ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK (SHV4193)

Tugasan: Pembentangan

Tarikh : 17 Ogos 2009

Tajuk: Bincangkan tentang kanak-kanak berkeperluan khas di

peringkat awal kanak-kanak.

Nama: 1. Lino Leoncio

2. Stephenie anak Mukit

3. Nurul Ain Binti Bahir

4. Salizah Bt. Lusly

5. Marie Christerine ak Matthew

Jabatan Fakulti: Seni Dan Muzik

Tempat: Universiti Pendidikan Sultan Idris

Semakan: En. Kamarul Azman Bin Salam

1.0 PENGENALAN

Kanak-kanak berkeperluan khas adalah merujuk kepada kanak-

kanak yang memerlukan perhatian dan penjagaan yang berbeza

berbanding dengan kanak-kanak normal. Menurut Jamila (2005),

kanak-kanak khas berbeza dalam aspek ciri-ciri mental, keupayaan

sensori atau deria, keupayaan komunikasi, tingkah laku sosial dan

ciri-ciri fizikal. Oleh yang demikian kanak-kanak khas memerlukan

modifikasi atau perubahan dalam aktiviti-aktiviti sekolah ataupun

perkhidmatan pendidikan khas bertujuan mengembangkan potensi diri

kanak-kanak khas ke tahap yang optimum dan tidak terabai seperti

kanak-kanak normal.

Chua & Koh (1992) mendefinisikan kanak-kanak berkeperluan

khas atau “kanak-kanak luar biasa” sebagai kanak-kanak yang

mempunyai perbezaan yang nyata dari segi kecerdasan, kejasmanian,

kemasyarakatan atau pun dari segi rasa hati. Manakala Garciulo

(2003) mendefinisikan kanak-kanak berkeperluan khas seperti

kenyataan di bawah;

"Individuals who differ from societal or community standards of

normalcy. These differences may be due to significant physical, sensory,

kognitif, or behavioral characteristics. Many of these children may require

educational programs customized to their unique needs."

Selain itu, Garciulo juga telah mengkategorikan kanak-kanak

berkeperluan khas seperti berikut:

i. Terencat akal.

ii. Kurang upaya dalam pembelajaran.

iii. Kecelaruan emosi atau tingkah laku

iv. Pintar cerdas dan berbakat

v. Masalah bahasa dan pertuturan

vi. Masalah pendengaran

vii. Masalah penglihatan

viii. Kecelaruan spektrum autism

ix. Kurang upaya fizikal atau masalah kesihatan

Sheila & Samsilah (2006) mengkategorikan murid berkeperluan

khas adalah kanak-kanak yang memerlukan pendekatan pengajaran dan

pembelajaran yang berbeza daripada murid biasa. Murid

berkeperluan khas terbahagi kepada murid bermasalah penglihatan,

bermasalah pendengaran dan bermasalah pembelajaran (Maklumat

Pendidikan Khas 2003 dalam Sheila & Samsilah 2006).

Kesimpulan yang dapat menerangkan tentang kanak-kanak

berkeperluan khas adalah golongan kanak-kanak yang menghadapi

ketidakupayaan yang serius sehingga memberi kesan yang mendalam

terhadap kehidupan normal dan pembelajaran serta perkembangan

kognitif mereka (Abd. Rahim 2006).

2.0 KANAK-KANAK BERKEPERLUAN KHAS

Terdapat pelbagai kategori kanak-kanak berkeperluan khas dan

golongan kanak-kanak istimewa ini mestilah dikenal pasti

ketidakupayaan mereka bagi memenuhi keperluan perkembangan

intelek, emosi, rohani dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan

kepatuhan kepada Tuhan (Abu Bakar & Ikhsan 2003). Berikut adalah

kategori-kategori kanak-kanak berkeperluan khas:

1.1 Masalah Penglihatan

Definisi yang dikemukakan oleh The World Council for the Welfare of the

Blind dalam Hajah Hasnah (1988) tentang masalah penglihatan adalah

seperti berikut:

i. Tidak dapat melihat langsung.

ii. Kebolehan melihat tidak lebih daripada 6/60 atau 20/200

iaitu dengan Ujian Snellen.

iii. Penglihatan yang terhad iaitu kurang daripada 20 peratus.

2.1.1 Tahap Kecacatan

Terdapat beberapa tahap masalah penglihatan yang membezakan

antara buta dengan penglihatan terhad ataupun low vision berdasarkan

ujian visual acuity dan juga adaptasi pendidikan khas. Masalah

penglihatan dapat dilihat dalam tahap berikut:

1. Sederhana

Masalah pada tahap sederhana masih membolehkan kanak-kanak

melihat cahaya dan menjalankan aktiviti melibatkan deria

penglihatan dengan menggunakan alat bantu khas seperti

kanta.

2. Teruk

Masalah pada tahap teruk menyebabkan kanak-kanak mungkin

memerlukan lebih banyak masa dan tenaga dalam menjalankan

aktiviti malam mengalami kesukaran melakukan aktiviti

berkaitan penglihatan termasuk mobiliti, walaupun dengan

bantuan khas.

3. Sangat teruk

Masalah pada tahap sangat teruk mengakibatkan kanak-kanak

menghadapi kesukaran melakukan aktiviti visual seperti

membaca dan mobiliti serta perlu bergantung kepada deria-

deria lain.

2.1.2 Tingkah laku masalah penglihatan

i. Selalu memusingkan kepala ke sebelah sahaja, misalnya untuk

melihat papan tulis ataupun objek.

ii. Selalu mengerutkan ataupun mengecilkan mata.

iii. Kerap bercakap.

iv. Kerap menggosok mata.

v. Selalu menutup sebelah mata.

vi. Selalu terlanggar objek.

vii. Keliru dengan huruf.

viii. Menonton televisyen ataupun membaca buku dengan jarak yang

terlalu dekat.

ix. Memegang kepala dengan cara luar biasa.

x. Kerap menangis

xi. Memegang buku ataupun bahan bacaan terlalu dekat dengan muka

ataupun paa sudut berlainan.

xii. Sering mencari-cari ayat yang dibaca.

xiii. Meniru kerja kawan.

xiv. Tidak menyiapkan tugasan yang diberi.

xv. Selalu mengelak membuat sebarang tugasan yang diberi.

Disebabkan kekurangan yang mereka ada, timbul perasaan kurang

keyakinan diri dan sering menyisihkan diri tetapi ianya boleh

diatasi dengan memberi layanan yang baik kepada mereka (bukan

bermaksud layanan yang istimewa sehingga mereka rasa berbeza

dengan orang normal) (Jamila 2005).

1.2 Masalah Pendengaran

Mohd. Salleh (1999) mendefinisikan kecacatan pengendaran

sebagai golongan manusia yang tidak dapat berkomunikasi dan

bergaul dengan orang ramai kerana rosak pendengaran. Menurut

Hasnah (1988) dalam Mohd. Salleh (1999), caca pendengaran

dibahagikan kepada dua jenis iaitu:

i. Cacat Bahagian Penerimaan ( Conductive Deafness)

Kecacatan disebabkan telinga tersumbat, luka pada

gegendang telinga atau tidak ada lubang telinga.

ii. Cacat Bahagian Tanggapan ( Perceptive Deafness)

Kecacatan terjadi disebabkan oleh masalah saraf

pendengaran pada bahagian organ dalam telinga.

Tanda-tanda yang menunjukkan kanak-kanak yang mempunyai

masalah pendengaran adalah kurang memberi perhatian di dalam

kelas, kelihatan selalu berkhayal, percakapannya tidak jelas,

terkejut apabila dihampiri daripada belakang, tidak memahami

arahan yang diberikan dan pencapaian yang lemah terutamanya

berkaitan dengan bahasa.

Perkembangan kognitifnya adalah agak lambat disebabkan oleh

kelambatan perkembangan bahasa. Bagi perkembangan sosial pula, ia

bergantung kepada pengalaman mereka, cara layanan yang diterima

dan melalui kebolehan perkembangan mereka sendiri.

2.2.1 Jenis Masalah Pendengaran

Menurut Jamilah (2005) terdapat dua kategori masalah pendengaran

iaitu kurang pendengaran dan pekak.

1. Kurang pendengaran

a) Ringan (mild)

i. Tahap kehilangan pendengaran antara 27 hingga 40 dB

ii. Memahami perbualan

iii. Mengalami kesulitan mendengar bunyi-bunyi yang

perlahan dan jauh

iv. Memerlukan terapi pertuturan

b) Sederhana (moderate)

i. Tahap kehilangan pendengaran antara 41 hingga 55 dB

ii. Dapat mendengar bunyi setakat 1 hingga 1.5 meter

daripadanya

iii. Memahami perbualan

iv. Sukar melibatkan diri dalam perbincangan secara

kelas

v. Memerlukan alat bantu dengar

vi. Memerlukan terapi pertuturan

c) Sederhana teruk (moderate severe)

i. Tahap kehilangan pendengaran antara 56 hingga 70 dB

ii. Memerlukan alat bantu dengar, latihan pendengaran

iii. Memerlukan latihan pertuturan dan komunikasi

iv. Orang yang ingin berhubung dengan mereka perlu

bercakap dengan kuat

v. Pertuturan kanak-kanak kategori ini mungkin tidak

sempurna kerana pengalaman pendengarannya yang

terhad

2. Pekak

a) Teruk (severe)

i. Tahap kehilangan pendengaran antara 71 hingga 90 dB

ii. Dapat mendengar bunyi yang kuat pada jarak sifar

hingga 30.5 sentimeter daripadanya

iii. Mungkin dapat membezakan sesetengah bunyi sahaja

iv. Menghadapi masalah dalam pertuturan

v. Memerlukan pendidikan khas, alat bantu dengar dan

latihan pertuturan dan komunikasi

b) Sangat teruk (profund)

i. Tahap kehilangan pendengaran lebih daripada 90 dB

ii. Sukar untuk mendengar walaupun bunyi yang kuat

iii. Memerlukan alat bantu pendengaran dan terapi

pertuturan

1.3 Masalah Emosi-Hiperaktif

 Menurut Jamilah (2005), hiperaktif adalah istilah yang

digunakan untuk kanak-kanak yang mempunyai tingkah laku yang

terlampau aktif dan mengganggu tetapi mempunyai tumpuan yang

singkat. Sandra (2008) menjelaskan terdapat dua jenis masalah

kanak-kanak kurang tumpuan iaitu Attention Deficit Disorder (ADD) atau

masalah kurang tumpuan tanpa hiperaktif dan Attention Deficit

Hiperactivity Disorder (ADHD) atau masalah kurang tumuan dengan

hiperaktif. Menurut Sandra lagi masalah ADD atau ADHD adalah

bersifat fisiologi dan biologi. Bagi Sheila & Samsilah (2006),

ADHD adalah satu keadaan diaman kanak-kanak yang mengalaminya

mempunyai masalah tingkah laku yang terlampau aktif dan impulsif.

Sandra (2008) menyatakan ciri-ciri tingkah laku masalah

kurang tumpuan tanpa hiperaktif (ADD) adalah seperti berikut:

i. Mudah terganggu oleh rangsangan luaran .

ii. Sukar mendengar dan mematuhi arahan.

iii. Sukar memberi tumpuan dan perhatian.

iv. Sukar mengekalkan tumpuan dan melaksanakan tugasan.

v. Keupayaan membuat kerja sekolah yang tidak lengkap.

vi. Tidak terurus.

vii. Kemahiran belajar yang lemah.

viii. Sukar untuk berdikari.

Manakala ciri-ciri tingkah laku masalah kurang tumpuan

dengan hiperaktif (ADHD) menurut Sandra (2008) adalah seperti

berikut:

i. Tahap aktiviti tinggi

ii. Cenderung mengikut gerak hati dan kurang kawalan diri.

iii. Kesukaran melalui aktiviti peralihan atau perubahan.

iv. Tingkah laku yang agresif dan terlampau mudah terangsang.

v. Tidak matang dari segi sosial.

vi. Rendah keyakinan diri dan mudah kecewa.

Kanak-kanak adalah adalah normal pada zaman kanak-kanak

sehingga ke tahap tertentu pada tahap perkembangan yang berbeza.

Walau bagaimanapun, kanak-kanak bermasalah ADD atau ADHD apabila

kanak-kanak itu menunjukkan pelbagai tingkah laku yang bermasalah

yang tidak sesuai dengan perkembangannya berbanding kanak-kanak

lain pada usia yag sama (Sandra 2008).

Menurut Persatuan Psikologi Amerika (APA) mendefinisikan ADHD

sebagai kecelaruan psikologi dengan petanda-petandanya yang dapat

dikesan pada umur tujuh tahun dan dikategorikan kepada 3 iaitu;

ADHD Kurang Tumpuan

i. Mereka mungkin kerap mengelamun di dalam kelas,kerap

pelupa dan kerja tidak teratur

ADHD Hiperaktif-impulsif

i. Hiperaktif menunjukkan jumlah pergerakan yang sangat

tinggi

ii. Impulsif iaitu melakukan sesuatu tanpa berfikir

ADHD Gabungan

i. Menunjukkan kedua-dua ciri diatas iaitu kurang tumpuan,

hiperaktif dan impulsive

Ciri-ciri tingkah laku kanak-kanak ADHD adalah berbeza dan

pada kebiasaannya ADHD hiperaktif-impulsif mempunyai masalah

tingkah laku yang lebih jelas daripada ADHD impulsive. Kanak-

kanak ini lebih agresif contohnya mereka kerap memulakan sesuatu

pergaduhan, kerap membuat kesalahan akibat kecuaian, gagal

menyiapkan kerja sekolah, tidak mahu mendengar apabila bercakap

dengannya, sukar mengatur tugasan,tidak suka dan enggan melakukan

tugasan.

Ciri-ciri sosial kanak-kanak ini lebih tertumpu kepada

penghargaan kendiri di mana penghargaan kendiri positif atau

negative bergantung kepada keadaan persekitaran yang mereka

terima dan mereka mudah menyesuaikan diri mengikut tuntutan

sosial (Jamila 2005).

1.4 Masalah Fizikal Dan Kesihatan - Palsi Selebral

Terdapat 4 kategori palsi selebral iaitu Palsi Selebral

spastik, palsi selebral athetiod, palsi selebral ataxia dan palsi

serebral gabungan. Ciri-ciri fizikal pada kanak-kanak palsi

selebral spastic ialah masalah ketegangan pada otot-otot tertentu

seperti tangan dan kaki. Ketegangan otot ini akan menyebabkan

pergerakan otot tersebut menjadi terhad atau tidak berkodinasi.

Contohnya jika ketegangan otot berlaku pada kaki, pergerakan

permulaan berjalan seakan tersekat-sekat dan diikuti dengan satu

lonjakan tenaga menyebabkan pergerakannya kurang terkawal.

Bagi palsio selebral athetiod pula, mereka mempunyai anggota

yang lebih meliuk dan tidak terkawal. Manakala bagi palsi

serebral ataxia pula, imbangan badan mereka adalah tidak baik di

samping pergerakan badan yang tidak berkodinasi.

Palsi serebral gabungan pula adalah mereka yang mengalami

lebih daripada satu jenis palsi selebral pada satu-satu masa.

Masalah yang dihadapi olehnya adalah otot-ototnya kejang, tidak

berkodinasi dan juga meliuk.

Masalah sosial yang dihadapi oleh golongan ini adalah dalam

menyesuaikan diri di dalam masyarakat. Disebabkan mereka tidak

dapat bertutur dengan baik, mereka berasa rendah diri dan ini

akan menjejaskan hubungan mereka dengan persekitaran. Sebab lain

yang menyebabkan kanak-kanak ini rendah diri adalah sikap ibu

bapa yang terlalu member perhatian dan perlindungan yang melampau

menyebabkan kanak-kanak ini langsung tidak diberi peluang untuk

mempelajari kemahiran asas bagi penjagaan diri sendiri.

1.5 Masalah Mental

i) Terencat akal

Masalah terencat akal menjadi satu isu yang perlu ditangani

kerana murid yang mengalami masalah ini lambat menerima

pengajaran di sekolah. Punca seseorang anak itu terencat akal

boleh dikaitkan dengan faktor biologi (baka) dan persekitaran.

Faktor baka banyak mempengaruhi prestasi intelek seseorang kanak-

kanak berbanding dengan faktor persekitaran.

Kanak-kanak ini mempunyai ciri-ciri fizikal yang sama seperti

kanak-kanak normal iaitu daripada segi pertumbuhan bahagian-

bahagian badan walau bagaimanapun terdapat kekurangan dalam

menggunakan motor halus. Kanak-kanak ini lambat menguasai

kemahiran motor halus. Oleh itu, ibu bapa atau guru perlulah

memantau perkembangan motor halus mereka.

Kanak-kanak ini sering mempamerkan kepayahan untuk memberi

tumpuan atau fokus kepada proses pengajaran dan pembelajaran di

dalam kelas, sukar menyiapkan tugasan dan mudah membuat kesalahan

disebabkan kecuaian. Mereka juga sering menunjukkan tingkah laku

yang sering mengganggu rakan.

Di dalam hubungan sosial dengan rakan-rakan, mereka kurang

diterima oleh rakan kerana tidak pandai menyesuaikan diri, kurang

matang dan mempunyai masalah dalam menguasai klu-klu sosial yang

halus sehingga mereka kerap menyalah tafsir aksi-aksi murid lain.

Tingkah laku yang lain adalah menarik rambut, menggigit kuku,

tabiat suka mencederakan diri dan meminta ganjaran apabila

diminta untuk melakukan sesuatu contohnya jika enggan melakukan

aktiviti pengajaran dan pembelajaran, guru akan memberikan

sesuatu yang disukai murid untuk memujuknya mengikuti aktiviti

(Jamila 2005).

ii) Sindrom down

Ciri-ciri fizikal kanak-kanak ini adalah mata condong ke bawah

atau ke atas, belahan kelopak mata pendek dan terdapat lapisan

kulit di dalam mata, bentuk muka leper, kepala lebih kecil

daripada kebiasaan dan bahagian belakang .kepala rata, telinganya

kecil dan berkedudukan rendah, mulut kelihatan kecil dan bibir

nipis, bentuk leher lebih pendek, kaki dan tangan pendek, tapak

kaki lebar dan jari kaki pendek, mempunyai masalah jantung dan

lain-lain lagi.

Daripada segi emosi, kanak-kanak ini dilabelkan sebagai

terencat akal sama ada ringan, sederhana, teruk dan sangat teruk.

Kanak-kanak Sindrom Down Ringan masih boleh dididik. Menangis

merupakan isyarat utama kanak-kanak ini dan mempunyai masalah

pendengaran.

Kanak-kanak Sindron Down merupakan kanak-kanak yang manja dan

memerlukan perhatian seperti suka dipeluk. Kadangkala mereka

mempunyai masalah yang lain iaitu hiperaktif dan masalah tumpuan

singkat (Jamila 2005).

1.6 Autism

Menurut Sheila & Samsilah (2006) autism merujuk kepada

kecacatan bersosial di mana kanak-kanak yang mengalami autism

tidak mempunyai kemahiran berhubung, berkomunikasi dan bersosial

dengan orang lain seperti murid normal. Emosi kanak-kanak sangat

sukar diramal dan berubah-ubah. Di antaranya adalah (Jamila 2005)

:

i. Sering marah, ketawa dan menangis tanpa sebab mengamuk tanpa

terkawal jika tidak dituruti kemahuannya ataupun dilarang

daripada melakukan sesuatu yang diingininya.

ii. Merosakkan apa saja yang ada di sekitarnya jika emosinya

terganggu.

iii. Menyerang sesiapa sahaja berhampirannya jika emosinya

terganggu.

iv. Ada kalanya mencederakan diri sendiri dan

v. Tiada rasa simpati dan tidak memahami perasaan orang lain.

2.6.1 Tingkah Laku

i. Sama ada hiperaktif ataupun hipoaktif.

ii. Melakukan perbuatan ataupun gerakan yang sama dan berulang-

ulang seperti bergoyang-goyang, mengepak-ngepak tangan dan

menepuk-nepuk tangan, berputar-putar, mendekatkan mata ke

televisyen, berlari atau berjalan mundar-mandir.

iii. Tidak suka pada perubahan (daripada apa yang sedang

dilakukannya) dan

iv. Dapat duduk dengan lama tanpa berbuat apa-apa dan tanpa

sebarang reaksi.

2.6.2 Interaksi sosial

Interaksi sosial kanak-kanak autisme dapat digolongkan sebagai

sangat sukar dan ekstrem :

i. Suka bersendirian.

ii. Tiada kontak mata dan sentiasa mengelak daripada memandang

orang lain.

iii. Tidak gemar bermain dengan rakan dan sering menolak ajakan

rakan.

iv. Suka menjauhkan diri dan duduk di suatu sudut.

1.7 Masalah Pembelajaran

Menurut Mohd. Sharani (2004) masalah kanak-kanak yang

menghadapi masalah pembelajaran adalah kanak-kanak yang mempunyai

masalah neurologi hingga menjejaskan pemahaman, penggunaan

bahasa, pertuturan, penulisan, berfikir, membaca, menulis,

mengeja dan bermatematik.

2.7.1 Lembam (Slow Learner)

Kanak-kanak lembam dikenali sebagai kanak-kanak yang

memerlukan pendidikan kelas pemulihan. Selalunya kanak-kanak ini

dikenal pasti pada peringkat awal setelah mendapati tidak dapat

menguasai kemahiran membaca menulis dan mengira dalam

pendidikan. Walau bagaimanapun adalah sukar untuk menyediakan

garis pemisah yang jelas di peringkat awal perkembangan kanak-

kanak antara kanak-kanak normal dengan kanak-kanak lembam kerana

permasalahan mereka tidak begitu ketara. Hanya selepas mereka

memasuki alam persekolahan permasalahan mereka dapat dikesan

(Jamila 2005).

Menurut Messe (2001) dalam modul Universiti Terbuka Malaysia,

keupayaan intelektual kanak-kanak ini berada tahap sederhana

iaitu pada tahap 85 atau lebih di dalam skor ujian saringan

kecerdasan. Mereka juga mempunyai masalah dalam memberi

perhatian, mengumpul atau memproses maklumat yang diterima di

dalam ingatan mereka. Di samping itu, kanak-kanak lembam mudah

hilang tumpuan, mudah membuat kesalahan akibat kecuaian, sukar

untuk menyiapkan tugasan dan kepayahan membuat tugasan yang

berturutan. Di dalam mata pelajaran matematik, mereka

menunjukkan kesukaran dalam mengingati simbol-simbol yang

digunakan dan mengingati turutan proses dalam penyelesaian

matematik (Jamila 2005).

Disebabkan masalah kurang tumpuan, sukar memproses maklumat,

sukar menyiapkan tugasan dan lain-lain lagi menyebabkan mereka

mempunyai masalah sosial-emosi. Tingkah laku kanak-kanak lembam

sering mengganggu rakan-rakan.

 2.7.2 Disleksia

Definisi terkini disleksia adalah sebagai suatu masalah

kognitif ( Thomson 1984 dalam Sheila & Samsilah 2006) Mohd.

Sharani (2004) menjelaskan maksud dyslexia adalah kanak-kanak yang

tidak dapat membaca kerana tidak dapat menterjemahkan dengan

betul lambang-lambang bertulis sama ada dalam huruf itu sendiri,

dalam suku kata ataupun dalam perkataan-perkataan.

Secara literalnya, disleksia bermaksud, “kesukaran dalam

berbahasa” (Ott 1997 dalam Sheila & Samsilah 2006). Definisi

operasional disleksia yang pertama dikeluarkan oleh World Federation

of Neurology (1968) dalam Sheila & Samsilah (2006) adalah seperti

berikut:

“Suatu kecelaruan pada kanak-kanak di mana, meskipun

mereka melalui pengalaman bilik darjah konvensional,

gagal mengusai kemahiran bahasa seperti membaca,

menulis dan mengeja yang selaras dengan kemampuan

intelektual mereka.”

 Kanak-kanak disleksia tidak dapat mengimbangi daya

mengingati huruf dengan perkataan dan menghadapi masalah dalam

mengingati bentuk huruf, bunyi huruf dan gabungan perkataan.

Antara huruf-huruf yang sering mendatangkan masalah kepada mereka

ialah huruf b dan d, dan perkataan yang hampir serupa ejaannya. 

Kanak-kanak disleksia adalah lebih lambat perkembangannya

berbanding rakan yang sebaya daripada segi umur kronologikal

seperti seorang kanak-kanak disleksia berusia tujuh tahun sering

berkelakuan seperti kanak-kanak berusia dua ataupun tiga tahun

yang mementingkan diri ( Cronin 1997: ms 111 dalam Sheila &

Samsilah 2006).

Perkembangan fizikal, mereka tidak berminat dalam pelajaran

dan selalu dilabelkan sebagai pemalas dan bodoh. Pakaian yang

dipakai sentiasa bersih tetapi tidak kemas dan butang baju

sentiasa salah butang. Mereka juga mempunyai daya pengamatan.

pendengaran dan penglihatan yang lemah. Kekeliruan juga timbul di

mana mereka sukar untuk membezakan kiri dan kanan.

Pengamatan dan tingkah laku:

i. Keliru dengan konsep arah

ii. Keliru dalam konsep masa

iii. Kerap terasa tertekan

iv. Keliru memakai kasut pada kaki yang betul

v. Konsep kendiri yang rendah

2.7.2.1 Jenis-jenis disleksia

Disleksia dapat dibahagikan kepada tiga kategori iaitu:

1. Disleksia visual

Disleksia visual berkaitan dengan masalah kanak-kanak dalam

menggunakan deria penglihatan. Walaupun kanak-kanak itu

dapat melihat dengan baik tetapi ia tidak dapat membezakan

apa yang dilihat ataupun mengintepretasi serta

mengingatinya.

2. Disleksia auditori

Disleksia auditori berkaitan dengan masalah kanak-kanak

dalam menggunakan deria pendengaran. Walaupun kanak-kanak

itu dapat mendengar tetapi ia mengalami kesukaran dalam

mendiskriminasikan bunyi, membezakan persamaan dan perbezaan

antara bunyi, mengenalpasti bunyi bagi perkataan ataupun

membahagikan perkataan dalam suku kata.

3. Disleksia visual-auditori

Kanak-kanak dalam kategori ini berada pada tahap yang agak

teruk kerana kedua-dua deria penglihatan dan pendengaran tidak

dapat membantunya mengintepretasi apa yang dilihat dan

didengar (Jamila 2005).

1.8 Pintar Cerdas dan Berbakat

Menurut Jamila (2005), Kanak-kanak pintar cerdas adalah

kanak-kanak yang mempunyai kemampuan yang tinggi di dalam

akademik. Mereka sering dianggap sebagai murid yang nakal kerana

tidak memberi perhatian di dalam kelas sedangkan mereka

sebenarnya memahami dan telah menguasai pengajaran guru. Chua &

Koh (1992) mendefinisikan kanak-kanak pintar cerdas sebagai

kanak-kanak yang menunjukkan atau potensi kebolehan dalaman:

i. Kegiatan intelek seperti kreativiti, pemikiran abstrak,

kemahiran lisan, pemikiran logik dan ingatan baik.

ii. Bakat-bakat khas dalam bidang-bidang seperti sains,

matematik, kepimpinan perhubungan manusia, seni lukis,

muzik, penulisan dan drama.

Menurut Ross (1993) dalam modul Universiti Terbuka Malaysia,

definisi kanak-kanak pintar cerdas adalah kanak-kanak dikenal

pasti semasa prasekolah, sekolah rendah atau menengah menunjukkan

bakat atau potensi yang cemerlang dalam pencapaian akademik

berbanding kanak-kanak yang sebaya dengan mereka. Mereka juga

menunjukkan prestasi yang tinggi dari segi intelek, seni dan

mempunyai kepimpinan yang luar biasa

Perkembangan kanak-kanak cerdas pintar ini menunjukkan ciri-

ciri luar biasa pada umur yang sangat muda berbanding kanak-kanak

biasa. Perkembangan kognitif mereka tinggi dan dapat dikesan

semenjak berumur satu tahun dan menunjukkan perkembangan dalam

domain yang luas. Mereka memperoleh maklumat dengan menyimpan

maklumat dengan cepat dan dengan cekap mengingati semula

maklumat. Kanak-kanak ini boleh merancang, memantau dan menilai

menggunakan pemikiran advance pada umur yang muda berbanding

kanak-kanak lain.

Dari segi emosi, mereka sangat matang berbanding kanak-kanak

lain, mudah kecewa dan menghina rasa takut pada usia yang muda

serta terlalu sensitif.

3.0 INTERVENSI AWAL

Kanak-kanak berkeperluan khas memerlukan pengesanan pada

peringkat awal lagi bagi membolehkan mereka mengikuti suatu

sistem persekolahan yang terancang bagi mengembangkan potensi

diri mereka.

Setiap kanak-kanak perlu diberi intervensi awal iaitu satu

program yang tersusun, berstruktur, dan berperingkat. Intervensi

awal mendidik kanak-kanak bekeperluan khas dari masa lahir hingga

prasekolah. Selain itu juga melibatkan kolaborasi pelbagai

disiplin (Zarin, Safani & Soon 2004).

Intervensi awal ini juga memberi kesan positif pada

perkembangan kanak-kanak berkeperluan khas antaranya ia dapat

member pendekatan penambahan komunikasi. Sesetengah individu

memerlukan intervensi melalui kaedah komunikasi selain daripada

bahasa lisan. Selain itu, dalam sesetengah kes, individu tersebut

tidak boleh bertutur disebabkan oleh masalah fizikal atau

keupayaan kognitif. Oleh itu, kaedah komunikasi yang tidak

melibatkan pertuturan hendaklah direka dan dilaksanakan untuknya.

Di samping itu, komunikasi bantuan atau komunikasi alternatif

yang melibatkan berbagai-bagai pendekatan dan ada juga

menggunakan perkembangan teknologi baru. Di antaranya adalah

seperti menggunakan bahasa isyarat, alat-alat latihan komunikasi

yang dicipta khas, penggunaan teknologi komputer dan sebagainya.

Manakala bagi kanak-kanak yang autistik pula menggunakan rawatan

perubatan untuk merawat masalah kurang tumpuan dan hiperaktif.

Selain itu, pengambilan vitamiun B6 bersama magnesium juga dapat

membantu meningkatkan kesedaran dan tumpuan perhatian bagi kanak-

kanak autistik.

Selain itu, intervensi awal ini dapat memberi perhatian

kepada ibu bapa, latar belakang dan persekitaran. Individu yang

terlibat dalam intervensi seperti ibu bapa, guru, atau ahli

terapi menggunakan dorongan semula jadi kanak-kanak untuk

bercakap perkara yang mereka sedang lakukan, merancang untuk

lakukan atau permainan yang disukai. Selain itu, intervensi

dijalankan semasa murid sedang makan, bermain, atau ketika berada

di restoran makanan segera untuk menggalakkan mereka bertutur dan

menggunakan bahasa dengan betul. Manakala perkhidmatan intervensi

awal sangat penting bagi kanak-kanak autistik untuk membantu

mengurangkan masalah autistik yang mereka alami. Selain rawatan

perubatan dan pengurusan tingkah laku, perkhidmatan intervensi

awal sememangnya dibentuk bagi memenuhi keperluan individu kanak-

kanak autistik termasuklah pendidikan terancang. Di Amerika

syarikat, program intervensi dijalankan melalui kerjasama di

antara agensi seperti perkhidmatan dan bantuan teknologi,

perkhidmatan jururawat sekolah, latihan dan kaunseling ibu bapa,

perkhidmatan pemakanan nutrisi, program kebudayaan dan kesenian,

terapi cara kerja dan terapi bahasa dan pertuturan.

Intervensi awal juga dapat memberi peluang kanak-kanak belajar

kemahiran asas. Kanak-kanak berpeluang untuk belajar kemahiran

asas dan memenuhi keperluan dalam bidang-bidang kemahiran sosial,

kemahiran urus diri, komunikasi dan pengurusan tingkah laku. Di

Malaysia, program intervensi kanak-kanak autism dilaksanakan

melalui program pra sekolah. Terlebih dahulu bagi memastikan

mereka bersedia untuk ditempatkan dalam Tahun satu. Di sini,

kemahiran urus diri dan pengurusan tingkah laku diutamakan selain

pengenalan kepada asas mata pelajaran bahasa Melayu, Agama dan

Moral, dan Matematik. Di samping itu, guru perlu mempunyai

pengetahuan yang luas supaya dapat melaksanakan pengajaran dan

pembelajaran yang berkesan. Selain itu, kemahiran mengurus

tingkah laku akan dapat membantu guru mengawal dan membentuk

tingkah laku muridnya.

4.0 ISU DAN CABARAN

Persoalan besar yang menghantui kanak-kanak berkeperluan

khas adalah kesediaan seluruh masyarakat menerima anugerah Tuhan

dengan rasa bersyukur, tidak merasa malu, mendiskriminasikan

kanak-kanak istimewa dan yang penting adalah ibu bapa

melaksanakan tanggungjawab seperti yang dilakukan pada kanak-

kanak normal.

Banyak kajian lepas mengenai penerimaan ibu bapa kepada

kanak-kanak istimewa mendapati tidak semua ibu bapa dapat

menerima kehadiran anak istimewa (Belgrave 1991; Heinmann &

Shontz 1992; Linkowski & Dunn 1994 dalam Mohd. Sharani 2004).

Menurut Li, Moore & Dennis (1998), stigma sosial dan diskriminasi

yang dilemparkan ke atas ibu bapa yang mempunyai anak istimewa

seperti suatu sempadan yang menghalang ibu bapa menerima anak

mereka. Manakala Nancy (1999) dalam Mohd. Sharani (2004)

menyatakan bahawa stigma negatif yang dileparkan oleh masyarakat

menyebabkan ibu bapa menjadi takut menerima kenyataan bahawa

mereka adalah ibu ataupun bapa kepada kanak-kanak berkeperluan

khas. Olshansky (1992) dalam Mohd. Sharani (2004) menyatakan

bahawa perasaan ibu bapa yang memiliki kanak-kanak berkeperluan

khas merasa tidak mampu melakukan apa-apa demi kesejahteraan anak

itu.

Reaksi negatif yang ditunjukkan oleh ibu bapa kanak-kanak

berkeperluan khas berhubung kait dengan tahap kehilangan

kewibawaan identiti ( Whaley & Wong 1991 dalam Mohd. Sharani

2004). Menurut Mohd. Sharani (2004) faktor-faktor seperti

terkejut, tidak percaya, hiba, marah, kecewa dan penafian banyak

menjejaskan reaksi penerimaan ibu bapa yang mendapat kanak-kanak

berkeperluan khas. Tidak kurang disebabkan oleh ketakutan pada

penolakan sosial dan ketakutan hidup bersendirian (Prado

1991).

Jumlah kanak-kanak istimewa yang ada dalam sekolah negara

Malaysia pada tahun 1999 adalah seramai 11, 861 orang iaitu 8557

orang di sekolah rendah dan 3304 orang di sekolah menengah.

Menurut Mohd. Sharani (2004) cabaran-cabaran yang dihadapai bagi

memastikan kanak-kanak istimewa mempunyai akses dan menikmati

peluang pendidikan yang sama dengan kanak-kanak biasa adalah

seperti berikut:

i. Peraturan-peraturan pendidikan (Pendidikan Khas 1997) perlu

disemak semula bagi memastikan tiada wujud apa-apa sekatan

kepada kanak-kanak istimewa.

ii. Program atau rancangan yang komprehensif dan berterusan

perlu diwujudkan supaya sampai kepada semua ibu bapa yang

mempunyai anak-anak istimewa supaya mereka mendapat maklumat

dan kesedaran serta bersedia menghantar anak-anak mereka ke

sekolah.

iii. Kemudahan-kemudahan tempat belajar diperbanyakkan,

diperlengkap dan diperluaskan bagi memudahkan ibu bapa

kanak-kanak istimewa menikmati kemudahan pendidikan.

iv. Mekanisme yang mantap perlu diwujudkan bagi memastikan

setiap kanak-kanak istimewa dapat didaftarkan.

Pendekatan pendidikan inklusif kepada kanak-kanak

berkeperluan khas melibatkan usah mendidik kanak-kanak istimewa

di sekolah dan kelas biasa oleh guru-guru biasa. Pendekatan ini

membolehkan kanak-kanak istimewa bergaul dan mengambil bahagian

dalam aktiviti-aktiviti pembelajaran serta kehidupan sekolah

dengan lebih berkesan dan bermakna. Menurut Mohd. Sharani (2004)

berdasarkan falsafah itu, diharapkan objektif-objektif di bawah

dapat dipenuhi:

i. Supaya pelajar-pelajar khas dapat mengambil bahagian dalam

aktiviti-aktiviti pendidikan, sosial dan kerjaya.

ii. Supaya pelajar-pelajar khas dapat berkembang menjadi

individu yang mempunyai keyakinan diri.

iii. Supaya pelajar-pelajar khas dapat pendidikan yang sama

seperti pelajar-pelajar biasa yang lain.

iv. Supaya tugas mendidik dan mengajar pelajar-pelajar ini

dapat dipikul bersama oleh semua guru serta masyarakat yang

lain.

5.0 PENUTUP

Tidak siapa boleh melawan takdir yang telah ditentukan oleh

Tuhan atas kejadian yang berlaku di muka bumi ini. Setiap insan

yang dilahirkan inginkan diri dalam keadaan sempurna dari segi

fizikal, mental, emosi dan sosial. Justeru, terdapat insan yang

dikategorikan sebagai insan istimewa atau berkeperluan khas

kerana cacat deria lihat dan dengar, pertuturan, fizikal, mental

dan emosi. Pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak berkeperluan

khas tidak semua mengikuti norma pertumbuhan dan perkembangan

kanak-kanak normal.

Masyarakat hendaklah memahami kanak-kanak istimewa bahawa

mereka mempunyai impian dan cita-cita untuk bergiat aktif dalam

kehidupan sosial, ekonomi dan politik selepas mereka meninggalkan

bangku sekolah (Mohd. Sharani 2004).

Hajah Hasnah (1988) menegaskan bahawa tanda-tanda awal yang

mungkin terdapat pada anak-anak perlu diambil berat dan membawa

berjumpa pakar perubatan bagi mengetahui mengesan sebarang

kekurangan pada kanak-kanak. Keprihatinan ibu bapa terhadap anak-

anak mereka akan dapat mengurangkan beban yang ditanggung dan

memberi semangat kepada kanak-kanak yang tergolong kanak-kanak

berkeperluan khas untuk terus hidup. Oleh itu, masyarakat

khususnya ibu bapa perlu mendapatkan nasihat, pengetahuan dan

bantuan supaya kanak-kanak khas dapat dibimbing dengan sempurna.

BIBLIOGRAFI

Abd. Rahim Talib .2006. Pengenalan Pendidikan Kanak-Kanak Masalah

Pembelajaran. Kuala Lumpur. MeteorDoc. Sdn. Bhd.

Abu Bakar Nordin & Ikhsan Othman .2003. Falsafah Pendidikan dan

Kurikulum. Kuala Lumpur. Quantum Books.

Chua Tee Tee & Koh Boh Boon. 1992. Pendidikan Khas Dan Pemulihan.

Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Garciulo R.M .2003. Special Education in Contemporary Society: An Introduction

to Exceptionality. United State. Wadsworth Thomson Learning.

Hajah Hasnah Udin. 1988. Bimbingan Kanak-Kanak Luar Biasa. Kuala

Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Hajah Hasnah Udin & Hajah Aishah Hj. Jaafar .1992. Bimbingan Kanak-

Kanak Luar Biasa. Kuala Lumpur: DBP/Kementerian Pelajaran

Malaysia.

Jamila K.A Mohamad .2005. Pendidikan Khas Untuk Kanak-Kanak Istimewa.

Kuala Lumpur. PTS Publiction & Distributions Sdn. Bhd.

Li, Moore & Dennis. 1998. Acceptance of Disability and Its Correlates.

Journal of Social Psychology, 138(1), 13-26.

Messe .2001.HBS1103 Modul Pengenalan Pendidikan Kanak-Kanak Masalah

Pembelajaran. Universiti Terbuka Malaysia.

Mohamad Aman & Kasim Abd. Majid .2003. Asuhan dan Pendidikan Awal

Kanak-Kanak ( Tingkatan 4). Selangor. Aras Mega (M) Sdn. Bhd.

Mohd. Salleh Lebar. 1999. Masalah Pengajaran dan Pembelajaran Kanak-

Kanak Berkeperluan Khas Dalam Pendengaran. Serdang. Universiti

Putera Malaysia.

Mohd. Sharani Ahmad. 2004. Mengurus Kanak-Kanak Yang Susah Belajar.

Kuala Lumpur. PTS Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Prado, D.F .1991. A Guide and Handbooks for Parents of Mentally Retarded

Children. Illinois. Charles C Thompson.

Ross .1993. HBS1103 Modul Pengenalan Pendidikan Kanak-Kanak Masalah

Pembelajaran. Universiti Terbuka Malaysia.

Sandra F. Rief. 2008. Bagaimana Mendekati dan Mendidik Kanak-Kanak

ADD/ADHD (Terjemahaan PTS Publications). Kuala Lumpur.

Institut Terjemahan Negara Malaysia Berhad.

Sheila Devaraj & Samsilah Roslan. 2006. Apa itu Disleksia. Kuala

Lumpur. PTS Profesional Publishing Sdn. Bhd.

Wikipedia Ensiklopedia Bebas .2009. Sekolah Pendidikan Khas Diperoleh pada 9

Oktober daripada http://ms.wikipedia.org/wiki/Pendidikan_khas

Zamri Mahamod .2009. Posiding Seminar Pendidikan Khas. Bangi.

Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia.

Zarin Ismail, Safani Bari & Soo Boon Seng .2004. Integrasi Sosial

Murid Berkeperluan Khas Bermasalah Pendengaran dan Program Inklusif .

Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka

Zulkiply Yaakob. 2009. Pendidikan Khas Pra Sekolah Diperolehi pada

9 Oktober

2009 daripada http://zulprasekolah.blogspot.com

Zuly .2009. Program Untuk Pelajar Berkeperluan Khas Diperolehi pada 9

Oktober

2009 daripada http://www.scribd.com/doc/14853835/Bab-9-

Program-Untuk-

Pelajar-Berkeperluan-Khas

Rosalwani Che Soh. 2006. Jangan malu ada anak Sindrom Down.

Diperolehi pada

Oktober 2009 daripada http://www.kdsf.org.my/html/Utusan

%20Malaysia%

20Online%20-%20Muka%20Hadapan.htm