analisa KEK ibu hamil dengan PPM

8/17/2019 analisa KEK ibu hamil dengan PPM

1/36

LAPORAN HASIL DISKUSI

PROBLEM-BASED LEARNING

PBL Blok Intermonev Community

SKENARIO 3

Minggu Ke-10 !ngg!l "0-"# Novem$er "01%

&ru' (

Ayu )ol!n*+! 13%0,03011110

3Lion. Art+! /!+!n! L!o. 13%0,03011110

3Sylvi! /innie Melin*! 13%0,03011110

0Mo+2 /!+i* i*!y!t 13%0,03011110

1Armei*! Pr!ti4i 13%0,03011110

"Ani.!+ 5itri!n! R 13%0,03011110

3B!lgie. (evi 5ortun! 13%0,03011110

(ini R!tn!.!ri 13%0,0301111003Re6+t! Bint!ng N!g!ri 13%0,03011110

0Er7 5!u8iy! R!+m!+ 13%0,03011110

0%Arvi!n! Bell! Pr!t!mi 13%0,03011110

0#Irmit! Pr!me.4!ri /i9!y!nti 13%0,03011110

0,&!ni. Ro.it! /i.m!n*iri 13%0,03011110

0

)uni (4i K!rtik! 13%0,030111100


2/36

(e.i!n! 5ir*!u. 13%0,0301111010

M!rt! Cen*!n! Putu Su4!rn! 13%0,0301111011

:uru.!n &i8i 5!kult!. Ke*okter!n

;niver.it!. Br!4i9!y!

M!l!ng

"01%


3/36

DAFTAR ISI

CO


4/36

ISI

A. KOMPETENSI YANG AKAN DICAPAI12 Menget!+ui 'enye$!$ *!n *!m'!k KEK '!*! i$u +!mil"2 Menget!+ui nil!i PI *!l!m KEK *!n m!.!l!+ y!ng ter9!*i *!l!m .ken!rio32 Menget!+ui 6!r! 'enyu.un!n interven.i *i komunit!.

2 Menget!+ui in*ik!tor y!ng te'!t untuk monitoring *!n ev!lu!.i '!*! i$u+!mil *eng!n .t!tu. gi8i KEK

%2 M!m'u mengk!9i .t!tu. gi8i 'o'ul!.i *!n !t!u kelom'ok *i m!.y!r!k!t#2 Ber'!rti.i'!.i *!l!m 'enyu.un!n ke$i9!k!n Pemerint!+ *!l!m $i*!ng=

ket!+!n!n '!ng!n= gi8i= *!n 'el!y!n!n ke.e+!t!nB. SKENARIO

Bumilku S!y!ngPrev!len.i i$u +!mil ri.iko KEK >Kur!ng Energi Kroni.? *i Kot! @ t!+un "01

.e$e.!r "1=# menggun!k!n in*ik!tor LILA >Lingk!r Leng!n At!.?2 !.il *!t!

kemu*i!n *i$!n*ingk!n *eng!n 'u$li6 +e!lt+ in*i6!tor >PI?2 Interven.i y!ng

te'!t *eng!n 'enye$!$ m!.!l!+ gi8i +!ru. .eger! *il!k.!n!k!n *eng!n

meng!6u '!*! 'o+on m!.!l!+= meng!n!li.! !ltern!ti u.ul!n interven.i .ert!

meli$!tk!n 'i+!k terk!it2 Monitoring *!n ev!lu!.i interven.i +!ru.

menggun!k!n in*ik!tor yy!ng .e.u!i2C. DAFTAR UNCLEAR TERMS

No

2

I.til!+ Pengerti!n

1 Po+on m!.!l!+ • Se$u!+ 'en*ek!t!n meto*e y!ng *igun!k!n

untuk i*enti7k!.i 'enye$!$ .u!tu m!.!l!+2

Po+on m!.!l!+ memiliki 3 $!gi!n y!itu

$!t!ng >mengg!m$!rk!n m!.!l!+ ut!m!?=

!k!r >mengg!m$!rk!n 'enye$!$ m!.!l!+

inti?= *!n 6!$!ng 'o+on >mengg!m$!rk!n

*!m'!k?2 >A8i8!+= "01?

• (i!gr!m y!ng mengg!m$!rk!n m!.!l!+=

.e$!$= *!n !ki$!t2 Ini *il!kuk!n .etel!+

m!.y!r!k!t menyu.un 'riorit!. m!.!l!+2

>(e'!rtemen Kel!ut!n *!n Perik!n!n= "00#?

• S!l!+ .!tu meto*e 'eren6!n!!n y!ng

*igun!k!n untuk meng!n!li.i. 'enye$!$

ter9!*iny! m!.!l!+ *!n mem$entuk 'ol!

+u$ung!n y!ng mengikuti $entuk .e$u!+

3


5/36

'o+on2 >;SAI(="01?" KEK Su!tu ke!*!!n kekur!ng!n m!k!n!n *!l!m

4!ktu y!ng l!m! .e+ingg! menye$!$k!n ukur!n

In*ek. M!..! u$u+ny! >IM? *i $!4!+ norm!l

>kur!ng *!ri 1=% untuk *e4!.!?2 >K!mu. &i8i="010?

3 I$u !mil Ke!*!!n meng!n*ung em$rio !t!u etu. *i

*!l!m tu$u+= .etel!+ 'eny!tu!n .el telur

*eng!n .'erm!to8o! >(orl!n*= "01"? PI • Su!tu in*ik!tor y!ng menun9ukk!n .u!tu

'erm!.l!+!n ke.e+!t!n term!.uk *!l!m

k!tegori m!.!l!+ ke.e+!t!n *!l!m

m!.y!r!k!t >5lo4er= "00%?

• .u!tu in*i6!tor untuk mengukur $e.!r!n

.u!tu m!.!l!+ ke.e+!t!n y!ng ter9!*i *i

m!.y!r!k!t >ECI= "00%?

•

'eru$!+!n ke.e+!t!n m!.y!r!k!t .e6!r!

l!ng.ung m!u'un ti*!k l!ng.ung *!n menil!i

.e9!u+ m!n! tu9u!n *!n .!.!r!n 'rogr!m

tel!+ ter6!'!i >&ru.kin= "00?% LILA •C!r! untuk menentuk!n .t!tu. gi8i y!ng 'r!kti.

*eng!n mengukur lingk!r!n leng!n kiri !t!.

'!*! $!gi!n teng!+ !nt!r! u9ung $!+u *!n

u9ung .iku2 Pengukur!n *il!kuk!n *eng!n

'o.i.i leng!n kiri ti*!k *itekuk tet!'i luru. ke

$!4!+2 P!*! 4!nit! u.i! .u$ur *!n i$u +!mil

$!t!. LILA kur!ng *!ri "3=% 6m

mengin*ik!.ik!n ri.iko kur!ng energi kroni.

>KEK?2 >K!mu. &i8i= "010?# Monitoring • Meli+!t *!n menge6ek .e.u!tu y!ng

$erkel!n9ut!n untuk meli+!t .u!ti

'erkem$!ng!n2 >ODor*?

• Memerik.! ke!*!!n !t!u enomen! tertentu

.e6!r! ter!tur2 >(orl!n*= "01"?, Ev!lu!.i • Menentuk!n nil!iny! >K!mu. B!+!.!


6/36

In*one.i!?

• Pnil!i!n 'engukur!n >K!mu. Lengk!' B!+!.!

In*one.i! M!.! Kini?

D. DAFTAR CUES

12 A+li &i8i m!m'u meren6!n!k!n *!n mel!kuk!n interven.i gi8i $er*!.!r'o+on m!.!l!+= meng!n!li.i. !ltern!ti u.u.l!n interven.i *!n keterli$!t!n

'i+!k terk!it .ert! mel!kuk!n monev *eng!n in*ik!tor y!ng .e.u!i"2 A+li &i8i m!m'u menginterven.i 'enye$!$ gi8i *eng!n meng!6u '!*! 'o+on

m!.!l!+ meng!n!li.! u.ul!n interven.i .ert! monev *eng!n in*ik!tor y!ng

.e.u!i32 A+li &i8i m!m'u menentuk!n $e.!r!n m!.!l!+ KEK menggun!k!n PI=

meren6!n!k!n *!n mel!kuk!n interven.i gi8i $er*!.!r 'o+on m!.!l!+=

meng!n!li.i. !ltern!ti u.ul!n interven.i *!n keterli$!t!n 'i+!k terk!it .ert!

mel!kuk!n monev *eng!n in*ik!tor y!ng .e.u!i2 A+li &i8i m!m'u mel!k.!n!k!n interven.i 'enye$!$ m!.!l!+ gi8i *eng!n

meng!6u '!*! 'o+on m!.l!+ *!n meng!n!nli.! !ltern!ti u.ul!n interven.i

.ert! meli$!tk!n 'i+!k terk!it= *!n menggun!k!n in*ik!tor .e.u!i monev

Kesimpula! A+li &i8i m!m'u menentuk!n $e.!r!n m!.!l!+ re.iko KEK '!*!

$umil menggun!k!n PI= meren6!n!k!n *!n mel!kuk!n interven.i gi8i $er*!.!r

'o+on m!.!l!+= meng!n!li.i. !ltern!ti u.u.l!n interven.i *!n keterli$!t!n

'i+!k terk!it .ert! mel!kuk!n monev *eng!n in*ik!tor y!ng .e.u!i

E. DAFTAR PROBLEM IDENTIFICATION12 A'! .!9! 'enye$!$ *!n *!m'!k KEK '!*! i$u +!mil"2 Ber!'! nil!i PI KEK *!n !'!k!+ 'rev!len.i KEK *!l!m .ken!rio term!.uk

$erm!.!l!+= meng!'! menggun!k!n in*ik!tor LILA untuk menentuk!n KEK

*!n $er!'! nil!i 6ut-oF LILA= *!n 'rogr!m !'!k!+ y!ng *il!kuk!n ole+

'emerint!+ untuk meng!t!.i KEK '!*! i$u +!mil32 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'enyu.un!n interven.i komunit!.2 B!g!im!n! 6!r! menentuk!n 'i+!k terk!it >!n!li.i. '!rti.i'!n?%2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ mem$u!t 'o+on m!.!l!+

#2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ menyu.un o$9e6tive tree,2 A'! y!ng *im!k.u* *eng!n !ltern!ti !n!li.i. *!n $!g!im!n! l!ngk!+-

l!ngk!+ny!2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'em$u!t!n PPM2 A'! .!9! in*ik!tor y!ng .e.u!i untuk monev KEK '!*! i$u +!mil *i

komunit!.F. HASIL BRAINSTOARMING

12 A'! .!9! 'enye$!$ *!n *!m'!k KEK '!*! i$u +!mil

%


7/36

Penye$!$G!2 M!k!n!n y!ng *ikon.um.i kur!ng !t!u $elum men6uku'i ke$utu+!n$2 Pol! m!k!n y!ng kur!ng $!ik62 5oo* t!$oo*2 Peng!ru+ lingkung!n ter+!*!' !.u'!n m!k!n!ne2 Peny!kit inek.i

2 Penget!+u!n y!ng kur!ngg2 Kon*i.i '.ikologi.+2 Morning .i6kne..i2 St!tu. ekonomi

92 yygiene .!nit!.ik2 (ukung!n .o.i!l or!ng tu! *!n .u!mil2 Ak.e. untuk men*!'!tk!n $!+!n m!k!n!n kur!ngm2 Ak.e. ter+!*!' 'el!y!n!n ke.e+!t!n kur!ngn2 Lok!.i tem'!t tingg!l

(!m'!kG

!2 Mel!+irk!n $!yi *eng!n BBLR$2 Menye$!$k!n kur!ng gi8i .e$!g!i !ki$!t *!ri BBLR62 Pro*uktivit!. ren*!+*2 B!yi $eri.iko KEK e2 A.u'!n m!k!n!nny! kur!ng ole+ k!ren! oo* t!$oo2 Beri.iko terken! 'eny!kit inek.i meningk!tg2 Beri.iko mel!+irk!n $!yi 'rem!tur y!ng rent!n terken! 'eny!kit

"2 Ber!'! nil!i PI KEK *!n !'!k!+ 'rev!len.i KEK *!l!m .ken!rio term!.uk

$erm!.!l!+= meng!'! menggun!k!n in*ik!tor LILA untuk menentuk!n KEK

*!n $er!'! nil!i 6ut-oF LILA= *!n 'rogr!m !'!k!+ y!ng *il!kuk!n ole+

'emerint!+ untuk meng!t!.i KEK '!*! i$u +!milPIG Nil!i PI m!.uk LO2 C!r! menentuk!n PI y!itu *eng!n .urvei ole+ .u!tu

$!*!n .t!ti.tikAl!.!n menggun!k!n in*ik!tor LILAG!2 K!ren! lem!k *!n otot '!*! leng!n le$i+ .e*ikit$2 LILA .en.iti ter+!*!' KEK 62 (!l!m komunit!.= LILA .e*er+!n! *igun!k!n

Cut-oF KEK '!*! i$u +!mil menggun!k!n LILAG H"3=%

Progr!m 'emerint!+G

!2 Pem$eri!n .u'lement!.i 5e 0 t!$let .el!m! +!mil untuk men6eg!+

*e7.ien.i 8!t $e.i$2 Mem$erik!n kel!. untuk i$u +!mil= n!mun 4!nit! u.i! .u$ur 9yg! $ole+

*!t!ng62 Pem$eri!n $i.kuit m!k!n!n t!m$!+!n y!ng tinggi energi= 8!t gi8i m!kro

*!n mikro '!*! i$u +!mil

#


8/36

32 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'enyu.un!n interven.i komunit!.5orm!t NCP komunit!.G

• A..e..menG .itu!.ion!l !n!li.i. >!n!li.i. '!rti.i'!n?

• (i!gno.!G 'ro$lem tree *!n o$9e6tive tree

• Interven.iG !ltern!ti !n!li.i. >go!l= 'enye$!$ l!ng.ung *i'ili+ y!ng $e.!r

men9!*i PPM?• Monev

Ke.im'ul!nG!2 An!li.i. '!rti.i'!n$2 Pro$lem tree62 O$9e6tive tree*2 Altern!tive !n!ly.i.e2 Pro9e6t Pl!ning M!triD2 Monev

2 B!g!im!n! 6!r! menentuk!n 'i+!k terk!it >!n!li.i. '!rti.i'!n?!2 Or!ng y!ng *ek!t *eng!n i$u +!mil >.u!mi?$2 Or!ng yy!ng $i.! men9!4!$ m!.!l!+ KEK '!*! i$u +!mil

62 er*!'!t # kolom untuk menentuk!n '!rti.i'!n y!ituG .u$9ek= k!tegori=

k!r!kteri.tik= $ene76i!ri.= intere.t !t!u ek.'ekt!.i= kele$i+!n *!n

kekur!ng!n= im'lik!.i*2 Meng!nili.i. .emu! or!ng terk!it m!.!l!+ y!ng *i+!*!'i= mul!i *!ri

kelu!rg! *!n toko+ m!.y!r!k!t= kemu*i!n mengi*enti7k!.i 'er!n *!n

intere.tny!%2 B!g!im!n! l!ngk!+ mem$u!t 'o+on m!.!l!+

!2 A+li gi8i mel!kuk!n 5&( '!*! m!.y!r!k!t$2 A+li gi8i mem$erik!n 'eng!r!+!n *!n meny!m!k!n 'er.e'.i ke'!*!

m!.y!r!k!t62 A+li gi8i mem$erik!n kert!. '!*! m!.y!r!k!t kemu*i!n *ituli.k!n

m!.!l!+ gi8i y!ng .e*!ng ter9!*i *i lingkung!nny! *!n 'enye$!$ny!*2 A+li gi8i menyu.un tuli.!n *!l!m kert!. '!*! .e$u!+ '!'!ne2 Memet!k!n 1 k!rtu 1 m!.!l!+2 St!tement $eri.i k!lim!t neg!ti g2 Penye$!$ l!ng.ung *!n ti*!k l!ng.ung .e9!9!r+2 (i$!6! *!ri $!4!+ ke !t!.

#2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ menyu.un o$9e6tive tree!2 S!m! .e'erti 'ro$lem tree= tet!'i menggun!k!n .t!tement 'o.iti $2 Mel!kuk!n kl!ri7k!.i *eng!n 9ik!J !t!u m!k!J62 :ik! kl!ri7k!.i $elum .e.u!i= m!k! 'erlu menge6ek ul!ng 'ro$lem tree

,2 A'! y!ng *im!k.u* *eng!n !ltern!ti !n!li.i. *!n $!g!im!n! l!ngk!+-

l!ngk!+ny!Altern!ti !n!li.i. meru'!k!n $erk!it!n *eng!n tu9u!n *!ri .eti!' tingk!t!n

m!.!l!+2 er*!'!t *i 'enye$!$ ti*!k l!ng.ung2 (ili+!t kem!m'u!n

e!.i$ilityny!= .um$er *!y!= .o.i!l 7.ik= *!n .u.t!in!$ility2 Kemu*i!n

,


9/36

*il!kuk!n .kor *!n *i 'riorit!.k!n2 Kemu*i!n *i'ili+ nil!i y!ng '!ling tinggi

$er*!.!r 5&(2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'em$u!t!n PPM

er*!'!t kolom-kolom y!ng $eri.i o$9e6tive= O!ktor y!ng ti*!k $i.! *iken*!lik!n t!k ter*ug!?2 Kolom o$9e6tive

$eri.i .e$!gi $erikutG!2 Menentuk!n &o!l y!ng $eri.i tu9u!n ut!m! *!n tu9u!n k+u.u.$2 Pro9e6t 'ur'o.eG meru'!k!n 'enye$!$ l!ng.ung y!ng *i'ili+62 Menentuk!n !6tivity >mem'er+!tik!n !'!k!+ $i.! *i6!'!i !t!u ti*!k?*2 Re.ult

2 A'! .!9! in*ik!tor y!ng .e.u!i untuk monev KEK '!*! i$u +!mil *i

komunit!.!2 menggun!k!n in*ik!tor !.u'!n m!k!n!n *!n !nto'ometri >LILA?$2 4!ktu y!ng *igun!k!n .!!t 4!4!n6!r!

G. HIPOTESIS

HIPOTESIS SEMENTARA

KEK '!*! Bumil CutOF PI

Penye$!$G

St!tu. Ekonomi

Lingkung!n

(emogr!7

Ke.e*i!!n

'!ng!n

)!nke.

An!li.i. P!rti.i'!n Progr!m'emerint!+

Pem$u!t!n

Pro$lem ree

C!r!

(!m'!k G

BBLR

Prem!tur

C!r!O$9e6tive reeAn!li.i. Altern!ti

• PPM

• O$9e6tive

&o!lPro9e6t Pur'o.eRe.ultA6tivity

• O


10/36

HIPOTESIS AKHIR

C!r!

• Monev

• In*ik!tor

• C!r!

PI

10

Prev!len.i I$u !mil

Ri.iko KEK *i Kot! @

Fa"#$% Pe&e'a'

Keti*!k.eim$!ng

!n 8!t gi8i

Peny!kit inek.i

Kon*i.i ekonomikelu!rg!'en*!'

!t!n kelu!rg!

ren*!+

ingk!t

'en*i*ik!n

ren*!+

;mur menik!+

*!n umur

ke+!mil!n

(!m'!k In*ik!tor

Cut-oF H"3=%B!yiG

• Kegugur!n

• BBLR

• Kem!ti!n

$!yi

• C!6!t

$!4!!n

• Anemi!

'!*! $!yi

I$uG

• KEP

• Anemi!

• Pro*uk.i

ASI

• Per.!lin!n

.ulit *!n

l!m!

• Per*!r!+!n

• Angk!

ke.!kit!n

Interven.iG

• An!li.i. '!rti.i'!n

• An!li.i. m!.!l!+

• An!li.i. tu9u!n

• An!li.i. !ltern!ti

• Pro9e6t 'l!nning


11/36

H. HASIL LEARNING OBJECTIVE12A'! .!9! 'enye$!$ *!n *!m'!k KEK '!*! i$u +!mil

Pe&e'a' KEK pa(a i'u )amil (ia#a%a&a &ai#u!

!2 Menurut Su.!nti >"013? !kor 'enye$!$ ter9!*iny! .t!tu. gi8i kur!ng !t!u

KEK '!*! I$u +!mil *i!nt!r!ny! y!itu ketik! keti*!k.eim$!ng!n !.u'!n 8!t-

8!t gi8i= !ktor 'eny!kit 'en6ern!!n= !$.or$.i= *!n 'eny!kit inek.i$2 Menurut So'+i! >"00? *!l!m M!y!.!ri >"01?

5!ktor-!ktor 're*i.'o.i.i y!ng menye$!$k!n KEK '!*! I$u +!mil y!itu G

• 5!ktor ekonomi .o.i!l >'en*!'!t!n kelu!rg!= 'en*i*ik!n?

• 5!ktor $iologi >u.i! +!mil= 9!r!k ke+!mil!n?

• 5!ktor 'ol! kon.um.i

• 5!ktor 'eril!ku

62 Menurut M!+ir!4!ti >"01?

•

Kon*i.i ekonomi kelu!rg!'en*!'!t!n kelu!rg! ren*!+• ingk!t 'en*i*ik!n m!.i+ ren*!+

• ;mur menik!+ *!n umur ke+!mil!n 'ert!m! y!ng terl!lu mu*! >H"0

t!+un?

• P!rit!. tinggi= '!rit!. !*!l!+ 9uml!+ !n!k y!ng *il!+irk!n ole+ .eor!ng

i$u

• K!*!r !emoglo$in >$? ren*!+

• Anemi! 4!l!u'un .u*!+ mengon.um.i 'il $e.i >5e? .eti!' +!ri

• Kon.um.i m!k!n!n $ergi8i y!ng kur!ng $!ik *!ri .egi ku!lit!. *!n

ku!ntit!.*2 Menurut !lim >"00#?

• !.il *!ri 'eneliti!nny!= ter*!'!t +u$ung!n ter9!*iny! KEK *ik!ren!k!n

$e$!n ker9! i$u2

• (!n 'en9el!.!n *!ri +!.il 'eneliti!n ter.e$ut .e9!l!n *eng!n 'en*!'!t

M!rge Ko$lin.ky *!l!m $ukuny! $er9u*ul Ke.e+!t!n /!nit! $!+4!

$e$!n ker9! y!ng $er!t meningk!tk!n ke$utu+!n m!k!n!n 4!nit!2

10

C!r! menentuk!n

in*ik!tor

.'e.i7k= me!.ur!$le=

!tt!in!$le= relev!nt=

In*ik!tor y!ng .e.u!i

6!ku'!n .u'lement!.i $e.iol!t= i$u +!mil

mengkon.um.i H,0 AK&=

6!ku'!n !k.e. ter+!*!' !ir

$er.i+= .!nit!.i y!ng $!ik=

Meningk!tny! 'enget!+u!n

'!*! i$u +!mil ter+!*!'

'eril!ku +i*u' $er.i+ *!n

Monev


12/36

• er*!'!t +u$ung!n ter9!*iny! KEK *eng!n 'en*!'!t!n kelu!rg! *!n

+!.il 'eneliti!n ter.e$ut .e9!l!n *eng!n 'en*!'!t Su+!*9o $!+4! 9ik!

tingk!t 'en*!'!t!n n!ik= m!k! 9uml!+ m!k!n!n y!ng *im!k!n

6en*erung $!ik2 Se6!r! ti*!k l!ng.ung 8!t gi8i tu$u+ !k!n ter'enu+i *!n

!k!n meningk!tk!n .t!tu. gi8i2e2 Menurut R!+m!ni!r >"013?

• 5!ktor $u*!y! G 5oo* t!$oo >'!nt!ng!n m!k!n!n? y!ng meng!ki$!tk!n

!.u'!n m!k!n!n '!*! i$u +!mil kur!ng

• ;mur ke+!mil!n trime.ter II *!n trime.ter III y!ng menye$!$k!n

ke$utu+!n energi *!n 'rotein meningk!t *r!.ti.2 Menurut Su'!ri!.! *!l!m Agu.ti!n >"010?

• :!r!k kel!+ir!n !n!k y!ng terl!lu *ek!t *!n 9uml!+ !n!k y!ng terl!lu

$!ny!kg2 Menurut Pr!ti4i >"01"?

• kur!ng gi8i kroni. '!*! .!!t m!.i+ rem!9! *eng!n !t!u t!n'! 'eny!kit

y!ng $erul!ngDampa" KEK pa(a i'u )amil (ia#a%a&a &ai#u!!2 Menurut Pur4it!.!ri >"00? *!l!m M!y!.!ri >"01?

• Kem!ti!n I$u men*!*!k

• Meningk!tk!n !ngk! kem!ti!n $!yi

• Mel!+irk!n $!yi BBLR

• Anemi! '!*! I$u *!n $!yi

• Pro*uk.i ASI $erkur!g

• Per.!lin!n .ulit *!n l!m!

• Kegugur!n

• C!6!t $!4!!n

$2 Menurut Ari.m!n >"00?

• :ik! KEK ter9!*i .el!m! trime.ter 'ert!m! ke+!mil!n !k!n $er*!m'!k

'!*! $!yi y!ng *il!+irk!n 6en*erung men*erit! keru.!k!n ot!k *!n

.um.um tul!ng2 !l ni *i!ki$!tk!n k!ren! 'ertum$u+!n .i.tem .!r!

'u.!t .!ng!t 'ek! '!*! !4!l ke+!mil!n

• :ik! ke!**!!n KEK $erl!n9ut +ingg! trime.ter !k+ir m!k! !k!n $eri.iko

mel!+irk!n $!yi *eng!n $er!t $!*!n l!+ir ren*!+ le$i+ $e.!r k!ren!

9!ring!n lem!k $!ny!k *itim$un ole+ 9!nin '!*! trime.ter ketig!62 Menurut Nugr!+ini >"01?

• Per*!r!+!n= 'emuli+!n '!.k! 'er.!lin!n .em!kin l!m! k!ren! kon*i.i

y!g .em!kin lem!+

• Mu*!+ meng!l!mig!ngu!n ke.e+!t!n

*2 Menurut K!rtik!.!ri >"013?Menurut (e'ke. RI y!ng *ikuti' ul+!i*! >"00?= $il! i$u meng!l!mi

kekur!ng!n gi8i '!*! trime.ter III !k!n menim$ulk!n m!.!l!+ ter+!*!' i$u

11


13/36

*!n 'er.!lin!nny!= y!itu *!'!t menye$!$k!n re.iko *!n kom'lik!.i !nt!r!

l!in !nemi!= 'en*!r!+!n= $er!t $!*!n i$u ti*!k $ert!m$!+ .e6!r! norm!l=

terken! 'eny!kit inek.i= 'er.!lin!n .ulit *!n l!m!= $!yi l!+ir 'rem!tur *!n

!*!ny! g!nggu!n ke.e+!t!n

e2 Menurut Soet9ining.i+= "00 *!l!m Pr!ti4i= "01"

Ken!ik!n $er!t $!*!n i$u= .el!m! ke+!mil!n tri.eme.ter 1 mem'uny!i

'er!n!n y!ng .!ng!t 'enting= k!ren! 'erio*e ini 9!nin *!n 'l!.ent! *i$entuk2

Keg!g!l!n ken!ik!n $er!t $!*!n i$u '!*! tri.eme.ter 1 *!n " !k!n

meningk!tk!n $!yi BBLR2 !l ini *i.e$!$k!n !*!ny! KEK y!ng

meng!ki$!tk!n ukur!n 'l!.ent! ke6il *!n kur!ngny! .u'l!i 8!t-8!t m!k!n!n

ke 9!nin2 B!yi BBLR mem'uny!i ri.iko kem!ti!n le$i+ tinggi *!ri'!*! $!yi

6uku' $ul!n2 Kekur!ng!n 8!t gi8i '!*! i$u le$i+ 6en*erung meng!ki$!tk!n

BBLR !t!u kel!in!n y!ng $er.i!t umum *!ri'!*! menye$!$k!n kel!in!n

!n!tomik y!ng .'e.i7k2 Kekur!ng!n 8!t gi8i '!*! i$u y!ng l!m! *!n

$erkel!n9ut!n .el!m! m!.! ke+!mil!n !k!n $er!ki$!t le$i+ $uruk '!*! 9!nin

*!ri'!*! m!lnutri.i !kut2 Aki$!t l!in *!ri KEK !*!l!+ keru.!k!n .truktur SSP

terut!m! '!*! t!+!' 'ert!m! 'ertum$u+!n ot!k >hiperplasia? y!ng ter9!*i

.el!m! *!l!m k!n*ung!n2 (ik!t!k!n $!+4! m!.! r!4!n 'ertum$u+!n .el-

.el .!r! !*!l!+ !*!l!+ tri.eme.ter 3 ke+!mil!n .!m'!i .ekit!r " t!+un

.etel!+ l!+ir2 Kekur!ng!n gi8i '!*! m!.! *ini 'erkem$!ng!n ot!k !k!n

meg+entik!n .inte.i. 'rotein *!n (NA2 Aki$!tny! !*!l!+ $erkur!ngny!

'ertum$u+!n ot!k= .e+ingg! le$i+ .e*ikit .el-.el ot!k y!ng $erukur!n norm!l2

(!m'!kny! !k!n terli+!t '!*! .truktur *!n ung.i ot!k '!*! m!.! ke+i*u'!n

men*!t!ng= .e+ingg! $er'eng!ru+ '!*! intelektu!l !n!k2 Pem$eri!n

.u'lement!.i m!k!n!n ke'!*! i$u +!mil !k!n mengur!ngi kem!ti!n

'erin!t!l *!n ken!ik!n $er!t $!*!n $!yi2

2 Menurut Pur4it!.!ri >"00? *!l!m M!y!.!ri *!n umune

(!m'!k Kur!ng Energi Kroni. >KEK? '!*! .!!t ke+!mil!n *!'!t $er!ki$!t

'!*! i$u m!u'un '!*! 9!nin y!ng *ik!n*ungny!2

Peng!ru+ KEK '!*! i$uG

• er9!*i KKP >Kur!ng K!lori Protein?

• Anemi!

• Pro*uk.i ASI $erkur!ng

• Meng!ki$!tk!n 'er.!lin!n .ulit *!n l!m!

1"


14/36

• Per.!lin!n .e$elum 4!ktuny! >'rem!ture?

• Per*!r!+!n

• 'er.!lin!n o'er!.i Sectio Caesaria *im!n! m!.! 'enyem$u+!nny! 6uku'

l!m! *!n '!*! 'er.!lin!n $erikutny! 6en*erung !k!n mel!+irk!n .e6!r!

Sectio Caesaria l!gi2

Peng!ru+ KEK '!*! 9!ninG• Kegugur!n!$ortu.

• B!yi l!+ir m!ti

• Kem!ti!n neon!t!l

• C!6!t $!4!!n

• Anemi! '!*! $!yi

• B!yi *eng!n Ber!t B!*!n L!+ir Ren*!+ >BBLR?

"2 Ber!'! nil!i PI KEK *!n !'!k!+ 'rev!len.i KEK *!l!m .ken!rio term!.uk

$erm!.!l!+= meng!'! menggun!k!n in*ik!tor LILA untuk menentuk!n KEK *!n

$er!'! nil!i 6ut-oF LILA!2 Nil!i PI KEK *!n inter'ret!.iny! .e.u!i *eng!n .ken!rio

• PI KEK Bumil men9!*i m!.!l!+ ke.e+!t!n m!.y!r!k!t y!itu 10 >R!+mi=

"01"?2 Se+ingg! 'rev!len.i KEK '!*! .ken!rio >"1=# ? term!.uk

$erm!.!l!+ k!ren! le$i+ *!ri 102

• Nil!i PI KEK menurut LILA H "3=% 6m y!itu 1 .e+ingg! 'rev!len.i

*!l!m .ken!rio meru'!k!n $erm!.!l!+ >K!l.um= "01?$2 Al!.!n menggun!k!n in*ik!tor LILA untuk menentuk!n .t!tu. gi8i KEK '!*!

i$u +!mil

• LILA meru'!k!n in*ik!tor y!ng $!ik untuk menil!i KEK $er!t .e+ingg!

$erm!n!!t untuk menget!+ui re.iko KEK '!*! !4!l ke+!mil!n

• Mur!+ *i$eli .ert! 'er!4!t!nny! 9ug!

• Mu*!+ *igun!k!n= +!ny! $utu+ l!ti+!n .e*er+!n!

• Mengg!m$!rk!n .t!tu. gi8i i$u +!mil *!n mengi*enti7k!.i 4!nit! +!mil

*eng!n ri.iko +!.il kel!+ir!n y!ng $uruk>Ariy!ni= "01"?

• LILA meru'!k!n in*ik!tor y!ng $!ik untuk menget!+ui 6!*!ng!n 'rotein

tu$u+

• Cuku' .en.iti ter+!*!' 'eru$!+!n y!ng ter9!*i .el!m! 'erio*e

ke+!mil!n• Mu*!+ untuk *iukur *!n +!ny! untuk menggun!k!n .!tu k!li 'engukur!n

>


15/36

• LiLA !*!l!+ !l!t y!ng .e*er+!n! *!n 'r!kti. y!ng tel!+ *igun!k!n *i

l!'!ng!n untuk mengukur re.iko KEK>S!*9!9!= "00?

• LILA $erung.i untuk em!nt!u 'eru$!+!n .t!tu. gi8i *!l!m 9!ngk!

'!n9!ng>Su'!ri!.!= "00" *!l!m Pr!ti4i "01"?

• LILA meru'!k!n 6!r! y!ng .e*er+!n! y!ng mu*!+ *iker9!k!n ole+ .i!'!

.!9! mi.!lny! 'etug!. ke.e+!t!n *i l!'!ng!n= k!*er ke.e+!t!n= m!u'un

m!.y!r!k!t .en*iri>S!imin= "00# *!l!m !ni!+ "00?

• LILA *i$!n*ingk!n *eng!n IM *!n R!.io LILA *!n '!n9!ng leng!n !t!.

memiliki .'e.i7.it!. y!ng $!ik n!mun memiliki .en.iti7t!. ren*!+>K!l.um= "01?

62 Cut-oF LILA

• Am$!ng $!t!. LILA 4!nit! u.i! .u$ur *eng!n ri.iko KEK *i In*one.i!

!*!l!+ "3=% 6m2 !'!$il! ukur!n LILA H"3=% 6m !t!u *i$!gi!n mer!+ 'it!

LILA= !rtiny! 4!nit! ter.e$ut mem'uny!i ri.iko KEK2 :ik! "3=% 6m $er!rti

ti*!k $eri.iko KEK >Su'!ri!.!= "013?32 A'! .!9! 'ror!m y!ng *il!kuk!n ole+ 'emerint!+ untuk men!ng!ni i$u +!mil

*eng!n .t!tu. gi8i KEK

• Peningk!t!n 'el!y!n!n !nten!t!l .e.u!i .t!n*!r $!gi .eluru+ i$u +!mil *i

.emu! !.ilit!. ke.e+!t!n2

• Peningk!t!n 'ertolong!n 'er.!lin!n ole+ ten!g! ke.e+!t!n kom'eten

*i!r!+k!n ke !.ilit!. ke.e+!t!n2• Peningk!t!n 'el!y!n!n $!gi .eluru+ i$u ni!. .e.u!i .t!n*!r *i .emu!

!.ilit!. ke.e+!t!n

• Peningk!t!n 'el!y!n!n $!gi .eluru+ neon!tu. .e.u!i .t!n*!r *i .emu!

!.ilit!. ke.e+!t!n

• Peningk!t!n *etek.i *ini !ktor re.iko *!n kom'ik!.i ke$i*!n!n *!n

neon!tu. ole+ ten!g! ke.e+!t!n m!u'un m!.y!r!k!t

• Peningk!t!n 'en!ng!n!n kom'lik!.i ke$i*!n!n *!n neon!tu. .e6!r!

!*eku!t *!n 'eng!m!t!n .e6!r! teru. meneru. ole+ ten!g! ke.e+!t!n

• Peningk!t!n 'el!y!n!n ke.e+!t!n $!gi .eluru+ $!yi .e.u!i .t!n*!r *i

.emu! !.ilit!. ke.e+!t!n

• Peningk!t!n 'el!y!n!n ke.e+!t!n $!gi .eluru+ !n!k $!lit! .e.u!i .t!n*!r *i

.emu! !.ilit!. ke.e+!t!n

• Peningk!t!n 'el!y!n!n KB .e.u!i .t!n*!r>Kemenke. RI= "010?

• 'rogr!m 'enun*!!n ke+!mil!n >O= "00#?

1


16/36

• Me4u9u*k!n kelu!rg! .!*!r gi8i mel!lui 'romo.i gi8i= !*vok!.i= *!n

.o.i!li.!.i tent!ng m!k!n!n .e+!t *!n $ergi8i .eim$!ng *!n 'ol! +i*u'

$er.i+ *!n .e+!t >im 5iel* L!$ 5K ;NS= "013?

• Peningk!t!n ke.e+!t!n I$u

• Mel!lui 'eningk!t!n 'enet!+u!n *!n ketr!m'il!n i$u *eng!n *il!kuk!n

kegi!t!n kel!. i$u +!mil>Kemenke.= "00?

• ;P&K >;.!+! Per$!ik!n &i8i Kelu!rg!?Kegi!t!n y!ng $erintik!n 'en*i*ik!n gi8i mel!lui 'em$er*!y!!n

kelu!rg! *!n m!.y!r!k!t y!ng *i*ukung ole+ kegi!t!n lint!. .ektor!l2 P!*!

1% ;P&K *iintreg!.ik!n *!l!m kegi!t!n 'o.y!n*u2Kele$i+!n G *i*ukung ole+ kegi!t!n lint!. .ektor!lKekur!ng!n G 'o.y!n*u kur!ng eekti= *i $e$er!'! *!er!+ ;P&K ti*!k

$er9!l!n l!n6!r

>(inke. K!$u'!ten B!ntul= "01%?• PM >'em$eri!n m!k!n!n t!m$!+!n?

Progr!m 'er$!ik!n gi8i m!.y!r!k!t y!ng *il!kuk!n untuk

meningk!tk!n .t!tu. gi8i '!*! i$u +!mil2 !m$!+!n y!ng *i$utu+k!n i$u

.el!m! +!mil !*!l!+ energi 300 kk!l *!n 1, gr!m 'rotein .eti!' +!riny!2

Per.y!r!t!n PM G

- (!'!t *iterim!- Mu*!+ *i$u!t

- Memenu+i ke$utu+!n 8!t gi8i- er9!ngk!u- Mu*!+ *i*!'!t- Am!n>Kemenke. RI "010 *!l!m Nurm!*ini.i! "01"?Str!tegi PM untuk $umil !*!l!+ .e$!g!i $erikut ini G- 6uku' k!n*ung!n gi8i- gi8i .eim$!ng *!n $er!nek! r!g!m- 'or.i ke6il n!mun .ering- 6uku' !.u'!n lem!k e.en.i!l- 6uku' k!n*ung!n .er!t- .e.u!i .eler! *!n *!y! $eli

- 6uku' 6!ir!n- 6eg!+ l!m$ung ko.ong

>Nurm!*ini.i!= "01"?2

1%


17/36

er*!'!t 'eneliti!n *i *!er!+ (e'ok mengen!i PM y!ng ti*!k !*!

'ro.e. monitoring ev!lu!.iny!2 Se+ingg! '!*! 'rogr!m PM ini ti*!k

*iket!+ui *!t! mengen!i ke.uk.e.!n 'rogr!m PM >R!+mi="01"?

• Su'lement!.i 5e

Su'lement!.i 5e *i$erik!n '!*! i$u +!mil .el!m! 0 +!ri2 ;ntuk

'em$eri!n 5e *!'!t *i.e.u!ik!n *eng!n u.i! ke+!mil!n= y!itu G- rime.ter I G ke$utu+!n 8!t $e.i Q1 mg+!ri >ke+il!ng!n $!.!l 0= g+!ri?

*it!m$!+ 30-0 mg untuk ke$utu+!n 9!nin *!n .el *!r!+ mer!+- rime.ter II G ke$utu+!n 8!t $e.i Q% mg+!ri >ke+il!ng!n $!.!l 0=

g+!ri? *it!m$!+ ke$utu+!n .el *!r!+ mer!+ 300 mg *!n 6on6e'tu. 11%

mg- rime.ter III G ke$utu+!n 8!t $e.i % mg+!ri >ke+il!ng!n $!.!l 0= g+!ri?

*it!m$!+ ke$utu+!n .el *!r!+ mer!+ 1%0 mg *!n 6on6e'tu. ""3 mg2>Su.iloningty!.= "01"?

2B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'enyu.un!n interven.i komunit!.!2 Menurut &

• An!li.i. '!rti.i'!.i

• An!li.i. m!.!l!+

- I*enti7k!.i inti m!.!l!+- An!li.i. 'enye$!$ *!n *!m'!k inti m!.!l!+

• An!li.i. o$9e6tive

• (i.ku.i !ltern!ti

I*entik!.i .olu.i !ltern!ti

• PPM

- Mem$u!t *e.kri'.i 'ro9e6t

- Menentuk!n !..um'tion- Menyu.un in*ik!tor- Menentuk!n Me!n. o MO


18/36

• Pem$u!t!n 'ro9e6t 'l!nning m!triD

%2B!g!im!n! 6!r! menentuk!n 'i+!k terk!it >!n!li.i. '!rti.i'!n? u9u!n *!n

l!ngk!+St!ke+ol*er *i*e7ni.ik!n .e$!g!i 'eror!ng!n= kelom'ok or!ng= lem$!g! !t!u

'eru.!+!!n y!ng mungkin memiliki ke'enting!n y!ng .igni7k!n *!l!m

ke$er+!.il!n !t!u keg!g!l!n 'royek >$!ik .e$!g!i 'el!k.!n!= !.ilit!tor=

'enerim! m!n!!t !t!u l!4!n?2 An!li.i. .t!ke+ol*er memiliki 'remi. *!.!r y!itu

$!+4! kelom'ok y!ng $er$e*! memiliki ke'ri+!tin!n y!ng $er$e*!= k!'!.it!.

*!n ke'enting!n .e+ingg! .e6!r! ek.'li.it *i'!+!mi *!n *i!kui *!l!m 'ro.e.

i*enti7k!.i m!.!l!+= 'enetu!n tu9u!n *!n 'emili+!n .t!tegi >European

Integration Oce! "011?Tu*ua!

!2 Mem$erik!n g!m$!r!n mengen!i .emu! lem$!g! *!n kelom'ok y!ng

$erk!it!n *eng!n 'royek$2 Menyi*ik ke'enting!n 'riorit!. 'i+!k-'i+!k terk!it62 Menel!!+ kon.ekuen.i *!n im'lik!.i y!ng +!ru. *i'ertim$!ngk!n *!l!m

'enyu.un!n ren6!n! 'royek>&= "01"?

La+"a)-la+"a) pe&usua !

• Mengi*enti7k!.i .t!ke+ol*er ut!m! >*!'!t *i $er$!g!i tingk!t!nG lok!l=

region!l= n!.ion!l?

• Menyeli*iki 'er!n= ke'enting!n "interest#! keku!.!!n rel!ti *!n k!'!.it!.

untuk $er'!rti.i'!.i

• Mengi*enti7k!.i .e9!u+ m!n! ker9!.!m! !t!u konik *!l!m +u$ung!n

!nt!r! .t!ke+ol*er• Men!.irk!n temu!n *!ri !n!li.i. *!n menentuk!n $!g!im!n! +!l ini

+!ru. *im!.ukk!n ke *!l!m *e.!in !ktivit!.>Au.AI(= "00%?

Pert!ny!!n kun6i *!ri !n!li.i. .t!ke+ol*er !*!l!+

• M!.!l!+ny! .i!'! !t!u 'elu!ng !'! y!ng kit! !n!li.!

• Si!'! y!ng !k!n men*!'!tk!n keuntung!n !t!u ke+il!ng!nkelu!r *!n

$!g!im!n! interven.i 'royek y!ng *iu.ulk!n

>European Integration Oce! "011?

1,


19/36

>I5RC= "010? #2 B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ mem$u!t 'o+on m!.!l!+

Tu*ua!a. Menurut & >"01"?

• menye*iki m!.!l!+ ut!m! y!ng terk!it *eng!n .u!tu ke!*!n yg ingin

*i'er$!iki

• menelti .e$!$-.e$!$ *!n !ki$!t *!ri m!.!l!+ ter.e$ut >OPP="01"?

'. Menurut (e'!rtemen Kel!ut!n *!n Perik!n!n >"00#?

Mengi*enti7k!.i inti m!.!l!+= 'enye$!$ *!n !ki$!tny!

Mem$!ntu untuk merumu.k!n 'eme6!+!n m!.!l!+

,. Menurut Au.tr!li! &ui*eline >"003?

• mem$u!t *i.tri$u.i *!n 'em$!gi!n 'er!n .o.i!l y!ng mer!t! *!l!m

'royek= 'rogr!m= *!n ke$i9!k!n

• mengi*enti7k!.i konik ke'enting!n *!n !ktor y!ng $er'eng!ru+

ter+!*!' 'emili+!n .tr!tegi*2 Menurut Au.AI( >"00%?

• Mengi*enti7k!.i *!n mem$u!t *!t!r m!.!l!+ ut!m!

- Men9el!.k!n tu9u!n l!ti+!n *!n kontek. *im!n! +!l itu ter9!*i= mi.!lG

'er.i!'!n *!ri kegi!t!n 'er!4!t!n ke.e+!t!n 'rimer- Men9el!.k!n meto*e 'o+on m!.!l!+ *!n m!.uk!n y!ng *i+!r!'k!n

*!ri 'e.ert!- Men9el!.k!n *!n mem$erik!n 6onto+ +u$ung!n .e$!$-!ki$!t- Menek!nk!n 'entingny! mengi*enti7k!.i !k!r 'enye$!$

- Menggun!k!n kontri$u.i gru'= men*!t!r .emu! l!'or!n neg!tive

tent!ng .itu!.i y!ng .e*!ng *i!n!li.!= +!l ini *!'!t *il!kuk!n .e$!g!i

.e.i $rainstor%ing- Men6et!k .eti!' 'erny!t!!n m!.!l!+ *!l!m $!+!.! y!ng 9el!. '!*!

k!rtu

• Mengi*enti7k!.i m!.!l!+ intiut!m! >6ore 'ro$lem.?

1

Per.on&ru'

C!tegori8

e*

C+!r!6teri.

ti6.

Intere.t Potenti!l>Strengt+/e!kne..

Im'li6!tion

Pi+!k

y!ng

terli$!t*!l!m

mel!kuk!

n

kegi!t!n

Per!n *!ri

'el!ku

y!ngterli$!t

K!r!kteri.ti

k *!n .i!t

*!ri 'el!ku

Ketert!rik

!n *!ri

'el!kuterk!it

m!.!l!+

y!ng *i

teliti

Keku!t!n

*!n

kelem!+!n *!ri

m!.ing-

m!.ing

'el!ku

terk!it

'el!k.!n!

!n

kegi!t!n

Keterli$!t!

n 'el!ku

*!l!mmemu*!+k

!n 'ro.e.

*!n tu9u!n

kegi!t!n


20/36

- Mel!lui *i.ku.i mengi*enti7k!.i .!tu m!.!l!+ inti y!ng '!ling

neg!tive- Men6et!k *e7ni.i y!ng te'!t *!ri m!.!l!+ inti '!*! k!rtu- Menem'elmen!m'ilk!n k!rtu *i *in*ingl!nt!i .e+ingg! .eluru+

!nggot! kelom'ok *!'!t meli+!t *eng!n 9el!.

• Mengi*enti7k!.i .e$!$ *!n !ki$!t- Mul!i men*i.tri$u.ik!n k!rtu 'erny!t!!n neg!tive menurut !'!k!+

+!l itu 'enye$!$ y!ng meng!r!+ ke m!.!l!+ inti= !t!u eek y!itu

!ki$!t *!ri m!.!l!+ inti- Setel!+ menem'elk!n k!rtu untuk .eti!' +u$ung!n= tin9!u kem$!li

'o+on m!.!l!+

• Chec&ing the logic- P!*! .eti!' t!+!' +!ru. meli$!tk!n 'e.ert! untuk memin*!+k!n

k!rtu= y!itu meny!r!nk!n !t!u mem$erik!n +i'ote.i. +u$ung!n

l!inny!- Menin9!u kem$!li .truktur untuk mem!.tik!n $!+4! !lir!n terk!it

.e$!$ *!n !ki$!t y!ng *ek!t .!tu .!m! l!in '!*! 'o+on m!.!l!+

• Mengg!m$!rk!n *i!gr!m 'o+on m!.!l!+

- u$ung!n g!ri. verti6!l untuk menun9ukk!n +u$ung!n .e$!$-!ki$!t

*!n +u$ung!n g!ri. +ori8ont!l untuk menun9ukk!n +u$ung!n

'enye$!$ *!n eek g!$ung!n

• Berk!it!n *eng!n ken*!l! ke.eluru+!n

- M!.!l!+ 'em$!ngun!n menyeluru+ y!ng *ii*enti7k!.i .el!m!

!n!li.i.= tet!'i ti*!k $i.! *it!ng!ni l!ng.ung ole+ interven.i

$er*!.!rk!n !ktivit!. m!k! +!ru. *i!m$il m!.!l!+ ut!m! *i!gr!m

'o+on m!.!l!+ *!n *i!ngg!' .e$!g!i ken*!l! ke.eluru+!n

Maaa#!

mem$entuk kelom'ok !t!u tim ker9! org!ni.!.i untuk merumu.k!n

'er.o!l!n ut!m! !t!u m!.!l!+ 'riorit!. y!ng *i+!*!'i

mem$!ntu !n!li.i. .e6!r! rin6i *!l!m mengek.'lor!.i 'enye$!$

mun6ulny! 'er.o!l!n *eng!n menggun!k!n meto*e 7ve 4+y2 Meto*e ini

*igun!k!n untuk mengg!li 'enye$!$ 'er.o!l!n *eng!n 6!r! $ert!ny!

meng!'! .!m'!i lim! tingk!t !t!u level

1


21/36

mem$!ntu meng!n!li.i. 'eng!ru+ 'er.o!l!n ut!m! ter+!*!' kiner9!

!t!u +!.il !t!u *!m'!k $!gi org!ni.!.i !t!u .t!ke+ol*er l!in

mem$!ntu mengilu.tr!.ik!n +u$ung!n !nt!r! m!.!l!+ ut!m!= 'enye$!$

m!.!l!+= *!n *!m'!k *!ri m!.!l!+ ut!m! *!l!m .u!tu g!m$!r !t!u

gr!7k

mem$!ntu kelom'ok men6!ri .olu.i !t!. 'er.o!l!n ut!m! y!ng *i+!*!'i

>*uFy= "01" *!l!m A.moko= "01"?

La+"a)-la+"a) pe&usua!

!2 Menurut Intern!tion!l 5e*er!tion o Re* Cro.. !n* Re* Cre.6ent So6ietie.

>"010?

• Br!in.torming m!.!l!+ y!ng menurut '!rti.i'!n 'erlu *i'riorit!.k!n

• (!ri $er$!g!i m!.!l!+ y!ng *imun6ulk!n *!ri $r!in .torming= tentuk!n

m!.!l!+ ut!m!ny!

• An!li.i. .e$!$-!ki$!t

- I*enti7k!.i 'enye$!$ m!.!l!+ ut!m!- I*enti7k!.i !ki$!t *!ri m!.!l!+ ut!m!

• u$ung!n m!.!l!+ *eng!n '!n!+ .e$!$-!ki$!t untuk menun9ukk!n

+u$ung!n y!ng 9el!.

• Revie4 *i!gr!m= 6ek 'ro$lem tree !'!k!+ ti!' 'ro$lem .u*!+ logi.

• Kon.oli*!.i 'ro$lem !t!u 'erku!t $!+4! m!.!l!+ mem!ng 'erlu

*i.ele.!ik!n

• Bu!t .!lin!n *!ri *i!gr!m

$2 Menurut M(5 >"00%?

•


22/36

• mem$erik!n g!m$!r!n .itu!.i *i m!.! *e'!n 9ik! .emu! m!.!l!+ y!ng

*ii*enti7k!.i *!'!t *i!t!.i2

• Mengg!m$!rk!n .e$!$-!ki$!t mel!lui +u$ung!n !nt!r *i!gr!m

• Mem$!ntu menet!'k!n 'riorit!. *eng!n G

- Menil!i .e$er!'! re!li.ti. 'en6!'!i!n *!ri tu9u!n y!ng !k!n *il!kuk!n

- Mengi*enti7k!.i .!r!n! t!m$!+!n y!ng mungkin *i'erluk!n untuk

men6!'!i +!.il y!ng *i+!r!'k!n

• Mem$!ntu menun9ukk!n $!g!im!n! .u$-tu9u!n mem$erik!n kontri$u.i

ter+!*!' 'en6!'!i!n tu9u!n y!ng le$i+ tinggi

• I*entik!.i kriteri! *!l!m mel!kuk!n ev!lu!.i !ltern!ti .ert! mem$!ntu

untuk menil!i *!m'!k !t!u ru!ng lingku' 'rogr!m>Au.AI(= "00%? >Interntion!l 5e*er!tion o Re* Cro.. !n* Re* Cre.6ent

So6ietie.= "010?


!2 Mem$u!t .truktur o$9e6tive tree .!m! *eng!n 'ro$lem tree$2 Mengu$!+ 'ro$lem .t!tement >neg!tive? '!*! 'ro$lem tree men9!*i

o$9e6tive .t!tement >'o.itive?62 i*!k .emu! neg!tive .t!tement *iu$!+ men9!*i 'o.itive .t!tement*2 A*! me!n.-en* rel!tion.+i'e2 Perik.! ketik! mengu$!+ neg!tive .t!tement men9!*i 'o.itive .t!tement

• Ke9el!.!n .t!tement

• Logi. !t!u ti*!kny! .t!tement

• St!tement t!m$!+!n

•

A*!ny! re.iko• Ke9el!.!n o$9e6tive tree

>Au.tr!li!n AI(= "00%?

2A'! y!ng *im!k.u* *eng!n !ltern!ti !n!li.i. *!n $!g!im!n! l!ngk!+-

l!ngk!+ny!Pe+e%#ia!!2 Su!tu !l!t !t!u t!t!6!r! untuk meli+!t $e$er!'! kemungkin!n 'ili+!n !t!u

$e$er!'! !ltern!ti +u$ung!n tin*!k!n= +!.il *!ri !n!li.i. tu9u!n y!ng

meng!r!+ ke'!*! .u!tu ke!*!!n= menil!i m!.ing-m!.ing !ltern!ti untuk

menget!+ui !'!k!+ r!ngk!i!n tu9u!n ter.e$ut *!'!t *igun!k!n .e$!g!i*!.!r untuk mengem$!ngk!n .tr!tegi= memili+ .!l!+ .!tu r!ngk!i!n tu9u!n

>& :erm!n?$2 C!r! meng!n!li.i. '!n*!ng!n ten!t!ng m!n!!t 'oten.i!l !t!u ke.ulit!n

!t!u re.ikoterk!it interven.i *!ri .t!ke+ol*er .e$elum 'ro9e6t *il!kuk!n

>Au.tr!li!n AI(= "00%?Tu*ua!

"1


23/36

!2 Mel!kuk!n i*enti7k!.i kemungkin!n !ltern!ti 'ili+!n.tr!tegi untuk menil!i

kel!y!k!n *!n menyetu9ui .tr!tegi *!ri 'ro9e6t y!ng !k!n *il!kuk!n>E; Integr!tion OT6e= "011?

$2 Meli+!t $$r' !ltern!ti 'ili+!n +u$ung!n tin*k!n +!.il *!ri !n!li.i. tu9u!n

y!ng meng!r!+ '!*! .u!tu ke!*!!n tertentu y!ng *iingink!n

62 Menil!i m!.ing-m!.ing !ltern!tive unutk menget!+ui !'!k!+ r!ngk!i!n

tu9u!n ter.e$ut *!'!t *igun!k!n .e$!g!i *!.!r untuk mengem$!ngk!n

.tr!tegi 'royek2*2 Memili+ .!l!+ .!tu r!ngk!i!n tu9u!n

>&2 "01"?


!2 Menurut Intern!tion!l 5e*er!tion o Re* Cro.. !n* Re* Cre.6ent So6ietie.

>"010?

• entuk!n 'otenti!l .olution.- Li+!t *!ri o$9e6tive= m!n!k!+ y!ng .e6!r! l!ng.ung ter+u$ung .e$!$-

!ki$!t2

• Pili+ .olu.i y!ng '!ling mungkin *il!kuk!n- uli.k!n 'oin kemungkin!n 'riorit!. ti!' .olu.i *eng!n t!$el G

)i,) ,$m'ia#i$ $

$'*e,#i/es 0ill a((%ess m$s#

e1e,#i/el& #)e ee(s $ #)e

#a%+e# p$pula#i$s 2

S$lu#i

$ A

S$lu#i

$ B

S$lu#i

$ C

S$lu#i$

C

3,$m'i

e

s$lu#i$

s A 4 B512 /+i6+ o$9e6tive. !re

6om'!ti$le 4it+ t+e

org!ni8!tionJ. u(ame#al

p%i,iples6 ma(a#e a(

p$li,ies 2"2 /+i6+ 6om$in!tion o

o$9e6tive. *oe. t+e

$%+ai7a#i$ a( #eam

)a/e #)e ,apa,i#& to

!**re.. eFe6tively

32 Are $#)e% $%+ai7a#i$s!lre!*y !**re..ing t+i.

'ro$lem2 C$s#%ai#s a( %is"s G

o4 vulner!$le i. t+e

intervention to eDtern!l

!6tor. %2 o4 6!n l$,al $0e%s)ip

""


24/36

o t+e 'ro9e6t $e.t to

.u''orte* #2 o4 6!n 4e t!ke into

!66ount re.'e6t or l$,al

,ul#u%e

,2 /+!t i. !re t+e mo.t ,$s#-e8,ie# o'tion. T$#al

Skor *i$erik!n *eng!n rent!ng 1-3= *im!n! .kor 3 untuk t+e mo.t 'o.itive

*!n 1 untuk t+e le!.t 'o.itive2$2 Menurut >E; Integr!tion OT6e= "011?

• I*entiik!.i 'er$e*!!n me!n.-en* l!**er.= .e$!g!i kemungkin!n 'ili+!n

!t!u 'ro9e6t kom'onen

• meng+il!ngk!n tu9u!n y!ng 9el!. ti*!k *iingink!n !t!u ti*!k *!'!t

*i6!'!i

• meng+il!ngk!n tu9u!n y!ng *ike9!r ol!+ 'royek l!in

• *i.ku.ik!n im'lik!.i $!gi kelom'ok y!ng terken! *!m'!k *!ri 'royek

y!ng n!ntiny! ter'li+

• mem$u!t 'enil!i!n kel!y!k! !ltern!ti y!ng $er$e*!

• memili+ .!l!+ .!tu !ltern!ti .e$!g!i 'ro9e6t y!ng !k!n *i9!l!nk!n

• 9ik! ke.e'!k!t!n ti*!k *!'!t l!ng.ung ter6!'!i= m!k! 'erken!lk!n

kriteri! t!m$!+!n !t!u mengu$!+ 'ili+!n *eng!n mengu$!+

>mem!.uk!n !t!u mengur!ngi? elemen *!ri o$9e6tive tree

"%i#e%ia u#ama (alam pemili)a s#%a#e+i !

!2 .tr!tegi G kontri$u.i y!ng *i+!r!'k!n unuk men6!'!i tu9u!n ut!m!$2 .o6i!l*i.tri$ution!l G *i.tri$u.i $i!y! *!n m!n!!t untuk kelom'ok t!rget=

term!.uk gen*er i..ue= ken*!l! .o.i!l $u*!y!= keterli$!t!n m!.y!r!k!t lok!l

*!n motiv!.i62 e6onomi6G e6onomi6 return= 6o.t $ene7t= 6o.t eFe6tivene..*2 in.titu.ion!lG kontri$u.i untuk 'egem$!ng!n= k!'!.it!. *!n kem!m'u!n

untuk menyer!' $!ntu!n tekni.2e2 7n!n6i!l G mo*!l *!n im'lik!.i $i!y! o'er!.i= ke$erl!n9ut!n keu!ng!n *!

kem!m'u!n lok!l untuk memenu+i $i!y! $erul!ng2 tekni. G kel!y!k!n = kete'!t!n= 'enggun!!n .um$er*!y! lok!l= ke.e.u!i!n

'!.!r= *ll2g2 lingkung!nG *!m'!k ter+!*!' lingkung!n= $i!y! lingkung!n *!n m!n!!t2

>E; Integr!tion OT6e= "011?

Pe%#a&aa "u,i!

"3


25/36

;ntuk mengi*enti7k!.i go!l y!ng *igun!k!n *eng!n mem'ertim$!ngk!n

$e$er!'! 'ert!ny!!n G

!2 A'!k!+ .emu! m!.!l!+ +!ru. *i.ele.!ik!n$2 Kom$in!.i interven.i !'! y!ng mem$eri +!.il y!ng menguntungk!n

62 Interven.i !'! y!ng re!li.ti. untuk *il!kuk!!n*2 A'! .tr!tegi y!ng *i$u!t *i*ukung ole+ ke*u! gen*ere2 A'! .tr!tegi y!ng *i$u!t *i*ukung olee+ in.titu.i l!in2 B!g!im!n! 6!r!mengur!ngi eek neg!ti y!ng mun6ul

>Au.tr!li!n AI(= "00%?2B!g!im!n! l!ngk!+-l!ngk!+ 'em$u!t!n PPM

Tu*ua!!2 mengem$!ngk!n ren6!n! 'royek y!ng t!!t !8!. *!l!m .u!tu ker!ngk! logi.

>&= "01"?$2 mengem$!ngk!n ren6!n! 'ro9e6t62 mem$erik!n .u!tu ringk!.!n tent!ng G

• meng!'! 'ro9e6t ter.e$ut *il!kuk!n

• !'! y!ng *i+!r!'k!n *!ri 'ro9e6t y!ng *il!kuk!n

• $!g!im!n! 'ro9e6t ter.e$ut *il!kuk!n untuk men6!'!i +!.il

• !ktor kru.i!l y!ng *!'!t meng+!m$!t 'ro9e6t

• 6!r! untuk menil!i ke$er+!.il!n 'ro9e6t

• menemuk!n *!t! y!ng .e.u!i untuk menil!i ke$er+!.i!n 'ro9e6t

• $i!y! y!ng *i'erluk!n

• >E; Integr!tion OT6e= "011?

La+"a)-la+"a) pe&usua!!2 Menurut & >"01"?

• Mem$u!t kolom D .e'erti *i$!4!+ ini G

O$9e6tive In*i6!torO


26/36

&o!lPro9e6t Pur'o.eRe.ult Out'utA6tivitie.

• Menuli. tu9u!n y!ng ingin *i6!'!i *i kolom o$9e6tive= in*ik!tor y!ng k!n

*i$!n*ingk!n untuk monev= *!n .um$er veri7k!.i• Menuli. .tr!tegi ter'ili+ *i 'ro9e6t 'ur'o.e *!n *il!n9utk!n .e'erti

.e$elumny!

• Menuli. un*erlyng 6our.e >+!l y!ng +!ru. *i6!'!i *!+ulu 9ik! ingin

men6!'!i 'ro9e6t 'ur'o.e?

• Menuli. kegi!t!n !t!u !6tivitie. y!ng $i.! *il!kuk!n meng!6u '!*! re.ult

• (i kolom o$9e6tive= .emu! kolom *i $!4!+ny! $erke.in!m$ung!n

• Menuli. !..um'tion >.u!tu !ktor y!ng .!ng!t mem'eng!ru+i

ke$er+!.il!n tu9u!n y!ng tel!+ kit! tet!'k!n n!mun ti*!k *!'!t *ikontrol?

• Ren6!n! y!ng *i$u!t .i!' *iter!'k!n

62 Menurut & >13? *!n Ser$i! >"011?Pro9e6t 'ur'o.e meru'!k!n 'ro9e6t 'ur'o.e y!ng ter'ili+ *!ri !ltern!tive

!n!li.i.= !.um'tion !*!l!+ !ktor y!ng ti*!k $i.! *ikontrol= !6tivitie. $eri.i

kegi!t!n-kegi!t!n y!ng *il!kuk!n untuk men6!'!i go!l >meng!6u '!*!

re.ult?= re.ult $eri.ik!n tu9u!n >y!ng *!'!t meng!6u '!*! o$9e6tive tree?= O$eri.i $er!'! 'enurun!n !t!u *!l!m 9!ngk!

4!ktu tertentu?= me!n. o veri76!tion !t!u .our6e o veri76!tion tent!ng

.um$er *!t! !t!u 6!r! men*!'!tk!n *!t!

Interention logi6= *igun!k!n untuk menge6ek !t!u memveri7k!.i logi6 *!ri

o$9e6tive.2 Menggun!k!n k!lim!t 9ik! *!n m!k! ke!r!+ vertik!l *!ri t!$el PPM2

:ik! t!$el o$9e6tive. PPM *i$!6! *!ri $!4!+ ke!t!.= m!k! G

• IF !*eUu!te ipu#s !re 'rovi*e*= THEN a,#i/i#ies 6!n $e un*ert!ken2

• IF t+e a,#i/i#ies !re un*ert!ken= THEN $u#pu#s 6!n $e 'ro*u6e*2

• IF $u#pu#s !re 'ro*u6e*= THEN t+e p%$*e,# $u#,$me 4ill $e !6+ieve*2

• IF t+e p%$*e,# $u#,$me i. !6+ieve*= THEN t+i. .+oul* 6ontri$ute to t+e

+$al2>Intern!tion!l 5e*er!tion o Re* Cro.. !n* Re* Cre.6ent So6ietie.= "010?Rua+ li+"up Project Planning Matri !PPM"

!2 Meng!'! 'royek *il!k.!n!k!n= m!k.u* 'royek= .!.!r!n 'royek$2 A'! y!ng ingin *i+!.ilk!n *!ri 'royek >+!.il ker9! 'royekOutputs?62 B!g!im!n! 'royek !k!n $er9!l!n untuk men6!'!i +!.il-+!.il y!ng *iingink!n

>kegi!t!n 'royekacti'ities?

"%


27/36

*2 M!n!k!+ !ktor *i lu!r 'eng!ru+ l!ng.ung 'engelol! 'royek y!ng 'erlu

*i!4!.i *emi ke$er+!.il!n 'royek >!.um.i-!.um.i 'entingI%portant

Assu%ptions#e2 B!g!im!n! ke$er+!.il!n 'royek *!'!t *inil!i .e6!r! o$9ekti >in*i6!tor-

in*ik!tor o$9ektiO$(ecti'el) Veri*a$le In+icators#2 (!ri m!n!k!+ kit! *!'!t mem'erole+ *!t! y!ng *i'erluk!n untuk menil!i

ke$er+!.il!n 'royek .e6!r! o$9ekti >.um$er 'em$ukti!nMeans o* Variation#g2 Ber!'! .!r!n! *!n $i!y! y!ng *i'erluk!n untuk mel!k.!n!k!n

kegi!t!n'royek

>OPP= &?

102A'! .!9! in*ik!tor y!ng .e.u!i untuk monev KEK '!*! i$u +!mil *i komunit!.I(i"a#$% &a+ sesuai u#u" m$e/ i'u )aml (e+a s#a#us +i7i KEK!

!2 Menurut !*i!t >"01%?

• 6!ku'!n .u'lement!.i $e.i ol!t

• i$u +!mil mengkon.um.i H,0 AK&

• 6!ku'!n !k.e. ter+!*!' !ir $er.i+

• .!nit!.i y!ng $!ik

• Meningk!tny! 'enget!+u!n '!*! i$u +!mil ter+!*!' 'eril!ku +i*u'

$er.i+ *!n .e+!t

• Menurunny! re.iko KEK '!*! i$u +!mil

$2 Menurut Su'!ri!.! >"010?

• 'en!m$!+!n BB i$u +!mil $er*!.!rk!n BMI .e$elum +!mil

K!tegori BMI BB >kg?Ren*!+ H 1= 1"=% - 1=0Norm!l 1= - "#=0 11=% - 1#=0

inggi "#=1 - "=0 ,=0 - 11=%O$e.e V "=0 ,=0Kem$!r " i*!k $er*!.!r BMI 1#=0 - "0=0Kem$!r 3 i*!k $er*!.!r BMI "3=0

62 Menurut Kemenke. RI= "01"

• In*ik!tor S'e.i7k

In*ik!tor .'e.i7k untuk menil!i 'en6!'!i!n interven.i gi8i .'e.i7k=

*iur!ik!n .e$!g!i $erikut2- 6!ku'!n Su'lement!.i $e.i-ol!t- 6!ku'!n Su''lemen i$u *eng!n 8!t gi8i mikro- i$u +!mil mengkon.um.i energi H ,0 AK&?

"#


28/36

- I$u +!mil terke.'o.e !.!' rokok >'erokok '!.i?- :uml!+ ini.i!.i Menyu.ui (ini *!n ASI Ek.lu.i term!.uk kon.eling KB

• In*ik!tor Sen.iti

In*ik!tor .en.iti untuk menil!i 'en6!'!i!n interven.i gi8i .en.iti=

*iur!ik!n '!*! t!$el $erikut2

Ca%a mee#u"a i(i"a#$%!

!2 Menurut A;S&ui*e >"003?

• S >.'e.i7k?

In*ik!tor y!ng *i'ili+ +!ru. .'e.i7k *!n $er+u$ung!n *eng!n kon*i.i

'royek y!ng $eru$!+

• M >me!.ur!$le?

Bi.! *igun!k!n untuk mengukur *!n $er.i!t ku!ntit!ti2 Ku!ntit!ti le$i+

$!ik k!ren! 're.i.i

• A >Att!in!$le?

In*ik!tor +!ru. *i6!'!i >im'lik!.i y!ng *i$erik!n *!'!t *iterim!?

• R >Relev!nt?

",


29/36

In*ik!tor ter.e$ut +!ru. relev!n *!l!m menye*i!k!n inorm!.i k!ren!

!k!n *iunk!n ole+ or!ng-or!ng untuk mengum'ulk!n *!t! >+!ru. m!.uk

!k!l?

• >imely?

In*ik!tor 'erlu untuk *ikum'ulk!n *!n *il!'ork!n '!*! 4!ktu y!ng te'!t

>kete'!t!n 4!ktu?$2 Menurut European Integration Oce ",-#

Sel!in +!ru. SMAR= in*ik!tor 9ug! +!ru. In*e'en*ent y!itu SMARI2

in*ik!tor +!ru. in*e'en*en .!tu .!m! l!in= .eti!' .!tu in*ik!tor

$er+u$ung!n *eng!n .!tu tu9u!n *i inter'ention logic2 S!tu in*ik!tor y!ng

.!m! ti*!k $ole+ *igun!k!n untuk le$i+ *!ri .!tu tu9u!n2

Ca%a mela"saa"a m$e/!

• Monitoring *!n Ev!lu!.i In*ik!tor Pro.e.G I*enti7k!.i +!.il *!ri .eti!'

kegi!t!n y!ng *ikum'ulk!n $er*!.!rk!n in*ik!tor 'ro.e. y!ng

*itet!'k!n2

• Monitoring In*ik!tor Interven.i G (il!kuk!n .e.u!i *eng!n mek!ni.me

y!ng !*! *eng!n meng!6u '!*! in*ik!tor kiner9! kun6i 'rogr!m y!ng

tel!+ *itet!'k!n2

• Monitoring In*ik!tor !.il G (ikum'ulk!n 'engum'ul!n *!t! mel!lui

.u'ervi.i= .urvey !t!u .tu*i y!ng .u*!+ !*! !t!u *ir!n6!ng k+u.u. untuk

monitoring *!n ev!lu!.i 'en6!'!i!n 'rogr!m2

"


30/36

KESIMPULAN DAN REKOMENDASI

I. KESIMPULAN12 Penye$!$ KEK '!*! i$u +!mil *i!nt!r!ny! y!ituG Kon*i.i ekonomi

kelu!rg!'en*!'!t!n kelu!rg! ren*!+= ingk!t 'en*i*ik!n ren*!+= ;mur

menik!+ *!n umur ke+!mil!n 'ert!m! y!ng terl!lu mu*! >H"0 t!+un?=

P!rit!. tinggi= !emoglo$in >$? ren*!+= Kon.um.i m!k!n!n $ergi8i y!ng

kur!ng $!ik *!ri .egi ku!lit!. *!n ku!ntit!.2 Se*!ngk!n *!m'!k KEK y!ituKem!ti!n I$u men*!*!k= Meningk!tk!n !ngk! kem!ti!n $!yi= Mel!+irk!n $!yi

BBLR= Anemi! '!*! I$u *!n $!yi= Pro*uk.i ASI $erkur!g= Per.!lin!n .ulit *!n

l!m!= Kegugur!n= C!6!t $!4!!n"2 PI KEK Bumil men9!*i m!.!l!+ ke.e+!t!n m!.y!r!k!t y!itu 102 Se+ingg!

'rev!len.i KEK '!*! .ken!rio >"1=# ? term!.uk $erm!.!l!+ k!ren! le$i+

*!ri 102 Al!.!n menggun!k!n in*i6!tor LILA k!ren! meru'!k!n in*ik!tor

y!ng $!ik untuk menil!i KEK $er!t .e+ingg! $erm!n!!t untuk menget!+ui

re.iko KEK '!*! !4!l ke+!mil!n *!n Cuku' .en.iti ter+!*!' 'eru$!+!n y!ng

ter9!*i .el!m! 'erio*e ke+!mil!n2 Am$!ng $!t!. LILA 4!nit! u.i! .u$ur

*eng!n ri.iko KEK *i In*one.i! !*!l!+ "3=% 6m2 !'!$il! ukur!n LILA H"3=% 6m

!t!u *i$!gi!n mer!+ 'it! LILA= !rtiny! 4!nit! ter.e$ut mem'uny!i ri.iko

KEK2 :ik! "3=% 6m $er!rti ti*!k $eri.iko KEK232 Pror!m y!ng *il!kuk!n ole+ 'emerint!+ untuk men!ng!ni i$u +!mil *eng!n

.t!tu. gi8i KEK *i!nt!r!ny! y!itu ;P&K >;.!+! Per$!ik!n &i8i Kelu!rg!?= PM

>'em$eri!n m!k!n!n t!m$!+!n?= *!n Su'lement!.i 5e22 Penyu.un!n interven.i *i komunit!. ter*iri *!ri Mel!kuk!n !n!li.i. '!rti.i'!.i=

An!li.i. m!.!l!+ i*enti7k!.i m!.!l!+= An!li.i. m!.!l!+ !n!li.i. .e$!$ !ki$!t

*!ri m!.!l!+= An!li.i. o$9ekti= (i.ku.i !ltern!tive= Pem$u!t!n 'ro9e6t

'l!nning m!triD%2 C!r! menentuk!n 'i+!k terk!it >!n!li.i. '!rti.i'!n? y!itu Mengi*enti7k!.i

.t!ke+ol*er ut!m! >*!'!t *i $er$!g!i tingk!t!nG lok!l= region!l= n!.ion!l?=

Menyeli*iki 'er!n= ke'enting!n "interest#! keku!.!!n rel!ti *!n k!'!.it!.

"


31/36

untuk $er'!rti.i'!.i= Mengi*enti7k!.i .e9!u+ m!n! ker9!.!m! !t!u konik

*!l!m +u$ung!n !nt!r! .t!ke+ol*er= Men!.irk!n temu!n *!ri !n!li.i. *!n

menentuk!n $!g!im!n! +!l ini +!ru. *im!.ukk!n ke *!l!m *e.!in !ktivit!.#2 Pro$lem !n!li.i. *i'erluk!n untuk mem$entuk kelom'ok !t!u tim ker9!

org!ni.!.i untuk merumu.k!n 'er.o!l!n ut!m! !t!u m!.!l!+ 'riorit!. y!ng*i+!*!'i2 L!ngk!+-l!ngk!+ny! y!ituG Br!in.torming m!.!l!+ y!ng menurut

'!rti.i'!n 'erlu *i'riorit!.k!n= (!ri $er$!g!i m!.!l!+ y!ng *imun6ulk!n *!ri

$r!in .torming= tentuk!n m!.!l!+ ut!m!ny!= An!li.i. .e$!$-!ki$!t

>I*enti7k!.i 'enye$!$ m!.!l!+ ut!m!= I*enti7k!.i !ki$!t *!ri m!.!l!+

ut!m!?= u$ung!n m!.!l!+ *eng!n '!n!+ .e$!$-!ki$!t untuk menun9ukk!n

+u$ung!n y!ng 9el!.= Revie4 *i!gr!m= 6ek 'ro$lem tree !'!k!+ ti!' 'ro$lem

.u*!+ logi.= Kon.oli*!.i 'ro$lem !t!u 'erku!t $!+4! m!.!l!+ mem!ng 'erlu

*i.ele.!ik!n= Bu!t .!lin!n *!ri *i!gr!m,2 O$9e6tive tree Menye*i!k!n 6!r! untuk mem$u!t .u.un!n tu9u!n *!l!m

.truktur y!ng +ier!rki2 Penyu.un!nny! y!ituG Mem$u!t .truktur o$9e6tive tree

.!m! *eng!n 'ro$lem tree= Mengu$!+ 'ro$lem .t!tement >neg!tive? '!*!

'ro$lem tree men9!*i o$9e6tive .t!tement >'o.itive?= i*!k .emu! neg!tive

.t!tement *iu$!+ men9!*i 'o.itive .t!tement= A*! me!n.-en* rel!tion.+i'=

Perik.! ketik! mengu$!+ neg!tive .t!tement men9!*i 'o.itive .t!tement2 An!li.i. !ltern!tive !*!l!+ C!r! meng!n!li.i. '!n*!ng!n ten!t!ng m!n!!t

'oten.i!l !t!u ke.ulit!n !t!u re.ikoterk!it interven.i *!ri .t!ke+ol*er

.e$elum 'ro9e6t *il!kuk!n2 C!r! 'enyu.un!nny! y!ituG entuk!n 'otenti!l

.olution.= Pili+ .olu.i y!ng '!ling mungkin *il!kuk!n= Skor *i$erik!n *eng!n

rent!ng 1-3= *im!n! .kor 3 untuk t+e mo.t 'o.itive *!n 1 untuk t+e le!.t

'o.itive2 Pro9e6t 'l!nning m!triD $ertu9u!n untuk mengem$!ngk!n ren6!n! 'ro9e6t2

L!ngk!+-l!ngk!+ny! y!ituG Mem$u!t kolom D = Menuli. tu9u!n y!ng ingin

*i6!'!i *i kolom o$9e6tive= in*ik!tor y!ng k!n *i$!n*ingk!n untuk monev=

*!n .um$er veri7k!.i= Menuli. .tr!tegi ter'ili+ *i 'ro9e6t 'ur'o.e *!n

*il!n9utk!n .e'erti .e$elumny!= Menuli. un*erlyng 6our.e >+!l y!ng +!ru.*i6!'!i *!+ulu 9ik! ingin men6!'!i 'ro9e6t 'ur'o.e?= Menuli. kegi!t!n !t!u

!6tivitie. y!ng $i.! *il!kuk!n meng!6u '!*! re.ult= (i kolom o$9e6tive=

.emu! kolom *i $!4!+ny! $erke.in!m$ung!n= Menuli. !..um'tion >.u!tu

!ktor y!ng .!ng!t mem'eng!ru+i ke$er+!.il!n tu9u!n y!ng tel!+ kit!

tet!'k!n n!mun ti*!k *!'!t *ikontrol?= Ren6!n! y!ng *i$u!t .i!' *iter!'k!n

30


32/36

102In*ik!tor y!ng .e.u!i untuk monev i$u +!ml *eng!n .t!tu. gi8i KEKG

6!ku'!n .u'lement!.i $e.i ol!t= i$u +!mil mengkon.um.i H,0 AK&=

6!ku'!n !k.e. ter+!*!' !ir $er.i+= .!nit!.i y!ng $!ik= Meningk!tny!

'enget!+u!n '!*! i$u +!mil ter+!*!' 'eril!ku +i*u' $er.i+ *!n .e+!t=

Menurunny! re.iko KEK '!*! i$u +!mil2 In*ik!tor +!ru. *i'ili+ $er*!.!r

kriteri! $erikut G .'e.i7k= me!.ur!$le= !tt!in!$le= relev!nt= timely= *!n

in*e'en*ent2 C!r! mel!k.!n!k!n monevG Monitoring *!n Ev!lu!.i In*ik!tor

Pro.e.= Monitoring In*ik!tor Interven.i= Monitoring In*ik!tor !.il 9. REKOMENDASI

(!l!m .6en!rio 4eek ini= 'erm!.!l!+!n y!ng *i$!+!. !*!l!+ mengen!i

$e.!r!n!n m!.!l!+ re.iko KEK '!*! $umil menggun!k!n PI= meren6!n!k!n

*!n mel!kuk!n interven.i gi8i $er*!.!r 'o+on m!.!l!+= meng!n!li.i. !ltern!ti

u.u.l!n interven.i *!n keterli$!t!n 'i+!k terk!it .ert! mel!kuk!n monev

*eng!n in*ik!tor y!ng .e.u!i2 Sken!rio Komunit!. '!*! 4eek 10 k!li ini mu*!+

*i'!+!mi *!n .e*er+!n! *!l!m .truktur k!lim!tny! t!'i k!lim!t y!ng

.e*er+!n! ini meng!n*ung $!ny!k t!nt!ng!n untuk kit! !g!r *!'!t mengg!li

*!n meme6!+k!n m!.!l!+ !'! y!ng .e$en!rny! y!ng !*! *!l!m .ken!rio *!n

menentuk!n interven.i y!ng te'!t $er*!.!rk!n m!.!l!+ .ken!rio2 Sken!rio

y!ng *i$erik!n 6uku' 9el!. n!mun *i'erluk!n kre!tivit!. m!+!.i.4! y!ng le$i+

'ek! *!l!m men6!ri m!.!l!+ *!ri .e$u!+ to'ik y!ng tel!+ *i.ugu+k!n untuk

mengg!li inorm!.i y!ng le$i+ *et!il2

31


33/36

DAFTAR PUSTAKA

12 (e'!rtemen Kel!ut!n *!n Perik!n!n2 "00#2 P!n*u!n Peng!m$il!n (!t! *eng!n

Meto*e R!'i* Rur!l A''r!i.!l >RRA? *!n P!rti6i'!tory Rur!l A''r!i.!l"2 Au.tr!li!n &overnment2 "00%2 +e Logi6!l 5r!me4ork A''ro!6+2 Common4e!lt+

Au.tr!li!32 M!y!.!ri= Agu.tin2 "012 Ke9!*i!n KEK P!*! I$u !mil Ber*!.!rk!n ;mur=

P!rit!.= *!n Pen*i*ik!n2 Sur!$!y! G Ak!*emi Ke$i*!n!n &riy! u.!*!22 Kemenke.2 "002 Kiner9! (u! !+un2 :!k!rt!%2 M(52 "00%2 Pro$lem ree An!ly.i.2#2 &2 "01"2 Meto*e OPP >IELu9u!n= ORIENIEREBerorient!.i=

PRO:EKProyek= PLANN;N&Peren6!n!!n?,2 Su.!nti= Ai.y!+ et !l2 "0132 Bu*!y! P!nt!ng M!k!n St!tu. Ekonomi *!n

Penget!+u!n !t &i8i I$u !mil= P*! I$u !mil rie.ter III *eng!n St!tu. &i8i22 !ni!+= Lilik2 "002 u$un!n Ant!r! St!tu. &i8i I$u !mil *eng!n Ber!t B!*!n

B!yi L!+ir >Stu*i K!.u. *i RB Bok!.i?2 KI2 Pr!ti4i= Agni !*i2 "01"2 Peng!ru+ Kekur!ng!n Energi Kroni. >KEK? *!n Anemi!

S!!t Ke+!mil!n er+!*!' Ber!t B!*!n B!yi L!+ir Ren*!+ >BBLR? Nil!i AP&AR2102Au.&;I(Eline.2 "0032 +e Logi6!l 5r!me4ork A''ro!6+2 Au.tr!li!112Ari.m!n2 "102 &i8i *!l!m (!ur Ke+i*u'!n2 :!k!rt!G E&C1"2A.moko= 2 "01"2 Mem!+!mi An!li.i. Po+on M!.!l!+2 B!l!i (ikl!t

Ke'emim'in!n= ''2 1 W 132E; Integr!tion OT6e2 "0112 +e Logi6!l 5r!me4ork A''ro!6+

3"


34/36

12L!k+ou!= M2 N X :oui*!= 2 Ben2 "0102 ;.ing t+e OOPP Met+o* to An!ly8e

Com'leD I*u.tri!l Sy.tem.= 1 >M!r6+?= '' 1-#1%2Nugr!+ini= E=)2 EFen*i : SXer!4!ti= (2M2(=2 "012 A.u'!n Energi *!n Protein

Setel!+ Progr!m Pem$eri!n M!k!n!n !m$!+!n Pemuli+!n I$u !mil Kur!ng

Energi Kronik *i Pu.ke.m!. Kot! Sur!$!y!= ''2 1-,1#2Intern!tion!l 5e*er!tion o Re* Cro.. !m* Re* Cre.6ent So6ietie.2 "0102 Pro9e6t

Progr!m Pl!nning &ui*!n6e M!nu!l2 P' 1-#"1,2im 5iel* L!$ 5K ;NS2 "0132 Keter!m'il!n Pem!nt!u!n St!tu. &i8i B!lit! *!n I$u

!mil12KEK? '!*! I$u !mil *i K!$u'!ten B!n9!rneg!r!""2M!+ir!4!ti= K!rtik!

"#2K!rtik!.!ri= Bung! /i*it!= *kk2 "0132 3u$ungan /en+i+i&an! /aritas! +an

/e&er(aan I$u +engan Status Gi1i I$u 3a%il Tri%ester III +i /us&es%as

Bangeta)u 4eca%atan Genu& 4ota Se%arang Tahun ,-. ;niver.it!.

Mu+!mm!*iy!+ Sem!r!ng2",2Nurm!*ini.i!= R!+mi2 "01"2 E*e&ti'itas /rogra% /e%$erian Ma&anan Ta%$ahan

pa+a I$u 3a%il 4e&urangan Energi 4roni& 5i 4ota 5epo&. ;niver.it!. I.l!m

Negeri :!k!rt!2"2Su.iloningty!.= I.2 "01"2 /e%$erian 6at Besi "7e# +ala% 4eha%ilan. 5!kult!.

Ilmu Ke'er!4!t!n ;niver.it!. I.l!m Sult!n Agung Sem!r!ng2"2ECI2 "00%2 /u$lic 3ealth In+icator *or Europe 8 Conte9t! Selection! 5e:nition302Pr!ti4i= A22 "01"2 /engaruh 4e&urangan Energi 4ronis "4E4# +an Ane%ia saat

4eha%ilan terha+ap Berat Ba+an Lahir Ren+ah "BBLR# +an Nilai A/GAR2 :em$er2

;niver.it!. :em$er2 Skri'.i312Kemenke. RI2 "01"2 Pe*om!n Peren6!n!!n Progr!m &er!k!n 1000 !ri Pert!m!

Ke+i*u'!n2

33


35/36

3"2M!y!.!ri *!n umune2 4e(a+ian 4urang Energi 4ronis "4E4# pa+a I$u 3a%il

Ber+asar&an ;%ur! /aritas +an /en+i+i&an.332European Integration Oce. "0112 Gui+e To The Logical 7ra%e


36/36

11112 Mo+2 /!+i* i*!y!t 13%0,03011110

11"2 Armei*! Pr!ti4i 13%0,03011110

"

132 Re6+t! Bint!ng N!g!ri 13%0,03011110

0(2 5ASILIAOR

Ri8ty Me*i.!E2 PROSES (ISK;SI

i Kem!m'u!n !.ilit!tor *!l!m mem!.ilit!.i- M!m'u mem$im$ing 9!l!nny! *i.ku.i *eng!n $!ik2 Se+ingg! m!+!.i.4!

le$i+ kriti. *!n termotiv!.i- M!m'u meneng!+i .ert! meng!r!+k!n .!!t to'ik y!ng *i$i6!r!k!n

mul!i kelu!r *!ri to'ik $!+!.!n

- (!'!t mem$erik!n triger !g!r m!+!.i.4! $er'ikir kriti.ii Kom'eten.i +!.il $el!9!r y!ng *i6!'!i ole+ !nggot! *i.ku.i- M!+!.i.4! menget!+ui 'enye$!$ *!n *!m'!k KEK '!*! i$u +!mil- M!+!.i.4! menget!+ui nil!i PI *!l!m KEK *!n m!.!l!+ y!ng ter9!*i

*!l!m .ken!rio- M!+!.i.4! menget!+ui 6!r! 'enyu.un!n interven.i *i komunit!.- M!+!.i.4! menget!+ui in*ik!tor y!ng te'!t untuk monitoring *!n

ev!lu!.i '!*! i$u +!mil *eng!n .t!tu. gi8i KEK

analisa KEK ibu hamil dengan PPM

Documents

Transcript of analisa KEK ibu hamil dengan PPM