Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich instytucji.

Financial analysis of economic health Polish entities case.

M. Majcher, K. Pupko, M. Torończak

Wroclaw Uniwersity of Economics

Streszczenie: Praca ta ma na celu ukazanie miary Johna Zietlowa „Financial Health

Indeks”. Na jej podstawie obliczymy wskaźniki finansowe oraz główny wskaźnik FHI dla

trzech różnych organizacji: instytucji finansowej, organizacji non profit oraz

przedsiębiorstwa produkcyjnego. Pomoże to ocenić płynność, elastyczność, wypłacalność

oraz ogólną kondycję finansową analizowanych instytucji w latach 2008 -2010.

Słowa kluczowe: analiza finansowa, kondycja finansowa, wskaźniki finansowe.

Abstract: This work aims to show the measure Johna Zietlowa "Financial Health Index."

On this basis we calculate financial ratios and key indicator of FHI for three different

organizations: financial institutions, nonprofits and production company. This will help to

assess the liquidity, flexibility, solvency, and the overall financial health of the institutions

analyzed in the years 2008 -2010.

Key words: financial analysis, financial condition, financial indicators

Jel: A10

Recenzent 1: Mężyk Anna

Link do recenzji:

https://www.academia.edu/5355505/Refleksje_na_temat_pracy_Analiza_finansowa_ekono

micznej_kondycji_na_przykladzie_polskich_instytucji

Recenzent 2: Lucimińska Małgorzata

Link do recenzji:

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2368017

Wstęp

Analiza finansowa jest najważniejszym narzędziem badawczym oceny działalności

jednostki gospodarczej. Przedmiotem analizy finansowej są zwłaszcza zasoby majątkowe,

stan finansowy oraz wyniki działalności gospodarczej (E. Nowak, 2008, s.33). Analiza

wskaźnikowa kondycji finansowej przedsiębiorstwa stanowi uzupełnienie wstępnej analizy

podstawowych dokumentów finansowych i jest oparta na badaniach wzajemnych relacji

zachodzących między poszczególnymi elementami sprawozdań finansowych (B. Pomykalska,

P. Pomykalski, 2007, s. 66) . Wskaźniki są użytecznym narzędziem pozyskiwania informacji,

można dzięki nim określić mocne i słabe strony badanego przedsiębiorstwa, jest to również

źródło informacji o ewentualnych zagrożeniach badanej instytucji (J. Kowalczyk, 1993, s.

25).

W niniejszym opracowaniu dokonamy analizy finansowej w oparciu o model Johna

Zietlowa „Financial Health Indeks” trzech polskich instytucji. Wybrane do analizy instytucje

charakteryzują się różnorodnym charakterem działalności. Porównane zostaną: instytucja

finansowa - do celów opracowania nazywana „X”, organizacja non profit – „Y” oraz

przedsiębiorstwo produkcyjne – „Z”.

I. General Category:

1. Natural Logarithm of Age – Logarytm naturalny wieku.

Oblicza się go na podstawie okresu działalności poszczególnych instytucji.

GENERAL Natural

Logarithm of

Age

2008 2009 2010

X 2,4 2,48 2,56

Y 1,39 1,61 1,79

Z 1,79 1,95 2,08

Tabela 1. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wskaźnik ten możemy interpretować w sposób taki, że instytucje im starsze tym są

bardziej stabilne i budzą większe zaufanie, więc posiadają większą elastyczność finansową.

W związku z tym im instytucja starsza wskaźnik ten będzie wyższy.

2. Natural Logarithm of Size – Logarytm naturalny rozmiaru.

GENERAL Natural

Logarithm of

Size

2008 2009 2010

X 18,27 17,87 17,86

Y 17,58 17,84 17,91

Z 14,24 14,26 14,28

Tabela 2. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wskaźnik „Natural Logarithm of Size” przedstawia nam zależność elastyczności

finansowej od osiąganych przychodów organizacji bądź instytucji. Elastyczność finansowa

rośnie proporcjonalnie do przychodów.

3. Asset Instability Index – wskaźnik niestabilności aktywów.

GENERAL Asset Instability

Index 2008 2009 2010

X 6214290 3019582 820480

Y 110335 2381366 1546900

Z 33793 361776 178040

Tabela 3. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Im bardziej aktywa są stabilne, charakteryzują się stałym wzrostem tym wskaźnik ten jest

niższy. Jak pisze J. Zietlow: duża niestabilność aktywów czyni zarządzanie trudniejszym, a

kredytodawcy i fundatorzy powinni być ostrożniejsi.

GENERAL SUBSCORE

2008 2009 2010

X 8,40 8,70 9,02

Y 6,43 -15,91 -7,32

Z 6,60 3,52 5,53

Tabela 4. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Obliczone wcześniej trzy wskaźniki po zastosowaniu odpowiednich mnożników pozwalają

na obliczenie wskaźnika „General Subscore”, który następnie użyjemy do wyliczenia FHI.

Maksymalna wysokość tego wskaźnika to 10, jeżeli wartość będzie wyższa a jest to możliwe

przy dużych przedsiębiorstwach i instytucjach z wysokim przychodami, do obliczenia PHI

przyjmujemy wartość 10.

II. Immediate – Term Category:

1. Cash Reserve Sufficiency Ratio- Współczynnik dostatecznej rezerwy

gotówkowej.

IMMEDIATE-

TERM

CATEGORY

Cash Reserve

Sufficiency

Ratio

2008 2009 2010

X 1,02 1,03 0,84

Y 1,32 1,61 1,34

Z 0,81 0,85 0,95

Tabela 5. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wskaźnik ten pozwala ocenić, w jakim zakresie instytucja jest zdolna do pokrywania

swoich wydatków posiadanymi środkami pieniężnymi.

2. Modified Cash Ratio – Zmodyfikowany wskaźnik gotówki.

IMMEDIATE-

TERM

CATEGORY

Modified Cash

Ratio 2008 2009 2010

X 0,14 0,2 -0,07

Y 0,40 0,50 0,30

Z -0,29 -0,08 -0,05

Tabela 6. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wartość tego wskaźnika przedstawia, jaki jest stosunek środków pieniężnych netto do

aktywów ogółem w badanych instytucjach, wzrost jego wskazuje na wzrost wypłacalności.

3. Target Liquidity Lambda – Docelowa płynność Lambda.

IMMEDIATE-

TERM

CATEGORY

Target Liquidity

Lambda 2008 2009 2010

X 10,55 6,44 3,32

Y 17,87 5,01 4,65

Z 15,23 12,29 17,54

Tabela 7. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Docelowa płynność Lambda informuje nas jakie jest prawdopodobieństwo zagrożenia

utraty płynności a co za tym idzie bankructwa instytucji bądź przedsiębiorstwa. Im wskaźnik

niższy tym prawdopodobieństwo wyższe.

4. Current Liquidity Index – Skorygowany wskaźnik płynności.

IMMEDIATE-

TERM

CATEGORY

Current

Liquidity Index

(CLI)

2008 2009 2010

X 2,65 2,98 1,54

Y 3,81 5,48 2,74

Z 0,37 0,12 0,13

Tabela 8. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Skorygowany wskaźnik płynności pokazuje jak wygląda kondycja finansowa instytucji,

jest to stosunek zasobów finansowych do zmienności przepływów pieniężnych z działalności

operacyjnej.

Immediate – Term Subscore jest to wskaźnik zbudowany z odpowiednich mnożników oraz

czterech powyższych wskaźników. Przedstawia kondycję finansową badanych instytucji w

okresie do trzech miesięcy. Jak widać w poniższej tabeli najlepiej w czasie przedstawia się

sytuacja przedsiębiorstwa produkcyjnego, a najgorzej instytucji finansowej.

IMMEDIATE-TERM

SUBSCORE 2008 2009 2010

X 13,36 10,72 3,71

Y 23,81 15,27 10,80

Z 10,47 10,63 15,55

Tabela 9. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

III. Short – Term Category:

1. Operating Cash Flow Ratio – Wskaźnik przepływów pieniężnych z

działalności operacyjnej.

SHORT-TERM

CATEGORY Operating Cash

Flow Ratio 2008 2009 2010

X 2,99 1,57 0,84

Y 0,44 2,31 0,01

Z 0,67 0,67 0,47

Tabela 10. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wskaźnik ten pokazuje, w jakim stopniu przedsiębiorstwo bądź instytucja są zdolne do

pokrywania zobowiązań z przepływów z działalności operacyjnej. Widać, że we wszystkich

trzech instytucjach w ciągu trzech lat wskaźnik ten spadł, jednak w instytucji non profit

sytuacja przedstawia się najgorzej.

2. Asset Ratio. – Wskaźnik aktywów.

SHORT-TERM

CATEGORY Asset Ratio

2008 2009 2010

X 0,97 0,97 0,95

Y 0,74 0,82 0,84

Z 0,48 0,13 0,15

Tabela 11. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Dzięki wskaźnikowi aktywów możemy ocenić, jaką część aktywów ogółem stanowią

aktywa obrotowe. Jak można zaobserwować w instytucji finansowej sytuacja jest stabilna, w

organizacji non profit stosunek ten się zwiększył, natomiast w przedsiębiorstwie wskaźnik ten

znacznie zmalał.

3. Administrative Expense Ratio. – Wskaźnik kosztów administracyjnych.

SHORT-TERM

CATEGORY Administrative

Expense Ratio 2008 2009 2010

X b.d. b.d. b.d.

Y 0,06 0,08 0,07

Z b.d. b.d. b.d.

Tabela 12. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Jak pisze J. Zietlow dzięki temu wskaźnikowi możemy ocenić, jakie są możliwości cięcia

wydatków na administrację. Niestety w związku z brakiem dany do przedsiębiorstwa oraz

instytucji finansowej jest on obliczony tylko dla organizacji non profit. Jak można zauważyć

najpierw rośnie on w 2009 roku, po czym zmniejsza się, co może oznaczać pogorszenie się

kondycji finansowej.

Trzy powyższe wskaźniki posłużyły nam do obliczenia „Short-Term Subscore”. Pokazuje

on nam zdolność instytucji i przedsiębiorstwa do regulowania bieżącej działalności i

zobowiązań krótkoterminowych. Jak widać we wszystkich badanych jednostkach obniżył się

on w ciągu trzech lat.

SHORT-TERM SUBSCORE 2008 2009 2010

X 8,66 7,56 6,88

Y 5,72 7,78 6,11

Z 3,67 1,38 1,33

Tabela 13. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

IV. Medium – Term Category:

1. Net Surplus. – Zmiana aktywów netto.

MEDIUM-

TERM

CATEGORY

Net Surplus 2008 2009 2010

X -1928000 -4874000 -3386000

Y 2117018 14027757 325793,98

Z 139433 153730 993361

Tabela 14. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wartości tego wskaźnika według Johna Zietlowa powinny być stałe i rosnące w stabilnej

organizacji. Jak widać w analizowanym przedsiębiorstwie „Z” zmiana aktywów netto jest

rosnąca, lecz nie stała. Z kolei w organizacji non profit jest bardzo duża rozbieżność między

wartościami. W instytucji finansowej z kolei zmiana ta jest malejąca.

2. Contribution Ratio. – Wskaźnik wniesionego wkładu.

MEDIUM-

TERM

CATEGORY

Contribution

Ratio 2008 2009 2010

X 0,97 0,98 0,99

Y 0,95 0,95 0,97

Z 0,98 0,97 0,93

Tabela 15. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Wskaźnik ten im wyższy tym mniejsza jest elastyczność finansowa. W związku z tym

wskazany byłoby obniżenie jego wartość. W badanych instytucjach utrzymuje się on na

stałym poziomie.

3. Self - Financing Ratio. – Wskaźnik samofinansowania.

MEDIUM-

TERM

CATEGORY

Self-Financing

Ratio 2008 2009 2010

X 0,95 0,84 0,86

Y -0,97 0,59 -0,34

Z 3,13 4,08 0,7

Tabela 16. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Jest to miara, która ma na celu określenie, w jakim stopniu organizacje pokrywają

inwestycje własnym kapitałem. W powyższej tabeli widać, że sytuacja najlepsza jest w

instytucji finansowej. W organizacji non profit przez dwa lata wartości są ujemne, natomiast

w przedsiębiorstwie obserwujemy dramatyczny spadek.

4. Financial Debt Ratio. – Wskaźnik zadłużenia finansowego.

MEDIUM-

TERM

CATEGORY

Financial Debt

Ratio 2008 2009 2010

X 0,12 0,15 0,23

Y 0,17 0,13 0,24

Z 0,47 0,4 0,24

Tabela 17. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Najlepiej dla organizacji, gdy wskaźnik ten jest na jak najniższym poziomie. Jak widać

tylko w przedsiębiorstwie „Z” udało się obniżyć jego wartość. Natomiast zarówno w

organizacji „Y” jak i instytucji „X” wzrósł on niemal o 100% i 50%.

5. Fundraising Cost Ratio. – Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy.

MEDIUM-

TERM

CATEGORY

Fundraising

Cost Ratio 2008 2009 2010

X 0,71 0,82 0,92

Y 0,89 0,68 0,94

Z 0,9 0,9 0,9

Tabela 18. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Kolejny jest wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy. Organizacja non profit powinna

dążyć do jak najniższych wartości tego wskaźnika, ponieważ darczyńcy wolą wspierać

organizacje, które potrafią te koszty utrzymać na niskim poziomie.

Po zestawieniu powyższych pięciu wskaźników z odpowiednimi mnożnikami

otrzymujemy „Medium-Term Subscore”. Poniżej w tabeli zestawienie otrzymanych

wyników. Jak można zauważyć wskaźnik ten dla instytucji finansowej jest ujemny i wciąż

malejący. Dla organizacji non profit ujemny, lecz z tendencją rosnącą, natomiast

przedsiębiorstwo według tego wskaźnika jest w najlepszej sytuacji.

MEDIUM-TERM

SUBSCORE

2008 2009 2010

X -1,9 -2,7 -2,89

Y -11,02 -14,64 -4,17

Z 2,97 5,16 7,2

Tabela 19. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

V. Financial Health Index.

FINANCIAL HEALTH

INDEKS ɸ

2008 2009 2010

X 84,01 68,87 38,74

Y 96,76 39,25 45,87

Z 65,44 60,52 86,12

Tabela 20. Opracowanie własne. Na podstawie J. Zietlow, oraz sprawozdań finansowych.

Obliczenie wszystkich powyższych wskaźników pozwoli nam na obliczenie wskaźnika

„Financial Health Indeks”, który kompleksowo pozwala nam ocenić kondycję finansową

analizowanych organizacji. W najlepszej sytuacji jest przedsiębiorstwo produkcyjne „Z”,

które mimo iż w roku 2009 miało FHI niższe niż rok wcześniej to już w roku 2010

odnotowało duży jego wzrost. Oznacza to, że jego sytuacja finansowa jest stabilna. Sytuacja

kondycji finansów instytucji finansowej „X” nie przedstawia się najlepiej wskaźnik PHI z

roku na rok spada, w ciągu badanego okresu obniżył się o blisko 54%. W organizacji non

profit sytuacja w 2008 roku wyglądała najlepiej w porównaniu do innych badany jednostek,

jednak w roku 2009 odnotowało spadek w/w wskaźnika o blisko 60 %, natomiast w roku

2010 kondycja finansowa nieco się poprawiła.

Zakończenie.

Racjonalne zarządzanie płynnością finansową jest uzależnione od tego, czy zarząd

przedsiębiorstwa wie ile jej ma. Nie chodzi jedynie o określenie wielkości zasobów samych

środków pieniężnych. Chodzi również o to, aby zmierzyć, jaki jest poziom płynności

finansowej w danym przedsiębiorstwie, a mianowicie, jaka jest potencjalnie możliwa do

uzyskania w krótkim okresie siła nabywcza, czyli zasoby takich aktywów przedsiębiorstwa,

które bez większych strat czasowych jak i finansowych można uruchomić w celu dokonania

transakcji wynikającej z normalnej działalności lub nieprzewidzianych zdarzeń.(G. Michalski,

2004). Dlatego ważne jest, aby jako zarządzający mieć dostęp do narzędzi, które szybko

pozwolą ocenić stan finansów organizacji. Do tego właśnie może posłużyć FHI oraz

poszczególne wskaźniki potrzebne do obliczenia FHI, które przedstawiają stan płynności

wypłacalności oraz elastyczności finansów.

Celem finansowym działania organizacji non profit nie jest maksymalizacja wartości

przedsiębiorstwa, jak to jest w przypadku firm nastawionych na zysk ekonomiczny, a

realizacja misji (J. Zietlow, 2007, s. 6-7) Do oceny decyzji mających skutki finansowe w

czasie zarządzania organizacjami non profit jest zalecane stosowanie analogicznych,

odpowiednio dostosowanych zasad, jak dla przedsiębiorstw prowadzących działalność

nastawioną na zysk. W przypadku organizacji nienastawionych na zysk, zamiast inwestorów

występują darczyńcy, filantropi czy fundatorzy. Realizacja celów jednostki non profit

powinna być zgodnie z ich życzeniami najwydajniejsza i najefektywniejsza. To jest

powodem, dlaczego do oceny finansowej realizowanych celów organizacji stosuje się

tradycyjne miary efektywności organizacji z niewielką modyfikacją o ewentualne

oddziaływanie społeczne. W związku z tym w naszej pracy próbowałyśmy wykazać, że

można zastosować do oceny kondycji finansowej trzech różnych organizacji:

przedsiębiorstwa nastawionego na zysk, instytucji finansowej oraz właśnie organizacji non

profit, tych samych wskaźników.

Bibliografia:

1. Kopiński A. „Analiza finansowa banku”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,

Warszawa, 2008.

2. Kowalczyk J. red. „Finanse firmy”, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły

Zarządzania, Warszawa, 2007, s. 25.

3. Michalski G. „Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami”, CeDeWu Sp. z

o.o., Warszawa 2004.

4. Nowak E. „Analiza sprawozdań finansowych”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,

Warszawa, 2008.

5. Pomykalska B. Pomykalski P. „Analiza finansowa przedsiębiorstwa”, PWN,

Warszawa, 2007.

6. Zietlow J., J.A. Hankin, A.G. Seidner: “Financial Management for Nonprofit

Organizations”. Wiley, New York 2007, s. 6-7.

7. Zietlow J. (2012) „A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability”,

SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 (dostęp: 25-29 listopad 2013).

8. Bednarski L. “Analiza finansowa w przedsiębiorstwie”, PWE, Warszawa 2006.

9. Bień W. „Zarządzanie finansami przedsiębiorstw”, Difin, Warszawa 2011.

10. Dynus M., Kołosowska B., Prewysz-Kwinto P. „Analiza Finansowa

Przedsiębiorstwa”, TNOIK, Toruń 2005.

11. Duda-Piechaczek E. „Analiza i planowanie finansowe”, One press, Warszawa 2007.