicapai daripada http://www.fram.edu.my/v7/kkb_v2/index.php/en/

Jabatan Akauntan Negara. (t.t). Imbuhan Tetap Khidmat Awam dan Imbuhan Tetap Keraian:

Prosedur Kerja Senarai Semak Pembayaran. Dicapai daripada

http://portalpp.anm.gov.my/penang/wp-content/uploads/2013/06/IMBUHAN-

TETAP-KHIDMAT-AWAM-KERAIAN.pdf

Jabatan Perdana Menteri. (2011). Surat Pekeliling Am Bilangan 3 Tahun 2011. Permohonan

Kelulusan Penyewaan Ruang Pejabat di Premis Bukan Milik Kerajaan Persekutuan.

19

Dicapai daripada

http://www.jpm.gov.my/userfiles/file/Surat%20Pekeliling%20Am%20%20Bil%203%

20Tahun%202011.pdf

Jabatan Perdana Menteri. (2014). Surat Pekeliling Am Bilangan 2 Tahun 2014. Garis

Panduan Kaedah Penjimatan Tenaga di Pejabat dan Premis Kerajaan. Dicapai

daripada http://www.jpm.gov.my/userfiles/file/SPA%202-2014.pdf

Jabatan Perkhidmatan Awam. (2002). Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 4 Tahun 2002.

Pelaksanaan Sistem Persaraan Malaysia Bagi Anggota Perkhidmawan Awam

Persekutuan. Dicapai daripada

http://docs.jpa.gov.my/docs/pekeliling/pp02/bil04/pp04-02.pdf

Kementerian Kewangan. (2006). Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil 8 Tahun 2006

Peraturan Perolehan Perkhidmatan Perunding. Dicapai daripada

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/spp/spp082006.pdf

Kementerian Kewangan. (2007). Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 7 Tahun 2008. Garis

Panduan Bagi Perbelanjaan Secara Berhemat

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/pp/pp072008.pdf

Kementerian kewangan. (2008) Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 7 Tahun 2008. Garis

Panduan Bagi Perbelanjaan Secara Berhemat. Dicapai daripada

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/pp/pp072008.pdf

Kementerian Kewangan. (2013). Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2013. Pengurusan

Kenderaan Kerajaan. Dicapai daripada

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/pp/pp052013.pdf

Kementerian Kewangan. (2014). Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 2014. Garis

Panduan Perbelanjaan Secara Berhemat Bagi Mengurangkan Perbelanjaan Awam.

Dicapai daripada

http://www.mampu.gov.my/documents/10228/47243/pb02_2014.pdf/07147ca2-c543-

4344-931f-19d7a7419b0d

Kerajaan Malaysia. (2003). Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 3 Tahun 2003. Kadar dan

Syarat Tuntutan Elaun, Kemudahan dan Bayaran kepada Pegawai Perkhidmatan

Awam kerana Menjalankan Tugas Rasmi (Tidak Termasuk Anggota Tentera dan

Anggota Polis). Dicapai daripada

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/pp/pp032003.pdf

Ketua Setiausaha Perbendaharaan. (13 Februari 2014). Penjelasan Mengenai Perkara 10

dalam Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 2014 Berhubung Pelantikan

Perunding. Dicapai daripada http://www.treasury.gov.my/pekeliling/sap/sap2014-02-

13.pdf

Ketua Setiausaha Perbendaharaan. (17 Disember 2009). Surat Arahan Perbendaharaan

bertajuk Pelaksanaan Amalan Perbelanjaan Secara Berhemat. Dicapai daripada

http://www.treasury.gov.my/pekeliling/sap/sap_2009-12-17.pdf.

20

Ketua Setiausaha Perbendaharaan. (2009). Pelaksanaan Amalan Perbelanjaan Secara

Berhemat. Dicapai daripada http://www.treasury.gov.my/pekeliling/sap/sap_2009-12-

17.pdf

MAMPU. (2014). Portal Tempahan Fasiliti & Kursus di Institut Latihan Awam Malaysia.

Dicapai daripada http://app.1mtc.gov.my/apex/f?p=107:203:16107456268634::NO

MIDA. (2012). Memulakan perniagaan: kadar sewa ruang pejabat utama. Dicapai daripada

http://www.mida.gov.my/bm/index.php?page=kadar-sewa-ruang-pejabat

Nik Nazmi Nik Ahmad. (2013). Respon terhadap Laporan Ketua Audit Negara mengenai

Kementerian Belia dan Sukan. Dicapai daripada

http://niknazmi.com/bm/2013/10/04/respons-terhadap-laporan-ketua-audit-mengenai-

kementerian-belia-dan-sukan/

RISDA. (2014). Arahan Pentadbiran Bilangan 3 Tahun 2014 Garis Panduan Perbelanjaan

Secara Berhema. Dicapai daripada

http://www.risda.gov.my/portal/images/pdf/Pekeliling/AP/2014/AP_Bil_3_2014.pdf

Tomproduk. (t.t). Banner dan Bunting. Dicapai daripada http://tomproduk.blogspot.com/

UTM. (2011). Ubah suai dan naik taraf Bahagian Kontrak, Pejabat Harta Bina, UTM, Johor

Bahru, Johor. Dicapai daripada

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:SYtuJEf6neYJ:web.utm.my/

unitkontrak/images/stories/dokumen/Backup_QS/Sebutharga/Laporan_Sebut_Harga_

Kelas_E/2.%2520Laporan%2520Penilaian%2520SH%2520Baru%2520-

%2520Bincang%2520(9%2520Feb.%252011).doc+&cd=4&hl=en&ct=clnk