ADJOANNÏS

LAURENTII BERTI

FRATRlS EREMITIE AUGUSTINÏAN!

'xx-¡50mm ?RECLARXSSIMI

LIBRORUM XXXVII.

DE THEOLOGICISPISC‘IPLINIS

A CC U R ATAM" SYNOPSIM

SUPPLEMENTUM,

S 1 V E'

D E LOCIS THEOLOGICIS

› I. l B R I_ X, ’

Cºmpmdíaríc a: [chau/¡ica, nmbºdo cºn/rríptí

Ap EJUSDEM AUGUSTXNIANJE PAMI“; l

THEOLOGOCELEBERRIMO,

T Or M U S V-_

- - '. \ª\2,3~~.ª-'ÏÍÍ\' ‘*ª: _ ' "A/."1N E A P O L'I, MDCCLXXIIÏ."

Sumptibus GREGORIÍ, IT MÏCHAELÏS STAS‘I .

TYPIS JOSEPH! DE DOMINICIS.

— _n ,. p 4» l ~ ~ '

Sup-mmm Facultat: ac Privile‘w, Ñ z.

’l

"W

c0

.Í

\'

....

\ll

-LECTORÏI 'BENÉVOLO

T Y P P US

' ‘chedentibus quatuor volumi

nibus omnium clariffimi P.

Joannis Laurentii -Berti libro

rum de Tlleologïçis Díſciplinís

¿accurata Synopſis numeris omni

_ bus abſol'uta est. Sed cum ipſe

[apicntiffimus Auctor in Prole

gºku-Enix ſingularem quemdam tractgtum de

LOCIS Theologicis jamdiu, promiſiíſec , quem

aliis dístractus opqſculis_ numquarri perfecit ,

quemadmodum in ultimo Scholio íiſdem Pro

lçgomenis gdpoſito in_ Neapolitana nostra Edi~

none fatetur , cumque_ jam non ſolum N0

strates , ſed etiam¡ exterªrum Gentium Theo—

logia: Candidati eníxe , 8C repatitLSÑ vicibus

Supplementum_ hujuſmodi undiqge flagitaxent ,

expostularentque z nos , ut publíça: Juvenumucilitati conſulsxªeſimus , atque univerſali deſi

defio ſatisfieret_ , quinrum' hunc Tomum _Sy

. 7 z nopſi

I' -

nopſi nostrz adi'ungendum cmimus , qui liº_

bros decem complectitur de Locis Thcologicis"

"a celeberrimo Augustinianz Familia: Thcologo

clucubratos .

De hujuſce Operís precio nihil a nobiá Lc

ctor expectet : cenſorium judicium Theologi's

reſervamus. Illud \amen firme pronunciamus ,

omnia quidem compendiaríe &ſcholastico mo

re pertractata fuifl'e , 8( ſi non omnia, aliqua

\amen in ea non vulgaria , non inutilia , ſed

perju’cundª , ac ſorſitan peregrina adinveniri .

Atque hace proſecto ſunr , de quibus te , Le.

&or amantiflïmc , monitum volebamus . La.

borc hoc interim nostro &gºre , 8; vale.

\

k N*

l

I N D E X

LIBRORUM ET CAPITUM 8tº.

.sz4 ¡n ¡¡¡e mſuminc tªmiz-¡mmm

LIBER~PR'IMUS.‘

AP. Ï. De Lºri: Tbeologïcít. .

CAP. lſ. De auctorimr: S'. Ser-!pum

Scripturarum diverfi: Cnºm'bus.

_’33, l

, n primº de

²

Libr¡ Pmtºctnoníc¡ es Veteri Teflammro. ¡bid,

E: novº . ¡bid,

Deuterounonk¡ e: Vum' ibid.

Ex novo. ¡bit

CA P. ll]. De Canon: , qu¡ dic-¡tur Eſdu. dz

CONCL. I. Numqulm perícre [un SCI-¡pelin (56’ſ. ¡bi .

Cªnet.. ll. A quº [unit Canºn Hebrcmm “afecta: .

pro-rſ!“ ¡nu-num. - 4

Diluumur 05h81!. ibid.

CAP. JV. De Striptunrum ¡ncegrïrne,PROP. l. Hebrªlſirmn mm I'd/'amm judcí.Dílunntur Obitéïa ' 7

CAP. V. De S'rrípmrarunl tuctorhatc. !2.

PROP: l. Revelan Relígíº bºmbea' prºrſu: ej! netaſ¡

ru. ¡3

PROP. ll. Rem-lata Reik-'0 ¡n librit- crm vete-*is Ó' nom*

Teflamemí . ibid.

_ Salvamªr Object¡ . I 5

CAP. VL Quemadº Dem- ſdm! ¿aflorª l'nſpr'rwm't , que

lingua [co-¡pri [um fur¡ libri , Ó* de 'um-ii: :0mm

ſmfibnr . ¡6

CAP. Vll. De 'verfiom'bus Saul-«Xcriptun , ac pn'mum de'

Vnfionc 7005 Inter num. !1

Com!... l. (¿mdp-¡d ‘hª' de Aríflu ¡¡52110,Vnfionem , ue

dIçnur 7o, llenado-¡4 ſub quºd-m Ptolomao [agan:

{um :cunda- efl. ' 1¡

. ' 3 D¡l

\

\

I N D E X

_Díluumur Obitcta. ,~ _ _ Pag.19

ª CONCL.~ [L 7o. Interino?” libro: mine: van-n*: Íofiam’ekt¡

-unnffe‘ e: Hebrqico __¡n‘_GMcam linguum ¡mb-¡biliar

fªntehm of?, "9ndun mdp“, DupinuszMantfauro'

,mus mſmmz '~ \ y __ " z@CONCL. l [ª 515M? nun: antíqníflïmá ¡Ha 7d.ſilmerpremm

var/io ¿Mu-na' Ó* uutbantica .Ñ _ 1 7.1

, Solvhnlu'uºbiaêffa' .‘ . _v " …y ...x ibid.

CAP. VHL, De nuriª" Guam-¡mi Vufiºniburz 24

CAP. IX. Dt lá'rizu's Varfianibus S. Scriptum z ac de 'vul—

gau pri/mm; , . ‘, "~ 26

CONCL. UNlCÁ. !Zn-fio Vulgani latina z qua' modo un'tur

!nl-fit¡ ¡ri films ad …mans (9' ¡¡dem [pectdmiburmul

, la rakion: á fontibm fui: ‘diffemit ›, Ó' canſcqumtel'

‘E ~, "jun muitº' aut/10mm¡ dulamna eſ! a Coúciliº Tr¡

dcntinª¡ 1 _ , 29’› 'Diluumur Hernimu'm Objecta. _ _ ibid.

CAP. X. De Pªnam-:bº Samarítanaz Ó‘ Parapbrªfi Chal

daica, de Syriªn . cam-iſun Orientalibm Verfio

món. 3°

-_- N

l

- A. _

S

‘I

l ‘ " a I l ’

.ª \²

' '

- D

g ..

- - T- . .ªz

,1.

\ y, ’ 1

.

º o

…I , ’- z

1-' - - . I

j l

Aªª‘.- ' 1 Y - -

L1'

LlBRORUM ET CAPÍTUM . vu*

LÍDER.. SECUNDUS¡

. ‘a .

AP. I. De ¡US-for? [Mmmm Max/;I'Ó' jªa/ue¡ Pag. 2

PROP. Pçnzajeucbum a May/e , Iibvum Íoſue al: jo no

xfa fuhffe cºwfirriptos prº tarta’ 'baba-mw. ibid.

Obje a diluumurª 33

CAP. Il. Delibríf IudÏtum’ , Ó' Ruth. , ‘ 37

CONCL. ju'di'cmn Ó- Rutb libra' auctanm beben# ¡uma:ym ,ª judicum mm»- hſibtr amiguita# Hb. P/-alſnd

(9' ngt \ blª¡

CAP. lll. De Quatuor MN*: Regüm . _ .‘ *JS

CONCL. Libri quatuof Regum ¡nm-tm» baómt 'la‘. 0

"lm 0 ' ‘ ‘f _ 7CAP. IV. *De Parªhpomeng's , <9* duºbm' Izª/'dvd librif. 4o

CONCL. Parálipomemm ducto" Éontroºç‘rſu: , fiéut¡ Ó* II..

Eſdm . Prim¡ 'vera Eſdram fuiffe auéïónm probabi—

h'or‘gfl opiniº. ‘ i

Fºrum folurio , 914d Cºntra primum Éſdm ¡¡bmw oppo—

' Ñ“fltllſ¡ x H › 4!

CAP. V. De libro Tal-ie. ' z , 4¡

CONCL. Prima duodecim capita libra" Tºbit ex Tºbin' Pa**

m'; ', reliqua duo u* Taáit flli¡ commentarii: callefla

ſmffa , eſ) pene fertiffim‘um , anemiª* ultirhit _díaobur

'Un‘ſiculis Collector¡ tribueñdis. Cam-mn tom: über Ca—

nonicu: efl. ibid.

Salvumur ‘Oáieóïiom: camu Il. Parma. « 43

CAP. VI. De Libro Judit/1. 4 › 46

CONCL. Hzflqçiam ladieſ¡ ſub Arthur/e Orba Afines/í:

.² Mmmm…: filio ,-qu¡ ¡MM Eyſebium regmm mph A.

PJul. 4348. M3618. U.C. 3—88. ante cbr. 366. uſque

ad mng Per. jul. 4374. , C9- con/¿quemar poll Ba

byloms’am depªrtniºm‘m- configiffe., [em-antic eſ¡ cmzm anteferendd , a: prºp: una. * ct

Diluuntur Oſijcéïa. _ i l . 4é‘

CONSL. H. Ltáer judírñ eſ) mu‘r emma: ¡¡mmm-IM

u‘ A .Sohmntur 06776350719: . - ‘ íbid.

CAP. Vll. De Librºſi Eflhn. -~ . 52

COBOL'- Uxm. Liber Eflber'mm ºmm'bm* ſoh‘º ¡Enigm

4. IHJ e

vu¡ d Í N, É P

Im :7144un Canomrus r ¡1:qu ¡mm-s. à .Sªívuntur Old-Biancª'. ' g

CAP. VIH. De Librºfºb. 5

CONCL. l. In Librº job¡ ven bi'flon'a cºntinuar. Íblj.

Salvªmar Obieéïíºnèi. , 56

CONCL. Il. LíbcD-Hſob¡ 'vere Cimonítus tj). 57

ª Diſ-¡untªr 0ij a. "58

CAP. IX. De Lt'er Pſdmorum b. . . . . . . . -59

CONCL. UNICA . P/almmm Dama:: ¿Iªn-mm: funmſpn—

mmm . d 60

Satisfit Objeéïmníbur. 6:

CAP. X. De Libris vaerbí'omm, Ó’ Ecclefiaflír. '54.

GONCL., l. Public-{les ſuit a Salºmon: ronſcrl'ptus. 63

Satisfit Obiefliombur. 64.

/ ‘ CONCL. Il. Liber Ecclefitflis div-'me :fi ductºriutis. ib.

Salvªmar'ºbitcta. l . 56

GAP. XI. De Canricº Camicº'rum, Libro Sa'pimtiz-,Ó E:—

ffl clefiaflim. , 66

Cox-¡CL, l¡ Liber Submit naaªsalomonm 5 nn PÏjíIrmèm

quemlibettbaben 'vídetm- Inctms‘ÑQ-uidquíd tªmcnfitde his, el¡ :em divina a‘uctonſitctís. .~ 6

Solutiofllziectíºnum . , 69

C'ONCLJL Eccltfiaflic¡ ¡¡Ber opus tflÏcſu: fili¡ Sir-cb, Ó'

~ ¡¡UPM inſpirazíom cºn/criptum . 7o

ÉAP. Xll. Dc Quamªr Maioribuſ Pmpbetir, lſtn'a ¡tempº,

', Premia, tu¡ Bar-ud¡ ſºciamr,EznbíelezDMiuln 72

1. CONCL-,L I/aiª: Proplmia a6 rodean Prop/¡eta divino Spiritu

j , #flan-:e çmfcrípm efl¡ , 7 3

º. Solvumur Obitêíimm'. ~ ibid.

CONCL .I l. fer-amic Propbetía , Lªmentatíºms , Oratia , (9'

Epi/lola ad po'Pulum :Oti-¿mm [un: ’opus ipſiu: Inc

mix Spiritu S‘. afflªme' elªboratum , ::cupra ultimº

propbetia capite, quod quídem divinum agua/rimas* ,

ſed 5mm¡ auctoriſ. 75Diluumur Obiega . ct _ 76

CONCL. [llª Liber, qu¡ {licitªr Barucbzdwíme :fl Infie—

rítazis . ibid.

, Sªlvamar Objeéïíoms. . 77

CONCL. IV. Enchíeh's Prºplmia Deum babuít ¡II-&a—

nm. 78

Diluumur CHI-&4. - ¡bid

CONCL, V. Liber Bonich": [ecunfium ºmnes' fu¡ pªrt:: Da‘

niclmfiabet “¿Term , Ó' divina ¡ſpiratiom conferi

pm:

LUÏRORÜM ET CAPITUM¡ I!

pm: eſ?, idea ue Cancun-cs. Pag, ibid.

Solvumur Obie ¡ºnes . ,

Salvªmar Obieêïiorm‘ . . '

CAP. Xlll. Exhibcns quoddlm m dual-cm_tnpbetn cºm_

mºm-rialum a , i 84

Duodnim Prºpbttªrum ¿ido ebrºnºloglrus. ibid.

CAP. XlV. De primíª-.duobus Mach-bmw") Librir. 85

Conºr.. UNICA. Prima duº Mababaamm Mr¡ dining [un:

“Florindª-z , « ibid.

, Sªlpumur Object! . _. _ Ñ 86

CAP. XV. COMO-¡Hum ulnbam m bºi-im ?diam-:um diſ

quifitionmg . _ 9’

CONCL. l. Eptfloln od Habra: Paul¡ :fi , o- cªnon‘.

ca,

SoI-Uumur Obieffiºnn. _CONCL. ll. Epiflºl‘ [acaba, furl‘, z. PCI'¡DÓ’3-.J.]0ªn—

Mi: Ctsnm'm [un: . 99

Díluumur Objects. \ , . _ . z !oo

CONCL. lll. Apºnlyffi: [cami: ¡nm CMD-¡¡m- Script-‘—

ra: recipienda . loz

Dilmmtur Obicê'ia. ¡03

zr .ÍNDÉX

ª ctLÏſiBÏÉRTÉRTÏUS.

E cam-'mn MMS-um‘ _ o Pªg. ibid.

CAPÑ l. De Conciliºrurn "Romanª 204.

LONCÏ.. Cºm-¡lia ad ¡¡ºc uz fin: legítima, Ó' ganarª/¡a ,

‘f “Horizºn, Pontffitisª Romªn¡ ſum tongue-!MAG ab

b ¡pſb rata bábtndª -. ¡07

ª, DíIRum'ur Obieffa . _ ¡bid,

.CAP. Il,’-No›mlla exhiben: /n'm hee-MM: ¡n :rªêïam Cºn

'cili'çk’u’íñ -. ‘ t x4

Cºncilià Generalia reProòaM. . íbid.

l_ Concilio ronflrmdta parrim , (D‘- Partir» reprobata . nó

CAP. [IÍÑDe Conciliºrum neceffnate, ’ 127

Conºr.. Can-’cilia nºn abſºlute Ó' [implícitª ( m fijan:

Sç/Iºlaflvci ),ſed :mmm fecundum qmd [an nngffp

z-M. _ , Ñ ¡bla,

l' Solvuntur GHz-&iman 3 i ¡zo

CAP. IV. De Conciliarum origme -. _ '12

CONCL. Concili'a divinam haben: ºriginªn. ibid.

— Diluumur Objeüaz , › 125

CAP. V. De ju're ſuffragiorum .in Concilíís. 17.6

CONCL. Sali_ Épiſcapi in çanrtliíf Gçnçmh'ſim jun' haben:

ſuo deçtfiªuum ſuffmgmm , e: pnwlegto aaxem Ó* con—

ſuetudme cªrdinales . Ãbbates , (0* Generªl:: 'Quili

n "num, [int mm fin: Epi/cªpi. lbld.

Sol-¡juntar Objectſ. _ ¡²7

CAP. VL 'De (.'oncilii Przfide¡ 13¡

CONcL Summi Pºntifici: jm- ordinm'um eſ) proſ-'dore ¡n

Conr¡l¡¡s_, "vel pºr fe, vel Per Leguªs. 13:

Salªv'uhtm‘- Obièfia. _ 135

CAP. VU. De a‘uffºrime COHCÍIÏOÏum. 146

CONC'L. L Concilium, General: R'omamª Pºntificiª' ducto

ritatt 'nec congregatum, nec cºnfirmatum erran‘ Poteſ¡

¡n Edªd v X

CONCL. ll. Cancilíum General: etíam Rºman¡ Pancifici:

auctoricate cºngregatum erp-are pareſ) in fidc. ibid.

CONCL. HI. Cantilium Prºvinciale mm confirmatum a

Summa Pontífice .eq-_ªn patçfl inifide. _ 4.7

CONCL. IV. Ex‘ Cªncun: Provmuahbur cream/í nº;f cºn

.. rm'—

LlBRORUM ET CAPITÚM. :a

Ï "~ ' firmátis ª Roma/Ii¡ Pontífice prºbabila argumentªr» ſí¡

ª* muuy'- ád fidel' dºgma” fuadmda¡ _ _ Pa .ibid'

CONCL; V; (.'ontiliúm‘ Provmrlctale Ponnfim" aut: orgtgre

firMazurñMegicit "me m fide a Ibld.

Com 1’.; Vſ; Cº'néíl‘i'uñu gºn-rm_ caminó-num auflçritne'

v Román¡ Pºntificis' :mºm fidem facit Cat/701mm";

"'_Ñ dogrr‘mmm.- Ñ, . ¡4-8'r7' ReſPDnfiºrIeſiÍ ad Obiráa. , z k _ibicL

CAP. Vlll. De Concílüs in fpacie _5 ac" Pumum de Nim

‘ ‘710 l¡ ‘ ‘ _ l*' 'CONCLZ Í. NÏMM' piím’d Generªlis Synodus ¿debutaánno \EM commu-zis 325. Imp-ii¡ Conflámin¡ vigªſ¡

Mb; Paulího (9* julianª Coff. (9' ¡¡¡dem armº ªb_

ſolutd ª Ñ ibid‘¡

_’ Diluün‘tur Óbiectá ª ct." ' a Ñ , , ¿ . ¡¡5,9

" ’CONCÍ.. [L Niczna Synodu: tonſenſu‘ SII-veſ!" Fantaſías

' a Con/lámina convocan fait¡ ›… ‘, , ‘160

" Diluumm Chicó-ia¡ x _ ¡64CONCL. [IL Ofius Cordubenfir A Epi/copa: z Ó Virus, Ó'

Vincentíus Pfssbytcri Prafidn ſuerum in Comíh'o N¡

Mrzo tanquam Legat¡ Sºdi: Apoſiolim. xóz

Solvubtuf Objectª ª ‘_ _. ió;

GONCL IV¡ Vagint¡ Jamahª) Canon:: edidit prima N¡

çªmd Symdun ,164.Solvumur Obiefflºneh ú ibid.

CAP. lX¡ De Synado Conflmtínºfºlnana’ I'.- Gmcrale ſá

tzm a¡ . , ió?

GV?. X¡ De Synodo Ebe/¡mta 169ª CONCL. la A Tbmdºfio fupipre' convertían!" 'fuiffç_$ªyna~

dum prefinam Calefllm Pap@ conſenſu afflermt am

-_ ditiffimus Auguflinmfis Chriflímm Lupm ,‘cniu! ſán

‘ mmm» firm¡ ¡me tmeñdam indicamºs¡ _ .170

CONCL. llª" pre na' Sim-3do Cyrillus primum ’Aiexandri

ª ‘ nus 'Rºm-‘ni Pontificishnomimzdem Arcªdiu: ,(911)70—

jeíius- Epiſmpi-, Ú‘ Philippu: Pmlsym Rºm preª

Ñ' ſum míffts prefedemm. 17¡

‘ª Sªtisfit Obieflionibmu , 171.

CAP. Xl. De Synodo Cbalcedomnſ . \ 173

ª Conºr. l. Cbalcedonm/e Cºmiüum ab Imp-nro" Mªr

* canº S. Ltonis' Pap" cºnſmfu -fuit cºnvocªnte». ibid.

Saludo Obicctionum. 174CONcL. II. Chalndomnfi 'Symdo Lexur¡ Leoni¡ Para

_ ¡ przfmrum. lb¡ .

Sºl

Í_ N- ª E E ' '

fºſ-ollªſ' ObieBimm'-. \ Pag. !73

'CAR Xll. De ’nint- @armºnía 'f IIde . 17¡

Count. l¡ Conſm/u Vigilii ab jujiniam Impennn con*

00mm (fl. V. $7110an GMIH'CÍÍS ._ ibid.

Conca. ll. Num Vigila-c, *ud Dayſ/¡¡¡gr Cou/hnánopolé

un: II. Synºdº Prcfmrit, vid-:mr lucen-:yn . A Vigl—

Iia 'tome-I (9- 16 «nivel-[31H: Etchfil COMÍJHUI lloc ap

rºbamm ein-!ind tertifflmmn. ¡77

Dlimmtur 'Obitctiªnn . d ¡79

CAP. Xlll. De VI. Synºdª ECI-meme‘. ¡So

CONLL'. Cami-III": fe_le \Mªzda-.r I Conflcntím _Pogºnuto

ron/enſia Roman¡ Pontrfiu; comun :fi , cm º' Rº

mana: Pomrfiu pºr Lazaro: prcſuít . ibid.

Salvº-mu' Ghia-&iman 18¡

CAP.XmV. De Septima Glflfl’lü Synºdo Nic-nu fulm

* -~ 18¡4-. .

CONCL. I. Adrianò Summa Pºntífice con/_entiean cºnvocª

n eſ) Nic-ma. z. SID-ªdn: a Cºnflammº (9' [ren: ein:

mare Auguflü‘. ' i ¡bid,

CONÏL¡ ll. Synodº Ícpn'm puſ-m Adri-mu: per Lagun

llºſ. 4 ¡89

Solvunm Obieê't'ionn. ~ ibid.

CAP. XY. De ºctavº Guard¡ Cªmillª szflantínopolinnº

quarto. 184

CONCL. I. Bªfilíu: ¿llega/hp con/entieme Ó' ¡ªbc-ne A

drianº H. Summa Ponnfin 08190:» mivnſahm 3'75

nrdum convoca-ví: . ' ſi .

CONCL. Il. 08.11.:: Genneſ¡ Synºdo puſ-cil* per Legemr

fue: I-'ºmiſex Adriªn-u II. 18$

Salvªmar Obieffiºner. ¡bid,

CAP. XVI. De nºm¡ General¡ Synodo Latnauenfi Prima ,

(9- decima Lªteranenſi fica-Idª. _ ¡86

CAP. XVII. De Latªm-enſ¡ Ill. [KÓ' (¿I‘M-ml¡ l. Cºn

cilíír Gene-alrbur . \83

CAP. XVl ll. De Lºgduucnfi l!. Vienen/I', Conflantícnji,

Baſilemſi Cºncilio”. 19¡

CAP. XlX. De Florentinº Ó' Tridentina Srnodº. \96

PROP. S‘acrºſanéïa 'Pride-Irina SID-du: legitim¡ ó- EN.

mem'u babmda :fl . ¡93

Sºlº-mªn ªhi-&ivªn , ‘ :oo

L [

uBRORUM E1' CAPXTUMÑÑ zm

LIBER QUARTUS.

' AP. l. De Effmtíc !nl-!fitº Pag, ;og

- l. Ecclrfix manzle vu [un: [ati pude/Imª

n . ' 207

Sºl-mentar Objectíºne: . . 208

Comex.. 1L_ [14in Ó- Pmnoruſum ¡n Eulªlia, u: 'uN-c¡

fine aut ºccuhi. y 209

.fanfic Object-'MMM'. _ 8]!

Cºno.; lll. PIM-'ci lumiçí m [un: un lnkfin :13

Sºlvumur Oàjcffíoms . 214

Cºmex.. IV. Scbiſmnic¡ mu Enhfi‘am dk)llſlhlkf. u‘

Sol-Dumaſ Obicffiºun ._ _ _ 2]]

COM—L.. V. Enºmmunmm no» fun: m Enhflt um

.tate . 219

Solvuntur Object:: . ¡bid

Ncl., VI.. Caterham-In' mm [un: 08“ in Feel-51h. no

Dªlmmmr Adverſaríomm argumenta, ' ÍbÍd.

CAP. ll. De unircte Pre/em. ibld,

'CONCL l. Una ej) Chu' i Ecclefil Ñ Z²!

CONCLÑ_ ll. _Ecclefia Rºmana unn-Im ej¡ unix-4th'. ¡bid,

CONCL. IU. Cam-c bom-²mm [Millaſ!] quºrmn fidn ab

ECC/:fi: Rºmume fidt divaſ¡ eſ), .Z Enſ-;fic unit-1ta

cerliflimc ucludunmr . ct 222

Sºlvuumur Obiectiºms, ' 323

CAP. (ll. DE _Fale/¡.0 ſamflitNU. 224

Cova., Sola tulª/h utbalicomm ſ‘anBa :fl ea fancthne,

_ un vere Ó praprie Clm'ſh’ competa*: E“hfid. ²25

D1 uumur Ohiº-&a . ibid.

CA P. 1V. Qe embºliª'th Eªch/ic. ²²6

CºNº-.,5.- Ccthºluius nºm 0]) (9- cburaíhr van Clarífli

En: e IC. 4 ' ' .

CONCL, ll. En!? u Ron-mu ofi “Mªlin, 227

Solvmmn Objectioner. ¡bid,

CAP, V. De Eulalia Apafldíciun . 228

CONCL. Sºlo Ecclefia Rºman el? Ayo/Im“. ' ibid.

Salvamar ¡¡ªumentª adverſniorum. 230

CAP. VL De *vr/¡6M FUI—[ía, 23¡

Cyan.. I, c/m'jh' Ecchi¡ ql¡ 12:21pm- vifióilis. ibi?.

So ~

ſi \

:av L N D' Fºx-ª"Salvamar OI'IÍOEZC. _ _ * Pa . ;32,

Conor.. Il. Chªracter mfiàüinfi: ‘/ah rompen! Ca: Irc-º—

rum Eccloflx. 233

CAP. Vll. D.- Eulalia ¡ndcf-&íbilítate. , 2.34.CONCL. Vera Cbrifltſi Ecclcfia mgmquam defecít', *' ibid.

"Diluuntm Obiecta. 236

CAP.,VIL De infallibíliean Each-fit., . _237

CONCL. Peculiarn totím Orbir Each/¡4 infallíbihs [umª

“Elm-¡tqm ªmm: fimu( fumpm, ' ¡bid,

:—ſi.

&ev—r.-…, .- .I—..…,

.LIBER QUÑINTUS,

E Romanº Pºntífice. 229

CAPJ, De &Petri Primatu /upra certerº: Apaflolos. ib.

' CONCL. I, 5,‘. Part-us Primatum 4.Domino qccepit ſupm

muro; Apoflolas. 240

S'ol-vuntur Obiectionn. 24;

CONCL. U. Romzmu: Pºndſuk primatum babe! ir; Each-fic

¡un divinº .' ‘

2

Rrſpongºnes ad Objeffa. 2:57

CAP. ll. e infallibí/itªn Roman¡ Pomíficir . 2,39

CONCL. UNIçA. m quxfl'om'bu: jun'; infallíbílç eſ¡ Ro

mana Pºntifici: jüdhium. ‘ ¿bid,

1. Momentum e: Scripturísª 259

11. Mºmentum ez' PP, ibld.

Ill. Momemum :x AHI": Conciliorum Generaüym, 25¡

1V. Momentum ex Hifloria Eccleſiafliça. 232

Rc/pIm/¡ºmr ªd objecta, ‘ íbid.,

APPENDIX

NCI.. Commentirim‘- :fl Líbeí-¡í lªp/m", <7: e; Sirççienſ‘

bm- fbrmlis null-Im @probª-vi: x 25

Reſpanfioms ªd Object# , - , 25?

Ñ . ' .': L I

~LIBRORUM ET. CAPXTUM. ſi ‘nf

.9-1

a,,.LIB'ER, SEXTÑUS@

E SS'. Pan-um auctorítaté, _ Pag.265

~ CAP. UNIC. _ , _ H '266‘ De guctamqtç .S‘, 4145x1120!: .nz (ebay Tèeologlmp ;67

A'PPEN ºlx..

’ ONCL. I. h¡ cºntrºverſii: Tbeolagïcír explímnd¡s,maxí~

me ad ªliquam barre/¡m nſerantur nonmjllz , patiºſ

eſ: debe: ¿ªdmita ¡110mm _Pªn-¡qm, 9m' bmx-efes_- illa:

Prºflieªmnt. ' , _ ²74

çQNcI-Ñ II, ln controvnstis szqlogíqís :nadandís 11h Pa—

xns, qu¡ multi: (9.- majºribus Mais; barre/im aliqxanp

canſutqyum, MHz-i: fim! pnçſçrmd¡ .ª qui pudor-¡but

aun-'s !dem ¡WI-m Pºrnqéïamnt .‘ ibid.

CONCL, Ill. _5.¿4ugufll'nur in_ dogmatª de ¿ratiº (’9- libe

rº] ªrbitriº, 7mm dª Prºde-jlímríºníx Myfleriº Mº

ris Patrióm* :fl anteflrandus, ' ' 275

Conor.. IV, Auguflin¡ dºctrinam de Gran": Ó* libero n

' bin-iº cgteris'eſſg ameſerendam ectxtçmmli: Rºmano*

(um Pontífie'um demºnstratur, 27.8

Concª, IV. !Negrita Auguflinianq doña-¡M cx Cºnciliuf

cºmproóalur . ' 28(

CONCL: V. Affluflíq¡ dºffliªnm de ¿ratio (9' libero ªrbi

mº ſagnmïlfim! çompigóqrunx Echefix Panes, 28x

Sºlvumur Obiefla, ' “ 285

L

*5

INDEX.

Opª-um Açgzjflizzi Hipponçnfiç ¿pi/capi , Ó- Eccleſit

Dºctºrſ: emm" , ‘ ' 390

EXAMEN'.

Doctrina? P.. Lua’apíc¡ Malime de concºrdia über¡ arbitri¡

mm gram dom: R. D. ¡acabº Lç Bºſsà Ordinis S.

. B:

Al._._~..\-…4444——~

XV¡ INDEX LmkokuM ET CAPITUM.

vAv-jvræ-v

w!"

Benedícti Dºctor: Parlfienfi ¡uE-fªre. PagJç?

CAP. l. De defamant a PP. femenna. _ _ 298

CAP. II. De gqucq mmm lia ,quam ::bike Mºlanº 5,414

ţguflímz m bg: doctrina. 299

º R A T l .º e

x A Clmum VIII. RM. Edita zº. Marti¡ 16oz.

In prima Congregştionel de qnxiliis coram ipfo Pomi

fice celebrata . ` ` 307

LIBER SEPTIMUSJ

E aučĭorítate S'cbªlafliçºrum, 3°]

CAP. UNIC. ' 309

LIB-ER OCTAVUS,

F quffarirgrç Plzilºſºpbºrum ¡n nåu: tbchogifis, ibid.

D CAP. UNIC. 319

'v' . L

LIBER NONU‘S.

E MEM-¡take Hiflori: humana in rebut tbeqlo ¡pis,

D CAP. UNIC. ' ª

M

L-IBER DECIMUS.

T

E ufu rationis in re Ibeolºgiu. y ;[2

CAP. UNIC, ibid.

D E

D E,

LOCIS THEOLOGICIS

LIDER; PRIMUS,

CAPUT I.

E Locis rnzoLoctcis compendíoſe pertraéïan

tes ab eorum definitione primo 'exordiendumz

eorumque nomine nil aliud venire pronuncia-

mus, quam [antes uti/dam in/litumdorum ar—

gumentorum fgnis Ãogmatibus confirmandi: at

. que Mendis. GaſparJuenin in primo ſuo lnst;ct Theolog. tom. hoſce fontes decem efie pro

numiat , inde novem enumerat , & de'novem tantum per

tractat . quare Melchioris cani Elenchum approbantes lo

cos Theologicos ita difpefcimus , ac dicimus duos tantum

efquheoiogicos fontes, Auçóoritarem nempe , 8: Humanam

Rammm,quomm primus in novem veluti dividitur rivulos.

{- Sacræ Scripturæ

Traditionum Christi 8k. Apostolorum

Eccleſia* catholicae

Romani Pontificia

conciliorum

S. Pan-um

Scholasticerum

l Philofophomm

_ _ L Historiz Humana:

anpny. i itur de auctoritate S. Scripturæ , dein de reli-s

quis, dlstm is libris 8C capitibus agemust Quake fit .

CAPUT ll.

Auctonitas

De “¿Zoe-itª!: .ST. {trip-tune, ac Prima de Stripturamm

diverfis Cmombus.

SAU-:r Scripturæ nomine vetus & novum intelligimus Te

flamemum , m quo Deus ſua hominibus reveiavit pur

cepta : quoniam autem certis quibufdam libris comprehendi

Tºm.jV. A ¡ur,

z DE LOCIS THLOLOCXCIS

tur, hínc ſactum est , ut diverſi eorumdem texerentur Ca

nones, ſeu Catalog¡ . Juxta quem ſenſum loquutus est Au

gustinus lib. 2. cont. Creſcon. c. 31. Salubrí vigilantia Cªnon

Ecclefia/Iim: conflitutus ql? , ad quem cºn¡ Propbnarum (’9

,Apnſèc/arum libr¡ pern'neam , P. Tourneminus Mem. Trev.

1727. art, 1. duplicem statuit facrorum librorum Canonem ,

Habra-Drum unum Palzstiuorum, Hebrazorum'alrerum Hel

lenistarum , ſeu Alexandrinorum , primum ab Eſdra ,fecun—

dum ab' ipſis Hellenistis confectum . Duobus hilce tertium

adjungimus 8L quartum , tenium Eccleſiasticum , qual-cum

Tridentinum appellamus . Eccleſiasticum Canonem config¡—

mus , quia primis Ecdeſix- temporibus ªliqui ex ſªcris librïs

non \latim ſuam apud Eccleſias diverſas obtinuerunt aucto

ritaterñ , fed temporis progreffu Eccleſiarum conſenſu ſunt

confecrati. Tridentini vero Canonis nomine cermm est,nos

imeHigeI-e Indicem ¡llum , qui in Tridentina Synodo est

conſecrarus . Hzreticorum Canonem hic non curamus , tot

fun: enim apud ipſoç ſacrorum librorum Indices,quot pene

Hazrericorum [un: ſectz . lllud \amum adjungimus ex his

fequ¡ , ſacros Script-3ra: libros alios effe Protocanonicos,alios

Deurerocanonicos appellari. Libri énim illi ,de quorum au

vBam-¡rate numquam dubitªtum est, Protocanouic¡ dicuntur ;

ill¡ vero, de quibus aliquando orta_ est coptroverſiq, Deute—

zocªnonici nominamur , guorum htc dupllcem tex1mus Ca

talogum.

Liljr¡ Pratocananicí ex Velar¡ Teſhmento.

Quinque libri Moyſis, Joſue, Judïcum 6C Ruth, quatuor

libri Regum, Paralipomenon duo , Eldrzz duo , Job, Pſal

terium , Proverbia, Eccleſiastes, Cantica, Eſaias, Jeremías

cum Threnis, Ezechiel, Daniel, Prophetª: 12.

Ex novº,

Matthxus , Marcus , Lucas , Joannes, Actus Apostolorum,

Pauli ad Romanos, ad Corinthios I. & z. ad Galatas, ad

Epheſïos, ad Philippenſes , ªd Coloffenſes , ad Theffaloni—

cenſes 1. 8( z. ad Timotheum I. 8C z. ad Titum,ad Phi

lemonem, Petri Epiſiola 1. joannis Epistola l.

Deuterocanºnici ex peter?. -

Effer, Tobias , Judith ., Báruch , Jeremiaz Epistola., Sa

píemia, Eccleſiaflicus, Oratio Azariaa, vanus trium pue—

rorum, Suſannzr historia, Bel¡ historia, Machabazorum pri

mus 8( ſecundus. x

Era-wo. - .

Marc¡ caput ultimumi,histo!ia de Christi agoma apud,Lu-.

cªm

’ ctLÏB. I. CAEHI. ¿l Ill. ª3

[cam Joannis hiſioria de Mulie‘re Adultera,Epíflola ad He

braEOS,EpistoIa Jacobi, Epistola Petri z. , Joannis 2.. Joan

nis 3. Epistola Judge, Apocalypſis.

Si qui;- autem libros ipſos íntegro: cum ºmnilzus [ui: par

tíóus , Prºm ¡n Echa-_fiel Catholica leg¡ conſuevcrunt , (9* ¡n

'veteri *valgan: editione habs-mm, pro fan-is (9' :admitir mm

ſuſnperit , ¡¡nai/;ama [iz . En Canon Concilii Tridentini .

Qui plurª, dcſiderat,adeat Sixcum Senenſçm c. LBÍblioch. S.

C. A P U T IU.

De Cªnone ,_ qui dicímr Eſdm.~

OMníum pene Theologorum 8C [nterpretum vulgaris est

opinio, ſacrorum librorum Canonem ab Eſdra primo

fqllſe conſectum . Vergm licet in hoc omnes pene conve

mant, cxrca modum. dllcrepanx \amen , quo EÍdras poruçnt

Canonem ístum çonficere. Unde tres diverſze exſurgunr ieu-'

\entiffl : r. doce: ſacros libros in Babyloníca períiffe depor

tatíone,unde inferunt Eſdram ¡llos ex integro lixteris'man—daffe . Altera a communi cererorum faro, lſiacrum exemplar

ſervaffe 8( post ca tivitatem tranſcripſilſe ; Tenia tªndem

…um recenſuiſſe,gz restituiffç veter'es- codiqes ut corum ver

lza ſervaret,iih's :amen non ſerviret, Ut vero quid nos ſen

tlamus apparçatſicêqemibus duobus abſolvimqsquxstionibus.

‘,ONCLUSI'Q I. '

Numquam pet-¡ere fame_ Scriptum Iibrí.

Dem. Si períere [acne Scripturx libri ,maxima vel in Ba

byloníca captivixate, vel. ſub Antiochi prophanatione ; fal

ſqm utrumque : ergo &ç. Prob, min, quoad I. pal-tem . r.

SI quidem Sacerdºtes 8( Levitas numquam l'acris libris ca

ruiſſe _credendum est : quíd quod aderam in Babylonica de—

portanonç Baruch , Daniel , aliique fªncti viri L Num isti

fine librís ſacris L Quis ſib¡ perſuadeat libros ¡llos Makdo- v

cheu_m, Eflherem, Tobíam, Exechielem non habuiffe pra:

mambus .ª Nonne Suſannam legum Moſaiçarum przrcepta

edoctam ſujffe apud Danielem legimus , laramque in ejus

accuſatores ex_ prªzſcripto legis ſententiam .²_ Quid plura ê z.

Eſd. 8. I. jegimus haec post- captiX/ítatem config‘iffe‘: Dixerunt'

Eſdnz Scrlbz ut affemt Iibrum legis May/i , quam ;Im-Cepe—

rat ‘Daminus l/rªeli. Attulít ergo Eſdras legem car-1m multi

tudme 69-:: Ergo tempore Babylonica: cªprivitatis ſacri librí

non ‘ pel-¡ere .

' A z Sed

4 DE LOCLS THEO‘LOGÍCÍS

Sed nec Antiochi tempore. Nam confiar quídem Antio—

chum Epiphªnem [actos libros incendiffe, ſed non omnes ,

fiquidem cum Machabzei in Maſpha co-:mm indixiſſem, ibi

coram Domino libros ſacros a militum furore ſubductos ape

ruerunt I. Machalª. ll. 48. datiſque ad Lacedzmones line

ris,nihil ſe tºt maliS afflictos ſolatii,niſi in lectione ſacro

!um librorum capere poffe , ſignificarunr , ibid. Non ergo

Antiochus ſaçros omnes libros abſumpſerat , quod em le—

cundo loco ostendendum .

CONCLUSIO Il.

A quo fuerit Cªnon Hebrew-um confectu: ,

Prorſu: ¡¡¡certam

Dem. Illud est proxſus incertum , circa quod ſilent Scri

pturz, PP. inter ſe digladiantur; fed res ita ſe haber cil-ca

propoſitam qumstionem : Ergo &0. Prob. 1. pars . Nullum

adduci potest Scriprurarum testimonium , quod ªfferat , Et'dram fuillcte Hebraéorum Canonís auctorem . Ergo Scriptura:

filent Circa propoſiram quxstionem. Ant. conflabitſolutione

argumentorum . Prob.z. pars faCIli negotio , primo ex eo ,

quod PP. Circa modum non conveniunt, ut ſupra vidimus .

Et reapſe Clemens Alex. I. Srl-om. S. Baſilius M. Epist. ad

Chilonem, Leomius lib. de Sect. Iſidorus …1.6. Originum,

81 rçcemiorum auctorum plurimi volum : Eſdram Spíritus

Sancti afflatu deperditos Scripturze libros renovaffe, OptatusMilevitanus cenſet Antiochum Epiphanem lſiacros libros com

bufflffe, Eſdram (ªmen memoria ſugaereme, ¡llos reſcripſiſ

ſe . Sed cum Antiocho Epiphane_ Eldras' male componirur,

Ali¡ e contra negam Scripturas Sacras deperditas fuíffe , in

¡His ¡amen menda irrepſiſie concedunt, ua: fuerint ab Eſdra

reparan. Tales fun: Tertullianus de cu tu form. lib. x.c. 3.

&Hieronymus adverſus Helvidium, S. Jo. Chryſostomus Horn. ,

8. in Epist. ad Hebr. His addunt Irenzum ¿Sc Theodore

tum, ſed verba Irenmi, prout ab E'uſebio Hist. Eccl. lib. 5.

c. 8. referuntur, oflendunt, ipſum potius in prima fuiffe jam

relata ſententia. Theodoretus vero &ipſe primam ſequutus

est opinionem; ait enim pratſ. in Cant. Cant. Cum líbrí fa

cr¡ penita; ¡ntercidifflemÓ‘RQuae omnia cum recte non con

ſuluerit Gaſpar Juenin tom. I. \nstitut.Theolog. idcirco pue

fatas auctorirates promíſcue uſurpavit.

Diluuntur Objeêïa

I. Major PP. pars afferir libros ſacrós intercídiſſe,ut

cónstat ex prop.z. Ergo &c.

Bº. Diflinguo antec. 8( isti PP. decept¡ ſunt ªuctorïlzèrç

- l n

LmJï. CALI”. 45‘

libri 4. Eſdra! apocryphi , cone. Secus nego ªntec. Auctori

tas libri 4. Eſdrz c. !4. ita ſe haber : Poſilum efl ergo fe

culum ¡n tenebr¡;,(9’ qu¡ ¡nbabítant ¡n eo,fine lumine: quº

m'am [Ex m ¡menſa efl, Propter quod »emo ſcít , qm a tº

factº [um , *vel que incipient oPera . Si em'm ¡n'vení in e:

gratiam ., ¡mmittc in me Spiritum Sanctum , C9' ſcríbam 0mm,

quod faffum efl ¡n ſecula «ab ¡nitío , que enmt in Iege tu¡

ſm’pta , ut poflint [Dºmingº invenirc [emitª: 6m

Ob. 2. Eſdra dicitur SCI-ibª Velo:: in leg: Dominí x. Eſd.

c. 7. 6. Ergo &c.

Reſp. Distingue ſenſum vérborum ; 8: nomen Scriba: his

accipítur pro legis perito , cone'. pro Canonis auctore , vel

ſacrarum litrerarum instauratore,neg0 ſenſ. verb. Hoc enïm

in loco (criba velox idem ſonat ac virum legum conſultiffi

mum , exculrum in lege Moyſis , ceteriſque juris Hebraici

diſciplinis, expertum in rebus politicis &religionis, ex Mo

faicís legibus moribuſque Judaeorum . Porro Scribarum hoc

genus auctoritatis habeat plurimum penes Juda-OS. ln Evan

gelio appellantur quandoque legis Periti ac legis DoctorES'.

Ceterum [i propter hxc verba cenſendus est Eſdras Canonis

¡nstaurator, cur potius id non tribuitur Nehemiz , de 'quo

!egimus 2. Níachab. Cºngregrvit de regiºnilms libras Regum

Ó' propbetarum Ó- Da-Uid .² Cur non Juda: Machabaeo , de

quo ibídem habemus c. z. Ig. Similitcr autem (9' Jude: ea,

qua deciderant per bellum, quºd nobis cuiden:: , congrega

-vir ºrmia , Ó- ſunt apud nos .² Quze ſane niſi tam¡ [un: ,

ut vulgarem valeant infringere opinionem , dicimus \amen

opinionem ístam neque in ſacris ¡icteris , neque in traditio—

ne ſatis effe fundatam . Ceterum a quocumque facta fuerit

ſacrorum librorum instauratio , non fine auctoritate Synago—

gas magna factam fuitſe affeveramus.

C A P U T IV.

De Scriptumrum ¡ntegrïtan.

A N Hebmºi extiterínt ſacrorum líbrorum corruptores ,

ªltera est , que proxima accedit , quzſ‘riº . Morinus

Lxerc. Bibl. 1. Pezronius Defenſ. de l’ antic). des tems re—

tabl. c. 4. Voffius Simag. de 7o. Int. c. 9. Wiflhon Effai

pour retabl. le text. du V. T. aliique pro affirmativa flete

runt [entenriaç fed contrª istos fortiter diſputarunt Richar

dus Slmonius H. C. du V.T.Be]]armínus de Verb.Dei lib.

A 3 2.. La

6 º DE LOCIS THEOLOOlcts

2. Le Qiien Defcnſ. du text. H. Martianay Defenf. du tekto

H. c. g. Walton Proleg. 7. Dupin Diff. przrlim. lib. 2. c.3.

Lamy App; Bíb. lib. 2. 'aliique . Pro prima ſentemia non

nulla adducumur SS. PP. testimonia , prªzſertim Juflini , lªre

naªi, 5( Tertuliiani . [d négant fecunda? ſententiae patroni,

8( in ſuze cauſae patrocinium Hicronymi 8( Augustini alio~

rumque~ proſerum àuctorirate'm . Quibus adhaïrendum ſequens

ostendit ProPoſitio. Ñ

-' b PROPOS1T10 l. _

~ Hebraicum Textum mm falſarunt judztí.

º Not. Nos aliquos errores accidentales admittere in textú,

fed ¡¡los non ex malitia , ſed ex nova Maſo'rze inventione

proſectos fuíffe affeveramus,pra:ſertim 'ob noràs Keri Ketib.

Dem. Sane incredibilis propemodum fúit Hebraeorum erga,

ſacros libros reverentia , incredibilis Amanuenſium diligen

tia,d\›m- ſacras litteraè tranſctibebant. Quis ergo eos ciedar

divin-¿E Reyelarionis corruptores 2 Si aliquid e ſacris libris

ſustuiiflem , iHud profecto Meffix vaticinia debuiffet reſpi

cere. At quis neget omnia quee de Christo enunciantur, ir¡

primigenia acihuc perſistere integritate? Verum nec …ud af

firmandum , quod ímppffibile fuit, ut eveniret .' Quis enim

fan-a: mentis hoc finger, omnes nempe Hebraeos in hoc po

tuiſſe convenire, ut ſacros codices corrumperent,qui in va

riax* mundi' plagas erant diſpErſi? Argurmntum est Augusti

n¡ lib. '15¡ de Civ. Dei c.1;. Nullus ne ex Hebraais,aut éx

Christianis debuiffer tam horrendum facinu's ‘detègereïtexe

crari?. Philonem apud Euſeb. prz‘ep. EVang. l. 8~. &l Joſephum

c. App. lib. 1-. confulamu; . Afferunt isti tot ſeculis jam ela

pfis nec unum jºta e ſacris ‘litteris fuiſie det‘ractum . Quid.

de Justino dicemue 2 Prefecto in dialogo, quem haber con

tra Tryphonem , Trypho ipſe ex omnium Hebrmomm re

fert ſememia, apud ipſos detestabilius fuiſſe aliquid in ſacris

lirreris immutare ~, quam vitulum aureum colere , aut filios

Dxmoniis immolare, aut prophetarum ſanguinem effundere.

Quid ex M. Ecºl. D. Au ustino proſeremus? Nonne in

Plalm. 4o. v. 14. ¿Sc in Pſa m. 56. v. 9. illa p’roſerr verba P

Cªp/ari¡ noflrí ſunt -( Hebrxi ) librar-ii noflri fact¡ ſu’nt. De

nique \i Hieronymi drlemma proferamr , nullum est prorſus

effugium. Allerit enim prmfarus Doctor in_ c. 6. lſaiae,quod

fi Hebraki ſacroe codices corruperu'nt, id prof-.ªcto vel ante ,

vel post Christum prarstare debuemm . Primum non dicenſidum, quoniam nec Christus nec Apofloli ullªm contra He

brzeos de hoc lcelere , licer de aliis , protulemnt accuſatío—

nem

Luz. ſ. CAP. IV. 7:

› nzm ; quínïmo Christus comerraneos ſuos ad Scripturas re

mí 1t--dicens : Scrutamin¡ Scripturªs jo. 3. 29. Vida z., ad.

Cor. 3. \3. 8( Act. Apost. 15. 21. Neque fecundum , quomam

Hebrazi ad Chrifli fidem converſi Hebraica habuerunt exam

plaría, inter quos enumerar Euſebius H. E. lib.4. c. zz. \ub

Adriano lmpe’ratore Egeſippum : qua? ſane exemplaria textui

erarit Conformia , ur pam ex Verſione GT‘XCR Aquilx , 8;

cx Origenianis Exaplis. Quz pauca dicta ſufflciant ad He

braeos a tam injurioſa calumnïa vindicandos. Qui plura dc

ſiderat , adeat Cªrdinalem Gorti , Natalem Alexandrum ,

Bellarmínum, jucnin, alioſque.

Díluumur Oóieíïa.

Ob. I. S. Juſiinus‘ Martyr in Dial. cum Tryph. accuſat Ju

daeos, quod Scripturam depravarim , 5L quod prazl'ertim ub¡

legitur ln Pſalm, 95. lo. Dicha in gentilms , quía Dominu:

ngnavit , abraſerim ſequemia a ¡¡gm . ldem ſcelus expro

bram Judzis Irenaeus, 8L Tertullianusr Ergo &6.

Reſp. Communem effe The-ologorum reſpouſiïon‘em ,Justí

num reprehendere Judaªos, non quod texcum"Hebr-.vum, ſcd

varffonem 7o. depravarinr , quod in cap. 7. lſaia‘: E. G. pro

0-1735), Grzrce -Irx'pïmç , idest Virgº poſuerint "ºcn" , hoc est

pum/a. Quod ex Jeremia Il. 29. abraſerint illa verba : Ecce

ego guaſi ªgnus'mmſuetu: &c. ¿Se hoc non in omnibus,ſed

in aliquibus tantum exemplaribus,& denique quod illª ver

ba abstulerint a lignª, quemadmodum in argumento propo

ſitum est . qu verba 4 lrgnº cum adhuc-'z defideremur in

Texm Hebraico, ſignum est ab aliquo pio Viro verſioni 7o.

addica fuiſſe . Eadem est reſponſio relate ad [rena’um ¿SC

Tertullianum , cum hoc \amen addito , quod TerruNianus‘

qdandoque loquitur de falſis 8( ridiculis Rabbinorum inter

pretamemis. Hiſce \amen non obstanribus vera reſponſio est:

I. Pauciffimos fuiffe inter PP. excepto Origene 8( Hierony

mo,qui de hac controverſia rectum valºren: ferre judicium,

veluti minimª in Hebraica litteratUra verſatoº . 2. Haze

omnia Judzis obieciffe nimio religionis zelo abreptos . 3.

Non ſemper de Hebrªicis codicibus in fonte depravatís lo

quutos fuiſſe, fed de verſionibus, quas ex Hebrazo ad litte

ram conciqnare conati ſunt Judxi, ut 7o. Interpretum ver*

ſionem rejicerent , um verſio 7o. primis Eccleſia: ſeculis

maxima erat apud P . in auctoritate . Atque ita ſatis re

tunditur adverſariorum argumentum relate ad Justinum .

Relatº verº ad Tertullianum ( de [re-20 enim ſatis ſu

4 Prª)

3 DE Locxs THEOLooIcrs

“…WWA—…Ñ,.W..Ñ

pra) hoc addïmus , ipſum non de corruptíone Hebraicï te

xrusrloqumum fuiffe, fed de aliquibus librís, quos Judy¡ in

Canone non admittebant, inter quos citar librum Enoch ,

quem prius in librorum ſacrorum canone contineri judicavir,

fed eum cohſule -de Hab. Mulier. c.3. _

Ob. 2. Eulebius lib. 4. Hªſ’r. ECC]. c, 13. illís affentitur ,

qu¡ Hebrzros veluti corruptores reprehendebam , in iis locis

pra-fertim, qua? Chrifli deſignam adventum. Ergo &o

B?. Euſebium ¡d tantum alſerere , quod a Justino contra.

Trvphonem objcctum est , a majoribus nempe ſuis capital¡

ſublara fuiíſe e Scripturis, quod de ipſa verſione 7o. ,5( meo

quidem judicio de verſionibus Aquilx & Symmachi non ſe

cus ac Juffinus judicavit .Ób. g. ldem crimen Judxis quecít Horn. 5. in Matth. u

Chrvſoflomus : Ergo &o

Reſp. Hunc S. Doctorem reprehendere Aquílam, Symmae

chum , 8( Theodotionem, quos interpretationibus ſuis mul

ta perpetam poſuiſsc in Christianorum odium, putavic Chry

ſoſïnmus. ‘ ,

.. Ob. 4.‘ Orígenes verſatiſfimus fuit in Hebraíca lítteratura,

fed ipſe Hom.12. in Hierem. prazſertim Judaeos corruptores

vocat. Ergo Sac. _

Reſp. Conceſsa mai. difling. min. Et Origenes aliorum lo

quutus est ſenremia , cone. min. propria , nego min. Non

ignoª-amus ad Origenis auctoritatem reponere aliquos , Ori

gºncm credidiffe Judazos corrupiffe verſionem 7o. , idque

probare ex eo, quod aſïerat Adamantïus , pro eo quod le

gkur, Pecmmm [ada /criptum flylo fama , Hebrzos po

ſuíde , Peccatum :ju: ÍNÏPÍHM Óc. Verior tamen est Richard¡

Simoni¡ rcſponſio,& Origenianis verbis explicandis accom

modariffima. Obſervat enim Criticus iste. Origenem modo

(ua, modo aliena loquutum fuiffe ſementia . Ea enim acta

te penes PP. aliquos,& univerſum populum invaluerat opi

nio, Judºeos ſumma impietate Scripturas S. violaffe, unde

nil facilius, quod Origeneº ſe communi quandoque adtem

peraverit opinioni , eo vel magis quod verſionem 7o. tune

temporis.lòlam pro authemica venerabamur Christiani . Et

!eapſe mehodum Origenianam advertens Eustachius diſpur.

9. contra Originem eum connadictionis ſaépe accuſat, quod

magís config…: porerir cuicumque Origenianas auctoritates

ad trutïnam revocanti. ‘

Ob. s. ln cap. 3. ad Galan 8C Epifl. 89. ad August. &L

;MIL-;i Hieronymus pr:: cetexis Judaeos de eodem crimine ac

cuf‘ac. Ergo Sec. &Diſh

, . , Luz. I. CAP. 1V. \ .- .9,

B². Dist. nm. Et ªliena HieronymuS loquums efl_op)mo—

!‘_Ie , couc. am. propria, nego am. 8( con(eqnen_s. Skqmderp

hunc S. Doctorem in eadem cauſa {uiſie ac Ongepem ,all

qua ('unt primer jam allata , quaz id ſuadent . Hleronynjo

enim oppoſuit Ruffinus, quod non femper constaqs effçt m

'accuſandis Hebmzis,nec aliter in Apologia {e ab mcpnstan

tia: notª expurgavit, quam exemplo aliorum ¿P?. 5( pra:

ſertim Oxigenis, ,alſerendo illos non ſemper , quod crçde

rent, afferuiffe, ſed .quod magis ad propoſiçum efl_e arbma—

remur. Hinc est quod Morinus contrarix lentenxlóe_ patro

nus anímadvertens in exercitatïonibus bbibl. hanc Hnerony:

mi inconstantíam ſatetur libere eum in …venture verſiom

7o. mªximª midª-&um fuiſie, at aclare provectuçn 8-( ab Ju—

daªís edoctum adeo mural-¡e ſententiam, ut acrlter 7o. ver

ſionem i'mpeteret , Hebraicumque texrum , quem ſmpe ve

ritatem vocat Hebraicam, vindicaret. Accedit , qpod dum

Hebreºs redarguit Hieronymus , aut dubius Joqunur, aut

aªlierum !efert Opiniones.qu omnia magis Hieronymi ver

bis confirmanmr. Scribens enim S. D. laudato cap. ad Ga

latas in ¡¡la verba maltdtctm ºmní: qu¡ pende: ,m ligne .

Mib¡ videtur, inquit , aut *Utrera: Hebmorum 111270: ¡¡NICK

bªóufflſe quam num haber”, aut Apoflolum [en/um Pºſuiſfe

Scripturx, non *Ue-rbd, aut quºd efl mªgiª' qfllmandzzm ”Pºffl

C/¿riſh' pafflonem O‘ ¡n Hebmis Ó' in nºflris coflfcíbm al?"

4119140 De¡ mmm EPM/¡cum , ut infamiam nobis ¡num-et

Blc, Eªdem ratione loquítur in c.5. Mich. de prbe Eªphrªzªr

8( idem przstat in ceter‘is commentariis. Verum doctior fa

ctus Hieronymus libere Hebraicum textum defendítwndein

comm.lſ_ai.qu:r ultimis concinnavit tempºribusqiſu excipït

eos ,- .qm facros ¡codices ab Hebraeis cenſcrent adulta-ams_

[tª Rlchardus Sim. 8( Ribera in c. 3. JoeliS obſervarunr.

Ob. 6. Apud Hebrszos extant correctiones Scribarum

UNED "{Jjn. Ergo 'plura fun: correcta &- emendata.

Rel'p. _Nonnullos huíc argumento reponere , Scríbarum

emçndatloçcm onum poti'us habuiffe ex Thalmudistarum

dellramçnus , eo quod nec Hieronymus, 'nec Origenes nec

a_lius qulcumque de istïs correctionibus ame Thalmud ;nen

tIonçm fecerunt . Unde correctio‘nes haſce negarünt Sixtus SE

nªenhs, Abenezra , aliique JudXi . Verum noflra ſententïa

est, quod fi allqute mutati-ones factz fuel-um’ . a Scribís .

non ab Judzrís in Chriſiianorum odium , factae ſunt vel

ab Eſdg-a² vel Svnagogª M. ºvel a quocu'mque aïio qui

(aer-a Blbha emendavit. òbxz.

º ' d DE Loms THEOLOCiCIS .

.c

Ob. 7. Post Hieronymi tempora pauci admodum fuerunt

qui linguas excolercm. Ergo Hebrzis fªcile effe potuit ſa

cra Biblia corrumpcre.

Rel'p. Nego conſeq. Non defuemnt enim quovis ſxculo

Judzi, qui ad Christianam converterentur Religionem ,

?Dique !em exploratam habuiffent, nec ſilentio prretermi

Iffent.Deinde non rantum quo; hahebant pm: manibus co

dices depravare debuiffent Hebraêi , fed qui in exoricis ¿Se

Christianorum pmªlenim bibliothecis ſervabamur . Quod cum

nedum malitiam , fed 8( vires excedat, jure concludendum

Hebrzros lacra Biblia vitiare nedum noluiffe , fed ſi voluiſ

fent, mmime potuilſe.

Ob. 8. Cum Richard. Sim. Post Babylonicam deporta—

tionem Hebraica lingua mºi-tua eratzergoſalrem ªmanuen

fium Incuria ¿SL imperitia debuerunt errores in facris libris

irrepere .

Reſpond. Conc. ant. nego cºnſeq. Non cnim amanuen

\es vel copiſiaº erant viri de plebe rudes 8C imperiti , fed

!cgis Doctores, qui in ſacris Bibliis die ac nocïle medita

bantur, quiſveluri grande habebant &inexpiabile peccatum

¡n facris codicibUS deſcribendis merida con-!minera

Ob. 9. Reapſe_ Hebrzi ſacra Biblia corruperum, ergo &a

Prob. ant. Elai. 9. v.ó. ubi haber vulaata Er *vocabirur nº—

mm eiu: admirabilis , poſuerunt NTP’ icherà *vocabít pro

NTP* icharè vocabitur, ut inde \ernus effet,non parvulum

vºtandum effe admirabilem , fed Deum admirabilem &c.

vocare deberª nomen parvuli; atque hoc- ut a Chriflº ab

legaretur tam inſigne vaticinium. '

Reſp. Multiplici ratione hoc argumentum , vel accuſatio

ncm istam enervari: l. enim \i allato in loco mendum est

aliquod , incuriae ſcriptorum , non Judzorum malitice tribucndum , pende!: enim ªb unius puncti muratione, ideſi..ſi'

'tzere in -r Cametz , ex quo verbum de paſiiva in activam

trªnſit 'conflructionem . 2. Licet ista fuerit', per malitiªm

factá depravatio , cum ifla ſe teneat ex parte puuctorum ,

nou litterarum, textus depravatio dici nequit,a quo abſunt

puncta vocalia. 3. Denique non fuifl’e hoc verbum a Maffo—

retis paſiiva expoliªtum \ignificatione confiar ex uſirªtifflma

. Hebraicat li nguaz ſyntaxeos ratione , per quam ſzpe ſaªpius

ªctiva verba paſ’F-nm babent ſignificationem . Ita Deuter.

IS. z. habctur NWP caarà vªcª: , Sc \amen vertendum

*vacª

.

Lm. I. CAP. Lv. ' .n

Tocatur mmm ille &a Sic Gen… 27. ‘26. pro Ó' vacatum eſ)

nomen ejus Iacab,habemr NTP" Vaicrà 8a Tºca-Dir. Exod.

25, ¡g, …-0 Vºmtumquc efl mamen eius. Mara est Hebra'lce

Cªrà NIP act…, Pu-nctªúºne , & ahbl paffim . Ergo a

par¡ &a , .

A Cb., [o, Innumerª funk ‘nm ab Hebl'Xls depravata, 8C

prmſertim 1. [faire 28. pro "ªhh: Bºlª/MME aim linguis

Pºſ-uemm uy): belªhano fuí/jannatiombur . z. Iſai. 4o. z.

Prº eº quºd hªber… in vulgara videbír omms caro [zz/¿ctm?

De¡ Poſuerunt omni: caro Pºmª" .3* ªªh' ¡²' lº' Prº w'

debum ad me quem cºnfixerzmt , _mſeruerunt a4 ¿13m . 4.

Mºyſis Testimonium, qpo maledlctum pronqnçmvn , qui

pende: in iïgn’o, ut Chnstum execrarentur, addlderunt ma

lcdictum a Dev¡ . ‘- - l

Reſp. Ad I. \n Hebraxca lingua varlas extare conſonan

¡es ïnte’r (e quadam fimilítudine affines : E.G. I affimiiatur

3’ ',1’ -ní 'nn‘ 8( 33. QUI de re ml faczhus fui: li—

brariis ¿SC amanuenſibus unam ex. his litterïs pro alía oſci

'tantergnon per malitiam tranſcr'kª'E, arque litteram Nuu

pro Ghimel app‘one‘re in 'voce UY?: ‘quod 8( in aliís mul

tis locis factum fuiffe excuſabile en, cum hujus generis va

riantía multa id omnium línguarum codicibus‘ &exemplarí—

bus clare deprehendantur. Ad z. dico , mutarionem textuí

acceffiffe, milla ratione probar¡ poffe. etením 7o. , 8C ver

ſiones alïee ſic legunt'. Dei-r1 ſi ſenſum ſpeéªtemus , in utro.

que loco futuram De¡ glpnam prcedici confiar . Regero au

sem ad 3. Munflerum , Druſium 8( Grorium Dlura exem

plªyia obſervaffe ,in quibus ſcriptum erat E13¡ "DN pro1’75¡ Ad me pro ad cum. Vemm etiam admiffo, quod le

gendum fit ad cum ‘reponunt laudati Critici , El?) verter¡~

dum effe in prima perſona ſequente relativo . Ad 4. vero

- Inflam firmam adinvenir¡ rationem dícjmus,qua hunc Deu

teronomi¡ locum C‘orruptum quiſque ſibi poffit ſuadere,

quïa Chaldrus, Symmachus, Aguila , Samaritanus , alim

que verſiones Hebraeo conſomr ſum, in eo ſo}um diſçrepans

Chaldzus nod vena: , quía propterea pena-vi: tor-am Domi

po_ maledi M efl . Deinde cum Moyſes hoc in loco nullam

bedem de Chnstº- prophetiam edidarit. , [ed de reis homi

níbus

con

Ñ …Ñ, ._ _ Ï

‘r1 l DE mms Tnxotomcu‘

. nibus, qu¡ in peccatorum pocna ſuſpendi in lígno debebanr,

loquutuº fuerit , merito ſuſpendendum , adeo maledictum

poruit pronuncian, quin Hebrzos veluti ſacrorum librorum

corruptorez mcuſemus .

Ob. Il. Ha~brei Cainanis generationem de texru abra

ſerunt, ur Christ¡ generationem interpolarent ,' cum Lucas

in ſuo Evangelio cap. g. v.-3ó. illam ¡nſeruerit . Ergo &6.

Reſp. Hauc dnſcrepªntiam inter Hebrzkos, Grazcoſque co

dices (‘51 Lucam diu muitumque tum lnterpretes, \um Chro

nologos exercuiffe, ita ut ali¡ aliam induerint ſ'ememiam .

Sunt enim qui Grecos defendum , 8( Hebrzros accuſant ,

alii e comra in 7o. verſione Cainan primum intruſum 8C

ab ipſis Lucam mutuarum fuiffe volunt: Nonnulli existimant

Luca? Evangelio a' Cristianis primum adjeáium 6( deinde

in 7o. rramlatum. Quidam denique ſentiunt , Moyſem Cai—

nanis generation-em data opera reticuiſi'e , quem tamen 7º.

feues primum retulerinr. Noflrum non est hic omnium pla

cira expendere, eo vel magis quod de hiſce eculiarem in

flituit quzſïionem¡ Cl. Berri in rractar. de ncarnatione .

quare legatur Buzianum Compendium , 8: ſi qªuis non de

dignabitur , eriam Spanhemium in dub. Evang. part. I.

du‘b. 7.2.Qua de re hoc rantum adjungimus,nuilam Hebraeis

cauſam fmſſe , cur Cainanis generationem a rextu ex ungerent, cum illius delcriptio vel prastermiſiio nihil confiªr-at

ad dogmarum noſ’rrorum confirmationem , 8( nullum pne

beat Judaicre perfidiae adiumentum; ſervata enim Hebraici

texrus Chronologia Christi adventus cum propherarum ora

culis apprime congruit . Verum cur Hebrrei clariora aiia

de Meffia reflimonia non interpolarunt P Sed de hiſce ſa

tjs. Excedunt enim hzrc tam multa compendioſam \recta

tlonemï

C A P U 'r V.

De Scriptnrarum Aufiarítate.

E Scripturarum canone, earumqueinrcgritate fatis jam

vidimus, de earum auctore nunc videndum , ut inde

interamus, quxknam fit ſacris litteris auctoriras deferendª .

Ut aurem omnia clara rectaque methodo perrractemur, ſe

quentibus propoſitionibus revelarae Religionis l’yſiema velut¡

quodam nucleo porrigere in animo hªbemus, in quo- fludioſi

adoleſcentes neceſſaría falten: proſpicunt. P

R0

l

Lis. I. CAP. V'Ñ ¡3

PROPOS¡T10Ï._

Rem/ata Religia homini prorſm' :fl mnffarm.

Theſis ista contra Tyndalium cap. ¡.2. 3.4. 5.6. 8C ſeqq.

Thomam Morgan le Philo/ºpbe Bee. p. 16. luiv. Hobbe

ſium apud Abadia Trait. de la verité de la Religion Chret.

P. 1. ſect. 3. c. 17. Spinoſam Tract. Theoiog. Polit. c. 6.

alioſque Deiſïas,qui racionem nªturalem ſufficere ad Deum

colendum miſerrime autumarunt , demonstratur .

Neceffaria ad Deo cuitum praestandum est aliqua Reli

gio: ergo neceiſaria est revelado , Prob. conſeq. humana

ratio nequit ſoia cognoſcere quiſnam fit De‘o cultus exhi

bendus, quique fit ejus voluntad conformis : Ergo necel‘ſe

est , ut Deus homini cultum ſibi debimm revele: . Rurſus

humana ratio dictat Deo offerenda effe ſacrificia pro pec

mtisç at quznªm Deo accepca \int , humana ratio prorſus

ignorat: Ergo &c. Ad hzc ªÑPPoſite Lactantius lib. l. DlV,

lnſiitut. _ngz fier¡ non potuít , ut homini per ſe ipſum ratiº

divina innºreſceret, non :fl paíſur bamínem Deus lumen [ª

pimtia requirentem diarias erª-are , ac fine ¡4110 [abans flu

&u vagar¡ per tambn?: ¡nestricabiler , Aperuit oculos :ju:

ll¡ Mandº OC.

enique ſoio rationis ductu innumera produxerunt ſuper

ſiitionum pºl-renta Philoſophorum ſecta: . Ergo non porefl:

homo ſola natura duce aliquid staruere in cultu Deo exhi

bendo. Vide Stachouſium le [em lizt. de I’ ¡in-it. t. z.

R o P o S l T 1 o liſ

Revelan¡ Relígío ¡n Iibris en:: veteris Ó*

nov¡ Ttflammti.

l. Argumentum . In ſacris libris divinam adinveniri rc—

velªtionem ex eo primum constat, quod cum a mundi pe

ne exordio ſua habuedt ista revelatio incunabula, per varios

caſus (St tot diſcrimina rerum ªd nos farra tectaque perve

xierit, quod non fine peculiar¡ divini Numinis providemia

fieri pocuiſſe, certiſiimum est. Quo: enim prophanorum au

ctorum ſcripta &volumina ſanc recentiora non deperierunt?

Appoſite Tullius de leg. iib. 2. n. Z7, Antiquitas prºxima

¡¡credit ad Deos.

ll. Argumentum ._ Id confirmar legum &L -przceptorum

functitas, quz Deum \uliffe in ſacris lirteris fertur ', non‘

enim ad ea ferenda tot labores & tot impenſa funk (india,

quot a Grzrcis vel Romanis Iegislatoribusimpenſa effe tradi

tlim eli. lllico, non paulatim perfect-¿E (un: ieges istz di

vma ¡un cateris przfercntes. Unde intolerabilis prºp-[us Ja_

nome

..…ªun—Ñ,Ñ,.........¿—....

.e_....p

14. DE Locls THEOLOCIGrs

A›

nonis iactamia H. Civ. lib. l. c. 7. qua Hebraeorum lega

lia praecepra cum Romanorum legibus minime comparanda

audacter pronuntiªt.

[[I. Argumentum ex illorum conditions conficitur , qui

ſacrorum librorum dicuntur auctores maior¡ ex parte piſca

toriaa 8: pastoririz artibus addicti , nulia imbuti litteratura

homines, ue:: doálrina ?SC eruditione excellentes f, nec \ales

propterea, qui poffeut ſimplicibus fabulas venditare, ¿Si tam

ſublime doctriux pabulum per aiiutiam adinvenire, illudque

palam faceta, ac proprio fanguine defendere . Eran: ergo

homines inſpirati. Und‘.- appoſire Theophilu's Amioch. ad

Autolic, lib. 2. p. 87. lp/'e ejf Domina: loquem* in lfqia ,

ipſe in Elia, ipſe in ore Prop/Jetarum. '

lV. Argumentum ex ea confiarur , quod mirabilis ſit

plane concordia inter ſacros auctores.. Sola Evangelia a va

' riis auctoribus, diverſis temporibus , tam diffitis conſcripta

regionibus \amm veritatis firmiſïimum pnebent argumentumÑ

Nou enim unus auctor ab alio ſubctamialirer diverſus, nou

pugnanria &L contraria narrancur.Gemilium Philoſophoruru,

(cripta heu quam inxer [e miſerrime diffentiunt E lpfi P/Ii

lo/ap/n, peru-elle Augustinus de_Civ. De¡ lib. \8.c.4z. . . .

qui mm ‘vidª-mm laboraffe in‘fludii: ſuis,nifi ut invenirent

quomadº vivendum ºffer-accºmodate ad beatitudimm camſ

ſerzdam, mr difflènſerum (9' a Magiflri: diſcipuli, Ó' inter

ſe condiſcípuli , nijí quia ut [lamina-S* humanis ſenſibus‘ (9'

bumanis Paliatinationíbu: illa quefierunt? ducto": noflr¡ . Ñ a .

abſít¡ ut inter ſe aliqua rationa diffemianh

V. Argumentum ex Movſis , joſue , Prqphecarum 8(

JEſuChrifli ejuſque diſcipulorum miraculis in confirmado

nem tanta: revelªtionis pau-ari; . Quid non in ZEgypto ,

aqute fontium 8( fluminum ad Movfis_ imperium in tangui

nem verſar, denſifflmaa ten-&bm in meridie , Primogenita

Egypti una noé’te extincta, Mare rubrum virga: elevatio—

ne diviſum , column? nubis 6( ignis portemum , manna

per annos '4o. in deſerro, (iris per aqii-.B venas e dura ſilice

eductas extiné’ca , momia ,lei-¡cho ad Tubarum clangerem

prorſus diruta, ſol contra Gabaon immotus , Lazaru; qua

triduanus ¿Se focrens in conl'pectu populorum revocatus ad

vitam , quinque pil'cibus ¿Sc quinque panibus hordaaceis zooò.

millia hominum ſarurantur, &. alia plura innumera miracu

la . Num ista ex natura: legibus? Quis audan imaginar!.

An 'verº dice! al¡ Mi: ifla fall): effe miranda . M. fidei lª'

bar inquit Augu( inus De Civ.- lib. Io. c. 18. mc fuiffe fª

,ªzx a

- .Ñ. 4…- .. ...._Aª—-¿n .— A Ñ A

— K v

- ª.

Lua. I. CAP. V. . 'T²5

Ba, ſed mendacíter ſrripra? _Qzaiſquix hoc dícít , fi de his

reám negar ºmm'm ullis‘ Iittm's effe credmdummotefl eziam

dice-re, nec Dear ullar curan-e mortaliª. Vidª Ditron Relig.

Chret. dem. t. 2. p. 4o. Blanchiuíum Vindic. S. Script. praEf.

c. 5. Houteville Relig. prouvé par les faits lib. LC. Io.Gro

tium Ver. Relig, Clªn‘, lib. z. S. I. Clarke exist. de Dieu

\.3. c. 17. Jacqueloríum Demonstr. de l’exist. de Dieu diff.

3. Sabbatier de veteri [talica pratſ. 5…2. Walton Bibi. pr0~

leg. V. n. 5. á. Chandler Natur. 8; uſages de mir. c. 3.

Anſelm. Frer. t. 8. de l’ Acad. des bell. lect. Serces traité

des miracl. Amsterd. ¡729. Mºshem. ad Cudwort. Sist. c.

5. Le Vaſs la Verit. Relig. lib.z. p. I. C.4.

VI. Argumentum . Cm Mim meliu: nan-anti pmrerim

credimus, verba ſunt Augustini lib.18. de Civic. D. c. 4o.

quam qm' etíam futura puc-dixit , que Pfdſenlia ¡am *Didi

mus? Ex quibus luculenter infertur, quod, cum fururorum

praenunciatio a Deo fit juxta illud Iſai. 41. Ammmiate quª:

'ventura fimt in futurum, Ó' ſciemus , quia Di¡ efli: 'UDS ,

& aliunde in ſacris [icteris multa fuerínt de Christo prxr

ſcrtim pmanuntiata ,quzz temporum decurſu evenewnt, con

ſequens est, divinas auctoríratis effe libros ¡llos , qui futura

praedixerunr. Vide prazſertim lib. cui tir, Preuves de la Re

]ig. de J. C. contr. les Spinofiſ. 8( les Deist. 8C alium cui

paríter tir, l’ Incredule detrompé.

Salvamar ObjeEZa, . -

Ob. Frequentes in ſacris libris ªdinveniunmr contradï.

&iones & autilogiaª: z Ergo eorum auctores non lun: in

ſpirati.

Reſp. difflng, aut. Et istm contrªdictíones adparentes funk-M

tantummodo, conc. ſunt reales contradlctiones , nego am.

8: cpnſeq. ln omhíum ferme prophanomm auctorum ſcripriq

amilogim 8L comradictiones’ reperiuntur, qum pro illis., qui—

bus conſcriptse ſunt temporibus tales non erant, fed omnia

tunc clara &rinconcuffa . Annorum decurſu postmodum fa

ctum effe cognovimus , ut cum ultimum fatum ſubierinr

verera idiomata miſerabili quadam morum etiam transfor

matione intercedente, quaz prius antíquis erant perſpicua ,

posteris facta ſint obſcuriffima . Tor him: vereribus addita

ſcholia , tot hinc innumerabiles commentatores. At quie

ſanae menris Críticos Homerum propterea , Pindarum ,

Plautum , Terentium, Virgilium , Horaríum , Demoflhe

nem, Ciceronem rejicietèEadem de ſcrip riS _ſacris fermedicenda . Quibus 8( adde ſacras litteras aq!)

tuiffe

Haebrzo opor-

16‘ DE Loci: TmzoLoqrcls

' a

mille in Chriflianorum qommodum in varias linguas trans

ferre, dc diverſorum populorum linguis adcommodare. Quid

mirum inde ſi aliqua difficillima irrepferint a SS. PP., ta.—

men luçulent-ur enucleara? Quœ denique a Deistis objiciuri

tur contradictoria nitidiffime probant , ſacros ſcriptores m1—

nime conveniffe, ut mentirentur. Qua_ de re diverfitas ifta

acqideqtalis tantummodo est, non ellenrialis. Vide Boffuet

diſcours ſur l'Hifi. univerſ. reflex. x3.

Plura funk, quæ ab Iuliano objecta funt contra S. Scri

plural-um Divinitatem a S. Cyrillo Alex. confutata ,_6c

prorfus innumerz, quæ protulerunt Manichæi ab Augulhno

folidiffime‘prorſus enervara , qua de re vide Natal. Alex.

H. E. V. T. in' 4. M. Æ. DH'. xx. compendium Bull;

num lib. 20. c.6. ISI. de Deo .

CAPUT‘VÏ.

Quomodo Dejusſªcro: Auflorerjnfpimverir ¡“un lingua

[cr-pu [um [am Mm , o de wm:

eorum fenfibus.

Et-us est Groti'l at Eraſm¡ cantiuncula ( Vid. Calmer..

nam de Sacr. lib. lnſp. ) Sacros auctores in ſcriben

do a Deo infpiratos non fuiife , fed ex ſeipſis memoria rc

vivilcente ſcripſilſe, quod &L Clericum ex profello ſustinuiſ—fe Com’ïat ex litteris rrheologorum l-iollandiæ ab ipfo con.

fcriptis. Svilema hoc ª plurimis 6L præfertim aC]. La Mo

the confutatum ell in lib, cui titulus Traité de l’inſpirat.

des livr. Sac. N. T. Theologi veto, qui ufque ad feculum

va. confcriplerunt , in ha‘c fuere fententia , ut agiographi

fcriptores ita divinam habuerint adſistemiam . ut neque in

fenfibus , neque in verbis falli potuerint. Qua de re vid,

Dupinum dill. prelim. [ur la Bibi. Nihilomlnuç qui inde

fubfequuti funt fcriptores aliqui , inter quos Melchior Ca

nus, Cornelius a Lapide, Bonfrerîus, Simonius , 8c Dupiq

nus ¡pſe Spiritum S. agiographis auctoribu; minul'culaquz

que verba dictaffe negarunt, fed folum a Spiritu S. pecu

liarem habuilfe direfiionem alleruerunt , ita ut ab ipfo fir

mam, constantem , ¿Se infallibilem habuerunt voluntatem

vera fcribendi , de clariilirnum etiam eorum mentibus lu

men infunderemr, vi cujus poſſent nec iAH-:re nec decipi .

Lila fententia non obflantibus Lovanienlium ¿Sc Daacenſium

am. 138,7. 8: 1588. latis cenfuris conl'ormior Vila-ell PP.,

tra

,LIB. l'. CAP. VII. I7

traditioni, 8c ad Haereticos prostemcndos aptifflma , varia

infpirationum genera diilinguendo , quemadmodum faïïum

fuiffe novimus ab Eruditis . Calmet cit. loc. ceterum nec

fide , nec ratione cogimur aflerere , fingula Scripturarum

Sanctarum verba Spiritu S. dictame fuifle conlcripta . Sed

tueri ſufficit , verba ¿SL verborum conceptus 'Spiritum S. ha

buiiie auctorem , quidquid Graveſonius ¿Sc Arnaldus in con

trariam partem tenuerint. ‘

Ut autem de lingua, qua fcripti funt facri libri , aliquid

differamus, folum Danielem dicimus ex libris Protocanoni

cis veteris tellamenti , Chaldaica lingua conſcriptum fuiſſe.

ce.eros Hebraicq idiomate fuiffe exaratos . Vide Hierony

mianas Præfan Ex libris vero Deuterocanonicis , Tobias .

Judith Chaldaici ſunt; liber Sapientiæ , iit Eccleſiastici

Hebraico idiomate donati , quemadmodum Szy primus Ma

chabzorum, cum ſecundus in Graªco le atur . Inter libros

vero N. T. folus Matthæus Syriacus e , ceteri verolibri

Grace ab Apostolis ſunt edici. Vide- Juenin Diſ. 4. de los.

Theolog. _pag. 80.

De variis Scripturarum Sanctarum ſenſibus pertractarunt

eruditimme Bonſrerius Prazloq… c. zo. Du Ham. Proleg. 3.

c_. 6. Sim. Hist. Crir. V. T. aliique multi Theologi . Nos

omnibus omiffis dilquiiitionibus brevitati in rebus minimis

confulentes dicimus , ſenſum Sacræ Scriptures dillingui in

historicum ſeu litteralem 8c in mvsticum , ille in tres alias

dividitur ſpecies, nempe in Allegoricum , Tropologicum 8C

Anagogicum. Allegoricus dicitur, quando aliquid ex vereri

testamento deſumptum ttansfersur ad' novum ad aliquid de

Christo 8t Eccleſia interpretandum - Tropologicus vero ,

quando e factis litteris aliquid ad mores instruendos dedu—

citur. Anagogicus denique quando e facris litteris ad Eter

nam vitam 6( felicitatem aliquid refertur. lta nomen iflud ,

Jeruſalcm litteraliter civitatem Jud-zae , allegorice Christi

Eccleſiam, tropologice Justi Animam , anagogice Civita

tem cælellem fignificanniverli istiſenſus in prophetis præ

iertim adinvemfiuntur.

q a P u T VII.

De wrfiombm Same Scripture , u primum

de Verfiane 70. Interpretum .

Llcet Daniel Huerius Dem. Ev. prop. 4. c. u. 8( Cl.

Balthuſius in Defenſione PP. c. 3. Juenin de loc. Thºol.

p.86. in ea fuerint opinione , quod ante Aiexandri M. e!:

Tom.V. B PI...—“mm.

Is DE LOCIS THEOLOOICTS

hi 'ªm 0ra illam referunt. Econtra Irenazus lib.3. c. 25.

Elªn]. AMM l. Sn'. ſub Ptolom-aeo Lagi filio aſí-:run:

peditionem Graeca fuerit _quaïdam Pentateuchi verſio , vel

ſa'tem a Samaritanis cuſa;ut viſum est Occingero in Theſ.

Philolog. exrra omnem \amen controverſiam poſitum est ,

omnium priruo S… Scripturas a o. Interprexíbus grecce ver—

ſas fuuſe, cums ſane verſionis equens hlfl'oria perhibetur .

Alexaneria: regiam Bibliºthecam maximis incrementis

donaverat Prolomxus Philadelphus. Huic prefecerat Rex

Demetrium Phalcreum , cui ingentes ſummas ad hoc ero—

.ganda, tradiderat , ac propterea daba: operam , ut omnes

tozius orbi; codicee in earn deportarentur. Hic intenogatus

a Rege quam multa millia comparaffet,reſpondit ſe habEre

circiter ducenta millia,ſed brevi quingenta & amplius mil—

lia ſe habirurum ſpopondit ſi aliarum quoque gentium , ¿St,

pra-ſsrcim Judxorum ſcriffla congererenmr, non hactenus ’com

patata, qUia- propria illorum lingua eran: conſcripra. Hiſce

auditis Rex Hebrzos libertate donavit,ſcripſitque ad Elea—

Zaru-.n Pontificem Epiliolam non fine regiis muneribus il

lum enixe rogaus de tal¡ verlione pci-agenda. Referipſit

Eleazarus, mi(i_tque 72. viros in Egypmm ſuum legis co

dicem deſeremes,ut poffent in hac peragenda verſione,quo

niam peri-Iiífimi , adlaborare , quod reapſe omnium plauſu

przrstitere in inſula .Pharos.

Circa .hujm verſionis historiam plures institui ſolent qua:

ſiiones. l. Num ſuerit vera . z. Quo: libros S. Scripturz

venerint 7o. ;.'Quantz ſir auctomatis inquiremue . Qua

propter ſequemlbus propofitionibus mentem nostram ape

riemus.

CONCLUSXO‘I.

Quidquid fit de Ari/IM libello, Ver/¡Meryl , que dicitur

7o. Alexandria ſub quodªm Pto/0mm fañam

fuiffe tenmdum efl.

, Antequam huic propoſitioui argument¡ robur acceda: ,

varia ſunt prcemirtenda . Ac primo quidem hzc dç verſio

ne per 7o. lnterpretes Alexandriz ſub Ptolomaeo Philadel

pho adiaborara primum relata est historia a quodam , cul

nomen Aristeas, Ptolomxi conſiliario. Ab hoc eam acce

erunt loſephus lib. Iz. Antiq. Philo lib. z. de vit. Moyfis,

iuſebius, lrenaeus, Justinus, Clemens Alexandrinus, Ter

tullianus, 81 lib. 8. de Civ. D. c. Il. M. Augustinus , qui

non omnia aqualiter referunt ; ſiquidem Aristeas, Philo ,

Euſebius, 'Epiphanius 8L Auguſiiuus ad Prolomaei Philadel

fmff: -

Ñ v"

l \

Lin. I. CAP. Vll. ¡9

fuiffe peractam . Quidam denique volunt 72. \'enes vel 7o.

rotundo numero 71. cellulis fuiíle incluſos , ¿Si proſetaffe ,

aliis przkſertim Hieronymo przrfracte ne'gamibus . Nos u:

nodum Gordianum ſolvamus , prorſus ſuºlinemus , negari

non poſſe , quod verſio il‘la ſub Prolomeo quodam , qui

cquUC fªerit ille , Alexªndriªe peracta fueric . Quod 8:

demonllramus omillis digladiationibus , quas contrª Serra-_

xium, Bonfrerium, Volfium , Uſſerium , VValtonum ªlíoſ-ſ‘

que habuerunt Scaliger , Valeſius , Hodyus , Vandalius

Dupinus, Simouius,’qui pro falſitªte hujus histotiz instituta.

acie dure nimis pugnarunt . '

Dem, lllud tenendum est, uod univerſali PP. Traditio

ne roboratur; talis est nostra ememia: Ergo tenencia. Mi..

nor non indiget probatione. Si enim perlegantur, quas pro

more ſuo in unum congeflit PP. auctoritates erud. Nat.

Alexander diff. 8. prop. in VI. M. ¡Etat, res'est evidenrim

¡nª—.'Omnes enim PP. in hoc conveniunt , quod Alexan

dria? ſub Ptolomxo Greece fuerint verſi S. libri , quomm

dux 8( columen Augul’cinus , cujus verba lib. 8. de'C. D.

c. rr. cum non retulerit ceteroquin diligentiffimus Natalis,

hic ſubjicimuº x Ptolomxus Rex Egypt¡ [cripturas prop/¡eti

car gemis Hebrzorum de India popa/cif , O' per 7o. -Uirºr

[debutar, ui etiam Gmcam Iinguam .noverant , interpretan

das* bdbeuddſque cunwit, Quapropter ¡r4 ¡lla ſua Peregrin

tiene Plato nec [eremíªm viderc pam): tanta ante deflmctum,

7m eaſdem ſcrípruras [ªgar: , qu@ nmdum fueram in gm

çam linguam translam. '

, Ad h-Xç Hebrzorum non est ſpemenda confeſfio, qui hu

)us verſionis Veritatem nunquam auſi_ ſunt denegare . Id

reapſe probant -Joſephus loc. cit. verustiffima judxomm Ca

lendaria, 8( Rabbinorum doctimmi Maimouides, R. Aza

riaç cap. 8. lmrè Binàh, R. Gedªliajs fo]. 24. Cateuze Cab

balisticz, aliique plures ,

' Díluçmtm* Objeêïa . ~ …

Oh. I. In Judºta aderªnt tunc çemporis ſolae' tribus Judz

& Beniamin , cum client ceterae in çaptivirate : Ergo fal

ſum est , miffos fuiſle 7o. viros ex ¡2. tribubus \electos ,

quemadmodum ref-.ªrt Aristeas.

Reſp. Ad hzc reponere Natalem Alexandrum cum àliis,

non ita generalem fuilſe decem tribuum áſpqrtationem , ut

nullz ex ipſis reliquia: in terra Iſrael permanſerint, uod ¡lle

Probªr ex 1. Paralip. c.4..& 24. Verum quidquid It de hac

Peculiari hujus histºrim circumstantia,nostra nil refert de his

B z. inqui

\

I

zo l DE LOC!$ THEOLOGÍCIS

-z FP"

ª inqmrere. Ad veritatem enim propoſitionís tuendam evínce

re ſufficit,historiae l'ubstantiam l'alvam elle,quamvis circum—

Ramis: quaadam dubiaz fin: yel incertae. Quam reſponſionem

fi probe tenueris , facile huyus generis quzcumque ſolvuncur

ªrgumenta.

CONCLUSIO II.

70. Interpretar libro: ªman vam): teflament¡ *vertíffe

cx Hebraico in Grtcam linguam Noé-biliar

ſememia eſ), quidquid Hodym‘,

Dupinus, Montfaucºnius*

ſenſcrint.

Dem. Prolomzeus Philadelphus magnam ſibi librorum co—

pïam undequaque comparare vehementer exoptavit . Ergo

robabilius est , omnes potius quam aliquos Hebraeorum li

ªrºs habuiffe . Deinde ¡llos verterunt libros 7o. quos miſit

Eleazarus ,\ t probabilius ſane est miſiíſe libros , qui eram’.

in Canone; BSO 8tº. Ad hace Justinus Marty¡- in Cohort.

ad Gºmes, lrenazus lib. 3. adverſus Haereſes, Clemens Ale

.xandrinus, Cyrillus Hieroſolymit. Catech.4. Euſebius lib.8.

praep. Ev. Hilarius in Pſ. 2. Epiphanius 'lib. de pond. ¿Si menſ.

Chr. Hom. 4. in Gen. & S. Auguflinus lib. 2. de Doct.

Chr. pro hac steterunt ſementia, quorum testimonia expen

de ªpud Natalem Alex. loc. cit. Ergo Sec.

Dubitandi rªtio deſumitur przſertim ex eo , quod Joſ:

phus lib. z. comr. Appionem leg-:m dumraxat a 7o. viris dí

cat Greece reddiram fuiſſe ; quod ¿Se Aristobulum] tradidiſſe

constat apud Euſebium lib. 13. przp. EV. Sed iſia facillimz

ſum ſolutionisí,ſi dicatur,nomen legis vagum effe ::que in

determinatum, nedum apud exteros, fed etiam apud ſacros

ſcriptores, quod maxime patet'ex lº. Joannis,ubi Christus

air : Norme ſcríptum el¡ ¡n legº veflra ( nempe Pſ. 81.) ,

guiª ego dim: Di¡ eflir, &. ¡5. ubi ſimiliter: UI adímplea

tur,aic Chrístus, ſermº, qu¡ in ¡age eºmm ſcrípm.: el) (idest

Pſ. 24. ) Quiz¡ ºdio babucrunt me grªtis* . Similia habentur

I. ad Cor. 14. 8: alibi . Preterquamquod non adeo Joſephi

verba adverſariis favent, quemadmodum ſibi plaudunt ad

verſarii. Air enim Joſephus loc. \cin Defidera-Uit Ptolomaeus

agria/cen naflras [age: , Ó* ſacrarum ſcriptuiamm valufflina

cºncupim't. Prefecto, niſi fungum pro cerebro habemus, S.

Scripturarum volumina ſolo forſitan Pentateucho continentur’l

Non'ignoramus prefecto ., S. Hieronymum in quzest. He—

braicis , in e. 3. Ezech. & in 2. Mich. in comrariam pro

_peudexe ſententiam . Sed cum Romz Pſalterium ¡una 7o.

cor

L13.I. CAP. VII. 'al

correxerit,& Salomonis libros emendaverít,& in commen

tariis, quzz in Prophetas ſcripſit,hujus verſionis mentionem

fecerit, hoc tantum inde poffet evinci,S.Doctoremrdubiumfuiflſie;

CONCLUSÏO III.

Extat mm: amiquíflíma ¡lla 7o. Interpretum verfio

genuina Ó' autbmrica.

Antequam theſis ista firmetur, quid per tb authmtica in—

tèlligamus , prªzmittendum videtur . Quocirca authenricum_

illud nos dicimus,quod ſuo Originali est conforme, vel ſal

'tem ab 'eo non diſcrepat effentialirer . Hujus nostrae defini—

tionis rationem reddituri ſupnus,cum ad Vulgatae nostrz’ au

thenticiratem tuendam deveniemus. Quare

Prob. Theſis. Augustíni temporibUS Senum 7º.verſio au

thentíca ªgnoſcebatur, ut ex lib. ¡8. de Civ. D. c.4g. affe

rit idem S‘. D. ubi ait : Nam cum fue-rin: (9' ali¡ !nm-Pre

teſ, qu] ex Habra:: lingua in Grao-7m /acra illa elogm'ª tran

flulerunt, ficut Alquila, Symmacbus , Tbeodºtian , hanc m

men, qua? 7o. eſ) , tamquam [01a effn, fic recepit Ecclefia ,

:aque utunmr Gram' populiC/Jri/Iian¡ ,quorum Pler¡qz¿e,utrum

alía fi: aliqut , ¡gn-0mm . Ex quibus Augustini verbís tale

conficitur argumentum. Vetus Z5( recens Graecorum Eccleſia

Verſionem istam venerata est, & adhuc firmiter legir ac te

ner: Ergo authentica est. Confirmar… auctoritate Sin¡ Pap::

V. qui probavit verſionem studío Cardinalis Caraffa? anno

¡582. editam ex anti uiffimo Biblioth. Vatic. codice hiſce

val-bis: Volumu: (9‘ amimus ad De¡ gloriamÓ‘ Ecclefize utilizan"m, ut vetas Gmcum Teflamemum ¡una 7o. ¡la recogmſi

tum , (9' expolitum , ab ºmnibus recipiatur (9' retineatur, quo

potiflimum ad ¡¡¡time vulgar:: editiºnis Ó' *veterum SS. PP.

intelligemiam mamar, prohibentes ne qui: de bat nºva Ghe—

ca edition: duda-at in paflemm quie-quªm ¡mmutare . Theſis

denique argumemorum magis conflabit ſolutione contra Uſ

ſerium, qui verſionem 7o. interiiffe prorſus credidit .l Sol-¿mmm Obiect‘a.

Ob. l. De Verſione 7o. testatur Ariſicas , quod inventª

fueric ſuo Originali conformis: talis non est quee ſub eorum

nominª circumferturªá Ergo &6. Minor pr. Piura in novo

Testamemo laudantur ex vereri , que: in ista verſionc defi

dçrantur. Ergo &6. anſ. abunde constabit Hieronymi aucto

num., qui Prxfat. in Penm. haze haber de A'Postolormp

ſcnpns: In quibm, inquit¡ multa de *Demi teflamento leg¡—

mm, 9M in noflris cadicíáu: nºn babmrur , ut :fl illud, ex

B 3 :Ber

zz DE Locrs THEOLOGicis

\Egyprü 'vamvi filíum mmm , (9' quamam Nauru-us* vacaêi

tur : (9' *videbum ¡n quem compunxerunt: Ó‘fluynrna de ‘L’tfl

tre :jm fluent aque Diva:: (9' qua nec ora/us -L-¡drt nec ªmis

audi-ui: . . . . (9' multa ¿711),un prºpnum adn-m7…- defide

mm. Eadem_ repetir S. D. przfat. in lib. Paralip. pka’fat. in

Eſdram, 8( Nehemiam, in lib. de opt. gen. interpr. 8( ali

bi. Ergo &c. - a

Reſp. Relate ad primum 7º. Interpretes in texm Hebrai

co legiffe u: banàu cum i pro ª:: beni cum Ïod , unde

Verterunt Lx ¿Egypro *vaca-UI filias ein: pro filium mmm ,

. quemadmodum legit S. Locas. ua de re error ifle ſe tener

ex pªrte eorum , qui codicem ebraicum tranſcripſerunt ,

in quo hujus generis’ ſphalmata occurrere plura mirum non

effe diximus ſupra c. 4. in reſpoufione ad Objectionem lO.

Relate vero ad fecundum idem dicin‘ms occ"urrere reſponſum:

fiquidem notandum 'eſi , verba illa Quoniam Nazaret:: ſup

pon¡ deſumpta ex lſaiae u. 15( ex illa vocula fin.- de radicª

ejus BIC. & cum nomen hoc Hebraice dicarur TSJ netſer,

ita ſcriptum nor: reperierunt 7Ó. ſed legerunt *itª-i nezir ſcri

tum cum zain, non cum tzade, quod ſignificat Nazjmus.

En itaque ob unius lirterx apicem tanta diffidia-. Legire

Hieronymum comment. in lſai. in cap. 2. Matth. 61 tract.

de optª gen. interpret. Nullius ponderis eſi tertium : Sive

enim legendum ſit Zachar. [2. Aſpicièm ad me prº eo quod

infultaverunt vel confixeruntffltrumque enim reddit Grzcum

vel’me Neumann-ro , temen ſcrmonem 'Darle-ta: /biritus um'

rare concordat, inquit Ep. 101. ad Pammachium pra-farus S.

Doctor. Quanum Teſiimonium , quod S. Joannes c. ,7. fui

Evangel. ex veteri laudat Teſïamemo , nec apud 7o. nec

apud Textum Hebraicum reperirur. Marianus Victorias in

Scholiis ſuper Pm’f. S. HiÉron. in Pentat. deſumptum pura:

ex 6.18, Proverb. ubi habetur : Aqua profunda cx are -Uiri,

(9- torrem redundam [im: ſapientiw, pro quibus legunt 70.

‘Aun profunda /ermo in 'tarde -Uiri ,flumm aurem [caturit ,

(v fºm- *vita . Verum \i non ſunt eadem verba , idem ta

men verborum est ſenſus . Non enim ita verſionem iiiam

defendimus, ut nulla in ea admin¡ debeant leviffima men—

da . Ultimum denique , quod Paulus Ep. 1. ad Cor. c. 2.

laudat, putat S. I-lieronvmus deſumptum ex c. 64. lſaiz, ſed

utrumque textum quicr-.mque legerit , videbit aparte in vo

culis-quibuſdam totam eſie diſcrepantiam . Paretur :amen

idem iu

P—

1.13.!. CAP. Vll. 23

idem S. Doctor cít. Epist. ad Pammach. Apoflolum 71'03: Im*

bum e 'verbº expreſsífflè,ſed wzpezppzçmèç eumdem ſmſum allí:

ſermonibus indicafle. Sed vide Morinum lib. l. Exerc… Bit).

Ob. z. S. Matth’azus c. 2. laudat qUOddam Michaeae c. 5.

Testimonium hiſce vel-bis : Et tu Beth/?em terra [nda ne

uaquam minima es ¡n príncípíóus juda: quod diverſimode

egitur in 7o. verſione ſequentibus verbis : Et tu Beth/dem

damas Eplzrata mºdica e: ut fiſ in mil/ibm' juda . Ergo in

verſionem 7o. manifestiffimus error irrepfit.

Reſp. Verſionem 7o. concordare cum textu Hebraico',qui

teste Hieronymo ira vertit: Et tu Beth/cam Lªp/1mm par-uu

lur (D- in millibus ſyda . Vid. Cir. Ep. ad Pammachium .

Quid inde? erravit S. Matthews? abſir. Arbitror Mazçbºeum

*UD/'mtem argmre Scribªrum C9' Sªcerdotum ergº divina juripzum leêſiit'onem negligentíam , fic etiam poſuiffe , ut ab ei:

dictum'efl , verba \um Hieronymi in c. 5. Mich. Alii vo

lunt Bethleem etiam Ephrata vocatam iuiffe.

Ob. g. Iii-rotas innumeri in verſione 7o. irrepſerunt relatª

ad Patriarchªmm chronologiam , fiquidem in Verſione 7o.

ab Adx creatione uſque ad Diluvium excurriſie dicumur an—

ni 2262. , e contra in textn Hebraico anni ponuntur x656.

Ergo &6.

Reſp. Varie inter ſe digladiaros effe Interpreres omUES ,

ut chronologiam 7o. cum textu Hebraico conciliarenc , fed

uſque adhuc inutil¡ marte pugnaïum est. Nos vero ab omnium

recedimus ſystemare, novamque cudimus reſponſionem, quam

ſi admittere non libuerít,liberum unicuique diffenriendi ¡us

ello. Dicimus itaque, ªpparemer non ſubstamialirer inter ſe

diffidere Hebr‘aicum textum , & 7o. verſionem. ln Genera

tionibus enim primorum decem Parriarcharum adnumeran

dis diverſum ſcopum habuerunt Moyſes & Interpretes. lsti

cum ſacros libros verterent apud [Egyptios , ¡fl animó h¡

.uerunt chimericam illam ante Adamum tot ſeculorum an—

thuitatem exſufflare. Illi vero ſªnis era: ſcribere Adamum,

cum eſiet annorum \30. genuíffe Seth. Seth vero mate an

norurn ¡05. genuiffe Enos , & fic de ceteris , donec uſque

ªd dlluvium ſic enumerando ªnuorum ſumma compleretur

Iézó. Interpreteá e_ contrª ut' ſibi statuta conſilia execuxio

nl mandarent, mayor¡ indigebaut annorum numero, ne op

Ponerent Egyptii , annorum [patio 1656. tanta populorum

generªtione minime terram potuiſſe compleri , qua de re

ut 1d facilius przstarent, annos ſimultameos poſuerunt, idest

aſieruernnt Adamum genuiſſe Seth ::ca-¡e annorum 230. non

‘,1- ª“

24 ‘ DE LOCIS THEOLOGICÍS

quod res ¡ta ſe habuerit, fed centum annorum vita Seth in

Adª? annis includendo , ſimili modo Seth dixcrunt génuiffe

Enos annorum cuate 205. non 105. ſed numerum centena-Ñ

!ium ex vita Enos fecerum addititium . Ex quibus \'equitur

chronologiam 7o. non effe Mundi chronologiam , fed pro

hac recte staruenda ªd Hebraicum textum effe recurrendum.

Quaz omnia ex eo confirmamu’r , quod tam 7o. , quam te

¡rus Hehraicus in coral¡ ſumma annorum uniuſcuiuſque Pa—

triarcharum conveniant . Utrobique enim legitur Adamum

víxiffe annos 930. 6C ſic in cereris . Tota ¡gitur in eo figí

tur rkſponſi0,quod Moyſes a 7o. diverſum habuerit ſcopum

in Parma’rcharum annis enumerandis: quod ſi non placer

admittere , cx pene omnium Theologorum variis reſponſiw

nibus, planiorem, qui invenerít, amplectatur.

Ob. 4. Hieronymus hanc 7o. verſionem ſzpiffime impro

bavit… Ergo &a

Reſp. Negari non poſse Hieronymum duriuſcule quando

quc, ur ſuam extolleret verſionen) , loquutum fuiſse, díſpu

tationis :xstu abreptum, a'tque oſc¡ta_ntium amanuenſium cr—

tores reprehendil'se; verum fateri etlam _debemus , ::kate in

graveſcente Iſpere quredam notata cſnolllſsezquemadmºdum

pluribus in locis ſuorum operum fans ostendlt . Ergo nq, ip

quit Apolog. 2. adv. Ruffinum c071ng 7o. [qterpxjergs aquuId

ſum loquutus,quos ante _armar pèurtmos, diligeqnſylme emm

daros, max lingua fludmfi: ded¡ , quº: quogtdlg m cºn-ventª

fratr'um ediffero, guay-um Pſalmos iug¡ meditanom deunta .

Sêmilia habet Apolog. 3. 8L Prszfat. in Pentateuchum, Sc in

lib. Paralip.

Qui plura in hac quzstïone deſiderat , Natalem Alex.

adeat Sec. z. Uſserium ’in Syntag. Iſaacum Voffium in lib.

de 7o. lnterpr. Joan, Morinum in Exerc. Blbl., Hemicum

Valeſ. in Ep. ad US, Sc Brianum Walt. in Prol.

C A P U T VIH.

De cºmí: Gmcorum Verfionibm.

Ost 7o. Interpremm verſ-ionem 080_ tantum _enumeran

tur , quarum & quctores 8( histonam panas perfil-in

genda eenſemus ad mayora pyoperames.

Primam itaque post Chnstum natum verfionem taco

adornavit idiomate Aguila Ponticus genere , p'atría y'no

penſis, pnmum Echuicus, dcmde Chriflianusdenique \Eliº

Lm. I. CAP.VllI. :3

ſelytus .Judªzorum . R. Akhíbam PTRPCCPÍOYEM habuit , ae

brevi linguam edoctus Hebraicam .duas edidit ex Hebrzro

in Grzrcum translariones , teste D. Hieronymo in c. 6. Je

rem., qui eum vocar dHigemem á curioſum lnterpretem ,

licet contentioſum , Floruir an. 12. Hadriani , Christi verº

¡29.

Secundam ex Hebrzro Verſionem confecít Samariranus

quidam genere, Symmachus nomine , qui cum a ſuís defe~

ciſsct,ad Hebrzos rranſivit, inde ad Nazarzos rranlmeavit

Princeps Ebionirarum factus , teste M. Augustíno C. Creſc.

lib. z. c. 31. Quo rempore vixerit incertum. Probabilior fer:

ſententïa, verlionem ſuam in odium Samaritauorum ªn.Chr.

zoo ſub Severo evnlgaffe.

Theodorion nªtione Ponricus , patria Svnopenſis tertïam

elucubravit . Tatiani Hzretici quondam auditor , deinde

Marcionis ſectaror factus est . Qua :Trate verſionem ſuam

ediderir , ¡mer Eruditos implacabile diffidíum . lllud tan

tum hic- ObitEr notamus. Aquilz, Symmachi,Theodotionis

verſiones miſerrime deperêíſie .

Quarta post Christum Grzrca edítío Hierichumïna voca

tur, quia ¡n Híericho anno Ch. 217. ſuit inventa.

Quinta vero Nicopolitªna dicitur , utpote in dolïis occlu

ſª in Civirare Nicopoli incerto auctore anno Chr. ¿28. in

venta est .

Antequam ad cereras progrediamur , híc breví narracion

culª perstringenda ſunt Tetrapla, Hexapla, 8( Octapla Orí

genis , OPUS prorſus immenſum . Terrapla igïrur níl aliud

crauc, niſi quaruor verſiones , uarum prima verſio Aquïlae,

fecunda Symmachi . tenia 7o. Y

dorionis, quatuor diverſis columnis distíncta. , Hexapla vero

conflabam ſex columnis , in quarum prima 8( fecundª era:

textus Hebraicus- litteris Hebraicis 8L Graecis deſcriptas,qui

bus Tetrapla adjungebamur . Cum vero Hexapiic iflis dues

alias addiderit verſiones Adamantius, videlicet Hierichuntí—

nam & Nicopoliranam , Octapla confecír . Ex his ſextam

habes ¡mer Graxcas _verſionem , non quod Origenes ſacras

lltteras erç Hebrzp ln Grzrcum verterit fermonem ,fed quod

Octaplis luis astenſcos , obelos , _Alemníſcos , hypolemnifcos

addiderït. Obelus ª¡ ¡ndicabat 63,1308? legebamur in verſio—

nem 7o. Interprer. non in textu ebrxro. Asteriſcus ª‘, vel

ur ali¡ malunr .X. .indicaer id,quod vel ex rexru Hebrzro

vel ex aliis verſiombus addiderªt Origenes . Lemniſcus ºrar

’ línea

nterprerum , quarta Theo- ,

26 DE LOCLS THEoromcrs.

linea. cuiu‘s medio punctum .luperimponebatur hoc modo -*

Hypolemnilcus ecomra ita erat depictus -=- Labor iste pene

immeuius faralem exitum habuit graffamibus in Oriente Sa

racenorum irruptionibus. AttamªODoctiffimus P. Moncfau

conius duobus Iomis licet non in integrum reparavir .

quem,promde qui plura oprat remittimUS. Septimam S. Lu

cianus M. elucubravit rranslationem . Hanc propria ipſius

Martvris manu deſcriptam repertam fuiſie Nicomediae ſub

Conflantino M. lmperatore apud Judeos in pariete currito ‘

calcº circumliro, in quo, ut aſiervaretur , poſita fueraſ! te;

\hs est Auctor Athanaſ. Svnopieos . Quamquam Luenam

verſio emendario verſionis 7o. porius dici debeat,ea \amen i

uſos fuiffe-Christifideles Conflantinopoli Antiochiam uſque

testarur S. Hicronymus in Pra-.ªfan in lib. Para]. Paffus est

Lucianus l'ub Maximino an. Chr. 31!. Poſirema: auctor fuit

Heſychius ex Monacho Epiſcopus. Eodem quo S. -Lucianus

armº martvrium ſubiir. Verſionem 7o. lnterpr. emendavit,

Cujus editionem Eccleſias Egypt¡ amplexatas fuiffe innuit

S. Hieronymus ibid.

C A P U T IX.

De [minis Verfioníbus S'. Scriptum , ac de

Vulgata Prxſertím .

POP( Gra’cas S. Scripturz verfiones , quee a Larinis edita:

ſunt appoſite hoc loco commemorandz,quz Augustini 8:

Hieronvmi zrare propemodum eran: innumeraé , ut ex lib.

de Doct. Chr. z. c. u. & ex Praef. in Joſue apertiffime in—

fertur . Air enim Cir. loc. Augustinus : 2345.4.. Scripzuras

ex Hebrzea linguª ¡n Gmcam *verterunt , numerar¡ pnffunt ,

Latin¡ autem Interpretes nullo mºdo . Et loc. Cir. Hierony

mus t Apnd Latmas tot . . . ::emplar¡a, quot radicar. Ni

hilominus cum primis illis,Eccleſia-: temporibus una ceteras

auctoritate przstaret apud Occidentales praºſertim , quzrque

idcirco Irala vocabatur , hinc aliquantiſper in huius verno

nis chªracteribus 8( nobilitate .immorabitur , ceteris ſilemio

practermiffis. Irala igitur verſio in ſacris Chriſiianorum cou

vennbus ab Augustino legebatur , 8C licet ab ignoro elucu

brata fuiffet auctore , maximo habebatur in pretio , urpote

ex Grzca 7o. Verſione confecta. Cel. Casleyus'in Car.MSS.

Bib. Lond. falſo autumavit , antiquam Irªlam Verſionem

nnmquam extiriffe, inuixus Augustini verbis lib. z. de Bilz-Si.

r,,

1.18.!. CAP. ²7

Clin , qua: Cum ità ſe habeant : In ¡plis- . . . . Interpret?

tiºnibus Irala vete-ri: pneſemrur , mm ect_ verborum tenactºr

(90. Vir Doctiſiim'US legebat : Illa (crem- prceferatur , que

efl 'verborum tenaciºr ,ª‘ fed a P. Sªbªtlel’lo de Ver. Verſ. Ita].

ſolidiſiime confutatüs , nullurn prptulit codicem_m hu1us le_

ctionis confirmatiqnem . Quidquid \amen de hrs ſit , am!

qua [tala uſque ad Gregori¡ tempo_ra auctomªtern olm

nuit, post quer D. Hieronyml varſio e“)us locum & digmta

tem obtinuit. Etenim c’um Hebraicaº lingua peritiam S.Do-_

&or ſibi comparaſl'et , id imuſie Clerico negante [n Art.

Crit. , ex Hebraico Fonte novgm studmt verſiqnem adornar

re, Pfeifero aliilçue Proteflantlbus apud Dupmum. !nlſerrrz

me contradicentibus. ln hac Hieronymi verſione llbl’l , qu¡

erant in Hebraªorum Ca’none , \Clunjmodo cnmprehendun

tur, Tobía & Judith exceptls. De libro Pſglmorum magna

'est cohtroverſiª * ,certu'm tªmen eſ’ç alg HiEronvrno verſos

’non fuiſse, ſeu iilos, Quos m‘odoleglt Lçcleſia, Plalmoe S.

Doctoris non vILªſSº. Non deſunt Theologl , Inter quos M9

rinus Exerc. Bib. 8( Melchior C_anus De~ loc. Theo]. lrb,z.

¡2.14., qui Velint,Hieronvmum m ſua Verſione elucubran.

da divi'nitus fuiſse inlpiratum , ſed inanem prorſus open-zm '

tudunt . Huic enim fententia- Hieronymus ¡ple pluribus in

locis opp'onitur ape'rte aſserens,ſe potmſse deupi,& ſe rea—

pſe deceprum fuiſse confirmans : qua de re legendus Dupí.

ni'us loccit. & Calmet diſsert. de Vulg. _Quod maxima zª

men ad operis noflri institutum confert, Illud ſane est,prz

ſenti in locò e'xquirere, num Verſiç lſi'ª Vulgata, qua uti'.

tur Eccleſia, 81 quam adornavu Hleronvmus , jura meritº

a Tridentino Concilio declaratª ſit authentiea . Quocêrcz

breviori , qua poterimus , merhodo qua-Rioms flatum ape.

riemus. , . ,

Cum Trídentina Synodu's ſeſſ.4. c. 2. Vulgatam declaraſ.

fet authenticam illis verbis t mms Ó' Valga” editiº...p›-o

autbentica baéeatur, mirum ‘profecto est , quam impudentez

contra ’hoc Decretum clamgverint Proteſiantes eo infªníz

deductizut crederentJ—lebraicos fomes ceteraſque turn Grz

cas, tum Latinas verſiones hoc uno Decreto effe dammtªs_

Ast cum Tridentina Synodus Yulgatam declaravit authen.

ticam , ipſamque prartuht cetens, alias non damnavir, nec

ulla inuffit l'ane cenſura. Id ea eªutione a Concilio factum

ªrbitror , quod Cum !‘unc temporls innumera' fuiffent elucu

bratz verſiones a quibuſdam privatis hominibus vel hazreti

cis, vel fidei ſaltem ſuſpectz , illa: ſaltem compeſc‘erentur J,

_data

\— ,v º - —- ff

'z

58 DE LOCIS THEOLOGÏC!:

data \amen Ómnibus Hebraicos Gta-:coſque fonte: adeundí

fªcultate .

Qua- omnia magis confirmantur , \i Concilii ſcopum at

tendamus enucleando , quid per td Authenticum Sancta Sy

nodus ¡ntellexerit . Apud Juriſperitos Authenticum illud di

citur, quºd e:: ſe fidem facil: m indiciº, (9' ſupremx efl Im—

Oſltatiſ , ut ª nullo reiicí, *vel in qua/Iionem vºtar¡ quen-t'.

Ita Julian. Jurïſconſ. Tract. de fide lnflrum. Mens ¡gitur

Concilii Tridentin¡ fuit, uod Vulgata ex ſe fidem faceret

in quotidiano Eçclcſi-x, T eologorum,.C0nciomtorum uſu,

ita ut a nullo refici , aut vocar¡ in questionem poſier: quod

ut rakion¡ fieret conſentaneum , ſatis erat, Vulgatam Ver—

fionem nihil continere aut fidei aut moribus contrarium. Ast

dum ¡Ga decrevit ſacroſancta Synodus , fontium auctoritatinon derogavit , cx quibus Vulgaſita manavit . Talem ſuiſicte

Concilii menrem , Cardinalis Pallavicinus in Histor. Concil.

lib.ó. apªrte ſcripſit , & qui Concilio imerfuerunt Alphon

ſus Salmeron , 8( Ve a.testati funk , quod etiªm Generalis

Laïnez Soc. Jeſu con effus est apud Mariana Append. ad.

Bonfr. Qua de re hiſce praemiffis nil aliud videndum , niſi

diligenter exquirere, num jure merito ".1 Concilio Tridenti

no Vulgara declarara fit authentica, idest num pura fit, at

que ſuis ſontibus conformis , quemadmodum Ludovicus de

Dieu in Not. ad EV. Fagius PſXf. ad Con. translat.Grotius

in annot. V. T. \Valton Proleg. Io. Millius Proleg. in N.

T. Graec. , aliique Protcstamium Doctiffimi confeffi ſunt .

Quare fic

.CONCLUSIO UNÍCA.

Verfia Vulgata' latina , qua modo utitur Ecclefia in "¿us ad

more: <9* fldem /pectantibur , nullª rat-'one a fantíbusfuí: dtſi/fintit, ('9- conſequmtcr ¡un merito aut/7m

tita darlarara efl a Concilio Tridentína.

Dem. Ac primo quidem , ¡llo prztermiffo argumento de

ſumpto ex ConciliiTridemini definitione cui reponumI-Ie.

terodoxi, non probare infallibilitatem Eccïeſiz ex Scriprura,

8( Scripturz infallibilitatem ex Eccleſia , negare ne aude

bum Hªeretici per octo 8( amplíus ſecula , quot nempe a

LI. Gregorio uſque ad Concilium prxterierunt , Vulgaram

noſiram in Occidentalibus Eceleſiis viguiffe , eamque ſolam

in Homiliis, in Concionibus, in commentariis , diſquifitio

nibus, Svnodis &c. a P-P. fuiffe conflanter 8( perpetuo ufur

?am-ni’ Minime ſªne. Ergo per octo & amplias ſecula ſuis

ontlbus ab Eccleſia habita est conformiorzmerito ªrg-:hau

cn

Lis. I. CAP. 1X. 29

thentica declarata est aConçilio Trid. Przterquamquod con

tra mores &fidem null¡ funk in hac Verſione errores. Ergo

Bee. Ant. constabit argumenrorum ſolutione .* Diluumur Hzreticarum Obietſiia.

Ob. r. Ante Concilium Vulgara Verſio non erat authcn

tica : Ergo neque talis habenda est post Concilii Decretum.

Probl ant. Ame Concilium, inuumeris ſcatebat erroribus :

Ergo Sec. -

Reſp. Nego ant. 8( ad ejus prob. disting. antec. innume

ris ſcarebat erroribus interpretis vitio, nego antec. Ex incu

ria 8: oſcitantia librariorum , conc. ant. , ¿Se nego conſeq.

Negare ſane non audemus, ante Synodum Tridentinam er‘

rores multas in Vulgatam irrepſiffe , eoſque non ex [mer—

pretis , fed amanuenfium ignºrªncia promanaffe , quemad

modum 8: ªdhuc multa in Vulgara manſiffe credimus . At

uzcumque hujus generis vitia irrepſcrint , ad castigata ¿Sc

?incera exemplaria eran: emendanda , quemadmodurn ſub

Pio lV. S. Pio V. Sixto V. ¿Se Clemente Vlll. praestitum

est . Verum quomodo declarar¡ poruit authenrica , \i erat

corrigenda, inquit Mastonus Haerericus Anglusi’ Bellum ſa

ne argumen’tum'? Quis enim non vídet, Concilium Verſio

dem illam aurhemicam declaraſie, prou: extabar in accura

tioribus 8C melioris now codicibus,in quibus ¿Sl leviora ex

taffe fatemur Hebraico texrui non ommmode conlbna .ª At

uaeſo quznªm ſªcrorum Bibliorum.verſio eſse potuir ſuis

ontibus omnino ſimillima? Forſan Munsteri verſio? ſed non

potuit ista a Zuinglianis probari. Verſio forſiean Leonis Ju—

dz¡ 8( Bíbliandri? at eam Lurherani ſpreverunt . Castaliº

!lis editio , licer a viro Caivinista edita , nec ipſis placuir

Calvinistis , imo cenſura notar¡ maxime a Theodore Bºm.

Quid est ergo, quod clamant Harrerici, Verſionem larinam

erroribus & mendis ſcatere?

Ob. 2. S.- Hieronymus plura ut mendoſe translªta repre

hendit, quee in Vulgªrª reperiuntur : Ergo 8m.

Reſp. S. Hieronymum' qua-dem in Vulgara editione mu

tanda cenſuiſse, qua: postea ut recta approbavir , cum me

lius Hebraicae linguae peritia codices conſuluiſset . Przter

quamqucd 8L nos fatemur, nonnulla adhuc merida poli Cle—

memis VIlI. correctionem remanſiſse , quod aperre legitur

in Prrzf. ad ſacra Biblia ſequentibus verbis : ln bn Mmm

per-vulgar¡ lectiom ficut nonnulla conſulto mat/na , ita etinm

alla, que: mutanda vidªbamur , con/alto immutara relic’h

[un: , zum quod im fuimdum eſ: ad ‘Fm/¡0mm popular…?

' 'un

39 . DE Locrs THEOLOOICU . u

mundam S. Hierºnymus nar¡ [cm-:l arlmoamt . Manda ¡iia,

mayor¡ ex parte 8( ſaltem przcipua collegic Natalis Alexan- '

der ſec.4.l)1ſs. 39.ſed tant¡ non ſunr,ut ſuam valeant Vul

garz authentiçitatem auferre.

Ob. 3. Vulgarus Interpres labi potuit , 8C in errorem in

duci. Non ergo Vulgara declarar¡ poruit authenrica.

Reſp. Concel'so anteced. negamos confequentiam. Etenirn

ex quo Vulgara: auctor, vel Auctores decipi poruerint, non

ſequitur, fuiſse deceptOS. Eccleſia non declaravit, illos non

pocuiſse errare , non \amen fuil'se deceptos aperte ſancivit ,Ñ

Lage ad hanc Theſim prznorata . Plura eſsent loca addu

cenda ex ſacris Litteris, qua: CalvinuS,Chemnitius, aliique

Proteiianres corrupta ¿Si depravara eſse concendunt, fed nul—

lus eſset finis controverſize , ſi omnia vellemus expendere .

QUI de re qui plura deliderat , adeac Doátil', Bellarmiuum

de Verbo Dei lib. z. c.x. 8( ſeqq.

CAPUT X.

De Pentateurlja Samarítano, Perapbrafi ClgaldªimI

de Syriª-ca , ccterrſque Orrentªllc’ms Verfionlbus.

UM decem Tribus Hebraici Populi a Robonmo defe—

ciſªem , Jeroboamum (ibi in Regem elegerunt duabus

rehçtis Tribubus, qu.: Roboamo obcemperabam , Juda ſci

licet ¿SL Benia-min .’ Him: duplex ſchiſma , Religionis nem

pe, & lmperii. Cum autem decem Tribus in_ Samaria po—

tiffimum habitarent , Samarirani dicti ſunt , quorum ſicut

fui¡ a duabuº Tribubus diverla Religio.ita ¿Sl diverſum ha

buerunt Sacrarum Litterarum Codicem, ſoium nempe Moy~

fis Pentateuchum , cuius modo duplex evulgata est verſio ,

una Arabiçis {cripta characteribus, altera Syriªcis l'eu Chal

daicis, phraſi \amen ¿Sc idiomate Samarirano . Sammriranum

Pentareuchum Harleus Saucius Congreª. Oratorii Gallicani

ex Oriente prirnum attulir , ¿Sc in Bibliotheca Oratoriana

Pariſienſi depoiuit, eumque in lucem produxir Pariſiis armo

16;!. Joannes Moriuus eluſdem, Conº,, Euro .antiquiſiimu'xn

eſse constat ex Euſebio Cazſareeníi, S. Hieronymo , Cyrillo

Alexandriuo, Diodoro Tharſ‘enſi, \Si Procopio G31120. Au

aurem quem modo habernuc ill: ¡ds-n fit, qui a veteribus

laudatur , magnum inter recentiores diffidiuzn . Parcim e:

Hebrmo 8: Greco conflatum tenen: Uk &nus , Seldenus, Boo

:ius , Hºuingerus, Buxtorfius,aliique3 pro contraria :ameny len

Liz. 1’. CAP. IX'. - 3!

/

tentia valide pugnant Jo. Morinus , Capellus , Waltonus ,

aliique. Quapropter , qui de Samaritano Pentateuçho plura

cupit addilcere, citatos poterít auctores adire.

Ut aliqua vero de Chaldaica paraphraſi proferamus,aBa

bylonica captivitate exordiendum cenleo,in qua cum patriae

legis ¿Sc lingua: obliti efsent Hebrari , neceſse fuit illis facra

Biblia Chaldaice exponere . Un tres przelertim elaboratce

funt verſiones juxta triplicem C aicae lingua? Dialectum,

Babylonicam nempe , Chaldaicam & Syriacam . ln prima

quinque librorum Moyſis, in 2. Jofue, Judicum, Regum ,

trium propherarum mayorum cum duodecim minoribus, in

tertia librorum Job, Pfalterii, librorum Salomonis, Danie

lis, Paralipomenon, Eſdraª: , Esther , 8( Ruth interpretado

exhibetur. Prima: Paraphraſis ab Hebraeis przeſertim Onche

los,er Onchelofus quidarn dicitur auctor; fed de ejus neta

te,maxima inter Eruditos controverſia. z. Jonathano Uzie

lis filio tribuitur. 2. Iofepho cuidam caeco tribuunt non ta

men ante quintum Eccleſiar feculum , utpote variis idioma

tibus reſperfam , fyriaco nempe , grseco ¿Se, latino . Nullius

aurem funt auctoritªtis in Eccleſia Paraphrafes ¡fiar majori'

ex parte Judaicis fabulis, & Thalmudistarum nugis refertar.

Si contra Judaeos argumento, ut ajunt, ad hominem proce

dendum ſit, laudabilis esto harum verſionum ufus , de qua

rum utilitate , fuſe 8( abunde pertractat Lucas Brugenſis in

Apologia pro Theologis Lovanienſibus de Chaldaica &Scri

pturre Paraphraſi . '

Quod ad Syriacam Verſionem attinet , quemadmodum

cenum eſl, antiquam efse in Eccleſia , ita incertum , vel

' gorfus ignotum , a quonam Verſio iſia prodierit auctore .

1m utilitas non modica elle potest ., non vero tanta , Ut

illi (landum ſit omnino. Vid. Ricc.Sim, 8: Walt. in Proleg.

Prmter Chaldaicam 8L Syriacam aliae extant verſiones apud

Orientales Chriflianos, Arabica nempe, Egyptia feu Copti

ca,, ¡Ethiopica, Perſica, Armena. Harum verſionum ratio

nem reddit S. Jo. Chryſostomus Hom. l. in jo. dicens Ethio

es, Egyptios, [ºdos, Per-fas, ¿Se multos alios populos ha

ere libros facros proprio idiomate deſcriptos. ln genere lo

quendo Verſiones istze non magna: funt auctoritatis , quia

non admodum veteres , nec admodum diligenter adornataª.

De istis fuſius pertractant Auctores praenotati. Ad ipſos er

go confugiendum.

. Lſ

3h DE LOC!! THEOLOGlClS

x

LIBER SECUNDUS.

HACTENUS de Sacra Scriptura pertractavimus ea fo

lummodo general¡ er inquirentes , quae omnibus ſª

_ cris librís comm a effe deprehendimus, ut ex pr::

miuis l'atis fuperque constat . Nunc de Sacra Scriptura in

ſpecie, ſeu de ſingulis S. Scriturne libris brevi ſaltem calamo

nonnulla ſuſcipímus diſcutienda, ne omnia videamur Theo

logi-x Candidatis deeſſe . De auctoribus itaque ſacrorum li

brorum erſenim agemus, Porumque Canonicitare , ve] i]

lorum ſaltem , quorum auctoritas aliquandiu ªdducta est in

controverſiam ab Harreticis. Si: iraque

C A P U T l'.

Dc' .dt-&ºre lürarum Moyfls Ó' jºſue.

Entateuchum Moyſis non eſſe Hobbeſius, Peireríus &

Spinoſa, aliíque aururnarunt, contra quos Naralís Ále

xander, Cardinalis Gmti, Huetius, aliique ex Catholícísfk

cx Protestantibus innumeri , pro val-¡rate steterunt . Circa

vero librum Joſue tot ſunt ſentemíre quor capita, alíi enim

istius libri Eleazarum Pontificem, Sªmuelem nonnulli, [fa

iam aliqui faciunr auctorem . Andreas Maſius 1 Grotíus ,

Hobbeſius post \cmPora Salomonís exaratum arbmati ſunt²

quorum moment¡ antequam expendamus , nostram ſequenu

propoſitione firmare oportet ſentemiam .

PROPO'SXTlo.

Pentateucbum a Moyſc‘, librum Ioſue ab joſue ipfi;cºnfiriptor pro cena babemm .

EM. I. Pars. Pentateuchus cominent leges , ſermones

Domini, Cantica, cerramina, victorias, & Hístorias

ſimillimas; fed Exod. 17. 14.34.27. Deut. gl. r9. z. Parallp

‘4.14. Baruch 2, 28. legitur 5 Deum Movſi przçepiſse , ut

¿Rc omnia litterïs conſignaret.& aliunde Dent. 24,47. Exp e

24. 4. Deut. 21. zz. & alib¡ haberur , Moyſem litteris lll¡

muſignªſse, Ergo Movſes est auctor Sec.

Prmerea Christus Domínus Moyſem Pentateuchi declara

vít ªuctorem. Ergo dle.; Prob. ante joan. c. 5. 46. 57. hzrº

protulit Cha-¡fins : Si emm mdth Moyfi, crederens faz/ªi;

113._ II. CAPÑI.. 3;

tan Ó* milu", de me cnim ſcripſit ¡lle . Ubi voluit Chriſius

alludere ad ea, quae de Meffia léguntur Gen. 3. x5. 22._ r8,

49. lo. Deuter. 18. 15. Ergo (Sec.

Ulterius. Omni tempore Hebrzri Moyſem Pentaeuchi fe

cerunt auctorem , quod ſane est -constamifflma‘ traditionis

argumentum . Hebraeis Testimoniun ſucceffir Christianorum,

qui certe vanam judaeorum rejeciſsenr oflentationem , Ar

gumentum est É. Augustíni libÑ 33._ com. Faustúm c, 6._ ubi

probar, Apostolorum libros ab Apoflolis eſse conſçriptos ex

continua Eccleſir traditione : Quod ſane argumentum'ine

luctabile prorſus videtur . Unde enim confiar , ‘Hippocra

\em , Platonem,Ariflotelem , Plinium &a auctores eſse Ii

brorum, qui ſub eorum nomine circumferumur, ni¡ tadem

temp-num fiáimez ſuccedçntium comeflatiom continua? inquit

S. 'Doctor .. Simili ergo ratione &6. Quaa omnia magis ex

eo confirmari poſsunr , Squod a primis Eccleſix incunabulis

uorquot SaCrorum librorum indicem adornarunt‘ PP. Pontí

ZCES , concilia , Bentareuchum Moyſi tanquam genuino au

ctori inlcripſerant .v Przrtermirrimus Apoſiolicos CanonesMelitonem Sardenſem Ep. ad Oneſ. Origenem in Expolct:

Pſal. I. Cyrillum Hieroſolym. in Cat. S. Athanaſium Pratſ.

in Pſalm. S. Alugustinum lib. r. de Doctr. Chr. &Hierony

mum ad_ Paulin. alioſque,quorum testimonia videri poſsunt—

apud fupra 'citaros Theologos . Concludendum igitur , Pen

tªteuchum Moyſiº eſs'e' opus genuinum.

Prob.z. pars Ñ Ultimo capit‘e libri Ioſue 26.ifla leguntur:

Sci-¡pff! quºque (JQſue ) omnia vérbª htc in vall-‘mine [cgisDçmim' Ñ Quazn'an-i” ergoſide Auctore libri Joſue potest am—

plius ſubſistere controverſiaP Argumenrum est Thalmudista—

!pm in Bababatra c. 1,., Deinde' Eèçl’eſiastíc, c.46. Joſue di

cnur Moyſis ſucceffor ¡n Propbni‘s, vel in Proglzeriis.-_‘Er o

cr Prarterea adverſarií ideo ab Joſue libru’m iſium abiu i

carè conati ſunt, quia in eº'referumur nonnulla , qua? post

lºſlie evenerunt : Neque erºo hujus libri auctor eric Elea—

Zªrús, qui paulo post Joſue upremum diem clauſiſse certif

fimhm est . Denique liber Joſuc antiquior est lib. 3. Reg.

quod peter ex erjus lib. c. 16. 34. , rn quo ex libro Joſue

6...6, 25. 26. 'translara fun: ipſifflma verba : Non ergo hujus

…ln auctor'erit Samuel , lſaiſas ,&c. Concludendum igirur,

librum Joſue ªb ipſo Joſue fuiſçe exaraium. 'ºÑ Objrffa‘ diluuçtuſir .

_0.11.1._ Potuit Moyſes Sci-¡bis mandare, rerum, qua: con

t'Serann historiam \exere : Ergo &e; ' '

Tºm. V. C Reſp,

34 DE LOCIS THEOLOGICIÑ

'pultura , luctus filiorum I

Reſp." Imprimis concedi poſse antecedens . Siquidem pro

bandum est , Moyſem reapſe hanc provinciam Scribis deman

daſse. Deinde negimusfid Moyſem prxstare potuiſse. lpſe

enim, ur ſupra ostendimus, a Deo mandatum accepit ſcri

bendi . Vel ergo Moyſes divinum przceprum tranlgreſsus

est, quod neſas est dicere, vel ipſe ¡lle omnia gesta conſcri

pſit. Denique, ut ſupra vidimus, Moyſes Penrateuchi dici

tur ſcripror, non alius quiſpiam, 8( Paralip.z. c. ;4. 14. di

citur, quod reperit Helciar Sarerda: librum [cgis Domini per

manum May/¡s . Quibus omnibus adstipulatur çonstans He

brarorum , 8L Ecclelize Christi traditio.

Ob. z. Ab exordio‘ [ſraelitici Populi ſemper in Judaica

Rep. Scribae , ¿Si Hiflorici extirerunt Diariis conſcribendis

deſiinati . Credi ergo poteli , a Scribis 8,1 Historicis Penta

teuchum ſuiſse lirreris conſignatum .

Reſp. Hzec omnia -fieri poruiffe,ſed reapſe eveniffe,quem

admodum poruerunr contingere , hoc probandum est . Alla

ta enim ſuperius fundamenta contrarium maniſeste probant.

Ob. 3. ln Deuteronomio deſcribitur mars Moyſis , ejus ſe—

ſçel &c. Ista non potuerunc a

Moyſe deſcribi : Ergo Sec. . ª

Reſp. Joſephum Antiq. Judaic. lib. 4. Philonçm de vita

Moyſis, Maimonidem lib. de Bened. Sac. c. .If. afferuiffe ,

Moyſem una nº'Áan (per anticiparionem ) d‘ivino ſpiritu

afflante ista ſcripſilie, 8( multa alia notªffe, quae lougo post

ejuç morrem tempore contigerunç, Hebraïos videlicer Man

na comediffe per annos 4o. ,uſque dum tangerent tines ter

ra? Chanaan', cum aliis pauciS'Ñquaz ſane jam Jordane tra

jecto Evenerunr . Nihilominus cum pluribus ſacris Criticis

minime veremur affeeeremªec omnia vel ab joſue, vel Elea

zzro, vel Eſdra, vel aliqÑ quocumque addita fuiſſe, ut \ora

haberetur Moyſis historia, ¿SL finis Deuteronomii cum inicio

joſue cohaereret. , _ . l

Ob. 4. Auctor Pentateuchi de Moyſe , veluti de allena

perlbna loquirur , Moi-fis laudes celebrar Numer. 12. 3. Deut

36. lO. Non ergo fui: Moyſee. ., , ,

Reſp. His omnibus S. Gregorium ſatisſeciffe Praeſar. m

Expoſ. lib. Job. c. I. ſequemibus verbis : Moris Scripturªe

SMN' eſ), ut ¡pff, qu¡ [cr-¡bum, fic de /e ¡n illa , quaſi de

alIis lay/mmm. Him efl Mim, quod May/e: air: Erar Mºy

ſes *Uir mirifflimus /uPer omnes I/JOMÍHCJ , qu¡ marat’zanrur m

terra . Hina Joanne: ¿iith .- Diſcipulus ¡lle , quem diligebªf

ſcſus . Him Lucas dit .' _Qui-id ambulanth duº ex diſciPfl-'ſ

m

Lm. Il’. CAP. l’. 33

;n vía, Chop/¡as (’9- alius. _Quem profecto alíum , dum tam

[Judioſ: tacuit , ut quidam diam: , quid nifl feipſum fui/fe

monflravit? SCD-!provªr ¡girar ſani eloçuii, qui ¡mpulſu Spi

ritus Sancti agiſantur , fic de [e ¡n illa reflimºnium , queſ¡

de alíi: proferzmt , Spírituſ ergo S. Per Mºyſem quuutus el)

de Mayſe . Hactenus Gregorius , qui dum ista in Auctori—

bus Sacris noraffe videtur, id etiam in plophanis fcriptoribus,

Cazfare przſertim , Cicerone &c. pafflm uſitatum effe de

prehendimus . ª ,v

Ob. 5. Sic incipit libeereuteron. HM ſunr 'verbº ,"gue

loquutus efl Moyſes tranſ jardamm , fed Moyfes nunquam

fuit _trans Jotdanem , Ergo Moyfes non est auctor Deutero

nomn nªr. ‘ Ñ» -Refp. Non eſlcte legitimam confequentiam. Ut enim íuxta

regula!: logicm directe procedat argumentum ,vdeduªci deber:.Ergo Mapſ:: ¡lla 'yerba quuutur nſion efl. Quo in’çafu nimis

probaretur. Hoc \amen praetermiffo ita legitur in Hebr'xo:

Eie addebarïm Afcer Dibèr Moſcè behc’ver aiardèn . Ubi

vox Fly: behever aliquando dlteriora , citeriora aliquando

ſignificat, ªliquando per trans , per ci; aliquando vertitur ,

¿Se melius ¡ñ tranfitu dic¡ poteſ’t ., ut adnotarum Pagninus ,

Buxrorfius aliique Hebraiçz lingua? peritifſimi. Denique quo

modocumqu‘e verti debeat reponimusl regionem illam cam

pestrem , in qua Moyfes loquutus est‘; trans Jordanem fuif

fe refpectu Teer Sanctffl, cuius comparatione Scriptura Sa

cra ſitus locorum folet conſignare Ñ

Ob, 6. Plura funt in Pentateucho , quz a Moyfe fcribi

non potuerum. Geneſ. 27. \4. mentio fit‘Civitatis Habra-I ,

quae prius Caríalbarbe dicebatur . Gen. 14. 14.. memoratur

Civitas Dan , qux Moyſis azvo Lais dicebatur. Gen. II. 18.

nomen C/Ialdaeorum legitur fcriptum. Gen. 8. 8. Mini-ve no

minatur. Denique Gen.4º. 15. legitur,]ofephum furto fub

latum de terra Hebmorum ._ At ubinam terra ista Hebraeo

rum 2

Refp, Ad hare omnia fuas excufationes in promptu ha

buiffe Huetium ,&,qui ex eo fustulit multa, Natalem Ale-’

xandrum . Verum quid -pugnat , hake omnia vel a Scribis ,

vel ab Eldra, vel a quocumque alio adjici-pocuiffe?

Ob. 7. Geneſ. Iz. 6. narratur— egreffus Abrahaz de terra ,fue

in terram Chanaan , poſimodum fubiungitur: Cbananeur au

tem :um erat in terra. Ex quibus videtur , auéiorem huius

libri vixiffe , quando jam e fedibuscfuis expulſi erant Cha-,

nanaei . z Refp.

'._._..)A-A,

A.)

3 DE: Locus THEOLOGÏGB

~ Reſp. lsta ſacili exſufflari negorio , ſi dícatur, Auctorem

hujuº libri poſuiffe : Chanamvu: ªutem zum era: in terra ,

ut indicaret,quo tempore Abraham in \ex-ram illam migra—

vit, Chananzkos …am jam incòluiffe.

Ob. 8. ln Pentateucho fic mentio libri deeri: Domím' ,libri Bellorum Domimſi , ¿Si libri Dei, Exod. Z4. 4. 7. Num.

21.14. Deuteron. 3!. 9. Pentateuchi auctor igitur est valde

recemior.

Reſp. NOS probabilíus cum P. Cellíer Hist. des Autheurs

Sac. kb. 1. c. 1. existimare-, libros istos fuiffe a Moyſe con

ſcriptos, ªut {orſitan a Pentateuchi libris minime distinctos.

Si primum , ¡llos periiſïe dicendum est ; ſi ſecundum , ad

verſaríorum cadit argumcnmm . Vemm a quocumqhe fue

rint exarati libri iſii, dummodo concedatur , eorum auctoç

!es Moyſi fuiſſe cozvos, evanefcit argumentatio.

Ob. Ultimo. Geneſ. c.36. ‘I. hzc habenrur : Reger au

tem,qu¡ Hgm-veran: ¡n Edam antequam [ja/\ermt Regem fi—

IÍI' Iſrael, fuerint ln' . Et 8. Reges nnmeramur . Sed hoc

' cum remporum Chronotaxi , uſque ad Saulem deducta nou

concordat : Ergo &c.

Reſp. Huic argumento multos multa repoſuiffe. Explicant

enïm aliqui nomen …ud Regis pro quocumque publícam ha

bente auctoriratem, ita ut ſeuſus fit, Reges illos regnaffe,

nmequam Moyſes Hebrztis prreeffet, idque probant ex Jud.

9. ó. 21. 25. Dent. 33. . Sed ſi res irá ſevhaberet . RegesEdom nec ipſi ver¡ fuifljent Reges . Pr-«eterquam quod ex

alía parte inl'uperabíles occurrunt difficultates ':K Ali¡ vero ,

um animadverrant in 1. Paralip. 1.42. eamdem reperi chro

ºnologiam Regum 8: Ducum Eſau,arbitrati ſunt, hoc unurn

effe ex Eſdrae , vel 'alicujus cujuſqUe addiramemis , quibus

non adhceremus .

Ob. I. contra z. partem . Librum Joſue varia ſunt , que

ab ipſo Joſue abjudícant . 1. Enim in eo fit mentio h'erjufiorum , ſiz. Ibi legitur illa .partícula u/que ¡n pue/enter»

dIem. 3. Ibi fit mentio terme Cbabul , quod nomen non

excedir tempora Regum lſrael 3. Reg. 9. r2. 4. In eodem

Danitarum expedido adverqu Leſen comme‘moratur , quod

ex Judic. 18. 29. post Joſue qïoftem ſcímus contigiffe. 5. De

niquç Joſue mors deſcríbitur ,aliaque plura , quam post ipſum

contlgerunr.

Reſp. His Ómnibus facíllimam effe ſolmionem . Et qui

dem quoad primum reſponſionem habes ſupra ad object. 8.

Quoad ſecundum dicendum est, etiam S. Matthífumsc. 27.

Ñ . eam

Lm.Iſ. cum 37

8. eamdem phrafim adhihniffe , quam etiam fequenti capi

te, idem Evangelifla repetere non est veritusz quin tamen

negari poflet , Evangelium Matthæi illius elle , cujus no

mine infcribitur . quamquam enim particula ufque in

præfentem diem indicare poffit rem,de qua est ſermo , lon

go antea tempore contigü'se , non tamen femper eamdem

habere fignificationem patet ex Matthaeo,& ex aliis Sacra:

Scripturæ locis. Ad tertium lreponit Hueçius , Joſcphi au—

ctoritace lib.8. Antiq. aliam eſse cerràmChábul in ¡ib.Jo

fue memoratam, a terra Chabul ,cujus in 3. Reg. fit, men

tio. illa enim vicus ell in confinibus Ptolemaidis.ifla vero

regiuncula est zo. constans oppidis, quam Salomon Hiramo

Reg¡ Tyri dono dedit . Ad quartum ut fatisfaciat Hueúus

reponit , unum eſse ex Eſdrz , vel cujuſpiam alius addita

mentís. Ali¡ vero Euſebii auctoritate moti dicunt, urbem

Le/m , quam a Danitis expugnatam , narrar Joſue , aliam

eſs: ab Urbe Luis, quam óoo. viri ex Tribu Dan occupaſ—

:ſe memorantur Jud. ¡8. 27. En verba Euſebii z.tom.oper.

S. Hieronymi edit. Maurinær Le/en banc filii Dan vi raptamtognominuverunt Dªn . . . . Laiſan bancct‘filii Dar; captam

manu pº/ſederunt . . . . Sim :fl autem juxta Paneadem, de

qua jordam's fluuius crumpit . Ad quintum denique vide fup.

Reſp. ad Ob.3. ,

C‘ A P U T II.

De libris judicumj o Rut/J.

E horum librorum auctore obſcuríffimum erit inquire

re , ut ex Huetio , Natali Alex. aliiſque Theologis

constat. Legamur præ ceteris Erúditiffimi Calmet Prolego

mena.

C o N C L U s l o.

judicum o Rut/I libri auctorem habent incertum ; judicum

tamen liber antiquior efl lil). Pſalm. Ó' Reg.

Dem. 1. pars . Ub¡ multæ inter fe digladiamur fententizt

nullo innixæ probabiliori argumentº , ibi maxima ponenda

est incertimdo; atqui relata ad libros judicum 8L Ruth va‘

riæ inter fe digladiantur fententiæ , &0. Ergo &c. Et fane

quoad librum judicum nonnulli fipfum tribuunt Samu-:li ea

ducti ratíone, quod cap. I. 21. memio fiat Jeruſalem caput

-a Jebuſcris ante Davidis Regnum , quodque in hoc libro

fæpius repetatut nullum fub judicibus Regem; fuifle , quod

C ' g cum

38 DE LOCls THEOLOGlClS

cum Samuele videtur congruere , qui ſub Saule agens poli'

tiam ſuz :Maris a politia ſub Judicibus quantum diiiarek ,

fincera iila narratione demonſirare volebar. Econtra qui hoc

neºn-nt , inſurgunt dicentes z_ in hoc libro occurrere nomen

Nº.33 Nabi; cüm ex libro l. Reg.9. 19.conſiet, antea pro

pneras vocatos fuiſſe Videntes. Obſervant inſuper, mentio

’nem in eo libro fieri de Domº Dr-min¡ , qua: ſane phraſis

obrinere corpit post Templum aSalomone a‘dfflcatum . Alia

que plura proſerunt de Silo Jud. 2!. iz. 8( de captivitate

Zabulon ,8( Nephrali ſub Theglarphalaſare Jud. 18. 30. Qu::

omnia ſane luculenter oliendunt , nil cerri Poſie deprehendi

Circa auctorem libri Judicum.

SedESI neque relate ad auctorem libri Ruth. Deipſo enim

air in Proleg. Erud, Calmet : Qui/num roga auêlor iſ): (9'

‘cuqu Mªris? Sum* ui Sªmuelem, [un: qui Ezecbidm , qu¡

Eſdram rredant. Niïíl cm¡ ea ¡n re babemus,& quas inde

adducit pro Samuele leviffimas conjecturas , leviſiimas effe

cuique oculos habemi constare poterit; Ergo &c.

Prob. 2. pars. 'Ex libro Judicum plura ſumpſerunt Aucto

!ES Plalmorum 8C librorum Regum : Ergo antiquiorem au

ctorem babere ſacile confiar , vel ſaltem ine‘luctabilis est

ista conſequentia : vel aliqua in Pſalmis ¿Sc libris Regum ex

libro Iudicum fuiſie poſita, vel viceverſa , quo ¡n caſu mi

nus constabir de auctore huius libri. Confer Judic. loca cap.

5. 4. cum Pſalm. 67. 9.6( 96. 5. Judic. 9. 53. 6C 2.Reg.z.zl.

C A P U T Ill.

De quatuºr ¡¡bi-is Regum.

Rimi duo libri Regum apud Hebraros Samuelis nomina

inſcribuntur; tertiuç vero, &quartus Melachim D’DbD

\eu Regex haben: in titulo. De Auctore horum librorum in_

.ter ſe nimium diflentientes quoque o iniones habemus. Qua

de re cum nullius ſententia: plauſibili aliqua probabilitate

aóha-rere liceat , hinc 'comemi ſumus nostram ſateri igno

rantiam & obſcuritatem . Unde ſit

C o N C L U s i o .

Libr¡ quatuor Regum incerrum haben! auct'arem.

'Demonstrarur Prop. quoad ſingulos Regum libros ., 8( I,

quoad duos óraªcedentes. Primi Ó( ſecundi libri Regum Ju

daa¡ praſerrim auctores facium Samuelem, Nathan, ¿Sc Gad,

mn¡

lª

LlB. Il’. CAP.I[Ï. 39

I,__"_Ñ—…n 7,* .- -. -Ï ...—— v

innixi testimonio 1. Paralip. 29. 29. Grotius Jeremiam , ali¡

Davidem , Ezechiam alii . Sed quan in hifce du'obus libris

leguntur allatas diverſorum fententias nimium implican: at

que perturbant t Ergo &6. Minor facillime olienditur . Si—

quidem hifce in libris aliorum testimonia laudantur,quibuſ

dan hifloriis annotationes adjiciuntnr , phraſes occurrimt ,qure auctorem cozevum produſint , aliX vero , quzr recentio

rem. Hujus generis exempla defumuntur plura ex e0,quod

dÍCªt ªuctºl’ l. Reg. 3. l. quod ¡n ditbus ¡Ilir mm erªt 'uiſio

maniſefla, quod certe Samuel¡ non competir: quod 13. cap.

15. Urbi Bet/IE] nomen Bet/¡wm appoſitum eſie dicat, quee

nominis tranſmuratio Jeroboamo fuit fynchrona . lnfuper

horum librorum auctor c. 7. \5. de Samuele tamquam jam

mortuo loquitur. Alibi etiam c. ó. 18. prodit', Arcam Do

mini ad artatem uſque ſuam manſiſie in agro Jofue Bethſa—

miiz. Cap. 27. ó. narrar, Urbem Siceleg lemper in poteſia

te Regum Juda manſiffe , quzr fane attingunt tempora di

viſicnis Regni Juda a Regno lfrael ; atque hujus generis

plura a Cl. Calmet in Proleª. rite notara,qu:e cum diver

ſarum ſententiarum auctoribus nullo modo poliunt componi.

Eadem argumentandi ratibne quoad 3. 8( 4. Regum li

brum procedendum ,res eli in aperto. Licet enim aliqui Re

gi Ezeahite , Propl'ietis Jeremiz , [ſaiae veluti auctoribus di

verſis hoc opus tribuant , aliique El'er concedant , nihilo…

minus multa in eo adinveniuntur obſcura,& nodum haben

tia inexnicabilem’. Siquidem ultimo 4. Regum capite ca

ptivitas Babylonica apertiſfime exprimitur, ¿Sc quidem ut ex

c. Io. adhuc perdurans . Deinde nonnulla auctor quandoque

obſervat, ¿SL ſummatim reperit, quze omnia auctoris indicia

funt minime cozevi . Ulterius 3. Reg. 8. 8. fermo hábetur

de Arca Dei in templo adhuc manente, 8( cap. [2. ¡9. fit

mentio diviſionis Regni Iſrael a Regno Jl]de adhuc ſubſi

flentis; & c. 6. l. ¿Sc-38. duo menſium nomina Sif & Bül,

qua? neque Hebraica neque Chaldaica funt. Que omnia fa

ne multis aliis przrtermiſiis cum citaris auctoribus concorda

re difficillimum cenfeo. Ex quibus omnibus prudentioriquo

dam indicio concludendUm , de auctore librorum Regum

certam proſerri non poffe fententiam . qu iufficiat fummis,

ut ajunt, labris attigiſſe.

_Ji

CA#

,__._1__.4_____

DE LOCls ,THEOLOGICÍS .

C A P U T IV. i

De Paralipommís, Ó- duoóus E/drz Iibrís¡

UÏE Gçxce IMPI-ÃÍI'MI'MUG , !akii-ie Pſxtermiffa dicuntur,

arque na Paraiipomenwn librl mſcribuptur, ut videli

cer unuſquiſque ſciat, in iis ea narran, quz in librís

Regum (un: praetermiffa. In ipſis omnem eruditionem Scri

pturarum contineri in Ep. ad Domnionemffltestatus est S.

Hieronymus eadem ferme repetens in Prologo Galeato .

Nec parvo habendi ſunt pretio , qui proxime léquumur li

pri Eldrae nomine inl‘cripti, de quorum omnium auctoribus

lnçuirendum.

C o N C L U s I o. j

Parªlípommwn aufïor controvetjſus , firm¡ Ó‘ ll. Eſdn’.

Prim¡ vero Eſdram fui/fe auctorem ~

probabiliar eſ¡ opinio.

Dem. l. Pars . Notiffimum est, Paralipomenwn Judros 8C

. 'noſiraóes Eſdram ſeciffe auctorem, quia eadem habetur styli

Equabilitas hoc in libro, &quod póst captivi_taccm ſcriptum

effe deprehendatur ex edicto Cyri de Judazis m Jeroióiymam

reminendis . Sªltem ifla prarcipua ſum . At qua-fo ista ne

ÍEſdram deſignant , aut quemvis aliurn .ª Non pauci e con..

tra clamant Eſdram non potuiffe Zorobabelis genealogiam

texere uſque ad duodecimam generationem, qua? ſpatium ut

minimum tercentum annorum debuit ’comprehen ere . Ax

que ista de Paralipomenis dicta ſufficiant,quae poterunt cia

rius in Prolegomenis Calmetianis introſpici.

Quod vero ad 2. Eſdrz librum pertinec , ſcio , commu

niter genuinum opus Nehemix haberi. Verum nobis magis

veritas ari-¡det , quam conjectura . Et ſane Commentaríi

Nehemice in Machabxorum ſecundo II. t?. iaudamur, re

citataque ibi verba nuſpiªm in libris ejus nomine inſignitís

occurrunt. lnſuper liber Nehemiz: plura continet a Nehe

mia prorſus aliena . Recitat ſiquidem monumenta , in qui

bus nomina referebantur Sacerdotum ,8( Levitarum ad ?tª

tem Jonathan fiiii Eliaſib,& Dari¡ Codomani pertinenrium

c. iz. 27., qui 'ambo utpote ad rempora Aiexandri M. ſpe

ctames cxx. ampiius annís Nchemiz in Judream adventú

recentiores ſunt. Pra-:tarea agit ibidem Aué’tor de Nehemia

quaſi de aiieno, 8( Ionga jam aétare fatis functo, c. 12. 26.

Ad hªce : In Narrationum ierie multa excra ſedem vagan

_ ~ - tur.

-IÍ"Q.

LIB. I. CAPJV. ¡4,

tur. lta dedicado mami-1m extra locum aberrat'c. tz. 27.,

aberrat 8L caput quintum, in quo Nehemias de rebus gestis

anno 12.1-egíminis ſuídiflerit. Ex quibus Ómnibus conclud¡

quídem potcst,Nehemiam accurªtas regiminis [ui Ephcme

rides reliquiffe, atque ex istis fuiíſe librum (ècundum Lſer

conſarcinarum .

Sed ad primum, qui Eſdrre homine inſcríbirur, regreffum

faciamus , cujus cap. 7. 14. ista leguntprf A [Mie emm Re

gis, Ó‘ ſepte'm confiliatorum _ajus mijſw" e; , ut *ui/ire: ju

daam (9' jam/ºler» in Lªge De¡ tu¡ . Dein verſu 2.7. ſubdi

tur z Benedictu: Domínus Deus Pªrfum reo/?fºrum ,qui ¿edithac ¡n tarde Reg): , ut glorificaret nameſ¡ Domimſi . . . ._ ¡Et

¡n me ímhctnlruít miſerícordíam juam mmm Rege (9' cºnfillſia

tºríbus aim‘ . . . . El ego . . . . cºngrega-UI' de lſrael Prínci

pM . Ex quibus verbis evincicur, aué’torem libri ill'um effe,

911i invenit gratiam coram Rege 5( ſeprem conſiliariis ejus,

In quem Deus inclinavir miſericordiam ſuam , !Se Qui con

gregavit Il‘rael; ſed iste Eſdras fui! a Ergo auctor hujus lí

bri ¿Sec, Prob. min. przrced. verſ. 25. legitur: Tu aurenxfſdra

. . . . cºnflitzce judim- C9' Przfides,quaª: verba ſane probant

ad ¡llum (pectare verba ver. 27., ad quem ſpüctat verſ. 25.

qu¡ non alius ab Eſdra effe dígnoſcitur : Ergo &c.

Eorum ſolutío , qu.: contrª primum Lſdm

Iiórum oppammtur .

' Ob. r. Scriptor Operis hujus Hieroſolymis degebat, uan

do ª Rªge Perſarum legati miffl ſum,qui Judzos de em

pli reſumpto Edificio interpellarunt c. .4. Sed Eſdras 'abel'

fe debuir , cum niſi longo post Zorobaízelem tempore redíe

rie Hieroſolymam : Ergo Scriptor Operís non est Eſdras .

Mªi. patet, quía c. 5. v. 3. ista legumur: In ¡p/b ªutem tem

pore 'venir ªd eo: That/¡armſ, qu¡ :rat du:: trans flumen, Ó'

Stbarbuzanai, Ó‘ cºnfiliarii eorum, firçue dim-run: ei:: Qui:

dedit *vobis mnfilíum, ut domum ¡¡¡mc ¿edificar-ati: .² . . . ad

quod re/pondímus‘ ei: Ó'c. Ex quibus pater Scr‘íptorem Ope

ris unum ex illis fuiſſe , qui reſponderunt eis . Minor apud

omnes confiar : Ergo &0.

Reſp. Hoc argumentum adeo multorum vexaffc mentem,

nt conceffa mªjore duplícem dístinguerenr Eſdrae reditum ,

unum cum Zorobabele, alrerum vero post obrcntam Tem

pli rexdíficandi facultatem . NOS vero , qui ea non afferi

mus, quae meram ſapiunt conyecturam ,negamus,majorem,

Negamus nempe , Eſdram unum ex ¡llis fuiffe , qui Perſª

rum Legatís reſponderunt , quod ſanc non evincicu: ex quo

lega

_4___L_

,MAM_.A

42 DE Locis THEOLocrcrs

legatur Re/pondimu: . Non enim novum atque inufitatum

elirquodrScripror E. G; Judaeus , Romanus &a ita de re

b-ú's gentis fuæ quafi de propriis agat , 8: ªbſens quali præ

fens loquatur. Hoc familiari ſermone uſurpatur : Diximu: ,

fumus, iv¡mm,&c. quæ loquendi formulae non, femper Scri

proris præfentiam rebus ab eo narratis, fed tantum feuten

tiarum, morum,rerumque cum illis, qui præfentes fuerunr,

coniunctionem fi nificat . Et reapſe quare in fuperioribus

formulas hafce u urpat t l/merum ad eos* , 81 non ad no: ,

dixerunt ei:,& non nobis,quod est retorſionis argumentum?

Plura funt , quæ poffent objici . quæ videre poteris apud

calmetium loc. cit. praefertim de duplici cenſu Lin I. Sc z.Eſdrze relato, in quo licet probemus varia diverliorum ſyste—

¡hara , arbitramur tamen , diverſam tranſmigrationem , li

brariorum ofcwranriam , aut no'minum æquivocationem ªpro

fundifflmam obſcumatem liteſque interminabiles induxiſie .

C A P U T V.

De librº Tobie.

LIber , qui Tobias , idest Bonum De¡ inſcrïbitur , bilio

riam hu1us Viri continet illorum annorum fpatio com

pru'nºnſam, qui iuxta accuratiores ab anno M. g28;. ufque

ad an.gg1o. effluxerunt fere centum . Hujus libri primo in

controverſiam venit au-Siondeinde eius divinitas contra Lu—

aheranos, Calvinistas , Protestames totis viribus propugnan

a.

O N C L U S l O o

Ptima duodecim capita libri Tobía:v ex Tobía- Pam's, reliqua

duo ex Tºbía: filii commentariis collect:: fur-fie , eli pen:

tenim-num , exceptis ultimis duobus verficulis calleéïor¡ tri

bumdis. ceterum totus liber canonicus- efl .

Dem. 'í'. pars. In exemplaribus huius libri Hebraíco,Grae—

co ac Syríªco, Tobias Senior uſque ad c. 4. femper in pri

ma perlona loquitur : Ergo Sec. Deinde ubi vulgata c. [2.

haber.: Nªrrate omnia mirabilia cias, Hebraícus & Grcecus

textus legunt I‘m'pQ/x're 7m'an frui a'uu'raksa'ss'wm a"; BIBM'ov .

Scribire omnia quæ evenerunt ¡n libro, & cap. 13.x. KJTUBI'T

:py-ªest RPM-eu'wa a); a'yuAAm'a-w : Et fcripfit Tobi? (ad diffe—

rennam Tobía-.- Senioric , qui femper dicitur Tobias ) ora

tionem cum gandia: Ergo Bcc. Denique cum in ultimis dªo

us

LIB. II. CAP. V. _ _ 43

t

bus verficulis mors Tobia Junioris referatunilli merito col

lector? tribuuntur : Ergo am _

Ostenditur 2. pars . llle Liber inter Canonicas Scripturas

cst adſcribendus ,- qui inter Canonicas Scripmras relatus est

ab Eccieſiz Conciliis, ¿SC-PP. Res ita ſe haber de eo libro

Tobía? : Ergo &C. Et re quidem vera , cum primum _de

factis libris agi coeptum fit ætate Auguliinhconcilium Hip

ponenſe 8( Carthaginenſe lll.hunc librum confecrarunt . Un

de Augustinus’ ipſe librum de Doctrina Christ. exaraturus

promittir, fe nihil elle adducturum , quod in Scripruris lan

&ís non reperiatur, in quo plures adducir libri Tobia? fen

tentias. Idem probatur èx S. !ren-(ro. Origene,Hi1ario, Cle

mente Alexandrino, cy riano, Baſilio , Ambroſio , Poly

carpo, aliiſQUe—a Serario , Natali Alex¡ relatis , quos bre

vitati conſulentes prætermitrimus..vana ergo ſunt Hererico

rum contra hujus libri auctoritatem deliramenta.

Sclvunmr Objectiones contra il. Partem .

ob. I. Liber Tobi-x in Canone non fuit l-lebrazorum ,

eumque inter ſacras Scripturas non recenſuerunt plures ex

PP. Ergo ESIC. I

Reſp. Negra conſequent. Fatemur quidem Tobía? librum

in Canone Hªbra-0mm non fuiſïc., vel quia jam occlufus

erat Canon, quando Tobia: liber rgid l-lebræorum manus ve

nerat, vel quia Chaldaice erat exaratuc. Arque hoc potiffi

mum in caufa fuìr, quod, cum primis licclefix temporibus

novus Sacrorum librorum catalogus non texererur , anti

quiores ex PP. Canonem l-lebræorum fatis authemicum ſe—querentur. Hinc rrobiae liber inter Canonicos relatus non

est a Melirone, ab Origene,a Concilio Laodiceno,ab Epi—

phanio, 8: paucis aliis , quia facrorum librorum cauſa pri

mum agirara est anno 393. in Hipponenſi Concilio . Post—

modum tamen temporum decurſu coepit liber Tobix in Ec

cleliis veluti facer haberi. De quibus fatis ſupra.

Instab. Hieronymus : Hiſce omnibus aperte contradicir in

Prologo Galeato, ubi ait: TobìarC‘r Pnji‘or non funt in Ca

none. [pedir/I, C9* Tobia, o Macbabcorum libro: legít qui

dem Eulefia , [ed eos inter Canonica: Scripturas mm recipít.

Ego &0. .

_ Reſp. l. Hieronymum Praefationes {in Sacro; libros litte

ris confignafle an. 394. idefl tribus annis ante Cªrthaginen

fe C_0ncilium III. cuius ſanctionibus Tobia libri auctoritas

mang firmata est_. 2. Verba illa non fum in Canon?… . hz

m Canamms Scrlprura: non rec-pi: , idem fignifica're ac ſi

v n dl

._.ªl—'1...‘.—

‘ DE LOCIS THEOLoorch

.

ixiſi'et: Eccleſia non haber veluti ex Canone Hebrzorum

de umptos , de Quorum divinitate univerfalis tune era: Ec

cleſiarum conſenſus . g. Hierony‘mum Ep. ad Chromarium

fateri , Hebrceos librum Tobíª: inter hagiographa numerare.Ob.z. Apud Joſephuſim de Tobiz libro , & gestis altum

filemium. Ergo ¿cc, .'-" ..

Reſp. per instantiam, de vita,& gestis Job Joſephum ſi

lere r Ergo ne inter apocryphas‘ Scripturas amandandus li

ber Job? Directe :amen reponimus , Joſephum lib. Antiq.

Io. aperte reflari , ſe tamum Grzrce translarurum cſïe ſuae

gemis libroc HebraiCa lingua conſcriptos. Hinc mirum nou

effe, ſi historiam Tobia- prartermiſit, qui Chaldaice, ut di-*

xirnus, primum fuit elaboraruá. 4

Ob. 3. Tobias hoc'ih lib. dicitur 'de Tribu Nephtali , 8:

in caprivitatem Qucïus a Saimanai‘are , ſed ex 4. Reg. 13.

29. confiar, Tribum Nephtali a Theglatphalaſare in ſervt

tucem keda-&am fuiffe; Ergo vel faiſum primum,vel fecun

dum : Ergo n‘on est liber Canonicus.

Reſp. Quod licet in libro Regum dicatur , omnes fiiios

Nephrali ductos fuiſ’ſe in captivitatem a Theglarphalaſare ,

non ſequitur , quod omnes reapſe ¡¡a ſuerint translati , ut

nulius in terra ſua remanſerit. Siquidem &gin I. Tobire ca—

pite legitur v. 5. lſraeiiras omnes ad Jeroboami virulos con

verſos ſuiffe , non \amen inde credendum , ſoium Tobiam

fe ab ldololatria abstinuiſſe . lra 3. Reg. 19. Io. dicitur, ſo

lum Eliam in divina fide manſiffe, verſ. \amen ¡8. legitur,

ſeptem miliia fuiſſe, quorum genua incurvata non ſunt au

te Baal. Et ſane z. Paralip. 43. 6. 9. habemus, Jnſiam Re—

gem Juda post aliquot annos a ;cede Theglatphalaſaris Ci—

vitates Manaffe, Simeonis, Ephraim , ¿Se Naphtali ab [do

]olatrizk reliquiis repurgaffe, adeo verum est, non omnes ex

Tribu Nephtali translatos ſuilſe.,

Ob.4. Sara ex c. 3. 7. habitaſſe dícitur in Rages civirate

Medorum, Se ibidem narratur, Tobiam cum Sar-«ie domum

attigiſſec miſiffe Raphael ad Gabelum in Rages z fed' hxc

ſunt repugnantia: Ergo &6. ' -

Reſp. Tot fuiffe in hujus nod¡ ſolutione ſentemias, quot

Interpretes. Ali¡ ſiquidem repoſuerunt , duas in Medorurn

Regno fuiffe urbes ex eodem nomine ap'pellatas , E contra

alii erroris Vulgatam accuſanc , cum Cra-ca Vcrſio, Syriª—

ca, & Hebraica exemplaria Munsteri , ¿SC Fagii pro Razas

habeaut Ecbatanis . Omiffis \amen reſponſionibus erudito o

mm virorum , qua: ipſorum venia nobis minime arrident_

' m

113.". CALV- 4;

ín eam ſenkentïam imus,quz Vulgarum interpretem laudar,

ceteraſque Verſiones non contemnit. Dïcimus iraque,recte

in Vulgara leg¡ : Sara filia Raguelis in Rage; Eivitate Me

dorum , recteque etiam alias Verſiones poſuiſſe: In Ecbatª

ni: civitate Medarumf. Et rario est , quoniam Ecúataaa 8C

Rage: nomina erant unius Ejuſdemque ciVitatiS , quod ex

Gracis, ¿Se Hebraicis textibus fªcillime ostendirur; ſiquidem

Grªeca exemplaria Echar-ma vocaur etiam Rhªga , ¿Sc He—

braica nunc Rigorc, nunc Ragíau ,zmodo Ecbatana dicunt .

Quªn omnia magís ex Arhenzo confirmantur, qui libro 12.

affirmar , Parthorum Re es conſuevifi’è aestivo tempore in.

Rages‘viram agere'; ¿Se [1doro Caracenªo apud Bocharrum ,

qui \eflatur‘ Rages totius Ragni ’Medorum- fuiffe Metropo—

lim, q'uod arre Ecbatanis aammaxime èonvenjr. Cu¡ reſ

ponſio iſia non arridet,-‘me ¡ora feliªat, ſi invenerir.Ob. 5. Hoc in libro Angeluç RaptÏIael. mentira: , mandu

car 8C bibir; fed ista abſurda ſurrr': Ergo'ÏSLC.

Reſp. Nego aut. Angelum Tobix comitem mentitum foiſ

ſe lib. l. c. Edmund. Camp. p. 77. probare conarus est impu

deuriffimus Wirrakherus , ex quo‘Raphael ſe Iſraelimm dí—

xerit de Tribu Nephrali, Azariam nomine,Anani:e Magnï

\

Barris filium ,8( in Civitate Rag'es Gabelo aecelſirudinis vin- '

culo conjunctum; fed iſ’ra facilhme diffolvimus ostendendo ,

Raphaelem in omnibus hiſce veritati confuluïffe , atqu_e id

ex pluribus non ſpemendis rationibus . lmprimïs Angeli in

vereri Teflamento Dei nomine nuncupabanrur , abſque eo

quod uUus ex Protestamibus dixerit , .illos effe mentiros .

Deinde Tòbiz Angelus Azar-ire fermam fumpſerat , fmeríro

ergo poruit de ſe illa omnia przdicare,,'qua›. huic lſraelira:

maxime conveniebant. Nonne Alexandri M. perſonam ;2?—rens, aur Czſarís. var: ſe Alexandrum ,_ &.Czkſarem ezictc

profiterur .ª Ad haec Azaríªr adjutorium De¡ interpretar… .

Meriro ergo-Raphael Azar-¡as dictus est , qui in duorum

Iſraelítarum adjutorium venerat . Deníque Angelicarum actio

num mi'rabilis Economia ex húmanis‘ meti'ri nequir , ¿c'um

ordinem naturà‘lem przrergrediarur. Spíritus Angelicï ª Deo

mitrunrur , ‘qui est fons ¿Si origo veritarís : Ibi ergo locumnon haber humana ra'rio , ubi divinorum mvfleriorumſiïn

comprehenſibilis ahit‘udonullum przrber ‘ex-perimenrum.

'-Quod vero de Angeli poru & eſu allatum est,renuit him:

¡nde diflmctas diverſarum ſenrentia‘s . Rabbini , Theodore

tus, &Thomªs l. p. \1.51.². z. 8; 3. ad 5.a_liique ir; Ange—

lis aerea COI-por¡ admiícrunc , quibus ſane rarionibus nduála

ª D*

4,6 \ DE \ocxs THEOLOGÍCIS '

adduci potest illuſionis excuſatio…. Justinus M. ín Dial. cum

Txyph.-ex Quo legácur in Pſ. ²77. Panam Angelºrum mªndu

ca-uit homo,'male arbitrªtus cst, Angeles in czrlis manduca—

re, In cabra opíniçnum varietate dlcimus, Raphaelem im

perfecte ſolummodo manducaffe , idest cibum ucique furn—

pſiffe, eumque ¡rx ſiomachum induxiſie , non ut per corpo

xales functíónes in corpoream verteret ſubstantiam' Ñ fed ut

in inviſibiles’ ſuhtilïſiimas pax-Les diffolvenet, quemadmodum

ſolaríbus radiis nivèm diffolvi coºnoſçimus, Sed ur es? Sara

BL Tobias axbitrati funt,Raphae em vere,& perfe te man

ducaſſa. Ergo decepti ſunt. Uçique ſane arbitror , …os de..ceptos fuiffe., ſed hqcſixinfixmírati :ribuendum humana: natu

rze, non Angelo . Cºrera ; que çomra hujus libri divinita—

tem objici ſolent‘,...videxe porerís apud Calmetium , Nata

lem Alexhndrum 'Críticos Sachs ,z _,alioſque ,

y "…-3

De Libro eludir/2,; ' '

Rduí’m ac fflrdífficïlectr'n aggredimur de libro Judith diſ—

putationem',,in quo ut libri 'auctqremmux historiam,

ve] 'denique ſanffltatem in piçiamu's, inex'txicabilçs propemo

dum occm-ru'ntv qa'rflioníes, Auctore libri praetermiffo utpote

inçerriffimoxelicjuas duas quaçfflones , nempe tempus histo

ria?, _8L libr¡ L‘aníïiratem duabus theſibus abſqlvemus, in qui

bus_ ea productor¡ ſumuº, qua; in aliorum çommentariis lícet

doctiffimis non ('nnt'antiquiora. Atque hac de cauſa omiſſo

.brevitaris ſcppq in -dïfficilioribus quibuſque ¡atendiS-,Pquliſper

immorabimur. Quake ſit l ª ' " '

C o 'N c L U s 1 o, 4

Hífloriam Juditbéſuàflrtaxerſe OchºArtaxerflg Mmmm-¡¡s fi.

lio, qu¡ ¡una ¡Elf/'661.1071 regnare-cwpiç A. P,]III.4248. M.

3618. U.,C.388- ame Chagóó, uſqu'e ad amm-m Per. ſul.

4374.., Ó'conflquemer poli Babylonicam depürlatianem con

tigiffe, fentemiç effi peter?: ‘anteſenndg _1 ap prope pªrtª .

\I

_Contra lªn-ªnc-'Pbeſiyï pugnam'Bellar. de V. Dei,Gretſer.

in ejus Def. Salmgnon Ep. ad Tucèílim , SEYAYÍUS in Judith,

Bonfrerius Pra-loq. Petavius De Üoct. Temp, Ufferius ad an.

M. ;348. Hue-t. Der'nonst. Evang, NeWt, ¡n Chr. Dupinus

Diſſ. ſur le Bib]. Mªoritfaupon Verité‘ó’cc. Calmer, Hardui—

nus apudªªNex’Iílle, Tournemín. dªns les Memoiregde Tre

'3" ' ' “ ’ ' -' ' voux

LIB. II. CAP. VI. 47

voux 1727. Hiſioria: Univerſalis Auctores , allique multi ’

qui ad 5. M, ::Karem Historiam Judith collocanr. Post Ba

bylonicam captivitatem contigiffe \amen volunt Euſebiusin

Chronic. Augustinus de C. D. l. \8. c' 26.Sulpitius Sev. Hifi'.

Ecchlib. z. Beda lih. de 6. etare. Julius Afric. apud Suidam,

Natalis Alex. Hill. Eccl. t. 5. Suurin t. 4. diſcours ig. aliique

plures , qui \amen non conveniunt in Perſarum Rege alſ¡

guando,ſub quo Bethuliz obſidio coútigerlt . Pro. Roth-a mi

men ſentemia hrc ſuut mama-nm.

Dem. Przcipui characteres libri Judith nulli poffunt me

]ius aptari, quam Artaxerſi Ochdzlïrgo &c. Prob.ant. Prz

cipui characteres libri Judith ſunt , hanc historiam contigiſ—

\e ſub Nabuchodonoſoxe Affyriorum Rege, Holopheme du—

ce , ‘post Templum Judxorum ſolo :Equatum , poli capta;

eorum civitates , post eorum congregationem ex diſperſione,

81 Jeruſalcm iterum constructam, Judith 5.22. ¿$1 ſequ. Sed

isti characteres null¡ meliuç ,- quam Artaxerſi Ocho conve

nium; Ergo Sec, Minor per partes ostenditur- . Julius Afri—

canus , Syncellus , Sulpitius Severus cit. loc. Nabuchodonoſo

ris nomen Ocho datum fuiffe ex Nebo vel Naho Chaldzo

tum [dolo apªrte reliantur. Vid. Fourmom t.1.lib. z. ſect.

4.c. 14. Deinde mirum non eii, Arraxerſi Aliyriorum Re

gis nomen per Cyrum deletis Affyriis datum fuiſſe. Nonne

I. Eſdra- 6.7.2. Perl'arum Rex, qui probabiliter Darius era!

Hystaſpis filius, Affvriorum Rex dicirur: Conos-nat cor Re

gi: Affur ad eos? Nom-¡e Zacharim lO. Il. legitur : Humi

lialn'tur ſuperbia Affur , quibus ſane verbis Perſarum Re

gnum carte intelligimr. cum Zacharias pest Cyrum prophe

\aval-it? Pra-tarea pr"»phani Scriprores \cstantur apud Gibcrt

Memoir. de; [nik—.tipa r. ¡.-p.42. ſuivant edit, Pariſ. 1754. in

Ochi expedirione [Egvptiaca inter ſui exercitus Primates

Holophcrnem‘ quemdam nomine fuiffe, & Vagao quem-.lam

memoranr, qui' in lib, Judith, Holophernis Eunuchus dici

tur. Quid clarion amplias inquirimus 2 Hace; aurem omnia '

ſi conferªmur cum Judith memorato c. 5. res evadit'çnaniz

ſefiiffima. Ibi enim ex Achiorris reſponſione constn , He-_

brazos Cªptivitate Bubylonica ſoluta m Jeruſalem regreſiio—~

nem jam feciffe. Ulterius ex lib. Judith constat, omnia ad -

Sacerdociç nucum 8( imperium_ cum; conſueviſie fieri , nulla

habita Regia? auctoricatis mentione . Quodnam fui: igitur

tempus‘ iliud, in quo non Reges,ſed ?acerdores imperarum,

niſi ppſi Babylonicam iòlutam captivitatem P Qua- omnia

cum m aliogum Systematibus nequeam demonstrari,lèquiſiur,

en

4. DE Lºch THEOLOOXCIS _ .

\ententïam nostram prope certam effe ac ceter-ls ¡ure meri

to anteferendam ._

Diluumur. Objectſ; Ñ

Qb. r, ln libro Judith dicitur c'.1.5. Nabuchodonoſor re

gnaffe in Ninive, ſed poſl Babylonicam deporzationem Ni

nive everſa erat . Ergo uon Potest post captivicacem Baby

loniçam allignari temp hujus historizz.

RE-ſp. Ninive quidem everſam fuiſse, ſed post Cyrum rc

flauratam'Mec-rdatis expeditio ſub Nerone ostendit apertiſ—

fi~'ne,quqd ex Ammiano Marcellino ocular¡ \elle magis ma.

giſque comprobatur . Prazterquamquod Clar. Viri Bocharrus

arque Marshamus, duas \hiſse civiraxes Ninive unam prope

Eufrarem , prope Tigrim_ altea-am , thue hanc ab Ai'syriis

everſam ſolidis rationibus demonstrarunr.

Ob. z.~ Post Hebraeorum Caprivitarem jam Medi Cyri_

fucçeſsoribus ſerviebant; uomodo ergo poll eamdem capti

vitarem Arphaxad Rex Madorum contra Nabuchodonoſor

pugnare potuit? Judith c. I, ' ~

Reſp. Medos quidem Cyro, ejuſque ſuccefforibus ſerviiſſe

post Hebrzrorum captivitatem ; at quid inde \i aliquis Ar—

phaXªd nomina affumpra Regis dignirate ad rebellionem

Medos incitavit , uemadmodum rcapſe eveniffe Herqdorus

lib. l. c. lgo. Xenap on Hellen. lib. 1. p. 435. Scriptores coxvi

cum Ariflorele de Rep. libÑg. testantur?.

01),?. Eodem cap. I. legimug Arphaxad ¿edificastªe Echa

tanam; ſed_ hoc falſum est; Diodorus enim lib. z. ante Se

miramidEm hanc civitatem extiriſle probar , (SC Herodotus

lib. l. c. 98. eam a Dejoce Medorum Rege Xdificacam fuiſ

ſe tradit .

Reſp. Quiſquis ille fUErit, qui a fundamentis Eçbatanam

excitayit, de hoc enim non convenium Historici', dicimus,

verbum ¡Edifico-Dir in lib. Judith ſumendum eſſe pro refrªnnuit . Ita legirur in lib. Reg, David Jeruiſialem , Salomo

nem quinqne civitates, quas illi Hiram dono daderat, Ro

boamum Abjam , Manaffe civirates Juda aedificalſe , quas

ſolummodo illi reflauraveram ,. [mo de Nabuchodonoſor 4.

Daniel. 27. dicitur, Babylon magna,quam ego ddlficavl,qUX

a multis jam annis erat condita : ſimili ergo ratione ócc.

Quaz ſane omnia Veritati conſoua eſse,G,rxca verſio plªniſ—

ſime ostendír . ,

Oi). 4. In Vulgata non legitur templum ſolo aaquatum ,

deinde quod habetur in Qrzça , explicar¡ potest dc aliquª.

¡ampli prophanacione.

Reſp.

Lis. lſ. CAP. V1’. 49

Reſp. Uríque in omuibus Grzcis Codícíbus ſolummodo

¡¡la exrare verba, qua ratione \amen offendi poreri: admir

tenda non eſse? Nec unus eo inſaniae devenerir. Ut aurem

clare dignoſcatur , verba Grace¡ texrus intelligenda eſse de

templo l'olo Equato, ¿Si non ahter, pauliſ er in ipſis immo

remur oponer . Grzeca iraque verſio ſic aber : K3 º' ma; e¡

35:” ¿UTM EYE-\Jn «'ç s’Bmoaç . [dest Et Temp/um DE¡ ju¡ fªctum

e fola dquatum . Verba illa u‘ç :Ze-cºº; nullum allum par¡

enſum,ex Gracis auctoribus faciHimum est ostendere. Thu

cydides lil). 3’. hïec haber. T'ÉEp-:v 50‘ _nunka-TE; ar'wv'v (-c'c É'òzpaç

míº-m r‘I nſ- &mex/m . Poflea demo/¡enter cam [ºla :mus e::

ºmm'óu: fundamentis [m: . Plutarchus E‘Exv3;z7ra®rz‘usnºç m‘

vrº'Mr II’c ‘I'Sezo; une-rs'BxM. Ir¡ ſervitumm "digan: civrmrem fa..

lo dejecít. Joſephus lib. x. Antiq. c. ll. de Excidio Templi

a Nabuchodonoſor eadem urirur phraſi,nempe a’ç 'íª-cºº; nºe

-NMÏI . Similia adinveniuntur apud ¡Eſchylum , Heſichium,

81. in Theſauro Henrici Stephan¡ ,a quibus reſerendís ſuper

ſedemus.

CONCLUS-lo ll.

Liber Ïudítb eſ? inter Canoúimr adnumerandur.

_Dem. Íiſdem ratiouibus , quïbus in luperioribus libri To

bin-z divinitas vindicara est, utriuſque enim libri eadem ſors

fuit. Qua de re videre poreris Parrum , quos ſupra ciravi

mus , apud Natalem Alekandrum testimonia . lnterim ad

argumenta adverſariorum properªmus.

-Solvmzrur Objectíonn .

Ob. I.Cap. lx. ¡3. Judith fic Deum oravít dicensrcnia

!ur [aqueº ºcn/Drum ſuorum ¡n me, Opª-cutis: eum rx laáiis'cbaritatr': mm , vel ut haben: Gre-ca et labiis deceptrſioní:

mçaz . Quíbus verbis Deum deprecata est , ut Holophernes

fm accendererur deſiderío. At quis d¡car,viduam istam non

peccaſse 2 8C ſacrum eſse librum , in quo ram iniqua (hele

ra deſcribunrur? Ergo 8ta. .

Reſp. Minimª Judirham eccaſse, quz mediis uſª eſ’r ¡r

reprehenſibilibus ad justum nem , occiſionem nempe Holo

Phernis, conducenribus. Sane media , quz Judith adhibuír,

m .cap. lº… legunrur z videlicet : Lavit corPu: ſuum. . . dr

ſmmmavit crimen tapízi: fuí, ¡nªpa/ui: min-4m [upn capa:

funm, (9‘ induír fe -ueflimenti: ¡ucundítatis, . . . alſyrrIp/ït—

que dextrariola, Ó' lilia, (9‘ ¡mmm, Ó’ ªnnu/or,@' ºmº¡

[lxſ-ºrnamemiſ [Mi: ornavit fe . ?Media ¡sta ſane irreprehen

ſibrha _fuiſse , ex contextu habemus expreſze manifestum :

Cm euam Domina: canrulit /plendarem . Quan/'am (en irre

Tºm.V.. D Prª"

50 DE_LOC1S_ 'I'm-:onpcrcls

prehenſibiiitatis ratio) quamam ºmma ¡¡Iª compºfiu'o non e:

¡¡b-dim, ſed ex 'virtute pende-but, C9' idea Dºmírmr bano in

¡llum puIc/Irirudinem amphavit,( perinde ac fi naturaiis ve

nustas non ſufficerer)ut incomparabilis damn omníum amix*:

appareret . Opravit igitur Iudilh Hoiophernem ſui amore

caprum inflammari , (ed amore casto , lícito, honesto, ac

maritali.

Sed inquies : Judith cene nolebar fe Holophemi copuIa

re. Concedo . Potuit \amen licite hoc in Holopheme defi—

derium. excitare .

Ini'tabis . Coniugia cum alienígenis Hebmis erant illicíta

Deux. 7. 3. Tranſeat . At quznam ¡nde conſequentia 2 [sta

proſecto: Ergo Judith non poterar ſe Holophemi conjunge—

te. Porerat \amén licite hoc in Holopheme deſiderium ex—

cirare, licer nou executiouimaudandum , Dixi , tranſeat ,

quoniam aliata Deuteronomii lex. connubia vet'abatHsbi-aeo

!um cum Populis comerminis» Etxis,Gergez-1eis, Amorrhxis,

Blc. qui erant per ipſos ſubjugandi. EF—reapſe Esther nupſitAti'uero : Ergo &a ſi

lnstab. Clemens Alexañªd. Pèdagog. lib. z. g. z. haze ha

.be-tſí .Yº/am Eflber iuflç invenimus ommm »Ergo Judith

mju e . ,

Reſp. Clementem in mulie‘rcs illas invehere , quae quoti

diano quodam fastu , atque_ immoderaro fuco’- ſe liniebant ;

ſecus argumentum nimis ptobaret . Vult enim Apostolus 1.Tim. 2. 9. MSI/¿em- iſin babíïu ornato. A reprehenſione igitur

Clementis excludenda Judith. aux quotidie induebat ſe ci

]icio, 8C ad Holqphernemrobtruncandum ſolummudo induitfe veſiimemis jucupditatiſis ſuzr .'“Ceterum Clemens Alex.

Scrom. lib. 4. c. ó. Hícrhabet : Judit/7., que con/'ummata fui:

*in mulieribux . ~

Ob. 2. Judith in verbie 8( factis mentira est ; id probant

'illa verba Judith expioraroribus Affyriorum "c, 10. 12. Idea

fugi a fatíe earum, quoniam futurum agnoví , quod dentur

*uobis ¡n depmdatíºnem ,_ pr'o eo , quod comemnente: 'vas no

luerunt ultra tradere ſeipſor : Ergo &(1.

Reſp. Caimct erudicillimum virum, 8( S. Thomam apud

C]. Nicola¡ in hunc locum admiſiffe in Judith verum men

dacium. Verum noº'. eam damnare minime audemus ob au

ream S. {ren-ae¡ iib. 4, c. 50. regulam, qua: Ïic [e haber 2 De

quiéusqſtxíp-um nm ¡perepam , ſedſi-nplicrrer /amt prª/ita* .,

‘nos non debem- flv¡ accuſatores. Q-.Ia de re Judith apoioqiam

'tcxere paucis hic studemus firmiter pl-\onumiaudo ,Judith qui

dem

‘ LIB.II. CAP. Vſ.

IO‘l

dem mentitam fuiffe, ſed materialiter tautum , idest credi

diffe licitum effe mentir¡ cum holtibus. Lic te quxdem vera

antiquifflma apud veteres fui: illa Platonis in _lib. de Rep.

ſententia , oportere videlicet aliquandº memm -Uel contra

bofler,vel pra patria Ó' rivi/m: . Varia huyus erroris exem

pla , quem Augustinus validifflme oppugnavit in lib. de Mend.

apud Socratem , Xenoph. l. c. Plutanh. de Stoic. !Epugm

Quinnlianum lnst. l. 8. alioſque pafftm adinveniuntur, qui—

bus Philonem Hebr. de Chuub, Clement-:m Aiexandrinum,

qui \amen defendi potest, ¿SC Origenem carte apud Him-.C.

Rufl. adjungimus, non omilfis Hilario in Pſ. 14. cujus hxc

ſunt i/,erba :’ Eſ¡ naceffzrium pleyumque mentir), Ó* nºrmzm

quªm ſalfita: utilis eſ? : Chryiostomo Hom.~ 53. in c. 26.

Gen. Theodoreto, Theophylacto, (Eçumenio, &e prce cere

ric Caffiano coll. 27. , contra quos licet non audeanus defi

nitivam proferre ſententiam , illud tam-en Augustini admit

timus in Levit. q. 68. De mendªcio Pene Ómnibus 'uidttur ,

quºd ub¡ nemº [editar , pra ſalute mentiendum fit. Qiz ſa.

ne erat ſententia S. Doctoris mate pene univerſalis,de qua

air de Mend. c. 1. quod ad eam_ oppugnandam eſ) magna

çuteflíº, [atebroſa trathzio, di/putatio inter doctor ªlternam'.

EX quibus pra~miffls en Judith apología . Licet ‘post S. Au

gustinum ¿Si Innocenti¡ [[L Decretum in cap. Super eo de

Uſuri: excra controverſiam poſitum ſit,quodcumque -menda

cium quacumque circumliantia prolatum elle peccatum, ui

hilomiuus non fuit antiquis temporibus ita per ſe ªut natu

!2 lumine clarum dogma , ut Cl. Virorum plures in con

traria non ſuerim opinione . Quomodo igitur mirar¡ debe

mus , ſi unª mulier rudi praéſertim aztate lªcitum else men—

dacium ad Patria! liberacioncm opinara eli! Piura ſunt, qu::

addi poſsunt , ’ſed~hzrc pro Judith defenfione ſatis dicta ar

bitramur. ’ ‘

Ob. g. Judith cum intraſset ante facicm Holophemis, ado

tav’it eum c. 10.30. Hoc ſane nefas: Ergo &Cªº

Reſp. Dist, mai. Adoravit politica adoratione, conc.mai.

adoratícne religioſa neg.~mai. Apud Perſas , Aſsyrios , 8C

Orientales adorationem in‘ uſu fmſsej, ex Q. Curtio lib. 8.

Valerio Max, lib. 8. c. g. Ammiano Marcellino lib. 8. aliiſ

que ſatis confiar, Et rcapſe Abraham' Geng. tz. Efron ,

Jacob ibid. 33.3. Eſau, Judayêt frames ejus ihid. 42. ó. Jo

ſeph adoraverunt , quod Be áb A‘èhior’ erga Judith fªctum

fu1ſse noſcimus ex c. Ig. go. Politica‘~itaque,& ex civil¡ ulu,

non ex ſacro & religioſo deductDaiuit Judith adoratio.

²- / Instah:

,N

AÑ_Ñ*

52 7, DE LOCls THEoLOCich.

I

lnstg?. Esther c.3. 2. Mardochxus noluit Aman adorar::

Erºo c.

Éeſp. Mardochaeum Aman non adoraſse,quía Amalecíta

iste cultu religioſo petierat ſe adorar¡ : legatur citatum c.3.

Ob. 4. cap. Il. v. 5. ſuravir judizh diam-.- vivir Nªburba—

dona/or Rex nrret Ó'virtu: eius CW. Sed per ſolum Deum

jurar-e licet; ergo Sec. .

Reſp. cum Baſilio in Pſ. (4. Sum quidam fºrman:: jura

mentorum quidem figura: babmtes., nºn temen juramentoºmníno :zi/fent", [ed remedia pªtiu: Per/nadªndlſi. Quocirca

ita ªpud veteres in uſu juramentum fuiſse credendum est .

Vid. I. Reg. r. 26. z. Reg. 25. 26. Geneſ. 42. 15. Verum con

cedatur, Judith juraſse per vitam Holophernis, quid inde Z

Docliſ. Maldodatus in Matth. 3. 34.. ostendit,hujus juramen—

ti genus licitum eſse , dummodo neceffitas adſit , ſervetur

veritas, quod etiam confirmar S. Thomas lect. 4. in Ep. ad

Hebrzos, qui ſex affignat ſufficientis neceffitatis capita, nem

peªz Prº pan firmanda . . . pro fama con/ervanda ,pro fide—

litate tenmdª Prº obediencia implenda... .Pra ſecurita—

le fªcienda , pro verimtc atteflanda , inter quz certe illud

recenſer pro fecurítate [atienda, In verbis autem Judith ve

ritaterri adfuiffe uſque ad v. 6. ſuper qua! juramentum cadit,ell manifestum. ln ceteris vero, que lſiequuntur, non cadit

juramentum ,8( ſi quid est in illis mendax &c fraudulentum,

ad ſuperiorem reſpqnſionem recurrendum…

Ob. 5. Judith Sichemitarum caede commendat a Simeo

ne patratam, ob quam }acob eum maledixit , Gen. 49. 6.

Ergo &6.

Reſp. Ex diverfis principiis maledictionem Simeonis , 8:

cjnſdem commendªtionem proficiſci. Jacpb maledixit modo

vindictºez quod contrª initum fmdus \uſceperat Simeon.]u—

dith commendat in Simeone zelum divinorum prceceptorum.

Que: ſane prorſus diverſa ſunt . Sed in his.ſatis ſuperque a.

brevitate digreſiï ſumus. Vid. Thomam Ang. in c. 34. ſu

per Gen. ª

— c A P U T vn.,~

, l l De Librº Efl/m', i

F. huius libri .aué’tore . & divinitate , deque Affuero

Eflheris manto potlſ’ſimum elle( hoc_loc0 inquire-n

dum. Verum cum dubta adhuc ac prorſus ¡acºrta ea En:

1

Luª. II. CAP. VI!, 5;

K

hactenus , qua telare ad primum «Si ultimum diſquiſirionis

hujuſce capur prorulerunr inrer ſe diffemienres eruditiCrití

ci , nos idcirco de libro Esther inter Canonicas Scripiuras

reponendo difiere-mm ranrurnmodo . Er quidem iure: Siqui

dem inter SS. PP. Epiphanius , Augnstinus , …e de pond.

8: menſ. iste vero de Civir. D. l. 18. c. 36. hunc librum Eſdrz

opus dixerunt. Eſdrª recentiorem purar Euſebius Chron. l.

2. Dupinus Pro]. de la Bib. Huerius Dem. EV. prop. 4. ex ‘

chneorum traditione Synagoñze M; adſcribunt . Deniquc

Serarius.,Calmer in Proleg. Mardochzum', 8( Elkher hujus

libri faciunr auctores . Omnes pro ſua ſentenria invicte pu

gnare videntur, ſed lis adhuc est ſub judice. Eadem ferme

rarione de Aſïuero Eflheris marica loquendum. Siquidem li

cer omnes pene Cririci operam omnem contulerint ad hoc,

ur Affueri vel Arraxerſis istius ?ecatem cêavo figerent traba

]i, \amen cogor Terentianum illud repetere.

Fui/Xi: probe, incertíar [um multa quam dudum.

Qua de re Libri Eflher divinirarem vindiCªnr-;s contra

Protestantes inſurgimus, qui cereroquin cum Luther() ſolum

modo ſeprem ultima huius libri capita-a ſacro Canone ex

pugnunt . Vid. Buddrum H. E. V. T. toni!. l. Grorium Pra-f.

ad hunc lib. .Fabricium Bib. erec. 1. 2. alioſque . Verum

uoniam 8C cum Anabapristis hunc librum omnimode re

puemibus decerrandum est, omnes idcirco uno mucrone

confodimus.

CGN‘CLUSIO UNICA.

Eflljer cum omnibur fuí: partir/¡uſ undequaque

Lªmmirar eſ) , 1:1qu divinaſ.

Dem. Eccleſix Concilia & PP. Librva Eflher cum omni

bus ſuis partibus undequaque Cannnicum 81 divinum agno

verunt: Ergo &c.,AntecedenS.constªt. Siquidem Concilium

Laodicenum c.ulr. Carrhaginenſe Ill. can. 47. decreverunt,

omnes libros ex vereri , & ex novo Teſ’ramenro èfl'e reci

piendos,qui legobanrur in Eccleſia; ſed liber Esther in Ec

cleſia cum omnibus ſuis parribus legebamr: Ergo Blc. Min.

ostendirur. Hieronvmus Phrfat. in huuc lib. apud Cl. Nico

Lilm

' Jai teflatur. Verſionem Vulgaram latinam in Eccleſiis con

ſDEViHe leg¡ ., qua* cerre cum omnihus ſuis parribus ,legeba

tur; quod adeo verum eſſe deprehendimus , ut Hieronymus

ipſe in Epiſi. ad Galaſ. cirer verſ. ll. c. r4. libri EstherJ-Zx

quibus confiar , recta minus quam par erat ſenſiffe de Hie

ronymo Bellarminum in lib. Esth. De ceteris vero Ecclefiz

PP. non eri: valde ºperoſum huius veriraris COSUÏIÏOHEIP aſ_—

3 equ¡

54 DE LOCls THEOLOGicrs

’ ſequi . Idcirco leganrur Origenes apud Euſebſi ~Hifi. Ec. l. 6.

Cyriilus Hier. Cat.4. Epiphanius iib. de pond.& menſ. Hi

]arius Prxf… in Pi'alm. Joannes Damaſcenus de fid. 1.4. Au

gustinus de Doct. Chr. lib. z. C. 6. lnnocemím l. Ep. ad

Exup. Gelaſius l. Syn; Rom. Eugenius IV. Iniiruct. Arm;

Chrvſoñomus ad Popuium Antioch. Horn. 3.3]ioik4ue plures,

quorum reflimonia ſªtis Proiixa collegit Nªtalis Alexander.

Restat igitur , ut aiiqua in contrarium adducta diffolvantur.

e; Íhliïunmr OMS-&iones .

Ob. i. Septem,qü22 defenſamur Eitheris ultima capita ab—

eram a textu Hebraico : Ergo &cª

Reſp. De iis libris , qui in Hebraóorum canone non fuerum, lctatis in ſuperioribus diſputarum.

Ob. z. Varia in hoc libro adinveniuntur' inter fe pugnan

tia : Ergo &c. Prob. ant. Cap. 2. dicirur Mardochzus infi—

.dias detexiffe Eunuchorum'anno 7.; cap. 6. ob detectas in—

fidias nihil muneris retuliiſe; cap. vcjl’o ¡2.memoratur,Mar—

dochzrum. inſidias istas detexiſſe armo Affueri 2. eique dara_

pro \ali detection:: munera : Ergo (Sec. ª"

Rel'p. Nego anmàd cujus probationem I. rePonimus,nos

accurate capur 2. p'erlegiſſe , minimeque in eo legiffe armo

7. z. Dicimus ilia quidem prima frome contradictoria‘ appa

rere, ſed \alía non effe accurate inſpeéia . Siquidem impri

mis pro cerro habendum est , in Vuigata prad'ertim verſio

ne capitum, 8( verſiculorum factam fuiffe iuxarionem,unde

qua‘ in poflerioribus eran: conjicienda ,"in antecedenribus

‘ translara ſunt , quod ex verſionum , coiiatiorie iucuientiffi—

mum est; hinc aiiqui voiunt ſomnium Mardochri inicio li

b‘ri effe collocandum , detectionemque inſidiarum , quae po

nirur c. (z. ¿Se revera armo 7. comingit, capiti 2.eſſe adne

ctendam. Quod vero dicaiur Mardochceus nihii muneris re—

cepiffe pro inſidiarum detectione , de publico munere intel—

]igendum credimus, quod ex cap. 12. ei ſcimus fuiſie colla

\um I

Ob. 3. ln- multis Vuigatx locis c. 3. I. c. tz. 6.c. 16. [0.14.

Aman dicitur Agagita, Bugzus, 8C Macedo . lsta ſunt in—

cohrrremia. Ergo &0.

Reſp. Ut hare inter ſe diverſá nomina conciliarent,omnern

operam Interpretes contulifle’. Sulpitius Sekus Hill. lib. 2.

Arnanum Perſarn vocat. Harduinus , Piinii auctoritate (Vid.

Chi-on. V. T. ) producir Macedones Caduenos in Lydia ,

Hircanm in Jonia , Aſchilacos in ÍEolide, Myſo Macedonas

in Myſia,concluditque, Amanum fuiffe‘ ex Lydiis ¿Sc Jgni—

US.

LIB.Il'. CAP. VIII. < ’ 55

bus . Cl. \amen Tourncminius Diff. Chron. in Newton de—

prompta penitiori eruditione oſlendit, Macedoues a( Ama

lecitis ortum rraxíffe,atque ita rationem reddit duplicis no

minis in Aman. Ad illud vero, quod Bug-eu; dic¡tur,Eru-.

dit. Calmet in hunc locum opinatus estpillud noo ~prOÑpr-ium

effe,ſed appellativum nomen,veluti ſi ªliquem Thraſonem,

vel Sycophanta diceres.

CAPUT VIH.

'ª' De Libro ]ob .

' l ‘RES hoc in capite occurrunt dirimendz qucrstiones..r.

De ªuctore libri Job . z. De veritate Hilloriat Job¡ .

3. De hujus lib.-i Canonicitate . Primam harum controver- Ñ

fiarum parcem malumus practerire , quam aliquid incerrum

prorſus liatuere . Legantur in hunc locum Erud. Calmet

Prolegomena, ¿SC ex tam diverfis Pi’. ESI Criticorum femen

tiis colligat, qui potest, hujus lihri ªuctcrem. [nterim lege

Origenem contra Cell'. l. 6. Gregor-¡um M. in Job lib. I.Sui

dam vocab. job, Huexium Dnm. EV. rop.4. Boſiuet diſc.fur l’Hist. Uni. S. 3. Vavaſorium Pl’zfi.) in Job , Dupinum

Differt. Prazlim. Riccardum Simonium Critique fur Dup. t.

3. Clericum Sentim. des Theo]. d’ Holland. lett. 9. Codu—

reum Prxfar. in Job, P.Cellier de; Autheurs Sacr. alioique

plures . Quod vero fps-¿lar ad altera dirimenda quzflionum

capita, non veram historiam , fed paraholicam narrationem

effe Jobi hilioriam ſemiunt Thalmudiiizr , Maimonides ,

Anabaptistx, Lutherus , aliique , ad quos confutandos duo

ſumu'; demonstraturi, videlicet,librum Jobi veram contine

àe hlfloriam, & inter ſacros atque divinos effe adnumeran

um. ‘

C o N C L U s t o l. ‘

In Libro job¡ *vera biſínria comí-term'.

Dem. variis argument. 81 I. Ex Eccleſiae Latina! 8( Grazca* traditione conflat,veram ſuiſiſie Job¡ Perſonam.- Ergo 8m.

Proh.antec. Eccleſia Latina memoriam colitB. Job¡ die zo.

Mayi. Vid. Martyrolog. Rom. Bedx , Uſuardi, ¿5L Adonis,

aliorumque Larinorum . Eccleſia vero Cra-cª eiuſdem Jobi

celebrar felium ªd 6. diem e'ruſdem menfis ſequentibus ver

bis: Memoria lab¡ Vir¡ ¡tc/I¡ , Ó' multorum certaminum .-Ui

&oe-ig. Vid, Menolog. Baſilii Porphyrogeniti . Eªdem lªgun—

tur m Typico S. Sabz apud Syros , 8:. in Martyrologio ,

D 4 quod

56 .DE LOCIB THEOLOGIGÍS

quod ex arabico latiaum reddidit Simonius.z.l_n Sacris lit

teris de Jobo fit mentio, tanquam de homine 1usto,qu¡ re

vera extiterit. Vid. Tob. 2. ¡2. 15.]acob. 5. 7. lnterque ce—

tera illuſlrius est illud Ezechielis testimonium 014.14. Etſ¡

fuerint tm -UI'n' iſi¡ in medio cias Noe , Daniel , (y ]0{I .

Quis profecto neget Danielem,& Noe veros homines {uiſ

ſei’ 3. Eadem est PP. Latinorum ¿Se ercorum ſententia ,

inter nos celebriores evaſerunt Origenes Hom. 4. in EZE—

chie]. Uſebius lib. I. Dem. Ev. c. 5. S. Baſilius Hom:4. de

Grat. Act. S. Jo. Chrvſoſlomus Horn. 5. ad Pop. Antioch.

Tertullianus lib. de Patient. S. Cyprianuç'deBono Pat. S.

Hieronymus in c. r4. Ezech. S. Augustinus lib. 18. de Civit.

De¡ c. 47. S. Ambrolius lib. de Paradiſo, demum S. (nego—

rius M. Pra'ſ. in lib. Job, aliique pene innumerabiles,quo

turn testimonia videre poteris apud Natal. Alex. t. x. Dilſ. ¡3.

Salvuntur Objefïíams.

Ob. I. Nominª Job¡ 8L amicorum ejus ſcenica ſunt: Ergo

argumenta fabuloſzr hiſtorizr . Prob. am. Job¡ nomen inter

pretatur Dolens, Hus con/¡líum ſigniſicat : Baldad idem est

ac veta/Zu [en-eta .* Sophar idem quod ſprculamr : Eliphaz

idem quod aurum Dei. Et ſic de ceteris : Ergo &c.

Relp. Hrec 61 alia plura nullius ponderis elle . Si enim

quce de Jobo proferuntur, ſcenica habenda ſunt,quia nomi

na Perſonarum ſignificationem habent accommodam argu

mento, fabuloſa prorſus erunt, qua: in Geneſ¡ alibi ſeepe

de Abraham, lſaac,]acob,& duodecim filiis ejus enarran~

tur. quia nomina habuerunt rerum eventibus congruentem.

011,2. Liber Johi parrim proſa, carminibus partim hexa

metris ac pentametris ſcriptus est . Ergo opus fabulantis

Poeta?.

Reſp. Et hmc elle ceteris futiliora. Deuteron. enim c.3z.

Cªnticum Moyſis inſeritur , judic. 5. Canticum Debbor-x ,

z. Reg. 22.Canticum David , quce meti-ice com—cripta ſunt ,

' nec \amen fabuloſa . At quznam qureſo in prophªnis ſcri

ptoribus non adinveniuntur metro elaborata? Quis dicat er

go ªut Ovidium in exilio non ſuiſſe pulſum , aut Caeſarem

adverſus Patrïam Rubicone trªnſacto arma tuliffe ex eo ,

quod ¿Sc Ovidius proprias lamemationes , 8: Lucanus ªrma

pluſquarn civilia verllbus exaraverintz>

Ob. g. Concilium Angelorum , colloquia Satanx,quxstio

&es aòlgeo fact-.r, Daemonis reſponſiones parabolam ſapiunt:

:go c.

Reſp. Quis dixerit verªm non effe Adam¡ historiam,He

va:

Dell. CARVUL _ S7

Vas lapſum per hoc, quod Gen. g. narretur colloqumm He

vae cum Dzmone ſub ſpecie ſerpenris, Dei deambulatio ad

aut-am? Quis ex hoc quod audiat, Deum deſcendiffe ut vi

deret peccara Sodomorum, arguªt, peccatum Sodomorum ,

eorumque punirionem parabolicam eſ’ſe 2 Par¡ rakion@ liçet

concilium Angelorum , Sarana’ colloquia imaginaria fuermt

Scriptoris viſio , non ſequirur inde , veªrirarem historix non

adeffe quoad cerera, ſicur nec hïstoriz verirari officir viſum

Michzrze Propherm z. Reg. 22. in quo narratur , _egreffum

fuiffe [pirirum , ¿Se stetifle coram Domino ad dempicndum

Achab .

(ªll). 4.. Joſephus historiam Job¡ filenrio prztermiſit : Er

go c.

Reſp. ]oſephum Judaicae gentis hifloriam deſcribendam

tamummodo ſuſcepiffe. quod ur exequererur , neceffe non

em. Job¡ mentionem facere. Verum ſi aPud Joſephum ¡17'

\um de ,lobo filentium , non ita apud Aristeam , de quo

apud Euſebium lib. 8.c. 25. Prsepar. Evangel, hxc habenrur:

Arifleas in [ua de _Iuda'is bifloria aufïºr efl, Eſªum cx Baf

ſara cºnjuga [05E1m in Idumaza fi/ium genuiffe . . . . fum

dem .equitate Puſh-mer» , ací pecar: imprimir abundante-mfujflſie . . . . . Porra Deum exp/oranth hominis Probandwque

vrrtuti; gratis diuturnís cum gravibuſque calamíratibus exer

cuiffe, (DT.

CONCLUSIO ll.

.Liber ſºái ver: Canonicus efl.

. Dem. [lle llber Canonicus est , ex quo cereri ſacrorum

llbmrum auctores varias deprompſerunr ſenrenrias . Res ita

ſe haber relªte ad librum Job : Ergo &c. Ad minoris pro

poſirionisv probarionem confer Job 3. 2. Cum c. Jerem. 22.

14. Job ¡5.35. cum Pſ. 7. 14. Job 19. cum Threnis 3.8. 9.

Job 21. 7. 8. cum Jerem. c. Íz. I. z. Job 28. 28. cum .ProVEI-b.

17. pr 38.4!. cum Pſalm. ¡46. 9. 8( alibi -paffim .

Deinde Liber ille Canonicus est,de cujus divinitare uni

verſahs exrar SS. PP. conſenſus; ſec‘ï talem -èffe Jobi librum

univerſalisdest PP. conſenſus: Ergo &c. Minor certa est ex'

Melirone In Ep. ad Oneſimum , Origene in Expoſit. Pſ. r.

Concrlio Laociieeno can. ultimo , Cyrillo Hieroſol. Cat. 4.

Gregorio Nazranz. can. 33. 6. Epiphanio Hzreſ. 5. S. Hila

¡'10 Przrf. in Pſal. S. Hieronymo in Pro]. Gal. Augustino de

Doct.Chr. c. 8. II. Concilio Carrhag,g. Innocenrio I. Ep.

ªd Eifuper..Gelaſio _L in Synod. Rom.ex aliiſque propemo

dum mfimns Edelefia: monumentis, de quibus apud Nat'al.

Alex. unloc. mz"

58 DE LoCls THEOLOCLCIS

Diluumur Object:: .

Ob. Í. Liber Job¡ nobis hominem reprzeſentat,qui r.ma

ledixit diei narivitatis ſuae c. g. qui 2. ſuſpendium optavit ,

& laqueum pra: acerbis doloribus c. 7. \5. ¡6. 8C \amen no—

bis proponitur veluri ſummum paciencia exemplar. HXC ſa—

ne libro Canonico minime competunt: Ergo Gac.

Reſp. ad 1. Animadverriffe nonnullos familiarem Orien—

talium ſermonem magis vivídum effe, igneum magis quam

nostrum , res ipſos exprimere phraſibus , quee muito infra.

fignificationis ſuzr vim explicandae ſunr , ut justo ſenſu red

dantur. Verum dicimus , Jobi verba non effe juxta litterz

corticem penſanda , fed altiorem in eis ſenſum confideran—

dum . Non enim ex imparienris animi motu maledixic die¡

nativitari’s ſuae ſimpliciter ſumpto , fed in ipſo arrendit ori

ginale peccatum , ex quo in nobis Cªl-¿miremºs , 8C miſeria:

darivarunt. Appoſire ad haec S. Gregorius M. …2.4. Moral.

c. 6. Alirer malediéïum profertur indicio ¡Titix,aliter ¡¡vara'víndtſictz . Maledicſifum quippe int/¡¡fix iu ¡cio ipfi Prima ba

mini Peccarm' prºlªtum ell., cum ªudi-Uh.- Maledicta terra ir¡

opere tuo.) . . . !gitm fi ſubtilirer B.]ab 'verba pen/amm,

non efl aim* malediííia ex perform delinquentis, [ed ex recti

ludine_ judith'.

Ad z. reponimus, non effe illa verba, niſi ex carnis im

becillitate, non vero ex anima? conl'enſu proiata . lmbecil—

litas quidem carnie tot dolorec ferre non valebat, fed mens

deſperatione nequaquam agebatur , quod ex \1.13. 15. lucu

ientiffimum est: Etiamfi orcideriz me , ajebat religioſus aní

muç, in rp/o ſperalm. ,

Ob. 2. Job cap.9. 22. hare profert ªDeo iniuríoſa: Innºcen

ter’n Ó* impin ¡pſe con/ami!, ſi finge-[lar, accidat [eme-I, Ó‘

non de pxnir ¡nnºcentum rídeat : Se cap. 30. \ic Deum ai.

loquitur : Muratus‘ es mibi I'n crudelem , Ó' in- duritia ma

nu; HM driver/"ari: mibí .' Ergo &c.

Reſp. Ut quzçumque diffolvamur , qua: contra ſanctiffi

mum' vii-um ab improbis proferunrur , pro cerco hªbendumeii, iuxta morruam litteram mſiemoratas ſentemias non effe

intelligendas , ſed ¡n eiS abſque dubio mvsticam vivificantis

ſpirirus intelligentiam eſse perpender‘idam juxta M. Gregor-ii

doctrinam 'Cit.loc. Dum ergo air Job : Si _finge-Hat , occidat

ſemel , non per odium 8! exprobrationem , ſed ex ardemi

deſiderio humana* repararionis ªd Deum Pati-em propherico

ſpiritu emiſsa ſunt. perinde ac \i diceret: Quiª vita nostra

quotidie premitur flªgello vindictaz, iile jam veniat,qui ¡ªro

*r no ls

f“ Luz. lſ. CAP. IX. ‘N . 59

nobis fine culpa moriarur , ur de innocentis puma non ri

deat , ſi ipſe carne pafflbilis appareat . Sic ó( cum Deum

vocat crudclem,credere oport‘et, non eſee Illa verba in Deum

per iram. aut indignationem prolata. Sicut enim ¡n Scriptu

ris Sanctis-Deus quándoque’ d’icitur iraſcens , ita humano

more al) Jobo dicit-ur crudelis; crudelis quippe dicitur , quidiflricte feriendo non parcit , vut crudelir hoc loco diflricte

feriens intelligatur fSed de his uberrime ſatis ªpud Inten

pretes . 1 5 " "..' \-~

C Ã P U:T› IX.Ñ, .

De "Librº Pſªlmarumf. ' I¡ i

,b ..

E Auctore libri Pſalm‘òrum varia estjntcr PP.ſenten~

tia . Multi enirr) ornnium PlalmorúmLDavidem arbi

tram‘ur auctorcm ceteris negantibus . inter primos adnu

meramus Chryſoliomum in'- Pia]. r. Ambmſium Prtrfat. in

eumdêtn Pſa!. Augustinum de’ Civit. Dei …5.17.14. Theo

doretum Prazſat. in Pilª Caffiodorum Prnlng. ¿in Pl‘al. Eu

thymium Prat-f. in Pſ. Philallrium Han'. 7o. -ſnter ſecundos

acceſemus Hilarium Prolog. in Pſal. Pſeudo Arhanaſium in

Svnopſi \.2. S. ffiè‘r'òflymum 1:'de Sophr. ¿SÍ Ep. ªd Cypr.

8! alios ſexcentOS. Nºª otriuſquc ſententiz moment: bre;

viter allaturi ſumus partium (indio in r'e tam obſcura ac dif

ficili minimtª abrepti. vQui igitur_ Davidem torius Pſalterii

faciunt auctorem , animadvertum t. ln novo teflamento

Pſalmorum ſententias ſub Davidc nomine‘commendari Mac

th. 22. 42. Luc. zo. 42. Marc. tz. 36. Act. Ir. 25¡ 35. 8C

4. 24. 25. z. In templí" Salomonici dedicatione Cantores

nullos noverant Pſalmoº przter -Davidicos, I. Para]. 2;. 5.

z. Para]. 7. 6. Poſ’c Bahylonicam captivitaïem dedicatio

templi (acta est Pſalmi's— DaVid; 1.Eſdrx 3. ro.& 2. Eſdra:

12. 35. 39. 4. Perpetuus 8C‘ conflans Eccleſiae &. Eccleſia

fliÏlor-um Auctorum stylus Pſalterium ſemper Davidicum ap

e at.p Contrariz vero ſentcnti‘z Patron¡ hake habent in adver

ſam parrem momenta. I. Auctores Pſalmorum ſatis elſe in

titulis Aſaph, Idithun, Core Sec. expreffos . z. lstos fuiffe

ab aetatc Davidis rcmotiſſimos ſatis ex rerum notis,quz in

ipſis legunrur, dignoſci. 3. Ezechiam Levitis prxcepiffe, ut

[andar-ent Domiuum /ermonibm‘ David, (9‘ Aſaph videntís .

4. Salomonem Scriptura teste ſcripſiffe quinquies mille Pſal.

\ mos

A…!

DE Locts THEOLooxcis

mos 3. Reg. 4. 32. 5. Argumentum ex titulis deſumptum

ſatisªſe prodere inſirmum , cum tituli ex mªjor¡ parte du

cançur, quod apparet in coilectionibus Epistolªrum Hierony

mi, Augustini, Ciceronis,quorum non omnes {ont Epistg

la? . 6. Alterum ex. ſcripturis deductum claudicare dicunt ,

quoniam 8L in ſacris litteris nomen Davidis tªcetur, 8!.

Pſalterium tantummodo indigitatur, Act. 1.2. Luc. 24. 44..

ad Epheſ. 3. 19. ad Coloſ. 3. 19. Haec & alia plura ‘produ

cuut ¡regantes Pſalterium integre fuilſe ª Davide conſch

, ptum, de quibus extant clariora in Prolegomenis Calmetta

\ niS, de quibus nullum audemus proſerre judicium , rchctz

cuicumque opinandi libertate.

, Quicumque temen (it qui Pſalmos concinnavit Ñ certum

eſi ex Philastrio loc. cit. Nicolaitas , Gnosticos , «Sc Manichªzos

Pſalterii divinitatem impugnalſo‘, ejuſqueÑauctorem¡propha

naa ac ſzcularis cantionis compoſirorem ſuifl’e autum‘antes '.

Ex Epistola Concilii Antiocheni , quae extat apud Euſeb;

lib. 7. hill.“ Eccl.,c. 25. idem error Paulo Samoſateno’… tribu¡

tur, qui Pſálmos 'Veiut neotericos ceſſare fecit,&a ſecom

poſitos murlieribus çanendos in Eccleſiis ptoduxit.xTheodo

!um Mopſuefienum eadem ſuiſſe pice tinctum ¡constat ex

actis'quintz Svnodi; quorum omnium hzereſis per .Anaba

ptistas renovará est', quam ſequenti propoſitione profiiganz

dam ſuicipimus. ' "

CONC’Lusro UNtCA.

Pſaltm’um Davidir divinitus fui: in/piratum .

DEM. Ex libro Pſalmorum muita deprompſerun't ſacro

rurn librorum aué’tores: Ergo &c. Prob. am'ec. Pſal.

17. deſcribitur c.,zz. ’lib.z. Reg. Pſalmi 95.6( 104. legan

tur lib.t. Paralip. c. ¡6. lnitium Pſalmi lr., ab Jeremia c.

17. deſcriptum e'il ,' Sc inde ut plura invenias confer illud

Iſaiz 28. \8, cum Pſal, ó. 6. 'illud Lib. z. Reg.zz. 4g. cum

Pſ. ts. Cap. r6. Proverb. 16. 5. cum Pſal. 50. 18. lſaiae ?2.

lº. cum Pſal.97. l. g. Amos 9.-). cum Pſa]. \42. 8( in p u.

› ribus ªliis V. T. locis . ln Novo vero federe perlege S.

Matthzum c. r3. ;5. 27. 35. eiuſque verba ſumpta inſpi

cies ex Pſal. 77. 2. & 21. Apud Lucam ſimiliter 24. 44.

81 in Epiſiolis S. Pauli videbis Pſalmos veluti divinos com-'

mendari.

Deiude in Pſalmis clariffima ſunt de Christo 8C Eccleſia

vaticinia. Sic verſ.6.&7. Pſªl. 2. ad Meffiam pertinere ve

teres Jl]Xm palam confeſiï ſunt,quod conſ’tat ex libro Thal

mud c. 5. ex R. Selºmoh Jarchi, ex Bereſcit Rabba,Abe—

nezra , i

, -› .ſ .l b ª

Lrs. II. CAP. IX. 6:

nezra, David '-Kímchi, R. Simeone in Talcut , ex Thry

ffione apud S. Justinum , 8( Midraſc. Thiilim , quod 6C

uhamedani etiam confeffi ſunt teste Muhamedo Alfirau—

z_abadio in Lexico, quod Ocearmm inſcripſir‘. Vide Tertul

Ilanum lib. ªdverſm' Indicar c. 12. 81 Eulebium …1.4, Dm?.

Evang. c.ó. In Chriſio Jeſu pariter adimpiera elle verba il—

l’a Pſa]. 8. uid eſ! [70m0 quod mentar u aim? (Sec. in Ep. '

ad “Hub-.tºl . Pauius restarus est capire z. 8. Perlegd Ju—

stinum Mart. ¡n Dialogº cum Tryp/¡one, 8( Apologia 2.. pra

Clgr. Tertullianum loc. cit. 81 S. Augufiinum lzb. 17._ De

Cm. De¡ c. 17. ex quorum auctoritare aperre deprehendltur,'

Pſairnum zr. de Paffione, 8( Morte Christi , nec non de

yocanpne gentium fuiſie pranunciarum : quemadmodum (Se

!lla Pláimi 3. Verba Ego dormí-Ut' Christi Reiurrectíoni'ap'tani

d_a eíſe, idem Augustinus cir. loc.cap. ſeq. lucidifflme osteu—

dit. Pra-termirrimus Pſal. ¡5. de quo S. Perrus, in App/¡01m

rum Act. 2. 24. & Pſal. 44. de quo S. Paulus 'in Epi/¿ad

Hebmo: r. 8. alinque plura Pſalmorum testimonia a PP.

laudata, quze vidcre poteris apud Natal. Alex. \1 1:_- 1²-695

edir. Pariſ. -

Seti: r ObieHioníóur. _ _

Gb. 1-. Verba ill: P almi 68. 4o. in uibns przdicuur q,

Sipn ſalvam faciendam, 8( Xdificandas ivirates Juda ,l á.

[pu-ir@ divino cffe non poſium, quoniam post Chnstr mor

tem veverſqz ſunr : Ergo (Sec. "ſi l

Reſp-Mystice intelligendª effe allara Pſalmrstzr verba :

Eccleſia enim er Sion intelligatur ¿Se per Civirares Juda

templa ,iſla‘ de ign'ànrur, qune post Christi Paſiionem ad cius

cul‘rnm exrructa ſunr . Ira fere SS. PP. ſed lege , qua: de

multiplici Scripturarum ſenſu I. libro differuimus. _

Ob. ‘z. Lïbrum Pſalmorum ni] propherici co'nrinere, ipſi

testanrur Hebraei, qui eum a prophericis libris excludunt 2

Ergo &6. . " '

Reſp. Heblxro‘s librunà Pſalmorum imª ªgiographª cql— \

ocare, acper conſequens firmirer opinari t Spirer S. {glſ

[e dictarum.. Piura in Pſalmis ſunt, qua? fpiriru prophenw

prolara effe ªrbitranrur ;'quemadmodum de Meſſia ſuo

exponere Pſalmos 2.44, ¿Sl, [02. cbrrifflmupest . Vid. qua:

ínirio quatſiionis prorulitnus. ,

Ob. 3. Pſal. zo. Hebraice legirur "NTT "1." *WN: Caa

r¡ jadài Venga/ai, idest ut Vertlt Chaidzxus Paraphrastes_:

Siam Leo menus* me‘ , <9' pªd:: me¡ , non vero uz legir

u n

63 DE 'Locts › THEOLOGICÏS

Vulgata fldemnj mima: mear, Ó‘ Fede: mio: :.4 Ergo. faiſae

ſunt intErpi-etatlones illm, quzChristo accommodantur. - ‘

Reſp. Facile potuifle Amanuenſium incuſii-ia in‘ verbo 'DNI

. Ñ ª .

Caar¡ Jod pro Váu onere, pro quo legendum era( *NN:

Caarü ſaderunt-z Vi e qua? primo iib. diximus ad quritxo

nom de integrita‘te rextus Ha’braici . Paraphraflem Chai

dxum hac in reſminimji-fa‘cimus Hebraica perfidia laboran—

tem. ‘ v - 1-1² ’ *’

Oh. 4. Plura in »Pſalmis legunrur ,r .quae- a divinóªſpiritu

abhorreut . Veluri cum dicirur: Veniat-mors [ªyer-Más; (’9

deſcendant ¡n infernum *vive-mer... Diſperezmt. O ſiam fica?

flenm term,... Deux-meu¡ pone í la¡ utzrºtgin, (Fc. Qui—'

bus indignationibus Pſaimi'pleni ſunt , uLin‘Ti-pſáS'VideMur

Callimachus Apollonium Rhodium , & Ovidius _Ibinxfluu'm

diris devoviſïen" _ zÑ_ ,Y '. .z / ‘*' 1)'

. ‘-Reſp. Harº dignaª’àeffe ſénte‘ntiarum.porrema .hxreticarum,

quxque a Charolimsq,, 8( cordaris viris execrentur. Quis

enim ést, qui, neſciàt’, Sanctqs mala' imprecari non_ optantis Voto,ſiſed previdemis intuituyfutura hominibus r¡¡mi-¡un

ciantes mala, ut postquam prznunciata, evenerim , intelli

ganI-hominesgſe non fortuito 'hzrc pactº' fed cette( iust'rílïma Dei deiiber‘atione,a_pr ¡Mefligabili \um-um \ſiuazum cºn—

fiiio? Vidas: .ThoQO z.,z.-.q\;83,¿a, A8. ad grimumzsêz ad

ſeèundum, ~ IU" ' .. - r; I ¿7 ſ

fi A-P U.;T.X. "5.”5 ª'

Ñ I ' “" 1 :1, 4

De libríívPi-overbiomm, Ó' Fede-¡71:1²h.

, 3 . *I

E Proverbiorum libro primitus differemes paucis rem

totam abfolvimus. Script‘um'enim ª' Saiomone opus

vulgo creditur,cum ejus nomen pmfixum ¡nºtixuio ¡ri con..

texru eziam recurra:: vid.;c. 25. I. Qua in te Eccieſia Christ’iſi, 81 Synagoga_ conveniubt . Cum_ aurem ex- 3..-Reg. 4..

2.9. conflet, Salomonem tfia milliazPáraboiai—um'j ſcripſïffe,

him: Eruditi conjiçiunt, librum Proyçrbii, qui grª-ce Ire-pºc

SUMA' inſcribitur…¿\fragmemum @“5" amplioriºs. collectioms .Sun: eſinim hocªmctlibro quzzdam przrſe’rtim breves ſenremia:

inter ſe nullimode conjuncta? abſolutum ſenſum fingulx prüe~

ſeſeremes. Quis vero hxc Pró'verbia collegerit, a'rduum est

divinare. Nohis \amen fuademus-; unicum Auctorem non

potuiſie intermiffe endem repetere veiuri priorum oblitêmd.

r 1 .

1113.1!. CAP.X. 6

Vid, c. x4. z. !6. 7.5. 18. 12. 19. 5. 9. zo. 10.23.Quade te

polïer fortaffe probari R. Kimchi_ opinio, qua: fert, ſub E

zechia pulcherrimas Salomonis,aliorumque forte Sapientum

Virorum ſententias collectas fuilïe , quod eriam tradidit S.

Hippolvtuslab Anastaſio Niczno quzst. 39. in Script. cita

tus.De huius libri auctoritate ambigit nemo. Solus Theo

‘dorus Mopſuestiz Epiſcopus ( Vide Concil. CP. [V.col.4.)

hoc ſcriptum aSalomoue opus humana ranrum ſapiemia au

tumavit, quam opinionem inflauravit Auctor in l'pecomine

opinionum Theologorum quorumdªm Hollandorum, ſedh)~

rum deliria- irridere przstat pºtius,quam confurare.Quem—

admodum 8( Grotium hac in rc ſpemimus ¿Sc rejiCImus ,

qui ſublestam Rabbinorum fidem ſequutus cenſuir,colleóias

juſïu Salomonis ſentemias e vctustifftmis Poetis, ¿Si histori—

cis. Niſi enim quz verbo praeſert monumentis epnfirmet ,

facillime exſufflantur. Quªke ad librum Eccleſiaiiis propera- i Ñ

mus. Interim vide Daniel¡ Huet. in_ Dem, Eªu-mg, ¿Sc Na

talem Alex. t. 3. p. 136. _‘

Circa librum Eccleſiaſiis varia ſunt inquirenda, videlicet

de ejus auctore , de tempore , quo ſuit exararus , ¿St dcnique de

ejus Canonicitate. Relatº ad auéïorem hujus libri , Gro

tius Przkfat.-in huuc lib. ſuſpicatur ab aliquo vito ducto,

juſiu Zorobabelis exaratum fuilie : Auctor opinionum quo

rumdam Hollandorum tel’tatur, non deeffe , qui credarit ,

Dialogum roto eo libro ſcribi inter pium Virurn , St im

pium dogmata Sadduczorum praedicantem . Ad hz'c appoſi

te ªltera i'equitur de tempore , quo fuit liber ¡lie conſcri

ptus, diſputatio , qua: quouiam ab ejus auctore firmando

nonnihil depender, idcirco unica propoſitione utramque quaz

stionem diſcutiemus,, Et quoniam non ſemper idem fuirer

ga divinum hoc opus obſequium, ut paret ex ii; , quaE fu

pra de Grotio 8( Amanuenſi Theologorum Hollandorum

ªracmiſimus, \um quiª Theodorus Mopſueíienus perſuaſum

abuit, 'Salomonem , eo, quo przstabat comparar-az ſapien—

tia? acuminç abſque S iritusS.revelatione hunç librum l'cri—

pfiffe, non omiffa Lur eri in colloq. Convival. audacia,qui

auctorem Eccleſiastis mqu ºcreis neque culpar-ión: ind-.num

effe diXit, idcirco argumentorum pondere ejus divinitatem

firmabimus. Quare \it

C o N C r, U s 1 Q I.

Eccleflªfler ſuit ’a Salamane con/rn'me

Dem. Quaz in hoc libro. ſcripta ſuut, auí’torem Salomo

nem deſignant: Ergo &c, Prob. am. De auctore‘hujus li

brí

64 , DE Lºch THEOLOGlCIS

bri dicitun quod magnus effectus ſit , quod omne ſapïen.

tia ptæcefleritg c,7. tk c. tz. eadem nepetuntut 5 de ſe (e-I

datur enim auctor, quod fapientimmur fuerit , & popu

lum docuetiti fed illa delignant Salomonem z Ergo Sale—

mon Blc. l

_ Confirmatur ex ſummo veterum conſenſu, videlicet Me—

lltone, Origene, Gregorio Thaumatmgo, NyffenoLI-{iero

n‘y’mº. Au uffino, Concilio carthaginem 3;, lnnocentio l',

Gelaſio l. omana Synodo , ac ex omnium Sacromm In

tetpretum concordibus fquragiisi ‘

Satisfit objelfiizmibm.l

ob. I. Cum Gmtio . ln hoc libro aliquæ reperiuntur

voculæ Chaldaicam fapientes Dialectum , ut in c. Iz. u.

Ergo post captivitatem Babylonicam confctiptns potius vi

detur ille lider.. _

Reſp. Inanem effe hanc Grotii conjecturam . I. Enim

quas ille voce veluti chaldaicas notar, Vin linguarum pe

ritia excellentes l-lebtæas effe affirmarunt . Vid. Calovxum

in Amigratio. 2. Quis adeo in linguis peritus omnes potest

accurate idiorifmos perſpectos habere i No: [Jodie , inquit

Maimonidis fiiius, confiar, mm u/que adeo perito: cfla, o

madº: ac rationes uniu/cujufgue lingua,- effe *varia: ac multi,pleni- . 3. cur non dicimusipotius1 voces illas cum Chal

daeis, 8a Arabibus l-lebtæos habuiffe communes, quas inter

linguas magnam affinitatem intercedere., notiffimurn est.

Ob. 2. Cap. 8. ¡sta habentur; Ego os Regis obſer‘vo . Sedhæc Salomoni minime c‘onveniunté Ergo Acc. ct

Reſp. Distinguo ſenſum verborum: Et nomine Regir Deus

intelligítur: Conc. ſecus, nego ſcnſum verborumzà eadem

ratione distíncta mín. nego conſeq. Nominª Regis itaque

Deum ipſum intelligendum effe,ex ipfo- constat Lccleſiaste,

qui c.z. hæc eadem habet .- Quid eſ) homº, ut pag?: [aqui

Regem ſaêionm ſuum? Ego pura , appofita Hieronymus in

Corn. dl' ¡lla Rege num* diu', de qua' David ait .' Domine

in virtute tua laetabitur Rex &0. Reſponder¡ etiam potest_

verba illa imperativo modo ſumenda eſſe , idell os Regis

ablar-ua, quemadmodum legitur apud 7o.ïº'me BMW-«19 cnimn

M, quibus confentiunt Syriaca, \Se Arablca. '

ONCLUSIOJÏz

Liber range/m divina eſ) auélºmam.

Dem. Liber Eccleſiafflé fuit in Protoicanone Hebmeo

mm, ipſumque l-lebræi ut canonicam reverentur; Ergo

divinæ est‘auctoritaús. Hue accedunt argumenta , quæ in

pn

6› 1m. Il’. CAEX. _ _ . 'prima propoſïrione allara ſunr ex PP. SIQUidern PP. 1h] ,

‘qui hujus libri auctorem faciunt Salomonem , Ipiurn _quo—

que divina inſpiratione dqnatum aſſeverant'. Restat ¡gitur,

ut audiamus Anonymi cniuſdam apud‘ Philaſtnum arguta

tiones .

Solvumur Objecta. _ _

Ob. r. Liber iſte creaturas negar effe bonas; art emm z

Vanitar vanitatum Ó* omnia vanim: .- Ergo ¿Sec, _ _

Reſp. Hoc argumenrum a D. Hieronymo 1am ſmſſe m

Comm. exſufflatum hiſce ver-bis: Si cunsïa quie ſmr Deus,

ſunt valde bona, quomodº omnia Dªnſtª$,(” nºn ſolum 'Ua—

niMr , verum :tiam -vam'tªs vanitamm .ª . . . . Poffumu:

¡girar Ó* no: ¡n bum mundum mlum , terrarri, . Ñ . .

ºmnia, que in hºc circula continentur, bona qmdem per ſ:

dicen, fed ad Deum compar-ata effe pro nik-ªlº . . . . Recº

gítans ªutem omnia prrtranfire , Ó' mundum /uo fm [me

ſctre, ſolumque Drum ¡llud [emper effe, quod ſumt , com

pel/or dicere mm ſcmel, [ed [nªs: Vanitªr vanitªtum Ó‘omm’a

'Daniels‘. [sta Hieronymus . EX quibus appªret omnia vana

quatenus caduca appeilari .

Ob; z. Liber iſte ſapir Epicureiſmum . Allicit enim ho

mines ad viram belluinam, ad voluptates,quaſi iste ſir uni—

cus hominis finis., Inquit ſiquidem c. 2. 23. Norma mel-'us

eſ) cºmedere C9* bibere , C9* oflendne anime ſu-e bona de Ia

boriáu: [uisê 8( G.8. Landa-U¡ ¡girar Iztit¡am,quod non eſ

ſet bcmini bºnum ſub ſole nifi quod comederet Ó' biberer ,

¡¡tqm Sanders!, O' [lot ſolum ſecum auferret de labore [140.

Ergo non est divinus hujus libri Auctor.

Reſp. Dist. ant. Allicit homines ad vitam belluinam Blc.

apparenter, cone. anr. vere 8( proprie , nego anr. Nou de

ſunt inter ſªcros interpretes , ¿Se non infim:: notz Theolº

gos, qui afferant; haze, ¿Sc aiia pluea teſiimonia non Sala,

monis eſie,ſed in ſententia flultorum,vel impiorum homi

num perſona fuiſſe prolata . Vid. Natal. Alex. Hzst. Ecºl.

V. T. tom. 3. p. 142. At non video,quomodo ad hzc ſi:

conſugiendum , qua.- ſatis ſibi non constant , cum ali-ande

hai-um omnium difficulrarum explanationem reddere arduum

minime videri poffit. Primi enim reſiimonii ſenſus hic est²

ut videlicet velir anxierates a corde ¡llorum amovere , qu]

cum ſibi op'es comparaverint labore & industria , ignorentque

quiſnam ſit haªres futur-us, ſe implicant inutilibus deſideriis¡

Melia: :fl ergo camada: , (9- éiben , 8( ſua ſecum pace

gauderc , quam divitiarum cura premi 8( afflig’ . Similirer

Tºm.V. .E ‘ dura

66 DE LOCIS THEOLOGICÍS

dum c. 8. legimus laudari [miriam .ón nihii meiius eſfe co—

mestione ¿Si pºtu , quibus verbis ſoiam‘ ſui curam commen

d…t Eccleſiastes , negiecta divinorum mysteriorum investiga

tione,quierem ac tranquillitatem inſinuat ªbjecta arcanorum

perl'crutatione. Quamobrem non ſenſu Epicureorum illa te—

flimonia ſunt accipienda, ªut obvio 8( rigoroſo ſenſu , fed

ſemper ſuppoſira divinorum pra-.ceptorum obſervatione Ee—

cleſiaflis \copo laztandum ¿Sc bibendum est in gratiarum actio

nem «Si i‘audem Dei.

Opponirur etiam , Eccleſiastem de animar immortalitate

male léniiffe , fed de his prrtermittimus diſputarionem ,

quoniam a P. M. Berri de primo Homme in quzstione de

Anima ſaris arbitror ſatisfactum. '

Quoniam vero de Canticis Canticorum differendum restat

C A P U T XL

De Cantico Comicorum, Libra Sapientíx, Ó' Ecclejïaflico.

CAnticum Canticorum , Ezechirz Regi Thaimudistas ,

Ilaiae Prophetx R. Moviem Kimchi tribuitie certiffi—

mum eli, Hebrzri \amen veteres ¿Sc recentiores , Eccieſiz

PP. ¿Se [nrerpretes univerſi adjudicant Salomoni ; idquc

probare videntur verba c. 3.7. 9. przrtu libri inſcriptionem,

uz Salomonem exhibe( auctorem. QUI in contrariurn ad

ducumur momenta , aut nullius vel terme nullius ponderis

a Virís Cl. jam ſunt confutata. Vid. Card. Gotti 3. Tom.

9.7. Natal. Alex. t. 3. p. 152. alioſque. Quod vero e¡us divi—

nirarem reſpiçit,paucis ſimiiixer expedimus. Anabaprista: fi

quidem Castalio , Grotius , anonvmi quªdam Hvïeretici

apud Theodoretum Praeſat. com. &c Phiiastrium H-xreſ. !31;

ſentiunt , librum hunc nihil diviniraris cominere , utpòte

prnphanis voiuptarí‘nu: hinc ¡nde ſcatentem. Heer-i [amen,

qui hunc librum habent in Canone EidrinoÑUt ajunt,Rab~

binomm Doctilfimi , r5( Chriiii Eccieſia hunc habent pro

facto ó( canonico , ipſumque non litteraliter ., ſed mvflice

effe accipiendum . De PP. choro & Traditione ni] est cer

tius; omnium ſane agmen ciaudit Theodoretus hiſce verbis

cit. loc. Multi ex 'veterªnª/m¡ ¡llum .commentariis (9‘ interpre—

tationibu: Il/zqſfrarum,(9' qu¡ debitº-pc non [un: interpretar?,

ejus mmm [ententíis [cripta [un devorarum , nec ſalum Eu

ſebius Palaflffiuhó' Origen" Egypúuhó‘ Martyrii coronaredimitu: prnſiªrxus Cartbaginenſis,<.ſi9‘ bis antiquiºres, Apo

' ºliſ..

LlB. II. CAP.XI. _ 67

poli/que propinquiarn ,’ mmm etiam qui etiam qui paſ¡ in

Ecclefiiy exu/lune M. ille Bafilius CDT. Ex quibus fatis (u

perque Camici canticorum divinitas comprobatur. Sed vid.

citatos Auctores.

Quis autem librum Sapientiæ conſcrïpſerir, prorfus incer

tum. [mer varias tamen multorum opiniones duo funt -ce.

lebriores ſentemim, quarum una Salomonem , altera Philo.

nem Alexandrinum , ye] eo alium antiquiorem facit aucto.

rem . Primam ex catholicis nonnulli , lecundam Protestan

tes fere omnes fuiiinere ex calmetiana diifertatione com

pertum est. Huic altera est proxime fe uens quæiiio de ejus

divinitateg dato enim quod a Pbilone uerit liber fapientiæ

elucubratus, quis profetio dicat, illum fuiffe divina inſpira

tione ſuffultum .ª Qua de re unica propofitione ſingula diri

memus. quemadmodum & de auetore & divinitare hlibri ,

qui dicitur Eccleſiasticus , ea qua indigemus brevitate difie

remus.

C o N c L U s l o I.

Liber Sapientíze mc Salomonem, nec P/¡ilonem quemlibet

bªbe" videtur aufiarn. ,Quidquid :amm fic de bis,

efl certe divinæ aucturirªtir.

Dem. Quatuor Philonis nomine Scriptores infignitos apud

veteres invenimus. Primum Ptolomæo Philadelpho coævum.

8C e numero, ut quidam ferunt,7o. Interpremm. Alterum,

quem Biblium Joſephus, ¿Sc Euſebius appellant . Tenium ,

qui ſub Philonis judIi nomine celebratur . Q'Iartum deni

que auctorem libri De Anima , de quo in libro lue/parin ,

qui ſub facundo templo fiorebat . Sed nullus ex his Piloni

bus librum Sapientix conſcrípſit : Ergo ESIC. Non quidem

primos, quia nulla de eo apud veteres efi mentio , ac for

taffe numquam eum inter vivos fuiffe credimus . Non fe

cundus, quia Religione Ethnícus vertendis Phoenicum histº

riis in Grzcum operam impendít, tene Euſebio Pmpn. lib.

1. Superest ergo Philo Judxus , de quarto enim adverfario

;um confenfu minus folliciti ſumus. me primo liccleliæ fat

culo fioruit , ac pro ludæis Alexandrinis ad lmperatorem

caligulam legatione functuº est anno \Ex-:e vulgaris 4o. fed

eum auctorem efie libri Sapientiæ obiiat 1. judaicæ Reli

gionis profemo , quam ſane uſque ad vitæ exitum ſervavit,

licet ea viveret ætate , quam pluribus annis Christi obirus

præcelierat . z. Styli difcrepantiæ . g. Srleutíum veterum ,

ac potiffimum Eulèbii, Photii, Suidar, aliorumque. 4. Lo~

ca plura ex eo libro in Evangelio , & Epistolis Apoitolicis

E z lau

1‘a

68 DE mas THEOLOGÍCIS

laudata infra notanda , vel Phtlonis fcriptis vetuliiora , vel

ferme coæva. 5. Deniquc maxima inter librum Sapientiæ ,

& opera Philonis difcrepantia ; videlicet Sapientiæ auctor

c. 7. z. decem menfibus puerum in utero Man-is claudi do

cet. Philo de Mundi Opif.ſeptem. Auctor Satpientize c.I I.

23. dicit , hominem a Deo productum ad ſui imilitudinem

cum immorralitate,& innocentia,& hominis corpus e rer

ra eductum in terram reducendumk Philonis vero de Op.

M. 8( coriqu ling. fententia est, totam Dei cum homine

firnilirudinem ad animam ab uno Deo ab exordio creatam

referri ; additque , accitos a Deo in focietatem construendi

hominis Angelº? malos,iiſque auctoribus acceptam referen

'dam elle contrariam in malum propenfionem . QUI: omnia

faplunt Manichæifmum . Præterquamquod Philoni minime

convenire pofsunt verba illa cap. Tu elegi/h' me Regen: p0

pulo mo , o- judicem filiorum tuorum . . . . o dixi/ii me

mii/icare templum in monte ſanc’iº tua CW. quemadmodum

& illa c. 8. ¡4. 15. cum pluribus aliis. Dicendum ergo, Phi

lonem huius libri auctorem minime eſse poſse , 81 conſe..

quenter falſam eſ--x traditionem illorum de quibus Hierony

ml“ in Prolog. Gal. Nºrmulli ſm'pmrum veterum hunc coi

.P/Jiloni: jªde¡ afl’r'rmant .

Dem. 2. pars . Textus Hebraicus huius libri non extat :

Ergo a Salomone fcriptus non est. Sed ais : Deperiit. Ve..

rum quis unquam dixit , Hebraicum exemplar ſe vidiſse P

Adeone potuit Hebrxos latere, ut nullum in eorum Cano

ne haberet locum ê lnſuper hujus libri phrafes , liylus , 8;

cetera omnia nil Hebraicum , Graecum vero plurimum ſa—

piunt . ln eo loci quidam recitantur ex iis libris , qui diu

poi} Salomonem fuerunt abfque ulla hæfitatione confcripti .

Quid cx PP. auctoritate proferemus P In ea fane re opus

est unus fit PP. confenqu , ¿Se constans quidem. Hierony—

mus cit.loc. a Salomone hoc opus abjudicat . S. Augustini

ea fuit fententia , ut ªuctor ſcçípti operis idem haberetur

ac EcclefiaI‘Hci , nempe Jeſus filius Sirach : de Doct. Chr.

lib. 2. c. 8. brevi tamen errorem ſenſit, cuius palinodiam ca_

nens Retract. lib. c. 14. fatetur multo probabilius alium a

Jeſu filio Sirach auciorem fuifse libri Sapientiæ. Ni] tamen

ea de re ulterius addit . De Civ. D. tamen lib. 17. c. zo.

aperte negar; Salomonis eſse . Denique Salomon antiquior

carte fuit H‘aia, Ieremia, & Baruch. Confer igitur Sap. g.

14. cum Haine 56. 4. Sz Sap._9. 13. cum lfaiæ 4o. n. Sip.

!3. u. & 14. 8. cum Jeremlz 11.3.4. 5. 8L Baruch 6. 3. &a

fla

/~ Lil. ll. CAP. X1'. 69

-Íffl . '- 'T 1;--

flªtim compertum Erik , ea [oca non potuiſse a Salomone

citar¡ , quod ſupra 5L de i”hilone monuimus. Quzr cum ira

ſinr, quid objectionibus rcſpondeas habes enuclearum.

Qua-res num liber Sapientiz ex Salomonis lcriptis potue

rit colligi? _

Reſp. Probabilius,ſed a quonam ſuerit facta ista colleflio

Deus ostendat. .

Dem. 3. pars , contra Hererodoxos . Ex libro Sapienrix

plura ab Apoſ‘tolis 8( omnium ſXculorum Parribus cirata ſunt

testimonia: Ergo &0. Antec. constar, ſi ſimul conferas Sa

pientix 3.7. cum Match. 13. 4.2. Sap.g. 8. cum 1. ad Cor.

6.2. Sap.4. lO. cum Ep. ad Hebr. Ir. 5. Sap. 7. 26. cum 2.

ad Cor. 4. 4. Sap.15. ¡7. cum Ep. ad Rom. 9. 21. & alibi

ſzpiffime . Quemadmodum 8: idem ex PP. poterit ,depre

hendi, ſi eorum comulanrur testimonia apud Nat. Alex. t.3.

H. E. V. T. pag. 539. ad ſatietatem uſquc exarata . Restat

’ igitur, ut quaſdam adverſariorum argutariunculas conſutemus.Solurlº Objeèſiſianum . '

Ob. I. D. Hieronymus Przefar. in lib, Salomonis aſserit ,

quod librum Sapientize Eco/:lia inter Canmzicar Scriptura:

nan recipit, ſed Iegit ad wdífr'catiomm plebis, non ari ªuïio

ritatem Ecclefiª/Iicomm dogmamm confirmandªm . Ergo &c.

Reſp. Eccleſiaz nomine in Hieronvmiano rexru univerſa

lem intelligi Eccleſiam, ideoque hunc przſeſerre lenl'um al

lara verba , videlicet : cum liber Sapientize obſignato jam

Judzorum Canone auctoritarem obtinuerit temporum decur—

ſu, hinc factum est,quod nou statim a primis illis exordiis

probar¡ couperit ab' omnibus Eccleſiis, ſed ab aliquibus tan

tum. Qua de re certum eſie debuit,univerſalem Eccleſiam

ipſum inter Canonicas Scripturas non recepiffe,quia ad con

firmanda Eccleſiastica Dogmata neceſſarius erat \orius Eccle

ſizr conſenſus ; qui ramen paularim cum acceſiiffet ejus ex

plorara divinitate inter Canonicªs Scripruras receptus est. Atque

. haec meo quidem indicio ceteris ſanior viſa est reſponſio.

Ob. r. Auctor libri Sapienriaz originem Idololatrix deſu—

mit ex inordinaro amore Parrum in filias c. enim 14. 15.

hzc haber : Ateróo enim luéïu dale": Peter , cito fiin' rapt¡

filii fecit ¡maginem,<’9* ¡llum, qui nmc quªfl boma martuu:

fuera: , num‘ tanquam Drum tºlere (mph, (9' con/limit inter

fer-vor ſuor ſacru (’9- ſacríficia. Sed falſum est, hanc elſe ido

iolatriae originem: Ergo &c.

R_eſp. Dist. mai. Et inter varias idolorum origines istª

partialis cenſenda est cauſa, conc. Sola'est idolorum origº z

E 3- neg.

7o DE mas THEOIOGÍCLS

ne?. mai. ſimiiiterque distincta, min. neg. confeq. Nec lato

quidem ungue a verifate reeeffiffe dicimus‘ Sapientiae aucto

rem aliato in loco. Noluit ením ille omnes idoiolatriaª: ::au

fas recenlere , nec primam originem ejus rei indicate , fed

exemplum quoddam exhibere craſiioris. illius fuperstitionis ,

qua’ divinos honores faro jam functis mortalibus,atque fcul—

ptis mai-more fimulacris impendit . Stultum hoc Idoiolatria:

genuº. recentius est altero, quo Spíritus , Aſh-a 8C elementa

colebantur. ~

CONCLUSIO Il.

Eccleſiaflíc¡ like-r opus_efl [eſu fili¡ Siracb, Ó' divina

¡nſpirattone confiriptum .

Duo librI', quorum’ uuu.: Sapíemía , alter Ecclefiaflírur in

ſcr¡bitur,de quadam flrníh'tudíne Salomonís ºff..- dicumur,_in

quit M. Augustinus de Doct. Chr.]. 2. c. 8. Er quidem iure

merir028a10m0ne enim recentiorem effe illius auctorem

cerro fcimus ex multis momentis; t. Quiz in eo libro lau

datur Salomon, Reges pofleriores & Prophetaz celebramur ,

virique inſignes ante ¿Se poli Captivitatem Baby-lonicam clari cſiommendanrur,fummiſ ue laudibus extollicur Simon Sum

mus Sacerdos, paulo Mac abaeis verustior . 2. Aiiqua de fe

prodit auctor,qux Salomon¡ nulla ratione conveniuntzCurrI

"aque Salomonis effe nequeat liber iste , verus Auctorlnqui

rendus , quem Jefum filium Sirach effe dicimus fequentibus

rationibus, quibus ſimui I. propoſitionis pars demonstrarur .

Interpres in Przrfat. diferte afferit,fcriprum Hebraice opus

ab Avo fuo Jefu hiſce verbis: Avus meus ſe/us.....ªvoluít

(9' ipſe /crilzen- ¡¡liquid borum , que ad dºctrmªm C9* ſapim—

¡¡am pertinem. .. . Hºrror ita-;ue -var. . . . . nam deficizmt 'ver—

bo Hebrªica. Ergo &6. Quod magis confirmatur ex c. 50. 29.

in quo apertis verbis legitur .- DOÜrÍnªm ſªpientm Ó' diſci

plinz [trip/it ¡n codice ¡fio ſeſur filim Sinn/2 , 81 ex capitis

\equenric initio : Omnia _le/u fi/i¡ Sinn/I .- Ulrraquamquod

in capitis hujus decurfu ita de fe loquirur , ur omnia cum

reliquis iibri partibus congruam . [ta E. G. itinera fua ob

fiudium fapienriae fufcepta profequitur, uti & mala a fe ro

]erara. Denique in eam fententiam vulgo nostra Trate omnes

iverunt. Neque abludunt PP. cum aCCUratius rem difquiren

dam fufceperunt. Lege Eufebium in Chronico, S. Hierony

mum in Daniel. 9. S. Auguflinum de Doct.Chr. cit. ¡Rºlls,

t ª

\

L18.II. CAP. XÍ. 71

\

Athanaſium in Synopſi , ¿Se S. Epiphanïum Haereſ. 8. alioſ—

que plures. -

Dem. 2. Pars. Ex Testímoniis PP. omnium ſaeculorum ,

8( omnium Eccleſiarum traditione iste liber ſemper Canoni

cam obtinuit auctoritatem . Ergo &c. Prob. ſatis uberrime

antec. Traditio enim Eccleſiae GI’LÏCT ſpectarur in testimo—

niis Clementis Alex. Strom. lib.1.c.8. Euſebii Cmſar. l’er. '

lib. 8. c. 8. S. [ſidori Pleuſiocaa Ep. 106. S. Baſilii M. in [l‘aiam

8. S. Gregori¡ Nyſï. Hom. 3. in ECC]. S. Cyrilli Alexandr.

Ora!. Ephefi hab. S. Joannis Chryſost. Hom. 1;. ad pop. &L

Hom. 15. S. Ephrem adver. Impre.Mul.S. Anastaſii Antio—

cheni in Hexaemer. Quac etiam obſervare licet apúd Orí

enem Hom. 9. in Ezechielem , S. Athanaſium de Virgini

gus, S. Cyrillum Hieroſ. Catec. 6. S. Hieronymum Ep. ad

Julian. alioſque , qui licet viſ¡ fim hujus libri auctoritaú

deu-ahºra , nihilominns teſïimonia ex eo tanquam ex ſacra

Scriptura deduxemnt.

Eccleſiaz vero Latinz 8( Occidentalïs testímonía 'frequen

tia ſunt 8C perſpicua. De ſententia EccleſizÍAfricannE nihil

est quod ambigamus post expreſiam luculenter fidem foam in

Concilio 3. Canh. can. 47. Tertullianus , & S. Cyprianus ,

ceterique in Concilio coacti ob controverſiam de Baptiſmo

Hzreticorum opinionis fuer patrocinium potiffimum quzre

ban: ex i110 Eccl. 4. 30. _Qui óaprI'zarura mortuo quid prº

_ficit lavatío aim? ocnplane testimonium niſi ex opere Ca—

nonico petirum agnoví ent adverſarii ,facile eluſiffent,quod

\amen numquam_ab illis factum ſcimus, prxſenim ªb Au—

gustino de Bap. llb. 6. c. 34. qui non minor¡ cura’ testimo

nium illud expoſuit. Imo cum de Gratia & libero Arbitrio

ferverent tunc temporis cum Pelagïanis qumstiones, idem S.

Doctor testimonia pro libero arbitrio ªdstruendo promebat

ex Eccleſiastico. Vide de Graf. 6: lib. Arb.lib. 2. c. u. P -

ria obſervavit S. Proſper, dum in Gallía contra Caffianum

fiylum acnebat contra Coll.n.4o. Omittimus S. Fulgemium

de Remiſ. PECC. lib. 1. Opratum contra Pal-men. Ambroſium

de Bono Morris c. 4. S. Paulinum , Leonem M. ²ªlioſque

quamplures . Accedunt Eccleſia: Concilia . [marque alía

Francofordienſe , Toleranum 8. Epheſinum act. 7. denique

Tridentinum . Ex quibus ſatís fuperque Hzreticoxum auda

cia retunditur, & veritas Catholica roboramr.

E 4. .CA

7z DE LOCIS THEOLOGÏCB

C A P U T Xll.

De quatuay Majºríbur_Prop/2etír, Iſaía nemp'c, ſtremía,

cm Barna/1 /oclatur , Ezerblelc, Dªme/e.

Rimum inter prophetas locum obtinet Iſaias filiusAmos,

non ¡llius quidem , qui tercios est inter duodecím Pro

pheras, fed alterius, ut monet in l. lſaízr S. Hieronymus .

Ipſe vaticinatus est decem Tribubus nondum captivis , 'ut

ex primis Prophetiz fuck verbis apertiffimum est,ímmo ſpa

tio ſexaginta circiçer annorum . lpſum auctorem effe Pro

phetiz, que: ſub eyus nomine circumfertur, adeo cermm est,

ut oppoſitum ſuſpicari abſurdum , stulcum, 8( impium aper

te videatur . Nihilominus quoniam nonnulla auſus est con- '

tra genuiniratem hujus operis effutirc Auctor tract. ’Theol.

Polit. idcirco omnia in hujus capitis calcem enucleanda re

linquimus , quemadmodum 8( in reliquis agemus Prophetís,

quorum ſecundus est Jeremías Helcize Sacerdotís filius in

Matriz Utero ſanctificatus . Hic vaticinari exorſus est puer ,

8L ſpatio 45. annorum vaticinatus est ſub Regibus Joachaz,

Joachim, Jechçnía , 8( Sedecia. Captis Hieroſolymis, quo

rum excidium multo ante jam deſignaverat , in Babylonem

minima tranſductus est , fed in I'Egyptum exulavit , ibique

manſit quamor annis peccata increpans populi ſui , donec

lapidibus obrutus effet a popularibus ejus objurgationes ferro

nolentibus'. Prophetiam , quee extat , ºpus effe Jeremiz ,

Buemadmodum 8( ipſum Lamentationum,Orationis,& Epi

ola: ad Populum captivum in calce libri Baruch auctorem

effe, nemo denegar, cum id ſatïs apªrte constet ex cap.7.5.

' 13. 29. 1.51.60. Uſum :amen fuiffe opera Prºphetªt Baruch

ex cap. 36. 4. 45, I. planum est . Jeremiz Oraculïs proximª

ſequitur ¡¡ber Baruch veluti appendix & ſupplementum, cu

)'us auctor est Baruch ipſe , ut ex verbis liquidum est , qu::

ſum in fronre przfixa : Et [mc *verán film', qm ſcripjit Ba

rmb filius' Nariz. .

Ezechie] de Tribu Levi filius Buzi Jeremiae fui: cozvus

cum Jechonia Rege in captivitatem deportatus . Quo armo

rophetaverít , ex libri exordio dignoſcirur . Ejus Oracula

?cl-amix vaticinia confirmant , fed :amix ob/curiratibu: in..

*Dalma , ut teste Hieronymo Ep. ad Paulin. apud Hebreo:

¡lia,- Parte: cum MOD-dio Gene/eº: ante mmm* 30. mm legamur,

quod repetir in Prolog. ad c. I. Comment. Ob hzc in por—

ten

LlB.U. CALXIÏ. .

tentum Jodªaico populo darus est ex c. 24. ¡4. Tandem_ a!:

¡Índice Populi inrerfeátus dicitur , quia liberius Popull 1do

olatriam increparet .

Daniel de Tribu Juda' adoleſcens adhuc translatus eli Ba

bylonem a Nabuchodonoſor cum Jechonia Rege Juda , ut

confiar ex c. 1.1. Dan. collato cum 25.1.]eremiaz. Floruit

ſub Nabuchodonoſore , Evilmerodacho . Nerigliſioro , Bal

rhaſare , Dario Medo Babyilonize Regibus, ¿SL Cyro Peria

rom Rege ex c. I. 21. De ejus ſanctirate lege Ezechielis cap.

r4. 14. 8( Dan. 2. 46. Ejus memoria eelcbratur in Romano

Martyrologio ad diem ²[r Julii , ¿Se praster Bedam, Uſuar

dum , Adonem in Graco Menologio ad 16.Kalend. Janua

I’ij. Cererum Danielem auctorem elle iliius Prophetiae,quae

cius nomeu gerit in ſronte, prarer Eccleſize 8C Hebranrum

auctoritatem id constat aperuffime ex c. '7. ¿Se 8. Verum

guoniam Proteſianres a Daniele Canticum trium puerorugn,

uſann-r,Beli, ¿Sc Draconis hiilorias abjudicant; idcirco 1e

quentibus quaestionibus ſingula ſuſcipiemus enucleanda.

o N C L U s 1 o I. _ _

1/¡¡¡1 prop/mía ab eodem Prop/ma divino Spmm

¡¡Mann con/cripta efl. ,

Prob. I. pars . Quod lſaiae tribuit judmorum Synagoga ,

çhriíli Eccleſia , ªc omnium ſzkculorum PP.,atque ex ipſius

libro eruitur, illud est certe lſaizk tribuendum , Arqui Sec.

Ergo Etc. Minor lippis atque tonſoribus plana est 8( aperta

Numquam enim Hebrzri de hac re dubitªrunt, de in Chri

ſil Eccleſia hoc proríus est inſallibile, ut ex _lustino in Dial.

cum Tryph. Tertulliano in Scorpiaco , Ambroſio , Augu

ſlmo , Hieronymo , aliiſque inſra deſcribendis evidentiffime

confiar.

Prob.2.pars. In lſaiae Prophetia clariffima ſunt de Chri

flo Varicinia. Vide citatum Jullinum, Origenem lib. r. c.

çelſum, Cyrillum Alexand. Com. in c. 7. lſ. Tertullianum

li_b.3. adverſus Marc. S. Matrhceum c.4.& 3.Vocario Gen

tlum pracinirur Iſ. 41. Evangelii Przdicatio promittitur c.›

5_2. Vid. ad Philip. ‘2. 8. Ad Hebrzros 9. 13. Eccieſix ex gen

tlbus congregandz Vaticinatio habetur c. 14. 8: óo. Lege S.

Hieronymum‘, & Theodoretum in Comment. Atque alía

plura In illa deſcribunrur propheria , quz ejus divinitatem

dare deſignant , qua-que apud Natalem Alexand. Tom. 3.

p. tzz. ſuſe 8C uberrime collecta adinvenies: Ergo &6.

Solvuntur Obiectiones‘.

Ob. r. cum Tract, Theo]. Polit, Auctore: lſaia; Prophe

tia

74 DE Locrs THEOLOOtCIs

tia incipit a 6. capita, cujus verſ. 5. legítur , Iſaiam ufque

ad illud tempus tacuiſſe: Ergo ¿Ste, '

Refp. Vatie inter fe digiadiatos fuiſſe lnterpretes,ut lſaiaz

v. ’5. explanarent . Sufpicati funt quidam , Prophetam ſibi

ſuum ſilentium vitio dediſſe , quod Seraphim clamantibus

Sanctus, Sanctus , Sanctus , ipfe pariter laudaturus non ac

ceſſerit. Maiuerunt aiii difplicuiffe Deo [faire ſilentium quo

tempore Ozias facinus illud cremandi in Templo fuffitum

,tentavit 2. Paralip.26. 16. cum neque Verbís arroganter'n ca

stigaveritr, neque ejecerit ex urbe. Sed optima eli interpre

tatin ' quºd ex quo Deus gloriam fuam lfaiae confpiciendam

exhibuit adfpectu majeſiatis perculſoloquendi facultatem cor

ripuerit. Ita Movfes cum Domlnum in medio rubi ardentis

intuitus effet: Obſecra Uamim, dixit Exod. 4. Io. Nm [um

:Inqum: ab ber¡ , Ó* nudlus tenim ,’ Ó‘ ex quo lo uutus esad ſervum tuum, impeditíorís Ó' tardiºrçlſiy Iingux [im, Ai

latí ¡Eitur testimonii fenfus est , Iſaiam ioqui non potuiife

vifo Domino , \tºque fe pomiife popuio poiluto przrbere in—

teliigendum , ita ut unius Seraphim voiatu indigeret , qui

carbone vel lapide ignito illius linguam & os purgaret.

Ob.2. Qua- de Hierofolymorum excidio in prioribus prx—

dicuntur capitibus , non concordant cum annis Oziae , _fub

quo [faias coeoit vaticinari : Ergo 8to.

Reſp. Licet Hierofolymitanum excidium prsedictum fuerit

fub Ozia, non tamen id fequitur , quod fub Ozia debuerit

avenire. Prophetice nan-amm eſ’t, non historice.

013.3. Ex z. Paralip. 26. constatJſaiam res ab Ozia ge

flas littetis mandaffe. fed in hac prophetia nihil omnino de

geſiis OziT: Ergo &C.

Refp. Forſitan Ozix geff’a fuerunt in alio pewliari libro

ab Ïeremia confcripta. Quid fi liber iste deperiit?

Oh. 4. Sub Manafſe fuiffe lſaiam vaticinatum , constat 5

fed de Manaffe nihil Ifaias profert: Ergo &c.

Refp. [faiam fub Manaffe propheraffe,non aliunde,quam,

‘ex Rabbinorum traditione deDromitur,quam falfam effe hoc

in loco & commentitiam affeveramus.Ob. Ultimo : Prophetia ista profert ordinem historiz in- ſi

verfum : Ego &c.

Refp. Nos id non negare,fed fiylum propheticum ab hí—

í’torico effe dÍVErfum norunt omnes. Prophetae enim non lit

teris mandant Vaticinia ſua juxta temporum feriem., fed

juxta Spíritus .S. inſpirationem ; ex quo fit , ut alíquando

pastrema primis przponant.

CON'

1.15.1!. CAP.X[\. 73

C o N c L U s 1 o Iſ. -

ſenm‘íze’ .Propbetia , Lumema‘rione: , Oratiº , ("9* !pº/lola ad

popa/um :ºpti-vam ſunt 0pm- ipfius [Hernia Spb-im S. af

flan‘tc elaboratum , excepto ultimo Prophetiz capita , quod

quidem divinum agno/cimm, [ed ¡marti auctºrix.

Prob. I. pªr; . Relatº ad Jeremiaz prophetiam ¡am ſatï!

ſupra demonflravimus in prznotatíonibus ab Jeremía fuifle

exaratam , ſolum addimus , postremum hujus prophefím ca

pot e doobus postremis capitïbus libri 4. Regum totum fare

depromprum effe , quo partím ea nan-amor, qua: jam (upra. \

narraverat Jeremiaç , partim qua: post ejus obitum evene

runſ. Quonam auctore id factum fit, prorſus incertum.

Prophetiae ſuccedunt Lamemati0nes , quarum quidem enm

dem prophetam auctorem fuiſſe,probant ptxter titulum stv—

li ccgnatïo , locutiones ſimiles in Vaticïniorum'libro & in

Threnis , parva PrCEfatío in Threnis prcrfixa in 7o. Inter—

pretum edition-3, veterum PP. 8L Ecdeſiz auctorkas,"una—

nimis denique omnium Interprerum conſenſus. Lamentatïo—

nes claudit Oratio Jeremire , quz lícet a Theodoreto fuer'zc

praztermiſſª, \amen in Hebraico exemplari,& 7o. Interpre—

tum editione , Chaldaíca paraphkaſi , Syriaca , 8( Arabíca

Verſione , 8( apud S. Hieronymum a reliquo Lamentatíonum

opere miníme dívellimr . Que in Vulgata nostra Editione

librum Baruchi claudit veluti postremum …ius prophetia: ca

put Ïeremiae Epistola genuinus est ipſius Jeremia’ fonos . ln

Verſione ením Arabica 81 in quibuſdam 7o. Interpretum

editionibus Lamentationibus ſubnectitur-. Unde S. Hilarius

Prologo explanationis in Pſalmos aít,Vaticinia Jeremizr cum

Threnis 8C Epistola unum constituere librum ex 22. quibus

vetus Testamemum confiar . Earn quidem S. Hueronymus

Procemío Commentar. in Jeremiam »Lªuàº'wzºº- appellavi: ,

ºo quiajn codice Hebraïco deſideraretur , ſed S. Cypriani

temporibus tamquam Jeremías genuinum opus agnïtam fuí(

ſe ex ipſo confiar Cypriano lib. de Orat. Dom.

Prob. z. pal-s : Jªremiae opera Praªlaudata librïs Canonicís

accenſenda eſſe Synagoga , & Christi Eccleſia ſatis osten

unt ; unde inter libros Protocanonicos numeranda fun: ,

-quod dilucïde ostendít doctiffimus Abrincenſiq Epiſcopus Dem.

Evang. Prop. 4. Et quidem reapſe ¡¡S in operibus innurre'ª

funk ad Christum 8: Eccleſiam Oracula ſpectantia omnium

fªre PP. calculis comprobata ,ut videre est apud Natal. Alex,

t. 3. p. 230. _

D1.

76 DE Locls THEOLOCXCIS

Dilutmtur Object-1.

Ob. t. Plura elle in Operibus Jere-mi:: , quae illorum au

&oritatem videntm- aliquarenus imminuere . l. Ordo histo—

:iz prorſus est inverſus. z. Cap. zz. Prophetire Jechoníaq vo

catur vir ſhrili: qu¡ non proſPerabitur,qu0d apºrte repugnat

lib.4. Reg. cujus postremo in capitª legitur, Iechoniam fui(—

ſe ab Evilmerodacho ſummis honoribus affectum, 6( in Hb.

l. Para]. C. 3.0110 Jechonia: filii receſentur. g. ln, c. 34.. Je—

remías prophetiz ista leguntur de Sedecia: HM dm*: Uami~

7m: ªd rªmon mnrierIs in glad¡o,/ed ¡n para marinª-'5, quod

ex hïstnria constat falſum elïe, quoniam Sedecias cxdem fi

liorum ſuomm l’pectavit,&illi, postmodum effoſſi ſunt oçuli.

Reſp. Cavillos istos facillime exſufflari ,8C ad primum ¡am

teſpondimus ſupra ad t. propoſitionem in reſppnſione ulti

mzz objeíïionis. Ad ſecundum vero reponimus mua \Mmm

Hebrªícum allati I. 22. verba ſic leg¡ ’TÚ’ ¡Tiª-'l UPN"

Aiſc azè naariri , idest Virum ¡ſfum orbatum , de apud 7o.

?MN-or ºn" ¿JI-3,2 *rá-m p'xxvïpun‘rºv ¡Él-Spawn' , ſcílicet Scriét viv-um

¡llum erecraz’zilem bominem, eyectum, expoliatum. Quaz ſa

ne interpretationes minime filios ab Jechonia excludunt,ſed

probant ad ſummum , ejus pªsteritatem imperium minimo

'Íttïgiffe. Ad ultimum facilis est reſponſio,ſi dicatur, Sede

cite quidem filios violenta quïdem morte l'ublatos fuiffe , at

edeciam ipſum gladio non periiffe,ſed postquam oculis or

barus fuiſſet, in vivís relictum tranquilla 8( natural¡ morte

obiiffe , ficque fuiffe Jeremíae implerum Vaticinium : No»

morieris ¡n gladio, ſed in pacº morieris.

CONCLUSIO Ill.

Liber, qui dicitur Barucb , divint eſ) aüctoritatís.

Contra Heterodoxos expreffe pugnandum est in adstrueu

da hujus libri divinitate . Illi ením cum in Canone He

braeorum expreſfe referri non \Lidentes , atque de eo apud

ªliquos ex vereribus Patribus nuflmn fieri mentionem obſer—

vames tanquam acanonicum rejecemnt . Verum quid Ca.—

tholico opinandum fit , demonstrabimüs , omiffa de Aucto—re hujus libri quzrstione ., cum ex librixinitio , ut ſupra dí

ximus ſatis , deſignetur. Sic itaque propo‘ſitionem confirma.

' mus. -Prob. l. Ceter¡ ſacrorum librorum Auctorſies varia deſum

?fer-um testimonia; Ergo &c. Antecedens cohstat , ſi con

eras Baruch c. l. cum Danielis c. c7. 7. Baruch c.z. 7. cum

Daniel. 9. 13. Quibus adſonant Nehemiªs ¿Si 2.-, Eſdrz 9. IO.

Ergo &0. z. Li

LILIÏ. CAEXII. 77

_ z. Liber Baruch inter Canonicos recenſitus est a S.Atha

naſio in Ep. feſiali, S. Baſilio lib.-1… contr. Eunomium, S.

Jo. Chryſost. oratione quad Chi/lu: fit Deus , S. Ambroſio

lib. I. de fid. Euſebiº Carſareenſi lib. 6. demoniir. Evang.

S. Cyrillo Hieroſolymir. 8C Cyrillo Alex. lib. lO. court, Jul.

ªliiſque pluribus 8: numero 8( auctorltare graviſlimis .

Solvumur Objefhºner.

Ob. l. Ex c. I. confiar Baruchªlibrum ſuum ſcripſiſſe Ba

bylone, & ex c. 43. ó- Jeremiz liquet , Baruchum cum Je

remia in Egyptum fuiſſe aſportatum. Haec libro divino mi

nime con ruunt: Ergo 8tº.Reſp. lgeremia mortuo Baruchum Babylonem petiiiſe cir—

ca initium anni quinti , ut tranſmigratis Babylone existenri—

bus ſubveniret. .

Ob. z. C. r. 7. legitur , Judazos miſiſſe pecuniam ad Joa

chimum, ut oblationes offerrenrur ſuper altare Dei; arqui cer

tum eſi , eo rempore templo destructo nec alrare ſuiſle, nec

facerdores : Ergo &c.

Reſp. Fuiſſe quidem templum everſum,Civitarern destru

&am ; verum quoniam ifla ad tempus prima-r deporrarionis

referenda ſunt, cumque in ea uou fuerint univerſi Iſraelitaz

aſportari, hinc dicimus, Hebraros, qui cum aliquibus reman

ſerant ſacerdotibus, alrare erexifle in loco,in quo prius fue

rat remplum a Salomone constltutum , ſuper quod oblatio—

nes ſerri poffeat.

Ob. 3. C. 1. v.r2. filium Nabuchodonoſ’oris vocat Balrhaſ

ſarem , cum tamen filius eyus Evilmerodachus vocaretur z

Ergo &c. _

Reſp. Cum Calmetio, aliiſque doctiffimis ſacrz Scriptura:

Inrerpreribus, Evilmerodachi mentionem non feciffe Baruch,,

fed Balthaffaris,quia iste licet naru minor aPatre odio non

habebatur , quemadmodum primus , & conſequenter omnes

Balrhaſiarem veluri Regni harredem obſervabant.

Ob. 4. PP. citarunt etiam teſiimonia quzdam ex libris

non eanonicis deſumpta . Ergo licet aliqua testimonia cita

verint ex libro Baruch , non inde inſerri deber , illum eſi'e

canonicum .

Reſp. Non tamum Baruch liber canonicus est, guia Pa—

tres multa ex eo teſiimonia citarunt, ſed quia multa Daniel

ª_xſcripſir , ut ſupra ostendimus . Prx‘terquamquod PP. qui

librum Baruch citarunt, vel tanquam ’partem Prophetiz Je—

temiae cirarunt, vel eyus auctoritares Sacram Scripturam ap

Pºllarunr , qua: cum in aliis libris canonicis Citandis non

pr»

78 DE mcls THEOLOGTCYS

__.…—_‘4

przstitetint , eadem non valet argumentandi ratio,

o N c I. U s l o lV.Ezecbie/rſis Prophetia Deum 'babuit auEZorem .

Cum Ezechielem nemo neget iiiius Px-oç-hetiaz ªuctorem,

quºe fub ejus nomine circumfertur ; idcirco contra auctorem

Tractatus Theolog. Polit. ejus divinitatem fumimus com

rohandam.

Dem. …e liber Deum haber auctorem , in quo de Chri

flo Se Eccleſia prTfertim clara funt testimonia,ut perhibent

fact-e iitterae : fed in libro Ezechielis 8to. Ergo ¿Ste,

Minor pleniffime constat conferendo c. 34. cum cap. z. 7.

ad Philippenfes, &L Luca: 1.32. 33. 6C c. 27. 21. feqq. cum

cap. 2. ad Epheſ. Lege pra: ceteris. Theodoretum in fuis ad

Ezechielem comment.

Diluuntur Objeêïa.

Ob. t. Jofephus lib. to. Antiq. c. to. fcripſit, Ezechielem

perIxiffe futurum . ut Sedecias Babylonem non‘ videret .

'In prophetia vero Ezechielis c. [7, prxnunciatur Babylonem

ducendus : Ergo vel ista Prophetia non eii Ezechieiis , vel

divina: non est auctoritatis . '

Refp. Verum effe, quod Sedecias Babylonem vifurus non

erat, utpote oculis orbandvls ; dummodo fides Joſepho prze

standa fit, quo in cafu afferendum , hanc aliam Ezechïelis

rophetiam intercidiffe. Piura funt , que objicit ªuïior

ract. Theo]. Polit. fed ceteris fane levillima , atque nul—

lius moment¡ , que: videri pofſunt apud Natal. Alex. t. 3.

p.442.

C o N C L U s t o V.

Liber Danielſ: ſccundum omnes* fu¡ pªrtes Danielem

babe: auctarem,©‘ divina ¡nſpimtione can/cripta:

el) , ¡deoque Cªnanicuſ.

De libro Dªnielis differentes in eo aliquantifpe¡l ²infudau.

dum,ut ejus auctoritatem ab Heterodoxorum calumniis Vin.

diccmus . Multa quidem funt,fuper que: funemd-Icunt con

tentionis . PrImo igitur inquiremus de aué’tore libri , quem

Danielem effe negavit Porphyrius libro adverfus ¡llum edi—

to, ut refert Santkus Hieronymus in Prooemio Commentar.

Secundo totius iibri canonicitatem vindiçabimus , praªfertim

Orationis Azarite , Cantici trium puerorum , (Se historiarum

Sufanna? Se Bei¡ ¿iz Draconis , _contra quas iiylum acuerunt

Julius Africanus Epii’t._ad Origen. 8: ut verbo dicarn . re—

Ï'entiores omnes Harretici , przkfertim Anabaptistm . Quatre

lt '

t Dem.

LiB. II. CAP. XIl'. 79

Dem. r. Pars. Cap. 7. verſ. I. haze leguntur : AM0 primo

Balt/aaffzzr Regis‘ Babylonís Daniel /amnium vidh..., (9‘ ſº—

mm'um ſcribem bre-u¡ ſermane compre/¡endit . 'ltem c, 8. Tu

ergo 'viſianem _figna, quin paſé multas dies' em, (9- egº Da

niel Iangu¡ . Et cap. 12. Tu autem Dªniel claude ſermone:

. . . . . (9* -vidi ego Dªniel . Ergo (Sec. Huic veritati recti

moníum Christus perhibuit apud Manh. 24. 15. Cum ergo

viderítis abominatiomm deſolatiºnis, qu@ dictª eſ? ª Danie—

le Prop/¡eta (9T. qua? legitur cap. 9. 27. Danielic . Confir. z.

Eccleſiz & PP. auctorirate, qua: hujus libri Danielem no—

vit auctorem , 81 ſub Dªnielis nomine ſacris canonibus ad..

fcripſit. Quz'e omnia magis in ſequemibus conflabunt. Omit—

timus Joſephi auctoritatem aliorumque,quia in re tam cla

ra non vacat diutius immorari.

Sºl-¿mmm Obieê’líanes.

Ob. l. S. Iſidorus Hiſpal. lib. ó. Orig. c. 2. haze haber: Eze

cbiel , (9‘ Daniel a 'airis quibuſdªm Sapíemibus ſcripta :ff:

perbibentur. Ergo &c. /

Reſp. Viros Sapientes librum , quem Daniel Chaldaica

\crípſerat , Hebraice transtuliffe , ideoque vocabulum illud

[cx-¡pm pro tranſcripta ſumendum elſe . ld etiam de Eze

chiele dicendum; niſi reponere velimus,deceptum lſidorum

ex lutulenta Rabbinorum Traditione.

Dem. 2. pars . Omnium ſxculorum PP. librum Danielis

cum omnibus ſuis parribus velutiCanonícam Scripturam ci—

tarunt: Ergo &c. Prob. am. [returns contr. l-Irereſ.lib.4.c.

u. ha?: haber: _Quem Ó* Daniel Prop/mº , cum dixiffn ei

Cyrus Rex Per/amm .* ¡¡Mare non adora: Bel .² annuntiavit

dicen: : Qyorzíam mm cºlº Ido/II. Eadem ferme haber (3.44.

Clemens Alex. Strom. lib. 4.. Illa vero (Suſanna) Per jum

myrſl haneflªtem mi ad monem ¿4/un prove-dem. . . . . Per—

flmt firma (D- tonflans taflis Pudicitia’, Tertullianus lib. de

Idol. c.18. Statim apparuíffet,DªnieItm Idolis non defew--jªv

P l, nec Bclum , mc Draconem coltre . Cypl'. Hb. de Oper.

Miſ. Daniel¡ ¡n 1am Ieonum ad puedªn¡ ¡uffu Regiº ¡ncluſº

pnmdium divinitu: apparatur. S. Hilarius in Pſal. 52. Danieltondemnam Preslzyteros ita dIſiCÏt .' Nan ſemm Abra/¡x . D¡

dvmus de Spíritu S. l. g. Hac amm¡ falladº etiam in Pre

{byteroªyqui adverſu: Suſ-much ¡n crudelitªtem ſe mueren!,

'ªtrªvlh S. Baſilius in Iſaiam 3.Ca›zit¡em ºfflentant corporís,

quemadmodum Smiares ill¡ ¡n Baby/one . S. Gregorius Nª

ZIanzenus orar: Y7._anndoquidem, ut Danieliſ ver/zi: ªtar,

Ó' egreffa el) :niguna: a Sem'aribm Bªbylonicis . QuidAde

u—

80 DE LOCIS THEOLOCÍCIS

Augufiino, Ambroſio , Fulgentio dicemus, qui ſxpe ſarpius

cintas adhibent Danieiis historias ad fidei veritatem ad

flruendam ,ª Quid de ceteris aliis P Verum quoniam muito—

rum PP. teſiimonia in controverſiarn adducuntur ab adver

ſariis , idcirco illa in argumenrorum ſoiutione enucieanda

reſervamus.

Hoc in loco przrermittendum non eſi,aBe]iarmino, Na

tali Alexandre , aliiſque viris doctiffimis in defenſionem li

bri Danieiis adduci testimonium quoddam S. lgnatii Marty

ris veluti deductum ex Epistola ad Magneſianos 3 fed viros

doEïiffimos hac in re decepros effe oportet comminiſci .‘ Si

quidem ex differtatione R. [dulphi Vestenii , 8( ex Ocular¡

inl’pectione Alfonſ¡ Nicoiai testimonium iilud non exth in

codicibus Bibliorhecae Laurentio Medícez,ad quorum fidem

ab lſaaco Voffio typis impreffrk ſunt lgnarianz Epistolae ;

hiſce famen non obstantibus Circa divinitatem iibri Danielis

Eccieſiastica traditio remaner ſatis firmara , 8k. undequaque

inconcuffa.

Sohmmm' Obieffíoner .

01).!. Hieronymus , quo nemo in Scripturis ſanctis per¡

tior , Prxiar. in Dan. 8( Prommio ad Com. Daniel. histo

rias Suſannx, Bel¡ , 6: Draconis vocªt fabulas dicens: Bel¡

Drªconiſque ,fa/miª: mm camine-ri in Hebraíca: Ergo &c.

Reſp. Licet doctifflmus Maldonatus Przfat. ad Daniel. pro

Hieronvmo cauſam vix dicere que-ar, nihilominus Hierony

mi apologiam texere non dubitamus , dum Scripturarum

ſanflarum auctorirarem flrenue valemus propugnare . Non

enim \anti roboris est argumenturn istud , ur vel minimum

contra Danielis Propheriam urgeat . Siquidem here- eadem

Hierouvmo quondam objecir Ruffinus, qui ſequentibus ver

bis przclarum Eccleſia? Doctorem increpabat iib. 2. t. 4. Oper.

Hieronymi : Illa Hifloria de Suſaºma , qzzzt caflitatis exem

plum pmbebat Fede/ii: Dei, ab ¡ſí-n :tb/riff.: eſ?, Ó" abiect‘a,

::que pºflbªbim. Trium puerorum Hyn‘mm‘, qui maxima die

bus‘ ſolemniáu; in Ecclefla De¡ cam'tur , ah ¡¡lo e loco ſuo

craſh; efl . Quibus Ruffini objurgationibuº rei‘pondir Hiero

nymus, fe illa retulilſe ex Hebrzeorum ſentemia,qui in hi—

fioriam Suſannze (verba ſunt Hieronymi Apolog. adv. Ruff.

lib. z.) vanum, 8: fabular Bel¡ ¿Si Draconis acriter inſur

gere videbamur; Nºn mim qulzi ¡pſe ſemirem,ſed quid ill¡

contra nos dicen [ªlcant, Explica-UI', inquir cit. loc. &Doctor;

quorum opiniopi fl non re/pondi in Pro/vga, brevirati fludens,

a: mm pmfamuem , fed ¡¡bn-um 'vidª-er [ct-¡ben . Sed rege

\18:

, 'Lim !L CAP. Xfl’. 3x'

---'—

risz'Quomodo histor-ias illas nuncupat fabulas? Non hic re

ponimus cum Bellarmino, Natali Alexandro,SiXto Senenſi,

aliiſque idem effe apud Hieronymum [chulas ac faaularione:

juxta illud Luc. 24. 15. Dum ſabularemur, (9' ſecum quiere

nm. llºra enim riſum movent r ſed ſaniori judicio dicen

dum arbitramur, ſabulas apud Hieronymum ſumi pro nªr

rationilm: , cujus quidem rel‘ponſionis ha-c ſunt momenta :

Ut jam ſupra vidimus, Ruffino obiurganti reſpondit Hiero—

nymus, ſe non retuliſie quid ipſe ſentirer, ſed quid Hebmi

ſolerent dicere. Si ergo ralibus verbis ſe excuſar , ſuamque

aperit mentem , dum interim hiiiorias illas fabular vocat ,

narrationes intelligit , ſecus magna ſuiſiet Hieronymiano in

testimonio verborum implicamia . Quod magis confirmatur

ſequenti rariocinio . Qui enim historiam aliquam rigoroſº

ſenſu ſabulam appellat, aperte quid ſentiat , ostendit . Ne

gat aurem Hieronymus ſe retulilie, quid ipſe ſenriret.NQn

ergo allatas hiliorias rigor‘oſe ſeu vere & proprie ſabulas vo

cat. Inſuper quomodo poterat ſe a Ruffini calumniis vindi

care aſierendo Beli, & Draconis hillorias ſabulas elle? At

que hake ſane pro Hieronvmo dicta \int ſatis .

Ob.z. Origenes cum pluribus aliis PP-.indicem texens li

brorum Canonicorum praecitatis Daniel'is hiſtorias prztermi—

fit: Ergo Sec.

' Reſp. Origenem , alioſque plurimOS ex PP. allaras histo

rias ſatis comprobaffe , dum librum Danielis illi conſecrarunt

abſque ulla reſirictione . Quod ſi in eodem libro apocrypha

nonnulla inſerra ſuiiſe exi-iimaffent,profecto illa ex'cepiſient.

Atque hzc luculenriffima elſe ex ipſo conlia‘nt Origene,qui

in Epiſiola ad Africanum alſerit de hiſioria Suſannaz , quod

¡n Ecclefiis circumfirtur, arque de ea loquitur veluri de ce

teris libris , qui recipiebantur in canone , idque Clarins ex

primir hom, l. in Leviticum ſequenribus verbis : Sed tem

pus :fl nos adverſu: improbos Preséyteros ut¡ S'. Srl/1mm: 'UO

cibur, qua; illi quidem frPudiantes b-floriªm Suſarmt de cd

talago dirínorum *voluminum diffeurum ,~ nº: autem Ó' [u

ſcipímur, (9‘ contra rip/'0: oppºrtune proferimu: . Ex quibus

mens Origenis ſatis dignoſcitur . ldem dicatur de historiz

Beli, 8: Draconis . uz non minus venerat in controver

ſiam. Ceterum quid e PP, traditione ſenriendum fit , ex

ſuperioribus habemus.

Ob. 3. lªr-¿edictos Danielis partes non reperiuntur in_ indiº

ce Concilii Laodiceni & Carthaxinenſis 3. Ergo Blc.

Reſp. Allata Concilia ſatis hiflorias , de quibus est quz—

Tom.V. F. (iio,

82 DE LOCÏS THEOLOGICIS \

\‘tio , approbafl'e , dum librum Danielis in catalogo divinºq

rum librorum inferueruut , atque illa eadem ratione admi

ferunt, qua_ legebªtur tunc temporis in Ecçleſiis , in quibus

fecuudum omnes fuas partes legebatur . Quis dicet , histo

riam untiionis David in Regem apocrypham elle , eo quia

Concilxa ò’t PP. libris facris non adnumerant e Nonne qui

totum approbat, partes approbare cenfetur? '

O'D, 4. Cap, 1;. 45. hiflotia Sufannze diçitut contigiſſe Da—

niele adhuc puero juniore ; verfu autem ultimo,mors Astya

gis fu'ojicitur,-& Cyri fucceſiio; fed hagº pugnantia libro di

vino repugnant: Ergo &0,

Refp. ln allaris, quas modo defendlmus,historiis peritio

rom confenfu ªdmittendas elle 'aliquas verſiculorum luxatio—

neº.. Si enirn temporum ordo fervatus fuiffet , historia Su.

fªuna? initio libr¡ debuiffet collocari ,uti olirn collocata erat,

id imprimis testante auctore Athanaſianz Synopfeos 5 cau—

fam vero, ob quam ad c. 13, illam reiecerint , hanç effe

puto; quia cum in Hebrzo çodice deſideraremr', maluerunt

aliqui illam ad operis ‘calçem revocare . Qua de te verſicu

lum 6?. c. \3. dicimus, initium eſfe CªPitlS fequentis , niſi

cum aÑiquibus Hebraicar lingua? peritiſiimis_ diçere velimus , t,

particulam ¡mu in Hebrxo, in latino (9' fumi pro uſque,

ut fenfus fit : Dªme! factus ell Mªgnus . . . . uſque dum

Rex Aflyages appoſims eſ) ad Parres' [nºs, Ó' ſuſcepit Cyrus

Per/ts Regnum ªim,

Ob. 5.-Eodem capite v. 4. traditur , Joachimum Sufanmc

fponfum divitem fuifſe, dqmum ac pumarium habuiffe, fed

hace; conditioni repugnant_ çaptivitatis Babylonic-E: Ergo 8ta,

‘ Reſp. HTC omnia mit-time tranfcendere conditionem ca

ptivitatis Babylonicz, quod çonstat ex_ Jeremiae ngch d¡—

cít Dominur 'exercituum Deus lſrael 0mm' _tranſmigrationi ,

quam tranflulít de Ieruſªlam ¡n Bªbylonem : Edlficate dº—

mor, Ó' hªbitan , Ó' plantate borra: , (í' comedite fmêïum

(Drum. Przrterquamquqd multas alios legimus in captivitate

& abundaſfe divitiis , & gratia floruiffe apud barbaros Re

ges, 8!. infuper publicis atque regalibus honoribus , &. mu

nerrbus ornato: fuiffe, quod de Tobía , Efdra, Nehemia ,

Mardochae-o, ipfoque Daniele, ejufque fodalibus diviná nªrrai hilioria, - ſi '

Oh. 6. Cªptivis non çompetit_ auctotitas condemnandi ,

fed id hahetur in, histQtia Suſannze : Ergo ¿Cc, '

Reip. Diflinguo mª). _nºn competir ªuctoritas condenada::

l

Lis. Il’. CAP. XlI. ~ 8; .

di iuxta proprias leges ,8: dependemer ab ªuctoritate ſupre

ma : Nego maj. à ſimiliter distinda minore, dºgo confe

qucnriam . Reſponſio patet.

' Ob.7, Voces ille º’xe'n º'x/{ºu -Irpz'm «Ip-'aan verſibus 54. 8L 58.

c. ¡3. ostendunt historias haices numquam _fuiffe in Hebreo,

hanc enim omologiam (blummodo zeca lingua‘praeſeferunt:Ergo &a ’ ſi '

Reſp. Danielem non adhibuiffe ista vocabula in horum

arborum nominibus,ſed &aliis voçibus Hebvaicis aut Chal-'

daicis quibus verba ſtÍndmd¡ 8: ſet'andi correſpºnderent ,

uſum tªniſſe ; [marpretem vero _arbºl-um nomina poſmffe ,

qua: ad verb: ſcínd'endí & ſmmdi haberent analogiam{

uemadmodum pluribus fin. locis ſacrarum Sciipturarum fa—

àum novimus . [ta Gen, 2. 2.3. Mulier Hebraicc dicitur

HW’ lſcbà ab w’ lſrh -vír .- Latinus ¡nterpres pro lſchà po

ſuit Virago _a Vir , ut in verbis luſum ſervaret . [ta Svm-

machus ¡Joſuit pro Iſclaà "-5542 \ab ¿IBM?- . Quce aurem fuerint a Daniele ªdhíbita vocabula‘j, ignorare ſicogimur , quia

Hebraiça, 8: Chaldaica exemplaria deperierunt. A

Oh. 8. Ridiculum ſane est , Habacuc ab Angelo capillis

apprehenſum in Lacum Leonum Babylone tramlatum fuiſ

fe. Dcinde inveriſimile est , Propheram Habacuc adhuc in

vivís fuiſſe, Denique incredibile , Prophetam istum in Ju

dza fuiſſe_ tempore Captivitatis : Ergo &q

Reſp. ad primum. Exemplum hominis gravi corpore vo

lantis , & tantillo tempore tanta terrarum ſpatia tranantis

huic hiſ’roriaz fidem minime derogare . Grandiora enim ex—

tant in ſacris ¡¡crei-¡S a Deo patrata miracula , qua-2 ad in

comprehenſibilem divinam onniporentiam ſunt referenda .

Hujuſmodi funk uníverſale diluvium , incendium Sodomiti

cum , metamorphoſis uxoris Loth, Christi Domini in mon

tem exçelſum translatio, 8( alía plura miraçula , quse inſir

mum hummer mentis captum non minus ſuperant Se exce

dunt. Ad_ ſecundum reponimus, ista ¡llos premere,qui,Dra~

conis hiſ’coi-iam fub Cyro eveniffe contendunt , ‘non illos ,

qui eam conſignant ad annos Dai-ii Medi , quemadmodum

probabiliori caſçulo ſemimus, Ad tertium reſpondemus,non

omnes Hebrzos in capzivitatem abductos fuiffe , cum ex 4..

Reg. 25. Ir. Jeremizr 39. lº. constet in Hebrzorum regio

nibus vinitores & ªgricolas aliquos remanfiſſe. ‘

$4 DE Lºch THEOLOOISÏS J'

Ñ‘

E

CAPUT Xllſ.

Exhibem quaddam ¡n duoduím Propbeta: commentaríohnn.

E duodeçim Propheris acturi fuſiorí ſermoni parcendum

el’ſe existimavimus, cum nulla venia! gravioris ſaltem

moment¡ dirimenda controverſia . ln unum libri ab auctore

¡acer-to collect¡ lieer diverſis locis 8( remporibus vixerint ,

minores dicti ſunt, quod ſinguli justo libro minores eſient ,

non quod auctorirare a cereris vinceremur . !Quinimmo ul

traquamquod plura in ipſis leguntur vaticinia de adventu ,

Qbiru, 8( reſurrectione Meflïªr , de vocacione gentium , re

robarione Judxkorum, excidio Hieroſolymz, ceremoniarum

egis abrogatione ; plura etiam ab ¿interim’vindicant histo—

tiarum monumenra ad regua Jude, Iſraelis, Babilonia, Ní

nives, lduma‘ae , Egypri , Moab, & Ammon ſpectamia .

Ordo duodecim Prophetarum in exempiaribus Graz-cis pla

ne differt ab eo, quo in Hebrªicis recenièmur . Vide Hic

ronymum PrXf. in lib. Reg. 8C in rz. Proph. 8: in Joel;

Apud Grzcos quaruor major-ibas Prophetis przponuurur in

Hebrzo (uccedum lſaiz, ]eremize,& Ezechieii; Danie em. -

enim ſubjiciunt libro Job , Pſalmorum , 8! Sapieutialibus -

Duodecim Prophetarum niridum elogium Jeſus filius Sirach

hiſce verbis complexus cſ’t Eccl.49. Iz. E! duadecim Propia:

tarum offa pull-¿lam de loco ſuo ,~ nam carroborawrum [amb,

(9' redemenmt ſ: ¡n fida ’virtutír. ª

Duodecím Propbetarum ºrdo cbronologicus.

Oſeas Varicinatus est ſub Ozia Re e Juda,,&ſub load-lau,

Achzzz, 8L Ezechia Regi’ous Juda uque .ad excidium Sªma

ria ;una ſequemem Elenchum.

Oſeas prophetavit ab Anno M, 3198, uſque ad A. M. 3283.

Amos ab Anno M. gus. uſque ad A. M. 3220.Jonas ante ſiAnnum M. 3r79. uſque ªd A. M. 3220.

Michaeas post Ann. M. ;245. uſque ad ¿AJ/1.3306,

Nahum post Aun. M. 32-9(

Joel post Ann. M. 3363.

Sophonias ªb Anno M. 3381.

‘ Habacuc circa An. M, 3394.

Abdins post An. M. 3414.

Aggzus An. M. 3484.

ZMharias codem Ann. M.

Malachias ¡acerlo tempo" ª

CA

v

v- ' IJB.IÏ. CARXIV. :5

C A P U T XÍV.

De prímís duobm Macbabzºrum Liàn's.

Sthmum fodere meo quidem judicio aggreffi ſunt,qui de

auctore primi 8L ſecundiMachabazorum libri diſputarunt.

Adeo enim incerra ſunt , qum a diverſis proſerunrur monu

.menta, ut ea przterire maluerimus, quam diſceptanda pro

ponere. Qui vero de his maximopere delectatur, adeat eru

diriſiimum Calmet, 8( Natalem Alexandrnm tom. 3. p. 553.

_Saris est in przſenti illorum auctoritatem tueri contra Lu—

'theranos , Calvinistas, Anabapriſias , alioſque huius ſurſuris

homines, qui non potuerunr ſuſ'ſragia pro mortuis , invoca

tionem Sanctorum,Templorum dedicariones denegare,quin

& duos Machabaicos libros ſpernErent ¿Si conculcarent. Quo

de re omnes nervos intendimus, ut eos a fiagitioſorum ho

minum calumniis vindicemus.

CONCLUSIO UN[C^.

Prim¡ duo Marbaba'orum Iibr¡ divina ſunt auctoríntír.

Dem. Divina eſi illorum librorum auctoriras,qu2 omnium

fxculorum PP. calculis est comprobara ; atqui ªUctOl’iͪSú,

primi 8: ſecundi Machabxorum libri ramquam divina omnirun

ſzrculorum PP. calculis est comprobata . Ergo &c. Minor

ostenditur primum ex Origene , cui debuerar vereris Eccle

Íizr traditio certe innoteſcere. Origenes ita ue in commen

tariis ſuper_ 5. cap. Ep. ad Rom. redarguens alentinianorurn

errorem , qui dicebant in vereri lege nullum auſum ſuiffe

mori pro Deo vereris testamenti,Machabaico urens teſiimo

nio veluti canonico inquit: Leg-mt Macbabxorum l¡br0:,uóí

cum *mI-I¡ ¡nflantia Beata Mater cum /eptem filiir marryrium

ſuſcepit . Euſebius Caeſarienſis lib. 12. Ev. Pra-p. ostendens

animas corporibus ſolutas nobis opem ferre ex Machabaicis

libris exemplum producit Jeremia- . Ambroſius lib. r. offic.

exemplis ducum Machabzorum aſlruir, ſanctos quoque vir

tutem bellicam decere . Theophilus Alexªndrinls lib. 4.

Paſch. horratur Epiſcopos IEgvpri ad abstinemiam carnium

ſumpro ex hac historia exemplo ſeptem fratrum , qui , ne

illicitis veſcerentur,cruciatibus corpora obtulerunt. Auguſii—

n’uº quoque lib. 2. de Doctr. Chr. & lib. ¡8. de Civ. Dei ,

hoſce libros in canone refert Sacrarum Scriprurarum.Omit

timus Concilium Carrhaginenſe Ill. Epistolam lnnocentii

Papa ad Exupcrium , Gelaſii Pontificis catalogum , ¿Se de

3 cre

86 DE LOClS THIOLOGiCts

cretum Concilii Florentini fub Eugenio IV. in quo error‘

Gta-corum de Purgatorio damnatus est , ‘aliaque prartermit

timus Eccleſiastica monumenta , 81 ad argumenta adverfa—

riorum retundenda progredimurz t

Solvuntur Obitït‘ª .›

Ob. t. Multa funk in primis duobus Machabaºorum libris‘

~.di\fonantia,falfa,& incompoffihilia. Ergo Blc. Prob.antec.

multis adductis exemplis. [.~ Mach. z. dicitur, Alexandrum

Macedonum primum in Gta-cia regnaſfe; at peritiores‘ Chro

’nologi cum Eufebio Caefareenſi multos ante Alexandrum'in

Gr-Icia regnaffe fcribunt. ll. 1. Mach. HalAtitiOChus Epi

phanes \regnum incoepiffe dicitur anno \37. Reg-,ni GrTcorum,

quod ab Alexandro incepif.- Apud Eufebium vero,aliorum

que Grmcorum anuales ab Alexandra ufq‘ue adeegnum An

tiochi numerantur anni 153. HXC funt diffonantia, falfa, 8C

‘incompofflbilia: Er o &a _ q

Refp. Hare duo acillime exfufflati 2,8! quoad primum pra-Í

termiifa Grorii conjectura , qui per Grzciam intelligit Sy—

riam, 81 ¡Egyptum, qua: regiones ab Hebtazis Melacòrl'jſa.

'van dicta-r funk , reponimus , Alexandrum Macedonem pri

mum quidem fuiffe, qui univerfce Gta-¿cia? imperaverit . Ad

-ſecundum vero ut fatisfaciamus,duplex diliineuenda est !Era

Grzcorum; aiia enim ab Alexandra M. initium fumitzalia.

vero a Seleuco cogm mento Nicanor: , qu.? ¡‘Era Seleucida

!um dicta eii, CUjlh in'tium ducitur ab anno M. ;692. ple.

ne exactis annis uniecím a morte Alexandri s Hinc fiannis

¡37. undecirn anni addamur , cum alzis quinque , quibus

Alexander tanquam Monarcha univerfa: Garcia: imperavit ,

efficiuntur anni ¡¡3. Qua poſita refpºnſione omnis evanefcit

difficultas.

Ob.z. De Antiochi mºi-te, ac mortis genere', caufa, lo

co, ac tempºre Machabzorum libri non minus ſibi , quam

gentium hilloriis contradicunt ; Nam de mortis genere ini

tio fecundi libri legimus, eum lapidibus obrutum interiiffe,

Si membratim in templo Nanezk_ a Sacerdotibus fuiſſe difcer

?turn . E contra autem nono eiuſdem capite dicitur , quod

ugiens de curru ceciderit, Collififque membris,& vermihus

loto corpore fcaturientibus inter horribiles dolores ac foeto

res expiraſſe. De loco vero mortis, exordio fecundi libri in

templo Nanez dicitur interfectus , & in cap. 9. ejufdem lí

bri ;in itinere jam trangreffus Ecbatanam narratur interem.

ptus. Rurfus c. 6. primi libri ejus mors ad annum 149. re.

gni Grrcotum , cap. vero u. lib. z. refetuntur AmEiochi

upa

, , Lis. II. CAP. XXV. l 87

Eupatoris eius filii litterce post obitum Pam; auno erço

mm ¡48. Denique iuxtaPolvbium lib. l. c. uic. cum Dio

doro Siculo,Antiochus Epiphanes, cum aggreilus ella( Dia.

me templum , ¿Sc a custodibus fugatus fuiſiet,‘furiís agitatus

verſus est in dememiam ac morte deprehenſus interiic .contra ute’rque Machabzrorum mortis Antiochi cauſam rep

cit in calamitatcs Judzis injuste illatas. Haze: autem omniª

ſunt prefecto incompoffibilia: Ergo &a

Reſp. quidem per ſingula, 8( quoad genus monis Antio

chi_unum idemQUe dicimus fuiffe, diverſis \amen tempori:

circumstantiis. Siquidem Antiochuº in templum venir Na

…nene, in quo nºn ipſe, fed ejus milita membrarim diſcer

pti ſunt; quare cum aufugiffet Antiochus , ¿Sc de curru ce

cidiffet , colliſiſque membris doloribus.& vermibus torque

retur, diem ſupremum clauſit . Primo quidem intuitu ista

videmur prorſus divetſa , verum animadvertendum ab :3d

verſariis Cenſemus , non omnia in libris Machabzorum Iu

xra accuratam chronotaxim cuan-ari . Piura emm , qua.- in

2. Machabxorum recenſentur, in primo debuerant enana

ri. Sed neque ulla est contradictionis nota libris hiſce affin

enda relªtª ad mortis locum , quod ex jam poſira relppn

gone fit manifestum. Ad rertium vero quod ªttinet , ¡am

prxnotavimus ſupra, [Eram Alexandri M. diveriªm fuiſſe

ab [Era Seleucidarum, quam niplicem faciunt accuratïores

Chronologi, videlicet Judaicam , qu:: incipit a meme Ni

ſan, ſeu vemo iempore, 8!. hanc ſupputandi rationem Au

ctor primi libri adhibnít , alteram Antiochenªm , qux ab

autumno, 8( menſe Tilt¡ ducit inirium , qua uſus est Au

&or 2. libri Machabzorum , Tertiam Chaldaicam , quz

ªrmo integro poiïerior est Judaica , ſex vero menſibus An

tíochena . Hiſce przejactis Auctor primi libri Machahzo

!um conſignar obitum Antiochi Epiphanis anno 149. qui:

utens ÍEra Judaica cccpit annos numerare ab [Equinoctio

vamo.. Auctor vero libri z. refert litteras Antiochi Eupa

toris eyus filii daras post Patri: obitum anno 148. quia uſus

est Era Antiochena, ſecundum quam annus non inchoat ,.

niſi in me_nſe Tiſri ſeu ¡Equinoctio autumnaii . Ne ¿ic ul

timum objectionis caput omittamus , reponimus ultimo ve

xitatem hujus historia? non mt'ïius deſumi polla , quam ex

verbis Antiochi morientis. Quod 8( Joſephus confirma:

n. Amiq. c. \3. hiſce verbis Polybium redarguens: Mirar,

.Polybimn Megaſopºlitªm 'vimm ¿bonum direre , Antiorhum

idea pel-HM, ql…! *vol-m temp/ui? Diana ¡¡º Perfide vio/are;

4 nªm

88 DE LOCLS THEOLOOICIS .

num quí_nullatmus cgi: percªtum , fed tantum :ªgita-vi: ,

nullo fIct'i nom tem-tur.

Ob. 3. Lib. n Mach. 4. $2.. dicirur, factam fuiffe Tem

pii Purgationem ab Juda Machabzo ante morrem Antio

chi , ſcilicet 25. die menſis 9. anni 148. ſed liber z. cap.

!0. reſert illam factam fuiffe post mortem Antiochi ,

Ergo &c. _ ,

Reſp. Auctórem z. libri , ut jam inuuimus , temporum

ordinem minime ſervare . Licet enim purgationemxtempli

Post Antiochi morrem deſcripſeritÑnon ſequitur \amen con

tradictionem aliquam eruendam effe . Neque ex quo dicat

V. 5. Purgationis celebriratem poli bimm'um factam fuiffe,

ſequirur biennium istud exordiu'm ſumere a morte Antio

chi, cum ſumi debeat ‘eh-umeratio ab ipſius Hieroſoiymica

’ni rempii impiiffima prophanatione… ' r

Ob. 4. r. Machab. 8. \6. hee de Romanis habentur t

Et committunt un¡ bon-¡¡ni Magíflratum ſuum pªr [Zagala:

::maſ dºminar¡ uni-Derſx teme [me, Ó' ºmnes* obedium‘ uni,

C9' mm eſ) ¡nvidia mqu zºlur inter e03'. Sed hzrc Romano—

rum historiae repugnant: Ergo 8tº.

Reſp. Hºec minime Romanorum hifloria: repugnare. Si—

quidem duo licet Conſules eligerentur,in more \amen apud

Romanos poſitum era’t, ut ahernis diebus imperarent , ira.

ut recta dic¡ poffet, quod uni committeretur regendi aucto

ritaº. Hujus conſuetudinis testís est Livius lib, 2.

Ob. 5. Quod in primitiva Eccleſia non fuit Canonicum,

non -poruit a Concilio Tridentino Canonicum declªrar¡ ;in

primitiva Ecclefia Iibri isti non fuerªn: Cauonici: Ergo

&0. Min. prob. ex Melitone , Origene , Concilio Laodi—

cano, Cyrillo Hieroſolymitano, S. Hilario, Gregorio Na

zianzeno, aliiſquje infra adducendis; Ergo &c.

Reſp. Hujus generis argumenta omnium ſacrorum libro

rum ªuctoriratem evertere, quam hactenus propugnavimus.

Níhiiominus & hoc_ cum cºcer-is enervare contendemus, ut

una argument¡ ſolurione ceterorum apparear infirmitas, Fal

ſum igítur est in primitiva Eccleſia libros Machabzorum›

Cªnonicos non fuiſïe. Qui enim ſemel divina inſpiratione_

conſcripti ſunt,omni profecto tempore rales effe debuerunt.

Dum igirur univerſaliter profertur , libros isto primis Ec

cleſix temporibus divinos non fuiſïe. faiſum omnimode

exiſiimamus;aliud namque cfl libros istos divinos non fuiſ—

fe, aliud velu’t¡ divinos non fuiffe agnitos, atque ab omniª

bus Ecclefiis deprehenſos . Libri Machabarorum cerriſièemeª

' -l ’ r m

'

1.13.11'. CAP. XIV. R’

l

ſemPer divina! ſuerunr auctoritatls , cum tamen'non_cffent

in Judaeorum Canone, neque Eccleſia univerſa primis illi:

ſaeculis aliquid adhuc staruilſet , ab aliquibus Eccleſiis parti

cularibus, (Se Doctoribus veluti divini quidem agnoſceban

lªſ, ¡lliſque plurimi ad Eccleſiz dogmata confirmanda ure

bantur, Ut patet ex iis , quzr ſupra prziacta ſunt ; ab alns

vero quaſi affenſum ſuſpendentibus ad plebis acdificationem

tantummodo admittebantur . Quapropter & Canonici fue

runr primis Eccleſia: laªculis, neque temporum decurſu¡ di

vma: auctoritatis eſle coeperuut, quemadmodum obganmunt

adverſarii. ¡

_Ob. 6. multa ex PP. 8( r. ex Hieronymo m 1ib.Salor‘n.

dicente: Macbªbxorum librºs legit qu dem Ecclefia : 2‘. 'ex

Gregorio, qui eos libros appellat nan Canonimr . 3- Prºfe'

runt Concilium Laodicenum libros ir'tos prartert‘niſiffe.

Reſ . ad primum , Hieronymum non hic ad univerſam

Eccle ¡am reſpicere, prour est omnium Ecclcſiarum &'fide

llum congregari0,ſed peculiares aliquas Eccleſias intelligerez

quod ;am in antecedemibus capiribus ſcïmus adnotaſie.Ce

terum ſi Hieronymus aſierit, libros iſios Eccleſiam non re¡

ºjpere , quid poterunt adverſarii Auguſiino regere dicenu

lib. r. conrr. Gaudentium c. 31. Scriprumm , 9M "Wªllª—

tur Methºd-20mm , nº» hªbent judaſ' , fed recepm eſ¡ a6

Ecclrfia; 8( lib. ¡8. de Civ. D. Mªcbabaorum libri , Tªº‘

non [ndª-I', [ed Ecclafia pro Cªnonicís haber . Qua: omnia

confirmar in libro 4. de Doctr. Chr. c. 8. Cui ergo creden—

dum? Hieronymo , an Auguflino? Arbitror utrumque verl

tati conſentire; quia Echeſia Aſricªna,in qua erat Augu

(imus, libros Machabzrorum receperat, ut patet ex canone

47. Concilii 3. Carthaginenſis 3 Eccleſïa vero Romana ,

quam Hieronymus impenſe colebat , nullum adhuc de Ca

nonicitate horum librorum tulerat iudicium , 8L umverſa

Eccleſia nihi] decreverat . Unde liberum _unicuique ſuae Ec—

cleſizr ſentemiam amplexari. Ad Gregori¡ _testimonium re

mmus , vel td Cªnºnicum referendum eſſe ad Canonem

_ebrzorum , in quo cerre non aderanr Machabaici librl, vel

ªd Eccleſix univerſalis affenſum. Quodcumque dicarur, diſ

ficultas evaneſcit. Ad rertium regerimus,in Laodicenze Sy

nodl decretis eriam Apocalvpſim deſiderari;quare ergo hanc

Protestantes recipiuntPDeinde Concilium Laodicenum ce

lebrarum ſuit anno 373. Coucilium vero Carrhaginenſe lll*

ªn- 397. quod conſecravit hoſce libros . Quare ergo non.

credunr ¡llos cſſe divinos? ºb‘

90 '- DE mºis THEOLOGÏCIS

-' Ob. 7. Librí Machabtrorum plura continent contra fldem

8C bonos mores. Ergo 5ta. Ptób. aut. Lib. z. c. Iz.legítur,

Judam fafia collatíone duodecím millia drachznas argenu

Hierofolymam miſiffe¡ nt l'acrífícia offerrentur pro illís mi

'líttbus, qui in lethíli peccato occubuerant , ut constat ex

eodem capite. Ulterius cap. \4. laudatur Razías , quí ſibí

mortem gladio confcívít¡ ¿Se e muro' fe prxcipitem dedíl: .

Sed haze l'unt contra fidem, ¿Sc bonos moreS: Ergo Blc.

REſP¡ ad_ prímurnz [Egre ptofecto atfirmari Poli-e hos mi

lítes admitft adverfus legem facrílegíí reos, fuperstítíoſis re—bus ablatis’ ¡¡mi pietate dormiiffeª At pie ceniſiere PotuitJu

das , ¡llos ante Obitum criminís fui pomítuilſe ª Deumque

veniam flagitaffet [ta Oniues Theologi, ¿St lnterpretes,fed

verior reiponſio est, non omnes milítes íllos , qui occubue

runt forſita‘n fub vestíbus habuiffe donatia idolorum , quod

indicate Videntur ver-ba ílla: Et quin cºnfiderabat,1uod hi,

gm' cum pie'tate dormitione-n arceperant -, opu’nmm haberme

repoſizam gratiam . Ex quibus viderur deducí poífe, facrifi

cía oblata fuilfe pro íís’, qui Cum pierªte dormíerant , per

inde ac ſi íllí, fui) quorum vestibus ídolorum donatía re

pErta font, cum pietate dormítíonem non aCCEpEtínt , ali¡

e contra pie fanïieque defuníli ſint,pro quíbus ollata fun:

facrificia; Ad fecundum autem prxrermiffa aliquorum Iu

terpretum relbºnſi’me, qui ad internam Spíritus S. motio

uem recurrunt, ur Raziam defendant . teponimns cum M.

Augustino lib.1.contra Gau’d. quod Imdatus eſ¡ ¡fle Razia:

amater’ ctvitatir, ut valde bene audíens , ideffi- ¿0M fuma ,

quie Pat-:r jade-amm apPellatu: ej) , O‘ quºd cºntinentiam

tenuerit in [uiial'ſmº .- l/lam *verª cius »tm-:em miraóiliorem

quam prudentiort-m narra'uit , quemadmodum fact¡ effet,h0n

tançuam furiª-nda effet , Scriptura laudavit . Illam S. Do

ctorís refponſionem tutiorem exístímamus , cuí &e D. Tho

mas adstipulatur z. 2. q. 64. art.5. ad 4..

Ob. 8. Auctor 2. Machabazorum veníam petit eorum ,

qua: fcripſit: Ergo dívinítus non fuít infpitatus.

~ Refp. Dist. ant. veníam pctít,’ quod errores commiſerít ,‘

neg. ant. de fermoue , ¿Se stylo íneleganti , qui dívínítati

non officitk, ut Paulus testatur 2. Cor. ll. 6. Ej¡ imperim:

[emana, /ed -nm /cimtiª . conc. aut., \Si ueg. confeq.

' Ob. 9. z. Mach. t. 19.10. dícítur , Hebrzorum tranfmi

grationem in Perſidem fuíſie, quod est falfum , fuit nam

que Babylone , & in Chaldxoruin Regioníbus: Ergº'ác.

Relp. Chaldzorum Regíonem ª maltís ¿Sc LatiníSG, 8C

r:

,Ñ Lis'. Il. CAP. XIV. ‘91.

(ii-mis Prrfldís nomine agpellatam tuiffe, Lueano videiicec

lib.;. Mamertino Panegyri ad Julian. &t S. Jo. Chi-yſoſ’t,l

Homió. in Matrh. Unde addit erudiciffimus Caimet , hu;

ios auctoris mate Chaldzam Pci-\idem dictam _ſuulia a '

Ob. Io. 2. Mach. z‘. narratur.)eremiam in Hieroſolymi

\ana depraedatione Arcam , ¿Sc Tabernaculum abſcondiſ—

ſe in monte Nebo, 8: préedixiſie ignomm logum .fururum,

donec lſrae] effet congregandumz Sed ifla fallira'rem variis

ex capitibu's redolent.Siquidem Jeremías ante Hierol’biymz

"vaflationem inciuſus era: in cai-cere- Jerem. 47. & ¿8. De

Índe Nabuzafdan Princeps Affyrior‘um omnia , qua: eran:

In templo, iilccendit 4. Reg. 25¡ Denique post redirum He—

Pra’gum e ferviente Babylonis Arca non comparmt :4 Er

go, è. _ t ' _ _‘

_Reſp. Hz: Ómnia falſitater’ri minimº redoiere z nec ali

ijuvd in contrarium adducta momenta urgercíz 8( quidem

ººº Primum l Siquidem veipotuit jekcmiaº Arcam ¿Si Ta

bernac'ulum abſcondere in primobNabuchodonol'oris adventu

Hieroſolymam , qui hábetur 4. Reg. '24. ig. tune enim li

bei* crak. Si vero dicam'us',hoc ſeciffe SOGECÍX tempore post

Hieroſolymam occupatam , & améquam ¡Templum‘ concre

ihai’etuk, ſàlvàtu’r veritas bifloriz ; quoniam lice't vJeremías

detentus fuerit in carcel-e obſid‘ionis' temp‘ore, mandame ta

blºn Nabuchodonoſor‘e capm Hieroſolvma c carcere eductus

èst, Quo tempore potuit 8: Arcam &Tabernaculumjn Spe—

lunca montis Nebo occultªreª Nec ¡liquid ſibi vindicat ſe

cundum àeverſa‘riorum argumentum . Arcam enim & a

bernaculum fuiffe ſuccºnſa,vel translata, Scriptura non me—

morat. Imo cum '4ª Reg.25. ¡3; omnia \ingillatim enume

renkur, qua: de templi minis detulerum Chaldxi , Arca?Tabe'maculi praªtermiſſa mentione , fignum e'st , Arca_m_ m

hoflium manibus non veniſie . Quod ſane ſñentio minima

obvolviffet Sei-¡prota , utpme quia era: Arca velur (1133?de

Judaicz Religionis \elſ-Dra , & cum alias fuerit a Philiíïxls

capdta, meminit sta‘tim c. 4., 17. Quz Omnia Alexandn Pº*

iyhistoris nitidiffimo comprobantur testimonio apud Euſeb.

libi_ 9. Przp. EV. c. 39. quo legitur , Nabuchòdonoſorem,,

guadçuid in templo auri , argemi , :tri/que fait , detractum

Bªñylomm mififlè , Pm!" .4mm ÑÓ‘ ¡mln/as ¡n ea tabulas.

Ham' em'm pene: [eremiam remaçjíffe. um Vero fuerit Ar

«ca adinventa , vel ’adhuç delite car, quºd em !ertium ar—

gumentum , lis est inter Interpretes . Sum enim ui cre

dªnt, repenum ſacrum pignus ſub Nehemia, manfi e dein- -

de

9¡ DE nocrs Tamroorcrs

de apud Iudzros uſque ad ſubvert‘um a Romªnis Templum.

Horum opinion¡ adharſerunt Salianus ad A. M. 3609. n.8 .

Torniellus ad an. 36m. Menochius hoc iu loco, Canus e

loc. Theo]. lib. z. cap. u. aliique . Malunt alii , veterem

Arcam ſemper in occulto fuiſſe , ut ad nostram uſque ;rra—

tem ¡ateos maneat , ſed eius loco novam alteram Arcam.

fuiffe coliocatam . Vide Genebrardum Chrono]. lib. 2. ad

an. 3750. ¿Se Hegeſippum lib. r. c. ¡7. Recepta \amen ac

magis frequens ó( recentiorum ac veterum calculis compro

bata fententia est,-Arcam in ſecundo Templo non fuiſie .

In hanc ſententiam concefferunt Pſªudo Epiphanius de Vit.

Proph. Dororheus in Svnopſi vit. Proph. lib. l. Serrarius in

2. Mach. q. ¡7. Villalpandus t. z. p. z. lib. 7. C. 7o. Ga

latinus ilb. 7. c. 4. Tostarus in Exod. aliique plures his ar

umentis perſuaſi. El‘dras , Nehemias , Macabaei , & Jo

; ephus perpetuo de Arce! inventione ſiluerunt , quod ſane

hac in re maximi est momenti. lllius enim meminiffe non

femei poterant . immo debebant , ut'l cum de Templi de—

dicatione tub Nehemia ageretur, cum de eiuſdem expiatio—

ne ſub Juda Machabzo , cum de reflitutione ſacrificicrum

captivitate ſoiuta, cum de prophanatione ¿Sc direptione va

forum‘ ſacrorum ſub Epipbane 3 cum de incendio Templi

ſub Tito;& omnium maxime in recenfione ſpoliorum Tem

li Hieroſolymitani ſub Epíphane , Pompejo , Craffo , 8:

ito . Quid enim magis inter ſpplia recenſeri debuiffet ,

quam Arca forderis 2 Nec morari nos debent , qua* ab ali~

quibus , Petro Comeflore Histor. Jud. c. 3. pmſertim refe

runtur de Arca a Veſpaſiano in Triumpho Romam delata,

eaque in Arcu Titi inſculpta , Quae ſªne ad ſomnia deli—

rentium ſunt amandªnda.QuibuS omnibus adstipulantur PP.

grªviſiimi , inter quos Epiphªnius , Ambroſius , Rupertus

Abbas , aiiique non pauci . Verum quid interim Macha

baicis verbis in ar umento adductís reponendum? Christum

videlicet legem a atebris & caligine ignorantiat in lucem

folemque eduxiſie , occult-a mysteriorum revelaffe , figuras

implevifle , 81 pro lege lapidea , quz Arca iignea claude

batur , iegem amoris tulifle in mentibus hominum deſcri

ptam , quem ſenſum affequuti minimº ſunt Judzi .ªl-ªli lit

tlem: uſquaque inherentes numquam ſibi in animum indu

xere , veram hanc effe Arcam cx Vaticinio Jeremia: reve

landam . Atque hace pro 3. argumento dicta ſufficiant.

Ob..u. ¿Sc ultimo. Lib. z. :.3. 4. legimus, Templi cu

mm Sunoni de Tribu Beniamin demandatam fuifle , quoſcll_

e

115.1!. CAEXIV. y 93

eii contra leaem Hebraicam . Aſſumebantur enim ad hoc

Levitae miniiierium: Ergo &c.

Reſp. Simonem illum , ut legitur in rextu , fuiffe Tem

pli Prepofimm nou in ſacris (Se ad divinum cultum perti

nentibus , ſed vel in ueconomicis aur politicis . Neque abs

re credendum cenſeo , delegaras ad custodiam Templi co

hortes , ex quo factiones apud Judaeos ingruere cmperunt .

Sed jam statutum brevitatis ordinem praerergrel'li ſumus : qua

de re qui plura deſiderat , adeat Naralem Aleiand. Erud.

Calmer, 8( Cardinalem Gotti , alioſque . laterim ad alia

properamus.

CAPUT XV.

Cªmi-067M¡ exhiben: l in' nºvum Taflamntum

dI/guiſínºnem .

E novo num- Ioçuor Teflamemm, quod Grtcum effe naa

dulzium eſ¡ , exceptº Apcflolº Mªn/Mo , qu¡ primur ¡a

juan Evangelium Chnfli Hebraicis litteri: edidit , inquit

S. Hieronymus Pratſ. in Evang. ad Dªmaſ. Verum cum

nonnulli Syriace ſcri ſiffe putent Matthxum , id de ea in

tellige lingua, qua ilis temporibus utebantur Judzri . Anno

¡Erre vulgaris 49. eodem Hieronymo reste a Matthaªo E

vangelium elaboratum est , ad preces ſorſan diſcipulorum ,aut Apoiiolorum juilſiu . Matthzo proxime ſequitur Marcus

Matthxi brEViaror juxta Augustinum . Romz ſcripſir anno

Chr. 43. Tertius inter Evangelistas ¡nde ſequirurLucas

Pauli comes individuus ; anno aatem 56. litreris Evange

lium ſuum conſignavit . Ultimos est Joannes , qui ab exi

lio redux anno 96. !Erre vulgaris Coactur ªb Ómnibus' pene

‘time Aflz Epi/capi¡ , <9' mrzlrªrum Ernie/¡amm legationíbur,¡adicto etiªm commum' ieiumſio , precantibuſque fratribus ,

ut ait Hieronymus de Script. Eccl. Evangelium conſcripſit.

Nec plura nec pauciora Evangelia effe, quam illa quaruor,

Catholica fides docet ad rerundendam illorum Harericorum

audaciam , qui primis Eccleſiz incunabilis tot vendirarunt

Evangelia quot Herreſes. Erudiriſ. Calmet ſaris plenam ela'

boravu in Evangelia apocrypha diſierrationem , ad quam

juvenes remittimus brevirari conſulenres.

Post quaruor Evangelia proxima ſunt A84 Apoflolºrum ,

Luca: opus Evangelistre , quo ur air S. Joannes Chryſosto

mus r. S,- hºm. ¡_z, docemur non ram prodigia in eo qua:

renda,

94 DE Locrs THEoLocims _

l ' ª

rencia ,, quam morum exempla St documenta virtutum , \u

híi'ce conferibendis id autem conſilii pºtííſimum Lucas ha

buiiie creditur , ut confictís aliotum fraude Apostolícís actís

ver-am hanc ò; genuinam ab Apoliolis Perro 8; Paulo _prag

fertím rerum ge-ïarum ſeríem opponeret,

De Pauli Lpist-ilis , quºtum índicem ínitío operis dedi

mus ., prolixíus dicturi fumus , quia lícet trefdeçím vene

rentur Protestantes , illam vero ad Hebrzros fpernunt , 8g

!eiicíunt cum Luthem fuo. Qªiare poſita concluſione ipfam

ab eorum calumníis tutabimur', in qua rectum quazstíonis

_flatum indígitabimus. Quod & prmstare opera: prettum em,

dum nºnnullas ex Catholíçis Epiiiolis cum Apocalypſi ab_

impíis eorum difieriis tueri’ conabímur. Quare fit

CONCLUSLO. lº" '

Epi/lola ad Hçbmas Paul¡ efl' , (9' Cªnonica-.

Sum aligui , gm' EpiſIo/am Pauli. ad Hebmor non affe-Ñ

{um effe ip'ſim'; verba fuut Philastríi in Cata]. eref. Hu—

¡us errqrís auctmem Epíphanius in t. adverfus HILL Mar—

ciqnem fuilfe fcribít , cui Tatianus , Íteste Eufebío_ , in

eumdem errorem fucceffit,quem stolidi Anabaptistx &Ser

vemni blafphemiís ſuis comprobarunt , Lutherus 'vero 8;

Calvinus atque ali¡ ex çorurn offlcína Pªuli Epiſiolam ad

Hetmros de Canone non excluferuut quídem, fed Pauli efe

fe' negarunt illam voçantes Apostolico fpirítu indígnam Ñ

Quad lane idem est ac- fi dicatur ,ríllam non eſïe_ Canoniç

cam. Quapropter ad Theſis prºbationem açcedímus.

Demoniir. Prima pars Scriptura, _ratione , 8L PP. Testimoniis, De hac ígítur Epíílola fit_ mentío ín z.ctPetrí Epi

stola 3. 13. ſequemibus verbis:Carí(]imus ſratcr ‘nº/_hſ Pau'

lus ſeòundum ¿amm qſió¡ ſapientiam , [trip/it vobí; , [it-u;

(9* ir; ºmitió!“ _Epíflaliç , Iºquens _in e73: de bis , in ‘aníbu:

¡Im! quad-nn difficilia ¡mallª-&u , que -índoffi (9* ¡It/Zabiles

deprqvant , firm (²)' patera: Scriptúrar , ad /Imm Lºſ'anfierdttlſionem : in quíbus fane Petrum 'de Epístola ad He

rzçqs loquutum fuiffe probam _fequentía momenta, t. Quod

Petras Paul'um fcripſiffe díxerít ad illos , ad_ quos ¿Se ipfe ,

nempe Hebreos' ad fidem converſos, ut fatís indícant verba

capitís g. t. z. Quad huic Epistolaá pluríma íntellectu dif

ficíllíma interferanturffluíbus pravi fpiritus 8: abutí polfunt,

imo 6( abuſi fuere , cujufmodi íllud eii : !mpºflibile :fl¿Uſ qu¡ femel ſunt ¡Iluminati (Fc. - x'

ld eríam valídiſfune probar unanimís _Eccleſiarum ,\ PP.

8g Interpretum contenqu , quo Paulus e¡us Epiflola: ductº:

¡¡¡A

[1D. Il'. CAP. XV. 95

una voce Ratuitur. Apud Graecam Eccleſiam null: unquam

hac de_ re ambiguiras . Siquidem Clemens Alexandrinus

vaoryp. apud Euſeb, lib. 6; ¿Se Stromat. lib. 2.. ¿Sc lib. 4,

earn ſub S. Pauli nomine aflegar. Origenes etiam ſub Pau

li dºmine producir lib. 3, con". Celſ. à quamvis alibi de

ejus auctore dubitaverxt . Pauli \amen ſenſa pr-aeferre fate

tur , 8; fi qua in Ecçleſia _ſub Pauli nomine legitur , ſuam

ab ea traditionem non elſe dimirtendam flaruir apud Euſeb.

lib. 6. Hist. Eccl- Nºn Mim, ait , eªrn [ru/¡ra vetçres Pau@

lo tribuerurzt . Adde Dionyſium_ Alexandrinum , Alexan

drum Alexandria? Epiſcopum , Anriochenum Concilium ,

S. Athanaſium , Cyrillum Hieroſolymiranum , Caſilium ,

Gregºrium NaZianz. 8( Nyſïenum , Amphilochium , Epi

han'ium , &ª omnes denique GrTCOS , qui uno ore _hanc

Epistola'm Paulq adſcribuuc. Apud Latinam vero, quamvis_

Ecçleſia iſla de ejus auctore aliquamdiu dubitaverit' , ma

ture temen, ſatis cum Grztcis convenire decrevir , ¿Se a 4.

ſzculo ad noſlrum uſque nullum de hoc inter urramque‘ Ec

cleſiam diffidium , ut probant testimonía Hilari¡ , Ambro

fiii , Faustini Presbyteri Roman¡ , Gaudemii Epiſc. Brit.

Ruffini , Paulini , Innocenti¡ Primi , aliorumque plurium,

Videri poffunr testimonia_ congesta apud Spanheinium rract,

de auctore Ep. ad Hebreos 'p. r. ç. 6. 8: Tillemonrium

not. 72. ſur S, Paul , ¿Sc Millium Prolog. Ep. ad Hebr,

Denique, ut rem totam abſolvamns, Clementi adſcribi ne

quit haze; Epistola, ut puravit Eraſmus in cap. ig. ad He

breos , quoniam hoç‘ in loco hortatur auctm Heidi-?eos , ut

pro ſalute ſua oreur , ut poffit citius ad_ eos reverri g Sie

enim ait: Amplía: depurar 'vor hac [avere , quo, teleríur "vo

bis reflituªr , Clemens vero Romanos fui( , ª8( nunquam

Urbe abſuic , Neque Barnabae adjudiçari porest , ut Came

ro voluir q. 2. in han: Epistolam . Siquidem major Scri

ptorum pars Italiam veniſſe negar , quidquid_ in apocrvpho

Clememis Itinerario ſcriptum extet. Econtra ex huius Epi

ſiolaz ſubſcriptione in Grrcis codiçibus çonstat , hanc Epi

ſiolam ſcripram eſie ab Italia per Timotheum . Ewºe'on_ªr’wo'

Irª-Mg:: , vel-ba ſubſcriprionis_ ſu'm , 3m‘ Tzuaïl'iq, quod etiarn

\ªnule Chryſostomus . Somniaſie puro Sixtum Senenſem ,

qu¡ Hzreſ. 8. lib. 7. probare nigltu'r ,_ Epistolam hanc non

elle Terrulliªno adſcribendam . Quem habeat adverſarium

prorſus ignoro . Probatur modo fecunda pars, qua: licet ex

pra-:cedentibus ſatis recta remanear ſaltem quoad PP.. Tra

ditionem , quoniam Paulo fine Canonicirate adſcribi non

poturt 7

…1,9

96 DE Lacie Theorocrcrs

,I

potuit , nihilominus ſi aliqua fun: prattermiffª hoc in lºco

per compendium referemus . Huius igitnr Epistolac Canoni—

citarem ſatis ſuperque comprobant Sacroſancta Conciliorum

Decreta t maxime vero ſacratiſiima Niczna Synodus eam

tanquam ab Apoliolo Paulo ſcripram inter facra volumina

recepit , ¿St Concilinm Laodicenum in catalogo retulit , 8L

Concilium Carthaginenſe 3. &l Arauſicanum Canoni infe—

were, quibus ¿St Innocenti¡ I, Gelaſii , ó( Eugenii IV. de

creta ſubſcribunt. Nec cºrte Auguſïinus pretermittendus

erat , qui ſe malle , dixit , Orientalium Eccleſiarum ſequi

anctoritatem, apud quas numquam ſuit de hac Epistora du

bitatio : Morbo ergo , [ic cum Theodoreto concludimus ,

Mºrbo ergo Arriana laboran: , fi advarfum ltttems Apüjfali

ca: fur-.²am , Ó' Epiflºlªm -ad Hebreos a reliquiz ſeparem ,

Atque haéc adverſus hujus Epistolze hostes dicta (int ſatis ,

Nunc eorum tela ſunt propulſanda. '

Salvumur Objectiane.

Oh. r. Haªs Epistola favet Novatianis, quoniam legimus

c. 6. !MPC-[Mile efl, eos, qui femel ſunt illuminati , iterum

renovar¡ ad Pwnitemiam- .' 8( c. to. Voluntaria percantibus

¡ªo/Z ªrcepmm natitiam wrítat¡5,jam mm Ire/inquietu- pro pec

cata bnflia: Ergo &a -'

Reſp. Ut his ſatisfaeias , neceffe est , ſeptem veritatis

capita amplectare. 1. Illud l’mpoſsibile idem valere ac dif

firillimc. z. Baptiſmum non iterari . 3. Chriſium bis mor

‘tem ſubire non poffe. 4. Graviora crimina pust Baptiſmum

admiffa a-gre condonari .ª 5. Nullum crimen veniaª, incapax

effe. 6. Nullas in Moſaica le‘ge hostias elle expi‘ªndis crimi

nibus aptas , 7. Unam denique obtinendz peecatorum post

Baptiſmum admifforum' venirt- rationem efie Poenitentiat Sa

cramentum . Ex his przmiſiis veritatis regulis ſolutum ha

bes adverſariorum argumenrum . Reponi enim potest inxta

Regulam l. & quartam , 8( quintam cum Lvrano , Zegaro, Ribera, Eralctmo, Grotio, aliiſque,per illud lmpºſu'bi—

le deſig‘nare Apoſiolum, quam difficillime contingat iis,qui

graviffimorum criminum, diſceffionis prTſErtim'a fide, cul

pam incurrerunt , ſcelus expiare . Quam interpretarionem

confirmar vetus Eecleſiz coniuetudo , qua rei capualium

criminnm ad ?Enitentiam minime admittebantur . Quam

feveritatem cum vel primis ſzculis Eccleſia :leniverit Con

cilio Nicaeno adprobante , Novato , Novatiano , 81 Ter

tulliano non valde arriſit e. Vel jux'ta ſecundam dic¡ potest,

;le Baptiſmo ªquaz Apostolum eſie explicandnm ,Bquetêx

apt¡ ~

Lm. lſ., emm _ 97

Baptiſmum iis opponit Bapxifmis, feu luflrationibus judæo

rum , quse fæpe adeo iterabantun quoties admiffarum lor

dium maculæ exigebant : In quam feutcntiam conveniunt

PP. ferme ºmnes, qui ex mero litteræ \ono illud impulsi

bil: interpre.tautur. Quze reſponſio licet non tam valide pre

mat adverfarios, altero explicando testimonio videtur con

gruentior.Siquidem dum innuit Apostolus,quod femel pec

cantibus non relinquitur hoflia pro peccatisl holliam vocat Ba

ptiſmum , perinde ac fi dixillet r quemadmodum Christus

iterum mori non potest, ita Sc vos iterum ablui Saptifmm

mortis Chríſii ſymbolo, non potestis , quippe qui cum eo

aquis falubribus fepulti estis , atque in vitam quodammodo

revocati , dum una cum chriflo ex iis aquis emerfistis. Qui

bus non ¡¡¡talle-Elis proprio marti indulgentes Novatiani a

pænitentia peccatores arcebant .

ob. 2. caput I. huius fpiflolæ favet Arrianiss Ergo &c.

Prob. am. Verbum vocatur [plendor gloria o figura [ub—

flamiz Patri: , ipfumque factum diciturz Tanto melior An

geli: efl‘eè’èu: &c. Ergo &c.

Reſp. Ista ncutjqugm Arriana effe. Pilius enim De¡ iure

fplendor Patris vocatur ; quemadmodum enim facis jubar

ejufdem natura: est cum facis luminegita filii Patrifque na

tura una eademque (um. Pater gloria, filius manans ex eo

ſplendor, vel radius est Deus de Deo , lumen de -lumine ,

inquit in hunc locum chryfoflomus.quæ non ita accipien

da funt I, quafi verbum fit lumen ex alio acceptum , vel

tanquam lucidi corporis accidens ._ Est enim lux per ipfam

fui fubilantiam , radius ab ipfo manans Patre , luce illius

…xfa, indivifa, nulla gignentis diminutione . Quae magis

couflant ex quo vocet Paulas filium figuram fubilantiae Pa

tris , imaginem fcilicet ermanentem fimillimam , ac fub

flantialem juxta Chryſo omum , Auguflinum , Theodore

tum , aliofque Patres .v Neque fane in rerum natura aliud

occurrit exemplum ,_ quo aptius exprimaltur plena abſoluta

que Patris cum filio confubllantialitas cum Perfonarum di

fcrimine , quamquam in eo exemplo difficultatis nonnihil

occurrit , cum imago , 8L figillum alterius fit a re expreffa

fubflantiæ. At \ruth-a fperamus in rebus creatis exempla ab

folutiffima rem exprimeutia omnibus natura-s legibus fupe

riorem . Ex quo vero filium dicat meliorem Angelis effe- ,

ctu-n, era-atom minime intelligam Attingit enim Apollolus

hiice in verbis naturam á'fih'o affumptam, videlicet huma

nam, puflquam cle eius divinitate fupra differuerat sequar fa

Tºm. V. G , ' ne

98 DE LOCIS THEoroclcrs

tie humana natura melior Angelís effecta ef’t , quando post

refurrectionem cum divina hypostatíc-x uníonís vinculo con..

Íuncta , in eam gloriam , qua antea caruerat , eveé’ta est ;

adeoque ¿SC ille , qui natura hominum affumpta fervi ima

ginem praztulerat,post Refurrectionem gradun: obtinuitAn

gelis 5( Archangelís fuperiere_m,qmbus fubmittere (efe exu

víís hominum affumptis Vºlult.

Ceterum praéstat hoc in loco adnotaí-e, propterv hac testí

monia', qua? prima fronte Arrianís ¿Se Novatianis favere vi

-deutur, diu in Eccleſia Latina de ªuctoritate hujus Episto—

la’ dubitatum fuifie.

Ob. 3. Can. º. verſ. ts, auctor huius Epistolae ab etymo

logia voci~ riff: berith'fterlus difcedit pro Testamento ufur

pans: Ergo nun eii Paulus auctor huius Epistolze.

Refp. Similí argumento probar¡ poffe , nec Barnabam ,

nec Clementem , nec alium quemvis auctorem eſie huius

Epistolaª: . Nihilo tamen minus fate'mur Paulum ex Testa—

mento ſazdere ad. Testamentum propríe dictum tranſire.'Sed

hoc nihíl officít . Siquidem ista conciliar¡ polfunt . Testa

mentum enim proprie dictum ut executionimandetur,opor—

fat, quemadmodum in ceteris , Testatoris mortem interce

dere, alioquin Testamentum víríbus & effectu caret. Opus

igitur fuit , mºi-tem Chrístus oppeteret , antequam nos ha:—

redes , in quorum gratiam conditum est Testamentum, bo

norum illius poſïefïionem ac promiſ’ſionum finem affequere—

mur . Cum vero Testamenti feu’ toc'derís nomen interdum

improprie ufurpetur pro fortunis , quas popu’lo pollícitus est

Deus, ea conditione, ſi integram Deo fidem fervaret, for

taſie Paulus hoc dicere voluít , opus effe intercedere Testa

toris mortem , antequam locum habeat , aut expleatur Te

flamentum feu fuedus, quia qua: nobis promiſit Deus omnia

nituntur merito mortis Christí, non prlus implendam,quam

ille ferretur in coclum . Quamobrem non multum recedere

neeeste est ab acceptione 'I‘eflamenti pro fcrdere ufurpati ,

& Testatoris pro Sponfore,qui przecipua pars fponſionis est.

Ita conciliar¡ poſfunt Eruditorum opiniones , qui fuſiffimas

-de hoc argumento in utramque partem exercítatíones edi

dere . Vid. Codurcí differtationem in hunc loc. in Crít.

Lond. 8; Víndícias Testamentarías Guiccardi.

Ob. 4. Caput nonum huius Epistolae opponitur capíti 8.

lib. 3. Reg. Ergo Sec. prob. ant. Primo loco habetur quod

in Arca Testamenti era: Uma auna haben; Mªntra, @Vir

lª:

1.18.“. CAP.XV. *99

ga, que fronduemt, C9* Tribuſ.: Te/Zamenti ; z. vero loco di

citur: ln Arca autem mm era; aliud, nifi dm- Tabu/x lap¡

dea, quibus verbis ſuffragatur Exod. ¡6. &l ,loſephus Antiq.

c. 6. lib. ó. 6L lib. 8. c. z.

Reſp. Ut illa concilientur,dicimus varia elle tempora di

flinguenda. Prius enim Manna ab Aarone poſira fui: uſque

ad Arca: formationem in Tabernaculo . Poll Tabulas lapi-‘

deas digiro Dei conſcriptas Manna cum Aaronis Virga fue

runt in Arca, ad uod tempus appellar Paulus . Post Ar

cam vero in Temp um translatam Urna Mannz, ?Se Aaro

nis Virga condicze ſuerunr in Templi IErario_ , aliove loco

rebus ſacris convenienti. Hzc est Grotii ſentenria . Neque

enim illam Natalis Alexandri reſponſionem probare poliu

mus, qua exiſlimat yerba illa in Arca pro prop: Arcam ſu

mi debere; ſiquidem Tabula’ lapideir , quibus allata verba

\imilirer conveniunt , haud dubie fuerunt in Arca . Qua in

re erraffe eriam arbitror Ludovicum de Dieu,]acobum Cª— ’

pellum , Buxtorphium . . ‘

Ob. Ultimo. Auctor huzus Epiflolae teſlatur ſe a diſcipu—

lis Domini instructum ſuiſle , 81 S. Paulus non ab homini

busàneque per bºmmem inflructum ſe_ fuiffe pronunciar : Er

go c.

Reſp. Neg. anrec. Siquidem argumenrum , quod confia

tum est ex illis verbis: quomoda effugiemus , ſ¡ tanram ne

glexerimus ſdutem? ?ua cum im'tium accepiffer anar-rar¡ per

Dominum ab ¿is, qm audierum, in nos confirmata eſ) , fa

cile ſolvitur iiſdem ver-bis, prout in Graeca verſione conſpi

ciuntur, quae fic ſe haben:: ºe’vra‘ m'- ¿Raj-Tan ei; ¿Mack ¿Bs/Bºu—

w'ïn , idest ab [air , qu¡ audiemm, in nºs *vel uſque ad nos

cºnfirman eſl . Quze verba ſi accurate, penſi_temur ,non ex

cludunt Dominicam in Paulo doctrinam.

CONCLUS_\0 Il’.

Epi/lol@ jarabi, judas , 2. Pam, z. Ó* 3, ſºarmïr,

Canonica: ſzmtÑ ,

Theſis est contra Lutherum , qui cum duas tantum Ca

nonicas Epistolas intactas reliquerir, quinque ªlias in propo—

ſitione deſcriptas ref-¡Cir, conculcatque . .

Demonstr. Illas Epillolas merito Canonicas appellari , &

divinas effe auctoriratis constat ex Concilio Laodiceno, ex

S. Arhanaſio in\Synopſi , ex S. Gregorio Nazianzeno in

-Carmine , S. Hieronvmo Ep. ad Paulinum , cujus verba.

omnino non ſunt praetermittenda. Jaralmr, Petrm‘,]aanmr,

Judªs, ſtptem Epiflºlas ediderunt tam »ay/¡¡cas , quam fuc

i G 2. duff-rr,

Ñ_,Ñ.,_nr Y

‘ l

!oo DE roms Tuxomorcrs

cinctas, Ó' bre-Ue; pariur m: lºnger., bre-De: in 'veréis , lem- i

gas in ſmtmdtis, ur_ ram: fit z qm nonv in cºrum [action:

Mcutin. (dem tradiderunt lnnocentius f. Ep. ad Exuper

s, Augustinus lib._z. de Doct. _Chr. Gelaſius Pap, in Sync-—

do Romana , alirque PP. qui Cªnonicarum Scripturarum

Canonem postmodum texuerunt.. Ex quibus ſatis luculenter

Protestantium audacta comprlmltur.

Diluumur Object-1.

Ob. l. Epiflola Jacob¡ 'pugnat cum Pauli doctrina : Er—

o ¿te, Prob. aut. ‘Paulus ad Romanos ſcribens hmc haber :

Credidit Abraham Dea, (9' repªtªjum eſ¡ ¡Ni 4d iuflítiam .

Ex quibus infert_ Apostolus, hommem _uon ex operibus,ſed

ex fide justificarl . Ecnntraï Au'ctor humºs Epistolx fiatuit ,

hominem ex operibus ¡ustmcari , non ex fide dicens: Abrª

bam Pater nºfler nºmn e:: ayer-¡bus Íuflificatus eſ!?

Reſp. Paulum Epistohç docuiffe , Abrahamum non

adeptum fuiſſe ¡ustmam ex circumCIſilone, aut ex legis ope—

ribus ad Rom. 4. ‘315631²3. 6. Ex hI_s colligebªm Simoniª

ni, & ex malis C rlstlams , nonnullr operª ſªlmi effe inu

tilia. Horum errorem damnat_)ªcobus , ostenditque mor

tuam (’cerilemque fidem non fuxffe Abrªhªmo; credidiffeª il-,

lum 8L feciſie, integramque Deo obedientiam ac fidem e

flis omnibus exhibuiffe., cuyus ſpecimen perl'picuum ?nit

rompta animi praeparatlo,qua fillum obtulit \acrificandum.

ctaulus idem non ſemel Abrahami nedum fidem, fed fideli

tatem ¿SL obedientiam commendat_ad Heb. Ir. \7. 18. aº

diſerte docet, non auditores legis ¡uſlos fieri apud Deum ,

fed executores Rom. Ir. 13. Legendus ºnª-mino D. Augu

fiinus de fid. 8L Op. c. II,, de Przedest. SS. c. 7. ¿St Przfat.

Enarrat.. Pſal. 31. quibus lu locis Pauli 8L Jacobi testimonia

conciliar. ,Ob. z. Contrª hanc Epistolam non contemnenda addu

cuntur veterum teſiimonia . Euſebius lib. z. Hist. Eccleſ.

c. 2;. hjxc habet .- A nonnullls mm recipizur ( h'rec Episto—

lª_ ), ‘rm' facil: qui: amiquarum meminit ein!. D. Hierony

mus in lib. de viris illustribus ſic ſcripſit C. 3. _Ïdó‘ºbuſ fra

m- Domini unam tantum ſcripſir Epiflolam , 7M de ſeptem

Canonicis eſ? , que (9' ip/ª db .alía gundam ſIN’¡ namine eius I

vb»

¿Jeritur , [ice: pnulªtlm :ampara procedente ºbtmuerit ducto—

ritatem .- Ergo &c.

Reſp. nod ſi Euſebii verba adtrutinam revocªre pla

ceat , ex ilis hoc constªt , quºd nos ultro lubenterque con

cedimUS, videlicet primis Eccleſiat temporibus de auctorita

‘ te

Lm. Iſ. CAP. XV'. ‘ lº¡

;~~-—- ~—- **’7" ~ I . — Y*** *7”- --~-- ~—--—

te harum Epistolarum fuiffe a nonnulliS-,ut inquïtEuſebius,

dubitatum, quod Se aliis pluribus ſacris libris eveniffe hu:

nſque monſirarum est ; quin alíqua ¡is d‘etraheretur auctori

las. Cujus reſponfionis vis & robur colligitur cx przceden—

tibus. Ad testimonium vero Hieronymi quod attinet, con

tra adverfarios retorquetur . Siquidem S. Doctor clare &e

apºrte abſque ulla ambiguitate fatemr, ab Jacobo hanc Epi—

flolªm ſcripram {uïffh a nonnullis Íub díverſo nºminª ven

ditam, quod non negamos, procedente tamen tempore \uam

in Eccleſia obtinuiffe auctomatem . Quz omnino jugulanc

Protestªmium cam-vam .

Ob. 3. contrª z. Pen¡ codem argument¡ genere . Eufe

bius líb. 3. hifi. Eccl. hac haber: I’m-us ApoflOIm pra-dira

tíonis ſut mºr-¡¡mente perpªmd nl¡ uír ,* unª etenim :ju: E

pzflola efl, de qua nui/us ºmm'no ubitavil,nam de 2. mul

ti: ¡ncertum efl: 8! D. Hieronymus lib. de Viris llluſiribus:

.fecunda inquic, Petri Epr'flala a pleriſquc :ju: cſſe negritªſ

prºp… yli :ju: cum priori díflknarztiam: Ergo Etc. _

Reſp. & hoc puerile effe argumenmm . Cum enim Lu

therus contendir, effe de z. Petri dubitandum propter ver

ba Euſebi¡ ¿St Hieronvmi,non animadvenir,illos non foam,

fed quorqmdgm referre opinionem quidem incertam , ac

prpinde [equ] , quod ſi propterea lícerer de hac ambigere

epïstola , quomam al¡ ui de ejus auctoritale dubirarunt , li

ceret quoque Chrifli ivinitarem in controvetſiam adducere,

quia de ea aliquando ab Apostolis nondum plenª Credenci

bus ante ſuſceptionem Spíritus S. dubitatum est . Quare fi

tempore Euſebïi pleriſque incena fait; quod nondum quid

quam de ea definierat Eccleſia . nunc pofl Echeſiz‘ definí

tionem adeo cena est , ut nulluº ¡ncredulïtari locus rema

neat. De styjli diverſirate, qua inter ſe duz Perri Epistola:

djffidçnt , Hlçronymus in quzrstioni'aus ad Hedibiam ſatisfa

Clt hlſce verbls: Due Epi/¡ºlx, que ferumur Petri,flylo ¡n

ter ſe_ (9' (bqracten, flructumque 'verbarum diſcrrpam . Ex

?up mtelhglmus , Pªrfum pro necefflcate rerum diverſis

uflſe uſum lmqrpreubus . Ex quibuº ſequitur , Hierony—

mlqn'ªm fementlam effe , styli diverſitarem diverſos argueª

re Interpretes, non auctpres. _ ’

_ Ob. 4. contra z. 8( 3. Joannís . In hïſce duabus Epiſio

hs auctor ſe appellar Presbyterum , non Apoflolum . Unde

Hieronymus de viris …uſb-¡bus ait , quod hárum Epiflºlz

[um auctor Joannes Presbyter, non Apoſ’lolus afferitur.

Rcſp. joannem ªppcllari Pregbyterum non Apoflºlum z

3 quo

i

I o

i‘oz _ DE LOClS THEOLOGlCls .

quoníam eo ufque tetatis pervenit , ut fe'nío confi'ceretur ,

neque Hieronvmi verba harum Epístolarum auctorítatem ul—

limode oppugnant , quoniam ex fequentíbus eiufdem S. Do

&Otis verbis fatis constat , ipfum alienam , non propriam

exhibuiffe fententiam . Inquit enim : Hoc autem diximus

perter ſuperiorem opinionem , quam a ¡Diari/que retulimu:

traditam , duat polla-rior:: Epi/?olas JOªrmir , non Apofloli

'eje , fed Presbyterr'.

Ob. ultimo Auctor Epist'ola- ]ud?E duo maxima compro

bat abfurda, vídelicer Prophetiam Enoch, IS( altercationem

Michaelis cum _diabolo de corpore Moyſis , de quibus al

tum in Scripturis Sanctís filentium . Quomodo ergo Cano—

nica erít Epistola ista? '

Refp. Utique concedendum , !haz-c de Prophetia Enoch ,

& de altercatione Michaelis cum Diabolo defumpta fuiffetestímonia ex antíquctis verbis,quorum tituluserat,AÑ/F:mprio

Mºyſis , 8C Apacalyp/ï: Henorlj . Quze ex hifce líbris cítavit

Apostolus , vera erant , licet uterque libev: acanonicus ha— .

betetur . Etiam Paulus plura Gentilium citavít tellimonia;

quid inde? Lege D. Hieronymum in Comm. Epist. ad Ti

tum .

CONCLUSIO-IH.

Apºcalyp/x'r [aanm's inter Canonicas Scriptursc verificªda .

Contra Lutheranos divinitas huiufce librí defenditur ,

quem nec Apostolicum, nec Prpphetícum , fed ſimilem li

bro 4. Efdrce iníquiffime prcediclmt. '

Dem. ex Conciliorum Sanctioníbus, 8C omníum PP.

confenfu. Et quidem Apocalypiis Joannis .citatur Can. ul

‘ timo Ancgraní Concilií, Carthagínenst 3. Can.47. Conci

lio Romano fub Gelaſio I. Tolerano 4. Can. ió. in quo

prazfertim plnra alíorum Conciliorum de. Pontificum Decre

.--,ta recenfentur . Ex PP. Gracis vero innumeri funt , qui

hujus librí tuentur divínítatem . Justinus in Dialog.~ cum

Tryphone, Irenaéus lib. 5. Theophilus Antiochenus, Meli

to Sardenſis, Dionyſius Alexandrinus, Clemens Alexan

drinus lib. 2. Paºdagogí , Origenes Hom. 7. in Jofue, Atha

naſius in Synopſi, Epiphanius Hzetef. 51. Damafcenus lib.

4. c. 18. Et exv latínís Tertullianus lib. 4. contr. Marcion.

,Cyprianus de exhort. Martvr. Hílarius Pra-:fan in Pfal. Arn—

broſius in Pfal. 4o. Augustínus Tract. 36. in Jo. lnnoçen

tíus l. ín Ep. 3. a-i Exuper. Ruffinus in Expoſit. Symbol¡ ,

S. ’Hieronymus' ín Epist. ad Paulín. 8( in Ep. ad Darda—

’num. Que: omnia fatís fuperque ostendunt de Joannís Apo

t ca

LlB. Ill. DE CONCILus.’ºi

calypſi exploratiffimam Eccieſiz Traditionem.

Uiluuntur obiecta.

Ob. r. cum Eraſmo. Hujus revelationis mentionem nul

lam fecerunt Dororheus ¿Se Anallaſius , 8! quidam alii du

bitarunt , num elſer Joannis , ur Dionyſius 8L Euſebius :

Ergo &c.

Reſp. Haze eſſe inter leviora leviffima.Siquidem excepto -

Euſebio, qui aperte in Chronico declarar , ſe minime de

hujus libri auctore vel auálorirare dubiraſle , quid ceteri

relerunr, cum ſatis ſuperque ex ſuperioribus aperre constec

de PP. Traditione? '

Ob. z. In Grzcis Codicibus legltur , hanc Apocalypſim

Joannis Theologi elle, non Apolloli: Ergo &c.

Reip. Ollendat Eralmus , quiſnam ſuerir Theologus ¡Qe,

\i non est Joannes Evangelista , qui Theologus a piuribus

PP. est nuncupatus, quod clarius constar ex tract. 36. Au

-gullini in Joannem , qui Aquilzk hunc Apostolum compa

ravit, quoniam de Verbi divinirare ſublimius , quam cere

ri , conſcripſit. _lnterim Deo gratias referamus, quod ªd fi

nem ſecundi hums libri ſelicuer devenerimus .

LI’BER TERTIUS.

De Conciliis

MONlTUM. Ebueramus certe in pra‘cedenti libro de

D ¡udice comroverſiarum agere › ¿Se pr::

lenti de Traditione differere . Verum

cum exacte òº Iubuliter h-xc duo abſolverir Vir incompa

rabilis, ¿Se doctrina lummus P. M. Bert¡ de Theolog. Diſc.

lib. zg. capitibus g. 4. 5. idcirco noluimus turbido corno

puriſſimas nitidiſſimi hmus fontis aquas perturbare,ad quem

remitrimus lectorem , qui a doctistimo Buzio hoc in com

pendio contracte’ omnia habere porerit enucleata . Nil mi

rum ergo , \i ad rertium Theologicum locum properamus .

Haze diximus, ut nullus elle: increparioni locus.

' CA?

.. "-ij Ñ

\04‘ DE LOCls THEOLOGlCls_1.

C 'A P U T l.

De Conciliorum auctarítªte.

COncilii nomine nil aliud venire compertum‘ est apud

omnes, quam Ecclefit Pra/uluín ?anventum ad agen

dum de rebus ad Etc/ºfiªm ſpeêï-mtibu: . Hzc est accurata…

Concilii vel Svnodi notio , quidquid obganniant Lutherani

przſumentes Coucilium construendum Rhetorum & Laico—

rum turba , qui non retiene, traditione, vel ſeriptura , ſed

verbis tantummodo 8C clamore praevaleant , Hac poſita ge

nerali praenotione videndum , quwnam ſit conciliorum au

&oritas. Quod ut facilius affeqnamur , przmittendam cen—

ſemus quamdam de convocatione Vlll'. priorum Concilio

rum Generalium historiam ſequenti methodo. Primum Con

cilium Generale fuit Nicaenum I. celebratnm anuo 325.

convocatum a Constantino M. ¡una Euſebium lib. 3. de

vit. Const. 6. hiſce \verbis : Du'ncepr ¡girªr Concilium Ge

neral:: tanquam De¡ exercitm‘ ¡rr/¡mens in unum [amm coe

gít, Ó' Epi/capºt undique per [itllfªſ honor-*fire [criptar, ut

ao maturarem, accívir. Idem teſiati ſunt Ruffinus lib. t. c.

l. Socrªtes l. r.c. 5. Theod. lib. r. c. 7. aliique.

Conflantinopolitanum Primum, quod est generale ſecun- ‘

dum, convocatum fuiffe a Theodoſio Seniore testatur So

crates lib. 5. hist. c. 8. dicens: Imperatºr nui/a mora ¡mer

pºflm Cºncilium Epiſe-aporum ipfiur fidem amplectemium

cºnvocªr. quo fides Cancilii Nicení corroboraremr. .

Ill. Generale , quod eii Epheſinum l. ex nutu Se man

dato Thendoſii Junioris celebratum fuiffe testntur Evagriushist. lib.6. \1.3. dicen:: Nrflarlſiuſ, neque Cyrillo ,neque CC

leflini amiun Rºma Epi/mp¡ Concihí: obficundavit , ſedſuum ¡pfius 'virus‘ mſibil 'voi-¡tur rvamuír ¡n Eccleſiam, pºlla

Ia-Uitque ut “Barbate, ac num Theadofi¡ ſuniorir,qu¡ :um

Orientís adminiflra-Uít [mph-¡um primum Cªncilium preſi—

num tºgeretur, quod & ita factum effe patet ex geminis

litteris imperatorum Valentïni, qui Occidenti , Theodoſii,

ui Orienri imperabat . Quas legere licer in Collectioue

everini "Binii t. I. Act. Ephefinae Synodi (2.7.8: 25. Edit.

.Rom. prim. part. &c.

Quartum Concilium Generale, quod est Chalcedonenſe,

convocarunt Valentinianus &_Marcianus lmperatores ſic -

enim habetur Act. l. ln nomme Damm¡ nºflr¡ je/u C ri _i

m

Lil. Ill. CAP. l. _ :oz

Mcéalz‘edºnenficívitªr: factº :fl $7711‘qu ex Den-¡tp pirflimo

fum Ofideliflimm-um Imperªrorurn Valehzmiani Ó Marcmni.

Quimum Generale,quod est Constaminopolicanum fecun

dum, indictum fuiffe a Juliana lmperatore reſiis est Eva

grius lib. 4. hifi. c. 37. idque amplias confiar ex ejuſdem

Imperatoris Epist. quize initio Concilii legimr. _

Sextum Generai'ezquod"Conflantinopolitanum tertium dl

citur, vel Svnodus ſexra in Troilo , COUVOCªVit Conflanú

nus Pogouatus nepos Heraclii, ut pare: ex Binii Ep. ipfiqs,

qua: habentur in Vestigio Concilii, altera ªd Dominum Pª

pam Romanum , altera ad Gregorium Coniianúnopolita—

num, quibus iplos ad Concilium evocar. Idem aperte pro

fitentur Synodi PP. Act. l. hil‘ce verbis : Convenimte quo—

gue S. ('9- univerſal¡ Srnºdo, que ſecuna’um Imperialtm [Im

&iomm congregª“ efl.

Septimum Generale, quod est Nicªmum 2. indictmn est

ab Imperarore Constantino VL eiuſque maite [rene , ut

peter \um ¡n exordiis omnium actionum, quar- 8. ſunt, ubí

id aflerimr tum ex eorumdem Augulïorum Epístola ad Ha

drianum Papams Decrwimm, inquium,ut fiem Miren/ale

Concilium, Ó‘ reg-:mu: *urflram Pam-mm Beatimdimm , ut

der [erp/am , (9 nui/am rarditºtem fªciªt , C9' a/Cmdn

but (91.

Octavum Generaie 'Conciiium , quod est Confiaminopoli

!annm 4. convocatum fuiſie ab lmperatore Baſilio confiarex act. r. ubi "XC iegumur : Ob/ſieçucme divina- volumen¡

atque Decreto Bafilío DM aniici/fima Imparatºre nºflro , qu¡ ª

univer/alem S'yrmdvm ccxgregam (²2'ſ. _

Ex hac hiſiorioia ccrwm eſſe videmr, Concilia Genera

lia ªliquando ab lmperawribus convocata ſuiſſe , neque id

quiſquam in duhium vocac , ſed cum adeo constantek

rima Conciiia Gencraiia convocma fuerím ab Imperamri

us, dubitamr a quibuſdam an non ex officio , 8¡ aucto—

ritªte lua ¡d fecerint, an auàmitare ſummi Pomificis.

Qui volunt. juª cc-nvocandi Conciiia effe penes Imper‘a—

torem , dicunt: Príncipes fiatmos effe a Deo ad gobernan

dos populos, & confervandum ordinem pubiicum in iis rea

gicnibus, quarum funk demini, ex altera parte ccnſervatio

Religionis vaide confert bono, & Regni tran uiliitati, neque altera eli mtior via ad pm‘ſervandam qReligionem ,

quam Concilia convocare : Per hªce veritas elucet , [ana

cioctrina confirmatur uſque ad fimdamema , 8( vincula ca

maris , Sc communiºnis ſratcmz ¡Htc! fideles comimos-k .

' ua:

_4.—_

106 DE LOCIS THEOLOGICIS

Qua- cum ita effent , ratíonabílíter tenuere omne’s , t._la

bente Eccleſia: facculo jus convocandi concilia pertínuifſe.

ad illum, cu¡ ví dignitatís fue: incumbebat vigilare ad bo

num Regni . His addendum , quod quando est de fide ¿S?.

moribus controverſia , hommes impíi , ¿St effrenes omnibus

~ arribus utuntur vel ad evítandas condemnationes ,_vel ad

effugíendam poenam in ipfos pronuncíatam . Ulterius tunc

Eccíeſia vím non habebat coactivam ,fed ſimplicem exhor—

tatioms vocem, neque adhibere poterar,-nif1 poenas medu

cínales ¿Sc fpírituales. Neceliarium ergo est ad eos contu

gere, qui habent gladium, hoc est ad Príncipes , ne ullus

audeat reſit’tere Conciliis eorum auctoritate convocatls. Ad

dxurtt etiam officium lmperatorum ¿Sc Princípum proPrlum

v'íderi concilía congregare , utpote qui ſint custodes _5C_ pro—

tectores Eccleliae, adeoque debeant iílius fidem,dífclpllnªm

ac pacem‘ tueri , atque exteríus curare omnia, qua: ad eam

confervandam neceliaria funt. Inter hace autem ercipuurn

effe Concil’ia congregare. Uncle Eulebíus lib. I. vit. Cora

flanr. c.37. inqu1tz‘ Cºnflaminu: M. *veluti tommzmir Epi_

ftropus ut pacem Ecclefiis redderet ar: diſciplinam Ecclefiafll—

mm ſancíret, Synodas convacavit . Regerunt ulterius dlstin

giuendum este inter confenfum convocandi concilía , Sc jus

vel _auctoritatem , nam confenſum quidem Summi Pontifi—

cits iuxra Canones requiri admíttunt, convocanda \amen ab

ipfo concílía omnimode negant. Nec alíquíd evínci putant

ex antiquitfimo Canone, quo statuitur , praeter fententiam

Romani Pontíficis non poffe Concilia celebrari, quem Ca—

n-onem commendat Julius I. in Ep. ad Epifcopos Orienta

les, 8L íllius memínerunt Socrates lib. z. c.,5. ¿Sc 13. nec

npn Sozomenus líb.3. c. 9. Eumdem PP. Nícaenis ªdſcri

bit Synodus Alexandrina ad Felícem I. quamquam inter

altos Qanones Nicaznos genuinos non exter , ¿SL ipfum fal

ſi._ta_tis inſimulent dicentES ,~ deductum‘ efie hunc a quadam

Lpistola falfo tributa Julio Papa? Lquz co’ntinet reſcríptum

contra Orientales pro Athanaſio . Dominus Brignonus in

ſ’uis nous afferlt , hanc Decretalem uſie alteratam, plenam

mendis , ex differentíbus fragmentís compoſiram . P.

Labbè ulteríus quoque progredítur, & libere atferit , ipfam

effe ex toro fallam , ¿St ex placito compilaram t. 3. Concil.

p: ’483. 494.. Videtur juxra ipſum fcrípta in odíum Con

ciln Antlochem _an._g4i. celebratí , quodque‘ magis ípſius\

falſitatem pstendu, illudest, quod illa directa est ad Con

fules Felicianum, 8C Tinanum , qui ¡una fastos confulares

Con

LIB. III. CAP. ÏJ , 107

confulas fuerunt an. 337. Ch. ¿Si per conſequens quatuor

annis ante celebrationem Concilii. quidquid tamen fit

de his.C o N c L u s I o . _

Concilia ad hoc ut fiªt legitima, o generalis , auflomate

‘ Pontíficí: Rºman¡ [um cºngregandª , C9' ª

ipfo ram babmdª.

Dem. Si enim convocare Proceres Regni ad tractanda

negotia politica ad illorum aufteritatem pertinet , qui ge

runt poteflatem civilem ,profecto ad potellatem fpiritualem

etiam pertinet convocare Eplſcopos EcclEſi-X ad \ractanda

negotia ecclefiallica. Petro enim , 8L non lmperatoribus ,aut Principibus fæcularibus Ecclefiam fuam in lipirituaiibus

tegendam Christus commiſit . Prob. 2. concilium Generale

ab eo indici debet , qui poteflatem habet omnes cogepdl.

At nullus unquam lmperatorum totam Eccleliam ſubjectam

h'abuírÑE'çcomI-a vero Romana Sedes latius pmfidet Re'li—

glam dwma, quam deminutione terrena , ut inquit . Leo

ſerm. I. de SS. Petro ¿Sc Paul. Et S. Proſper Carm. de in

grat. camtzSede: Rama Petri, quae Pafloralis honoris _

F484 caput mundo," quidquid non polfidet armo',

Relligiane temt.3. concilia Provincialia iure indicuntur a Metropolitªno,

Nationalia a Primate vel Patriarcha , quod fruentur etiam

adverfarii , ut Calvin. lib. 4. Instir. c. 7. 5.8. a lllvricus

Cent. 4. c. 7. coll. 534.. Ergo ¿Se generalia ab univerfali Pa.

flore, non ab imperatore debent convocati .

Diluuntur Objects.

Ob. I. Primum Generale concilium Niczeaz celebratum

an, 325. Paulino 8: juliano Coſs. indïctum ¿Se convocatum

fuit a Conílamino imperatore , telle Euleb. auetore lyn

chrono de vit. Const. l'b. 3. c. 6. ubi legitur, hunc Princi

pergi convocafle concilium 8: Epiſcopos invitaffe,ur quan

tpcrus Nicaaam pervenirent. Quod etiam tellantur Socrat.

hb. 3. c.8. (St Sozom. lib.'r. c. 17. & Theod. lib.’ I. c. 7.

q_uorum nemo commemorat , Sylvcstrum hac in convoca

tiene habuiíïe partem , quod non prætermillum fnlffet :

Ergo &c.Refp. in 6. Synodo Act. 18. de hoc Niczno Concilio

leglmus: Conflantínum (²)' Sylveflrum Synoa’um apud Ni—

mam cºngregrqffe. Damaqu quoque in Pontificali ſcribit ,

cum Sylvellri conſenſu habitum elle in Nicaea Conciliuxg .

x

102 DE Lºch THEOLOGICIS

Ex quibus non folum propulfantur ªdverfariorum argot:

tiunculª*: , fed etiªm objter coll'igimus , falfum effe , quod

nimis confidenter Pighius alferuit lib. 6. cap. I. de Eccleſia

Rica Hierarchia , Conciliorum videlicet convocationem in,

ventum effe M. Conflantini.

Ob. z. Concilium Constantinopolitauum primum habitum

Siagrio et Eucherio Coll.fola au’c’coritate lmperatoris Theo

doſii convocatum : Ergo &c. Prob. aut. Nullus historicus

convocatíonem illius Concilii tribuit Damafo tunc Papx :

Ergo &c.

Reſp. Nego utrumque aut. Siquidem de primo Constan

tinopulitano Concilio refert Theodoretue, [mperªtorem non

tam illum indixiſfe,quam litreras Pontificis Damaſi,quibus

Concilium indicebatur, ad Epifcopos miſilfe. Sic enim feri

bunt Eprcopi congregati in illo Concilio Darmfo Papa: 2

Mªndatº Iitterarum /uperiore arma a ‘ue/¡ra Reveremia ad

SancivzfimUm Imperatorum Tbeodo/r'um miffarum Editar dum

tªxat Can/hntinapqhm uſque facimdum, no: Prepara-Mmm‘.

Theodoſius ergo Concilium indixit quidem, fed ex manda—

to Damaſi Papas. Unde in 6. Svnodo Act. 18. PP. dicunt,

Theodoſium et Damafum obliirifie Macedonio per z. Sy

nodum.

Ob. 3. Concilinm Generale 3. ſive Ephefinum primum

ª Theodoſio Juniore fuit convocatum , ,non a Pontífice :

Ergo &0. Prob. ant. 8C quidem validiffime. Epistola hujus

Principis ad Cvrillum Patriarcham Alexandrinum , ?Si ad

Merropolitas data l. part. Concil. Ephef. tom. 3. Concil.

p.4,6. fatis ostendit, [mperatorem iuſiiffe , ut post proxi

mum Pafcha die Pentecostes Epheſi convenirent ad Conci

lium celebrandum, qua motus Cºclestinus Papa non folum

legªtos miſit , ut fe menti lmperatoris conformaret , fed

ulterius in Epistola ad Imperatorem fcripta huec fcripſit :

Hui: Syrmdo, quam ejÏe juffi/lis , noflram preſentíam ¡n bie

çuoque mrmmns ('9- exbibcmm. Tom. g. Concil. paª. 619.

- Refp. De Epheſina Synodo Profper in Chronico fatis’in

dicat , illum convocatªm fuiffe Cyrilli industria ?Se Czlesti

ni auctoritate. Idem confiar ex Evagrio lib. I. 0.4. 8( ex

Ep. Cxlestini ad Cyrillum , quz habetur inter opera Cy

Iilli , necnon ex Photio in lib. de 7. Synod. Nec aliqnid

officere polfunt verba illa Pontificis ad Imperatorem quam

:0': juffg/ZiS, Quoniam explicanda funt ſuppoſito confenfu ,

8C cooperatione Sedis Apostolicar. ºb.

s

Lia. Ill. CAP, 1'. !oq

Ob. 4. -Qual’tum Concilium Generale, ſçilicet Chaicedo

nenſe, convocatum fuit a Marciano . quod ostendunt duo

Imperiales Epistoiz , qua: nomine Valentiniani ¿SI Marcia—

ni ſcdptz ſunt Tom. 4. Concii. pag. óá. híſce in iitteris

Marcianus Epiſcopis injungit, ut conveniant proximis Ca,

lendis Septembtis Niczrzx in Bithyma ªd Concilium cele—

brandum.

' Reſp. De Chaice’donenſi Synºdo patet ex Epistola Mar

ciani ad Leonem Pp. quod [mperator indicturus Concilium

rogar Pontificem, ut ipl'e veniat 8( Conçiiium faciatzcon

' eludir fe ſcriptumm ad omnes Epiſcopos , ut ad certum lo—

cum conveniant, (9' uz: cbríflianorum Religiom', dique ca

rbulica fidei prºfirn, \17cm SanHIrn tu¡ ( verb¡ ſunt Mar

ciani )ſecundum Ecclejïaflíms regula: definiuit , ſua dªl—pº

fiu’ane declare-t. Extat etiam inter Epiflolas ad Concilium

Chalcedonenſe pertinentes Epistolª quaedam Epiſcoporum

ad Leonem lmperatorem,in qua hare funt Verba: In …hal

ccdºnenfi civirate multi S'. Epiſcopi convento-um per ing-’Mm'

Roman¡ Pontificis Lewis, qui 'vere cuput efl Epi/copnmm .

Denique Geiaſius in Epistoia ad Epiſcopos Dardanire dicit,/OIam Apflollſimmct Sadam ut Synadu: Cbalrea‘ºnenfis fierª

ſua auctoritale decrèvjffe. Ubi cpmra Magdeburgenies muſ

\itantes cent. 5. c, 7. belumrzfló. animadvertendum est pet

illud folam non exciudi actionem lmperialem , fed ius dar¡

ilii, cui convenir. Verum nec illud prmtermittendum cen

ſemus, nostram effe ſententiam t Munus convocandi Con

cilia Generalia ªd Romanum Pontificem pªrtir-tere , fit: ta

men , ut ait Bellatminus de Concil. lib. t, ç. tz. ut polls":

etiam ªlim- Pºntífice can/enzima Concilium indicªn , quin

:ricm [ati: fit, ji ¡ndibiíomm fªctam ipſe pollª ratam IM

Izcat arque cºnfirmar.

O'D. 5. Concilium quintum Generªle a Jufliniano indi— _

&um fuit teste Evagrio lib. 4. c.37, 8L Niceph. lib. 16. 8C

\ E. 27. Ulterius habemus huius lmperatotis Epistolam , in

qua declarar, ſe miſiſſe Conflantinopo’lím Metropolitªs, 8C

quod maximª notandum eſ’t ,’ Patribüs Conciiii przeſcribit

ordinem , ¡una quem cauſec ipſis traèïandz [but, Tom. 5,

Conc. p.419. ‘Vigilius Pontifex renuit 'invitatus affistere ,,

& per i'uum ¡udicatum doctrinam Theodor¡ ‘Mopſuesteni

reprobavit, 81 ab inicio reprobavit Concilii praxim in eo,

uod exeommunicaffet mortuos . Pontifex \amen mutavit

entemiam, ¿Se post ſex menſes a fine Concilii , \uidquid

in eo statutum fuerat, firmªvit. ‘

RLſPO

Ito DE Locrs THEOLOGiCis

Refp. Jam fatís nos ísta díluíffe, cum fuperíus cum Bel

]armíno ostendimus , qua ratione poffit ius Pontificum reco

gnofci. Quamobrem çum Vígilius invitatus fuerít ut affi

iieret, ſi renuit, nil obstat, qupniam postmodum Concilíi

deere-ra confirmavit. Ex quibus apparet , Pontificem tacite

convocalfe, implicíte indixíffe , l'uumque affenfum in iís ,

quas \acta fue-tant , praªbuiffe.

~Ob. 6. Cono-lium General@ fextum a Constantino Pogo

nato indictum fuít,& ad Domnum Papam Agathonis Pra:

deceflorem litteras míſit tom'. 6. Concl. p. 594. fed cum

Domnus'ex hac vita migrafſrt, refpondit Pontifex Agatho

tom..ó, Concil. p. 630. Ad‘ efi‘icaciter obediendum , (9' prou:

debebat, Imprrataris mandato ,ip/um elegiffe per/ona: qual::

Imperatór exigir. Prefecto qui obtemperat Imperatorí , nefcioxquomodo indicar Concilium . ' ct

Refp, Adeo falfum elle [mperarorío jure Concilium fuiffe

convocatum, quin potius ex Constantini Epístola ad Do

mnum apparet , Imperatorem egiffe prius cum Domno ,

deínde cum Agathone eius fucceífore de Concilio Constan

tinopolim cogendo prreſidentibus Apostolicís legatís º Quod

\i hace inter Pontificem 81 lmperatorem acta. funr, fatís 'ex

his eminet Pontificis aué‘torítas . Hifce adde ex Anastaſio

in Agaihonem, quod Pam/Ex [uam adbibuir auctaritatem,

Ó' hab-'lª Roma’ S‘ynodo IZQ. Epi/tºparum Irgator Conſhntí

nºpoiim mifit Theodofium Gregºríum Presbyzeror, joan

nem Diatºrmm , C9' Cºn/?antium F-'ypadíaconumſi Verum qui

dem est , quod , priufquam Svnodi acta confirmarentur ,

Agatha jam diem obierat,fed ejus fuccest'or Leo ll. ut re

fert Anast. in Leon. [Lhujus Svnodi acta &decreta omnia

B. Petri auctnritate firmavit . Que: cum ita ſint , nullum

adverfariis effugium‘. ‘

Ob. 7. Concilium Generale 7. ab Imperatríce Irene ejuſ.

que filio anstantino convocatum fui: . Vid. tom. 7. Con

cil. pag. gz. Ergo &a

Reip. Histor. Mífcellan. lib. 4;. & apud Cedrenum 8C

,Zonaram aperte leg¡ , fcripſilſe lmperatores ad_ Adrianum

'Epistolam , communicatífque confiliis rogalfe, ut Synodo

ipſius auc’toritate cogeretur , ad eamque de more legaros

'Apostolícos mítteret , Pontifex_ annuit , ¿Sc Petrum Archi

presbyterum Eccleſix S. Petri, 8p Petrum Abbatem S. Sa

'bínx miſit legatos . Sed víde refponſionem ad 4. Obje

èlionem. í .

Ob. 8. Constantíuopolitanum 4. 8L octavum gener-ale án—

\—

1.19.1". CAP. l. .III

n

lictum fuit ab imperatore Baſilio Macedone eo tempore ,

quo Roma Sz italia non amplius orientali lmperaton obe

diebant , quod maxime patet ex hilioria huius concilii per

Anastaſium Bibliothecarium fcripta , in qua inducitur lo

quens Elias quidam Presbyter, qui volens probare concilii

legitimitatem in ¡¡SEC erumpit verbaz Scms, quia in præte

ritir temporibus lmperatores erantaquicongregabant Vynodos,o ex toto terrarum Orbe Vicario: ad diſctpoſitianem bulla/ma

d¡ Eau/drum colligelnmt1 quorum more o De! cultar Impe

utor noſier univerfum hanc Synodum flcit. Ergo Blc,

Reſp. contra hoc argumentum eadem valent , quæ con

tra ſuperiora. Adrianus confirmavitz Ergo implicite convo

cavit . Quod fi celebratum non fuit concilium in italia

tunc non amplius lmperatoribus orientalibus obediente, id

ita factum, quia ita volitum. z. Quia antiquimma estlEc

cleiiæ confuetudo in his regionibus convocare concilia , in

quibus exortæ funt lites. 3. quia non fatis pacata erat ita

lia Francorum ac Longobardorum incurlionibus hinc inde

exagitara. quæ vero reteruntur ab Elia Presbytero prola

ta, nihil ingerunt vdifiicultatim E0 etiam modo,quo ante

riora concilia ab lmperatoribus fuerunt indícta, ita pariter

8; hoc ultimum. At prioravconfentiente Romano Pontifi~

ce: Ergo 8C hoc etiam ultimum.

ob. 9. concilium Sardicenfe , quod fuit Synodi primæ

Micænæ appendix, ab imperatore coniiantino indicium te

flatur Theodorems lib. z.c.4. Ergo Blc.

nep De Sardicenſi concilio , quod a Julio I. indictum

fuerit , potefl intelligi ex Socrate lib. 2. c. x6. qui refert

orientales Epiícopos culpam abfentiæ fuæ a Sardicenſi

Concilio in Julium Pontificem Romanum Cnnruliſie eo quod

nimis angustum tempus præfcriptum eflet.Si ergo arcta ni

mis temporis præfctiptio in culpam Juli¡ refunditur 5 Julius

ergo concilium illud indixit.

ob. lo. Ex Nilo S. Leo Papa primus Ep.4z. ad Theo

doſium Auguflum fupplicat imperatorem , ut iubeat infra

ltaliam provinciale convocati conciliumz Ergo ¿SIC,

Reſp. Duas effe fraudes in eo teiiimoniog una est Nili ,

altera lllyrici. qui librum Nili in latinam linguam trans

migrare jufflt. S. enim Leo in Ep. 24. 8( 25, ad Theodo

fium diſercis verbis petit Generale concilium dicens : Ge

neralcm Synodum jubeatir intra italiam celebran'. Nilus ªu

tem hanc fententiam Sræce referens pro Generalem pcfuit

I'Bmlw', Idest proprmm ſeu [pºda/em , eum dicere debuiilet

' ¿Ine—

uz DE Locts THEOLOGICYS

.‘mmmulw', quia vocabulum illud Nili FFMM pofuiffet

rectius interprEtari, ut ſignificaret Synodum [Pecialem , id

est fpeciali de caufa congregatam , lllyricus ad tollendam

omnem ambiguitatem Ninfa¡ vertit Provimlalem , ut coge*

remur intelligere Synodum non generalem ,fed particularem

a S. Leone expostulatam fuiffe ab lmperatore.Sed ista fraus

refellitur ex verbis Leonis iam citatis,tum etiam quia Va

lentinianus in Epistola ad Theodoſium inter acta Concilii

Chalcedºnenf. aperte testatur,S. Leonem voluiffe intra lta

liam ex toto orbe Epifcopos convenire . Denique illa Epi

flola Theodoſii, qua Concilium intra Italiam postulatur ,

domine Synodi Provincialis Romſ? jam convocatz fcripta

est ; haber euim: Leo Lptſwpus Ó' IMHE Synºdus,qme ¡n

Urbe Roma convenit , Tbaodafio [empeſ Angel/Z0. Quomodo

ergo petebat in ltalia Synodum Prnvmcialem , f1 '1ªm ista

Romat celebrabatur?

Ob. u. cum Magdeburgenſibus. Liberius Papa ,ut refert

Theodoretus lib. z. c. 16. concefflt in Imperatoris potestate

elle convocare concilia: Ergo &6,

Refp. Magdeburgenfes mentiuntur astruentes , Liberium

cpnceffrlfe lmperatori potefiarem convocandiSynodum,idest

agnovilie illam potestatem propriam eſſe lmperatoris , ut

ipſi autumant, nam in toto ¡llo Liberii Dialogo cum Im

eratore nulla fit mentio yuris convocandi Synodum , fed

iberius tantummodo petit a potentilfimo [mperatore 8:

Ariano, ac proinde libi infesto, ut flat Svnodus, quia opti

me noverat invito lmperatore in lmperatoris ditionibus fie

ri non poſie: Ergo BIC.

Ob. \2, turn Carolo Molinzo ¡n Confiliº de mm rec¡

piez-Idrs Deer. Conrªl. Trid. 5.6. Hieronymus testatur lib. z.

Apu!. contra Ruff. eſle jus lmperatorium convoçare conci

lia: loquens enim de quadam Synodo agit: Dic qui: Impe—

ramr hanc S'vadum ¡ufferrt COU-vºtªr!? Ergo &0.

ª Refp. Hieronymum illud afferere , non quia convocatio

mm de iure crederet [mperatoris, fed quia revera tunc ob

caufaS jam allatas [mperatºres Synodos convocabant , licet

non fine confenfu Pontifiçum.

Ob. tz. Siepul ac lmperatores in Qrientis partibus effe

--Ñcmperunn flªtim St Generalia_ Concilia coacta funt : Ergo

cum Imperatoribus hoc ius Datum est. Si enim abfqüe Im

peratoribus celebrar¡ pofsunt , cur primis tercentum annis

nella celebrara fuerunt? Licet tunc temporis Nicolaitae ,

Simºniani , Marcionitae , Montanistx , Gnestici , aliique

quam~

Lin. IU. CAP. I. 113

quampiures Haeretici in Eccleſia etupiffent, & Concxluqu

miffent facil: opprimi ac contundi: Ergo ¿5“?. l

Rel'p. Ante Constantinum non effe ulia Concilla Genera

lia cel'ebrata_ , non quia deeſiet auctoritas , (ed quia deerat

opportunitas. Nec enim Christianis licebat ex multis_ Pro

vinciis in unum locum convenire propter affiduas petiequu

\iones , ut adnotavit lſidorus lib, 6. Etymol. c. 16. ,Quod

¡ªtºm [pactar ad Hzreſes , animadvertendum, piuſquam

centum humſmodi monstra eXtincta fuiffe a ſola Apostoiicª

Sªdª, “cªt ſeptem Han-efes ſeptetn Generalibps Concihis

dederint occahonem . Etſi ad aliquod Schifma tollendum

Concilium Generale celebratum est’, Schiſmata piºſquªm

viginti fine General¡ Concilio ſublata ſunt. Augustinus_llb.

4. contr. duas Pelag. Ep. c. tz. affumat , pancas'quaidam

Hereſes fuiffe , ad quas ſuperandas Cancillum plªnarium

fuerlt necelſatium: Ergo licet Hmreſes fuerint ptiortbus

tribus Ecclelixe ſzrcuiis, ¡amen non ideo celebrara non fue

runt Conciiia Generalia ., quia Imperatotes Chriſiiani not-,t

ª"ªm I \ªd quia perſequutiones vigebant , &. in Haereſes

aptum fulmen ſolus Pontifex emittere poterat.

Ob. ¡4. Etiam nunc Pontifices convocan? non poſſuttt

Conciiium, quin affenſum referant Pcincipum Christiano

rum, atque iliud Bulla indicunt ad Príncipes Se Metropo

litas directa , qua deprecantur Príncipes , ut Epiſcopis pec—

mittantfibi ſubjectis convenire ad Conciiium . Et Metro.

politis ¡ui-:cut accedete , 8( indictionem ſuis fulffraganeis

omnibus communicate : Ergo etiam nunc non de ¡ute Ppnl

tifices Concilium convocan: , \ed de Principum_ licentia :

Ergo Sec. * '

Reſp. Hoc ita ſe habere ob eaſ‘demmet cauſas , ob qua.;

ptimzvis temporibus lmperatores Concilia convocabant *

certum tamen eii, quod (i Metropolitz & Epiſcopt , ve

perſonaliter, vel qu'ocumque alio modo ad Concilium ac—

cederent etiam invitis Principibus Concilium hoc Penes

Príncipes forſitan non obtinatet , ſed legitimªr!! ºff“

(Ecumenicum: Ergo &a

Ob. 15. Conſenſus Principum conſenſum Populorum _rc

prreſentat, quia in quocumque Regno Princeps totius natiq

nis perſonam gerit ', at conſenſus Popuiorum dat conſenſum

totius Ecçleſi2,quz ut reſ ondit Philippus Pulcher ad Bol,

lam Bonifacii Vill. non olum Ecciefiasticis constat,, fed_

ctiam Laicis: Ergo 8tº. -

Reſp. Neg. min. Si enim neceffatius Prigceps czst ad Pº..

Tom.V. H‘ - pulum

114 DE LOCÍS THEOLOGÍCIS

pulum tanquam Eccleſice partem reprmſentandum , fatis 8C

Epífcopí erunt, cum ne unus quídem e Populo ſit, qui

alicuí ex Epífçopis non ſit creditus, neque ullus Epífcopo

¡um, qui totius fui gregis perfonam non reprxfentet . Ad

opinionem Philippi Pulchri reſpondebímus infrª , ubi de

convocandiy ad Concílía habebitur dífquíſitío,

C A P U T' IL

Nonnulla exhiben: [aim neuffaria ir: Tractªtu Concilíºrum.

Oncíliorum Generalíum convocatíonem de iure effe Ro—

mani Pontificís, non abfolute adeo &firmiter pronun

ciamus, ut dari aliqui caſus non pofſmt, in quibus ab alío

quam a Romano Pontífice convocarí debeant 5, quorum

omníum claritatis gratia híc índicem exhibemus, '

Primus iraque calus est, quando duo vel plures conten

dant de Papatu, quorum nullus est in contestabili polfelfio

ne , nec alíter quam per Concilium Generale dirimí po

test contentío. Tuuc enirn Concilium per cªrdinales con

vocandum est, ll. Cum ís, qui ex contcndentibus inter fe

Pontificibus ín poffeffione ct‘t, non vult Generale convoca

!e Concilium, quo lis dirimatur. Tuuc ením cum neceffi

tas post'ulet, ut Eccleſia de Pontífice cerro per Concilium

Generale provídeatur , nec convocare illud velit, qui in

poffeliione est Pontífex, aliter ístud convocar¡ necelfe est ,

quo in _cªfu ídem jus est penes Cardinales . lll. Si Ponti

fex foret notoríus ereticus, aut Apostata, adverfus quem '

ipfum Concilium indicendum fit, quo jure tunc pariter

fruerentur Cardinales. [V, Si Pontífex ocçultus Haeretíñus

estet, vel occnltus Apostata, rogatuſque ut Concilium Ge

nerale convocaret, atque id pertínamter nollet , atque ¡Ite

rim non poſfet niſi per Concilium Gener-ale Ecclehze malis

provideri, tunc íllud ab alíis convocandum . V. Si Ponti

fex captívus fit apud lnfidelis , í ínfanus effectus,dummo—

do urgeat caufa convocationis Cºncilíi , idem ‘agendum .

lis caſibus exceptis nullos alios admittimus . Ut verocete

ra, quae in fequentibus daturí \umus , major¡ clarítate pro

cedaut, Catalogum híc tçxere studuimus illorum Concilio

rum , qua: reprobata funt , illorumque etiam , qua’. partim

approbata, ¿St partim reprobata fuerunt .

' . Concilia Generalia "pt-054m.

Pumºm General@ reprobaturn est Antiochenum an. ¿4%.

l

ſ

Lin.lll. cAp.lL ' ns

at 6. Constanti¡ , ut ait Souates lib. z. c. 5,~ Sozom. lib.3.

c. H0:: in concilio damnatus est Athanallus.

l. General: reprobatum eí'c Mediolanenſe pluſquam 300.

Epiſcoporum an. 354. tempore ejufdem Constamii , in quo

etiam oblique fides catholica damnata est Ruffino teste lib.

zo. c. xo. Socr. lib. 21._ c.2_9.

Ill. Generale Ariminenſe Epiſcoporum 600. ſub eodem

Constamio an. _63. ut notat Hieronymus in Chron. Hoc

in concilio fublatum ſiest de Symbolo vocabulurn amiciov Ñ

cujus concilii pars quædam etiam fuit Seleucietife in Orien

te. Vid. Auguſtiuum libi 3. contn Max. c. ¡4. Hierony

mum contra Luciferianos , Ambroſium Ep. 32’. Ruffinum

lib. lo. c. zx. Socratem lib. 2_. c.. 29. Baſilium Ep. 5². ad

Athanaf.

1v. Est Epheſinum lſ. tempore Theodofii lunioris an,

449. in quo factione Dioſcori occiqu est &Flavianus Epiſc:

Conſiammop. 8( legati Roman¡ Pontificis Leonis fuga::

ſunt, ac demum Hcereſis Eutychiana confirmata efl . Re

probata fuit hæc Synodus a Leone in Ep. ad clerum ¿Sç

P. Constatinop. & in aliis duabus ad Theodoſium 8; Pul

chetiam , uæ funt zz. 2;. 24. z .

V, Est onstaminopolitanum ub Leone lfaurico contrª_

factas Imagines: an. 730. qui fuit ¡3. imperii ezuſdcm q

Nullus Patriucharum huic concilio interfuit excepto 8._

Germano, qui tandem non confenlit , & ideo e lua Sede

cjectus est.

VI. ER Constaminopolitanum ſub Conflamíno Coprony-g

mo an. 755. ln eo con-venerunt Epiſcopi ;7.8. nullus Pa—

triarcha excepto Pſeudo Constaminopolitgno. Hoc in Cºn—ª

cilio definitum ect , evertendqs chum 8( SS. Imagines .

Reprobatum autem fuit in ſéptima Synodo Act. ó. obfcr

vandum, hanc Synodum falfo vocati a nonnullis Eplnſinam

3. ut a Sixto Senenſi lib. 5, ijl. Sanctz . Cauſa. erroris

,fuiffe videtur . quia prophauæ huic Synodo præfettus est

Theodoſius Epiſcopus Epheſinus, ,. i v

Vll. Est concilium Pifanum an. 15n…congregatum ah_

lmperatore , ¿Se Rege calliæ , & aliquot cardinalibus cott

tra Julium Il. At re robatum paulo'post in concilio Latª.

ranenſi ſub eodem quio Seffione 2. ac . ' v

VII]. concilium fuit wittemberoenge , quod‘ Lutheraní_

Generale vocant 300, [ªastorumª Przïïde Luthero an. 1536.

Si tamen concilium vocaudum efl". Vid. cochleum in hch

Luth. Sc Suxium in Com, tcxum in orbe gellarum ¡536.

H_ 2V Gon-ª’\m ,

116 DE LOCIS THEOLOGICIS

- concilia confirmata partir», o partim "probate.

I. Generale hujus generis est Sardicenſe Epiſco‘porum 376.

An. Dom. 351. tempore Conflantii , & julii L ex quibus

300. Epiſcop¡ Occidentales fidem catholicam confirmarunt,

?Ham exponit Hilarius in lib. de Synodis, reliqui 75. Epi

copi Orientales fidei Anima: ſubſcripſerunt. Vid. Socr.Iib.

2. c. 16. Sozom. lib. 3. Hist. c. Io. ¿Se u. at Theodorct.

lib.z. c. 7. est 8.

II. Lst concilium Sirmienle , quod celebratum est anno

Z. post Sªrdicenſe an. ;56. Liberio/Pontifice & conliantino

mper. ln hoc concilio duæ fidei formula: inter ſe diflen

tientes edita: funk. Unam compoſuit Grace Marcus Are

thuſius , qui postea fub luliano illullre pertulit martyrium ,

quae quidem ea elle videtunquam Hilarius in libro de Sy

nodis prope extremum ut catholicam explicat . Alteram

alii compofuerunt latine plenam aperta Blaſphemia , quam

Hilarius reprehendit in libro de Synodis ab initio non pro

cui. In eodem etiam concilio Photini Ha’reſis damnata

, efl, quam damnationem omnes Ecctefiaz probaverunt.Vid.

Socr. lib. ...c. 24. ot feqq. & Sozom. lib. 4. c. 5.&6.Vid.

Epiph. Hzref. 7|. qui tamen in eo lapfus videtur , quod

Sardicam pro Sirmio acceperit.

lll. Est concilium Quiniſexrum , in quo canones con

tinentur Trullªni , qui ideo dicuntur constructi , ut habet

Tharaſius in 7. Synod. ªct. 4. ut- fierent canones 5. ¿Sc 6.

Concilio,quorum ultimum fub Constantino IV. celebratum

est, proindeque post annos aliquot tempore Justiniani hoc

alterum celebratum, 8: a Balſamone vocatur Quiniflextum,

quia nec quintum nec fextum est , ſed canones jaddidit

quinto ¿SL ſexto. Here est illa Han-etica Synodus cpnllanti

nopoli a Justiniano habita tempore Sergii Papæ , , 8( quam

idem Papa reprovabit teste Beda lib. de ſeX-. IEtat. Paulo

Diacono lib. 6. c. 4. Othone Friſingenſi lib. 5. c. Ig. Rhe

ginone lib. I. & Adone Viennenfi in chronico. Hos ergo

canones dicimus partim reprobaros, quia non interfuit Pa

pª, nec per fe, nec per alios in eorum nativitate & aper

te Sergius reprobavit, partim autem approbatos , quia etſi

canones illi ex ſe , ut alibi diximus.nullam vim habeant,

tamen aliqui pollea probati ſunt , vel a Papa , vel a legi

timis Conciliis, ut est Canon 82. de pingendis Imaginibus

ab Adriano Pontífice conſecratus . at 7. Synodo , ut ex

actione z. 8L 4. Vid: tamen quæ fupra diximus de hoc

concilio .

IV. Est

…—-v A

Lua. Ill. CAP. lll. i r7

…jª

IV. Efl concilium Prancofordienfe celebraturn ¡nn0794.

iuxta Rheginonem lib. z. Adriano l. Pontifice , ?Si carolo

M. Rege Francorum. Hoc ab Adriano confitmatum fuitl

quoad ea, quæ definiunt chriiium non efie filium De¡ ado

ptivum , ac ab eodem reprobatum quantum ad alteram par

tem, in qua ex errore damnatur 7. Synodus.

V. Est concilium conliantienfe inchoarum anno l4l4.

ſub Joanne xqu Palmerius alierit.hoc concilium quan

tum ad primas ſeffionesfin quibus definitum fuit concilium

efie ſupra Pontificem, reprobatum fuiffe in concilio Flo

remino ot Laterancnli ultimo 5 approbatnm vero celate ad

ultimas feffiones ut ea omnia , quæ probavit Mattinus v.

quæ ab omnibus catholicis recipiuntur.

Vl. Fui: confilium Baſileenſe inchoatum anno 14;!. St

continuatum Baſilez . ac deinde Laufannæ , ufque ad an

num 1449. quo tempore ſe \'ubmiſit Nicolao V. tam con

cilium, quam Felix Papa V. ab ipfo concilio in fchifmate

creatus. vide acta concilii 8( nullam adnexam Nicola¡

V. Ex hoc concilio nihil est ratum 8( approbatum exce

ptis quibufdam difpofitionibus circa beneficia Eccleſiaſiica_,

quæ a concilio factæ fuerant , quaſque pacis 8( unitatis

ratia Nicolaus approbavit , quidquid Galli in contrarium

mmm. '

c Á P U 'T HI.

De conciliorum nenflítate.

E conciliorum necemtate difputantes diverſo prorfus

incedimus a Protefiantibus tramite .Illi negant con

ciliorum necemtatem , quia illa cujufcumque ſint generis

erroribus fubiacere opinati funt ,nos vero becemtatem par

tialem, non abſolutam ſustinemus quia arbitramur , folis

Romanorum Pontificum Decretis iittis eſſe fortuito Eccleſiz

malo confultum . -

* C o N c L U s 1 o.

Cami/ia non abſºlute (9' fimpliciter ( ut aiunt Sºbª—

laflic¡ ), fed tantum fecundum quid

funt mnffaria.

Dam. cauſarum enarratione , ob quas aliquando convoca

ti debent concilia. quæ fex funt juxta Bellarminum lib. I.

Concil. c. 9.

I. Cauſa cfl Hzreſis nova, ini-iii numquam antea judica

3 ta

118 DE LOCis THEOLOCiCIs

ta. Hac de caufa coacta funt prima feptem Concílía Gene*

ralia . Soler enim \anti Eccleſia facere periculum novarum

Haereſum , ut plerumque putet íis reſistendum agmíne facto

Principum Eccleſiasticorum .

II. Caufa est fchifma inter Romanos Pontifices. . Hinc

convocata funt Concilia Pifanum 8( Constantíenfe.

Ill, Est reſistentia communi hosti 'torius Eccleſia: . Hoc

modo coacta funt Concilia ab Urbano ll-. Callisto II. Gregorio III. aliílſique pro bello contra Saracenos.

(V. Caufa est Suſpicio Haereſis in Romano Pontifice,vel

etíam ryrannís incorrieibilís . . Atque ideo legimus celebra

tum Concilium Sínueffanum in Agro Neapolítano in Hae

reſi Marcellini . Vid. Platinam 8( Ton-i. Concil. -

~ V. Caula est dubítatío de electione Roman¡ Pontificís .

Si ením Cardinales non poſfent,velnollent Pontificem crea

te, aut cette omnes \imul perirent, aut aliunde verum fie

ret dubíum , ad quos pertineret electío Pontificis,eo in ca

ſu, quem methaphyſicum arbitror , ad Generale Concilium

fpectaret decernere de electione Romaní Pontíficis.

Vl. Est reformatío abufuum 8¡ vítiorum, quae in Eccle

fia irte-pere potuerunt. Hinc videmus omnia fere Generalia

Concilia Canones edidifſe de reformatione.

Ex his ita con'cludít Bellart'ninus cítaro loco : Quim-ui:

Genera/ia Camí/¡a non fint aófilute neceffaría' , :amm Con

cilia aliqua five ¿morelia five particular-ía omm'nº necçffariae/ſe ab [20mm Eccleſiz gubernªuſiºnem -vix ¡n uwfliomm re

-Docari offe dubiro . Nam fi , profequitur Bel arminus , ne

ceffe rſiur venian: ſcandala, m att Dºminus Matt/1. !8. 7.

(9' aporte: bzreſn effe , nt APO/?olm- air in l. ªd Cant'. lr.

19. cette muflè eſ) etiam ut ¡n Ecclefia fit certum aliquºd

judicium, quo Ó' [candela tall¡,(9‘ bere/er damnar¡ Paflinr,

aliaquin bum' tempº" Pctleſia print , nam 0mm Regnum

¡rr/e divíſum defizlabitur Mattb.tz.25. Alt qua de rauſa binc de

ducicuí, rectª inquit Bellarmiuus, Canclli¡ neceſritn, cum

Summu: Pontíſex index ji: Ó' quídem ¡nſallibí/¡r omnium

common/¡amm .² Post hzc Bellarmini verba antequam ad

Theſis probatíonem deveniarrus , tanquªm certum praemít~

timus , Concilia qua-¿am articularia abfolute este necefïa.

!ia ., quod & ipfe Cardína ís doctiffimus probar capite Ir.

Ex cítatís modo prerius 'regulis Concilia Generalia ab

ſolute necestaria non efie probamusr& quidem non ob pri

mam caufam neceflarío postulatur Concilíí revocario , nam

\i ad extmguendas feptern hªtrefes celebrara {funr feptem

on

LIBJÏÏ. cum 119

\

concilia Seneraliamlufquam centum hærefes extinaæ funr

a fola Apostolica Sede Conciliis parricularibus eooperanribus.

¿SC fi unum ſchíſma fublarum est per Generale concilium

conlienrienfe , Schifmara ſupra 'viginti fine conciliis Ge

neralibus fublata ſunt. quod ad fecundam cauſam etiam re

ferendum arbitramun

Jam vero terria caufa duplici titulo non exigit Generalc'

- Concilium;. 1. Qui¡ non est abfolute necelfarinm , ur com

muni hosti , qualis est Turca , reſistatur. Si enim Eccleſi¡

confervari potuit fub immanimmis perfecuroribus Nerone

E. G. Domitiano , Díocletiano Bee. cur non polfer etiam

fub Turcarum perfequurione intacta fervari P Deinde quis

non videt , etiam ſine General¡ concilio poffe bellum in

dici communi hosti , quemadmodum fæpe factum elle de

prehendimusi

Eadem de quarta dicenda ſunt; nam propter fufpicionem

make doctrinx,aut pellimæ vitæ Pomificum numquam con

venerunt, niſi Provincialia aut Nationalia Concilia . Nec

fane videtur General¡ Concilio opus elle . Dum enim vere

Pomifex ell in prima Sede , a nemine judicatur , niſi 8C

forte ipfe exigar concilii memem, quod atque univerfale 6L

parriculare elle pºtest.

Quinta vero caufa meraphyfica omnino est a quis enim

credar futurum aliquando , ut cardinales aut non-velint ,

_ªut non poffit creare Pontificem P Quod fi accideret , nul

lum dubium ad quos ſpectaret Ponrificis electio?

Quod vero ad abufuum emendarionem pertinet , poffunt

fane mores emendari & vitia deleri , tum per leges Summi

Pontificis , tum per conciliorum Provincialium Decreta ,

licet id fuavius fieri Offit per Generalia Concilia. Ob nul

lam ergo ex his cau is neceifaria est conciliorum Genera

lium convocado. x

Quae omnia magis fequentibus confirmantur.Siquidem abª

folure non efie necefiariam conciliorum ceneralium convo

cationem pater r. ex l-lærelibus , uæ tribus primis Eccle—

iiæ feculis exortæ ſunt, Menandri cilicet, Ebionis, cerin

\hi , Nicolaitajum, Valentíní, cerdonis , Mªrcionis, Mar

ciani, Tatiam aliorumque , qui vel per univerfalem Eccle

ſiac conſenſum, vel per Doctores fatis funt profligarhquod

non folummoclo factum elle de rehendimus gemenre adhuc

fub Ethnicis lmperaroribus Scclelia 5 fed etiam post, datam

Eçclleſiz' pacem . Sic nulla celeberrima fuit Synoduslconrra

,Vigilanuum , quem Hieronymus debellavir . origemdæ faf

4 US

120 DE 10cm THEOLOGICls _

tis dan-mat¡ 'viſi ſunt, postquam Romanos Pontifex aliïque

non pauci Eccleſiz Epiſcopi in eoº tulere ſententiam . Ait

enim Hieronymus in Epïst. adv. Ruff. de Or¡ enis defcnſo

rib'us: Non 'vªler apud !DF [uperª Origem's deÃ-Nſiºmm E ¡

Ñſmporum auêïorítax? @Kid fácith :pi/?ola Theopbili ÉPl/$0~

pi? _Quid Papz Anaflafi¡ ¡n tota orbe Heretico: perſequenresP

Pelagianis Synodum (Ecumenicar’n poſcentibus reſponſum est

ab Augustino contr. du. Ep. Pelag. lib. 4. c. ultimo : Au:

’vera cangregatione Synºd¡ OPur :rat , ut apºrta pernicíex da

mnaretur , quªfi nul'lª Hzrefir aliquand'o fine Synodi cºngre

gatione dm'nata fi't , cum patius rarifsim: inveniámur, prº

pm qua: damnandas mcg/rita; uh": emiten": . Ira S. Do

ctor. Refellamus ¡nodo ªdverſariorum argurationes .

Solvuntur Objectíoner .

Ob. I. Ex ultimo allatis Augustini verbis ¡¡cet apparea‘t,

quaſdam tan'tum hzereſes fuiffe per Concilum profiigatas ,

ibi tamen afferitur , ad nonnullas ſuperandas neceffarium

fuiffe Concilium Generale: Ergo ſaltem aliquando Concilia

Generalia abſolute ſunt necefiaria. ,

Reſp. Dist. ant. 8( Augustinus intelligít neceffitatem ſe

cundum quid , conc. ſetus, nego am. 8( conſeq. Neceffita

tem igitur nou abſolutam ab Augustino indigitari peter e:

hoc , quod intel quaſdam Haereſes , propter quas neceffita

tem dicit extitiſ’ſe convocandi Concilia , adnumerat Arria

nam . Prefecto cum Arrius plures haberet faumres Epiſco

os , hinc ad ſuavius reddendam Ecclefiae pªcem quedam

ui: partialís , non abſolura neceffitas convocandi contra

ipſum Concilium.

Ob. z. S. Leo, Ep. 42. ad Martianurbflaudat Martíanum

Auguflum, quod Synodum ‘generalem ,a ſe postulatam ne

ceſſªriam eriam ipſe judicaverit . S. lſidoruº in Przf. Con

cil. ſcribit , ante anstantini tempora Christianam Eccle

ſiam in \Ia-rias hzreſes diviſam fuiffe. quod proprer lmpera—

forum perſequutiones non liceret Epiſcopis Concilia celebra

re, 8( generalia quidem , Cum ame Con‘staminum multa

Concilia particularia fuerint celebrarª . Quare innuere ví—

dentm- Leo ¿Se Iſidorus , Concilia Generalia ſimpliciter effe

neceffaria . Item S. Eugenius Epiſco us Carthaginenſis, ut

-teſiatur Victor lib. z. de perſequut. andalícá , cum urge

I-entur a Rªge Unnerico , ut de fide cum Ari-¡anís confer—

ret , !eſpondit cauſam fidei communem eſſe roti Ecdeſiaª: ;

proinde convocandos effe Epiſcopos ex omnibus Ecclcſiz

panibus , ac przeipue ¡em totam ſignificandam Eccleſiz

Ro—_

‘ 1.….Ill. CAPHÏL _ , ¡²!

Roms-.an , quz caput efl ccreramm . ‘EX‘ Quabus 1qu²! 0

mentem Eugenii fuiſle ad cxplicandas fideiconnoverſias ne—

ceſiaria omnino effe Generalia Concilia. - _

Reſp. Ad primam objectionis partcm cenſmlïe Leonçm

necelïarium Concilium Gene-tale Chªlcedonenſe , ur_ ªlªs

auctoritate destrui flec,quod perperam egerat Ephelgnum

ll. Ad hanc non uiſſe abſoluxam ncceffitatem , _fed allquq

lem dumtªxat perſpicuum est ex ConcIlii Anmmenſis ll'l'l

tatione . Fuit enim Ariminenſe pleniffimum Sc gqneraleÑ

long: celebrius Ephefino [Lquod \amen a Damªlo Ponnfi—

ce fine ullius Generalis Concilii praéſidio irritarum tuu. Vsd.

Epistolam Damaſ] ad Epiſcopos lllyrici, 8L Eplst. _52, Baſi‘

lii ad Arhanaſ. Eodem modo exponenda CÜJÜd-Ofl ¡enten

tia . Si enim abl‘olute, prout objicïtur , ſustxnerl èqberet.,

falſa omnino effet, nam & ante temporª Constannm plun

mz hzreſes fublatz &l extinctz ſum, ut ostendimus_ſupra_.

Ad Eugenii verba quod mine¡ ,quid iste ſibi voluem mdt

girar Victor Uticenſis. Scribít namque, Eugeninm comme

moraſſe Concïl‘ium Generale & tranſmarinas Eccleſias, non

quod in Africa viri doctiſiïmi non extarent , qu? çum Af

rianis poffent concertationes inire , fed quiª exufllmabgç l

tranſmarinos, cum Vandaloxum Regi .non elſent ſqbdm ,

quemadmodum Africani, liberius ªcturos cauſa_m fidçl. Un

:e _ex hoc ncceffitas abſolura GeneralisConcilil mmlmc de

ucxtur.Ob. 3. [nfallibilitas in Eccleſia neceffaria Ecclefiae abſo

lªte est, nº portªr inferi praevaleant adverſus eam; haze ap

tem non haben" fine Conciliis . Ergo Concilia neceſſgn:

abſolute ſunt , Se reapſe c‘uique perpendenxi ſincero amn'zo

\crggturarum teſiimonia , ubi verba haaentur de affistenng

Splmus S. ministris Evangelicis promiffa, non occurrum n}

ſi phraſes generales , quibus uſus est Salvator,quz ue 0mm

bus Eccleſiis indefinite convenium . E. G. Matt -. 28. Ire

dºvete omnes gente": .' Ego 'Dobíſcum [um on'mibus dnbu: uſ

qua &c. Quae ſane verba fruſira deror' uere quis volet gd

perfonalçs Petri przrogativas, ejuſque uccefforum . Promlf

la' ergo Infallibílitas cst univerſis Pastorïbus, quod & Augu

stmus doce: ſerm.375. alias ¡08. de diverſ.dïcens: Hªs cla

'ves non bomº_unur, fed :mitºs acrepit Ecclefiz. ,

Reſp. Inamter contra Pontificis Roman¡ infallibilïtatem

argumentarçl cffe conſarcinatum , quam 8L toro corde profi

temur, 81 ln prseſemi ſupponimus. Nihilominus , ut extrª

ocum adveríanorum argutadunculªs enervemus, reponimuªd.

quº/

r DE LOCls THEOLÓGlCII _

uod‘ fi verb: illa: lle dante &a Ómnibus in get-tere dicta

unt, hire alía: Egº ragavi pro te Pam &6. Tu e: Petras

15cc. Tibi daba clªves ¿Sc ſimilia fane Petro foli dicta effe ,

neceffe est fateamur. Quapropter prima illa v'erba Concilio

rum infallibílitatem probare non denegamus , ( qua.- \amen

generaba non funt , níli Petrus in .íis concurra!: ¿Sc ea con

firmet ) fed eorum abfolutam necefſitatem evincere nou ad

mirtimus. Quod vero Augustinus aller-at, claves non unum

hominem , led unitatem Eccleſiat accepiffe,eiufdem furfuris

est argumentum . Anímadvertendum ſi uídem est , duobus

in locis claves a Christo fuiffe daras: na vice Soli Petro :

Tibi daba : vice altera omníbus Apostolis , quidquid liga

-Uerítir. Quando igitur Augustmus alferit non unum homi

nem, fed unitatem Eccleſiae lnfce claves accepiffe , de cla

vibus datís Apostolís intelligendus est,quod claríus edifcítur.

ex Augustiní contextu.

~Ob. 4. Via (Ecumenicorum Concílíorum ad decidendas

controverſias fideí est longa , angustiis Sc lab'oribus undequa

que referta: Non ergo convocanda funt niſi deficiente alte

ra faciliori via, fed nihilominus Concilia Generalía femper

celebrata funt, ergo deficiebat facilior viazErgo erant abfo

lute neceliatia.

Refp. Eccleſiam propter filiorum falutem non poenismon

laboribus, non incommodis parcere‘. Curat quandoque , li

cer abfolute non ſit neceffaríum , dílecta Christi ſponfa ,

ut víridi ramo captivet oves fibí creditas,8c dulces adhibet

Ïráes ad eas recuperandas , licer id ſibi pergrave ſit ac mo

e um .

Ob. 5. Quando aliqua definitio a tribunal¡ infallibili sta

tura est , non amplius est ad trutínam revocanda ,fed Pon

tificum Romanorum Decreta ad trutinam quando ue in.

Conciliis Generalíbus revocar¡ funt : Ergo non fu cit ad

Eccleſiaº: pacem auctorítas Pontificia . Prob. min. Definitio

Czlestini Papas contra Nestorium a Concilio Epheſino ju

dicata eii : S. Leonis ad Flavianum Epístola contra Euty

chetem examinara fuít in Concilio Chalcedonenſi : Mono

thelifmí caufa jam ab Agathone in Concilio Romano defi—

nitaàíterum judicíum palfa est in 6. Concilio Generalí: Er—

o c.g Ref; Argumentum laborare in falfo fuppoſito . Supponit

ením aec omnia facta fuiffe , quod Papa non ſit infallibi

lis . Nos autem in prafentí Pontificis Roman¡ infallíbilíta

:5m fupponimus, quía Christus prº Petro rogavit , ntfiíius

es

. 7 Lm. IU. CAP. HI. ;1²;

files non deficeret; proíndc ſi ca in Concilíis indicara furl:

post Pontificias definitiones, hoc factum cſíe, non quia ab

ſo‘lute necell'arium ºffer hoc judieium , ſe‘d quia mitior¡ mo

do , ur millies diximus , voluit Eccleſia ſatisfacere perduel

libus, quos Dptabat ad veritatem reducere.

Ob. ó. Antiqua illa qucestio : Effent ne rebªptïzandi ab

Hereticis baptizati , numquam fluir¡ pºtuit, donec accqffit

fent-&mia Concilii Generalis. Audiatu: Auguſiinus lib. l. c.

Don; c. 18. Hoc de bºptiſmo pie credamu: quod uni-verſa Ec—

cleſia a /acrilegio SCM/mati: remota tuflodit , in qua :amen

fi alíud alüLÓ‘ aliud ali¡ ::d/aut de ::Ba qutflíone ſalªva pa

u [entirent , dance univerſal¡ Conciliº mmm ¡¡liquid ell'un

tum , fincerumque placuíffetffiumanz ¡nfirmitatis errarem ax

tu/ªret cbariras unitatu.- Ergo &a

Reſ?. Ad hujus argument¡ ſolutionem non ea adducturi

ſumus , qua? Bcllarminus nïmium irrgverenter forſan in Au

gust'mum promlit, ªfferens S. Eccleſiz Doctorem mentitum

fallſ-E, ve] ſib¡ contradïxiffe . Reponimus \amen hunc eſſe

Augutíiniani reflimonii ſenſum , quod licet Apoſiolicaz Sed¡

cooperantibus Provincialibus Concíliis controverfiam …am

fimend¡ auctotitªs non deeſïct, maluerunt :amen differre in

tempus aliud magis opportunum , quod numquam fe obtu

lit , niſi cum Nicznum Concilium celebratum est . uz

oflendunt Concilií neceffitatem ad mitius controverfiam d'I—

rimendam .

lnst. Stephanus Papa congregato Concilio quodam parti

culari juffie non rebaprizari , 8!. excommunicandos cenſuit

¡llos, qui rebaptïzªrent teste Euſebio lib. 7. Hist. c. 4. Se

August. lib. de unic. Bapt. c. 14. Ergo quaestionem Ponti

ſex cum particular¡ ſua Synodo finire voluit nec potuit :

Ergo neceffaria videntur omnino Concilia Generalía .~

Reſp. Stephanum quidem juffiffe , ne ii rebaptizarèmur ,

qui eſient ab hxrericis baptizati , ſed cauſam finitª noluit .

Siquidem non excommunicavit ut poterat , fed excommuni

candos putavit rebaptizames , imo excommunicationem com.

minatus est iiſdem , quod ſatis manifcste colligitur . Ipſe

:nim imprimis Cyprialus in Epist. ªd Pompejum alt : Sa

cerdotes De¡ varitatem Cbn'flí, Ó' Ecclcſic ¡miratem tumter

ªbſh'nmdº: punt, dixit abſh‘nmdos puta:: Ergo excpmmu

nicandos, non excommunícatos; Et in Ep. ad Jubajanum:

Na: quanzum ¡n nobis el) propter bxmíco: cum Calle-gi: Ó'

.Epíſcopís noflrís nºn contendimur, cum quíbus divinan? ron

cordíam, Ó' Dominicªm Pªrmª Mmmm. Hzc ªutºm vn gain

us

\

¡24 DE LOCls THEOLOGÍClS

ctus non dixíffet excommunicatus. Ulterius Hieronymus ¡II

diaïogo contra Lucif. de Cypríano ait : ln communicme ea

mm permanſit, qu¡ [cªrencia [1M cºntníerant : ac tandem

Augustinus lib. I. de Baptiſmo c. 7. ªfferit , Stephanum (9'

Cyprianum [al-va Pªc: Ó' cbarimt: diffmſiffª , Stephanus er—

go non eo pºrvenir, ut cauſam finire vellet, fed abſolutam

demrminationem , quam poterat ex ſe proferre , voluit op

portuniori tempori relèrvare .

Ob. 7. Augustinus ſcribens contra Donatistas Romae a.

Miltiade damnatos Epistz 4;. n. 19. ſic hªber .- ECI:: pun—

mu¡ , illa¡ Epiſcupar, 9m Rama indicarunt , non bªno: ju

diL‘E’F fuáffe: Rr/iabaz adbuc plenarium Eccleſia: Cancilium ,

ub¡ etíam cum ipfl: indicibm* can/a pO/_Ïet agitar¡ , Ó' ſímale judicaflſie convícti effent , eorum ſem’mtia flªlvncntur ,ª

Augpflinus ergo Concilía Generalia neceffaria eſfe existi

mavxt.

Rcſp. Augustinum hyporhetíce loquutum fuiffe * id parª:

ex illis verbis: Ecce Putemm , Ó* ſí male indica e con-vió??

(ffmr. Ceterum hanc abſolutam Conciliorum neceffitatem

Augustinum non admiſiffe ſatis constat ex Serm. 131. de

Verb. Apost. in quo de Pelagíana hzreſi hzc haber : Jam

de hac eau/ª duo 'Concilia míffa ſunt ad Sadam Apoflºlicam,

jam ¡nde referipta *venerum , cauſa finita efl .* utinam ali

guandº fim'atur Ó‘ error . Ergo perſuaſum erat S. Doctorſ

Concilium Generale neceffarium abſolute non effe ad dog

mata finienda , fi quando Sedes.Apost0]ica reſcribit abſolute

& dceeruic, cauſam dicit eſie finitam,

C A P U T’ IV.

De Conzílíomm origine.

\ghius lib. 6. de caklesti Hierarchía auſus est alſerere ,

humanam effe Concilíorum originem , 8( a M. Con—

fiamino excogitatam primum , &e ªdínventam . Necefle est

igimr ut ram abſurda propulſemus commenta.

C o N c L U s l o.

Cºnciliº divinam hªben: ºriginan.

"Dem, Concilium Chalcedonenſc: in E istola ad Leºnem ,

8L VI. Synodus Action. 17. necnon Czïestinus Papa ¡n E

pist. ad Epheſinum ancilium docent , Coucilia fuiffe ª.

Christo ¡¡lis verbis indlcata 5 U6¡ [Karin: duº ml :ru &c.

r …Í

1.18.1". CAP. IV. ªus

Ulterïus apud omnes Theologos illud est certiffimum, quod

’quidquid traditione vel continua Eccleſize praxi ad Aposto

lica tempora aſcendit , illud fit vel de divina institutione

immediate, vel ſaltem medina: atqui Concihorum celebra

tío ªd Apostolos :fundir ; non ergo fui: M. Conlïantiniª

adinventum. Minor inconcuffa est; uoniam ante Concilium

Nicznum habita fuit Alexandrina ynodus ſub Alexandre

Antistire aa. 315. Adverſus Donatiſias Carthagine duo Con

cilia celebrara ſunt an. 306. ¿SL 348. In Provincia Hiſpania

!um Bouica Eliberitanum an. ;03. Contra Paulum Samo

ſatenum duo Antiochena Concilia an. 265. 8( 270. Hiero

poliranum Concilium pal-¡ter habitum cst ſub Apollinario

contra Montªnum 8( Theodotum Coriarium an.*ut non

nulli putªnr, 173.Romanum a Victore in cauſa de Paſcha

te celebrando an. !98. Primo \EI-culo fria ab Apostolis cele—

brara fºnt, ¿Sc quodam ſuo modo Generalia , cum non ad

huc effer longe lateque diffuſa Christiana religio. Ex quibus

ſatis apparet vel mediate vel immediªte divina conciliovum

origo.

Diluumur OIR/'ESL

Objïcít Pighius . lfidorus in primum Cªnonem dïstinct.

17. Decreti Gratïan¡ flatuit originem Conciliorum (Ecume

nicorum temporibus Conſiamini dicens': Ame ¡llum fla—

ellantibus ¡ye-ami? nºn era: [ibª-tas ¡nflrumdi prpulum , CY*

ion' Iocum daba: Iverfis bzreticorum [acti: , qu: ¡mer Chri

flianos ſerPebant . Ut accurnnt huir malo Conflamínus, per—

mifit Epi/"capi: male/tere ¡n Cºmilíum. diver/¿- finde fueran:

Synºdi celebrªra , guarum maximª fªit Nim-na , ub¡ PP.

altcgm Symbolum ¡una .-nmplar Apofiolorum :diden : Er

o c.g Reſp. Argumentum non concludere, cum lſidorus referat

Conflantinum permififfe Epiſcopis coalcſcere , quod innuit

exercitium tantummodo conciliarís convocatioais , non au

tem originem, 8: institutionem ejuſdem. Przrerea cum di

cat: ind: fuere Synodi diver/t celebrara* , forſan Iſidorus ,

vel memoria lapſus,vel de iis Generalibus Conciiiis loquu

tus est, ut ſenm Bouchaud , qua-3 a nobis Generalia dicuntur fecluſis Apostolicis (ſiub diverſa ratione inſpicïendis pro

pter porestatem a Domino cuiquc Apostolorum collaram .Si

uzç [um alía, vel levioris [un: momemi, vel ex przmiffis

acllllme ſolvumur.

CA

u‘ DE Locts THEOLO'CtCts

C A P U T V.

De ¡me ſufliagiarum ¡n Conciliis,

Utherus in lib. de Conciliis part. z. pag. 264. Carolus

Molinrus in fuo Couſilio de Concilio Trid. non re

cip. Tract. 28. Magdeburgenfes Cent. I. lib. 2. c. 9. Co

lumn. 548. pratfumunt, omnem qucmcumque virum erudi

tum fuffragium habere decifivum in Concilio Generalí,cum

judicis debeat eſfe intelligere, cognofcere,& penetrare cau

fam, voluntque pariter ſimul cum Brentio in Confelf. Wit

remberg. Concilium construendum efie ex víris ¿tantummo

do piís 8( electis, quia S. Christí Eccleſiam reprzrſentant _.

Contra Blaterones istos \it igitur ª

C o_ N c L U s 1 o,

Sªlí Epiſcop¡ ¡n Conciliis Generalibm’ jure beben: fue deciſ¡

-Uum [uffragium , ex privilegia autem ('9- cºnſuetu

dme Cªrdinªler, Abbat'er, Ó* Generales

Ordinum , licet nºn jim Epi/capi .

Dem. r. pars.Definíre in Conciliis ea,qu:e funr creden

da, vel agenda , ptoprium est Pastorum , quoníam paſcere

8C docere unum ídemque efie dífcimus ex Jeremía c. 3. fed

d folos Pastores artínet pafcere; er o 8( docere . Item ad

pheſios 4. legimus, alíos poſitos e e Pastores 8( Doctores,

ubi notant H-eronvmus ¿Sc Augustinus Ep. 59. ad Paulin,

coniunctum eſfe nomen Pastorís cum nomina Doctoris, uia

proprium est Pastorum regere . Sed nulli aiii Pastores um

primer Epifcopos: Ergo occ. Ulterius, cum tempore Victo

rís Papª? Concilia_ fuerínt._in Eccleſia celebrara fuper cele

bracionem Pafchz , de iis fic loquítur Euſebius lib. 5. híst.

Eccl. ç. 23. _012 quam eau/am ron-ventas Epi/eapnrum , non

.laicorum, vel quorumcumque hominum , per fingular uaſ

_ _ ue prºvincia; ennvomntur .* Ergo ESIC. Przeterea Theo oſius

íunior in Epiſ’tola ad Epheſinam Svnodum I. tom. huius

concil. c; 7,7. íta fcribit: lllieirum efl eum , qm' non [ir in

Online SañEiorum Epi/copºrum , Eccleſíaſiins immiſcerr tra

ffgribus. Pulchería quoque lmperatrix in Epist. ad Strate

gum Bíthvnix , quas' habetur ante Concil. Chalcodonenſe ,

iufflt ut Cleríci , Monachí 8( Laici etiam vi repellerentur

a Concilio, z ¿Sc in Concilio Chalcedonenſi act. t. cum ad

Martinqu Arçhímandritam acia Concilií mítterentur , ut

' e¡

LIB. lll‘. CAP. V. ¡27"

ea ſubſcrïberet, reſpondit, non elle ſuum, fed Epïſcoporum

\autom ſubſcribere; 8( in eodem Concilio cum pro Dioſco

ro Monachi 8( Laici ingreſií effent, PP. clamarunt: Mm:

fons [uperfluos, Sol¡ ergo Epiſcopi &0.

Dem. z; lllis com etit ex privilegio & conſuetudíne *Íus

ſufftagii dcicſwi in onçiliis , qui a tempore Concilii Baſí

leenſis illud ſem er habuerunt; fed tem ¡¡a \e habere patetex Conçiliis Baxleenſi, Florentino , Laterauenſi lſiub Leone

X. & Tridentino, in quibus Cardinales aliqui, Abbates ¿Sc

generales Qrdinum ſuífragium habuexum deciſivum : Ergo

c.

Sºlvuntur Objecta.

Ob. I, Apud Lucam act. 15.. de Concilio Apostolorum

legimus : Conve-712mm Apofloli Ó' Seniºr:: videre de 'vn-bo

bacstk infrat'l‘um* placuit Apoflolis Ó'Seniºfiòus cum emm¡

Ecclcfia, Ergo ſuffragium deciſivum dederïmr Apostoli &

Presbyteri ſeu Seniores: Ergo &6.

Reſp. Hoc in Concilio interſuiffe Apoſiolos tanquam Zu—

diçes ad definiendum , Presbyteros autem ad conſultandum,

plebem vero non fuiffe vocaram , fed adfuiffe 6( conſenſiffc

ªudiendo ſolummodo,& non reclamando, quod probatur ex

cºntent), ¡n quo legiçur : Convenerunt Apollo/i (9‘ Seniorer

-wdere de verbo 1m , ubi nulla mentio fit plebis : Deindc

tªm Apostoli, quam Seniores loquuti ſunt , donec diſcutie

batur controverſia , & cum magna diſquiſitio fleret . Quod

veço post diſputationem , in qua 8( Presbyreri loquebantur,

\oh Apoſïoli ſememias definitivas protulerint , pare: ex eg

quod mde ſoli Petras, Paulus, Barnabas, & Jacobus indu

çun_tur a Luca loquentes , quodquc nu… ali¡ ſentemiam di

zennc \CXIQS ſubſequens docet, fiquidem post Petri femen

tlam mox lubditur: Tacuit omniª' multituda , (9* _audielzªt

Pau/um (9‘ Barmbam: ¡nde ſubſequitur Scriptura : Et pofl’

guam prxcqerum ( nimïrum Paulus, 8( Barnabas ) reſpondít

jaçoz’ms drcqn; Inox post Jacobum ſubjungitur : Tam pla

cmt Apu/lam &a ltaque ruit argumentum Lutheranum .

Quqd autem ſequitur: Placª-'t Apºfloli¡ (9' Senioríbus‘ cum

emm Etc/afin, de conſenſu tacito intelligendum est , quem—

gdmodum in Carthaginenſi parir:: contigiffe ſcimus, í vid:

mçe opçra Cvpriani ) in quo ªdſuerunt etiam Presbyter¡ ,

Dlacom ¿Si Laici, fed ſoli Epiſcopi ſementias dixerum.

Ob. z. General: Concilium Eccleſiam univerſarn reprÃr

ſentat: .Ergo ad illud homines confluere deben: ex omni

genere, Idest Epiſcgpi , Pxçsbyçeri, Pxincipes, Laici &of' ſi Re p

_1:8 DE Ioers THEOLOGÏGÍS

Reſp. t. per*instantiam.Dieta Regni totum Regnum re:

przſemat , ergo ad eam confluere debent omnes omnino

ſubditi. Directa tamen reponoz, uod ad hoc , ut univekſa

Eccleſia ;cpracſentetuh ſatis est, 1 univerſi greges reprzſen—

tentar, cum autem isti per fingulos Pastores reprazſememur,

liquet aperte Epiſcopos lbfficerc. Unde S. Cypzianus lib. 4.

Ep. 9. afferít, Eªcleſiam effe in Epiſcopo. Quare Euſebius

lib. 3, de vita Constamini Nica‘num 318. Epii'coporum vo—

cat conventum orbis ten-amm, & Augustínus libu. de Ba

priſtríí c. ¡8. Nicaenum ipſum totius Eccleſix conſenſum

a e at.ykòb. 3, Cor'nmunis cauſa communibus votís 8( viribus in—

vanda est; ſed cauſa fidei communis est omnibus Christia

mis: Ergo &c. '

Reſp. Cauſam fidei ad omnes pertinere ., fed ad Pra-latas

ut Doctores, ad ceteros ur diſcipulos, ad Epifcopos ut Pa

flores , ad ceteros ut oves ;— ſi autem omnes deberªn: effe

Pastores, quz elïent oves?

Ob. 4. Nicolaus I. ¡n Ep. ad Michªelem , qua: habetur

etiam distinct, 96. Ubinam legiflis, inquit, Imperªtores ªn

teceffores IIS/iras /ynodalíbm con-Demibus intanfuiffa,n¡fi ſorte

¡n québuſdªmmbi de fide tractatum eflffluzz uni-ucrſalis eſ),

que ºmnium communis, que: non ſclum 1d Cleríco: , mmm

eliªs/x ad Laicºs, C9' 0mm: omnino perthm Clari/limªr: Er

o c.g Reſp. Nicolaus fidem dicens communem, & intervenien

tem narrans lmperatorem , non dícit, lmperamres Conciliis

imerfuiffe ut judices , ſed ut veos, quibus incumbit defende—

re communem fidem ªb Epiſcopís definitam edictis , legi

. bus, ¿Si ſi opel-tear, etiam gladio.

Ob. 5. Evenit ſªzpe ſaepius unius Laici ſememiam totius

Synodi ſententiz praepoſitam effe, quoníam magiª era: ſcri

pmrae çonſona; ergo debem Laici ad Concilia vocal-i. Prob,

am. l. ex Gratiano dist. 36. quazst. 2. Canon. ultimo , ubi

legimus: Hieronymi :má-Zºrita" Scriprura Sacra munitam tº

n' Cºnciliº General¡ prejudicaffe.z. ex Panºrmitano in cap…

Significafl¡ 81 ex Jo. Gerſone part. t. de Exam. Doctrina

rum, quorum iíle dicit, um'us pri-Mt¡ ſentemiam pmpanen

dom effe /entmtiz Pa .t , fi ¡lle pri-vam: mºveatm meliorí

bus aufforitatilm: Teſiammlí velez-¡S Ó'novi. Iste autem dó

çet, qucmcumque heminem doctum poſie 8: deberª toti

Concilio reſistere, ſi videat illud ex malicia, vel ignorancia

:trate: Ergofxç.

Reſp.

Lm. HI. CAP. V. \29

Reſp. Dïst. am. potest unius. pPiV-ati ſententía totíus Con

cilii fememiz anteponi ante definitionem Concilii , conc.

aut, poſi Concilii definitionem l'ubdxstinguo : ſi non constet‘

de legitimitate Concili¡ , cone. ſecus , nego ªm. Ad illud

vero ex Gratiano deduétum facillimum est reſponſumflidi

catur mentir¡ Hermannum alſeremem juxta Grªtianum an—

teponi Hiemnymum Concilio General¡ . Non enim de ge

nerali, fed de particulari loquimr Gratianus . Deinde quas

Gratianus Hieronymo tribuit, in hujus SanctiDoctoris ope

ribus nuſquam inveniuntur . Pªnel-ea Gratianus eo- loci la

pſus ‘est, cum minime pugnent. inter [e Concilium & Hie- .

ronymus . Siquidem Hieronymus dixerªk- , ſecundum legem

vere-!em licuiſïe raptori ducere in uxmem mulierem , a ſe

raptam , fi parer ejus conſemiat . Concilium vero'flamit ,

non licere raptor¡ raptam ducere in uxorem , quoniam le:

verus Chrifliªnos non obligar. Quºd ex Panormitano adde—

batur 8( Gerſone, eos loqui regero de reſistemia, qu:: fieri

potest a quocumque doctº viro ante definitionem.

Ob. 6. cum Hermanno Humelmanno lib. 3. Proleg. c.

lº. Multª: fidei cauſae populo judíce díſputatª: ſunt, ut re

ferr Clemens Alex. lib. l.& z. Recognition. ¿Se Clarins Am

broſius tefla_tur Epist. 32. hiſce verbis: lfle poPulus indicar,

mins ¡n tarde l'ez divina :fl , non humªn-1',, le: non Itrª

menta [cripta , [ed [pirítu De¡ vivi: Ergo &c. -

Rpſ . Duo cum Belèarmino notanda effe , judicíum ſcilí-ª

cer pu licum ¿Se privatum; Publícum , quod profertur a pu

blico judice auéïoriraxem hªbente; Privamm, quod ex pri—

vati ſememia profiuit , quer non obligar . Tale est judi—

cium auditorum extra Theologorum exedrªs in publicis diªſputarionibus. Indicictum ig'ltur publicum in cauſa fidei num.

quam darum effe populo,datum vero privatum concedimus.

Neque al'iquid in contrarium evincunt Ambroſii verba ,

quin potíus affcnum nostrum validïffime confirmant . Subſe—

quitar enim Mediolanenſis Antilles: Veniam plane , fi qu¡[um , ad Ecolefiam , audiam cum papª/0 , norſiI ur qui/'quam

jade:: refidear,ſed uuu/'quiſque de fuo aflêcſifu bzóear examen

_(9- eligat, quam ſequªtur: Ergo Ambroſius denegar populo

judicium publicum (Sc auctoritatem.

- Ob. 7. [n Concilio Nicceno interfueumt ;[8. PP. velutí

judices , arqui non omnes fuerunt Epifcobi .º Ergo Etc.

Prob. mín. Enim vero Virus 8( Vincmtius Roman¡ legati

eran! ſimpliccº Presbyteri. Ulterius ſubſcriptïones, uae \13

bemur ¡n Concilio, non (un: 318. Epiſcoporum . uſebius

Tºm-V. I d.:

:30 , DE Loçts Tummmcts

d

de vita Constaut. lib. 3. e. 8. aſferít Epíſcopos interſuíſi'e

;50. 8C non afpernabilem- numerum Presbyterorum, Díaco—

norum Sc Acolythorum . Eustathíus tcste Theodoreto lib.

I. Híst._ECCl. c. 8. docet _Epifcopos Níczenos fuiffe 27°.—

Qui ſane tefles funt magnlfªciendí utpote gçulati Ñ.- Ergo

c.

Refp. Nos çonçedere Legatos Pontíficios fuíffe ſimplíçes

Presbyteros , fed ex extraordinario Pontificis privilegio, cu

jus perfonam gerebant, judicaffe. Quod vero fubfcriptíones

3I8. non habeantur , hoc' probat , eas deperiíſfe cum fuis

primigeniis originalibus.Videbimus dein infra ſubfcríptiones

infallibilem regulam non eſie ad yudicandum vel de nume—

ro, vel de ordine. vel de qualitate Patrum. Quod ,fpectat

ad Eufebium &t Eustathíum credendum , Si'mchronos hofce

corruptos fuiſfe . Communior enírn ‘8L folemníor fententia

est , Epiſcopos Níczenos ªfuiffe 218, [ta SocratES lib. I, .c. 5.

Theodoretus lib. t. c. 5*.- Athauaf, in fua ad_ Joviníanum

Imperatorem Epistola, Epiphanius hreref. 69. Ruffinus lib.

1. c. l. Deníque Synchroni funt Eufebius 8!. Eustathius ,

attamen quomodo congordànt, (i unus z o. alter 270. Epi

fcoposfuiffex ronuntiatz Uterque eos vi it 2 quznam ergo

evidentíor cáruptioúis note? '

011.8. Dominus Bouchaud í‘q Encyclopedia pniverfali cufa

*Parifiis refert plures Scriptores docere I Athanaſium tunc

Eccleſiz Alexandrihaª Diaconurn fub Alexandra Patriarcha

Concilio interveniſi‘e, ittzprobumque rerum pondus fustínuif—

fe, ¿Sc Vitum &l Vincentium ſimplíces Piesbyteros Sylvestri

Papas perfonam ibídem repratfentaffe . Ergo Presbyteri _8;

Diaconí in Conciliis federuut 8,( indicarunt.

' Refp. Adeo falfum est, Athanaſium rerum pondus fusti

nuiste in fenfu przſidentix, ¿Sc folos Vitum 8L Vincentium

Pontificis perfonam geſiiſie , ut de Oſio fcribat Athanaſius

ipfe in-Epistola ad Sºlitarios, uod Nicarni Concílíi Prin—

ceps fuerit. Ceterum quidquidfit de his , hoc firmum elfe

arbitramur,deciſionem fuffragii deciſivi jure fuo nec Vitum,

nec Vincentium , nec Athanaſium habuíste,

~Ob. 9. ln Actis Concilii Aquilejenſis celebrar¡ an, 38!.

legitur , S_. Valerianum Aquileienfem primum _in .eo Con

ciíío habuiffe locum, 8L Ambroſium Concilii cluſdem fuiffe

animam , qui interrogans Attalum Presbyterum,eum fcifcí

tatus est, uttum Concilio Nic-&no fubfcripferit , qui cum

Palladíí Arríanorumque pattibus faveret, ſiluit g Proíndoque

Ambroſius institit dígens ; Analus Prerbyter licet .diria-;us

lt,

113.111'. CAP. VI. _ 13:

T _Ñ x—VÏÑ.

fit , :amen babe: auctºritªum loque-ndſ , profiteatur utrum

ſubſcrípſerít in tractam Conti/í¡ ſuz'z Epi/capº Agrippinº, a»,

mm .º Tom. z. Concil. P. 979. Ex quibus ſaris edocemur ,

fimplices Presbyteros auctofitatem habuiffe loquendiin Con

ciliis ,8( actis ſubſcribendi; Ergo ¿Ste, '

Reſp. Valerianum in Concilio primo ſedehtem non eſſe

Presbyterum ~ſimplícem , Ambroſium .Concilii animam non

efle Ambroſium Coucilii Przſidem , Se Attalum loquemem

non elle judícem , nec verb¡ Ambroſii jus dare ſuffragii

Presbytçris in Concilio ; aſſerit ením Presbyterum auctori

tatem habere loquendiª Nec aliqnid urget, uod ¡llum pek

cunctatus fit, num ſubſcripſerit in trªctatu oncílíi ſub E

piſcopo ſuo Agrippino . Hoc enim idem fui: ac perquirerç

num Epiſeºpo ſuo conſenſerit,

C A _P 'U T VL

De _Concilii Prtſide,

Num efi'e deberª, qui Conciiiis ppzſideat, luculem—íſfi‘

mum est. Cum enim ni] aliud ſit Concilium , quam

(Lonfeffio E _cleſiz univerſalis , neceſiarium abſolute est , ut

aliquis voces*: collígat , 8L daciſiones Concilii pronuncïet ._

Chriflus caçíut totíus Eccleſizk in quacumque Eccleſia parti

culari ab Epiſcopo reprazſentatur , ſed mo'do quzritur , qui:

debeat effe caput, quando omnes Epiſcopi congregari funk.

Penſanda \unt aliquantíſper verba Concilii Chalcedonenſis

in Epistola Synodali ad Leonem Papam. Si Mim, inquiunt

Chalcedonenſes PP. ubi [un: duo ªut treſ congrega¡ ¡a m

mine aim* Ñ ¡bi ſe cbr-¡flªts in medio :amm [bre perhíbuit,

guantam çm'ª, 25. Sacerdºte: familiaritnem patuit demºn

flrare, 9m Ó* pan-¡.2 (9‘ labon [me cºnfefflonir natitiam Pre

{ulerpth Quién: tu quidem jith .men-Ibn*: capaz pta-nªr ,

m bªs, qu! tuum tenebant ordinem, benevolemiªm Prirſerens;

Impnnores vero fideles ªd ardinandum decentiflí'me ;mºlidª

óam , ficut Zorabªbel Ó' jeſm Ecclefix tan-zuam Ieruſalem

adificatiºm’m Circa dºgmata reno-van Ednita-»teſ . QUQd tº"

flimouium demonſirªt, PP. Chalcedonenſes duplicem distiu

guere przſidemiam in Conciliis, Pontificum unam, , lmPª*

ratorum alteram. Ac reapſe cum Princeps armatus fit glª

Sïiºa & Vi polleat coactiva, ibí pmſidet , ut omnia fiant

juxta leges & canon-:S , quorum ipſe protector est . Cete

Tum , ut hic loquamur tantummodo de przſidemia hiçrarª

‘ ' l z ¡hlca ª

131. DE mas THEOLOOÍCIS

chica , fue per illa verba: ficut membrl's‘ capºt pªra

i» bis qu¡ tuum tenebant ordimm ſatis apparet , ad Roma

n¡ Pontificis jus illam ſpectare. Profecto inconcuffum omni—

nº est , quod , quando Ponfiſex perſonaliter adſistit Conci

liº , omnes Canonistxe recognoſcunt indefectibilirer ¡us quod

haber Pontifex prazſidendi , quatenus Epiſcopus est prima:

fedis, cenrrum unitªtis catholicz , & caput univerſalis Ec

cleſix . Ast non_ par¡ modo conveniunt moroſi quidam

banº prcerogativam prioribus ſaltem ſreculis habuiffe etiam

~ Legatos , 81 plures ex istis non altius colligunt originan:

istius juris , quam a Concilio Chalcedonenſi , &. ex illis

alii putant etiam in Concilio Nicrno Legatos ,-'Pontificios

rXſC-dilſe . [mer hos ultimos primum tener locum De

arca , qui ¡n ſuo celebri tractatu de concordia Sacerdo

tiï ó( [mperii lib. 5. c. 3. 4. 5. 6. 7. reducit quxstionem

de praceminentia Papa in Conciliis ad \ria capita principa

lia, ſcilicer ad przrrogativam ſedcndi , ad jus colligendi

voces , 6L ad ratificationem actorum . Dominus Bouchaud

duas tantum priores admittit errogativas , terciam prou:

central-¡am libertad ſuffragii reſpuit . Dominus Vigor qua

cumque ex._parte priorem rejicit ſementiam , adſiruit ue

praeſidendi ¡us cffe Patriarchalc 6L deficiente \Papa , A e

xandrini Parriarchz fuilſe raºſidemiam , ¡stoqúg deficiente

fuiff: Antiocheni , (Si ſic (ªmper ex ordine . Lptherani 8!.

Calviúistx ¿Sc hic commemorand¡ ſunt , qui lmfcratoris eſ

ſe propriam , clamam , hanc przſidendi auctoriraxem ,

adeº ut ſi [mperator nec per ſe, nec per legaros ad Conciſilium accedere voluerit, Concilium ¡pſum teneatur ſibi Pra:- -

\ídem ehgere.ContI-a omnes \ªmen quoſcumque ſic nostram

explanamus ſentemiam .

_ C o N c I. U s 1 o.

Summ¡ Pºntificis_ jm- ºrdinríum eſ¡ pmfiderè ¡n

Conciliu, 'vel per [e, *vel Per Iegatos.

Dem. Conciliís generalibus przſidere actus est potestatïs

Eccleſiasticz, & illius potestaris , qua: inter ceteras ſupre

ma est in Eccleſia, átqui haec est ſummi Pontificis : Ergo

&c. Confirmatur exec uod Concilia vocant Pontificem

Pan-em , &l ipſe vocaç piſcopos in Concil'lis congregatos

aliquando filios, ut refert przſertim Theodoretus lib.5. hist.

c. 15. ubi Damaſus reſpondens Epiſcopis Concili¡ \'ecundi

Generaliº ſic incipitzºuod Apu/lºlita Sad¡ debitam nun-ep—

tiªm ::bièetih volvi: ¡pfir magna honºr¡ eſ¡ , filii banuBEZlÍ—I

mi .\

LlB.Ï[Ï. CAP. VL ‘ 133

fimi. \tem Antiocheni PP. ad Juiium: Domino benªflïmo;

<9* honorabili Patri juliº 25cc. 6L Concilium Chalcedonenſe

in Epistoia ad Leonem: Rogümm mi: decretís noflrum [10

mm judicíum , ut firmita: tua filíis quod dec'et adimpleat.

!At quis quzſo ambigít, an panes filiis przſidere debeant ,

, vel'filií Parribus? Ulterius in Concilio Apoflolico act. 15

Petrus praeſedit , ut tcstatur Hieronymus in Epiſi. ad Au.

gustinum, qua*: est u. inter Epistolas Augustini . [de ue

ex eo colligicur, quod Pen-us primus fun-exit , primus o

quums est, primus quaestionem definiit, 8L omnes, ur Hic

konymus dixit, ſententiam ejus ſequut¡ ſunt.- Ergo &c.›

Prob. z. pars , ſcilicet per Legams uoque przſidentiam

elïe Pontificis , & ex actis probatur Cªto generalium Con

ciliorum Orientalium . .

Comilio r. Niczno nomiue & vice Sylvestri Pap:: pra:

ſedit Hoſius Epiſcopus Cordubenſis cum Vito, 8: Vincen

tio Presbvreris . De Hoſio enim ſcribit Athanaſius in Epi—

Rola ad Solitaríos, quod Nicrrni Conciiii Princeps fuerit .

Id autem honoris ſupra Orientales Patriarchas non habuiſ

fet Occidentalis Epiſcopuemiſi Sedíc Apoflolícae vices cgiſ

ſet .- Photius iib. de 7. Synodis Hoſio adjungit Vicum 8C

Vincentinm tªnquam Sylvestri Legatos hist. lib. 1.6.5. ait:

Urbis 'vero ill¡us,pencs quam imperium eli( Romz ſciiice!)Epiſcopm- ¡ngra'ueſcente mate pmpedínictr abſuíz , ſed ein: Pres

byteri, qui ade-ram eim‘ 10mmſupplevere . Similiª haber Theo

doretus hist. lib. I. c. 7.

Concilio 2. Generali, quod ell Epheſinum l. prtzfuit Cy

tillus Epiſcopus Alexandrinus nomine Czlestini Papas, ut

testatur Evagrius hist. lib. l. c. 4. dicens: Cyrilla ¡0mm C18leflimſi EPÏſEOPÍIMM am¡un Rom: gerentis ºbtimnte . \dem

pare: ex Epistola Caelestini ªd Cyrilium : _Quamobrem noflrÑ-e

ſedís auctaritate ad/cita , naflmque vice O' loco cum pate—

fflatc uſuI, ajª/mod¡ nan aéſque aqui/im ſevaritªte'ſemm

nam ezequnts; nempe m‘ niſí (9T.

Concilio Chaicedonenſi, 8( Generali 4.przeſedit Leo Mg

nus,ut patet ex ipſius ad Synodum Chalcedºnenſem Epi

ola, in qua hffc habentur: ln bis fran-¡bus , qui ab Apg

flqlica Sede direct¡ fime , me S'ynºdo fraternitas 'ue/Pra ex::

firmet Pra’fidere. Und@ viciſiim ad Leonem Synodus:_.Q_ul

615: tu quldem ficut membris “Put PTMI-45,512 bi: qm tun

vice: ºbtbmn. ‘ "

Sexta Generªli Synodo. przfuiffe Agathonem Papam Pº'

Peuum 8L. Qeºrglum Presiï'teros 8( Joannem Diaconum

3 pª‘el

l

_ 134‘ DE mas TEEOLOCiCIs n _ c

patet tum ex on'fníbus actionibus , in qmbus primr .nomi

nantur, loquuntur, ſubfcríbunt , tum ex fermone PP. ad

_‘Imperatorem,in quo de fua definitione dixerunt:Per Aga

tljºrrem Pen-ur Inquet’mturi _

Generali autEm feptimae Synodo,idest Nicasnae z.przefuit

‘Adrianus Papa l. per fuos Legatos Petrum Archipresbyt’e—

r'um S. Petri, 81 Perrum Abbatem S. Sabbtr, qui act. I.

'5. 7, dicuntur tenere locúm Sedis Apostolica: , & ante

omnes Orientis Epifcopos fubfcribunt hifce verbis: Pe

zrus *vice: ªgent' Adrian¡ Papa veteri: Rºme definien: [ub—

ſcríp/it &c. ‘ q , . ' ,

General¡ octavo Concilio nominª Adrian¡ Papz [l, prªt—

fuerunt Donatus 8( Stephanus Epifcopi ¿St Marinu; Diaco

nus. Prior hifce verbis Concilio fubfcripſit : Ego Damme;

De¡ gratil’ EPÏſCOPuF Oflienfir Iºcum ºbtínem Domini mel

Adrian¡ arrivª/ali: Pap@ buie S. C9' univerſªli Synado pm

fidem' omnia , que ſuPeriur leguntur, pramulgav¡ Ó* manu

prOPria /ubſcripfl . ,

At quid de Concilio General¡ z. &' 5. quibus certum

ªcreſ: per fe, nec per Legatos Romanum Pontificem praeſez

l é.

Refp. Secundum Concilium in fe ,ut Confiantinopolice

lebratum est, non fuiffe Generale,cum nullus illic adinerít

Epífcopus Occidentalis , aut aliquis Occidentalís Eccleſiae

Legatus,fed Generale habitum fuiſfe postea accedeme con

ſenfu Concilii Occidentalis,quod Circa idem tempus Roma:

c'oegerat Damaſus. Concilium autem enerale quíntum Co

flantino oli fimiliter celebratum non habuit Ponríficem Prz

fidem, icet illius Cºncilii PP. Vígilium Constantinopoli

degentem invitaffeut hifce verbís. Ideª Petimus , ínquíunt in

Ipistola, quam ªd Pontiſicem fcripſitEuthhius Constanti

nopoliranus Patriarcha ,ut pmfidente nobis *veflra Beatirudi

m cºmmum trªctatu cadem capitula ¡n mediopropºnenda ¿Ste,

Sed Concilíi- precibus non annuit Vigilius refponditquez

AI'Jmt PP. Synogii act. ². non poffe una nabiſcum cºnvenir-e,

eo ‘quod pluriml quidem bie [um Orientales Epi/capi &z;

Hi ce tamen_non, obsta’nríbus , erſi Conciiio Vigilius nonprzfederir , .ros !amen praeſidendi in ¡pio agnoverunt-,ſi ſi

cum Eêifcori Orientales, ut praeſidere dígnarerur , rºgave

!unt . onc udendum igitur ex his , quod , \i ius prtzſidend¡

eriam per Legatos [uns obrinuir Pontífex Romanus , tem

pºte. quo omnia ad lmperatºrum nutum gerebantur , hoc

ju.

b á

_ LIB. lll. CA". VL . 133

ius pr-xſidend¡ ln Conciliie ad Papam perrineat. AudI

modo, quid blªcerent advérſarii .

Solmmtur Obiscta.

Ob. l. cum Brentio: Concilio l. General¡ cenum non

est, Hoſium Cordubenſem przſedlffe: Ergo 8to. Prob. aut.

Siquidem Magdeburgenſes cum Luthero docent przrſediffe

Eustathium Amiochenum, Calvinus Alhanaſium , & .allilmperatorem : Ergol &c.

eſp. Mentir¡ Bremium . Imprimís euim Constaminus

Imperat‘or post omnes Epiſcopos ſubſcripſir ,deinde Confian

tinus non auſus est ſedere , niſi in humiliori fella & 3n—

nucncibus EpíſCOpis, nt colligitur ex ThEOdoreto lib. 1. c.

7. 8( Euſebio lib. 3. de vit. Const. Przterea Conflantinus

ln ipſo Concilio profellus est fe debere ab Epiſcopis judica

ti, eiſquç ſubjectum elle , ur ſcrlbit Ruffinus . lmo Acha—

naſius in Epist. ad Solit. tefert , Hoſium ſcrlpſiffe Confian—

tino: Ne nobis in bo: genere precipz-,ſed ea patín: a nobis,

fi tib¡ Deuſ Imperium commÃ/it , nobis ea , qu@ fxmt Eccle

'fic, concredidzt. Et non procul a fine: ,Qzu's em'm viden:

:um ¡n decemendº Primº-;pene ſ: facere Epi/vaporum, @pne

fider: Índiciís Errlefiªflicit , non merito dicªt , ¡llum cam

¡Pſam abamínªtionem deſolatianís effe,qme a Daniele prxdí

&a :fl 2 Mentiumur pariter Magdeburgenſes 8( Luxherus,

amas

\

qui ex eo informant argumentum , quod in ſubſºríptiona

Eust_a:'nius primos non invenitur,nec ſecunduçznec tertius,

fed inter altos mfenuspoſitus, qma cum eſiet in ancllxo

Alexander Alexandrinus Epiſcopus Antiocheno_ mayor 8:

dignior, nulla ratione poterat przkcedere . nec juvat rege

I-ere , Eustarhium fuiſſe Concilii Oratorem pro Imperatore

laudando, ¿Se a dem-is Imperator'ís ſediffe . Si enim cum

Bellarmino conlícere licet, ſedium ordines cria Rhombi la

tera constituebªnt, in quorum ſuperiori ſedebªt lmperator

medíus inter Hoſium 8: Alexandrum Alexandrinum , nec

non Vïtum & Vincemíum, deinde in latere dexcro, fede?

bat Eustathiús Antíochenus , in ſiniflro Macarius Hierºſo

lymitanus. Quod ſi haze a Bellarmino prolata minus pla

ceant, reponi potest . Eustathíum ſediffe digniori loco ob

\ªnectutem & functitatem , non vero ob prazſidemiam.:

Sella enim przſidentiz ſignum non est, ut jam oficndimus

exemplo çonllamini . Mentitur przcerea Calvinus paritel'

ac ſolemglter ‘mentitur cum in med-71m1 profert Athanªll¡

,przeſidentlam nullo‘innixus fundamento ,eo velm‘agislquº‘¡

Athanªſius ¡pſe , ut (ªpra retuèímusf, testa'cur in Epillol:

4 ª\

‘ ¡36 DE LOClS THEOLOCHCLS _

ad4'SÓlitarios , Hoſium Concilii Principem .fuíſie , auque

'Arhamaſii ſubſcriptio inter acta Concilii nullimode adm

VEniatur. ' ,

, Ob. z. Pontifex interveniens Concilio , vel per ſe , vel

per Legaros , primumque honorem occupans est Caucihi

erſES; l'ed haze eadem, vel per ſe, vel per Legatos abri,

nuir: Ergp &c. Prob. min. ln prima Synodo Constauriuns

prªeſedit: in z. Damaſus Papa part-:m nullam habuír, Sr.

omnia a Theodoſio lmperatore abſoluta ſunr: tertize Sy'no

do 'I‘heodoſius Junior miſir Candidianum Comitan¡ lega

tum'ſuum,ut patet ex Epist. [mperialí ad Synodum Ephe~ '

finam, que habetur tom. l. hujus C’oncili¡ c. ;2. Quartz

'interfuit Marcianus, 8( ſedir primo loco . ln quinta non

fuit Vigilius, atque ut res tota abſolvatm- , addendum est

quod in Co'ncilio z. Epheſino milires introduffi ſunr , 8:

jubente Imperial¡ Legato omnia ad eius nutum -peracta

funk; Ergo lmperatores pariter &. Pontifices_ConcÍlíis pra:

-‘ſuerunr, vel per fe, vel per LegatoszErgo ¡us praefidentiaª:

ſúltem est inter utroſque commune.

Reſp. \mperatores przſediſie Concilíis , vel [ellam occu

pandó, vel exrerioríbus Conſulendo , vel turbulencias impe

diendo jam ſatis uſque conceſſimus, 8!. ulrro, citroque con

cedimus. Verum nunquam ostendere ªdverſari'l poteruut

reos przſedíffe ut indices Eccleſiasticos , quemadmodum vel

Papa, vel ejus Legari prrſederuur , nec aliquiçl urgenr,

que ’allata funk. Et ſane de primo 8: facundo 1am ſupra

A ſaris di‘ximus: relatº vero ad rerrium Concilíum- tanturn

abest, quod Candidíanus przſederír,quin potius lírrerªs ab

- Imperatore accepit tom. r. huius Conc. c. 32. in quibus

Impararor testarur ſe miſiffe Candidianum , non ut iste

ſe meſcerer EccleſÏasticis quzstionibus, fed ad Synod¡ de

fenſiouem . Quod vero reſpïcir ~quiutam Synodum , non est

eur eadem ſuperíus adducta in Theſis probarione repeta—

mas.

Ob. 2. In veter¡ Testamenro Przcipui indices etiam in

!ebus ſpirítualibus fuere Principe-s five Reges , ur patet de

Movſe, Joſue, Dªvide. Salomone, Ezechia, Joſia , ªliíſ—

‘que. Accedit Deum commiſilſe Principibus custodiam legís

divina’ juxta Paulum ªd Rom. ¡2. Si male egeris time, nºn

em'm fine tnuſa gladmm Porta:: Ergo Principum est judica—

te de lege Dei.

_ Reſp._Negando,Propofirionem.Er quod ad Moyſem per

' \met ammgdvefto , Moyſem non ſolum Principem , .fed

› ‘ ' ¿maru

ï

D

. Limlll'. CARVÏ. :37

!ricm Sacerdotem fuiffe, ut patet ex Pſaima 98'. !VI-17050'

¿Iron in Sacerdotilms eiur. Joſue vero Davidem, Salomo

'nem , alioſque Reges ¿’x Prophetas extitiſïe concedímus,q‘ui

(e Eccleſiasticis rebus miſcuc’ªrunr , fed quia id Deus ipſis

aíiquando extraordinariª commiſit , quªe ad Sacerdotes ex

officio fpectabant. Hoc modo'Sªlomon am0vit Abiathar a

Sacerdºtio, 8L Sadoc coustimit pro eo 3. Reg. c. z. verum

id non ut Rex przstiiit, (ed tanquam‘ prophera , ut imple—

retur fermo Domine' quem [091mm: eſ¡ ſuper Domum Heli in

Sylo. Veium hujuº generis quzcumque \int alía ,extraordi

naria effe pare: ex Deuter. c. 17. in quo precipitur , circ:

legis dubia conſulendos eſſe Sacerdotes . Et revera optimi

lúaeiitarum Reges aut numquam íàeerdotalibus ſe negotiis

immiſcuemm, aut fi ªd ſacra porestatem regiam extenderc

volvi-Drum, a Deo graviter percuffi funk, ut de Oſia legirur

2. Para]. ¿6. Ad Paulinum testimonium enucleandum dici—

mus, Reges eſie custodes legis divina', non enim line cau

fa gladium portànt, non :amen legis interpreres effe . Si—

*quidem munux‘ est iegibus & edictis iubere, nt ea fides te

'neatur, quam Sacerdotes tenendªm docent,&. harreticos ab

,Eccleſia damn_atos tempor‘alibus_ pubis affligere,ut Augusti

nus doce: in Epiflolls 48 50. 8( \16. 6: [mperarores Con—

staminus, Theodoſius , Maicianuçzaliique laudabiliter PUB

stiterunt. Sed quid ¡¡I-*ec cum prxſidentia Concilii? Vid. P.

Bert¡ de Theolog. Diſc. lib. IÓ. c. 16.

Ob. 4. Ex operibus Vigilii Epiſcopi Tridentini habetur,

Athanaſium cum Ari-io‘ diſputafſe przrſidente Probo indie:

homine Laico , & nondum Chrifliano ,' quem lmperatºr

Constaminus deputaverat: Ergo &c. ,

Reſp. Numquam hanc fuiffe habitam diſputationem , ſed

Vigilium per modum dialogi illam compoſuiffe contra Ar—

rianos ſcribens , ut ipſe fatetur iib. 5. contra Eutvchemq

good eciam evincitur ex diverſa temporum ſerie. Qgi enim

iſputant ſun't Sabellius, Arrius 8( Photinus ex una parte,

ex alterª vero ’Athanafius tunc ,Epiſcopus , ut pare: ex E

pist. lmperatoris , quze initio díſpucationis fiugicur mill":

ad Probum; at Sabellius obiit, ame uam ullus ex aliis tri,

bus orbi innoteſceret , u: patet ex uſebio lib. 7. Ari-¡us

_obiit tempore'Constantin-i, antequam Conflantius regnarª

inciperet, ut pacet ex Socraci Iib. 1. c.‘25~ Cum ergo diſpu—

tantes ſimul non potuerint coexistere , evidentiffime ſequi

tur, tomª¡ hªn: diſpucationem Vigilii ingenio fuifſe con.

textam. . ª -- , ‘ '

º In

\

DE mms Turctocrc‘ts

[usta‘m Licet dialogus fictítius fit habendus , appare’t ta—

inen , Vigilium existimafïe hominem laicum -potuíffe purªſ¡—

dere Concilio: Er o ¿cc, "

Refp. Vigilíum ac de caufa diªlogum fuum cºmpofuiſ—

fe, ut ostenderet, tantam effe vím Cªtholic:: VEritatis , ut

etíam fub ¡udice non Chrístiano vincere poſfet . Sed Vid

Clar. Bert., loc. crt. _ _ '

Oh. 5. Zonaí'as in vit. Constant. testatur , quod volertte

Helena pertrahere Constantinum filium a fide Chrístí ad Ju

daifmum, Sylvestrum cum Judzís difputaÍfe coram quíbuf—

dam Sanatºribus tanquam iudicibus ex mandato Constanti—

ni: Ergo Ste. _ _

Refp. Verercs omnes Helenam veluti Christianifflmam

commendare: [pfos Magdeburgenfes Cent.4. col. 694. hanc

narrationem veluti fabellam irridere, ipfamque veluti quod

dam Zonarz commentum traducere.

Ob. ó. 'Optatus Milevitanus 8C Augustinus multotíes fcri

bunt , Donatistas in caufa Czecilíaní ab Imperatore indices

postulaffe, lmpera‘torem eis dediffe Romanum Epifcopum

«cum alíis quibufdam Epífcopis, fed istis recufatis ab [m e'

ratore‘ alios iudices in Gallia accepiffe,quibus denuo reie is

Imperatorem tandem per femptipfum eos judicaife: Ergo Sec.

Reſp. Haeretícos ita argumentantes fuorum przedecefforum

impudentíam préefeferre. Vel ením Augustínum &Optatum

non legeruut , vel vaferrime praetermiferunt . ‘Augustinus

enim Epist. 48. fcribit , hínc merito reprehendí Donatistas,

quod apud lmperatorem accufaVerint Caecilianum , cum po

tíus eum apud Epífcopos tranfmarinos convincere debuiifenr,

additque ibidem Imperatorem ordinatius cgilie , qui Dona

1ístas ad fe venienres remíſit ad iudicíum Miltíadis Papa: .

Optatus autem lib. 1. contra Parmenianum refert, impera

torem ſic exclamaffe: ob rabida furarir audacia ! fieut in

eau/¡r Gentilium fieri [ºler , appellatiomm interpoſuerunt .

Que: fane quomodo adverfaríos juVent, non vídemus.

Ob. 7. Sozomenus lib. 4. c.5. 8C Epíphanius Hzref. !_7.

=fcribunt, Photinum petiiffe Sc imperrafie ab imperatorem—

dices, coram quíbusſi caufam fuam ageret : Ergo &6. Rurqu

ex brevic. collat. eruitur, Augustínum dífputaſfe cum Do

natístis apud Tríbunum 8: notarium Marcelíinum , quem

ſententiam tulíffe contra Donatistas idem Augustinus testa

tur: Ergotêtc. _

Reſp. EXjDoEirina Augustini patet,, collationem illam

cum Dºnatistís extraordinariatn fuiffe,&quadam neceſiítaſte

A Ñ u

, ‘_ Linª HL'CAP. VL ‘13";

fuſcepur’n. Nam, ut ſcklbir Augustinus lib’. g. cóntra Julia

num c. l. cum vl’elz’ngjani vellent -idipl'um renovare , Augu

-ílinus reſpondÍKÑCatholicos’ earn collationem modo Extra

ordinario cum Donatistis neceffario habuiffe , eo quod illi

toram Africam infestarent, nec pºſſent aliter reprimi ~, neº

’ad Conciliúm cogí ,niſi per temporales poteſlates,q‘uemacl—

modum factum ell. Ulterius non' ita judica’vit Marcellinus,

ur ab eius ſententia Eccleſia penderet , ſed ur reprimerer

Donatiſlai-um audaciam: judicium enim ille protulit, ut

viciº@ declararet hzreticos ,_ ita ut illi , quid reponerent ,

ñon haberent_ ; quemadmodum eveniffe ſcimus diſp'utante

Augustino cum Auxentio Ari-¡ano arbitro‘ Laurentio Ep.

Aug. ¡74. ¿Sc 178. Eadem diccnda dc diſpuratione Photini

Hzreſiarchz ¿Si ſimilibus;

Ob¡ 8. Ex Theodoreto lib. i. c. 2;.l1abe'mu-s , quod

cum Romanus Poncifex nolle't, Flaviánüm effe Epil‘copurn

Antiochenum , Theodoſius aliter judicavit 8!. juffit . Er

Cª .gºRBſP. Quod cum in Ecclefia Antiochena duo effentelect‘

Epiſcopi Meletius 8L Paulínus ,› proindeque Eccleſia illa

fcl’iiſmate ſcinderetúr, decretum fuit, ut ambo ſimul fede

rent , cum hoc tamen, qdocjl alte'rutro morcuo unicus rema

nere’t Epiſcopus atque id jurejurando firmamm ell. Paulo

poll mortuo Melerio viveme adhuc Paulino, Flavianus eli

gitur . At quid inde P Jure Pſeudoepiſcopus babitus est ª.

Romano Pºntífice, & nonniſi per ſurhmam im robitatem

~& iniuſiitiam potuir Flavianus ad Antiochenam . edem eve

hi. Uncle merito AmbroſiUS Ep. 78. ad Theophil. Alex.

De bas re, air, ſtriblt Sanctims tua, Flavianum ad Imp:

rialium nſcríptomm ſuffragifl "meª-vt'ffe . Fmflm ergo nm

torum Sacerdºtum faſ“: labºr , ¡ten-Im ad bujus ſecul¡ ind¡—

cia revertmdum: 8( infra: Sana referendum arbitramur ad

S. frªtrem nºflrum Romana Sªcerdotem Eſfilffief z Ergo En.

Praeterquamquod ex quo lmpekator’Flavianum Epil'copum

Anriochenum elle voluerit, colliºimr ne inde ,Y Imperatorís

eſfe' capitis Perſonam portan: in Ïcclefia? Denique 8L illud

ex hifloria cerro ſcimus, Occidentis 8: [Egypti Epiſcopos

cum Flaviano com rr-unicare noluiſïe , done:: Pontifex Ro

manus illi delictum condonare dignatus est , & Legafos

cius Epiſcopos, Presbyteros ae Diaconos Antiochenos Ro

mam miffos admiſit, audivit , 8L acceptavit . Quod ſane

probar Orientalium Eccleſiarum ſenrehtiam fuiffe non com

muqicapdum cum Epiſcopo , qui Romano Pomifici non

conlenm . CA

¡40 DE Locis ?Worms ª.

.__—,.__…v'

di........h...

c A P U 'l' Vll.

ſi De ªuctaritm conciliorum . i

E conciliorum auctoritate hoc capite difputationem

aggredientes , ita omnia complexa ſimul pertractanda

lurmmust ut nihil relatº ad concilia in genere deſidcretur,

lc uno capite abſoluta cenſeªntur. Ut itaque quis poffic de

wctoritate conciliorum dignoſcere, quam Lutherus &Cal

vinus tantopere infectar¡ ſunt, de eorum legitimitate non

nullas neceflarium ducimus nociones præmitterez Quake

Not. l. Legitimum non est Concilium,ad quod non con

vocantur totius Sccleliæ Epiſcopí. Et quidem meritogcpi

fcopi enim a Deo politi funt in Eccleſia veluti Pastores

atque lloflzorest quibus Paulus dixit : 'Attmdite vobis o

umverſo gregt , m uº vos Spíritus S. pº/uit Epi/capos regere

Ecclefiam Dfi. A . zo. 28. Sunt ergo SL iudices politi iis

in rebus, quae ad Eccleſiam paſcendªm , docendam ¿Sc re

gendam pertinentz Haber:: ergo potestatem iure divino ju

dicandi in conciliis de rebus illiufmodi ,&ſuffragium feren

di . Unde ſequitur manífeste omnes debere ad concilium

_vocari, nec ullum, qui venire voluerit, excludi polfe ; ac

proinde legitimum non erit concilium , fi vel non omnes

Epiſcopi vocati fuerint, vel ſi cum vocati advenerint.non

fuerint admiffi. -

Quzres. Quomodo concilia pleraque priorum fæculorum

fuerint legitima, kcum ab ea vel nullos , vel ferme nullus

prifcoporum occidentalium adfueriti

Reſp. vel Epiſcopi Occidentales repræfentabantur per

Legatos Apoliolicæ Sedis, vel vocati noluerunt accedere ,

quo in cafu vere legitima habenda funt illa concilia.

Not. 2. Quo: Epiſcop'l requirantur,ut Eccleſiam univerufalem reprsçſentent, determinari non poffit , quia imprimis

non requiri ,ut omnes totius orbis Epiſcopi concilio Gene

ral¡ interſim, certiſfimumrest, cum univerſalis Eccleſia per

Epiſcopus a Provinciis deſignatos repræfentari poffit . qui

omnium totius Provincia: Eccleſiarum ſentemiam ad conci

lium cenerale deferant . 1d perſpicuum est ex Synodo 6.

act. 4. ex Epistolis Agathonis Papa-r , ¿Se Synodi Roman.

ad Constantínum Imperatorem , quæ ſuggestiones dicuntur,

eo quod Agathonis 8C concilii Roman¡ ſementiam ſugge

¡aut 8: declarent . Reaſpe Poutifex in illis tarditftem

uam

L!B.I[I. CAP.VI\. n _ 'uf

ſuam excuſat, eo quºd Concilium ex Provínciis tai-n Ionge

diffitis Citius congregare non poruerit. [nde vero_(ic loq_ui_

tur: Per/ona: de riojer humilizazi.: ardine Prem-mmm* dm*

gen ad 'Ueflre ª Deo prºtege-nda ſortitudírtí: ve/hgm , que¡

omnium noflrum , ide/I univevſorum per [eptentrl‘onª/e: C9* ºc

ciduas Regiºn:: Epi/coporum ſuggeflionem , in quq (9‘ Apti

flolica nºflm fide¡ ronſefflanem pizlibavimus,afl'erre debut-Ig.

Hz: autem ſuggestio pro ſufficienti instructione habita fun

de conſenſu rotius Occidemis : unde in Epigraphe. ipſius ,

cum in edit. Romana Concil. cum in collect. Bimi Ju

’Iii ista legumur:Epiſio/x Agar/:Dni: Ó' Ramame Syriª/¿j !²5’

Epifiop‘orum. Atque omnium primls Agatho ita ſubicnbic:

Agatha Epiſcapu: [MB: De¡ Catbalim atque Apoflallcx !fc

cleſit urbi: Rome [Mic ſuggeſlioni cum gemmlimre mms

Aye/?clica Sºdi: Cºncilii pro rebïitudiue Apu/?alice canfelfio

ni: fabïz, fica: [uperíus continente , con/enſ¡ (9' ſubſqlpſ º

Turn ſubſcribumur & alii Epiſcopi , inter quos ªliqu¡ non

!autom l'uo, fed & Eccleſize ac Synodi ſuce nomina hoc

modo : Adeodªtus Epi/::0pm Lucorum tum ſuo nomrne Hem

Synodi ſubfligum per Galliu ; Wilpbrídíu: Epiſmpm Ebº:

raCen ts Legatus Synºdi Briramu'z, [imiliter pro Synºdº Br!:

tanníca : Item Felix Epiſmpus Arelatenfiſ Legarus Synodi

per Prºvincias Gªlliarum: Tªurinª: Diacouus Ecclefit Ta—

Ionenfix, Lºgan-s Synºdi per Galliarum Provincia:: Man/uh.

› tu: EPl/COPus Mediolamqfis , Ó' Valentinª: Aquenfir Eee-_ISI

fic Epi/tºpa: fue omnes, atque Ecclefiarum ſuªrum nomme

¡Bis ſub/criáunt.Ceterum dum ejuſmodi 'Synodi Provincia

lªs pñus cekbranr non ellent, ſi quando dubhun finet,_an

qui convenerunr ad Generale Concilium,ad iilud reprczleri—

ta'ndum ſufficerent , expectandus ſuper eo foret unanimis

Eccleſiz conſenſus , qui dum non hªberetur , Coneilium

'Istud Generale effe nondum confiar-et. ,

Not. 3. Concilium non est legitimum , cum Epiſcopis

no'n relinquitur libertas examinandi &decidendi de contro

verſiis Eccleſiz. Ubi enim libertas non est , ¡bi Epiſcopi

non quod ſentiunt , ſed quod vi aut metu ab ipſis exmr

uerur, pronunciant. Q—M Mim per tormenta contra prim-em

?autentiam extorta ſunt', e‘, jam non meruentium , ſed co,

.ennum voluntªtec bzbêªdt ſtmt. lnquit Athanaſius ad So

ir. de Liberia vi coacto damnationi Athanafiance ſubſcri

bere, Porro illegitimum effe concilium, quod libemm non

est, jam ante dixerar _Liberius‘in reſponſione ad Euſebium

Eunuçhum, qui cum [mex-is ¿5L muueribus ad cum miffus

fuera:

141 DE LOCIs THEOtomds

fuerat ab imperatore, ut contra Athanaſium ſubſcríberer.

Si omnino, ai: , Imperator-cumm ſuam prº Ecdeſr‘aſlica pacº

interponer: quarit, aut fcripm 'a nobi; pro ¿Ir/¡Mafia dc

leri iubeç, deleentur quoque ea, que contra iltum [cripta

[um, fietque deinde Ecclefiaflicq Synadur [auge a Palacio ,

ubi nec Imperator pre/Io eſ), net: Comes ſ'e ingerir , nec ju

dex minutar , . . .z Timºr Dei ad omnia ſuflici: , (9* App/Joª

[0mm inflitutio ,

De Conciliis non liberis Gregorius Nazianzenus verba fa—

cir. in Epistola ad_ Procopium inierius fuo loco adducenda_ ,

¡dique de Conciliis ínstituít fermonem, quz fub Constantio

celebrabantur , qualia fuere Seleucienfe, Aríminenfç , Ty.

rium , Mediolanenfe, Sirmienfe 8tº. in quíbus omnia' age-—

bantur per vim illatam a Constantio. Arrianis omnia con-—

cedeoantur, negabantur omnia Catholicis , quorum fuffrat

gía , vel nouaudiebantm, ve] \per-nebantur audita Ñ Htc

in Concilio Mediolaneuſi priefertím evenerunt , ac rurfus

in Arimínenſi Svnodo, uod etſi initío dum liberum_ fui:

Generale ac legitimum ſit habitum , in fine tamen,ubi li

bertas Epifcopis per Constautium_ ablara , 8: vis 'quedarª

illata est, in illegítimum deſiit, Tatum Concilium ,ª inquic

Athanaf, .lib. de Synod. fui: calm-li: Nzcxmml Syaadum ap

proêavi? 1 Ó' cam ad omnia juflïeen indicª-Dir ', [_[rſqcium

pero (9' Valentem , Garmininm, 'Auxenrium , (Iª/*um , Demo

)bxlum herericºs prºmetía-Dir ,' Ó* eomra 'eºs- /ubmoros ºb

Ecclejiq, ut nºr¡ *pere Chrifl’ianºs‘, [inem: [trip/'emm mini:

legarir decem 4d Conflamium , ‘qui [mantiene …ºy-10d¡ ¡Id

cum prrferrmt. Verum a Constantio detenti funt'Legati ,

atque ad fubfcribendum Arrianorum perfidim , 8; cum illís

communicandum compulſi , lu dimiflir Legqtir, ínquit Se

verus lib. a. Prefeèio Taurº mandaran: dar , ur Synadum

nor¡ ante laxªret, quªm_ cart/?rima fidel' cºn/entire je 0mm¡

profiterentur, n qui pertinªeiur reſifflermt , dummodo i:

numerur ¡una ¡5. effet, in exilium pvtleremut . . . . . pªu'

Iatim Pier-¡qm noflrum_ partim imbecillitate ingem'i , pªrtir»

:tedio peregrinqtiqnir wifi¡ dede" fe ªdverſariir, (9' gui mi*

nis C9* remeulir non uflèrqnt,Taurur Prefectur precibur ag

greditur, ac Iªcrymam‘ ºbteflarur. Hºc 'vero mudó-Concilium

dimiffum &cmº initío [qdo ::im efl confummarum . Idem

patet ex z. _Epheſina Svnodo, de qua ita fcribit ad Theo

doſium Augustum S. Leo Ep. 24. 'Concilium Epi/copqu ,

quºd prºpeci- Flavianum in prefina ei-Uitate fiel¡ PUM‘EPÏ

jiji, (9' ipſi fidel' probatur obeffe , (9‘ ames Eccleſier *Dul

mm

113.11!, CAP. VlI. !42

neu". ,Hat autem ¡dao culpa prºcefliz , ;º quo-¿l manjar;

con/cientíq, (9* reHa indicio ſecundum can/ucmdngcm_ _li qu¡ :

collect¡ ſunt de fide protulerum. ln ¡pſº autem [udrcgo mm

0mm: qu¡ cºnvencith interſuiffe cognºvímus, nqm ¿2119: n— ‘

¡c801, ¡¡11'05 didicimu: intrºmíflbs , qu¡ prº ſupradIEZ-s Sa.

;erdatis "bin-¡o impiis [ubjcripeíarpibug ;opti-vas_ manu: de..

erum, d

Not, 4. Concllium Gencrale per Legazos Summi Ponsifi- -

cis celebratum firmam certamque non haber auctoritatem,

quoaduſque’ a Pontífice nou confirmctur . Defiderans enim

hanc confirmationem care: illo , pro cujus fide rogavit Chri—

[lus , 8C, al quem fidei ſumma_ referencia est, Id ſentit Ca

yetanus de auctor, Pàpz, id etiam Cardinalis Turrecrema

la …1.3, c, 6. 8. ¿SL 38. quibus ostendit, omniª retro antigua

Concilla a Summis Pontificibus confirmationem dogmarum

petiiffe , Pretereª Nicarna Synodus in Epistola ad Sylve

strurn Papam: @aidgyid, air, _cºnflimimus , pmſfolqmur ,

m mflri qrís confonio confirmemr , uibus Sylvester reſcriſi

pſit dicehs: Confirma figaqu: ªd D0 rinam 'vr/Iran) rada-Í

mmm dª unitare Trinitqtis: 8; paulo infra_ : Verª /uçt que

¡n veflrum rio/fmqu mana-Une myflerium . [dem docent

PP, Concilií Chalcedqnenſis in Epist. ad Leonem , idem-.

‘que ‘ostendit Leo ipſe reſcripto Epistolz ſu-X , quaa est ordi

ne .59, Adde quod Eccleſia ame Pontificis cºnfirmacion-:m

numquam firmum habai; 8: ratum.qu0d a Legatls in Con

ciliº przſidemibus definimm est. Hinc Marcianus Auguſlus

Vºluitv a Leone Concilii Chalcedonenſic confirmationem:

Him: Leo Marciano cºmmendavit Epist. 57. ur ſui apprQ

batiq ad omnes Eccleſias perſerretur. Przeterea cum Ponti

fex, fuae fidei ſoliditatem in Legatqs noq transferat , Legad

in Concilio errare poffunt. Non_ enim pro Legagis Peçri ,

fed pro Pech rogaviç Christus . At contra viri doctj feu

tiunt, Concilium Generale legitime congregaron-I ſolidam

certamque habere auctoriratem, priuſquam a,Summo Pon

tífice cÓqfirmetqr , arque hiſce inpitumqr! momntis . l.

Quia hujuſmodl Concilium per Legath Ponüficis celebra-S

tum univerſalem reprxl‘emat ,Ecçleſiamh ac proinde _errare

nequir , ſicuti nec Eccleſia univerſalis Ñ Eccleſiam vero re

przſentare univerſalem ª Martino V. definitum ell in fine

Concilii Constançienſis . 2. Concilium Generale legitimª

cºngregarumfln Spirito Sancto çongregarum cst; quare ha‘

bet Spiritum Dei adſizlentem , cuqu praeſemia freçi polſent

Concilii PP. dicere ut in Act. 15. _Vi/um efl Spiritu¡ S. Ó*

7²0

!44 DE Locis fua-orosius

món". quod confirman:: testimonio Juli¡ dift 17. cod. Reg.

ad Orientales EPliCOPOS inquienris :* Regula ‘ueflra mallª:

babet vives, quoniam llamame Each/í.: Legatus mm inter

fui: ,- ubi ergo Legatus intereihviderur concilium pleniili

mam habere auctorltatem, '

vAd hanc quæiiionem explicandam aiierimus 1. Experien

tia conliare Pontíficis Legaros non folere ad concilium ac

caderª, niſi prius instructos de Eccleſia: Roman‘z fide circa

ea, quæ funt in concilio definienda , quamquam {id vero

abfolute non lit neceffarium . Legati enim/ad concilium

Tridentinum non instruct¡ acceffere, cum quæliiones difie

rendæ ellent propemodum infin'uar. z. Poliet concilium

Legatis, vel Legati concilio repugnare , & tunc cum uni

verſalis repræfenrara non eflet Eccleſia , concilium præfa

tam audoritatem non haberet . Ut ergo cognofcatur con

cilium in Spiritu S. congregarum opus est, ut iudicet infal-l

libilis cathedra. De Legatis corruptis exempla habemus in

concilio fub Michaele imperatore celebraro , ubi Rodoal~

dus Sz Zacharias Michaeli de Photio confenferunr adverqu

Nicolª¡ instructIonem ªt ue mandara…: videre eil in Epi

Pola Nicola¡ ad Patriarc as Metropolitas, ac reliquas Epi

cºpos. . i n

Quid vero fi Legati fine Apofiolicæ Sedis inflructione ad

Synodum acceffere? Nec urget, Eccleſiam errare non olle.

Hoc enim admirrendum , fi intelligas omnes omnino deles

hæreticos fimul fieri nequaquam polfe , non autem fi de

concilio non confirmato accipiaç. Nec urget pal-¡ter, quod

in Spiritu S. congregarum fit concilium cienerale , in quo

ſunt Pontificii Legati. concilium enim ut Spiritui Sancto

conſentiat,debet de cum Pontífice concordare .Quoaduſque

ergo illius infallibile oraculum non auditur, femper incerta

erit concilii firmitas. Quod vero de julio addebamr, nul

lius est roboris. Siquidem concilium non folum a Pontífice

debet confirmari, fed 6C Legati adelie debent . Julius ergo

grill?, nec Pontificem , nec Legaros concilium illud ha

un e .

Not.- 5. concilium Summi Ponrificis auctoritate firma

tum, ejuſque definitiones nonnuili putant ad Sam-as Scri

pturas' pertinere . I. quia Sªcra Scriptura vocatur, quæ

Spiriru S. afflanre fcripta est. 2. quia Augul‘rinus Summo

rum Pontificum Epistolas becrerales canonicas fcripturas

elle dicit, ur refert crarianus dilï. 19. c. l. Cammicir g ſi

“¿o hecrerales guiliolæ factæ Scripruræ fum , &a comani

e

113.11!, CARVIL . _ 145

Decveta ad facram scripturam pertinere exxſigmabuntur. 3,

innocentius de celebratione Miffarum eamdem fententiam

videtur amplecti , dicens, Scripturam facram alïerere, quod

iniuriam facit Martyri , qui orat pro Martyrez quae lane

verba vel Pontificis, vel concilii funt. 4. Fides catholica

nihil credit, niſi quod est a Deo revelar-um , & proinde ſi

concilii Decretis credimus, illa funr a Deo revelata ,quod

idem est ac effe Scripruras Canonicas. Verum dc his repo

dimos, duplex difcrimen efle inter- facros auctores,& Sum

mum Pontificem, Patreſque Concilii. Unum , quod auclo

res facri ex proxima De¡ revelatione , vel infpiratione fcri

bunr catholica dogmata, neo exeeris egerit ad fcribendum

incitamenris. aut humana ratiocimtione, qua ex Scripturis

argumententun difquirant-. colligantz Ecomra concilia hu

mana via incedunt ,atque tunc rectº fe habenr.quando ex

Scriptur-is, vel ex "edition: diſïjirunt &. colligunt . Non

enim PP. concilii Spirirum S. aberit adſistemem , ficuti

Apostoli dt Propheræ habuerunt ſcribentes, dico fcribentesg

‘nam 8C Apostoli in Synodo Hieroſolvmitana congregati non

statim revelarum habuere , quid eflet in fidei caufa decer

nendum, fed fact¡ est prius , ut_ Lucas ait act. 15. magna

con uiſïtía. Alterum difcrimen est,quod Scriproribus facris

De¡ ſpiritus adest in fi-ngulis etiam minimis rebus , 8L Pa

tri us Synod-i fpiritus veritafis non est præfens , niſi in re

bus folum ad falurem neceffariis. Hinc quifquam forfau ar

gumenrabiturz Ergo ne concilii l-lierofolymitani decreta

utpote facta magna conquilitione Scriprura facta non emm?

Ergo ne cum nobis non constet, an Ponrifex , vel Conci

lia omnem adhibuerinr diligentiam , de eorum firmitate

dubit-abimucP verum facilis elt refponlio fi dicatur , quod

quemadmodum verba Pilar¡ ad Canonem pertinent, non

quia Pilarus dixit, fed quia fcripfit Evangelist-a ,fic 8( Hie

rofolymirani concilii definitiones facram Scripruram efle ,

quia Lucas fcripfit Perpendendum deinde. Demºn ſuaviter

omnia difponere , fimulquc profpicere Sz finem St medía,

proindeque cum promiſerit, non defecturam fidem Petri ,

Conciliª , quae a Petri ſucceſſoribus confirmata funr , firma

in fide purabimus1 quia Deus media ad hujufmodi firmita

tem conducentia iam certe tradiderin

Ad id vero quod fecundo loco opponebarur fupe-rius , ex

Grªtiano refpondemuq , Gratianum Augustini fentenriam non

eiſe affequumm. Air enim S. P. ln Canoni: Scripturír Ec

cleſíamm catholicorum qumplurimum quantitatem jequa

Tom.V. K mur ,

14-3 . DE LOClS THEOLOGtcrs

mín, mter quas ( fcilicet Eccleſias ) ſane ille [um, que

Apojlçlicar Sedes babere, aut Epiflªlar‘ accÏPere meruerlmt .

l Ter-rice vero rationi occurrimus afferendo leges Pontificia;

¿Sc Concilíares , quandoque facras appellari , ut a legibus

Principum diſcriminentur , atque hoc fenfu eas vocavit

Innocentius facram Scripturam. Sic divina lex vocatur Ca

nonica, humana vero Civilis. Id notarunt Cardinalís Ho

stienſis, Andreas Barbatius Siculus cum alíis Jurífperítis,

Sc Innocentius lV. cap. Cum de diverſis de Privileg. in

6. non obfcure jus Canoicum divínum vocar , civile au

rem humanum , & legem Canonicam facram ac Divinam

appellat Justinianus in‘ Aut/1._ _S_ ‘Si verº .‘ Ad 4. reporti—

mus , Eccleſiam in fidel definitiombus conlulere nºn facras

litteras tantum , verum etiam Apostolorum instítura, ¿Sc

PP. traditionem,non femper ergo artículi fidei in pura sta

tuuntur revelatíone. Hifce prxiaffis quid de Conciliorumaſiuctoritate fentiendum (it, fequentibus ostendendam propo

\itionibus . ,

. o N C L U s 1 o I.

Concilium General: Romªn¡ Pontificis auctoritªte

7166 cºngregutum , nec cºnfirmªtum "Tªrª

pote/I ¡n fide .

Dem,Concilium AriminenfeòtConstantínopolítanum fub

Leone [mperatore celebratum‘erraverunt , licet prímum

fexcentorum elÏet Epifcoporum, alterum tercenrorum: Er

go Concilium Generale ¿Ste, Confirmaturex definitione Da

maſi in Epíst. ad Stephanum Archieplfcopum,& ex tribus

Africanis Conciliis , qua: in Epii’t. ad eumdem Damafum

hoc ipfum confeſfa funt. Hoc idem tradidit 7. Synodus 6.

act. ¿Sc 8. actºr.- &. 7. nec non Synodus Romana fub Sym

macho dist. 96. & Concilium Lateranenfe fub Leone X.ſifeff. u. Erºo 8tº. ’

Í o N c L U s I o ll.

Concilium Generale etiam Roman¡ Pontificiª' auctoritate

, cºngregatum errare Potefl in fide.

Dem. Concilium Epheſinum fecundum, ut jam vidimus,

Legatís Leonis repugnantibus ferme generaliter fubfcripſit

'hareſi Diofcori : Ergo (Ste. Confirmant propoſitionem Ni—

colaus Papa ad Mªchaelem lmperatorem, Synodus 8. act. 7.

Eugenius lV. in Deer. ſuper unionem ſaeobitarum , in quo

post damnatam Epheſinam fecúndam Synodum fub Leone

congregatam aít : .Yu/tepic S. Romana 'E-T'leſia queme; um

verſales Symdºs auctoritªte Romam PamIfim Iegmme ron

gre

.- Luz. Hſ. CARVH. _ :47

‘1

gregatu, celebrar“, (9' confirmatar, nota , non dixit can

¿regatas ſolum , ſed celebratur C9' confirman: . Ergo &a

Præterea nullum conciliumgratum 'est , quod non ſic a

Pontífice confirmatum, ut Julius, Damaſus, Pelagíus, alii

que tradiderunt. ſed quamvis concilium auctoritate Ponti

ficis congregatum ſit , ſi non confirmatum ¿SC auctorítate

Apostolica fuerit roboratum , errare non poteli in fide.

o N C L u s I o Ill.

concilium Provincial: non confi-matum a Summa

Pontífice errare pote/f in fide.

Dem. concilium Mediolanenfe erravitl ut videre est lib.

Io. Hifl. Eccl. c. 20. 8( Antiochenum- 90. Epíſcoporum ,

ut lib. 4. Híst. Trip. c. 9. [tem Seleucianum ejufd. Hist.c.

24. aliaque'plura Concilia.V ‹

CONCLUSlo IV.

Ex conciliis Provincialibus etiam/i mm confirmàtís a Romana

Pºntífice probabile argumentum fumitur ad fidei

. dogma” fuadmda Ñ

f Dem. Ex his namque conciliis vix quinque aut 'fex re

periuntur', quæ erraverinn eaque nota funt .- ſi ergo conci

lia raro deficiunt ,' probabile argumentum praebent ad fidei

dogmata lhadenda, ac certe niſi peculiariter fint reprobata;

implicito quodam confenfu videntur çomprobari. Non enim

veriſimjle est, quod ſi errorem continerent1 vellet Ecclefia

eorum errorem diu ferre 8( diffimulare, cum error-,Cuinon‘

r‘eſistitur, approbetur .‘ Nec obiiciatur llliberitanum con

cilium , ex parte enim qua erravitj acathlolicis reprobatuml

est, quemadmodum ubi rectª. decrevit, approbaxum.

Ñ o N C L U s 1 o .'

concilium Pravíncíale Pontífirís audiui-itura firmatumi nequit errare in fije. i

Dem. Multi ex l-læreticis in Provincialibus Synodis da

mnati ſunt, quorum damnatio certimma est ,b 8: infallibili‹ter credendaz Ergo concilium iProvi-nciale &c. Prob. ant.

Prifcillianus damnatus est in concilio Toietano I. confir

mato a Leone ll. l-lelvidius in concilio Thellenfi , Pela

gius in conciliis Milevítano, 81 Carthaginenfi, quamquam

Pelagium in Synodo Epheſina damnatum etiam tradatcre

gorius de l-læreticis cap. ƒraremimri: , quæ tamen fenrentia

non extat hodie in actis præfatæ Synodi .› ' Deinde firmita!

credendum ell’- , Deum Eccleſiaz ſuaz. conſuluiffe , nec fem

per pro quacumque hæreli expediremt Generale concilium

convocetur : Ergo Concilia Provincialia a Papa confirmata' ’ſi K z non

¡48 DE Loçrs THEOLOGIGÍS

non errabunt , eorumque Decret@ firma erunt , atque ín

concusta.

Co'NCLUSIo Vl. *

Cancilíum Generale confirmatum auctaritate Roman¡

Pontíficis cerram fidem facit Catho/:Coruna

dogmarum .

Haz-c Concluſio est de fide, contraria hzretica, quia alio—

uin univerſae a Conciliis damnata: herreſes ambiguum par

errem errorem , Symbolum quoque Nicaanum eric incer

tum. Deinde ſi Concilium huiuſmodi eri-are poffet in fide ,

nulla prefecto cerra via Effet ad explorandum in fidei con

\roverſiis Catholjcum dogma, nullus vivus effet judex, nu]

luſque modus veritatis cognoſcendª’, cum jam ſupponendum

fit contra Novatores ſpirirum privatum, ſacramque Scriptu

lam de ſe non ſufficere ad judicandum , ut' videri poteſ’c

apud Clar. Bertium in loco, quem paulo ante hunc librum

citavimus.

Probamr ulterius ex eo , quod ſi auctoritas Concilii hu

iuſmodi denegetur , magna ſªcrarum Scripturarum pars fit

quoque amittenda . Si enim Lutherus .Epistolam ad He

brzros , Jacob¡ Epistolam , Apocalypſim Joahnis &c. a ſa

crorum librorum albo expungat, quiſnam definire porerit 8C

iudicare? Scriptura? ista canonicírarem librorum non pr::—

dicat: ſpiricus privatus? iste etiam inter Novatores pugna:

est 8( dillidioſus , ut videre est ex Luthero ¿Se Zuinglio ,

quorum primos confecrarionis verba vult proprie elſ: acci

pienda, ſecundus vero figurate: Ergo &c. ,

Reſpzmfiane: ad Object-1.

Ob. 1. Pontífice: & Phariſxi collegerunt Concilium, cu

jus ſementia impia fuit, utpote deicidium decernens; Nou

ergo Synodi Sacerdotalis judicium probandum eí’c . Sicut e—

nim Princeps‘ Sacerdotum , 8C omne Concilium quzrebant

fªlſum testimonium contra Jeſum Match. 26. (Si omnes

Príncipes Sacerdotum 8( Seniores populi adverſus jeſum

Concilium inierunt Matth. 27. ita & Epiſcopi .ac Pontifi

Ïes nostri contrariam jeſu Christi ſententiam ferre poſ

unt.

Reſp. Neºando conſequentiam . Nam Sacerdotum vete—

xum acta CFristo quidem fueruut adverſa , (èntentia vero ,

qua: iis verbis Joannis expedir ut una: homº mºriatur .prº

populo continecur , non ſplum veriffima , ſed eriam huma—

no generi utiliffima fuit : quod adeo verum est , ut Evan

gelista verba illa prophetica fuiffe cestatus fit. Caiphªs enimª

qu¡

I-.m. Ill. CAP. VIL_ _ 149

ui ut Summus Pomiiex concilio præiidebankcm omnestiermie conſenſerunt, a ſemetipſo non dixit , ut idem Joan—

nes testatur, fed cum eflet Pomifex anni illius prophetavit.

Qua de re fieri certe potest , ut nostrorum Pontificum vita

81 Epiſcoporum mores forte nan ſint ſecundum Christum ,

\Ed eorum judicia a Summo Pontífice comprobara 8( vera

-erunt, ¿Si utilia Christifidelibus . Non ignoro alios repone

re, vel Hebrzorum Ecclefiaª promiſſam non fuiffe infallibi

litatem , vel iam tempore Chriflí ceffaffe. Nihilominus prior

refponfio fpernenda minime videtur.

ob. z. ~Si infallibile ell Concilium, certe- ex aliquo divi

no pacto infallibilitas ilia debet proficiſci ; at nullibi de hoc

pacto lignum , vel fi aliquod est , ea ratione interpretan

dum , qua illud .Levi interpretamur apud Malachiam c. 2.

ubi legimus .ª Ln- veritatis fuit in ore ejus , Ó' im'quhas

non efl inventa in labiix eius , Ó' in pare o tquitatt am

bulavít mecum , Ó- multos avertit ab iniguitate. Labia enim

Sacerdotis cuflºdíem [dem/'am , o legem require": ex on

aim‘, quia Angelus Damini exercituum eſ) . Vos autem re

ceffiflis de viai o frendalizajiis plurimas in lege , irritum

sci/iis pac’lum Levi , dicit Domina: exercituum: 8: inferius:

obfecro Domine cufladia: pai-ium cufladímtíóus mandara tuª:

In quæ verba Hieronymus: Ergo quad pollicetur Domina: ,

flatim futurum eſ? , [ed in eos fua pramiffa complenqu¡ m

fladium mandara ¡Ilius.Constat ergo pactum retinendæ ve

ritatis cum Sacerdotibus initum per posteriorum culpas irri

tari: Ergo Epiſcopi quoque, ſi mandata Dei non ſervant ,

ik ſunt , vel fupponi poffunt prævaricatores , infallibiles in

concilio non erunt. ,

Reſp. Mentiri adverfarios dum afferunt , nullum adeffe

pneum Christum inter & Eccleſiae Pastores , est enim pri

mum cum Petro: Petrª rage-U¡ prº te, ut non dqfiriat fides

tua .- Matth. ¡6. Luc. 22. Promiſit item Apostolis ſpiritum

veritatis Jo. ¡4. Is. 16. Promiſit tandem & aliis' pastori

bus, quosxpoſuit Epiſcºpos regere Eccleſiam De‘¡ , ut ait

Apostolus , quam fane Eccleſiam regere non poſient , nifi

in unum aliquando congregati [cite intelligerentfi quæ uti

liª \im , quæ paſcua venefica . quae vero ex vereri tefla

mento producta ſuut,ad rem parum facere videntur.Siqui

dem Judaica temporaria fuit, at materialis ſervorum legem

continebat , circa Christi adventum labefactari coepit , nec

ullam habere pqrest in hoc cum Christi Eccleſia fimilitudi

nem, de qua Hai. 54. diaum eg: Feriam dªmn¡ lſml Ó

3 domui v

150 DE mas THEOLOGiCts " ”

I

domuf juda fwdur nºvum mm,, ecurzdum paffum , quªd pepi

gi cum _patriéus Deflrir , quod irritum [eu-run! . Et Jerem.

32. Feriam ei pactum ſempitemum, (9* Iimorem meum daba

m corde eorum , ut non recedant a me . Przrerquamquod

Christus ipfe Matth. ultimo : Ego *vobiſcum [um omuibus

die-bus uſt/ue in ron/ummutionem [Zycu/i: &. JO. \4. Ego ro

gabo Parrem, (9' alium Paraclitum dªbit *vo/¡ir, 4714¡ mama:

vcbiſeum in .tternum ſpirítum veriratir. Denique Matth.tó.

S‘uper [Jane I’etram Edificabo Ert‘lefiam meam. Commíuatio

nes igitur Prophemrum Eccleſiam nostram non labefaíianr,

ur Hieronymus ipfe restatur in Iſaiaz c. 3. _Quid ergo fib¡

*vult .²" inquit , cumque' adverſur antiquos Sacerdotes dicta

jim, ea in noſfror torque: omnia ., nemPe irI figura continge

barn ¡llir , [cripta ſunt autem Propter utilitutem noflram .

‘Hieronvmus itaque ad ‘ſíngulas Eccleſias , privatofque Pon

tifices <5( Sacerdotes verba referr Propherarum , fed non de

Sa'cerdotum loquitur Concilio , nec de omnibus ſimul Ec

cleſia— pastoribus.

Ob. 3. Auctoñras Conciliorum probatur potiffimum

Matth. 13. Si duo ex _'uobís 'vel trer confen/erint [uper ter

ram,de omni re quamcumque petierint fiel ¡His a Patre meo.

Ubi enim [um duo 'Del Irer rongregati in nomine meo , ¡bi

ſum in medio eorum ,* Sed hoc restimonium nimis probar :

Ergo níhil . Probar namque Províncíalium Synodorum cer

ta eſfe Sc a’que ínfallíbilia judicia etiam Pontífice non ap

probante : Ergo &(1. Ulterí-us in eo testimonio íis tantum

*Conciliis fe affuturum promiſit Christus , qua: in' nomine

':pſius Convenirentz prius ergo probandum , PP. in Christl

nomine conveníste , nam postent Epífcopi in Chrístum con

fpirare, ut non femel factum est.

_RªÏP- Cºntilíorum auctorítatem alíis, non huíc testímó

mo innixam existimare permultos . In eo enim unitatis

conſenfus commendatur , non Concilii congregatio. Verum

hoc admiffo ,-quemadmodum nunquam Princípís nomíne

Dieta aºgregatur, n'ſi cum ejus , vel delegati auctoritas il

lam indicirx, ¿Sc ‘indictam confirmar; ſic Eccleſiasticum

,Concilium non erit in Christi -nomine congregatum , níſi

Christo convocante & confirmante in perfona Vicarii fui ;

Non ergo nimís probar argumentum ,cum Concilia Provin

cialía a Christi Vicario non convocenrur. Qnod ii quando

que_ Provmciales Svnodi a Pontífice confirmamur, …ªs iªm

tºa-Cite Indixilíe quodammodo videtur Pontifex . Quad verº

fequxtur In argumentatione frivolas, frigídíufculªs ſªPit 5.²1’.

Vlm

illo

1.18.1"; CAP. VlI. . ‘!iL

vmi eíuſque \ectatorum cavillarionesz Cum emm a Ponnfiçe

Concilia indicuntur., ſatis confiar ea in Christi nomina hp(

ſe congregata. * -

Ob. 4. Concilium Ariminehſe ſexcentorum Epiſcoporum

errªvit cum Arrio , Epheſinum ll. cum Dioſcoro , Confian

\inopolítanum tercentorum erſulum cum Leone Imperato

te: Ergo Conciliª generalía errare Sec.

Reſp. Nego conſequentiam. Ariminenſe ſiquïdem Conci

lium invito‘ Liberio Papa Im‘reticorum opera Cuactum est ,

nt patet in Epistola Damaſi ad Africanos Epïſcopos in hist.

Eccleſ. 8( in 15. difl. c. &722634 Romana . Ephefinum ll.

licet auctore Leone c'ongregatum , Dioſcori wm minis tum

favoribus corruptum est ., Pontificiª: Legazis , 8-. quibuſd'am

alii piiſfimis viris repugnantibus, & (e ſubducemibus. !nde

nuſquam fuit confirmamm , fed damnatum FOHUS a Leone,

8L Synodo Chaïïedonenfi . Conflaminopolitanum repugnan

te Pontífice coa um est,'& reprobawm poſiea in '7. Gene

ral¡ Synodo tercemorum ſexagínta ſeprem PP.qui apud N¡

chm convenerum. Si ergo haec Concilia vel a Papa non

fuerum indicta, nec' ab eodem confirman , ruit argumen-.

tum .

Ob. 5. Synodus , qua: Trullana dicítur , in multis Pecca

vic, ut videre est Can. 2. _. 13. 55. 67. Ergo erratª in fi

de 8( moribus Concilia po unt.

Reſp. Num Trullani Canones Eccleſiasticam 'Habeant au

ctorirategnª controverrunt Critíci. Multi eos defendunt, 81

multi reficmnt. Primi hiſce momemis ducumur: la Quod

Gratianqs homine ſexrzz Synodi hos canones perpetuo cita

verjr, Vlflelicet dístinct. 26. cap. Platuit , & cap. Quaniam,

distmct: 31. c. Quaniªm, distinct. ;2. cap. Si quis, distgg.

cap. anahs , 8( alibi ſªrpíffime. i. Qucd 6. Synodus Ec

cleſiastlcaſr) habeat auctoritatem ,ut omnibus parer. 3.Quod

Innocentluç Ill. de mate 8( qualitate ordinandcrum dixe

!Íf_, quod m ó. Synodo conſiimmm est , ut ſí ¡¡zz-iª- ecrum ,

qu¡ 05d Clerym accedan: , nuptíal¡ ¡ªre value-ri; mulíer¡ rº

pulan, Íjoc ªnte Suódíªtonatm ordinem facial' . Cónstat ve

ro hunc effe Canonem 6. inter Trullanos. 4.. Quod Adria

nus Papa !193 Canones 8C Synodum, a qua ſunr Said, pm

bat &.Íempu, ut cemere est in difl.'ró. c. 6. g_ Quºd 7'Synodl_act. 3. legatu_r, Tharaſium dixiſiè : ó. Synºdſii "511;

('9- dI-Ume deçrgm Edna , traditoſque mmm-s recipío *8C Act

4. Ifetrum dlxíffe ,' ÏJ-ªtlleº codirem ſezta: [atm- _çj‘nndi’ Mmmm'

amnmntem 5 Sanctlffimum alicem Patflarcham Thara'fium

- 4 ſ!: bie

¡'52 \ DE: LOCXS THEOLOGr’cxs

i

ſubjeciffè : Que efl ha ignoramia , qua pleríqua [abonª:

circa bas canoms , ſcandalum eſ) dubimn , num fiªt [pared:

Synodi. Et actione ſexta' Epiphanium, qui loco Synodi re

ſpondebat Iconomachis dixiffe: Sacra ſexta Synºdus, polica—guam /emmtiam ſuam de-una 'vºluntªre Cbrifllſi ſub Confian—

tlctno pronuntíªffet, iterum unanimitcr omnes divina volunta

te Pofl quatuor aut quinque anna: cºngregati loz. canon::

ediderum. Accedit his quod 7. Synodus ªct.5. 8( ‘6. &l Ni—

colaus in Epiſiola ad Michael. lmper.Concilium Florentim

ſeff. 5. horum canonum auctoritate utuntur .

~ Nebis vero arridet comraria opinio cum Melchiore Cano

de loc. Theolog. lib. 5. c. ulr. I. Quia Synodus ſexm ſub

Constamiuo congregata, & a Leone [L comprobata nullos

edidit cationes . [lla vero,‘qu2r ſub Justiniano lmperatore postea

coacta est, quomodo ſext-a Synodus appellari debuit? z. Ju~

fiinianus apud Conflantinopolim bis coegié Synodum prius

ſub Sergio Pªpa, postea ſub Joanne ſqptimo , &. de priore

Beda de nat. ter. c. 67. ait : juflinianu: Romana Ecclefi‘

.Pºntificem Sergium , Mia erratica: [un: Synoda , quam Con

flaminopol¡ fecerat , avere (9‘ ſubſcribere noluíffet , iuffn‘

Conflantinopalim departari , qu¡ mmm ob culpam perfidizngni glaricta poflea pri-Dam: cami ¡n Pantum ſecefl'ït. Et Pla

' tina in vita Sergiic .Ïuflinianus , inquit , Synodum hab…) 3

in quª normul/a Probata ſunt onhadºra; fide¡ neguaquam con

fluencia. Eadem quoque Sergi¡ Apocriſiarius, qui Confian

tinopoli erªſ, ſubſcriptione ſua_ stolide nimium confirmavit,

vcrum cdm ostea Romam delata a Sergio exploderenrur ,

ira ercitus ustiníanus Zachariam miſir,qni Sergium ad ſ:

vin um traheret. De posteriore autem a Joanne coacta Sy~

nodo ita ſcribit idem Platina in vita Joann. VII. juſh'nia

Mus ende-m fluhitiª 'vc-mm: , qua fuera¡ ªnte amíffum impe

Hum, Sergio Pontífic¡ duo¡ Metropolitano: Romizm mifinqu¡

Ioanmm adbºrtarmtur , ut habitª Synado , qua de bomoufiº

ciedarem Orientale; , etiam eadem Occidentales ªflïrmarent

prºpoſitix [rbd/ir, ¡'n …bus ci ſubſcribendum :rat . Tamel¡

!e infecta, qui miſfi uerant, ad lmperat-orem rºverſi ſunt.

3. dist. 16. c. ,Quan-am cauſa hoſce cationes construendi di~

citur ex eo proficiſc¡ , quoniam ſexta Synodus nullos condi

dit Canones. Verum a quo convocar¡ ſunt PP. ifli 2 for—

ſan ª ſolo ]uſiiniano: ª qdo approbati? ab eodem Impera—

tore: Ergo ne Justinianus Pontiïficiam uſurpat auctoritatem?

Alia plura funk ªpud Clariſ. Canum ,-quz plura deſideran—

:es legere poflum..,lmerim ut adverſariorum argumenti‘s_ ga.

' ¡¡IS a

Luz.ll[. CAPX ll. 153'.

tisfaciaknus , animadverrimus t I. Gratianum non femel er

mre 5 ªde-o ut difl. 34. dicat, quod is, qui non I'Mlm uxº—

nm , (9' pro uxon camu/;inem haber , non "pel/atar a com—

muniom. Qua in re illi certe minime ſubſcribendum puta

mus . 2. Innocentium a Gràtian‘o decepmm fuiſie , quod &

aliis Sanctiffimís viris comigiffe ſcimus , 81 przſertim D.

Thoma?, dum Gratian auctoritate content¡ nil ªliudinqui

fiverum. 3. Adrianum Trullanos Canones minimª recepiſ

fe, verbaque in objectione adducta non in Eplstola Adria

ni ad_ Tharaſium, ſed Thªraſii ad Adrianum reperiri; quª

in te pal-¡ter erravit Gratiªnus.4. Non i'equi omnes TruHa

nos approbatos fuiffe Canones , licet Nicolhus ¿Se Synodus

7. unum vel alterum approbaverir.

Ob. 6. Concilium Constamienſe definivit Concilium effe

ſupra Pontíficem , Florentinum vero ſeff. 4. &e 5. Lateranenſe ſub Leone l. lctect. ult. contrárium dogmacjzarunt :

Ergo &0. ›

Relp. Concilium Constamïenſe Generªle non fuiſſe,quau

do ista decrevit, propter ſchiſma trium Pontificum Joana?:

nempE XXlll. Gregori¡ Xll. 8L Benedicti Xlll.

Dices: Martinus V. approbavit omnia 8( fingula decreta

huyus Concilii ad fidem ſpectamia: Ergo 8tª.

-Reſp. Martinum V. acta hujus Concilii approbafl'e iuxta

petitionem Oratoris Regis Poloniz . At Orator Polonus id

tantum petíerat a Pontífice, ut ea approbaret , qux contrª

hzreticos Concilium decreverat. _

Ob. 7. Concilium Baſileenſe definiït, effe hzreeicum,qul

negaret Concilium effe ſupra Pontificem, aut affereret Pon—

tificem poffe Concilium de uno in alium locum , vc] de

tempore ad tempus transfen-e.- Ergo erravit (Sec. _

Reſp. Concilium Baſileenſe juxta Nicola¡ V. definimo

Iem nec vemm , nec Generale fuiſie Concilium, nec legi

time congregatum juxta declarationem Leºnis X. in Con~

cilio Lateranenſi ſeſſ. Il.

Ob. 8. Iſidqrus dist. 50. c. Domino: Quotieſcumque, air,

¡n geflix Conchiºrum diſrºrs ſente‘ntía invenirur , ¡llius fm—

nntia Cancilii magis unªn", ruius enriquiar (9' patíºr ex

Iat auctoritªs.- Ergo Iſidorus cenſet variªre poffe Conelio

:um decreta,

Reſp. Iſidorum non loqui de emendatione fidei , ſed le

gum , quz ad res Ve] gestaz, vek gerendas referuntur.

O_b. 9. Vel Concilium est infallibile‘cum fine capire est,

,vel mterveuience capitis auctoritate, fi Primªflb ªli‘luªªdº

. cua*

54 DE LOClS THEOLOGiCls -

erravit, ur ipſi Catholic¡ fatentur: fi fecundum, frustraneum

est , cum Romanus Pontífex fine Concilio rite de fide pro

nunciet: Ergo Concilía Vel ¡ncerta, vel fuperflua . Quºte a

Gregorio Nazianzeno videntur comprobar¡ in Ep. ad 'Pro

copium, quie ett num. loz. ubi legitur: ,Quºdcumque Epiſcopºrum Cºncilium fugio, propter-ea ‘quod !305mm nulllſiur

omnino Synodi finem ªliqua urilitate preditum,(9' ande res

male hªberme‘ mm magic exacerbarze , quam curataz fuer-¡m,

*videre 1mm . Addendum cum (Ecolampadio argumentum

ex Concilio Romano lub Nicolau deductum , quoniam in

eo Berengaríus coactus est adiurare in verba falstíma. Quod

Concilium ab'errore liberare nequiverunr nec Roffenſis lib.

3. contra Q‘colamp. c. iz. nec Cajetanus in libel. de Ca:

na Dom. ,

Refp. Concilia,qua,- Pontificiam adnexam haben: aucto

rítatem, funt ea, quce defendimus, nec ea funt fuperflua '

I, Quia Papa fideí controverſias ſapíenrer definire deber ,

advocando fcilicet conſilíarios Epifcopos , quemadmodum

in Concilio Hierofolvmitano factum effe deprehendimus, in

quo magna conquíſitione Petrus fententíam dixit , 'Jacobi

Hierofolymorum Epilcopus eam testimoniis Prophetarum

comprobavit. 2. Concilium plauſibilíorem facit populo fi'

dem propter acceptifflma multorum tellimonia 8( judicia .

Quod ad Gregorium Nazianzenum attinet ,de Synodis Pro

vincialibus loquutum este ejus verba legentí est apertiſii

mum. Deníque ut (Ecolampadií objectio retundatur,Con~

cilii verba referenda funr, 8( eXpendenda . Inquit Berenga

rius .' Profiteor non /alum Sacramentum , ſed verum eriam

corpus Clari/h' maníbur Sacerdotum tractari , frangi , (ª)- _fide

Iitm't dentiüur atreri. Hare BErengario a Synodo prcrfcrípta

fuit Confestio‘nis formula . Certe ſimilia prolara funt a

Dionyſio c.;. lib. de Ecclef. a Chryfosthomo in Marth.

8;. ur refert Thomas Valdenſis in lib. de Sacramental. tir.

4. c.42. Verum cum huiufmodi expreffiones fufpicionem

ingerant prolatz ab Hieretíco, hinc damnari poreranr,quia

licet Christi ccrpus manducetur ,ramen Eccleſia canít: Nºn

confrªóïus, mm di-Uíſur, integer ampirur. Nihilominus pro

cerro illud habendum est , quzstionem fuilfe non urrum

Chrístí corpus rereretu_r, fed an ſignum,quod frangitur ,fit

Ñ nudum ſignum, an vero contineat Chrístí corpus , ¿Sc qua

Berengarius primum adstruebat , ideo Concilium formam

abyuratloms constituens voluít Chrlsti corpus abfoiute atªque

ommmoda ratlone este exprimendum , adeo ut Verborum

fen~

_ LlB. Ill. CAP. VIL 155

ſenſus effet iste: Non terirur ¿SL frangirur nudum ſignum ,

fed ſignum habens realiter conjuníïum Christi corpus,fran

girar ſcilicet ¿e teritur Chrifli corpus , non \amen in (e,

\ed in ſigno, cui' realíter conjungimk , fed in hujuſmodi

difficultate non amplios immoranduma ‘ .

Ob. Io. Cum Pro'testantium ministro Jurieu Pastor. !3.

cujus ſystema hic longe ¡aceque exponimus . August'mus ex

prof-:Ho tractans de Eccleſia ejuſque auctoritare talis est, u;

ipfius testimonimn de infallibilitate Concihi Generalis de

beat elle d'eciſivumzsc irretragabile. Non enim credendum,

hace tantum Eccleſire Doctorem latuilſe. Augustinus ígitur.

1. declarar, non tener¡ Catholicos neque ulla ratione ob

flringi judici'o Cºncili¡ Generalis . z. Apªrte afferit , 'ejus

deciſiones corrigi poffe 8( reformari: Ergo Augustinus opi

natus est Concilia Generalia infallibilía non effe.zEt reapſª

in hvpotheſi qdod Conciha Gm infallibilia ª justum & ne

cefl'arium videzurvin diſceptationibus c‘irca fidem eorum in

níti auctoritati . Cum ‘res ita ſe habeaſ, quà ergo de camſ¡

numquam Augustinus adhibuit Concilii Niczni auctorita

tem decertanc Cum Arrianis, aut qua de cauſa contra Ma—

ximínum dil'cípu-um 8L ſectatorem Ani¡ dil'pu‘tanª …ies Sy

nodi feſpuit decreta? Ita enim loquitur ‘z."lib.alias;.comr.

Maxim. c. r4. Nec ego Nícamum, nec tu debes An'minenſe

tayuam prxiudicaturur profe-rre concilium , nec egº [min:

au Dritate,ºnec tu illíur det-'nenªſ . Ex quibus verbis infe

rendum , aut Augustinum jus verimis prodldiſi'e , cum vpoſ

ſet argumentum palmare ádhibere , aut tuitïc ſib¡ perſuaíum,

Conèilii Nicaení dcfinitiones failibïles effe . Dile:me ſam:

exactúm & premens relate ad primam argument¡ part-2m ;J

quod vero ad ſecundam pertiner ita proceditur . Judicium

infallibile irreformabile efl natura ſuª ; ªt Auguflinus alle

ruit, Concilia reformar¡ poffe : Ergo 8tº. Minor abun de

oflenditur. Donatistae ſummopere exzollebant Cyprian¡ 8(

ſuorum Conciliorum auctoritatem pro \èntemia robomnda

de ínvalídirate Baptíſmaris ab hazreti‘co coliati. At quomo

do híſce oceunit Auguſiinus? S. Doctor repoſuit , definí

tiones irreſormabiles non inveniri , níſi in làcris litteris ;

Epiſcoporum Epistolas reformarioni ſubjectas effe , ¿ir, ipſa

quoque Concilia plenaria poſſe corrigi , per alía posterimª ,

quando longo uſu, quod ignorabatur , adiſcitur . Et ipſa

Concilio, ita contr. Donatií‘t… c. 3. qm- per fingular reg-'a

nes, 'vel Provinciarfilmt, plenªriorszm Conciliºrum dudar¡—

nm', qua: film: ex uni-verſo orbe Cbnflizmo , _fine uI/irbam¡

ag¡—l

x56 DE LOCIS THEOLOGICIS

bagibu: ceden , ¡pſaque plenaria ſzpe priºr: pºfleríorïáur

emendar¡,cum aliquº experimento rerum aperitur quod clªu—

fum era¡ , '(9- cognoſcitur quod lateàªt. Hiſce frustra reponi

porest, S. Doctons verba intelligenda effe relatº ªd quar

fliones fact¡ ¿Sc diſciplina! , non dogmatisç Augustinus enim

loquitur de ¡is rebus , qua: aliquo experimento aperiuntur,

quod l‘ane vel fact¡ , vel dogmatis quaestionibus aequaliter

convenir. Przterquamquod diſputabat S. Doctor contra Do

nªtistas de validitate, vel invalidime Bapriſmatis .per haz

reticum collati; quzstio igitur \verſabatur Circa fidei articu

lum. Arque hoc argumentum est ab _Iurio conflatum ,_ in

quo aliquanriſper exſpatiati ſumus, ut impactam Augustmo

calummam omnium oculis ſubjicerer‘nus.

Reſp. Mii-um profecto effe Juricu tante frontis fuiffe ,

ut affeferet, Augustinum negaffc infallibilitatem Concilio

tum Generalium. Quicumque enim vel a limine falutave—

rit S. Doctons ſcriptª contra Donaristas , f'ªcile poterit in

telligere oppoſitum. Audiamus ergo Augustinum. Prioribus

Ecclefix [crªſh, inqnit S. Doctor Ó* ame Donar¡ ſcbiſma

obſcurita: mi“: quzſiíºnis, idest cie rebaptizatione , ugrin

que hªlmit tlluflres viros, C9* Epi/copa: celebre: , quin Inter

ipfas turbªremr pax C9* commum'o Ecclefiaflíca . 1ta lib. l.

de Bapt. contra Donar. c. 7. Concilia , qu: ad bºſ cele

brªra [um, adin-Uicem cºntraria fuere , /ed cªuſa mutavit

afin-Bum, pC/unam Cºnrílíum (Ecumem'mm definivit , (9'

detrevít 0mm: dubimtione: e mediº !aliens , quali¡ fit fen

nmia verilatis, dom: plenario toria¡ ºrbís Cºncilio , quºd

jaluberrime [entiebatur, etíªm remoti: d_ubitatian¡bm firma—

ntur. Ubi ſupra lib. 3. c. 4. Legi guidquid de Gym-¡anº

fcripfit, Ó‘ Prnfireor , quod prefecto ¡ram ad eama’em ſen—

tem'iam , niji me ad diligentionm cºnfiderationem revocar::

tanta auctºritas . Ibidem lib. z. c. 4. No: non audctemur

tanta Iiberçate definire de 'vªliditate Baptiſmati: ’per bzreti

cum callan, f1 nos' nºn Prwcedent _definido um'verſalis Ec

clefit. Cypriªmu' /HÉÍFÏÏPffiffº' Ó* "p/e carte huir dºctrinª:

artículo, fi ¡Ilo !ampara babuiffet tantam definitiºnem contra

¡d quºd ſentiebat . Nec nº: ¡pfi nie cliquid auderemm ªſ—

ſerere, ni/i union/a Ecrlrſiz concordiflima “Barbªte firma

ti, tu¡ fine dubio cederet , fi ¡am \llº :ampara qua/hard:

[Miu: varita¡ cliquam C9- detlarªta per plenaria-n Concilium

ſolidantur. Nemo nº/Zrum [e putet maiorem Cypriano, qui‘

11.0: ¡Jºdie credímus validum effe baptiſma colletum Per hrre- ~

¡¡cum . Si Sazflus illa Doctor /Mm varitanm cat/¡alinm

quam

LlB. HI. CAP. VII. IS“;

_, f 7.,,ÑÑÑT,

quam nos' Pfºfitemur, mm cognºvir , eli , quiá !cala/ía mi:

non pranumſavaratſuperſzap, (9º definido,un ab infº !ªª

dçrp_ praceſqt , nºbis" bad!: regula el), qui; minar/ali: Con

crly admonçm: firmnan vida: ¡¡liquid , quºd ¡¡le non Uldít,

gmc {(67)11114771 bt; de re Cancilium nºm-Zum -babeàat Eccle

fia. bid. lxb. 4. cz‘, Perpendant igicur herecici ſingula re

lata verba , 6; de myusta Jurii in Augustinum infimulatiº

n'e ſuadeantur, animadvertanrque,hcereticorum debcllatores

vel Theólogicorum , vel Controverſistarum more cum ad

verſaI-¡is decertare . Si primo modo paguen: , nou aliuudº

uam ex Theologici fontibus argumentª deprºmanr. Si.

?ecundo modo decertent , in aliquibus convan'ruat cum ad

verſariis , ut índe eos_magis premªnt 8L urgeam . Augusti

nus itªque contrª Maximinum diſputans controverſistd erat.

Quoniam cum adhibniffet in l'uis contra Donatistas dil'ce—‘

ptatíonibus Concilii Generalís auíkoritatem , ut VÍdÍMJS ,

gqtuiffet pariter Nicaznum proſerre Concilium contra Ma

ximinum Anianae doctrin-:e Patronum ; ac cum opponereg

iste Nic:an Concilium Arimínenſe , l'arius duxit celebekri

mus controverſista Nicceni auàkoritarem prztermirrere , ne

\e inutilibus quaestionibus criticis immiſceret, 8L ſolis ſacris

~1itceris cum h'aeretico decertarc . Prudenter ergo ſapienter

que cum Maximíno convenir Augu‘ïinuz, probandªn verb¡

divinitatem' ſolis ſªcris litteris pugnandum elſ: , cum elſet

hªze via caeteris hoc in caſu expeditïor . Canal-um Augusti—

nus hanc hxrerico exhiben; iudicii viarn non docuit aucto

titatem Concilii Nicazni effe reformjbilern, quoniam huic

obiter jam dixerat vocabulum ¿Míº-Iº- eſſe vocem confecra

tam: Hºc eſ¡ ¡llud ¡Mªxim-,verbafum August. Hb. z. contr.

Maxim. c. 4. tom. 8. p. 764. uad m Conti/m Nim-rm ªdver—

ſus bzreticos Arríanar ¡Cat aliciª* PP. verimtir auctorímn,

Ó* auñoritatís 'varitate fimmtum eſ),

Eadem facilitate ſecundum ſolvitur ex Augu-'ïino dedu

&um ªrgumentum per aliud ineluctablle principium , quod

ſemper pra*: oculis_ habendum. Nos hic loca ¡lla non reſcrj

bemus, que jam ſuperius retulimus, 8( 'm quibus Augustl—

nus Conciliorum Generalium ſustínet infallibilitatem. A;

quo ſenſu ¡mex-im dixit S. Doctor Concilia Generalia cor

i-igi poffe &reformari per alía posteriora? lmpromptu com

munis reſponſio, Aúgustini ſcopum fuiffa Donªtistià osten

dere Concilium fallibile eſſe in electione \'uarurn peculiaríum

fententiarum, quas vult Conciiium ac pr-xcipït amplecten

das, quin ith aliquid de fide propºnat. Cum enim D03??

t¡ a:

I S , DE roots TEEOLoòIch

‘"I—-ffi-w

ti ae urerentur auctoritate Cypriani , fuorumque Concilio—

rum , Augustinus ostendit , parvi faciendam eſfe auctoritatem

illam ,perin‘de ac ſi dicerer : Deciliones Concilíorum Gene

ralium reformar¡ poſiunt Quando agirur de doctrina , círca

quam non exigirur fides Catholicorum fub amathematis pt:

na, qua ergo de caufa victoriam canitis Donatistaº: ex au

ctorítate Cypríani ‘Sc Conciliorum ejufdem? Ita ferme omnes

Theologi; fed verior ac folídíor refponſio est, explícandum

este Augustíuum non de norriine , fed de re 8( v¡¡le forma

interiori, iuxta quam Concílía celebrara funr . Concilía

quamplura enumerantur , qua: Generalia videntur quoad

formam_ exteriorem, qua gaudenr,ſed internum habent vi

tium, quod illorum fauciar valídítatem . Hujufmodí Con

cilia Generália putanda non funr ,’ nomen enim habenr_ ,

non autºm rem , cujufmodí fuit Epheſinum zÑ. 8C Arímí—

renfe . Sane boi-us furfurís Concilía reformªr¡ poffunt a

Corciliis vere (Ecumenicis. Atque htc eii Augustíni mens,

quam expífcari (tuduímus. S_ed de his dictum ſit fatis.

C A P U_ T Vlll

De Concilii.; in ſPecie, ae primum de Nic-eno I.

i

Nno Christi 325. ut dií’cum est fupra , convocata fuir

Nic:an Svnodus (Ecumenicarum ’prima ab Imperatoï

re Constantino,3vlvestro \amen Romano Pontífice conferi—

tieme. Locus Concilii Nícza fuít non urbs Thracia; , fed

Bitê-tvniaz Merropolis.Prxſid-es hujus Conciliifuemnt Hoſius

Cordubenſis Epífcopus , Virus feu Vito , 8; Víncentius

Preºbyteri vice_& nomine Svlvestri ,Pap-ce , cuius legatíone

pzzrhonoriſice fungebantur . Epifcopi ;18. interfuerunt , ut

jï‘l'T] fupra monuimus 8C çonfirmavimus, Nonnullí huíc Sy

noio adfuerunt Ethinicí Philofophi, ut ingeníi vim ¿Sc ro

bur oílenr-arent, quorum unus dicitur per Spiridionem ad

fidem fuiffe converfum . [nterím quze circa hanc primam

Generalem Svnodum tractari folenr,ſequentíbus propoſitio

níbus aperíemus. , ‘

o N c r. _U s 1 o I.

Nic-ean prima Generalir Synodur celebrarª efl' antrº -Ifree' cºmmunir ;25. lmPerIcti Conflamin¡ 'vigefimo ,

Paulino ('9- ſuliano. Coff. @ª codem

- amm eſ¡ abſa/utq.

Dem. r, pars,auctoritate primum ConciliiChalcedonengs,

ª ‘

LIB. III. CA'P. VIII. !59

—._ …-—-—¡ ff

¡¡EL 2. ubí dícïtur: Canſulªtu Paulin¡ Ó' ſull'ani -Uï'rºru-n

clarífiímarum corzſulum, anna poll Alexandrum ógó. Med/És

ſecundum Grtcm Dev/ii die ¡9. qui eli 13. ¡Calendªer [u

liarum in Nicta Metrapalí Provincia; Biz/Wªit , [dem patet

ex Euſebio lib. 3. de vita Constam. c. 14.'ubi testamr ¡pſ-.ª

Historia: Eccleſiasticae Pater Concilium Nlcaenum celebratum

¡plis Constamini Vicennalibus . Inquit enim :‘ uíbm- ad

eximm Perductis , actis ſcilicet hujus Concilii, fecuaiam

iflam 'victoriam lmparator [e contrª Ecclefiz llo/km Licinium

con/erutum aflirmavít , (9' Prºptorea fe/Ium triumph-de ad

De¡ bmw-em ¡lluflrarzdum egic , Eodem temporemic-,ſímm

:im regní annu: comp/mu eſ) , ¡n quo Con-Dent…- celebre:

etiam a'de reliquar gente: @girabtmmr .- 8:. cap. 4.7. lib. 4.

Nicamus Convenms armº Imperii vígefirna-aperce diçit-:ir

constitutus. Przetermítcimus Socratem , qui lib. x. c. q. ex

annalium commentariis ſatis constare ſignificat , Paulino "Se

Juliano Conſullbus Nicaenam Synodum celebratam' fuiffe ,

¿k Dionyſium Exiguum , qui pene cadem babe; in Cano

num epigraphe Nicaznorum . ‘

Eodem Vªro Constantïni' vigeſimo anno hoc Concilium

abſolutum fuiſſe, ex Euſebio, qui Nicenae Svnodo adfuic,

\8; ex exteris Scriptoribus apªrte deprehendimue , przſertim

ex Canonum collectione , qum vulgo Creſcqniana appella

tu: , inqua factum effe Concilium legitur ª die 1;. Ka

lendas Julias uſque ad 8. Kalendas Septembris Paulino &

juliano Coff. , cum nec ſub diverſis habita legatur Synodusista Coff. ſi

Díly'untur Ob/'eíh .

Ob. I. Sub Julio Pfflntificc Synodum Nica-_nam coactam

fuiffe ex Sozomenoztonstat , cuilib.I.c.Ió. testatur, Julium

Epiſcopum_Romapúm ab hoc Concilio pra’pedirum abfuíſ

ſe , ex Ipſome’t Julio, five ex ejus Epistola ad Svnodum

Annçcheua-m’ a S. Athanªſio relata , nec no'n ex Phºtio ,

qui libro de Synodo ſub Sylveflxo 8; Julio hanc Synodum

collocat: Ergo 8tº. , '

Beſp. ad Sozomení auctoritatem mendum in Domine Iu

lii Irrepſiffe, quod est manifefliffimum. Ad ſedern enim Rº

mgnam @Vºtº-{us est Julius undecim exactis annis a -SYnOdo

Nxcmna, ur__ldem Soz_omenus monuit . Hinc non imperite

ſaltem conylcu Domlnus De Marca pro I‘ª’Moç in textu

GÏZCO legendum effe 'Ira'Aswç pºmu'cv E'maxºvrºç , Ídést Urb?:

Romanorum Epiſcºpus, quam ſane lectionem tenendam effe

validª in H. E. facu!. 4. confirmª: doctiffimus Natalis Ale

Xªn

16'0 .ª DE Loc'ls THEOLOOICIS

¡andar t. 7. p. 448. Epistola Julii ab Athanaſio relata Lc

gatos Concilii Nicami vocat Presbyteros noflrº: , non 'quod

a Julio fuerint isti tanquam Legati deſignati, fed quia Ro

mana-r Eccleſiae inſerviebant. Photii autem verba menriemis

animum prrkfeferunt.-Siquidem ſi afferit, Nicxrnam Sync

dum l'ub Sylvestro inceptam ¿Sc ſub Julio abſolutam fuiffe ,

cerco debuir illa per annos duodecim perdurare , quod ne—

mo unquam alſeruit . Deinde inter Sylvestrum ¿Se Julium

Pontificiam Sedem pbtinuic Marcus , .quare ergo Marc¡

Pontificatu’m prmtermiſit?

Ob. z. Photius in Biblioth. Cod. 88. ex Gelaſio Cyzice—

no refert, indictam eſie Synodum Nicaenam anno x6. lm—

perii Conflantini,eamque durafle uſque ad annum ejuſdem

21. cum ſemestri, adeo ut PP. vper ſex annos conſederint ,

Econcra ex auctore Anonvmo apud Mexaphraſiem ſex men—ſes duraflſie novimus ultra triemiium , quod constare dicirur

,ex Alexandre Actorum Synodi ſcriptore: Ergo &0.

Reſp. Nullam Gelaſio Cyziceno fidem habendam eíïe ,

quem in multis errªffe cºmpertum est. Appellat enim Ruf

finum Aquilejenſem Presbyterum Romanum , eumque dicir,

Concilio Nicazno interfuiffe , qua duo falſiſiima ſunt . ln

ſuper Francorum meminit , quod nomen temporibus Coa

fiantini ¡gnorum fui: . Deinde Concilii tempore Athana—

ſium tamummodo Diacºnum, Archidiaoonum vocat . De

nique Arrianos contra Spiritum S. blaſphemias evomuiffe

tempore Nicaenae Syriod¡ autumat . Eadem ratione pror

ſus-excipienda Metaphraflis auctoriras , cum melioris n0

\X Auctores illum falſi convincant, ut ſupçrius demonstrà

.tum est. ' '

CONCLUSIO II.

Nicana Synodm con/enſu Sylveflri Pºntifitís a

Conflamina cºnvocan¡ ſuít.

Dem. I. pal-s: nempe a Conflantino hanc Synodum con

vocatam ſuilſe; 1. ex Euſebio lib. 3. de vit. Constªmini ,

cujus verba ſupra retulimus , cum de Conciliorum convo

uationc ageremus; deinde ex Socrate , qui iib. r. ç. 5. hac

haber: Cum ¡gitur' Imperator videret, bi: duabus contentio'

m": tempeflazibus Ecclefiam ¡actari, General: Cºncilium cºn

vocar, atque Epi/copa: :Indique per Epíflola: amar/it,… NI'

m-am urbem Bitbynie ſe Cºnferant. Theodorems pariter lib.

I. H. E. c. 7. Celebre \il/ud , inquit , Nimmum Cam-'Hum

(0gb .'Idem teſ’mur Sozomenus lib.¡.hiſi. 0.16. hiſce verbis :

Gºªfflªntinus ¡ndicit Concilium Nim.: máis Bitbymia ,bſcri

' x ::que

1.18.11!. CAP. Vlll'. _ _16:

ª

&tqm ad 0mm:- Ecclestarum Pra/ide: , ut ad drem ::ag/ZM::

zum adſmt. Eadem refert Nicephorus lib. 8. hist. dxcens:

Impnªtor malum id ªd ſummum excreſcere ccmem decanta

tiflimam ¡¡lam in Bit/Unid, Nicxmzm Synodurp Promuſgat ,

Ó Iimrí: [amo-um omnium EPI/'copºsª ad con/htutam ¿Um eº_

evoca: . Plura ſunt, qua: hiſce jungi poffunt valldllſuxzx

ponderis monumenta , que brevicaris gracia przecerrmcu

mus. Hujuſmodi funk Epistolª Synodica Concilii ad Eccle—

ſiam_ Alexandrinam, qua: videri potest apud T'heodoretum

lib. 1. hist. c. u. Ephcſina Synoduè collar. 1. telar. ad

Theodofium &t Valentinianum lmper. de abdicatione Ne

florií. Epiphanium etiam Hzreſ. _69. & Just'mjani impera

roris verdª in collar. r. Conpilii V. Generalís non memo.

tamus, ucpote quia de his ple-ni ſunt omnium pene Theo

logomm libri , quatre ad fecundae pal-:is probationem prope

ramus.

Prob. 7.. pars : &-. quidem Ruffini testímonío lib. I. _I-Ijst.

Ecol. c. I. qui hace haber : Sermº u/yue ad ame: Rellgroſi

Principir, quippe qui omni fludío (²)‘ díligemía curaret,q,5m

noflm ſunt , pervmit . Tum illa. ex Sacªr-¿amm, /Ïsmentia apud

mrbem Nim-.1m Epi/copa): Concilium ,cºnvocar , ubique Arm-m¡

trecenris decem. (9' 030 Epi/capi: nfidentibm adeffe iubet..

Iªn-ªfecto ſi ex Sacerdorumz ſententia , maximª ex femenina.

Sylvestri Sacerdmis maximi . Nec morªmur Launoii inter

pretaticmem , qu¡ hor’um Sacerdotum nomina Alexandxum.

intellígik Alexandrinum Epiſcopum , ſatis enim Launoyum

erroris çonvjncimus fextae Generalis Syuodi auctoritatEI quªl

a&.18. in ſerm. Proſphonecico_ h-rc haber : ¡lª-rias divjſan

(9' partitºr Trinitatis ¡nſurgebax , Ó'. contínuº Culinªria-us

fªmPºſ Auguflm‘, Ó‘ Sylv‘eſkr [nadal-¡Ih- magnªm arquejn

fis-nºm_ in. Nina Synodum congregabam . Qu: verba_ llççt

Launolo concedamus non a Concilio_ , \ed ¡n Concilio dj

ctaſiuiffe, afferimus {amen Concilium , ex quo illa proba.

vem nemjne. reclamante, ſua feciffe: Ergo &c.

Diluumur Objecta. .

Oh. I. ln Octava (Ecumenica Synodo act. SJegitm-,Yg—

. carlos Orientªlium ſedium dixiſïe: XEÏt!f,qztia ¡n PNNHNS

:empªrlbu: Imperatºre: eran: qui cºngregabam …Amador ,ex tªtº tarrarum orbe Viſfiſiºf ad di’ſpüjitiºnem bªjªſmºd‘

muſarum, colligcóant, quorum marc (D- Dcl culzar Impemtor

nºſ?” univerſal'am bªn: Synodum nºn ¡n abflruſa, neque ¡n

:Mªde/linº, [ed v::Ivl'zlerzt-er ac manifefle ‘fe-ci:: Ergo Njcam.:

Smodus abſque Sylvestú conſeníu a Constantipo convoca::

Tom. V. L _Tfuit ,

róa , ‘ DE Locrs THEOLOGiClS

fuit , quod etiam de aliis Syuodís dici potest ª ›

Refp. Distinguendo verba Concilii ,'tmparatore: cºngrega

btmt Synodºr aucioritate praſidii, conc. aucl'orirare regimi

nis, vel fummo ¡ure , neg. fenfum verborum. Indixerunr

igitur Romani Imperatores aliquando Svnodos , ut Eccle

ſiaz fubvenirent , eique opirularentur , ut Conciliaria ruta

rent decreta, eifque firmitaris 8C exequurionis pondus adji

cerenr. Quod fane patet ex verbis S. Leonis ad Leonem

I—mperatorem Ep. Si. in quibus, Deber, inquit , ineunEZrm—

ter'ªd‘vertere, Reglam puteflatem tibi nan ſolum ad mundi

regimen, fed etmm mattme ad Ecclefix prefidium effe rol—

Ia'tam, ut auſus mſaríor cºmPrimendo ea tu: ſum bene [Ia

tura defender, (79‘ veram pacem ii; qua: \gm turbata rrª/Iiruªt. vNec ob alíam rationem arbitror [mperatoris expostu

laffe pro Eccleſia pr-xſidium, niſi quia primis illís tempori

bus debebant lmperatores urbem aliquam ad Concilii ce

]ebrationem adſignare , cum adhuc temporale dominium

Eccleſia non exercervet. Deinde Imperatorum expenſis nu—

triebam’ur,&ab una in alíam Provinciam vehebantur Epi—

fcopi. Deinde Imperarorum legibus quícumque prohibeban—

tur conventus , _ut patet ex Codíce Theodoſiano tir. De

Epi??qu Ó" CIO-reir. Alíqua ergo de caufa lmperatores con

vocabant'Ccncilia, non quod hoc jure fruerentur . Ultimo

jam fatís fuperque-ostenfum est in fuperioribus , Romanos

Pontifices fuiſie, qui approbarunt Concilia: Ergo 8k eadem

implicíre convocarunt .

. anrccusrolll.

Ofius Cord/Ibanſis Epi/copies, Ó’ Virus (9' Vincentiur Pmbyterí

prefidas fuerunt in Concilio Nimmº tanquam

. Lsgari Sadis- APO/Police.

Demonstraturampliifrmis PP.& fcriptorum monumentis,

81 primo ex Athanaſio,qui in fua Apologia hzc haber de

Oſio : In qua Synodo ille mm dux ('9- amefignªmus fui: .ª

Quem non ille recta zuendº in ſuam ſentemiam pertraxit P

Et in Epístola ad Solit. ſic inducir loquentes Arrianos de

Oſio: Hit efl Princeps Synºdºrum , Ó* fi quid fcribit, :Ibi

que and/'tur ,' bic formulam fide¡ ¡n Nicama Synoda concepir.

Deinde ex Phºtio , qui cod. 88. Re en‘, inquit , ductº:

( Cyzicenum intellige ) Ofium Cor ube Epi/copum , Ó'

Biroflem arque Vineemium Romanos Sacerdote: Sylveſiri Rº—

- mani Pontiflrir Legatar adſuifle . Huc ufque dictis favet

eri-am Socrates_, qui lib. l. c. 9. Aderat , inquit , ¡n hoc Con—

ciliº Ofius Epi/copa¡ Corduóz, Virus CD' Vincemiu: Prerby

' mr.

Lts. Ill’. CAP. VlIl'. _ 163

tçrï: Alexander Epiſcopm- Egypt¡ , Eu/hthm-_magu Aª

¡¡ac/¡¡t CW. ex quibus infertur , Oſium_ cum Vito &a Vin.

çemio przſedíffe, ex quo omniuzn Epileopprum eos ,px-¡mos

nºminar, quod Clarins confirmar c.5.ubi alt : Et quarp mm

máis illim* ( Roma: ) Penn quem imperium eſ), Ep¡ cºpu:

¡ngravefceme Mare prª-pedirte: abfuí: , :ju: Mmm PRS-byte.

ri, qui ªderant, cim- [0mm ſuppleverunt . Practermicrimus

Epiromen Canonum Hadriani Summi Pontificis, Hincma

ri Rhemenſis Archiepiſcopi, Gregori¡ Vll. aliorumque te.

flimonia content¡ ſola Leonis [X, auctoritate ¡n Epistola

ad Michaelem Patriarcham Constantin. uae propoſitíoní

nostrz robur addir firmiffimum. De Conci_ ¡o e_nim Nicz

no inquit Leo: Cu¡ pmfuenm Victºr (9' Vumntm: Rºman¡

Prubym-i .

Sol-vuntur Object:: . .

Ob. I. Cum Launojo , qui plura ſimu] congeffit contra

prxdictos Pontificis Roman¡ Leaatos , que 8( nos ¡n com

pendium ſingulis Teiactiº hic percenſemus. 1. [gitur confia:

quidem , inquit Launojus , przfatos Legatos in Concilio

fuilſe, illi \amen praefuiſſe mínime evincitur. z. Licet con

cedatur , Oſium przſediffe , falſum \amen est, Pontificís

Romªn¡ vices geffiſſe. 3 Eustathius Anzíochenus Patriar

cha Concilio praefuit, quod probam Prºclus in litterís Sy

nodic. ad Orient. apud Facundum Hermian. lib. 8. c. I. ª

quo Eustathius in Concilio dicitur Prima: :zi/¡em, & Fe

lix Ill. Ep. 5; ªd Zenonem [mper, qui Patriarcham Au

tïochenum Pra‘fidentem ;18. PP. ªp ellat. 4. Ex Epistola

Synodica Nim-:ni Concilii ad Eccle 1am Alexandrinam, A

lexandrum Epiſcopum constat nlms deciſi: in Concilio pr;—

fm'ffe. 5. Sozomenus lib, l. HMC. Ió. &. Theodorems lil),

1..':c. 6. Vitum quidem & Vincentium memorant, Oſium

Cordubenſem vero prztermíttunt.

Reſp. Horum omuium facillimam effe ſolutíonem‘. Et

quidem ad primum reponimus: Ex jam adductis tot histo

rícorum monumentis constare, Ofium , Vitum & Vincen

tium Pontificis Roman¡ locum ſuppleviffe, primas ſedes oc

cupaffe,& prakfuiſïeJfla prefecto non ad ſolam przſemiªm

referri poffunr . ln Concilio nomina Sylvestri ¡llos fuiffe

quis audeat denegare? At ſi Romanus Pontifex Nicznq

Concilio interfuiſiet, nonne przſediffe: etiªm 2 Ergo 8tº.

Eadem ratione ſolvítur fecundum argumentum ._ Tertium

vero veluti mendacío oblinitum improbamus , nec ªliquíd

emita: in ºontrªrium ex verbis Procli¡ Felicia_ lll. & Fa—

L_ ² gun

164 DE Loms THEOLOGlCls

"JW—Ñ‘v…

l

cundi Hermianenſis. Siquidem ſcripcores isti primas partes

doctrinz &l eloquí'mizr, non auctoritatis Eustathio detule

tum.Frequentiffi e quidem legitur apud nonnullos feripco

res vea-bum prat/¡dare de multis indiſcriminatim uſurpatum,

fed id ad ſignificandum primarum Sedium Epiſcopos . Ita.

Cedrenus in Hist. compendio: Phterªflt ei, inquit; Sylve—

flri PEPE? Roman¡ locum {guantes Virus @Vincentim Quór—

terí, Metrophanes Byzanm , Alexander Alexandria , Eufla—

¡¡jim- Arzríorbªz, (F Macari…“ Hieroſolymorum Epi/capi, Si:

Nilus Metropolita Rhodius in libellg de Syngdis de Nic-x

no loquens haec :hªber: Pmemm Synodº Sylvefler Rom@ ,

.Alexander Conflaminnpolis, Alexander¡ Alexandria , Eujh

thin: Amicſ/Jim, Ó' Macari…- Hiero/alymomm Epi/cºp¡ . Nil

ergo mii-um , quod eadem de Eustathio ª Proclo aliiſque

conſcribantur. Ad 4. Cum maxima: ſuerit Alexander au

ctotitatis apud Nicznos PP. cumque apud ipſos detulerit

\uz- incommoda Eccleſiz , qux ab.Arrianis & Melerianis

affligebatur, idcirco dictum est in Epifïola Synodica , re

bus deciſis przfuiſſe. Ceterum Alexandrum Concilii Praz

ſidem non vocari in Gra’co texru luculentifflme ostendit

Sirmondus in editione Theodoreú . Ad ultimum vero re—

ſpondendum,innumeros auctores Oſium Cordubenſem inter

Legatos Roman¡ Pontificis percenſere , aSozomeno 8( Theo

doreto praerermitti quidem non denegari;

o-NCLUSIOIV'.

Vigimi dumtaxa: Cartones :didit prima Nice-*na

- — Synadur.

Dem. Contra Cardinalem Baronium alioſque: Er I. qui

dem , quia omnes vérſiones viginti tantummodo Canones

com'memOrant. z. Theodoretus lib. l. Hifi. ECC]. c. 8. hake

haber: Epi/cºp¡ rurſus ¡n Conti/¡um convenientes de admin¡

flratímze Eccleſiaflica [age: [eu (jª-zºne: vigínt¡ con/cripſere .

3. Eadem habent Gelaſiqe Cizycenus lib. 2- c. 31._ Hinc—

marus Rhemenſis in Epistola ad Hincmarum Laudunenſem

Nepotem fuum. Denique plures vel pauciores fuiffe , nullo

potest argumento demonstrari ,quod patebit e¡ ſoiutioue ar

gumentorum.

Solvuntur Obieêïiºms .

Ñ Ob. l. D. Hieronymus Praef. in librum Judith testatur ,

hunc librum a Nicaena Synodo relªtum fuiſie in Catalogo

Scripturarum Sanctarum: Ergo exifleòat vel existere debuit

Canºn iste ab Hieronymo cicatus. z. S. Ambroſius Cano

nem alium Nicamz Synodi citar de Bigamis non ordinªri—

dis ,

LlB.Ï[Ï. CA1›.V Ill. , 165‘

ms, quod m'odo inter zo. non adnumeratur. g. Cºncilii 3.

Charcagin. African¡ PP. alium Nicznun@ Canonem citant

de (acrificio, uonniſi ab iejuno offerendo . 4. Atúcus Epi*

ſcopus Constaminopolitanus apud Gratianum dist. 37. c. l.

teflatur in Concilio Nic-Seno Canonem fuiffe constitutum de

modo conſcr'lbenda: Epistola: formara?. Ergo Canones Nicz

Ii plures quam Vigimi eſie deben: . ‘

Reſp. ad fipgula & ad primum. Aitate S. Hieronymi ad

huc integra Vllebantur acta ¿Sc tractatus‘Concilii Nic-xo¡ ,

. in 'quibus 6L aderant PP. diſpuxationes 81 dogmata ', cum

autem 8( ¡¡ber judith tanquam divina Sçriptura laudatus

fuerit illis in dilputationibus , idcirco Hieronymus librum‘

Judith in Cªnone Sanctarum Scripturarum existimavu accen

ſendum , eo vel magis quod S. Doctor laudat quidem Con

cil'mm, illius vero Canones non mªmorat . Et reapſe Ep.

118._ad Chromat. air: judÍt/J Iibrum legit'quidem Emir/ía,

fed mm- Canoniras Scripturªs non reripít . …a ſane Hiero

nymus non promliffet, ſiCanonEm Nianum hac in re no

viflet editum. Ad ſecundum: Eadem reſponfio. Non enim

Ambrofius ullum citar Canonem . Ad tenïum . Nego-P-P.

Africanos Canonem Nicznum citaſic de ſacrificio ab lºlª

no offerendo , quod ex ſola canſae expofitione fit manife

flum . Cum duo Numidix Epiſcopi Epiſcopum inaugurare

przſumpſiflent , productos est Canon Nicaeuus quartus de

ordinatipne_ Epiſcoporum decemens, ut ſaltem a tribus aliisconſepnenubus qui venire non poíïent , fiera! EpiíctcºPÏ o"

dinano_. Quamobrem verba illa [ram: /uggeflionem noflrazn

admitme, defide ením Nimn¡ trdctams audivimus ,~ reſpl—

cium ordinarionem Epiſcoporum , quae vero ſequumur :— ¡fe

nim (9' de ſgcrificiis inhibendijc pofl prandium ,7m ª lªlª'

m‘ a fiº“? dlgnum efl , rflZ-ratur, C9' mm , Ó* num‘ confir~

Mªtum :fl , perrinent ad Canonem eius Chªrthaginenfis

Synodi , onde verba illa Ó' tum- refemmur ad huyus Conº@—

lii Cauonem 29. jam fancitum , non ad Nim-num Conº!

lium. Ad ultimum auxem facilis reſponſio ect , nos nihil

movere Gratiani auctoritatem . Quis enim neſciª'r G'ratia

¡¡pá-nªſpunos Canones a genuinis non ſatis accurate dim-e

- v¡ e ‘¡

Ob. z. Multa adhuc ſunt , qua? maíorem approbant (Ta—

ponuzrg Nlcznorum numerum 5 8( x. quidem S. Athªnaſius

m prst. ad Mal-cum Papam 7o. inquit effe Niczna: Svno

di caplçula. z. _Innocentius l. Ep. ,23. ad Synodum Tole—

tamm ¡rregulamatem incurrere ex Nicaeno Concilio eos d¡

3 ªlt J

166 DE LOCIS THEowcicrs Ñ

cit , qui vel miiites, vel cauſidici , vel curiales fuer-int; fed

iste,Canon inter íllos vígínti frustra difquíritur . 3, S. Gre‘—

gorius Turonenſis lib. 9. c. 33. laudar Canonem Nica’num

quemdam anathematizantem vírum rofitendz Religionis

prztextu uxorem relinquenrem; fed i e Canon in numero

vicennario non adinvenirur. 4. S. Augustinus Ep. 1to. haze

haber: Adbuc in torpon ojitº B. memºria: Patre Ó Epi/co

po meo [em- I/Ulerio, Epi/?opus ordinatur ſum , Ó' fed¡ cum

¡Ilo, quod Concilio Nimno Probilntum fui/ſ: mſciebam , net:

¡p/e ſeiebar.Qui Canon inter zo. vulgatos cette non extat.

5. Francifcus Turrianus 80. Nicanos Canones ex Arabico

in Latínum vertit , quíbus omnes Orientis fecta: utunrur s

Ergo &c.

Refp. ad I. Epistolam S. Athenaſii ad Marcum Papam

ſuppoſititiam este ex omníum eruditorum confenfu, qui pra

ſertim animadverterunt, eo anno datam nuncupari, quo in

Gallíis exulabar Athanaſius , ex quo inferunr critíci , non

tuiste Athanaſium cum ÍEgyptiis Epífcopís ad Marcum

apam fcribere. Ad z. Cum munia , qua? lnnocentius re

cenfer, ur plurimum ldololatriaz vírio polluerentur,hiuc ln

nocentíum citalfe dicimus partim decimum , partim duode—

cimum Canonem Nice-nar Synodí , quíbus lapfos ad Cle

I’um admitri prohibetur. Ad 3. Deceprum fuiste S. Epífco—

pum; ab ipfo enim citatus Canon Concilii Gangrenſis de..

cimus feptimus est contra Eustathium edítus , qui nupcias

averfabatur , & marrimonium confummatum Religionís cau.

\a folví poste propugnabat. Ad 4. Concilium Níczenum Ca

none 8. statuiffe, Novatíanos Epifcopos íllis in cívitatibus,

quibus Catholici aderant Epifcopi, folum Epifcopalis nomi—

nis honorem debuiffe obtinere: Ne, inquit Concilium , in

una ci-Uitne duo Epi/cºp¡ prabentur eziflere. Ad ulrímum

Turrianí Canones apocryphos este pronunciamus , & com

munem errorem este Orientalium Eccleſiarum,quoniam ve

tus Orientalis Eccleſia folum viginti Canones agnovit , ut

cºnstat ex exemplaribus ad vr. Synodum Carthagínenfem

miffis a S. Cyrillo Alexandrino, & ab Attico Constarztino

politano . Qui autem hofce Canones erlegere voluerit , adeac

Gafpatum juenin diff. 4.. De loc. heol.

C A

— — A—*n- ~

\ LLB. HL CAP. IX. 167

C A P U T IX.

De Synodº Cºnjhminopolítam 1. General¡ fecundª.

Ariª ſunt de hac Synodo a Theologis pertractata,quz

U omnia hic percenſere brevitaris ratio non postulat .Quapropter ea \amum diſceptanda l'uſcipiemus, qua: r!theo—

logiae canditªtis ſunt omnímode neceſiaria . Ac 1. qmdem

fi perquiratur , a quo fuerit haze Synodus convocata , non

adeo facile ſolvitur qua-Gio , cum nonnull¡ ª. Theodoſio Se

Damaſo convocatam afferam, ali¡ vero Románum Pontifi

CEm ab hac excludant convocalione, inter quos Natalis A

lexander diff. 36. in ſaEc. 4. contra Cardinalem Baronium

8( Binium. NOS itaque in tam perplexa comroyerſiqurriuſ—

que ſententia? momenta exponemus,ut qua* majus wſa fue

!im robur pmeſeſerre , ex uniuſcujuſqne judicio pendeat ¿Se

::bin-¡0 . Qu¡ itaque propugna… a ſolo lmperatorc Theo

doſio Conflaminopolitanam Synodum convocatam fuiffe, hi

ſce inniwntur rationibus . l. Socrates lib. 5. H. E. C. 8

haep haber: Peſ¡ bm: Impérator' mln] cunctatu: [ut ¡¡dei E

pi/copomm Camil-ªm cºnvocar. ll. Sozomenus lib. 7. c. 7.

de Theodoſio eadem profert. Inquit enim: Nec multa poſ)

Epi/cºporum communioni: [me Synodum convoca-Uh . lll. ¡dem

probatur Theodore'ri auctorirate, qu¡ lib. 5.’ Hifi. Eccl. c. 7.

Theºdofius, inquir, Epíſrºpo; dmmaxat lmperii [ui Confian

tinopºlím ¡UU-'r Cºnve-nin. lV. His 'omnibus ſuffragamur E

iſiola Synodica iſiius Concilii ad Theodoſium , qua PP.

Synodi fe a Theodoſio convocatos testanrur , 8: auctor A

nonymus vita‘ S. Pauli Constamïnopolítani E iſcop¡ , qui

inter cetqrq 'expreffis verbis de Imperatore 1C loquímr:

Convºca: Ignur Concilium Pim Imperator (D'EN. Sed hiſce re—

ommt cqntfariae ſententia: Patroni: HXC omnia nihil pro

are,fi mdem convocavït reapſe EpffcoposOriemïs ad Con—

cilium heodoſius lmperator; verum animadvenendum ,

hanc non ſuifle Generalem convocationem . Generalis con

vocatio \ªcta est, quando Damaſus Papa , qui Romzr Con

cilium coegerat Epiſcoporum Occidentalium ,ad eum locum

Orientªles quoque Epiſcopos invixavit , ut eo modo Con—

çilium celebraretur pleniffimum , fed quia PP. Orientales

PARÍS-de cªuſis Romam petere nequiverunt, excepit Dama

ſus eogum çxcuſatione’m , 8( animis ac ſementiis duaa …z

Synodl comunct’z ſunt,ªc Í una ¿Si eadem fuiffent. Quam

f1 obrem

¡68 DE LOC18 THEOLOCIOis

obrem afferentes historici hanc Synodum ab Imperarcre

Theodoſio convocatam fuiffe ad convocationEÑ-m appeilant

Orientalium , qui Generale Concilium non constituerunt ,

nifi quando ª Romano Pontífice Romam invitati‘,& excu

ſationem postulames Damaſi conſenſu Conflaminopol¡ Con

cilium abſolverunt‘. Unde 8L historicorum ª'uctoritate D2*

maſi convocationem 8( ipſi probant Bªronius 8( Binius. l.

In Syhodo 6. (Ecumen. act. 18. hmc legumur: Macedonia:

Spb-¡tur negabª! deitaum , eumque con/ervum przdicabat ,

fed M. Theodºfius ImPerator, C9* Dama/us fide¡ edema: ob

flitemnt . ll. In Codice antiquiffimo Bibliothecaº Vatica

nx , & in alio S. Matiz Mªjoris hXc parirer habentur :

Sententiam de damnanon: Macedoni¡ C9' Eunomíi Damn/u:

confirmar¡ PM‘CEPÏI etiam in ſªncta fecunda Synodo; qua' prue—

cepro O auffnrimte ejus apud Conflaminopolim celebrara ají¡

III. Nilus Rhodiorum Metropolita ¡n ſynoptica cuan-axio

ne Conciliorum Generalium: I’ma-am, inquir, Symdº 05-_

maſns Rºmw, Nectªriu: Conflantinºpolis . [V, D-amaſus in

Epifl. ad lilvricos testatus est nullius moment¡ decreta effe,

uz vel pex: ſe, ve] per Legatos non apProbaffer,hiſce ver—

is apud Theodor-2mm lib. 2. Hiſior. ECC]. c. 22. Nequoenlſim prejudícíum ¡liquod na/C¡ potuit e: numerº eorum,qu¡

EPud Ariminum cºnvenemnt, cum tonflet neque Ramanum

Epi/cºpum, cuiu: ante omnes fait expetenàſió ſentantiª . . . .'

buiuſmodi flatuti: canſenſum aliquem commodªffe. Verum ex

altera parce his reponunt adverſarii : Nihil evincere primum

momemum, cum aliud ſit convocare Synodum , aliud erro

ri ªlicui obſiflere. Singuli Epiſcopi error¡ obstiterunt , nec

\amén Synodum convocaru'nt , (ed convocati ſunt . Nihil

ſecundum, quoniam dubia ſane est apud eruditos illomm

codicum fides,quibu5' omnes veteres biflorici calculum ſuum

non adinnxerunr. Nec aiiquid tertium ,cum ªpud Natalem

Alexandrum eadem fit , nihili & Nili auctoritas , cum iste

luries in Hifioría Eccleſiastica juxta fªn-…2 mentis eruditos

ªllucinams \it .. Nec denique ultimum , cum ex Damaſi-Ñ

ductmitate hoc ſolum ostendatur , ad Coneiliorum ªuctori-Ñ

:atºm neceffariam effe Pontificis Romani approbationem ,

8L Decretorum confirmationem; an vero Constaminopolita—

nam Synodum Damaſus convocaverit , hoc est quod adhuc

‘probandum remaner.

Atque his adductis pro uÑtraque parte rationibus , altera

effet enodanda quzstio de Conciiii Constaminopolirani prce

fide. Verum cum ex Eccleſiaflicis monumentis nihil folidi

in

118.111. CAP. X. ¡69

í_n medium proferri pofflt, illam lane meliore judías dignam

Judicamus. Multa collegit citato tuperius loco Nazalis Alª

xander ex Socrate Sozomeno, Phorio , aliifquç hiſïmicisz

-ut probabilius \amen Timotheo Alexandrino hUJUS Concili!

pra-:fidemíam tribue'ret. Re \ªmen accurate peri'peóhſiatch

cogimur , testimonia illorum ſcriptorum nirnis gene-mila CHE,

ªc de ſe indererminata,& conlequemer in dubitationç per

manendum , donec clarior in Eccleſiastica hiſioriª aflulgear

dies º Qui tamen veritatisbvoluerit periculum facere, cita

tum ptxclariſiimum Theologum adire pone-m.

Quo: Cancnes hoc Concilmm cdidem , incertum arbitrº!.

Gªípar Juenin De Comiu'is ſeptem enumerar¡ Natalís Ale

xander probabilius dicir fe \enerº , tres tantum Cpuones

edites fuiſiezcui ſane opinion¡ calculum nostrum adjlcimus.

Est enim hzkc ſememia numero 8L auctoritate (triptorum

validior', led hiice praetermiffis , que apud citatos The-olo

gos videri poſſunt, ad alía properamus¡

\un

De Synº'do Ephsfina.

Cºntra Neſioríí hzrefim indictum fuit Éphefinum COI

cihum , quod fuit Generale tenium , Theodoſii junio

:is tertíodecimo , 8( Valentiniani tertii Auguffi conſulatu

tenio, anno Domini 430. Caªleſiini Pontificis -4. 8( Neſio—

!ii Epiſcopi anno z. Sznodi locus {nit Epheſma civitas caê

Rut !ptius Dimceſeos Aſiaticae, unde in lineris ad PP.miſ

hs _ajebat Theodoſius Auguſius : Deputa-vimu's Epkrſxºruç»

uvttatqm , terrª mariyue acceffu pcrcammadam , ibique dl—

verſamtbus muffaria ſup‘ editamem affªrim e nazi-ví: ºppor

“t'ſyue fluctibus. uis fianc Synodum convocavexit primo

eri: diſputandum . alalis Alexander'diflert. 7. in farc. S.

firme pronunciar Epheſinam Synodum indictam fuiffe a

Theodoſio Juniorc, non a Caglcflino l. Pontífice Maximo,

:ªprehenditque Lovanienſem Doctorem 82 Augustiniani Oc— Ñ

dinis decus Christíanum Lupum , quod adverſam !enuerít

cum_ Bellªrmino ſementiam. At ace dicam Sorbonici D0-.

&0m przclariffimí , cur opinio C ristiani Lupi effet impe—

tqndq , non certe videmus. Siquídem tractorix convocado

'ms [meme quidem per Augustum data ſunt, at id ſine cou

ſenſu Roman¡ Pontificis ſactum fuiffe doctiffimus Alexan

der non ostendir. nec ostendere poterit . Qua de re cetefls

pra:

. vr- ' "'r'

rre… . DE mas THEorooicts . _ _

practertrufſts quemfra tractanda erunt , Christram Lupi

fententiam quuentl propoſitione comprobamus.

C o N c 1. U s l o I. k

A Theºdafio ſuniore eºnwcatam ſuiffe Synodum EPM-fit¡er

Culejèim' Papa con/enfu afferuit eruditizfimur Au

guflinenfir C/¡ri/lianur Lupus-,euqu fentemiam

-‘ rmillime tenena’am judicamm.

Dem. Action. 3. huius Concilii legitur, Apostolícos Le-z

gatos haªc pronuntialfe: Synodo ¡n preſiºrum merroPo/ſ

congregªta ex dureza ªmabiliflimorum Dem@ Cbrifli aman

tium [mpemwrum S. Papa nofl-er Celeflinur Epi/copas nºs*

ipfius pre/emi'sz ſuPp/entes ad ¡Mm S'ynodum mifir, quum

quIríe'm Synodum convert-ire iufferum human/'flimi Cbrifliam/Ü

fimrque Imperüron-.r. Ex quibus tale conficitur argumentum.

Ca-lestínus Pontifex Legatos miſit, qui Concilio praeest'ent;

Ergo Czelestinus Synodi convocationem approbavit . At re

ponit Nata‘lís: Nºn ſum bee ªd Roman¡ Pºntificis nutum .²

Nego . Siquidem funr uidem exprefſe ad nutum Imperato—

ris; at quoriefcumque aalestínus. Svnodi convocarionem ap

probavit, implícíte funt etiam ad nutum Pontificis . Rur—

fus S. Profper in Chronico ita fcribitthstorií impíetat¡ qª:

'vum errºrem Ecclefii: inducen molienris prectpuªm CPU"

Alexªndriª¡ Epi/capi induflriªm , (9* Pap-e Gale/?ini repu—

gnuffe auctorrtarem. Ad qua: Profperí verba fubjungit Na

talís, hic non fcribi , Caelestinum convocaste Synodum E—

pheſina’m . Concedo non convºcaffe ; probet ramen clarílft

mus Vir, Synodum convocatam non fuíſfe confenfu Cuale—

\iini. At in verbis Profperi immorandum . Prof er enim

duoldistinguit, Cyrilli fcilicet industríam , & Car estini au—

ciorltatem. Verum quomodo poruít Carlestinus fuam exe!.

cere m Nestorium auctorirarem , niſi affentiendo Concrlu

convocationi? Cyrillus quomodo fuam exhiberet industriam,

niſi ur convocaretur?

Atque haec omnia confirmantur Epistola Carlestini ad E

pheuſinam Synodum , in qua aſferir, fe miſiffe Legatos , ut

ea ill¡ nequeremur , que anna ab ipfo fueraut jhrura :

ex interlocutione S. Cyrilli Act. J. ubi S. Alexandrínus E

pifcopus de Pontificíís Legatis hace haber: anre cum ea ,

quze a ?ele/lino Sarzfiíflimaque Dea dt/ecïiflima Epi/capo dc—

creta ¡una {nºra-Ir , exequuri fine, conſequem' efl ut eat-mr¡ ,

que beſfeªjnº [jodiemoque die ªcta ſum , commentarii ſuperw

nbª: Arc—irán: ªrtexantur . Denique Gelaſius I. in primª

¡ua

LÏB. III. CAP. X.. . !7:

.’ſi ' —~‘-Ir -v_-—-—-_ ..

ſua Synodo Romana testatus est , Nestorium dar-:mama:

fuiffe conſenſu Cªrlestini . leeiiiaus Ergo Concilio con

fenſcratª

Que in central-¡um a Natal¡ producta ſum, facillíme ex—

ſufflamur. Sive enim tractoriz Divales objiciamm , five

actomm ferias inſpiciatur, vel denique Ioannis Anai0cheni¡

aut Czlestini , 'aut cujuſcumque alius testimonia expendau

mr, numquam ostendi poterit , Romanum Pontificem Sy—nodi convocationi non conlſienſiſi’e z ¿Se hee: praeclara multa

d_e Theodoſio dicantur, ſupponunt ipſa Czleflini approba

tlºnem, quam ex variis monumentis eruimus, ut ſupta ad-.

notatum est .

o N c L U s 1 o II. _

‘Ep/::finca Synodº Cyril/u¡ primum Alexandrims Rºman¡

.Pontificis nºmina , dein Arcadia-I: , (9‘ Project“

Epi/cªpi¡ Ó' Philrppu: Presóyter Roma!

Lpbefum mig¡ prLzſede-runt .

Dem. Et l. quidem ex ªct. 1. Concilíi Epheſinï , ¡n qua

hzc leguntur: CDI-fidentibus ¡n [Mctifflma Fale/ia., 9M ap

peI/atur Maria, nligh-filſimis (9‘ [auctiflïmir EPS/capi: Cy

nllº Alexªndria, qu: (9- Cwltflíni quoque [anfliflimi Rºma-z

me Pal-fia- Arcbiepiſcnpi locum abrirle-bat, C" ſuvemtli Hir—

roſoiymorum (w. Confirmatur Epistola Caelestini ad Clerum

_ConfiaminopoL , in qua S. Pontífex ſeripſit : Ec 9.241"; mflu

‘m_ .tanto negatío propemodum Pratſemia neceffdria *Utdebatur ,

-Utcem noflmm prapzer marina (9' :emma Íſpatia ¡lª/Í [11,130

fran¡ meo Cyril/o delegazvímus , m mºrbm ífle longitudinis

ondſipne grafferur . Eadem leguntur apud Marcelliuum Co

mitem ¡n Chronico , Evagrium lib. l. Hifi. Eco]. c. 4.

81 Photium in lib. de Synodis. Cyrillum inſuper Concilii

Pmſidem agnoverunt Pulchería Auguſia in Sacra Archi

mandritis miffa, Julianns Coenſis in Epiflola ad Leonera

Ingperatorem & Epiſcopi Armenia: in Epist. ad enmdem

Prmclpem , quibus accenſendajst Gregori¡ VILin Apºlog

8( Nicephori Calixti auctoritas lib. 14. H. E. c. 34.

‘ Pr-obanda nunc remaner altera propoſitionis pax-s de Pon

ufipils Legazis in Synodo post Cyrillum Pra-fidemíbus , de

qulbus fic loquutum legimus Czlestinum in Epiflddïphct.

Synodum t Direximus pro ncflra fºllícitudíne [ductos frªn-es,

(9* confundan: noflrºs unanime: nobis (9' prºbªtifl'imºs ªuíns.

Arcadmm Ó' Projeffzzm Epi/copas , (’9- Pbihppum Prnbyte

mm_ noflrum , qm' it's, qua aguntur , ¡nterfine , Ó' qua ª

nªbo' anna flan…: [um, exequamur , quibu: prcflandumbg.

m li.

., .

_Mh—-_._Ñ

17: DE LOCiS THEOLOGICLS

nºbis non duHMmu: affmſum ., quando ¡d, quad agitªr, 'vi'

deatar pro union/ali: Eco/aſí:: [nur/'rate decrctum . ídem*

constat ex ejuſdem Pourificis Epistola ad Theodoſium [m—.

pentorem , in qua haze przciſe legunrur alibi etiam citata

verba: buic Synodo, quam effe iufliflu, nºflram pmſentiam

¡n bis, quº: miſimus , exhibemus . Ex quibus verbÍS' licet

Natalis Alexander evincere praeſertim studeat , Conciiinm

ab lmperatore abſque Pontificis Roman¡ affenſu convoca.—

tum fuiíie, id \amen irrito przstiúc conªtu . Quomodo al—

lªtª Catleſiini verba intelligi debeant , ſatis percipere quiſ

que pºtei’c ex iis, quee ſupra diximus in reſponſ. ad l. ob—

ject. concl. 2. c. 7. lnſuper Legarorum praeſidemiam evin

cimus ex actibus huius Svnodi , ¿Se ¡rrªrſertim ex act. 3. in

qua loquens Cyrillus de Carlestini Legatis ſe inter illos nºu

connumerat, necnon 81 ex relatione Concilii Epheſini ad

Czelestinum P. M. que extat post act. 5. aliiſque pluribus

Eccleſiªflicae Hiltoriz monumentis.

Satisfit Objeüíºnibm'.

Ob. r. Ex Epiſcoporum ſubſcriptionibus patet , Cyrillum

ame Pontificios Legales ſubſcripſiſie: Ergo &6.

Rcſp. Perturbatum effe ſubſcriptionum ordinem: Et rea

pſe Juvenalis Hieroſolvmorum Epiſcopus interdum ante, in

terdum inter Pontificios Legatos ſu'oſcripſiſie legitur , quod

de Flayiano Philippenſium Epiſcopo idem 'factum effe

com erimus.

O . z. Epheſini PP. in relacione ad Imperatores .per fe

ptem Legatos miffa Cyrillum vocam Concilii Capa: , Prºeſes (9' Princeps: Ergo &0. ct

Reſp. Laudatos PP. Cyrillum Concilii CaputÑPrzſidem,

8: Principem vocaffe , quoniam plus ceteris Alexandrinus

Epiſcopus laboravit aut in doctrina? luce , aut in Nestorii

confutarionel

Nonnulla modo de Canonibus hnjus Concilii ſupereffent

addenda, verum cum apud omnes constet , ſex tantum 'tn

Epheſina Synodo editos fuiffe , idcirco a ſuperfluis conſulto

abstinemus. . _

\,l.- -

LMII. GRAX!, ' m

C A P U l'Í' XI. '

De Synado Cbalcedºnmſ .

Um Euſebíus Doryleenſis , aliique per Epheſiuum La

, trocinium afflict¡ Epiſcopi , ac prazſertim Leo Ponti

fex novam Synodum ªb lmperatore Marciano prudentia 8;

Romana fide clariffimo expostulaffent , reſponſum mel-une

Constaminopoli 'datum x. Kalend. Septembris m. Chi-.450,

Qua de re ¡adicta 8: convocata est Synodus in Kalendas

Septembris Couſulªtu Mamani Augufli & Clodi¡ Adelphii,

armo Domini 451, duodecimo Leºnis Papª*: , quatro ante

captan¡ urbem a Genſerico Wandalorum Re e . Que Circa.

hoc quartum Generale Concilium diſputari olent , duqhus

ſequcntibus propoſitionihus abſolvenda ſuſcipimus huuc in

modum. '

CUNCLUSIOL .u

Chalcedºmnſe Camí/¡um ªb lmpemtore Marcianº S. LOM?:

Papª’ con/enſ!: fuí: convºcªtum,

Dem. Et quidem pleniffime ex ipſa Marcian¡ Epistola ad

S. Leone-m, quam fic legimus: Super-?fl , ut , ſí placuerie

tu@ Beatitudini in ha: pªrtes advenire, C9' Synodum celebra—

n, bot [ªun Religiºnís ¡¡fl—"¿ña dignetur , noflzir un'qu d:

fideríix mflra Sanflicar ſarisſacíet , (9' [am religion¡ qua

utilía [um, duerme., Si 'vero onerºſum efl , ut tú ad [Ja:

parte: advcnias-,boc ¡pſum nobis propriis littuistua Sdnctitas

manífeflet, quarenu: ¡n amm-m Orientar» Ó' in ip/am Tbracíam

(’9‘ Illyricum_ fame noflm Utrera dirígamur, ut ad quemdam

definêmm Iocum, ubi nobis plan-unit , ºmnes ſanfflflim¡ Epi

ſcop¡ debe-ªm convertí” , (9* que Cbríflianorum Religion¡ ,

atque CEI-’bolita fidel' profim , ficut, tua Sancti": faundum

Eccleſiaflicas regula: definierít , [ua di/pºfitione declara-m .

Que & confirmamur Epistola 4;. S. Leonis ad [mperato

‘tem ¡jara, in qua Papa/ceram , inquit , a glºriofi/jima cle

meyma veflra , ut Syrmdum , quªm ªd reparamíªm Orienta

uju _EMI-ſf:: pacem :tiam a nºbis petitam , mceffariam ¡u—

djtatu, .zi-'quantiſper difi'err¡ ad tempm* ºpportunius inhere

fill‘, ut [Iberian-¡bus al: 0mm' pulmón-'ºne animír , 1)¡ quoque

!pj/Cªpi, quo: [DRM-¿latir metus derive: , con-Denken: . Sed

guia_ pro fludío bnmani: negotüs divina prxpanhiy,(9' ratio

mbxíztn ar ?el-gloſe "¿ni mflr¡ viv-¡bus creditir proſuturum.,

,fi malla fit m Secªs-dªmn¡ [en/_ibm diffonqntia , nulla fit ¡n

E'wm

174 d DE Lºcis‘ THEOLOOlcrç

Evangeür Prtdícqtíane diſcordía .* Egº etlam *Daſh-¡5 diſpofi

tianibus nan rmimr optans, ur in ºnmíum cardibus Cathº/¡Ca

fides , que non porq/I m’ſi 'una effe, firmetur . Post hzc pra:

termizr¡ ¡le-qui: ejuſdem S. Leouis Epistola 61. ad PRChal

ccdonenſes , in qua hitº haber inter cetera : Fran-ma um'

lªarfitªs (9* amnium fidelíum card:: cºgnoſmnt, me non fºlum

pºr fmrres, qu¡ vicem maam exequuti [um , [Ed etiam per

¡¡Pyrobazionem geflorum Synadalium , propriam *vobi/cum um'iſ—

fe ſmtcntiam .º ¡n lola vidalicet :au/ª fidel' , propter quªm

Generale Concilium, (9‘ ex pmcrpea Chriflianorum Principum,

(9* er confmſu APO/lºlita: Sed?: placuit congregªr¡ . qu omnia

cum per ſe clara ſint 81 mauifesta, hinc Liberar¡ Diaconi ,

Juſïíniani ílmperatoris , alíorumque multorum testimonia

przrtermittimus, ¿Sc ad ea , quas in contrarium ſemire ali

quis potuit, eliminanda progredímur.

Solutío Objectionum. -

Ob. Gelaſius in Epist. ad Epiſcopos Dardaniªt afferit ,

\olam Apostolicam Sedem decreviffe ut Synodus Chalcedo

nenſis Beret: Ergo ¿Sec,

Reſp. a Gelaſio ſcribi,ſolam Apoflolicam‘Sedem decreviſ—

\e celebrarionem Synodi Chalcedonenſis non per oppoſicio

nem ad Imperatoris mandatum , fed per oppoſitionem ad

reliquas Sedes. Et reapſe Gelaſius ipfe in Synodo Romana

Chalcedonenſe Cºncilium mediante Marciano Augustº ce—

lebratum apertiſfime aſieruit . Multa alía objiciuntur apud

Natajem Alexandrum, ſed quoniam facillimz fun: ſolurio

ms l, ¡dcirço pretermictenda .

C o N c 1. U s 1 o Il',

Cbalcedamnſí Synodo Legati Leom': Papa pmſarunt .

Dem. Auctoritate S. Leonís, qu¡ in Epistola 49.2d Mak

cïanum Augustum hrec habet:Credcbamm-, Clement-'am ve

flmm id defidniª nºflro poffe pra/Dare, ut'pmſmt¡ neceflim

te reſpefla differri ad apPOO-tuniur tempm Sacerdºtalem Sy

nadum juberetir, ut :Ducati: de cunctir Prºvinciir Sacerdºtí

bus, 'vere poffet ºff: uni-verja!: Concilium. Sed guia UD: amo

re Catbalíce fidel' mugre alíorum mms fim' vºluifli: , ne

devotº uiderar obviare ar ªtrio, fratrem C9' Coepiſcopum meum

Paſcbajínum de ea Prºvíncia , qua *vidª-tur eflè ſnurt'or ,

evacçmm, qui *ulcem prefemic mea: paflit implere , diver¡

Bºnifacio/rana, C9* ComPrerbytero meº faciata, (9' bis, qua:

amm mi eramus , adjuncti: confºrtem ¡His f'ratrem quoquf

mmm Iuliarmm addmtes Epiſcopum . . . . Quid *vero qm

. dom

— X……_J

1.13.1". CARXL _ !75

¿am de fun-¡bus , quod fine dolore mm die-¡muy, camu tur

binas falfizatír mm value" turba/¡cªm tener: confluntiam ,Pradicſiium ſratrem C9* Coepiſcopum meum 'vice meª Synºdo

cºn-venir przfiden . Ejuſdem ferme pouderis ſunt , qua!

Epistolª 47. ad Synodum leguntur . QUI? vero primis tri

bus actionibus hojas Synodi gesta ſunt , Clare evidenterque

adeo Pontificiorum Legatorum pmſidemiam exhiben: , ut

eorum expreffa nomina exhibeant . Quibus omnibus 8(

Facundi Hermianenſie, aliorumque accedit auéïoritaº,adeo

ut de Lçonis Pontificis Legatorum praïfideuria inefragabile

fit yudicmm.

Salvuntur Obiefflmm' .

Ob. I. Anatolius Constamïnopolitanus Epíſcopus in cau

ſa Baffiani 8( Stephani ſententiam dixit act. ¡2. ante Sedis

Apoſiolicz Legatos: Ergo 8( praeſidemiam habuit.

Reſp. Peculiarem illam fuiſſe cauſam ad diſciplinam ſpe—

&autºm , que cum effer Anatolio ceteris notior , idcirco

Pomifiçii Legati id'ouerís Auatolio detulerunt , ut in ea

libere ¡udicaren

Instah. Sal-diana Synodus in Epïst. ad Leonem Imper.

duos hu1us Synodí Praeſidcs agnoſcit , Leouem \cilicer , 8(

Anatolium: Ergo &c. _

Reſp. Apud Sardianam Synodum verbum Pmfidm non

\umi pro eo , quod proprie ſignificat , fed pro indicara .

Et reapſe non tantum Synodo pra’fuiffe dicitur Leo 8(

Anatolius , fed Cº- /ummi Sacerdotes, qui eh‘ comordes fue

unt.

Instab. Taraſius Confiantinopolítanus act. I. Synod. 7.

Anatolium vocavit Synodi Chalcedonenſis primum Exar—

chum: Ergo &c.

Reſp. Taraſium vocaſſe Anªtolium primum Exarchum

non relate ad Pontificios Legatos , fed relatª ad CLIEÏOS

Concilii Epiſcopos.

Instab. Phorius lib. de 7. Svnodís apªrte teſ’ramr , Anª

tolium Praeſidem Concilii ante Legatos Leonis declaracum

fuiſſe: EI- o &6. *

Reſp. ulta effe Eccleſiasticae historiz monumenta , ex

quibus ſuprª evidenter Pontificiorum Legatorum praaſidemia

gzmdonstrata est . Quare …is pºtius , quam Photio fides ha

n a.

Oh. z. PP. Concilii in relatione ad S. Leonem testat¡

(uuu-Marcianum , vel per ſe, vel per Magistratus Synodo

przfmſi:: Ergo 8tº. -

‘ Reſp.

176 ‘ DE Locls TIIEOLOGiClS

o

Reſp, Marciauum actions 6. Synºdi PP. itſa’ effe alloquu

cum.; No: em'm ad fidem confirmandam , non ad potencia-m

oflendendam ::templº Religioſi Principis Conflqntíni, Synºdª

¡¡¡rs-raſ; z-oluimus . Non ergo prarfuit Imperator çondendis

fidei decretis, ſed ad turbas compeſcendas, vimque omnem

prohibendam , 8,; ad pacem auctoñtate ſua in Concilio

ſervandam.

Quueres, quot Canon-es ab hac Synon conditi fiat?

Reig. Aiios edites act.ó. aiios \3. \exta ſºlos tres. Quin—

tadecima edidit viginti oéto , eoſque inter repetiit tres lau

datos. Sane triginta ſolenr abaliqui‘ous adnumerari, at duo

posteriores revera non ſunt Canones, fed ſimplices quaedam

Canonis form-am, pmſeferentes , 8L Canonibus per. neſcio

?uem _adnezças Synodales Legatorum Romanqrum 'de propo

Itis qumstionibus interlocutiones . Recte‘ item Hermannus

Contractus, Gracianus, Se paffim ali¡ aiunt , editos ſoios

vigiuti ſeptem, ſe uuntur enim Dionyſium ExiguumÑ , qui

ſolos tor_ ſuaa qoileé ioni inferuit , 6g vigeiirnum octªvum_

quaſi non editum duxit 8; abieeit.

G A P- U_T X'lf.

D; qín'nta, Ecumeníça Synoda.

N celebri _trium capituiorum cauſa convocata est V. Ge

neralis_Sy'nodus anno Domini non 554.… viíum est Cl.

Christiano Lupo, ſed anno antecedent¡ , ut patet EX corre

ctione Eminentiſs. Cardinaiis Noriſii in differr. de Synodo

V. Multa ſunr, 8( hactenus eruditorum diſputationibus ía

&ata qusestionum capitª , quae hic recenſere non est hujus

ioci, cum in_ Noriſiano Opera videri percommode pQffinr.

Quae omitti nequeunt aggredimur pertractanda adjuniorum

mentes imbecillItate studiorum adhuc tenues instruendas , 8(

@mandas . Quare \ir

. ’ o N c L U S l. o I.

Cºnſenſu Vigilii ab fu/i‘iníano Imperatore convocan), !fl

' V, S'ynodur Generªlis. -

Prob. Ex Sácra Divali lmperatorís ad Synodurn, in qua

lic legimus: Nor ¡girar [equ-:nte: [an-fio: PRO* vale-nte: re

&am fidem ſin'e macula ¡n De¡ Echa :is Pradicarí,(9' impíº

zum tanatum 'efe-care, primum quidem Ó‘ in *Ue/Iris vos de—

gçute; Eccleflir interrogaſuimm, de pmdic’íis impiis tribus 'ca—

?ltuhſ’Ó' *ue/?rªm *nobis 'voluntatern mªnifq/Zam feciflis , prº, ct qua

.LI

Ñ 'LÍBJIL CAP. XI!. 177

quª Ó' comProIIa-Uimus vas, quºd indubitanter ('9- Eum 0mm¡

alacritªte "Hªm fidem confefl¡ eflis, (9* impiaüz Cord-mw

fli: ._ _Quaniam *vero (9' poſ: condemnatiºnem a vobis factdm

¡n eiſa’e'm ¡plis Permanent quidam eadem impia fria capitu

ia *vindimmesfidea voz-avirrius‘ vor ªd Regiam urbem [20mm

n: cqmmuniter convenientes quam babetix pro his 'volunta

vem, iterum maniſeſtare . Nec abſimilia ſunt qua? ſcribit

Evagrius lib. 4. Hist.Eccl. c. 37. hunc in modum:]am vero

cum Vigzlíus ªnſ"tu Rama Ó' Mermas Nave primum , de

¡nde Eutycbim, Alexandria: autem Apellinarius , <9' Damnu:

Antiocbit Epi/'cºpatum geflit, ſuflinianm V. Cami/¡um con(

vocavit. Quod vero id abſque Vigilii conſenſu ſaá’cum non

fuerit, ex ipſius Vigilíi Epistola ad Eurychium est luculentilſi

mum. ln uit enim: Veflrum defiderium (agªn/'center amm¡

muy , ut ¿Ze tribus capítulir , ex quiáuy quw/Iio nata efl ,

factº regular¡ con-venta , fer-vªm qquizate,.medi¡r fan-afan

ctis Eva'n eh'i: collatiorzem cum um'zir fiarribus baáeamus ,

69* finís eIur plan-¡tm- Dea, Ó cºnvenio-ns bi: , que a fan

&i; quªtuor ſIMt def-'nica Canciliir. Arque hxc omnia com—

probantur ex collar. 8. quíntx Svnodi , 8L ex ſermone ac

clam. ad fmperat. ln prima enim legitur: Po/Iea !amen @ª

emſe-zſit in ſcriPti: in Concilio conveníª!, ('9- diſceptare una

nºbíſcum de bis tribu: capitulis, ut definido communiter a5

omnibm* nobis pmbeatur de¡ recta? con-venian: . ln facundo

Vero : Siam‘ O' Vigiliuc p bee ſu/Ziníano Piifl'irno con/amd!,

O' V. Cºncilium conflitutuffi eſ: , ut eorum Opxſcula , qua

latenter repartº [Imt plena abaminatione , aaatbematizaren—

tur. EX his omníbus ergo conffat apertiffime,n0n fine Ro

man¡ Pontificiª; conſenſu V. Generalem Synodum convoca

tam ab Imperatore_fuiffe. ª

o N c L U s 1 o H.

Num Vigilia: , -uel Euzycbiu: Can/raminopdítame ll. Symdo

pmfuerit, 'videtur incertum. A Vigilia :ªmen Ó—ab

:minar/.11¡ Ecclefla Cancilium hoc approbatum

ſuiffe omnino certiflimum.

Dem. I. pal-s. Vigilium Concilii hujus PIX-\idem fuíſïe

testatus est Zonaras tom. 3. Ann. hiſce verbjezswb hoc Eu

tyrbia Conciliurñ V; effe coac'ïum 165,. SS. PP. quºrum pri—

mm‘ ac Prxcípuu: fui: Vigilia: z necnon Nilus Rhodienſis

Epiſcopus in lib. de Synodís , ubi de quinta Synodo haze

haber; Pmeranr Synodo Vigilia: Pªpa Roma , Bum/chin:

Cºy/taminopolls . Qaibus ¿Se ipſa ratio ſuffragatur . Hzc

@111m una est ex prxcipuís Synodí (Ecumenicz condition¡

Tam. 1/-. 1V¡ buºn

17 DE LOClS THEOLOGICIS

bus , quod …is Romanus Pontifex vel per ſe, vel per ªlígs

prxelſeflebeat. Econtra tamen prmſidentíam Eutychii af

firmant acta Conciiii , in cujus prima coHatione hzc há

bentur: Cºnfidenzibus in Secretario venerabilibu: Epi/nºi:

.Eutycbiº ſanctilſimo Pªtriarc/ja Regia Conſtantinºpolis n02):

Rºme, Apo/Iinariº ſtmffiflimo Archiepiſcapo Alexandrírm: ci

vitatir, Dam-¡o ſanctillimo Pat'riarc/Ia Theºpªlitamz Civitarir.

Quidquid \amen ſit de his, Vigilius quintam Synodum con

firmavit. Evagrius illius ſaecul¡ ſcripcor , qui ªct Synodi

les-,it lib. 4. c. ;7._ſcribïtt Vigiliur Per [in-eras confin/ït Can

ciliº, no*: tºmen mtereffe vºluít. Has litteras tandem e ru

deribus antiquitatis crutas Pen-us de Marca nobii¡ prcem'zſia.

de Svnojo V. differtatione evulgavit. [ta illa? inſcribunturZ

Epi/rola Vigilii (Ircbiepiſcºpi Roma? ad Eutycbium Archiepi

ſcapum Conſrªmmapuleas* , Ó' ad omnem pM/'Icentem fªn

&am S‘ynodum. Leºímr haze Epístola Vigili¡ tom. ¡2. edit.

Regia? Conciliorum. [n hac Epistola Vigilius ſui constim

ti ſententiam retractat,& cum ſancti Augustiní exemplum

ſequutum ſe dicat , illius-Voces híc nobis reddendx funk:

Si in 0mm' , inquit, ne’gºüa ſapientize ratio Paſlulat , ut id

de quo quer-¡tur, retraêïºtur, mque pudor¡ effe deber , cum

¿ª, qua? al¡ initio omiffa ſtudio deinde veritati: inveniuntur,

ir¡ publicum edumur, quanto magiª* Eccleſiaſtíci: ¿li/capta

tiagibuS-Crmvmit, earn-dem rationem in ¡¡liſ quoque obſerva

ri, pnecrpue cum muyy/!um fiſ, Parres nofiror , Ó' maxi

me be.1'ÏJÏ'num Augu mmm, qui in divÏnÏS fcripmri: cla

ruit , Rex/name eloquemi‘ magiflrum prapria ſcripm retraffaſ

fe, diflaçue fua correxiffe, arque illa qua: ami/orar , ac de

inde ¡nue-nera: addidílſe . Nº: qu07ue firniliter ¡Hi5 cumplir

invitar¡ in contra-verſia trium capitulorum ſupra memorato

rum »uma-4am deftitimur., quin ¡nue/:igaremur , quid de

prrlictis tribu: capitulis m PP. noſtrarum litterir *veria: in

-uem'ri ¡ªº/Tºt , Dein recitaris pluribus erròribus librorum Theo

dor¡ , necnon fcriptorum Theodoreti,contra Sanctum Cyril

lum , itemque Epistolz [bz Edeffeni , ita definir . Predi

íia itªque tri:: impia capitula IIÏIJÍÜEMIÍÏZÍMÍdr, (9' conde—

mmzmus, fcilicet impium Theodorum MOP/ueflize , una cum

impiis ejur [rr-'PM‘, Ó“ quiccumque ¡mpte Theodor-¿tus fcri

pn, atque etiªm Epi/¡014m, qua dicitur ab Iba [cripta fui/

e, qua ſupermr dicta? Prop/¡ame bla/phsmix compre/¡mánª

tur. Poſïea-vero revocar cºnflirutum , ¿k al¡a,quae pro tri

bus capitulis anrea ſcripſerat: ,QM verº , inquiens, aut a

me, ªut ab alíis ad definfiºmm trium predictarum capitu

[0mm

1.18.1“. CAP.XI[. . i _ !79

10,*umſacta ſtmr , Pra/"emi: ¡Iuqu ſm'pn naflr! defimfiode

:vam-:muy Sutbfcribítur vero Epistola dzza ante—V]. ¡dar

Decembris, Imp-Sri¡ Damím' noflri. ſu/Zjniani \Eteyjm Augu/Í¡

armº, xxvu. Pafl, Can/ulatum Bajzli¡ U. CÑarma Xfx.. Iraque

Vigiljus ante finem anní Synodum cºnfirmavit.

Quod 8( prxstitere Vigílii fucceffores Pelagïus l. vide

licet", quem Svnodum V.'recepj(ïe antequam eligeretur

Pontifex , \estis est. Victor Turonenſis ¡n Chroníco , idque

ejus Epistola: ad Narfem 8( 'ad Epifcopos' Thufciaz fchiſma

ticos liquido probant. Nec non Pelagius ll. ut constat ex

ipſivus_ Epistola ad Eliam Aquilejenfem, 8( lstriae Epifcopos

abffEcçleſiz_ Romana ob amm_ capitulorum. defenſionem di

vu .os.

Quid de. Gregorio M. dícemus: Ejus Epïstola legatur ad

Joan'nem- Epiſcopum Constaminopolitanum, 24.]ibÑ1.. 8( 36.

lib. z. 8( de'ejus approbatione míñime dubjtandum . Praz—

terea Mgninus l. in Concilio. Lateranenſi‘. adverfus Mono

thelítas' fecrerario 1V. leg¡ iuffit V". Concilii definitionem

cum hªc Epigraphe; Definitio Smile V. ?Mod-',Praetermit—

timus Diumum Romanorum_ Pontificum, Synodum Corl—

stantienfem in formula profeſfionís fidei , 8( Synodum fex

tam in definicione, fidel act._18. Est_ cuim_ veritas hujusv

propoſixiouis ſayis fuperque in apert-o,,

Dlluuntur Objectiones._Oh.~ Hífpanienſis; Eccleſia V. Syſinodum non recepït: Er—

go &c. Prob._ autec. Tolerana Synodus lll. approbavít fi—

dei profeffionem,quam obtulit Rex‘ Recapedusfin quª qua

tuor prima, tanjum ConcíljaÑmemoramur'.Toleranat SVUodí

Ill. vestígia prefiere R‘ex Reçefviutus, , 8( Vlll. 8( XIV.Toïerana Synodus: Ergo &ctc. ' ſi

Refp, Orientalis Eccleſiae confenfum, &_ przeſertím Ro

mana-r. judicium, fatis probare invictiffimzm quintre Genera.

lis Synodi' auctoriratem , nec aliquid in contrariam oſien

dere. diumÑmuſim Hvifpanorum con( fum , quem, toleraruut

Roman¡ Poutíficgs ad- fervandam ccleſiae pacem , ,8( uni

tªtis vinculum , donec veritas tandemt illuceſceret . At

ue hac uecouomiav tanto lubgntius Roman¡ Pontífice; uſi

unt , quod ijpani palam 8( procaçiüt químam Synodum

non imPugnarent , fed_ modesto, ſil‘emio; ipſam mªrta-mit_

terent.

QUXTES. Quo( Cupones edïderít Suuodusv V.~

Reſp. Hoc'in Concilio. capituia. novem contra; Oxigeni

&ªs-_ISI XlV. contra Nestoríanos , 8( Eutychianos fuiffe

condm. M z CA

QI

¡80 DE LOC!: THEDLOGiCIS

l'

\

C A P U T XXII.

De VI. Synodo OEcumenicI.

Nno Christi ſexcenteſimo ſexaeeſimo octavo Constan

tinus Po onazus Constantis fiiius , debellªtis Saracep

his, ¿Sc lmperii pªcº [firmatª , quzſivit quid effet contro

verſiae inter Romanam ¿SL Constªminopolitanam Sedem ,

ac-audito nonnulla partim' ex temeritate , ex ignorantiª

partim inducta eſſe,de convocando Concilio general¡ cogi

tavit . -

Hac de cauſa ªd Domnum Pontificem Maximum ſcri

pſit lmperªtor, ad quem etiam Epiphanium miſit Prin

cipis a ſecretis , qui iegatione fungeretur , 8( cum ipſo

ageret de Legatis Constaminopolim mirtendis , & de aliis

ad Concilii ordinem neceffariis pertractaret , Ctrpta est

iraque Vſ. OEcumenica Synodus ªnno post Christum na

tum 680. Agatonis Papa? lll. qui defuncto Domno in

Romana Eccleſia ſucceffit; 8( contra Monothelirarum he

relim nonnulla ad fidem neceſiaria hujus Cºncilii fanctio

nibus firmata ſunt. Videamus igitur, ut conſuevimus ,

guid de hujus Conçilii çonvocatione 8L Prazſide (entien

.dum ſiFº

- C o N c L U s l o.

Generalir fuerª S'ynodus aConflantino Pagonarº conſsnſu

Roma-¡i, Pontificiº convocan¡ efl , cui C9' Romanus‘

Puntiſex per Legator pmfuit.

Dem. r. pªrs ex Epistola Imperatoris ad Domnum Pou

tificem , in qua: Poflquam, inquir , ¡gitur rampas nan n

cïpiz perfl-&am congregationem fieri,adh0rtamur 'ueflram Pa

ternªrn Baatitudinem per pr-xſe-¡tem nºflram piam Sacram d¡

rigere *UH-ar ari/er ac m0deflor,not¡tiam haben-m rotiur a Deo

¡nſpiratw doctrint.©’ pgitiam ¡rrPPrelIe-nſíbilem ¡¡Mentes dog

matum ¡ndutaſ per/ondªs 'Define APO/Zulimfldir,deſeremes(9'

libras, quº: o onet proferr¡ , Ó‘ omnem ªuctaritªtem [nben

le: . ., _, . per/fªct* vero , quee dirigentur a Paterna veflm Bea—

tiſudine , denrnent en vejïra quidem Eccleſiª /ancta (fi utique

videbimr e¡ )tres perfume ſufflcient, quod ſiO* plures ,quanM e¡ placuerínt djri at,De Concilio vero u/que ad dnodecſſim

Myropºlnar (9‘ Epíñopº:: de quatuor *vero monafleriis By

zaceni: ab unoquoque_monaſlería Monacbor quazuor. Nam fi

reciycret tempu: ut dió—Zum cfl , (9' Perfecta"; Cºngregationem

pº

1.13. III. CAP. XII. 18¡

I

pot-Iiffemur fuere; ſed quoniam Rampa¡ non admitrit, Deus

aun-m nafler Prom-io con/¡lia protulit, quod no; diffjrebamu:

in hac tempore per Omnia *vº/uma: ve/Zram Pútemam Beat¡—

tudinem minime eflïci impedimenmm vºluntari Dai, ſed ea:

dirigen . [dem probant [inem lmperatorís ad Georgíum

Constaminopolitanum Epiſcopum , ¿Se omnes Synodi actio

nes ,in quibus ſemper dicitur Synodus congregara ſmmdum

Imperialem functions-m .

Praetermiuimus variorum auctorum Eccleſiasticorum testi

monia , quer in uníuſcujuſque operibus indigitare ſat erít,

\cilicet Venerabílis Beba: in libeilo de temporibus c.zz. Pau

li Diaconi lib. ¡9. Freculphi Lexovienſis Epiſcopi Chronic¡

t. I. c. 47. Hincmari Rhemenſis Archiepiſcopi Opuſc. 2;- c.

20. alíorumque plurium, qui 5( numero ſunc & auctoritace

graviffimi.

Dem. z. pars. Et quidem Ex actis Synodí. Actione enim

I. hªte habentur a' Conveníente lacra C9* uni-ver/ali Synºda , ¡d—

efl Theodor-0 C9' Georgia venerabilibu: Prerbyterir , (9' TOP***

ne venerabil¡ Diamno virem agentibur Agªrbom': [MUI/ſ

m¡ , (9' beagimmi Arc/\iepiſcopa amiun Rºmie. . . . . Geo!

gio venal-abel¡ ac ſªªctifftmº Archiepíſcopo mªgm- COU/’anth

napalls, Petro Push/!ero (9' Manu/jº Apºori/iariº Theodºr!

venerabilts Vicar-Ii [cdi: Hiero/Olymorum , loarme_ FPÏſſºPº

Porruenfi , Abundatiº Epiſcopa civitatis Paternenſi OL‘. .

[dem comprobar actio XVIII. in qua ante omnes ſubſcn

bum Theodor-u: ÓGeorgíu: Presbyteri S. Romana? Eccleſiz,

(9' [ºmnes Diacºnm- [0mm gerente: ter Beariffmi (Dªnni-ver

falls Papx urbi; Ramt . Eadem haber Diumus Romana:

.Eccleſize in fidei profeffione, eadem Grzci auctmes , vide

licet _Zum-¡ras, Cedrenus , aliique plures, qu¡ Legatos Aga—

thoms primo loco nominarunr: Ergo &6.

Solvunmr Objectiones.

Ob. l. Teste Venetabili Beda , 81 Lamberto Scafnabur—

Sªºſi ›,ªque Hincmaro , 8( Mariano Scoto Synodo ſextx

Georgms Constamínopolitanus , 8C Macarius Antiochenus

prxſuçrunt: Ergo Sec.

Relp. Auctores istos deceptos fuifl'e. Majorem enim fidem

merentur acta Concilii çexeris omnibus.

",1 z. vSvnodus ſexta dicitur habita Prxfidente piífflrnºº'

cbr-[lo dtleíiiflimo Magnº Imperatºre Con/lamina, ur legªrª

cst ln_undqcim primis actionibus .

Relp. Vid. qua: diximus in Refp. ad 011.2. c. lº.

M 3 -CA—

\.Q

'- Q

182 ‘ DE 10018 THEOLoorcm

C A P U T XlV.

De Septima General¡ Synºdo Nimna /Z-Eunda.

A Nno Domini ſeptingenteſimo ªoctuagèſimo quan() Indi

ctione ſeptima ad Adrianum I. Pontificem fu'r’xgentem

temo decimo Epiſcopatús ſui anno Constantinus [rene

Mater miſemnt Constami‘num .Leohtínenſem ſiir'¡ Sicilia 8:

Dorotheum in Campàniª Epiſcopum Neapolitanum fidem

Orthodoxam profeffuros , rogaturoſque Romanam commu

nionem , Eccleſiarum Pàèem,Gener-alem in Regia urch -

v nodum, cui 8( ipfe Pontifegc dignaretur prcrſidere -. Q) 0X

.nam hiſCe refponſUm Pontífex dede'rit , incenurn . .Periere

vtenim Apolïolica reſcriPra¡ An'no \amen ſequentiúoVam le

'ationem ‘miſic Constaminus Augustus -, ¡h qua quid postu

atum fit,, haber'nus ap’úd TheÓph-anem. Ut ut fit', Nícena

ll. Synodus inchoata est anno Christi ſepríngenteſimo octua

geſimo ſe timoKalendas \Octobris indictione undecima,cir~

ca quam :rc ſoiem inquu-i -. , \

'C'o ’Nſ'c L U s lb I.

Adriano Summa Pontífice conſemieme con-votan¡ eſ¡

Niza-na 2. Synodu: a Con/laminª (9' Irene

. _. ein: mam Auguflis‘ .

Dem. EX actis Svnodi , Anastaſio Bibliothec’arioz ‘ex A—

ªriani Epistola 8( Paulo Diacono. Et quod ſpectat acta Sy

nodi: Act. I. ſic habemus:Convenieme ſr‘mcta Ó* 'univerſa

l¡ Synºdü , qua’ Per De¡ gràtiam,('9‘ pidm Sanctionem Impa

ra'torum , congregara efl in Nirz’eenfium Metiopoli ~. Eadem

habentur act.quarta & &prima-,8( haze darius eruu'ntur ex

Epíflola Adrian¡ ªd Tarafium, in qua hzec ſunt notªndº.:

Parra poli conſefflanem fidei -veflm-,inquit Summus Po'ntiſex¡

mnum faéïum el) nobis , qubd *ueflra venerubilis Samir—iii"

poflulàvcrit ab Úrzbadoxis ac Zelawribus C9' Propugnatºribu:

veri'tatí's, piiflïmis ‘videiicet Impemtoribm n'ºflris, quo firm

univer/ali: Synodu: , C9' rePromiſe’D-int coram or‘nni pªz)qu

Chrifliana fupplicatíºni 'vell-"t ’pie ¡¡firmantes ,fynodumque in

Regia urbe fiar¡ definiemes¡ Noi- aun-m , quemadmodum , Ó'

¡pla Diva tominebatuf, juſsione, dilectos nobis Ó' approba

10's arque prudente: Sacèrdotes prºflatu [Mmmm Imaginum,

m ii/cº in illi; partibus ordine tanflituanlur , cum magnº

de ;deria ('9- maximo ¿audio deflinavimm.Quze ſane Adria

n¡ conſenſum fatís exprimunt. UI

Lm. [Iſ, CAP. XlV. 18;

Ulterius confirmantur iíïa Anastaſii Bibliothecarii ¡n vita

Adrian¡ amplilflmo restimonio.Habet enim : Hic eleganti[-.

fimus Pra/«1,atque furtiſximm "¿Le fi'a'ci przdícator diran

miffos, 'vida/¡cet Petrum Presbyterum Romam Each-fix, Ó'

Pen-um Religíoſum Abbatem venerabi/Í: Mona/Jeri¡ S'. Salut

ªd Imparªtares Cºnflantinum (9' lrenem ací/10mm¡ eo: atque

Pradicam per [un: Apaflolicas Iittem pro /am's imaginibus

trigend¡s,qualíier Per teflimonia Scripturarum,ſau Trªditiº—

nem *venerabilium Fralrum ç ª pri/Ci: temporíbus uſque bª

ctenus Orthodox¡ vmmmtur in Sanfla Cªtholica , (ªr-Apollo

lica Romªna ECC/tjlª, quod pmfati Imperatores Cªmden-ve—

nerantcr, ªrque ampleffeme: Apoflolicam Epiflolam , Comi—

Iium in Nine:: congregan' fan-I'm: "cremºrum quinquªgin

ta Epíſcopomm . Similia habemus apud Paulum Diaco

num , 8( apud Byzantinae historiz Scriptores , al'rol'que ,

quos hic referre fuperfluum in re tam dara 8( aparta exi

flimamus .

CONCLUSlO II.Synodo ſepnſimae Pra-[uh Adriªna: per Legªtor [140:,

Dem. Et quidem ex actís Synodi. Sic em'm legítur act.

I. Conveniente /anfïa C9‘ univerſali Synodº, ide-fl Perro Ar

chipresóytem Romana: EEE/afin: , [Ci/int Apu/loli Petri, (9'

Petra Presbytero Monªrba (9‘ Abba:: Monaflerii S. Sabe re

timntióus lºcum Apoflolim Sadis, Archiepiſcºp¡ Seniºris Ro

mae Adriªní, Tªraſio Archiepíſcapo Cºnflanzinopaleºs,ſaanm

(9" Tbºma Prerbyterí¡ , Ó Vicariís Apoſiolicarum/edium Orien

tal‘s Dime/e05 . Eadem legumur _actionibus v. vu. 8¡ in

definitione Synodica, qua* incipit: Petra: Indíguus Pmby

ter (9' Pmſes S‘. Patri: rmflri Sab-v, (9' vice; agem Adrian¡

Papa veteris Ram-e (DT. Sed a pluribus xeferendis fuperfe

demas.

Salvamªr Obiectionu. _

Ob. Photius in lib. de ſeptem Synodís quinque hºjªs

Concilíí Pra'ſides flatuit , 8( l. loco nominar Taraſium .

In ¡¡bello pariter fynodico num. 787. plures statuumue

Prarfides , 8( primo loco Taraſius ſimilízer nominarur: Er

o c.

Refp. Photium ex actís Synodi refelli,ſicuti 8( auctorem

libelli Synodici , ui ipfum fequutus est. Hujus auctoris er

rorerp hominis e e Schifmatic1,cum &ipſe aliarum OEcu

menlcarugn Synodorum Pra-\ídem faciat Cºnstªmïnºpºlizª

num EPlſººPºm- Arque hai-\5I quidem Phocii testimonio re

4 po

!84 _ _ DE Lºch THEÓLÓCICis _

p-onenda, mſi dicere potius velimus , verbum Pmfidere la

tiori ſenſu ab Ipſo fuiffe uſurpatum.

C A P U T XV¡

De 06711-00 General¡ Concilio Conflantinopdlitano quer-to .

ANno Christi 869. Constantinopoli celebrara est octava

.Ecumenica Synodus Baſilio imperªnte :Se Adriano

ll. dummo Pontífice ad Photianum Schiſma delendum , ¿Se,

Ignarii restiturionem in Sede Patriarchali Constaminopoli

rana. Qui plura Circa hujus Cancilii historiam deſiderat ,

Christianum Lupum praéſerrim adeat tom. 2. lnterim , u t

fieri affolet de hujus , Concilii convocatione inquiramus.

o N c L U s l o l.

Bafiï‘im Augu/Ius cºn/entiente (9- iubente Adrianº Il.

Summa Pºntífice actª-vam univrrſalem

Synodum cºnvoca'uít,

Dem.Actioni I. huius Synodi inſerra est Epistola Adria

ni ll. in qua hrec pra? cxteris leguntur ad Baſilium [cri

pta: Volusz ªnte-m per veflm piezarir'induflrmm Confian

tinopoli numero/um celebrar¡ Concilium , cui naſlrí quºque

Leg-m' Prxſidemer delictorum, bomínumque diſcrimine per

ſprflo, flatím tancia ¡mpií Conti/¡abuli cxemplaria ab ¡is ,

gm illa retinent,ablam igníáur fºrm-amandº tſªdª’lt .Idem

probant verba Anastaſii Bibliothecarii in praefat. VIH. Sy

nodi ªd Adrianum Il. in quibus: Miſsiſque , inquit , cum

¡¡actor-¡tata Apoflolica View-¡Ir , Ó* Epi/loli: Decretªlibus ¡uſ

fifl¡ fier¡ Conflantinopol¡ Synodum . Praaterea 'de Baſilio ſic

loquitur act.r. ſancta Synodus : _Qui univerſªlem Synºdum -

congregant, quie 'vi/a [un: ,Gp-'rima' $47180 pie perget . Idem

etiam testatur S. lgnatius Martyr in ſua ad Synodum_ ac

clamatione act. Vlll. hiſce verbis : _Quoniam *vera unmsr

ſdll par¡ confulms piiſrimus , (9' Prudentiſrimm Imperatºr

nofl'er multam habuít curam (9' fizlliritudímm colligmdiſªn

&ijsimos Vícar-¡05 e:: cunfïir aiii; Patríanbalibu: ſed¡6u.r_, Ó'

?Inadum uni’urrſalem celebrand¡ ad exhibirianem Ó' ſatryſq

ionçm Perfectam , ver¡tªt_e fila¡ cºoperante 9 amnipotentr:

prºvidentia in finem proſperum adduxít confilium /uum .

Que: omnia adeo plene ex actionibus Concilii VI. Vil]z

18( X. confirmantur, ut nullus (uperſit amplios dubitatiom

OC“S.

CON—

Lm. lll¡ CAI’. XV. 185

_ ò N c I. u S l o Iſ.

Octava Genera/i Synodo ,meſu’it per Legatos fuck

Pontifex Adriªn… ll;

Dem. Actis Concilii. Et quídem act. 1. hzc leguntur:

Conwniemibm Donato Ó' Srepbano Epiſcopi: , C9' Marinº

Diacono [Drum tenentibxu* Adrian¡ Arcbíeplſcopi Seniari: R0

mie, (9* Ignatio Arz/yiepiſcºpa Conflmtmopoieos now: Rom:: ,

Ó' Vicar-ii: Orienti: Thoma Metropolitª Tyrii . .,z 6L infra .

Sancti/fm¡ Vicarii Senioris Roma: dia-emm .- Ergº (9' ºmnem

dubitatiamm ºmittamu: e tordilzus -veflrix Ó' verbir,C‘)' ope—

ribus certificemus vºy, quia ſerundum ea qux mandarª , Ó*

Íuffa [um nobis* , di/p0nemus . Er o‘ babemus Epiflolªr ad

lmperªtorem ("9' Patriarcham z Ó‘ 1 jubeti: , legantur ò Et

Act. Vlll. Donato EPiſcopo Hoflienſi ‘1²)‘ Step/Mªº Epiſcopª

Nepeſino Ó' Marinº Diacano .Ya-¡ctm Eccleſix Rºmamt lacum

tenentibus Adrian¡ Papa. Et ªct. 1x. Cºngregaris Pªpa? A—

drian¡ Leg-:tir , ('9- Patri-rebel lgnatiò ¿Lc, Eadem haber

Anastaſius Bibliothec'arius in vita Adriani Il. qu¡ referens

Baſilii ad Legatos alloquutionem hrec ſcribit : Nox ( Baſi

lium _intellige ) cum omnibm Orientalibu: Patriarclji: , Me.

tropolitis, ¡¡¡que Epi/copie cen/mar» Sanctz matrix noſi‘re R0

mame Ecclefiz per biennium pmflolamer proprer Deum peti—

mux, ut Dei negatium *viriltter Peragªtur , C9' tandem ªli

quanda auctaritatc *ve ri [ani calle-gi¡ tam pefliſera Photiame

zergiverſatianis [un ala prapellanrur , quªtenus uflitªſ (9'

trªnquillitas optalze diariªs juªna Decreta Sanctflimi Papa‘

Niro/ai reſhuremur. Quibus ſªnctx Sedis Legati reſpopde

runt: Et no: idea vemmus , idea mi/Si ſumu5,ſed nemmem

Orientalium veſimmm unquªm in noflram .S‘ynodum ſuſripe—

'e Pºffumm, nifi ablato ¡¡bellº , mim- jbrmam de [ninia

.fanfic Sºdi: Apoflolim [amp/¡mus, nobiſ fuerit falitſaòium.

Ex quibus omnibus ſatis Adrian¡ lI. in Constantínopolita

na lV.- Synodo per Legatos ſuog ostenditur pruzſidemia.Sol-¡¡untar Oòieêctt‘iºnes.

Ob. I. Actione VIII. 81 x. hujus Concilii legitur, Im

peratorem Synodo przſediffe: Ergo 8m.

Reſp. Ha’c nos nihil movere . lmperator enim Synodo

przfuiffe dicitur non iure 8( auctoritate , fed ſolo ſedis ho

nore, & Concilii protectore.Sed hzc jam pluries contriví

mus 8¡ eliminavimus.

Ob. z. lmperatorem rogaverunt Legati , 'ut ante omnes

fubicriberent: Ergo &a

Relp. Hoc non effe auctoritatis 8( przſidentize argumen

' \um

4236 DE Lºch THEOLOGlGiS

:um ¡n Imperatore, ſed in Legatis urbanítatís & reveren

tizr ſignum , quod ex verbis acstionis x.lucu¡enter evincitur,

qua? ſic ſe haber : SanctIſs-imi Vicarii Senioris Roma: dize—

rum: Quoniam priwidentia De¡ in proſperum fine-m omnia

Eccleſix divenerum negada, opºne: no: C9' in fcriptis manu

propria ¡MC robar-are ſecundum Synodicam conſequemiªm . Un—

de 'volumus ( nota verba ) ut ſubſn‘ibant vprimitm* Chrifli

amazores Imperawres , <9' deinde ſecundum ordinern S‘ancta

bazc Synodus. Bafilius I'ii/simur Ó'Cbri/h' amicus Imperarov

dixit. Tranquiliſcimum Imperium noflmm ſequutum prue

dmtes , (9' iuflzſsimo Imperatores , . Conflaminum vida/icet

Mªgnum, (3* Theodofirem (9' Marcizmum › ac CME-ras 'vu/t

ſubſcribere pn/l ſubſcrrpNam-m omnium /iz-Icti/'Iimºrum Víca

riarum . E-IºéZi çmm [Minus a Clari/h 'verº D30 noflro haben

::raiz-¡merª bumtlitatem .

CAPUT XVI.

De nom: Gener-ali Synadº Lateranenſx' prima, Ó* diª/,ima

Lanramnſi fecunda .

\Tvestimrarum controverſiam Calixtum Il. inter Cºx Hen

ricum lV.in Germania \mperarorem obortam Concilio

Lateranenſi primo. occaſionem dedil'ſe,ſatis est omnium Hi—

ſiorïcorum conſenſione firmamm. Contra investituras jam a.

Gregorii VU. :trªte acriter cerratum est . Henricum lll.

Victor lll. Gregori¡ ſucceffor hac de cauſa excommunica—

vit. Eadem przstiterunt Urbanus ll. Paſchalis ll. 8C Ge—]aſius, qui przdeceſiſiorum fuorum contra investituras fiatuta

firmavit. Quomodo Calixrus ll. 8C Henricus 1V. inter ſe

pro ſchiſmate rollendo mutuís legationibus egerinr, apertiſ

ſima indicant historiarum veterum monumenta , de quibus

babes nonnulla apud Natalem Alexandrum ſzeculo x1. p.

23x. 8( ſeq. fuſius collecta. Illud tancum hic obiter notªn

dum , quod indicto per lmperatorem apud Wormªriªm

omnium Primatum general¡ convento, incredibile est quam

pruden‘ti, quam ſollicito cunctorum Procerum conſilio pro

pace (5( concordia per unam ¿Si ªmplios hebdomadam cel'—

tatum fit. Tandem D. 0. M. itª cor Regis inflexit , utImperator Eccleſiasticas investimras , caereraque \ſipiritualia

negoua, quz 'tanto tempore Teutonici administraverant ,

abnegarer_, 8( in manus Epíſcopi ‘{ïienſis , ac per ipſum

Christo e¡uſque Eccleſia: in perpetuum dimitteret. [nde

_ Nun

LiB.Ï[Ï. CAP. XVI. ‘¡87

Nunciis de pace Sacerdotium inter :$1 [mperium ¡nica ‘uc

ceptis Hemicum oravit PCD\¡ÏLX,U[’ quanmcius fue's Otam

res ad indictum mitteret Concilium . Undc ita iegimus

Calixtle Im'pe’rato'ri fkribe'ntem apud Willeimum Maimes

burienfem, ex 'quo ista excerpſimus -. De ii: aurem qua’ *vi

va *voce referencia firwatctir friª/¡Lªm fui: Numiir‘ *commifiſb' per eofdem quid nom": Ó noflris 'Úideatur fſiranibus , rc

/pandcòman Leg-710: iraque noflror , qu¡ apud *un: [um, ¿ªe

»wolemizt 'Udine attermus commendantu rogamux -, ‘ut ;uz-'II

Conciliu‘m indtéïum a nºbis ’auch-rªt , cito e05 'ªd nos, L‘o

mino Iargiemez dimi’ttu . T140: 'verº Legªtos ¡Ia ¡uſb-«Gar

dirige; , ut juxta 'Prºmíffüm tuum 'ngaſia in intcgmm Ecdefine Rómdna: nªstitunnt. Hace omctnia appoſite remlimus ,

ut ex ipſis etiam ¡nde confiaret , (Equmenicum Latera'neu

fe primum Concilium a Calixro {L fuille indictum ,Cui 8(

ipfe Pourifex in Lareranenſi Baſilica praefui’t-. 7

De celebraxio’nis anno post Gabrielis ColiartiíobſervatiM/

nes contra Baronium 8( Binium nulla ampiius extªr con

trºverſía. 'Quar'e anno 11'12. habita ’est Lateranenſis Syno

dus , cui (eréentos 8( ªmplios Epifc‘opoº adïuilíe teñarur

Sugeriuç Abbas , 8( nongentos nonagimaº leptem partim

Epifcopos , partim Abbates fcribit Pandulfus in vita (Za

. ¡¡71.

' Hac in Synodo de Chriflianae 8( Eccleſiaflicae diſciplinz

reſiauratione, 8( de facris expeditionibus in Hiſpaniam 8(

Hierofolymam promovendis PP. eriam defiberaffe fcimus ,

onde vigimiduo Canones confecti ſunt , de quibus vide

Gafparum fuenin 8( clariſfimum Baiuzium ad (ªlſ-2m cap.

zx. lib. 8. Cumque in hujus Synodi historia nihil ſit,quod

preſfam exigat controverſia: limam , hinc ad Lateranenfe

fecundum Concilium aliqu‘a fimiliternomturi progredimur;

Secundum Lateranenfe Concilium ab lnnocemio II. an

no ¡¡38. indictum fui( , 8( in Baſilica Lateranenſi anno

fequenti eodem Pontífice Prazſide celebratum. Uſpergenſi

Abbate 8( Ottone Friſingenſi restibus mille circiter PP. ad

fuere . Hujus autem Synodi celebrandae tres fuere potiíſi

mum cauſae.

I. Fui( ob fedandum Pen-i Leonis fchifma. Petrus enim

Leonis armo \130. Innocentio II. canonice electo a qui—

buſdam factioſis Pſeudo-Pontifex ſub Anacleti ll. nomine

inauguratus est , qui Innocentium Roma armis expulit .

Tandem hoc Pfeudo Pontífice e vivis fublato, 8( a fchis

maticis in ejus locum Victor( ſuffecto celebratum est Cpn—

cilium

tu

188 DE' to‘crs THEOLOGlGÍS ,

cilium Lateranenſe ll. ad confirmandam obedientiáni , Quan!

depoſitis Pontificalibus vestibus Victor Innocentio jam an—

tea przrstiterat. l , ſ

ll. C'auſa in Háéreſibus Petrobuſiªnºrum & Arnaldistarum

est refundenda. Perrus enim de Bruis.& Arnaldus de Bri

xia innumera in Eccleſiam mala tune temporis invexerant,

qua? in indicem retulit *Petrus Cluniacenſis,de quo vid.Na~

talem Alex. fªrc. XI. pag. 169. Otto Friſin_ enſis lib. Il. de

Rel). Gest. Friderici lmp. c. 20. ó( Gum erus Ligurinus

edit. Hannoviz Justi Reuberi pag. 322. necnon S. Bernar

dus Ep. ¡95.- _ _

lll. Denique cauſa fuir Eccleſiasticae diſcipl’inaa restaurario.

Colin 'a emm erat diuturno ſchiſmate diſciplina ; antiqui

fiera* em Canones ſpernebamur , maxima erat Clericorum

incontinentiª, matrimonia inibant inter ſe coniànguinei ,

Monachorum & Sanéhmonialium diffoluti erant mores , 8C

Eccleſixe prazſules ſimoniaca labe inficiebantur . Qua de re

viºinti & octo Canones ad rei opportunitarem hoc in Con

cilio conditi ſunt , de quibus vide Gaſpªrum- Jueniu, ZC

Natªlem Alexandrum citato loc.

CAPUT XVII.

De Lªteranenſi, IV. Ó‘_ Lugdunenfi la

Conctlm‘ Genera/ibm‘.

- Riderico Ï. lmpemtore , 8( Alexandro Ill. in Petri

Cathedra ſedente indicta est Lareraneuſis Ill¡ Synodus

ab eodem Romano‘ Pontifice,utconvocationis litreras aper

tiffime ostendunt , in quibus ad Epiſcopos Thuſciaz Certe

roſque orbis Christiani Prazſules ita ſcribir Pontifex . Quiz

in Hide/ia De¡ correctione quamplurima 'videth indignª: ,

tam ad emendunda que digna emendatione -videntur, quam

ad Promulganda, que ſªluti fidelium viſa fuerint expedia,

de diverſis Partíbus Perſonas Ecclefiaflicas decrevimur evocan

dar, quarum pra-fender O‘ confilfo, qua.- fuerint [ªh-[via fla

tuantur, Cº' quod bonum fecunde can/netudinem anzíquºrum

PP. Provide-atar C9‘ fit-mermª' a muitir. Quad ſi particular-¡ter

fleret', non facil! poffet plenum robar babe-re . Quotirca per

Apaſlolica -voúí: [cripta mandamur 9 qualirer [Mic nrstm di—

,lpofitioní plrnis defideriir coºperar¡ curezis, (9' prima Dom¡

nicaſid-Uenientir quadrªgefimet , ad urbe-m Rºmam duren!:

Dºminº -uem'ªm, (9' cºoperªnte S. Spíritus graíia , tum ir!

car

, LiB.III.,CAP. XVII: 1,89_

cawigendi: mor-mitªnàus, :ame in flatumdm, que Dºo gram_

uerim, communi fludio, quod ſuerit agendum , ªgatur, Ó'

una bumera ſu/Ilevemm ¿lr-Earn Domini, atque una ore harto

rificemus Deum ‘Ó' Patrem Domini naflri ſaſu Chriſli . Ea

dem confirmar Otto Friſingenſis …1.7. Chronicor. c.ult.ſe

quemibus vez-bis. Alexander univerſalis totius Echeflg Pater

canºnice ronfirmatus efl, püiªſoczmdo cºnfirmacionis [Mzv annª

maximum Rºm-e Conrilium congrega-uh,

Celebratum est autem Concilium Lateranenfe lll. armo

Chr. ¡¡79. quam Egocham confirman: Matchaeus Paris ,

Willelmus Tyrius, Rogerius de H0veden in Annalibus An—

glicanis,~Helmoldus in Chronico Sçlavorum lib. z. c. 28.

81 Albertus Stadenſis in Chronico, quidquid in contrarium_

ſcripíerit Abbas Uſpergenſis. lpſi prazfuit Romanus Ponti

fex tercemos inter Epiſcopqs teste \Will-:lino Tyrio lib.2_(,

de bello ſac. 6.25. \

Concilii autem huius convocandi prima ratio fui: Schif

maticorum, fecunda Aibigenſium 8¡ Waldenſium damnatio:

tertia Eecleſiasticae diſciplinas restitutio . Quorum omnium

hi1: per compendium historialem exhibemus , 8L qui plura

voluerit , Natalem adeat *Alexandrum &muy

Pqst Adriani iraque mom-m an. 1:59. in Petri Sªdªm

Alexandra lll. legitima ſuffecto Pontificarus inſignia ſume

I’e auſus est Octavianus, qui a tribus Cardinaíiuus tanrum

deſignatus fuera! ſub Victoris lV. nomina. Hoc mºi-tuo

ſucceffive/ electi ſunt pſeudo Pontífice; &Guido Cremenſis,

& Joannes Strumenſis Abbas, quo mortuo FIid-sricus , ui

in Schiſmaticorum par-tes iverat , ſupplex a Pontrfice A e

xandro veniam petiit, quam cum concederet Pontifex,to

tius Orbis Epiſcopos ad' univerſale Concilium Lateranenſe

tertium convocavit ,_ ut de ſchiſmaçe vitando in polierum

prOVIderet .

Quod vero ad ſacundam attinet cauſam dicimus , Wal

demes a Petro Waldo nomen ſectaz 8L haªreſis ſumpſiſſe ,

qui mªrte-cmuſdam Lugdunenſis civis conſpecta ingentem

pecuma? Vlm in pauperes erogavit, qua? beneficentia maxi

mam pauperum turbam ipſi conſociavit , quos voluntariam

paupçnarem juxta Chriſii 8( Apostolorum exempla ſectari

docuu . Horum autem fanatiçorum, quorum in Picardia ,

Bohemia, Bulgaria prazſercim ingens fui: numerus , ::rotªs

ad ma capita reducebamur . Blaſphemabant enim contra

Eccleſiam Romana , quam ſub Svlvestro deſeciffe autuma

bank, de \acxªmentis mªle, fentÍEbant, ¿º Sªnctomm deni

que

'w

lª‘,

¡90 DE Locrs THEOLocrcis

que invocationem , eorum imagines, ſacros altarium Si pc—

nç omnes Eccleſizr ritus deridebant.

Eccleſiastica vero‘ diſciplina , quód tertiu‘m reſpicit con

VOçaÑtionis Concilii capux, enitusl eraſ illis labefqctata tem

pori‘ous . Simoniaca enim abes , Eccleſiasticorum aval-iria

8Q fastus, lªicorum uſurfflperverſus judiciorum eccleſiastico

mm_ ordo' , ¿5; in clericis multimcda graffabatur ſpiritalis

polvgamia; Quibu-s omnibus malis opportunum attulit re

medium Lateranenſis tenia Synodus vigínti ſepterri firman

do Canones doctrina, 8p auctoritare ſanctiffimos_ , de qui

bus vidª, jam ſupra citaroe auctores.

Ut verb, ad quarmm Lateranenſe Concilium tranſitum

modo faciamus ab Innocenti() lll. anno 1213.::onvocatum

fuiffe nullus est qui dubitet, ut ex convocationis d‘iplomate

cognoſcimus , quod incipit : Vimºam Domini Sabaozb .~ in

uo inter cetera hxc haber Pontifex. Inm- omnia, inquit ,

Zefidembilia Cºr-dis flaſh-i, duo in [las [mu/0 Principaliter aſ

feffiamm, ut ad recuperdtionem 'videlicet term* ſaüctw, ac r1-.

formagiorzem univerſalis Ecclefixt *UE/cªmu: ¡mandare cum Ef'

fectu . . . . _anpraprer habito ſuper [ji: mm flªtrióu: rio/Iris*

Ó* ªlíis 'Uió'ij Prudemibm frequent¡ ac diligentitraêhtu [IDC

:anden: ad exeqzeendum predifía de ip/bmm cºnfiíia prºvidi

mus façiendum, ut quia [Mc uni-verſomm fidelium com-rm

nem #4mm reſpiciunt , Generale Concilium juxta pri/cam

SS'. PP! conflictudinem cºnvocemur Prop!" [una fºlummado

animAI-um Oppºrtuno tempºre celebrandum , in quo ad extir

pandª *vitia <9* plantandªs -Uirxuter, corrigendos ene/fur ('9

reſarmªm'los mºras, eliminando: [Mªre/er 4d- roborandam fi

dem , ſopiemia: difundidª- {9* flabiliendam pacem ,v compr¡

memias‘ DPPVE/fiflnes‘, Ó'. libertarem f'ovendam inducen/ía Prin

cipeª Ó? popular cbriflianor ad ſuccurfum Ó* fubſidium ter

m anó'Zze ram a clericis quam ª, laicis impendmdum , cum

cicterir , gw; lenguª-r elle: per fingu/ª numerare , pro-ui

de /Zamamur ¡win/abiliter obſerwnda . EX quibus apparet

tripÑlicem etiam fuiſſe huius Synodi convocandaç rarionem,

videlic‘eç expeditionem Term fan-SIX , muitarum hxreſum

damnatiqnemt, &v coliaçiſz Eccieſiasticaè diſciplinaz restaura

tionemf ' x

Celebrata est S‘Ynodus ista Romse armo Yulgaris Aira:

1215. menſe Novembris, çui. & ipfe prreſuit Innocentius .

lnter varias hzreſes damnata est Albigenſium ſeél'a,de qua

in tertio Lateranenſi Genarali Concilio ſaris diximus. Pro

ſcripca etiam est infana Almarici hqereſis, qui auſus estſico

an

. 1.13.1". CAP.XV[I. ¡91

fianter affeverare, quod quilibet Christianus teneretur cre

dere fe eſfe membrum Christi, nec aliquem poffe falvari ,

qui hoc non crederet. Damnatus quoque est error [oachi

mi Abbatis Fiorenfis Monasterii iu Calabria , unde oriun

dus erat. Ex male intellecta Petri Lombardi doctrina ipfe

docuit, Trinitatis Perſonas unum elfº: inter fe non unita

te effentiar, fed unitate concordia: affectiva 8( morali , id

qua: probabat ex verbis ChrIsti Jo. c. 17._ d_icentis. Rage ,

parar, ut_ ºmnes unum fin: , ficur tu Pater m me Ó* ego in

te , inferendo,quod quemadmodum fideles unum non erant

unitate effentix, fed coliectione,ita divina: perform unum

pariter eranr , quemadmodum unum erant fideles inter

fe . Uncle hoc in Concilio Canoues 7o. editi funt, non

60. ut in Matchcei Pariſii o eribus legitur, forſitan per er—

rªrem typographi . At de iris citati fuperius legantur au_

ores.

Ut denique ad l, Lugdunenfe conciiium deveniamus , ab [n

nocentio lV.iliud convocatum fuiſieLugduni in Galliis;8( habi

tum an. ¡245. cum Friderici ll. lmperatoris structas ſibi fugeret:

inſidias , convocationis litterce pieniffime ostendunt , in quibus

inter alia hcec habentur: Hinc efl,quod nor,… ipſa Ecclefid

Per ſaluàre fidelium confilium. Ó' auxilium fructuoſum flatu:-dcz’n'tí poſrit haber-e decorem, Ó‘ deplorando terr’aavſavúctz‘aev ¿li/Er¡

mini, (9' ªfflicto Rºmano Imperio prºpere *vªle-at [Mb-venir¡ ,

ac ¡rr-venir¡ remedium contra Tarraros, (’9- alios cºntemptore:

fide¡ , ac per/ecutores papal¡ cbriflíani .º nec mm pro negatia ,

quod ¡mer Ecclefiam, Ó’ Principem 'ver-tin", Rage: term ,

Predatºr Ecclefiamm , ac alias mundi Him-¡Pes (intima: ad

mundos. Ex quibus fane ver-bis plane dignofcitur , varias

fuiſfe huius Concilii convocandi rationes . Et t. quidem

ob Tartarorum in Christianorum fines irruptionem .‘ 2. ad

Eccleſix Graecaa fchifma fedandum.3. ad hzrefes nafcentes

comprimendas. 4. ad teme- fanctae defenſionem. 5. den-que

ob Friderici Imperatoris Hagitia., Atque htec omnia Syno

do Lugdunenſi’ occaſionem dediffe confiar- etiam_ ex Sterone

in Annalibus apud Henricum Caniſium , ex‘ Alberto Sta

denſi, 8( Martha-o Pariſio in Historia Anglicana.

Synodo ipfe przkfuit lnnocentius, qui peractis foiemnibus

ita. est Concilii PP. alioquutus .Y O 'vas 07mm qui tranſitis

per viam attendite Ó' *vida-re fi efl dolor- ficut dºlor meus ._

[nde feptemdecim a ConciliQ confecti funt Canones, quo

rum duodecim prior-es in juris Canonici corpus relati fimt,

de quibus citata Theologorurn opera cºnfulenda.

CA

'l

¡9z DE LOClS THEOLoelers \

C A P U T XVII!.

De Lugdunenfl II, Viennenfi'z Conflantíenfi ,

Baſilnnfi Cºncrlm' ,

z lx Gregorius X. Pontifex maximus clavum Eccleſia!

tenuit, de Grmcis cum Latinis conciliªndis agere coc

pit.Hinc legationem ad Michaelem Pal-¿Tologum Constanti

nopolim miſit, 8( ad Hieroſolymitanum Parriarcham cane

roſque Orientales Epiſcopos datis litraris Concilium indixit

Generale Lugduni denuo celebrandum infra biennium . Data:

autem ſunt convocationis littefík anno r27z.& quoniam in

ipſis raciones convocandz Synodi a Pontífice exponuntur,

him: aliquid claritaris & historizªe gratià ex ipſis dare decre

vimus, in quibus ſequentia ſunt verba noranda . Lugeàdum

flquídem occurr-¡t, inquit Pontifex , quºd per ſu‘btmcïiamm

Prxdíctam a Srdir ejuſdem unitate ſubtraéïos , Ó' ¡n denia

Pofirºr grandí: culpz mor: afin?: , quod [1171812 univerſnlls

Ecclefiaz membra ram nºbilia , eadem gravi: admadum (9’

diſpendíafa ſubtrªctio tantº :ampªra mútilªªur't Ñ Lugrndum

iterum ªc amare dalendum, ~quad ficut in partibus rraſmari

nis non tªnrum audi-uimus,ſed C9' ºculir noflris vidimur, 63)'

manu: noflm contrectaverunt,deteflabiliur ſolito blaſpbematur

in gentibur nºmen Clm'ſ!i,cum ¡am non tam *vn-bis , quam

rrbur ¡pſír Ó: ſaEZís , Cbriflianír mſultetur ab infidehbus ,

('91 dicatur: Ubi est Deus eorum? Dum ſuniculm [heredita—

tís Domín¡ eadem terra [MH-z per nefandiflirnorſªracenor ficaudaóſiíer invadirur . . . . . Lugendum Ó! amplia; pªriter ,

(9' borrendum, quad cum ¡lle ſummu: agricºla ſamr bonorum

ªmnium Ó' plantator , a mm mundi ¿vu/'ur diligente): exca

Ien; , ¡n eo ſeminarverit emen bºnum , inimícm homo tanta

in ipſo inuenitur ſuperſeminaffe *vitiorum z‘zznía Ó'errarum,

ut ea dell-re magir licear .uam narrare . . . . . Et quia la»

¡ubre in bis* ªdbíberi remeíium intereſ] generaliter omnium :

No: cum fratrióur noflrir , aiii/que 'Uirís prudentibur, exacta

Ó' frequent¡ traè'iatu pra/MMM , prout tant@ nece/firaris in—

flantia exigebnr, de ¡pſºrum confilio General: Concilium, ſ¡

cut ¡mitatione dignª FS'. PP. canſuerudo laudabilis , longe—

que obſerwtiºnis 'Exemplum nos ¡nflruit , opportunº temporedeere-Dimar congregandum (‘70. Ex quibus vparet , has fuiffe

Svnodi congregand-Y rationes; r. ad Christianos _in Syria.

¿dv-rudos: 2.. ad Grzcas açl communionem Cathollcam re

'Ñ \ vo—

IAB. Ill'. CAP. XV¡ Il’. !93

\

vocandos, 3-. ad ‘Eccleſiasticªm dilcipiinam reformandam ,

4. ad lollicita: electioni Romani Poncificis com'ulendum ,

quod ¡¡cet ex convocationis diplomate non constet , constat

¡amen ex Cahone hac in Synodo ſancito, Quº-e inicribimr r

De electione O' eleéii porq/late . Huic Synodo , cui 61 ipſe

prrrfuit , Conflantinopolitano 8!. Antiocheno Patriarchis ex

cepris ,, quingenti adfuerunt Epiſcopi . lncerfuerunt eriam

Jacobus Aragoniz Rex, Michaelis Palzologi, Regum Fran

cia», Gel-matrix, Angliaz, Sicilice 8L Tartarire Oratores. Ad

hoc Concilium vocatus fuera: S. Thomas de Aquino , 8C

D. Bonaveutura ,* \ed prior fellus itinere in Foliº: Nova’.

Monasterio migravit ad Dominum , poſierior vero in i ſo

Concilio Cardinalis 81 Epiſcopus Albanenſis creatus eſi. a

nones autem gi. ſaIciti ſunt in Lugduneuſi Concilio , de

quibus vide in farc. 13. Natal Alex. , '

'A Clemente V. in Patri' Cathedra ſedenre convocatum

est Viennenſe Concilium ando l 0.7.quatuor otiffimum de

cauſis: I'. ad inquirendum in or inech Temp ariorum , qui

ob innumera crimina publica infamia laborabam; z. ad na

ſcemes haereſes cºmpellendas; 2. ad teme ſanéïm ſu'uſidium;

4. ad reformationem Eccleſiat’cicz diſciplinar. Quz ex Bull:

convocationis eruuntur aparte , in qua hare ſunt przl'ertim

notanda. Ex bi: etiam., veaba funk Pºntificiº , d-um mini

fleria deb-'m- conſi-'ierakiºnir noflm mami: PMI/encantar obtu

tióus, ignir in naſlri: meditationibm exardeſtit, C9' ªd tan

ta di/crimina revelanda /uſpirªr ªfecta: , zaſ-’4: ariendimr ,

C9' ſpiritus anxiatur . Ad quod cum no: [Ii/ficere cºmmºdc

mm poffe /ciªmus , Ie-uamu: oculªr ?lºfl'ªºſ ad mamem , mon

tem quidem Dei, momem uberem , momem pinguem , unda

opPOrtunum nobis prºvenir: auxilium (9' Immiéiter petimm ,

('9- devote [Mmmm, Et quin ſªlubn ¡n bis adbilm-i reme

dium inter-el) generªliter omnium , nor cum eiſdem fran-i614:

’Io/Prix , ªliiſçue virir prudentibur, exacto {9‘ frequent¡ tm_

&am pmbabNO, prom tanta neeeflitati; inflamia ezigebat ,

de ipſorum frattum confilio, univer/ale Cancilium,_ſirut im¡

tatiane digna Ss. PP.c0n/'unudo lªudabilis ¡angie-uz oóſerva- ,

tioni: exemplo nos* inflruit, a Proa-¡mis Kalendis Oèiaóri: udduº: armº¡ immediate ſequeſime: decrevirmu congregmdum ,

'ut in eº tam Circa dictan¡ Ordimm , Ó' Per/0M; ſinçszlarer,

<9' bona eju/dem , Ó* alia , que Datum tangum fidel' Carbo

hm, quam circº recuperazionem Ó' Íubſidium teme [zz-¡Ha ,

ac repªrationem, ºrdinariºnem, (9' flabilitmºem Eccleflªrum ,

(9- mleſiajliurum perfºnarum, C9- ¡¡b-:mw emm , illa ,

Tam. V. - N Du

194 DE LOCIS ,THEOLOthrs

\

Deo auſpice, cºmmuni tonfiliº inveniatur pravifiº , Ó' ejuſ—

dem approbatiºne Concilii roban-rm , per min: ſalutiſenzm

accutionem *Dirty: Altiflimi , eliminatir erroribus , robar-ata

de, ad tramitem veritatis redufiis erramilmr , redintI-grªta

ein/dem fidei mzizate, extirpatis Ditiis, -Uirtmibus Plantà'ſiſ,

correctis exreflt'bm, moribus refarmatis,reprefflyappreffioniáuhlibertate ſolim flabihſitate munita, recuperatis deperditis , Ó'

-ciuſdem term flam pro/'pero repitª-aro, occupata reflituat *un*

flam- reflaunt (9' refluuram conſn'vet Ó'C.

Verum non ad biennium tautum , ſed ad quadriennium

prorracta est Viennenſis Concilii celebrado, quare celebrar¡

capr‘üm est ªnno Domini Iïll. Locus Concilii fuit Vien

nª Allobrogum. Ill¡ przrfuit Clemens V. Adfuere Cardina

les, PatriarchX Alexandrinus , & Antiochenus latini ritus

cum H4. Epiſcopis, ut notar Guilelmus _Nangius, vel 300.

juxra S. Antoninum, 8L per ſeprem menſes perduravit.

,lllud ſane norandum , tres habitas'fuiffe hac in Synodo

feffiones. ln prima Concilium alloquensPontifex çauſas ex

ſuit convocationis Concilii liimptis pro themate verbis il*

is PſaJmi llo. ln Concillojuflarum Ó' congresitióne magna

opera Domin¡ exquifita in omnes 'vº/untar:: E/us , inde.

varii habiti ſunt rerum ªgendarum tractatus,, ln ſewnda

ſeffione de Ordinis Templariorum eXtinctione cum ageret

'Pontifex , Concilium illis alíis verbis eli alloquurus : No»

n arg-mr impii in indicio , mque percatorè¡ in Concilio l'u

florum4Cetera vero. quzr agenda remanſerant, in 3. ſeffio

ne pridie nonas Maji peracta ſunr.Vªria hac inct'Svnodo pro fide Catholica ſancita fun: , 8(

l. damnati errores Petri Joa'nnis Olivi ex Ordine Minorum

qui eo dementim devenir, ut inter cerera docere: , Christi

-adbuc vive-mis latus a Milite perforarum, animam non eſſe

formam corporis , & habitus vircutum in puerulis bapcizaris

non inſundi. › —

*j z. Beguardi damnati ſunt , qui c‘um Gerardo Segarelli

Parmenſi ccmmunes habuemnr errores, de quibus vide Na

tal, Aiexandrum in ſynopſi (bee. xru.- Constamienlſie Concilium quinto idus Decembris an.14.13.

‘célebrandum anno \equenti indixit Joannes XXÏII. ¿Si ad

{chiſma \ollend'umçlïc' ad hau-efe; comprimendas , 8L diſci

filma; reformauonem. Huic Synodo Pl’à’fuit primis ſeſiioni

us idem jçanneº XXHL Post ejus fugam loannem Epi

ſcopum Olixenlem Pra-(idem habuit Concilium , 8( ultimis

' guatuor ſellionibus Martinum V. Pontificcm in eodem Corr

cilio

LlB. Ill’. CAP. -XV’UI. ~ 195

cilio creatum , qui 8( Synodum confirmavit_ . Quadraginra

quinque feſiionibus Synodus ista abfolura est,8( quatuor arr

nis 8( fex meníibusrperduravit t Concilium iflud unum ex

illis est, 9‘13? partim approbata, partim ›eprobata dicuntur ,

ut fupra ¡am notaffe fcimus. Siquidem relate adſprimas fef

.ſiones reprobatum est in Concilio Florentino 8( Latera-nen- ‘

\i ultimo; approbatum (amen eli relate ad ultimas fefflones

8( ea omnia, que approbavit Martinus V. lpſe enim di

.ferte dixit fe confirmare tantum decreta de {ide , damna

tionem Videlicet Wiciefi 8( Joannis Hus intelligens.

Ut autem aliquid de \Viclefo dicamus_ 8( loanne Hus ,

iiiud breviter norandum , in An lia \Viciefum ortum ha—

-builfe, Lincolnienſis Dioeceſis Re orem fuiile ingenii ve

hemcntis hominem , fuperbum , 8( ambitioſum Ñ Cum iste

Pontificio_ Decreto a Coilegii Cantuarienſis prefectura ,

quam pra-:ter jus invaferat, amoveretur, ſiaiim erga Roma

num Pontificem_ odio coepir inardeſcere , arque fociis inde

accitis hIrefum,.portenta diffeminare . Contra Eccleſiam ,

eiufque SaCramenra per fummum nefas adeo_ blafphemavit,

ut hujus Pestis errores octingentos numeraverit Thomas

Valdenſis, Apud fuos tanto habitus est_ in honore, ur non

nulli ex tam impia caterva effutierint , fidem potius adhi

bendam eorum magiſiro,, quam Sanctis Auguſiino, Hiero

nymo , Ambroſio ,' 8( Gregorio . Obiit tandem_ Wiclefus

Lutheworthii in Dioeceſi Lincolnienſi die S. Sylvestro Pon

tifici facra, biduum ante correptus aralyſi, cum 8( Sylve

liri 8( Thomae Canmarienſis glorioſgm¡ nomen fatyrica ora

tione profcindere decrevilſet annq ¡384. ' '

Huffiticos errores excepit Joannes Hus Presbyter 8( il!

Academia Pragenſi Magifler artium , dein Rector, obfcuro

loco natus, ex Villa Hus, quod arI/erem ſignificat , (ogro

mentum mutuams . Wiclefi’autem errores , non ore tan'

tum , fed 8( (alamo impia illius hxreſiarchzr… dogmara pro.pagavit Huſiſius, aliquot ejus librig in Bohemicam, iinguam

translatis, s magni muneris io'co ad Laicos porentiores

mittebat. Ï.Alexandro V. 8( a Sacra Parifienſi facultate

damnatus , in Constantienſi Concilio êaufam fuam dicere

coactus cst; cum in haereſi autem pertinax fuerit deprehen—

fus, igni traditus est. Qui plura voïueriz, legat Martini V.

Builam. .

Baſileenfe Concilium a Martino V.indictum fuir,in quo

Julianum Cardinalem Dicconum S. Angeli a Larere Le

gatum 8( Prxrſidem ampliſfima facultate creavit. Mor-tuo

. N 2 inde

Q

196 DE Locts THEOLocrcrs _ _

inde Martino V. ejus fucceſior Eugenius lV. Julian] Car

dinalis Legationem confirmavit bifce verbis : Plan- 720121;

(‘Jf volumus, tibique mandamu: , quatenu: :xP-editº negottº

Babemorum tuº: greffu: dirigªr ad prndifiam aim-mty") :Ba

fileen/ªem ,Ó ¡bi ( prom Opus *vida-¡r :[ſe )ju:xa nó¡ 0mm

Hª Ó ordinata ¡n Concilio Cor/flantímfi , oprime Provi_deas,

prou! in tua prudentiª (9* círcumſpeê'iiºne plena confidrmu: ..Exſiq’uibus constat,Baſileenfe Concilium initlo qmdem fuif—

fe legitimum, nam ¿St Legarus aderat Roman¡ Pontificis ,

fed 'tum inde depofuerit Eugenium , & Felicem elegerit ,

non fuit Eccleſiaz Concilium , fed conciliabulum fchifmati

cum 81 feduiofum, prout appellatum est in Concilio Late—ranenſi ultimo lcteff. ll. eo vel magis quod eo tempore,quo

Concilium inPonrificem fentenriam depoſitiouis aufum est:

pronunciar: , Legatus Pomiſicis non aderat , & Epifcopi

przcipui difcelferant , & Cardinalis quidam Arelatenſis ſibi

pra’ſidendi munus aſiumpferat inducta magna Presbyteromm

mulritudine pro abfentibus Epifcopis. Eodem rempore Flo

-rentiz aliud agebatur Concilium , in quo GYTCÍ 8( Latini

convenerant, Graecorum Imperator, ¿Se Latinorum impera

toris Legatus advenerant!, dum interim Baſileª orribili peste

vexaretur propter damnarum Eugenium . Ex quibus constat,

quamnam ia rebus ad ſidem ſpectamibus Baſileenſis Synodus przlſieſerre debeat auctorirarem .

C A ,P U T Xfx.“

De Florentina Ó* Wide-\nina Íynodo.

Um Eugenius IV. Summus Eccleſia? Pontifex Graecos

optaret in ccleſix gremium coadunare ac recipere ,Concilium Baſileenlcte Ferrariam decrevit transferendum con

stitutione , une incipit Daéïoris entium data Bononiz 7.

Kalendas Oáobris an. !43 . cui éardinales octo ſubfcripſe

runt. Verum cum Pestis ¿eri-aria: graffareturſ ¡que Parres

per unum annum commorati effent, per aliam- ugeui‘i con

:Nitutionem translatum est. '

, - »Soler hoc loco inquiri, num potuerit Eugenius Baſileenfe

. Concilium rrmsferre , eo quod ipfemet Pontifex approbaf—

‘ fet Decretum ſeſfione 8. Báſileenſis'Synodi , in qua Conci

‘ lii translatio vetabatur. Natalis Alexander faec. xv. multa

.collegit , quibus probaret , jure hanc _Synodi translationern

futſie factam fem‘per fuppoſitiºne habita , quod Baſilèenſe

-' on

LÍB. lll. CAEXÏX. 19,

Concilium fuerit (Ecumenicum . Verum cum reapſe legiti

mum efle deſierit, ut ſupra oí‘tendimus , non est inde cui

deïlegitimitate hujus translationis amplius inquiramus. Hoc

in Concilio Grzcos inter 8( Latinos pax ſancita &que fir

mna est viginti quinque ſeffionibus. Quake adeat Natalem

,Alexandrum cit. loc. qui experierit cognoſcere , uid inupaquaque ſeſiione gestum ſit , cum hac przliba e lſiuffi—

Clªt.

Denique ur ad Tridentinam Svnodum deveniªmus , eius

convocationis cauſas Haeteſes fuiffe dicimus Lmheri, Calvi

ni, Zuinglii , aliorumque, 8¡ morum reformationem ,ut in

ſuis litteris ad Franciicum l. Galliarum Regem Clemens

Vll. indigitavit . Defunctp \amen Clemente die zz. Septem—

bris an. t 34. Paulus lll. die 13. Octobris in ejus locum

ſnffectus ¿onciiium indixit Mantuaz celebrandum , ſed cum

id recuſaret Ftidericus Mantuz Dux , Vicent'z celebran

dum decrevit, \ed \ruſh-a , cum ob varias cauſas debuerit

prorogati. Tridentum denique intra Alpes Kalendis Junii

anno ¡542. Spitenſi Germªnorum Convento approbante

cºnvocatum est , ita Pontífice in ſuo diplomate loquente .

Quo meliux argue commodiu: , qua: ad integritªtrm Ó' veri

zatem Cbrifliame Religionir, que ad bonºrum morum redu

ctionem, emendaliºnemque malorum , qua,- ad Chrifliªnorum

inter ſe, tam PrinciPum quam Populªrum pªtem , umtatnn,

concºrdiamque parzineant , (²) qua ad repellendor ímpetu:

Bªrbararum Ó' lnfidelium, quibm ill¡ umverſam Clari/Zimi

tªnm obruen moliumur, jim neceffaria , Deº noflris con/ul

tarianibus preeunre , ('9- Iumen /ªpiemic [me ac *veriuris

mentibu: noflri: pra’ſereme , cgi in dicta ſacro @rumania

Concilio, O' confpirame omnium :hªriªn con/ul¡ , "act-tri ,

confia' , Id optaroſque exim: deduci, quqmprimum ,Ó’ quªm

oprime poflinr. q

Cmpta igitur Synodus est ſub Paulo III. ~die 1;-. Decem

btis an. 1545. ſed cum Trident¡ contagioſus morbus gralſa—

retur, Bononiam translata est ab eodem Pontifice , recla

mªntibus Czſaris 8( Regis Hiſpaniarum Oratoribus. Quare

defunctò Paulo lll. 8( ad Petri Sedem evecto Julio (ll.

anuo ¡550. Svnodum Tridentum reduxit Pauli fucceffor ,

qui in ſuo diplomate ſic ſuam mentem expreſiit:Ut [an-um

(Ecumeniçum Generale Concilium l Paulº III. . . . . . inu

ptum ordinamm Ó' continuatum , in quo plan: publim Ó*

fºlemmr hªbita fun-_um_ ſeflioner , plurague ram in fauſa fi..

dei , quam "fºrmation“ prºm/{Gta Decreta,mulmque etiam

3 ªd

a"

198 DELOCII THE'oLomcrs

mi utramque caufam pertinemia examinan¡ C9' diſmfliz , a]

civitatem Trideminam reducatur . Reſumpta itaque est Sy

nodus Kalendis Mai¡ 1551. ſed ob belli tempeiiatemluſpen

ſa eli -anno ſequenti.

_ Suſpenſa Synodus remanſir, atqne interim e vivís ſublato

Julio lll. Paulus IV. e¡us fucceſíor Concilium Tridentum

revocavit. diplomate dato Kalendis Decembris anni 1560.

ſub quo Pontífice Tridentinum Concilium est abiblurum .

;In eo 25. leſi'zones habitar (un: , videlicet ſub‘ Paulo* lll.

ſeffiones undecim celebrara?, octo Tridenti , tres Bononice ,

quinque iub Julio, ¿SL ›ſub Paulo lV. novem ad exitum

Concilium perduxerunr’. Quid in unaquaque ſeffione actum

fix, babes in Historia hujus Concilii a Cardinali Pªliavici

no edita . q ' r

Interim ut ad graviora progrediamur , nunc mºnda est

hujus Concilii auctoriras,quam impugnare auſi funt Luthe

ràni, qui licet Concilium expoſiularem, verumtamen flatim

ac illud noverunt indictum , varias moverunr querelas , aſ

ſercndo , jplumv non effe legitimum , eo quod Legªti Pon—

,tificii ipſi pra-effent , quod extra Germaniªm haberetur ,

quod V'Oium deciſivum ſui Ministri non haberent, aliaque

hujus generis plura effutientes,ne fe dªmnaros agnoſcerent.

Contra hujus Cºncilii auctoritarem plura eriam collegerunt

Carolus Molineus , Gentiletus , aliique plures , quos hac

unica propofitione confutare aggredimur. \ '

PROP‘OSITlo.”

‘ ~ Sacro/MSI¡ Tridentim: Synodus legitima

Ó' (Ecummica babenda eſ).

Dem. Illud Concrlium legitimur‘n est (Ecumenicum ,

quod canonice convocarum' est, _qlmd debltumlhabét Prazſi

dem, ad quod ex pra-cipms Orbis_ pambus _Epiſcopl .conve—

nium ium’ma liberzme fruemes In ſuffragus fereudlç , 8C

quod a przkcipui‘s orbis Eccleſiis r'eceptum est ;y arqm hace

omnia de Tridentin‘a Synqdo verificantur: Ergo Bac.Singuiª pcter partes expediuntul'. ~

'Et primo quidem , ur luprª noravlmuç , a Paulo Uſ.

;Summo Pontífice Concilium' Indictum (mt , ad quem fame,

.mr ¡am probatum est Ñ pertinet Conciliorum gon-vocarig.

v - Secundo: quibuſcumque actiª 81 inlirumenns ConcIlH Le

Eatorum nomina pmfixa (ºnt bum: i_n .mod-uni: Sqrroſancïa

@camu-rica' (9' (Jem-MIU' TridI-mma Him/du; m ſpirrltu [47!"

H0 legitima congregata, pmfidmnbus m“ea 'Afoflohm fed::

.

LlB. III. CAP. X'X. !99

Legal?: Ó'c. Hinc fub Paulo lll. Concilii Pra-fides fuerunt

]oa7mes Maria de Monte Prceneiiinus Epifcopus , Marcel/us

Cervinu: , 8( Reginaldus' Polu: S. R. E.. Cardinales . Sub

Julio Ill. Marcel/u: Cardinalis Cſe/ſçnſiuſ, febaflianus‘ P¡

gbinus Sipontinus Archiepifcopus , 8( Aloyfim- Lipomarmus

Veronenſis Antistes . Sub Pio 1V. Hercule: Gºnzaga Car

dinalis Mautuanus , [acabar Cardinalis Putm: , Sram'claus

-Cardinaiis Ofim Warmienſis in Polonia Epifcopus , Hiero

nymus Cardinalis feripandur , Lªdo-virus Cardinalis Sima

netta, Mama¡ Siticur Cardinalis Altempſim , 8( cum e vi—

vis exceffiſſent Cardinalis Mmmm 8( Cardinalis Scrian

du: , eorum locum Cardinales Morona: 8( Navageríus ob

tinuerunt.

Tertio ad hoc Conciiium ex orbe univerfo Epiſcopos con

veniffe ex Pauli lll. convocationis diplomate est apertiffi

mum. ln eo enim Summus Pontifex apºrte testatur , fe

convocaffe 0mm: cx omníúu: [Mi: , :am Patriªrcbas,A›-cbie

¡oi/copºſ¡ Epi/cºpos , Ó' AMM:: , quam altªr quoſcumque ,

quién: jm'e tu; privilegio in Concihiy Gemralibuy refidendí,

(9- ſememiu m ei: dicend¡ permiffa pºte-flat efl. Et reapfe

Legatis Pontificiis exceptis Concilio interfuerunt viginti

quinque Archiepifcopi , centum fexaginta octo Epifcopi ,

trigintanovem l’rocuratores Przplatorum abfemium ,‘feptem

.Abbates, 8( toridem Religioſorum Ordinum Generales.Sed

hzc infra ciarius constabunt .

Quarto Parribus libErtarem ademptam non fuiſie videbi—

mus in folutione objectionum.

Ultimo denique -Tridenrinam Synodum undique, 8( ubi

ue recepram, non est maximopere inſudandum,ut demon

aremus. Siquidem hanc Synodum fufceperunt Germania; re

giones 8( augustiffimzr Austriacax familiªr hzreditariae , ut

pater ex Auguflana Synodo ab Othone Cardinaii Trnfeſiio

celebrara anno \567. Catholici Regis ditiones omnes Phi

_ lippo Rege [mperante per edictum datum die 2. Julii 1564.

Sufcepit Luſitania Sebastiano piiffimo ac religioſiffimo Rege

agente, ut eius iittercr ostendunt ad Pium IV. ex Vaticano

Archivio erutze a Paliavicino . Excepit Polonia in Regni

Comitiis eodem anno celebratis . ut patet ex vita Cardi—

nalis Cammm'dºni Nuutii Apoſiolici . Sufcepit Sereniffima

Venetorum Ref ublica, promulgarique juſiit intcr facrificii

folemnia in Ba ilica S. Marci , teiie Marofino lib. 8. Hist.

Veneraz. _

De Primariis ¡autem Regnorum Carholicorum Ecciefiis

4 qmd

zºº DE mois THEOLOCicu

x

Sanêïíſsimomm Epiſcºpºrum Catalogo ¡rd/cripta¡ nº‘n :fl , II

quid dicemus? Infiniti propemodum effemus,ſi omnium hic

Veliemusªindicem texere, qua de re przcipuas tªntummodo

admunerabimus . (‘oncilium itaque Tridentinum probatum

est in Mediolanenſi l. Concilio Provincial¡ fub S. Cªrola

anª-'(565.111 Concilio Rhemenſi Prºvinciali an. 1564. (3a

roto Cardinal¡ a Lorbaringia Praaſide. ln Cªmeracenſi Pro

.vinciali Concilio an. izóz. Maximiliano a Bergis Archie

1fcopo, 81 Doce CamerªcenſivPraªſide. ln Proilinciali T0‘

erano Concilio eodem anno «.hrsflºpbaro Rogio de Sunda

*vªl‘ Epifcopo Cordubenſi Prztſide . ln Provinciali Mechli—

,nienſi an. 1570. iub Martinº Rytbo-Ut'o E'piſcopo Yprenſi .

In Rothomagenſi Provinciªl¡ an. 1581. Cªrola Cardinali

Barbºnio . In Burdigalenſi an. 1583. Antonio Prevotia San_

Ïaco . Denique in Turonenſi ejufdem anni , _in Bituricenſi

l 84.. Acquenſi anni lequentis , Mexicano eyufdem anni ,

ojofano 1390. Eccleſia itidem Gªllicana minimª przter

miſia, falvis \ªmen ejufdem liberratibus, ut patet ex Pari

ſienſibus Comitiis ordinum Regni an. ¡615. Restat ergo,ut

adverfariorum querimomas patienter excipiamus 8: nervoſe

fimul confutemus.

« Solvuntur 0!:ir&¡onu.

Oh, I. Tridemina Synodus a- Romano Pontífice convo

‘cªta iuit :‘Ergo non fui¡ legitima . Prob. conlequeuriam :

Romanos Pontifex non poterat judicis 8( parris perfonam

age-re, de multis enim pollulabatur : Ergo convocar: Con

cilium non porerat.

Refp. Conc.ant. 8( nego confeq.& ad ejus probarionem,

!lego , Romanum Pontificem in Svnodo pªrris perfonam

ªgere debuiífe. Non enim Roman¡ Pontificis,fed fidei caufª ágebamr. Proiſiecto , ſi h-xc objectio valeret, numquam

quocumque faºeulo potuist'em Romani Pontifices Concilia

indicere, illis praeſidere, ¿Si Herrericos anathemate percute

re. Deinde quis elle debeat hoc in cafu Judex legitzmus

controverſiarum ad fidem fpectamium? Príncipes forlan? at

contrarium constat ex litteris Valentiniani ad EpifcoposO—

riemis, ad _quos fcripſit: Sib¡ , qui ::nur e {Near-um numero

nat; non Iiccre [e eiu/Modi‘negotiís Interponenª. [dem con

feffus est Theodoſius lmperator, cum ad Epheſinam Syno

dum fcriberer hifce verbisrcimdídianum ad [an-am -Ueflram

Synodum abire 'fu/rimas’, led ea leg; (9* condition: , ut cum

- v, _gutfliánibm (9* contro-ucrfiis , que Circa fidl’¡ dogmata inci

dunr, nihil quidquam rommnne hªben. Nr’ſªſ eſ) mim ,qui

[um

- LTIJH. CAEXÏX’.: 2a;

¡um Ecclefiaflic‘i: mgºrii: ſeſe immiſme. For‘Gtan Rºmanus

Pontifex Concilium convocare non debuu? .-\t omiíſo ,'

quod jam in ſuperioribus probavimus , ad Romanum Pon

tificem Conciliorum convºcationem pertinete : nonneCle—

méntem VII. ¿Sc Pauium lll. nºn \emel expoflularunt Fa

'kolus V. Ferdinandus Rom norum R'ex , Franciſcus l. Rex

Cbriſiianiffimus , ut Com¡ Ium Cªm-ocarent , u¡ Sleid_anus

ªdverſzr communionis lcriptor testatus estê Id ergo iuns eſ—_

\e _Pontificii Sereniffimi Príncipes agnoverum ,, Denique

hoc argumentum io adverſarios retorquetur. Siquidem con

q’uefli l'unt adverſariirquod Lutheranis ministtis (uffragium

deciſivum non'concederetur. At qua-fo ipſi non porerant

yudicis 8( partis perlonam agere . De multis enim contra

fidem & mores expol‘tuiabantur.

Ob. 2. Canones pra-cipiunt , ut cum de puniendis , vel

ablòivendis perionis agirur , prima cauírr cognitio in Pro—

vincia institui debeat; Concilium ergo in Germania convo

candum erat.

Relp. Canones intelligendos Effe de cauſis privatis,& nou

de cauſis communibus ,* in quibus articuli fidei adducumur

in controverſiam . Hinc est, quod Atriana haºrcſis Alexandria‘ excitata, non in ZERYPto , lcte‘d in Bythinia damnata

eii; Nestotiana lucªs Coniiantinopoli erupit , 8( Epheſi ju—

gflara est. [dem de Donatiíiarum haereſi in, Africa oborra,

q Romaº dªmnata a Melchiade; Idem de Pelagiana, aliiſ

que plutibus fectis, quales fuere Eutychiana 8C Monotheli—

tal-um Cc. Jure ergo indici poruit ac celebrar¡ Synodus (E

cumenica Trident¡ contra Protestantium errores , eo vel

magis, quod in eam eonvocationem conſenſerunr Germaniz

Principes in Spirenſi convento anno 1 42. _

Ob. 3. Ad Concilium vocari non unt Príncipes Augu

flanar Confefflonis, imo fuerunt a Concilio penitus excluſiª

Ergo non fuit legitimum . \

Reſp. Putidum in argumento apparere mendacium ,ídque

aperre monsttatur ex, dªtis publica: fidei lirtcris in Concilii

feſiionibus !3. 15. 82 18. in ſequentem modum exiſientibus;

Idest ipſis est conceffa facultªs Tridenmm'venimdi, ¡bidem

que manendi, flandi, mºrandi, Prºpoflfïjdl , loquenzii , una

cum ipſa Synodo de quibuſmmque negouis tractªndr, exami

nandi , diſcutiendi, ac omnia qudtumque ipfi; Iibuiflirt , ac

articulos quoslibet, ram ~ſcripto qriam 'Urrbo libere ofl'erjmdi ,

propalandi, eoſque Striprm-i: [unir, Ó Beamrum PP. ver

bis, ſememiis Ó* rationilms declarandi,, adflrumdi , Ó' per

ua

205" DE Locrs THEOLOGLCIS

ſuadendi , Ó* li opus ſuerit , etiam ad objecta Concilii Ge—

mralis re/POndendi , Ó' cum ¡ix , qu¡ a Conciliº dele-&i fuc

rim , di/putaudi Ó'c. Atque hzkc adeo perimunt adverſarios,

ut faculcas ifla dura fuerir etiam nationibus ::Romana alie

nis communione hifce verbis r Eªdem ſªcroſanè—Za. Synºdu:

in Spiritu ſanêïo legitime mugre-gªta prxfidemibus m ea eiuſ

dem Apaſtoliea Sedtr de Latere Legarix, omuilmr Ó' fiugulu

alíis, qui nºbiſeum in ii: , qua: ſunt fide¡ , commumonem

‘mm babent, Ó* quibu/eumque Regnis , Nationibus, Provin—

c‘iis, Civitªtibur, ae [veis, in qmbu: publiee (9' impune pm—

dicatur, 'vel dacetur, _ſí-ve crednur comrarium ius,qu0d San

&a Romana ſentit Eetiefia,dat fidem publieam ,five ſa/'Uumeanductum, ſu-b eadem ferma , ei/ſidem verbir, quibu:- da—

{ur Germanix. lnjustae ergo Lucheranorum querimoniae.

Ob. 4. Tridentina Synodus morre Paul¡ lll. interve

niente deſiit ac prºrſus concidit : Ergo &0. Prob.ant. Hen

ricus ll. Galliarum REY renovationem Concilii aJulio (lſ.

factam adeo improbavit , ur nemini Epiſcoporum in ſuis

ditionibus Tridentum commeandi facultarem permiſerit ,

testaruſque ſit , ſe conventum ¡llum minime pro legitimo

agnoſcere; ergo Bac. ' ‘

Reſp. Paulum lll. Tridentinam Synodum ſuſpendiſſe ,

non diffoiviffe. Verum licet diffolviffet, pozuit jure ab Ju

lio I'll. illius ſucceſiore denuo ‘convocari eadcm Synodus .,

quia eaïdem in ‘ſuo flatu adhucvigebant cauſaz. Denique li

’Cet duo, vel fria fuiſi'ent indicta Concilia, ejuſdem fuiffent

auctoritatis, ¿Se omnium Decrera fuiffent ſacroſancta . quod

folum neg‘are 'pºtest pervicax Hzrericus . Relate ad Henri

cum reponimus, non iiiegirimam judicaffe Concilii convo

carionem , ſed Epiſcopos ſuos retardaffe , qu'ia cum exorrae

e’ffent aliquce inter ipſum, & Carolurn V. ſimultates , caſ

ue ab Julio Ill. foveri crederer‘, idcirco moram interpo

?uit , donec lites componerenrur , 8( ceffaretur a. tumultu .

Et re quidem vera profeffus est Christianiſiimus , ſe conte

fiationem illam non feciſie: Quaſi am cogiraret ulla madº,aut habereſ in ,animº meritam ae-deàítam a fe ſªncſiLe Sed¡

Apoflolim obſervamiam @mbediqndi condicionem ªut exame—

re, aut diminuere, quin contra aperam daturum elfº-,ur mª—

gi: ae magia* in dies‘ [e dxgnum, probare: Cbrifliªniy'imi Re

gis cagnºmine, borque maximo Primogerziti .Ereſ-:fix filii aefidei proretctfºris elogio . Animi buju: fui ae fluduct Mayen/ía—

nem ad felicimra melioruque !emporu "fer-var¡ , cum fcilicet

bºa humano gener¡ , ae precipita Reipublim Cbrijiiªezx [um:

mu'

1.13.1". CAEXIX. 20;',

---¡'~r- m ~ - - ~ k.,- .

mis ¡pſius ac torius Populi Gªl/ic¡ Dali¡ De¡ ºprím¡ maximl

gratia tribuiflèt,ut bºrre/h- depaſitis armis,qux effem parumnzodefle ¡Ham, CJ' motiones aructmi componermzur,<9' bo: mo

dº pax ¡p/a corwmiret.Mulra- alia his ſimilia prorestatus- est

Henricus, quomm exemplaria edita iunt in commentariis

rerum ad Synodum Tridentinam fpectantium a Putcano coilectis. Denique Caroius 1X. Oratores fuos cum Epilicopis

ad Conciiium miſit, qui anteacta Decreta feffione 2.5. per

lecta pienis calculis approbatunt.

Ob. 5. Cum PP. ConciliI 8( _pra‘ſertim Hifpani Epifcopi

in eam ¡rent fententiam, ut credETent reſidentiam Epiſcc

porum de jure eÍie divino, Ponmex miiiis multis Epifcopis

in contrariam alios pertraxit fententiam . Ergo nuiia in

Concilio ¡iberras .

Refp. Reapfe varias in fententias PP. Concilii abiiſſe cum

difputaretur, an reſidentia juris effet divini , viris doctiſii

-mis ac religioſiflimis ex urraque parte flantibus. Qua de re

cum viduetur quastio prorfus interminabiiis,ab ea definien

da temperandum eſïe duxerunt.Deciaratum nihilominus est,

refidentiam Epifcoporum elle de praªcepro divino,nuilafque

agnovit legitima? abientiae eaufas prater Cbríflianam (bari

tatem, mgemem nec-WIatem, debimm obedientiam , ªc evi—

dentem [rc/Efia’, vel Reípublim utilizaran¡ . Quad vero de

miffis additur Epifcopis, putida est calumnia. Si uidem ut

ex Pallavicinoi constat iib. 17. c. 8. 13. tri inta ampiius

Itali Epifcopi feveriſiima: fententim de reſi entia iuris divi

ni adhxrebanr, qui cum inſimulati eſient apud Pontificem,

quod Apoſiolicae Sedis partes non foverent, data ad Sancti

tatem ſuam Epiſioia fe purgaffe-, adeo ut in ſuo rcfcripto

Pontifex certum ſibi fuiffe fcripferit , unumquemque pro

fua confcientia differuiffe, id ſibi non diſp]icere,cum vellet

omnimodam in Concilio libertatem. Vide Cardinal. Pallav.

cir. loc. .

Ob. 6. Seffio-ne 23. de Reformat. definitum est , licere

cuique vige‘ſimoquinto Xtatis anuo effe facerdotem ,fed hoc

‘contrarium era( Aurelianenſi Synodo , quae triginta ¡unos

ad facerdotii munus obenndum exegit , nec non cum auti

.quis pugnabat Canonum inſiitutionibus: Erºo 8to.

Refp. I. Quod Eccieſiaz diſcipiina ¡PSE fizïei manenn,ad~mini: no'vítawm torrectiomſis, opa-rªnte jtiliret Ó' proficieme,

uſque ¡n finem ,gracia Dei, ut air Tertuliianus de Virg. ve—

]and. c. l. Quare iure potuit fiaturis in SVDOdO Aurelia

nenſi hoc in cafu derogare. Ceterum de Aureliaueuſi Syng—

o

G

204. DE LÓCIS Tnsonoorçrs‘ _ t … b _

.do ita loquuws est Cardinalis a Lotharmgia in fuo Provmª

cial¡ Rhemenſi Conulio anno ¡564… Congregatione 9-. Co

mttia Aurelmnezfia ct-juſmadl ſuerunt nolo bn’ dicen’, confia)

carte ,in ir": mana fut/\e mnfltmta ,-qux çum jugo {ale/¡aſh

co pugnan‘t ex diametro , Ó magrmm ªferrª" detrimentum ,

(y pmjudicium,mr ergo eorum derretir effc flandumjudua

¿ir Ecclefia _.² ¿x (Íongregat, [0. _Quad am'ner ªd ¿trar-Sªm

Prasáyzerorum, *videndum Sfle, ne nr'mis pro-Udine Claus 0rd:

nentur , furl/‘e quidem in_ ¡His Comitiir Anrelianenſibu's' [He

cio/as fºbia: logos, tufljmod¡ efl, qua rave-zur, ne ºrdmemr

ſacerdos, qm' nºn fit Irigíma aut guadragima anna: natu: ,

Ó' ne pro celebranda re divinª dentur face-Idol¡ pluſquam duº

ſºlidi , (9' dimidim, \ed en non aliud ſpefiubant , quam nc

ampliª.: ordinarenmr Presbyteri.

Oh. 7. Legati in Concilio (ibi ius proponendil referva—

!um quid agendum_ ve] firmandum eſiet illa folita formula:

Propone-mié“: legam, nihllque proponentes , quod"Romano

Pomifici non placuistet ,_ constantiſiime repugnamibus Hi

fpánis prafertim Epifcopis : Ergo nulla in Concilio liber

tas.

Refp. Falfum , quod Patribus Concilii fuerit adempra libertas. Patres enim liberrime in Ómnibus & vſingulis Con—

regationibus ¿Si leſfionibus fententiam fuam dixerunt etiam

fu iis, qua? Legaros 8: ipfum fummum Pontificem fpeéta

bant.Cecerum ſi Legal¡ erant qui proponerent,ni] mir-um,

eum ad vitandam confuſionem idem faólum ſir in Epheſina,

Chalcedonenſi, Constantinopolitana 3. 8( 4. aliis Generali

bus Conciliis . Arque hªc prarogaxiva Pontificios Legatos

jure gaudere patet ex litteris Marciani lmperatoris ad S.

Leonem , in qmbuspracipit lmperacor , Ut' ,ad definitum

10mm . . . . . omnes [Marſ/im¡ Epi/cop¡ deáeªnt cºnvenir-e,

(9' qua Cbri/i’ianarum religioni, atqm catbolicae fide¡ Prºfint,firm Sanêïiras tuu/:cundum Ecclefialficas regula: defini‘uerrſit,

ſua diſpofitione declªren: .

Multa funt alía, qua: objicer'e folent Heterodox¡ contra

Concilii hujus legitimam auctoritarem ; fed omnia videre

poteris apud Pallavicinum in fua historia nervofe confuta

tª. lnterim gracias Deo referre debernus , quod de Conci

liis.trª&amm abfolverimus ,_ 8( ad hwus libri finem deve

nerimus.

Lia. I\Z.~_CM›. I. ſi zas

LÏ‘BER QUARTUSI‘ª‘-›~

ctarum , & Conciliorum , pertractªtum ſir, cum

quatro loco poffit 8( debear Theologusï ex Eagle

ſiat auct'oritate argumenta deſumere, hincs ¿5L nervos

çmnes intendere debemos,ut hac in parte quodmm ſit hu— -'

¡us loci pondus Theol'ogiar candidati deprehendant ._ Qua

propter quatro hoc libro de effentia , *Unitat-.e, Sanctirare ,-v

Catholicitare , Apoſiolicitare, Vifibilitate , [ndef’eótibx‘lirate , 8( .Infa‘ilibiiitate Ecclefiz differemuſis . Et ne“tempus

proiuquiorum inutilitate teramus, operi manum adzunamus.

CUm hucuſque ſatis: de auctor—irate Scrip’turamm fan-—

A De Efflèmia Feria/ía‘,

Cciefice vocàbulum non larinum est , fed ex grama pro

,, -- fluens dictione 'a verbo videlice‘t Jamie», ídest evºcª‘

"qucmadmodum a’ verbo ºvni-yªª , idest congregª, SYUªI'S-ºgª

dicta est Hebrxorum‘Eeclc-ſia .ª Atqueid non fine mysteriº \

aliquo factum fuiſſe dncet apºrte Augufiinus in epiſioiam

ad Romanos hiſce verbisz Ecclefia ez vacations ¡type/{arª ,

Synªgoga *vera ex mugre-;gatian . Conwcari- min? bomgnjbur

magn- Cvngruiz ,congregari autem magis de pecoribus djcr ſa

let ,_' unde ;rr-¿res proprie Pecorum dic¡ ſolent . _Quizva ergo

Plªnſ?” [criplurarum Iori: ipſa Eccleſia Gre:: Dei , Ó' 'QUI

je Qe! , (9' pecas Dei 'vºcetur , tamen ¿um in comparanºne

110mm” pezon? ditumur, ad *vitªm 'veterem pertinet, Ó’ ªP

pçret, ¡¡nin/modſ' hamims nºn effè’ſempitema 'varitatis , [ed

temporalmm pmmiflianum tªmquam term-Ia pabulo effe fºn

:gmon {ªaaſus ergo Damm- Apoflalus /egregnus in Evange

lmm Der, unde,nifi ex grege S‘jmagoga .ª Eadem haber S:

Doctor ‘in Pſ. 81. Verum ramen est ,-quod licet Christl

Eccieſia Synagoga appel‘letur, congregatio \amen aliqvandº

dicta czst avariir'o Hieroſolymitano praſertim , qui Carcel].

18. hxc haber: Apte Ecclejia *vacatur queſ-1:,dicru cºnvocatlº

propter omnium convomtionem Ó' congregdtionem'. Ex quo

liquet, Eccleſiz definitionem, fidelium con regatione’m vc

iutl qucddam genus in ſe cóntinere ; nude heolºgi italſo

en:

\hª

206 DE LOCÏS THEOLOchIS

lenr Eccleſiam definir: videlicet: Camus' Sanflorum ſub una

capite C/Irifla DIO fervienrmm: Qu:: ſane definido Eccleſia:

in genere ſumptaz apprime cºngruit.

Per ccrtum enim Sanctorum omnia Eccleſia: membra in

unum cºrpuz aptaea ſignificanrur , quae ſaníticatem quomo

dolibet przrſeferant,idest vel perſeé’cam habeam,quales ſunt

Beati; vel inchoatam, quales ſunt qui peregrinanrur ª Do

mino, qui vel ſpeciern vircutis prarl‘eferunr externam , vel

internazn haben!: ſanctitatem ¿Se externam ſimul.Curn vero

dicitur ſub uno capite Christ0,diſcrepanria indigitatur inter

Christi Eccleſiam à \Ieterem Synagogam, quee \negar Chri

flum in carne veniffe . Unde de Eccleſia loquurus eſ’c Pau—

]usad Epheſ. r. 23. hiſce verbis; Ipſum ( Christum ) de-_

dir caput ſupra omnem E'crlefiam , que eſ¡ corpus ejus : 8C

c, .‘23. Vitª efl mput Mulierir, fieut Cbrtstus “put eſ) Ec

cleſix. At cum ſervire Deo finis. effe debeat Militautis 8C

Triumphantis Eccleſi:: , idcirco 'ultimo additur Deº fervien

num.

Hanc Eccleſire definitionem ªllato modo explicatam teje

cerunt Pelagiani, Novatiani, Donatista: , Wiclefistael, Lu—therªni, 8( Calvinistse. ' i '

Erenim Pela ¡ani definierunt- Eccleſiam Congregmionem

hºminum PErfe Drum nui/um percutum haóemium, [ta tradi

dit S. Augustinus lib. de Hzreſ. c. 88. inquit enim : ln

idem progrediumur, ut dicªnt, vil-am iu/Zarum in bos fan-qu

mil/Im¡ omnino bªbe-re Peecatum, Ó' ex hi: Fede/¡am Cbriſl¡

¡n ¡me mona/¡tata erfiei,ut fit omninº fine ruga (9- maru/ª,çuªj’i non jzt Cbrtſiſfi Eee/ejia, qua in tota terrarum orbe cla

mª! ad Deum; elimine-7105i: debita Tªo/Im. ›Novariani a Christi Eccleſia ctreiecerunt lapſoï in perfe

quutione, ut parer ex S. Cypriano Tract. de lapſis , ‘quo

rum ’errori adhzſerunt Donatiſix , ut videre ell: a'pud Au

gustinum lib. 5*. contra P'a-rmenianum.

\Viclefizir ſolis prcrdeflinatis Eccleſiam confiar: auruma

runt. Uncle isti fuerunt in Concilio Constanſienſi damnati

eorum artículi ſeſſ. 1,5. Unica efl jªnctar univer/aliy Eccleſia,

que eſ¡ Prtdeflinatorum univerfiras . Et in 5. Prxſeitu: erſ¡

aliquando fit in graria,ſeeundum prtſennm iuflitiam tºmen

mmquam efl par; [MCÏM Eee/efizÓpr.edejZinatus [emper mu—

net memérum fede-ſí.;- , licet aliquando excidat a gratia ad"

'ventitia , /ed non grazia pradefl'inutioniſ. *

Lutherani ¿Se Calvinistx ſoloç justm in .vera admittunt

Eccleíia,&. hodierni reforman*: Eccleſiae impiilſimi ſectaxo—

. res

- ~ Lm. IX. CAP. I. zo?

res dontendunt , ſchiſmaticos , haereticos , apoſiatas funda

mentales tamen articulos fidei credentes vera: Christi Eccle

fiar membra elle. , ~

Contraria docent ſane Catholici afferentcs', Eccleſiam non

tantum conliare ex ptasdestinatis , fed 'reprobos ,8( impios

etiam complecti, modo fidem fub legitimis Palioribus exte

rius profiteantur; qua..- cum folide demonstrari debeant . Si(

¡gitur ‘

C o N c L U s l o I.

Etc/afin: membrª non ſunt ſºlí Prwdtstinati.

Dem. Scripturis, PP. 8( ratione . [n facris litteris, 8(

przfertim in Evangelio Eccleſia comparatur ſageme miffz

in mare 8( ex omni genere pifcium congreganti Matth r2.

Convivio nuptiali, ad quod intraverunt bon¡ &. mali ,Ovi

li, in quo funt agni 8( hcedi Matrh. 25. magnae domui.

in qua funt vafa aurea , argentea , lignea 8( fiflilia 2. ad

Eimqth. z. Ergo Eccleſia: membra loli non funt puede.

inati .

Accedunt PP. inter quos Cyprianum Ep. had Confeffo

res, 8( 52.ad Antonianum;S. Hieronymus ¡alog.adverſus

Luciferian. S. Augustinus tra&.4s. in Jo. 8( lib. z. contr..

Crefconium; S. Fulgentius lib. de fide ad Petrum (.43. 8(

Gregºrius M. Hom. ;3. in Evangel. aliique plures, qui

omnes allato fenfu explicantfupradicta fcripturarum testimo—

nia , Sed ne \iugula videamur praeterire , fufficiant verba

educta ex Breviculo collationis cum Donatistis (.9. n.t_6. ln

qua, collatione cum Donatistis plura retulilſent fcripturarum

testimonia, ut ollenderent eccatores membra Eccleſir non

effe,Catholici Epiſcopi re ponderunt: Hizo duo temPQ'ª Ec

clefix,qu¿e num eſ?, Ó' qualís tun( nit, ſignªficata [um etíam

duªblff piſcatianíbu:: una ante reſurrefïianem Qbrifl¡ ,guan

_dº mm¡ Íuſsit feriª , nec finiflram nec dexteram nominar::

parçem, ut mc ſalos malos, mc fiilar bario: , ſcd commixros

bom; malos intra vería ſuamm ſacramentorum futuros dºce-res:

Pofl refurrectimúm autem, nando ;in/rie retia mini ¡n dexte—

ram Partem,ut pºſ? reſurre ¡0mm nº/Zram filo; bona: ¡n Ec

cleſia ſ[Muro: intelligeremus. Quarum fane rationum pondere

adver ariorum_ intolerabilis audacia validiſiime premitur ac

propulſatur . ,

Adde argumenta ex ratione deprom ta. Si uidem ſi Ec

eleſia ex folis conliaret praedeſiinatis, oret ip a inviſibilis ,

Pagani, ludei 8( Heretici dummodo" pr-:edellinati foreut in

‘ Ecclefia, a qua excluderentur fideles‘julii non prazdestinaltl,

o ª lª

2'08 DE Locrs THEOLOGiCis . _

aliaque plura collige his ſimilia ªrgumenta,quz in medium

’prof-Erre coniueverunt Teologi . _

y Sºluumur Ob'eflrºner.

0h. l. Arca Noe fuit Eccleiaª: figura , teſie Augustiuo

lib. 3. de Baptifmo c. ultimo,fed in Area fuerunt tantum

modo, qui falv’ándi erant : Ergo ¿Sc in Eccleſia foli erunt

'przrdel'iinati . - _

Relp. Dist. ma). Arca fuit Ecéleſiar figurafecundum quid

cone. mai. abfolute 81 fimpliciter neº. ma). &_dist. min.

B.: patitas Eccleſiam ¡mer ¿Si Arcam in hoc neqult conſiste

re cone. min. fecus cone. min. ¿SL riego conleq. Si inter

Arcam 8( Eccleſiam ªdxquara imercederet patitªs , fequeretur , omnes omnino homines Iſialvandos effe, cum animª—

lia omnia, quce in Arca exriterunt , non perierinr in uni

verfali aquarum inundarione . Arca ¡girar typus Eceleſiz

fuit in hoc, qixod ſicuti in illa munda ¿Se immunda couri

nebantur animalia , ita in Eceuſia iusti funt ¿Si peccarº

, res. Sicuti extra Arcam nemo falvus factus est , ita nemo

extra Eccleſiam falvari potest . En ergo quomodo PP. Cy—

prianus , Hieronymus, Augustinus , aliique Arcam Ec

cleſik atiimilarunt . Horum lequi debemos doctrinam ,non

ex privªto fpiritu ad libirum \omnia (omniare,& chimeras

confingere. ‘

Ob. a. Juxra Auguſiinum lib. ;Mile Baptifmo propter ele

ctos 8². prardestinatos Eccleſia affimilatur font¡ ſignato,her-,

to conclufo , 8( puteo aquarum vivenrium (Jamie. e. iz.

Ergo 8tº.

Refp. Augustinum loqu¡ de triumphantis Eccleſick gloria,

in ua vere foli funt electi 81 pra-destinati. Sic legªmns S.

D0 orem loquehtem lib. 2. Ren-act. c. x8. Ubírumque Ec

ſlt'fiªm mmmemora'vi non hªbentem maculam, nrquc rugªm,

nªn fic ªccípiendum eſ), queſ¡ ¡ªm fit , ſed qua? prztpªramr

M fit, quando appªrebít etiªm gloria/'a . Licet \amen de

militante Eccleſia intelligenda esteut Augustini verba ,

quemadmodum 8( in horro concluſo vepres ſimul Cum Ho

íjbus mifcentur, ita in Eccleſia boni cum malis permixri

unt.

Oh. 3. Christus capur est ¡llius Eccleſiar , quam falvabit:

Er o capur est przdestinatorum.

Éefp. Dist. ant. Christus caput est Eccleſizr vel fufficien

ter vel efficienter cone. ªm. efficiemer ramum neg. am. ¿Se

fub dara distinct. nego confeq.Christus eodem modo est ca* '

Put Eccleſiªç, quo est Eçclefiae Salvatprzat quis negare po

rene,

Lm. IV. CAM!. _ \209terit ,ct Chrïstum totius mundi elle Salvatorem ,‘hcet non

omnes ialutem ſint confequuturii1 Pro ozrinibns Lliriilum

elle mortuum , prædicat catholicum dogma; Ergo omnium

caput est, pro quorum falute mor-tuus est. Prefecto quis ne

gabi: eum pro omnibus mortuum, cum omnibus dederit Sc

obrulerit media ad falutem æternam confequendam necella

ria? Uncle abiolute loquendo falfum eli , Christum caput

elſ: folummodo illorum , qui falutem confequentur , cum

caput fit non folum illorum , qui ſalutem conſequentur,ſed

etiam …Drum, qui ſalutem conſequi poliunt,licec non ſint

tandem falutem aetemam confequuturi.

Oh. 4. Christus Jo. lo. 16. comparat Eccleſiam ovili¡

fedi in hoc funt oves ſola:: Ergo, in Eccleſia funt foli præ

e( inati . -

Reſp. mih min. Et inter oves & prædefiinatos fempe

manila: comparado. ſed interovesàomnia Eclceſirr mem

bra, cone, min.v ſecus,,nego min. & conſeq. Non déffixemut

iu facris litteris oves aliquando ſumi pro pr-I-destinatis, ve

rum ibi fem er aliquem noſcimu; adiungi charaqerem , ex

quo clare in eum prædeilinationis nota . [ta Jo. lo. 27. de

ovibus ſermo haberur, fed de iis , quæ vocem Christi au

vdiunih Match. 25. 3-3. oves commemorantur , ſed quae _ab

-hoedls ſepªrabumur m extremo iudicio . Stfic de cæteris.

Econtra pluribus aliis in locis ovium nomine tam boni ,

quam mali deſignamur. lta [0.21. 18. legiturz Pa/ce oves

mms. Pſal.7-3. l. lutus eſ¡ fui-dr tuus fuper oves pafcuæ rut.

Ezcchielis 34. ubi oves fanæ 8L ægrotæ defcribuntur , 8:

alibi paffim. certum est Augustinum traxit 45.' in Jo. ad

prædeliinatos verba illa aprare , ſed idem est reſponſumz

-Yideliçec S. notiorem de prædellinatis illa Scripturæ verba

intelligere ª quæ reapfe oves ab yhocdis fecernunt , 8: quæ

vocem audiunt pastoris. ‘

w a o N c L u s r o Il.

faſ): o- Pectatores ſunt in, Eccleſia, aut public¡

mt aut ºcculti. ‘ -

vero Scrip turis, Ecclefiz Traditione , & ipfa ratione

.qzndem quoad peccatores, nam justos in Ecck'ſiam ad

mitti ab adverfariis in prænotatis jam vidimus.

. Et pnmogmdçm præter ea , quae in præcedenti propofi

tione ex fcripturis adduximus, infervire poflunt fequentia Ñ

Matth. c. 18. ¡5, Christus jubet,peccatores corrigendoº éſ—

fe , &e ab Eccleſia arcendos, fi non audierintz Ergo 8ta..

Rurſus Matth.c. 23. 3. nos monet Salvator , ut ea , qux

‘ roma do

'no DE Locrs THEOLOGrcrs _

docent Ministri 8( Doctores , {aciamus , non qu:: rpſi fa—

ciunt. Credidir ergo ipſos eſie m Eccleſia. Accedlr , qu A

Paulus in I. ad Corinthios testamr ie ſcribere Eccleſix Der,

.quae èſi Corimhi, in qua dicir_e(le contentiones, ¿SheepT 5.

mentionem illius incestuoſi facu, quem grawffimz trªdldlf

poenitentizr. Profecto quis dubitet Corinthiorum Eccleſiªm

veram Dei Eccleſiam fuilſe? Nullus profec’tç . Tenendum

ergo, peccatores manifestos occultos etſe m Eccleſia.

Multa i'unt SS. PP. in hujus.concluſionis przſidium te

fiimonia; verum quoniam omnlum agmen ducit S. Augu

stinus, idcirco uno, vel altere hujus S. Doctoris telllmo

nio contenu erimus . Augustinus igitur lib. 7_._ de Baptt __c.

5x. de bonis‘òc malis obſervat, quod licet alli , qui licet

ad cºmp…:gem damux , [eu ad fizcietmm iuflnm_mn peru—

mam, jun: :ªmen in Ecclefiª", fieut palm [un: mſrumen

tir. Ufo: enim effe in domo negar: noir poffumus ¿Mente A

palio/o in eªdem domo effe 'ua/a in honorem , alla m con

zumeliªm. Rurſus lib. de vera ‘Religione c. 5. haec haber.:

N.-que em'm m cºnſufiane Pagarrorum,n-que ix¡ Purgamemgr

berezieorum , mque in ¡Enguerª- ſchſm-zricorum, neque m

Mmm judzeomm querendu efl' religiº, /ed aPud e09* /ºlºª~ ,

9M' Lhriflmni Cal-bolichvel Ortbodoxi nominamur,'lde/z m

tegrltmis cuflºde: Ó' recta ſectmte:: 8C cap. 6. Cai-nales au

¡em [Rar, idefl viven-res aut ſentiente: earnaliter , tanquªm

pelear tºlera! , qmúus in area f-umemª turiara [un: , dones

tªlibus regminibus exuamur , [ed quid ¡n ha:: area P’ª 'ºº'

[Katara qui/que *vel pelea, ªve! frumemum ej?, tumdiu full¡mrur pſieccazurn eujmllbn, dance aw! area/atan'er 'in-venia: ,

aut firªvam opiniomm parti-Sac¡ anima/¡tata defendut . Cele

briora hujus‘ S. Doctoris restimonia erui poſiunt ex libri:

contra Epistolam Petiliani , de unitare Eccleſiaz c. ¡2.8L 1;.

ex libris contra Parmenianum, alíiſque multis'-ſuor'um ope

rum locis. Lege fimiliter Tertullianum 8L Cyprianum,

íllos omnes , qui afleruerunt invalidum quidem Baptii'ma

ab HIrericis collatum, non autem a peccatoribus ; Hiero—

nymum adverſus Lucifer-¡anos , 8( Fulgentium in lib. de

fid. ad Perr.

Uriimo Catholicum dogma ratíone coniprobatur . Siqui

dem ill¡ \um in Eccleſia , quibus Sacramentum conferrur

Puenitenti-ªr, arqui peccatoribus Poenirenriae Sacramenrum

cºnfertur: Ergo Rc. Deinde Eccleſia viſibilis est , ur inſra

probªbirnus , fed inviſibilis effer , ſi peccatores non effent

., ’ - . ln

-v

Lis. IV. CAP. l'. zrr

i’n Eccleſia; non poffent euim occulta vitia a virtutibus di

flingui: Ergo 8m.

'Safist Obicfïiáníàus.

Ob. r. Canticor. lib. c. 4.. v. 7. de Eccleſia dictum est :

Tºrgpulcbrg ç: ami“ me::2 Ó* maculq nºn_ :fl in te: Er

go c.

Reſp. S. Augustinum duplici modo interpretatum fuiſie

allata Canticorum verba, Libro fcilicet retract. r. (.19. 5(

lib. z. c. ¡8. de Eccleſia Triumphante intellexit,_8( lib. z.de

Civ. Dei (.28. line macula aſferuit dici Eccleſiam compa

rative ad veterem Synagogam, Admiſſa hic duplici S. Do

ctoris interpretatioue, quz faue argumentum penitus enervat, diciv etiam potest ,' Eccleſiam effe ſine macula , non

quoad ſingulorum membrorum fanctitatem_ , fed quoad fan

ctlitráztcm, dºctrinªs à_ mºrum, quam dºce: 8ª. Przcipit Ec

c e ia . ’ '

Ob, z, Paulus in fua ad Epheſios Epistoia 5. 27. fcribit:

Chriflum /eïpſum tradidiffe pro ea, ue exhiben: cam glorio

/am mm babmtem macular» aut …ga-*Manr ªliquid :ju/'madlct, fed_ ur fit ſancta (9' immaeulam; Ergo 8(c_. , ‘ _

.Refp. Cum Divo Augustino in libro de Perfe-&ione Ju

stitia! contra Czrlell-ium_ , in'allato Apostoli textu intelligi

ccleſiam, queper Baptiſm-im redditur ſaníïa 5( ¡mena

culata. Quanquam nec 'Gr-.rcorum PP. officit interpretado,

qui hoc iu locq intelligunt non Eccleſi'am abfolute imma—

culatam 8( ſimplicitefl' fed ſecundum quid t'antum-.nodo ,

quatenus nempe in fuis praestantioribus membris nullam ha—beat maculam . ct

Ob. g. [faja: 52. 1,. de Christi Eccleſia ista pronuncia( :

Non adjiciet ultra, ut pntrªnſeat pc( te inçirçumciſm (9²1m—mundm: Ergo peccatores 8m.ſi ' i

Refp. cum 8,' Augustino ¡ibª com. Donatistas c.8,-& zo.

verba hzrc intelligenda effe de Eccleſia Triumphante . Vi¡

de Doctorem'citatq lócq a_ in Breviculo collationis diet

terme.

_lnliab. Verfu_ Ir. ſéquenti, ait prophera : Recedite rece

dlt: “Fªde, Poliurum nolire ranger: nit: 'ni/150 (TL-'H . Er

go antecedentia ver-ba nequeunt intelligi de Eccleſia trium

phante. . ‘ ‘ v

Reſp. Nego conſequemiam .Ñ Quamquam nonnullj e!:

Theologis htc verfus undecimi verda intelligant, de Mili—

tante Eccleſia , quatenns nempe feparari debeamus‘animo

¿incorpore, nou autem corporaliter a Sacrameutis z :amen

2 non

en . DE Loms THEOLOGrCis

o

non videmus, quomodo & de cadem TriiImphante Eªch

fia nequeant intelligi, de cujns médio recedec omnis , qui

immundum & polluru’m \erigeric, idest qui peccatorum for

dibus non fuerit expurgamª. - _

0h. 4. Ad Rom. 8. 9. ha:: habenmnsi qui: autem Sp¡

rítum Cbriſk¡ mm babe: , bíc nºn efl :I'm- ,' Sed -peccatores

8! impii Spirirum De¡ non haben:: Ergo &0.

Reſp. szc ſolum probare peccatores 5( impios nou effe

.viva Chriſií membra, palmites fructuoſos in vita, non ta

‘men ¡nde ſequi ad Christi corpus nonªpertinere quoad ex

ternam unionem , 8( quoad internªm fidem , quz motum

exercet aliquem in membris aridi; & imperfectis.

- Ob. 5. nonnulla ex D. Augustino petita argumenta. Vi

de tract, ó. ¡1.12. lib. de unit, Eccleſix c. 21. n. 60. 8C c.

zz. contra Creſconiumc. zx. 8( lib. 3. de Baptiſmo c. 18.

qua? Ómnia hoc S. Doctoris ratiocinio continentur dum ipſe

contra Donaiistas ſcriberer. Donaristz ( en Auguſiini ªrgu

mentum ) ab HIrEIicis baprizaroº rebaptizánt , quoniªm Hz

retici non ſunt in Eccleſia, cui ſoli data ſunt ſacrªmenta,

ſed peccatores non ſunt' in Eccleſia, 8( \amen peccatorum

Baptiſma non iteram Donatistae ; Ergo Donatistarum doctri

na est invicem pugnans: Ergo S. Doctor ſupponit , parem

eſfe peccatorum 5( hzereticoxum conditionem , quantnm ad

corum excluſionem ab Eccleſia.

Refp. Quçfcumque ex Augustino pet¡ poffunt hac in te

argumenta taciiiime exſufflari, dummodo vis Auguiiiniana:

argumentarionis arrendar…, & Donatistªmm error parten¡—

tetur. Sentiebant igitur Donatiflz , a probirate ministri Vª

lorem pendere Sacramenti , & impium ministmm Spiritum

ſanctum dare non pcffe,cum in eo Spiriiusſanctus nonxeffet.

Him: inferebant, validum non effe, baptiſma collatum ab ha:

reticis . Cuum vero ex alía parte opinarentur, Eccleſiam con

fiare ſolis ¿ªliis, Bapriſmum ab impiis 8( peecaroribus col

latum non ¡cerabantÑſed validum eſſe cenſebant.Quamob.~

tem Augustínus mex-iio ?pſos Donatistas przrceçlenti urgebat

argumento , ut eos Inſcmzr &Ñ contradrctionis accuſaret .

'i

Qua de re ,quoties S. Doctor enunciar peccacor-.ªs non effe .

in Eccieſia , non effc membra columbae , Eccleſiam effe

ficur lilium inter ſpinas Se ſimiiia , vel in ſementia Donª

\tista'rnm iſia pronumiªt, .vel Eccleſiam intelligit ¡naci-¿equa

ce inmptam, idefl quoad viva ipſius membra.

, lnstªb. S. Augustinus iib. 5. congr, Donar. ç. 2.7. rézſglít

. , y

LIS. IV. CAP. l’. 213

S. Cvpríanum,eo quod dºcuiffet : improbos effe ¡n Eccle—

ſia : Ergo ¿Lc, - ’ x '

Relp. Nego antec. Tantum ením abcst , quod hac de

cauſa Cypkianum improbaverit Augustinus ,quin pºtius earn

dem tuetur ſentªmiªm lib. 4. contra Dunaustas c. ¡2. [ta—

que contra Cyprïanum stylum movi: S. Doºm-,mon quod

Cvprianus docuerít, improbos cſſe in Eccleſia , fed quod

rejiceret Bapril'ma ab hzreticis collarum,qu0d carte rencey

re nou debuitíst, ſicuti non rejïciebae Baptilmum ¿Ollacum

ªb impiis, cum \amen yuxta rebaptizantíum principia po

tior ratio non ºffer, eur deberet haºrreticorum rejic¡ Baptiſ-Ñ

ma, 81 non peccatorum , cum ex his nemo Spiritum fan

ctum haberet.

Ob. 6. Ex his ſequitur duaº elle distínguend'aq Eccleſias':,unam ex bonis, alteram ex bonis ¿Sc malis constantem ', ¡cted

hoc dici nequit , quin in adverſaríomm caflra traulèamus:

Ergo &c. -

Reſp. Duas admittendas effe vel plures Eccleſia‘e parte-;5

ficuti diverſa distingui poffunt Eecieſi-JE tempora. Siquidem

8( boni 8( mal¡ membrª lun: Eccleſi:: , ut dictum est, [cd

bon¡ uno modo, alio modo ad Ecclefiam pertinent mal¡ ,

bon¡ veluú pars Eccleſiz interior , m-ali veluti Parª ene;

rior. [ta aliud est rempus Eccleſiz praei'ens, ªliud el] tem

pus Ecclefim in futuro, quin \amen diverſae adm‘mendz

\int Eccleſiae, cum unos fit Christus Eccleſiaz caput.

‘_Ob. 7. Eccleſia est ſancta : .Ergº constat ex \blis San

ls .

Reſp. Dist. ant. Ecclefia est ſªncta formaliter cone. ſub-g

iectíve nego ant. ¿St conſEquent.

Oh. 8. [mpü non haben: Deum Pattern : Ergo ad Ec'

cleſiam non pertinent. '

Reſp. Diſi. ªm. non haben! Deum Pauºm,quatenu: nou

haben: Spiritum ſauctum in ſe manemem conc. am., qua

tenus non ſunt in Eccleſia. Nego ant. ¿Se conſeq. Reſpon

ſio pare: ex dictis in reſponſione ad 0b.4.

CONCLUSIO lll.

Public¡ bzratíc¡ nºw/um ¡n Etc/¿ªfin,

Brevíter Scripturis 8( ratione Probªtun ¿$1 quidem c. g.

lo. Epistol_ae ad Tit_um inquit de haeretïcís Apostolus Pau

lus: Hznmum hpmmem pal? unam Ó* alumm correpriomm

ale-qien [ricm-,'un [uh-verſ@- ezſ¡ , qui ein/mod¡ eſ) (D- delin

gun, cum fi: propm [ud/:Io condemnªms. Unde ſic arguo:

Pªstores Eccleſiz deben: :Lºunge , qua: ad proprias oves

3 _ per‘

ª

, "ª ªf;

II

zr4 DE Locxs THEOLOCIch

pertinent, fed hazrericum hominum vitarª debent ex [auda

tis verbis : Ergo hzr'ericus inter oves non est adnumeran

dus: Ergo non est in Eccleſia . R'urſus D. Hieronymo in

terprete ui est prapria iudiciacondemnatu: ſemetipſum ejiciz

ab Ecclera, ¿Sc Palïocis pra-.Venit ſententiam ; [ed haereti

cus proprio indiciº condernnªtus eſ): Ergo &6. v

Przete’rea in epistola Joannis c. z. ¡9. hac legimus : Ex

nobis prodierum, [ed non erªn: ex nºbis , num fl furffem ex

nolm, manſifflem utique mbiſeum. ldest -non erant ex nobis

fecundum div'nam electionem, ait lib. De Dono Petſ. M.

ugustinus '

Haze omnia argumentis a rationa. petitis confirmautur .

HRYÏCÍÍCÍ iMxterna fidei profeffione non contentiunt , Sa

cramenta nou ſuſcipiunt , 6L debitam paſioribus legitimis

ſubiectionem non profitentur: Ergo_non ſunt in Eccleſia .

Denique qui Ecclefiam non audiunt', extra Eccleſiam cen

Íendi l'unt5ſed hazretici Eccleſiam non audiunt:ergo extra

Eccleſiam cenſendi ſunt.

Solvuntur Or'zjefïiºner .

Ob. r. SS. PP. verba illa Martha¡ c.13.Cum autem dar

mirem hominer', 'venir inimicur'_eiur , (9* [uperſemirm-vir z¡

zaniª in medio rrítici , interpretantur de Eccleſia, in qua

ranum, palecc óz zizania adintíeniuntur, fcilicet boni,ma

i, 8( hzretici . [ta S. Hieronymus hoc in loc. S. Augusti

nus in Breviculo collar..diei g. contr. Donar. c.8. &9. 6L lib. z.

contr.Creſconium c. ;4. &l Serm. ¡8. de Verbis Domini ,6(

Theophvlactus Hom.48.’ in Matth. Ergo Gac.

Reſp. I. SS. PP. in ſcri ruris interpretandis non ſemper

eumdem ſcopum habuiffe, ed diverſa pro diverſarum rerum

occafione traéiaſſe :'z. in c. Ig. S. Matthazi expreſie agri

nomiñ’e non Eccleſia, ſed mundus deſignatur . Han: enim

parabolam rogantibus dilcipulis ſic Chriflus exPonit t Qu¡

ſemimn bonum \emm , eflyfllius hominis . Agar autem eſ]

mundur. Bonum verº [emm bi ſunt fiin' reg-ti. Zizanía'au

nm filii [mit nequam. lnimieus autem qui [emma-ui: , efl

diabolur (De. Haªretici ergo pertinent ad Eccleſiªm ea ra

tione, qua ad Eccleſiam ſpcctat diabolus,quem in Eccleſia

efietſolus porerir hzreticus affirmare. - -

Ob. z. Apolï‘olus 7.. ad Timotheum c.z. zo. Eccleſiam ma;

me domui comparar, in qua ſunr vaſa aurea ó( argentea-,

ignea 85 fictilia , intellige iustos peccatorcº ¿Si hzkreticos:

Ergo ¿Sªc, [ta S. Cyprianus Epist. 5x. Augustinus lib. 4. contr.

Donªt. c. iz.” v

Reſp.

Lin. IV. CAP. I. 21$

Reſp. r. S. Cyprianum per vafa lignea & fictilia peçca

tores quidem,n0n hcereticos manifeflos intellexilfe. Et re

quidem vera in citata fuperius Epiſiola de Novanano

hazretico aperte afferit,illum elle eXtra Eccleſiam;8(Nova

tiani alfeclas valide conſutat , qui Eccleſiam ex folis justis

constare autumabant. Quare legatur S. Cypriani allata epi

flola. Dequue tantum-abest Cyprianum exiliimaſie, barre—

ticos elſe intra Eccleſiam, quin potius hac de caufa facul

tatem illis negavit valide baptizandi.

Quaz vero fuerit S. Agostini mens , non melius dignofci

potest. quam ex lib. 3. de Baptil’mo c. I9. in quo hanc pra:

r-.kclarilſimam exhibet Paulini testimonii interpretatiouem

gifce verbis: Dicir Apoflolu: Paulª: de quibuſdªm', qu¡ cír

u veriratem ªbmavaram,(9-fidem quorundam [ubvenebant,

yuºrum [cr-mº ut cancer flrpebat,quºr cum mirando: efl¡ d¡

nret ,in una Mmm magna domo eo: fuifle figmficn, fed

tanquam vaſ:: ¡n comumeliªm. Credo , quod nondum fºra:

::ici-am. Aut fi fºra: exierant, quomºdo eo: dicít in e'ªdem

magna domo cum vafi; b’MºfªbUlÓllſ? m'fl forte prºprer ¡pr

Sacramenm, que [apªran's niºm ¡¡Herirorum conventitulix ,

mm murcia [um, ad unum magnam domum dicít omnes,

fed diverſis meriti: pertimre,‘altas in ¡¡orion-m , ªliªs in cºn

tumeliam.

Ob. g. S. Hieronymus ,in Dialogo adverfus Luciferianos ſic

loquitur : Arca Noe Eftlffid typur ſm't . . . . . ut in ¡lla omníuw

animalium genera , ita C9‘ ir; bat univarſarum (9' germºmn

(9' marum /unt bominer. Ut ¡bi par-dm' Ó' bwdí, lupus Ó’

agm', (9' hit iufli (9' permitaſ-er, idefl (Ja/a auna.. urgentes

cum ligne!) Ófiffilibur cp’mmºrantur. Ei( quibus Hierony

mi verbis evincitur, hxreticos eſie in Eccleſia , quos iupos

:lle nec ullus negabit: Ergo 8m.

Refp. Licet haºreticos deſignet Hieronvmus in ſuo contra

Luciferianos Dialogo . nullum :amen ¡nde accedit przſi

dium adverfariorum falfo ſystemati . Siquidem illi , contra.

quos difputabat S. Doctor,reiiciebant ab hªereticis baptiza—

tos,admittebant tamen baptifma ab improbis collatum mi

nistris. Qu¡ de re Hiemnymus hoc argumento eos preme

bat: peccatores funt in Eccieſia , licet non habeant Spiri

tum 'ſanctum : Ergo licet haeretici Spiritum fanctum nou

habeaut , fun( in Eccleſia quoad ¡us 8( potestatem bapti—

land¡ , de qua tunc era( quccstio, non vero uoad .unionem

aut Interuam, aut enemam , de qua nulla abebatur cou

trºverſia. - .

.-…x º 4 012.4.,kB-‘Pazu.

«216 DE LOCis TH'EOLOGJCIS

l‘

Ob. 4. Enlefia hª-recicos punit , a(que eo’s anathemate

percutit: Ergo han-edo¡ percinent ad Eccleſiam.

_ Reſpi LHRÉreticos ad Eccleiiam peninere ratione bàptiſ—

marie…: dictum est iupra. z. Eccleſia ¡llos punit, Ut cor

Iigamur.Sic ovis, que!? fugit, non est in ovil'u’quidem , fed

ªd Ovilem pertinet, cum redire pofflt S idem di: de ſ-:rvo

transfuga, aliiſque ſimilibus. -

Ob. 5.H2retici haben! omnes baptiſmi chan-actºres, non

nulli vero ſacerdotii: Ergo Sac. ~ - ' .

Reſp. Etiam in damnatis utrumque adinveniri characterem

Suntne ergo damnati membra Eceleſix? id profecto negant

omnes cum S» Thomz: Vid. 3. p.q, 8. art. 3. Miles aufu—

giens cum lmperaroris vexillo pertinet ne ad exercitum ,

iraut vere dici poſſIt effe in exercituê Neminem arbitrorita

deſipuifle, ur hot credat.

Ob. ultimo. Qui vera habent Sacramenta,ſum in Eccle—

fia, ſed hzeretici vera habent Sacramenta , multi enim cx

ii graiiam percipiunt: Ergo &G.1- _ . ›

Reſp. Sacramenta iiia Eccleſia? 'effe , ex 'qua diſcedemes

hzretici eorumdem uſum retinuerum , non ind: !ªmen ſe

quixur, eos effe in Eccleſia ; neque enim ad Imperatoris

exercitum peniner, qui ab exercitu transfuga vexilium fe

cum alportavit . Praªkerquamquod faïſum univerſaliwr arbi—

tror, ſacramenta ab haªreticis coiiata gratiam conferre , ſi—

quidem parvulis exceptis, 8L adultis, qui ſimplici corde ve

!itatem quarrunt, pax-ati ei adhzrere,cum primum eam co

gnoverint, reliqui -ſane,qui hzreſi miniflrorum conſemiunt,

,nullam conſequumur Sacramentorum gratiam .

CONCLU1510ÏVD

Sebi/Mªtíci extrª Eccleſiam deputªmun.

Quomodo hzretici a ſchiſmaticis distinguamur, doce: Se

Auguflinus lib. de fid. & Symbolo c. ,10. hzſce veïbis: Haz

retic¡ de Deo fat'ſa [entiendºJp/ªm fidem 'violant , [chi/ma

zic¡ autºm di/riflionibus ¡ri-"qui: ,a [Paternª (Invitªn diflí

lium, Quamvigeª credant,, 9M credímm. Unde Etiam pro

more ſuo accurate Angelicus Doctor z. 2. q. 3C). ad 3. ſubjun—

gil: Hare/::r p-er [e oppoyítur‘fia’ei : [chi/77m 'vcxo per le 0p—

ponítm umrutt Iz‘cclefiªfllm‘cbaritatis ,(9‘ ¡deo juut fides (9'

Chºrizº: ſunt divaſ-r -Uirtmn . .. . .. ¡lª \chi/ma Ó :bm-:fis

[um diver/a -vizia. Hilce przmiffis .

Dem. Propoſ. quz exprcªíla est in operibus S. Augustini,

&- przſeiffim in citato lib. in quç *post aAllara verba hace ſe

quu'mux : Quªpropnr mc buem¡ pªrtmem ad Etc/:flan:

' CUT

,-.I'

.~.— _.

‘ ' Lm. IV. CAE!. . . :17

y

Gatbolinm, qua,- diligit Ueum , mc ſclnſmnmÏ, .quanjam

diligit proximnm. Quibus ſane adflipulatur S. Cypriani ‘8:

Oprati Milevítani auctoritas; …e cnim Ep. 96.h2zc ſcriblt:

Ecclefia, quie cat/301m: efl, una efl,ſc.¡fla' non eflmu div¡

ſa, [ed mich carmexa,(9' tºbetrentium flb¡ mz‘írcm ¡¡¡cerdº

zum ¿latino copuhna . Hic vero lib. l. contra Parrnenr \de

\child-¡arias ita loquitur: De/erm Mane Caxbalim ¡mph fi.

Iii, dum jºr-U exeunt , Ó' e /eparant( ur 'von/enſhs ) a

Índice matrix Eulªlia, ¡nz-:Í ¡De faltibm amputan , errªndº

"belle: abſcedºmt¡ Neque dirias cum Juri0,hunc palmarem

fuiffe Africanorum PP. errorem . Sèmxlia enim ( hrvſosto—

mus tradádit, qui Horn. II. ad Ephel. dOLUÍÍ , ſaziiêl'maticos

fimilcs effe manu¡ ªmpurªtae, quª: corpoxis mem'mum ell:

deſiit : ¿Sc S. Hieronymus in c.3.E,p. ad TImm capi-elle afferuit,

hzzresicos 8( i'chiimaticos ab Ecclelia pariter ſeparatoº elle.

Adde przclariffimum Ambrofi¡ tefflmonium ,qui de Satyro

-fratre ("no jam defuncto Hb. l. de excdſu iran-is !me \Ia-rc

rat: Adwmvi! ad [e Epi/kªpum, nec lllt'dm mmm puta-vu,

nifi vera: fidei gratiam ,perrunéïªm/'qm ex ea eſ?, utrumnam

cum Epi/capi: cal/101m5, hoc ej¡ cum Romana (nota verba)

Ecclafia Cºnveniret. Et lºng ªd ¡d ¡ctm-um in fríª-¡ſnzare r:—

gionis ¡Him Éccleſia erat.-Lmifer Mim fe anoflra ¡¡mc lemparis commumſione dit-¡farm, (9 quamquam pro fide exuiaffet,

Ó fide¡ [ua reliquifflet hªn-edu, no» puravit'mmw fia’em eſ*:

¡n [chi/mate. Nam erſ¡ fidcm ergº Damn *tenerent , \amen n.

¿a De¡ Eccleſiam non "nebant,cuimpatiebamm velut quo/

dam arms dividi,C‘) membra [acerari . Eunim cum proper!

Ecclefiam Chriflus pajſus fit, v(9' Cl"? t' corpus Lcd-fi:: fit.

nºn 'videmr ab bis exhiben Cbríflo fii chªquibux evatuatur

ejus ª ¡a, carpa/que diſiraljitur . Hucuſque Mediolanenſis

Anti es ſanctiffimus, cujus verba nulla indigent commen

tatione. His adde, qua: de Eccleſiz unitate infrª dicturí

ſumus . .

Sol-vamºſ ijefíioms. _

Ob. I. Duo prx carter-is in S. Lineris occurrunt exam

pla,quz í'chiſmaúcos elle in Eccieſia mirifice probant: Er

go &c. Prob. antéced. ¿Sc 1, quidem ex eo quod !acta fe

ceſiione deccm tribuum ſch'rſma ſactum est in Judaªorum

Eccleſia,nec ullus unquam alieruit,decem tribus in Judzw.

:um Eccleſia non fuiſie. z. Temporibus Apoflolorum viſaf

_ſunt duo fideiium communiones , Gcntilium videiicet , 8C

judaizantium, qua: in nullo exterior¡ vinculoconveniebaut¡

Erant ergo Iunc temporis (bhiſmatiçi,.qui :amen non eran:

ab Eccleſia prsrciſi. Rªſ?

:r DE Locrs TnmzooicrsL

K

Reſp..Nihil efficere primum exemplum 'contra propofitio

nis nostra: ſoliditatem. Siquidem distinguendum estinter il

los, qui ſchil'mati leroboam adhaeſerunt. Alii enim propha

na 8( delubra coluerunt, ¿Sc Baal ſacrificia obrulewnt , co

Iueruntque [dola impietatis ;aiii e contra Brincipis edictum

ſequuti funt coacti quidem , deſiderio enim & animo cum

Juda communicabant. Et certe apud i ſos extiterunt Pro

phet:: Elias, Eliſzrus, aliique,qui (acri ciis exceptis in Hie

ruſalem peragendis omnia \amen ad religionem ſpeékantia

ſervabant, ut patet ex 4. Reg. 4. 2.3. Primi quidem ſchiſ

matici erant, non ſecundi.

Nec aliquid ſouat fecundum de primis Christifidelíbus

exemplum . Siquidem Judzos ¡llos , ?ui ex vereri [eee ali

qua obſervabant, vel tolerabat Eccle ¡a . vel non . É¡ pri

mum non erant fchiſmatici; ſi ſecundum: erant ab Eccle

fiae communione ſe regari. ›

Ob. 2. Ex quo chiſmatici in aliquibus ‘cun-I Catholicis

conveniant,dici debent in Eccleſi-x unitaterergo 8tº. Prob.

Int. ſplendidiffima S. Augustini au~íïorirate,qui lib.¡.contr.

Donatistas c. I. hac haber: In qero Mim nobiſcum ſenrium,

in eº etiam nobiſeum [unç, in ea ¡¡Item a nobis reeefflï-runt,

¡n quº ª ?lo/¡iſ diffemiunt..... Si ergº qui reeeflit ab um'—

tate aliquid aliud age" vºluerit quam quºd in \mirate per

reparit, in eº rendir , atque dis-¡'Mrigitur : quad aurem ita

‘Dult agere, fit-ut ¡n unica:: agitªr-,ubi bar: accepit Ó' did¡

eit, in eº menet atque cºnjungitur: Ergo &0.

' Reſp. Non poſſe ſchiſmaticos in Eccleſiz unitate com

’robari ex allato Augustini testimonio . lmprimis enim li

cet S. Doctor afſerat,ſchiſmaticos cum catholicis convenire

in aliquibus , \amen in aliquibus disiungi aperre fatetur .

Deinde ſupponit expreffe ſchiſmaticos in Eccleſiae unitate

non eſie, inquit enim: Si ergo qui una?: ab unirme. De

nique ex quo dicat: ln ea manet atque conjungimr, non ad

Eccleſix unitatern reſpicit, ſed ad Sacramentorum admini

strationem, que communts est ſchiſmaticis , atque Catho

licis quidem,ſed non ſufficit ad probandam utrorumque uni

tatem . .

O‘D. 3. Schiſmatici Christo inſerviunt per exteriorem fidei

profeffionem: Ergo Sec.

Reſp. Non tantum neceffariam eſie externam fideiprofeſ

ſionem, fed ¿Se obedienciam ¿St ſubjectionem legitimis Pa

floribus, ualem Christuc instiruit.

Plura ¡iia contra Theſim nostram adduci ſolent,quaelſuis

' cats

ſ

, LIEIV. CAP-I. ‘ z'tç

[ocis' folvenda relinquimus , 8( prafertim c’um de Eccleſiaª

nnitate inliituemus difpurationem.

o N c r. U s i o V.,

Excommunicat¡ mm ſum ¡n Enlªfit um'tate.

Scripturis, 8( PP. teſiimonio roboratur.

Manhaei (.18. 17:31 Ecclefiam nºn audiefl'rflnquit Chri

flm, fit tibi ficuz Erbm'cm (D- Pub/íranuI.Quibus in- verbis

Etbnico comparatur excºmmunicatus, fed Ethnicus non ef(

in Eccleſia . Ergo 8tº.

ln Prima ad Corinth. s. r!. ig. legitur, Ap0ſiolum Co

!inthium inceſiuofum tradidifſe Satan:: , fed qui cum Sata

na est, in ‘Eccleſiar unirate non vivir: Ergo 8m.

lnter PP. teliimoma ,clariflima fun( S. Cypriani verb¡

Ep.62.ad Pompeium . .fptritªli glªdiº , inquir przclariffl

:mus ille Chriſii Martyr, ſupnbi (y comumacn mcantm,

dum de Ecclefia ejiciuntur. Nzçue mim 'vive-re Iori: paffum,cum damn: Dei una fit , (‘J mmimſi julus qffe, nit m Ec

cleſïª Pºfliï

lsta confirmar S. Hieronymus, qui in c. 3. Epist. ad Ti

tum ha'c haber: Furnitamr, adulter , homicida , (9' (meu

vitia Por Sacerdotes de Etſ/!fin propelluntur . Hitretiti aut

fin ſemetip/os fementiam fer-um /uo ªrbitrio de Hale/ia nu

"ltÍ-Ï I' ,

Sed audiamus Auguſiinum ,qui qtixſi. 39. in 'Deuterom aſ

ſerit; hª: mmc ¡¡gen exrammumutiºmm , quod agebat (un:

interfeóïiº, 8( lib. de Corrept. 8( Gr. (.15. per excammuní

cationem, inquit, /epªrari ªb ºvibm [ani: ovem morbidªm,

m peer plum ferpant dira cºntagia. Et denique lib. de unit.Eccleſ. c. 'ultimo expreſie docet, ezcommumſicari (ff: vifiòili—

m prccidi a' tºi-pare Ett/.P lªſ .

‘ Solz-untzir Objeêia.

Ob. r.- S. Auguſiinus lib. contr. Donar. poſ‘. Collar. hzc

haber c. 20.11 papªl-7 Dei mm /eParªmus.qziar *vel degradan

do,‘utl excammunitando ad /mmiliºrem pmmrendi locum re

digimus . Ergo excommunicati ab Eccleſim unitate non prat

cidumur. ,

Refp, S. Doctor-.ªm loqui de ea ſeparatione, qua( perpe

tua est, 8( abfque ſpe reditus: vel dici etiam poteſi, quod

probabilius exiſiimamus. per populum Dei intelligere Au

guſiinum pios 8( iustos homiUES , quorum commercio non

prIvantur excommunicati, nt eorum monitis 8( luaſionibus

m 'viam p’oſi’int redire iustirim. - _

’Ob. a. Excommimicatiº eli medicina : Ergo in utilitarfim

º - a

220 DE mas THEOLOGICÍS

A.FW-.F—._._A_…

datur; Non ergo ab Eccieſixe vinculo diffolvit.

Reſp. diliing. ultimum conſequens , non diffolvit in per

PStuum , conc. ad iempus, nego confequentiam . Reſponſio

ex distinctione patªtª

'CONCLustoVL

Catec/¡umeni non /Imt acta ir¡ Ecclefis.

’ Dem. SS. PP. iemper Cacechumenos afidclibus feiunxe

!um : Ergo &n Prob. antec. S. Gregorius Nazianzenus orar.

4o. in S. Bªptiſ. Quamdiu, inquit,in Cambumenorum rmmero es, ¡n piemnſis 'vr/Zilmlº es, inn-are te oponer, atrium

pertrarxjïre , ſancta comun¡ , ¡n Síncta Sanctarum proſpicere,

cum Trinimfe canjung¡ Óc.Similia profert S. Jo. Chryſoſio

mus, qui Horn. 24. in Joannem Catechumenum a fidel¡

alienum aparte pronuntiat . Omitto Tertullianum lib. de

przïzſcript. S. Cyrillum lib. n.in Joan. alioſque plures,apud

ques inconcuffa & ſatis est explorata Eccleſiae traditio.

Atque heec rationi quidem fun: conſona . Siquidem ill¡

non funk in Eccleſia, qui per Baptiſmum Christo nondum

inferti ſun't, & nullum habent jus ad czeter-a Sacramenta ,

fed res ita ſe haber: Ergo ECC. ‘

Diluumm Adver/ario‘mm argumenta.

Ob. I. Catechumeni ſalvari poffunt, \i decedant ante fu

ſceprum Bapriſma: Ergo ſunt in Eccleſia.

Reſp. Licet Catechumeni non-¿um fiat initiªl¡ Baptiſma

te, fidem \amen 8( perfectam charitatem cum Baptiſmatis

deſiderio haber: poffunt ; nil mirum ergo , ſi 5C ſalutem

pofflnt &remain conſequi . .

Ob. z.S.Augustinus tract.4. in Joan. te onit in Eccleſia

Catechumenos: Ergo &6. probar. antec. .Doctoris verbis:

Imendat cbaritª: "veflra: futur¡ emm aliqm' in Eulªlia ex

celſioris gracia Catecbumen¡ : Ergo &0.

- Reſp. disting. antec. 8( ſimul explico ſenſum verborum:

Reponit Catecbumenos in Ecclcſia improprie in porentia

ſcilicet & in voto. conc. proprie 8C actu, nego antecedeus.

Reſponſio per fe pare:: fed de membris Eccleſix multa di

ximus ſacís,

C A P U T Il.

De ;mirate Eccl‘efla.

Niverſalem Christi Eccleſiam in variasſocietªtes diſfu

ſam eſie,quz fidei articulos fundamencaies Pl’OfiíEªn*

tur,

Lin. IV. CAP, Il. :²!

tur., a' Jurio praeſertim edocti recentiores tenen: Prºtestan

tes 5 qui eius unitatem ex tot Eccleſiarum univerſalitate de

ſumunt . Q_qu autem ſit~ Catholicorum ſententia,, ſequemi—

bus propoſitionibus exponendum. ,

C Q N ç L U s i o I.

Una efl Cbrífl¡ Ecclefiª.

Ita Catholic¡ 8; Proceliantes eenem,ac facillime demon

ratur. ,Et ¡.,ſiSacris littexis , in quibus Eccleſia Corpus Christi

dicitur, Ovile, 8( Sponſa nuncupatur ; comparatur autem

Terreflri Paradiſq , Templo Hieroſolvmimno , 81 vefli

Christi inconfurili . Atque hanc Eccleſix, unitatem perbeêle

ex variis membrorum officiis coarguit Apostolus dicens t.

ad Cor. 12.. 12, Sicut mim corpus Imum ej¡ Ó* membrª laa-\

bet multª, omnia ªutem membra cºman": cum finr multa z

mmm Mmm cºrpus [un: , ¡ta (9* C‘brijïus . [tenim ¡n unª

[pirÏ-tu ºmnes nos'in ;mz-m corpus baptizat¡ [MMM-,'81 v.27.

Vºs autem eflis corpus Chrifli , (9' memára de membrº.

2. Conflamiffima accedit SS. PP. tradlllo . Et quidem

S. Cypriªnus de unit. Eccleſ. adverſ. Novaiianos hac haber:

Epíſwparm unª: eſ), cuiur a fingulis iiª [ºlidum Par: tem:

. tur. Eccleſia~ quoqúe una eſ? , gmc in multitudimm latin:

incrementº Íoemnditatís extenditur, quomadº ſoII'S multi rª

dii, [ed [amm unum , C9 um¡ aráoris multi , ſed robar

unum cenar¡ rªdica fundatum. Et in fine : Deus mms efl,

(9' (tbriflu: unas, (9* Ecclefia eius (9' fides una , ('9- piel);

in ſolidªm corporis unir-\mn concordia: ;latino copulata . S.

Optatus Milevitanus lib. 1. p. 8. Chad/?us , inquit , [pon/us

eſ) unim- Ecclafize. fics:: ¡n Camicís Qamícorum ¡pſe !elh

tur, qu¡ cum unam [ªudat , Miera: damnat . Alia plura

’ .Augustini , Hieronymi teflimonia practermittimus , cum

¿am e¡ ſuperlotibus ſatis ſuperque de FP. trªditione cou

ct O

CONCLUSION.

Packſ-'a Romana centrum efl unitatis.

Dem. Ex jam dictis colligitur , unitatem Eccleſix in tri

bus çºnlistere, videlicet in eadem fide,in iiſdem Sacramen

tis,& in iiſdem Pafloribus atque Ministris ; ſed hi tres cha

racteres in Eccleſia Romana çonſpicui funk: Ergo &aDe—

inde Eccleſia Romana Primatum haber ſuper onLine-S Ecclefiªs, ur ſuo loco pstendemusſi: Ergo, &,c.

\Et quidem rationi çonstans accedi: P-P. traditio , inter

quos Optatus Milcvitatus lil), z, contr. Parmanianum ſhxp

cn

-7Ñ _‘ÑÑ

222 - DE mers THEOLOGÏCÍS y

fcribit .- Negare mm Pote5,/cire te in urbe Roma Petro 'prima'

@mb-:drum e‘prſeopªlem effe cºll-1mm , . in qua una Ca

thedm unicª: ab Omnibus ſerpqrerur , Ñ . , ut jam [chi/'mati

cu: (3' 'recam' elle: , qui cºntrª [ingularem Cathedrem al?e-'

[ªm Cºl/Ocarer. Et Hie'ronvmus ad Damaſum: Hic , inquit,

' m tre: par-ter ſeiffa Ecclefia me ªd' [e rape-ra feflinat ,' Egº

¡¡item elamita: qui: Catherine Petri iungirur, mem- ej? .

Per cartera SS, PP. teſiimonia non percurtirnus , quoniam

de _his alio in loco differendum erit, '

”DNCLusro lll.

Catorce hominum [ºriente: , guamrrrfides ab Eccleſií ‘

Romana: {ide diverſa eſ), ªb Eee/afin;

unitare certiflime exeluduntur,

Licet lura ad haec perrinentia_ attigerimus ſupra , cum

_de mern ris Eccleſizr diſpuratum est , nihilºminu's ¡Se hare

diſputationis gratia non piget adjungere,‘ut magis magiſque

roboratam PP. restimonio Eccleiiffl uniratem .veneremus,

eamque contra_ 'calumniantiurn hominum dicte-ria &tenue ac

,for-*irer defendamus. ' ‘

Demonflratur iraque The-fis nostra SS. PP. auctoritate .

Erquidem perſpicua ſunt S. !renrei verba lib. t. c. !0— ªdv.

H-;rrefi Narn etfl, inquit ille , in mundo Inquit diifimzle:

fªnſ, fed !ªmen *Dir-ur tradixignie una, C9! ceden¡ el¡ . Er

mqu be, qua: in Geri-¡tania [un: fundam- , Fede/?4’ eliter

ere'dunt, aut alim- tre-Iunt, neque 122 que in Hiberir [ªmſ

mque ¡M que in Celrir, neque ,lu qua in Oriente, neque Ig:

. quie In Egyptº, neque bn- qua- in Lybia , neque hr ug m

medio mundi [On/zitl/.ÏM. Accedit Tertuilianus' , qui ib, de

P'ªï’ſºl'ilªfª ª. 4, hzç haber: S‘i ber-'ita [um—,cºnfiar ¡¡mind-e,

omnem doHrÏnUanuIe cum ill-s Fede/iii- Apvflalicír' matri

U/:m- {9' origina-117m: ‘fidei conſpiretª , 've-iraèi deputandem ,*

fine duáio tenentem, quad Eee/eſ’í-t abAMj/Zalir , APO/¡ºli ªC/Jriſlo, Chi/im ª Dea accepit ',ct' Drum-rn ver-o doctrina-n de

Ñmrndªeío nrmiudiedndam, que ſiipiat contra' verizªrem Eccle

ſiarum, C9'. ¿Dªflnlqrum, C9' Cbri/h', (9' Def'. Pat-¡ter &Cle

mens Aleve. hac haber lib 7. Strom. _In uníª: mugre fan-em.empurth Dele/ia, que eſ? une i, i quam cºnantur here/'n in'

multa.; di/çindere, eaque que ªnviquz eli, Ó' embolia!, una

graprer unitatcm fidei . [ta Origenes lib. t. in Job .- Addimmandunz , inquit , adverſu; Fede/¡am , vnon triº tºntª-m

comun, fed innumera arque inqflimabília ºmnes‘ ire-&Le alque

¡II-reſer fªeiunt , per q'uªr uni-verſar fldvflſlflſ _Eeelejix unir::—

2em mee-flªme" dimieªnt. Eadem haber S’, Hilarius ,lib.-í; de

rt

Triuit. ¡¡bi ait : Haretici' ºmnes* contra !tale/¡am vmiun’tz

fed dum hieretiti omnes fe inviten: vincunt, nihilitamm Mi…

viururit. Victoria Mim eºrum Eccleſí‘z triumpbus e: omnibu:

eſ), dum eo hare/ir contra alteran¡ pugna: , quod in bareſ¡

alrera Eulalia fide: dammn , (2' inter- bce dem hªſh-am ,

dum flbi adverſamur, afirman: , Denique . Hieronymus

contra Luciferianos firmiíſime pronunciar , Societat-:m Mªrciª

nitarum, Valentinianorum , Mamaniflarum , Navatianorum

nan ([ſe Eeclefiam Dei,ſcd [Magnum Anticbri/Zi. Nec de-_

funt Conciliorum Generalium definiciones firmilſimz. Qua

re vid. tom. .r. Concil; 11.1498. C, 8( tom. z. p. 949.

8( 1205. D. Ex quibus omuibus SS, PP, 'teliimoniis ita con_

tra adverſarios argumentum instauraudum. lll¡ haben( eam—

dem Eccleſiz'ſidem , qui non aliter credunt ,nec aliter tra¡

dunt , qui non fapiunt contra veritatem_ Eccleſiarum 8(

Apoſiolorum 8( Chril‘ti.qui non couautur Eccleſias in mul

tis dilcindere, qui contra’ Eccleſiam_ nºn dimicant 8a, At-'

qui ab Eccleſia Romana diffidentes focietates alirer credunt,

aliter tradun( , cºntra ,Ñveritatem fapiunt Eccleſiarum , 8(

Eccleſias conantur in multas difcindere 8(c.Ergo &6. Vide

_rmclariſiimum opus de variationç Ecclefiarum Illustrilſimi_

offuetii Meldenſis Epifcopi , ~ ,

Atque hifce omnibus accedunt validiſiima ex ratione de;

prompta argumenta. Siquidem membra , qure 'non manenb

in corpore, areſcunt, fed eretici non manent in cQtPore

Eccleſi'x: (ll-1L est una x Ergo &0. Deinde Ecçleſia( mem

bra in unitate confentiunt doEii-inae ,fed htrreticorum fectze

vix ortz funt, in varia doé’crinarum' portenca fcilfz funt ,

quod fane probatione non indiget . Siquidem ex_ Simonis

haereſi nonne Me’nandriani , Saturniani,Baſilidiªni orti fun!?

ut _fufe S. Irenzrus ostendit lib. 1. c, 2|. Nonue de Dona

tffllsa [ºfïbit S. Auguſiinus lib. nde Bapt, c, ó. Donatiſia

rum hmeſim in multa minuriffima frustra fuo tempºre con:

cifam fui'ffe? Ex Marcionitis vero Lucianilias , Apellianos,

Severianos naros fuiſſe docet Epiphanius lib. t, contra h::

reſ, Prztermittimus Montanistas ,qui Pepuſianos,Artorytas

Phrvgastas genuerunt , Melfalianos, qui Martyrianos, Sa

rhanianos , Enthuſiastas protulerunt, Sed lege citatum ſupra

Boffuetii opus. ‘

S‘alvuntur Obitctiones ,

*Ob, I.\Apud Catholicos alia est doctrina Theomiſlarum,

aim Scotlflarum. 8m. Diviſiones ergo quoque fun( in Eccle

ſia Rºmana.

Reſp.

1

224' . Ñ Ñ DE Uªch THEOLOGlcls , . Ñ ,

Reſp. Dist. autec. Alia est doctrina &6. Circa lider dog

mara , _nego antec. circa l'cholallicas controverſiªs , conced.

enrec, ¿SL neg. conl'eq.Dist¡nguendum ig‘itur lnxer lcholarum

peculiares opiniones, <3( inter dogmara_fide1_.Hzc ſane ¡uq

cto agmine ouemur ac-propugnant tons vmbus tam Scoti—

(la: quam Thomiila? ,aliique przrclariflimorum Doctor-un¡ d!

ſcipuli, neque de his ullaest inter Romana? 'commumom

controverſiflas diffenſio, Díffenriupt urique Circa nonnulla

ſcholarum placita,quz in varias partes agitar¡ Ecclelra pex

mini( ad i'ngeniorum exercitium abl’que eo quod alii alice

erroris audeant inſimulare . Verum hz-resici,(jui hXc op ~

num , Circa fidei articulos diffenrium . Vide Cardinalem Ho

zium lib. 1. c, Brentium , (Si Caniſium in przrfat, lib. An

-dreae de Vega, alioſque.

Ob. 2.‘ Eccleſia una est propter charitatem; ſequitur er

go lllQS , qui charitatem non habent, in Ecclefia non elle,Relp. Eccleſiam non tamum dici unam propterucharitaª

tem,, l'ecl quid unionis vinculum haber in fide ¡ in regími

ne, in lubzectione legitimis pastoribuéfln Sacramémis Blc.

quer ſufficium_ ad veram Eccleſiae unionemformandam.

b. 3. Curcumque hzreticorum ſeótae unitalti's con-\fenit

character: Ergo (SIC. \

Rel'p. Non quibuſcunque hdminum

venire unítatís notam,q'uzk Eccleſizk

que corfflſlit in eadem fidei regulà ,

legitimis Pailoribus, arque in eadem

çrpauqne, '

_ſocieratibuſis illam con

çhristi çonvenir, querº

In cadera ſubjectiqne

Sªcramegtqrum parc-i

C A P U' T Ill.

De Ecrlcfix Sanctitate,

UBirumque, in'quit S. Augustinus lib, z. Retract. c. !8.

› I ca-mmemorªvl_ Eccleſiam mm haberla-m maculam , aut

rugam, mm fic acCIpIc-ndum el?, 'quaſi jam fití-,ſed 41M?"—

pa-rªmr , ut fit, quando appareáit eriam gloria/a . Num Mim

propter qua/dºm ignºrantlas,Ó' instrmíta'tex membrorumſuo

mm, lí'ªL'óet Imde quotfdie dicat; Dimitte -Uºói: deóim na/Zra.

Ex_ qmbus S. Dqctorxs verbls parer ,nos in prseſemi diſpu.

iauone non omnlum Eccleſice membrqrum ſanctitarem fed

…am,1 quz in_doctrina , &in ejus &Relator-¡líos ac prima.—

gatonbus-mamme elucet, vmdiçaturos elle, quam l'anctira

tem

Ñ, ....

. Lis. IV. CAEIH; zz;

tem cum non habeant Acathoiicorum Societates , ſequimr

illas ſanctitatis nota minime poiie inſigníri. quare ſit

C o N c L U s l o.

.Telª Eccleſia Catho/500mm fane-la efl’ ea fundit-tarnquie vere o proprie Cbriſhſi cºmpetir Ecclefize. _

Dem. Siquidem nihil lurPe, ut ait S. Augustinus llb. z.de Civ. Dei c. 28. ac flagitia/um [Pectandumuſimitandumçu:

propºnitur ,ulu' ver¡ De¡ aut præcepta infinuªnmrffl‘ut mm:

cula nan-471m1', am dana Iªudamm, aut beneficia populan

zur. Sancta ergo debet elſe Eccleſia ſané’ricate doctrinae,ſed

talis eli Eccleſia catholicorum gnihil enim ipfa docenqucd

non fit ſancti-ffimum: quod credendum proponit, id vel ex

Scriptutis ſanctis, vel ex firmiffima PP. traditione aucto

ritatem deſumit. Tanta vis præterea ac efficacia est doctri

næ Eccleſim Cachoficx, ut ipfa in univerſo propemodum s

orbe gentes ex omni populo,& natione fibi fubdiderit.nou

- arte verborum aut ſuco fermonis, fed mirifica in omnibus

fimplicitetecSanfta ergo effe debuit Eccleſiaa catholicæ do

"nª, r

Sed etiam excellent¡ ac ineffabili ſanctitate prædita in hu.

mani generis Reparatore in Verbo Dei , qui eam fundavit fau

guine fuo natus ex stirpe Dªvid Christus filius Dei,qui fons

est, de origo ſanctítatis & justitize . Sancticatem haber in

Apostolís, qui in omnem terram exierunt , "¿SL in fines orbis

terræ eam propagaruntrbabet in Martyribus.qui eam fau

guine conſecrarunt, ſust'inuerumque , ac firmo lit constantí

animo pro Christo occubuere. quæ omnia faneinfignia funt

excellentimmæ ſanctitatís .

Diluumur Obieíïa.

Ob. l. Etiam Mahumetana Religio in orbe miriiice pro

pagata est, ¿Se haereticorum ſectz ſunt longe- late ue diſfu

fæ : Ergo efficacia doctrinªs certum non est ſan itatis in

dicium. -

Reſp. I. Mahumedis Religionem propagatam fuiffe armo

rum vi, non perfuafione doctrinz,atque hominum lubidini

plurimum indulſiffe; unde nil mirum ſieª longe lateque ab

oriente ad Meridiem propagata est . In eo potius mirari

fubest, quod univerfum orbem attigerit Religiº chrifii/anaj

quae nonnifi dura prsecipít, dt relaxatos hominum mores fe

verloris difciplinæ præceptis constamer continuiti quod fa—

ne tribui non potest nifi doetrinae ſanctirari. z. quod pro

agatæ fuerint haereticorum ſectce,nil mirum. Ea enim per

illos rei-cilia ſunt, quæ magis agua videbantur ac oneroſa,

Tom. V. ut

k .y ¡¡¡Him—Ñ‘

226 DE Locts THEOLocrcrs

ut magis hominum faverent libertad. Verum quæ ſanctítas

effe potest in tot haereticorum ſectis,ſi per illos veteres er_

rores jam pridem ab Eccleſia damnati renovantur e ſi v1

tia foventur, removentur virtutest fiharum ſectarum patro

ní 8C reformatores innumeris culpantur excelfibus, Hiſioricis

omnibus undique cºnclamantibus?

(2th. z. Eccleſia indiget reformationez Ergo non est

fan… a .

Reſp. Eècleſiam indigere reformatione non in doctrina ,

fed relate ad difciplinam.Pidei dogmata eadem femper fue

runt.non ita difciplina.quæ pro diverfis temporum circum

fiantiis varia elïe pomir. Denique quot reformatores paíſ¡

non est Eccleſia Protestamium?

C A P U T IV.

De Catholicitatc Back/¡I,

Atbnlicam appellari Bucle/¡am , quad per totum orbem

terrarum diffunditur, lib.z. contr. litteras Petiliani S.Au

gustinus teftatur c. ;8. &. S. Cyrillus Hieroſolymitanus , qui

Catech. 18. hæc habet : catholica vocatur Eulalia , quia

per univerfum fit orbem terrarum diffuſa a finibus tem uſ

que ad extrema, Ó* guía docet cat/Julia, hoc eſ) univerfali

ter, (9' fine ullo defcüu , 'vel diflèremía omnia dºgmata .

QUE fane horum SS. PP. tefiimonihcum per se clara ſint

a perfpicua, inquirendum hinc erit . I. Num Catholicitas

nota ſit veræ Eccleſizk. 2. Num Eccleſia Romana ſit vere

catholica,

o N c L U s l o I.

Catbolìcìtar nata e/Ì C9' character vene Clari/¡i Ecclefiaz.

Dem. Propoſicio contra Donatistas conflantíffima SS. PP.

traditione. S. Auºustinus enim lib. de vera Relig. c. 7. hæc

haber: Tenenda eſ? nobis clari/liuna Religiº, w ejus Each/¡4

communìcazìo, quæ catholica ¿fl, ('9' catholica nominatunlit

lib. conir. Epífl. fundam. c. 4. Multa funt , inquit , alía,

guzz- eju: ( catholicae Eccleſize) gremio me iufliflime tenent,

tenet con/enfio populorum , atque gentium , tenet auctºrims

miraculis inc/104M, [pe nutrita , cbarímte aucta , vetuflan

firmata . . . ª tenet po/Ìremo ipfum “Molins nomen , quod mm

fine _can/a inter tam multa: iam/m ¡a ¡fla Ecclejìa [ola ob

tmuft, ut cum omnes hgretici fe cat alice: dici velint.qut

cerm tamen peregrino aln'uì, ubi ad catholicam conveniatur,

md

Lis. IV. CAP. IV. 227

._ c .-_. ._ .

nullus huratlcomm vel Bafilicam [uam , vel domum audeat

oflmdm. Eadem habet nªa. 3. in Epist. Joannis,& lib. 3.

comra Creſconium , nec non lib. z. Oper. Imperf. contr.

Julianum. Hiſce omnibus confona funt ,quee in dialogo ad

yerqu Luciferianos protulit S. Hieronymus‘ hiſce verbls: In

illa Ecclefiø permanendum e quæ ab Apoflolís fundata uſ—

que ad bum' diem durat babi clarius S. Cyrillus Hieroſoly

mitanus catecheli 18, Neque id , inquit , tantum gama:

fimplicìter, ubi fit Ecclefia, [ed ubi catholica Eccleſia . Hºc

enim proprium efl ſImc'Zz [mias, Ó* matris omnium mfirum,qua: efl [pan/a Domini nofl'rll Ie/u Cbrìfli Unìgenìtt fill¡

DE¡ . Nec prætermittendus S. Optatus , qui lib. z. contr.

Parmenianum illa prefer:: S¡ apud vos tantummodo Eccle

fiam qffe, in Gallia , in Gracia , nec per tot innumerabiles

¡rx/ala: , Ó* cxteras Prºvincias, ubi vos non ejiis- . ubi ergo

proprietas catholici nominis .² Cum inde Eccleſia dicta ſit

Cªt/701i”, quod fit ubique diffuſª. Plura alia funt SS. PP.

testimonia apud Theologos prazclariffimos , quos videre po

Ierís, atque confulere fi lubet.

o N c L u s r o II.

EcrIe/Ìa Romana efl catholica .

Dem. llla Eccleſia catholica ell , quæ talis a SS. PP.

fuit nuncupata, quæque per univerfum orbem diffuſa est ;

atqui Eccleſia Romana a SS. PP. catholica nuncupata est,

8C per univerfum orbem diffuſa est: Ergo &c. Mmor pro

poſitio quoad primam partem patet ex præcedenti propoli

tione. Siquidem- $3.31²?. testimonia ibi recenfita Eccleſiam

Romanam attin unt, in cuius communione erant PP. 111i,

quam ſane appeñant catholicam . z. Par? vero breviter osten

ditur. Ecclexa enim Romana ldiffufa ell in Oriente apud

lªdºs, apud Perſas, apud Sinenſes, Japonitas, Siamenfes ,

¿Se in Omnibus ferme orientis infulisig in occidente vero

apud utriufque Americæ incolas , in Europa, in qua floren—

tlffima est; 8C denique n'ullus est terrarum locus , acl quem

Romana: Ecclefiz fides non perveneritr Ergo 8m.

Salvamar Object-²07165‘,

Ob_. ló Eccleſia Romanª non eft in Anglia , Scotia , in

Provincils focderatls, Dauía, Svec¡a,majori Germania par

te , Tranſilvania , Moldavia, Valachia, Ruffla , Moſcovia,

Bªc. Ergo non est certe catholíca'.

Reſp._ l. Et in hiſce ProvínciiscRomanos adeffe catholi

cos, qm non dominium , fed ufum habent fuæ Religionís- .

z. E: Augufflni tempore multos extitilfe populos , qui Ro

- P z mana:

228 DE LºCis THEOLOGICls _.

manx Eccleſize fidem non agnoverant , curh nihllominus

Eccleſia Romana 8( al) ipſo, 81' ab aliis Eccleſiae PP. ap—_

pellaretur Catholica . 3. Eccleſia Romana ita ubique diffu

ſa est, u: ceterasv alias regiones ſeorſim ſumptas antecellar .

4.. Denique , ur dictum efl ſupra , nullus est terrarum lo

çus, in quo Romanz fidei veritas gununtiata non fuer-it ;

qua: ſane omnia ſectariorum Eccleſils nequeum convenir-e .

Unde przclare S. Auguſiinus ſerm. 1'37. de temp. Diver/0—

rum bxreticºrum Ecclçfize idea cat/Julian,- non dicuntur , quod

per loca (9' pe'r ſuas qua-,gue va¡ncias_c0ntinepmr , bm*

*perº ªb onu [oli: uſquc ad ocn/um 1mm: fide¡ ſplmdare

difl'tmdimr.

C A P T V.

De Ecrlefiºe Apºflolícitªn.

Postolicze Eccleſize nomine Eccleſia illa deſignatur‘,quz

ab Apostolis traditam doctrinam confervet, ¿Sc ab A—

pollulorum regatur legitimis ſuccefforibus . Eccleſiªm Chri

ſii duobuS hiſce characteribusrdebere ínſigniri extra dubita

tionis aleam poſitum elle arbitror. [ta enim tradiderunr S.

Irenzeus lib. 3. adverſus haereſes, Ter ullianus de Praeſcript.

c, zo. & lib. 4. adverſ. Marclone 'cb 4… S. Hieronymus

in Epist. ad Pammach. S. Cyprianus Ep. 69. aliique plures

’ ex Graeeis 5a Latinis PP. Qua de re hoc rantum loco in—

quirendum l'uperest , num videlicer Eccleſia Romanª ſola

gaudeac Apollolicitatis charªctere. Unde ſit

o N C L U S I o.

Sala Eccleſia Romana efl Apºflolica.

Dem. Contra Protestantes , prª-Clariffimo Terrulliani te—

ſlimonio lib. de- Przſcripr. c. 36. inquit enim : Age jam qu¡vales curiofitatem melius exercere in negado ſalunſis tua?, per

curre Eccleſia: Apoflolicas _, apud qua: ¡pſx ªri/mc cathednc

¿puſh-[amm fui: [Mi: Pra/idem, apud quª: ¡pſaz autbmticz

¡inem eorum recitantur , /ommm *vocem Ó* ,Temª/:mantas

faciem uníuſcuiuſque . Prºxima tfl ¡¡bi Acha/'a , bªbes Ca

rimbum , _li mm long: es a Macedonia , babes Philippe: ,

babe: Tbeffalºnicmſas, fi pote: ¡¡z Aſíªm renders , babes E

pheſum. Si autºm Italia adiaces, haber~Ramam , unde na

bis quoque auctoritn prtflº eſ* . Ifla quªm felix Eccleſíz ,

cu¡ mmm dpêïrinam Apofloli cum ſanguim ſua profuderunt.

Hucuſque Tertullianus, cum 8( ſimilia edidiffet c. 32. pra:

~ cedenti

L13.IV. CAP. V. 4 0 229cedctenti citar¡ operís. Nec alía _dçl'unt SS. PP. teſilmonia ,

que brªviratis grazia prmernmumus , quaeque_ & Citatis

'locis conſuli poHunt , cum 3( ſuppetat ratio vahdiffima ar

gumenta . Siquidem illa fidei dogmata, de quibus Novato—

res audent cum Eccleſia Romana diſceptare , per prima

quinque Éccieſizk: ſckculz degrzdicata ac v_enerata ſunt,_quod

nec ipſi adverſarii audent dllſimulare . Slc Cajvinus _hb. 3.

c. 4. n. 38. air: 0mm*: fere veteres, ~quomm ¡Ibri ext/Zum' ,

ub¡ de ſªtisſaffiane agitur , \aut hac m parte lap/os [Rifle ,

aut m'mis aſpere <9' dure Iºqumos‘ : & C. . n. 6. afferit ,

ªme mill: C9' Hacemos armas uſu _receptum uiflſie , ut preto

tíoncs fierem pro Deſunctis , [ed m error-em lap/0: effe vete.

ns. Eadem pronuncia: relªtª ª_d ccc]_ibatum Sacerdotum 5

circa publicam Pmnitentíam , cu'ca ¡ejuníum Quadrageſi_

male ac propterea nec i ſi, clamat,Auguſiino parcendumeffe. doctrina ergo Eccleſipze Roman-X Apostolica est.

Deinde Apostolicitas Eccleſia: Romanz comprobatur et

iam ex non interruptª Petri ſucceflomm ſerie , de qua ita

Augustinus coptra Epist. fun_d. c. 4. Term me in little/¡a ab¡p/a /ctede Pem Apoflolt , cm Pci/vendas* over ſuas Domina:

commenda-Uit , 14/un ad pmſentem Epi/copªtum ſucceflio Sa—

cerdotum: 8( in Pſalm. contra Pal-tem Donati: Numerate,

inquit‘, Sªcerdºtes* :vel 4.6 ipſa Petri /cde , Ó* in ordiru ¡Ilo

PP. qui: cu¡ [MCE-[fit wdete. Ipſa eſ) Petrª, quam nºn ‘vín

camt ſuparázc inferorum pºrte.

Edam ergo , fic .juvat ſuperbos Novatores alloqui cum

-Tertulliano lib. de Prmſcript. c. 32. Edam ergº origine: Ec

lefiªrum ſuarum , evo/ªvªnt ordínem Epiſcopwum ſuorum , ¡tu

per /ucceſfiomr ab injtio dccurrentem, ut primus ¡lle Epi/c0

pm' cliquem ex APO/Poli: , 'vel APOflOlÍCÏI 'airis , qui !amen

cum Apòflalis per/èvzra'uerint, babuerit auctºriratem Ó' ante—

ceffarem. Hoc em'm modo ECC/Cflx APO/?alice cenſus [ua: dª

fl-rum . Sicut Smyrmtorum Ecclefia haben: Palyrmrpum ab

[Darme Eanlocatum refert : Sicut proinde utique (9- Cetene ex

hiben: , quo: ab Apcfloli: ¡n Epi/Cºpan Cºn/h'th Apu/¡aliciª

femini: traducen‘ babent . Prefecto adeo Clara ſunt Tertul

lían¡ verba, ut interpretatione minime indigere videantur.

Ostendant ergo adverſarii , quomodo Eccleſiae Lutherana ,

Calviniana, Anglicana , 8C aliae prorſus innumerar ab Apo

flolis derivan*: finſ? Quomodo harum ſectarum PſeudoEpÍ

ſcopi valide ſuper mi_nistros manus imponunt? Audíant pro

fecto Cyprianum Eplst. 32. ita loquentem : Epiſcop¡ mc p0

tezſhmm Pqffum haber: , mc bºnlgnm , qm' Epi/copltm neª'

3 \ un¡

’ ’X

"1

230 - DE’IOCls THEOLOGlClS

unitatem valuerum tenue, mc pacem.

Sed V010 ¡gin-r Ó' -Uirtmes eorum prºferre,nifi quºd ::gnº

ſco maximum vírtutem eorum ,‘ quª Apoflalos ¡n Per-verſum

arrmlamur: proſequar cum Tertulliano de' Przſcrïpt. c. 30.

Proferant ergo perverfi eretici, qua: in ſua: fidei testimo

nium patraverum Prodigia. Nulla l'ane : Niſi ea forſitan ,

de quibus loquitur Tertullianus citato in loco afferens quod

¡sti de vivi: martuos faciunt’ . Sola ergo Eccleſiª Romana

Apoflolica dicenda erit.

Sºl-vumur argumenta adverſaríºrum.

Ob. l'. Summos Pontifex eligïtur a Cardinalibus , qui

ſum inflitutionis humanas: Ergo ſucceffio Romanorum Pon

tificum in Ecclefia Romana nullius est ponderis argumen

tum .

Reſp. Modum electionís‘ ad díſciplinam ſpectare, modum

ordinatíonis divina? effe institutionis . Romaní Epiſcopí eli

guntur a Cardinalibus, ordinantur tamen per impofitionem

_manuum ab Epiſcopis. _

Ob. z. Plures ex Romanïs PontificibI'IS innumerïs appa—

ruerunt facdati flagitiis : Ergo eorum ſuccefflo in Romana

Eccleſia character non est Apostolicitatis.

Reſp. Super Cathedram Moyſis ſediffe Scribas 8( Pharï

fzos, & \amen a Christo mandatum fuiffe ., ut omnes ea,

facerent, qux ipſi prseſcrlberent, non qua? ipſi facerent.Se

dem Romanam ſanctam effe, ſauctam 8L legitimam Ponti

ficum (úcceſfionem , & aliquorum corruptos mores divinaz.

provide-mix maximum effe indicium erga S. Petri Cathe

drªm manifestiffimum . ,

Ob, 3. Lutherus, Zuinglius , aliíque rcformatores ordjnati

funk in Eccleſia Catholicazergo divinam habuerum mlffio

nem ad Eccleſiám reformandam.

Reſ. l. Fªll'um effe citatos haereticos ordinatos fuiſſç in

Eccle 1a Catholica , ſed tantum a viris laiçis , ut dç 1pſis

merito ¿ici poſſIt cum Cypriano lib. de um:: ERLHX /urgg

qu¡ [e ultra apud temerarias cªn-venas fine dwgmz .dif’poſitla

m prcficiunt , qui ſe prwpofiros fine ulla ordinatzoms. legº_

mnflituum , qm mmíne Epi/capqtum dante , LRI/cop! fióf

nomen affumum. z. Licet pratenſi Reformatoreç m Eccleſiª

Romana ordinat¡ fuiſſent, \amen statïm' ac ſchxſma confia—

runt ªb iure quocumque exciderunt,ac jdem de Ipſis ferçp

dum iudícium , ac de Dioſcoro, Ne_st0n_0, C-açïestlo z aluf

que, qui loméúſexauéïwrati. [un: mimsteno ſ’taum-.ac m haz

a un: ‘reſim pro p . _ CA.

LVI. IV. CAP.VI. p 231

C A P U T VI.

De 'ví/¡HH Eccleſía.

[rca Eccleſiae vifibilitatem non fuit constans Reforma

torum, ut ajunt, opinio , fiquidem Eccleſiam primo

vmbilem afferuerum , ut paret ex confeſfione Augustana ,

in qua profitentur, fe credere unam [anHafn Ecclefiam, qua

in perpetuum duratura efl,eamqu_e effe ſºcletªtem fanfiorum,

in qua recta annuntiatur Evangelmm, Ó* admimflnmtur Sa.

cramenta. quæ fane reddunt Eccleſiam vriibilem . Idem

habetur in articulis Smalcaldenſibus , ignibus omnes Luthe

rani ſubſcripſerum: idem in Confeflionibus Saxonica &Wi

tembergenſi , Bohemica , 81 Baſíleenſi an. 1536. quibus

Calvinistze ſubſcripſerunt . Vemm cum negarem catholici

hæreticos effe in vera Ecclefia,idque hoc olienderent argu

mento , quod Eccleſia pſeudo-Reformatorum ante annos

centum quinquaginta non erat vifibilis , prelii hac difficul

tate licclefiæ adverfarii repofuerunt, non femper Eccleſiam

viſibilem fuifle, fed aliquibus temporibus delituiffe , id pa

tet ex catechiſmo Calvinistarum in Gallia, tum ex ipfo

Calvino in pra-:fan inſiitut. Qua de re duo hic ostendemus.

1. Ecclefiam femper viſibilem fuiffe . z. Hanc viiibilitatis

notam ſoli Eccleſiz Romªnz convenirem

o N c L u s r o I.

Clmsti Fale/ía efl femper 'vifiiilis.

Dem. multiplici argumentorum genere , fcripturis videli

cet , PP. IS( rationibus Theologicis.

Eccleſiaz viſibilitas a Prophetis prænunciata fuit pluribus

fuorum variciniorum locis. Ita lfaiæ z. z. Eccleſia ſub mon

tis nomine defignatur Hieronymo interprete in hunc locum.

Pſalm. ¡8. foli comparatur juxta Augustinum tract. z. in

Epist. S. Joan. Deinde Christus Eccleſiam ſuam indicavit

Parabolis Agri , Area: , Sageme , ad eam pafiores miſit

Mªtth. . jgfipromiſitque Eccleſiam ſuam ſuper Petram

difican am. Denique Eccleſiam viſibílem efie fatis fuper

'lue_tot ſuis Epistolis indicarunt Apostoli , ut ea re nihil

c anus . .

Accedit PP. traditio . origenes Hom. 30. in Matthia

clefia,in uit,plma ell fulgure ab oriente u/que ad Occiden

tçrrg . S. qannes chryfoiiomus Horn. 4. in c. 6. lfaiæzPa

alius e]? , inquit , folem exsangui , quam rale/iam delª-I',

4l'

zgz DE Lºch -T‘HEOLUCICIS ,

Et ceteris aliis omiſiis , S. Angullinus tract. 1. in Episto—

lam Joannis Eccleſiam Oſlendir toro orbe coanicuam : aii:

ªnim; Norma ¡lle [apis crevir, (9' facha efl Mºnª‘ majnus,

Ó' implevit uni-Utrſum oríIem terramm Y Numquid dígitº

oflendimus ¡flum montem , quemada oflendímr bºmmibus ter

tia luna? V. G.. quandº volunt bomirm‘ *vidª-e [Mana navarrª

diam:: Face [una , ecc: ub¡ efl , (9* fi ſum ¡bi , qui non

valen: intenden- acicm, C9' dicant ubi?¡ntendimr ¡His dig¡

tus ut vidçant . . . . . . Numquid _ſíc oflendimus Ecclefiam

franc: me¡ ›.' Nºrma aparta e/Z .º nonne tenuir omnes gentes ,

mrme ¡mph-tur, quod ante tot Armas promifflhm efl Aárabz ,

¡n femine ejus benedici ºmnes gente; :ª Ecce mom ¡mp/ens

uni-Utrſam faciem teª-m- : Ecce cívitas de 9M dictum eſ) .*

Non pareſ? ſÏ'L'ltdſ ..b/cami¡ ſupra mantem pºfita . Et ‘lib. 2.

contra litterªs Periliani : Non eflir, inquit , in rivitaze fu

pEr mamem conflírum; qua? certum [ig-mm hac babe: , quod

ªbſrondi non pareſ! . Nºta efl ergo omnibus gentibus .ª park

autem Donat¡ ignora eſ¡ pluribus gentibur-;norz efl ergo-ipſa.

[e Adde argumenta e ratione perita . Eccleſia: membra ſe

manifestam in excerua fidel proſeſſione , in eadem Sacra

mentorum participarione , & in debita Pastoribus ſuis re

verentia. Ergo Eccleſia, qua? ex ſuis constar membriª; , viſibilis est.v Deinde ſi poffer Eccleſia per aliquod tempuª la

tere, vana effer fides nostra , poſienr enim omnia ceffare

miniſieria, propte‘r quaª: Eccleſia est inllituta, 8L homlnum.

tune temporis ſalus impoffibilis redderetur : Ergo Gac. '

Solvumur Objecta. '

~ Ob. I. Scriprura pluribus in locis indicar Eccleſiam eſ’ſe

inviſibilem : Ergo,&c, Prob. anteced. multiplici Scriprura

:um ſanctarum eloquio. Lucz 17. 21. de Eccleſia Christus

air : Non *US-nit regnum Ue¡ cum ob/ervatíone : neque del'

tem :cae bit, aut erre ¡Nic -. Erre ením regnum De¡ ¡mm

*var eſ¡ ~ Joan. 4. 22. Ver¡ adoratores 'adoraz'mnt Pam-m ¡n

[ph-im Ó' varitate. Hebr. Iz. 18. Non accezfiſlir ad tractº*

bilem monlem , C9' accenſibilem ignem . . -. . Sed ad Sion

mºmer (9' civizªtem De¡ *vive-mi: Hieruſalem cxleflem , ('99

multºrum millium Angelºrum frequentiam JO' Fade/;am prí

mízivorum , qui conſcnpt¡ ſum ¡n czlis. I. Petri -z. 5. Ipſí

zamyuam lapsder viv¡ ſuperxdfficamini , damaſ ſpiritualis ,

Sacerdotium ſªnflum , aflZ-remes [pirituales [Ju/i'mrDeo. Qua:

omnia pleniffimam probant Eccleſire inviſibilitatem .

Reſp. fallam ab adverſariis adduci (cripcurarum interpre

tationem. Haze enim omnia nihil ,probant z (¿Se faue non

_ pr¡

Lm. IV. CAP. V1’. 233

prïmum testímonium. Si quidem verba illa : Non mm*: ie

güum De¡ cum ob/èrvaziane indican: regnum Melfiz nQn

futurumeffe cum dominan¡ ¿Sc lmpetio, quale expectabant

Hebrzí, ſed cum gracias ſpiritualis auxilio,ut incerpreratür

Theophylactus,de quo divina" largitacis munere dlctum est:

regnum De¡ ¡mm -ua: eſ¡ . Unde mhil hiſce in verbis de

Eccleſia . _ , _

- Sed &L nihll in verbis Joannis. Praecípua enim pars divi

nï cultus in interno conſistlt, ita \amen ut cultos externus

ſervari debear. Cum vero Hebrzri camales eſient , ªtque

externis tªntum dediti carremoniis , cumque lex ista a'bro—

ganda ªller, Chriſlus peroptime reſpondit , Venit hara....

quandº *um~ adornar-t: adoraóunt Patrem in [ph-¡tu (9 ver¡

tate. Uncle nihil hic de Eccleſia.

Relate ad A postoli teflimonium dicimus, comparationem

in hoc ſitam elle,un quemadmojum Hebrmi ad montem

acceſierunr & accenlibilem ignem z '1ta Christ¡ ſeétatoreº ſpe

accedunt ad montem czleſiem 8( Civitatem De¡ vívemis,

quz est ípſa Eccleſia triumphans . Quare ad militantem

Eccleſiam verba illa non reſpiczunt.

Ad Petri verbª reponimus, ea dicta eſTe per oppoſitíonem

ad cultum Hebraeorum . llli enim toti eran: in externo cul

to ſovendo,in victimis videlicet mactandis, ſacrificiis offe

rendis, & in legalibus ſervandis cxremuïis : Cum aurem

Eccleſia Chrísti ‘non externum tantum , ſed intemum quo

que cultum praeſcribar, idque per quandªm legis gracia ex

cellentíam , hinc de hac mirífica colendi ratïone loquitur

Apoſiolus, non excluſo tamen externo cultu ,de quo ſazpiffi

me loquitur in fuis Epistolis. ›

Ob. z. Juxca Apoſiolum ad Rom.Iz.5.&ad Cor. 12.27.

ªlcala?: est corpus Christi mysticum,ſed hoc est inviſibile:

rgo c. .Reſp. Eccleſiam effe corpus Chríſiſií mystícum hoc in fen—

ſu, quod videlicet constet ex praedestínatls,juxta quem fen

ſurn loquitur Apostolus , hoc \amen non ſecluſo, quod fit

corpus etiam externum 81 ¡enlª, in quo adſunt Mmistri ,

Sacerdotes 8( Sacramenta.

CONCLUSIO Iſ.

Character {viflbílitatis ſºl¡ cºmpetir Catholicºrum

Ecclefiz .

Dem. ſupeñnríbus 8: ex Scripturi; 8( ex PP. deductis ar

gumentis. lb¡ enim de Catholicorum Ecclcſia ,tam ſcriptu

r2, quam PP. loquuntur. Sed 8a hare addenda ſunt, c

. 37

234 DE roots THEOLOGlcïs t 0 _

Càthollcorum Eccleſia excellent¡ quodam dlgmtans gradu

-ſupra omnes quaſcunque hominum \ocierates emineng _est ,

permanens est, conl‘picua est: Ergo ſupra omnes vlílbllis .

Prob. antec. Eccleſia Catholica eminens , permanens 8:

conſpicua fuit in numquam intermlffa Romanorum Pontifi—

cum ſuccefflone; in Conciliorum ſuorum Ïefinitionibus , IS:

in Haareticis debellandis , id afferunt PP. 8: inconcufïa id

ostendum Historiamm monumenta: Ergp Sec.

Atque isti viſibiliratïs characteres Pleudo-Reformatorum

ſectis minime rºperiuntur . Dicam enim quomodo coram

Pſeudo-Eccleſi-.E Vlſibiles fuerunt ante Reformationem , ſi

nondum a Romªna Eccleſia defecerant? Quªn in central-¡um

opponi poffuut 1am ſupra ſoluta funk.

C A P U T VII.

De Fede/¡le ¡ndefeíiíbilitath

Cclefiam Triumphantem índeſectibïlem effe concedunt

Novatores: neganr tantum defiçere non poffe Eccle—

fiam militantem: imo afferunt aliquando defeciſïe , ut ica

ſuarum Eccleſiarum defectibilitatem excuſent , quas ne—

queunt probare indefectibiles. Sed ªdvertendum , ipſos con

cedere quidem Eccleſiam deficere non poſſe , lice: \amen

aliquando defecerit. Nos vero ostendimus ac propugnamus,

ita indefectibllem efle , ut mlmquam defecerit. Quake ſit

‘ o N C L U S 1 o.

Vera Chriſli Eccleſia numquam defecít.

Dem. ln ſacris litteris przdicitur aperte ac manifeste,

perpetuam fore Eccleſiz Christi durationem: Ergo &c.

Prob. antec.. lſaiae 6!. hzc habentur: Fada: perpetuum fe

ríªm eis, Ó' [cien: in gemilms ſemm earum , ('9- germen

:0mm ¡n medio populorum ; omnes* qui viderínt eos cogno

[cent ¡llos, quia jufli ſunt ſemen , tu¡ bem-dixit Dºminª: Ñ

Atque haec verda Luc. 4. de Eccleſia nov¡ testamenti intel

ligenda effe nos monuit. Daniel. 2. 44. In diebm regnorum

¡Ilorum /u/citªbit Deus mel¡ regnum , quºd ¡n maru-um mm

difftpabitur. OſEX 2. 19. Et ſpanſabo te mih¡ ¡n [empiter

num. Pſalm. 47. gzfiicut audi-¡Jimny, fic 'vídimus in cívitate

Damim' *virtutum ¡n CiU-'tata De¡ nºflri, Deus funda-ui: cam

¡n eternum. Et Pſ. 88. !9. ln ¿temum ſervaáa ill¡ míſeri

cºrdiam meam , Ó' teſhmentum meum fidel: ¡pſí, March.

ultim. zo. En: *DOM/cum omnibm diebu: uſque 1d ron/um

maª

,Ñ LA“- — “...4…4

LlB.ÏV. GAP. VH. 2;

maximum [muii, Denique ªd Ephcſ. 4. n. !ple ( Christúsg

dedit quo/dan¡ APO/?alos , guoſdam autem Prop/zetª: , alias

verº Evangrli/Iac, alias ¡zu-'em Paflorer,Ó* Dado": ad cºn

ſummatiomm Sanctorum in 0pm miniflgrii, ¡n tdÏfil-'ªtíºflem

torpon": Cbn'fli,damc natura-Emu: omnes in unitatem fide¡ Ó

cºſfm'tioms fit¡ De'. Cerca, quod -Deus promiſit,eventurum

,e infallibilitek; Promiſic Eccleſix [ua: indefectibuitatem

perennem: Ergo &6. _

Accedunt luculentiffima PP. tcstímoníaª

S.]oannes Chryſostomus in Horn. de ejus expulſ. Fºrtíºr

em'm, inquit, Ecclefia multa quªm terra,imo (ª) flmior ca:

lo , mlum Ó‘ terrª tranjzlnmt , verba autºm mea mm tran

fibunt. S. Hilarius lib. 7. de Trin. Hºc Mim, air, Each/¡¡c

Proprium e/Z , ut zum: vincát , cum heditm‘ , tun: intel/¡34

tur, cum arguitur, :una ºbtineat cum dèſeritur'. S. Ambro

fius lib. de Salom. c.4. haec haber : Nªvem Ecclefiam de

bemu: a'ccípere in /ola mundi ¡jèius conflitutcm , _que cre

bris *vemorum ufflbm‘, idaſ) tentaciºnum plagiº-,<9- verberi

bm* fatigªtur, quam turbid¡ fluctur , idefl [Jujuy facu/i p0

teflª: canatur ad [ara parducere . _Q—uc etſ¡ undªrum fluctí—

bus, aut Procellu* ſxpe 'Dex-nur, :amen numquam patoſ¡ ſu

flinere naufragium , quin ¡n arborc :ju: , ide/l ¡n Cruce ,

Cbrlstus crigitur, ¡n pupp¡ Pater refidet gubernator, prºram

Par-:clau: fer-var Spíritus. Ham Per angufla buiu: mundiſntu duodemſi in portum remiges* ducum, ¡dell duadecim A

poflali. Verum ſunt post hªec lydio lapide ſignanda , qua:

ma nus Eccleſia: Doctor Augustinus de indefectibilitate Ec

clexz protulit Contra Donatistas clariffimis hiſce verbis: Sed

¡lla Fade/ia, que fui: ºmnium gentium, jam non climª-¡it,

Hoc dicunt, qu¡ in ¡¡la nan [um . 0/9 ¡mpudemempocem Z

Illa nºn eſ), quin tu in ¡lla non es. Vida , ne tu Idea non

fis, nam illa eric, etfi tu nan fis. Hana *vacem ªbomimtbi—

[em , deteſt‘abilem , pmſlmptíºnís Ó' falfimtis plenam, nul

la verítate ſuffultam , null.: /apíerm'ª ¡Iluminamm , nulla

[ale cºnditam, *van-zm, tememríum, prccipitem ,pernin'aſam

rzvidit Spíritus Dei. Eadem haber Tertullianus in Apo

ogctico, aliique ex PP. bene multi.

Haec omnia confirmanmr ratione eodem argumento,quod'

ſupra retulirnus. Credendum enim non est , Deum ſaluti

ªditum occluſiffe, fed ſi Eccleſia defeciffet , aut aliquandº

poſſet deficere , aditum ſaluti hominum occluſiíſe: : Er

go Bªc.

› , ª Din'\

236 DE mois THEOLOGiClS

"UI—"'"'**'"ſi

‘ Diluuntur Objeéïa. '

Ob. I. Eccleſia Antichrilli tempore deficiet: Ergº &L

prob. antec. niridiffima Pauli auctoritate in Ep. ad Thef—

ſalon. 2. 3. in qua l‘msc haber: Niſi venerit díſcezfiº prim/zm,

(9* reveſ-nm: fuam": /Iamo Peccati filiur perditionis: Ergo ¿Ste,

_ Reſp. Neºo antec. &ad Pauli verba repono,per vºcabu

lum illud di ce Ia. metonymice delignarum elle Antichril’cum,

quod ex partícula copulativa 8( aperrilſime evincirur . Re

ſponſèopest S. Augustini lib.¡o. de civ. Dei c. ¡9. aliorum

ue . ,q Ob.z. Eccleſia defecit in Adam & Eva, juxta Augusti

num in Enchiridio ad Laur. c.45. Ergo &6.

Reſp. S. Doctorem citaro loco tantummodo ostendere,

'primorum Paremum peccatum inhobediemiae fuiſſe , non

infidelitatis, per quam ſolam potest Eccleſia extingui. Ne

que enim illorum Theologorum ſentemiam probamus , qui

ab Abel Eccíeſirc deducunt exordia, non a primis proropa

rentibus, ipſi enim promiſii repararoris fignum acceperum.

Ob. 3. Tempore Arriamt Harreſis' in Concilii; Alriminenſi,

& Seleucienſi ſexcemi Epiſcopi delecerunt ,ita ut yuxta Hie—

ronymi pla‘raſirnª rotus orbis ingemuerir, cum fe videret Al’-'

rianum: Ergo runc periir Ecclaſia.

Reſp. Ad hanc critam ?Sc obſoletam Novarorum canriun

culam proſiígandam referre hic non pigeaÏJanſenii Yprenſis

reſponſum in libro cui tirulus S‘pªngia L-ovanii anno 1666.

ſequemibus verbiS.Cum 'vel maximº ſzvirer illa ( Constan

tii ) Per/crudo, veriflimum fui: illud Auguflini , quod Ec~clefia in ſmſi: _firmílfimis tamquam columni¡ adifici¡ immobi

Iit‘er ami/m5 eminebat. Tum' enim mm ſolum Atbanafinr,[ed :Ze/¡07ml cooperatores ejm Caius, Ammamſiu: , A51¡th

demon , Ade/phim, “Marcus, Papbnutiur, aliique tam Afri—

m, quam Egypt¡ Amifiire: partim in dcſerta relegªeimar

¡¡m [poniª-nea fuga, , durante rampa/late dilapſi fortiflime

per/literunt. Tunª Gregori… ¡¡le Hiſpaniarum Epiſcopur, (9'

Philo _dnm‘ Lybizt, quo: Hieronymus numquam Arrianz ím

. pienm mixta; dicit, Draromíus , quem S. Hilarian cam/Km

tem 'ví/it, Serapían Temuenfis, ſub Con/laudo confeflione ce—

leberrimm, C9‘ S'. Antoni¡ [MI-es, Eufebius Samºſatenu: ipſí

Confíamín pm conflantíaz generofitate mirabílis , Cymatius

Epi/cº us Cwleſyrize C9' Cªrrer-I'm* ,‘çuox pro fije exulaffe te

Bi: e Atbanaſius, Cat/¡ºliva canſé-[flan: clariflimi eluxerum.

Et ut Tri/¡il de Epi/capi: inferioíi: notª.- dicº-m , qua: Arria

?8543-ª ſurar,dum cclebriaribus ſubvemndis incumbe": , in fi?:

,º_

'1.13. IV. CAP. VlIl'. 237

ſedíóu: intactas relinquabªr , flatim a mom Cmflantí¡ 57m.

gra camilla Catholicºrum Epi/coparum in Oriente celebrara

Íun:,ín quibu: de lapforum Ami/¡¡mm rereptiºne tractaretúr.

Teflatur em’m Eprstola Synadafis ex Concilio Alexandriª()

[kn-¡pta, muito: prª-:clªrº: Epiſcopos ex luli.: , Agp-pto, Ó*

Lybia hªc de :ªu/a confluxi/ſe. _Quad ſi mm ad Occidenrem

no: cºn-Umamus , Ecclefiz Catho/¡ca mn Dóflame quacumque

Ccnflamíi ¡mmam'tate, *velar Tªbernaculmn Domina' in [ale

pofitum radiº: ſuos in Orientem uſque funde-bat . Nªm m‘

admirªndº: illa: Epi/copa: S'. Euſ‘ebium ſ/'ercel‘lmſem , HIla

ríum, Diºnyſium Mediolamnſem pra firíe Mule¡ meter-mit

tam, ¡dem Hilarius, quem pro Cat/:olía: nomina :preflb u'

tas, conflantiam Eplfcopºrum Germanix Primª: Ó’ [EEUU-'77.2',

Provincia? Aquitªnim, (9' Navempopulaºm (9‘ Narbanenfirvç'í'

Pravimiarum Brit-mui@ miris lªudióu: predicar.. . Ex qu¡

bm‘ ºmnibu: maniſeflum efl, quam faly’lzm flr ª quo-1 dim ,

Animas- applaudente tato tea-mmm orbe audivilſe Catholicor.

Ad Hieronymi vero phraſim ita reponit: Significa: Hie

ronymus, Epiſcºpos illa: cum fibi nºn efferzt ton/ci¡ ATI-¡ame

perfidix, ¡ngemuiffe de ¡mpoflura perduellium , (9* m-'rçzz-IS

cffe, quºd, ue ¡nſra explica: , fine canſciemia HMS-tic¡ ferg

bzmtur. Nam ut ¡bidem :x ipſir ¡¡His Concilii Ariminen/ir

"fer: ,Cat/70M¡ I'll¡ Epi/cop¡ nan folum generatim , fed etiam

nominatim fingulos Atrium bdfefiſ mica/ºs ab Urſacio Ó*

Valente abiurar¡ ſeceram.Hucufque Janſcnius , cujus verb;

Pro exacta inſerviunt reſponſione.

C A P U T Vllf.

De Infallibilita‘te Ecclefia.

‘- Ccleſiam in Conclliís Generalibus legitime congregatam

infallibílem praeſeferre auctoritªtem vidimus ac proba

vimus jam lib. 3. Videndum nunc autem eſ’c , ac proban

dum ſimíliter particularium ECcleſiarum , quee g: orbcrn

diſperſae ſunt, uníverſalem 8( unanimem conſenlªm in re

bus ad fidem ertincntibus ab ‘en-ore ímmunem effe , ac

prorſus infallibilem contra pestifera Heterodoxomm dogmata.

' o N C 1. U s 1 o.

Pauli-ares tºtíus Orbis Enric/¡x infallibilis [un:

auctorítatis ºmnes fimul ſumpm’.

Dem. Sacra-1mmſi linerarum testimonío . Iſaia: c. 59. zo.

Cum 'vemrit Siºn Redemptºr.. .hoc fxdus meum cum ei: dí_—

m

ªgs - D! LOCIS Tumzoorcu

Oi: Dºminar, Spíritus meu: qui eſ) in te , *verbº mea _quie

pºſu¡ ¡n ore tuo, nan needem de ºre tua, Ó' de ore ſermm:

tu¡ amada, Ó' uſque in ſempitemum. Oſezc 2.. 19. Spªnſaby

te mihí ¡n fide inſempíremum . Ecce e ovobiſcum ſum 0mm

óus diebu: uſque ad can/ummatíaaem zculi . [ta Matthzí

ultimo, v, zo. Non deſunt innumera alía ſcripturarum testi

monia,quae brevítatis gracia omittimus, & ad PP. aué’co—

titates grelſum facimus .

S, !rana-us lib.3.adv. h. c. 3.Tradit¡ºmm, inquit, ¡taqu'e

¿po/?olaer ¡n tota mundo manifellatam , ¡n Omni Ecclefiz

ade/I per/pican omnibm, qui ver-z wii-¡t vídere ,* cum ¡ªm

líb. l. 6.10. dixcrit; Each/ia per univerſum orbem uſque ad

fines term* ſemimzta, ('9- ab APO/loli: (9' a diſcipulis eorum

accepít cam fidem, que efl Ó't. Tertullianus lib. de Prac

ſcript. c. zo. Apºfloli Echa/¡ar ªpud unam uamque civitatem

tondidcmm,a quibm traducen¡ fide¡ Ó' :mina Doctrina cz

tem ªinda Eccltſíle mutuatze ſzmt , Ó' quotidíe mutuanmr ,

ut ECU’C/icf ¡Fam, ac ¡¡er boa C9' ¡pſºe Apu/Dalia: depªramur,

ut ſaboles Apoflolicarum Ecclefiarum .. . Itaque tº: ac tamiz

Ernie/ix , una eſ¡ illa ab Apollo-[í: prima,ex qua ºmnes'. Su

omne: prima (W. S. Augustinus lib. 7. DE Baptiſmo c. 5 3.

_Nobir turum eſ). ..fiducia [emm mais affercre, quod ingu—bematlſione Domini De¡ Naſh¡ j, C, univerſªlír Ecclefia con—

ſcnfiºne rºbaratum efl. Prxtermittimus Cyrillum , Cypria—

' num, Hieronymum, _alioſque turn ex Greciª; \um ex Lati—

nis ſanctilfimos PP.

Accedit ratio: Concilia Generalia infallibilis ſunt aucto—

Iitatis, quia univerſalem repraeſentant Eccleſiam; Ergo uni

verſalis Eccleſia ¡nen-amix privilegio gaudebit. Rurſus Dºg

ma oppofitum univerſalis Ecclefiae conſenſui Haareſis est in

fallibiliter z Ergo univerſalis Eccleſiae conſenſus infallibilis

effe deben. His add: cenſuras S. Facultatís Pariſienſis anno

1663¡ die ¡9. Felzruarii, à \542. art. 18. 8; 1664. die 24.

Maji contra Magilïrum Gabrielem Drovet de Villeneuve,

Lmherum 8¡ Vernantium injullos univerſalis Eccleſiz in

fallibilitatis aggreſiores. Hucuſque de vera Christi Eccleſia,

de cum: notis dlſieremes -a veteri ſcholasticorum more di

ſcedere nec potmmus, nec debuimus.

M -'-’-’. ' _ L \A3...”. 4….. . .a . . .. ..

-

__._.—

_.

¡¡ª

…—-..

...

Lis.v. CAP. I. ct m

LIBER QUINTUS.

De Romano Pºntífice.

E Supremo Ecclefice capite vìfibìli, eiufque audori

D tate pertractames,ea certe in medium proferemur,

quæ ab innumeris Theologìs jam in medium pro

lata ſunt. Et fane aut ea infpiciantur argumenta.quæ Ro

mani Pontificis Primatum atque infallibilitatem vindicant ,

illis profecto nec antiquiora nec validioraa aut ea, qua’ ab

Heterodoxis & pefsimæ farinæ hominibus in contrarium funt

toties & ad naufeam ufque confarcinata , illis fane nulla

funt infirmiora, cum ſint millies fracta pen¡tus,atque con

trita.Qua de re novitatis nihil hac in difceptatione atten

dat Theologiae candidarus,vel ab aliis expectet, ſed folum

Romani Pontificis auctoritatem totis viribus propugnare dif

\cat ac revereri. Haze tantum præmonuiiie fuiiiciat-z nunc

controverliæ iiatum aperiemus. ‘

C A P U T I.

De S. Petri Primatu fupra utero: Apºllo/os.

SUpra cæteros Apostolos non ordine tamum, fed potesta<

tis excellentia atque juriſdictionis S. Petrum emicuiſi'e,

negarunt illi, quibus femper invifa fuit Romani Pontificis

ªúctoritas, hæretici praefertim calviniflæ & Lutherani .Ad

milio enim S. Petri fupra carta-os Apoflolos Primatu , ea

dem prærogativa Petri fucceliores decorandos effe nimis est

mªnifestum , ac luculentiſsimum. AR cum ex factis litteris

ac constantiffima Eccleſiae traditione fatis fuperque de hac

potefiativ Petri, eiufque fuccefforum præeminentia con

flet, hi c nervos omnes intendere debemus , ut contra Ec

cleiiæ inimicos pro veritate pugnemus , licet ex Theologis

innumeri invictlſiïmis argumentis hanc fpartam adimpleve

!int , quos fuſe enumerat in Præfan ad Tract. de Rom.

Pont. Doctiffimus Bcllarminus . Quake fit

Con

:4 DE Iocrs Tmzomctcis

o N C L U S l o

S'. Penm- Primamm a Dominº accepit fupra

ceteras ¿po/¡010: .

Dem. ex Match. c. Ió. x8. in quo post celeberrimam il

lam Petri confellionem : Tu e; Cbríflus filius Dei vivi : D0

minus refponditz E: ego dico tibi,gu¡a tu e; Petmm ,Cb-[u

per 1mm Petrum ¿Miſha/90 Erclefiam mmm. Ex quibus ver

bis ita argumentum conficitur. …o a Christo constimtus est

Rector Univerſªlis Eccleſi-x 8c Apostolomm Princeps , fu

per guezn ædificata est Ecclefia, fed ex allatis ver-bis fuper

Petrum Ecclcſia Xdificata est: Ergo Sec. .

Reponunt adverfarii, Pen-em elle Christum. Ita calvi

.nus lib. 4. instit. c. 6. S. 6. vel iuxta Lutherum Jib. de Por.

Pªpa? Petra: nomine fidem intelligi .Verum ad libitum illa

.dicuntur confiífa, nec istas interpretationes patitur integer

hujus tellimonii ſenſus. Siquidem cum Christus Diſcipulos

interrogaíïet, quem dicerent homines elle filium hominis ,

multi dixenmt: Dein repoſuit: Vos autem quem me ef

fe dicitis .ª Petrus illico refpondit .- Tu ar civi/im filius

Dei *ui-ui: [n hujus Confeffinnis præmium ad Petrum con

verqu Dóminus air: Ez ego dira tibi , quia zu e: Perm: ,

(9' ſuper bane Petmm mdifimba Erclefiam meam. Petra er

go nomine Pettus intelligitunfecus abſurda nimis foret ísta

Christi locutio: Tu e: Pen-us Ó' fuper me ædifimbo Ett/e

fiam meam , vel Tu es' Pen-u: C") fuper fidem .Edificº-ba Ec

clefiam meam. Adde Petrum in hoc ſupra ceteros excelluif

fe , quod Christi fateremr Divinitatem , quam alii de eo

non przrdicaverant, at‘quod Chriſius Petrum Petrum effe

enumiaret, nihil erat nov-x rei . Rurſus verba illa : Tu es

_Pen-M ¿Ste, a Chriflo juxta D. Hieronymum prolatª ſunt

ln przrmium confcflionis, de qua antea dixerat : Beam ex

simon Bar rana &c. Ac quodnam præmium elle poterat ,

quod Christus Pctrum vocari Petrum , omnibus teflaretur?

Denique Petrum Pen-aº nomine deſignatum elle allato in

testimonio PP.. omnes tum (ira-ci \um Latin¡ prædicant .

origenes Horn. 5. in Exod. hæc haber: Vida magna I'll¡ Ec

clefic fundamento C9' Peme /alidifim.¢,fuper quam CID-¡HM

funda-ui! Erclefiam, uid dicatur a Domina , modim fideí

guare'dubitafl¡ .ª At anaſius in Epifl. ad Feliccm º' Tu es

Pen-us, (9' fuper fundamentum tuum Eula/iv mlummz ,ide-fl

Epi/tºp?, ſum' confirmane. Baſilius lib. z. in Eunom. Perm:

propter fidei excellentiam Eccleſíw adifimtinnem inſe ipfum

,lu/cepir . Nanzianzenus in Orar. de &oden ſerv. in díſp.

Pe

Lu. V, CAP. I. _ 24!

I’m-u: Petra vqrªtur , "que ECC/¿fit fly-¡¡menta fidel /ſiuç

creditº haber, Chryſostomus Horn. S. in Match. Dºminª:

air: Tu es PCHHJ', C9* ſúper u- td‘ c460 Etc/diam mmm.

Inter Latinos Tertullianus : Lªta-'t aliguid Pem'm tdifican.

de EMI-fix Petram dicta-m, .ª Hieronymus ¡n Epist, ad Dª

maſ, de lc—de Pççri quuens air: Super 'Mªſ Pen-am @dyin

tam Elclrfiªïn lm. Denique S. Augulïiqqs ín_Pſ. cant'.

part, Don. Numeral: .(ªacqrdºns,vel ªb ¡plz Pam fede iªſ;

¿B Petra , quªm non viva-nt ſupnóz inferomm porta; ._ ›st

De ergo coristans hace', Ecçleſiz traditio Novatorúm cavillu.

lis posthabenda?

Confirman): altero testimºnïo Joan. c, al, in quo cum

Christus Pªnam interrogaffer , num cum plus adstantibus

Acpoſloliª~ diligeret illis verbis: .DU-'gls me p/M bis? Petrus

illlCQ rçl’pondst; Domine tu [ci: , qúia amo te, eíque repo

ſult Christus, Pºſce o-vu meus-,Ex quibus verbis ¡¡a denuq

fas çſl argumentar¡ . Hoc in loco Pet-o committimr regi

men gregis, quoçúam_ plus caeteris diligebat .² Ergo vel ſol-í

Penço dar‘a çfl' ovium cura , uod non admittimus , v'cl ſí

Pexro 8: Apollolis,_ ſane ſpe'ctaliori titulo Petro onus regi

!pxinis est demahdatum , fecus ob vehememiorem amoris

vim ni] ſupxa ceteros recepiffet. Antecedens‘ , quod negam

Lothcranl, abunde proba! Bellarminus de Rom. Pont. lib.

x. c. 13. çx verbo Gta-co jam-\I'm , quod non tantum ſigni

fica! paſcere,,ſed regata variis collectis ('cripturamm testimo

niis , inter quae illud przcipuum est , quod habetur- apud

Matth. 02.1"# 'IF ptº¡ ¡507xqung Ñ"Yl'pl-CMF, ²T!: rºm-I'm To" Aªco'¡

MJ n; I‘prÑ'Ã, Ex te mihi eme: Dux qu¡ ngat pºpulum mmm

¡fm-l. Quibus accedunt PP. Orígenes ¡n c. 6. Ep. ad Rom.

Petrª , inquir, num ſumma \emm de paſnndis ªriba: trade

retur , Ó' [ªpra ’ue'hlf Pen-am Íundaretur Each/¡a ,

mzl-liur confefflo vuitutis Elm-hu a6 eo, m'fi chan-had: , u¡

gnur. S; Au‘gustinus in c. Matth. 24. Over ípſas "fundas,

¿atender, regendaſque tomminit. Eadem docent Am oſius

hb. 10,. in Luc. Gregoríus M. lib.4,. Ep. 32. ad _am-it.

Imp. & S. Bernardus lib. z. de conſid. c.8. nec prztermit

tendus Chryſoſi. in c. Joan. 7.1.

Plura ªlía fun( ia ſacris lqitteús ad Petri rrimatum osten—

dendum, de quibus fuſe [Dem-actª( citato oco doctiffimus

Bellarmínu; , fed que: ſupra retulimus, cateris fun: validio

rª. C_oncludendum igitur cum Augustino lib. z. de Bapc. c.

I. gps mſcit ¡llum Apºflolam: Principamm millón Epi/‘ªº‘

pamt prajemza'um .ª

'Tªm-V, Q, Sal

242 DE Lºch THEOLOGlGÍS

Salvamar Obiefflªnes.

Ob. l. Ad Petri Primatum l‘upra ¿meros Apostolos ad

flmeudum nihil probar allatum Match-…ki testimonium : Er

go &c. 'Prob. amec. Petra , ſuper quam Eccleſia dicitur

zd-ficanda , non Perrus erat, ſed Christus: Ergo &6. Prob.

ªantec. I. Scriptura: Haber enim Apollolus ad Cor. ¡0. Pe

¡ra ªutem era: cbr-¡fin, 2. Splendidiffimo S. Augustini te

stimonio ex ſerm. 13. de verb. Apoſï. deſumpto , m quo

S. Doètor haze haber: Tu er ergo, inquit , Petrm, (9' /u- '

per bum' Pen-am Edificabº Eche/iam meam , ſupar me ¿difí

cabo te, mm me [uper te: ¿Sc tract. [24. in Joan.$uper bano

Pete-am ‘edificaáo Ecclcfiam meam. Petra em’m era: Clari/Zur,

ſb‘pr quod fundamentar» etiam adificaturur ºffer Pen-u: J

Ergo &a

Relp. Urique Chriſium Petram effe & fundameutum Eo

.cleſi'x,ac de eo Paulum loquutum eſſe in ſua ªd Corinthíos

Epil‘rola. Nego \amen ,Chriilum elle Pecram illam, de qua

Martha¡ c_. ¡6. ob rationes ſupeñus allaras , neque aliquid

in conrrarlum officere utrumque Augullini testimonium,Si

quidem lib. Retract. 1. c. zx. au per Perram in Evangelio

Martha-?i Christps ,vel Petrus intelligi debeat , non vulr S.

Doctor definire, & utramque ſemenciam probabiliorem vo*

cat,quam relinquit arbitrio lectorum: inquit e’nim: In boa

libro x( contra Epist. Donar. ) dit¡ ¡n gundam [0m de Apa

flolo Petro, quod in :a tanquam in Perra fundan¡ fit Eccle

_fia , qu¡ [cn/¿us etíam canratur ore multorum in vez-[ibm B.

Ambroſii, uói de Gallo Gallinaceo ai:: Hoc ¡pſo Petra Ec

cleſiz caneme culpar" diluitºſed ſcío, me paflea ſwpíflimefic

expo/145,0?, quod a Domina diffum efl: Tu e: Perrm* ,-Ó' fu

per bªm- Petram ¡edificabº Ecclefiam meam , ut [Mper bum'

Petrnm intelligeretur, quam confeffur eſ) Pctrus dicen:: Tu

es Cbríflu: filiu: De¡ v¡v¡,ac fi Pen-u: ab ba: Petra ªpPeI

lazy: perſºnam Ecclefl; figuran: , que ſuper [Jam Petram

‘dz-firmar, O' arte-pit clave: regn¡ (cs/amm . Non em'm d¡

&um efljllí, tu es Petra , ſed tu fl‘ Pen-14: . Petra autom

:rat cbr-jim", quam canſe/Ï'us Simon,ficut cum tata Eonia-fio

rqnfitetur, dichas el) Petmr. Harum autcm duarum [enten

nqrum, que ji: proba/¡¡liar , eligen lector . Caeterum etiam:lllls i'n.locis, in quibus S. Doctor Petra: nomine Christm’nv

Intelllglt, uri ſerm. 13. de verb. Ap. S. Petrum vocat pri

mum C9* PrçcI'Puum Apoflºlorum, & ejus Aye/¡ªlarm Princi

'4mm verbis magnificis commendat.

Ob. 7.. Petra: nomina SS. PP. Petri fidem intellexeÉnt:

' .- rgo

1.18. V. CAP. I. 243

Ergo Blc, Prob. antes. S. Hilaríus lib. 6. de Trinít. Super

¿ªns ¡girar conſeflíonís Petrªm Etc/ají; edificadº efl. . .. .

HM flde: Eccleſit cfl fundamentum.s. Cyrillus Alex. lib.4.

de Trin. Pelmm opinar nibil alíud , quam incºnmflbm <9'

firnl‘z/.ízſtmªm diſcípul¡ fldnn *roca-Uk . S. Chryſost. Hom. 55.

in athuper ban: Perram adificaóa Ecrlefitm meam,¡dçfl'

fldem Ó' conſcfioncm: Ergo &0.

Reſp. Díst. antec. SS. Parres Petrze nomíne fidem intel

‘lexerunt ſubjective ſumptam, atque a Petro indístinctam ,

conc. ſeçus , nego. Allata igitux SS. PP. testimonia Pen-zz

nominª Pen-i fide deſignanr , quatcnus fides auxit Petri

merikum ,ob eam ue meruít Petram nuncupari,ſuper quam

era: Echefia :de canda. [ra S. Hieronymus Ep. ó!. ſcri

bit: Super aqzeas Pen¡ co’rpur nan Imbulaffa , [td fidem .é

quibus verbis ficuti S. Doctor non negar , Petgum vere 8C

?to rie ſuper ondas ambulaffe,ſed fidem attingltmuz cau

a uít, cur Pen-us ſuper aguas graderetur ; ita dum eaten-i

SS. PP. fidem Petri nuncupant Petram , minimº negant ,

Pen-um varª 8: propríe Pen-am fuiffe nuncupamm.

Ob. 3. Caetcris etiam Apostolis daras effe claves Regní,

cum dictum est Pctro:T¡bi daba &0. testantur Hilarius líb.

ó,.de Trin. &Augustinus ſerm. 20. de diverſ. aliíque: Ergo

nullum habuit Penas Primatum ſupra czteros. Przterea S.

Auguflinus tract, 5,0. in Io. hxc haber : Si [m Petra nm

szz difium efl, mm [Mi: hac ESC/afin. Si autem Ó' ¡n Ec—

cli/ïa fit, ut que in tem, ligamur, ¡n cªla Iigemur , ('9

gua: ſalvumur in terra ſolvantur in cala , guia cum mmm_—

_municat Ecclefia, ¡¡Sªm in cªla excammuntcªtu: , cum re

cºncilidtur ab Ecclejia, in cala ſolvítur recamíüatm . Si kº!:

'ergº in Eccle/ïª fit, Pen-m‘ quando ala-ver acupít, Elvis/¡am

/arzctam fignifimvit. Ex quibus verbis eruítuz,.Petrum non

proprio, ſed Eccleſiz nomina 8: pex-("ona claves accepiíſe r

Ergo &c.

Reſp. Datas quidem fuiſfe Petro 8C Apoſiolis claves Re—

n¡ cz’lorxxm , fed Apoſiolis quidem cum dependa-míª &z

ubcrdinarione ad ipſum Petrum. Ita paffim SS. PP. Ori—

,genes in Scorp. c. ¡c, Nam elſ¡ ªdbuc clau/um puta: mlum,

meme-mo claves* éiuſ I'jíc Dominum Petro, Ó' Per cum Eccle—

jíx reliquiſſe. O tatus Milevitanus : Bºno um'taris‘B. Petras,cui ſatir eranfippaflquam fuga-vi: ſolam 'veniam ronſsguere

tun@ prxferri omm'lms Apaflclis meruit , C9' cia-UN Rygn¡

cwlºrum communicandas mteri: , ſulu: flſffPÍÍ. Omittimus

alios plures ex SS. PP. quomm una est plªne ſentenúa. Ad

- Q, ²…, y ªu

I

144 x DE mas THEOLOCICIS

ªuèïorïtatem vero S. Augustini dicimus, Petro collatas qui—

dem fuiíle claves nomina Eecleſix non tançüzam Eccleſia:

Leg-¿to, fed tanquam Eccleſiae Principi , reuori ac mode

tamri, quod ¿Se idem S. Doctor aparte pronumiat ¡manu,z'in Jo.._h'¡lſice verbis: Pen-u: Apºflalu: prapter Apºflolatm [zu

Primatum Fede-jim gamba: figurªn¡ quadªm generª/¡rate per—

/onam, quod mim ad ¡pſum proprie Pee-tine: , natura unn:

homo erar,gmz¡a una; Cbrífliªnm* abundantiªre gracia una:

idemque Primus AP-gjklu:: fed juªn-do e¡ dictum eſ? : Tibi

daba clave: VC. umverſam flgmficaàat Ecclefiam. Et ſerm.

¡3. de verb. Dom. Petru:,inquit. Ecclpfic figurar» Porta/u‘.

Apcstclªtur Princip'atum tmem‘ . Nec aliter [entire potuit'

przrclaſiffimus fidei ¿afraid-,qui licet Christus vere ?Sc pro

prie fuel-it Baptizams. \amen lib. [5.. de Trin. c. 26. affe—

rere non est veritus,Cbr.-flumge[fiffe figumm Eccleſiz,qu1n

do baprizatus efl. Nihil ::go advedàriorum ſentemizr ac—

cedit pmſidii ex auctoritate Augustini , qua potius jugulan—

tur. pºrimumur. ›

Ob.4. S. Cyprianus l¡b.de Unit. Eccl. hzrc haber: Hoc

eran! utique cazar¡ Apaflülí , quad ſuit C9' Petras, par¡ conſonio przdit¡ (9' hºnoris <9' pºteflªtix,ſad erardtſium ªb Imi

t": roficiſcitur, Ó' prima…: Petrº dorm , u: Eccleſtª una

man/freiur, Et infra: Epi/’copam: una: eji,cujus a finguli:

¡n ſºlidum par: tenctur; Ergo &GL

Reſp. Duo attingere hoc in loco D. Cvpzïanum , potesta

tem videlicet intrinſecam ¿SL effemialem ,5( potestatem ex—

trinſecam 8L accidentalem. Prima competir omníbus Apo

stolis, -quatenus ordine ſunt Epiſaopatuç infigni¡i,& !emm

gerendarum habent amplitudimm z fecunda ſoli tribuitur

Petro, in quo Christus centrum poſuit unitaxis Eccleſix .

Cum autem unuſquiſque teneatur unitati adhztere, nc ¡u

ſchiſma mil'errimª prolabarur , deb-Et prop-\crea ab unitate

neceffzrio depender@ . Qu‘xdam him: reſultat~ ~in centro

praeeminentía ac poteflas, per quam tenetur unilatem ſer

vare , 8: carteras ne ab unirme recedant continue . Hic

plane ſenſus est verborum Cypríani,ut pare: ex íntegrª te—

xtos éxpoſitione. (¿nºmás tipo/bli: omnibus , ita Cypria

nus, pofl reſurreflíonem ſuam, parem pºte/?atun tribu“ ('9

iuz .- Sícut miſir me Parªr , 61 ego mino vos , accipice

Spiritum S. Sªc. Mmm utÑum'tu-:em manifoflam , unitati:

:iq/dem ºrigine": ab una incipient-m [ua aufforítate diſpo

[un, Hºc' eran: _Im'que querer¡ Apofloli (Dºc. Arque eadem est

pto ¡¡cero Cypmni \estlmooio incancuíſa reſponſio. ºb

*So

\

\

LlB. V. CAP. ſ. 24;

'Ob. S. SS. PP. tribuna! :equalem Petro &Paulo potesta

tem; Ergo &c.,prob. antec. S..Epiphanius hzref. 27. h-.ec

haber: Roma pum¡ ºm-IIi-Im Petra: @Paulm Apn/Zali pan'

tu' (’9- Epíſcop¡ fueran!. S, Irem’eus: Fale/¡ªm Ramanam l

S. Apªflolls Petrº o- Pªulo inflimtam ſm'ffc ac fundatcm .

Ita ferme carta¡ PP. Cyrillus Hieroſolymitanus , Joanne:

Chryſostonªuç , Arthoſius , aliique.

Reſp. in Perro ó: Paulo duo elle conſideranda , diffemi—nationem doéïrinaz vid'elicet per Apollolatuch munus re- ſi

end¡ in Eccleſia. Dum igitur SS. PP. afferunt Petrum 8C

aulum in Urbe Apostolos fuilſe ¿Se Epiſcopos, Romanam

Eccleſiªm ab utroque ſuíſſe fundaram, dom ¡pſos Romanª

Urbis Pati-ee, Príncipes Sacerdotum appellanc , diffemine

tionem doctrinª: reſpiciunt tamummodo &e nil aliud , ¿Se fi

ab aliquibus Paulo primatus tribuitur Ñ primatum intellige

przrdicationis , non auctori‘tatis.

Ob. 6. Roman¡ Pontifices in Bullis dicunt , ſe haber:

auctoritatem Petri , & Pauli. [La Paulus ll[.in convoca

tione Concilii Tridemini. ¡

Reſp. Et aliºrum Romanorum Pontificum diplomata au

dienda effe. Er auctºritate Dei, inquir ,loannes VIII. Ep.

262. C9* BB. Apoſialorum Pen-i Ó* Pau/t, Óomm’um [ducto—

rum Ó‘C. jubemus le amm¡ Ecclefiaſiíca communion: privamm.

Nicolaus I. in ſententia contra Photium lata: Sie, inquir,

De¡ omnipªtmtí: (9' Beªtorum Apoſiolorum Príncipum Petri C9*

Pauli, O* omm'um fimul ſanctorum,alque venerandarum fu-umſiver/alium Cºnciliarum auctorimte , nec mm C9’ Spíritus S'.

per nos judicio ab omn¡ Sªcerdote/i honor: clic-nm”. Alexau

der ll. Ep. 9. Ex parte Dªmim' N. .ſ. C. Ó' ſanctg De¡ ge

nin-¡ns Maria', ſªnt'iorumgue Apºflºlºmm Pm¡ , (’9- Paul¡

omniumque fanctorum Ó elac'forum De¡ Ó‘c. Quid ad hac

imbelles Refractarií? Lo uuncur ergo Romªn¡ Pontífice-s ¡a

ſuis diplomatibus de auêoritate przſidii , quod imploranc ,

con de ªuctoritate, cui ſuccefferint. .

o N c L U s r o II.

Romana: Pantifex’ primatum [Más: in Ecclzſz'¡

iure divino .

Sequitur ex pramiffis, &. breviter demonstraturſ

llle primatum haber in Eccleſia jure divino, qui est Pe..

…luces-\Ton atqui Romanos Pontil’ex eſi Pen-í ſucceffor:

Ergo primatum haber in Eccleſia jure divino. Minor pro

batur locqpletiffimo 8:. infallibili traditionis testimonio.

Arque Inter PP. qui muumeáprorſus fent, fic primos S.

3 e

Cy

›——--I-,.,.,

246 DE LOCLS THEOLOGrcIs

Cyprianus, qui de Cornelio Romano Pontefice Ep. 52. .fic

loqultur: Fªéïus ejlªurem Corneliuj Epi/'tapas F9‘ Cbrlfl¡

dim* indicio, de Clericorum pen: omnium teflímºmo, de ple

bír, gmc time adfuir. ſufl‘ragío, Ó’ dl Sacerdºmm aminº

rum, (9' bºnorum *virarum collegíº,cum mmo- ame fe facïur

cffet, cum Fabicn¡ focus, ¡dq/Z cum 10cm Patri , 75)' gradas"

Carhtdm Sªcerdomltr vacaret . Et Epist. 55. ad Cornelium

Romanum Pontificem: Poſ) ¡ſh ¿td/Jue‘ ¡nſupcr Pſeuda-Epí

[cºpa fib¡ ab Her-nick conflitutº , rra-¡¡¡gara audem , Ó' td

.Petri Cªthedrªm,atque ad Ecclefiam principalcm,undz 1m¡—

tas Sacerdotalis exortq efl : a ſcbimaticis (ª)- propbam's lit

1era;

¿puſh-Io ¡Med-'tante [dudan: eſ¡ )dd quª: pci-fidia haber:

mm poflit accqffum . Accedit Optatus Milevitanus lib. 2.

correr. Parmen. Car/mira unica efl’, que eſ¡ prima de dot¡bus... . . Scdlſit Prior Palms, mi ſucnlfit Linus , Lina ſuc

un): Clamem, ciernent¡ Anacletm C91'. Iulíº Liberia: , Li

beria Damaſus, Dama/0 Xiricíus [Jºdie, qu¡ nofler efl ſocius,

cum qua nobis tofu: orbis “mmm-cio Formatarum in unª

tommuníanir [ºch-rate concºrdat . S. Perrus Chryſologus in¡

Epist. ad Eutychetem, quz refertur-l. parte Concil.Chal—

ced. !n omnibus autem hortamur te , flam- honorabílir , ut

bis, qua: a Beatiflïmº Papa Ram-mz Civitatis ſcriptª [um,

obedienter attendm‘, quomam B. Patru:,qui_ ¡n propria [2²d:

(9' 'vivir (9' PHP/¡det, puc/lar qumr‘entibm fidel varitanm . NM '

mim prº/ladio pªm (9' fidei extra cºnfenſum Rºman-c civi—

tatís Ep¡ :ºpi can/as fich audin mm poffumur. S. Hierony—

mus Ep. 57.3d Damaſum: Beatitudini um, ide/Z Cat/¡edu

Petri ,ca-mmmicm cOn/ariaſ . Super ¡Ham Petram ¿dificultan

Iz'rtleſiam frio. _Quícnmqm extrª bano domum agnym came—

derit , profanusgflſiſi qui: ¡n Arca Noe mm ſuern, peribít’ngnant; Dilu'vlº . . .ſi. . . . . _Quicumque :emm mm :alli-ª

¿it , ſ argít, bat eſ), qui C/¡ri/Ii non efl,A›1tic/2fl:fli tfli S.

Augulinus Epillola ad Generoſum 16$. Si ordº Epiſmpa

rum fib¡ futcedemiym ton/iderªndus ej?, ?llamo tenim , (9*

*ver: aluárirer ab ¿pſº Petro »amen-amm, cu¡ tºrius Eccleſi.;

figuram gªnar), Dom-'nm air .- Super bano Petram edificaba

Irc/efiam mmm, <9- pm-m infe‘rorum nan *Dina-vn cªm . Petro

mía¡ /umflït Linux, Lino CI--mmfiC/.ªmemr' Anar/ctm CDT,

Dªmdſa Sie-ici…- , .VII-¡Kin Aaaflaſiur. .. !n ¡llum amorr¡ ordi

mm EPÏÍϺPºrum ,qui dqcitur ªb ¡pſo' Petro uſque ad Ana

flaſígm,qu1 nunc eamdem cªzberlmm tenrr,ez¡.:mfi qui/quam

"Editªr Per illa zempora jubrepfiflèt,nibrl Pra'judlſªſfl Izc

. o r

‘ A-;N 1

farra , mc cogltare eos Effe Romano: ( quarum Eder‘

v9

,nun-.In—Ah—

s

—_I—~—~

LlBſi. V. CAP. l. 247

coefize. Ex quibus Augustiní, aliorumque PP. verB‘ïs firmiſ

ſima constªt de primam Romani Pontificis Eccleſi-:e trª.

ditio.

Quam 8( ſi rurſus conſulere velimus, innumera alía [up

peditare pºterimus argumenta. Ex traditione itaque habe

mus , Romanam Eccleſiam caereris efle potentiorem , cui con

venía: Principatus,&ad quam univcrſi orbïs confugere dc—

beant Eccleſia? . ‘Sufficiat pro omnibus S. lrenxi testimo

nium, qu¡ lib.3. adverſ. Hzreſ. c. g. hzc haber: Quaníanp

*vºid: longum ej? ¡n hoc tal¡ ‘volumine ºmm'mn Ecrlefiªrum

enumeran- ſucceflïones, maxima (’9- antiquiflim.: Ó' Ómnibuº

cogniw a glorícfiffimís duobu: Apoflo/i: Petro Ó* Paulo Rome

fundan: O' canjhtuu Ecclefix eamzquªm babe: ªb Apa/Ïolis

traditionem , Óannmtímam homímbm- fidem per [urcefltonem

Epi/ropºrum per-venimtem uſque dd nor, indicamos, cºnfun

dímu: eºs, qu¡ quoquomºdº , -Uel per fui pinchar-'am Malam,

*vel 'van-1m glªriªm , -vçl cuina-m Ó' malªm /entmtiam ,

pum-quam Upgrtqt cqlllgunt.Ad ’Mm‘ Mim Fede/¡am proprer

pommorem prmnpªhtatem neceſſe efl ºmnem convenírc Eccle

fiam. Nec prztermmerc poffúmus Tertullianum lib.de Pu

dicitia c, I.vocare Romanum Epiſcopum Pomificem maxi

num, Ó' Epiſcopmn Epiſtoporum'.

Praeterea ex traditione ¿Se Eccleſiasticaa historix monumenz

-tis deducimus, Romanos Epíſcopos fidei controverſias dire

miſie tanquam …dices,excommunicaffe alia'rum Eccleſiarum

Antistites, 8( ¡us-exteris dlxilſe Patriarchis. [d comproba—

tur ex S. [renzo, qui Victºrem Romanum Pontificem ad—

hortatus est , ne Aſiatícos Epiſcopos ob controvcrfiam de Pa- -

ſchªte anachemate percefleret,teste Euſebio lib. 5. Hist. Ec

clef. c. 24. Ex S. Stephlno,qui Cyprianus & Africanis E—

piſcopis in cauſa tebaptizantium fortiter restitit: Ex eo quod

Concilia Orientis irritª haberentur , niſi effent auctoritate

Roman¡ Pontificis firmªta , ut ex Socrate 6( Sozomeno evin

citur. Pluraqu: alía Historiarum 6: Pontificii Primatus fir—

miffima monumenta praetermïtrimus , de quibus apud Be]

larminum de Rom. Pontiſ. 8: Natalem Alexandrum (Sec. pr.

P. ¡87. alioſque. ' .

Rcſpºnſione: ad Object-1.

Ob. I. Romanos Pomifex non est Epiſcopus Epíſcopo

mm: Ergo Primatum non haber ſupra ceteros Epiſcopos .

Ptob. antec. auctorijate Cypriani, ui in Epístola ad Quin

tqm air: N? ue .emm qui/quam rmÑrum Epi/¡ºPºmm [e E_

ptſcopum cºnfiitmt .* Ergo Bac.

4 Reſy.

248 DE \ºch Tumzocrcrs

" w -ª‘ k' Ir

Reſp. Nego anteccd. &c ad auctoriratem Cypríaní kedo:

no, l. veníam dandam eſſc Cypriano,ſi aliqua protuli: ſúb—

ira'ms quandoque 5( commorus in Stephanum , com j-uxta

.Augustinum ſanguine ſuo ſatis maculas abluerit :k z. allata

Cypria'ni verba referenda effe ªd AfricanosEpiſcopOS, inter

quos obartarekat controverſia de rçbaptizªndís hmredcis,eir

ca quam ſatis ſenſum ſuum exprefflt S. Mªnyr ſequemibus

Ve’rbis: Superefl ut de bat ¡p/a n finguli, qzeid ſenrÍamus ,

prºferamm' _mmimm Magnum::st a ¡me 'communiºm's ªl¡

9uem , ſ¡ dwerſt fenſergt , amºvemes .Ne-que mim qui/'quam

nº/Iruin Epiſcopum [e Epi/coporum confliluit , ªut tyrªnnicº

terro'r‘e dd obſequend¡ muflitàtem "cºllege: [uds- ¡¡digit ,quªndd

haben! amm*: EpíſcopIu pro ¡¡until ¡¡lunar-'s ac pote/Iªn*:fn- arbímſium Praprmm, :amque judicar¡ al¡ alía non pºflh_ ,_

quªm mc 'ip/e’ posrfl allerum ¡ud-'can .Ñ, Ex quibus abundª

patet, Cvprianum nullarn de Romano Pontífice mentionem

facere . Ceremm làudams_ Mai-\yr ſatis agnovit Roman¡

Pomªficïs Primatum in fidei cauſis indicandis etiam contra

píſrcpos, ur pare: ek illíus Epiſiola 67. ad Skephanum I.

¡ñ ha; …um adhortatur , ut Martianum Arela enſem Ep¡

ſcÓszm deponat, qui ád Novatiaños defccerat, iſce verbis:

Quamoórem [atan te aportar Pleniflima: Utrera: ad Cªe-piſ“

P01 mflros ¡n Get/His conflitutas, nc ultra Man-¡amena per-U¡—

cacem Ó‘ſuptrbum , Ó' dí-uimt pietatis mr fraterme ſalutir

im'micum , collegio noflrª ¡nſultªn patient!" : 81 infra : D¡

rigzmmr a te ¡¡mm ¡n Provínciam Ó’ ad plain-m Anime

:MIS/?emm , quién: abflem‘o Marcianº abªns ¡n forum cin;

fu!) ituªtur. , _

' b. z. A SS. PP. Epiſcopi vocªntur Petri ſucceíſores z

Ergo ï‘pſis aadem tribuitur Porestaris ylenitudo. Probª antec.

ex eodem S. Cypriano Ep. 27. Dammu: nojhr , cuinª* pre—

cepta metmre (9* ob/ervªre debemm, Epi/'topo' bancª-cm @LEC—

tlaſia [M ration‘em diſponem, in Evªngelio lºquimr, <9' diª*

cít Petro: Egº dico, quia tu es Pen-u: (W. ¡nde per tempo

mm Ó ſurveffmnum Dices Epíſcaporum ordinariº ("9' Ecclªfizt

ratio daran-¡t , ut Ecol-?fin up" Epi/capos- conflituatur , ('9

amnis ªctas Frtlefim pn- ea dem Pm‘ fitº: guóemetur. Simi

lia ſcripſere Hieronymus Ep. r. Ep rem Svrus de laud.Ba~

ſilií M. Gaudemius Brix. .Bel-m. 1. aliique.

Reſp. S. Cypriªnum , alioſque PP. quandoque Epiſcopos

Petri ſucceflores nuncupaſie , non quod Egſcopi eamdem

haberent Petri auctoritªtem , fed guia in eno origo est

- pote

._——.-~~…J

""ÍWT’ *

-a

1.18. V. cum _"' I49

botehtisicetemm quæ fuerit Cypr‘iam IHOÏWQQQPPS ten

tentia , jam fupra expofuimus. _ _

Ob. 2.. Epiſcopi vocaniur a SS. PP. Chnfli Vlcarii; er

go eamdem habent "chm Romano Pontífice Iuctoritatem .

Autºcªd. :probare: S¡ Cyprianus Ep. 553 ªl S. Bernar'dus

Eïi 42. _ _

_ eſp. dift anteca Epíſcopi vocantur Chrifli vicarii aqui

juris cum Petro ,Luego amec. divcrſi ó( minoris )utis, com»

antec. Siquidem Epiſcopi vices gerunt Christi in propria Eo

lefia; Pontifex Romanus in Eccleſia univerſa.

Ob. 4. Nonnullí ex SS. PP. Epiſcopos dixere univcrſalís

Eccleſiz curam ſustincte: Ergo &c.

Reſp. Nonnullorum apocryphorum fcriptis :Unam propo

fitionem ¡nniti, vel ſi inconcuffe PP. auctoritati , PP. ¡Mi

intelligendi funt de cura univerfali ,quee non ex vi datae po

testatis, fed ex charitatis pra-cªptª proficiſcatur,'ad quod fer

vandum omnes tenemur. .

C A P 'U -T It.

De Infallr'bilitne Roman¡ Pontífinſisª \

E Primatu Romanorum Pontificum difiſieruímus hafic—

nus , nunc de infallibili eorumdem oraculo difputan

dum. Nequ: hic ſermo est de controverſiis,quz fact¡ quæ

stiones reſpiciunt . De is ceteris omnibus enucleatius egit

ſapientiffimus Berti . Quare vide hujus compendii lib. 17.

c. 4. Qua’fiio igitur tota verſatur circa illas comrovexfias ‚

quæ iuris dicumur, in quibus Pontificem Romanum infalli

bilem effe negant illi .‚ quorum odium in Romana’m Eccle

\iam &ten-num est. Infinita propemodum ad hoc pgrtinentik

congcfferunt Theologi , 8t præfertim Thomas Waldcnfis

lib. 2. Doctr, fid. joannes de Turfecr. lib. z.Summæ '‚ Joan

nes Driedo lib. 4. de Eccleſ. dogm. Cajeranus dc ºtcst.

Parr, Hoſins lib. l. comr. Brent. Melchior Canus ib. 6.

Belarminus de Rom. Pont. aliique propemodum innumeri.

omnia fummarim attingemus , ne fines prærergrediatur im.

stirutzr breviraxis ratio. Quake fit

‘ CONCLUSIO UNICA.

In queflionibus juris infallibile :fl Roman¡

_ Pºntificiª* iudicium.

lis prætarmims , quæ doctiffime 8: copioſc :radar BC].

. e‘.

\

23@ DE Locrs THEOLOGICIS ›

\

Bert¡ nit. ¡oc, 8: ad quem Lectorem remittimus, ſic Theſis

postra probatur.

I; Momentum ex Scripmrír.

Quod Petro promiffum a Chriflo est, &Petri ſucceffm‘i

bus promiſſum elle certiffime credimus 8( profitemur; arquí

a Chrillo promilſa est Petro infallibilitas; ergo ¿Sc ejus ſuc

èelïaribusz Minor ollendicur ex cap. Lucae *22. in quo hzec

habenrur non yuxta \Excum Graªcum \amummodo , ur falſo

putavic Bellarminus, fed etiam juxra textum Latin-um , ur

ex urrluſque collatione conflare porerit. SIMM., SIM», IB.; º*

¡demi! ¿Ehrm'auw ¡¡¡wok , ?IE amd'aou al; edu :Tiran . E'ya) «N

¿P2163771- -lr-Epi ai, Trªc (Mi ¿xkd‘ïrflctffl OTI'çI; c5, :gi a-o‘ me! i’m—

rpekLneS , rÚprou ªté: ºz'hkpès ¿rá . Simºn Simon , ecc: Sªta—

na: exp-erivix 'vos , ut tribraret ſícut triticum. Ego *autºm ra—

gam' pro te, ut mm deficiat fider tua, (9* tu aliquandº_cºn~

*uerſm* confirma flamª* tuo: . Ex quibus pro infallibiluate

Roman¡ Pontificiº tale colligitur argumentum. .

Christus promiſit Petro non effe defecturam illius fidem.

fed hoc promifit eíus ſucceſſoribus eriam : Ergo Etc. Min,

prob. Christus promiſit Perro indefefiibilitatem illius fidel ,

per quam erant (rarres confirmandi z atqui fratres npn tan

tum eranr confirmandi per Petrum,ſed eriam per eius ſuc

celſores; Ergo promiſit Petro 8( ſuccefforibus ejus fidel in

defectibilitatem . Quare S. Luciusl. Papa Sc Marryr in

Ep. ad-Epiſc. Hiſp. 8; Gall. ita 'ſcripſic : Ecclefia Romana

Ayoflolíca eſ!, ("3' matar omm'um Ecclcfiarum , que a !ramirº

Apºflolim traditianis numquam errajſe probamr , nec ”UZÏÍ:

vCIS nºvítatibm, depravara ſurcubuit ſeczmdum ipflm‘ Damim

pallícitatrſionem dinmís : Egº rogavi prº te ÓC. Et Agatha

Papa in Epíst. ad Conflantinum lmp. quee lecta est in 6.

Synodo: HM efl , inquit , *verle fide¡ regula , . quam C9' ¡npra/penª: (9' ¡n adverfis 'vi-uniter temuſi: Apoflàlica Chríſi¡

Each/ía, quee per De¡ gratiam a tramite Apoflolim traditto

m': nm'nquam erraffe probatur, nec berericis novitaribus tm.—

quam depravara /uctuóuit, quía dictum eſ¡ Petrº: Simon S¡

mon , cc'ce [amm: Ó'c. Egº ªutem Toga-ui pro te (Fc. Hi::

Dºmina¡ fidem Petri mm defecturam prºmiſit , ('9- confirma

ïe zum fratres [nºs admºnmt , quod A oflalícor Pontífice**me; exiguitatlſis predeceflbres confidenter ¡ft-'We ſther cunctí:

:fi ªgnitum.

Il. Mamentum ea- PP.

lnfiuiti propemodum elſemus, fi omnia SS. PP. testimo

¡¡a luc vellemus percenfere. Qua de re hac pauca ſufficsialgt,

‘ - . e

Lm. V. CAP. II. 25¡

S. Petrªs Chryſologuç in Ep. ad Eutychetem.-Hartdmur te¡

inquit , frater l)ºnorabili5, ut hi: , qua a Beatíflímo Papá

Romana Civitati: [cripta [Im:² abedienreranmdas , qui: B¡

Petras , qui ¡n Propria fede *vivi: (y Prüfidet , pmflat qua.

nmibur fidei verítarem.0rigenes ſúper …a Mauhzi verba:

Porta* ¡nferí (9T. Manifeſt’um efl , air, erfi non "primath ~,

quod nec ªdverſus Parfum , nec Nivea-[us [cds-flan* porte pm

valen poterunt infèmrum , num _fi pmvalerent adverſu: Pe

tram , in quª Elf/Efil fundan: :rªt , Cºntra Etc/?finos etiam

prueva/:rent . S. Cvrillus apud D. Thomm in Catena .

Secundum bum promilfionem Erclrfic Apcflulrra Petri ab omniª

fiduflione (9' ¡¡¡tranca circumvmtinne mans-t immaculata .

Theodoretus in Ep. ad Renamm Presbz Rom.Tç-net fanfic

¡fla fede: gubernarula regrndarum cunéïi arbis Eccleſíªmm

zum pm ter alía , tum quin ſempn ban-'ci ferrªri: exp":

permanffl: S. Hieronymus in Ep. ªd Damqſum . Super

¿Ham Pctram cdifimtam Ecclrſiam ſcia. Oli/euro ut mili¡

¡¡tenis mi; five tªcendarum ,five dicendªrum :Hum bno/Ia

ſetm dem" auctºrita: ., mm tímeàa trºs' bypïſlnſes 0’?an ,juóeti: . Multa alía ſupra retulimus SS. PP. testímonia ,

quer pro huius loci firmitate etiam vªlidiffime pugnant.

Ill. Mºmentum e: ABI": ContiHorum- Generalium.

D. Thomas in Opuſculo contra errores Gta-:corum ista

refert Concilii Chalcedºnenſis ven-ba: Vencramur ſecundum

ſcripturas ("9’ Canonum definitiºnem ſanéïiflimum antiqaz

Rome Epi/Cºpªn¡ primum off: Ó* maximum Epiſcoporum .

Et ínfra: Si qui: Epi/copy: prddicajur infªmis, ¡¡bn-Im hau-v

beat ſmrentiam appellandſ ad Beanflimum Epíſrçpum ami

gute Rama , quie bxrbemu: Petrum Petum reflxgn , Ó* ip

[oli libera pote/htc lºco De¡ fit juª' diſcrmmd¡ ſgcundum :la

vªs a Domino fibi data: , Ó* omnia ab eº def-?mm ::manglar

tanquªm a Vicario Apºflolic¡ throni. Et [me Act. 1. hmus

Synodí Leo Papa dicïtm', Apuflolicum ¿ªún-mm Thronum,

C9', fede: Romana caput omm'um Enhfiarum. Et Act. z. cum

[egeretur Epistola Leonis PP. clamaverum .- Amnbzma, qu¡

!ta non credit: Pen-u: per Leonem [091mm: .- '; cumqae Leo

Dioſcorum condemnafl'et, Sync-dns a…: Sanctq’fimu: Archie

PÏ/copm magna Roma? una cum ter Beatíjfimo Petro, qu¡ e

Petra (9' rrepída Catho/I'M Etc/:fix , (9' ¡¡le , 714¡ e vc' ¡e

fidel' ſundamemum, nada-Uh cum Epïſcapatm drgnímte..

Synºdus V. Generalís ſubſcrïpſit indicio Mennm contra.

Anthimum pronunciato ſequentibus verbís: No: Apzstºſicam

[dºm /cquimun <9- obedimus, jim: clyarita: veflra ſc¡:_, Ó*

"ª 'Pfius

ª

_4._4u

¿Aª—....Ñ_…__A.-4……—4.

Mi. DE mars THEOLOCÏCÏS

'ipfiur mmmuniurorar , cºmmurlítatareſ habemm, Ó' candent

mm lb ípſa C9' nº: ton‘demnamur. _

Przcermïwlmus ſextam , ſeptimam , & octavam Syno

¡um , ¡n quibus CMC… ſancita funk. Vide Melchiorem Ca

Ium, Beiiarmïnum, alioſque cimis lºcis.

IV. Mamamum ex Hªfloria Ecclefin/lica. _

Argumentum , quod ſuppednanc HIſïori-z Eccleſiastjcz

Monument¡ in hunc mcdum conficimr . Roman¡ Ponuhces

Iumquam a fi-:le defecerunt , quod de aliarum Sedium Pa—

triarchís dici nequit , 6L alíunde ſine Concilii‘¡ Generªlibus

plurimas hrreſes condcmnarunt. Prjmum constat ex Mace—

donio, Nestoriui Sergio , qui Comtaminopoli ſederum. ln

Alexandriªa fede Gregmius, 8( Lucius fuerºn: Ariani , 8C

Dioſcon‘zs Eutychíanus. ln Antiochena Paulus Samoſarenus

fuit Hareſiarca , & Macarius Monºthelita. ln Híeroſolymiraua denique Euthhius 8( Hilarius fue-run¡ Aríſianiſmº

imbuti, ¿Se Joanne; Origeniflas fovit . A: in Ecclefiª Uráis

.Rºman-c’,inquït Ruffinus ir’¡ expoſit.Symb. neque ſix‘aïſfiſib' uÑI

'Ia /umpjïr exordium, C9' mº: ¡bi /e‘r'varm’ amiga-ar,, Secun

dum liquet ex Pelagio, Priſcilliano, Joviniano, Vigilancia,

aliiſque a Romanis Pontificibus datnnatis veluzi HYreticis,

quos itidem pro veris hzreticis univerſalis habuir Eccleſia .

Tot ergo firmifflmis Roman¡ Pontificis ¡nfallibilitas munita

prrſidiis firma remanet atque inconcuffa.

Re/ponſione: ad objecta.

Ob. I. cum Centuriatoribus Magdeburçenſibus,qui varios

notarunt cer:: ſuppoſicitios Romanorum Í’omíficum ¡apſus,

primumque inter cereros profemnt Liberium . qui fecunda:

ve¡ \ºrtiz formular Sirmíenſi iuxta ipſos ſubſcripſit 5 ergo ,

inquiunt, nulla est Roman¡ Pontíficis infallibilicas.

Reſp. His ſatisfecíffe C]. Berri in Tract. de local-nªt. ubi

oſiendit Sap. Vir Liberíum primz formulª: ſolummodo ſub

fcripfiſſe , que interpretativa tal-¡cum been-etica erat.

Verum quouiam deprehendiffe modo confidimus , Liberiurnnull¡ ex Sírmienſibus formulis adjunxiſie manum , 8k. Libeſi

rii lapſqm inaucm effe calumniantium hominúm phantafiam

in odium Apoflolicae Sedis, idcirco ſequenti Appendice,quz

nos in hanç novam trahunt ſementíam , validiſfima argu

menta ſubjicimus, quibus ¡¡bin-amm' melius Pontificia eau;

\z conſulcum iri'.

AP.

Lia. V. CAP. tf.

APPE

CONCLUEL

r~ 1—

NDIX.

º‘

Cºmmemítius Djè Liberií Iapſiur, Ó' UF S‘irmhnfibu:

formal:: nullam apprabaun,

Em. Nulhm approbavit

’ Liberia; Sirmienſem f0!

muíam , ejuſque lapſus idcirco

commentitius est, quoties id

validiffimis innita’tur rationi

bus , ?Se qu:: in contrarium

ab adverſariis *ptoſeruntur- ar

gumenta fim muc¡ , flocci ,

& pili facienda : Res autem

ita ſe haber: Ergo ¿Sec,

OstendiEur l. pars . Et quo

niam Historicorum auctorita

te hoc potiffimum in loco

certandum est , recenſendum

prius est , quod de Liberïo

posteris amandarum Sulpitius

Severus , Socrates , Theodore

tus . Caffiodorus , 8L Ruffinus .

Sulpitius Severus iraque Hi

fior, Sac. lib. z. hate haber

de Liberio: Liberia: quoqm

Urbis Rºm-e, Ó' Hilªrizzx P¡

&a-vomm Epi/copªs danmr e

xiliº Sed Liberia¡ paulo

'Ofl Urb¡ ndditur ob [editio

ms Romana: . Som-::tes Hifi.

Ecº]. lib. 2. c. 37. Ed. Valeſ.

Cam-um , inquit , Liberiu:

band multa pofl ab exilio re

*uocatus Sedªn [mms recepí: ,

cum Populus Roman… fed¡

zíone fªctº , Felicem ECC/Efia

expulxffln, <9- lmpergtor [ich

invitar affènſüm ¡Mir publiſ

fer , Theodoretus Hifi. Ecçl.

l. z. c. 17. air; Glorioſus ix¡

mr varitªtis atbleta in Tbrq

cíam , mi pmceptum fueraſ,

perrexit . Elap/º autem bien

m'a Cªrr/íamim Romam profi

&ur efl . . . . flame: ¡¡aque

Impªcto" ( precibus Roma.

narum Matfonarum) egre

gium ¡llum , omnl'que [nude

dignÍ/fimum ab exilio redir’e

jufl'it . Ambos *vero ( Liberium

81 Felicem) ¡n mmmum Ec—

clefiam admim'flran #ªmi/it:_Quad cum Pope-Im recu/ªrſiet ,

0mm: una voce tlamªnmt :

Unas Deus , una: C-briflu;

una: Epi/Ã'opu: . . . . . P0

bas claríjïmniflim.: plebi: aº—

clamatiºmz: pietale , de juli¡

tia plenªs ¡ever/m* admi

randu: ¡He Liberim. Eadem

ferme recitar Cafflodorus,&.

Liberium appellat Veritnis

propugnatonm , (²)' 'victor-em

fanè’fflfimum. Hifi. Trip.l¡b.

S. cap. !8. Ruffinus Aquile

jenſis Hb. x. Histor. cap. 27.

Liberia: , inquit , (¿mis Roma

Epi/Zap…, Conflamio viven

te "grª-¿714.5 efl'.,S.-:d bocffutrum

quod acqurcvem vªll-ªun' fu;

a

D¡ Locrs Tnzozocicrs3 .

¡34ſub/'crüendum , M ad p0

pal! Roman¡ gratiem , a qua

prªficí/uns fuera: :rat-:mu ,

in ulgens, pro cn'Io camper

mm nan [241m,

Hiſce przmiffis’ ín leeriï

patrocinium primum hoc ſit

ar umentum .

uffino duo incertª eranr,

idest Liber'mm revocatum foiſvfe ab exilio, eo quod acquie

verit Cpnstamii voluntad ,

8: uod Conflamius ill¡ in

dul eri: motus precibus popu

li Romani , Atqui Sulpitius

Severus , Sacrates_ , Ruffino

a-quales , Theodoretus homo

doctiffimus, Caffiodorus. ſir

nen-¡mi ingenii, (79' infignis

_eruditionix ,4 ut air Hincmarus

Rhemenſis , expreſ’ſe , 8( defi~

nirive aſierunt, Liberium ab

exiliº revºcatum , non ex eo,

quod Conflantii acquieverit

voluntad, uod i ſiS dehebat

effe perſpe um, ed quia ox

tm ſunt Roma: ſeditiones ,

aut quia a Marronis Roma

nis , quod idem est , Con

stamiué fuera: exoraxus , ut

Liberium revocaret .

Liberius numquam Sixmien

{em ſormulam agprobavit.

Deincle Theodoretus appel—

lar Liberium al) exilio re

deuntem egregíum , omnique

11¡ng digniflímum, dique' ad

mmmdum .- Ergo Constamii

minis een-te non *effit , uod

ſic ostendo. Quía Theo ore

rus Liberium in exilium fªs

cede-[item vocat glorioſum 'vc

a'jmm azblctam , Liberius an

Ergo

te exilium fane Sirmienſem

formulam non approbavit :A

Ergo .guia Igrlgium polaco;—

pat , ómmque laude dlgnlſst—

mum , angue- admirmdum pol’c

exilium , profecto cum elſet

apud BICI-earn integer in ve

ritate permanfi't,

Pra-cerca Romanus Popu

lus , ut cx prztmiffis didici

mus , enixe Conflantium ro

gavit, ur Liberium 'ab ‘exilio

revocaret , adeo ut revercenti

Liberia obvia: cum gandia

-exiverir , juxta Mareellinum

Tom. V,_ Bibl. PP. (Sc ipſe

Liberius , ¡uxta Hieronymum

in Chronico,quafi *victºr Ro

mam inn-mªtt . At quis est ,

qui aeſciat,Romanum popu

lum Nicrenzc fidel studiofiffl

mum fuiſle , arque Aduana

fium ejuſque defenſores im

enſe dilexilſeê Age jam , ſi

iberius Athanaſiüm damnaſ

fet ſi fautoribus Arrianm'um

praElIuiíïer audirum, funſezne

de Liberii ſalute adeo foni

círus 2 8!. tanto exultalſet gau

dio,dum ¡lle Romam rever

terezur? Liberium ergo in

quir Sozomenus Histor. _ch

lib. 4. Í;- 15. arpa:: Virum

undeqzmque egregíum , m'

prº Religipne Impcmtarr ºr

titer reflítlffet , populur R0

manus impenſc diligebar .

Quod magis ita confirmo .

Felix era: populo Romano

¡nviſus , guia juxta Theodo

return cho cir. Fºrm-:clan: fi—

de¡ a Nimm': PP. expo/7M

¡me-gram quidem , atqua_ .²n

viola

..._....-—.. 4

LiI. V. CALI. II. .APP.

viºlatam ſewabat , cum ii:

!amm , qui cam [abc/afiª

banr , libere communicabar .

Atque ob [Jana tªu/am nemo

e: Civibur Romanis in Echa

fiªr» in reffu: efl , dum ilhl

¡mus eje: . Si ergo Liberius

¡¡maz ſaltem formal-.R , quce

mcerpretative l'altem labefa

&ata ent, ſubſcripſiffcc , in

eadem fuiffet Felicís condi

tiene..

Ulterius Epiſcopos ¡lloc ,

qui Arimini lapſi erant, Li

berius execravit , 8C pazni

tencia leges lapſis ímpoſuit ,

apud Socratem …5.4. Histor.

cap. 12. Si ergo ¿SL ipſe' la—

pſus fuilſet , aliquo fans do

cumento ea recamaſiet , quz

Imperatoris vi ,, 8C Arríano-l

!um fraudibus irretims admi

ſerat .

Ptmterea lítteras, 8L Le

gatos ad Lªberium Romam

,reverſum miſemnt , tanquam

Reſpºnſiomr

Ob. l. ln Hïstoria Arria

norum , qua? extat in Epi

ſiola S, Achanaſii ad Solitar.

haze haheptur : Si; itaque a

principio Ip/Izm Romanam Et:

clrjiam lªbeſªfiare cºnati fimr‘

(Arriaui) aprames [uam ill¡

admI/cere impietarem . Por-r0

Liber-im' :nºrris factu: poli

biennium denique fraêius (fl,

mini/que marti: parten-¡mr

ſubſmp/ir; *vemm ca ipſa re

comPrabatur cum *violencia eº

rum, tum Liberii in mefim

illam odium , :ju/que Prº A

. ²5.5ad NW.an fidel , & vous

cºmíª… deſenſorem. [mo Eu

ſequs Vercelienſis Tom. 4.

Ita]. Sac, Romam ªumiens

Liberium PEP-7m adiit,quem

fummo gandia Liber-im* exci

piem' I callegam 'illiur [e fare

congratulaóazur , oſienditque

ei B. Euſeáim fiçiei decreium,

quad ioſc Atbanajïu: -Uir

glºrioſus Alexandria peregr

nmt cum Cel-Iris* Orientalibul

Epi/capi: . Qui's ergo credat

hzc evenïre potuiſſc’, ni'ſi

documento aliquo fue fidei

conflamíam Líberius compro

baffer? Ultimo. nec Severus

Sulpitius, nec Socrares , nec

Sozomenus . nec Theodore

tus, nec ali¡ plures hunc Lí

beríi lapſum unquam cenſo

rie notarunr. ln odium ergo

Romanorum Pontificum fa

bula have conſarcinata 'est .

Secunda pars constabit ex fº

lutione argumentorum .

ªd Objecta,

:I'm-¡afin ſufl'rªgium , quamdiu

ſcilicet libere arbitrioque ſuo

agere limit . Nam quª.: tor

menrorum 'vi prxter prlorem

ſemmtiªm elitiumur, ea mn

refºrmídªntium , fed *vam

tium um placíra ,'- & nou

nullis intefjectis z Confirm—

tius - . . Ofium, quem exilii

*vice anna integra Six-mii deri

ner , nec Drum mamen: im

piu: hºmº, mque Pan-is ergo

Ofium affectum rtve-rita: im

probm illa., mqueſemctutem

( ;emm-1m:: qqupe trar)

ven“

*54 . . Dz mas THEMOCICII

\gener-ams mr labumanm . Htc

lamque omniª btreſeosgmzi‘

¡¡¡b-I fuí: novª: illa Acbzb,

diuſquL Ѻflf¡ av¡ Baltbaſar.

Tamªra minª [mi ‘Dim intuhſit,tandiuqm ¡llum dirimir,

nt mail": cpm-:Ju: vi: ¡anden

cum Valente Ó’ Urfacío com

Inunicarn, mqm mmm fori

lmet contra A'tbanafium . Sed

cam nm minima mglexit [e

m:- , inflame quipp: mom ,

*Dim [Mi ¡¡¡amm quafi nflª—

mmta dic/aravit. Ex his er

go patet , quid de Liberio

ſemire debeamus.

Reſp. Qua- Íuperius in con

grarium ex Hifloria Ari-¡ªno—

rum in medium prolau ſunt

verba, ea ex lacinioſis men

dis eſie confecta. Si quidem

Arrianorum historia 11,4. me

minit Leomii Arriani Antio—

che’nj Pſeudo—Epiſcopi hiſce

vcibls : Leomiu: Cªflrªru: ,

9m num‘ Antíocbít Epi/copas'

tj?. Dom ergo hac ſcribebª

tur hifloríz . Leomius in vivis

a_dhuc degebat . Verum Leon

tlus iste ſupremum diem clau

fit anno 256. ur ex Socrate

probant Baronius ad eundem

ªpnum. ¿Se Valeſius in No

;IS ad Socrmecnon Petavius

In Animadv. ad Epiph. Sexi

b_ebarur ergº Atiianaſii histo—

!Ia-amm 356. Sed quis est ,

qu¡ neſciar Ofii Cordubenſis

lapſum anno ?57. contigifle,

& Liberii ſuhſcriptienem adv

annum 358. refem? Dum er

go ¡¡wc Ihribebamr Hiiioria ,

mi… adhur. Liber-'10 comige~

rat . At reponunt,Athanaflum

potuilſe haec addere historiz

in ſequemibus annis : Rectª

quidem ,fed non vere: Aſha

mfius enim ſalſa ſcribere non

potuit.Si uidem hac in hi

storia hoc ?Olum Oſii crimen

fuiſïr.- dicitur, quod mal-'s op

prefliu , 'uu módem um: Va

lente, (9' Urſqcío comrrzung'm

ret . Sed hoc est ¡per-cum men

dacium . Audiamus nes de

Oſii lapſu pitidiffimos tefles

Athanªſie equales 5( Arria

norum perſequucionibus agi

tatos. Hilarius irªque Picta

vorum Epiſcopus in lil). de

Synod.exhibet _cnmplum bleſ

pbemíç apud Sirmium per

0fium,(9* Pºtªmium can/cri

m , idest thbſcriptione ſua

firmatr , ut ªdnºtarum Bene

dictini Hilari¡ Editora: . \dem

in lib.~ con!. Conflant. (mp.

Sirmienſem formuiam hazveti

cam nuncupat , eamqpe ap—

pellat delirammra Oflt , (9*

¡nm-mmm Urfiwí¡ . Euſebius

Vercellenſis in Epist. ad Gre

gorium Eliberitanum Epiſc.

Oſium vocal Trªnſgnffonm.

Demum &Phoebadius Agen—

nenſis Bibl. PP. l. 4. cum

Oſii lapſqm \ibi obieciffet ,

nºn mibí, inquit,eius ducto

\ítªtc preſcribitur, mm fi n0

nagíma_ [en Mªis mqh credi

dit, ofl nºnªgima ¡¡114m n

Efe :mire mm crcdam. Haze

ſhne ostendum , Oſium ali—

quid plus pI-xstirifle , quam

vi: cum Urfuiº , C9* Vllenle

cºmmanicau . Quis amem

cre

Lſ!. V. CAP. II. APP. 237

creªn Athanaſium in rebus

tam mago¡ momenti , ¿Se quo

Iªu ¡ple pars magna fuit, Ofiirïapmm ¡¡a occultaffe , ut

¡iñimemo verbomm immi~

nucret,cum aliunde falſitatis

accuſari poffet ab Anianïs

eum undequaque prememi—

bus Z QUE, ergo ſuperius ex

hac historia contra Libe’rium

ªdducta ſunt in hifloria Ar

rianorum , cette ſunt aliena

manu inſerta , quemªdmodum

certum efljuxra omnes hanc

eandem hiſioriam initio man

cam ac mutilam eſſe Ñ Adde

in fine huíus hlfloriaz pro

mitti Epistolam , quer m* 1'21

Synwdir Ariminí, ('J Selene-¡x

¡n Cappadºcia gtª/fa: :nªrutº

Haec aurem deſiderawr. Que:

omnia funk cªl-tz depravatio—

nis indiciª.

Ob. z. S. Hilarius in lïb.

con". Conflant. num. u,

Imperatorem alloquens; Ver~

fiſh', inquit ,deinde u/qmad

.Romam ballum , exípuífl¡ il

linc Epíſcopum ( Liberium),

Ó* ºb te miſu-um ! qm' rte/ciº

mrurr( mªiºre impíemte rele—

gavem‘, quam remiſeris. Ex

quíbus contra Liherium hoc;

fit argumemum ._ Per Hila

rium impietas fuí: Liberiura

relegare I, ¿Se forſitan major

¡pſum ab exiluiq remittere :

ergo Liberius ¡una Hilarium

Imperaroús acquieyit volurx

tati. l

Reſp. lsta facillime fole

Sciçnus enim Coníïamium Li

bano redirum concefflffe \uh

Tom. V,

hac impia lege, ut cum Fç.

¡ice iq commune chleſi’am

administraret. [nfandum l'am;

ſcelus, quo fede: P m' debo—

neflaretur, juxta So.“ m. líb,

F. :.15. uod Clarins expreſ

It Niçep'orus lib. gnc. ;7,

hiſce verbís: A duºbus PM*

ſulibm‘ fimul gubernªta,quod

díſçurdm figrmm , CP' ab Ec'

tleſiqſlícis Legión: ªlienum ¿ſf,

Mel-¡to ergo afferuit S. Hila

rius; mſcio‘ mmm majare im—

píçmt; relegaveris, guam n

mIſeru'.

Ob. g. ¡n Hilari¡ fragmen

tïs plures ¡eguntur Liberi¡ E

piflolx, qua- manifeste ¡Dſius

lapſum comprobant ._ Videli~

cet fra-gm. 1V. Epist qua-in

cipit: !Im-1m; paci . Fragm.

VI. Ep, Prº Deífiro timbre,,

8L Ep. ,Qui-z ſcio *ya: ad Vr

ſacium 'Valentem , 8C Ger—

minium . Acccdunc h‘ſce in

Epistoljs celebres A’nªthema

…mi Ejuſdem Hilari¡ in Li

berium. [ta in Ep. Pro De¡

fi'cº timon, pag. 1327. Ang—:bema tibi‘a me díéſifum, L¡—

berj , Ó' ſºciis mis. Et in Ep.

Quid [cio *vo: n. 9Ñ Haven'

Cªtor¡ unatbzmª una cum Ar—

riam': a me dicta-n. Ergo Lí

berii lapſus non eſi commen

ticim . .

Reſp. Poffem cum Dupïnio

reponerç r. z. Bibl. horqm

ftagmemqrum auétorem igno

tum omnino cffe,’& incerta:

prorſus aªtatis, ªut cum Em.

Perrqnio in lib. cui titulos 2

Repugu: àla repªra/c ¿tu R0¡

ª R ' de\

25$ DE \ocre THEOLoGlCIS

de ‘la grande Bretagm, illud

cffe opus aut Hilarii Diaco

~ ni Luciferiani ,aut'alterius ex

cadem Lucil'erianorum, Secta

HIlario PictaVIenſi Equalis .

Hi; \amen praztermillis ea,

quª? nobis ob¡iciunrur , l'uppo

(na, vitiata , & S. Hilario

prorſus indigna ostendere Con

tent¡ ſumus. Ira clama: Li

berius , ita Arhanaſius , ita

docer temporum ratio,

Exordiamur a Liberio, 8(

ab Epistola que: incipit : Sm

dm: Paci. Hac in Epíliola

Pſeudo Liberius ſcrilrit , ſe

Pontificarus ſui inirio acce—

ptis Orientalium epillolis ad

Arhanaſium deferendas Ale

xandriam tribus legatis tra

didiile lineras, quibus ipl'um

ſub excommunicarionis poena

Romam accedere jubebát ,

Achanaſium vero in Urbem

vpnire noluiſſe , eaproprer aſe

cxcommunicaxum fuilïe. Sed

hzrc omnia falla profecto ſunt.

x Siquidem extar Epillola Liberii dect lapſu Vincentii Ca*

puani fragm. 6, qctuz cum lªu

erioribus pugnat . Earn enim

\ic concludit Liberius .* Poll

CII/'m ,’ªctum duplic¡ aflÏ—:ctux

mix-:row mib¡ moriendum ma

gi! pro Um decrevi,ne 'vida

rer noviſyímuſ ¿Je/atar, aut

fentemiís contra Evangelium

commodare con/enſum ., Hace

Epillola data est aut anno

35;. aut inirio ſequemis ,quo

niam ſcripta ell post Vincen~

tii lapl'um . Liberius aurem 0r

dmams fui: anno 35z.omni

buº conſenrientibus. Hoc pd

ſiro quis credat , Liberium

cxcommunícationis poenam

ruliſle in Athanaſium initio

Pontificarus \ui , fi initio

Pontificatus ſui tanto fui: ob

lapſum Vincentii dolore cor

rept-us? Deinde ſragm. V. ex—

tar Epii‘rola Liberii ad Con

ſïamium Imper. in qua red

dit rarionem , cur Elpollulan

tibus Orientalibus Athana

ſium damnare noluerit ſequen

ribus verbis : Mad eodcm rem

ppre 80. Ephoparum \Egy-ª.

-priarum de Albanªfiº [entert

ria repugnab'at . . . und@ can

trª divinam Icgtm *ui/um el¡

:tiªm , cum Epiſçºporum nu

m:-_ms pro Arbunafio maior

:xr/¡em , ¡n para cliqua com

modan confenſum . quro

jam: qui ob acceptas Orien—

talium lirteras Athanaſium

damnaffe dici poſlit Liberius',

cum eodem tempore Egy

tiorum Epistolam ad ſe per—

Yªtam adl‘erat, arque ob earn

Orientalíbus noluiffe commo

dare conl‘enſum? -

Hactenus Liberium Liberio

vindicavimus , nunc Athana

ſium conſulamus.

[lle iraque S. Doctor in

Hill. Arrianorum n. ;5. refert

Constanrium Euſebium Eu

nuchum Romam miſiffe,qui

minis .81 muneribus Liberium

ad condemnationem Athena

ſii pertraheret . At Liberius

restitit inquiens: Qu¡ ,qua/º,

qdverſur Atbanªfium ¡d aga

tur? Nam quem non una fl)—

lªm"

Lm. V. CAP, ll.v AP). . ²59

[um , ſed Ó* altera Synodur

cx tota orbe mafia , purum ,

Ínnoziumque jure deciaravir,

quem, Romana Sy-mdu: cum

'para dimiſitz 'quo paéio dª

mnare poffumm? Haze (an:

ſunt peremptoria.

Sed ,ſpuriam hanceffe Ep¡

flolam declarar ipſa tempo_

;um ratio, ‘

Et ſauç ªnno 352. ad Pon_

;íficamm- evectus est Liberius,

Anno autem ;52. miſitAtha

naſius ad anſiamíum Le

garos Arelatem, qui ªb ipſq

goflularemn ut juberez, ficur'

¡amdudum, Ip/i placuerqt , con

çilium ad Aquihiam cangre

gari pro eau/ª Albanaſii . Qui

ergo fiar¡ pocuít, ur Pontifi—

catus ſui inicio Liberius aq

oepzis Orientalium lítteris L

Legatos tres miſerit Alexan- l

driam,qui Romam Athena

fium evocarent , eumque re

luctantem a ſua c;om_rnuniomª=

repulerit .P '

' Hrç ſane tant¡ ſunt pon

derís , ut clariffime patear ,

nith pra’ſidi’i contra Liberíum

ex fragm. Hilari¡ eti poffeÑ

Quad de Episto. a Stud-mr

Paci , diximus , idem de exce

ris plane diçendum , quia _fl

flylum ,81 caztera ſpectemus,

dem ¡n Omnibus~ ingenium ,'

& eadem auctoris indoles ,

quod in Epistolª _guia [cioprxſerçim appare: ,’ cum ibl

eadem crambes recoquarur

hiſce verbisr Cagua/:qt pruden

zia veflra, Arbanafium , ui

Eccirfi-r Alexandrimç Epi ca

pm~ fun , 'PMI/quam ;Ii Co

mitamm "5'. Imperazam per

veniffem , ſçcundum Utrerª:

ºrienta/inn¡ Epi/coparum ab

Bale/ing Romana communia

m [cpm-4mm effe , firut !aſh

eli_ 0mm Presbytcrium Eccle

fi.: Roman. De quibus jam

in ſuperioribuscenſoriam pro—

\ulimus veritakis notªm.' '

Qua de r: ad Anathema

tjſmos deveniamus.

Ilſos prefecto ſuppoſititíos

en": , '8: 'incerta manu Hila

rio additos ſentiunt Baromus

ad aun. ;57. n. 50, Benedi—

ctin¡ PP, in Noris ªdHilar.

& Nat. Alex. Dilſ. 32, Sec.

4. Art. l. Et quidem jure

merito, uod fªquenti ratio

cíniq (ací ¡¡me ſuaderi potest.

Opus istud' ab Hilario ad li

mam redactum est Liberia

jªm Romam reverſq. Quapm

pter quis qredere pot-effhzc íu

Liberiur'n jam correctum, 8:

refipíſçcmem ( iuvat emm hic

eius lapſum ſupponpre ) vo

luíſïe Hilarium tanto zelp ac

fervore proferre? cum jam

tune temporis Liberius , ad

verſaríis conſentientibus, , fi

dem Catholicam stremze de

fenderet . Apaga :qm hls ger

rIs .i Eatendum_ ergo illa omnia

commentitïav effe , adeoque

nihil Liberi'ç infallibilitati de

trahere, .

Ob.4, Faustjnus, & Mar

cellinus PrESbyteri in Prxíat.

ªd Libellum precum Valen

tiniªno , ThIodoſio , ªrque

R z Ar

²60 DE Locrs -TUEOLOGlcis

Arcadio ab ipſis oblatum ,

qui primum a Sirmondo ex

!enebris erutus in Biblioth.

PP. iliatus est Tom. 5. Edit.

Lugd. pag. 651. ista de Li

berio testati [un: : P011 duºs

armas* *Deªl: Romam ( Cou

flantius ) pra Liberia rogamr

a POPUIO , qui max aüflúlïlï:

air: [MJHÏS‘ Liberium , qmgualir a Msz prof‘e'óctíus eſ] ,

melior revertetur . Hoc ªutem

de tonſenſu cias, 9'40 manu¡

' pavfidizc did-?rar , indicabª: .

Quid ad haze? _

Rel'p. I. cum Tillemonno

tom. 7. Adnot. 5. in Luci

fer. Calar. allatam Przrfatio

nem nihil commune habere

cum ſupplici Lib-ello precum,

adeoque Faustipum,& Mar—

cellinum auctores non habe

!e . Ridiculum ſiquidem vi.

detur pal-vo libello praefatio

nem adjicere. Adde allatam

Pr-zfationem ira exordiri .

Temp-only… Conflamí¡ Imperazorlſis file¡ Covflantiní , per

inde ac ſi ſermo haberetur de

Te multis jam ſaeculis prxte

rita: Quz cum perpenderet

accurate Sollerius tom. 7. Ju

jii ad diem 2.9. in comm.

critico 'de S. Felice Papa al

]aram prskſationem inter apo—

crypha amandavit .

Ob. 5. S. Hieronymus de

Scriptoribus Eccleſiast. 8( in

Chronico comprobar ªparte

Liberii lapſum. lnquit enim

ultimo loco : Liberia: mdiº

'Dictm ati/ii in hwretícam pm

-m'Iªzem fubſcríbms , ,Romam

gunſ¡ 'victor intra-vil’ . Et de

‘cript. Eccl. Fortunªticnu: ,

inquit , nation: AÍer , Aqui

[2717?: Epi/cºpy: ¡m :ranteCon antic . . . . lſirz º: ha*

bemr deteflabilis, quºd Libe

rium Romana Urbis Epi/ca

pum pro fide ad exilium per

gmrcm primas ſºllicitavir , n

fregit , (9' ad /uáfi'riptíomm

hire-fear cºmpulit . Sunſ ne

8: hrc commentiiia?

Roi'p. Hieronymum fall";

retuliíſe , 8( {alſo rumore‘ fuiſ

("e deceptum . Neque hoc ¡u

maximo Doctora inſolitum

prorſus, atque inuſitarum, ſi

oculos convertamus ªd ea ,

qure in Chronico de Cyrillo

Hieroſolymorum Antistite ,

ejuſque ordinarioue falſo ªd

nomvir , aut quae adverſus

S. joannem Chryſostomum

veluri Origenistam ac flag¡

tioſum hominem ſcrípſit ad

Theophilum Ep. 88. Ni] mi

rum ergo, quod 8( circa Li

berii Iapſum decipí Paffus fit

Hieronymus , cum de aliuu

de quiſque ſciat , aliis ¡is ,

qua? ſpargebantur fabuloſe de

magno Meletio Antiochenº

Epiſcopo , facilem auditutn

accommodaffe. x

Quid prarterea , ſi cum Sca

ligero, 6( Tillemomio affe

ramus , vix ullum eſſe librum,

cuius cum editiones , turn

MSS. Codices tot mendis

ſcateant, ac Híeronymi Chro

nícon .ª Sane quod' ſpectat ad

Liberii_ lapfurp _m Vatica

no erronyrmam Chronic¡

exemr

Lm. V. CAP. Iſ. APP. :dx

exemplo' …um deſiderari ſci

mus ex P. amªchio, que

madmodum ¿Sc in perantiquo

Lucenſi Codice, ut Manſius

testatur in nmis ad Nªtalcm

Alex. Diff. 30. ſec.4.

At inquis quíd hzrc, ſiea

dem repetir Hieronvmus in

lïb. de Scriptgíibus Eccleſiaflicis? ,z ſi '

Reporzo’ 8L íſia facil¡ nego

tïo falſitaris convinci. Quod

ut commonflrem , affero ,

Fonunaxianum strenuum fui(

ſe Cathòlicaa fidei defenſorem,

idque oflendo ex Epistola Li

berii ªd Euſebium Vercellen

ſem , quam ex Vercellenfi

Archivio primus omnïum e

ruit Baronius , ªrque in ea

fic de Fortunatíano loquirur

Liberius: Eli-m ad fmmm,

í) CoepI'ſcopum noflrum For

tunatíanum , quem ſciebam

nec Perſoms hºminum -verm',

Ó’futum magír przemíª cogi

tare.l¡tterªs erogaví,z4.r. ip/'e

- pro fincª-¡rate pectorír, Ó' pro

fide,quam ſe /èít etiam cum

diſcrímírze *vita pue/emi: cu

fladiffe , etíam num' vºbí/cum

dígnaretur excubm.

Przterquamquod nullum ex

tota antiiuitate proferrí po

est monumentum , quo pro

betur Fortunatianum Arria

nz , aut Semianianae hzreſi

nomeu dediſie.

Oh. 6. Testlmoniª Philº

florgii , Sozomeni, Nicephori,

Petri Damian¡ , qui omnes

vere lapſum effe Libexíum te

(1mm.

Reſp. quod neque’ his frau

gimur, atque a propoſito di

movemur . Et quidem non

auctorirare Philostorgii , ut

pote hominis Arrian¡ lmpí¡

mrndaciomm artíficm , ut cum

vonar Phoxius.

Nec Sozomcnï tangimu:

verbis , cum pºliu’s in cauſzç

nostrz ſif patrºcinium -qu'rd

uid ex ipſo emi potest. Re—

ert enim laudatus Scr’iprot

lib. 4. c. 15. Liberium fuille

Berma Sirmium ab lmperª

\ore accerſitum , moxque ten

tamm , ut Filium Pam' no»

(¿71- mn/ubflamialem prafiten

tur. AddLK Epi’ſcopos Arrin

nos , cum ea que contra Pau

lum Samoſatmſem , @contrª

Pbczirwm Epí/cªpum Firm"

decreta fuerant p ar pmereª

fide¡ formulan-z in Dedicatione

Antiocbsnſir Bafiliae editªm,

¡n unum tun: libellum coaie—

ciffet , per-¡nde quafi quédam

ſul) obtmtu 'vocabuli con ¡Ib

flantíalís prºpriam bdrefimfll

bilire conaretur , dedxffe ope

ram, ut Liberius, 8L Atha

naſiuç, aliique conſemirçnt.

Denique air, Arriªnos \par

ſis rumoribus divulgaffp, {.1

beríum quºque can/Mbjlªntm—

¡¡s vocabulum rondemrmffe ,

C9* filíum Pam' diſxímílem

cºnfiªr¡ . Liberium vero :e

cogníta edidiffe formulam ,

qua eºs , qu¡ Fitíum funn

dum ſubflªmt'am , C9' Pd

omnia Patri ſímilem mm ºff:

a erermt, client): a6 Ecclffia

Pronunciªbat .

3 In

262 , DE LOCI'S THEÓTſiOClCis

In hucufque'narratis ellne

ullum verbum de -Athanafio

per Liber um dam'nato 2 O

flendat, qu¡ ‘pºtest ex 807.0'

meno Libe’rium damnaffe ali

quate‘nus z aut' ‘reticuiffe vo

cem &patinªr; Ctetemm etſi

Sozomenus Liber-¡um ,cecidiſ

ſe affereret, ejus _auctoritas

non valde nos ingerenquip

e ul Liberianam Hiſloriam

abe lis_ aſperſit ª Quod pª'tet

praſer'tim ex eo , quod affe

rat , Epiſcopos Sirmienſes’

Clerum Romanum poflulaffe,

nt Felix 8: Liberius fimul

Romanam Ecclefiam admi

niflrarenrª a -

Quad de Sozo‘meno dictum

ell hactenus , de Nicephoro

dictum elle volumus , qui

omnia ex Sozomeno ’excel-pliſ¡

Petrum Damianum, àlioſ

que nonfimorar‘nur , cum nimis

a Libeni temporibus diſ’rent.'

Oh. 7. Apud Anallaſium

in Lib. Pontif; Tom. 3. de

Liberio ha’c habentur: Con

fenfit Pra-¿ept'is _Conflamfí ,

uz ‘una pa’flmpauº convenir-etcºmmuniºmſis cum hernia":

tamum ut nan rebªprízarem:

Ergo &c.

Reſp. Haze eſſe non czre

ris leviora , ſed prorſus leviſ

{ima . Erenim im rimis li

brum illum Anafla Ii non eſ

ſe . omnium Emditorum ſen

tentia e , cum ex duobus

Caralogis ab Henlchenio edi—

tis Tom. I. Apr. colleéïum

.fuiſſe Viri emunctck naris co

gnoverinc . Verum non ex

primo collectionem han:: full'

\e factam , certiffimum est ,,

cum iste in' e'xo'rdio Pontifi

catus Liberii defina't‘, ſed cx

fecunda, quem interpolarum

'agnoſco ex íis , qua! in ipſo

‘narra'ntur de Sinueffana Sy

hodo , inventa Cruce , de Ju

lii Pap:: exiliº,cXteriſgue ſi

‘milibus. Sed quid multis in‘

digemusi Quodnam ſane com—

ment¡ genus illud est ,.ín quo

adstruitur dogma ‘rèbaptizan.

rium ªConſlamio & Arria

nis inductum 2 Quis audivie

vnquam tale?, Ñ , ‘

Ob. 8. Iri Adonis Marw—

'roloºio ad diem 14. Auguſii

ista Teguntu‘r: Narale Sr Euſebii Prcrbjltlr¡ (9‘ ÑCanfeflſiOI-¡r,

qu¡ Pra/mtv Confldmía mm

fidcm Catholicam cºnfia‘ntiſri

m: defender-et -, Ó' Liberium

Pªpªm dºlºre: Arriam’e parfi—

dia: con/Enfiffc: Ergo &6.

Reſp. Haec guidem elle pe

‘remproria . Sed interim no—

randum ,haze nºn elle Eccle

ſiastis verba,ſed Adonis, ui

ea deſcripſit , quzr in Pa Io

num Codicibus invenit,miſ~

ſo prorſus ſeverioris critices

eXamine . uamobrem níl

mirum, ſí in ſuardi 8( ho

dierno Baronii Martyrologio

illa omiſla ſunt.

Instab. llla olim legeban

tur in Romano Brev1ario :

Ergo &a

Reſp.Pofl Pii V. aliorum

que Pontificum correctiones

ablata funk r Ergo eran":

emendanda . Sed finge etiam—

num

Luz. V. CAP. Il. APP. . . ²63

num extarc: quid inde? Ni¡

prorſus . Non deſunt knim

multª in Romªno Breviario,

qua? & adhuc indigent ſeve~

rior¡ limª. Vide Papebroch.

in Propyl. Guidonem Gran

d¡ Differt. Camald.3.

Ob. 9. Felix ll. qui Libe

rio ¡n exilium miſſo , Petri

carhedram tenuit , Ami apa

non fuit, fed verus,ac egi

timus Pontifex. Ita Bell. de

Rom. Pont. lib. 4. c. 9. She]

flratius Antic]. Tom. I. Dill'.

².aliique. Ergo Liberius ca

nonico crimine,cauſsr nim'l

mm carholicaº prodicione ſua

excidit dignitate .

Reíp. 1. Conced¡ poffe Fc

Iicem ll. Antipapam non

fuiffe ,quin ex eo argui poſ

‘ fit , Liberium fidem ſuam

formule \ubſcriptione comma

culaffc, eriam admiffa aucto—

títere Pontificalis, vel Pfeu—

do-Anastaſii , cu¡ ªdverſarii

in'nitumur . Hace enim ſunt

huius libri verb¡ de Liberia.

Ez range ali Sun-dºtes , O'

cum cant/io eorum Liber‘qu

ordinaverum in lata ¿I'M Fe

licem Presbytmzm Epi/capum,

mmrabilem *virum . E‘( qui

bus unum e duobus infertur,

videlicet : Quod cum videret

Liberius nullam ſibi fore ſpem

teditus, quamdiu in ropoſ—

to perſisteret , vel u tro ab—

dicaffe Pontificatum , ve] mo—

re majorum in perfecutíoní

bus frequemiſfimo yuffiſïe, ut

in _ejus locum Epiſcopus Vi

carlus ordinaretur ¡me ſu caeſ

ſioniS', ſi in exwlmm mori

-comingerer . En Liberium

in fide constanrem , ¿Sc Feíi.

cem legitimum Roma: Epi

' ſcopum .

7 Reſp. z. Quad melius re

expenſa nulla fides habendn

eſi Pſeudo Anaflaffo mr“ies

interpolato , ut Ostendunr ſe

quentia. ¡bi en'rm fingimr I.

Conſïamium cum LIberio St

Euſebio Roma: eodem rem

pore fuiffe, omnibus repugnan—

tibus Chronologis. Vid. Bol

]and. t. 3. Aug. Il. Dama- ›

ſum [acta Svnodo cum Epí

ſcopis 28. & Presbyteris 25.

monuum Liberium damnaffe,

cum in tota amiguita:: nul

lum fit de hac Synodo vell¡

gium.lll. Felicem in Civi

tate Coronª 3. ldus Novem—

biis occulte ¡uxra muxos paſ

ſum cffe cum mulcis \amen

Ciericis &L Laicàs . IV.v in

Vita Liberii Felicem depoſi

tum de Epiſcopatu habitªſªſe

in pra-dido ſuo 'via Porluen/i,

ubi (9' "quie-ui! in paco 1V.

Calend.Aug. Quz omnia plu

ribus aiiis omiffis falſaóc con

‘ tradiéïoria efle nemo non vi

dct. Ex quibus rel'ponſio no

firª eii, Feliu-m e Catalogo

Romanorum Pontifimm elſe

eqcpungqndum. Non ignoro ,‘

vn-os pleme celebres recla

mare. Nihilomíhus pro cer

to habeo,S. Auguſiinum , 8.-,

OPFªFUm Milevitanum pro

legmmo Pontífice Felicem

non agnoviffe. Vid. Ep. 53.

- al. \65. & lib. ,2. com. Par— b

4 meu

I

l

a'.

¡625 -

men. cum alias du‘o isti PP.

Liberio fuerim pene aºquales.

Eamdem l'entemiam emple

xari ſum Onuphrius Panvi

nius in ſuis ad Platinam no

tis; Cíªcconius in Vic, Fe].

Chriflianus Lubus in Dict.

Grogorii VlI. t. 5x. Dupiniu‘s

Bibi. t. 2. Tillem. t. 6.‘ Na

!alis Alexand. Dlfft‘l’l’.32. id

ſec.4.& doctiffimus’ Fleury tn.

y lnstab. Felix l]. veluti fan—

ctus venemrukª lea legcre est

in Sacramentario 8L Antípho~

nario S. Gregori¡ M. 6( piz

ſertim in Toloſano, in quo

inter alios ’Pontifices ſic Fe~

lix invocamrrſ. Felix Apa—

flnííce ora. ldem haberur in

perveruflo Kilendario Roma

no Fromonis . ubi ſic legi~

tur: D. 29, ( Juli¡ ) Nªtaliſ

S. Feücis Papa?. [dem in cz

reris Martvroloaiis Adonis ,

Rabani, Nºtkeffl. Uſuardi ,

Baronii , RoſWeidi &(2. Ergo

Félix non ſuit Amipapa.

Reſp. Haec omnia monu

mema ſatis valida non effe

ad Felicis ſanctiratem men

dam . Et ſane pra-teriniffis

Martyrologiis Adonis , Not—

keri, 8¡ Rabani , in quibu’s

alſma est fabula Constantii

ab’ Euſebio Nicnmedienſi re

bapeizati e coenoſis fontibus

hauſla , quod ſpectat ad Sa

cramentarium Gregorianum ,

Toloſanum ,8L Kalen‘darium

Fromonis dicimus ,illa intel

ligi poffe de S. Felice I. qui

Íuh- Pontifex 8: Martyr .

Ita Natalis Alexander , 8:

DE LOCYS 'Í‘HEOLOGICis

Tillemoncius' eo ‘Vel magk

quod fi de Felice l. non in

telligeretur , nullum ipſe lo'

cum in ſacris fastis haberet.

Ad Romanum Marryrolo

gium reponimus, non deeffe

clariffimos viros , qui ſentiªnl’,

aliquem quandoque veluti

Sanctum in ſacris Tàb'ulis ir

repſiffe , qui vere Sanctus nod

lurrir ,idque probant ex prí

ma Baronianl Marrvrologíl

editionefin qua ad diem 24.

Januarii commemoratio age

batur S. Xinoridiy Martyrí;

ex male intellecto Chryſoſ’to—

mo, qu¡ Horn. 14. de Laza~

ro Xinorídis appellarivo nou

mine par Martyrum indicar.

Confirmant ex eo,q‘uod post

correctum facundo a Baroniò

Marrvkologium ad die-m 2.

Novembris nuncietur inSacris

Tabulis. Theodorus Laodice—

nus ,_ quem \amen Ari-¡anª

Uce nnctum Dbiiffe oſiendunt

’alefius, Florentinïus , Pa

gius, & Bollandist'zz Neque

in iis,qua? ad Geographiam,

Chronologiªm Topogra~

phiam , 8( Hifioríam peni

nem , Martyrologiunò infalli—

bilis auctorifatis elle quiſquam

ſuſpicetur . Non enim in eo ſe

implicarunr Romana Eccleſiª

aut aliR quazcumque ‘Eccleſiaz,

ut níhil in Kalendariis, Bre

viariis, Marrvrologiis pone

rent , quod extra alear’n du

birationis ºffer. Sed vid. Ho

norar. a S, Mariª T. 2, lib.

I. Diſ. z. an. 5. S. 3.

lnflab. In orbiculis Baſíli—

:a:

A

.A.....—.4

Lin. V. CAP. IL AP?, \26;

i ::e Offienſis depictá eli Rom.

Pontificum Chronologia. Htc;

pictura , m indicªn: Viri do

&iſiimi ad quintu'm Eccleſiae'

ſzculum (pactar, eaquc Feli

cem reprzrſemar . Ergo non

efl Felix inter Pſeudo Ponti

fices annumeranduº.

Reſp. Falſos tunc tempo

rie pei‘ [raliam mmm-eº de

Liberii lapſu ſparſos fuiffe ,

¿SF faiſos eriam dç Felicis

martyrio . Qua de re facil:

potest Quiſque ſibi ſuadere .

Pictorsm . aut ¡llum , qui

operi prazerat , exiflimaffe , ſe

Ob. zª Honorius l. ereſi

:o 8tº.

de Romana Sede bene meten,

\i Sanòtum ¡llum legitimº Ee

cleſiam ªdministraffc :doce

ret. .

Cartel-um Antipªyª effc po

tuit Felix , quin eme fanáti

tati aliquid detraheretur. San

cta fui: mulier, quae erat ¡o

civime peccanix ‘z ¿Sa Sancti,

qui eranr Pubhºani . Cerro

Felicem cum Arriªuís com

municaffe concedum adverſa

rii. Quad ſi hocce peccamm

ejus non officit fianctiratí 1

cur alia oberunl‘l Sed his

\andem finis imponatur.

adhseſic Monothelitarum : Er'.

Reſp. Et de hoc univerſalis Eccleſiae Pontífice peculia.

tem ¡nstítui quaastionem in Buziano Compendio in tract.

de lncarn.

Ob. g. Joannes XXlI. negavit viſionem Dei intuitivam: '

Ergo &c. -

Rcſp. Vide Buziªnum Comp. \MEL de Viſione . Alía.

plura ſunt argumenta.qu:z contra Pontificiam auctoritatem

proferunmr ab Hzreflcis, ſed eª nimís putidª, fama & in

ſulſa ſunt,ut ¡n iis immorari idem ſir ac oleum 81 operam

crdere . ?unª vide Bell. cit. loc. 8( Melch. Cahum de

oc. Th. a ioſque.

LIBER SEXTUS,

De SS'. PIM-um auctorimn.

ba factor¡ tem totam certis volumus poríus comi

~ nere limitibusz quam prolixiorem effundere differ

tªllºnem, id enim inflituri nostri ratio non postulat . Qu¡

de !e ad cerros quoſdam Canon-ES , qux in hanc rem di

DE SS. Pan-um auctoritate in rebuç Thcologicis var

4ſPªtªl'i ſolent , revocªbimns , ne Theolºgiz Candida¡ ir¡

Pa

266 i DF Locis funoroorcts .

I

Pan-um interpretatione a veritate :echan: . Sz ex his ,

quantum necelliras postulaft, valeant delibare .

C‘APUT UNICUM.

C A N. I.

N ¡is quaestionibus , quar ad fidem non pertinent , nectraditionem aut facras litteras relipiciunt , omnium Pa

trum aliqua in re confenqu probabile, non certum ªrgu

mentum fuppedirat .

A N. Il.

quod fi duo vel plures ex PP. in rebus ad fidem mini

me ſpectantibus conlenferinr , tantum illis auaoritaris de

mandandum, quantum rationibus, quas attulerint.

A N. lll.

Uníus aut duorum SS. PP. auctoriras in rebus ad fidem

perrinentibus probabilem facit fidem ., nou certªm.

C A N. IV.

ln fidei dogmatibus roborandis univerfalis Patrum con

fenqu Theoïogo efl ?Mínme veritatis fundamentum.

Si aliquis SS. Patrum docuerit aliquod dogma.quod post

ca ab Eccleſia rejectum fuerit, illud tanquam errorem xe

putare debemus , ipfum refellere, non S. Doctczem.

› Y A N. Vl.

[n aliqua l-læreli confutanda PP. _qui ante illam fcripfe

runt , minoris funt auctoritatis, maioris vero ¡Hi, qui- eam

data opera confutarunt. ' . .

Sex iliis regulis rite adhibitis in PP.1ectiºne jovenes pro

ficiant.Multa alia fane forent animadverrendhfed Theo

logicarnm difceptationum ufu invalefcente erunt afpera in

vias planas. Quare ea prætermittimus.

verum quoniam in rebus Theologicis,& in Augustinen

lium præfertim Theologia magna est auó’corítas S. Angusti

ni,quem cum de auxiliis agitur divina: grªcia, ſequi tene

mur ac tueri , idcirco de ejus auitoritare nonnulla explana

te per appendicem studuimus, ¿Sc quæ apud alios lparfa le

gumur, in hoc uno erunt congefla.

LII. VL CMR' Uſimc'. Ap.

257 '

De Áuêïorimte Í. Auguflini ir¡ rebu: Theolºgiciſ.

AP'PE

Uamvis omnia ad ki

dem probe tenendam,

moreſque honestati cou

formandos in omnibus S.

Scripturae libris accurate' tra~

dantur , nullus est \amen ›,

qui heſciat Pauli A'Poſioii

auct'oritatem pra: cuateris effe

cºnſule'ndam ,-qu¡ \ingul'ari

Dei conſiiio praªdeffinatus est

vas‘ electioms , 8( Vfl'itªtis

extitit pra-dièator. ›

Jám vero ut imei- Scripto

res ſacros eminet Pauluszfic

inter Antiques fidei condim

res, inter prázclaros traditio—

nis \eliªs 8( interpretes e'mi

net cerrº Avgustmus . Uriº

nam ¡llum ſe uerentur omnes:

nuilus rofe o font contro

verſiis ocús.Sed iliud maxi

mopere dolendum , Augusti

no non tantum Hareticosin

ſeuſos fuiſſe ,ſed contra ¡llum

Catholicos eriam arma ſum—

pſiffe ;quod ſªne cenſeo plus

efle quam derestabiler‘

Horum omnium ca'talogum.

texere maxima piger , fed cum

neceſiitas poſiulet , aliquorum

ſaltem hic exſcribere non pi—

geat nomina revereuda , mi

nime \amen reverenter tra—

ctanda. ª

Et fane Semipeiagiano-rum

omiffis querimoniis , qui a

¡pud Maffiliam degentes Con

tra S. Auguſiinum ejuſque

N D I X.

doctrinam de 'gi-aria infum

Xerunt , ProſPero & Hilario

testibus in, Epiliolis_ ad &Au

guflinum da… , primum hic

nomin'ªbimuª Jacobum'Perey—

’ret in P'ariſie‘nſi Academia

Theoioaizz Profcflorem -, qui

in ſua Navar’tici Collegii ("cho

la doctrinam 'de graria tradi~

turus pi’aªmiſit APPárªtum ud

traêiªtum de gli-!tiª -, in quoSanèctiiflimi Uoêiorir NIE-larin—

tem num fluzim Iggvedirur ,

num: ªparte ªppugnm ( verba

funk anonymi ,' qui Appara

wm confutavit ) . Unde in—

ter alia co'mmemhº est, Yum

MOI Pontífice: (lrIÜrinam ſ.

Ãugvflini aliguo pªcto impro

bªffr ,ª in aliçuibux Augufli

num inconflantcm. C9* varmm

Effe, ner um'us Iabii Últim—

tir,- furfurbſo: effe alíquos

ein: libros ,' Senior-er Argufli

rIi Hippºnenfis nonnullas :fl:

propo ::iones etiam mm'c frªn

dªlo USDÓ' ¡mmimmes offen—

fiºm-s in pia: aures , dªmna

ra: qutſdªm in Biz/'0 (9' [Ip

/e’nio , grmimu ein¡ opimo

ms (Jummfa-x a Pontificílrm ,

Ó' a Fªcu/rªte Por‘znz ,ª

Urb-mi VI‘II. in Baila edenda

Men-!Em ¡¡on fuiffe , ne Praia,

diciüm doctrina S'. Auguſiini

Iflèrret (9T. Sed huic jam

miuſerªt Lovanii Joannes

chiukelius Molinistarum ex

\lª

¡68 DE 10cm THEOLOGICLS

tra Societatem militanciumameſignªctnus . IS ea term-rita—

xis prorupit , ut ſcribit infi

gnis Academia? Lºvanienſis

Theologus in manuſcripia D.

Augustini Applogia_ ,Aut por

rupm* agmmtbus ¡¡p/um Au

¿uflinum 'caminas aggredere

mr, Ó' ¡n ſr/jali: publicis ¡l

lius Unhmſi .Iris non tamum

*viva *voce injurioſiſsimª qua

que, ¿pfir etiam bzreticix in

ſolita in 'L'emrandum ¡llum

Pra/¿dem pronuncian: , [ed

quo *vulnera altius ¡I, ¡geo-et,

diſcípulí: qua ue [ui: per-le

geret , Ó' dic are! tractatum

a [e compoſitum de auctaríta

te S. Augujffini, ¡n quo nihi~

lº mitin: S. ¡Hum Doctorem

excepr'r. Ex hoc in Auguſii

num iniquo opere zz, ſelefia:

(un: propoſitiones tenºris fe

quenris. ,

I. Augufliní quedan dog

matª ab Apºflºlíta Sede in

termini: effe damnatª.

11. Mi emm fare Bale/¡am,

fi Augu in¡ placitis ºbctricta

maneret.

III. Each/7am a tutelupedagogia Auguflin¡ effe *vm

¡mn am.

IV. Augufl¡ auctoritatem mm

plus vªlen, quam uniºnes,

quª: all:gat_, ¿vine-ent.

V. Auguflmum fulffe D080

rem perinde ac alium quem

piªm modemorum. ,

V1. Auguflim' dotes-,fm na

turalu,ſm ¡pſuſªs mm f'm'ffc

altiºrís ºrdím’s , quam alia—

rum Doctamm ::Fam Schola

flicorum .

VII. Si poſ) Auguflínum

m'bI'l cbristíªü@ eruditioné ac

ceſſerit , Schalaflicam Theo/ogíam pemſimx rrfltlſiendam fare.

VIII. Augu/Iini auctorira

tem interponentibus re/pandm

¿114m effe, Etc/.stam ¡n ui!

filii: uſque [Jodie tre-fura etilm

"adiciona, _ 4

IX.-Auguflmum ſulI'am' PeIagianiflz argumenuſis non /a

¡¡¡fl-rifle. ª .

X. Si :riumplmr Ecdefit

de Pelagiam's niterezur poſ):riorilmr Augufflin¡ ſcripnſis ,

¡mmm-¡to de ¿15' ¡lla trium

plmffet .

X!. Valentem ſuflínere par—

tem Juliªní_ non poffe ratíºm'

. bus Cºn-vine¡ .

XII. Auguflíní Tbeolagíam

de ºriginally pecªr¡ traduce

(ffs mflícanam .

X111. Ex Auguſlirn' opinio

ne de peccato originís cogí no:

¡mide-re ¡n ſmtemiam Pelagíi.

XIV. Auguflinum ſacrarum

Litteramm aufforimtem [ua

expofl'ti'am _mer-Dare, (9' [udi

¿no infidtlmm exponen.

XV. Auguflinum queſ¡ ſuó

caligine conflitutum ad ver¡

tatem ª recentioribus ¡nventam

mm attendíffe.

XVI. Auguflin¡ ſemmtíam

fidelíum mm paucºs* turóaffe,

:ju/que ªuctoritªte parcuffos in

Pelagianiſmum declinaflè .

XVII_. Augufliniſmtemíam

a mulm durªn¡ nimis , indi

(nªm

Lis. VI. CAP. UNlC. A13?. 269

‘namque divina bonitate ac

clemmtia indicar¡ mm mirum.XVHI. Ab Auguflino,alílſiſ

gue ¡dem [entiemibuspetipaſ

[e, undemlm fut [cientízt cer

n'tudínem Eau/erizo: . .

XIX. Augu/Zini vefligii: mm

cflc inf¡ endum , [ed alinr

¡hilº/op andum.

.XX. Auguflini locªtions: ,

quam-ui; »liquo [en/u 'verªs ,

:mpropnas tamm :[7: , me

,alfim ſrequemandas .

.XXI. Uzrum Auguflínus

contra quºd ſentímuI./emiar,

non admºdum referre.

XXII, Non rcê'ie dic¡ .‘ ¡I

lud faltem neceffario ab 0mm*

bur effc tenendum, quod Au

guflinus afflruit , mc retra

¿huir,

Notandum tamen est omnes

istas propoſitiones Schinkelii

non cffe , ſed ſeptimam , octa

vam , 8( vigeſimam ſecundam

legi in libro Joannis Robert¡

Jel'uitX, cu¡ titulus est : An

Nathªnael fun-it Bertha/aman:

Apoflolus. Decimamterriam ,

decimamoctavam , &. deci

mamnonam effe Gabrielis

Vaſquezii & primam quidem

1. Tom. in 1. 2. diſp. 132.

c. 3. n. 14. Secundam vero

Tom. l. p. 1. diſp. 97. c. g.

n. 2p. Tertiam denique Tom.

2.. In I. z. diſp. ¡93. c. 4.

nº 5’9

. Pra-tªrea decimaquarta . 13.

16.8( 17. ſuht Ludovici Mo

_linz petulamer S. Doctor¡

mſultqntis mirabile invenmm.

¡En prima quidem in tractam

De Open fea- Jimena diſp. l.

Secunda in Cºncordiª q. 21.

a. 4. 8C 5. diſp. I.~ memb. 6.

Tenia ihidem membr. ult.

Quarta ibid. memb. ó.

Vigeſima, ¿Se 21. excerprz

ſunt ex amculis n. 12.8: zo.

Jeſuitarum Lovanienſium CEU-v

fura noratis ab Univerſitati

bus Lovnnienſi ¿SL Duacenſi

an. 1587. &L 1588, Reiiquu:

vero propoſitiones Schinkeiii

ſunt.

[mex-im in lucem emiffo

hujus Anti Angustiniani ope

re , Lovanienſis Academia

graviter exulcerata , quod

przcipui Magii’rri fui nomeu

& auctorimem tam impiis

demibus dilaceratam vider‘er,

hominis istius audaciam de—

testaka \cripta quoque ipſius

publico , Decreto reprobavit

2.4. Mali 1644.

Neque his contenta ultra

ipſas Alpes remedium quékſi

vit, quo auctoritatem Magi

í’cri ſui vindicaret , :Se petu

¡ames iſias linguas compeſce

!et , atque primos ¡llos ejuſ

dem S, Patriª diſcipulos Pro

ſperum ¿Se Hilarium ¡mima,

qui Romam ad Czleflinum_

Papam profecti aliquando fue

rum , querelaſque de Gallo

rum Semi-Pelagianorum pe

tulantia adverſus S. Augusti

num depoſuerunt , Per hªnos

quoque Deputatos ſuos APO*

flolicam Sedem acceffit , at

que exſurgentem Semipelagia

nam in eumdem August'mum

temerixatem Urbªno VIlL

Pon

m . ; . DE LOCIS THEOLOOICE

Pontiac]. expofmt , auctorita

temque ipſius_ pro_ qadem re

tundenda inſiamer imploraviç

\ubjuncto ~ſupplici libello.

Sed Urbano Vlll. paulo

_ post e vivís ſublçto remedium

Intermiffum fun , quod \amen

ab ipſo non fruflra ſperan

dum videbatur, uippe quiin

primo iflorum eputalorum

alloquío_ apºrte declarªveraç

die ‘26,_ Novembris 164;. 171-'

lennon-s fue 7mm'qu fuiſ

[e zaſ/um prziudicium S'. Au

guflmo prrjcrtare , ( editione

ſciliçet Bulk: adverſus jªnſº—

niurp ) ¡m0 quicum u.- con

tjffrmm affererem, cº ibçndqs

e c.

[merim Innocentïum X.

Urbaq¡ in Petri Cathedra

ſucceflorerp imgrpçllarum ,

Fox-rectº Aupſi alter'o ſupplici

¡bello , qm de Pontificis man‘~

d'ato 'ad S. Offiçíi Congrega

tlònem miiſus vepribuS hzſir,

forſxcan adverſaríorum pºten

tia,ª_rtibus 8; falſis ſqggestioü

¡¡¡bus retardatus,

Comix-,ig porro anno 1650._

dt per Hilp'anias \pargeretur

¡¡bell-ag, in quo legebantur.'

dure &~ viginti …(2 propoſ

tiorNES in S. Augustinum con

tumelioſiffimz , fed a Patri

bus Auguflinenſibus‘ ad cam

protexviam reprimcndam ni]

Validius viſum est. quam rem_

gd Catholicum Regem defºr

re .. aç peter: mandamm *re

gicm- ad lnquiſitqres fidei ,

quo yqberentur D. Augustini

auflomamm mex-i , cargue_

propoſitiones ea , qua dïgna:

eram- , cenſura notare , B. Pa

tris Auguſiini_ cauſam ªdver

ſus eos ›, qui cjus dqctrinam

oppugnabant , defendendam

imprimis ſuſce it _Baz-¡holo

mmus De los ios Aug'usti

\dani Ordinis decus_ fingula

re , qui adeo felicita: hanc

ſpanam implevit .ª ut_ fupre

mus fidei quaeſitor propoſitiº

nes illas examinansz fuma

ret , eaſque ad Commiffarium

Generalem Fran-qm Minorum

figillatim miſſas , ejus de iis

ſememiam rogªret. Ille cum

eas atteme perlegiffeç , çenſc

re \e reſpondit_ , omnes eſie

vehemenrjfflme ſuſ actas , e

pectore hrererico me dubío

prodiiffe z actum elle de Ec

cleſia_ , ſi ſic pedibus concul

:ctm ’Auguſiini auctoritas ,

arque adeo cas e libris ſcri

ptiſquc Omnibus , in quibus

reperirentur , expungi opor

tere. Tandem, die Marti¡ ¡8.

a ſupremo_ lnquiſit’omm fidel

Tribunal¡ emªnavit Degre

tum,quo zz. illa: propoſitio

nes proſcribebamur tanquam

n/pcctive fclſa , ¡mprqbnbiles,

ab/urdz , Mile/omnia, piamm

aurium o erI/iv-e, {amargª-í@ ,Errºnex ,ſaºrſimtes [pare/¡m , Ó'

(9' ¡n ſanflitatem, piezatem ,

doctrinªmqug- gloriaſj'jfimí Patri: S'. Augufliſin' ínſiclín Etſ/c

fize columim'r conturmlfºſz.Ve

mm illïus Decker¡ promulga

tio ob çauſas adhuc ¡gomas

dilata fuir. Ceterum lnquiſi

tores Valliſoletani Decretu‘íp

Ñ e 1

LIB.VÏ. CAP. UNIC. APP. 27!

;diderunt,quo eadem ceuſu—

!a propoſirionçs illas zz. per

culierum , -promulgatumque,

_jiiud Decrerum ſuir' Valliſo

Jeri &Burgis anno ¡650.un0

e diebus Dominicis quadrage

fimz . '

Ar Pater De los Rios li

bellum ſupplicem ¡terum ob

tulic lnquiſitori General¡ ,

quq nominª ſuae Religiouis

exponebat, Decrerum cenſura:

ab eo lata: in zz. ropoſirio

nes in publicum ¡tas, qui

bus .S. -Augustini auctomas_

convellebatur, neque Madri

ti , neque in ullo oppido Ar

chiepiſcopatus Tolerani ſuiſſe

promulgatum,quamquam cen_

ſurar exempiaria ad omnes Re

ni Hiſpaniarum lnquiſitores.

ldeo milſa client, mandatum

que ut lolemniter ubique pro

mulgaretur . Quare ſupplex

percha: ab loq-alſitore Gene~

ral¡ mandari , ur Madriri ,

Toleti , inque Oppidis omni-Ñ

bus illius Archiepiſcopatus

cenſura publicaretur , dcſigna

\is 81_ ad vertum expreſſis vi

ginti_ illis Sc duabus_ propoſ!,

tionibus,

Turn postuiavit , ut \ibi

Decret¡ & Ceuſurz exemplum

authenticum trader-er… , fa

cuiraſque fieret ea prªzlo ſub

jiciendi , mittendique ad 0—_

mnes Augustinianorum Con

venrus in tªbulariís domesti

cis affervanda . 4

Qua de re paucis mind@

diebus publicara fui: Madrid

ea cenſura, & ad valvas Eq

Ñlinaua ſcriptus

clefiz S. Sebastiani , inque

aliis louis conſueris affixa

\ed continuo detracta fuit ab

emilſariis eorum , qui patie—

bantur ("nos Theoiogos impu

ne in S. Auguiiinum jactare

contumciias , neç {erre pote

rªut, ur adverſus Ohm-&Status

res Augustinus deſendererur ,

coque faczium est, ut vix ul

lisªnorum elſet , aut editan¡

fuiffe çenſuram, aut Publica

tam ; iiſque , quorum ¡uffu

& cura detracta, elſet , facile

_forex hominibus perſuadere ,

neque_ affixam uſpiam , neque

iatam fuilſe, Trªditum eriam

fui: Procuratori exemplªr cen

ſurzz aurhemicum iuffu \opre

mi Inquiſiroris. Ñ '

_Eodcm hoc an. 1650. edi—

tus est in_ lucem_ a ?Jºanne

Adamo Jeſuita Gallo__çum

ermiffione Parris Claudu De

iingendes Provincialis , 8( ap

probarione trium e Societare

Theologorum liber materna

hoc titulo*:

Cal-Din… a [eipſa , Ó' arma

S. Auguflim’ , qua injujie

uſurparat , Íngulatus, in quo

Jeſulta ¡Lie amplias ªudere

non timuir,quam omnes col—

legz ſui,ut patet ex \equen—

tibus propoſitionibus ex ¡llius

libro decerptis,

l. Arma Auguſiini inuya

gnabilia non effe. c, 4. pag.

81.S l!. .Sªi intra 'verbaer &Au

guflini altitudimm me conti

nerem , Calviniſlª effem . c. ,

8. p. 640.

' III. 0r—

!7’ ' ,De tools THEOLOGYCY! 4

HI. Orbe mover/o notum

¡fl, ¡nur omnes Pan-cg 14mm¡

Jºguflinum Eur/uribe \My

flerum mªximº con ladifle. c.

16. p, 760. _

‘ 1V. Aug'flmi arma apta

19071151H ªd :Kremlin-nda: Cal.

*vím' a; . c. . 96.V, AzguflIſi‘Iri-í l["enstenriªm de

impïorum kr-minum "PH-¿ªlia

Ie cb ºr¡ ¡nªh Ptctalum lici

:um eſ) arren , quad matar

eſ) ¡Ilms , quam Culvinm tan

ta impíetªie ªc rubi! cºntra

Eccleanm inculcªr _. c. lo. P.

667.

V1. Auguflinutn dixiffe ,

Mannam CD' hurbariflíªnq el

fe agnalizer figuran! Chª-IBI ,

c._ 7. p. 624. .

V11, Doñrinam 5._Augi4ſh

ni de My/Zerii¡ gram: . [ibªſ,tauſir, P1"de ¡naitſiºnis Ó‘ Eur

Cbªfªfliw g ediflirillimam ¡n

nllectu, Ó' eam ob/curimtem

Magnª: dic-¡fiÍ-ne: mm ªviva.

!um momia Auguflino Pepe

ri/ſe . c. 4. Dial. 6. de Op.

Prob, pag. 610.

VIII. S. Auguflinum nºn

\cªmper {IT/lingua" ¡d , quºd

dore! un' cínbíum , quod

trªdr't ut indubieabile , eod.

cap.

1X. Auguflíuum nolufflfiſuos

[en/u: rlm-e exponen‘ , ul in

¡¡lie explicandís nº» ¡la feli

nm fuifflè, yt nullur de ein:

mente dubinmd¡ ſuPerfit Ia

rux. lbid. .

X. Auguflinum Immeritº

aliqzms 'li-PH! , ¡pſum eſ: O

mni/um Guti-e , Ó' ancilii

Tridentin¡ Interpretan’. Ibiſ].

Haz propofitiones ad noti

tiam venere ſapientifflmi P¡

tI-is Banholomaei De los Rios,

quare ſub initio anni 165!.

novum libellum ſupplicem

lnquiſitori obtulit,in quo ín

ter alía memorabar , venilſe

in notitiam ſuam , ſumma

impudemia Joannem Ada

mum Jeſuitªm de S.Augusti

no pene, ut de Calviniano

loqui in librç , uem armo

proxime elaplo ed¡ era!. Qua

proprer ab lnquiſitore Gene

rali nomine trium Provincia—

rum Castellanenſis , Tarrªco

nenſis , ò‘c Andalufienſis,ſup—

pleíc petiit, ut eius ¡uffu ite

rato cenlum lara: in 22. pro—

poſitiones decreto promulga

rentur, eaque cura ¡n illis

affigendis adhibererur,ut ne

que avelli , neque lacerari

poffem . [ta facturª eí‘t , ¿e,

Rex Catholicus a Pontífice

petiit,ut eam cenſuram con

firmªret , ªrrogamiamque

frangerer eorum , qui tam

irreverenter de S. Augustino

loqueremur. Interim Domi

nicani Ordinis Przepoſitus o—

mnibus Mqoasteriorum Supe

rioribus iniunxit , nt ab omni

bus ſui Ordinis Concionatº

ribus ac Theologie S. Augu

stini doctrina ubique confian

ter 8L incrcpide przdicaretur,

dosereturque, & cum Augu

stiniani Ordinis ſupremo An

tiliite ſummum Pomificem

convenire decernit , 81. ambo

a \ua Sanctitaxe postulant

por

l.p

Lil. Vſ. CAP. Úm-c. APP. 273

Lªrrea-is enixis precibus , ut

creſcemem in dias adverſus

S. Augustini doctrinam , au~

ctoritatemque :rmulorum au—

daciam ac prorerviam aucto

ritate Apotioiica compeſce

:et . Tam :equis postulçris

benigne annuit Pontifex , ¡uſ

ſirque ut peculiar¡ Decreto›

xx¡ l. Propoſitiones S. Augu—

flini nomini ¿c honori \am

contumeliol'z fine morª pro

ſcriberentur. Verum couatus

¡llos juffaque Pontificis irrita

{ecere vafrities , arteſqlc Mº

liniſiicz.

Interim poſ" illas inducias

!eſumptis ſcrªptorum armis fª

accinxere Augustiniªni agmi—

Dis_ strenuiyugiles [1_011 pauci,

gm mªgm Pªrent!: pªrtes*

( ſapiemiſiimi Cªrdinalis No

riſii verba uſurpo in Przf.ad

Vind. ) aterrime deſanſaruflr.

Pªter Carolª: Moreau CII/Im,

qui tºm. I. ſuarum in Tertul—

liarmm anímadverfionum [ªti:

prolixas vindicín prº, AII u—

flin0_¡nſeruit , quod ¡¡¡fent

puſh…“ *Dir ¡nfignirſnanms

Ri-Utus Belga Iib. 4. d; vit.

Auguflim' . V'erum omnes An—

ustini defenſores longo post

e in ervallo reiiquir Eminen

tiffimus Cardinalis Nox-¡Gus

in ¡Ho immortaliopere , quod

ſªnctiſfimi fui Pitſis honor¡

vindicando confecravit typis

Patavinis, hoc titulo: Vindi

mz_ Auguſliniarm anno 170,8.

cums operis condendi pri—

piam occaſionem, ſi curioſius

mqmramus , conflabit earn

Tºrtaſ’.

fuiſſe libeilum illum ſuppli~

cem lnnocentio Papa? X. ª

‘Lovanienſiuus ſheologis anno

1944. oblªcum ,' ex quo de

cerpczr duna Vigimi ill::

propoſiciones ſauáïo gratiz

defenſori injuriqſx ¿Se per Hi.

[paniam vulgar-.E Augustiano

\um animos ad ſu¡ Parentiſ

defenſionem inflammarunt.

Nec ad Augustini gloriam

& magnªm Nonſii laudem

Vatermittendum , illis in'

indiciis Pau-is Armar¡ ,

Joannis Martínoui, aiiorum!

ue peſiimorum calumnias

Paris ſuper—que, ac plenifflme

confucari. ’

Hanc histovioiam lina-¡s

conſignaffe legenribus arbitro:

non ingratum nec inutile .

Hinc viam' quaſi (iemimus

ad S. Augustini auctoritatem

in rebus Theoiogicis vindi

candam , quam ilii negant

imperiti 81 inimici hominec;

atque ut a ſcholastica merho

do non diſcedamus , ad ſe—

queme; Theſes Periegendas

juvenes adhorramur , arquq

ut eas memoria tradant,itc.

\unique monemus .'

S CON

«²74 DE LOCIS THEOLOClcrs

CONCLUSIO I.

In contra-verſiis Tbeplogící: ex—

plicandis , maxtme fi ad

alíqum bere/¡ju nferªntur

nonnullw , Pºtter effe debe:

auEfm-¡tar ¡llo‘mm Palm-m ,

"ui bareſ” Illas profl-ga

nmt.

Dem, Parres' ill¡ , qui hce

reſes confutamnt aliquas , ma

jorem habent _ceteris Omni:

bus p'eritiam ¡Horum fide¡

dogmamm , quze contra eaſ

dem hem-efes prºpugnarunt_:

Ergo potior illorum aucton—

tas effe deber etiam ir) ¡is

controvetſiis , qua: ad Idem

dogma referuntur . Cºnſequen

tia patet. Antecedens offen—

ditur. Parresv ill¡ _, qui aliquod

fidei dogma contra hzreticos

propugnarunt , qmuia confi

derarunt diligennus , matu

rius examinaruut , El clarius

intellexerunt: Ergo &c3 an

ÍECed. patet ex Aqgustmo²

qui lib. 16. de Clvn'ate De¡

hanc auream exaravn regu—

hm . Mªlu!, inquit _, ad_f¡-'

dem cazbohcam Portman…? ,dum haretlctrorum callada m

quietudine agizamur , ur ad

'Uerſus cor deſendt pafflinr,

(9- confi-Icramur drhgemiu; ,

Ó' ¡nte/liguntur alarm: , C9'

inflamius pnedh'amur, Ó' ab

¡river/aria mola queflia di

ſcendi exifllt occaflq . Sic in

Pſalm. 67. num. 3‘9. Multi

ſwſus [cripzurarum ſanctamm

Iatent ._ . . . me afferuntur

tbmmodms Ó* ªcceptabilius ,

nífl cum nſpºndmdi bzreticí:

cura cºmfflllitnUnde in Pſªlm.

54. num. zz. 1am prxmiſerªt:

Numguid em'm perfect: de

Trimnzn tractatum eſ), ante—

quam oblatrarem‘ Ãrriani .²

numquid de pan-'tamiz . . . . .

antequam oÓfi/lermt Nªvatia

ni CW.? quod in predestína~

tionis 8( taria! negado con—

H'giffe a rmat lib. de Don.

Perſev. c. zo. n. 54.

Et ſane quis dicat, ubí de

Trinitate agitur , Clementem

Alexandrinum, Amobium ,

aut Lactamium potius eſie

conlulendos, quam Athana—

(Zum , Balilinm , Gregorium

Nazianzcnum? Ubi de In

carnatione , maiorem effe

Theophilo Alexandríno,quam

Cyrillo fidem habendam? Er

go ut ſapiemifflrne monuit

Perroníus c. 5. obſ. 3. in uno

quoque ªrgumento ii Pan-es

[un: ªlíis preferendi , qui con

tra aut post exortas hºmeſ::

ſcripſerunt ,

CONCLUSIO Il.

In cqntromrflis Theologícis e

naziandís I'll¡ Parra: , qui

multi: Ó' majaribu: amd:

bzrefim cliquam confutarunr,

cerco-¡s ſunt pra/arandhquípauclſiorlſibus Imnís ¡dem ar

gumentar» Pertrªélamnt .

Sequitur ex praémiffis , 8C

est per ſe mªnifesta.

CON

Luz. VI. CAP. UNic. APP. 275

CONCLUSION!.

.5', Auguflinm in dogma:: degrªm: <9* libero ctàrbiirio ,

'nemon de Pmdrjiinarianir

Myſierio ceterir Parrilla: eſ¡

anchermdm .

Dem. S. Auguſiinus per

annos viginti contra Peiagia

no’s pugnavit: Ergo &c. Prob.

antec. enumeratione facta il

Iorum librorum , quos S. D0

&or adverſus gratiae inimicos

conſcripſit , 8( ex iis , qua:

contra ipſos forriter geſfit .

t ſane armo 4.]2. cum Car

thago novis de gratia 8L li

bero arbitrio quaïstionibus Cif

estii fautoribus \Indique con

ciamamibus perſonaret . Au

gustinus stylum in Peiagianos

ªçuens tres ad Marceilinum

virum Conſularçm , quem in

ſuas partes hxretici trabªr-e

co‘nabànrur , libros edidit ,

os' de pèccatorum meritis

remiffione inſcripſit . 'ln

horum primo_ Adam , niſi

puccaffet , minime moritu'rum,eiuſque Poflcros originali la-ct

ide infectos naſci demonstrat,

m altera vero quatuor haſce

quzrstioncs ſleit: Uſrum poſ..

fit hºmo effe fine peccatº. U

trum fit . .Yi mm (fl , cum

pam: rffe, tm- non fit . Urrum

qui orrminº nun-¡quam ullum_

Pecratum babúerit, nºn /blurgz

qui/quam [it , - Damm etíam

Potuerit aliqúando eſſe vel_

palfit? ln poflremo volumin’é

nonnullis argumentationibus,

qua: in Peiagii ſuper Pauli

nas Epistolas commentariís

iegebantur, reſpondet , nªm

eoſdem S. Doctor finitis duo

bus libris prioribus acceperat.

Anno ſequenti cum pleri—

que Cárieſiii erroribus imbuti

pravas doctrinas Carthagine

ſpargerent, Augustinus roga

tus ab Aurelio in Baſílica

m'ajori lucuienriffxmam ora

tiorrem ad Carthaginejnſes ha—

buit , qua ex ſacris litteris

aperre oſiendir , pueros naſci

infeé’tos original¡ peccato ,

excludi i110; regno carlorum ,

fi abſque Baptiſrno decedant,

nec uſquam fingi poſſe ter—

tium locum , ubi fine Baptiſ

mi gracia moriui felicem ac

bearam vitam aaere poſiim.

Quo vero validius Catholi

cám ſeuteuriam adverſus Pe

lagiªnorum conarus Cai-tha

ºinenfibus perſuaderet, eam

Jem S. Cypriani ſanctifflmi

iilius urbis Epiſcopi testimo

nio confirmavit. HM; omnia

ex ipſo habemus Auguflino‘

c. 12.‘lib. de Gestv. Pelagii

ªd Aurelium , qui hzc h’a

ber: Und: c028¡ ſumm full¡

citudine cbaritarir, quam er

ga Etc/diam Cbriſi¡ nor bad

bere con-venir , etiam ad B.

memoria: Mªrcel/¡num , qui

e01‘ quotidie diſpmaroru ma

lªfliflimos patiebazur , C9' me

pr¡- [inem: confulelzªt , de

quibuſa'ªm i/iarum quzrjiioni

bur ſcrióerc. , (9' mªxime de

Baprifmo Fama-10er , de _quº

S ’z eri-zm

276 DE LOCls THEOIOCICis ,

etiam Pofln, te juin-nte , ¡n

Baſílicª major¡ ¿ªr/lam* quºqua

¡n manillar epíflolam gſorl'o

fiflimi Mªrti/ri: Cyprianſ, (9'

de hac r: *verba :ju: Mmmm-Ñ,

atque pcrtractanS,-ur errºr ifle

mſarius de quºrumdam cºrdi

bm auferretur , quibus perſua

ſa fueran!, qua in bi: gcflis

‘vídemur damnatª , adiums

oranamlmr tuu, guantum

pam! , labºra-vr . Laudara

Auguflini oratio num: eriam

legiiur inter ſermones 'eiuſ

dem de verb..Apost. eiiun

\ei-mo 14. in cuius calce eriªt'n

de rebus Pelagianorum difie—

rit. EX hoc S. Doctoris ſer

mone ªdeo commora est uni

verſa Civitas , ur Czleflius

Canhagine pelleretur.

Anno 414. ,mulros inter

Pelagii Diſcipulos recenſeban

tur Timaſius 8( Jacobus ado

lelcentes honestiſiime nati ,

qui ipſius Pelagii exhortationeſimonasticam viram age.

bªnk, at pravis doctrinis im,

buri contra Dei grariam diſ

putabam . Haze ubi Augusti»

nus accepit , admonere ¡den

tidem juvenes non destitit ,

qui cum primum corrigi cm

iffenr , fecretum Pelagii li

ªrum de Natura inſcriprum

ad Augustinum miſerunr . S,

Doctor cereris . qua' ad ma

num aderant , intermiſſis Pe

lagii librum evolvir , quem

cum erroribus paſiim ſcaten

tem agnoviffer , flatim justum

eidcm volumen oppoſuit , quod

de Naturª (9* Curia Inferi

ptum iiſdem adoleſcentibus

dicavir , quo Veluti praeſen

riffimo antídoto egregii ill¡

¡uvenes praemuniti Pelagia

num virus evomuere . Doce:

autem Auguſiinus hoc in li

bromeminem per natura: le

gem ſalvari poíïe,ſed ramum

per fidem 8C ſacramentum

ſanguinis Christi. Non ira

laudandum efle Creatorem ,

ur convincamur dicere ſuper

\fluum Salvatorem , laudan

dªm hominis naruram primi

tus a Deo creatam,ſed hanc

Adae peccato ſauciaram ab

eodem ſanandam effe ; Vitiª

que pªtimur non divino ope

ri , ſed volunrati human:: ,

¡usta’que Numinis vindictz

adſcribenda : in nostra fniffe

quidem potestate ne illa acci

derent, ut aurem auferamur

a Deo ſolum ſperaudum , il—

lumque inſuper exoraudum

non modo, ut ,przterira pec

caia condoner , verum etiam

rogandum , ut futuris ſua nos

gratia eximar,' Neminem ex

cepta Dei Geniriice fuiffe li

ne peccaio , libertatem ,arbi

rrii divino auxilio robOrandam:

nullum denique vererum Pa

trum contraria docuiffe , quod

explicatis eorumdem a Pelª

gio ªdductis teliimoniis eru

ditº demonstrat . Haze ibi

Augustinus, qui tom primum

Pelagium hzrerica docere co—

gnovit: Pampa/{Iii de Gratía ,

mqult , queflmnem ,* Id re

ſpondít quod babebat ¡n çorde;dqfinitª quzfliſio eflmºn quam

' *vole

Lis. VI. CAP. UNIC. APP. _ _ ²77

wlebamm , ſed MIU' , quid [en—

tiret , dubítªbamus . Eodem

tempore Hilarius ab Augusti

no ſolutionem periit quinque

quaestionum , quas e Sicilia

illi rranſmiſerat , cum Pela

gii diſcipuli Syracuſis túrbas

darent . Repoi'uit S.-Do&or

data ad Hilªrium prolixiori

Epistola , neminem in hac

vita Vivare poffe fine pecca

to, liberum arbitrium abſque

gratiae adjutorio non poſſe

divina mandara ſervare , da

mnari infantes ex hac vita

migrantes nondum regenera

tos , Divites‘ non tener¡ ad

univerſa bona pauperibus ero

ganda,nec ullum effe debere

ad jurandum proclivem.

Anno 4l7. Hipponenſis

Antistes pererudiram traſmi'

fit ad Paulinum N012: in

Campania epistolam. ln hªc

cum reddebat cerriOrem de

iis , quz tum in Africa per

ſynodos Carrhaginenſem 8:

Milevitªnam , ¡um Roms

ab lunocentio gesta fuerant

comra Pelagianos . Diſputat

etiam ibidem de Pt'xdeflina

tione electorum , ac repro

borum damnatione tanto ar

iume ntorum pondere,ut ni

il melius.

Animus certe hic non est

omnia S. Doctoris ſcripta re

cenſere , ſed tamum aliqua

per ſaltum attin ere . Quare

Augustinum mi iſſe Hieroſo

lymam libros Pelagii anno

4x8. vertente, illiuſque frau

des detexiſſe, dein juffu Ze

zimi in Mauritaniam {perre

xiffe , Hipponem reverſum

ad Sixrum , dein ad Vale—

rium Comitem contra Pela

gianos ſcripſiſſe , ſufficiat com

memoraffe.

Przrcrminendum tamen

non est , elaborariifimum il

]ud Augustini opus , quod S.

Doctor contra Julianum ſcri.

pſit anno 422. in quo , licet

m cereris~ fucrit mii-:bilis ,

fªctus est plane divinus. Nec:

filemio prztereundum , quod

cum Semipelagiani in Gallis ¡

ducibus Galliano , ac Mona~

chis Lerinenſibus Augustinï

ſememiªm de gratuita Prª:

destinatione ad fidem , & ad

gloriam carperent 8( acerrime

inſequeremur , duobus libris

de Pmdestinarione SS. 8( de

dono Perſeveramia: editis il

]os penitus S. Doctor com

greffit , donec armo 430. la

ente contrª Julianum denuo

ſcribens ad ſuperos evoiavitſ.

Unde merito S. Proſper in

Przrfat. contrª Collatorem

ſcripſir : Vigmu' amplia: an

nis contra ¡nimímr gratize

De¡ Cat/lolita nie: , [Miu:

VIRI ductu , pugna: ac 'vín

cír , guia non Patín" reſpi—

rare, quo: vicit. QUI! verba

ad rectum temporum Ordinem

ſervandum etiam de Proſperi

etat'e intelligenda effe non

dubno.

S 3 CÓN.

¿78 DE w‘crs 'I'm-:01001013 ‘

CONCLUSlO lV.

.Auguflíni doctrinam‘ de Gra

tiª Ó' [ibm: arbitrio cetcríj

cffa antefirendam ex Ora—

tulis Romanºmm Pontífitum

damonflratur i

Dem. Innocentiué I. re"

-ſpondens Epistoiis ad ipſumv

ab Auguflino aiiiſque quatuor

ſcriplis contra Pelagianoí’um

errores inter aiia 'de his hªte

haber : Éarum tenor ,integra

ratione confijht , ut (9‘ ¡¡lis

omnem tallere Poll?: errorem, Ó‘

¡doneum datº quo-vis »aflm le

gís cumpla , quem equ¡ .des

bum, dignum’ pa It pra-bere

doctor-em . Bonifacius teste D.

Proſpero adv. Collar. c. 21¡

n. 57. adverſus libras" Pela

gianorum B. Auguflín¡ Ep¡

/copi feſfionſa Poſcebdt . C2

]eſiinus nor¡ modo S. Aligu

flini doctrinam commendavit

8C ſummis laúdibus extulit‘,

fed ejus obn-ectatores , qu¡

eum exteffiffe calumniàban

tur, damnavit. Ailgyflínum,

\um …ios verba , ſaqct‘z recor

dationir Via-um pro wm ſua at

que meritís ¡n nnfl'm [empªcommumſionestabuimm, mc zm

qúam bumfiniſlm ſuſpirionís

ſdltem rumor a/pcrfit -, 7mm

tanta* ſcimziz fuiffe olím me

minimu: , ut Inter Maxi/Im¡

Optima: ameisflmptr Pmde

ceffaríbu: ¡¡¡there-tur. Benz er

ga de eo 0mm: ¡n cºmmzme

[en/emm', utpote qui ubique

tunffls Ó'ambr¡ ſuer‘l't Br¡—

nor¡ . Quis prefecto audiens

Auguflinum val Cziestino Pou

tiflce imei' Magistros optinios

connúmeraru'm , 8L de i110

omnes bene in commune ſeu

íi'ffe 5 ómnibuſqme amor¡ foiſ—

ſe 8! honor¡ ,ea tempora non

de'testetur, in quibus tot ho

fles nactus est Auguſiinus ,

quae miriam teffipora noſira

non effent? S. Lêo Epist. ad

Epiſcopum Aquilejenſem de

claran; qua? elſ-ent tenencia.

iu‘xra dem Catholica'm con

tra Pelagïanos ,rduovintegra

capita ex Augustin¡ Enchiri

dio ad Laui-eritiun‘*~ decretis ſuis

inſeruit.S.Gelaſius in Epist.

ªd Epiſcopos per Picenum

omnia Angufiini ſcripta pienis

calculis comprobevit non ſo

lum, fed e‘tiam dà’mnavit ei

adverſos iibeilos Jxoannis Caſ

ſiani 8L Faufli Rhegienſis .

Com Oriens ob ejuſdem Fau

fli de Grªcia libros in partes

ſcínde'retur , ſcripſit de his

quzſiionibus in Augustini li—

‘bris qumrendam effe , quid

Romana 8( Catholic¡ tener-et

Eccleſia. De Arbitrio tamm I¡

bera , inquit in Epistola ad

Poffefforem, Ó graciª De¡ ,

quíd Romana , bot efl Cat/70]¡

ca [equ-:mr Ó rifle-vent Ecol—le

fia , [Ice: in 'um-¡U librÏS B.

Augu/hni,@* maxima ad‘ H¡

larium Ó' Pro/peru"? pam:agrmſrí, turna-r¡ ¡n ſcrimſil: Er

clefia/l’iriy "pr-»ITE- capitulº

ÏOKM’WICYHUI' . Hªnc Ïòannes ll.

Epist. 3. ad q’uotdam Sªnato

Q

Lm.VI. CAP. UNIC, . APP.res :, S.Auguflinu:’, inquit , Cu

Íus doflrinªm /eſuíillum Pra:

deceflbmm meorumflatum R0

mana ſequitur Ó' [er-vªr Errle

fin. Cum peter-:r a M. Gre

gorio lnnocemius Africa: Praz

fectus libros quos iegeret: …Vi

delirioſa , reſpondit Grego

rius , pabulo cupitis [aginari,

B. Auguſiini Pªtriºta’ veflri

cpu/tula legite,(9’ ad cºmpa—

rationemfſiliginis ill…: n0

flrum fur urem mm queratir.

Merito propterea Urbanos V.

in Epistola ad Toloſanosiau

dibus celebrªr D. Thomªm,

quod B. Auguflini 've/irgiç in

/eqM-m', Eccleſiam doctrina C9'

ſcientiis quamplurimis adwa

verir. Quid reponum ad hzc

illi , qui Auguſiini vestigia

ſequi recuſam? Sed audiant

Martinum V. Serm. de S.

Monica , qui Augustinum

\amar ſcientize ſuiffe predica

vic , ut nibil Pene e: Scripturis

ſªcris pºflir m'j¡ eo dure irr

teiligi ,nik-¡l niſi eo interpreta

explicari: unde inquit in fine:

Unus Poflrema ºmnium Parrum

Sapientumque ingmia Ó‘flu

dia exhibet . Erubeſcant ergo,

?ui aliqmd _ in ſªcris lineris

me Augustmo invenire pr::

ſumunr . Conſundantur ergo

illi . qui adverſus Augustinum

Clafficum audent inſonare , 8:

ſe illi totis viribus opponere

8¡ adverſari. Sed audiatur Cle

mens VlII. qui indicta cele

bri .illa De auxiliír Divine

rªm Congregarione ira Con

ultores est ªlloquutus : ,Quem

Ñ I

. . . ²79vi: mmm¡ mſ¡ Deo rationem

reddere debeam mmrum actiº

num-, dimm mmm impra’ſm

¡im-um ratiºnes, proprer qua:

aflringere flarui tazam hunc di

ſpuratianem ad nom-mm doctri—

na? S'. Auguflini . Prima eji’,

quod ji teſ): B. Prnſprro [ero

initiº Iibri contra Col/atorem

'vigirlti ªnnorum [patio acia:

Errleſix ita dimica-vit contra

Pelagiªno.: , ut tandem Augu

flino dure vicerit , opºne(

etiªm ur in eau/a ſímil¡ eum

dem ducem agno/camusó'ſe—

uªmur. Secunda efl , quºd

Idem Sanctur nibil 'videturpm

termifizj’è eorum , qut ad pm

ſemes controverfiar dirimendar

psrtinent , quandoquidem j¡

agaturde neeeflitate gratit,eam

deſm'bit dicen: : Neceffe cst

ut nos przeveniat , comirerur

&. ſequatur: ſí de ‘vi, afferi:

vires efficaciffimas prxbere v0

luntati : Si de effªfiu , refin

rur , de noiente volemem

(atteudum hzec verba Moli

nistaª: qui volunt,gratiam ªd

arbitrii nutum inſervire ) fa

cerezfi de mado, ªffmr, Deum

facere omnipotentifflma faci

litare ( ªudianr rurſus aures

pervicaciffimzr ) Dem'qu fic

diffoivit oàieéïianer , ut donde -

liberum arbitrium non tant/4m

bene cum illa grazia , quam

defendir, cobwrere, [ed etiam

fieri liberiur, quando ªb illa

fuerit liberarum. Tenia um

dem ratio efl,qrmd cum mul

ti Pontífice¡ Predereffore¡ rrº

flri dºctrina S. Auguflini' d.

S 4 Gm

28@ DE roms 'I'mzo'mcrcís~

Grªl-iia Mm ams fuermt ºſ— ‘

[em-res ac vindícesz ut lM-re

díiariº ¡un cam ¡n Eulalia

relinqui uluer¡m,z ¿nm non

g) u. pariar,illam ar quafi

meditar: prI-vari. Hic tan

dem ſileant . comicelcanr , at

que obmurelcanr perritus ſce

leſiifflmi S. Auguflini objur

gatores,& iniuflifiimi incre

parores . Nec alia via inceſiit

Paulus V. ‘ qui de auxiliis

Congrega’tionem a Praºdeceſ

\ore ſuo instiruram l'uſpenditª.

At quid dicemus de Pontifi

ce Innocentio X. qui reste

Morino Tomo 4. Traditio

nis pag. 46's. afferuir, quod ,

ubi efl &Auguflínuh ¡bi efl

Ircleſia I Porest ne Eccleſia

eſie in Moliniano ſystemate,

¡n no non effe Auguflinum,

pio effus eſi aperte Molina?

Sed audiamus Alexandrum

Vll. Acªdemiz Lovªnien

\i ſcribentem , eam ue adhor

tantem , ut Augu inc fem

per adhzrreªt . De rie/¡quo, ſunt

ejus verba , non dubiramus ,

quin -vos pro [ingylºri/ciemíiz

Pietªtilque fludm ſanam Ó'

lnmrruptam , qualem tor Apº

flolira: Sedis declaratiamr , C9'

SS. PP. t-radiríanes reguimm, -

doctrinªm ſemPer ªmp/emm'

. . . . Jin), mc mm pra/aviſ.

fimorum Ecclefize Cªi/\01²m

Draorum Auguflin¡ Cr Tha

mx inconcnſſa tudfflimaqur dog

mam ſrqm' [Imprr . . . valízis.

Profecto ſi Apoflolicz- Sedis

indicio Auguíiini 8¡ Thomz

dcgmªrª (un: inconculïa, 8;

ruriffima, cur 'ea nºn ſequunª

tur Molinista’ 8( Suareſia'ni?

Sed cum relponfio nulla fit

néſi pervicacizr ¿Se proterviae,

Clememiç X.verba referamus,

Sapiemiffimo Noriſio in Vin

diciis referente . Eximm , ver

ba ſunt Pontificis , amni/quc

human-e laudir pmrom’um Ion

ge ſupergrrfflu S. Anguflmi ..a

Erchfiz Doctor-ir pr.“ ¡Hemiſf

mi ( qui {pia-im De¡ plenas'

ban/um errºrumque tambn::

tanquªm fulgemifflmum Chri

flianz Religionís iubvrproſun

diflimir ,fimulque [ole clªrin

ribus firiprisprrfligavit . . . .)

decorª grata deumqur cfl'efïn

recolenter Ó'c. ec minus prz

flirit lnnocemius KILÍn E

pist. ad 'I heologo‘ Lovanien

ſes ,in qua ha‘c haber: Mp0

flolira 'vºs ªutiºriIm mane

mus. .... m... . ..lapienric

vacrtir...profitentes . . -. . do

ctrinam p-zerlari/rimorum Do

ctor-um Auguflini C9‘ Tboma:

uorum ILLE ¡anne /cienriz

;M1, ur ¡nm mag-'jim apt¡

mos,et¡am a no m Pueden-ſ

ſOrI'Imr haber-Hut , (9' tuim dº

Elrinªm fecundum eorumdcm

prwdrcrflorum _li/¡ruta, Rema

na [eqUIiur, o ſerwt Eccle

jia , al!" vero mirª erudirione

eªmdrm ErclzfiIm De¡ clan'

ficat ,Ó /am‘h operatiºn: far

cimdar , '

Hªre ſum de przclariſiimo

Eccleſiae lumine Summorum

Pontificum oracula; quiſquis

ergo illius doctrinam non ſe.

quitªr , Draculª Rºmaunii-é 8:

ª

Lis. Vſ. Cn. Ümc. App. 28!

Cªtholica: Ecclefia: non ſc

quitur,& uiſquis ei adverſz

tur , Eccle 13? adverlatur. Me

rito ergo illms‘ doctrina de

Furia "8¡ libero arbitrio re

'rquis est anteſerenda , vel

Anguſiinus Pªn-¡bus cmeris

hiſce in quaºflionibus majo

rem prxſeferr auctoritarem ,

cum de nuHo aliotam glorio

ſa dictª ſint aut proiata en

comia.

’CONCLUSIÓ IV.

Integrims Augufliníauz do

&Hme ex Conrtlm'

- cumpſobamr.

Dem, Conciliº Africana ,

qua deinceps ab univerſa Ec

clefia recepta funt , uzque

Pelagiana dogmata o ¡rive

runr, mil-um in modum au

&oritªrem Auguíiini pra-:di

cant acque confirmªnt. Pm

ſper enim de quodªm ex-hi‘s

Africanis Conciliis, loquens

Carm. z. de lngr. hzc ha

bet_ : Comilium, cui Du: Au

nhux, ¡ngamiumgue Auguflí

mu :rat . . .

Przrerea couſuluerªnt qui

dam Synodum Africanorum.

PP. in Sardiniem proprer fi

dem exulamium .. quid éirca

gratiªm &liberum arbitrium

tenendum eflet . At ecce quod

fuit per illos pronunciarum

reſponſum: Pre omnibus flu

dium garito , libros S. Augu

flini ,_ quo: ªd Prº/peru'm (9'

HIIarrum ſcripfit , mmm-ati:

[rambla: ¡agendas ¡nature .k

quotum mantíomm Hormi/da:

Scdi: Apoflºlim Arm/in. ...

cum Magno platºnío Catholi—

m [audi: inſmm,cujus 1126

\um verba: de "bin-iº :amm

libera &a ut ſupra . Num

vero hiſce obſequemes parue

rinr Moliuistae 81 Suareſiani,

qui tanta in Augustinum ¡ne

vexere caiumniarum porcen

ta, ipſi viderlnt.

At quid de Arauſicaha [L

Svnodo dicen-ms, quer ab Ec—

clcſia ¿Si orbe univerſo fui:

comprobará ê Edit¡ ſunr hac

in Synodó canones viginti—

quin ue contra haereſim Se

mipe agianorum ipſiffimiªAu

gufllni verbis context¡ . Qui

nou credir,audeat tom. XI.

Collecticnis Labbeaua: , &e

perfrictaz frontis homincs C0n~

terentur. A-eçuid lura? Le

antur acta Conci iomm Va

Fentini , Lingonenfis , ’l' ullen

[is, Florentini , ac denique

Trídentini ,in quo Augustini

Verba ad Canones condendos'ſzpiſiſiz'me fum uſurpata . Ex

quibus ad uanfeam uſque_ pa~

ter, veros efle Auguflmlho

fles,qui in ſyflemate de gra

tia 8L libero arbitrio ill¡ ad

veríamoſ.

CON.

\282 Dz roºts THEOLOOICIS.

'I

C'OÑCLUSXO V.

Auguflírz¡ dºctrinªmflegratü

O-Iiberº arbitriº /apumi/Ii

1m comprobªrunt Etc/:lia

Parres.

Dem. inter Pau-es, quibus

\alfa innotuerant, Pelagiano—

rum dogma‘ta, non ultimur‘n

haber iocum S. Hieronymus,

qu¡ illa ſrpius profligavit .

Hqic (’mim ac Augustini li—

br¡ innomerànt , nova exo

riemis ſyderi luce adeo per—

cuiſus est, ur illico calamum

continuerit , 8! Augustino cer

taminis locum ¿St tríumphi

gloriam reliquerit. Haze eruury

tur ex en» Dialogo g. in

quo hzc haber : Snipſit -Dir

ſanffus C9* eloquens Epiſcopus

Auguflínur . . . . und: [upcrſe

dendum buic labor¡ ren/eº , ne

dícdtur mtb¡ ¡Und Horatíi .' ¡n

/yI-Uªm ne Iigna farº: . Autmim eadctem diferemm* e: fu

perfluo : aut ſí nova *UD/un¡

mu: dicen , a clariſsimo inge

nio ,occupam funk maliºra .

Num Moliniflae 81 Suareſiani

meiiores Hieronymo 2 Abſit

tam grave mendacium . Pro

fecto cum ipſi in ſuis de gra

tia ſystematibus nova invexe

_rint, agnoſcant tandem pne

clªriffimum Augustini inge

nium , aquo meliora ſunt oc

cupata . Unde Epist. 95. ad

ipſum Au ustinum data itª.

Augustini andes collegit ci

tatus S. Doctor hiſce verbis:

Macte virtute in orbe celebra—

ri: , Catholic¡ te cºndirºrem

amiqu-e \urſus fide¡ vent-nm—

tur atque ſuſpiciunt, ('9- quod

\jing majqn:: glºria eſ¡ ,

omnes‘ tretm deteflantur .

Sane , qui Augustinum non

ſuſpiciunt atqne commendant,

aut in orbe non font, aut ſi

in orbe ſunt , cum detestan

tur. , x

Hieronymi auctoritatem

Confirma: S. Proſper,cui cer

te Pelagianorum 8: Semipe

lagiauorum iniquiſfima dog

mata innotuerant. ln Chro

nico autem ad annum 430.

ita ſcribit : Auguflr'nus Epi

ſcoPu: PH' omnia excellentiſ

firmes morimr [iórírjulianí ...

reſpondem' ,(9' gloria/e ¡n de

ſenflone Clari/Time Kratia: per—

fe’veram‘ . Et in Epist. ad

Ruffinum .- Tu autºm dileéïiſ

fime . . . . . fi vere de bis qua—

flionie’ms inflrui defideras ,fi

cut defiderare te convenir , ¡plis

B. Auguflini diſpumtioníbu:

Cªgua/vendi: ¡mpmde mmm ,

non in Molina , Suareſio ,

Vaſquezio , D'e los Cobos ,

Anubalio, ªliiſque diverſis

hominibus, 8( Augustino in

ſenſifflmi perlegendis , ut ¡n

confitenda De¡ gratia defien

tíſximam ac ſaluberrimam

evangelion: Ayoflºlímque do

ctrina intelligenciam cºnfe

quaris: ¿Sc in cal-mine de in

gmc.

\ Iflius ergo inter cuizóïor qu¡

de ¿rage ſanêïa , 4

lª*

LIS. Vi. CAP. ~UN1C. App. A ²

Inſamzs pepulere ferar, ir¡

duflria major,

Main: 0pm 10mm pre/?tm

tius imbuit orbem a

.....ª.ifliusare

Flumina librar-um mundum‘

eſfluxere Per omnem

ºu:: mite: burnileſque bivazſit , rámpiſque :mimº

Ïum 5 _

Cenar:: viralir doctrina im~

minere rivas.

Poſi hare audiamus S. P’oſ

ſidium , qui' ad Macedonium

ſcribens appeilat Augustinum

Pan-em Pan-um ,, Doctorem

Drflorum : num Molihistae &

Suarcſiani Augustino doctio~

les? Oh ſycophanti‘cam pro

terviam! Parem Propbetis in

abſcona’ilºrum myfleriorum_ re

velaiioneª.. Abyffum ſapien

tie. Pºtro przdestinatio my—

sterium est , at Molinistz , 8:

Suareſiani non ªudeant ſe Au

gustino comparare , niſi An

geli-s melidres efficianrur ,

quod est im’poffibile.

Accedit S. Fulgenrius Ru

ſpenſisz Epiſcopus,qui lib. 2.

de vemare praedestinationis,&

grariaª: Dei de Augustino , cui'

ſemper adhrrſit, iſia pronun

ciar ad gloriam ſui nominis

ſempitemam : S. Auguflinu:

indum: virmte ex alto abun

drmtius illis omnibm labora

-vit .' ipſiu; enim miniji'eria Do

minm ulzeriorem huim‘ rei'fi

delibm fui: inflructionèm pne

buit. .. cunê'ia ho/iilium ma

rbmamema relorum'z . . . . con

fringen’r . Spero 8! confraé’m'*

run"l eíie illa machinamenta

qua? ¿SL hodierms contra

ipſum moliumur temporibus,

mm [Ulum ipſe de [Jn/ie victo

riam refe'rem‘ triumP/M'Uit ,

q‘uivr etiªm pofleri: cerrandi dl:

*vi/1 Céndi ordmem . .. d ojiendit

u . 5 ur vin'cere poffimus qui

Augustini doctrinam non le

quuntur. Hum’ legat 0mm"; ,

qui ſalutem ¿remain adipiſci

defiderdtz bumiiiterque orar::

mi/ericordit Domirmm in eum—

dem [pia-2mm Irgem* accipíar.

quem ¡lle accepit ur [criberet,

Ó ermdem illuminationisqgra

ria-m adipiſcatur ur dijcat ,

quam illa accept": ur dom-et .

Credicis' ne poſi haze Moli_

nam accepifſe ¡iluminacioms

gratiarr'i , in ſuo Gratia: ſyste

mare contra Augustinum con

ſarcinando? Credant aiii ,ſed

non ego.Per Moliuam enim

Augustinus ſuit ſub caligine,

at ipſe ſub luce. Oh arrogan

- tiam non ferendam ! Unde ªd

haze appoſite Venantius For—

tunatus in orar. Domin. Q,…—

cumque, inquit cum A oliolo

Paulº , ideſi oculº Enleſix , (9*

Cum B. Auguflirm Epiſtopº

Hipponenſi canſonat , m eº

i nor-amix calígo no» regnrt:

‘Éx quibus ſacile est ſubſumere,Molinªm,qui, ut iplſie fate—

tur, cum Augustino non con

ſonat , immo ſeilio meliorerjn

prsrdicar , ignºrancia? tenebris

caiigare . Nec Caffiodori \elh

monium prztermittendumÑqui

Praeſax. in Pſal. de Augustiuo

ua

184 ‘ DE LOC!: Tur-:010mm

ïta ¡NHL-Xd Augu/Zini fa

;undiflimiParris can/ug¡ [actio

mm .. .. ell em'm lmerarum

ºmnium magifley egregiu: , O

quad in u-benare mmm efl* ,

cauziffimus diſputatar . Decur

'it quippe tanquam fompuriſ

fimus z nulla [arte pol/um: ,

[ed in lnzegritªre fide¡ per/eve

nms , nelcit bxrezicís dare ,

nude ſe WHEN alíqua colladº

tíºae defi-rzdere. Tom; Carbo

Iicus , tatus ºrthodoxus ¡Tn-ven¡

tu‘r , (9' ¡n Eulalia Domím'

uaviſsima nítore reſplendem‘

ſupem¡ Iuminís clau'rare radia

tur. Sed audiatur Beda Ve

nerabilis lib. de ſex Xtªt.

mund. ad annum. 4376. B.

Auguflírm: , inquit , Hippo

nen/ir Epi/COPus, (9' omnium

D080¡- eximiur Eccleſiarum .…

emigravít ad Uany'num quinto

Kalmdn Septembrir . Eadem

haber Remigius Antiſiodoeen—

\is Monachus , ſeu Havmo

Haíberstadenſis in Epist. 1.

ªd Cor. in qua hxc haber :

Sim: jº] :medi: ¡n lumine

emmª-planetaſ, ita Augustínm'

omnes ::ce/:vic in exponendo ſa

‘nºs Scripruras. Ali¡ Doctores

compªranturflelli5,Auguflír-ms

ſoli. Nam [Jem [Ze/lx lumen

aſale recipiunt ,fic omnes' Dº

ctores 114mm reupium ab Au

¿Iuflinº . Porto quís audebít aſ

\EI-ere, Augustini doctrinam

puriffimªm non efle,qui omnes

exceffit in exponendo ſcripçu

tae’, Y¡ ſoli pompªratur, 8:

qm e Doctor eximius 0

çnnium Eccleſiarum? lea. \cri

bebat Hincmarº Augustí'nía

nar doctrina: non ſatis X uo

Prudemius Tricaffinus in p.

ad eumd. hiſce verbis : Hoc

primum pra-cipueque momo Ó'

poflulº , ut doctrina"? Beni/:ri

mi Patri: Augu/Zíni ºmm'um

ªbſque ulla dubielate undeçua‘que dactiſximi ſancſifªrumſcrí

pturarum in arrmilms camar

dZ/Ïimdm ( quippe cum nullur

Doctorum abflruſª earumſrru

puloſim- rimatus , diligentim'

aqui/¡eric, wn'us ¡nm-nariz‘,

'verªcius Prom/eri: , luculmzíu:

enadªverit ) *ve/?ri Pantifi‘catu:

tempore, commentº qualibet ¡m

pugmr¡ mm permiztars':: quan

do tanto MID/lisgratít mamen

dºnan¡ eri/H! , nt valla minſ

quam canamíne ullatenm eval

II' poſrit, cum :ªm O‘Apoflo

[im Sedis fué/imita: , C9' toria:

EchſÃE Cªrbolícx (¿Hillſ au

&orimrc 'concordiſsíma appro

barint , ac rºbºngªrint , adeº m

null…- ,ei fingul‘ariter, verum

uni-Der :tati Eulªlia: Catholic.:

czzm ea (9* in ea quede ¡n

nm'

lnnumeros alíos prztermít

timos Augustinianz doctrina:

ſectatores ªc vindices strenuiſ

mos,_inter nos Lupus Fer

rªrienſis in &olle-EL t.z. Re

migius Lugdunenſiç in lib. de

tuend. 'verin Scripturrr, Ru

pertus lib. de Opcribus Spír.

S. c. lt). 5( D. Bernardus

(ctm. 80. in Cªnt. ali¡ ue

plures de quibus conſule i

storiam , de auxiliís auctore

P. Sen-y , 8: laudatum pnl!

C ª‘

_LJ_

ULVÏ. CAP. Umc. APP. :85

clariſi'imum, Cardinalem No

riſium loc, Cir.

Solvzmtur Obieffª.

l uouiam 8( multa ab in

)ustis adverſariis contra An

gustinum mendaciffima_proca~

citate objects. fuiffe jam in

fuperioribus indicavimus,cum

que iis jam pl'eniffime fatist

cerit in hist.Pelagiana,&.in

Viudiciis Augustinianis non

fine magno laudis praeconio

iterum dominanduº Emi

nentiſiimus Card. Noriſius ,

omniª idcirco per compen

dium hic dabimus , qua: ta

men poterit quiſque apud

auctorem preclªriffimum eru

dite ac prolixe -exarata ſuavi~

ter deguſiare . En ergo furi

les adverſariorum argutatio—

nes. '

Cb. r. cum P. Adamo

Dial. 6. de Op. probab. c..4.

doctrina S. Augustini de my

(ierii's gratiz , libertad; &c.

difficillima est intelleó’tu ¿Se

obſcura: lmmerito ergo vo

lunt_ , i ſum effe oraculum

_gratis , Concilii Tridentini

interpretan..

Raíz/Ni] arrogantius, ni]

¡biurdius , nihilqu'e proſe'rri

poſſe contra S. Doctorem in—

decentius . Siquidem concedi

mus , S. Augustini doctrinam

de gratia &l libero arbitrio

qbſçuram effe ªc perdifficiiem

o!) eximiam mvsteriorum di

vmorum profunditatem. Nulii

mortalium— enim uſque adeo

faciie fui( libertatem cum

grana çonciliare . Denegare'

!amen non potest etiªm per—

frictz frontis homº , Augu

flinum obſcuris lucem , &e

difficilibus facilitªtem pro ea,

qua prffldirus erat, rerum di

viuarum ſapientia ingeffifſe.

In [action/'sz Apaflulrrír , S.

Doctoris funt \Terba ſermJJ.

de verb. Apost. ſuparioribur,

qua; char-¡tati veflm , quamum

Dominar adjuvare digmmnefl, expo/aim…, multuctm ia

borem (9ª folcicítudínem pzz/fi

ſumu: . Carnpatiebamw nobis',

(9* ſºllicizi eramu: @pro 'nº

bis, (9' pro wbír . Quantum

amem eri/lima z ::diu-ui: Ó'

no: Ó' 'vos Dom-ªrms, Ó' eª,

me prat/'us diffiríh‘a vide

Zamur, fic per nos :nadar:

dignatur efl, ut nulla quie/?iº

"manera , que? qonturfiet mm:

tem piam. Impra emm mens'

odit etiam ¡pſum intel/actuªr,

Et tertio de Pace. mer. c.).

Ea , quie PM rra-cura quxſho

1mm dílucide dicta xxi/¡I'ma ,

adlmc mm intelligum, mn

mihi calumnieutur prº negli

geI-m'a , *Del pro me‘ facu/205i:

indigentia , ſed @cum-pam.“

pra accipienda _inteligencia

dep-:cªmu: . Enlam Julianus

obſcuritatem S. ’ _ octori obje—

cerat lib. g. Opi [mp, G.6].

qui hoc ab Augustino tuli!

reſponſum : _Q_ma tenebrar va

fl‘ras redarguum , *vabir [midª

non videmur, Ó." quxcumquo

'vobis fue radiante [me mo

lefla ,ſth , cºntra illa: cor

clauditif, no ¡nde nº:: fugetur

errºr/'r . Idem erericus S.

Patri:

:86 DE LOCIS THEOLOOICiS ' _

Patris fent'entiam \feiuti dif

ficilem intellectu incuſavergt;

fed praco veritatis repoſuu;

_Prºrſus ¡rm-[ligar vell*: nolig;

fed tu contra ifla nihil_ 4¡—

&urus , *ui: non intelllgt ,

,quºd egº wxjifftmum ¡11un

fimiſfimum du¡ . Ibidem lxb.

4. cap. 140. Vernm haze non

ita viſa_ íunt de Auºustíni

ſententia Sanflifflmis Ï-Zçcle

lia; PP, de quibus multa faq

:is diximus in praecedentibus

propoſicionibus ,

At quoniam ista p'roferre

minima veritus est contra -S,

Augustinum P. Adamue, edifſerat ipſe rationem aliqctuam,

qua obſcuritas &difficultas in

quasstionibus ad graciam , & li

berum grbirxium pertinentibus

vitari poſlint? Moliqiano forſi

tan ſvstemare? [ta est: Non

¡¡Mamen viſum est Thomistis

& Auguſïiuenſibus, qui dex

tris junctis contra Moliniana

ſcita fzdus iniere . Ultra

quamquod contra diſcordem

Molina? çoncordiam a hon

nuHis doctiífimis affenur, CS;

guidem firmiſiimis monumen

tis , illam ſemper diſpiicuilſe

Viris in Eccleſia ſummis ac

ſªpiçntiſiimis. Ex quidem de

illa itª ſcripſiffe ad Archie

piſcopum Viennenſem Doctiſ—

fimum Baronium ostçndir ab

eo data Epistola, de qua fi

dem facit Petxus Matthaeus_

in Hifloria ſeptem ªmmum

parís 11'12. 7. nan'. 4. ſe …am

vidiffe propria hujus Cai-dina

lis mªnu exaramm, cums au

-themiam appmbarunt etmm

PP. Societatis, ut videre eſ’c

in MSS. Cardinaiis Ricci¡

apud Gonet in Apolog.Thom.

Tamummodº de libris Mol¡

nx remanet comravçrfia . Le

g¡ eos, fed nan fin; flama/10,

cum in ¡¡lis ni/III Pºtentius

agua prg/eſemr , quam S. Au

guflino adver/ari (licet San

éium numquam nºmina: ) cum

que oſcitdntíz redargum ,fe

que ¡Ilº ¡n ¡¡s Diſputationibu:

vigilantiorem , gcutiºremque

¡¡¡San . Qui: *parefl _cum :alía

quuentem’ ªbſque flªtſ/.ªd role

rare .² ¡¡cet ut ánguís efl'ugín,

(9‘ e manibur fabile elªbatur,

ut etſ¡ temeraríum qui: ¡n-ve

níat, hand facile pªm: [ure—

ſir convincere , [uy/lªr: .

Nor¡ bwin/mid¡ tominentatori

bus indign Etc/e a Dei,quc

putita:: ,' tando" ; nitore dele

_ctari :amummodo conſuevit

ipſa no» bªbtïlſ maru/ªm ,

negue rugªm. Legí, inquam,

cum , (9' ad quinquagima Ó'

amp/¡us nata-ui propofiziªnes ,

yerba, p/íraſer‘, quas‘ml fªl

!em afines effe 'erraribm Pe

Iagianorum, (9' Semipelagía

_mmm ( [ice: ip/e cantinª' in

tra Cat/¡alice fide¡ _limites *vel

prºteflando: /altem [e conti—

izeat) mmo puto,guí abſque

ªflèctu ¡lla perlegnn , negabítoſimnínº . _Quid ‘ Eulªlia De¡

ind-get [mim- Molime Iibris',

ut di/cat‘, que: a tºt SS'. Pa

Yribu:,(.‘omi[t¡s atque Decre

;is iam ante tot/wcula (lidia-it

atquz‘docuit P . . Meafiquidem

m

Luz. Vl. CAiª. Umc. APP. ²37

femenil): eº (idaſ) Molina

volumme) mm Indiger Eccle—

ſia Catholic-a, in quo *vel [al—~

tem quxdam auditui barri-dub¡

effem corrigenda , &c; Affa—

runt piura aliquorum e, So

cietace Theologorum testimo

nia Molinianum Systema da

mnamia, Er quidem Bªilar

miuus lib. r. de Grat. & lib,

arbit, ita Molina: vplacita ſu

gillat : Htc ºpim'º ( Molina)

alien e omnirrº a ſentemiz

B...Au,guliini , (9' quarnum _ego

ezrſiimo , a ememm enam

Sor¡ tunrum ¡vinarumzquçd

mu tis Sanctiffimi Doctoris ,

& variis url-¡uſtu Testameuti

locis adstruit , inde ſubdit:

Hz:: opinia evertit ºmnino

fundamenta prede/iinatianir

divina, quªm Sªnctu: Au u

flinur ex' divinis litteris ºlí

diflime cºmpraba-Di: , Haze …e,

dum eſfet opinione liber ,

Beliarminum excipit Henri

cus Henriquez e Socierare

¡Jeſu Theologus , quo in ſuo

Tractatu De ultimo fine ho

minis Molinam reprehendere

non est veritus an. [593, Lo

ca ex eo propemodum infini

t‘a colligerem, quibus nova’

Concellitze ſui figmenta paſlim

oppugnat . Sed eo me ievarunt

onere Didaçus Alvarez in

fui Reſp. lib. 1.:. 1. Salman

Bcenſes tr. 3. de Scient. Med.

iſ. Io. dub. 8. Franciſcus

Macedo Coll. n. Diff. r,

Sect: 5~.Ã0arïnes Baptista Go

net m povog. art. 5, quos,

fi iubet , conſuiere liceat .

Acc-,edit Joanne: Marianª.

eiuſdem Societatïs Proſeſior,

ªni in Opera de Regimiue

oc. de_ Molina hxc pronun—

ciavi: c. 4. Ab Im* pra-lara

fonte emamrrunt ill¡ rurbines

(9" prou/lªr , quilms nªflra

Societies renta-ui: exagimre fª

pienrifl'imor Daminir'ame [a

milia: Tbeologºs , quº: palm:

-umerari dróebar, ur purioris

doctrina Antiflites,çuam [e

qui externa Luciº-¡¡¡ci Milime

Comment:: . Cuin 'viri libel

lu: ab examine Tbealogorum

Saenz Inqui/ithmis delarus

fui: Romam. Vide Gone: in

Apol. amó, Antonium Regi

naid, in Theſ. A olog. Theſ.

7.]oannem Caza as in Cand.

lili¡ viud. @.160. Picinardum

Tom. 3. de approb. Doctrinx

S,- Thòmz , alioſque. Non

prztermirrendus ClaudiusTy

phanius in lib.de 0rd. c.zó.

qui hare haber: ln qua MD

[imt dºctrina multa aecurrunt

improbanda Ñ Ac primum id

periculi in comi/lancia five

eiu: di/iinfiione nºflra liber

rate cum prfflſciemia divina ,

ua minus ::autos minuſque

intelligentes ten-ere ſ’e punt,

mn ego ſºlus non video, fed

neque ullianmr cum Dºcto

res Sibolafliçi , aut SS. PP.

eniquvmerum , Ec c, 4!.

staluit, Contar-diam Pmſcim

tiaſ' Prºpidanrize , (9' Cºmºr

ſus Divini cum nºjira liber

'rare ªb enriquí: Ó' pre/irm

_eiflimis Tbeologis longe melinª‘,

ſolidiuſque dlſllſªſi , quam db

ullis

* ’2'88 BE LOC!: THEQ'LQGÍC!:

' “[15: nºeml'orïbm, Eadcm ſcri

fic Joannes Phelipzus alter

Feluita. , 6k Rothomagenſis

Collegii Rector. Eadem do

&iffimus Petavigs lih.ó.Theo›

log. Dogm. c. ó. Ex his ita~

que concludendum , Auguiïini

adverſalios recoctam Pelagia

norum crambem , & illorum

xenovare imuſias querelas.

Ob. z. S. Aogustinus in

\Dis contra Pelagianos , 8L

Semipelagianos Diſputªtioui

bus ſcater undique antilogiisr

Ergo &c. Ita Adamus c. 6,

pag.6I4.

Reſp. Nego anreced. &fas

fit reperere ſurdis amiquas

baſce effe ha-reticorum calu

mniªs, ¡Si querïmonias, qui—

bus ¡am S. Doctor pleniffime

8( abunde ſatisſecit cum di

ſputarer contra Julianum lib.

5. c. 9. in quo haec haber :

Sementízzr mea: ¡mer ſe con

tr-_ariªx putas , 'vel putarí ru

pis , tªm/aan¡ ¡mprobem , quad

ante Epproóa'uerim , aut am—

plectªr,quo_d ante rtſpuerim.

Audi ergo apt-'ram [mm-¡Hgm

[num, C9- intellªge, ’pel jzne

ÍNIEÍÍÍgerç' alíª: mm ºffundendª;qligínn nebuloſzt dèſſipz4ratio

¡¡'15 ſereuítgt¡ finçeriflzctma 'De

matix. Et lib. 6'. in fin.cont.

eumdem: Ad ºmnia me tib¡

nſ ºndiffe , [uliam , Ó',omníª

n ellifflè 8to. puto quod pra

ſpírís , ſ¡ per-vita:: mm fi; .

Et in fin. lïb. I. Vin-cas ar"Uría: mas Ó'fvªgiIÍſiÍ, qu¡

bm tibi_ ::pulmm ’vida-is ácu

NI: Ó' muda: , ;Aumenta cm

flingam'. Et lib. 3.:. 3. Tu"

mm ‘value acummm argu men—

tgtionum m'lml mm [Olumm ,

dejtruêïumque dimitlam. Hmc

S. Proſper in c. z. com. in

gratos canit , nullum argu

mentnm Pelagianorum non

dilutuq fuiſſe.

, . ._ . nullumqee omniaº

nlífïum ,

Doctª fidel, quºd no» diſ

/olverct ªrgumentan¡ ,

Et S. Prudentíus in_ Epistol.

ad Hincmªrum 8.¡ Pªrdulum

eorumdem hzreticorum argu

mentis a S. Augustino abun

danuſsime Ó* competentiſxime

/atisfactum effe ſçribi!. C8

terum fi qua: ¡n Augustini

libris amilogisk adparentes

funk , cas facilem pati ſolutio

nem , notiflïmum est ¡His , qui

quazstionum adverſariorum , 81

temporum diverſam retienen¡

díflinguqre probe noverint .

Ob. à. Cum P, Annato

lib. 8. (DL August. c. z. pag.

862. 8: A amo c. 7. cie. loc.

aliiſque : S. ugust. contra Pe

lagíanos Semipelagianos

dil’putans a’stu contentiouis

abrepxus exceffir: Ergo illius

\entemiaº miplme flandum.

Reſp. Nego anteced.Si ui-.

dem ¿Si ifla jamdiu S.D fo

r¡ Juluanus Pelagianorum in

ſolentiffimus oppoſuic , ut

confiar ex illius verbis apud

Augustinum lib. z. de Nupt.

8( Concup. c. 3. Si gm put

¡¡bn-um in _hºmimém arbm-:um

( verb¡

L1B.VÏ. CAP. UNIC. Aumct

28‘9

( verba ſunt Juiiani) aut Deum

effe naſcentium eandítºrem dixerít , Cwlefllſianus O‘ Pelagia

nur vocatur . Ne ¡girar “ua

cenzur ljxretici , fiunt Man¡

rbxi, <9' dum [al/'am veren

{ur infamiam, mmm crimen

mmm-une inflar ſerarum , que

tircyrndªnturpinnis , ut cagan

Iur in retia . Endem Semipe

lagiani recoxerunt , ut patet

cx Cafflani verbis cap. II.

col]. 13. Multi ením fingula

hªy: creciente: de iuflo ampliªs

ſ ¡¡Here-¡tes v:r¡ir,filzique con

trariís [um errºríbur involuti,

Sedª omnes isti oblocutores

açriter reprehenduururin Epi

flola , quam Czrleflino Pap-¿E

adſcribunt adveríarii hiſce in

Verbis: _guia nonnulli , qu¡

_Cat/Jolie() namine <gloriarmn' ,rctn damnati: autem her-*etica

rum ſenſi/ms , ſeu ,DHL-¡MIS,

five imperilia demorªnter piiſ.

fimis Diſputatoribm nbz'iare

Pra/uma?" ,* (9' cum Celeflium

atque Pelagium ªunke-matiza

re mm dubírmt , Magiflrir tª

men nºflris , tamquam neceſ—

ſarium modum excefferinr , ab

loquunmr . Quibus addendum,

quod ſi Angustinus de exceſiit

eric culpandus .. nullus‘ inter

PP. erit prefecto, qui dum

Cgtholicge Eccleſizr dogmª

aliquod propugnat atque ‘we’—

_tur de exceffu pariter non poſſit

Inflmulari ; atque ita ¡atum

parebit hareticis effugium .

ec alía proſecto ratione PP.

auctorimtem ſpreflt Calvi

nns ,dum ipſo ſe muuiitdy;

T0m.V.

LI.

feo ſequentibus verbis . De

ib. arb. art.7._ apud 'Pappe

rum : Greci , @pm aliis , at—

que inter eos Cbryſoflomur ¡n

extollendª humana: 'voluntariº

facultaze modum exceffere .

Przterquamquod de Augusti

no. non ita ſenſere przeclariſ

\imi Eccleſizr PP. de quibus

ſaris infupradictis propoſitio

nibus . Nec ita opinatus est

P. M. Clemens Vllſ. qui

graviffimam de ,auxiliis Di

vinaa gracias controverſiam ad

unius Augustini menrem ex

pendendam elſc voluit._Quid

ad hace nugaciffimi _obyurga—

tores Angut’cinianse doctrian

Alia non d'eſunt contra prie

clariffimum Echeii-x lumen Ñ

prolara ccnvicia , qua? eum

ab Eminentiffimo Norifio [int

ultra operis pretiurn elimina

ra ac contrira , ne ligna in

_ſylvam feramus,ab iis refel

lendis ſuperi'edemus .

Ex hucuſque tamen dictie

clariffimedeprehenditur,quªn.

ta fit in rebus Theologicis

huius S. Doctoris auctoritas.

Verum cum experientia duce

cognoverimus , aliquando ¡u

venes Auguflini doctrinz in

ſudantes in illius operibus per

volurandis confundi perſirpe,

ac perturbari , cum ignorent

prorſus vel tempus , quo ſcri

ptzk ſunt, aut rationes, qua:

Auguflino occaſionem ("cri

bendi praªbuerunt , idcirco

omnium ¡llius operum Catalo

gutn hic adnectere voluimus,

majori, qua fieri potest exa

T v &iſ-v

29o DE Locis Tuxommcus

&iffima brevitatemt ad ma

nus facillime haberentur , quæ

amplis voluminibus jam [un:

a do&ìfl‘m_xa PP. S. Mauri

Congregazione exarata .

m

I _ N D E x

operum S. Augufiini Hìpppnenfj: _Epi/'cªpi , Cí- Echa/¡c

Doctorſ: exnrm , I

Anno 386. Anno 386.

Cºntra Academicas libri III.

de quibus vide Epistolam S,

Doctoris primam Hermoge

niano , & librum XV. de

Trinitate c. ¡2,, à lib. Hen

chirid, c. zo. «S; l. Ren-act,

c. l’

De Beata *vita lib, I. (Cl-í,v

tus apud Cafficiacum . vide

er'ract. 1. c. 7.

De Ordine lib, 2. Vid, Re

tract I. cz 3. _

- HermogemnnoT‘ªſil’fflºlªe ( 'Nebridíº

Anno 387.

Soliloquiomm lib. 2, vide

Retract, lib. I. c, 4.

De lmmortalirate animæ lib,

I. vide x. ,Ren-Actª c. 5.

E ln l ( NebndtºP' om ‘( Nebridio

Anno 388.

De ,anntìmre animæ lib,

I. Vid. I. Ren-act. c. 8.

De Di-uerfis qudflionibu: 8x.).v

liber unus ,

De Mujica lib. VI. Vid,

Epist, Augustini Memoria ,

6t I. Retract. c. u.

De Magi/1m lib. I. Vid.

lib. t). Confeſſ, c. 6, 8t l.

Retract. c. Iz.

De Genefi-contm Manicbgº:

lib. 2. Vid. lib. 8. de Geneſ.

ad litt. c. z, 8c I, _Ren-act.

c. lº,

De Moribu: Ecclefix Carbo

Iìm contra eoſdem lib. 2.

Vid.1. Retract. c. 7.

Epiflolre Nebridio vu.

Anno 390.

De vera Religion: lib. I.

Vide I. Retrªct. c. ¡3.

( Romanian()

( Maximo Madda

reuſ¡

Epiflolae (Cale/{mo

( Gaio

( Antºninº

Anno 391.

,De Utilitatg credend¡ con

tra Manich. hb.1. 1., Retract.

c. 14. _ D:

Lia. VI. CAP, UNIC. APP. ' zqr

De Duabu: Animabus lib.

J. contra Manichzos vid.ib.

Epistoia Valeria Epiſcapo ,

Annº ;92,

DiſPuta_tio contra Fortuna-—

!um Mante/?zum libJ. l. Re

tract. 16. c l_- Aure tº Epi capo

Eplstºlªª ( Maximim

Annº 393-.

De Genefi ad litteram Im

perf. lib. 1. vid. I. Retr. 18._

De Sermane Domini in Mon

te fecundum Matt/:Mm . Vid.

1. Retract; c. ¡9.

De Pide (9' Symbola lib. I.

contra Manichazos , I, Re_

tract. ¡7.

Anno 394.

Expªfitio, quªrumdam Prºppfitionum exſiEpiſiola ªd Rom,

[Mi 1.1²1. Rena?: c. 2;.fl

nc Data eri-ponia Epi al.:

ªd Rºm. [ió, I_, z. Riªtrzict,v

23. 24.

Qontra_Adimantum Mani—

rber DlſrÍPulum lib. 1. Vid.

1. Rçtr. zz.

_ Epi/ida ad Galan: exp-ofi

A Noms ¡¡ber 1,1. Ren-act. 13’.

24. ' ‘

Anno 395.

De libero Arbírría [ió, ur.

cumra Manichzos. Vid. E

plstoiam Marcellino , 3?. Rem

\

1. c. 9. _ .

De Continerma [tb, l. con—

trª Manichaeos, _ - .

De Mmdªciª [tb, r. V1d.I.

Retr. ç. ult. _ _

( Licermo

(. Pªulino

( Hieronymº

( Alipio

Anno 396.

De ¿gºne Chriſiianº lid!.

çomra Manichaeçs,

( Paulinº Ó* The

( rajie

( Proauleiarm

( Euſebiº

( Euſebio

( Craſulanº

Annº 397

e .Di-per y: questioniàu:

ngS‘impliciaèium lib. z. Vid.

3, Ren'. c. I. De Przdeſim.

SS. c. 29. 81 Epist. ªd Slm

plicianum. _ _

‘ Cºntra Epijiolam Mªma/Mi

lib. r. z. Retr. 2. _

( Simpiicmno

( Profuturº

( Hierºnymº

(Aureliº Ó b

- ( Paulino T e

Eplstºlªx ( …fi, ~

( Gigio, Bleu/iº ,

( ª*.

( Eleuſio , Gloriª ,

c Ó‘. v

Epistolz

Epiſiolz

T ²,‘ An

’ DE LOCIS THEOLOGtCts2.92

Anno 398.

Paulinº Ó* The

rafiaz

Publícola

Eudºxio

Honºrato

c

(

Epistolae f

(

Anno 3992

De fide rerum qua non *vi

dentur líb. 1. contra Paganos.

( Principibm Cola

nj; Safe-&Fªz

. Cr: ¡no E ica ºEplstolz É WLM; P

( Severino

Anno 400.

Annotationes ¡n [ºb 2. Re

tract.- c. 13.

De Conſenſu Evangelifla

rum lib.4. Vid.z.Retract.c.ló.

Quwflianum Evangeliorum

lib. z.

De catcchizandi: rudibu:

lib. l. z. Retract. c. 14.

Dª Op": Manacborum lib.

I. 2. Ren'. 21.

Contra Epiflolam Parmenía

n¡ lib. 3. ó.. Retr. !7.

De Bapxíſmo cºntra Dona

'tíflas lib. 7. 2. Ren'. 18.Contrª [Irma: Petilíamſi lib.

3. z. Retr. 25.

( Generºſo

( [anuªriº

( Ad Inquifitíºms

( januarü

( Cela-ri_

( Calar¡

Epistolz

’A\ſ\‘

*MÍ .Ñ

I "'v' ar.

Anno 4º!.

De Bono Cºniugal¡ Hb. r.

contra jovinianum z. Retr.

22.

De Sané'ia Virginitat: Hb.

1. z. Retract. 2 .

Brewculus CDÏIatiani: cum

Donªtiflir. z. Ren. i 4.

( PammacZiº

Victorino

Aurelio

The-adoro

Severo

_Qyt'nfflano

Anno 402.

De Unitat: Ecclefit 1M. I.

( Xamippo

( Criſpino

_ ’ ( mmſ¡

Eplflolz ( Hierºnymo

( Caflºrio

( Naucelian¡

Cªld

Anno 403.‘

Epistolae ( Hierºnymº

Anno 404.

De A5?: cum Felice Ma

nia/Mª lib. 2. 2. Retr. 8.

( Hieronymo

I’m/;dio

Contra

flª;F6115¡ Ó'.Hilar¡~

nº

Damm'

Hippo

( nenfi

LrI.Vl. CAP. UNIC. APP. ²93

( nenfi

C Paulino Ó‘ The

( raſía ad Pre-;by

( !emm uemdªm¡

( Maní: .

Anno 405.

De Nªtura Bon¡ contra Ma

vícbeºr 2. Retr. 9.

Cºmra Secundinum Mim¡

ebeum lila. I. z. Rerr. 10.

( Paulino C9' Tb:

( rafie

( Hieronymo

( Alipío

Epistolze ( Novato

( Paulº

‘ ( Cir-:Iliana l

(( Emmw Donate

flat

Anno 406.

Contrª Creſconium Gram

matieum Iib. 4. z. Rerrªct.

26.

( ſanuarío

é Fer/¿110 .

- Ne am

Emstºlz ( Italia:

( Vincentía

(Paulino Ó- Tlmafle

Anno 4,08.

E Oíympía

O m Iº( Bojizifpªcío

Epistolx( Italim

( Donatº

( Memoriª

( 'Di-agrarias Ñ

Anno 409. ¡q q_

( NeHarío

( Donatiflis

( Maerobio

( Macrobíª

( Severº

( Victoriano

( Donato( Crefcomſiº

( Fortunatº

( Flºrentinº

( Generº/o

( Diºſcoro '

(

(

Epifloiae

Cºnſmzio .

Papulo Htppºnmfi

Anno 410.

DeUm'co _Bapriſmo contra

Petrinmum llb. J.

Anno 41 I.

Bre-uículus Collaríonis cum

Dºnanflis. z. Retr. 34.

o( Albime Piniano ,

( (’9- Melanie

( Alipío'

( Albime

Epistolx ( Armemario

( Marcel/¡nº

( Mareellinº

( Probe

( Prºbe

Anno 412.

Ad Danni/Zar Pez/Z collatíaª‘

mm. 2. Retr. 4o.

T 3 ' De

4...4."

2'94 DE LOCIS THEOLOGICIS

De Pucatorum meritis ¡¡17.

3. z. Ren'. 23. , .

De Spiritu (9' ¡¡nm HLB

z. Rem *7._

e Volufianà

( Marcellim

.( Apringiª

( Volufiªnº

( Mªrce/linº

( Marcellinº

Epistola: ( Honor-tº

( Ad Donatiſlú: ª

(Saturninº Ó' Eufrati

( Marcellíno

( Cirtenfibm'

( Anaſhfiº

( Pelagíº

Anno 413‘.

De Pide ('9- OPeribuÍ ¡¡An

2.. Retr. ;8.

. ( PaulineEplstºlx ( Fortunatíanº

Anno 4X4.

De Bonº Viduitatís‘ ÍÏÉ. 1.

cºntra Pelªgianos.

( Paulinº

( Prob@ Ó* juliana

í Camí/¡ano

Macedoniº

( Mªcedºniº

( Hilªrio

( Ewdio

.Anno 415.

De Gemfi ad litteram 1M.

12. 2."Retr. 12.

Ad Oroſium contra Fri/cil

¡¡ani/Zar.

De Natura Ó' Grátid ¡¡5.

'1. z. Ren'. 42. contra Pela

gianos. ª ,

De Perfection juflime bo

IMinis¡ .

K Evadm

( Evodio ¡

( Hieronynª‘o de On

( u gine ¡mimt

Epistolaá ( Hieroyjlmº

' ( Evodlo

’( Maxima

( Peregrinº

( Dºnato

Anno 415.

Traüatm in joürmem 124.

contra Dºnar-'flªn

'In Epi/?014m [Danni: ad

Pm*th Tractatu: lº.

De Trim'mze líb. 15. LRC

tract. ¡3. '

( Donatº

l ( Aureliº

( Innocentio Pontificí

. bmocmtio Pam¡ o¡EPIROÏXE ¡¡¡dem fi

( Hilariº

( ſoarm¡

( Oceanª

Anno 417.

RDe Geſh': Peldgi¡ Hb. l. 2..

en'. 47.

( Bonifacio

. ( Paulino

EP‘ª‘Ïlªª ( Dªm-.dana

( juliana

Anno

Lis. VI. CAP. UNIC. APP.Ñ . ²95

Annº 418.

Cºntra Sermºnem Arriana

rum lib. I.

De Ge/tir cum Emeritº Ce

fareenfi Donaliſrªrum Epi/ro

pa 2. Ren. 51.

De Gratia Cbriſt¡ , Ó' de

Pecoato Original¡ lib. 2. 2.

Retr. 50. contra Pelagianos.

De Patientia lib. 1. contra

Danni/tas.

( Bonifaciº

( Opratº

Sixto

Cash/tino

Mercªtori

( Sixtº

( Aſellico

( Heſyrbio

Anno 419.

Locurionum ¡¡5.7. z. Ref!.

Quwfiiones in Heptateuclzum

¡¡17. 7. 2. Retr. 55'.

De Con/'ugiis adulterinis.

De_Nuptris (9' concupiſcen

tia 1112. 2. contrJPelag. Z2.

Retr. 53._

De Anima Iib. 4. 2. Retr.

6.S ( He/yrbio

Epistolae( Vªlerio

( Lªrgo

Anno .420.

Contrª mendacium lib. I.

¡river/us Priſcillani/in . ²-1

Ren'. 60. '

Contra -ªaverſanorum leg!:

("Dé Prophemrum lil-.2. 2. Ren'.

5 Contra Gdudentium Donª

tiflarum Epi/ropnm [ik-Z. z.

Retr.. 59.

Contra duºs Epiſiolas Pela

gianorum [ió, 4. Reir. 2. 6².

( Dulzidia

Epiſiolz( Con/Curiª

( Valeriº

Anno 421.

Encbiridion ad Lauremium

cºntra ManiclM-os , Apollina

rifles , Priſcillianiſias Ó'c. 2.

Ren. 63.

De cura gerenda pra mºr

ruis lib. I. Retr. 64.

Cºntrª julianum Iib. 6. z.

Ren. 62.

Epistolae ( Clªudio

Anno 422.

Epistoize( Felicit

Anno 423.

( Celeflíny Papa _

Epistolx ( Feltcitan Ó' Rufino

( Ad Monacbo:

Anno 425.

De OEioginM Quwflioniàu:

lib. I. contra Donatistas. z.

Retr. 64. v

Epistolz ( _Qyínrilianº

T 4 .Aan

296 DE Lotrs THEOLOGICI‘S -

Anno 426.

De Doctrina Cbrifliana Hb.

4…2. Retr. 14. _

De Civitate De' cºntra Pa

ganor Hb. z. 2. Retr. 43.

De Gracia C9' libero arbi

triº lib. I. contra Pelagium.

2. Retr. 66.

( Acta Eccleſiaflim

( Vªlentinº

( Eidem

( Vital¡

( Palatina

( PrºculoÓ' Cylirmia.

Epistolae

Anno 427.

Còllan'o cum Máximino Ar

rianºrum Epi/capo Hb. z.

De Corre'pzione (9- Guti¡

¡¡12. I. contra Pelagium . '².

Ren'. c. ult.

( Bonifaciº

Epístolz )( %qodvultdeo

em

- Anno 428.

De Hare/¡bus ad Quad-vuit

deum. í

De Pradeflmuiane_ 55:, *Ó*

de Dona Perſwçramm hb. z.

. ( AlipxºEplstºlªª ( Honºrato

Annº 429.

Epistolae ( Darío

Scripta S. Augustini incom

perta: :Etatis .

Epistolae

( Dariº

( Fratrilªus Mºdan

( renfibus‘( Lºnginlſiªno

(

( CCI-:tíº

( Paſcmn'º

( Eidem

( Biden¡

( Elpidio

(

(

(

Lºtto

‘Sebaſiíam

Restituta

Auxilio

Ad Clªfflcianum

Pancaria

Feliu¡

Bmmato

Eidem

Ru/Zícº

Cbriflino .

Oromia

Martianº

Cornelio‘

( \ludaçl'

( Ecdicix

( Sapidat

( M113th

( Seleuciant

( Florentina

( Fabiºla:

( 5'11an Plebí( Nobillſiº

^^^^^^^^^^^^^

Encr

Lm. VI. Ex. CAP. I._ _ ²97

tibi

Énár'ratíºn'es in P/almo:

'De Symbol()

De Di/ciplina Chriflhma

De Camita novo

De utilitate jejunii

De Urbi: exridio

Cºntra Fauflum Manicbªmm

lib. 33. z. Ren. 7.

Opus Imperfxffum contra

Iulianum lib. lex. _ _ _

Sermºnes de verbu- Damm¡

64. _

E X A

De verb!: Apofloll 35.

Hum/he 50.

Sermones de Temper: 256.

Sermones de SS. 68.

Sermones de Di'verfis 123.

Fragmentº 37.

ex MSF. Car/bujia Il.

Additi ab jacobo Sirmondo.

4o.

Ali¡ pauci tom. 5. PP. S.

Mauri .

MEN.

Doctrina: P. Luduvr‘ſ¡ Molina? de concordia [Meri arbitrii

-xum gral/'ºe day…: R. D. fambp Le Bala) ordinis

S. Bemdlfll Doctor-e Part/inf¡ aucton.

U0 quidem vocabula

fatis aperiunt , Molí.,

,, nam non de fola explica

tione fuae ſememiªe, quam

,, non femel fatetur ſe deſiz

deraffe in antiquis PP. fed

de nova illius a fe fac‘la

,, inventione hanc tradidiffe

Ñ liberi arbitrii cum donis

,, gratis: concordiam i dum

,, §. Nos pro noftra , dicit:

,, ,Que fi data explanataque

,, femper fuíffmt ; 8C §. Lon

,, gmr loquitur aperte '.- HM

,, noſtra ratio conciliand¡ li

,, bertatem arbitrii rum div¡—

,, na_ Pmde/tirzatione , a ne

,, mm: quem viderim bum/

,, qua tradita . DDR autem

' ,, istae voces data 25: tradim,

,, fatis ostendunt id , quod

,, diximus : multo vero magis

,, particula , noftra . . . .

,, Porro duo etiam ſuntffluz

Ñ jure videntur in hac nota

,, reprehenſibilia . Primum est

,, diſceffus a communi PP.

,, fententia .- Sc-cundum est ª

,, pauca reverentia , quam

Ñ demonstrat verſus S. Au

,, gustinum Be ejus doctrinamf

,, ita ut non deſint,qui pri

,, mum temeritati , fecundum

,, inverecundiæ adfctibant ,id

,, quod nollem ei impingere,

,, fed de utroque dicendum

,, duobus capitibus , ita ta

',, men ut hæc animadverſio,

,, ?uïa non est dogmatica ,

,, it fut-ura multo brevior fe

,, quennbus.

CA—

$93 THEOLOGÏCBDE 'LÓCIS

C A 'P U T l.

De diſcefflane a PP.ſemem¡d.

N rebus Édei diſceffio

nem a PP. ſententia -,

0-. inrroductionem dovitª.

tis,ur quis propri‘um ſuum

invemum obtrudªt, ſuſpe

¿tam effe 5( periculoſam ,

ica compertum est,ut non

egeat probatione . Nihilo

minus ¡dvclarius futurum

existimo.'ſiÑillud 8L eXem

plo S. Baſilii , 8( doctrina

Vid'centii Lerínenſiç illu

stravero. M. ergo Baſilíus

Ep. 62. tam tenªx fuit

antiquitatïs , .nt encomii ,

quod deſcripſit in laudem

Muſonii , praecipuum capur

exponens ita loqueretur:

Niki] de /uo , nibil quºd

now ªlicuius vogitçtioni:

¡nºvenmm veſípflet, m me—

dium ªdduxit , /ed_ ¡una

bemdictionem Moyfi , e:

ipſir :Ir-uni: cordis ac bom*:

tbc/auri: vetera *veterum ,

(9' que ante faciem juniº

rum ’uetem effent , prºferre

novít. ls , inquam , Bafilius

M. cum orans apud Popu

lum utroque ſequemi mo

do glorificationem abſol—

víffet Deo , 8( Patri , in

terdum cum Elio ipſius Se

Spiritu ſancto , interdum

r filium in Spiritu ſan

o, ESC aliqui dicerent,il

lum novis uſum effe voci

bus , ut refen \cxibens ad

11

Ñ

Amphilochium c. 29. Vemranda [um: armſiqua dogma—

ta, que 012 enriquimnm (²)'

cam'u'em quamdam , ba

beant quiddam reverendfnn.

Unde etiam id quod dlxe

rat, Confirmar antiqnorum

auctoribus , citans Clemen

tem Romanum , 8L Ale

xxandrinum, lrenaeum , Dio

nyſium Alexandrinum, A

fricanum, Athenogenem ,

Gregorium Thaumaturgum,

Firmilianum ,8L Melerium

Pontificem .

,, Quod autem mine: ad

Vincentium Lerinenſem ,

cum pene roms fit in utrq

que Commonitorio , (cn

bens advcrſus prophªangs

hzkreſum novationes ,l m

ablegandis a rebu‘s fide¡ n0

vitatibus , 8( adstruendp. arg

tiquitate, fatis effe Vldªbl—

tur hoc loco citare , qua:

ex ſummis Pontificib_us ad

hujus rei confirmatlonem

profert.

Primum ígitur caput 9.

m 1. Commonitorio ex B.

Papa Sixto in Epistolª ad

Africanos, profert id quod

ad everſionem Anªbaptiſ

mi conclamati ¡n Concillo

Carthaginenſi post tempo

ra Agrippini illius Ando_

ris definierat Sixtus : N¡

hi] novandum , niſi quod

traditum ( ſubaudi ). reoj—

piatur . 1d enim ,_ mqmt

Vincentius , propnum efl

cbrifliamc modefliz Ó‘ ra_

*Uiuni: , non [un poli…

Ñ tra

Lts. VI. Er. CAP. IÏ. . ~ , ²95,, trade-re , ſed a maiorilzus

,, doce-pta ſervare. Deinde in

,, z. Commohiwrio c.3. au

,, ctoritate Sixti comuugit

,, B. leestini ſenremiam ,

,, qui ita alloquiturGallorum

,, Epiſcopos‘: Definªt iraque,

Ñ t Itá ns ’efl , ut ª'd mir

,, perla-!um efl , 'videlitet ~,

,, inceffere ?zº-vitª: vetuflatem.

,, Verba z quzr Vincemius

,, ſubjici't verbis Sixti , viden

,, tur directª ſe’rire Molinam,

,, ficut vel-ba Czleflini , qui

,, de rebus còntroverſis , de

,, quibus 'nunc agitur , defi

,, niebat, illius doctrinam ut ſ.

,, apparet, iugulaun

,, on ſum neſcius aliquòs

,, uri ad Moliner deſcuſionem

,, eodem Vincentio Lerinenſi

,, Commonitorii prim¡ cap.

,, 27. concedente, aliqua no

,, ve di'ci in rebus fidei-.Ve

,, rumtame’n ſaris ſe explicaſ

,, auctor, dum ira loquitur :

,, Eadem Mmm, qua didici

,, fl¡ , ita dºte,ur cum dirás

,, rra-ve, mm dira: nºva , ſe

,, ſeque magis apErit in ſe

,, quentibus, dum dicit c.28.

,, Creſcat quidem intelligen

,, tia , ſciemia , ſapientía ,

,, ſed in ſuo dumtaxat gene

,, re , in eodem ſcilirer dog

,, mate , eºdem ſenſu , ea

,, demque ſentemia . Et c.

,, 32. rem, quibuſdam inter

,, poſitis , ſic illuſirak , ut

,, ſateatur, Ecclefiam in De

,, cretis Conciliorum, qua? a

a, majoribus ſola traditione

y, ªcceperar, posteris per ſcri

pturae chlrographum confi

gnare , plerumque proprer

intelligemiae lucem , non

novum fidei ſenſum, nova:

appellationis proprietarem

› figuando . Uncle qui Mo

linaª ſaceſſe'ren't negotium

de ſolis vocibus, non uſita

tis hactenus , ſicut eli ap

pellatio Stimtiu mediª: ,

videtur operam perdere ,

niſi doceret, res , quibus

:Xplicandis adhibentur, ab

ill'O aliÓ ſeuſu intelligi, ¿Sr

ex conſequemi ab illo no

va contra vetuſiatem fe

cund‘um diverſum dogma

proponi. Hoc autem facile

conſlabit ex ſequemibus

& ex ratione diſceſiionís

a S. Auguflinò fiet evi—

deus;

CAPUT Iſ.

H

H

\ru»ur

www—wu—.au-u

***ª-uuu***

.De .no

i)

De Paura reverentia , quªm

exhibet _Molinª S'. _Angle_

flino m bar doctrma A

,, LOcus , qu¡ citarur ex

,, concordia , paulu pro

,, lIxior est : Neçue _ inquit

,, Molina , ex Augu im op¡

,, nione crucerranambuſque

,, cum Pelagiamg tºt fideles

,, fuíffem :url-an., ad Pela

,, gianaſque defecijflnt . . . .,

,, commatiomſque , air pau(

,, cis interiectis,mter Cªrbº

,, licºr faci/e fuiflkm compº

,, fine . Ubi cum Y0cat ºpr

,, nianem D. Augustmi ,quam

,, debuiſſet porius vocare ſen

Ñ ten

' BD

f, tentíam , niſi fiabilire vo

,, lens ſuum 'judicium l pro

,, Cªtholica ſementiª , judi

,, cium tªnt] Sancti noluiſiet

,, recipi pro ſola opinione .

,, Monstrat przkterea fe in

,, ſequenti loco, quem nunc

,, citabimus , agexe perperam,

,, dum nititur hunc Sanctum

,, ad foam opinionem tradu

,, cere ., confeffus nunc li

,, benter S. Augustinum fic

,, opinarum, ita ut hzc qua:

,, citar incommoda, inde fe

,, cura ſint ._ Aliorum etiam

,, relinquo ¡udicio , ſi‘ con

,, CEI-tarimas _illae dicenda:

,, ſim fuiſſe mm- Catholic-0:

,, fimpliciter , qua? EX’OCCª

,, ſione Scriptorum S. Augu

,, fiin¡ emerſerunt inter Ca

,, tholicos_ ¿Si Semipelagianos.

,, Sed jam agamus de loco

,, citato ex comment. in l.

,, part. in quo fic ſcribit:

,, ¡mm-¡m "vera dum ſub n

,, quafi çaligine al? bot non

,, 1”!de ,5'.Auguflmm (nem

,, pe przzdeïïinakíonem &re

,, probationem non fuiffe ſi

,, ne prmſcíentia qualitatis

,, uſus liberi arbitrii , habi

,, !aque conſideratione ) ¡l

,, [im arbitratm cum fue de

,, pradeflinazioneſentemíª ºff:

,, conjuníïum , Deum 'Ullle

,, [olas prxdeflirmtos ſalvos

,, fieri Óc. Profecto mirum

,, mihi ect , repertos ſuiſſe

,, aliquos , qui _ur Molinam

,, excuſarent, reyecerunt earn

,, caliginem a Molina S.Au

ª, guflino amibutam , ad alios

DE LOCIS THEOLOOlclS -

,, ¡llius ſazculi 'Theologos ,

,, cum haec vocabula non at

,, tendír , Ó' arbitratu: elſ:

,, conjunctum (W. alio uam

, ad ¡llius perſonam ve do

,, doctrinªm applicari ne

,, queant; ſequiturque índe,

,, Molinam fateri ſe Clara

,, luce ſua’ doctrina: ſic hanc

,, materiam illuflrare , ut opi

,, nionis S. Augustini caligi—

,, nem expellat..

,, Cetemm postquam fen

,, temiªm Sanctorum Thomas

,, 8( Augustini verſavit 8(

,, reverſavit,fentiens ſe non

,, niſi v¡ tamos auctores ſibi

,, ſacere poffe propixios, tan

,, dem S. ex bis para: , in

Ñ ha’c verba prorupir : lmo

,, 'vero tflo la¡ duo Parres ¡n

-,, mm ſemmtiam ¡nclínafl'ent

,, [al-ua reveremiª , qua i111*:

,, deben" maxima, quoad ¡l,, [ud fecundum non eflſiet ªd

,, mittenda .

,. Oh quantum S. Proſperï

,, Aquitani judicïum de S.

,, Augustino a verbís Molins

,, est dífferens, dum post cí

,, tatam S. Caelestini com

,, mendationem illius ( quam

,, statim ſubjiciemus ) excla

,, mat: Contra iſhm Clarin¡

,, mz laudatiºnis tubam ,carg

,, tra iflam ſacratiflím¡ tefll

,, mom'i dígm'mtem audaz“

,, qui/quam maligna! ¡nm-

,, prmtationis'murmur emine

,, re , Ó' per/piruze finceriff

,, mºrgue ſmtmtice nubeſ»

,, ºbligªn: ambiguitatis obten

,, dm S quod licet applícet

ӻ

o

Lm. VI. Ex. CAP. Il. 30!

'º ad ſe , contra eos, qui ab

., approbatione B. Cirlestini

3) eªglmebant librºs S. Augu..

,, flmI de Przrdestinatione

,I Sanctorum 8( de Dono

,, Perſeveramiaª: ; intelligit

,, \ªmen extendi eciam ad

,, allos , unde in fine Epi

,, (Xolª: ad Ruffinum : Tu

,, amm:: dilectiflime (9* *uma

,, randlflime m¡ frater,fi *ve

re {le bis gucflioníbu: ¡n

,, flrm defideras , jim: deſ¡

,, eran te convenir , ipfi: B.

Ñ Auguflíni di/putatíonibur

,, tognoſcendt's impende mmm,

,, ut in confunda De¡ ¿ratiº

., d'efluatiflírmzm ac /ªluóer

,, nmam Evange/Ífa: Apofloli

,, @que doctrina* intel/¡gm

,, {lam tºn/equªrix . Sed 8L

,, ln Epistola quam ad eum

,, dem Auguflinnm ſcripfit ,

Ñ cum illum merito ita ſalu

,, taffet : Dºminº beatiflimo

Ñ Pªpze imffabílíter miraèili,

,, incomparabílinr hºnorªna'o

,, CVC. reddens !ationem , cur

,, ªd illum ſcribªt , nem e

,, fe id facere studio fide¡ ,

,, adjungit : Excubªme em'm

,, pro univerfis membriſ cºr

,, paris Clm'fli vigilªntifl'ima

,, ¡nduflria tua , (9* adver/us

,, bareticarum dºctrinarum in

Ñ fidias varitatis 'Uh-mts Pu

,, gnaptc (9T. Jam vero au

,, diamus ipſum Czleflinum

,, cum magna commendatio

,, ne de fancto Augustino &

,, ejus doctrina loquentem ,

,, dum ſcribit ad Venerium

\

,, 8C alios quinque,quos no

,, minar , necnon ad cera-ros

,, Galli-z Epiſcopos : Augu—

,, flinum , ait c. z. S. recor—

,, dltioni: 'UI'er prº *vita fue

atque meritix ¡n noflra com

munione /smper babuimuy,

mt unquam 1mm jim-fl!"

opinionis rumor a/parfit:

quem ranu- ſciemiaz olimfuzſw memímſimus, ut inter

Magiflrox optimo: etíam Imeicts [cmpcr deceffaribus

leeretur. Bone ergo de eo

ºmnes in communí fªnſ:

nmt , …pote qui ubique

cuna-'s Ó' amor¡ fuí: (9'

honor).

,, Hic prazter id , de quo

agimus , nemp_e Sanóïos

cum mulco mmore reve

rentia de S. Augustino lo

quuros fuifle , quam Mo

línam, duo ſunt, qua? be—

ne notanda effe credimus.

Unum,illudque Fraecipuum ,

quod ad ſemeptiam ſuorum

decefforum adjungit (loque

ſure probaïionis ca culum

per praedeceffores intelligens

Innocentium Zozimum ó(

Bonifacium , ſicut etiam

S. Proſper ,testatur ad fi«

nem libri contra Collato

tem , dum ex ectat etïam

Sixtiº, ſucce oris ejuſdem

Carlestini fementiam, quam

tulit postea .' ſub cuius

Pontificatu dictum librum

ſcribebat . Ut ex eo con

stet , cum qui “¿a D. Au

gustini doctrina diſcedit ,

Ñ ſimul

302 ' DE LOCIS THEQLOGKXS '

,, ſimul enam a ſanctze Se— ,, mos PontIfiqes Innocen

,, dis determinªcionibus [e,- ,, tium &. Zoztmum , quo

,, cadete. › ,, rum definitionïbus utitur

" ,, Alterum est , quod non ,,' ſequentihus capitulis , fed

,, contentos fui; Czlestinus ,, prazſextim ad S. Augustiſi,, S, Augustinum ex anteceſ— ,4 num, quem norum omnes

,, ſorum ſeptentiz collpcaffe ‘,, piiſſzmum diſputatorem con

,', inter magistros optimos , ,', tra. Pelagianos , auque ex

,, niſi etíatp ªnnumeraret in- ,, hums loci principio con

,, ter ſuos, dum cap, 3. ſua: ,, flat, B. Caelestinum Semi

,, Epistolz içaloguimrz Quid ,' pelagianos,qui fªçeffebant

,, nº'mzulli , qui ::arbolito no- ,‘, negotiutn doctrina;- S. Au

,, mine gloriamur, in damna.- ,, gustini , Víx habere prq

,, lis autem bwretícorum /m- , Catholicis, licet eo nomig

,, ſióus, five pra-vitae , fivç- ,', ne gloriarençur , çum ta

,, impªritía , demoran!“ , ,",' men Molina eos ªppellet

,, pilifflmix diſpumoribm ab_ ², Carholicos , ſicut antea,, -pmre pra/amm: , Ó cum ,,ſi notavimus,

5, Pela ¡um‘ C9* Cela/¡¡um ,, Potro certum est in 2.

,, anal‘ mªtizar: mn dubi- Ñ Concilio Arauficanq, quod

,, ten; , Map/Iris ¡amen no- ,', nqnnulli afferunt ſub Leo

,, [JI-IM' tanquam neceffaríum,, Ñ ne Magno , ª… Prºbªbi

,, modum exceſſerím , ºblº- ,, Iius affirmant anno. 3. Hí-,

,, qualur Óc. Unde confiar ,, Iarií ejus ſuccefforis cele

,., iÍIUd. dictum , Magiflri: ,, bratum fuiſſe \, ſcilicer an- ‘

,, noflrisznqn refçrri adſum- Ñ nº Christi 463. (I) actua-rx

' e e

II

U

(I) Quo anno hac Synodus pex-26h ſúerít , olím a Baronio erra

tum est , itidcmque_ Bellarmino ,' Suarío, Vaſquio 8( aliís,quí rem

pore Leoni: Papz cum conventum coactum dixçre , quin tempus

Caeſarii Arelatçpfis ignorabant ; a_t ex Í'ubſcríprione çjuſdeffl res m0

do cenª _evaſit , ibi :ním legimusï; Caªſarim in C177¡th nominª Ep¡

ſt‘ºpm conflitutiçmm zip/¡vam relegi , (9' ſulmr-tam ſubſcrípf¡ V. Nº

flªÍJulii Deciç jarp‘arç V, C, conſulç . Híc Decius iuniorſi conſula

tum geffit anpo 529 . . . . . . . . . Sçd omnc ªduhium de tempore

hujus ſypodi tandem filflulít Epiflolg Bonifacíi II, ªd Czſarium . .

. . . . . . HI2 litterae Bonifacíi in amiquis codicibus díçuntur dara

VIII. Ka]. Fçbruarias Lªmpadio 8( _Orefle Coſs. anne ſcilicet 530.

&l hoc pacto edita ſunt Roms: ªnno i652. in fine Opuſculorum &Augu—

flmí de Gratia . At SirmODdus Baronii Chronologiam ſçquutus le

gendum putª: P. C. Lampadii 8: Oreflis , qu¡ efl annus 531. Car

‘ dina

LlB.Vl. Ex. CAP. ll. go;

z eflcte contra Semipelagianoç ,, cluſum fuiffe promulgari

,, ex occaſione Faust¡ Re- ,, decreta , qua: olim a RO

,, gienſis Epiſcopi , illorum ,, mano Pomifice ad Ga“_ia

n haereſim renovantis , con- ,_, mm Epiſçopoa tranſnêlſſa

ue

-. Fe

¿inalis Baronius Anastaſium imitatus Bonifací initia flatuit Lampa—

dxo 8: Orçste Coſs. menſe Octobri , finem vero die 17. Octobris P.

C. Lampqdií 8C Oreflis anno ſcílícet 53x, fed utrobique eundem er

raſi'e certum est , Etením celebrara anno 52._9. V. Nonas juliisu (y

nodp fecunda Arauſicana Caſarius ejuſdem confinnationexn petnt a

Fehcç Papa míſſo Romam Armenio Presbykero 8( Abhate rogans B_o

nlfacmm g quem amíciffimum habebat , ut a Pontificç confinnaYIOK

nºn) im erraret ; Ceterum priuſquam diſcederet Armenips ,_ mºſltur

Fehx , eligiturque Bonifacius , lícet nonnulli pro Díolcoro ſchlſma

cºïfflªffent , qui \amen intra paucos dies moriens alteri cifra cqptro

Vªſfiªm Pontificarum relínquít . DQ' initium Epistolae Bonifacn ªd

çziaríum 2 Per filium noſimm Armenian¡ Presbytemm Ó' Abbatçmlitferar me fraternítatíx accepímu: , quª; ad mr r, m ªpPªïºf I ’ª'

[ªym- ud/;uº flcerdotii míbi commijfi ( Ita ením ex vetustiffigpo C0

d‘ºº Vªticano. legit Holsteníus in notís ad Syn’odum Bonifacn II'. )

¡ªb EN , qua in Deo tenemur , c/Ñrixate direxerªx , ¡¡l/(ibm: Medidª'

n: Poflulafldum , m ¡dv quod a BÑ recordationis Debe/forº :tªfirª PEP‘

Felzcç pra Catholic-e fidei propoſuerax firmitate , mea explicar-nur m—

flamm t Sed qui@ id -uolunrn ſupema diſpoſuit , ut quod per n05 ab"

!Ho ſpera-uerªſ , a nobis: patín: imperrªre: Ó'c, Subſcribitur Epiflola _2

Data VIII, Ka]. Februaria: Lampadiº (Fiºre/ie VV. CC. Cºſs. Ibg

que meñtío habctur Synodi a Caeſario, celebrara . Quis vero cxiſh:

mªſ I Cªſaríum post annum ſcripfiſſç ªd Sedcm Apostolicam , ſe (y:

nº‘ÍUm apud Arauſiczm coegiffe ? Quare_ anno codem_ 529, celebran

ª ie concilü Felícem Papam certiorem reddidiíſe dícendus estl Dnm

vero Armenius. lirtcras Romam delaturus effet mortuo. Felice eoderp‘

ªrmº 529. ſucceffit Bonifacius , qui armo {equenti diq 7.3.‘ Januam

reſpondit Czſarío . Certç ſubícríptíones Epistolarum Feliçis , _Fug

Ponuntur date Conſulíbus Lampadio 8C Orefle , ex hac Bomacu

figbſcríptione corrigendae [unt , praeſertim cum alteran¡ datam ad Sa

bmam XII., Kalend, Novembrís ipſe çtíam Baronius cadem {pon ía

cnpndandam_ dicat ,z Sed neque finis Pontiſicatus_ Bonifacii recte atmtut: a Baronio , ac ceteris communſiiter cum Anastaſio die 17. O

ctºbrls P. C. Lampadíí . Nam apene fàlſitatis_ convínçuntur ex actis

fynodi Romana a Bonifacio codem celebratae , 8C a Luca Holstenío

edite , ubi ſeffio prima itª incipit : PÃffl canſulamm La'mpadii (73'

º"ªflií W. CC, [ud die VII. Idum Decembris in Cºpfijloríº B.

Andre@ .tipº/lºl¡ pm’ſideme Venerabili Vivº Papa Bom'faciº (Fc. Ex

quibus víxiſſe Bonifacium uſquead Decembrem anni 53:. cvidenfer

demon

304. DE Locrs THEOLOGXCB _

fuerant uz uidem ex ll- ,, approbara,& defimta fimt,n . ’q q. . . .

,, bns S. Augustlm \ranſcrl- ,, conformlter,ut par est cre

,, tª , Si a Leone Magno ,, dere , ad illa xxu. decre

ID tª*

demonstratur . Extat in Eccleſia S. Pçtçi ad vincula Roma hace in—

ſçriptio ,

SALBO PAPA N. JOANNE COGNOMENTO .

. MERCURIO EX SCE. ECCL. ROM. PRESBYTERIS _

ORDINATO EX TIT. SCI CLEMENTIS AD GLORIAM

PONTIFICALEM PROMOTO BEATO PETRQ

Al’. PATRONO SUO A VINCULIS EJUS SEVERUS

PB. OFRT, ET IT. PC, LAMPADL ET ORESTIS

VV, CC.‘ URBICULUS CEDRlNUS .

Inſcrt Baronius ad annum 531, Ex bi; ¡girar quam per-[Mana *pide:

ſedere cxpijſe I'yoc ªmm 531. pnfl Bºnifacii Obitum Joannem cagao

mcma Menus-¡um, Verum índe tantum cºlligitur anno 531. Joannem

l’apªm fuiffe, non vero anno (uperiori eumdem Pontifiçarum iniiffc .

Ponitur enim in inlú‘iptiºne z Iterum pªſ! conſulamm Lªmpadii CI'

Orejli:L quo charªcter:: non indícatur annus 53;. , [ed inſequens 532.

Vir diligentiffimus Panvinius ſcribit 2g. Januarii anno 532, Joanncm

Papam electum . Et ſane antç díçs 4.4.. ſedçbat Bonifacius ex íèffione

fecunda laudataz Synodi celebrara( pzz/l cmſulamm Lampadii (9' Ore

jz‘i: VV. CC. ſub die 5. ¡damn Decembrium . Cªrte rideo Iegens ſcho

liasten Ciaccom'í , qui in margine argutulus notar veteres uſos ea nota

'IT nempc ITERUM , hoc est, inquit, armo 531. íne te,cum híc

annus fit Poſi confulnum, ſequens vero íterum Poli con ulamm Lam

adii . \ . -P Felix ejuſque ſucceíſor Boniíaèius de Augustíniana ſchola optíále

meríri fuere. …e enim ex \mªns Augustªní líbris ſentenfias deprom

pſit, quas tanquam fideí oracvla fidelibus credendas prºpoſuit, uníus

Augnstini or; in rofligªndis _diurumís de Divina Grªtía litigiís uſus.

Hic vero cx;de Eogmata adpmbavít , 8C ad affequendam perfectio—

tem dívínse Gratíaª intelligentíam pm- CIBWVÏI B. Recordªtíoni: Au

¿uflinum Epiſcapum tanquam Magistrum optimum propoſuit [auda

vitquc. Hínc factum cil, ut horuxn duorum Pontificum Sªnctioni

bus Caffiani , Fausti , ac reliquorum ciuſdem doctrina’. ho inum

errores tanquam haereſes postea. ab orthodoxis omnibus rej i fue

ïínt, neque amplius inter adiaphora numerari potuerínt . Ita lon

giffimo cerramini, quod centum annos 8( quod excurrít Galliªs pr:ſertím in ſiartes distraxerat; Augustino cauſa adjudicata ab utroquc

lljczmiſicc nis tandem impofitqs ſujt . Card, Nonfu¡ lib,‘2.. Hifi.

x., cª 53

A”

LIS. Vſ.v Ex‘, CAP. .ll.

Ñ ta Czlestini , quse trans

,, milla fueran: ad przdiékoï,

z, Galli:: Epiſcopos_.Gelaſius

,, autem ſcrihens ad Hono

,, rium Ep,4.a_dmoner cum,

,, ne ¡tel-um Pelagiana hzjre

,, ſis , quam ‘S. Augustinus

,, comriverqt , pullulet, quam.

,, Epistola_ prxcedente dixe—

,, rat ab_ Apoſ’çolica Sede per

,, B. Memoria: Innocentium,

,, ac deinde Zozimum, Bo~

,, nifaçium , Caleltiqum , Si

,, xr‘um , Leonem Cºmín-.lis

,, 6( inceffabilibue ſententiis

fuiſſe_ prostraram . Und:

non mil-um ſi is ſummus_

,, Pontifex ,ut est in CÑSan-x

,, &a RºmangEcclefia distinct,

,, 15. approbans quſcula SS,

Augustini, Proſper¡ , ¿5; l-_Iiv

,, 'larii 1 rçjecer'ït opuſcula Cz

-.,, .lestii, 8; Eaust¡ Regienſis_

,, Epiſcopi. Nec pr-xxereun—

,, dus est in hoc quaſi cata

,, logo Hormiſdas' Summus

Pouciſex , cujus- Epístola ,

quee; tom. I. Epistolamr‘n_

Summorum Pontificum est_

67. in tºrno, vero 71. Con

cüïorum rççencioris editio

nis est 7Q. ſic cqucluditur:

e arbitrio vero liberª Ó'.

g'ran'a Dei, quid Romanª,

, bºc efl Cçthalím fiquutur

,, (9! affewret Each/¡a , [ice:

,, ¡n Unit"; libris 3,414314 H

,, ui , (9‘ mazime qui un:

,, ad Hilarium (9’ Prºſpcrum,

Ñ poflír cagao/'ct', :amen ¡á

,, /criniis Ecclejïaflícíx ::Preſ,, ſa capituluct c‘rmzimmur ,

,, que ſí ¡¡H dtſum, Ó' m

Tªm.V.

’O

1’

’I

,I

o

› o,, ceffana creditſ*: (‘ alhqíi-s

,, tur Pqffeſſorem Epiſcbpum,

Ñ' ¡¡d-quem ſcribic ) dªa/ima

,’, Mmm.: quªmquqm m' d¡

,', ligenter Apu/Dºll dj' a cºrt

,, liderar, quad [çquj debut,

,, evid’mur :agua/_Cªt . Ex

,. quibus Ómnibus 25; ªliis ,

Q', que qui ſcrikgunt d; hac

,, te proferunt m medIum ,

,’, ſatis evidens, est , nemènem,

,, ª \ententiª S. Augui’cini

,, poffe diſcedere, qui non

,‘, ſimul diſcedat ab' Eccle

,. Greªªiqtius çonſenſu , tot

,, ;antorumquePoutificum de—

,, çl’ètis, Hiuc est,quod au—

,, gustx memoria? Papa_ Cle-'

,', mens VIH. in prima Con

, gregatione ex_ his, quas in .

Prziéntia ſua voluit habe

r¡ ( …a porro Congregªtio

Voçalzatur de :taxi/¡ir, ini

,, tiumque h-übuerqt Circa' ¡ni

tium 'nenſis Januariï \1598. )

,, convocatis corarn ſ: Con

',, fulcoribus , ac etiam Gene

ralibus,tam Socieratis le

ſu , quam Ordinís Dom¡

nicanorum existemibus ,

cum …is, iis quibus çnus‘

diſpucaudi commíſerat zo.

die menſis Nlartii 1602. qui

erar dies Miªfçm'ü quar

tzr hebdomadis quadrageſi

mªnía ha-nc fememiam per

,, ouvir: guanº-ui: mmim' ,

z, nifi Dto ratiº»«em "¿dare

,‘,‘ d¡me menu/¿ª aíïionum Ñ

ª", dream mmm ¡mom/entie

,_, rum yuare [im reſºlutm ad

,, a rmgm-ó'nn_ totam \Mªc

',, dÃ/pmatipmm ad normam

V ,, do

U

"-*ÜUÜJ

\Damºn-3.0:

6 DE Locrs fuzoLocrcls 4

doctrina &Auguflíni de gra

ria . Deinceps tres rationes

huius \uz reſolutionis pro.

poſuit . Prima fuit , quod ſi

teſie B. Proſpero fere ini

tio libri contra collatorem

zo. annorum fpatio acies

licclefiæ ita dimicavit pro

gratia contra Pelagianos ,

ut tandem Auguflino duv

ce vicerit , æquum elle, ut

in caufa iimili eumdem du

cem fequamur.Secunda cst

quod idem Sanctus nihil vi

detur pra-termiſilſe eorum,

quæ ad pr-.Eſenres contro

verſias pertinent , quan

doquidem ſi agitur de ne

ceffitare graciªs, eam defcri

bit dicens, efie necefie ut

nos przrveniat, comitetur,

8( fequaturj \i de vi , afle

rit vires efficaciffimas præ

bere voluntati , ſi de affe

&u , teſiatur facere de no

lente volent‘em, ii de modo,

afferit Deum id facere o

mnipotentimma facilitan,

denique fic diſiolvit obie

cticnes ut docaanliberum

arbitrium , non tantum be

ne cum illa gsatia , quam

defendit , cohærere , ſed et

iam fieri liberius . quando

ab illa fuerit liberatum. Ha

bebat autem locos propria

industria ex B. Augustino

p excerptos , quos admodum

appoſite ad fingula , quæ

dicta ſunt , confirmando re

,, citabat. Tenia vero ratio

,, fuir, quod cum multi Pont!?

v fices ſul praedeceíſores doetri

,, næ S. Augustini de grana

,, tam acres fuerint alſ-errores

,, de vindiæs , ut quafi hæredio

,, rario iure eam voluerint in

.,, Eccleſia relinqui , non eſ

,, fe æquum.ut pariatur, il

,, lam hac quafi hæreditate

,, privari : ſe<jue id numquam,, paſi'urum refolute aſictevera

,, vit. Et ita manſit fixus in

.,, hac refolutione , ut cum

,, lequentes difputationes vo

,, luerit fiar-i more totali(in

,, illo enim Romano integer

,, rima: Rot:: judicio,cauſx,

,, in quibus aliquid difficul

,, tatis est, proponuntur per

,, dubia , quaſi dicas , quiriiio

,, nes antequam terminenturl

,, ſiugula pene dubia , quæ

,, ropoſuit diſputanda ’poliu

,., abantz An articuli execr

'.,, pti ex Molinæ doctrina ef

,, fent apud S. Auguſiinum,

,, aut fecundum doctrinam z

,, 8( mentem illius: De re

,, bus autem quae controver

,, tebamur, fi quando propo

,, neret, quid ſemiret, mo

,, nebat , ſe id dicere non

Ñ reſolvendo aut definiendo.

Lun. VI. CAP. II. QRAT. -3°?

ORA

A Clemente VIH. P. M.

In prima Con regatíone de auxiliis coram ipſo

omifice

Uamvis (oli Deo , non

nutem ull¡ mortalium,

actionum mearum te

near tationem reddere , placer

\amen imprxſcmiarum conſilii

me¡ cauſas aperire, cur, in-’

quam , hanc univerſam de au

xiliis divina* grada: controver

ſiam ad mentem &Augustini

expendendam duxerim . Et

enim S. Proſpemm a Ruffino

hac ¡n re conſulrum ſapien

tiffime reſpondiſie ſemper exi

stimavi: ſi vere de his quze

flionibus instmi deſideras ,

ſicut deſiderare par era: ,

ipfis S. Augustin¡ diſputatio

nibus cognoſcendis curam im—

penderet, ut in confitcnda Dei

ratia defzcatïffimam ac ſa

uberrímam Evangelina: Apo

floliczrque doctrina intelligen

tiam conſequeretur . Quo fa

ctum est, ut ſummi Pontifi

ces Roman¡ , me¡ prxdeceffo

res Zozimus , Bonifacius, Cae

leflinus , Leo , & Hormiſdas S.

Auguſiini doctrinam contrª

Pelagíªnos itª laudaverint . ut

illius [cripta, quª: intra Gal

lías a novis Pelagianu: hzreſis

ſectaroribus Ïreprehendeban‘

tur, conſulto approbaverint .

Quemadmodum euim isti cre

debant , (e omniª ªuctorita

T I O.

habita zo. Martí¡ 1602.

celebran.

tum muniminª \Te COUVCL'

lere, fi hanc pa oralis ſpecu

l:: validiffimam \urrim creba

Pelagiani arietisilliſione pul

ſªviffent, ita ¡Hi confideran—

tes ſantiffimum virum ſapien

tiffime Pelagianorum verſu

tias deprehendiffe , 8( ma

chinas omnes , quibus gra

tiz divina? virtutem effriuge

re,& conterere moliebantur,

copioſe in multis voluminum

dil'puracionibus destruxiffe 8:

funditus evertiſſe', ¡llius 8:

argumentis'adverſus hujuſmo- *

di pestem ſemper uſi ſunt .

Adeo cºrte ut S. Bonifacio;

prtedeceffor meus , cum effet

doctiſi’xmus , adverſus libros

\amen Pelagianorum B. Au

guſïini Epiſcopi reſponſa fem

per popoſceri: . Quos fi ego

in definiendis his qu-.rstioni

bus imitarer , Aid ¿Se ratiºni

congruum, 8: Déo acceptum

fore ratos [um . Quíppe dIm

potestaris auctoritate mihi

cum illis communi coelitus a

Deo conceíſa utor , 8( eiſdem

cum ¡His vestigiis infisto , 8k.

ex eodem fonte ; jure hare-Í

dítario defzcatíffimam &l'a

luberrímam Evangelicz Apo

stoliquue doctrinz intelligen

tiªm hauriri volo , 8( eam

z quam

08 , DE 'LOCÍS THEOLOCÏCI‘S

quam ab illís hac in parte

accepi hrzveditatem posteriá

meis relinquo , iustifflmam

Deo facti mei reddam ratio

ncm . b ,

Quibus -omnibus àccedit z

ita S. Auguflinum Ómnes difſi

ficulrates,qum ve] ¡Pelagia

nis , 8: ¡20mm ſecta‘toribus

tune m'oveba‘mur’, vel poñuè

mover¡ ‘poffenk, ‘penet’raſïe &

explicuiffe, & ita illorum Ó

mnia ſonhiſn'mtá diſÏolviſſe a,

ut nihil hac noflrª ‘temps-(hr

te de gvªtia Dei in contro-

verſiar'n vertatur , quod a S¡

Anguffino ho’n fue'rit ¡am o

]im copioſe pertractamm. Va

num est enim quod a hon

nullís dêcímk putari , pr‘zkſen

\es quaªflioúèº effe reten’tet á

Thedogis Scholasticis 'exec

gitatas; cum nihïl contra di

Vin:: grªda: neteffltatem &

-L

virtutem a recentioríbus quí—

buſdam nunc afferarur, quo

a Pelagianis & Semipelagia—

hi; olim alſektum non fuerït;

nihil etiam ádverſusillos pro

ejuſde'm divime gratix virtu

te amue efficaeia , & neceffi

late dic¡ opo'rt'ea't , 'quod S.

Augufiinus ante milla {ere 8C

duceútoº annós docueri't .

. Etehim celebrem illam dí—

Rinctionemgua vérej-ESTheo

log¡ 'g'ràtiam pal-tiki ſunt il'l

ſufficïentem 81 adiuvantem ,

[eu efficaèem ,EX doctrina S.

Auguſiini deſumpkam fuiſſe

ªpparet ’ex lib.de Correoſ. 8C

Gr. c. \2. db¡ èxprefle dicit,

adjut‘orïa divina ita_ diſ’cin

guenda eíſe, ut álïud fit ad

¡utoriúm fine quo aliQUid nou

fit, &,aliud qu‘o aliquïd fit.

Unde inquit : Primº omim'

(w.

LIBER SEPTIMUS.

De auaorïtate S'cZºlªflííoo-um.

› y ea gor’npendioſe’ porius delibare propoſuímus,& fum

(ZUR ſeqneñfibns quatuor libris pe'rtraéïahda "lupe'rſúnt ,

manm aníngere,cum longam cmteta non exPostulent

traéïatío‘nem . Et quidem ’quod Id Scholeffi‘cos attinet five

antiguos, five recentio'res , cenas quaſdam regula-s ſequent¡

capïte ſuhiiçiomus, ut ce‘rtum ferti poffit de eo’rum :octo

titate judiciucn, unde fit

ÍJII. Vll. CAP. Umc. 309‘

CAPUT UNÏCUM(

' l 'Heologi illi, qu¡ ſcholas in varia diflraxerum placírà,

Scholastici pafflm nuncupari conſueverum, inter quo;

facil: Príncipes ,extiterum D. Thomas Aquinas , Magister

Sentemiarum, ¡Egidius Vitel-bienſis; Joannes Duns SCORM,

("ºgprius de Arimino, Iliique plme’s. Quanta …0mm _au—

tem m rebus Theologicis fit auàtoritasflequentes ostendun:

Canones. _ _

C A N. L

_In rebus, Quz ad fidem, & mores pertinent, ſi Schola

stjçorum ªrgumenta ſcripcuris, traducione, Generalium Con

clllorum definitiooibns firmara non ſint -, nulla illorum est

ªuctoritªs ¿ Perleg‘e- VincentÍUm Contenſonium Tom.3. Diſ*

ſen. Praeamb. c. 2. Spec. 3. qui errores Caſuistarum recen

ſet, dum opinionth ponenta prolubjtº invexerum in mo

mm perniciem \empiçemam ª’ -

y ,C A N. II. ,

Si plures Scholastici in aliquod cenſemíant dogma , Sc

omnia,exigant ad normam Scripmrae ſacrax , & traditionix,

Pªuçïs 'aliis inſignibus 'reclamantibu‘s , tantum illorum anª

¿km-¡tªti , quªntum ratïonibus, quaS allez-un; , mandanduu‘l

est. _

. l A N. lll.

Si 'omnes Scholastici in ¡¡¡quod unanimes confenti‘ank ‘

_ dpgma, magni ponderis est illorum auctoritas , qua*: tribus

hlſce regulis tota concluditur .

LIBER OTCAVUS.

De MUI-rita!: Philºſopkorum ¡n nba: theolagícinſi

IN Philoſophorum ¡¡bl-is perlegendis , 8C ghíloſo hícorum

_argumemorum uſu caunonem quamdam Theo ogo effe

ªdh_lbendam nullus non videt , qu¡ probe noſcat cum Ter

çulllano lib. de praeſcripkª c. 7. quantum interſit Athena:

¡qtçr 8: HieroſOIYmas , Academiam 8( Eccleſiam , Nong’

mhll \amen utilitatis , & praeſidii ex Philoſophomm quo—1

rundam argumentis Theologum poſſe deſumere , ſequemiª'

capita ſumimus demonflrandum.

- Ñ. C A

,3tª DE Locts THEOLOCXCII'

CAPUTUN'ICUM. z

IN rebus licet theolo icis pbiloſophica studía odio pluſ

quam Vatiníano Luc eran¡ proſequamur , …ud certiſſi..

me indubitamm est,ſummos olim Eccleſisr Doctores Juflí—

num nempe ., Origenem , Gregorium Naziauzenum, Baſilíum,

Gregorium Nyffenum, Damaſcenum, Auguſiinum, alíoſque

philoioohica stud‘ra minimº fuiſïe dedignazos: ¡mo cum tales

effent Eulèbio teste …1.5. Ecd. Histor. c. xo. Ecckſiaflicx

ſchola: pra’fici ſolebant. En illius verb¡ : Canflwtudo am¡

quiruy "Edita fervªbatur, ut div-¡mmm ſcripmrarum Docto—

ns in [Chula Eccleſiaflicª babmmur *uiri dnmtªxat fliemia

Ó' eruditimze probarilfim¡ . Hai/'us‘ aflicl'¡ ¡ªctor (9' du: zum*

[atis- I'lluflrí: bªáeóabur Pªmhtnm,quí ¡n I’bílaſupbís Staici: prim' nobilcſiter floruiffet. Idem tradit Origenes . qui Hb.

6. c. \5. narrar, non ſolum a Panthzno , fed ab HeracÏa ,

aliiſque pleriſque Doctoribus Apoſiolicis Philoſophorum li

bros leg¡ ſolitos.

ln huíus re¡ tónfirmatíonem nonnuHa ex ſacris litterís

à SS. PP. in medium afferemus . .D. PSUI'US in ſuis ad

Gªmes exhortationibus,&in ſua fidelíum instítuzíone Poe

rarum_ 8¡ Philoſophorum retulit tefiimonía , 8( ex ¡is argu

menta deſ-amplíe. lea ad Athenienſes loquens ex Arati A

'stronomi phznomenïs illud uſurpavit: ipſius enfu- U' gana:

ſumm. Et ad Corinthios ſcribens ex Euripidês Poem tra-,

gadiis illud pro¡ulit.Cormmpum bono: more: milª-qui¡ pra

-Ua .* Et in ſua ad Titum Epístola cx Oraculis Epimenidis 1

Philoſophi illud imulit : Gram/es‘ ſemper mendaces , malº:

¿eflizfi wmres pígri, illico ſubjiciens: Teflimanium ba: 'ue

um e .

Nec ,alía via íncedere víſi ſunt Eccleſizr PP. fanctiffimi .

Ita Hieronymus ¡n cap. ¡7. Hierem. 8( lib. z. adverſ. Jo

vinianum hunºhªrtcticum confuth atque perſtringit variis

Philoſophorum testimoniís , multiſque Philoſophorum com

mentariis, ¿Si rerum naturalium ediris exemplís . [ta Epí

phanïus Philoſophorum prscſidio hatreticos probar effe fugan

dos ereſ. 51. Legatur Augustínus lib. 2. De Doctr. Christ.

c. 4o. Socrates lib. 2. Hifi. Eccl. c. 16. Unde concluden

dum , Theologum Philofophorum argumentís Pauli ¿Se SS.

PP. exemplo ut¡ pofle . Sed ad ſequentes Canones adver

tepdum.

CAN. t.,

Lm. VIII. CAP. Umc. 31:

C A . I. _ _

v, Philofophorum auctoritas , ¿Se univerfalis confenqu In re

bus theologicis rem de fide non facu.

. C A N. II. _ _

Philofophorum auctmiras , quan_do contra Scnpmrarn ,

Concilio., PP. &c. pugnet, exiriola est ot condemnablhs.

C A N. lll. _

Multa theologica dogmata comm ipſos Phllqſophos ex

communi Philofophorum c-mſemu cenlora fiunt , m \i ex

;Nom-gle fentemia probe…: Dei exhzcmia, animæ immortao

ms c.

LIBER NONUS.

De auctorizate fli/farine humane in rebu: :bea/03M: .

Uamum in hiflorïcis rebus Theologum deceat effe ver—

ſªtum, vel illi abunde magno ſunt argumento , qui

ejus ignoratione in‘ varios prolapfi funt errores . S.

Auguflinus lib. de doctr. Chr. 2. c. 28. oflendit nonnullos

circa fcripturas erraffe , eo quod ad hilloriæ cognitionem

illis aditus non‘ peteret . Nec mirum , cum tefle Cicerone

historia magistra' vita: fit , & lux etiam veritatis . U: ta.

men veræ a falſis hilioriæ diflinguantur , a Theologo con

fulendæ ſunt criticæ artis regulas , de quibus ad hanc ufque

diem innumeræ prodierunr tractationes . Ut autem quifque

probe dignofcat . quantum auctoritatis humana: historiae fit

demandandum , fequentium canonum teximus indiculum ..

CAPUT UNICUM.

lstoria alia efi facra , propham alia , alia ‘Eccleſiafli—

ca. De prima. non efi hic fermogcum illa inconcuſ

_fum_ſit fidei nostra: monumentum . De duobus aliis igitur

Inqulrendum. '

' N

Nulla hiſioria five prophana , ſive Eccleſiastica certum

Theologo præbet fidei argumentan.

. _ C A N. II.

Ahquorum Hlfloricorum conſenſus , five illi ſmt prophç

~ ' m

313 DE Locu THEOLOGICIS

ni , vel Eccleſiastici , -dummodo grave: ¿Sc fide digní, ¡¡¡0

babile ſuppeditªt Theologo argqmemum. z

C A N, Ill. \’ ’

Omnium Historicorum conſenſus nullº contradicen/temer

çum Thcologo ſqppediçqt argumcxztum,

V

LIBERÑ DECIMUS

De uſu ratiorqis ir; n tipolºgía,

Ationem utiliter a Theologo conſulehdam effe 7 …um

ſolum ignorare arbitror , cui rationem homini a Deo

datam effe ad veritatem comparan-jam , ignorare contigerir.

Neque vero ratio naturalís per modum principii in rebus

theologicis _ſe habere deber .' Has enim partes habçnt Scri

ptura , PP. Concilia ¿cc, Sed ea utitur Theologus , ur ex

revelatis príncipiis concluſiones clxciac, aux _exponªc motiva,

çredibilitatis . Quake fit_

CAPUTTJNICUM

Uami valeat in_ rebus Theologicís ratio , quantaque

- ſit 'ejus- auctoritas , ſequentes Cançnes pstendunt.

C A N. l.

‘ Geúeraſia , 8,; cºmmunia pxincipia ratípnís naturalis ,

qualia ſunt : Quad tib: nºn *ui: fieri, Elm¡ m feceris. Ba

uum t/I [ªciendum ; Malum [ugtmdum , & his_ ſimilia ,

cenum prueben; Thegogo argumçmum.

Concl’uſiones , qua? ali’a vía , quam per demqqstracionem

ex …is -inſeruntur,' lineam non excedum probabiſiçgtis.

Reg¡ interim ſxculorum ¡mmm-¡ali, ¿Si inviſibíli foli Deo

gradas agamus , quod istís de locis Theologicis elucubra

yiunculis \inem knpoſuerímus.

F I N l S.

\ \._ . .lª

\.l

\0 í E54 ‘‘17”’ KL: N‘. ,lil-VA?"

-,

':-d’ \NQ L" j Z O

…7 Ñ

,u

"'11,l‘Á\'¡1IOI*'I\'

Is

*N

o

.

-.-r<1 "7-- "v-'PTJ-r .—— ll." -v -—

-'J.P…lª.ik‘l"-34...