atalantafugiensh00maie.pdf - Internet Archive

Digitized by the Internet Archive

in 2016 with funding from

Getty Research Institute

https://archive.org/details/atalantafugienshOOmaie

^

;

^' '(.'‘''V i'.’*

‘

' J

' <'l

t

'

U'...

v^:.. !^.,

^£

*1^

:

-^-r-'-iit'^-lii

» V

‘V;

.•f V/ -f '.

-..'V

^ ’

^

'

,^/-';j:"; V

c ^> '3,^

•k'b: i

7ixiÄ‘fCi-.

:

'

4^

V..-')

'r.'-y > ;v; a-

•

',--

r;: :

fe'i M VS' •:

.hi

7 .

1 -t !*• * J• '

.•

,

V"*“

‘7. fei'.-

f^..*'^'

V'•

. i'<^'

•: -'•

''>^-‘

^

i?.-

'

V•'* ’

/Vvä^.vl^--;iaÄEOM

Vircthu/tt

JL1 'H&W4

f^"«'1ls§^

EPIG RAMM A AUTHO RIS

HEjperi ipreciumjuvenls tulit impiger horti^

Dante Deapomum Cypridetergeminum:

jd^fequensfugientühumoglomeravit adora

Virginis,hinc tardas contrahit illa moras:

(JMox micat is^micat hacmox ante fugacior Eurisy

sÂlteratumJpargens aurea donafoloy

Ille morabatur veßigia lentapuella

RiirfmAt hac rurfus datfua tergafugas

Tertia donecamans iteraritponderaycejßt

Vigori merces hinc Kt A ßo.

HippomenesvirtmeHßlphurisdllafugacis

(JMcrcuriidn curfufemina viötamare est.

flui poflquam cupidofecompleBuntur amorem

Infano Cybelesxorrigit iraDeams

Telle leonina vindex eß veßiit ambos

^

Inderubentpoßhac corporeßntf^feri.Hujus utexprimeretfmulacrafimillima curfus

Vocetibiterna datmea Mufafugas:Una manetßmplexpomumque refertremorans vox,Îterafedfugiens, tertia ritefequens.

Kûribus tßa tuisAculisque Emblemataproßent,

ratio arcanas expetatinde notas:

Senßbus hac objeBa tulidntelleBus ut illis

illicibus caperet,qua preciofa latent.

Orbisquicquidopumyvelhabet Medicinafalutis.

OmneLeogeminusfuppeditarepoteB.

5

eAmpliJßmo,Celeberrimo Excellentijßmo

MÜLHAUSENSISIN THURINGIA IMPERIALISREIPUBLIC^ S ENATORIO ORDIN I,

VifisVirtute:,Dod:ririä,&veräaiiirni Nobilitate

prseftantiEimE*,

non ejufdemSyndico vigilantiJßmOy

CHRISTOPHORORE IN ART utriufqueJuris Do6töri

Confultiß'. P. C.

fuaviß.&c

Dominisfuisfemperhonorißce colendisomnihus c^rßngulis hoc henevo^

lentUfusi gratitudinisy^ qmlecunque tecmerion^dicaty dedicat

ohfert oßcioßjßme,

Michael Mai erus Med.D.Imper.Confift. Com.E.E.P.C.

I R I ampliffimi confuldffimiqjjDe Tri-pode illo Pelopi fponlb,cum Hippoda-

miam Oenomai Regis Elidis filiam inu-

xoremducereCjä Vulcano dono dato,nar-

rant, quod, cum fingularis artificii eilet,a

Pelope Apollini Pythio Delphis iterum oblatus fit, ex

quo deindepervirginem afflatu illius Dei oracula fint e-

A X dita

4 EPISTOLAdiu: Iu ciim mihi hic Tripes a Vulcano elaboratus

ad manum venerit, Pelopis exemplo motus, illum di-

gniflimo loco &c ordini confecrare & obferre dccrevi,&

quidemante omnes alioSjVcftris Amplituddd.& Excel-

centct.non quidem eo conhlio,ut inde Oracula depro-

mantur(quamvisnecea,atchymica,hic defyderari poC-

fmt)fed ut animi mei promptitudinem volunutemqj

benevolam aliquo modo erga eas publice teftarcr, quae

ante paucos annos in tranfitu mihi,tum Cajfareae Maje-

ftati RudolphoI I.diva; memoria’ ä confiliis medicis

exiftenti,quo animo erga Dominum eiretis,miniH;ro

declarare volueritis, nempe optimo & veftro ftatu di-

gniffimo : A quo tempore femper non folum verbis,

quoad potui,veftras virtutes apud exteros ornavi,fed in

hoc quoque incubui,ut re ipla mentem meam apertius

iifdem patefacerem,& uberius effunderem. Quod cumnon aliter,quam iiterario quopiam Xeniolo fieri pofie

prafenlerim,acnonnihil opera in hac Atalanta fugien-

te confumpferim, omne id, qualecunque fit, Vcftris

Amplicuddd.&Excellenttt.dicarevoluijin hoc imitatus

noftri &antiqui temporis feriptores,qui nunquam fine

Scipione,duceaut comitein vulgus prodire,five peroravirum ambulare voluerunt: Si enim cecidiffent, quis

fubveniffetillis ? Quafo,ut hujus opufculi Patronos mi-hi vos appellare licear, non quod huic,vere dubio,ftu-

dio manum aut mentem,quantum fciam,adhibueritis,

(nec

DEDIC A TORI A. y

(nec enim agraviflimisjiegotiis tantum fiiperfuit otii)

fed quia fatis mihi videremini , ad quamvis doctrina:

partem tucridam^mihiq; non alia materia five dignior

fivehoneftior (exclufo abufu)pro tempore occurrerit.

Qu^icquid fit,vosmeos conatus,non pro charta vilitate,

fed animi mei candote(quod fcio)aeftimabitis, mequeinter veftrarum Amplituddd. obfervantiflimos impo-

fterum habebitis & numerabitis. V'^alete,Dabam

Francofurtiad Mcenum,Anno 1 617. Menfe Augufto.

6

Prxfatioad Ledorem.

Omine uJeBor candide,umyerßcompendium

fili compoßtione referre, in confeßo eß omnium,

^ ternis yit^generibus yiyendis deßmatum eß

ß,nempe ''vegetabili in utero materno, uba/al-

templanta inßar crefiiti^ augmentaturßenß-

bili,nimirum in hoc mundo,ubi maxmaexparteßnßbus ducitur,

ceu reliqua animalia, d quibus dißert, quod intelleSiu incipiat

uti,licet imperfeUeiäc denique tntelligibtli,in altero mundo apud

T)eum,eique aßißentes intelügentias feu Angelos bonos; In pra-

ßnti uitd,quo quis magis addiyinam naturam accedit,eb magis

rebus intelleUu indagandis,fubtilibus,miris fß raris,gaudet i/

deleSiatur : ~Et econtrd,qub quis adpecuinugenusmagis declinat,

eb miniis his capitur,^ßnßi corporaliori aßrtSius eH : \dtro-

rumque yidemusExempla,quofdam tüis,utpote doEliores,artibus

iSßientiispolitos ejfe deditos,qudmplurimos htße,nempe uolu-

ptatibus corgoris,libidini,guU,pompa externa, ay hüßmtlibus. .

Adexcolendum autem intelleSium Deus inßnita arcana abdidit

in natura,quaßientiis e>* artibus innumeris,utignisexßbce ex-

tunduntur, 0^m ußm transferuntur : Inter hacßnt Chymica

ßcre-

z4d Lectorem. 7

ßcretanon foßremaßdpo^ dhinomm indagationem, omnium

prima ißprectoßjJtma,non circumforaneis deceptoribus ißfuas

pßudo-chymicis{qui in bisfunt aßniadlyram,qutppeab omni b$--

nadoSirma^sr intentione alienißimi)ßd ingentü altioribus,ltbe-

raliter educatis, admajoranatis inyefliganda,cumßnt <x>ai-

defubtiUa,augüfla,facra, rara abßrußa ,tdeoque intelleSiu

comprehendenda priits, quamßnß,potmsper contemplationem

profundam ex leUione authorum,eorumque mterß cum natu-

ra operibus comparationem,quam operationem ßnßtham,ßu

manualem experimentationem,qua coecaeiißne Theortcapra-

yta :PoBßientias hujußnodt inteUeBualesproximenumerantur,qup de 'vtßbilt ac audtbili objeBo traBant,utfunt Opticaßuper-ß>eShya,<!ß‘ piSiura

,qua dtcttur a qmbufdam Toetis muta, ut

hac <x>ice <-uersa ,piBura loquens, nec non Mußcaßye vocalis

ßu organica : In hac antiqui Phtloßphiadcbß exercuerunt,ut in-

doBus haberetur,ißadmyrtu canere cogeretur,qui lyra recußßet

inconyiyiis,utdeThcmii^oc\c traditur: InMußtaSoctaics

inßitutus^ ipß V\^zo,quinon harmonice compoßtüeumßatuit,

qui harmoniaMußcali nongaudeat : In eadem Pythagoras^fr-

celebris fuit,qui mane ey <rjeßeri mußcaJymphonia adcompo-

nendos ßorum dißipulorum animos ufus dicitur :EB enim Mu-ßca hacpeculiaris ’-vis,utajfeBm excitet ‘-velmulceat.pro diyer-

ß MußcaL modo : Sic Phrygius Modus apud Graecos diceba-

tur beUicoßispropterea,quodin bello inpralio ineundo accinere-

tur,g^ßngularem ‘-vim haberetadanimos militum concitandos;

cujus'<-vice ad eundem ufum nunc adhibetur Ionicus,^«/ olim

' ama-

8 JE V ArioArrtAtonus Aßimatiu fuit{qttalü nunc hAbetiir Plirygius)«??/i*'

modos mterfe mutatos conjicimus : Phrygio Timotheum

M i 1 c fi um ufum traduntad AlexandrumMagnum in rebusbel-

licis alacriorem iß animoßoremreddendum^cujus Cicero meminit

z. de Terpandrum ruero Leibium Ionico;qui accerß-

tus d Lacedamomüßditiombus interfetumultuantibusfuayi-

tate cantus eorum animos adeo delinivit y ut redirent m amici-

tiam d[editione deßfierent : \[nde Lefbii cantores primas

femper meruerunt Spartanorum judicio: De MußcaßcFabiuSy

Mußcayinquityedi honeßum & jucundum oblcSiamentum libe-

ralibusingeniismaxime dignum : Hac tria itaqueßnßum magis

[iritualiumynempe naißis gjn auditusyuec non mtellecius ipßus

objeiiayUttnuno quaßcönßeUu ißcomplexu haberemusyi^ ma-

gis intelligendu animisßmulgsr' fimel inßnuaremuSyEn conjun-

ximus Opticam cum Mußca ßiißim cum intelleCiUyhoceflyra-

ra <xnfr iß auditucum chymicis emblematibus,qua huicfiientie

ßntpropria. Catera enim artes,[ emblemata edant de moribus

y

autrebus aliis,qudm de natura arcanisyalienumhoc ruidetur ab

eorumßopo [ne, cum mtelligi omnibus njelmt debeant;

Chemia noitCyqua ut caßa ruirgoper tranßnnam,gst veluti Dia-

na,non abßq; veße 'variati coloris vißnda esi,proptercaußs alibi

expreßds'.^uatuoryinquamyhacyßßaypo'etica iß allegoricaypiSia,

BmblematicayVinerißye cupro,nonßneVenereßugratiayineiJa,

Chymicaßcretijßma,inteUeUu indaganda iß denique Mußcalia

rariora,ßmulißfemel uno Ubro fußipias inquetuum ußm dicata

adhibeas, quißpotiusintelledualisfuerityqudm ßenßuaUs,eo uti-

lior

€4j>Lectohem. 9

Fwrinjucundiorolmfuturum eii:quodßyeroprimumßnßiiman-

cipatus^nuUum eUduhium qmndfinßtad mteÜcBumtrunßtus

ßet, tmquamper oßium:Nthdenimm mtelleSiu eJfedicitur,quod

nonperfe7ifum aliquem mtroiyerit,cum hominis recens natt in~

teÜeciusinßar tabula rafa habeaturîn qua nihiladhucfcriptumy

ßdquodlibetfinßmedianteytanquamßyloßribipojßtiEt ‘-vulgo

dicituri Ignotinullacupido,quia oportet,ut intellebluiyyelutidiSia-

toriiis" arhitro,fenßs indagatores iß nuncii,omneßcibileprimitus

apportent innoteßereßciant,tanquaExcubitoresad {ßua or-

gana) ciyitatis al:cujusportas inyigilates.De ratione mßripticnis

horum emblematu, ne hac tibimonßroß yideatur abßnUy

pauca adjiciam : Atalanjca Eoetis celebrata eU propter fugam,

qua omnesprocos in certamine anteyertit,ideoque ipßs ‘xnSlüpro

yirgine,pramio yicioriapropoßto,mors obtigit,dönecab Hippo-

mene, audacioreißproyido,ßperata O“ obtentaßttrium

malorum aureorumper ‘yjtces inter currendum objebiu,qua dum

illa tolleret,prayenta efiab eo,metamjam attingente; HacA ta-

lanta ut fugit,ßc unaôxMußcalüßmperfugitantealiamâltera inßquitur,ut Hippomenes :/» tertia tamenßabiliun-

tur<isr‘ firmantur,quafimplex eTt (junius ualoris,tanquam

malo aureo: Hac eadem îrgo mere Chymica eil, nempeMercu-

rius Ehiloßphicus dßlfure aureo infuga fixatus retentus,

quemfiquisfifierenoyerit,fionfiam,quam ambit,habebit,fin mi-

nus,perditionemfuarum rerum lisr interitum :Ex Hippome-ne& A talanta coeuntibus in templo Matris Deum,hoc eü,‘~ua-

ß,fiunt leones,fiye rubeum acquirunt colorem. Obtinuit quoque

B hae

to 'PR/ETAtlOh<ec 'vlrô yiôriampra yim,aproquodam inßgnu magnitudinis

occifi,unde pramio dM.e\c^^to donataeH : Jpud Stethaeurn

jEßulapiißnum eJaxo percujjo aquam elicuit^ quamßtibunda

bibit: ûa cum allegorica Emhlematica reveraßnt ^nuUo

modo hißorica,uobu in hujus Heroina commemorationem intel^

leUualem hunc traBatum Emblematicum indigetareypraßrtim

cumpoma ei projeBa exhortü He(periis<?Venerc,^<*W4?är

jD^'^jHippomeni fuermt minißratailn modulü illüßufugis

MußcühocobfeTrvatum’-videtü^quodßngula dißicha adtresd-

las njoces adaptata conyenienter canendo exprimipojßntim qui-

bus cumunißmplici <~vocitotuarietates fugarumßnt accommo-

dataômnis cordatus ds" intelligens hanc quoqueEmblematicam

quaßßgurationerndnhis^ûtdsein dißichis adaptationeadßngu-

las nsoculas,bom conflet tß pro nonmhilo reputabit : Si enim

mercatoresnonnullipro magnapecuniafumma arttßciumpiBura

ahquod aßimant tß emunt,ubifoli oculißlluntur, cum natura

propinquißimümjudicent,quidni literati hasßguras,qua ds* i^~

teUeBuidßfenßbus pluribus inßryiunt ita,ut magna inde fe-randaßt utihtaspraterobleBationemßnpreciohabecmt ds^ ma-gni cenßant? Vale,

E P l-

Fuga I. inQuam,infrä.'

'f:tT

Embryo vento sä Bore ae qui clauditur al-

Jugiim,

Hippome-

nes jeu vox ^JzfequenSt

vo. Vivus in hanclucem fi fimel or tus e rit, or tus c rit«

I

—

EiEEÊ

Embryo vento

-$z±Er

sä Borc X qui clauditur al-

vo, Vivus in hanc lucem fi femel ortus erit, erit.

jcTu^fm |3E^£:»Ej=^z3;!:z±=35c:E^^S=E±rz:^î=j^VOX Mo-rans, ,

Embryo ventofa Boreae qui clauditur alvo.

te3fcJ=jE=*r=E5=fc:r5^Sr=i.-=J^^Vivus in hanc lucem li lemel ortus erit.

I. Ej)igra?KmatüLatiniwrßo Germanica.

@0 f<rn« in bUfe$ Utcf^t bttfdbtwitttt^tbttlÄon olf»ô§e«^d&fn3la^f»nb2:§<it vbttst^mwit

©ttrc^ÄunpPül»

0câw/ÖU^ nit^f »itiifmiic^ »oröfr^cttgtbommtbi0on>tiTi inwf2w SSÄ«ffpmm< («NiiOia<wjf«(

g

Emble-

Emblema I. Deßcretü Naturs.

Portavit cum ventus in ventre fuo.

EPIGRAMMA I.

“X^Mhryo ventosa Bokb^ qui claudituralvt^

Vivu6 in hanc lucemßfemelortm erit\

\XnusisHeroum cunBosfuperare laboresKArtCymanuyforticorporeymente^potelL

Tletibißt Coeß>^necabortus inutilisille^^

Agrippa^bonofydereßdgenitus.

B 5 Heb.

^4 DISCURSUS I

HErmes omnis fecreti naturalis indagator diligentiiEmus itf

tabulafuafmaragdinagraphicedickfuccincle,dercribitopus

naturaleûbi inter alia inquit

:

fi dicat,Illcjcujus pater eft Sol,mater vero Luna,antequamin lu-

cem edatur,portabitur a fumis ventofis,quemadmodum avis ab

aere, dum volat:Ex fumis autem feu ventis (qui funt nihil aliud,

quam aermotus)coagulatis fitaqua,exqua cum terra mixta mi-

neralia& metalla omniarimo hxcipfa ex fumis conflare& coagu-

lari immediate flatuuntur: Sive itaque in aquam feu fumum po-

natur,eodem res redit, quia utraque venti materia eflildem di-

cendumdemineralibus& metallis,licet magis remote iQuêritur

autem,qiiis ille fit,qui a vento portari debeat? Refpondeo,r^j»z/-

lum-vcntuifuIphur,quod portatur in argento vivo, ut Lull.Codicill.

ventre cap.32..teftatur,ca’teriqueomnes3PÄj(y?r^,efl fcetus,qui moxin lu-

debet : Dico& Jrühmetüe,c[nod fit radix CuhijMußce,

tlturmar- qu6dfitDifdiapafon56'^»^;;z^’/w^,qubd fit pundum lineae fluentis

$entovivo Aflronomic€,Qtmmm Saturni, Jovis & Martis,plane-

tarum :H^c licet diverla fint fiiLjeda,tamen fi bene inter fecom-igniide. parentur,fo£tum vcnti faciledemonflrabunt,qu6d cujullibet in-

duflnxmajoriaut minori relinquendum erit. At rem planius fic

ris, indigeto: Omnis Mercurius ex fumis efl compofitus,hoc efl,ex

aqua fublevanteterramfecuminaeriam raritatem,& ex terra co-

gente aerem redire in aqueam terram feu terream aquam:Cumenim Elementa in eo fint peromnia,& mixta,& invicem in quan-dam vifeofam naturam conculcata & redada,non facile ab invi-

cem recedunt, fed vel volatilia fequuntur fuperius,velapud fixa

inferius manent, quorum primum in vulgari Mercurio, alterumin Philofophicp& metallis fixis apparet: In his Elementa fixa prê-

dominanturvplatilibus,inillovolatilia fixis. Nec vero abfqjcau-

fa efl,cur Mercurius Deorum reliquorum nuncius , interpres 8c

quafi minifter intermedius currens dicatur & habeatur , alis adcaput & pedes adaptatis : Ventofus enim efl & volat per aera,utiple ventus,ut in commmuniimultorum cum damno reipfa con-

vincitur

UuuU.ihi.

portat il~

^D IS cUr sus I. 15

vincitur :Ät quia caduceum geftet binis ferpentibus tranfverfim

cindum,qui animas ex corporibus ducat Screducat^Sc multa ejuf-

modi contraria efficiat5Philofophici Mercurii iymbolum optime

exprimit. Mercuriusitaque eftventuSjquifuIfurfeuDionyfiumv

aut.fi mavisjwîlfculapium adhuc imperfecTium foetum ex ventre

materno,vel etiam excii^ribus corporismaternicombuftiacci-

piat& portet eb,ubi maturaripoffitjEtEmbryo eft Sulfur,quod aSole coelefti Borc£ vento infufum eft,ut is maturatum pariat,qui

geftationis fuê abfoluto tempore gemellos edit, unum albis ca-

pillis, Calaim didum, 'alterum rubris,Zeten:Hi Bore^ filii fuere

(ut Orpheus poctz Chymicus fcribit)apud ]afonem inter Argonau-’

tas ad vellus aureum a auferendum \Phmeus\txo vates coe-

cusabHarpyjis infeftatus,liberarinon potuit,nili a didis fi-

liis :Pro quo beneficio ab iis impetrato ille gratus Argonautis o-

mnemvibrationem declaravit. ktHarpyjamhi\^\i\xd iunt,quam

fulfur corrumpens,quod abigitur a Bore^z filiis,cum ad juftamse-

tatem pervenerint,& ex imperfedb feu moleftato a volatilibus

noxiisfitperfedum,illimalononfubjedum,quod deindcad vel-

lus aureum J/^;^j/medico obtinendumviam indicat. Horum ve-

torum meminitquoq^ interalios^^//^;^^y?r^,qui clare 6. inquit:

Ham geminus ventus veniredehet^Fulturnus didiusâc deindeßmplexy

Hotus appellatus,qui ab oriente meridie impetuosejpirahuntyquorwm

motione cejjante,itautexderefaciafitaquaâudaHer confdes^quodex

rituali corporalefet. Et RipUusTport. 8. dicit in aere noftrum infan-tem debere renafci, hoc eft, in ventre venti : Ad eundem fenfiim

fcala philof gradu. ^.Etfiiendum,m<:[uh,quodnatusfapientisindere

nafitur ; Et gradu %.Jpiritus der. ifimulin derem[candentesfe diliguntût.Hermes 'mopixx^portavit illum ventus in ventrefuo : fûiageneratioge^

niti nofrifitinaered^nafcensin aere fapienter nafitur: Afienditemma

terrainccelumdterumque defendit in terram conquirendo vimfipcrm^^^nm^ inferior

Fuga II. inQmuta,infrä.

0dtt 04«öm«tter <fi t>tc (^tm*

'Atalanta

Tngiens*

Romu Ius hir ta lii pae preffifTe fed ubera caprx

SdJupiter &: di 6tis fer tur adefle fides.

grrRomu Ius hir ta Iu pae preflifle fed ubera capras

tlr

Jupiter & di <5lis fer tur adefle fides.

TomumMorans*

Romulus hirta lupas preilifle fed ubera caprae

:3d

Jupiter & didis fertur adefle fides.

/L Epigrammatis Latiniverßo Germanica.

OC?Ottiu(uöwn<iii«^tf(ff<iii(l/a6«f3upj«r0«f4u3<l^ 93on rin« 0<iß/»»i< fo(^$ i>«$ ©ailcfe« t^ûi<u

5Ka6 ûnö<ri(l/fo »ir fag««/ t>a^ bn '53?«f«nÄmbmtcgrd»on Krr (grö/foi§m SWilcfe §ocg(n?e^m ?

0o2>annt>j(^§i(rg(fpdf«t§(tnroft^(groêJ^di»ndj'f9<^/

^<<grpßm«3D(wn i><ff<pn/i>rffn>k (£r^04wa»miff<r ifi^

£mBL£t

Emblema II. DefemtlsNatun.

Nutrix ejus terra eft.

E.P I G R A M M A II.

"ü Omulushirtduf£frejJtße,fed ubera cafrjt

fertur,adejfefides:

.^idmrum,tenera Sapieutum vifcera ProlisSiferimus Terram lacienutrijfe/uo?

Farvulaßtantas Heroas beßiapavit.

Qua n t us,f»/ NuxRixT£RREusORBis,m/.?C Apud

t

i8 discUrsUs, ll, ’

APud Peripateticos & recfle judicantes Philofbphos ßattri-

tunquod Nutriens vertatur in fubftantiam nutriti,eiqueafli-

miletur non quidem ante,fed poft alterationem ejusddque verifli-

mum Axioma habetur:Q^rnodo enim nutrienti,quodjam ante

limile&idem fitcum nutrico,opus eflet mutatione fuas eflenti^,

qu^efi accideret, non maneret idem necfimik }Autquomodoea,

quxaflimilan nutrito nequeunt)pro nutrimento afTumerentur,ut

funtligna,Iapides &ejufmodialia?Primumitaqueut inane,fic alte-

rum,naturx adverfu mell. Lade autem animalium nutriri homi-

nem recensnatum,non alienumella natura:

quia alTimilatio ejus

fieri potell,atlonge facilius materni,quaalterius:llnde medici c6-

cludunt,adfanitatem,fimilitudinem lubftanti^ &: morum, nec

non roburconferreinfantijlipropri^matris lade femperfoveatur

& educetur, econtra,!! alieno . H^c ell harmonia omnis natur^y

quodfimilegaudeacfuofimili,ejusquevelligia imitetur,quantumpotell,in omnibus ex tacitoquodam confenfu& confpiratione. I-

dem ufu venit in naturali Philofophorum operCsquod^que a na-

tura regitur in fui conformatione,quam infans fub ute ro materno."

Etlicetpater&mater,ipfaquenutrixillifimilitudinarieaircriban-

tur,non tamen artificiale ell magis,quam animalis cujulque gene-

ratio iSemina binaquodam deledabili artificio conjunguntur abanimaIibus8cutroquefexuhominis,ex quibus unitisper fuccelli-

vam alterationem fit Embryo, qui crelcif& augetur,vitam& mo-tum acquirit, deinde lade nutritur: Mulier vero conceptionis

impr^gnationis temporein calore,cibo & potu,motu& quiete, a-

liisquefe temperate ut gerat, necefle ell,alias abortus fequeturSc

conceptifoerusdellrudio,qu 2eobfervatio in^.rebus nonaturali-b iis, quia a medicis fecundum artemfuam pr^ fcribitur,artificialis

quoque ell. Eodem modo femina lilint non conjunda in operePhilolbphico,conjungidebent:Quodliverbalicubiconjunda in-

venirentur, ut in ovofemengalli&gallinaefubllantiahabentur fi-

rnul in uno continente,tum elTetPhilolbphorumopusadhucma-gis naturale,quam generatio animalium. At demus,ut philofophi

teftan-

II. 19

teiflantu r^quddunum veniat ab orienti & alterum ab occidente:, fi-

antque unum, quid plus adminiftratur hifce:, quam mixtio in fuo

vafe, calor tem peratus& nutrimentum? Vas quidem artificiale eft

ftd in hoc differentia non committitur, five nidus ab ipfa gallina

fiat, fivearuftica incerto quodamloco (utfolet) ordinetur,eademerit ovorum generatio Sc ex illis pullorum exclufio. Calor eft res

naturalis, fiveabignetemperato veniat furnorum &fimi putredi-

nis, vel fole&: aere, vel matris vifceribus,autaliunde:fic^gyptus

calorem ovis excludendisarcenaturalemadminiftratperfuosfur-

nos: Bombycumfemina,im6& ova gallinaceavirginearummam-marum tepore exclufa leguntur : Ars itaque& natura mutuas fibi

manus conferunt, ita ut h^cillius vicaria fiat Scilla hujus : Nihilo-

minus Natura manetDomina& ars ancilla.CurVeroTerradicatur nutrix Nati Philofbphici, dubium alicui movere poffet,

cum terra inter elementa fitmaxime exucca& arida,cui ficcitas ut

propria qualitas accidat ? At refpondedum,quod terra elementata

hic intelligatur,non Elementum, cujus inSeptiman^philofophi-

cx primo die abunde meminimus, naturamque explicavimus:

Hxc nutrix eft C(x!i,non quod folvat,lavetauthumedet foetum,fed coagulet, figat & coloret, inqus fuccum & fanguinem merumconvertat .Nutritioenimaugmentationem in longum , latumSc

profundum,hoc eft,peromnes corporis dimenfiones fe extenden-

tem comple<flitur,qu^ cumhicadfit&afolaterrapr^fteturfoetui

philofophico,non immerito nutricis nomine terra appellanda erit:

At contrarium quid coeteris iadis generibus,qua: convertuntur&non convertuntjin hoc admirando fiiccoterreftri contingit, cumpropter vim ejus fortiffimarn valdealteretnaturamnutritijquem-

admodum lup^ !ac Remuli corpusin naturam animofam ad bel-

lum promptam dirpofii’ffe creditur.

AtetUnta

fugiens*

Hippom*

fe^nens.

Pomummirans.

lO Fuga III inQuarta,infra.

^tim ^dbf/fca^ it)afcf>i j§re£ac^m/i§u^«rdldc^m<»u(^»

Abdita quifquis a mas fcrutari dogmata, ne fis De-

$

fes in exemplumjDefes in exemplum, quod juvet,omne trahas,

—

L

Abdita quifquis a mas fcrutari dogmata, ne fis

Defes in exemplum,defes in exemplum,quod juver,omne trahas»

Abdita quifquisamas fcrutari dogmata, ne fis

Defes in exemplum,qiiod juvet,omne trahas»

III. Epigrammatis LatimverßoGenmnica,

C^SröaN<§r«»age§fim«i' flc^ a'»^««/forac^fm^ ZU($ (^rmipde 8»ei^/»tt& tt>fj^hc^ folc^i 6c(racfe«n

:

pjf« 'iöölftf <3«fg€fc^ti<(n?<jrm({^/»n& mt|c^f mtf l^fc^rn;

3o%W«fff.Raf^/fott)irföiraIIgegaa{§e«n>ol »nD fml®«ntii>rR ittbifoiß fc^«>«r§/R)afc|<(&(ie^(»fjVr gati^r m«.

Emblema

Emblema IIL Defieretis Natnr^l

Vade ad mulierem lavantem pannos^u facfimiliter,.

epigramma IIL

Abdita cjuifquisamasferuuri dogmata.nefis

^

D>eßS)mexemplum^quodjuvet,omnetrahas :K^nne videsimultermaculisabßergerepannos *

\Jtfioleat calidis,quasfiuperaddit,aquis fHancimitare,tua necficfrufiraberis arte^y

'2^mquenigrifoecem corporisundalavat.

Sr

li 1 S C U.R SU S III.

SI pannis lineis fordes quaedam advenerint, quibus maculentur

& nigrefcant, ucpote terreis recrementis, per proximum ele-

mentum,nempeaquam,eluuntur,&aeripanni exponuntur,utca-

lore(b!is,tanquam igne,quarto eIemento,hufnidita,s unacumfoe-

cibus extrahatur,hoc fi ftepius contingat,qui prius erant fordidi6c

foetidi,fiunt puri,& a maculis purgati:H^ec eftars mulierum,quam

ab ipfa natura didicerunt : Videmus enim,^quod animalium ofTa

aeri expofita,qux primo funt nigra& fqualida,fi pluvia fiepe made-fiLantj&fupervenientefoliscaloreiterum exiccenturpermultasvi--

ces,adfummamalbedinemreducantur,utIfaacannotat:Eundem

admodum in fubjedo philofbphico,qutecunque adfuerint crudi-

tates&foecesfuisaquisfuperinfufispurgantur&delentur,corpiis-

queadmagnamclaritatem& perfectionem redigitur. Tota enimoperationum chymicarum,utpote calcinatio,fubIimatio,fblutio,

diftillatio,defcenlio, coagulatio, fixatione reliquar, una ablutione

abfoIvunturiNam qui abluit aquis rem impuram, idem prseftat,

quod tot operandi formis perficitur : Igne enim,ut R.ofarius Philo-

fophoruminquit,linteamina Duenech principis fudore maculata,

lavanda funt& comburenda aquis : Unde ignis & aqua videntur

mutuas fibi invicem dedifTequalitates,autquod genus ignis Philo-

Ibphicinonfit idem cum communi,idemquedeaquafentiendum.Decalccviva&igneGrasco exploratum habemus,quod aquis in-

cendantur,& neutiquam extinguantur, contra naturam aliorum

inflammabilium : fic camphoram in aquis ardere ante accenfamaffirmant : EtGagates lapis (ut Anfel.de Bood teftatur)accenfus o-

leofacilius extinguitur,quamaqua: Oleum enimeommifeetur ei,

ac ignitum corpus fufibeat : Aqua cum pinguedini mifceri non pof-

fit,ignito cedit corpori,nifi omnino id totum tegat & obruat: Ve-rum id non facile fieri potefl,quia lapis eft,& fupremaaqu^,uto-leum omne, petit: Sic naphta,petroieum & his fimilia incenfa a-

quas non valde reformidant. De carbonibus fubterraneis Leo-dienfis ditionis quidam fcribunt,quod incenfifiib terra,non aquis,

fed terr^ pulveribus fuperingeftis folum extinguantur, quemad-modum

D/ScUiJ^U^ III..

*-3

modamcor. Tacitusde fimili ignis genere narrat,quod non aquis,

fed fuftiLus &c veftibus corpori de trad:is faltemopprimi potuerit:

Ignium itaque magna eft diverficas , & in excitand» & in extin-

guendo,nec minor iiquorum, quia lac,acetum, fpiritus vini 5aqua

fortis,Regia6ccommunisvaldeinterfe differunt,qu6 ad collatio-

nem cum igne:Nechocfolum^fed &c ipfa materia aliquando ignemfuftinet,utpanniilli byffini,antiquitus in precioSc ufu divitibusha-

biti,qui igne,non aqua lavabantur,(eu ad munditiem priftinam re-

digebantur,u epote foecib us combuftis:Qjncquid alii de pilis Sala-

mandr^ reptilis nugantur, quafi inde Elychnia mcombuftibilia

fiant, nonaudiendum:DeTalco,alumineplumofo Schujulmodi

aliis materiis aliquando texturam pr^paratam,qux igne purgari

fueritfolita,{ed artificium cum fciente(muliere Antwerpienfi)ex

invidia extindlumperiifie,necpoftrepeririidtemperamentumpo7

tuifie,fiint qui revera adfirmant:De materiis combuftibilibushic

non loquimur: Secundum omnes has difFerentiasfubjectumPhi-

lofophicum confiderandum erit, fi quando pr^paretur:Ignis enim,

aqua& ipfamateria hic non eft communis : Philofophis enim ignis

aqua eft,& aqua ignis : Aqua eorum fimul lavat & calcinat,ita Sc

ignis : Et panni abluendi habent naturam byffinorum five talci

praeparati,quorum temperies &c pr^parationis artificium quoquenon omnibus obvium eft :Hos ut lavent,lixivium faciunt non excineribus quernis,eorumve fale,fed nietallico,quod eftdurabilius

casteris,nec ex aqua communi,fed eä, qu^e fub figno Aquarii in gla-

ciem,nivesque concreta fuerit,utpote quse fit tenuiorum partium,

quam ftagnantes autlacunarum paluftres aqu 2e,unde magis ad in-

teriora corporis Philofophici,nigri immundi penetrarepoterit>

adidabluendumSc purganduncu.

^4 F u G A IV. in Quarta, fuprä.

AtAlanta it"*T

—

-f-fugiens,

XI

Nonhominum foret in iiiundo nunc tan ta pro pago^fi fra-

iSljr-feliife

tri Conjux non da ta pri ma foror.

Jequens,

Non hominum foret in mundo nunc tanta pro p^go

hcFJEhbn=ri:tr=Jr~

3 fcEfcfc^ 111lPiifra tri non da ta prima foror.

r«:Non hominum foret in mundo nunc tantapropago,

fi fratri conjunx non data prima foror.

IV. Epigrammatis Latini verßa Germanica,

(£r SOJ^nfc^cn 0fdjk^f iti btcfer war m’c^t föwo(

ânn nicfjtjum®ru&<rW<&^mß(r ßef(§r(t

ârumbiufamm(nßgin>(p&(fd^tt>iß(t(iM» &<blät($/

âß fu e^tig kb(tt/ânn t>nt> «ii$ 0tmilt^t6.

6d&<iicPi§wnrtnt><rXirt?ö«d^<rmif föfftm Oifbeti &afft/&o(c^6 gibt/&nsmHoffnung öfrjrwcfer«n groß»nö ßartft ^rafft,

£ M B L E.

Illl>

Emblema IV. 7>eß&etls Natura.

Conjungefratrcnicum foro: s&propinaillispoculumamoris

:

epigramma IV.

OnhominHmforetinmundonunctmtafYOfdgo^

fiAtriconjunxnon datA frimaforor* jErgo luhensconjungeduosahutroqueparente^

Progenitos,utfmtfoemina mafque toro*

Prabiheneöiareo Philothefiapocla liquore^

^trifij[H€jdrfattPtsfiemgenerabitamor.

D Lex

i6 r I s c U s 'I V.

LExDivina &politica*prohibj&t,gradurfanguink pvopi?1qut<brc’

per naturam conjuii(?toSjmr trimonio copulari,quales funt di-

recte **fcendentes &defcendentes in arbore genealogica&adla-

tera concurrentesjidque propter caufas certiffimas: Aequandophilcfophi de matre cum lilio,aut patrecum filia>fcu de fratre cumforore, conjugio jungendis loquantur, non contra dic^lam legemquid dicunt aut faciunt: Quia fubjeda diftinguunt attributa &caufa: elFeclus: Per/oHc'e enim Philofophomm ab iis difFerentiiy

funt libera: ^queut Adami filii fiÜa: que,qui fe invicem rnco-njuges^

ducebant abfqiie ullius criminis imputatione iRatio autem potif-

fimavidecur,uegenushiimanurnaffinitate&amicitiafirmiuscoa-

lefcat öc cor foetetur,nec in factiones familiarum inimicas& ha^re-

ditsrias divk-atur: Eadem cau/aquia primis fratribus ßefororibus

Adamicis integra manferitjnii prohibuit, quo minus matrimonioconjungerentur : In ipfis enim folis genus humanum tumextitit,

nec alii praeter ipfosjeorumqueparencesyvixerunt ide6queu,cfan-

guine connexi, fic affinitate connedendi neceflario fuerunt: Atfuccrelcente hominum multitudine, quaj^in innumeras familias

difl;ributa,caufa h^c vera ßc^quadiiventa eft, nc fratres forores

ducerent: Apud philofophos aliararioeft,ctirforores nubant fra-

tribus,nempe fimiütudo fubftantiic,ut fimili conjungatur : Sunt

autem in hoc genere faltemduo fibi qua ad fpeciem fimilia,.

quo ad fexum differentia,quorum unum fratris , alterum

fororis nomine falutatur: Hxc itaque eadem & libertate 8c

conditione, imo &neceffira te ioevitabiIi,qua primi homines con-

fanguineijuni matrimonio legitime committenda funt: Frater eft:

ardens&ficcusjdeoque valde cholericusj foror eft frigida & hu-

mida,mu!tnm phlegmatica: infeh^bensmaterivCiQuaeintempe-rie adeo differentes naturae, in amore&foecunditate,iiberorum-que propagatione optime convenire folent:Ut enim non ex chaly-

be& chalybe duriffimo corpore,necexfilice & filice fragili,excu-

titur facileignis, qui pmpagaripoflit,fedcxduro&: fragih,hoc eft,

chalybe Sc filicejficno exardentemare& ignea foemina,ut necex

utrifque

i D /5 C U II i* IV, 317

^ utrifque frlgidis*(frigidita5 enim maris infceciinditaseft) proles vi-

vax fufcipitur, fed ex illo calido^hac frigidiore : caJidiffima enimI mulier, in temperamentihiimanilancudiae/rigidiorftatuiturfri-

;

gididimoftiifexus (at fano )viro,utLev.LemniusiQ lib.de occ.nat.

f mirae probat: Soror itaque& frater ä Philnfophi:!- rede conjun-

guntur. Si quis ex gajlina, .canicula, capra, ove vel aliis brutis foe-

tum nafei debere defyderet,is galliirn, canem, hircum, caprum,quodque animal fuicfpeciei, cui fimilius exiftit, adjungit, atque

fic voto fuo non fruftraturjnec vero refpicit confanguinitatem

brutorum, fedräkem generofitatem cuju/que naturae conveni-

cntiam .Itadicendum de trunco arboris, &furculo ei inferendo?

IrnQdemetaiIie3iiatura,qUie.tamen,omniunimaximelimilitudi-

nem&homogeneitatemfubrcauna:utbabet,fic,ubiquidfibicon-

Jungi poftuiec, requirit:Verum fraterSc foror conjundijfoecundi

nonfiunt,neciiTarrrorediaperfifl:unt,nifiPhifothefiumillisfeupo-

culum-amori$,irifo3rphi!tri,propinetur;Hocenimfodantur&:con-

ciliantur eorum.ammi.ädeb,ut quafi.ebrii (inftar Lothi) inter jfe,

pudoreabiedo,congrediantur&prolem(non fpuriam.fe.d) legi-

timamrprogenerent. Quis enim ignorat,humanum genus Medi-cinae plurimum debere,propterea, quod muitse hominum myria-

des,ejas beneficio & opera, nunc in mimdo extent,qui non fuifl

ferjtjpili eommparentesaut proavia vitio fterilitatis per remotio-

nem caufe&fubIatiQnem',feu:impedimenti proximi,& remoti,

vindicau&liberati,?ut ab abortumatres praefervat^ forent ?Da-tur itaque hoc poculumamoriseafdem ob caufos his novis nuptis,

quas quilibet exjaaTididisiejrnasperfpicerepoterit,at pote amoris

conftantiam,keriliiaU6 remotionem & abortas prohibitionem.

i8 Fuga V. in Quinta, infrä.

DemSdb tkMtcmfftU ^röfl/ ftc faugc/

»iiD n«e flortt/fowirfW<ÄröK»on 5Ö?ilt^ f<§r

Foemine o ' gelidus ponatur pedto re bu fo

Inftar ut infan tis ladte a pocla bibat pocla bibat.

5:r'Fcemine o gelidus ponatur pedto rc bu-

. fo Inftar ut infan tis Ia(fle a po cla bibat.

Tflmutn ^ ^ y——

Fcemine o gelidus ponatur pedore bufo

^ — - p.— >— - —

—

,

Inftar ut infantis ladea pocla bibat.

F. FfigummatisLatini verßo Germanica.

^ß^^ttÄrd«balM»cm^<i6tf?âuffW<Q5räf?<dffc^j»inl»</^ ®a^fKfoI(ûrit<^rm»f^fl^/gWd^ tinemînbe/

?Ont)i»flcfefe>ujfjiigro|]rf'r@tflaft bur^ au^gtfoana ©prip/^Snb bae5B«b ff r^t§ltc^ etjcig inaH« /

^tnnmac^ îVab«n 3fr$a<p/fo ftp jpfcl^tr«Wtn Är4ff«n/âprij|a|Ttf«ri©>fffaiiN^S9?«ttf^<ii Wm*

£mBL£

OcmineogelidusponaturpeSiore BufoyInfiarutinfantislaSieafocia bibat.

Etmulicfvitam liqueritxgrafiam.Inde tibifacies medicamen nobile,virus

o^t^dfugethumanocorde^kvetqueluem.

D j Tota

Emblema V. t)efieretis Natur*. 15

Appone mulieri fiiper mammas bufonem, ut ablaÄet eum»

6c moriatur mulier,Htque bufogroITus delado.

30» U rn 3» V.

'^OTA.Piiilofbphommcongregario inliocconfentir^qirod opjus

A eorum nihil aJjudfiQquimima;s,Stfeemina::Marisye^^

nerareßc dominari foemincTjhujus concipere,impraegnari,parere,

ladare &c educare fbbolem,man qvimperio Tubjici : Üt enim con-

ceptumfcetum,antequamedaturinlucem,rub (anguine,itaeditü

ladefovet& niitrit.Hincnaturaprxparavit tenello pufioniinma-

mis muliebribus cibum digeftibilem & proporcionatü,qui expe-

datej US adventum,tanquam primus commeatus& viaticü in hocmundicurriculo:Ladeitaquealitur,crefcit&augmentatureb uf-

quc>donec inftrumenta panis comminuendi habeat,hoc efl:,den-

tes,tumabladaturmerit6,quianatura illi providit de aliofolidiori

nutrimento. AthicPhilofophidicunt,quod mulieri bufofupermä-

masapponendus fit,ut eum inftar infantisfuoladealat: Miferumhoc&horrendumfpedaculumeftdnib8cimpium,quodlacinfan-ti deftinatum bufoni,beftix venenoße & natura humane adver-

fand praebendum fit:De lerpentibus ac draconibus vaccarum u-

bera exiccandbu s audivimus Sc legimus : Forte idem bufones ap-

peterent4i occafio ofierretur in bobus. Hiftoria de bufone nota

eft,qui ruftico cuidam dormienti ita occupavit os Sc interiora la-

brajUt nullo aftu inde abigi potu erit, nifi viplentia,qua:cumperi-

culo mortis,Tcneni ejus expuitione(quautidicitur protelisdefen-

fivis autofFenfivis)conjundafuiiret,ide6qjnontentanda:Exanti-

pathiaitaqueremedium mifero homini inventum, nempe aranei

praegrandis& bufonis, qui fe invicern lethali profequuntur odio:

Portatus itaque eftcum bufonediredead locum,ubi araneus pras-

tumidusfiias texturas expofuerat,qui cüm'bufonem vidit,mox ie

dimifitintergumbufonis,eumquefuoacuIeo pupugit:Cum vero

nihilindedamniacciperet,fecundavicedefcendit,&iterumi!lum

fortius fixitjUndemox bufo intumuit,& ex hominis ore mortuusdecidit,abfque ulla ejus noxa: Sed liiccontrarium accidit

:quia bu-

fonon os,fedmammam mulieris occupatjcujus lade adeo incre-

fcit,ut ingentis magnitudinis & roboris evadat: Mulier vero viri-

bus abfumptis extabefeat Sc moriatur :Venenum enim facile per

venas

35 •/ .c H R .yH s V. 'jjt

venas psaoralesuwmmunicatur-ôEdiridque infidsSc-esstinguit, jheophifuf

quemadmodunn' ex'CleopatrjE eafu conftat,qiix vip'erasTnammis mturl»

admovit,cnm voluntaria morte prjEveniri voluerit,De viva invi-

ftorum-manus ac triumphos trahereiur. Verum ne:quis-Pniiö-^^/,^;i

fophOS adeo crudelesiexiftimet, quafi mulieri venenofum rcptilej?#»^^'

admoverijubeant/ciendumhuncbufonemefle ejufdemfoeminae

foetum feu filium,monftrofo partu editum,ideoque jure naturali^

laftematerno frui &: ali debere,quod veromatermoriatur,non eft

in voluntate filii: Nec enim matrem inficere potuit^quiinvifccri-

bus jejus concretus, & ex fanguine augmentatus fuerat ufque adpartum. Pminofumfanequideft,bufonemexmuliere nafci>quod

alias con tigiffenovimus : GuilielmusNovobrigenfis,Anglicus feri-

ptor,in fuis commentariis Tcribitfquam fideliter, aliijudicentjin

lapieidina quadam ditionis Vinconienfis Epifeopi, ciim lapis qui-

dam magnus divideretur , intiisinventum bufbnem-vivumxumaurea cathena,cumque:ex Epifeopi jufTu eodem loci reconditum

&perpetuis tenebrisimmerfum,nequidmaliominisfecumporta-

ret :Talis eft& hic bufo : Auro enim infignis cft,etiamfi non extrin-

fecus,artificiali catlienar opere,tamen intrinfecus naturali,nempelapidis,quem alii Borafcem, Ghelonitin, Batrachiten, Crapaudi-nam autgaratronium vocant. Hic enimauro longepr^valetvir-

tuteGontravenenaqiia:cunqueanrmaIium,&auroinferifblet,tan-

quam thecâutcoopertorio,nel^daturaut perdatur. Atlegitimu

cfle oportet ex animali petimm,fi verdexfubtertaneisfofiis,UfTo-

let,depromptuslapisejusformaconcinnetur,& vice.ufurpetur,ex

optimismineris,cordi fubvenientibus, eligatur: In His enim bufo

Philofophicusrevera invenitur,non in fapfcidina(ut illeiabulator

afIerit)aurumqucinfehabet,non extraadpompam :Ad quid enimfe ornaret bufo in tenebris& clauftris delitefcens ? Forte uc a fcara-

bô magnifice fiilutareturifi in crepufculo ilii obvius incederet?

CîsaurifaberfubterraneusfabricafretilIiaureamcathena?Forte

viridium puerorum pater,qui ex terra S. Martini,im6 ex ipfa terra,.

u^Sc duo canes ex lapieidina,eodem authore,prodierunt ?

ÂtuUntei

"Fugiens,

Hippom*

Sequens,

Fornum

Morms.

Fuga VI. in Quarta, infti.

04rt ttiir irt t>ie «)ci|fc0UtmuS-f- s-r

f- [ i ^ ^ -|- -L.-. t

Ruricols pin gui mandant fiia ft mina

m -

ter-

^ Y Y ^ 3

rsc cum fuerit raftris hxc foli a ta fuis.

Rurico' lae pingui mandant fua ft mina

ter rae cum fuerit raftris ha:c folia ta fuis.

0

^

Ruricolae pingui mandant fua ftmina terrae"0

g_*zi5:—

^

Cum fuerit raftris haec foliata fiiis.

.r- *

FL EpigrammatisLatiniverßo Germanica*

2(df<ri<uf inW< ftifi^r6<n i|r<n&ammi^tnn0tf9oljtrmafmtf tfl mit tiftutn ^4ntti/

ît'^tiftnate(t^ren/§ir0o(t>mtrffttiiiii>i(^ri>tit/

JötnQMdtttttiglti^gangmrtß/öae 0o(ö?)arau^m<igmimit»u mad^fl/ffâmaufKtr QÖawrtn^trtfga«§a<M

^rtnn@p(&tt>gtfen«><t^ti$tn/t>ni>§«t ftin tignw UUn,

£mbl£-

Emblema VT. Deßcretls Natura,Seminate aurum veftrum in terramalbam foJiatanij.

epigramma^ v_i IV ivi m A VI.T) ^^^coUpmgmmandantßiafimim terra^V CumfueritraßrishMfolUufuis,

Phuojophi niveos aurum docuheperagros^p^rgere,c]uifoliife levis infiar habent:

^g^^tlliidhenerefice,namquequodaurumCermmet,ex tritico videris.utfeculo.

P LATO

D C U ^ U 5 VL

PL A T o civitatem conftare dicit non exmedico & medico,fedexmedico& agricola,hoc eft,diverfarum fuiidiorü hominibus:A-

gricolae ver6& medici inprimismeminit,quiahorü opera ftmt val-

deconfpicuainimitatione,emendatione,&perfedionenattir^ ’S'

uterq^fubjedanaturalealliimitdno^aofecuridLJ arteqn^damajdciic

necdraria,deficiecia,vel etia fuperflua removet:Unde u triufq, ars p'

adjedionem defcclus 6c fubtradioncruperflui(ut ab Hippocrate

medicina)deHniripo£eft:Quid enim £icit ampliüs agricola,quamuc agrO;a natura rdido,addat arationem, lyrationd occatione, Ix*-

tificatione feu ftercorationdrcmrnatione,6c reliqua,nempe incre-

mentü«5cproventünaturecommittat,quxcalorefolis6cpluviäad-

miniftratj&hisfemibamuUiplicac&infegecesmoxfternedas pro-

vehit'.lnterimpullulanteherbäagricola tribulos Scimpedimdao-mnia rernovct,fegetes maturas demetit, demelTi-s ruperflua tollir,

nepefl:ramina,paleas&ejurmodialia:Ita&medicus(qn Sc chymi-

cuidiverrorefpeclujcorporihumanofcinitateprxfenteconfervarey

abfente recuperare diverfis remediis inftituir,caufammorbificam

tollit,morbü curat, fymptomata fedat,fuperfluu fanguine venxfe-^

Äione diminuit,deficiente bona vicius ratione ordinata reftauraty

humores noxios purgatione eYacuar,& fic mille modis naturam i^

mitatur,rupplet 8c corrigit intelleclus 8c artis operibus, qux ciim'

notoriafintjChymica potius nobis confiderandaveniunt ‘Chemiaenim agriculcurx operationes inprimisteftatur fuisfecretistermi-

nis 6c operandi modis : Agricolx habent terram,cui femina inferni-

nent,ita&Chymici:Habentfimu,quolxtificentagros,ita&hi,fine

quo nihil fieret,nec frudus aliquis fperadus elTet : Illi habet femina,

quoru multiplicatione defiderantiHxcnifichymicihaberer,imita-

rentur pickore(uc Lullius inquit)exprimere conante facie cujufda

viri,queipfenunqua vidiffet,necimagine ejus: Agricolxexpedantpluvia ÖC calore folis, fic& revera chymici calore adminiftratfuoo-

periconveniente5cp!uvia;Quidmulcis? Chemia eftomnino paral-

^

Ielaagriculture,ejusq5 vicaria,qux pcromnia ejus vices exprimit,at

fub allegoria abfolutjfiima:Hinc antiqui produxerut Cerere,Tri-

ptolcmu, Ofiride,Dionyfum,Deos aureos,feu ad chemia fpcdates,

quafi

• D / cU Ä i’U ^ VI.'

(quafi docetes mortales femina frugüin terräfuaprojicere,agricul-

tural vitiüpropagatione,viDiqiUsrimonfträtcs,qu^ omnia ignari

adrufticaoperadetorfcrunt,atfals6:Suntn.illa arcaniffima natura:

myfteria,quxhifceagricultur^ velamentis pra:vulgo abfcondütur

&fapietib. declaratur :Hinc dicüt Philofbphi,q? aurüeorü in terra

albä foliatafeminandü fit,quafi velint,feminatione tritici fpedandä

eflepro ex6plo & imitanda,q?author tractatus de tritico 8cJodoc.

GreverusoptimMnfiiisdefcriptionib.fecerüt:Uterqjn.agricultur^

operationes fingulas in prqducedo triticoâiiri feminationi feu tin •

clurx generationi venuftiffime accomodavit: Terra albaûtpotea-

reßofa,rufticis parü frudus fiippeditat,quib.nigra& pinguis magis

ad nuui)at PhilQfophisinprimisiilac6fert, fi foliata fit,hoc eft,beneprêparata:quiahieafl:ercorarefimofuo noverüt,illi neutiqua:Eft

autefeminatiomundipropagatio,quaid q> inindividuoperdurare

nequit,fpecie permanere curatur:H^c eft in homine,animalibus 8c

plantis,inhis hermaphroditice,in illisfub gemino fexu diftindo : Irf

metallis aute longeaiio modo : In iis n.ex pundi fluxu fit linea,exli-

neêfuperficiesjexfijperficieicorpusrPundüauteiftudaftraprodu-

‘xerütancelineä,fuperficiem,& corpus,quia efteorüomniüprinci-

piu:Fluxünaj:uraaddidit longo teporis ipaciointerpofito,hoc eft,

Phoebus coeleftib generavit fub terrafiiiolü,queMercurius Vulca-

no educandü obtulit &Chironi5hoceft.arcifici manuali,ad erude-

dü,quemadraodü de Achillefcribüt,qul aThetydematre fiibignib.

detetus&induratusfuit:AChironeiile,interalia,didicit Mulivä & Hmco:

Cythara:tradandârtificiü:Cuni ver6^rÄ/7/(fy nihil aliud fit,quamfubjedüPiiilofophicü(cujusfiliusPyrrhusrubrocapi!iitio,finequi- ri<^cy-

bus duo b.Troj a expugnari non potui t,ut copioseia noftri H lero-

glyphicisIib.^^.demoftravimusjideoMuficäinhocipfo-noftro ope-

re,ubi Achille,ejusqi heroicas virtutes &fadadefcribimus,n6abfq5

caufa (licet obiter) tradamus-.NäfiMufica ornavit tätü Heroa,quid

ni&noftrühocopufcuiümagisvariegatü&acceptüreddat:Canüc

n.Angeli(ut facrê teftäturliterse^canütcoelijUtPytbagorasftatuit,

öcenarrät gloria Dei,ut Pfalmiftaait,canüt Mufe&Apollo,m poe-

tle,canuthoiTiines etiä infätesjcanüt volucres,canüt oves& anicres

ininftrumetismuficis^fi ergo 6cnoscanamus,nonabs re facimus.i)

3^ Fuga VII. in3.Ieuio.fuprL -

ium Jieße fleu^t/t>ttt> fällt

fugiens.

Rupe cava nidum Jo visi a les ftruxerat in quo Deli-

tuit; delituit, pul los enutri irque fiios.

Rupe cava nidum Jo vis a V les ftruxerat, in quo

Tomummorms.

Delituitjdelituit, .<pul los enutriitque fuos.

Rupe cava nidum Jovis ales ftruxeratjin quo

Delicuitjpullos enutriitque liios.

FIL Epigrammatis Latini verfio Germanica,

I

^‘»Kw«r»frtoratnf«in3uita<iicrii<|Kiiib4f/

2(6« 6« <«i6r fr6(r(o§ n?o(t folgte nte^t itac^g(6(ir»

^mm66«/ltcg(n6{t»i6«fallttnf(tn^(fl/6arau^«g(iitd<tt/

ö'«3J2o6aö.^)«upijMm5(n6«ii/fott>(r|lMwtrlatia«i*

Emblema

Emblema VII. I^^ßcretkNaturs.

Fit pullus a nido volans,quiiterumcaditinniduiib.

epigramma vilcavanidumôvis Al^s ßmxeratfintfu^

^ctituit^pullosenutrutquejuos:

Jôrumunmkvihmvoluitfetollerepennlst

fuitimplumifiatre retentus ave^.. Jnde volansreditin nidum,quem liqueratdUls

caputcaudê^tum necinanis eris.

E5 Qu 0 1>

38 .n TS CU Ä SU S Vrll;.

QUoDjr»ppocrates,medicorum ant^%nanus,cie humoribus^freritjeoscfTediverfosacpluresnumeroinhominejnecfaltem

unimi,alias rnorbos varios exoriri non poffe,id nos de Elementis

muodiverumdici animadvertimus. Sin. unumfalcem elementum

cflet^nulla mutatio ejus inaliud , nullageneratio nec corruptio cS-

tingeret, imb omnia eiTenc unum immutabile, nec meteora,rrii-

neralia,plantas ac animalia inde naturaliter producerentur. HihcCreator fiimmus totum hocmundi Syftema ex diverhs 8c contra-

riis naturis concinnavit,nempe ex levibus &gravibus,calidis& fri-

gidis, humidis &ficcis,ut una in aliam per affinitatem tranliret,f8c

fic compofitio fieret corporum, qu^ in eflentia,qualitatibus, viri-

bus & effedibus longe inter fe differrent: funt enim inperfede

miftis Elementa levia utignis& aer,nec no gravia,ut terra 8c aqua,

quxêquilibriisitainterfetemperantur,ut unum non aufugiat ab

alio, (edfingulaafingulisjVicina a vicinis facile fe capi & detineri

patiantur : Terra 8c aer fibi invicem adverfanturj fic ignis& aqua j

attamen ignis cum aere per caliditatem utriquecommunem,cumterra perllcdtatem amicitiam fovet : fic aercum aquaScha^g cumterra lUndômnia affinitatisaucpotiusconfrnguinitatis vinculis

conneduntur & manent fimulin una copofidone,qua: fi abundet

levibus, elevat fecum gravia, fi gravibus, premit fecumlevia:Hocdeclaratur per duas Aquilas,pennatam &imp!ume,ex quibus illa

volare conata abhac retinetur : In Falconis Scardese pugna exem-plumhujus rei evidens eftillle enim celeri volatu Scalis pernicibus

fuperior in aere fadus hanc unguibus prehendit & lacerat, cujus

pondere in terram uterque decidit: Contrarium in Archytae co-

lumba faditia feuAu tornate apparuit, ubi gravia a levibus fublata

funt,hoeeff,afpiritu interius indufoligheum ejus corpus in aera

raptum : In phiJofophico fpbiedo. pnmb. kvia prêdbminanturgravibus,quo ad copiam, attamena virtute gravium vincuntur:

lucceffuautem temporisaW aquilin^prêfcinduntur,&:fitexdua-

busunaavispr^grandis(nempeStruti<xeamelus)quceferrumcon-

fumcrepoffit,quxquemagis in terra fub pondere prxpedita cur-

rat

D C II Ä /U S VIL 5^1

ratjquam pef äei*a voltt Jicet penhäi fpeciofas häbeit :Dehac aut

fimiliHermes (utAuthor Aurora? cap.j tfeftatur)itafcribit: confy-

deraviavemßipientibusvencrabilem,qii^volat,diimeftin Ariete,

Cancro, Libra aut capricorno: Et acquires eam tibi perennemmeris exmrneris montanis petrofis : Deeädem Senior in Tabu-

la,ubi gemina viritur,volatilis 6c fine pennis,quorumünaroftro al-

terius Caudam invicem tenet,nefacilefepararipolIint.Ha^cenim

eftnatur^UmverfemachinatiOjUtgraviafemper levibus attollat,

&viciflim levia gravibus deprimat, ut Auchor perfediMagifte-

rii declarat: qui feptem fpiritQs minerales,veluti ftellas Erraticas,

6c totidem corpora metallicasceu ftellas fixas,hasq, cum illis mari-

tari debere ftatuit. Inde& Ariftoteles Chymicusveum Spiritus,in-

quit,folverit corpus &animam,utexiftant in forma fua,no perma-

net fixum,nifi occupaveris ipfum : Occupatio vero eft,utconjun-

gasipfumcumcorpore,de quopr^parafti in principio. Quoniamineo occupatura fuga fpiritus ad fuperfiftentia corporis. In cani-

phora, utBonus commemorat, Elementalevia,nempeaer&i-gnisjprxvalentgravibusjideoquediciturtotaexhalare&inaerem

abire. In argento vivo,floribus fulfuris, antimonii, fide fanguinis

cervinfiarmoniaco 6c ejufmodi aliis terra cum aere volat in alembi-

cum,necfeparatur ab illo. In auro, vitro, adamante ,lapide Smiri,

granatis, 6c fimilibus ,Elementa diutiffimb ill^fa permanent con^

functa, igne urgente & terra retinet reliqua apudfe.Inaliiscom-

buftibilibus fit divifio & feparatio unius ab alio, ita ut cineres in

fundo relinquanrur,aqua,aer6cignisfuperiorapetantNonitaque

adhorum ukimorurncompoficionem inarqualem*,haud ita forti-

ter mixtam,refpiciendum,nec adprimorum commiftionem,licet

durabiliorem, tamen volatilium, fed ad mediorum foliditaterri,.

conftantiam& fixitatem:fic enim implumisavis detinebitpluma-tam& fixa fubftantia figet volatilem,quodfieri oportet.

' I-UGA IV- in8.fuprä.'

^9/wt> fcfîaê tnii dnm

Âudunta jj-fugiens,

Eft a vis in mundo fublimior omni bus, o vum

yitppom»

Je(^nens.

Cujus ut inquiras cura fit una tibi.

Eft a vis in mundo fublimior omnibus o-

vum Cujus ut inquiras cura fit una tibi.

Tomum&-

vjoram» —Eft avis in mundo fublimior omnibus, ovum

Cujus Ut inquiras cura fit una tibi.

FIIL Epigrammatis Latiniverßo Germanica.

fl^3ti*jOogdiMö«r'5!!B«If wittibatm anbf« gtfuntwn/^ ®«fT<n jufuc^fn mit Q[Ifrf{an& ftp mbunbtalâ$5B«i»m&f<n3tl»<iigf(t<nS5öi«r/foJd^ ß<mp »wfic^rtg

CÖIit«mm^ömlxit0d&w«& ftr«inr(mi(<$ i(I pfl<c^«g)Martern t>«n5<n>»3o«§a(ff«§un/fo ßtbcbm

(5w‘?[)pa<0«n3/fo5w»<?n^ ^»f<« f<»n

E M B L E-

Emblema VIII. BeßcretlsNutuu, 4?

Accipeovum& igneo percute gladio.

EPIGRAMMA VIII.

"CStavis inmundopihlimior omnibm^OvumCuju^ utinquiras^curafituna tibi.

K^lbumen luteum circumdat molle vitellum

y

Ignito(ceumos)cautmidenfeptas :

Vulcano Marsaddatopem:pullaßercjrinde^

Exortusferri viilor dr ignis erit.

Multa

'41 DISCURSUS VHI,

MUlta 8c varia funt avium genera,qu^ ut numero indefi-

nita,ita nominibus incognita nobis exiftunt. De quadampr^gandiRucdida in infula parva oceani certo annitempore ap-

parente narrant, quod Elephantumfecum in aerapoflicattollere.

India 8c America dant varii coloris pfittacos,corvos & hisfimiles..

Veriimharum ova conquirere non efl: intentionis Philofophi^Xj

yEgyptii ova crocodilorum ferro annuatim infeftant & velud

publico indicto beiio profequunturjPhilofoplii ovumfiium igne

percutiunt,non ut deleatur &pereat,fed vitam accipiat& crefcar^

Dum enim pullus inde producitur animatus & vivens,non ejus

corruptiojfed generatio dicenda efl:. Definit quidem efie ovumperprivationemovaiisformaî&incipicefieanimalbipes&volati-

leperintrodudionemformicnobilioris:Suntauteminovofemina

maris & fo:mirj^ fimulconiundafubunotedrofeu cortice.Vitel-

lus pullum ejufque radicalia membra &vifceraconftituir, femine

maris formatore& efficiete interno exiftente.Albumen materiam'

feu fubtegmen&incrementum dat rudimento feu ftamini pulli.

Calorexteriorprimum movens eft,qui circulatione quadam Ele-

mentoruuniu/que in aliud commutatione formam novam intro-

ducit, natura inffcinctu aut dudu. Aqua enim in aerem ,& aer in

ignem,ignisin terram tranfit,qux omnia dum copulantur , ab a-

ftrisfpecinca forma demifia fit individuum certa: fpeciei volucris,

nempe ejus , cujus cfi: ovum & illi infufum femen. Gladio vero i-

gneopercuti dicitur, du Vulcanus pullo fuafecuri(ceu excerebro

Jovis Palladi)exitum pn^bet obftetricisfundus munere.Hoc eft

quod Bafilius Valentinas afieritMercurium aVulcano carceri in-

clufum efle Martis jufilu nec emiflum,antequam putrefadus to-

tus &emorcuus fuerat. Verumh^c mors illivit^novaînitiumex-

iftit,ut ovo coruptio feu mors novam pulli generationem& vitam

adfert?fic foetui humanavita vegetabili(qua folain uteromatris

fruebatur) defuncto, alia perfediorper tranfitum in hanc lucem-

mundanam five pernativitatcmaccedit.Imo etnobishac prêfenti

vita,quam agimus, privatis, alia perfediflima& seterna imminet,

fic

^ c Lullius htinc gladiumigneum,acutäm lanceam vocatmultiis in

in locisjQma ignis, utlancea feu gladius acutus perforat corpora

eaque poroia Ec perviaredc{it,utaquapenetrarepolIitadfolven-

'dumea&aduritieadmoiiiciemtradabilitatcmquereducendum.

In ftomacho corvi marini,qui avium omnium eftvoraciffimus,in-

veniuntur longi & teretes vermes vivi,qui illi funt quafi inftru-

mentum caloris,dum anguillas abipfocaptas,pifcei[queevefl:igio

:invadunt& tanquamacutillimâcus perforant(ut ipli aliquando

obfervavimus)Scitaabfumunt breviflimo tempore,mira naturae

operatione.Calor itaque ut pungit,fic pungens aliquando caloris

vices gerit.Unde non immerito igneusgladius dici poteritquo o-

vum philofophorum ilringendumfeu plecTiendum erit. VerumPhilofophi potius de temperato calore id intelligi volunt,quo o-

vum fovetur,ur:Mî?;/2?/<?/în turbadeclarat dum inquit.

fientes viriflento igne primum hirniiditatemeemhuru ut exemplo nobis

monflrxtur in generatione pulli ubi augmentatur ignis^ vas undique

obturetur,ne corpusaris dt^Jpiritm ejusfugiensextrahatur. At cujus avis

ovum efl: ? Mofiusihidtm) Egoautem dico, quodnullainßrumen-

tafiunt,7iifiex nofiropulverealho,ßellato,Jplendidodt"Oxlapidecandido,e

,quopulvere aptafiunt infirumentapro ovOynonta?nen nominaverunt

‘Vum,velcujus avis ovumfit,

, S «i

V

‘44 F u G A I X. in j. /iipri.

0(îc^dn âumfampt&cm a(emS5?attttittdmmâuß »oD it§att>/»nt»« <|f(;iiD<»on ftimr

wirtfi^ttimgett*

fjäsflaäiEilig

_-i

Arbor ineft hör tis Sophi* dans aurea mala.

Hxc tibi cum no ftro fit capienda fene*

“4z.

Arbor ineft hör tis Sophiae dans aurea ma-

ÊÊI?EEBE|EE;^jiE^2l-ijEÊliiiiÊE=EE5EEESEEE^^^~

la, Haec tibi cum noftro fit capienda fene.

Temum |5E:ÊÊE|EMerms.

Arbor ineft hortis Sophiae dans aurea mala.

Uxe tibi cum noftro fit capienda fene.

IX, Epigrammatis Latiniverßo Germanica,

ä ^dc^«i foltu fÖ9«i jumfmmaUmôimiUJ«ö ^ fubepbmm.âuß non &lafe mitXb<xi»»mbgt^wß

xJalä ba t>Ui!âg alfo txtfc^hfficn kbtn* ^

wfröw;M«3/t)fftt»(»riMPortJpn>§rmff§r df»

Embli-

' Emblema IX. Deß^htlsNaturx.

Arboremcumfeneconcludein roridadomo,8c comedensde frudu ejusfietjuvenis.

epigramma IX.' P^^‘>^^»f^^hortkSophudansmreamala,

^ HxctibicummßroßtcapkndaIng^demovitrea dmdmtm,rorequeflena^

^tfinefermultoshxcduojunSiudies:

7»f»fitdtu(rnirurnl)ßatubiturarhormUeJ

^ffi^fjHvmßqmfmtmPeßneK. F

4^ d/scUä sUs IX.

QTJ^cuN<i^. crefcumin Iongüjatu& profundum,hoc efl:,o-

riunturjnucriunturjaugmetanturâdacmeperveniuntjpropa-

gätur,eadequoq) decrefcunt^hoceftdn virib.diminuütur,moriun-

tur,&omnin6c6cidüc,utpatetin vegetabilib.& animalib. omnib.Hinchominiquoque,cümadfummüaugmentüvenerit,decreme-tü,hoceft/eniüaccidit,quoinvirib.fenfimdiminuiturebufquedo-

nec mors acceireritiSeneclucis verb eade caufa eft.qua: läpadis oleo

fere abiümpto emarcefcetisj& obfcure lucetis.Nä ut in iäpade tria,

Elychnium,pinguedo& fläma,llcin homine Elychnium funtme*

bra vitalia,vifcera & artus,pinguedo,humidu radicalejflama calor

nativus:roladilFeredaeftineo,q?flämaIäpadis luceat, calor nativus

neutiquä,cumno fit ignis,fed falte calor,& q? pinguedo fit oleofa,

humidü radicale vifcofum,utpotefeminalis principii : Ut quoqj Jä-

pas extinguitur ex defedu olcijfichomo ex fenio,ablq j alio morbo,in marafmü& tabe fenileacdeniq-, morte inciditiDeaquilareferur,

q? infenedute roftro prascurvo impedita fame moreretur,nifi ana-

turaroftro abjedoquafijuventutireftitueretur.Sic cervi cornibus

depofitis,ferpentespellibusfivecxuviis,cancriteftis rej uvenefcere

videturjnö quide revera,quia absüptühumidü radicale iilis non re-

ftituitur,(ed quoad afpe6tü:Hominem,q? rej uvenefcere faciat,nihil

cft,nifimors iplaSc fequetis êtemê vita: initiü.quoad extern äforma&viriüaliquomodoreftauration.e,rugarü&canorfiablationefunt,

quidicunt>remediainveniri,q?LulliusdeQuintaeirentia,Arnoldus

deauropr«eparatoaffirmat.VerumhicPhilofdicüt,fene,utJuvenis

fiatjCumarborequadäincludendüelTein domo rorida,tümq, eumde frudu arboris comefturjj,&itajuventärecuperaturü:Efle arbo-

res ejufmodinunc in rerünatura vixa vulgo crediturrDe myroba-lanis,frudib.arboreis,medici mirafcribüt,quafi tale qd prasftet,ca-

nos tollät,säguinepurificet,&: vitä prolonget: At haec k multis in du-biü vocatur,nifiperäccid&idefficeredicätur,ut& alia,qux purgät

maflamfanguinisafoecib.illi admixtis,& canos inficiüt nigredine,

quamyrobalani capillos& pupillaoculorü colorare tradutur.Mar-

filiusFicinusinlibrodeftudio/brumvitaconferyädafcribitjadêta-

telongäattingendä utileeflre,utquislacexuberib.cujufdäfcemiii 2e

pulchra & jUveiiis quotidie exugat, cujus vice alü viperina carneCO-

2) 7 ^ C II i? ^ U i’ IX. 47

comerr?Jaudät:Sedianehx’cmediafuntipfa fenedute rigidtea^Sc

vixmillefimoufiirpandajetiafiefFeducertiffirnono careret:A Pa-

racelfoinlib.devita 16gafcribitur,q>quisper fqlä imaginatione al-

teriusfankatecXger,juventute fenexfibiattraherepoffit,fedhieau-

thor in hocimaginationefua folajoon experientia ufus videtur.DePfy llis cum duplici pupilla de ftrigib us g^fafeinet fqlo afpedu pueros

& pecudesjunde illud Virgilii.-Nefcio quis teneros oculusmihifa-

fdnetagnos,indubitatrieft:Sedh 2ecab/q 5 contadu fiüt,quoarbor

j-UventutifcnerefHtuit:Habetn.hc^carborfrudus dulces,maturos

6crubeos,quifacileinoptimü(anguinetran{cüt,cümfint facilis di-

geftionis de optimi nutrimentidtaut nihil fiiperflui aut foecü in cor-

pore relinquät:(enexverdabüdatphlegmatealbo,albiq 5 eft coloris

& capillitii,qui humor,color de capilli mutaturefuhorüfruduü,&:

fiut rubei,quifuntjuvenü.HincPhilofdicüt,lapideprimdeflrefene,.

hoceft,album,deindejuvene, ideft,rubeum,quia hiccolorlit juve-

tutis,utillefenii:Additur,q>eoncludi debeat lenex cum arbore,nöfub dio/edin domo,no ficca,red rorehumida. Pro miraculohabe-

tur,arbores enafd vel vegetare in conclufo loco,attame li ille fithu-

midus,no efi:dubiu,quin diupsrduret:Arboris n.nutrimStü humor&terraefl:aerea,hocefl:,pinguis,quêafcederepoflitintruncü&:ra-

moSjibiq, folia,flores& fructus producere: In quonaturali opereo-

mniaelemecacocurrunt,dum ignis dat primum motum,ut efficies,

aer tenuitate de penetrabilitatemâqua lubricitate,terra coagula.

tionem:Aern.-inaquä,&aquainterräredit,fiquidfuperfluiillorum

afcenderit:Perigne calore nativum intelligo,qui cum femine pro-

pagatus frudus fi miles illis undefemen venit,ceu faber fabricat

efformat,aftrorüpotentiä. Nofolumverd prodefi: rorida evapora-

tio arborihumedandse,ut frudus dare,fed6c feni,ut rejuvenefeere

illis frudib. facilius poffit,dum fcilicet ejus cutim rugofam & arida

teperato calore &: humore emollit,replet de reftaurat : Medici n.in

marafmo& tabe fenili balnea tepidacum ratione,magna utilitate

imperat&pracfcribuntiSiverdresbenecofidereturarborillaeftfi-

liafenis,quêutDaphnemutataeft in vegetabile ejuftnodi,unde fe-

nexnonimmsrltojuyentutem/peratab illa,cujus ipfa,uteflet,cau-

faextitit. m

'Atalanta ^'Fugiens^ ^

4S Fuga X, mz.infrL

©ib §cn)er/Mercurium Mercurio,

DnD($ffft)ird(nug.

Machina pendet ab hac miin di conne xa catena To*

ta fu o quod par gau deat omne pari, pari.

Seiûens.

Bippamtn.

Machi na pendet ab hac mun di conne xa~catena

To ta fu o quod par gau deae omne pari.

ni

Morans,

Fornumg4

=^r^yiy--:»=:y=:y^:

Machina pendet ab hac mundi connexa catena

Tota, fiio quod par gaudeat omne pari.

X, Epigrammatis Latini verßo Germanica,

an i>ief(rJ^^ff«(t§and((tKrganzen '^(((/

Mercurius tt>fMfojufnnaf2(rrg<fjld</i>nM>a6^«Wfûm (aß Dir ftptt tin Dieferûnß fo f^rinr t

Vulcanus tftiit D<nHermetem,D<rHermes tn(Drr(niDittDr

Cynthiam,fojit|^r4(|«anD({|&/ Apollo, 0<f4tt)(nD(,

Emble-

Emblema. X. Deßcret« Natura.

Da ignem igni,Mercuriam Mercurio,& fiifficittibi.

49

epigramma X.pendetahhacmundiconnexx cdtenti,

rotaMo QyoD Par GiuoEAT Omne Pari:C^fercurtHsßcMercurioßcjtmgiturigni

Ignis,cßhacartißtdatametatua.HermetemVukanmagttßedpenniger Hermes,

Cynthia,tefilvit,tefed,Apolio,firor.

c

fö fiTSCURSUS X.

H^c /ententia,fi,utfonat,accipitur,quantitateignis&Mercurii

faltem auget,necaliquänovä qualitatem fubjsdo inducit : O-mne n.fimile fuo fimili additum,magis fit tale:Hinc medici c6traria

cotfariis mederi,& h^cab illis tolli allerüt,ita igne ab aqua extingu i,

ab igneaddito foveri videmusddem Poeta fentit,cüm dicit : EtVe-

nusinvinis,ignisinignefurit:Verümrerp6der}dum,q>ignis& ignis>

Mercurius&MercuriuslongeinterfedifferantiMultan.füntigmü

genera apud Philofmulta quoqj Mercurii.Adha^c idem calor& fri-

gus diftas faltem loco au t fi tu,ab alio fui generis difFert,i ta ut id,q> fi-

bi fimile fit, ad fe evocet, ut animadvertimus calorem ignis alicui

membro irhprelTum,ab eodem calore attrahi & eVocari artusque

frigorehyberno torpidos,& fere emortuos aqua frigida, fi ip eammergatur,no calore externo immediateadhibito,reftaurari:Ut ve-

ro lume majus obfcuratminus,fic& major calorminorem,& frigus

majus,minus:Nihilominus oportet calore& frigusexternuminus

efle,quam ante impreflum membris autartub.alias eadeimpreffio

fieret,qu^eante,&fimilea fimili multo magis augeretur,qua evoca-

retur: Evocatio n. frigoris ab aqua frigida,& caloris ignei a calore,

natura convenifo eft,quia omnis repetina in contrariu mutatio ei

periculofa,& minus accepta eft,quq vero fitfenfim,&quafi per gra-dus tolerabilistlta dicimus,aliü ign^ elTe internüJnqyfubjedo Phi-

lofjatnanteinfixüfeuefirentia!eexifl:ere,ariücxternü,q> quoque deMercuriointelligendum. Internus illeignisefta:quivoceproptcri-

gneasqualitates,vires&operationes,externusunivoce. Dadusigi-

turignis externus interno& ejufmodi Mercurius Mercurio,nt artis

intedofiat:Adomneduru autcruducodioneemolliedu velmatu-randu,igne&aqua utimur: Aqua n.duritig folvit &in partes copa-das penetrat,calore vires ei addente& motu,utapparet E.g.inco-dione piforu,qu2e per fe funt integra & dura,verum abaquaintu-mefcüt,frangütur&in pulte redigutur,calore ignis per ebullitione

aquararefaci^te,& tenuioris feufereaeri^fubftadas reddete:Sici-

gnis calorcrudas partes fruduüaut carniu refblyitinaqua,cuqj eain aere evanefcere facit : Eodemmodo ignis& Mercurius hicfunt i-

gnis 6c aqua,ac iidem^ignis 6c Mercurius funtpartes maturas& cru-dx

DticXlüs USX. st

d^,exquib»crudxperco<5lionematuräda^runt,autmaturîruper

fluitatib.purgädcj ignis ScaquêminifterioiEfTeautehosduos ignes/

duosq. Mercurios ad arte inprimis Sc unicenccellarios^brevicer hic

dem6ftrabimus:Empedoclesduoprincipia rerü omniuftatuit/ite

&amicitiä:Per lite corruptiones fieri,per amicitia gencrationes:E-

jufmodi lis inter igne &: aquämanifeftec6fpicitur,duignisaquä e-

vaporarefaciat,fipoteft,aquaec6tra igne extinguat,fi illiadhibea-

tur:Attameexii/de generationes amicitia quadafieri confpicuueft:

Caloren.cx 2quafitaerisnovageneratio,& eodem aquâ: in lapide

induratio,6c fic ex his duob.elementis,quafi primis fiut,& reliqua

duo^Sc per c6feques,omnmrem producT:io : Aqua, fuitmateria coeli

5c omniu reru corporaliu : Ignis materia hac,ut forma movet & in-

format :ficaquafeu Mercurius hic materiapr^bet,& ignis feu fui-

3hur,forma. duo ut ad operatione perveniat,& fe invice rno-.

reätfolvedo,coagu]ädo,alterädo,colorädo Sc perficiedo,opus fuit

externis adminicuiis,tanqua inftrumentis,fine quib. no eftedus fe-

5ueretur.Ut n.faber abfq) malleo& igne nihil efficit,ficnec Philof

ibfq^ fuis inftrumeris,qu^funt aqua& ignis : Atqj ha:c aqua dicitur

iquibufdärjubiüûtignishicoccafionatusrAquanubiüab/qjdubio

jocatur,quia diftiilata eft,ve!utrosMaji,tenuiffimarupartiu:Utn.

:os didi menfis inclufus cortici ovali affirmatur calore folis in altumnblevare ovu,aut ejus c6tines,ita & h^c aqua nubiu five ros>ovu

Philofafcedere facit,hoc eft,fublimat,exaltat& perficit :Eftquoq>

jadeaquaacetuacerrimu,q> corpus fecit merü fpiritu :lltn.acetu

diverfaru qualitatu eft,nepe u t in profundu penetret Sc aftringat,fic

i^caquafbluit 6ccoagulat,noaute coagulatur,quiano eftdefubje-

3:0 proprio. Eftauteh^c aqua exParnaffi petita fonte,q praeter na-

:uraaliorumfontiuminverticem6tis exiuit,ab ungula Pegafi,vo-

latilis equi,fadus.Oportetpr^tereaadelIeignemaduale,qtamenuis gradibus,tanquamfrenis,temperetur.Ut enim Solab Ariete ia

Leonem procedens fenlim calorem rebus crefcentibus adauget^ -

emperpropius accedendo,fichicnecefTeeftfieriilnfans enim Phi-

iofigncjUtlade,nutriendus eft>qu6 magis crefcat,eo uberiore.

0

’jUaUntn

fugiens. m

Fug A XL in füpra^

We Latonam/t)tt&a«^W<f]ct

LatoKae fobolem hon novit ne mo ge mellam

(Ceii fert fama ve ms) qii« Jove nata fiiic, fair.

Latent fobolem non novit ne mo gemel-

km (ceu fert fama ve tus) quae Jove nata fuit.

Latonae fobolem non novit nemo gemellam

^(Ceu feit iäma vetus_)quae Jove nata fuit.

XI. EfiâmmatU Latiniverßo Germanic«.

^^nKbsfftwtitiöfrLatonspwjötiigêfcÛ^nDoI/^ ('2Bi<l>a6@wac^(j<ü0iV<Id^6t>oiiiJove g((o§r<ttr<9tifo(/

fOtßätiin tmiifti ®omt»nt> CD'Jo^nnfrfndpfff aHtrraa(T<ti/

^runt& mac^«Latonam»on âr^tnam &(fic^t0ar wtiß/

ât) £>apWrnic^f fdâ^tnöK®öc^fr/m0iö^w w’^»

. Emblsma

Emblema XI. DeßcrefuNatHr^.' J}

Dealbate Latonam & rumpite libros.

EPIGRAMMA XLT AtoriiZfiholem non novit nemo gemelUm,^ (Ceufertfamavetits)qu£^ovenatafuit.Hanc aliitraduntcum luna luminafolis

^JMixta^^nigracuifintinfacie macula,

Latonam ergo fares albefierCidamnaque dantes

K^mbiguosiudßtnec mora^rumfe libros,

G 3 Tanta

54 ,D IS e U RSU s XL

TÄnt A eftauthoruminfcribendodiverfitas,utferc inquifitores

veritatis de artis fine inveniendo defperent. Cum enimperfeaIiegoncifermonesfintcaptudifficiles& multorum errorum cau-

fctum inprimisjfi vocabula rebus diverfis eadem Sciifdemdiverfa

appiicentur.Exquibusfi quis /e extricare velitôportet eü aut divi-

ni efleingenii,utperfpiciat fub tantis tenebris latentem veritatem,

aut laboris &fiimptus in exhauftiût experiatur, quid verum, quid

nonfit.At philofophi unum abfquealionon/uffi :ered!cunt,inge-

niumacutumabfq)manuumIabore,authuncabfq 5 illo,utaecthec-

riam abfque praxi & vice verfa. Nemoenim adeo difereti intel-

leduseft,ut centies millcambages,errores,ad vocem falfitates,di-

verticula& ambiguitates declinet 8c in vera Natursefemitaperfi-

ftat:Unde dicunt Philofi Qui nondum erravit,nondumincepit,8c

errores eflemagiftros eorum qua: fieri debeant aut non. Ita iidem

inculcant, quod quis totam vitam diftillando 8c rediftillando

confiimerepolIit,etiamfi mille annos viveret,antequam per folam

Experimentationem ad veritatem perveniret.Quodabfqueftudio&ledioneauthorumparum proficiatur,Corredor fatuorü innuit,

cum dicit:Studium amovet ignoratiam 8c reducithumanum inge-

nium ad veramcognitionem 8c ad cuj uflibet rei feientiam. Ergo in-

primis eft necefiarium per ftudium hujus fiiavis operis fcientiani

acquirere 8c per phyfica dida ingenium acuere,cum in ipfis fit co-

gnitioveritatis.Siergolaborantesftudiumn6defpexerint,frudum

inde perveniente dulciter deguftabun t. Qmautem ftudere abhor-

ruerint 8c tamen laborare voluerint, videant, an ars ipfius natura:

fit imitatio, quam ars ipfius emendare cupit.Quoniam impollibile

eft ei fecreta Philofophorum ad perfedum finem praeparare. Dehis fapientes dicunt,quod ii tranfeant adpradicamficutafinusad

foenum,nefcientesadquidroftrumporrigant,nifiin quantum fen-

fus exteriores fine intelleduper vifum 8c guftum ad pabulum ad-

ducit.H^c ille.Verum ne quis nimio ftudio, quod mare eft inex-

hauftum 8c immenfe profunditatis, fe maceret, omnemque lite-

ramêtijâm cum multis aliis concofdantem,inaduni ducere cone-

H ISCÜRSUS XI._ fs

tui (licet fruftrajviresjcorporis astatem, famam, opes Scfiicultates

interim abfumendo aut diminuendo, Philofophi Emblematico

hoc utuntur fermone,quodLatona dealbäda fit,& libri illi rum-

pendi,ne corda eorum rumpantunfunt enim plerique libri adeo

oblcure fcripti,utafolisauthoribmfuispercipiantur.Nonpauci ad

feducendum alios ex invidia relicT:i, aut potius ad remorandum in

curfu,ne ablque difficultate metä attingant,autadobfcurationem

afe anteferiptorum. Quid autem fit,Latonä dealbare,hoc opus hic

labor tityinquntre.Latomm eßeexfole& luna, compoßtum corpusimper^

feBum Clangor buccinê aflerit. Poet^ & antiquiffimi fcriptores,

Latonä folis öcLunê feu Apollinis &Dianasmatrem ftatuunt,Alü

nutricem. Priüs autem Diana editam(Luna enim&albedo primoapparet) quê deinde obfte tricis munere funcla fit eäde diein eden-

dojfuo fratre Apolline.Efl: autemLatona unaexiz. diis Hierogly-

phicis ^gyptioru,a quib.h^caliêqvallegori^ adreliquas getes pro-

pagatae fut/olispauciffimisfacerdotib.^gyptiisharu vera mete 6cfententiam intelligentibus, ceteris omnibus ad alia rubjeda,qusc

inrerum natura non eflent,nepe varios Deos Deasque, ejusmodiinterpretantib. HincpoftVulcanum Latona ibidemhabuit tem-

f

)lumfumptuofiffimu,aurotedum& exornatu,quippe qua^ ApoLinis Philof&Dian^ mater fuerit. Eft autem h^cLatona fufca 8c

fubnigra,mult6fqj naevos habet in facie,qui artificio tollendi fune

nemp3 per dealbationem.Quidam excerufa,mercurio fublimato>talco in oleuredado& fimiÜb.dealbationes faciunt,quibus exter-

nam ciitimincruftant,tegunt &fic dealbant. At h^ incruftationes

dealbativêquolibetflatu autIiquoredecidunt:quianon penetrant

adinteriora. Sed Philof de talibusmon curant colorltiis,quêma-gis ad falledum oculos,quam tingedüfubftantiäcorporis interiore

adhibentur. Volunt enim,ut Latonae facies dealbeturpenetrative

& ipfa cutis alteretur, hoc eft,vere Sc no fucose.Quarri autem poflet

quomodo contingat? Refpondeo,Latona prinid inquirenda &a-gnofeenda eft, qua: etiäfi ex vili loco extrahatur,tamenfublimadaeft in digniore,fi vero ex digniori, in viliore fubmergeda,n^peinfi-

muilbin.albefcet revera& fiet plübüalbü,quohabito,no eft,q?du-

bitewr defuccefiu/eu plilbo ru beo,q? eft opis initiii Sc finis.

AtfilmU

Mipfom,

fequens.

tomummorai^s.

fS 1*ugaXIL inz. fuprL

,0er 0rdrt/fDCt(êtl Satumus t>orJovcm fcftteH0o5tf

dtfrcffM/au^êjpe9((/tft t)(n 0(»acl^(nup

at^ iwn CÖlfg Heliconem

NofTe cupis caufam tot cur Helico na Poetse Po'etas <ü-

cant Quodque ejus cu ique petendus apex.

nt --9hn/

Nöfle cupis caufam tot cur Helico ua Poetae, Po-

etas dicant,Quodque ejus cuique petendus apex,apex.

Noffe cupis caufam tot cur Helicona Poetae

iSS^z=t im^Dicant,quodque ejus cuique petendus apex.

XIL Epigrammatis Latini verfio Germariica.

’ ;âpmannac^t>(m^dKonoar(<n%(di<rl>ro(({n(f(n/

^9 0«tnjutn Od ârä§m(f n>(i(/

5!B«lc^<n Saturnus fra§ »orJove »nl> n)i&<rfp<9t/

lOtlniiwrfl ft§<n iiwaiiffl>«rôrt<nd«|i5n/fcif?utti^t«ud/

£ M fi L £

Emblema XII. Defieretis Natura. 57

Lapis,quem Saturnus,pro Jove filiodevoratum,evomuit.

Promonumento in Helicone mortalibus ell pofitus.

^ ...^ n wiK

EPIGRAMMA XII,

"VTOpcupiscaufim,totcur Helicona peeU^ Dicamyqmdqueejuscuiquepetendus apex?

£/? L A p I s injhmmo,Monumentum, verticepofim,Fro'lovedeglutiitquemvommlquepater.

Siceuverbafinantremcaptas,menstibiUvaeH,

NamqueeiiSaturiti Ch e M 1 c u s ;7/f La p i s.

H Saturni

yS' XIL

SAturni allegoriam diverfimode acceptam eile invenimas.

Aftronomi enim ad planetarum in ordine fummum , Chymisetyronesad metalloruinnmum,nempeplumbum retulerunt.Poetcj

Ethnici pro Jovis patrejCoeli filio. Mythologi pro tepore habuerut.

Verum hi omnes licet fuo reftedu reclefeniifle rationemque fu^

opinionis probabilem habuifie videantur, tamen quas de Saturno

alias dicuntur, non explicabunt, cur filios & lapidem pro Jove de-

vorarit & evomuerit, cur veritatis inventor, cur falce,ferpente,ni-

gredine,morofi rate confpicuus& loripes cxiftat ?Hoc ultimi opti-

me interpretari fe putant,dum tempus veritatem aperire& eruere

e tenebris dicunt, ut ferpentem volvendo elabi, velut falce omniamorteprofternere,devorare filios,ideft,omnesres,quasgenerarir,

lapides duros concoquere vel abfumere non pofTe,ide6qj eos quali

revomere. At hasc conveniunt quid e ex parte,fed rei veritati& cir-

cumflandis omnib.nonquadrant.Philof vero exercitati dieuht, in

fiio opere Saturnum primo adefTe,qui fi revera pr^efens fit, errari

non pofTe,veritatem in tenebris inventam elTe, Nil vero exiftere

praeternigredinem:Undedicunt:Qujcunqjcolorpoftnigredinem

advenerit,laudabilis eft in turba philof Et cum videris materiamtuam denigrari,gaudejquia principium eftoperis.Et,cum primumdenigratur, elavem operis dicimus efie,quoniam non fit abfq^ ni-

gredine,ut Rofarius habet ex Arnoldo. Et ex fpeculojciim in ope-

re fueris,fac ut principiohabeas colorem nigrum,& tunc certus eris

quod putrefacis 6c viam redam procedis. Et mox: Illa nigredo

nuncupatur Terra, qu^e fit levi dccodione toties reiterata,donecnigredo fuper emineat. Hinc iidem dicunt,quod Saturnus teneat

terram,Mercurius aquamJupiteraerem,Solignem.Nigredoitaqi

Saturnusell,veritatisindex,quilapidemproJovedevorat.Nigredo

enim,hoc eft,fufcanubes lapidem tegitprim6,nevideripolfit. IndeMorienes,omne corpus, inquit, cum anima carucrit,tenebrolum

& obfcurum invenitur.EtHermes : accipe cerebrum ejus, aceto a-

cerrimo tere,vel urinapuerorum,quoulqueobfcuretur.Hocpera-do vivit inputrefadionc Scfufcae nubes, qnx fuper ipfumfuerant

&

1>ISCURS\JS. XII.

& in fuo corpore,antequam morereturjrevertuntur.Hiclapis ite-

rum evomituraSaturnocümalbcfcit, atqj tune in Heliconis apice

ftatuitLirpromonumentomortalib.ut Hefiodus fcribitifubnigre-

dineenimalbedo revera later,qux ex vetre ejus extrahitur,hoc eft,

exSuutmyentnculo.MincDcmocritus,Mu?^dißcaßanfrcumpr£cipm

ablutioneiCxtrahe abeonigredinem ejus^ obfiuritatem apparebit can^ •

dorejus .Et in turba dicii\iv\]ungiteßccum humidojdeByterram nigram

cum aquafua^ drcoquiteßonec dealbetur. Id Arnoldus in novoluminecap. 4. optime declaratcum ’mc^mv.Humiditas ergoquamrabatinde^

coBione nigredinem'ife deßccatam oßenditßum coloralbm incipit appare^

re:Et^M\o^o{k.Et dixitmihimagißermeus^quod ifiabrunita^ afeende^

hat^quodalbedo extrahebaturanigredinisejus ventreßcutin turba dicitur.'

Cum enim videris ipjumnigrumßcitoquodalbedoipßusin ventre nigredi^

nisprimo apparentis ^?rr«//^^i?.Eade nigredo ut Saturnus dicitur,fic8c

plumbum: Inde Agadimonin turba.: Coquite as donec exeat nigredo^

quam numumvocant res artis noßra bene mifcete &invenietis nigre-

dinemßatim^qua eßplumbumfapientumßequofapientes infuis libris mul-ta troBavere: Huc Bmigani diclum o^deatiquodSaturnißlendordumßandit in aera^non apparet^nißtenebratmib.t Platonism volanosPrimum

regimenSaturnieBputrefaceredpfoliimponere:b.x quib. conftatlonge

aliam elTe mentem Philofbphorumrcum de Saturno quid dicant,

quam a vulgo accipiatur. Hic Saturnus generat Jove,ideft,fufcam

dbcdinem,JupiterexLatona,Dianam,id eft,perfedamalbcdineiTJf

&Apollinem ,id eft,rubedinemj Et h^c eftcolorumomnium per-

fedorum fucceffiva permutatio: Hic Iapis a Saturno ejedus pro

monumento pofitus diciturmortalibus in montis cacumine,quodveriflimum eft.

if

AtaUtnia

'fugum.

Jiippom*

Se^nens^

PomumMorans.

€o Fuga XIII, in4.Ieun.fuprä.

helfen Ifl ft)aflcrfö(^t^0/t)«^ ft)i( 0cba^rt

f<9nrt(Nnfnaüm$(uß/n)i(i>(rauff(i$id(Naaman

im3ort»fln»

mPraeru mido languens ses tur gec hydrope Sophorum In-

T--i“

de falutiferas appetit illud aquas, aquas, aquas.

Praetumido languens aes tur get hydrope So phorum

tmIn de falutiferas appetit illud aquas,aquas aquas.

Praetumido languens aes turget hydrope Sophorum'

Inde falu tiferas appetit illud aquas.

XIII. EpigrammatisLatiniverßo Germanica.

m<f itib»Utiaimi^arum^ ($Gaffer btgt^rt/ fic^ ^orl'ttnwofjuta&eiu

Emble-

Emblema XIII. êfecrttuNaaerit. €r

Pfjflofophorum hydropicum cft,& vultlavarifeptiesiil

fluvio,ut Naaman leprofus in Jordane«

EPIGRAMMA XIII.

V)R*tumidolanguensds turget hydrope Sophorum,ItodefolutiferasappetitiUudaquas.

^tqueNamanêrdanelepracontagiamovit,'^hluiturlymphisterquequaterquejuis:

£rgopradpitesinaquamtua corpora dulcem,

^ôx^fifttmorbtsillafalutisopem. H 3

^ D IS C U RSU S XIII.

QUod Naamari Syrus ex Prophet^j uflli inJudseam fe contule-

rit,inque amne Jordane feptiesfeabluerit,ejusconfidentiasin

Prophetie verba aicribcndum,q? vero a lepra eä lotione liberatus

fueritjdivinômnipotentiÊmiraculü eft : Lepra n.quê in fanguine

&: radicalib.corporis humani mebrjsimpada,veliit cancer univer-

falis exiftit,nullis lotionib.externis curan aut tolli poteft,multö mi-

nus aquas frigidae,qualis fuitJordanis. Eode modo,q?«s PhiloCla-

boräshydropifi,ab ea libereturaquêlotionib.imbqjimperfedüad

perfedionc& 2egrüad fanitate reducatur,adeo ut aliis segriseande

impertiri poflit,miraculoproximü eft:No n.innaturaaliasejufmo-

diexempluexftat,necnaturasordinaria via eft producere tindura

PhilofIabfolutilIima,nifi ab artifice gubernetur, eiq-, aptafubjcda

adminiftreturcum efficiete externo. Sic luxationürcftitutionocft

natura propria,fed arti j Nihilominus miraculose in partu humanoOsfacrum fc aperit,ut foetus per id exire poffit,velu tp oftiu,inqj hoeDeus Opt.Max:pernaturafupra natura operatur.Ita q? Lapis perfi-

ciatur,hyperphyficuqd,quavis reveraphyficüfit,videripoteftrUn-

de Philofapud Rofariu,fcias,inquit,q? lapis nofter aerius& volatilis

eft in fuo manifefto frigidus& humidus,& in fiio occulto calidus 8c

ficcuseft:Etillafrigiditas&humiditas,quas in manifefto eft fumusaquofiis,corrumpes,denigras& deftru& fe& omnia,fugitab igne:

Etcaliditas&ficcitas,quas eft in occulto,eft auru calidü&ficcü,8c

eftoleümüdiflimü,penetrativüincorporib:&n6 eft fugitivu,quia

caliditas& ficcitas Alchymias tingit,& no aliud : Fac e rgo,q> frigidi-

tas& humiditas aquofa,quce eft in manifefto,fit coparcaliditatiSc

ficcitati,quaseftinocculto,itaut infimulcoveniat &c cojungatur&fiat infimuluna penetras,tinges& profundans : Has aute humidita-

tes oportet deftrui per igne 8c gradus ignis cummolli teperameto &C

c6gruaacmoderatadigeftione.Hascibi:Quodfiverü,quomodoa-

quis ab aquis liberari poterit?fedrefp6dendu,eire quafda aquas ca-

lidas& ficcas in qualitate,quales fiint multse therm^,inquib.Philof

abluendu lit:Hoc n. eft,q> dicut,lavaigne& cobure aqua :Nä ignis,

quilavat,&aqua,qu2ec6burit,no nifi nomine ab invicediftat,effc-

du 6c operatione conveniunt ;Hac itaqj aqua,velhocigne illud aes

abluea-

i) 7 c Uä ^ U ^ XIII. 6}

abluendum afüperfluis fuis humiditatib.id eft,exiGcandü eritiDe

hydropicis cüratis per femeftreabftinetiäab omnipotü,petfepeli-

tione in arena calidaautfimo bubulo,perinclufionein furno calido,

8c fudatione,aliaqj innumera auxilia, experimeta novimus,imo et-

iam perthermasexiccätes,utfiintCarolinas 8c \Tifbadenfes nojp-

cula MoguntiaJirdemmodishica^gercuräduseritnunc aquis,nüc

aerecalidofurnorum,nuncfimis,mod6arenis 8c apotu abftinetia:

funtn.h^Cremediaefficaciffimainutroqj cafu,hic 8c ibi adhibeda:

In omnib.autemhifee calor operator eft,qui aquas fuperfluas p fua

emun(3:oria,veI etiam poros corporis educi 1 8c cofiimit :£xterior n.

calor interiore excita t,hoc eftjlpiritus vitales,ut expellat jßbi noxiu

humore, tanquä inutile excrementü,a quo calor naturalis,tanquä

ab hofteantea fupprelTus erat:Magnä inhac curatione diligentia o-

!

)useft 8c praecautione,ne dum uni vifeerum fiiccurratur, alterum

cedatur: In Qimrtana (Platonica Medici comprobatione) experti

fumus,q> humores craffi 8c vifcofi inftar gummi aut vifei arborurri

ex omnib.venis 8c mafTafanguineacogregatipervenacavä feuma-gna defeedant ulqj ad dorj(iprofunditatem,ubicümobfl:ruantve-

nas emulgetes,quaeex fanguine ferofum humore eliciunt,vel oftia

ilIarum,minusoperariill2epoterunt,8cplusliquoris ferofi manet in

corpore,atqj fic brevi,nifi pro/piciatur,hydrops cotingere poteric

ctiam iltefis aliis vifcerib.primario:Diuretica nie parü au t nihil pro-

funt,purgantia adhuc minüs,nififuGceflru teporis impadi'fiat dimi-'

nutio 8c edudiö.’fudorißca edam manifefte nocct,quia fubtiliores

partes educät,reli(3:is craffioribus 8c continuata vires profternant:

ibletn.naturä eavia fibi p poros inveniread ferofitates evacuandas,,

cum illa ad veficam prasclufa eft : Ha^citaqueScylla,altera Chary-bdis eft,quamutramqj evitare oporteteum,qui fibipro/pedum ve-

lit. Quiverohydrops ex l^foepate autlieneaccidit,fifitconfirma-

tus,difficilimae eft curationisrin ^reautem Philofophico curano eft

ii^offibilis,cüm affedus potius fit peraccidens 8c ftcundariusqua

eflentialisautprimarius,dummod6cauteincipiatur,utdecopiale-

ri diximus inquartana,ne{cilieetnimiä exiccatione in tabeaut hu-

medatiqneinhvdropem curatu diffidlemincidat^

^4 Fuga XIV. in 8. inM,

êr iöra(fx4t)c(c^cir fd« 0c^tt)atti^

aufffri^r.

AtulmtA zz

Tugtenu ^

Dira fames Polypos docu it fua roderc cru-

3gs:g^ggî=^===ra Humana que homines fe nutriiffe dape.

. X, , I II ' .>-> •' II • “

'Fornum

Morans,

Dira fames Polypos docu it fua rodere

, ra Humana que homines fc nutriifle dape.

Dira fames Polypos docuit fua rodere crura

cru

Humanaque homines ie nutriifle dape.

XIF. £j>(grammatuLAtini verßo GermAntea.

2I(fo b«n;iDra{l^m f(in0dîD<itM))u6(i/f(n t>tl^î^l<tl^n nic^f

^4p(rc<it£êi(f(rto<0i(i66fdr|ian(0p(^d(nl(fr((/ (f((/

A ^»f<INiu{4^nKnif{burd^0^f»(rM/.ûitd(ri>ni>g(f4ttd(t^|(#(/

' Emble-

Em B L E M A- XIV. Deßrmk Natur*.

Hic eft Draco caudam fiiam devorans-

EPI_<^AMMA XIV.J^\7rafämes Polyposdocuitßiarodere crura,

^^rnauaquehominesßnutriißedapc^',DetiteDracocaudamdummordet^ingeritalvo,

CMagnapmefuifit cibus ipfefibi.Ide domandus eritferro,fame,carcere^donec

Sevoret&nvomatßnecet&pariat. ^j y £ T £-

u ncURsus., XIV. \

VEt E R ES dixere,quod ferpens, qui ferpentem devorant, fiat

draco :Sas^vitenim in propriumgenusutlatro 8c ficarius in fu-

um .Tales cfie in Africa, tanta magnitudine 8c copia conftat , ut

magnam partem Alexandrini exercitus deleverint.Apud Afachae-

os Äthiopum populos nafiuturmaximi, qui cratium modo impli-

citi eredis capitibus velificantadmeliorapabula. Ferunt Indorumreges duos dracones aluifie, alterum ocFogenum,alterumvero no-

nagenum cubicorum magnitudine: Ex recentiorum quoque hoc

tempore obieryationc innotuit,tales adhuc prope Angolam inve-

niri,ut rnalos ingentes navium.exicquent.Sic in Indias & Africa?

montibusquibufdamreferuntmagnamefie auri vim,fed cuftodiri

a draconibus,ne quis coaccedat 8cauferat : Ad fontes enim feu rr-

vos,qui exmontibus decidunt,conveniunt dracones 8c fic peracci-

densapudaurum excubias agere dicuntur.Hinca Philofophis tot

draconesautferpentesruisthefaurisaircribuntur,utVelleri aureoy

Horto He(peridum,aJiisque perfonis feu fubjedis chymicis,Cad-

mo,Saturno,^fculapio,Mcrcurio,cujus caduceum gemini fer-

pentes cingunt, mas 8c foemina: Per Dracones vero illi nihil aliud

intdliguntquamfiibjed:achymica?Hincdicunt,DantRebisjmon-

tes dracones terraque fontes>Et quod Dracocaudam fuam devo-ret,famem ejus maximam denotantes Quod licet alii exponant

deannoinferedeunte&:circulumreferente,tanSenprimitusaphi-

lofbphisfiiisrebusaccommodatumfuit,qui per hunc draconemintelligivoluatferpentem,quialium fuigeneris devoret 8c hic vo-

caturpropriefulphurj prout omnesinnumerislocis teftantur. Lul-

lius in codicillo cap.51.H0c eft,inquit,fulphur,fili,8chic coluber 8cdraco devorans caudam fiiam,Leo rugiens 8c gladius acutus,fi:in-

dens omnia>mortificans 8c confringens^.Ct Rofarius. Draco nonmoritur,nifi cum fratre 8c forore fua interficiatur. Et mox.Dracoeft argentum vivum extradum a corporibus, habens in fe corpus,

animam 8c fpiritum :H^caqua alio nomineibidem diciturfitida,

quaehabetur poft feparatioemElcmetoru.Devorareautemdracocaudam fuam traditur, cum partem volubilem, venenofam& hu-

midam

D75CUi25^lli" XIV' ^7

nii(lamabfiimätiUtpofl:ab/quecaudavi€icaturcorpulentfor& tar-

diorjfiquidcm motus & volubilitas ejus magna ex parte ratione

caudae contigerit. Caetera animalia innituntur pedibus, at draco-nes, ferpentes& id genus vermes conftridione &: explicatione cor-

poris pro pedibus utuntur & veluti aqua efFufa in certos circuitus

definiunt,nunchuc,nuncillucrefle(5tendo,utin fluviis fereomnibusndereeft, quomodo inftarferpemumcurfusjfiiosinflexflant&gyri^

obliquent. Hinc argentum vivum ferpentem non abfque caufa vo-carunt,& Mercurio ferpentes adhibuerunt, cum & caudam qua fi

trahat&nuc huc,nunc illuc volubili podereprocurrat : Serpes enimLitferpit,fic & Mercurius,quialasinpedib. &: capite proptereaha-bet. In Africa /erpentes volatiles elTe ferunt, qui depopularenturomnia,nifi ab Ibide vallarentur.Unde Ibis inter yEgyptias imagi-nes lacras ftatuitur tum propter manifeftam utilitate,quam toti re-

gioni pr^ftat, tum propter occultam rationem, quam pauciores .

intdlexerunt.Dracohicdemorfacauda,pelleveteriabje(flanovamacquirere unacum juventutedicirur,utnonfolü cornicibus,corvisaquilis&cervis natura vitam longiorem conceficrit,fedetiarrifer-

pentino generi. Formica fenefcens alas acquirit, fic quoque multivermes,Homo fenefcens terr^ mandatur, at ex terra redivivus se-

tern^ vitas confecrabitur. Ex quolibet ferpente combuftofitpul-vis,qui alTumitur contra omnia venena innoxiecum magno elFedu.Ejuftnodi Alexipharmacum fieri quoque debet ex hoc dracone,’qui iam caudam fuam (quas in viperis amputari folet) devoravit,contra fortuna& corporis mala pr^lentiflimum remedium.

'AtaUniii

fugiens.

^Btppom.

Jequem.

Turnum

morAnst

'$% Fuga XV. in3.ibfra.

iDfß? Se«f/ fo inZruden

retAfpiceqiiara celen,qiiarnceleri ß gulus fu a vafa 6gii

Axe rotae argillam dum pede mifeet aquae»

A (pice quam ccleii quam ccleri figu Ius fli a va& figu-

I ,‘

ret Axe rotae argil lam dum pede mifeet aquae.

p|eSE±z< -fzr$rz:j : ii:—-.Lizizm:

Afpice quam celeri figulus flia vafa figuret

Axe rota? argillam dura pede mifeet aquar»

XI. Efigrammatis Latintverßo Germanica.

iöae ttuchiputwt etftuc^ I o«6i^m f«n ^Du» jl timgin/

^Oaß W^ffifn(c^t»hmmt> Pit (^rwpi»r P^r»«n^<n»rr>f.

£mble-

Emblema XV* DeßcretU j^afurd.

Opus figuli;confiftcns inficco 8c humido,tcdoceat*

EPIGRAMMA XV.A Sficequam cekrifigulusfaavafißguretA. K^xerota^argillam dumfedemifietaqud:^

In binis iUielißducia rebusßthumorPulveribusficeistemperet artefitim.

Sicquoque tufaciesexemplo doHior ifio,

Terram aquanefuperet^necfkperetur humo.

I 3 U.T

‘70 : . 3 I S C\l RSU S XV. .

^

UT or]bishicterr^& aquse complexu conglobatus efl: in iinum

corpus romndum,fic quoq, figulinum opus ex iifdem elemetis

particulatim compofitum videtur,nempe ex ficco& humido,utu-

numtemperetaliud:fin.terraefletab(q^ aqua,nec Oceanus,mare,

lacus,fluvii,fontesve exifterent prope terram,ipfa nihil exfe ferret,

fed fterilis maneret: Sic nifi aqua eflet intra cavitates terr^ recepta,

at circum illam flaret,facile totam terram tegeret,atqj ita eadem

inhabitabilis maneret: Verum cumunain aliamamicabiliterintra-

rit,& aqua terrae ficcitatem,ha:c illius humiditatem moderata fit

mutua fui commixtione,hinc fertilitas &: commoditas utriufq-, ele-

menti confpiciturifimili modo figulus lutum aqu 2emifcet,utmaf-

famindetradabilemefficiat,quam rota fua efformat,& aeri expo-

nit calido,ut pedetentim exiccetur:Poftadditignisviolentiam,ut

probe indurentur, & in lapidem durabilem ejus vafa coalefcant,

qua2 &aquae&ignirefiflant:Sicquoq,inoperenaturaliprocediipfi

Philofophi atteftantur,ide6qj documentum a figulis fumi debere^

aflerunt. Quoad ficcum n.6c humidum,hoc efl,terram& aquamin utroq*,multum adfinitatis eflc :Verufn in modo codioi^s& ele-

mentorum componendorum materia & forma plurimum diffe-

rentia exiflere non dubitamus iFigulin^ n. tefl^e artificialem for-

mam, tindura Philofophica naturalem omnino habet, iisqj tanto

nobiliorem,quanto hujus materiaillarumexcellentionUtrumque

opus terreum quidem efl,at in Philofophico nihil effedicitur,quod

coelum aeris non petierit,in illo terra crafla,& foeculenta pr^domi-natur:EfFe<flus utrobiq, lapis cfl,ibi communis,hic Philofophicus:

Quo nomine perfona quaedam fedudafaftitios lapides feu lateres

magno numero ciflse inclufit uni,alteri vero filices candidiores adcertum tempus,Diabolicis conjurationibus defuperfa<flis,quibus

hiinargenuim,illiin aurum purumconvcrtidebuerunt^AtcümhiPhilofophorum lapides elTe putarentur, idedque magna pecuniafumma in varias res coemendas effiifa effet,dum expedareturno-vumaurum&argentum,ad certum tempus,quoGum id non appa*

reret,neclapides inaurum,quod /perabatur,converffeffent,pudo-rem

D k c li i? Ü 'Y XV. 7^

rem mors finiitrNon enim inde,in quo naturaliter non ineft,pcti

debetaurum vel argentum,cum Magiadiabölica in ojpcribushifce

divinis locum tion inveniat,fcd tantum ab iis diftat,quantum ejus

author ab homine devoto &pio,infernusacoeIo:Ita€tiSfiverus la-

pis Philofophicus habeatur,non tamen quifquam fibi perfuadeat,

res impofli biles hoc pr^ftari pofl'e,utIlaac admonet:Cum ad im-

poffibilia nemo adftringatur,tam perleges naturae,quam Politias:

Inde de gemmarum per eum tranfmutatrone,vitriquemaIleabili-

täte proelianda quilibet ipfe dignofcat,anhas res fint poffibiles 8c

huic naturas conveniant necne:Multa per allegoriam dicere Philo-:

ibphosGeber affirmat,& defeipfo,quod ubi clare locutus fit,nihil

dixerit,ubi autem perfiguram,ibi veritatem,tanquam triticum fub

paleis abfeonderitiQuas quis feminat,eadem metet>quod in ve-

getabilibus & animalibus locum habet,quamvis diverlk fpeciesa

feminatis aliquando proveniant :An hoec metallis applicari debeat,

quoenonpcrleminapropagantunutillajconfiderandumeritilnhis

partes folummodo funt homogeneoe,fulfur & argentum vivum,in

illis heterqgenexfeu organica exiftuntiinhh nulla receptacula

minis,inillisver6funt:Inhisnullanutritio,augmentatio autexten-

fio in omnes dimenfiones invenitur,ia illis maxirhe:Imo hoecfiint

dementata ponderafolam mixtione agnofcentiajilla etiam pr^ter

mixtione,animam vel vegetativavelfeufitiva: Nihilominus eflea-

liquidinfubterraneis locis,qjamnoneftaurum,atpofl:milleannosfuturum ellaurum per naturam,ab/quedubioverum ell:Hocquis

eile aurifemen analogum negabit ? Ciimque aurufti Sc natu ra auri-

ficafintunius originis,licet h^cnobilioris form^,ide6que cognito

auri femine, de hujus quoque conllabit:Philofophi ficcum & hir-

niidum,feu fulphur Sc argentum vivum id elFeaffirniant,quodpu-

riffimumexduobus montibus petendum fit.

jitftlanta

fitgUns»

'Hippom.

fequens.

'tomum

mov»,nu

G A XVI. in j. fup'ri..

Vi <5fcor q.uadrnpedum Le o pe61:ore fortis & un-

guc Abfque me tu pu gnac diffimu lat que fugam

i &Vi dor quadrupedum Lc o pedtore for tis 6c un-

guc Abfque mctu pu gnat diffimulatque fugam.

Vidtor quadrupedum Leo pedore fortis öc ungue

Abfque metu pugnat diffimulatque fiigam.

XFL JEpigrammatis Latini verßo Germanica,

0f»iao§naQ($or4^(/nnt>((lpffi(t'm^(uc^ntt^tf(C^a«>(n/

e<mtfyttm<inMalfo^(Md<Uf(9lwäiik^

iUibtim <iufö« (Jrt>fn fh^

£ M B L £

/

Emblema XVI. 3eficretkNatur*.

Hicleo,quaspIumas noo habet^alter habet.

75

epigramma XVI.X7iBorquadrupedum Z, E o peStorefortis& ungutJ

» ^hfquemetupugnat,dijpmulatquefugam:x^ligeram cuitupedihusconjunge Leanam,

§ju*volatcjrfecttm vultrelevaremarem :

illefedimmotusßathumo,retinetquevohmtewiMactibinatur&monßretimago viam.

K Leo-

^4 T> I S CXl RS\X s XVI.

Le o N E M non tarn magnitudine 8c roborc corporisquam gene-

rofitate emeteris praevalere animalibus,ab experietia notum eft.

Si in venatu videatur,erubefcens darcterga,felepaulatim recipit/i

multitudine opprimatur: Remotus ab afpedu venantium,fugampropere molitur,turpitudinem abfeonfionepurgari exiftimäs: Sal-

tu caret in fuga, quo utitur,dum quid infcclatar. Ejus ofla folida

funt minimeque vacua,quic adeo dura dictmtur,utinterfe concuf-

fa ignem velut ex chalybeie filice n^ddant.Omnium maximeignes

reformidat. Videtur ex natura folis fiibftantiam deducere. Namimpetu & calore extera prxftat animalia, uti fol fydera. praeterea

oculis femperigneis& patentibus cernitur, ut fol patenti igneoque

oculo terram confpicit. Lexna pro catulis dimicans oculosin ter-

ram defigit,ne venabula expavefcat.Leo ubi Pardi coitum fentit,

in adultera lesena fupplicium fumitj&tota vi confurgitin poenam.

Propterea lexna culpam & odorem flumine abluit , aut confeia

fceleris & mafculi metu fugientem adulterum comitatur. Quammiram hujus belux naturam dum Philofophi contemplantur,de

Leonevarias allegorias,quafihieroglyphicasfcripturas de fiio arca-

no opere atteftantes,produxerunt. Leonem efle animal conftans,

firmum,dolis carens 8cfufpicioneanimadvertentes,potiorefnfua2

compofitionis Philofophicse partem huic aflimilarunt.Ut enim i-

pfe no fugit,ficnec hxc:illefoiidis offib.itahascfixaSc vincinefeia.

Lexnaveroab adulterio uti non eflfemperlibera aut immunis,ita

necLuna feu Mercurius omni macula caret,fed ab ignaris nunchuic,mox illi materixadjungitur,undepotiusadultera conjundiorerum in natura diferepantium,quamverum matrimoniacommit-titur: Ex pardo eriim 8c leaena geniti, non habent ipecio/as circa

colla,8c armos jubas,Quo infigni ornantur folum concepti exLe-one. Lexna itaque philofophicafiiopropriomari conjungatur,8c

genuinus generofusque inde nafcetur leunculus, qui cx unguefa-cile agnofei poterit.Oportet verolexnameflfe non quamvis,fed a-latam,qux cumhone pugnas inire poffit,freta fuarum plumarumpernicitate > nefcilicet illius nimiairacundiafupprimatur,fedfi

quando

D I S C U r S u i* XVI. 7t

quando abfque caußi in furorem ißcidat, fugam meditari. Ipfe

enim durri fugituram moratur , majori erga eam amore incita-

tur,pojft litem fada amicitia.Verum quis' unquam, dices,vidit iex-

nä alatam,au t plum^ lea^n;^ quid profuerint ? Prope Cythseronemmontem vallis eft profunda, in qua non niii le^na: volatiles viiun-

tur:In ipfo vero montis ejusdem vertice Leo rubens verfaturexeo

genere,quod Hercules trucidavit. Captandus itaque leoeft,&in

vallem ducendus,&moxIea:najalatiEcopulabitur: ilia quoque fa-

cile fefuperari patietur,nempe para pari.Poft cx valle di^a in mon-tis cacumen uterque fublimandus erit & ab hinenunquam afe in-

vicem fugient,at(emper inviolato foedere commanebunt. Leonucaptura, fateor, non eft facilis,fedmultis periculis obnoxia, nihi-

.

lominus inftituendacric.Leo nonpaftitur cum le<ena,fed fepara-

tim errat,ut tradunt. Hinc cujufque indagatio & venatio feorfim

ieridebetiQuod livero luriquea primis unguiculis^cumpnmo in-

cedere incipiant,quod fiepoft fecundum a partu menfem,pulli le-

Dnini conquirantur,& aduItioresfacT:i, ut diftum, conjungantur,

res carebitomnipericuIo.Nafcunturautemverno tempore,quod^bfervandum, apertis oculis. Ciim vero poft partum Leones obli-

quo ingrediantur itinere,ne cubile deprehendatur,ideo fumma di-

ligentia 6ccurainquirendi,eorumquepulliauferendi erunt.

7«-

jttalant»

Jlipfom*

Stqnens,

PomumMorffns^

>

Fuga XVII- fn3.fiiptä.

&i)»iafiSUiäe^tnxrûgttreîrctilß ®«<t

Natur^ß qui imitaris o pus tibi quattuor orbes

r^zzfchzrzz:

Qu.xrericii inte rius quos levis ignis agat*

Nitura^ qui imitaris o pus tibi quattuor

orbes Quaerendi interius quos levis ignis agat*

Naturae qui imitatis opus tibi quattuor otbes

EE^ÊE^

Quaerendi interius quos levis ignis agar»

XVII. EpgrammatU Latiniverßo Germanica,

C9?ufIt)tVrSph^ren9i}Q$(tt>rjufu4(nn<^(t);rs(f)Vtt/

Vukani <(I/ ^<ean^(rMercurium Jdgf/{tritt t {»n ô^ntiniU o6tfn t>»< <Sonn( ßfigtf

^dc^tifl ^â«5^»r^^rtj?<^fur/(«ß{)irgdn^l^^^ ^rfogitn

îßÄ(fft/i>aß(itmâ(«tnia Utrîinp ît^4nPfWit»

£MBt£-

Emblema XVII. 3eßcf£tü Naturjt, 77Orbitaquadruplexhoc regitignisopus»

EPIGRAMMA XVIE'\^AtHr<tqmimitarUofusßbi quattuor orlesr

' §^rendi,interiusqugsk'vis ignts agat.

JtntssVulcanumreferatMnemonßretatalter<^ercurium,Lunam tertius orbishabet:

^^rtus,Apolloftuus,natura auditur cjr ignk-,

Ducat inartemanusilla catena tuas. K j Phi-

7§ ,D' TS C U r:s U S. XVII.

PHiLOSOTHidequatuorigniurngeneribusadopusnatüralenc-ceflaris multis iniocismeminerunt^nempeLulüusÂuthor Sca-

la^,Rjplûs,& aüi quamp!u'rimi:Et hincloquensde ignibus, (Scala

mc^\i\t)Rdyrmmdm : Notandum eU,quod hic jacent contrario, operationes:

ûiaficut ignis contra naturam dijfohitJpiriium corports fixi in aquamnuhis,^ corpmJpiritm volatilis conßringit in terram congelatambita con-

trario ignis naturo congelatJpiritum dijjolutum corporisßxi in terram gli-

hofam^ corpusfpiritus volatilisßxumpcrignem contra naturarefolvit no

inaqudnuhisßdin aqua PhiloßRiplous clarius dehifceignib.Porta 3.fic

\o^m\^jmtuorfuntigniumgenera,quAfciredebes^naturalisdnnaturaliSy

contra naturdyelemetalis^.quiaccedit lignii: Hisignikutimur-,dfnoplu^

rih. Ignis contra natura debet excruciare corporadpfieB draco,queadmodutibidicoyviolentercomburensût ignis inferni. Ignis naturo esi tertiumme^

ßruurnîlle iqnis naturaliterineJi ctiiq^ rei:Ignem occaßonamm vocumus in»

naturaUmûtcaloremcinerum dr balneorum adputrefaciendum: nbfq^ his i-

gnibustunihilperduxeris adputrefa6Honem,utpojßtßpararituamateriay

utßmulßtproportionataadnovamconjunciionem : Fac igitur ignem intus

in tuo vitro,quicomburat corpora efficacius,quam igniselementalis illi:

Ignes vero dicuntur,quia virtuti igneahabenr,naturalis coagulan-

dojinnaturalisdiflblvendojcomra natura,corrumpedo,elemetalis,

calore 6c primumom adminiftrando:Atq j in his catenatus ordo ob •

fervatur,utfecüdusaprimo,tertiusarecüdo,quartusa tertio & pri-

mo fimul inciteturad adionejfic ut unus fit agens,& alter patiens,i-

demq, ages& paties diverfo refpedu:Quod in annulis feu ftylis fer»

reis permagnete continuatis^&mutuoattadu conexis animadver-

titur,ideinhifceignib.Elemecalis n. inftar magnetis,vim fiiamittit

perfecundü&tertiüadquartüufq^,& unum alteri per operationes

mutuas conjungit& cohaerere facit,donecinternaacliointerfiipe-

riores peradafit.Primus eft ignis elementalis re& nomine,fecudus

aer eftfiveaerius,tertiusaqueus (eu lunaris naturar,quartus terreus:

De primo fupervacaneü eft,aliquid dicere,quia omni videnti & ta-

gen cognitus eft:Tresreliqfuntdracpnes,meftrua,aquas,fiilfura 8c

Mcicurii:Dracones,quiavenenofitatis participes,devorent fui ge-

. , . .neris

r

i)7S cix RsU s ^XVII. 75

neris ferpetes,corpora fibicomixta atteräc & alter^tjhoceft/olvat

6ccoagulec:Meitruaclicuntiir>quiaexiIlisfoetüs Philof producitur

&nutritur,ufq-, ad ejus nativitateiLulliiis inlib.de quinta efser. dift.

j.duplex habet menftmü,vegetabile &mineraIe5RipIûs in praefa-

tione portarü triplex,qu^ revera unü funt& c6veniut:Ex omnib.n^

illisfimulfitgencratiofoetus&aquaalbaejusortüpr^cedit>qu 22no

eftdefubftätiafoetusfedruperfluitateddeoqjregregädatAqu^runr,

quiaaqueänaturäinigneorrcdäc,hoceft,fluxum&liquiditate,qa^

aqux c6venit:Aquarü effe diverfas& mirabiles proprietates coftat,

quarüaliÊ funtlapidefceres,dü in duriffimos tophos ad xdificia ho-

minüperaptoscoaguläturiHiTceperfimiles funtaqu^Philofmine-

rales,quîndurefcüt,6cinlapideamrefiftentiätranfeunt:Sulphura

quoq*) appellatur ob fulphuris virtute,quäin fe habet :Nam fulphur

naturaecum alio fulphure mifcetur& fit unü,& duo fulphura ab u-

'no fblvuntur, unumq, a duob.fegregatur,& fulphura a fulphurib.

continetur,utYximidius in turbainquit:Qmdautemfulphurafint

ibidem Dardaris declarat his verbis : Sunt autem fulphura animae

.occulta in quatuor elemTentis,qu^ per artem extraft^ fe invicem

continent naturaliter & conjunguntur: fi autem occultum,quodeftinventrefuIphuris,aquaregatis&benemundecis,occultumob-

viansfu^natur^lxtatur,fimiliter aqua pari fiio. Moßus quoq^ dica,

incîtyvohlsjam qmdßf:\Jntim quidem,quodeUargentum vivum igneu,

duOiCorpm ineo compofitum,& tertiumeH aquafatphuris,qua abluitur Ö*

teritur ac regitur unum^donec opm peragatur, Qimd de fulphurib. di-

dum,idem de totidem Mercuriis intelligendum erit : Sic n. ille ipfe

Mofius in fequentib : Argentum vivum Camharelimagnefia,argentunz>

verbvivumfeuauripigmentumeHfulphur,quodafcendit de copoßto miflo:

fcd teftimonia,cum fint infinita & cuique obvia, intermittam huc

plura adducere: Hi quatuor ignes quafi fph^ris & orbibus inclufi

funt,hoc eftjfingnli habent fingula centra ,a quibus vel ad quê eo-

rum tcdatmotio^ât nihilominus itapartim a natura,partim ab arte

colligati obferyanturjUt unus abfquealio nilautparum operetur,

mio unius adio alterius fitpaffio,6c econtra*.

So Fuga XVIII. in 7. fiipÄ.

fonDortt i>ad 0oi^

Si quod a gens fu eric naturae mittit in orbem vires atque

fu as multiplicare cupit, multiplicare cupit.

ySi quod a gens fu erit naturae mittit in orbem vires

f=^atque fii as multiplicare cupit, cupit, cupit.

Si quod agens fuerit naturse mittit in orbem

Vires atque iuas multiplicare cupit.

XFIIL BpigrammdtüLatini verßo Germanica.

0(in(^raff(/ t>a2>ur^mag (t'n9!}(rm<^ruR0gcf4(§n/

3Ufot>a0$(ttHraa{0/fo)§mna^«e/pf[(gff(tt)r^ma^n/

9ßnbntc^f(0(r<itgf r» (Mogn^rfac^m/

Emble-

EPIGRAMMA XVIII.

quodagensfuerit naturd^mittit in orbem

^ Viresatquefuas multiplicare cupit,

Ohivaßc ignisfacit ignea cunEta , neceH reSy

K^hfquefitacaufa nobilequa det opus,

x^Aurum nilignitperfe.nilignisinamata

^^dlibet agnojcit quodfibifimen inesi.

. Emblema XVIII. J)eßcr€tis Natura,

Ignire ignis amat,non aurificare,fed aurum.:

Natura

8i DTSCU RS XVIIL

NAruRiE operädi ratio eftinomnib.univerfi individuis,üt firn-

pliciutaturprocelIuadunufimplicematuperficiendü,quead-

modü apparet in Anatomia corporis humani,in quo unus mufculustantüm uni infervit motui,nempe attradivo,expanj(ivo vero alttr

primo oppofitLis,icaut;fi in gy'rü'aliquodmembrudii^düfitjid va-

riis in circulum pofitis mufculis efficiatur:Ita ignis dperatio una&limplex eft>uc nimirü calefaciat &c igniat,imo fibi affimilet& c6-

buratomnia,quib.admovetur,fLfintc6buftibilia:HincAvic^naia

lib.de congelatione kpidü.quod eadic,inquit,in falinas,fit fal,& q?

in ignc,fit ignisded quêdä citius&qusedam tardius,fecundümpo-

tentiä aclivarü & reliftentiäpalBvarüiEftqvlocus in Arabia,qui co-

lorat omnia corpora in ea exiftetiajfua colore iltafingulê res natu-^

raIesfibianaturainfuiamvirtutepoffidet,quaagätinfibi mixta vel

admota aflimiländo&alterädoeorü natura Sc forma:Quod in ve-

getabilib.ßc animalib generatio eft per feminü propagatione,hocin fimplicib.velfimplkiter mixtis corporib.eft virtutis infufio&aC-

fimilatio:Sol,coelilume,radiosdefcfeprojicitinterras,quicolledis

inconcavisYelcoburentib./peculisjdemonfträtfe/eatalicaufapro-

dudos efle,ac qua fi fbrmas proje£libiIes Solis videri:Unde conftat

radios folares nihilaliud e]Te,quam flammä ignea ext^lam& difoer«

fam inampläiatitudine,quar collecita& iterum in fe codefata inltru-

metis c6cavis,diaphanis& circularib.vel repercuflivis,c6cavis Sc

' chalybeis fpeculisjuciflämma emicat & obvia coburif.Eundem admodüinquodäelementatocorpore virtus qua2dä,velutvapor,di-

fpergitur,quas fi colligatur& attrahatur in un u,fitaqua& ex ea aquaterra : Hinc Avicena ante allegato Ioco,exaqua,inquit,fit terra,cuvincüteäquaIitatesterrê&econverfo:Eftauteresqu^dä,quäutü-

turquidä ingeniofi cixm volunt re ficcam coagulare,qu^ coponitur

ex duab.aquis,& dicitur lac virginis,quo^d eft ejus elFeblus ccrtiffi-

mus. H^cille:Sunt,quipromittar3t,feinmagnete lapide vires du-

pficare vel multiplicare pofle,ve!utiejufmodi nobis vifus eft argeto

inclufusvixpodereuniuslibr^jqui anchora ferreä iS.libraru attra-

j;i t& fuftinuit,q? impoflibile fuifTet,nifi vis audior 8c fortior reddita

in

D I S C II RSU S XVIII. 85

in eo cxtitiffctj quod^bfquedubioperrevocationem di/perfärumvirtutum in unumquali pun^lumfeu polum,fadumfuit,veI exma-gno corpore inminus attradionem eamndem. Inveniuntur alii,

qplumbificülapidemexSaturnifulfurea aurä in Mercurium vulgi

donecinde coaguletuoinfufa&retenta/fieripoiTe dicant^qui Mer-curium communem continue convertatinplumbum.Qoidamexaniirnonio velejusftellatoReguIo cuprum excupri odore,eo tem-porisipacio, quoquis ovum comedat, efficere poITe jadant, im6omnia metalla leciile : verum illis ffialit debita fides, quamvis in

hocmihinon fiat verifimile : Audaciores,nefcio an foeiidares funt,

qui aurum ex auro deducere conantur juxta Poet^ aurei didum:Hordea cui cc*/di,demum ferit hordeajn auro femina ifunt auri.

Habetquidem quas libet res naturalis vim quandam fefe multipli-

candi,athxcinvegetabilibus;&animalibusfa!temin adum profe-

runtur,neutiquam in metallis mineralibus,terr^foffilibus aut mc-teorisrPlantarum quasdam ex parvo feminii grano ort^ dantnonraro mille aut plurifeminum grana, feque ita multiplicant & pro-

pagant,idqueannuatimjAnimalia Se fuos habent foetus magni vel

parvi numeri,procujusque natura.Ataurum, argentum j plumbü,

ftannum, ferrum , cuprum aut argentum vivum nunquam inven-

tum efteomodofefevelfuamfpeciemmultiplicafle, licet unum in

aliudcommutatum&nobilitatumßepiffimerepcrtumfit:Nihilo-

minusPhilofophi affirmant,utinigne ignificandi principium extat,

fic in auro.aurificandi:verum tinduraqu^ritur,cuj us medio aururnfiatiH^cindagandaeftinfuispropriis principiis & generationibus

non in alienisiNamfi ignis ignem producat, pyrus pyrum, equus

equum tumplumbumplumbum&non argentum, aurum aurum& non tinduram generabit :Ad hasc aurum philofophis proprium’

eftquod non negantpro fermentoin fine operis Lapidi aurificoa-

djicidebere,fednecefIariorequiri quoque afferunt.Cum fermen-

tum ducat fermentatum in fui naturam,fine quo tota compofitio

ad perfedionemnunquam rediret.

i ii

AMldnta

fugiens.

Hippom*

feipmns.

Temummornns.

^4 FugaXIX. in«. infirL'

0öb«t)0tt

r»fl<rNnaO<.

Bis duo ftant fratres longo ordine, pondera

r—x~-d4?

—

4: •— ^ L L 4 i—^ X--J

J

L_J

—

-1r

—- .

terras quorum unus dextra fuftinet, alter aquae.

:==r:H=^=±4 i

Bis duo ftant fratres longa ordine, ponde-

ra terrae quorum unus dextra luffinet, alter aquae

Bis duo ftant fratres longo ordine, pondera terrae

.Quorum unus dextra fuftinet, alter aquae.

XIX, Efigrammatis Latini verßo Germanica.

q^3«55^Îöerf^<§n{n(an3tre)rl>lûllg/â»onri«^roff^l^t<^p^

<£rött^§af^n^><rJ?)an^/^^ratl^w^â(ffrf^§rf(«r/

99iit> aifo 6alö wfrNtt fit f?dr^<it/t>n5f§rX(6(ntntml^Dwwfl jiaufarara<f!0«5afijMr(|

E US L E-

Emblema XIX. HeptretlsUatuu:

5idequattuor unumOccidas,fubito mortuus omnis erit.

epigramma XIX.

'ertsatquetgms reliquiseHportioji vis

\Xt t>ereant^numtumodo morte premas:£tconfinguineo tollenturfunere cunöH^

^turaquiammutmvinck ligant.

L 3 jpoexjs

^6 2>7JClliilI^ XIX"

PO eTrjE'lrngimt Geryonem Hifpanfse regem tricorporem exti-

tille,qui boves purpurei coloris habuerit,quibus canis capitum

duorum&Draco ieptem,ut excubitores pra:fe(Jli erant :Ipfe aute

Geryon Chryfaoris ex fanguine Medufse natifilius,& Draco Ty-phonis& Echidna,traditur : cum nulli hiftoriae aut rei,prout

fonatjveritaticonveniant,&inomnib.ChymicisaIlegoriisappIau-*

dant,nonimmeritd hifce a nobis äggregacafuntiPer Geryonis vero

terna corpora,tres facies in uno patre vifis,juxtaHermetismente,inteUigmus,yel,utaliivoluntjquatuor,adelementa totidem refpi-

cientes : Ex quadrangulo n.debet fieri trianguluSjUt ille ex circulo

fadus,fichicincirculumreverfurus:Eft autem corporum Geryo-nis,autelementorum tantaconfanguinitas&naturali.vconjundio,

utunofuperato vel occifoSc reliqua ex fefe concidant& putrefiant

abfqjullavimanuali adhibita. Debicorporih.notum eft,quoduno

mortuo& alter tabefcat:quemadmodum puerum4. annorum

tatis in Italia vidimus bicorporem,qui fratris fibi adherentis caput

intrafuum corpus abfcondebat, caetera propendebant umbilico-

tenusdnquo colligati/eu connatierant: Clodii ille,qui propende-

bat^quialonge;minor,geftabatur ab alio,durius drcamanusautpedes tangeretur,hinc major dolorem fcnfit,imb & famem,fi mi-

norexinanitus cibo foret :Atq> hxc eft natura combinatio&fym-pathia,qua membra& partes unius corporis vel cum alio connati

afficiuntur,&:infeinvicem commoventur5Exquib.fi unum fitlanu

Scillsefiimnontamenindereliquaneceflarib ßinaaut fitelamanet,

fivero l^fumgraviter,& reliqua compatiuntur,eodemq5 malo per-

cuntrSicfivicinusmultum lucri faciat,inde nihil commodiad vici-

num perveiutjatfrincendium patiatur,plurimu mali:Nam tua res

agitur pariesxumpraximusardetiJExuiaiusitaqvhorum quatuor

fratrum interitu,quod&: alii tresmorianturinoo efta ver itäte abfb-

num,cum id variis modis contingere.pöiIit,Tel quia uno partu &patre ac matre editi.eofdemyit^eterminGs,utinitia,expertifint,ut

quibufdam contigifle legimus.,forteex aftromm inclinatione , vel

quianonfolumanimi&/^&Gorpoxisartub:coha:reanr,ve) mentis

confter-

D 2 S CM R S.VL XIX.; ^7

confternatione, forti imaginationeJn.peftifcra Jue, velex<*foE;dejri5

yoto:InIbdia"fob imperio magni illius Mogolli(qui nonusnurrcex

pofteris Tamberlani ibi regnat) gens quaedam' Ethnica degit Py-

cfaagoricomm nomine^ apud quam ab antiquo tempore hic mosob/ervaturhuc ufq> utfi maritus moriatur,uxor ejus igne combu-ratur,aut.ut nunc,perpetubin fummainfamia vivat,derelida ab o-

mnib öcquafi pro mortua habita,quod ideo fadum,ne venenis u-

Kores viris fuis vitam abrumperent,nifi& jpfe mori vellent: Sic in

L^pere^^hilofbphicojuno ex fratribus mortuo,6c alii igne pcreunt> '

non coade/ed ultrb,ne cummoeftitia &infamia(uperftites vivant^ .

dut fi unus petatur fufte, ferro vel lapide,ipfe inteftinum bellum

cum fratribus incipiet,ut patet inTerrigeoisexdentibusdraconis

fiatis contra Jafonem,&: alibi etiä contra Cadmum infurgentibus,

atqueficomnesmutuainternecionecadent: Tange enimvellacdc

aerigerum,&ipfeinrurgetinduos fimu!,fibi propinquiores,nempeaquarium & igniferum,fed hi utrinqj in terrigerum&primam pu-

gnam cientem (e opponent tamdiu,donec mutua.fibidederint&acceperint vulnera, quibus extinguantur: Ita enim comparatumeftcumfratribus,quodqu6feimpenfius&acriusament,fiifemeire

inceperint odifie,irreconciliandifint,fcd fe ad necem perfequatur,

velutiexmelledulciflimoin calidioriftomachoautepatecorrupto

bilis amariflimageneratur.Interfice ergo vivum,fed ita,utmortuu

refufcites,alias mors occifi tibi nihil profueritjMorsenimillumre-

velabit,nempe dum refiirgetj& fugient ab eo mors,tenebrae &ma-re,ut Hermes teftatur,fo!isque radios Draco fugiet, qui foramina

obfervabatjfihusque noftermortuus vivit& Rexab igtity&niv.Beli-

nus 'm fua metaphora apud RofariumiAtm innuit,cumdicit:JE//?^?r

fat^quando extraxeris mefarfim a mtura mea drfartimuxoremmeam anaturafua,drfo(lea occidatis mturas dr fufeitamur rtfurrectionenova drincorforaltyco quodfoßreamorinonfoffumm.

Atalant*

Hippom,

feûens.

Timummorms.

88 FugaXX. inînfrä:

fl« aO*

X.

Flam ma voat <inx cun6ta velut Draco,gnavicer ur-

fit virgi nis cximtum vi fiiperare decus, decus.

Flam ma vorat quae cun<51:a velut Draco gnaviter

urfit virginis eximium vi fiiperare decus, decus

zîn

Flamma vorat quae cu::(5l:a,yelut Draco, gnaviter urfit

Virginis eximium vi fiiperare decus.

XX. Bpigrammatis Latini verßo Germanica.

i3( $((imm/fo o{l<$fr<$f/d(d^dnmt^Droên Ud(^m

»onX^r4n«i;no§g(f(^(njf{vo>uftKiii$0?anti/

95nl>l<§retfi<f<iw>r4»wmH îtm^ atiwad^tw»£mbl£-

Emblema XX. Deßmtls Natur*.

Naturam natura docet,debellet ut ignem«.

EPIGRAMMA XX.

FLdmma.voratqua cun6ia,velut Draco,gmvherurßtVirginiseximium viß^erare decus:

Hinc lachrymisßiffufavirodumforte videtur^

Illefuitmiferaferrefaratus ofem.

Protinus hancclypeo velans contendit in ho/lem^

Etdocuittantas(hernere mente minas.

.M C O M-

j) j SX:\X R'SVL ^ XX

CO M M UN EPhilofbphorymfynnlbQlutneftjquojfe^utiioagno’»

fcant,naturamanatura duci,doeeri,regi,fuperari,nempe difci-

pulam a magiftra,pedifl£quam a dbmina,mbjedam ä regina>imo>

filiamamatre Scaffinemab affiniJdquamveru fit a quotidiana pa-

tet experientiajin educatione fobolisapudiiomines,aliisque adio-

nibus^ut literaria inftiiutione, dominatione & fimilib.De lufciniis.

fcribitPlinius,quod una aliam in canendo erudiat,attendat,obfer-

ver,imitetur,vincat au t fb vidam dbleat,quodque incertamine ali'

quando fuperata gutture ruptOjpereat 8c in medio cantu exanimis'

«acfat:Videmus quoq; quomodo omnia avium generafiiospulloS'

adhucimplumesactenerosadvolatumincipiantalIuefacere'8cin-^

ilituere,utnon fblum in illis natura,(ed quoquears autufiis volandi'

babitum comparärit,quamvispotentiam 8c organaadeamadion^'exercendam fola natura- dederit,fine quibus nec inftitutio feu ars-

fundämetitumautlbcuminveniatdtaninniadcurfiimabequajca'-

tuli ad' latratum ^ cane 8c vuIpeculieaddblosihfl:ruuntur,neculla’

naturafeunaturazrpeciesanimata8cfenfitivainvenitur,qu£ non a^

liam naturammempefiiam Ibbolem dücat,dbceat8cregat;velab‘

alia,nempe parente,/efuperari patiatur. In vegetabilib.difciplinam*

ejufinodinonanimadvcrtimus,attameufusinillishomindmqi ma--

nus plurimumvalere obfervatur ;Namdum mefiis in herba‘bft,ex-

purgari ab inutilibus carduis,loli6q) poteft,dum arboradhuc virga’

cxiftit,incurvari8cadplacitum ut erefcat,cogi poteftjSicin metallis'JcPhilofifiibjedis una naturaaliam in igne tenet,confervat 8c tuta-

turjproutnotumeftfiifbrib.Scdocimaftis.inprimisverbrerumna-

turalium magiftris ;Perrum argento 8c auro adhuc tenello 8c fpiri--

tuali,ut vocant,in minerisfuis cum Gadmia,arfenico,antimoni6ve'

pr2edatorecommixto,plurimumfubvenit 8c obftetricem manum'praebet,fiinignefurnoruminmineras exurendas conjiciatur;Eode‘

modo ipfum ferrum,!! in chalybe mutari debeat,ne comburatur,,

falvaturlapidib.albisadlittoramarisinventis:NonnullipulveribuS'

metallicis liquefaciendis nopereant nimio igne,!uper injiciuntvi--

$ri criftallini‘pulveres,aut felvitri; HiijusvicePhilof fiia Eudica

tuntutr

D.SCUJtSUS XX. 5»

tStur,quamMorienusdicit eflequoq; fei vitri& iu vitreis vafisque-

redä:Calorn.ignis corpus iplumfeftinacobuftione c6fumit:At£u-

dicaeiapponitur,ipfacorporainterrämutataabomni cöbuftione

curabit:Nä corpora poftqüä lüasjamno retin^tanimas,cit6 com-burütur:Eudica(fcExvitri)quide beneomriib.corporib.c6venit:nä

ea vivificatSc aptat,& ab omni cobüftione defendit ;HjEcMorie-nusRomanus:Hiccitaq;eftnatura,qu£edocetaIiä natura contrai-

gne pugnare,eiq; alTuefieri,qua: eft magiftra inftitues difcipulä,8c il

bene refpicias,qu« eft regina regesfubjed:a,8c quseftfilianobili-

täsmattejHiceftlervus illerubes,qmatrifujeodorifera:matrimo-

nioc6jugitur,8c ex illa generat paretib.fiiis longe nobiliore proge-

nie : Hic eftPyrrhus Achillis filius&Juvenis rubri€apillitii,aurei ve-

ftimeti,oculis nigrisipedibusalbis;Hicefteques torquatusgladioSc

fcuto cotra dracone armatusjutexfaucib.ejus eripiat virginînvio-

lataAlbificäjBejäfeuBläcä cognomine:HiceftHerculesm6ftrici-

da,quiHefioneLaomedotis filia Ceto immani expofitaliberaviti

moftro: Hic eftPerfeus ille,qui Andromeda, Calliopes 8c Cephei,

iEthiqpu regis filiäamöftromarino,oftefb capite Medufedefedit,

8c ä vinculiserepta in uxore duxitHic eft,qui coparari poteft cüan-

tiquis Romanis illis liberatorib.& purgatoribus M.CurUff.Z.Sr^vff-

h,Horatio Coclite,Manlio Cafitolino,?k. his.iimilib.ut urbe,veluti ma-tre,periculiseripiat.Eftn.h^cnaturâdperfe(ftionealicujus operis

tcdetisratio &viajUt ex uno aliud,ex impfedo pfedius deducatSc

expotetiaadüfaciat,necomniainmomcto,fedunüpöftaliud,ab-

folvat:Nechocfola,fedVicariüquoq;fiiiinprimis ftatuit,cui relin-

quitpoteftatevitq8cnecis,hoceft,formadi aliaiExepligratia,inge-

nerationehominislongoutpotedecemefiuprocefruutitur,ubi pri-

mo cor.juxta AriftotelismÊe,fabricat,täquävicariü&prqcipuüvi-

fcus,corverbre!iqua deinde mebraad nutntione,vita,fenfiis8cge-

nerativapotgtianecefTaria,delineat,efFormat&perficit,iisqjvita&

fpiriius vivificos imptitpfyftole&diaftole live dilatationc&conj-

prefIionearteriarii,qUadiu a morbis Scvioletiano impediatur :Atqificuna natura aliam docet,q>pro exemplo operis Philofceu clariffi-

mujannotabisScfequkis. $9^ ij

AtuUnta

fiippom*

Snûfm,

Vernum

Hvmns.

9* FugaXXI. in 4.fupri.

S5?ac^< t)öttSJâtmtm& e<ncn^<rcfrf/bamtig ein

£lua»ratiß(fiîerau$(M S^rtatigd/ mac^cciit (l/pnt>

Foemina mas giie unus fiant tibi circulus ex quo fiir-

gar habens sequum forma quadrata latus

11=1^Fccmina mas que unus fiant tibi circulus cx quo fiir-

gat habens aequum forma quadrata latus.

Foemina masque unus fiant tibi circulus, ex quo

fiirgat habens aequum forma quadrata latus«

XXL Epigrammatis Latini verßo Germanica,

SWannwil» mo^<l>tr tin €<rcfrf aBttitujfftntutM^ Ômu^0^t^n^(Bur fo »irr£tfrn^rjur (!«nW/C&alb»trfe§rfo(c|incinant>rr/roi>rr9^tfrn§afr6rn/

93nDMrfrlaßtt>îirrum&c<n<!!tr(trlrunt>iiArgr(rn/

0olf{gemacl^r(btr@d^ctn/i»cldôfol>unid|rfait^t»i'frrn/

ir|rj«mß(§n ffya#fT<ii»

£mbi.£-

Emb'lzma XXL DeßcretuUdtum J»

FaCexmare & fcemina circulum, indc quadrangulum,hine trian-

gulum,faccirculum habebis lap.Philofophorunu.

/

EPIGRAMMA XXL’TpOeminamisqutmuiß»nttibicircul$ts,ex qu$•*- Surgatjh/thensxquumformaquadratA Uttu.

Hinc Trigonumducas,omniquifarte rotundamInßharamredeattTum Lapi s ortus erit.

Sirestantatuanonmoxvenitobvia menti,.

DogmaGeemetr*ßcafü,omnefcies, M $

^4 ^ ^ ^ U 5 i ^ XXI.-

Et'Xfb'^KÜGfößhüsilld deluerimus ölööti hurriim* ik>ticia«ii>

tjuaefühtarriüi^& fcieritiaruiÄ orttniumfüuda effe quafi

infculptas öc imprellas a<5tu tradidit, quarum rememoratione &4;epetitiQne omnes dodrinas capi& cognoicia quoquam pollej

•.Qimdutprobet,introducitpuerumadhuctenetum,rudem&lite-

)ris incultum,cum quo ita interrogationes geometricas inftitdit,

ut puer ad qujeftiones omnesrede relpondereanimadvertatur,8cnolens volenlqueiive inlcius, in media tam ardus fcientis pene-

tralia perveniue. Unde omnem dodrinam 6c dilciplinamnonab

initio.difci vel hauriri,led laltem recordatione inanimum revocari

i6crevolviapuerisftatuit,coIludensadmagnumluumannum,quo

.ante 48.millia annorumlbrärium esdem perfons,res 8c adiones,

,antecoelirevolutionem,eodemmodo,quo nunc, extitille ab eo di-

cebantur -t'Verümhsc .eile ablque üllo veritatis fundamentolo-mniisperfimilia,nemononintelligit.Eflenobisinlitasqualdälcin-

tillasnoticiarum,mera(q; potentias,in adumperufum 8c inftituti-

.onemreducendas,nonnegamus,ledeaselIetantas8c talesiut arti-

,um8clcientiarumaiblqueulloprsGedente cultu lintfeminariajin-

ficias imus:Undeigitur lcientis.8c artes provenerunt,!! hominesnon eas invenerint,an ex coelo velaDüs gentium primitus tradits

fuerunt,qusrentalii?’Re!pondeo, aliud eft dicere,fub cineribus

tegiprunas ardentes.tantä cqpiä,ut fi !ältem,remotis cineribuspro-

;ferantur,fiifficiat ad ciborum codionem aut calefadionem Irigi-

dorumnoftrorumartuum.aliudeft.affirmareiältemlcintillasex-

.iguas ibilatere,qusantequamfintufui.adcodionemautcalefadi-

enern, induftriä,arte 8c curä humanä fovends, excölends 8cau-

gends.fint fuis fomitibus , alias facile extingui polTe,8c in frigidos

cinerestotasredigifUltii^fti Äfiftöt^iici,priinum Platonici alle-

runt ; At ultiiftö aftipülatur ratio- 8i Experientia, primo faltem

phantafia feü imaginatio.Utid^ qusrrpöfietjcur Plato fusfcholsoftio infcripferit,'Geometrisrildeminidnonadmitti,ciim8c pue-rulos eamadöicireaffirrnarit?Anfunthomines-fort^pueris ineru-

4Ütiores? Aut quspue'riiciuntjaiiadültioresilla öblivioni tradide-

runt?

l& I S c U R ^51' S X%1 ?

f^t? Hnoifi opinandumeritûia videmus b^^tamSida abhorrere & cavere periculaab igne, aqua, cafii prascipiti 8c

Eis fimilia, etiam recens in lucem edita, intantcmnonfapereût

favere talia,nifi laefiimaut digitoparum uftoadflammam candelae*

infl:arpyraufl:2e,quâläsadurit 6c deciditrcur apicula, mufea,culex

inignemfiio celerrimo volatu fenon praecipitant, cumab experi-

entia non noverint periculum inde ipfis exoriturum?Quia natura

eais dbcuit,atnon hominem recens natum;Si Geometriaadeo na-

turalisöc facilis eftpueris,qur fit,quod ipfi Platoni quadratura cir-

c ulinon innotuerit,ade6 utArifiroteles Piatonis difcipuluseam fci-

hilem efle,at necdum fcitam affirmaritjVerum hanc Philofophis

naturalibus non incognitam fuifle apparetex eo, quod circulum

in quadrangulum covertijubeant,6chunc,per triangulum,iterum’

ihcirciilumiperquemilli intelligunt corpus fimpliciflimum abfqj*

angulis,uti per quadrangulum, quatuor Elementa, quafi dicant,

fumendamreflecorpoream figuram fimpliciore,qu^ inveniri poflit

camqjin quatuor colores Elementales flividendam & futurum

quadranîulumêquilaterum.Quadratiojiemautemhanceire^^

fica& naturiconveniente,quilibetinteUigit.iEx qualogeplus utili-

tatis adRempub.ut&plusilluftrationisadhurnana mente pyenit,

quam exiliamathematica 8cmeretheoricafeu a materia abftradä.jllautaddirctrur,Geomet]:am de folidiicorporibus agentem oportet invefii-

gare,quae %urarttm folrdammêtempli gratia,Sphsras& Cubi profunditas^-

gnofcatur& ad alum feu praxi n manualem transeratur : Si fphaerac capacitas'

feu circu ferctia fit 3 r,pedum,quan tu erit unuexcubi lateribus,ut capacitatem

hujus (ph£Bracad?quet,econtra,fifphaBra3 r;mcrurascapiatin tanta circufer€tia,

quantum etit latusunu cubi,ut tantundem capiat.aiitr^piaiendoamenfiirif,

quaru ctpaxeft fphaera velcubus,ad pedes cuju% circuferctiae.Similitetvolut

PKilofophi quädragulnin triangü{ü'ducendüe5e,hoceft;in corpuf,ipiritü^

animam,quae tria in trinis coloribus ante rubedinem praeviis apparent,utpote*

corpus feu terra in Saturni nigredine,ipiritus in lunarialbedine,tanquam aqua,,

anima five aer in iblari cicrinitate:Tum Trianguluspcrfed:userit,(edhicvi-

ciiEm in drculu mutari debet,hoc eft, in rubediticinvariabilera* Qua operanVonefoemina in mafcnlumconverfaöcunumquid cum ipibfaâ eft,&renari-

us primus ex'perfe(3:/s numerus ab folutus per unum,duo,cumadmonademîti^rum redierit,in quo

FaGAXXII.iH7.fupriV

w# ^(c^/fomacêDerOa$t‘ff/foc^r..

lfugiens,

:|— ..p.

Quifquis a mas facili multum praeftarc la borc, Sa-

turni in faci cm(quac nigra)fparge nivcs, nives.

Quifquis a mas facili mul tum praeftare la bo-

re,Saturni in faciem (quae nigra) iparge nives, nives.

Morans, ,z ziSr^—

. Quiiquis amas facili multum prseftare labore,

Saturni in faciem(quae nigra)iparge nives.

XXIL EpigrammatisLatiniverßo Germanica.\

m'd iuwUtKhitigm/ (0(uf

0olft in Saturni @t|icî(fo f(^war#)«nX^(H0t^W<fd^Win^

iUnbMinirtoirRxrOm (tnQî^pmiiftîrincifffr^larîf/

^âf^RXld^tmnid^f^nNrigtfl/atonuir^ci^lid^t^^di/

^mfoi^(/R>i((§uf(in^(ift/rol4^fi^r^4f<nam$in)rf{c§tt/

£mbls>

Emblema XXII. l)efecmU Nafurjs. 97

Plumbohabitocandidofacopusmulienirn,Jioceft,CoQ^i e:

PIGRAMMA XXIL

Qllifquisama^facilimultumprAßarelaborSaturni infaciem(quamgra)ßargenives:

'Et dabitur tibimateries alhißßmaplumbi^

?oHquodßoemineum nilnißreflat opus.Tum C Q Q u ^^ceumulier^quA collocat ignibus olL*

Eaefidfitinpropriis Tkuta liqneflat aquis.

.N Q^em

98 D/SCUJ^SUS XXII.

Quemadmodum in triviis ftatu^Mercu riales una cum incfure

& infcriptione poni folent addeducendumancipites viatores

in viam redam,fic quoque ä Philofbphisfententi^quasrdam acuta:

hinc inde in eorum libris &voluminibus allegoricisSc dubiis fpar-:

fim ftatuuatur,utinvcftigator veritatis iisadmoneri poffit,&infe-

mitamveram quafi manudupi:Ex hifcehêfc emblematicainfcri-

ptio una eft:Cujusha:c mens habetur,quodex^rePhilofophico fa-

ciendum fitplumbüm,explumboftannum,quodäGebro vocatur

plumbum album,qui do'^^: quoque,qua ratione Saturnus per lo-

tionem cum Mercurio migrent inJovem, Quapropter huic indici,

quavis B.utologo,fidesadhibendaeft,fiquando boves Philofophi-

cas prodat,quo loco verfentundum montibus,inquit,erant,8c erat

fub montibus illis: Multi enim, ut Arnoldus in novo liimin.c.i.te-

ftatur,in montibus errantes h^c animalia non cognofcunt : Ven-•dunturautempalamminimopreciorlnfummismontibus etiam x-

flate nonnunquarn,nives oblervanturxac nubes fepiffime, quibus

tanquam vapore & aqua plumbum nigram abluitur & incando-

rem vertitur: In imis vero vallibus 8c fodinis illorum criftalliexgla-

cie congelati & indurati inveniuntur una cum lapide fpeculari Sc

&ta!co adalbedinemäcvenu(tatem faciei commendato, fi oleumindefiar-.Inprimis vero Mercurius clarus & currens,quibeneprx-

paratus Saturni nsevos emendat, eumque in folium Jovis evehit:

Non autem Saturnus Scjupiterdevulgaribusintelligi debent,quiavulgariametalia non intrant in opus phyficum,fed de longa pr^pa-

ratione purgatis& phyficis fadis : Saturnus omnium gentilium aut

potius aureoIorumpatereft,&:primaportaarcanorum:Cumhoc,inquit Rbafisinepift.aperiunturportêfcientiarum: Huic fuccedit

filius Jupiter,qui patrem deregnodeturbavitSc eviravit,ne fcilictt

plures generaret filiosjExmembrovero viriliinmare projedonataeft Venusfoeminarum pulcherrima: Ex Jove,qui eft plumbum ca-

didum praeparatum,nati funt planetae reliqui, ut Mars ex Junone.MercuriusexMaja,AtlantismontisMauritaniêfilia,Luna& Sol ex

Latona: qui quatuor fola codione feu ppere mulierum, in lucempro-

dtscUrsUs XXII. . 99

prodeunt:Per codionem vero maturatio, &c crudiorum partium

dirperfiointelligitur,qu 2efitperVulcanüinPhiIofophix valis:Non

enim arbitrandum eft,quod vulgaris fit codio,quantum ad ope-

randi modü ,fedquoad finerhcum ea convenit:Ut enim mulier pi-

fces in aquis maturat,hoc eft,omni fuperflua humiditate abillisia

aquas &aere refolutaraollit, bullit öc coquit, ficPhilofophus fuumfiibjedum tradat, id in aqua propria,qu^ aceto acerrimo fortior

eftmacerando,colliquefaciendo/olvendo,coagulando &fixando

inHermetis va(e,cujusjundur^fiiit ftridifiime claufie,ucdecet,nc

aqua exhalet,& id,q? in vafe eft,c6buratur :Hoc eft vas fiipfa vas 6c

olla Philofbalneum laconicum,inquoTenexrudat:Sunt,qui pilees,

carabos,cancrosvelpilarecentia bulliant in duplici olla, ita quodjam dida fintin oUafuperiori,6caquafblaininfei-iori,fintq j

oll^ unafupra aliam dilpofiteX cum orbibus,ne vapor exeat: qua ratione fo-

lus vapor aqux afeendens penetrat contenta dc maturat, facitque

eatenera&mol!ialongeperfcdius,quamfiinaqaa bulliiflent.Hic

eft Philofophorummodus laudatiffimus,quoid,quod durum efl:,e-

molliant,quodcompadum,diflbJvant,quod denfum rarefaciant:

Aerenim eft feu vapor infenfibilisrqu i frud:us in arboribus maturat,

coquit perficit, non aqua cruda& frigida, quatenus talis: Aer

quoque eft,qui poma aurea in Hefperidum hortis tingit& colorat:

Nam, fi bene confideretur, ebullitio aqux,qua carnes crudx co-

quuntur quoadfintefui utiles,nihil aiiudeft,quam aquxrarefadio

& in aerium vaporemtranfmutatio,cum bullxfintaerintraaquam

contentus,qux facile evanefcunt,aere ex aquis in fuam /phxramfe confcrente,&c aquaincentrumfuum fiibfidentc. -

Arafants

ffippom.

pecpuBTis^.

jp4>mum

mcrans.

loo FifGA XXin. In ^. fe'urj.'fuprS.'

€£5 Wettet ©p(i)/t)feft)ei( Palks

t>«l» Venere(fgr»

Res eft mi ra fi dem fecit,fi<iemfecit,fed Graecia nobis Ejus

apud Rho di os quas cckbrata fuir> fuit.

Res eftmi ra fi dem fidem fe cit, fedGraccianobis Ejas

a piid Rhodios quas celebrata fuit, fuit.

Res eft mira fidem fecit fcd Grascia nob«^

Ejiis apud Rhodios quas celebrata fuit,

XXIJL EfigrammAfisLatiniverßo Germanica.

ûntwr«^ i^$l fo bi< wiek^rta fätWatîtf

0t(jmgen/bd^von0ofD0(foQn f(p dit ftu(^tbat^tgtnfWieW<®0«n Venereto litbf$^fmflß(lt0(tU

2(u^ oußJovis @«§<rn/tt)ifPallas tîte m^fieigeni

00mu^m^ in ®«fdîw/n?« 3{<6fn/@oll>

E M B L£-

Emblema XXII L T>efecretU Viturx. loi

Aurum pluit,dumnafciturPallasRhodi>8c Solconcumbit Veneri

EPIGRAMMA XXIILTD EseBmira,fidemfecit ßdCrMMnohisAV Ejtis,afudRhodiosqua celebratafuit.

“pubibusAureoUss,referunt,quoddeciditimber]

Solubierat Cyfriajunfimamore Dea

:

Tumquoque^cum PaUascerebrojovk exciditjaurum

Vafeßtofluviaßccadatinßar aqua.

N 3 Aurum

101 D / ^ C U i? ^ U i' XXIIL

ACTrUM aliquando in terfas pluilTe,ni{i allegorice intelligere-

tur,infania eflet,affirmare : Non enim funt fluvii auriferi aut

fodina minerarum aurearum in nubibus jUt ibi generatum dici

poiret,nectam exigui ponderis eft aurum>utcum vaporibus attra-

ctum ^flimetur.Sed tropus hsec omnia admittit &excufat.Quamvere enim a£tii Pallas ex cerebro Jovis nataeft&Sol adulterioVe-

ncri conj unda, tam vere& aurea pluvia cecidit j non quafi dubi-

temus,id utrumque accidiflb,fcd utvulgarem &Iiteralemfenfum

allegorice didis tollamus. Si enim verba fequamur nuda hujus

Emblematis, nihil iis abfurdius,{i mentem,nil verius exiftit. Eft

autem Rhodos infula primo Ophiufa dida ob ferpentum multitu-

dinem,poft Rhodos a rofetis ibidem florentibus, deniq^& Colofli-

colaa Coloflb folisyqui ibidem exiftensintery.orhismiraculanu-

meratus fuit.HincantiquiPhilofophi,cumeorummateriamercu-

rialis cruda inftar ferpentis fehaDeat,poftea vero praeparata &coda Rofe purpureum aflumat colorem, a Rhodo infula quaf-

damiimilitudines fiimpferunt: Eadem quoque caufa eft,cur eiau-

reu imbrem aflrcripferinr,cum Sol feu Apollo Veneri concumbe-ret:Hoc primitus tropicedidum anfam pr^buit,cur Rhodii fu-

perbioresfadi,quia tantiDii apudipfosliberis operam dederint,

Solis quafi idolum ftupenda magnitudineSc fumptu erexerint.Fuit

enim,uttradunt hiftoriê,ille coIoiTusyo.cubitorumaltitudinis ita

pofitusjut naves expanfis velis inter crura ejus tendere poflent:

Digitisequabantvulgaresftatuas&paucipollicem ampledi potu-

crunt:Artifex fuitChares Lyndius Lyfippidifcipulus,a quo fadus

eft annis duodecim:PQft quinquagefimum fextum annum terra:-

motu proftratus, etiam jacens fuit miracmfo : Soldanus ^gypti,

cum Rhodum occuparet,exa:rcbuiusfl:atu^-9C>o.camelos onerafi

fe fertur. Quod Sol eft inter plancas,inquit Philofophus,idaurumeft inter metallajatque hocfoli inprimis appropriatur~ab calorem,

colorem,virtutem& eflemiarn : Hmcaurâ pluvia debetur folis

generatk^m':cum parvi foles a Venere concipiuntur: Habet enimVenus rofcumin faciec<>lorem>qm fifiîni Solisinfundatur/

1

discUrsus xxni:: 103 ;

em hinc natam Rhoetum revera effe oportet *. Hic eftforniofusjro-

is limilisjPhiiofophorum filiuSjquioiiiQiumoculosvSc mentem ad

e illicit 6c trabit,amoremque meretur, quo nato nonmirumeftti

niracula contingant tlpfeenim in omnibus fuis faftismiracolofus’

Futurus eft&cauream pluviam excitaturus: Hiceft fraterAugixSo-

is tilii, qui boves ex patrimonio habuit,quorumfimetum Hercules

Lino die cxpurgavitrEft&cêtas frater,quivellus aureum pofledit

ibJafoneocupatü;De Pallade ex Jovis cerebro prodeunte,abfque

nnatre,referunt,q?apudTritoneamneeditafit,ide6qjTritonia di-

fla:Sapiecncprêfe6laDea fingitur,qux excerebro nata,ubi fapie-

:i2efedes,n6immeritodicitur:Hujusquoq> natale aurea pluviade-

:oravit Rhodi,utin memoria hominu remaneret,quädo in häc lu-

ce venerit. In publico gaudio feu fefto,utpote,Regis coronatione

veletiäregi^hêredisnativitateaureiiiLimi aliquädo projiciütur in

vulgum tanquam aurea pluvia: Sic in Palladis exortu eadem con-

tigit: Eft enimPallas,fapientia feu fbphia,qu^(anitatem in dextra

& divitias in finiftra geftat,hominumque falutiSc commodis pro-

fpicit:Huic Perfeus caput Medufe iaxificum,Ierpentinis&: vipe-

reis capillis horrendum attulit, quo ipfii ufa eft in clypeoadverfus

hoftes fuos,incultos& rudes populos,eos in faxa commutando. Etrevera fapientia feu Philofophia naturalis incredulos illos oibres8c

invidos reddit ftupidos & fenfus intclledufque vacuos per illud

i]>ium,ex quo Chryfaornatus eft,qui Geryonisante didiTricorpo- ^

rispaterfuit,hoceft,fanguinemGorgoneumIapidificantcm,quini-

hilaliudeft,quamTindura lapidis philofophid.

At/ilanM

fugUfts.

Hippom»

^qjums.

Pomumtnormu

104 Foga XXIV. in 5. feu u.iüfri.

Multivorum captare lupum tibi cura fit ii-

li pro^ciens Regis corpus ut inglu viemj

Multivorum captare lupum tibi cura fit

•/

il li projiciens Regis corpus ut inglu viem

Multivorum captare lupum tibi cura fit, il li

Projiciens Regis corpus ut ingluviem

XXIV. EpigrammatisLatmi verßo Germanica.

.^e(^/t>n5la^Vulcanum jdnlMiian t>a$^mtl

»tvHrfnncn mdg6aff<(6(lt!0t(rnngf^cwr/

^i§(§u^ff((r/fßtntrt^(r^dnt^nom£otlftt>i^)<raufffI(|tt/

£msl£-

Emblema XXIV. Deßcreils Natura.

Regem lupus voravit& vit« crematus reddidit.

EPIORAMMA XXIV.

Tk >T XXltivorum cAptare lufum tibicuraßt, illi

XVl. Projiciens Regis corpus,ut ingluviem

Hocdomet,huncdißonerogo,Fukanusubi ignem

Exicet,in cineres belua quo redeat.

Rex^Leonino cordefuperbus rQuanta

IQg 7 5 C U 1 U S XXIv:

QuA N T A fit lupifames &ypracitas,vulgonomm efhübi eoimalimentadefintjinfiiramafamevefcitur terrä;quä qucq;vcn-

trem explere traditur,fimagnaarmenta aggreflurus fit,ut iliä quafi

färcinä fadus onerofior,non tarn facile excutiatur,fedrefiftatfor-

tiüs.Cüm caulas intraverit,non folüm interficit,quod fatis eft ad v c-

trem,fed &totum gregem paffim jugulat prx aviditate. Sacereft

Apollini& Latona:,q> ei parienti aftiterit:Necn.abrqilupiprsfen-

tia Latona parere potuiflet. Undenonimmerito Apollini, cujus

natalicium celebravit, lupus acceptus creditur : Adhxcquia oculi

ei nodu Iplendent & lucem jaculantur. Huic igitur ingenti fame

obfeflbRegium corpusexanime projicitur,non ideo,ut totum c6-

fiimat 8cin nihi!umredigat,fedutvitam6c vires eireftituatpropria

fua morte.Eftenim nefeio quid virtutis amatoris in lupi caucfa,q7

regifemimortuoinfunditur,unde omnibus pergratus eft hominib.

fanitatem &formam priftinam recuperans;Hyrcaninon adaliumufum nutriebant canes,quam ut iis vita fundos objicerentvoran-dos, ut Cicero tradit: Sic &.Mafiagets ex morbo mortuos canib.

dant in prsdam :PhilofophiveroRegem lupo:Nec vero Sabatofu

mos placuit,defundorum corpora, eodem modo,quo ftercus du-

cere,qui &regesrejiciebStinter fterquilinia,nec Troglodytarum,qui mortui cervicem pedib. alligabant & raptim cum jocis & rifu

efferebant, nullaq; loci ratione habita, terrs mandabant: At Ma-gorum inftitutum fequi inhocmaluerunt,quinonhumabant cor-

pora fuorum,nifi priui ä feris laniata : AutIndorum,qui levivos cre-

mari juflerunt,coronatosdeorum laudes concinentes, ne fenedusprsvenirec.Verum omnib.illisultimum fatumhuncmoremimpo-fiiitabfque ulla refurredionisl{jeautvitsinnovatione:L6ge aliter

apud Philof difpofitum eft: Illi enim certilfimenoverunt,cxrege

mortuoa lupo devorato,vivum, fortem &juvenem appariturum,lupiimq; ejus vice igne crematum iri: Eft namque lupus facile in-

terimendus, fi ventremitaonerarit,Rex vero licetmortuus,tamenMartialivelCygnea vi pollet,ut vulnerarinecabfiimi poffit. At ubi

venandus erit hic lupus, 6c unde Rex accipiendus? RefpondentPhilof

V UCM RS Vt S XXIV. io7

Philofquod in montibus & vallibus paflim lupus erret;*ptprodamcaptet>qui ex antris iiiis extrahendus&ad ufum fervandus ent:Rexvero ab Oriente veniens diuturni itineris faftidio fatigatus tandemoccumbit: cui moeror quoque mortem accelerat, quia videat,^

apud exteros,in nullo fithonore, parviq^seftimetur, ita ut propter

paucos aureos in fervitutem v^eneat: Oportet autem, ut lupus exfrigidioriregioneacapiatur:Namfievioresrunt,quifngidanafcun-

tur plaga,quim in Africa aut ^gypto,propter majorem famem ifrigore excerno fubortam:Rex hinedevoratus leonino revivit pe-

ftorcjqui deinde omnes feras domare potell rEcquamvisfitaipe-

ftu vilifiimus inter fex fuos fratres, ut pote omniurh junior,tamenpoft multas tribulationes & miferias ad regnum potentiflimum

tandem perveniet: Inde Gratianus apud Rofarium j AlchjmUinquit,^quoddam corpusuohile,quodmoveturdedominoaddominumd»rujus principio erit mißria cumacetoßdinfinegaudium cum Utkia.Et A-Unus ibidem : Una res ex omnibus eligenda, qua eHlpvidicolorisfioahens

federn metallicam Ijmpidam ^ liquidam esi res calida d'humidaa^

juoßidr adufliva dr efl oleum vivum drtmdura vivafiapü mineralis dt^

tqua!Z?:itamirdejficicacU.K.zg\h.txiT^ fuorum regnorum fines pere-

grinari; non lemper tutum eft> fi enim agnofcantur,latere cupien

tes,ab aviverfiiriis pro proditoribus habemur & incarcerantur jfi

agniti procedant ablq, exercitu eodem modo periclitantur: Ita&huic regi Indico accidit, aut non morte praevento accidiflet.H^c

tft prima fublimatio,lotio,&: nobilicatio,quaPhilof utuntur,utfe-

cunda&terriae6 foeiiciusfiant:Necenimilla2 ab/q“,hac ullius fiint

momenti,rege pufiUanimo,fomnolento& a^gro adhuc ex’iften te.

Nam oportet eum afibifubjedis cenfum & tributum exigerepri-

mo,unde fibi veftes & alianecefiariacomparct,&pofl:fatdivese-

rit,ut omnibus fiibditis nova veftimenta,quoties voluerit,imparti-

ripoflit:Magna enim plerumque ex parvis initiis orta deinde par-

va fubvehere poflunt,veleciam magnafupprimere.fi velint. Exem-plo fint civitates ab initio parvae,qu^ poft magnisregibusimpera-

runt 6c ex pagis oppida fpaciofa populofaque fecerunt.

C if Siit

Afalattta

fugiens.

Hippom»

ße^juens.

TomumMoraris.

/

ifoS Fuga XXV- inj. Cea ti infräJ

5Öfr^Dmc^e(iir6etttic^f/crft)«*&ci)atm t)on fdrt^m^r«^er

w»& 0dfew«ff«r |lfpii&0owi»nö S8?on&,

Exigu ae cft non artis o pus ftravifle Draconem func-

re ne fer pat mox redivi vus ha mo»

mo

Exigu X cft non artis o pus ftraviiTe Draconem fu

ne re ne fer pat mox redivivus hu

Exigu X eft artis opus fttavifle Draconem

Funere ne ferpatmox redivivus humo,

XXF. EpgrammatüLctüniverßo Germanica.

0«« Q&rud(n»nd 0cl^n;fflarjufammoi i^mC9!t( jt$u((ti/foü({m{man5 tcm ju f^b«n fic^wa^ml

ApoIIo.lWf 95r4ö«»' Jf^/»l^^W« 04*w(lrrDiana,Python-“vOPIf aUf »cn )§» Orion-.

£mbl£-

D7^CUiI^ll5 XXV.Draco non moritur,nificum fratre& fbrore flia iotw-

ficiatur,qui funt Sol& Luna-.

epigramma XXV.^Xiguteef^ non artiso^usKßravijJeDraconent

Funere,neßrpatmox redivivus humfi,FraterdripfafororjuniHßmulilliusora

Fußepremunt,neeresfertalienanecem.Fhoeht^eifiaterßororeHat Cynthia,Python

lUa,aH Orionhoc cecidere manu.

O 1 In

ijo D fs c U if5' tr XXV.

IN öccup^feneaureivellerisDracoomniurnprirn^jiinterirfcecIus

erat^q labor cumtnultis tentatus efTet fruftra4 Dracone fupati 6c

veneno exitiali necati fueruQt:Caufafuit,qanon fatis muniti erant

adverfus draconis virus,nec inftrudi^quo aftu ille interficiendus fo-

ret:Jafon vero (medicus) nulla remediorum genera neglexit,quorudiyerfaaMedea(meatis confiiiojatq^interhsecSolis 6c Lunae ima-

giiies recepit,quibus ufus felicitervidoriacumbrabejo,hoceft,Au-

re|oVELLERE adcpius eft.Draco itaqj a fole &c luna feu imaginibus

eom e medio fiiblatus fuit,q^ Philofpaffim inculcant : Sic n. Rofarii

author ex aliis habet :HermesjDraco no moriturjnificum fratre 6c

fororefuainterficiaturjnoperuniifolujfedperambosfimuhfcil.per

fole 6c luna. Philof Merc3urius nunqua moritur^nili cum luafbrore

in terficiatur,id cft,cumluna vel fole illu cogelare oportet. Nota, q?

Dracoeftargentu vivuextraduacorporib,habens in fe corpus,ani-

mä6cfpiritüjfuperquodicit:Draco no moritur,nificü fratre fiio6c

forore fua,id eft,fole 6c luna,id eft,fuiphure extracto,habete in fe na-

turamhumiditat is& frigiditatis ratione lunscjcum iliis draco mori-

tur,id eft,argutu vivü ab eifdem corporib.extracT:ua primordio,qu^

eft aquapermanes Philofqu^ fit poft putrefadioric,& poft fepara-

tioneelemetoru,8caqua illa alio nominedicitur,aqua foetida H^cilleiCuireliqomnes c6fenciüt,ne finguloru authoritate adducere

opus fit.DracenS in Apollinis tcplo Epyrot^e venerati fun tob inter-

feclüPythonc;Draconibel!ü&:odiügenuinüefl:cum Elephate,cu-

jus oculos &jugu!ii petit,donechumi c6cid& Elephas fimu!& dra-

conem mole corporis occidit,unde fanguis draconis in noftras oras

advehitunOculoshabetdraco^ftimationegemaruw^ciem habet

peracuta8cclariflimäjunde8c fervadis thefauris pleruq^ adhibitus

eft,utpomisHefperidu,&utdidu,aureoveIleriapudColchos:An-

tiquiÄfcu!apioquoque,uthierogiyphiciTadjüxernt:Setl dracones

Chymici fuis operib.appropTiar,no quidereipfa>fed allegoria: Mer-curiu n.draco femper denotat^fiYe Hte fit fixus, fivevolatilis : HincMercurius duplici ferpecevifendusinGaduceoconexisCcum draco

fit inges ferpci)6c Saturnuscumuno,qurcaudadevoret,veluti& Ja-

nus

D IS C U R S II S XXV. innus:-^fculapio Apollinis filio,mfcdidux itlveilirori(Medidtlas Phi*

lof) ferpesdicat'ur,iri qüaformaex EpiäaüroRomaadvcöus cre-

ditur,ibiqj femp cultus ob pbftifera^ Iuis‘ceflationeab eo,utputaba-

tur,caufata: Eft aute draco Philo0empvigilantiffimus& vivus,nec

facile vulnerädus,tumjppter cutis denfitarö,tum dentiü,venenique,quib.armatuseft,acritudinem:Etfin.vulgares dracones veneni ex-

pertes dicantur,hic tarne eo non caret,nifi cauce tradeturdn obviu

quemvis emittedo:Pervim itaq-, raro fuperari poterit,nifi & aftutia

accedat cofanguineorunirNäverepoetadixitjTutäfrequensq,via

eftpamicifallerenomen,qufealibialfisqjiri‘negotiis,non hic,Tuta

frequensq j licet fit via,crimen habet.Circulatores& agyrt^ dicun-

tur vermes ex pueris expellere enecatos aliorum finailiumvermiii

pulvere,hoceft,fratres cumfratrib.&fororib.itahicdraco'enecan-

dus cum fratre& forore fimul,hoc eft,cum Sole & Luna :Unde ap-

paret,& draconem elTe ex planetarum numero,videlicetjUtjam ex

Rofariopatuit,Mercurium extradum a corporib. DracbneiiijHe-

rodeapudJud^os regnante,anaaiTe piiellam riubilem'&: pulchram,

eiqj inledo accubuifle,fiint ex Graecis qui tradant,& alium a Tibc-

berio Imperatore in obledamecis habitum,quem ex corifuetudine

manu fua cibare folitus fi trita& Philo£draco,fi rite tradetur,fxvi-

tiamdeponit,& fithomini amicus,licetinfeftus fit^fi aliter. Xathushiftoriarum author apud Plinium teftiseft,occifum draconis catu-

lumrevocatumad vitam a parente herba,quam Balinnominatrq?

tamen potius ad allegoriam Philofiquam hiftoriam veram refero,

fiquideinchymicisfolisdraconirrjortuoredditur vica,& vivo morspalternas vicesrVerum qu;eratqui6,unde&quomodo draco capta*

dus erit?Relpondent Philofp verfum breviflime,Dant Rebis mon-tes,dracones,terraq„fontes:Decaptationeverb videatur Tacitusr,

quanta cura& induft ria invigilarint quamplurirrii ur ingentem dra-

conem,in Africa obfervatum caperent,& ad Imp.Tiberiumaddu-cerent,nempeintralapidesiterdraconis folitum,feptum & fenfim

inanguftiascoardatum,ubiretib.& vinculis inclufus»fuftib.& ver-

beribus tandem domitus,& ut onus multorum plauftrorum in na-

vem,quaRomam portatus eft.

ft* gF u g'A XXII. in 8. duplids infra.

AtttifintA

'Fugtms^

Major in humanis non eft,noneftfapientia non eft , /äpien tiare*

,b US,quam qua divitiae vitaquefa na ve nit.

Hippomen. 4^Sequens.

Major inhumanis non eft,non tftfapientianoneft fa pi enri-

a rebus,quam quä divitias vitaque6 na vemt.

Fmum I+^^zäzä:Morans, ;Ci.£~i:=±:

Major in humanis non eft iapienti a rebiis,

Quam quä divitiae, vitaque&na venit.

XXVL Epigrammatis Latini verßo Germanica,

^© <(l frfw gfö iti^(ttfÛcfî ©ac|c ^cfân »iiöfunW^ ®mn t>aJ>urc% Oleic^tûmb |trfomp{/ »nblangfö Itbf« dcfunbn

3§rre^K.âtifii<<a<f(«i/0ro^2((«riu«r(4ii|ttio§nia5<f(d^w<rW

Si<lintfr/fo0td0di(r/ate)(maU<ti(rbrd(^r(/

©0 f«manbmjf"Xlfriiunjfjwjö/)anb §t?iu ßttaÛtt/

S)om ®aMf»t b«ßMmSrucûr fpögre tii allm Zâtfti,Emble-

E M B L E M A XX VL DefecYetk NaturA^ ^hSapietitisehumanaefrudusLignumvita: efl:.

EPIGRAMMA XXVI.

MAjorin humanis noneH fa^pientU rebusy

^uam qua divitia vitaquefana venit.

Dextraßlubre tenetfpacioßtemporis avtmiy

Illimat cumulosUva recondit opum. ..

SiquisadhaHc rationemanuque accejferit illi

ritafucimin hacarborüinßar erit.

P P R

114 D/JCU-RÛif XXVI.

PR^clarc Tnllm hominis differentiam elTentiaIen),quä a reli-

quorum animalium genere differt, defcriplit in hunc modum:Ut avis ad voIatum,equusad curfum,fic homo ad ratiocinandum

natus eft:Qimmadmodum enim leones,urfi& tygrides in feritate,

elephantes,& tauri in robore corporis,aquilas,falcones& accipitres

inpr:edavolucrum&pernicitate alarum fefe exercent Scoftecant*,

ita homo in ratione, difcurfu mentis,& intelledu illis & ceteris o-

mnib.anteceilitrLIndenon eft tanta feritas,vis corporea,celeritas

aut ejufmodi quid in beluis, q? non una rationemitigari,domari&anteverti poffic: Eft n.rationon quidhumanum,autexhumoortUyfed ut Poeta inquit,divinseparticulaaurx,coe!itus corpori humanamiffas: Vocatur autem aliquando memoria, aliquando vis intelle-

<ftualis,cui fi ufus five experientia accedat,nafciiur inde lapientia,

quas precioliffima homini exrftit; Ufus n.ut pater,& ratio feu me-

moria,ut mater, tam generofe prolis eraditur : Hinc illud vulgare:

Ufusme genuit,mater vero peperitmerrioria:Verum quarriturqu?

vera fit lapientia hominis inquifitione dignifiima,cum infinit<e

fint opiniones de ea, quolibet ad fuas imaginationes illam trans-

ferente ?Refpondcndum,f^pientiam (in divinis adanimasfalutem

fpedtannbdemperexcipiendojin humanis^non effe fophifticäs zx-

gutias,nonoratorios& phaleratos fermones,non poeticos verfiium

fonores,noncriticasgrammaticorumfubtilitates,nonperfas&nc.

fas,per dolos& perjuria,per deceptiones& mendacia,per immi/e-

ricordiam& pauperum fudorem.nummos&opescoaccrvandia-ftutiam,fed nec quicquamaliud,nifi veram Chymi^ cognitionem,

cum praxi,humano generi utiliffima, conjundlam : Hêc eft lapien-

tia omnib.fupereminens,qu^ dextra ad Orientem,finiftra adocca-

fumpenetrat,totamq, terram ampleditur:De fapientia vero Salo-

sir.t. +. 15 . inlib.lapiendas difGretedifferit:Sicn.c.8.^.9.i8. ^mcognatiejm

fcrmanentiam habent qui amiciejfMßnceram voluptate,

dr quidiligenter eaminquiret,magnumgaudium capiet:Nam nuUueH tot-

diu verfari cumfapientia,necfaßidiuy tlliadeJfefedUtitia dt’gAudium:Et

quamvisvinum dr mufea quoÛtificent cor hominis,tamerâpientiahis

jucundior

ro.IOr

BISGURSUS. YXVL iry

jucundior cHiRU n.ärhorvitAomnib qut appr£henduntedm ^hentiltmt, sap.

qüi fervant eam:La5iantim vocat eam alimentum anima:Sapientes verb

honorabuntur qnifapiemiam in precio habebitfUeper eam exaltabitur^

dr honore ajßciesur: Sapientia nßliosfublevdt^drquißrmiterei adharety

ßuetur honore.Immortale quoq^nomen exeaprovenitapud^öfteres: Ipfapo - ^ •

6.ZX,tentior eH rebm omnibus.drjipientemmagis confortat quam decempote- sap

tesyqui in civitatefunP:kd lianjq quoque mundanam fapientiamap^ sap.z^^.

plicari potefl:,quodaBaruch Propheta d\c\tm:Difce itaq^ veramfa-pientiamydr experiaris quis ßt ille,qm vitam longamßpeSygaudium drpti- Baruch.ß

cem largiatur:EtSapienti£ .i^.^^rrnztmyC^aoafapientiafit arcanü *4 *

c-onfiiiurh in cognitione Dei:Sapientia omniaconfert.efi* infinita divitiapro- 8.5. 1 s.

veniuntex laboremanuum ejus : Imb cun6ta bona ab illaprocedunt tna- Sap y.u.

gna divitiadr opesfunt in manibm ejus,dr qui ei adjungitur,cum honoreab

ea attollitur Sirache. i.f 16 In thefaurisßpientiaintelleciusdrfcien-

tiareligiofiitas,dl^ alibivocateam difiiflinamfenfus,aut doUrinam inteile-

Bpts

:

D e h.diC Morienus Philofophus\Hacnfiientia eslyinquit.qua Dominu

fuum abflrahitab hujusmundi miferiadr adfeientiam bonorumfuturorum

reducit. Quod autemfit donumDei,idem teftatnr his verbis : Con-

fert n. Deus hancdivinamcßpuramfeientiamfuisfidelibus drfervisfcilicet

quibus eam a primava rerum naturaconferre di(pofuitfuamirabiiifortitu^

dine: Et rnox vNam h^c res nihil nifi donum Dei altifimipoteBquiprout

vuUydpetiam cui vultexficisfervis efi fidtUh. illud committit d^monßrat:

Decetigi^womnipotentiDeo efifein omnibus humiles cßomninoJuhjedios.

Etpoft \ Scireetiam tibiconvenityb Rex,quod hoc magifierium nihil aliud

eTi,nifi arcanum dp~fecretumfecretorumDeialtifftmi dr magni : Ipfe n.hoc

fecretumfuis Prophetiscommendavit,quorumfcilicetanimas infuoparadi-

focollocavit :']J\grmm vero' dicitur,non quod falutem sternaminfehabeat,fedadeamquaiiviammonftret,6c frudus huic vitse u-

tiles portet,quibiisEseccarerenequit,utfunt fanitas>bona fortunaa

&animij Abfque his enim homo vel vivens mortuus cfljbrutoque

non abfimilis,etiamfi externa eum,qui efle deberet & noneftpo-

tiore fu i parte,reprcefente t.

. ^ ii

Fuga XXVII. in 8.fiipri

m bct 'pîlofop^cnfXofcwârtmwK^c^ctt

i)cn0(^(tlffei/i(Igki(^(infmC0;<)mK/t>crd(§(mptl

AraLmia 3-5?PtgKns, ^5::;;:

Luxuriar, luxuriat Sophix diver fb flo re Rofe-

^^ i

JeqHcns.

tum femper at efl: firmis ja nu a claula feris.

Luxuriat, luxuriat Sophi x di verfo flo re Rofe-

Tcmummnms.

tutn fern per at eft firmis janua clauia {e

[

^gEp|äip|î5EgEiifsiî:pg^

j:

xi%

Luxuriat Sophiae diverlb flore Rofetum,

Semper at efl: firmis janua claufa feris.

XXVIL Epigrammatis Latini verßo Germanica.

iI03f Oioft« w<fcrl<t>3(rf &rr@artt

2(6(r f«n:£pr f{c|f f{ftmtt 0(^(offot t)(vf(§(naO€mg«ri«8iDin0/fofcl^lcu§fj|n«uff/ml><f?D«ft«<funl><ti»«W

iC^nit>dc^«dt)u «uff^rt»/55m^|bn(| »u auffbcit lô§<n Pamafliim frac^tiflJUg<§«/

. rö» i>««uff ^<af«um ouffrin’m fanfl

Emble.

E M $ L E M A XX V 1 1. Deßcretls liatur^. n?

Qm Röfarium intrare conaturPhilofophicumablque elaVC,

affimilatur homini amt>ulareYolentiablq) pedibus:

EPIGRAMMA XXVII.T WxuriatSophU diverfoflore Rosetum,

SemperateHfirmisjanua ckufaßris

\Xnka cuicladis res vilishabetur in orbc^^

Hacfincytu carpes^cruribmahfque viam,

irnajjiin vanum conarisadardua^quiw

lnplano valeas teßabilireßlo.

is D Ts a U R ilX s XXVII-

DE Erichthonio (cribut,eumexfemine Vulcani cum Palladcla-

pientias Dealuclantis in terram emiilb natum ferpentinis 8c

abfq 5 humanis fuiflfc pedibus : Huic perfimiles, abfque fapi^ntia

PaIladisjfoliusVulcanioperäfreti,gignuntfoetus,videlicctm6ftro-

foSjApodas 8c abortivos,quinecfeTuftcntare^necaliisprodelTepoC-

funt: Miferum eft hominc ineederequadrupedemjhoccftmanib.

pedibüfqjfimulratlongemiierius pedib. omnino deftitutuefleeo-

rumq-, vice brachiis uti:Advermkimenim naturam degenerafle vi-

dentur,qui vermiü fcrpentiü moreincedunt :Suntautem gemina

cruramembra organicain homine,fine quibusambulatio vera fieri

nequit,ut nec abfque oculis vifio,aut abfque manib.apprehenfio

tangibilium: Ad eundemmodum Medicina,8c quaelibet arsopc-

rativaduo crura,quibus infiftat,nempe Experientiam 8c rationem

habere traditur,fine quorum alterutroars eamu tria 8cmanca,necperfedafitinfuis traditionibus 8cjpreceptis,nec finem propofitum

adipifeatur : In primis vero Chymia duplici gaudet fubjedo (uti

cruribus)quorurn unum clavis eft,alterum pefTulilorumjHis Rofe-

tumPhilQfophicumundiquaq-, feratum aperitur,inque id aditus

daturle-gitimcintrantibus iQuod fi unum deficiat in hoc intraturo

idem erit,tanquam loripes leporem fuga antevertere conetur.

Qui abfque clave in hortum intrat ab omni parte c-onclufum aut

feptum, furem imitatur, qui tenebrola node veniens nildifcernet

quidinrofetocrefcitynecftirtivisfruipoterit: Eft autem clavis res

vililfima,qute proprie vocatur lapis in capitulisnotus Sc eft radix

Rhodi fine qua germen non protruditur,nec gcmmaprotuberat,

nec Rolavernat aut folia millecupla explicat. At quxripoflet, ubi

quacrendafithascclavis?Reippndeocumoraculo,quodibi invefti-

gandafuerit,ubiOreftisofIa inventa dicurjtur,nempe,llBi V en-

ti, P:ercutiens, Repercussus Et Perni-c I ES fimul reperiantur, hoc eft, ut Lychas interpretatus eft,in

officina fabri^erarihNamperventosfollesrperpercudentem,mal-

leumsperrepercufltim,incudem^ per. hominum pernitiem ferrum

oraculum intelligi voluit:Hancelaveminhemilpha^rio Zodiaci fe-

D 'I S CU RSU 'S XXVIL ' J19

ptentrianali revera.inveniet fignabeiTe^nume difirernere

fciat,6clorum peiluli in meridionali :Qüibus occupatis, facile erit

aperire oftium &: intrareJa ipfovcro introitu Venerem cum fuo

amafio Adonide videbit) Illa enim fanguinc fuo albas rofastirrxic

purpureas: Ibidem & draco animadvertitur, quemadmodum in

hortis Hefperiis,quirofis cuftodi edis invigilat. Rofarum odor alliis

applantatisintendidicicur,idq)proptergradum caliditatrs excel-

lentem,qui alliis adeft,und e venenis frigidis reliftitiEgent enim ro-

ix calore folis & terr^,antequam colorem& odorem gratiffimum

oculis & naribus acquirant: Ad ha^c rofas rubras fumus fulphuris

-communis,qua parte attingit,albefacit,econtra fpiritus vitrioli feu

aqua fortis colore rubeo faturato reficit,qui perdurat.Sulphur e-

nim commune fulphuri philöfophico adverlatur, quamvis illud

deftruerenequeat,aqua vero foiucivaamicatur 8ccoloremillic5-

^fervat : RofaVeneridicata eft ob venuftatem,qua ceteros flofculos

antecellit : Ipla enim virgo eft,quam natura armavit,ne abfque^

vindidta violaretur impune :Violx^ inermes funt & pedibus obte-

runtur, Rofe intra /pinas abditx capillos flavos habent interius Sc

ve/lem viridem exteriiis:Nemo has nifi /apiens carpet& a fpinis fe-

parabit,fifecus,aculeum fentiet in digitis : Sic nullus nifi cautifli-

musPhilofophorumflores decerpet,nifi apiculas & aciculas in al-

veariis)& fei in meile experiri velit. Plurimi Ro/arium manibuspraedatoriis clam ingreffi runt,fednilprarter doloreminderetuIe-

runt,hobeft,oleum& operamperdiderunt.Hinc Bacujßy in turba,

Lihri enim noßri, inquit,magnam injurUm 'videntur inferre hu^qui fo-

lummodofimelhisvel terferiptanraßra legunt^cum intelle5iu\omnique eo-

rumfludiofrußrati etiam [quodpefpmum efl) opesy labores & tempusßquod in hac arte infumpferuntiamittunt. Et paulo 'po^^I>um enimquk

purtatfefeciße^mundumhahereinihilinmanihusßis inveniet.

AtuUntx

fugiens.

Kippom^

jeqûens.

TomummoTxns*

rio "Fuga XXVIII. iii 9. ftu ii./iipra.

©er <m löffrtgctt tt){rf t)cr

f^»(irgm@«ßni«if(«W3ff6urc%^§ar«f*

Reit Duenech(viridis cai fulgent ar ma Leonis) bile

tumcns rigidis »mo ribus u fus erat.

Rex Duen^h (viridis cui fuJgenr ar ma Leo-

nis) bile tumens rigidis -• moribus u ' fus erat. .

i

RexDuenech (viridis cui fSlgent arma Leonis)

Bile tumens'rigidi^moribusufiis erat.^

XXVIIL Bpigramm/itis Latini verßo Germanica. \

i^r Su«i<^ (tu (in grfln«ii^mnfä^M in f<inm ©cîftO

;ûrc| ^(r0aDen 99i'(rflu^ non@imn f(^<in(( wilttj .

fOtttmtfotlKn(t9ufi^P(aZtÛtt<p^mt/t(tfufagt

^^miupeiffm/vttHaitxitttäiffig’âffutatmac^t.î(tim (t batxt ft^r offtmHgldftm&(n>dlb(mtgeb(n/®i|ernom3t^n>Nwi|i/wnWr@«K«i fupt^dt

£ M B L E-

Emblema XXVIIL Defieretk

Rexbalneatur in Laconico fedens,

Atraque bile liberatura Pharur.

EPIGRAMMA XXVIIL

REx Duenech(viridk cuifulgentarma Leonis)

Biletumens rigidismorihits ufits erat.

HimPharutadfefe medicum 'uocatMefalutem

Sfondet-.dt’ ueriasfonte miniffrat aquas:

- His lavat dr relavat^, vitreofihfornice^donec

Roremadentiomnis hilis abailafuit. Q

m D I S cU ÄSUS XXVIII. '

UT tres funt inhomine concocÜones,primain ventriculo,êcu-

dainepate,tertiainvenis>ita&totidemllIntuniverfalesexcre-

mentorumevacuationes,quî!lis correfpondeant,earümqj fuper-

fluitates quotidie evehant,nempeprimaperalvum,qua^primic c6-

coctioni propria eft,altera per urinam,qu^ fecundae,tertia per ex-

pirationem exporis totius corporis,feu perfudorem,qu^ tertia: c6-

venitiln priori chylus,in fequenti chymusîn ultima rosfeu rorida

fubftantia elaboratur,8c fingulispartib.ôrporis apponitur: Primae

excreta feu foeces fiint crafe,biliofe 8c pingues,qux per inteftina in

pofticam evehuntur,8c fi quando ßftantur,per purgantia feualvü

ducentraleniter,mediocriter aut fortiter ejiciunturj Secunda: ex-

crementa funt liquida,tenuiora,biIiofa 8cfalfa,qux ex venis per re-

nes 8c veficam, tanquam aqua: dud:us,educuntur, 8c horum hypo-ftafis urinse index eft: Tertia fiiperfluitates funt adhuc magis te-

nues, ideoqjcx tenuiffimis poris per fe expirant plerumq-,aut una

cum ferohumorum evehuntur,utftidor: Ha: (iidorificis, ut antece-

dentes diureticis,adjuvantur: Ad ultimas hafcefoeces evacuandas

antiqui Gra:ci 8c Romani fuerevaldefolIiciti:Hinc n. totludorum

& exercitiorum genera ipfis ufiirpata funt,utpote friötioomnium

membroru matutina,inundio cum oIeo,8c luda,pugilum ars,cur-

fus certamen,pite palmaris,reticularis 8c magna: lufus,quotidiana

lotio 8c balneatio in fluviis vel balneis artificiofis,ad quorum com-moditatem totmagnifica ardificiaRom^ extrudla fuerüt,utnobis

ea magis admirari,quam imitari fit pofiibile : Exemplo fint thermxDiocletiani,qua:magna ex parte adhuc funt reliqua: 8c Archägelis^nifi faIlor,infcript^,quamalta,fuperba 8c fplendida fint opcra. Ea:-

demfere,qu^ antea difta:,fiint concodionum Ipecies in metallur-

gia:Priman.fuomodofitinmagno anno,hoc eft,revolutione fiipre-

m^ fpha:ra:,fecunda in revolutione infimae fphserê,tertia in mtdix:Verum Philof ut has excrementitiarumfupfluitatumfaburras c6-

modiusp artis minifterium educant,inveniuntquoq j varias vias,ut

ablutiones,purgationes,balneationes 8c laconica,quibus id pra:fti-

teruntinPhilofopere^quodmcdiciinhumano corpore : Duenechitaque

DIS CU RS US XXVIII. U3

itaqjaPhamtinLaconicuminaroducitur,utibifudet,&temi£c6-

coclionis fceces per poros excernat : Eftautem huj us regis afFecl us

melächolicus feu atrabilarius,undeomnib.aliis principibdn minori

authoritateScprecioefthabitus,dumSaturnimorofttate& Martis

cholera feu iracundia fuerit taxatus : Ipfe igitur aut mori aut cu-

rari voluit,li id pollibile fit :Unus ex medicis inventusj-qui hac fibi

provinciam impofitafufcepir^precib.pr^miisqâddiiclusiEftqih^c

allegoriapfrequ&infcriptisPhilofutpoteBernhardijAlanhtracIa-

tulo deDuenech& innumeris aliisjiWeb circüftantias aiiasefx iis pe-

tendasnon adjicimus: Satis fithicobfervaire,cujuscoftionisexcre-

mentump balheationem educatur : In hoc n. totius rei cardo verfa-

tur:SoIecautemin thermisfeu balneis calidis calor incorporecon-

clufus ad cutis fuperficiem una cum fanguine revocari,unde color

venuftus faciei &toti corpori cond!iatur5quifiadfuerit,fignume-

rit,q? melancholica nigredo,qusecutim inficit,evacuari fenfim poC-

fit,omnesque humores corrigi,ut optimus &roftuspoft generetur

ianguisiNecelTaria eft>ut totum temperamentum cjiis corporis e-

mendetur,q? bono fanguini reclamatjeftqsfrigidu & ficcum,cumilleecontra fit calidus& bumidus,q? an fieri poffit,medico progno-

fticis pr^cfcire & prodicere convenit. Sunt aliquando inventi, qui

Cerdonem promagnoprincipe aut regis filio acccperunt,attande

qualis foret origine& educatione ex certis fignis perceperant:Hocne contingat artifici.cavendum>nempeutveram regisrobdleinpri-

mis eligat,quê etiamfi aureoornatu no fitiplendidus,at anueftude-

Ipeclo & vili,nec non colore livido & melancholico,ne propterea

eamrejiciat,autalium ejus vice captetjSin.optime lavetur,moxre-gia ejus indoles apparebit,veluti in Cyro,Paride,Romulo,apud ru-

ricolaseducatis:Ammadvertendumverö eft,ut balneumfitLaco-nicum,hoceft,vaporofum&fudoriferum,neaqua eju? carnem ê-

neräadurat,autporosobftruat,undepIusnocumenti,quamemoû-

menticontingeret,nec elFedusejuscurareturDeveftib.regiispQft

balneationeilliinduendisnemofitfollicitusjFilian.regis Alcinoiut

olim Ulyfii naufrago 8c nudo veftes pr^buit,ficerit qui ipfi precio-

fi(fimasmittet,utfilius Solis merito agnofeipoflit. iO

124 F u G A XX IX. in 9. fcu infrä.

t>er 0a(amanl>er lebet tm Sen»*/

a(foau(^Der0((tm

ijftalanta —'Tftgiens,

Wippom»

Sequens^

TomumMorans,

Degit in ardenti Saiamandra Salamandra potentior

1 gne Nec Vulcane tuas aefti mat illa minas.

Degit in ardenti Salamandra Salaman dra poten-

or i gne Nec Vulcane tuas aeftimat il lami nas.

Dcgit in ardenti Salamandra potentior igne

\zi

Nec Vulcane tuas asftimat illa minas

XXIX, Epigrammatis Latini verßo Germanicuu

I

0a(i»maitl>« fr4fftig Ub(tinfhr^m S<tt>r t>n»erfe|m/

135nt»Vulcane gatie iticl&eaii »rtiirDr4w««

2(1foauc^bnSiammttigrawfam ^nfjiltibURdad^fet (Ititi/

^öergtforn iß inßiam$(m btr^pofopgoi 0«ft»/^«rfdN fal( lauß ba$%mtl »nDmmifdt eitegegi/

^(f[(rabirtß§(ißßfumbfyi$kt^trg?i$mß(^t.

Embls-

Emblema XXIX. DeficretuNatuu. 12.5

llt Salamandraviyitigneficlapis:

EPIGRAMMA XXIXEgitinardentiSalamandrafotentierignc^]^ T^cVulcanetuasaßimatiUaminas:

Sicquoquenonflammarum incendiaflava recuflaty

^0fluit ajjtduo natusinigneLapts.

JUarigensaflusextinguitJiberaque exity

K^tcalethicyflmilisquem calorinde juvat.

D u d

u6 DTS CUR XXIX.

DU o fu tElemeta,in quih.animalia deguht,aqua& aer^Sc totide

inquib.nihilanimatüfuperefTe potettjterra& ignjs. Ut n.illa

funtmedise,8c teperat(j coplexionis in primis &fecüdis qualitatib.

üc h^c fütextre^ j ayt corpora nimis crafla,aut fubtilia,ita utcraffi-

ties aiia corpora no 3^dmittat,fubtiiicas admittatgdc,fedpen€tret

6c adurat:C^od verb in cellis ,& fodinis fubterraeis vivatnomines,

id ratioe aeris cotingit eb ufqj defcedetis,& ea loca,ne fint vacua,

iupplentisiAthicdeunoquoqjElemetop feloquimur: Inaqua pi-

fccs incredibili nuero,varietate& fecunditatevivüt,imbanimalü

omniu maxima 5 Inaerehomines,quadrupedes, volucres, vermes,

&infebta:C^cquidde{piriiS:b.oberrantib.in terrse abditis dicitur,

aliud eft.necn.funtanimalia.Inigne verbifolä Salamädrä vivere a-

jut: Eftaute Salamadravermis repensno abfimilislacertse,fed tar-

dioriinceflu,grandiori capite& alio colore,qualemme yidilTeme-

mini in Alpib.feu jugo Spluge, poft tonitrua& imbres ex cavernis

Iaxorüprogreflam,inqüe viamorante,admonentequodä ejus loci

ruricola,<juod vocaretur ein SP?o(c^ : Habebatame circa fe fe letam

&yiIcosahuiditate,quaigneslibere pvadit abfqjnoxa. SedPhilof

Salamadra loge alia efl:, quavis huic affimiletur.Iilan. inignenafci-

tur.H^c nequaquarn. fcd fi incidat in ignem fuacppiofa &fuinnia

frigiditate ac hurniditate non ftatim comburitur, quifi libcreper-

meare flammam poflit

:

Illa efl: calida& ficca,hsecfrigida&hu-

midaiQuodlibet Ucmaterni uterinatura refert,feu locu& patriam

imitatur: Ignis nil nifi calidu&ficcu producit, taqua fibi fimile,8c

ecotra humida:& frigida: cautiü cavernx,imbribus replet^,hunc

vermem,frigidum&humidummittüt.Illafimilitudine natura: igni

gaudet,li^c cotrarietate exringuireü aut ejus vim aliquadiu a fe re-

pellit. Ajut exfornis serariis Cfpri pyraiifl:a in igne genita evolare:

At neo hoc veru,.nifi p allegoria^^redidemt : Ignis enim animalia

quoriicüq5Cörpora4eftruir&;cowrtpit,ficontinuetüT,GÜ&terraad-

urat iri vitru,& ligna folidiora in cineres,ca^teraque omnia compo-fita, paucis exceptis, ut pote mercurialib. qu^ vel totamanent,veltota avolant exigue,nulla partiu feparatione in iis fabla:. Vulcanus

carnifex efl: rfgicfilfimus,qui omnia mixta ex Elemetis in examenfuum

D I s c U r s U y 'XXIX: 117

furivocat&jüdiciüjexeptisabejusforononnullistanquarnnaturê

Imperatricis privilegiis & induitis : Inhxcp le^nifi alios fibi adjugat

Areopagitas,niljurisobtinet/utqjSalamädr^prêejus violetia^quä

no extimefcunt:Aviceha in porta diverfa corporü teperameta enu-

merat,quce omnia funt inxquata,ide6q5 corruptibilia igne,aliirq,

injuriis; Sedunuoptime^quatütradit^qjtätu habet calidi^quätum

frigidijtätü licci,quätü hüidijno ad podus fed j uftitia,utmedici vo-

cätjSc hoceft iilud q? magis efl: pati&jquaagesÎnquofi ignis aqua

fibi adversa refolvere in aere fibi familiare nititur^terrahacrefolu-

tione no admittit,quiaaqu^ incorporata eft:Etignis internus copo-

ficihäc terr^ fetecia fiifFragio coprobat,quiaterr^ intimus eftami-

cus. Cefiatitaqjjudiciü Vulcani^qui alio adhuc diverticulo utitur,

du terra tentatin cineres comburere,ut foletjat aqua illi adhseres

contra Exceptiones adfert,qu^feterrasunitam oftenditacfibiae-

re,terr^ verö ab altero latere fgne>Ergo qui velit terram incinerare^

incineret 8c reliqua elementa: Atqjfic Vulcanus elufijsjudiciüfiia

fulpendit,nerifiiifit omnib. Hoc corpus eftSalamandrêveriffimse

fimile,in quo Elementa bilancevirtutum ^quatafunt-.De eoRo-farius ex Gebro^fe,inquit,PÄ//^^Ä/^^ iße vult ißamfuhßantiam Mer^

curnmortificAtam'yfednaturaliterMercuriis illmesi in illo venerabililapi^

de-MtomnibmeBmanifeßum:^Ygo 8cc . Iteiße Philoßphus vultißamfub^fldtidMercuriieffefixaûtpatet^quiaingeniafixadidocetcum cautelismultis

ingeniis,fid quis dubitetßibßantia ißius lapidis precioß eßßefixijßma?

certe nullusquicognofiiteum. Ex qb.patetquodad Salamädra^ natura

p fixatione lapis redigeJus fi t j hoc eft,adfumma fixitate,quîgnemno declinet aut renuat. Necn.Salamadraefie potefl:,antequa igne

tolerare patietiflimadidicerit,q?loga teporis mora fieri neceßueft.De Achille &Trrptolemofub ignis favillis no(äupofitw,donec vehcmetiffimucalore ferre potuciinc,poft dicetur difeurfu emblematicp 5 ^qui Salamandrinaquoque naCii funt proprietatem per confuetudinem & alTjetudineni : Con-fuctudo enim altera natura efl, quae tamen nifi potentiam communi carit,8C

alterationem quali magillra inceperir,confuctudo nihil aut parum efficere po-

teritjIndecft,quodglaciem,?dig-emfigercfitinipoffibile,

criftallum autempcffibilejquia natura h mc incepit : Ita de Mercurio aquofo 8c volatili exilli-

juandum eft,quod figi fin natura nequeat, nili per complexum maritati ful-

phuris,quod cft TindmaPhiiof.8cfigit omnes Ipiritus volantes,

AudmtxÜugkns,

Hippomen,

Se<ptiens,

Dornum

Morans,

nS Fug a XXX. iny. feu

©ie 0o«ri ktiatjf 5Q*?ont>^/tt)fe t>er

O Sol fblusagis, oSolfolusagisnilfinonvi ribus ad«

iitn Ut fine gallinjE eft gallus inanis o pe.

O .Sol (blus agis nil fi non viribus adfim Uc fine gallinae

ij:

eft gal lus inanis o pe.

O Sol /olus agis nil fi non viribus adfim

Uc fine gallinas eft gallus inanis ope.

-XXX. Epigrammatis Latiniverßo Germanica.

0 ©OB« flUdn Du ni'^w fcâfffl/fo i^ni^tmimtin^täfftmâ0i(tc^ ti><(&er S)cin tit j^dtt 9#rg(bltc^ wtr(0(§a(((n/(tpal(cit/

93nb tDilxrumb öttn< .^äljf ^«nnxrfid icfeLuuavon barSîmm Der S)an wittau^ UQtfytt fe§re/

^dêDt'e?)d(uriv<(§<iDen9(fd9(e$ufam(n/

îefepnD iDet|/fp foidô $u fdêtDen ft(|

Emble-

Emblema XXX, Defieretis Natura,

Sol indiget lunä,ut gallus gallihS.

uj

EPIGRAMMA XXX.Sol, ßlusagünilfinonvirihia adfim,

Xltfinegallinaesigiilltuimnlsope^.

K-.'iuxiliHmquetmmpraßnsego luna vicijfim

Poflulo,gallinagallus ut expetitur.

^^naturafimulconjungiflagitat,illeesl

CMentisineps,vinclis quireligare velit.

.

130 i>iscUäsUs XXX.

AVicennA in lib.deanima aliquoties monet,ova no efle ad arte

rumenda,nifi earü gallinarü,quib.gallus adfueritrhoc eft,abfqj

.

virtutemafculinafoemineumfubjedum nihil valere,& vice verfa,

nec gallüabfqj gallina utile fore: Hi n.geminifexus in corte Philof.

conjügendi funt,u t multiplicatio fiat : Philofi vero utuntur fimiiitu-

dineagallo defumpta,quia hic inprimis fulphuris potetiic correfpo-

det magis,quam alius mafculus ex avibus cum unus multis gallinis

praêfle poffit,nec facile rivale in eode fimeto patiatur,fefepare&

fufiiciente fingulis exiftimans.Martis avis efl: ex Gallo puero,q Sole

obfervare deberet,ne adulteriu Martis cum Vêre pecularetur,

transformata,ut fabulatur Poecê,& Martialis valdein pugna',qua

decertatcum adverfario ufq j ad nece:Solem in operePbilofrcprae-

fentat,utgallina luna lEadeitaq^neccfiitas conjungediSolecumlu-

na,quam gallu cumgallina:EftquoqigallusSolifacer,cuivenienti

aflurgit,cumque eo itdormitum:Coe!ü crebro apicit,inpfublime

falcatas erigit caudas : contra ferp^tes pro gallinis dimicat : Nucius

eft lucis& Latonae charus,qa ei parienti aftiterit:Pepitvero Latona

fole& luna,unde matri& filio appropriatur:AtSofLuna& Latonachymicisfubjedis coveniut: Sic& gallus& gallina:Verum & hi ex

ovoprodierüt,&iterüovarelinquüt in pullos gallinaceos exclude-

dajficquoqjPhiloffuafuntovainavesejufdem generis tranfeutia,

dummodo foveatur teperato calore,prout gallina: incubatis calor

eft,qcontinuedurat:Cum n.in emetens volucrib.& mafculus ovis in-

fideat,folus gallus ab hoc officio five onere fefeimmunem oftenditj

Unde gallinasomnis cura& labor ovaexcludedi,8c pullos educandi

incubitjUbi ejus fedulitate.Sc diligentiaanimadvertere licet,quampropere edatSe bibat,vetremqj exoneret,moxque ad ova,antequafrigefiät,recurrat. Deinde quanta vi&impetu defendat pullos,quabenignitatenudosfiibalasfuas recipiat 8ctegat,quavoce,tanquamcampana,c6vocet& c5tineat,quo ftudio ipfis frangat duriores mi-

cas autgrana &roftro,quafi cultro miniftret, admiratione dignumnatur^ opus eft:Atq j h^comnia,nehomini adalimetu defin t ova vel

foetus gallinaceiiEüdeadmodu PhiloCfive artifexdiligentilfime Sc

B I S cU RSU S XXX. 13 t

provide omnib.fiiis operationib.proceditj Ovan.cxfuisIocis,quib.

galluiadfucrit^coqritjeanelintfubvetanearimatusjpoftea purgat,

pparat,& difponi t fuis vafis veluti nidis,caloreqj aptü miniftrat,quo

de die in die interfecomixta/ubjedaagüt&patiütiirabinvicejeo

ufqj donec poftlogütepus,varios colores trafeütes adunucoIoreSc

cflentiä devenerinr.In quo ope folutio,coagulatio,riiblimatio,afce-

fio,defccfio, diftillatio , caicinatio & fixio, täquä intermedias abfol-

vutunDurün.&copaclüalterari neqr,ideb folutio promittitur,uc

liquefiat & mollefcatrllbiaute fblutü qdeftjUtquoq^ coaguletur,

c6venit,nonaddLKitiepriftinäredmelleätra<£kabilitateifubiimatio

verb fegregat purum ab impuro,& vile reddit dignius,inferiusfii-

piu V : Unde nec hoc abefle debet,fed eft quafi domina omnium &:

magiftra:Dumfitfiiblimatio,aliquopartesaltiüs arcedunt,quo eft

afcefio,& alie icerüm defcedunt,& fic defccfio ficiDjftdiatio abhinc

clarificattotum fepiusinterpofita,& q? in fundo remanet calcina-

tur:Utrumq) vecbfigittir&ficopu.spficitur. Quodfiq.s omnes has

operationes fpecialesflib generali,quo eft Coctio,cogreget,nonmultum aberrabit ajppofito:Utn.quotquot funt pulli,qdifperfim

hincindecurrüt/ubunä matreautnucrice gallina conveniunt, fic

tam vario operadi vio 2c modi ad opus mulieris,hoc eft,cod:ione ii-

näc6currunt:Lunaeft,quoadfolis/ublimitateexaltäda venit,pro-

pterqua hoc omnia fiunt,hoc eft,matrimonium inter fole&lunamdurabile intenditur,qb fi facium fuerit,ceflabuntomnes legationes,

defp6fationes,copu!ationes,dubitationes,& erit unus Iedus& ca-

ro utriufqi amormutuus& c6ftas,pax oterna& foedus indiftblubi-

le:SoIabfqjLunanomagneeftoftirnationis,&lunaabfqjfoleabje-

öocoditionisSc vilis originis: Athoc a Sole cojuge,fplcdore,digni-

tati,& robur (eu animi corporisqj firmitate accipir,Sol verb a Lunajplismultiplicatione,generisjppagatione:Hinc Rofartus : Siin Ufide

noflroefet tantudteruipforu^nmquafacite flueret medicina.neq^ tintiura

daret ^fidaret.no tingeret,nifiin quatit effet . (dr reltquum dr Mercurius in •

fumo evolaret,quia noejfetin eo receptaculutinthira : Et Geber probatiii

libro examinum, quod fi Sol & Lunainfimul incorporentur cumarte,nonfeparantur defaciii. 3i i/

Atalanta

fugiens.

Bippom.

fequens.

Tomummorans.

131 Fuga XXXI. iti4.fupra.

0iimm/tt>arm<^«rw«f/»<rcrtitaroß0<fc|«id

empfang««

ReXjDiadema caput cui praegravat, se qiiorc vafto

Inna tat arqiie aitis vo cibus ufiis ait.

Rex, Diadema caput cui pricgra vat ae quore vafto

^nna tat atque altis vocibus u fus ait.

Rex, Diadema caput cui prxgravac aequore vafto

innatat atque altis vocibus ufiis ait.

XXXI, EpigrammatisLatiniverßo Germanica,

Ädm'0/öem ft^n S)aiipUß »ott<«frgöll»«« Ärotifganjl fd^mer/C?u^ta<foi>&<r(auf/ftîn)immfn&< S0?«r

:

târum&^Wff{}|rm{rnf4«^ârum&fompffii<^^fg'(auff«f«<rman/

©o<c%mt«rtau§5ô|(D«^âfr{y0/6<gat<nfan/Q5«ngf mic^/fo )§tw(i§ ftpm tmitt 3tn<^l wl»wfolju feinerSdf

trutTen/pN?Ktlwrliel «Äranef§eie«

Emble«

p/^cUä^u^ XXXI. ny

Rexnatansinmari,clamansaltävoce:Quimceripiet,

jngens prajmium habebit.

EPIGRAMMA XXXI.* i ExhiAdemacafutcuifrxgrtvat^tqmrevaß«

,InnAtAtyAtquealtK 'vocibusußu»it:

Cutnonfertisofem? Curnon accurritis omnesy

ereptus aquisforte beare queo ?

Jn mea,fifapitis,meregna reducite, nec vos

Pauperiespremetautcorporisullalues.

R 3 Prima

IJ4 D T S CUR S U S XXX i:

PRima omnis difcipliiiis rudimenta antiquitus fuere natandi

peritia& in literis infticutio:Hincdehomine rudi dici& impolito

confuevitjNeqjnareneq, literas novit: Confiderarunt enim anti-

qui natationem falvando & periculis aquê eripiendo corpori fepe

numero profuturam,literarum vero fcientiam animo e fortuna: flu-

dihus. Ad hxc natatio militia inprimisfervivitbeliitemporedite-

rarum cognitio domi, pacis : Et veluti animadvertimns brutis fija

arma efleinprocindu & a natura provifa, homini horum vice ad-

verfus vim externam, manus & ingenium miniftrataûthocarma

excogitet6cinveniat,ill^faciat&ufurpec,ficiilclem beftiis natandi

facultas naturaliter inlita eft,homini nequaqua: Illêxaquisnata-

tione&pe evadüt etiäjuvenes,in quib.homo vel (enexaut robuftif-

fimus fuffbcatur:Opus itaqj fuitpueris natädi exercitatione impera-

re,nunquam non vitas cujufq-, utilillimam, ut quod per naturamdeefTet,p arcis uiumfupplerctur:Eode exercitio magnates, princi-

pes 8creges ufifufit,adrui corporis tucelaiNon enim alio loconati

afortun^ cafib.liberiomnino funt,fed xque illis,ut aliihomines ex-

politi: Si Dionyfius nec nare nec literas novilTet, cum regno Siciliae,

ceu tyranus pelleretur,in Corinthiaco finu naufragus fludib. maris

perimet,verum natatinoe periculis ereptus,Corinthu fe c6tulit,ubi

fcholadocedis pueris aperuit,literasqfhumanioresprofelTuseft,ex

rege fadusludimoderator,virgajP fceptro tenens,undcdicl:enum,

Dionylius Corinthi:Siniilimodo nifi regius Philofophoru filius na-

tare pofTet,nemo ejus clamorem audiret, nec illi fuppetias ferret

jamprideaquisfubmerfo:Natatio itaqômnis conditionis homini

necefIaria&utiliffimaefl::Etiamfienimjn6moxlibereteximmenfI

maris fludibus,tamen concedit tempus vitas,quo ab aliis liberari

queat -.Didus vero rex diutillime fe fuftinet & huc ufque clamat

quamvis a pauciffimis exaudiatur aut videatur ob maris amplitudi-

nem& ejus remotionem.Forteenimrupemfeu lapidem praegran-

dem natando attigit:quo contineatur , fi fiudus pr^valeant. Atquxriturqualefitmare.^Refpondeo,Erythraeumfeu rubrum, Tro-

pico Cancri fubjcdum>in quo cum magnetes abundantiflimi fine

ia

DISCURSUS, XXXI.

infundojUndenon tutum eft navibus ferro compadis aut oneratis

per id tranfire: Facile enim in fundum magnetis vi attrahi poflent.

Qiôd cum ignoraret jam didusrex,& navifubmerfa reliqui per-

irent, ipfe natatione evafit folus. Coronailli remanfit rubinis lu-

cens infignibus,qua facile agnofeiSe in regnum fuum reduci poffit.

Atquê bonafuntjqu^regiushicfiliusillijä quo in propria regnum

reduceretur, impertiri queat aut velit? Sane non ejulimodi, qualia

Ptolomûs rex -^gyptiultimus,P6pejo,aquopaterejusinregna

^gyptium reftitutus erat,fcilicet, proditionem& mortem,fed fa-

nitatem, morborum fublationem,vitas ab iis prêfervationem, re-

rum necellariarum ufiim & cornu copias, honorem & amoremsqu^cumnon fintvulgaria aut mediocria,fedfumma hujus vitas via-

tica 8cornamenta,quis ea non, nifiplumbeus,appeteret? quisnonadnataret illi? quis manumnon prxberetSc in fcapham pertrahe-

ret?At videndum,ne inter opitulandum illi diadema in mare deci-

dat: Tum enim vix pro rege agnofceretur,nec a fubditis recipere-

tur:Quia pyropus periiiTetomnibus venerabilis,quia Bezoarlapis,

omnibus fanitatem (pondens,evanuilTet:HincRofarius citatAri-

OiottXtmMisvtxhis.Elige tibipro Upide.per quem reges venerxntur i»

diadematibus perquemphyßci habent curare agrotosfuos jquia ille

tBpropinquus igni,hh(c\uc enim virtute medicinali corona eflet nul-

lius valoris. Atquid faciendum regijam liberato? Ab aquis hauftis

liberandus eft per fudorifica, a frigore per calorem ignisja torpore

membrorum perbalnea moderate calida,a fame& inedia per ad-

miniftrationem convenientis diastas & ab aliis externis malis per

fua contraria &(alutifera remedia.Deinde de matrimonio Regali

illi providendum erit,& fuo tempore ex eo generabitur proles o-

ptatiffima,gratiffima omnibus,pulcherrima & foecundiffima,qua:

omnes fiiosproavos fuperabit potentia, regnis,ditionibus, populis

divitiis& opibusatquehoftes fibifubjiciet,no bello,fedhumanita-

te,non tyrannide,fed clementia,quîpfi genuina Sc propria eft.

AtaXmta,

fugtens.

itS Fuga XXXII. in j.fupra.

liewa#«mtmn iJtiD

i>i< iufff(tâmtoabwl alfoout^ 5<r0t(tm

Planta ma ris vegetans Si cu li fub flu(5tibus uda

Ramos fub tepidis multi plicavit aquis.

IJippom,

Jeo[Hem.

Tomummorans*

Planta ma ris vegetans 5i culi liib flu<5libus u-

\

da Ramos /ub tepidis multiplicavit aquis.

mPlanta maris vegetans Siculi fiib fludibus uda

,

Ramos lUb tepidis multiplicavit aquis.

XXXII. EpigrammatisLatini verßo Germanica.

C02«reon 0id(i(ti nitSitwtiti^ 9DnMmt9arnKiiô0irr f;in au^gtbtdttl

t$]MtKttIflCoraQot/ti>d4 toJôrf(balDftd^ tfyit

^dtinituirdn(roifit(r'^taMvr^9d»on(al«nl4nO(rn/

£ M B L £

Emblema XXXII. X^eßcrctls Natura.

Corallus fub aquis ut crefcitSc aereinduratur/ic lapis.

^37

'epigramma XXXII'^Lama maris vegetans SiculifuhfluBihusuda

Ramosßh tepidis multiplicavitaquis.

Illay CoRALLus, habetnomenfihiJuriorexity

Cum Boreasrigido mittitahaxegelu:Fit lapis rubeum multa cumfionte colorem

Pojßdet : hacPhyfica eU aptaßgura Petra.

P H I-

vß DISCURSUS XXXIL

PHILOSOPH! vocant lapidem fuum vegetabilem, quia inflar

plantas vegetet, crefcat, augmentetur & multiplicetur: qucdquidem ignaris mirum&averitate alienum videtur, cum corftet

lapides nec vegetare,neccrefceiê hocmodo,necad metalla liqua-

biliaquicquam fpeclare:fed illi falluntur fuo judicio:Quod enimillisjgnotum eftddiion extare in rerumnatiira arbitramur,metien-

tesuniverfiimmerjficatemfuocaptu:Quis unquam credidiffet la-

pidem crefcerefub aquis, vel plantam ibi generatam lapidefcere

nifiExperientia&conftans fcriptorum fides id comprobaret? ubi

illa lapidifica,ubicoloratiYavis 5quêcoralium indurat& tingit,ex-

iftit,an in aquis,an in aere,an in terraPplantam t fTe mollem& plica-

tilem, dum eft fub aquis, ut affirmant, verifimile eft,valde tamenterreftrrsnatur^,quirdum refecatur& ventis frigidis exponitur,m-

durefcit 8dapideam frangibilitatem acquirit,dum ifrigido& ficco

aere aque^partes abundantes exiccantur(hienimfeptentrionales

iiio flatu ficcitatem inducunt) &c reliquum corpus terreftreä ter-

ras quaiitatib.frigiditate&ficcitate,congelatur: Sola enim conftri-

6lio ineft terrx,non aqux,nec aeri*,quoad virtutes cujuslibetpro-

prias & genuinas. Dat pr^terea mare aliis in locis tres lapides

medicinales partim cx vegetabili genere, partim exanimali,

aut potius partim ex naturae arcanis depromptos j utpote mar-garitas, fuccinum &ambram gryfeam : Margaritarum proven-

tus & captura nobrs innotuerunt , at non reliquorum : Succina

inSudaviê maritimis oris colligitur,in firtoribus,poftvehementio-

rem flatum Circiifive Cori,quod ab/que dubio exterrê venis in

mare ebullit, vcl ab aquis eIu!tur»6cflLicl:ibusadlittoraimpellitur.

Nam mineras quafdam, ferri & argenti fuccino adnatas vidimus,,

quod fieri non potuic,niflin terra.Q^d vero murc^,culices>aranei

papiliones, ranx & ftrpences in quibufdam fruftulis cernamur(quemadmodum nos 120 globulos ^xfuccinotornatos habuimus,

qui fingulimufcas,cu!ices,araneas,papiliones aliquot continuerüt

una etiam particula 9.non fine natura fingulari miraculo )ex pro-

fluentia 6c imaginatione codi acciditi ut alibi demonftravimus.-

Ambra

D / s cUäs U s XXXII. 159

A^mbra Gryfeaquod eode modo in India: orientalis& occidenta lis

l’ttoribus inveniatur, negari non poteft,&quamvisquidam ad ar-

borum füccum feu gummi (uti fuccinum ante didumjeam referac,

qui tarnen ex terr^ venis prodire exiftimentprobabiliüsjudicant:

Arbores enim ambr^ fuccinique feraces nufquam vifä^ funt,quas

tarnen extra aquam in aprico crefcerejfi fint,certiffimum eft. Adv^enas icaqiie fubterraneas feu lapides, utramque ambram referi-

musjuci margaritas ad Zoophyta,& coralium ad vegetabilia. Affi-

milatur verb bis lapidib. Sc inprimis coraIlo,PhiIofopJiorum lapis.

Nam ut corallus in aquis crefcit & ex terra nutrimentum fijmit>

fic Sc la pis Philofophicus ex mercuriali aqua cocrevit Sc ex ea<quic-

quideft terreum affiimpfit ad fuiaugmentationemjhumiditatefa-

pfluäexpiräce. Colorquoq^ rubeusilliex coagulationeintenditur,

quemrecentiores vocant tincluramcoraHior.um,non aliter quamlapidi phyiico,qui in ültimac^gelatione fui rubel#it&inftar coral-

ii ruberrimi apparet>qux tinduraeft: verum ut corallus frigido Sc

ficco, fic ille calido Sc licco indurefcit,quo augmenta to itidem li-

quefcit, contra naturam reliquorum lapidum, qui liquefcunt qui-

dem,fed in vitrum abeunt^quod huic neutiquam convenit: Utquecorallus in varias medicinas magnae virtutispr^paratur,fic& Phi-

lofopbornm corallus omniumherbarum vires in fe tranftulk, quodille unicus tantum poi2t,quam omnes omnium vegetabilum me-"dicin^e.Solenim coelefi:is,qui vegetabilibus virtutem &eiBcadammedicinaJeminfunditjhuicfuofilio&vicarioterreftriplustribuit,

quam aliis omnibus :Hic efi: corallus philofophicus vegetabilis^

animalis& mineralis,qui in ampliffimo mari delitefcit,nec agno-

fcitur,nifi oculis ignarorum exponatur & manibus inferatur : Atcautiilime fub aquis refecandus erit, ne fuccum& fanguinem amit-t'at,6c nil nifi cerfeftrechäös abique vera fuaformaremaneatiln hocenim omnis difficultas coralii captandi verfatur,pr^ter quam vix

ulla occurrit :Hurnidicatem fuperfluam intelligo, qucT interficit

lapidt'm, nifi feparetur,quie corallinum ruborem apparere noti

finit, qua: coagulationem,dum adeft,non admittit.

6 if

Âtalmtn

Jutgiem,

Nippomen»

Se(ûens.

rcmumMerans.

140 Fug A XXXIII. in j. infrä.

iÖöf HermaphroditligcnOd

11 Ic biceps gemini fexus cn flmeris inftar Appa«

retjpoftquam efl hu midi ta tis inops

Ille biceps gemini fexus En funeris inftar Ap-

retjpoftquam eft humi ditatis inops.

—— 7^'X—

7

r—

/

^ ^ - . . ——-tr-7T V- V

—

^ 3S: Y y '

-A ^ r~Y 1r~ ] :^ ^ p V- -V V ^ II.«- —- HL,. !

,

- > l 1 i ^

Ille biceps gemini fexus en funeris inftar

App aret,pofequam efehumiditatis inops.

XXXIII. EpgrammatisLatiniverßo Germanica.

Hermaphrodit dittm SSJJtnfcfeW bif

âfuiarwf3tngfrau&f€r5foc^{igf«f(<pörtgroß5^p|(($:pW/

0p er in finfler deetee/ mufiu)§mme§r $eiprgeNn/ê(c%ee/fp6alö(u tûß/ (mpt tviber t>a$ le6en/

2(D bep 0eeinp imjewr/«D rplêer0c^weW im 0plff ßt’^t/

?3n^ öirwfif Mercuriusantin «u|0#er§eröe§i.

£mbxc<

Fmblema XXXIIL Deßcret/s Nafurd. 141

Hermaphroditus mortuo fimilis,intenebrisjacens,igneindiget.

EPIGRAMMA XXXIILl^LlehicepsgeminißxHSienfuneris influr^ apparet^poßquam eli humiditatis inops .

etenebrosaßconditurdndiget igne^^

Huncillipr/ßes^dt’modbvita redit.

Omnis in igne latet lapidis vis,omnis in aur&

Sulfuris^argento Mercuriivigoreft

S 3 Ex

,41 D TS CU R SUS XXXIIL

EX arcanis natura^ eft,qu6d, ingruente hyeme,ranê& hirundt-

nes,aquisfubmer/i,velutimortu^jaceantj8c vere novo calore

Solis operante recuperent fenfum & motum feu vit^ fenlitiv^ a-

dionis peragantiQuod fi vero iplo Brumali temporein aquis reper-

ta in aeremleuhypocauftum calidum adferantur,mox (efe move-re,utinacfl:ate,incipiunt:llndeappare£,quod illis nil nificalordeli-

ciat externus,qui calorem naturalem internum conclufum excitet

& inadum deducat: Eodemmodo Philofophi defuo Hermaphro-ditoloquuntur,qui fiin tenebris jacensappareatmonuus,ignis ca-

loremdigeatdnteuebris vero jacere dici£ur,dum per nodemhye-mis opacam& frigidifiimamdimittitur,hoc eft,in nigredine, quee

frigiditatis fignum eft^ manet , ä qua ad albedinem per majoremignis intenfionem adduci debet,&adhuc permajorem,adrubedi-

nem: Abique calore enim,ut Bodülus in turba ait,nihil generatur,

&: balneum intenfi caloris perire facit^fi vero frigidum fit,fugat,fi

autem temperatum fit,corpori conveniens& fuave fit. 1 bidem So-

nelluSyCun^ldyVCio^M.quA vivuntyDeoßc 'volenteêtiam moriuntur : ?ro-

ptereaiUAnatura^cuihumiditas adepta eH.cum per no6ies dimittitur^mor-

tuoßmilU videtur,^ tum illa natura igneindiget^quoußj[ue corpus îllius

(piritusinterr/im vertatur tuncßt pulvis mortuofimilis inßuo tumulo:' Hisperaltis reddit eiDeusßiritum df animam-,dr omniinfirmitate ablata

. confortata efinatura noßraeßemendata : Oportet igitur illam rem combu-

rereabfquetimore,&c. Ignis itaque,qui omnesaliasresdefl:ruit,hanc

conftruit,quê reliquis mortem;,huic vitam probet. Unicus t(i Ph(e-

^/>,quireparaturigne,qui innovatur flammis 8cex cinere emergit

redivivus:,atque hic Philofophis folis notus, crematur & in vitam

revocatur, quicquid aliifomdient de ave,nefcio qua, volatfli,nuf

quamexiftente,necvi‘‘ä,nifi fabulose:Efl:autemÄ’m4/>/^r^^/>//^,de

quo Philofophi loquuntur, mixtx natiira^,mafculea^ & foemine^,

quarum una tranflt in alteram calore operantcj Exfoemina enim fit

mafculus, quod nonadeb mirum in Philofophorum opere videri

debet,cum&fexummutafTequamplurimos,fi hifloriis fides habe-

daeft,repertum fic:Poetas Ceneajpbin c^Tireßam commemorzntyut Fontanus in ftellis : Poeniteat

D I S CU K SU s XXXIII.Poeniceat generis tarnen ccfcC^/^r^^malintr

Aut in foemineam penitus tranlire figuram: Et Aüfonius:

Mceret in antiquam Ceneus revocata figuram^.

Ita Ltcinte Craßo^ C. Cajfto Longino Cofs. Cajpni putr facltuseftex

virgine : Et Licinius Mutianus apud Plinium prodit ,vifum a fe Argis

Anftontem,cui nomen Aiiftufe fuifletjnupfifleetiamjmox barba

& virilitatem provenille,uxoremque duxiiTe:P//W/ä?^ ipIeaitievidiC-

fe in Africa mutatum in marem die nuptiarum L. Coßtcium civera

TifdritanmniUxcwtroitfft^ multis aliis comprobari pofiTetjfiopus

foret: Ex calore vero auctiore redditogenkaüamembra feu virilia

excorporeprocrufacertumeft. Cum enim foemina fit longe mare

frigidior,interiusque abfcondita habeat, qu^e mas foris, ut medici

dicuntjhinc natura dubia,nummarem an foeminam generaret,foe-

minamexpreffit exterius, licet marem interius meditata'fit. Hinccalore per astatem crefcente & motu accedente recondita mem-bra eruperuntfequeomnibusvifenda monftrarunt: Eodem modoapud Philofbphos foemina calore audo fit mafcuIus,hoc cft,Her-

maphroditusfoemineum fexum amittit,& fitmas fortis &feverus,

qui nihil muliebris in fe habeat mollitiei aut levitatis. Ita a celeber-

rimo illo Caß.Taglucotio Bononienß medico vidimus aliquando artis

Chirurgie;^ indultrianobilem puerum Hermaphroditiim in perfe-

dum marem, generandas foboli(ut /pes erat)aptum, mutatum vel

potius promotum elle/acbo per mentuIam(quod deerat ibi) fora-

mine novo &occlufo inferiori quafi muliebri. Philofophi hifce o-

mnibus manuariis operationibus non egent. Cum enim frigiditas-

&humiditasiun^ adfuerit,foeminam vocant,cum caliditas fic-

citasSolis,mafGuIumj Cum omnes illse quatuor qualitates fimuERebis velHermaphroditumjEtficfacilecoaverfiofieripoteritfoe-

mina^,hoceft,frigiditatis&humiditatis,in marem mutatio,qu^ fit

foloigniscalorejucdidum, Calor enim feque'ftrat 6cfeparatruper-

fluitates humiditatum & fui ideam in fubjtdo Philofophico fta-

tuct,quaeefttindura-.

144 Fuga XXXIV. in 8 . InfrL

3m tt)trter cmpfangcn/tjnt) tn t>cr£ufft ^(hcm/mm <r«&?rro§twottxal qsû it aufförm'XB« jt<r.

plSr Ef^p^^lgSä^fejggaiaîEäÎ^Bal nea conceptu piie ri natalibus a er (plen-

det & hinc rubeus fub pede cernit aquas.

Hippone diiziSequens, ärzJ::£“Z~Efe:

Bal nea conceptu pue ri natalibus a er

I*omum

Moretns .

Splendet & hinc rubeus fub pede cernit aquas.

^;^=fg=^gEiigg3;f;p|

Balnea conceptu pueri natalibus aer

Splendet & hinc rubeus fub pede cernit aquas.

XXXIF, Epiâmmatis Latini verßo Germanica,

'SER iß f«‘n <^mpfiti^mßlaUtin iöfft«!

'^ßetiiHmi miö ro^fge§t »&<rW<^rtt)irtaut^tt)ci§ inöcr .^d|?ö<r OScirg/ foNr ^(ifien «Brtii

2(rtäc«emmer»n&«nig.^«^fRi«{?pfl[«a«pf<9ii/

(i$ i(! ein <Stmi »siD auef) uic^f/»dc^ §<mmlt|c^ ©o6<«/©döfflicîp/ fo iimwiau^ »iri§at<n.

£mbl£-

Emblema XXXIV. Z^eßcretut Natur*. 145

ln balneis concipitur,Sein a€re nafcitur,rubeus yero

facäusgradiuirruperaquas.^

EPIGRAMMA XXXIV."T) Alnea cenceptupueri,natalibusaer

Splendet.&hincrubeusßtbpedecernitaquas.

Titqutfiipermontanacacumina candidus ille^,

§}uireman€tdo&is unica cura 'virts.

jEf/ lapis non eii,cceliquodnobileBonum,Dante Deoßelix,ßquishabebit,erit. T Ho-

49 D‘7SVÜJISUS XXXIV.

HO w I N u M opinio vel adulatio qtftbuldam pr^ reliquis mira-

biles ortus, at. certe fabulofos attribuit, veluti, Alexandro ij

Magno,nonaPhilippoMacedonurege,fedJoveHammonio,geni- i

to,Romulo &: Remo, aMarte, Platoni ex virgine Reriöiooe ex

Apollinis opprellaphantafmate, nato. Ita Ethiiici adiis fe oriundos:

demonli:rarevo!uerunt,qusmadmodum&Tbefl"aIus Hippocratis:

medici filius fefeab Apoliineorcum ducere Athenienfibus inter a-:

lia perfuadere conatur : Sed nos illis non cred uli>quifcimus,illos nec;honaines nec deos fu; (le>adquos fui generis originem referunt. Et fi i

heroes quafi divini inter mortales extitiffent, ex adulatione fiibdi-::

torum,difcipuloFum vel aliorumomnia fua magnifica mUndo ven-’!

dicantium, h^ec de iis fida&inopinionemvulgifaljEariisfcriptisin-i

finuata cfle,animadvertimus; Alia reseft,quodPhilofophifuofilio:|

conceptionem & nativitatem inufitata tribuant :Habetenimhic l

quid peculiare pras^ca^teris omnibus in miudonatis,cum conceptio"

ejus fada Iit in balneis 8c ortus inaere. Scimus mulieres Heriles exi

nimia frigiditate& ficcitatemultu adjuvari poflTe balneis calidrs,uts^

ad conceptum reddanturhabiles &apta^,at quod is in balneis fieri j

debeat,autfadusfic inauditum: Solfhuicilludcompeterevideturi':

obiniJ^^bilisnaturatpotentiamab aliis lorigediverfam.Alibidicunt?

quod conceptio ejus fiat in fundo vafis & ortus inalembicoiquae^i

fententia magis eftconipicua:Nam aqua^ balneorum, fi quasr ad-:

fiint,non in fummitate,nec medio vafis fed in fundo erunt,in alem-:

bico vero vapores funtaerii: Conceptioitaqueubifadaeftjafcen-i

d it in alembicum& fit ortus ejus in albo colore : Ih fiindo nigredo:

^dominatur,de qua RofariusjConceptio,inquit,cftcum terra in ni-

grum folvitur pulverem& incipit aliquantulum de mercurio reti-

nere 5 tuncenim agit malcuius in fbeminam,ideft:,azoth in terram.

Et paulo poft : Conceptio & defponfatio fit in putredine in fundo '

vafis &generatiogenuommfietm aere,fcilicet in capite vafis,id eft,

alembki:Eftque conceptio inbalncisnihilaliud nfli putrefadio in

in fimo :fic enim idem Rofarius continuat: corpus nihil facit,nifi

putrefiat, 8c non poteft putrefieri,nifi cum mercurio : Etmox pu-

trefadio

J) I s c U R s U s XXXIV. 147

trefadiofktignelentiflinio fimi calidi &humtdi,& nequiquam

alio,ita quod nihifafcendat:quiafi aliquid afcenderet,fieret fepara-

tio partium, qua^fieri non debet, donec mafculus foemina fine

perfe<3:econjuncli,&unumrecipitaliud,cujus fignuni eft in fuper-

ficie nigredo perfeci:^ folutionis. Ortus ejuseft albus,quifitinca-,

cumtnemontium,boceft,in aere feu alcmbicoj Q^ckI per Rofinum

ad Euthiciam fic explicatur: Dixitfapiens. Accipite res e mineris

fuis & exaltate eas ad alciora loca& mittite eas a cacumine monti-

um fuorum &reducite eas ad radices fuas : Etpoft : Per montes au-

tem fignificavit cucurbitas,& per cacumina montium alembica

:

Mittere autem fecundum limilitudinem eft recipere aquam illa-

rum peralembicum in recipiente :Reducere vero fiiper radices,eft

fuperhoc,aquöprodeunt:& nominavit cucurbitasmonces,quiain

montibus inveniturfolSc luna :iic etiam in his montibus.qui lunt

cucurbit^^generanturSol&Lunaeorum.H^cillerPofteafitrube-

us&incipitire fiiper aquas,hoc eRfuper metalla in igneliquefada,

quse ftant inftar aqu^mercurialistEftenimhicdominus aquarum,

in quas imperium exercet, inftarNeptuni,cftque rexmarisScpof-

feflbrmontium.DeAVrx^- Perfarum rege tradunt,quod expeditio^

nem moturus io Graeciam legationem inftituerit ad mare & mon-tem Athum,ne fibi injuriamfacerent,illudflu<fl:uum,hicflammaru

seftu,alias fe poenam de ucroquefiimpturum efTe.Verum Turdis nar-

rata eftfabula,& mare aliquot ex ejusnavibusfubmerfit,Athos ve-

ro incendio non paucasperdidit.Hinciratusrex,tanquam maris 8c

montium dominus, illi certum numerum plagarum infligi jullit,

montis verb magnam partem in mare abjecit: Sed h^cmagisau-daciam,qu^m prudentiam tanti regis demonftrant : Hic, de quonobis Termo,omnes aquas ab obftaculis& immunditiis purgat nonedido,Ted fado, &libere per eas incedit, quas quoque (quodam-plius eft) congelat,ut currus Tuadu ritieTuftineant,quas antea tulere

navesrlpTemontesexsequatvailibus&flammasignisnonreformi-

dat,ideoque quocuficque vult,ab Herculis columnis in ultimamIndiaeoramadDiony fi columnas libere contendi t.

X if 533Ö

Atalanta

Jiippom,

ßqHcns.

Zomummorms.

h'^ FuGAXXXV.iny.fuprL

Ceres Triptolemum,WcThetis Achillem

ju rawrctt §a(/alfo fo( t>cr îlttfUcr

&(n0fttng(Rx§ntn.

RefpiceTriptoleniumjdurumqi in praelio Achillem,A chillcm Ma-

tre docente aeftus ut di dicere gra ves.

RefpiceTriptolemum durumqînpraelio Achillem A chillcni

Matre docente aeftus ut di dicere gra vcs.

Relpice Triptolemum durum^,- in praelio Achillem

.. - -

.Matre docente aeftus Ut didicere graves.

XXXK Epigrammatis Latini verßo Germanica,

îCÔWailTriptolemumDiiiAehillcmgrolwfl^ im&tftiH^Kfteiuotrtrodm t>oti 9)?u«(ir fcpno

3<!l<tl |af Ceres, i»tf(nt Thetis ,tm J<l»r

«nÄinWanûfKr^rüß/ûrdÊmble-

Emblema XXXV. Deßcrettf Katur*. 145t

Ceres Triptolemum,Thetis A.chiilem,ut fub igne

morari afluefecitjiicarcifexlapidenu.

EPIGRAMMA XXXV.

RBßice Tripolemum^durümque'mpxlio Achillemt

<^atredecente,aßwut didicerepAves.lllumDiva Ceres

yThetishuncdurabat inigne^IdpctudaHeferensuberaflena die^:

Haudjecusajfuefiatmedicinaheata Sophorum^

i^mperadmammas^tqueatigneßui. T 3

Tfö XXXV.

Lyc uRGu $ ille Spartanorum Icgiflator

,

quantum- confuetudovaleat,ficudis fivebonus five malus,oculari exemplo populo in

theatraliconcioneexpofuitjdumadduceretbinoscatulosuno eni-

xu editosjinque medioponeret ollam pulte refertam ac leporemj

/ quorumcatulorumunuscum videret cibum & leporem,eo relido

huncinfecutus cft,quia ita alluef.clus erat, alter vero negledo le-

pore,ollam evacuavit,curpScficconfiieverat:Quo fado,en,inquit,

mc videtis,quantum valeat educatio,& a parvulis afluefadio etia

inillis,quos natura pares&/imilimos produxit. Hoc itaquemodonaturam emendare aut ad meliora dirigere convenit

,qua; caerea

eftjUtin vitium vel virtutem facile flecti pollit. Quod ille in politi-

cisverum demonftravit,Philo{bphi quoque in Phyficis feitahabe-

reconfentiuntiln hominibus,brutis quantum confuetuefovaleat,

quotidiana exemplaper totum viiiintur mundum : In vegetabilib.

quoque non pauca occurrunt: At in mineralibus 6c metallicis ea-

dem dari,rarioris experientiie eft :Nihilominus tamen lapidem fuuflxantper afliiefactionem inigne fibi conveniente,quemadmodiiinnumeris locis innuunt -.Nutriendus enim eft igne,tanquam puer

ladefuperubera matrislii^ : Undedicit Emiganus,inlpicite ladan-

tem puerum,& ne impediatis eum: Et Bodillus,Foetus autem ex-

tradusnon nililade nu tritur,8c igne perle& paulatim dumparvu-

lus eft,&quanto magis exuritur,ollibusconfortatis,in juventutem

deducitur,in quam perveniens,llbi liiificit. Et Arnoldusin Rolar.

l.z.c.7 .0portettamenipfam medicinam diutius allari liiper ignem

8cnutriri inftarpueriin uberibus.H^ceademantiquiflimiPhilo/b.

phidcmonftrare voluerunt in allegoriis de Triptolemo Achille

iub igne afliiefadis jacereiSc induratis,cum uterque nil nilichymi-

eum fubjedum denote^practerquod iofulla eflet fabula , indigna

qus vel aliis rebus moralibus accommodaretur.vel dodorum au-

ribus inculcaretur: Ceres,veluti nutrix Triptolemum interdiu la-

de nutrivit,nodu fijb ignibuspofuit,undeciimpueroptimealere-

tur,pater Eleufiusaliquandohocobfervavit : HincCeres Eleufiuminteremit,&puero Triptolemo currum donavit,anguib, tradum,

quo

D/scU JtsU S XXXV. 151

cuo ille per aerem in o.mnes mundi panes contendit,& mortalesfrugum leminationem docuit : Sed hic Triptolemus tin(5luraeft

Philofeo modo fub igne nutrita,quac a ferpentibus dufta,hoc cft,

Mercurio,docuithomines,quomodofeminaPhilofinfiiamterramjacienda fint. H^c eadem afTcribuntur Ofirrdhqui ideo terrarumorbem perluftravit,ut alibi demonftravimus,& Dionyfb,qui vini u-

fum homines docens peregrinatus eft per mundum : Sunt vero hi

tres TriptoIemusjOfiris & Dionyfius unius intentionis &officii>i-

mores unajut etiam Achilles^quifortiffimus ad bellum Trojanummittendus erat>Ejus pater Peleusîd eft,terra>vel Peleus monsjma-tefThetis dea marina feuaquarum^hisnafcitur Achilles: At ineoni

nuptiispomumaureum Eridos prolatum eft,prima caufa belliTro-

jani, unde ex iis nuptiis natus, non immerito ejus exeeutorextitit:

Induratus veroeodem modo Achilles a matre fua dici tur,quo an-tedidusTriptolemusaCererejdequolib.^.Hieroglyph.latisdixi-

mus,quod hic repetere fupervacaneum ducimus. Lapidis itaque

nutrimentum ignis eft,atnon inde,utquidam perperam exiftimare

polletdn longum, latum 6c profundum,extenditur,nequein pon-

dere incrementum fumitjquiafaltem virtutem,maturationem 5c

colorem ab igne acquirit,omnia reliqua,tanquam commeatus &viatica fecum adferens^ Quandoenim ex diverfis locis ejus partes

funtcorigefta^,purgatic& conjund:ê,habet in fc omnia,quibus in-

diget:llnde apud Rofarium Philofbphas:

fert fecum^^quthus

indigethacaqmfcetum. Nec vero quicquam peregriniab initio ad fi-

nem illiadditur,nifi fit homogeneum,nec feparatur,nifi heteroge-

neum:QÎibetaiitemanimadverteredebet,uti dracones Tripto-

lemi currui jungendos bene agnofeat,antequam quid incipiat,qui

funtalati&volatilessquosfifciredefidereSjinfimoPhilofophicoin-

venies. Sunt enim fimus,& generantur ex fimo,funtque illud vas,

quod Maria dicit,non efle negromanticum,fed regimen ignis tui,

finequonihilefficies: Veritatem tibi aperui,quamhaufi incredibili

labore,non abfque fumptu multorum annorum, ex veterum mo-

numentis, “.

Atalanta

fugiens.

Hippom,

JeifKns.

fornum

morans.

151 FugaXXXVI. }n7.mfti.

©fefjr cmff ^cr€röm/t>tt^ aujf

ÛßUi/wc^tM in &rr lufft/ »nt> a>ht in$(d(f(n/

d<l0 if{On Mercurius.

Vile recrementum fertur la pis atque ja cere

Forte vi is fibi ut hinc dives inopsque pa

Vile recrementum fertur la pis 'atque ja-

rent.

cere Forte vi is fibi ut hinc dives inopsquepa rent.

Vile recrementum fertur lapis atque jacere

Forte viis fibi ut hinc dives inopsque parent.

XXXVI. BpgrammatlsLatiniverßo Germanica.

^^3tn f40«/b<»§ ^<r0f«<« ffp tinwnvorfftn® »itö fdfefcc^t/

tvC/ @0 (tgtam‘XB«g/ 9a0|§n Olcif^»nö2trmWnn^bmmif<^$fa0<nani>fe/Pa$(tfepmô^{n^trgmsufcâaxn/

^P<tim lufftfanOre/Pa^nfid^fm^t inZwm/tfi tt>a^r/nac^ feinem^^ttßanP/^t^ »itjPa§(umarnemmfi

0olc^0aêaufîrsen/ipoeriuftnên Muimfl»E M B L E-

Emblema XXXVL J^efieretis Natura,

Lapis projeftus eft in terras,& in montibus exaltatus>& inacre iiabitat,8c in flumine pafeitur^id eft^Mercurius.

EPIGRAMMA XXXVI.Ikrecrementumfirtur Lapis atquejacere^

Forteviisfihi ut hincdivesimpsqueparent,tMontibus infummisaliißatuereper auras

&is,atpafiiperfluvios alii,

Omniaverajuofluntfenfu.poflulo fedte^^Muneramontanisquareretanta locis, V Ab

1J4 DISCURS US. XXXVL

Ab omnibus,qui lapidisnomen&potentiamvelfemelaudfve-runt,nifi fint ex penitm incredulis,qu^rrfoletjubi inveniendus

iit,ut reftä quafi via ad eam currant ? Refpondent Philofophi du pli-

cimodi: Primo quodAdam eum fecum ex Paradifo attulerit,quodfitin te,mme,inque omni homine,quod volantes eum fecum por-

tentexioiiginquis locis. Secundo,quod in terris,montibus,aere 8c

flumine reperiatur Utriigitur viînfiftendum,an huic,anilli?U-

trique,ut opinor,fed fuo re/pecT:Ujlicct hêcnobk magis arrideat 8c

fecurior videatur. I n terras projectus dicitur,quia elementum terr^

primo apparecinobfcuro&nigrocorpore, Deinde,quia vilis,parvi

precii res fit, qua: in viis peregrinandum 6c in ipfo fimo calcatur.

UndeRofarius,& li vero,inquit, nomine nuncuparemdnfipientes-

cum efle non crederent. Et Morienus Calidi qua:rentr,an multumde eo inveniatur,rdpondet:Non efl: hoc nifi,ficut lapiens dkit,ad

divitem feiheet & pauperem, ad largum & ad avarum, euntem;

quoque& fedentem. Nam hoc in viis pro)icitur,& in fterquiliniis

fuis calcatur,&multij;aminll:erquiliniis fodemnt,iit hoc ab cis ex-

traherent,&in hoc decepti /unt. Mundus quoque in turba inquit, fi

venditores cognofeerent eam,non venderent eam tam vili precio.-

Et Arnoldus alferit, quod lapis gratis haberi polfic, in tanta copia,,

qua quis velit,nec interrogandus quilpiam fiteam ob caulam. Quas

omnia vera fimt. Quis enirn,nifi inhumanus,petenti aquam& terra,

denegabit Cymbri antiquiffimi a Romanis cum eadem munerapetiillcnt,nec obtinere polFent,efRifis copiis Italiam ingreffi multa

millia Remanorum cum Confuhbus liristrucidarunt,ut hiftori^te-

fliantur. Terra entm,ut materomnium preciolillimacft,ut materia

putrefacio; uukima,vr!illimajNiIviJius luto aurcoeno,quod tamennihil aluid efl: quam terra aqux mixta. Qîd gleba terr^ commu-nius ? Attamen Eui ipylus Neptuni filius eam Heroibus Argonautis

proxenibobmlit,exquanonrecufata/edgratoanimoaccepta,poll

dilToluta in aqua Medea multa vancinaca eft. Oportet enim terra

in aqua dillblvi,alias nec ha:c,nec illa quicquam valet:: Hocmodo-lapisprojiciturin terras,in quibus tamen abje^lus non permanet,.

' DISCXJRSUS XXX VI» lyj

fed exaltatur ad montes,utpote Athum,Vefuvium, ^thnam,6chisJ(imiIesflammivomos,qualesindiverfisorl3is partibus permulti

vifunturJnhisenimignisperpetuusardet,qui lapidem fublimat,^

adfummam dignitatem evehit. Inmontihu?,utcrerdtdnrudifor-

_ma ex fulfure&: argento vivojlic m montium vertice maturatur 6c.

perficitur, ubi & provenit herba,iine qua ignis temperari nequit^

quia hac frigidä 6c humida in ignem conjecla ejus vehementia re-

rtunditur per fui contrarium: A montibus ad aeremtranfit,ubiha-

-bicationeminvenit Aerenim ipifi domus fit,qua circumdatur,quodnihil aliud eil,quamquod portetur in ventre venti,nafcatu r in aere,

de quibus terminis antea didum eft.Tandem in fluviis pafciturjhoc

'eft,in aquis, Mercurius: Inde in ejus honorem Achienienres hydro-

phoria agebant, ^uia materia Philofophorum lapidis eft aqua, ut

Rofariusinquit,8cintieIIigiturdeaquaiiIorumtrium.Quamobcau-

_iam Mercurius triceps quoque diccbatur,utpote marinus,coeleftis

8cterrefl:ris,quia aqu^,terr^& aeri adelTet. A Vulcano educatus

traditur,furaci täte infignis,quia Mercurius igni alTuefieri docetur,

qui volatilis eft,& fecum aufert id,cuimifcetur. i£gyptiis leges 8c

-;difi:iplinam,imd Thebanis quoque facerdotibus& magnse mundi;parti,antiquitus,religiönem didavit,quia ä chymicis infti tutis

gyptiipolitiam,& res facras habuerunt,ab his Graci,ab his Roma-ni, ab illis quamplurimse ali^ gentes, ut latius alibi demonftratum

' eft Argum laxo occidit,feu lapide &c Battum in lapidem indicem‘ tonvertit. Qmd multis ? Chymicorum volumina omnia nil nifi

Mercurium inculcant,unoque hoc verficulo ejus potentiam fatis

confirmantjEftinMercurioquicquidquasrunt/apientes. Hicitaqj

quasrendus erit,donec inveniatur,fivein aere,igne,aquis aut terra

moretur. Vagus enim eft,6c nuncliuc,nuncilIuccurrensproDeo-

rum chymicorum minifl:erio,tanquam illis a pedibus.quod offi-

cium ejus indicatur,dum Angeliamipfi filiam nonnulli afleribant.

X

\

93 ^D«9

.Atalanta

Tügiens,

Hippomen,

Seqaens,

VomnmMerans.

t^S Fuga XXXVII. in 8. fuprL

DCauc^/faa tfl 'âffcr/ i»rgrdtKiiwj tia$ t'f? t>ae

Hermetis,vnM><l0 fl<ncfmt>(ôfjVr»

Ter na magifterii, Terna magifterii fiint (e mina,f(E tida

lympha,Et ni veus va por ac pel le Le o viridi.

Ter na magifterii Terna magifterii funt fe mina, foetida

lympha, Et ni veus ac pel le Le o viridi.

Terna migifterii /iint femina,foecida lympha,

fei5E|E|z^=^-l^SEE5ÊE^5E|^îf^;Ez=rEET"E^Ê=zSEE;

Et niveus vapor ac pelle Leo viridi.

XXXFII. Epigrammatis Latiniverfw Germanica.

®<«0 Jtir ®?<i(l«rf(âffi3<§drai/^<»fr«/foflinif<«l>i(l/

‘2JnJ)b«f^nr«t)«(f« 3iau^/fampt t)<i« WiMii0rä«0<»<ß/

rDaaâ(f(r tfl aDcr ^(<m<itf«iC$)lu(((r/i>(niid(r0^(tn/

fQttQtämUtD iß t)a$ Äupff«Hermetis »iib0(tlti0atairt>f/

3aâpiw(nO«i25tl{%cr/l>friP<lß SXaud^âflVr/rrftw^f.

£mSL£-

2 MB LEMA XXXVII. 'Defecretls 'NAtttYa. 157

Triafufficiunt ad magifterium,fumus aIbus,hoc eft,aqua)Ieo

viridisîd eft,«s Hermetis,& aqua foetida-.

EPIGRAMMA XXXVIL^ Êrm mAgifleriifunt(emim,foetidALyrnfhA^

^

A Etn iveu6 vApor^ acpelle Leo viridi:

WndApArenspeperit^reßAntquA.elementA^SopMsqutî

U/UpidemfActAntûltimAprimiquecaeFLJEsHermetisateH viridis hÔypetrûenot

A

Librorum cApitlisiFumus Albus Aqua. V 3 Ux

- D IS cnR SUS XXXVILT triaeflentialiaad cüjöfque^dificH conilruclionem requimn-

tur^quoram uno abfeate,ejus nullaadelTepoteftperfecHojqu?

funtfundamentum,parietes&tecl:um,ita totidem delideranturad

Philofophorum compoHtum abfolvendum, quas hic nominantur

propriis fuis nominibus: Author Aurora^^c.io. defeparatione ele-

mentorum loquens,Terra, inquit, ibidem relinquitur,'ut alia tria

elementa in ea valeant radicari j fi ipfa non efiet, elementa funda-

mentum non haberent ad aedificandum fiiper id domum novamThefaurariam : Hoc fundamentum vocatur hic aqua fcetida>qu^

eftmateromniumelementorum,tefteRo(ario,ex qua& perquam&cum quaprxparantPhilofophiipfum,(cilicetElixirin principio

&infine:Fcetidadicitur,quia£oetorem fulphureumdefe mittit,&

odorem fepulchrorum :Haec eftilla aqua,quam Pegafus ex Parnaf-

ifounguläruäpercuiroelicuit,quamNonacris Arcadiae mons exju-

gisemittitefaxo prorumpentem,quae in fola ungula caballina fer-

vari poteft ob vim ejus fortiilimam :H^c eftaqua draconis,utRo-farius eam nominatquie debet fieri per alembicum fine omnialia

re addita,inqua facienda eftmaxirnus fcetor:Quse verba ciim qui-

dam audiverint ad ftercora diftillanda humana vel animalium fc

contulerunt,in qua operatione foetorem quidem maximum fenfe-

runt,fed.ftercora in ftercoribus invenerunt : At ne putes Philofo-

phos fcarah^eos efiTequi in ftercoribus operentur,fcias foetorem^i

quis adeft,inmagnam fragrantiammox mutari,proutLullius tefta-

turdefiiaQujntaeiIentia,cui tantam odoris fuavitatem afiignat,fi

rite fadafitjUt in fuperiori aedium loco pofita aves volantes adfeal-

liciat& fiftat: Ponit autem in fimo fuam quintam elTentiam,cujus

calore temperatiifimoea fragrantia ftquitur,quod quidamcum vi-

no forti tentafunt,fedfruftra,ide6queZ-ullium vanitatis infimula-

runt, cum ipfi eflent ftultitiae potius coarguendi,qui vinum Lullii

nunquamguftäruntjAtLülliura aureusülepoeta melius intellexit,

quiChryfbp.lib.i.ita canit:

non illequidemßnfihqudt dicereprimi

BHfacie vifii^^nequetun^fiiUmtia vincti

(Jlii/cebat)örc. Poft

v rs CU R:S U s XXXVIL . 159'

Port aquam foetidam' Leo viridis pccurrirrdequoRofarius^qua:/!-

vifti autem deviridi täte,putans, quod xs eflet corpus leprofurri pro-

pter illam viriditatem quam habetrllnde enim tibi dko5quod tota

fllud,quod eft perfeelumin xre,eftiliafblaviriditas,qua:inipfoeft;

quiailla viriditas per noftrum magiflerium vertitur cito in veriffi^

mum aurum noftrum &c hoc experti fumus:Nullo tarnen poteria

lapidem praeparare abfque ducnech viridi &liquido,quod videtur

inmineris noftris nafci: Obenedida viriditas, quce eundas res ge-

neras: Unde nofcas,quod nullum vegetabileatque frudusnullus

apparet germinando,quin fitibi viridis color: fimiliter fcias,quod

hujus rei generatio viridis ed,quare Philofophigermeipfumappel-

laverunt.H^ec Rofarius :Hoceft aurum &2es Philofophorum &lapis in capitulisnotus,fumus,vapor& aqua,fputum lun^, quodSolis lumini

jungiturjHic leo' viridis pugna tcum draconeiftd ab eo

fuperatur ßcfucceflu temporis devoratur, putrefado autem leone

dulcedo exej.us ore(velutaSampfoneoccifi)proventurafperatur.

DracofuperiorfadLisleoninaadedfecarnereplet,ut paulo erepet

Scemoriatur : Ex quo,cum Leonis adeps per fe quotidianus febrib.

medeatur, apiidque reges & populos eoperundis gratia & favor

concilietury Medicina praeftantiffima fieri poterit, qux permultis

afFedibus fit utiliflima.Tertio feqrritur fumus albus,qui fi coagule-

tur,fitaqua&aquaofficiuprcftatinabluendo,folvendo,&maculas

abftergendo inftar faponis : Hic eft ignis contra naturam,quem vi-

de ut invenias, ita didas, quia contrarius eft naturae retexendo 8c

deftruendo illud,quod ea diligenti curd compofuit: Hic ignis non

eft ex fpiritu vini au toleo incenfus fed exmateriaincombu ftibili,x-

qualispcrdurationis &caloris,&eft ignisabfqueluce&combufti-

one magnae virtutis & efficaciie,queTn reperire in tenebris , cumnon luceat, eftnon exiguse difHcultaiis,fed operi debitoapplicare

modo,longe majoris jcujuscircumftantias& proprietates in diver-

ßslocisfatisdefcrinfimusi, ' %

AiaUnta'Fuiiens.

Hippom*

Sequer^s^

TomumMorans.

\

1^0 Fug aXXXVIII. iny. jfupri.

Rebis ftoiectn Hermaphrodit CM^JWtW Mercurii v>nl>Veneris.

Rem geminam Rebis veteres dixe rc,quod uno

corpore fit mas haec fceminaq; An drogyna

Rem geminam Rebis veteres dixe re, quod u-

no corpore fit mas haec fceminaq; Andro gyna.

Rem geminam Rebis veteres dixere, quod uno

Corpore fit mashsEc foetninaq; Androgyna.

XXXFIII. EpigrammatisLatini verßoGertmnic*.

iW(9 îttß^ma«fRebis miffintm

^De««OUffi»«n®<r0<mfU»«rHcrmaphroditus<rfoiKn/

b<mMercurio bt'(Venus

^tradûbuti<îba0boppdt0ef(^k4t/fo'^(i^t^bnb(<ttCD9aiifl/

-^4nn(Pbir|(rnad^m4(Pbm^^ntg0(M§^^ fati*

Emble-

Emblema XXXVIII. Beßcret/s Natura. iSi

Rebis,utHermaphroditus,nafcitur exduobäs montibus,Mercurii ficVeneris.

EPIGRAMMA XXXVIII.

REmgemimm Rebis veteresdixere^quodum

Corporefitmas hacfceminaquejAndrogyna,

T^tusenim binis in morstibus HermaphroditusDicituri Hermetiquem tulit alma, Venus,

x^ncipitemßxumne(pernas-,nam tibiRegem

• LMasidem^mulierqueunaeademque dabit.

\

X So-j

1^3 D I S CU RS US XXXVIILCO CRATES interrogatus, cujas eflet,Cofmopolitamfeumnnd£‘^civem,refpondit:(^o innuere voluit,(e,etfi Athenis natus fit

quoadcorpus,animo tarnen totu mundum, tanquam patriam,in-

que eo contenta,libereper!uftrare,cüm fapieti omnis terra,ubi be-

ne vivat,fitpatria-.ItafiquisPhilorophas interroget , cujas fitHer-

maphroditüs eorum, refpondent, mundanum elTefeu in omnibusmundiangulis,ubielemer]ta inveniantur,proftare,nempe fapientü

filium,qui cum ipfis patriä commune habeat:Verum cum non con-

tingat, quendam bis aüc pluries nafci,necdiverfis,fed uno in loco

primitus hanc luce ingredi,velutivSocrates Athenienfisagnolcitur,

itaRebis duorum montium inquilinus cenfetur,videlicet Mercurii

6cVeneris,unde& nomen Hermaphroditi ipfiinditumab utroque

parente.MontaniipfiIaresfiint,&:patriaexcelfa,ide6qjexaItoloco

genitis exiftit, Eftfanenon exiguum momentum ad res pr^clare

gerendas patria nobilis& ampla,in qua cives prreferu n tur exteris&promoventur ad officia publica, ne in obfcuro delitefcant, ut in

humili loco cotingit,atque fic aliquid lucis ex patria ad eos pcrvreni-

at,atmajusfepropriisemergerevirtutibus,etiamre anguftadomi,

& patria fux de fefe lumen pr^bere : Hunc ad modum montes hi

ir cogniti quampluribus ab Hermaphrodito famam acquirunt ob

illius illuftriafitda & nomen toto orbe celeberrimum. Quis enim

vel tantillum verfatus in Philofophorum libris non agno vit Rebis?

quis Androgynum bicipitem non vidit aut animadvertitpHic equi-

dem ad Indos ufqueinnotuit& latius ejus fama,quam velAlexan-

dri regis,difperfaeft.Permulti ad dodum aliquem virum,vel alias

obfingulareminduftriam militarem, artem vd fcientiam notifli-

mum,videndum& allocfiiendum ex longinquis oris proficifcuntur,

multo autem plures ad Montes didos Rebis fefe conferent,dum-modo fcianr,ubi locorum offendendi fint: Quanto ftudio& cura

M jrienus Adferum Alexandrinum Roma profedus indagaverit Sc

tandeminvenerit,iple teftaturinfuolibrojideoq^feliciorseftiman-

duseft,Deoque gratus^quod avivo praeceptore & nonamutisma-

gffiris,hancrem,hoc efl,natale locu,Rebis didicerit& cora viderit

Non

I>/S cUjisUs XXXVIIkNon mtnori affidiiitate Sc diligentia uti debent illi,qüi patriam Re-bis ex fefe quaerunt, ratione& librorum indicio edodli: Verum b-

bris etfi aliquando claritas inefle videatur^tamen eam magna ob-fcuritas undique cingit & obvelat, ut illa prae hac vix agnofciaut

difcerni queat iQi^circa caute in hisprocedenduin^nequiprore-;-

medio concinnati,pro venenoufurpentunCerteoceanusfunt im-rnenfus,in quo errantes latitudinem feu aquatoris fupra horizon-

tem elevationem inftrumentis aftronomicis experti nau^xfcirc

poflunt, magnete polum reptentrionalemoflendente,atlongitU’-

dinem,feu quantograduum intervallo a primo meridiano , infulis

Fortunatis proximo,abfintjnequaquamsllndeincertifunt,quo lo-

co inter occafum & ortum verlentur:Quid ergo hic faciendum?

Quod iidem nautar folent,Experientiam confulere ratione ,& ab eadilcere iter longinquum determinare per figna particularia, pro-

montoria, infulas & alia, nein fyrtes & cautes incauti incidant: Athic minus efl:periculum,(iresnonprocedat,fiverdfic,majiislucru,

quam ibi,ubi bona& vita perdunturinunahora: Eftautem Mercu-rii PhilofophicimonsnonNonacris,nec Atlas, ubi alias natus cre-

ditur,fedbifidoyerriceParnairu5,inquorumunoHermes,inaltero

Venus moratur: Hic quoque Apollo cum|Mufi:> eft,& fonsPega-

feuSjHippocreneiCumlaurufemperviridhUnustftinons nomineat re geminus, ut Hermaphroditus in uno corpore biceps & bi-

membris vifitur:At quis ex mille adflfujus montis cacumen con-

tendere perfeverat?Quis non in radicibus haerefcitpricpedirus re-

moris nefeio quibus? Quotufquisque umbilicum ejus mediumat-tingic? Nam:,nonl€vis afeenfu^jßquispetatarduayfudor

. Plurimushunc tollit^no5iurn&infomnis oliva,

Immoritur,^delet^quodmoxlaudaveratin

£lutcupitaternadomrißondis honore.Unde non mirum, fi faltemunus ex Myriade Herculeos hofceex-

ant!eclabores,utpedeminvcrticeMontis figat, laure^que brabe-

jo fruatur immortali, quo utdociles, virtuti Sc literis dediti, bon«

mentis quicunquegaudeant,GriIii vero vertagi fruftreDrur,uni-

ceoptandumeft. X a Oedymus

furiem.

Hippom,

Tomummorum.

i^4 Fuga XXXIX. in 3. feuio. fiiprL'

Ocdypus ttJiccrSphyngem fdtt ‘JÖafto?

|i((it jum ;iD(^ Did^de

tfl 0f(tn dn2Idanddim^(f(n/ont>dn9!}»rangdint)(r£!tua(t(4(.

Sphyngem aenigmatico Thebis fermone timendam

Oedypus ad propriam torferat ar te necem.^

'Sphyngem aenigmatico Thebis fermone timen-

dam Oedypus ad propriam torferat ar te necem.

Sphyngem senigmatico Thebis fermone timendam

Oed/pus ad propriam torferat arte necem.

XXXIX. EfigrammatisLatiniverßo Germanica.

^ ;S<trOed7pusDurc^frtiiûRfl3uiniS!ot>t gctroclt

wof5gefrogf t)a^ttb(^ vitr$uß/am SRittoßtûrfmta/mbam2^<mb S^fft trag/

fdiffn^beminbe fmiâtmi fe mit^tn weit/trfîägt/

EmblM:

Emblema XXXIX. Hefecreth Natur*.Oedypus Sphynge fuperataSc trucidato Lajopatte

matrem ducitinuxorenpu.

EPIGRAMMA XXXIX.O Phyngem anigmatico Thebisfermotietimendam^ Oedypusadfropriam terßrat arte necem

:

^iuafitum eB,cuimanepedesßnt his duojucc^Sedmedia bim,tres,uhiveßeradeH.

ViStorabhincLajum nolentem cedere cadit.

Ducit(ßuxoremquaßhmatererea. X 5

D /SC U Jisu s xxxrx.

BAcassek Philofin turba,g? quêritisjnqt,parvi nequaquameftprediiThefaurü n.maximü&munusDei excellentiilimüqux-

ritis.Et cognofcite j 6 inveftigatores,id q? PhiloCdudü intimaveruntdicentes,Qôd Rectum non nifi erroredifGerniturj&nihilmagis

dolorem cordigenerat.quam error in hacarte& opere. Dum n. qs

putat,fefecifle,mundumhabcre,nihilinmanib.iuisinveniet. Hxceadem Philofantiq innuere voluerüt,Sphynge propolita,quafi,ipfa

artis oblcuritate & tricas denotaret. Hinc^gyptii in facris Iliacis,^

qusefiebantinhonoreOfiridis,äfacerdotib.mitratis,rafis capitibus

omnib.corporis partib.alba talariq, &lineävefteamid:is,ut illate-

da plebiq j incognita manere t,Silentii ftatua,quse Sigalion diceba-

tur,inaltarisprincipioerigebatur,faverelinguisjubebäturaffiften-

tes,8cocülosadeäimaginecovertere,eädeqj ob causa Sphyngumfimulachraad altaris angulos addebät>quê arcanam rerum factarü

cognitione denotabantjut ex veterib.BoilIardusdemonftrat:Eftn.

SphynxmQftriquêdäfpeciesobrcuriffimaThebanis^pon^s aenig-

mata,necfolü illis,fed ut priüs^gyptiisjitapoftomnib.aliisad arte

afpirantib.inqjPiuIonib.täquamante portas Thebaru excubatjq^

fl aliqs moftrü praetereat,nil mali ab ipfo patitur,qverb animi vel in-

geniiaudadafretus ejusaenigmata dilTolvere coneturmili id faciat,

excidiülibi parat,hoc eft,do!orc cordi& damnüreb.fuis exerrore

inhocopere.Quiejußnodiallegoricaadhiftoriärefert,fungühabet

jP cerebro Sep^ponejp corde,ut ait Comicus,&n6plus fapit,quäq

deliratinredötramite.Nimispueriliafiint&aniculis digna,j(iadli-

teramcapiatur,aliaSjpfund<edodrinaetecmiria& indicia. Dieütur

qde feras möftroße in Africa elTeSphyngü nomine,fed de illis hic nodifqritur,etiamfihuju>fiditiq origo& denominatio abiisdefumpta

videatur. Sphynx,Philoffermonemhumanum,utpotegrascanicü,

..intellexit& ufurpaYit,necno gryphos fubtiles 8c,^jigmaticas qu 2e-

"]ftiDnes,inquib.intelligeriti^ lingulare acume apparet,

aliiîiominib. qbufcunq, non ita obviam ( a quo bruta longiffime

abfunt)jppofuit. Talia eile Philofdogmata,q faltemin illis verlatus

eft,facilMntclliget. Ubi n.unumdidtur,&alterumintelligitur,ibi

dtscUäsUs XXXIX, 167

a^gvocaiio errorem pant^grSolis Phi!of;non folümc6ceffum',fed6c

imperatu eft. yEnigmatib.itaqj Sphyngis Thebarü civitate diu ve-

xata tandem Oeciypiisqdam adfuit,q ita ad quarftiones oblatas re-

fpodit,u t ipfa Sphynx e iaxo fe deturbare coada fit. Ac qs Oedypus?,

Regis Thebanorum fiIius,quonato cum patriab oraculo prxdidüforetdpfum a filiooccifiim iri,Oedypum interficijufiitiqcum fune

p pedes traj e<5to ad arborem fufpenfus ac derelictus elfer,ab alio ru-

ricola liberatus& educatus j Hic ad ultior fadus pedes quide tumi-

dos obtinuit,at vegetum ingeniumante omnes in hujus aenigmatis

a Sphynge^pofiti enodatione latis declaravit.Feruntur autem qua-plurima Sphyngi fuilfe ^nigmata,fedhocprascipuu,Oedypoobje-

du.ManequadrupesymeridiebipeSjvefperetripesqdeft?

Ipofum fit ab Oedypo ignoraturjfed alii ad hominis astatSintcrpre-

tatifunt,qfal]ütur.Näquadrangu!usfeuquatuor elemetaomniumprimo confideranda fu at,hinc ad hemilphaerium (duas habes lineas

redam&curvam)hocefi;,lunampvenituraIbam,abhincadTrian-gulum,qconftat corpore,IpirituSc anima,five Sole,luna & Mercu-rio : Hinc Rhafis in Epift.Z4y?^r,inqt,TrUngulus eH in £j]e,(juadrangu-

lii^inqualitaU,lriacquoqutfped:3Lt emblema vigefimum primum,

ejusqj expolitio. EftautemOedypusparricidio&incccftunotatus,

quas duo funt teterrima vitia, quas unqua excogitari polTunt,at ni-

hilominuseuad regnu(aliasfibidebituJjpmoverucjquiapatremdo

via fibi cedere nolentem occidit,Sc reginam,Laji cojugem,propria

matremin uxorem duxit.Sedhoc nullijphiftoria,nec exemploimi-

tandolcriptum eftjcum a Philoflaltem ad aperienda dodrin^^c lux

arcana ficFum 3c allegofice introdudum fit.In hoc n.opere utrumqs

contigit,quia efficiens primum,id eft,pater,a fuo effcdu,id eft,filio,

e medio tollitur & profiigatur,& poft idem effedus efficiens fecun-

dum fibi Copulateo u/que,donec unum fiatcumeo,&fic filius ma-

trifuxcppulaturmatrimonio,potiturqueregnopaternoarmorum,

conjugii& fucceffionis,quoifi tripIicijure.Tumidos habet pedes, qa

currerenonpoteftj&eftveluci urfus,ut habet lecretu maximü>aut

bufo,leto incedes gradujqa fixu eft figens aliudSc ignenonfugiens

autreformidas,quo licet vilimedioPhilofmaxime eget.

T(S8

jffeUantA

fu^teffs.

Hippom.

jeqHem.

TomumfnorAns*

F tiG A X L. in infrik.

2(u^ mac^ cfJwkf(0^<l0'âffcr i>(r 0;fun&§(tt*

Sunt bini liqui do falientes gurgite fontes Hinc?'

ii^rdz=zrzr:r=rr:

pu c ri calidam fuggerit unus a

Sunt bini liqui do falientes gurgite fontes

Hinc puc ri calidam fuggerit unus aquam.

Sunt bini liquido furgentes gurgite fontes

Hinc pueri calidam Aggerit unus aquam.

XL. EpigrammatisLatini verfio Germanica.

ÄXßm^öJ’unitfli auffmit fiomärn iawff (lar ^)n^fü^'y (Sin^c$ ^N<iN{i!t0/fb gi&i in<ifm mit ‘iübirfluß/

^tranHftabttfaWßmtmtt bttûngfrawtn ^tänltinf

aXif(^tbi§lvttbmatâußfn>tpWaff(m/ba$imtn>ttt)«{n/

ZbbannütßWafftrattbtpPttvttmifcptc^rafftinfk^btâlfl

îtJovis Hammonii Q&rumiR><irintf{ PitOOariufoir»

E M B L E-

Emblema XL. Deßcretls Natura,

Ex duabus aquis, fac unam,6c eritaqua fanditatis.

O ^ Int hini liquidofdientesgurgitefontesy^ Hinc Puericalidamßggeritunus aquam

:

x^lterhahetgelidamiquaFirgims \JLnda vocatur^

Hanc illijungasjintaqua ut una dua:

Rivmcjr hicmixtas vires utriufque tenebit,

Ceu^ovisHammoniifonscaletatqueri^t.

To X

170 2) / 5 ClI i? 5' U ^XL. -

t aquarum mrracula, utvix magno rolumine

quod quafi c^eterarum omnium vires & proprietaresnontantümaemulentur,fed quoque fuperent.Sy baris,Axus Maccdoniic,MelasBoeotiae, fluvii,nigras reddüt pecudes, ü bibä? ur j Crathis verb,Cli-

lunusMevanh'eöc C‘'phifu^ fluvii ex nigrisaIbas. AquXjSinuefranaein Campani;^ regione fterilitatem utriufque fexus abolent. Afrodi-

iiusfluvjusmuiieres fteriies facitiCaburafonsMefopotamiasaquähabet jucunde olentem^ Anygri aqua in Peloponnelo admodum-fcütetijov sHammonii fons diefriger,noöucaIct,mane Scvefperi

tepetalternis vicibus. Reliquane moremur,omhia etiam contraria

flbi invicem aPhilofophorum aquis pracftantur.DequibusLullius

lib.de Quinta eflent.diftin:5 dcinceraiione yEtiiceft, inquit, du-

plex confideratio m arte, fcilicet compone re ex una natura unius?

metalliduosliquores contrarios in compofitione, unum,qui virtu-

tem habeat fixantem,congelantem& indurantem,& alterum, qui

fit volatilis, infixus & mollis.Ifie vero fecundus liquor induratur,

fixatur& congelatur per primumrEx quibusambobuslrquoribus

rcfultat unusiapis congelatusfixus&tnduratus,quihabet virtute

congelandi non congelatum, indurare mollificum & mollificare

durum.Ex quibus apparet qua: fintaqux illa: bina:,& cur in unamaquam redigenda:: Lapis enim aqua dicitur, quia funditur,& vice

verfa,aqua lapis, quia teritur.Verum ex Iocisdiverfish*eaqua:du-

cuntur, interdum longo tradu, velut Romse videre eftcircaAquS

Virginis alio/que fontes faditios,& deinde per cofluxummifeenda.

funt,ut una fiat ex duabus.Si enimuna eft virtutis calidce& altera

frigidie,commixtie mixtas vires obtinebunt& miro modo fe invi-

cem temperabunt : Hinc aqua:medicat^6rthenna?praefl:antiffi-

ma: orientur,qua:omrjisgenerism'©rbcs-&affe<flus profligabant^

homincmquefirm2Efa^katirefi:itueat.NaturaquidemoccuItofua

compofitionis artificiom^tasaquasterrapgremio cumdiverfismi-

nerarum virtutibus confundit Sc mifcet^^ argrisfint

falutL

T S cUR S U S XL. ,

dutifer3e,ßdfiars accedat cu<T)i-debitoregiiiiiDe,pr^mi/Rs univer-

dibus evacuationibus ahilque prasiniti^ndis , & mifceac interfe

nifcenda, copofido illa lougerffacioreric/Q^quarnvisarcifi

s videatur,ditamejimcre naturalis^quiares fit una.& fimplex>ho-logenea.ex diverfis^qu^ arte nunquam fieri poceft. Cramaqui-sm &LconfufiQ ab arte caulatur ab ique natur.^ ope non ve ra& na-

Liralisunio,qiiâfolafitnatura:IaTheriaca variorum fimplicium

ii: mixtio arrificialis, qu^per contritionem & fcTmentationem

t,atnemoeam naturalem compofitionem,multo minus homoge-leum Medicamentum affirmabitsnifii temere:De fubftandarum

uixtione artificiali conftat,quod non per minimafi in vicerningrcr

[iantur, quamvis humana induftria iterum ab invicem difcerni ac

bparari nequeant At de qualitatum omnium mixtione dilquiri-

ur,numprimxomnium fimplicium Thenacê,munamQuintamflendam tranfierint,an vero adhucinfuispulvetibusvelfubftan«

iisûtpriusjfintvelucaccidentiain fubje^flovel color in parietCjAc

le inde qd defecudisj tertiis& quartis qualitatib. dicedü ? Probabi-

5cftomnesqualitatesinfiiispropriis.adhuch^.rerefub3 edlis,necve-

’a naturali mixtioneinterrecompomiAlias fiqualitates corpora fua

elinquerent,efient quatuor quintse eflentia: in quolibet compofi-

o artificiali,juxta numerum ordinisqualitatum,primarum/ecun-

iarum Scc.abfque iliis corporibus,6c ieparabileS) quod ita fe nonaabet,Decoaguloleporinofcribunt,quodinfluxu a tenuitatcfan-

ûinisjeumfiftat&quafi coagulet, in coagulationevero& grumis

mndem incidat &c refolvatjfic aceti,plumbi .& multorumaKorum

hnt contrariae operationes pro diverib eorum ufujquia natura ita

[nirabiliter ea mircuit:fic&: aqua.Philofophica djverfas&contra^

rias,babct virrutes. quia natura ex contrariis ards adminiculoeam

mifcuit iri unam indivifibilem fijbfl:a.ntiam,quê nihil alkid eft nifi

eflrearia',relpeAualiorumcumeamifcendorum.

Y 1. Adonia

''Atalanta

Tugiens,

Uippomm»ßquens.

fornumMorans»

17z F u G A X LI. in 3 .1nfra.retrogracIaexiftenteHmplici /eu Ba/I,

Adonis öott @att) crkgMt)e(c^cm fvU t>k

VenuswoU t§un/ ft( itt/f^diutM Stofcii

f0^t$(färb(U

Ex pa tre Myrrha fuo pulchrum flifcepic A do-

nim Delicias Cypriae, quem nece ftra vit a per.

Ex pa tre Myrrha fuo pulchrum fufcepic A-

do nim Delicias Cypriae,quem ne ce ftravit aper,

aper ftravit nece,quem Cypriae De li d as.

Adonim lufcepit pulchrum fiio Myrrha pacre Ex

XLI. Epgrammatis Latini verfto Germanica, ,

Of'N-On i^tm b/cMyrrha Adonim(c^mÖKVenus tUUltia wUtf&at» (d>f /m^oroi/

Venus fauff(iu/ tftttf /ti Oerti Otofmßtau^ f^t

S)a^trvonf^rm^tutbitwaffmOlofmr0fitf(ptt.

fOie Göttinmpnt (Pit&prttwtpntn i(P(tmati&arum( ItptftftäBf/)

Emble-

173Emblema XLI. Deßcref/s Natura.

Adonis ab apro occiditur>cuiVenus accurrens tinxit

RofasfanguinC/.

"PZfatreyMyrrhaßopulchrumßifiepit Adonm^Delitior CyprUyûem neceßravit aper.

iÂccurritFenus drpede Ufa eruore ruborem

Contulitipfarofyûaprius albafuit.

Tlet Dea(flentSyrhluBuscommunis in orbeeU)

Idumlactucismollibus drpofuit. Y 3 Ado-

x74^ D TSCU' RSU S XLL

ADonidis allegoriarnqLiamimproprie quidam extnythologis

explicent,& cum nunc ad Solem,aprum,a quo occifus eft>ad

Brumamhirfutam,nuncad /emina fru mentorum,quie 6.menfibusapudProferpinam fubtus terram , & totidem /iipra terram apudVeneremfunt,referant,alibi fatis expofitum& refutatum eft a no-

bis. Hic Solem elTe Philofbphicum fub Adonideintellectumcumconcordantia omnium pronunciamus: Unde Verliculus:

Dmniaßnt idem.DionyftiSySol Adonis:

Et Orpheus;qui vario Isetaris nomine Adoni,

Germinum dridem Author^fAriterfnerAtquefueÜA :

Qua: omnia deSole coeli nullo modo intelligenda funt,fed de Phi-

lofophico>HiceDimutrumquefexumexprimit,illenonicem:Sic&

Dionyfo& Soliidipfum tribuunt/|UQd Adonidi,& econtra,quem-admodum & Ofiridi. Adonis veroab Apro kiterimiturdiocefjiab

aceto acerrimo feu aqua folutiva,cui aprugni & fulminei funtden-

tes,quibus Adonidem ftringit^quia Sol Philofophicus a b eo apro Ic-

thalitcr vulneratur,in membris folvitur& difcinditur j AtVenus a-

mafio flio opem ferre conaturûi ciim elTet mortuus,inter ladlu-

casêum poniit& cuftodivit. Eundem ad modumOiiris aTyphoneocciditur,8c in varias partes d.irecatur,quas Ifis, Ofiridis conjunx,

recollegit&conjundasfepultuTiEtradidit Idem ludus,qui morte

Ofiridis in -/Egyptoquorannnis fecutus,8c Adonidis in Syria:& vi-

clnisregnis fequebaturjubi per aliquat dies :planctus.& ejulatusau-

ditus,poftdata funt l^tijtia:iigna& tripudia,quafi ille,qui mortuus

fuifTet,jam denuo viveretillatus coeloiUnde vanitas eorum rt%io-nisfeu fuperftitionis Ethnica:obortaefl:,quse crevitinimmenfum,

Diabolo praebente occaEonemyfalsaqucfmiracula procurante.Na-

tu^ fuitAdonis cxCinyra(ut :fingunt)Cyprirege,ejusquefiliaMyr-

•rba, natus dkimrinctrlbidi hificffiaipedeturjnefa^ri allegoria,

non illicito,fed inprjmisneceflario. Nifi enim ex matre &filio,vel

;CX patre & filia,ii^ conjuadio,indece nafcatur,nihil in hac arte

perficicun Hic enim,quo conjugei fintlibi invicem fanguinepro-

pinquiores, io primo gradu eoiôguiiMtatis,vcl fecundo, eo funt

' foccua-

jyiSCURS^Us XLI//d?cundiorcs&GGGnrverfb)qüoremotiorös,eoinftrcundicn*es,quo

in hominurn.matrimonio tolerabik noneft. Hinc O.edypuspro-priam matrem ducit,Japit er fororem, fio^ Ofjrris, Saturnus, Sol,

fervus rubeus,Gabritiusj De Adonide Sol(in metaphora Belinia-

apud Rofariumjhoc eft,de Teipfo ita \ Scitoteyqnodfater

meitsSol deditmihipoteßatemßtperommmpotentumyCtr induit meveßi-

mentoglorid : Et mox. Ego enimunicusßm^ ajpmiliorpatri meo,g!rc.ßr--

vos meos extraha de potentia ^natura eorumy^^ indmeosdeßlendore ö*

limine meo:pulchro quem dedit mihipater meusy in omnibus operibut^eo-

rum :Egoenimßtmexcellensyquiexalto drdeprimo cunEta^d^ m(Umfervo-rummeorumpoteslßpermeynißunusxuidatumeH.quodcontrarimesimi-

hi.Etipfedeßruit meynantamendeßruit naturammeam. EtipfieFiSatur^

nus^quißparatomniameamembra: Poßea vadoadmatnmmeantyquacon^

gregat omnia membra mea divifa d*ßparata:Egoßm illuminans-omnia

meaydEfaeialumenapparerepatenter initineredepatremeo SaturnOy&et-

iam dematremea^ quamihiinimicatur, Hactenusdidaadeodara fiint,

ut vel mediocriterinledione authorum verfato tenebras ä mentis

oculis difcutiant*& lucem folarem patefaciant,qux in concord^-tiis addudis rerum & per/bnarum abunde perfpicitur. . Namquas verafunt,etiamfi fub velo allegorias teda,miro inter fefufFra-

ioconfentiunt,quae falfa,fecum cumque.aliis pugnant, in diver-

a abeunt.

Atalnnt(i

Tugiens,

Hippom*

Secpuenst

VomumMorans,

17Ä Fuga XLII. io 4. Tuprä. Contrapundumt

5Ö0tl/t>er in Chymicis verfiret, fft)

^rfa§«n§«t»«5 iefen/

®

ra^/

QJrpUfit »n& iurtip«».

iiiüiiDux Natura ti bi tuque arte tü-

E fto lubens, erras,erras, erras, er-

que arte pediflequus il li

ras, ni comes ipfä viae eft.

Dux Natura ribi tuque ar-

E fto lubens,erras,erras er-

te, ar te pediflequus il li

ras,ni comes ipfä ,vi x eft.

Dux Natura tibi» tfique arte pe-

Efto lubens,erras,cras, eras, er-

^diflequLis,pediflequus il li

ras,ni comes ipfä vi x eft.

XL IL Epigrammatis Latini verßo Germanica.

iDdcfe’r bu muf? fof^jcttwnmiuni^ îHigJtc^/aubcrfl bu infll wo fic bid^ nic^t f§ticUmnIS^kêtnun^t^tpbtin&tabl otiDcomuß fldrd^^n bit(^tfa^mfyH

m ^tfiditiba^ DuHmfl gdcge if)wtit otiD bmtl

fip wi€(miamp<mfiaf{etti(<ucg(mb^caonDf(ar/

^DaDurcfe bum tßaß D«&acâpuD£m£L£<

Emblema XLII. Depcvetls Natura,

In Chymicis verfanti Natura, Ratio,Experientia& ledio,lint Dux/cipio,perfpiciIia &: lampas.

177

EPIGRAMMA XLII.

D TJa:Natura tihi.tuque artepedijfequus illi

Eßo luhens->erra4^ni comes ipfa via efl.

Det ratiofcipionis opem^Exferientiafirmet

Luminayquopojfit cernerepofiaprocul.

LeBiofit lampas tenebris dilucida^rerumVerhörümqueßruesprovidus utcavene. Z Ca s-

17« DTSCURSUS xlii.

CAsus, peregrihantibus accidere poflunt, innumeri fiinty

praefertim fi pedibusnodu perloca lubrica& periculofa iter fa-

cere inftituant:ad quod quatuor tanquam fumme neccflaria re-

quiruntur, ne de viatico & robufto corpore quicquam dicamus:

Primb locorum,perquae eundum erit,nonrgnaruscomesaatdux:

Sienimignarus ignarum duxeric,idem iis quodcsecis contingit; ut

li non in foveam,tarnen in e rrores& ambages ambo priccipitentur;

Secundo, baciüiis vel fcipio,quo viaslubricitas^ne cuidamnofafit,^

praecavetur :Tertib, oculi fani, caecis enim autiippis ejufmodiiti-

nerafunt periculofifiimarQuartblampasßvefaxincenfasntdifcri-

mina viarum dignofci poilint. Eodem modo fi quis difficilimo fe

committatitineri, ut Medicinam Fhilofophicam indaget,praeter

fumptus & corporis robur, quaterna defiderabitantedidis paral-

lela& correfpondetra ex jequo,videlicet Naturam,Rationem, Ex-

perientiam&Ledronem:quorumfiunumautalterumdcfuerityre-Jiqua parum aiu nihil )uvabtint:H{fce enim,tanquam quatuor rotis

currus Phiiofophicus incedit,cuiexrotisunadeeirenequit,fifuper-

fit,nil prodeft. Natura prasfupponit corpora naturalia,& fpiritusy

tanquam fuhje<5la primo anatura miniftra ta,in qux ars poftea agat

id praeparando,purificando& habile reddendo,utdeeo id fieripof-

fit,quod ars profine promittit rSicfigulus fumit aquam & rerram^

vitrarius cineres & arenam/aber ferrum,ies ftannum, plumblim^

argentum vel aurum , coriarius pelles crudas & fic alii alia:

Ita quoque chymicT artifex ad fua materialia refpicit :IIlisfuafunt

notiffima vel primo die, huic per multos annos, ciim incipit,ple-

rumque ignota manent,ne dicam,per totam vitam. Natura quide

digitum intendit in matcrias,fed multa funt,qu^impreffionem na-

turxobfcurent,ut agnofei nequeat. Prima itaque intcntrocft,na-

turam intime contemplari quomodo procedat in fuis operationi-

bus eo fine,utfub]ecla Cbymia::nai:uraiiaabrque defectu autfuper-

jfiuitate haberi queant :Unde natura fitdux& comes tantiitineris,

CUJUS veftigia fequenda funt. Secundo Ratio fit inftar fcipionisj

qui firmetgrcfliis&pedes ftabiliat,ne vacillent3Äbfij5 ratiocinatic-

D /SC II Ä SU S XLIL I7J

ne enimquis ad lapruminercoreserit procliyis,lIndedicuntPhilo-

fophiiQmcquidaudis,ratiocinare>nurnitaeflepoflit>neene.Adim-

poflibila enim credenda vel peragenda nemo impellitur^ nifi ipfe

debilis memoriae,obtuiiingenii& fatu^imaginationis, ut fibi im-ponat falfapro veris accipiendo &veraprofaili!i renuendo : Ajunc

quoque fe non curare de verbis,quicquiddicatur/edfaltem de re-

bus,quid jntelligaturj Et verba eile propter res 6c non res propter

;yerba. Exempligratia,dicatquis,tind:uräPhilofophica vitrum fie-

rimalleabile. Quid ni hoc credidero,!!modo ratio didet? Tertio

Experientia dabit perfpicilia, quibus remota videri poffint*,

funtinfbrumenta optica imbecillitatem oculorumhumanorumju-

yantia.Sc corrigenda^ arte inventa & fada. His perhmiliafunt Ex-

perimenta circa mineralem materiam cujulque.generis tentata,

vifa vel vere audita*, qu^ qubplurafuerintin memoria,eo plura ra-

tiocinatio inde fumet 6c inter&cum aliis comparabit,utanimad-

vertat,quid fit verum,quid non.Quarto Ledio quafi lampada per-

fpicuam in intelleduincendat,fine qua erunt ubique tenebra 6c

denfe nubes^Debetautem ledio bonorum^authorum fiepeiterari,

alias nihil proderit.HincBacaflerinturba:^«/ ergo inquit,

erityUhenthquefatkmUfruituTiin tramitejuflo huj.martis meabit

qui vero dtiusfeputatexlihrisnoflrisfruUum caperepojfefallitur.fatiusque

fuerat,noninßicere quidem)quamunquam £ontigiJJe:Et<\\xxibidem fe-

quuntun

AidUntei'

fugUns^ '

ilippom.

fetamus*

Pomummoram.

iSo Fuga XLTII. iny.feuii.infra. Contrapundlum.;

ipor^tt i>em forcbm fa«/i)cr fd(fc^(ic^

Montis in exceifb confiftit ver-

Af fi du e clamansjailidu h

tice vul tur,vul tur

clamansrAlbusegoatqi niger.

Montis in excelfo confiftit

Aflidu e clamans, afEdue

vertice vultur, vul tur,

^ clamans: Albus ego atq; ni ger.

Montis in excelfo con fi ftit, confi-

Af fidu e clamans, affi du e cla-

ftit vetice, vertice vultur

fnans:Albus ego atqj niger.

XL IL EpigrammatisLatiniverßo Germanica,

5[[9ßff 0p»^tai^0^ Q5frg$6«r t|ut fintnbt

®ir0frott »«!>ro^( j3^“^ > Kcrfdt tftaut% l«r

ôflimtloi i»o(j^m ff9«ÖK$(u5<l ^«fdîittinn ahi

3« ft?i f?fr Stetisti aucl^ »wiinMc0oim(rô6«nam îtta^ (?c§</

ânn^((f<(r/p^(rt*fnf{/ôro^M<daniEi(:ûn^d(§rt

JSmble-

EPIGRAMMA XLIII.

MOntis in excelfi conßßitverticevultur

K^ßiduecUmanssAlhu^ego atque niger

^

Citrinm^ruheusqueferor nilmentior : idem eft

Corvt46yquipennis ahfque volare [olet

Tipße tenebrosa,mediaquein luce dieiy

T^mque artiscaputeftillevelißc tua.

Emblema XLIII. Veßcretis Natura. i8i

Audiloqiiacem vulturem,qui neutiquam decipit.

i«i ^ V T> IS cViRsVLs XLIII.

T Oq^ces" fey vocis humane,«mulas vo!ucres,videIicetPfitta-

-^cos,corvos,monedu!as, & picas quotidie paflim audimus. Sic

Plinius&o tempore,quohiftoriam edidit,Agrippina ClaudiiCefa-

ris uxorem habuilTe turdum,fermoneshominumimitantem fcribit

Habuerunt ScCxfaresjuvenes fturnum& iufcinias Grarco latino-

quefermoniafruefjclas,8calliducnovaloquenteslongoetiam ver-

borumfilo.Cumqueejufmodin6 rar«occurrantaves,minüsadmi-ratione dignae aunc cenfentur,iiquidem ufiis ScalTuefactioomnes

volucres latiori lingua proditas hoc modo vocales& garrulas red-

dorepoflit.Verum vultur ille,cujus Philofophimentionem faciunt,

voccs,fiquas edit,nonexufu didicit,fed eas natura ipfius tacite ex-

primit. Philofophi vero dicunt,quod affidueclamet,altaque vocepronunciet,quisiit8cqualis,in quo magnos imitatur principes,qui

titulos feos& ha:röditates femper in initio iuarum intimationum

innotefcere volunt,oon fuperbi£ealicu;us nota,fed aliorum .caula,

ut&ipfifciant,quibusprincipatibusdominentur,aut jush«redita-

rium prcCteodant. Sic multum intcreft,utagnofcatur,quib,uscolo-

ribus,tanquam armorum Sc titulorum infignibus,Philoibphicaa-

vis gaudeat,& cajteras antecellat. Ego,inquit,ut Rolariushabei ex

Hermete,lum nigrum alhi,&Citrinus rubei,8c certeveridicus fum2cnonmentiens. Nigrumfeadfirmat,album,citrinum& rubeum,

& talis revera cft,etfienim tres ultimos colores adu nondum polli-

deatjtamenhsreditatumeorumexpedat. HincRofinusinlib.di-

vinarum interpretationum} Recipe,inquit,lapidem,tjui eft niger,

albus, rubeusjcitrinus. avis miraDilis,qui nigredine nodis,6c diei

claritate line alis volat. Ex amaritudinenamqueinfuoguttureexi-

ftente,coloratio.aGcipitur/a fuo vero ctuere msta aqua accipitur,

EcutdixitAlexauderdlecipeiapidemquatuQr colurumfili. Colo-

reshofceomnesjquiluntprindjjslesiluepffllo ordine a.delle lapidi,

ad naafeamPhyofqphorumlibtididitant. <Cur .verp Vlulturappel-

leturPhilofophicumfuhjcdum.nntubsreerit.E^ vulturibusnigri

praevalent, rapaces funtj(edtardevolantspropter corporis molem.

Ajunthanc avem concipate,doe,tiwfcul«rum.femioe,& fine con-

• jundione

II XLIII. igj

juniftfone geêrare^fiatosque cxîkin multamiaetai^m proc«dere

ad annum ufquecentefimurn. NidificarH-martisrupibusynidosne-

mo attigit. Foe:tus fere cernuntur bini:. Auxilio lunc contra fer- -

pen tes.Eurogravid^ fiunt. Cum coeperunt ova edere,aliquid adfcr

runt ex Indico tra^l:u,quod eft tanquam nux, intus habens, quodmoveatur , foniimque fubinde reddat

,quod ubi fibi appofueruor,

multos foetus producunt,fed unus tantum remanet,qui I m m usu-

Lus vocatur. Hermodorus Ponticus apud Coelmmteftis eft,vultu-

res efie omnium animalium innocentiffimos,quia nihil prorfiis at-

tingant eorum,qux Terant homines,plantent,alant- Animantiumpra^tereanullam interimant. Volucribus quoque vel mortuis abf-

tineant,quodam cognationis intelle(ftu:Hinc in auguriis pra:ftan-

tiffimihabebantur,ut indicant Urbis Romse primordia. Has vultu-

rum proprietates fere orrmes cum Philofbphicus ales exprimat,

hinc non immerito vultur ab Hermete aiikque appellatur, qui &tardus in volatu & nigercolore eftjConcipi t ex fefe : Sicenim Rofa-

rius circa finem , Bt ipfe efi draco,qtd maritat fiipßm (ir impragnat

feipßm dt*paritin diefuo,dreist Rofinus ad farratant : Et ipßm eHfer^

pensfiipßm luxuriam,fdpfum impragnans (ß in die una parturiens , drc.

Diutiffimevivit&fupercft,fequemuItiplicat.Qjmdenim Virgiiius

dePhoeniceavefcribit,huicicque(quiaeadem eft)convenit:

t^lipedem cervum corvuster vincit,at illum

OHultiplicatnovies Phcenixreparahilis aks:

Hujaf nidos attingere vald^ difficile eft : Cum ftrpente Mercuriali pugnat,

eumq^ vmcir,hoc e{|,Sol cum luna. Ex vento concipitur,& in ventre eju? por-

tatur,& in aece nafcicur. /Etites lapis lapillum habes intra fc fonantcm,d multis

tot Ü dicitur.Unus (altem immuTulüs in nido Philofinvenitur.Innocentiffima

quoq; avis eft Philof.quia nulli nocet,omnibus feientibus prodeft,& inaugu-

riispraeftantiffima.Atcurin monte nidificat,& fedeni ita clamat ? Refpondec

Rofinus ex Rafi,qui inquit: Contmpldre altifma montana,qua funt a dtxtris & a

finißris,ac afcendti&ue :lhi!apu mßerinvtmtur,& in aho montt.quiftrtomnegtnm pi-

gmmtorum,^ßfiritm vel îcies, \hl fimUitn eil : M&rienm :Cmkmdtt€ aka montana»

arboribus confita^quiaibilapünoßer invenitur &abfeondttuseä: Et Harmes: Eaciplte lapi-

dem benediUum,comminuite & lavate lapidem rubeum,de quo extrahitur,qui invenitur

inmontibm&maxmealiquando in cloacis veteribus, f^

'AtuUntu

fugiens.

Hippom.

Jequens.

Tmum\morms.

‘s^4 Füga XLIV.my.feuri.fiiprLBafifoIapropoftfoosexiftente;

betrugTyphon Ofirim(ot>ttt/t)ttt)fdt1cQ5Kct>Cf

n)dc^(ioi^(rum^jufammm^r<itd(t>K iHs,

fbnxic^triim^f.

Sy ri a Adonidem habet^Dio-

i£gyptus,qui funt nil nifi Sol Sophi-

nyfiim Graecia, Ofi rim

ae, nil nifi Sol Sophi ae.

Syria Ad ni dem ha

ptus, qui fiint nil ni

betDio

fi Sol

ny fiim

So phi-

Grae

ae nil

cia Ofi

nifi Sol Sophi

rim

X.

Sy ri a Adonidem habet, Dio-

i€gyptus,qui funt nil nifi Sol Sophi-

nyfiim Graecia, O fi rim

ae,nil nifi Sol Sophi ae.

'

XL IF. EpigrammatisLatini verfio Germanica.

3)d<nAdonim j^al/Dionyfum @ri<^<n(anö <^<n/

Ofirim, fo fepnb 0onn ft<n^dfettdibmlIfis iß t>i( «uc^ $SKu(«r t>n^ OflridisWttb/

3ßdc^6©li«l>«rö<fTyphon t^iU/fHwitxffägt ia tiaidb/

(>00 CIRann^/ tm^dfftrtxHo^rcn/^(ww 0cft wrge|i/ fcJ>w0.dfe

£ M B L E-'

)

E M B L E M A LX I V. Hefeeretls Naturt. iS?

I)ö!o Typhon Ofyridem trucidat, artiisque illius

Hincinde diffipatjledhos collegit Ifis inclyta^.

EPIGRAMMA XLIV.^TriaAdonidem habetyDionyßim Gracta Oßrim^

, quifunt nil nifiSol Sophia :

Isis adeHforor,drconjunxacmater Oßrisy

Cujmmembra Typhon dißfecatjlla ligat.

Defluitatpudibundamariparsßarßaper undasy

SulphurenimySuLVHUK quodgeneravityabe^f.

OsYiCI'

dtscUrsUs^ jCktv^- ^

OSykidis aliegoriam alibi,nempe in iJibJxieroglypkat^^

vcram originem,qu2e Chymica.eft,reduximus.&,pieuarie ex-

plicavimus.Quocircahiceademrcpetere(quamvis eadcm deiifde

dicidebeät)fupervacaneum arbitramur.Atnihilominüsdifcurfum^

hic iiiftituemus parallelum,qintra carceres Antiqua: Chymia:(qu5totapoetisdecantata&figurataefl:) femperverfabiturSc manebit*

Oryridem tu mihiDeum,aut regem ^gyptiumperfuadebis? Noncredam,etiamfi perfuaferis, ut credam : Longe aliter enim canes,

lo.nge aliterf'ut eft in proverbio) fues olent:Deum plane nego,& tu

mihi aiTentieris,nifi fis Ethnicusautdiftortsea reda ratione opinio-

nis. Regem necfuiire,demonftraturex circumftantiisomnib.quae

alibi confidcrantur: Sol eftjfedPfailofi cujus nomen cum illi paffim

attributum legatur,vulgares,qui nullum alium nifi mundanum il-

ludlumen noverunt,pro eo interpretati fiint. A folemundi folPhi-

lofophorum denominationem habet,quia proprietatesnatura^ab

illo fole coelefti defcendentes,aut ei convenientes,continet. Sol ita»

que Ofyris eft,Dionyrus,BachusJupiter,Mars,Adonis,Oedypus,

Perfeus,Achilles,Triptolemus,Pelops,Hippomenes,PolIux. Lunavero IfisjJuno, Venus,mater Oedypi,Danae,Deidamia,Atalanta,

Helena: Item Latona,Semele,Europa,Leda,Antiope,Thalia. Atqs

ha: ftint compofiti parces,quod ante operationem lapfs dicitur, 8c

nomine omnis metalli ,Magnefia:poft operationem, Orcus, Pyr-

rhus, Apollo, ^fculapius. Adjunda funt,Typhon, Python, Aper:

Artifex Hercules, UJylies,Jafon,Thefeus,Pyrithous: Labores Sc

periculainnumera,quaeab his artificibus exantlata fuere. Videan-

turHerculisiabores,UlyfIis errore5,Jafonis pericula,Thefei cona-

tus& Pyrithoi remorx Magnum hoc cft materiae& doctrina: volu-

men,per quod Vulcanus,Mercurius & Saturnus omnibus paginis

currunt &recurrunt,hicutpateromnium Sccaufa,finequanon,ille,

uc materia &forma,ifte,ut efficiens.. Sol ducit fororem lunam in u-

xorem. Jupiter Junonem, ut Saturnus Rheam, & Ofyris Ifidem:

Dionyfus ex matre Semele combulla fulmine J ovis eripiturimma-

turandus in femore Jovis patris, ./ELulapius cx Coronide matre:

Dionyr

D 7 S C U R S U 5 ICLIV. 1K7

Dionyfas adultus aaovamînijpocierism «wanfcatTiomiriibusufq»

in Indiam exptdicionem fufcîensj OCris 8c Tiiptolemus/rugum(eminationem 8c ufiim,^fculapius,medidn^ adminiftrationem:

Dionyfu5<ira2^cisiic’diduSjRomamsBaGchus efti^gyptiis Öfiris^

Syriis Adonis.Oedypus patrem occidit,& matrem duxit^ Pcrfeus

avum interemit , Typhon fratrem Ofirim, aper Adonim, Cereas

nutrix Triptolemi patrem ejus Eleufium*, Hippomenes,pomoau-reo Atalantam vicit,Tantalus pater Pelopis Hippodamiamcurrulicertamine obtinuit.Ofirisinpartes difleciusâb Ifidematre/oro-

re 8c conj ugeiterum conj uncius fuit. Pelops puer coelus Se bullitus

humeroA Cereredepafto vit^reftitutus,addito humero eburneo:

Achilles8cTriptolemusIubcarbonibusnoj6lupofiti,&interdiula-

ifle nutriti funt>hica Cerere nutrice,illeaThetidematre: Achilles 8c

Helena Trojani belli caufe fuerunt,ha:c ut impulfiva ,ille ut effi-

ciensrHelena nataex ovoeft,8cinPelei8cThetidisnuptiis,exquib.

Achilles natus,pomum Eridos,prima caufa raptus Helehse,proje-

dum fuit. Pollux adfuit Argonautis, qui quinquaginta fere annis

antebellumTrojanum inceptura vixHIe prêfupponuntur(fi vixe-

rint)ScHelenacum Polluce ex uno ovo prodiit) Fuit itaque anus

Helena , cum rapereturA Paride : Achilli inElyEis campis Medeanupfit,tum anus edenmla:nififorteEbijuventutemreftituit,ut-^!^<bni,Jafonis patri,8c Ceres Pelopi, unde bis pubefcens appellatur:

Perfeus alatum equum accepit a Pallade, eique caput Medufe iri

remunerationemattulitôui Mercurius harpen,& aliiDü aliaarma

miniftrarunt,TriptoIcmusA Cerere currumcum draconibus alatis:

ExJovis cerebroPalladc nata Rhodi pluit aurum/Ut8c Sole concu-

bente cum Venere) Ecjupiter,ut aurum compreffic Danaen, ut

Cygnu's Ledam, ut cuculus fotorem Junonem ) ut Taurus Euro-

pamtUtSatyws Antiopeti,8cficconcoTdantiaeft in omnibus.

7la a

i?8 FuGAXLV.mj./up.vertend[öBar&inGlp.ab initio ia clave

iitalanto^ a -

S!33;ig^jo^^xvf rjBp ijod uou ^jödjOD ûsp uou woJjoD gusp-ausd

Verte Baflum,& incipe ali^

initio in clavi d.

awipuiijTj [t stjjsAptsnqiajtd wq um jsuaui.

iJipp^men. rtrt

Sol^fax clara poli non corpora denfa, non corpora denla

penetratjHinc illi adverfis partibus umbra manet.

Tomum , rr

Morans. j§-—^

Sol,fax clara poli non corpora denfa penetrat,;

,

Hinc illi adverlls partibus umbra manet. - ' -

XLF. E^grammatkLatini verßoGermanicA.

^rum^ftlctNdn 0dâff(ttan((tt n<d^tf<mr(|n/

3<&0(^ f|«t ««ö^licfebw AftronomisgffdDtII/

3(6tt »n«§r &««^(tfaiW< @Qmi(t)nt>/gr0dâft/

Emblit.

Emblema XLV. 'Befieretis Naturm.

Sol Sc ejus umbra perficiunt opus.

EPIGRAMMA XLV.

SO l-tfax clarapoli-,non corporadenfafenitrat,

HinciUiadverjis fartihtuumbramanet:

Vilierhacrebuscjuamvis est omnibus,ufit

t^ttamen Aflronomiscommoda multatuUt:

tlura SofhisfiddonadeditSoL,ejus^umbra,

y^uriferaquoniamferjicit artis ofus.

Aa sQj^m

190 ^ 7 5 ^C ü .1 J U s XLV.

QUEMADMOD«M.injRftlatio rp*uo4oifau foriuie /ph2ricse,uno

loco ignis incenliis illuftrat circum circa omnes parietesfiipe-

riores8cinreriorespartes,exceptisiis,ubimefavel tabula in mediocoofiftens fuoobjedu impediat 8cumbram tcnebrofam admittat»

ita 8c Sol inmagno iilo coeli palatiofive Theatro ccelato conftitutus

omnem coeliconcavitatem,contenta in ea diaphana8c lucis rece-

ptiva corpora,hoceft,fteilasquafcunque,errantes 8c fixas,radiis fuis

illuminat,nifi ubi Terraintermedia: denfitas prohibeat : Ibi enimumbra nigra 8c tenebrofa,qua: noxdicitur,tam diu permanet,do-necfolispraefentiÄ fugetur8c lux ejus vice fundatur8c conipiciatur.

Eft itaqueumbra 8c nox folaris lucis privatio feu abfentia,dies eco-

tra irradiatio 8c circumfufio. Umbra efl:,qu£E fblisafpe^um tolera-

re nequit,idcirco fugiens Scleabfcondens nunc ab hac,nunc ab illa

parteterra:,proutfoleftexoppofito.Nunquam SolSc umbrafe in-

vicem viderunt,quamvisinmomentoquovis,fi natura admitteret,

polTentifed fol ut inimicam fibi audiens femperiiliinfiftit fugienti,

nec unquam defcfiam capere poteft,ut pulchre Buchananus in li-

bro fphierico cecinit Adimitationem8cexemplum magni illiusfb-

lis,ejuIqueumbrx,Phi!ofophi obiervarunt8cuiofoliadeflreumbra

nigram,nebuIo(am8c fugacem: Hinc Hermes,Fili,inquit,extrahe

a radiofiiamumbram,hoceft,videutfoiemtuumcircum ducasperprimum mobile,cuiVulcanus prseficitur,ut 8c illa Terrjc tuacpars,

quae nuncumbrosa noiäe tegitur, clara fruatur luce Iblari; Nifie-

nimpermotum primumtotumFirmamentumcoeli cum omnibus

contentis fingulis diebus naturalibus,hoc eft,viginti quatuor horis

femel drcumduceremr,fedfiiltem motu fiio proprio, fecundo 8c

annuodicloSolmovereturiquTmfraBosfimtAntipodesjferefcme-

ftri temporisipad^JBOiiftembabietieilcwosdienounimi contingeret,

8c poft vice verfii.iüasvdiaBiäC.»05.oaderaaitfi£iötusat4nusexuna

nocle 8c die conftatiet,veJj«ißiiJK:fulHi,ttioquep<>loha: vices expe-

rimento 8c ratiojftß yeriftim*a>mpfobaotuf.Acproyidentia: Divi-

na: longe alitwvi&m fait,qujeide6duplicesffliotBsordinavitpla-

neurum,primum 8c iöcuoiiiiim,«Sc ficatmuminixiulios diesdiftri-

'" buir.

D I S. cAIr S U S XLV. /91

buitrllmbra autem illa &fol dicm & nodlem faciunt fimul,quod

fol per fef61^^Kax^rIpa^êt^cujusê^filluniinfunromniä^

& corpora, non autem umbramffaGcre,nifiperaccidensruäaBfen-

tiä.lta& Sol Philofophicus cum fua umbra facit diem, hoc eft,Iuc^

& nodem feu tenebras,nempe Latonam (eu magnefiam, cujus

umbramignito pharmaco delendam 6c comburendam efle tradit

Democritus, uc lib. 3 Aurea: menfa^ patetininitio.Umbrarumuti-

litas.in Aftronomicis adeo magna eft,ut.fineiisiilafcientiaabfolvi

poffit, Chymici quoque /uis umbrisaflTcribunt,quod eorum ars

ad perfedionem veniat jQuid enim Sol hic fineumbra?Q^dpi-ftillum fine campana: Illud,quidem facit motum primum,ut foni-

tus-detur, at hêc dat fbnitumjilIudeftpledrum,hascorganumjiI-

ludJingua,hoc osmagnum: Umbra res viliffimaeft,non Enti pro-

xima,fic & Philofbphorum.umbra eft quid nigrum nigrius nigro,

utvocantjvel vilius alga,non propterfe,fedhominumopinionem8c

copiamj Igne quid utilius,quid aqua preciofius,quid terra arnabi-

lius,quas dat flores& amabilia omnia?quid aere jucundius^quoin-

terclu(b,omnia jucunda efle definunt: Attamen, quia proflent adhominum ufus in late patentibus fiiis fphêris, viliflima cenfentur,

pr^poflera imaginatione. Sic & umbra taxatur & communis &c

PhilofijphicajQui in umbris fubterraneis diu degunt, fi ih claram

folislucemfubit6producantur,amittuntvifum & aciem oculo-

rumdtaquiinfbla umbra Philofophicamoraniur& operantur,nec

ci folem adjungunt,judicio & oculis mentis privantuneflediique

fruflrantur. In meridiem fbiecoelefti elevatomajor eft‘calor,efl &:

minorumbra, fic quoque hic caloreaudo diminuitur umbra&e-converfojlncipiendumicaquefoleameridioualilatcreadnoftrum

verticem feiterum flbdentcfin*CapricornO)& prima operatio ufque ad Arietem eritabfbluta;tum incipit opus mulierum,u/que adLeonemj& pofl labor exlaboreprovcnit,donecannus capite cau-

dam apprehendat,ut anguis,hoc efl,abfblutusfit.

iPuG aXLVI. Reciproca).. -b\c .

--:

‘ fommmjufammm»

> Ptima VOX incipiat ab initio:

Atalanta

Tiigiens,

Jupiter e Del phis a qui las mifilTc ge mel las.

Pia gas asque du ci oc as o E ad Fer tur

Hippom»

Sequens»

Secünda ä fine, & canat verfus initium.

Fertur ad E o as occiduasque pla gair

las mel gc mififle las qui a phis Del e Jupiter

TomumMorans.

Jupiter c Del phis a quilas mi fifle gemel las

Plagas occi duas que E o as ad Fer tur

'XL VI. Epigrammatis LAtiniverßo Germanica.

Jupiter»on;®{fp§!6jt»«n2f5(<f§ofäußg<f<«^rt/

t)ae Ci){ttedd(t nioit tvi(T«n t>n5

iuimtmn(pmmen pit^ tn nti’n (idi tt.

EmblE'

4iil

Emblema XLVI. Deßcnfü Natura,

Aquilas du^e,una ab ortu,alteraaboccafu conveniunt.

195 -

EPIGRAMMA XLVI.

Jupiter ^Delphis aquilas mißjfegemellas

FerturadEoas Oeciduasque plagas

:

Dummedium explorarelocum defiderat Orhls^

(Famaut habet) Delphosha redmefimuL\^AflilU lapides biniJuntyumssab ortUy

Kalterab occafi, qui berte conveniunt.

Bb Apollinem

194 D/^cU 5 XLVI.

APollinem antiquiffimurn exVulcano naturn,Athenamm co-

ftodem tradit Cicero lib. de natura Deorum. Qu^ quidem o-

piniojfi ut debet, ad allegoriam transferatur,eft veriflima, QuiaVulcanus Solem Philofophicum,qui Apollo eft,producit. Sedprssr-

valuit,quod ex Jove natus fic^ Cum verb Latona utero gcftaret ge-

mellos Apollinem& Dianam,qüos exJoveconcepeiiatJunoZeloytypa Pythonem horrendx vaftitatis ferpentcm immifit, qui gravi-

dam profequeretur& vexaret. Muliermiferapoftdiutinoserrores

tandem navigio delata in infulam Ortygiam,ad fororem fuam Ä-

ftericm,quasinea regnabat; Cumque ea infula ferctotamari inun-

daretur, parturienti Latona: locum dedit, unde Delus dicT:a,quat

^ erat antea. Ibi igitur enixa puerosjprima prodiit ex utero

Diana,eaque fe obftetricem matri in partu fratris Apollinis labo-

ranti pr^buitj Unde fadum efl:,ut praegnantes in puerperio ejus

Numen invocarent, eamque vel Lucinam vel Ilithyiam vocave-

runt,quod lucem natis infantibus apertis eorum oculis oftenderct:

Apollo igitur natus,& adultus Pythonem matris vexatorem lagittis

confecit & Cyclopes occidit,quod fulmen Jovi fabricaUent ad in-

terficiendum ejus fiiium yEfculapium,quem Jupiter fulminatum

ad inferos detrufit, propcerea quod Hippolytum ab equis difcer-

ptum in vitam reftituiflct. Ha:c eflemere Chymfcamultis inlocis

demonftravimus.Latonaenim,Cynthia,Apollo&Pytfaon,funtrc-

quifita artis,qu^ eo modofe habent invicem,utnarratum eft. Cumvcrbhxcab antiquiffimis Poetis,ut Orpheo,Lino,Mufeo,Home-rojfcriptis vulgata efient,apudignarosoccafionem religioni & ve-

nerationi Apollinis pr^buerunt.Hincin multis locis Europae & A-

iix cultus eft Apollo,eique ereda templa innumera.Praecipue verb

Delphis antiqua religione venerandum habuit templum, in quo

ftatuxplurimcx ex auro^folido & argento magni ponderis& artifi-

cii a regibus & principibus repofit5ae^eranc,Cöm> aliis donariis pre-

ciofiflimis,qu^ab omnis ftatus hominibus religionis caolainfacra-

riis recondita erant. Paufaniasrefert fceleton aheneum artificii ad-

mirandi appenfum tholo templi fuffle ab Hippocrate. Apollini

quoque

^3 TS i: U SS u S' XL VI. I9y

•qaoqueßcratus füit ille celebris tripes,a Pelope,dum uxorem Hip-podamiam duceret Oenomai regis Elidisfiiiam,quem Tripodemfabricarat Mirfciber& Pelopi donaverat. Hic in medio templi ere-

dus erar,in quo inlidens Pythia afflatum Dsemonis erumpentis eprofimdo'hiätu excipiebat,quo'correpta vaticinabatur,& refponfa

dabatfcifcicantibus rerufn futurarum eventus. Fue^re autem Del-phiinBocoticaad radicosParnaffiiiti. Templo vicinusfuitfonsfa-

udicLis,Calliotis,cui ii faces ardentesadmoverentur,eas extingue-

bat:iiproculeiIentremotie,fubit6accendebantur,^ flammas c6-

cipiebant.Ejusquefontisaquapota vim vaticinandi prxbebatjfed

tamenbreviorisvit^creddebanturejusaquxpotores. Ciim itaque

concurfus fieret ex omnibiis Europae, Afi^que partibus ad oracti-

lumDelphicum,poetae eum locum,nepeParnaflum efle inmedioterrae fabulati fiintjidqj ab exemplo Jovis probarunt,qui duab.aq-

lis emillis id experimentatus fuerat :Verum ciim hrecres hiilorix fi-

de non nitatur,non a veritate alienum eft,eam chymicis alFcribere,

prxfertim cum totus Apollo,ut didum,fit chymicus origine, licec

daemon pofleahominum fupftitionem fubeo nomine confirmaric

&vaticiniadederit. Du^ aquilxfiint duolapides,exquib.unasab^ oriente,alteraboccidentcvenit^q^Philof multis modis demoftra-

runt.Illas Jupiter emifit,utpote fuas armigeras. Aquila autem Apol-lini feu Soliamicavidetur,quia pullos fuos probat ad Solem,quem fi

feftinereneqtseantjUtdegeneres excludit.Ejus pennse aliis reb. c6-

ferta: dicuntur non putrefcere,& aliarum avium pennas devorare,

facile inaurationem admitte re.Non fenio,nec aegritudine moritur,

I

fedfame. Crefeens n.roftri fijperiorisaduncitasimpedit,necibum

!

queat caperejqua abjecta in fontem ter fe mergi t,eoq-, modo redi-

re fertur adjuvenmtemr'Hinc Pfalmographus: Renovabitur, ut

-aquilae,juventus tua :ExVolatilib.nunquamfulmine tangitur. Pu-

gna cfl: illi in draconem.qui propterea ej us ova confectatur:QurE o-

mniaejus naturaemunera caufam pra^buerunt,cur Phllof aquilam

in arte fiia pr2edicent,eique lapideni aflimilent,cujus reicum innu-

' mera exempla inlibriseorumfintobvia,hicpluranonadferemus*

5Ö& ii rO«

Atalanta

Jugiens»

Hippem,

Jeûms.

?ornumm=jra,m.

f^S F u G A XLV 1

1

. in 8. duplici fiapfä.

Woffft)om 2(uffânge/i)nt) DerûtiDDom ^^Dergattge

fommmDe/^&(n(!(^t>nf(reiitani>erde^t|f«n»

advenit, Aft ubi Pon to

bile tu ment, qui duo bile tii ment.

Hinc, ubi Sol oritur lupus advenit,aft ubi Ponto, ubi Pon to

Mergitur inde canis,quiduobile tument,quiduobile tirment.

Incipe in nota ii. & rctrogrederc.

Hinc ubi Sol oritur lupus ad-

Ponto, Ponto ubi aft venit

Mergitur inde canis,qui duo

tument,fument bile,tumcnt bile*

XLVIL BpgrAmmntls Latini verfto Germanica,

,îr'^)>(fft>olt2ûffgan^^(ir@onn<tt/d(erêr^lln^f0>tlp(êf<lop!

0alin(in fyiuffml f<n/

;lD(r dtcf^rfmn im droffmônt(in &(n andern mit'^ä(tdF(irjdttffcn/

^$f(9ii0 jtrern 0((in/fon>(rti(m)m(ronf{(in(tn /(Deng(d(((tt

knallen 'OremnnOêtf/Me^fgaif^ttgore^ntt

£ M 6 JL £•

Embxema XLVIT. Deßcretls Natur*.Lupus ab Oriente & Canis ab Occidentevenientesfe

invicem momorderunt.

157

EPIGRAMMA XLVII.*

TJIttCiuhiSoleritur,Lupus advenihaH ubi Pont*

(-MergituriWdecanis,quiduo biletument:Huncis,dr hicillum,ßimulantefurore momordit,

Etrabidus riliu vifiss uterquefuit.Suntgeminihilapides,gratisquidanturubiquc.j

Bb 3 Phi-

19? 2) /5 II it 5 a .?. XLVII. .

PH I L o s o P H I Inultis in locis'duorum meminere lapidum gratis

nobis datorum, ut iraac,Amoldus& alii, inter quos Avicenna

diciteos inftercore jacere abjedos,neglecl:osvulgö,quificonjun-

gantur,perficiantmagifl:erium:Quidam attollunt Mercuriumoc-cidentalem,qui praetulit fe auro 6c illud vicit? Veriim omnium o-

piimeAuthorcofilii conjugii folisöc lunêexAriftotelisEpiftola bi-

nos defcribit Idiîdtsûhidiciii^mdhuju^müduofuntlapideSyprinci-

pales,albUS rubeus mirabilis natura: Albmm occjifafolis incipit apparere

ßfperfacies aquarum, abfiendensß ufjuead mediamno6iem^pofiea ver-

git in profundum: Rubeus vero ex oppofto operatur,quia incipit afiendere

ßiperaquis in ortufilis ufjueadmeridiem cfipofiea defenditinprofundum.

Hiitaq, lapides funtante didieaqlseaJoveDelphisemiltejHiquo-

que funt lupus& canis,ex diverfis feu oppofitis terrse plagis venien-

tes,quorum unus momordit alteru m,6c ambo rabiofi fadi funt,veU

luiteftaturRhafisin Epiftola:Hi lapides funt.veriffimum Bezoar

ex quibus prseftantiflimum mittit India Orientalis ex ferarum

ventre depromptum,aliud fed minoris efficacias dat India Ocd-dentaIis,Peruana,ex cicuribus animalibus acceptum jSic oriens

dat lupum atrociffimum,occidens canemhominibus familiarem,

hoc eft,Sulphur ab Eoo, Mercurius ab Hefperio tradu venitjex

quibus hicmollis&trad:abiIis,illud cholericum & iracundum exi-

ftit.'Quiduo quamprimum fe invicem offendunt,in mutuos mor-fus incidunt : Canis vero magnitudine infignis primam vidioriam

obtinet proftrando lupum &femianimem reddendo: At lupus vi-

res recolligens poft canemdejiciteique dejedoinftatufqueadin-

terneclonemdaterimnon minora vulnera necminus lethalia,qua

intulerat cani,ab eo recipiens,donec fe mutuis conficiant& interi-

mantmorfibus :De lupai?^/?^r ad Euthiciam,inquit quodfit miles

viiiordudrumroboratusûltipreciicitintenfffimi roboris,perforas corpo-

ra,cumiis obviat, dt* eB albus’apparitione, rubeus experimento ,eßq^ mas

quilunam duxit in uxorem,quemnomulliputantaurumejfipreciofjfmaconexionis, cujus congelatum nunquam dijfilvitur,nequevefligtadelentm

qupdDeusfancfis Fhilofophisdr eleBislargituseB: Scitoyquodnatura cepit

eom-

T>J S c Ua XL VII. 159

cmpmm utimmkum^HMille,^tmoX;qmdßlphurrini:\uk^^

eff & ad ajerfi^s igncmpifgnms qttodcontinet&continetur : Exlnsnanuque conjunBis color prectoßjßmits exity cß nunquam poteßfilphur,quodnaturaliterfugitypoßeafugere, eo quodperforavit illud animafimiliter cfperforavitdrmixta effanimA tincfura corporijC^corpusanimam continuit

(fr naturalefugere prohibuit. Et deinde quarenti^quis lapidum ft fortiory

reßondet : -Lapis qui non efi lapisfortior efialtero inimico ; rukrumtverb

efifortms illoquodfuafortitudinefociosrohoravit.]Lu^\isitzc\\xtÖntn-

talis fortior eft cane,occidentali,quamvis vid:ori^non potiatur ef-

fecT:u,recI una cum inimico occidat:Exutri(queverdfit venenumtingens: Differentia inter lupiim& canem exigua eft,cummolof

fus feu pr^grandis.canislupinam formam & fpeciem offendat,ita

ut lupus origine,fed longa progeneratione, cicur fadus videatur:

Eodem modo fulphur &,.mercurius pariim differunt inter fejquia

illud exhoc,vel hic exjlloortum ducat : Mercurius quidem fulphur

genuit,at fulphur Mercurium purgavit & talem reddidit : De his

idem Roßnusydumopixnt\Jinde veniat ejus color?refpondetyexejus in--

tenßfßmaamaritudine'iEtiWdi Unde venitejus amaritudo drintenßoftQ*

fpondttyexejusmefalliimpuritate: Et WW.nunquam ejuscolor rubeus

pereminetfctfpond^v.Etmn: Et illa: nunquam etiam efiigne^colidior?

Ttfpondtv.ignis ad reßecium illius efi tanquam aquaad reßefium ignis.

Et i]\2i'Jgne ne efifortiorfttijpondtt non.Et illa:,^^r^ ergo aßferis^eunt

igne eßfefortiorem?K.tipovidtty ebquod ignihusßhi ipßsobviantibus altey

alterum comedit. Patet itaque quod'alter alterius aiimentumfiat&

cibus,& quantum uni decrefcattantum alteri accrefcat?donec ac^-

crefcens praevaleat& draco ferpentemdevorarit: In magnis prxli-

is fepe contingit, ut ftra gernmajorem pafii campum 8c viftoriam

obtineat, Ita& canis quavisprofkatus non tamen vicius occubuit

omnino,ciim hoftem adeo ftride tcneat^utilleabfqueb.oc vivere.

nechic abfqueillomori pofli t.

Atalmtit

fä^ns.

Hippom*

Je^nens.

Vernum

morans.

184 FuGAXLVIII.in y.feu ii.fupra.vertendo fimplicem’ac initior

©er t)0tt.gc(rttttcfettcm Safjer kfompt citi

Ärt»nrf§f(fi ftbtr curirct,

0j< 0«funD§«»»»

Diviti is populisque potens Rex fontis amavitjamavitjPorta-

ri a fervis,quasfibi pofcitjaquaSjquas fi bi pofeit aquas.

bivi ti is popuIisqiiepocensRexfontis amavit,amavic.

Portari fervis, portari a ferYis,quasfibi pofcir,aquas.

Verte baric vocem, & incipe a principio in clave d.ad fintm.

si n lATQ 3nbsT[nJodsu;)aod xj)'^s:::uojqiAtJiuc un joj

siA,^ 4 sBobiqij ai3jod s^nbe

XLVIII. Epigrammatis Latiniverßo Germanica.

VZ' @ixr&(niDi<nfmI)(fo^(it4(rin|(n/f^4fd<faatn/

^t^(rutidt<rDfft/i>i§DA^<r&at>otit)<e2tO(rit funt> ^(fc^te;rt>

(»timpf auffgffiommtn n>rrt>/

93on wddên »i«r purgt'rf t>urc^ 0(^n>t^/0fud t>nPau^ ûr<| ^(n

îtOCofntf^pnurfc^tinf fdti('ând(nrot§iur 0(un^/ ($0?un(/

Emble-

Emblema XLVIII. T>eßcretls Natura» 20 f

^Rexab aquis potatis morhiim,a medicis curatusfanitatem obtinet.

EPIGRAMMA XLVIII.

D ivitiispopuHsquepotens Rexfontis amavit^

Portariäfervis quasfihi pofiityaejuas :

Has bibit(f rebibit,venas mox inde repletus

DifioloraclarUfufcipiturmedicisy

quibus utpurq^^atus eratfudoribuSyalvo,

" Oreque^moxtinchteftutraque malaroßs, Cc Xer-

ioi D/j’CUi^^U^ XL VIII.

XErxes illepotentillimus Perfammrex,cüm perficca& inculta

locafub^ftu exercitum duceret ficibundushauftumaquae tur-

bidae a quodam milite oblatum non refpuit, fed gratiffime bibit,

portantemqueiddonariimunereampliffimoornavitEtfanefiquisfaoc ipfo tempore(ut quorundam hiftori^ recentiflimse teftantur)

per fines Perfixperegrinetur^ranfiimefomesaquxdulcis invenire

cicirur^cumaqaqrcagnätesfintfa!r^,acipfumrolüinfuperficiefaire-

dinem offerat copiofiffimam: Eo modo Rex, cujus memineruntPhilofophi fiti vexatus,mandavitaqu^edulcis fibi copiam fierijqua

allatam bibit ad fatretatcm jveluti ex Merlini allegoria curvis con-

ftar. Curatio regis a^gri Scdifcoloratirufcrpituramedicisdiverfis:

^gyptii fuis medicinis propinatis moverunt humores adhuc cru-

dosjquos Hippocrates prius concodos purgari debere afTerit,nifi

fint fluxibilcs Sc vagi. Tum enim mox educendi funt,ne in partes^

aut vifceranobiliora forteimpetum faciant &ruant.Hincregi fym-

ptomata pericu!ofa,utpote lipothymi^& fyncope obvenerunt. A-lex andrini vero medici,poftremd advenientes in morbo chronico,

feliciores funthabiti,quiregempfiftin^fanitatircftituerunt.TantO‘

mederi regi elloperx precium,qui medico fuo fanus fadus benevo-

lam praebetmanum& faciem ferenam. Legimus multorum cura-

tiones optime fuilTe recompenfatasa regibusdiverfis,utiDemoci-

dis a Polycrate Samiorum tyranno talentis duobus,Erafiftrati (que

Plinius fcribit,fuifie difcipulumCh^yfippi,ex Ariftotelis filiageni-

tum) propter Antiochumregem,examoreStratonices novercie ae-

grum fanatum,centum talentis ä filio ejus Ptolemaeo,utJacobi Co-derii,medici Galli regis Ludoici 1 La quo quatuor millia coronato-

rum fingulis menfibuspro ftipendioaccepit,aliorumquerecentio-

rum non faciamus mentionem^fedhujus regis fanatio adhuc longe

majori mercede aut pr^mro recomp^nfacur. Itaenim apud Rofi-rium Hermes& Gebern Qui hanc,inquiunt,artem femelperfece-

rit,fi deberet vivere miUe millibus annis,& fingulis diebusnutrire

quatuormilliahominum,non egeret. HocconfirmatSenior,diftcs:

Eftita dives habens iapid:ci,de quo Elixir fit,licut quihabetigncm.

XLVIIL 2oT

poteftdaTeignem,cuiTuk5&quando vultj& quantum vu!t fine fii<^

periculo Ic dsfecbu. I>emacriti pater adeo di/es fuit, uc exercitui

Xerxis Epulum d«derit,& Pjrthiui quidam opulentifiimus obtulit

«idem ftipendium totius exercitus &ccommeatum ad menfes quin-que, fi modo unumexquinquefiliis,natu minorem,quifua:fenecT;u-

tis effetfoIatiiim,n«in caftraregiaire cogeretur,domi retinere iice-

ret^fed barbarus rexiodigniflimepetitionem Pythii ferens,jufficmi-

"norem natu filium in duas parces difiedum palis utrimque ad viamregiam adfigljperquam totus exercitus tranfiturus erat,utannotac

Sabellicus Iib.2.Ennead.3. Sed horum divitia: nihil ad opes hujus

Regis,qux fiint abfque dimenfione & numero. Huncfanatumßcab aquis liberatum Reges omnes, & potentes aliarum regionumhonoraverunt &c timuerunt. Etquando volebant videre de mirabi-

libus ejus,ponebantincrucibulo,unciam unam Mercurii bene loti

& projiciebant defupertanquamunum granum milii de unguibus

Ycl de capillis aut {anguinefuo,& fiifilabant levitercum caj-bonibus,

dimittebant eura infrigidari cumeis,& inveniebant lapidem,qua-

lem fcio. Hic eftille,cujus Bernhardus Comes meminit,quod fex

luis aulicis tantundem regni det^uantum apfe poffidet,fimodo ex-

pecl:ent5donecipfe in balneo juventutem recuperarit,& veftibus

variis,nempethoracenigro,indufioalbo& languine purpureo or

natus fitjtumenim fingulis de fanguinefiio daturum,ipsosque fug-

arum diviciarum participesfadurumfe pollicetur.

<l( if

Atxlmtei

;iö4 FugaXLIX. In j.füprä.vertendo Bafinfeu fugientemvocem& incipiendo ab initio in d. fic vertendo fimpÜcern

& incipiendo in fine g.

f»Ub(tOtion,

Hipp&men*

jiq tem.

rjiiqrj jrui’jjru‘sncj3Dijj ‘snurD|nA :>§• S'SiHJspûiuio'ipduiînq

hanc vocem,& incipe

nq tu IUI 3j ponb aun 3 ly

Fabula narratur^Phoebus Vulcanus & Hermes in pellem

bu bu lam fe mi na quod fu ermt.

m:tmx,i^r.s.

|El-Ei:|,^ÊpÊ|-EggE|:|;|^rE±EEgEEE=^

iiicrintquodremina bubulam pellem in

lUrrr_tE“3ÊEiJ:“x— cem in g, dtfcendendo in a.

Hermes <5c V''ulcanusPh<xbiTS 5narratur Fabula

A"L IX. Epgr.%?mnatls Latini verßo Germanica.

(^.QloV^hathus.Mercmiusmbbit^^mgÛlm^âbUniÜginMl

J)ixbm itt (in Ovm^fe Sâut[i^t k frdff<ig«n 0flm(«t g«§<»n/

Drep9ßa««jug!d^ gfWorPen Orions,

2tifofag<man/ Pa ffpn&Prrp^öattcr b(r ‘2B?i^|«t0o§iiP/

bi< 0OW1 &««rfldVuIcanus PrranP^rtPtrf (rftnitcf/

?ör,p?gÄftaflUrPfrPr4»/P<flrt93a(KriP3<nwtidiEmbx-e-

Emblema XLIX. Beßcreti^ Natura. 205

Infans Philofophicus tres agncfdtpatres>ut Orion-.'

EPIGRAMMA XLIX.*^Al?ula narraturyPhcehm.Vulcanm dr Hermes

Jnpellem huhuUmfeminei quodßerint^7'resque Patresfuerintm-agnißmul Orionis:

^ujn Sobolem Sophiafictripatrem ejfeferunt

:

Sol etenimprimus,Vulccinm at eJfeficundus

Dicitur^huicpraflans tertius artepater.

Cc 3 Muliä-

DISCURSUS XLIX.ULiERES,quse fe varib proftimuncviris,rar6fbbolem viva-

cem concipionr ex confufionediverforum feminum : NaturaenimingenerationehommisSc animalium plserorumque non ad-

mittit fijperfoetationeiTi,nili forte ra riflime : Hincex unico patre 8C

matreprolesquarcunquenafciturjfivelitunaautplures.ut quoqueex hiftoriis& eventu aliterjudicantium patet,inprimis Margaritae

üliusHermanni comitis Hennebergix uxoris,qux anno 1276. tre-

centos& fexagintaquinque enixa eil pueros,quorum omnium ba-

ptifatorum, Scmafculorum, Johannis, foeminarumElifabcthxÄo-

mine vocatorum,poft demortuorum fepultura in Lauldunenll

templo, uno miliari dillante Haga comitum verfus mare,inHol-

landia,adhuc cum pelvi xrea,in qua baptizari iint,& infcriptione

hiftorix,adhucvifitur:caufamdicunt,quodComiciiravidenspau-

perculam mulierem gemellos in ulnis geftare,cam adulteram vo-

eärit, quali impoflibile fit,ui plures libcriunoconceptuexuno vi-

ro,fed ex diverlis,neceirarid ederentur;llnde imprecationefaAa

apaupere,qux (eab eo crimine puram noverat, quotquot dies in

annofunt,totipfaconcepitinuterounotempore&exunoviro:Mi-

raculum hoc quidem ell:,at naturale opus,quod ex divina ultione

contigit: In opere autem Philofophico quod alias naturx adver-

l'um eil, facile admittitur fuballegorixve/limento:Hic enim unus

foetus tresdicitur habere patres vel etiam binos,ut& matres. HincRaymundus, ut citat Rofariusjnofter, inquit, infans habet duos

patres Sc duas matpcs:& q uia ipfe chare nutritus eil ex tota fubftan-.

tiain igne, propter quod nunquam moritur: Ita DionyfusleuBac.

chus bimater appellatur,quemimmaturum combufta matre ex e

jus vetre eripuit& femori fiio infiiit,ut patermater fa<3;us fit : Sedi

hxemagis deciaracur in Orionis conceptu, qex Apollinis, Vulcan.

& Mercurii commixtis feminibus in pelle bubula inclufis penom enfes,natus dicitur rMonllroIahxc cflent omnino,non tantumfabulofa,nifi arcanumnaturxfub his irivolucris kteret,non omnib.

obvium.Lullius inTheorica teftamenti eidem foetui Philofophico

tot& fere eoldera attribuit patm, nempe Solem, qui cft Apollo

live

D IS CU RSU s XLIX. 107

Civt So'l ccelellfs eft primus hujus gersemionis airthor,q,uivirtute

fua inenarrabili & occulta feu aftrali operatur in materiam quan-dam Philoföphis notam, tanquam inmatricemmulicris,in eaqueproducit filium feu foetum fibi fimikm^cui poftea fuaarma & in-

fignia virtutum,paternojure,tradet&relinqiiet,hoc efl:,immaturamaturandis non tincla nec purgata,tingendi & purgandi poten-

tiam. Quicqii id enim Sol in mille annis perficit,hoc filius cjus in di-

midia hora prêftabitjPropterea ut vis millecuplo fortior in eo fiat

quam in Sole,pater eum Vûlcanoindifciplinamtradit&artificili-

mul,utabhisejusgenerofaindoles excolaturS viribusmultiplicc-

turjfiquidem confiet ä teneris afiuefcere multum efle: Sic Achilles

Jafon,Hercules Chironi erudiendi fuere traditieandem ob inten-

tionem.Milo enim Crotoniata, qui puer vitulum geftavit,vir bo-

vem fuftulit ex confuetudine. Non injuriä autem> praeter Solem,

Vulcanus & artifex hujuspueri vocanturpatres,quiaprimus utcf-

fo,hi ut talisS tantus,effecerunt : Nec vero êqiuvalens didadron

magiftris folvi potefi ob inftitutionem, ut nec praemium parenti-

bus ob generationem. Hi corpus,illi animum concinnant. Si ani-

mus potioreft corpore,nec illis minorjrefercda eft gratia,quam his.

In Orionis vero ortu Mercurius materiam,Apolloformam,& Vul-

canus calorem feu efficientemcaufam externamprxbuit.Sic quoq

j

in operePhilofbphico fiericonvchit,ut tres patres inunamfobolemconipirafTevideantur,in quaPhilofophorum-ilnt deliciae.

Atdantn'Ba£iens.

H'tppom*

Seîuns»

>

TomumMorans.

io§ Fuga L. in 3. feu 10. infrä.

bas^cib t)nD fic if)nmbêkn^t/unö»fr&m b(p9( mit vbsisvffnu

A!ra veneno fo fodiatur tum ba Draconi

Cui mulier nexu fic bene vin6hi fii o.

Alca vencno fo fo diatur tum ba

Draconi Cui mulier nexu fic bene vindla fii o.

Alta venenofo fodiatur tumba Draconi

Cui mulier nexu fit bene vinda fiio.

X. Efigrammatls Latiniverßo Germmiai,

îratMem «<jf&<m gtfftigeti 2>r(»c^<ti/öfm^ ©ol nxrt>fiiwrtunD<nff(!i3li£ânf^rcm4fi6/

îmtilnl i»ie b«r.2Wann mitj^t D«r iübe0enK(f«n wttbl

0tirbc{ft«»nöwt«ju0lfk^mu)^fnb<0rabn in bkjlirbsf/pnbttJirimkrot^ftn Q5(ui br^cffc«/

ip Krtnfe K>a§r«r^<a bnwrbrb(f«ii.

Emble-

Emblema L. Defecretls Natura.Dracomulierem,& h«c illum interimit,fimulque

fanguine perfunduntur.

EPIGRAMMA L.

A Lta'venenofifodiaturtumba Draconiy^ Cuimuliernexu fitbene vinBafuo

:

Ille maritalisdum carfitgaudia le6liy

Hac moritur,cumquafitDraco teBushumo,lllim hinccorfusmortidatur^atque eruore^Tingitur :Hac operis[emita vera tui eH,

Dd Draco-

lio IIJ' L.

T^Raconum manfio in cavernis terras eft,hominum vero /apra--^terram in aere proximo y quas duo funt elementa contraria

jubenturaPhilofophis conjungi,utadio unius in aliud fiat:Permu-

iieremverb alii intelliguntrUt Bafiiius clave i. Non enimutile

c^mt^äcjuiunidumßmm in alpibnsponere:Nam pulli ejm prafiigore nivis

infummitdte montium morerentur: fi vero aquila draconemfitgi^

dum qui/uam habitationem inpetris longotemporehabuit, dt’ex terrttfpe»

lunct6prorepit:,addasßmbosqueininfernalemfillamponasjum Pluto ven-

tum affiabit,drexfrigido draconeigneumfriritum volatilem eliciet^qui fua

magno calore aquiUpenntvs cumburet ,acjudorificum balneum excitabita-

debutnixinfiimmismontibui colliquefcatydraqua fiat\quo minerabile haU

veumheneprAparetur^dpregifortunam acfitnitatem tribuat. Admirabile

faneeft>quoddraco frigidus /piritumignemdefemittety Id tamenverum efle experientia declaratin /erpentibus combuftis,qui flam-

mam veneno/amalliftentes inficientem emittunt. Necfruftra dra-

cones thefaurorum chymicorum cuftodes flammivomi dicuntur,

ut aurei velleris,hortorum He/peridum,Cadmi,6c his fimiles.Degitautem hic draco in anguftis petrarum fubterranearum locisjquem

ibi capere oportet,& aquilas feu mulieri adjungere, huic in fepul-

chrO)ilIi,fi mavis,innidorNatura enim draconiscftalias,utinfidie-

tur ovis aquilinis,cumque aquilainternecinum bellum gerat. Dra-

conemaliquandoamalTepuellam,ciimqueea concubuilIe,exGr^-

cis feriptorib us /untfqui tradant.Qmd mirum igitur,fi Philofvelint,

draconem fuum cum muliere in una caverna cocludi debere ? Gre-

verus dracones rubeos& nigros in ima montis voragine conjungit,

ignequeadurit,&pereuntibusnigris,dicitmontis cuftodem,undi-

quaque illos conquirere.& in monteminferre.Merlinus infiia vifio-

ne(nifiiIiafitfuppofititia)mentione facitdraconisalbi &rubei>Hi

dracones,quicunquefint,fiveunafitmuIier,reudracofoemina,infe

invicem agunt, donec utrique moriantur,& fanguinem emittant

ex vulneribus>quo perfunduntur. Intelligitur vero hic perdraco-

nem elementum terras& ignis,& permulierem,aeris& aquas 5 Un-de Clangor buccin^e dicit, qnod draco efi materia infundo remanem

D j ^ c II i? 5 U ^ L .iii

jfoJi difitSatiortem aqux 4 : E t exHerme te : Aqui aerü inter ccehm&terram exiflenseH vita uniufcujufque rei. Ipfi enim aquafolvit corpu4/nßs-

ritum de mortuofacit 'vivum^c^facit matrimonium inter virum drnmlierem. Etenim totum beneficium artisfacit:T>t terra quoque iic in-

quit. Etintellige adhucyquod ißa propria terra quam calcamits non i Hve^rum elementumdmb eH elementata afuo vero quinto elemento :Nec recedit

quintafubßantia elernentalis afuo corpore dementato de quoterraeHfor-

mata. Ecmox. Sed in centro terr^eH virgo d" elementum verum,quodi-

gnis non poterit ardere : Hic eH draco ^ de quo loquimurjn centrum ufque

terrafeinfinuans,ubicum magnusfit calor,aßumflammeum intrafe conci-

pit,quo mulieremfiu aquilam comburit. Mulier vero vel aquiia ,aqua

cftaeriajquamnonnulliaquilamalbamfeu coeleftem vocant,& ex

Mercurio vuigari,velfalibusfublimatis conficere fatagunt/equen-

tesineoduclumquorundamc^ecoruminhacarte,lynceos ft fimu-

lanciumjSedamen dico tibi,inquit^^'r/^Ä^r^/;^ Comes in Epift.^^W

nullaaqua naturalireduHione(pedem metallicam diffloIvit/nifiilla qua per-

manet ei in materiad"formafld^qttam metalla ipfa pofflunt recengelare: Et

mox.Nec corporibuspertinetaqua in(olutionibus,qua iis in congelationibus

nonpermanet: Et paulo Arnen dico tihi^quodoleum naturas natura-

liter incerans dr conjungens ac naturaliter introducens medicinam in alia

corporatingenda,non componiturex ali0 extraneofedtantum ex vifleribus

corporisdiflolvendi:k(\ui[3iit2iq\it & mulier,nec non draco ac totius

fereartis arcana hoc percepto,intelliguntur,qux fortenimisaper-

tonatur« gremio hadenusdoärinse filiis cxpofuimus& dedaravi-

muSjU t hincD z o S I TG L O Pv I A.

Bd 1 INDEX

INDEX EVGAKVM ATALANt I CARVM.

F u G ^ im.

loanfrainh.dra,

iifiprama.c^b.

28fiprafeuc) ing dâ,

25 ,infikjQu <).in a.d^g.

In 3.

j.fapra vel i o infcka.i^.infiaina.d^f,

ij.ßipramf d"a,

1 o.ßipra in d.&f,^().fupraveho, ing

ûinßaing.drc,

ô.ußrkinb.ck’g^

In 4.

lanfiäind.dr a,

\infiaind,dâ,

\ßuprA in d, d" g-

6.infiaing drd.

\\jutrrA ina.(dd,

x\.fapra.inA&d.

y.ßupraina d^d.

jîßuprkina.& d,

^

Inj.

i.infiain.d.d^g.

yjuprar̂ a ^crd.

^ßtprkinkd̂ß.

16 fipra in'd.jd’a.

ii.ßfpra in d. d" a.

lyßprafeuiidng.d’d.2

.{ßupTA[eu 1 2. in d, dra.

i^.infiaßea 11Jn d,&g*yy.fipraing.d'd.

yyinfiaind. d"g.

A'i^.infrAind d’g,

4,y.ßprain d.dra,

îßipra in d. dr a,

49 ßi^p^î^d d"A.

In 6.

1 1 .ßupra inßdrd,

i<).infikin d.d"ß.

38.ßipra in h d"g.

j^ö.infiaind.dß.

In 7,

li.ßpraing.cßß.

ônnfiaßeu 1 4./;?ß&g-35 ßupTAing.&ß.

36 inßA inß. drg-

In 8.

i.ßpraind d'd,

ij\.inßaind.drd,

2 6. infia dupliciin d.d'd*

27 ßupraind.d^d. ,

J4 infiaind d"d.

yjßuprarng d^g,

^yßpra in d.d^ d.

Aj.fuprAing. d"g-

FINIS.Mo

/

o N I r I o

D P H I L O M U S I C U

Oi Ptuvi ecjnidcm äpjtehac Prometheumpotim fjuam Epimetheum Agere\

>ldeoqHec'mnta.(ju£ adfugas illas mujicalesßechnt ßjmnA diligenticl

feripß cf revidi: Veriim bene deliberata interdum male cadunt: Atqueßc

dum ipfi abfumaiot^s.pUr^que harumfugarumrnefcio qmmodofunt trans-

pofitx cf rton nt optay/dum ejft.corredle impreßk: ideb hie monitionem e-

mendativam preecipue cantilenarum procedentiumponere coôr:f}uiUket

Mufico peritus animadvertet facile,etiam me non monente^fugasjingidas

in omnibusfihifimiles ejfe debere in valoribus,afenfu cf defcenfußngula-rum notariim,mßquoduna vox aliam fequatur in diverßs clavibus j Hinc

erratum Typographicum ipfi ''emendarepoteritß alicubi quid aliter quamrediepofitumjoccurrerit : Interimpro exemplismendas nonnulUts,qiuts obi-

terpercurrens notaviyhic(licetproter modum Mufico)ponam:

In Fuga i.pagma \ 6.lin. \ nota quartafit femiminima,no in ch'uea.fedindfupra text.TXompiliU,

In Fuga 6.pag.]t linea i notafixtafitjemibreuis in claue c.fupratext.pingui.

In Fuga 9 pag.Â- hn \ notai^ fitfimtbrevü in clavef.fupratext, aurea.

In eademfuga, nota ic femtminima inclave a omnmo deleatur, utfuperfiua

:

Infugai\.pag.î.lrneai nota quintam clave g. non dehet effeêmihrevu,jed minima,fup^ a fex-

fum,[obolem

.

lbidem,ltn x.nota t.in claveg.nonßt rninima,fed(emihrcvlsßupra textum,ferti

Infuga 11.p ^6-lm* 3nota

\ ^. m clave Z.ßtfufa cum pun^jprAcedenti6 notafemimmimsifiupratext. Helicona.

Ibiddin.4r notai^ nonJitfemiminima.fedminima, in clave d. fupra text petendm.

Infuga 13pag. 6 o. lin. 4. notaprimafit minima in clave e ad text. Ind^.^,

Fuga 14. pag.6^ lin.i.notA e.^q.ßrttfufimcUvib.ipfi^ ajupra text humana.

Ibidem linea e.clavie b in initio efl tranjfofita.

Fuga 1 6 pag. 7 ij.inea ^.nota 4 . in a fitfimimimma.Fuga lypag.je.lin.}^ inffit minitna,nonfemibrevls, 'Upra textum, ignU.

Fuga i9pag.%4 lin. \.nota 14 minimafit nontnefedm d Jupru t<^xt ordme.^.

ih.lineai.ahinitiofiii itahzzz'iz.Z'^^z.—- fupra textum tenA quorum,nam prima neta fit fi»

mihrevU in c.fecunda^ tertia,minima in d.quariafirmbrtviu m c.

Ibid linea 4 notafecunda ß.tfemibrevls non in g.fed in e.

Infuga 11.pay.96 linea 4 nota; fit minima in b.adtcx.Safnrni.

Infuga 15 pag 100 lin.i.notA 13 ^ 14 in d cfic fiintfujA: ad text. fecit,

ibid.inlin T,.nota j.cumpunBofit mirtimain c ad tcXtum.mira:

Infuga 14 pag.ioA- lin x.nota\femibrevls nonfit in e.jed ing adtext.cura.

Infuga iypag.\o%.lm,4 nota fitn clave b.nonfitfimwnnima,fid minima :adtext.funere^

:

Infuga 16 pag. uz.lin3nota li, inffit fufa,

,Dd In

Tnfug* i7pag.\H.lm.%.pAufi,in mithfint dunrum mmimurum vn^^r»feu duo dimtdU ta3ti4:

EtnotApeKuUima inelave a.nonßf/smibrevls,fed minima.ad text. rojetum:

Infiiga X S.pag,izoJm, i.nota> 15proxime xntepaüfamfit minima, in clave e, adtext fulgent,

lnfuga t9.pag, 114. lin.u ultima duanotafemiminima fintpofita in clav,d. ^fad text. p tf-

ttntior.

ibid in linea ypoNnctam n.deefl integra notafemihrevis in claveg adtext. Salamandra.

Infuga iopag iz%. lin, 1 . nota ii.fitftmtminima inf non in d. adtext.agü : Ibidem:poB notam

i^.delepunBum.

In cateriffugit viginti,qua reßant,ut ö» in omnibue aliis tam notu,quam textibus& difeurfibue

quacunqueerrata occurrerint prater]am diBa,candtdus leäor& cantor,non nobufed inytria ne^

ßie unde,nebif allata ajfcribat,^ipfe benevole emendet.

1

nHiVt ^SfrVli - V ... xSil

'-r'.t i;_. VJr-. 'i^.,'- ',??('«. ij ".7^,-.’- r""^',

V^s' ; <^--*..v^r V};V^vWyV:'i/-..- »v. - •"‘'

' •y#-.-' v;.' •'i'-v-'^'-' ‘’UI'S'

' "' V’ ‘/.''m-f*': ’W” •- •'. ''V- , .v-r^.-'' .

•« '

VA*' j*

-

wp i

' '

"i' * 'l'A. j

iv ' ' A'

..-™

'rV.*::. ri.'- ;

'

.

-t

K ;

...,.- . ..

. ....V v'

•

,

yKl3:,' .

" K'-’iiiLhki .. . .'f -'V- - ^-.

•/V'-‘

..... - .>./.•.*• %

atalantafugiensh00maie.pdf - Internet Archive

Documents

Transcript of atalantafugiensh00maie.pdf - Internet Archive