# 425 "Istanbul hukumeti gozuyle Erzurum Kongresi."

10
I tetanhl &ikfmeti 6$diyLe Erauffirn Kongrcsl Ismst }'erit Faga ffiilc&otinin, yabaner tgganlert r€ t€s*st6- lerx karg:-send* blr asf,ts ffidefe*se ai,tell$ind,* yer prer &arrulan kurnngrye milltyc h.areketf.erS. -wnasshesind,e trr&trmtrs lm ker,err bellt ld,l' srmu hahtliye sesarettntn x? Faslran r91g da nllssretlere w mtietahiL l$,wLam ]laptaBr &ra*md.e btltfu aglkLrSa tle e$r{'y€Fuer Sr t*n*md,e eEdlnle d,extllycrr&l ktr ilIIak tanrnraa;ran gS*aF e€ gadd.aroa Ytrhu ba,la& tggrl,l*rtten *e ksda* tecesnr ve tafl,*l duptrXrrea duy$L* sulx CImanle ffic**re*i bu *aralffds har$e firttrg,amaa. $Enkiil bu giia varl.:.$enl ansek et,yasat f.le eaYlrnabl,leesk bir durrwdadrr* h ej.- yaeet ise irsmdolffim &tt. diddettl,r lehxnl,zdsd.lrb parf.e r* bafl.g kong* resXne, g*d.a: te haktara$:r.sln gtrdrrn aar.l keeeerlsrenr hurtar*esklarl- *a trutdtr*1fi g*nrien g{ine arftnak*e tla bu d"uenmu g{,lgleirttE€cek re hs*te inh*nees kr.lasek btr fstsk*t !"gin btlhaEsa d,lkkat nas&rah:"ar ve b** uri,yetintnl' selbederirs* S feldk*tts atlll or"clu togkll etnnek, ni31t $svunnayr. hasarlanak gibl endg;*trerle Su s:"raiia cen d.e:r€.se mrht*g oLduSmtra sf€&}ek*ttn asayi.gi,$t bs#lak* rmh*e1lf : nsrsrrl.ar nraeln*a dti'pnanh,lje yerrid.sn fliLen nJmnd^r.rasak toprakLerrra:,adekl, {*{tgf hiikfiilt*tlerl tonsLX.sflerLnln !:.o6nutmro3.uff*rru eelletme&nkanunsualrrk* gekv*t" yees devfrl,arini bttebtittin kapemek ssnrettnde iken yenld.e*r agaakr htiX,aea &!.l,eh g$star*reetn Parls konfreatnds b,iai haksea d&gt- r*s* bn ttt*E Elrki"a hallaro bep cenellk hstti aleg&anleht"arj-n Eavkl {,1t }r!'na iptfl* gsetec'xmktlr. hr devletl,n ee}srncttne son btr d.arbe mesa?reef'nd.i: olan 'bu suslba*in Sntlnii slmak tgia ne tr&s1rnss yapnakta* asl"a gek{.nneyLnJ"a. Fs gaf}et* saf bi.r ;rurtseverllk eay:[k**:;yra da- Lsnlare sm'sXha*le i,kaa adinlrs onmesss sorla yola getlrtnla. EekX- d'on bsri al'egt:.klara igin wnfaat *ag{k*aryla bu 3r.slu tutunt*ra karge i'nuafer"Esa ilslrarf,.n]-ttr,8r $anun hiit:nfinf,, var l**vetiy]* kulla$rn3&r !fi1- ld*a !'gi'*da esqyigi. nuh*f,aaaJra va rr:ubtetr.lf trnsusl&r argsrnda diun]cnn oldt*r lsed,*Ir bi.rlist @Lry;,ayal ertak hnrretl* ve t*dbfurlt btr hfil{** mot* ma!'tk ve b{lyflk blr gc$tnlu!:l.a nilkqx ve veikar eahibl haLk olmar ya bagX.ad'1$emaar doet Ys dfi8nana teeLLn *ttinruy* wn sesr,tni.aLr ga- I'tgtnlr. &r efln ktigEk biiyiik hsr tiirk meuulnms d$Ssyr en kuteal eilll- ye* w h*miyet v*sl.fa*l bndur.' hhtl'lye ne*arotintn bu emrindE hakln olan ettigiiBe1g Tls si,h- ntyet r*111t srdtrl kurroanxn vB mll.L! sarlrdrs yent kurreffr nn5.1li;re teg* htlfi*r. Jre,pe&nln bir f,el*ket *ldrS$.tlr, ${evsud.ftret*nn siyas*t vE kr3r*- s6t tle sata,aablLoaosl,l $1ffin i.E*nr:Lo ktrrctt.t &nEtlsr$n bulunelugtr Lnan*uda*.er. Farie Sarep Kongr*slne gldea sadrgsenrn btis{tk pu m*eut nstles3'erle dbnoca,*tndelt e":r$,n gEatiirmektep ibtj;,6f denle*Lsrl ailneeEllle- rLufur hognuteu*lu&utrr oelbe*mekte dE fev&Ldd.e gekinmektedlrr Sgtanlut trtik&e*t eeae i,t{barly}e rffi,m*.yet ve i}t$ar baregenrn tg ve d.e6 slgre* seti'ne d"airanmak*a', eekt ?:*k;S.etl.en&r Lernat:"n& kanunsuzLuk ogk!#elrJc yafi*a de?rt' olarak war.f,Len{lrcakta, mllll ayakl.anma harepetine gg,rt- gooohS.erln d'e ges€n bop eeneltk k6tii ihtiyatlerr.na bagle olarak harEket cttikl*rinl earune'ktad.tr. &yn{ sffne&d^a koa.4teini d.a kswetbi ve miid,debblr blr hiikiipet farsetnnektedlr.

Transcript of # 425 "Istanbul hukumeti gozuyle Erzurum Kongresi."

Itetanhl &ikfmeti 6$diyLe Erauffirn Kongrcsl

Ismst }'erit Faga ffiilc&otinin, yabaner tgganlert r€ t€s*st6-lerx karg:-send* blr asf,ts ffidefe*se ai,tell$ind,* yer prer &arrulankurnngrye milltyc h.areketf.erS. -wnasshesind,e trr&trmtrs lm ker,err belltld,l' srmu hahtliye sesarettntn x? Faslran r91g da nllssretlere wmtietahiL l$,wLam ]laptaBr &ra*md.e btltfu aglkLrSa tle e$r{'y€Fuer Srt*n*md,e eEdlnle d,extllycrr&l ktr ilIIak tanrnraa;ran gS*aF e€ gadd.aroaYtrhu ba,la& tggrl,l*rtten *e ksda* tecesnr ve tafl,*l duptrXrrea duy$L*sulx CImanle ffic**re*i bu *aralffds har$e firttrg,amaa. $Enkiil bu giiavarl.:.$enl ansek et,yasat f.le eaYlrnabl,leesk bir durrwdadrr* h ej.-yaeet ise irsmdolffim &tt. diddettl,r lehxnl,zdsd.lrb parf.e r* bafl.g kong*resXne, g*d.a: te haktara$:r.sln gtrdrrn aar.l keeeerlsrenr hurtar*esklarl-*a trutdtr*1fi g*nrien g{ine arftnak*e tla bu d"uenmu g{,lgleirttE€cek re hs*teinh*nees kr.lasek btr fstsk*t !"gin btlhaEsa d,lkkat nas&rah:"ar ve b**uri,yetintnl' selbederirs* S feldk*tts atlll or"clu togkll etnnek, ni31t$svunnayr. hasarlanak gibl endg;*trerle Su s:"raiia cen d.e:r€.se mrht*goLduSmtra sf€&}ek*ttn asayi.gi,$t bs#lak* rmh*e1lf : nsrsrrl.ar nraeln*adti'pnanh,lje yerrid.sn fliLen nJmnd^r.rasak toprakLerrra:,adekl, {*{tgfhiikfiilt*tlerl tonsLX.sflerLnln !:.o6nutmro3.uff*rru eelletme&nkanunsualrrk*gekv*t" yees devfrl,arini bttebtittin kapemek ssnrettnde iken yenld.e*ragaakr htiX,aea &!.l,eh g$star*reetn Parls konfreatnds b,iai haksea d&gt-r*s* bn ttt*E Elrki"a hallaro bep cenellk hstti aleg&anleht"arj-n Eavkl{,1t }r!'na iptfl* gsetec'xmktlr. hr devletl,n ee}srncttne son btr d.arbemesa?reef'nd.i: olan 'bu suslba*in Sntlnii slmak tgia ne tr&s1rnss yapnakta*asl"a gek{.nneyLnJ"a. Fs gaf}et* saf bi.r ;rurtseverllk eay:[k**:;yra da-Lsnlare sm'sXha*le i,kaa adinlrs onmesss sorla yola getlrtnla. EekX-d'on bsri al'egt:.klara igin wnfaat *ag{k*aryla bu 3r.slu tutunt*ra kargei'nuafer"Esa ilslrarf,.n]-ttr,8r $anun hiit:nfinf,, var l**vetiy]* kulla$rn3&r !fi1-ld*a !'gi'*da esqyigi. nuh*f,aaaJra va rr:ubtetr.lf trnsusl&r argsrnda diun]cnnoldt*r lsed,*Ir bi.rlist @Lry;,ayal ertak hnrretl* ve t*dbfurlt btr hfil{**mot* ma!'tk ve b{lyflk blr gc$tnlu!:l.a nilkqx ve veikar eahibl haLk olmarya bagX.ad'1$emaar doet Ys dfi8nana teeLLn *ttinruy* wn sesr,tni.aLr ga-I'tgtnlr. &r efln ktigEk biiyiik hsr tiirk meuulnms d$Ssyr en kuteal eilll-ye* w h*miyet v*sl.fa*l bndur.'

hhtl'lye ne*arotintn bu emrindE hakln olan ettigiiBe1g Tls si,h-ntyet r*111t srdtrl kurroanxn vB mll.L! sarlrdrs yent kurreffr nn5.1li;re teg*htlfi*r. Jre,pe&nln bir f,el*ket *ldrS$.tlr, ${evsud.ftret*nn siyas*t vE kr3r*-s6t tle sata,aablLoaosl,l $1ffin i.E*nr:Lo ktrrctt.t &nEtlsr$n bulunelugtrLnan*uda*.er. Farie Sarep Kongr*slne gldea sadrgsenrn btis{tk pu m*eutnstles3'erle dbnoca,*tndelt e":r$,n gEatiirmektep ibtj;,6f denle*Lsrl ailneeEllle-rLufur hognuteu*lu&utrr oelbe*mekte dE fev&Ldd.e gekinmektedlrr Sgtanluttrtik&e*t eeae i,t{barly}e rffi,m*.yet ve i}t$ar baregenrn tg ve d.e6 slgre*seti'ne d"airanmak*a', eekt ?:*k;S.etl.en&r Lernat:"n& kanunsuzLuk ogk!#elrJcyafi*a de?rt' olarak war.f,Len{lrcakta, mllll ayakl.anma harepetine gg,rt-gooohS.erln d'e ges€n bop eeneltk k6tii ihtiyatlerr.na bagle olarak harEketcttikl*rinl earune'ktad.tr. &yn{ sffne&d^a koa.4teini d.a kswetbi ve miid,debblrblr hiikiipet farsetnnektedlr.

\2-

ffiildhesi-* bu eeasr teldkkt rre zlhnlyetL lana* Ferlt Paga

tktidag. dartln6e ?rornen hersen hi"g dffilgmeralg ve l.sraate &a bun* qrd'u:rrl*

mak LetenmXgkir. Bu l{fi&rinet aynl sanranda br:na r,rnnnaal' olarak dr*Ber btlkaras al.eyordu kt1 vil$ye*lere g$nd.erllo<rek $aetr Bir beyetilr .iras:.taseyl'a

lnce1erceler jrapt1r*ee;s re bu euretle A{lya dursrnnr Smkendan b{l'errdc buna

g5xe ted.birlor alecsl*ta. $srgektein Sasirsrx s talarenda ilk defe olarekela aldrgr bu harsket bakkrne t*rnd,an ssnra sukteLif san:an].axds da*igikgakill.erl* qryu).am1s m:htsltf biilgplere t&rlfl. treyetxer giinderritgtl. Btr

Afrinel heyetln eetr:i hhl.Liye liazen l$shsat .1,1t geyln baqkanlrSe a3.t:-nda

Tar5"i:c1 Ahmet fef,ike gurapa F*vLst $,zasr thsanl lfiillqtye }Sifettlgl.erlnd,en

fsaet! tl,xrlye*"en nhlrnllt SeBi} tde*r tepkll ed-lImost t{tke1€ necl'isinse ten-aim otunaeak bir tal'*'xrata s6re gitmeS'erts snad*}u ve lo'!u Aned'o]"u vl'l$-yetibarin&e ntilir*ye narn:slarlntre yasifelerlnl *etkik etrael'erl. ve g*nig y€t-kl1erl nai.s bultrruaal"arr 6n g$r{ifn}rig*ilr. $slbukl bu slra-ia btl'hassa 8o€ir

Anad.oturrla enperye.3f.*t blr devS.etln tabri.kler*. biitiln gtd'detiyl* sflr6p

g!,tmakte ictri. Sal,S.liye STasaretini.n m*hsX.lerlnd,e aldlkXare lBberl'ere ba-

kr1rrea $anr BltL5.*1 $i;rarbektrl itusu} sil"flyet1e*1:rdeki lngi:.tr Siyasl

telasileilq:ri agr.l.;**,* eag3o?a a bslgelerd* 3ra"1e1m* &lrk eglretLell fi'zerind'e

hiihdxnet aloyhinde ta!r:i:ikLa? ve telklnLer*e bulusrsaktal d'lnl.1 nXL1'3 duy$:*

lag,t Lle tse?srsan *snanx:, SefLettne be*.*I.r. bu1unssx ury* bu agtretl"ertn rels-lerini g6h biiyiik ;i*.r.xtrar verrneks 6&h oebrtt-qiddat gssteruek xrretLvle eltle

etmeyo Ealeqmakta ve cnlarr S*nanlr ffrtldrro*ttnden aylrnqra sorl'srrskta l{i-Lsr, Hatta bu &trrrr* bsnr- aglretler tiaerinds fotk61a,J.e bl"r he}'ocan Farat*meg 6fi,-.;an1lk vo aeaJrr.Fr bos,rcak h*ller *nhurr eturlg ve bu t&:'l'ti telkfur-lerden niiteeeeir va t*hcyy$* olan a$trotler araeLnela S*lagan blr fngillatems*.LcLst d,a hatSoS.rmnugta. Ses"a $ahiliye I$esar*tl. ktlrt t*al't eemiyetl-Be snsagt;rg: baa:. Ic.*n*{}3cr taraf:nslan ba{emsra b*r kfrdi"etsn tegkt}t yoluncl'a

t*gebb{tsler vuglrrrn*s bu s*Xnasebatle vsks}d sieaLJ.si.ne araed.lyordu kt key-fi,yetten bu eebeple 1raberd"ar olsn ve noeeioyl, blr de ensn:lnenl mahst}sl Y&-

keldya to*ktrk ettLre::ek miit*l.6a1arenl alan vfiiceL$ nrtrs}isll sl'snlaren inkt-gafenr bir taraftan Ila.r5.e$.ye Senaretl. kanakyta 1ngiL5.r &ffisosslltSXne ve-stt{aLarryla blrl&lit* Su;r*rrrug va rm.li,eselr tegebblislar€e bulunnak kararmavatrc:.$ di$er ;r'aeden ne**lenln mshal.lerin*.e ner gibi tad.bfrler ahnslasr ge-

rektlgini. dilnildisstrdra* $edra"seil'r VskiLl x&retafa Sabri efesd.lnln baqkanlr-

6end,skl yiikels i{ee31si brrrs}*ra biliytik mikiras*s ask$r sievtclne *#Sn f;t5rems-

mc&:*e madCen ni!,}:*;i r*lkta*d.a ferialrarl':.k iht{varmr d-a ha}e haa:'r bsalne

dur.un:snua dees,destxll$tni dtkk*te atarak Jaxdarnnea ksdrolEirlnln $6?cut th-ttgaglarLa *ittercastrp hlr *ekilr,e ger:f.gletilnresiyle yerunek lst€tsekte ldi.Btr ile a6l.ret aeisleri,rri. I:,fikiinete rslndrra*sk ve onlart d'rg tahrlkLerclen

korrr:raoak iiscl tedbt* t'e te6ebbitetrare bap vtrrm&Jrr. d,a &enel*eyl *ii$tinen m

Hike}a nfies]"ls{ bu gibt, a5rj.ret reiel*ri?1d.*n baseLarrna ntrganTmad'aX.ya ve nii-naeip iinrmnlar tsg*111, *ur*rtiylr* **lttf ed.ilrneleslns ve g$n&Ilerinl-n hoqfii-&rluraer.nry keaa bunlaranr *esdlniLe o b6Sgeden iyi gsliret lle *anrnnlg hatrr-le $,e niifue3u klms*Xeri, nael,hatea sSarak giinder"wyi iin gSdiyorr $on zaman-

Lar.r*,* $fuiarb*hir vni"lSiSlne *ayfn sd!.l.svr Salk A11 Sefe d.e gerel*lt tavstyerre tsmh1hLeys.e buf,.unulnrastn&1 d:L$ar tarafta hfik&mete b*Shl:-;ir' "e

sadekate

biltrnan S.r,u^a.€ reisl*agase StlrssAe Ab&urralru*n e$aJra'hErdf,k&;$el..hfUf

tagkt3"St* iti"non pfu:erln$ln:.e teblffi et*lrtlmesine karsr veri'yordu.

-3-

&ef nl&etiktt ":rfu xXexkxtanxkrynnxmx6r**rtrxllrxc tfu *t*raekntNEsEkgx*i'hxtxsxm:ri+pagrlcilrJBril?BiMlfhrigr*xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Bund.an bagka, barbr ursumi e$naelnd.a harp ahvallnln icaplan ctin-Leeinden ol.arak Konya ve Ankara vil6yetlerine isk6n ecLilmig olankiirt aha1lslnln memLeketlerine ladesl.r bunlar aglret efradrnd.anbulunnekla seferberlikte fazla kalan hayvan ve gad.:.rlarrn cihetl,aakerlyeoe} kend.ilerine veriLmesi uy$rn gdriiltiyordu. Mecliei Tti-ke16nen DoSu vil8yetlorlne gdnclerllecelc nenurlar hakkrndaki gumtital$asr da bilhasea dlkkate de$er. Karar d"a bu husus aynen gdy-1e kaydoluruuptur. 4..Age1 FaJranr. dikkat ve bilviicuh haizi ehensrl-yet olan gef her tarafga oldu$u gibt biLhaesa viL6yot't Earkiyecteelye'm mevcut ve mtistahelen bul.un&n ve bundan bSyle giinde*iLeoek olanbtiytik ve kiigilk btlcfinl.e mennureylnln mahallerinin ehemmlyeti t1emiltenasip ruvi;yet ve iktid.an b.ats erbabr kryaeet ve fetanettenintthap rre tayLnlerl keyfiyeti oLmaoryla bu cihetin d.e hagan tti-bardan dur tutulmamast l.€zrmdrr.m $iphesiz kt lyi nlyet 13.e dilqii-ntiLen*r.m** bu tedbi.r o giiniin gartlarr igintie bllhaesa naaarr.yattakalmaya mahkumdu.

Kirt Tea1t Gemiyeti ile ilgili ol.arak da @eliel lft-kel$ bu kararrnda yine"bekle ve gdr"polltikase taklp etmekte 1d.1,Hiikilmete giire,cemiyetLerln tegekkiil. sitreli ve tabi olaoakLarr. bii-kiimler ve gartlar 6se1 kanun ile blrlegtiriLmig ve buna ayflrrbirhareket* lunlru*p;x kanunt takibatr gerektLreaek blr keyfiyet aL-maslyLa bu eernlyetin d.e gerek tstanbul morkea heyetlnce gerek tag-rad.aki kuruLlsrrncb kanuni mevzuata tamamen qygun hareket ed.ilmesid.erkdr id.l. hrnrmla beraber bu vll€,yetLerin ( Van, 3itllsrli5.s36*-klrl Mrsul) Osmanlr )evletfnden a;rrrlmasr igln igten vo drqtan vulrrbulun tahrikler ve tfsat harelcetleri hakkucta d.evanle bLr gekild.earaqttrma ve norugturmad.a bulunmak, bu hareketlere karge alrnmssrgerekLl, ted.birLer ve te*rebbiislare girlgrnek ve 6ze11ik1e tstenbulf dalkamet eden k0rt nuteber ve ileri geleal.eri lLe temasta bulunarakkend.ilerind fugat ve ikaz eylemek glbi vazifeLerle HaydarLzaae iU-rahln &fendlr Abuk Ahmet Paga ve Sahrlye Naarn Avnl Pagad.an mflrekkepdalmi ve 6ze1 blr ercfimen kurul.masr tensip edlLiyordu. $olr gegmedenMustafa Kensal Paga Rraurunfa v*e:.l obm6 ve nitL0 hareketLere orad.anlstlk6net verteye bagl.amri:tr. Onrn 5 Semsuz d.a sadraaamlr$e gEniLerdi-&t ve 3, 0:rdu nriifetti,gl arfatiyla tmaalad.r$r blr glfre tel6raf bubakemd.an defferlendlreblllr. 3u gifre telgraf gdyle ld.i, ritilAf dev-Lotlerl tarafendan evrreLce tebLi$ olunmakgrzrn gehir rre kasabaLare-mtzd.an her hangi blrlne bir teeevtis rnrkuund.a aekeri kurnretler tara-frndan uildaf+e ediLuresi hakkrnda

'ahtl"lye Neaaretinln vaLilere .rnrku

bul.an tebligat hiikiim1erlni kolordu3.ara ulagtrruak ve gerekAai ifaatmek tsere makaunma d.a resmen keyfiyetln tebli.$ eclilmesl lilzununuargederl.n,nfialbuki mealisl viike*€ tanamen bapka istikamettel d,avra-nrgl.ar giistermeye bagla,makta ve sdsd.e barrggr yo11ar izlemekte idl.3lrnun tiplk blr nieallni 1? Temmuz d.a Mrstefa Sabrt fifendi bagkanlr-Srncl.aki nikel6 necl.isinln gu kararrn .a g$rmekteyiz.

-4-

Karar da imzasr bulunanLar araett-nila Ahmet I^zzets Re;it AkiftAhmet AttA, Abuk A}:net, Ferit pagalar3.a birlj^kte Abdugahmaa

$eref v€ trshem beylerlnl tbrahfua Elhayd,art efend.intn d.e lmsa-

sr bulunmaktad.rr. Tltkelfl frec|fsl;{ nazbatasrnrn bu husustakikarar kaygl gdyleetir: E ttalyanLarrn Konya vllyatei \re eivar:'havalisinde buLunmalarr teL3e ahallye tectivlia geklini almad'r$r

gibi, katr i blr nahlyette buLunmadrfl da temlnredildlSlne ve bu

meseLel.erin hatll kuwetle de$iI suLh kongresi..Eiikiinetl seniye

lehine gevirecek slyasl tegebbilsler ile kabil olarak buna d'a

tevesstil ediLmekte bulundu$una binaen miid"afaaya tasatti !I'e me-

sele glkareLma,rnastnrn mahaLline teb}i$inin lahi1lye neraf,eli ve-hilLi$lne bll"d iril"mesl.....R

.A.hnet lsae* Pag'anrn Darnat Ferit Pa;a kabinesind.s va-eife almase Liitfil Simavl Beyink hateratrnda beLlrtti$l glbither kesl.n halaetini nruclp olmugtu1g. Stinkiir Paris Sulh Kong;as1ne

gid.lp te fransra SagveklLind.en hakareti amlze bir Cevap V8 mt:&dt€-

Leye hedef olan sadrauamln avd.etinden sonr,a nrevkiiJiyadesiy}eoararlmr* oldugu igin istlfa etmesi ve yeniden fiffilfi d.efa tegkit'etti$t bu htiltiin:etin rengi, tutumr ve aa?r ad'an akrltr. beLLi olmug-

tu. Hatta oau1 tekrar hiikiimet kurmasrnr nrenleketln yiikoek rnenfaatl'erl

hesabrna gok tehlikbS.i gdren siyast partiler delegeleri fiffiyetve ibtitaf, Partisi raerkeaind.o toplanlp bu kabibenln d.evletln hartclslyasetlni d.ahlLi igl.elinl ldare bakrmrndan ehllyetsiE ve klfayetslzbulduklarlnL umuml efk6ra it6n etmlplercl.l. Gergekten ve hiikiimet mern-

laketin her tara:i'rnd.a kend.isine aksettlrllen 6s malr ve heyati El6a6-

lelere yaptca ve kesln gare vs ted.blrler bulmaktan ficla gdr0niiyordu.

Ll Tommus d.a Srzumm d.an 15. Kolord.u Hurrandanr- K6srm Karabeh'ir pa-

gadan flarbiye Sazrrrna gelen telgrafta hudut drprnd.aki ermenXlerln1s16m1ara kargr top ve ti:ifekl"e devam ed.en aaLlnane hareketlerlndenf,ekaLi4e oanlarr yanan ve sad"ece nefieLerini lmrtarmak raaksadlyla

Sok miisliiman ail'eLerin hud'udh*lna slvarrndakl d'a$lara kagtrklan ve

[udud.unruz dahi].ine kabull.erinl lstlr]ran eylenekte oLdui 1arr, I'nean-

Llktan med.et urnan bu savallr mahlul<lartn merbarnete L8yrk olan haLls-rinin Hraurumd.akt tngiLiz mtinessllerlne cte blld.irilciigl ifacle edil-mli;tlr. 3u roiitaldaya harbiye nauLrL Ferl't ?aqa lle lahlliye SazrrlvekiLi Ethem Seyin d.e katrLclrklarrnr bildlriyor ve !bo11s.1 tftkelddanbir karar alrnmasrnr istiyorlarclr. $iip&.esla kl bu karar yaraya deva

olmaktan uzak buLunaoele ve ansak "fdaroyi Sagl-ahat 't nitefl$lni ta-gryaoaktr.K$zrm Karabekir pa+sntn Erzurun kon$resl sualarrnela bu lnglllz nii-roeseill v€ya onun d.ed,l$i gM gl?:ir kaynakamr Ra/llnson lLe mand.a me-

se1esir hakkrndal.ri konupmasr d.a gok iLgl gekleidLr. Kolordu !ilmanda-nt-n1n Harbiye Seaaretine b&ld.ird.l$i bu mrhabere gdyle^eere;*an etni5-;;tit

inglliz temsilclsine g6re Amerika Meclisl iiyanl (Senato/kabul etmedlgi cihetle Anerlka }evlett, filrklyer Glirclstant Aaarbeycan

ve Ermenistan mandasrnr iiae:.ine alnaak istenenekted.ir. I{albukl fngilirJ.erts16m diinyasrnrn id.areslnd.e tecriibe ve maharet sahibid.frler. !fiand.an1n

nahlyett hak&.en<la vakl olan bir suale cevaben d.e ldrsu ve l{indlstanrnisal olarak gdeternekte siyasi d.urumdan kend.lslne bilgl verilned l$icihetl.e htikiimetince mandanrn teldkl|l tarsrnr bilmernekle beraber uzun11{n, ter1he we esar.e* ka}1rl etmez blr ah]6}c* seciyeye malik bir nilletl

-5 -

ft{and.a meeel"esi hakkrncla umuml *n1.r, gok meggul olciu$u bir devircleErsurumfilakl bir tngiliz temsilc{sinin bu gtir{igii de gok gegnedennlLll kongrelerln gi,lndemlnde yerr alacak ve tstanbul l{iiktimetlnlnniiteredd.i* davranlqrr.na kargrlrk,Eraurum ve $rvas kongreleriri bu ko-nud.a kesln kararlera varacaklardr.

Ersurum Kongresi srralarrnd.a yenl Harblye !{asrn SaarnPaganrn Kuvagpr Milllye hareketLerlyle d.e ilglti olarak Sadrazas'rFerlt* Pagaya sunduSu bir takrlrl b5.ze hiikiimetln bir gok bakrmlard.angdriipiinti aksettlrrnesl itlbarr ile dikkate de$er. 5. Ordu !&i,fettlg-li$t ile yapteffr bir yaur.fmaya atrf yapan Sazrm Paga dr:rumu gdyletakrlr etmek-ter bu arad.a kend.l miitaldalannr d.a bellrtmekted.lr, r...Isl$n unsurunua hicrete sevtr, katl ve ifna suretlyle TunanllLar mak-sat ve gayeLerine git*lkge yakl.agroaktadrrfi, llrnanlelarrn izmir lg-galleri strasrnd.a thlncl d"efa olarak sad.arat makarnrnr d.er:uhte buyur-d.uklarr saman, g*rek )'ed.!.gahrnr-z1n gazstelerle negolunan hatt-r htina-Srunl.arrnrr gerek sat* fahi"ssneLerinln vatan-pervercotJtamlmlerini rnti-tekklp glddetlenen bu Yunan genaatr kargesenda giiphesia ki memleketinvaaiyeti otyaslt&nG x vak:.f bulunmaka:.rln nmkkad.es hakLannrn hirna-ye olunurad.r$rnr g6ren nrahalli ahq.J.l tryin Yunan neq4lim ve faclalarr-na hedef olmaktansa Jnrtlarrnrs'kvladti iiyalle rtnl.t-cffi namusLannrkanlare lle miid.afaa,ya azmetmlp oS.iluklarr celeyan ad.en vakal.arLa anla-grlmaktad.u. 31lhassa Ayd,rn bdlgesind.e lta3"yan1arrn sdzle ve hare-ketle yardrnS.ara ve cereyan etmekte olan hadiseler kargrsrnda yalnrzttalyanlarrn nl.sbl muavenetlell: iatlsna ed iliree,di$er btiyilk itlldfd evletlerinin seyircl kalarak bli#nanl rlarla kargr hargrya b*akmalarr,ahalLnin mukabeLe ve mild,afaaya d.avam etmelerinl tepvik etmekte, oil-Lare bu *iirl,ti harekete mecbur krLmaktad,r. Satl fairirffe"inin Farisrtebulund.u$u srrada biitiin itll6f hiiktimetlerine gumultinden dolayr tatbl-ki kabil. olmasendan sarfrnazar bliyiik siyasi mtigkiil$tr d.a doSuraoa$en-d.an oiheti. askeriyenin tamim etnediSit fakat Sahiliye $ezaretlnin aee-Le tle derhal. etrefa negrettl$i. mecllsi rtk616 kararLaralrril ve lrrvaSryrmllJ.iyenin d.a$rtrlmasr kanunen aekere alrnmasl gerekse efrat dahllolnak tizerel biittin efradrn ieabet etmeeini rriibeyyin d.ahiliye nezareti-nin tamimi gtbip birbirine temamen zet emlrLerLe miilklye ve asheriyemakamlarr. aresr-n& sokulan anlagnazleklar bLr takrm uygunsuz ded.iko-d.ulara ve haLkrn millkt ve aekerl menurl.ara kargr g[ivenetzli$lne eebe-biyet vermigtir. Sulh ve asayipi sa$larnak bahanesiyl.e baglamrg oLanbu lggaLin neyd.ana getird.iSi teesstf ed.ilecek vakalar d.aha elim netl.-eeler doS,rracak rnahiyetted.lr" Blnaena3.eyh. halkrn hayate ve hukuku ke-falet altrna alrnarak bunun dniine gegllmesoe akibetfn hen is16m ahal.lhen de hiikiimet ve namLeket lgin teldfisl funk€nerz aararLar tevlit ede-ceS'i mui:.akkakter. 8u guin Yunanlrlarla harp halind.e bulundu$jrmuz haldebunlarrn her tiirl0 nasrtaya miiracaetla isl$n ahaliye taarrrrzlarr;pehlrve kasebalara tayyarelerlnd.en bonnba atmalarr nltraly6z kullarunalarr,askertrrilzi g6rd.iikLori yerde iiser}erine sald.rrnaLarr ve tablatryl.a aa-kerlerimialn d.e bunl.ara mukabelest devletler hukukunca nasrl tel-6kkiedl1d"l$l halekenda nesareti"rnia hayretler iglniledir. Ialnrs bilinen blrSey varsa o d.a funanlll"ara k"argr saten mevcut olan Ein ve d.iignanlr€'enbu genaat karprernd.a her gtin mtitemad iyen arttr$'r.ilrr. Bunun dniine d.urt'rak,ise hiiktimetln siyasi tegabbtielerinin baLkr tatmin edecek surette ve

semerelt olm&sl Ldsrmd"u. Muntasa,n bir ord.u kargrnrnd.a orta ga$vasrtalerlyle lca:'gr kopnaya gaLrgan ve netl.eed,e faslac* kaybed.llenmiieLiiman (fiir*) kanrnrn akrtrlmaslna vs memleketin her tarafrnd,ah€,,,'ec&n ve galeyanrn husuliine sebebiyet veren bir hale nlhayetvermek igl.n araed.ilen miisbet ve s€raerell tegebbtisgtr ars ve istirha&9y1erim.s

Hiikiimet azasrnd.an $aarn Paganrn Sad.raaaudan memleketlnher tarafrnd"a kln faeial.ar ve iEgaller kargrsrnd.a n miisbet ve eems-reli tegebb0satn lstsdl$l beklecll$i srrada Damat Ferit Papa tanamenbunun aksl btr l"g slyeeet taklp etmektel nilletin kaderj.ni taay;ninve tesbit etnek tizere Erzu:um da toplannesl 6n gdritlmiig ra11ll kong-reyl ahlm berakmaya galrgnaktad.rr. Ornua 20 Tenmuz 1335 tarlhtni ta-gLyan ve tstanbul htikiimetinin Do$u AnsdoLu vil.ayetleri kongresininasel telakki ettt$ini gdsteren ve vilsyetlere yazrJ.an tanlm aJmengdyJ-edir: { Faris kongeresind.e bulunmasr haeablyle altr hafta devameden miiddeti gaybubetimden AnadoLu nun lktlsap etmi.s oldugu tezeb-a6p ltigagt badl-1 teeseiifii azi-mdir. Climleaizln it&t]-a miikel].ef o1-duf;unu kanmnr esasr" hiikniince istenbul Behrl paytaht-r saltanat-reeniye old.u$und.an heyeti tegriiyenin sat-r akd.es"i bumdyunlarl marl-fetiyLe kiigad" ed.llneei muearrah ve mertebe-i viicubtsd.er. Bu veghllekanun-+r nez*nlr hiikiin-ri u,iinlfine ve Efenellmisln arsu vs lrade-i gaha-nelerine ve nenafi-i aliyye-i vatanlyeye tamamen muhallf oJan hars-ket-i vakranen ruenfii hal ve naslahat icabr olmakla ona glire vil6-yet-l aliyel.erlne mti$hirk bfl.ctimLe nutasarrrf ve lcaymekaml"rklara teb-ligat-r eklde ve gedide icreer hassatan tavsiye olunur. ?,r:urahaslaraharc*ah ithasr ieap edip aneak htikrniine gellnce, ssasen hilaflr m€S-ruiyet ve negrutiyet olan b6yle bir harekat'* kamrn-u glksnaneninteehiL d,e$11 noenri bilciinl"e mtlki ve askeri hiikiimet mercurLarrnrnvaslfesl. icabrndan olmakla bu tavslyeler hiikmiine gdre hareket eililmesihassatan ve katiyyen ihtar olunur. $ad.raeam lamat Ferit.t

Dl5ier taraftan bundan blr ay 6nce glrL,silen bir teSebbiiseyeni bir istik$rnet ve hez verilmesi istenmig muhteLif bdlgelere tahkikheyetleri giinderllnrig, dteelisi lfiksl€ d.a btrr karara baSlannrgtrr.Ger-gekten ?6 femmuz da namat Farit Paganrn bagkanlr$rrrd.aki Mecllsl !ii-keLS - kl, hentiz Tevl'tk ?agayla Ahmet izs,a* Faga da dahil idiLer vegok gegmeden kabLne,:en lstifalannt vermek suretiyle ayrrlacaklard.r-giiyle blr karar ald.r. lfagradl.a baar yerl.erd.e sokun ye umuml asayigiih161 ed'ebiLecek bazr halLer, harliseler v6 muameleler rrt.kua gelraehteold.u$u haber al.rnd"rSr cihetle bu tiirlii hadiseLerln sebep; mahiyet vesalkleri hakk:.nd.a mahaLlerind.e etraflrea sonrgturrna yap:.lmasiyle tah-kikat netlceslni mufaseal ve niigterek bir rapor).a bild"lrnek ve bu aradamfihinr ve miistaceL g$recekleri geylerl teLgrafl.a sorup ioabrnd.a burad.anvuku bulaaak tebllgat dairesinde gerekli tepebbiisler ve telkinLer ifaetmek iiuere dahiliye i{esaretince }Sil$l.ye nemurLannd.an ve k:;raset veriiyet erbabrnd.an inti.hap eciilecek birer zat ve keza Hayici.l,e Nezare-tinee matlup efsafr haiz erkAn ve fimeray-r askeriyed.en eegilecek bireraattan nrtirekkep taliliik heyetleri tegEtl ve bu heyetlerrlen blrinin Sii-d,avend.igsr (nuroa)1 Karesi (nalrtceetr), atgerinin Konya, KarahLsarr$ahip1 Antalye, fi.giinciiettntin Ankarar Ka-starnonu, d.drdtinctlsiiniin Sameun,$ivae, beginoleinin d.e Trabaon, srsurum vil6yetlerl mrntrkaLrrrnagdnderilnesl, eihet-l miiLlclye ve asheriyed.en her ttirlti kolay}rk veyard.rnrr.n seglanmasr ertesi Srnki.i dlealtgi tditetd ise nbunlarrn isjmleri-nl tesblt edi.yor, tbabaon ve Sraurum vlldyetLertne Laslsten

eutasscr:,fl esbskr zlya bey llr Konla sebr} lml.isl, Yusuf Iieca Fapa-n:.np &anya Ys Antslsa mlntlkagena defter$ haldnl anLnl filya Beyl.L* Fasra rrall vs kumanrlan vekili Ssfib Fapanenl Ankarat*l Ksetsmo-uu vil$;rotlerJ.na da $"lrayr levlet aabrk dusstnrian Rahm5. Seyle ldita-k*yyt t erkdne*b*rblfe nirl ltal arr.ntian CaL lp Pa ; nnan g$nd,erllnesinekarsr veriyardu' frabaoan Srrun*m E$lges*.ne &sau? heyett*n llrsuf El-ya Fape yarlne sonradan mlrltva i,ll Pavsl Fapa g6nrleril,mtgtl kl, onunAp,arto* sffilarrnd.* g$nd.erdi.&b raForu s$q€edr bahls l";on$su adeoesla.

Tirmrnsn Kcngrasinln akd.edtldt&i bu glin1erde1 fetanbul ffii-krlnetini en goh il6Llendlr n sosolol.Eril,sn blrl d.a sfya*1 partLlarlxtutnmu, lsled.iklert elyaoatler 1d.1. khlllye' i{esrrhi:.na get*rf"Lon,*.dtl beyl,n bu husus*akl bir d,c-ea *cl'* bir kreem afurasi parttfen(nnmtyet te ttrttt8fl $ri]tu ve 6eL$mat, t[11]3 ioo r,*"tXl*rf) araEu*etsesstir *e krrgrnlrk uynnd:rairgt:*. Acll.L l*oy *lyordu kt nsenlekettemevcut ferkslerr.n knmu o*1nulu na etererygro kadar t*nsi1 ettlklcrl ggl}taogfu*lerden 6*oe anlage3"emryaoege eihitlarbu pemtll"eri.n bu gn tglntlr t*grt-t kmdretl hais ol"iluklen fsrtg c].unanar. $lger taraftan$eytrltltsl$un ierstgf* Sabri efendinLn dtrhefasekiir fr*esr altrnda yenibir siy;rst ;:'*rtl. teirktl ed.ilec*Sl. rlnayetler.i. elolagn**kta ve bu part!,*lar arasenda h{ilc{lnete gldd.etle mrhal.efet ed"en partlnin lltlrrl"yet vet}t*f$f P*rtLslrhfrkrS*iotc l:ar6r glddetl.l tedblrlsr krrl.!,anr.1n&atnr. hat-X,yyen e*iz ,e;tirtrLyen partXnla lee Yat:ttot-l *ditltye heyoti }iellei AhsstBraa boy *ldrrfu *Sylennekte J.dL, tlags.tcl.*rin y*aelesrna sgre, SiyesiBarttlera ssas olerak kabrrl ed.ilen noktalarrn b*gleaa tlg uaddede top-land:$r gilrliJ.ilyordu.

1- Fri elyaset ve barel rniizal,:.erelerinrie nur*hhas heyetlnlrlnnshtrraLar:.nda llttzanr edl.len tmparatorluk eseslanndan va*gegiS.erekVllson preucl.plerine n* co$raf,t .atarA..r sg&$if.ara g$re ntlll birltkve ls*lklfil. lneialn nfid.afa*er.

?* hfemleket deirlllnde tahsd#iis ed.an emri vrrkl.lgrden s0tevel**ltt lftlga;l*r dclnye*5.yle blr tara:tan &vrtrpa ve &erlha']ra karg:.niLi,f hskl.anli,rsx.n savunnas:.nt d!-;er Srnndan tstenbul. ve v{tAyetlsrd.eflkirlertn ts*klnlne ruhted.lr olasak blr htikdmet teEkillne gal:.grl-[18SLr

3* $eglmlarln bebersahal loraeiSrle mt}Lf Lrsd,ealel* tessbsrii-ne ne*ar v* lsk$n verlln*l*

fu tq tara bu e:,rad.a isecliei Ytikel$ya mesutr laki aadrazanIhllet tsset Faq* lstlfs otmii: vc trunun sebebi hal-klnrla d,a fagLa blr geyedylekmigtlrl &d,aeatbarralslad.e blr ask*rfurf kabfuneda bulunnakLa nriis-bat blr 1; gtlr'rie:'e nue?fakiyet el veml.yo:rilu"dernehls yetinmilttr.lrakatuuhakknkkt ?$ ?ermua tarLhinde viikat6 Lr,sclislnde karare be$lenan veSrzurum KongEenl ile llgttl, bulunan gu rnesele lLe stkr erkrya elskadaroayrlabil"i.rd.1. Ia::;at fJerit lbganen bagkanlr$r.nd.a Siiustafa $abrl. Sfendl,ferfLk $a$ar Abuk Ahnet h6a ve Adil he;'ly1 bul"unilukl,arr kablne gu ta-rlLl kararr lmralenagl.ard:.* *l,fustafa Ksnd1 ve Sauf b*yler5.n (p*i,r eefa-tr kull"anelmamegt:.no ifustafa Xem6.l fgfn) ?ltlkr?metin nukke*erat ve tob*l.lgntrna u*rhalif haral:si va [ahrlketts d.erram vo i.sra,r etmekte oldu]larrI'ssalarr eltrnda ne;re*tlk!.erl beyannaroelerle {graunxs Koagroal Ksrar-1ara) matratrLerinrl"en vuku bulan 16ar1ard.an *n1age}ril&s1'n* bl,nesn ffirna**l.eyhtrxa,nr"n he,::ren d.erdaet ed.{}.erek Eerleaad.ette l,senla?l arffiilndg har-btye neae;retind.an mahsl.l.f ku*ranrl;rnlrkLaren* rre hhl1l"i-s $as*ratind.en$enureJml miil!:l;re; sntelgrafla tobllsat-l serLa l,:Fa ve }larlciye l{egare-tlns nalfust itasr.,. "

-s-

b{aa}l.sJ" Vilkel.€n:"n bu k*rs&r.nr. teklp eden g{inler&o bu scssela hekkrndayo::tr:rX.*r dsvem ettl.. Vsrllen ha.berl,ardep bfikfmetLn fAnad.olu *hnal,lad,eklteEev'vfi glerln n*lisebbl,BLerl hakkrnd,a ted,abtr lttthasr.nr.n kararlagtrr*ri*l rmbu d,rnledtn olarah * Errtrrnrm aihatlertnde }fil. .l konf;ra kflgat eden l.krlul',Ifi,fetttglt$indsn lfitstaft !&rstafe KemaL kg* ila Eekt Sahrl.ya naaerlarendenRaref, beyLnr Ana{o!.u'd.a ve Sastlll bsval.isLnete gete tegki.I8tr. lLe neggrl$*mlrsi. Efe va ?egkildt* elflltyc hrmaad.anl l?aee fjli!*{ nanr" dt6srlarr.n:. kulla-nanlsrrn derdest t1e lstshbulra Leanlart Hflkitr$etl *filklyc rr€ as&orlyece tenelpe411m1g ve bu hu$reta l$sln g,el*n xrahal.lere resr:Isn teblignt bul.rmuhnnrl:turF do-aillyordu. Yl.ne bu mssele ile i.Lgtli olerak hhtllye ilasr.n AeiX.l Beyln rer{i.-$l beyanlards giiyle koaugrqvo;'du r Sunler yalnec bilkrtrrnEt aleyhlnde degll aynl,gal;:and.e nemlekai aXalrhlncl.e hareket etmektedlrl*r, lfamafib efal vo harek6trvakralarenen mah.furetl v* bu harek6ta vall,Ler!.n i;ttrak d.erecasi. hakkrnda ho-niis vasrh ve katrl maltlmetrmrs yokturr Ocrak ?fuetafs Keulal Pega ve Serek Rauf8ey halckenda lpt!"daLere htil:{lmetge pek bftyfik blr ltirnet-r hls bestonnokte o1-dofitt ve ksndileri.nln ganle rre parlak miallari de btr lttn*d.e *lkflye sttsaktebul,und,u$u traLde; son se!ilanlardakt barel:etlarl biiknlnetlr bu ts.rada eurlr verns-ye neobur br.ral*nrtttr' Esttilslle Sr.rstafa Kpnal Pa6a $a,msunta gl.dinoe blr takr.ntogktl6t *nr*raJra bagSanegl camid.o ahal.furl topl.e}'arak tahrl,k6t vo tegvi&llttabul.uaung; bunun [sarlne bfi]nimetge verLl*n as'ilet smi*ns lcabet etnadlgi gfbl.DaliiX.lye Ssseretl,nXn aEll bakkrnd,akl etnrinl d.e tanernan:"g ve nlheyet askerllk*tan letl,fa sdorslq cb&a 2-;/0.{a. tehrlkata baglen:.gtet. }Silcfinet5.n g!,fre-stnt kl,rllanmalct nrd:aeelar sslb lls Ereiururi da kon6re te;;kil etnskr uilelil-nanX.arJ,a b:"rretlyanlar aranrnd,a sr*l tcfehhiluler do$tiracak taraila tahriketed.evau eylemek tttbariyle i&retefa l{Er::al Fapa lle Rei:f Beytn il,srdestl sr,rrl.v*rl,1ul,Et1. Dahiliye $eaaratl l{l.ltf Segk.1}6tA ne$a:. aLtrnd,a bLr aiimre ctlcud.sgetlrilerek f,*al,J,yetts bulunulmeernr nmlshet menfaatleylna a*rarl.l al.acs-$end.an bahisle bii3tik bi.r tepk116t kt*r*ln*srne glddetla kcrge k.o;nrlmce yolun-ds mfi,lhsk8ta gereklt tebllgs,tta bulr nnuqtu.il lfse1isi Vfkslinr.n leararr.ylalatrlli"yo Fastr:.nrn bu beyanatr Fraurum Scngresl vs nltlf hcrehet hakkrndatstanbul Hit<8met{nin gitrfig{nti agekga g$eterxrekte ld.l,. hr k*rarlar vorl3.d.lglsr.rade fetanbul ii.a .Anorlka f,evtaldtie koraleeri Amtral Brleta1 biitiin elyaslparti ttrderlerL tt hcyatlerlnl aJmr *4*a kabul aclsrok llilrkiyanln geLece$lse Mand.a meeeleal l akklnda giiriir;l.Ertni S$raniyor ve her blrindetr nensupold.uklan oiyasl.r slknrenin diigiincelerl hekkenila lsabat alryordu. Gitrfii:t0S&klnsaler gunlardf r Vahdetl Hilllya lleyetL franrna Ahnet Rraa Seyle, giiritk*r-lu !.fahrmrt Fagar Habi ve Re6tt &d,1 Sey}er, Mtlli i,hrer Ftrkasr namlna thn$nlkfittbt 0aml Seyr Srlb ve SaLAset S'erkasa na$rna !&retsfa Arlf, 3ay1 lf{lrriyetve intll8f Ferkagt $a$ir.rra SeynelJbldin tlfenst, g1]"LA Kongra naalna lr.SsatPagal lfrakya Cemi.yetl nsnrna $,rki $d.l.rre mebuau Falk Bey.Iine bu g0nlerd.aaluan bLr kerarl.a ( 3O f*rrusa) nebusan r*eolisi esg!.mlerlnin lcrasr hab.kenda119111 d,aLrelsre baar husuelsr blld.lrilnekte, iggal altend.akl yorlerrle bunutonl'n otmsk lgln ?Iarielyo l{esaratl tarafrnd.an mii$resailler neadl,nde mtina,slpstratte te6abbtiaatta bulunutmsst. dilgiintilurokta ld.i.

Ytno lbaurun Konpi* e:,rasend.a ve ge*mrz nlbaSratl.erlnde K6sr'e KerabekLr3ag*nrn $arbiye 3{osar€tlne gdxlerdt$t bXr glfre ta}.graf, Srn*enletan hududtrnrlavrrku bulsn hadlselarle tnglll* *dlmsesLllnin bununla llgtli ar?t*l*asrne akestt$n*kte1 hsrhel&e krmssr n{llf, kogrenln t*slri altlnd.a kalen Rar6lngontnun tn-s*fh#r. ve akl"e eeliprt uy€ua bl,r d.iigiinco bee:.eneye baglade$:.ahn beli.rtm*ktdlr.

-9 -

15. oL KoLord,u Kunan,.:l.an:. , cox (0t , l:udut lclntekasanda w hud.udun Frme-nl.stan ts:"af,and.a blr miildettsn berl lnsclamslerile tlulunan ],, menLl.erin ts-lfimlar aleyhind.e yapahta oldt*:lara p*k rahgice wcsall.sl il.a tgldm eball-nLn l.mhesr hlrreketle::lnl gsren lngilia algrasl ve sskerL taresllcleln{tffiRsVJ.l,naontrm ?5 tesmrz 1335 d6 tetanbuldstcf fnelfiz Umuml Xarargahena gek-tlB't telgrsfra iinenlt uul:tsilrasene vakf,f o!.d.u$;unu btld,l.rmekterbu telgraftaOltudan Bey*rr.* hud,udune kadar olan ceph*de Drffienil.erfn katllam :rapaktaold,ukl.arr Lttraf ed.lfunekte, artr.k big blr ko*trotre tal:i olna;ran sallnerseni nllletfntn tartrtbt tgl"n .naale oLarek miittef*&lerln kulruet g6nd,orcre-slnl talop ettt$ini Xraar*akta, Ersnenl raill.etl,'in bu suretle rahgt vo toa4d.l-yo nmrhteg atrdu$unun tngllla mrirreaillarintn ra:orandan aaLsrrrak l:ialm lgln6neni halsd"$r d.er:rektedLr. Sdars Kar*bek;f,r S*ga dai:a sonra 6.u enteree*nbilgiyi verna*ktadir. stngilisl^erla Kefkagyad,akl. eskerlerinln gekilmeelilgerlne tekrar eskerl igg:lt.ert a).tend,a bulund.urr::ak Lgin Kafkaayad.ar as&-ytiln boauk o3dup,'unu g6etermek iizere her tiirlii, vtla:.t*'ia r*iira{}aattan seriilurnadrl";1ar:ne ve bJ.r gak gnroBogenrlcl*r yaptrkla*nr' hatts Ertnen1]erle1en ah.altye yapteklarr mesell,ml pok il.eri gOtiir*rilg w baat noktalardekogtf ko3.Lare l1e huciudwslar togavtta etnLg olduklax.r ig5.x bial 4a bun1aralySrh*no barske*e bil.e tegvik etmlg aldukLer:ue ?2 Ter:unua tarlhlt telg:a-fend.a arsetni.*tlm' Suna nnlk*biL bisi.n hpr nrretl.e lrlkrilae* ve ltld.alimXalmuhafaza ettl$LmluXl hududum,rg d.ahilir:de hi,g btr uygunaua hal rmlcu bulsra-d'rQ$rnen*lorln vahglgrahe harelretl"erin$. proteetc i1e lk*tfa ettistmtatgdrilnool bl"si *etrrik ve tegvlk strrotiyle da nrakoadrna m.rvaffek olamrJra*a-Srne *nleyan tngtllr Ka;rmakame &w3l.ngon Srukarda araolulan Tapo:rr tle haki-ket:' agehlanad.a ve bu suretle Kafka*uraya kurryst getlrrilesl"Et t6&l.na galeg-ryaktn o3.dufiu ....* Ferblye i'l&aer1 1{aarr.r paga ke;,fiyeti eadarete arsed,st*Ening1l1a ailmeeell.inin 6rjind.*rdi$i telgrafl'rifiikfneti Senlyece na,fl. olacakte;ebbiiaats igin bir rssarr*t sa;rme,kte, id.l,.

tbkarde bnhis konueu ettiSi*rlr frebson*S"surum tabl lk heyetlnlnSrabson ve Ergurusdan gttnder{f$i r*porlara gyolincel banl.agn her iklsl dehayet relst. All Fevsl fFaga] imc*ornt1 btrt fl AFpstr]s l335r d,lgerl 3OA,ftc*ae 1335 tarll;inl tag;:.r. Birinclej.nde frabaond.a yaptrsil ten*e ve tah-klkaten netl.calerini Fontos Hik*meti tagkil ve Rrm getelerL faaliyetlerlnlenlattrhtan gonra gsyle devam q-lmektodir. re ... Bssmf naruni;iett alrmsca{burad'a fiidaf,aye t{uktrku flL11il,,e%5ltd,ya*-e garktygra },Sidaf**X i{ukulc-tr Hilltyenaml'are lle btr cemiyet te;ekkiil efuil,g.tl,r. M,ralrbaren taml'r faciaarn:.n su-li[rtl iiterino hu cemlyetler firsuri.rara snrahhaslar iaanl ile blr kongrea*d'erLereh bu b*lrts basr, !:ararlar *lrnmrg lse rle bunlardan hig btr geybur*da hanlls ftillyat saliasln* grknan:.;t1r. Bi.naenalyeh bu gf,in bu vtl6-yette(Frab,uonf isl€mlard"an rntter;okkfl elyael hlg bir gete olma.1rrp blld-hls nrmle,r tara,fend.art sdlkenrnelen teq:kfi. sd.llmlt getelsr mevauttqr. Hatt6bunl*,rd.*n blr krene ?f-a,gk* hasase d,ahnllnd.s tara-vr faeltyet$^ir1ffi*a,r,*.,,rra*ntrabaon-Hrslrrum y*lunun tiamal, Kpy$:ro lr*d^ar o1.en ! *aetlik rnEsafesl,nde muha_taza igl* i.lt'l tatrur ask€rr bulurfifi'atta olduffu halde gene vrrkuat:.n finiine ge-gilenanekterlif,..* t Ersnnm d.an sad.arste giinderd.f$t tkincLsinde, frrsurur::,f&muvaseLat:.nr lieyotXn d.l$er asnsl nlya 3ey ile eral"artnd.a l5tfl$f grktr$rnr.,onun lcendl thtlsaslarrne ayrr.ca btl.rllreaegi.nl Srabs$r-Bqyburttan gdnclerdlk-lerl n{lgter*le telgrafnarnel.erd.e derssillLen husuelann firNurucn ha}:k'nda d,atekra* ed.lletrlleoe$tnl, bu b$).gede rnul:telf,f *nesrr bulunduSu cit:etle slikinvo asaylgfui her yarde fazla otrdufignt bild.trdlktan aon:pg mruaatrnr. gu diirtnol:taela toplenakta id,i,

-L0-

L- Srzurr.rm havs1ieinde tegkll olunmuB geteler yoktur.

2- lPabur rnevcutlan ?O nefere lndirildi$inden hiikrlmotin ve nii-reegellerl"n ma}inratr taht:.nd.a d.Srt senelik niaerai yaglard.a muaJryen tarlh-ten sonra firar etnig olanlann aelpl€rine tegebliic olunmugtur. Bayburttaaekerllk dairesi bagkanlr$enda yaptr$rn tahkiketta ayda sadece Lki neferoelp va sevh oLunmaktad.rr. Suna gdre asker celbi gaS.yasr bundan grknrgolsa gerek*ir.

l- Kuvayr i'filJ.lyefaciasenrn ii&ve oLarak

namr ile rlahi ortada blr pey yo$tur. Ancak izmlrterked llmig olan iig saneakta nrmBiter tarafrnd.an

inha usulii tatbih olundu$r havadlslnln burada gayi oluasa vo ErnenLstenrndahi buralara kad.ar llerllyeceS'i. rlvayet va end"i$esi ve hal$ hanelerdena$azal.arda pi*3.eree y:-$rn haLind.o o1an nazlun gehl.tLerin manzarasr. zstenmiitegekklL olan ViL6yat-r $arklye ve ttfld,afa-i tltrkrrk-u ltilliye cemiyetleri-nln kogre haltncle topl.anarak basr kararl.ar lttihaslna mecbur eylediSlnlve cenalyet kendinin akd.oiunan kongnssinln .hiilcrlnetin nisaml.arLna ve med.e-ni hanunlera rouvafrk oldu$frnrr blldlrmekted.ir.

4- Bllciimle iel6n abalinin Ealifelerlne ve devl.etlerine baSl.:.1rk1a-r1 sarsllrya derecede olup g{igliik gr.karnamak igln son derece sablr vestii..rinetlt"ili'rraf*oa etmekted.lr].er. &r babta mahilll. iilemanen dahL giikranad.e$er hl.gnetleri lrard.rr. il

Btr raporun biiyiik blr neticesi beklenemezdi.. Zlra 3u errad.a heyetlternsiliye Slvaeta 6egm{g va orad.a biitiin"Anaaolu ve RumeLiye 6amil nlll.fkongre hazrrlekl&rlna glrtgmigti ki tstanbul ffikrlneti artrk yent do$anbu vaaiyete kargr yeni blr tutun ltizumunu duyetu ve yerl bi.r takrm tedbirve togebbtisLere gi.rdi., &r d.a Slvae kongreei.nln tarlhlni meyd.ana getiunek*ted j r,

Prof . Dr. layyip Gdkbilgln