Sarpkaya, Seçkin. “Batı Mitolojisine On Dakika Ara Beyaz Perdede Türk Mitolojisi: 2004-

2014Arası Türk Korku Filmlerinin Halk Bilimi Açısından İncelenmesi.” II. Genç

Akademisyenler Sempozyumu Bildiri Kitabı. Ankara: Gazi Üniversitesi, 2015. ss. 215-231.

Batı Mitolojisine On Dakika Ara Beyaz Perdede Türk Mitolojisi: 2004-

2014Arası Türk Korku Filmlerinin Halk Bilimi Açısından İncelenmesi

Intermission to Western Mythology, Turkish Mythology on Silver Screen: Examination

of Turkish Horror Movies Between 2004-2014 From Point of Folklore

Seçkin SARPKAYA*

Özet

Sinemanın kaynaklarından biri de sözlü kültür ürünleridir. Sinemanın bir türü olan

korku sineması da sözlü kültür ürünlerinden, özellikle mitolojik anlatmalardan beslenir. Korku

sinemasının dört alttürü vardır. Bu alttürler doğal, doğaüstü, psikolojik ve bilimseldir.

Bunlardan doğaüstü tüm dünya sinemasında vampir, kurt adam veya Şeytan gibi folklor ve

mitolojiye ait unsurlara yer verir. Konusunu da yine folklorik ve mitik unsurlarla şekillendirir.

Türkiye’de de geçmişten günümüze gelişme gösteren korku sinemasında doğaüstü kabul

edilebilecek ürünler verilmiştir.

Bu bildiride 2004’ten bu yana, son on yıl içerisinde Türk korku sineması kapsamında

çekilmiş filmler halk bilimi açısından incelenecektir. İlk olarak korku sineması hakkında genel

bir bilgi verilecek ve korku sinemasının halk bilimi ürünleri ile ilişkisine ve bu ilişkiyle ilgili

problemlere değinilecektir. Ardından 2004-20014 yılları arasında Türkiye’de çekilip

* Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türkçe Öğretim Birimi Türk Dili Okutmanı. Ege

Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı Doktora Programı Öğrencisi,

sarpkaya.seckin@hotmail.com.

yayınlanan Türk korku filmlerindeki Türk halk kültürüne ait çeşitli mitik varlıklar ve unsurlarla

ilgili ortaklıklara değinilecektir. Sonuç olarak bu filmlerin kültür taşıma ve aktarma konusunda

ne tür işlevlere sahip oldukları tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Korku sineması, halkbilimi, geleneğin güncellenmesi, kültür taşıyıcılığı

Abstract

One of the sources of cinema is oral culture products. As a genre of cinema, horror

cinema also nourish itself with oral culture products, especially mythologic tellings. There are

four sub-genre of horror cinema. These sub-genres are natural, supernatural, psychologic and

scientific. Among these, the supernatural gives place to elements from mythology such as

vampire, werewolf or devil in all world cinema. It also shapes it’s theme with folkloric and

mythic elements. In Turkey, the progressing horror cinema from past to present also bear fruits

that can be considered as supernatural.

In this proclamation, Turkish horror cinema products of last ten years since 2004 will

be analyzed from the view of folklore. First of all, we will give an outline about horror cinema

and mention the relation between horror cinema and folklore products and problems about this

relation. Then, we will mention folklore elements in certain number of movies which were

produced in the last ten years, since 2004. As conclusion, we will categorize the elements that

exist in those movies and talk about how those elements are used structurally and what kind of

function they have for cultural carrying and transmission.

Key Words: Horror cinema, folklore, updating traditions, cultural carrying.

Halk biliminin inceleme sahasını oluşturan halk bilgisi ürünleri görsel sanatların

beslendiği kaynaklardan birini oluşturur. Görsel sanatlardan biri olan sinema alanında da bu

alanın yaratıcıları halk bilgisi ürünlerinden faydalanırlar. Sinemanın alt türlerinden korku

sineması da bünyesinde mitik tasavvurlardan, inançlardan ve efsanelerden elde edilen unsurları

barındıran bir türdür. Korku sineması kendi içinde belli alt türler halinde tasnif edilir ve bu

tasnifte yer alan ürünlerin büyük bir çoğunluğu halk bilgisi ürünlerinden izlerle

oluşturulmuştur. Türk sinemasında, dünya sinemasında olduğu gibi korku sineması için bu

özellik geçerlidir. Özellikle 2000 yılından bu yana bir hareketlilik yaşayan Türk korku

sinemasında Türk halk bilgisi ürünlerinden beslenen örnekler vardır.

Bu bildiride Türk korku filmlerini halk bilimi açısından inceleyeceğiz. Burada amacımız

bir sinema veya film incelemesi yapmak değildir.1 Bildiride ilk olarak genel hatlarıyla korku

sineması hakkında bilgi verip, korku sinemasının halk bilgisi ürünleriyle ilişkisine değineceğiz.

Ardından 2004-20014 yılları arasında Türkiye’de çekilip yayınlanan Türk korku filmlerindeki

Türk halk kültürüne ait çeşitli mitik varlıklar ve unsurlarla ilgili ortaklıklara değineceğiz. Sonuç

olarak bu filmlerin kültür taşıma ve aktarma konusunda ne tür işlevlere sahip olduklarını

tartışacağız.

Korku, özellikle sinema gibi sanatların elinde geleneksel hikaye anlatıcılığından

evrilerek farklı bir sanat şekline sahip olmuştur. Korku filmi izleyiciye tehdit oluşturmayan bir

bağlamla birlikte bir korku ve tiksinti deneyimi sunarak izleyicinin korkuyu tecrübe etmesini

sağlayan ve merak uyandıran bir film türüdür. Korku filmleri bir tasnife göre doğal, doğaüstü,

psikolojik ve bilimsel olarak dört türe ayrılır. Bu tasnifin doğaüstü olarak nitelendirilen sınıfı

vampirler, kurt adamlar, zombiler ve daha birçok canavar türünden varlıkla, şeytan ve türevi

ruhani mahiyetteki kötü varlıkları bünyesinde barındırır (Odell ve Le Blanc, 2011: 12). Bir

başka tasnife göre sadece sinema için değil tüm korku türü için Todorov’un fantastiğe

uyguladığı tasnif uygulanır ve korku türü tekinsiz, olağanüstü ve fantastik olarak

sınıflandırılabilir. Bununla birlikte korku sineması kendi içinde türlerine ayrıldığında kozmik

korku, okült korku ve sürreal korku olarak adlandırılabilen türler çeşitli olağanüstü unsurlara

yer veren türler olarak sınıflandırılır. Korku filmlerinin kökeninde genel olarak halk hikayeleri,

peri masalları, büyü, büyücülük, mitler, fabllar ya da hayalet hikayeleri ve bunlardan beslenen

korku edebiyatı vardır. Filmlerdeki karşıt kahramanlar genelde halk kültüründen gelen

olağanüstü varlıklardır (Prohaszkova, 2012: 132-134, 137). Bu türün dünyadaki örneklerinde

bu tasniflerdeki durum mevcuttur. Amerikan korku sineması büyük ölçüde halk bilgisi

ürünlerinden hareketle oluşturulmuştur. Bu durum Asya korku sineması için de geçerlidir. Her

iki sahada da doğaüstü güçler ve bu güçlere ait kültürel kodlar ve inançlar fantezi ve korku

sinemasının temellerini oluşturmuştur (Richards, 2011: 12, 15-17, 127.).

Dünya korku sineması genel olarak halk bilgisi ürünlerinden beslenir ve bu ürünlerden

elde ettiği malzemeyi modern bir formda izleyiciye sunar. Bütün dünyada korku sineması

folklorik malzemeden beslenmiştir ve sadece beslenmekte kalmayıp bu malzemeyi modern bir

şekle sokarak günümüze uyarlayıp, bir anlamda güncellemiştir. Bir örnek olarak bir zamanların

şatoda yaşayan ve geceleri dışarı çıkabilen, pelerinli ve çirkin Dracula’sı artık Volvo’ya binen,

gün ışığına maruz kaldığında parlayan, yakışıklı bir Edward’a dönüşmüştür.2

Bir tür olarak korku filmi çeşitli alt türlere ayrılan fakat bu türlerin büyük bir kısmında

mitolojinin, efsanenin, halk inançlarının veya genel bir ifadeyle halk bilgisi ürünlerinin

sağladığı kültürel kodlardan, birikimden beslenilerek bu alanın sanatçıları tarafından üretilmiş

ve izleyici kitlesine zarar vermeyen, gerçek dışı ve soyutlanmış bir korku deneyimi sunan bir

film türüdür. Korku filmlerindeki şeytan, cin, vampir, kurt adam ve benzeri varlıkların tamamı

halk bilgisi ürünlerinden elde edilmiş mitik tasavvurlardır. Bu tasavvurlar filmlerde

yönetmenin, yapımcının veya kısaca filmin üretim sürecinde bulunan tüm kişilerin sanat

anlamındaki etkisiyle farklı farklı şekillerde filmlerde kullanılırlar.

Türk sanatında Türk halk bilgisi ürünlerinin kullanılmasıyla ilgili belli başlı problemler

mevcuttur. Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? adlı çalışmasında bu sorunlara değinen Öcal

Oğuz, özel olarak sinema sanatıyla ilgili senaristlerin sözlü kaynaktan beslenememesinden

bahsetmektedir. Sözlü kültür ürünlerine hakim olmayan, geleneksel bağlamı ve ürünleri

tanımayan senaristler Türk kültür kodları açısından eksik ürünler ortaya koymaktadırlar. Öcal

Oğuz aynı çalışmasında “Evde öğrenemezseniz, kitapçıda bulamazsanız, okulda göremezseniz,

televizyonda izleyemezseniz bir kültür ögesini nasıl ortak belleğe mal edeceksiniz ve yeri

geldiğinde nasıl hatırlayıp kullanacaksınız?” sorusuyla genelde sanatçının ve kitlelerin, özelde

ise yönetmen/senarist ve oyuncuyla izleyicinin içinde bulunduğu durumu belirtmektedir.

Bunun yanında yine özelde filmler genelde ise televizyon dünyası için Türk kültürüne ait

unsurların kullanılamaması, eksik veya yanlış kullanılması ya da batıdan alıntı unsurların

televizyona hakim olması da Öcal Oğuz’un eleştirdiği başka bir noktadır. Korku filmi özelinde

ise bu probleme yönetmen ve senaristlerin Türk halk bilgisi unsurlarına hakim olmayışı, onların

Al Karısı, Al Bastı ve Koncolos gibi geleneksel bağlamda yeri bulunan korku karakterlerinden

uzak kalmaları sebep olmaktadır (Oğuz, 2009: 68-69).

Türk halk bilgisi ürünlerine ait unsurların müzik ve edebiyat gibi veya film, çizgi film

ve bilgisayar oyunu gibi türlerde kullanımına dair çeşitli örnekler ve çalışmalar mevcuttur.3 Bu

bildiride halk bilgisi ürünleri ve sinema ilişkisini 2004-2014 arası çekilen ve yayınlanan Türk

korku filmleri örneklerinden hareketle açıklamaya çalıştık. Belirttiğimiz tarihler arasında

çekilen ve yayınlanan 21 filmi inceledik. Bu filmler “Ammar: Cin Tarikatı, Araf, Azazil:

Düğüm, Azem Cin Karası, Büyü, Cehennem, Dabbe, Dabbe 2, Dabbe: Bir Cin Vakası, Dabbe:

Cin Çarpması, Dabbe: Zehr-i Cin, El-Cin, Gomeda, Karadedeler Olayı, Musallat, Musallat 2:

Lanet, Muska, Semum, Siccin, Üç Harfliler: Marid, Şeytan-ı Racim”dir. Bu filmlerin listesi

bildirinin sonunda, yönetmen soyadının ilk harfine göre alfabetik olarak yer almaktadır.

Filmlerin halk bilgisi ürünleri açısından genel özelliklerini açıklayacak olursak

incelediğimiz bütün filmlerde genel yapının İslam kültür dairesindeki cin ve büyü ekseninde

oluşturulduğunu görürüz. Türk halk bilgisi ürünlerinde yer alan mitik varlıklardan Dabbetü’l

Arz, cin, şeytan, iblis gibi varlıklar filmlerdeki korku unsurunu oluştururlar. Halk bilgisi

ürünlerinde, halk kültüründe geniş yeri bulunan cin çarpması, cinlerin musallat olması,

cinlerden büyü gibi uygulamalarda faydalanılması ve çeşitli sebeplerden intikam alan veya

insanlara saldıran cinlerle ilgili unsurlar filmlerdeki korku unsurunun ve kültürel kodların temel

yapısını oluşturur. Bu varlıklar filmlerde, gelenekteki anlatmalarda ve inançlarda olduğu gibi

terk edilmiş evlerde, metruk yerlerde ve harabelerde bulunurlar. Bir filmin bir halk bilgisi

ürününe yaptığı güncellemeye bir örnek, Dabbe serisinin ilk filminde “Cinler bize aynadan

görünürler.” bilgisinin verilmesi ve bununla birlikte Dabbetü’l Arz’ın internet ve mail

aracılığıyla insanlara musallat olması mitik bir varlığın modern bir formda filmde yer almasıdır.

Bir diğer örnek olarak El-Cin filmi efsanelerde yer alan “çocuğu öldürüldüğü için intikam alan

cin” unsurunu bir şehir ortamında işlemektedir. Bu unsurlar filmlerde işlenirken tüm filmlerde

bazı sahnelerde bu mitik varlıklarla ilgili çeşitli bilgiler yer alır ve filmlerdeki karakterler halk

bilgisi ürünlerinden gelen bilgiyi senaryo dahilinde birbirleriyle ve tabii ki izleyiciyle

paylaşırlar. Her filmde, filmde yer alan mitik varlıkla ilgili en az bir karakterin gelenekten gelen

bir bilgiyi paylaştığı en az bir sahne mevcuttur.4

Bunun yanında halk kültürüne ait ve İslami şekle büründürülmüş büyü ritüelleri, çeşitli

büyüsel uygulamalar ve büyüyle elde edilen şeyler ve bunların insanın başına açtığı zararlar

gibi unsurlar da filmlerdeki bir diğer kültürel korku kodunu oluşturmaktadır. Musallat, Siccin,

Dabbe: Cin Çarpması gibi filmlerde bir çıkar sağlamak için cinler aracılığıyla yapılan büyüler

ve bunların devamında cinlerin musallat olması veya Dabbe: Zehr-i Cin örneğinde olduğu gibi

birine zarar vermek amacıyla büyüye başvurup cinlerden faydalanmak gibi izlekler filmlerin

korku ve halk kültürü kodunu oluşturmaktadır. Mitik varlıklarda olduğu gibi filmlerdeki

büyüyle ilgili unsurlar da İslami bir çerçevede yer almaktadır. Bir diğer unsur da yine inançlarda

ve anlatmalarda sıklıkla yer alan cinci hocalardır. Filmlerin hemen hemen hepsinde kara

büyüyle uğraşan, büyü yapan veya bu büyülerin çözümünü bilen bir hoca veya cinci hoca

mevcuttur. Filmlerdeki büyüye veya mitik varlıklardan kurtulmaya dair yapılan ritüeller de

kültürel bellekteki cin ve büyü pratiklerinden ibarettir. Burada da tıpkı mitik varlıklarda olduğu

gibi sözlü kültürden edinilen büyüyle ilgili bilginin filmin oyuncuları tarafından senaryo

dahilinde ifade edilmesi durumu söz konusudur.5

Bir diğer genel özellik olarak filmlerdeki konuların genellikle “yaşanmış bir olaydan

alıntı” olarak ifade edilmesidir. Burada “memorat” türünden bir anlatma yapısına gönderme

yapılmaktadır. Yani senaryoda yer alan karakterlerin ve kurgusal yapının tamamı gerçeklikle

bağlantı kurulması amaçlanarak bir memoratla beslenmesi söz konusudur. Bir halk bilgisi

ürünü olarak memorat, cin ve büyüyle ilgili çok fazla anlatmayı bünyesinde barındıran bir

türdür ve efsanelerle yakından ilgilidir (Çobanoğlu, 2003: 11-142). Filmlerin memoratlarla

bağlantısının kurulması doğrudan doğruya kültürel kodlara yapılan bir gönderme olarak

düşünülebilir.

Bu noktada incelediğimiz korku filmlerinin halk bilgisi ürünleriyle, kültürel kodlarla

ilişkisini hem bu unsurlardan beslenme hem de bu unsurları taşıma ve aktarma özelliklerine

değinmek gerekir. Burada ilk olarak bir örnekten hareket edebiliriz. Musallat, Musallat 2 ve

Siccin filmlerinin yönetmeni Alper Mestçi, Psikeart dergisinin 19. sayısına verdiği röportajda

kendisine sorulan Türk insanının nelerden korktuğu ya da Türk insanının nasıl korkutulacağıyla

ilgili bir soruya “Türk insanı yalnızca Allah’tan korkuyor. Başka bir şeyden korktuğunu

düşünmüyorum ben. Cin korkusu da temelde Allah korkusuna dayanıyor. Cin, Kuran-ı

Kerim’de bahsedilen ve görülmese de olduğu kabul edilen bir varlık olduğu için insanları

korkutuyor.” cümleleriyle cevap vermiştir (Mestçi, 2012: 96). Alper Mestçi’nin bu önermesinin

doğru veya yanlış olması konumuz dahilinde değildir. Bu cevapta Mestçi’nin farkında olarak

ya da olmayarak kültürel kodlardan faydalandığının izlerini görebiliriz. Yönetmen, filmindeki

temel izleği ve korku unsurunu kültürel kodlardan, halk bilgisi ürünlerinden beslenerek

şekillendirmiştir. Bir başka soruya verdiği cevapta filmlerde korkuyu yaratmanın en iyi yolunun

bilinmezlik olduğunu ifade etmiştir ve Türk kültüründe çarpılma kavramının bilinmezliğiyle ne

kadar korkunç olduğuna değinmiştir (Mestçi, 2012: 96). Yönetmenin bu düşüncesinde de yine

halk bilgisi ürünlerinden doğrudan beslendiğinin izlerini görmek mümkündür. Mestçi,

korkunun genel yapısında bulunan bilinmezlik ve belirsizlikle, Türk halk bilgisi ürünlerinde yer

alan ve bu bilinmezlik/belirsizlik özelliğini taşıyan çarpılma, cin çarpması gibi unsurları korku

unsurunun temeli olarak filminde kullanmıştır. Bu noktada yönetmen veya senarist kültürel

kodlara, halk bilgisi ürünlerine ne kadar iyi hakim olursa filminin en iyi etkiyi sağlayabileceğini

ifade edebiliriz. Gelenekten, sözlü kültürden iyi bir şekilde beslenmiş ve buradan edindiği

bilgiyi sanat eserinde kullanabilen bir korku filmi yönetmeni ya da senaristi hitap ettiği kitlenin

neyden ve nasıl korktuğunu iyi bilerek ortaya koyacağı eserin etki gücünü arttırabilir.

İzleyicinin yaşayacağı bu tanıdıklık hissiyse yaşayacağı korku deneyiminin etkisini

güçlendirecektir, bu da filmin yaratmak istediği etki noktasında başarısını etkileyecektir.

Bir diğer nokta ise bu filmlerin kültürü taşıma ve aktarma özelliğidir. Bu filmlerde sesin

egemen olduğu bir görsel alan mevcuttur. Yönetmenler veya senaristler sesi ve görseli

kullanırlar, bunun için de sözel olandan beslenirler. Sözel olanı veya bir diğer deyişle sözlü

kültürü kullanma ise aktarım az olduğu için tam olarak bilinmez veya uygulanamaz. Başta Öcal

Oğuz’dan alıntılayarak belirttiğimiz gibi sözlü kültüre, halk bilgisi ürünlerine tam anlamıyla

vakıf olmayan bir yönetmen ya da senarist, Alper Mestçi’nin değindiğimiz sözlerinde bahsettiği

unsuru tam anlamıyla yerine getirememektedir. Bu filmler Türk halk bilgisinin korku

kısmındaki unsurlara yer vererek ve senaryo dahilinde bu unsurlarla ilgili olarak karakterlerin

ağzından bilgiyi ifade ettirerek bir tür kültür taşıma ve aktarma görevini farkında olarak ya da

olmayarak üstlenmektedirler. Yaşları 14 ile 18 arasında değişen bir grup öğrenciyle yaptığımız

anket çalışmasında öğrencilerin mitoloji denildiğinde akıllarına ilk olarak Yunan mitolojisi

geldiğini tespit ettik. Öğrencilerin genelde Türk mitolojisini bilmediklerini fakat Dabbe,

Dabbetü’l Arz ve cin hakkında bilgi sahibi olduklarını, özellikle Dabbe ve Dabbetü’l Arz’ı

filmler sayesinde öğrendiklerini de anket aracılığıyla tespit ettik. Bu küçük örnekten bile

hareket edecek olursak bir filmin bir halk bilgisi unsurunu aktarmada ne kadar etkili

olabileceğini görmek mümkündür. Sözlü kültürden veya daha genel bir ifadeyle halk bilgisi

ürünlerinden iyi bir şekilde beslenilerek oluşturulmuş bir film kültürün tanınması, tanıtılması,

taşınması, aktarılması ve güncellenmesi için önemli bir araç haline gelecektir.

Burada yapılması gereken edebiyat, sinema veya diğer tüm alanlara emek veren

sanatçılarla halk bilimi alanında çalışanların birlikte hareket etmesidir. Halk bilimi alanında

çalışanların doğrudan doğruya sözlü kültürden elde ettikleri bilgi tam anlamıyla teşekkül etmiş

bir korku edebiyatı oluşmasını sağlayabilir. Bu da, yukarıda kısaca değindiğimiz haliyle

dünyada sinema sektöründe korku sinemasının temelini, sözlü kültürden beslenerek oluşturulan

ve bu malzemeyi kurgusal bir zemine oturtan korku edebiyatının sinema için hazır bir malzeme

haline gelmesini sağlar. Bunun yanında halk bilimi araştırmacısının sözlü kültürden ve

araştırmalarından elde edip sunacağı bilgiyle yönetmenin veya senaristin teknik donanımı bir

araya geldiğinde kültürü taşıyan ve aktaran başarılı örnekler üretilebilir. Sadece korku mitleri

veya korku karakterleri açısından değil, bütün Türk mitolojisinden veya Türk halk bilgisi

ürünlerinden de faydalanılarak başarılı örnekler ortaya konulabilir.

Filmler:

Akbaş, Volkan, yön. Azem Cin Karası. Sen. Özgür Akbaş. DVD. Chantier. 2014.

Aktaç, Arkın, yön. Şeytan-ı Racim. Sen. Murat Toktamışoğlu. DVD. Tiglon. 2013.

Aktaç, Arkın, yön. Üç Harfliler: Marid. Sen. Murat Toktamışoğlu. DVD. Tiglon. 2010.

Bağbakan Kardeşler, yön. Karadedeler Olayı. DVD. Tiglon. 2011.

Bakar, Özgür, yön. Ammar: Cin Tarikatı. Sen. Alper Kıvılcım. Özgür Bakar. DVD. Tiglon.

2014.

Bakar, Özgür, yön. Azazil: Düğüm. Sen. Alper Kıvılcım. Özgür Bakar. DVD. Roll Caption.

2014

Çelik, Özkan, yön. Muska. Sen. Özkan Çelik. Serhan Nasırlı. DVD. Roll Caption. 2014.

Dalkıran, Biray, yön. Araf. Sen. Hakan Bilir. Biray Dalkıran. DVD. Bir Film. 2006

Dalkıran, Biray, yön. Cehennem. Sen. Biray Dalkıran. Cem Şancı. DVD. Medyavizyon. 2010.

Demirci, Tan Tolga, yön. Gomeda. Sen. Tan Tolga Demirci. DVD. Kenda Film. 2007.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe 2. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2009.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2005.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe: Bir Cin Vakası. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. UIP Türkiye.

2012.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe: Cin Çarpması. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. UIP Türkiye.

2013.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe: Zehr-i Cin. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Warner Bros. 2014.

Karacadağ, Hasan, yön. El-Cin. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2013.

Karacadağ, Hasan, yön. Semum. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Warner Bros. 2008.

Mestçi, Alper, yön. Musallat 2: Lanet. Sen. Alper Mestçi. DVD. Özen Film. 2011.

Mestçi, Alper, yön. Musallat. Sen. Alper Mestçi. DVD. Özen Film. 2007.

Mestçi, Alper, yön. Siccin. Sen. Ersan Özer. DVD. Muhteşem Film. 2014.

Oğuz, Orhan, yön. Büyü. Sen. Şafak Güçlü. Servet Aksoy. DVD. Özen Film. 2004.

Notlar:

1 2000’den sonra yayınlanan korku filmleriyle ilgili inceleme için bk. Ayaz, Ferdi. İkibinli Yıllarda Türk Korku

Sinemasının İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi S.B.E. İletişim Bilimleri A. B. D. Radyo ve Televizyon

Bölümü, 2007. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ayrıca bk. Koçak, Birgül. Türk Sinemasında Korku Filmi

Yaratım ve Üretim Sorunları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi S. B. E. Radyo ve Televizyon A. B. D., 2002.

(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

2 Korku sinemasındaki bu tarz bir dönüşümle ilgili bir inceleme örneği için bk. Işıklar, Ulaş .Pelerinden Latekse

Gecenin Çocukları: Son Dönem Korku Sinemasında Vampir Karakterinin Dönüşümü. İstanbul: Avrupa Yakası

Yayınları, 2010. Geleneğin ve halk bilgisi ürünlerinin güncellenmesi konusu için bk. Ekici, Metin. “Geleneksel

Kültürü Güncellemek Üzerine Bir Değerlendirme.” Milli Folklor. Cilt 10. Sayı 80. 2008, ss. 33-39.

3 Müzik örneği için bk. Özdamar, Fazıl. “Dede Korkut Kitabı’nın Çağdaş Müzik Sanatçıları Üzerindeki Tesiri.”

Milli Folklor.Cilt 13. Sayı 101. 2014, ss. 125-138.

Edebiyat örneği için bk. Sarpkaya, Seçkin. “Sözden Yazıya Türk Mitik Tasavvurlarının Fantastik Edebiyatta

Kullanımı Üzerine: Anadolu Korku Öyküleri 2 Örneği.” V. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Öğrenci Kongresi.

İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi. (Yayımlanmamış Bildiri Metni)

Film örneği için bk. Aça, Mehmet. Mustafa Aça. “Hacivat ile Karagöz’ü Belli Bir Döneme Tarihsel Kişilikler

Olarak Konumlandırma Çabalarına Sinemadan Bir Örnek: ‘Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü’ Filmi.” TÜBAR.

Sayı 26. 2009, ss. 9-20.

Çizgi film örneği için bk. Fedakar, Pınar. “Çizgiyi Aşanlar: Cille Türk Mitolojisinin Çizgi Filmde Kullanılması ve

Çizgi Filmle Aktarılması.” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Sayı 11/1. 2011, ss. 107-120.

Bilgisayar oyunu örneği için bk. Basat Metin, Ezgi. “Modern Dünyanın Sanal Mitleri: Bilgisayar Oyunları.” Milli

Folklor. Cilt 12. Sayı 92. 2011, ss. 143-152.

4 Dabbetü’l-Arz için bk. Sarıtoprak, Zeki. “Dabbetü’l-Arz.” Türkiya Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 8.

İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1993. ss. 393-395. Ayrıca bk. Tez, Zeki. Mitolojinin Kültürel Tarih, Doğu ve

İslam Mitolojisi, Mitolojik Söylenceler. İstanbul: Doruk Yayıncılık, 2008. s. 108.

Cin için bk. Westermarck, Edward. İslam Medeniyetinde Puta Tapma Devrinden Arta Kalan ve Kalıntı Halinde

Yaşayagelen İtikadlar: Cin (İyi Saatte Olsunlar). Çev. Şahap Nazmi Coşkunlar. Ankara: Yeni Matbaa, 1962.

Boratav, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar). İstanbul: Gerçek

Yayınevi, 1984. ss. 74-77. Sarpkaya, Seçkin. Türkiye Sahası Masal ve Efsanelerinde Demonolojik Varlıklar. İzmir:

Ege Üniversitesi S. B. E., (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). 2014. ss. 137-142, 173-196.

Şeytan için bk. Korkmaz, Esat. Ansiklopedik Şeytan Tasarımı-Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2006.

ss. 634-654. Sarpkaya, Seçkin. Türkiye Sahası Masal ve Efsanelerinde Demonolojik Varlıklar. İzmir: Ege

Üniversitesi S. B. E., (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). 2014. ss. 153-164.

İblis için bk. Korkmaz, Esat. Ansiklopedik Şeytan Tasarımı-Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2006.

ss. 331-336. Wensinck, A. J. “İblis.” İslam Ansiklopedisi. 5. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1987. ss. 690-

692.

5 Büyü için bk. Hançerlioğlu, Orhan. Dünya İnançları Sözlüğü. 5. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010. ss. 93-

94. Boratav, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar). İstanbul: Gerçek

Yayınevi, 1984. ss. 106-122.

Kaynakça:

Aça, Mehmet. Mustafa Aça. “Hacivat ile Karagöz’ü Belli Bir Döneme Tarihsel Kişilikler

Olarak Konumlandırma Çabalarına Sinemadan Bir Örnek: ‘Hacivat Karagöz Neden

Öldürüldü’ Filmi.” TÜBAR. Sayı 26. 2009, ss. 9-20.

Akbaş, Volkan, yön. Azem Cin Karası. Sen. Özgür Akbaş. DVD. Chantier. 2014.

Aktaç, Arkın, yön. Şeytan-ı Racim. Sen. Murat Toktamışoğlu. DVD. Tiglon. 2013.

----------------------. Üç Harfliler: Marid. Sen. Murat Toktamışoğlu. DVD. Tiglon. 2010.

Ayaz, Ferdi. İkibinli Yıllarda Türk Korku Sinemasının İncelenmesi. İstanbul: Marmara

Üniversitesi S.B.E. İletişim Bilimleri A. B. D. Radyo ve Televizyon Bölümü, 2007.

(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Bağbakan Kardeşler, yön. Karadedeler Olayı. DVD. Tiglon. 2011.

Bakar, Özgür, yön. Ammar: Cin Tarikatı. Sen. Alper Kıvılcım. Özgür Bakar. DVD. Tiglon.

2014.

-----------------------. Azazil: Düğüm. Sen. Alper Kıvılcım. Özgür Bakar. DVD. Roll Caption.

2014

Basat Metin, Ezgi. “Modern Dünyanın Sanal Mitleri: Bilgisayar Oyunları.” Milli Folklor. Cilt

12. Sayı 92. 2011, ss. 143-152.

Boratav, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar).

İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1984. ss. 74-77.

Çelik, Özkan, yön. Muska. Sen. Özkan Çelik. Serhan Nasırlı. DVD. Roll Caption. 2014.

Dalkıran, Biray, yön. Araf. Sen. Hakan Bilir. Biray Dalkıran. DVD. Bir Film. 2006

-------------------------. Cehennem. Sen. Biray Dalkıran. Cem Şancı. DVD. Medyavizyon. 2010.

Demirci, Tan Tolga, yön. Gomeda. Sen. Tan Tolga Demirci. DVD. Kenda Film. 2007.

Ekici, Metin. “Geleneksel Kültürü Güncellemek Üzerine Bir Değerlendirme.” Milli Folklor.

Cilt 10. Sayı 80. 2008, ss. 33-39.

Fedakar, Pınar. “Çizgiyi Aşanlar: Cille Türk Mitolojisinin Çizgi Filmde Kullanılması ve Çizgi

Filmle Aktarılması.” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Sayı 11/1. 2011, ss. 107-120.

Hançerlioğlu, Orhan. Dünya İnançları Sözlüğü. 5. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010.

Işıklar, Ulaş. Pelerinden Latekse Gecenin Çocukları: Son Dönem Korku Sinemasında Vampir

Karakterinin Dönüşümü. İstanbul: Avrupa Yakası Yayınları, 2010.

Karacadağ, Hasan, yön. Dabbe 2. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2009.

----------------------------. Dabbe. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2005.

----------------------------. Dabbe: Bir Cin Vakası. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. UIP Türkiye.

2012.

----------------------------. Dabbe: Cin Çarpması. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. UIP Türkiye.

2013.

----------------------------. Dabbe: Zehr-i Cin. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Warner Bros.

2014.

----------------------------. El-Cin. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Özen Film. 2013.

----------------------------. Semum. Sen. Hasan Karacadağ. DVD. Warner Bros. 2008.

Koçak, Birgül. Türk Sinemasında Korku Filmi Yaratım ve Üretim Sorunları. İstanbul: İstanbul

Üniversitesi S. B. E. Radyo ve Televizyon A. B. D., 2002. (Yayımlanmamış Yüksek

Lisans Tezi).

Korkmaz, Esat. Ansiklopedik Şeytan Tasarımı-Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Anahtar Kitaplar,

2006.

Mestçi, Alper, yön. Musallat 2: Lanet. Sen. Alper Mestçi. DVD. Özen Film. 2011.

----------------------. Musallat. Sen. Alper Mestçi. DVD. Özen Film. 2007.

----------------------. Siccin. Sen. Ersan Özer. DVD. Muhteşem Film. 2014.

Odell, Colin. Michelle Le Blanc. Korku Sineması. Çeviren: Ali Toprak. İstanbul: Kalkedon

Yayıncılık, 2011.

Oğuz, M. Öcal. Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?. Ankara: Geleneksel Yayıncılık, 2009.

Oğuz, Orhan, yön. Büyü. Sen. Şafak Güçlü. Servet Aksoy. DVD. Özen Film. 2004.

Özdamar, Fazıl. “Dede Korkut Kitabı’nın Çağdaş Müzik Sanatçıları Üzerindeki Tesiri.” Milli

Folklor.Cilt 13. Sayı 101. 2014, ss. 125-138.

Prohaszkova, Viktoria. “The Genre of Horror.” American International Journal of

Contemporary Research. Irving. Nisan. Sayı 2/4. 2012. ss. 132-142.

Richards, Andy. Asya Korku Sineması. Çeviren: Onur Gayretli. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık,

2011.

Sarıtoprak, Zeki. “Dabbetü’l-Arz.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 8. İstanbul:

Türkiye Diyanet Vakfı, 1993. ss. 393-395.

Sarpkaya, Seçkin. “Sözden Yazıya Türk Mitik Tasavvurlarının Fantastik Edebiyatta Kullanımı

Üzerine: Anadolu Korku Öyküleri 2 Örneği.” V. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı

Öğrenci Kongresi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi. 2014. (Yayımlanmamış

Bildiri Metni).

---------------------. Türkiye Sahası Masal ve Efsanelerinde Demonolojik Varlıklar. İzmir: Ege

Üniversitesi S. B. E., 2014. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Tez, Zeki. Mitolojinin Kültürel Tarih, Doğu ve İslam Mitolojisi, Mitolojik Söylenceler. İstanbul:

Doruk Yayıncılık, 2008. s. 108.

Wensinck, A. J. “İblis.” İslam Ansiklopedisi. 5. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1987.

Westermarck, Edward. İslam Medeniyetinde Puta Tapma Devrinden Arta Kalan ve Kalıntı

Halinde Yaşayagelen İtikadlar: Cin (İyi Saatte Olsunlar). Çev. Şahap Nazmi

Coşkunlar. Ankara: Yeni Matbaa, 1962.