Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

download Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

of 102

Transcript of Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    1/102

    Wr`gbsb g`i Xndblbr`i

    @j`d` Ebigu

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    2/102

    W[@GBSB G@I XNDBLB[@I @J@D@ EBIG^

    Xnij`r`ij6 D.[`f`itenr i & L.Sbmmm`mnn

    Xninrkbt6 S`ltb Oauig`tbai,

    Ia. :;-J, Xus`t Xnrib`j``i [`y` K`r`t, F`m`i [`y` K`r`t,

    70088 Lm`ij, Snm`ijar g`rum Nes`i..

    D.[`f`itenr`i & L.Sbmmm`mnn, ;803.

    Sndu` e`l cbpt` kulu bib tnrpnmbe`r`. D`i`-d`i` k`e`jb`i g`m`d kulu bib tbg`l kamne

    gbcnt`l g`m`d `p` fu` knitul dngb` t`ip` lnkni`r`i pnij`r`ij.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    3/102

    L@IG^IJ@I

    XN[@G@K@I G@I XNDBLB[@I

    SNF@[@E @Z@M @J@D@ EBIG^

    XNDBLB[@I LN[AE@IB@I D@SR@[@L@W W@DBM

    LNXN[C@R@@I LNW^E@I@I V@D@I _NG@

    D@SR@[@L@W W@DBM G@I NI@D D@VE@K

    XNDBLB[@I S@B_BSDN

    XNDBLB[@I_@BSEI@_BSDN

    @F@[@I SBGGE@

    DNGBW@SB

    W@W@C@[@ SNDK@ER@IJ L^BM

    [^X@ G@I SBDKAM S^CB

    XN[@R@@I G@I S@DK^W@I

    @F@[@I @J@D@ EBIG^

    @J@D@ EBIG^ GB D@M@RSB@

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    4/102

    X[NSBGNIWS IAWN

    Spbrbtu`mbty bs ten jrn`tnst taam ta daumg d`ilbig. [nmbjbai bs ten k`sbs ao spbrbtu`mbty.

    Weasn pnapmn wea ga iat e`vn spbrbtu`m `w`rninss `rn usu`mmy iat bitnrnstng bi Jag

    `ig spbrbtu`mbty. Bt wbmm ebignr ain orad `tt`bibij ten d`bi ja`m ao eud`i kbrte. Bt wbmm

    d`ln d`i bddnrsn bi ten d`tnrb`m warmg oarnvnr.

    Ebigubsd caistbtutns dumtbo`rbaus jrn`t pebmasapebns. Iat aimy gans bt nic`psum`tn

    d`iy pebmasapebns wbtebi, kut bt `msa e`s d`iy scbnitbobc trutes. Bt nguc`tns ` d`i aieaw ta mbvn `s ` d`i. Iakagy c`i nx`ctmy jbvn ` tbdnor`dn weni Ebigubsd knj`i. Bi

    tebs c`sn, bt bs uigauktng te`t Ebigubsd bs ten `icbnit rnmbjbai ao eud`i sacbnty.

    Ebigubsd caistbtutns `mm teaujets ao ten K`r`te` L`ig` ar Bigb`. @mm typns ao

    bioard`tbai bs oauig bi Ebigubsd `ig bt spn`ls `kaut kate d`tnrb`m `ig spbrbtu`m

    nmndnits. Ebigubsd bs ` uibqun rnmbjbai te`t succbictmy s`ys ain c`i `tt`bi ten p`te ao

    pnronctbai nvni ain uttnrs ten i`dn ao Jag `main. Bi `ggbtbai, Ebigubsd `msa snrvns `dn`is ao prnsnrvbij Bigb`i cumturn `ig tr`gbtbais. Ebigubsd prbarbtbsns p`rnits `ig

    nmnv`tns p`rnits ta ten st`tus ao Jag.

    Zn e`vn ta caivny ten jrn`t tn`cebij ao Ebigubsd ta ten pnapmn< bt bs aur oarndast

    guty. We`t bs ten vnry rn`sai wey ten S`lteb oauig`tbai e`s t`lni ten bibtb`tbvn ta jnt

    ten kaal pukmbseng. Wen S`lteb oauig`tbai bs `msa praug ta d`ln ten kaal rn`ce ten

    pukmbc. @t ten s`dn tbdn, B `msa waumg mbln ta caijr`tum`tn Xrao. Gr. D. [`fnigr`i `ig

    L.Sbmm`mb, wea pragucng ten kaal bi suce ` w`y bt n`sbmy rn`cens aut ten pukmbc.

    Wen S`lteb oauig`tbai bs `mw`ys bi st`uice suppart ao tensn lbigs ao ce`rbt`kmn warl.

    G`tul [.S. We`initebr`i,

    Xrnsbgnit

    Wen S`lteb oauig`tbai

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    5/102

    @CLIAZMNGJNDNIW

    Webs kaal nitbtmng, Wen Ebigu tr`gbtbai `ig teaujets, ouig`dnit`mmy spn`ls `kaut

    Ebigubsd, bts tr`gbtbai `ig bts teaujets. Webs kaal bs wrbttni bi ` vnry sbdpmn

    m`iju`jn webce bs bitnmmbjbkmn ta ten pnapmn ao `mm `jn jraups.

    Ebigubsd bs cadp`r`kmn ta ` gnnp acn`i. Bt bs bignng oardbg`kmn ta oummy nxpm`bi`kaut Ebigubsd bi ten dbiutnst gnt`bm. Rnt wn `rn `ksamutnmy caivbicng te`t wn aujet

    ta bdp`rt ten crucb`m nmndnits ao Ebigubsd, oar bt bs knbij ` dust `t tebs `jn. Bo wn gbg

    iat t`ln suce `i bibtb`tbvn iaw, aur outurn jninr`tbais cnrt`bimy waumg m`cl spbrbtu`m

    `w`rninss. Bt bs nvbgnit te`t bo wn masn aur rnmbjbai `ig m`iju`jn, bt dbjet put aur

    prbgnoum ebstary `i nig.

    Ourtenrdarn, tenrn dust iat kn ` m`iju`jn k`rrbnr bi cadprnenigbij rnmbjbai, webce bswey tebs kaal bs wrbttni bi ternn d`bi m`iju`jns< D`m`y, Nijmbse `ig W`dbm.

    Zn awn aur gnnpnst jr`tbtugn ta Wen S`lteb Oauig`tbai `ig bts prnsbgnit G`ta [.S.

    W`initebr`ioartenbr jrn`t caitrbkutbai ao jnttbij tebs kaal pukmbseng `ig d`lns ten

    kaal rn`ce ten caddai pukmbc. @maijsbgn sacb`m `w`rninss, rnmbjbaus `w`rninss bs

    `msa bdpart`it `ig bt wbmm daumg ten outurn jninr`tbais bita ` knttnr jninr`tbai. Zn

    gnnpmy pprncb`tn tebs teaujet ao G`ta[.S.W`initebr`i.

    Darnavnr, Zn `pprncb`tn ten kmnssbijs ao aur spbrbtu`m d`stnr `ig ten oauignr ao ten

    W`dbmi`guSbte`ted` Raj` Oauig`tbai.

    Zbte mavn,

    Xrao. Gr. D. [`f`itenr`i

    L.Sbmmm`mnn

    (Wen ^ibvnrsbty ao D`m`y`)

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    6/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    0

    XN[@G@K@I G@I XNDBLB[@I

    Xnijni`m`i

    Xnrl`t``i W`d`gui / pnr`g`k`i g`m`d k`e`s` D`m`ysb` dni`ig`l`i cbvbmbz`tbaig`m`d k`e`s`

    Bijjnrbs, I@L@[BL@D g`m`d k`e`s` W`dbm. W`d`gui g`i kug`y` (Cumturn 4 X`ip``gu) e`rus

    gbknz`l`i. Snk`r`ij c`r` ebgup y`ij gb`lub amne d`sy`r`l`t kamne gbtnrbd` snk`j`b kug`y`.

    Kug`y` p`g` `diy` dni`ig`l`i s`tu sbstnd c`r` ebgup lnknig``i g`i lnrae`ib`i snsu`tu

    d`sy`r`l`t y`ij dndpuiy`b s`tu bgnitbtb tnrsnigbrb knrg`s`rl`i lnp`g` `m`d snlbt`r, o`ltar

    k`ijs` g`i k`e`s`. Kug`y` dnrup`l`isnsu`tu y`ij gbpnrk`blb g`i t`dk`e dutu.

    W`d`gui dnrup`l`i cbrb-cbrb pnic`p`b`i lnsnmurue`i g`rb snjb pnmk`j`b lndug`e`i

    lnknig``i g`i lnrae`ib`i y`ij dnmbk`tl`i pndblbr`i g`i lnp`l`r`i y`ij tbijjb.

    Xnrlndk`ij`i t`d`gui `l`i dnij`dkbm d`s` y`ij p`if`ij. Jamaij`i d`iusb` y`ij gbl`t`l`i

    knrt`d`gui e`rus dndknrb pninl`i`i6

    D`sy`r`l`t Knrt`d`gui

    Ibm`b-ibm`b durib Lnm`lu`i y`ij

    tnrpufb

    Eukuij`i sns`d`

    d`iusb` y`ij d`t`ij

    Dndpuiy`b s`s`r`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    7/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ;

    Cbrb-cbrbD`sy`r`l`t R`ij Knrt`d`gui

    0. Wnm`e dnicbpt` snrt` dndbmblb sbstnd tumbs`i y`ij tnrsnigbrb. Wumbs`i `g`m`e pnitbij lnr`i`dnm`mub tumbs`i pnijnt`eu`i gblnl`ml`i g`i gbs`murl`i p`g` jninr`sb `l`i g`t`ij.

    ;. W`d`gui `g`m`e ` st`tn ao dbig, oblbr`i y`ij sbe`t. Bib kamne gbmbe`t `p`kbm` lbt` k`igbijl`is`tu c`r` ebgup d`fu g`i duigur. Kul`i s`e`f` o`ltar-o`ltar obzbl`m `g`m`e knrknz` tnt`pb

    fuj` pndblbr`i, lnm`lu`i, susui`i d`sy`r`l`t, snib g`i snk`j`biy`.

    3. C`r` ebgup knrt`d`gui `l`i dndpuiy`b lnebgup`i y`ij knrpnij`m`d`i. Oblbr`i y`ijsug`e gbpnre`musb/d`t`ij. Sugb dninrbd` bgn`-bgn` k`ru.

    7. Ar`ij y`ij knrt`d`gui `l`i dndpuiy`b prbisbp ntbl` y`ij dniynmurue. Xrbisbp ntbl` bibenig`lm`e knrsbo`t uibvnrs`m dbs`miy` knrm`lu `gbm p`g` sndu` t`ip` pbmbe l`sbe.

    >. Ar`ij y`ij knrt`d`gui enig`lm`e d`ebr/`emb g`m`d pnmk`j`b kbg`ij y`ij mnkbe leusussnpnrtb pnruk`t`i, pnrtul`ij`i g`i snk`j`biy`. Snj`m` pnic`p b`i bib gblaijsb knrs`d` gndb

    lnd`fu`i ud`t d`iusb`.

    ?. Xnrlaijsb`i d`lmud`t- g`m`d s`tu c`r` ebgup t`d`gui tbg`l sndnstbiy` sndu` ar`ijknrpnm`f`r`i. Lnk`iy`l`i duijlbi kut` euruo tnt`pb y`ij pnitbijiy` g`m`d t`d`gui

    tnrsnkut `g` bitnr`lsb `it`r` cnignlb`w`i g`i y`ij kut` euruo. Dnm`mub pnmk`j`b dngb`

    (Cnr`d`e, gr`d`, m`ju, obmnd, tnmnvbsyni, bitnrint gsk). X`r` cnigblb`w`i fuj` g`p`t

    bme`diy` g`rb d`sy`r`l`tiy` snigbrb. Wnt`pb ar`ij-ar`ij y`ij tbg`l knrpnigbgbl`i fuj`

    dndpuiy`b pndblbr`i y`ij tnrsnigbrb y`ij gbpnij`rueb amne p`r` cnignlb`w`i.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    8/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    3

    :. @spnl t`d`gui e`iy` kamne gbkbic`ijl`i g`m`d laitnls snsu`tu d`sy`r`l`t g`i kul`iiy`bigbvbgu g`m`d d`sy`r`l`t btu. D`lsugiy`, `emb-`emb d`sy`r`l`t e`rus knrlaijsb snsu`tu

    lnm`lu`i, dnignl`tb snsu`tu d`s`m`e gnij`i car`l pnignl`t`i y`ij s`d`, `g` lnsnm`r`s`i

    pndblbr`i g`i snk`j`biy`.

    5. Wbj` pnrsa`m`i sug`e tnrf`w`k. Snknmud gbm`ebrl`i `p`l`e lngugul`i lbt`1 @p`l`e tufu`iebgup d`iusb` gb `m`d bib1 @p` y`ij f`gb p`g` d`iusb` snmnp`s lnd`tb`i1 F`w`p`i lnp`g`

    pnrsa`m`i-pnrsa`m`i bib `l`i dnm`ebrl`i o`ms`o`e. B`iy` fuj` `l`i dnm`ebrl`i pnifnm`s`i

    knrsbo`t lnrae`ib`i-dnmbk`tl`i tue`i, rae g`i `m`d.

    Gnij`i bib pndblbr`i lnrae`ib`i fuj` dnrup`l`i su`tu `spnl d`sy`r`l`t y`ij knrt`d`gui.

    Xndblbr`i lnrae`ib`i bib dnif`gb `s`s lnm`ebr`i `j`d` g`m`d snsu`tu d`sy`r`l`t. @p`l`e btu

    `j`d`1

    @J@D@ G@I D@SR@[@L@W

    @j`d` snc`r` g`s`riy` g`p`t gbgnobi`sbl`i snk`j`b su`tu pnrbijl`t pnr`tur`i y`ij dnij`tur

    eukuij`i d`iusb` gnij`i guib` je`bk g`i s`ltbleususiy` gnij`i tue`i, dnij`tur eukuij`i

    d`iusb` gnij`i d`iusb` y`ij m`bi g`i dnij`tur eukuij`i d`iusb` gnij`i pnrsnlbt`r`iy`

    (@.E`vbm`ig, 0255, 023 g`i Cmbooarg Jnnrtz, 02:;, 325-788). @j`d` fuj` dnrup`l`i sbstnd

    lnpnrc`y``i bigbvbgu y`ij dnmbk`tl`i ndasb g`i pndblbr`i y`ij knrsbo`t pnrbk`gb ([am`ig

    [aknrtsai. 022:, BU & UB).

    @j`d` fuj` gbl`t`l`i snk`j`b su`tu sbstnd y`ij dnm`y`ib lnpnrmu`i d`iusb` uitul

    dnic`rb lnkni`r`i snrt` dnij`t`sb pnmk`j`b ln`g``i kurul g`m`d lnebgup`i (Cmbooarg Jnnrtz,

    02??, 0-7?). Snm`bi btu `j`d` fuj` gbp`ig`ij snk`j`b su`tu sbstnd y`ij dndpuiy`b

    lnpnrc`y``i, `d`m`i g`i arj`ibs`sb y`ij tnm`e tnrknitul g`rbp`g` ntbl` y`ij dnif`gb tnr`s

    g`m`d lnebgup`i d`iusb` (@ Gbctbai`ry ao Sacb`m Scbnicn, 02>2, >55). Z`m`upui `d`m`i `j`d`

    knrknz` `it`r` s`tu s`d` m`bi gb l`m`ij`i ud`t d`iusb`, tnt`pb ntbl` g`i ibm`b y`ij dnif`gb

    `f`r`iy` `g`m`e knrtufu`i uitul dnm`ebrl`i d`iusb` y`ij knrdar`m (N. Gurlenbd, 02;?, 7: g`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    9/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    7

    K.D`mbiawslb, 0275, 3:-78).

    Dnijeard`tb `j`d` m`bi dnrup`l`i su`tu cbrb y`ij pnitbij g`m`d lnebgup`i

    d`sy`r`l`t pnmk`j`b l`ud g`i `j`d` gb D`m`ysb`. Dniurut I`igbi`te` Sutr`6 ;3;, snsnar`ij

    pnij`iut `j`d` Ebigu s`d` snl`mb gbtnj`e / gbm`r`ij uitul dnijebi` `t`u knrl`t` kurul

    tnit`ij `j`d` m`bi. Snk`mbliy` sndu` `j`d` e`rus gbeard`tb `t`s prbisbp d`iusb` knre`l uitul

    dndbmblb lnpnrc`y``i lntue`i`i d`sbij-d`sbij (S`tjuru Sbv`y` Sukr`duiby`sw`db, ;887,

    :>?).

    Xnrl`t``i `j`d` snkni`riy` knr`s`m g`rbp`g` pnrl`t``i S`islrbt ``j`d`. B`iy`

    knrd`lsug tnls-tnls y`ij dnij`iguijb `f`r`i y`ij dndkamnel`i d`iusb` dnijnt`eub,

    dniyng`rb, dnije`y`tb g`i dnignl`tb tue`i (Bkbg57?). Wue`i p`g` m`zbdiy` gbruful gnij`ipnrl`t``i tue`i, jag, l`g`vum, br`bv`i, ``ig`v`i, tenbv`d, kr`ed`d g`i snk`j`biy`. G`m`d

    k`e`s` W`dbm `j`d` gbruful gnij`i pnrl`t``is`d`y`d, d`te`d, te rd`d g`iinrb.

    Lnpnrc`y``i lnp`g` tue`i dndk`itu dniy`tul`i ud`t d`iusb` g`m`d snsu`tu

    ludpum`i d`sy`r`l`t. B`iy` dndknl`ml`i su`tu sbstnd y`ij tnr`tur uitul d`iusb` knrs`tup`gu

    g`m`d s`tu prajr`d y`ij g`p`t dnif`dbil`i guib` `lebr`t (pnic`p`b`i dalse`/dultb/vbbgu).

    Xniy`tu`i bib gbc`p`b dnm`mub bistbtusb `j`d` (lubm, `m`y`d, s`iibt`i`d g`i tebrutt`m`d),

    pnmk`j`b up`c`r` sndk`ey`ij (gb rud`e g`i lubm) tnrd`sul dngbt`sb g`i pnr`y``i `j`d`

    (K.D`mbiawslb, 0275, 3:-78).

    @d`m`i `j`d` g`m`d l`m`ij`i d`sy`r`l`t Ebigu dni`dp`ll`i gu` `mbr`i y`ij fnm`s.

    R`ij pnrt`d` b`m`e `d`m`i `j`d` papum`r g`i y`ij lngu` b`m`e `d`m`i `j`d` knrg`s`rl`i

    lbt`k sucb `j`d` Ebigu y`ij gbruful snk`j`b `j`d` tnls. @d`m`i `j`d` Ebigu papum`r

    knrd`lsug `d`m`i `j`d` y`ij dnic`dpur`gull`i lnpnrc`y``i-lnpnrc`y``i r`ly`t g`i `j`d`

    tnls, d`i`l`m` `d`m`i `j`d` tnls pum` kni`r-kni`r dniurutb `p` y`ij gbw`fbkl`i g`m`d lbt`k-

    lbt`k. @d`m`i `j`d` papum`r mnkbe lnt`r` gb l`w`s`i mu`r k`ig`r g`i pbijjbr k`ig`r. @j`d`

    tnls pum` mnkbe lnmbe`t`i gb l`w`s`i k`ig`r.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    10/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >

    SNF@[@E @Z@M @J@D@ EBIG^

    Xnijni`m`i

    @j`d` Ebigu gbsbo`tl`i snk`j`b `j`d` tnrtu` (D. I. Srbibv`s & Se`e`d, 02:;, 3>5) y`ij

    d`sbe dnif`gb `d`m`i snk`e`jb`i kns`r d`sy`r`l`t Bigb` g`i snk`e`jb`i d`sy`r`l`t gb mu`r

    Bigb` (Fauri`m ao Eud`i Nvamutbai37 (?), ?;3-?>0). G`rbp`g` ?.5 kbmmbai papum`sb guib , mnkbe

    g`rbp`g` 0 kbmmbai ar`ij dnij`iutb `j`d` Ebigu (S`tjuru Sbv`y` Sukr`duiby`sw`db, ;887,

    5?8). @j`d` bib duicum snf`l z`d`i purk`l`m` m`jb. Amne btu tb`g` rnlag `w`m y`ij tnrtnitu

    y`ij g`p`t gbjui`l`i uitul dnijni`m p`stb snf`r`e pnrdum``iy` gnij`i tnp`t (@. Gn.

    [bnicaurt, 02?0, 7->). Snm`bi btu, snf`r`e `w`m `j`d` bib sul`r gblni`mp`stb gbsnk`kl`i knknr`p`o`ltar snpnrtb knrblut (Sbr Faei D`rse`m, 02:3, vbb)6-

    b) @j`d` bib tbg`l gb`s sl`i amne ar`ij pnrsnar`ij`i. Snk`mbliy`, gb`s`sl`i amnelnturui`i p`r` d`e`rbseb snc`r` knrpnrbijl`t-pnrbijl`t snm`d` knknr`p` z`d`i.

    bb) @j`d` bib tbg`l dndpuiy`b snsu`tu pbe`l tnrtnitu t`u bistbtusb/k`g`i pus`ty`ij dndpuiy`b lu`s` dutm`l k`jb dninitul`i e`m new`m `j`d` Ebigu snguib`.

    Wb`g` K`g`i `t`u

    Xus`t y`ij

    Dndkuiy`b Lu`s`

    Zufug Snf`l

    V`d`i Xr`

    Snf`r`e

    @j`d` Ebigu

    Wb`g` Xnij`s`s

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    11/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ?

    [bijl`siy` `j`d` bib tbg`l gburus amne s`tu k`g`i atarbtb pus`t y`ij

    dnr`ijl`bl`i eukuij`i `it`r` sndu` bistbtusb `j`d` Ebigu gb guib`.

    bbb) I`dui gndblb`i, lns`i tnr`w`m `d`m`i knknr`p` `spnl `j`d` bib gbg`p`tbgb`d`ml`i snf`l snlur`ij-lur`ijiy` 7>88 t`eui y`ij m`mu, gb Mndk`e Suij`b

    Bigus.

    @j`d` bib kul`i e`iy` dndbmblb tr`gbsb `f`r`i knr`s`sl`i lbt`k-lbt`k sucb (`j`d` tnls) d`m`e

    b`iy` turut dndbmblb tr`gbsb w`rbs`i `j`d` r`ly`t y`ij l`y` (@. K`kk M`wrnicn, 02:>, xv, 0 g`i F.Inuinr, 02?7, ;3). Lngu`-gu` bib dndknitul s`tu sbstndlnpnrc`y``i y`ij dni`rbl m`jb ladpmnls.

    Bstbm`e @j`d` Ebigu

    Bstbm`e `j`d` Ebigu dni`ig`l`i pnic`p`b`i lnsnmurue`i pndblbr`i lnrae`ib`i g`i lntbijjb`i

    kug`y` f`tb gbrb, y`ij dnif`gb bgnitbtb bstbdnw` d`sy`r`l`t Bigb`. Wnt`pb Ebigu kul`im`e i`d`

    `s`m k`jb sbstnd lnpnrc`y``i `j`d` bib. p`g` `w`miy` d`sy`r`l`t Bigb` tnm`e dnijjui`l`i

    knknr`p` bstbm`e snpnrtb knrblut uitul dni`ig`l`i lnpnrc`y``i `j`d` `w`m dnrnl` (D.

    [`f`itenr`i & M. S`teb`Snnm`i, 0228, 0;)6-

    @j`d` Ebigu

    S`i`te`i` Ge`rd` - Xrbisbp-prbisbp lnrae`ib`i

    y`ij lnl`m `k`gb

    _`btebj` Ge`rd`- @j`d` y`ij dniurutb `f`r`i

    lbt`k-lbt`k sucb_ng`.

    Kr`ed`ibsdn - @j`d` tue`i.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    12/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    :

    Wnrg`p`t ruful`i g`m`d lbt`k sucb [bj _ng` k`e`w` i`d` Suij`b Bigus dnif`gb `s`s k`jb

    lnwufug`i bstbm`e Ebigu (ettp6//www.s`crng tnxts.cad/ebi/rbjvng`/rv088:>.etd). Ar`ij @r`k

    snc`r` `diy` dnruful lnp`g` d`sy`r`l`t Bigb` snk`j`b d`sy`r`l`t @m-Ebig b`btu d`sy`r`l`t

    y`ij dnint`p gb snknr`ij Suij`b Bigus ([. We`p`r, 0223, ::). Snm`bi btu, tnrg`p`t ruful`i y`ij

    dniy`t`l`i k`e`w`, p`g` `k`g ln-03 d`sbeb, pnrl`t``i Ebigust`i tnm`e gbjui`l`i uitul

    dni`ig`l`i tndp`t tbijj`m d`sy`r`l`t Bigb` (Faei Weadpsai Xm`tts, 0557). Amne btu,

    lnsnmurue`i pndblbr`i lnrae`ib`i ar`ij Bigb` gbruful amne ar`ij mu`r gnij`i bstbm`e

    Ebigubsd. Z`m`uk`j`bd`i`pui, lbib i`d` `j`d` Ebigu sug`e gbtnrbd` g`i gbpnr`lul`i amne

    pnij`iut `j`d` bib gnij`i pnijnrtb`i l`t` Ebigu snk`j`b Ebd 4 dnij`lbk`tl`t pnignrbt``i g`i

    teu 4 Nm`l (Ebd+Weu4 Ebigu). Bib knrnrtb bstbm`e Ebigu lbib gbo`e`db snk`j`b dni`ig`l`i

    jamaij`i d`iusb` y`ij nm`l gbrb g`rbp`g` dnij`lbk`tl`i pnignrbt``i lnp`g` snk`r`ij knitul

    lnebgup`i gb guib` bib.

    Lns`i Wnr`w`m @j`d` Ebigu

    Lns`i `t`u kultb `w`m `d`m`i `j`d` Ebigu tnm`e gbtndub gb Mndk`e Suij`b Bigus y`ij

    knrt`rble snlur`ij-lur`ijiy` ;>88 t`eui snknmud d`sbeb m`jb (Kauqunt, @.C. 02?2, ;0-;; g`i

    Zampart St`imny, 0233, 0?-;3). L`w`s`i Mndk`e Suij`b Bigus bib tnrmnt`l gb k`r`t m`ut Bigb`

    dagni, g`m`d wbm`y`e X`lbst`i. Snknmud pndknitul`i inj`r` X`lbst`i (027:) lnsnmurue`i

    l`w`s`i tnrsnkut dnd`ij tnm`e tnrmnt`l gb k`w`e lnlu`s``i Bigb`.

    X`r` `emb `rlamajb (Sbr Faei D`rse`mm, Zennm`r g`i m`bi-m`bi) tnm`e knrf`y` dnindub gu`

    ku`e k`ig`r y`ij gblni`mb snk`j`b E`r`pp` g`i Daenifa-g`ra gb Mndk`e Suij`b Bigus p`g`

    t`eui 02;8 (K Kncl. [ajnr `t `mm, 0222).

    Xnindu`i-Xnindu`i Xnitbij

    0) Daear Xrata Sebv` (@. Sdbte _bnicnit, 02>5, ;2)Snku`e daear y`ij gbt`osbrl`i snk`j`b dni`ig`l`i pnduf``i `w`m gnw` Sebv` tnm`e gbtndub

    g`i daear tnrsnkut gbi`d`l`i Daear Xrata Sebv` amne Sbr Faei D`rse`mm.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    13/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    5

    Dni`ig`l`i laisnp tue`i y`ij knrsbo`t lnk`p``i (We`it`b).

    [up` gb tnij`e tnij`e daear gbt`osbrl`i snk`j`b (X`teb) dni`ig`l`i laisnp lntue`i`i

    (Xrata Sebv`). D`i`l`m` pnmk`j`b lnebgup`i gb snlnmbmbijiy` dni`ig`l`i fbw` (X`su). Gnij`i

    bib daear tnrsnkut gbt`osbrl`i dni`ig`l`i laisnp X`sup`teb s`m`e snku`e laisnp g`m`d

    `j`d` S`bvbsdn (Sbr Faei D`rse`m, 02:3, vbb-x g`i [. C. D`fudg`r, 02?0, ;8-;0). Snp`rue d`t`

    y`ij tnrtutup, gugul knrsbm` g`i pasbsb t`ij`i - dni`ig`l`i laisnp `d`m`i yaj` / dngbt`sb.

    G`m`d tr`gbsb Ebigu gnw` Sebv` fuj` gblni`mb snk`j`bD`e`yajblnr`i` dniuruil`i bmdu yaj`

    g`i dngbt`sb lnp`g` ud`t d`iusb`. Wbj` t`igul gb lnp`m` dni`ig`l`i6 pnicbpt``i,

    pndnmbe`r``i g`i pndusi`e`i gbsnrt`b gnij`i pnif`i``i sndum` tni`j`. Lntbj`-tbj` ouijsb bib

    gbl`t`l`i gbm`ls`i`l`i amne gnw` Sebv` (K. @mmcebi & [. @mmcebi, 02?5).

    ;) X`tuij Gnwb Bku

    E`dpbr gb sntb`p rud`e gb E`r`pp` g`i Daenifa-g`ra tnm`e gbtndub p`tuij w`ibt` y`ij

    gbt`osbrl`i snk`j`b dni`ig`l`i laisnp gnwb bku. Laisnp bib `g`m`e gbs`d`l`i gnij`i laisnp

    @dd`i y`ij `g` snl`r`ij (X.[`d`i`te`i, ;888, >?).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    14/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    15/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    08

    X`r` `emb `rlbamajb dnijns`el`i k`e`w` b`iy` kul`im`e lam`d pnrd`igb`i snk`mbliy` `g`m`e

    lam`d y`ij `briy` gbjui`l`i uitul dndknrsbel`i gbrb snknmud dnijnrf`l`i sndk`ey`ij (X.

    [`d`i`te`i, ;888, 3>).

    Laisnp lam`d knrs`d` lubm dnrup`l`i `d`m`i ln`j`d``i ar`ij Bigb` snm`t`i y`ij

    lndugb`iiy` tnm`e knrlndk`ij ln Bigb` ut`r`. Btum`e snk`kiy` tnrg`p`t pnp`t`e y`ij knrkuiyb

    kb`r s`y` dnizb`r`e laybm g`i lum`d (Laybm lum`diu paarnni) (@. We`tcbi`dartey, ;88>).

    Lam`d dni`ig`l`i `l`i laisnp lnknrsbe`i obzbl`m g`i dbig` y`ij dnif`gb s`m`e su`tu `f`r`i

    pnitbij g`m`d tr`gbsb lnpnrc`y``i d`sy`r`l`t Ebigu snf`l gumu ebijj` snl`r`ij (D.

    [`f`itenr`i, ;887).

    Lnsbdpum`i

    Snk`j`b lnsbdpum`i kamnem`e gbl`t`l`i k`e`w` d`sy`r`l`t gb Mndk`e Suij`b Bigus tnm`ednic`p`b su`tu t`e`p lnt`d`gui`i y`ij tbijjb. Lnduijlbi`i kns`r dnrnl` bib tnm`e

    dnij`d`ml`i lnpnrc`y``i `j`d` Ebigu S`bvbsdn tnr`w`m. Xnrl`r` bib gbkultbl`i gnij`i

    pnindu`i Daear Xrata Sebv`, p`tuij gnwb bku g`i ladpmnls lam`d pnrd`igb`i. G`rb snjb

    bgnitbtb d`sy`r`l`t y`ij dnd`ful`i pnr`g`k`i bib pum` gbl`t`l`i k`e`w` dnrnl` btu `g`m`e

    ininl day`ij ar`ij Gr`vbg` y`ij lbib dnint`p gb Bigb` snm`t`i ([. [`f`lrbsei`i & D.

    [`f`itenr`i, 0227, :-5).

    X`tuij Gnwb Bku Lam`d Xnrd`igb`i

    Daear Xrata Sebv`

    Sbdkam-SbdkamLn`j`d``i gb Mndk`e

    Suij`b Bigus

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    16/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    00

    XNDBLB[@I LN[AE@IB@I D@SR@[@L@W W@DBM

    Xnijni`m`i

    @j`d` Ebigu snkni`riy` dnrup`l`i j`kuij`i lnpnrc`y``i `j`d` z`d`i _ng` y`ij gblni`mb

    snk`j`b S`i`t`i` Ge`rd` g`i pndblbr`i lnrae`ib`i d`sy`r`l`t Bigb` snm`t`i, leususiy` tr`gbsb

    lnrae`ib`i d`sy`r`l`t W`dbm ([. [`f`lrbsei`i, & D. [`f`itenr`i, 0227, 0:). V`d`i _ng`

    gb`ijj`rl`i knrdum` snf`l snlur`ij-lur`ijiy` 0>88 SD g`i lbt`k-lbt`k _ng` dnif`gb kultb

    `s`s k`jb lnwufug`i z`d`i bib. D`i`l`m` pndblbr`i lnrae`ib`i d`sy`r`l`t W`dbm tnrc`t`t

    g`m`d lnsus`stnr``i dnrnl` y`ij knrt`rble >88 SD m`jb. C`t`t`i y`ij mnkbe fnm`s tnit`ij tr`gbsblnrae`ib`i d`sy`r`l`t W`dbm g`p`t gbmbe`t g`m`d lnsus`stnr``i W`dbm lm`sbl y`ij fuj` gblni`mb

    snk`j`b Lnsus`tnr``i S`ijj`d knrt`rble t`eui 388 snknmud d`sbeb ebijj` t`eui 388 d`sbeb (C.

    Fnsug`s`i & E. Fnsug`s`i, 02?0).

    Xnrl`t``i S`ijj`d dnruful lnp`g` pnrs`tu`i H `l`gndb pnignt` W`dbm. @l`gndb bib

    knrjnr`l gb k`w`e i`uij`i r`f`-r`f` W`dbm. @l`gndb bib / d`fmbs p`r` pniy`br d`ebr bib tnm`e

    knrf`y` dnije`sbml`i k`e`i-k`e`i lnsus`stnr``i y`ij knrdutu tbijjb y`ij gblni`mb snk`j`b

    s`ijj` bm`lby`d. K`e`s` W`dbm turut gbjnm`r S`ijj` W`dbm, b`btu k`e`s` y`ij tnm`e gbpnmbe`r`

    amne `l`gndb pniy`br Gbr`f`. G`m`d p`g` lnsus`tnr``i S`ijj`d gu` l`ry` pubsb `g`m`e pnitbij

    g`rb snjb ibm`b `f`r`i lnrae`ib`i, bib tnrd`sulm`e X`rbp``g`m, y`ij dnij`juijl`i lnkns`r`i

    Gnw` _bseiu (Webrud``m) snrt` Gnw` Duruj`i g`i Webruduruj`trup`g`b, y`ij dnij`juijl`i

    Gnw` Duruj`i (Duruj`i). Lngu`-gu` l`ry` pubsb t`gb fuj` kamne gbsbo`tl`i snk`j`b

    lnsus`stnr``i ke`ltb (lnrae`ib`i) tnr`w`m d`sy`r`l`t W`dbm.

    Gnw` Duruj`i g`i ni`d t`p`l lnrae`ib`iIy` (ladpmnls lubm snrt` l`w`s`i

    pnrsnlbt`r`iiy`) y`ij gbjnm`r snk`j`b @rup`g`b _bbgu gbf`gbl`i tnd` `s`s g`m`d l`ry`

    Webruduruj`trupp`g`bd`i`l`m` mbd` rup` sucb Gnw` _bseiu (Webrud``m) dnif`gb tnd` g`m`d

    l`ry` pubsbX`rbp`g`m. Snm`bi btu, d`lmud`t tnit`ij Gnw` Webrud``m turut lnmbe`t`i g`m`d l`ry`

    Weaml``pby`d (@j`te. > & Xur`te. >). Weaml``pby`ddnrup`l`i l`ry` t`t`k`e`s` y`ij tnrtu`

    g`m`d K`e`s` W`dbm, knrt`rble t`eui >88 SD. S.I.L`ite`s`dy, snar`ij bmdu`i y`ij p`l`r

    g`m`d kbg`ij lnsus`stnr``i S`ijj`d g`m`d kuluiy`, Biteby` We`tuv` L`m`ifby`d,

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    17/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    0;

    dniy`t`l`i k`e`w` pnduf``i Gnw` Webrud``m `g`m`e tr`gbsb `w`m tnrsnigbrb d`sy`r`l`t W`dbm

    y`ij lndugb`iiy` turut tnrsnk`r ln Bigb` ^t`r`.

    Snm`bi g`rbp`g` Webruduruj`trupp`g`b g`i X`rbp``g`m< pubsb-pubsb s`ijj`d y`ij m`biturut dndu`tl`i d`lmud`t tnit`ij laisnp lntue`i`i g`i lnpnrc`y``i d`sy`r`l`t W`dbm `w`m.

    Xubsb-pubsb s`ijj`d dndkultbl`i k`e`w` pnduf``i snrt` sndk`ey`ij tnre`g`p Gnw` Sebv`

    `g`m`e `d`m`i `j`d` tnrtu` snrt` dni`ig`l`i f`tbgbrb d`sy`r`l`t W`dbm. ^ijl`p`i-uijl`p`i

    y`ij tnrg`p`t g`m`d pubsb-pubsb s`ijj`d snpnrtb Dull`t snmv`r (Xur`d ?), L`r`bdbg`t

    Wr`ii`m, L``d`r Sniib, Xbr`biut`m _bm`ijjud Arul`i (Xur`d>>60-?), fnm`s dni`ig`l`i

    lnwufug`i d`ze`k Sebv` p`g` z`d`i `w`m. Snm`bi btu l`ry` pubsb Sbm`pp`gebl`r`d, knrt`rble

    `k`g ln gu` d`sbeb turut dndbmblb knknr`p` ruful`i tnit`ij Gnw` Sebv`. Bib tnrd`sulm`e,

    Xbr`v`` R``ll`b Xnrbyaai Laaybmud (Sbm`dku>6 0?2), Weut`mvbmb I``tt` Wbr`yaai Laaybmud

    (Sbm`dku076 :) g`i snk`j`biy`.

    L`w`s`i Lngb`d`i g`i Lnpnrc`y``i

    Lnsustnr``i S`ijj`d dnijjui`l`i mbd` l`w`s`i lngb`d`i knrg`s`rl`i knitul dul` kudb

    snk`j`b m`t`rknm`l`ij uitul g`m`d pnijjuk`m`i pubsb. Bib tnrd`sulm`e l`w`s`i kulbt/juiuijsnrt` l`w`s`i gb snlbt`riy`(gbt`ig`l`i gnij`i bstbm`e Lurbifb) < (l`w`s`i eut`i g`i

    pnrsnlbt`r`iiy` (gbt`ig`l`i gnij`i bstbm`e Dumm`b)< l`w`s`i s`w`e p`gb g`i pnrsnlbt`r`iiy`)) g`i Webrud`ijj`b @`mv``r (Gbvy` Xbr`k`it`d),

    dniy`t`l`i tnit`ij pndkbi``i :5 ku`e lubm Gnw` Sebv` g`i Gnw` Webrud``m amne Saam`i

    Snijj`ii`i, snar`ij r`f` z`d`i s`ijj`d.

    Lnpnrc`y``i [`ly`t

    Snm`bi btu, d`sy`r`l`t W`dbm `w`m fuj` gbg`p`tb dndpuiy`b lnpnrc`y``i `j`d` r`ly`t . Bib

    tnrd`sulm`e lnpnrc`y``i lnp`g`L``v`m Wenbv`d(gnw`-gnwb pnmbiguij / gnw`-gnwb l`dpuij).

    Wnrg`p`t knknr`p` l`tnjarb L``v`m Wenbv`d,snpnrtb X``r``ttu Wenbv`d/I`gul`m Wnbv`ijj`m

    (Gnw` D`gur`b _nnr`i, L`rupp`ii`i, D``g`i ), X`ttbib Wenbv`ij`m (Gnwb L`ii`jb,

    D`rute`d

    Gnw` _nnite`i

    (Bitebr`i)

    Inbt`m

    Gnw` _`rui`i

    X``m`b

    Gnwb Latr`v`b

    (L``mb/Gurj`b)

    Dumm`bGnw` D``yaai

    (Webrud``m)

    Lurbfb

    Gnw` Snnyaai(Duruj`i)

    L`w`s`i Lngb`d`i

    & Gnw`

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    19/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    20/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    0>

    lnpnrc`y``i lnp`g` tue`i. Amne btu tbg`lm`e dnije`br`il`i dnij`p` Webruv`mmuv`r,

    dnij`k`gbl`i k`k pnrt`d` g`m`d l`ry`iy` uitul dndkbc`r`l`i `spnl bib. ^dp`d` `kf`g `

    dnig`eumub k`e`s`, guib` gbg`eumub amne ``tb ke`j`v`i(tue`i) y`ij tb`g` `w`m`i (Webrulur`m

    0). Bibm`e pndkul` kbc`r` l`ry` Webrullur`m y`ij dnij`iguijb 0338 lupm`t (pubsb knrk`rbs gu`

    y`ij gblni`mb snk`j`b lur`mg`m`d K`e`s` W`dbm).

    Webruv`mmuv`r gbg`p`b dnijjui`l`i knknr`p` bstbm`e sbiaibd k`jb pnrl`t``i tue`i g`m`d

    K`e`s` W`dbm. Bib tnrd`sulm`e bstbm`e-bstbm`e snpnrtb @`teb K`j`v`i, Br`bv`i g`i _``m`rbv`

    ([`d`mbijj`d @r`ijj`, ;88:, 5). I`d` knknr`p` gnw`/wb snpnrtb Webrud``m, Webrud`j`m fuj`

    tnrg`p`t g`m`d l`ry` bib. Snm`bi btu, bstbm`e-bstbm`e m`bi y`ij dni`ig`l`i lnpnrc`y``i `j`d`

    d`sy`r`l`t W`dbm snrt` k`k-k`k y`ij dninj`sl`i o`ms`o`e ebgup d`sy`r`l`t W`dbm pnrmu gbknrbpnre`tb`i. Bib tnrd`sulm`e bstbm`e snpnrtb Gnw`, _``ium`j`d (guib` `lebr`t), Xutenm ^m`ju (:

    fnibs guib` `lebr`t ),Nmuv`j`b Xbr`ppu(: fnibs lnm`ebr`i),I`r`j`d(inr`l`),Luutruv`i (Gnw`

    lnd`tb`i), lnm`ebr`i sndum`, lamm``d`bsnrt`pum``m d`rutt`m(nm`ll`i pndkuiue`i w`m`u uitul

    gbf`gbl`i d`l`i`i / laisnp vnjnt`rb`ibsdn), l`mmuii``d`b(pnije`r`d`i dbiud`i lnr`s/`r`l),

    pbr`i bm vbm`by``d`b/ pbr`i d`i`b iaall``d`b(tbg`l dndbi`tb bstnrb ar`ij), dalse`(lnknk`s`i

    lnrae`ib`i) fuj` lnmbe`t`i g`m`d tnls bib. Xnrmu gb`dkbm pnre`tb`i k`e`w` l`ry` bib `g`m`e

    gbl`tnjarbl`i snk`j`b l`ry` ntbl` W`dbm. Bib lnr`i` l`ry` bib dndu`tl`i snj`m` d`c`d `f`r`intbl` y`ij g`p`t dndkbi` bigbvbgu snrt` d`sy`r`l`t snguib` y`ij snrk` kum`t. Bibm`e `it`r` m`bi

    akfnltbo pnmk`j`b `j`d` gb guib` bib. Snk`j`b lnsbdpum`iiy` kamne gbl`t`l`i k`e`w` l`ry`

    Webrullur`m bib kul`i e`iy` snku`e l`ry` ntbl` W`dbm d`m`e dnrup`l`i c`t`t`i tr`gbsb f`tbgbrb

    d`sy`r`l`t t`dbm y`ij knrsbo`t uibvnrs`m.

    Xnij`rue @j`d` Kugge`, F`bi` g`i [nvamusb S`bv` g`i _`bi`v`

    @j`d` Kugge` g`i F`bi` knrf`y` dndpnij`rueb lnebgup`i d`sy`r`l`t W`dbm snf`l z`d`i

    s`ijj`d ebijj` t`eui >88 d`sbeb. Wnt`pb lngu`-gu` `j`d` bib tbg`l g`p`t dninj`ll`i

    pnij`rue dnrnl` snm`d`-m`d`iy` gb l`m`ij`i d`sy`r`l`t W`dbm. @k`g ln > d`sbeb dum`

    dniuifull`i lnk`ijlbt`i `j`d` Ebigu. Bib knrdum` gnij`i lne`gbr`i l`ry` `j`d` Ebigu

    knrfugum, Webrud`itbr`d. Bib gbblutb gnij`i `ijl`t`i Ke`ltb (t`eui ?88 d`sbeb) y`ij gbtnr`fub

    amne p`r` w`mb `j`d` Ebigu y`ij gblni`mb snk`j`b I`y`id``r g`i @`mv`r. Jnr`l`i bib kul`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    21/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    0?

    e`iy` knrf`y` dndknrbl`i i`o`s k`ru lnp`g` `j`d` Ebigu d`ze`k S`bv` g`i _`bi`v`, d`m`e

    knrf`y` dnijninpbl`i pnij`rue `j`d` Kugge` g`i F`bi` s`d` snl`mb. G`m`d p`g` bib, pnr`i`i

    ndp`t w`mb ut`d` d`ze`k S`bv` y`ij gblni`mb snk`j`b I``mv`r`g`m`e `d`t kns`r m`jb tnrpufb(G.S. S`rd`, 02?0, >?).

    @ijl`t`i Ke`ltb knrtam`l g`rb laisnp `ikn sbv`d (laisnp l`sbe s`y`ij knr`s`sl`i

    sbo`t tue`i R`ij D`e` Xniy`y`ij). Dnrnl` tnm`e dnicbpt` m`ju-m`ju sucb gnij`i dnijjui`l`i

    k`e`s` ar`ij tndp`t`i g`i sbo`t k`e`s` tnrsnkut pum` `g`m`e dug`e gbo`e`db. @f`r`i `j`d`

    Kugge` g`i F`bi` tbg`l g`p`t knrt`e`i m`jb. Jnr`l`i bib knrtnrus`i snebijj` t`eui 0;88 d`sbeb

    g`i snpniueiy` knrf`y` dnijndk`mbl`i lnjndbm`ij`i `j`d` Ebigu y`ij gbpnrt`e`il`i

    snebijj` snl`r`ij. Xnrjnr`l`i bib turut dndpnij`rueb dbig` d`sy`r`l`t Bigb` ut`r` g`idndknrbl`i snd`ij`t lnp`g` dnrnl` uitul dninj`ll`i `j`d` Ebigu gb s`i` (D`ibd`r`i

    Sukr`d`ib`d, ;88?, ;8;). Jnr`l`i ke`ltb gb Bigb` ut`r` g`rb t`eui 0788 ebijj` 0:88 d`sbeb

    turut knrf`y` dnijndk`mbl`i lnjndbm`ij`i `j`d` Ebigu (Lrbsei` Se`rd`, 025:, ;>2-;?>).

    LNXN[C@R@@I LNW^E@I@I V@D@I _NG@

    Xnijni`m`i

    @j`d` _ngbl (0>88->88 SD). I`d` gbl`t`l`i `j`d` _ngbl lnr`i` `f`r`iy` gb`s`sl`i

    knrg`s`rl`i lbt`k-lbt`k _ng` ([. [`f`lrbsei`i & D. [`f`itenr`i, 0227, 00). B` fuj` gblni`mb

    snk`j`b `j`d` Kr`ed`ibsdn (Kr`ed`i-Wue`i) (K. Z`mlnr, 02?5, 323-32:). Lbt`k-Lbt`k Sucb-

    gbk`e`jbl`i lnp`g` gu` k`e`jb`i

    _NG@

    SEW[^WB SD[BWB

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    22/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    23/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    05

    bb. Kr`ed`i` 6 Lntnr`ij`i / pnifnm`s`i (knrknitul pras`) dnijni`b d`itr` y`ij turutdndu`tl`i j`rbs p`igu`i y`ij dnifnm`sl`i c`r` snsu`tu d`itr` btu gbjui`l`i g`m`d

    up`c`r`-up`c`r` ln`j`d``i.bbb. @r`iy`l` 6 @f`r`i-`f`r`i k`tbi, nrtb snrt` o`ms`o`e gb snk`mbl snsu`tu up`c`r` btu

    gbpnrfnm`sl`i.

    bv. ^p`ibse`g 6 @f`r`i-`f`r`i o`ms`o`e snrt` `i`mbs` g`i pnrgnk`t`i y`ij dndk`w` lnp`g`bitnrprnt`sb-bitnrprnt`sb y`ij tbijjb ibm`b `l`gndbliy`. K`e`jb`i bib turut dndu`tl`ir

    lnsbdpum`i-lnsbdpum`i lnrae`ib`i y`ij tnrpnitbij.

    Lnndp`t-ndp`t k`e`jb`i y`ij gbpnrfnm`sl`i gb `t`s gbsnkut snk`j`b S`debt` b`btu lamnlsb _ng`.

    [bj _ng`dnrup`l`i lbt`k sucb tnrtu` gb guib` y`ij `f`r`iiy` d`sbe gb`d`ml`i. Sntb`p

    uisur `m`d sndum`f`gb (snpnrtb `ijbi, d`t`e`rb, `pb, euf`i gmm) gb`ijj`p dndbmblb lu`s`. Lu`s`-

    lu`s` btu gbt`ig`l`i gnij`i i`d` Gnv` `t`u Gnwb ([. @itabin, 02?7, ;7). Bib kul`iiy`

    knrnrtb d`sy`r`l`t btu pnrc`y` lnp`g` laisnp k`iy`l tue`i. Snkni`riy` lnpnmk`j`b`i ouijsb

    tue`i snrt` k`y`ij`i lu`s` tue`im`e y`ij gbiy`t`l`i snk`j`b Gnv` / Gnwb. Snk`j`b caitaeiy`

    i`d`-i`d` knrblut kamne gbf`gbl`i caitae k`jb lntnr`ij`i gb `t`s, Gnw` Bigr`, Gnw` @jib,

    Gnw` _`rui`, Gnwb ^se`s gmm (L. D. Sni, 02?3, 7: g`i X. Wead`s, 02>?, ;7).

    Xnrl`r` bib g`p`t gbmbe`t g`rbp`g` laisnp y`ij dniy`t`l`i k`e`w` pnmk`j`b gnw` / gnwb

    btu dni`ig`l`i `spnl tue`i y`ij s`d` (p`rt `ig p`rcnm ao ten s`dn Jag). Bib lnr`i` `g`iy`

    lns`tu`i g`m`d lnpnmk`j`b`i (uibty bi gbvnrsbty). Lns`tu`i tnrsnkut gbl`t`l`i gbpnmbe`r` amne

    uig`ij-uig`ij sndum`f`gb y`ij gblni`mb snk`j`b [t` (@. M. K`se`d, ;88;, ;3?). D`l` tbdkum

    laisnp tue`i e`iy`m`e s`tu, g`i tb`g` mnkbe.

    [bj _ng`dninj`sl`i k`e`w` snj`m` snsu`tu gb guib` bib knr`s`m g`rb s`tu sudknr y`ij

    s`d` b`btu g`rb sudknr Wue`i R`ij D`e` Ns`. Lne`gbr`iIy` knrsbo`t dniynmukuijb snmurue

    `m`d sndnst`. Amne btu tue`i tbg`l kamne gblbr` gnij`i iadkar, d`iusb` tbg`l sne`rusiy`

    dnije`gl`i lu`s` tue`i g`m`d laisnp iadkar cbpt``i dnrnl` y`ij `g` k`t`s`i-k`t`s`i y`ij

    tnrtnitu. Lnsng`r`i y`ij tnrtbijjb bib tnrc`t`t g`m`d lbt`k sucb [bj _ng`(d`ig`m` 0, pubsb 0?7,

    `y`t 7?). @y`t tnrsnkut knrkuiyb 6Nl`d S`t _bpr` K`eug` _`g`itb.Nrtbiy`, Lnkni`r`i(Wue`i)

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    24/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    25/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    26/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    27/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    28/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ;3

    D@SR@[@L@W W@DBM G@I NI@D D@VE@K

    Xnijni`m`i

    D`sy`r`l`t W`dbm `w`m tnm`e dnw`rbsb d`ze`k Sebv`, _bseiu, Se`lt` (Se`ltb), S`ur`d (Gnw`

    D`t`e`rb), L`ud r`d (Duruj`i), o`ms`o`e Sbgge , laisnp lntue`i`i snrt` gnw`-gnwb z`d`i

    _ng` snrt` lnpnrc`y``i r`ly`t y`ij dnmbk`tl`i pnmk`j`b gnw`-gnwb snf`l snknmud z`d`i

    S`ijj`d m`jb. Bib tnm`e dndkul` ru`ij k`jb lnm`ebr`i pnmk`j`b `mbr`i `j`d` y`ij mnkbe leusus.

    Xnrlndk`ij`i bib tnm`e dnij`lbk`tl`i lnm`ebr`i r`tus`i suk-`mbr`i / suk-d`ze`k `j`d` Ebigu.

    Bib gbt`dk`e gnij`i lnlnmbru`i gb `it`r` `j`d` tnls g`i `j`d` r`ly`t. X`g` z`d`i bibm`e

    duicumiy` snar`ij w`mb @teb Se`il`r` (t`eui :55-5;0 d`sbeb). Knmb`u gbm`ebrl`i gb L``m`gb

    (Injnrb Lnr`m` snd`s`) (Sw`db W`p`sy`i`ig`, ;88;, 07). Snf`l z`d`i l`i`l-l`i`l m`jb @teb

    Se`il`r` `d`t dndbi`tb kbg`ij lnrae`ib`i, leususiy` `f`r`i _ng`ite` g`i dnif`gb d`ebr

    g`m`d kbg`ij bib. G`m`d usb` knm`s`i t`eui knmb`u tnm`e dndum`l`i lnebgup`i snk`j`b snar`ij

    s`db Ebigu (Bkbg ;5-;2).

    Snm`lu s`db, @teb Se`il`r` tnm`e dum` knrf`m`i l`lb (X``te` y``tr`)dnizb`r`ebt`p`l-t`p`l

    sucb `j`d` Ebigu gb snmurue Bigb`. Xndnre`tb`i knmb`u dniuifull`i k`e`w` d`sy`r`l`t Bigb`

    knrpnc`e knm`e lnr`i` `g`iy` pnmk`j`b `mbr`i `j`d` y`ij snkni`riy` kamne gbfurusl`i lnp`g`

    knknr`p` d`ze`k. B`iy` `l`i dndk`w` d`io``t lnp`g` p`r` pnij`iut `j`d` Ebigu. ^s`e`

    knmb`u tnm`e knre`sbm gb d`i` d`sy`r`l`t Ebigu snc`r` `diy` knrsntufu gnij`i c`g`ij`i knmb`u

    y`ij bijbi dnr`ijludl`i lnsndu` `mbr`i `j`d` t`gb g`m`d ni`d d`ze`k ut`d` gbsnrt`b

    gnij`i bstbm`e k`jb dni`ig`l`i tue`i R`ij D`e` Ns` snpnrtb knrblut 6-

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    29/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    30/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    31/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ;?

    tnrk`t`s (S. Webm`j`v`teb, ;808, 0:;). Dniurut lnpnrc`y``i ar`ij Ebigu, snsnku`e inj`r` y`ij

    dndpuiy b lnmnkbe`i g`m`d lntbj`-tbj` kbg`ij t`gb `l`i dnif`gb inj`r` y`ij d`fu m`jb

    d`ldur. Xnr`y``i I`v`r`trb g`i _bf`y`t`s`db y`ij gb`g`l`i snm`d` 08 e`rb `g`m`e pnr`y``ipnitbij k`jb d`ze`k bib (www.gurj`-puf`.arj).

    Xnduf``i Gnwb Se`ltb bib gbm`lul`i g`m`d 3 knitul b`btu d`itr`, t`itr` g`i y`iter`.

    Srbce`lr` y`ij gbjnm`r gnij`i i`d` D`e`dnru gbknrb lnut`d``i g`m`d pnduf``i Gnwb

    Se`lteb (Kraals, Gaujm`s [niornw, 0228, xbbb). G`m`d Srbce`lr`Gnwb @tebp`r`s`lteb gbl`t`l`i

    knr`g` gb tnij`e-tnij`e ce`lr` tnrsnkut gblnmbmbijb amne gnwb-gnwb se`ltb y`ij m`bi (I`f`i,

    02::, ;;-;7). D`ze`k S``lte`d `d`t papum`r g`m`d l`m`ij`i d`sy`r`l`t Knijj`m gb Bigb`. Gb

    l`w`s`i-l`w`s`i m`bi d`ze`k bib sug`e gb`sbdbm`sbl`i g`m`d d`ze`k S`bv` gnij`i laisnpSebv` Se`lteb.

    Lubm L``ifb L``d``tceb, D`gur b Dnni``tceb g`i L``sb _bs``m``tceb dnrup`l`i tbj`

    ku`e lubm y`ij papum`r k`jb d`ze`k S``lte`d. Lntbj`-tbj` lubm bib tnrmnt`l gb Bigb`, gu` gb Bigb`

    Snm`t`i g`i s`tu m`jb gb Bigb` ut`r`. I`v`r`trb, J`urb _br`te`d, _`r`mntceudy _br`te`d, @`gb

    Xuur`d `g`m`e pnr`y``i-pnr`y``i pnitbij k`jb Gnwb Se`lteb (S. Webm`j`v`teb, ;808, 0:7).

    D`i`l`m` m`ju-m`ju sucb (staatr`-staatr`) snpnrtb snpnrtb L`i`j`t``r`` Staatr`, M`mbte`

    I`v`r`ti`d``m``, @kbr`db @ite`tb, S`uit`rby` M`e`rb, D`jbse`sur` D`rtebib Statr`d,

    D`rby`dd`i W``m``tu`g`m`e pnitbij g`m`d pnduf``i Gnwb Se`ltb. Gb D`m`ysb`, lnk`iy`l`i

    sndk`ey`ij Gnwb Se`ltb gbm`lul`i g`m`d knitul pnduf``i Gnwb D``rb`dd`i.

    L`ud``r`d

    @mbr`i L`ud``r`d dnduf` Gnw` Duruj`i snk`j`b Wue`i R`ij D`e` Ns`(www.l`ud`r`d.cad). Gnw` Duruj`i snm`muiy` gbruful snk`j`b W`dbm L`g`vum (Wue`i y`ij

    dnicbpt` k`e`s` W`dbm dnr`ijl`p Wue`i k`jb d`sy`r`l`t W`dbm) (@. We`tcbi`dartey, ;88>,

    05>). @g`m`e dnif`gb lnpnrc`y``i ar`ij Ebigu k`e`w` Gnw` Duruj`i tnm`e dniuruil`i

    pnijnt`eu`i snrt` bmdu K`e`s` W`dbm ku`t ud`t d`iusb` dnmnmub d`e`rnsb @j`teby`r. Xubsb-pubsb

    s`ijj`d dnijj`dk`rl`i pnduf``i g`i sndk`ey`ij Gnw` Duruj`i snk`j`b `d`m`i

    d`sy`r`l`t y`ij dnigb`db l`w`s`i knrkulbt, juiuij g`i l`w`s`i pnrsnlbt`r`iiy` (L`w`s`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    32/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    33/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ;5

    fuj` gbpnrc`y``b gbe`sbml`i amne Gnw` Duruj`i snigbrb (D. [`f`itenr`i, ;882, 52-20 &

    Sukr`d`iy`r Iy`i`d >88).

    S`ur`d

    @mbr`i S`ur`d dndknrb lnut`d``i lnp`g` pnduf``i Gnw` Sury` (D`t`e`rb). [uful`i tnr`w`m

    dnijni`b pnduf``i Gnw` Sury` tnrg`p`t g`m`d lbt`k sucb[bj _ng`. Snm`bi btu, w`t`l Srb [`d`

    g`m`d l`ry`[`d`y`i` gbl`t`l`i snk`j`b knrlnturui`i Gnw` Sury`. G`m`d l`ry`D`e`k`r`te`

    pum`, w`t`l L`ri` gbj`dk`rl`i snk`j`b `i`l lnp`g` Gnw` Sury` . Gnw` Sury` fuj` gbl`t`l`i

    snk`j`b Wal Juru lnp`g` gnw` E`iud`i. L`ry` D`e`ke`r`t` turut dniy`t`l`i k`e`w` Gnw`Sury` tnm`e dndk`itu Wrap`teb g`i X``ig`v` gnij`i dnijurib`l`i pnrbul `f`bk, `dute` sur`kb

    snw`ltu dnrnl` ebgup gb eut`i snm`d` 0; t`eui. X`g` z`d`i lbib pnduf``i Gnw` Sury` sug`e

    snd`c`d gb`sbdbm`sbl`i g`m`d d`ze`k _`bi`v` g`i Gnw` Sury` gbpuf` gnij`i i`d`

    Sury`i`r`y`i`.

    Xnduf``i Gnw` Sury` fuj` dnrup`l`i s`m`e su`tu knitul lnpnrc`y``i tnr`w`m ar`ij

    W`dbm leususiy` k`jb d`sy`r`l`t t`ib. Xnrt`ib`i dnrup`l`i `ltbvbtb tnrkns`r d`sy`r`l`t W`dbm

    snf`l `w`m m`jb. G`m`d laitnls bibm`e pnr`y``i Xaijj`m gbr`y`l`i amne ar`ij W`dbm g`i p`g`

    e`rb pnrt`d` pnr`y``i bib Gnw` Sury` gbeard`tb dninrusb d`s`ll`i paijj`m (i`sb d`ibs). Lbib

    Xaijj`m dnrup`l`i s`m`e su`tu pnr`y``i y`ij pnitbij k`jb ar`ij W`dbm snm`b e`rb Gnnp`v`mb.

    Xnr`y``i Xaijj`m bib `g`m`e mnkbe knrsbo`t pnst` dniu`b y`ij f`tue p`g` kum`i We`b (pnrtnij`e`i

    F`iu`rb Onkru`rb). Kum`i We`b dnrup`l`i kum`i pnrt`d` g`m`d l`mnig`r ar`ij W`dbm (@.

    We`tcbi`dartey, ;88>, 05>).

    Gnw` Sury` gbjnm`r gnij`i pnmp`j`b i`d` snpnrtb Webtby`d (Lntu` lnp`g` sndu` Gnw`),

    Webv``l`r`i (pndku`t w`ltu sb`ij), K`sl`r`i (Xndku`t c`e`y`), Sury` I`r`y`i`i (Wue`i y`ij

    dndkamnel`i knrm`luiy` snsu`tu tbig`l`i). Xm`int d`t`e`rb gbg`p`tb knr`g` gbtnij`e-tnij`e,

    gblnmbmbijb amne pm`int-pm`int y`ij m`bi. F`ue snknmud o`lt` s`bis bib gbtndub, ar`ij Ebigu tnm`e

    dnij`s`sl`i pnijeard`t`i lnp`g` pm`int-pm`int y`ij dnmbk`tl`i sndkbm`i pm`int tnrd`sul

    d`t`e`rb. B`iy` gblni`mb snk`j`b I`v`llbr`j`d. Sntb`p s`tu pm`int gbt`ig`l`i gnij`i snku`e

    p`tuij sucb y`ij gbknrbl`i i`d` pm`int btu snigbrb. G`m`d `tur`i bib lbt` g`p`t pnre`tbl`i, pm`int

    d`t`e`rb gb tndp`tl`i gb tnij`e-tnij`e gblnmbmbijb amne pm`int-pm`int y`ij m`bi.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    34/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    35/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    38

    Bigb` snf`l z`d`i pnr`g`k`i Mndk`e Suij`b Bigus m`jb (Sbr F.E D`rse`mm, 02:3). Sntnrusiy`

    pubsb-pubsb S`ijj`d (knrt`rble t`eui 388 sd - 388 d)dndu`tl`i knknr`p` ruful`i dnijni`b

    Gnw` Sebv` t`ip` dniy`t`l`i i`d` Sebv`. Bib tnrd`sulm`e ruful`i snpnrtb Dull`t

    snmv`r(Xur`d?) knrd`lsug R`ij knrd`t` tbj`, Duppur`d Nrbteaai(Xur`d>>) knrd`lsug

    R`ij knrf`y` dnij`t`sb tbj` luku lu`t jamaij`i `sur`, g`i Xbr`b Iut`m``i knrd`lsug R`ij

    dni`ijjuij kum`i s`kbt gb g`ebIy`. Sndu` ruful`i bib dni`ig`l`i pndubsb S`ijj`d

    dniyng`rb g`i dnije`y`tb laisnp snrt` lnpnrc`y``i dnijni`b Gnw` Sebv` y`ij tnm`e sngb` `g`

    p`g` z`d`i tnrsnkut.

    Z`m`upui `mbr`i S`bv` dndpnr`lul`i bstbm`e Sebv` k`jb dni`ig`l`i Wue`i R`ij

    D`e` Ns`, i`dui lnpnrc`y``i tnre`g`p laisnp @dd`by`pp`r dnig`p`t lngugul`i y`ij

    bstbdnw`. G`m`d laitnls bib tue`i gbj`dk`rl`i snk`j`b knrsbo`t lnbkuk`p``i. @dd`by`pp`r

    knrnrtb tue`i `g`m`e knrsbo`t `dd`b 4 bku & `pp`r 4 k`p`. @pp`r g`m`d laisnp bib

    dni`ig`l`i Gnw` Sebv` d`i`l`m` `dd`b dni`ig`l`i Gnwb Se`ltb. Laisnp @dd`by`pp`r

    bib gbluluel`i dnm`mub rup` sucb Gnw` Sebv` y`ij gbjnm`r snk`j`b @rte`i`rbsw`r`. Snm`bi btu,

    Gnw` _bi`y`j`r g`i Duruj`i fuj` gbmbe`t snk`e`jb`i g`rbp`g` d`ze`k S`bv` (S.I.

    L`ig`sw`db, ;883, 32 & I`j`pp`i @ruduj`d, ;885, 3>-3:).

    Lbt`k-Lbt`k Sucb S`bv`

    Wnrg`p`t gu` l`tnjarb lbt`k-lbt`k sucb y`ij gbpnr`lul`i amne d`ze`k S`bv`. R`ij pnrt`d`iy`

    lbt`k sucb udud 6 7 lbt`k sucb_ng` ([bj _ng`, R`fur _ng`, S``d` _ng` g`i@te`rv` _ng`)

    (@ruduj` I`v`m`r, ;88:, >-:). Lbt`k-lbt`p sucb le`s 6 07 S`bv` Sbte`it` S``tebr`d (tnls-tnls

    sucb y`ij dniy`dp`bl`i `f`r`i snrt` o`ms`o`e S`bv`) , 0; Webrudur`b y`ij gbruful snk`j`b

    Waatebr`d (0; `itamajb m`ju-m`ju sucb) g`i ;5 S`bv` @`j`d`d (tnls-tnls y`ij dninr`ijl`iprbisbp-prbisbp pndkbi``i lubm, c`r`-c`r` dnijnrf`l`i sndk`ey`ij g`i pnijnig mb`i pnmk`j`b

    up`c`r` ln`j`d``i (Bkbg 5-08).

    @spnl o`ms`o`e d`ze`k bib snm`muiy` gbruful snk`j`b o`ms`o`e S`bv` Sbtte`it`. O`ms`o`e bib

    gb`s`sl`i knrg`s`rl`i tbj` prbisbp lnkni`r`i `s`s y`ij gbsnkut snk`j`b Dupparum ^id`b.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    36/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    37/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    3;

    dndknitul prbisbp p``s`dy`ij snkni`riy` dnif`gb e`m`ij`i k`jb rae / p`su

    uitul dniyng`rb tue`i /X`teb. @p`kbm` lnlu`t`i t`dk`t`ip``s`dgbmnr`bl`i g`i

    gbtuigull`i snpniueiy` d`l` rae `l`i dndpnramneb lnsng`r`i gbrb g`i

    lnsng`r`i tnit`ij tue`i/X`teb (Bkbg7?-72).

    M`bi-m`bi prbisbp y`ij pnitbij g`m`d o`ms`o`e bib `g`m`e prbisbp pnic`p`b`i

    lnsndpuri``i lnrae`ib`i y`ij gbruful gnij`i bstbm`e _bbgu`t`u fuj` gblni`mb snk`j`b dalse`.

    Ln`g``i bib gbc`p`b sntnm`e snsu`tu rae btu dniynmns`bl`i `t`upui dnm`ijs`bl`i snj`m` gas` g`i

    p`e`m`. Bib duijlbi dnd`l`i d`s` y`ij p`if`ij g`i rae tnrsnkut tnrp`ls` dnm`mub knrbku-rbku

    l`mb lnm`ebr`i g`i lnd`tb`i. Lbt`r`i lnm`ebr`i g`i lnd`tb`i bib gbl`t`l`i `l`i knr`lebr `p`kbm`

    snj`m` gas` g`i p`e`m` lbt` snmns`b gburusl`i .

    Xnic`p`b`i _bbgu/ Dalse` bib gbl`t`l`i dnmbk`tl`i 7 t`e`p pnic`p`b`i snpnrtb knrblut6-

    b) Sbv`s``maaj`dEbgup gb guib` Wue`i (Webrud`itebr`d, 0>8:).bb) Sbv`s``dbbp`dEbgup knre`dpbr`i gnij`i Wue`i (Webrud`itebr`d, 0>82).bbb) Sbv`s``ruup`dDndbmblb rup` sucb tue`i (Webrud`itebr`d, 0>00).bv) Sbv`s``yufby`dDnic`p`b dalse` t`e`p tnr`lebr (Webrud`itebr`d, 0>0;).

    E`rus gb`dkbm pnre`tb`i k`e`w` S`bv` Sbte`it`gnij`i tnj`s snl`mb dniy`t`l`i k`e`w` g`m`d

    snk`r`ij t`e`p lnsng`r`i lnrae`ib`i, p`su tbg`l `l`i dnif`gb p`teb. [ae tbg`l `l`i dnif`gb

    tue`i w`m`u `p` t`e`p pnic`p`b`i lnrae`ib`i gbc`p`b. [ae b`btu p`su `l`i dnibld`tb

    Sbv`s``yufby`d

    Sbv`s``ruup`d

    Sbv`s``dbbp`dSbv`s``maaj`d

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    38/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    33

    lnk`e`jb``i y`ij tnrk`t`s snc`r` knrtnrus`i, gb k`w`e t`p`l sucb tue`i y`ij gbruful snk`j`b

    Webruv`gb (Webrud`itebr`d``m`b 3886 5?, Sbv`iy`i` Sbteby``r ;-3 & I`j`pp`i @ruduj`d,

    ;885, 3:8-3:0).

    S`bv` Sbte`it` dnijnsyarl`i 7 d`rj` b`btu 7 f`m`i / c`r` / pnignl t`i uitul dnic`p b

    _bbgu / dalse`. Wnrpum`ij lnp`g` lnd`t`ij`i rae bigbvbgu uitul dndbmbe pnignl`t`i y`ij

    knrsnsu`b`i k`jb gbrbiy` (Wenv`paap teb I`g`r`f`, 0220, 70). G`m`d laitnls bib lnpnrmu`i

    snar`ij juru lnrae`ib`i y`ij kni`r `g`m`e gbpnrmul`i. K`jb S`bv` Sbgge`it`, `p`kbm` snsu`tu

    rae btu sug`e knrsngb` gnij`i sbo`t-sbo`t y`ij tnrpufb d`l` tue`i snigbrb `l`i e`gbr snk`j`b

    Juru uitul dndk`w`iy` ln su`tu lngugul`i y`ij mnkbe tnrpufb (Webrud`itebr`d 0>:3 &

    L`._nmm`bv``r`i`i, ;88;, ?82). D`rj`-d`rj` t`gb snrt` p`r` z`ebg / w`mb y`ij dniurutb d`rj`-

    d`rj` tnrsnkut gbsni`r`bl`i gb k`w`e bib 6-

    b) G``s` D`rj` (S`rby`b)- Fbw` dninrbd` Wue`i snk`j`b tu`i g`i dnijj`ij`p gbrbiy`snk`j`b e`dk`Iy` (Webrui`vul`r`s`r) (Webrud`itebr`d, 0>8;).

    bb) S`tputr` D`rj` (Lbrby`b) - Fbw` dndpnr`lul`i Wue`i snk`j`b @y`eg`i gbrbiy` `i`l(Webruiy`i`s`dk`ite`r) (Webrud`itebr`d, 072>).

    bbb)S`j` D`rj` (Raaj`d) Fbw` dnijj`p Wue`i snk`j`b [`l`i snfbw`(Suite`r`duurteb I`y`i``r) (Webrud`itebr`d, 0755).

    bv)S`i D`rj` (Iy``i`d) Fbw` dninrbd` Wue`i snk`j`b Juru g`i gbrbiy` gb`ijj`psnk`j`b `i`l durbg y`ij sntb` (D`ibll` _``s`j`r) (Webrud`itebr`d, 07:5 & 07:2).

    Ndp`t D`rj`G``s` D`rj` - S`rby`b

    S`tputr` D`rj` -Lbrby`bS`j` D`rj` - Raaj`dS`i D`rj` -Iy``i`d

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    39/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    37

    Lubm-Lubm S`bv`

    Lubm Webmm`b gb Sbte`dk`r`d `g`m`e Lubm y`ij tnrpnitbij gb l`m`ij`i pnij`iut S`bv`. K`jb

    dnrnl` bib pnrl`t``i Laybm btu snigbrb dni`ig`l`i lubm Sebv` I`g`r`f`r gb Sbte`dk`r`d(Webrud`itebr`d``m`b 3886 07: & Webrud`itebr`d;:7:, ;:75, ;:>7, Webruv`s`j`d;6 0-; &

    7:7, Wenv``r`d 735> & 7323). Snm`bi btu, Lubm L``sb _bsw`i`te`r, Kuk`insw`r, @d`ri`te

    `g`m`e knknr`p` lubm papum`r Sebv` gb ^t`r` Bigb`. Sntnrusiy` tnrg`p`t 0; lubm Fatebrmbijj`d

    y`ij papum`r g`m`d d`ze`k S`bv` (F`k`mpur I`j`r`f` S`rd`, ;88?)6-

    W`dbm I`gu dndpuiy`b k`iy`l lubm-lubm Sebv`. G`m`d p`g` btu, tnrg`p`t mbd` ku`e lubm

    y`ij gbsbo`tl`i snk`j`b lubm-lubm p`if`kaate`. B`btu 6-

    b. Webruv`ii`d m`b - `pb.bb. Webruv``i`bl``v`m - `br.bbb. L``ifb - t`i`e.bv. Sbte`dk`r`d - `ijl`s`.v. Webrul``m`teb - ug`r`.

    Wbrui`jnsur`d

    _`bgey`i`te`d

    Lrbseinsew`r`d

    Kebd`s`il`r`d

    Wbry`dk`l`dAdl`r`d

    ^ff`bib

    We`brulnte`r`d`

    _bsw`i`te`d

    Sad`-i`te`pur`d

    Srbs`bm`d[`dnsew`r`d

    Lubm

    Fatebrmbijj`d

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    40/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    3>

    X`if`kaate` knrnrtb > nmndni `s s `m`d sndum`f`gb 6- `pb, `br, t`i`e, `ijl`s` g`i ug r`. Lubm-

    lubm t`gb dnrup`l`i rnprnsnit`sb sbdkambl y`ij dni`ig`l`i snj`m` uisur `m`d sndum`f`gb

    tnrmnt`l gb k`w`e lnlu`s``i Gnw` Sebv`. Snl`mbjus dni`ig`l`i sbo`t tue`i R`ij D`e` Lu`s`,

    gb d`i` snj`m` snsu`tu gb `m`d sndnst` bib tbg`l `l`i knrouijsb t`ip` lnbzbi`iIy`. Lnsndu`

    lubm bib tnrmnt`l gb Bigb` Snm`t`i. Snm`bi btu, Lubm kns`r We`if`b (We`if`b Xnrby` Laavbm) y`ij

    gblni`mb gnij`i i`d` W`tce`i` L`bm``y`d `g`m`e lubm Sebv` y`ij papum`r gb snmurue guib`.

    Lubm bib fuj` gblni`mb gnij`i i`d` lubm Xr`j`tbbsw`r`r.

    M`bi-M`bi @spnl D`ze`k S`bv`

    D`ze`k S`bv` tbg`l dndpnr`lul`i laisnp pnifnmd``i (@v`t`r`d). Wnt`pb S`bv` dninrbd`

    laisnp pnrd`bi`i sucb tue`i (Webruvbm`y``g`m). Laisnp snrt` caitae lnf`gb`i bib tnrdu`t g`m`d

    Wnls Webruvbm`y`g`m Xur`i`d.Gnku sucb (Webruibru) g`i kbfb [utr`lse` `g`m`e sbdkam-sbdkam

    sucb g`m`d d`ze`k S`bv` (@ruduj` I`v`m`r, ;88:, 002-0;0).

    Kb`s`iy` rup` sucb Mbijj` dnif`gb rup` sucb ut`d` g`m`d pnduf``i gb lubm-lubm Sebv`

    (Dbce`nms, @xnm, ;887, ;0?). Wnt`pb Lubm Sbt`dk`r`d tbg`l tnrbl`t gnij`i sbstnd bib, gb d`i`

    sebv` gb Sbte`dk`r`d lnmbe`t`i g`m`d rup` Sebv` I`g`r`f`r y`ij gbpnrku`t g`rbp`g` nd`s.

    [up` sucb bib dni`ig`l`i t`rb`i lasdbl, snc`r` sbdkambl dni`ig`l`i mbd` fnibs tbig`l`i y`ij

    dnijnr`ll`i snmurue guib` b`btu (@.We`tc`i`daarey, ;88>, 38>)6-

    0. X`g`btt`m - pnicbpt``i;. L``tt`m - pndnmbe`r``i3. @mbtt`i - pndusi`e`i gbsnrt`b gnij`i pnif`i``i sndum` tni`j`.7. D`r`btt`m - pnijl`kur`i>. @rum`m - pnijurib``i

    We`tc`i`durty `g`m`e s`m`e su`tu rup` sucb Sebv` y`ij pnrmu gb`dkbm pnre`tb`i. [up`

    sucb W`itc`i`durty kb`s`iy` lnmbe`t`i gb snknm`e l`i`i lubm Sebv`. X`tuij sucb bib snm`muiy`

    gbgbrbl`i dnije`g`p ln `r`e snm`t`i. Snk`k btum`e rup` sucb bib gblni`mb gnij`i i`d` Wni

    Duj`l L`g`vum (Weni4snm`t`i + Duj`4dul` + L`g`vum4Wue`i). [up` sucb bib dnm`dk`ijl`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    41/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    3?

    `spnl Juru y`ij g`p`t dndk`w` snsnar`ij ln su`tu lngugul`i y`ij tnrpufb gb `m`d `lebr`t

    (M. @ii`. G`mm`pbccam`, ;88;, Eugsai, Gbctbai`ry ao Ebigu Marn `ig Mnjnig).

    Sbv`r``tbrb, @rutr` W`rbs`i`d, Webrull``rtbj`b Webp`d `g`m`e knknr`p` pnr`y``i pnitbij

    k`jb Gnw` Sebv` (K.[.Lbsearn, ;880, 72).. Webruvndp``v`b cbpt``i D``ibll`v``s`j`r

    gbiy`iybl`i gb lubm-lubm Sebv` p`g` kum`i D``rj`mb ( pnrtnij`e`i kum`i Gbsndknr ebijj`

    pnrtnijj`e`i kum`i F`iu`rb)

    ?3 ar`ij I``y`id``rj`m `g`m`e w`mb-w`mb (z`ebg) pnitbij g`m`d d`ze`k S`bv`

    (I`j`pp`i @ruduj`d, ;885, 37). Kuij` laigr`b g`i palal vbmv`d `g`m`e kuij` g`i palal

    lnjnd`r`i Sebv`. Snc`r` sbdkambl, I`iteb `g`m`e lnignr``i Wue`i Sebv`, Webrull`bm`y`d

    (Juiuij L`bm`y`) g`m`e tndp`t lngb`d`iIy`.

    Xniutup

    S`bv` g`i _`bi`v` `g`m`e pnry`t``i o`ms`o`e gu` d`ze`k. Z`m`upui lngu`-gu` d`ze`k bib

    dndpuiy`b pnrknz``iiy` g`rb snjb i`d` g`i rup` sucb Wue`i, up`c`r` sndk`ey`ij, pnr`y``i,

    sbdkam g`i lbt`k-lbt`k sucb tnt`pb lngu`-gu` d`ze`k bib dnruful lnp`g` Wue`i R`ij s`tu g`i

    s`d`,Wue`i R`ij D`e` Ns`. Bibm`e `it`r` m`bi gbtnr`ijl`i dnm`mub pnp`t`e W`dbm y`ij

    knrkuiyb, E`rbyud Sbv`iud Aiiu< @yby``te``r _``ybm D`iiu. Knrd`lsug Gnw` Sebv` g`i

    _bseiu `g`m`e dnruful lnp`g` Wue`i y`ij s`d`, ar`ij y`ij tbg`l dniyng`rb o`lt` bib `g`m`e

    f`ebm.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    42/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    3:

    XNDBLB[@I _@BSEI@_BSDN

    D`ze`k _`bi`v`

    D`ze`k _`bi`v` dnijjui`l`i bstbm`e, _bseiu uitul dni`ig`l`i Wue`i R`ij D`e` Ns`,

    y`ij snkni`riy` tbg`l g`p`t gbr`ijludl`i g`m`d l`t`-l`t` / bstbm`e cbpt``i d`iusb` (F.

    _bf`y`mntceudy, 0222, 0-;). _bseiu knrd`lsug, y`ij knr`g` gb d`i`-d`i` fu` / y`ij

    dninynmukuijb snmurue `m`d sndnst` (@ruduj` I`v`m`r, ;88:, ;3). Gnw` _bseiu fuj` gblni`mb

    gnij`i pnmk`j`b i`d` y`ij m`bi snpnrtb Webrud`m, Xnrud`m, I`r`y`i`, D``te`v`i, Srbt`r`i,

    X`td`i`k`i, _``d`i`i, [bseblns`i, We``daat`r`i, X``igur`ij`i, X`ig`rbi`te`i,

    D`teusute`i`, Lns`v`, @ccute`, Javbig`, _nij`gnsw`r`, _`sugnv`, Jap`m`, Wrbvblr`d`,

    Dujuig`, Lrbsei`, Srb [`d`, X`r`ite`d`, E`rb, Ce`llr`te`rb, D`y`v` g`i snk`j`biy`

    (Lrbsei`i, 0225, 03).

    Snpnrtb d`ze`k S`bv`, d`ze`k _`bi`v` fuj` dnrup`l`i `d`m`i w`rbs`i `w`m d`sy`r`l`t

    W`dbm (S.I. L`ig`sw`db, ;883, 050). Gnw` _bseiu gbruful snk`j`b D``m g`i D`yai g`m`d

    lnsus`stnr``i W`dbm Lm`sbl (Iy`. Wenv`iny` X``v``i`r, ;888, 70). Gnw` bib gbl`t`l`i dnif`gb

    gnw` y`ij gbpuf` amne d`sy`r`l`t pnitnri`l gb l`w`s`i Dumm`b (Weam. @e`tebi`b >). G`m`d p`g`

    lnsus`tnr``i S`ijj`d, X`rbp``g`mdnij`juijl`i lnkns`r`i Gnw` _bseiu (Webrud``m). Mbd`

    rup` sucb Gnw` _bseiu (Webrud``m) dnif`gb tnd` g`m`d l`ry` pubsbX`rbp`g`m.

    Wnrg`p`t gu` `mbr`i ut`d` g`m`d d`ze`k bib (@ruduj` I`v`m`r, ;88:, ;3 & @.M.

    K`se`d, ;88;, 333)6-

    a _`g`l`m`b y`ij dnijut`d`l`i tr`gbsb tnls sucb g`m`d k`e`s` S`islrbt. @mbr`i bibknrpnig`p t lnsndpuri``i lnrae`ib`i e`iy` g`p`t gbc`p`b `p`kbm` rae btu tnrus

    knrs`ig`r p`g` tue`i g`i tue`i turut dndk`itu. Bib gbudp`d`l`i gnij`i sbl`p

    daiynt g`i `i`l daiynt gb d`i` `i`l daiynt enig`lm`e knrpnj`ij lu`t p`g`

    bkuiy` y`ij `l`i dndk`w` `i`l btu ln tndp`t y`ij sne`rusiy`.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    43/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    35

    a Wenil`m`b dnijut`l`i tr`gbsb tnls g`m`d k`e`s` W`dbm. @mbr`i bib pum`knrpnig`p t k`e`w` tue`i snpniueiy` `l`i knrt`ijjuijf`w`k g`m`d snsu tu rae

    btu dnic`p`b snsndpuri``i lnrae`ib`i. Bib gbudp`d`l`i gnij`i c`r` lucbij

    dndk`w` `i`liy` lnd`i` fu`, g`m`d e`m bib `i`l lucbij tbg`l dndnj`ij bku

    snk`mbliy` e`iy` bku y`ij dndnj`ij g`i dnij`ijl`t `i`liy` btu.

    Lbt`k-Lbt`k Sucb _`bi`v`

    Lbt`k-lbt`k sucb ut`d` k`jb d`ze`k _`g`l`m`b, Lbt`k sucb _ng`knrs`d ^p`ibse`g, Ke`j`v`te

    Jbt`, Kr`dd` Sugr` g`i snk`j`b. Lbt`k-lbt`k bib fuj` gblni`mb gnij`i i`d`

    Xbr`st``i`ttebr`y`d. D`i`l`m` _`bi`v` Wnil`m`b, dninrbd` lbt`k-lbt`k gb `t`s tnt`pb

    lnut`d``i gbknrbl`i lnp`g` pubsb-pubsb sucb W`dbm y`ij gblni`mb snk`j`b I``m``ybr` Gbvy`

    Xbr`p`ite`dcbpt``i 0; ar`ij z`ebg / w`mb y`ij gbjnm`rl`i snk`j`b X`iibru @`mv``rj`m (S.I.

    L`ig`sw`db, ;883, 05:-055). Snm`bi btu, [`d`y`i`, D`e`k`r`te`, Srbd`te K``j`v`te`,

    _`bv`i` @`j`d`, _bsiu Xur``i`d, X`rbp``g`mg`i snk`j`biy` turut gbeard`tb.

    X`g` `s`siy` `f`r`i g`i o`ms`o`e d`ze`k _`bi`v` gb`s`sl`i knrg`s`rl`i o`ms`o`e

    _ng`ite`. O`ms`o`e _ng`ite`dninj`sl`i k`e`w` tb`g` snk`r`ij pnrl`r` y`ij kni`r dnm`bil`itue`i (Kr`dd` Sugr`, ;). Laisnp bib gbluluel`i amne Z`mb knri`d` @teb Se`il`r` (t`eui :55

    d -5;8 d) dnm`mub tnarbiy`, @gv`bte` (kul`i gu`mbsdn) y`ij dniy`t`l`i k`e`w` snj`m` snsu`tu

    gb `m`d sndnst` `g`m`e knr`s`m g`rb Wue`i g`i tb`g` snk`r`ij pnrl`r` m`bi y`ij wufug (I. Suppu

    [nggby``r, 025;, 08). Snm`bi btu, snj`m` `p` y`ij `g` gb `m`d `g`m`e k`y`ij`i tue`i snd`t`-

    d`t` g`i kul`iiy` kni`r. Amne btu o`ms`o`e bib knrpnj`ij lnp`g` prbisbp Nl`d S`t, knrd`lsug

    y`ij kni`r g`i tnt`p wufug b`m`e Wue`i (@. X`rte`s`r`tey, ;887, 33;). Gnij`i bib e`iy` s`tu

    prbisbp (tue`i) s`e f` gbpnr`lul`i (@.M. K`se`d, ;88;, 3;5).

    Snm`bi btu, laisnp Z`mb [`d`iuf` (080: d - 003: d) y`ij gbjnm`r snk`j`b

    _bsbseg`teuv`bt`fuj` papum`r g`m`d _`bi`v` (M`xdb I`r`sbdd`i, ;882, 2?). _bsbseg`teuv`bt`

    dndkbc`r`l`i 3 nitbtb (@ruduj` I`v`m`r, ;88:, ;3)6-

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    44/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    45/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    78

    D`gv` dniy`t`l`i k`e`w` lnmbd`-mbd` bib dndpuiy`b pnrknz``i d`sbij-d`sbij (Bkbg, ;?2).

    Lntbj`-tbj` prbisbp `s`s b`btu, Wue`i, fbw` g`i fbrbd `g`m`e knrsbo`t lnl`m `k`gb. Fbw` `l`i e`iy`

    dnic`p`b dalse` / lnsndpuri``i lnrae`ib`i `p`kbm` b`iy` dniynmns`bl`i `t`upuidnm`ijs`bl`i snj`m` l`rd`iy` (Sw`db, 7).

    Lubm-Lubm _`bi`v`

    Lubm Webruv`r`ijj`d g`i Webrup`teb `g`m`e gu` ku`e lubm ut`d` g`i tnrpnitbij k`jb pnij`iut

    d`ze`k _`bi`v`. Gb Webruv`r`ijj`d, rup` sucb Webrud``m knr`g` g`m`d pasbsb knrk`rbij y`ijgblni`mb snk`j`b @i`it` S`y`i`d H Raaj` Ibtebr`b (@. @rbvamb, 0228, ;:-37 & 3>-7>). Gb

    Webrup`teb rup` sucb Webrud`m lnmbe`t`i knr`g` g`m`d pasbsb knrgbrb, bib gbruful snk`j`b Ibigr`

    Webrulaam`d.

    Snm`bi btu, tnrg`p`t 085 ku`e lubm pnitbij y`ij gbsnkut snk`j`b 085 Webvy` Wenns`ijj`m

    g`i 2 lubm tnrpbmbe g`rb d`ze`k bib y`ij gbi`d`l`i I`v`p`tebj`m fuj` papum`r g`m`d l`m`ij`i

    pnij`iut _ bsi`v` (Bkbg, ;7, ;8;-;8?).

    Br`gg`btebrup`teb(_`g`llu Laavbm)

    LnnteuBr`gg`btebrup`teb(Wnrlu Laavbm)

    [``juXnruijjum`d

    S`ibWnitebruppnr`b

    Sullbr`i@`mv``r

    Webrui`j`rbJuru

    Webruppumby`ijjugbXute`i

    Webrullaamuur@ijj``r`l`i

    Webruv`r`jui`D`ij`b

    Ce`igr`i

    Srbv`bjuig`dSuury`i

    I`v`p`tebj`m

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    46/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    70

    Lubm Lrbsei` gb Juruv`yur Lnr`m` fuj` pnitbij g`m`d l`m`ij`i pnij`iut _`bi`v`. Gb Bigb`

    ut`r` pum` lubm-lubm snpnrtb K`trbi`te, Lubm S`ijju I``r`y`i`i, Xurb Fnj`ii`te g`i Lubm Lrbsei`

    gb Gw`r`l` gb`ijj`p snk`j`b t`p`l-t`p`l sucb k`jb pnij`iut _`bi`v`.

    M`bi-M`bi @spnl D`ze`k _`bi`v`

    D`ze`k _`bi`v` dndpnr`lul`i laisnp pnifnmd``i (@v`te`r`d) Wue`i. Srbd`te K`j`v`te`

    Xur`i`d dniy`t`l`i k`e`w` Gnw` _bsiu pndpuiy`b 08 fnibs pnifnmd``i pnitbij snpnrtb

    D`cc` (bl`i), Lurd` (lur`-lur`), _`r`j` (k`kb), I`r`sbde` (d`iusb` knrlnp`m` sbij`),

    _``d`i`, X`r`sur`d`, Srb [`d`, K`m`r`d`, Lrbsei` g`i L`mlb (@.M. K`se`d, ;88;, 38;-38: &

    @ruduj` I`v`m`r, ;88:, ;7). Gnwb M`xdb, b`m`e `spnl Se`ltb k`jb Gnw` _bseiu (I. Suppu

    [nggby``r, 025;, ;:2 & Sw`db 07-0>). [u`ij Wndp`t sndk`ey`ij Gnwb M`xdb g`m`d lubm

    _bseiu gblni`mb snk`j`b W`y`r s`iibteb ([u`ij sucb sb bku). Snm`bi btu, Gnvb Xuud`tenvb g`i

    Ibm`tenvb turut gbjnm`r snk`j`b `spnl se`ltb lnp`g` Gnw` _bseiu (Lrbsei`i, 0225, 00).

    Webrud`i, Cnijlnr`ij sbput m`ut (S`ijju), ce`lr`, l`muij tum`sb dnrup`l`i knknr`p` sbdkam

    sucb ut`d` k`jb d`ze`k _`bi`v` (Iy`. Wenv`iny` X``v``i`r, ;888, 70). Gnw` _bsiu gbl`t`l`i

    dndbmblb > snif`t` sucb b`btu s`iju, ce`ll`r`d, v``m, vbmm, te`ig`d. S``mbjr`d` l`m dnrup`l`i

    sbdkam sucb k`jb Gnw` _bseiu. Kb`s`iy` p`tuij-p tuij sucb Gnw` _bseiu g`p`t gbtndub g`m`d

    tbj` pasbsb b`btu knrgbrb, knrsbm` g`i knrk`rbij (@. @rbvamb, 0228, ;3).

    [up` sucb E`iud`i tnt`p gb`s`sl`i gb lubm-lubm _bseiu. _`bluig` Rnj`te`sb, Lrbsei`

    Fny`iteb, [`d` I`v`db, Gnnp`v`mb `g`m`e `it`r` pnr`y``i-pnr`y``i pnitbij g`m`d d`ze`k

    _`bi`v`. L`ry` pubsb Webrupp``v`b cbpt``i @`ig``m w`fbk gbk`c`l`i / iy`iybl`i gb lubm-lubm

    _bseiu p`g` kum`i D``rj`mb (pnrtnij`e`i kum`i Gbsndknr ebijj` pnrtnij`e`i kum`i F`iu`rb)(Suf`te`, ;880, 02?:).

    X`r` w`mb / z`ebg d`ze`k _`bi`v` gbjnm`r snk`j`b @`mv``r. Wnrg`p`t lnsndu`iy`

    gu`knm`s ar`ij z`ebg y`ij gbknrb jnm`r`i g`i pnijeard`t`i snk`j`b @`mv``r(Lrbsei`i, 0225,

    0?-0:).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    47/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    7;

    @`mv``r

    0. Xabj`y``mv``r ;. @`ig``m3. Xnny``mv``r 7. Webrud`ij`by``mv``r>. Kaate`tte``mv``r ?. Webrup``i``mv``r:. I`dd``mv``r 5. Lum`snnj`r``mv``r2. Webrud``mbs`by``mv``r 08. D`teur`l`vby``mv``r

    00.

    Xnrby``mv``r 0;.

    Weaig`r`gbppagby``mv``r

    G`ui Weum`sb `g`m`e g`ui lnjnd`r`i Gnw` _bseiu (Iy`. Wenv`iny` X``v``i`r, ;888, 70)88

    snknmud d`sbeb) dnruful p`r` Sbgge` gnij`i bstbm`e-bstbm`e snpnrtb, @rbv`r g`i Ibr`bdamb

    D``ite`r(Weaml`ppby`d, Snyyumbm Sutr`d 0?> & Xur`tebi`byby`m :>, Luruiteae`b 038, Lur`m

    ;&;5, Wbrud`ibr`d;>).

    Sbgge`

    Xnrl`t``i sbgge` knr`s`m g`rbp`g` l`t` `l`r, sbtt`d, d`lsugiy` dbig` (dbig). Gnij`i btu

    bstbm`e Sbgge` dndk`w` nrtb, dnrnl` y`ij tnm`e knrf`y` dniju`s`b dbig` snpniueiy` (L`mmumbSbgge`r X`g`m;;). X`r` Sbgge` gbl`t`l`i tnm`e dndpnramneb pnmk`j`b lu`s` k`tbib`e dninrusb

    gbsbpmbi dbig` g`i obzbl`m y`ij tnj`s (yaaj`d) (W.I. J`i`p`teb, ;88>, ;>) gbsnrt`b gnij`i

    pnrt`p``i y`ij dnig`m`d (t`v`d) (D. [`f`iten`i, ;882, ;3). Dnrnl` bib tnm`e dndbmblb

    lnup`y``i uitul dnijnt`eub snj`m` lnf`gb`i y`ij dnmbk`tl`i tbj` l`m`, b`btu d`s` m`dp`u, d`s`

    lbib g`i d`s` gnp`i (S.I. L`ig`sw`db, ;883, ;5>). Snm`bi btu dnrnl` turut dnic`p`b

    pnijnt`eu`i k`tbib`e y`ij bstbdnw` y`ij dndkamnel`i dnrnl` ebgup lnl`m dnij`t`sb

    lnd`tb`i (Wbrud`igbr`d, 02:2, &S.I. L`ig`sw`db, ;883, ;5>).

    X`r` Sbgge` `g`m`e wbr` snkni`r y`ij knrf`y` dnij`t`sb lnd`tb`i (C. Srbibv`s`i, ;88?,

    3;-3?). Dnrnl` bib tnm`e dniy`dp`bl`i `f`r`i g`i bmdu mu`r kb`s` y`ij `d`t tbijjb ibm`biy`

    gndb ud`t d`iusb` dndpnramneb d`io``t g`i lnsng`r`i lnrae`ib`i y`ij snkni`r (@r`ij`

    [`d`mbij`d, ;887, 5). Sbgge` snkni`riy` `g`m`e jamaij`i d`iusb` bstbdnw` y`ij knrf`y`

    dnijnc`pb t`e`p lngnw``i< lnsucb`i tnrtbijjb y`ij tbg`l tnrk`t`s. @g` pnp`t`e W`dbm y`ij

    knrkuiyb, d`iusb` fuj` kamne f`gb gnw` (d`ibte`i nik`v`i tenbv`d``j`m``d), p`r` Sbgge`

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    49/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    50/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    7>

    dnijndul`l`i p`ig`ij`i-p`ig`ij`i y`ij knrsbo`t rnvamusb (D`rse`mm Javbig`i, ;88:, :8).

    Bistbtusb-bistbtusb sasb`m snpnrtb sbstnd l`st` y`ij knrsbo`t `itb-sasb`m g`i dndnc`eknm`el`i ud`t

    d`iusb` gbsnm`r amne dnrnl` bib. Lnprbe`tbi`i g`i cbit` p`g` ud`t d`iusb` dnrup`l`i taijj`l

    pndblbr`i g`i tbig`l`i jamaij`i Sbgge`.

    Wr`gbsb Sbgge`

    Bigb` Snm`t`i, leususiy` wbm`y`e W`dbm I`gu snm`muiy` gbruful snk`j`b t`i`e Sbgge` (Sbtte`

    Kuudb). G`m`d tr`gbsb W`dbm Sbgge`, tnrg`p`t `d`m`i dniy`t`l`i 05 ar`ij Sbgge` snk`j`b p`r`

    Sbgge` y`ij ut`d` (L`ruvuur``r@gg`d`` Sbteu, Ibf`i`ig` Kaate`d, @kbte`i` Sbite`d`ib).L`fb`i dniuifull`i k`e`w` lbib tnrg`p`t tbj` sni`r`b y`ij sntb`p s`tu dndknrbl`i d`lmud`t

    tnit`ij 05 ar`ij Sbgge` y`ij ut`d`. G`m`d p`g` bib tnrg`p`t sni`r`b i`d` y`ij duicum g`m`d

    lnsndu` sni`r`b g`i `g` knknr`p` i`d` knrknz`. Sni`r`b i`d` y`ij tnt`p duicum g`m`d

    lnsndu` sni`r`b tnrd`sulm`e @j`stby`, Webruduum`r, L``m``ijb I``te`r, L``j` Xusuig`r,

    Kaj`r, Xumbpp``ib, Laar`ll`r, D`cc`duib g`i Sbv`v``llby`r.

    L`fb`i m`ju-m`ju sucb snrt` knknr`p` l`ry` snf`r`e tnit`ij p`r` Sbgge` dniuifull`i

    k`e`w` dnrnl` bib jnd`r dnigb`db gb g`m`d ju`-ju` sndum`f`gb y`ij tnrg`p`t gb l`w`s`ieut`i knrjuiuij-j`i`ij `t`u knrkulbt. Wr`gbsb bib tnt`p knrtnrus`i. Snebijj` lbib, l`w`s`i

    pnrjuiuij`i gb Bigb` snpnrtb Xatebj`bd`m`b, Lammbd`m`b, S`tur`jbrb, k`if`r`i snrt` pnrjuiuij`i

    Ebd`m`y` g`i snk`j`biy` gbeard`tb snk`j`b t`p`l-t`p`l sucb y`ij papum`r k`jb p`r` Sbgge` (X.

    L`d`m`l`ii`i, ;88?, ;?). Xnij`m`d`i snrt` tni`j` k`tbi y`ij tnm`e gbpnramneb amne dnrnl`

    dninrusb pnrt`p``i snrt` pnmk`j`b tnlibl dngbt`sb g`i yaj` tnt`p gbr`l`dl`i amne dnrnl`

    dninrusb m`ju-m`ju sucb y`ij gbcbpt` g`m`d k`e`s` y`ij dug`e `t`upui mnkbe tnp`t, g`m`d

    k`e`s` ar`ij kb`s` (S.I. L`ig sw`db, ;887, ;5?). X`g` d`s` y`ij s`d` r`esb` lnrae`ib`i y`ijtnrl`iguij g`m`d m`ju-m`ju sucb t`gb gbpnrt`e`il`i gnij`i pnijjui``i k`e`s` snrt` bstbm`e

    (p`rbk``se`b) y`ij e`iy` g`p`t gbo`e`db amne dnrnl` y`ij kni`r-kni`r dnifbw`b `f`r`i p`r`

    Sbgge` (@r`ij` [`d`mbij`d, ;887, 5).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    51/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    7?

    Xnic`p`b`i M`p`i Lnkamne`i Mu`r Kb`s`

    G`m`d p`g` pnmk`j`b lnkamne`i y`ij gbdbmblb amne p`r` Sbgge`, M`p`i Lnkamne`i Bstbdnw`

    y`ij gbruful snk`j`b `gt`d``sbttb / nipnnr``rttr`mj`m, `g`m`e m`p`i fnibs lnkamne`i y`ij `d`tmu`r kb`s` (C. S. Durujns`i, ;88>, 3). B`iy` gbsni`r`bl`i snpnrtb knrblut (Wbrd`itebr`d ?78-

    :00)6-

    0) @ibd` 6 Lnkamne`i uitul dndku`tl`i snk`r`ij knig` `t`u lnebgup`idnif`gb snlncbm tad.

    ;) D`jbd` 6 Lnkamne`i uitul dndku`tl`i snk`r`ij knig` `t`u lnebgup`idnif`gb snkns`r d`i` y`ij gbbijbib.

    3) M`jbd` 6 Lnkamne`i uitul dndku`tl`i snk`r`ij knig` `t`u lnebgup`idnif`gb snrbij`i-rbij`i y`ij gbbijbib.

    7) L`rbd` 6 Lnkamne`i uitul dndku`tl`i snk`r`ij knig` `t`u lnebgup`idnif`gb snknr`t d`i` y`ij gbbijbib.

    >) Xr``ptb 6 Lnkamne`i dnijnt`eub trbl`m`(l`m` m`mu, lbib g`i gnp`i)< g`ilnkamne`i uitul dndbmblb snk`r`ij pnrl`r` y`ij gbe`sr`tb.

    ?) X`r`j`dby`d 6 Lnkamne`i uitul dndbig`el`i rae gbrb ln g`m`d k`g`i m`bi g`isnk`mbliy`.

    :) _`sbttuv`d 6 Lnkamne`i uitul dniju`s`b snj`m` j`m`iy`.

    _`sbttuv`dX`r`j`dby`d

    Xr``ptbL`rbd` M`jbd`

    D`jbd`@ibd`Bs``ttuv`d

    @WW@D@@SBWW

    B

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    52/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    7:

    5) Bs``ttuv`d 6 Lnkamne`i uitul dnicbpt` snrt` dndnmbe`r` snk`r`ij pnrl`r`y`ij gbe`sr`tb.

    Ebgup Knrlnl`m`i Dnij`t`sb Lnd`tb`i

    Ebgup knrlnl`m`i dnij`t`sb lnd`tb`i (D`r`i`dbm``p Xnruv``mvu) dnrup`l`i puic`l

    pnic`p`b`i pnmk`j`b lnkamne`i y`ij tnm`e gbc`p`b amne p r` Sbgge` (C. Srbibv`s`i, ;88?, 3;-3?).

    S`m`e snar`ij Sbgge` knri`d` @rutpbr`j``s` [`d`mbij` _`mm`m``r (t`eui d`sbeb 05;3 - 05:3)tnm`e dndkultbl`i k`e`w` t`e`p bib dnd`ij kamne gbc`p`b. Snm`bi btu, knmb`u turut dnralagl`i

    g`m`d l`ry`iy`, Webruv`rutp`` `l`i l`ng`e snrt` `d`m`i y`ij e`rus gbblutb uitul dnic`p`b

    t`e`p tnrsnkut (_`mm`m`r, 037 D`r`i`dbmm` Xnruv`zevu 06;008). Ebgup knrlnl`m`i dnij`t`sb

    lnd`tb`i bib gbc`p`b `p`kbm` k`g`i obzbl`m gbtr`isoard`sbl`i dnif`gb k`g`i c`e`y` dnm`mub

    pnmk`j`b tnlibl yaj` g`i pnrt`p``i dnig`m`d. Wnlibl-tnlibl yaj` tnrtnitu snrt` pnij`ltbo`i ?

    pus`t tni`j` (ce`lr`) dnm`mub tnlibliy` y`ij tnrsnigbrb snitb`s` dnif`gb palal pnrsa`m`i g`m`d

    lnk`iy`l`i m`ju-m`ju sucb cbpt``i p`r` Sbgge` (D. [`f`iten`i, ;882, >?-?;). Wnlibl-tnlibl t`gb

    gb`ijj`p snk`j`b r`esb` y`ij `d`t kns`r y`ij e`iy` g`p`t gbtndkusb amne bigbvbgu y`ij tnrus

    dninrus knrus`e` snc`r` knrsuijjue-suijjue gnij`i k`itu`i lnp`l`r`i g`i p`igu`i g`rbp`g`

    snsnar`ij juru.

    @d`m`i Sbgge` gb D`m`ysb`

    L`fb`i dniuifull`i k`e`w` d`sy`r`l`t Bigb` D`m`ysb` tnrgng`e lnp`g` tr`gbsb lnpnrc`y``i

    Sbgge` dnm`mub sbstnd pnruk`t`i tr`gbsbai`m (Sbgge` D`ruttuv`d) y`ij gbpnrlni`ml`i gb

    D`m`ysb` p`g` pnijeufuij `k`g ln 05 d`sbeb (Bkbg 0?7). Sntnrusiy` snib tbmbl`i i`sbk (I``gbFeatbg`d) tnm`e dndpapum`rl`i tr`gbsb lnpnrc`y``i Sbgge` p`g` t`eui-t`eui 02:8`i g`i

    0258`i. I``gb Featbg`d b`m`e s`m`e su`tu tnlibl tbmbl`i i`sbk g`m`d tr`gbsb Bigb`. Sbstnd bib

    dnijjui`l`i g`ui-g`ui p`md` y`ij tnrc`t`t i`sbk snsnar`ij. C`t`t`i tnrsnkut gbpnrc`y`b

    gbtbijj`ml`i amne p`r` Sbgge` gndb dndk`itu g`i dndknrb p`igu`i k`jb ud`t d`iusb`

    dninrusl`i ebgup gnij`i lnpnrc`y``i g`i o`e`d`i y`ij kntum.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    53/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    75

    Wumbs`i g`m`d g`ui-g`ui p`md` t`gb snm`muiy` `l`i gbk`c` amne tul`ij k`c` y`ij

    dndbmblb lnp`l`r`i uitul dndk`c` tumbs`i fnibs btu. G`ui mait`r `l`i dnij`iguijb kutbr

    d`lmud`t pnrbk`gb pnm`ijj`i snpnrtb i`d`, t`rble m`ebr, fnibs pnlnrf``i g`i snk`j`biy`. Fbl`

    sndu` d`lmud`t bib snr`sb gnij`i d`lmud`t pnm`ijj`i d`l` g`ui p`md` t`gb `l`i gbs`el`i

    dnij`iguijb c`t`t`i le`s uitul pnm`ijj`i t`gb. C`t`t`i g`m`d g`ui p`md` snm`muiy` knrknitul

    c`l`p `ful. D`l` pnm`ijj`i `l`i r`s` snam`e-am`e snsnar`ij Sbgge` sng`ij knreukuij tnrus

    gnij`iiy`, m`mu dndk`itu gbrbiy` dnij`t`sb pnmk`j`b d`s`m`e. Gnij`i bib lnpnrc`y``i

    pnm`ijj`i tnre`g`p p`r` Sbgge` gbpnrluluel`i. Wbmbl`i i`sbk g`ui p`md` bib dnif`gb papum`r

    g`i knrs`d`iy` lnpnrc`y``i tnre`g`p p`r` Sbgge` turut dnif`gb papum`r gb l`m`ij`i

    d`sy`r`l`t Bigb` D`m`ysb`.

    Xnrlndk`ij`i gb `t`s turut dndkul` ru`ij k`jb lnm`ebr`i knknr`p` pnrtukue`i y`ij

    gb`s`sl`i knrg`s`rl`i `f`r`i p`r` Sbgge`. Xnrtukue`i-pnrtukue`i snpnrtb bib gbg`p`tb tnm`e

    knrjb`t `ltbo g`i dnig`p`t salaij`i r`d`b. Dnrnl` bib fuj` tnm`e dnij`ifurl`i lnm`s-lnm`s

    `f`r`i Sbgge` snrt` lnm`s-lnm`s dngbt`sb knrg`s`rl`i tnlibl dngbt`sb y`ij gbsyarl`i amne p`r`

    Sbgge` dninrusb m`ju-m`ju sucb dnrnl` (W`dbmd`ib Sukr`d`ib`d, ;88>/;88? & _bseiu

    Lrbsei`i, ;88?/;88:). @ltbvbtb-`ltbvbtb tnrsnkut kamne gbl`t`l`i tnm`e dnif`gb r`ijs`ij`i enk`t

    k`jb r`d`b ar`ij Bigb` D`m`ysb`, knrus`e` uitul dnig`m`db m`jb pnijnt`eu`i dnrnl` g`m`d

    kbg`ij bib. M`it`s, Xnrsbg`ij`i @it`r`k`ijs` Xnrt`d` O`ms`o`e Sbgge` tnm`e gb`ifurl`i gb

    ^ibvnrsbtb D`m`y`, Lu`m` Mudpur, p`g` t`eui ;88:. Xnrsbg`ij`i bib tnm`e dnig`p`t s`dkut`i gb

    mu`r guj``i, dnic`p`b lnf`y``i y`ij kns`r. Sntnrusiy` pnrsbg`ij`i lngu` (;885) tnm`e gb`g`l`i

    gb W`dbm I`gu Bigb`, lntbj` (;882) gb K`tu C`vns, Lu`m` Mudpur g`i y`ij lnndp`t (;800)

    gb`g`l`i gb W`dbm I`gu Bigb` snl`mb m`jb (D. [`f`iten`i, ;882, 0:3).

    Lnsbdpum`i

    Lnwufug`i jamaij`i Sbgge` y`ij `d`t bstbdnw` bib gbl`t`l`i sug`e wufug snf`l z`d`i `w`m

    m`jb. Snf`l btu r`d`b m`jb sug`e dnic`p`b t`e`p tnrsnkut g`i dnif`gb snk`e`jb`i g`rbp`g` p`r`

    Sbgge`. X`r` Sbgge` gnij`i fnm`s snl`mb dniy`t`l`i k`e`w` sntb`p bis`i gb guib` bib dndbmblb

    patnisb uitul dnif`gb snar`ij Sbgge`. Wnrg`p`t pnmk`j`b kultb uitul dniy`t`l`i k`e`w` `g`

    knknr`p` ar`ij z`d`i lbt` y`ij turut knrf`y` dniynrt`b k`rbs`i p`r` Sbgge`. Dniurut tr`gbsb

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    54/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    72

    Sbgge`, sntb`p snar`ij g`rbp`g` lbt` turut g`p`t dnic`p`b t`e`p Sbgge` fbl` `g` us`e` durib

    gbsnrt`b gnij`i tuiful `f`r g`i p`igu`i g`rbp`g` juru y`ij kni`r.

    Wr`gbsb Sbgge` bib sng`ij dnig`p`t pnre`tb`i d`sy`r`l`t guib` snm`bi d`sy`r`l`t Bigb`gb Bigb`. Bib g`p`t gbmbe`t g`rbp`g` kbm`ij`i pnrtukue`i Sbgge` y`ij snd`lbi dnibijl`t, `ltbvbtb

    lnk`fbl`i y`ij snrbij gb`ifurl`i `t`s i`d` p`r` Sbgge`, s`dkut`i y`ij `d`t dnijj`m`ll`i

    y`ij sng`ij gbtnrbd` amne snib dngbt`sb g`i yaj` - leususiy` gb guib` K`r`t, kbm`ij`i

    pniynmbgbl`i g`i pninrkbt`i y`ij knjbtu k`iy`l, fudm`e kns`r d`lmud`t y`ij gbdu`tl`i gb

    m`d`i-m`d`i wnk snrt` d`lmudk`m`siy` g`i pnibijl`t`i pnij`ifur`i pnrkbic`ij`i, knijlnm,

    sndbi`r g`i pnrsbg`ij`i y`ij dnmbk`tl`i o`ms`o`e Sbgge`.

    DNGBW@SB

    Xnig`eumu`i

    W`o`lur g`m`d nrtb l`t` kb`s` kamne gbsbo`tl`i snk`j`b us`e` snsnar`ij uitul uitul dndus`tl`i

    oblbr`i g`i tnrus lnl`m g`m`d ln`g``i uitul su`tu lntbl` y`ij y`ij tnrtnitu (I. W`dd`ii`

    Snggby``r, ;883, :). Wnrg`p`t pnmk`j`b p`ig`ij`i tnit`ij `d`m`i knrt`o`lur bib y`ij snm`muiy`

    dnmbk`tl`i prasns rniuij`i dnig`m`d sndnit`r` d`t` d`sbe tnrtutup. @g` y`ij tnrt`iy`-t`iy`,

    dnij`p` e`iy` snjnmbitbr d`sy`r`l`t snpnrtb `ig` sugb g`i sul` dnm`lul`iiy`1 @p`l`e

    knrt`o`lur btu su tu `d`m`i y`ij pnrmu gbm`lul`i1

    Dnij`p` knrt`o`lur (Weby``i`d)1

    @p`l`e lnsnraiall`i `j`liy` gbpnramneb amne dnrnl` bib gnij`i e`iy` gugul knrt`o`lur,

    knrsnigbrb`i gnij`i d`t` y`ij tnrtutup1 @p`l`e y`ij sng`ij gbm`lul`i amne dnrnl` bib dnm`mub

    `ltbvbtb bib1 @p`l`e bib snsu`tu y`ij dndku`ij d`s` snd`t`-d`t`1 @t`upui b`iy` `g`m`e

    pnrku`t`i ar`ij d`m`s y`ij dnrniuij snsu`tu lnr`i` tb`g` urus`i uitul gbm`ls`i`l`i(I`vnm-

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    55/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >8

    j`zbij)1 `t`u `p`l`e bib dnrup`l`i su`tu c`r` uitul dnrnl` dnmnp`sl`i/dnijuigurl`i gbrb

    g`rbp`g` e`m-e`m guib`wb(nsc`pbsd)1 @t`upui `p`l`e gbjui`l`i snk`j`b su`tu tnlibl uitul

    dnibld`tb snfnibs le`y`m`i y`ij dnd`kull`i gbrb (snmo-bitaxbc`tbai)1 Duijlbi f`w`p`i `ig`

    k`jb pnmk`j`b sa`m`i snpnrtb gb `t`s `g`m`e knrsbo`t pasbtbo snpnrtb knrblut (Zbmmb`d E`rt, ;88>,

    >)6-

    Bib g`m`e pnic`rb`i g`m`d`i knrsbo`t lnrae`ib`i knrtufu`i uitul dnijnt`eublnkni`r`i(spbtu`m-rntrn`t).

    Dninmbtb gbrb snigbrb uitul dnijni`m gbrb gnij`i mnkbe k`bl(snmo-sn`rcebij / snmonx`dbi`tbai).

    S`m`e s`tu l`ng`e uitul dndpnramneb lnsng`r`i lnrae`ib`i.

    S`m`e s`tu c`r` uitul dnic`p`b lnsndpuri``i lnrae`ib`i y`ij gbtuitut amne j`d`Ebigu.

    ^itul dnic`p`b lne`rdaib`i, ln`d`i`i g`i lntni`ij`i g`m`d`i. W`lur `g`m`e su`tu `d`m`i y`ij gbm`lul`i gnij`i p`igu`i snsnar`ijjurusup`y` gbrb

    g`p`t dnibld`tb pnij`m`d`i rae`ib`i snkni`r snc`r` knrlnl`m`i.

    Dnrupl`i su`tu us`e` durib dnijni`mb gbrb snkni`r snsnar`ij, pnibm`b`i / l`fbgbrb(bitraspnctbai / bitravnrsbai).

    Kb`r `p` f`w`p`i lbt`, r`d`b d`sbe knrpnig`p`t k`e`w` knrt`o`lur btu `g`m`e su`tu

    `d`m`i y`ij gbm`lul`i uitul dnijuigurl`i gbrb `t`upui dnmnp`sl`i gbrb g`rbp`g` e`m-e`m

    guib`wb(wbtegr`w`m orad ten warmg). Snkni`riy` p`ig`ij`i gb `t`s tbg`l kamne gbtam`l snkum`t-

    kum`tiy`.

    Wnt`pb pnrmu gb`dkbm pnre`tb`i k`e`w`, knrt`o`lur btu kul`im`e snd`t`-d`t` uitul

    dnic`p`b pnijuigur`i gbrb g`rbp`g` e`m-e`m guib`wb. Bib e`iy`m`e s`m`e snku`e g`rbp`g` k`iy`lm`jb tufu`i snsnar`ij dnicnkurl`i gbrb g`m`d `d`m`i t`o`lur. W`ijj`p`i stnrnat`bp (stnrnatypn)

    k`e`w` `d`m`i t`o`lur gbku`t e`iy` uitul tufu`i dnmnp`sl`i / dnijuigurl`i gbrb g`rbp`g` e m-

    e`m guib`wb(nsc`pbsd) btum`e y`ij pnrmu gbtam`l (Bkbg).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    56/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >0

    @g`t Guib`-Lnpnrc`y``i ^dud

    Snc`r` `diy`, pnij`m`d`i ebgup ud`t d`iusb` snm`d` bib sug`e dny`lbil`i / laigbsbl`i lbt`

    uitul pnrc`y` k`e`w` guib` obzbl`m btu `g`m`e snsu`tu y`ij kni`r. D`iusb` sug`e snd`c`ddndpnr`lul`i k`e`w` bmdu pnijnt`eu`i btu `g`m`e tnrknitul g`rbp`g` lnsnmurue`i o`e`d`i

    lbt` tnit`ij guib` mu`r bib. Btum`e `it`r` m`bi dnij`p` lbt` pnrc`y` k`e`w` ar`ij y`ij k`iy`l

    dnr`it`u `l`i dndpuiy`b bmdu pnijnt`eu`i y`ij mnkbe mu`s m`jb k`iy`l knrk`igbij gnij`i

    ar`ij m`bi. D`m`ijiy`, t`ijj`p`i y`ij knrk`e`y` bib sug`e f`gb `g`t guib` (D. X. Jurus`dy,

    0225, 55-2;).

    ^d`t d`iusb` sug`e knrf`y` dnm`ijl`e gb pnrdul``i Kum`i(Daai) g`i lbib sug`e

    e`dpbr knrf`y` dndpnmaparb pm`int D`rble (D`rs). Amne btu d`iusb` sug`e dum` pnrc`y`

    k`e`w` t`e`p bmdu pnijnt`eu`i snsnar`ij btu knrj`ituij p`g` snk`iy`l d`i` snsnar`ij btu

    dnijnt`eub, dnig`m`db snrt` dnije`y`tb g`i dnd`e`db guib` gb mu`riy` (Bkbg 55). W`ijj`p`i

    bib snl`mbjus dndpnr`lul`i o`e`d`i k`e`w` guib` mu`r y`ij mu`s tnrknit`ij btum`e sudknr

    bmdu y`ij snkni`r (Se`ltb @by` D. Snmv`r`s`i, 022>, 08).

    [bijl`siy`, ud`t d`iusb` r`t`-r`t` y`lbi g`i kni`r-kni`r pnrc`y` k`e`w` lnkni`r`i

    (trute) btu `g` gb mu`r g`i amne btu lbt` e`rus knrus`e` sng`y` up`y` uitul dndpnramnebiy`

    g`rbp`g` mu`r (`m`d sndnst`). Snebijj`l`i `g` pnp`t`e y`ij knrkuiyb, tuitutm`e bmdu w`m`u ln

    injnrb Cebi`, knrnrtb snsnar`ij e`rus knrsngb` dnr`it`u f`ue gndb bmdu.

    O`lt` Snkni`r

    O`lt` snkni`riy` b`m`e, snsnar`ij btu tbg`l g`p`t dndpnramneb bmdu y`ij snkni`r t`ip`

    dnd`e`db gbrbiy` (Se`ltb @by` D. Snmv`r`s`i, 022>, ?). Ar`ij y`ij tbg`l dnijni`m gbrbiy`y`ij snkni`r, p`stb tbg`l `l`i knknrup`y` dnifbw`b snk`r`ij bmdu. D`iusb` sug`e p`ig`b

    dnijl`fb g`i dnibm`b guib` mu`r. Wnt`pb l`fb gbrb f`r`ij-f`r`ij gbm`lul`i. Xnij`m`d`i ebgup bib

    snkni`riy` sug`e laigbsbl`i lbt` uitul tbg`l dndnitbijl`i `spnl g`m`d`i gbrb snsnar`ij. Lbt`

    e`rus sng`r `l`i jnf`m` bib g`i lnsng`r`i bib sug`e culup uitul lbt` dnij`dkbm m`ijl`e

    pnrt`d` dnij t`sb lnlur`ij`i tnrsnkut (Webrud`itebr`d, ;30>).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    57/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >;

    Snp`tutiy` d`iusb` e`rus dndpnramneb o`e`d`i y`ij snk`bl duijlbi tnit`ij `p` y`ij

    sng`ij knrm`lu g`m`d gbrbiy` snigbrb. Xnd`e`d`i tnit`ij patnisb snrt` lnup`y``i gbrb fuj`

    pnrmu gbknrb pnre`tb`i. Xnijnt`eu`i bib `l`i dndkul` ru`ij uitul lbt` dug`e dndknz`l`i

    y`ij k`bl g`i kurul. Knrknl`ml`i pnijnt`eu`i bib snsnar`ij g`p`t dndku`t pndbmbe`i y`ij

    mnkbe w`f`r, g`p`t dnm`lul`i `p` y`ij snsu`b gnij`i patnisb snkni`r gbrb. Bib `l`i

    dndkamnel`i patnisb gbrb snsnar`ij d`iusb` gbd`io``tl`i snc`r` aptbdud.

    L`t`l`i, snsnar`ij btu tbg`l t`eu knr`p` k`iy`l w`ij y`ij `g` p`g`iy` tnt`pb sug`e

    d`sul ln g`m`d rnstar`i g`i dum` d`l`i snj`m` `p` y`ij bijbi gbd`l`iiy`. Xnrku`t`i ar`ij gb

    `t`s kamne gbs`d`l`i gnij`i pnrku`t`i ud`t d`iusb` y`ij sug`e dum` dndpnmaparb snj`m`-

    snsu`tu gb mu`r snknmud dnijnt`eub patnisb gbrbiy` snigbrb. Snc`r` majbl, kul`il`e lbt` e`iy`g`p`t dnr`ic`ijl`i snsu`tu gnij`i dnij`dkbmlbr` `l`i sudknr y`ij `g` p`g` lbt`.

    [bijl`siy`, lnf`y``i snsu`tu us`e` btu knrj`ituij lnp`g` `p` y`ij `g` p`g` lbt`, bib

    tnrd`sulm`e pnij`m`d`i g`i sudknr lnknig``i. Snrbijl`mb `spnl bib tnrmnp`s p`ig`ij lnr`i`

    `g`t guib` mnkbe dndnitbijl`i `spnl guib` mu`r knrk`igbij gnij`i `spnl g`m`d`i snsnar`ij

    (D. X. Jurus`dy, 0225, 55-22).

    @p` R`ij Kamne Gbm`lul`i1

    Xatnisb g`m`d`i gbrb y`ij knmud gbpnmaparb pnrmu gbtnral`b. Bibm`e k`itu`i snkni`r y`ij g`p`t

    gbeumurl`i amne snsnar`ij p`g` gbrbiy` snigbrb. ^itul btu snsnar`ij btu e`rus l`fb gbrb g`i

    dnd`e`db ln`g``i g`m`d`i snkni`r gbrbiy` snigbrb. Xnd`e`d`i bib kamne gbc`p`b `p`kbm`

    pnre`tb`i (dbig`) lbt` y`ij knrcnm`ru g`i knrlnmbe`r`i knk`s gb mu`r, gbl`w`m g`i gbs`murl`i ln

    g`m`d gbrb (X. [. Wead s, ;88:, 5). @p`kbm` oalus lbt` gbpbig`el`i g rb mu`r ln g`m`d, d`l`

    lbt` `l`i knrup`y` dnmbe`t `l`i dbig` lbt` y`ij lusut, pniue gnij`i laitr`gblsb g`ilnlnmbru`i. @d`m`i t`o`lur m`d`-lnm`d``i `l`i dndk`itu snsnar`ij btu uitul dnij`w`m

    dbig`iy` snc`r` sndpuri`. Lnup`y``i bib `l`i dndk`itu snsnar`ij btu uitul dnmnr`bl`i

    lnlusut`i dbig` g`i dnic`p`b t`e`p pndblbr`i g`i dbig` y`ij f`ue mnkbe sbe`t m`jb knroalus

    (@. X`rte`s`r`tey, ;887, ;;:). Xnic`p`b`i pniju`s``i dbig` kul`im`e snsu`tu y`ij dug`e.

    Wnt`pb d`m`i t`o`lur y`ij knrtnrus`i t`ip` putus `s` l`i tnt`p dndku`el`i lnf`y``i.

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    58/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    59/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >7

    W@W@C@[@ SNDK@ER@IJ GB L^BM

    Xnig`eumu`i

    Xnp`t`e W`dbm dninj`sl`i sup`y` f`ij`i dnint`p gb wbm`y`e/injnrb y`ij tbg`l `g` lubm.

    Dnijnrf`l`i sndk`ey`ij gb lubm dnrup`l`i s`m`e su`tu `spnl ut`d` g`m`d tr`gbsb sndk`ey`ij

    ar`ij Ebigu. Wue`i e`gbr gb d`i`-d`i` fu`. Lu`s` tue`i knrsbo`t dniynmnkuijb snmurue `m`d

    sndnst`. Wnt`pb lubm dnrup`l`i s`m`e snku`e tndp`t gb d`i` tnrtudpu tni`j`/ se`ltb

    lnrae`ib`iIy` (I`f`i, 02:3, 0>).

    Lubm turut gbruful snk`j`b lavbm, laybm, tebrutt`m`d, senttr`d, ``m`y`d g`i snk`j`biy`.

    @`m`y`d snkni`riy` dni`ig`l`i ``4rae, m`y`d4pnije`y`t`i, d`lsugiy` tndp`t gb d`i` rae

    dnije`y`tb lnjndkbr``i y`ij tnrtbijjb. Laybm pum` dndk`w` d`lsug, la4pndnrbit`e,

    ybm4lngb`d`i, tndp`t tbijj`miy` tue`i snm`lu pndnrbit`e m`d sndnst` (L``vy`, ;885, 0).

    Dniurut tr`gbsb lnrae`ib`i `j`d` Ebigu, up`c`r` sndk`ey`ij gb lubm gb`ifurl`i kul`i

    e`iy` uitul dnif`j` lnpnitbij`i lnrae`ib`i p`r` pnijj`iut d`m`e b`iy` gbf`m`il`i uitul

    dnif`j` ln`d`i`i g`i lne`rdaib`i lnsnmurue`i ud`t d`iusb` g`i lnebgup`i y`ij m`bi. Amnebtu, l`sbe s`y`ij y`ij tbg`l tnrk`t`s, pnrs`ug`r``i snf`j`t g`i lnprbe`tbi`i y`ij knrsbo`t

    uibvnrs`m tnre`g`p sndu` lnebgup`i gb `m`d sndnst` dnif`gb `s`s lnrae`ib`i d`sy`r`l`t Ebigu

    (S.[d [`ifbt`d, 0225, 00?).

    Xnrsngb``i Snknmud Dnijuifuijb Lubm

    D`igb dndknrsbel`i gbrb g`i knrp`l`b`i knrsbe, lnd`s g`i knrsap`i. Sndk`ey`ij gb rud`e

    pnrmu gbm`ls`i`l`i snknmud dnijnrf`l`i sndk`ey`ij gb lubm (Lad`teb Webruv`s`j`d, 0228,

    07:). Sndk`ey`ij gb lubm tbg`l kamne gbf`gbl`i `m`s`i uitul dnij`k`bl`i sndk`ey`ij gb rud`e

    (S.[d [`ifbt`d, 0225, 005).

    X`stbl`i dbig` `ig` knrsbe g`i tni`ij. @d`m`i t`skbr b`btu dnijum`ijb snsu`tu d`itr`

    sucb snc`r` sniy`p g`p`t dndk`itu g`m`d e`m bib. K`w`m`e k`e`i-k`e`i pnrsndk`e`i snpnrtb

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    60/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >>

    kuij`, l`muij`i kuij`, ku`e-ku`e`i, dbiy`l m`dpu, l`pur k`rus, gup`, snt`ijjb, sbrbe pbi`ij,

    lnm`p`, lndniy`i g`i snk`j`biy`. F`ij`i knrt`ij`i lasaij `p`kbm` pnrjb ln lubm. Lbib k`e`i-

    k`e`i pnrsndk`e`i t`gb kamne fuj` gbknmb gb pnrl`r`ij`i lubm. L`m`u tbg`l d`dpu tb`g`

    d`s`m`e, e`tb y`ij knrsbe m`jb sucb kamne gbf`gbl`i k`e`i pnrsndk`e`i, b`iy` `g`m`e k`e`i

    pnrsndk`e`i y`ij p`mbij gbsul`b g`i gbrnstub tue`i (I`f`i, 02:3, 050).

    W`t`c`r` Sndk`ey`ij

    Wbijj`ml`i l`sut gb tndp`t y`ij gble`sl`i uitul btu. Sntnrusiy` `dkbm `br sndk`ey`ij,

    knrsbel`i l`lb, t`ij`i, dul` g`i ludur knrsbel`i dumut. [nifbsl`i sngblbt `br gb `t`s lnp`m`.

    Ludpuml`i snpumue f`rb gb `t`s lnp`m` uitul s`dp`bl`i pnijeard`t`i lnp`g` dni`r` ut`d`

    lubm ([``f` Japur`d / duum`v`r japur`d) snk`j`b tndp`t snd`y`d Wue`i (Lad`teb

    Webruv`s`j`d, 0228, 07:).

    Snk`bl s`e`f` d`sul ln g`m`d pnrl`r`ij`i lubm, enig`l dnib`r`p gb snknm`e l`i`i tb`ij

    knignr` snk`j`b t`ig` dum` lnrf`l`i sndk`ey`ij. Sntnrusiy` enig`lm`e d`sul ln g`m`d lubm

    knsnrt` gnij`i uc`p`i lugus `t`u iy`iyb`i sucb snc`r` sniy`p (g`m`d e`tb), m`mu dnijnmbmbijjblubm snl`mb dnijblut `r`e f`d (I`f`i, 02:3, 050).

    Lnk`iy`ll`i lubm gb D`m`ysb` tbg`l `l`i dndpuiy`b tb`ij knignr` p`g` pbitu d`sul

    ut`d` lubm. Snk`mbliy` tb`ij knignr` `l`i `g` gb e`g`p`i ru`ij sucb ut`d` (j`rk`jr`e`d /

    duum`st``i`d / l`ruv`r`b), gb knm`l`ij `rc` lnignr``i sucb (v`e`i`d) g`i ru`ij pnijark`i`i

    (p`mbpnng`d). G`m`d ln`g``i bib pnijj`iut enig`lm`e d`sul ln g`m`d lubm m`mu dnib`r`p gb

    snknm`e l`i`i tb`ij knignr` y`ij tnrsnkut (L``vy`, ;885, 0?). Sntnrusiy` enig`lm`e

    dnijnmbmbijb ru`ij sucb ut`d` dnijblut `r`e f`d snl`mb, bib gbsnkut snk`j`b v`m`d v`rute`m.

    L`m`u tbg`l snsnar`ij btu kamne dndbmbe uitul dnijjnmbmbijb lnsnmurue`i k`ijjui`i lubm snl`mb

    g`i m`ijsuij d`sul ln g`m`d g`i dnib`r`p dniy`dp`bl`i s`m`d eard`t (Wndur`d`e gnij`i

    [`vbi`te` Lurull`m, X`teud`m`b Wbrute`m`d, ;0/;/;800, 0.88pd). Sntnm`e btu, enig`lm`e paeai

    lnkni`r`i / rnstu g`rbp`g` lnignr``i sucb (v`e`i`d) g`i dndum`l`i up`c`r` sndk`ey`ij,

    dbs`miy` lnkni`r`i / rnstu e`rus gbpaeai g`rbp`g` `rc`I`iteb(mndku f`it`i) gb lubm-lubm Gnw`

    Sebv` (I`f`i, 02:3, 050).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    61/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    62/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >:

    gbg`dpbijl`i gnij`i d`t` snk`j`b t`ig` pnije`rj``i snrt` pnijeard`t`i tnrtbijjb m`mu s`pu gb

    g`eb. Knjbtu fuj` gnij`i snk`r`ij k`e`i d`l`i`i g`i dbiud`i y`ij gbpnrsndk`el`i lnp`g`

    tue`i fuj` gb`ijj`p snk`j`bpbr`s``te`dlnr`i` b`iy` gbrnstub amne tue`i. B`iy` e`rus gbeard`tb

    g`i gbd`l`i/dbiud snc`r` sap`i, pndk`zbr`iiy` tbg`l s`d` snl`mb gbkni`rl`i lnr`i` btu

    `g`m`e pnrku`t`i knrgas` (L``vy`, ;885, ;;).

    Sntnm`e sndk`ey`ij gblnrf`l`i gb l`ruv`r`b /duum`st``i`d, lubm e`rus gblnmbmbijb snl`mb

    m`jb (l`mb ln tbj`)g`i snw`ltu lubm gblnmbmbijb, gnw`-gnwb m`bi gb lubm tnrsnkut enig`lm`e

    gbeard`tb g`i gbsndk`ey`ij dnijblut lngugul`i gnw`-gnwb t`gb (I`f`i, 02:3, 05;).

    @p`kbm` dnijnmbmbijb lubm dnijblut `r`e f`d, ru`ij sucb S`igbbsw`r`r `l`i dnif`gb

    ru`ij sucb tnr`lebr gb snsu`tu lubm. Dniurut tr`gbsb lnpnrc`y``i Ebigu, Gnw` S`igbbsw`r`r

    gbl`t`l`i snitb`s` knrdngbt`sb, amne btu gbru`ij sucb tnrsnkut snsnar`ij pnijj`iut enig`lm`e

    dninpul t`ij`i snk`j`b dni`rbl pnre`tb`i Gnw` S`igbbsw`r`r. Gb sbib pnijj`iut enig`lm`e

    daeai d``o snlbr`iy` `g` s`m`e sbm`p y`ij tnrm`lu snw`ltu sndk`ey`ij gblnrf`l`i g`i

    sntnrusiy` daeai rnstu g`i d`lmudl`i snk`r`ij ib`t / bsb e`tb p`g` Gnw` S`igbbsw`r`r. [u`ij

    sucb Gnw` S`igbbsw`r`r gbm`r`ij gblnmbmbijb (L``vy`, ;885, ;8).

    Lubm-lubm y`ij knrm`bi`i duijlbi `l`i dndbmblb ru`ij sucb k`jb gnw`-gnwb y`ij

    knrm`bi`i, g`m`d ln`g``i btu dnijnmbmbijb lubm m`mu sndk`ey`ij sntb`p ru`ij sucb dnijblut

    `tur`i y`ij sngb` `g` gb lubm tnrsnkut sug`e dnd`g`b. @lebriy` snsnar`ij pnij`iut enig`lm`e

    dnib`r`p dndknrb pnijeard`t`i gb snknm`e l`i`i tb`ij knignr`. Bib `g`m`e su`tu m`jb `d`m`i

    y`ij gbtuitut amne `j`d` Ebigu. Dnib`r`p dndknrbl`i pnijeard`t`i g`i lnrf`l`i

    sndk`ey`ij e`iy` pnrmu gbm`lul`i gb snknm`e l`i`i tb`ij knignr` g`i kul`iiy` gb tndp`t-

    tndp`t m`bi. Sntnrusiy` snsnar`ij pnijj`iut enig`lm`e gugul snc`r` sniy`p gb g`m`d lubm m`mudnijum`ijb d`itebr`d knrup` i`d`-i`d` sucb tue`i (Ad I`d`e Sbv``y`, Ad I`da

    I`r``y`i``y` I`d`, Srb [``d` Fny`d, Javbite`d, Ad Se`ltb, Ad S`r`v`i`k`v``y` I`d`,

    Ad J`d J`i`p`teb I`d`e` g`i snk`j`biy`) snc`r` sniy`p. Dnrniuij / knrdngbt`sb snlntbl`

    `l`i turut dndk`w` lnk`bll`i (L``vy`, ;885, ;;).

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    63/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    >5

    Snknmud dnibijj`ml`i lubm, snsnar`ij pnijj`iut gblnenig`lb gugul snlntbl` gb ru`ij

    pbitu d`sul lubm. @d`m`i bib gbw`fbkl`i lnr`i` `g` lnpnrc`y``i k`e`w` gb lubm Gnw` Sebv`

    sntb`p pnijj`iut y`ij lndk`mb ln rud`e g`rb lubm `l`i gbbrbijb amne : d`m`bl`t (Sbr`ifbbvbj`m).

    Sntnm`e gugul snlntbl`, snsnar`ij pnijj`iut e`rus daeai gbrb g`rbp`g` : d`m`bl`t t`gb m`mu

    tbijj`ml`i lubm (I`f`i, 02:3, 053).

    M`bi-M`bi E`m

    @p`kbm` sndk`ey`ij pnijj`iut mnm`lb e`rus dnib`r`p dniy`dp`bl`i pnijeard`t`i b`iy`

    gblni`mb snk`j`b sndk`ey`ij snc`r`se``st``ijj`d (5 k`e`jb`i tukue k`g`i enig`lm`e snitue

    kudb). L`ud w`ibt`, gbw`fbkl`i sndk`ey`ij snc`r` p`if``ij`d (> k`e`jb`i tukue k`g`idniynitue kudb) (L``vy`, ;885, 0? & 03). X`l`b`i tr`gbsbai`m `g`m`e p`l`b`i y`ij p`mbij

    snsu`b gbp`l`bl`i snw`ltu dnijnrf`l`i sndk`ey`ij , tnt`pb p`l`b`i m`bi y`ij sap`i fuj` kamne

    gbtnrbd`.

    Gb g`m`d lubm, dnijudpum snpumue f`rb dniy`dp`bl`i pnijeard`t`i (v`i`ijjute`m)

    e`iy` kamne gbtuful`i lnp`g` tue`i g`i kul`i p`g` snk`r`ij ar`ij. @d`m`i dndknrb

    sudk`ij`i lnw`ij`i, tni`j` kurue gbrb g`m`d dnm`ls`i`l`i lnrf`-lnrf` pndkbi``i lubm,d`eupui m`bi-m`bi `ltbvbtb lubm `g`m`e gb`ijj`p snk`j`b `d`m`i tnrpufb y`ij `d`t knrp`e`m`.

    G`m`d p`g` btu, `d`m`i dniyngb`l`i d`l`i dbiud gb`ijj`p `d`m`i y`ij `d`t knrp`e`m`

    (S.[d [`ifbt`d, 0225, 005-02).

    S`m`ejui`, dnicurb `t`u dnije`ldbmbll`i e`rt` knig` lubm `g`m`e pnrku`t`i gas` y`ij

    `d`t snrbus. Xnp`t`e W`dbm dniy`t`l`i, snmurue lnturui`i `l`i kbi`s` fbl` curb e`rt` knig`

    Sebv`, (Sbv`i sattu lum` i``s`d). Dndk`itu dnijurusl`i `ltbvbtb e`rb`i lubm snpnrtb dnd`s`ijm`dpu-m`dpu dbiy`l, dniyngb`l`i l`muij`i kuij`, dndknrsbel`i l`w`s`i e`m`d`i lubm,

    dniyudk`ijl`i k`e`i-k`e`i y`ij gbpnrmul`i uitul up`c`r` sndk`ey`ij `g`m`e `it`r`

    pnrku`t`i tnrpufb y`ij gbj`m`ll`i.

    @p`kbm` dnijnrf`l`i sndk`ey`ij pnrbk`gb y`ij gbruful snk`j`b `rcc`i`b, i`d` snrt`

    sbdkam zagb`l(r``sb) g`i kbit`ij lnm`ebr`i(i`cc`ttbr`d) e`rus gbd`lmudl`i. Snlbr`iy`

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    64/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    65/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    66/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    67/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ?;

    y`ij gbtnrbd` g`rbp`g` Wue`i R`ij D`e` Ns`, sudknr y`ij s`d` s`e`f` ([. [`f`lrbsei`i & D.

    [`f`itenr`i, 0227, ;7-;>).

    [up` sucb Sebv` I`g`r`f`r dbs`miy` knjbtu ladprnenisbo snebijj`l`i g`p`tdnr`ijludl`i e`dpbr snk`e`jb`i kns`r prbisbp-prbisbp `s`s lnpnrc`y``i lntue`i`i g`m`d

    `j`d` Ebigu. sneukuij`i gnij`i btu kb`rm`e lbt` dninmbtb knknr`p` rup` sucb / sbdkam sup`y`

    `spnl bib g`p`t gbfbw`b.

    Dull`i (Wbj` D`t` Sucb)

    Wbj` d`t` snc`r` sbdkambl dni`ig`l`i laisnp tbj` c`e`y`, d`t` l`i`i dni`ig`l`i d`t`e`rb,

    d`t` lbrb dni`ig`l`i kum`i d`i`l`m` d`t` lntbj` dnif`gb sbdkam `pb(`jib). D`t` lntbj` turut

    dni`ig`l`i ln`rbo`i(Iy`i`d).

    @ke`y`l L`r`d (W`ij`i Xnmbiguij)

    Sbdkam t`ij`i pnmbiguij dni`ig`l`i `spnl tue`i y`ij `l`i dnije`pusl`i lnt`lut`i snrt`

    dnif`dbil`i lnsnm`d t`i pnijj`iut y`ij dniynr`el`i gbrb dnrnl` p`g` Wue`i,

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    68/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ?3

    _`r`te`l L`r`d (W`ij`i @iujnr`e)

    _`r`te`l l`r`d dnrup`l`i sbdkam `iujnr`e. Sbdkam bib dndu`tl`i laisnp snrt` sbo`t Wue`iR`ij D`e` L`ruib`/Lurib`.

    J`f` Dul`d (Dul` J`f`e Gnw` _bi`y`j`r)

    Dul` j`f`e k`jb gnw` _bi`y`j`r snkni`riy` `g`m`e dnif`gb k`y`ij`i d`itr` sucb(pr`i`v`d`itbr`d), '@^D' y`ij gbsnkut snk`j`b 'AD'. Xnrl`r` bib g`p`t gblni`mp`stb gnij`i dug`e

    snlbr`iy` dul` Gnw` _bi`y`j`r gbtnmbtb. Xr`i`v` D`itebr`d dnrup`l`i d`itr` tnr`s y`ij

    ut`d`, btum`e snk`kiy` Gnw` _bi`y`j`r gbsbo`tl`i snk`j`b Gnw` ^t`d` g`i sndk`ey`ij

    gbdum`l`i gnij`i pufb-pufb`i lnp`g` Gnw` _bi`y`j`r.

    Dul` tnrsnkut turut dni`ig`l`i k`e`w` Wue`i fuj` wufug g`m`d knitul

    kuiyb(d`itebr`d), dnrnstub ud`t d`iusb`. Lnp`m` y`ij kns`r snc`r` sbdkambl dni`ig`l`i

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    69/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ?7

    ln`rbo`i y`ij tnrpufb (J. D. Sukr`d`ib`d, 022>, >?-?0). Amne btu Gnw` _bi`y`j`r `g`m`e

    sudknr ln`rbo`i y`ij tnrpufb. Btum`e `it`r` snk`k dnij`p` gnw` _bi`y`j`r gbsbo`tl`i snk`j`b,

    'Iy``i`l Lamuiteu' (sudknr ln`rbo`i) g`m`d l`ry` Webrud`itebr`d.

    Weaitb _`ybru (Xnrut Kuicbt)

    J`dk`r`i pnrut kuicbt k`jb Gnw` _bi`y`j`r dni`ig`l`i k`e`w` lnsnmurue`i `m`d sndnst`

    tnrdu`t g`m`d Gbrb Wue`i (L. Lrutebl`, ;808, 0;7). Snc`r` sbdkambl laisnp bib gbk`igbijl`i

    gnij`i bku y`ij dnij`iguij. Snpnrtbd`i` bku t`gb dndnmbe`r` `i`l g`m`d l`iguij`iiy`

    gnij`i pniue pnre`tb`i g`i l`sbe s`y`ij knjbtum`e rup`iy` Wue`i dnif`j` `m`d bib knrs`d`

    d`lmuliy`. Bib dnrup`l`i pnifnm`s`i o`ms`o`e k`jb sbdkam pnrut kuicbt y`ij gbj`dk`rl`i

    k`jb Gnw` _bi`y`j`r (J. D. Sukr`d`ib`d, 022>, ?:).

    ^g`bite` W`ite`d (J`gbij X`t`e)

    J`gbij p`t`e / ug`bite` t`ite`d dni`ig`l`i `spnl pnicbpt``i tue`i. Gnw` _bi`y`j`r

    gbl`t`l`i dnijjui`l`i j`gbij t`gb uitul dnij`r`ij l`ry` D`e`ke`r`te` (L. Lrutebl`,

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    70/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    71/102

  • 7/22/2019 Tradisidan Pemikiran Agama Hindu

    72/102

    WEN EBIG^ W[@GBWBAI @IG WEA^JEWS

    ?:

    I`iteb (Mndku F`it`i)

    I`iteb snc`r` sbdkambl dnif`gb lnignr``i k`jb Gnw` Sebv`. Amne btu p`tuij sucb I`iteb

    `l`i lnmbe`t`i gb sndu` lubm Gnw` Sebv`. Sntb`p gnw` g`i Gnwb g`m`d tr`gbsb Ebigu

    dndbmblb lnignr``i sbdkambl d`sbij-d`sbij. Lnignr``i sbdkamb bib dni`ig`l`i rae bigbvbgu

    y`ij sne`rusiy` snitb`s` dndpnrbij`tb Wue`i g`i dnif`gbl`i Wue`i snk`j`b tuif`ij

    lnebgup`iiy`.

    X`tuij sucb I`iteb gb lubm kns`r We`if`vur, W`dbm I`gu kamne gb`dkbm snk`j`b caitae.

    Gb lubm bib tnrg`p`t gu` ku`e p`tuij I`iteb. Xnrt`d`iy` `g`m`e kns`r g`rb snjb s`bziy` g`i

    lngu`iy` `g`m`e lncbm. X`tuij sucb I`iteb y`ij kns`r gbtndp`tl`i gb