کدگذاری مقولات مطرحشده در آیات سوره مبارکه الرحمن با...

بنام خداوند جان و خرد

دانشکده علوم اجتماعی

گروه توسعه روستایی

تحقیق پیشرفته هایروش؛ درس

استاد؛ دکتر یحیی علی بابایی

عنوان تحقیق؛

در آیات سوره مبارکه الرحمن شدهمطرحکدگذاری مقوالت

11MAXQDA افزارنرمبا استفاده از

1غالمرضا اسکندریان :کنندهتهیه

)دانشجوی دوره دکتری(

1394مهرماه

1. [email protected]

2

MAXQDA11کدگذاری مقوالت مطرح شده در آیات سوره مبارکه الرحمن با استفاده از نرم افزار

دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی توسعه: غالمرضا اسکندریان استاد: دکتر یحیی علی بابایی

در آیات سوره مبارکه الرحمن شدهمطرحکدگذاری مقوالت

MAXQDA11 افزارنرمبا استفاده از

:مقدمه

وره این س توانمی کهطوریبهمتنوع معنوی و مادی خداوند بر بندگان است؛ هاینعمتاین سوره بیانگر

(531را سوره رحمت یا سوره نعمت تعبیر کرد. )قرآن حکیم، ترجمه دکتر مهدی فوالدوند،

پیاپی این پرسش را مطرح صورتبهخود را متذکر شده و هایآفریدهدر این سوره خداوند، نعمات و

"پروردگارتان را منکرید؟ هاینعمتاز یککدام"که نمایدمی

، نسبت در این سوره تعالیباریواکاوی و نزدیک شدن به فهم نظم حاکم بر تذکرات منظوربهدر این نوشته

، اقدام شده است.MAXQDA11 افزارنرمبه کدگذاری و آرایش مجدد آیات با کمک

است. شدهتنظیممحور منظم و هدفمند 5، آیات شریفه در این سوره، پیرامون رسدمیبه نظر نتیجه؛

، بدین شرح است؛یادشدهگانه 5محورهای

است؛خداوندی هاینعمتدنیا سرشار از .1

، گذرا و فانی است و ذات الهی باقی است؛یادشدهدنیا با تمامی نعمات .2

است؛ گریزناپذیرفانی بودن( دقیق و رغمعلیدنیا )حساب اعمال .3

مجازات گناهکاران یاخداوند در محاسبات عادل است و نتیجه محاسبات، پاداش متقین .4

است؛

محاسبات امور دارای حکمت است. .5

در فرآیند کدگذاری، نحوه توزیع آیات در هر یک از محورهای فوق است. توجهقابل هاییافتهیکی از

در دنیا اختصاص دارد، «نعمات الهی توصیفمعرفی و »اتی است که به آی دربرگیرندهمحور نخست که

3



یگاه دوم آیاتی قرار بیشترین سهم از مجموع آیات این سوره مبارکه را به خود اختصاص داده است و در جا

. نحوه توزیع آیات در محورهای مختلف در ادامه اندیافتهاختصاص «معرفی پاداش متقین»دارند که به

.است شدهگزارش

افزارنرمو بر اساس خروجی یافتهتخصیصشرح آیات با توجه به کدهای

است؛ شدهارائهدر جدول زیر

آرایش مجدد آیات سوره مبارکه الرحمن

متن موضوع خرد موضوع کالن ردیف

میالر ح بسم الل ه الر حمن به نام خداوند رحمتگر مهربان رآغاز سخن با نام پروردگارس 0

1

دنیا سرشار

از

یهانعمت

خداوند

است

ییهانعمت: 1

که آموخت

ا لرحمن (1)[ رحمان، خدای]

علم القرءان (2)اد داد. یقرآن را

ان یعلمه الب( 4)ان آموخت. یبه او ب

زان یو وض ع الم ... (7)و ترازو را گذاشت، ...

زانیا لا ت طغ وا فی الم (8)د. یدرگذرتا مبادا از اندازه

(9)د. ید و در سنجش مکاهیو وزن را به انصاف برپا دار

زان یموا الوزن بالقسط و ال تخسروا المیو ا ق

ییهانعمت: 2

که آفرید

خ ل ق االنسان (3)د، یانسان را آفر

ا لشمس و الق مر بحسبان (5). اند[ روان] ید و ماه بر حسابیخورش

سجدانیوالنجم و الشجر (6)انند. یساو بوته و درخت چهره

... هارفعو السمآء (7) ...و آسمان را برافراشت

لال ن ام هاوضعو اال رض (10)مردم نهاد. ین را برایو زم

(11)غالف دار، یهابا خوشه هانخلها[ و ] میوهدر آن،

مامکهة و النخل ذ ات اال کفا هافی

(12)اهان خوشبوست. یدار و گپوست یهاو دانه

حانیوالحب ذو العصف و الر

(14)د. یسفال مانند، آفر یادهیانسان را از گل خشک

4





الف خارکخ ل ق االنسان من صلصال

(15)از آتش خلق کرد. یرا از تشعشع و جن

و خ ل ق الجآن من مارج من نار

(17)پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر.

نین و رب المغربیرب المشرق

( 19) [ با هم برخورد کنند.که[ روان کرد ]ایگونها را ]به یدو در

انیلت قین یمر ج البحر

(20)کنند. یاست که به هم تجاوز نم یان آن دو، حد فاصلیم

انیبغین هما برزخ ال یب

(22)د. ید و مرجان برآیا[ مرواریاز هر دو ]در

خرج منهما اللوءلوء و المرجانی

(24). هاکوهدار بلند همچون بادبان یهانهیا سفیو او راست در در

اال عالمکو ل ه الجوار المنش ئات فی البحر

2

دنیا گذرا

و

خداوند

باقی است

دنیا گذرا و : 1

فناپذیر است ها فانیل من عل ک (26)شونده است. ی[ است فانزمینهر چه بر ]

ذات الهی : 2

باقی است

(27)خواهد ماند. یو ذات باشکوه و ارجمند پروردگارت باق

رامکل واالذو الجال کرب وجه یبق یو

کند. هر زمان، ین است از او درخواست میو زم هاآسمانهر که در

( 29)است. یاو در کار

ش أن وم هو فییل کت و اال رض اومن فی السم سئ لهی

3

حساب

اعمال دنیا

دقیق و

گریزناپذیر

است

حسابرسی: 1

و اعمال انس

جن

(31)م. یجن و انس، زودا که به شما بپرداز یا

الثق ل ان آیهم کسن فرغ ل

عدم امکان : 2

گریز از

حسابرسی

و هاآسمان یهاد از کرانهیتوانیان، اگر میان و انسیگروه جن یا

[ جز با ]به دستولید. ]ید، پس رخنه کنیرون رخنه کنین به بیزم

(33)د. یکنیرخنه نم ی[ تسلطآوردن

5





ت و اوامعش ر الجن و االنس ان است ط عتم ا ن ت نفذوا من ا قطار السمیا

ناوا ل ا ت نفذون الا بسلطـاال رض ف انفذ

[ تفته آهن و مس فرو فرستاده نوعاز ] ییهابر سر شما شراره

(35)د. ید طلبینتوان یاری[ کسیخواهد شد، و ]از

ما شواظ من ن ار و نحاس ف ال ت نت صرانیکرسل عل ی

.آسمان از هم شکافد و چون چرم گلگون گردد کهآنگاهپس

(37)

الدهانکان ت وردة کف اذ ا انش قت السماء ف

(39)ده نشود. یاز گناهش پرس یچ انس و جنیدر آن روز، ه

انس و ل ا جان هاذنبسئ ل عن یومئذ ل ایف

ان شیو پا یشانیشوند و از پیشان شناخته میمایتبهکاران از س

(41)رند. یبگ

وءخ ذ بالنواصی و اال قدامیهم ف امیعر ف المجرمون بسی

عدالت : 3

خداوند در

محاسبات اعمال

(60)مگر پاداش احسان جز احسان است؟

حسان االهل جزآء االحسان الا

4

نتیجه

محاسبات

الهی

پاداش یا

جزاست

پاداش : 1

متقین

(46)و هر کس را که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است.

و لمن خاف مقام ربها جنتان

ذ واتآ ا فنان (48)شاخسارانند. یکه دارا

انینان ت جریهما عیف (50. )روان است[ دو چشمه باغدر آن دو ]

(52)دو گونه است. یاوهی[ از هر مباغدر آن دو ]

هة زوجانکل فاکهما من یف

ه زنند یبافت است، تکشم درشتیاز ابر هاآنکه آستر ییبر بسترها

(54)[ در دسترس است. آسانیوه ]از[ آن دو باغ ]به یدن میو چ

ن دانیالجنت یإست بر ق وجن فرش بطائنها من یعل ن یئکمت

6





یچ انس و جنینگاهند که دست ه[ فروهشتهدلبرانی، هاباغدر آن ]

(56)ده است. ینرس هاآنشان به یش از ایپ

طمثهن إنس ق بل هم و ال جآنیت الطرف ل م اهن ق اصریف

(58). اندمرجاناقوت و ی هاآنکه ییگو

اقوت و المرجانیا نهن الک

( 62)ز[ هست. یگر نی[، دو باغ ]دباغدو ] غیرازآنو

و من دونهما جنتان

مدهآمتان (64)د. ینمایگون مهیس ی[ سبزشدتکه از ]

(66) [ دو چشمه همواره جوشان است.باغدر آن دو ]

نان ن ضاخ تانیهما عیف

(68)وه و خرما و انار است. یدر آن دو، م

هة و ن خل و رمانکهما فایف

ت حساناریهن خ یف (70)ند. یو نکورو ی[ نکوخوزنانیدر آنجا ]

(72)ها. مهی[ خدلن در ]ینشپرده یحوران

الخیامحور مقصورات فی

(74)ده است. ینرس هاآنشان به یش از ایپ یچ انس و جنیدست ه

طمثهن انس ق بل هم و ال جآنیل م

(76)اند. ه زدهیکو تکیبر بالش سبز و فرش ن

حسان یرفر ف خضر و عبق ر ین علیئکمت

مجازات : 2

گناهکاران

(43)خواندند. یکه تبهکاران آن را دروغ م ین است همان جهنمیا

ذب بها المجرمون یکذه جهنم التی ه

(44)ان آب جوشان سرگردان باشند. ی[ و مآتشان ]یم

م ءانین حمیو ب بینهاطوفون ی

7





5

محاسبات

امور دارای

حکمت است

احسان :1

پاداش احسان

است

(60)مگر پاداش احسان جز احسان است؟

الا االحسانهل جزآء االحسان

سخن

پایانی

پایان سخن

با نام

پروردگار

پاک و منزه

است نام

پروردگارت

(78)جسته باد نام پروردگار شکوهمند و بزرگوارت! خ

ر امکواال ل ذی الجل کاسم رب کرات ب

الرحمن گانه شناسایی شده، روایت داستان در سوره 5با توجه به کدگذاری آیات شریفه و محورهای

بدین شکل ترسیم شده است؛

. تصویر باشدمیقابل دریافت MAXMapsو اجرای دستور Visual toolsاین نمودار از طریق منوی

است؛ شدهارائهاین دستور در شکل زیر

8



ی معرفدر کدگذاری آیات، تمرکز فوق العاده این سوره مبارکه در درجه نخست بر :توجهقابلنکته

است. این برداشت بر اساس نمودار زیر قابل توصیف پاداش متقینو در درجه دوم بر نعمات خداوندی

استنتاج است.

9



افت قابل دری Code Matrix Browserو اجرای دستور Visual toolsنمودار فوق از طریق منوی

است؛ شدهارائه. تصویر این دستور در شکل زیر باشدمی

در ارتباط با تمرکز فوق العاده این سوره مبارکه بر معرفی نعمات خداوندی و توصیف پاداش یادشدهنکته

است. ترنمایانمتقین در نمودار زیر

10



قابل دریافت Document Portrateو اجرای دستور Visual toolsنمودار فوق از طریق منوی

است؛ شدهارائه. تصویر این دستور در شکل زیر باشدمی

«پایان»

کدگذاری مقولات مطرحشده در آیات سوره مبارکه الرحمن با...

Documents

Transcript of کدگذاری مقولات مطرحشده در آیات سوره مبارکه الرحمن با...