T.C BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ

COCA COLA İÇECEK YATIRIMCI İLİŞKİLERİ ( YÜKSEK LİSANS PROJESİ )

ÖDEVİ HAZIRLAYAN : RİFAT KAVAK

İSTANBUL, 2013

T.C BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ

COCA COLA İÇECEK YATIRIMCI İLİŞKİLERİ YÜKSEK LİSANS PROJESİ )

ÖDEVİ HAZIRLAYAN : RİFAT KAVAK

ÖĞRENCİ NO : 130782005

DANIŞMAN: YRD. DOÇ. DR. HASAN DİNÇER

İSTANBUL, 2013

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ VE TARİHÇE ........................................................................................ 1 2. TÜRKİYE’DEKİ FABRİKALAR ..................................................................... 3 2.1. İstanbul .......................................................................................................... 3

2.2. Çorlu – Tekirdağ ............................................................................................ 3

2.3. Ankara ........................................................................................................... 3

2.4. Trabzon .......................................................................................................... 4

2.5. Muradiye -Manisa .......................................................................................... 4

2.6. Mersin ............................................................................................................ 4

2.7. Bursa .............................................................................................................. 4

2.8. Antalya .......................................................................................................... 4

2.9. Kemalpaşa -İzmir ........................................................................................... 4 3. İNSAN KAYNAKLARI ..................................................................................... 5 3.1 Hazırlık Aşaması ............................................................................................. 5

3.2 Uygulama Aşaması ......................................................................................... 6

3.3. Değerlendirme Aşaması ................................................................................. 6 4. ÇEVRE ANALİZİ .......................................................................................... 7 4.1. Coca-Cola’nın Dış Çevre Analizi: .................................................................. 7

4.1.1. Rakipler .................................................................................................... 7

4.2. Coca Cola’nın Tüketici Çevresinin Analizi ..................................................... 9

4.3. Coca Cola’nın İç Çevre Analizi .....................................................................10

4.3.1. Misyonu ..................................................................................................10

4.3.2. Vizyonu ...................................................................................................10

4.3.3. Değerleri .................................................................................................11

4.3.4. Performans Yönetim Sistemleri ...............................................................11

4.3.5. Performans Kriterleri ...............................................................................11 5. SWOT ANALİZİ ...............................................................................................12 5.1. Kuvvetli Yanları ............................................................................................12

5.2. Zayıf Yanları .................................................................................................13

5.3. Fırsatlar .........................................................................................................13

5.4. Tehditler........................................................................................................14

6. COCA COLA 2011 FAALİYET RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ..............14 7.COCA COLA 2012 FAALİYET RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ...............15 KAYNAKLAR………………………………………………………………..…17

1

1. GİRİŞ VE TARİHÇE

1880’lerin olaylarına bakılacak olursa 8 Mayıs 1886’da Georgia

Atlanta’daki gelişme Amerika için oldukça mütevazı kalıyordu. O yıl, Amerika’nın

göçmenlere dramatik bir selamı olan Özgür1ük Anıtı yerine yerleştirilmişti; Kanada-

Pasifik Demiryolu ve İngi1tere’nin 6 millik Severn Tüneli yeni tamamlanmıştı. New

York ile Şikago ilk kez telefonla görüşebiliyordu. Thomas Edison ve George

Eastman ilk sinema filmini çekmişti. Robert Louis Stevenson ‘Dr. Jekyll ve Mr.

Hyde” romanını yayımlamıştı ve Sir Arthur Canon Doyle da okuyucularını Şerlok

Holmes’la tanıştırmıştı.

Dr. Pemberton adlı bir eczacı bu tarihte pirinç bir kapta karamela renkli

bir içecek yarattı. Dr. Pemberton’un muhasebecisi bu karışımı tattıktan sonra ona bir

isim verdi: Coca-Cola. Öyküye bakılırsa Dr. Pemberton Atlanta’nın en büyük

eczacı dükkanı olan Jacob’s Pharmacy’de hazırladığı şurubu buz gibi suyla

karıştırarak bir bardak hazırladı bir tane de sodayla karıştırdı. O gün orada

bulunanların hemen hepsi sodalı karışımı tercih ettiler. Böylece bir efsane doğmuş

oldu.

Tüm alkolsüz içecekler gibi Coca-Cola da ilk çıkışını şeker ve ilaç satışını

çayhane ile birleştiren dükkânların büfelerinde yaptı. Coca-Cola, 1887 yılında artık

Amerika’daki büyük şehirlerin merkezlerinde satılıyordu. Yüzyılın başından itibaren

Coca-Cola “sifonları” tiyatro lobilerinde, mağazalarda tren istasyonlarında yerlerini

almıştı. Atlantalı bir ilaç toptancısı olan Asa C. Candler bu yeni ürünün

popülaritesini ilk olarak fark edenlerden biri oldu. Pemberton’un 1888 yılında

ölümünden sonra Coca-Cola’nın tüm haklarını ve sır gibi saklanan formülünü 2 bin

300 dolara satın aldı.

Candler’ın su ve doğal ürünlerle uyguladığı karışım dünyanın en büyük

ticari sırrı olarak günümüze kadar ‘7X” adıyla bilinerek geldi. Bu Coca-Cola’nın

formülüydü.

2

Coca-Cola’nın artan popülaritesi beraberinde ciddi bir sorun da getirdi.

Şişede satılan Cola lar alkolsüz içeceklerden ayırdedilemiyor, taklit ediliyor, bu da

satışı etkiliyordu. Durum Coca-Cola için ayırdedici bir şişeyi gerektiriyordu.

Dokunulduğunda, karanlıkta hatta kırıldığında bile Cola şişesi özelliğini

kaybetmeyecek bir tasarım. 1915 yılında Root Cam Şirketi bu şişeyi yarattı. Bu şişe

daha sonra “kullanılan en iyi tasarlanmış paket” olarak kabul edildi. O yıl Candler

ailesi Coca-Cola şirketini Ernest Woodruff başkan1ığında bir Vakfa sattı. Şirket 25

milyon dolara elden çıkartıldı. Bu o tarihe kadar gerçekleşen en büyük satın almaydı.

Coca-Cola savaş yılları sonrasında da dünyayı işgale devam etti. Jet uçuşları

mesafeleri ve süreleri kısaltmış, televizyon dünyanın dört bir köşesini oturma

odalarına taşımaya başlamış, uydular okyanus aşırı iletişimi mümkün kılmıştı. 1950

yılında Coca-Cola, Time dergisinin kapağındaydı. Time’ın başlığı “Dünya ve

Dostu”ydu. Artık Coca-Cola heryerdeydi.

Tasarımını, “ROOT GLASS COMPANY”nin yaptığı 259 ml’lik şişe, şişeleyiciler

birliği tarafından Coca-Cola’nın standart şişesi olarak kabul edilmiştir. Yıllar

boyunca, çok küçük değişikliklerle gelişen şişe biçimi 1977 yılında “Patent Ofis”te

tescil edilmiştir. Bu pek az ambalaja tanınan özel bir onurdur.

Günümüzde sıradan sayılan pek çok pazarlama kavramının öncülüğünü,

yaratıcılığını Coca Cola şirketi yapmıştır. 6 şişelik karton ambalaj üstten kapaklı

soğutucu dolaplar, açma halkalı metal kutular, otomatlar ve bunun gibi.

Meşrubat üretimi için konsantre üretimi yapan en büyük kuruluş olan Coca

Cola şirketi, günümüzün en çok satılan, en çok sevilen meşrubat olan Coca Cola’yı

“1” numaraya çıkarmıştır.

Coca-Cola Şirketi Türkiye’de 1965 yılından bu yana üretim

gerçekleştirmektedir. 1 Haziran 1998 tarihinde Türkiye, Coca-Cola Sistemi içinde

yeni oluşturulan ve doğrudan Atlanta merkezine bağlı olarak çalışan “Güney

Avrasya Bölümü”nün merkezi olarak seçilmiştir. Türkiye’nin yanısıra Azerbaycan,

Kırgız Cumhuriyeti, Gürcistan, Ermenistan, Türkmenistan, Özbekistan ve

Tacikistan’ın bağlı bulunduğu Güney Avrasya Bölümü’ndeki operasyonlar

3

İstanbul’dan yönetilmektedir. Türkiye’nin Güney Avrasya Bölümü’nün merkezi

olarak seçilmesinin en önemli nedeni, bölgeye olan dil, din ve coğrafi yakınlığı ile,

ulaşım kolaylığı, yetişmiş ve birikimli insan gücü ve Türkiye’nin sektördeki 30 yılı

aşkın deneyimidir.

Coca-Cola’nın Türkiye’deki şişe1eme grubunu bünyesinde toplayan Coca-

Cola Bottlers of Turkey, The Coca-Cola Company’nin Coca-Cola, Coca-Cola light,

Fanta, Sprite ve Cappy ürünlerinin Türkiye’ de üretim, satış ve dağıtımını

gerçekleştirmektedir.

Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde faaliyetlerini sürdüren Coca-Cola Bottlers

of Turkey 9 fabrikasında yaklaşık 4000 kişiye istihdam sağlamakta, 500’den fazla

bayi ile işbirliği yapmakta ve geniş bir dağıtım sistemiyle hizmet vermektedir.

2. TÜRKİYE’DEKİ FABRİKALAR 2.1. İstanbul 1989 yılından bu yana faaliyette olan Coca-Cola’nın İstanbul Fabrikası 33.000

metrekare açık alan üzerine kurulu ve 12.000 metrekarelik kapalı alanı bulunuyor.

Fabrika İstanbul Bölgesi’ne hizmet sunuyor.

2.2. Çorlu – Tekirdağ Türkiye’deki en yeni ve en büyük meşrubat üretim tesisi olan Coca-Cola çorlu

Fabrikası 1997 yılında faaliyete geçti ve 120.000 metrekare açık alan üzerine kurulu.

40.000 metrekare kapalı alanı bulunan çorlu fabrikası Trakya Bölgesi’ne hizmet

veriyor

2.3. Ankara Kuzey ye Orta Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu’nun bir bölümüne hizmet

veren Ankara fabrikası, 52.000 metrekare alan üzerine kurulu 13.000 metrekarelik

kapalı alana sahip. Ankara fabrikası 1972 yılından bu yana faaliyetlerini sürdürüyor.

4

2.4. Trabzon

1991 yılında kurulan Coca-Cola Trabzon Fabrikası, Orta ve Doğu Karadeniz

Bölgesi’ndeki tüketicilere ürün ve hizmet sunuyor. Fabrika 15.786 metrekare açık

alan üzerine kurulu ve 4.533 metrekare kapalı alanı bulunuyor.

2.5. Muradiye -Manisa

Sadece kutu ambalaj üretimi yapan Coca-Cola Muradiye Fabrikası, 1987

yılında kuruldu. 25.000 metrekare açık alan üzerine kurulu 4.500 metrekarelik kapalı

alanı bulunan fabrika, ürünlerini tüm Türkiye’ye sunuyor, ayrıca Orta Asya

Cumhuriyetleri’ne ye Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine ihracat gerçekleştiriyor

2.6. Mersin

70.000 metrekare açık alan üzerine kurulu 15.000 metrekarelik kapalı alanı

bulunan Mersin fabrikası 1992 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Fabrika, Doğu ve

Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki tüketicilere hizmet sağlıyor

2.7. Bursa

1994 yılında faaliyete geçen Bursa fabrikası, 80.000 metrekare açık alan

üzerine kurulu ve 26.000 metrekare kapalı alanı bulunuyor. Bursa Fabrikası Marmara

Bölgesi’ndeki tüketicilere hizmet veriyor

2.8. Antalya

Batı Akdeniz Bölgesi’ne hizmet veren Antalya fabrikası 1982 yılından bu

yana faaliyet gösteriyor. Fabrika, 32.794 metrekarelik açık alan üzerine kurulu ye

8.125 metrekare kapalı alanı bulunuyor.

2.9. Kemalpaşa -İzmir

Batı Akdeniz ve Ege bölgelerindeki tüketicilere hizmet veren Kemalpaşa

Fabrikası 1986 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Fabrika, 56.336 metrekare kapalı

alan üzerine kurulu ve toplam 28.200 metrekarelik kapalı alanı bulunuyor.

5

3. İNSAN KAYNAKLARI

Temel olarak işe başlama sürecinde sorumlu yönetici rolleri şun1arı

kapsamaktadır:

1. Her gün temas kurulan departmanların işlev ve yapısını açıklamak.

2. Yeni elemana, ilk görevlerin ve beklentilerin özelliklerini ve önceliklerini

açıklamak.

3. Departmanda çalışan1ardan bir kişiyi oryantasyon sorumlusu olarak

görevlendirmek.

4. Bilgi, fikir ve işle ilgili konulardaki bakış açılarını elemanla paylaşmak ve

yeni elemanın olası soru ve düşüncelerini dinlemek.

5. Yeni elemanla haftalık görüşme1er yapmak. (Yalnızca yeni elemanla

bağlantıyı güçlendirmek için bile olsa). Çünkü iletişimi ne kadar artırırsanız, yeni

eleman açısından öğrenme süreci de o kadar etkin olacaktır.

İşe başlama programı üç aşamadan oluşmaktadır:

3.1 Hazırlık Aşaması

Yeni elemana programın uygulanışında yardımcı olabilmesi, ilgili

departmanda çalışan bir kişi oryantasyon sorumlusu olarak görevlendirilir. Bu kişi,

yeni elemanın direkt temas kuracağı kişi olacaktır. Oryantasyon sorumlusunun

desteği rahat, pürüzsüz ve koordine edilmiş bir programın gerçekleşebilmesi için bir

ön koşu1 teşkil etmektedir.

Personel bilgilerini temin edebilmek için, oryantasyon sorumlusu insan

kaynakları yetkilisini yeni elemanla görüştürür. İnsan kaynakları yetkilisi işe başlama

görüşmesinde belirtilmesi gereken konulan içeren oryantasyon listesini kullanır.

6

Bu aşamada, ilgili yönetici oryantasyon programını hazırlar ve sürece dahil

olacak kişi ve görevleri belirler. Böylelikle, her bir oryantasyon programının, yeni

elemanın ve ilgili yöneticinin ihtiyaçlarına uygun olması sağlanır.

3.2 Uygulama Aşaması

Bu aşama yeni elemanın işe başladığı tarihte başlar. İlgili yönetici yeni

elemana oryantasyon programı hakkında genel bilgiler verir ve Oryantasyon

Sorumlusunu tanıtır.

İnsan Kaynakları Departmanı’ndan Şirket El Kitabı ve destekleyici ek

Şirket yayınları ve dokümanları temin edilir.

Bu aşamada yeni elemana, Türkiye Eğitim Merkezi (LCT) tarafından

düzenlenen ve kendisinin katılabileceği bir sonraki eğitim programının tarihi

bildirilir. Bu program yeni elemanlara Organizasyon ve kültürü hakkında genel bir

fikir verir.

Daha sonra, Oryantasyon Sorumlusu tarafından yönlendirilen yeni eleman,

ilgili yöneticinin hazırladığı şekilde Oryantasyon Programına baş1ar.

3.3. Değerlendirme Aşaması

Bu aşama yeni elemanın oryantasyon programını tamam1adığı anda başlar.

İlgili yönetici bir inceleme ve bilgilenme toplantısı düzenler ve Oryantasyon

Sorumlusu İnsan Kaynakları Departmanı’na programın tamamlandığını bildirir.

Programla ilgili bilgi alabilmek için, İnsan Kaynakları Departmanı, Program

Değerlendirme Anketi’ni yeni elemana verir. Daha sonra, bu formdan edinilen

bilgiler yeni eleman ve ilgili yöneticiyle görüşülür.

Coca-Cola firmasında eğitime çok önem verilmektedir. İşe alınan herkes

önce temel eğitim ve oryantasyon programına alınmaktadır. Daha sonra iş başındaki

7

kişi1er kendi alanlarında düzenli aralıklarla eğitime tabi tutulmaktadır. Eğer eksik

yanları görülürse eksik yanlarıyla ilgili özel eğitime alınmaktadırlar. Oryantasyon

programı beş gün sürmektedir. Bu programda kişiler her departmanı gezer, oradaki

insanlarla tanışır ye yaptıkları işleri öğrenir.

Coca-Cola’da işe girecek kişilere işin neleri içerdiği, sorumlulukları, mesai

saatleri vb. konularda bilgiler verilir. İşe giren herkes için 1 aylık deneme süresi

vardır. İşe başlayan herkesle sözleşme yapılır ve personel sigortalanır.

Ayrıca Coca-Cola şirketi çalışanlarını motive etmek ve şirket kültürünü

benimsetmek için, sosyal etkinlikler (yılbaşı kokteyli, başarı kutlamaları, toplantılar)

düzenlenmektedir.

4. ÇEVRE ANALİZİ

4.1. Coca-Cola’nın Dış Çevre Analizi: 4.1.1. Rakipler

Rakip olarak Cola Light’ın karşısında Pepsi Max vardır. Rakip olarak aslında

insanların midesini dolduran Coca Cola dışındaki bütün içecekleri gösterebiliriz. 25

milyar dolarlık ABD meşrubat piyasasının iki devi Pepsi Cola ve Coca-Cola çok

uzun yıllardır kıran kırana mücadele içindedirler. Pepsi Cola başvurduğu strateji ye

taktiklerle Coca-Cola’yı oldukça zorda bırakan bir firmadır. Türkiye’de Coca-

Cola’nın rakiplerine baktığımızda Pepsi’nin yanı sıra başka zorlu rakiplerin olduğu

da görülmektedir. Sırasıyla bu rakip firmalar;

Pepsi

Çamlıca Grubu

Uludağ Grubu

Çay

Su

Soda

Meyve Suları

Deterjan, Sıvı Yağlar

8

Pepsi Max Diet Cola’nın rakibiydi. Türk toplumu Pepsi’yi beğenmezken

diet olarak Pepsi Max beğeni kazandı. Pepsi Max uzun zamandır piyasada bulunuyor

ve konumlandırılması vardır. Pepsi Max tüketici gözünde konumlandırılmış ve

reklam desteği olan kendini ispatlamış ve Pepsi’nin en önde gelen ürünüdür. Çamlıca

Grubu Cola’nın pazar payını ele geçirmek için Coca-Cola’ya rakip olarak “RC

COLA’yı piyasaya sürmüştür. Fakat RC Cola yetersiz tutundurma ve tattaki

farklılıklardan dolayı pazarda halen yer almasına rağmen Coca Cola kadar

tutunamamaktadır. Aynı şekilde ULUDAĞ GRUBU’nun çıkarttığı Coca Cola’ya

rakip diğer bir marka ise “BİXİ COLA’dır. Bixi Cola’da aynı RC Cola gibi pazarda

Coca Cola için ciddi bir tehdit edici unsur yaratamamıştır. Bunun sebebi ise

tutundurma çalışmalarının eksikliği yanlış konumlandırma ve de formülünün birebir

Coca Cola’ya uymamasından kaynaklanan tattaki farklılıklardır.

Deterjan ve sıvı yağlar ilk görünüşte Coca-Cola’ya rakip diye

düşünülemeyebilir. çünkü ne birebir rakip, ne de ikame mallarıdır. Oysa bu iki farklı

ürün Coca Cola için oldukça büyük tehdit edici unsur yaratmaktadır. Zincir

mağazalardan bakkallara kadar çoğu perakendeci mağazayı veya dükkanını

tüketiciye dolu göstermek için bu deterjan ile sıvı yağları ön sıralara, ilk anda göze

çarpacak yerlere yerleştirmektedir. Oysa çoğu zaman bu ürünler oldukça uzun süre

yer kaplamaktadır. Ön raflar dolduktan sonra Coca Cola arka planlara itilmekte ve

göz önünden uzaklaştırılmaktadır. Aslında bu tavır perakendeciler içinde zararlı bir

yaklaşımdır.

Coca Cola “anlık tüketim dürtüsünü” uyandırdığı için göz önünde tutmadığı

sürece tüketicinin dikkatini çekmesi oldukça zordur. Bunun ile kastedilen, tüketicinin

Coca Cola’yı gördüğü anda satın alma arzunun uyanmasıdır. Bu yüzden Coca Cola

bu tehditten kurtulmak için, tanzim ve teşhir çalışmalarına oldukça önem

vermektedir. Buna bağlı olarak “bakkal” ve “market” tanzim-teşhir standartları

belirlenmiştir. Coca Cola, kendi ürünlerinin en iyi şekilde teşhir edilmesi için bu

market ve de bakkallara dolap veya raf vererek kendi ürünlerini sergilemektedir. Bu

soğutucular ve dolapların maliyetleri ve vergisi Coca Cola firmasına aittir. Sadece

ışıklandırması bakkallara ve de marketlere aittir.

9

4.2. Coca Cola’nın Tüketici Çevresinin Analizi

Öncelikle müşteri ve tüketici ayrımına değinmek yerinde olacaktır. Müşteri,

Coca Cola ürünlerini tüketicilere satan veya içilmesi için servis yapanlardır. Bu

bağlamda McDonald’s bir müşteri durumundadır. Yani McDonald’s firmasının

elindeki Coca Cola ürünleri endüstriyel ürün kategorisine girmektedir. Diğer taraftan

tüketici denildiğinde, Coca Cola ürünlerini alıp içen kişiler kastedilmektedir. Burada

ise Coca Cola ürünleri birer tüketim malı durumundadır.

Coca Cola şirketinin tüketici çevresinin belirli bir sınırı kapsaması mümkün

değildir. Çünkü Coca Cola herkesin içeceğidir. Coca Cola’nın light tan önceki ürünü

olan diette tüketici özellikleri daha farklıydı. Diet içen insan denildiğinde genelde

rejim yapan, şişman, şeker hastası, kilo ile ilgili hastalıkları olan insanlar

algılanmaktaydı. Fakat Cola light ürününün piyasaya sürülmesiyle beraber

tüketicilerin demografik ve kişisel özelliklerinde bir değişiklik olmaya başladı.

Çünkü light ismi herkese hitap ediyor. Yani geniş kapsamlı bir isimdir. Zaten

etrafımıza baktığımızda şu anda birçok trendin light a döndüğünü görmekteyiz.

Örneğin peynirin bile light olanı piyasalarda vardır.

Herkes Coca Cola nın müşterisi durumundadır. Yani müşteri belli bir sınıfa

sokulmamaktadır. Dolayısıyla pazar bölümü belirlemede kullanılan kalıplaşmış bir

kriter yoktur. Ama ürün bazına inildiğinde biraz farklılıklar oluşmaktadır. Light, belli

bir yaş sınırıyla başlamaktadır. Bu yaş ergenlik dönemine rastlamaktadır. Yaş

sınırının diğer ucu ise yaşlılık sınırına kadar uzanmaktadır.

Fakat tüm Coca Cola ürünleri için söylenebilecek kesin bir şey vardır. O da

Coca Cola ürünlerinin bir zevk içeceği olduğu ve dolayısıyla belli bir ekonomik

kesime hitap etmemesidir.

10

Coca Cola şirketinde her çeşit tüketicinin zevkine uygun ürün mevcuttur.

Örneğin gazoz tüketicisi için sensun ürünü ile müşteriye ulaşılmaya çalışılır.

Limonlu bir aroma arayanlar için ise sprite mevcuttur.

Özetle Coca Cola light ile beraber pazar genişletilmiştir. Spor yapan, hayatın

tadını çıkaran, illa şeker hastası olması gerekmeyen, illa rejim yapması gerekmeyen

ama light’ın tadından hoşlandığı için onu alan bir tüketici çevresi oluşmuştur.

Cola ürünlerini alan çevreleri özetlemek gerekirse belli başlı satış

noktalarının isimlerini verirsek bu tüketici grubu hakkında bir bilgi edinileceği

kanısındayız. Ayrıca bu sayede tüketici grubunun ne kadar geniş bir alana da

yayıldığı ortaya çıkacaktır.

4.3. Coca Cola’nın İç Çevre Analizi

Türkiye Coca-Cola Şişeleme Grubu’nun amacı müşterilere ve tüketicilere en

etkili yollarla ulaşmak ve tüketiciye yüksek kaliteyi ve değeri birlikte sunarak

dünyanın en çok tanınan markalarına sahip olan meşrubatlarını ulaştırmaktadır.

4.3.1. Misyonu

En yüksek kalitede içecekler sunup, beden, akıl ve ruh susuzluğunu gidererek

insan hayatına değer katmak için var olmaktır.

4.3.2. Vizyonu

Bütün paydaşlarına değer katmak

Dünyadaki Coca-Cola sistemi içinde, satış ve kalite sıralamasında ilk 10’da

yer almak

Müşteri ve tüketici memnuniyetini sürekli olarak aşmak

Piyasadaki fırsatları herkesten önce yaratmak, belirlemek ve değerlendirmek

11

En nitelikli profesyonel işgücünü cezbetmek geliştirmek bünyesinde

yaratmak

4.3.3. Değerleri

Saygı, güven,açıklık ve sosyal sorumluluğun kurumsal bütünlüğü oluşturduğu

bir ekip ruhuna sahip olmak. Kalite,servis ve liderlikte mükemmeliyet ve sürekli

geliştirme.

4.3.4. Performans Yönetim Sistemleri

Yönetim yetkinliklerini artırarak kuruluşun vizyon, misyon ve hedeflerine

ulaşmasına yardımcı olmak

Performans sürecini hayati iş süreçlerinden bağımsız düşünememe anlayışı

geliştirmek

Performansını artırıma yardımcı olmak ve mesleki başarıyı garanti etmek

Açık ve net yönlendirme, destek, danışmanlık ve geri bildirim sağlıyarak ve

alarak işi kazançlı kılmak

4.3.5. Performans Kriterleri

Bulunabilirlik

Pazar Payı

Karlılık

Satış hedefi (Günlük hedefleri tutturmaya çalışırken öngördüğü hedeflere

ulaşmayı amaçlamıştır.)

12

5. SWOT ANALİZİ

Aşağıda SWOT analizinde yer alan güçlü ve zayıf yanlar ve fırsatlar ve

tehditler kısımlarına yer verilmiştir

5.1. Kuvvetli Yanları

1. Çok iyi organize edilmiş dağıtım kanalları

2. Yüksek marka bağımlılığı

3. Tüketici tarafından iyi bilinen bir marka olma özelliği, meşrubat denince

akla gelen ilk isim

4. Pazar alanında ilk olma

5. Yüksek teknoloji

6. Yüksek üretim kapasitesi

7. Başarılı tanzim teşhir

8. Bilgisayarla desteklenmiş yoğun iletişim ve bilgi sistemi

9. Personel eğitimine verilen önem

10. Kalifiye personel

11. Gelişmiş ürün hattı ve ürün kalemleri

12. Pazardaki lider konumu ve bu konumuna hâkimiyet

13. Yoğun tutundurma aktiviteleri ve tutundurma çabalarına verdiği önem

14. Coca-Cola iletişimini ve imajını arttıran sponsorluk ilişkileri

13

15. Coca-Cola formülünün patentli olması nedeni ile rakip firmalar

tarafından taklit edilememesi

16. Sektördeki en yüksek pazar payına sahip marka

5.2. Zayıf Yanları

1. Rakip firma Pepsi-Cola’nın pazarda 2. sırada yer alarak saldırgan

tavırlarla bunun avantajını kullanması.

2. Coca-Cola pazar lideri konumunda olmasına rağmen tüketicilerin fiyata

duyarlı olması nedeni ile fiyatla kendi isteği doğrultuda oynayamaması.

3. Ankara dışında kalan bölgelerde uygulanan bayilik sisteminde orada

yaşayan halkın yaşam tarzı ve ekonomik koşulların nedeni ile direkt dağıtımda

olduğu kadar başarı sağlamamasıdır.

4. Çekirdek ürün üzerinde çok fazla değişikliğe gidilememesi ve yeni

ürünlerin tanıtımındaki zorluklardır. En büyük dezavantajlarından biri tüketicilerin

firmayı Cola bazında tanımasıdır.

5.3. Fırsatlar

1. Yeni pazarlara girebilmek için dünya ekonomisindeki küreselleşme,

tüketici bilgi ve Doğu Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan yeni pazar fırsatları.

2. Yiyecek içecek ve turizm sektöründeki hızlı gelişme ve modernleşme ile

yalnızca Coca-Cola’nın satılabileceği mekânların artması.

3. Türkiye’nin genç nüfusunun oranı oldukça yüksektir ve bu oran her

geçen gün artmaktadır. Coca-Cola’nın genç nesil için oldukça popüler bir içecek

olması önemli bir fırsattır.

14

4. Gelişen spor aktiviteleri ve Coca-Cola’nın gençlerin tercih ettiği

içecek olması nedeni ile sponsorluk imkânlarının artması

5. Zincir mağazaların sayısının ve toptan tüketimin artmasının ayrı bir

pazar oluşturması ve bu artışın her geçen gün hızlanması.

5.4. Tehditler

1. Özellikle Türkiye’deki belirsiz politik ve ekonomik çevre

2. Geçen sene dünyayı etkisi altına alan küresel ekonomik krizin etkileri

3. Uzun yıllardır pazar lideri konumunda olmanın motivasyon düşüklüğüne,

ve gevşekliğe neden olma ihtimali.

4. Tüm dünya ’da Cola’nın sağlığa zararlı olduğuna dair söylentiler.

5. Rakiplerin saldırgan stratejileri

6. Dağıtım ağının bir parçası olan bakkalların ileride kapanacak ve sadece

migros, canerler gibi toptan mağazalara yönelim olma ihtimali, toptan alışveriş

yapma alışkanlığı gelişmemiş olan tüketicilerin kullanım sıklığının azalması tehditi.

7. Rakip firma temsilcilerinin Coca-Cola yönetimine sızma ihtimali.

8. Coca-Cola ürün hattı elemanların birbirlerini baltalama ihtimali.

9. En önemli rakip firma olan Pepsi-Cola’nin kendi gıda grubu ile çapraz

tutundurma çabaları göstermesi de tehditler arasında sayılabilir.

6. COCA COLA 2011 FAALİYET RAPORU DEĞERLENDİRMESİ

Konsolide satış hacmi 2011 yılında hem Türkiye'de hem de uluslararası

operasyonlardaki güçlü büyümenin etkisiyle %14,5 yükselerek 761,7 milyon ünite

kasaya ulaştı. 2010 yılında toplam satış hacminde %25,7 olan uluslararası

faaliyetlerin payı, bu yıl %28,2'ye yükselmiştir.

15

Net satışlar, satış hacmindeki büyümenin üzerinde bir artışla %23,8 artarak

3,4 milyar TL olmuştur. Ünite kasa başına net satış geliri Türkiye'de ve diğer önemli

pazarlardaki artan ortalama fiyatlar sonucunda %8,2 artışla 4,47 TL'ye ulaşmıştır.

Uluslararası operasyonların toplam satış gelirlerinin içerisindeki payı 2010 yılındaki

%22,9 seviyesinden 2011 yılında %28,2'e yükselmiştir.

Bir önceki yıla göre daha yüksek seyreden hammadde fiyatları ve TL'nin

dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle brüt kâr marjı 0,5 puan azalarak

%37,0'a gerilemiştir.

Faaliyet kârı %20,8 ile net satış geliri büyümesinden daha düşük oranda

artarken, faaliyet kâr marjı, dağıtım, satış ve pazarlama giderlerinin etkisiyle 0,3

puan azalarak %9,6 seviyesine gerilemiştir.

%11,9 oranındaki FAVÖK büyümesi ise daha düşük amortisman giderleri

nedeniyle faaliyet kârı büyümesinin gerisinde kalmıştır. Böylece FAVÖK marjı 1,5

puan azalarak %14,3 olmuştur.

Net finansal giderler, özellikle TL'nin ABD dolarına karşı %22,2 oranında

değer kaybetmesinin etkisiyle 144,9 milyon TL olmuştur.

Yabancı para cinsinden finansal borçlardan kaynaklanan nakdi olmayan kur

farkı giderlerindeki artış sonucunda 2011 yılında net dönem kârı, 2010 yılındaki

197,7 milyon TL'den 140,3 milyon TL'ye gerilemiştir.

7. COCA COLA 2012 FAALİYET RAPORU DEĞERLENDİRMESİ

Konsolide satış hacmi 2012 yılında, geçen yılki %14,5’lik büyümenin üzerine

%11,7 artış göstererek 850 milyon ünite kasaya ulaşmıştır. Geçen sene ile aynı bazda

bakıldığında (2011 ilk çeyrek proforma K.Irak satış hacmi eklendiğinde ve 2012

dördüncü çeyrek G.Irak satış hacmi çıkarıldığında) konsolide satış hacmi 2012

16

yılında %9,9 artmıştır. 2011 yılında toplam satış hacminde %28 olan uluslararası

operasyonların payı, bu yıl %33’e yükselmiştir.

Gazlı içecekler kategorisi, Coca-Cola markasındaki büyümenin etkisiyle,

düşük çift haneli seviyelerde gelişme kaydederken, gazsız içecekler orta onlu

seviyelerde büyümüştür. Başarılı pazar uygulamaları, satış ve dağıtım sistemindeki

iyileştirmeler, soğutucu yatırımları, pazarlama kampanyaları ve promosyonların yanı

sıra Eurocap, Ramazan ve Yeni Yıl etkinlikleri tüm kategorilerin büyümesinde etkili

olmuştur.

Net satışlar %21,2 artarak 4,1 milyar TL olmuştur. Ünite kasa başına net satış

geliri özellikle Türkiye’de ve Orta Asya ülkelerinde artan ortalama fiyatlar

sonucunda %8,6 artışla 4,86 TL’ye ulaşmıştır. Uluslararası operasyonların toplam

satış gelirlerinin içerisindeki payı 2011 yılındaki %28 seviyesinden 2012 yılında

%33’e yükselmiştir.

Bir önceki yıla göre ünite kasa başına net satışlardaki artış ve 2011 yılına

göre daha düşük seyreden hammadde fiyatları nedeniyle brüt kar marjı 1,4 puan

artarak %38,4’e yükselmiştir. Faaliyet karı, artan brüt karlılık ve dağıtım, satış ve

pazarlama giderlerinin net satışlara oranının azalmasının etkisiyle %44,4 artmıştır.

Böylece faaliyet kar marjı, 1,8 puan artarak %11,5 seviyesine yükselirken, FAVÖK

marjı 2,3 puan genişleyerek %16,6 olmuştur.

Türk Lirası raporlama döneminin başlangıcı ile bitişi arasında %5,6 değer

kazanmıştır. Böylece, özellikle nakdi olmayan kur farkı gelirlerinin etkisiyle, geçen

seneki 145 milyon TL’lik net finansal gidere karşın 8 milyon TL net finansal gelir

elde edilmiştir.

Sonuç olarak, net dönem karı %171 artarak 380 milyon TL’ye olmuştur.

17

KAYNAKLAR www.cci.com.tr www.kap.gov.tr

KARPAT Işıl. “Marka Yönetimi Süreci ve Tanıtımın Rolü”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2004 www.academia.edu.tr www.capital.com.tr