l -^ u

-

» -

H E R M A N N I ,

B O E R H A A V E

“Pbil. & Med. Do&. Inft. Collegii Pra&f. Bot. & Cbem.

'Prof. in J£ad. Lugd. Bat. 'Praf. Coll. Cbir. £oc. Reg.

$cient. Lond. & vAcad. Reg. $cient. Parif. £od.

P R AE L E C T I O N E S

A C A ID E M. I C Æ

Im proprias ΊNSTITUTIONE s rei Medicae,

ED i di T GoTTiNGÆ Bis, NoTisQUE 1 L LU sT R AviT

ALBERTUS HALLER

AM. & Phil. D. confiliarius .Aulicus, &- J4rchiater Regius Med.

JAmat. Bot. Chir. T. P. 0. Socc. Regg. Brit. «* Svec. Sod.

E D I T I O A L T E R A V E N E T A

c J£ T £ R 1 * w v c T 1 o R.

Z” O M. J/. P.A R. $ I.

R.E SPIR.ATIO , LOQUE LA , SEMEN MASCUL INUM.

V E N E T I I S , M D C C L I.

Apud Simonem Occhi fub Signo Italiæ.

sU? E R ior UM P E RMissu, ac P R IP IL E G Iq.

--◄

：==

=-----__~

===

c o M M U N I B U s B o E R H a A v 1 1

D I s c I P U L 1 s, -

s T U D I O R U M O L I M s o c I I s,

MERITA NUNC LABORUM PRÆMIA

C O N S E C U T I S,

VIRIS EX INGENIO, ERUDITIONE, MORIBUS,

D I G N I T A T E I L L U S T R I B U S,

GODOFREDO DUBOIS

P R O F E S S O R I M E D I C O

F R A N E c K E R A N o.

HIERONYMO DAVIDIG A U B I O

P R O F E S S O R I L E I D E N S I.

JOANNI CHRISTOPHORO

B O H L I O

ARCHIATRO ET PROFESSORI

MEDIco RegioMoNTANo.

J O AN N I FRID ERICO

SC H R E I B ER

ARCHIATRO RUSSICO, ACADEMIAE

PET ROPOL ITA NAE SO DA LI.

J O AN N I GE SN ER O

CANONICO CAROLINO, PHYSICES

ET MATHEMATUM PROFESSOR1.

S.

A L B ER T U S H A L L ER -

v

UI lubentius ,: cui juftius ' hunc: mei laboris finem infcri

bam , non video. Mecum B OER HAAVIUM audiifìis

\ A eloquentem, candidum , adfiduum, qmnium literarum peri

tum , botanicum curiofiffimum , chemicum incomparabi

lem , Medicum non urbis , nonTBelgii , fcd###; > !

communem Medicorum ex omnibus nationibus moratioribus con- {

fluentium Præceptorem. _ , ; : ;an. . . - .

Hujus VI R I ego, ccffantibus meli9ribus , fcripta adgreffus fum

edere, & explicare . Qua felicitate id faétum fit, nemo Vobis ju

{ìior fedebit judex, fidem certe & veritatis ftudium non t dcfidera

bitis aequi. - -

Evolvi libros , quorum enumerationem fubdidi , extraxi , non

opiniones fteriles , fed obfervationes naturæ , rerumque creatarum

hiftoriam ; difpofui in ea loca, ubi PRÆCEPTOR IS. fentcn- r*J

tiæ lucem aliquam darent. Sccui, cadavera numerofa, inThulta du- ` `

bia, quantum valui , repetito inquifivi , breviffimam expofitionem `~

inferui eorum, quae certo, quæ iterato vidiflem. •wa •*.

Verum , o boni ! quanto plus defit, quam • præftitum eft, nemo

me novit melius . Paffim, otii defeétus , aut aptorum cadavcrum ,

non fvit ita felicem effe , ut mea propriaque depromercm. Repe

rietis hujus vitii, nam maximum vitium eft , veftigia , ubique, fed

maxime in cordis mufculis, in cerebrio variis ftriis, & regionibus

obfcurioribus, in fabrica fubtili. vifcerum plerorumque, in quibufi

dam auditus organis, in mufculis penis , aliifque virorum organis

genitalibus ; fcd ctiam alibi, & ubique forte, üti acuti judices eri

ûis , aliquid a perfe&ione diminutum accufabitis. -

Sed rhajus vitiüm cogor fateri. Ad phyfiologiam corporis hu

mani , pertinent innumerabilia experimenta a Phyficis , Opticis ,

Mufcis, Chemicis, & a vivorum animalium , fe&ionibus dcfumta .

4^#u# ï''* quidem numquam vidi , nifi ab aliis faéta , ifta ali

3tia, fed minime tot feci , quot erat ncceffe ; deeft enim otium ,

óefunt opportunitates plurimæ, & ad aliqua dcfunt ipfà animalia ,

*t *, , • ;. . t . .

W

in quibus folis experiri licet. -

Quid facerem ? deftituerem orantem , urgentem hominem , qui

vitæ fuæ præfidia fere in hoc opcre & B O E RHAA V II fplen

dido titulo pofuerat , qui urgebat editionem , parum minutiarum

curiofus , quæ mihi inquirendae fuperefient ; & fatis, fecurus de

fauftis acclamationibus medicorum ad optatas T A NTI VIR I

voces, earumque nomen adfurgentium , minime deniquc folicitus ,

<quomodo commentatoris confuleretur famæ.

Non ita in rebus humanis comparatum eft , ut platonicas' fecuti

idcas, abftraétas a, ciyili vita leges , pulchri & honefti , etiam co-

*.

-

Tom. }^. Tars I. * - - - 3 gni

N

wí -

gnitas, ctiam amatas, ubique obfervare poffimus ; Dandum eft-ali

quid humanitati, commodis civium , CURATOR U M MU N I.

£ I C E NTISSIM ORUM exfpe&ationi , auditorum utilitati ; ne

que fcmpcr,&andus apex , quem adtingere, Præterea , neque

ínorSTINGTITTTTiens ecFvici ,Tieque debilitas humanae conditio

nis . - - - _ - – – , .

Felices illos , qui unam , minutam , de hiftoria rerum creata

rum portionem fibi: decerpunt , in hac laborant unice , eam un

dique vcrfànt , torquent ratione, experimentis fcrutantur , donec

V Ε R IT AT EM fateatur nudata conando NAT U R A.

Non ignarus hujus veriffimæ laudis , hanc propono cxcufàtio

nem . Utiliffimum & honorificum ftudium eft proferendi limitcs

Humanæ cognitionis , novafque peragrandi ditiones , ignotas mor

2talibus. Sed g id ftudiurn inutile cft, unire labores, & inven

ta fagacitIm NATURIÆVenatorum , & ordinare difcerptas paf.

fimqüe fparfàs materiæ particulas , ut adunatis hinc defidcriis &

%•-•• quæftionibus, inde refpondcntibus experimentis, cohærens aliquid,

& digeftum , & pro mentibus debilioribus præparatum oriatur .

Eft aliquid plantas in defertis indagare , non ideo nihil eft , ab

aliis obfervatas in fyftema difponere. * * ; • • , . . . . '•

Numquam finem invenio excufationum, & vereor, ut, vos prius

deftituat patientia. Ecce non propriam confeffionem , fed accufà

tioncm ; meque non fponte fatcntem reum , quæ, magna ad ve

niam fpes eft, fed coràm tribunal produótum. -

Clariffimus & nuperus differtationis anatomicae fcriptor voculas.

aliquas mcas invenit , in II. & in IV. tomo commentariorum.,

aliquas etiam in Programmate de bafi cranii mihi ' elapfas . Ela

pfàs , inquam, nam in`commentariis in BO ERH A A VIU M bre

viffimas., & feptem omnino uno loco ; voces. protuli 5 unde mihi

crimen intentatur , ncque multo plures altero loco. Non perfe

quebar enim hiftoriam arteriæ máxillaris , fed breviffimæ ;j;&Q

rabam hic ramos arteriæ carotidis , alibi arteriæ nafalis ramos.

Nihil enim perfeétæ hiftoriæ promiferam , neque fpeétabat ad

fcopum meum , & unice adfpergi vifum fucrat , nova aliqua, ne

que alibi a fme le&a. ' . - -

Quæ caufa fuerit, cur immerentem CENSOR. toto opufculo per

fcquatur, difficile videbitur di&u. Quoties enim anatorfiicas §.$.

Ptiones proponit , toties vero mecum aut diferte confentit (a),

: ;• • - - , , aut

cj - , *• , • • , . r r

-, , , •-, •«

- , • • • * . * * * -r- ^ • - ----

- • . i i • t .• ■ • • ' ' . J 1 f • •

.

( • ) pag. 13. de arteria thyroidea pag. z6. de pterygoideo ramo pag. 27,

de temporalibus pag. 34. de meningea anferiori. • -

vii

-*

aut propius ait , quam reliquis , meæ defcriptioni , obfervationes

fuas^ acccdcre ( a ) , aut ea accufat , quae certe ne vitia quidem.

funt ( b ). Non ergo vcritatis amor , & neceffitas aliqua refu

tandi falfas corporis humani hiftorias , coegiffe videtur , ut me

adeo repetito, adeo minute carpcrct.

Rationem cenfuræ denique inveni ,, metuebat nempe vir clarif.

fimus , me voluptas , quæ ex invemtionis opimiome exiftere folet , fib

turbaretur ( c ). Qgare cum poft meas , obfervationes fuas de ar

teria maxillari protuliffet , veritus eft , ne fatis crederetur inven

tor . Dejicere quidem meas obfèrvationes de vetuftatis honore ut

cumque conatus eft , diverfà nempe efle , quæ ann. 1743. protulif

fem ab iis, quæ dixiflcm ann. 174o. (d).

Ego vero nihil invenio difcriminis , nifi quod ipfà res exigit .

In Tomo If. pag. 184. enumero arteriæ maxillaris internæ ramos,

his , non pluribus verbis , maxillaris (ad canalem maxillæ inferio

ris ) orbitalis (vulgo nota , ad oculi externa involucra, pcriofteum

orbitæ, mufculos aliquos faciei ) Palatima fuperior ( quæ nempe ad

ipalatum offeum per unum , duofve canales ptcrygopalatinos de

fcendit ) Nafalis & memingea magma , & amtertor exigua (. quæ a

;iafali , paulo prius , quam nares fubeat , ad partem duræ matris

proxime orbita pofteriorem minimam emittitur.)

Sed Tom. IV. omiffis meningeis , omiffa maxillari illa infe

riori , paulo ftudiofius rcliquas propofui , veras omnes , & cum

quibus übique confentit Cenfor , nihil cum fupcrioribus pugnan

tes , fed plures , quod in Tomo II. carotidcm externam , hic na

falem arteriam defcripferim , hinc ibi magnos unice , hic etiam

mediocres ramos recenfuerim.

Deinde nulla fpes fupererat CENSOR I eripiendæ mihi gloriæ

( nam ita vocat , ego non voco), quæ ab ubcrius defcripta arte

ria maxillari interna poteft advenire . Nempe ann. 1737. âliquoties

& perfecutus fum" totam carotidem , & rüdius , fed delineâvi ta

mefi, & demonftravi publice hanc ipfam , immerito litigiofam ,

cum fuis ramis arteriam . Exftant paffim codices mei , exftant

fchemata ficca arteriarum , aut decerptarum de corpore , aut adfi

xarum offibus , quæ omncs antecedunt ann. 1739. quo obfervatio

muIm

opticis.

( b ) ut omiffas citationes.

( c ) pag. 8.

( d ) pag. 9.

( a ) pag. 17. de ramorum arteriæ maxillaris numero fag. 33. de, ramis

viii

num initium fe feciffe C E NSOR ipfè fcripfit ( a ). Ut hanc ad

eo gloriam fibi refervaret , toto opufculo ubique , quantum po

tuit, anfas quæfivit carpendi mea . Nihil infoliti cft mortalibtis »

pcr ruinas coætaneorum viam fibi ad honorcm fterncrc. Ergo ob1

jicit -

1. Emifíarium fecundum SA NTOR INI male ex VESA L I O

apud me excitari ( b ). -

... EU S TA CH II loca quædam a me male citata effe , & V E

s A L II, & hoc vitium in omnibus fcriptis meis pluribus locis

reperiri ( c ).

3. Ramos arteriæ ophthalmicæ , ncque omnes , ncquc vcros eo

rum fines vcrafve magnitudincs in icone mca pingi (d).

4. Palatinam arteriam, ad palatum offeum dcfcendentcm , fupcr

iorém, fimulat fe adgnofcere non poffe ( e ).

5. Citationem EUSTA C HII omitti (f), queritur.

6. Vidianum vero duótum , aut vafà Vidiana male me vocare ,

ncquc quidquam de ipfis Vidium novi proferre («).

Übiqùe vero , etiam ubi mecum , & mecum folo inter anato

micos , fentit , infcnfæ voluntatis indicia , afperafque voces inter

mifcet .

Ego vero ad hæc omnia tacuiffem, aut certe diftuliffem refpon

fionem , donec icon hujus arteriæ maxillaris internæ parata jam ,

& abfoluta, cum commentario meo prodeat.

Scd id indolui, omnia mea fcripta, hocque ipfum opus a CEN

SORE una linea quafi profcribi , & tyrones de induftria moneri ,

ut ab his fibi caveant . Acerbum videbatur, fi tot annorum labo

res, tam ingenue , fi me novi , prolatæ obfervationes , fide fua &

au&oritate & utilitate adeo nudarentur.

Vifum eft adeo , & patienter, ni fallor, audietis querentem ami

cum , objeétiones iftas diluere, aut ita certe diminuerc, ut tyrones

meis fcriptis abfque mctu uti poffint.

^ . Citationum irrepfiffe vitia non diffimulo. Ar&iffimis circumfcri

bor tcmporibus , & cum omnia legam ipfe , facilc tamen adgno

fco, alienum aliquando numerum cx calamo elabi , Scd poteft in.__—-

-ty

) Adjuvante B E R T I N o pag. s.

) pag. 24

) pag. 38. not. a.

) pag. 33.

) pag. 37.

pag. 27. not. as.

} pag. 38. not. *•

-*.

J'

•

1X,

typographia ad inornatum & rude exemplar vitium acceffifle : pot

efí in adverfariis meis, quibus in rcbus minoris momenti confido,

aliquid irrepfiffe lapfuum : Hæc omnia mihi, frequcntius , quam a

his accidcrè poffunt , quo majorem rerum ambitum fum comple

xus, quo minutius auétorum , defcriptiones concidi, ut cum mini

mis quibufvis meæ defcriptionis particulis conferrem , quo præci

piti demum magis labore omnia finire coaétus fum , fed máxime

fecundum tomum Præle&tionum.

Quid ergo vetat fateri , VESA LIUM (a) venam nervum ter

tium quinti fequentem non voluiffe, fed foramen non perpetuum ,

uo vena princeps duræ matris proprio fubinde utitur, ut cranio

exeat (b). Id foramen, uti parciffime traditum cft , tunc ignora

bam, cum hæc fcripfi : inde faétum eft , ut V ES A L IUMTalitcr

defcripfiffe crederemº, aliter vidiffe , & male proprium adfignafc

foramen fufpicarer , quod a proximo nervi Tertii Quinti canale

nen differret. Ab eo tempore bis novum foramen vidi , & VE

SA LIUM nunc melius interpretor. *

Ab EUSTACHIA NA citatione (c), accufationem omnium.

fcriptorum meorum repetiit C ENSO R : non merito, nifi fällor.

MONROUS (d) dixerat VIDUM canalem fuper pterygoideos

proceffus euntem primum bene dcfcripfiffe , & íiíí , ab eo

tempore , folebam Tanonymum canalem VIDI A NUM vocare ,

brevitatem fecutus, etfi minime me ignorare V E SA L I O & aliis.

veteribus cognitum fuiffe , fàtis demonftraverim (e).

Hos adeo duétus anonymos videbam duo oftia habere , pofte

rius omnino & anterius , ea tamen ita oblique poni , ut pofterius ,

exterius, anterius idem interius effe. Hanc obfervationem unica hac -*

vocula propofui , ut exterioris & interioris nomine utercr, ubi po

fterius & prius facilius dicere potuiffem . His pofitis adeat CEN

SOR EUSTACHIUM, & reperiet omnino T. XLVI. f. 1 1. fo

' ramen anterius five interius manifefto pi&um , pofterius vero um

bræ modo expreffum (f), ad latus finiftrum proceffus offis cunei

formis vomeri refpondentis . Hunc enim canalem , potius quam .

vicinam quamdam ignobilem foveolam exprimere voluiffe AU

CTO.

Lib. I, cap. 12. pag. 64.

Progr. de baß eramii not. zz.

' Du&us Vidiani Progr. mei not. 19,

Of the bones pag. iz$.

Progr. cit. not. 19. . - - -

.Jn tabulis Romanis, nam in Belgicis haec umbra confufa e(t cum

i&oriis depreffionem exprimentibus,

(

$

{(

(

vmbris

};

}

X.

croREM præftantiffimum ; vcl ex ejus ftudio certum eß ;

uod A L B I N U S extollit . Non enim omnes particulas , (ed ali.

quas & nobiliores exprimendas fufcepit B A R THOLOM AE U S.

porro etiam V IDUS f. 8. & io. foramen pofterius, figura 9. an.

terius expreffit. Et adeo hic, unde occafionem mea fcriptâ pro

{cribendi `fumpfit , non a me, fed a C E NSOR E, & in re, ob

quam me carpit, erratum cfle , demonftravi . Nam V ESA L II

citationem ne ipfe quidem CENSOR aliud quid , quam typo

graphi errorem , yocaverit (a). -

3. Tertia accufatio duriffima eft , eademque injuftiffima . Oculi

vafa repleta , diffeóta , pcr integrum menfem fibi propofita habuit

Cl. C. J. R OLLINUS & incifor dexterrimus, & delineator vix

ulli fecundus. Nulla adeo caufà errandi fuit, & nulla, ut vocant ,

poffibilitas . Fines autem veri pingi non potuerunt , neque arteriae

ophthalmiconafalis , quæ ad duram matrem , feptum narium , &

cellulas Ethmoideas dividitur , neque arteriæ ophthalmicogenalis ,

quæ perforato offe malæ mufculum temporalem adit , neque cilia

rium , quæ in oculo , qui integer pingitur , incifo debent quæ

l'l .

4. Scd & quarta injufta eft, & nefcio quid habct forenfis aftu

tiae. Palatinam vocavi fuperiorem arteriam , quod alia artcria pa

Iati mobilis & uvulae inferior fit, & adfcendat a trunco carotidis.

externae , comes internae . Deinde manifefto poterat C E NSO R.

quid vcllem , intelligere ex defcriptione , quam dedi in Tom. IV.

pag. 26. (b). -

5. Leve denique eft praefcribere , quanta debeat effe in citando.

diligentia . Non peperci chartæ, ni fallor, quoties verfabar in iis

corporis partibus , quarum defcriptio ad intelligendam aétionem ,

& BO E R HA AV II fententiam illuftrandam neceffaria erat. Hic

digreflus cram a via, & exfpatiatus in ramos naribus , dc quibus

agcbatur, non dicatos, nolui adeo fermonem dilatare citationibus . .

Solum VVINSL O VVIUM adduxi, ut conftaret, eum mihi fub

oculis fuifíe , F A L L O P IUM , EUSTACHIUM , V E SA

L I UM , VI DUM , C O VV PER UM fciens omifi. «'

Ecce me defun&um tædiofo , & novo mihi labore. Vos etiam,

fi legiftis , liberatos fàftidiofa difputatione dc minutiis. Debebamta

-*-

( a ) Ubi ex V E S A L f O citatur c. 12. f. 3. 4. in quarum pofteriore

fola refe&a galea cranii pingitur. Sed in ea non credo vel C ENS Ο R E M.

ssis, £; foramen ;£g£. quaefiviffe. a/awdi

- Alium , qui per foramen pterygopolatinum im palatwm e/iam de/e**4i*&c. ccöcXöiv. §.?. %gop p. - -

,

-

xi- -- • • — *•

samen mihi , & le&oribus has pagellas ; nifi omnino fàllor ; ube.

fius alibi collaturus C E NSORIS experimenta cum meis » in

duodecim continuis cadaveribus, fa&is obfervationibus.

Quid fupereft, non ut mori obfequar recepto , fed ut animi fi

dam exprimam fententiam , quam vota pro IV O B IS facere , ut

incolumes fitis, & fanitate utamini prof era , vires enim ingenii :

& dignitatem DEUS Vobis dedit. Ita j' parem PRÆCEPTO

R IS famam fimilibus enitemini - laboribus , & lenietis defiderium

fui , quod non uni LEIDAE , fed omnibus Academiis , bonis o

mnibus reliquit B OERHAAVIUS. Valete . Gottingæ die 12.

Februarii M DCCXLIV.

I N.

I N D E X

C A P I T U M

Tomi V. Partis I.

ID E R.efpiratione. Pag. 1

De Voce, Loquela, Cantu, Riifu , 7'uffi , Ofci

tatione, $ternutatione. 77

ADe $emine Mafculino. 1 I 9

ID E

DE R ESPIR ATIONE,

6oI. Uaenam fit Refpiratio , cur perennet abfque

adjumento mentis , patebit ex fequentibüs :

namque id indagari jam requirit ordo : enimamvj

alia â&tio frequéntius vifa non fit, tamen ##ij. in

telligitur , inprimis quia partim, vitalis » partim volun

taria, tum etiam quia tam multiplicia organa ei exer

cendæ ferviunt :

6oI.R Efpiratio eft aeris com

munis per afperam arte

riam in vafa aerea pulmonis ad

du&io, & ex iifdem èjùfdem aeris

alterna expulfio. Quatu9r in hac

, a&tioneTperiodos diftinguimus. Pri

ma eft äeris derivatio in vafa pul

monis aerea explicata. Hoc autem

nomine intelligimus Laryngem, ar

$teriam Afperam, Bronchia, veficu

{î Malpighianas . Secunda , aeris

in hæc vafa derivati retentio, qua

aliquo tempore neque infpiratur ,

neque exfpiratur. Tertia, aeris ad

du&i, retenti, expulfio ex toto pul

mone aereo. Quarta, fecunda quies

pulmonis, poft exfpirationem , in

qua denuo aliquo tempore neque

exfpiratur, neque infpiratur.

Teremmet ) Quaeftid difficilis eft,

'quam nullus Phyfiologorum folvit,

donec prima ad folutionem funda

menta jaceret CI. CLOPTON HA

VERS. (1) Imo vero neque noftro

zempore fatis cognita eft, poft adeo

numerofa in eam rem inftituta ex

perimenta.

1Partim ) Refpiratio vitalis ef? ,

quia in fomno, & in apoplexia ma

net, fublata tunc animalitate, imo

vero augetur. JMnimalis autem eft,

quia pro arbitrio- celerius refpirare

Tom. P.

quare follicite excutienda erit : quod

commodiffime fiet confiderando phænomena , & or

poffum , aut profundius , aut con

traria facere. Hujufmodi vero im

perium in cor exercere non licet

neque ex imperio mentis corTun

quam aut citius movebitur , aut

tardius. Hoc ita accipiendum eft,

nihil immediate nos poffe in mu

tando corde, nam , dum refpiratio

nem ex arbitrio mutamus, & ac

celeramus, vel retardamus ( 1 *),

poffumus etiam cordis motum ac

celerare, & retardare pro volunta

te. *frmo in refpiratione, fi verum.

dicendum eft, vis animalis vim vi

talem fuperat. Nam homo aerem

folum retinendo poteft fe ipfum oc

cidere . Servi Angolen(es (2), ex

Africa meridionali , vitae pertaefi ,

ftantes animam retjnent, donec mo

riantur: hinc eorum hominum vi

lis merx eft ; ad minimum enim fa

ftidium fe anima herumque pretio

privare do&ti funt.

Exempla-funt-; pueros ex fletu

peiiffe , id vernacula di£tione vo

çant die feele einblafem. Sed & ex

rifu mortales periiffe legimus (3).

Vidi ex cachinno profufiori refpi

rationem ita mutatam, ut jugula

res venae turgefcerent, & cerebrum

atque cerebellum fanguine obrui in

ciperent.A Mu/

2 DE ERISPIRATIONE. DCI. DCII.

Multiplicia ) Organa pene innu

mera a3 refpirationem efficiendam

confpirant , quæ omnia fana effe

oportet, ut béne refpirgtur , & vix

in corpóre toto particula fupereft ,-

cujus non aliquæ in tanto negotio

partes fint . Huc nempe pertinet

pu!fhonis triplexrfyftema, vaforum,

ex quibus totus componitur , pars

arteriofa , quæ eft quafi cordis dex-_

tri continuatio ; pulmonis pars ve

nofa, five cor finiftrum produ&tum ;*

pars demum cartilaginea, bronchia

nempe & veficulæ. Porro Thorax ;

Diaphragma ; Abdomen cum fuis

mufculis; intercoftales mufculi ; co

ftae, earumque cum vertebris firma

fimul & mobilis articulatio ; fter

num ; Claviculae fitus idoneus. _Ad

voluntariam vero refpirationem præ

fErET perTTETTmufculus ferratus po

fterior fuperior ; fubclavius ; ferratus

pofterior inferior ; rhomboides ; mu

fculi fcapulae & coftarum motores

ad unum omnes: demum colli fle

YXörës, qüi & ipíi ííübfidiùí veniunt . Nunc intelligitur , quare

adeo pauci mortales funt, qui re

fpirationis hiftoriam rite intelligant.

( 1 ) Quia nempe cartilaginum cum

coftis angulum mutari, &c extremita

tes coftarum a fe invicem recedere ,

hinc lateralem latitudinem thoracis in

infpiratione augeri docuit , p.288. ad fi

nem ufque.

( 1 *) vid. DCXXV.

(2) CXCIV. not. 12. Ab eo tempo

Nam plerique medici vix nomina

eorum mufculorum tenent, qui re

fpirationi miniftrant : verum non

alia a&ionis alicujus caufa eft, præ

ter eas. partes corporis humani a

quibus perficitur : harum ergo fa

brica ignorata , fieri non poteft , ut

a&lio intelJigatur . Rufticus nihilo

deterius, quam fummus aliquis ana

tomicus, novit difatari in refpiran

do thoracem, abdomen protubera

re: verum a quibus partibus corpo

ris humani fiant hi motus, quibus

fanis vigeat, quibus vero læfis læ

datur , id medici eft fcire . Sum

mam enim in morbis difficultatem

facit magnus numerus organorum ,

quæ ad a&tionem concurrunt , &c

quorum aliquod laefum totam fun

&tionem turbat , cum interim diffi

cillimum fit fcitu , quae ex toto nu

nero proprie laefa fit . Si mille

caußæ functionis alicujus fuerint ,

u vero ita pene omnes noveris ,

ut ignores unicam, non potes di

ci intelligere eam fun&tionem, ne

que laefam fanitatem reparare , fi

ea unica , tibi ignorata, caufa fue

rit in vitio.

re in relatione P. ZUCHELLI legi ,

hos fervos fe interimere lingua fua re

voluta & in afperam arteriam inferta ,

relar. Cong. p. 5oi. Servum barbarum ,

qui refpiratione cohibita fe fuffocavit ,

GAL. habet de mor. mu/c. II. p. m. 137.

(3) Conf. DCXXV,

6o2. Pulmones fufpenfi in aere undique ad eos alla

bente , & æqualiter ubique premente, collabuntur fem

per, contrahunt fe in fpatium minus, fiunt multo mi

nores , quam erant, dum in

id docet Anatome : abfolvitu

thorace integro hærebant ;

r hæc vis inprimis a&tione

contra£tili fibrarum mufcularium , fquamofa fegmenta

Bronchiorum conneétentium 4 •

a Morgagn. -£dv. I. T. I. F. I. Z.

6cz.

DE RESPIRATIONE DCII. 3

6o2. Æqualiter ) Tum in exter

na fuperficie, tum in interna. Ex

perimentum in cadavere humano

(ano, {ubita morte extin&to, facile

eft: aufer tegumenta, & mufculos

intercoftales, cave ne pleuram lae

das, videbis, candela oppofita , per

integram pleuram cavitatem thora

cis minorém effe, quam vulgo cre

ditur, & a pulmonibus totam re

pleri, &c nullum inter pulmonem,

& pleuram aerem effe (1). Cum

ergo in eo ftatu aer in cavitatem

pe$toris venire nequeat , ftagnabit

exclufus, atque thoracem pariter &

abdomen contra palmonem premet,

donec diaphragma adfcendat ad li

neam ufque, quæ per papillas me

dias tranfit. Tunc verò fubito per

fora pleuram , continuo fubibit aer ,

& pulmo in latere perfoffo collabe

tur. Caufa hujus collap(us haec eft.

Aer admittitur per vulnus pleurae,

qualis per os iri cavum pe&toris de

{cendit, atque adeo pulmio ponitur

in æquilibrio , inter aerem inter

num , qui pulmonem replet , & in

ter aerem externum atmofphæricum ,

qui exterius pe£tus comprimit. Ma

le adeo dicitur , aerem in vulnus

Pe£toris admißum pulmonem pon

dere fuo compreffiííe: cum notum

fit, ex hydroftaticis , omne corpus

folidum, quod in fluidum homoge

neum demergitur, in figura fua ne

quaquam mutari . In noftro vero

exemplo manifeftum eft , aerem in

tra bronchia reniti, ne collabantur

veficulae, eadem vi , qua aer exter

nus eafdeni comprimit. Caufa ve.

ro collapfus im pulmone haec eft .

Pulmo in corpore humano integro

femper eft in violento ftatu, fémi

per expanfus ab aere per glottidem

accedente, femper major, quam fo

ret, fi in libero aere fibi permifTus

fufpenderetur (2): pulmo enim in

( 1 ) Vide DCVI, DCVII. ---€•) +inc etiam inßatus cito dettrA z

aequilibrio una tertia parte minor

eft cavo pe&ore, in homine vero

vivo eidem æqualis eft , in ftatu

vero infpirationis etiam major, cum

ex corpore erumpat . Semper adeo

nituntür mufculi me[ochoridriaci (3)

ut pulmonem in minus volumefi

redigant , hinc , quamprimum aer

ad fuperficiem externam pulmonis

Jibere accedit , & æquilibrium eft

inter aerem diftendentem pulmones,

& aerem comprimentem , tunc ex

natura fua , liberati a vi expanderi

te, contrahuntur mefochondriaci mu

fculi , & pulmonis volumem dimi

nuunt . Nempe afperae arteriæ

pars pofterior divifa eft in fquamas

pofterius deliquium patientes; dein

de bronchi & ipfi cum fuis ramis

five bronchiis, ex fquamis compo

nuntur, hae fquamæ inter fe cön

ne&tuntur per fibras albas quidem,

fed mufculofas: hae fibrae patiuntur

fe expandi, & tunc ramus bronchi

expafifus longior fit, fed eædem ite

rum vi contraótili poffunt fquamas

ad fe mutuo adducere, & bronchia

adeo breviora reddere : ergo pulmo

£'; vi fe ipfum conftringit .

rgo refpiratio non fit per pulmo

nis vim propriam. Non infpiratio:

nihil enim pote(t nifi fe contrahe

re. Non expiratio : nam vis aeris

per glottidem in afpgram , arteriam

& pulmones jrruentis , et eadem,

quae preffio columnæ triginta trium &ea^a &•••• sa-.-

3TTiT aquæ.Tantam aTTETTIVjìt 4*••*.*£i:äTTIĘT&TaTconträÜ5TETÖTo- •

rtTiTTTUTEulorum mefochondriaco

rum fuperari poffe non videtur .

Quare cum pulmo perpetuo in va

cuo fufpendatur, dum iptegra vita :

fuperefí , cedet incumbenti colu-,

n tiæ aereæ, & erit in perpetuo ftatu

infpirationis: nifi caufae accederent)

altérnæ , quae exfpirationem £)ciant. _ * - .-

me

4 DE RESPIRATIONE DCII. DCIII.

» **. S , c****A •*••

•--•-•*•• <.••. .^ •

i. -<•:\** •.** ***

~• • •*•*• •*•t •\

--

- • ••**, ••

t

mefcit, ut ficcatu difficillimus fit: ni

titur enim contra contentum •£ggeumque per quafcumque rimas expel

Ęά poffit. DCVI. not. i.

(3) Has fibras vifum eft fufius repe

reïé ' quas fuperius Vol. I!. tantgm

Nãtigi.'Nempe' notiffimum eft , cartila

gines afperae pofterius imperfe&as eff:,

hon fuperius folum , ubi integra eft ,

féã in ipfis bronchiis VESAL: L,I. cap.38. in ic. &c olim GALENUS de wril.

parr. L. III. c. 3: & FALLOPIUS ob/.

pjg.2o9.& sCHRADER. ob/ 4. Dec.

£& afii. In pulmone integriores funt

( DRAKE II. pag. 2 1o. AUCTOR.

Eomm. in HEISTERUM p. 4o3. LIEU

TAUD. p. zzo.) Sed pàulatim dege

nerat figura cartilaginum , & obliqui »

alterni,Timperfe&i , divifi fiunt »demum

que ita breves, ut ngn anuli, fed frag

menta cartilaginea fint , varia ; quae

conjun&a diffórmes annulos efficiunt

MORG. adverf. I. p. 3o. Ea triangu

laria, & quadrängularia eße RONDE

LETIUS de pi/c.TL. III. c. XI. primus

dixit, tum FALLOPIUS loc. cit. SPI

GELIUS p. 252. DIEMER. BROE

CHIUS, COLLINS pag. 8 1 1. & alii.

Imperfeâas autem ibi έartilagines effe

dudum GALENUS docet de util, parr,

loc. cit.

Sed hae cartilagines varii generis fi

bris carneis conne&untur. Primumque

r totam longitudinem afperae , in ip

òs pulmones, continuae ducuntur fibræ

longitudinales GALENO di&læ de ufw

part. loc. cit. & CARPO Ifag. p. 34.

& 482. & VESSALIO pag. 7 17. edit.

1 555. &c VIDO VIDIO p. 297. VVIL

L1SIO T. f. 1. COLLINS. p. 81z.

COVVPERO in BIDL. T. 25. f. 4.

VERHEYEN pag. 19 r. LIEUTAUD

p. 219. DIONIS p. 46o. &c. Earum

aliæ breviores anulum quemquem fu

periorem, inferiori vicino aut pene vi

cino adligant. DRAKE L. II. p. 167.

MORG. Adver/. I. p. 32. Aliæ longif

fimæ a Cricoide cartilagine per inter

vallum pofterius ad divifionem ufque

LIEUTAUD pag. 219. DRAKE foc.

cit. & ultra defcendunt in pulmones.

MORGAGN. loc. cit. p. 32. f. I. F.

R. U Y S C H. Catal. rasr. pag. 154.

VVINSLOVV. IV. de las poitr, n. ioz.

148.

Sed aliae præterea fibrae adfunt, in

ter cartilagines pofitae: quas non bene

decuffari dixit LAURENTIUS LIX.

c. 14. nifi priores voluit , tranfverfo

enim du&u fines femianulorum conjun

gunt , anulumque quemque afperae per

ficiunt, ubi veteres fola ligamenta ad

miferant,v.g. VIDUS VIDIUS I.c. Has

po(t C. BAUHINUM p. 249. &LAU

RENTII conje&uram, VVILLISIUS

habet Pharm. rar. II. T. VII. f. 4. &c

p.5.& pro novoinventoC.BARTHOLI

NUS de diaphr. pag. 39. T, I. f. 4. &c

LrNDANUS phy/. p. 274. & DIE

MERBROECH. pag. 32. 1. & COL

LINS p. 812. & VERHEYEN p. 19 r :

& COVVPER. l. c. & LIEUTAUD.

& DRAKE &c.

Denique inter informes illas & pau

latim membranefcentes pulmonum car

tilagines ligamenta membranea conjun

gunt. ( VVILLlS. l. c. p. 6. quae , nifi

mufcularia fint , elatere certe aliquid

poffunt. Veficularum vero fibras mu

fculofàs lubens omitto, quales in pul

mone ranæ & teftudinis vidit MAL

PIGHIUS pofth. pag. 18. & in agno

addit fe reperiffe, in rana vero BRE

MONDUS manifefto vidit Memoir. de

l'Acad. 1739. p. 478. minus autem cau

te etiam in homine inter caufas exfpi

rationis, receperunt VVILLISIUS pag.

6. & BERGERUS de mat. hum. pag.

16. 37. & DIONIS p. 469. & VER

DUC u/. des parr. If. pag. 3 1 5. &:

KULMUS de aer hm fang. adm. Ita ali

quid etiam in pulmone mufculofi fufpi

catus eft HOADLYUS of re/p. p. 75.76. atque manifefto fe vidiffe adfirmat;

BREMQNDUS. 1. c. pag. 478. reti

culum fibrarum pulmonis mufculofa

rum . Sed in homine nihil tale fatis.

certo opparuit.

6o3. PuImones, fic contraéti ( 6o2. ), fi yi inflato

per glottidem acre implentur, diftenduntur eoTufque ,

ll£

IDE RESPIRATIONE DCIII. DCIV. 5

ut aequent magnitudine eam, quam habebant in thora

ce integro, imo & multo difcrimine eam fuperent. Do.

cet experientia a.

a /efal. v I I. 19. pag. 57I.

6o3. Pi ) Haec vis poteft mathe

matice (1) definiri. Applicetur glot

tidi animalis vivi vefica aere plena,

prematur ponderibus , iifque fubinde

au&is , donec idem fiat pulmoni

flatus, qui eft in fumma infpiratio

ne, donec nempe feptum tranfver

fum in planitiem deorfum exporri

gatur, vel gibbum etiam in abdo

minis caveam emineat.

( 1 ) CC. nof. 9. DCIX.

6o4. Quod idem ( 6o3. ) fit , fi aeri pef glottfdem

Implemtur ) Cani vivo ( in quo

experimentum fa&um eft DCII. )

coftas diffringe, infla per laryngem,

pulmo undique replebitur, & deni

que major , quam in vita , fiet .

Ergo pulmones dilatari poffunt a

vi ab interiori fuperficieT pulmoni

bus applicata, dum nulla `exterius

pulmonem dilatat.

aditu in pulmones reli&to , interim ille aufertur , aut in

preffione minuitur, qui pulmones externe attingit. De

monftrat machina Boyleana.

* 6o4. J4ufertur ) Primus experi

mentum fecit SVV A MM E R DA

MIVJS (1). Sumfit pulmonem , ani

malis vivi, junioris, illaefum, in af

peram arteriam inferuit tubum oper

culo circumdatum, tunc totum cum

afpera pulmonem dimifit in vitrum

cavum, ejus figuræ, ut antliæ pneu

maticæ ope totum inde aerem edu

cere et. Hoc vitrum diligenter

undique cæmento obfignavit, neaer

externus per aliquam viam ab ex

terioribus in vitri cavitatem pene

traret, neque alia via fit, nifi per

tubum in pulmonem . Tunc véro

yidit,, pulmonem, quamdiu in va

fe cingitur communi aere atmo

fí: æque parvum manere ; &

i inflatum fuerit, expandi ; quando

vero pulmonem quidem in vitro re

iinquebat, fubtrahebat autem aerem

de vitro, tunc pulmo aeque valide

inflabatur , ut ore fuo non poffet

æque turgidum efficere.

1726. & 1732. paulo aliter expe

rimentum narravit:,, feciffeSVVAM

MERDAMIUM fundum vitri mobi

lem, ex vefica oleo probe inun&ta,

ut aerem a vitro excluderet, & an

fis quibufdam inftru&a . His , anfis

deduxiffe veßcam, tunc pulmonem

intumuiffe , & dimiffa vefica , ea

que ab aere denuo ad vitrum ap

preßa , pulmonem etiam ad prio

rem diametrum rediiffe. Nempe de

du&ta vefica mobili aer vitrum re

lens in novum fpatium fe diffun

4{*.

*•. .••

iîäääöüè fàte$t;-neque poteft{–

refiftere aëri externo per tübùim-ih.

afperam arteriam & pulmonem de

fcendenti. -

Ergo duplex caufa eft, quare pu!

Imc,

^X

6 DE RESPIRATIONE. DCIV.

v%• /.

mo dilatetur. Prima eft aeris in a

{peram arteriam &c pulmones, nixus

major renixu , quem oppQnit aer

externus pulmoni circumpofitus. Al

rera caufà eft vacuum Boyleanum

faótum inter pulmonem & parietes

pe&toris, dumi aditus intra vata pul

monis aerea aeri externo liber fu

pereft. Harum caufarum prior non

agit, nifi a morte. Quando V. gr.

récens in aquas demerfo animali com

tinuo afperam arteriam aperis, &

per fiphónem aerem impellis (2),

tunc animal revivifcit. Hoc expe

rimentum procul dubio etiam in h9

mine fuccédit . Habentur exempla

memoria digna puerorum recenter

mortuorum , qui ad vitam redie

runt, poftquam vir robuftus quam

^%\ (1) 5£ memoriae PRAECEPTOR

cabo. %%Â.• r/-«•© •

7(^

citat VANTNTERDANTIÜM , is

* enim nullum experimentum habet, quod

huc faciat.Sed VVOLFREDUSSEN

CU ERDUS habet in inquifitione expe

rimentali Exp. III. & LOSCHER am.

throp. experim. /pec. p. 26. & idem eft ,

in uno latere, experimentum cum ve

fica captum D. HOADLEY, quod ta

men ob alios ufus multo magis compo

fitum eft Append. p. 1 1. & T. I. f. z.

Idem etiam citatur in COMM. in ILL.

HEISTER I Anatomen , Parifiis ann.

1724. editis p. 35o. Pulmo demittitur

in vas , cujus fundus, mobilis eft , hoc

fundo detraóto dilatatur pulmo , dimi

nuta preffione aeris vafe contenti; vi

ciflim comprimitur pulmo aere in vi

trum redeunte. Prius, etiam MAYO

VVIUS ,, folli inclufit pulmonem, &c

ejus lateribus didu&tis vidit pulmonem

inflari, idemque experimentum repeti

vit VERHEYENIUS L. II. Tr. II. c.

VI &c idem in HEISTER.UM Com

mentator p. 357. atque LOSCHER.

loc. c. p. 38. Experimenti finis eft, de

<2ÄÈÉÉ „ä aer per afperam arte

rTaTptTmonem fubeat , quamprimum

thorax dilatatur, abfque ulla pulmonis

ad hanc infpirationem concurrente fun

&tione. Sed olim etiam hac pulmonum.

cum folle comparatione ufus eft ARI

fortiffime, in nares aerem inßave

rat (3) , & fpes eft felicis even

tus , quoties mors a caufa , aliqua

accidentali fa&ta eft organis ifite

gris: v. g. ab anima ex nimio fle

tu fuppreffa ; & multos fervari pof

fe exiitimabile eft , fi tubus apertae

afperae arteriae infereretur (4). ( Sed

etiam magis mirifica funt exempla

hominum, qui fatu per anum in

mifso ad vitam redierunt ). (5) In

hoc experimento id unice factum

eft, ut in pulmone fufcitata fit pref

fio fortior, quam aeris externi. Al

tera vero duarum caufarum natura

Iis eft, dum nempe in dilatato pe

Ctore vacuum Boyleanum paratur ,

& pulmo dilatatur.

STOTELES de vir. &• morr. c. z i. ae.-

remque dilatato pe&tore ex fuga vacui

dixit irrumpere GALENUS de vocal.

inftrum. c. 8. & RHASES ad MAN

SOREM L. I. c. 1 3.

( z ) Experimentum olim feceratVE

SALIUS E. VII. p. 824. f. ultima, &c

CROONEapud COLLINS,& HIGH•

MOR difq. amar. p. 1 9o. tum au&tius:

H O O K I U S Phil. Tran/. numer. 28.

MAYOVV. de re/pir. pag. 242. 262.

idefhque citant COLLINS theatr. p.

536. PARISINI in amar. tef?udinis , &

MALPIGHIUS in epift. ad BOREL

LU M , & clim fe Monfpelii feciffe

MURALTUS adfirmat Vadem, Anat.

p. 143. 144. Cani nempe aperto thora

ce, pene exftin&to , vitam reddi pofíe

infiando per afperam arteriam. Idem

in felibus feci, & in ranis pene a va

cuo ene&tis CAEMENTINI p. 1o7. Er

go pulmo in infpiratione patitur , cedit

que vi externi aeris per glottidem ad

venientis.

(3) Not. ad XXXXII. CCIII. not.

1 3. Conf. Progr. Argentorati editam de

fufcitandis hominibus fubmerfis. p. 7.

quod do&iflimus BEHRENS. notis au

&tum edidit, & Noricorum commercium

174o. num 34. Succeffiffe teftis BOREL

LUS eft Canr. III. ob/. 58. tum experi

menta CRONII & THRUSTON! de

r

c^.

.

DE RESPIRATIONE. DCIV. Dcv.7

re/3ir. p. 63. & MURALTI , qui ani

Íìliì iaquéo ene&ta flatu per os ada&to

vitæ reftituerunt •Ę autem no

tum eft, non aqua pulmongs obrui , imo

vero f) * tttuläm fécipiTedTexTdefe£tu

#####: TTnCTaerem

£ÌttereTnon fuÍCIFTheque enim pul

monem fubiret, claufa glottide pituita

plenumCOMM. LiT. NOR. 1736. hebd.

3. neque aere evacuatum, etfi BOREL

LUs adhuceam fententiam foverit prop.

CXXIV. L. II. de mor. amim. Ergo

motus aliqui & irritationes in anfTaTeT

ā53TtTiiï; qúi diaphragma ad officium

revocent, eoque redeunt omnia vera

auxilia , quæ in fubmerfis proponun-9Cur -

(4)_ Hanc _propofuiffe lego D E.

THARDINGIUM in propriô (cripto,quo deftituor.

(5) Feliciter eveniffe P R AE c E.

PTOR ad XXXXII. & Argentinem.

fes ex Academici Parifini expérimeriço

1. c. &'in Mercarii Helvetici a. 1734. M.

Junio aliud adlegatur. Acadienfes hac

ratione fufcitant aquis demerfos DiE

REVILLE Voy. d'Acad. p. 19o. Alii

fternutationem moventia cómmendant,

3; MAL THRUSTON de reffir, p.

6o5. Unde patet pulmones propria vi femper niti ,

ut minores fint in omnibus fuis partibus , quamTqüi

dem funt dum in thorace claufo locantur: hinc femper

e(Iè in ftatu diftraétionis violentæ , dum homo vivit ;

ideoque collabi & minui ,

Boyleano hæret.

dum totum animal in yacug

,—~

6o5. 'Niti ) Pulmo in animale vi

vo femper magis eft expanfus ,

quam foret fibi commifsus, adeoque

in ftatu violento eft. Ita vocamus

eum corporis cujufcumque ftatum,

qui non pendet a natura ejus cor

poris propria, fed ab alia caufa ex

tra id corpus exfiftente. Ita ex op

pofito, ftatum naturalem vocamus,

j£*; a corpore aliquo fibi ipfi

reli&to . Ergo pulmones in anima

} le vivo perpetuo^magis ampli funt

, in parte fua aerea , quam forent?

fi aer in cavitatem thoracis viam

jnveniret . Hoc facile demonftra

tur in quolibet cadavere humano,

aut alio: ubique enim diaphragma

videbis adeo premi in pe&tus , ut

anguftiffimam ( 1 ) ejus cavitatem

faciat , & pulmonem minimum .

Sed tunc etiam perfora mufculos

intercoftales, & fübito hæc cavea

... thoracis adeo exigua ita augebi

* tur , ut pulmo 'adhuc multo mi

nor fiat, & ad fpinam fe recipiat(2).

*• • • •. •:'. -'•, • • .

'C* • • .^. §•.

Sed nihil tunc fa&tum eft, præter

reftitutionem æquabilis preffionis,

inter aerem glottidem fubeuntem &c

aerem nunc ad pulmonem vi inte

gra pervenientein. Ergo propria vi

contra&ionis pulmo fe reftituit in

amplitudinem eam minorem, a qua

ad majorem extenfionem ab aere

per afperam arteriam accedente coa

êtus adfurrexerat. Verum pulmo vi

vi animalis eodem modo adlapfo in

pe&tus aere concidit , ergo perpe

tuus conatus e(t in pulmone , ut

minor fiat, & nullus unquam , ut

major fieret . Quare ergo repletur

pulmo eo aere, contra quem niti

tur ? Preffio atmofphæræ, quæ per

##i#pETTit, æquivalet preffiUTi columnæ

triginta duorum pedum aquae ; fed

pes cubicus aquæ pondere eft libra

rum fere fexaginta & quatuor (3),

adeoque in afperæ arteriæ oftium

nititur columna ponderis infignis , ;

cui mufculorum mefochondriacorum.VJS

£\-

»•4 ^* •••.

€2^-2® .

7?

V. Ægg. 74.

-* t'i-) • Max.

• • * •»v{`

8 DE RESPIRATIONE. DCV.

<

*.

.^

: •-

v.-

• s*& s. •- S. ~\& ;

•, *.

. sav

l•

/

. ^><> ;

i-

>_ _

< «-. £,

• v . -'.

- -

.•w\ ^• . J

'-• •

20

0A0Yr4\-

7vo*«- •

vis refiftere non poteft. Et haec ta

men aeris gravitas ad confervan

dam integram valetudinem maxime

neceßariaTe(t (4). In aere, levi. mul

to citius perimjüs. Hinc intelligitur

illud afthma (5), in quo mufcu

lorum mefochöndriacorum vis. du

plo major eft , tunc enim mifere

çoguntur anhelare ægri, ut aeris in

puîmones introitum reddant expedi

tiorem. (Altera autem afthmatisfpe

cies fit à contraétione fepti tranf

verfi. -

/aeuo )Canis demittitur in lage

nam vitream , ex qua antliæ ope

aer omnis educitur, qui noftris ma

chffTSTpoßit educi. Semper, enim,

quidcumque conentur mechanici ,

fere una trigefima pars aeris ma

net in vacuo, & barometrum , cu

jus ima pars aperitur, in . vacuum

femper• paulum adfcendit, in MEIS

quidem `experimentis (6). In hoc

ergo vacuó , pulmo intra pe&tus

( 1 ) Ad quartam aut quintam coftam

ufque FABRIC. ab AQUAP. de re/pir.

p. 56. SVVAMMERDAM de refpir.

p. 17. VERHEYEN. T. II. p. 17o.

& ad tertiam in hydropica SCHA

CHER. diff. de Virg. afeir. p. 3. fibrillis .

ibi adnatum p. 1 9. & pene ad clavicu

lam in pleuritico S E NN AC Mem. de

1'Acad. des fc. 1719. p. 174. Maxime

vero adfcendunt alæ tendineae , & in

fetu etiam magis , cui pulmo inanis

( & hepar ampliffimum éft SENAC.

1724. p. 253. Hanc autem concavita

tem aer unice efficit , perfoffo enim

fepto continuo faccidüm dilabitur

SENNAC. p. 25*. Diaphragma furfum

tumere GALENUSetiam vidit de mor.

mufe. Ii.-z. §.-- -- -

(z)* Experimentum certum - eft &c

perpetuum.

(3) DCXI.

(4) In aere compreffo animalia ple

raque diu vivunt , cum in aere ra

refa&o cito pereant M U S C H E N

BROECK Elem. Phyf. n. 8o4. & in

camentinis p. 1 19. in anate: Musin aere

animalis minor fit, & thoracem re

plere non poteft , neque dilatari :

hinc intra breve tempus animal per

it (7),-ita tamen, ut facile refu

fcitari poffit aere- admiffo (8). Hinc

denuo conficie, pulmonem femper.

majorem effe, quam foret , fi fua

fponte uteretur. Tunc autem fibi fo-.

li committitur , quando externe

tanta ipfi preffio admovetur, quan

.ta intus eft ab aere atmofphærico

expanfio. Ergo caufa, quæ facit ,

ut pulmo fit in ftatu violento, eft'

aer libere per glottidem in bron

chia, & pulmonem aereum fubeuns,

atque receptus in cavitatem hujus

vifceris aeream, dum nullus ex op

pofito aer extus fuperficiem pulmo

nis comprimit (9). Neque enim

atmofphæra pulmonem comprimere

poteft , ob refiftentem fornicem ,

quem fternum, fpina dorfi, & ar

cuatæ coftae conjun&tæ efficiunt

( io).

compreffodiutius, quam in vulgari vi

xit BOYLE Exper. Phyf. Mecham. Gemr.

II. p. 88. & rana p. 89. 9o, mus demum

I

in eo aere periit , qui|ad - fui com

- 2o

preffus fuerat p. 97. 98. Pifces aerem

compreßum ferunt plufculis horis MU

SCHENBROECK l. c. p. 1 19. item

que ranae plus quam quatriduo BOY

!-E 1. c. p. 89. 9o, ut dubium effe pof

###££ fo!oTETEECTIĘtoJerQnt . Si demum pereunt in com

Éfeffóåéré, morbo acuto extinguuntur,

& circulatione fanguinis nimis incitata

BAZIN. obferv. fur les planr. p. 1 19.

|Mufcae denique in aere compreffo non

laeduntur, BOYLE p. 89. quia certe

perfpirant.

(5). Qui morbo pe&oris tentantur ,

in Helvètia noftra cito perire folent ,

fi in aerem alpinum cofhmigraverint .

Pe impedimento refpirationis in altis

montibus alibi dixi not. 1 4. ad CC. &c

nunc addo , eti

tI1bu11l€

1αν*•v A. c»***•- at

J6? -4em*a--

1m1

-_

w

BOYLEUM parum T>

ifloriæ ACOSTIANÆ, ho

.

s

\

DE RESpIRATIONE. DCV.

*minis ex eo grege , qui fingendis mira

agm§TaTIERETelt; c6ERTITATEATET3i£.

fiäijitiraTTTeTpirationis in monte Peru

viæ PICHINCHA ad zooo. fuper ma

re elevato in Comm. Paris. 1739. %j?. p.

63. In aere rarefa&o ipfae aves cito per

ierunt BOYLE Phil. tran/. m. 63.

(6) Faffus eft BOYLEUS, vacuum

fuüm non accuratum effe, neque aerem

omnem excludi Exper. Phyf. mecb. de

aer. p. 1 3. & MUSSCHENBROECK.

1. c. n. 797. tum ad camentinos l. p. 27.

qui praefert vacuum ope mercurii para

9

redditur , refocillantur BOYLE 1. c.

Exp. XLI. & in anguillis idem vidit

aigreff. 4e re/?ir. & in viperis Pbil. Tran/.

n. 62. & ranis IB. CÀEMENTINI $.

io6. το7. in apibusdemum& mufcis et

iam diu a fimulata morte DERHAM

l. c. uti verno calore faepe refocillantur,

quando in nivem delapfae pene perie

rant VALISNERI dialoghi p. 36. 37.

Neque tamen fuccedit, fi vacuum per

fe&ius , animal paulo diutius in vacuo

reli&um fuerit HUGEN. Pbil. Tran/.n. 1 22.

rumTORRICELLIANUM, aut au-.. (9.) Degto aeris externi ad palmo

cuum, quod nafcitur in vafe recipien

re, primum aqua puriffima repleto, de

inde' evacuato.

(7) Innumerabilia fant in hanc rem

experimenta capta. Anas, etfi aquati

cum animal, poft duo minuta horæ mo

ribunda fuit, ut tamen refocillari pof

fet. BOYL£ Phil. Tran/. n. 62. Felis

eneéta intrafeptem-minuta. ut ari

non poffet: ubi notandum , BOYLEUM

vacuum fuum lentius paraffe , hinc ani

malia multo diutius fuperfuiffe, quam.

in nuperorum experimentis . C AE

nem acceffü ,& eduéto ope antliæ eo ae

re , qui in pulmone flagnat, pulmones

in animale in vacuo ene£to, düri, aqua

ponderofiores, aere deftituti , minimi

reperiuntur CÆMENTINI in rana p.

•

το7. tum BOSE oris VVitteb. crir. P%/. .

n. 6, in cane HALES hama/?. p. 83. in

proprio experimento, & VVOLFSEN

GUERD Exper. 11. & MUSSCHEN

BROECK in camentin. p. 1 1 3. 1 o8.

ruptique demum & fanguis effufus D.

H O F M A N tenram. phyf. p. 247. &c

idem verum e(t, fi pulmo feorfim antliae

iMENTINI p. io4. Cuniculus intra di- *fubfe&tTS faeritrSENGUERD I. c. Cau

midium horae minutum periit MUS

SCHENBROECK in Camenrim. p. 1 1 3.

eodemque tempore plerafque aves &c

quadrupeda perire vidit p. 1 14. Lacer

tus periit, fed ifte lentius & decimo

minuto CAEMENTIN! p. 1o 1. 1o2.

ipfae demum mufcæ p. ιοι. gryllique &c

papiliones p. 1 oo. cochleæ aquaticæ DE

IRHAM Theol. P/y/. L. I. c. 1. His

animalibus commune fere eft , hiare, ani

mo linqui, convelli, alvum deponere,

tumefcere toto corpore: ( BOHN. p.

86. ) pulmones vero, & in pifcibus ve

ficulas aereas, perfe&te comprimi CAE

M£NTIN1 p. 1 o8. io9. has vero rum

pi DAN. OFMANN. renram. p. 256.

IMONCONIS Itimer. P. II. S. II. p. 49.

IDantur tamen animalia , quæ vacuum

colerent , ut Limaces BOYLE in Exp.

phy/. max. hirundo CAEMENTINI p.

95. lumbrici MUSSCHENBROECK

ibid. infe&a Lilii IDEM ib. p. 1o3.

Scarabæus ( cum die demum o&avoper

ierit ) HUGEN. Phil. tran/. n. izz.

&c.

(8) «Quando ayiculis ene&is cito aerTomj, J^. -

fa non alia eft , quam vis contra&ilis

pulmonum liberata ab omni caufà ex

pandente. Hinc a vacuo a fulgure ex

citato, quo animalia perimuntur, pul

mones perinde vacui reperiuntur, cor

autem fànguine diflentum DUVER

NEY apud du HAMEL Hj? Acad. p.

3o5. HALES vegetable - /?atiks p. 258.

PITCARNE de motu quo /anguis &c.

p. 59 ex proprio experimento: & idem

omnino fit in animalibus , quae aether

non elafticus caverna canaria exftinxit

MEAD de Venen. p. 1 44. Manifefto

enim demonftravit CONNORUS, to

tam vim hujus antri effe vaporem aere

leviorem , qui ad certam altitudinem

adfcendit, & animalia fuffocat {ublata

refpiratione Differt. de amrr. leth. I. p.

6z. &c. Eamdem etiam naturam antri

Pirmontenfis effe, fapiens medicus SEI

PIUS oflendit , &'í elegantiffimis iti

neribus K E I S LE R U S. Sed & Sval

bancenfi fonti fimile antrum adjacet

ILL. TEICHMEYER de mw/?. ferm.

re/p. Tammeberg. p. 7.

( 1 o) MAZINUM & aJios contra

i3 Va

IO DE RESPIRATIONE. DCV. DCVI.

vacuum Thoracicum video urgere pon

dus aeris, elifurum, ut putant, pe&tus ,

& maxime in fetu, nifi aequali intus

vi aer refifteret , atque in fanguinemaer

elafticus effet , qui externas columnas

repelleret STURM. Phyf. II. p. 182.

183. Nihil magis frivolum , cum vitrum

vacuum, multo debilius thorace noftro •

& multo minori pondere frangendum ,

facile preffioniatmofphæræ refiftat,dum

modo`neque planum fit, neque angulo

6o6. Enimvero no

fum, perinde uti in BOYLEI experi

mento , aquæ marinæ preffio phialas

vitreas vacuas in 4o. orgyarum profun

ditatem dimiffas confregit, homines ve

ro urinantes non comprimit. Sed tho

rax humanus incudem, atque in incu

de ferrum exercentes fabros non adeo

difficulter fert , & abfque ullo metu

elifionis, uti vulgo notum eft, neque fe

re plus quam unica linea defcenditSEN

NAC. Memoir. 1724,

ambienti fimilis inter

membranam exteriorem pulmonum & pleuram in o

mni fuo ambitu in homine fano ; nihil ergo , quod

comprimit externe pulmonem, nifi diaphragma; interim

aer libere femper per glottidem ingreffus interne fem

per adeft ; unde pulmo femper paulo plus extenditur

per aerem internum » quam comprimitur per aerem

externum impeditum diaphragmate fic coftis , vertebrif

que nexo , ut non adeo ingredi poffit thoracem , ac

requireretur ad æquilibrium.

6o6. 'Non eff aer ) (1)Cavitas pe

&toris omnino in vivo fanoque ho

mine nulla eft, uti neque cavitas

pericardii aliqua in rerum natura

datur. Nam aer irruens in dilata

bilem pulmonem, eum adeo pleu

ræ applicat undique , ut inter fu

perficiem pulmonis externam , &

internam faciem pleurae , nullum

omnino fpatium fit, neque aere ple

num , neque inane . Non eft va

cuum, (i*) quia tale fpatium non re

fi(lens aer per afperam . arteriam in

pulmonem irruens continuo deleret,

urgendo pulmonem contra coftas .

Nön aerëm continet . Ait autem

continere HELMONTIUS (2), ho

mo heteroclitus, qui aerem in pul

mones receptum vult tranfire per

poros proprios in' cavitatem. thora

çis. Verúm talem aerem ibi non

exfiftere, continuo demonftrabitur ,

&, fi aliquid intereft inter pleuram

& pulmonem , humor eft tranfu

dans (3 ) ex. utraque membrana ,

qui impedit, ne concrefcant , quo

exficcato, eæ membranae continuo

confervent. Id in ea parte pe&oris

perpetuo obfervatur , in qua fedes

fuit Pleuritidis : (4) pleura enim

imperfpirabilis reddita pulmoni ejus

lateris adhaeret. Ita neque inter cor

& pericardium aliqua eft inanitas,

& , quæ in mortuo adeffe videtur,

admiffo debetur aeri. In vivo enim,

cum pulmo totum pe&us repleat,

pericardium vero aerem elafticum

nullum contineat , qui refiftat pul

monibus, hi adeo ab aere expanfi

comprimunt pericardium contrâ cor

tanta vi, ut nihil medium fuperef

fe poffit , præter fimilem humorem

exhalantem, qui coalitionem impediat.

Comprimitur ) Coftae ita in ar

cum fornicis concameratæ fa&ae funt,

ut

DE RESPIRATIONE DCVI. I I

ut aeri externo non permittant ul

1am in pleuram compreffionem mo

liri, omnis adeo preffio aeris atmo

fphærici, qua nititur, ut thoracem

comprimat , ea omnis applicatur

Diaphragmati . Verum hoc feptum

adné&titur undique coronae carti

Iagineæ coftarum inferiorum , tum

dfterius ad lumbos, & anterius ad

É, ita ut nequeat introrfum

ire intra thoracem , nifi quantum

permittit coalitio ipfius cum coftis

fternoque. Verum aer externus ea

dem . vi comprimit abdomen , qua

intus aereum pulmonem expandit.

Ergo Diaphragma, quantum quidem

poteft per nexum {uum cum coftis,

fterno, vertebris, tantum debet pre

mi intra cavitatem -thoracis. Hoc

facilius fit conceptu, fi diaphragma

pro vefica habueris cava, cujus ver

tex utique non altius adfcendere po

teft, quam permittit bafeos firmitas

(5). Sed in pulmone perpetuo aliquis

aer fupereft, aut æque ponderofus,

aut aeque elafticus, quam aer exter

nus . Plus adeo dilatatur pulmo ,

quam extus comprimitur, quia dia

phragma non poteft ea tota vi in

thoracem fubire, qua aer abdomini

incumbit, neque adeo penitus , refi

ftere aeri in pulmones per afperam

arteriam defcendenti : cum nón ob

tineat a pun&is fuis fixis modo enu

meratis veniam adfcendendi fupra

eam lineam, quæ per papillas tranf

( 1 ) De hac re plurimum inter re

centiffimos medicos controverfum e(t.

GALENUS pulmonem, a pleura diffide

re adfirmat , additque id in frequenti

bus vivorum animalium , fe&tionibus fe

certo vidiffe Admim. Amar. VII. c. ult.

HARVEJUS equidem, cum pulmones

avium adeo manifefto perforatós, & ae

rem in abdomen evidenter exire videret,

ex analogia fufpicatuseft, perinde exhu.

manQ pulmone aerem in pe&oris caveam

exfudare. de gener. animi. Exerc. 3. p.

3,. Eamdem Ivideo conje&uram effe

it , &c per quam vifum eft, inßi

&ta vulnera etiam in fumma exfpi

ratione, in cavum thoracem pene

traffe: uti viciffim motus, quo de

fcendit , determinatur a refiftentia

mediaftini , (6) quod pericardium

Éííe & firmiffime diaphrag

mati adnexum .

AEqui/ibrium ) Hoc fubtile eft,

& fciri meretur . Pulmo fibi per

miffus, reducitur ab aere ambeun

te in volumen minus- illo, quod in

pe&ore cadaveris occupaverat. Ve

rum in cadavere diaphragma, quan

tum unquam per fuos nexus poterat,

preffum fuerat intra thoracem, quQd

aer libere accedens in magna vi in

thoracem premat , nulla nunc ae

ris infpirati vi refiftentem , adeoque

in cadavere pulmo 'valde exiguus

fit, neque tamen ita parvus, quin

multo minor fiat admiffo aere ex

terno. Imo vero & in • afciticis ip

fis, quando aqua abdomen repletis.

diaphragma furfum urget, ut pene

fuffocentur, pulmo ab admiffo per

pleuram perforatam aere minor fit

(7). Ergo aer premens diaphrag

ma , non poteft pulmonem com

pellere in eam parvitatem, in quam

fe contrahit, quando fibi ipfi per

mittitur; neque adeo facere aequi

librium inter vires comprimentes

pulmonem , & vim , diftrahentem

áeris externi per glottidem illaben

tis (8).

SVVAMMERDAMIO de refpirar. p.

38. ed. 1679. & T H R U ST O N O.

diatr. de re/p. p. 43. repetitam a MOL

L I N E T T O diff. Amar. path. p. 227.

SENGUERDO in Exper. V. VVEP

FERO de cicut Aquar. p. 251. DIONI

SIO p. 451. Inter recentiores autem Cl.

HALES hamaff. p. 83. & Veget. /fatik*

Exp. 1 1 z. & ILL. HAMBERGERUS;

in elegantiffima differtatione de re/pira

tione, &c HOADLEY in tr. om the or

gans of re/piratiom c. 1. denuo confir

mandum fufceperunt, dari omnino in

B 2. tho

I 2 DE RESPIRATIONE. DCVI.

thorace inter pulmonem & pleuram at

mofphæricum aerem. Imo Cl. HOAD

LEY hypothefin inde exornavit , quam

THRUSTONUS p. 42. & HONOR.

FABRI de homine p. 224. & SEN

GUERDUS I. c. fub finem , & ILL

IHAMBERGERUS 1, c. n. 55. Jam

adumbraverant, aerem nempe in thora

ce contentum reniti aeri, qui pulm9

nem diftendit inlapfus glottidi , & in

infpiratione compreßum, refilire elatere

fu6, ut paulo poft compreffo pulmone

exfpiratiónem adjuvet,& aerem, ex pul

mone expellat, donec ea ipfa expanfio

ne debilitatus, aerem thoracicum infpi*

rationem concedere cogatur HQAD•

LEY p. 1 1. 12. Quare ex. profeffo ar

gumenta PRAECEPTORIS cum ad§erfariorum rationibus conferre vifum

eft. Et HALESIUS quidem ait 1. per

tufam efle membranam externam pul

monis, & aquam in cavum thoracem

facile dimittere. Hoc fufe urget HEL

NMONTIUS de catarrh. delir. §. 45. &c

flylo invenit, fi fides , PLEMPIUS ,

pifique. capaces, poros effe ait VVA

LAEUS apud C. BARTHOLINUM

in in/?. anim, p. 22o. quos modeftius mi.

nutiffimos vocat MAYOVV de mitr.

aereo p. 95; & in co&is pulmonibus in

veniendos. Hinc mercurium tracheae

infufum per eos poros prodire ait VIL

LIS Parm. rat. II. p. io. & aquam ar

teriæ impulfam KAAUVV de per/?ir.

n. 552. 561. ipfumque aerem TEM

PLER. I. c. & VVEPFER de cic,

aquar. p. 25 1. ut ficari nequeant , nifi

qontinuo ad calidum fornacem exficcen

tur; ut folo fu&tu aerem per membra

nam pulmonum traxerit exp. 1 1 3. vi

1.

non majori quam — atmofphæræ HA

I 5

LES veget. ßat. exper. * 12. Inde fieri

ajunt,, üt pulmo etiam inflatus aerem

non contineat BARLES nowv. decouv,

p. 247. MISTICHELLI de apopl. p. 7z.

ALBRECHT ob/erv. amar. 1o. TEM

PLER Phil. Tran/. n. 56. VVEPFER.

1; c. & addunt per eos poros varios re

forberi liquores , & ex cavo pe&oris

ad os perveniffe , qualia exempla con

geffit TH. BARTHOLINUS' de pulm.

p. 65, & ipfe vidit HIGHMOR. p.

178. & D. de MARCHETTiS p. gr.

Adducunt etiam exempla animalium vo

latilium, ubi certiffimum eft , aerem

per poros pulmonis libere exire in ve

ficas proprias PARISINI in ftruthioca

melo, in ardea BRESL. SAML. 17.

25. M. Dec. in cygno AMSTELAEDA

MENSES coll amar. p. z 1. in fulica PE

YER ob/. p. 46. in pelicano MERY

apud DU HAMEL p. 283. 284. Idem

que fieri in infe&is certum eft. In eru

ca certe manifefto afperae arteriae ae

rem demittunt in cavum corpus ,

per cutem exfpirart REAUMUR hif?.

des infe£f. 1. Memoir. IX. unde per an

tliam occidi nequeunt ID. ib. l. p. 14o.

E contrario negat per hanc membra

nam flatum tranfmitti PECQUETUS.

p. 8 1. eademque eft experientia T.

BARTHOLINI, licet pulmonis poros

reforbentes admittat de pulm. S. III.

p. 66. & NEEDHAMI … de form. fetu

c. 6. p. 161. Sed & DIEMERBROE

CKIUS poros, uti BARTHOLINUS,

adm ttit , aerem tranfmittere ob eam

dem rationem negat p. 3o6. & COL

LINSIUS l. c. p. 397. poros vero eof

dem in exfpiratione apertos effe, fed in

infpiratione claufos , GUNZIUS do

cet de deriv. pur. p. 26. flatum deni

que contineri inflato pulmone SBARA

G L I adfirmat vigil. menr. & •c. p..

X X X 1 V. & MUSSCHENBROE

CKIUS apud HELVETIUM in ealairc..

§. 9. invenit aerem omnino nullum in

vivo cuniculo exire ex pulmone fumme:

diflento , quando aeris externi pondus re

motum eft. Et hoc palmarium eft. Atque.

PECQUET. in primis pro au&tore fen

tentiae BOERHAAVIANAE haberi po

teft , quam porro BERGERUS defen

dit p. 32. &c. & SILVIUS diff II. n.

24. & BORELLUS Prop. XCII. &

NEUCRANZ, 2. c. 8.r

His comparatis conficio, vafà exha

lantia in pulmone omnino adeffe , &

per ea vafa pofíe violentiori aliqua poft

mortem preffione tranfadigi aerem . Ita

& reforbentia vafa hic reperiuntur , tum

ex prius citatis reforbtiónibus, tum ex

MUSGRAVII experimento, qui aquam

in vivi pulli thoracem inpulit, & poft

aliquot dies evanefcere vidit Phil. tran/.

n. 24o. Non tamen in naturali ftatu.

ae

DE RESPIRATIONE DCVI. I3

aerem ullum eam viam ire , demon

ftratur ab eventu, quod fpatium inter

pulmones & pleuram nullum regeriatur

ibcvii. n. i. Praeterea aer inflatus in

integrum pulmonem fub aquam vi de

Έ nullas bullas excitat , quas ne

ceffàrio excitaret , fi vias naturales in

veniret. Quod autem pulmones ligati

& inflati íetumefcant, id facile expli

catur. Dum ficcatur humor , ex pul

mone exalat, fpatia ab humore vacua

aer inflatus occupat, adeoque rarefà

&us non poteft aéri externo refiftere.

Avium exemplum nullius momenti eft:

his enim ad Jevitatem proprias infi

gnes cellulas fa&tas effe manifeßum eft ,

in quas aer effundatur. Homini neque

ea ütilitas, neque cellulæ, neque adeo

ea caufa pororum in pulmonis mem

brana.

II. Alia argumenta ab experimentis

petuhtur: in(trumento nempe trique

tro perforatum effe thoracein , conti

nuo aerem magna vi ex thorace prod

iiffe , & ipfum fecutum effe pulmo

nem, & vix potuiffe acum in vulne

re retineri , cüm cannula facile in fla

tu maneret HOADLEY l. c. p. 15.

&: 16. quod olim de pulmone ex vivo

rum fe&ionibus. BARTHOLINUS di

xerat de pulm. p. 31. de pulmone &c

aere BREMONDUS dixit I. c. p. 464.

Addi po(fet, etiam turundas ex pe&o.

ris vulneribus magna vi expelli HOU

STQUN Phil tranf n. 44. exper. 4. &c

mediaftinum, cum unica cavitas aper

ta fuiffet, vulnus erupiffe HAMBER

CER. n. 1o. Verum, cum ipfo mu

crone acus triquetræ aerem fubiiffe ma

nifeftum eft . Inde periti chirurgi in

paracenthefi jubent digito cultellum fe

qui , ne aer irruat cum inftrumento

BARTHOLIN. de pulm. p. 8o. Idem

vero aer paulo poft , fummo nixu ani

malis, a vi exfpirationis ex pe&ore eje

&tus eft. Uti enim MAYOVVIUS p.

24o. operum ed. Batav. & SVVAM

MERDAM l. c. p. 35. BOHN. p. 78.

79. & HOUSTOUN. l. c. p. 37. ita

ipfe Cl. HOADLEY p. 18. &TBRE

M0NDUS p. 464. 465. , pulmones ex

vulnerato thorace in exfpiratione proji

ci fatetur, dum vocem magnam edere

melitur animal, & redire in infpira

tione HOAD. p. 19. Sic in emphyfé

mate ex nixu prominebat tumor inter

canendum , redibat quando remitteba

tur HELMONT. l. c. p. 356. Nam ex

perforato abdomine, ubi nulla fufpicio

aeris in cavitate effufi, perinde intefti

na,continuo per vulnus erumpunt. Quod

autem Cl. HAMBERGERUS [. d. &c.

HOADLIUS addant , incifo pe&ore.

fæpe pulmonem non violari, id denuo.

debeturfaeri per vulnus fubeunti, quod.

ex retra&ione fibrarum elafticarum pleu

rae in ipfo i&tu latefcit.

III. Cl. HALES pro fententia fua.

adducit , magnis vulneribus perforato

thorace animal in vacuo occifum ha

buiffe pulmones fanguine coa&to ple

nos, cum in animale in vacuo eneάo,

cui integer thorax e(t, albi &compref

fi reperiri foleant, hama/lat. p. 83. In

de demonftrat , aerem in thorace ef

fe, qui in fecundo experimento P}'ta

mones comprimat aere vacuos , & fà

ciat exfangues, in primo vero experi

mento pariter edu&us libertatem fan

guini relinquat , ut pulmonem confer

tim fubire poffit. Verum alia & mul

to facilior explicatio dari poteft. Per

foffo thorace vis antliæ multo poten

tius pulmonibus in tota fuperficie ad

mota e(l , adeoque non folum extra

&us aer, qui in pulmone aereo fuper

effe folet, etiam ab exfpiratione, fed.

aer praeterea non elafticus fanguinis:

pulmonalis in ßatum elafticum redu

&us fuit. Is vafa difrupit, his ruptis,.

cordis vis fuperftes per pulmonis nunc.

libera vafa, fanguinem expulit , quem

integris vafis , corrugatis & collapfis ,

S.V V A M M E R D A M p. 98. &c.

THRUSTON p. 68. expellere non po

tuiffet. Hinc etiam abfque incifionibu*

nonnunquam ruptos pu!mones lego &c.

fanguinem $$. conf. not. 9. ad.

DCV. Aerem vero humorum noftrorum,

non elafticum in perfe&o vacuosexpan

di, neque aliam caufam efïè , quare.

tumefcant animalia , notum eft , &c.

do&e demonflrawit MUSSCHCHEN-,

BROECKIUS in Camentinos , tum;

BORELLUS LlI. Prop. 1 zo. BOH

NIUS, p. 68. & alii. Hinc etiam car-,

nes & vifcera in vacuo intumefcunt ,

&c digiti , pu'pa vafi adhæret C A-.

ME

14DE RESPIRATIONE DCVI.

M E R A R. poft epiff. Taur. p. 3.

IV. Idem Cl. HAË; ,, catellum

medium fecuit, vidit in truncat9 .cor

pore diaphragma dilatari , &: fubfidere,

quando aer vafi reddebatur_, tuncque

pulmonem reperiri cqmpreffum, bama

jiar. p. 84. Hoc attribuit aeri thoraci

co in vacuo diaphragma deprimenti ,

contra aerem vero redditum deprime

re impoti. Si reéte intelligo au&orem,

aer ifi pulmone aereo refiduus , nec

dum omnis extra&us , in fubitanea.

operatione, fed liberatus preffigne, aeris

ambeuntis, dilatabat peétus, & depri

mebat diaphragma; furfum idem , uti

femper folet, rediturum, &c compref

furum pulmonem, quando aeris preffio

remittentem experiebatur. Compreffos

vero pulmones in eo animale reperiri ,

non mirum , neque enim potuit AU

CTOR thoracem aperire, quin illap

fus aer os, comprimat. Hic ergo de

nuo nihil pro- ea fententia roboris eft.

V. VV O L F G. SENGUERDUS,

exper. V. demonftrat , pulmonem vel.

ingluviem , in phialam aere non va

cuam immiffam, nihilo minus extra&o

aere detumefcere , admiffo contrahi ,

atque ita fe habere in vivente putat

animale , eamdem preffionem aerem tho

racicum in pulmonem exercere , quam

in experimento præftat aer lagenæ cir

cumpofitus pulmoni aut ingluviei. Ni

hil hic omnino contra nos . Ingluviei

aere extra&to , neceffario ambeuns aer

in lagena eam comprimit rarefà&tus, &

evacuat. ln homine vero vis contra&i-

lis pulmonis pro eo aere eft. Idem fe

re experimentum fecerat SV V AM

MERDAM. ,, tubulum inferebat ve

ficae -- in vitrum dimiffae -- exfugebat

aerem infpirando, continuo collabeba

tur, quando aer aliquis inter veficam ,

& phialam medius érat pag. 3o. Idem

denuo , fed fubtilius , HOADLYUS

propofuit ,, capfam bilocularem , aere

plenam , & cum aere externo uno ori

ficio communicantem , fundo mobili ,

quo detra£to veficæ in capfae loculis

pofitæ inflabantur , ( minuta nempe

aeris capfae inclufi preffione ) repreffo

autem in capfam aere concidebant Ap

fend. p. 1 1. Verum ,, aeris atmofphæ

rici in thorace comparativo hujus ma

chinæ compreffionem compenfat enormis dilatatio pe&toris , quæ duplo ma- •

jor eft capacitate totius veri thoracis.

Et ipfe AUCTOR. fatetur ,, quo mi

nus aeris _in capfulis fuiffet , eò majo

res in veficis contra&tiones fuiffe atque

dilatationes, & viciflim p. 14. manife

fto argumento, aerem in thorace refpi- *.

rationi nocere in ratione direéla, non

ergo in adeo incongruo loco a NATURA admiffum fuiffe.

VI. GALENUS veficam confuebat

cum yulnere thoracis, ubi pleura per

tufà fuerat: apparebat in infpiratione.

ex vefica in thoracem trahi, ih expira

tione redire in veficam, manifeflo, uc

arbitrabatur, documento, aerem in tho

racis cavitate efle, Admin. anat. VIII.

c. ult. Simili fere experimento Cl.HA

LES aerem ex thorace vulnerato prod

ire vidit in exfpirationibus validis ,

tanta vi, ut fpiritum vini ad 24, & tri

ginta uncias elevaret: & in eodem ca

ne ex pulmone tantum aeris extraxit ,.

ut novem uncias mercurii fuftineret

vege*. /?ar. exp. 1 1 3. Verum hic aer

omnino idem fuit, qui per vulnus tho

racem irruperat, neque ullas cautelas.

aut auétor addidit , aut GALENUS , ,

quibus excluferint aerem fubiturum ,

dum vulnus infligitur.

( 1 *) Perfe&e eadem habet SEN

NAC. Mem. de l' Acad. 1729, p. 18o.

(2) In libello de catarrhi deliramem

ris . Poros in, pulmone fcholæ commu- .

ni confenfu admittebant : per eos ergo

poros ajebat aerem in thoracem exire ,

pulmonem immobilem effe , aerifque

tantum colum, ne particulæ aeri inna- I

tantes in cavum thoracem fubeant. Pa

trem vero fecutus F R A N C I S C U S

MERCURIUS aerem ex pulmone in

cavitatem thoracis rapi dixerat : hinc

per diaphragma in abdomen meare, &

denique percutem perfpirare Alph. Nar.

pag. 26. feqq.

(3) KAAUVV 1. c. Facile demon

ftratur in fetu , & juniori animali ;

tunc enim magna vis coloratae ichthyo

collæ in cavum pe&oris & pericardii

exfudat , nullo vafe laefo , neque fe

quente cera.

(4) Ita DIEMERBROECK p. 3o8.

& prius. DODONAEUS obferv. c. 22.

& plu

DE RESPIRATIONE DCVI. DcvII.

& plurima exempla legere eft,apud

ËONNETUM in /epulcr. in tabidisve

ro frequens effe , funeßum BEN

1\ETUfs p. 49. & dolorem tenfivum

facere p. io5. Sed olim HIPPOCRA

TES ,,Tpulmonem quando ad pleuram

adhæret, pleuritidem faceretrfpi ror&* ,

3: refpirätionem ab adhaefionibus dif

ficilemi fieri RIOLANUS p. 23o. &

- HIGMoR. pag. 177. MARCHETT.

*

p. 6o. Verum Tolim cohærentem pul

hmonem ita frequenter reperit N. MAS

sA, ut liberum nocere crediderit. p.

s8. 2. & ligamenta ad diaphragma idem

vidit, p. 60. quae & ego faepe reperio,

paffimque adhaerere p'eurae pulmonem

£tiam naturaliter SPIGELIUS credidit

& C. B. pag. 198. & LINDEN. phy

fiol. pag. 359. 244. Valde frequenter

Certe ita fe habere reperitur , & in

adultioribus fere perpetuo , . MOL

NETT. p. 2 14. etiam quando nullo

thoracis morbo laboraverant , neque

diffitetur HOADLY p. 76. etfi hy

pothefi repugnet, ut fint, qui credant

has adhaefiones omnino non nocere .

Ita PICCOLOMINEUS pra!, pag. 24z.

& DIEMERBROECKIp 3o8. & ex

amicorum relatione BOYLE de exper.

qua non fucced. deinde TULPIUS ob/.

17. L. II. DIONIS p. 455. CHESEL

DEN p, 177. ORTLOB aec om. amim,

p. 74. Ita PARISINI repererunt in

Dorcade, veloce animale , & in ægro

HOADLEY p. 2. 83. 84. per multos

annos fatis commoda refpiratio fuit ,

cum totus pulmo pleurae adnatus fuif

fet, & in altero empyo eadem facili

tas refpirandi fuit cum fimili adhaefio

ne p. 82. Adde etiam in avibus pul

mones accuratiffime thoracem replere,

ut coftarum veftigia recipiant ENT.

in THRUSTONUM opp.omn. p. 5oo.

3Haec ideo cito, ut appâreat, non plu

rimum differre, aut mutare refpiratio

nem , five pulmo vapore aliquo'a pleu

ra feparetur, five dmnino éidem" ma

¥eat applicatus. Sed non ideo inutile

fpatiuiî eft, quod vapor replet.Tpul

I 5

m9 enim defcendit in infpiratione, in

exfpiratione vero , maxime vafidiori ,

magna vi furfum a fepto tranfwerfö

truditur , Exper. HOUST. VI. Hos

motus facilius perficit liber , & fuper

levem membranam vapore madentem

mobilis. Eadem in corde ratio eft.

(5) SVVAMMERDAM 1. c. p. 17.

MAYOVV.VERHEYEN L.II.p.12q,

HOADLY p. 9. Sed experimentum ni

mis vulgatum eft, neque unquam fal

lit. Solet autem a latere dextro altius

adfcendere, ob molem urgentem hepa

tis ALBIN. hij?. mmfe. p. 3oo, Hinc

thoracis dextra cavitas , quæ latior,

eadem brevior eft , n. 2o. ad CL

XXXII.

(6) Pericardium late adhæret fepto,

idemque vafis magnis cordis fe circum

ponit. Sed ifta multa cellulofa tela ad

partes vicinas revinciuntur: haec adeo

firmant pericadium, a quo diaphragma

fuftinetur.

(7) 9$; PRÆCEPTOR obje

&tionem , nullum nempe aerem in pul

monem fubiturum, cum eadem fit ae

ris atmofphærici in abdomen preffio,

& in thoracem, atque adeo perpetuum

inter utrumque æquilibrium manere

neceffe fit. Hujus modi ergo æquili

brium non effe , ex eo demonftrat,

quod pulmo cadaveris, inclufus thora

ci major fit eodem pulmone expofito

aeri nudo. Ergo aer abdomen compri

mens non totas vires exferit, quas aer

abfque medio pulmoni applicatus. Cae

terum hoc aeris pulmonalis cum at

mofphærico aequilibrium BELLINUS

proponit. Lemm. 1 6. 17.

( 8 ) Fr. SYLVIUS vidit pulmones

exfe&os valde minores fieri, É etiam

ab ea exiguitate multum diminui ,

quando aer per fiftulam . exfugitur :

deinde commiffos fibi , ad naturalem

parvitatem denuo fponte infurgere Diff.

AMed. n. 26. Hoc experimentum mani

fefto demon(lrat ,, aerem ex pondere

fuo pulmonem fubire , quando intus

minus refìftitur.

6o7. Hanc autem, magni in his momenti, veritatem

( 6o6. ) evidentiffime demonftrat Anatome a; produ

&tio.»

I6 1DE RESPIRATIONE. DCVII. •

&io, & incrementum fetus in utero , & hominis ex-

tra uterum; pulmones inflati; yulnera in cavum thora

cis penetrantia, pulmonis collapfum efficientia , ejus di

latationem impedientia, nunc uni , nunc utrique , late

ri thoracis infli&ta; maxime vero celebre experimentum

Hookij in canibus vivis inftitutum , b atque cernitur

uam liquidiffime , dum in cadavere thoracis integri

diaphragma fpeétatur cavum a parte abdominis , ma

gnâque vi intra peétus trufum furfum ; quod admiffo

er vulnus in cavum thoracis aere , ftatim laxum , deor

fum collabitur , a thorace retrocedit , thoracem am

pliat; atque in vivo pellucida pleura , integro thorace ,

caeteris ablatis integumentis , liquido ponit ob ocu

los c.

a /efal. v I I. I9. p. 57o.

478. c /efal. vI I. 19. pag.

6o7. JMnatome ) Hæc demonßrat,

nullum adeffe aerem. Animali te.

gumenta pe&toris detrahuntur, ipfo

pe&tore non aperto. Maxime véro

hoc in cuniculò faciendum, cui pleu

ra valde pellucida. Tunc ad ocu

lum apparet, pleuram applicari dia

phragmati ( 1 ) a parte `inferiori ,

pericardio ad pofteriora , pulmoni

bus ad latera, pe&ori anterius, po

fterius oefophagó. Si ullus inter pfeu

ram & haec vifcera aer eßet, quan

tumcumque ejus aeris exigua foret

portio (2), occuparet tamen fpa

tium, quod pleuram a pulmone íe

pararet, nec fineret , fe contingere.

Ita in _cadavere etiam fubmerfo ,

vel fuffocato, nulla unquam diftan

tia inter pleuram & pulmonem ap

paret , fed thorax ubique pleniffi

Im) uS.

Fetu ) Tempus-fuit , quo pul

£mq. fetus non major fuit grand fa

buli . In novimeftri vero naturo

£tu pulmo jam grandiufculus eft.

571. b /efal. V. xIx. pag.

57 I.

Verum fetus pulmo ante partum

aerem admittere non potuit : o

mnes concedunt, & facile demon

ftratur ex pondere pulmonis fpeci

fico, qui in fetu in aquis mergi

tur, cum adulti pulmo numquam ,

& ne antliæ quidem ope ita poffit

evacuari, quin in aqua aliqua cer

te parte natet ; (3) atque adeo in

cavitate thoracis aer tunc nullus

adfuit. Et fi poßit aer in thoracem

fetus pervenire , in locum , ubi

nullumj aerem externum circumpo

fitum habet, a quo comprimatur,

in immenfum certe rarefieret & ex

panderetur, neque unquam permi

fißet aeri atmofphærico eam vim ,

ut pulmonem fetus jam in lucem

editi expanfiffet (4). Poftquam ve

ro fetus in lucem editus éft, & in

fpiravit , aer in caveam thoracis

non potuit penetrare: cum pulmo

nes potius crepent, five inflaveris,

five antliae fubjeceris, quam aerem

tranfmittant. Deinde, fi pulmo poros

DE RESPIRATIONE. DCVII.17

, ros haberet, inflari non poßet ; id

{pueri nos docere, poffunt, qui vefi

* <am inflaturi dolent acriter, fi quis

, malignior fodalis punxerit veficam,

$ $it irrito conatu conentur diftende

re (5). Neque . per diaphragma, ,

* aut per aliam viäm eo potuit fub

* ire, 'nullibi enim in corpore huma

no aerem atmofphæricüm reperi

mus. Quare fi neque in fetus ca

vo thorace aer fuit, neque a nati

vitate eo potuit pervenire, fupereft

ut ibi nullus adfit.

P^ulnera ) Experimentum GALE

NI (6) e(t, qui ab HEROPHILO

habuit , imitatus vero eft VESA

L1US (7), in porco omnes. Ani

mal vócaliffimum refupinum reli

garunt in tabula , tegmenta com

munia & intercoftales mufculos re

fciderunt ad pleuram membranam

ufque, ita . dete&tam , ut integram

quidem. confervetur, fed adeo nu

dam, ut oppofita candela per pleu

ram pulmonem pellucentem videre

poffis. In ea conditione animal ,

aliunde clamofum , perdite ejulat,

& anatomicus ad rem intentus vi

dere poteft pulmones & pleurae , &c

diaphragmati abfque ullo medio fpa

tio applicari. Tunc vero pertundi

tur pleura acuto {calpello , fubito

aer cum fibilo irruit in cavitatem

thoracis , pulmo comprimitur , &c

animal refpirare quidem pergit al

rero thoracis latere, fed duplo ci

tius (8), & vocis dimidia vis pe

rit, cum pulmo lateris perforati per

feôte quiefcat. QQando nunc etiam

alterum thoracis latus aperitur ,

tunc & ifte pulmo immobilis fit ,

& animal continuo moritur, refpi

ratione integre fuppreßa . Eadem

ratione, quando in vulneribus tho

racis aer ab uno latere fubiit , ab

altero vero fanguis in thoracem ef

fufus eft (9), Chirurgus autem fa

tagens hunc fanguinem fa&ta para

centhefi hoc latus fcalpello vel acu

2Tom, V.

apergerit ,. aeger inter manus Chi

rurgi exfpirat, utroque pulmonede

ftitutus . Hinc conficitúr , nullum

aerem in integro animale inter pleu

ram & pulmonem contineri. Nam

fi vel minima copia adeffet, com

preffiffet utique etiam in vivo pul

monem, uti in mortuo comprimi

tur ab admiffo per pleurae vulnus

aere. Certum enim eft elaterem ae

ris ponderi totius atmofphæræ æqua

lem effe, per experimenta BCY

LEI.

H00KII (io) Pulcherrimum cer

te experimentum eft, & ad veram

refpirationis indolem perfpiciendam

maxime idoneum: & ' fiÉ;

experimenta ad omnes fun&iones

corporis humani haberemus, facile

eas omnes effet expedire. Ergo vir

induftrius, fed infignis melancholi

cus, duxit in confeffum Regiæ So

cietatis canem vivum , hunc refu

pinum menfae adligavit , thoracis

utrumque latus aperuit unico fcal

pelli i&tu , coftas abfcidit forfice

acutiffima , ita pulmones concide

bant, &c animal mortuum videba

tur. Quando nunc de vita videba

tur a&tum effe, tunc aperiebat ju

guli tegumenta, tubum inferebat in

afperam arteriam , per hune follem,

hünc inflando expandebat •pulmo

nem , revivifcebat animal : perge

bat inflare, ut pulmo femper æqua

liter diftentus maneret, animal de

nuo mori videbatur : penitus fere

mortuo folle didu&to finebat colla

bi pulmonem, continuo canis revi

vifcebat, aperiebat oculos , mufcu

los varios movebat, & fanguis per

pulmones tranfeuns novos in corde

ciebat pulfus . Quando pulmones

collapfos relinquebat , denuo ani

mat moriebatur, & perinde exfpi

rabat , quando continuo urgebat in

flando . Tunc autem diftendebat

quidem pulmonem, perpetuis & ce

lerrimis follis {uccuffionibus , fed

C aci

I 3 DE RESPIRATIONE. DCVII.

aciculis (1 1) fodicabat pulmonem,

út in bronchia ufque vulneraret ,

& aer per ea fpiracula egredi pof

fet, cóntinuo canem . videbant ad

vitam redire. Atque ita duodecies

animal & mori coegit, & alterna

tim vitae reddidit, vitae necitque ar

biter. Ex hoc experimento manife

( 1 ) In cadavere facile eft vifu , ma

xiihe'in juniori corpufculo, cui pleura

pellucat, continuo retro pleuram. Pul

imonem fequi , quem facillime diftin

gueres remptum a pleura abeffe , uti

§ulnere infliéto fugientem videre faci

le eft. Sed in cadavere fummae exfpi

rationis ftatus eft , adeoque etiam tunc

pulmo pleuram contingit , quando mi

Inimus éft. Ita veraciffimus & ab hy

pothefi alieniflimus RUYSCHIUS The/.

VII. n. 38. tum SYLVIUS Diff. med.

VII. n. 24. & BORELLUS Prop. XCII.

& LIEUTAUD eff. d' amar. p. zzo. &c

olim NICOLAUS MASSA p. 58. 2.

Ita Cl. HOVJSTON in cane vivo vi

dit ,, per denudatam pleuram , album

in infpiratione pulmonem , qui in ex

fpiratione cederet rubenti fepto , &

furfum fugeret , nunquam tamen di

mitteret pleuram l. c. Exper. VI. De

inde H A L E S I U S hama/?. p. 77. &

HOADLY canum pulmones perforato

pe&tore ita dilaratos repererunt , ut to

tum thoracem replerent; idem nempe

quod nos viderunt, etfi alia inde con

cluferint . Porro fuperius pleuram a

pulmone contingi fatetur HOADLY ,

quod nimis manifefto ibi pulmo in pleu

ræ figuram fi&tus fit ; inferius negat

contingere , ( p. 19. ) cum evidenter

eadem ibi pulmonis & ad pleuram &

ad diaphragma fit configuratio , neque

ratio dari poffit , quare aer inferius

pleuram a pulmone dimoveat , fuperius

autem eamdem vim nolit exercere .

Non ignoro praeftantiffimum MORGA

G N U M contrarium experimemtum

proponere », in vivo nempe cane , denu

data pleura , pofie oculis confpici pul

monem , femper diflantem a pleura , in

exfpiratione vero etiam multo magis

refugientem , Adver/. V. p. 46. Verüm

olim refpondebat in lc&ionibus ALBI

ftiffimum eft , a&tionem pulmonis

####ïÉH#?dinis atque figuræ vaforum aereo

rum , qua alterne au&ta & diminu

ta liber fanguini per pulmones tranf

itus conceditur , nullus futurus, fi

perpetuo idem ftatus aerei pulmonis conflaret.

NUS, facillime fieri poffe, ut in hac

operatione aer thoracem fubeat per

exigua foramina, etiam in cadavere ae

gre evitabilia , pleurae infli&ta , dum

animal vivum mifere fe torquet. De

inde MORGAGNI experimentum vi

deo, & unicum effe , & dudum cap

tum . Denique ILL. HAMBERGE

RUS vidit pulmonem omnino pleuram

non ubique contigiffe l. c. n. 1o. ne

que diffimile eft , quod BREMON

DUS profert p.479. Ad hoc experimen

tum unica refponfio fupereft, differre

a meis.

(2) Ex notiffima proprietate aeris

elaftici, quæ femper in æquilibrio e(t

cum pondere premente atmofphæræ

MUSCHENBROECK Elem. Phy/. n.

795. VVOLF in aeromerr. &c. Huc

experimentum SVVAMMERDAMII

,, pulmcnem in phialam dimiffum non

inflari poffe ulla vi , fi aer in phiala

oftio bene claufo cedere non poffit p.

37. Idemque, quod maxime huc facit,

yidit in vivo animale, cui pe&us ma

jori foramine pertufum erat etiam ob

turato vulnere, nullam tamen refpira

tionem fuiffe p. 36, cum aer ifle eiafli

cus pulmonem comprimeret : cum quo

experimento obfervatio HOADLEYI

confentit , di&ta ad DCVII. in argu

mento quinto. Hoc moneo, ne refpon

deatur aerem in thorace & a calore

vicini fànguinis , & ab auélo fpatio

cavi thoracis, debilitari, ut cedat ex

terno aeri frigidiori, & denfiori. Hoc

adeo argumentum pro PRÆCEPTO·

RE validiffimum eft.

(3) Pulmonem fetus mergi, poft paucif

fimas vero refpirationes Titâ leviorem

reddi , ut enatet, MOERIUS in diff.

inaug. Helmft. habita , obf. 1 3. idem

que, fi vel femel irflatus fuerit, per

petuum cffe B E H L ] N G, de utero

rupto

/

DE RESPIRATIONE. • DCVII.I9

*wpro p. 2 1. cum pulmo fetus , qui non

dum refpiravit , nulla putredine ita

mutetur, ut innatet von HOORNE

a£#. /uec. 172 1. p. m. 1 23. Neque un

quam aerem femel refpiratum ex pul

mone omnem expelli, confentientes ad

firmant omnes SVVAMMERDAM in

Thef. inaug. 12. PITCARNE de modo

qwo fanguis &c, p. 51.BOHN. p. 88. MO

LINETT. pag. 2 1 5. BO R E L L U S.

Prop. XCIV. TH R U ST O N. p. 88.

HOADLY. p. 48. &c alii.

. (4) Olim vidit SVVAMMERDA

MiUS, nullum locum refpirationi ef

fe in fetu, cum aqua multa inter pe

&tus & pulmonem reperiri foleat p. 24.

25. 27. & fimilis fero materia p. 7o.

quae paulatim quidem minuitur, dum

fetus grandefcit : fpatium tamen par

tim aqua repleri, partim materia fubti

li, (quae & vacuum Boyleanum replet)

p. 7 i. Deinde KAAUVVIUS, pulmo

nem , & afperam arteriam fetus muco

fo liquore plenum effe re&e monet p.

165. Verum non mediocre hinc argu

mentum pro PRAECEPTORE fumo.

In fetu certum eft , & alibi monui ,

tum CE. DUVERNOI, ( conf. defcri

ptionem monftri bicipitis p. 9. ) copio

fà femper &c in abdomine, & in pe&tóre,

in pericardio aqua reperitur. Haec

aqua etiam a partu fupereft non exigua

copia , & perinde minuitur in abdomi

ne , in thqrace & in pericardio, ut

£jus, loc9 hume&us , vâpor fuccedat ,

qualis ubique in cavis corporis humani

reperitur, nulla certe intér pe&us &

£erebri ventriculos diverfitate, ut per

inde non rarum fit, maxime in rhor

bis longioribus, in omnibus his cavita

tibus aquam reperiri. Verum hæc aqua,

quæ fpatium inter pleuram, & pulmo

nem replet , excludit utique omhem ae

ri§ elaftitici præfentiam ,& ni fìllor ,

£ft ex arguméntis, quæ fententiam no.

ram mathematice demonftrant. Idem.

vapor vanum facit metum HOADLY[

P. 8o. ne pulmo pleurae adnafcatur, ni

fi aer intércederét medius, male etiam

£imentis, ne cor cum pericardio conna

£g; fi aer in ea cavitate non effet

p. 87.

(5) Hoc ita intelligendum eft , fi

vulnus majufculum fuerit: minuta enim

vulnera,& multo minora glottide, non

impediunt dilatationem pulmonis ut in

HOOCKII experimento. Pulmonem in

campana fufpenfum , exiguo foramine

transfoffum, dilatari tamen &c contra

hi, magno vero vulnere pertufum quie

fcere SENGUERD Exper. III.

(6) GALENUS plurimas difficilli

mas adminiftrationes in vivis animali

bus adgrefTus eft ,, cum non intercofta

lium folum, & Scalenorum , & Serra

torum , munera explicaverit ex inter

cepto, ipfis difciffis, thoracis {uperioris

motu; fed & nervos intercoftalium &c

medullam fpinalem , & nervum phreni

cum diffecuerit, quibus deftruótis va

riis modis refpirationem turbari vidit.

Idem ergo vidit, incita pleura ab uno

latere & refpirationem , & vocem di

midio debiliorem fieri , ob aeris par

tem, inquit, per vulnus exeuntem Ad

min. Amat. VIII. c. 3. Non ideo nobif

cum fentit ; imo vero contraria vidif

fe voluit ,, pulmonem nempe in vivo

cane diaphragmati adpreffum , manere ,

five infpiraverit , five exfpiraverit , a

morto vero a fepto certiffime furfum

recedere: imo in vivis brutis fi vehe

mentius refpiraverint , fpatium inane

inter pleuram & pulmones adparere Ad

mim. Amat. VIII. c. u!t.

(7) VESALIUS idem experimentum

fecit, & eodem eventu vidit ,, thora

cis latera uno incifo pulmonem colla

bi , vocem& refpirationem minui , utro

que aperto mortem æque cito fuccede

re, ac fi animal [trangularetur de corp.

bum, febr. VII. p. 82 1. 823. edit. 1555.

Ego éxperimentum , quod| maximi mo

menti éft, dividam. In cadavere cer

tum eft, quam primum aer admiftus

eft in pleuræ caveam , pulmQnes con

cidere , & diaphragma deprefium flac

cefcere. Ita in cane mortuo ( p. 19. )

& in humano fetu vidit SVVAMMER

DAMIUS p. 25. tum PITCARNE de

modo quo aer per pulm. phæn. F. SYI.V.

Diff. Med. ViI. 24. STURM. Phyf. P.

II. p. 1 69. & olim C. BAUHINUS p.

196. & HOUSTUON Phil. Tram/ n.

44 1. exp. 4. & innumerabiles alii. Di

cant nünc adverfarii caufam phænome

ni . Si aer in thorace cadaveris eft ,

quare non pridem fe in æquilibrium.

C 2. Cultnm.

\

cum aere pulmonali conftituit ? quod

fi fa&tum foret, continuo fe pulmones

recepiffent in anguftius volumen ex vi

fua contra&tili DCV. Nulla hic a ca

lore , a denfitate excufatio, hæc enim

omnia a morte paria funt in aere atmo

fphaerico, & in aere pulmonali . Sed in

vivo animale perinde idem fit , & ad

mifHo per vulneratam pleuram pulmo

collabitur tanta vi , ut candelam im

prudentis Chirurgi in thoracem detru

dere vifa fit , au&tore P. CASSENDO.

Id toties vidi in felibus, animali longe

vivaciori, quam canis, hinc ad ifta ex

perimenta aptiori : aperto thorace pul

monem collabi, non dilatari , etiam in

flatum concidere, vocem fubprimi , &c

citam mortem inllare . Ita collabi pul

monem DIONIS. p. 69. HIGHMOR

p. 1 64. PEYER ob/. p. zo. ERUNNER

de pancr. p. 43. immobilem reddi HIGH

MOR l. c. PICCOLHOMIN. p. 242.

COMMENTATOR in H: E I S T E

RUM p. 37 1. LAURENT. amar. L.

IX. quaf?. 32. DUVERNEY in SIA

MENS. ol/. p. 34. BRUNNER de

pamcr. p. 57. Vocem fupprimi mortem

que cito fuccedere praeter VESALIUM

viderunt G A L E N U S de moru pulm.

SVVAMMERDAM p. 31. 36. PARI

SINI in diffe&ione reffudinis, SYLVIUS

diffi med. 7. n. 3o. NEUCRANTZ l.

c. c. 6. BOHN. p. 78. 8o. BARTHO

LINUS de pulm. p. 65. HOOKIUS in

experimento fuo , H A L E S I U S ifi

experimenro XII. p. 77. VERHEYEN

L. 11. p. 1 67. HOUSTOUN Pbil. tran/.

exp. III. VI. & ipfe demum Cl. HOAD

LY, p. 16. & p. 1 5. Quae enim alia hic

caufa fuit citiffimae mìòrtis? A vulnere

inter tertiam & quartam coftam aphonia

& mors nullo vifcere laefo ZOD. GALL.

amm. II. p. 134. In cane HALESII Ve

£et. /fatiks exp, 1 1 3. cum aerem in pe

&tus inflaret, animal moribundum fie

bat &c. Exiguitas autem vulnerum cau

fa eft , quarè in aliis experimentis lega

mus » incifo utroque latere thoracis vi

tam fuperfuifle & vocem & pulmonum

£g9tum: uti in experimento SVVAM

MERDAMII p. 3.,T35. PEYERI,

eb/ p. 16. ( in leporé )& HoUstoU

NI l. c. exp. 1. 2. 4. & hiftoria la MOT

TII » ubi enfis utrumque cavum tho

\-

' 2 o IDE RESPIRATIONE. DCVII.

racis perforaverat , neque vox læfa eft

Chir. comp/. ///. ob/. 223. In machina

HOADLYANA perinde parvæ aper

turae capfularum veficarum motum re

linquebant integrum , magnae delebant

append.p. 1 3. 14. Pridem hoc vidit HIGH

MOR p. 188. deinde poteft fortuitus

collapfus cutis, & adhaefio cum pulmo

ne fummo conatu in vulnus inpulfo ,

maxime in canibus, mortis periculum

removiffe , ut in cane HALESII mani

fefìum eft p. 77. & in eo exemplo quod

jn E. N. C. Vol. VI. habet SCHLICH

TINGIUS Ol/. 2 3. & in VERHEYE

NIANO. Nam ipfe HALES,, in vul

nere aut paracenthefi pe&toris commen

dat jubere nixum edere, tunc in fum

ma infpiratione emplaflrum inponere

p. 81. fcilicet tunc excluditur omnis ex

cavo thoracis admifìus aer. Denique

diaphragma vi mufculari & fua, & ab

dominalium mufculorum , quae multo.

atmofphærica preffione major eft , per

git agere, & pulmonem alternis fuccu

tere, aut dimittere laxum , ut non mi

rum fit pulmonis etiam motum fuperef

fe in PICCOLHOMINEI I. c. & BAR

THOLINI experimentis I. c. p. 8z.

& JESSENII a JESSEN amar. Prag. p.

7 36. & HOUSTOUNI exp. 3. 5. &c

HOADLYI p. 7. & 17. Hoc etiam

monuit RUDBECKIUS apud HEM

STERHUYS p. 33o. & DIEMER

BROECKIUS p. 317. BARTHOLI

NUS Amar. 4. remov. p. 428. & alii .

Pulmones aperto thorace moveri vidit

CHARLETONUS aecom. amim. p. 1 54.

nempe quamdiu mediaftinum a diaphrag

mate non erat feparatum : tumGALE

NUS admiae. VII. c. 12. Huc inprimis

refero numerofà illa experimenta BRE

MONDI , qui toties repetit , aperto

peétore magno vulnere pulmonis mo

tum fuperfuiffe p. 464. 465. & vocem

p. 487. 462. 463. & diaphragmatis par

tes refutat, adeo mihi notas, neque vi

deo quomodo. Sed vide DCIX. n. 4.

(8) Altera cavitate aperta ( vel al

tero pulmöne deftru&o vita fupereft

aliquamdiu , & refpiratio, ope boni la.

terisSVVAMMERDAM fub fin. VE

RHEYEN I. c. HIGHMOR. p. 185.

HOUSTOUN Exp. VI. HOADLY in

puella, cui dextrum latus ob ulcus ad*

re

DE RESPIRATIONE. DCVIf. DcVIII. '2\

!

refpirat\onem ineptum erat p. 7o. fini

flró folo refpirare vidit , & fere eadem

eft in hydrope pectoris unius lateris ob

fervatio, aüt ulceris . HILDAN. Obf.

-;;. cemt. fi;TTATESTRATaa/?. p. 8o. &c.

Verum miræ tunc fn refpiratiöfiè àfio

maliæ fiunt, ut aperti lateris pulmo di

latetur in exfpiratione, in infpiratione

comprimatur, quem eventum CI. HO

USTOUN ad tormenta refert Exper.

VI. Cl. vero HOADLY ingeniofe ex

plicat, aerem nempe lobi te&ti in ex

fpiratione non totum per afperam ar

teriam ivifîe , {ed rediiffe in kobum nu

dum , quod eo tempore aer lobi te&ti

qenfior fit aere atmofphærico append. p.

6. Hanc explicationem etiam machima

fua confirmavit, in qua uno loculo ma

gno oftio aperto, ejus loculi vefica con

trariis temporibus cum vefica loculi in

tegri dilatabatur &c conftringebatur p.

1 3. 14.

- Verum manifeftum eft , non in hac

fubtilitate caufam quærendam effe ,

cum etiam in utroque pulmone denu

dato fimilem achroniam in dilatatio

ne pe&oris & pulmonis obfervaverit

HOUSTOUN in Exper, V. lta con

trarium ordinariæ refpirationis· ordi

nem in fuis canibus GALENUS vidit,

quando foli nempe intercoftales agunt,

præcordia in infpiratione concidere ,

attolli in exfpiratione Admin. Aemat. L.

Vlll. c. 5. Hæc ergo phænomeni HOU

STOUN. ratio efle videtur, quod, di

latato in infpiratione pe&ore, aer ex

6o8.

ternus in thoracem recipiatur , adeo

que augeatur vis pu!- nonem compri

mens, expellatur idem in exfpiratione,

& pulmo laxetur , aere fuo fe reftituen

te.SVVAMMERDAMII experimen

tum hanc noftram explicationem con

firmat ,, glottide conltričta in infpira

tione pulmonem collabi, & viciflim p.

33. 34. Idem enim eft , five glottidem

conftrinxeris, five vulnus multo glotti

de majus inflixeris pe&tori.

(9) Admittit in eo fatere, quod fo

fum integrum fufpereft , paracenthefim

HOADLYUS app. p. 15. dum exi

guum vulnus fiat , fietus experimento

in machina capto. Verum præftantifli

mi Chirurgi fatentur ,, vulnera utriuf

que lateris thoracis fere lethalia effe

RHAZES ad MANSOREM I. c. 1 3.

LA MOTTE chir. compl. ob/. 2 z 3. &c.

Neque ea conftantia refpirationis, neque

eadem vis extraordinaria ab aegri ho

minis diaphragmate feparari poteft ,

quam animal, homine durius, fub ma

nu anatomici , paucis horis exercet .

Poterat meminiffe hiftoriae, quam re

cenfet p. 7o. ,, aperto thoracis latere

dextro tantam fuiffe fpirandi difficulta

tem , ut cogeretur claudere vulnus.

( 1 o) Phil Tranf. n. 28.

( 1 1 ) Eadem e[t MAYOVVII obfer

vatio de refpir. p. 242. 264. edit. Ba

,av. & NEUGRANZII , qui experi

mentum HOOKII repetiit. Conf. DC

XIX.

uum ergo in infpiratione aer mgjgri , quam•- •* • •

ante , copia ingrediatur per glottidem Tin pulmones ,

hos extendet magis ( 6o3. ) I, fuperabit vim eorum

naturalem ( 6o5.) : ergotitur.

6o8. Majori ) Sume veficam (1)

aere plenam , huic infere fiphonem,

eum ore fuftine prehenfumi, & cir

cumpofitis labiis claufum: tunc clau

fis naribus infpira: (1*) videbis ve

ficam detumefcere, in ea ratione ,

qua ex ejus cavea aerem in pulmo

pulmo in hac aétione pa

rres tuos adtrahis. Haec aeris quan

titas menfurari poteft in vafis cy

lindricis, qualia pro antlia pneuma

tica in ufu funt ( 2 ). Verum hic

aer manet omnis in vafis aeris pul

monum , cum fanguinea pars hujus

vifceris nullum aerem admittat :

Cr •

-

22 DE RESPIRATIONE. DCVIII.

ergo, qno plus aeris infpirando re

cipis, tanto major fit capacitas areae

aereæ pulmonis. Id ut fiat, pulmo

nem neceffe eft eo tempore , quo

infpiratur, aut inflari , aut minus

premi, neque enim alius modus fu

ereft , quo pulmo expandi poffit.

orum modorum alter veruseft (3),

non enim aerem in pulmonem pre

(1,), Experimentum. GALENUS fe

cit , & vidit puerum unice ex bubula

vefica adtra&o aere diu vitam traxifle

de wrilt. re/pir.

( 1.*) Hic contra circulum CAR

TESIANUM dicendi locus eft. Nem

pe CARTESIUS, ut fugæ vacui no

men. aboleret, & àrgumentum a fu&tio

ne defumtum, adfirmavit » refpiratio

nem fieri pe&ore dilatato, atque adeo ,premente aerem vicinum, qui per cir

culum. columnam denique aeris , quæ

cri, proxima efíet , in thoracem depri

mat: uti folles agitati aerem adtrahunt , ,

de homine p. 54. Quem HOOGHELAN

DE & R EGIS & tota fe&a fecuta eft.

lpfe demum, plura expertus, SVVAM

MERDAMIUS hunc circulum multis.

experimentis conatus eft defendere , quæ

fere eos redeunt , ut aere extra&o ex

ampulla aliqua, aqua ex communicante

tubo in ampullam fonticuli fpecie pro

filiat, impulfo vero in ampullam aere

idem fonticulus ex altero extremo tubi

exeat l. c. c. 6. idemque fiat , fi loco fi

phonis aerem modo extrahentis, modo

imprimentis cane utaris refpirante p. 58.

Ita canis , qui ex vefica refpirat, facit

in refpirando, ut ea Weficula a premen

te aere- atmofphærico collabatur , &

tumorem reftituit expirando S Y L V.

diff. 7. num. 8o. Video etiam REGIUM.

jn The/. IX apud R. DRAKE, TAUV

RYUM p. 92. & VERHEYENIUM

L. II. p. 164. & CHARLETONIUM

aecom. amim. pag. 1 54. &. DIONISlUM

courf. d' Anät. p. 467. hanc fententiam

efle fecutos . Verum dudum objecit.

PLEMPIUS & FR. SILVIUS diff. 7.

poffe per- tubum communicantem ex

alio conclavi aerem adtrahi, SVVAM

NMERIDAMIUS autem materiam fub

tilem invocare coa&us eft , ut color

mo, dum infpiro, fed dilatando tho:

racis capacitatem, diminuo refiften

tiam caufarum , quae thoracem com

primunt. Ergo refpiratio fit per vires thoraciS EFVIFESTpùTIS.

ÍST(TYTINunc dicendum eft, qua

ratione hæc capacitatis dilatatio per

ficiatur.

aliquis fupereffet fententiae p. 28. De

inde MAYOVVIUS, ex phiala longi

colli refpirari poffe , cum vicinus aer

nullum cum ea phiala commercium ha

beat fpag. 237. fequente in os fugentis

aere phialæ, ex vi elateris, quo in lo

cum minus preffum fibi viam, facit NEU

CRANZ. c. 7. in quo experimento.

aegritudo illa, a VERHEYENIO op

pofita pag. 166. ab aere non renovato.

provenit. Utrumque experimentum re

petit. T. BARTHOLINUS de pulm.

pag. 92. 93. Deinde BOHNIUS p. 81.

82. Nunc fàtis confirmatum eft , aerem,

more aliorum fluidorum, undique pre

mere pondere, & eum locum continuo.

fubire, in quo refiftentia diminuta eft ,.

BERNOULLI de re/pir. c. I. num. 4. .

(2) DC!X. not. 5. 6.

(3) Hæc vera fententia contra CA R-.

TESIUM a BOYLEO propofita eft ,.

dilatato nempe peétore aer internus pul

monis in amplius {patium fe expandit ».

hinc rarefa&tus cedit aeri atmofphæri

co denfiori , deinde , redeuntibus, cau

fis , quæ thoracem comprimunt , tan

tum aeris expellitur exfpirando, quan

tum infpiratione adfumptum eft : de.

cauf. fuêi. -

Hanc VVILLISIUS etiam fapienter

propofuit Pharmac. ratiom. P. II. p. io.

1 1. & SILVIUS c. 7. & BORELLUS

loc. cit. Prop. LXXXIII. & BERGE

RUS p. 1 9. & BOHNIUS p. 83. &cBELLINUS. Lemm. 1 6. 17." &c PIT

CARNE , & STURM. Phyf. Tom. II.

p. 1 69. & HARTSOEKER. /uire des

conje£t. phyf. p. 55. & attigerat PEC

U E T U S p 8 1. Neque negaverim

HÄGLIVIO pag. 454. & CI. HOAD

LY aliifque non dilatatione pe&toris,

fed præterea rarefa£tione,. quæ a calore fànguinis fit , debilitari aerem pul

inO-.

]

U)E RESPIRATIONE. DCVIII. 23

monalem, & ponderefo , frigidoque , te pulmone p. 464. 467. 468. 47o. ner

aeri atmofphæric9 cedere pag. 48. . vo vero diaphragmatis irritato pulmo

24 .… (4) Fuerunt ab 9mni tempore, qui nes ex quiete fuâ & inertia non exci

/ *°;uiííéné ipfos yi aliqua infita moveri, tari p. 488. Hinc fieri, ut aperto pe

•/ »• & \iternis motibus aërem accipere at- &ore pulmo tamen per femihöram fiiö

... fèjqüe reddere dixerunt, uti po(t Arabes veatur, & animal ejulet p. 463. 4. Dc

%'*,' (ííoíIANUS p. 231. SENNERTUs , VII. not. 5. 6.Ἀe. !w ORSTIUS & alii, experimento mo- Deinde adeo parum a thoracis mo

! ti quo viderant in viyo animale aperto su_eeedere, ut pulmo omnino in vivo

f* thorace, aliquem pulmonis motum fu- cane infpirante conftringatur, ruberque

pereffe, &c confentit THRUSTON , fiat p. 483. atque in thoracem fubeàt,

& LiSTER de hum. p. 3o. 3 1. ut pul- in exfpirante vero ex thorace-profiliaí

mones moliri infpirationem & exfpira- & dilatetur p. 463. 465. 466. 468. 469.

tionem*a ffiffhèft, non tamen abfque 48o. GUNZ. de re/pir. pag. 4. duruf¬

fepti & coftarum a&ione perficere pag. que fiae-&e-aHbus BREM. p. 473. Ne

37.££ hanc fententiam dudum$% que hanc expulfionem pulmonis à tho

JLENUS dixTtTdT€T7JFTFAIZ. ?Tad-T race fieri , a quo pulmo naturaliter di

}jî ATTLTVIII, totóTTTTFABRI- ftet, cum præterea etiam interpofita

CIUS de re/?ir. pag. io6. & SYLVIUS manu tamen pulmo exeat p. 48 1. 48z.

1. c. deinde immobiles avium pulmones Neque ab aere per laryngem adlabente

|` objecerunt HELMONTIUS äe catar- efle, cum afperâ arteria Iigata & differab. deliram. n. 44. 45. & SVVAM- &a pulmo$:£;;3 exeat ex

MERDAMIUS p. 83. idemque addi- conftri&o pe&ore pag. 468. 469.Verum 3\

dit, glottide conftri&ta, etiam agenti- ngn adeo , ut quidem videtür TBRET

] bus tíoracis mufculis, hihii fequi, ne- TTÖNDUÉÉÉ¢ qmnia nOBIS-Eepugnant I /

que expandi, aut contrahi pulmonem NaTaTaTTSTTTdETTümptumi experi-,

pag. zz. & repetit idem expérimentum mÍEÍÍufTÜSTIUITferit , έτΓΓῆimo!

iNÉUCRANZIUS, gula geimpe conflri- nuIIam fimileTiTaEfiTTaiTTaTTSTt

&ta pulmones non contrahi c. VI. SPI- quaTaerem veTé » COntine

GELIUS autem pag. 282. & HIGMO- re, &c vel unum , vel ambos aere re

RUS p. 185. objecerunt, pulmones tho- plere , itidemque vacuare queat , p.

racis motus fequi.Sed ngftris temporis. 477. Peinde illa pulmonis ex thorace.

•<cobus inprimis fenteffariÉÉÉ- expulfio, in exfpiratione, manifefto per

ONDUS ornAVIETTcujusTaTgtTnEnEÍ tinet ad mufculos abdominis, qui ve

TgENETUSTCre8TATEîhibénda, quia no- hementer ad clamorem follicitati, pu!-

£-£ginatig, PRAECEPTOREM refuta- monem in expiratione, in laxatum tunc

* *it. Ergo in Comm. Pari/. 1739. per feptum urgendo exprimunt , quem eo

:plurimas vivorum animaliüm feétiones tempore dilatat aer in pulmonem ex

'ait fibi conflare ,, pulmonem propria pectore, tunc fe_ maxime conftringen

vi dilatari, propria conftringi pág. Ä87. te, vulnufque ar&tante, impulfus, cum

1 Id non in rânis folum manifeftum efîe, idem in infpiratione, laxato tunc tho

quibus pulmo in aperto aerc diu dila- racis fpatio fubfideat repulfus ab aere

ºratus manet , pag. 472. aut alterne con- externo , quem dilatatum peétus per

, ftringitur, & dilatatur, etiam unus lo- vulnus fugit :*Jpfum BREMONDUM

'bus abfque altero p. 475. & collapfus video aegre répugnare huic explicatio

a levi irritatione denuo intumefcit pag. ni p. 483. & alibi fateri, in ftagg_fa- -//473. Sed in canibus pariter manifefto nitátis integræ pulmonem tROFAcismo

^ ' `fe reperiffe , motum pulmonis & afyn- tTTO5TequIp. #;, ..... chrónum effe a motu pe&toris, & in- %#"j£j; eft fententia ARI

v. cifo pe&ore alternam conftri£tiónem & STOTELIS de part. anim. L. III. cap.

dilatationem pulmonis manifeflo fuper- 6. ,, motum nempe pulmonis a corde

effe pag. 47 1. uti viciffim & feptüm , effe , quam video a C A R p O in

& mufculi refpirationis confringi, & MUND. p. CCCXXVIII. z. & C.

• agere pergunt, compreffo, & quiefcen- HOFMANNO in GAL. de "% '$£

24DE RESPIRATIONE. DCVIII. DCIX,

& ORTLOBIO, & J. van HORNE

microc. pag. 97. edit. PAULIANÆ re

peti . άέ equidem. HALESII

ôbfervatio , de arteriofi fanguinis vi

pulmonem dilatante, hama/?. pag. 77 &c

ÈREMONDI ,, pulmonem po(t majo

res hæmorrhagias collabi p. 47 1. tt er

iam in integro thorace fubfidere vifus

fit p. 47o. Sed hanc opinionem refutat. ~ *

afynchronia_motus cordis cum pulmo

nis motu , & quod cordis motus fu

perfit pulmonibus quiefcentibus.

6o9. In infpiratione yitglis inprimis in homine dor

miente fpectata » I. co£ inprimis novem fuperiores ,

1Ym2

Te cum cartilaginibus fterno accretis, parte arcuata af

furgunt verfus claviculas ita , ut motus hic maxime

obfervetur in medio arcus , inferiores autem tres , vel

forte quatuor, eodem tempore TgoTTum retrorfum obli

que pärum extra vertuntur; ita tamen, ut fimul cofta

ieptima » o&tava , nona, decima , fuis fegmentis cartila

ginofis introrfum quafi trahantur. 2. fimul tumet fen

… fim magis, magifque , ufque ad finem infpirationis,to

tum abdomen s premiturqu£ valde extrorfum. 3. quin

eodeffi momento capacitas thoracis augetur , ut docet

menfurantis funis circumductio » gculus ipfe, & inpri

mi$- contemplatio mechanica figuræ , fitus, nexus, arti

culationis , coftarum , maxima profecto arte hic pofita

1 um. De qua re videantur Borelliana demonftrata.

6o9. /ita/i ) Multa experimenta ne , in cane vero- vèrfus axillas. °

-

cepi, in hominibus , in infantibus

dormientibus & æftivo tempore de

nudatis, in canibus demuri maci

lemtis, quibus ad focum dormienti

Bus coitas videas moveri . Præftat

enim in dormientibus contemplari,

ne a&tio vitalis (1) ab animálibus

unotionibus turbetur.

Manente * ) In fuis afficulis Cu m

vertebris manent , quia a ligamen

tis non pernittuntur cedere; neque

a flerno diveljuntur unquam. ' * *

J4rcuata ) Quae intercipitur intra

fines fegmentorum cartilagineorum,

& partem , in qua cofta procefsus

pro articulatione emittit.

C/avicu/as ) Nempe in homi

*.

, • -

s. -

• .•

* ?

|

in articulatione ad vertebras , & in adunatio

Inferiores ) Afpice infantem ma- g)cilentiorem, profunde fopitum, vi

debis coflas fuperiores novem for

titer, lente , & æquabiliter furfum

(2) ire, inferiores aliquantum (3)

deorfum retror{um extrorfum detra

&tas a diaphragmate , cui in ea fe

de uberior caro eft. Ergo non o

mnes coftae fimul adfcendunt, ut vul

go creditur ; eaque caufa eft quare

natura intercoftales mufculos diver

fos fecit. Verum du

Tm euRTITYTTmT-aTTaTTco({ae ele

vantur, & extrorfum vertuntur, at

que a medio centro pe&toris rece

dunt , diftantia inter quamque co

ftam

fupernæ co-2'>

.**.

-

7~

DE RESPIRATIONE. DCIX.25

ftam & vicinam augetur , & cum

fimul imæ coftae detrahuntur, t9ta

1is etiam coftae primæ a duodecima

diftantia major redditur ,.&c thora

cis amplitudo in longitudine fua au

getur (4). - - -

Introrfum ) In fortiffima infpirá:

tfófie, qualis in moribundis elt. Ibi

, enim N A T U R ÄTgmnia praefidia'

{adhibet , ut dilatet thorácem,;

'fanguinem per pulmones pellat ;

t neque enim prius morimur, quam

íanguinis ex dextro ventriculo in fi

*S\íú per pulmonem iter intertùtum fúerit. In iis ergo anguftiis

} &££vT£;fcapulæ. claviculæ , dorfum ,… ; AS36Tjen , mifis modis conjun&tis

.' vifí5ús laborant, üt thoracis^ cavi

j easTmajorTfia?. T7II T ^Tp. jor_ preíìitur )Qbfervatem

J4bdomam p; -

pust, que-expUras , ve£fi tuam ma

, íí íuper ab$omen preheng£; yide-.

bis, dùm infpiras , . id quod. tenui

fii, tibi e mafiubus elapfum efse (5).

Némpe in infpiratione totus pulmo

jiiíatür, pars ofsea pe&toris dilata

tür, & uha abdomen verfus defcen

ait diaphragma: eam ergo cavita

tem ar&tat, & vifcera ejus compri

mt .

<>. Funis ). Saepe in ME ipfo exper

tus {um. In infpiratione circumdu

catur thoraci funiculus (6) , dein

de fortiter infpiretur , videbis, quan

«ttTm endum' funi, ut dilata

tum thoracem ambeat;-& $y-fapis

portio erit menfura, quæ dilatatio

nem pe&oris definit. -

ocülus ) In cane venatico , illius

fpeciei, quae vent9s currendo ánti

cipant , thorax quidem amplus eft,

abdomen autem quafi exfciffum , &

eo ar&tius, quo ad curfutn quifque

canis aptior fuerit. In eo ergo ca

num genere videre licet , thoracem

turgere dum infpirant, abdomen vixmutari * -

ABalneo ) Si mento TE firmaveris

Ad aliquam trabem , ut immobilis

2T9p, V, -

}

-

]

fis, ncque aquam vel adfcendere co- A.

gas, vel defcendere , tuncque fen- -s

fim infpiraveris , fenfim etiam ad- ;

fcendet aqua. Dum enim corporis fvolumen ex aere admiffo augétur, ;

aqua protrufa furfum cedit, reditu- '

ra eadem deQrfum , quando exfpi

ras . Hac ratione differentia inter

utramque notam aquæ exponet fpa

tium, quo thorax infpiraiis ÊÊeft exfpirante thorace. Tunc auítem

inprimis abdomen ab dilatato thora

ce deorfum preffum turgefcit (7). *

BORELLIJ4NJ£ ) Cofta vile al;-:

quod corpufculum videtur. Sed ac

cede propius, videbis inter duode

cim coftas (8) ne unicam reperiri

quae fabrica, dire&tione, magnitudi

ne, connexione fegmentorum carti

lagineorum mutua, & articulatione

ad fternum vertebrafque, fuae vici*

nae perfe&te fimilis fit. Reperies hæc

omnia ita difponi , ut cofta mediæ

magnitudinis, v. g. o{tava & noa

na, latiffìma fit, & maxime mobi

lis : ea mire thoracem dilatare po

teft , cum perinde furfum & deor

fum mobilis fit. Superiores vero co

^ftae*, quo quaeque claviculae propior

eft', eo imTmiobifiörëST;Tiífefíörës de:

nique, quo longius a nona diftant,

pariter eo minorem motum naótæ

funt ; ima denique exigua , fepto

tranfverfo innata , huic quafi pro ;

bafi data eft, prohibitura , ne fe- !

ptum inter agendum dilabatur fac

cidum . Undecima paulo plus mo

tus habet -ad -dilatandum thoracem,

& plus etiam quæ * fuperior, atque /

ita porro ad quartam , quintamve

ab iiîâTaugetur mobilitas. Qgi haec

adtentus animo perceperit , facile

fatebitur, a DIVINA fapientia hæc

omnia profe&ta effe, ut thorax abf- ;

que mutatione peculiaris fui, habitus

moveri poffet , quae elegans B E L

LINI phrafis eft (9). Sed hæc om

nia præclare BOR E L LUS tradi

dit ,

( 1 )

|

D

- -

- -

-

*

*.

-

-

* *,v.- .

_--

-

2 6 DE RESPIRATIONE. DCIX.

--

�.$. indolem ab omni tempore

%

( 1 ) Hanc motus refpirationis dup!i-diftin

xerunt Anatomici , vitalem nempe ,

perpetuam , dormienti & apople&tico

reliquam, & voluntariam , incertam »

violéntiorem , non perpetuam . Re£te

GALENUS ,, in febre pulfum in po

teflate noftra non efle , neque minui

poffe aut retardari , cum inflammato

peéìore pro arbitrio refpirationem di

ininuamüs, de util. re/pir, idemgue hunc

motum natúralem adtribuit diaphrag

ATtTJFZMdmin.Tamar. L. VIII. c. 5. Ea

EmTpræftantiflimorum virorum fen

tentia'fuit, H. FABRICII ab AQUA

PENDENTE de Refpirar. L. II. VVIL

LISII loc. c. pag. 14. SVVAMMER

DAMII The/. 8. 9. BORELLI loc. c.

c. VII BOHNII pag. 89. VERHEYE

NIUS addidit , ideo nervos duorumge

nerum datos efíe organo refpiratorio L.

II. Tra&.2. c.8. Verum id & ex longin

quo petitum, & non fatis verum eft .

STAHLIANI, ut folent , etiam natu

ralem refpirationem animæ tribuunt ,

uti pridem DlEMERBROECK pag.

3 1 8. & vetuftior ARCHANGELUS ,

& paulo deterius RIDLEYUS eam

dem inter eos motus numerat, qui vi

inftin&tus a caufa extranea, fuccedente

accidant of the brain pag. 165. 166. cum

7%- 1 £ertum-fi; non aerem ingruentem Sau

A \

Y

\

am effe dilatatTthOFAEISTquod SC -

LHAMMERUS non bene docet , de

cord. & pulm. officio, fed thoracis dila

tationem facere, ut aer illabi poffit.

Ita BORELLUS Prop. 82. HIGMHOR

182.

(2 ) Non penitus ab omnibus recipi

tur , coftas aliquid ad refpirationem

naturalem facere. Ante GALENUM

fuerunt, qui foli diaphragmati totum

reÉ negotium tribuerunt , quos

quidem refutat de admim. amar. L. VIII

c. 2. ut tamen fepto foli natüfaTem fn

fpirationem committat lDEM de cat/,

refpir. a dmim. Amat. L. VIII. cap. 5.

( quum alibi exteriores intercoftales ad

dat. ) Eadem HELMONTIO fenten

tia fuit , cum coftae non videantur mo

veri de Catarrh, delir. p. m. 356. De

inde exempla confentiunt hominum pleu

riticorum, VVINSLOVV. 1738. p. 99.

ubi refpiratio pergit , ( equidem diffi

ci!ior HOADLY p. 68.) tum anchylo

fium totius trunci , qualem CONNO

RUS habet de off. coal. p. 25. aut quan

do coftae totae ofleæ fa&ae funt H. FA

BRICIUS p. 4o. 83. SVVAMMER

DAM p. 84. 85. CHESELDEN oßeogr.

cap. 3. VVINSLOVV. I. tr. des os frais

\

?

i

nu. 337. 1738. loc. c. PAVIUS &£,!g<*>ipfis. faniffimis viris certum eft , inqùè

#####5ííííä';*#äïftTTeTTeTaOTFATTnTmiotum 1. c. Prop.

81. & BELLINO Lemm. 14. & PIT

CARNIO de modo quo per pulm. n. 2 I.

S V V A M M E R D A M I U S deni

que, princeps obfervator, in cane .&

cuniculo vidit , , a folo fepto refpi

rationem perfici p. 85. Porro in nixg

vidit VV 1 N SLö VV UTSTcTiifpt

#5; &TeyTbirareTimmotis çoTTisT.

is omni5us comparatisTCÌ€do,Tvi

TOTÄTo cdTASIĘ offTiiTO, autTii

fTtfTefpiratiónem fÌECTETätque adeo

f£ptTm effe TÉÉÉÉÉÉ;refpiratiónis. Cohf. . i. Verum

ΠΓΓέΤΠΠSTATIS evidenter coßarum mo

tum & adfurgentem mammarum mo

lem videas, & in viris aut ob adnatos

.pulmones , aut ex motu etiam levifli

me anhelantibus, coflas adfcendere per

cipies, medias maxime, ubi mobiliores

funt BORELL. Prop. 84. idemque in

dormientibus id fieri vidit IBID. &c

in hydrope abdominali folo fere tho

race refpiratur HOADLY p. 73. tum

in graviditate . Solo thorace refpira

bat æger ex contufione abdominis, fed

ÉÉÉ, ut neque fufpirare poffet

'... P. 69. Ita_XVINSLQ

¥#;###:'$ !§#§ominis rigidiST& diftentis, tuncque

coftas evidentius moveri l. c. pag. 97.

Multum etiam coftis tribuit G U N

ZIUS. l. c. Aves fterno & coflis magis

refpirant , quas valide elevant in infpi

ratione H. FABRICIUS loc. cit. pag.

43. 8o. SVVAMMERDAM p. 84.

fterno a vertebris, coftis a fe ifivicem

recedentibus M E R Y apud du HA

MEL p. 26o, -

(3) GALENUS hanc diverfitatem

fagax pervidit , ex vivorum fe&tionibus

do&tior . Intercoftales , ait , externos

fupernam partem thorãcis elévare, dum

interni inferiorem contrahunt , de cauf.

re/pir.

Zr

~J

j

']

DE RESPIRATIONE. DCIX. DCX. 27

*•/}ir. & alibi , diaphragma maxime

imias coffas movere , hinc-nervo

nico refeéto, fuperiora thoracis a mo

t ffare Admin. Amár. L. VIII.

c, 3. ###: Fecentiores eodem modo

viderunt , apices coftarum fpuriarum

in infpiratione a diaphragmate introrfum

trahi MAYOVV 1. c. p. 25o. ed. Bat.

^ quod intercoftalibus internis cum GA

\ LENO tribuit VVILLISIUS Pharm.

rat. II. p. 3 1. & fieri fatetur THRU

STONUS 5. iz 3. ut tamen nihil inde

dilatationi thoracis decedere defendat:

repetiit eadem CHARLETON. p. 1 59.

MAYOVV. p. 25o. BELLINUS Lemm.

$. & BORELLUS Prop. XC. Sed Clar.

ALBlNUS ornatius demonftravit,, me

;;; ÉÉÉ partem $i; Co

. ftarum nempe plerarumque cartilagines,

• •••* & íáí,íí íÉÉÉÉÉ, at

ç*•••^ que dißantiam inter vertebras imas dór

* f imumque ßernum minui de offib. n.

178. atque ita obtineri tum majorem

in lateribus thoracis dilatationem , ubi

coftae funt, tum minorem in fede cor

Tdjs mutationem. Vide eamdem fenten

tiam feqüentemTCt. - GtJNZIUM de

/3\ re/?ir. Ego quidem a diaphragmate co«

as ulfas detrahiTpoffe non vi •

cia- àe- medias & inferiore$ coftas parum o

mnino mutari, cum unicus ibi fit inÆælkw terco(alium ordo, & paffim confluen

tibus cartilaginibus ifiterruptus , &

fternum ibi à nullis omnino potentiis

•xtrorfum vertatur. Ita in ré obfcu

ra fieri conjicio. Aliam fententiam ,

qua fternum in infpiratione elevari {di

citur, vide ad DCXlII. m. 18.

(4) DCXII. DCXVI.

(5) In naturali infpiratione diverfi

tas, non maxima eft , _út turgefcentiamabdominis calami craffitiem excederene

6 Io. Sed & in ipfa illa aaione diaphragma ex-fittr ,

get NEUCRANZIUS, & BOREL

L U S mediocri infpiratione viderit.,

diametrum pe&toris fere una trigefima

parte craffitie digiti augeri , atque ,

aeris adtrahi uncias cubicas quatuorde

cim Prop. 8 1. exfpiratione vero modi

ca viginti digitos cubicos efflari, vio

lenta vero quadraginta Prop. XCIV.

PiTCARNIUS pe£toris diametrum mi

norem facit 15. digitorum , majorem

dig. zo. augmentum a fterni ereétio

m

me--* digiti , hinc pe&toris augmentumI o -----

1 3. digitorum . ESHOLZIUS diverfi

tatem peétoris pleniffimi & vacui dua- i

bus unciis aeftimat anthropol. p. 23o. ni- i

miam certe menfuram fecutus. JUR [-,

N U S infpirando veficam evacuavit , ,

quæ uncias quadratas continebat fere,

35. vel 38. Phil. Tran/. apud MOTTE,

I. pag. 451. & haec proportio placuit'

HALESIO Veget. /?at. p. 239. Exhalatio

valida e(t unciarum iz 5. intra unum

minutum fecundum, maxima vero zzo.

JURIN. ib. p. 45o.

(6) Hac ratione ufus eft T. BAR

THOLINUS, additque pollicis diffe

rentiam fuiffe de pulm. S. III. &c olim

HELMONTIUS l. c. p. 356. qui, ne

fcio quomodo , fibi perfuafit , plus in

fpirari , quam pulmo capere poffit :

cum certum fit , flatu pulmonem ma

jorem fieri, quam in thorace fuerat .

(7) SVVAMMERDAMIUScanem

fub aqua merfit, ut per tubulum re

fpiraret, vidit aquam adfurgere , dum

infpirabat animal, fubfidere vero, quan

do exfpirabat p. 2o. 2 1.

(8) DXII.

* (9) Pulmones crefcere in fpatium

majus, fed fimile Lemm. XI.

conyexo , & finuofo , quem habebãt prius Tdeducitur

in figuram magis planam verfus inferiora ; hoc enim a

vivorüm brutorum incifio , vulnera magna abdominalia

in hominibus infliéta, docuerunt; eam autem mutatio

nem figuræ pendere a contraétione mufculofae fabri

C{a.D 2

28 DE RESPIRATIONE. DCX.

/ 9

z<\

3^4- ®v

�^®€..

t

a Vefal. VI I. I 9. pag. 57 I.

61o. Diapbragma ) Mufculus e(t,

cujus pars fixa eft tota illa conoi

dea ellipfis, quae fit ambitu fterni,

coftarum feptem inferiorum , & lum

bis. Ad hunc marginem carne fua

adnafcitur diaphragma: cujus lacer

i majores pofterius pofiti funtTme

## vero centrum tendineum eft,

eique in homine pericardium for

tiffime adnafcitur. Sed pars ea ten

dinea altiffima eft , aliter quam

vulgo creditur , ( 1 ) nam vulnus

pe&toris ad quintam coftam infli

&tum prope fternum, jam in abdo

men penetrat. Ea ergo, dum fibræ

fepti contrahuntur , detrahitur , &

9mnis ea pars diaphragmatis , quæ

in arcum 'fornicata adfcendit intra

thoracem offeum , ea omnis in pla

num (2) re&ilineum mutatur , &

abdomen comprimit, ut extrorfum

intumefcat, eó magis , quo fortior

infpiratio fuit, & pe&oris adeo ca

vea magis dilatata eft. Vifcera ve

ro abdominis omnia, ab hac vi in

cumbentis fepti, contra tenfum &

refiftens Peritonaeum urgentur (3).

T)icetis , ex hac contrâ$tione fepti

fequi, ut fimul introrfum &c deór

fum fequantur fegmenta coftarum

( 1 ) Non repeto hic, quae fufe de

fabrica fepti di&a funt in propria dif

fertatione', tum ad LXXXVI. aliqua

tantum de motu fepti di&turus. Ergo

ne quis SEN Cutus Mem.

'_<£44. 3724, P. 451. 1729. p. 179.

aut VVINSLOVVUM Memì, de 7'A. 27.

1738. p. 1 32. immobiiem fibi concipiat

animo tendinem medium, ecce experi

menta , præter mea TmaximieTh 'feli

bus capta. Cum canis mortuus vide

retur , centrum tamen diaphragmatisfe

concuffit , flammamque fécit `tremere

DRELINCOURT canic. VII, FA

cæ in fepto hoc » docet contemplati9 ejus anatomica.,r

-----'

cartiIaginea (3 *). Verum eas co

ftas retinent ferrati majores (4) ,

ut adeo totus ambitus quidem fepti )defcendat, medio folo tendine quie

fc --*- - -

Inferiora ) Mirabile eft, quod in

infpiratione & abdominis cavitas & '

thoracis eodem omnino tempore au

geantur, neque poflis unquam effi

cere (4*), ut thorax amplior red

datur, quin una abdomen amplie

tur . Provoco ad experimentum ,

quovis depofito pignore. Si ÉÃ--VETSTAFJG ÉÉÉ fafciis, dyf

pnoeam patieris, & cogeris hifio-/

rem infpirationem velocitate ma

jori compenfare . Haec omnia de

bent in vivo corpore confiderari. In

animalibus moribundis con

multa turbant (5). J-«

TContemp/atio ) In ..tomo ultin

de l'J4cademie de* feiemcer i$.na.unica bona fepti figura (6) , in s& ^qua fibrae funt, venae cavæ & cefo- <^tA_,

hago circumpofitæ, quæ hos, caga-•••..*-;,es conftringere videntur : Au£tor

autem ex fabrica fepti omnino con

traria deducit eorum , quæ inde fpon

te fluunt (7).

BRICIUS differte ,, locum cordis a

diaphragmate dixit dilatari de re/pir. p.

54. COLLINS totum diaphragma eo

dem tempore defcendere p. 688. NEU

CRANZIUS in ambitu paradoxe ele

vari ait ab intercoftalibus , atque ex

trorfum duci fedu&tus a vi fuperiore

elevatorum thoracis, idem tameii reéîe

centrum detrahi antrorfum adfirmat,

c. V. & mediaftinum cum pericardio

deorfum ire IBID. CI. HOADLY fere

uti NEUCRANZ. &c van HORNE 1.

c; atque ad 2. p. 7o. furfum anterius

elevari , defcendere vero poßerius di

Xlt ,

•

4.

DE RESPIRATIONE. DCX. 29

¥\t, olimque LAURENTIUS L. V.

§}uaf?. 6. PARISANUS subtil. L. VII.

denuoque de Subtil. P. alt. VVALTHE

RUS autem , modo anteriorem partem

folam moveri , abdomine tunc vix mu

tato, modo pofteriorem cum abdominis

manifefto motu de ofcit. p. 29. Verum

hæc ILL. viri fententia defiderat limi

tes partis anterioris &c pofterioris. Ea

vero, quae de ambitu elevato dicun

tur , omnino experimento pariter &

naturæ mufculorum repugnant. Totus

ambitus diaphragmatis centro inferior

eft , eoque ambitu detra&to thorax am

p.ior fit STENONIS de mufe. & Gand.

pag 1o. 1 1. Id autem * omntno facile

admitto , magislaterales profunducrcfque

alarum tendinearum fornices ( VVINS

LOVV. & SENAC. I. c. ) minus ve

ro medium alarum angulum deprimi

JMORG. epif?. XV. n. 54.

(2) Nempe plano propior fit , re

&e obfervante INEUCRANZIO c. V.

In violentior? infpiratione poteft uti

que ad planitiem pervenire , ut MA

YO VV I U S p. 364. COLLINS p.

872. RIOLANUS p. 2 1 4. BOREL

LUS Prop. LXXXI. & vulgo lego.

- Sed bene olim H. F A B R I C I U S de

I. AQUAPENDENTE , in modica in

) fpirätione minus , in violenta maxi

me explanari de refpir. p. 57. ut in mo

dica infpiratione modice minor fit cur

vitas, denique in violentiffima in abdo

Imen protuberet incurvatum ib. quod

BORELLUS etiam vidit Prop. LXXX

1 IV. & VVEPFERUS de cicut. aquat.

Pag. 154. 1 62. 25 1. 3o3.

(3) Vifcera abdominis , hepar, lie

nem , ventriculum una cum diaphrag

mate in Ęge defcendere , fur

fum vero ferri in exfpiratione vidi ,&c in felibus evidenti(Iiime. Hinc illæ

£j;?; refpirandi í tumoribus he

patis ienis, quas olim $⣧3dixit, 4g-util. refp. L. 1. & fT& nuper

DLY p. 72. Surfum etiam ea vi

fcera ferri vidit VESALIUS p. 349.

& 823. ed. 1 555. S PI G E L I U S í.

IV. c. 8. SYLVIUS , D R E L I N

$$$$$ Camicid. VII. &: prior

PEC TJ§ P. 33. Fruftra ergo ne

. €-/, at §ÃÉÉÉ; 164.

»^<« T(3*) Ita dudüm FABRICIUS p. 79,

(4) Quae fententia eft Cl. ALBINI.DCIX. Ëonf. not. 5. 6.

(4*) In modica infpiratione abdo

men omnino turget, &c quoties mor

bus abeft. Si tamen aliquando fcirrhi ,

&c etiam magis, (i infl • rnmationes vi

fcera abdominis obie {erunt, refpiratio

nem videtur to!is coftis fieri , vix mu

tato fepto, com*. 1)CIX. tunc utique .

pogn. GAL I. c. l. II. iioADLx• C•

(5) Diaphragma a vi fuperiori mu

fculorum abdominalium furfum pulfum

thoracem coar&tat , uti FABRICIUS

ab AQUAPENDENTE de re/pir. pag.

6o. Hùnc aliquando ftatum induere vi

.di, dum ágit ut in infpirati9ne adfcen

défit TfédTcedit tunc validiori poten

tiæ intercoftalium & levatorum de dia

phr. p. 28. not. 4. & delabitur laxatum

in exfpiratione , quæ princeps caufa eft, •

erroris COLUMBI, A R A N T]I I c.T~

X X X I V. PICCOLHOMINEI pag.

199. & aliorum, qui feptum pro mu- jS\

Ê,*i######ï ⣣*#£###i;jí /.

fimum robur agentium mufculorum ab- Í

dominalium, dum aperto thorace, re

fe&tis intercoftalibus minus habent an

tagoniftarum , & animal diflortum cla

morem molitur , pariter refero ,, de

tra&tiones illas coflarum inferiorum ,

quas adtigi ad DCIX. di&tas GALE

NO, VESALIO L. II. c. 35. p. 348.

RIOLANO p. 85o. VALVERDO p.

94. FABRICIUS alterne cum parte

offea.coftarum cartilagineam moveri di

xit, adeoque hanc in infpiratione de

fcendere p. 42. & p. 58. in modico vc

re motu thoracem non mutari fatetur ,

neque nifi in violenta infpiratione co

ftas detrahi. SVVAMMERDAM1US

pag. 1 8. VVEPFER. US pag. 3o3. VE

RHERYENIUS , COMMENTA

TOR HEISTERI p. 354. GHESEL

DENIUS & aiii , praeftantiflitno AL

BINO eafdem coftas adfirmans defcen

dere , & SENACUS pro re nova

proponit, fibras anteriores fepti coftas,

verfus immobile, ut putat , mediafti

num detrahere p. 183. fed idem fate

.ur hoc in exfpirationé RETT*a*m*a*o

rT&x , IJTTTsTerfpirationi famu

17Eibus effeT Verum repeto, non aliis.— _- w 1 τ ι •

2\

W

3o DE RESPIRATIONE. DCX. DCXI.

viribus id fieri poffe, nifi quæ exfpi

rationem faciunt, & in ultimis fcri

ptis video, ALBINUM de hoc motu

fterni & coftarum, quibus diaphragma

inferitur , omnino dubitare de mufe.

hom. p. 3o8. 3o9. Sternum denique &c

ipfum defcendere VESALIUS dixit l.

c. p. 348. & H. FABRICIUS pag. 59.

79. &c. & SVVAMMERDAM pag.

17. ( cum in exfpiratione obfcurc dicat

adfurgere ) & de parte inferioriALBI

NUS nu. 177. de quo motu eadem mí

hi fententia eft. -

(6)SENACUS modicam omnino fcia

graphiam dedit lacertorum , non veram

iconem Commemr. am. 1729.

(7) Adfirmat idem infpirationem pof

fe a folis intercoftalibus perfici, & ae

rem thoraci illapfum fufficere fepto de

primendo p. 18o. 181. ut SCHELHAM

MERUS: fed idem fàtetur feptum tho

racem deorfum producere 182.

6 I I. Quum igitur in infpiratione non fiant alia , cau

fâ ejus per hæc determinabitur, motum nempe de fcri

ptum coftarum » & diaphragmatis : quare inquirendum

in eas caufas , quæ hos motus faciunt.

*) 61 I. Adeoque infpiratio eft dila

tatio thoracis, quæ fit a mutata fi

gura coftarum , & a depreffione fe

pti- tranfverfi. Si nunc pulmo ma

neret,- quod aliquando fit in afth

mate (2), neque dilataretur, dumi

peCtus, diducitur , nafceretur utique

,in cavo thoracis tale vacuum, quale

^ machinis fuis BOYLEUS faciebat .

Verum, atmofphæra premit in pul

mones vi , quæ æquivalet preífio

ni (3) triginta trium pedum cubi

corum aquæ : ergo pulmo nofter ne

( 1 ) Motum diaphragmatis in rext.)Non

repeto, quæ po[t veteres aliquos, nimis

libere dixit ünus & alter recentiorum ,

v. g. ENTIUS ,, diaphragma non mu

fculum effe, fed diffepiméntum thoracis;

& abdominis oper. pag. 496. tum SEN

GUERDUS ad Exper. IV. qui nom.

vidit, perforato fuo fepto imaginario.

tantum fe thoracem ex bilöculari uni

locularem feciffe . Certum enim eft ,

deftru&o abdomine, deftru&tis reliquis.

mufculis refpirationis, diaphragma cum

intercoftalibus refpirationem perficere ,

non valde mutatam , PECQUET. pag.

3. THRUSTON pag. 43. COMMEN

.£ • 'TATOR. HEISTERI p. 36z. Septo ve

' ro deletorefpirationem deftrui THRU

STON ibid.—Ita nervo phrenico diffe

ι άo refpiratio ita mutatur , ut animal

ceffario aut cedet tantæ potentiae ;

aut cogetur dilatari . In vivo au

tem & fano homine femper dilata

tur, neque unquam vacuum nafci

tur, & pulmo & pe&tus una æqua

biliter diftenditur, abfque ulla fuc

ceffione temporis inter dilatatio

nem prioris & pofterioris. Dum fu

periores coftae elevantur, inferiores

fetrorfum & deorfum premuntur :

& dum fternum introrfum ire ne

quit , thorax dilatatur undique &

in omnes dimenfiones.

anhelofùm , in exfpiratione abdomemr

tumens habeat, gracile in. exfpiratione

LOVVER, Phil. tran/. n. 29. THRU

STON pag. 1 , 1. MAYOVV. &c. !Non,”

ignoro NEUGRANZIUM experimen- `

tûm LOVVERI ad læfionem thoracis

retuliffe c. 5. fed monet van HORNE }

idem fuccedere, fi extra thoracem ner-'

vus fe&us fuerit p. 79. SENACUS eo

dem fa&o experimento coftas, imas ex

trorfum verti vidit I. c. a vi interco-.

ffalium quibus diaphragma paralyticum

nunc minus refiftebat . Ratio experi

menti LOVVERIANI eft , quod in

eo ftatu feptum refolutum cum infpi

rationisi mufculis intercoftalibus adfcen

dat , cum coftis, vero ab abdominis mu

fculis detra&is defcendat, perinde üti v- •>

MURALTUS fieri vidit , ex parT »* £*

v

i

DE RESPIRATIONE. DCXI.3I

\

©

diverfa ratione, cum fternum coftaeque

aeletæ effent, Vadem, amar. p. 267. Por

Eo diaphragma, utifumme m6bile eft ,&

nervo laceffito fàcile agitatur SVVAM

MERDAM The/. 1 3, & nuper in ca

ne vidi, ita eo nervo compreffo refo

Iutum fânguet , & cum fe5t9 refpira

rio, in expérimento BELLINI, quod in

præf. ad ìa. Cerm. TAVVRYI habe

tur, & apud PITCARNIUM in elem.

Med. matô. p. 5 1. & M O N R O UM

{ apud CHESELD, L. III. §. 15.) la

StatôVero nervo reftituitur. Penique eg

1eKöTirritato motum quiefcenti cordi

X ,Horaci redire BREMOND p. 467.

Ut ómnino merito feptum , poftÉ:ILENUM , princeps organum infpira

rionis natüralis dicatur a VIDO VI

Dio p. 2oi. FABRICIQ pag. 4o. 46.

IRIOLANO dag. 2 14. BOYLEQ £xP.

phi/. mtgh. de aere ng. XL. GORTERO

Ἀrffir. p. 327. & plerifque veterum

e recentiorum. .

23 £*£, Tales aliquando fcirrhofos & la

2°?;? pulmones reperimus, & aliq99£ies

„/,άΊάpicidisDIEMERBR9EGKIU§££;perif : p. 3o6.9limque in aftmathicis4IELMONTIUS : neque, tamen ideo

âÄçìüm nafcitur, quod iidem fere abf*

V$g* äiiä exceptióné, pleurae adnati ef

ÊÝëïéìhtTíis ægris infpiratio diffi

Qiiiima, quod aerem refiftentia pulmo

nis Vix admittat, hinc orthopnoeâ , fum

ma nempe conamina omnium mufculorum

infpirationis violentæ. £x £piratig.iifdemfubita , & convulfiva HOADLY p. 74.

3) Enormiter in _ æftimanda hac

3,£. differunt au£tores , ob eam

maxime rationem , quod alii tantam

£aciant columnam prementis aeris.»

* quanta eft pulmonis fuperficies , alii

ríon majorem quam glottidis apertura

«e(\. Ex ifta pofitione JURINUS . aeris

jn pulmonem preffionem non majorem

facit quam fefquidrachmæ, ea veloci

rate miotae, ut intra minutum fecun

gum unciam unam percurrat , pofita

fuperficie pulmonis fere 22ooo. uncia

rum quadratarum , & glottidis oftio

1

aequali quadrato - pollicis maximam

vero vim exfpirationis quatuordecim

drachmarum, motarum velocitate ea

dem ( MOTTE Phil. Tran/. n. 4* 5. )

eamdem nempe vim , quæ colümiiia:1

aquae altæ *-. pollicis, & velocitate

73oo

ea motæ, quam dixi. Hanc æftimatio

nem video HALESIO placere yeger.

/tar. pag. 399. & HOADLYO , fìg.

3o. & mihi veritati propior viáeíüf.

Lenem etiam aeris in vafa pulmonis

preffionem HELVETIUS facit eclair

ciff. p. 13. Contrario modo I. BER

NOULLIUS &c MICHELOTTUS •

pofita ea vi exfpirationis, quae tres un^

cias argenti vivi moveat , inveniunt

vitm exfpirationis æqualem libris 42o

percurrentibus intra unum *mifiiuEum,

fecundum pedes fere 39o, de fepar. flui

dor. p. 181. feqq. quæ vis ad JURIA

NIANAM fe habet uti 1 1 1936oo. ad

1 4• ÉÉÉg;£; $: preffione

[maxima in oltium laryngis feptem un

*£i£FTM,°nod parum” eíí, É. eX

ratione glottidis ad pulmonum totalem

aream , preflionem totalem aeris in

§£;; 5o443. 'ΕΊ$Κenormiter abulofe differt .

BoRELLÜS fancTprefíioi√ $:menfus, vim thoracis, quando infufflan

go centum librarum pondo veficæ con

jun&tum elevamus, æftimavit Jibrarum

32o4o. l. c. P. I. Prop. 89. 9o. 128. fed '

omnino debili principio ufus ,, inter

coftalium vires effe ad manforiorum vi

res, uti pondera. Non tantas nunc li

cet difquirere lites, id tamen certum

eft , pulmonis vim paulo majorem effe ,

quam JURINUS pofuit . CeJeritate

fumma globos argillaceos & flatiles fa

gittas in aviculas expellimus, ut in ea

celeritate paulum infra verum fit JU

RlNUS, pondere non aberrat , pondus

enim drachma majus haud longe quif

quam projiciat. Non ignoro axioma hy

droftaticum , quo KEILIUS & MI

CHELOTTUS nituntur, fed facillime

demonftrat experimentum , in applicatio

ne erratum effe. Aer in thoracem ad

miflus, nihil mutaret , neque concide

rent pulmones, nifi per glottidem im

menfe minus premeret , quam in fùper

ficiem externam premit. Cæterum facile

perfpicitur, eamdem vim effe prementis

atmofphæræ,quæ mediocris expiatig; -

12,

32 DE RESPIRATIONE. DCXII.

612. a Coftae fuperiores decem offeae b arcuatæ , in- i

curvæ; & in c medio longe plus depreffae , quam in af- !

furgentibus d extremis ; e apophyfibus binis cartilagine i

t munitis articulantur. I. in f foffa cartilaginea vertebra

rum unitis corporibus lateraliter retrorfum infculpta ,

aut in primæ vertebræ corpore folo; 2. in g finu car

tilagineo infculpto proceflui tranfverfo vertebrarum ;

junguntur coftae feptem fupremæ fterno , interpofito b

fegmento arcuato cartilagineo, elaftico valde , ad i an

gulum in cofta prima acutum furfum; in fecunda fere

pcctum , in cæteris quinque obtufum , cum fterno » ita

ut angulus , hic faétus a cartilagine coftarum cum fter

no furfum , fit eo obtufior , quo inferior cofta; five id

fegmentum dein adfcendens fterni ingreditur k lateralia

cava ita , ut quo fgpgrigg. cofta » eo l angulus hujus

infertionis ex concüTfü fuperioris partis fterni minor ,

fit. 3. coftae vero fexta, feptima , o&ava , arcus fuos* *>

cartilagineos jungunt, tam in annuentibus aut coeunti- %. G, •bus-extremitatibüs Tfüis-fterni infima petentibus, fed & , Ay

coalefcunt inter fe fufis in nexus mutuos proceffibus S* \\,

cartilagineis latis m. Coftae duæ inferiores m , aliquando ,

tres inferiores una tantum poftica apophyfi præditæ ar

ticulantur modo uni finui in ipfo corpore unius fuæ

vertebræ , fuifque cartilaginibus fere tantum tendine

fcentibus non attingunt fternum, fed diaphragmati, &

> cartilaginibus proximarum coftarum, infertæ evanefcunt ; 4°

videntur adeo dirigendis , æquabiliter fuftinendis , re

f trorfum deorfum agendis , motibus fepti tranfverfi fa- .3

! mulari. .

i a /efal. I. Cap. xix. F. I. ab I. ad Io. b Id. Ibid. F'.

3. £. £. c Id. Ib. F. I. 2. 3. 4. d Id. Ib. F. 3. a-^ 'C.

oy

w

Id. £. £. 4. L. M. f Id. Ib. F. 3. d. Euflacb. T. 44. ]

g Id. 14. F. 3. b. Eujlacb. T. 44. h Id. Ib. F. 3. BE. Eu- ' 1

ffacb. T, 43. i Id. Ib. ClAE. k Id. Ib. F. 7. puxyz,a, 1 Id. |

, Ib. F. I. tota anterius. m Euftacb. T. 35. 43. n Id. T.

* 44. 45.

6 11•

DE RESPIRATIONE. DCXII. 33

&12. Re&um ) Coftae primae car

rilago non poteft coftam fuam tru

-- deré, nifi ád fuperiora. Coftae fe

4*-cundæ cartilago, quae angulum cum.

ferno re&tum facit, concedit mq

tum furfum & deorfum, fed exi

guum. Tertia unice deorfum , fed

eadem mobilior, quarta adhuc mo

bilior eft deorfum, & nona mobi

lifTTma. T - - -

\ superiore , ) Oóto vel nóvem co

Rae, `nam aliqua varietas locumha

bet , habent `articulationem tripli

<em, unam ad fternum , alteram

ad apophyfes vertebrarum , tertia

pun&urh fixum eß proprium, fuper

... quod, tamquam centrum, movean

' fur, nempe extremas apophyfes cu

jufque coftae. Ea ad fiffuram dear

iticulatur, infculptam duobus corpo

ribus vertebrarum vicinarum, vera

-fjj guae motum concedit

§íáéíüìïëïãïí . In fecunda ve

(1) Fabricam coftarum hoc loco di

cam, motum ad DCXIII. Omnes in

univerfum parallelis intervallis decur

runt, & in arcum flexæ ad anteriora

pergünt, fibi in occurfum eundo , &

unione fua inter fe cum fterno crate

rem efficiunt, dolii utcumque fimilem ,

xnedio latìfììmum, & fuperne & infer

ne ar&tiorem, ALBIN. de off. p. 141.

fed ibi laxum & diffolutum, VESAL.

{cel. CHESELDEN. T.TXIX. XX.

EUSTACH. T. XLIII. Hic medius

arcus in omnibus debilior eft , tenuior

& planior , tenui lamella gffea, pluri

maque fabrica fpongiofa fà&us : Pars

veró, commiffa vertebris , craffior eft

38c durior VVEITBRECHT a8. Pe

zrop. V. p. 240, VESAL. p. 9o. Sem

per eo latior & brevior, quò quæque

cofta inferior eft VVEITBRECHTib.

& T. IX. f. 1. 2. CHESELDEN com

parando T. XIV, cum XV. Omnibus

margo fuperior obtufus, excepta prima

VVINSLOVV, nu. 644. PALFYN vam.

4em beenderm. p. 344. VESAL. p. 9o.

VVEITBRECHTp. 239. Inferior már

£O , fed maxime in medio, acutus eft ,

in quibufdam a fexta maxime ad no

2l'ym/, }^

ro cofta articulatio cum laterali pro.

ceffu vertebræ dorf mobilitatemfur

fum permittit & deorfum. Verum

coftarum cartilagineum fegmentum

cohaeret cum fterno eo modo, qui

fymphyfis non eft, fed vere fpecies

vvyy ov8povtos cum mobilitate . In_

feriores autem coftae corpori verte.

bræ fuæ unice nituntur, neque ul

las ad fternum emittunt cártilagi

nes ; fed uniunt fuas cartilagifies

proxime fuperiorum coftarum £arti

Jaginibus adeoque longe mobiliores

funt fuperioribus. Imæ denique una

vel duæ nullam furfum cärtiIagi

nem mittunt, fed cum fepto trafi{-

verfo concrefcunt, cui fufit pro re

mis, id ipfum feptum retinentibus,

ut 1. in cavitatem fornicetur, quan

tum fieri poteft maximam. 2, ne

complicetur , dum adfcendit , aut ,

defcefidit in fefpiratione,• ••--•-•--.

nam ufque in aciem quafi proceffuma

defcendentem educiturVVINSLOVV. '

n, 65o, neque tamen hanc marginis di

verfitatem perpetuam reperio. INume

rus conftanti imqüe dud3ECIT,

###**#j.„$. exempla

GALEN. admim. amat. L. viii. c. I.

COLUMBUS pag. 263. SYLVIUS de

eff. c. 8. RIOLANUS de off. pag. 499.

VVINSLOVV. num. 638. MORGA-,

GN. Adv. p. 68. DIEMERBROECK

p.547. D.de MARCHETT. pag.64. Alias

adeft duodecima, fed juflo minor DIE

MERBR. I. c. Frequentior tredecim

coftarum, varietas uti pridem GALE

NUS loc. c. VESAL p. 86. ed. 1543.

FALLOPIUS ob/. RTI O L A NU S .

CHESELDENIUS ofieogr. c. III. qua

les etiam fàbricas habentTCOLUMBUS

p. 263. c. BAUHINUS, pag. 19 1. D.

de MARCHETT. p. 64. KAAVVIUS,

MAEDER, de part. re/pir. in/erv. nu.

16. EDIMB. . Soc. V. p. 337. & ego

etiam coram habeo.

Inter has coftas äut novem;TATE*e-'* *

cem , {uperiores FABRIC. 1. c. p. 38.

VESAL. pag. 91. haud longe a verte.

brarum finu tuberculum extrorfum exi

E- gunt

-

-

-.

34DE RESPIRATIONE. DCXII.

-

\

\

•^•\.

gunt VESAL. L. I. cap. 19. f. 4. M.çHESELDEN T. XIV. X V. B. B.

modice convexa fuperficie , quod fuo

quodque tranfverfis dorfi proceffibus

committitur , leviffimo genere arthro

diæ VVINSLOVV. num. 64 1. Obfer

vavit VESALIUS , tum BELLINUS

Lemm, 9. & VVINSLOVVUS com,

1738. p. 124. fuperiorum coflarum ar

ticulationes efle ad partem horum pro

ceffuum inferiorem, inferiorum ad fu

periorem, mediarum ad medias , unde

imobilitas fuperiorum furfum major ,

deorfum vix ulla , & contrario modo

in imis. Tota ea longitudine, quæ in

ter vertebras eft & inter proce{fum

tranfverfum , anteriores & parallelæ

innituntur procefui tranfverfo, ut ea

parte vix mobiles fint ALBIN. Tab.

off. II. EUST. T. XLIV. &c. Imae,

quae hoc tuberculo deltituuntur, tranf

verfis proceffibus non committuntur .

/ Omnes autem cum vertebris dorfi

committuntur, ad corpofATTEFaTIFeF,

V. -

}

FTTSTTSTcapitulis, duobus planis

cartilagineis terminatis VVINSLOVV.

n. 64o. ALBIN. p. 141. VESAL I. c.

f. 3. 1. CHESELD. T. XV. f. 1. ex

cepta fuprema, cui unicum rotundum

' caput e[t , ALBIN. p. 142. & duabus

ultimis, in eo fere fimilibus LIEU

TAUD. pag. 75. Sinus ifti ad angulum

pariter inclinati, plerique duabus ver

) tebris infculpti fuht , VESAL. I. c. f.

' 3. CHESELDEN T. XXI. f. 1. &c.

Prima tamen cofta unice in parte fu

periori primæ vertebræ fundatur CHE

SELDEN T. X. f. 2. D. T. XXI. un

decima & duodecima in parte fuperio

ri fuarum vertebrarum , ut pars infe

rior fuperioris vix quidquam conferat ,

VVEITBRECHT 1. c. p. 238. VE

SAL. p. 9 1. CHESELDEN I. c. &c

T. XXI. f. I. Decima tertia vifa eft

cum prima lumborum ccarticulata fuif

fe CHESELDEN T. 1. c. & prima

cum vertebra infima colli I. SYLVIUS

1. c: aut in ea , & prima dorfi CHE

SELDEN T. XIX.

Omnes etiam collæ anterius cartila

gifieas RaEETÉÉÉÉÉÉe§|3£3 offi qua

fi mucrone fuo in(ertas VVINSLOVV.

num. 65c. C H E S E L D E N T. XV.

quas BRUNS Com, lir. Nor, 1738,hebd, 4,

cum offe vere articulari dixit, utì inavibus, corre&tus a TREVVIO 1. c.

, p. 78. . des os

frai* n. 337. VESAL. p. 9o. ALB. ic.

off. 1. deorfum eundo longiores fiunt

VVINSLOVV num. 648. TCHESEL

DEN T. XV. EUSTACH. T.XXXIV.

&c. & propiores, & fterno commit

ur , angulari fine ÉÉÉÉÉ É

$# $:&## InTeves foveas, quarum

primum par fterni parti primæ o&lan

gulae , reliquæ inferuntur unioni dua

rum portionum flerni , quibus in fetu,

olim conftabat, VESAL. loc. cit. f. I.

ALB. ib. CHESELDEN T. XV. &c

T. XIX. EUST. T. XLIII.

Aebd. 13. Sed eæ in feptem fuperiori

bus coftis 5FETOTESTiTorasTit; ÉìA

-

######,*$; 2\flèTTTTTTGT adtingüfiENTEô appendice$

cartilagineas molliores, caudatás, acu

tigres , quam yerae LIEUTAUD p.

76. in primis duabus longas , edunt , ,

eafque prima. ver ltimæ , infe---

fio£_qua£9ue fi;eriori x: TTT3fîit, &c ;

mulfa cellulofa fabrica duriori VVEIT.

BRECHT /ymae/m. f. 49. e. e. conglu

tinat, VVINSLOVV. n. 652. ALBIN.

loc. c. VESAL. f. 1. CHESELDEN

T. XIX. ut in marginem eminentem

coeant , qui ab anterioribus retrorfum

defcendit & refugiendo ad latera an

gulum inanem cum focio margine in

tercipit, cujus apex in fterno eft AL

BIN. T. I, CHESELDEN I. c, Cofta

um undecima #££? ad hunC.

marginem non pertunent, & apice car

tilagineo TTeTTcarnes natant VVINS.

LOVV n. 657. ESELDEN T. XIX.

XXXVI. EUSTACH. T. XLIV. XLV.

Praeterea a qinta ,

Tab. off. 1. & CHESELDEN T. XVI.

XVII. XXXIV. aut fexta & fequen

tibus ut MONROO pag. 243. CHE

SELDEN T. XIX. XXXV. VESA

LIUS, p. 9o. EUST. T. XLIII. ALBIN.

de off. p. 145. verarum ad o&avam &c

nonam frequenter proeeffus quidam car

tilaginei a fuperiori appendice ad inferio

rem defc£ndunt VVINSLOVV. nu.

649. Id adeo fere perpetuum eft , ut

a BOYLIO non debuerit pro fingulari

obfervatione haberi de ex;er. qu« non

/ucccd, etfi VESÂ LIUS ih abiis;-lulln

ut ALBINUS in „

DE RESPIRATIONE. DCXII.35

lum exemplum habeat. Aliquando et

iam coftae bifida cartilagine fterno im

plantantur BARTHOLIN. Amat. p.

739. MORGAGN. loc. c. CHESEL

j5EN offaogr. c. III. & T. XVII. f. 2.

CARP. Jfag. anat. p. 27. b. duafque

coflas coalitas viderunt COLUMBUS

pag. 263. MONROO of de bones m.

239. omnes autem coalitas PROTO

PHANES lu&tator habuit apud PAU

sANIAM L. 1. pag. 63. quod videtur

explicari debere ex cartilaginum con

iufigentium degeneratione in offeam na

luIram .

Sed inferiores porro coftae , unde

cim, facies fuas planas exterius habent

fere ad perpendiculum pofitas, nifi quod

mediae coftae paulum inferiori margine

antrorfum emineant SENNAC. Mem.

de l'Acad. 1724. p. 239. VVINSLO

VVUS id n. 646. de omnibus adfirmat,

quod non reperio. Facies pleuræ ob

verfà pofterius furfum , anterius deor

fum réfpicit LIEUTAUD p. 72. O

mnibus pofterius ad vertebras major

cavitas eft , quæ pulmones recipit

VVINSLOVV. n. 643. ALBINUS de

07. p. 14o. VESAL. f. 3. CHESEL

DEN I. c. ad anteriora majoris quafi

curvæ arcus funt minus patulae & re

&tis propiores VESAL. ibid. Suprema

cofta faciem latam pene totam hori

2Qnta!em habet , MONROO p. 243.

CHESELDEN T. XUX. XXXIV. tó.

ta craffior , & breviffima VESAL. £,

1. CHES. T. XIV. & duriorem car

tilaginem educit ALBIN. pag. 146. quæ

in adultis fæpe offefcit MONROO ioc.

cit. VESAL. p. 9o. cum reliquarum

tantum centrum offeum fiat, incrufta

tum cartilagine VESAL. de rad. Chim.

BRUNS loc. cit. VVINSLOVV. det

g: frais n. 337. &c. Eadem prima cum

�ern3T dilatáta ALBIN. p. 145. vera

, &bnfuit fymphyfi VVINSí.ovW. num.*

* 648. BELLIN. Lemm. 9. &c. Haec ea

* dem ad infertionem cum flernodefcendit

', ALBI N. p. 147. CHESELDEN T.

XIX. cum vertebris fere angulum re

£tum intercipit EUSTACH. T.XLiv.

Sgcunda & poflerius fere tranfverfa

eft , & anterius EUST. T. x L IV.

XLIII. A L B I N pag. 147. inferiores

magis magifque arcu medio defcendunt

VESAL. p. 9. f. 1. z. ALBIN. pag.

147. eademque magis & magis & ad

vertebras HAVERIS p. 237. VESAL.

( f. 2. & in fceleto poftico) ALBIN.

CHESELDEN. T. XX. & ad fter

num adfcendunt , VESAL. f. 1. AL

BIN. pag. 147. CHES. T. XVI. XIX.

ita tamen ut vertebralis extremitas al

tior fit, ibique minus adfcendant , ad

fternum vero evidentius, ibidem humi

liores . -

* Sic porro perguat fatis fimiles, ma- ,

jorefque- fiunt eundo-, &-magis- utrin- \

que adfcendunt , ut demum appendicis : -~ *• • • • •*•**.\J

- •***•*•-X

cum parte offea notabilem angulum in- .'

tercipiant VVINSLOVV. n. 649. VE- \

SAL. f. 3. ALBIN. T. I. & p. 147. .

CHESELDEN. T. XIX. Sed a fepti- ,

ptima finis eft crefcendi ALBIN. de

offib. p. 139. & o&ava quidem vix bre

vior óffe eft , ut alia fit obfervatio Cl. .

VVEITBR ECHTI, qui quintam fex

tæ æqualem facit , maximas utrafque

1. c. p. 24o. Inde celeriter decrefcunt ,

dire&ione caeterum eadem partis of

feae, appendicibus cartilagineis duarum

priorum pariter cum offe angulum ob

tufum facientibus VESAL. f. 1. HA

VERS p. 289. qui male de omnibus

idem adferuit, cum tres infimæ carti

lagines fere duétum partis offeae fe

quantur,-ut totæ eæ coftae minus cur

væ fínt ,-duodecima-* vero-pene-re&ka,

CHESELD. T. XV. XIX. XXXVI.

EUST. T. XLIV. ALBIN. p. 148.

Sternum a coftis vix feparari poteft ,

an£EffuSTcomplementum thoracis, & COE

TTTTREITETITUIT. HUETITTEE t

fum fuprema latitudo major , & firmi- \.

tas, eademque pars pofterior eft , VE

SAL. fcel. ic. later. CHESELDEN.

T. XXXVI. deorfum eundo ad ante

riora oblique inclinatur , paulum ca

vum , & modice antrorfum gibbum ,

& licet infra medium paulum latefcat

VESAL. f. 1. & fcel. tot. ALBIN.

l. c. CHESELDEN. T. XIX. &c. fi

ne tamen eft anguftiffimo. Partes fter

ni maxima fuperior , fere o{tangula ,

VESAL. f. 6. ALBIN. l. c. CHE

SELDEN. T. XVI. XIX. EUST. '1'.

XLIII. a fecunda evidenter diftingui

tur femioßea quadam & obfequiofà

fubftantia ALBIN. T. I. quæ perp3

E z t llO

3% DE RESPIRATIONE. DCXII.

V{4£&&• »•-•*-^- |

c-*f. •

tuo in adultioribus induratur_ LIEU

TAUD.p.77.& oflefcit UNGEBAUER.

epif?. offeol. Deinde pars fequitur lon

giffima , tranfverfis veftigiis diftin£ta

ortionum, ex quibus in fetu confta

at VESAL. f. '6. in fceleto, CHE

SELDEN. T. XIX. EUST. T. XL

III. Ima, quae inter coftarum margi

nes defcendit, brevis & exigua , ple

rumque linguata , fiquidem diverfa eft.

Ab éa porfo appendix, quam enfifor

Inea de[cendit , æpe in oI1eam na

turam abit, cumque flerno coalefcit.

Lingulatam habet VESAL. l. c. AL

BIN. I. c. CHESELDEN. T. XVII.

f. 1. EUSTACHIUS T. XLIV. mu

* cronatam IDEM T. XLVII. f. 19.

incifam DIEMERBROECK. p. 549.

bifidam SELECT. FRANCOF. 1. p. 1.

' CHESELDEN. T. XVI. XIX. per

foratam CHESELDEN. T. XVI. f.

1. EUST. T. XLVII. f. zo. Alias non

cartilago, fed ipfum fternum medium

perforátum eft. Hujufmodi (ternum in

VESALIANO, fceleto Bafileae habetur ,& SYLVIUS habet de off. p. 28. & in

examine EUSTACHIUS, & ego co

ram video.

(2) Ligamentorum confideratio ma

ximi momenti e(t. Coftarum cum cor

oribus vertebraru OrIt comml111O

t ligaTTeTTürnTvalensTadiatum ,

ex corpore cujufque vertebræVVEIT

. BRECHT /yndesmol. f. 47. 1. 1. in

coftam proximam euns ALBIN. p. 143.

VVINSLOVV. pr. dos o, fraiv. n. 339.

JHoc in cofta fuprema & duabus imis

unicum eft , reliquae duo habent, ab

utraque nempe vertebra,cum qua com

mittuntur VVEITBRECHT 1. c. Ab

.his vix diverfa funt quæ Cl. ALBI

“NUS defcribit 1. c. inferta cartihagi

nibus intervertebralibus conf. VVEIT·

BRECHT. p. 1 1 3. Proceffusvero tranf

verfus, cum rotundo tuberculo coflae

fuae paulo exterius, quam articulatio

ALBIN. p. 144. ligamento conne&itur

VVEITBRECHT. p. 1 14. f. 46. 48.

1. r. 1. qui rranfver/alia externa vo

cat. Conf. VVINSLOVV. l. c. n. 34o.

Eadem fupernis coflis breviora, infe

rioribus continuo longiora data funt.

Deinde coßa quælibet , ex ipfa cum

corpore vertebrae articulatione, furfum

emittit ligamentum magnum , fparfum,

adfcendens ad proximam collám , an

trorfum furfumque . Huic ligamento

pofterius, inne&itur ligamentum , ali

quot linearum ab articulatione diftan

tia ortum, prævalidum , expanfum in

modum trianguli , &c infertum procef

fui tranfverfo, qui eidem coflae refpon

det : VVEITBRECHTUS rram/verfa

ria interna vocat , p. 1 1 5. f. 47. 48. 2.

2. 2. VVINSLOVVUS de noflro prio

ri loqui, & coflis tribuere videtur n.

339. Alia ligamenta minora , paulum

fupra ligamenta tranfverfàlia externa

orta, in proxime fuperiorem proceffum

articulatorium vertebrae adfcendunt

VVEITBRECHT p. 1 16. f. 48. c.

Aliquas praeterea coflas, fere ex me

diis, tubercula fua ligamentis perpen

dicularibus addit conjungere f. 46. c.

C• C• C•

(3) Ad fternum coßæ articulantur

capitulis convexis, in duo plana divifis,

not. 1. paulum mobilibus, quae validé

fterno conne&untur fibris, a cartilaginis

coftae perichondrio ortis , & radiätim

in fternum difperfis VVINSLOVV. n.

34o. RUYSCH. cap. mw/, rarior. p.

178. f. 9. VVEITBRECHT. p. 1 18.

f. 49. 1. 1. BRUNS I. c. excepta pri

ma, cui breviffimus nexus eft , fibris

fimplicibus & ægre cedentibus. Dein

de anterius video a cartilagine quintæ

coflae , ad fextam & feptimam ligamen

tam valens iviffe, & aliud a fexta vel

feptima , nam ibi confluunt , ad car

tilaginem enfiformem deorfum conver

gendo veniffe.

(4) Quia faepe de coftis ultimis di

cendi locìs eft (conf. DCIX. DCXIII.)

de earum firmitate aliqua minutius ri--

mati vifum eft. Nempe altim

: procefTibus tamen tranfverfis vi

cinis utique conjunguntur VV E I T

BRECHT. pag. 1 1 3. contra VESA

LIUM L. II. c. 37. & VVINSLO

VVUM l. c. n. 34 s. 34z. Deinde coe

fla duodecima ex ora fua inferiori fer

tota forti expanfione ligamentofa ad pro

ceffam tranfverfàrium vertebræ humìbo.

rum primae revincitur, LIEUTAUD

pag. 73, VVEITBRECHT, p, 117. f. $;e, e*

DE RESPIRATIONE. DCXII. DCXIII. 37

e. e. quam tranfverfus mufculus tegit

conf. VVINSLOVV. num. 342. & icon

mea diaphr. 1. C. Ab eo ligamento pars

aliqua fepti tranfverfi oritur. Mobiliffi

mas ergo effe coftas imas minime du

bium eft , & poffe a Longiffimo , Sa

crolumbali , Quadrato lumborum , &

utcumque a Serrato pofteriori inferiori

deprimi, & cum ipfis diaphragma deor

fum duci. De eo quaeritur , an a dia

phragmate deprimantur . Hoc video ,

adfcendere ex apice cg(tæ duodeciruæ,

neque id perpetuo, & ab oflea parte

coflae undecimæ latius , carneum ab

utraque oriri, indeque fibris fuis rubris

ad tendineas alas imas properare lcom

nov. diaphr. Has ergo alas deprimit ,

coftas movere non potef*, neque ceftis

firmitatem praebet , fed ab ipfis firmio

ribus oritur, d::m ab oppofitis potentiis

mufcularibus in æquilibrio retinentur,

quod princeps officium intercoftalium

eft , ut pun&um nempe fixum fepto

praeftent VVINSLOVV.Mem, de l'amm,

1738,

6 I 3. Mufculi intercoftales a gxterni orti ex inferiori

margine coftae fuperioris oblique defcendunt antrorfum ,

& inferuntur margini fuperiori coftae infra fequentis ,

toto ambitu offeo tantum inter omnes coftas veras ,

nothafque ; b interni autem ex margine inferiori coftae

fuperioris orti ad diftantiam a lateribus fpinæ thoracis,

oblique defcendentes retrorfum , priores fecant , infe

funtur margini fuperiori coftae infra fequentis, toto am

bitu offeo , & carfilagineo toto ufque ád fternum.

a /efal. I I. T. 8. DD. Euffacb. T. 24. 33. 39. 4o. c Id.

Jb. EE. Euffacb. T. 19. 33. 38. -

613; Motus coftarum, quem in

tercoftales, & mufculi intùs flerno

incumbentes (1), intercoftalium ana

£ogi perficiunt , non valde diffici

les funt explicatu.

Externi ) Neceffarium fuit feriem

duplicem (3) fieri horum mufculo

£um , qui coftis interponuntur . Si

folos internos natura' fecißet , po

tuiffent coftas ad invicem adduce.

re , verum iidem coftas trahendo

extrorfum flexifIent, & figuram tho

racis corrupiffent . Si externi foli

adeffent, iidem trahendo coftas fie.

xiffent introrfum (4) & denuo de

rueretur thoracis figura. Nunc ,

$um duae feries fa&ae fint, co(læ adfe !n vicem adducuntur, confervato

totius coftae ad totam cujufque vi

cinam coftam paral!e!ifmo, ut nul

lo modo fle&tantur, neque pulmo

nes laedant . -

Verum 2. fi coftae aequabi!iter ad

fe invicem adducerentur omnes, de

nuo thorax non poffet di!atari. Er

go prima cofta, in dimidiam elli

pfin flexa, breviffima cartilagine ad

fternum ita firmiter articulata elt,

ut ægre furfum , fed nullo modo

deorfum duci poffit. Secunda pau

lum hac primâ mobilior eft , &c

tertia fecufida flexior , firmior ea

dem quarta , # fgptima denique

mobiliffima furfum & deorfum fa

cillime duci poteft. Quando nunc

intercoftales mufculi agunt, & co

ffas ad fe invicem adducunt, tunc

prima quidem immobilis refiitit ,{ecun

4exiliār

38 DE RESPIRATIONE. DCXIII.

•

fecunda adfcendit ad primam , ter

tia ad fecundam , fic inferior quae

que ad fuperiorem, & totus thorax

dilatatur ; neque figura ejus muta

tur , five adfcendant coftae, five de

( 1 ) Cum plurima fit de horum mu

fculorum aétione controverfia , minu

tius in eos inquirere neceffe videtur.

Iextermi intercoftales, five fuperficiales,

pofterius oriuntur prope curvaturam

coftarum, ex tuberculo, & a ligamen

tis proceffuum tranfverforum externis

DCXII. not. 3. VVINSLOVV. Tr. des

mu/cles. §. 688. hinc oblique extrorfum

defcendünt, fibris partim mufcuIofis ,

& partim tendineis , obliquius quam

interni , & inferuntur margini coftae

fequentis, & paulo ultra, ut internis

longiores fint & validiores, FABRIC.

ab AQUAP. 1. c. p. 71. Atque adeo to

to cirçulo fa&o, ultimo exterius, quam

initium cartilaginum coftarum , finiun

tur , neque partis offeae longitudinem

adæquant EUSTACH. T. XXXIII.

VESAL. T. III. VI. CASSER. L.{IV..

T. XVIII. XIX. FALLOP. ob/. p. 97.

HOADLY T. II. f. 1. ALBIN. T. IV.

III. continuati latae aponeurof , quæ

reliquam partem intervalli coftarum re

plet ,. VVINSLOVV. n. 689. ALBI

NUS p. 399. SENAC. I. c. p. 246.

Ex his intervallis, ubi unicus 6rdo in

tercoftalium eft , accidit, ut VESA

LIUS poft GALENUM de admim. anar.

L. VIII. c. 3. po[t eos vero VALVER

DUS p. 92. &c. FABRICIUS p. 96. &

alii » ibi internos dire&tionem mutare

crediderint fibique fieri contrarios.

Eum errorem FALLOPIUS refutavit

p. 97. & LAURENTIUS L. V. c. 7.

• 7.

(2) Intermi five profundi, intercofa

Ies , debiliores in univerfum & magis

tendinei Cl. LUDVVIG. quaß. med.

nu.3. prope vertebras exiguum fpatium

nudum rélinquumres-intra curvaturam,

in quo foli externi adparent FALLOP.

p. 67. VVINSLOVV. SENAC. p. 246.

&£: quod paulo majus pingit ALBI

NUS T. ViII. quod video I Incipiunt

interni a coftae inferioris margine fupe

riori , & ad coftam faperioreí adfcën

fcendant , quia omnes coftae paral

lelæ manferunt . Sternum initerim

introrfum premi nequit , id enim

articulatio cum fegmentis cartilagi

neis coftarum non finit fieri (6).

dunt extrorfum , imd pariter margini

inferti , præter aliquot infraco/?ales. Hi

in pe&oris ima parte , infra fextam

coflam non proximae, fed fuperiori co

flae inferuntur EUSTACH. T. XXX

VIII. COVVPER p. 54. T. 33. f. 1 i.

VVINSLOVV. n. 695. 696. ALBINUS

hi/?. mufc. p. 4o1. HOADLY T. III.

f. 1. Aliquando etiam in fuperioribus

intervallis aliqui reperiuntur. A quar

ta cofta ad fextam VVALTHER. amat.

mufc. temu. p. 17. Decem omnino facit

DOUGLASS. p. 65. & novem VE

RHEYENIUS, novi nominis au&tor T.

XXXV. f. 3. cum omnino praeflet cum

internis relinquere L l E U T A U D p.

549. Hi ergo interni ambeunt thoracem

univerfum , & ad cartilagineam cofta

rum partem nudi adparent, ibi a car

tilagine ad cartilaginem adfcendunt ,

magis ad perpendiculum , quam externi

ALBIN. T. II. mu/e. & proxime fter

num finem fáciunt, ut in fumma & fe

cunda ALB. T. III. cofta ab ipfo fter

no, in reliquis ab ipfo fine fternali car

tilaginis oriántur, a fterno inferius va

fis à Mammaria ortis difcreti . Conf.

vID. VID. T. 48. f. 8. T. 49. f. 1o.

V VEITBRECHT. T. XIV. f. 49. d.

HOADLY. T. III. f. 2. Iidem fpatia

intercartilaginea imi thoracis anterius

perinde repent , etiam infulas illas ,

«juae inter confHuentes cartilagines in~

tercipiuntur EUST. T. XXXIII.ALB

t. iii. Externi vero ab iis fpatiis ab

effe folent, ut ad alias omnino gbfer

vationes iLL. HAMBERGERUS in

ternos aliquando abeffe cenfeat , aut

aliis mufculis fubpletos, externos vero

abeffe non moneat 1. c. p. 16. Imi duo

perexigui funt , & aliquando, defunt

ALB. p. 4or. & primum vidi defuiffe. .

Internos vero & externos intercoftales

non differre , & unicum componere

continuum mufculorum SCHELHAM

MERo & GOUEY ab HEISTERO

citatis nemo haétenus credidit.

( 3 )

DE RESPIRATIONE, DCXIII.39

(3) verior fententia debetur ,. nifi

faliör, MAYOVV I o , gui primus

Autrofjue intercoftalium ordines coftas

elevare dixit pag. 243. quem COLLINS

p. 825. BoRELLUS Prop. LXXX

îv. étfi non optima ratione ufus &c

BELLINUS Lem. 3. &_DIONIS p.

465. & SCHELHAMMER. Diff. cir.

& VERHEYENIUS L. II. p. 17o.

& BOHNIUS p. 79. & BERGERUS

p. 17. & inter recentiores VVINSLO

VVUS Mem, de l'Acad. des /e. 2738. .

8c SENACUS Mem. de l'Acad, 1724.

p. 247. & ALBINUS Hiß. mufc. hom.

pag. 4o2. & CHESELDENIUS amat.

p.Τio3. & LIEUTAUD. pag. 549. &ÌLUDVVIGIUS in propria qu*/?. nu.

3. & GUNZIUS de re/pir. pag. 1. præ

ter PRÆCEPTOREM fecuti funt.

Nam GALENUS externis elevatio

nem quidem coftarum tribuerat, ma

xime fuperiorum , de cauf. re/?. &c.

internis autem depreffionem , maxime

coftarum inferiorum de cauf. re/?. effe

que organa violentæ exfpirationis. Hæc

fententia, uti pleræque GALENICAE,

a pofteritate omni recepta eft ,. ut com

müni confenfu,, externi pro diaphrag

matis fociis,, interni pro exfpirationis

organis haberentur . CARPUS , J/ag.

pag. 27. POSTHIUS in COL. p. 51 1 .

de intercartilagineis , LAURENTIUS

L. V. SPIGELIUS p. 1o4. VVILLIS

P. II. p. 12. 1 3. STENONIS de Mu/c.

&• gland. p. 1 o. CHARLETON. pag.

1 61. LINDEN phyfiol. FABRICIUS ab

' Aquap. p. 46. 7o SVVAMMERDAM

1. c. c. 2. pag. 18. hanc fententiam fe

cuti funt. Inter nuperiores aliqui etiam

ornatius eamdem GALENI opinionem

tradiderunt. FR. BAYLE , quantum

video ex SYLVANI R E G I S courf,

de Phyfiol. L. VIII. P. I. ch. VIl. ra

tionem addidit., internos nempe pro

pius hypomochlion in inferiori cofta in

figi , adeoque eam partem firmiorem

effe , ut fuperiorem eo fequi neceffe fit.

1. VV. PAULI BAYLIUM fequitur

jn van HORNE p. 99. ILL. HAM

BERGERUS eamdem fententiam pe

culiari inftrumento nu. XXIV. confir

mavit,, externofque adeo coftas& fter

num elevare , & thoracem dilatare ,

internos utrumque deprimere , illos

-

brantur É: 8.

e

adeo infpirationis, hos exfpirationisor.

gana effe conclufit, num. XXI. ita íit

praeterea demonftret vir acutiffimiTini.

geniiy internos. etiam fternum deprime

re , & intervallum totum coftarúm mi

nuere , externos vero contraria facere,

p. XXXIII.. &c. CI. HOADLY p.

6; 7. 9. eamdem. opinionem fequitur',idemque fufpendi putat refpirationem ,

quando vires utriufque ordinis æquili^

Aliæ fententiæ etiam magis a no

ftra diftant : ita VESALIUS utrofque

ait fìmulari exfpirationi I. c. p.Τ336.

FALLOPIUS utrofque tantum aliismu

fculis, obfequi ob/erv. Anap. p. 96. &c

ut folet, VIDUS p. 199. Fefe éadem

ratione CI. BEHRENS omnes inter

c9ftales eumdem motum perficere, &

alios una coftas omnes elevare , álios

jun&tim cunétas deprimere dixit AEt.

URAT. 1723. M. Jam. Sed ARAN

TIUS Ob/erv. p. 99. & NEUCRAN

ZIUS omnino nihil in coftis mutari vo

lunt, mufculofque parietis loco effe ,

cum nullus in ipfis motus fenfibilis fit

loc. cit.

Hos quidem omitto, nimisevidenter

aberrantes. PRÆCEPTORIS validif

ma funt argumenta, quæ breviter et- .

iam VVINSLOVVUSpropofuit. Nem

pe ILL. HAMBERGERUS animum.

non advertit ad coftarum diverfas fir

mitudines, olim a MAYOVVIO re

&te confideratas p. 243. & a SENACO

l. c. Sed abunde certum eft, co(lam

primam tum ob infertos fortiores fca

lenos, quibus nullus depreflior æqualis

oppofitus eft , tum ob {ymphyfin & an

gulum cum fterno , furfum obtufum,

tum ob ligamenta breviora D C XI I.

tum ob planum fere horizontale , om

nino de{cendere non poffe VV I NS

LOVV. Mem. de l ann. 1738. p. 1 26.

contra BELLINI o&tavum Lemmas. Vi

de etiam GUNZIUM I. c. Ita neque

fecunda defcendit, quæ & ipfa a fca

lenis firmata, &: cum fterno vertebrif

que angulos re&tos faciens, firmior eft ,

inferiores vero perpetuo magis & inte

rius &c poflerius adfcendunt, & cartila

gines habent longiores, & mufculos le

vatores pauciores , & ligamenta ad ver

tebras longiora; fpuriae denique nullam

2 Im

Ac-DE RESPIRATIONE. DCXIII.

anterfus firmitatem, & quæ inter fpu

rias infimæ funt, ne quidem duplices

cum vertebris articulos , aut refiften

tem procefìum tranfverfum, aut fixum

apicem habent, ut omnino infima pro

hypomochlio mufculorum intercofta

lium haberi nequeat . Hinc conficio ,

aumquam pun&tùm fixum ullius mufçuli interco(ialis in cofta inferiori effe ,

etiamfi in ea is mufculus propior fit hy

pomochlio vertebrali , cum ea diverfi

tas minime tanti fit , quanti coftarum

{uperiorum excedens firmitas.

. ?. Adverfarii non refpexerunt ad an

teriores terminos coftarum. Cum enim

flernum coftis procul dubio firmius fit ,

& de ejus motu merito dubitetur, not.

6. apparet, mufculos interofleos exte

riores anterius in inferiori cofta pro

iores effe hypomochlio, remotiores in

É, adeoque ibi exteriores ex ea

lege fore depreffores, ex qua . poflerius

elevatores fünt , nempe in eadem ferie

mu(culorum contrarios motus fieri.

3. Interni mufculi anterius & a fter

no, & proxime flernum oriuntur , in

cofia fuperiori, inferiorem vero finem

remotiorem a fterno habent. Ergo ex

eifdem legibus ibi coftas elevant , ex

quibus pofterius eas deprimere dicun

tur. Ita certe VVINSLOVV. Expo/. II.

num. 1 1 58. 1 1 59. 1 16o. Mem. de l' Amm.

1738. pag. 129. Externos vero finiri ,

priufquam ad flernum veniant, ne co

ftas adducent , SENACUS monet p.

3.49.

A. Re&te monet Cl. LUDVVIGIUS

impoflìbile effe antagoni(las effe ejuf

modi mufculos, quorum unus nunquam

poffit abfque altero aut elongari , aut

reddi brevior.

(4) Eamdem ratiorem habet BO

RELLUS Prop. 84. & BELLINUS

Lemm. II. neque mala eft VAROLIA

NA, MAYOVVIANA, & COLLIN

SIANA pag. 826. cum ab acie fuperio

ris coftæ ad aciem inferioris non nifi

exigui mufculi demitti poffint , fi per

pendiculares effent, & unius ordinis ,

illos in duo ftrata a contraria dire&tio

ne difpofitos effe p. 247.

(5) Supere[t ut dicamus de infraco

flalibus, & de mufculis intercartilagi

neis. lllos cum adeo manifefto viderent

au&ores ab hypomoclio ad fuperiora re

cedere, fere omnes pro deprefforibusco.

ftarum habuerunt , VERHEYENUS

p. 353. COVVERUS, V V I N s L O.

VVUS n. 1 163. HAMBERGERUS

l. c. num. 35. Id unum dubium mihi

eft , quod internis reliquis valde &c

analogi & continui fint, ut a praeftan

tiffimis anatomicis non feparentur not.

1. hinc facile crederem, firmatis coßis

fuperioribus, ex vi accefforia mufculo

rum , etiam iftos elevare coftas, alio

quin , prope vertebras magis &: magis

mobiles. Mufculi intercartilaginei; in

terpofiti infulis illis DCXII. parum'mo

tus exercere poffunt, fequuntur autem

conditionem reliquorum, & inferiores

mobiliores elevant.

(6) De motu flerni hic dicere vi

fum eft , quod elevari ajunt, & a ver

tebris in infpiratione removeri. id in

avibus manifefto fieri PARISINI ob

fervarunt, amar. de l'awtruche, & ME

RY apud du HAMEL p. 16o. deinde

Qmnino PECQJETUS adfirmavit p. 8;.

& de cane BORELLUS Prop. LXXX.

& DIONIS repetit p. 465. & MoN

ROUS of. bones p. 25o. & BREMOND

l. c. p. 453. & HAVERSIUS I. c. p.

198. & de fuperiori parte [lerni AL

BINUS 177. nam inferiorem deprimi

ait: uti fere DANIEL BERNOUL

LIUS calculo pofito reperit in infpira

tione fternum incurvari, fi quidem co

ftae parallelæ .. maneant , & medium

protuberare, dum pars fuprema & in

fima introrfum cedit l. c. fub fin. &c

f. 5. Sed & BORELLUS, perinde uti

HAVERSIUS a coftarum curvatura

adfurgente fternum extrorfum pelli de

monflrare voluit Prop. LXXX V I I.

HAMBERGERUS vero [ternum una

cum coftis elevari ait, a vertebris rece

dere n. z r. atque eamdem addit effe

a&ionem intercart lagineorum mufcu

lorum num. 31. & [ternocoftalium num.

34. ubi eft , quod aliquantum mireris, ,

intercartilagineis , & fternocoftalibus,

adeo evidenter internorum intercofta

lium fociis & continuationibus , con

trarium munus tribui, ut externis con

fpirent, reliquis fibi continuis mufcu

lis internis contrarii.Verum ßerni mo

tus in univerfum dubius eft , & in vi

\Q

DE RESPIRATIONE. DCXIII. DCXIV. 4,

vo homine vix perceptibilis, uti Cl.

IHAMBERGERUS fàtetur » duabusiineis ejus motum finiri nu. 47• um

íóíine'vix ullum effe H.FABR.ICIUSp. 83. Neque intercartilaginei quidquam

33 Éonfere poffunt, cum prope fternumpene perpendiculares evadant VVEIT

ÉÉÉöf'£'5o. adeoque fint refpe&u

fierni debiles, quod a re£tis præterea

Σetineatur , ut nullus ab ipfis fierni

TÉÉÉèxfpe&ari queat, uti ne quidem

partes cartilagineas coftarum ßerno com

miffas ad, aliquam memorabilem diflìì

tiam moveri videtur . Addi poffet, ali

quando coftas unius lateris fòlas agere,

dum in 9ppofito latere quiefcunt, ma

nifefto documento quiefcentis (térni.

Jd fieri » quando in latus decumbimus,

VVINSLOVVUS obfervat Mem.de raan.

1738. p. 95. & in ulcere alterius late

ris vidit HOADLY p. 7o.

I. 614. Sed & a mufculus Subclavius a parte inferiori

dimidia claviculæ, ubi fpinae fcapulæ jungitur, carneus

oritur, oblique an:rorfum pergens margini fuperiori co

£tæ primæ prope fternum infertus.

a jpge/. 1. Iv. T. xvIII. dFc. Eujlacb. T. 32. 2o. r8,

24-28. T. 35. I7-I 5. 22. 25.

614. Subclavius ) Homini pulm9

nes valde ampli funt ( 1 ), .& in

univerfum intèr animalia eae fpe

cies pulmones ampliores habent ,

quae vitam magis mobilem & exer

citam vivunt. Hinc metus erat (2),

me in violentißima infpiratione co

ftae fuperiores deorfum traherentur ,

atque adeo dilatatio thoracis impe

diretur. Sed hormo ob aliam ratio

nem claviculas na&us eft , offa va

Jida , hinc fterno commiffa , inde

acromio, ita firma , ut nullo modo

detrahi poffint. Haec offa foli gli

ri (3), & talpæ, & fimiae data;ef

fe videmus.-quae.animalia id pecu

liare habent, ut pedes anteriores in

fuperiora, inferiofa , anteriora , &

( 1 ) Homini pe&us-adilatera quidem

compreffum, fed anterius amplum, bru

tis ad latera compreffum eft. SENA

CU S rationem, quaefivit ,, in pedum

apteriorum ad corpus animalis hypomochlio: id , ajebat, non debuiffe in qua

drupedibus remgte a pe&ore poni,tunc

enim non in oflibus, fed in mufculis &

Higamentis fcapulæ nixum fuiffet, adeo

2T0), /^.

pofteriora moveant , cum reliqua.

quadrupeda claviculis deftituta, ar

mos fuos unice antrorfum & re

trorfum agite nt. Ex his ergo clavi

culis in homine mufculus (4) ori

tur, qui ad primam coftam defcen

dit, eamque ad immobilem clavi

culam elevat. Hinc in fummo ni

xu infpirationis elevatur (5) cofta

fumma, & quafi fufpenditur , eo

dem modo, ac fi proprium inter

coltalem na&ta effet, qui hujus co

ftae & claviculæ intervallum reple

ret. Ergo mufculus fubclavius au

get determinationem ad fuperiora

mufculorum intercoftalium, &c fa

cit, ut omnino coftae fupremæ ni

hil nifi fiffTtim cedere poffint.

que & debilius & dolorificum in fal

tu Mem. de l'Acad. 1724. p. 236. Re

pugnant fimiæ, & alia quadrupeda, cla

viculis, uti homo, donata , quae tamen

ex ipfa naturae lege quatuor pedibus

gradiuntur. SetrraTi8 priîEFís*dflarandi

thoracis videtur , quod homini valde

brevis fit . Sternum in omnibus qua

drupedis longius e|. Canis & muftela

PE

4· DE RESPIRATIONE. DCXIV. Dcxv.

PEYER. ob/. pag. 62. tanto minus ani

mal, tredecim coftas habet, plures et

iam porcus, & vulpes nempe 14. PE

YER obf, p. 52. pleraque alia animaliâ

etiamu plres.

(2) Maxime, quando aerem conti

nemus, quod in nixubus edendis valde

neceflarium eft , mufculi abdominis ,

qui eo tempore valide contrahuntur ,

& diaphragmati refiftunt , procul du

bio thoracem detraherent , nifi fupe

rior pars egregie firmaretur. Id fa&tum

e(t ipfa collarum fupremarum fabrica ,

brevitate , ligamentis arô

cum fterno. Neque tamen excludendi

mufculi, fed de fubclavio videndum .

* (3) Claviculas na&ta funt, quotquot

utüntur manibus ad cibum capiendum.

Simiæ totum genus CHESELDEN ad

c. X Urfus CHESELD. ad c. lV. FA

βRICIUS de greffu pag. 62. caftor KUL

MUS fuppl. a£t. Uratitl 1. p. 1o8. mus

cum omini fuo genere , nempe talpa

CHFSELD, ad c. IV. fciuro CHE

SELD, c. 7. mure alpino HILDAN

ob/ 97 cinr. VI. &c. vefpertilione

CHESELD. i c. ad c. V. Rana clavi

culas habet MURALT Vademec p. 588.

forte ob validam illam in coitu ample

xationem femeilæ. Ratio autem , qua•

re animalibus manu multum utentibus,

clavicula data fit , manifefta eft , ut

nempe natura mufculos in humerum

deducere poflet, longius a centro.fpo

tus di{lantcs , quos Tin quadrupedibusneceße eft fere eamdem ' cum humero

dire&ionem fequi, atque adeo magnam

virium partem amittere . Hinc iifdem

hominibus acromion & fpina fcapulae

majores CHESELDEN c. IV. Avium

denique genus claviculas habet FA

BRIC, loc. cit.

(4) Elegans mufculus, & pro bre

vitate valens, oritur longe a parte me

dia exteriori & inferiori claviculae car

meus , tum a tuberculo , quod prope

acromion claviculam terminat, oblique

& pene tranfverfim introrfum it, &c

tendine fuo in cartilaginem cofiae pri

mæ inferitur, proxime partem ofîèam

EUSTACH. T. XXXV. Vidi acceffo

rium tendinem, fuper carnem difper

fum , habuiffe a proceffus coracoidei

parte fuperiori. An idem vult DOU

GLASSIUS , quando. a radice hujus

proceffus etiam oriri dicit p. 8. appema.?

(5) Mem. de l'Acad. de* fcienc. 1726.

p. 272. 273. 1738. p. 197. & Expof.

amat. II. n. 922. unice claviculam de

primere, cum prima cofta nimis immo

bilis fit. Ita olim negaverat coftam ele

vare SPIGELIUS L. IV. c. IX. & du

bitaverat RIOLANUS. FALLOPIUS

ob/erv. anat. p. 94. & ALBINUS ali

quantum elevare concedunt , fed pa

rum. Omnino exiguam elevationem e£

ficere videtur , cum perpendicularis ,

juxta quam operatur »,long£ minima fit.

örediderim tämen coftam firmare, ne

que (olum detrahere claviculam, quod

ad iftam latus , & magis carneus, ad

coftam anguftus & tendineus fit, 'ne

que flerno, uti VESALIUS dixerat,

aut proxime fternum , fed in conjun

&tionem cartilaginis cum offe , párte

utcumque mobiliori , inferatur.

61 5. Si ergo mufculi hi ( 6I 3. 6 I4. ) fimul COntra

huntür; tum figitur primi cofta, propria jam articula

tione fätis firma, vi Subclavii , elevantur coftae novem

fequentes furfum , vertunturque extrorfg? » inprimis

in `mediis arcubus, ita tamen ut in parallelifmo aequa

bilì maneant , deprimunt fegmenta cartilaginea , quæ

valde renituntur ; ita amplitudo thoracis augetur fatis

notabiliter. -

61 5. Figitur ) Subclavius trahit hanc coftam ad claviculam immo

1

•

DE RESPIRATIONE. DCXV.43

b{[em , & cavet , ne deorfum tra

hatur a prima ferie mufculorum in

tercoftaliüm : fic primus circulus

coftarum firmatur, ut primam co

fam defcendere impoffibile fit (1).

,. . . Extrorfum ) Thorax humanus ita

**• fabricatus eft, ut in parre fuprema

: anguftiffimus fit, in inma latiffimus

( 2). Hinc coftae quafi in conica

, fupérficie difponuntur: & cofta fe

/ cünda, dum ad primam elevatur,/ non elevatur unice ; verum , quia

pun&um ejus mobiliffimum in me

dio arcu eft (3), in eo ergo pun

j &to magis elevatur, & extrorfum

vertitur, non ut ideo figura mute

' tur, feu ut exfurgat extra diame

\ trum , qui a dextro Iatere thoracis

in finiftrum ducitur. Hac ergo ra

tione augetur planum, quod thora

cem perpendiculariter fecat . Pone

nunc coftas efse meros æquales cir

culos, diminuifsent omnino fpatium

** thoracis: nam circulus furfum vel

<-.' deorfum rotatus circa diametrum.-,.

. '**, imminuit fpatium contentum , & id

maximum Thabet , quamdiu quie

fcit (4). Verum nunc circulus pri

mus, five coftarum primum par ,

brevior eft , fecundus major, atque

íta pergunt eundo ad decimum ,

1 adeoque adtra&tio cujufque coftae eft

dilatatio fpatii a coftis contenti.

i /a/de remitumtur ) Hoc fubtiliffi

mum eft (5), & in ea fubtilirate

fundatur totum omnino ex{piratio

nis negotium : Cur natura extre

mas coftas non ofseas ad fternum

fecit, fed cartilagineas ? & cur ea

cartilago non ofseo fterno commit

titur , fed cartilagineo, vel faltem

cum finubus cartilagineis fterni ?

Nempe cartilago inter omnes par

tes corporis humani maxime efàfti

( 1 ) simul in textu. Dixi G ALE

NUM intercoftalium in refpiratione

afüm introduxiffe, ut effent violentæ

sefpirationis organa de cau/, re/?ir. Vi

ca eft : adeoque, quando comprefsa

fuit , fponte validiffime refilit. Co

ftas certe veriffimos elateres efse

VESALIUS (6) docuit, ex ludrico

puerorum experimento: quando enim

pilam quaerunt validiffime refilitu

ram, globulum faciunt ex pifcium

cartilaginibus, quas luto adüniunt:

hujufmodi fphæra magis, quam ipfa ,

metaIla, refilit . Erg& NATURA

extremitates anteriores coftarum car

tilagineas fecit, quae fterno immit

tuntur: fed ea cartilago neque cum

coftae parte ofsea, neque cum fter

no in re&ta linea jacet , fupremæ

enim coftae fegmentum cartilagi

neum cum coftae parte o(sea angu

Ium obtufum , cutm fterno acutum

facit. Hinc , dum cofta elevatur,

fegmentum cartilagineum premitur,

idque comprefsum den{atür (7) ,

renititur , idque facit eo fortius ,

quo validius comprimitur , nempe

quo amplius thorax dilatatur : atque

ita omnis vis, quae coftae toti ap

plicatur, ea unice a fegmentis car

tilagineis fuftinetur . Ergo reniten

tur toto tempore quo coftae levan

Iur.

Ergo infpiratio vitafis fit fimu!-

taneo motu contra&torum duorum

mufculorum fubclaviorum , & in

tercoftalium omnium, ea Iege, ut

tota haec vis incumbat fegmentis

coftarum cartilagineis, quæ , ob an

gulum infertionis fuae ad fternum ,

elevari nequeunt, hinc ab a&ione

nufculorum intercoftalium fuperan

tur equidem , renituntur tamen, ;

Quamprimum igitur . definit a&tio

mufculorum intercoftalium , conti

nuo elater denfatarum coftarum re

fiIiet, &c eas deprimet •

derat enim fibris intercoftalium utrim

que diffe&is vocem perire & refpira

tionem de admin. amar. L. VIII. c, 3•

& 4, idemque fieri nervis inter coltas

F 2. CU\1) •

4 4 DE RESPIRATIONE. DCXV.

euntibus ligatis aut deftru&tis , folutis

vero rediré motum c. 4. perire denuo ,

fi coftas excideris c. VII. magis autem

nocere de(lru&tionem nervorum inter

coftalium fuperiorum, a prima ad fe

ptimam coflàm, inde noxam decrefce

£e c. 4. Phrenico demum & intercofta

libus diffe&is thoracem immobilem fie

ri, præter eum, motum, quem fcaleni

præftant , ÉÉÉ thoracis mufculi .

Alibi tamen fa£etur muffitationem quan

dam raucumve ftrepitum deftru&tis in

tercoftalibus fupereífe , quod fuperfint

mufculi conftri&tores thoracis c. 5. 7.

Pergit idem , medulla fpinali tranfver

fim`fe&a ( nam per longitudinem fa&tae

incifiones minus nocent c. VI. ) ad pri

mam vel fecundam colli yertebram ,

necare, poft quartam & thoracem &

corpus immobilem reddere, poft fextam

thoracis motum tollere, fepto non mu

tato ,infra fextam vix mutare thoracem

c. IX. Haec fufe repeto, quia mera ex

perimenta funt. Ergo a GALENO in

humerum organorum refpiratoriorum

communi confenfu recepti funt inter

coflales.. EABRICIUS ita diftinxit ,

ut organa effent violentæ refpirationis

1. c. L. II. c. 1o. una cum fepto, cui

foli refpirationem lenem concefferat p.

• 34. BORELLUS poft SPIGELIUM

L. VI. c. 8. etiam in ordinaria refpi

ratione ita neceffarios effe defendit , ut

abfque ipfis feptum agere nequeat.BER

GERUS p. 34. & SENACUS 1. c. p.

244. & alii citati DCXl. adfirmant ,

deleto abdomine & reliquis thoracis

mufculis , integro vero fepto & inter

coftalibus in cane refpirationem fuper

effe ; quibus HOADLY equidem fi

dem vix adhibet p, 5. Cæterum BO

RELLI fententiam ita limitat VVINS

LOVVUS, ut intercoftales firmando

coltas certius pun&tum fixum fepto præ

ftent Mem. de l'Acad. 1738. p. ioo. ? 33.

134. & Expof. amat. II. n. 1166. 1 1 67.

non ideo quieturo, etiam fi nulla fue

rit a&tio intercoflalium, uti in pleuriti

de &c. Hæc ita mihi fe habere viden

tur, ut viri , quod jam monui , fere

folo fepto refpirent, feminæ, aut viriin infpirationé validiori , etiam inter

coftalibus. Ipfe VVINSLOVVUS fa

tetur , feminarum cofìas fupremas mo

biliores effe , & diverfitatem tribuit

compreffioni a thoracibus TférreiSTi:

balænariis Mem. de l' am. 1733. p. 135•

Ego tribuo maxime mobilitáti & íé

xilitati majqri cartilaginum .

(2) Conf. DCXII.T n. i.

(3) Qua ratione coflae thoracem di

latent , 5rimo loco dicendüíTeíT fì

tervalla collarum equidem majora fieri

infpirantibus, in avibus vidit' H. ÉÖ

BRICIUS ab AQUAPENDENTE p.

33 maxime inferióra fpatia , quæ eâ

$em, iis animalibus májora p. 56. nam

homini contraria fabrica eft , & qua

£uor prima intervalla ampliora SENAC.I. c. p. 245. Deinde , cum coflae , ut

continuo dicetur , ex obliquis taleolis

cylindricis in reétiores mutentur , fit

que diftantia perpendicularis duárum;

linearum paralleiarum , communi ali

quo plano.aut linea fe&tarum , maxi

ma , quando cum eo plano angùlum fà

ciunt rectum, necefîàrio elevatarum co

fiarum augentur perpendiculares diftan

tiæ SENAC. 1724. p. 246. 147. Non,

ignoro contrari .- [trationem BO-:

5 qui intgrvalla coßfum aeqüá--

Ia manere , fi CoßæTaETATES effent, di- X/T

minui vero, cum fuperiores minores fint ,

proponit Pr. LXXXIX. & etiam in ca

ne vidit intervalla diminui P ROP. cit.

confentiente experimento DIONISII p.

465. Verum in ea demoftratione trâ

pezii fui aream ex latere obliquo me

titur , quod utique minuitur, cum ex

perpendiculari metiendum fuiffet , &.

BOHNIUS ,, intervalla cofharum in.

exfpiratione ftringi, in infpiratione la

xari teftatur p. 86. In infpiratione adea

pleura cava fit , a coftis remotior , quæ:

extrorfum recedunt, eademque vicif

fim plana, vel paulum convexa reddi

tur in exfpiratione , coftis retrorfum.

recedentibus HOUSTOUN. l. c. exp. 6;

ut nihil inde pro aere thoracico fequa

tur, pro quo hoc phænomenon ufus. efk

HOADLY append. p. 13.

Nunc compofitam illam dilatationem

thoracis adgredimur: cujus omnes dia

metri in infpiratione increfcunt , per

pendicularis, tranfverfà fecans per fe

ptum & vertebras, & altera tranfver

fa fecans coftas obpofitas dextras fini

ftrafque. Hanc triplicem dilatationem

3\

DE RESPIRATIONE. DCXV.45

f>

-

BoRELLUS vidit l. c. Prop. LXXXV.

ad XC. & BELLINUS Lemmar. ante

1. de urin. & pul/. & HAVERIS de

offib. p. feq.& VVINSLOVVUS , ni

misin re difficili laconicus Mem.de l'Acad,

de/ fciences 172o. p. 458. & 1738.

Collæ pleræque ex medio arcu an

trorfum&îî adfcendunt , fed.

magis antrorfum DCXII. not. 1. SE

NAC. Mem. de l' am. 1724. pag. 241.

eædemque medium arcum non ' foIum

inferius pofitum habent, fed extrover

fum ÉÉ Deinde pofterius duplici ar

ticulo cum vertebris ita commiffae funt,

ita fultae proceftubus tranfverfis , ita

ftri$æ a ligamentis fuis, VVEITBRE

CHT fyndefmol. pag. 1 17. ut elevari

poflint, defcenderé nequeant, folis imis

duabus exceptis. Porro fuprema immo

bilis , proximæ mediocriter , imae

mobiliffimæ funt. Agant ergo mufculi

intercollales, elevabunt coftarum extre

mitates vertebrales ( jun&i Levatoribus

collarum ) fed parum, ob viciniam hy

pomochlii , & feriem fimplicem , tan

tillum tamen anguluscum vertebris mi

nor fiet , & fufficit, magna enim in me

- - -

flarum , hinc coflae ipfae, maxime ne

diæ inter fummas & imas, adfurgendo

recede at a plano mediaftini, HAVERs

pag. 29 o. FABRIC. ab A Q U A P. p.

37. fimulque in anteriora Erigentur,

atque adeo in mediis arcubus augebi

tur NEUCRANZ, c. III. MAYOVV.

p. 244. SCHELHAMMER I. c. &c

tranfverfa diameter a dextris ad fini

ftras BORELL. Prop. XC. & tranfver.'

fà ab anterioribus ad pofteriora BO

RELL. Propo/. LXXXV LXXXV[I.'

Hæc in recenti fceleto facillime de

monftrantur , & omnium confenfu ve

ra funt. VVINSLOVV. Mem. de l'Ann.

1738. pag. 122. ALBIN. 1. c. hu. 175.

Sternum vero mutari , furfumve prò

pelli , aut antrorfum , alibi negávi .

De vertebris HAVERsio p. 288. ne

mo credit. Neque quifquam coftas lon

gitudine augeri credet ( p. 288. ) ut

exfilientibus finibus fternum fpinamque

repellant. Cæterum totus qu.dem tho

rax fimul fnovgEnr IC. I. c. p.

76. BELLINUS Lemm. 8. ) quiefcit ta

men prima cofta , dilatantur maxime

medii;arcus reliquarum quinque vel fex

dio ve&te curva defcribitur , quandor--verarum , ALBIN. I. c. finefque offei

paulifper ad hypomochlion mutatur .

Deinde cartilagifieae appendices ad fter

num pariter elevabuntur, paulo plus ,

quod unica articulatione fterno com

mittantur, parum tamen H. FABRIC.

g 73. 8o. CHESELDEN. c. III, quod

& ibi feries unica intercoftalium Tfit ,

& vicinum firmius fternum. Hae et.

jam appendices adfcendent , angulum.

facient cum iterno majorem, " re&o

propiorem, apicibus ipfis interim deor

fum compreffis & paülum rotando de

fcedentibus HAVER.S p. 289. Sed me

dii arcus mobiles funt , diftant ab hy

pomochliis; duplicernque habent fertemf

' intercgftalium. Hi adéo adfcendent va

\ fide dum extremitates leniter rotam

tur. LIEUTAUD. p. 547. & taleo

lae pe&toris ellipticae , five intervalla

coftarum , ex obliquis parallelogrammis

fient re&angula, ( VVILLIS F4armae.

1I. pag. 1 1. 12. M A YO V V p. 259.

THRUSTON. pag. 123. COLINS. p.

325. NEUCRANZ l. c. HOADLY.

c. p. 4. BOHN. BERGER. ) adeoque

aag;:buntur diftantiæ perpendiculares co

fpuriarum , imæ non admodum mu

tantur, firmantur autem ab intercofta

libus , ut punétum fixum fepto prae

beant. Deinde repeto, totum hunc tho

#£,£E efTe ,TCUITim

Tf5iritTGIETTIAEirali BORELLUS una

§EGÉg augeri

ΒΓΓde qua demendum eft omne

ΠΕrementumTpe&oralis {patii , quod a

fepto accedit , ut etiam in JUR.INI

I. -

calculo DCXI. not. 3. vix ultra — di

2 5

giti dilatetur : in validiffima vero infpi

ratione , quanta refpondet exfpirationi

I.

maximæ , forte — digiti . ad fum

5

mum . .

(4) Nempe taleola cylindri, ad an

gulum re&tüm feétæ capacior eft omni

taleola , de eadem cylindro ad alium

angulum fe&o . Vide DANIELEM

BERNOULIUM c. IV. n. 3.

( 5 ) Ad hanc mutationem BOREL

LÜS & HAVERSIUS maximc refpe

Xç

2^

A3 DE RESPIRATIONE. DCXV. DCXVI.

serunt. omnino , dum elevatur feg- fed ex duobus ve$tibus compofitæ, &

Íéntum cartilagineum , eo tempore minora quidem fegmenta & ad' fier

çtremus coftae apex introrfum deor- num , eyidenter moventur FABRic.

fùmque, fed parum, verti debet, quan- p. 8o. & .cum majori fegmento offeo

Eum `angufta mobilitas permittit. Mo- p. 8 1. & defcendunt , dum coflae Tele

biles, etiam vidit cartilagines, fed non vantur. p. 82. cujus fabricæ idem effe

perpetuo, CHESELDEN. c. III. HA- £tus eft BORELL. Prop. XCV. BEL

VERSIUS, ut fententiam confirmet, LlN. Lemm. 6. qui humanæ.

addit , nunquam offefcere , ubi cum (6) p. 5.

coftis committuntur p. 289. 299. In (7) DCXVI.

avibus, autem coftae tötae offeae funt ».

616. Diaphragma jam defcriptum ( 86. g. ), contra

&tum , planum fit ; thoracem valde dilatat ; abdomen

ar&tat ; cartilagines coftarum fpuriarum anterforeSTITI

trorfum ducit, verfus: vertebras; coftas fpurias inferio

res duas deorfum utcunque trahit; mufculos abdomina

les ( 86. 3. ) diftendit , fuperat. Ubi vero laxantur fi

bræ ejufdem mufculofae , tum elaftica fortis pericardii,

& mediaftini vis: rapit convexum feptum verfus jugu

lum ; adjuvante multum: & vi contraétili pulmonüm.

per mufculos: mefochondriacos tracheae » & bronchio

rum , una cum aeris, defeétu, in cavo thoracis.

616. JMbdomem*), Homo poteft ab- tendine pofterior ; trahetur adeo vera

'doíí introrfum.pellere , & ex- fus- lumbos (3) , cum , omnes fibrae.

pandere viciffim , ut: magna. fit di£- - retrorfum trahantur. Verum obftat.

ferentia abdominis, expanfi,-& ejuf-. fornicatus coftarum arcus. Ergo mo

dem, quando, contra&um: eft ( 1.)-.. biles coftae (3') trahentur deorfum

Haec töta diverfitas, ab diaphragnja- dum pe&us in infpirand9 dilatatur,

te: eft, quod, undique ambitui cofta- quia nempe margo cartilagineus co

rum fpuriarum. adnafcitur, & prae-- £arum tantum a parte tendinea (4)

terea duabus ad, lumbos. appendici- fepti trahitur, quantum. haec pars a.

bus firmiffimis inftru&um eft. Quan- carne ejufdem fepti:.. Hæc, aut

do- in omni: ambitu eodem tempo- a(iig ; qua coftae inferióres fub ftgr<

re agit (2), tunc omnes fuas con- fiOTififrgrfum. $##w#huntuEI&- retrór

cavas lineas agit in re&titudinem , fTi , „in moribundis inprimis apF.

& defcendit, quantum permittit me- Êåret,(5). unc enim pars pofte

diaftinum: & adnatum pericardium , 7ior diaphragmatis, lumbis , firmiffi

donec ad eam. notam (2 *), defcen- meº nexa, validifGme operatur.Ve

derit , quæ fummam infpirationem* rum imae carni diaphragmatis po

terminat. Sed in medio fepto tranf- fterius intertexuntur coftae imae (6),

verfo tendo eft , hic ad eám a&io- exiguæ : in eafdem: inferitur mufcu

nemº nihil confert, & unice a&io- lus ferratus pofterior (7), inferior,

nem partis carneae: fequitur, cujus: is coftas iftas extrorfum &. retror

præcipua pars ad lumbos ponitur ,. fum: trahit , & facit ne. a diaphrag

anaJ.£:

J££m ^\-

&.

DE RESPIRATIONE. DCXVI. DCXVII.47

mate nimis introrfum thahi poffint:

eodemque tempore . ferratus pofte

rior fuperior , magis tranfverfalis,

(,) vvINSLOVV. Mem. de rAcad.

*738. p. 95. ,, poffumus c9ftas coaftrin

gére, ùt à veßibus recedant » & de

£uo voluntarie diftendere , ut pene cre

nt p. 96.

*άγὰ. Lxxxyi. Dcxi.(.*) Hæc defcenfio fepti non „me

Aiócris e(t, cum in brutis animalibus

aliquando penitus explanetur •

(3) DCXIII. not.4.

Ö3*) Imo vero diaphragma , cum

obiiáué difpofitum , anterius altius, &

poftérius bumile fit , contra&um an

trorfum ducitur, & vifcera fibi nexa

antrorfum pellit, quod facile eft r;• C•

cipere ILL. H A M£ E R GE R.

• 27.

(4). Non tendo coftis fpuriis immit

Jn

titur, fed ab iis coftis, uti toties, mo

nui , oriuntur fibræ carneæ diaphrag

coftas fuperiores firmat. Et hac ;

quam expofuimus, ratione abfolvi.

tur infpiratio.

matis , quæ tendinem verfus eaf3em

coftas detrahunt . Ex imaginariaThac

tendinis in coftas infertione oritur mon

ftrofa illa PARISANI fententia, dia

phragma nempe in infpirando eievari

& pulmones fublevare fubtil. L. vii.

& P. alr. fubtil. tum LAURENTIA…

NA , qui paulo fàpientior , cum ad

fcendere diceret in infpiratione, faffus

eft , hac ratione exfpirätionem fieri L,

V. Qwa/?. 8. -

(s) In fano homine nulla eft, quan

tacumque vi infpires, & in moribun

dis a.vi mufculorum abdominaliumpotius fieri videtur.

(6) DCXIII. 4.

(7) DCXIX.

(8) Mefochondriaeos in textu) Caufàex

fpirationis vide ad DCXIX,

617. Atque hi quidem foli videntur vitalem infpira

tionem exercere mufculi; intercoftalibus accipientibus a

- - .---

a Vieuff. de Cer. T. xxvii.

X M. /ieu/.-Neur. T. 28. I

Ib. T. 23. 58.

617. So/i ) (1) Confiderate aefti

vo tempore nudum hominem , fua

viter dórmientem, videbitis, neque

fcapulam moveri, neque brachia ,

neque collum, &c unice pe&tus le

niter furfum efferri, deihde deor

fum redire. Ergo ín ea refpiratione

foli mufculi coftas'moventes agunt,

quiefcentibus omnibus aliis. Idem

(1) Omnium confenfu , G ALE

JN I , FA B R IC I 1 , BORELLI &c.- f -53gre olum plerümque diaphragm

(2) Confer DC, 3*.

. nervos a dorfalibus, diaphragmate vero ex à vertebra

ibus jiapfTragTafis c , intercoftalibus d.

Cc. b ////7llis de Cer. T. Ix.

c /ieuff. Neur. T. 24. P. d Id.

jn apople&ticis phænomenorum or

do eft, a quibus motus voluntarii

dmnes abfunt, cum eorum motuum

organa tunc paralytica fint.

TNervor ) Hos probabile videtur

ex cerebello oriri, aut ex ea po

tius parte medullæ olim oblonga

tæ, hunc fpinalis , quæ nervos a P-*-

cerebello admiftos habet (2).

(3) Dor/alibus , in textu ) Nempe

ad mufculos intercoftales, principes ra

dicum anteriorum ex dorfali medulla

furculi accedunt, datoque finguli ramo

ad nervum , quem •essisterce£;£,p.- •

A3 DE RESPIRATIONE. DCXVII. DCXVIII.

EUST. T. XIX. porro inter duas fe

ries mufculorum intercoftalium EUST.

Txix. tranfverfi antrorfum tendunt

EUST. I. c. ad flernum ufque VVIN

SLOVV. n. 259. V I E U S S E N S T.

XXVII. &c -

(4) Diaphragmatis , in textu ) Hos

nervös bene cógnitos GALENO de u/us

part. L. XIV. c. 5. ad anteriorem car

hem diaphragmatis natura ex longinquo

adduxit , cuín eo ob cor & pulmones

brevior via ex mcdulla fpinali non fu

perefìet. Oriuntur a Tertio cølli LIEU

TAUD Eff. amat p. 453. fed rarius ,

faepius a ran.o a Tertio ad Quartum cgm

münicante, ut EUSTACH. T. XIX.

Jat. dextr. VVINSLOVV. lll. n. 192,

a Quarto pe* petuo F. J ST AC H. 1. c.

lat`fin. VVINSL. LIEUTAUD a Quin

to EUST. I. c. VVINSL. VIEUS. T.

XXIV. m. T. XXIII. 94. LIEUTAUD.

vel ab ejus ad brachiales ramo , a radi

ce brachialium , quæ ad Sextum perti

net , p erumque EUSTACH. I. c. ra

dice 5revi , retrograda. Ita natus Phre

nicus defcendit ante fcalenum anterio

rem, exterius quam ductus thoracicus

& exterius quam arteria mammaria 3*

thyroidea , pone venam fubclaviam , an

te arteriam, pe&tus adit, ibi fub cofta

prima augetur aliquando exiguo ramu

lo, qui a Sexto vel Septimo cervicalium

introrfum tranfverfus, ante venam fub

claviam, advenit V I E U S S F. N S T.

XXIII. n. 96. & T. XXIV. T. LAN

CIS de cor de T. I. m. Hoc filum ad

primum dorfalium refert V V 1NSLOVV

I. c. additque cum VIEUSSENIO 1. c.

97. & LANCISIO T. 7. inter %. l. &

1. aliud a nervo intercoftali, quod non

dum vidi. Porro ad pericardium venit

Phrenicus, ibi recipit alteram radicem

a Secundi & Tertii cervicalium cum

nono communicatione de merv. inrerc.

orig. & ante vaforum pulmonalium trun

cos, inter pericardium & pulmones de

fcendit , non ramofus, diaphragma adtin

* git , ad latus utrumque Pericardii , inque

carnes ejus anteriores ramofus finitur.

Dexter re&tus , finifler incurvus eft,

ceditque mucroni cordis in finiftra pro

du&to EUST. T. XIX. VVINSL. n.

196. VIEUSSENIUS difcrimen negle

xit. Addit VVINSLOVVUS,, in dia

phragmate filis quibufdam cum ramis

nervi intercoftalis confluere l. c. num.

1 94. LANCISIUS autem , non Pericar

dio folum fibrillas , vifas VIEUSSE

NIO , fed auriculæ & cordi dextro

dat de corde & aneur. p. 75. Sed de

iftis valde dubito.

( 5 ) Ab undecimo pare dorfalium

VVINSLOVV IV. n. 262. Ex Gan

glio {emilunari VIEUSSENS T. XX

III. n. 58. ex fplanchnico vero trun

culo VVINSLOVV n. 4o1. Cæterum

motum fepti fere unice ab hoc nervo

pendere , demonftrant experimenta di

&la ad DCXI. not. 1. Unde fit, ut re

currente nervo iigato refpiratio turbe

tur , & intervallum inter infpiratio

nem & exfpirationem longiffimum fiat

MURALT. Vadem. p. 58. forte a dc

lore & animalis quiritaturi conatu ,

ad vocem edendam, nam ab eo ner

vo nih l ad feptum venit. Vafa fupe

riora nervorum focia funt, arteriæ a

mammariis„ yena gextra a mammariisa.

finiflra ab TtEFEößaTTTuperiófí.THa

VESALIU36--Fe&e vidit- IL--VI. ;£

- î $e dmod HETTIS p. 76.

67. ut nihil admo efiet, ro

óvi$TqaT€t yííäßí\ .Vidi etEm

$##££ fuTTeTutrorumque .

Inferiores arteriæ principes di&tæ funt

CCCIX. not. z. quibus fimilem , fed

anteriorem, aliquoties a Coronaria ma

gna ventriculi vidi accedere, aliam ve•

ro ab aorta, ut quatuor magnæ phre

nicae effent. Minores, ad appendices,

a trunco Aortae fupra Renales prove

niunt, & a lumbalibus primis. Venæ

magnæ a Cavæ trunco fuper hepar ,

vel ab aliquo majorum ramorum he

paticorum , parvae” ad adipofas abeunt

C. BARTHOL. de diaphr,

618. Igitur auéta thoracis capacitate, inter pleuram

& fuperficiem pulmonum nihil

inflat ingreffusergo eos !ni!£ Ingreffus per

premit pulmones , aer

glottidem , donec iterum

- fint ,

DE RESPIRATIONE. DCXVIII. Dcxix. 4,

-

-

',-

-

fint , vel potius , maneant ; accurate contigui pleuræ

( 6o4. ), & giaphragmati, hacqug ratiQne efficit ómnia,

quæ di&ta fufit ( 197. 2oo.

618. Nihil ) Thorax quidem non

poteft coimprimi, fed pulmo ad pleu

ram premitur a tota vi atmofphae

ræ .' Pleura vero pulmonem non

comprimit, & unice, cum ad co

.ftas firmata fit, immota preffionem

, excipit.-

: Inflat ) Hoc docent experimenta

i cum antlia pneumatica capta , ubi

\ videmus aerem cum notabili impe

` tu in fpatium aere vacuum irruere,

v quamprimum jpfi aditus patet. Mil

, fies énim vehementius fubit aer ,

, quam vehementi(fimus ventus (1);

; J{ccurate ) Sunt, qui putent , in

, jnfpiratione vacuum Boyleanum in/ ter pulmonem & pleuram nafci ,

atqué per hoc vacuum pulmones

móveri (2). Verum oppido fallit

* eos viros opinio . . Nam pulmo a

t toto pondere incumbentis atmofphae

\ ræ ad pleuram premitur , & dum

i

i ( 1 ) CC. not. 9. Vigefies quater ven

* ro celeriorem exfpirationem facit MI

«CHYELOTTUS.

(z) Vide contra vacuum pariter &-

2•

peétus dilatatur , pari paffu pulmo

fimul expanditur, neque unqüam a

pleura recedit . Cæterum in toto

curriculo infpirationis pulmo num

quam quiefcit, fed a primis initiis

infpirationis ad fummium ejufdem.-

gradum ufque, omni momento ma-* • •

jor fit in parte aerea , & adta&us `

reliquorum vaforum mutuus dimi

nuitur: nam vafa fanguinea inter

veficulas incedunt: harum ergo in

tervallis auétis minus premuntur ,

ergo tanto plus fanguinis ex cordé

pulmo accipiet, quo minor in pul

mone refiftentia eft (3).

Diaphragmati ) Pars inferior puf

monum ; quae bubulæ ungufae com

paratur, fequitur diaphragmatis mo

tum : hinc ibi & expanfio maxima

í & fanguinis velociffima circu

at1O .-

aere plenum. in thorace fpatium, quædi&ta funt ad DCVII. » q.

( 3 ) CC. not. 8.

619. Hifce ( 618. ) fic manentibus, aer in pulmones

agit æqua vi , ac thorax refiftit: itaque pulmo quiefcet,

hinc fanguis minus tranfibit, minori copia agetur in cor

' finiftrum , hinc minus in cerebellum ejufque nervos ;

tum fanguis arteriofus minus aget in mufculos interco

ftales , & in diaphragma ; ergo caufæ dilatantes thora

cem debilitantur; hinc elater fegmentorum cartilagineo

rum coftas iterum deprimit, adjuvantibus a fibris mu

fcularibus a latere fterni intra thoracem oriundis & fi

Ini offeo , atque cartilagini coftarum verarum infertis ;

tum fimul reftituunt fe diftra&tæ peritonaei , & abdQmj

palium mufculorum fibræ , hinc preffa vifcera laxum2Tpm. W, G. jam

* z. ***,

i-

.

*-

5oDE RESPIRATIONE. DCXIX.

£.

jam diaphragma furfum.trudunt in thoracem; ar&iatur

thorax; aer g*Pgllitur ex pulmgne; fit gyfpiratio; fiunt

omnia, quæTdicta funt ( 618. ); inprimis autem binis

his a&tiofiibus ( 618. 619. ) acceleratur , atque exerce

tur tranfitus fanguinis per pulmonem.

a Bidloo T. 26. F. I. BB.

./3 6 1 9. Manentibus ) Quando infpi

-^ratio ad fummum ' gradum perve

nit, neque ulterius nunc thorax di

latatur; tunc vero pulmo quiefcit,

neque porro figura ejus mutatur.

{ Neque enim nunc pe&tus movetur ,

per hypothefin , neque adeo pulmo,

qui immobile peçtus undique con

tingit ; neque nunc aer aliquid mu

tat in pulmone ; quia aer internus

cum externo in æquilibrio eft. Ve

rum ex eo ipfo, quod pulmo, quie

fcat , nihil ultra adjuvat (1) traje

&tionem fanguinis per vafa pulmo

nalia fanguinea , neque nunc agit

ut pulmo, neque ab alio quovis vi

fcere quidquam differt. Sed demon

ftratum eft ( 2 ) , maffam fangui

neam eodem tempore per pulmones

trajici , quo per totum corpus mo

vetur , hinc , quamprimum definit

per pu}monem faciliter traiici, cor

dextrum incipiet impar effe tranf

mittendo per pulmonem- fanguiai :

; ergo fanguis accumulabitur in par

te artefiofa pulmonis, venofa vero

manebit inanis , cor finiftrum mi

norem fanguinis copiam accipiet,

definet fanguinis preffio in cerebrum

& cerebellum (3) , ceffabit adeo

|(1) Caufa, quare fanguis in fumma

iftentione pulmonis ftagnet , reddita

eft ad CC. fiot. 8.,, Nempe dudum de

monftratum eft fànguinis enormem co

piam , quæ per pulmones tranfit , non

poffe in adulto, nifi refpirationis ope per

meare S VV A M M E R D A M &c.

THRUSTON p. 41, 42, HALES be

\

fecretio fpirituum , & cerebellum

non poterit mittere ad mufculos

intercoftales, & nervos diaphragma

ticos legitimam portionem fpiri

tuum. Sed nullus omnino mufculus

agit quidquam, nifi quatenus a fpi

ritibus infatur , ergo intercoftales

& diaphragmatici mufcu!i refolven

tur omnino . Atqui coftae furfumi

motae comprefferunt fegmenta fua

cartilaginea. Hæc renitendo depri

munt ultimam , fibi commißaim ,

partem coftae offeam . Infpiratio ,

five potentia mufculorum `interco

ftalium , fuperavit elaterem cartila

gineae partis coftarum, non deftru

xit . Quiefcunt nunc hi mufcuJi ,

ergo aget elater, liberatus contra

ria vi, coftafque deprimet. Hæ ex

priment ex pulmone aerem, agent

fanguinem in cor finiftrum , ergo

fluet liberius & copiofius ad ceie

bellum, & redibit prior diaphrag

- mati & nervis intercoftalibus copia

fpirituum, vigorque.

Fibris mufcu/iribur ) (5). Hæc

yidentur coftas in fitu retinere; &

iis debilitatis pe&tus acutius fit, uti

in rachiticis.

-maj?at. p. 78. Fetuum pulmonis vafa

plicata, intorta, fanguinem non tranf

mittunt THRUSTON p. 85. Difie&lo

thorace fanguis ex venis incifis primo.

confertim exflit, deinde ne gutta qui

dem MAUROCORDAT p. 39. ,, Va

fa fanguinea in fnfpiratione expandun

tur una cum bronchiis in latitudinem » !

1n

DE RESPIRATIONE. DCXIX. 5 I

>

in longitudinem au&tis ( GALEN. de

ufw part. L. VII. cap. 4, MALPIGH.

poffb. p. 19. STUART. mpr. mu/g. p.

ì 1 3. ) ut totus pulmo paulum indure

fcat M A U R OCO R D p. 38. COL

LINS p. 83 1. &c. eadem in exfpiratio

ne, unà cum bronchiis retra&ta , in no

dos & plicas corrugantur MALPIGH.

J. c. VVINSLOVV IV. m. 1 39. HEL

VET. Mem. de l' Acad. 17 18. p. 4o.

Pulmo coar&tatus in exfpiratione re

pleri nequit ob vafa contortâ, fàcile quan

do aere expanfus eft SVVAMMERD

82. KAAUVV. l. c. n. 16o. 161.

-Κάς in arteria pul

móriali retardatur ; 'congeritur ' MATJ*

RoCORDAT. p.38. de putmth. Hæc

procul dubio cäufà'éß , quaré`póft ex

fpirationem redeat neceffitas infpiratio-*

nis, & fumma anxietas , fi ea negetur.

Ergo fuccedit infpiratio , qua pulfus

frequentior fit , uti fub exfpiratione tar

dior eft NEUCRANZ. Sanguis in in

fpiratione in pulmonem profilit MAU

ROCORD. de pulm. p. 38. & cordi

copiofior redditur SVVAMMERDAM

p. 79. Pulfus fortior , aere in pulmo

nes vivi canis inpulfo, lentior, quando

ceffabatur HALES Veget. /?at. p. 253.

254. Pulmone laefo* in rana cor debi

litaturTa BERGEN co?m/. Litr. 1738.

n. 17. Pulfus & motus cordis redit pul

mone inßato BREMOND. p. 468. &c

augentur hæmorfhagiae p. 478. Ob(lru

.*tis naribus 'equi ÉÉ; Táltius exfi

lit HALES. p. 1o. Sufpirium pulfum

accelerat IDEM bem//?. p. 78. `In in

cifo pulmone fànguis ex vülnere in in- -

fpiratione velociter, lente in exfpira

tione projicitur MAUROCORD. p.

38. 41. 42. &c. Aperto vivo cane , ~

collapfo adeo pulmone , fanguis replet

cor & aurem dextri laterjs, & perit

animal , nifi pulmo infletur PARISINI

diff. de la tortue. Huc pertinent mór

tes animalium a fulmine & in T vacuo

£morientium , quibus pulmo in ftatüex

fpirationis eft DCV. 7. 8. 9. Sed po(t

infpirationem , aere diutiu$ retento,eadem anxietas , eadem nécefíitas ex

fpirationis fuccedit, fanguis non tranf

it per pulmones, qui eo tempore in

tumefcunt THRUSTON. I. c. p. 68.

Caufà procul dubio eft, quam PRAE

CEPTOR veriffime & pridem BEL

LINUS Lemm. z 3. & PITCARNE p.

58. & NEUCRANZ. &c LISTER. de

humor. p. 33. &c COMMENTATOR.

H E IS T E R I p. 369. propofuerant,

Quando nempe pulmo définit dilatari,aër retentus in loco calido, ubi rare

fcit ad unam o&tavam propriæ molis

HALES Veget. ftat. p. 246. incremen

tum fui voluminis non alibi pote(t

invenire, quam in diminuendis lumi

nibus vaforum vicinorum fanguineorum.

Hinc Phænomenon HOOKI t ,, animal

mori, fi pulmo perpetuo infletur DC

VII. not. 1 1, Maxima infpiratio in fi

ne pulfum minorem facit , & caput

quafi vertiginofum , GORTER deper

/pir. p. 333. Non videbitur bene re

fpondiffeSVVAMMERDAMIUM,qui

caufam hujus anxietatis quærit in fan

guine copiofius ad cor redeunte p. 8o.

» Nam a nixu, qui eft infpiratio diu

turnior, fanguis rellagnans in fyftema

te venofo, ita diflendit arterias, ut al

tius exfiliat per vulnera. Qui in arie1

te fanguis ad 5 — uncias, faliebat ,

2,

is in nixu adfcendit ad 9. H A L E S

Hemaffat. p. 27. Arteriarum a nixu tu

mor ZOD. GALL. III. p. 45. Ex co

natu ruptæ venæ ZODIAC. GALL.

III. p. 144. Scanderbeckio pugnanti fàn

guis ex labiis profiliebat S A L. A L

BERT. de /udor. cruento . Ex gravi

onere, & faltu , fanguis per urinam&

mors LISTER in Hipp. aphor. p. 1 zz.

Ex nifu fanguinis coa&ti copia , fub

menbráná pafTionis effufi , & fub cla

viculam prötüberantis BECKET. Ob/.

Chir. X V I. Colon a nixu difiiliens

ACT. U R ATISL. 17 i 9. M. O£#. &r

SCHAARSCHM I D. Berl. Nachr. i 74o.

n. 38. Hæc re&te BARTH.de MOOR.

de inßaur. Med. p. 36o. Ita porro li

gata afpera arteria, fanguis in dextro

corde congeftus, finiftrum vacuum MUS

GRAVE phil. Tran/. n. 24o. Sed his

animalibus , cum pulmo aere plenus

evacuari nequeat , idem in ftatu infpi

rationis manet. In ftrangulatis anima

libus, quibus pariter pulmo aere plenus

manet , aliquando vena Cava rumpitur

CORNEL, CONSENTINUS p. m.

G 2 284.

-

52 DE RESPIRATIONE. DCXIX.

234. & vulgo notum eft , in fufpenfis

pulmones , cerebrum , cor dextrum ,

fanguine nigro in venis coa&to plena

reperiri . HARVEI de circ. Exerc. !II.

p. 25 1. Cava vena ad cor pugni mole

in ftrangulato RIOLANUS in Gaffem

alwm p. '1 1 1. in fuffocata FONTANUS

conf. re/?. p. 49. Polypi in aure dextra

vafifque pulmonalibus COVVPER Phil.

Tran/. n. 278. &c. Aortam autem in

nixu comprimi ab aere pulmone rece

pto, & mufculos vehementer repleri ,

quod BORELLUS proponit Propo/. C

XXII. id quidem repugnat robori aor

tae, tenfaeque pleurae. Aerem in pul

mone rarefà&um , qui non poffit aeri

externo, vel thoracico refiftere , hanc

neceffitatem alternae exfpirationis face

re ait HOADLY p. 56. Verum pofte

rius puto dilutum effe , prius pericu

lum poffet ftri&a glottide removeri ,

quae facile atmofphæræ refiftit DCI. 2.

• Cæterum haec fufficiant , ut demonftre

tur, quare neque diu abfque expiratio

ne , neque abfque infpiratiope vivere

poffimus. Quadrantem horæ fub aqua

tolerant Urinatorum peritiffimi Phil.

Tran/. n. 43. Alibi tamen lego, alium

dimidia hora fub aqua degiile D I E

MERBROECK. p. 3 1 9. forte ex LE

MNIO, quem SALZMANNUS citat

de urim. p. 5. & eumdem continuando

clamore præcipuum fuiffe. fdem alium

excitat, qui duabus horis fuperfuerit.

RADZIVIL Ægyptios pifcatores toto

die fub aqua delité!cere & ne caput

quidem exferere fcribit itim. p. i46.

nem , qui triduo abfque refpiratione

fuit , certe vifibili l. c. habet D I E.

MERBROECK.

( 2 ) THRUSTON. p. 23. 24. &CCVIII.

(3) Variis modis conatum eft , ut ra

tio redderetur hujus alternae perennita

tis, quæ in refpiratione eft. Sententia

quidem PRAECEPTORIS vera eß,

de ea neceflitate , quæ nixui , aut diu.

turniori contentioni fpiritus fuccedit:

neque tamen ibi adeo` ex cerebelli vi

tio, quam ex fenfu maximi incommo

di cogimus exfpirare. Unde fit, ut adfuetudine haec necefììtasTuTEGTfiiinoE&

fGETABITOFTHAEInTIFIHaEGTIBUS,Tquibusor 9o aUI a vàTTiTpiratio

ĘVefum in {oTta reTpirationeTnum

TAm tanta ftagnatio íànguinis , aut

patia incommoda fuccedunt, neque po

teft quidquam tribui immihuto^ fpiri

tuum influxui ,, cum pulfus non refpon

deat refpirationi , multoque frequentior

fit. Cum enim intra tre§ fecuridas ab

folvatur refpiratio ( H AMBERGER,

1. c. num. 2. ) fequitur tres ad mini

mum pulfus pro una refpiratione fieri.

uatuor aut quinque numerat CHAR

LETON loc. c. pag. 15 1. fed id ni

mium ɧ###$% etiam

intervallo inæFTTFTFationemT& exfpi

rationem duos trefve pulfus adtribuit,

qui propria machina ad metiendos pul

fus ufus eft in fam. 4vic, pag. 365. In

de , cum Tpulfus inTanoT homine fers

æqualis fit, fequitur fanguinem in fum

ma infpiratione fani hominis non fla

gnare, neque adeo cerebellum viribusS£3 hoc nimium eß , uti ue homini

É A##§ANDRI 5; ÉÉÉÉÉÉ deficere. Addi poffet , mufculos abdo

O multum Tri5uÕTquemTaTtTuBT minis , & reliquos exfpiratorios tunc

2 qua vixiffe, neque áéíeí`ÉÉííí- -

TEFÄTe. Ipfà teffúdoTOmET íeptÍTOT, â£dTTmmùm duodecimo minuto horæ

cogitur aerem capere DAMPIERE

Jtin. I. p. 442. cui tamen fanguinis per

pulmonem euntis multo minor portio

eft BAGLIV. p. 462. Non verò nunc

dico .de ea fu5 aqua vita, quae abfque

ulla fenfibili refpiratione éfè, & quàm

non fola femihora, ut DIEMERBROE

£KIUS I. c. vidit, fed plufculis horis

fub aqua fuiffe, & tamefi revocari po

tuiffe ad vitam, fatis conftat. Apnous

HERACLID!S hö::£ma eft . Homi- ut famgn renixui partium etiam aj.

^ agere maxime, quando diaphragma re

laxatur, ergo fpiritus faos fokitos acci

pere. Qontra PRAECEPTOREM du

#####££'j Edimb. e/.

Zya yoI.Ii.TjTi6TT& I. de GORTER.

dg 70Fºrºi;,IIIIm. 3o. & Au&or comm.

in HEISTERUM p. 367. & B R E

MO . pag. 459. & GUNZIUS l. c.

p.7TXTÎLL. HAMBERGERUs,

mufculosrEXTpTFatórios ab infpiratoriis

trahi & extendi, docet, hinc illos ela

tere fuo fe rellituere ex ftatu violen

to , & exfpirationem moliri num. 33.

quid

W

IDE RESPIRATIONE. DCXIX.53

çuid tribuat n. 43. Verum eadem ra

tione omnes flexores a contra&is ex

tenforibus diftrahuntur , & viciffim ,

neque ideo a&io eorum mufculorum

alterna eft . STROEMIUS in novas

fua theoria preffioni azygae alternam

irelaxationemintercoftalium mufculorum

tribuit. Eam nempe venam ab aere in

fummo gradu infpirationis elidi ait p.

58. ita ftagnare in mufculoffh interco

falium vafis fanguinem , adeoque re

folvi eos mufculos , tunc ex fua in

dole cartilagines coftarum refilire, li

berari azygåm p. 59. &c viciffim in

fpirari . Paulum diverfa ratione idem

STROEMIUS p. 66. deinde GEOR

CIUS MARTINE in Edimb. Effay, Vol.

s. pag. 164. diaphragma alterne refolvi

putavit, a compreffione nervi phrenici ,

in infpiratione, quando thorax pleniffi

mus eft , elifi, & a nimia extenfione',

quam facit defcendens diaphragma .

Sed ab hoc nervo a&tionem diaphrag

matis unice pendere diétum e(t ad D

CXI. Hanc quidem ultimam partem

theoriæ STROEMIANÆ, dum con

tra MARTINIUM fcribit , demon

ftrat fibi placere vir do&iffimus & ami

ciffimus G. G. LUDVVIG. in propriis

de hac re thefibus Lipfiae editis. Ad

utramque hypothefin firmandam dici pof

et, omnino pulmones in infpirando ten

$i & paulurù durefcere, eófdem emol

}jri in exfpirando BORELL. Prop. 8 1.

& poffe phrenicum inter arteria§ pul

monales & pulmonem, cordi tunc cir

cumfufum , premi.Verum inde feque

retur debilitatem aliquam & impoten

tiam in infpirationis ordinariæ fine fuc

cedere, quod perinde, uti prima fen

tentia , phænomenis adverfatur , quae

demonftrànt , retento diutius aere in

partu elidendo &c. multo magis adhuc

preffo nervo phrenico, pofTe tamen ex

Voluptate retineri flatum infpirationis,

elevatas coftas , & depreffum dia

lis pulmonis elidendæ duræ membra

næ nervorum fufficere videatur . De

azyga nihil addo , cui alterum inferius

ofculum fupereft , quo fanguinem ca

vae reddat , neque adeo ulla intercofta

lium refolutio timeri poffit.

Qμæ ergo caufa . phænomeni ? Cer

tum eft , & poft exfpirationem, & poft

infpirationem , fanguinem difficilius per

pulmonem circum agi, hinc moleftiàm

oriri; fed omnes mufculi , qui cum do

lore aliquo agunt, ex infuperabili ne

ceffitate inftin&tus cito quiefcunt. In

pleuriticis diétum eft folo diaphragma

te refpirari, in . inflammationibus fepti

hepatifve folo thorace &c. Ergo vide

tur alterna hæc neceflitas unice fieri

a relaxatis vi confenfus animae cum cor

pore, mufculis fepti tranfverfi, & in

tercoftalibus quamprimum ex dilatato

aliquandiu pe&tore minimum incom

modum fequitur. Hinc imperio ejuf

dem animæ, hoc incommodüm fpernen

tis, diutius aerem retinere , . & perti

naciter claufa glottide, exclufo aere nos

fuffocare poffumus DCI. 8.

(4) Elater, in textu ) Hic dicendæ

funt caufae exfpirationis. Coftarum ap

pendices cartilagineae paulum deorfum,

arcus offei furfüm in infpiratione ver

fi, ex fimplici elatere $. quam

primum compreffio ablata eft , inque

naturalem dire&tionem redeunt , etiam

a morte, notante HAVERSIO p. 295.

Hæc princeps caufa e(t exfpirationis ,

quæ abfque ulla vi mufculari thoracem

ar&at ; uti re&te MAYOVV p. 248.

COLLINS p. 825. HAVERS p. 29*.

PITCARNE l. c. p. 55. SCELHAM

M ER I. c, COMMENTATOR HEI•

STERI p. 36*. LIEUTAUD. p. 547.

& SENAC. l. c. pag. 244. qui tamen

nimis multum primæ coftae tribuit ,

vix refiliturae,cuim non fle&tatur. Confer

BORELLUM Prop. LXXXV.LXXX

X£if. LXXXVIII.

phragma, & turgidum abdomen, adeo- jd$(3)Triangülarum f?erni) Plerique vo

Aue nervum phrenicum etiam multJ

imagis preffum , quam fit in fano homi

ne , non refolvi. Neque phrenicos ner

vos comprimi videtur, cum cordis ner

'vo$y & intercoftales, perinde pulmoni

paffim fuppofitos, eo tempore refolvi

non videamus, neque mollities natura

cant, novo Tnomine [ternocoftales VE

RHEYEN L. I. Tr. VI. c. 8. & T.

XXXV. f. 2. Oritur a cartilagine mu

cronata, & a vicina cartilagine coftae

feptimæ, deinde longe a fterno , & pro

ximis cartilaginibus co(tarum ad tertiam

ufque A LBI N, h ff, mufe. L. III c.(1 f? / LXXXII,

54DE RESPIRATIONE. DCXIX.

ILXXXII. Pars ima , carnea, leviter'

inclinata, pene tranfverfà COVVPER.

T. XXXIII. f. 1. VVINSLOVV. II.

des mufe. n. 698. inferitur late in car

tilaginis coftae fextae faciem internam,

&c quintæ marginem inferiorem , tum

cartilaginis , tum ofiis , tum in quar

tam fimili modo. Lacerti fuperiores tres

magis & magis & longi , & flri&ti , &c

tendinei , & perpendicularibus propio.

res VERHEYEN , LIEUTAUD. p.

5 5o. inferuntur tum cartilaginibus co

ftarum quartae , tertiæ VERHEYEN

& plerumque etiam fecundæ FALLOP,

in ob/erv. p. 93. 2. MARCHETT. p.

67. ALBIN. 1. c. C O V V P E R. 1. c.

VVINSLOVV. n. 698. tum parti offeae

V E R H E Y E N. I, c. ALBIN. l. c.

DoUGL. p. 62. Primæ etiam coßæ

ait inferi VESALIUS in exam. ob/. Fal

lop. p. 65. 66. fed neminem invenit con

fentientem : uti neque SCHELAMME

RUS, qui omnino negat adeffe. Com

muni confenfu coftas detrahit , cum a

{terno firrniori oriatur FABRICIUS p.

1 co. VILLIS Pharmac. II. p. 13. ( qui

obfervat, & verum efíe reperio in ca

ne , anhelofo animale , maiores efle

SENAC. I. c. p. 2 5o. VVINSLOVV.

n. 1 o6z. HAMBERGER. n. 35. qui ta

men præterea fternum antrorfum putat

protrudere. N. STENONIS pariter ele

vare putat flerni partem imam , addu

cere doftarum cartilagines, diducere of

feas de mufc. & gland. p. 1o. Mihi ,

quantum quidem poteft , videtur fupe

rioves duas, aut tres coftas detrahere ,

reliquas duas aut tres introrfum coge

re, & utique adjuvare elaterem earum

fe reftituentium, ALBIN. I. c.

(6) Abdominalium , in textu ) Ho

rum alterum cum diaphragmate mo

tum ita evidentem & perpetuum vi

deo, ut omniro pro caufa naturalis ex

fpirationis princip£ habeam , & HEL

MONTIUM hic omnino puto lauda…;o

dum de catarrh. d. lir. n. 48. 49. &c

olim GALENUM de cau/. refpir. neque

adnumerandos hos mufculos, ut fecit

FABRICIUS p. 74. & BOHNIUS p.

88. & BO RELLUS Prop. XCIII. or

ganis exfpirationis violentae , aut omni

no exci- dendos, ut SPIGELIUS fecit

P. ioz, Hi funt Re&ti , qui co[larum I. c. & olim RIOLANI p. 854. 849

medias cartilagines deorfum , & retror

fum ducunt, FABRIC. p. 98. 99. Obli

quus interior, qui coftas fibi adnexas

pariter detrahit, deinde obliqui ambo,

& tranfverfus qui jun&tis viribus effi

ciunt parietem abdominis mobilem ,

eumque parietem retrorfum furfum

que contra fpinam &c diaphragma vi

magna impellunt HAMBERGER I. c.

n. 4O. íí non in exfpiratione folum,

fed in nixu , quando diaphragmati re

nituntur, facile eft videre. In fuibus

clamantibus motum in abdomine obli

quam direótionem Obliqui majoris fe

qui vidit FABRICIUS p. 94. etfi non

facile credam coftas detrahere eidem

FABRICIO adferemti p. 9o. 96. Hi er

go mufculi faciunt, ut relaxatum fe

ptum furfum pellatur, inque fornicem

verfus thoracem gibbum redeat , pul

monefque comprimat, & aere evaçuet

THRUSTON. p. 38. de GORTER

n. 27: NEUCRANZ. c. V. SCHE

LAMMER. I. c. PARISINI in ftru

thione , &c. Hac ratione poteft Dia

phragma pro organo exfpirationis ut

cumque haberi , & excufàri SYLVIUS

d ff. med. VII. num. z 3. MOLLINET

TUM vero non video quomodo excu

fem, vide p. 2 16. neque fcriptores di

&tos ad 1. DCXI.

(7) Expellitur , in textu ) Dixi ali

quas caufas exfpirationis: fuperfunt aliae .

Reftitutionem {pontaneam partium, quæ

contra&iæ fuerant, & fepti relaxatio

nem, fufficere crediderunt FABRICIUS

p. 46. & BORELLUS Prop. XCII. &:

BOHNIUS p. 88. & alii. Et cartila

gines quidem fateor ncn refj!ire , nifi

a mufculis intercoflalibus , incurvatae

fuerint , & alibi monui id non fem- .

per , neque in optima infpiratione fie

ri. Sed mufculorum abdominis alterna.

í? nimis & manifefta efl , & necef

a I 13 .

Deinde alibi PRÆCEPTOR media

ftinum , five pleuram cum pericardio a

fepto deorfum tra&tam , hinc vi elate

ris fe reftituentem , aliquid in exfpi

ratione poffe dicit , quæ PARISINO

RUM fententia eft di/?. de l' Aurruche

p. 368. & DIEMERBROECKII , p.

3 17. & BOHNII 1. c. & GORTER£

Nc

~_

.

DE RESPIRATIONE. DCXIX. DCXX.55

Neque eam repudiaverim , in brutis ta

meri minus poteft, quibus feptum a pe

ricardio liberum.

Iterum aerem externum , abdomen

prementem HOADLYUS p. 9. & ae

rem thorace inclufum, contraque pul

mones prementem IDEM alibi in par

tes vocàt. Cutem etiam DANIEL l.

1 c. c. 1, n. 5. minus contra cartilagi

nes & mufculos valituram. Sed magna

procul dubio fibrarum afperae arteriæ

& bronchiorum potentia e(t », quam vi

deamus a morte fupereííe , & pulmo

nes in ftatum exfpirationis contrahere ,

quam primum vis diftendens diminuta

eft. Olim GALENUS afperam arte

riam in exfpiratione adduci & duplicari

vidit de ufù part. L.VII. c.9. eafdemque

fibras pro principe caufà exfpirationis

habet VVILLIS Pharm. rat. II. p 1 o.

1 1. & COLLINS pag. 289. tum BO

HONIUS p. 88. COVVPER. in introd.

Conf. DCII. 3. & PRÆCEPTOREM

n. DCXVI. In rana, cui refpiratio val

de & evidens eft , & voluntaria, BO

SE om. yVittę;T3g.35°&BREMOND.

paffim, feptum membraneum eft ,NEU

ÖRANZ. c. V. & tota refpiratio foli

elateri fibrarum debetur, quæ pulmo

ni circumponuntur MALPIGH. pofi/,

33:.MQR9AGN. adv. V. pag. 43.% 3.

SVVAMMERDAM pag. i §. TAij.

VRY amar. rai/. pag. 93. edit. Parif.

Non tamen facile crediderim R O N.

DELETIO l. c. aut ipfi GALENO •

aut BELLINO Lemm. 2 1. aut VVILI

LISIO l. c. 15. aut SCHELHAMME

RO diff. de voce p. 1o. aut DRAKio

Anthropogr. II. p. 316. cartilagines fu

per fe invicem adduci poffe , ut infe

rior fquama fuperioreih fubeat . id

repugnat experimento, quod demonßrat

in pulmone collapfo , nempe fumma ex

fpiratione, anulos diftin&tos efie , & di

ftantes. In vacca barbarica PARISI

NORUM aliifque animalibus non ne

gaverim. Denique MAZINUS mechan.

morb. I. p. 46. ed q, Offenb. & in Inf.

med. mech. p. 97. aerem veficularum in

feriorum a fuperioribus comprefîarum /

his reniti dicit, & fàcere exfpiratio-^

Téríí, *quafr- vero aer inferior, five in

time receptus , rariorque idem , . aeri

frigidiori refiftere poffet. Mufculos au

tem thoracicos, DCXXI. & ferratum

etiam HOADLY diétum p. 9. omni

no a naturali & inviolenta refpiratio

ne remoVeo. -

62o. Proinde ipfo hoc momcnto (*r*-}-iterum ac

celeratus fanguis incipiTa

fortius , & copiofius fluere :

cerebellum & ad mufculos

ergo renafcuntur caufæ

contrahentes intercoftales & diaphragma , redintegratur

infpiratio : ficque affignata vera , præfens, fufficiens s-a-

tio alterni hiijus vitalis motus.

62o. Eo momento temporis fan

guis venofus exprimitur ( 1 ), cor

finiftrum fanguinem copiofius acci

pit , & uberius ad cerebrum & ce

rebellum mittit , mufculi infpirato

xii inflantur , &c infpiratio ex Qrdi-

ne redit. Ergo exfpiratio eft ftatus

mortis. Hinc recens mortuus ulti

ma fua a&tione aerem elidit, ex vi

refilientium cartilaginum , quæ nunc

prae frigore rigefcunt, & adeo va

Jidiori elatere cientur.

(1) Nempe pulmone a thorace, & que video, quomodo BoRELLUS po

a diaphragmate compreffo , veficulae ,quæ molliflimæ fint , eliduntur , non

tuerit fibi perfuadere ,, aerem recens

infpiratum tantum ad mediam fiftulam

comprefiis interim ramjs bronchiorum -aeream pervenrre-P*e» XCVI. in ex

majoribus , & elafticis ( HOADLY. p. , fpiratione demum in omnes veficulas ,

49, ) ficque aer ex glottide exit. Né- & pulmonis receffus exprimi Prop. XCI.Cll [l]

,« DE RESPIRATIONE. DCXX. DCXXI.

cum adeo manifeftum fit, pulmonemtunc

demum dilatari,quandoaer veficulas fub

it. Pergit nunc trans pulmonem fluere

fànguis, fublata preffione nimia aeris ra

refà&i de MOOR. 387. feqq. Neque

enim vellem ita intelligi P R AECE

pTOREM, ut fanguinem vel in fola

infpiratione pulmonem fubire velit, ex

pelli vero in exfpiratione, uti LISTE

3RUS de humor. p. 25. MAUROCOR

DATUS, & BORELLUS Prop. XCI.

vel in exfpiratione in pulmonis vafape

netrare, éxire per venas in infpiratio

me, ut TAUVRY I. c. p. 96. cui fave

DAMII,pulmonem in infpiratione paf

lidum,rubrum fieri in exfpiratione pag.96. Sed huic experimento non pluri

mum tribuo , certum enim eft „ fan

guinem & in infpiratione, &: in ex

fpiratione per pulmonem ire , uti re

&te THRUSTON pag. 88. &c manife

(tum eft , cum pulfus & infpirando &c

in exfpirationis tempore pares fiant.Ne

que vitalis illa & modica exfpiratio

comparanda e(t cum plena exfpiratio

ne, in qua omnino pulmones collabun

tur & fetus pulmonibus fimiles fiunt

CC. not. 13,

re poffet experimentum SVVAMMER

62 I. Verum præter has caufas vitalis refpirationis ac

cedunt aliae voluntati fervientes , coftis itidem applica

tæ , pro dilatatione violenta peétoris , ejufque arctatio

ne forti. Priores, licet aliis functionibus inferviant ,ta

men & huic operantur , dum etiam fic determinantur

ad hanc functionem. Primo namque a Scalenus primus

carneus ortus a parte anteriori proceffus tranfverfi ver

tebrae fecundæ , tertiæ , & quartae , colli , antrorfum

oblique defcendens, tendine fuo inferitur primæ coftae.

Deinde b Scalenus alter carneus ortus a parte laterali

proceffusÂ# vertebrae-fecundæ $ tertiæ , quartæ ,

colli, defcendens , tendinefcens , fupergreffus primam ,

fecundæ , aut & tertiæ coftae inferitur. Poftea c Sca

Jgnus tertius , qui carneus , ortus a parte laterali antica

fOceffus tranfverfi vertebræ colli fecundæ , tertiæ , quar

tae , quintæ , & fextae , inferitur plerumque coftae pri

mae. His enim elevari , fuftineri , firmari poffunt tres

coftae fuperiores, ne vis intercoftalium, aliorumque mu

fculorum in forti infpiratione determinetur deórfum .

nec obftat eorum vi collum fle&ti , aut circumverti :

quia fi agunt fimul, & fi cervix d mufculis fuis erigen

tibus Spinali colli , e Tranfverfali colli, f Interfpinali

bus colli , g Longiffimo dorfi , b Semifpinato , fimul

agentibus » g&viccm figentibus , firmatur, neceffario actio

Scaleni coftas elevat: Verum in violentiffima refpiratio

ne

DE RESPIRATIONE. DCXXI. 57

Ame talia plurima concurrere certe eft quam certiffimum.

quarto i Sergatus anticus pminor carneus a pr9ceffu Co

racoide fcapulæ ortus , antrorfum oblique defcendens ,

largior fa&tus, gracilefcens , carneus , inferitur parti of

feæ anteriori coftae fecundæ , tertiæ , quartæ , quintæ.

quinto & Serratus angicus maj9£ carneus ortus a bafi

íèåpulæ, faTgus, craffus, ATTFoffum oblique defcendens

I cóftis o&toTfuperioribus dentatis quafi carneis partibus

inferitur , quarum duae » aut trcs,-quatuor,-vel & quin- ^

que , inferiores interferuntur m fimilibus proceffibus :

Obliqui exterioris abdominalis . Etenim fi mufculi fca

pulæ , m Trapezius, o Rhomboides , p Levator , fcapu- \

Iam furfum & retrorfum immobilem figunt, tum aëtio ,

8errati utriufque fortiter elevat coftas a fecunda ad oéta- )

vam ; quod in fortiffima infpiratione fieri clare vide- !

1mus. Sexto , a parte poftica 4 Serratus-Pofticus fupe

figr tendineus ortus a fpinis binarum vertebrarum in

feriorum cervicis, & trium fuperiorum thoracis , car

neis dentibus inferitur curvaturæ fecundæ , tertiae , quar

tæ coftarum , elevans has oblique furfum. Septimo ju

vat r Serratus. pgfticus inferior , qui a- fpinis-vertebra- 3°

rum lúTmbarium, & aliquando à quibüfdam thoraciçà- ?

rum , ortus , fibris digitatis inferitur arcui medio fere ,

coftae nonæ , decimae , iindecimæ , & extremitati duo

decimæ coftae : hinc enim decurfu fere ab horizontali

adfcendente furfum fibrarum ultimas has coftas extror

fum ducens, deorfum , & retrorfum , ampliat thoracem ,

cavet ne a contraétis fibris diaphragmatis adductæ hæ

coftae arétent thoracem.

a J/efal. I I. T. v I I I. C. Euffacb. T. 37. 38. 39. b /e-

fal. T. x IV, M. Euftacb. T. 37. 38. 39. c Id. Ib. N. Eu

flacb. T. 38. 39. d Covvp. -pp. ad Bidloo. F. 36. I I.

e Id. Ib. K. f Id. Ib. LL. g Vefal. I I. T. x I I. N. T.

xI I I. T. h Id. Ib. T. x I I I. K. i /efal. I I. T. . v. T. .

Tab. IV. K. Euffacb. T. 32. 35. k Id lb. T. Iv. I. T. v.

7n. Eufiacb. T. 28. 3o. 3i. 32 33. 36, 1 Id. Ib. Ta!. I I.Tom, V. - H. OOO.

58 DE RESPIRATIONE. DCXXI.

,^\

OOO. m Id. Ib. ppp. Euffach.

KGII. Euftacb. T. 29. 3I. 34.

T. 3o. n Id. Ib. T. Ix. E.

9 Id.. lb. T. x. GHIK. Eu

facb. T. 29. 34. p Id. Tb. c. Z7JEch. T. 33.* 36. q Id.

Ib. Tab. x I. F. Buffacb. T, 36.

Euffacb. T. 36,

62 1. /o/untati)Di&tae funt ha&enu$-

eæ potentiæ, quæ refpirationem vi

' talem faciunt , in fomno fuperfti

tem . Nunc explicanda eft ádio vo

< luntarfaTqUaTTinTrefpiratione ex

perimur. Poffumus enim pro arbi

trio refpirationem accelerare ( 1 ) ,

& naturali multo majorem facere.

Ex ordine naturæ homo fanus &

robuftus unam refpirationem abfol

vit intra minuta fecunda fex , aut

decem ad fummum . Verum ita

eamdem poteft incitare , ut intra

fecgndymigiuutum hecæ-tetua fta

diuim refpirationis abfolvat (2).

Licet aliis ) Fuerunt inter erudi

tos, & fuit etiam vir alioquin MI

HI amiciffimus, ( FELDM. nomi

nat RAVIUM.) qui non probaret

trahi a ME ad infpirationis nego

tium TuITCTITOSTextTa -

eFva11a crum confideran

um fuit , omnem-, mufculum, qui

coftae alicui innafcitur , innafci uti.

que parti alicui non penitus im

mobili (3). Ergo omnis mufculus,

qui utcumque coflis adhaeret , tra

het eas eadem ratione, pro portio

ne reciprocae mobilitatis, ad alte

ram partem , cui oppofito fine ad

ne&titur, uti hanc partem , etiam

fi magis mobilis fuerit , ad coftas

propius adtrahit . Quando ferrati

anteriores agunt , tunc fcapulam

utique , & cum fcapula brachium ,

pe&tori adducunt , quia fixum pun

&tum ipfis in coftis eft, mobile in

fcapula. Quando nunc fcapulæ ab

aliis mufculis agentibus elevantur,

tunc poterunt omnino hi ferrati co

ftas âliquantum elevare . Imo ve

r /efal, II. T. x1. A.

TrOTetiâfìTfiTcoftasTBonas centum

momentis refiftere , fcapulam uni

co , non e9 fecius coftae perinde

uno gradu (4) ad fcapulam acce

dent, uti centum gradibus fcapula.

ad coftas trahitur. Pone nunc ita

elevari fcapulam , & ab aliis viri

bus figi, tunc omnino fieri poterir,

ut plus viæ faciant coflae, dum ad

fcendunt, quam fcapulae, dum de

trahuntur, & tunc coftae , quibus

dentes ferratorum adnafcuntür, pun

&tum erunt horum mufculorum'mo.

bile , cum fixum in fcapulis fit .

Sequitur, fieri poffe, ut thorax nwl.

to. validius eleyetur, quam poßet a

folis intercoftalibus elevari.

Cervix ) Certurm eft, fcalenos (5)

mufculos collum ad coftas deorfumì

ducere. Verum pone nunc, cervi

gi ab innumerabilibus illis mufcuJis

dorfalibus: & poteft omnino mira

biliter figi a bajulis, ut ducentis li

bris impofitis non fe&tatur , quas

capiti gerunt impofitas: imo vero

in ludis publicis homo fe fpe&an

dum exhibuit, qui incudem ferream

folis capillis elevaret (7). Pone er

go ita figi cervicem, ut a fcalenis

9mnino fleóti nequeat, & tunc fca

lenos agere ; ita certe tota moles

thoracis trahetur verfus cervicem.

Et eadem ratione `manifeftum eft,

omnes mufculos voluntarios , qui

inferuntur coftis, vel inde ad alias

partes abeunt , duplici officio de

fungi: nempe 1. Quando eæ partes ,

laxae funt, neque retinentur a con

trariis potentiis , tunc eas partes

magis ad coftas trahunt, quamÉ3S

IDE RESPIRATIONE. DCXXI. 59

ftas ad eas ipfas partes. 2. Quan

do vero eædem partes magis fir

mantur ab aliis caufis, tunc coftas

plus viæ cogunt facere ad eas par

tes, quam eft via earum partium

verfus coftas adcedentium. Satis au

tem conftat inter anatomicos, fub

clavio, fcalenis , & ferrato eas vi

res effe, ut cartilagineorum fegmen

torum refiftentiam fuperare pof

fint.

Serrati antici & poffici ) Illi veri

obliqui defcendentis abdominis an

tagoniftae, quando fcapula a {mufcu

lo trapezio , rhomboide o , & pro

prio levatore elevata eft, thoracem

furfum ducunt & antrorfum . Po

ftici ( 1 1 ) vero vertebras trahere

nequeunt, ergo coftas movebunt ,

extrorfum, retrorfum , & furfum ,

nam pene tranfverfi funt , &c fa

ciunt, ne coftae tres, quibus inferun

tur, ab adnexo fibi diaphragmate

( 1 ) Haec organa refpirationis aceffo

ria GALENQ minime ignorata fuerunt

3» qui pro infpirationis violentæ : orga

nis recenfet mufculos intercoftales T&

jj^. fimis humerorum pofitos de cau/. re

f?ir. Eadem FABRIÖIUS, pro refpi

iatione viglentifììma, qui mu(culos an

£eriores thoracis addit p. 46. 84. &c.<1 Recentio uti quifque major anato

ftirsTETE pauciores## re ,

pirationis adgnóvit , uti BORELLUS

JProp. LXXXfV. SVVAMMERDAM.

c. 3. SENACUS& VVINSLOVVUS,

qui pene fimiles RAVIO , vix ullum

Præter intercoftales admiferunt. Inte

rim certum eft , in orthopnoea, & in

ag9ne mortis evidenter, non thoracem

fglum , fed collum tendi & elevari,

caput retrorfum fle&ti, non diffiten

£e. HOADLYO p. 2, täntique motusdebere organa effe , quem certe inter

coftales non fuppeditánt : fed vide fe

quentia, -

(*) Refpirationis meæ fladium na

turaliter video abfolvi intra tria fecun

da , uti HAMBERGERUS nota 3. ad

DCXI. fed ex voluntatis imperio idcm

detrahantur introrfum , retrorfum ,

adeoque uterque ferratus jun&ta vi

coftam a centro pe&oris removent,

ergo dilatant multo magis, quam

a viribus folorum intercoftalium

fieri poteft . Hinc in moribundis

hominibus videas fcapulas, collum',

brachia moveri , dum natura per

mufculos intercoftales folos non po

teft tantum peétus dilatare, quan

tum neceffe eft , alia{que adeò vi

res explicat, quibus poffit anxieta

tem levare. HIPPOCRATES hunc

με7iopia p&ov (12 ) five refpirationem

cum totius thoracis elevatione, egre

gie cognitam habuit, & lethale fi

gnum effe intellexit, indicium nem

pe morbi ad coftas haerentis, pleu

ritidis, vel peripneumoniae. Et fa

cile eft demonftratu , vires , quae

extrinfecus admotae coftas elevant,

intercoftales robore fuo longe fupe

rar© .

retardare poffum uti fedecim fecundis

infpiratio perficiatur , diutius vix pof

fum. Addo pulfus mihi eodem tempo

re fedecim fecundorum , effe z 1. qui

numerus KEILIANO perfe&e refpofi

det de veloc. /ang. p. 3 1. & MURAB

TIANO vadem amar. p. 1 39. pro ufa

adeo refpiratione, pene quinque , pto

minutis vero fecundis tribus , omni

quatuor, & pene quinque pulfus , p

refpiratione breviffima; anhelando ati*

tem idem refpirationis fpatium ad uni

cum fecundum contrahi poteft . Haec

pro velocitate , quam adparet triplo

majorem , & quintuplo minorem. fieri

poffe. [Alios meliori pulmone præditos ,

erfuadeor etiam majorem fub imperio

Ê, habere', quod adparet ex

experimentis DCXIX. 1. Deinde di

&ùm e(t not. 3. ad DCXI. pofle pe

&us offeum mirabiliter expandi & de

nuo conftringi, idemque de abdomine

verum effe : poffe demum folo fepto

& abdomine refpirari, poffe abdomine

& coftis & fcapulis elevatis. Quæritur

minifterium, quo voluntas hos motus

perficit, Nam requirunt phænomena »

H 2 Vit.

6 O DE RESPIRATIONE. DCXXI.

ut mufculi fint, quibus figere poffimus

partes, alioquin mobiles, fixas movere ,

& fponte motis contrarias potentias op

ponere, ut quiefcant, vel addere au

$iliares, ut multo fortius operentur .

(3) Quicumque mufculus coftis in.feritur mediis, ita ut angulus cum his

coftis non nimis exiguus fit, is mufcu

lus fub certis conditionibus coftas e!e-

vabit CCCCI.

(4) Inter mufculos refpirationis ac

cefforios primi funt Levatores co/?arum .

Hos pinxerat CASSERIUS L. IV. T.

IV. ` nomen dedit N. STENONIS de

mufe. & gland. p. 8. & /upraco/?ales di

xit VERHEYEN. p. 348. Mufculi

funt fere undecim vel duodecim, pofi

ti in coftarum arca pofteriori prope

vertebras, orti tendinei a proceffu tranf.

verfo vertebrae, oblique extrorfum de

fcendentes, tegentes intercofta!es exter

nos , & inferti propriæ afperitati an

guli , & margini continuo coftae , ve!

fecundæ, uti Levatores longi, quorum

modo tres numeravi,& habet ALBINUS

T. VIII. modo plures, uti quatuor ha

bet VERHEYEN T. XXXV. f. 1.

modo fuperius, modo inferius ALBIN.

L. III. c. 128. VERHEYEN. p. 348.

& Fig. cit. vel proximae, ut Levato

res breves, quorum plures femper ad

funt , folofque pinxit CASSERiUS.

fnferiores robufiiores funt VVINSL.

d** mu/cu/. 693. VERHEYEN p. 35o.

çonf. ALBINfTab. cit. Hos ab' oiììni

us pro- ere&toribus coftarum habitos.

ENACUS refutavit , fpinamque po

us fle&ere dixit Mem. de l'Acaä. 1724.

p. 25o. cum adeo hypomochlio cofta

rum, propinqui fint. VVINSLOVVUS

non videtur aliter fentire 1738. p. 1 3 1.

Omnino verum e(t, latefceré déorfum

eundo, ibique magis carneos fieri , co

faeque demum partem , cui commit

tuntur. parum , mobilem effe , ut o

mnino potius retinere credam has coflas,-

quam elevare. CI. LIEUTAUD non

Putat differre ab intercoftalibus exter

amis p. 548. Cohærent utique , fed ex

terni fubfunt levatoribus anteriores.

(5) Sealemos. Procul dubio funt mu

fculi refpiratorii , cùm poftremus &c

lateralis, f. tertius anterior, coftae fecun

dæ inferantur; primus anterior , & fe

cundus, & brevis ALBIN. c. 1 32. &

longus, f. medius ALBINI in coftam

primam . Eas firmando refpirationem

adjuvant , maxime quando in valente

nixu partium abdominalium mufculi ab

dominis cum diaphragmate agunt, cer

to coftas detra&turi , nifi valenter re

fifterentur. Mecum fentit SENAC. 1.

c. p. 1 42. Non ignoro vero contraria

docere VVINSLOVVUM, &c negare

de prima colla, de fecunda ægre con

cedere l. c. n. 1 o6. io7. & fcakenos

excludereCommentatorem H EISTERI

p. 359. Sed coftam primam abfque (ter

no elevari repugnat, cum fterno & to

to thorace nihil impedit SCHELAM

MER I. c. GALENUS oiim vidit ,

phrænico nervo & intercoftalibus diffe

&tis, nondum thoracem immobilem red

di , nifi fcaleni aliique elevatores cofta

rum incidantur admim. amar. VIII. c.

8. Caeterum breviter addo , fcalencs

veteres unicum facere . VV I N S LO

VVUS duos facit , primum in pri

mam , fecundum in fecundam coftam

infertum n. 675. feqq. EUSTACHIUS

tres videtur pingere: primum anterio

rem T. 32. 33. 38. poftremum T. 37.

39. & Lateralem Longum T. 37. 38.

39. Tres etiam COVVPERUS habet

ç. 19. & pridem FALLOPIUS obferv.

anaf. p. 94. quos VIDUS ita pingit •

ut nonus poflerior fit , feptimus , &c

o&avus ad anteriorem & medium re

ferri poffint p. zoo. T. XLIX. f. 9• •

DOUGLASSIUS. quatuor habet. AL

BINUS quique numerat, quorum pri

mus T. III. minimus & medius T. VIII.

& IV. c. 1 34. primae coftae ; Lateralis

c, 1 33. & poflerior c. 1 35. T. VII. ;

fecundæ inferuntur. Ego vero nuper

omnino fex numeravi, quos ab initio

recenfui, fimiles ALBINIANIS , nifi

quod fecundus anterior præterea diftin

&us adeffet. Tres i||j a PRAECEPTO

RE recenfiti non faciies funt extricatu.

Intercoftalesaccefíorii CI. LIEUTAUD*

funt fcaleni noftri breves p. 55 1.

(6) Cervicem) Nimis fufum foretmu

fculos a nofiro fubje&o alienos recen

fere, quos ut omnia , accurate perfe

cutus eft ALBINUS; fed omnino fub

jungendus eft alius cóftarum mufculus •

cervicalis defcendens DiEMEREgi;

DE RESPIRATIQNE. DCXXI.6 i

CKII amar. p. 457. & ALBINI T. VII.

D. Tran/ver/alirparvus col/i VVINSLO

VVI. Öritur a proceßibus tranfverfis

vertebrarum colli tertiæ (quartæ , quin

tae ) fextæ & feptimæ, vel pauciorum »

uti ALBINUS, primaeque dorfi, ten

dineocarneus, defcendit ventre carnofo ,

ia(eritur tendinibus quatuor aut quin

que, quorum inferiqres robuftioresfunt,

inter curvaturam &c vertebras in pri

mam, fecundam , tertiam , quartam ,

& quintam coftam VVALTHER amar.

naufc. tem. alias in tres tantum inferiores

( ALBIN. c. 1 1 z. ) aut plures inferio

rum, ut VVINSLOVV. I.c. n. 787.&

DIEMERBROECK. & DOUGLAS.

c. i5. & FALLOPIUS , cui /ecumdu*

eft ob/erv. amar. p. 99. fed miftus cum

tranfverfali cervicis . Fine fuo folet

plerumque cum facrolumbo continuari,

& eft hujus mufculi in colIum continua

tio. Quum coftis inferatur , firmata

cerviceTipfas erigere poteft , N E U

CRANZ. c. 2. aut faltem retinere, nam

parum poffe ex hypomochlii vicinia de

monftratur. -

( 7 ) Conf. CCCCXIII. not. z. MI

LON IS certe Crotoniatæ cervicales

mufculi , antrorfum propulfam cervi

cem unice fuftentarunt , cum taurum

humeris geftaret, enormi vi, quæ tot

centenis libris refifleret. Noßri Helveti

alpicolæ o&oginta libris la&tariorum ope

£umonufti , {9lent per avias rupes, {ça.

Hafque fcopulis adfixas expediti ad åúò

&c tria milliaria ambulare : id| auëïí

9nus , cgrpus antrorfum preffurum, Iii

ipfi mufculi fuftinent.

(3) serratus anticus minor ) video

nihil ei tribuere SVVAMMÉRDAL

M I U M, c. z. neque BoRELLUM

Prop. LXXXIV. neque VVINSLO.

VVUM Mem. de l'Acad. 17 38. p. 1 i.

$um £apula, inquit, minu$ nobilis fit:

& addi poteft, inférne carneum , ad

Proceffum coracoideum tendineùm éÉ

fe. Verum fcapula firmari potefi , &c

in refpiratione fublimi omninoTfirmì

*ur, ab oppofitis,.fed confentientibus,

viribus Rhomboidei, Trapezii, Leva?

torjs. Tunc autem non video, quare

coflas n9n erigat, ad quas pene ad per

pendiculum defcendit , in medios &

mobiliores arcus. -

(9) Serratus anticus mág) Diffici

lior eft , fed melius innotefcit, quando

a dorf fede præparatur. O&to & ultra

capita invenio. Prima duo a cofta pri

ma, vel ab eadem & fecunda veniunt

vu!go omiffa,& pro peculiari mufculo

habito ab ARNISAEO apud HlLDA

NUM Ep/?. 45. conf. VVINSLOVV

de* mufcul. n. 164. & Mem. 17 19. p. 67.

Reliqua capita a fecunda ad coftam fe

ptimam, immo, vero nonam ufque

decimam ALBIN T. II. ex parte offea

veniunt, primum continuo propiora ,

ultima duo etiam remotiora . Summae

fibræ defcendunt , mediæ tranfverfae

funt, reliquæ adfcendunt EUSTACH.

T. XXXIII. SPIGEL. L. IV. T. XVIII.

donec bafi fcapulæ toti & paulo trans

eam fub fpina inferantur. De hoc mu

fculo omnino re&te fenferunt BOREL

LUS & SV V A MM E R D A M, &c

VVINSLOVV. Mem. de l'Acad. 1729.

p. 63. 1726. p. 269. & 1738. p. 1 1 o.

&c expo/. I. c n. 9 1o. &c SENAC. I. c.

vix enim aliquid ad coftas elevandas

facere poteft , cum fuprema portio in

ferioribus in eo officio refillat, coftaf

que deprimat , inferiores omnino ita

defcendant, ut a coftarum dire&tione

mediocriter differant , eafque , fi fieri

poflet, potius extrorfum & retrorfum

revellerent, quam elevarent. Retulerat

inter Levatores coftarum FABRICIUS

p. 91. 97. fed pridem fapienter ad fca

pulæ mufculos maluit referre FALLO

PIUS ob/erv. p. 93. COVVPERUSali

quid poffe putavit , fcapula firmata In

trod.

(io) Scapulae mufculos peculiari cum

cura defcripfit , & utilitates rimatuseft

VVINSLOVV.

Trapezium equidem angulum fupe

riorem fcapulae elevare, prævalentibus

fibris fuperioribus, & retrorfum duce

re , conjun&is omnibus , docet Mem.

de l'Acad. de* fe. 17 19. p. 65. Dein- `

de, cum ferratus anterior major angu

lum inferiorem antrorfum ad coftas

trahat ( conf. EUSTACHII & SPI

GELII icones ) angulum bafeos, cui

humerus conjunctus elt , fuperiorem fe

quitur ex natura ve$tis paulum defcen

dere , adeoque acromion adfcendere ,

ut omnino inter levatores fcapulae nu

pne

62

merari poffit Mem. de l'4cad. 1726. p.

233. E `contrario Levatorem vulgo di

&um fcapulae deprimere angulum hu

meralem, dum angulum bafeos elevat ,

neceffe eft , uti adparet v. g. ex . EU

STACHIITabulaTX X X IV. & fe

re eamdem effe rationem Rhomboidei,

dum nempe uterque bafin & angulum

ejus fupernum elevat , humeralem in

ciinari oportet conf. EUST. T. XXX

HV. Addit VVINSLOVVUS depre(lo

ribus {erratum anteriorem parvum

fubclavium. Neque tamen obfcurum eft

vifu, & Rhomboideum , & levatorem

vulgo di&um , omnino fcapulam ele

vare, quando cum Trapezio agunt , qui

acromion retinet , & elevat , SCHE

EHAMMER I. c. Tunc autem ferra

tum anteriorem minorem coftas eleva

re manifeftum eft: fa&um enim eft pun

&\um fixum , ad quod fe contrahat .

Verum inter eos mufculos, qui cum

contentione obfirmata fcapula & cer

vice- coftas totumque coftarum crate

rem elevant , omnino recenfendus eft

validus ille £££££££%$ qui

capite retróFfum inclinato, utique &

{lernum &c cum eo totum pe&us & cla

viculam elevat ( E U ST AC H. T.

XXXV.) & fubclavii pariter a&ionem

determinat , ut coftas elevet.

Deinde Pe&oralis magnus cum imis.

fuis & internis & externis capitibus,

habet enim utriufque generis capita ,

ad coftas verarum ultimas defcendat,

poterit humero elevato a potentiis mo

do- recenfitis, coftas aliquas elevare ,

etfi repugnare videatur VVINSLO

VVUS in Commenr. ann. 1738. p. 1 1 z.

( 1 1 ) Sarrarus poßerior fuperior , uti

notum eft , a fecunda, tertia, quarta,

& quinta cofta ALB. T. VI. a. e. b.

&c. prodit ex margine fuperiori , ad

ipfam curvaturam , Thinc adfcendens ,

& in teadineam aponeureofin mutatus,

inferitur tertiæ aliquando, alias fecun

dae , ALBINUS T. VI, & primae ( ALB.

c. ao3. ) dorfi vertebræ , tribus aut

duabus VVINSLOVV. n. 68 1. AL

BIN. EUSTACH. T. XXIX. XXX

VI. aut unicæ,uti GOVVPER. ALB.

I. c. infimis colli, in fpinas, aut liga

menta fpinis innexa, ut finis fupremus.

in fplenii involucrum evanefcat. Co

DE RESPIRATIONE. DCXXI.

flas utique elevat, non diffitenteVVIN

SL. Mem. de l'amm. 1738. p. 1 1 5. &

ÉÉ; II. n. 1 1 55. & ALBINO etfi,

ne{cio guare , SENACUS repugnet,&:

BORELLUS , & HEISTERl Cóm

mentatOr .

Inferior autem ferratur a coftae no

næ FABRIC. p. 87. ALBIN. T. VI.

EE. margine inferiori trans curvatu

ram, a decima paulo exterius A L B.

GG. ab undecima fub priori, a duo

decima interius ALBIN. ad II. & a

duodecima pofterius ib. L. triangula

ribus initiis ( EUSTACH. T. XXX

VI. ( optime ) provenit,& in tenuem

tendinem abit BiDLOOT. X X V I.

qui leviter defcendit , & vertebris dor

fi imis tribus , ( E U S TA C H. T.

XXXV. WESAL. c. 35. ) duabus ,

aut unicæ , VVINSLOVV. n. 683. &

duabus tribufve lumborum VV ITNS

LOVV. aut pluribus ut ALBIN. c.

io4. ) inferitur , inque inferiori parte

tendini facrolumbalis , & longiffimi ,

&c abdominis oblique adfcendeítis co

hæret.

Hunc ante PRAECEPTOREM in

ter mufculos infpirationis recenfuerunt

aliqui, & NEUCRANZ c. 4. Rejicit

autem BORELLUS Prop. LXXXIV.

BELLINUS Lemm. 15. qui dorfum ad

eollum & lumbos religare vult , ob

fcuriori voce ufus , & SVVAMMER

DAM. l. c. & SENAC. l. c. & pleri

que,, & nimis. manifeftum eft coftas de

trahere, quod etiam FABRICIUS vi

dit p. 1o2. & MORGAGNUS adv. If,

p. 38. & HAMBERGERUS n. 38.

& alii. Firmat unice H E I ST E R E.

commentator p. 361.

Verum præterea video manifefto ,

etfi non ubique æque craffa fit , a fer

rato pofteriori fuperiori ad inferiorem:

defcendere continuam feriem fibrarum

tendinearum, quæ latiffima aponeurofi ,

& non interrupta , &c a cóftis, & a

mufculorum intercoftalium involucris

aponeuroticis , trans facrolumbalem &

longiffimum in fpinas dorfi tendunt .

Hanc etiam COVVPERUS habet ed.

1694. p. 1 14. & 1724. c. 2 1. p. 58. &

T. XLI. & in BIDLOUM i. 28. &t

ALBINUS c. 1 o4. -

Ergo prjnceps utique uti'itas horuta

mu •

===i

.-*

-…

T)E RESPIRATIONE. DCXXI.63

amufculorum eft , ut longiffimis dorfi

ίηύfculis pro vaginis fint. Ita 9limSP!-

çïLIUS' L. IV. c. XI. & V1!I. &

RAu. myolog. p. 6o. & MAEDER. de

parr. reffjr. p. 2o. neque ALBINUS

Irecedit. - - .

Adeoque veri mufculi violentæ in

fpirationis funt fcaleni , fternocleido

fia(toidei, ferrati poftici fuperiores, de

inde, firmata fcapüla in meteorifmo , et

iam pe&oralis , & {erratus anterior

nminor. - -

{12) Refpirationis fublimis meminit

coae. L. II. c. xo. n. 6,. apud DURE

“TUM. Vocat autem ibi av£\x£/*** a ,

paulo ante 7rpoXtupa , μετεωρον autem

7νευμa nominat Epidem. L. V I I. in

uxore Olimpiadæ, & L. III. &c. Cae

terum & in COACIS L. II. c. IX.

& alibi repetit ,, refpirationem frequen

tem, & parvam malam effe in acutis,

denotare inflammationem partiumi

fpirabilium. In moribundis autem cor

dis impotentiam fignificat , aut mate

riam mala crifi ad pulmones compul

fam , ibique immeabilem. Pulmo in ex

fpirantibus celeriter agitur, ut aliquis

tamen fanguis ad cor veniat HALES

I. C. P. 6,

622. A&tio autem mufculi Qbliqui exterioris , infe

rioris, & Re&i ( 86. b. a. d. ), confpirantium , coftas

deprimens, thoracem ar£tans » Serrato antico inferiori

refiftens, ut ipfe nexus docet , fi concurrit cum a&tio.

ne a Sacrolumbalis , admodum compofiti , & vix defcri

bendiTdiftin&te , mufculi; conftat ferie fibrarum mufcu

larium carnearum , ortarum a tranfverfis proceffibus ver

tebrarum lumbarium , harumque fpinis , atque adfcen

dentium furfum in coftas , junctarumque ibi b mufcu

lìs carneis accefforiis a coftis procedentibus; haec , inquam ,

a&tio exfpirationem violentam adjuvat fortiffime , ar&ta

to fimul abdomine ope mufculi Tranfverfi

a /efal. II. T. x I I. LA. MM. T. xI. Q. Euffacb. T. 36.

25. 22. b £teno fpec. myol.

622. Obliqui exterioris) Quæritur,

quomodo exfpiratio voluntaria per

agatur. Ergo concipite animo mu

fculos abdominis vóluntati fubjeétos

effe 5 hos adeo eo tempore , quo

coftae ex elatere fuo fe reftituünt

DCXIX. voluntarie agere , & fe

ptum premere in thoracein. Deinde

confiderate originem hujus mufculi

quae ad os pubis eft, tum tendi

nem , toti abdomini circumpofi

£um , denique infertionem , quam

dentatis finibus in coftas molitur ,

interfertis in fimilia intervalla den

tium mufculis ferrati anterioris. In

telligetis facile antagoniftam hujus

ferrati eße, hinc deprimere & in

trorfum trahere coftas, quas ferra

tus furfum traxerat & extrorfum .

Re&i ) Pun&tum fixum ad os pu

bis habet, mobile ad coftas, & ad

eas imprimis, quæ præ reliquis mo

biliffimæ funt , tum ad fternum .

Ergo coftas deprimit, thoracem co

ar&tat, & abdomen retrorfum pe!-

lit.

Ja*

64 DE RESPIRATIONE. DCXXII.

Inferioris ) Oritur ab offe , Ilium

ex crepidine, fere ad os pubis uf

que , inferitur in lineam albam , er

go partem inferiorem abdominis for

tiffime introrfum premit.

Sacro/umba/is ) Digitos quofdam

( 1 ) habet coflis infertos, eas co

fas detrahit, retrorfum ducit,

Tranfverf ) Ducatur linea re&ta

ab oße pubis & Ilium crepidine ,

ubi hi mufculi oriuntur, ad coftas,

ea re&ta utique longe infra abdo

minis convexitatem cadet . Nemo

enim mortalium ita abdomen po

( 1 ) Exfpirationis. mufculi ii funt ,

qui coftas deorfum , diaphragma furfum

pellunt. Ifti , nempe abdominales, di

&ifunt LXXXVI. & DCXIX. Ad il

Jos pertinet flerni triangularis, DCXIX.

not. 5. & {erratus poflerior inferior D

CXXI. tum quadratus Lumborum , fa

crolumbalis & longiffimus , quos nunc

oportet defcribere, olim huc a GALE

NO relatos de cauf. refpir.

Ergo a coccygis humeris ALBINUS

T. VII. a tuberculis ofiis facri, & a

continuo margine offis llium, ALB. &

a vertebrarum lumbalium , facrarum

que imarumque dorfi fpinis , tum va

Jentius a proceffibus tranfverfis verte

brarum lumbalium omnibus, valido prin

cipio duplicique ATB:***rm* maffa

carnea ingens adfcendit , tendinea ex

panfione te&ta. Ea ad imas coftas fin

ditur. Pars exterior five coftalis, duo

decim tendines furfum extrorfum emit

tit, qui ad omnium coflarum marginem

inferiorem , in curvaturam inferuntur

ALB. I. c. VVINSL. n. 784. SPIGEL.

IL. IV. T. III. IV. Horum imi perbre

ves;fuperiores continuo longiores funt.

§é? eorumdem aliqui , & in medio in

primis , duabus coftis implantantur ,

aliquando pluribus, ut in una cofta plus

una anfa fit facrolumbalis mufculi ,

Porro ab iifdem coftis, excepta prima

& fecunda, ut COVVPER C X X I.

ad n. 86. in textu , vel a fola prima,

alias tantum a fex inferioribus, ut fe

re COVVPER in ic. aut quinque ,

vario numero , ut etiam A LBI N U S

terit retrorfum ducere , quin emi.

neat ultra hanc lineam , quam di

xi. Nunc pone abdomen ad lum

bos premi , hos vero refiftere, fed

pelvis ex ipfa natura fua immobi.

lis eft. Supereft , ut mufculi abdo.

minis integris fuis viribus in dia.

phragma nitantur. Sed id eo tem

pore paralyticum eft, ex fpirituum

defe&tu DCXIX. (2) Premiunt er

go hoc feptum intra peétoris cavi.

tatem , exprimunt pulmones , &

aerem expellunt, quantum quidem

fieri poteft.

vidit , alii mufculi facrolumbalem' ad.

eunt. Interius nempe , quam adhaefio

tendinum , ex margine-fuperiori, intra

curvaturam oriuntur totidem mufcu

li acceffprii FALLOPIO di&i ob/. p.

93. ( fed alia paulum ratione ) & Vi

DIO p. 2oo. T. XLV. .& iif

dem pene verbis a N. STENÖNIS de

mu/e. & gland. p. 7. ( non, ut folet

citari , in myologiae fpecimine, ) quos

etiam SPIGEL1US habet L. IV. c. 8.

p. io5. & in icone T. III. IV. L. IV.

& COVVPER T. XLV. H. H. Hi

adfcendunt , breves imi &: carnei, fu

periores longi & tendinei , & carri

hujus mufculi adne&tuntur. Sacrolum

balis in univerfum coftas, potius fir

mare, quam movere videtur, cum ar

fulæ interiores contrariam habeant d:-

re&tionem cum exterioribus , & cor

fentjat experimentum VVINSLOVVI

n. 12 1o. Exfpirationi, ob frequentiores

infertiones, olim dicabatur FABR. p.

1 o4. pridemque GA L. de camffs re/?ir.

SVVAMMERDAMIUS inter infpi

ratorios recenfuit c. II. ob anfàs forte

interiores, & inter exfpiratorios ob ex

teriores.- -

Longiffimus dorfi , five pars interior,

major , præter vertebrales infertiones,

quas lubens omitto, dat intra curvatu

ram in tuberculum coflae cujuslibet .

C O VV P E R c. 24. p. 68. ed. 1724.

SPIGEL. L. IV. T, 4. proxime exte

rius, quam ligamentum procefiibus tranf

verfis adhærens, adhaefiones, imas fex

carneas obfcuriores , fuperiores conti

puo

DE RESPIRATIONE. DCXXII. 65

ima etiam dorfi, defcendit in marginem internum &c anteriorem, ALBII.

c. fuperioris pofterioris partis appendi

cis qffis Ilium , EUSTACH. Τ. 38.

39. & ligamentum Illiacofacrum , &

aliquam partem offis facri VESAL L.

#.'7.'LTWTporro idem ad collas, fe- II. c. 38. Evidenter coftam ultimamÊÊem inferiores fæpe tendinis introrfum degrimit, vi valida, guæ facit, ut imæ

ÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉmittit, ut duplici ibi fi- collæ , alioquin mobiliffimae, minus ex

ne coflis adhæreat. - edite eleyentur; ut 9mnino adjutor fit$uadratus Lumborum a pag£e intima, ferrati pofterioris inferioris L I EU

„.jitj§tACH. T. 38. 39. & ALBIN. TAUD. p. 551: .. -

T. vIII. & aliquando a toto margine (z) Alia ratjgne hi mufculi cum dia- <A.

āmā'iîôåéciííæ VVINSL. n, 317. phragmate jundis viribus operantur , •4δόγvÉER T. XLVI. 1o3. SPIGEL. $; 1n nixu majori , aere£! /ar^ £^ar*

£.

ongiores & tendineas, adhaerentes

£$: coftarum. Harum una, im

fíìíîïò plurefve fæpe deficiunt » à!-5;iTtToào coftis inferi FALLOPIUS

p. 1o r. ob/ & folis quingue VVINSL.

5. j5. Decem fuperi9ribus, SPIGEL.

ÊTv.TTj. & aliquando undecimae , diaphragmate, degrfum.pulfo , una agunt.

ÉÃÄÈÉNTÄîBTc. 35. & a quatuorpro- ~contra£ti mufculi abdominales ; func

Éeftibus inferiorum vertebrarum lum autem omnis conatus in imam pelvimN

balium, aut omnibus ALB. I. c. autterminatur CIX.

623. In feminis fternum compreffius , claviculæ ma

gis réétæ, thorax anguftiQr; anterius planior » fegmen

ta cartilaginea citius offefcunt fuperiora , quam inferio

ra; hinc iis infpirantibus fternum furfum , & oblique

extrorfum vertitur , totufque thorax quafi affurgit; hinc

etiam tumente abdomine liberius refpirant.

63. Feminir ) ( 1 ) Confiderate

puerum anni unius ', & puellam

èjufdem ætatis, in eodem le&to una

dormientes , videbis in pueHa ,

quando infpirat, totam thoracis mo

lem adfcendere verfus jugulum : in

puero vero infpirante thoracem &

êlaviculas vix moveri . ln viro

adulto pe&tus vix movetur. quid

quam, dum refpirat, in femina to

fum fur(um trahitur, ut a diaphrag

mate recedat . Ergo vir abdomine

maxime refpirat , femina thorace.

INiG hanc in femina diverfitatema

{ 1 ) De pelve alibi . Claviculas re

iores feminarum utique lego apud C.

BAUHINUM de theatr. p. 137. C.

BARTHOLINUM Inff. p. 482. BEL

LINUM, DIEMERBROECK p. 55o.

MONROO of the Bones ALBINÜM

de offib.. n. 34o. ' ' *

Tom. V.

NATURA feciffet , gravidæ æque

perpetua dyfpnoea laboraviffent,'ac

viri hydropici (2) . Praegnantibus

enim diftentus uterus abdomen ita

replet, ut minus commode moveri

póffit. Sed provifum eft majori li

bertate thoracis , qui expeditiffime

in hoc fexu dilatatur. .

J4ffurgtt ) Hinc in feminis {cale

ni , & colli flexores , tum ferrati

omnes & fubclavii, non fine ana

tomicorum admiratione , robuftio

res funt.

Porro thoracem anguftiorem ALBI

NUS adfcribit , & depreffius fternum,

IDEM & BELLINUS , &. CH E.

SELD. amar. of bum. hod. L. I. c. 3.

& MONROO,qui addit,, cartilaginés

imas fternales longiores, medias ad ma

mas faepe latiores inveniri . Addunt ,

I Car

66 DE RESPIRATIONE. DCXXIIV. DCXXIV.

•* • • • • • •. * * *, Q.

-*

. ®

í

cartilagineas coftarum appendices in mu*

fieribus faepius, in viris rariffime in of

feam naturam mutari C. BAUHIN. p.

192. BELLIN. Lemm. XI. DIEMER

BROECK p. 547. MONROO cujus

obfervationis contraria VERDUCIUS

habet offeol. p. 192. Verum, fateor, ali

çuae harum diverfitatum & fubtiliores,

& accefforia videntur. Claviculam qui

dem in viris a validioribus mufculis

magis incurvari videtur. Coftas durio

;. , res & pe&tus planius faciunt incumben.. *-

-

tes mammae , &: valde dubito, an bae

quidem diverfitates in junioribus fceC

letis utriufque fexus diftingui poffint.

Thorace magis refpirare, facile video

DCXV. not. 1. verum hoc explicari

poteft ex fola majori flexilitate, qua Q

mnia offa feminarum fe diftinguunt.

(?). His notiffìmum eft ,, diaphrag

rna infigniter in thoracem propelii. i5.

de pulm9 compa&us, fanguiné plenus,

magnus BECKET Obf. chir. p. z 33.

\ , 624. Conftat mufculos refpirationi infervientes , &

V voluntati obnoxios, longe majores , fortiorefque effe iis,

, qui refpirationem vitalem faciunt. Unde fit, ut vis prio

rum valeat augere , minuere , integre fiftere , alterutram

actionum refpirationem efficientium.

624. Majorer ) ( 1 ) Confer mu

fculos recenfitos ad numeros DCXI.

&c DCXIII. cum viribus DCXXII.

deinde mufculos DCXIX. cum mu

fculis DCXXH,-videb.s hos ad mi

nímum illis triplo majores effe &

robuftiores, adeoque in eadem ra

tione exfpirationem animalem rc

bore fuo inaturali infpirationi prae

ffare. Iterum in infpiratione vires

di&tae ad DCXXI. infigniter fupe

rant vires exfpirationis naturalis .

( 1 ) Res ipfa non eft facillima di&tu.

Infpiratorios aer adjuvat, exfpiratorios

elater coftarum, , hi a morte fuperant

antagoniftas, atque adeo aliquanto for

ciores effe videntur. IIlos VVILLISIUS

fortiores credidit Pharmac. ration. II. p.

1 3. & LIEUTAUD p. 547. & CHE

SELDENIUS ,, quadruplo fere , cum

viderit ligata poft infpirätionem afpera

tamen contrafii feptum , & refpirare

animal ,, poft mortem vero diaphragma

furfum pulfum reperiri p. 1 o5. Exfpi

*•- -•- - -

Nihil ergo mirum eft, poße ex im

perio voluntatis refpirationem au

geri, diminui , fuppiimi ; poffe eo

tempore infpirari , quo exfpiratio

alioquin fuccederet, & loco vitalis

infpirationis viciffim voluntariam

exfpirationem effici. Haec enim o

mnia faciliter intelliguntur, poftquam

demonftratum eft, antagoniftas vo

luntarios vitales mufculos magna

ratione fuperare viribus.

ratorios vero fortiores credit SVVAM

MERDAM p. 72. Quinam vero vo

luntarii fint, quinamT abfque imperio

operentur, nondum penitus definitum

elf. Nam mihi in viro intercoftales ex

cludendi in femina addendi videntur,

& contrarium in mufculis abdominis

obtinere. Sed vide D C XV. not. 1.

Mihi enim manifeftum videtur, omnes,

etiam ipfum diaphragma, obnoxium ef

fe voluntati, ut pro arbitrio ejus mo

dum fufpendere âut augere pofiimus .

625. Hinc intelligitur , quod non fint duo momenta

phyfica in vita hominis fibi fuccedentia , in quibus

.•

vafa

pul

-

DE RESPIRATIONE. DCXXV. 67

fulmonalia eandem figuram » capacitatem » actionem ,

poffideant.” - -

Item antágonifmum quibufdaiiiTmitifculis effe hic lo

ci, fine mufculo antagonifta. • • ';

PfgOTetiam antagonifmum inter a&tionem fluidi mo

ventis mufculos , & inter refiftentiam fimplicisTeTäteris

in folido. -

Proinde non opus effe ad motus alternos , in parti

bus utrifque reciproce a&turis , alternas humorum fup

ponere aétiones ; fufficere , fi contingat a&tio talis in

alterutra. -

Vim , caufamque refpirationis , voluntas humana

valet fiftere, vim cordis direéte fiftere non valet: er

go caufà motus cordis yalidior, conftantior , ejus a&tio

frequentior ; tamen effTconcentus quidam inter cordis

pulfus , & refpirationum numerum , fed qua lege ?

Sed & perfpicitur inde neceffitas iterandi i&tus cor

dis , repetendae refpirationis . Quamdiu vero perfiftere

poffunt, quoad efficaciam vitae , fine repetitione ?

- Cur in infultu afthmaticQ , peripneumonia , anhela

tione , agone mortis, refpiratio fit mufculis vitalibus &

voluntariis valide concurrentibus ad eandem a&ionem ,

ita ut, mgveatur collum, fcapula, pe&tus, coftae inferio

res, dorfum , quam evidentiífime?

Quare in fanitate perfeéta, corpore quiefcente & vi

gilante » refpiratio adeo lenta , qiiieta , tacita , ut vix

advertatur, interim circuituThumiorum expeditó?

Cur guffis fufpirio , accelerata refpiratióne , augetur

motus fanguinis per omnia vafa?

Quamobrem aétio prima refpirationis eft infpiratiQ»

mltima vero exfpiratio?

Unde in moribundis, ceffante dudum refpiratione ,

Sinus venofi, auriculae » cor, paJpitant?

Et qui fit, ut refpirationi éxércendæ, vitæque conti

£uanda:» ineptus plane fit aer in fummo gradü gravis,

levis » humidus , ficcus, calidus, frigidus; tum &Te,

- - 2. qui

.* '

* . •

68 IDE RESPIRATIONE. DCXXV.

qui nirais.compreffus , vel rarefaétus; ut & is » qui im•

parvo fpatio non renovatur

625. Eamdem figuram ) A primo

tempore infpirationis ad fummum

apicem hujus aCtionis ufque . Tho

rax toto eo tempore continuo dila

tatur (1), & cùm thorace, quem

numquam deferit, etiam pulmo con

tinuo amplior fit , finguloque mo

mento, quo thorax dilatari pergit,

etiam , eodem momento , pulmo

ejufque vafa & aerea & fanguinea

ampliora fiunt, & vis cordis dex

triárteriofa continuo augetur. Nam

aer infpiratus repellit veficulas a

mutuis contra&ibus , ut fangüinis'

fatis cito?

tremulus, ab aere rarefa&o , dum

expellitur. VerUmiTquod “de *figura

horum vaforum di&tum eft , idem

obtinet in capacitate. In pulmone

produ&o arteriæ maximæ fiunt :

dum contrahitur , omni momento

minuuntur omnia.-Sed hæc alterna

mutatio perpetua eft: ergo omnino

dici poteft, nullis duobus momen

tis temporis vafa pulmonis aut ae

rea , aut fanguinea, in eodem ftatu,

pmanere.

JM8ionem ) Ea eft, unicecavæ fu-.

perficiei vafis conta&us ad conve

iter liberius fiat . Verum arteria-;:-xam- fuperficiem liquidi cum pref

cum fit canalis fiexilis , dum lon- ..fipne conjun&tus . Verum hæc li

gior fit, neceffario figuram mutat,

numquam enim fieri poteft , ut

aequabiliter ubique trahatur , fed

erunt loca aliqua, ubi..contra&ior

fiet . Quando enim tubus aliquis

membranaceus conicus, in longitu

quida trajiciuntur per canales, qui

omni minutulo momento temporis,

alia funt figura , & capacitate. Er

go non unquam duobus momentis

eadem eft vaforum, in fuos liquores

a&io (4). -

dinem educitur, femper aliqua pars -----Sine mufculo. ) Qmnis mufculus,,

ejus complicabitur (3). Hinc figu

ra omni momento alia fit . Sed

idem de venis. verum eft. In. ex

fpiratione vero pariter vafa omni

momentulo temporis minora fiunt,

atque adeo in figura fua mutantur..

Eo denique tempore , quod inter

infpirationem & exfpirationem me- -contrahens ,

dium eft , pulmo quiefcit , fed eo

tempore aer in pulmonem receptus.

vel retinetur, vel viam, qua egre

diatur, liberam habet ,. per apertam:

glottidem . Ip priori ftatu aer cale*,

fa&tus a fanguine , qui numquam

non, calidior. eft aere atmofphaeri-.

co , in quo vivimus , rarefit , &c.

agit potentius in vafa pulmopis fan

guinea, eaque magis & mágis cóm

primit , & fpatium fanguineum di

minuit (3). In altera conditione ,

quando libere exire poteft , omni

momento fit, motus inæqualis &

dum, vivimus , perpetuo tenditur

ab influente fpirifu- nervofo ,. fan

guine arteriofo: omnis mufculus in,

perpetuo conatu-e4-6), ut partem,

fibi conjunétam, mobilem ad alte

ram adtrahat fixiorem. Adeoque ,

ne mufculus, ex conditione vitae, fe

erpetuam a&ionem.

exerceat, requiritur alius mufculus,.

qui in partes contrarias trahat vi:

aequali (6). Sit digitus,-huic infe

ritur in ultimum articulum tendo :

eum tendinem caro adtrahit: ,. ut

perpetuo conetur extendere digitum ..

Verum £ub-eodem articulo alius

mufculus eft, qui conatur , ut digi

tum eumdem fle&at. Quamdiu nunc;

vis volúntáti$; quaecumque demum

fuerit , nullum fuperpóndium vel.

flexori addit, vel extenfori mufculo ,.

tamdiu digitus fexus erit , medio-.

cri quadam fiexione, quia extenfor,p, *.

. DE RESPIRATIONE. DCxxv. 69

nititur ut extendat contra flexo

rem . Pone,*fupc fiexorem fubito

refolvi immobilem, manente eadem

vi extenforis ,-tunc utique fubito

digitus extendetur, quafi convulfio

ne aliqua; aut contrario modo fe

&etur validiffime, fi extenfore re

foluto flexoris vis integra fuperfue

rit. Hoc nunc eft , quod dicimus

antagonifmum. Verum mufculi in

tercoftales non habent hujufmodi

antagoniftam mufculum ; fed ipfis

pro antagoniftis funt fegmenta co

£arum cartilaginea , quae vim pa

tiuntur , dum 'intercoftales contra

buntur, & , quantum poffunt, re

nituntur ; hinc, quamprimum ii mu

fculi agere ceffant , pergunt agen

do, vires exferunt, coftafque depri

munt. Ea vero animalia , quæ pro

no capite incedunt , habent mufcu

lum in pe&ore latentem (7), qui

a fterno ortus aliquot coftis inferi

tur, & has cartilagines deprimit ,

atque earum elaterem & antagoni{-

mum adjuvat. -

omnes mufculos corporis humani

propellunt : fic mufculos diften

dunt . Mufculi intercoftales non

majori vi a corde replentur, quam

alius mufculus quicumque. Hi mu

fculi elevant coftas , reßftit a&tio

elateris co{raruni. Dum ìrìuxus li

quidi neryei. potentior eft , quam.

renitentia.{olidarum partium, tam- .

diu vis infertur elateri coftárum ,

earumque a&io nihil nifi nixus eft (8).

Verum a&tio mufculorum interco

ftalium figit thoracem, ut immobi-*

lis fiat, retinentur omnia vafa in

eodem fitu, pulmo vires fuas amit

tit, decedit intercoftalibus mufculis

aliqua pars influentis liquidi ner

vei (9): & tunc elater deprimit

coftas, abfque ulla liquoris nervei

opera . Ergo fufficit ad antagonif

mum , ut ab una parte mufculus

agat ex influxu Iiquidi nervei, &c

ab altera parte folidum elafticum .

• Dire&e ) ld licet , non mutato.,

reliquo corpore . mutare refpiratio

nem., eam, augere , minuere, fifte

J•

•.

]

• •

_ _ •

•J

¥

Fluidi ) Reliqui mufculi, qui an

tagonifmum exercent , ideo obfi

ßunt adverfariis, quod perinde a li

re (io); fed cordis a&ionem non ••• ••**

, licet mutare, nifi toto corpore mutato ( 1 1 ). •

• :. ..*- *. - **

•**• A* • *.

*-

-*

-*-

uidis fuis inflentur. Oblu&ator mu

ículorum intercoftalium eft elater

cartilaginum, qui a nullo liquoris.

influxu pendet , & in vi folidarum

partium unice fundatur. Ergo ad

antagonifmum non requiritur abfo

Iute determinata aliqua fluidi ner

vei rea&io.

?Non opus ) Hoc poteft parado

xon videri, phyfiologi enim folent

docere , omnem motum alternum

pendere ab alterno influxu liquidi,

quo modo hunc mufculum inflet ,

1modo illum . Id verum eft , ubi

cumque mufculi antagoniftae funt.

£Quando vero loco antagoniftae eft

corpus ex fola, vi folidi reagens ,

tunc univerfalis illa adfirmatio lo

cum non habet . Cor & cerebel

lum, æquabili poteftate liquores in

Validior ) Nulli nempe antago

niftae mufculo obedit (i 2).

- Concentur ) Multa experimenta

in hanc rem, cepi, maxime in je

juno, quieto, fedente , pacati ani

mi homine. In eo enim boni ho

rologii ope invenire licet numerum,

pulfuum, qui intra unius horae fpa

tium fiunt . Sunt autem in fano

uidem homi 1IIer 1exCent! **

#####*££.É#*###; &IGETIGs.

mfiIeni ( 1 3). Sed pulfus eft dila

tatioTarteriae, ad fingulum adeo pul

fum una cordis contra&tio refpon

det: fi dubites (14), impone unum.

digitum mammæ finiftræ, alterum,

carotidi arteriae, reperies utramque

E$ eodem tempore pulfare .

rgo numerus pulfuüm eft nume

rus contraâionum cordis .. Nuncanv*-

7o DE RESPIRATIONE. DCXXV.-

^$

C/»• e, v$r

animum adverte ad refpirationem.

¢Quando lente aerem . adducis , &

adduótum lente expellis non efflan

do, neque feftinando, invenics in

ter infpirationem & exfpirationem

definitum tempus effe, quod horo

%>-logio mefiri licet , 93o nempe pglfus, uni perfeótæ réTpiratiΟΠΠnTa

niffimo Thomine refpondere (T5YT.

t faCTTeTerit computatu, quantam

fanguinis copiam pro ratione cor

dis pulmo, intra unius integræ re

fpirationis ftadium',. tranfmittat de

corde dextro in finiftrum , nempe

viginti fere uncias ( 16), fi ex cor

dis ventriculis duæ unciae in arte

rias uno pulfu expelluntur . Nam

intra tempus infpirationis & exfpi

rationem, pulmo femel repletur &

femel evacuatur : & inter refpira

tionem perfe&tam & perfe£tam pul

fationem definita & conftans ` ra

tio (17) eft, nempe inter cvvo^wv xaì

8ua3exmv Thoracis , & ovv oxmv xaz'

<]. 31a#xw cordis . ######3;

É ad terrorem pfque in ME IPSQ

v*eX. fUIBITISi veroTaerTqUfeTUSTETinea

fTF, pulfus paululum acceleratur ,

fequente vero momento retardatur;

&, fi perfiftas obftinato animo, in

tegre deficit ad ta&tum ( 18). Er

go imminuta refpiratione diminui

tur cordis a&io. Sed fortiter & fu

bito, infpirando, & fimiliter exfpi

rando, pulfus acceleratur , & hac

fola alterna a&tione fortiori fa&a,

& crebro repetita tandem febrilis,

fit (19). Porfo in infante dormien

`` ` te fàéiíe- eft. &Tréfpirationis vices.

& pulfus ocülo numierare. Apparet

poft finem plenae refpirationis, ex

infpiratione & exfpiratione compo

, fitæ, quietem aliqüam fequi. Tunc

excita (2o) puellum , videbis, pul

fum celeriorém , & refpirationem

velociorem fieri FELDM. Ergo hac

au&a &c illum augeri neceffe eft.

Ergo conftans rhythmus eft inter

cordis & pulmonis a£tionem.

£Qgamdiu ) Duplici modo hic res

fponderi p9teft , prouti quaefiveris ,

quamdiu, ( 31 ) aer retineri poffiÉ

aperta, gl9ttide, aut quamdiu glot

tide, claufa ? Experiménta feci iî:fa

nis h9minibus, & multa obfervávi

£caniora , quæ ad hanc rem fpe

&tant. Haufi mediocrem aeris co

piam , retinui, vidi non diu vitam.

in eo ftatu confervari poffe. Nam.

aer infpiratus , & glóttide claufa.

vel ore naribufve retentus , non

quiefcit, fed eadem facit, ac fi per

geres novum aerem infpirare (32).

Aer enim in pulmones receptus rá

refit a calore , omni momeiito ma

gis ,. extendit partem aeream pul

Ωonis , ergo fanguinem expellit .

Sed fanguis, ex pulmone expuJfus,

unice ad cor fifiiftrum movetur ,

nempe venofus fanguis, dum arte

figfus in minimis vafculis ftagnat,

hinc aliquo tempufculo pulfus ac

celeratur . Hinc aliquamdiu poteft.

inhiberi refpiratio, abfque periculo,

fuffocationis, donec nempe aer a.

calore fanguinis ita rarefa&tus fit ,

ut ulterius expandi nequeat ; tunc

enim parte venofa pulmonis eva

cuata , arteriofa vero nihil in ve

nofam tranfmittente, fanguis ad cor

finiftrum definit venire (22*), tunc

etiam utique moriendum e[t, cum

cor dextrum propellendo fanguini

nunc non fufficiat (23). Hæc mors.

eft fervorum Angolanorum, qui fe

ipfos retento fpiritu fuffocant. Non

ideo nullus omnino fanguis per pul

mones tranfit, nam ea portio per

git tranfire, quae abfque refpiratio

nis auxilio pulmonem tranfiret, &c.

omnino plus tranfit per arterias ve

nafque pulmonis, quam fi cor quie

fceret ( 24 ) . Verum ea tantum.

trajicitur copia fanguinis, quae per

vi(cus æqualis cum pulmone molis,

pro portione totius corporis tranfi

ret ; uti in fetu non plus fangui

nis ad pulmones yenit, quam T.J I…••

DE RESPIRATIONE. DCXXV.7r

£.

differentia , qua minus refiftit pul

mo, quam fànguis in Aorta fiuens.

Hæc *autem copia fanguinis per

pulmones euntis , quanta in fetutranfmittitur, in adulto nimis par

va efí, ut mortem fequi neceffefit, nifi foramen oval aT

ganáTE3PG;£- nan erin-

#### JTVide homi

nem afthmaticum refpirantem ., ut

conatur, ut fibilat, ut cubito inpi

titur, qüo magis pe&us poffit dila

care, & a&ioTferratorum , fcaleno

rum, fortior fiat. -

Moveatur ) Corpus humanum' ita

£abrefa&tum eft, uit ex fabrica, quam

a CREATORE femel perfeótam ac

cepit , conftans duratio in. £9dem

ftätu fequatur. Hinc, quod HIPPO;

Z<1£%£j; natuFATÜÖCABAETd £.33cfTyreTFTAEFICETCOEPOTISTHTImani ,

£.5RATRTDEOTcónditæ uaTçfTu

fpTaTpErETÉÉ ÉÉÉ 1 mmuta

άj*° DEUS machinas addidit

oraci, tanto fortiores, quanto plus

fanguis intra idem tempus trajicien

dum eft, aut quanto magis vel va

fa, vel ipfe fànguis huic tranfitui

refiftunt. Si ergo, quaedam fangui

snis copia definita fit, quae per pul

mones dati hominis apte tranfmit

ti poteft, dum quiefcit ; nunc au

tem , in eodem homine , a motu

mufculari fanguinis acceleretur, aut

moles movenda augeatur, dum fan

£uis in venis prius ftagnans , mo

tus , & maffae fanguinis redditus

-eam auget, & nunc duplo plus fan

guinis tranfmittendum eft ; vel de

imum caufa fit, quare fanguis, aut

pulmo, duplo magis refiftit: in o

imnibus his cafibus refpiratio duplo

major fiet: & fi fanguis decies ce

lerius fit permittendus, decies cele

rius refpirabitur: laborabunt nempe

:Scaleni mufculi , & Cucullaris, &

JRhomboideus , & Serrati , & o

mnes aliquid conferent, ut refpira

stio quam citiffima fiat & fortiffima,

& pulmo idoneus reddatur, qui eo

dem tempore plus fanguinis” tranf

mittat. Idem autem eft, an copia

fanguinis, an refiftentia duplo rha

jor fit. Si præterea pulmo ipfe im.

meabilis fuerit (25), duplex inde

orietur refiftentia, & duplo magis

agere oportet mufculos refpiratióni

præfe&tos. Hinc in morte, ubi fan

guis incipit ftagnare & condenfari,

vel in peripneumonia, adeo magnó

conatu laborant mufculi voluntárii

refpirationis, horribili certe fpe&a-

culo , ut aliqua ratione aliquid fan

guinis per pulmones tranfmitti pof

fit (26). Videas in his hominibus

totum pe&us adfcendere, & a dia

phragmate violentiffime introrfum

trahi , confentientibus omnibus in

corpore viribus, & inftrumentis et

iam infolitis, quo aliquam in ago

ne ifto levationem malorum procurent.

Lemta ) άnter omnia figna opti

mae valetudinis princeps eft pulfus

tardus , &: refpiratio , quæ ábfque

motu peétoris aut abdominis vifibi

li, & abfque fibilo perficitur, qui

exaudiri poffit. His ehim fignis &o-

gnofcimus, pulmones lentißime in

tarditas-deaaonßrat fanguinem æqua

biliter- moveri , abfque -obftacula..

& numquam quiefcere, & nullam

in fanguine craffitiem , nullam in\

pulmone refiftentiam effe, quae hu

morum per omnia pulmonum vaf

circulationem , aequabilem circum

du&ionem impediat. *

Tuff ) (27) Saepe, quando vena

a chirurgo aperta eft, fanguis non

falit ; jube tunc ægrum tuffire: quo

momento temporis tuffiet, eo fan

guis pleno profiliet rivo. Apparet

evidentiffime , 9mnino abÉpulmonis promoveri fanguinem ar

teriofum & venofum , & augeri

hanc a&tionem a profunda infpira

tione, & forti exfpiratione. Veru;1

~\

fcere, evacuari. Sed haec **

72DE RESPIRATIONE. DCXXV.

id ipfum vocamus /u/pirare (28) :

& idem manifefto, perinde uti tuf

fis , fanguinis motum accelerat .

In pleuritide , quand9 fanguis ex

fe&a vena ceffat exfilire , fufpiret

aeger, & fanguis velociter profluet.

Séd nolet aeger prae dolore , ergo

chirurgus aquam frigidam jubeat

in faciem fpargi , ut fe * retrahat

aeger , & fanguinem conatu pro

moveat ; vel vinum calens propi

net; vel calidum acetum praebeat

fubolfaciendum , acris enim vis ace

ti vix ad pulmones pervenerit ,

quin tuffi continua fortifque fucce

dat . Sed tunc fanguis ad nutum

ßuet. Nempe ab exfpiratione {an

guis venofiis celerius ad cor fini

Itrum fluit , ergo arteriae totius

corporis plus accipient fanguinis a

corde , plus etiam venæ ab arte

f11S.

Infpiratio ) Fetus, quando primum,

ex útero materno emergit, pulmo

nem habet & thoracenfº, a pulmo

ne & thorace adulti hominis non

diverfum , nifi foramine ovali &

du&tu arteriofo . Verum idem ae

rem in thorace nullum habet, imo

vero pro aere aquam in area ae

rea. Neque fua fponte fubit aer ,

aut 7ΓfuaTRÒCTIo credi

£OgCTETragfaT€. (29) : vidi enim

###£î;'??„£#;non fubire, cum giottis tota patu

la effet . Ergo pulmo pe&us fetus

fubit , quia fetus pe&tus fuum per

gig; thoracis mufculos dilatat.

rgo prima fetus adio erit thora

cem dilatare , quam continuo ex

fpiratio fequitur . Sed quare fetus

rumpit membranas, ut pcffit infpi

rare? an ex confilio, non aufim de

finire: id vero certum eft , infan

tem tamdiu calcitrare, donec mem

branas perruperit , & aerem infpi

raverit , quando vero femel refpi

ravit , continuo quie{cere •

Exfpiratio ) animæ in omnibus

linguis totius orbis eft fynonymon

mortis:

Vitaque cum gemitu fugit in

dignata fub umbras.

Nempe haec ultima corporis a&io

eft, quæ non fit vi corporis noftri

aut vitali , aut voluntafia ; fed ea

vi , quam cüm omni alio etiam in

animat9 corpore-communem póffe

det . . Haec a&io ideo fe exfèrit ,

quia definentibus agere vitae viribus,

& mufculis intercoftalibus paralyticis

fa&tis, fegmenta cartilagifiea cofta

rum ex proprio elatere refiliunt (3o),

coftafque deprimunt.

.Auriculae ) In cane vivo, diffe

&to , cor quiefcit , fed in auricu

lis (3 1) parvus tremulus motus fu

pereft, quafi undulans, quia nempe

ferius cor, quam uHa alia pars re

frigeratur, hinc auriculæ conßri&tae

in cor nondum rigidum- pergunt

evacuari. -

Ta/pitant ) Imo vero faepe pcft

ipfam veram mortem. Corpus ht^

manum habet vafa & fibras, quas

vitalis calor ampliffimas reddit. Ca

lor enim aequabiliter quodcumque

corpusÉÉ in omnem partem.

Sed moribundo homini calor pau

latim deficit, & totum corpus red

it ad gradum caloris , qui in at

mofphæra eft , & in nu!!o morta

lium ad vitam fufficit (32) : mor

tuus autem etiam frigidior redditur

moribundo . Sed ea Tratione frige

fcit, ut partes extimae, quae aerem

externum contingunt, priores refri

gerentur , atque fe contrahant ,

dum interiores partes adhuc calidæ

funt, & dilatabiles. Sed ad cor ca

lor major eft. Ergo venæ præ fri

gore contra&tæ humores ex toto

corpore ad cor dextrum derivant

(33), & faciunt, ut aliquo tempore

adhuc pulfare poffit. Hinc qui mo

ribundus faciem adhuc calidam &c

turgidam habuit, pallebit . idem &

detumefcet, quando frigidum cada

wer

£\

- R

DE RESPIRATIONE. DCXXV.73

-

ve, fa&us eft. Verum etiam in'hocperfe&o cadavere . cor ad aliquam

.palpitationem excitari poteft aqua

er'Venam cavam immiffa . Ergo

j motus lethales fiunt a contra

&}ione,-quae a frigoue 9ritur. -

à Grävii ) Aer | gravior (34) ita

3magis urget vafa aerea , uti . pon

dus majus eft. Sed in ea ratione ,

qua aerea vafa, in eadem fangui

fiei canales premuntur _. _ Quando

ergo aer duplo gravior faâus eft ,

çãå pulmoiiis útique vi duplicata

Ad pleuram prementur , ar£tiora

fient', refi(tent^ cordi dextro , idque

[?:-- continuo fortius facient, donec fan

guinem omnino non tranfmittat.

T Levi, ) Aer levis (35) vafa aerea

\ minus diftendit. Nempe pulmo per

| petuo vim fuam contra&ilem £xer

' cet , fed pleurae applicatur dilata

tus, quia vis mufculórum mefochonj driacorum minor eft vi aeris in

pulmonem urgentis. Fac nunc ae

rem duplo minus premere in pul

/ mones,' tunc mufcüli mefochondria

ci duplo fortiores erunt, duplo ma

is fé contrahent , & agent, uti in

ÉÉs convulfivo agunt , poterit

que mors fieri ex conftriéto pul

JYnOne .

Humidus ) Quia totum pulmo

nem replet (36). '

/.> $iccu* ) Qgia ' vafa pulmonalia

-- crifpantur.

- Calidur ) Is ut levis agit, frigi

, dus autem adfe&tiones poffidet aeris

. 3 { gravis (37). -

L^l £enovatur ) Hoc omning non in

~?telligo. OmnéTaTTTaTTo vero

%<is vegetabile (38), quod mille

(1) CC.

(2) PRÆCEPTOR confiderat va

fa arteriofa curva effe, hinc dum di

ftenduntur, partem curvaturæ conve

-xam , quae a dire&o trunci eft , magis

extendi , partem concavam minus, adeo

que plicas oriri. Id in vafis arteriofis

1T0m. A^,

nis experimentis confirmatum eß

(39) , moritur , quando in aererh

includitur, qui non reficitur novo

aere. Sere femen bonum in terra

optima, & calore aeris eo, qui opti- .

me tuae plantae alendae conveniat,

in vas aereF$ fed claude hoc

vas, ut nibil quidquam aeris in id

fubire queat , & nihil exeat vici{-

fim ; brevi certe videbis plantulam

tuam languere & emori.

Pone animal quodcumque in vas

vitreum , plenum optimo aere, fed

claude hoc vas, & peribit animal

intra breve tempus, etiam fi mu

fca fuerit in ampliffima fphæra vi

trea inclufa , áut pafferculüs in va

fe 'vitreo centum pafferum facile ca

paci. Si thefmometrum in hoc vas

demiferis, apparebit aerem in clau

fo vafe eumdem -gradum caloris

confervare cum atmofphaericQ ae- / - .

re- (4o). Subeft utique ignoti- ali- [ . *.

quid . Chemici dixerunt , R AY

MUNDUS LULLIUS & SENDI.

VOGIUS, haerere'in aere vitae fpiri

tum , íá vita noftra confumatur,

& perpetuô regenerari deber ex to

ta univerfitate re?um corporearum :

bi id fiat , jam aerefh , ajebant ,

confumto vitae fpiritu , ad vitam fu

ftentandam inhabilem reddi. Hunc

vitae fpiritum , monebant, a nemi

ne inveniri, nifi a vero Philofophö

Verum nunquam potuerunt expq

nere, quid fit ifte vitae fpiritus. Di

cam aliquando aliqua de hac re in

publicis Praeleótionibus, quando de

caufis mortis fubitaneae agam , neque

vulgaria, neque inutilia ( FELDM*

1732. (41).

cera repletis manifeftum eft ; quæ enim

modicos prius flexus faciebant, reple

ta inftar ferpentum alterne finuata fiunt,

É; magis, quam in vita , diflen

untur.

(3) DCXIX.

( 4 ) Quo magis canalis diftentusK erit ,

74DE RESPIRATIONE. DCXXV.

erit, eo minus aget; quo minus plenus,

eo aget potentius. Vires enim elemen

torum folidorum crefcunt in ratione

conta&uum.

(5) CCCCI. -

Ööj CCCCI. pag. 2o5. Sed & alia

exémpla funt. Inteftinorum nullus_an

tagoni(ta eft , nifi aer contentus DC.

cördis antagonifla fanguis eft , ab au

riculis impulfus. - -

(7) Triangularis flerni, in cane ma

jor DCXX. 5. , :

(8) DCXlX.

. (9) ibid.

(16) Ex vulnere pedis , retent9 fpi

ritü, fanguinem pro lubitu expellebat

juvenis SVVAMMERDAM de refpir.

p. 9. & fimile experimentum BAGLI

, VfUS habet p. 458. Ex vefica in pul

monem canis vivi aeremexpellebat HA

LES, vidit pulfum accelerari aut retar

dari, prouti aerem expellebat , vel re

mittebat premendo Veger. /?ar. pag. 253.

<\ 254. Impóftor faciebat, ut pulfus nul

• ; S Memo7Tmed. Cent.

.^ i.TiiuT6A.TNÉUKRANZ in fe ipfo

expertus eft, infpirando pulfum acce

\ lerari, in exfpiratione vero retardari

aliff. cir. fim. idemque in gane fieri ,

quem viVTm fecuera;. Confer DCXIX./wnOt. I.

( 1 1 ) De infe&is adfirmavit LISTE

: RUS, iis omnino & ipfum cor fub

* imperio voluntati effe. Nempe viderat

*', LEEUVVENHOECKIUS in girino,

cor modo moveri , modo quiefcere ,

idque videri ex arbitrio animalculi pen

dere LISTER de hum. c. II. p. 43. de

inde paflim infe&a effe , quorum cor

diu a motu quiefcit, & dehuo moveri

incipit p. 1 1 o. & cochlearum corda mo

do celeriter pulfare , modo omnino qui

efcere pag. 49. Sed idem fententiam

fuam cum noftra conciliat pag. . 1 1 z.

quando cochleam ait aerem excluden

do facere, ut cor quiefcat. Nempe co

chleæ infpirant corpore a tefta edu&o,

eodemque exfpirant redu&o, atque aquam

pariter alterne accipiunt & remittunt

SVVAMMERDAM. p. 1 14. Et PA

RISINI Chamæleontemfi & re(ludinem,

incertis .& longis intervallis refpirare

viderunt diff. de la tortue pag. 4i 1, &

BAGLIVIUS p. 462. abfque u!Ia inde

fequente mutatione motus cordis, ob

peculiarem in his animalibus fabricam,

qua fit ut etiam arteria pulmonali liga

ta cor non turbetur. Adeoque his ani

malibus imperium in infpirationem eft,

hinc vero in cor, perinde uti*bis.

(1*) Quia a mórte cor moveri per.

git , intercoftales vero & diaphragmamunime.

( 1 3) BECKETUS ait, in febre ali

quando centum & viginti pulfus in fe

cundo minuto effe, nempe intra horam ,

72oo. ob/. Chir. p. 183. Olim ita MU

RALTUS Vadem. amar. p. 1 36. & ego

in minima febricula numerávi in fiie

ipfo 1 3*.

( 1 4) Sed funt qui dubitant. PE

CHLINUS enim non infrequenter re

perit , pulfum in una manu diverfo mo

do ab alterius manus arteria pulfare ob

/erv. V. L. II. & diferte negat, omnes

arterias eodem tempore pulfare VVEIT.

BRECHT. A&i Petrop. VII. p. 317. feqq.

Ego, fateor, diverfitatem exiguam per

cipio: nullam GALENUS olim Admin.

amat. VII. c. 1 5. neque HARVEJUS

de corde prooem. c. 3. & VVALAEUS

ae /ang. ep. I. p. 4o5. edit. 1641. Conf.

CCXVII. not.3.

( 15) ÉÉÉÉÉÉÉefpiratione PRÆCE.

P'foREM ópo&t ufum effe, fi confé

ras DCXXI. not. z.

(16) In calculo meo I. c. unciæ ad

fummum decem. Nimiam pofueram

•*;:;- experimento Vol. II.

17

STOTELES de /piritu c. 4. tum HAR

VEJUS, quod ex immodica repletione

pulfus majores fiant, refpirationes, mi

hores , pueris refpiratio rara , pulfus

frequens fit, in timore, curis , febri

-bus pulfus celer, refpiratio tardior fiat

Proaem cit. p. 1 1. iz. Sed , fateor, au:

fim contra tantum virum credere, &c

pueris celerem refpirationem effe ,

febrientibus.

(18) not. 1 o. -

( 1 9) Re&e SVV A MM E R DA

MIUS ,, accelerato motu cordis cita

tior refpiratio & viciffim p. 8o. Nul

lum dubium eft , per experimenta DC

XIX. not. 1. in infpiratione non nimia

fànguinem facilius per pulmones trajici s

ergo

3\

Repugnat tamen olim ARI- ^.\-

DE RESPIRATIONE. DCXXV.75

A >>.*-.

-

.*.*

|

(

a.

2%

ergo ad cor finiftrum citius redire. Sed

faiiguis venofus, qui . cor irritat • £ft

prfficeps caufà, quare'Contrahatur DC.

ergo cor velocius £££; ... Iterüm ,

pone cor citius pulfáre, refpiratio fiet

citatior; nam pone non fieri , tunc »

cum plus fanguinisadveniat quam prius»

pulmo vero non mutetur , neque adeo

caufà fit, quare pluri fanguini trajicien

do aptus fiat , {tagnabit fanguis inter

cor dextrum & finiftrum, & animal

morietur fuffocatum . Hi

£egituros, & fée&tio cifat

“clam faTanguinis, quae pulmo

fem j 5iTem ÉE;(£SYVide CEPTOREM clan

culum in noftram fententiam relaben

tem: confer DXC. 8.

(21 ) DCXIX. not. 1.

(22) ibid.

(22 *) Aorta aperta fingulo pulfu

fànguinem dabat , fed corde languente

vix tertio quovis quartoque V VA

LAEUS de fang. Epif?. 1. p. 393; edit.

1641. .

(23) Non morimur ex defe&u fan

guinis , fed ex inexplicabili anxieta

re , quam facit fanguis in pulmonem

pulfus a corde dextro , etiam a mor

te contra&ili , neque • tranfitum in

veniente , adeoque ftagnante in mi

nimis . Nam pulmo fetus minus una

tertia parte maflae fanguineæ tranfmit

tit . Si tantumdem & fi multo minus

pulmo tranfmittit abfque refpirationis

auxilio, demonftratur , nos fàcile fu

pervivere , ex exemplo hæmorrhagia

rum , quae duas tertias & longe plus

etiam fanguinis abflulerunt, non ideo

lethales.

(24) A corde arteriofum fanguinem

jmpellente, etiam præter viresTthora

cis , pulmoni aliquem motum fupereffe,

diάum e[t a DHEMERBROECKIO

p. 318. & HALESIO Hemaffar. P. 77.

conf. DCVIII. p. 53. 54.

(25) Ut aflhmaticis ex fcirrho glan

dularum, ex veficularum infùrtu , ex

convulfione nervofa &c.

{26) DCXXI. 12. Olim GALENUS

pro axiomate pofuit ,, velocitas refpi

sationis cgmitatur paryitatem, de util,seßir, L- I.

`--...- ••-- --- -*

yen£.

USTON p. 64.

(37) Not. 1o. Ipfi fihus cerebri in

tuffi Télevantur , SLEVOGT de dura

fhatre n. 5o. -

(28 * HALES DXIX. not. 1. N6n

ergo nocent in moerore fufpiria , uti

THRUSTON p. 7o. aut N. FONTA

NUS , qui ex ea caufa abfceffum in

auricula cordis natum recenfet , con/.

& refpir. p. 62. Imo vero benefiçia ná

turæ funt, quæ fanguinem morantem

per pulmones pulfant. Cfamor & la

LANCIS. de p. 58.

_ (39). Hujufmodi TPiTCARNIt & ,

BAGLIVI ( p. 445. 454.)& aliorum

fèntentia fuit » aerem nempe pondere

thoracera fubire, & caufam effè quare

2.

ÉÉ profunt pueris, aTgERETCfrcüTAE

foTETíángüTET&púÍTöiifAêïíôïém y<.

£j; -

.W •t* -.

thorax dilatetur. Sed adparet, depref- !

fo fepto, poße ftri&ta etiam glottide

thoracem dilatari , ut plura non ad

dam .

( 3o) DCXXI.

(31) CLIX. 9. 1o. 1 r.

- (31) Aerem etiam in ipfo æquatore

( p. 3 18. ) aut in aeftivis ardoribus (p.

145. ) frigidiorem effe fànguine noßro,

fapienter vidit SANCTORIUS in s.

Fem. 4vicem. qui primus thermometro

£?;;?;$######:

DANTJF777;;7TTTi. Sed etiam' ae

rem fànguine frigidiorem effe vidit MA

GATUS de rara medic. vuln. l. c. 1o. p.

1 5. edit. Venet. 1 6 16. & inter recen

tiores VVOLF. abfichren. n. 2o8. Imo

ipfæ erucæ calent duobus fuper aerem

gradibus MARTINE de calor. amim. !

p. 33o. 231. apes vero congeftae aeftum

generant incredibilem, 97o. Pifces aquam

fuam uno gradu fuperant , quinis vero te

[tudinesIDEM p. 33*. Non ignoro eri 3* 3\

ceo fanguinem frigidumEET ##£DERITETII.TÖJT3T7TSed & hoc

animal calere LANCISIUS de corde p.

ao. & ROBINSONUS demonflrat im

Fpif?. poflh. ad RAJUM : & hyeme fri

gere, æftate vero calere LISTERUS

ait de humor. p. 1 o4. uti alii, qui hye

me fecuerunt , mutum animal repere

runt, MURALTUS, æ(tate vocale Va

demac. p. 261.- Non ignoro, quæ idem

Clar. M A R T I N E addit ,, hominem

nempe tolerare ardorem aeris aeftivi 96o.

K 2. & : cAo.

•.

*

76

a**

DE RESPIRATIONE. DCXXV.

& io4o. & balnei iooo. p. 3oo.ipo ye

Κῦ Ἄérémî Monfpelii aliquandg`fuíífe

3J Io. ÍJod enorme eft p. 31o. 31 1. Cufh

J> j>^335. 336. fui corporis calorem 97.

.^l

\a.

-

& 98. graduum fáciat. Verum cum

eo calore calor fanguinis continuo cre

{cit , &c _pergit fuperare . In tertiana

febre ipfè invenit effe , io5o. ad io8o.

p. 342. Et V V O LF I U S exemplum

narrat, ubi ex calore manus thermo

metrum diffiliit l. c.

^ (33) CCXIlI. DC. _ . _ _.

(34) DCV. n9t. 4. In .aere.tameB

<* niííüìï cömpreffo , ánimalia pereuntT.

V. l.yj. 7.

•'

, •

Mus in aere duplo denfiori periit , &c

mufcae, fed tertio die STA[RS. Musqui

1 i 1.

toleraverat aerem ad- —& adΈ COm

3• • 7

m.

preffum , periit in aere ad — fui com

2.o .

prefTo BOYLE exp. phy/. mech. com. If.

p. 97. 98. MUSSCHENBROECKIUS

ÉÉ; in aere triplo denfiori perire vi

dit l. c. p. 1 19. Valde confentit ratio

ni definitam effe rationem virium con

tra&ilium pulmonis humani ad pondus

aeris , & lædi hominem , aut homini

Tiile animâ] Tanfo £r infìgniter ab

èa propórtioné recedit. Diutius autemj

vivunt in aere cómpreffo, qüám in ra

, refa&o, quia contifiuo ejus vim con

primentem diminuunt animalia, deßru

o elatere aeris not. 4o.

(35) Mufcae pereunt in vacuo, &

aere ad duas tertias redu&o , vivunt

, 3utem in aere dimidio, quam atmo

fphaera leviore BoyLE 1. c. p. 1 1 z.

alia vero animalia cito languent » ut

adparet in experimentis ad vîcuum Per

., tinentibus, prius enim animal languef •

quam aer tôtús'edu&us eft. Chloris in

aere dimidio räriöri vomuit, aegrQta

vit: tum mus, alauda, in aere tribus

quartis pondere fuo minuto periit in

tra duo minuta, etfi aves aeri rariori

5

adfuetæ fint. Vipera in aere ad — re

6

du&o vixit horis 6o. HæcBOYLE Phil.

pramf. n. 63. Mus in aere una quarta

parte leviori aegrotavit IBID. Lacer

tus in aere dimidio rariore languide

vixit ■id. n. 17. & ipfa vegetatio im

peditur p. 176. $ed lbnge fiagis fune-3»

itus eft aer illeTfa&ititpTqtiamTör. .£

TJTATVAEIATEEIIEFÄTIETfeTTTEREATJGTEIfèr

vEfEendoT&c. LX I. in ea aere mus

continuo periit BOYLE Mecb. Exp. I.

c. p. io5. & ipfe limax, qui vacuum

perfert , p. 1 1 o. & coluber pariter va

cui tolerans p. 1o8. & aviculae , &c

apes mufcaeque p. 1 oo. 1 or. & ranæ

pereunt MUSCHENBROECKIUS in.

9ementinos p. 123. pridemque hoc aeris

3Iiu5Ed. yifafì àlefidam inutile effe de

finivit MAYOVV de mitr. agr. p. 1 5o.

... (36) §#; plerumque noxius eft &c

catarrhos facile gignit. Nam aqua nox

elaftica eft , & frigore, quo aërem ex , '

ratione ponderis fuperat, humores co

git. Ignis, qui aquam delet, aeris fà

&titii noxas corrigit EL, CAMER. de

antl. Pneum. util. p. 4o.

(37) Noxae aeris levis corriguntur a

frigore. Certe aerem tertia 5arte ra

riorem in fummis montibusΕ fer

ri expertus fum , fed ibi frigus perpe

tuum eft.

(38) Ipfe v. g. mucor BOYLE I. c.

p. 184. 1 85. - -

(39) CCIII. 1z. Aliquandiu poffu

musTeodem aere furfum & deorfum

trufo refpirare VVINSLOVV Mem. ae

/' Aead. 1738. p. 96. 97. idque poteft

chamæleon, qui,, ad crepaturam infla

tus, tamen alterne re{pirât PARISINI

in Gafuario. Idem in cane experimen

tum eft CHESELDENII amaf. p. nos,

qui ligata poft refpirationem afpera ,

pergit refpirare. Sed diu non ferimus.

Infántes hac morte non rariffime per

eunt SCHREIBER de lacrumis &*

fetu n. 93. edit. Lipf. Hiftoriæ homi

num fepultorum, cum viverent, & in

fandapilis exftin&orum huc pertinent.

Homo a terræ motu femifepultus, ex

non fatis renovato aere o&avo die periit

CAMERAR. Epi/?. Taurin. p. 79. Ni

ve fepulti diutius fuperfunt IDEM p.

66. forte a frigore aügente aeris elaté

rem. In puteis IDEM p. 32. HART.

SOEKER fuite des tomj, p. 32. PHIL.

TR. 45o, in cellis pag. 3o. in cloacis

CAMER & TEICHMEYER diff. ds

mu/to fermem. p. 7. ftagnans aer venenofas

qualitates acquiritTYVOLF •*£;;- -_- - p, 1 8o •

.§.

-

!

• DE RESPIRATIONE. DCXXV. ;7

p, 18o. etiam in cubiculis : in fepul- pulmonis fanguinem urgere debent , uni

chris demum BARTH. med; Dam;-pag.-eo-corde prædita. Hinc aerem levem

416. In fodinis aerem cuniculorum cæ- _Grotta de! gane ferunt ranæ & teftudi

corum magnis folhbus renovare neceffe ThesTÖÖNNÓ #££; 64. Confer

eft, ne operarefaffocentur; &•—■rimae---M U s S C H E N B R O E c K 1. c. p.

23–tota exiiuo tempore $uorüiíTiNTRO- i 1 7. -

FumTaeremTcampánæ fuæ confumunt , (4o) Sed ratio nunc nota eft , aeris

ut novo egeant, BOYLE digreff. de ufu elafticitatem animalia inclufà niinuere,

re/pir. An vere DREBELIUS præfti- ut unam decimam quartam partem aeris

tit, quod promifit ,, efficere nempe, ut elaftici a mure confumtam viderit MA

urinatores data copia aeris diu vivere YOVV. de mitr. ae-pa-99. 93. unam

queant? Ita BOYLEUS I. c. & MON- trigefimam vero BOYLE 1. c. pag. 88.

CONYS . It. II. P. z. pag. 75. SIN- tum aerem ex animale exhalante levio

CLARIUM video ,, aeris tantum fub rem effe pag. 1 1 o. HALESIUS vero a

aquam adtuliffe , quantum pro hora fuf- glire pene vigefimam feptimam veget.

ficeret, apud SALZMANN. l. c. p. to. ffar. Exp. 107. & alias decimam tertiam

1 1. Sed non SINCLARIO folum ne- -confumi vidit, & refpirando ipfe intra

ceffe fuit hunc aerem ex appenfis phia- duo minuta cum dimidio d&todecim un

lis renovare, neque SCHOTTUS folus cias aeris elatere privavit Hemaffat. p.

aerem debilitai i in campana monet. Ve- 384. & 522. cubicos po!lices aeris pro

rum noftro tempore CHESELDEN p. eo tempore non fufficere , quin refpi

176. ,, menfuram aeris anglicam ( ga- ratio difficilis fiat. Ita fit , ut aer di

lon ) fingulo mingto confumi docet, ut latandis pulmonibus non fufficiat , &c

noa videatur comfumtioni verum perinde uti pifces moriamur , quando

remedium inventum effe. Porro in ani- in leviorem aerem transferuntur, Haec

malibus omnis generis ccnfentiunt ex- prima ratio eft. Altera , quod animalia

erimenta. Felis in aere agitato, re- âerem exfpiratum humidis & noxiis par

irigerato, nitrato , fed non renovato ticulis imprægnent. HÀLESIUS eum

tamen periit TABOR Exerc. Med. pag. dem aerem vidit a refpiratione fua fuif

n 37. &: mus nihil adjuvante frigore ar- fe imprægnatum una nona parte humi

tificiali BOYLE Phil. rram/. n. 63. Exp. ditatis Hemaf?ar. pag. 327. &c mus in

phyf. mech. pag. 1o9. BONA NNI ob/erv. eum aerem dimiflus, in quo alter per

*irca viv. p. 182. &c aves & valde cito ierat , intra tria minuta horæ periit

<juidem , pereunt etiam novo admiffo BOYLE I. c. p. 1o9.

aere BOYLE Pbil. tran/. nu. 63. p. (4 1) Omnino optabile foret , utPRÆ-<\

96. 97. & mufcae intra triduumSTAIRS. CEPTORIS feliciores difcipuli codi

Ranas autem quatriduo fupereffe vidit ces publicarum præle&ionum manufcri

BOYLE pag. 89. 9o. & infe&ta negat ptos publico darent , quas ILLE ma

lædi BÁZIN. I. c. p. 1 zo. quia diu xima cura meditatas & multis experi

abfque refpiratione vitam tolerant, ne- mentis illuftres folebat recitare . Pau

que perinde aerem inquinant, aut con- cas efgo poffideo, & luci deftino.

{umunt , neque demum per ambages - -

D E VOCE , LOQUELA, CANTU, RISU ,

TUSSI, OSCITATIONE, STERNUTATIONE.

626. | [15; autem clare concipitur , quomodo homo

yocem edat: hic enim fonus formatus exfpi

ratione eft : ergo fit expulfu aeris , tota capacitate pul- - 1ΊΊQ

4.

78 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVI.

-

monis contenti, per caufas ar£tantes thoracem ( 619.

622. ), in afperam arteriam, ventriculos anteriores cam

paniformes a, inde in b glottidem» ubi arctata via, &

tremulo refonante clangore per*mervos recurrentes c.3.

excitato, celerius motus , elaftico tremulo corpori illi-,

fus , hinc in undas reciprocas percuffus , fonum facit :

* docent Phyfici.

a Morgagn. -4dv. I. pag. 13. 14. T. 2. F. 2. bb. F. 3.'

aa. F. 4. Euflacb. T. 42. F. I I. b Caffer. de voc. org. T.

xI I I. F. VII I. CEEDC. F. Ix. D. Morgagn. -{dv. I. pag.

I3. I4. I 5.

626. Ox vel fufarrus eft, quem

conjun&tis viribus organa

vocalia producunt, aegre percipien

dum: vel vox clara , quae oritur a

fono, qualem prius dixi, fed mul

tiplicato, per tremorem elafticae du

ræ matris, omnia offa & ligamenta

obducentis. Ita nos AMMANNUS

docuit (1), quem in hoc negotio

folum audiendum effe puto . De

monftratur facili experimento. Qui

fufurraverit, quafi in aurem amici

Iocuturus, nanum capiti applicet ,

reperiet cranium quiefcere: fed idem

4° T tremere percipiet, quoties clara vo

.*

ce loqui conabitur (2).

£xfpiratione ) Poteft etiam vox

parari in infpirandi a&tu ', uti in

(:?yaspiuv3 οις (3). Sed hæc vocis

fpecies rarior eft. .

Caufas ar&antes ) Hae nempe cau

fæ (4) quæ pulmonem comprimunt,

aerem per afperam arteriam ex

primunt. -

J4fperam arteriam ) Quamdiu aer

per åîperam arteriam excurrit, nul

lum fònum faciet ( 5 ); idem ver

fus laryngem motus occurrit dua

bus cavernulis (6) cartilagineis ,

fiye-cellulis conniventibus, a MOR

GAGNO (7) melius, quam ab aliis,

defcriptis , in quas ab inferioribus

c Vefal. VI I. I9. p. 57I.

adfcendens, & repulfus a refiften

tia coar&tatarum cartilaginum ary

taenoideon, cogitur divertere ( 8) :

& ab hoc occurfu yox robur accipit. •;•

G/ottidir ) Afpera arteria termi

natur in mirabilem fabricam laryn

gis; qui fit cartilaginibus, ex natu

ra fui generis fa&tis , elafticis, &c

maxime fonoris, connexis per pro

pria tendinea vincula (9). Nam.

de quatuor cartilaginibus imprimis

)

dicimus, cum epiglottidis (16) hic

nullæ partes fint. Sed per ligamen

ta elaftica tremulis mótibus optime

obfecundari poteft ( 1 1 ), uti chor

dae muficae , firmis utrimque firma

tæ vinculis, pulcherrime- refonant.

Hæc porro afpera arteria cylindrus.

eft, quæ a parte pofteriori deficit,

larynx autem multo amplius exca

vatur , maxime fi accefforios illos;

ventriculos cum laryngis cavitate

numeraveris ( 12 ). Sed ampla ea.

cavea fuperius in tenuem rimulam.

finitur , quæ minima eft in natura

li ftatu , etiam fi non fuerit ar&ta

ta. Per eam rimulam aer ex primi

tur efficacia pulmonum, & ädlidi

tur vicinis partibus, iterumque re

fe&itur per alternas fubcufàtiones,

ut hic celeriores quam alibraeris

£££•.

(

!

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVI. 79

7 tegros effe , &

4e

, &/*

(

tremores fint, qui cartilaginibus imprimuntur, & ab iifdem aeri red

3úntur. Et hac ratione fonus fit.

„4r&ata ) Poßum exfpiratignem

magnam fácere abfque audibili fo

imo, quando nempe glottidem non

conftringo ( 13). -

Rccurrente , ) Non fufficiunt, quae

di&a funt, ad vocem producendam ,

fed oportet nervos. recurrentes, in

culiarem quamdam

refifionem ifiTorganis yEaiBUS effi

cere, his enim in canibus &c. por

cis ligatis tota vox perit, etfi eof

dem `mufculorum motus ederent ,

quos, prius. MagQus AMMANUS

ę,j#-#ÄîÉgröIpfam confervo memoriam ,

rÌOnebat, fónum ope nervorum ita

animari, ut totus alius fia£Potes

«ΤΓΓvicini aurem infufurrare

voces articuhatas , quas amicus Q

mnes audiat, vicinorum nemo ali

quam . Sed idem potes etiam ca

here alta voce, quæ eminus perci

piatur. Ergo ajebat , hanc altam

canoramqtfeTyocem Tfieri a quodam

EfffttTTmIex communi fenforio ad

WETTGntiumTpeculiari influxu ,, in-—- -

( m ) AMMANNUS de loquela c. 1.

p 2 3. ed. 1727. docet aerem per ar&if

fimam glottidem efflari poffe , abfque

voce , hinc p.24. neque a morte vocem

fieri poffe . Ergo ut fiat efflatio fpi

; <1 ritus /onari , ΠΠτεΠΤσs-faT7TTSTEεΓe

- # öÖTTjfpiratos ,, mo

z',

ro determinatO

graT3AFfiTagines,Thas reniti, & ex con

3Γέ{uTharum potemtiarum tremorem edi,

qui pe&toris, capitis , & totius corpo

ris offibus communicetur p. z6. 3 1. Sed

praeterea fonum f. vocem a fufurro dudum

diftinxeruntHOLDERUSElem.of speech.

p. 47. & VV A LL IS p. 3 iidemque

viderunt , vocem a fufurro differre tre

moribus& undulationibus laryngis, adeo

ut, dum furdi docentur, non 'alia ra

tione poffint doceri, ut veram ' vocem

edant, nifi manum furdi ad loquentis

laryngem admoveris, ut tremorem or

omnia totius corporis organa : ca

nenti enim viderat omnia totius

corporis offa contremifcere. Noftris

temporibus hoc malum frequentius

fit, quo deletur alta vox, & homi

nes non edunt. nifi fibilos ( 1 5 ).

Qgae caufa mali ? An comprétfio

aliqua nervi recurrentis (17) ?

Thyfici ) Quoties aer deiériter il

liditur in corpus elafticum & tre

mulum, per vicinam atmofphæram

tremores excitantur , qui , T fi {atis

celeriter fibi fuccefferint, fonum fa

ciunt ( 18). In aere aperto fufpen

de funem laxum: nullus fonus fiet.

Sed tende nunc funem , aer illifus

ad funein , dum tranfit a vento

agitatus, fonum excitabit, qualem

in rudentibus antennarum a vi tem

peftatis ftridentibus tantum excitari

experimur, ut nauta proximum fo

cium non exaudiat, adeo vehemens

eft venti ad funem adlifi fibilus .

Ita etiam in pe&ore , aer expref

fus, & anguftiis illifus, mòtum tre

mulum excitat, qui fremitus eft ob

fcurus, inarticulatus, & nihil hu

mani habet ( 19). Ergo videndum,

qua ratione vox nafcatur.

ganorum percipiat A MM AN. p. 8z.

83. RAPHEL. c. 1.

(z) An ab ifla caufa , an a mota

.„;. ; —- -

(3) Quales utique dari in rerum na

tura defendit F. M. ab HELMONT

alphah. matur. p. 22. Ex TURNEBI ob

fervatione exemplum, in Oeconomia FOE.

SIUS excitat. Aliud exemplum folet ex

RHODIGINO citari. Negaverat ali

ter , nifi infpiratione, fonum fieri FA

BRICIUS de Larynge P. II. c. V. Sed

peritiffimus harum rerum AMMAN

NUS vetulam vidit infpirando loquen

tem p. 1 17. In tuffi pertinaciori vox

etiam oritur ab aere in afperam arte

riam redeunte DODART Mem. de l'A-

ead. 17oo. p. 323.

(4) DCXXII. ,

(5) Hinc in vulneribus afperae ar

- tÇ

3o DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVI.

^ §

teriæ aphonia, la MOTTE Chir. compl.

II. ob/. CCXII. & Acad. de Chir. T.

I. p. II. p. 194. 1 1 1. p. 1 35. &c. idem

que eventus, fi vulnera anatomico ex

perimento infli&ta fuerint H. FABRI

CIUS de larymge II. c. 4. Nullus ab ae

re fonus, prius quam glottidem adti

gerit, SCHELHAMMER p. 26. &c.

DODART I. c. p. 3 1 9.

(6) Supra veram glottidem LXX.

not. 3o. CXCIV. not. z. fed proxime

ponuntur ventriculi laryngis,caveæ nem

pe parabolicae, in oftio fuperius & po

íterius ampliores, fundo anteriori & in

feriori angufliores, latiores paulo, quam

profundae ( MORGAGNUS tamen pro- '

fundiores facit, Adv. I. T. II. f. 4.) quæ

utrinque a cartilagine arytænoidea ad

thyroideam ufque producuntur , fere

tranf, erfae, a pofterioribus antrorfum.

Hæ caveae finiuntur duobus ligamen

tis ab arytænoideis cartilaginibus, eun

tibus, in fàciem pofteriorem cartilagi

nis thyroideæ, in partem mediam &

fupremam MORGAGNUS p. 16.

Horum inferiora funt , quæ glotti

dem veram efficiunt, valida MORG.

l, c. f. 2. g. g. & f. 3. VVINSLOVV.

n. 436. VVALTHER de Laryng. & vo

re & de obe/. & vor. p. 3. CASSER T.

XIII. f. XI. EF. VVEITBRECT/yn

defmol. f. 82. d. Superiora MORG. 'ib.

f. f. VVINSLOVV. n. 43 1. VVAL

THER I. c. CASSER. D. D. VVEIT

BRECHT l. c. 5. p. 2 1 9. mollia, fiunt

ex. duplice membrana laryngis , quæ

eadem ventricufos-veftit , ínèùs muco

fa & poris perforata MoRG. p. 17.

VVINSLOVV n. 436. VERHEYE

NUS p. 188. & olim ARANTIUS

ob/ amar. c. 3 1. videntur unicum liga

mentum fecifie , Exteriores his ventri

culis adcumbunt mufculi thyro-arytae

noidei MORG. p. 1 6. VVALTHER.

de obef. & vor. p. 3. eofque cum thy

reo ßaphylimis comprimere poffunt IDEM

Epi/?. po/? Val/. VIII. n. 4.

(7) GALENO bene noti fuerunt ,

qui aerem efflatum in has caveas fubi

re dixit, quoties claufà epiglottide viam

non inveniret , de util. part. L. VII. c.

1 3. EUSTACHIUS T. XLII. f. XI.

indicaffe videtur , fed oppido obfcure.

CAR, STEPHANUS utçunque defcri

bit {L. II. c. 42. VA LVERDUIS v{z

nifi nominat p. 225. Negle&os a VE

SALIO & FALLOPIO, LAUREN

TIUS pro nova re propofuit, L. IX.

c. 16. SEVERINUS autem PINAEUS

renovavit ex GALENI mente . Pr«f.

ad l. de virginit mot. p. 28. HIERONY

MUS FABRICIUS ex equis de Laryng.

c. 13. bobus, & fuibus defcripfit c. Ii.

in homine vero utcunque pingit f. 24.

C. CASSERIUS delineat ex cane T.

IX. f. 19. 9. ex, porco T. X. f.9.1 o. & *

breviffimie defcribit . L. I. c. XV. CASL

PA RUS BAUHINUS addidit aliquando

cibos illabi theatr. p. 538. Sed & CAS

PAR BARTHOLINUS eofdem indi

cat Jmffit, amat. p. 233. eademque verba

repetit. filius p~4+3+-ex. B A U H I N O

fumpta-uti R HOEANUS—p.291.DRE

LINCOURTIUS limbos g ottidis vaJvularum mitralium cordis fimiles effe

vidit , Pralud. p. 182. ipfos nempe no

ftros finus: neque aliae funt valvulæ la

ryngis inferiores, quas SCHELHAM

MERUS excitat pro nova re Programm.

valed. p. 6. & apud VALENTINUM

Amph. Zoot. II. p. 88. DIONISIUS ca

vitates ad latus glottidis nominat, in

quas nonnunqaa-fa-cibi-i ur p. 48o.

MORGAGNUS , nea-fatis- cognitos,.

uberrime defcripfit, uti dixi. Poft eum.

VERHEYEN. p. 188. & alii nunc

vulgo propofuerunt. comi7;THEISTE

R 1 p. 388. HEISTER. E. N. C. Vol.

1, obj. 179. LIEUTAUD p. 88.

(8) Expandi in fonis gravibus , in

acutis a thyreo- aritaenoideo mufculo

ccnftringi putavit MORGAGNUS Ad

verf.- ** p;*&*-+n-+hiveffum caveae ela

flicæ tremores--fonoros- multiplicant-.

Iidem aperiuntur epiglottide--a*-römula

recedente VERHEYEN p. 188,--vel

ɤtis potius viribus comprimenti

uS. -

(9) Epiglottis duo habet membra

nacea vincula ab inferiori , pofteriori

margine offis hyoidis orta, continuamem

branis faucium, convergentia, & pone:

ligamentum linguale dorfo epiglottidis

adnexa MORGAGN, adv. i. p. 2. T.

I. f. 1. e VVElDBRECHT. [yndefmol.

T. ult. f. 8o. f. p. z 1 5. VVINSLOVV

n. 439. Firmius âliud eft, quo epiglot

tis éx petiolo fuo ad caftilaginis thyrOi

e*v»

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVI. 8 I

.s;&eæ medium fulcum.fifma£g£.£A

ÉÉÍC. a, lar. f. 19. VVINSLOVV p.438. VVA L T H ER de deglut. p. 6.

- y£ÉÉÉÉNÉ; 178. infra hilum , in

up

-

geíèítriculos, fuper glottidem VVA!:-*THERI le obef. & vorac. n. 2.. De li

gamento membraneo gloffo epiglottideo

Ü MoRG. Adv. I. p. 3o; ) aIibi' di&um

ΣάΊXX, not. 3o. & habet VVEIT

BRECHT l. £. e. Denique medio et

ííTíííííydidi pertinaciter ne&titi;r .

v

cartilagô thyreoidea e* proceßibus

{uííTíüperioribüs longis 3: graci!i£gs

âÄTcoTua offis hyoidis colligatg£ 9A§

SÉÉT. 1. f. 3. 5. 8. 9. SPIGEL. AL;iv. T. z. f. 6. 7. ÉABRIC. T. 1. fed

Q¥ bruto. COVVPER Myet. T. 39; f.

ΣΤvîÉHEyEN p. 185. VVINSLOVV

„. 432. VVEITBRECHT f. 8 1. p. 2 16.

in iis non rarae funt portiones offeae

âîim FABRICIO diétæ f. 9. DD. &

.ííII. c. 4. tum VVEITBRECHTO ,

3. MORGAGNO. Adverf. 1. p. 38.

Ἀliud, medium , forte ligamentum a

fìéóìa bafi offis hyoidis, fummum con

çùrfum duarum facierum lateralium caf

Eiìginis thvreoideæ defcendit GASS£R.

EiTíTí§.IsPiGEL. L. IX. T. 1. f. a.

3. L. iii. c. 3. VVINSLOVV. n.433.

υσd Ilatum vocat SANTORINUS a

Ā§îbûsThyoidis ad cartilaginis thy

Σεόideæ próceffus fuperiores exeuns », p.

ÉTÉ Équidem mémbranaceum eft .

iEadem porro cartilago ad cricQideam

duobus proximis ligamentis , inferiori

bus, perforatis conyergentibus , ex imo

angülö plano, brevibus, fed firmis, in

ter duös cricothyroideos cone&titur .

An CARPO diéta ? p. CCCXCV. 2.

EUSTACHIUS habet T. XLII. f. 8.

& CASSERIUS f. 6. 5. & SANTO

RiNus p. 99. nomine Primi , & VEIRHEYEN T. XXII. f. 1. & COVV

PER f. 1. Crico thyreoideum aliud li

gamentum pofterius, ex ima inferiori

ădpendice &artilaginis fcutiformis ad

fcendit', in lateralem fuperiorem finem

cartilaginis anularis, inter cricothyroi

deos pofticos & laterales VVEITBRE

CHT. 1. c. f. 8 1. 7. 7. p. z 17. VVINS

LOVV. n. 434. 432. SANTORIN. p.

99. &, T. 3. f. 1. 9. Denique cum Ary

raenoideis cartilaginibus ligamentis glottidem facientibus , di&tis not. 6, con

jungitur. Sed Anularis cartilago ad la

tera interiora cartilaginem arytænoidea

rum ligamentum furfum emittit SAN

TORIN. p. 99. •VVEITBRECHT £.

8 1. 9. infertum radici corniculi . Ve

rum SANTORINUS alia etiam Crico.

arytaenoideæ ligamenta habet ex fum

mo corniculo demiffa p. 97. de quibus

mihi nondum conftat. Arytaenoideae de

nique cartilagines vinculomembranaceo,

per magnam partem lgngitudinis, con

junguntur VVEITBRECHT. I. c. 8.

SANTORIN. p. 99 Capfulae in om.

nibus articulationibus præterea reperi

untur.

(1o) Cum tubum laryngis non per

ficiat, neque articuletur cum cartila

ginibus reliquis , neque in voce mutari

videatur, fed deglutitionis inftrumen

tum fit LXX. not. 3o. Tremere enim

in loquendo, & ad vocem harmonicam

multum facere, ut TAUVRYUS voluit

p. 368. & nuper SANTORINUS inde ,

fonorum diverfitatem deduxit p. 107.

videtur repugnare figuræ ereélæ, quæ

huic cartilagini naturalis eft , neque .

adeo aeris torrenti exponitur. Penna

ta animalia , adeo canora, carent epi

glottidecÊ I. c. p. 1o8. Ne

que agit ex voluntatis imperio -

DART Mem. de l' Acad. Ę; ,P3;cum mufculis deftituatur. Hinc néque

a GALENO cum laryngis cartilagini

bus numerata e(t , de voc. infir. dj. c.

4. qui tres tantum recenfuit cartilagi

nes, cum arytaenoideas pro unica nu

meraret , de Ufu part. L. VII. c. 17.

1 1. &c. de voc. infr. diff. l. c. & eum

numerum plerique anatomici retinue

runt. Primus tamen CARPUS quin

que cartilagines laryngis numeravit p.

CCCXCIII. in Mundimum, cum in //â-

goge dubitantius loquatur p. 49. duafque

fecit arytænoideas, quem VESALIUS

L. 1. c. 38. p. 187. fequitur , &c CO

LUMBUS p. 44. & FABRICIUS P.

I. c. 6. & CASSERIUS c. 1o. & SPI

GELIUS L. III. c. 3. qui tamen fe

re GALENI verba fecuti funt. Nunc

omnes anatomici quinque numerant ,

neque cornicula arytænoidea cumSAN

TORlNO diftinguunt CXCIV. neque

femgyefit: Epiglottidem ; ut CI. DU

VERNOI, qui pro appendice thyroi

7Tom, V, L. deæ

{•-J

82 DCXXVI.DE VOCE LOQUELA &c.

- 12)

eo 1o

Z.

deæ habet A£i. Petrop. VII. p. 2 18. 2 19.

( 1 1 ) Ligamenta, quæ . thyreoideam

&`cricoideam colligant, brevia &c va

lentia, & mufculorum moventium exi

guitas, faciunt, ut ngn credam Laryn

gis figuram in voce edenda mutari pof

Te. Exißimabat FABRICIUS ,, carti

laginem thyreoideam in cavitatem la

ryngis aliquantum deprimi poffe 1. c.

p. I. c. 4. ILL. VVALTHERUS ab

utroque latere thyreoideam a mufculis

fuis in ofcitatione comprimi pofle , ut

vox quafi rugiens oriatur , fcripfit in

do&ifs. difT. de ofcir. zo. Verum fateor,

hi mu{culi mihi ad id nunus nimis te

nues videntur.

uo amplior cavitas Laryngis,

AMMAN l. c. p.

3o.-HTNETWROTvox gravior: nam larynx

Virilis larynge feminino fere triplo am

plior eft , quando reliqua æqualia funt.

Aliam rationem habet AMMANN. p.

3 r. ,, offa nempe , quæ in voce tre

fmunt, in feminis molliora efle . Sed

hæc rati r , nimi ilis vi

etur .

-(T3) Laryngem & afperam treme

re, dum vocem edimus, eo magis, quo

gravior fonus eft , SCHELHAMMER

àit l. c. p. 28. Hinc in catarrhis vox

exigua, vel nulla, quando cartilagines

muco obdu&ae minus exquifite tremunt

AMMAN. p. 29. Non impedit, quod

larynx FALLOP. £gº; /îmil. c. 7. &

itmprimis cricoidea thyroidea carti

Jago ( F A B R I C I U S, L. III. c. 5.

MORG. adv. 1. p. 29. VVINSL. IV.

n. 4* 3. ) plerumque in fenibus offefcant,

unde fa&um eft , ut oflibus totum la

ryngem COLUMBUS adnumeraverit ,

p. 1 oo. & CARDANUS hiftoriam ha

beat hominis, quem carnifex ob eam

caufam bis fruftra tentaverit (trangula

re. Nam id rarum eft , offa non

nimis craffa & ipfa tremunt. Avibus,

$ig; vox acutiffima & fortiffima , ip

a glottis cartilaginea eft CASSER. I.

c. pag. 97. ranis tota membranea ID.

ib. hinc, cum tamen rima angufta fit

& canalis breviffimus, FABRIC. l. c.

P. III. c. XI, e(l vox graviffima.

„<^ (14) É#£#; CAELII AURE°

~ L1ANI &di{GETTBJETETVRF,

ς filiumque reliquit , JOANNEM, Bo

tanicum Petropolitanum , pariter ante

diem rebus humanis ereptum.

(1 5) In Phtificis, citante S C H E

1;\\άἐinfrequens etiam in aliis hominibus vi

tium eft. Sæpe lues venerea accufatur.

Vide obfervationes confentientes PE

im AfAaTae chir. II. p. 1 17. &c

caufam repertam in ulcere áfperæ ar

teriæ pag. 185 Vidi a morbillis plena

aphoniam, fed fJASTETTI5TYRTE

terat accufàri , nifi tumor aliquis mém

branarum laryngis not. 1 3.

( 16) Laryngis nervi alii fuperiores

funt, ab o&tavo pare , proxime , poß

quam dedit Lingualem ( EUSTAC. T.

XVIII. f. 2. ) pone utramque caroti

dem, fub arteria thyroidea, ad laryn

gem , inter cornu offis hyoidis & mar

ginem fuperiorem cartilaginis fcutifor

mis,tum in membranam laryngis, tum in

mufculum thyreopharyngeum VIEUS

S E N S p. 1 8 1. & hyothyroideum, &c

VIEUSSENIO au&tore , aliquot alios

hyoideos mufculos, CASSERlO vero

ad fternethyroideos p. 65. FABRICIO.

ad cricothyroideum pofticum f. 2 3. di

vifi. Ab ifto ramo vidi furculum adi

viffe cardiacum nervum ab intercoflali,

ortum VIEUSSENS 16. &c ajunt com

municationem cum nervo recurrente ab

eodem oriri , quam habent V V I NS

LOVV. fr. des merf. n. 1 16. VIEUS

SENS ad S. EUST. I. c. Alii vero ra

mi inferiores, celebriores funt . GA

LENO notiffimi , ( de w/u part. L. VII.

c. 14. ) quos truncus ejafdem o&avi

paris edit , quam primum trans arte•

riam fabclaviam ad thoracem perve

nit .

Ergo in latere finiftro ad ipfum du

ἀus arteriofi cum defcendente Aorta

angulum , fed exterior CASSER. T.

XV. f. 1. 1o. f. 29. ramus unus,VIEUS

SEN . 1. at;t duo EUST. l. c. & tres

VIEUSSENS 12. p. 184. brevi coituri ,

retro arcum aortæ adfcendunt, ut Re

currens cum trunco O&tavi nervi la

queum faciat , quo haec arteriarum ma

xima comprehenditur VIEUSSENS l.

c. CASSER, l c. &c. In dextro late

re fimlis laqueus eft circa truncum ar

teriæ Carotidis & Subclaviae CASSER

T, XV, f. 1 . IO, f. 3, G, Inde nervus

IC

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVI. 83

|

a*f.

* PLAT.

gie feptimo GALEN. 1. c. c. 6,

?is finguTaT€ etiam auditum & in hoc,

recurrens ad afperae arteriæ latera pro paris ligato, unde recurrens prodit, per

perat, hæc obfervat ,, & denique la- inde vox cqntinuo fuppreffa e[t MORG.

ryngem fubit, te&us cricopharyngeo ,

aditque cricoarytaenoideum pofteriorem

CASSER. pag. 1o. T. XIII. f. 3. FA

IBRIC. c. io.T& lateralem FABRIC.

c. 1o. CASSER. l. c. f. 4. & thyroary

ep. X. n. 37. Neque tamen diffimulan

dum , aliquando, recurrente ligato, vo

cem tremulam fuperfuifle , üt MU

RALTUS vidit l. c. pag. 58. aut o

mnino totam vocem, ut in DRELIN

taenoideum FABRIC. c. 1o. f. 38*GAS-G©UR£MI•xperimento canicid. 4. quo

SER T. XIII. £. 4. BARTHOL. T.

12. f. 4. Ramos autem , ab ipfa ori

gine, ad cor memoria dignos edit, qui

varie cum ramis intercoftalis nervi con

jungantur VIEUSSENS 2. 2. & p. 184.

deinde ad oefophagum C A S S E R. T.

XIII. £. z. T. XV. VIEUSSENS p.

18z. VVINSLOVV. nu. 1 zz. & afpe

ram arteriam, &c in fáciem cordis po

fteriorem , per finum pulmonalem fe

runtur VVINSLOVV ib. VI EUSS. l.

c. alios autem ad pulmones EUSTAC.

}. c. & in glandulam thyroideam LIEU

TAUD. pag. 446. &c. &c aliæ præter

ea hinc nervo cum ganglio cervicali

medio , intercoftali funt ana(tomofes ,

£USTACH 1. c. aliaque cum trunco

nervi O&avi EUST. loc. cit. &, fi fi

des FABRICIO, dextri.recurrentis cum

finiftro in fupremâ parte afperæ arte

z ae f 38. --- --- -

. C. 4, 5. de.

decr. L. II. c. 6. repetito a VE

SALIO fub finem operis, aCOLUM

1BO p. 259. RIOLANO Enchir. pag.

236. & MURALTO Vadem. p. 496. É

aliis not. 3. ad CCLXXXIV. vocem

tollit, etiam vocaliffimo animali , uti

foluto nervo, qui ligatus fuerat , vox

redit : Sed etiam mortem fucceffiffe ,

& pulmones atque cor fanguine plenos

repertos video apud MORGAGNUM

piß. XIII. n. 29. A - - -

LENUST{eTioe. adfe£t. L. I.

& la MOTTE chir. eo

C. 7.

l. II. obf. z 1 z.

& a compreffione gulae fubito fucceffi(-

fe viderunt PARISINI 4iff. de l' Acad.

*795. ob/. 1o. Sed huc. etiam pertinet

aphonia ex adlifo dorf initio , fanata

ma

& in _MURALTI experimento fimul

deflru&um fuiffe. Deinde nervo o&avi

ties, ut , videtur, nervi fuperni laryn- .

gis movendis mufculis futfecerunt. In

tercoftalibus denique incifis raucus ali

quis ftrepitus fupereft, GALEN. adm.

L. v 1 1 1. c. 4. 5. qui & ipfe perit de

ftru&tis mufculis refpiratoriis, reftitui

tur autem vox, fi Iigatos nervos , non

difciffos vinculo folveris. ID.

Qgare nervi recurrentes longinquo •<

rettogradoTtTnereTNTIATyEgG ζετΓΓ?

#######*#i#-#ïpoffint gubernare arteriam aortam ,

pro adfe&tuum animi varietate modo

conftringere, modo laxare V I E U S

SENS pag. 184. Neque alia ratio vide

tur, quare in latere dextro arteriae ca

rotis& fubclavia communi trunco orian

tur : fi enim circa unicam arteriam ner

vus fe conflexiffet, ob laryngis necefli

tates æqualis finiftro, aortæ circumdu

&to; nimia omnino, & inæqualis fuif

fet ejus arteriæ conftri&lio. FABRI

CIUS l. c. 1o. non bene circa ramum

fubclaviae dextrae hanc anfam definit!,

& in fitu praeterea peccat , in ic. 36. l

- ( 1 8) DXLVII. not. 4.

(19) Quando vero aer per glottidem

expreffus éft , jam fonus fit , fpecificus,,

Aërem exprimendo ex pulmone ranae

fit ololygo MURALT. vadem. p. 59o.

In quadrupedibus urgendo aerem per

afperam impulfum, ut ex glottide exeat ,

etiam rarefa&a larynge , vox oritur

SCHELAMMER p. 17. debilior p. 18.

In anfere, inflata àfpera, aer ex glot

tide prodeuns producit anferinam vo

cem FABRICIUS L. 1 1 1. c. x i. ex

difcipuli experimento , quod imitatus

eß pERALTUS & verum invenit ,

fed in iis animafibus machina vocalis in

ima afpera arteria eft. p. 394. T. 7. f.

2. ed. Bat. Imo vero & paffim lego, &c

ait fe experimentum feciffe COMMEN

TATOR. HEISTERI „icani, dum cla

mat , faucibus varie motis , fe vocem

in humanas literas formaffe p. 39*•

L 2. 6:7.

X3 A» »••••_ •

q.erye

g4 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVII.

627. Ille autem egrediens ex anguftia glottidis in ca

va a corporis memiBraTTOfToris & c narium , tranfeun

do per hæc loca , prout lacunaria hæc glabriora, afpe

riora , apertiora , impeditiora , aut variis modis figurata

* funt , etiam varia fpgcie fonj 9r& egreditur: demonftrant

Phonurgi.

a Caffer. Ib. T. I. F. v I I. EE /alfalv. T. 4. I I. b Covvp.

app. ad Bidloo. F. 8. /alfalv. T. 4. /. T. c Id. Ib. 0. /al

Jalv. T. 4. 00.

{* ' 627. Egreffus ) Quamprimum ex nis catarrho laborantis, cui mem

v • •• •• s '.' angufta glottide, prodiit aer, necef- brana Schneideriana tumefa&a in

'"" °. . fario undique ad omnem ambitum tus nares obftruit . Quamprimum

• • • • •.._ ., adliditur & exit per os narefque . enim homo per folum os loqui

• Nam fluidum quodcumque com- tur (2), vox fufca fit & afpera ,

preffum , a punóto comprimente qualem fieri ajunt vulgo , fed non

tamquam centro excurrit quaqua- bene, dum per nafum loquimur (2").

verfum per omnes lineas re&tas Ergo partes aliter figuratae conti

poffibiles. Ergo aer impinget velo nuo alium fonum faciunt.Sic [3Y, Pendulo palatino, ubi . duplex por- lo palatino pendulg per uTcusTve.

/ ' ro via eft, per quam impulfus aer nereuTnIerofo autTfiffo vox fpurca,

pergit. Pone velum palatinum, an- fit 1 a (3): quæ . utcum- &.

te membranas, quae corpora verte- § IG cgrrigi poteft alis nafi inter lo

brarum tegunt, in fuperiora & ex- §■ compreffis: id enim , ra

^ teriora, via patet ad' narium fora- fo exemplo, in nobiliffimo viro vi

mina. Ante idem velum alia via Trofuifje. -

(1) eft, ad os, inter linguae dorfum $pecie foni ) Quando AMMAN

& palatum offeum. In his nunc ca- NUS furdos & mutos curabat, qui

vis . fonus mutatur . Phonurgi hic bus utrumque a nativitate vitium

audiendi funt, qui fonos augefit mi- infederat, facile docebat e9s exfpi

nuuntve ope córporum varie figu- rare, fed difficillime difcebant ita

ratorum, per quæ {onum tranfmit- exfpirare, ut fonus aliquis exaudi

tunt. Quanta enim harum mem- retür (5): neque fere potuiffet me

branarum fit in mutando fono po- deri malo , nifi manum ægri im

teftas, apparet ex diverfitate mha- pofuiffet laryngi fuo, dum loqueba- .

xima, qùæ eft inter vocem homi- tur ; ut tremorem partium percipe- '

nis fani, & vocem ejufdem homi- ret. -

( *) Bivium hoc aeris defcripfi not. vis fola uti poffimus, dum interim al

39. adLXX. narium autem viamCCCC- tera claufa éft pag. 34. DODARTIUS

XCII. not. 1. Hanc . utramque viam vocat canalem.

. (*) 4mmanus , quo nemo accuratius externum vocis, & ad vocis robur

Hiterarum generatiónem tradidit , do- elegantiam plurimum confefre "fatetur

cet , neceffe effe ad loquelam, ut via Mem. 17oo. p. 315. etfi vocem ibi g° ,

Per nares , & per os libera fit , & utra- nerari neget, ( nam de voce , non $()-

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVII. 85

2* 324.

loquela fcribit ) quod nimium eft , o

riiimo enim vitia narium non loque

iam folum, fed vocem deftruunt not.

A. Ergo vitiato velo palatin9 haec ng

íìra pöteflas deletur. Hinc literas ali

Jüae, quas per natum proferre opor

fet, vitiato fono pronunciantur 3 nem

pe p. 19. & 1o. AMN. p. 38. & con

£entit BRAUNII obfervatio E. N. C.

Idec. 1. Ann. IV. V. obf. 16. raucedi

nem vero inde fa&am viderunt B E

çkERS & vVEDEL loc. cit. ob/.

66. CHESELDENIUS parietem Hi

ghmoriani antri ideo membranaceum

êfîe credit, ut vox edipoffit O/?eograph.

c. 2. DODARTIUS fonum (fauffet )

ingratum, nimis altum ,. magis per na

res , minus per os elidi docet Mem.

i7o6. pag. 172. idemque maiores hic

náriumi quam oris partes facit, quod

ore claufo cantare poffimus 17oo. p.

in loquela linguæ vi

MAN &c.

^ (3) Uvula pro vccis ple&tro ab an

^?ióìïí çôïìùí cóííeífüThábità eft/ÉÃÉRIC.Tp.Tii. c. 8. 'Contra hanc

PIUS, cum quo ASTRUCIUS con

fentit, & c. BAUHINUS Theatr. III.

c. 83. & HILDANUS cent. 11. gg(§zz. erofa uvula loquelam non vitiart*

Sed R.AVIUS,, citante MORGAGNO

epiff. IX. num. 9. in feptentrione mul

toties, uvulam amputavit. Quibus totam abfcidit , vox incondita fècuta eft:

quibus partem aliquam , vox utcum

que fraéta e(t. MARCELLUS DO

NATUS exempla adfert, ubi ab ero

{a uvula vox exigua & vix intelligen

da fa&a eft L. III. de hij?. med. mir.

c. 3. Alia etiam experimenta contra

ria quotidie occurrunt , & velum pa

latinum in iis exemplis utique inte

grum fuiffe neceffe eft , nam uvula

proprie ad nares claudendas non perti

net .-

(4) Ore in textu.) Erofo palato vox

non vitiata fola fed deleta paffim legi

tur FOREST. L. 32. cb/ | zz. idem

que vocem recepit repofìta proToffe

lamina, & idem Ég¤ ab HILDA

o5TerVatus eft I. c. Ergo refonitus

3)

a palato offeo maxime neceffarius í':^Palati cavitas minus in feminis cava

minuit vim voci I pag.

1 37. IUS balbutiem ά(

&tui du&tus incifivi tribuebat apud BON- ,

NETUM /epulchr. I. p. 473. conf. D

XXX. not. ultimis.

(5) Conf. DCXXVI, not. 1.

, fententiam olim FALLOPIUS fcripfit

ob/. anat. pag. z 12. & nuper TAU

j&w** vRYUs p. 368. & SCHELHAM

MER 1. c. p. 17. qui re&te objicit ,

mollem particulam e({e , & ad tremo

res parum aptam; & addit FALLO

628: Quam vero, latera cartilaginea, cartilagines ary

taenoideæ diétæ, ad capitula lævia cartilaginis cricoidis

commifíæ per fuos finus , atque lubricatæTiniméntoTTO

un£tuofo a, nexu fuo rimam formantia , aperire , vel

arctare valeant rimam hanc innumerabiliôus modis ,

prout mufculi hic pofiti varie agunt ( I 94. ); hinc di

verfitas vocis quoad acutiem vê1 gravitatem habetùr ;

etenim pendet omne id , negotium a i vel tardo

repercuffu undulationis ; hic vero &elerior fitTar&ta

ta via » vel auéta ce\eritate expellente , aerem , con

tra gravitas vocis tardius undulantis aeris effe&tus ,

ab apertura rimæ majore , aut a lento efflatu aeris »

86 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII.

ris , deducitur . Id evicerunt fuis demonftratis Mu

£ci -•

a Morgagn. -{dv. I. pag. I2. I 3. T. 2. F. 6. c. d.

628. Latera cartilaginea ) Carti

Jagines arytænoideae (1) duæ funt,

quae per enarthrofin (2) cum car

ti!agine anulari committuntur. Hæ

mufculos habent , a quibus agita

tae rimam glottidis ( 3 ) & nul

lam facere poffunt, & latiffimam.

Quando rima . latiffima.eft , tunc

amplitudo eft fere dimidii digiti (4).

Ergo ab apertura nulla dilatari po

teft ad latitudinem digiti medii per

gradus fere infinitos.

J4r&are ) Dudum ex confenfu ve

• terum notum eft , vocem humanam

* veI gracilem efle, qualis flentis pue

ri, aut querulæ puellæ, vel gravem

& mafculam . Sed plerique homi

nes bene nati in poteftate fua ha

loent, vocem ad minimum per fef

, qui 9&tavam (6) mutare per gra

, dus fucceffivos, dum a graviffima,

quam quifque edere poteft ex imo

pe&tore, ad graciliffimum & pue

rilem fonum 'adfcendunt . Quando

vero ultra hos terminos vocem mu

tare conantur, jam eos fpiritus de

ftituit . Si. profundius defcendant ,

definunt vocâles effe, ita-enim -glot*-

tidem dilatant , ut afpera arteria

nihilo anguftior fit, hihc aer im

mutatus exit , neque adliditur : Si

altius, tunc ftridulâ vox eos defi

cit. Hanc vocis diverfitatem pro

priis vocabulis mufici exprimunt ,

& profundam quidem, f. graviffi

mafh, Bapvrovov , ùaffum vocant, acu

tam vero altum. T9ta hæc, diver

fitas pendetTa diverfa glottidis am

plitudine. Sit rima inter cartilagi

nes arytænoideas datæ latitudinis ,

maneant omnia reliqua eadem, fed

exfpiret homo cum ` conatu fónum

Proferendi , nafcetur aliquis fonus,

qui fere in quolibet homine defini.

tum habet gradum inter altitudi

nem & gravitatem. Nunc adducat

duplo propius cartilagines arytænoi

deás, atque adeo glottidem duplo

ar&tiorem faciat, fiet vox diverfa a

priori , &c tota o&tava (7) magis.

acuta & feminina, & femper acu

tior perget fieri, quo propius car

tilagines accedunt , & glottis ar

&tior redditur. Hi vero gradus di

verfae propinquitatis pene innume

rabiles (8) funt, in homine & in

ςanoris animalibus. Lufcipia glotti

dis (9)Tlätitudinem ita mutäbilem,

habet, ut fex mille gradus medios

inter fummam latitudinem &c rj-z

nimam determinaverit D O DA R-<

T US: qui idem comperit diverfi

tatem in latitudine, quæ capilli dia

metro non major fuerit (1o), alium;

fonum efficere. Hinc admirabilis il

la pendet divifio femitoniorum in

o&to tempora, quam exercitati mu

fici in poteftate habent. Nunc, poft-{

quam vox acutior fa&ta eft , remo

veantur a mutuis conta&tibus carti

+agines-arytænoideae , utique ad fin

gulos gradus majoris latitudinis vox

magis gravis fiet & mafcula.

Celeri ve/ tardo ) Verum non fo

la latitudo fonum mutat . Maneat;

enim eadem glottidis latitudo , fed.

(piritus duplo celerius effletur ( 1 1 ),

eadem ratione. vox acutior fiet .

Docent mufici , fiftulam quando

que, quæ leniter inflata definitum

-

3: t-J

• * *

• •_ I.

**v;,

fonum edit, fortius inflatam fonum.

edere duplo acutiorem , &c o&ava.

integra altiorem. Ergo duplex cau

fa eft acutæ vocis T,, I. anguftia

glottidis, 2. celerior f. fortior ae

Eis expulfio , Si utramque caufamCOIA

*- -*]

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII. 8;

:

«onjunxeris , fonus adhuc acutigr

Íåíçetur. Non eft negligenda ob

íérvatio, hominem vitæ fuæ me

tuentem, qui quafi voce fua vitam

çùéiTconatur , vocem femininam

edere, acutam, querulamque: (. M.

S. GESN. habet, in moribundis a

frigore partes conftringente, & for

tiííima refpiratione hæc fieri ). &

perinde, ifi fumma ira y9cem, jur

£antium eo magis puerilem fieri ,

quo altius furor adfcendit, virum

que graviffime 3apvrevsy infolentius

jrafcéfitem plane feminino fono cla

Imar€ . åã phænomeni , eft, quod

aer valde rapide per glottidem exeat.

Tuncque videas una oculos & ge

nas rúbere, dum nixu edito glotti

„dem comprimere conantur. Notum

eft , fluidòrum effluxiones effe inter

fe, ut quadrata luminum. Hinc ,

quando äer fortiter efflatur, & glot

ris valde ar&ta aerem ægre tranfmit

tit, retinetur in pulmone, eum ex

tendit, vafa fanguifera comprimit,

( 1 ) Cartilagines Arytanoidea mglta

èmbrana & glandulis obvolutae, dum

integræ funt , Tbicipitem collem obtu

fis ( MORG. Adv. I, T. II. f. 1. 2. 3.

SANTORIN. T. 3. £. 1. EUSTACH.

T. XLIV. f. 1. z. ) apicibus referunt ,

unde GALENI error DCXXV11. 1o.

Denudatae a membranis & glandula

adfidente, apparent utcumque triangu

1ares. Facies pofterior cava VVEIT

BRECHT. f. 8 1.) lateribus imprimis

reclinibus & cavis, parte vero interio

ri convexa e(t. Facies anterior utcum

que convexa VVINSL. IV. n. 43o.

duobus obliquis iugis & tribus finu

bus exfculpitur MORGAGN. 1. c. T.

2. f. 6. quam occupat glandula Supe

rior, gracilis, ovalis fere , mucro ab

inferiori bafi membrana feparatur, mo

bilis totus, & retrorfum cavus , an

trorfum convexus. Hunc olim procef

fum fuperiorem dixit LINDEN med.

phy/ p. 577. nam CARPf additamen

£a diverfa funt pag. CCCXC V I I I.

VVINSLOVVUS n. 433. eofdem de

hinc fanguis inter cor dextrum &

finiftrum. fiftitur , neque poteft ex

capite defcendere (12).

AMafiri)Qgi facultate praeditus (13)<4eft, ut £idem a maxima dilata- ,-

tione, ad maximam anguftiam ac

curatiffime conftringere , & latitu

dinem (14) quamlibet conftanter

retinere fciat, is unice rarus homo,

&c inter millenos unicus, aptus na

tus eft, qui egregius inter Muficos

evadat : idemque vocem formabit

conftantem puramque , neque tre

mulam. Haec facultas pendet a mu

fculis cartilaginum arytaenoidearum

intervallum conftringentibus, & di

latantibus, quos oportet diftin&iffi

me agere , in a&tione definita

ITaTEGFeTTTTTTTTaBiIes, &TipaTY€ce(.

fe eft, ita elidi aerem ex pulmo

ne, ut quolibet requifito gradu ac

celeretur & retardetur , & nullo

temporis momento celerius, quam

priori effletur (1 5).

fcribit proceffus, & pro diftin&a car

tilagine proponit SANTORINUS ob/.

amar. p. 97. T. III. f. 3. unico homini

data p. 98.

(z) Bafis hujus pyramidis modice

cava, & latior reliquo offe, alium an

gulum extrorfum emittit LINDEN. I.

c. LIEUTAUD. qui oram inferiorem

ventriculi fuftinet, & glottidem, fepa

rat LIEUTAUD 1. c. SANTOR. Tad

f. 3. T. 3. alium extrorfum MORG.

T. II. f. 6. l. c. Exterius vero cavitate

propria excavata IDEM ib. VESAL.

p 1 87. FABRICIUS L. III. c, 7. CAS

SER. T. XV. f. 1 5. B. infidet propriae

ovali convexitati cartilaginis anularis

MORG. ib. & p. 15. VESAL. p. 186.

oblique extrorfum defcendenti. In hac

articulatione lacinia rnucofa eft , glan

dulis HAVERSIANIS fimilis MORG.

ib. & pag. 1 5. & propria tenuis capfu

la articuli. Haec mobilis eft in omnem

partem , neque umquam bafis harum

cartilaginum offefcit IDEM p. 3o. et

fi cellulofae fint in bafi IDEM & £;{.v

38 - DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII.

.

V E R NO I A&i. Petrop. VII. p. . . i.

(3) Alibi hanc rimam explicavi not.

3o. ad LXX. & pot. 2. ad CXCIV.

: Cujus pars alia pofterior eft , perpendi

cularis, brevjs , inter fecedentes api

ces 2. ( cartilaginum arytaenoidearum

i intercepta. Hanc pro glottide ii om

nes anatomici habuerunt , qui glotti

dem a cartilaginibus arytaenoideis fie

ri , & a mufculis arytaenoideis claudi

dixerunt, nempe ad unum fere omnes,

ARANTIUS tamen , &c ligamenta ,

( fed male cricoidi adfcripta ) & glot

tidem veram vidit c. 31. Deinde c.

BAUHINUS & veram iftam , & il

lam arytaenoideam rimam habet theatr.

. 54o, H. FABRICIUS fatetur,, in

omine exiguam partem glottidis a car

tilaginibus perfici- L. III. c. z. Idem

que-&- CASSERIUS veram glottidem

iconibus , arytaenoideam illam verbis

exprefferunt , nimis GALENUM re

veriti. MORGAGNUS utramquecon

jun&am propofuit Adv. I. p. 16. &

lIEUTAUD pag. 188. Sed DODAR

TUS primus accuratius partem anterio

rem defcriptam dedit, trianguli ifofce

lis fimilem , quoties neque conflringi

tur , neque dilatatur , bafi re&tiJinea

( glottide arytenoidea ) lateribus curvis

Afem. de l' amm. 17oo. pag. 3o9. quae

contra&a, dum vox editur, unitis la

teribus trianguli ( DODART. I. c. )

abit in gnomonem. Ita olim FABRI

CIUS magis acuminatam effe ad fcuti

formem cartilaginem, ad arytaenoideas

minus L. III. c. 2.° Ejus gnomonis la

tus brevius eft arytænoidea rima, lon

gius ea , quæ inter ligamenta interci

pitur. Pofterior ergo five brevior pars

a mufculis arytæïíoideis claudi, pot

eft , anterior clauditur eievato laryn

ge, ut in cadaveribus manifeftum eft ,

tum forte tumore ligamentorum DO

DARTIANORUM five ARANTIA

NORUM. Ita certe DODARTIUS,,

qui ex curvitate modica , has fibras

tendineas, inter duo pun&ta fixa ( thy

reoideam & arytaenoideas tunc conflri

&tas ) ad axin curvæ accedere, & ri

mam totam claudere docuit l. c. p. 34o.

Dilatatur eadem _rima deprimendo la

ryngem , evidentiffime.Addit DODAR

TIUS, dilatari elatere membranæ, quæ

fibras tendineas ligamenti includit I. c.

Sed re&te SCHELHAMMERUS, ad

fcenfum cum anguftia & defcenfum la

ryngis cum dilatatione femper conjun

gi I. c. p. 37. Breviorem vero rimam

fieri , mérito negat DODART. I. c.

p. 344. & 17o6. p. 5o9. Cæterum fi

bras carneas horum ligamentorum, di

&as DODARTIO l. c. p. 347. num

quam vidi, uti neque MERYUS Mem.

de l' Acad. 17o6. p. 514. longe minus

mufculos, ex quibus glottis compona

tur, di&tos COMMENTATORl HEI

STERI p. 394. Superiores autem illæ

tranfverfae fibræ vifiae MERYO Mem.

de l' Acad. 17oo. p. 348. videntur effe

pars thyreo-arytænoidei , ventriculis

proxima.

(4) Ita claudi poteft , ut ne atomus

quidem tranfeat DODART. p. 34o.

& aer totus contra nixum virium ex

fpirantium fuftineatur SVVAMMER

DAM de re/pir. pag. 1 zo. & aquam

immenfa vi prementem in teftudine

PARISINI diff. de la rortue . Unde

haec yis tantilio ligamento ? Quia per

angufta rima eft , atque adeoT a liga

mentis proximis contra gracilem co

lumnam^ aeris facile defenditur, , re

fpondet D oD A R T. 1796. . Nam, in

homine diameter non femidigiti , fed

lineæ eft IDEM Mem. de l'amm. 17oo.

p. 357. In ardea ftellari duarum linea

rum eft cui vox valde gravisSCHEU

CHZ. A£i. Uratislav. 1725. M. Dec.

In bove omnium latiflìma , cui vox

graviffima FABRIC. P. 111. c. 2. Sed

Veras caufas claudentes vide not. io.

(5) Cricoidis, in textu ) Cricoides,

o'im a GALENO de voc. org. diff. c.

4. deinde a VESALIO L. I. c. 38.

cum anulo comparata , anulum Turci

cum omnino exprimit BELLONIO te

fle ob/. & /ing. p. 33o. & nomen in

nominata düdüm depofuit . Firma eft

duriorque reliquis, & anuli, fed dif

formis fpeciem habet, cujus pars an

terior hümilis, & angufta eft EUST.

T. XLII. f. 7. 8. CASSER. T. XV.

f. 1 o. 1 1. T. XIII. f. 7. retrorfum

continuo furfum latefcit EUST. ib. &c

Pharyngi ampla EUST. f. X. facie ob

vertitur, quàm eminens fpina EUST.

], c, CASSER, T, XV, f. 1o, VVINSL.

lEx

IDE voCE LOQUELA &c. DCXxvIII. 89

£.;./. iv. n. 4*7. in duos finus diviait EUST. I. c. , . -. _ _-_ -

Tcùm arytæpoideis. cartilaginibus , &

cumThyreoide articulatur_ »_pgggfiis

Ęiufcúlis tuberculis EUST. T.XI.!!.

È''''";;;§§í`§Â§ÍÓíí$.ij.Tiii. £2. E. in margine inferiori,

laterali £££; » $* Ęt:'breviufque cornu thyreoide32.9a£££££*

nis £í'í committitur EUSTASH.

jTeT£2. Capfa articuli firmior eft.

£ Üe`plena habeatur hiftoria £aryngis»

fupereft maxima omnium cartilagoThy

Å, ita enim ob originem. a £v?**

Še'jübet LINDEN Phy/iol., p. 576.

ÉÉÉ`in univerfum fit ex duabus.ta

ûïí ôùåäratis CASSER. .T. I. f. $;

¥ÍXVIÍ. 4. 5. T. XHI. f. 5, quæ ad

angulum planum , obtufum , anteriusiníinatæ uniuntur , in fuprema con

jüriäione hilo incifae £UST. T. XL!.£3. cASSER. T. f..£. 1. 3. 4. 5. 6.

“T. XV. £. 4. .5. Sed praeterea cornua

fuperiora eííííííííííáêëìíüìt £Üst.

T. XLII. f. 1. 2. 9. CAS8ER. T. I. 5.3. 9. T. XV. f. 4. 5. T. X111. f. 2.

MöRG. T. H. £. 2. SANTORIN. f.

a. 2. commiffa ope ligamenti DCXXVI.

not. 9. cum offis hyoidis cornu. Cqr

Íiíferiora, breviora, introrfum de

£endunt , adglutinata SANTQRIN.

I. c. f.…. .. CASSER. T. XIII. f. 2. 3.

& articulata anulari cartilagini EÜ

sT. 1. c. £. 1o. CAssER.. T. XV. f.

4. 5. Paulo anterius tuberculum eft ,

quod fe inter duas infertiones Crico

<hyroidei immittit CASSER. T. I. f.

6. 5. Utraque cartilago intus diploen

na&a eft, cricoides quidem fere in cir

cularem ceHulam fa&am DUVERNOi

A&. Perrop. VII. p. 229. thyreoidea

Ad proceffus inferiores, &c in margine

poßeriori IDEM ib. & MORGAGN.

in icone f z. T. 2. Adv. I. quas cel

lulas minores in junioribus, per aeta

tem augeri IDEM au&or e(t adv. VI.

p. 59. Geminam vidiffe ait COLUM

BUS, & ipfe l. c. VESALIUS, num

quam vidi.-

(5*) Glandulæ mucilaginofae Laryngis numerofiffimæ funt, cum cantus ,

& loquela, au&a aeris reciprocatione,

ìnfigniter exficcent, organa vero voca

fia non reddant , amoenam vocem, niß

2T£av, %Y

lubricata DCXXXI. Ergo primo pori

funt ubique in afpera, qui pàrtim glan

dulistunicæ cricoidis refpondent MÖR.

GAGN. Adv. I. pag. 3o. T. 2. f. 2. par

tim medullam tranfmittunt ex cellu

lis cartilaginum laryngis I D E M ib.

pag. z9. VESALIUS olim inter exter

nam & internam laryngis membranam

pinguedinem viderat pag. 72o. nempe

glandulas, quas in larynge invenerunt

AMSTELAEDAMENSES col. Amar.

p. 6.Deinde in afperæ rivis LAUREN

TIUS aliquando glandulas vidit L. ix.

c. 14. VVILLISIUS, (conf. not. 1. ad

CXCV. ) & COLLINSIUS, inter re

ticularem, ut vocat , tunicam, inter

namque bronchi numerofas glandulas

memorat pag. 8oi. SBARAGLI cor

pufcula intus in afpera reperit, valde

parva, dubitavit tamen , àn glándulæ

effent de ment. & ocul. vigil. p. 4oi.

Deinde accuratius MORGAGNUS ,

in tota intermiffione cartilaginum fub

tunica externa glandulas ovales, per me

dios lacertos mufculofos du&tus emitten

tes, guttulafque muci fundentes defcri

pfit Adv. I. pag. 32. depinxit T. II. f.

1. quarum aliquæ vifae-funt compofitæ,

ut tres du&us una emittere 4dv. V. p.

55. 56. Conf. not. 1. ad CXCV. alia(-

que vidit idem fub lacertis breviori

bus inter unam & alteram cartilagi

nem, majores in parte inferiori arte

riæ Adv. I. pag. 33. quæ videntur il

1æ vv1LLIStANAE effe. Addit Adv.

V. pag. 52. majores effe ad trunci par

tem inferiorem,, &c macum preffasfun

dere pag. 55. Glandulas etiam fimpli

ces in intervallis cartilaginum LAN

CISIUS pingit de corde T. II. f. r.

Ipfe poros in deliquio & ubi p!icæ

longitudinales membranae internae funt,

manifeftos video.

Sed glottidem ipfam vifcofam olim

dixerat GALENUS de uti:. part. L.

VII. c. 1 3. & FA B R I C I U S I. c. 9.

deinde CARPUS,, fuper glottidem car

nem glandulofam federe p. CCCXCIII.

Addiderat SCHELHAMMER. fub.

£antiam glandulofàm arytaenoidei infi

dere i. c. p. t 1. Verum accuratius

MORGAGNUS,, faciei convexæ an

teriori infidere, & proprios in ea ß

nus occupare glandulam gnomonis fi

M. gura

9o DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII,

gura Adv, J., p, 1. mediam duriufcula

&olumella fultam T. II. f. 6. quae fu

per cartilagines paulum eminet T. II.

£. 1, 5. Eam habet VV I N S LOVV.

IV. num. 437. & LI E UT A U D. p.

188. Video plures , minores , glandu

las ab hac glandula utrinque ad latera

verfus cartilaginem fcutiformem rece

dere . Iterum in ventriculis folliculi

'fupt DCXXVII, not. 7. quos vidi con

glomeratos ad carti'aginem anularem

ufque defcendiffe . Quam vero V E

RHEYENIUS ait infidere cricoidi ,

inter cartilagines arytaenoideas, ea mi

bi ignota eft 189. T. zz. f. 1 1. &c.

In Epiglottide carnem pinguem fe

dere dixerat CARPUS J/ag. pag. 45.

b. in MUND, p. CCCXCVI. b. &c

fubftantiam g'utinofam C A R O LU S

STEPHANUS p. 25 1. DeindeN.STE

NONIS canaliculos epiglottidis dixit

de mufc. & gland. p. 34. & de bepat.

de/p. caw/, & in convexitate magnam

glandulam , plures parvas in concava

facie DIONIS pag. 48o. & VERCEL

LON. de gland. oefopk. fe&. II. MOR

GAGNUS autem in facie convexa

glandulam defcribit , quæ partim per

majores finus, & multiformes cavernu

las VV I NS LO VV. I V. num. 447.

VV E ITBR EC HT f. 81. a. DU

V E R N O I 45. Petrop. VII. p, z 1 9.

continuatur cum glandula faciei con

cavæ Epiglottidis Mdv. I. p. z. & T.

II, f. s. Adv. V. p. 69. VÉRHEYEN

p. 337. ut appendices glandulofas facile

ex foraminibüs extrahã$. Earum aliquæ

ipfam gracilem , coccygis fimilem , cau

dam Epiglottidis perforant . Du&us

£xcretorii pun&orum fimiles in interna

facie epiglottidis apparent sA NTo

RlN. T. III. f. 1. 3. Tot funt fontes

liguoris inungentis laryngem , praeter

Thyreoideam. Mucum ipfum defcripfit

P R AEC E PTO R de fabrica glan

dwla.

( 6 ) Naturalem extenfionem vocis

dudum duabus o&avis f. duodecim to

nis & ultra aeftimavit SCHELHAM

NAERUS de voce pag. 28. deinde DO

DARTUS Mem. ' dì l' ann. 17oo. p,

357. efle,vero • qui plufquam duas o&à-

vas in elevatione vocis, nempeTfede

cim tonos accurate percurrant addit p.

356. Adeoque vocem humanam , in

tantillo inftrumento, æquivalere quin

quaginta fißulis oggani mufici p. 3*8.nempe$. Wis.

(7) Glotti&lem ar&ari ad tonos acu

tos reddendos omni tempore notum

fuit. Vox gravis ex rimula dilatata ,

angufla exTeadem contra&a FABRI

ClUS p. II. fub finem, v, H O R N E.

pmicroe. p. 72. SCHELHAMMER I.

c. p. 24. A MM ANU S p. 3o. &c.

VVALTHER de ebef. & vorac. p. 6.

In avibus oculo adparet rimulam an

pa(lari, dum vocem edunt F A B R I

CIUS P. II. c. 4. In tibia unici fora

minis ( nempe per rimam anguftiffi

mam ) tonus generatur omnium acu

tiffimus CASSERIUS p. 1 59. Eximius

muficus in glottide fiftulae (Thautbois )

ab inflrumento fejun£ta , fola conftri

&ione omnestonos reddebat DODART.

Mem. de l'anm. 17oo, p. 3go. In fibi

lantibus manife(liflimum eft , ad vo

cem acutiorem reddendfhm oris rimam

diminui, tum rugis , labiorum au&is ,

tum adplicato linguæ apiceDQDART

AMem, de l'Acad. 17o7. p. 85. Primus

tamen DODARTUSafperam arteriam

integre exclufit ex iis organis, quæ vg

cem variam reddunt, omnefque modi

ficationes foli glottidi adtribuit l. £. p.

34 1. exemplo Tufus fiftularum muficâ

fum. Si enim tubus afperæ arterias

vocem modificaret, tunc quidem habe

retur fiftula , cujus latum extremum

inflaretur. Sed confer not. 19. ad D

CXXVI. Verum quantum ego video,

caufa hujus ar&ationis & dilatationis

in glottide vel fola , vel praecipua , eft

adfcenfus & defcenfus. laryngis._In_vg^

ce gravi totus larynx defcendit FABR.

P. iii, c. 8. Os hyoides laryngem ad

tcllit, elongat afperam , rimam coar

&at, hinc vox acutior AMMAN. p.

73. Larynx ad(cendit in femitqng fu

périori , defcendit in inferiori DO

DART17oo. p. 316. In fummis cona

tibus ad fuperandos limites , quo na

turaliter vox adfcendit, caput totum

retrorfum erigitur , ut major vis fit

mufculorum laryngem elevantium DO

DART. 17o6. p. 172. Cricoidea ad*

Thyreoideam accedit, dum larynx ele

vafur, ita fimul glottis arάatur VVA!**

THER.

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII. 9 1 ,

r

*rHER 1. c. Hæc laryngis mutatio ,

qua adfcendit & defcendit, etfi. unius

ûciae scHELHAMMER. p. 28. DO

DART 1. c. p. 33o. ut o&tavae muta

tio fit dimidii pollicis £j; 328. atque

Adeo totum iter poffibile duorum polli

cum ib. Ab hoc ergo itinere laryngis

pendent omnes vocis diverfi gradus :

ádeoque hinc a vi unita Genioglofii ,

Genióhyoidei , Ceratogloffi , Styloghoi

dei, stylopharyngaei , Hyothyrgidei ,

qui^ nempè laryngem elevant; inde a

viribus sternohyoidei » Sterngthyroidei,

coracohyoidei , laryngem deprimenti•

bus.

INon ignoro FABRfCfUM , SCHE

ilHAMMERUM & DODARTUM

ita hunc adfcenfum & defcenfum la

ryngis confideraffe , ut adjumento tan- *

tùmî effent arélatae glottidi , & mutan

dæ vocis caufa {ecundaria • Ita F A

BRICIUS,, Quintam , o&avam , deci

tmaquintam a Möngitudine canalis muta•

ta óriri ajebat, reliquos tonos ad no

vemdecimºufque ab ar&tatione, & dila

tatione glottidis P. II!. c. XH,&SCHE

LHAMMERUS a defcenfu laryngis,

vocem potius utcunque mutari , quam

intendi putavit p. 26. ut v. g. s muta

retur in o, DODARTUS denique do

cet, canalis externi ( oris nariumque-}-

brevitatem non caufam effe acuti foni ,

neque longitudinem gravis {oni , fed

tunice ad eos, tonos accommodationem

aliquam, ut gratiores pro & pu

tiores p. 35o. &c. Verum& DODAR

TUS & priores hic mutatam longitu

ginem afperae orifve unice confidera

bant, uti ad graviores fonos tubas pro

ducunt mufici CASSERIUS p.. 1 58.

SCHELHAMMER. p. 24. Ego vero

ex anatome didici, ar&tationis glotti

dis caufam in hoc adfcenfu & defcen

fu effe, quæ confideratio a priori e(t

diverfiffimâ.

. (8) Mufici unicam o&avam dividunt.

in partes-8.lo-DQDART. 17oo. pag.

358. inde conficit DODARTUS,Tac

curato, quantum video, calculo pofito,

mutationes glottidis; ex -quibus orian

tur diverfitätes vocis audibiles. , effe

9632. l. c. p. 359. -

(9) Avium in univerfum glottides

cartilagineae funt CASSER, p, 97, FA

BRIC. L. f. c. 2. p. 83. & I. c. 7. to

tufque, larynx fit ex cartilaginibus tri

bus, l. c. cricoide & duabus arytaenoi

deis PARISINI diff. de la fortue. PER

RALTUS autem mediam facit, qua(i

Womeris*fimilem offeam laminam ,exéun-'-*,

tem per rimàm a membranisTcärtii3gi-^ *

neis fa&am. I. c. 9. 394. Inter àWESTäù- .

mal, omnino excellit; fed homiifiis Ion

ge major eft in voce variaudarpötéftas.

Nam & lufciniae totum cantum imita

tur , ut ipfas fallat aviculas SC H E

LHAMMER. p. 4. & multos alios to

nos edit., lufciniae inimitabiles , om

Hîèrè animalium fopo$imitatur.

,------ .

( 1o) Imo vero diametri — psrtis-fi-

1 54

li ferici five - capilli DOD. 17oo. p.

378 .

362.Nemperauris diftinguit differentiam i

foni duarum chordarum , quarum unskt

*- ma altera brevior eß I D. ib. pag.

^ooo

361. ergo non adeo incredibile eft, a •

mutationibus unicae lineæ tantam pofíe

diverfitatem vocis oriri.

(1 1) Nonalia caufa eft, quare glottis

ar&tior fonos edat acutiores, quam ipfa

celeritas aeris, cujus data columna ii!-

dem viribus pulfa , per oftium anguftius

celerius prorumpit DODART Mem. de

l' aens. i7oo. p. 332. Nam univerfalis

regula eft per DXCV1I. 4. fonum acu

tum fieri ab aeris vibrationibus intra

datum tempus crebrius repetitis. Er

go in chordis eæ fonant acutius, quae

tenfiffimae , & breviores ,. &c firmiter

revin&tae , &c longius ab bypomochlio

tanguntur ( DODART Mem. de l'ann.

17o7. pag. 1 oo. ) eae nempe , quarum

récürfùs "celeriores fùnt , & viciffim.

Hinc foni adfcendunt auéta, velocitate

DODART 1. c*p.-gary$. & per idem

inftrumentum aer vélocius impulfus fo:

nos facit acutiores IDEM Mem. de !

ann. 17oo. p. 352. & in altiore fono ipfa

manus ori óppofita frigidiorem ventum

percipit a velociori exfpiratione IDEM

ì7o7. p. 93. Ergo fecunda caufa altioris

toni, eß exfpiratio vehementior, &c<*

lerior.

- M z ( 1 . )

*•-

`•.- - - - - - v.

tem variabilitate lufcinia, exiguum aiii- ) • •* ,

92 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXVIII.

* ( 12.) Ex DCXIX.

• ( 1 3) Fufe hæc DODARTUS ,, de

bere ad vocem juffam puramque liga

menta glottidis , aequaliter tenfa effe

mem. de l' Aead. 17oo. p. 341. §ed prin

quæ ac/3\ceps conditio £! auri

^3###*##; gradus,

ui fonos feparant. Altera eft naturalis

ÉÉ ana fua vocalia adaptandi

a3Tonos auditu perceptos. Deinde, cum

######; viribus ad

tollentibus, & deprimentibus libretur,

debent hi mufculiexquifite æqualeseffe,

& agere accurate compenfatis viribus.

# ad conftantiam vocis& roburam

£liffimum pe&us requiritur , quòd àeris

fiTERERETTEnUTTUE5Editet. Hinc a

prfttTeclamatio difficilior HALES he

ìmaffatiks pag. 88. Animalibus vocalibus

appendices diaphragmatis majores. funt

& longius defcendunt quam oligopho

nis GALEN. Admim. amaf: L. V I I:!.

C. I.

(14) Idem DODARTUS obfervat

vocem quidem fauffet fieri nimis urgen

do vocem fupra naturalem altitudinis

gradum 17o6. p. 172. Sed falfa vox,

quæ, non accurate deftinatum tonum

producit IDEM p. 176. 177. Talem au

tem fieri, quoties aliqua in labiis. glot

tidis in tenfione inæqualitas eft p. 178.

Sed ventriculos laryngis aliquando ineo

dem homine, hunc altiorem vidit, il

ium profundum MORGAGNUS Adv.

V. p. 67. & offis hyoidis cornua inæ

qualia DUVERNOI A£i. perrop. VII.

pag. 216. & ipfe vidi thyreoideam car

tilaginem hilo inæqualiter incifam. Hae,

aliæquæ fimiles caufae cantum impoffi

bilem faciunt , fi auris, quam maxime

mufica fuerit..

(15) Sed addenda funt aliqua de ru

bore vocis. Hoc facit quantitas aeris.

efflati DODART Mem. de l'Acad, 17oo.

p. 99. Hinc vox robufta ab amplo laryn

ge AMMAN. p. 3o. Leoni vox magna,

& terribilis, ά afpera arteria bubula

amplior BORRICH. de herm. fap. p.

25o. ACT. HAFN. vol. 1. p. 46. Gra

vifona eft vox lacertae TOCKAYE ,

afpera vero arteria brevis, lata, re&ta ,

& cartilagines integræ JESUIT. SIAM.

OBS. pag. 53. Avium fluviatilium vox.

robufta , fed glottis in ima afpera eft

PERRAULT I. c. p. 394. T. VII. f.

2. DODART Mem. de l' Acad. 17oo.

p. 322. Ergo vox gravis robuftior. Vi

dit IDEM DOD. qui baffo fuo colum•

nas ecclefiarum tremefaceret , quod

vix nifi o&o pedum tubi poffunt I.

c. p. 334. Unde adeo mirabile robur

in breviflimarum chordarum glottidistre

moribus, quas oporteret tonos reddere

minimos? Repondet DODARTUS.,,

fibras validius refonare, quando flexi

liores » aureas cordas breviores unifo

num fácere cum longioribus ferreis, hu

manas multo magis flexiles effe &c. p.

37 1. Sed potuiffet refonitumaddere, qüi.

voces intendit.

Deinde cur idem in fcala altitudinis.

-a- tonus poteft & fortis effe & debi

lis? Refpondet IDEM. l. c. p. 354. ,,

naturali inftin&u contemperari dilatâ–

tiones glottidis ad aeris, copiam , hino

tonum fortem multum aeris cum minus

angufla glottide requirere, debilemcum

eadem vi aeris glottidem ar&tiorem. Sic

celeritas, , nempe tonus, poteft eadem

manere, quantitate aut roboreauéto , aut

minuto.

629. Hinc apparet nimis dilatata rima perire fonum.

his » qui tentant graviogem. fonum efficere » quam qui

dem poffint;Titemi eundem in formatione acutiffimj toni

É fuffocationem fere pulmonibus , ftridorem laryngi in

Aerre.

*

_ 629, Temtant graviorem. ) (1)..… tidem per tres fuos mufculos ita

Quando puer vocem mafcuiam ád- dilatare, ut rima quam ampliffima.

fiat. Sed tunc aer exit, non fonuss

nam

fe&tat edere , omnino tenetur glot

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXIX.93

[ nam glottis pene æque, lata (2) eft

ác affera arteria, hinc aer, ôc pau

Σus & tarde & abfque adlifu exit,

nec vox generatar, quæ utrque na

íceretur áudibilis , quando confer

tim fpiritum exprimimus. Aer cum

refiftentia fonumi facit, hanc deme,

& fonum ipfum deleveris.

JAcutiffimi ) Quando vir adultae

aetatis vocem edere conatur. altio

rem, quam quae ipfi naturalis eft ,

omninô nullam vócem edet , facies

jpfi rubebit, turgebit, oculi fuffunáentur lacrumis , & fi pertinaci

Æ<\ ter vocem urferit , Ér:#-í23#; ¥#;# [QuS.• TN1

«. £ÌTagisTcöfpöra iiTTcoTutn debi

}itat in concertationibus æmulorum ,

quam, fi ad clavicymbalum jufto al

tius ipfis neceffe fit canere. Tunc

enim coguntur glottidem valde ar

élamÉ & aerem valida vi

emitteré ; ergo aer tanto minus

tranfire poteft , quo glottis arêtior

eft: ergo vi magna compreffus re

pelletur a difficili rima , & pul

£monem comprimet eo fortius, quo

ar&ior rimula five vox acutior fue

rit (4). Nam liquidum , quod per

Jumen definitum exire confuevit ,

eo lumine diminuto reprimitur, eo

yalentius , quo emiffarium angu

( 1 ) Qui fibilant labiis, five nimium

alte adfcenderint, five nimis defcende

rint in reddendis fonis , amittunt vim

vocis audibiIem, & exfpirant unice DO

DART 17o7. pag. 96. In voce illa na

turali altiori (fauffet ) vox debilis ob

nimis ar&am glottidem IDEM 17o6.

p. 174. -

(2) Ut puer edat vocem adulti fimi

Jem, debet dilatare glottidem, ut ea*

dem fit ejus latitudo , quæ in adulto

eß , & paulo plus, cum organa flexilio

*ain ea ætate minus refonent. Sed glot

tis, adeo ampla , afpera arteria pueri

quidem anguftior eft, non vero in ea ra

tione, quæ requiritur, ut tam celeres

aeris recurfus fiant, quam advocemne

&effarii funt, Hoc loco. cmnino recen

ftius fit . Sit nunc glottis ar&ior $.

oéluplo , aer o$tupla Tvi premetur ` .

contra ar&tatam glottidem , premet -,

£rgo pulmonem contra pleuram , *

fanguis per vafa divergentia veno

fa ex pülnione exprimetur, arteriæ

vero comprimenrur, ut nihil fan

guinis admittant : fic vis corporis

tanti{per quidem increfcit , qüamfS

diu fanguis venofus in cor finiftrum TJ

exprimitur, fed deficit paulo po(t (5),

quando idem finifter ventriculus ni

hil nunc accipit , & fit deliquium

animi , quia venæ jugulares fangui

nem in cor dextrum emittere ne

queunt, quod arteriæ pulmonalis re

fiftentiam non-poteft fuperare ; Sic

cerebrum comprimitur a fanguine

arteriofo, ut ex rupta arteria apo

lexia immineat , Stridor autem in

ìoc nixu loco vocis emittitur, qui

pene nihil habet vocis humanæ fi

umile . Quænam vero fit glottidis

arótitudo ad exprimendam vocem

humanam aptiffima , id a muficis

difcendum eft , expertis in inftru

mento mufico omnium perfe&iffi

mo, quod organum dicitur : nam.

eo in(trumento fonum reddere no

runt Gmillimum vocis humaniae ,

per propriam fiftulam, quæ ab ipfa

re hoc nomen adepta eft (6).

|

(

feri & augeri meretur obfervatio illu

ftris WALTHERI, pinguitatem nempe

vocem gravem,&raücam facere de obef.

ct vorac. p. 6. fed cum aetate fub lato

vinculo cart ilaginum arytæneoidearum

& fuper thyreoarytærfbideos mufculos

pinguedinem nafci, non abfque_ mani

feßá conje&ura, hanc etiam caufam ef

fe vocis mutatæ IB.

(3) In cantu abdomen tumet & in

duratur VVINSLOVV. Mem. de l'Acad.

1736. uti a retento aereconcion §#3AvocemTTTTfSTIT£€ndentibus vires aTTTTT*

1anguntur . pag. 32. 33.

fTTSTaTE€Tgnaturos vox déficit, iÉÉÉ]pag. 31. ( qui vero diverfiffimam ratio- :

nem addit ,, ea vi adfcendere laryngem •

ut a mufculis propriis fuperari nequeat;)A. n.i-

94 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXIX.

A nimis valid Iaxata & eminens

£,£##íBARTHOLIN.ta- ma. το. ronchocele, phthi

I . CXC. -

3) Omnino, ea ratione , ut diffi

liunt tubi aqua pleni , fi ratio aquarum

influentium, ad tubum emittentem ni*

mia fuerit.

(5) DCXIX.

23:35 Vocis humanæ organum vix po

24

4′

hoc evicit DODARTUS, cum in tan

ta brevitate tubi , & exigua varietate

dat , Mem. de _£ Acad. 17oo. p. 337,

idemque cum fiflula , de qua PRÄÈ

CEPTOR , comparari non poffe demon

ftrat ibid. p. 331. 332. Cum organocom

parari non poteft , cum ibi vocis diver

fitates a longitudine & amplitudine di

verforum tuborum petantür : in homi

ne vero tubus unicus fit , fed oftium

variabile. Glottidem humanam cum ti

biae cylindricae glorride comparavit ut

cunque DODARTUS: Sed & ip(e mo

net, in homine glottidem a tub6 aerem

accipere, in tibia tubum a glottide ae

teft cum illa machina comparari: fufe

•. -

24* Iottidis nullum inftrumentum ullo mo- rem habere,

o ad varietates vocis humanæ adce

----- --- ------»

) 63o. Si fonus ille organis extra- laryngem- pefitis

( nempe gutturi , linguæ, dentibus, labiis , genis , nari

bus, palato membranaceo , vel mufculofo , fuo vario

concurfu , & pofitu , admodum variandis , ) illifus , in

de in tranfitu , vel reflexu , mutatur , & determtnatur,

fit id quod literis exprimitur; de quarum ortu , com

binatione , & hinc loquela, videndus unus a Johannes

Conradus Ammam , Vir in hifce ftupendæ induftriae , &

fucceffus felicitate clariffimus.

17oo.

63o. Sonus ille ) Ex communi

9bfervatione naturalis hominiJ( 1 ),five vox humana . Verùî\ìdénì

modulationem patitur , ut in lite

ras formetur ; tunc autem /oquela

vocatur. Hebræi fonum humanum

vocem dixerunt ; iidem vocales non

fcribunt, neque pro literis habent,

confonantes autem quas vocamus,

eas folas certis notis. exprimunt •

Hinc in antiquiffimis linguis, Phe

* 4. jcia-, Chaldäica, &, Hebraica creT ditur-nullas yocales fuiffe (2).

f J/oca/ir ) írgo eft fonus hùmanus

* £erta modulatione definitus (3) :

Vulgo quinque numerari folent ;

fed docet AMMANNUS infinitas ef

a $urdus loquens -Amftel. 1692. & differt. de loquela. Ibid.

fe (4) numero, & a Anglicum ab*

Helvetico, hoc ab a Germani ho

minis , id ab a Batavico difcre

pare ; deinde inter Batavos aliud ef

fe a Leidenfis hominis, aliud Ha

gienfis, aliud Amftelædamenfis , at

ue hos omnes fonos , qui per a;

cribuntur , fpecifice a fe invicem

differre (5). Plerique etiam ex vo

calibus compofitis diphthongos fe

cerunt , funt autem veræ diverfae

voces . E in docere, e in dicere,

& e in m Græcorum , non funt

idem fonus, longitudine, aut brevi

vitate diverfus , verum foni diver

fiffimi (6). Hac enim ratione pro*

nunciari eta Græcorum difcimus ex

\€r

/^`.

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXX. 95.

-^

verfu bucolicorum, nbi gyium .vox

rimitur. Has obferper 3m (7) £xP S per ÉÉ

S\vationes -

~zftreTfngUas vivas & mortuas perfe

, quem 1n ac'cutu$ - - -

aTATfima naturæ explicatione pau

Ei adfequuntur, & fi vixiffet , om

ìiùm literarum pronuntiationem de

áivifiet ad legés aeternas, & adfi

£ando brutorúm ngtos fonos , &

Âepi&o organorum ftatu ; qu3.§u*que fornaretur (8). Sed utiliffimo

opere nos privavit mors praematu

Ara .

confonante, ) In omnibus fere

1inguis eodem modo . pronuncian

sui. Eae literæ ex fe ipfis non fa

ciunt fonum, & quoties confonan

rem pronunciare volo, una vocalis

elabitur (9) ,_ quæ quidem cum

confonante hihil commune habet.

Qui hæc non obfervaverunt , do

cûerunt furdos ita loqui pe-a-te-e-

er , cum pater effet . appellandus •

Sed AMMANNUS hoc incommo

dum* evitavit, ita docendo difcipu

los, ut puram ideam cujufque con

Monantis perciperent, nulla admifta

vocalis idea (9") Confonantés duo

–**um fere generumTunt : aliæ ÉÉynunciantur ex 4olo gutture ex ala

tione mera (1o), cujufmodi eft ad

fpiratio. (1 1), qua foni a non ad

fpirantibus diverfi redduntur. Ita a

cum adfpiratione fit h. Plerumque

inter cohfonantes non recipitur (12),

non bene: neque enim fonus effet ,

fi vocalem non haberet conjun

&um. Altera claffis eft confonan

uium ( 1 3 ), quæ per velum pen

dulum palatinum, narium caveam,

Jinguam , dentes &c labia forman

tur. Re£te Hebræi, quiTcönTCTati

fesTfuas diftinxerunt in gutturales,

palatinas, dentales, ά, *) labiales,

nafales. Hac ratione docuerunt to

tum alphabetum formari VVALLI

SIUS (i4) & AMMANNUS, Loqui

vero vocamus, literas vocales cum

v

praepofita vel fubjun&ta litera aut

adfpirante, aut confonante determi

nare . Ita v. g. poffum re a pro

nunciare ore fere utcumque dif

fito : quando vero pronuncio ;:tunc quidem non folum a pronun.

cio, verum conjungo cum á r • b.

Hoc b eft applicatio labiorum ad

fe invicem cum certa pofitura lin

guae, nihil fonans ex Ε. fed

addito b fa&um fonum ba. His in

celle&tis fit, ut furdum , qui nullam

foni ideam mente percépit , inte- ^

rim tamen poffimus docere (15)

fonos articulatos pronunciare. Nefj.

pe AMMANNUSantefurdum fepo

nebat , & loquebatur lente, dißin

&eque , jubebat difcipulum, ut in

os fuum intentis oculis infpiceret;

& ab eo exemplo difcebat ( 1 6 )

furdus imitari voces humanas, dum

fimilem organorum vocalium pofi

tionem molitur, & eamdem exha

lationem fpiritus, quas in magiftro

videt. Puerum furdum natum, et

iam nunc fuperflitem , ita docuit

oculis audire AMMANNUS, ut in

tegram homiliam ex ore conciona

toris excipere , literis pingere , &

domi clara voce pronunciare didi

cerit . Ergo loquela eft , quando

juxta regulas loquendi a Præcepto

re, vel Éì.ìÉ fola perceptas

eas voces prongnciamus, quibus res

humanae in ea"gente defignantur .

Haec tota loquelæ ratio pendet ab

organis definita ratione difpofitis ,

una cum definita exhalatione : &c

homo dicitur loqui voce articulata,

quando organa definito modo dif

ponit , & definito modo exhalat .

Quando nunc cum his fonis per or

gana fpiritualia & vocalia editis ,

conjungimus certas notas fcriptas ,

tunc cogitatiqnes verbis amici ex

β; perinde legimus , ac fi ip

um audiremus pronuntiantem, &

hoc ipfum . poteft furdus difcere.

etfi nihil fciat eorum , quæ ipfe

agit.

Â.« : ,

96 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXX.

agit. Sed loquelae varia vitia (17)

fünt: funt qui balbutiunt , alii ftri

<dula voce loquuntur, alii in qui

bufdam fiteris. pronunciandis pec

cant , aliis blaefi funt : Hæc vitia

poffunt arte medica corrigi . Ita

lAMMANNUS balbos blaefofque, r

elidentes ftridulum ( 18 ) , intrà

unam alteramve horam reddebat

perfe&e loquentes , unice demon

ítrando, qua ratione linguam ali

ter oporteret difponi. Ita DEMO

uentiæ , vitium innatu 1n 1e 1o

######.êmper fluétuabat ipfi in lingua

av r, quæ rhetoricæ, artis fuæ ini

tium órdiebatur : ergo in folitudi

nem fe recepit , & lapillos dorfo

Hinguæ impofuit , ut lingua depref

fa tremere nequiret, dum pronun

ciabat legitimum r ( 19). Similem

curationem AMMANNUS adhibuit

Ty•A. in nobiliffimo viro, qui loco7-#(2o)

(1) SCHELHAMMERUS, ut erat

paradoxorum amator, negavit vocem da

ri, quae homini naturalis fit, exem

pla enim fe vidiffe , ubi pueri ab ho

minum confortio ab urfis abdu&i, ur

forum vocem morefque imitati fint. De

inde TULPIANUM hominem excita

vit, qui cum ove, nutrice fua, bala

bat. Vide SCHELM.,le voce p. zo.Ve

rum mirum certe forę, fi cuique ani

mali fua definita vox effet , homini nul

la : tamen in toto orbe terrarum ,

forte Hottentottis exceptjs, una eadem

que vox reperiretur diverfiffimarum gen

tium, & ubique quinque vocales, con

fonantefque plurimas fimiles pronuntia

rent, nec ulla facile literas habeat , quæ

aliis defint. Ouod autem Chinenfes &c

Mexicani carèänt litera R. Gronlandi

vero c. d. f. & x. ( EGEDE gamle

groml. p. 94. ) illud quidem fingulari

forte figuræ palati tribuo, quod Chinen

fìbus fuper dentes inferiores prominet,

άu HALDIO tefle, fama veroäe Groenlandis nimia videtur, & a mala ob{er

vatione nata,-

.. •

fer vocabat , fed deifer .

pronunciabat literam d, & Caefa

rem, cui familiaris erat, non Kai

tum AMMANNUSiiftraIi3um gcü:

li . docuit literam -k -prQnunciare ;

jubendo ut linguam paulo mägi?

deprimeret . Aliud fpecimen artis

edidit in cognata oratoris Britanni

ci, qui Hagae ad Belgii fœderato*

ordine legatur habitabat. Nobilis fe.

mina literas aliquas male pronun- ;

ciabat , opponebat magiftrö , non

poffe fieri , ut ab eo veram pro

nunciationem difceret, qui nefciret

loqui Britannice. Ergo rogavit Le

gatum , ut pronunciaret litteras il

las difficiliores, quas addifcere opor

tebat cognatam. AMMANNUS le

gato aliquoties prQnuncianti ipten

tus obfervator 'adftitit , didicit ex

vifu motus mufculares, a quibus eae

literae formantur, & continuo fa

navit : feminam edocendo , ut eos

motus imitaretur. *

( z ) Non ignoro , alios pun&ta pri

maeva facere, alios matres leéfionis , qui

volunt aliquas vocalium notas apud He

braeos äntiquißimo in ufu fuiffe . Ve

rum hae quidem hon fufficiunt , cum

Eum vi-^, .

/

.

vix fint n:fi très. Pun&a verotempore*

primevo nulla fuiffe demonftrare videtur,

quod faepe aliter legerint feptuaginta

Interpretes , ipfaque nomina Jehova ,

Javan v. g. Jao & Jon omnino fonuiffe

videantur. Sed hæc peritioribus relin

quenda dimitto.

-

/

(3) Vocalis eft vox ,, apertura $2\unice modificata AMMAN. p. 61.abf

que adpulfu linguae aut labiorum ad

ullam partem HOLDER. p. 18. FA

BRIC. p. 43.

(4) Litterarum poffibilium numerus

fere infinitus eft, & literæ pleræque

latitudinem habent, ut apertiores aut

obfcuriores ientur, p. 53. Sed li

teras interim vere paucas efle, & cha

ra&eribus potius quam pronuntiatione

diverfas gentes differre idem porro fa

tetur p. 55. feqq.

(5)^ Omines vócales longae aut breveseffe

DE voCE LOQUELA &c. DCxxx. 97

effe poffunt, fed hæc diverfitas non, in

íôdô pronufitiationis eft , verum indu

ratione, HQLDER. p.81. -

(3) vocales veræ mihi o&o videntuf a. era. e. i o. oe Germanorum , u.

ae • Germanorum . Hae vocales varie

fçribuntur, eodem aute m fere modo

pronuntiantur. Neque repugnat AMí/MANUS, etfi poflit videri repugnare:

-videTp. 57. HOLDERUS male dug. u

¤ÉÉ; , p. 87 88.& ignoratoe.VVAL

LiSíÜS Addit scheva, quod ab e dif

£ert vocalitate , nam. zere_ cum V9ce »

/cheva folo cumŠáicendæ funt literarum formationes. Has

atcunque propofuit_ FABRICIUS ab

AQUÀP£NDENT£ jp tt; de letur.deïde F. M. ab HELMONT in alpha

4ero natura, tum 1. VVALLISIUS in

grammatica 4nglicana,( noJ abfqu£ miΛ fabilibus quibufdam éFFOFibus in lingua

(

-*

BFJEIfr* TIIETHOLDER iEFgré

£T0T7E7enr, of/peech Lond. 1669. 8.

öOLLINS in syßem. anat. p. 237. AM

IMANNUS in tr. de /urdo loqwemre , qui

cum titulo de loquela iterato impreffus

eft a. 17oz. & 1727. & Georgius Raphel

libello Germanico _Luneburgi edito a.

1718. Breviter perfequar , ufus impri

mis literis Germanicis ,uaru r.

�•• nunciatio fimplicior & cofTantio: gftāmAIartmTinguafttm , Te&e 35Ter

4-;•.; pronuncient o: Belgæ μy fonent eu,££ o modoa modo o modo pene i &c.

<?

*•. £

* TaTnEe ££$£$5 p. 55. 9o. Nam

nulla eß in re ipfa ratio , quare Galli

Hæc uniformis Germanorum pronun

tiatio fecit, ut AMMANUS non alia

fingua ad furdos docendos ufus fit , &c

* forte multum contulit ad infignem, qua

Anglicos fuperat, facilitatem do&rinae,

&c veritatem defcriptionis. Fatetur cer

te fummam difficultatem a mala pro

nuntiatione anglicæ linguæ HOLDE

IRUS fub finem.

£¥?';;'; vocalium puerifque

façiTlima, fit voce fimplici ex patulo

ore emiffa, lingua, fi claram effe opor

tet a, quiefcente, depreffa & plana ,

& plerumque fub dentibus admóta gin

givis, etfi etiam in alio fitu exprimi

poffit . AMMAN. p. 62. 63. VVAL

HL I S. pag. 4. edit. 1674. H E L

£M O N T. pag. 9o. in Patach. HOL

ZTom. V.

-

D E. R. pag. 85. R A P H E L. c. I.

E efficitur linguae apice dentibus itX

admoto, HOLDER. p. 85. ut angu

ftior fit aeris via, quam in A , dçfo

eievato . ejufque lateribus paulum den

tibus admotis AMMAN. p. 64. RA.

PHEL 1. c.

I Differt ab E via inter linguam &

palatum adhucanguftiore, ut linguaden

tem molarem primum contingat HOL

D E R. p. 89. apice altius inter duas

dentium feries pofito , modice omni

no diftante R APH E L A MMAN.

p. 65. .

O requirit, cum lingua fere uti in

A difpofita ad imam dentium partem,

ut tamen perinde aliter pofíit difponi ,

modicam Iabiorum adduâionem, feré

in figuram hujus literae , & oris ar&a-

tionem AMMAN. p. 66. VVALLIS.

pag:. 8. R.APHEL , quod miror negare

HOLDERUM p. 86. uti miror FA.

BRICIUM de vgcalium mechanicapro

du&tione defperaffe p. 55. quae adeò fa

cilis eft obfervatu , in primis Italohomi

ni , cui paucæ & puræ funt.

U Anguftia majori oris differt ab

O VVALLIS , . p. RAPHEL. & api

c£ linguae pene déntibus incifivisinferio

£ibus applicato HOLDER. p. 87. Pau

lo aliter AMMAN. p. 66.

Literæ vocales miffae aliquid habent

de finplicium utraque ea, quibus ę.

ponuntur. AE quidem lingua dorfo po

fterius elevata H O LD E R. pag. 85.

VVALLIS. pag. 6. RAPHEL. magis

quam in e, fed depreffiori quam inTa.

Oe Helvetorum & Saxoniæ inferioris

apicem linguae habet, ut in e , fed la

bia addu&a RAPHEL Ue & elevatam

linguam , fere ut in I. RAPHEL. &

labia angufta A M M A N. p. 67. &c

in praef. VVALLIS. p. 9. ( fed Anglis

impurius &c mißum cum i ) VVOL

FIUS AMMANNUM fequitur, VVur

kungem der Natur. p. 7o7.

(7) fnde illud ®^, quod pueri cum

ovibus expofiti pronuntiaffe dicuntur ,

male a Phrygibus ad panis fignificatio

nem detra&um. Sed puer undecim an

norum , qui ha&tenus mutus & furdus

fuerat, primam vocem dicitur fonaffe

Mama , fi fides MONCONISIO It. 1. p.

38. muto certe fàciliorem, & magno

N C0n -

98 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXX.

*

confenfu, etiam Peruvianorum , matrem

fonantem,

(3) AMM, p. 58. RAPHEL c. 2.

fed ille fonos purosĘbat: ifte continuo fyllabas, conjunétis

cum vocali confonantibus.

(9) Id F. M. ab HELMONT præ

ßifit datis ad omnes literas figuris , oris

faciumque ftatum repraefentantibus.Sed

vanam fecit operam ,& infidelem, amor

hypothefeos, cum vellet quamque li

téfam in ore eum ftatum linguæ & or

ganorum facere , qui litera Hebraica

depingeretur .

(16) Re&e dudum HOLDERUS

pag. 28. 3ο &c. & VVALLIS p. 13.

AMMANUS p. 68. alias literas cum

fono indißin&t6 , mero nempe fpiritu

pronuntiari poffe , uti Scheva H. ch.

Cerm. I. fch. f. & adfines g. z. Gall. i.

Gall. & vv , tum k. r. p. d. x. x. alias

cum vera modulata voce, ut m. l. r. &

ain & vocales reliquæ.

( 1 1 ) Simpliciffima confonantium ,

fpiritus nempe tantum in glottide pau

lò magis denfatur , & urgentius elidi

tur AMMAN.p. 73.HOLDER. p. 67.

RAPHEL. fere uti in exhalatione, quæ

frigoris caufa fit.

( 12) Uti in Graeca lingua certe nu

periores , quæ inter accentus ponit. Ita

lica eamdem plerumque omittit, & fae

pe gallica ,

(i 3 Eamdem fere divifionem HOL

DERUS& AMMANNUS fequuntur.

Ergo nafales funt, quæ a voce fiunt ,

ob oris viam obflru&tam, per nares exi

re coa&a , vel folas, vel per os narefque

fimul , Oremafales HOLDER I p. 24.

Has male ignoravit FABRIC. pag. 51.

feq, Et M. quidem fit labiis penitus

addu&is, AMMAN. p. 96. voce per na

res exeunte, VVALLIS. HOLDER.

p. 38. RAPHEL. COLLINS , & alis

narium alterne concuffis & trementibus,

lingua interim quiefcente.

N labia non claudit, linguae vero an

teriorem partem palato applicat AM

MAN. 1. c. VVALLIS fimili certum

per nares tranfitu reli&to CQLLINS,

& in alis narium tremore.

4im 3, 9ujus in m finali Gallorum, m

g. finali Germanorum, & linguae hifja

2* íicæ n, veftigia funt, fifäåíäTIĘ

ad velum palati applicata, adeoque oris

cavea præclufa , A MMA N. p. 69.

VVALLIS p. 12. RAPHEL c. 3. qui

tamen non bene nares tunc occludi ne

gat , cum alæ in pronunciatione ? ou

Aim manifefte tremant. 42.

Orales, eædem femivocales not. 1o. li

quida funt R. & L. Illa fit linguae la

teribus ad dentes molares anteriores ,

apice ad palatum anterius admoto , fic

mediam vallem intercipiente , ex qua

aer, elevata lingua, totaque in carne

tremente F A B R I C. pag. 41. HEL

MON T. pag. COLLINS p. 238.

tremulo motu eliditur HOLDER pag.

49. Repetitas autem adlifiones AM

MANNI pag. 7 1. video omitti pofle.

L abfque motu tremulo , ( contra

VVALLISIUM p. 2o. ) fit lingua pa

riter applicata palat9, ut aer inter [ua

periores dentes & linguæ latera coga

tur`€xire AMMAN. I. c. HOflDER*

p. 48. RAPHEL. fed pauTum~eramfori

fà&ta & anguftiori HELMONT. p. 73.

COLLINS p. 238. &c.

Sed orales eæque penitus mutæ, ex

fpiritu non fonoro fiëtae , funt 1. fibi

lamres , quae oris parte aliqua compref

fa eliduntur AMMAN. p. 41. Hæ funt

H. CH. quod ab H differt linguæ ra

dice pofteriori gibba fa£ta & ad pala

fùm élevatá HELMONTÉ76. AM

MAN. p. 64. HOLDER pag. 73. 74.

utcumque VVALLIS pag. z. 1. ) aerem

cum fpuma quadam & tremore fuper

%ΛΛ

f*~

••^ú

v

poftremum dörfum urgente, ita in Hel-'.es, e\

vetico, & Hifpanico , nam Germani- ;

••>cum mollius eft.

s fit linguae parte anteriori palato

proxima, lateribus dentibus inferioribus

nixis FABRIC. p. 54. apice dentibus

incifivis fupernis admoto COLLINS p.

m 38. AMMAN, pag. 74. HOLDER.

p. 42. brevi & lato reli&o dentium in

tervallo RAPHEL, VVALLIS. p. 17.

HELMONT. p. 76. .

Sch. Germ. ch. Gall, fit linguae 5tce

pofito uti in S, anteriori vero planitie

a palato remotiori AMMAN. p. 74.

HOLDER p. 7 1. In hoc fono & ad

finibus valde erravit VVALLIS1US ,

qui I Gallorum pro j confona (five I ve

lociter pronunciato ) habet p. 28. &c.

F labio inferiori ad dentes forsi;. 2\QA•

. .•*

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXX. 99

:

s<i-.-•

adlifo, ut per intervalla dentiam fonus

elidatúr AMMAN. p. 34. HOLDER.

'- p. 4o. COLLINS p. 235. R.APHEL

t*

2. 3. VVALLISIUS male pro, P habet

cum fpiritu erumpente p. 1419. 5e/g.& z éorumdem a gb. djffggt;h£ lenita

*te T & admifto exfguo AMMAN.

præf. HOLDER. p. 42.

VV. quod (. AMMANUS & HOL

DERUS p. 73o, referunt ad F cum fo

no admilló, mihi omnino videtur fisri

labiis primio pene conjun&tis , deinde

ab invicem deduélis , neque cum den

tibus aliquid commune habere . R A

pHEL c. 4. V. vero VVALLISII pag.

14. a VV diverfum eft majore efflatione,

quae ventum edit , ab F , quod labium

inferius dentes non contingat.

2. Confonantes orales ;fpiritales,explo

/íva AMMANI p. 75. fiunt alicui re

tento, deinde remoto obftaculo exeun

te p. 75. Huc exiftimo VV referri de

bere & V.

B quod a VV omnino accuratiori con

jun&ione , deinde majori apertura differt

& celerius fa&a R.APHEL. c. II. ab

m vero quod vox per nares non exeat ,

quod miror adfirmare VVALLISIUM

p. 1 1.

Pa B denuo valentiori difceffu labio

rum priusadunatorum differt RAPHEL.

JHOLDER. VVALLIS. p. 1 1. HEL

MONT. p. 78.

D fit labiis quidem quiefcentibus,

apice vero linguæ palato admoto HEL

MONT. p. 65. indeque recedente, ut

aer colle&us ex ore exeat RAPHEL.

c. I. AMMAN. VVALLIS , pag. 1 1.

T. valentiori motu differt a D.FABRIC.

p. 4 1. &c.

T%. 4nglorum fit ,, nifi fallor, tota

lingua dentibus incumbente, tunc au

tem apice a dentibus fupernis modice

dedu&o, iterumque refurgente . Nam

VVALLISIUM non intelligo p. 18.

K a Ch. differt parte fere media lin

guæ ad dentes fuperiores & palatum

admota , tunc autem didu&a cum lin

gua maxillaAMMANp. 76, RAPHEL.

HELMONT p. 8o.

In G Germ. paulo major pars laterû

linguæ palati lateribus & dentibus ad

movetur, eaque excavata HELMONT.

p. 63. & debilius fpiritus eliditur RA

PHEL. Relique literae ex ha&enus re

cenfitis compofitæ funt.

(13*) Nempe gutturales A. Ain. 14.

AM. G. Palatinae T. S. D. N. L. R. La

biales o. w m. f. p. b. vv. Verum rem

ipfam non exhauriunt, cum aliae ex gut

turalibus & palatinis compofitae fint ,

ut Gh. aliæ ex dentalibus & labialibus,

ut f, HOLDER pag. 27. Deinde maléomittuntur nafales. -

(14) Longe inferior AMMANO ,

cujus in pronuntiatione errores ifte re

darguit, in præfatione. Ego vix capio,

quomodo potuerint committi , ut in

ee. y. eh. th. Anglorum compäratione:tum in univerfumTHOLDERO&AM

MANNO cedit in exponenda genera

tione literarum.

( 15) #8 VALLESIUM in /acra

philo/. c. 3T(TquaTdETTTUor)Tnonachum

5Tqui 1urdos docuerit loqui ,

audio nominari EMANUELEM RA

MIREZ a]CARIONE E. N. C. Dec.

1. Amaf. I. Obf. 2. 5. ) Poflea F. M. ab

HELMONT muficum furdum fe do

cuiffe literas pronuntiare & hebraice

loqui ait 1. c. p. 5. P. BORELLUS

furdos ex labiorum motu voces prolatas

intelligentes memorat Gent. IV. ohf. 2. 3.

Porro apud MONCONlSIUM lego

VVILISIUM in nobili {urdo eamdem

fanationem perfeciffe, & in alio curan

do tunc fuiffe occupatum It. II. P. II.

p. 96. 97. VVALLISIUS duos furdos

ioqui & fcribere docuit in praf. & po

lonica etiam vocabula pronunciare in

epiß. ad AMMANUM, HOLDERUS

ann. 1659. furdum fe docuiße in Pr«f.

teftatur. Fuiffe etiam in Silefia fimilis

artis peritum virum reperio in E. N.

C. I. c. Sed longe fuperavit eos omnes

AMMANUS,ipfo fàtente F. M, HEL

MONTIO ( AMM. in Praf. ) Is puel

lam primo Haarlemi intra duos menfes

loqui docuit dedic. ) cum vulgo annum

impenderet p. 46. tum varios; duobus

taiitum excéptis, in quibus difcipulo

rum vitio ars frußra fuit p. 8o. totam

que methodum ita perfpicue tradidit , ut

RAPHELIUSejus ope propriam filiam

furdam loqui docuerit. Cel. etiam ami

cus meus ZIEGLERUS, civis AM

MANNI, & Rintelienfis Profeffor eam

artem exercuit. Drefdae vero D. Elia*

2. SCHUL

IOO DE VOCE LOQUELA &c. DCXXX.

('-,

• *.

SCHULZE apud RAFELIUM & nu

per JOH. FRID. SUPF in SAT SI

LES. n. VIII. mant. n. 1. tum GUI

LIELMUS KERGER E. N. C. app.

ad Cear. II.& nuperrime lego », de fur

da, quæ vifo motu labiorum voces pro

nuntiatas repetat Hiff. de l'Acad. de*

fciene. p. 1737. ob/. 6. tum in TULPII

ob/. 18. L. IV. &c aliud exemplum in

E. N. C. Dec. I. am. I. ob/. 35.

( 16) Rationem docendi furdos tra

dit c. IH. nempe & fe fpe&tandumprae

bebat, & tentandum laryngem , quo

vocem ab exhalatione difcerent diftin

guere , & in fpec docebat motus

fuos repetendo accuratius difcere p.

84. tum fcribere jubebat literas, fcri

ptafque pronunciare p. 86. &c. Sed ip

fe legendus. e(l ..Ę puerum

pinguis ingenii intraTmenfemi loqui, le

gere. & fcribere docuit pag. 98. RA

PHELIUS etiam nonnulla non incom

moda addidit de accentu, de addifcendis

vocum fignificationibus &c HOLDE

RUS denique peculiaria habet in ordi

ne literarum , machina pro palatinis

C.

( 17.) Vitia vocis varia funt. Muti

tas plerumque a furditate fit, integris

organis vocalibus: id vel ex eo appa

ret , quod furdi nati loqui difcant. Eft

tamen ubi mutitas ex aliquo organorum

vitio fiat. Ab obftru&ione membranae

pituitariæ videtur ea mutitas poft va

riolas orta fuiffe quam HILDANUS fà

navit obf. 14. Cenr. VI. Ex cafu ab al

to exempla non rara funt, nervorum

procul dubio vitio, & exempla SCHE

LHAMMERUS congefíit p. 33. apho

£ia ex adlifo dorfi initio , Tfahãta `die

feptimo GALEN. de loe. adf. L. I. c.

6. & huc refero aphoniæ cafum a ve

nae fe&tione raninärum H I L D. cent.

¥!. ob/. 36. alios a fulgure citatos a

VVOLFIO vvirkungem aer. matur. nu.

339. tum mutitatem, in qua aliqua can

sillatio reliqua manfit E. N. c. Dec.

P. ann. 1o. ob/. 1 97. Ex vomica vocis.

languorem & deféàum , & vocem ob

fcuram ex fcirrhis, pulmonum calculif

que glandularum broncalium BONNE

TUS, habet, & raucedinem a thymo

afperam arteriam comprimente.

Porro lingua immobilis infanabile vi

tium eft, vifa AMMANNO p. rrz,

Nimis brevis lingua , aut a crancro-

erofà, aut a variolis, non penitus vo- -*-

cem deftruit, imo vifa eft olim RU

LANDO puella E. N. C. Dec. I. amm.

3. app. & nuper in Anglia juvenis.cui

loquela p liquod tempus repárata'

fuit Gemrlem* Magazine. i743 M. Jam.

idemque fieri monetur, % juniori ho

mini abfciffa fuerit ib. M. Marr. atque

exemplum fimile reperio apud LIN

DENIUM Phyfiol. p. 573. Lingua ni

mis adftri&ta, frenulo ar&tiori , T r & u

male pronunciat AMMAN. p. 1 1 3. uti

nimis brevis ph anglicum male expri

mit HOLDER p. 26. Eadem nimis li

bera peccat in l , fànabilis, fi docueris

linguam antrorfum furfumque ducere

AMM. ib. anterius nimis gravis vitio

fum facit r A MMAN. p. i7. idemque

poteft nimis flaccida I D EM p. 1 1 z.

HOLDER p. 76. quæ & l lædit, fed

corrigi poteft. Hinc pueri r non pro

nunciant. Chinenfibus lego , apud du

HALDE, dentes fuperiores ante infe

riores prominere , ab eorum lingua e

abeft , tum a Mexicana, & incolarum

Novæ Angliae VVALLIS p. 2 1. Lin

gua nimis magna blaefùs fàcit ARAN

TIUS ob/. 24. fonos nempe malos, v.

g. r loco k AMMAN. p. 1 1 1. & *

omnino deßruit ID. Nimis longa loco

tb anglici pronunciat / HOLDER l.

c. Palatum male formatum denuo ma

lum / facit HOLDER. ib A labio le

porino, vel ulcerato corrumpuntur la

biales o. u. oe. ue. b. m. p. f. & vvAM

MAN. eædemque literae b. p. m. f. in

quibufdam, idiomatibus: americanis de

fideratur IDEM p. 56. forte ob labia

anulis perforata, qualia ap£VVAFE

RUM & alios videre eft. A labio in

feriori nimis, exili f non pronunciabat

puer AMANNO di&tus p. 74. 1 1 5. Ex

dentium defe&u fenes f. f. &c i male

pronunciant IDEM p. 39. idemque vi

tium eft , fi vel nimis rari vel nimis

denfi fuerint ID. p. 1 14. fanabile vel

dentibus, eburneis , vel fpatio inter

viginos parato . Nares nimis patula*

Ê ut k. p. & p per mares pro

nuncientur ID. p. 1o9. Eaedem im•

perviæ vel obftru&ae viciffim nafales

iiteras ff, m, & ng malas efficiunt iD•

p. * 1o*

.**-

DE vocE LOQUELA &c. Dcxxx.I OI

p. 1 1 o. Uvula deleta , fere uti jn

Haribus patulis, literas k. f. p. fa

cit per näres exire p. 3 13.

(Ì8) Non reperio, & paffim fàtetur

vitium difficilius effe.

(19) ita in codicibus. Sed in eden

do r utique linguam tremere oportet •

(ao) Danum ,, cui linguam duobus

digitis depreffit, ut legitimum. k mi

ra5undus ederet p. 1 1 i. Idem homines

naribus nimis amplis vel lamina admo

ta , vel compreffis naribus fanabat p.

1o9. Puerum, qui f non poterat ede

re, docuit labium fuperius ad dentes

inferiores adducere , fic nova ratio

ne f. pronunciavit p. 74. 75. Puel

lam illam Harlemenfem folum T pro

nuntiantem intra tres menfes perfe&e

loqui docuit p. 1o7.

Ex his fpeciminibus artis AMMAN

NIANAE adparet , quantum poffit ac

curata phænomenorum obfervatio , &

quàm magna calamitasdegenerehumano

tolli poffit,ex una adeo fimplici diligentia,

3\

8.

631. Quum vero Cantare fit, fonos juxta gravitatem ,

acutiem, celeriter , vel tarde , fortiter , vel blande ,

æquabiliter, vel fle&tendo, pronunciare , ejus actio ex

prædiétis intelligitur: cujus

tempore , flexu.-

gratiâ pendet a voce , tonis »

•***- -

63 1. Camtatur ) Cantus duo ge--oportebat modulari. Itali in operir

hera funt : Aliquando enim verba

pronunciantur, & haec fpecies ho

3mini propria eft: alias abfque ver

bis canimus : utrumque genus di

ftinguunt nomine ariettae (9^ recita

tivae, quarum prior ad modulos &

faltus in ufu eft 5 in altera verba

intelligi poffunt. Haec fpecies vete

ribus notiffima ( 1 ) fuit , uti ex

PLUTARCHO novimus, qui deT.

@@IRACCHO fcribit, tribtinüm hunc

populi , dum quotidianis & elo

quentiffimis plebem incendebat ora

_tionibus, fæpe ita fe ipfum excita

viffe, ut vox paulatim gracilefce

ret , feminina fieret , & tandem

eum deficeret (2) ,, ergo fervum

ph9nafcum præfto fuiffe perorantiqui fiftula füa in os heri eum fo

num daret , ad quem orationem

( 1 ) Imo vero haec maxima eft can

tus vetufti a recentiorum cantu di

/. yerfitas, quod in illo non foli auri,

fed animæ placeretur, in ißo auris fo

{ Ja epuletur, mens a. barbaris aut con

fufis verborum modulationibus jejuna

$ relinquatur./ . •*

hac fpecie (3) utuntur, ubi cho

rus nön cantare, fed verba intelli

ibilia -pronunciare- debet. Ex hac

pecie cantus oritur, ut alii homi

ries fuaviffime loquantur, alii ina

mcene. Omnes enim oratores, fi ex

longinquo velint intelligi, quodam

modo coguntur canere . Alii in ca

nendo fuaves, afperi funt in com

muni fermone, alii viciffim (4) •.

Sed alius Cantus fit fòla voce, pof

fumus enim cantilenam modulari

vocem elevando & deprimendo abf

que litteris. -

Gratia ) Saepe fummi mufici , dum

maximo artificio cantant, non- pla

cent: cum alii. vix literam pronun

tient , quin continuo auditores in

admirationem rapiant.

(z) DXXX. hot. 1. -

(3) Loquela eft humilior cantu fe

re quarta , vel quinta AMMAN. p.

24. Vox quieto larynge fit, Cantu fu

fpenfo , inter vires elevantes & de

primentes librato, & undulante, DO

\

DART. Mem. de l' Amm, 17o6, p. '£;

\ *

*

/

;

-

IO2 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXI. -

\

•

Et vox canentis magis refonat , quae

fiat contrariis mufculorum unitis nixi

bus IDEM p. 183. & ob validam a&io

nem cantores brevi coguntur defiftere

. 184.p (4) Rationem dat DODARTIUS

~ 1. c. in cantu nempe undulationes fieri ,

f°£', loquela abeffe , non fine magno

»; 632. Superficies glabra ,

* tem voci conciliare videtur;

ti , nafi , conformatio

robore fuftinendas p. 18o. hinc poffe

vocem in cantu tremere, quæ in lo

quela jufta fit ; Et viciffim in cantur

vocem magis elaboratam, & contentio

ne mufculorum fa&tam not. 3. poffe li

quidam effe, quæ in negleéta Toquelavarie peccet.

Iubrica , in organis , fuavita

ut & gutturis , oris, j\alaw

--- ------..

632. Glabra ) Haec omnia per

dent a naturali conformatione, &

ars nihil addere poteft.

633. Agilitas mufcuforum movendæ glottidi fervien

tium : laxitas obfequens ligamentorum cartilagines la

ryngis ne&tentium ; magnitudo differentiæ , quam fabri

ca glottidis in apertura fua admittit; oleofus glandulæ

magnæ Thyroideæ fuccus copiofus, inprimis ope mu

fculorum incumbentium fternohyoideorum , & fterno

thyroideorum , expreffus a; videntur efficere facultatem

aptam varios tonos diftinéte, & pure , formandi.

a Morgagm. -{dv. I. T. I.

2^ 633. J4gilitas ) Maxima pars per

ionis in canendo eft, fi mufcu

li- glottidem ar&tantes: & laxantes,

hoc munere velocißime & conftan

ter defungantur, & ab utraque pro

prietate oritur id , quod adeo ad

miratur auris mufice. ita.Qgan

do nempe KIRCHERUM (1) legi

mus, dé hominibus, qui Romæ in

canendo excelluerunt , reperimus

eos non folum hemitonia, & com

mata diftinguere , fed commatum,

commata & diftinguere, & diftin

£te formare, neque pauciores, quam.

Philomela, fonos edere.

* * Ligamentorum ) Quod quidem plu

rimum facit ad vocis amoenitatem,

fi chordæ laryngis cartilagines unien

MNO.

tes quafi muficae fuerint, & obf©

quiofiffimae . . .

AMagnitudo. ) Si gloteidem quamr

máxime dilatare potuerit, & vicif

fim quam ar&tiffime conftringere .

Hanc facultatem admiratus fum in .

homine Geldrienfi, qui diftin&iffi

me per 56. tonos adfcendebat , &

defcendebat (2).

Succur ) Ut unica guttula (3)

pituitae exficcata , ex hac tantilli

muci abfentia, gratia cantus, pereat,

accedat iterum, reparata ea guttu

la. lfabella, deliciae aulæ.

cantandum in dramatibus ( opera )

conducebant proceres ; huic fjrenae ,

poftquam femel cantaverat, efi;t

ntua-^N

næ füIEI quamTÌNTATT pretio ad ~

w

(

DE voCE LOQUELA &c. DCXXXIII.

})at cochlear unum alterumve mu

ci craffi & adfpeótu horridi , &

ne lineam quidem canendi facultas

{upererat. Poftridie, poft unius diei

(1) Mu/wrg. p. 9. in uno tempore

müfico quädrifufàs contineri 94. tales in

lufciniae cantu reperiri. -

(z) Tales vix reperiuntur ulli ; quan

ruin ápud DQDARTIUM video , cum

alii hómines fint voce barytoma , alii vo

ce acuta f. alta: illi infra mediocrita

rem 16. tonis nonnunquam defcendunt ,

ifti fupra eamdem . Vox baryt9nos ab

amplitudine laryngis & glottidis fit ,

uti' dixi, contrâriâ faciunt. vocem a!-

tam, neque una in eodem homine vi

dentur poffe reperiri.

(3) Hinc multi cantores inter canen

dum neceffario bibere cogunturSCHU

RIG. Sialogr. p. 1 18. Dantur tamen et

jam fàni homines, quinunquam exfcreant

BARTHOL. de pulm. p. 5z. talem

lego fuifle FRANCISCUM II. Fran

:i;-;:;-——

rv ■ • i£j£;„.., im textu ) Glandulam

dixi not. 9. ad CXCV. neque habeo

quod corrigam. De du&ibus & fabrica

interna quædamaddere vifum eft. Glan

dula thyroidea fucco molli, amygdali

oleo non abfimili , infipide in homine

dulci MORG. Ep. XI. n. 37. tota plena

eft MORG. adv. 1. p. 35. HEISTER.

IE. N. C. Cenf. VII. VIII. obf. 63. &c im

appendice, gelatinam vidit DUVER

NOI A&#. Petrop. VII. p. 1 17. Porro

adde eam in globos feparări , quos et

iam HEISTERUS indicat l. c. f. z. &

ultimo in corpora fubrotunda,)LAUTH.

degland.thyr.n.7.)quafi veficulas MORG.

£pift. IX. n.39.2äv. I. p. 3s. & aliquan

--------- -----

634. Pulmon

-

-

~\

Io3

quietem, redierant vocis illecebrae,

( a 1733. triduo quieviffe PRÆCE.

PTOR..

do caveas varias, non tamen veras vefi

culas, nifi femel Epij?. IX. l. c. Sed

IDEM prefla utcunque glandula nul

lum umquam exitum vidit, neque fpe

rat aliquem inventum iri, nifi forteexi

guos aliquos, ne guttulæ nimis magnæ

afperam arteriam provocent. Adv.IV.

pag. 66. Ergo oftium f ovale in ante

riori parte glottidis, proxime orificium

ventriculi , fub angulo labiorum infe

riorum , non perpetuum , huc non per

tinet, vifum MORG. Epiß. IX. n. 35.

& SANTORINO pag. 1 1 5. neque du

&us ILL. VVALTHERI, aperti fu

per primum anulum laryngis {emel vifi

de lingua T. III. f. 2. & pag. 37. ne

que oftiola, quæ juxta ligamentum an

terius epiglottidis VVINSLOVVIUS

vidit, ipfe incertior Fxpof. Amar. IV.

n. 589. neque promiffus NOVESII du

&tus. De VERCELLONIANIS du&ti

bus vermiferis defitum eft quaeri. De

inde folertiffimi VATERI canalis pro

pe larynge pervius ( de du£#. faliv. p.

107. ) per quem credebat fe glandulam

thyroideam repleviffe p. 1 6. cum a 23.

annis ab ingenuo au&ore deferatur, vi

detur in unico fuiffe exemplo , CO

SCHVVIZIUS per foramen caecum

du&um aperiri dixit ; fed id rude eft.

uid ergo ? an omnino hume&tat laryn

gêm aut gulam , ut olim GALENUS

dixit omnium confenfu receptum effe?

de util. part. L. VII. c. 17. an alterius

claffis eft , analoga thymo, vicino & fi

mili, etiam fucco pleno?

» thoracifque, conftru&tio , explicabi

1itatem efficiens, videtur caufà præcipua robur, & lon

gitudinem , animæ concilians. Tum íuaviffimis cantori

bus fingularis flexus ab his omnibus fimul pendet.

634. Tulmonum ) Sic ut abfque

nova infpirandi neceffitate poffis

totum pulmonem effando evacua

>J

re, aerem parce elidendo, & æqua

biliter (1).

( i )

I.

io4 DE voCE LOQUELA &c. DCXXXIV.

* ( 1 ) DODARTIUS vidit homines,

\ qui continuo flare poffent, abfque in

terruptione adtrahendo aerem per na

AMem. de l'Acad. 17o7. p. 9o. Hos æquum

eft caeteris paribus in muficis conflan

tiores futuros , maxime inftrumenta

res , tunc in os trahendo ope uvulae , libus .

635. Rifus fit , dilatato pulmone acceptum aerem ,

citiffimis , admodum parvis , & reciprocis concuffibus

per organa infpiratoria & exfpiratoria factis, quafi un

datim in pulmonibus & in afpera arteria movendo ,

nec renovando ; interim pulmone fere in eadem exten

fione manente, fanguinemque magis conquaffante, quam

tranfmittente. Unde fcitur, quare rifus T adeo fatiget ?

fæpe in convulfionem tranfeat? venis jugularibus, adeo

que & totius capitis, inprimis tantum tumorem con

ciliet? inde ruborem vultui, collo , oculis , conciliet ?

aliquando in impotentiam refpirandi, hæmoptoen pul

monalem , apoplexiam , & mortem , inducat , fi Tni

mius? Cur contra adeo falubris fit , ubi moderatus exer

cetur?

635. Rifus ) ARISTOTELES re

liquit ,, nullum animal ridere, prae

ter hominem, & rifum effe ex ad

tributis homini propriis ( 1 ). Alius

autem rifus cachinnus eft, qui cum

fono vehemente erumpit, alius ta

citurnior, caetera fimifis ( 1 *).

J4cceptum aerem ) Homo rifurus

infpirat aerem , qüantum poteft ,

copiofiffimum , aerem motu tremu

lo mufculorum diaphragmatis, ab

dominis & intercoftalium aliquoties

agitat ( 2 ), concuffione reciproca .

ita ut pulmo quidem aerem vix di

mittat, neque novum recipiat, fed

aer intra vafa aerea inclufus con

quaffetur.

Conquaffante ) Ut rarefiat, & in

fpumam elevetur , nQn tamen per

vafa tranfmittatur (3).

Fatiget ) Inter omnes a&iones

vitae humanæ non alia vires magis

exhaurit . In Comico Graeco (4)

vetuftum exemplum eft. Is amicos

ad coenam invitaverat ; cafu vero

fa&um fuerat , ut ficus in aperta

feneftra relinquerentur , hofpitibus

continuo offerendae. Eas afinus prae

tereundo decerpferat . Comicus fi

cus petere , deinde non inventis

quærere, quo abiiffent ficus: fervu

lus refpondere, ab afino raptas effe

& devoratas. Ergo ait jocabundus,

vinum offeratur afino , poft ficus

enim convenit bibere: & dum lo

quitur , ex contemplatione pro [ii.

äcuminis~G)TTTCTtoTAEFüß

eTITÓTTITORtìra, adeo immoderatos

in cachinnos fe effudit , ut continuo

exfpiraret .~Vidi hominem inter

prandium ita vehementer cachin

nantem , ut demum abfque motu

in terram prolaberetur , & nemo

adftantium effet , qui hominem non

crederet periturum ex apoplexia ,

adeo tumebant in collo & fronte

venae , adeo rubebant oculi turgidi

& inflammati & lacrumis manan

DE voCE LOQUELA &c. DCXXXV. Io5

£**&&s, & adeo tumebat purpurea fa

, :-.'èiés, ut non potuiffet umquam ali*w *j ; §uo' tempore in eo_ ftatu abfque

.w* ',&erto intéritu fupereffe , neque :!or

tigine?) veneream refolyere_ (9).

- #;j;'5 eteres GTaecThihil

rifu {alubrius effe judicarunt, quang?

\tem evitaßet, nifi praefens medicus

periculum avertißêt . Caufa eft ,

quod in effufo rifu cor dexgùm fan

guinem effundere nequeat (6), hinc

neque admittat, venæ jugulares fe

èvácuare prohibeantur , nullus .er

go ad cor finißrum fanguis veniat,

íéque ad cerebrum . Sæpe vifum

eíí'arteriam ab hac ipfa caufa in

cerebro ruptam effe,, quæ difruptio

utique apóplexia . eft ; vel ruptis

puîmonuim ' vafis, hæmopt9£p (7) ,

áut peripneumoniam accidiffe (8).

Id etiam certum eft,cachinnos ten

do comoedias inflituerunt , magnoT

ler- »••••

cum ftudio, ut feffos labore cives

reficerent publicis & inemtis gau

diis. Sed medici etiam, & fummi

quidem in arte magiftri , non raro

morbos melancholicos , aut leuco

phlegmaticos fanaverunt excitato ri

fu moderato : ab ea enim caufa

fanguinis major (1o) copia premi

tur ad cor finiftrum, hinc ad cere

brum plus premitur fpirituum. Ve

rum hunc rifum folvi oportet, an

tequam jugulares venæ ` tumeant ,

ne noxius fiat (1.1).

(,) Confentit scHELHAMMERI ) fitas exfpirationis: Sed accedit hic uti

hiftoria pueri inter urfos edu£ati , qui

nutritorüm potius , quam hqminum

vocem edebat, & tamen perinde rids

bat de voce &* loquel4 p. 2o. -

( 1 *) Rifus mioderatior in fola facie

eff, oris angulis didu£tis a zygomati

co , buccinatore , riforio LXV. genis

duplicatis & foveam intercipientibus ,

inter os & latera faciei. Paulo vehe

mentior cum faciei mutatione conjun

£it exfpirationes illas alternas, celeri

ter {ubfequentes, {ed non vocales.Ca

chinnus eft , quando exfpirationes vali

dæ funt & vocales.

(2) Soli fepto ejufque alternis fuc

cuffionibus tribuit, quiefcente interim

thorace , €OMMENTATOR HEI

STERI pag. 397. & addit,, in eo tuf

fim a rifü diftare, quod a mufculisab

dominis haec oriatur p. 1 oo. Sed in ri

£u etiam abdominis mufculos agitari

facile eft perceptu , & alibi demon

ftratur , diâphragma in rifu, perinde ut

que concuffio fanguinis repetita in ex

fpirationibus partialibus, qua aer pre

mitur contra glottidem, eaque ad pro

ducendam vocem ar&tata , reprimitur :

- ••••, *. **. 3. :

per DCXXIX: hinc alterne, modoad- , .

fcendendo, modo defcendendò vafa fan- T- -

guinea comprimit , ergo, fi umquam,

in rifu pulmgnis vires folventes CC. , , _..:•• ,...funt potentiffimae.

i?

(4) DeCHRYSIPPO philo(opho ha- \

bet LAERTIUS, tum deZEUXIDE

&c de PHILEMONE Comico VALE

RIUS MAXIMUS L. IX. c. 1 z. Exem

plum hominis in comico fpe&aculo ex

ftin&i L I ND E N I U S tradit. pbyffal.

P. 441. -

(5) Rifus fit cum adfe&tu læto, ple

rumque tamen conjun&o cum nova ali

qua , & abfona & inexfpeétata idea ,

a qua contemtus non omnino abeft .

Alius rifus corporeus a titillatione , eft

mera coavulfio nervorum fubcutaneo

rum . Cur diaphragma in confenfum

in tuffi, non agere, fed cedere mufcu-_.trahat? res difficilisTeft. Similis fere ,

lis abdominis {urfum urgentibus. De

thorace vfde*B{X.

(3) In rifus initio eft infpiratioabf

que exfpiratione, deinde exfpirationes

vocales ( MAYOVV de refpir. p. 259.)

repetitæ quidem, fed exiguæ, & quæ

thoracem non evacuent , hinc omnia

phænomena DCXIX, & fumma nece{-

Tom, V,

fed facilior caufa eft in ipfo diaphrag

- - mateTNERmütöVIGET7TTTTiapàr.

*0, 1;)p.

`(3*) Mufculi fere iidem & in ri

fa faciem agitant , & in fletu: hinc

vix dignofcenda utriufque ftatus facies,

& perinde lacrumae, tum a ßagnante

fanguine , tum a contra&o orbiculari

O Inu

Ἐ

Io6 DE voCE LOQUELA &c. DCXXXV.

mufcu!o. Rifus in melancholicis fimil

limus fletui E. N. C, Dec. II. Ann. 8;

Ob/. 176,

(6) Rifus multa cum nixu commu

nia habet not. 3. fed fanguis minus fta

gnant . A rifu ulcus ruptum falubri

eventu SCHEUCHZER in h/?. lir,

Helv.

(7) Ruptis pulmonum vafis fangui

, ne diftentis & concuffis. Exempla paf

fim video: apud Z * CUTUM &c. Ali

f qua collegit brevis vitae juvenis F. LU

/ PICHIUS in diff. de ri/u Bafileæ ha

\ bita. Ex rifu mors fubita , & in caw davere vena cava , atque azygos fan

guine congeflo pleniffimæ E. N. C,

Dec. I. amm. IX. X. ob/. 125.

, (8) Pleuritis ex rifu ACT. HAFN.

Vo!. II. num. 96. Rifus a croco ni

mius pene funeftus SCHNEIDER de

cord. p. 3o.

<3 (9) Quia fanguinis ad penem adfuxum moratur , ';;;;';;!?Ε íterias & venas aequilibrio, venæ fuffi

» vel, nee * J ciunt deplendo, & corpora cavernofa

ficcant.

(1 o) Princeps in lætitia beneficiurh

eft . Deinde fanguinem ju(to vifcidio

I rem, torpidius motum , folvi , & ce

lerius c rcumduci ex rifu neceffe eft ,

Vid. not. 2. 3.

*-• • *•-*• •- ,^ •.

- • » ** *• •** .

1iwvas••-•

636. uin etiam Tuffis inde patet :

( 1 1 ) Altera caufa nocendi eft

convulfione nervorum, quæ rifum

facit , & comitatur , quando effufior

eft. Hinc in nervorum vulneribus pe

riculo plenus eft HILDAN. cemt. I.

Ob/. 2. 3. Pro tormento adhibitum fuif

fe paffim legitur, tum a milite Sue

co , in Germania nummos extorquen

te , tum a mifiionariis illis militaribus

Galliæ.

Paucis verbis fetum tangere non abs

re erit, vicinum rifus , fed a trißitia

oriundum, quæ motum fanguinis dimi

nuit; fletum dico , nam lacrumas plu

rimæ caufæ movent, fletus præter la

crumas varias in peétore adfe&iones

habet, , infpirationem magnam , thora

cem fere uti in rifu alterne velociffi

me dilatatum & compreffum , tunc

exfpirationem magnam ,& fubito fubfe

quentem infpirationem. Lege SCHREI

BERUM de fletu p. 8. qui hanc rem

totam & ex fundamentis perfecutus

eft , tum Cl.SCHAARSCHMIDIUM

Ber/. Nachr. 174o. num. 46. & fLL.

VVALTHERUM de erubefcenr. p. 4.

Ergo finiles a fletu anxietates , per

caufas DCXIX. SCHREIBER. num.

9 1. Figuratio faciei fere perinde eft ,

magis tamen oculi urgentur, &c lacru

mae conftantius comitantur. .

* «

ά.£•.

fit enim aere

copiofiffimìo pulmonibus haufto; retento parum ; mox

claufa larynge, fimulque diaphragmate trufo in peétus- 3~ » 1q so

vTa5dominalium mufculorum » aer condenfatur; latera

pulmonum valide premit; dein , aperta iterum larynge ,

violente & per reciprocos concuffus exfpiratorios , con

cutitur ; hinc fuperficiem bronchiorum purgat . Unde

fcitur , cur jus fere in tuffim definat? quam parva in

ter has duas actiones fit differentia ? Cur validus can-

-

' chialis , eam producant.

636. C/aufo ) Uti apparet ex in

genti fonitu , qui tuffim comitatur.

Condenfatur ) Aer magna copia

infpiratus ( 1 ) , & aliquamdiu in

tus , vociferatio , omnia gfperg, membrana cruda bron

pu!mone retentus, hinc rarefa&us,

latera vaforum pulmonis aerei com

primit , tunc , a confentiente vi

omnium mufculorum exfpirationis,

- àCI

|

…

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXVI. ro7

aer rarefa&us , fubita explofione,

fecundum latera vaforum aerei pul

monis decurrit , &c aver\it omnia,

qnæ his lateribus adhaerent £ continentur , atque adeo haec a&tio eft

vera expurgatio pulmonis aerei ,

quam féquitur au$tior ad eafdem

partes müci confluxus. Tuffim_£ri

#&##-; infima éTE, ESTE

ATqualis in ;;$ hæmoptoe &c

peripneumonia , cum malQ praefa

gio adeffe folet. 2. Qgae bronchia

Imajora fola repurgat , & clariorem

fonum edit. 3. Qgiæ in fummo la

rynge excitatur. -

Rifus ) Quia nempe magna vi

abradit mucum tracheae: ergo de

nôdantur nervi , qui tranfeuntis ae

ris a&ionem non poffunt ferre , ni

fi fucco fuo obliniantur , hi adeo

irritantur, & oritur conatus ad tuf

{im , cui refifti nequit.e

( 1) Hoc primum tuffis ftadium eft,& tunc durefcunt mufculi abdominis,

& agit diaphragma , uti SENACUS

Mem. de l'Acad. 1729. p. 184. atque ideo

abdomen tumet & induratur VVIN

SLOVV 1738. p. 95. Sed alterum fta

dium oportebat non negligere , quo va

lente fuccu(fu retroit abdomen , & dia

phragma in thoracem propellit, fic ae

rem explodit. Hinc tollitur tuffis, uti

fingultus & fternutatio, cohibito fpi

ritu CAMER. Mem. Cemr. II. num. .

53. Tanta vero a tuffi concuffio fit ,r

Differentia ) Vix alia, niß quod

in rifu (2) celerrima concuffione

per angußiorem rimam aerem expel

lamus ; idem que ex alia caufa oria

tur.

..4fpcra ) Ab omni veneno inimi

co peétoris tuffis , excitatur ; haec

evocat ex lacunulis expreffam pin

guedinem ad inungendam arteriam

afperam, & invifcanduin acre ; & ,

quamprimum fputum craffum pro

dit , tuffis continuo fedatur.

Cruda ) Tuffis ifta titilIatoria ,

plerumque fune(ta, abfque evidente

caufa orta , ultimo in phthifin de

finit rupto pulmone. Eam in prin

cipio opio ( 3 ) oportet coercere ,

quod nervorum motus fupprimit .

Sed idem noceret utique in tuffide

puratoria . Has diverfas tuffes in

praxi , probe oportet diftinguere.-

ut in vivo homine cui pars magna cra

nii ablata erat , duram matrem agitari

viderit SALZMANNUS.

(z) Differunt prim6-fìéiei mutatio

e , & adfe&u , quæ a tuffi abfunt ,

deinde in tuffi fpiritus immutatus pro

dit per glottidem non aritatam, in ri

fu vero' vox per ar&tatam glottidem

exprinitur , tandem alter 5a adtra&tione

aeris, quam in tuffi obfervo , in rifu

ve*o- aumquam reperi.

(3) In tuflì convulfiva.

637. Sternutati9 quoque jam expofita ( 498. ) glariß

fimg exTdi&tis intelligitur.

637. Stermutatio ) Hæc fit, quan

do aer. maxima copia infpiratus ,

quam diutiffime retinetur , ut hoç

mo fternutaturus aliquo tempore

quafi ambiguus haereat, an aêrem

freceptum exfpirare velit. Ita pul

mo ab aere retento, & coercito ,

ope claufae glottid s, dilatatur, con

tra thoracem premitur , fit motus

exfpiratorius convulfiyus ( i ); om

niuim mufculorum abdominalium. ,

intercoltalium, diaphragmatis elidi

tur aer cum magno fono, uno im

petu, per laryngem determinatione

àd fuperiora faóta, maxime per na

res: ita repurgatur totum oggang

olfa&tus, uti tuffis pulmones*veftigs

Sed organum^cum cerebro [abfque2. Ine

·

-

et

£zezater.

no8 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXVIII.

medio communicat, ergo apparet,

quomodo fternutatio dire&te I in ce

rebrum operetur , & quomodo ab

hac operatione cerebrum quafi fe

renius ' fiat (2). Hinc olim homi

nes acutiores ingenio praeditos vo

( 1 ). Primo mufculi extenfores. capi

tis & cervicis in infpiratione fumma

retrorfum & caput & cervicem ex

tendunt, in exfpiratione vero flexores

vicißim caput antrorfum ducunt: ab

folvitur autem unica infpiratione &

exfpiratione . Quam late pateat hæc

contra&io mufculorum , THRUSTO

NUS exemplo mufculorum glutaeorum

, confirmat, qui & ipfi in flernutatio

ne concutiuntur de refpir. p. 65.

(z) Conf. DVII. - Moribun

' di , & feminæ hyftericae a ptarmicis

; admotis ad fe redeunt THRUSTON.

<? p. 66. A fternutatione maximus fluxus

ÉÉHííííííís a;;;-rr-;;.

58TSCHURIG. parthem. p. 2 12. &c.

(3) Unica infpiratione ,& exfpira

cabant vere viros emun&ae maris ;

C/ariffim£ ) A Tuffi (3) vix dif

fert, nifi quod aer majöri convul

fione mufculorum exfpirationis, uni

co impetu, per nares elidatur.

tione , & via aeris per nares adfe&a-

ta , & ipfo robore diftat. Caufa fère

femper eft irritatio Tin naribus, catar…

rhus, vapor fpiritus vini ( BRESLAV.

1725. M.Jul. ) odores vàlentes, helle

bori particulæ &c. Sed & alias caufas.

paffim reperio: Sternutatio ex vitio ab

dominali , & forte feptis tranfverfiT,

cum refpirati9 per coftas . unice perfi

ceretur HO A D LY of the re/pirarion.

pag. 96. Sternutator voluntarius miro.

exemplo , qui centies ex ordine fterna

taverit : HILDANUS habet cent. I.

ob/erv. 24. De (lerfi fione hyfterica ali

bi dixi.

Emun&io eft fternutatio mitior &

voluntaria.

638. Qfcitatio fit expandendo omnes fere fimul mu

fculos voluntarios, extendendo maximopere pulmones ,

infpirando quam plurimum aeris lente & fenfim , eum

dein retentüm aliquamdiu & rarefactum lente rurfum.

& fenfim exfpirando , mufculifque ftatum naturalem

reftituendo. Hinc effe&tus ejus eft omnes humores cor

poris per omnia vafa movere , accelerare, æqualiter di

ftribuere; adeoque organa fenfuum , & mufculos cor

Poris, fuis muneribus quam optime adaptare.

638. 0/citatio ) In hac a&ione

aer , primio quantum fieri poteft ,

copiofiffimus infpiratur , lente &

$ontinuo ( 1 ), deinde pariter lente

& fortiter expellitur , atque adeo

Pe£tus profunâiffime aperitur (2) ,

deinde evacuatur. In prima aétio

n£ fanguinis motus pef pulmonem

„£or fini(trum celerior^ redditur,

�“pau!o po(t omnino majori copiâ

ad, encephalon prematur , adeoque

-------^-

-

fpirituum uberior fecretio fiat_, &

augeantur vires cerebri, & cerebel

li-(3), & major ad motus volun

tarios influxus. In altero- ftadio o>

mnes fere totius corporis mufculi*

fucceffive expanduntur ( 5 ): Ma

nifeftius hujüs rei fpe&aculum eft,

quando animalia ( 6 ) velociffima,

ex fomno excitata faltum parant :

ut , quando leo vel tigris a fomno

ad rapinam volant 5 tunc enim

-prius.

DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX. rog

prius omnes mufculgs expandunt ,

3: continuo incredibili velocitate inprædam fe coDjiciunt; Hac fecun

âa a&ione %. pandiculatione fpiri

tus æquabiliter per. omnes mufcu

ios difèribuuntur. Hinc, fi per quie

(1) Maxilla , quantum fieri poteft

deùuéta , confentientibus. ipfis Sterno

Hyoideorum, Coracohyoideorum , Ster

nóthyroideorum viribus ILL. VVAL

THÉR. de o/eir. p. 9. -

(z) In ofcitatione afpera arteria de

fcéndit cum pulmone VVALTHER.

1. c. p. 21. hinc venæ magnae fubcla

viæ, & recurrentes, cum eadem con

cutiuntur IDEM pag. zz. & in . pri

mis per pulmones iter fit expeditius

DCXIX hinc. totius fànguinis motus

incitatur, ut hæmorrhagiâs faciat, &

in partu fànguinis effluxum praecipitet

IDEM p. 39. augetur nervorum mo

tus IDEM p. 38. & perfpiratio SAN•

CTORIUS I. n. 74. IV. nu. 32. 33.

34. & evaporatio ex pulmone VVAL

THER. p. 27.

(3) Hinc ofcitationis ex falubri in

£in&tu ubique negeffitas urget , ubi fan

guis incipit flagr* fe de G O R TE R.

Ioc. cit. not. 21'"ad DXCIX. in fom

nolentia ante & poft fomnum , pofl

animi deliquium, in hyfterica debilita

te , in frigore febrili , in confumtis vi

ribus a motu corporis cum fame, CC

tem vel inanitatem vafa aliqua ob

flruCta fuerint, vel fubfederint, o

fcitatione & pandiculatione iterum

ad motus fuos redduntur idonea .

Hinc in primo ftadio paroxyfmi fe

bris intermittentis ofcitatio.

CCXXXIII. Addit ILL.VVALTHE

RUS,, alias caufas, quando peétus &c

pulmo fubfedit , a curfu , p. 24. 34. '

ventriculi plenitatem, & diaphragma

tis pondus . p. . 3z. glandulæ parotidis

preffionem in biventrem mufculum p.

r6. imo vero in recens nato liberi ae

ris captationem p. 35. & vapores tym

pani p. 18.

(4) Effe£iur, in textu ) Minores ef

fe&us recenfet ILL, VVALTHERUS

» mucum fpiffiorem tonfillarum ejicere

p. 19. tubam EUST. aperire p. 18.

(5) Pandiculatio fere femper cum

ofcitatione conjungitur , in fomnolen

tia, frigore febrili, malo hyfterico &c

fit, quantum video, maxime extenfori

bus omnium artuum in motum a&tis.

Videtur a&io flexorum, quae fere per

petua eft , & in ipfo fomno prævalet,

corpufque figurat, nervorum , & vafo

rum fanguineorum truncos ita urgere,

aat plicare, ut eos liberari necefle fit

contraria a&ione exten{orum, quæ in

æquabilem re&titudinem vafa re(tituat

motumque liquidorum expediat.

(6) IV. §. 576.

639. Porro quomodo fiant, corporis gre&io » firma

ti9» convcrfi9» flexi9» extenfi9, in capite » collo » dor

[9.3 Iumbis, offe facrg , Coccyge, offibus Ilium , ifchii »

Pubis; fcapulæ , humeri» brachii» Garpi» metacarpi» £pa

mus, digitöfTim3 femori$, TIBI g, tarfi, metatarf, pedis ,

gigitorum, varii motus; hincque Tpendens ftati9» g£e£

fus » {altati9, curfus,Tuéta, &c. per fua organa mota

explicare haud permiftiETörevitas. Videantur Hierony

mus Fabricius ab Aquapendente de motu locali anima

Íium ; & Johannes Alphonfus Borellus in opere labo

riofiffimo de motu animalium; res enim hæc nec com

Pendia enarrari , longe minus demonftrari, ut require- rca

1 io DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX.

retur, poteft. Sed pro cognitione articulorum , mufcu

lorum, infertionum, dire&tionumque mufcularium, adeo

fcitu neceffaria , folae fere Tabulæ Euftachiana: vera fup

peditant , naturam ipfam oculis explanant , cedro certe

dignæ.

639. Expeditis iis omnibus, qui

bus cum refpiratione aliquid com

mune eft, tranfeo ad motus locomo

tivos, qui funt wyna iu; £x zoaov ARI

STOTELIS, cum corpus de loco in

locum moveatur. Ad hos motus in

finita vis motuum peculiarium ne

ee{fario requiritur.

Ere&io ) Hæc a&tio confiderantis:

admirationem movet. Dum vegeti

fumus fanique , exiftimamus nihil

omnino nos agere , quando corpus

ere&tum fuftinemus , cum tamen

tunc, fi cum homine dormiente nos

comparaverimus, operemur validif

fime. Caput , maxillæ , palpebrae, la

bia, buccae , collum , thorax , pe

&tus, lumbi , humeri , brachia , car

pi , metacarpi , digiti , os facrum ,

tria offa innominata , os femoris ,

tibia, offa tarfi feptem , offa meta

tarfi quinque , afticuli digitorum ,

haec omniâ, quamdiu vivimus , in

ftatu violento funt. Quando poft fo

mnum captum furgimus , unum O

portet facere re&tum corpus ex ar

ticulis phalangum pedum cum ti

biâ ,' hujus cum fémore , femorfs

cum lumbis, -lumborum cum verte

bris . Hls .Qmnibus articulationibus.

CREATOR mufculcs proprios de

dit, quorum milleni una in* fomno

quiefçunt ,.agunt in ere&tione , &

vigilia. Sed quia quotidie eamdem

aάionem repétimus, fit ut ægre fen

tiamus nos agere. Quando vero ho

mo fomno fuperatus ad rem ali

quam animum intendere vult, tunc

utique percipiet, quam violento ni

xu opus fit, ut palpebras feparatas

teneat , neque caput nutet , neque

brachia labantur: imo vero ad fo

las palpebras aperiendas major vis

requiritur, quam in eo ftatu homo

praeftare poffit. Hæc autem ere&tio

corporis fieri videtur , quando per

corticem cerebri totum in totam

medullam cerebri fit æquabilior ad

fHuxus, & copiofior fpirituum ani

malium , inde vero æquabilis di(tri

butio in omnes nervos & mu(cu

los (1). Hic ftatus phyfice conßde

ratus valde magnus motus eft, li

cet nobis nullus videatur (2).

Firmatio ) Quandoque ita ere&to

corpore fedemus, ut , minimo mo

mento motus accedente, corpus ex

æquilibrio ejeétum huc vel illuc im

pellatur . Quando ςarpus cum me

tacarpo quiefcit , v£ minima acce

dente illico fleótetur . Poßum col

Ium ita ere&tum tenere, ut ad mi

nimum momentum virium fle&ta

tur. Sed alias artus noftri non ita

indifferenter fe habent ad flatus op

pofitos. Eft ubi corpus firmemus ,

ut v. g. oblu&tanti adverfario refi

ftanus; eft ubi digitum folum ita

valenter -extendimus, ut fe&ti ne.

queat ; eft.ubi lu&tator fcapulam ni

xu maximo firmat , ut brachium ad

Thanc'imimíóbilem pärtemi" circumdu

ci poffir:^ Ergo firmatio facit quie

tem. Hanc efficimus majori impe

tu fpirituum.ad mufculos applica

td äüt fleXörës aut eXEGnTöfes (4)T

Converfio ) Ita femur circa coxae

caput circumvertitur per mufculos

màrfupiales, aliofque mufculos huic

trochanteri infixos. Reliquae arti

culationes pedis parum circumver

tuntur, neque multum tarfus cum` t t

DE yOCE LOQUELA &c. DCXXXIX. , , ,

tibia . Humeri caput in notiffima

ÄÄthrofi a mufcülis circumftanti

bus rotatur. - - - -

Flexio ) Hæc fit imprimis , ubi

ginglymi funt: tunc gnicus, motus

ΖΒ Β3xionis & extenfionis, & unus

íêre mufculus extenfor folet, apponi, flexor unicus (5). Quando vero

mobilitas requiritur in omn£s Pa£

£§, tunc caput fphæricam & fimi

lis cavitas réquiritur , & mufculQ

Jrum majus fatellitium. Index digi

; tus\rotari poteft , habet ergo ere

&torem, extenforem , flexorem , ab:

du&orem, addu&torem , uorum fug

ceßiva aótione rotatur. Reliqui df

giti tantum fieétuntur & extenduntur •

Extemffo ) Flexio in contrarium ,

adverfa priori, ut fiexio & extenfio

reciprocâ fint, & motus, quem vul

go íiexionem dicimus, perinde p9f

fit refpe&u ad extenfores mufculos

Habito vocari extenfio & viciffim.

capite ) Collum & caput con

vertitur ope mufculorum fcalen9

rum unius lateris &c maftoidei (6).

porfo ) Thorax mobilis circum

verti poteft fuper primam verte

bram iumborum. Id faciunt mufcu

Ji obliqui abdominis (7), fuperio

res & inferiores, qui coftas ad fuas

partes trahunt, unde proveniunt ip

fi. Ob eam caufam ultima dorfi ver

tebra duas cavitates habet, cum re

£g; vertebrae unicam naétæ fint

7 *).

Sacro ] Hic motus obfcurus eft.

Coccyge ) Coccyx (8) in articu

latione cum ultima parte ofGs fa

cri poteft antrorfum &c retrorfum

moveri , & is motus in partu ma

nifeftus eft. Hinc mulieribus coc

cyx magis horizontalis, quam viris

datum eft, ut de fpina introrfum

fere tendat excavatus; fic tempore

geftationis molem totam uteri faci

lius fuftinet, firmæ bafeos fimilis.

In partu vero pelvis dilatatur, dum

a nixibus infantis , aut obftetricis

## ano inferto coçXTGERSTTTri

§£ti TT7TTTSTc6Ccyx TÌÉ

xilisTeTE, & ad interiora pariter ÊSnuS CurVatur .

m } Vir princeps inter ana

tomicos (9) fuper(lites obfervavit , -

totam compagem offium, quæ pe1

vem format, ofsa ilium, pubis &

ifchi , ope mufculorum re&orum

abdominis, & obliquorum imprimis

externorum violentiffime agehtium,

furfum trahi poffe , nihil mutati§

9ffibus , fed fublato offe pubis ex

loco fuo, antrorfum , furíum , &

extrorfum. Hæc a&io fit in partu.

Non videtur os pubis a compare

fuo in partu feparari, repugnant dif

fe&tiones corporum , & nexus ita.

validus eft, ut a lanionibus vix pof

{int in fyphyfi diffringi. Verum, id

omnino probabile e(t , compagem

ofseam pelyis in parte antériöri ,

qua os pubis eft, adtolli nixu mu.

fculorum obliquorum externorum,

& re&orum abdominis, dum fimuí

extrorfum trahitur , in ea dire&io

ne qua diftantia augetur ab ofse fa

cro, fixo ipfo, dum elevatur os pu

bis. Sic augetur pelvis capacitas ,

& via fetui exituro aperitur faci

lior.

Scapule ) Hae in corpore huma

no firmam bafin praeftant, quæ fu

ftineat mufculos motores brachii,

manufque & carpi , a quorum vi

hominis robur pendet: hi enim ad

unum omnes innituntur fcapulae ,

etfi & ipfa mobilis fit. Ergo duplex

eft fcapulae ftatus motufque. 1. Quan

do omnes fcapulae mufculi fimul

agunt, adeoque immobilis firmatur,

ut vix dimoveri poffit. 2. Quando ipfa

fcapula de loco movetur,

Humeri ) In homine, glire mon

tano, talpa , fimia , cercopitheco ,

articulatio humeri cum fcápula fit

per evap9pod ** , pene planam : nam

caput offis humeri fphæræ fegmen- tum

V. l. 4, c.

m 12 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX.

. ^-v • •

sum eft politiffimum , idemque fion

fh cavitáte, fed fere in plana apQ;

• phyfi máxima fcapülae nititgr, Vgº

£um ex ea pene plana fede fuper

cilium ( io)`undique enafcitur, ex

cavata nempe glenoides. äîáíô,

quae plano offi fupernata cavum ef

ficit , in quo offis humeri caput

movetur, aptum defcribendis innu

merabilibus conis, quando homobe

ne natus eft. Ideo & fimplicem ar

ticulationem natura fecit & nul

]um in medio capite vinculum ad

didit, quale ex medio femoris ca

pite in centrum acetabuli inferitur.

Oportebat enim multo numerofio

res ab offe humeri fuper fcapulam

ccnos defcribi, quam ab offe femo

ris fuper os coxendicis.

Brachii ) Hoc ulnae ope fe&titur

& extenditur : ratione * fádii vero

fupinatur, & pronatur. In pronatio

ne brachium torquetur , immobili

interim articulatione offis ulnae ,

tum ea, quae ad humerum eft, tum

altera ad carpum : radius autem fu

per excavatam apophyfin ulnae cir

cumvolvitur, & circuli arcum de

fcribit . In fupinatione eadem ra

tione radius fuper immobilem ul

nam obvolvitur, fed contrario iti

nere.

Carpi ) Si quis, ex rei dignitate,

carpi articulationes contemplaretur

toto certe indigeret 'anno. Officula

funt o&lo , non plura, fed omnia

diverfa figura , magnitudine , arti

culationibus, connexa hinc cum ra

dio & ulna, inde cum quatuor of

fibus metacarpi manus & pollice .

Cum his offibus & inter fe mutuo

conjunguntur, unum aliquando cuin

quatuor cffibus: firmanturautem (1 1)

ligamentis propriis numerofiffimis.

Verum praeterea omnia feorfim pe

rioftea habent, & xoy}po{1} five fub

cartilagineam cruftam, & ligamen

ta , & marfupia, liquore HAVER

SIANO plena , qui perpetuo preffus

ex cryptis fuis emungitur, & inteF

officulorum fuperficies mobiles fluit.

Inde pendet mirabilis illa a&io ha.

rum partium, qua fecundum omne

fere motus genus poffibile moven.

tur , rotationibus & converfionibus

infinite variis. Si vel unica burfi,.

la defecerit , ut pinguedo in ah.

quam partem ceffet effluere, conti.

nuo os carpi proximum deßitutum

lubricante humore connafcitur cum

yicino , fit anchylofis , frequens • ^2S

fed fere ignota, aut tumores a?/Xv-

- - -

22&is, qui nullamTafiOTem?G.cipiunt.

£; ) Hunc in planitiem

explicare licet, aut excavare ( 1 2 ),

ut poculum Diogenis efficiat, ulíi.

ma fapientis fupellex , qua abfque

vafe aquam licet haurire: aut vi

ciffim pene in oppofitum latus ma

num cavam • reddere. Hæ a&iones

ab offibus pendent , quæ inter (e

omni fere modo dimoveri poffunt.

Femoris ) In mirabili articulatio

ne femoris CREATOREM adora

mus . Is cum provideret ab hac

parte non craffiffima corpus opor

tere circumferri, eam inftruxit ma

ximis &c validiffimis mufculis: cer

vicem eduxit antrorfum, os ipfum

femoris introrfum, quod caput fuum

inter movendum ita fuflineat, ne

confricetur. Superius hoc os fußi

net totam corporis humani molem ;

ergo ibi ex offe caput exferitur, fir

mum , fed tale , quod in recens

nato epiphyfis eft. Deinde ex com

miffurä cervicis & capitis ligamen

tum enafcitur , quod toti margini

acetabuli in circulum adnafcitur ,

ut caput femoris in hac capfafì li

bere moveri poffit , neque tamen

ex articulatione elabi, fed poffet in

ea capfa liberius vagari. Ne vero

id fiat cum hominis incommodo..

ex medio centro capitis femoris li

gamentum educitur , quod propriæ

Σrenæ acetabuli inferitur , burfam

que

$

DE voCE LOQUELA &c. DCXXXIX. 113

άue fibi impofitam habet » quam

jÜYSCHIUS totam ex vafis fieri

áixit ( 13), præter cryptas . mucila

ginofas, quæ ab offe femoris emul

gentur, quoties movetur , & liqui

áum albumini ovorum fimile circa

caput offis femoris adfundunt , gn

de' toti cavae capfulae lubricatio fit.

Sed cervix femoris tenuiffimam ha

5et lamellam, vere offeam , vix un

uis craffitie , reliquum eft meta

íüìåíïí, cellulofa . Hoc ideo fa

&um eft , quia maximam partem

medullæ, femore contentae, hug de:

ferri oportet , in mediam articuli

cavitatem (14) ; id vero non po

tuiffet contingere, nifi ea parte os

cellulofum fa&um ( 1 5) medullam

fineret tranfudare. Inde fit, ut ma

cilenti homines , inter obambulan

dum , quando nimis longa itinera

tentant , doloris quemdam fenfum

hic percipiant. Hæc eadem eft fe-.

des morborum ifchiadicorum , quan

do vel pinguedo huc deferri defiit,

vel burfula illa inflammatur , aut

fuppuratur, eo morbo, de uoHIP

PÒCRATES (1 6) effatus eft,, fi me

dicamentis cedere nolit, igne ten

tandum e(se : fi neque igne fupere

tur , artum necefsario paralyticum

futurum . Hoc vero ligamentum ,

de quo fupra di&tum eft, fufpenfo

rium capitis femoris, tanti roboris

eft, ut non luxaretur in homine ex

pedibus fufpenfo , etiam fi capiti

1mille libras appenderis (17). Qga

re nullam umquam luxationem fe

moris a caufa éxterna fieri pofse ,

primus DUVERNEYUS (18) dein

de RUYSCHIUS ( 1 9) obfervavit,

cum in adeo numerofis , quae feca

bat, mancorum hominum cadave

ribus , numquam caput femoris ex

tra cavitatem ÄÈÉÊ, repe

riret , iis hominibus exceptis , qui

ifchiadico aliquo morbo laborafsent,

his enim liquidum ftagnans has par

tes acrimonia fua exedit. Sed cer

Tom, W,

vix , quæ adeo tenuis eft , facile

rumpitur , & fpecie luxationis im

onit , uti centies in cadaveribus

UVERNEYUS reperit.Hanc equi

dem mufculi craffiffimi defendunt,

neque tamen impedire pofsunt, né

aliquando fra&to ofse , pars inferior

cum cervice extra locum afticula

tionis defcendat , dum caput in lo

£o manet. Vifi funt mortales, qui

bus, poft hanc calamitatem, os' fe

moris novam viam fibi inter carnes

fedemque paravit, & fecundaria quas

dam articulatio fa&a eft . (2o), ut

per reliquam vitam non fuper ace

tabulum incederent , fed , quoties

inter ambulandum corpus fanum

promoverent, cogerentur totum cor

pus in alterum latus trajicere (21),

ut centrum gravitatis per medium

femoris ex fitu naturali verfi de

fcendat. Denique fuper femoris ar

ticulum homo fanus modo unico

pedi infiftere poteft , dum altero in

numerabiles conos defcribit , modo

os femoris rotare introrfum & ex

trorfum. A cervice demum os fe

moris deorfum tendit cum aliqua

curvitate (22).

Tarf ) Cujus feptem ofsa fere

omnia cum aftragalo conne&untur:

artificium vero fatis fimile eft , uti

in manu. -

Motur ) Qui eos explicandos fum

fit, debet cognitas habere, 1. om

nes articulationes in corpore hu

nmano, 2. omnes mufculos eorum

que hiftoriam, 3. mufculorum a&tio

nem , quæ cognofcitur ex mufculis

ipfis , cum iis articulationibus com

paratis , quibus movendis deftinan

tur.

Statio ) Ere&ti ftamus , quando

pes, tarfus, tibia, femur , tota fe

ries vertebrarum , caput denique

per fuos mufculos eodem tempòre

eriguntur (23). Hæc a&tio difficil

lima eft, cum conjun&tas innume

rabilium mufculorum vires pofcat,

- JP hinc

,, , DE vocE LOQUELA &c. DCXXXIX.

hinc in fcenicis ludis non aliud hy

pocritæ difficilius penfum eft, quam

fepræfentare homines in ftatuas tranf

{ormatos, v. g. in ARMIDAE in

cantamentis: hos enim oportet diu

immobiles ftare, abfque ulla muta

tione cujufquam particulae corporis:

tanta vero Vinde ' debilitas ipfis in

cumbit, ut vix fe retinere poffint ,

quin vacillent (24). Quod in cor

pore univerfo, id in brachio, alia

ve parte fingulari perinde verum

eft. Id , fi diutius volueris immo

bile fuftinere, ita dolebit, ut pene

cogaris dimittere.

Grcffu , ) Haec mirabilis a&tio fit

ftatione primum , deinde ejus pedis

flexione (25), fupra pedium , quod

promoveri debet, pedii fuper imam

partem offis tibiae, tibiae ad femur,

femoris ad acetabulum. Numquam

progredimur , nifi flexo femore .

Qui pedem promovere vult, is pri

mum pedem & crus fle&tit, ut bre

viora fiant , deinde projicit totum

femur antrorfum, tunc fuper pedem

firmum innixus, totum etiam cor

pus ad anteriora librat , pedem ve

ro anteriorem firmat , fic ut cen

trum gravitatis cadat in eum pe

dem anteriorem . Nihil ergo pro

movemus, dum utrique pedi infi

ftimus, neque in glacie cadimus ,

tunc demum periculum lapfus adi

turi , quando uni pedi infiftentes

corpus, antrorfum projicimus . Qui

in lapidem impingit, cadit pronus,

quia pes anterior non fatis cito fi

gitur, ut per eum centrum gravi

tatis totius corporis tranfire poffit (26).

Saltur ) ARISTOTELES quaeflio

nem proponit, quare in arena nul

]us faltus fiat, optime vero fuper

funem ? Ratio haec eft. In faltu cor

pus debet incurvari, femore, genu ,

tarfo, paulatim inflexis ; deinde fu

bito & fortiter erigi (27); tunc fi

fub pede elafticum pavimentum ,

fuerit , totum corpus extolletur .

Hinc nemo poteft exfilire extenfis

poplitibus, requiritur enim & fulci

mentum , & vis genua fle&ens, cum

fubita & agili ere&ione. Non hic

de {altatione fermo eft , qua ad cer

tos modos corpus agitatur, fed de

elevatione centri gravitatis totius

corporis.

Curfus ) Eft greffus yelocior .

Dantur curfores adeo eX£itati , ut

pedes cum minimo fpirituum dif

pendio elevare norint , eos totos

erigendo, nt plantas pedum often

dant (27*) hominibus , qui pone

eos ponuntur. Hinc non alia ratio

ne facilius caditur , ut in N I S I

exemplo apud VIRGILIUM (28).

Luάa ) Haec fit centro gravitatis

totius cqrporis ita difpofito , ut in

linea re&ta ponatur , du&ta per to

tum corpus in pedes ufque ( &c ta

men corpus quam obliquiffimum fit,

fi enim ere&tus fueris , parvo nifu

adverfarii poteris everti FELDM. )

Hæc ars fubtilis eft, & hoc prin

ceps præceptum habet, ut adverfa

rio nos ex loco depulfuro, oppona

mus totam corporis molem , cujus

centrum gravitatis per imam plan

tam pedis tranfeat.Tunc , fi incau

rior fuerit , profternemus adverfa

rium, non impellendo, fed refilien

do , ut pronus prolabatur ( 29 ) •

Huic præcepto alterum præceptum

opponitur, quo jubemur ita retine

ré adverfarium, ut nos dimittere o

mnino nequeat.

EUSTJ4CH. ) (3o) Hae tabulæ

fucceffive per eadem ftrata demon

ftrant motus organa , quæ natura

fecit. Videtur , cum eas opponere

vellet VESALIANIS, ita eas perfe

ciffe AUCTOR , ut ab omni men

da puras ederet , neque ullum re

fpofifioni locum relinqueret.Confer

ri etiam debet H I E R O N YM U S

FABRICIUS AB AQUAPENDEN

TE, Profeffor Patavinus, in 1. de

motu locomotivo animaliùm (31).

( i )

!

:

DE VOCE LOQUELA &c. Dcxxxix. 1 15

i.

à(

( 1 ) Influxus ita temperatus, ut ex

tenfores unius artus in flexoribus al

terius firmitudinem inveniant , & vi

ciffim . Non po(fum hic explicare ,

quæ hic pulcherrima dici poffent , re

quirunt totam myologiam &c offium.

-<\fîïòriám. Uno yerbos in corpore, hu*

mano punäTTTTh cā es¥\%-

53I7tsXoifibns ; adTeaTtanto robuftio

faTEFTÌnnumerabiles mufculos retror

fum'fle&untur, vel extenduntur ver

tebrae omnes, ad vertebras vero caput,

dum viciffim pelvis verfus truncum ele

vatur. -

(z) FABRIC. ab AQUAP. de gref

fu p. 15. Hinc ßantes âgeo fatigantur,

marh his omnes & extenfores & flexo

res in, utroque crure laborant, gradien

tibus in altero crure tantum flexores

FABRIC. p. 16.

(3) Manifefliffimum exemplum eft in

ftatione, in qua uni cruri fere pondus

corporis innititur , & ejus cruris o

mnes mufculi laborant, dum interim in

altero crure nulla vis fu(linetur , to

tumque molliter terram tingit , unice

ÉÉÉ tibiæ& pedis extenforibus agen

Ci buS. -

• (4) Hoc non urgendum eft , cum v.

gr. manifefto quatuor fint extenfores

genu , flexores totidem , quatuor ex

tenfores in cubito , flexores duo.

( 5 ) In univerfum flexio dicitur ,

quando ex a&ione o(fa commiffa angu

lum intercipiunt, extenfio, quando in

re&tam lineam exporriguntur.

(6) Omnino , VVINSLOVVO au

£tore , fed praeterea ab obliquis pofte

rioribus, & in univerfum mufculisunius

lateris fucceffive agentibus.

(7) Not. 18. & 1 9. ad LXXXVI.

( 7 *) VVINSLOVV. 1. rr. des os

num. 598. ,, proceffus articulares fupra

&c infra recipi , cum convexæ finit .

Deinde corpus a V E SA L 1 O di&um

eft utrinque convexum effe & fufcipi

IL. I. c. 16. Sed negat MOLINETTU§,

aitque fuperne planum effe p. 46. Hæc

obiter.

. (8) Ne divellantur , quae conjungi

decet, vide hæc ad DCLIX.

(9) Non potui invenire qui hoc do

ceat , nifi forte PRAECEPTOR de

elevatione pelvis a Re&o mu(culo , &c

rotatione thoracis per ob!iquos loqui

tur , quas COVVPERIUS habet , &

nunc fere omnes anatomici. Neque vi

#####-; mufculis j; §TOTA

Fu5is antrorfum a facro offe

qTEATE, curp. medius tumor abdominis

ad tam validam a&ionem non fatis fir

mum hypomJSfiiion præftet.

( io) ldem in acetabulo femoris ve

rum eft , utrinque enim femicartilagi

neum, ligamentum offeam cavitatem pro

fundiorem reddit.

( 1 1 ) Exiguum illud officulum, quod

multangulurn minus vocatur , omnino

fex habet cartilagineas fàcieculas. Quare adeo compofita fabrica ? an mòtus

aliquis inter duosordines, di&usSCHE

LHAMMERO,& pridem VESALIO ?

tarfi , breviffima ligamentà ;

( 12 ) Addu&tis' offibus , metacarpi :

quidem digiti minimi a proprio mü

fculo metacarpeo, indé vero bafi indi

cis & pollice, per fuos addu&ores.

(13) Defcripfit periofteum acetabuli

ejufque vafa pinxit, Adv. II. n. 1. T.

III. f. 1. 3. quæ icon etiam apud AD

MIRALIUM ex(lat cum vivis colori

bus . Glandula fatis certo adeft di&ta

HAVERSIO & MORGAGNO Adv.

ll. n. 23. & MUSTINGERO in per-,

utili diff. de articulis artuum præfide ,

SALZMANNO defenfa.

( 1 4) Ita HAVERSIUS & MON

ROUS. Cl. PITSCHEL. in diff. ae

axung. negat huc venire oleum medul

lare p. z6. Sed ipfae cartilagines flave

fcunt, ab exhalante oleo , & du&ibus

perforantur, É quos liquores colorati

fubeunt , a {olertiffimo STAEHELI

NO demonftratis.

• ( 1 5) Tenuitatem hanc BOERHAA

VIUS habet ex RUYSCHIO The/. V.

'T. II. f. 1. 2. 3. Nempe lamellae offium

longiorum ubique paulatim imminuun

bduci ,

Ę figuræ offium , exemplum .

»

tur , ut extimæ longitudinem offis ,

aequent , interiores & Thinc deficiant

& inde. Oportebat offa extrema craf

fefcere , ut augerentur, punéta conta

&uum, inter offa articulatione conjun

&ta, ut mufculi removerentur a centrò

motus: fed nihil neceffe erat , ibi fo!i-

da feri , cum fra&ioni validius refi

ftant , tum quod craffiora fint , tum

P 2 quo

' • • • •»

i i6 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX. -

α-ύ- .-4 vae?

ę.

uod propiora hypomochliis. Ergo le

$É? funt , § tenui cellulofa fa

brica, eademque apta fecretioni cruen

tae, & tenuioris medullæ &c. Sed hoc

toto capite non licet argumenta perfe

qui , né fermo immaniter crefcat 3 .

(16) Aphor. VI. num. 6o.,, Quibus

a diuturno morbo coxa excidit, hi§ crus

tabefcit , & neceffe eft claudos fieri ,

nifi urantur . In Ifchiade fanatus uren

do HARDOVINUS e P E R E F I X,

Præceptor L U D. XIV. Confer quæ

Eques TEMPLE de moxa teftatur, po

dagræ , certe ad aliquod tempus, præ

fidio &c.

( 17) Experimentum habet FERNE

LIUS, comitis Sebaftiani qui Lugduni

otuerit. Verum minima pars hujus ro

boris ad Ifgamentum feres pertinet .

uIFUT cuti debetur, multum a5Tu

lerunt articuli genu, calcis, offis navi

cularis, digitorüm pedis &c. qui fingu

li aliquam partem violentiae pafîi funt ,

plurimum validiffimis mufculis, non pa

rum ligamento capfulari , minima pars

ligamento interno compreffo. HALE

SlUS vires perioftei offis femoris in vi

tulo reperit librarum 43 1. ( Hemaffar.

p. 17 1. ) ligamentorum vero articula

2% a quatuor incitatis equis difcerpi

l>

a. „4 vae *. 4.

tionis pondo 83o. p. 172.

<1 (18) Eonge antiquior eft obfervatio :

CTESIAS enim, referente GALENO,

HIPPOCRATEM coætaneum incre

pavit , quod luxationes externas femo

vis & defcriberet , & vellet reponere.

Deinde GALENUS in comm. ad HIP

POCRAT. / *pè ap£pov fcribit, fe fa

naffe luxationes femoris a caufâ inter

' na , idem non fuccedere, fi ligamentum

ruptum fuerit. C. HOFMANNUS, ut

gbvios nominem, diferte docuit, rafif

fime luxari caput femoris, frangi faci

lius, additque, qui refert , VÊSLIN

GIUS , luxari tamen poffe , fi a longo

adfluxu humorum ligámenta emollita

fuerint Epiß. po/fh. n. 24. Perinde ne

gat luxari a cau(a interna VON HOR

NE de dué#. Sal. I. coroll. 3. & j

finiti alii ante ERNEY Éuri 9 SCH. e/. I I. num.

103. ubi fimilem obfervationem adle

gat Chirurgi BORST : eademque eft

R. AVII experientia in ora v, habita cum

Reéforatu [e abd. tum paffim cervicem

femoris fra&tam habent SALZMAN

NUS in ACT. PETROP. Vol. III.

CHESELDEN. in amatome &c. Hu

jus cervicis . fragilitas fit a fitu pene

tranfverfo , & angulo quem cum `offe .

interçipit, qu9 ab omnibus aliis offi

bus differt , adeoquè cervix , hinc in

nitente corpóris pondere, inde refifterp.

te femoris columina, facile frangitur.

Neceffaria vero fuit hæc tranfverfa fi

gura ad .femoris rationem, ad augen

qam mufculorum glutæorum &c.Tdi

ftantiam a centro motus. &c.

(2o) Hujufmodi novam articulatio

nem dudum vidit HILDANUS ,, in

oflibus cubiti fra&is, quæ in medio flexi

lia, manferant, Cen. III. Obf. 9 1. de

inde in cubito etiam BLAIRIÜS Mi

fcell. p. 49. & in NOV. REIP. LIT.

in humero vero REISSEISEN diß. de

arrub. analogis pag. 1 1. 12. in femors

.

RUYSCHIUS, ubi cervix fuper ca

put. mobilis remanfit , propriis fubna

tis ligamentis Thef. IX. p. 57. T. f.

f. 1. & SALZMANNUS in A#. petr.

ubi nova in offe Ilium articulatio ena

ta eft , & in COMM. NOR. 1741. n.

1. aliafque fimiles hiftorias lego . Et

addit CHESELDEN1US, hoc perpe

tuo fieri , quando poft lapfum aliqua

motus pars confervatur integra, nulla

futura, fi cervix , rupta capfula arti

culari , inter mufculos vagaretur.

( z 1 ) Illuftre exemplum eft J O H.

RHODII apud VESLINGIUM I. c,

His nempe hominibus non vera firmi

tas in ftando redditur, vacillante cer

vice , ergo fano cruri perpetuo infiftunt,

& fcipione fere coguntur cavere, cor

pufque fulcire, ne , dum in gradiendo

fanum crus transfertur , in ægri par

tes corpus collabatur. Cum autem den

tur utique, neque raro, claudi , crure

altero breviori , expedite & conftanter

ambulantes, id fieri necefíe eft fubna

tis novis ligamentis , qualia R UY

SCHIUS vidit. -

(22) Ut antrorfum emineat , inte

rior vero condylus inferior longius de

fcendat FABRIC. VVINSLOVV. rr,

des os fecs n. 848 -

(23) Corpus fuftinetur, quando li-:

nea ex ccntro gravitatis du&a ( qu£¢

`§

1)E VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX. 1 1 7

eft inter os pubis & nates BORELL:

Je motu anim. I. Prop. CXXXIII. )

cadit in quadrangulare fpatium a dua

bus plantis pedis interceptum CXXX

vii.' aut cérte in plantam pedis $i fi

unico pedi innixi füerimus. Ere&tum

vero efîe dicimus, quando caput , dor

fum, pes univerfus in eadem linea re

&a ponuntur. Hoc efficiunt plurimæ

vire§, a nemine fatis definitæ , quas

neque ars æmulari poft in fceletis hu

manis, neque bruta animalia poffunt ,

quæ enim nonnunquam bipeda ince

dunt, ad breve tempus, & ægre hunc

fìtum retinent : homini enim pelvis ,

& pes, quam brutis latiora funt , &

diftântiâ acetabulorum femoris ma*or

&c. Ergo homine ftante pes unus ,

aut ambo ad terram firmantur , a du

ritate terræ, & aliquantum a flexori

bus digitorum incurvatione contra ter

ram. Ad hunc pedem immobilem tibia

firmatur per extenfores digitorum &c

tarfi , antrorfum trahentibus ; ad ti

biam vero femur retinetur per flexo

res vulgo di&os tibiae , retrorfum du

centibus; ad femur firmatur pelvis perIliaco-Pfoam &c. antrorfum inclinan

res, pelvis autem fuftinet truncum ere

&tum. Sed eodem tempore , vice ver

'fa, pes.adLyibiam firmatur ope gaftrocnemiorum, retrorfum elevantium , ti

bia ad femur, ope reélorum extenforum

antrorfum furfumque , & femur ad pel

vim a glutaeis retrorfum elevantibus.

Hos qmnes & eorum focios mufculos,

ex ipfa duritate, tunc fàcile cognofci

mus laborare. Et hac ratione, alternis

quafi funibus, retinetur pes univerfus

uterque, ( vel unicus ) ne vel antror

fum, vel retrorfum cedere pofîit fiat

que in immobilem columnam. Si uni

cum horum mufculorum refecueris, ut

tenáinem Achillis, tendinem pateílae,

nulla omnino ftatio fupererit. Ëxtenfo.

res in ftatione agere magis GALENUS

4e util. part. L.XV. c. 8.

(24) Hinc, quibus diutius ftandum

eft , ii folent alternatim uni pedi fòli

infiftere, deinde alteri : ita effiçitur, né

perpetuo iidem mufculi laborent BO

RELLUS Prop. CXLIII.

( 25) Ponatur homo, qui ere&us ftat

ex z , tunc quando gradiendum eft , pes

unus immotus relinquitur , & valide a

mufculis fuftinetur ( z), ut corpus fu

ftineat unicus, FABRICIUS de greffu

p. 76. pes alter elevatur, femore infi

gniter flexo , ut pes brevior fiat FA

BRIC. p. 86. tibia vero modice, pede

elevato. Quando nunc genu fuper id pun

&tum perpéndiculare eft , in quo pedem

mobilem figere lubet, dimittimus eun

dem pedem in terram , ibique firmatur ,

pede toto extenfo , femore antrorfum

inclinato EUST. T. XX X. X XX I.

Tunc altero pede , qui immotus fuerat ,

gradiendum eft . Ergo, dum eum pe

dem femore antrorfum moto projicimus

ante alterum pedem, & ipfum flexum,

calceque a tendine achillis valide ele

vata , ut primo folis apicibus terram

tangat , deinde ne ipfis quidem apicibus

EUSTACH. T. X X X. fimul corpus

totum pariter ad anteriora fle&timus,

tum per relaxationem determinatam mu

fculorum extenforum fpinæ , cervicis

& capitis , tum per mufculos Iliaco

Pfoas, re&lofque & obliquos abdominis *

TAUVRY amar. raif. p. 415. BOREL

L.&c. ( Hic motus indecorus habetur ,

fed naturalis eft, etfi nos Europæi in

moderatu gradu ab eo abftineamus. )

Sed tunc, promota linea gravitatis ex

tra plantam pedis immoti , iterum la

bendum effet, nifi pedem prius fixum ,

nunc mobilem , relaxatis extenforibus

& agentibus flexoribus in terram dimit

teremus, eam quafi comprehenderemus

FABRIC. p. 91. pedem figuraremus in

formam flationis , eique nunc firmato

centrum gravitatis corporis immittere

mus BORELL. Prop. CLVIII. .

(26) Quia totum corpus, & pes al

ter in anteriora projeéta, fuperant pon

dus unici pedis immoti, adéoque linea

gravitatis cadit extra plantam pedis , qui

folus fixus eft. Sed tunc neceffario ca

dendum eft. BORELL. Prop. CXL.

(27) BoRELL. Prop. 17o. 173. de

terminata prius relaxatione extenforum,

a&ione flexorum dimittitur caput in an

teriora, clunes in pofleriora, femur in

anteriora , tibia in pofteriora , pedes

iterum anterius pofiti contra terram fie

&tuntur FABRIC. de greffu p. 85. Haec

præparatio eft, faltus ipfe fit fubita ex

tenfione corporis, femdris, tibiae , pe

iS »

1 18 DE VOCE LOQUELA &c. DCXXXIX.

dis, per fuas vires extendentes , . dum

fimul pedes, qui flexi erant, valido ni

xu a terra quam percufferant , refiliunt.

Vis tanta eft, ut BORELLUS,ex con

fideratis mufculorum ad centrum mo

tus obliquitatibus, ae(timet 2 ies majo

rem conatum, quam corporis elevandi

pondus eft Pr. CLXXV. Non mirum

ergo, nihil magis fatigare . Confer de

£; MAYOVVIUM op. omn. p. 378.

eqq.

(27*) ,, Animalia quae toti pedi in

nituntur, tarda funt , ut homo, urfus,

fimia : quae digitis totis, velociora , ut

aves : velociffima , quae folis apicibus

digitorum, ut canes & equi FABRIC.

I. c. p. 32.

(23) AENEID. V. 33o. &c.

(29) Videtur PRAECEPTOR re

fpexiffe ad cafum ENTELLI Virgi

liani, l. c. 446. feq. nam nimis compo

tæ funt luétatorum artes , quam ut

reducantur ad unicum artificium. Sub

plantatio huc pertinet, qua pedem ad

verfarii de flatione depellimus, & to

tius corporis hoftilis elevatio, & quot

non alia.

(3o) EUSTACHII tabulæ ante AL

BINIANAS reliquas omnes fuperabar.t

ftratorum ordine , perfpicuitate infer

tionum, & direétionum fibrarum. Ne

que enim ad corpus ipfum funt deIi

neatæ , id effet fuper vires humanas,

fed in fceleton depi&um translatæ mu

fculorum coram difpofitorum circum

fcriptiones.

(3 1 ) Senile opus, multum, ut folent

FABRICIANA , eruditionis Ariftote

licæ & Galenicae habet, anatomes non

fatis. Greffum vero defcribit per fin

gula inftrumenta, fed , ut- tunc foleba

tur , minus minute J. A. BOR EL

LUS autem in L. I. ftationem, greffum,

faltum hominis& animalium defcripfit ,

minus anatomice, & nimis fimpliciter.

Ex eo VERDUC. in offeol. fub finem.

GALENUS vero ftationem & grefíum

utcunque defcripferat de util, part. L.

XV. c. 8.

64o. Quum itaque hucufque ( 39. ad 64o. ) per cau

fas , & organa , explicatæ fint a&tiones vitales , natura

les » animales , quæ mari , & fœminae , adultis, commu- •_-

nes; reftat porro expendere eas, quæ fexui pFOpriae I,-•

generationi prolis inferviunt : funt eæ autem 'in diffe

rentia fexus abfolute diverfiffimæ; tum & in eodem fe

xu ratione ætatis , quam maxime differentes.

64o. Commanes ) Mas & femina

nihil diverfi habent in capite toto,

in cerebro , oculo , nafo^, reliquis

fenfibus, in mufculis offibufve öra

chii , pedis , thoracis . Sed in iis

partibus , quibus generatio prolis

perficitur, omnino nihil habent fui

fimile, praeter primam vaforum fper

maticorum originem, quæ ne ipfa

quidem diu fimilia mânent. Porro

acromiorum diflantia in viris ma

gna, in feminis minor eft, & vi

ciffim major diftantia acetabulorum

femoris. Hæc non fiunt cum tem

pore , fed in ipfa formatione ad

funt . Ergo expofitis iis partibus ,

quae utrique fexui communes funt,

explicandae fuperfunt eæ partes cor

poris, quae fingulus fexus fibi pro

prias habet. .^

Addit FELDM.,, Fetum feminam

quinto menfe apparere mafculum ,

cum ea aetate clitoris & nymphae

valde magnæ fint & pendalae, no

no vero menfe eaedem introrfum fe

recipiunt, ut appareat , ex eo di•

&um effe , feminam effe marem in

troverfum , marem vero feminam

CX

DE voCE LOQUELA &c. DCXL. DCXLI. 1 1 o

extroverfam . Inde etiam fit , ut adgnofcitur partibus digito dilata

£eminæ abortientes putent marem tis • * -

fe peperifTe, qui vere femina eft, &

D E S EMINE MASCULINO.

64I. 4 Rteriæ feminales ex Aortæ parte anteriori

-- - fub b renalibus arteriis ortae , conftantiffim

lege naturae ; quamvis » forte minus recté, finiftraTex

afferia Emulgénte nata quandoque dicatur c , non ma

ggæ, atque pr9pter $£# füum ex Aorta decuTTtff,

ZTpauci humoris capaces, oblique defcendunt. e , dein.f

enis fpermaticis fui lateris , quarum dextra ex Cava

#.j; finiftra ex renali vena oritur g , ut tamen

fæpe in origine hac ludens natura varia fit, ad angu

Ium acutum b junguntur » communi his vaginula mem

branacea includuntur , arctè quafi confunduntur, fic fi

mul tuto , fub interiori lamella pgritona&i tectae » decur

runt fupra mufculos Pfoas i , & ureteres, donec per

venerint ad locum fui exitus in k inguine , ubi l fibræ

carnofae mufculi ##; fi quandoque eoufque de

fcendunt, quod haud ita Tcrebro, illis , incumbunt m &

m obliqui inferioris, paululum recedentes a fe mutuo,

vafa hæc vagina fua inclufa tranfmittunt, ita ut locus

fub quo tranfit in mufculo tranfverfo altiffimus , alter

tranfmittens in oblique adfcendente inferior fit , . tum

que adhuc tranfeunt per o annulum ovalem in tendi

nea hic parte mufculi oblique defcendentis , tribus li

neis inferiorem priori , denique defcendit vagina hæc

cum fuis vafis contentis , fupra p os pubis, atque in q

£grotum delata facit per vafa delatg , membranafque

fuas » r teftem ipfum , ibi circúIngrefcit ipfi crgpmafter

mufculus , qui ortus carneus a magna parte inferiore,

anteriore fpinae offis Ilium , obliquo defcenfu adnafcens

3 prEESTîbîis ad marginem anteriorem , defcendentem ,

offis Ilium , verfus os pubis, unde antrorfum , deorfum,

9blique, fe expandit , lateralia , & anteriora, tunicae va

ginas>------

, ,^ DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.

ginalis ample&itur, dum a parte anteriore offium pu

Éis, poft Waginalem tunicam fibræ carneae ortæ » re&ta

dimiffae f déorfum , fe applicant parti pofticæ tunicae

vaginalis, & ita fimul formant mufculum cavum , un

dique accurate claufum , qui tunicam vaginalem , teftem

qué elevat , fuftinet , comprimit , exprimit t: toto au

fem hoc itinere hinc inde arteriolas laterales gxjguas

7{èmittit u. *Tum & tria loca in mufculis tranfmittentia

vaginam, exigüam , terruem, membranulam illi conce

atüít;Tibi vero appropinquat teftibus venarum feries , x

pyramidalg. corpus hæ conftitutmr. -•

a Vefal. 7. F. xx. b. i. F. xxI. a. Euffacb. T. I. R*--*•

8. I8. I 9. F. 2. 3. T. 2. F. I. 2. 3. T:-3** F. I. 2. 3.

T. 12. F. 1. 3. 4. Z. 9. IQ. I 2. T. 25. 38. T. 26. 33. ;

b /efal. V. F, xx, 4. b. F. xx I. m. m. c Id. in textu pag.

523. d Euftacb. T. I2, F. I. 3. T. 25. e Id. T. I 2. F.

I. 3. T. 25. f Vefal. v. F. xx. f. e. F. xxI. vyx. Euffa

cb. T. I 2. F. I. 3. T. 25. g Euffacb. T. I. F. I. 2. 3

T. 2. F. I. 2. 3. T. 3. F. I.2.3. T. 12. F. I. 3. 4. 7.

9. Io. I 2. T. 25. h Id. T. 12. F. f. I 4. & I 2. F. 3.

Io. & I 2. T. 25. 4o. i Euffacb. T. 25. 48. 38. k Vefal.

I I. F. vI. d. Euffacb. T. 2 I. T. 28. T. 32. T. 33. T. I 2.

F. I. 33. F. 3. 3o. 1 /efal. Ib. & T. v. 3. Spigel. Iv. T.

x. K. K. m Morgagn. J4dv. 2. 24. Euftacb. T. 33. 41.

n /efal. Ib. T. Iv. r. 5 pigel. Iv. T. Ix. LL. Euffacb. T. 32.

44. ad dextram. o //e/al. Ib. T. I I I. 1. T. I. K. Spige/.

IV. T. vI I I. 5/ Ix. D. p £pigel. IV. T. IX. xx. q Id.

Jb. bb. Euffacb. T. 2 I. r Id. Ib. IY. f Euftacb. T. 44. 42.

36-38. t Ib. T.Ê 34. 33. 39. a dextra & T. 32. 28:

J_/id. omnino Euftag7T. I 2. F. I 3. x Spigel. IV. T.

XI. abTZX ad 1. T.Txii. ab T ad Z.

641.C Omftantiffima ) ( 1 ) Et in tum cadaveribus varietátes öfjffes

femina pariter, & in vi- renaliuffi vaforum tabulis exprime

ro , conftanter ex eodem loco oriun- ret, nullam figuram habet, in qua

tur. EUSTACHIUS, cum ex cen- feminales arteriæ fupra emulgentes- Or13 In

DE SEMINE MASCULINO. DCXLI. ' , , ,

oriantur. Hinc videtur magni mo

menti rationem fubeffe quare in

omnibus animalibus cognitis, fem

$per ex eodem loco arteriae aortae

a^defcendentis, infra arterias renales,

l^

*

.

arteriae fpermaticae prodeant . Haec

, ratio ignoratur, fed eam forte . de

teget pofteritas . Ex obfervatione

vero perpetua fa&um eft. ,. ut in

TgT£ illä*ajtiquiffima, hébraica

gí; adhibeatur, prodiiffe èxTTIT

is avorum, eodem fenfu , quo nos

dicimus ex iis prognatos fuiffe (2).

Minur re&e ) GALENI ( 3 ) haec *

fententia fuit, deinde eamdem rem

LEAL LEALIS in accurato de orga

amis genitalibur tra&tatu (4) confir

matam dedit, & hac auétoritate in

a r^duôtus, etiam EGO credidi, obfer

*Tv^tiöíént veram ef{e. Sed occafio

-• v ~

. **,

nes aliquotiesTa&üsTvfJTTquid if..-, -_"_. -

- _-

}j; viris inípofuerit, & oculatiffimo

É anatomico ' potis éftTmpone

re. Rogavi omnes anatomicos, mi

i notos, num umquam aut in vi

'ro , aut in femina vidißent arte

1iam fpermaticam finiftram prodire

ex renali ejus lateris arteria : cum

certum fit venam fpermaticam ejus

Jateris in venam renalem finiftram

{anguinem fuum perpetuo exonera

re , numguam vero in cavam. In

veni, itaTe habere. Arteriä femina

lis ad unciae ab origine fua diftan

tiam addit fe comitem venæ femf

nali fui lateris , & cum ea com

muni vagina includitur, & in ea

4etm vagina finiftra arteria femina

lis cum vena feminali finiftra ita

includitur , ut jurares , arteriam

feminalem finifträm ex fenali fini

ftra oriri. Quando vero involucrum

incifum eft, & pinguedo leniter fe

parata, & ulterius : *teria venaque

Meminafis quæritur, tunc invenitur,

afteriam non definere in pinguedi

ne renali , fed obvolutam adipe ,

pergere tranfverfim mutata dire£tio

£e, & anteriori faciei aortæ inferi:

~T-7rom, p.

:

minor enim eft aortæ a finiftro ,

quam a dextrQ repe diftantia, quiá

tota aorta paulo finifterior per ver

tebras defcendit, a qua facie ante

riori •EUSTACHIUS in omnibusfi

guris hanc arteriam deducit: tunc

que demum , cum fcalpello mem

branulam vafa obnubentem incidif

fem , vidi falfam effe boni LEA

L IS fententiam . Verum dixerat

HIPPOCRATES,τό 3*3- v 'ari, appsvo

χε τον ε'v av9po7 •, finiftrum verò 0r

»vyoy* (5): hinc, ligato finiftro te

fte, animal meros mares generatu

rum effe ( 5 * ). Verun re

dibile eft, HIPP ATEM hoc lo

c9 ex propriis loqui experimentis .

lam ab animalibus, exftirpato te

fteTaTfero,Tvifum eft utrumque ta

îmen fexuTfTgeneratum fuiße, nem

pe in iis animalium generibus, quæ

coerceri poffunt, ne adulterentür .

HIPPOCRATIS fententiam conatus

eft explicare LEAL,, quod finiftra

arteria feminalis, ex rénali finiftra

orta, fanguinem urina imbutum ve

heret & aquofum, fanguis vero dex

trae feminalis arteriae ex aorta pro

veniret (5 **) , & magis defæca

tum fanguinem veheret."Verum to

ta hypothefis inanis eft .

TNon magnae ) Imo fupra fidem

exiguæ (6), etiam in viris robu

ftiffimis , & equis ipfis, quibus ta

men magna dependet moles te

ftium : adeoque multo minus fan

guinis ad teftem venit , quam cre

di poffet. Conus enim eft , cujus

íáã. vix ftylum fcriptorium reci

t.

Ob/iquum ) Ex aorta ad acutiffi

mum ângulum oriuntur (7). Hæc

arteria magna per medios fere lum

bos defcendit, & ex utroque late

re ad perpendiculum edit emulgen

tes arterias, & lumbales : femina

les autem defcendunt eadem fere ,

qua Aorta , via : & , fi duceres ab

úmbilico ad offium pubis commifQ. fu

-

7Y.

l€)

I 22 DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.

•

}C*

(

` \

furam re&tam lineam, tunc . crena ,

per quam vafa, fpermatica, fuper os

pubi§ defcendunt, yix duabus inte

gris unciis ab ea linea defie&teret .

Verum EUCLIDES pulcherrimam

propofitionem habet L. I. VI. XI.

$i fiempe duas lineas fibi paralle

1as duxeris , omne parallelogram

mum, quod inter eas lineas duxe

ris, perfeéte æquale fore, five qua

dratüm fuerit, five latera habuerit

oblique fere in infinitum , produçìa.

Et éadem ratione, omnia •paralle

lepipeda , quæ inter duo plana pa

ralléla continentur, inter fe aequa

lia funt. Idem nunc de arteriis fe

minalibus verum eft , non plus nem

pe continent fanguinis, quam fi lon

gitudo illis foret , quae eft. earum.

äuarum unciarum, åltitudffiis nem

pe parallelogrammi , de quo dixi

8 ).

( È publicis EGOhaec olim ad cal

culum revocavi , & demonitravi

præterea, quo majori fiexione ca

nalis a trunco aliquo procedit, eo

anguftius , effe orificium canalis .

Sed de hoc, adeo pauco fanguine,

pars major deponitur ad latus (9),

& , ubi ad teftem pervenit, fecedit

arteria feminalis in tres ramos ,

quorum unicus ad teftem abit , ut

manifeftum fit , femen ex tantillo

fanguinis generari.

Siniffra (1o) ex rema/i ) Si enim

ex cava orta fuifiet , debuiffet , fu

per aortam progredi, atque potuif

fet a pulfu maximæ inter arterias

deftrui. -

Communi ) (1 1) Quod in corpo

re humano vix alibi reperitur, nem

pe arteriam , & venam , quæ ejus

fanguinem reducit , eadem vagina

contineri. Facit, ne hæc vafa libe

re flu&tuent , fed dorfo & lumbis

adnexa firmentur : deinde addit ne

ceffariam lubricationem. Neque ta

men nimia hic pinguedo adeft, quae

fuffocaret vata , & impediret , ne

*.

-

v

feminis tranfmitteretur materia ;

Novimus hominem a culta venere

emaciari , caftrata vero animalia

pinguefcere.

confunduntur ) Nempe hæc ar- <\

teria cum ea vena, quam in com

muni vagina-fociam habet , veris

confunditur anaflomofibus. Viderat

GALENUS (12), recentiores_ ver

oft circulatiónem TajgtfmETSTtNy*

£#-#$. (I3)T. Sed LEAL

LEALIS (14) priorum fententiam

renovavit, cum vidiffet in ariete ,

animale falaci , maximis teßibus

prædito, vivente, ad oculum, fan

guinem ex arteriis fpermaticis per

laterales propagines in comites: ve

nas verum rubrum fanguinem in

medio itinere tranfmittere. Hanc ob-^

fervationem RAVIO olim TTfVT,

graVIIut Texp€TT€TTTT. Derifit il]e

LEALEM, maturata tanfeTTenteri

tTa, poffTpTOpTTaTexperimenta, fa{.

fus eft eadem fibi vifa efse. Cum

tabulas EUSTACHII Romae edi di

dicifsem , avide exfpe&tavi opus pul

cherrimum : cum autem perluftra

rem acceptas, vidi eodem modo ,

& in omnibus figuris, eamdem ana

ftomofin arteriarum cum , venis a

magno illo viro exprefsam fuifse ,

( 1732. Nuper etiam fchema eam

dem fententiam exprimehsTeJiit

gcretarTUSTOSTEtatis Anglicæ(MOR

- aECFTOpTT€TTs eft foli

(i 5) concefsaTminali arteriæ, qua

differt ab omnibus in corpore hu

mano arteriis ; atque hac ratione

minuitur quantitas fanguinis , ex

quo femen paratur. Cum enim ve

na arteria maxima ratione major

fit, intelligitur , fere omnem fan

guinem, quem adtulit arteria, per

yenam corporí, reddi , ut „in t&

flem quam ` minima fanguinis por

tfS-7EiTaE:TSEUTERTiTETFTTATn

tUTgEaTr-hæ- venæ in fano homine.

Ita cavetur, ne crudum quid in fe

men tranfeat . ( 1732. Alii nunc

-

In J

- -

DE SEMINE MASCULINO. DCXLI. 123

Hanc anaftomofin negant. EGO ve

ÍÓTTiT mTedio relinqUO, pöTtquam in

genia acutiora excitavi, ut in eam

rem inquirant.

?/oam ) (16) Mufculum gene

ratorium , quo in a&tu generationis

moto, funiculus feminalis impofitus

ftimulatur, ut femen celerius fecer

• nat. Hinc in animalibus falaciori

bus frequentius agitatur , & viciffim

quo minus crebre agit , eo mifius

étiam generatur feminis. Iliagüs &c

vicinus eft , & fere paria munera

habet.

Teritonaei ) Primus DUVERNE

YUS re&te obfervatum reliquit, vafa

feminalia ab aorta oriri , hanc vero

arteriam fub lamella interiori Peri

tonaei poni!, fub abdomine, neque

in cavo abdominis, fed peritonaeumI. tandique æquabiliter expanfum cavi

-^ _ tatem fortiare , qua äbdominis vi

£* fcera contineatitür. ,. aortam vero

afßTaTi extraT&TjfräTHOê ct

, vtim THærere .] VerùmTjta intelligi

•SJ tur, etiam genitalia vafa fubCmem

• brana peritónæi currere , quæ ex

t aorta prodeant . Ergo veniunt ad

eum locum, ubi ipfis per mufculos

abdominis tranfeufidum eft, qui in

ea fede annulos relinquunt . Hos

annulos fuperexpanfum peritonæum

obducit , neque exit cum vafis, fed

ea, Protegit unice ( 17 ). Ergo ibi

debiliffimum eft : übique enim in

roto reliquo abdomine mufculis in

¢umbit, hic vero nihil, præter va

fa feminalia , habet fuppofita . Ea

Vafa ab eo loco defcendunt intror

fum : Peritonæum vero eadeiiííion

$9mitatur , fed pergit extendi, &

ibi in teneritatemi miàximam mìtìI

tur , ne fibrarum rigore vafa com.

Primat. Ibi ergo herniae veræ fiunt:

dum peritonæum , quod foramini

: Vafa feminalia tranfmittenti incum.

£t , a vi majori refpirationis, aut

nixus, producitur, facculumque effi

sit, neque rumpitur (18), fed proI.

\

trufum fecundum va(a feminalia ,

quæ minime includit , in inguem

' propellitur, aut fcrotum (19). Quan- .

do hic faccus aquam continet, hy

drocele eft , facile fanabilis: quan

do elafticum aerem, pneumatocele

eft, ne ipfa quidem difficilis (2o).

Si vero pingue, & fu&tuans omen

tum, eo defcenderit, epiplocele eft ;

fi inteftinum eo venerit, enteroce

le. Hinc apparet, quare in hoc lo

co herniae adeo frequenter reperian

tur ; & eafdem conftat efse unice

peritonaeum per annulos mufculo

rum abdominalium ita protrufum ,

ut cavitatem efficiat , & male fg^ypturám dici, I(ein brách ) cum me- *****-§ s'S

ra fit peritonaei: in lateràlem faè- -'••• ••s^ ..-., A

cum dilatatig. Apparet etiam •, qu£-_.&e. •

re herniofi fieriles' funt (21)? 'ad. T **** •• •*•',

nafcuntur enim vafa facco hernio- .- ,

fo, &, fi intrudatur hernia , teftis; . ^

fimul retrahitur , unde convulfio-j * *•**••**s.

es oriuntur. Poftea membrana mu-; -

£îάρὰ (22) circumad

.crefcit ad vafa feminalia, & ad vá

ginam , quae arteriam & venam cól

ligatas retinet , ubi per annuluiii;

inferiorem tendineum emergunt :

deinde pergunt fuper os pubis, &

in viris exeunt per anteriora, fuper

glenen infculptam pubis qffibus , aut

femicanalem , qui ea vafa tranfmit

tit , ita tamen ut nequeant com

primi. Ad eam fedem oportet ap

plicare cataphra&ta cingula , quæ

hernias redu&tas fuftineant.

Scrotum ) Primus re&te docuit

RUYSCHIUS (24), fcrotum in duas

burfulas a media(iino dividi, duplo

craßiori, compofito ex utraque bur-^

fula. Intra hänc burfam eft mem- \

brana, quæ teftem involvit, & in- ,

ter eam reftemque medius yapgr

interponitur . Ini caballo , difse&ta

vaginali, plurimum aquæ exprimi po

teft, quæ facit, ne tunicae concre

fcant ; haec autem aqua ad ignem<

coagulatur. Quando cogitur co!!e2. - &tus

£N.

°» ** »•

|

,

T24 DE SEMINE MASCULINO. DCXLI. "

;•..• **

»•••l•• < l~

:/âe-rale»a- •

•% j- •*

vAA *. 4°.

&tus in aquam , tunc hydrocele

fit (25); quando vero omnino de

£icit , tunc concrefcit cum mem

brana fua teftis, & incommoda ftri

&tura oritur.

M. S. RICHTER. fub totius cor

poris cute membrana cellulofa eft,

in homine fmegmate pingui , in bru

tis animalibus crafso lardo plena.

Subjacet huic in fcroto Dartos mu

-fculus corrugator teftis, a cremafte

re diverfus , cum a membro virili

defcendat, ex fortiffimo ligamento,

quod optime defcripfit M OR GA

GNUS (25*).

®* De/ata ) Mirabi!e eft , liquidum

:> , in corpote hTmaTg - »

áTUS°TOTÖTerennitas generis hu

2._] ΓηΆΠΓpéÍÓfet , duci, extra corpus ,

ubi infli&tum vulnus generationem

facillime deftruat: ut non alibi ca.

ftraretur facilius, nifi haemorrhagia

metueretur . Videtur NATURAM

hæc omnia ita fabrefacere, ut fri

gus faciat , & lentiffimum

| in fanguine genita!i (26) , ut nihil

\ in corporeÉ fiigidius-fit:

) ircumcrefcit.) Haétenus theca va

forum conftabat vagina, ab ipfa ori

gine arteriis & venis circumpofita,

rum altera vagina , accepta prope

annulum externum abdominis, quæ

in tunicam cellulofam fcroti abit :

in qua hydropes fæpe oriuntur, ut

quatuor digitorum craßitie reperta

fit : Sed funículo, vaforum fupra os

pubis verfus fcrotum, defcendenti ,

-4 ( i ). Hæc adfirmatio neque meis, ne

ue aliis plurimis. obfervätionibus re

pondet. Id verum effe invenio , ple

rumque oriri ex arteria Aorta fub emul

gentibus fupra mefentericam , & faepe

£as paralellas regulariter oriri video qua

H£$ EUSTACÈîius Ipingit T. 1. II.

!!!:..XI I. f. 1. 3. 4.'7."9. 1 o. 17. T.

XIII. Ita Ęg; reperi in tredecim

cadaveribus , pro- perpetuo habet:

9ARPUS J/ag. P. 18. Neque aliter a.

fe vifum effe confirmat. C ÄIR o LU S,

/-^

fibræ nunc carneæ. (27) late adna

fcuntur, duplicis feriei, quæ ad va

ginae modum funiculum ' ambeunt,

totumque teftem quafi mufculofo fac

co comprehenfum fuftinent , & coer

cent, & generationis tempore com

primunt, feminifque adjuvant eva—

cuationem, & humorem te(ti cir

cumfluum exprimunt, ne coacerve

tur . Hunc mufculum alii Crema

fterem, alii tunicam erythoidem vo

cant. In caballis hic mufculus adeo.

robuftus eft , ut teftem duabus qua—

fi manubus comprimat (28), quem

ea animalia adeo magnum habent,

ut ex hoc ipfo tefte MALPIGHIUS.

(29) glandularum fabricam primum

didicerit., lpfe etiam vidi , ` teftem

non ad os pubis folum , fed fupra os

pub's una cum vafis fpermaticis tra- •

&tum fuiße.

Tyramida/e ) (32) Mira res eft.

Quo propior fefti et arteria femi- °)

ffTTSTTOTremotior adeo abTagtta,.CÖTeadem mâ]9r- G 33 ) : pa

fiteF,TqUOTvenæ feminales a c£%z~•

vena &c emulgente remotiores, eo

eædem ampliores fiunt , contrario

modo, quam in omnibus aliis par

tibus corporis humani . Et tamen,

antequam arteriæ feminales teftem.

adtingant , magna fanguinis, portio

ex arteriis per laterales rarmos (34);

in venas, & per alios in vaginam.

funiculi genitalis abierat . Manife

ftum eft adeo, Naturam hic fìngu

lare opus moliri.

STEp HANUS de diffe&. corp. hum. p.

3o8. & contra GALENI & THEO

PH1L1 p. 9o3. ed. FABR. theoriam

fibi a V E SAL I O. demonftratum effe.

teflatur. GUNTHERUS in/?. amar. p•

3o b. Ita etjam COLUMBUS habet p.

186. & VIDUS p. 1 38. L. III. c. 17.

& COVVPERUS ad T. XLII. BID

LOI, ut tamen fateatur ramulos ad va

ginam ab emulgente euntes fe vidiffe •,

& inter recentiores pro perpetuo habe

tur. Alias altera altior, humilior alte

ΚΆ »,

DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.125

ra , utraque tamen inter eos, quos di

xi, limites venit VVINSLOVV. Ex

po/. III. de, veima, n. 219. IV. 469. LEON

çEN. in Phil. tran/, abr. Tom. IV. T.

7. Utraque vero vicina Iliacis, præter

morem pingitur aCAROLOSTEPHA

$\O pag. 2o2. confer L. II. c. 18.

Vérùm hæc lex minime perpetua eft :

faepe enim omnino altera arteriarum

fpermaticarum communi trunculo cum

capfulari fuper renales oriri vifa eft ,

& circa eamdem fe conflexiffe ; vel

abfque capfulari , fed tamen fuper re

nalem finiftram provenifle ( uti MON

JROUS habet Eff. of. Edimb. Soc. V. p.

253. ) Priorem ter, alteram fàbricam

feme! vidi: & vidit etiam SALZMAN

NUS obf. amat. p. 3o. aut certe ,, ad

fcendentem, deihde circa venam rena

Hem fexam fpermaticam & fere eodem

modo lego in E. N. C. Dec. II. anm.

IV. ob/. 172. & apud SCHAARSCH.

` Ber/im. Saml. I. pág. 33. Supra renales

•eeram oriri vidit G A R E N G E O T

sprrnchmoh-c;-xv. A ärtrer

prodit arteria fpermatica illa fuperior,

quam pro invento VALSALVIANO

habuit Cl. RANBY Phil. tram/. num.

387. 395. MORGAGNO etiam vifa :

nunc autem, poft eximias MORGA

CNI epiftolas, novimus eo non perti

nere GRAAFII obfervatio p. 15. o

*pnino etiam noftræ proxima videtur :

& MoNRoUs ab eadem capfulariter

vidit orientem fpermaticam Eff of. Eaim.

- Soc. V. p. 253.

Alias . tres fpermaticas yidi , unam

folito loco , alteram in eodem /finiflro

Hatere ex emulgente, ita ut-idem trun

culus capfularem ederet. Ita, fed fe

cundam iftam ;!,Ę & refle

33m_» uti prius dixi , vidit Cl. -

¥51. de Gperf. p. s.'& í$k$+#£##,iff. fuffoc. vidit, in fini

ftro latere ab emulgente fecundani fper

maticam arteriam acceffiffe : & eadem.

eft obfervatio in E. N. C. Dee. 11. ann.

4.9b/. 172. & VERHEYENI pag. 1 1 1.

Olim MASSA aliam ab aorta,áliámque

a renali veniffe reperit pag. 33. & PAL

FYN. Amaf. chir. p. 181. Alias etiam'

cres. vidi, quarum. duae ex latere fini

fro. aortæ provenirent , . cum dextra.

unica, Hujus fimjlis eft MORTIME

RI obfervatio Phyl, fran/. num 41 5. nt

fi quod latera commutata habeat. Alias

utrinque duas, fub renalibus utrafque.

Alias ex eadem finiftra emulgente vi

di proveniffe fpermaticam arteriam, cum

dextra ex aorta veniret omnino GA

LENICO more. Hoc , fed pro raro

habet VESALIUS p. 642. habet etiam

MASSA I. c. & FERNELIUS phy/.

part. corp. hum. de/cr. c. 7. ex GALE

NO: & LEAL. p. 24. edit. Patav. &c

MAJOR prim. amat. p. 18. & GA

RENGEOT I. c. &c T. XI. & in E.

N. C. Dee. 11. ann. IX, obf. 224. & hæc

& fimilia MONROUS I. c, & bis ego

vidi in eodem numero. Ita etiam alte

ram ab emulgente oriri vidit VVINS

LOVV. Expo/. IV. 469.

Sed etiam ex dextra emulgente, com

muni cum capfulari trunculo vidi pro

veniffe , uti utrinque RANBYUS l. c.

& ex aorta pariter & renali RIVA,

& duobus trunculis ab emulgente BID

LOO T. XLII. & CRAANEN. T.

XXXII. Ita tres vidit arterias femi

nales NICOLAI p. 68. & BIERLING

a SCHURIGIO citatus /permato?. p.

46. & quatuor NICOLAI I. c. KERK

R ING. ob/. 32. ( duas finiftras a rena<

li , dextras ab aorta & renali ) & qua

tuor etiam RANBY Ph. tran/. n. 387.

& in cane KULMUS Breslan Saml. 172 1.

Apr. & duas in uno latere HEUCHER._ -

ars magn. amat. nu. 6 1. &c. COLUM-;' ^ -

BUS p. 264. quod fæpe addit , fibi vi- _

fum efíe, tum MORGAGNUS epij?.

XX. nu. 5. & plures denique SEVE

RINUS PHNAEUS de virgim. nor. p.

io 3. ed. Parif. & VVINSLOVV. Ex

pof. 111. tr. des vein. nu. 319. CASSE

R IUS L. VIII. T. XIX. in folo fini

ítro latere quinque omnino arterias fe

minales pingit ; fed ejus icones angio

logicae paffiin monftrofae funt._ Prope

Iliâcas demum ortas vidit NICOLAI

loc. c. HOFMMANNUS de mfu part.

L. XIV. c. 8. & ex hypogaftricis NIC..

p. 69. qualem in icone habet R IV â.

anatomicus Romanus. Unicam demum,

vidit PAVV. ob/. z6. & in feminis fe

vidiffe, in viris numquam , RAVIUS

teftatur ap. V A L E N T. zo or. II. p.

1o4. Unicam etiam , fed cito divifàm »

PAVV apud HOFMAN. de ufu parr.

- p. 317..

I 26 DE SE MINE MASCULINO. DCXLI.

GENES. c. XXXV. v. 1 1.

p. 3 17. & in ebf. XXVI. & SCHEN

öKIÜS, & PAREUS , & SALOM

ALBERTUS p. 145. ebf. Mirum ergo

videri poteft , quare folam vulgarem fa

bricam depinxerit expertiffimus. EU

STACHIUS: etiam magis mirum, quod

fuam fo!am fabricam naturalem efíe ad

ferat, negaverit omnem aliam a fua le

gem LEÄL. p. z6. neque unquam duas.

fe vidiffe adfirmet p. 4 t.

Nullam autem fuifie , quis credat

RHODIO. in manriff. p. 45. BIER

LINGIO, aut SALZMANNO ob/. p.

127. aut RAYGERO E. N. C. Dec.

I. amm. IV. obf. 1. Dec. /. an. III. obf.

1 1 3. in. cane & lepore obfervatione;

fa&ta. -

(2) Reges ex renibus.ÉÉÉÉÉ;ed confer

not. ad CCCLXIV..

(3) Arterias cum venis ad teftes fi

mili modo ire de diff. art. & venar. c.

9. & difertius arteriam feminalem dex

tram ab aorta , finiftram a renali veni

re de uril, part. L. XIV. c. 7. Primus:

autem refutavit GALENUM CARO

LUS STEPHANUS p. 3o8. tum , fed

modefte, MASSA p. 4o 1. &c VESAL.

de Chima p. 2o 1.

(4) L. c. p. 24. 25. ubi fufe GRAA

FIUM ,. poft VESALIUM , meliora

docentem, refutat.

(5) HIPPOCRATES & dextro te

ffi, & dextro finui uteri , &: dextræ.

demum mammae aliquid ad marium ge

nerationem peculiare tribuit . De te

fte: quando primus. eminet dexter te

ftis , marem generat, quando finifter ,

feminam Epid. VI, f. 4. n. 25. ed. FOES.

confer GALEN. 1. c. De utero : ma

res in dextra & calidioris parte uteri.

concipiuntur I. c. f. 2. n. 34. & aphor.

V. n. 48. quod etiam GALENUS habet:

de util. part. 1. c. Sed prius eadem do

cuerat ANAXAGORAS. apud ARI

STOTELEM de gemer. anim. L. IV. c.

I. neque repugnat STAGIRITA I. c.

& repetit hj?. anim, VII, c. 3. mares

fetus die 4o. in dextris moveri, femi

nas in finiftris. die 9o. De- mamma: ge

mellos geflanti, quando dextra mamma.

gracilefcit, marem abortit, quando fi

niflra, feminam I. c. n. 37.

(5*) Hoc omnino GALENI ratio

cinium eft I. c. & AVICENNAE. ca

mom. L. III. Fem. XXI. Tr. I. c. 1.

(5**) In Hippiatrina iegitur , id a

rufticis obfervatum fuiffe , & habet

HIPPOCRATES de fuperf. n. 1 8. tum

LEOPHANES apud ARISTOTELEM

de gener. amim. L. IV. c. 1. qui parum

tribuit experimento. Sed facile ex KOL

BII obfervationibusrefutatur: tota nem

pe gens Hottentottorum unicum , ex

perantiqua fuperftitione , dextrum te

fticulum habet , & tamen utrumque

promifcue fexum generat , cum ma

res unice gignere: oporteret de/er. dus:

eap. de bonne e/per. I. p. 273. Dudum,

citat ENTIUS op. omm. pag. 46*. D1E

MERBROECKIUS etiàm p. 1 zz. &:

au&t. E. N. C. Dec. II. amm. 3. ob/. 66.

Dec. 1. amm. 4. ol/. 1 3. & VERHE

YENIUS monorchides viderunt , qui

&c pueros & puellas generarent, pág.

1 12. Vulgare in Helvetia experimen

tum eft , ubiĘ3

#* &attratio, quafJegibus ;íÉUcTEFTETE e$em;E-TERTtim Tqui

in latere uteri dextro decubuerunt ,.

cum feminae effent, aut viciffim, ra-_

lia habent T. BARTHOLINUS ' 4j?.

88. L. V. & C. HOFMAN. ae u/u,

parr. p. 3o5. olimque N. MASSA p.

43. b. & c. STEPHANUS p. 3oz.

& VESALIUS pag. 652, & CAR

PUS IN MUNDINUM p. CCXX. &e.

ex brutorum fe&ionibus HARVEJUS.

de gener. amim. p. 223. Sed CYPRIA

NUS , etiam tuba dextra deleta, pue

rum filiamque vidit generatam fuiffe

. I 2. . -

(6) Omnino , & venis enormi pro

portione anguftiores, ut nefciam, quo

modo. C. BA R T H O L I N O potue

rint-wajores, videri Inf?. amat. p. 1 18. *

Re&te monet GRAAFIUS p.. zz. -

(7) Sed angulus femire&tus facit, ut

ex trunco ramus, liquidi maximam co

piafn admittat . Uti in bombardarum

proje£tione angulus femire&tus, aut pau

lo minor fphæras longiffime facit pro

moveri. Conf. COMM. BOERH. II..

... 235.

(8) L. I. Prop. XXXVIII. XXXV.

L. XI. n. 29. Hæc confideratio conten

tum definit arteriae fpermaticæ, & fa-,

cit æquale contento canalis conici » ?

angu

-~_-

_^

•• ~~

*.

\

Wr.

. »

DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.I 27

-

aggulum reétum ex artefia aorta orti ,

Jrjficium habens idem, & eamdem ul

timam diametrum , longitudinem vero

unice duorum pollicum: cum triangu

ja , parallelogramma , coni ,. parallele

pijeâa interTeafdem parallellas lineas ,

Aut parallela plana , inter fe æqualia

fint, five ßrevia & re&angula, five 0bli

quangula & longiffima fuerint. Hanc

¢` örificii anguftiam & longituginem_jg

homine minuendar mißTfjermaTÌGÌ

velocitati infervire, dudum COVVPE

Rus vidit ad T. BIDLOI XLV. &

jKEILIUS comp. amar. p. 9o. atque de

l facrer. anim. Altera vero . KEILII con

\ fideratio eß , qui arterias fpermaticas

133 æqualitatem lumbalium dixerat late*

ffcere, indeque deduxerat, motum fan

guinis, infra hoc augmentum vigefies

( çjuinquies tardiorem effe l. c. Dilatari

non nego, nempe lumina ramorum jun

&a truncum fuperare , lumbari vero

femper enormi ratione minores funt.

Tertia confideratio longitudinis eft , quod

fexies major fit {ecundum HANDLEY,

quam efíét arteriae ab Iliaca ad teftes

rpiffae, atque in eadem ratione fanguis

retardetur Effay of amar. pag. 31. Neque

recufo multumi poffe, in extenfili cana

1e, & in media pinguedine latente.

(9) Vide not. 13.

(16) venis, in textu. ) ARISTO

TELES vafa feminalia duo ab Aorta ,

duo a renibus advenire dixit hij?. amim.

L. III. c. 1. Harum venarum origo ea

conftantior eß, quam GALENUS di

( xit de util. part. L. XIV. c. 7. &c de

- art. vemar. diff. c. 8. & CARPUS J/ag.

(… pag. 18. & C. STEPHANUS p. 3o8. &c

-jeüsTAcrrrUS^TTrt. 1. T. II. f. II,

– T. £xII. £. i. T. XIII: &&. VESA

ILIUS f. zo. 22. GRAAFIUS in om

, nibus iconibus, & pJerique alii. Dextra

* nempe ex parte déferiori anteriori ca

væ venæ, finiflra ex renali {ui lateris

fere media, paulo exterius quam vena

azygos, provenit. Ratio hujus diver

, £tatis facile invenitur in oppqrtunitate

i fitus, cum vena Cava totâ dexterior,\& longiori itinere dediffet feminalem

venam ,& trans aortam , facile ibi com

primendam: C. BARTHOLINUS p,

£~v 18. &c.-

Verum hæc fabrica non abfque ex

ceptione eft. Nam dextra feminalis ve

na faepe alteram a renali accefforiam

radicem habet, quod GALENUs ha

bet de arr. vem. diff. c.8.& VESALIUSin

tabulis ad fin. L. III. &c p. 474. tumPA

R E U S pag. 97. EUSTACHfUSXII. f. 3. T. 1. f. 2, CASSERIUS T. l.

X I I. XIII. L. VIII. PLAZZONUS

p. 5. inque feminis frequens eße ait p.

179. Porro D. de MARCHETTIS apüd

RAJUM in phil. tranf. abr. IV. p. 6.

& FRIDERICI apud SCHURiG. p.

48. & RHODIUS , Manriff. n. XLV.

Alias ex angulo cavæ cum emulgente

oritur • PLAZZON. p. 5. aut unice ex

duabus ramis emulgentium EUST. T.

I. f. 3. vel unico demum, abfque com

mercio cum cava , quod FAIRFAX

habet Phil. tramf. nu. 29. & B A R.

THOL. IV. hi/?. 6. II. hiß. 8 1. I. bif?. 3z.

& PLAZZONUS c. z. GRAAFIÜS

autem, præter omnem obfervatiqnem

noftram, dicit frequentiffimum effe p.

2o. femel vero fe vidiffe VESALIUS

pag. 642. & VERHEYEN. p. 1 1 1.

pro raro narrat. Alias venit ex duo

bus cavae ramis, uti CRAAFIUS vi- s

dit p. 2o. - - - -

Sed & feminalis finiftra aliquando al-\

teram a Cava radicem accipit , quam `

aliquoties GALENUS vidit I. c. &c.

CARPUs p. CLXXIV. & v E sA

LIUS pag. 64 1. &c 474. & ic. cit. &

P A R E U S amar. L. II. p. 97. & C.

BAUHINUS pag, 9 1. aut ab emul

gente EUST. T. I. f. z. T. XII. f. 7.

quod pene pro conftante habet CAR

PUS l. c. p. CLXXIII. b. & ACHIL

LlNUS vidit p V. b. & RIVA, &

ËÎÊËöo'í`XLii. & 5iâÄÖܧ^>-*-p. 6. Sed & unice ex CàvaToriri vidit

BLASIUS I. c. & MASSA p. 4o. &c

PLAZZONUS p. 6. Alias ex lumbali

radice ad feminälem fioiftram accefiit.

BRESL. 17zz. Decembr. aut ex ipfo ËIV

ne ib. 17zo. p. 327. EUST. T. II. f. 1.

aut ex azyga LANCIS. de vem. fine. parr.

aut Iliaca BLAS. ob/. 5. L. III. Alias

utraque a cava radicem fecundam ha

buit LEAL. pag. 41. EUST. T. I. f.

2. Duas etiam in uno latere COLUM

BUS vidit p. 264. & duplices SALZ

MANN. ob/ amat. p. 36. & tres in la

tere dextro MARCHETTUS p. 36.- N . qua*

s

-

-

•

^8,

«

I 28DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.

„2^

& quatuor venas fpermaticas PAVV

•ι/. xxvi. Et D. de MARCHET

TIS dextram a renali, finiftram a ca

va vidit 1. c, Vidi etiam ab aliqua adi

pofa venam peculiarem accefliffe ». &c

Ae•*£jj££; corpori fe immifcuiffe, ,

fTrallelam & comitem feminalis. Nul

íam vero adfuiffe , quale exemplum

KERKRINGIUS habet ob/. 5?, id ve

ro valde paradoxum eft, nifi forte pe

culiari trunco in pelvi , aut ad femur

inferta fuerit.

Valvulis confpicuis omnino deflitui

tur, & facile repletur per venam Ca

vam, conftanti experimento, etfi raro

exemplo valvulas fe invenifle ajat MOE

BIUS diff. in nu. 6. uniufque PLAZ

ZONUS menpàerit p. 1 co. omnino ve

ro valvulofa$ vocet VVELSCHIUS T.

s 1. & DIONIS. p. 257. & M O L I

NETTUS p. 314. & COLLINS ßßem.

amar. p. 5 16. & BOURDON p. 1 oz.

& alii, & multas valvulas per totum

tra&tum adfcribat GRAAFIUS pag. z 1.

tum FANTONUS p. 163. Unam vero

& alteram habet HIGHMOR. T. X.

f. 1. & PETSCH in d ff. inaug. nu. 64.

65. Magnitudo venæ fpermaticæ medio

cris eft , fefquilineæ fere.

(1 1) Nempe cellulofa membrana, qua

peritonaeum exterius obducitur , pluri

mis lamellis & fibriliis arterias venaf

que unit , & ad tellem ufque comita

tur. Caeterum in communi vagina cel

lulofa alibi etiam arteriæ & fociae ve

riæ continentur , uti prope caput caro

tis & Jugularis arteria, omnefque abf

que exceptione arteriæ artuum cum pro

fundis venis.

9^ ( 12) Non invenio. Inplicari dixit &c

mifceri ,ΉΟΤΓFT VESALIUS p.

642. & COLUMBUS p. 186. fed de

pampiniformi corpore fermo eft , non

de anaftomofibus. -

</ ( 1 3 ) Maxime vero van HORNE in

prodr. p. 6. GRAAFIUS p. 18. quod

noviter tunc inventa inje&io nihil fi

mile doceret , deinde ex eo DIEMER

BROECK p. 1 o7. & TAUVRY anar.

rair. p. 1 6o. &c 1. vv. PAULI in HOR

NIUM p. 229. & MAURICEAU p.

8. & DIONlS. p. 256. experimento

fa&o, & COVVPERUS ad T. XLVI.

expertus mercurio , & PETSCH. l.-c.

n. 61. & VVINSLOVV. IV. n. 48 r.

& nuper GEORGIUS MARTINI in

Effays of. Edimb. Soc. V. n. 18. qui cau

fam erroris refert in venas arteriæ,

arteriolas vero venae fuperficiem obnu

bentes. Nuper re examinata , vidi o

mnino venulas numerofiffimas, varie re

trogradas , adglutinari arteriæ, ut obi

ter intuenti ejus rami effe videantur .

ed habet anaftomofes C A R P US in

- XXXV. MAS

SA p. 33. 4o. VALVERDUS p. 27 5.

ARANTIUS de fer. c. 9. inÊ

PLAZZONUS p. 6. - EUSTACHIUS

in variis iconibus T. XII. f. 1. 3. T.

XIII. T. XXV. CASSERIUS L. VIII.

T. XII. XIV. c. BARTHOLINUS

in/?. p. 1 18. D. de MARCHETTIS p.

58. HIGHMOR. T. X. f. 2. HARVEI.

ae circ. /ang. p. 2o6. 2o7. ( paulo tamen

modeftius ) & MOEBIUS In/?. p. 5o,

& SCHRADERUS in loco PAùLtCJfato.

( i4 ) Is vidit, ar&le adhærere venas

arteriis p. 39. deinde ,, in vivo ariete

ligata prope venam cavam fpermatica

Vena , fanguinem ex arteriis teftatur {e

getrufifle, fic totum corpus pampini

forme venofum mire intumuiffe, p. 49.

& is quidem, per fubtiles canales, hanc

anaftomofin explicavit . Sed uti EU

STACHIUS & CASSERIUS, ita nu

perrime MORTIMERUS, cum ceram

ex arteria feminali in venam, ex vena

in arteriam tranfire vidiffet, anaflomo

fes reperit inter dextri iateris venas &

arterias feminales E. F. I. K. phil. tram*.

n. 4 15. T. I. f. 1.

Ego vero omnino quidem fimile quid

vidi, nempe ceräTTEFATREFATTEWBo

gaTrrSTTE5TETam rediiffe per vei:tm

feminalcm. Sed id tribui abfolutæ viæ

circulationis: & *£ ratione credo

aliis evenifle , ut 5èr ramos laterales

arteriae vena feminalis ceram accepe

rit, quod neque in mefenterio rarum

eft. Nam, fi ex magnis truncis#)

1è

magnæ anaftomofes in venas paterent,

facile demonftratur, ob minorem refi

flentiam , cito defertum iri arteriam ,

venamque folam fanguinem acceptu

Iam •

(15) MoRTIMERUs inter arte- <>

riam cmulgentem& venam ramum com- Tmutan

T)E SEMINE MASCULINO. DCXLI.I 29

(2 •

municantem pingit R. S. &c CASSE

ÉÍÜs inter äortam venamque fperma

Sicam finiftram anaftomofin pingit. T.

xx. L. VIII. ad b. interque uterinas

arterias venafque ib. inter arteriamaor

tam venamque cavam T. XIV. ibique

ET° inter arteriäs yepafque renale Od, ìn

-

terTarterfas menfentericas venafque a

| portas euites L. v.T. i. Sed hæcTo-*

iA monftrofa funt. Cum impetus fafF

Éïs arterioTmultüm fuperet fangui

íis venofi inpetum, fànguis ab arteria

per confpicuiae magnitudinis tubulum

£ììens, 'Verfus partém extremam, dire- '

&ionem urgerét utique, & refluxum

fanguinis vénofi perfe£te impediret.

(T16) Vafa fpermatica retro perit9*

næum' extrorfüm defcendunt , tota fe

re longitudine, qua retro abdomen po

nuntur, impofita Pfoae. In omni ergo

femoris elevatione, & in trunci flexio

nibus, fuccutiuntur, ut circulationem

citatiórem fieri neceffe fit. Vide EU

sT. T. XXV. Arteria dextra plerum

que trans cavam migrat , aliquando ta

men retro eum truncum, quod faepiu

fcule vidi, & PALFYNUS habet l. c.

p. 181.

- ( 17) Veteres fere unanimi confenfu

dixerafit,, peritonaeum ad fedem femi

malium vaforum perforari GALEN. de

„/em. L. 1. c. 15. VESAL. 1. c MUN

DINUS p. CCXIC. b. &produ&ionem

edere , quæ hæc vafa cum deferente

.du&tu contineret , duceret in fcrotum

GALEN. de util. part. L. XIV. c. 1 3.

effetque vaginalis te(lium tunica VE

SALlUS p. 642. In hanc ipfam adeo

vaginam dilatatam in herniis inteftina

defcendere,ut faccus hernialis & inte

flina elapfa, &c vafa fpermatica conti

neret FRANCO des herm. p. 29. & in

ter recentiores HORNIUS mieroe. p.

38. tum in herniofo SCHRADERUS

IDec. II. ob/. 1. Verum curatiore inda

gine adparuit, id quidem in brutis vul

:go , in homine aliquando fieri, uti ipfe

amanifeftam in fetu naturalem ad ber

niam difpofitionem vidi COMM.NOR.

1735. hebd. 14. & anno denuo 4742.

veram nempe peritonæi cavam adpendi

cem, qualem etiam HEISTERUS ha

bet diff. de fwpp. berm. ineare. non leth.

n, s. & GMELINUS yidit comm, Lir.

2Tom, W, -

1737. hebd. 1. & huc refero obferva

tionem inferius laudatam s VvAMi.

M E R D AM I I, & HARDERi in

apiario p. m. 319. Sed peritonaeum ne

que tunc feminalia vafà comple&itur,

anterius autem iifdem incumbit. Ne^

'que produétiones peritonaei , quas NU

CKIUS feminis tribuebat , ih aedemo

graph. p. 135. &c. & repetit Cl. BEH

RENS Bresl. 1725. M.Jan. comitantes

ligamenta uteri rotunda, apud me fi

dem inveniunt: uti video neque HEN

sINGIUM admittere de paritom. p. 8.

ui inter recentiores cautius dé his

*Εbus loquebantur , hi , cum anulum

omnino claudi viderent ,; {enferunt ,

vafa fpermatica per duplicaturam pe^

ritonaei ire GRAAF p. 16. ejufque

peritonaei internam membranam qui

dem integram , & claufam manere, ex

ternam vero defcendere & comitari fe

minalia vafa dixerunt C A R o LU s

STEPHANUS L. II. c. 18. F E R

NELIUS GLISSON. de ventr. &• ;n-

teß. p. io8. VERHEYEN pag. 1 iz.

Ita SCHRADERUS Dec. 1. ob/. 5.

SCHACHERUS de morb. ex fitu, inr,

mut. p. 35. & VAUGUYQN oper. de

ghirurg. p. 7o. & MAUCHART de

berm. incarc. p. 13. 14. Hæc fententia

ha£tenus vera eft , quod omnino cellu

lofa tela peritonæo extus circumpofita

cum vafis fpermaticis defcendat ,(DOU

GLAS. de Periromao n. XVIII. ) fiat

que, non verum quidem aut unicum

involucrum teftis, fed multiplici lami

narum ferie & vafa & teftes ample

&tatur: ut multas fucceffive bullas `in

flare facile fit. Hae fibræ funt, qui

bus proceffum peritonaei ad carnofam

membranam afpera fuperficie adnafci

ait VESALIUS p. 64o. Sed haec cel

lulofa tela non eft ille, quem crede

bant au&ores , herniae faccus . Eum

enim unice peritonaeum ipfum efficit.

quando per intervallum columnarum

mufculi obliqui majoris vel paulatim

deorfum urgetur, vel fubito aliquando

magno nixu expellitur : & faccus ifte

perpetuo anterior incumbit vafis femi

halibus HEISTER. 1. c. T. XXV. f.

4. etiam SCHURIGIO obfervante/per

nmat. p. 366. ( uti femper peritonæo

etiam in fano homine àdhærent , ubiu.

I 3oDE SEMIME MASCULINO. DCXLI.

id dicuntur perforare, VESAL. p.642.)

aliquando etiam conglutinatur , ea ve

ro nunquam continet . Exterior yero

huic facco circumponitur cellulofitas,

quam pro proceffu peritonaei , five ex

teriori" lamina fàcci hernialis MAU

CHARTUS pingit f. 2. Hanc verio

rem theoriam nunc vulgo tenent me

dici , po(l DOUGLASSI demonftra

tiones: ut VVINSLOVV. Expof. IV.

tr. du bas ventre n. 24. 31. &c. GA

RENGEOT /planch. p. 145. &c. VO

GEL von Bruchen. p. 14. 15.

RoO 1, c. p. 258. Et facile judicium

eft , cum peritonaeum undique integrum

eximi poffit, & retro anulum facillime

a vafis feminalibus feparari.

( 18) Rumpi peritonaeum contra ve

teres negaverat HILDANUS in ep. ad

DOR1NG. p. 899. & BARBETTE,

& NUCKIUS exp. chir. XXXIV. &c

RUYSGH. Adver/. II. p. zz. & MAU

CHART US I. c. p. 12. & certum eft

plerumque abfque ruptione defcende

re, in appendicem edu&um.

In junioribus etiam dilatari , neque

facile , n (i in adultis difrumpi P U R

MANNUS dixerat chir. cur. II. c. 12.

Exempla tamen rupti peritonaei proflant

aliqua . Vide HEISTERUM in in/?.

chir. p. 8oz. -

(19) DUVERNEYI denique inven

tum effe nondum alibi reperi. PRAE

CEPTOR in praef. ad poflhuma opera

SVVAMMERDAMIO tribuit , qui

apud SCHRADERUM ob/. 5. decad.

11. & in not. ad prodr. p. 7. vafa fper

matic9 facco includi negaverat , ` fed

proceffum conicum peritonaei admi(e-

rat , non abfque erroré. Ita BOHNius

£ontra SBARAGLIUM p. 52. procef.

fum peritonaei vafa fpermiatica cöntine

re negavit , qui tamen aliquem , fed cæ

cum admifit. In S. HILAIRE, exigui

momenti anatome, video etiam negari

perforationem peritonaei, quam tribue

bant fpermaticis vafis p. 613. Sed RUY

CHIUS vafa externe juxta peritonaeum

defcendere monuit Thef. vii. num. 51.

nulla proceflus cavi méntione fa&ta.

(2o).Vidi tamen fpeciem pneumato

celes nihilo. mitiora , quam herniæ in

carceratæ folent , fymptomata fecifîe,

ut eadem operatione aeger opus haberé

MON-.

videretur , qua dete&um inteftinum,

cum turgidiflimum effet flatu , inane

vero fæcibus, & adhaereret firmiffime,

fibi reli£tum , denique magno nixu ela

ßicum fluidum dimifit , morbique fecit

finem.

. (**) Minjme perpetuum eft , & plu

rimos novi herniofos ,Tqui egregiéTfe

tUTdTTintTTdTtaTY€ηThabent incómmo- .

di , quod fefmunalia vafa ab inteftinis ela

pfis comprimantur, & veneri non abß*

que periculo litetur.

(22) Ibi funiculus feminalis, ha&e-

nus tenerrimis membranulis irretitus,

& vaginalem tunicam comitem acci

pit , & aliam, aponeuroticam. Ifta ex

terior , dicitur defcendere a mufculi

obliqui externi & fafciæ latæ aponeu

rofi , totumque teftem comple&i . Ea

habetur in ZOD. MED. GÀLL. Ann.

I. c. 1. MAUCHARTUS eam de(cri

bit p. 14. T. z. D. D. & G A R EN

GEOT. l. c. II. p. 8. 9. 1o. & DOU

GLAS. l. c. Verum partim ad darton

accefíorias aliquas fibras a fafcia lata

& penis fufpenforio ligamento p. 268.

pridem di&as MORGAGNO adv. I.

p. 17. ed. prim. Hic fàccus eft ipfe

dartos , cujus origo ab ipfo ligamén

to pubis defcendit fub cute, addit fe

funiculo, & cum vulgari darto conti

nuatur. Vide fere eadem apud MON

Roo I. c. p. 286. VVINSLOVVUM

Expof. IV. n. 5o2. 5o3. tendineam ve

ro fortemque fabricam ad morbofaspar

tium deformationes video referreMON

ROUM l. c. p. 259. Hoc ipfum vi

detur effe ,, multas laminas, inter Dar

ton & Cremaf}erem, di&tas CASPA

RO BARTHOLINO anaf. pag. 1 2 i.

Illa vaginalis interior numerofis bullis

cellulofis fit, ex cellulofa fabrica , pe

ritonæi continuatis, nihil certi haben

tibus, aliifque bullis complexa ipfum

teßem VVINSLOVV. l. c. 5 1 4. feqq.

RAV. epp. T. II. f. A. LIEUTAUD

p. 333. âîis fuper epididymidem adna

ta, üt flatum ibi fiftat, neque a tefte»

ad vafa fpermatica , nifi ægre , finat

venire VVINSLOVV. l. c. n. 517•

CHESELDEN. p. 263. MAUCHART

p. 8. 1 3. MONROO I. c. p. 261. quem

Vide, & olim VESALIUM p. 64o. &:

LINDEN. phyfiolog. med. p. 293. ( 23 )

'•*§

*wìa!

.

-$

|

l

IDE SEMINE MASCULINO. DCXLI.I31

: (2 3) Tranfverß, in textu ) Hic ce

leberrimum anulum oportet repetere

ex p. 5 1 3. vol. 1. COMM. BOERH.

Addi poteft , hiatum mufculi .obliqui

majoris minime ovalem effe , fed trian

gularem, & ex gracili rima defcenden

do longe latefcere , partemque fuperio

rem fibris a columna exteriori , * five

3POUPARTII ligamento , ad interio

rem defcendentibus claudi , imam par

tem folo peritonaeo perfici. Confer ico

nes praeftàntiffimas A LB I N. ic. mufe.

/iom. T. I. x. T. III. '. Atque adeo

omnino admittere nequeo , aut tranf

verfum, aut obliquum minorem mufcu

- lum, ad hunc anulum facere quidquam;

fed pone tranverfum primo, deinde fub

adfcendente defcendunt vafa, demumque

inter exterioris columnas fubeunt. Vi

de DOUGLAS I. c. Veteres aliqui ana

tomici monftrofàs figuras dederunt ut

CASSERIUS, qui ipfos re&tos' perfo

rari pingit L. IV. T, IX.

(24) 'Circa exteriorem fuperficiem

nmufculi cremafteris, vaginalem ample

xi, duplex involucrum fequitur, Dar

vos vera membrana cellulofa, uti RUY

SCHIUS intelligendus effe videtur, cum

«cellulofam pehis Darto ajat continuari,

{ed ftipata & rubens a vafis, fed magis

interne copiofis, & mentiens mufcu

larem ( uti re&le LIEUTAUD p. 344.

& MONROO l. c. p. 267. contra ple

rofque anatomicos& in primis BOUR

DONUM p. io3. RUYSCHIUMque

l. c. f. 3. G. & PALFYNUM p. 17o.

ed. novifs. ) Ea inter cutem cui ad

haeret brevi cellulofitate, & cremafle-*

rem media, efficit duos ovales, & te

fticulatos fàccos. Eorum quilibet fupe

rius a ligamento pubis oritur , & ad

oflis pabis ramum firmatur, tefte VVINS

§-9VVO n. 5o3. & MONROO p. 268.

inferius autémteßem complexi, `ambo,

mutuo , ut primus RAVIUS docuit,

in epißolas de fepto fcrori ; tum VVINS

LOVV. n. 498. 499. PASCOLI de ho

mine p. 4o. &c. adcubitu fpeciem fepti

fcrotalis faciunt , quod pro re nóva

RUYSCHIUS defcripfit , epiß. amar.

I. p. 8. T. I. f. 1. 2. caftigatus ideo a

RAVIO, quod neque novum effet,ha

bet enim feptum fcroti MASSA p. 37.

* RIOLANUS rncbir, p, 164. & ejuf

dem fimia GELEE p. 316. & S. HI.

LAIRE p. 676. ante omnes vero me

diam cutem tefticulis interpofitam me

morat COLUMELLA L. VII. c. x r.

p. 629. ed. GESN. citante MORGA

GNO. Sed neque verum effe ait RA

VIUS quod defcripfiffet RUYSCH. l.

c. p. 1o. feqq. Solebat RAVIUS teftes

eximere, dein inflatam cellulofam fic

care , ut duos faccos efle adpareret

PEYER. obf. 6. Superius tamen fæpe

communicant MORG. adv. IV. p. z.

& ipfe ea ratione paravi fcrota, ut ma

nifeftum effet tres cavitates ab aere

repleri, duas fcroti , alias perfe&e fe

paratas, alias fuperius late communi

cantes , per tertiam partem altitudinis,

utramque vero communicantem cum

penis fabrica cellulofa. Cl. MONROUS

totum feptum rejicit, & malæ præpa

rationi tribuit l. c. p. 265. Verüm fo

lo flatu , & vel exemtis teßibus vel

non exemtis, hac ratione fucceflit, uc

integerrimum folidum , ficcum, feptum

inferne appareat , & fuperne, licet bul

las aliquas habeat adhærentes , pariter

tamen folidum adfit . Si vero meræ

adfuiffent , cellulae , quod vult au&or

præftantiffimus, loco fepti certe, veri,

firmi , quafi cutanei, mera fpumofà mul

tiplex bullularum feries orta fuiffet .

Circa Darton tenuiffima cutis eft , in

terius multa& laxior verfus vaginalem

tunicam cellulofitas, & verfus inguina

aliqua pinguedoadeft, quam etiam RUY

SCHIUS vidit Epiß. Anat. 1. p. 8. &

GRAAFIUS p. iz. & COLLINS I.

c. p. 518. in herniofo ; negat autem

VESALIUS p. 64o. Hæc cellulofitas

cum cellulofa penis fabrica cohæret ,

& per eamdem inflari poteft.

(25) Aquam naturaliter in teftis tu

nica reperiri POSTHIUS dixerat , in

, COLUMBUM p. 5 12. fed revera nul

libi reperitur, dum nulla naturalis ca- £\

vitas iöi feperiatur, nifi per morbum -

Tunc vero àlias cellulofitàs, cuti fub- *

je&a, aquam habet, alias vaginalis illa

in cellufis circumpofitis fpermaticis va

fis, alias inter vaginalem & albugineam

aqua effunditur, uti apud Cl. NICO

LAI ob/. 8. Has tres hydroceles fpecies

vide diftin&as apud MONROO Edim

Soc, V. n, 7 1• 2. (25*)

1 3*DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.

£4;- Z.]

^ s *) Vide not. 24. 22.

{:5 Teftis in fetu omnino in abdo

mine eft , five hominis, five bruti, uti.

olim HiLDANUS vidit Cent. II. p.

s9. & HARVEI, quarto menfe p. 185.

& ex eo V E N E TT E p. 272. &c

MANGETUS. Theatr. amar. II. p. 3..

& BLANCARD. amar. pra&#. II. n.

1 5. & HIRSCHEL. de diff. fer. p. 46..

in monftrofo- vero fetu Mem. de l'Acad.

17o9. p. 1 5. Paulatim defcendit per cel

lularem membranam peritonei , petit

que fcrotum , aliquando non fine dolo

re TREVV præf. ad COMM. NOR..

1736. KERKRING. num. 1 3. & a.

partu demum faepe eo pervenit THEVV.

Ade diffr. p. 1 12. E. N. C. Dec. III. Amm..

3. obf. 1 C7. tumoremque facit in ingui

guine MAURIC. ob/. po/?. 134. Hoc

jter annuum eft in mofchato glire'Mem.

de l'Acad. 1725. p. 487: cui vere a re

nibus ad anum teftes defcendunt, hye

me ad: renes. retrahuntur. Aliquando ,

tamen teftis iter: non perficit , ut: vel

media parte in abdomine lateat , COMM.

NOR. 1736. hebd. 14. vel in , inguine :

demum maneat , qualia experimenta paf

fim lego, & minime rarum effe MOR

G 3. GNUS monet adv. IV. p. 1. & in

arietibus frequens reperit GRAAFIUS,

p. 7. qui & in cane & in homine , vi

dit p. 6. in vitulo* vero KERKRING..

m. 1 3, Vide etiam PINAEUM: de virgim.

p. 1 o4. ACTA HAFN.

anat. p. 1 1 9. &. T. BARTH. p. 2o8.

//i/?. 1. I num. 36. &c- PARISINOS. pag..

258. RAV. apud.ERNNL ir. angl. bar.

p. 1 1 5. SALZMANN. ob/. p. 65. VO--

GEL. vom: bruchem. p. 65. feqq. ROEL..

COMM. NOR. 1736. h. 1 4. VENET

TE p. 331. SPRINGSFELD. de coal..

parr. p. 29. & HEISTERUM comp.

./qanar. t. vi. f. 25. not. 26*

€•-•- CERUM TEIC

orem/. p. 126.

anm. 8. ob/. 32. Cemr: IV. ob/. 1 24.. Dec.

JI; ann. II, ob/. 14. Alia animalia eam

fabricam perpetuo habent, eaque dudum:

ARISTOTELES dixit {alaciora effe

ag gemer., amim. I, I. c, 3, 4, I S A G..

vol. 1. n. io6..

vol. 1 v. o. 66. T. o. 68. RIVA. in icon..

RULANDUM apud: C. BARTHOL..

H#; SO^

YER : medtc. .

plurimóS, quoScompi-.

Iat SCHUR IGIUS /permatol. p. 57: 428..

A· éi ] De altero vero tefté E. NEC.Tbef. I.

.k»*#**•

ANAT. c. 25. totum nempegenus avium

& quadrupedum oviparorum ARIST.

hi/?. amar. L. III. c. 1. & IX. c. 5o. &c.

gemer. l. c. De Teftudine vide PARI

SINOS, de lepore COLLlNS, sy/?. p.

544. Sic echinus fe habet M U N Di

NUS p. CCLXXXVIII & PARIS. &

elephas ARISTOTELES gener. Hj?,

1 1 1. c. 1. L. 1 1. c. 1. atque DUVER

NOI. in Acad. Perr. Vol. 1 1. & marmo

tae PARIS anc. mem. T. III. P. III. p.

38. &. glires. PA R I S I N I p H I jL..

TRANS. ABR. 1 1. p. 87 1. & caflores.

PARISINI. Suibus vero teftes ad offa.

pubis ftri&ti hærent VVEPFER. E. N.

C. Dec. I. amm. 3. ob/.. 167. Valde autem:

vero, fimile eft , calore abdominali fe--

minis fecretionem promoveri, ajlongitu

dine vero vaforum deferentiüm, & fri.

gore externo inhiberi. Exemplo con.

firmat C. BAUHINUS in tefticondo ?

quem falaciffimum fuifíe refert Theat, •'

amar: p. 94., - • •

(27) cremaffer mufculus disje&is fi-.

bris oritur ab * aberrantibus fibris obli--

qui adfcendentis.VVINSLOVV I. c. n..

52o. ALBIN. p. 292. & T. II. LIEU--

TAUD. p. 334.. & proximiº tranfverfis

ALBIN. I. c. C. BARTHOLIN. amar..

p. 12 1 C. BAUHIN. p.96. EUSTACH..

XXXIII. VVALTHER. de muJc. pa--

rum enim differt MONROO. p. 254..

& a ligamento Fallopii longe FALLOP..

ob/. p. 92. C. BAUH. I. c. VVINSLOVV. .

1. c. CASSER. L. VIII. T. XI.COVV.

PER.. T. 1. 2. XVII. f. 6,. SPIGEL..

L. IV. c. 12. L. VIII. T. XI. five, quod

idem eft, ab obliquo externo ALBIN.

1. c. MONROO. I. c. Ita ortus , am--

pleétitur: vaforum fpermaticorum funi

culum , GRAAF T. II. f. 1. fuper va

ginalen teftis totam fe disjicit , COVV--

PER myor. 1724. V. XVII. f. 6. C. la--

certifque longitudinalibus per eam dif--

perfis , magifque & magis rarefcentibus,

definit .. A re&to vero mufculos oriri , ,

uti. MASSA, habet p; 38. &. alicubi

pingit CASSERIUS, id quidem nemo.

vidit. Utique elevare poteft teftes, &c.

omnino in hominibus.fanis robuftifque

elevat , evidentius, autem in equis, &c

in opoffum , nam validior eft in anima--

libus, quae veficulisdeftituuntur COVV--

PER, abridgm. V, p. 33 1. Et in hom\*-

|

|

]

IDE SEMINE MASCULINO. DCXLI. , 133

- LOPIO l. c. p. 195.

V.

eninibus exempla funt, in variis morbis&um teftem evanuiffe , ut a tefteI*etra

venereo habet SCHURIGIUS fpermat.

pag. 58. 59. ubi multa exempla compi

lata vide. - - -

In feminis aliquid fimile, fed tenuius,

dicitur ambire ligamenta teretia FAL

- VIDO p. 216. 282.

G. BAUHINO p. 90. RIOLANO p.

i83. SPIGELIO ap. RHOD. mamf. n.

47. DIEMERBROECKIO p. 1 39. &

VVINSLOVVO n. 622. non vero in

uterum iturum , uti GALENUS de

fem. l. z. Eodem loco vidi fibras omni

no mufculares tenues, ab adfcendente

ortas, exterius vafis, ligamenti teretis,

interfperfas. Recentiores fere negant,

& PLAZZONUS p. 31. neque femper

*;(28) Dari homines, quibus teßes vo

luntarie moveantur VESALIUS p.64o.&c.

pridem GALENUS. de util. parr. L.

XIV. c. 14. deinde C. BARTHOLI

NUS. amar. p. 122. CRAAF p. 12. Mo

rum etiam in marium fcroto. HAR

VEIUS vidit de gemer. amim. c. 67. In

aegris teftes pendent , convalefcentium

vero fignum eft furfüm retrahi. CAR

PUS p. CCXCI. Debilibus, teftes. Taxi

GALEN. de /emim. L. I. -

(29) Nempe vaginali circumpofitam

gußioam fabricam, de gland, conglob.', 1 8.

( 3o

£HIUS T. XXXIII

fculos ad perpendÍGÍTÍ

„juxta penis, latera , defcendente§ pin

£it. Has fibras, non explicatas a LAN

CISIO, & di&as fortè D. de MAR

CHETTIS, ubi cremafterem unice a

££rnbranis offis pubis prodire ait p. 38.

PRÆCEPTORIS cremaßeri accénfét,

uti ab offe pubis aliquas fibras accede

*° g£um ab ima Re&orum vagina, FAL

1LOPIUS vidit p. 25, & LiËütAD.T.

ç: & nuper fimile aliquid omnino vi

' di : Alii eafdem procui dubiò aiio ré

Vulerunt, ut Cl. VVEISS. in progr. &c

COMM. NOR.. 1736. bebd. 8. qui fi

£amento fufpenforio inferi, & ab obli

“Huo^ externo venire: dixit.: .

(33) Exigua: in textu) Vaforum fe- .

minalium: plurimi rami funt. Primus.

$uidém arteriæ ramus adfcendere , &

) 4nteriori , in textu ) EUSTA

uQS quafi mu

àB ofie pubis,

pinguedinem renalem fuperius adire fo.

let ( VVINSLOVV. Expof. 111. m. 1* m.

IV. 47 1.) Deinde alter perpetuus, no.

tabilis, fub imo rene eamdem adit pin

guedinem, & reflexus ad exteriora re

nis longe adfcendit. Eum VESALIUS

habet L. V. f. 2o9. & RIVA in icon

& DOUGLAS. abridgm. IV. P. II. p.

1 1 6. & BIDLOO T. XLII. z. 2. Idem

fæpe etiam fuperiorem ureteris arte

riam edit. Deinde alios multo minores,

ramos per totam longitudinem.in cel

lulofam peritonaei fabricam edit: VE

SAL. p. 642. f. zz. 8 EUST. T. XII. /.

f. i. 3. &c.. T. XXV. PLAZZON p. ' …

6. KIESEVVETTER de calc. ren. p.

9. vicinumque mefocolon finiftrum, quód

procul dubio omentum eft , cuiGRAA

FIUS._p.2o. & BOURDON p. 1or.

ait r ccedere a {permaticis & me

fenterium K I E S E VV E TT E R. ib.

VV I N S L OVV. I. c. & IV. n. 479.

GARENGEOT. /planch. & mufculum

tranfverfum KIESEVVETTER 1. c.

Deinde major pars hujus arteriæ in va

ginalem tunicam , cremafterem & fe

ptum fcroti confumitur. Hae arteriæ.

& cum mefentericis, & cum ramis ex

ternorum pudendorum uniuntur VVINS

LOVV. III. z 1 z. IV. 528. & aliquan

do cum ramo- veficali ab hypogaftrica ,

comitante deferentem duétum I D.

IV. n. 584. Cremafter autem, & vagi

nalis tunica , & cutis imprimis , alios

ab Epigafrica furculos habent , etiam

VVINLOVVO di&tos IV. 584. aliam

deinde minorem arteriam , quæ cum

deferente advenit, quam aliquando ipfi.

tefticulo ramos dediffe- MONROUS vi

dit 1. c. pag. 161. conf. DLVI. not. 1.

Hinc ligátis vafis feminalibus in her

niis varicofis, teftis non moritur V E

RHEYEN. pag. 1 1 1. ad venerem ta

men ineptus fit: PALFYN. pag. 184.

Nam cum fpermaticis communicánt ,

quod vicinis trunculis ubique familiare

eft. A vena portarum etiam ramulos

in vafà præparantia euntes RHODIUS

habet manriff. n. 35. neque repugnave

rim in tantâ vicinia duodeni , &c funi

culi fpermatici finiftri. - -

/ , 32) Vena fpermatica in univerfum

cum arteriis ramos dat , fuperiori adi

po{o excepto : fed eadem.Tplerumqueeu n**

-

I34DE SEMINE MASCULINO. DCXLI.

•* •• ••*

eundo multiplicatur de GRAAF T. I.

f. 2. ramis paulatim numero au&is , &

miris modis arterias obnubentibus, ut

ramis retrogradis quafi occurrant trun

culis defcendentibus , donec iam fere

fub fine renis CHESELDEN T. zz.

in ingentem plexum abeant , qui inter

teßem & epididymidem GRAAF I. c.

pofitus , albugineæ adhæret. Hoc pam

piniforme corpus, olim GALENO di

&tum eft de femine I. c. 12. 17. de util.

part. L. XIV. c. 1o. improbante VE

SALIO, älibi vero paraftata varicofus,

uo nomine eti ALVER uti

Ę5 ut nihil fit, quo THERO

£fibuant recentiores, qui veteres ipfe

citat. Bonas etiam icones dedit CAS

SERIUS apud SPIGELIUM L. VIII.

T. 1 1. 14. & BIDLOUS T. XLV. f.

2. Major pars ad venas pertineę, S.EAL.

p, 42. GRAAF pag. zi. Deinde harum

venarum magnitudinem auget , quod

in homine plerumque varicofae fint

GRAAF I. c.

(33) Arteria multo, quam venæ fim

plicior, diametrum vix mutat, & mí

nus ramofa eft , GRAAF T. I. £ i.

T. II. f. 3. & uti nunc fere femper vi

deo, reéta omnino in viris CRAAF p.

191. & in praf.& SVVAMMERDAM

mor. prodr. p. 4.& RUYSCH. Tbe/. iv.

n. 65. & COVVPER abr. V. p. 332,

& BIDLOO T.XLV. f. 2. etfi non

negaverim capreoiytam vifàm fuiffe LEA;

LI p. 12. & NICOLAT de dir. va/. pag.

4o. &c in B U C H N E R I mi/cellaineis

1727. pag. 63. olimque apud G A LE

NUM loc. cit. Idem GRAAFIUS et

iam, re&e ex meis obfervationibus epiff.

ad SCHACHT. p. z 1 o. de gen. mul, p.

274. z 14. & T. I. & DIONIS p. 28i.

& VVELSCHIUS T. 52. viris re&as,

feminis flexas effe docent , atque ita

in femina defcribit DOUGLAS abridgm.

IV. P. II. p. 1 16. In feminis etiam mi

nus, divaricantur GRAÂF c. XI. Ve

tuftiores, fed ex brutis, nimis flexuo

fas fecerant, ut*VVHARTON ade

nogr. pag. 196. van H O R NE Prodr.

P• 4•. - - _

•,•

642. In ipfo hoc itinere a parum in fpiras flexa ar

teria fpermàtica emittit ramiiTosTarteriofos, qui b re

&ta, patenti, fatifque magna via , in venam comitem

fanguinem arteriofum lateraliter derivent vera anafto

mofi , inprimis in pyramidali corpore , ubi arteria fe

minalis tefti propinqua dat ramum inferigrj , & interio

ri epididymidis parti c , ramulos illi largientem , , dein

tunicæ nerveae inferendum; & aliquando alium ramum'

4 in fummum teftem; femper verò magnum ramum e

fuperiori, majorique, parti^epididymidis infertum 3. per

vafa hujus diftribútum, inde `& quaquaverfum divifum;

quin & multi ramuli â majori trunco venulis in pyra

midali corpore intime confufi , & communicantes , de

inde in ambitum teftis diffeminantur.

a Graaf. vir. org. Tr. 1. F. I. -4BCDE. b Leal. Lealis

ace,' στερματιςά' pag. 18. & feq. Euff. T. I 2. F. I. 3. cGraaf

vir. org. T. I. F. I. CE. T. 2. F. 3. C. d Id. Ib. BB.

e Id. Ib. CD. T. 2• Æ. 3. BD.

- 64?.

a.

DE SEMINE MASCULINO. DCXLII.

<*&4•. Parum ) (1) Cum in bru

;;,Tmire in fpiras & hemicygloscomplicetur , eadem arteria, in fho

„miné vix ullo notabili modo intor

quetur. - - - -

jjriori ) Qui deinde teftem vix

fubií. Ramos etiam exhibet ad craf

fam eam tunicam , quæ ex vagiga

€íís & ex adfcititiâ concretis fit

ô). Ergo tantilla arteriæ, pars adêerebrum venit. Imo ullum Om

inoTanguinem rubrum in

- - deceptos

3Ég¤atomicos,Tqui id--adfirmave

r runt (3). RUYSCHIUS certe, fe

!• 1ìciffinîtîs in arteriarum repletioni

* bus, numquam ea arte teftes prae

arare potuit , fed vulnere in mem

É, albugineam infli&to, inver

tebat teftem, deinde in aqua tepidafufpendebat , macerabat, ita refol

vebatur totus teftis in admirabiles

glomeres, & etiam poft penitiffimam

3erae injeétionem , pauci tamtum &

exigui ramuli hinc & inde appare

bant, qui non ad fubftantiam te

£tis, fed ad cellulas dividerentur .

<ìÜô'omnino fanguinem rubrum ad

£í: yeraTnTTTT5T£aTTTaTTTVenire non

Vîdeatur,idque r É recentlQr adà*

ÉÉÉHinc dudum

£########$.iETATTpETT€ges circulationis ge

nerari. Interior vero teftis fabrica

(4) fit innumerabilibus cellulis per

fepta membranofa diltin&tis, quae to

tuim teftem in loculamenta dividunt.

Intra eas cellulas fanguis ruber nul

ius venit: in ipfis enim arietis adeo

vaftis teftibus, fanguineae (triae umi

ce in cellulis apparent , in media

vero fubftantia nihil rubri, uti ni

hil in cerebri cortice, reperitur. In

aula hetrufca demonftravit DATHI

( 1 ) Vide DCXLI not. 33. -

(z) Praeter ramos minores, di&tos ib.

not. 31. & valde numerofos , trunco

parallelos, qui fupra .teftem finiuntur,

*.

- r35

RIUS, arteriam feminalem progref.

fam ad teftium propriam },ÉÉÉ »

non continere rubrum , fanguinem,

ergo arteriae fanguiferæ, quæ ex aor.

ta ad. teftem veniunt, ex propria.

fua fabrica, in adeo longo itinére,

fanguinem rubrum expellunt , uti

certo videtur , omnemque tradunt

tum venis fociis per anaftomofes,

lateralefque ramos iis venis infer

tos, tum epididymidi , & membra

nis, & feptis cellulofis. Tenui

YerQ ### quam quæ rubrum

fanguinem admTERETTITVTiBiIes,

albae, repetito convolutæ in cellulis,

quas fepta circumfcribunt , abeunt

in exhalantes ramos , venis fociis

agTÍTUR55T55T3T5§ , per quorum.

ofcula femen confe&tum evomitur.

( M. S. RICHTER. LEAL ait hos

fines arteriarum in albam fub{tan

tiam tamquam commune cavum hia

re, &c fetam- mediocrem. eo cavo

aperto in arteriam inferi poffe: ar

teriam vero preffam emittere fan

guinem ipfum , mutata vero natura

in cinericium , deinde albugineum

colorem , & liquorem femini analo

logum tranfire. Ex iis vero cellu

lis, in brutis certe animalibus uni

cus major canalis oritur, quem ab

inventoreHIGMORIANUM vocants

in eum definunt cellulæ, & in eum

teftis cinericium femen · evomit. Is

du£tus in fupremo angulo teftis an

guftior fit , & inflexus epididymi

dem facit , qui ipfe HIGHMORI

du&us receptaculum commune eft,

quod femen ex cellulis recipit, cel

fulæ vero fiunt ultimis abfciffis fi

nibus canalium : deponentium con

fe&tum liquorem . Haec omnino pri

mus in brutis animalibus defcripfit

BONCLARIUS DATHIRIUS.

arteria feminalis fupra teftem in duos

principes fàfciculos potius quam ramos

finditur: ego enim non unicum, ut Cl.

GRAAFIUS, fed plures foleo reperi

re

.3>

,46 DE SEMINE MASCULIMO. DCXLII.

Are trunculos. Eorum minor.partem epi

didymidis fuperiorem petit EUSTA

cH. T. x 1 1. f. 5. G R A A F. T. 1.

£. 1. B. LEAL. p. 38. RUYSCK. The/.

IV. n. 65. indeque pariter, aliis ramis in

ter te(rem & epididymidem interfertis

albugineam adit LEAL. I. c. teftemque

MONROO p. 25 1. Alter plexus inter

epididymidem & oriens vas deferens

aá jmum teftem defcendit EUSTACH.

1. c. RUYSCH. GRAAF ib. E. MON

ROO, aut medium, ut nunc video,

*.- multofque ramos dat, atque huic pari

ter, nempe albugineae, plurimos tranf

ver{os ramos-impertit ( EUST. !. c. LE

AL. p. 38. 39. ) & inferiori parti Epi

didymidis G R A A F I. c. B. EUST.

uando duo trunci funt arteriae fper

fìaticae, tunc minor trunculus minori ,.

plexus major majori refpendet, MON

ROO I. c. 254. -

- (3) GALENUS in vafis pampinifor

mibus paulatim fanguinem albefcere

dixerat de /emime L. 1. de wtil. parr. L.

4. 14. c. 1o. VESALIUS contra, fangui

">* mea , vafa in*τεΓΕΓΓΟΓΓηηΟΎenITE…do

cuit p. 641. deinde CASSERIUS in

rabb, L. 8. f. 5. C, C. T. 13. & LIN

v

DEN. phy/iol. p. 264. & DIEMER

BROECK. p. 1 1 o. & GLISSONIUS

de hepace p. 416. & VVHARTON ade

nogr. p. 416. GRAAFIUS arterias re

pletas in tefte reperiri confirmat p. 24.

& in gliribus vafcula feminalia ab ar

teriis ramofis pingi defcribit p. 43. Ita

etiam RUYSCH.The/. 4. n. 8.& PET

SCH. I. c. n. 6z. & valida fufpicio eft

£USTACHIUM I. c. f. 6. & &, perin.

de vafa interna teflis exprimere. LEAL

arterias utique admifit , fed pauciores

p. ioo. & liquorem contineníès paIIi- . .

dum , 86. fanguinem vero negavit Tiir

£e[tem venireT5ºT83TexTqmS ÉÉÉ 3Az`EETÖRTÉs.OR habere videtur, cum in arie

te fànguinem omnino vehant , p. 1 1 r.

uti in eodem animale multas árterias

£LISSONIUS viderat ae hepare p. 4 16.

magnam partem pulpæ teftis repleri

pofle KING. au&or fit Phil. tran/. n.

52. Ego in cane manifeflo vidi arferias

fanguine plenas, & in junioribus pue

ris cera. Repletionem exiguitas árte

riæ difficilem reddit, & párva ad ra

mos fuos ratio. Vidit etiam M ON

ROUS p. 264

(4) Vide DCXLIV.

1

1

643. Namque corpus pyramidale. a , varicofum , vel '. .

' pampiniformé diétum, ex dorfo teftis ortum , conftat.

venis innumerabilibus , communicantibus , rete quafi

efficientibus, adunatis, tandem in unam venam femina

lem definentibus; unde commodiffima opportunitas fan- NA

guinem hunc infundendi his venulis. f |

*• ,

a Id. Ib. F. 2. DDEEFF. T. 2. F. 2. B.^-

I 643. Venae fanguineae nullae ( i )

oriuntur in ipfa teftium fubftantia,

&c, quae in tefte apparent exterius,

eae unice ad fepta membranea per

tinent: eae autem venae, quae in cel

lulis, du&tum Higmori componen

tibus, oriuntur, non fanguineae, fed

pellucidae , quae vifum fugiant, ad

corpus tamen pyramidale cum exte

rioribus venis abeunt. Nam in ani

malibus femen perpetuo generatur(2),

idemque in canibus catenariis, taü

ris, equis, & multis animalibus do

mefticis, dum in ftabulo vivunt ,

- diutiffime non excernitur ; cum ta

men ea animalia facultatem gene

randi interim retineant, neque teftes

ultra modum tumeant aut laedantur.

Verum iis animalibus partim nullæ

veficulæ feminales funt, partim mi

- - nime

-

DE SEMINE MASCULINO. DCXLIII.I 37

time ea mole, quae fufficiat ad id

fèmen omne recipiendum:.£rgo fu

pereft, ut femen per invifibiles ve

imas reforbeatur, pro portione ejus

copiæ, quae noviter fecreta accedit.Hæ venae, uti arteriæ, ex una parte

reßis redeunt , & efficiunt corpus

pampiniforme, quod certe vigefies

imajùs eft vena fpermatica , qualis

;„ cavam inferitur : & tamen hgc

3tum corpus, pauciffimis arteriolis

Âceptis, éx folis venulis compgni

Σí,,'ut hullibi forte in cgrpore hu

ÄÄfio adeo & amplæ, & copi9[ae

Šæexiguis arteriis refpondeant (3).

viäetur autem effe mgra, congeries

&íáíïatorum vaforum bibulorumlymphaticorum, quæ de feminali latice

Ì€V€hunt, quântum fuperfiuum eft,

& coacervatur , neque fecernitur :

(,) Ita LEAL ,, venas in nervsamânere, neque fubit£ teftem pag. 56.

ἈδόΊ&ç. judicium difficile eft , nam

Jenæ ob plexum pampiniformem etiam

áiííícilius, quam àrteriae replentur:Ad

Fiìmìttamiefi venas teftium rubrasGLIS

§öNIÜS 1. c. VVHARTΩNUS I. c.

£ÄWiUs, {i ERNDTELIO fides iter

2` angi, bat. p. 1 15. & rep;eri poffe con

` fìiìt .*vênas plurimas in teße.££ple^§J tas, idem nobis oftendit ALBINUS ,<\! copiofiores &Έ arteriis ,

. (2) De ea r σrbtione vide DCL.

“.

644. Arteriæ illae , quae tunicam nerveam

lis eft.

qeinde venarum , quæ fanguinem

rubrum a nutritione teftis füperfti

tem reducunt. Hae venæ liqüorem

ex tefte redeuntem movent fentißi

me (4). Quo enim minor arteria

e(t, eq motus in vena lentior (4*).

Trunci vero, qui ex hoc corpore

oriuntur, dexter quidem cavam, fi

nifter fui lateris renalem venam fub

if • .9aufa,di£rimipis non diffici:^?\eminalis enim venaTad

cavam veniret, non poffet non fu

per aortam eo venire ; fed arteria

validiffima omnium, i&tibus fuis fa--- -- -. -

cileTexiguaTmTvEDám comprimeret,

& fanguinis a tefte reditum impe

diret . Opportuniffime adeo inférta

fuit in magnam finiftram emulgen

tem venam (5).

(3) DCXLI. not. 6.

{4) Omnino. per CCXIV. not. 6.

funt enim, cæteris paribus, in canali

bus, ex uno communi trunco motum

fuum recipientibus, velocitates recipro

ce , uti lumina. Hinc eædem venae âdeo

frequenter varicofae funt, & maxime

quando homo paffus venereos ftimulos,

femen non excrevit, accelerato nempè

per arterias fanguine , cui venæ non re

fpondent pariter au&a facilitate.

(5) DCXLI, not. 1o.

penetrave

re, in a ramos ordinatim divifae , bTdiftin&tim locatæ ,

in c innumeros tandem ramulos, hinc in capillamenta

fubtilißima , abeunt, quæ infinita fenfibus apparent, to

tum fere teftem occupant , & forte in d vafa majora,

ordinatim pofita , atque in e unum majus per medium

teftem definens Epididymidi continuatum , fuum hu

morem innumerabilibus ofculis evomu

habent, fed in emiffaria definunt. _ ;- .- ------,

a Id. Ib. T. Iv. F. 1 v. D. b Graaf. vir, org. T. rv.… Tom, //, S P. IV.

|

X%• •

nt; hinc venas non :

•*. * .

• • •

*• .

* • .- »£•^®.

- * **• ; '. ■'

- $• • • •

A32.Jìa

138 DE SEMIME MASCULINIO. DCXLIV.

-*

.v a*

•-. •-* • **^* «*,

. •*-'

F. Iv. v. c Ruyfcb. Tbef. 1 v. T. 1. Graaf. vir. org. F. z.

T. Iv. F. Iv. BB. d Graaf. vir. org. T. Iv. F. Iv. BBC.

e Id. Ib. C. & Ib. F. I I I. B. T. IV. F. I. J4. F. IV. BC.

Leal. Lealis F. I. t0ta.

644. Hæc omnia in homine mi

nus evidentia funt, neque a quo

quam evoluta ha&tenus. Aper au

tem hic auxilio eft, animal amplif

fimis teftibus praeditum , pro por

tione corporis, tum glis, cui valde

evidens fabrica e(t . Sed neque in

homine (2) valde diverfam eße vi

'. detur , & in univerfum eamdem ,

, quae brutis animalibus, licet fubti

* lior fit. In brutis autem BONCLA

/\

ά••• 4 ••.?.

RUS DATHIRIUS defcripfit, qui

nomen fuum invertit, & defcriptio

exftat in a&is Britannicis. Ergo fan

guis arteriofus , qui fub renalibus

arteriis ex aorta prodiit , pauciffi

ma copia, tardo motu , emiffus in

vas , ad omnem refiftentiam ine

ptum, leni motu laterali promove

tur , parallelo cum aorta itinere ,

tum ad arteriolas vaginæ teftium,

tum per anaftomofes in venas .

Minor autem copia fanguinis, quæ

in arteria manet, ad corpus tefti

culi delata , per tres ramos, in quos

feminalis arteria finditur, fertur in

albugineam tunicam , in epididymi

dem , & in fepta membranofa , quæ

cellulas formant. Pars autem hujus

fanguinis non rubra, in fpfum te

( 1 ) Nerveam , in textu . ) Nempe

albugineam, denfam tenfamque & àl

bam, fcleroticæ fimilem, fed vafculo

fam tamen membranam, quæ tefticuli

propriam fubftantiam ar&te ample&itur,

laxius tamen ubi vafa accedunt VE

SAL. p. 64 1. Epididymidem adtenuata

íüìåíïí involvit. In duas lamellas

feparari popeft MORGAGN. Adver/.

.IV. Pag. ÉÉ eo tempere inventa en

cheirefi, quôTTEECuriu§ a5TAEFETSTEN

Aa 1 »•ve-. ;*•íí impellitur, reperi vafculum, quod

... la £2*es*- ^«>

7.

epididymidem componit, unum effe , &c

ftem tardo motu delata, dividitur

in glomeres RUYSCHIANA arte

evolutos, adeo minutos , ut num

quam microfcopio aut finem adfe

qui potuerim ( 3 ), aut numerum ,

etfi in brutis ordinatim juxta cel

lulas difponi viderim. Hi glomeres

circumplicantur circa quamvis cel

lulam, nempe ut voce utar mathe

matica , in minimum fpatium re

ducuntur, quod poflibile eft , atque

adeo motum fui humoris potentiffi

me retardant ; ultimo vero termi

nantur in canales abfciffos , hian

tes, qui rorem feminalem in cellu

las deftillant, quarum numerus in

apro ad minimum eft 24. Inde fer

tur ifte humor per canáles, fingu

Jæ cellulæ proprios, qui ulrimo con

fluunt in du&ium HIGHMORIA

NUM (4), & ex hujus du&tus con

torti reduplicatione generatur epi

didymis : Totus ergo teftisgs;ius 2)- -»

uidem fanguIn ro Qbvelatur, p.

pulfatur, &c femen coquitur ; non

vero ex rubris vafis fecernitur, fed

ex canalibus minoribus, quam qui

recipiant fanguinis globulos , cine-/

reum vero femen fecernant.

evolvi poffe. Deinde in capite fuper

geminalis vafculi gyros minimos in

Veniri , hos autem Iverfus albugineam

denuo majores reddi , &c in quatuor

aut quinque demum truncos abire , qui

retrogradi , inter epdidymidem & al

bugineam , ad teflem defcendunt, per

forant eius involucrum proprium »

uno , pluribufve truncis , neque enim

de hac re certus fum, legunt longitu

dinem fpatii albugineae , cui epididy

mis non adhæret , & veri du&us High

moriani fpeciem exprimunt. Inde de

mùû

DE SEMINE MASCULINO. DCXLIV. I 39

mum minimi du&uli ad fabricam tellis

Vermiculatam defcendunt. Nova mihi

hæc jn viro fabrica apparuit , etiam

aliis rerum gnaris , ut Q » mOV?

QûoïodóTVeroTLINDENIUS ab albu

g`hea interiorem capreolarem , &. inti

Ìmam innominatam diftinxerit Phyfiol. Ê:

294. non dixerim ; neque quænam fit

gfandulofa teftis membrana £ID£O9

T. XLV. f. 1. fi diverfa eß ab albugi

mea; neque demum,BARBATI vafcu

lofam interiorem feparo.

Exterius, verfus vaginalem , rore tota

madet MALP. de conglob. p. 8. aut

liquore coagulabili l. c. Eamdemaquam

habet VESÀLIUS p. 64o. MQRG. l.

c. p. 2. GRAAF pag. 14. & frequen

tem ibi hydropem effe notum eft CHE

SELDEN. p. 264. atque ex vaginali pa

riterque- ex* teßë `éxhalare rorem , de

)£;$¥¥ m. 736. ~ " "

.3 ( z ) In homine fæpè omnino ne va

\ fa quidem inveni feminifera. Sed in cor

poribus juvenilibus , quæ diu venere

abflinuerunt , apparet pulpa mollis, fub

flava, teftem accurate & ad fummam

diftenfionem replens , quæ in aqua flui

tans in filamenta ferpentina diffolvitur ,

duriufcula, cavitate minima , uti in de

ferente du&tu, adeo tenuia, ut liquo

rem ab arteriis nullum admittant un

quam Maxime confpicua funt, quan

do maceratio præce{fit , qua ufus eft

RUYSCHlUS Tbef. z. aff. 5. n. 16.

Tbef. 4. T. 1. f. 2. Thef. 8. n. 18. Thef.

io. n. 99. ioo. ubi addit cava effe The/.

Anax. n. 1 1 1. 199. The/. 9. n. 78. T. 3.

f. 3. Cur. renov. n. 1o. & pridem RIO

LANUS p. 16o. qui ad dimidium cu

bitum filorum Jongitudinem æftimat ,

quæ eadem menfura a KINGIO repe

titur, Pb. tr. n. 52. & apud GREVV

muf. Gre/?. p. 8. & a FRANCO faryr.

P. 35. neque longe abeft ab icone RUY

SCHII. Eadem fila vidit van HOR

NE ( Phil. tranf. n. 35. ) deinde in ca

nis tefte , fed fervida adhibita HAR

IDERUS Exere, p. 19o. In apro etiam

ferpentina vafa pingit ad F. DATHI

RIUS, tum ex homine HORNEprodr.

p.6. GRAAFIUS T. IV. f. 3. & HEI

STER. eomp, fig. 24. etfi in gljre faci

lius fit GRAAF p. 31. Hujus teftem

defcribunt Phil, trän/, n. sv, & CHE

SELDEN amar. ed. 1727. T. 28. &

PARIS. amc. mem. 1 1 1. P. 3. p. 38. &c

LEEUVVENHOECK amat. I & eonr.

II, p. z6. ic. 2. & DIEMERBROECK

3

p. 1o9. & ad Σ ulnae eduéta fila me

morantur in Pb. tranf. abr. 11 p. 17 1.

tum in americano glire SARRAZIN.

Mem. l -£cad. 172 5. pag. 484. Porro haec

fila habet FANT. (in manud.) VVINS

LOVV. n. 487. & , KlNG. Phil. tran/.

n. 52. in ariete vero LEEUVVENHOE

CK ep. phyf. XLI. f. 4. p. 3o8. in te(lu

dine MORGAGN. Adv. IV. pag. 4.

Sed ante omnes ,, vafcula aranearum

telarum fimilia capillacea in tefte fpar

fa dixit THEOPHILUS PROTOSPA

THARIUS de hom. fabr. L. V. p. 9o3.

ed. Fabriciama, & ad finem edit. MO

RELIANAE: eademque defcripfit, &c

crifpa effe, capreolata , radit efque epi

didymidis ARANTIUS ol/. XXXVI·

pag. 1o 1. pilofàmque fubftantiam teftis

dixit CABROLIUS in obferv. pag. 86.

ed. gall. addiditque has fibras cavas

efle PLAZZONUS p. 32. & abfque do

&ore invenit FRANCUS anno 1673.

I. c. Has fibras pro unico longiffimo

canale habuit BELLINUS & æftima

vit 48oo. longitudinibus teftis non evo

luti Prop. XL. & memini, hanc fenten

tiam ALBINO placuiffe, uti CHEY

NIN nevv theory of feaveri pag. 75. Ve

rum retardatio inde incredibilis feque

retur, ut tot ad minimum trunculos

efíe videatur, inflexos in fe ipfos re

tortos, quot feptula funt . Cæterum

non fiftulofa , fed inftar arundinis fpon

giofà fubflantia farta effe fila, BOREL

LI conje&ura eft Prop. 167. quod liquo

rem preffa non deftillent . Praeter has

fibras carnem peculiarem tefti , tribue

rat PLAZZONUS p. 32. Glapdulas ve

ro in fine vafculorum feminalium con

f}ituerunt TFMOTHEUS CLA RKE

Phil. tranf. n. 35. & MOLINETTUS

p. 31 5. & DIEMERBROECK p. 1o8.

& VENETTE pag. 6. & parenchyma

vocavit COLLINS p. 524. fed in pi

fcibus, etiam la&es ex glandulis fecer

ni IDEM addit p. 549. MERYUS ve

ro, in virili tefle bullas numerofas lym

pha coagulabili plenas vidit Hj?. de l'Acad.

S Y. 1765,

14o ' DE SEMINE MASCULINO. DCXLIV. •

p.

n7o5. n. 7. Sed re&e EDMUNDUS

KING tellem folis vafis confici adfir

GAGNUS in gallg argentum vivum

ex epididymide vidit in teßem veniffe,

mavit , & ibidem GRAAFIUS , & , ep. XX. n. 33, Deinde in glire mani

RuYscHius The/. IV. n. 59. &c. „fefto fila craffefcentia in.epididymidem.

MERIANAE vero hydatides in cellu

Io(a fabrica, uti alibi, potuerunt gene

raI1 .

(3) Arteriæ feminales DCXLI. not.

1. per albugineam repunt capreola

tae , deinde plurimis locis penetrant ,

GRAAF T. IV. f. z. C. C. CASSER.

l. c. T. 14. f. 5. & cum cellulofa ali

qua defcendunt ad medium teftisaxin:

confer etiam RUYSCHIUM Thef. IV.

n. 8. ibique repleri poffunt MONROO

p. 264. Hi rami videntur effe, quos

ait LEAL radiatim ad centrum teftis

abire p. 35. 39. 4o. 1 o 1. 1 1 1. ßnu/que ,

quos pro vafis defcendere ab infima te

£tis tunica LINDENIUS vidit l. c.

Hæc plana cellulofa fecant axin, pa

rallela inter fe , & inftar feptorum

adparent, quae pulpam ordinant, & in

fàfciculos dividùnt, interpofita vafcu

lis ferpentinis GRAAF 1. c. p. 33. f.

4. 5. quam tamen iconem nimis re

gularem effe re&e monet S VV A M

IMERDAM Prodr. p. 8. uti pariter

reprehenfionem meretur BIDLO! icon,

T. 46. f. 4. Deinde haec fepta KEI

' 1IUS habet p. 89. VVINSLOVV. n.

484. feqq. LiEUTAUD p. 33o. & in

Ptimis £EEUVVENHOECK. ep. phy/.

XI I. f. 4. & fere eodem modo fua

yafa^ feminalia pingit DATHIRIUS

1. ¢. f. 4. s. ut quivis lobulus epidy

midem fubtiliffimùm exprimat. MON

R9US has membranula$ non vult effe

nifi vafa, p. 264. verum nimis latas

effe manifeftum e(t. Ipfae arteriolæ co

mites venas habent, in quas liquor in

jectus recipitur , & videntur edere

£amquam excretorios du&us vafcula

erpentina, uti in renibus cum arterio

lis fiftulæ BELLINI continuantur. Iis

£erte filis ramos impertitur RUYSCH.

1. c, quos BIDLOÜS, fed vereor ex

imaginatione, delineavit T. XLVI. f.

4- Haec . autem filamenta, ferpentina

Pr3cul $ubio femen fuum traduât epi

didymidi. NamTGRÄÄFíÜSTáüäu

deferente, in cane ante coitùm ligato,

vidit tefticulos prius inconfpicuo§, fe

mine turgere totos p, 3o, 39. Et MOR

continuari, legitur in PHIL. TRANS.

ABR. II. p. 87 1. a qua fabrica neque

glis mufcatus recedit Hj?. de l'Acad.

1725. p. 484. eamdemque in opoffum me

xicano manifeftiffimam effe COVVPE

RUS teftis eft Phil, fr. abr. V. p. 332.

in caudifona vero vipera TYSON ib.

II. p. 8o3. &c in teftudine PARISINI.

Sed etiam A R I S T O T E L E S vidit,

animalium telles multo majores efíe eo

anni tempore, quo ad venerem incitan

tur, de gener. anim. L. I. c. I. & hi/?.

L. 3. c. 1. maxime gallo L. XI. c. 9.

vero via fit

in quo femine plenos vidit BARTHOL. 3\

h. 99. Cemr. I. $###

qua femen ex tefi£EPifidyimTETITUET.far-auTE3IiIº5ΤεΓύum ; R IOLA- &

NUSTTSs. CHANGEEUS ©

p. 174. & SPIGELIUS L. 8. c. 17. &c.

LAURENTIUS L. VII. c. 3. fed evi

dentius GR.AAFIUS & in homine &c

in animalibus ex ultimo fine epididymi

dis ait, quinque vel fex , feptemve p.

31. f. 1. tenerrima vafcula per albugi

neam defcendere, quae femen ex teße

reforbeant. Non diffimilia S VV AM

MERDAMIUS habet not. ad prodr.

p. 9. RUYSCHIUS Thef. I V. n. 8.

VVINSLOVV. n. 488. & LIEUTAUD*

1. c. qui tamen hos trunculos HIGH

MORI ajunt adfcendere , in eo fimilio

res DATHHR II: & fatis fìmilia funt,

quæ ex vitulo LINDENIUS refert p.

364. nifi quod dubius fit, num vafa fint,

num fibræ. Deinde in teftudine pel

lucida ex tefle ad epididymidem vafcu

la ire vidit MORGAGNUS Adverf.

iv. p. 4. Ego bis exquifite feparande

epidiáymidem, qui cellul9fâ tela aréte

aá tefìem revincitur, fubflava vafcula

pellucida difcidi , . quæ epididymidem

cum albuginea conjungerent. Sed vera

vafa effe Tnon aufim adfirmare , ipfius

denique GRAAFII icones hæfitationem.

aliquam demonflrant : etfi omnino ra

tioni confonum eft ,, in eam partem;

epididymidis femen inferri , cujus va

{έula minima fint: Hinc minus GALE

NO credo, qui, multas fiftulas femine

plenas ex epididymide ad teftem veniΚ€

DE SEMINE MASCULINO. DCXLIV. 141

re abfque ullo dubii figno ait L. 1. de

feminat; & ante-eum ARISTOTELI,

qui ISAG. ANAT. c. 26. eadem di

xerat, craffofque effe eos poros addide

rat. Deinde VESALIUS, ad principium

du&tus deferentis albuginem faraminulis ,

patere dixerat p. 641. 646. & canales ire

obfcuros p.644.Vérumj prfórâ nimia funt,

pro duótulis pene invifibilibus, forami

ha vero negat DOM. de MARCHET."

TIS & aquam adfirmavit in albugineacontineri comp. anat. p. 39.

( 4 ) RIOLANUS lineám fibrofam a

tunica teftis non feparabilem defcripfe

rat p. 1 56. Deinde HIGHMORUS (&

V V A L AE U S , fi BLASIO fides in

VESLINGIUM c. 6. ) in medio teße

corpus obfcure aut minime cavum, per

medium teftem ire, albugineam peffo

rare , & epididymidi inpIantari dixit ,

£emenque éo adferre p. $ 1. 92. T. xi.

f. 1, g. g. h. Vafa etiam gemina paral

lela pingit, huic du&ui inferta E. e. e.

quæ arterias venafque effe putavit, uti

ex G[-ISSONIO appar ; de hepate p.

41 6. & VVARTONO Adenogr. p. 196.

Poflea CLAUDIUS UBERiUS, qui

nomen fuum fecit V ADLII DATHii.

18 II BONCLARI ( MoRG. epj?.Ti.

p. 77. )ÉÉ obfervationes fa&as in do

mo BORELLI Prop. 166. ( qui AU

£ERIUM vocat ) in folio, qùod Fro

rentiæ editum , deinde Tranfaâionibas

*'3!icit infertum fuit n. 42. duâum ex

apfo pingit , fere fimilem, amplum,cui

inferantür etiam parallela , confpicua,

fed feminalia, vafà : plurimis ipfìTÉ

ftulis in epididymidem continuatum i.

c. .inter vafa paraliela vero minimos

Crifpos interpofii feminales cirrhos. Ea

dem fere KiNGII defcriptio efr, 1. c.

9ui mifcrofcopio ufus eft , & icon BiD

£91. T. XLVI. f. 2. eâdemque feTvi

íifíe FANTONUS au&or eíì p. 168.

Tandem LEAL LEALis dùàùm dé

fcripfit fimilem. hincque infertas arte

riolas alias a prius diáis p.ΤΟΣ. 36. ex

quibus liceat in duâum éxprimere ài

bum femen 86. parallela vero vafa fan

guinea facit, & vafa feminalia inordi

nata. Olorinum vero corpus, album ,

inæqualiter craffum, denfa fa&tum mem-*

brana, p. 9 1. 92. five duétum commu

nem per medium teftem ire IDEM T.

I. C. C. C, atque undique ex vafculis

feminariis minimis i. i. i. quæ glome

res illos efficiant pag. 94. teftifque par

tem maximam p. 97. femen recipere ,

paulatim gracilefcere eundo, & angu

ftiori fine , £ed unico E in epididymi

dem ÉÉÉ; fe infinuare, ibi medic

cris ftyli capacem , p. 99. idque con

ftans effe 9o. 91. Omnia ex ariete.

Haec in univerfum fabrica in qua

drupedibus obtinet, equo, tauro, GLIS

SON. de hep. p. 4 1 5. verre IDEM &c

PEYERUS obferv. p. 36. cervo cana

denfi PARISINI. ln cane & du&um ,

& inferta vafa feminalia PEYERUS ,.-.

vidit ob/ 3 1. In homine admittunt cavum

canalem MOINICHEN. apud BAR- \

THOLINUM Epiß. 87. Cent. 2. autoptes,

& SVVAMMERDAM fed plures ca- !

vitates prodr. p. 5. & GARENGEOT

I. c. z. p. 12. ' & alii nihil quidquam

de eo dubitaverunt. Sed in homine ob

fcuriorem effe DATHIRIUS quidem

faffus erat, LEAL autem nerveæ ad

texi hoc vas feminale p. 1o4. reliqua

adfirmaverat fimilia effe . Deinde HI

GHMORUS ipfe corpus fuum cavum

effe non fuftinuerat adfirmare, & ca

vum effe negavit HORNE prodr. pag.

5. DIEMERBROECK. p. 1 1 2. TAU

VRY pag. 164. VVELSCHIUS T. 5 1.

Re&te i(li, corpus enim adnatum al

bugineæ in homine adeffe videtur , et

fi hanc rem non fatis perfpexerim, ca

vum vero effe non videtur. Habet et

jam VVINSLOVVUS n. 486 nuc!eum

que teftis vocat , tum LIEUTAUD. p.

33o. & MONROO l. c. p. 264. Sed

GRAAFIUS homini glirique omnino

nullum efîe adfirmat p. 32. inque reli

quis animalibus firmamentum vaforum

feminalium effe credit.

645. Vafa autem illa ( 644 d ) in a epididyma, vel

Paraftatám Tterminantur, atque in cavum ejus canalem

fuum humorem eru&tant; eft vero b fabrica ejus fimi

fis

/

1 42 DE SEMINE MASCULINO. DCXLVr.

lis ftru&turæ ut mamma muliebris c unum continuai

tum , cavum , cylindricum vas, in flexus innumerabiTes

complicatum , unitum , corpori teftis incumbens , arte

riis irrigatum » in unum vas referens, vel ejaculatorium,

definens; quod d reaffurgens, fupra 9s pubis affurgens,

in pelvim defcendens e pofteriori parti cervicis veficæ

appropinquans finitur in veficulas feminales.

a Graaf Ib. T. I I. F. I I. GHIK. F. I I I. GFDF. b Id.

1b. T. I. F. I I I. J4BCDEFGH.

23. d /efal v. F. xxI I. n.

c Ruyfcb. Tbef. J4mat. max.

Graaf. /ir. org. T. I. F. I.

EDHI. F. 2. FKI. T. 2. F. I. F. 2. GHIKL. F. 3. EDFG.

e Vefal. v. F. xxI I I. »3. Graaf. /ir. org. T. 5. GG.

<\ 645. J/afa ) Credibile eft , totum

W

£gftem afteriæTF£rTaticæ produ&tioneffTETTET. jeétionem præví

çQ , artefTa nTpeTéminalem ad

teftem valde exiguam rationem ha

bere. Verum eadem in cerebro dif

ficultas eft, nam etiam ibi arteriae,

quæ ad encephalon veniunt , pro

ratione tantae mollis medullæ & cor

ticis exiguae funt : & perinde pa

rum eft rubri fanguinis, quod per

ea vafa ad cerebri medullam venit.

( CC) D. GESN. hoc cum cerebro

commune habere, quod & in te

e , & in cerebro , ob depofitam

tunicam mufcufarem rami truncis

magna proportione majores fint-.)

Taraffatám j (2) ( 1732.) In, ho

mine alia quäm in brutis fabrica

eft. RUYSCHIUS primus demon^

ftravit, quando teftis humanus fuf

penfa manu , & levi vulnere per

tunditur, in nervea tunica , ita ut

vix adtingatur, tunc fubftantia in

verfa membrana extrovertitur, te

ftis vero aqua pura concutitur, ita

turbidam £;, hanc effundi debe

re, & novam adfundi, agitari , fic

repetito elui : ita teftem abire in

mera vafa , quæ flu&uando phialam

repleant. Apparet aliam hominis ,

quam brutorum tefti fabricam eße.

Hic fubfiftit indago humana : ne

que enim injeótio aliquid demon

ftrat , quæ in jnvolucris manet. Id.

autem , quod£ÉÉ de tefte per

it , id etiam pars fubftantiae eft ;

verum quid fit , id quidem nefci

mus . Porro in homine nu!!um.

HIGHMORI (3 *) corpus eft , quo la

terales cellulae album femen emit

rant , terminatum in epididymidem :

fed quinque vel fex loco unius ca

nales, qui conjunéti a teftis fuper

ficie ad epididymidem veniunt. Ap.

paret fabricam in homine intricâ

tiorem , & longiorem liquoris mo

ram effe . Nunc epididynis , cor

pus eft , quod extus gibbo tefti per

totam longitudinem infidet, & per

eamdem membranam conne&titur ,

quæ diffoluta a tefte feparatur. Im

cipit ab angulo teftis obtufo, & fi

nem facit, ubi corpus pyramidale

a tefte adfurgit. Remotis membra

nis , totus epididymis in cincinnos;

diffilit , & in aqua maceratus vige

cuplo (4) fe ipfo fit longior . Eft

adeo vas excretorium teftis, varie

intortum . Recipit partem arteriæ:

fpermaticae tertiam ; verum , an ea.

ibi aliquid feparet, non dixerim ,

.

IDE SEMINE MASCULINO. DCXLV.I43

etfi probabile videatur. Hic eft fe

des dirorum fymptomatum (5). ,

quæ in te(te yenereo. accidunt : In

hoc enim frigido & intricato loco

venenum moratur , & fanationem

vix admittit.

Deferens )(6) Ubi epididymis de

finit, ibi incipit vas ejaculatorium,

pergitque ad os pubis , id {uper

fîcafidit & ad veficulas feminales

venit. Hinc intelligitur, quare vul

nus ad anteriorem offeam • pubis

( 1 ) Teftes, de quibus ha&enus di

&úm eft , pene ovales funt , acutiori

vertice füperne exterius & anterius po

fito EUSTACH. T. XII. f. 3. VVINS

LOVV. IV. n. 482. qui tamen teftem

magis inclinatum defcribit, obfequente

LIEUTAUD p. 32o. & MONROO

p. 263. quam quidem mihi videtur, vel

in vivo admitti poffe , vel con[entire

experimentum in cadavere. Obtufus ve

ro`finis teftis inferius interius & pofte

rius ponitur 'EUST. l. c. VVINSL. at

<que adeo non fiunt ex femi-ellipfi cir

ca axin revoluta, uti CHEYNE nevv.

•heory p. 3 1. Syniftrum teftem , an ex

certâ obfervatione , majorem faciunt

RIOLANUS p. 16o. MOLINETTUS

p. 31 s. LlNDEN phyfiol. p. 27o. Sed

credam facilius H. FA B R I C I O ab

AQUAPENDENTE , faepe equidem

inæquales effe , legem vero, uter major

fit , non obfervare.

(2) Epididymis , quem 7 apaozaza;

ARISTOTELES dixit J/ag. anat. c.

24. & a vafe deferente GALENUS di

ftinxit de /emine 1. c. 17. ubique vero

eo retulit nomine VESALIUS, omni

no multa cum eo vafe communia ha

bet. Totum primo corpus ad teftem

complanatum, & cavum eft VESAL.

1. c. VVINSL. l. c. n. 4o 1. & ex VE

SALIO GRAAFIUS,externe vero con

vexum Teftis fuperficiei pofteriori VE

SAL. p. 644. L.IV. f. 23. EUSTACH.

f. 5. adhaeret, l. c. exterior, a fummo

ad imum, per medium fere, ut exte

rius vafis fpermaticis adjaceat, EUST.

1. c. VESAL. 645. parallelus orienti de

£renti du£tu EUST. I, c. Cum tefle

v

artem infli&um , hominem fteri.

em reddat : haec enim vafa difcin

di neceffe eft : porro quare ma

gnae ad os pubis inßammationes ,

fuppurationes, tumores omnem irì

* generando virilem magnanimitatem

auferant.

Or pubis ) In ipfo fceleto duæ

!eniter excavatae glenæ apparent ,

in quibus vafa ad teftes, & a te

ftibus decurrunt (7).

cohæret , tum albuginea , qua obvolvi

tur , uti veficulam bilis externa hepatis

membrana comprehendit : tum laxa , fed

multa cellularum fibrarum ferie firmi

ter in extremis, VESAL. p. 643. ia

medio laxius LINDEN phyfiol, p. 367.

Initium multo craffius eft , in párte

anteriori fuperiori teftis: inde defcen

dit gracilefcendo ad imum teftem VE

SAL. p. 643. &c ic. cit. utcumque EUST.

I. c. GRAAF. T. 1. f. 2. 3. atque in

ima, poftrema parte recurvatur , pau

latimque laxior in deferentem du&um

abit, fupernaque teftis repetit, VESAL.

p. 643. 644. & l. c. A B. H. I. EUST.

l. c. GRAAF. l. c. -

(3) Unum comtinuatum, in textu) Fa

brica interna replendo demonftratur , fi

mercurium per vas deferens lente immi

feris. Tunc enim videtur vermicularis

a multa cellulofitate , in unum fùfcicu

lum colle&orum fafciculus effe; ut ea

vafa minima fint in parte teftis fupe

riori, paulatim latiora fiant ; &c ibi la

tiffima fint, ubi paulatim laxatis fpiris

angulifque plicarum fa&tis obtufioribus

in vas deferens degenerat epididymis . .

%#*, vero , a vafe deferente initio

fåêto, diffe&is vinculis cellulofis diffol

vitur, adparet, non multa, fed unum

vas effe infinities intortum RIOLAN.

p. 163. GRAAF. p. 35. conf. T. 3. f.

i. 2. 5. etfi ex bfutis fint, & CHE

SELDEN. anat. ed. VI. p. 166. &c ap

prime credibile eft , eadem fe porro rà

tione etiam extremitatem hujus vafis

fuperiorem habere, quam nemo facile

refolverit, uti nunc video ne replevif

fe •quidem MONROUM p. ***,$;

I 44DE SEMINE MASCULIMO. DCXLV.

viUs tamen multa,&anaftomofibuscon

jun&a vafa effe credebat Jf. angl. p. 1 14.

Glandulofam fecerat FALLQPIUS ob/.

anat. p. 187. ob has ipfas ferpentinas

flexiones obiter infpe&tas.

(3*) DCXLlV. not. 3.

' (4) GRAAFIUS ad quinque ulnas

longitudinem æftimat p. 35. In teftu

dine ad 1 4. pollices eduxerunt PARI

SINI.

(5) Frequentiffime tamen ipfe teftis

in ÉÉ naturam abit , aliquando car

tilagineam , & pene offeam. Vide im

menfae molis cartilagineum RUYSCH.

The/. IX. p. 5 1. cum icope , aliamque

BLASII obfervationem , & maffam car

neam albam, cui pro centro globulus

offeus erat hi/?. de l' Acad. 17o4. n. 2.

atque DIONIS p. 354. Sebum , pilos: ma

teriem offeam in tefte herniofi S C H A.

ARSCHMID. Berl. Naehr. 174o. n. 12,

Offeus, duriflimus teftis, & in centro

gelatina E. N. C. Cemr. 1. ob/. 3o.

(6) HEROPHILO, GALENO,&

antiquitati appr, ne notum , pororum

crafforum nomine, qui a capite teftis

venirent, fe fle&erent, redirent, geni

ral • adirent defcripti ab ARISTOTE

L F. H ff. 3. c. 6 1. J/ag. anat. c. 2. or

torum ex epididymide. Oritur hoc vas

ab imo tefte , adfcendit , parallelum &

contrarium epididymidi FUST. I. c. &

interius poflerius VVINSLOVV. n. 5o4.

adjacens vafis feminalibus , eorumque

comes ad anulum venit abdominis: EU

ST. T. 1. 1. c. f. 1. 3. Ibi, femper re

tro peritonaeum VESAL p. 644. de

fertis vafis , pergit introrfüm & trans

yafa Iliaca, deinde trans arterias um

bilicales , tranfque ureteres propriores

yeficæ five anteriores EUsT. I." c.

f. 7. VESAL. ic. it. d. venit in pelvim

inter veficam, re&umque inteftinum »

tunc vicinum compari defcendit,LI£U

TAUD. p. 333. rhutata porro dire&tio

ne petit ânteriora tranfverfum , & la

\

tefcit eundo CASSER L. VIII. T. r4.

GRAAF T. VI. f. 1. z. T. VII. LIEU

TAUD 1. c. LEAL. f. 2. CLARKE

Phil. tranf. n. 35. f. 1. 2. Tandem in

ima, anteriori facie veficæ convergen

do paulatim, EUST. f. 3. veficulas ad

tingit. Vide reliqua DCXLVIII. Ubi

que pulpofum eft , duriufculum , cavi

tate pro ratione membranarum perexi

gua VVINSL. n. 5 1 1. ut nullam vel

obfcuram p. 648. dixerit habere VESA

LiUS, uti nullam tribuit epididymidi,

& inter omnes du&us excretorios pro

ratione diametri minima. Sed plicatum.

initium eß ad teftes VVINSLOVV. n.

5e9. & amplius GR A AF. T. 3. (ex ca

ne ), p'icafufque finis, qua veficulæ ac

cedir , parallelus, interior ( vide icones

fupra citatas)& fimilis veficulae RUY

SCH. The/. x. n. 163. BIDLOO T.XLIV.

BATHOLIN. de diaphr. p. 1 1 i. VVINS

LOVV I. c. quam partem teftem fe

cundum dixit VAROLlUS de refol. an.

pag. 87. CHESELDENIUS vero non

bene leves pingit T. XXVI. n. 3. 3.

neque bene dilatari negat LEAL. p.

1 18. Hoc idem eft , quòd glandulofam

vocat VVHARTON. p. 2o7. Media

pars tota fimplex, teres eft , ibi mani

feftius pulpofa caro inter duas membra

nas effe videtur. Vafa habet ab hypo

gaftricis, umbilicalibus DCLVI. qualia

per fubftantiam hujus du&us euntiapin

git LEPUVVENHOECK epiß. phyf.

XLI. f. 2. tum a fpermaticis, earum

que trunculo teftem proprie adeunte.

(7 ) Hunc tranfitum habet CASSE

RIUS T. VIII. T. XI. XII. Sed o

mnino du&us deferens fatis multa pir

guedine ab offe pubis feparatur, & gle

na offea potius ad vafa Iliaca pertifiet,

quæ interius, pofterius adjacent funicu

lo feminali , MONROO of the bones p.

228. etfi adtribuat vafis fpermaticis CO

LUMBUS p. 38. & alii.

646. Eidem fabricæ conficiundæ junguntur nervi te

neri ex rete nervofo abdominali una cum vafis fperma

ticis, tunicæ nerveae impenfi , inque ea evanefcentes

tum & alius a pari xx I. fpinali a,- -_•

2! /id.

DE SEMINE MASCULINO. DCXLVI.I 45 :

a /id. /ieuff. Neur. T. 28.

T. 23. 8 I. 84.

846. XXI. ) Hos primus GRAA

FIUS (1) addidit, non vifis EU

STACHII tabulis, quibus prius tra

diti fuerant, cum priores anatomi

ci teftis nervos unice ex imo abdo

minis plexu deduxiffent . Fuerunt

tamen inter antiquos, qui fufpicati

fint, annon alii aliqui nervi a ce

rebro ad teftem venirent , `maxime

cum HIPPOCRATES (2) de effœ

minatis Scythis dixerit, nervos ali

( 1 ) Nervi teftis alii funt a lumbali

plexu fupremo , quem nomine XXI.

paris intelligit VESALIUS p. 642. Ego

potius a tertio lumbalium reperio, ex

eodem trunco crurali. anteriori oriri ,p -v. - - - -

} qui va{a feiaoralia comitatur. Hi ex

terioribus-partibus impenduntur LIEU

*'AUD p. 332. Habet etiam EUSTA

CHIUS T. XIX. & XXI. VVINS

JLOVV III. n. 275. 276. VIEUSSENS

¢`T. XXVIII. n. 17. 33. Hi addunt. fe

^\

trunculo vafórum,Iiìbi per péritonãüm

\exeunt VESAL. I. AliiIVero a plexu

arenali veniunt, vafaque comitántur a

(renibus VV I NS LOVV. IV. n. 587.

}V MEUSSENS, LIEUTAUD p. 332. &

ii teftem ipfum adeunt. Hös- o&avo

pari adfcribit VESALIUS I. c. & pin

gere videtur T. XVII. EUSTACHIUS,

çRAAFIUS nihil habet quod a prio

ribus non acceperit p. 24. Locus autem ,

quem citat PRAECEPTOR ex VIEUS

sENIO T. XXIII. n. 81. 8z. pertinet

ad teftes femininos. Hi nervi inter epi

647. Yenulæ exiguæ, & vafcula

I7. I7. 2 I. 2I. 35. 35. 4*.

quos. poft aures decurrere , quibus

inuftis vis genitalis pereat. Verum

per accuratas inquifitiones nihil hu

jufmodi apparuit.

Hi nunc nervi ad teftem veniunt

cum vafis, uti in corde, nam te

ftis, uti cor in capfula fua libere

fufpenditur. Ab iis nervis fit fum

ma teftium fenfibilitas. Ferocißimos

tauros vidi, qui traéto tefte conti

nuo animo linquerentur (3).^

didymidem & vas deferens cum vafis

defcendunt EUSTACH. T. XII. f, 5.

&c una albugineam perforant, interná

que vafa fequuntur TVVA RT H o N.

4denogr. p. 19. LEAL. p. 97. minus ta

men ibi confpicui DIEMERBROE

CK. p. 1 1o. ut alibi in vifcera difficil

limum eft nervos perfequi.

{z) De pervis non reperio. Venas

retroaures dicit HIPPOCRATEs, qua:r;«

via fint , per quam femen a capite^ ad

teftes veniat åspi yom; n. 3. & de ae

re aq. loc. -

(3) Notiflimum eft convulfiones, ip

fofque tetanos a compreffis refibu§ fi

cile fequi. Ita opifthotonus, fpafmufque

cynicus ex herniae operatione BRESL.

17 1 9. & p. 93. Aliud exemplumVVEP.

FERUS habet de cicur, aquar. p. 1or.

& convulfionem maxillæ inferioris a te

fle læfo D. de MARCHETTIS comp.

4nar. p. 37. Quadruplo plures quam vá

fa nervos facit VVHARTON p, zoz.

hyperbolice.

ica innume

rabilia , a teftium corpore reducunt eum humorem , qui

fupereft fecretione facta; fed & credibile in his , qüi

bus conficitur, nec tamen evacuatur femen , magnam

ejus partem , & quidem fubtilem, reforberi his vafcu

lis, in corpore pyramidali venofo mifceri fanguini, hinc

totam œconomiam corporis mutare.

Tom. //, T. 647.

-

146 DE SEMINE MASCULINO. DCXLVII.

647. Venulae ) Harum duo gene

* ra funt. Primum arteriis refpondet ;

eae videntur ab exteriori membrana

teftis, ab epididymide, & ab inter

nis feptis venire: & eæ funt, quæ

per venam feminalem , replentur ,

uando cera deorfum impellitur ,

æpe non difficulter, quod valvulis

eæ venae in aliquibus fubje&tis de

ftituantur: per eas ergo aliquæ ve

nulæ in membranis & interna te

ftium carne replentur (1).

Lymphatica ) 2. Quando teftes

denudantur, & nullum tamen ap

paret vas lymphaticum, tunc vero

teftis in aquam tepidam deponitur ,

& per 24. horas maceratur (2) ,

mox totum corpus pyramidale tur

get lymphaticis vafis, manifefto ar

gumento, plures a tefte lymphaticas

venas fe in corpus pyramidale im

mifcere . Non in alia parte certe

corporis copia lymphaticorum ma

jor eft, quod in tauro vel cuniculo

acile apparet. -

l> Credibi/e ) (3 ) In animalibus ,

Ę#;mfeIIaTtempOT€ generati feminis in

tófo corpore mire mutantur, vide

tu?TETTERTIETETTERis confe&um in

venulas reforbkri , hinc redire in

pyramidale corpus, & toti corpori

( 1 ) Confer DCXLI. not. 1 o.

(2) Multa in animalium teftibus re

periri BARTHOLINUS anat. renov.

p. 2 12. Vidit etiam K O L H A N S &c

TRULLIUS apud BARTHOLINUM

epi/?. 1 Cemt. 3. p. 7. 8. & RUDBEK de

ífé fero/. ';"£ VII. Addidit GRAA

IUS , oriri a.vaginali.-& ab inter

na teftis fubftantia , ubi etiam a NI

CHOLSIO admittuntur p. 43. ingredi

abdomen, ad cifternam chyli. venire ,

id demonßraffe BILSIUM p. 26. De

inde LEAL LEALIS in interna fabri

ca teftium pingit vafa lymphatica , a

du&tu Highmori cum arteriis tranfver

fim ad albugineam euntia f. 1. c. c. c. c.

p. 89. Sed is lympham volebat in du

eas mutationes inducere, quæ ex

periendo demonftrantur . Quando

vero valenti viro tefticuli auferun

tur, inta&to toto reliquo corpore ,

totum-certe et corpus mutatur, ca

dit barba , vox feminina fit, adfe

&tus animi ipfi alii , quam prius do

minantur. Omnia in toto corpore

eadem funt , arteriæ pariter & ve

næ eædem : nihil mutatum eft ,

nifi quod illud in fanguinem nunc

ngm redeat , quod folebat redire. (4)

Hinc illae pubertatis tempori famií

liares corporis mutationes, & vo

cis per duas plenas oótavas defcen

fus, & pilorum paffim fubnata fe

ges, &c validiores animi adfe&us ,

non a femine , quod de corpore

emittitur , fed a femine reforbto ,

per proprias venulas & per totum

corpus difperfo . Materiem etiam

per venas inie&tamTCETETITCTETGFL

fTTTTWETSTAFETTGem

aliquam in femine eße certum fit,

fed tardiffimam.

Nervi vero videntur in teftis fa

brraATTiaTQSTRE re, uTfuum af

fun3aTt ! eminali humori

ab arteriis fecreto, & eum matu

rare & cutn eo frugiferum femen

conftituere (5) probabile eft.-_.

&tum Highmori infundi, quod repugnat

lymphaticorum naturæ. I. van HORNE

in fuperficie oriri , &c vas deferens co

mitari dixit prodr. pag. 6. Video etiam

MURALTUM ea vafà repetere pag.

423. & calamo æqualia in tefte indura

to vidifle CHESELDENIUM p. 27*.

NUCKIUS ex albuginea_venire, pluf

quam quadraginta canales effe , colligi

in quatuor aut quinque, comitari vata

feminalia, & alio trunco vas deferens,

utraque vero cifternam adire epif?. amar.

pag. 147. 148. Demonftrari vero ait

VVHARTONUS p. 1 97. & GRAA

FIUS,ligato funiculo feminali in vivo

animale , quod &c DRAKE habet I.

c, 1 9. & in ipfo homine a SYLVIO

often

-

/

-

DE SEMINE MASCULINO. DCXLVII. 147

omen(a effe , poftquam idem funiculus

proxime a mórte ligatus fuerat p 22.

jNUCHIUS &c COVVPERUS autem

per venas inflabat ad T. XLVI. qu9d

imihi femper paradoxum fuit. Ego fa

teor, non habeo quod adgam ,

(3) Vide DCLVIII. Rem ipfàm in

terim , five viam a femine in corpus

patulam effe experimenta demon[trant.

IRUYSCHIUS mercurium per vas de

ferens immiffum , vidit paraftatas re

plere, & aliqua in abdomine minutif

{ima vafa Car. Mu/. pag. 1 53. nempe

reforbentes venulas , Deinde R. I, CA

M ERARIUS inflatis vafis deferentibus,

vidit lymphatica in teflibus intumefce

re E. N. C. Dec 11. Amm. V//.οά/. 228. Et

HOFMANNUS flatu per vas deferens

ada&to veficulas feminales, deinde vafà

lymphatica & du&tum thorac cum in

tumuiffe Phy/io/. pag. z 38. Confentiunt

paflim Phyfiologi , PASCOLUS de hom.

L. 3. pag. 38 &c. Idem analogia de

monftrat , cum femen mafculum vifci

d flimum exeat, talia v*ro liquida nul

Jibi generentur CCLII. fed fiant re

forbta parte liquidiori CCLIII. n. 1o.

confer MICHELOTTUM de fepar. li

quid. p. 276. & CCLIV. Hinc femem

venerioruin tenue aquofum LINDEN

phyfiol. p. 276.

(4) Semen in animalibus caftis re

plet paraftatam varicofum, vas femina

le , teftem GALENUS de /emine L.

I. neque tamen nocet retentum GOR

TER de perfpir. pag. 2 17. fup re.t ut

reforbeatur , in inmanem alioquin am

plitudinem canales fuos dilataturum .

Sed hæc reforbtio in veficulis videtur

contingere. Nam venere tentata neque

perfe&ta, faepe telles indurefcunt , &c

cum magno dolore tument DCXLV.

not. 5. neque præter venerem fpes e(t

fanandi GER BEZChronol. med. pra&i.

Ergo femen in tefte copiofius fecre

tum , deficiente flimulo, quo ad vefi

culas perveniat, congeri in tefte , ne

que reforberi , fed ftagnare videtur ,

morbofque facere.

*-

(5) Hæc vvHARTONI p. zo.&^7\

LEALIS conje&ura eft p. 96. & GRaA

FII pag. 44. & hac eadem caufa £4^minis effufionem debilitare dixit GA

LENUS de femine L. I. & femen ce

rebri ftillam vocavit PYTHAGORAS

apud LAERTIUM p. m. 896.

648. a Veficulæ feminales b collo veficæ a parte po

fteriori nexæTpeT c membranas , funt d inteftinula Cæ

Ca s in gyros » cryptas , receffiis, complicata; in quæ de

finit e vas ejaculatorium fenfimi latiu§ & finuofum, rur

fium anguftius , ubi incurvatum ingreditur fere re&o

itinere in hæc inteftinula verfus horum fundum capa

ciffimum; iterumque hinc f alio canale emifforio cùm

Priori ad angulos acutos juncto prædita eft quaeque ve

ficula s qui bini emifforii in urethra ad angulum obtu

fum juncti, g in unum canalem emifforium in urethra\m

Pätcntcm dgfinun; » qui b medius, & unus , inter alios

binos longe minores , & altiores, ab utroque ejus latere

appofitos locatur; ut ita per triâ diftin&ta ofcula femi

Amalis humor huc expellatür ; interimque hæ veficulæ am

bae i membrana mufculofa colligatæ funt.

a Graaf vir. org. T. V I. F. I. EE. b ld. Ib. T. vI I.

T 2 ç.3 FF.

148 DE SEMINE MASCULINO. DCXLVIII. \

FÆ.

aG%\. Graaf. Ib. T. vI. F. I. I I. EE.

g Id. Ib. B-(. h Morgagn laedu. Iv. Tab.

i /id. -{llegata ad e.

Leal. F. 2. c 8.

Fig. I. 2.

648. Pefculae ) ( 1 ) Non omni

bus animalibus (2) commune eft

habere veficulas, & funt inter ma

xima, quæ omiiino nullas habent.

Homo vero eas perpetuas ma&tus

eft , & inter omnia animalia ma

ximas ( 3 ). Fabrica ea eft, ut ma

gnam feminis copiam accipere, &

retinere poffint , neque acceptum

dimittere, fed perficere , ut num

quam in corpore humano femen

emittatur, abfque venerea volupta

f ** te, prius éxcitata. Quamdiu homi

a.J •nibus curandis infervio , ne unum

quidem exemplum vidi, nam &c in

• *. jpfis infomniis tentigo venerea per

,' inde, ur in vigilia, adeft . Verum

humor ille, quem effluere vident,

& pro femine accipiunt, is quidem

in proftatis generatur (4).

Definunt ) Semen, quod in vefi

culas venit, in teftibus prius elabo

ratum fuit. Nervi , & ea arteria

rum pars, quae non definit in ve

nas, deponunt intra cellulas teftium.

liquidum, quod. depofitum matura

tur , deinde preffione cremafteris

mufculi, pulfu arteriarum membra

nam teftis, exteriorern perreptan

tium , protrufione a“feminfs*nf*

quente fiuento, repletur cellula , &c

femen defertur ifi Highmori du

&um ( 1727.). Si eae caufæ ceffa

verint, magaa pars feminis refor

betur in venas, & toti corp9ri red

ditur. Quod autem corpus Highmo

ri fubiit, venit in epididymidem ,

five canalem longum , intortum ,

ad angulos minimos , complicatum ,

ut totis Jateribus gyri fe contingant

mutuo . Neque epididymis merus

canalis eft, quando enim in bomi

c Id. Ib. T. vI. F. I. I I. GGG. d Leal. F. 2. F.

e Leal. F. 2. EdbDÉC.

ne modo mortuo teftis horizontali

ter diffecatur, apparet canalem ad

urethrae modum craffum effe , &

fungofa fubftantia exterius ambiri,

uti in vultimis epiftolis ad ME LEEU

VVENHOECKIUS (6), defcripfit.

Cum ergo hic canalis adeo multi

pliciter infiexus fit, magnum liquo

ri fuo obftaculum opponet, ifte mo

ram ibi ne&tet , & mora, atque fpon

giofa, qualis in uretere eft, fabrica

maturabitur, tunc propelletur in vas.

deferens. Id fimili fungofa carne cin

gitur (7): venit autem ab epididy

mide , pofterius, adfcendit ex fcro

to, pergit ad os pubis, fuper id os.

incurvatur, defcendit retro veficam,

&c terminatur in feminales vefjcu

las . Hae prope infertionem fuam

anguftatae , retrorfum ad latus po

ßerius veficæ eundo ampliores fiunt.

Ergo flagnabit-femem, quod ex an

guftiori in latiorem canalem effun

άitur. Ne vero femen nimis facile.

antrorfum labatur , fepta impediunt

in gyros flexa , quæ veficulas in

multas quafi cryptas dividunt ; ne

que. tamen integre feparant . Sed.

VVHARTONUS. (S)^ obfervavit ,

cellulas feminales non ita meras

membranas effe , quin etiam ipfae

cellulofam fabricam habeant circum

fufam. Ita obtinetur, ut femen, quod

in tefte confe&tum cinereum fuit ,

in epididymide--magis elaboretur-,

& in veficulis mora perficiatur (9),

atque denique albefcat. Nam in te

ftibus humanis liquor cinereus eft ;

& in arietinis liquor multo tenuior,

quam in epididymide :. ibi perfici

tur, quadam quafi incubatione. In

veficulis demum craffum & album fitTP4—

!

IDE SEMINE MASCULINO. DCXLVIII. I49

“patentem ) Haec fola via eft ,

qua extra corpus effluere poteft ,

únum nempe majus emiffarium in

<> (1) HIPPocRATES., vel,au39;certe libri + <p t* £go , femeninftar favi

utrirnque ad veficam adfidere dixit .

Deinde HEROPHILUS nomine vari

coforum paraftatarum tefle GALENO

dixit de femine L. l. de util. parf. L.

XIV. c. II. idemque nomen habet RU

FUS de part. app. L. II. p. m. 63. 63.

sed neque GALENO ignoratæ funt,

vas nempe feminale juxta veficæ col

lum varicofum effe , inde nomen va

ricofae paraftatae de femine L. I. . mul

tum femen continere , atque finus ,

prope pudendum habere de util. part.

L. XIII. c. 1 o. neque JACOBO BE

RENGARIO CARPENSI , qui vas

deferens retro veficam in multas ca

vernulas definere dixit Ifag. Aemar. É:

a 8. %. in majori vero opere tortuofi

tatem anfra&uum in fine veficae viro

rum dixit adeffe p. CCXCVIII. CCC

II. b. in quos du&tus deferens compli

cetur. Fere fimilia habet CAR. STE

pHANUS L. 11. c. 18. VESALIUS

nimis humiliter de iis fenfit, qui du

&um deferentem ad veficam tantum

obfcure ajat convolvi p. 645. &c cum

focio dicat coire p. 644. & bullas tan

tum aliquas pingit f. ^ 3. FALLOPIUS

reftauravit, laudato inventore HERO

PHILO ob/. amat. p. 189 b. plures

tamen cellulas minus bene conftituit.

Ab eo PLATERUS habet p. 158. &

SAL. ALBERTI p. 1cz & LAU

IR ENTIUS L. VII. c. 6. & VIDUS

p. 275. & VAROLIUS p. 88. EU

STACHIUS optime cognitas habuit,

ut adparet ex figuris T.TXII. n. 3. &

7. tum ARANTIUS ol/. p. 1 o 1. RON

IYELETIUS in Delphino vidit de pifc.

I. p. 461. ante annum 1 554. cui in

ventas LAURENTIUS, & C. BAR

*THOLINUS in/?. amar. p. 129. tri

buit . Alii etiam poft FALLOPIUM

obfcuram habuerunt harum veficularum

notitiam: omnino omittit VALVER

IDUS p. 276. & ARCHANGEE.US

. 1 59. Ita CASSERIUS %; extre

faosT deferentes du{tus , quáí veficulas

capite, gallinaginis, & duo minora,

quæ huic capiti lateraliter adja

Cent.

pingit T. xvi. f. 1. bD. & BLEG

NYUS quatuor , aut quinque facit,

vocatque paraftatas ZOD. GALL. I. p.

198. Nunc ubique receptæ funt. Du

&tus unicus eft , uti evolvendo adparet

LEA L. f. 2. BlDLOO T. 45. f. 3.

C H E S E L D E N. p. 266. fpithamalis

BASS. ob/. amat. p. 1oo. complicatus

flexibus multis L E A L. p. 1 31. facit

o&to novemque: cum cellulofa tela op

pofitos parietes conjungat L E A L. p.

125. quam communem & fibrofam vo

cat p. 1 22. atque adeo in breviratem

p. 136. duάum totum colligit IDEM

p. 125. & VESALIUS exam. p. 1 36.

VVINSLOVV. n. 545. BIDLOO T.

XLIV. f. 2. DOUGL. de perir. n.

XXI Sed extus eminentes rugæ, ab

his ipfis ortæ vinculis, diametrüm fa

ciunt modo latiorem , modo anguftio

rem BASS. p. 1 oo. GRAAF, ic. T.

VI. f. 2. VVINSLOVV. n. 547. Inde

forte fa&um eft, ut multiplicem cavi

tatem veficularum fecerint FALLOP. I.

c. LAURENT. 1. c.VERHEY. p. 1 1 3.

GARENG. fplanchnol. p. 287. ed. 1. le

DR AN de la raille p. 23. M O L I

NETTUS p. 3 1 6. H I G H M O R. p.

91. SPIGELIUS p. 253. COLLINS

p. 529. PASCOLI p. 37. & eadem for

te eft facies illa reticulata veficulae

SANTORINI p. 2o7. & HEISTERI

comp. amat. f. 26. Ponuntur fub vefi

ca urinaria , fupra re&tum inteftinum

VVEITBRECT Aâ. Petrop. T. V. T.

VI II. confer. p. 259. COMM. BOE

RH. Tom. III. in tota parte pofterio

ri , tranfverfa, inferiori veficae VVEIT

BRECHT. I. c. ad veficam cellulofis fi

bris revin&tae, tum aliqua parte exte

riori in ipfa proflata DOUGL, l. c.

decumbunt. Cæcus finis exterior eft,

verfus proflatas convergunt utrinque

GRAAF. T. 7. LIEUTAUD. p. 35 5.

VVINSLOVV. n. 545. idemque cæçüs

finis amplior eft LEAL. p. 174. VVIN

SLOVV. l. c. LIEUTAUD pag. 33;.

eundo vero paulatim anguftatur."Addit

CI, BASSIUS finem cæcum in anulum

COI1

1 5o DE SEMINE MASCULINO. DCXLVIII.

confle&i , & in fine anuli cum appen

dice quadam cæca continuari T. II. f. 1.

Terminantur adeo pofterius caeco fi

ne, anterius vero excretorio du&tu mul

to graciliori GRAAF. T. VI. f. 1. 2. &c.

VVINSL. I. c qui ad argulum peracu

tum cum du&u deferente cellulofo &

dilatato ad initium pro[batæ conjungi

tur, ut uterque du&tus cum communi

pene æqualiter continuetur GR AAF.

T. 6. f. 2. VV 1 N S L O V V. n. 549.

DRAKE p. 1 , 5. L E A L. p. 128. &

CLARK. Phil. tran/ n. 35. ( cujus icon

f. z. C. C. non placet , cum angulum

non fatis acutum faciat ) BASS. T. II.

f. 1. Aliquando non uno, fed tribus lo

cis vifa eft in du&tum deferentem ape

riri SVVAMM E RDAM Prodr. p. 1 3.

quod rarifïimum efle puto.

( z ) In caballo adeft , fed fimplex

RUYSCH. Tbef V. p. 45. ampliflima

tamen VVHA RTON. Porro in ariete

reperitur VVEPFER. E. N. C. Dec. I.

ann. 3. ol/. 167. in cervo I D E M ib.

tum in Elephanto, multa nempe cel!u-

lofa vafa deferentia femine plena , peni

conjun&ta MOULINS, in fimia BLAS.

p. 1 1 o. cx DREL. & PAR ISINI, in

lepore PEYER c. 14. BLAS. p. 86. in

talpa p. 1 1 8. in glire maximæ BASS.

p. 1 o2. in erinaceo COPTER. p. 128.

SVVAMMERD. prodr. p. 1 1. in mu

ribus ID. ib. PEYER. c. 15. marmota

PARIS. anc. mem. III. P. III. p. 32.

caflore BLAS. p. 4o. hyftrice l D. p.

78. in apro ampfiffimae VVHARTON.

p. 2o3. & in indico etiam porcello ma

gnæ VVHARTON. p. 2o9. CHAR

LET. onoma/?. manr. "p. 165. H A R

DER & PEYER exercit. p. 16o. tum

in mexicano COVVPER. abr. II. pag.

876. in fele demum PEYER. c5/. n. 17.

*Ipfà infe&a aliquid fimile . habent , ut

lócuflae VALENTIN. amphith. zootom.

II. p. 184. & SCRADER. de ufu mi

er. p. z6. Phocæ defunt SCHELHAM

MER Amat, Phoca & lutræ NICHOLLS

comp. anat. p. 44. & muflölae COVV

PF R abridgm. V. p. 335. & cani, uti

notiffimum eft BLAS, p. 3o. five potius

minus confpicuae funt , & ad duétum

deferentem dilatatum referri fol. nt Vi

de VEPFE R E. N. C. « emr. 1. an a 3.

et/. 167, Inde fit ut can.s & diu iu

venere hæreat, & primum femen non

bonum fit , ultimum vero, poflquam diù

haefit , animalcula habeat uberióra LE

EUVV. anat. & cont. II. p. 1 5 1.

(3) Vide menfuras repugnantes ÉN.

glire , equo , & porco, apud au&tores, …

quos fupra citavi, fed in àpro inprimis,

cui multo , quam viro funt miajores. }

Caufa vero manifefta e(l , quam ' dixit ;

FALLOPIUS » ut magna vis feminis

praefto effet , quae ex proximo poflet

excerni , neque lentiffimo coitu ex tefte

adfluxurum exfpe&tare necede effet £t

qualis cani eft.

(4) Semen urinae innatare HENRI

CUS ab HEERS. Sed, ut cum PRAE-,

CEPTORE fentiam, facit vulgare ex

perimentum , quo repletæ per du&um

deferentem veficulæ mercürium reti

nent , neque nifi preffis iis partibus ad

urethram dimittunt , argumento, pon

dere & duritate proflatæ ita comprimi

teneros du£tulos , ut nihil dimittant,

nifi vis mufculofa accefíerit, quae com

primat veficulas. Dudum S VV AM

MERDAM, femen non moveri, ne

que excerni , nifi coitus tempore Pro

4r. p. 14. & liquorem veficulis inje

&tum potius in vas deferens, quam in.

urethram fubire p. 1 o.

(5) Alio camale , in textu. ) Du&us:

excretorius ex cellulofa parte deferen

tis vafis , & ex veficularum duάu con

jun&tus not. 1. continuo tegitur pro

flata , oblique defcendit interl eam &c

urethram antrorfum, albus, & tener

conicus GRAAF. T. VI. f. 1. 2. Ibi

in inferiori concavitate urethrae na

fcentis, continuatus cum lacertulo ap

bo , ex intervallo ureterum veniente,

alias autem cum coeuntibus albis duo

bus lacertis Graafii MORGAGN. Adv.

I. n. 9. p. 4. SANTOR IN. D. 2. O4.

alias in centro rugarum radiatarum

monticulus eft , ex membrana interna

veficæ fa&tus , pofterius rotundus, an

trorfum in longiffimam caud,m pro

du&tus , primum a CA R. S I EPHA

NO di&us II. c. 18. pi&tus ab H.U

S I ACHIO T. XII. f. 3. GRAAFIQ

T. 5. M. T. 6. M. TERRANEO f.

2. conf BASS. p. 1 c 5. LITTR E. Mem.

de l' dcag, 17co. p. 4o 1. quæ bifida

in ui cuhfam evanefcit . Hunc collem

-pro

¢

DE SEMINE MASCULINO. DCXLVIII.

pro valvula vaforum feminalium.vete

£es paffim habuerunt C. BAUHINUS

p. 58. SPIGELIUS _p. 253. M9L[-

ÎNETTUS p. 318. TH. BARTHO

LINUS apud patrem pag. 134. & in

anat. renov. pag. 239. D. de . M A R

CHETTIS I. c. p. 42. aut a brutis ve

ram in urethra válvulam habentibus ad

Homines tranßulerunt . Ita ego etiam

ignoro, quæ fint duae illæ carunculæ

ofliorum | feminalium VERHEYENI

p. m ■ ;. BOURDONI p. ιοο. neque

fphin&eres fatis novi PALFYNII p.

185. FANTONI p. 174. Sed cavus col

lus eft, tribus loculamentis. Medium

nempe totum corpus per longum ful

cum inßabile e(t MORGAGN. Adv.

IV. p. 6. f. 1. 2. COVVPER. de gl.

surechr. T. I. BASS. p. io4. ejufqueim-*

terna membrana. glandulofa MORG.

I. c. Deinde in parte pofteriori duo

foramina rotunda funt, quae du&tus fe

minales terminant EIJST- T. XII. f.

3. CARPUS 1. c. VA*9££$£;£88. GRAAF. p. 49. T. 5. & 6. TER

RANEUS-1.-c.--COVVPER. loc. cit.

1 5 r

lani obfervatione ,, qui in homine uni

co tefte praedito utramque veficulam

femine plenam reperit L. II. c. 31.

Sed rariffimum effe crediderim , cùm

vix inveniam, qui viderit . Qui vero

multa foramina dixerunt, per`quæ fe

men deponeretur , ii equidem viden

tur du&bus Proftatarum vidiffe, ut aer

shangelus p. i6o. Spigelius p. • 54. High

fmor. p. 1 9o. Collins p. 5*9. Ita in tur

fione pifce cetaceo fe habet Phil. mram/.

abr. II. p. 84o.

(6) Ep. X XX I. epididymidem ait

fieri tubis etiam angulofis & craffiufcu

lam membram habere. Deinde ep. XLI.

f. 3. yafculorum fafciculum diffe&um

repraefentat , quorum valde craffi pa

rietes funt. Nihil ultra addit.

~(7) Ep.*XX X I. ait ,, vas deferens

habere cavum decuplo-minus vafe ipfo,

& ep. XLI. craffiffimam depingit fub

ftantiam cum rugis circularibus peri

ftaltico motui deftinatis. Conf.DCXLV.

not. 6. Sed glandulofum effe alii addi

* derunt VVHARTON. p. 1 99. Et cel

lulofam , five fungofam fubftantiam,

LTTTRE I. c. VVINSLOVV. 1. g. n, .idem vidit , SVVAMMERDAMIUS

s43. LIEUTAUD. p. 337. qui addüfit

valvulofo anulo quodam circumdari .

HIS du&ibus cum cavitate capitis gal

linacei plerumque nihil commercii eft ,

quod ipfe plerumque ita fe habere fa

tetur MORGAGNUS, etfi aliquando

fermen ex hoc fulco medio viderit prod

iifie , & MOEBIUS flatum ex du

&tu deferente per finum MORGAGNI

dicat exifle d ff. imaug. n. 6. Nullum

vero- fukeum-fuiffe , uti VVINSLO

VVUS monere videtur, l. c. non vi

di. Sed diffentio etiam magis a LEA

LFe, qui du&tum unicum ex duobus

veficularum du&tibus uniri voluit f. z.

p. 132. etiam refutato GRAAFIO ,

qui meliora docuerat, quod priusGUN

THERUS in/?. amar. p. 32. & VE

SAL. voluerat & ARANTIUS loc.

cit. & PLATERUS* p. 1 59. & C.

BARTHOLINUS inf?. amar. pag. 129.

& SPIGELlUS p. 248. Inflato certe

in ipfa urethra du&u feminali, veficu

Ia ejus lateris adfurgit, neque in late

re alterno mutatur . In Jeporibus ita

fe habere Peyerus teftis e(t ob/. 39. &c

in hominibus aliquando videtur ex Rie

EtiamTiqùôrem du&us deferentis pro

fecunda parte feminis-aecipi-mor, in

Prodr. p. 1 i.

(8) In equo p. 2o9. z 1o. Ex eoCOL

LINS habet p. 529. 532. & ILL. TEI

CHMEYER l. c. num. 1 5. in cervo

VVEPFERUS. Ita in porcello indico.

glandulofas efie veficulas H A R D E R.

Exerc. p. 18o. & denuo eas glandulas

confirmat p. 1 5o. & in prodr. phyfiol. c.

7. additque per propria ofcula liquorem

fuum deponere-,-uti--in fue VVEPFE

RO tefte , & in apro mexicano glan

dulofae funt COVVPER Phi/. iram/.

Abr. II. p. 876, & in lutra E. N. C.

Vol. 5. obf. 145. & SVVAMMER

DAMIUS pro quarto humore , quem

ait ad femen conficiendum accedere 3&

veficularum liquorem admittit Prodrj*-*

p. 1 1. multofque feminis humores effe

VVEPFERUS au&or eft. VV I N S- \ < • r»

LO VV U S & vallofas & glandulofas \

facit veficulas , & fecerni ibi aliquid

neceffarium ad perfe£tiQcem fefminis m.

548. & Cl. D. GRAUEL. in difî. de \

fuperfet. in repletis veficulis globulos pe-.-'

culiares yidit *pparere p, 6, c££;

\

3®*) ç\ •*.

|*•**• -r3 *•*• \

,,· DE SEMINE MASCULINO. DCXLVIII.

/3\- 649. Renali ) Quare NATURA

ά•/•••>

/aes- e^- 0èY••

ά24*

FIUS tamen eafdem glandulas reiicit

p. 52. & denuo. obferv9 , glandulofas

iila$ veficulas ex brutis defcriptas , di

verfa ab humanis organa effe, & a ve

ficulis. .

(9) Colores hoc demonftrant , quos

fuêêeffive alios femen induit. In tefti

bus certe aqueum eft , & cinereum

GRAAF p. 45. pallidum VENETTE

p. 9. mihi vero flavedine non videtur

carere . In epididymide quidem album

effe Graafius loc. cit. Sed ego etiam

in veficulis femper flavum reperi, etfi

neget mutari Leal, p. 137. Ita olim

Riolanus », in veficulis flavum oleofum

liquorem reperiri p. 164. & Highmor.

p. 91. & Spigelius p. 248. & C. Bau

hinus p. 99. quem credebant inungen

dæ infervire urethrae. Verum hoc o

mnino femen eft , quale per oculos

gallinaginis erumpit. Color albus, vul

go notus, eft a proßatae fucco DCLII.

In erinaceo, veficulae optimo femine

plenæ Coiter p. 128. In fue teftes, du

&tus, veficulæ , totufque feminis tra

&tus hoc liquore turget, ad o&to, in ve

ficulis uncias VVepfer. I. c.

649. Omnia hæc demonftrant ( 641. ad 649. ), fan

guinem fimilem renali; paucum; arteria fpermatica re

ceptum; lente motum; circa corpus pyramidalg retar

datum, fànguine rubro craffiore per canales in venas

hiantes orbatum ; hinc ibi minus rubrum ; lentiffime

motum; teftium anguftiis » gyris , receffibus, fere fta

gnantem , quafi cinereum; in duétibus Higmorianis fo

tum , hærentem » graffe[centcm ; tardiffime pulfum in

§pididymidem; ejus complicatione iterum fotum , fta

gnantem quafi , elaboratum ; tandem repere in vas eja

culatorium primo craffà fabrefactum & fungofa mate

ria , ibique anguftum , fenfim patentius , dein capax

valde & finuoium, inde rurfus anguftius , inde in ejus

dilatatis , fir,uofis receffibus colligi , quiefcere , foveri ,

elaborari; tumque in anfraétibus cellulofis veficularum

feminalibus latiflimis propelli » recipi, recondi , integre

quiefcere , craflefcere, magis albefcere , foveri , atque in

fummam fuam perfectionem elaboratum » Semen vo

C2l1'1.

du&tu excretorio capfularum rena

urinofo fanguine, & vix integro fe

munce a renum fanguine orto, ad

femen parandum ufa fuerit (1), &

veficulas veficæ urinariae adeo vici

nas fecerit, nefcimus ha&tenus. For

G. doéiores^GTENS, pGTqUAT, ex•

erimenta VALSALVÎANA (2) de

lium cognita erunt.

'Paucum ) 1. Ob arteriarum par

vitatem, 2. ob anaftomofes laterales

cum venis, &c 3. ob laterales ra

mos, in vaginam & vicinam pin

guedinem datos , per quos magna

pars feminalis fanguinis abfumitur (3).

Len

DE SEMINE MASCULINO. DCXLIX. 153

Iente ) Arteriæ enim anguftia mide , intra albugineam membra

hoc docet, & modus, quo ex Aor- nam pofitum s. evacuantur omnes ,

ta oritur. idemque canalis repetita flexione in

1Pyramidales ) Ibi enim arteria epididymidem abit. In homine epi

infe&titur (4). didymis oritur uti in brutis, plures

Rubrum ) Paucum aut nullum , tamen canales £9 definunt, ut vi

Id inje&io demonftrat. Quando enim deantur plures Highmoriani du&tus

pleræque corporis humani partes c£- femen ex cellulis in epididymidem

£a replentur ' quam feliciffime , & dugere (7). - -

jpfa vafa, in quae fanguis in viyo Craffefcentem ). Similem albumi-3) %.& fano homine non recipitur, in nis ovi &c immobilem. Hic lento- 2«•-

cornea, retina , cerebri cortice re- re omnes in cqrpore humano li

fieriúí; videtur utique, fi quae va- quores fuperat, fanguinem, ferum ; -

ía inrra^ teftem penetrarent fangui- mucum , pinguedinem corporis hu

nis capacia, ea repletum iri per ar- mani, fani, bilem denique & arti

terias 'feminales. Verum ad noftros culationum unguen : his enim o

dies ufque, nulli nifi pauci rami ad mnibus fpiffius eft femen optimum ,

fepta membranacea teltis euntes ce- in teftibus aut veficulis diu adferva

ram receperunt . Ideo confirmor , tum (8).

non rubrum fanguinem eo venire , Latiffimis ) Quando anguftia ca

{ed tenuiorem unice partem deco- nalis ejaculatorii cum amplitate ve

lorem (5). ficularum comparatur, apparet ne

Gyris ) In teflibus canum , gli- ceffario femen ibi quiefcere, adfer

rium aliifque demonftrantur innu- vari quam diutiffime: verum non

merabilia vafa feminalia, quae per adfervatur folum , fed ab(orbentia

* cellulas ordinata fungofana teftis fa- vafa multum auferunt , reliquum

bricam efficiunt, & eo fuum liquo- autem elaboratur. Quando nunc li

rem deponunt . In homine alia , quor genitalis huc delatus e(t, tunc

,. quam brutis, teftis natura eft: $. £; ft* 3ig; A£# 3]• . £a enim omnia minora na&tus e[t . quæfitum e neque haCtenuS 1n

•••^- Neque ullum animai adeo tene- #; #*#r#; probfeTnatis ;/?« 2w?.-*

s•..:', ram,.adeo fubtilem tellium fabri- an feryen teftium proliferum fit (1 1) ?,' Ae,2. avezzae,-'cam habet. Sed in eo confentiunt, , Si enim fecundum eft, quid `adeo A.

*°° ^ quod femen lentiffime moveatur , opus eft epididymide, qui extra te

& hæc ipfa ratio eft, quare natura ftem collocatus femen à teftibus ac

reftes extra corpus humanum po- cipiat, jam confeCtum ? Iterum 5 Q*

fuerit, neque aliam motricem ma- ri poteft, num femen fècundum; É 4; •,

chinam dederit , quam tenuiffimum prius, quam veficulas feminales fub- fa» 2 * * 247 ~

cremafterem (6). jit ? Annon potius in vafçulis Ve- \2y2.2. erra 2a.

Highmorianis ) in homine ob fa- ficularum mutari oportet, & perfe

bricae tenuitatem non poteft demon- $tionem induere : Videtur certe in

ftrari. Sed in brutis cellulæ in ca- hoc loco tribui femini aliquid, un

nalem , in dorfo teftis fub epididy- de novus homo nafcatur.

( 1 ) Vide not. 1 5. ad CCCLXIV. ta nobis accendi: VALSALVA enim,

(z) Editis nuncipoffhumis VALSAL- omnino lubricis ufus fundamentis, cre

VAE differtationibus cum do&tiffimis didit capfulas renales aliquid epididy

MORGAGNI commentariis, adparet, midi & ovario tribuere; quod 1. in

nihil omnino lucis per hæc experimen- muribus, & avibus, & viperis, & te

IT om. /^. - V. ftu

1 54 DE SEMIME MASCULINO. DCXLIX.

-

Ls f •* *•* V^ *.

*.

ftudinibus &c. capfulae, ovario differt.

III. p. 153. 154. n. 7. &c. aut tefti

adhærerent Dff. c. n, 5. & epiff. XX.

n. 15. 16. 2. Quod in ferpente fcorzo

me finguli du&ùs capfularum in vafa

deferentia infererentur n. 16. in vipe

ra vero ib. & gallo du&um verfus te

flem emitterent. 3. Quod in cane , fed

femel omnino, vas peèuliare a capfu

lis ad teftes, in mure vero ad ovaria

ire vidifíet Diff. III. p. 153. 154. in

teftudine verò, & avibus,& amphibiis

,, capfulae cum ovariis vafiformibus pro

du&ionibus conjungerentur . Diff. III.

' p. 1 54. 1 55. Epiß. X X. n. 18. &c.

* Sed ipfe MORGAGNUS in epiflola

XX. fatis demonftravit, parum fe huic

amici fui invento tribuere , nullum

enim in gallo, cui plurimum tribue

bat VALSALVA, verum du&tum ad

epididymidem ire Ep. XX. n. 27. 38.

neque in vipera n. 3o. neque vafifor

mes illas produ&iones fe vidiffe n. 31.

32. 34,

(3) DCXLI. not. 31.

(4) DCXLI. not. 32. 33.

(5) DCXLII. not. 3.

(6) DCXLI. not. 27.

(7) DCXLIII. not. 5.

(8) Quando cum liquore proftata

<\ ruv.

• - -

-"• - • .•\ •.'.' \

• , • .•, .• • .••• '-

m miffüs eft , glutinis fere naturam

induit. An ver5T5TTe7gffgulari TaTit

adfpè hentior fit, non dixerim.

(9) Epididymidis, in textu ) Qnan

tam in plicis innumerabilibus epiJidy

midis retardationem patiatur , vel ex

repletione anatomica adparet, quando

per du&um deferentem argentum vi

vum, adeo mobile , immittimus. Vix

unquam cnim ea felicitas eft adminiflra

tionis, ut meandros omnes relegat, to

tumque corpus epididymidis penetret .

Fatetur id M O N R O U S , citatus

alibi.

( 1o) Veffcularum , in textu ) Non

ignoro efle , qui negent femen omnino

veficulas fubire. Ita 1. van HOORNE

negat du&us deferentes cum veficulis

communicare prodr. p. 1 o. quæ in tau

ro fabrica videtur effe,, cum in hujus

animalis urethra duo deferentium du

&uum , duo vero veficularum oftia fint

& in fcarabeis, quorum veficula femi

nalis cum du&tu deferente non conjun

gitur SCHRADER. de u/u micr. pag.

26. & confentit ibidem S VV ATMi.

MERDAM. & SCHRADER. D,.

I. n. 4. &COLLINS p. 53 1. & VVAR

THON. & VV E P F E R. qui du&us

deferentes feorfim a veficulis inferi di

cit in leporibus, tauris, arietibus E. N.

C. Dec. 1. amm. 3. ob/. 1 67.

Verum hæc fententia partim ex ana

tome comparata , partim ex aliqua ani

mi adfe&tione orta videtur. Nám céf.

tum eft » aerem , vel liquidum quod

cumque per. du&tum deferentem iiììmìf.

fum , veficulas fubire, neque ad Türë.

thram facile venire LEALI pag. 33.

GRAAF.p. 48. & de ufu fiph. p. 55;.

RUYSCH. epj?. XV. VVINSLOVV.

n: 55 1. &c. Dudumque re&e femiiè

plenas efle veficulas FALLOPIUS di

xit p. 'äöïíßt$; ut citavi

nuper , US , & in {ue VVEp.

FERUS. De brutis vero fatis certùm

eft , ex VVEPFERI obfervatioiiiÉÉ,

ap£9s ». tauros, arietes, lepores, alias a

veficulis glandulas haberé, quáles ho

£ini mgli£ funt , eafque glandulas a

VVEPFERO, tum VVARfONÖ,&

aliis pro veficulis defcribi, quæ tamen

in his animalibus diftin&tae adfunt, &

ad du&um fere deferentem referun

tur.

( 1 1 ) Ab omni tempore de ea re du- <\bitatum eft . H E R O P H I L US enim ?

feminis generationem paraflatæ tribuit

varicofo, nempe veficulis ( GALEN.

de femine L. I. & RUFUS I. c.) RIO

L A N U S tefte deftru&o vas deferens

vidit femine turgere p. 164. & idem

ex SMETIOT de homine narrat , qui

teftibus exfe&tis femen effunderit ib.

CABROLIUS , adulterum hominem

teftibus deftitutum vidit l. c. & femen

in veficulis, cum te(les abeffent p. 86.

& LINDEN, fed ex aliena fide, nar

rat exemplum hominis , qui deftruéta

magna teftium parte feminamimpraegna

verit Phyfiol. p. 273. Ex REINESIO

video citari virum, cui fcrotum & te

fles refe&ti fuifíent, nihilo minus pa

trem apud FRANCUM fatur. p. 29.

T. PA RTHOLiNUS fetam in eu

nucho pollutionem memorat ep. III. n.

67. & olim PHILOSTRATUS hifto

floriam dedit eunuchi adulteri, &SCA

- •

le

'&(Ms^ 1

/«-

' *

:

DE SEMINE MASCULINO. DCXLIX. is;ILIGER. fubt. ex. 144. 172. 175. Sed

eunuchos non femen folum fundere ,

verum imprægnare dicit CORNELIUS

CONSENTINUS Progymn. V. p. 1 o5.

atque utrumque confirmat D. de MAR

CHETTIS apud 1. M. HOFMAN

NUM in van HORNE p. 274. &c apud

RAJUM Tram/. abr. IV. P. z. p. 6.

experimento in cane accurate fa&to ,

quale etiam LICETUS habet de mom

/?r. p. 72. & cervos caftratos venereo

furore fuiffe percitos BUCHNER mi

fcell. 1725. p. 7o. &c multum CAR

pUS in MUND. p. CLXXXIX. ho

minemque caftratum in ipfa curatione

feminam imprægnafle SPROGEL. d ff.

imatug. n. 57.

^ Deinde VESALIUS feminis in tefte•

men demum in proftata perfici docuit

p. 648. ibique copiofiffimum femen re

periri. DOMINICUSautem de MAR

CHETTIS quidquam in tefte feminis

negavit generari, nam neque in vivis fe

reperire , quod prius negaverat POST

|# materiam generari , ipfum fe

: HIUS p. 5o8. & LINDENIUS, ne

' * que albugineam ullibi perforari p. 39.

, Et LEAL, femen tertio quartove coi

j tu effufum non imprægnare, quod hu

' mor proftatarum defit p. 146. uti olim

* ARISTOTELES non generando fe

mini , fed tendendis vafis feminalibus

deftinatos effe teftes dixit de gener. anim.

3> 4- *• €. 4. Yergm c omnia nimia

~T {unt. Nam inTeTÌ€TVeftnictTTTTEmBles

fepefTuTfur, ipfo confirmante PRAE

CEPTORE ( DCLI. ) nempe id, quod

feminis effentiam facit . Deinde faepe

quidem femen ibi nullum reperitur éf.

fufum, ante mortem, aliquando tamen

flavum , & omnia filamenta replens vi

di, & DODONAEUS diffe&o tefte hu

mano calente , femen fibi in faciem

profiluiffe vidit obf. med. n. 39. p. m.

7o. & GRAAFIUS ligato duëtu 'defe

rente in vivo cane teftem a femine in

tumefcere p. 39. Deinde omnia fere

2nimalia caftrantur unice ligatis vafis

feminalibus VVEPFER I. c. KoLBE

relat. du cap. I. p. 295. BOYLE de util.

phil. exp. 296. ut interceptis humoribus

coalefcant SALZMAN, abß amar, pag.

1 s. &c ea ratione efficacifììme non im

prægnatio folum , fed ipfi venerei fìi

muli occupantur .- ut in cane vidit ,

cui teftem excidit, contrariæ fententiæ

au&tor VESALIUS p. 647. & in ho

mine exemplum eft in ZOD. GALL.

amm. 1. m. Febr. VVEPFERUS autem

penem fere deleri l. c. & inanes in por

co caftrato veficulas , vafa marcida

vidit ID. Si vero femel aut iterum.~\

aliqua jí;§t§rj:;;;::£

TaTTverinE, TETT3TATRIST. Ajff.

####*;,! de gener. amim. L. 1.

c. 4. ISAG. ANAT. c. 26. id utique

tribuendum e[t penui feminis fecundi,

quam veficulæ continebant, ad unum

aut alterum coitum fufficienti. Spado

nes autem arrigunt ÉÉÃÄÖNÉ*í.13)

52. SCHURIG. /permarol. p. 392. Tex

variis, & cum vo! exCey{îunt ,

RITUATAfidem haBent,Tneque fedes ti

tillationis in t€TT€T€ft, fed infecundum

liquorem proflatæ, GALENTde uti?.

part. V. c.Ti i. qui acute vidit ,

non verum femen efle hunc liquorem ,

fiquidem inTcaftraEiSTECTTJitatémTnori

confervat de femine L. 2. tUmTRU

l.TC.Tp.Τ63. Denique analogia hic plu

rimum poteft. Cum enim aliqua qua

drupeda , & aves omnes careant vefi

culis, & proftatis eædem, & utrifque

infe&ta , teftibus nullum animal defti

tuitur, quod fexus mafculi fit. Epidi

dymis autem manifefto ad retardâtio

nem , veficulæ & ad iftam , & ad re

forbtionem , & ad copiam feminis, pro

flata denique ad augendam ejus molem

fa&a eft. An autem aliquid neceffarium

ad perficiendum femen in veficulis ac

cedat , quod etiam• RUYSCHIO pla

cuit Epijf. XV. non dixerim equidem ,

neque tamen credo, cum abfque iis ca

nes venere defungantur.

(12) Nihil reCéptiùs*hæc_fententia.

Pró proprio individuo laboííeftes Æ

MILII PARISANI Qpinio fuit, & re

forberi de teße partes nöbi!esVVHAR

TONI p. 2o5. fpiritus effe qui retor

beantur BORELLUS Prop. 1 1 2. Plura

compilavit SCHMIEDERUS E,N, C.

Cemr, 3. ob/. 79,

V 2 65^.

I 56DE SEMINE MASCULINO. DCL.

j^

.• ,

65o. Unde nullus humor tanta tarditate gignitur ; ncc

tot viis retardatur , aut quiefcens ita fovetur. An toto

illo itinere retardato femper aliquid accedit per vafcula

minima nervofa , aliaque ? aufertur vero per lymphatj

ca varia iterum aliquid tenuiffimi humoris in vafcula

venofa pyramidalis corporis, aut in venulas veficularum

feminalium, & inde rurfum in totius corporis humo

res? Certe utrumquie admodum probabile eft.

65o, Retardatur ) Neque ullus

humor adeo parce generátur , nifi

vis inferatur naturae ; tunc autem

totum corpus citiffime exhauritur.

Omnes enim alii humores , poft

quam fecreti funt, reéta abeunt ad

eas partes, per quas excernuntur ,

femen autem longiffimo itinere eo

venit (1), & per viam pene putrefcit.

v£ecedit ) Omnes illæ partes per

meabiles funt , & omni momento

a liquido feminali aufertur aliquid

per venas , & afiquid per arteriolas

additur. -

Habitum ) Hoc loco plures pro

portione arteriarum venæ funt ,

quam in ulla alia corporis hunjagi

parte. Corpus pyramidale ex folis

venis conponitìir, & quinquagefies

( 1 ) Cum- bi!is fecretione maxima fi

militudo eft, imprimis in duótu hepa

tico, coledocho & cyftico, eum defe

rente, du&u femináli urethram perfo

feminali majus e(t: arqu;e quælibet

earum venarum , quae hoc corpus

efìciunt , najor eft tota arteria fe

minali ( 2 ) , ex qua omnes illae

quinquaginta venæ oriuntur. Vide

tur omnino te.tes etiam pro toto

corpore laborare , ut virilem habi

tum fuftentent. Si enim arteriarum !

fo'ita ad venas effet proportio, tunc

quidem credi poffet,' feihen ex ar

teriis fecretum ad venas minime

redire. Nunc , cum venæ arteriis ?

quinqua£ES fyajoreSTTTT7Rerur

©aS OlY^n 1nO plus revehere » quam

paucum fanguinem a fecretione fu

perfiitem : & teftis officium ä)ad fpeciei propagationem pertine

re , maximam tamen partem fecre

ti in teftibus liquidi propriae indi

viduiTeffé&tioni infervire.

rante , & veficula comparatis,* Confes

CCLIII.

(z) DCXLI, not. 6.

65 I. a Humqj qui in meditullio teftis , epididymide »

vafe eja&,fTOTO, veficulis feminalibus, deprehenditur ,

recens, tepjda pauca dilutus, microfcopiis optimis fpe

&tatus, conflat innumerabilibus , exiguis , oblongis , cau

datis, vivis, anguillulis, innatantibus alteri parti hujus

humoris: hoc verum eft in homine , quadrupede , ave »

pifce, amphibio, infecto , femper taptum hic loci. Si

ha:c &c i.{eruntur cum mole , figura 5 loco , permutatione ,

V

•, DE SEMINE MASCULINO. IDCLI. I 57

me , garing, pulli apud Malpighium defçriptae ; & cum

obfervata naturæ lege in gencratione ranarumu ; proba

bile fiet , animalcula haec mafculini feminis continere .

rudimenta corporis futuri humani; inprimis, quum te

ftibus, aut hoc humore, deficientibus ftcrilitas femper

a parte maris adfit. Animalcula hæc crefcunt demum ,

& explicantur, ubi calor , motus, nutrimentum fubti

Hiffimum , locus denique aptus , confpirant fit, til ita , ut

latentes hic adumbratæ partes evolvi. queant ; veluti

avium, infeétorum, teftudinum , plantarura , ova , dies,

menfes , annos inertia , fecunda tamen quiefcunt, do

nec longa dies conditiones enumeratas addat, vitamquc

fuffocatam excitet. \

^

a Leeuvvenboek fparfim.

<\ 65 1. Humor ) Quae nunc dicen- ea debet, tur aeris accefui , fed nos ,

£;

<J^

tur, omnes ( 1 ) hodie receperunt , de animal.bus quaerimus, ibi viven

quotquot rem ipfam propius infpe- tibus , ubi nullus fit aeris externi

xerunt: & quivis oculis fuis ufur- acceffìis. Unde (4) vero hæc ani

illo)\pare poteft ; etiam ipfa lis de jp- malcu!a nata fitit, id quidem per

entione, quæ inter HARTSOEKE- fe&te ignorainus. %]

UM&LEEUVVENHOECKIUM Tepida ) Senen d;lurem aqua (5),

agitata eft, experimenti certitudinem quæ tanguir.is humsni calor.:n imj- he»}v Ae_ t^£v^

<9yfirmay t. Rogavi LEEUVVEN- tetur , imponitur feienítæ lapidi ,

HOECKIUM, ut per vitra fua de- aut talco inofcovitico , dein 13 fub

terminaret evidenter, in quo loco microfcopiutn minimum , proximi

primum apparerent genitalia ani- que foci inferi* ur : ita apparent ani

Imalcula, ubi ( 2 ) vero ultimo ap- ma!ia viva, articulatini te moven

parerent . Summa obferyationum tia (6) fimilia angai'!u!:s , cblon

fuit , fanguinem , ferum fanguinis, ga , tumidulo capite , innatantia li

urinam , liquorem ventriculorum ce- quori, qui noa fit aninaiibus, ita ,

τ:bri , offa, liquidum arteriae fper- ut femen ccnflet duabus partibws. i.

3maticæ venæque comparis , iii- Animalculis, quæ tat: 5 diu a mor- '

{um (i) ullibi animalcülum lcE te fupervivunt* 2. Humore , Pao

fere : fed liquifumTinterftitiorum do , íento , yix moto , qui i.); • r

ôeTTjloforum teftis, du&tus Highmo- a;uæ (;) eft, quæ angús conti

rianus, teftis totus , totus epididy- nét. -

mis, totum vas deferens, feminaies Ta*tum ) Liquidum proßara; ara ,

veficulæ, & femen denique per or- non contiret animalcitiâ : ( n* ;u

gafmum venereum expulfum de vi- tamen bonum fere fermen genera

vo & fano homine aut animale , tui , quando hæ partes erofae £, ct

<•

continere ea anima!cula. Qgae vs- us gmm ; 2 yJitas telli Ę?\ Ã&a«*w^-•:

ro i;i dentibus ( 3 *) referiunt''r , ΕaTç 'T _eygraiior*

-— T,;

2>j~//»

/

τ 58 DE SEMINE MASCULINO. D CLI.

-

poni videatur (8). In ultimis literis de

monftrat LEEUVVENHOECKIUS,

in femellis, & gvaiiagunt-liquido ,fihil fe ejufmodi vidiffé. #*j*

TITETEGTCpofTet, aTprobábile fit ,

HæcTaTTTaTcUla effe prototypa ho

minum, & evolutione tantum ali

quaTdigere, ut in hominem , ma

furentUF: fecunditatem ergo ab his

animalculis pendere (9). Teftibus

certe ablatis nullum animal mas

Æ\ggggr3£ vifum eft. ARISTOTE

°LES ( io) equidem fCTipturi; feTt.

quTFTtauroSEXTERFOSWACcas aliquan

do iniiffe fecundo coitu . Verum

ipfe addit, hoc femel utique, uno

a coitu aut duobus poft paucos a

Ncaftratione diebus , contigiffe, tunc

enim humoris feminalis in veficulis

tantum aderat, quantum ad unum

coitum fufficeret: ea penu exhaufta

vim generandi perpetuo abfuiffe .

Ergo foli teftes prolifici funt.

arima ; (Tii YGATTgallinacei

teftis & veficulæ feminales eximan

tur, & femen objiciatur microfco

pio , apparebit totum animalculis

fcatere. Quando gallinae per aliquot

menfes ab omni galli acceffu fecre

tae ovum aperitur, tefta quidem ,

& utraque membrana , & albumen

- omne, & vitellus, nihil ad gene

< ;rationem proxime faciunt. Sed in

' centro vitelli ( quod ex DUVER

EYI obfervatiónibus placenta eft,

per quam fuccus nutritius elabora

tur ) verfus angulum ovi obtufum

hæret facculus colliquamenti, five

minima pellucida guit tula , fapidif

fima. Hæc uterus èft, in quo' pul

Jus crefcit , five amnion, & in hoc

aimnio albumen quotidie muratum,

ultimo totum confumitur. Quando

nunc hic facculus illæfus follicita

cura vitro imponitur, apparet intus

confufum aliquid egregii faporis ,

nulla diftin&a mole`definitum (12).

• . . Tale ovum fupponitur gallinae, ifi

- cubabit illa , fic putrefçet, & fac

.^\

fue 2pò• *

•

.••• •*. *•* •• ά

*.

[• • • .. , * * ** • •

culus, ejufque contenta evanefcen* .

omnia, cum putrefa&t* htrmores in

auras diffipentur, & teffa vacua re- .

manet, aut vento plena , unde hæc

ova ami/ia di&ta funt . Verum al

terius gallinæ , quæ marem admifit,

ovum nunc infpiciatur. Nihil ea a

mare habuit , quando imprægnata

eft , praeter femen , & animalcula:

fint taiia ova triginta, notata pro

priis chara&teribus, fupponantur in

cumbenti gallinae, aperiatur unum

oft unam alteramve horam, adhi

eatur microfcopium, apparebit, in

facculo colliquamenti, exigua quafi

carina. Haec omnia teftis fide di

gniffimus MARCELLUS MALPI

GHIUS fufe defcripfit, qui numquam

de LEEUVVENHOECKIO refcivit,

aut certe nullam ejus unquam fecit

£mentionem. Deinde poft aliud bi-.

horium fecundum ovüm, eidem ga!-, ,

linae fuppofitum aperiatur,jam ma

nifeftius oblonga darina apparebit .

Sexta hora infpiciatur aliud ovum T.

ex incubatorum numero, denuo cla- v....

rius apparebit carina, atque ita ad … -

vigefimum primum diem ufque ,

quo jam vivus pullus in ovo eft ,

& colliquamenti facculo . Ergo id ,

quod fit pullus bipes, duabus alis

inftru&us , id fuit homogeneum ,

oblongum, vermis fimile rudimen

tum animalis , quod fenfim , repeti

tis mutationibus, in verum animat

perfe&tum eft . Nunc hæc cagina I

âbfque artubus vermiculi fimillima

eft ; & ipfius hcminis primordia a

RUYSCHlO delineata ( 12*) eam

-dem figuram obtinent. - . "

Ranarum ) Calido vernoque me

ridie in foffis abunde generantes ra

nae reperiuntur. Tunc in aquis, mu

cilago ßuitat, numquam folubilis 5

quam falfo fperma ranarum vocant ,

in ea innumerabilia minima nigra ,

pun&a funt , veriffima ranarum

6va. Immitte vitro mucum , expo

ne tepori Solis , adhibe micr9fcopuum » ,

.*- *i *

:`\V*

•a •

• *.

DE SEMINE MASCULINO. DCLI.I 59

pium ; videbis fingulum pun&um `

inigrum effe ovum , in quo parvus

háret gyrinus, cui brachia & alæ

aliquid halituofi a matre fe infinuat

quo fetus ita . augetur , ut pullus

perfeétus pondere totum fùperet

áefunt Timillimus oblongae anguil- ovum, unde prodiit , BELLINO(14)

1æ : huic animalculo fenfim adna

{centur artus pofteriores, deinde an

teriores, longa vero cauda continuo

contrahitur , donec intra pauciffi

mos dies in verum animal quadru

pes formetur. Adeo verum j'$T.

imne animal in ortu fuo pifcem

fe, ut idem in omni vermium &

tefte . Quare vero verruiculi intra

animalia mafcula non increfcunt ?

Qui talia quærunt , fupponunt re

rum naturam nobis notam effe .

Refpondeant iidem, quo modo fie

ri poffit, ut ova erucarum rigidif

fima hyeme non intereant. In to

ta natura femina fua tempora ha

/. papilionum gemere,yerum effe repe- *bent, quibus in fetus fuos mutaren

$iatur (1 3). Et ubique in mare vi

li; fioiminis originem effe, in fe

A mina vero locus, in quo recipitur

fetus & per aliquod tempus nutri

,tur . Nam etiam in gallinae ovis

pori in dura tefta funt, per quod

{ 1 ) Vermiculorum feminalium inven

tor eft HAMMIUS medicus nullo fcrip

to celebris. Ita SCHRADERUS de

ufu microfe. p. 34. MUYSIUS de fibras

mufc. p. 288. &c fateturĘe 11}HoECKIUS,#4£ nem

^ bi a. 1677. femen viriIe adtuIiffe, e

###: vefTifculos viventes conr. ar

•

can. matur. p. 61. Eodem anno LEEU

VVENHOECKIUS hujus inventi nun

cium in Britanniam mifit & a. 1678.

figuram vermiculorum ex cane & cuni

culo mifit eodem anno in Pr. tr. n. 141.

^. l.-c. p. 69. Idem vero 1674. fibi vifa ,

& jn. literis ad #?£$£$£!^\ ta&ta animalèTIRA ITmat ISeTHART

<r* SOEKERUSTqUIETJTTT37ΤΤbi

<'£ vermiggos vidjffet LEEI

T7Tonr. IJ, F.T8TConfen

. vTT€Te, habitâ vero pro globiilis, &

negle&a memorat, effais de dioptrique p.

227. ipfique inventi gloriam tribuunt

SYLVANUS REGIS cour, de phyfique

L. VI. p. 642. & ANDRY , * præter

rem , cum a. 1 673. demùrm ediderit in

diarioJournal des favans do&usa LEEU

VVENHOECKIO, apud quem ea vi

derat, contim. arcam. mar. p. 59. alioquin

ad fpeculationes, quam âd experimen

ta aptior.

Deinde brevi novo invento in Anglia

adfenfum eft , cum CARQLUS II. ipVV.Tanat.

3TTnt etiam

tur. Ita in plantis femen fub hye

mem decidit , & per aliquot men

fes fepultum, fequenti demum an

no repullulat. Optime certe natu

ram definivit HELMONTIUS,, e({e

creaturam a DEO agere juffam.

de experimento HUGENIUS in Diop

tricas p. 176. & in Theodiceae LEIBNI

ZlUS & F. SCHRADER, qui tamen

cum LEEUVVENHOECKIO mini

me fenfit, de ufu micro/c. p. 34. & ano

nymus au&or von. der. matur. n. 859.

& ipfe LEEUVVENHOECKIO con

trarius, & MUYSIUS p. 289. & BO

URGUETUS Lettre philo/. 3. p. 86. &

CL. SAM. CHRIST. HOLLMAN

NUS in Par. L. I. Vol. I. In Italia ve-^?N

1ro , cum plerique fyftemat ISCARDI »

{√ Ę SC •

» C£T(TVALISNERI dê

gener. P. I. c. 2. & MORGAGNI ib.

tum apud NIGRISOLIUM , & BO

NO , & LANCISIUS in op. V A

LISN. T. z. p. 283. & MORGAGNUS

adverf. IV. p. 9. & MULEBANCHER.

n. epift. ad Lanci/. quae eft in op. Valif

meri T. II. atque Abbas CONTI apud

JOBLOTUM VALISNERI I. c. ) ip

feque demum VALISNERI. In Gal

lia Academici Dionjfio tefte in variis

animalibus vermiculos viderunt cours

d' ana*. p. 344. eademque defenderunt,

& nuper ILL. D. de SUPERVILLE

in homine, quadrupedibus, & avibus vi

dit Phil. Tranf. n. 456. præter S. RE

GIS, & ANDRYUM tr. des ver* c.

XI. & D. GEOFROI in propriis rbe

fibws , & HO RGIUM , `tra&atu

ine

%^

I 63 DE SEMINE MASCULINO. DCLI.

£

inedito de generatione, quem vidit S.

REGIS ]. Tc. & pridem VERDUC

ufu de part. In Anglia , uti primi re

ceperunt , ita confirmant omnes , ut

KEILIUS comp. amar. p. 1 o9. P I T

CARNE, Q*HESELDENIUS anat. p.

27o. 27 1. BA K E R. & anonymus au

&or effais om fecundarion p. 1 o.

(2) LEEUVVENHOECKIUS paf

fim negat in teße fe vidiffe , conf. arc.

mar. p. 284. ep phyf. p. 3o4. cum in epi

didymide inveniret cont. arc. mar. p.

284. Epif?. phyfiol. p. 28o. 3o3. 3o4. 3o5.

ipfe abunde vidi , etfi parum habeam,

quod addam ex propria obfervatione.

Denique in uteris & tubis feminarum

poft coitum animalcula fua paffim re

perit LEEUVV. In cuniculis amat. c*

ont. 2. p. 166. 1 69. 17o. 17 1. epj?. phy/.

p. 2o9. in canibus amar. conr. 2. p.

{5}; 1 54. 158. & ovibus Epj?. Phyf.

· C·

(3) Paffim negat L E E U VV E N

HOECKIUS, & confirmat BACKE

S l. c. p. 1 67. & VERHEYEN I.

c. in nullo alio Jiquore humano vermi

in du&u deferente com r. arc. nat. p. 284. :.cglos reperiri. Sap_jgngg-BIA \=: N

2 85. anat. & conr. z. p 6. Ex ipfo ta

meb tefte arietis adlegat ib. II. p.287. &c

leporis amar. conr. 2. p. 2. & galli ib.

z. p. 6. Plerumque fo!um femen nomi

nat. sed etiam VERHEYEN. in cu

niculi femine de veficulis fumpto ma

gnam , in femine teftis nullam gyratio

hem vidit /uppl. p. 68. Quod autem ad

animalia pertinet, plurimî omnino funt,

in quibus ea vifa funt. Homo in exp.

Ham mii & exp. ccnt. p. 27. 28. tum in

prioribus 27. epiflolis , quas audio a fa

milia fuppreffaseffe, & in numero deef

fe: canis Ph. tr. 1678. & cont. arc. mar.

p. 65. amar. & conr. z. p. 4. 5. 1 5 1. aries

ep. phyf. p. 393. cuniculus Pbil. tranf.

1678. Amar. conr. 2. p. 168. 149. lepus

amat. & conf. 2. p. 25. ^7. & SCRA

DER l. c. p. 34. capreolus Phil, tran/.

abr. V.-P.-2.-p. 254. gallus gallinaceus

eomr. 2. p. 6. cum prius non potuif}et vi

dere amat. & cont. p. 5*. anas apud DIO

; NIS: pifcis afellus conr. arc. mar. p. 3o6.

anat. & cent. p. 1. 8. 9. sz. exper, conr.

, p. 1 53. pifcis lupus conf. arc. mar. p. 3 1 o.

amar. C* conf. 2. p. 2. perca, tinca , tru

ta , eyprinus amat. & conr. z. p. 1 4.

rana anar. & conr. 1. p. 59. ar, nea ccnt,

arcam. mar. p. 378. canter amar. cont. z.

p. 24o mufcae vulgares expe r. & com

templ. p. 1 9. libella ib. p. 1 8. ( capite

non magno ), ccncha demum conr. a : r.

mar. p. zz. an«r. & ccnt. 2. p. 18. cflrea

conf. arcan. nat. p. 1 3 4 & plexu exp.

ό' ccnr. p. 2o. Bombyx in quo LEEU

V VENHOECKIUS vjdere non potuc

rat contin. arcam. mar. fub fine BA KE

R US vidit of. m;scrofcop. p. 282. On.nium

autem facii'*me in la&ibus pifcium &

in vuJgatiflin.o carpipne adparcnt , &

-

-

M fcribere fn Jfiha,Tputo , lacru- -

fmis,In febreTJTqgfFica , vetpiculos fe

Widiffe de geh?777T. 374. & fimiles fper

maticorum vermiculis tum in mulie

rum proftatis, tum in fpadonibus repe

riri p. 334. atque compilationem habe

re fimilium SCHURIGIUM fialogr. p.

3 1 6.

(3*) Hinc, cum dentes folicite cu

raret , ut mundi effent, nulla animalia

repetit LEEUVVENHOECKIUS Ex

per. & conf. p. 3o8.

(4) Ex aere fe&atores panfpermiæ,

ex alimentis HARTSOECKER /uita

des conje£f. t/y/. p. ro7. ^.

(5) Ita folebat LEEUVVENHOE- ,

CK, &c monent in Phil. Tran/. abr. V.

p. 254. & poflulat craffities feminis .

Pauca enim & diftin&ta animalia præ

ftat videre, quam plurima, & confu

fa. Opus effe Ęg.}; íg;GENIUS monet l. c. & expertus fun-, ^

um nulla effet , interT€TFS äïíí:2\###'§, microfcopiTTae Ta- [.

gTTT3The animalcula repraefentaret , ut

diftin&tas fatis, figuras difcernere pof- .

fem .

(6) Figura horum animalculorum in.

univerfunm eft, quae vermiculi , aut an

gui!!ae, ca uda alterne flexa & in cu

fpidem lente defînente LEEUVVEN

HOFCK Cont. arc. mar. p. 286. nam

re &tam jljam LANCISII , apud VA

LISNER IU M & HARTSOEKERI

offas de dioptr. p. 2*7. imitatam forte

ex cunicu!i animalculo LEF.UVVEN

HOECKII amar. &* conr. 2. p. 25. in

mortuis animalibus credo obtinere: a

morte enim extendunt LEEUVVEN- T .

HOECK amar. & comr, I. p. 5o, Craffi-~

tue m

IDE SEMINE MASCULINO. DCLI. iq r

* 1 p. 62. VVOLF. verfuche 3-h»9.-HOL- -

tiem caudæ ad — capitis , longitudi- MAN. l. c. p. 145•.guae etiam- andas • -^ -.x * * » , •

- 25 excitant verberando liquorem fuum-VA- • . °, v

• J nem ad quintuplam & fextuplam craf- LISNERI,l.c. c. 2. 9. & natatio, ut i -

fequantur epiß. phyf p.37.

fjogo contráfT5AgTINI5TSferantur Epiß.

p%7. p. 3o3. módóTconjuTPAnTuf cónr.

TÖ84rc. maf. p. 22. 144. feparentur

interTeTnVfceTnTÉurib. & omni mod

$; ordine vo[vantur Epift. phyf. p. 389.

, {itiei aeftimat in homine LEEUVVEN- ##:£.v»cw> HOECK. conf. arc. mar. p. 61. Capite

Y Jifferunt: id enim craffiu§, & oWGTfe

.•%* taTmTaThomTe ef7 LEEUVVENH.

- «ont, arc. mar. p.61. HARTSOECKER.

*** * \ /uit. de* conjeä. p. 1o6. & effai* 4e aioptr. -

,,„„., p. 227. GEOFROI thef. LANGISJUS ; £. 193. cit. 9elagitas GA eft, ût ,.•»•-*• * Apud'vALisN.T. I. f. 14. CHESEL. intra minutum primúmÉÉÉÉ 2**w». fr^s^ ~

. 3o. Addit ANDRY des ver* p. 19 1. Vam p3rtefn emetiantur: hinc _in cane - . •?.

£i*£ & GEOFROI , caput ipfis #í. ufqu£ iptraŠ fv, ara••• •• •

quam in brutis craffius effe. §imile in fínga prima perficiant AmafT&T con

quadrupedibus eft GEOFRIOI I. c. ut tenºfi 2. P. t 56.

{n ariete LEEUVVENHOECK comr. Vita aliquamdiu #!; poftquam -

arc. harur. p. 287. ep. phyf. p. 392. ca- ex corpore paterno Teffiuxerunt . Sen- .

ne amat, conf. 1 1. p. i6o. [f. 3. 4. ( ca- fim tamen motus elanguet S U P E R- -

pite tuberculofo ) cuniculo amat. & VII-5:E I. c. Noggm. hgris vixiffe HOL- —

., .-, conr. 2. p. 25. 168. (.£um aliquot in ca- MAN. p. 147. Alias iriffaTffigefimam«v«< ve , horamiTOTaTerierant LEEUVV. epj?.

phyf. p.Τ355TTaTTior aTaTTTTdiebus

| pite bullis & VALtSNERIP. !. c. 3.-••e*\VERHEYEN. l. c. ) capreolo l. c. In -

LEEUVV. anafTÜTonr&#TTTT, p.Τς;

ANDRY l. c. p. 198. fi ex f -

*3ù£# in uniyerfum vermiculis fimifTo

- £GSMIcapite non Tm u. - . ano Ju

£ e #i vene fuerint HARTSOEKER /uire/ §ököÄÈÉ Tc.Tqui plurés fibi fpecies

negat adparuiffe. In ranis fere fimilia des conjeéf. p.1o6. & in cane ad fe

, animalcula, parvo capite, pingit LEEU- §#:' in utero foto vel decem

jVVENHOECK. anat. £onf. 1. p. 5o. {TeBTISTcredat TFereffe poffe, tuncque

demum imprægnari feminam LEEUVV.

a*m*a*t. cont. 2. p. 5o. HARTSOE- ryÄc in libellis l. c. In gallis gallinaceis

da latius conf. arc. mat. p. 36 1. In pi- KERUS autem de femina in femj -

fcibus, v. g. afellg LEEUVVEHQE- 1

* CKIUS capita fphærica, caudas facit

...,.,.•' 9bl£arjfiimas coni, arc. nat. p. 3o6. in

2-4-i?,T . •

anguftum animal , & paulo quam cau

transferri T&Ta5TalteraTmTce

re ignis & alcohole perierunt HART

'I'. luciis fere eamdem, quam id afellis fi

**** 3 gìrìm efferúiíTí.*&*?.}."$. P. 2.

•*^ •••• Mihi in carpione anguillae fimilia vifa

*; ,..,«s funt , & VERHEYENIO fupp!. p. 68.

attat : Figurarum vero mutationes p -

37ii variis pofitionibus tribuit HARTSOE

T . CKER. l. c. qualis eft iiia fallax figura

duorum capitum LEEUVVENHOE

CKII cem. arc. mar. p. 288. f. 6. BAKE

JRUS fimilia facit ih omnibus fere ani

- malibus p. 153.

… - Viva effe demonßrat perpetuus mo

tus LEEUVVENHOECKIUS amar.

<?nt. 3, p. 168. &c. LANCIS. p. z8z.

VERHEYEN. /uppl. p. 68. deinde poft

f. aliquot fiörä§ perfeéta quies omnium .

<. •* Porro motus determinatus, organicus,

—•**^ inftar ferpentum vibrant conf, arcam,?7.

~*.*• \ * T 7,77; —*w

nempe rapida motitatio-caudarüm, 9UaS.

- • •••**$ -

-

SOEKER. Dioptriq. p. 23 1.

Magnitudo in omnibus ### ani

malis e$dem e{FITCHES . p. 27 i.

ùtTUnquamThum alterius (e(juialte

&c - rum viderit LEEUVVENHOEK conr.

arc. nat. p. 91. Sed &c in animalibus

diverforum generum eadem effe, ut ba

lænæ quam minimo pifci nihilo ma

jora effe ajat LEEUVVENHOECK ,

Epiß. phyf. p. 166. quod idem in ovis '

obtinere reperit IDEM I. c. Exiguitas

immenfa eft , ut in rana craffitiem ad

millefimam partem capilli aeftimet amar.

& c omtempl. I. p. 5o. in afello z 1 6. ooo.

non æquare credat LEEUVVENHOE

“CKIUS fphæram, cujus diameter latus

fit capillus conf. arc. mar. p. 3o6. 3o8.

& in lucio 1 cooo. æqualiafacit arenu

læ amat, & conr. 2. p. 2. in unico de

X. niquc

-

a a £# .4r*

ITnprægnare cô7TpBy/. p.TI 15. A ca £; ^.

-

I 62 DE SEMINE MASCULINO. DCLI.

w« cxapvraa*•8, &.

- •*• t;* \

3,

-.

/X-^

I.

|

nique afella-maioi& £##### quam in orbe 5CII£Igu-!■■■-■9*

ines » exp. zzTfTp. 1 52. iu arenulam

feceris æqualem centefimæ parti polli

cis, & in arena animalia ioooo. la&tes

vero æftimaveris quindecim pollicibus.

Ita enim animalcula invenies 1 5o , ooo.

oco, ooo, Amar. & comr. 2. p. 8. 9. In

cancrorum ovis etiam 1 oo , oooies mi

n^ra vidit, quam arenula amat. & eenr.

2. p. 238. 24o. & in conchis eamdem

aeftimationem repetit cont. arc. mat. p.

22. & in glire decem millia uni fila

mento teftis nondum æqualia ibid. p.

25. 27. Sed & HARTSOECKERUS

1oco., ooo. non majora facit fabuli

grano /uite des comr. p. 1 o6. & immenfe

parva effe , fupra monui. '.* ' I

( 7 ) Limpidus in cane liquor eft

ILEEUVVENHOECKconrim.amat. nat.

p. 65. amat.-& conr. II. p. 15 1. & in eo

moventur animalia , arc. mar. conr. p.

9 1. in craffo vero immobilia videntur:

in glire oleofus eft ibid. p. 25. in ho

mine, qualem omnes norunt. Sed et

jam in ovi liquido natarunt agilefque

fe oftenderunt afelli vermiculi , a LEEU

VVENHOECKIO tranfpofiti epift. phy/.

p. 392. Hoc liquidum teflis tenuius &

ipfum animaculis fieri minoribus frivo

Iá eft conje&ura AUCTORIS of the

** effay om. ££';;;; p. i o.

*. »» , --- (8) Conf. DGE.II.

£Jä* (9)-Infantibus nullos- effe ANDRY

a> pag. 195. GEOFROI, & parva eorum

[

,loco corpufcula HARTS, fuit* 4* £ej

pag. 1o7. in juvenibus agilioresHART

SOEKER dioptr. p. 23 1. In gaJis non

dum adultis, fed falacibus réperiuntur

LEEUVV. cont. arc. mar. p. 36 1. In gQ

norrhoeis languere ANDRY 1. c. &

pene mortuaT videri SUPERVILLE

Phil. tranf. n. 456. imo mortua effe

HAMM. apud sCHRADER l9c. £it.

PiTCARNE elem. p. 57. In fenibgs

aut languida paucaque HARTSOE

IKER l.T c. brevi peritura 1D. aut nul

Ja GEOFR.OI, LEEUVV. amat. conr.

2. p. 161. ( in emerito ) Sed a coitu

etiam frequente non reperiri HART

SOEKER 1. c. BAKER p. 282. in bom--

byce, & in fterilibus deeffe LEEUVV.

epiff. phy/. pag. 388. H A M M. apud

SCHRADER I, c, Sanata gonorrhœa.- - - -

vero denuo apparere PITCARNE 1.)C. p. 59•

(1o) DCXLIX: not. 1 i. <\

( 1 1 ) Ha&enus nemo admodum di[..…

fentit. Num VERHEYENUS quidem

££££; tantum mobilibus habue- 4»r.rat /upplem. p. 69. tum LANGIUS ^ .

alii apud SCURIGIUM citati %,$ *r-tol. p. 165. & duriffimus SCHELHAM- V^••^

MERUs exer. iz. & MÁÍTÍ£ÍÉÀN,Y”

in fele, cane, tauro, gallo non potuit ?w*l•u.

videre de la torm. du poul. pag. 3o3. sed

vix ullum invenerunt, qui cónfentiret;

uti neque ille quidam, qui retulit Leeu

vvenhoeckium fibi, multa conantem, ver

§$. momĘ demonftrare in E.

, C. Pec. I!. 4nn. X. obf. 4. Plerique:

# ,& #5 VALISNERlUSWEFATAni

alia efle fa r. Verum nunc inci

ÉÊTETEEEFFIma illa quaeflio ,, an om

ninq hi yermiculi,fig: primordia nafcen-, çy sonotis hominis? Ne Leeuvvenhoeckius „]

ut fere folet fieri , nimis £íííííí,'he*-

ventum fuum urfit, & non ÉÉ;4ręf*miculos dixit effeTrudimenta generis

humani, exp. & conf. p. 27. 28. & in î

ovum fubire, ut etiam punâum in bom

bycis ovo viderit, qua vermiculus fub

ierat anar. & conf. 2. p. 44. ovo pafci

eonf. arc. mar. p. 66. amat. &^ comr. z.

p. 1 62. caudam deponere , & mutare

cuticulam anat. &* conf. 2. p. 161. uttamen aliam cutem conferváret, quae •

in £;gt; Ę, ib. &gt; arr. mat.

P. 87. Sed multa dura incredibilia '•

addidit STETJE utfTTqUETféíTETeffe £.ZEFT& conFIETö3. exp. z57ETE3. /£cum prope caudam aliquam diverfita- •vw*

tem credidiffet fe reperiße opjf. phy/. £*****

ÉÉÉÉ,ííííííííi epiß. p/y/. ' v. ¢

p, 28 i. 282. & alia immatura fe re- :

periiffe, quæ nondum legitimam (tatu- *

ram adtigiffent epift. phy/. pag. 28 1. 3o5.

aliaque poft alia vitalia fieri amat. &*

conr. I. p. 52. ovaria vero nullius mo

menti partes, merafque teftium mafcu- -

linorum imitationes effe poft ATHE- . * *

NAEUM ( GAL. de femine L. II. c.

I. ) plurimis locis repetierat priorum

oblitus. .3

Deinde HARTSCEKERUS homi-•-'. ,

nem quidem larva membranacea3# �•/»

in'verme latere , totum in capite ver

'fais effe, caudam vero umbilico refpon- -

- -- - dete(wewk*,

sr/./

ánsw|\

£

ζων '

I

|

DE SEMINE MASCULINO. DCLI. I 63

catriculam, quæ fit cellula unici capax

vermiculi fuite des comjeéfures phyf. p.

1 1 3. ( id autem & CARDENIUS ha

bet ih epiftola ad LEEUVVEHOE

CKIUM), atque uniri cum ovo uti

, duo homines excoriati coalefcerent, per

extremam caudam, nempe umbilicum

p. 229. fingu um fuum ovum , idque

ofculum continuo claudi p, 228. por•

roque nutriri ovi fucco gelatinofo ib.

ovümque fibi pro placenta, effe ,. dioptri

que p. 23o. ANDRYUS hæc fere re

3ipif, & imaginariam valvulam, addi

dit, quae vermem, qui ovum fubiiffet ,

coerceret ne rediret , p. 197. deinde

multis feptimanis fupervivere dixit pag.

198. hinc feras graviditates, viduarum

explicari poffe, caudafque dejicere ad

X. ranarum exemplum ib. Sed £#£+`PAZIUS addidit ,, figuratam homUTE

8T0TIIINTEVEFâ habere, qualem HART

(£; Dioptr. p. 229. 23o. ic. fubire ci

SOEKER tantum ex conje&ura pin

xerat, & denudatum hominem fe vi

diffe , cum cuticulam forte exuiflet ,

INouv. de la republ. de* letres 1699. ideo

ab ipfo ca(ligatus LEEUVVENHOE

CKIO amat. & conf. 2. p. 176. &c.

Denique globulos in femine pelluci

dos effe, & quemvis horumglobulorum

duorum Vermiculorug hofpitem effe Cl.

HOLMANNUS in Parergis propofuit ,

fed dudum , procul du5io revogayit

^ 4PEM. !n his omnibus cum multâ in

r firma fint?TaTaTeTTopporTiIaSIGEFI

endi novum inyentum , & alii alia op

2. Barc | 55TggFünt , fed nemo plura VALIS

•*w^ NERIO, in 1. Parte hißoria generatio

*] mis. Ergo LISTERUS de humoribus ob

icit. in rrparee fiateria generatier*/?

>\ 1 Contra naturæ analogiam effe, quod

dacl •*- rudimenta animalium adeo mobilia fint',

p. 3o7. Addit V A LIS N E R I fetum

}am vifibilem, contra naturæ analogiam

multo pigriorem effe c. X. AUCT. von

der narur. num. 86o. 866. MAITREdi&*^*

' . ••-• '°\IEAN p. 31 3. & figuras induere in

ms-1^4comtiores , quem decebat perfe&iorem

reddi PAITONI della genèraz. Di/c. I,

P. i4.

3. Tum monftro fimile effe,idem ani

„Jma! bis generare LISTER. ib.

3. E. CAMERARIUS in medic. ecle&i.

(\ ] vermiculos pulicis fubfannavit p. 59, ani

malculi , in quo ne teftes quidem faciles (fint vifu . a.

4. Idem & poft eum fere omnes ab

eo tempore V ALISNERIUS c. lX.

X. & BOURGUET. L. III. & VE

RHEYEN fuppl. p. 65. &c alii objece

runt, adeo enormem animalculorum co

piam prodigalitati proximam eiie , &c

plurima inde ova, non unicum necefía

rio fecundari debere CAM. p. 69. VA

LISN. ib. BLAIR. bot an. effay* p. 3 1 4.

VERHEYEN. 1. c. LYONNET. in

theol. des im/e&fes AUCT. von der matur.

n. 861. -

5. Porro, neque eamdem in vermi

culo, quae perfeéto homini fabricam ef

fe, neque dici, quomodo , & quando

nova introducatur , p. 7 i.

6. Sed & LEEUVVENHOECKIUS

fibi objecerat, & repetit VALlSNE

R l ,, omnium animalium , mole adeo

diverforum, vermiculos eadem mole po

n1 •

7. Idem in altera obje&ione contigit,

nunquam nempe in ovo vermiculum

vifum efle , tum BL A I R. l. c. p.

2O. \

8. VALISNERIUS novas addidit dif

ficultates. Nam plurimum tribuit obje

&tioni a partibus, vermiculo propriis, &c

ad movendam v. gr.longam caudam ne

ceffariis mufculis TMAITREIEAN p.

3o5. has partes ait, non fubito deponi

debere, neque apparere ftatum ullum ,

in quo eas deponat vermis, cum nul

la aurelia animalculi feminalis vifa fit

unquam , c. X. & tamen nunquam ul

lum infeάum ex ovo , vermifque fta

tu , in perfeétum animal, nifi per tales

gradus tranfeat.

9. Animalcula ejufmodi in omnis fe- , .

re generis liquoribus reperiri , quod '•'

LISTERUS óbjecerat,-& SCHRA

D E R U S, feque ipfum in fanguine

boum infe&orum vidifie vermiculos, c.

XI. & in fano fanguine HOLMAN

NUS loc. cit. pag. i56. eofque pridem

adfuiffe, per morbos vero tantum au

geri mole c. 1 3. dentium etiam mate

* riei vermes LEEUVVENHOECKIO

di&tos fimiles effe , languidiores tamen•

feminalibus Cl. HOLMANN. loc. cit

pag. 155. D. BONO vero in liquore

proflatarum muliebrium vermiculos vi

2. diffe,

•*\' »» • a • .

-

• * * • •

I 64 DE SEMINE MASCULINO. DCLI.

J/all- w vw*-*-

vwlwr-. £.

;

diffe, viciffimque in gallo & porcello

indico nullos repertos fuiffe c. XI.

1o. In ovo nondum fecundato ali

quam moleculam rudimenti animalis fi

milem vidiffe MALPIGHIUM p. z.

ae form, pulli &c NIGRISOLUM con

firmare confideraz. pag. 1 oo. & VA

LISN. p. 446. & omnino pulli primor

dia confpexiffe CORNELIUM CON

SENTINUM de /em/. pag. 82. confu

fiora tamen BOHN. pag. 8. fed quæ

continua evolutione veriffime in pul

}um mutentur MAITREIEAN p. 3 r».

& OLIGERUM JACOBEUM in ovis

nigris ranarum, PaTAROLUM vero

inTcantharidum ovis a mare non ad

fperfis, animalculum vidiffe . In ovo

demum a virgine pofito, BRENDE

LlUS rudimenta fetus vifa , recenfet

de embr. praexij?. p. 38. valde , ni fal

lor, paradoxe. B I A NC H U S etiam

ovum ante conceptum cum rudimento

fetus, fed ex alio ping t , de gener. T.

I. f. 3. & p. 419. Similis in ovo fub

ventaneo Caffuarii HARVEII de ge

»er. pag. 1 5. & in ovo Pfittaci obfer

vatio e(l Hf?. de l'Acad. 1726. ob/. z.

& in femina, quae ab irritatione ovum

pofuiffet GOUEY p. 76. 77.

1 1. BLAIRIUS animalia mifla, mu-'

lum & Joumar Turcarum adducit , fed

vide DCXCIV. not. 2.

Aliqua alia objicit CI. MAITRE

IEAN poft libellum de la form du pow

Jer. Ita obj. 1 2. ,, embryoni ventrem

apertum effe ex vermiculorum hypo

thefi &c p. 1 3. nimis exiguum animia!-

culum effe, quam ut mutare poflit to

tam qvi enormiter majorem maffam p.

317. & repetita venere citiffime penum

vermiculorum debere confumi pag. 3**.

gre funt , quæ firmi -

nuntur aqn$ t , ut a

Ęf; qifcederéTn.

Nam 1TEFERTVermis bombycis aurelia mobilior efl, & fetus in ovo um

bilico firmatus merito quietior eft ,

n$que tamen experimenta adfunt om

nino quiefcere, cum nemo, nifi mor

tuum viderit, dum tener eft, adultus

autem egregie fe contorqueat. Sed &

punétum fàliens inertiam nullam de

monftrat , &c hominem ipfum poft pau

cas £eptimanas evidenter moveri álibi

dicetur DCXCIV. Rudiorem vero Re

ri repugnat MALPIGHIANIS expe

rimentis. In vermiculo enim, fi a bul

his in cuniculo recefferis , nulla par

tium diftin&tio , pullo vero continuo

9culi & cerebri lobi diflinguuntur.T.

ManifeftuserrorLEEUVENHOEckii

eft , quem nemo fuum fecit receriííôï

rum. 3. Nihil poteft contra vermes hó

minis & quadrupedum ab omnibú$ §.

fos, qui oculos &c voluntatem Ἐὰuié

runt;. 4. Refpgndet CI. BERGERÜS,qui VALISNERI opus edidit p. 1 52.

uterum frnmenfum oceanum eííe íróvermiculis adeo minutis, multitudinem

adeo magnam reperiri, üt unicís íçó

pum adtingat . Eadem eft folutio D.

DIETRICHS d. z •p, <.^y a7r*pματιζομ

?°*. Verum uterus non tantus orea

fu* eft, cum intra quadragintiTmiì:,

in cane, &* in femina iiitra fedecim;

Peragrari, queat ; &, femen tubas ipfas

ex RUYSCHII obfervationibus íub

eat , ut e proximo poffint ovarium adire.

Sed placet LEEUVVENHOECKiiTel

fponfio. Nihilo certe pluresTÍìnt inhomine vermiculi, quari, inTfiiiçé fé

mina , & pauciores effe credo, quàra

in fungo. In fungo enim croceo 'fuc

co turgente aliifque bene multis, tum

in Lycoperdis, Pezizis &c. cumulum

vidi feminum ex uno fungo, non mi

nimgaltitudinis, circumferentiæ, quan

ta- fungi-eft , cum particulæ fingulæ,

& nudo , & .armäto oculo invifibi

les , minima demum lente difcernan

tur ,* & nullus interfluat, ut in fe

certe fphærulas aurantias adeo parvas,- ' ". >• ' * r* * * *

ut iion excedant

12 5ooo -

tus capilli diameter effet, Angli vide

-

* .-.* * * * *

mine , liquor. In Lycoperdi femine .'

- - f. .

cubi, cujus la-**.

,-•* •*

runt Phil. Tramf. V. P. II. pag. 253• . .

Nempe organica fabrica corporum fa

pientiae divinæ præ indigefta mole pla

cuit , & poffunt aliæ effe utilitates ani-.

malcu'orum , praeter eam , quam orbi*

terrarum præftant , dum in homines ado

lefcunt. Sed neque perire, aut deftrui

fatis certum eft , cum languere effufos.

certum fit.

.- -

-

uare vero unicum ovum imprægne- •

tur, non difficile videtur di&tu , tJni

çùãçì

-

--

-

•••* •*-.

DE SEMINE MASCULINO. DCLI. r 65

eum maturum effe facile eft creditu ,

& autopfia confirmat , non enim ejuf

dem molis reperiuntur , & unum, cer

te in femina, folet eminere DCLXIX.

Sed quare hoc unum ovum unicus pene

femper vermiculus fubeat, non totâ le

gio tantillorum animalculorum, hoc ve

iro difficilius eft . Nam Boerhaavio, &

Graafii fe&latoribus , fedes, qua ovum

avulfum eft , tanta eft , ut multos o

mnino vermiculos admittat. Valismerius

quidem hoc argumento male utitur, qui

invifibile ovum ponit, & forte nihilo

majus, quam ut vermiculum recipiat.

Mihi non videtur neceffe refpondere,

cum ovi humani fabrica nondum fatis

cognita fit : & , fi plurimi vermiculi

fubeant ovum , forte ille unus adole

fcat , cujus invifibilis umbilicus , invi

fìbilibus intus fluitantibus filamentis ovo

occurrit, quæ in funiculum adolefcunt,

plurimaeque fint vices ad unam, in qua

arteriæ vermiculi venis ovi refpondent,

8c venæ arteriis : nihil autem répugnat,

hæc filamenta in ovo tribus nön plura

effe.

5. Debilifiimum argumentum. Cau

da vermiculi, ex analogia cum pullo,

manifefto eft fpina dorfi, artus vel ad

funt invifibiles, vel eo modo latent, ut

in pullo gallinaceo incubato.

6. Etiam ova omnium animalium pe

ne ejufdem magnitudinis funt , neque

femina plantarum ullam ad earum Ma

tufam rationem obfervant; fed neque

nafcentia animalia , quantum ex Tele

phanti fetu yideo, quem scha pinxit,

& ex crocodili pull6.

7. Nunquam , fi fides Valifmerio, aut

rariffime, ovum recenter inprægnátum

vifum eft , neque nifi tardiu$ a morte,

neque ab homine microfcopioruin peri

£0$ non adeo mirum verniculum, mul

to minorem, non vifum efle.

8. Debile argumentum. Analogia enim

non debet intér vermiculum quaeri , &c

vermem mufcae , cum vermis mufcae

jam ovum fuerit, quod ipfum a femin«

£nafculino erat imprægnatum, vermicu

Ius vero feminali$ fit id ipfüm femien

fmafculinum, a quo impræghatum ovum

demum vermem mufcae geiiuit.

9. Re&e B E R G E R U S & AN

dRYUS veri;xs bilis, fanguinis &c,*.

-

in corruptionis ftatu morbifque appare

re, tunc autem feminales emori,`âdeo

que effe diverfifiimarum claffium, natu

rales iftos, hoftiles illos. Deinde innu

merabilibus experimentis luftratus fan.

guis, nunquam Leeuvvenhoeckio aut aliis

circulationis inquifitoribus vermem o.

ftendit , cum crafli illi vermes morbofi,

etiam fi millecuplo minores in fano ad

effent, in oculos facillime incurrerent.

Liquor proftatarum muliebrium facilli

me femine mafculino poteft inquinatus

fuiffe: & quæ fides feminis? quæ la

fcivas fe fuiffe fateantur, caftas autem

adfirment fe fuifle.

1o. Ea res nimium probat , demon

flraret enim , quod non vult VALlS

NERIUS, feminas folas gignere pof

fe, abfque mare : neque MALPIGHII

yerba append. de incub. p. 2. cum hi

floria collata fatis confentiunt, neque

certum eft ha&tenus , carinam ante in

cubationem reperiri , neque ipfe fatis

adfirmat , qui ex aliis adfert, VALIS

NERIUS . Icon denique M A L P I

G H I A N A de form. fet. f. 3. infignif

fimam ovi fubventanei a fecundo diver

fitatem demonftrat, neque omnino ca

rinam in centro habet. Vitellum etiam

abfque cicatricula vidit LANGLEY p.

1 57. De obje&tione vero Cl. MAITRE

JEAN alibi dicetur, DCXIV. nempe

membranas ovi cum pullo continuas effe

DLXXVII. 1. 2.

1 1. Obje&iones D. MAITREJEAN

valde imbecillæ funt. Fetui enim cer

tum eft ventrem diu apertum efle DC

XCIV. not. 5. & feinina plantarum

longe majori rapiditate increfcunt: mu

tationes vero, quæ in utero fiunt , ple

ræque multo ante coitum fuerunt,

in ovorum fubventaneorum ejeçtione fi

miles fequuntur, aliae a reforbtis parti

culis mafculi feminis a'calefcenti3us ori

ri videntur, aliæ demum a reprcliis men

fibus DCXCIV.

( 1 2 ) Veriffimum eft argumentum a

G A R D E N I O olim propofitum Phi!. .

Tran/. abr. II. p. 9o9. & carina , qua

lem MALPIGHIUS pingit , de ovo im

cubaro T. I. f. 1. 4. 5. a vermiculo o

mnino parum differt , fi a breviori cau

da . recefferis , uti neque girinus re

ccdit,

( 12.)

I 66 DE SEMINE MASCULINO. DCLI.

/

(,*) RUYSCH. Thef. VI. T. ii.f. §. z. 3. inprimis vero f. 1. idemque

de ranis ib. n. 48. T. 3. f. 2. & Phil.

tran/. abr. II. p. 8 18. T. XII. f. 2 19.

2. 3. Conf. MoNROUM Edimb. soc.

II. p. 2 12. In omni animale primordia

galbæ figura funt, HARVEI , exerc.

17.

( 1 3) Videtur adeo vermiculus, fu

turus homuncio, caput & fpinam dor

fi invifibilem repraefentare ,, eumdem

per tubam inje£tum, in ovum matu

£um in ovario hærens, fed tuba am

plexatum , fubire » umbilicalia vafa ,

quæ forte in vermiculo , & fuccum

ex femine hauferant alibilem, & inu

tilem excreverant , adhærere fimilibus

vafculis ovi in cavitate fuitantibus ,

fic frenatum ad oviparietes fetum quie

tiorem reddi, ali ex ovi membranis ,

& forte ex liquore ejus gelatinofo ,

per eos accepto, excrefcere, cum ovo

ad uterum devolvi. lbi ovum exterio

ri vafculofà fùcie uteri villofae carni

adhaeret , fic placenta nafcitur , tunc

que porro vermiculus ab ipfo utero,

per ovum & umbilicum alitur. Re

hiqua in vulgus nota funt, & horum

multa inferius demum demonftrabo .

Confentiunt in hanc fententiam An

li , Batavique plerique : nam Galli ,

Itali fere ovórum fyßemati favent.

LANCISIUS tamen nobis propior eft:

vide 1. c. p. 283. Au&or autem fyfte

matis noftri GARDENIUS e(l Phil.

Tran/, abr. II. p. 9o7. 969. & in ipfis

tranf. n. 192. Aliae autem vermium

utilitates, aut non verae , aut fecunda

riæ funt. LISTERUS flimulum vene

reum his animalibus tribuit , hunc pu

bertatis tempore dixit primum appâre

re p. 396. Hunc BIANCHUS fèqui

tur de generar. p. 334. & a. vom de,

matur. n. 867. Sed libidinis fedes penis

potius , quam teftis eft , neque feminæ

ftimulo deftituuntur, quae carent ver

miculis.

VALISNERIUS fluiditati {eminis

confervandæ credit infervire 1. c. c.

XII. cum omnino tunc nulla reperian

tur , quando femen jufto fluidiùs eft,

at a nimia venere , neque aqua, aut

lac , aut fanguis ,. aut ullus liquor ad

fluendum animalibus vivis egeat. Con

tra eum etiam fimilia PAITONUS di

xit di/e. I. p. 2?. BRINIUS ad irrita

tionem uteri feminini aliquid facere

conjicit de /pir. amim. p. i57. imme

mor , quam fint copiofi in' pifcibus ,

ubi nihil fimile fieri poteft."pAiTo.

NUS denique, nihil òmnino praeflare

homini, fed naturales effe incolas fe

minis , uti aceti anguillulæ acetum ,

alia animalia alios inhabitant liquores

l. c. p. 37.

( 14) De motu cordis p. 16.

652. a Eodem loco , ubi patet in urethram exitus

veficularum feminalium , circumnafcitur urethraeTglan

dula Proftata, una, continua, conica , fibris mufculari

bus circumcinéta , b compofita duodecim diftin&tis ag

gregatis glandularum ita , ut glandulae cujufque aggre

gati per emiffaria fua definant in unum facculum , cui

infundunt fuum humorem; hinc facculi duodecim di

ftin&ti c totidem diftin&tis notabilibus emiffariis hiantes

in cavum urethrae ita, ut undique cingant exitum il

lum veficularum: unde accurate hic mifcentur femen ,

& humor proftatæ : dum veficulæ & proftatæ eademmembrana mufculari ambiuntur. -

a Graaf, vir, org. T. v, KKLL. Tab, v I I. GG. T. vI.

- -- - -- f. t»

DE SEMINE MASCULINO. DCLII. 1«,

F. I. LL. b Memoires de l'J4cad. Roy. T. 2. c Graaf. Ib.

T. vI. F. I. KK.-

„^ 652. Exitus ) In homine, veficu- temporis, momento, quo femen ejiQ- Hæ feminales adhaerent ad veficæ citur , liquidum fuum per viginti

faccum , ut etiam ideo rationem & quatuor ofcula (3) effundit , fex ' • • '--'

aliquam effe videatur , quare . natu- ofculis ante tria oflia feminis, fex * * *»*

ra femen jam confe&tum ad loca ofculis retro eadem, tum in dextrò

urinæ ducat. Deinde in eo loco tum in finiftro latere. Hinc femen

urethrae femen exploditur , cui ex- numquam profluit , quin præcedat, -

rus circumponitur exitus proftatæ. & fequatur prqftatarüm liquor.Ma

Ita glandufam ( 1 ) vocamus a pa- gnæ procul dubio utilitati præfe&us

raftata five epididymide (2) diver- eft. Glandulam autem optime LlT

fiffimam. Hæc glandula in eodem TRIUS (4) defcripfit.

( i ) Paraftatæglandulofi HEROPHI- teftjno re&o le DRAN de la raille T.

LI ( GALEN. le util. part. L. XIV. 2. f. 3. utcunque. Superna facies plana

c. 1 1. ) a GALENO eodem nomine de eft VESAL l. c. cum media lineâ de

/emine L. II. p. 77. & a RUFO di&tae preffiori GRAAF ic. cit. VVINSLO

1. c. p. 62. 63. à CARPO J/ag. p. 2 1. VV. n. 535. refpondente venæ penis

nomine carnis glandulofae yeficæ exi- EUSTACH. T. XII. f. 1. haec^fàciestum claudentis olim defcriptae . Duae obponitur commiffuræ offium pubis &c

veteribus di&ae funt fag. Anat. c. 27. pofterius veficæ, ut etiam leviter intror

GALENO de util. part. c. 9. COLUM- fum protuberet. MORGAN. adv. 3.

EO p. 254. LAURENTIO. L. VII. 42. atque veficulas incumbentes

c. 6. SPIGELIQ. p. 244. PLAZZO- Ę DOUGLAS de Periromao m. 2 1.

NO c. XI. &c. BAUHINO theatr. p. MORG. adv. IV. p. 25. eademque ve

1 oo. & negligentioribus inter recenti9- njs EUST.1. c. plurimis obnubitur_,

: res, ut VVARTONO p. 2 12. MOLI- & fibris LITTRE p. 398. quæ a vefi-' >

'. NETTO p. 917. VERRANEO p. 1 1 5. ca ad proftatam defcendunt GRAAF `

' &c. C H E S ÉL D E N 1 o p. 367. ie 56. PARSONS of the bladaer T. I. '

\, DRAN p. 1 5. sed omaino ünicX eft £ 1. RUTTY T. III. f. 1. Tota caro

bene monente VESALIO p. 645. & denfa e(l , & folidior plerifque glandu

{ MORGAGNO adv. 1. n. 6z. p. 28. u- lis. -

trumque cordis forma, fed obtufior quam ( z ) Paraftatae nomen proflatæ ab

j jn GRAAFII icone T. VII. uti in HEROPHILO impofitum eft , epidi

€HESELDENI T. XXXI. pingitur, dymidi aut nunquam aut obfcurius :

f vel ovalis irregularis verfus Iurethrae nam loci GALENI videntur pertinere

\ progreffum obverfo mucrone VVINS- ad vafa feminalia. Recentiorum vero

\ J.OVV. &c. amplexa urethram , & ar- aliqui epididymidem ita vocarunt », ut \i<te continens, übi primum ex vefica PAREÜS Anat. L. II. p. 1 oo. & alii •

prodit, ad bulbum üfque GRAAF T. (3) Multos intus folliculoseffe LIT

I. VIII.& femper ipfîimpofita, & in- TR1E I, c. p. 398. GRAAF,;VVINS- !

* *, ferne fubjacens, inque veficam promi- LOVV. n. 536. quos cum £ydatidibus ;

- *'• nens. Hanc protuberantiam plurimi fe- comparat GRAAF p. 56. Ab hifce folli

cit BIANCHUS, MORGAGNUS au- culis mihi non optime cognitûs&evidem.

„tem demonftravit , in viro exiguam , tioribus in brutis animalibus, (ut in equis

jn femina nullam effe adv. III. n. 4 1. VVHART. p. 2 1 3.) totidemÉÉ:]42. Ad latera eundo latefcit proftata cretorii oriuntur, qui ramofis in proftat,arotunda V£SAL I. c. COVVPER. T. ÉÉÉÉÉÉX ex illis cavernulis fu- i

i, k, k, & inferiori fua facie infidet in- pra diétis GRAAF p. 37, Addit LIT- it TRIUS ,

i~

I68 DE SEMINE MASCULINO. DCLII.

in e&t*^

i

TRIUS, has cavernulas granulis glan

dulofis plenas effe ; & horum granulo

rum du&us excretorios in cavitatem

cujufque folliculi depcni p.397. quod

valde fubtile eft. Neque folliculi, ne

que duétus excretorii cujufque follicu

fi quidquam inter fe communicationis

babent, LITTRE 1. c. GRAA F. p. 57.

Numerus'eft. Plures re&e facit MAR

CHETT. p. 4o. & numerofos BIDLOO

T. 48. f. i. Tres olim folebant facere

utrinque, ut RIOLANUS p. 1 64. C.

BAUHINUS p. 98. Septem ad decem

facit GRAAF, quatuor ad fex VVINS

LOVV. n. 544. In cane noraginta funt

GRAAF l. c. in equo 1 z. VVHAR

TON. I. c. in porco unicus VVHAR

TON. p. z 1 3. Hos pro novis defcribit

MAJOR Anat. I. p. zo. pridem tamen

di&tos COLUMBO p. 234. &c A R

CHANG. p. 16o. & PLAZZONO £^,

XI. & READ. manua!. p. 1 1 z.& aliis,

qui femen ex proftata per multa fora

minula dixerunt exprimi, citatis DC

XLVII. Hi du&tus oblique repunt in

ter membranas urethrae ,& repériuntur

in urethrae duabus valleculis , juxta

eminens veru montanum GRAAF L.

VI f. 1. TERRANEUS de gland. a/i/.

gregat. urethr. ob/. 3. aliquando etiam

fupra id tuberculum.

(4) Mem. de /' Acad. 17oo. -

653. Humor hic fa&tus eft blandus, pinguis , candi

f

i

1

í

A.

dus , copiofus, poft abftinentiam ab opere venereo diu

turnam aétione deponendæ alvi , aut reddendi lotii ,

fgpe expreffus ; animalcula defcripta non continens ;

ablata teftium , & veficularum feminalium a&tione , fu

perftes , nec tamen tunc prolifer ; videtur hinc femen

craffius & cineritium diluere , vehere, & forte in ri- ,

mis a coitu momentis nutrire animalcula defcripta.

Æ* 653. sæpe ) Etiam perfe&a vale

| te fibi c

tudine viri funt, qui venere diutius

abftinentes in fe ipfis experiuntur,

eo tempore, quo urethram conftrin

gunt , & ultimas guttulas lotii ex

primunt, aut alvum etiam po(t ege

ftionem claudunt, aut per venereas

cogitationes cum fenfu utcumque

ingrato vermiculi fequentis, aliquid

mucofi cum urina ' fibi effluere ,

quod feorfim fpe&atum craffum eft ,

& candidiffimum , & omnis mali

gnitatis expers , ( 1732. ) id omni

bus fanis, & caftis contingere, ma

gis vero $n iis,.qui veneris damna

1emel expgrti ab iis fcopulis follici

ent . Centies homines

ME £onfuluerunt, qui lue venerea

£e laborare fufpicabantur ; verum

Hic morbus certe a natura eft ( 1 ),

neque etiam inter faniffimos e(t ,

cui non aliquando tale quid conti

gerit. Hic humor numquam ex fe

minalibus veficulis, & unice ex pro

ftatis effluit; &c abfque faltu deftil

lat, quo a femine differt. Hinc ne

que ab eunuchis abeft, quando ten

tigine corripiuntur, uti ex canthe

riis aliquando aliquid deftillat, quan

do arrigunt.

Cum id obfervarent mortales ze

lotypi, viderunt etiam ab eunuchis

effe , quod fibi metuant, & hæc ra

tio fuit fecundo Solimanno (2) ,

cur leges fanciret, quas aula Tur

cica noftris etiam temporibus ob

fervat , ut ejufmodi tantum eunu

â

chos feminis cuftodiendis adhibeant A.quibus ab ipsa radice penis detrun

catus fuerit . Verum ille eunucho

rum liquor minime genitalis eft ,

& caret animalculis , omnique vi

fecun

DE SEMINE MASCULINO. DCLIII. I69

fecundandi defti*uitur: ita conftitit

er ultima experimenta L E EU

ῦe$ííôÉCÉÍ , quando ME ro

gante in ea inquifivit liquida , guæ

Vermiculos continerent genitales (3).

\ ' Di/uere (4) Mares fani femper

conficiunt femen in vigore ætatis ,

quod retentum, fere immobile fit ;

& albuminis ovi 'É auti$;

€ auca aqua .fuba£i_.--Liqu9r

3#,? proftatárum tenuior e(t, &c

(1) SANTORINUS p. 20. in ma

sgnis egerendi conatibus,`multis femen

profluere teßatur, &c cum urina ma

$ime venereis hominibus femen profun

di TRUVRY, p.-s&o.-A clyftere fe

men emiffum F£RNEL. Sed &c go

norrhoeae veræ virulentæ fedes non ra

ro in proftatis eß. Exemplum-WESA

ILIUS habet, & SPIGELlUS p. 249.

& BLANCERD Anat. pra&i. III. n.

53. p. 647. & LITTRIUS Mem. de l'

-Acad. 17 1 1. p. 368. & CHESELDE

NIUS p. 264. & VVIRSUNGUS, &

BARTHOL1NUS bif?. 36. cenr. II. &c

confentit GRAAFIUS p. 65. proque

folita fede hujus mali Z E L L ER ÜS

fabet de gomorrh. p. 1 5. & VERCEL

LONUS p, 37. olimque R1OLANUS

enchirid. p. 168. BOERHAAVIUSau

*•*m quartam fpeciem Gonorrhoeae eo

Ponit pref. ad apbrod. p. 53. ed. 8. ter

tiam ASTRUC de morbis venereis. Sed

bene-G©©KBURNE , vulgo minime

#? alte liquorem gonorrhdeae oriri c.

(2) BUSBEQ. ep. 11I. BELLON.

.. II. c. 29. non imprægnationem ,

£ed venereos lufus metùerünt, a qui

bus fpadones minime alieni fünt. In

utile femen proflatarum RUFUS pag.

62. 63. GAL. de /emine T. IH. c. $.

(3) DCLI, p. 353.

(4) Liquor proftatarum la&eus eft,

( VENETTE p. 9. *) ut certum fit

femen ab eo colorem habere : quod

LEAL monet p. 1 39. nam {emini ve

ficulis contento color flavus eft , ob

fcurior. GALENUS etiam femine te

nuiorem dixit , & ferofum vocat de

autil, part. T. VIII. c. 9, & femen di

T0/m, /^,

fere fimilis oleo amygdalarum. De:

inde , cum animalculum oporteat

diu recondi , donec in uterüm fe

minae veniat , videtut requiri ido

neum alimentum, ut fubfiftere queat:

nifi enim natura id animal, quod

fecit, nutriret, certe occidiffe vide

retur. Hoc liquidum nütriens vide

tur e£e- liquor-preftatarum , quas

nonnulla animalia ipfis teftibus ma

jores habent. (5) •

luere LEAL p. 145. Ego fere credo

potius craffiorem effe. In cane certe

LEEUVVENHOECKIUS ,, in fola

aquofa feminis parte vermiculos repe

rit , D C L I. not. 7. neque repugnat

comparatio in cadaveribus. Semen pri

mum niveum , in repetito concubitu

vero cinereum eft , quia proftatarum

fuccus non fufficit LEAL p. 141. Ma

le adeo alborem feminis tefti tribuunt,

ut VVHARTONUS p. z 1 9. & male

mucofum vocat Proflatæ liquoremDIE

MERBROECK. p. 1 16. Manifeßum

eft , augere feminis molem , ut cum

majori impetu in uterum fpargi poffit

GRAAF. p. 61. Coercet forte illud

nimis volatile feminis mafculini, quod

adee facile exhalat GALEN. de util.

part. L. XIV. c. 9. & fætore proprio

*tarnes' afiimafiufn non caftratorum ' re

plet . Non adeo male ARANTIUS

ob/erv. c, 36. VVHARTONUS p. 2. 15.

& SVVAMMERDAM. Prodr. p. 1 1.

feminis partem proßratis- tribuunt-.

Hinc in falacibus- major reperitur pro

ftata GRAAF. p. 56. GALENUS ure

thram levigare & ab urinae ardore de

fendere credidit de femine L. II. c. 16.

p. 1 39. & PLAZZONUS c. XI. &c

alii ; ignoratis eo tempore veris fonti

{bus muci urethrae. PRAECEPTORIS

conje&ura etiam elegans e(t ex LEA

LE p. 146. fed demonßrationem non

admittit. Semen vero in proflrata ad

fervari, eamque femine plenam repe

riri VESALIi conje&tura eß 647. &c

ARCHANGELI & C. BAUHINI p.

1oo. p. 16o. quam non licet admitte

re, cum flatus repugnet, qui a vefi

culis, nihil in proftatis morâtus, re&taVI â

\ i

…

r7oDE SEMINE MASCULINO, DCLIII.

£.

via urethram fubit p. 58. 59. & ana

logia. Nam in apr9 , caftore , ariete , a

vafis deferentibuS fejun&ti funt HAR

DFR Pr. Phy/. p 94. 95. & ad o&o um

cias in nonnúllis animahbus VVHAR

TON p. 2 1 6. Re&e adeo reiicitur haec

fententia a LEALE p. 1 3o, &GRAAF.

(5) In Phoca nulla veficulae , fed pr6

ßratæ duplices SCHELHAMMER.

amat. In nullo animale perfc&iore de

funt HARDER Exere. & Prod. pby/.

pag. 92. In •pro proftatae teftibus ma

\t

\

jores funt PEYER apud HARDER. .

Prodr. phy/. p. 95.-

654. a Urethra binis membranis , & cavernofo cor

pore his interpofito, conftans: ô cavernofum ejus cog

s inter finem proftratæ & adunationem corporum.

cavernoforum craffiffimum , dein toto decurfu gracilius,

ad anteriora penis craffefcens , extrorfum flexum , lin

quit in medio %fj? os Urethrae in glande , c dein

vero conftituit fuperficiem exteriorem fpongigfam glan

dis , terminatam in eminenti ejus fimbria circa nexum

præputii; in cavum fuae fiftulae Ecgjpj; d emiffaria obli

qua ex glandulis Covvperianis confectum humorem blan

dum præcipue flaccido veretro dimittentia in ufus ne

ceffarios fuperficiei interiori urethrae: tum & e pluri

ma hic patent ofcula majora , minora , qui fines cana

liculorum fub interna urethrae membrana , eructantes

humorem blandum, quo lubricatur meatus, a concre

tione defenditur. In externa glandis fuperficie f fubti

liffima tegitur pme , fub qua latent g papillæ

nervofae fenfiles admodum , voluptatis » dolorifque , cau

fa praecipua ; fub tenui hac membrana latet cellulofè

mirabilis h.

a Graaf. 7ir. org. T. vI I. KMNNT. b 18. Ib. KM, fere

ad N. Ruyfcb. Ob/erv. CF. 75. ad 8 1. Euflacb. T. I I. F.

I I.

71. Tab. Iv. 1. 1. K. H, & Ib. Fig. 2. F.

I. Tab. Iv. Fig. 4. ' f Ruyfcb. Ep. T xIx. F. 3. E.

Ib. F. & Fig. I. J4. h Id. Tb. Ib. 1o. p. 43.

e Morgagn. ~4dv.

g Id.

. 654. Urethrae ) Ita vocatur cana

is, qui ex fundo cervicis veficæ fub

mufculis acceleratoribus ortus, pro

ducitur ad glandem ufqwe . Hinc

fit , ut ca!culus, ad cervicem vef

cæ impa&tus, eumdem perfe&te fen

fum animae repræfentef, ac fi ipfa

glans titillaretur.

Bi

c Id, Ib. F. F. 8 I. B. d Dra&e J£ntbropol. l. I. Cap. .

1)E SEMINE MASCULINO. DCLIV. 171

Binis ) Interna membrana vefi

cæ acutiffimi fenfus eft , quod in

ftranguria , calculo , veficae ulcere,

crudeli experimento conftat. (i)Ure

thræ vero membrana , continuata

ex interna membrana veficae , non

' perinde acuti fenfus eft. Huic exte

fior fuperadnafcitur materies fungo

fa, ubi bulbus urethrae apponitur. (2)

IDeinde ifti exterius ÉÉ; fe

cunda membrana, quae cellulofa fa

brica coercetur. (3) Ut adeo fpon

giofum hoc corpus inter duas mem

branas urethrae medium fit.

Spongiofam ) Hoc fpongiofum

urethrae corpus (4) craffiffimum eft

inter finem proftatæ , & corpora

penis cavernofa, nam per duorum

digitorum tranfverforum longitudi

nem, initio a vefica faóto, urethra

progreditur, prius, quam penis cor

pus adtingit, eoque fpatio proftata

urethrae adnafcitur: in hoc ergo fpa

tio, quo proftata urethrae adnafci

tur , interior cavitas urethrae am

pliffima , ibique fabrica fpongiofa

pariter triplo craffior eft, quare ob

craffitiem bulbum urethrae COVV

PERUS dixit , in accurata defcri

ptione penis humani . Inde pergit

ad anteriora urethra , & angufta

tur, donec ad glandem (5) Tpenis

interna tunica omnino definat. Ibi

fabrica fungofa deferitur & a mem

brana intima , cui haétenus incu

^ • buerat, & ab extima, quæ mirifice

Téxtergata, & epidermidis fere fimi

*¥ $i$^ ibiTfuper glandemi* extenditur .• (£; re£titur hoc fungofum

cgrpus fuper corpora cavernofa pe

nis, ut tota glandis penfs ÉÉÉÉcies fiat a retrorfum ^ reflexa" (ub

ftantia fungofa, urethrae. Hinc ap

paret, quare aliquando in Iue ve

nerea caput penis , illaefo reliquo

pene , delabatur (6). Haec enim

glans ipfa cavernofa fubftantia ure

thrae eft, quam primam depafcitur

virulenta gonorrhω ; fed glandem

ea fere tota efficit: ea ergo corru

pta 3 delapfa , anterior & fuperior

pars glandis cadit, pars vero pofte

rior & inferior integra manet, quia

eam corpora cavernofa penis occu

É; quæ propria membrana am

euntur , & a progrediente putre

dine defenduntur..

Recipit ) Primo tria ofcula vefi

cularum ferninalium ( DCXLVIII.)

in parte, pofteriori & inferiori. De

inde duodecim foramina proftatae

DCLII. Tertio loco duo magna ori

ficia duótuum COVVPERI (7). Quar

to in tota longitudine fua du&us

glandularum minorum Morgagniorea

rum (8): adeoque tota interna fa

cies urethrae ad cribri modum po

rofa eft. Prima fpecies gonorrhœae

fedem habet in ÉÉ glandu

lis (9). Altera, eademque deterior,

in du&tibus COVVPERI (1o). Ter

tia , denuo pejor, ad infertionem du

&tuum feminalium ( 1 1 ) . Quarta

vix fanabilis , & in phagedaenicas

fere fiftulas terminanda,quando bulbus urethræ circa veficam adfici

tur •

Hujus 'urethrae tres funt dilata

tiones ( 12 ). Prima latitudo eft in

ter veficam, & cavernofa corpora

penis, quae fuccedit anguftiis fphin

&teris: in hanc orgafmi venerei tem

pore femen effunditur , colligitur,

cum proflatae fucco mifcetur, pau

lo poft fpafmodico impetu exfilitu

rum . Poft. hanc dilatationem an

guftatur urethra , ubi inter. acce

dentia corpora cavernofa penis me

dia comprehenditur, hinc fiftitur in

priori căvitate calculus, ex vefica

elapfus , &c dire&te fub pubis offe

retinetur . Inde adfcendit paulifper

urethra, & conjungitur cum fufpen

forie penis ligamento, quod COVV

PERI diligentia revocavit ( 1 3) ex

oblivione, ibi paulum dilatatur, fub

ípfo pubis offe , eftque fecunda diMatatio urethrae. Tunc denuo a$;

- 2% :or

172DE SEMINE MASCULINO. DCLIV.

***.

•*;

©

ftior redditur, ubi in É; xit.

Hinc latior per pendulum petfem,

ampliffima demum fit prope finem,

ipfe vero finis, qua ex glande pa

tet, angußior eft . Hinc intelligi

tur, ubi calculi fiftantur, & dolo

rem faciant ; nempe in latioribus

É urethrae , ubi ab anguftia

equente excluduntur. Inde fit, ut

prima gonorrhoeae fpecies partem

penis ab offe pubis pendulam adfi

ciat , eademque facilius fanetur ,

cum reliquae pejores fint.

Glandulae COVVPERI infinuant

obliquos du&tus fuos, fuper corpus

• **penis cavernofum, in urethrae ca

veam. Huc pertingit venerea lues,

quando in fungofum penis corpus

prius per glandem penetravit, to

tumque exedit : hoc faéto plerum

que penem erodit extrorfum , &

urina effluit per fiftulam infanabi

lem, quam aegri per multos annos

circumferunt.

Cellulofa ) Hujus naturam primus

expofuit RUYSCHIUS (14), maxi

tne neceffariam cognitu medentí

bus.

Ex. his cognitis apparet, quare ,

glandis tenerrima membranula ero

fa , poffit tabam venereum inter

duas membranas urethrae ferpere ad

veficam ufque ? Vidi hoc malum in

vivo nobiliffimo, & per totam Eu

ropam celeberrimo. Nimirum fpon

giofa urethrae fubßantia eft ipfa con

tinuata glans penis : atque ade9 ,

incorrupta merhbrana exteriori , in

termedia cavernofa fubftantia cor

rumpi poteft. Iterum apparet , qua

( 1 ) Urethra, ex fola membrana im

terna veficæ continuata in proflrata du

ra & alba & tenfa eft, le D R A N.

p. 24. VVINSLOVV. n. 531. ibique

membrana in duas vix feparari poteft ,

ad bulbum vero in duas finditur, me

dio fpongiqfo . corpore feparatas . Ex

vefica fpecie cavi coni producitur ,L^

i.

\

^

re in eo morbo chorda accedat, 63

ve dolorifica & partialis penis ten

fio ? quando nempe urethrae corpus

cavernofum turget ( 1 6 *), dum re

liquum penis corpus flaccidum ma

net. 1732. aliter. Quare in morbo

raro &c parum cognito, urethra &c

glans folae tenduntur ( 17), flacci.

dis manentibus penis cavernofis cor.'

poribus ? unde fere flerilitas , quia

femen non fufficienti impetu ' ad

uterum fpargitur. Quia nempe cor

pus cavernofum urethrae in homine

juflæ ætatis perfeâe, uti fpongiofa

penis corpora, intumefcit in tenti

gine: uti fiftula inferta totum, per.

inde uti penis . cavernofa corpora ,

inflari poteft ( 18) . Verum folâ

urethra non fatis robufte tenditur ,

ut femen cum impetu poßit expe

dire. 2. Ex RUYSCHII demon(ira

tione intelligitur, quare alii in ope

re venereo, neque pauci, glandem

non tenfam habeant, dum penis to

tus turget ? Quia nempe glans ad

urethrae cavernofum corpus fere to

ta pertinet. Et RUYSCHIUS de.

monftravit , in orgafmo venereo ;

quando fumma tentigo eft, uno fe

re ante explofionem feminis mo

mento, glandem ipfam demum cum

omni fua fungofa carne turgefcere,

tunc vero poft breviffimum tem

pufculum convulfionem fequi , &

femen explodi cum mira refolutio

ne virium per totum corpus .

cavernofum ffgt;aliquibus corpus -

jTUTETCTETHIDE impςTETRIIquATA )£ -

-dici non intelligerent Tras:m€C11C1, €unn ptetligerent, neque

fanare potuérunt- •_•

- - - -- -

eundo anguftior . EUST. XI. £ XI.

LETTRE p.4o.. le, DRAN , de la

taille p. 14. & valde ángufta, ubi pri

mum proflrata eam deferit EUST. loc.

cit. CASSER. L. VIII. T. XVI. £.

2. LITTRE p. 4o2. Ibi ab incauto

Chirurgo perforari poffe CQ VV PE

RUS monet T, XLIV, Inde latefcitAX¥

a*

Sed 3\

v.

|

*

DE SEMINE MASCULINO. DCLIV. 173

in bulbum, qui & ipfe conice dimi

nuitur not. 4. EUST. loc cit. In glan

Je paulo ante exitum , dilatatur. ure

thra VESAL. p. 649. RIOLANUS p.

158. VVINSLOVV. num. 556. PLAZ

ZON p. 7 1. COKBURNE de gomorrh,

pag 16. TERRANEUS f. 2. S. ( fed

is nimis latam facit ). Finis paulo an

guftior eft : ibi calculi morantur , ut

Exfcindere oporteat PALFYN. p. 2o3.

Sed minores contra&tiones, urethra cx

pene liberata , alias reperio ; unam in

media pro[tata , ftatim ante infertio

nem dü&uum feminalium, demonftra

tam ab EUSTACHIO loc. cit. Dire

&io urethræ multis modis flexa eft .

Nam primo deorfum & antrorfum it

MORGAGN. adv. III. pag. 82. hinc

pone os pubis eundo antrorfum furfum

verfus penem ad(cendit M O R G. ib.

ALCHISI della litot. T. 1 1. f. 1. vel

HEISTERI In/?. chir. T. 24. f. 1. (fed

ifte adfcenfum nimis altum facit ), in

de penem fubit pendulum, ejufque di

re&ionem fequitur inter corpora caver

nofa , iifdemque fuppofita. -

(2) DANYS obf. de , ale. pag. 34.

C.

(3) In extrema glande duæ membra

næ urethræ fecedunt : interior abit

in tenue illud & fingulare involucrum

glandis, fimile epidermidi RUYSCH.

ep. XV. LITTRE p. 397. 4oo. BOE

RHAAVE praf. ad Lui/. p. 34. LIEU

TAUD. pag. 337. VVINSLOVV. n.

542. 56o. Sub eo proprium reticulum

èffe, demonftravit 'ilfufi.T ALBiNus,

& cellulofàm propriam BOERH. loc.

cit. p. 32. Exterior vero membrana

inter corpora cavernofa penis & ure

thrae medium parietem efficit.

(4) Corpus cavernofum urethrae in

cipit ad finem , anteriorem proftatae ,

po(t. anguftiam primam not. i. cuimu

fςuli proftatici inferuntur DCLVII.

ubi primum fe circumponunt accele

ratores. lbi nempe bulbus urethrae e(t

COVVPERO di&us moyol. 1694. pag.

237. f. XIV. LITTRET. 39o. pridem

a CASSERIO pi&tus L. VIII. T. 16.

f. 1. F. & GRAAFIO T. VII. K. M.

Sed etiam PLAZZONUS pag. 7 1. ure

thram ad veficam craffiorémí dixit ef

fe , & LINDENIUS latitudinem oyi

fimilem defcripfit p. 225. VVEPFE

RUS autem urethram rubram vocavit ,

quadruplo ampliorem, &c defcripfit ex

bove , fue , ariete, lepore E. N. C.

Dec. J. ann. 3. ob/. 167. Hic bulbus la

xus, cruentus, antrorfum conicus, re

trorfum obtufus & latior eft , fuppo

nitur urethræ, & urethram primo in

ferius, deinde utrinque ambit VVIN

SLOVV. n. 533. COVVPER. 1. c. In

urethræ parte cylindrica inferne corpus

fpongiofum craffius e(t , furfum adte

nuatur & fere evanefcit GRAAF. T.

IX. f. 3. RUYSCH. ep. XV. T. 19.

f. 2. 6. 7. MORGAGN. adv. 1. p. 5.

LIEUTAUD. p. 336. CHESELDEN.

T. XXXI. 8. anat. ed. V. T. 27. 25.

27. ed. 3. COVVPER myol. 1694. f.

XI. B. LITTRE pag. 399. quod ibi

corporibus penis cavernofis cedat; a'i-

quando tamen circulum abfolvit RUY

SCH. The/. VII. n. 7 4. BIDLOO T.

48. Ab ipfa autem vefica continuari, ut

EUSTACHIUS habet I. c. &c Ia PEY

RONIE Acad. de Chir. I. P. 2. T. E.

qui præterea male cum corporibus ca

vernofis penis continua pingit, non vi

deo , neque fibrasÅ , di&as

L I T T R I O pag. 399. Bulbum autem

fa&um credit HARTSCEKER , ut

femen melius faliat /uita des conje&. p.

1o8. neque repugnat , cum ex cavitate

majori in anguftam fiftulam pulfus li

quor celeritate augeatur. Sed ad ere

&ionem etiam videtur facere, cum to

tus mufculo acceleratore , tamquam va

É , veftiatur. Intus fepto medius di

inguitur COVVPER. p. ^ 37. VVIN

SLOVV &c. -

(5) Ubi ad glandem venit corpusca

vernofum , tunc furfum reflexum, re

trorfum RUYSCH. ob/. 1oo. f. 81. 82.

L l T T R E pag. 4oo. CHESELD. T.

XXXI.glandem conßituit COVVPER.

pag. 238. \#3A$$ -adv. IV. pag.

3. 9. ampliffifTtim in origine COVV

PER. loc. cit. f. XIII. fenfim retror

fum adtenuatum RUYSCH. f. 8 1. loc.

cit. ut in circuli arcum definat, quem

coronam vocant, a reliquo pene diftin

&tum vallecula, quæ cervix efl SAN

TORINO. Corpora vero cavernofa pc

nis citeriora definunt VESAL. p. 649•

RUYSCH, obf, uoo, f. 76, 8o. CHE\ SELD,

.

I74DE SEMINE MASCULINO. DCLIV.

SELD. 1. c. fa PEYRONIE 1. c. f. r.

2. melius, VVINSLOVV. n. 528.Ad

dit tamen SANTOR INUS, caeca eo

rum corporum involucra abfque cavita

re ligamentorum fpecie ad extremam

glandem pergere , ibi tranfverfis fibris

explicari, & adhaerere in extremo o

fculo urethrae ad membranam intimam

ob/erv. p. 192. Ab hac fabrica explica

tur mira illa obfervatio, rematæ glan

dis, quæ refe&a fuerat EDIMB. ES

SAYS V. n. 35. Inviolata nempe cor

pora cavernofa penis , ablata preffione

excreverunt. Spongiofae cavermulæ ure

-thrae , quam penistenerioresfunt, RUY

SCH. I. c. f. 8 1. craffiores tamen ad

bulbum COVVPER. 1. c. p. 238. quam

in progreffu. In femina fimile corpus

cavernofum urethram ambit, quod vi

deo etiam RIOLANO notum fuiffe p.

1 98. & SVVAMMERDAMO prodr.

pag. 27. Inflata haec celiulofa fabrica

urethræ tumet omnino uti penis corpo

ra ARANTIUS, B A R T H O L I N I,

COLLINS p. 536. RIOElAN. Enchir.

p. 157. VERHEYEN. p. 1 1 5. &c.

Cæterum ante RUYSCHIUM, vul

go notum fuit , mam EUSTACHIUS,

habet T. XI. f. XI. ARANTIUS c.

37. VIDUS VIDIUS p. 276. T. 67. f.

9. PLAZZONUS p. 99. PINAEUS p.

6. ( in glande ) C BAÜHINUS Theatr.

p. 1o8. C. BARTHOLINUS amar. p.

1 34. M O L I N E T T U S. fufe p. 319.

READ. amar. p. , 16. T. BARTHO

LINUS p. 39. van. HORNE prodr. p.

12. VVEPFER 1. c. GRAAF. p. 75.

T. I. p. 3. DIEMERBR.OECK. p. 124.

Neque fibi RUYSCHIUS. tribuit l. c.

(6) Neque enim communicant cor

pora caverhofà penis cum fpongi9fo ure

thræ, fiatufqué alterutri inpulfus per

vaforum potius, truncos. , quam- per

alterum exit. Non ignoro adfirmatum

fuiffe aÉÉÉÉÉ inff. amar. p.

1 34. amar. remov p. 239. & GRAAFIO

p. 76. & du VERNEYO hiß. de l'A-

ead. 17oo. p. 45. omnino flatum a pe

nis corporibus fpongiofis in illud ure

thræ tranfire. Sed 'negant MORGA

GNI adv. IV. p. 8. VVINSLOVV. n.

538. cum quibus experimenta mea con

fentiunt,

(7){Glandulæ omnino primum a PA

RISINIS in erinaceo , deinde in fue;

proftatarum nomine, & in ariete, &

in bove cum fuis du&ibus a VVEPFE.

RO optime defcriptæ E. N. C. Dec. i.

am. 3. ob/. 167. in homine a MERYO

inventæ funt Joarnal. de* favam* 1684.

n. 17. deinde a COVVPERO a. 1699.

defcriptæ fuerunt in Phil. tranf. n. z33.

Eafdem vero etiam MALPIGHIUM

dudum in animalibus demonftraffe refla

tur MORGAGNUS adv. IV. p. 7. uti

in multis animalibus du VERNEYUs

vidit hiff. de l'Acad. 17oo. p. 4o.&TER

RANEUS c.z.in apro mexicanoCOVV.

PER Phil. rram/ abr. If. p. 867. Habet

etiam HARTSOEKER. /wite de* con

je£#. phyf. p. 1o9. & videtur de iifdem

άicere RAVIUS, quando duas glandu

las ad radicem urethrae finemque colli

veficæ pofitas defcribit apud VALEN

TINUM in amp. zoorom. II. p. 94. etfi

ofcula faciat novem aut decém. 'Con

glomeratæ funt, binæ, non femper op

pofitae , ovales, depreffae , magnae ür

pifum M E RY , COVVPER Myor,

1724. T. XIX. in iflhmo pofitæ , an

guftiæ urethrae: inter proßäram &ure

thrae bulbum adfident C O V V p E R.

gland. novar. defer. p. z. T II. f. 1. G.

G. T. I. S. T. III. H. H. te&tae acce

leratore mufculo VVINSLOVV.n. 555.

MERY I. c. Du&tus excretorii intér

membranas urethræ longe repunt LlT

TRE p. 4oz. l. c. f. 1. z. COVVPER.

Oftia vero ultra caput gallinaceum re

tro acceffionem corporum cavernoforum

penis infra curvaturam urethræ patent

COVVPER. T. r. r. r. T. 2. T. III.

f. 1. I. I. LITTRE & per oßia du&us

late inflari poffunt TERRANEUS l.

c. c. & T.II. ad finem bulbi & acce

leratoris, ponit has glandulas, novo or

natas nomine, inferius quam COVV

PERUS, aut ego , & du&tum pariter

nimis prope medium urerhra: apertum .

Succusfimilis uti & fequentibus MORG.

adv. 1. p. 5, Sæpe aut nullæ aut mini

mæ funt MORGAGN. adver/. IV. p.

26. 27. Tertia glandula- COVVPERI

exigua, fub offe pubis in ipfa curvatu

ra- urethrae ( not.* 1. ) ponitur T. III.-

f. z. F. & duobus ofculis aliquot lineis.

fub priori patet T. III. f. 1. 1o. Bre~

viffime eam dicit VVINSLOVV n, 555

■€-,

DE SEMINE MASCULINO. DCLIV. 12,

repetit KEIL. p. 95. & raro fe repe

riîe ait LIEUTAUD p. 341. neque

mihi nota e(l. Porro rotunda , rubra

landula, unciam lata , quae poft pro

atam fequitur, multifque du&tibusper

£orat urethram, defcripta a LITTRI9

i. c. p. 398. 399. mihi ignota eft , &

1rarO Ä du&us vidiffe fatetur MOR

GAGNUs adverf. IV. p. 12. appendi

cem vero proftatae facit apud B!AN

cHUM FANTONUS, in MANGE

ti theatr. z. p. 3 1. Liquorem fundit

diverfum a proßatico, MORGAGNUS

ib. p. 24. Àliam, fed rariorem.fub ex

tremo bulbo fingularem in medio glan

dulam MORGAGNUS vidit adv. IV.

p. ^7. Ufus procul dubio.oblinire ure

thram, & defendere ab acrimonia uri

nae. Ad venerem facere non credide

rim, cum LITTRIO obfervante inere

£tione penis comprimantur.

{8) Lacwma urethra duorum generum

funt, aminores, & maiores aliae. Harum

maxima paulo retro glandem fub frenu

lo patet MORGAGN. adv. I. T. 1V.

f. 4. B. adv. IV. p. 15. 16. 34. RUT

TY of urin. vvaya T. iV. £ 1. C. VE

RHEYEN. p. i 16 T. X. £ 4. ( enor

mem)TERRANEUSl.c. o. o. o. Duas

majores LIEUTAUD habet p. 338. Re

liqui du&us etiam in eadem fere retror

fum euate alba linea, per fummam ure

thræ regionem difponùntur , decem ,

duodecim MORG. adv. 1V. p. zo 3z.

LIEUTAUD p. 338. VALISNER I E.

N. C. Cent. 1X. ob/. 72. Exiguae aliae -

glandulae , multæ, per totam longitu

dinem abfqueordineÊ MORG.

adv. 1. p. 45. & in ic. VERHEYEN.

T. XIII. f. 2. quae icon ex MORG.

imitata eft. TERRANEUS m. m. n.

RUTTY, I. c. VALISNERI 1. c. Ca

nales utrarumque oblique ex ofculo re

trorfum ducuntur MORG. 1. c. ic. cit.

P. ut nihil urinæ feminifve recipiant,

eyacuent facile, faepe bifidi, uti unum

oftium fit duorum ` canalium L 1 E U

TAUD I. c. In ipfis canaliculis mino

ra foramina funt per quae fuccus ad

funditur MORG. ic. cit. D. adv. IV.

p. 36. TERRANEUS I. c. de finubus

glandis.* Addit VVINSLOVV. n. 554.

glandulas, quæ per haec oftiola exone

santur: eas autem negat LIEUTAUD

1. c. uti neque TERRANEI glandu.

lae fidem invenerunt , a quibü$ @J

liculorum originem deduxit c. 2. Oíí,

verg paulo du£tibus latiora, & ellipti.

ca funt MORG. Adv. IV. p. 3o. Hós

finulosante plures anno •/• imveÅMORI

GAGNUs adfirmat adv. 1. n. 1o. p. 2,

ed. 1. adeoque paulo po(l a. 17oo.TÉRT

RANEUS autem a. 17o9. demum de.

fcripfit , folofque minores, cui adeo imi

merito hoc inventum BIANCHUS tri

buit , & E. CAMERARIUS .jj.

2Taurim. p. io4. Sed neque diiììmui,?,^

dum eft , in urethra rubra fuis & bô

vis, glandulas miliares a VVEPFERO

qefcriptas effe 1. c. Succum lentum an.

bidum expreffum fundunt MoRG.II.

c. TERR ANEUS I. c. inungendæ ure

thræ & defendendae aptum .

fn feminina urethra fimilia ofcula fune

MoRG. adv. H. p. 6. n. 1o. & prope

ejus exitum etiam majora virilibus, de

quibus alibi.

( 9 ) ASTRUC. p. 125. BOERHAA.

VE pref. ad Lui/. p. 3o. Inprimis hoc

verum eft de fede retro glandem, ubi

finus MORG. maximi fufit, adverf. Iv.

p. 1 5. a6. tum in cavitate majori glan

dis, obfervante RIOLANO p. 183. &c

PLAZZONO p. 7 1. & COCKBUR

NIO p. 1o. Id vulgo demonßrat fedes

doloris, & fons ejus puris quod digitis

exprimi poteft. Vide COCKBURNE

de gomorrh. p. 31. '

( io) Ita COVVPERUS I. c. pag.

7. & pro una quatuor fedum ASTRÜÖ.

cum BOERH. p. 52. Sed ex confide

rat9 fitu hanc gonorrhoeam & valde

difficilem , & periculofam effe adpa

ret, cum proximus bulbus adfit, &lo

cus a medicatione remotus fit.

{ 1 1 ) 1d demonftrant nupera expe

rimenta Gallorum , qui poft BRUN

NERI experimenta, & repertas in ure

thra loco carunculae cicatrices E. N.

C. Cemr. I. ob/. 97. repererunt ,, cica

trirem duram faepe conftringere ure

thram , ad finem capitis gallinaginis ,

ut femen in veficam retrogrado Idu&u

effundatur, & vel cum urina prodeat,

vel lente abfque impetu exundet Aead.

de Chir. T. I. P. II. LITTRIUS et

iam tres fedes gonorrhoeae fecit , in

glandulis COVVPERI raram, inΚa•

,,« DE SEMINE MASCULINO. DCLIV.

flata , in veficulis Mem. de " Acad.

a7 , 1. p. 264. Hanc pro quinta nume

rät BÖERHAAVE I. c. p. 55. pro

quarta ASTRUC. p. 152. confer et

jam SCHARSCHMID. Berl. nachr.

1738. p. 24.

. ( 12) not. i.

ù , 3j A linea alba, & a medio offis

pubis éjufque cartilaginea conjun&ione

VESAL. in penis dorfum, ubi fubpu

bis offe emergit ad utrumque latus ve

næ penis ( aüt in ciitoridem ) defcen;

dit firmumtendineum ligamentum, quod

fuper penem expanfum in ejus involu

crum nerveum explicatur M O R G.

adv. I. p. 17. Anterius latius , inde

paulatim in trianguli fpeciem. angufta

tur. Hoc olim rudius ACHILLINUS

p. VIII. melius VESALIUS p. 65o.

8 MASSA c. XXI. p. 37. b. & RlO

LANUS p. 1 59. 336. & READ. p,

a 1 5.& T. BARTHOLINUS ad CASP.

infi. p. 1 35 & D19NIS. p. 273. & in

CîitorideTGRAAFIUS dixit p. 1 37. &

IR EAD. 1. c. Pro novo autem COVV

PERUS propofuit myor. 1694. p. 231.

ex quo DRACKlUS habet T. II. f.

1. y. Penem elaftica vi fuílinet, & fa

cit, ut tota vis, qua intus extenditur,

furfum determinetur.

(14) cellulo/am , in textu ) Penis

fub cute habet involucrum commune

firmum , durumque , quod utrumque

faccum cavernofum ample&titur. RUY

SCH. Ep. XV. p. 1 o. T. 19. f. z. D.

VVINSLOVV. n. 564. LlEUTAUD

p. 33o. MORG. adv. I. p. 17. ortum

à figamento fufpenforio not. 13. Inde

íub hoc involucro communi, & fupra

faccos peculiares cavernofos, mediâ in

tercedit ceilulofà fabrica quæ infido

vulnere infiari poteft non ad unius , ut

RUYSCHIUS ^ Ep. XV. fed ad trium

& quatuor calamiorum craffitiem , &

cum darto continuatur R U Y S C H.

Epiß. XV. Thef. III. n. 79. T%e/. X.

n. 35. & penem rigere facit. The/. X.

n. 165, diverfiffima a corporibus caver

mofis, & diverfa pariter a tenui, laxa

. cellulofa , quæ íí cute fequitur fupra

involucrum nerveum, fi RUYSCHIO

fides; nam coriaceum involucrum a cu

te diverfum dari, aut cellulofam a cu

tanea vulgari diverfam , negat ALBI

»

~ ,

NUS etiam apud PALFYNUM Anar.

chir. p. 196. Sed ego ha&enus, fateor,

cum RUYSCHIO fentio fere . Hanc

RUYSCHIUS invenit, & nitide de

pinxit l. c. T. XIX. f. 2. 4. repetit au

tem paffim The/. III. n. 79. The/. X. n.

95. io5. Car. renov, n. 48. 49. 5o. fe

demque ibi ponit ( Tbe/. X. n. 95. )

ere£tionum penis, quæ vel in vitaTábi

to oriuntur E. N. C. Dee. I. amm. 3. ol/.

99. vel poft ipfam mortem, maxime in

calidioribus regionibus paffim obfervatae

funt FORESTO & ATL E X. BENE

DICTO, SALMUTHO canr. III. ob/.

25. 29. 4o. DONATO compilante hij}.

mirab. p. 142. &c. tum earum, quae in

gonorrhoea adeo moleflae funt Epift.XV.

ut & emphyfematis ex elaftico putri

vapore orti. Verum cur non ipfa tur

geant cavernofa , generato ex putrefcen

te fanguine elaftico aere . Oedemata

vero, facile intell go, hic fedem habe

re, quale defcribitur in E. N. C. Dec.

IlI. ann. 3. ob/. 1 1. Pinguedo fub cute

penis omnino aliquando reperitur, re

&le D R A K E, maxime in junioribus

COVVPER myor. p. 23o. in adu'tis ali

quando I D. uti in Elephanto reperit

DUVERNOI ACT. PETR. II. pag.

343. Ab adultis plerumque abeft VE

SALlUS p. 54o. RUYSCH. I. c. S:d

& in glande fimilis cellulofà fabrica eft , • '

quæ fub membrana illa tenui, ex ure

thræ interna tunica , continuata not. 3.

& fupra corpus cavernofum urethrae re

peritur. -

( 15) Membramwla, in textu ) Inini

tio cervicis penis, nempe paulo citra

glandem , cutis penis deferit penem »

adnata ibi involucro a glande continua

to, quod folum cervicem penis inveftit

COVVPER de gl. urethr. T. I. B. B.

b porroque a glande libera, in vaginam

mobilem producitur, quæ fuper glan

dem adtrahi , & denuo retrahi , eam

que nudamy- relinquere poteft . Hoc

pr«putium eß, cujus interna membra

na , cum glandis involucro, nempe in

terna urethrae membrana continuatur •

VVINSLOVV n. 56o. Ad inferiorem

vero glandis originem, in hiatu ccro

næ five corporis cavernofi urethrae »

duplicata membrana externa glandis ad

ligamcnti modum ad cutem sati;

IDE SEMINE MASCULINO. DCLIV. 177

YLITTRE p. 4oo. vviNSLovv. m.

53 1. & filo ad ufque urethrae exitum

eunte continuatur vvEITBRECHT

jndefmol. p. 229. ut in pueris iunioriíus íon aôfque aliquo dolore præpu

tiüm retrorfùm ducatur QI, BAUER./<TlX ?rtilit. gentis circ&og[£p. 33. PIGE

• * - •

Rg;mIttm ef{TcUJESTtri&ta brevitas ca

¢. fiitátem. LiNDEN phyfiel. A43. pag.253 Tiaxitas autem repetitum ufumv£

néfis demonftrat. AcceleratQrum ali

çuas fibras eo inferi L1TTRIUS, ait

f. p. 4o3. quæ præputigm. retrahantglahdemque `denudent , 8c in canibus

£Vidente§ funt. Sed non invenit MOR

GAGNUS adv. IV. p. 38. -

(, 6) papill«, in textu ) fn . cervice

glándi§ SANTQR1N. p. 19o. & jn £g

íona glandis MORG. I. p. 1 1. &c IV.

p. 19. & in aliqua parte. præputii pro

$imâ frenulo MORG. ib. I. & n. 1 1.

& in præputii parte , quae cervici ad

hæret'ib. H. râro vero per totam fu

perficiem glandis MQRG. Adv. IV. p.

3 9. BIANCHI apud MANG. Theatr.

Ii. p. 3 . etfi pingat V E R H EYE N.

pag. 1 19. T. XIII. f. 2. tubercula funt ,

3oräine in cervice , & corona , multi

plici MORG. Adv. I. n. 1 1. ut qua

tuor ordines viderit Adv. IV. pag. 2o.

Hæc tubercula primus , ni fällor, in

cane BLASIUS a. 167 3. deinde TYSO

videtur ex brutis defcripfiffe , nomine

glandularum odoriferarum,apud COVV

PERUM myor. 1694. p. 228. &c ex bru

tis pariter DUVERNEYUS habet hi/?.

de l' Acad. 17oo. p. 4o. quas tamen pr&-

patio tribuunt : in quo tauro cani

tnanifeftas effe*e{Titm*MORGAGNUS

reftis eft Adv. 1. n. 1 1. Porro NOVE

:SIUS,, ante 12. annos,nempe ante 17oo.

invenifTe voluit ( CAMER. Epi/?. Tau

rim. p. 1o3. NOVES letr. p. 72. ) de

indeT defcripfit LITTRIUS hi/?. de l'

.Acad. 17oo. tum MORGAGNUS in

Adv. I. & IV. Faffus eft IDEM nul

Ium ineffe foramen , neque poffe ex

primi liquorem Adv. H. pag. 7. & IV.

p. 22. quod etiam BIANCHUS monet

loc. cit. p. 23. neque femper manife

ftas effe ib. L I T T R 1 U S autem, ut

erat felix in detegendis paradoxis mi

nutiis, cylindricas effe , & foramine pa

*ere , per quod lenta materies exprimi

£////, }%

pofTet , glandulas adfirmat bif?. de raeraa.

I. c. ex quo forte habet HARTsoE

KER. /uir. des comj. phy/. p. 1o9. sed

etiam FANTONUS follicülum & mea.

tum excretorium vidit MORG. Adv.

IV. p. 19. .

SANTORINUS denique in grandio

ribus penibus foveolas, & oßula fe

tam recipientia , profundius, ubi pro

É; adeft frenulum , defcribit, p. i9o.

olliculos tanen yidere non potuit. Hae

landulae yulgo habitae funt pro fonte

òrdium olentium albarum,lémofàrum,

quae inter. caftorum homiuum praepu

tium & glandem adgeruntur HART

SOEKER. loc. cit. Verum R U Y.

SCHIUS in pene tento, aut a morte

etiam inflato, &.macerato, inter præ

putium & glandem imprimis , némpe

corona majores ibi Epiß. XV. T. i9.

f. 1. B. tum in tota fuperficie glandis

minores ib. A. eminere papillas ait ,

quando penis, uti di&tum eft , tentus ri

get Epiß. XV. p, 9; The/. IV. num. 95.

&c. Has deinde leóto MORGAGNI

9pere, effe dixit , quas pro glandulis

haberet MORGAGNUS ( T£/. X. n.

98. Gur. renov. n. 18. ) Repugnavit

equidem ISTE Adv. I. p. 7. & papil

las effe negavit. PRAECÉPToRTtA

men de fabr. gland. & *£r§; lue ve

mer. p. 32. papillas effe credidit RUY

SCHIO, & video hanc etiam VVIN

SLOVVO {ententiam n. 542. & LIEU

TAUD. p. 335. & PRAECEPTOREM

has fordes tribuere liquori vifcido la

cunarum urethrae : uti tenuiorem va

porem fub præputio ab ipfa interna

membrana ducit VVINSLOVV. Ego

quidem quod hic de meo addam, vix

habeo •, Ill. autem ALBINUS in ra

dice glandis, cuteque præputii glandu

las , in glande _ ipfa papillas olim de

monftravit , hifque refpondens reticu

lum. Clar. SCHREIBERUS etiam in

vita RUYSCHII & cryptas admittit,

& papillas. Nam omnino glandulas non

abeffe, morbus demonftrat , quo vera

materia purulenta per eas glandulas

exit Hiff. de l'Acad. 1729. obf. 9. uti pri

dem eafdem viderat exulcerariCOVV

PER ad T. XLVIIH. £. i.

(16*) Rarum hunc morbum, &tu

mentem feorfim urethtam, dum penis

Z CQr

178 DE SEMINE MASCULINO. DCLIV.

*-*

corpus flaccidum maneret , PLAZZO

NUS vidit p. 99. -

(17) Chordám duram in pene faepe

' ab `inááratione corporum cavernoforum

perii$ efîe RUYSCHIUS docet Epj?.

XV. Sed hujufmodi nodos, penem di

ßorquentes olim in Principe V E S A

LIUS viderat exam. ob/ Fall. p. 14o.

& eam caufam contortæ in venere vir

gae fecit MOINICHEN. obf. 15. &

VENETTE p. 3o. & alii fcriptores

venereorum. Hujufmodi malum, gan

glio fimile, in ere&ione tumens, in

j)etumque in excretione feminis de

ítruens defcribunt Academici Chirurgi

Galli T. I. p. 2. p. 324. adduntque ,

talem duritatem , fi in uno latere fue

rit, penem ad fuas partes cogere in

curvári p. 377. qualia mala ubique tni

nime rafa funt. Conf. RlOL. enchir.

p. 1 58. ASTRUCIUS vero penis di

ítorfionem etiam ligamenti fufpenforii

tra&ioni tribuit p. 4oo. Mihi ARAN

TIANA theoria manifeflo vera vide

tur, ( de tum, c. 5o. ) curvari penem ,

fi ab altero latere cellulæ laxiores funt,

Inde penes curvi abfque nodo TUL

PIO dicti Ob/. 39. L. III. aliifque.

Sed propius ad PRÆCEPTORIS o5.

fervationem facit RUYSCHII locus ,,

g'andem nempe inæqualiter tendi, quan

dò TaTterutrïn corporum penis vitio í -

aliquo. laborat obf. ioo. pr6xime vero `

COVVPERIANA ad T. 47. ,, cum

induratum fuiflet urethrae cavernofum *

corpus , glandem in ere&tione penis

flaccidam manfiffe . Eam ipfam fèrili

tatis caufam effe TRONCHINUS de

nympha p. 68.

( 18) Mediam fubflantiam urethrae

perinde uti cqrpora cavernofa rigere

A R ANTIUS docuit c. 37. & pLÄZ,-

ZONUS pag. 99. & RlOLANUS in

En£h ridie p. 157. & COLLINS pag.

535. & C. B A R T H O L I N U S pag.

1 34. & THOMAS p. 239. & inpri

mis CO VV P E R myor. pag. 24 1. &

L I T T R E pag. 4oo. & Trecentio

IçS .

655. a Corpora cavernofa , orta à parte inferiore of.

*.-

-

fium pubis feorfim , inveftita fua membrana , fibi mu

tuo jungtg ope fepti medii fenfim ad anteriora evane

fcentiS,Tfáciunt præcipuum penis corpus, quod b ad an

teriora fub corona glandis fenfim imminutum , glandif

que interiorem fubftantiam conftituens, definit; totum

dein hoc corpus fic conftructum ambitur c membrana

cellulofa miræ texturæ , quæ & ipfum feptum medium

ambit d; dein e firmo involucro nervofo Iimitante ejus

extenfionem; denique scute & cuticula.

a Graaf. Org. vir. T. Ix. F. I. LBFFDBL. b Id. lb. v£4.

Ruyfcb. Obferv. C. F. 76. b. & ad 8 I. &c. Fig. 81. C. c Ruy

fcb. Ep. T. xIx. F. 2. F. & Fig. 3. -/C. Fig. 4. J4. d Id.

7 b. I o. p. 44. e Id. Ep. T. x I x. F. 2. 3. 4. EHDD.

per quatuor fere tranfverfos digitos

a vefica nuda advenerat, cum ea

dem producuntur in anteriora, &

fuperius impofita urethrae , faciunt

penus

655. Junéfa ) Senfim convergunt,

atque fuperius concrefcunt , infe

rius vacuum pro urethra relinquunt ,

quam mediam continent, quæ prius

DE SEMINE MASCULINO. DCLv.179

penis praecipuam molem , & obtu

îo fine definunt ad tremulum , five

initium glandis . Subftantia eadem

eft, quæ corporis fpongiofi urethrae ,

& pariter duae ( 2 ) membranae ,

quæ fpongiofam materiam mediam

intercipiunt. Abfque his corporibus

(1) Corpus cavernofum penis, unum

utrinque, oritur a ramo offis pubis ,

ubi verfus ifchion accedit, & a con

tinuo ifc hii ramo VVINSLOVV. n.

3*7. firmiffima adhaefione , fpongiofae

eculiaris fubftantiae , quam thalamos

É corporum SANTORINUS vo

cat pag. 188. & VVEITBRECHT I.

c. pag. 228. in clitoride vero SAN

TORINUS p. z 1 3. Ibi anguftius eft

GRAAF. T. IX. f. 1. L. Inde pene

tranfverfim introrfum paulumque fur

fum ad penem accedit, & ad exterio

ra acceleratoris uritur focio, cum quo

porro penenm efficit, donec ad glandis

initium , non acuto , uti VESALIUS

& COVVPERUs myor. f. XIII. b. b.

& GRAAFIUS T. IX. f. 1. fed ob

tufo fine cæcum definat DCLIV. not.

5. Superne accurate fibi accumbunt ,

lanis fuperficiebus VESAL. p. 649.

evique fulco venam penis ferunt , &

ibi duo parietes adverfi & inter fe in

gricatj LIEUTAUD. p. 339. GRAAF.

I c. fepti fpeciem effi&iuííTMÖRGÄ

. GN. Adv. IV. pag. 8. VVINSLOvv.

n. 529. Ab eo fepto fibræ per corpus

cavernofum utrinque in faêci firmiam

membranam radiatim fparguntur , ni

miam diftentionem impëdituræ RUY

SCH. epiß. XV. T. 19. f. 6. 7. Ple

rwtmque non optime feptum fibris pa

*allelis pingitur, defcefidentibus CAS

SERIUS L. ViII. T. 6. £. 7. S P I

GEL p. 249. Hoc poflerius integrum,

•

656. a Arteriæ ex Ifiacis

penis nimis & gracilis, & paffim

inaequalis foret urethrae tubus.

Scptum ) Corpora cavernofa non

communicant , & poteft unum abf

que altero inflatum manere , nifi

pecu'iatis fabrica aut vulnus adfue

rit (3). -

verfus glandem vero extenuatum , &c

reticulare fa&tum, communicationem a

cit. LIEUTAUD. loc. cit. ita tamen,

ut jam in initio etiam communicent.

Inferne ob convexitatem cylindricam

fecedunt , fpatiumque fáciunt, in quo

urethra eft VESAL. i. c. Totidemau

tem facci funt, quivis fua & firmiffi

ma fa&tus membrána RUYSCH. Epijt.

T. XIX. f. 2. C. Sed intus non ina

nes funt, uti videtur credidiffe GA

LENUS de utit. parr. L. XV. c. 1. &c

ORIBASIUS p. 129 & THEOPHI

LUS L. V. pag. z 3. Totos enim cellu

lofa fabrica replet, CARP. J/ag. pag.

2 1. VESAL. p. 649. FALLOP. pag.

19o. fed denfior, laminis potius q

fibris fìéta, mollicula , & fpongiæ fi

milis RUYSCH. epj?. XV.T.T 19. f.

2. 6. 7. BIDLOO T. 48. f. 3. 4. 6. in

puerulis pallens, in iis vero, qui venc

re funt ufi, tota ex atro fangüinei co

loris.

(2) Nempe fi numeraveris exteriu§>

involucrum penis nervofum, quod a fac

co not. 1. media cellulofa feparatur .

Quando enim hæc cellulofa non inflata

£!t , utrumque involucrum conjungitur,

& pro unica membrana habetur . Ita

RUYSCH. ep. XV. T. 19. f. 6. &c.

Sed vide DCLIV. not. 1 4.

(3) Contraria funt, quæ dixi not. r.

dextro in finiftruffTGGrjTSTETTE -

ÉÉÉ! pag. 74. V 5T6vvTya- ]

internis plerumque fangui8-o

nem vehunt in ipfa gava corpora gavernofa urethræ &

Penis , ubi divifæ if innumierabifGSTATGTias capillarescontinuantur in venulas, in his autem , ccllulæ cavae

innumeræ inter fe communicantes, omnefTè eva2 Clla fY

,36 DE SEMINE MASCULINO. DCLVI.

cuantes in c magnam venam decurrentem per dorfumi

penis fub ligamento jungente offa pubis folitariam , cir

ça proftatas demum divifam in binos ramos fe eva

cuantes in venas Iliacas internas utrimque; venæ autem

corporis cavernofi urethrae ponuntur ad d mufculos Ac

celératores in fcopum neceffarium.

_ a Graaf. T. Ix. F. I. CDDD. F. 2. HH. GG. F. I I I.

caeae. b Graaf. T.- Ix. F. II I. bb. Ruyfcb. Ob. C. F. 81.

& F. 75.

T. vI I I. K. L.

'

656. Cel/ule ) In eas fanguis ef

funditur, dum venae quidem com

primuntur, arteriæ vero comprimi

mequeunt ; atque adeo vera hic in

flammatio nafcitur, quæ in fidera

tionem abit, quando diu abfque re

miffione durat , ut totum mem

brum gangraenofum decidat , quod

in fatyriafi venerea ab ARETAEO

(4*) defcripta , non valde rarum

elt ; quando tumores aliqui oriun

tur, qui venas iliacas duas & prae

putialem per dorfum penis decur

rentem comprimunt. A malo ve

nereo aliquando hujus modi tumo

res oriuntur non fine metu gan

graenae. Sed medicus, gnarus fabri

cae, pertundit venas, ut aliquid fta

gnantis fanguinis effundi, & novus

advenire pofìt (6), Di&um eft ,

quomodo paulatim intumefcant ca

vernofa penis corpora , dum fan

guis in ea effunditur, & tetinetur,

Verum interim glans faccida ma

net, neque tumet prius, quam re

pleto etiam urethræ cavernofo cor

pore. Hinc, quando unum corpus

cavernofum türget , penis in illud

- -*-

Q*}. Vafa partium genitalium fatis

difficilia funt , neque póflunt extra ne

xum ita"própoff; ut ihtelligantur. Er

go ex arteria Iliaca , dum pelvis mar

c Graaf. Org. vir. T. VII I. PX////. d Id. lb.

Iatus incurvatur , qaod infanabile

malum eft (6*), quia ipfa partium

fabrica peccat , nullis färciehda ar

tificiis : quando ambo turgent, fed

glans flaccida eft, nondum femem

effunditur, neque totus penis turget:

quando vero & penis & urethræ

fpongiofa corpora turgent, tunc de

mum extenfio perfe&a eft. Quando

autem penis faccidus pendet , tunc

circulatio ab arteriis in venas ea

dem eft, quae in reliquo toto cor

pore humano, nempe fanguis, qui

per arterias adfertur, continuo re

vehitur per venas. PrimusSVVAM

MERDAMIUS (7) demonftravit ve

ram caufam , quare penis erigatur ,

nempe fanguinem arteriofum effe ,

qui tria corpora cavernofa penis re

plet. Sed quæritur, cur fanguis per

arterias in ea corpora effundi pof

fit, per venas revehi interim ne

queat, quarum ofcula eodem tem

pore, dilatatis fpongiofis corporibus, '

neceffe fit dilatari . Ergo dicendi

funt mufculi, qui hoc perficiunt ,

£ibidinofos voco, quorum nullum eft

in expellenda urina officium.

ginem legit , multo fuperius quam in

media diftantia a trunc6 aortæ ad anu

lum abdominis ( EUSTACH. T. XXV.

paulo inferius ) oritur arteria hypsi;τμ

DE SEMINE MASCULINO. DCLVI. I 8 r

frica, paulo trunco minor in adultio

ribus,COVVPER. Append. T. III. (non

repugnat icon TREVVII Comm. Lir.1738. T. 1. f. 18. ) æqualis non fecun

doTolum tertiove aetatis anno TREVV.

ib. f. 3.) fed aliquando in puberibus ,

multo major in fetubus PARSONS p.

37. ibique vera continuatio trunci Ilia

ci TREVV Comm. Lif. 1733. hebd. 49.

so. T. III. f. 2. 1734. hebd. 29. T. V.

£ 6. Non bene adeo umbilicalem fapius

ab hypogaftricis prodire ait NICOLAI

de dir. vas p. 76. nunquam enim credo

aliunde proveniffe, vel ex aorta venitie

alio modo, quam quo di&tum eft. GA

LENUS ipfe de util. part. L. XV. c. 4.

ab arteria magna, fed melius in I. de

formatione fetus ab Iliacis deduxit. Hæc

olim contra NEEDHAMUM mone

bat KERKRINGIUS. Haec nunc ar

teria hypogaftrica defcendit in pelvim ,

& aliter in fetu, aliter in adulto ter

minatur. In fetu nempe introrfum ad

vcficam pene imam arcu fa&o , fuper

fedem inferti ureteris tendit introrfum ,

legitque veficæ convexitatem lateralem,

inferiorem TREVV. Comm. 17 34. T. V.

f. 6. tunc, inflexa PARSONS of the

bladder T. V. f. z. fecundum eam con

vexitatem adfcendit CHESELD. of. li

*hos T. V. convergendo , ad fociam ,

ibique aliquando, fed non in meis , ge

niculum , f. infignem flexionem habet

TREVV. Comm. 17 34. T. V. £. 4. 6.

cumque eadem in cellulofa fabrica pe

ritonæi inter peritonaeum, & tendines

mufculorum abdominis repit HENSING

de perit. 1 1. 44. cin&ta vagina peculiari,

pulpofa, qualis funiculi eft , quam non

video ad peritonæum, neque ad cellu

lofam vere pertinere, atque ita adfcen

«dendo adtingit fociam , ut aliquando in

unum truncum coalefcat VVEITBR E

CHT A&#. Petrop. IV. p. 263, pariter

que cum ea per umbilicum exit TREVV

Comm. Lir. 1737. hebd. 1 3. T. I. f. a. Ali

quoties unicam. & ex una tantum hy

pogaftrica vidi, & fimilia habet SCHÂ

9H E R. de deglut. p. 7. atque Cl.

VVEISS in progr. FALLOPiUs vero

unam , fed in iliacas fiffam p. 179. Sed

apertura arteriae umbilicalis a partu

continuo minuitur , & in adulto tota

pars hujus arteriæ, quæ fupra mediam

fere veficam eft VVINSLOVV. n. 239.

ea cæca effe dicitur, alias tamen altius

aperta D U V E R.N E Y, V V E 1 T

BRECHT /jmdefmol. 227. 228. alias

ita continuo cæca, ut femipollice folo

perforatam viderim. Confer TREVV

17 38. l. c. COVVPER I. c. &c. &c

DCXCI. Ego vero in ligamento eo ,

quod fuit arteria umbilicalis , nullum

in adulto, & etiam in anniculo puero, ca

nalem communem video, fed unice ra

mum velicalem {uperftitem , inclufum

iis membranis, fed inferius ortum, ut

fcriptores, quos citavi, non tubum aper

ti trunci, fèd fe&tionem utique rami vi

derint. Ita fit, ut in fetu omnes qui

fequuntur trunci rami fint arteriae um

bilicalis, TREVV. I. c. f. 2. ln adul

to vero ea umbilicalis ipfà ramus eft ,

ultimus ramorum hypogaftricæTREVV

l. c f. 3. 3. VESALIUS p. 492. & con

tinua arteria hypogaftrica in aliquam

earum arteriarum , quas dicam ex pel

vi exire , continuatur. -

Ergo hæc hypogafrica , dum inter

veficam, marginemque offis ilium pel

vem lateraliter terminantem defcendit,

multos ex ordine ramos dat . Primus

eft IIliaca parva VV I N S LO VV &c

LIEUTAUD TREVV Comm. 1734.

T. V. f. 6. q. 1738. l. c. g. quæ alias

glutææ , aut Iiiacae pofterioris, aut ob

turatricis ramus e(t , aut ex ipfà de

mum communi Iliaca prodit . Hujus :

primus ramus retrogradus, cum nervo

obturatore adfcendit, datoque cum eo

ab vertebrarum caveam ramo , juxta

cri(lam offis Ilium ad mufculos abdo

minis exit. Hunc deeffe vidi . Alter

ad angulum re&tum extrorfum abit ad

1i1acum , Pfoam, os Ilium VVINSL.

n. 24 1. Hunc folum habet LIEUTAUD.

p. 496. Tertius ad oflis facri foramina

• anteriora abit , VVINSLOVV. n. 2 ■•

Altera facra lateralis, negle&ta pleril

que, perpetua tamen, alias ex trunco »

alias ex obturatrice, aliove ramo ea

rum, quæ ex pelvi exeunt, oritur , de

fcendit ad latera facri ofíis in imam pel

vim ufque, cumque facra media , ex

fiífura aortæ defcendente , ad Gngula

fere nervorum foramina ramos commu

nicat , & cum nervis finem caudæ equi

næ adit, Vidi tres quatuorve peculia

/ 1 3S

182 DE SEMINE MASCUILINO. DCLVI.

res trunculos fuiffe , omnes a glutaea

ortos. Sequentes majores, fed incertæ

funt , quod truncorum originem adti

net , duos enim , & tres & quatuor

vidi, femper autem tres trunci ex pel

ve exeunt, per incifuram oflis Ilium ,

Nempe Iliaca poßerior fuprema omnium ,

dat offi ilium nutritiam, deinde ex pel

vi cum fequente exit. EUSTACH. T.

XXIV. truncoque fuo defcendit fuper

ortum glutæi minimi, te&ta medio, im

penfa in medium, dat ramum tranfver

{um inter medium & majorem in ar

cum incurvatum , utrique impenfum ,

aliumque profundum Χί,ἐ , ciii

Ilium proximum , etiam in arcum cir

cumflexum ; aliumque , qui inter glu

taeum minimum &c medium defcendens

EUST. l. c. ad exteriora trochanteris

minoris definit, in minimum & qua

dratum profundumque, ramum demum

fuper acetabulum demittentem ad me

dium , & minimum. Deinde Jfchiadica

ex pelvi cum nervo magno exeuns , ad

anteriora offis Ifchii emergit , trium il

larum ex pelvi prodeuntium exterior

& inferior, quae extrorfum defcenden

do , datis in ipfo tranfitu ad nervorum

maximum ramuiis, in glutæum magnum

confumitur. Eadem rämum dat ifitror

fum ab EUSTACHIO pi&um , fuper

ficialem , inter duo ligainenta jfchiadi

co- facra emergentemi, ad coccygeum

mufculum, glutæum magnum , éutem ,

levatorem ani. Idem &Tcum glutaea ,

& cum externa hæmorrhoidaji ramis

quabufdam communicat. Afji rami ad

glutæum magnam, ad gemellum fupe

riorem , marfupialem , pyramidalem ,

nervum popliteum , & ad gemellum in

feriorem, quadratum , nervum eundem ,

&c foveam fuper trochanterem magnum

eunt. Truncum ipfum magna anaftomo

fi cum glutæa coiijungi vidi. Hos duos

truncos apud VVINSLOVVUM diffi

cillime diftinguo . Iliaca tamen mea.

Glutææ n. 242, quia fuperior prodit .

Ifchiadica vero Ifchiadicæ n. 224. ut

cunque proprior eft, & CI.LIEUTAUD.

p. 496. certius eas defignat quas nomi

navi . EUSTACHIUS I. c. pro ramo

pingit arteriæ hæmorrhoidalis . Sed

Pwalemda communis VVINSLOVVI II1.

n. 246, Pudenda media LIEUT, p. 497.

alius plerumque truncus eft, alias au

tem cum ifchiadica communi trunculo

provenit , femper ex pelvi exit , & in

terior defcendit , ante ligamentum a

tubere ifchii ad os facrum adfcendens,

retro alterum a fpina ejufdem offis in

facrum euns CHESELDEN. offeogr. T.

XXXIX. Conf. VVINSLOVV. n. 247.

le DRAN p. 29. VVEITBRECHT

fyndefm. T. XVI. XVII. Porro legit

ortam obturatoris interni fupernam,`&

interiorem oram tuberis offis ifchij FAL

LOP. p. 192. COVVPER. p. z 3z. FoU

BER T Acad. ale Chir. T. T. & V. le

DRAN I. c. T. 2. f. 1. R. dat furcu

los obturatori, cocygi, levatoribus, le

DRAN f. 2. adipi ano circumpofito,

notos nomine hamorrhoidalium externarum

ie DRAN I. c. f. 1. LIEUTAUD p.

342. VVINSLOVV ac EUSTACHIUS

T. XXIV. aliumque magnum cuti na

tium & perinæi, communicantem cum

ramulo fuperficialis , porro fphin&leri ani,

erectori penis, obturatori &c. Tunc pau

lo fupra mufculum tranfverfum ure

thrae finditur, ejufque ramus /uperficialis

COVVPER l l. c. f. 12. a. inter cutem

& eum tranfverfum euns, dat fphin&le

ri ani, pinguedini inguinum , perinæi;

defcendit inter ere&tores & accelerato--

rem , longe ramofa , dat acceieratori ,

bulbo urethræ an FOUBERT. Acad.

de Chir. I. P. III. T. T. & V. ad K ?

fcroto, & penis integumentis VVINS

LOVV IV. n. 577. LIEUTAUD p.

34 1. Hæc cum pudendæ externæ a cru

rali ortæ ramis communicat LIEUT.

p. 343. Profundus autem ramus five

Pudica externa V V I N S L. n. 249.

COVVPER f. 1 o. k. refeéto tranfver

fo adparet, mifta plexui venofo penis ».

dat râmos ere&tori, aliumque bifidum

corpori cavernofo urethrae j£ DRAN ,J. c. K. LIEUTAUD 1. c. COVVPER

f. XII. f. g. alium inter proftatam &c

hoc caveriiofum corpus, & ad iftud ,

& ad penis fpongiofum corpus VVINS

LOVV IV. n. 578. FALLOP. p. 19o.4. LIEUTAUD ib. COVVPER. f. 1 Co

1. Trunculus ante ligamentum ofia pu

bis uniens exit, confcendit penis dor

fum , fa&tufque exterior venæ comes g

migrât, quam porro vide fuo loco. Conf

F A L LO P, ob/. pag. 19o, B,\tI. -

DE SEMINE MASCULINO. DCLVI.I83

STACH. T. XII. f. 1. le DRIAN I. c.

LIEUTAUD. p. 342. 343. COVVPER.

J. c. f. 1o. a. d. Hanc arteriam fibi

inventam tribuit COLUMBUS p. 186.

Ex hac pudenda communi , five pe

nis arteriæ trunco, uti VV I NS LO

VV U S habet n. 249. alias autem ex

Ifchiadica , alias ex Sacra laterali, alias

& non infrequenter tum in feminis, ut

VVINSLOVV. n. 251. tum in viris,

diverfo a reliquis trunco oritur h&mor

»4oidalis media TREVV Comm. 1734.

T. V. f. 6. Z. Z. ni fallor , EUSTA

CH. T. XXV. 1. c. le DRAN. p. 3o.

Hujus locum etiam minores aliquandq

duo aut t es trunci replent, ut apud

IEUSTACHIUM T. XII. f. 1. T. XIII.

& TREVVIUM Comm. 1738. T. 1. f.

18. LIEUT. p. 496. cui eft pudenda in

terior loc. cit. &c pag. 342. Hæc inter

veficam & intellinum re&um fubit , ubi

illa ißi infidet, ima inter arterias vefi

cæ, fub ipfis veficulis , & a!iquando

longiufculo trunco fequitur latus imæ.

veficæ externum , deinde fuperiorem

anteriorem faciem inteftini re&i ,

facit hæmorrhoidalem diverfàm & ab

externa, & ab interna. Eam velle vi

detur GALENUS. de util. parr. L. V.

c. 8. & nunc video, in alio cadavere

ab externa hæmorrhoidali veniffe. Dat

autem ramos imæ veficæ , ejufque an

teriori faciei , &c veficulis, &c profla

tæ, & urethrae fuperiori faciei , &

aliquando , dorfo' penis, deficiente tunc

ramulo Pudendæ communis, & inpri

mis re&to inteftino , communicantes

cum ramis mefentericæ internæ, per

inde uti venæ, de quibus continuo di

cetur.

Poft hos quatuor aut quinque trun

cos, oritur ex trunco continuato hypo

gaftricae Obrutatrix , non ignota GA

LENO diff. ar. vem. c. 8. di&a VE

SALIO pag. 482. & 476. & COLUM

BO pag. 173. & aliis, & depi&ta EU

STACHIO T. XXVI. plerumque pro

prio trunco, aliquando tamen ex ali

qua priorum , aliquando ex epigaftri

ca. Ea re&to itinere abit ad foramen

offis pubis, & per ejus receffum fupe

riorem oblique introrfum exit ad mu

fculos femoris, pe&tineum, & tricipi

tem EUST. loc. cit, In pelvi tamen

.*

mufculo obturatori interno ramos eX

bibet , & ramum , qui oram offis pu

bis legens , occurrit compari , & áí.

quando arteriam dorfi penis ^ LiEÜ.

TAUD p. 496. ut nunc coram video.

Iliacam parvam etiam aliquando gene

rat... alias veficalem, a Veficæ íììis

umbiligalibus & a modo di&a interì,

pudendâ diverfam , humiliorem iii\T,

quam ifta altiorem, quae veficæ íe

riqri, veficulis fèminalibus & reaôïí.

teftino ramos exhibet. Hanc vefìcìeìÉ.

teriam alias proprio trunco ex hypo

gaftrica fuper obturatrice oririTviíí

Denique arteria umbilicalis imus'&

ultimus Hypogaftricæ ramuseß COV VI

PER. loc. cit. Ejus tres fere fircúli

fuper ingrefïum ureteris pariter ÅŸ

ficam eunt TREVE. 1733. T. iii. £.

3. R. R. COVVPER. IIoc. cit.T6,I

VVINSL. n. 239. PARSONS of rhe

£!adder pag. 36. Je DRAN loc. cfr. f.

II. f. 2, 8. CHESELDENTÄg. 269.

furfum fparfi & antrorfum, jíï; rete

veficæ venofum. Eorum fürcììs èì

qui cum deferente! du&u, & alté, ôùí

£um uretere ad[cendit, exitque íeíí.

Rámufm vero ag penis dorfüm, 'ìéï

inde derivat CHESELDENiÜs pag

269. nunc ita inde prodiifTe viäi Tîè

artefia penis . notabilem a fecunda ' veJ

ficalium umbi'icalium ramum haberet.

Sed & arteria Epigafrica aiió qui

dem ramos cum crëmiaflere ad vaginam

teftis VVINSLOVV III. tr.' å7Ti,,I

n. 233. alios ramos ab imo pelvis &:

anteriori margine mittit, ad `convexi.

fatem veficæ fuperiorem, obturatorém

internum & os pubis; aliquanáò êëìíî

obturatricem edit. Déinde'exêÊË ge

nitales partes habent perpetúiíTiríê

riam a femorali , VViNSLOvv. Tiv.

n: 579. LIEUTAUD p. 343. MON

ROO Edimb. eff. V. p. 263. aut aS ,

ut nunc video s venam à §#; •

quam VESALIUS crurali tribüit pag.

477. & CQVVPERUS myor. , 6$,. p.

226. & VIDUS VIDIUS T.XXV. '£.

3. quæ montem veneris &c adipem in

£tinis.& fcroti , penifque regumenta

adit , & fcrotum; eademque eft vena

pra;ptitii, inferias dicenda, labrifque dat

jnuliebribus , Hjnc fit, u£Τζ Venim

faphenam inflando penis turgéat covv

PE

, 34 DE SEMINE MASCULINO. DCLVI.

PER. myot. 694. p. 24o. Hæc vafa,di

Verfa fufit a râmis, quos ad vaginalem

&€fiis tunicam epigaftrica demittit.

venæ in univerfum arteriarum fimi

les differunt fere , quod plures uno fo

Jeant effe trunci hypogaftrici , qui ex

íiíìca prodeunt, quod inter fe & cum

3Epigafiricae ramis ( V.E SL IN G. ep.

VIII.) multisanaflomofibus conveniant ,

quod rete ante veficam multo uberius

faciant, EUST. T. XII. f. 1. T. XIII.

xxv. Âliudque ante os facrum valde

compofitum, EUST. T. XXV. XXVI.

& fòrte T. XII. f. 9. quod ex veficali

rete rami cum urethra exeant FALL.

pag. 191. qui cum vena comite arteriæ

pudendæ communis, pariterque ex pel

ve exeunte, rete faciunt fuper orien

rem urethram, LIEUT. p. 343. unde

pone ligamentum ofla pubis uniens uni

Σa venâ FALLOP. pag. 192. 191. C.

EAUHIN. p. 199. EUST. T. XII. f. 1.

T. XXV. COVVPER. f. X. ad penem

abit, interior arteriarum comes , ali

quando tamen duplex triplex ,, VVIN

SL. IV. n. 58o. SANTOR. pag. 193.

aut infulas faciens BIDLOO T. 47. f. 1.

aut ex duabus coalita GRAAF. p. 8 i.

vario omnino modo. Frequentius etiam

epigaftrica obturatricem dat, ramofque

veficales, idque voluit J. SYLVIUS ,

quando venam . epigafricam ad uteri

collum dixit defcendere Jag. fub finem

p. 7 I.

In feminis, nam non placet divelle

re defcriptionem, pleraque eadem funt ,

fimiles nempe arteriæ lliaca parva , Sa

cra lateralis, Iliaca poflerior , Ifchia

dica. Pudendæ differunt & fpermati

cæ. Nam Pudenda illa interior LIEU

TAUD. p. 363. quod etiam V E S A

LIUM vidifle adparet p. 492. & ple

rumque multiplex eft , aliquando tamen

aut tota , aut uno ramo a Pudenda com

muí , vel ex obturatrice vel ex facra

oritür. Ejus rami in duos p!exus divi

duntur. Eorum poflerior ex trunco fuo

( TREVV. 17 38. T. I. f. 1 8. ) ad la

tera cervicis uteri & vaginæ innumera

bilibus ramulis fe admovet E U S TA

CH. T. XI I I. SVVAMMERDAM.

mirac. mar. T. I. f. 1. T. I I. T. I I I.

G R A A F. T. I. X 1 1 I. ( pro venis )

CASSER, L, VIII. T, XX, pro ye

nis, &c T. XXI. pro utrifque, rami(-

que furfum emiffis frequenter cum fper

maticae ramulis communicat SVVAM

MERDAM. l. c. Idem plexum retro

veficam efficit, anterioris fimilem VA

SAL. f. 25. z. cujus furculi cum an

terioris ramis communicant CASSER.

L. VIII. T. z 1. Alter inferior ante

rior plexus ( cujus truncum TREV

VIUS habet loc. cit. ad r. ) & ante

veficam GRAAF. T. I. & infra eam

dem fecgndum vaginam decurrit, ra

mofque fuic, veficæ, re&toque tribuit

anterius E U S T. loc. cit. SVVAM

MERD. T. III. GRAAF. mu/. T. I.

communicantes cum ramu'is prioris, &c

pudendi parti laterali EUST. loc. cit.

& re&lo inteftino , perpetuos ramos ,

& perpetuo cum ramis venae portarum

ultimis conjun&os, uti re&e` STAH

LIUS de ven. Port. 23. & COSCH

VVIZ de valv. uret. p. 23. & VVIN

SLOVV. IV. n. 6 1 6. S T A H L I U M

vero SALZMAN venas Port. n. 16. &c

NICOLAI de dire&i. de va/. pag. ioo.

male carpunt. Nam, etfi veria porta

rum nihil det utero, idem eft, fi va

fa uteri dederint ad inteftina. Deinde

arteria, quae levatori ani & obturato

ri interpofita, ano dat , Pudenda nem

pe communis, ea quidem perinde ad

eft, fed ano foli pofteriores ramos dat,

qui in viris ad varias partes diftribuur.-

tur; ad plexum tamen urethrae impo

fitum ramos dat , cum rete veficæ an

teriori communicantes , quorum unus

in clitoridis dorfum cum focia arteria

terminatur EUST. loc. cit. LIEUT.

pag. 364. GRa AF. &c. Sed & Ob

turatrix in feminis frequentius ramum

ad veficam exhibet. Porro rami arte

riae umbilicalis veficales pariter hic &c

vaginæ dant , & ovario, latifque liga

mentis, & aliquando re&to inteßino ,

vel majores, quando arteriæ pudendæ

internæ exiguae funt, vel minores fur

culos, quando eæ ampliores adfunt •

Spermaticæ denique arteriæ fimiles cæ

tera virilibus , fimili corpore pampi

niformi VESAL. p. 659.7 G R A A F.

mul, or. T. I. XIII. ( pro venis ) fed

adΕ de{cendentes , uti in viro

ad fcrotum exeunt, perinde retro pe

ritonæum pofitæ, ad bafiu , five ey-

Qw

— ^

DE SEMINE MASCULINO. DCLVI. 18 ;/

faaem ovarii, quæ ad peritonaeum ad

ÉÉét, magno numerQ adveniunt: gt

ïëri§ in fola. fimia & raro a _GA

ÍÉNö repertas effe de vulv. diff. c. $•

vid.SVVAMMERD. T.iii.GRAAF.

T. XIII. Ibi rami quidem interiores »pofteriores , majores , upam .y9cat C.

ΒAUHINUS p. 1 12. GRAAF. p. 216:

MONROO loc. cit. pag. 25 I. oVarii

fubßantiam fubeunt, VIDUSVIDIPS

L. III. c. 17. p. 1 38. ipfis etiam oyis

profpeâuræ, svvAMMERD. T. III.&ęmi verò uterum adeunt , ut du

ôùm majorem partem vaforum fperma

ricorum eo ire viderit ARANTIUS

a. fr. p. 6. Exteriores alii , &c anterio

res MONROO loc. cit. p. 251. 253•

«GRAAF. T. XIII. ( qui unicum vo

cat pag. 216. & C. B. ) arcus , me

{entéricorum fimiles in alis vefperti

1ionum faciunt, SVVAMMERDAM.

T. I. £ 1. T. II. T. III. G R A A F.

T. XII. minus bene, quorum rami &

aJ extremum tubæ infundibulum , &

ad uterinum ejus tubæ principium fe

runtur EUST. in parte fuprema , V{-

IDUS loc. cit. Habet etiam tubae vafa

FALLOPIUS pag. 197. b. Rami vero

minores fpermaticarum peritonaeum ,

ubi anonymam quamdam cavitatem cum

Re&o inteftino & utero efficir, & hoc

ipfum inte(tinum adeunt. Multis etiam

magnifque ramis defcendentibus eaedem

fpermaticæ cum arteriis uterimis &c va

ginalibus coeunt HEROPHILUSapud

<G A L E N U M de /emine L. II. GA

LEN. de util. part. L. XIV. c. 9. XVH.

c. 1o. EUST. loc. cit. FALLOP. pag.

197. b. 1 98. VESAL. f. 25. & pag.

47 5. GRAAF. epj/?. p. 2 r 3. T. XII.

minus bene , T. XI I I. pro venis ,

6VVAMMERD. T. I. f. 1. T.II. III.

NUCk. adem. p. 66. tum dextra cum

dextris, tum dextra cum finiflris GA

HLEN. ]. c. VVINSLOVV. IV. num.

6 1 6. S VV A M M E R. 1. c. T. H. II.

£OVVPER. ad T. 3. ARANT. de

fetu p. 8. FALLOP. pag. 1 98. b. Ma

le adeo SVVAMMERD. anaftomofes

hypogaflricarum cum fpermaticis JO

HANNI van HORNE tribuit pag. 5.

Eæ graciles ramos peritonaeoexhibent ,

quod ibi ab utero ad re&tum abit, tum

Iigatis ligamentis, & dcnique fperma

2T9m, V,-

ticae furculos aliquos impertiunt tere.

tibus ligamentis VVINSLOVV. n. 6.i.

(quos EUSTACH. ab hypogaftricis de.

rivat ) qui, cum fimilibus Epigaftricæ

ramulis conjunguntur EUST. loc. cit.

T. XIV. f. 1. De venis obfervo, in

fexu muliebri eadem, nempe plexus o

mnes in venis confpe&tiores effe, & a

rete veficali anteriori inferiori ad ple

xum impofitum urethrae EtJST. 1oc.cit.

SVVAMMERD. T. III. &c ad clitori

dem ramos abire EUST. T. XIII. de

inde venas labiorum vulvae , ortas ex Pu

dendis internis, cum faphenæ ramocom

municare . Porro venas pudendas dex

tras & finiftras ad clitoridem arcu fa

&o conjungi , arterias non item GRAAF.

pag. 1 3o. Quod autem EUSTACHIUS

inT. XIIT arterias fpermaticas, pro

mifcue & arterias venis hypogafiicis

infertas depingat, & idem experimen

tum repetat RIOLANUS p. 178. id

forte pertinet ad expeditam circulatio

nem ex arteriis in venas, quam in his

partibus experior, ut etiam a- cera fì

cillime defcribatur,quod pridemCOVV

PERUS fibi in pene peculiare obtigi{-

fe obfervat Phil. Abr. IV. pag. 3». Ad.

dere vifum eft vafa lymphatica penis,

quæ fub integumentis decurrentia à

COVVPERO nitide depi&ta funt. c.

T. X. L. L. & mihi nondum vifà. In

inguine , & prope vafis deferentis de

curfum frequentia video, an vero pe

nem adeant, quod de fuis VERCEL

LONUS dixit pudendagr. pag. 33. non

dum definiverim. In cane per venas fe

lymphatica indaffe COVVPERIUS nar

rat ad BIDLOI T. 48.

Sequunntur nervi partium genita

lium : Ad penis quidem dorfum duo

trunculi veniunt , comites arteriarum

dorfi penis, qui cum ipfis pelvi exeunt,

& circumeunt tuber ifchii, dant caver

nofis corporibus VV I N S L O VV. IV.

n. 588. & III. n. 3o4 eafque arterias

in pene exteriores comitantur VESAL.

p. 65o. COVVPER. f. X. c. c. & gl.

ureth. T. I. FALLOP. p. 19o. b. D.

de MA RCHETTIS etiam tres [e vi

diffe adfirmat p. 242. Oriuntur a magno

trunco Ifchiadico VIEUSS. T. XXIX.

2o. 2 1. 22. 23. 24. vel a radicibus of

fis facri adhuc disjun&is , In femina

A a cli

, 3« DE SEMINE MASCULINO. DCLVI.

pediri.

^

clitoridem fimiles adeunt. VVINSLO

vvus autem penis nervum ad alteram

claßem refert, quam nunc dicam. Vi

deo vero cum meisĘ

nibus confentire Cl. LIEUTAUD pag.

341. & COVVPERUM pag. 233. f.

X. c. Nempe ad veficam vicinafque ve

ficulas feminales & urethram , ramuli

veniunt ex Interccflalis nervi plexu in

fimo VVINSLOVV. III. n. 42o. VI

IEUSSENS T. XXXIII. 8 1. 8 1. & ra

mis trunculi intercoftalis V I E U S

SENS 84. 84. & a nervorum ficri of

fis anteriorum ramulis VVINSLOVV.

ib. n. 3o. In feminis ifti nervi utero

etiam dant, vaginæ, & ovariis.

(2) cava, in textu ) Arteria nem

pe, quae corpus cavernofum penis fub

it , ad ejus cum pene conjun&ionem

mot. 1. per longitudinem hujus corpo

ris incedit , frequentibus ramis CAS

S E R. T. 1 6. f. 7. L. V I I I. D. de

MARCHETTIS p. 42. HORNE pro

dr. c. 1 2. RUYSCH. ob/. 1 oo. f. 75.

8 1. la PEYRONIE Acad. de qhir. 1.

P. II. T. f. 2. ex quibus aer, & ma

teria inje&a facillime in ea corpora

effluunt , DlONIS p. 274. 275. &c.

idemque in clitoride {uccedit PA RI

SINIS teftibus. Addit T. BARTHO

I !NUS , dextram arteriam per fora

mina fepti ramulos ad finiflram ritte

re, & viciffim mat. renov. p, 244.

(3) cavernofa , in textu ) Horum,

quæ fequuntur , corporum caverno!o-

rum muito difficilior hißoria eft ; ne

que, fateor , mihi ha&tenus fatisfeci ,

quod, venæ hypoga(tricæ, totæ valvu

lofae , difficillime repleantur , abfque

repletione vero nullo modo pofîint ex

a /

Nempe fupra proftatam , fub arcu of

fis pubis, & ligamento hæc offa unign

te, tranfverfo, quod R!OLANUS ha

bet p. 159. & BARTHOLINUS ad

patrem p. 1 35. & fifc le DRAN l.

c. p. 17. plexus venofus eft , VVINSL.

I V. n. 58 1. ^quem labyrinthum vocat

SANTORIN. p. 1 93. 194.

Eum venæ faciunt, ampliores , quam

pro ratione venarum) veficæ, & tenu

jores SANTORIN. loc. cit. & multo

magis tenfae , quas inenarrabili video

filorum fubrubentium tela conne&i : ea

mihi exterius venas videntiir unire ,

SANTORINUS vero etiam intra ve

nas ponit, finufve, nam ita vocat, p.

194. Sed intricatiffimum corpus , né

que venæ, neque finus, verum corporis

cavernofi mihi fimilius videtur. In eum

plexum , vena penis venit , exque eo

fanguis partim in rete anterius veficæ ,

partim in fequentes plexus abit. SAN

TORINUS autem, qui haec minutius

perfecutus eft , fed perdifficili fermo

ne, id imprimis addit, venas e finubus

oriundas in graciliores ramos inferi ,

tranfverfim ortos, atque adeo ibi retar

dari. Mihi interim, neque enim mihi

ipfi facio fatis, manifeftum eft , hunc

Plexum comprimi poffe a viribus pro

ftatam elevantibus, atque adeo{fangui

nis ex pene reditum fifli , ideo vero adeo

multiplicem , amplum , & lacertofum

fa&um cffe, ut fànguis in eo coacerva

ri , neque tamen periculum ruptionis

poffit fubire.

Deinde alii duo plexus reticulares

dexter & finifter, perinde dificiles, po

nuntur ad perinaei latera , prope tuber

ifchii,cvi infidemus, inter levatorem ani,

immifli proßatico mufculo ,& penis ere

&torerm. Hos plexus venæ adeunt, a pu

de;da commüni, legente oram offis i

fchii, di&ta not. 1. &c aliæ a` plexu ve

ficæ anteriori , & aliae , quibus cum

priori plexu communicat. Hi tres ple

$us in utroque fexu reperiuntur , fu

periores SANTORINUS habet fub pu

bc pofitos, lacertis inflru&os tranfver

fis, c. XI. n. 5. inferiores vaginæ ac

cumbentesSVVAMMERDAMIUSdi

xit prodr. p. 27. & ad clitoridem ufque

ait continüari GRAAF. p. 2 15. e?'//.

^ ad ScHACHT. In feminis praeterea

1abiis vulvæ interior alius plexus ac*

Euiiibit, venis turgidis faâus &c intri

catis, cui accumbit mufculus vaginæ

conßri&or, manifefto vero cum venis

clitoridis communicat GRAAF. pag•

174. Hunc GRAAFIUS habet p. 173•

& SANTORINUS loc. cit. & LIEU

TAUD. p. 27 3. & VVINSLOVV. n.

65 s. 656. dextrúmque & finiftrum fub

ciitoride communicare DUVERNE

YUS demonflravit apud G A R ENG E O T. /planchmol. II. p. 57. Sed ns

cutaneus eft , neque videtur cum Pfio

ribus*-

•, \v. /N

DE SEMINE MASCULINO, DCLIV.

ribus communicare, nifi per venas. Dif

ficilius autem eft utrumque apud fcri

ptores feparare-LItilitas-vgro procul

dubio eadem, compreffis nempe venis

turgere, atque oftium vaginæ anguftius

reddere.

(4) Penis vena arteriarum comes va

rie divifa & implexa fertur C O VV

PER gland. ur. T. I. ad radicem uf

que glandis, ibique in plurimos ramos

finditur CovVPER I. c, &c HEISTER

comp. anat. T. V. f. 22. qui ad glan

derh ipfam numerofos minimQs furculi

dant. ID. ib. Reliqui rami hujus ve

næ, fuper invólucrum nervofum penis,

& ad cutem, & cellulofam, ramofae

& intricatæ definunt HEISTER l. c.

In ea vena valvulae -

quae circulationem determinant , ne

fanguis verfus penem ex plexu not. 4.

redeat**•COVVPERO loc. cit.

f. X. &c. Princeps ad os pubis efl ,

quam triplicem , & fanguinem a pene

non admittentem, ut nuper reperi , de

fcripfit D. ALBRECHT obf. anat. 7. '

Hujus rami per corpus cavernofum pe

nis diftribuuntur*; Hrmis-o-

fcuiis RUYSCH. ob/. 1 oo. DUVER

NEY hi/?er. de 1' Acad. des /e. 17oo. p.

4 2. LITTRE ib. p. 4o4. &c DUVER

ΝOI A. PETROP. II. in eam cavi

tatem patent , ut flatus immiffus huic

corpori cavernofo , facillime per venam

redeat. RgXsGH: £//-. 19G. aut per

venas viciffim infletur penis COVV

PER myot. 1 694. p. 24o. aut clitoris

apud PÂRISINOS. In eamdem venam

paulo fupra glandem, vena princeps ca

tanea penis inferitur, COVVPER l. c.

d. ut pars fànguinis ex corporibus ca

vernofis penis , impedita vena dorfi pe

nis , Έττ;T; a ire queat

CQVVPER myor. pag. ult. CHESEL

' PEN. pag. z6$. fiiff. de ? Acad. de*

feiemc. 17oo. p. 34. Conf. D U V E R

~39o. Ad eamdem venam

cutaneam etiam ex corpore cavernofo

urethræ aperta via eft MORGAGN.

Adv. IV. p. 9. DUVERNEY hifi.a. r

-Acad. 17oo. p. 45. cujus venæ ex Pu

denda communi, per acceleratorem ad

veniunt COVVPER f. XII. C. C.

(5) Aeut. Paff. II. c. 12. M.

(6) Wenam penis in priapifmoaperuit

U

I 37

COV R , & continuo penis detu

*®Îè-k_-*-242. idemque fuccefììt in

glandis tumore ex phimofi COLLlNS

p. 337.

(6*) Sæpe vidi curvum pefiem, fà

navi raro FOLFYNCK. diff. p. 1 8z.

(7) GALENUS a fpiritu penem in

tumefcere tradidit da util. part. L. XVf.

ab in. & hæc theoria apud omnes me

dicos obtinuit . Vide AVICENNAM

can. L. III. Fen. XX. Tr. I. c. 1. Sed

VAROLIUS primus , nifi fallor,, pe

nem ( & clitoridem p. 98. ) erigi vidit

compreffis, ut in fe&tione venæ, venis,

a mufculo cervicem veficæ, vafaque &

anum ambeunte pag. 94. ut ad ereótio

nem & fanguis & fpiritus munia con

n*-ferrent l. c. VVARTONUS fanguinem

fpirituofum pro fpiritu dicit pag. zzo.

& COLLINS pag. 538. & fpiritus re

tinuit SCHELHAMMER ex. 12. &

ipfe GRAAFIUS, non fufficere ad ve

rum rigorem fanguinem , fed fpiritus

, præterea requiri , au&tor efl defen/. pag.

349. Denique SVVAMMERDAMlUS

cani in ipfo coitu penem ligavit, ab

fcidit , vidit intus verum fanguinem

contineri prodr. pag. 1 3. GRAAFIUS

ÉÉ#-#-#„ÎÊ; eventu

fecit pag. 84. & de u/u fiphon. pag. 535.

& DIONIS p. 275. Ita ih pbirhofi v. g.

apud COLLINS nihil frequentius enor

mi glandis tumore a conpreffis venis re

d tibus , Hæc nars theoriæ , nunc

CXtra ín ®. etiaTnTfaemte in

telligitur , fi per arterias aditus fangui

ni vel liber manferit, vel certe minus,

quam per venas impeditus , cum fir

miores fint, minufque facile compriman

tur, not. 2. reditus aut aS

impediatur , fanguinem § #£# 1m

cavernofis corporibus, atque adeo fe

qui ere&tionem , idemque fieri, dum

modo plus arterias influxerit , quam

redit per venas VVOLF. vernunft. Ab

fichr. p. 525. Superef}, ut caufa inve

hiatur, quæ venam comprimat. Hæc

in pene nequit effe, cujus alioqurffi ve•

na in fulco proprie defenfa comprimi re

nuit LITTR E hijt. de l'Acad. 17oo. p.45.

fupereft, ut ibi comprimatur, ubi fub offe

pubis tranfit. Caufa vero hujus compref

'fionis, & impediti pariter reiitus a cor

pore urethræ caveriiofo quærendæ funt •

A a 2. 657.

, 33 ' DE SEMINE MASCULINO. DCLVII. a.

t

;

,

657. Si ergo quacungue ex caufa animales fpiritus

exTêérebro iii nervosTTtTCulorum ergci penis fo

lito plus influunt, quos forte nomine vero libidinofos

appellare fas effet , ( quum hi a mufculi ab externo tu

bere Ifchii infra ortum corporum cavernoforum orti in

ferantur involucro firmo nervofo horum corporum, ibi

que tendinefcentes evanefcant ) , tum initia corporum

fpongioforum tumentibus hic mufculis magis apprimen

tur ad tubera offium Ifchiorum , venaeque horum ar

&tabuntur, tum & ipfum corpus penis apprimetur plus

offi pubis , & ligamento ejus medio , vena magna penis

plus comprimetur, venæ ÉÉ£i-# arteriæ ergo

replebuntur & venae , hinc vena plus comprimetur ,

inde & finus cellulofi fanguine implentur, £i; CI

go fic fanguine turgens utrimque penis , urethræ

cavernofum corpus , adeoque & glans , inprimis uno

tantum momento ante ejaculationem feminis , diuque

poft ereétionem penis, inde papillæ nervof& in coróna

glandis b maxime tcnfa;, atque fricatæ fpafmum ejacu

latorium paulo RT #3j;;i, verum ipfo hoc opere

caufæ tumefacientes augentur » unde penis riget , ru

bet , erigitur; interim & debet ex eadem caufa turge

re ggglbrana, Protatarum » & V£icilârug, feminalium »mufcularis, s;rant; Nervi tendi; hinc femen exT7€fj.

culis, humor ex proftatis, exprefla colligi in ea parte

urethrae , quæ libera a mufculis ere&toribus ; dtim c

##; qui a tubere externo Ifchii in fuperiora bul

i urethræ affiguntur , & una d dilatator pofticus ex

parte anteriore, inferiore , inteftini FGETAERUST in

feriora , & pofteriora urethrae , urethram hic eo tem

pore dilatant; denique violente compulfis e acceleratQ

i Š orti a fuperiori parte urāTib.

offe pubis-ambientes bulbum urethræ inferius junéti ,

decurrunt , & fecedentes inferuntur utrimque membra

nae forti corporum cavernoforum penis ), fimulque con

111a-

vulfis f mufculis proftatarum & veficularum , *"£j$

$

IDE SEMINE MASCULINO. DCLVII. , 35

;

imaxime pellitur in penem , glans omnino turget, ure

thræ corpus fpongiofum tumidiffimum jam demum ri

gefcit, irritatio fumma fit pggillarum glandis , hinc con

vulfio, femenque vi ejicitur; laxatur ibi urethra; fpiri

tus ceffänt; 'vena liberatur ; fanguis ex finubus in venas

jam laxas influit, partes tenfæ iterum fe contrahunt ,

penis flaccefcit. '

a Id. Ib. T. v 1 I I. KK. T. 1 x. Fig. I. MM. b Ruyfcb.

JAdv. I. pag. I 4. c Covvp. append. ad Myotom. reform. Fig.

X. E. E. & R$g. XI I. EE. d Memoir. • de l' vAcad. Royal.

Tom. 2. p. 3o5. e Graaf. /ir. org. Tab. v I I. KL. f Id.

Ib. Tab. vI. Fig. I. & I I. GGG.

657. Ere&ore*) (2) Hi mufculi

oriuntur ab Ifchii tuberibus, & fe

te ad perpendiculum defcendunt ad

urethram , nerveoque corporum fpon

gioforum involucro firmiter inne

&tuntur. Quando contrahuntur, com•

primunt venas fecundum partem

pofteriorem tuberis Ifchii reduces,

ita fanguis, expedito per penem red

itu , retinetur in corporibus caver

nofis penis , effunditur in cellulas,

& ita & urethra, & penis corpus

cavernofum turget . Eædem vero

venae (3), relaxatis poft fpafmum

fuum* mufculis liberantur, & fan

guinem recipiunt apertae , effluit adeo

ex penis. cellulis fanguis , idemque

flaccefcit. Apparet etiam ,, quàre

in morbis venereis adeo raro adfi

ciantur corpora cavernofa ? Quia

nempe corpus fpongiofum (4) ure

thræ cuti proximeTfubjacet, & ideo

facile adficitur, neque ideo malum

fuum facile ad corpora cavernofa

penis tranfmittit, quia & obje&a

impedit propria & duplex membra

'na urethrae , & ea, quæ exterius cor

pora fpongiofa penis veftit , quas

membranas omnes neceffe eft prius

erodi , ut malum. ad penis ipfam

fub'tantiam -poffit pertingere.

Inflabitur )^Hæc aâio omni ad

miratione digna eft . Si contuleris

caballum , cujus penis flaccidus pen

det, cum eqdem caballo , quando

in venereo infultu penis tumet &

erigitur, & denuo eumdem cum fe

ipfo , quando de equa defiliit , pe

nifque ita conwahitur, ut pene nul- .

Hus fit, fateberis certe has fubitas

mutationes difficillimas effe expli

catu. Veteres (5), explicaturi hoc

phænomenon, docebant ,, penem in

tumefcere repletum fatibus , hinc

flatulenta omnia effe aphrodifiaca ,

atque his figmentis integram theo

viam_fuperftruxerunt. Meliora do

cuit SVVAMMERDAMIUS (3)

homo ad augendam phyficam aptiE

fimus. Canem ad feminam admifit ,

& in ipfa venere acu acutiffima ,

intra oculi i&tum traje&ta , ligavit

membrum, ut radix cum cane ma

neret, pars anterior in vagina fe

minae haereret : in ea parte anterio

ri & oculus, & ipsum pondus de

monftravit non flatum, fed fangui

nem in pene eße, & infli&o vul

nere fanguinem exfilire fumma vi,

totumque membrum ita detume(ce

re, ut fere nullum fieret.

Maxime tenfe ) Omnis pars corporis

«

- •' ••'.• *

.%

***..- '••••M.

• • 2 • * .

~ •

A^*,

•-* •

• . . .

1oo DE SEMINE MASCULINO. DCLVII. .

N

poris humani in nervis fuis leviter

inflammata , adficitur voluptate ,

uod vel ex fcabie manifeftum eft.

Sed poft fummam nervi-paUiongn

voluptuariam convulfio fequitur ,

hanc refolutio . Ita in epileptico ,

oft horrendos motus , quos artu

í fuis edit, fomnus, & mufculo

rum refolutio, & ftertor, & quafi

apoplexia fuccedit. Idem in a&tibus

venereis contingit, neque femen abf

que convulfione ejici poteft, neque

unquam adeo ejici, quin refolutio

fequatur. Hoc totum opus veneris

pendet a mafculis, in quos volun

tas (7) nullum imperium habet ,

neque poteft aut compefcere agen

tes, aut languentes excitare, uti ex

•i -* oael : ?»- periuntur impotentes? Boni féminis

abundantia, & feminæ præfentia :a-

ciunt, ut continuo hi mufculi ope

rentur. Deme feminis copiam , ni

bil faciet, ut extendantuf. Denuo,

fi femen bonum adfuerit, & inte

gerrima valetudo, hi autem mufcu

li refoluti languerint , nulla ere&tio

obtinetur, neque cogitationibus ve

nereis, neque attreétationibus , ne

que ulla alia irritatione. Sed neque

ex vitalium mufculorum genere funt,

cum in homine faniffimo non agant ;

fui potius generis funt, & proprio

nomine libidinofi , venerei, imagi

nationis mufculi dici debent. In cli

grid£ feminarum ejufque „tTaTf;

eadefm fabrica eft.

Di/atator pofficus ) (12) Hunc

LITTRIUS primus demonftrayit. A

reéto inteftino venit, hoc ad ure

thram , urethram trahit ad illud .

«Quando in tentigine fumma mufcu

( 1 ) Quacumque in textu. ) Multum,

ni fallor, ad intelligenda phænomena

conferret , fi notas haberemus caufas

ejus externas omnes; ex iis enim , adeo

diverfis , id commune , quod habent ,

oportet maxime effentiale & veram cau

tàm effe eff:&us communis» f, cre&tionis,

li urethram pro receptione femin{5

dilatant, & acceleratores idem vi

magna projiciunt, tunc etiam LIT

TRII mufculus agit, ne femen re

troire poffit. ^

-*°*pi/* )-(-r})*®erando primum

accepi miifum a RUYSCHiO præ

paratum penem , certe obftupui ad

novitatem rei non antea vifae. Pa

rata erat arcana arte glans tota

echini fimilis. Non ignoro anima

lia dari, quorum glans in fuperficie

hirta eft , & obfita corpufculis (16)

exftantibus. Vidê ipfe in. piéìa fi

gura leporum africanoruin recurvos

in pene haros, quibus glans cum

utero conne&titur. Verum , quis in

homine exfpeSlaffet ? RUYSCHIUS

inflaverat penem , fufpenderat in

aqua tepida, abftulerat glandis epi

dermidem. ita fecedebant compref

fæ prius ab incumbente * Tugaxàyo ,

nunc folutae papillae, uti in labiis

folent , totaque glans pleniffima ap

paruit papillis , quæ tum demum

tenduntur , tu inent, & irritantur,

& pruriunt, quando turget urethræ

corpus cavernofum , tunc autem

convulfio, & feminis explofio pro

xima fequitur. Hæc cognofcere ne

ceffarium eft , ut morbus novus cu

rari poffit , quem fub initia medi

cae praxeos rarum reperi, nunc vi

• deo magis & magis increbefcere .

In eo malo caput penis totum ver

rucis deturpatur. Videtur hoc ma

lum fieri , quando epidermis, per

tabum venereum adtenuata, & pau

Jum exefa eft , adeoque liberatæ pa

pillæ excrefcunt in verrucas, vcras

hervorum eminentes apophyfes.

Nempe ere&ionem naturalem faciunt

1. libido, cujus porro caufa vel in ima

ginatione eft , qüae etiam fpadones co

git erigere , & aliquando fola venerem

perficit, ut in no&turna pollutione &:

aliquando in vigilia H. ab HEERS P•

1 , 3, fuo vitio vero omnem vene;$m

iup

DE SEMINE MASCULINO. DCLVII. , , ,

rimit , uti impotentiam ex yere

£; §ÎAäiíü§ defcribit de impor.

j,jj. & ex imaginatione adfe&ta , VE-/

INETTE p. 344. atque MONTAGNE

8c SALMUTH. II. obf. 78. z. in præ

fentia copiofi bonique feminis , cujus

jihif dudum excretum fuit . Porro 3.

Iere&ie matutino tempore , ab urinae

«copia frequens eft , & definit , urina

reäaita, sANTORINO p. 1 oo. etiam

35fervafite & quidem, quod notari me

retur , prius quam femen generatum

ßäfüerit, in pueris. Deinde 4. a cibo ,

3c quidém fatis cito a faturatione , in;

tra `primam horam , naturaliter adeft

ere&io, maxime fi 5. cum vi nutrien

ti ' aut aroma, aut inprimis peculiaris

vis acris, alcalefcens, conjun&ta fuerit ,

qualis in orchidibus , allio , eruca eft •

caufae minus naturales funt irritationes

variæ, etiam dolorificae, in viis urini

riis, ufus cantharidum »_ quæ urinam

urgendo mucum urethræ& veficæ abra

deifit. Sed & purgantia medicamenta

eandem aliquandoeffe&um produxerunt

IL ANZON obf. 62. E. N. C. Dec. II.

ann. 1 o. ob/. 14 1 • PLATER. E. N. C.

* Dee. III, amm. I. obf. 145. 146. Dec. I.

ann. 2. ol/. 7 1. clyfterque calidus et

jam femen prodire coegit BOURON.

p. 1 o7. FERNELIUS Pathol. VI. c.

* 3. ip{e demum acris liquorgonorrhoeae

virulentæ, ftimulans urinae exituom, ere

&tiones facit cum fummo dolore ; & cal

culi praefentia irritans fimilia fæpe ma

la facit. Ita porro fj&tiones in fenfilif

fima glande penis wlidiffimas. ere&io

nes fáciunt: & verbera circa genitales

partes, de quibus MEIBOMII exftat

differtatio, ex PICl , & aliorum , &

propriis obfervationibus. & demumepi

lepticae convulfiones. In fufpicione ve

neni genitalia inflata BRESL. 1722. m.

Jan. BLANCARD amat. pra£i. II. n.

49 Sesi & a tumoribus penis vafa com

' primentibus fatyriafes oriuntur, in ip

fis infantibus E. N. C. Vol. 3. •t/. 173.

I)enique illas a morte ere&iones cré

dibile cft , a putredine fieri, quae fan

guinis guttulas in corporibus cavernofis

fubito rarefacit , quod ab ignis vi ex

pandente in pene elixato vidit fucce

3ere SBARAGLI vigil. memr. &* oc. p.

XXXIV. Ex bis conficio, fedem caü

fæ ereétionis effe in veficulis femina

libus , in vicina urethra; caufam autem

repletionem omnem earum partium, fi

ve vafa uberiore adfluxu fànguinis di

ftendantur, five copiofior liquor vefi

culas, aut vicinam veficam repleverit,

aut irritationem ab acri aliquo , five

mechanico, five phyfico in cãnali, qui

femen excernit.

(1) Ere&iores!) Dudum defcripti funt

ab ORIBASIO p. 239. deinde a CAR

PO, VESALIO p. 394. & recentiori

bus omnibus. Ab offis ifchii tubere ,

in margine qui foramen ovale perficit,

oriuntur SANTOR. T. III. f. 5. car

nei antrorfum àdfcendunt ALBIN. T.

IV. 55. le DRAN. 1. c. T. II. f. 1. L.

VESAL. T. II. c. 4o. accedunt ad cor

pus cavernofum penis inferius ortum ,

cui mufculus exterior adjacet, & ten

dinefcens in idem fenfim evanefcunt.

Inde intelligitur, deorfum & retrofum

penem ducere, quod dudum vidit VA

ROLIUS p. 96. adeoque fuftinere pe

nem, ne nimis abdomini fe adplicet ,

aliamve in dire&ionem erigatur, quam

quae vaginæ duάui refpondere poffit ,

antrorfum defcendenti. Extendere pleri

que vetuftiorum dixerant,& ipfeCAR

PUS in MUNDINUM p. CÖCVIII. , '

b. Addiderat GRAAFIÜS eum caver

nofum corpus comprimere p. 86. &c

fanguinem antrorfum protrudere , ut

ea ratione penis intumefcat, qua remo

tior pars vacui intellini, in quam fla

tus adigitur: deinde etiam venas ma

gnas penis comprimere, quod etiam ill.

VVALTHER non difplicet amat. re

mer. p. 18. neque SANTORINO p. 21o.

Sed recentiores plerique, fubtiliüs rem

rimati , mecum fentiunt , ut auétor

COMM. in HEISTERUM p. 225.

VVINSLOVVUS IV. n. 528. DUVER.

NOI A. Petropr. II. p. 379. CHESEL

DEN anat. ed. ult. p. z69. neque ego

certe video, quid cum vena penis com

mune habeat, quae fub offis pubis com

miffura, ab hoc mufculo longe remota,

tranfit DCLVI. not. 4. 7. COVVPE

RUS autem & ab hoc mufcuio p. 7z.

& in T. 4o. BIDLOI, &c a ligamento

fufpenforio penis p. 24 1. venam magnam

comprimi credit, cui quidem ligamen

to fitus ad eam rem valde opport£

€lt »

-

I92DE SEMINE MASCULINO. DCLVII.

eft, vires motrices defunt. An autem

plexus perinaei inter hunc mufculum

intumefcentem , & vicinum tranfver

fum comprimi poffit , nondum dixc

Ilm ,

(2*) Prapurii mimus in textu ) Quia

hæ venæ cùtaneæ a faphena oriuntùr ,

neque comprimi poffunt. Hae adeo in

ipfa ere&tione , maxime diuturniori , fa

ciunt, ut aliqua femper pars Ianguinis

penem diflendentis avehatur, ne coa

guletur effufus LlTT RE Mem. de l'A-

cad. 1 4oo. COVVPER myor. 1694. p.

242. CHESPLDEN l. c. p. 299.

( 3) Nunc dicendum eft , quonam loco

irritatio illa , concepta ex caufis not.

1. venarum iter comprimat . Manife

flum eft , fi adeßet mufculus, qui ex

ofïis pubis fynchrondrofi defcenderet in

penein , eum quidem potuifle penem

huic offi apprimere, elidere venas. Ve

rum hujufmodi mufculus non adeft.Quae

ergo vires adfint , refluxum fangu`his

per venas impedientes , difficile di&tu

eft. An nervi circumplicati , quæ Cl.

DUVERNOI conje&ura eft ? fed quam

ex fubtiliflima partium. fabrica , ncn

dum nota, judicare oportet . An mu

fculus tranfverfus not. 1 1. uterque, &

levator ani not. 9. elevant proflatas at

que veficulas , & urethram , eafque

partes contra os pubis urgendo venas

principes penis comprimunt ? Multa fua

dent. Certum eft , femen non ejacula

ri , nifi. ano conftri&to; & in animali

bus nonnullis fphin&terem ani unice ere

&ionem facere CO VV P E R in Phil.

tran/. abr. V. P. l I p. 334. eidemque

in homine ere&tionem VÄROLIUS tri

buit p. 94. Sed debiles funt hi mufcu

li, pénifque ere&tio val da eft , ut ex

Iudicris experimentis conftet, aliquot o

mnino 1 bras a mufculis penis ere&o-

ribus fußineri debcre. in magna hujus

rei obtcuritate , nihil tamen ha&tenus

mihi probabilius vifum eft , & confen

tit obfervatio ere&tionum ab irritatio

nibus harum, neque aliarum partium.

Etiam ILL. VVALTHERUS tranf

verfum,& L1TTRIANUM & ani fphin

&terem venem deprimere , fic facere ere

&tionem : docuit amat. mu/e. tener. pag.

13. SVVAMMERDAMUS, qui in cä

ne , & talpa , ligato pene , varios mu

fculos miris modis agitari vidit, inter

quos arteriæ penis decurrebant, operæ

certe pretium fecißet, fi nomina &ana

logiam horum mufculorum cum huma

nis mufculis, nobis reliquiffet , mor. in

prodr. p. 14.

(4) Venenum venereum fubit finus

Morgagnianos, qui decrfum patuli, uri

nam quidcm excludunt ex fitu fuo ,

vencnum autem venereum , per glan

dem fubeuns, facile recipiunt DCLIV.

not. 9. Ab his fpubus in corpus fpon

giofum urethrae fola membranâ urethræ

internæ viam præcludit . Hinc adeo

frequenter a ninia venere fanguinis cum

femine prodit , quod , jam ARISTO

TELES obfervat de gener. anim. L. I.

c. 1 8. & paflim exen pla proflant.SAL

MUTH. Cent. I. ol/. 61. VENETTE

pag. 1 17. E. N. C. Vol. V. ol/. 8. &c.

& apud SCHENKIUM de coitu ob/.

I. Ex venere cum feminis nigris, infu

læ D. Thomae, valde calidis, perpe

tuum malum effe funeflum , aut diu

turnum certe , fànguinis ex pene flu

xum d' HAILLY voy aux cores d'Af, -

que p. 22. Hinc etiam frequentes illæ

per penem hæmorrhoides -VVALDS

CHMID diff. de mi&#. cruenr. p. 6. E.

N. C. Cemr. X. ol/. 39. Cent. III. ob/.

5 1. &c. fed & intelligitur , quare in

hominibus gonorrhoea laborantibus fre

quentiffimum fit , fanguinem cum fe

mine effundi Z. E L L E R. loc. cit.

num. 17. \

(5) DCLVI. n. 7.

(6) Ib. -

( 7 ) Accelerator voluntati fubjici

tur , & ejus ope manifefto ere&tionem

licet augere , cum venofi fànguinis a

bulbo ut rethrae refluxum impediat. Ve

rum tenfum etiam penem deorfum tunc

ducit. De reliquis viribus non videtur ,

fub imperio efie, cum caftiflimis per

moleßæ accedant ere&tiones, illæ au

tem ab urinæ copia, & a cantharidi

bus, omnino fuperari nequeant.

(8) clitoride, in textu ) Nempe Cli

tcridis mufculus fimillimus ere&ori pe

nis efl SANTORIN T. II. f. 1. E EU

ST. T. XIV. f. 1. Verum peculiaris

praeterea adeft /phin£fer vagina ARAN

TIO di&tus ol/. p. 1 o4. & LINDENIO

p, 3o, a plexu perinæi vafculofo $:•

DE SEMINE MASCULINO. DCLVII. I93

ALBIN. p. 314. quam albicantem cal

jóßùmquefubftantiam vocat DOUGLAS

p.179. 18o. & dugbus a fphin£tere ani

£afciculis ex decufatione anteriori ortis

ALBIN. 1. c. VV I NS L OVV n. 637.

( qui clitoridi accenfet , poß RIOLANüM p. 188. ) & MORG 44v. MII.

p. 89. 5o. ( qui ex folo ani fphin£tere

3edúcit uti EUSTACH. T. XIV. f.

1. ) & R I O L A NU S . p. 188. &c

cRAAF p. 131. & DIONlS p. 298.

inde adfcendit , accumbit profunde va

ginae labiis, dilatatur in crura clitori

jis SANTORIN l. c. C. partimque in

ΧΟrpus ejufdem ALBIN. COVVPER.

+T.Xv111. m. 1 1. EUST. 1. c. DOUGL.

1. c. GRAAF. T. 3. f. 2. Vaginæ prior

ad{cripfit ARANTIUS l. c. tum D. de

MARCHETTIS p. 4o. nifi GALE

NUM malis, qui uterum magnis mu-_

fculis conne&i dixit , etiam in veficæ

collum & fedem diftributis de diff. vwlv.

Videtur corpusfpongiofum vaginæ com

primere poffe, cui profundior adjacet ,

j!lud autem perinæiconftringere, elevan

do ad clitoridem COVVPER. T. 51.

£. 1. BARTHOLINUS horum mufcu

Horum ope aliquas feminas labia puden

di movere ait p. 263. Iis adeo volun

tarius fuit not. 7.

-(9) Membrama proßatarum, in textu.)

Primo a vefica fibræ in proftatam de

fcendunt , & ipfi pubis oifi inferuntur

CCCLXVI. not. zz. SANTOR1N. p.

2o2. LIEUTAUD p. 34 1. le DRAN

T. 2. f. 2. Deinde proftatam , planum

mufculofum, trah(verfim ab imo offe

pubis, & a membrana fere mufculi ac

celeratoris femel vidi iviffe , idem for

te capfulae Proflatæ diligentiffimiSAN

TORINI p. 199. & PASCOLI L. IIH.

p. 39. idemque {phin&teri veficae , quem

proftatam exprimiere RIOLANUS dicit

in LAURENTIUM. Sed etiam Leva

tor ani tum feminales veficulas ALB,

SANTQRINUS, LIEUT. pag. 278.

T. II. f. 2. VVALTHER anaf. mi/e.

semer. p. 18. COVVPE R. abr. V. p.

333. tüm proftatam fuftinet VV A L

THER. 1. c. SANTORiN. pag. 177.

ILIEUTAUD & fucccutit , ' iftafque

contra refi(tentia offa pubis adprimit,

adeoque & femen ex illis, & proprium

ex ifta liquorem emulget, Sed& Tranf

2Tptn, V,

verfus demum proftatis anterior fuc

cumbit. Denique proprius mufculus ,

Levator proffara SANTORINI, aut cer.

te pars Levatoris ani fupra Levato

rem , ex oife pubis inter fynchondrofin

& foramen magnum , ALBiN. pag.337.

incurvus , it retrofum . complé&ífür

proflatam » inter eam & re&ùm cum

fodali conjun&tus ALB. pag. 338. SAN

TORIN. p. 182. vel ipfi demutn infer.

tus proflata: VVINSLOVV. iv. i.;;;.

Is eam glandulam comprimit, mihi íáê

-nus ignotus, cum virilium,& robuflorum

cadaverum copia nobis non maxima fit.

, ( io) Membrana yeficularum fémiiìì

lium cellulofa , colligans has capfulas

carnofas RAVii apud ERNDLTÉ.

334. tranfverfas fibras diciturThíeíé

VVEISS. pr9gr. & Comm. Nov. £}.

8. 1736. quibus. veficulas & proflata$

comprimatLEAL: pag. 1 39. 146. KEiL

pag. 92. quales etiam proprios mufcu

lo$. in. talpæ.tam .epididymide qùin

veficulis SVVAMMERDAMiU5TW;I

dit prodr. pag. 19,Sed SANTORiNUs

etiam proîae <fìlìiìÝêáéïí, pari

ter includere dixit p. 1 98. Mihi,T£

£eor , nullæ præter cellulofa frenâ ve

ficularum mufculofae fibræ notæ fuit.

( 1 1 ) Tranfverfi) Levator, , parvi RfO

LANI a CASSERIO pi&ti L. VIII.

T. XIV. ante eum vero a CAR. STE

PHANO pag. z 1 z. &c a VESALIO II.

pag. 396. GARPO Jag. amar. p. zo.

SYLVI9 jag. p. 5 1. b.T& MAssâ cal.

£ti p. 38. b. 39. cum levatorem dicunt

in virgam inplantari; tum a PINÆo

4e sor. virginit. pag. 54. forte etiam s.

& 6. virgae mufculi quos C O N S í.

PHRYGIO , POSTHIO demonßravit

É; 5o8. Sed &c D. de MARCHEtTis

abet p. 42. fufius autem LINDENIUS

p. 287. Non omnino perpetui funt BID

LOO ad T. 47. f. 5. mihi tamen vix

unquam defiderati funt, ab accelerato

ribus, quibus accenfet CHESELDE

NlUS p. 7o. ed nov. diftin&iffimi, le

vatorum potius adfines . Oriuntur ab

eflis pubis ramo incipiente, aut fine tu

beris ifchii: aut obnubentibus offamem

branis, inter originem ereétoris SAN

TORIN. T. III. f. 5. 1. 1. qui valdeanguftum fecit, & Levatoris ani LiN

pEN, I, c, Inde tranfverfìma , & ad

B b fcen

I94 DE SEMINE MASCULINO. DCLVII.

fcendendo leniter COVVP E R T.

X V I I. C. C. legens oram levatoris

COVVPER Myor. fo!. T. XIX. inter

acceleratorem & fphin&terem ani infe

pitur B i D LO O T. XLVII. f. 3. I.

LiNDEN phy/. p. 287. cumque fphin

&ere ante anum concurrit ALBIN. p.

329. SANTORIN. p. 382.COVVPER

myor. fol. T. XIX. y. DOUGL. c. 23.

réliqua vero parte inter anum. & ac

celeratorem fub urethra , tendine in

termedio cum focio conjungitur AL

BIN. p. 329. VVINSLOVV. n. 573.

& 184. SAN T O R I N. l. c. LIEU

TAUD p. 277. le D R A N pag. 27.

RUTTY of. urin. vvays T. IV. f. 1.

Acceleratoribus aliquando etiam mi

{centur ALBIN. J. c. COVVPER l.

c. & myot. 1694. f. 12. E. E. & LIN

• DEN. quando cavo ovali urethræ im

plantari dicit phyfiol. p. 287, Dilatare

ürethram non videtur, ut volebat LIT

TRE I. c. cui ne quidem iaferatur ,

fuccutere poteft fuppofitus, & femen

urgere, deinde ani dilatationem ad an

teriora impedire. '

Alter minor Ferinai tranfverfus AL

B 1 NI & mova pars tran/verß di&ta

VVALTHERO de mufc. pag. 5. &c

IEjacularor SANTORINI pag. 1 84. &

Proflaticus inferior VVINSL. IV. num.

575. & forte fecundus accelerator GA

RENGEOTO /planch. II. p. 37. nu

per etiam mihi vifus eft, fatis Iatus ,

fed tenuis, & imprimis in fine obfcu

rus. Oriebatur, mihi quidem , a liga

mento inter offa pubis medio, ALBI

NO &c VVINSLOVVO & SANTO

RINO ab offe pubis medio loco inter

fynchondrofin & tuber ifchii S A N

TOR T. V. f. 3. H. H. fibrifque pa

riter tranfverfis, pariter etiam impli

catur focio VVINSLOVV. n. 575. &c

ex parte Tranfverfo adhaeret ALBIN.

p. 33o. tum ifthmo urethrae retro bul

bum SANTOR IN. 1. c. VVALTHER

l. c. Hae forte fibræ funt, quas tranf

verfo vulgatiori MORGAGNUS tri

buerat Adv. IV. p. 39. Videbatur mi

hi proflatam fuccutere poffe , neque

negay£ro , dilatare iflhmum urethrae ,

concidentem , laxumque, qui inter pro

fatam & bulbum médius eft SANTO

RIN, l. c.

( 12) Dilarator pofficus)Nempe fphin

&ter ani fit duobus mufculis femielli

pticis CXI. not. 4. Ii & pofterius ad

coccygem fe decuffant, & inferuntur

in cutem callofam VESAL. pag. 397.

EUST. T. XXXVI. GAL. adm. amar.

L. VI. c. 14. RIOL. p. 1. 6. & an

terius fub cute, pariter inferti in cu

tem perinaei ALB. p. 327. in interval

lo acceleratorum COVVPER. T.XIX.

Non adtingit urethram, neque fere ac

celeratores, in meis certe omnibus ob

fervationibus , nam acceleratori vide

tur infertum pingere SANTOR.T. III.

f. s. 8. Hunc mufculum E U S TA

CHIUS pingit T. XXXVII. & RIO

LANUS, cui eft fextus Levatorum p.

33o. idemque dicit podicem revellere

p. 1 66. & LINDENIUS pag. 287. qui

prolem vocat, & LITTR E Mem. de !'

-Acad. 17oo. p. 4o3. & MORGAGNUS

adver/. IV. p. 38. & COVVPER. T.

XIX. & ALBINUS T. IV. (> & FOU.

BERT. de la raille T. 4. & recentiores

omnes. Sed fphin&teri ani unice (ervi

1 e , eique legitimam firmitatem præla

re videtur. -

( 1 3 ) Accelerator, in textu ) vulgo

di&us, /. prolifar LINDENII phy/io/.

p. 287. Supra fafciculum cutaneum nct.

§ 2. ex angulo anteriori, quem faciunt

decuffatae medietates ani fphin&terum,

oritur fafciculus valens duplex, quem

SANTORINUS habet l. c. K. ut me

dius interfit utrique dilatator le DRAN

p. 26. Is trans levatorem exit ad ac

celeratorem , VESAL. L. II. c. 49. LIN

DEN. phyffo!. p. 287. Sed hujus vera

origo fupra fphin&terem ani eft L I N

D E N. loc. cit. ab ipfa fubftantia bul

bi urethrae ALBIN. pag.322. VVINS

LOVV. IV. n. 572. LITTR E loc. cit.

DoUGLAS p 8. VVALTHER. amar.

mufe. remer. pag. zo. Ita ortus unus mu

fculus , eß inflar vaginae , obnubentis

bulbum urethrae , COVVPER. Myor.

fol. T. XIX. 7. T. XVII. A. & 1694.

f. 12. c. c. futura modice feparatur in

duos, quam tendinem vocat VVINSL.

n. 57 1. fertur antrorfum , & in duo

cornua tendinea finditur, quae longead

fcendunt antrorfum VID. VIDIUS T.

ILI I. f. 5. N. O O. f. 8. c. c. COVV

PER. T. XVII, a. a. B I D LO O T.

47.

IDE SEMINE MASCULINO. DCLVII, I 95

47. f. 5. & in involucra corporum ca

vernoförum evanefcunt VESAL. L. II.

c. 4o ALBIN. p. 321. Sive malis ibi

oriri, perinde erit: ita autem mavult

MORGAGNUS adv. IV. pag. 38. &c

SANTORINUS pag. 183. & ALBI

NUS Ioc. cit. VVINSLOVVUS etiam

a ligamento interoffeo , pubis oriri di

cit iV. n. 57 1. a tendine vero medio

tranfverforum LIEUTAUD. pag. 341.

& alium a priori fafciculum lateralem

a fphin&ere addit SANTOR INUS loc.

cit. F. Dudum GALENUS mufculum

fphin&erem in virgæ_ principium de

aiufcul. diff. c. 3o.Timijfantari

& eadem habet-MASSA p. 39. & VE

SALIUS pag. 397. L. II. c. 49. &c

COLUMBUS . Deinde ORIBASIUS

bifidum mufculum virgæ dixit p. 239.

lac. cit. f. 24. Bonam etiam defcriptio

nem dedit CA R. STEPHANUS , L.

II. c. 2 1. & p. 2 12. meminitqueCAR

PUS J/ag. pag. zo. & JAC. SYLVIUS

qui tamén cum tranfverfo confudit J/ag.

pag. 52. b. & VAROLIUS pag 96. In

efficacia 'laboratum eft: communi enim

confenfu docent dilatare urethramVE

SALIUS L. II. c. 49. pag. 42. C. BAR

THOLINUS pag. 1 36. D. de MAR

CHETTIS, CHESELDEN. pag. 7o.

Verum facile , cum in corporibus ca

vernofis firmior fit finis , alterque in

urethræ bulbo , vicinoque ani fphin

£tere, adparet, contra&to maxime ano,

hunc mufculum comprimere bulbum

urethrae, guttulafque ultimas urinae ,

A RCHANGELO au&ore pag. 1 5o.

aut femen fubfultim expellere ID. p.

r 59. quam quidem a&tionem etiam di

gitis percipere facile eft.

Deinde , cum corpus cavernofum

urethrae in ea parte comprimat , ex

qua ejus venae proveniunt , princeps

certe eft mufculus ere&ionis, quod dü

dum vidit CARPUS ( quando mu

fculos ani virgae cavernas exprimere

dixit ut femen profiliret pag. ÖXC. )

deinde diferte de acceleratore C A

BROLIUS pag. 4 1. GRAAFIUS pag.

85. & DOUGLASSIUS & COVV.

PERUS myor. 1694. pag. 32. 241. &

denuo ta&tü confirmari poteft. Ad fin

#ulos enim hujus mufculi fe contrahen

tis fuccuffus penis altius erigitur , &

Ę,*

cum voluntati fubjiciatur , utcumque

hic aliquid licet voluntati in veneris

negotium.

( 1 4) DCLV. not. 16.

( 1 5 ) Leonis penis glans imbricatis

papillis afpera e(t , VVOLFSTRIGE

RIO au&tore, & in . a&tu generationis

fere fpinofa redditur SBARAGLI vi

gil. ment. &. oe. p. 98. NHæc adeo huc

pertinet : viperæ & teftudini autem pe

nes bifidi funt MORGAGN. adv. p. 7.

fpinofi I D. & BALDUS ANGETUS

ABBATIUS de vipera T. IV. pag. 67.

edit. Urbim. R EDl de amim. viv. pag.

6. PEYER. ob/. pag. 43. SEBA Thef.

--'£- CiX. f. 1. uti caudifonae duo du

plicari penes TYSON Phil. rran/. abr.

II. pag. 8o4. 8o5. Papilioni proprii ha

mi funt, quibus penis feminæ ;95 et

SVVAMMERDAM. T. 36. f. $:

tjpülæ quaruor unci , RERUMUR

T. V. p. 18. Hos videtur finem non

maris voluptatem habere, fed feminae

forte, tum ut penis vaginae adhæreat,

-TYSON. pag-8o5. Cæterum haecglans,

uti princeps fedes voluptatis, ita non

fo!a eft. Nam,, fremitus *qtiitfam*wö

luptuarius per totam urethram femen

comitatur, dum emittitur ACAD. de

CHIRURG. T. I. P. II. pag. 32o.

( 16) Verrucas penis fimiles ungui

bus habent SAT. SILES. VIII. n. 7.

& MOEBIUS Inf?. pag. 5 18. & RIO

LANUS in Enchir. pag. 159. & PAL

FYN. p. 198.

(17) sumenque vi ejicitur . ) Vires

femen projicientes facilius intelliguntur.

Nempe funt 1. quae veficulas contra re

fiflentem claufae veficæ fundum inferio

rem adprimunt, levator ani , & fibræ

illæ , fi quae adfunt, propriæ not. 1o.

Debilitas vero hujus potentiae _ facere

videtur, ut adeo fero poft ere&tiQnem

fummam , durefcente bulbo urethrae ,demum veficulæ femen edant. An in

de, cum fphin&tere folito laxiore , orta

exempla hóminum, qui cum femine fae

ces alvinas emitterent ? Annon ideo

nunquam cum femine urina emittitur »

quia femen ejici nequit, nifi urinæ ve

fica firmiter conftri&ta, refiftat veficu

lis? annon hæc caufa ere&ionis matuti

næ ? z. Quæ femen urethra exceptum

ex pene pFojiciunt ; nempe princeps ac

B b z. C€IC

* 36 DE SEMI NE MASCULINO. DCLVII.

celerator, tum tranfverfus, &, fi ad

eß, minor tranfverfus. Haec vis modi

ca eft , fi cum impetu urinae compara

veris, major tamen , quia bulbus vefi

cae caftelli loco efl , ex quo per angu

fiorem urethram femen ejicitur, toties

au&a velocitate , quoties fe&io ure

thrae media fe&ione bulbi minor eft ,

o&ties certe aut decies. Adparet etiam,

caufas ere&tionis, & ejaculationis par

658. Hinc igitur intelligi

tionem tribuat? Id autem mirabilg ; bar

tim eafdem effe , partim diverfas, ut in

telligatur , ejaculationem , quidem ple

rumque cum diuturna valde valida ère

$tione conjungi, quod in no&lurna pol

lutione evidens eft , aliquando tamen fe

parari, ut fint apud FORESTUM &

alios , qui egregie erigunt, femen vero

nequeant effundere. Tales & M A R

g̣lus DONATUS habet L. IV.

C. 1 8.

poteft , quid É ad genera

æ » pubifque

ortum » & fere confervationcm » tum yocem , tempe

riem , aetatem certam , affectus animi , concomitari, vel

fgqui feminis confe&tionem. Sed & notum hinc fit ,

É, a natura fpirituum animalium » falis volatilis

oleofi, humoris ferventis, fermentique , alienifjTTUIT,

effe blandum , vifcofum , inertem humorem : imo &

liquet mufculos tranfverfales penis, una cum mufculo

gilatatore poftico urethrae , egregii ufus effe in dilatan

da parte inferiore urethrae; qui videtur vix fatis obfer

V2tuS.

658. J^ir ) Nempe in fe ipfo em

bryonem ( 1 ) cofificit ex legibus

naturae, eum in femine natantem

confervat in veficulis, & femen fru

giferum per orgafmum venereum

Emotu fpafmodico excitato deponit

in urethram , per tranfverfos mu

fculos dilatatam? eodem tempore fuc

cum proftatarum cum femine in

dilatatâ urethra mifcet , ( ut pri

mum embryoni, quando de pater

no corpore ' feparatus eft, pabulum

foret ), utrumique demum liquorem

cum impetu in muliebrem uterumeJ1c1t.

Mirabile ) Has partes ha&enus

diétas puer omnes poßidet, neque

tamen ulla functio per 1 6. annos

( 1*) excrcetur, nifi forte a nequam

hominibus initruétus , annos prae

vertat malitia. Tunc autem barba

& vox & refiqua figna virilitatis

apparent, fuperfutura ad fummam

aetatem ufque. Ita imperante Bri

tannis CAROLO II. vir (2) cen

tum & viginti annos natus adulte

rii coram judice convi&us eft : nc

que alia exempla rara funt. -

Barbae ) Haec prima nota puber

tatis eft, conftante lege, ut num

quam barba (3) prodeat, nifi quan

do femen generári incipit , neque

prodeat, fi tunc canfa fperma con

ficiens deleta fuerit, neque maneat ;

quando in confirmata ætate partes

femen conficientes laefae funt.

Confervationem ) Hinc in fenibus

præ ætate impotentibus, barba ca

dit , & calvities capillos deftruit.

J^ocem ) Vox pueri ante tempus

pubertatis a voce puellae non di

verfa fuit, nempe ad eum tonum

- per

* • •

IDE SEMINE MASCULINO. DCLVIII.I97

3

(

j

;

:

(

pertinet , quem fuprano vocant ..

ôgando vero femen primum inci

pit produci, etiam ante barbae exi

tum , vox mutatur , fitque ɧ.&Tfiiafcula.-Ttj&Tbarbâ pro

ri, fed ex alia

, ab ea, quam proponimus, reforbti9

j ne feminis, refpondebo per experi

i menta. Miles erat intrepidus, qui

' ad praemium advolavit , a duce bel

Ji propofitum illi , qui primum in

hoftili propugnaculo fignum fige

ret : adfcendit generofus per denfos

hoftium globos: fed mifero defuper

adflans vis ignis tormentarii ampu

tat utrumque teftem . Convaluit ta

men , fed ita , ut jam pene femina

' effet, corpore nempe, non animo:

nam NARSETE nihilo deterior eva

£t bellator, qui Imperatrici expro

branti fexus ja&turam, maximis bel

lis excitatis demonftravit, fe virum

effe. Manferat in viro mufculorum

robur omnium , nihil deerat eorum,

quae ad virilem naturam requirun

tur, his folis exceptis teftibus , &

tamen vox mutabatur, & barba ca

debat. Inde didici mutationes illas,

quae contingunt pubefcentibus, non

ideo (5) fieri , quod homo eam

aetatem quatuordecim annorum in

grediatur, neque a mutata fabrica

corporis: unicamque caufam effe ,

quod femen nunc confeótum adfit.

Fruftra enim aetas advenit , fi teftes

defuerint: manebit enim etiam vi

rili ætate feminae fimilis , &c in

eamdem redibit mollitiem, fi poft

pubefcentiam teftes illi infortunium

aliquod abftulerit. -

Spirituum ) (6) Arabes hoc mo

do explicaverunt , quare paucae gut

tulae feminis magis debilitent, quam

ingens fanguinis ja&ura: & fuerunt

jnter recentiores, qui calculum po

nerent, quanta parte feminis amif

fa corpus debilitetur . Verum hoc

totum videtur ad eam epilepfiam

- - άt (4).

Sequi ) STÖ5ßeris, hæc ita fie--

σrte caufa , nequé

pertinere (6*), quæ feminis effu

fìonem comitatur, neque ab amißo

femine pendere, nam brevi tempo

re robur redit, nondum reparatofe

mine . Deinde lentor fanguinis, &

totus apparatus, quo NATURA fe

men præparat, fatis demonftrant ,

femen a fpiritibus longius abeffe (7),

quam ab alcohole albumen. Ita ap

paret conferendo cerebri corticem,

cum teftium fabrica, & tenuitate

fumma fpirituum , tum lenta craffi

tie femjnis.

/o/ati/is ) Ridiculum Profeßö

rem (7*) fuiffe novi , qui falem

fuum volatilem oleofum diceret ha

bere naturam feminis, hinc veneri

fufcitandæ aptum effe ; magnam cer

te*fm medicamenti hac ratione

vendidif. -Sed -effe&us •erat-a-moea

f <*-.

v

!

s•

-.

**

validiori, quem fal volatilis-exeita- ò .'•

bat , non a femine , quod genera

ret : a femine enim hujufmodi fa

les ita longe diftant, ut vix fieri

poffit, ut duo corpora diftent lon

gius. Caufa erroris eft, quod fala

ciffìma animalia , &c hirci maxime,

olidiffimi fint. Verutn hic odor a

glandulis o!eofis fcroti & perinæi

eft , non a femine (8).

Tran/verfa/e , ) Hos, poft E U

STACHIUM (9), COVVPERUS

depinxit , & defcripfit. Utilitas lon

ge ab ea diverfa videtur, quam vul

go huic mufculo tribuunt. Cum enim

oriatur utrinque ad latera urethrae,

j

ab ifchii offe , inferatur autem in

urethram , qua parte a corporibus

cavernofis penis Ë, eft, fequitur

tranfverfales iftos , quando contra

huntur, urethrae utrumque latus ver

fus os Ifchii trahere, fic dilatare ,

& amplitudinem parare , in quam

femen recipiatur, quod mufculi pro

ftatarum & veficularum cogunt ad

fundi , cum liquore glandularum

MORGAGNI & LITTRII,

J{ccelerator ) Antagoni(ta prioris

eft , nam a poftica perinaei parteOr1•

f *~,-es¥\ '»

\

• \

- - * **\ •ec

_ * •

sese •&**

, •• • $••ss. A.

**..* •

-.

*

•~\-s. •`

•

*-•. :

<

133 DE SEMINE MASCULINO. DCLVIII.

oritur, & bulbum urethrae ample

&itur exterior , deinde urethram ,

hancque plenam comprimit .

Dilatator ) CI. LITTRIUS hunc

mufculum addidit, qui a parte po

fteriori provenit, ubi re&tum inte

ftinum ád veficae collum ne&titur,

deinde admovetur inferiori parti ure

thrae , & conftringit eam partem

urethrae , quam accelerator , una

agens, non potis eft conftringere.

^ Ita perfpe&ta theoria harum par

L- tium, intelliguntur morbi, qui has

&, | partes frequentius infeftant . Saepe

jmorbi MIHIcurandi oblati fueru nt,

de quibus judicium ferre MIHI dif

ficillimum, videbatur , nondum co

gnita organorum natura . Facile

cquidem ægro aliqua ætiologiaroE

gtmma-§.rT-TänïTET,

TgTÍgraffo reperiebam difficillimam.

Ita v. gr. penis, in ereétione non

raro ad alterutrum latus curvatur,

aut deorfum. Cum ergo partes ge

nitales a RUYSCHIO praeparatas.

contemplarer, potui ex partium fa

brica, & phænomenis extus, appa

rentibus definire : indeque didiöi ,

qui morbi harum partium curatio

nem, non admittant . Nempe , in

curvatura penis , quando, alterum.

( 1 ) Conf. D C L I. fed in primis.

DCXCIV. -

( 1 *) In puero- du&us deferens, nuila

arte, repleri poteft , veficulæ feminales

minimae , & in fetu inanes funt HIRS

CHEL. de diff. fer. p. 46. -

<\ (z) Thomas PARRE, cujus hifto

- riam HARDEJUS dedit Phil. Tran/.

n. 44. poft centefimum annum cenfu

ras publicas, ob luxuriem paffum effe.

lego: & annum 12o. natüm uxorem.

duxiffe, cumque ea ad annum 14o. aeta

tis rem habuiffe. BARTHOLINUS au

tem adulterii anno ætatis 1 1 5. commif

fi , diferte meminit cenr. V. h /?. 28.

Porrô hominem io4. annorum , qui fui

\ fimillimum filium genuerit, habet PLoT

Staffora/oire pag. 269, & alia exempla ad

corpus fpongiofum debilitatum eft §

in vitiis glandularum COVVPERI:

in erofione veficularum feminalium.

!Ngvo argumentg; morbum cognoT€Γ5GF §äïí-í; partium.

jSTTTTiie cogTTTTT7;2. AETATfetT etiam , quaTmT{apiens fit effa

tum HIPPOCRATIS ( io), unus

trahit, fecat alter, uterque nefcit,

quid faciat, & uterque tamen opus

naturae perficit. Nempe de genera

tione hominis, quatenus a viro pen

det , omnia dixi, quae novimus ,

neque quidquam, ultra promoverunt

Philofophi, quando ifte per fermen

ta fabricationem corporis explica

vit, alter, ut CARTESIUS. ( 1 1 ),

corpus ex libidinante gutta in fpu

mam turgefcente nafci pofuit: qua;

quidem, ratione etiam, pun£tum in

fphaeram poffet intumefcere.CREA

TOR autem noluit haec fciri, &c

É in ipfis finitis, infinitatem .

emonftrat circulus: ,. notiffima fi.

gura , & de qua tamen nondum pc

teft dici , quæ fit proportio circum

ferentiae ad diametrum .. Sunt qui

rogent, unde fint animalcula femi

nis. Sed ego quidem citra has. fub

tilitates fubfifto.

- Ἀ

ducit, & PLATERI avus poft cente

fimum annum ex uxore filium fuftulit.

Caufa vero, quare plerique fenes anno

7o. aut 8o. ad venerem inutiles redan

tur, tum in feminis, defe&u , cum o

mnés excretiones nunc parcius fucce

dant , tum in mufculorum communi

debilitate effe videtur.

(3) Ita , ut numquam pubefcant , -

quibus, ante id tempus. tefles, amputati

fuerint HIPP. de mat. puer. III, qui

enim adultiores caftrantur , ii pubem

retinent ARISTOT. de gener, amim. L.

V. c. 3. de h/?. XI. c. 5o. barbam ta

men amittunt I B. uti cervo eunucho

cornua quidem perpetua manferunt , fed

mollia neque ramofa. TRIUMPHET

T I vindic, p. 6i, obfervante dudum

- A

DE SEMINE MASCULINO. DCLVIII. I99

I

-ARiSToTELE, ,, fi hinnulus caftra

tur , cornua numquam erumpere , fi

çórnutus cervus, numquam delabi hiß.

XimIL. Ix. c. 3o. Sed etiam in femi

Íeòtempore pubes provenit. .Adpa

£et adeo, jubemi quidem videre demon

íìrare májórem fànguinis ad vafa hypo

gaftrica determinationem.

(A) Puer eunuchus fà&tus barbam

numquam edit, neque vox ei mutatur

ARISTOTELES hiß. amim. L. IX. c. 5o.

Puer valde vocalis, cum teftes ipfit an

no aetatis 18. prodiiffent, gratiam vo

cis amifit KERKRING. obf. 19. Hæc

caufa eft, quare veteres cantores infi

$it. Jiaverint, ut ex MARTIALIS epigram.

fmatibus conftat. Etiam caponum voces

a gallinacei galli robore in femifiám na

turam degenerant CASSER. de voc. &*

aud. II. c. 24. tum aliorum quadrupe

dum ARISTOTELES loc. cit. Sed ip

gravior fis feminis pubefcentibus vox^vaaisr

fit A R 1 T. bi/?. anim. L. VII c. 1.

(s) Spadones in feminas mutantur

ARISTOTELES !. c. c. Nam totum

corpus mutatur, pinguefcunt enim ca

ftrata animalia ( quod etiam in cane

VESALIUS expertus eft p. 647. ) &

odore ferino marium deftituuntur , o

mnefque in toto corpore glandulae tur

gidæ & aquofae funt MURALT. Va

aem. p. 498. Hinc forte eunuchi poda

gram non patiuntur HIPP. aphor. S. V.

n. 28. & maniaci aliqui caftrando re

ftituti fuerunt , E. N. C. Cent. I. ob/.

62.

(6) Nempe videtur fpiritus effufos,

fi cum femine miflos pofueris, non de

bilitare tamen, cum in veficularum fac

co contenti, nihil ad nervos mufculo

rumve robur conferant. Incredibile ta

men eft , quanto major fit a femine emif

19 debilitas, quam ab omni & diutur

niffima venere , quae feminis emiffione

deftituatur. Annon etiam facit pro vete

ribus tabes dorfalis, & fatuita§ a vene

re nimia Henrico ab HEERS, SAL

IMUTHO Cenr. II. n. 6 1. SCHUR [.

€IO fperm. p. z6o. &c. & aliis di&a

& vifus diminutio PANAROL. 1 ob/.

46. II. ob/. z7.

ZTl (6*) Venerem cum epilepfia dudum

- DEMOCRITUS comparavit. Non ra

\ ri funt, quibus extremi pedes tremunt,

dum femen exit , qualem MoEBI

habet p, 483. & notum eft feminis J$nua tremere , fi clitoris irritata fuerit,

neque poffe fe fuftinere, etiam HEil

STERI, Commentatore obfervante p.

236. Deliquia in venere in feminaLAN

ZONI amim. 22. SCHURIG. gynaicol.

p. 122. ex variis, E. N. C. Cenr. IV.

ob/. 156. & levis apoplexia, cum fenfû

tenfionis in occipite E. N. C. Dec. i.

amm. 9. 1o. ob/. io8. tum mors, MAR

CELL. DON. L. V. c. 17. SCHENK.

de coitu n. 9. SCHURIG. /permat. p•

268. E. N. C. Dec. III. anm. 9. ob/. 163.

Ante venerem nonnullis familiaris ßer

nutatio STALPART van der VVEL

.Cent. 11. ob/. 6. Etiam mortuæ balænæ

totum corpus tremit , fi prope penem

vulnus acceperit MARTENS p. 1 12.

Hinc in vulneratis , etiam optime ha

bentibus, adeo frequentes a vénere mor

tes HILDAN. Cent. I. ob/. 19. I L L.

PLATNER de fuppur. p. 31. Neque

in vulneribus folis, fed in morbis va

riis, v. g. in intermittente febre LIN

DEN. /elec. med. p. 678. in pleuritide

HILDAN. Cent. IV. ol/. 26. venus pe

ftilens eft. -

(7) VERHEYEN femen deßilla

vit, obtinuit phegma, & oleum faeti

dum multum , & falem volatilem pau

cum, terramque, fpiritum omnino nul

lum fupplem. p. 65. Verum hæc Éignem extorta no £ » _1e

7mpaTTceTTtTTTeTT,TemenTaiiimR

ΠΠΠ, teftefque ad venerem excitare ,

ut a cervino fpermate etiam nimius ef

fe&us aphrodifiacus fecutus fit BRES

LAV. 1729. M. o&. Deinde feminis

mafculi peculiaris odor eft , in omni

animale, cum gravitate faepe non ■ mo

dica , quae particulas volatiles demon

ftrat. Semen certe ipfum caufam gra

vis odoris effe, qui inanimalibus w non

caftratis percipitur, GRAAFIUS au

&or eft p. 68. cum praeterea non vi

geris folis ( de quibüs REDÜS teftis

eft delle vip. p. 34.) fed in quadrupe

dibus animalibus, femen in fuis adhuc

veficulis hærens penetrantiffimo faetore

fit , REDQ tefte in canicula iac a ve

nere corrupturiTT&T£ptfffa5ile anima*

TITTJ03 aitTaTTT G p. o9.

~(7*JTBORELLUS tefìiuiii fabricam

Ia

/ 2.

»36 DE SEMINE MASCULINO. DCLVIII.

tamen cum cerebro, & liquorem cum

, fpiritibus comparavit de mor. amim. II.

jA.

Pr. 1 69.

(8) PRÆCEPToR de caftoris, &

zibettae odore dicere videtur , cujus

odor utique in propriis organis eft .

Pleraque animaliâ tales glandulas ha

bent, & plurima quidem carnivqra ,

GREVVIO notante mu/. p. 6. tigris

canis, vulpes, leo, felis zibethica, mu

ftela GREVV. Mus. T.23. taxus, caflor

putorius, aper , vipera caudifona Pb.

tr. Abridg. l. c. p.877.MORG.IV. p. 53.

crocodilus JESUIT. SIAM p. 37. tum

alia aliaque, ut lepus, cuniculus, eri

maceusCOITER p.228.avesdenique, ut

in gallo MORG. Adv.IV. p.53. Verum

non foli tales mares, fed perinde femi

nae,ut in lepore femina VVEPFER.E.N.

C. Dec. II. obf. 25 1. & in opoffum glan

dulas habent TYSON, Phil, tran/, II, p.

zz4. & V. p. 33o. & in zibethica fele

COLUMNA ad Harmamd. p.55o.55 i.De

inde odor ferinus, qui ex giandulisiftis

oritur , tollitur refectis folliculis, non

ita odor mafculus hircorum, quo `a ca

pris differunt, & arietum , quo totæ

carnes imbuuntur BOREL.II.Prop. 17 1.

Etiam civettis maribus gravior odor,

PARIS., uti viciflim poft veneris tem.

pus, falmonum rubella caro exalbefcit

PERRAULT.mecam,de*amim.p.488.Ma

ri Damæ præputium fætet Harvei ex

erc. 64.

(9) Non credoapud EUSTACH. pin

gi. Sed de hoc mufculo & fequentibus,confer DCVII. *

( io) De diata L. I. libro obfcurifî

mo, toto theoretico.

(1 1) De ea fabula dicetur ad DC

XCIV. -

~ ~ - * Finis Partis primae Tomi quinti.

1

w**•

p.