Het Akkadisch van Ugarit

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

FACULTEIT LETTEREN

ONDERZOEKSEENHEID NABIJE OOSTEN STUDIES

HET AKKADISCH VAN UGARIT DAVID VAN ACKER

VAN HECKE, P.

2011-2012

Het Akkadisch van Ugarit David Van Acker

- 1 -

Inhoud INLEIDING ....................................................................................................................................... 3

ARCHEOLOGIE.................................................................................................................................. 4

Het Paleis ............................................................................................................................................. 4

Privé archieven .................................................................................................................................... 4

- ...................................................................................................................................... 4

........................................................................................................................................ 4

Lettré ............................................................................................................................................... 5

............................................................................................................................................ 5

Maison aux tablettes ....................................................................................................................... 5

..................................................................................................... 5

Hogepriester .................................................................................................................................... 5

Urtenu .............................................................................................................................................. 5

GENRES.......................................................................................................................................... 6

Brieven ................................................................................................................................................ 6

Juridisch ............................................................................................................................................... 6

Verdragen ............................................................................................................................................ 6

Economisch-administratief ................................................................................................................. 7

Lexicaal ................................................................................................................................................ 7

Literair-religieus .................................................................................................................................. 7

CORPUS ......................................................................................................................................... 8

KENMERKEN .................................................................................................................................... 9

Datering ............................................................................................................................................... 9

Invloeden ............................................................................................................................................. 9

Hurrietisch ....................................................................................................................................... 9

Assyrisch .......................................................................................................................................... 9

Ugaritisch ...................................................................................................................................... 10

Archiefgebonden ........................................................................................................................... 10

GESCHIEDENIS ............................................................................................................................... 10

BESLUIT ....................................................................................................................................... 11

BIBLIOGRAFIE ................................................................................................................................ 12

BIJLAGEN ...................................................................................................................................... 13

fig. 1: Ugarit ....................................................................................................................................... 13

fig. 2: Paleis ........................................................................................................................................ 14


- 2 -

- ............................................................................................................... 14

fig. 4: Situatie van het Residentiële gedeelte .................................................................................... 15

.................................................................................................................. 15

..................................................................................................................... 16

fig. 7: Locatie van Maison Aux Tablettes ........................................................................................... 16

......................................................................... 17

fig. 9: Arcopolis, locatie van het huis van de hogepriester ............................................................... 17

fig. 10: Huis van de Hogepriester ...................................................................................................... 18

lijst 1: Het Ugaritische koningshuis ................................................................................................... 18

tabel 1: Verdeling van de teksten gevonden in Ugarit ...................................................................... 18


- 3 -

Inleiding

Tijdens de Late Bronstijd (ca.1340-11751) was Ugarit een belangrijke havenstad in de Levant. Gelegen

aan de kust van Syrië was Ugarit een kruispunt van culturen. In de loop van de geschiedenis hebben

talloze culturen hun inbreng gehad in Syrië. Tijdens het bestaan van Ugarit is de regio direct beïn-

vloed geweest door Egyptenaren, Hurrieten, Mittani en Hettieten. Daarnaast onderhield de stad,

door haar handelsnetwerk, contacten met andere, nog verder gelegen culturen. Assyrië, Babylonië

en het Egeïsche zeegebied zijn daar enkelen van.

Een internationaal netwerk van dergelijke omvang kan niet functioneren als er geen goede com-

municatie tussen de verschillende partijen mogelijk is. Het is daarom dat met artefacten van over de

hele bekende wereld ook de belangrijkste talen meegekomen zijn naar Ugarit.

Het Akkadisch is mogelijks een van de belangrijkste talen die aangetroffen is in Ugarit. Hoewel deze

taal van heel ver geïmporteerd is, wordt ze toch in grote getale aangetroffen in Ugarit. Dat komt

o Akk j B o j ‘l f ’ w Oude Nabije Oosten. Communi-

catie tussen grootmachten als de Hurri-Mittani, de Hettieten, Assyriërs, Babyloniërs en Egyptenaren

gebeurde in het Akkadisch, hoewel veel van deze naties het Akkadisch niet spraken.

Dit impliceert twee zaken die in deze paper aan bod zullen komen.

1) Men kan verwachten dat de Akkadische teksten uit Ugarit veel internationaal-politieke infor-

matie zullen bevatten.

2) Door de studie van fonologische, morfologische en syntactische onregelmatigheden in het

Akkadisch van Ugarit kan men conclusies trekken over deze taalkundige facetten in de moe-

dertaal van de auteur, het Ugaritisch.

Deze paper is opgesteld als samenvatting van 3 werken die het Akkadisch van Ugarit behandelen. Het

zal eerst de archeologische context van de teksten bespreken. Vervolgens komen de verschillende

genres in de teksten aan bod. Na een kort deeltje over het beschikbare corpus kunnen de kenmerken

van de teksten zowel inhoudelijk als taalkundig behandeld worden en ten slotte zullen de conclusies

uit de vorige delen in verband gebracht worden met de geschiedenis van Ugarit.

1 Deze data worden ook gehanteerd door van Soldt (Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, 228.).


- 4 -

Archeologie

Terwijl Huehnergard beweert dat een studie van de archeologische context van een tekst irrelevant

is voor het bestuderen van de grammaticale kenmerken ervan2, vindt van Soldt dat dit wel degelijk

van belang is3. Het helpt om de archieven te reconstrueren en zo op zoek te gaan naar kenmerken

die typisch zijn voor één bepaalde auteur of één bepaald archief.

Elk archief zal hieronder kort besproken worden met speciale aandacht voor de verschillende aan-

wezige tekstgenres. Deze besprekingen zijn een parafrase van van Soldt4, tenzij anders vermeld.

Kaartjes van de verschillende archieven en een samenvattende tabel zijn terug te vinden in de

bijlagen.

Het Paleis

Het Westelijke archief, gelegen in kamers 3-5 van het paleis, bestaat hoofdzakelijk uit economisch-

administratieve teksten waarvan het merendeel alfabetisch Ugaritisch blijkt te zijn.

Het Centrale archief bestaat uit drie departementen. Het Noordelijke deel (kamers 30-31) was

waarschijnlijk op een bovenverdieping gelokaliseerd omdat een deel van het archief teruggevonden

is buiten de kamers, op de aanpalende koer IV. De inhoud van dit archief gaat voornamelijk over

verslagen van Koninklijke daden. Het Oostelijke gedeelte (kamer 64) is hoofdzakelijk economisch,

enkele tabletten zijn alfabetisch. Daarnaast zijn er ook een paar brieven gevonden. Het Zuidelijke

departement (kamers 65-67) bestaat vrijwel uitsluitend uit Ugaritische administratieve teksen.

Het Zuidelijke archief is gelegen in een late toevoeging aan het paleis (kamers 68 en 69). De teksten

hebben hoofdzakelijk een politieke inhoud uit de hele Ugaritische geschiedenis, een aantal tabletten

zijn administratief. Waarschijnlijk lag een deel van de teksten op de verdieping, omdat ook hier een

aantal teksten op de koer liggen.

Ten slotte bevat het Zuid-Westelijke archief (kamers 80 en 81) voornamelijk Ugaritische admini-

stratieve teksten.

Privé archieven

-

In kamers 203 en 204 van het huis van - ook k l of

l jk l f f o f l jk

- oof -administrateur was van Ugarit. De naam van de auteur van de teksten is ook

k j - l . Deze naam is duidelijk Mesopotamisch, samen met de vele Assyri-

anismen in zijn teksten lijkt dit erop te wijzen dat de auteur een Assyriër was.

k j o w ’ . De teksten in zijn huis

zijn voornamelijk juridisch en administratief.

2 Huehnergard, The Akkadian of Ugarit, 7.

3 Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, xxii.

4 Sol “T Syll Akk T x ” 29–36.


- 5 -

Lettré

Zoals de naam doet vermoeden zijn hier voornamelijk literaire teksten teruggevonden. Daarnaast zijn

ook heel wat religieuze en lexicale teksten aangetroffen o w j l jk

l ool f o oo o w

.

In de woning van R j o l jk l l o , het gaat hier om enkele

honderden. Het merendeel daarvan is lexicaal. Omwille van de opleiding van de schrijvers in Ugarit

zou men verwachten hier ook veel literaire en religieuze teksten aan te treffen (cf. infra), vreemd

genoeg is da j l aal niet het geval. Naast de lexicale teksten is er ook een grote ver-

l o l o l jk o j l

de Koninklijke archieven was ondergebracht.

Maison aux tablettes

I ‘ o x l ’ j ksten van verschillende genres teruggevonden. De lexicale en lite-

raire teksten doen weer een schoolcontext vermoeden en het privé archief bestond voornamelijk uit

brieven en juridische teksten, waarschijnlijk gestockeerd op de bovenverdieping.

Hurrietische priester en

De teksten in het huis van de Hurrietische priester zijn vrijwel allemaal Ugaritisch. Economisch-

administratieve teksen zijn hier opvallend zeldzaam en vooral religieuze teksten zijn in dit archief

terug te vinden. Dat doet van Soldt vermoeden dat dit archief eerder een bibliotheek te noemen is

dan een archief5.

f lf o w . De vele lexicale en literaire teksten wijzen

opnieuw richting een schoolcontext. De teksten in dit archief zijn in uitzonderlijk correct Babylonisch

opgesteld, dat voedt het vermoeden dat de leraar aan deze school een Babylonische achtergrond

had.

Hogepriester

Op de acropolis van Ugarit, ongeveer tussen de twee grote tempels in, heeft men het huis van de

hogepriester teruggevonden. Dit is het eerste archief dat is opgegraven en het bevatte ook meteen al

de grote alfabetische religieus-literaire teksten waaraan Ugarit haar huidige faam te danken heeft.

Van de andere genres is veel minder teruggevonden, van Soldt vermoedt daarom dat men ook hier

beter van een bibliotheek kan spreken6.

Urtenu

Het laatst gevonden archief, dat van Urtenu, is met meer dan 500 tabletten ook het meest omvang-

rijke. Het merendeel van de teksten is Akkadisch. Het archief bevat ook enkele Ugaritische tabletten

zoals een verzameling literaire fragmenten van de hand van Ili-Milku.

De opgravingen in dit archief zijn pas van start gegaan in 1986, daarom zijn de bevindingen uit deze

k ook o o o ’ 7 (1989) en van Soldt8

(1991).

5 Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, 230.

6 Ibid.

7 Huehnergard, The Akkadian of Ugarit.

8 Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit.


- 6 -

Genres

Brieven

De brieven zijn op te delen in twee blokken: de internationale brieven en de lokale brieven. De eerste

bevatten correspondentie tussen koningen en hoge functionarissen. Die teksten werden verspreid

over alle archieven gevonden9. Blijkbaar werden ze niet van hoge waarde geschat, want geen enkele

brief is ouder dan A II (voor een koningslijst van Ugarit, zie bijlage lijst 1).

De reden daarvoor is onzeker, van Soldt oppert dat alles wat voor de toekomst relevant was in

verdragen werd samengevat en bewaard10.

De lokale brieven zijn verzonden binnen het rijk van Ugarit. Eén van de partijen is altijd een

privépersoon. De brieven die gericht zijn aan een lid van de Koninklijke familie of een hoge functio-

naris worden meestal in het paleis bewaard. De correspondentie w o

o l wo j o o lf w l jk j o l l j

. Hun datering is problematisch omdat de meesten geen ijkpunt bevatten.

De taal van deze brieven kan Akkadisch, Ugaritisch of zelfs Hurrietisch zijn11.

Juridisch

De tweedeling internationaal-lokaal ook j j k k wo

o l k j l o o of . Soms

komt het ook voor dat een juridische tekst wordt opgesteld tussen twee vazallen onderling. Die

teksten zijn bekend uit de hele geschiedenis van Ugarit. Ze worden voor 95% in het paleis terug-

gevonden, 85% daarvan bevindt zich in het Zuidelijke archief.

Lokale juridische documenten worden door Huehnergard geïdentificeerd aan de hand van drie

criteria: a) de vermelding van een juridische rol of bepaalde daad van een Ugaritische koning; b) de

l l o ‘ j j ’ koning; c) de aanwezigheid van

het zegel van een Ugaritische koning12. De onderwerpen zijn naast Koninklijke giften (42%, bewaard

in de Noordelijke vleugel van het Centrale paleisarchief) adoptie, borgstelling, vrijkopen, en uit sla-

vernij brengen van personen; ruil, verdeling, aan- of verkoop van bezit en verdicten over geschillen13.

Deze teksten zijn nagenoeg overal en uit alle perioden teruggevonden, blijkbaar werden ze belangrijk

genoeg geacht om voor het nageslacht te bewaren14.

Verdragen

De verdragen zijn uitsluitend in het Zuidelijke archief van het paleis gevonden. Het zijn overeenkom-

sten tussen Ugarit en haar Hettietische heer15.

9 Sol “T Syll Akk T x ” 7–38.

10 Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, 230.

11 Sol “T Syll Akk T x ”

12 Huehnergard, The Akkadian of Ugarit, 11.

13 Ibid.

14 Sol “T Syll Akk T x ” 7

15 Ibid., 36.


- 7 -

Economisch-administratief

Economisch-administratieve teksten uit Ugarit zijn meestal simpele lijsten, opsommingen van

individuen, goederen, plaatsen, belastingen enz. Voor het grootste deel zijn ze opgesteld in het Uga-

l j o l w l k l l 0 j ’

geschiedenis. 76% van alle economisch-administratieve tek j l

l jk o l jk w l jk f l jk k j oo k

f - oo 90% uit administratieve teksten, met een

eigenaar die de titel ‘ oof ’ draagt hoeft dat natuurlijk niet te verbazen16.

Lexicaal

Huehnergard noemt de lexicale teksten samen met de literair- l k ‘ o k k ’

Hij bedoelt daarmee dat die teksten niet van oorsprong Ugaritisch zijn, maar een deel van een lange

reeks kopies die waarschijnlijk teruggaan op Babylonische teksten17. Lexicale teksten zijn lijstjes die

door studenten werden opgesteld tijdens hun opleiding tot schrijver. In elk archief waar deze teksten

regelmatig aangetroffen worden kan men veronderstellen dat er een school gehuisd was. Voor l

o ook

‘ o x l ’ l jk ol w te zijn. Het paleis

bevat daarentegen slechts twee lexicale teksten, het onderwijs lag dus bij privépersonen en niet bij

de paleisinstanties18.

In de opleiding tot schrijver begon een student met het schrijven van lexicale lijsten. Vervolgens

schreef hij stukken tekst met verschillende vertalingen ernaast. De laatste stap was het volledig uit

het hoofd opschrijven van literair-religieuze teksten19.

Literair-religieus

De literair-religieuze teksten in het Akkadisch zijn vrijwel geheel toe te wijzen aan studenten. Ze

dienden als geavanceerde studie van het Akkadisch in context. Het feit dat lexicale teksten niet altijd

l - l k o wo o nu) betekent

dat niet alle scholen tot in dit stadium van de studie gingen. Dit genre is vaak aangetroffen in de privé

archieven, maar zelden in het paleis. In het huis van de hogepriester zijn verschillende religieuze

teksten gevonden, maar van een andere categorie. Die teksten zijn opgesteld in het Ugaritisch en

bevatten autochtone religie. Het gaat hier niet om studie-kopies, maar om een corpus van authen-

tieke Ugaritische religie. Van Soldt vermoedt dat het Ugaritische schrift ontstaan kan zijn om deze

teksten op tablet te zetten20.

Over het algemeen kan in de genres de volgende lijn getrokken worden: De internationale teksten

blijken overwegend Akkadisch te zijn, terwijl economisch-administratieve teksten vrijwel uitsluitend

Ugaritisch zijn. In de lokale teksten is geen lijn te trekken, behalve dan dat bij de schoolteksten een

16

Ibid., 38–39. 17

Huehnergard, The Akkadian of Ugarit, 9 en 12–14. 18

Sol “T Syll Akk T x ” 9 19

Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, 519. 20

Sol “T Syll Akk T x ” 9


- 8 -

groot overwicht ligt bij de Akkadische teksten. Blijkbaar was Akkadisch moeilijker onder de knie te

krijgen dan het Ugaritische alfabet21.

Corpus

Van de 1964 tabletten die volgens van Soldt in Ugarit gevonden zijn22 (zie tabel 1 in de bijlagen), is

ongeveer een 960-tal syllabisch23. 133 van die syllabische teksten zijn niet Akkadisch, maar wel

Sumerisch (70), Hurrietisch (31), Hettietisch (1) en Ugaritisch (1), 58 teksten zijn meertalig, dit brengt

het uiteindelijke aantal op een 800-tal Akkadische tabletten24.

Vooraleer men kan verdergaan met de studie van het Akkadisch van Ugarit, moet men zeker zijn

dat het gehanteerde corpus enkel Akkadische teksten bevat die opgesteld zijn in Ugarit. Huehnergard

heeft met dit in het achterhoofd al de genres en archieven die hierboven beschreven staan onder de

loep genomen. Genres die a priori niet in aanmerking komen voor een studie van het Akkadisch van

Ugarit zijn internationale verdragen, internationale juridische teksten, economische lijsten met een

buitenlands zegel en internationale brieven met een afzender uit het buitenland, dit om de nogal

logische reden dat ze niet in Ugarit opgesteld zijn25. De economische lijsten (zonder buitenlands

zegel) en lokale juridische teksten neemt Huehnergard integraal op in het corpus tabletten met Akka-

disch van Ugarit.

Brieven zijn een moeilijker geval, van de verzameling teksten die niet zeker uit het buitenland

komen is de afkomst vaak niet duidelijk. Om zeker te zijn heeft Huehnergard enkel die teksten

opgenomen waarin het ontegensprekelijk duidelijk is dat de brief een Ugaritische afzender had.

Naast 11 tabletten uit Ugarit zelf kunnen hier 5 brieven uit het Egyptische archief in El-Amarna en 1

brief uit Aphek toegevoegd worden26.

Slechts enkele Lexicale en literaire teksten zijn duidelijk afkomstig van buiten Ugarit27. Bij de andere

teksten moet men evenwel een kanttekening plaatsen. Deze oefenteksten zijn bedoeld om

gedicteerd en gekopieerd te worden28. De auteur is dus zeker Ugaritisch, maar de tekst is afkomstig

uit het buitenland, waarschijnlijk Babylonië29. Dat maakt de teksten onbruikbaar voor de studie van

de morfologie en de syntaxis. Over de orthografie en de fonologie is daarentegen wel iets te zeggen.

A k w k ‘fo ’ k

werden tegen de Middel-Babylonische orthografie iets zeggen over de lokale orthografie en

fonologie. Sommige fouten zijn echter zo willekeurig dat ze meer verwarring dan inzicht scheppen30.

Met deze kanttekening erbij voegt Huehnergard nog 134 lexicale teksten en 25 literaire teksten toe

aan het corpus tabletten met Akkadisch van Ugarit. Het totaal aantal teksten in dit corpus dat

bruikbaar is voor grammaticale analyse bevat dus 569 tabletten31.

21


Ibid., 226–227. 23

Huehnergard, The Akkadian of Ugarit, 1. 24

Ibid., 1–7. 25

Ibid., 6–7. 26

Ibid., 7–8. 27

Ibid., 7. 28

Sol “T Syll Akk T x ” 40–41. 29

Ibid., 42. 30

Huehnergard, The Akkadian of Ugarit, 13–14. 31

Ibid., 14.


- 9 -

Tot slot moet nog opgemerkt worden dat de werken die bovenstaande aantallen vermelden dateren

van 1989 en 1991. Op het moment van de redactie van di w ’ Akk

Ugarit waren heel wat tabletten nog niet uitgegeven of zelfs maar ontdekt. Zo ontbreekt het

volledige Urtenu- f ’ , Huehnergard vermeldt verschillende onuitgegeven

teksten en bovendien waren er nog geen teksten uit de opgravingen van na 1980 gepubliceerd op

het moment dat hij zijn grammatica schreef 32.

Kenmerken

Datering

Alle teksten in Ugarit zijn afkomstig uit de Late Bronstijd (1340-1175 BC). Deze periode komt onge-

veer overeen met de periode dat Ugarit een Hettietische vazal was. Op enkele uitzonderingen na kan

geen enkele tekst gedateerd worden voor de komst van de Hettieten33. De gekende archieven lopen

vrijwel allemaal zeker door tot het einde van het bestaan van Ugarit34.

Over de datering is al wat gezegd bij de beschrijving van de genres. Brieven en economisch-admini-

stratieve teksten blijken over het algemeen een korte bewaartijd gehad te hebben, terwijl juridische

teksten en verdragen lang werden bijgehouden voor het nageslacht.

Invloeden

Het is al vermeld dat de basis van het Akkadisch van Ugarit waarschijnlijk Midden-Babylonisch was35,

sterk beïnvloed door Hurrietisch, Assyrisch, en natuurlijk Ugaritisch.

Hurrietisch

De Hurrietische invloed in het Akkadisch van Ugarit is in hoofdzaak merkbaar in de orthografie van

het spijkerschrift. Deze invloed is het sterkste in de periode van, en direct na, de regering van

Niqmaddu II. Ten eerste gebruikt men regelmatig DU voor /t/ en PA voor /b/, ten tweede worden /i/

en /e/ anders genoteerd dan in het Middel-Babylonisch, men gebruikt bijvoorbeeld GI in plaats van KI

of QI om de kl k w I woo k l

o woo ‘ ’ T lo l jk o - oo -constructus ook een

Hurrietische oorsprong te hebben36.

Assyrisch

De Assyrische invloed is in de oudste teksten zwak aanwezig, maar langzaam aan sijpelt er meer

Assyrisch door in het Akkadisch van Ugarit. Waar onder invloed van het Hurrietisch GI zal gebruikt

worden om /qe/ weer te geven zal dit later, onder invloed van het Akkadisch QI worden.

A y lo oo l k o folo k l oo l jk

oo woo l B ylo , is oo l l

f wo l ko er een -e prefix bij de I- zwakke werkwoorden37.

32

Ibid., 4–5. 33


Ibid., 230. 35


Ibid., 42–43. 37

Ibid., 43.


- 10 -

Ugaritisch

Ontegensprekelijk wordt de grootste invloed uitgeoefend door het Ugaritisch zelf. De oudste

invloeden zijn merkbaar in de syntax. Terwijl Babylonische zinnen meestal een S-O-iO-V structuur

hebben, verandert die structuur onder invloed van het Ugaritisch regelmatig in een S-V-O-iO struc-

tuur. Met verloop van tijd nemen ook de morfologische invloeden toe. De voorkeur voor het gebruik

van naamvallen en driedelige verbuiging in de status-constructus is daar een voorbeeld van. Op het

gebied van de werkwoorden valt vooral het ontbreken van de subjunctief op. Daarnaast is ook de

wet van Barth-Ginsberg38 van toepassing op het Ugaritisch omdat ze als Ugaritisme terug te vinden is

in verschillende Akkadische teksten39.

De aanwezigheid van Ugaritisch is zelfs zo sterk dat hier en daar een Ugaritische werkwoordsvorm

of woord voorkomt40. De waarde van die enkele woordjes voor de fonologie van het Ugaritisch (dat

enkel consonanten weergeeft) hoeft geen betoog.

Archiefgebonden

I w j l y lo k oo ko T

k f - k A y lo , ongetwijfeld door de Assyrische

schrijver die daar actief was (cf. Supra). Te w l o f o l jk

mooi en foutloos Babylonisch bevat41.

Geschiedenis

Tot slot kunnen de invloeden die hierboven geschetst zijn gelinkt worden aan internationale politieke

gebeurtenissen. Op die manier kan een verklaring gegeven worden voor de wisselende invloeden in

het Akkadisch van Ugarit.

Pas onder Hettietische overheersing begon het (syllabische) schrift op te komen in Ugarit. Toch is er

nog lang een invloed van de Hurrieten, de voormalige heren van Ugarit, merkbaar

l o o A II) wordt gekenmerkt door een vermin-

dering van de Hurrietische invloed in het Akkadisch van Ugarit. Die vermindering gaat gepaard met

de neergang van de laatste Hurri-Mit o l jf l k o A y

l . De verovering van dit rijkje door de Assyriërs (halverwege de 13de eeuw BC)

valt samen met het keerpunt in de taalkundige invloeden in het Akkadisch van Ugarit. Vanaf de 13de

eeuw BC is er niet veel meer over van de Hurrietische invloeden, maar oefenen het Assyrisch en het

Ugaritisch meer invloed uit. De manier waarop het Assyrisch zijn weg gebaand heeft tot in het

Akkadisch van Ugarit laat naar zich raden42. De stijgende Ugaritische invloed is zeer waarschijnlijk te

associëren met de toenemende drang naar autonomie en zelfexpressie van Ugarit in de laatste jaren

van haar bestaan43.

38

De wet van Barth-Ginsberg houdt in dat bij werkwoorden met als themavocaal i of u de prefix-klinker een a zal worden in plaats van i, dit komt door de oorspronkelijke vocalisatie (dus yaqtil en yaqtul, maar yiqtol). Weninger, The Semitic Languages, 271. 39


Ibid. 41


Ibid., 522. 43

S “A ol l o y of ” 704–733.


- 11 -

Besluit

Een Ugaritoloog is bevoorrecht met één site waarin een schat aan filologisch materiaal te vinden is.

Ugarit wordt gekenmerkt door aanwezigheid van verschillende culturele invloeden en daarmee ook

verschillende talen.

Naast het lokaal ontwikkelde Ugaritisch alfabetisch schrift is een groot corpus syllabische teksten

beschikbaar waarvan het leeuwendeel Akkadisch is. In tegenstelling tot het Ugaritisch was het

Akkadisch een wereldtaal waarin dan ook de belangrijkste politieke correspondentie gebeurde. Uit

een historisch-politiek perspectief is het Akkadisch dus een interessantere taal dan het Ugaritisch. De

lokale taal werd vooral gebruikt in lokale juridische documenten of economisch-administratieve

lijsten.

Het Akkadisch in Ugarit is niet alleen van groot belang voor een inzicht in de politieke situatie van

de stad. Het is ook een belangrijk hulpmiddel om het begrip van het Ugaritisch te verhogen. Vooral

op vlak van fonologie kan het (syllabische) Akkadisch een hulp zijn bij het Ugaritisch (dat enkel con-

sonanten weergeeft).

Een analyse van de verschillende archieven en genres in Ugarit staat taalkundigen toe een gram-

maticale analyse van het Akkadisch uit Ugarit te maken. Het mag dan wel de bekende Akkadische

taal zijn, toch heeft het perifere dialect uit Ugarit zijn eigen bijzonderheden, die verklaarbaar zijn

door de politieke geschiedenis van deze havenstad en de verschillende invloeden van andere

culturen die elkaar ontmoeten in Ugarit.


- 12 -

Bibliografie

Huehnergard, John (Author). The Akkadian of Ugarit. Atlanta Ga: Scholars Press, 1989.

S I “A ol l o y of ” I Handbook of Ugaritic Studies, edited by Nicolas

Wyatt and Wilfred G.E. Watson, 603–733. Handbuch Der Orientalistik, Erste Abteilung. Leiden, 1999.

Sol “T Syll Akk T x ” In Handbook of Ugaritic Studies, edited by Nicolas

Wyatt and Wilfred G.E. Watson, 28–45. Handbuch Der Orientalistik, Erste Abteilung. Leiden, 1999.

Van Soldt, Wilfred Hugo (Author). S d Akk d of Ug  : d g d g . Kevelaer:

Butzon und Bercker, 1991.

Weninger, Stefan. The Semitic Languages: An International Handbook. Walter de Gruyter, 2011.

Yon, Marguerite. C é d’O g S T ll D S . Paris: Recherche sur les civilisations,

1997.


- 13 -

Bijlagen

fig. 1: Ugarit44

44

Yon, C é d’O g S T ll D S ra, 33.


- 14 -

fig. 2: Paleis45

fig. 3: - u46

45

Ibid., 47. 46

Ibid., 62.


- 15 -

fig. 4: Situatie van het Residentiële gedeelte47

fig. 5: 48

47

Ibid., 75. 48

Ibid., 82.


- 16 -

fig. 6: 49

fig. 7: Locatie van Maison Aux Tablettes50 (gebouw X.B)

49

Ibid., 84. 50

Ibid., 102.


- 17 -

fig. 8: Huis van de Hurrietische P 51

fig. 9: Arcopolis, locatie van het huis van de hogepriester52

51

Ibid., 111. 52

Ibid., 117.


- 18 -

fig. 10: Huis van de Hogepriester53

lijst 1: Het Ugaritische koningshuis54 Alle data zijn bij benadering.

A I ?-1350

Niqmaddu II 1350-1315

Ar-Halba 1315-1313

Niqmepa 1313-1260

A II 1260-1235

Ibiranu 1235-1225/20

Niqmaddu III 1225/20-1215

Ammurapi 1215-1190/85

tabel 1: Verdeling van de teksten gevonden in Ugarit55 Per genre en vindplaats. (volgende pagina)

53

Ibid., 122. 54

Aan de hand van: S “A ol l o y of ” 7 55

Naar: Van Soldt, Studies in the Akkadian of Ugarit, 226–227.


- 19 -

Tota

al

90

4

.5%

15

9

8%

58

3

%

24

5

12

.5%

25

1

.25

%

78

6

40

%

39

2

%

15

6

8%

40

6

20

.75

%

19

64

An

der

e

19

25

/ 1

1

15

4

4

37

1

11

7

Ho

gep

ries

ter

1?

12

/ / / 22

22

35

17

/

11

4

1 5 / 5 / 9 8 13

35

/ 76

Hu

rrie

tisc

he

Pri

este

r

/ 2 / / / 10 / 56 3 / 86

Mai

son

au

x

Tab

lett

es

3 7 / 3 / 10

3 3 54

/ 83

25

38

/ 14

/ 28

/ 2?

23

5

2

34

4

Lett

ré

/ 3 / 1 / 1 / 2

8 / 1

5

/ / (1)

10 / 9 / 1 4 1 26

-

1? 5 2 1 / 86 / / 1 / 96

Pal

eis

40

62

55

210

24

596

2 40

12 /

104

1

Gen

re

Bri

ef (

Int)

Bri

ef

Juri

dis

ch

(In

t)

Juri

dis

ch

Ver

dra

g

Eco

no

mis

ch

Litt

era

ir

Rel

igie

us

Lexi

caal

Mee

rder

e

Tota

al

Het Akkadisch van Ugarit

Documents

Transcript of Het Akkadisch van Ugarit