1fl!lOUfllJa~o Senin

2 317 18 19

o Selasa o Rabu • Kamis 0 Jumaf o Sabfu

4 CJ> 620 21

7 8 9 10 1122 23 24 25 26

12 1327 28 29 30 31

OJan OPeb oMar eApr OMei OJun OJul 0Ags OSep OOId ONov ODes

Sero jeuna Heuyeup

IJamanba-heula kaca-ritakeun aya

. indungkeuyeup di

imahna sisi walungankeur ceurik ngadingdiut.Manehna ngarasa sedihpisan kusabab anak-anakna paeh kabehdihakan ku sera, waktuditinggalkeun indungnaanu keur liar neangankadaharan. Laju maneh-na ngadatangan peu-cang sasadu soal kapa-patenan anakna. Peu-cang nanya, pokna teh"Hey kunaon .keuyeupmaneh ceurik jeung jigaanu sedih pisan?"

"Puguh aing teh sedihkacida kusabab anak

36

Ku Johan Iskandar

aing paeh kabehdihakan ku si sera,"ceuk keuyeup ngaje-laskeun ka si Peucang.

"Oh ari kitu mah,maneh ulah ceurikjeung sedih wae, engkeku aing arek dibales,anak sera arek dipaeh-an/'.ceuk si peucangngupahansi keuyeup.

Sanggeussi peucangnyanggupan ka sikeuyeup pikeun malespati. Manehna terusindit ngajugjug ka imahsera, arek ngabongahanindung si sera kaluar tiimahna, pikeun maehananak-anak si sera. Dinahiji mangsa, waktuindung sera kaluar tiimahna pikeun nyiar

kadaharan keur anakna.Si Peucang geuwat asupka imah si sera.Kabeneran di imah sisera kasampak anak-anakna keur harees,Laju bae si peucangngaleyekan anak-anak sisera nepi kapaehna.

Rengse maehan anak-anak si sera, si peucangngajugjug ka imah sidudut. "Hey dudutmaneh kudu disadasaterusna jeung soranakudu bedas pisan.Salian ti eta, engkelamun aya sera kadieunanyakeun soal anaknapaeh. Maneh kudu nga-jawab, aing mah disadaterus-terusan soteh ku-sabab reuwas kupolah-

na si tenggek leu-leumpangan bari nyu-nyuhun imah".

Si Dudut ngajawab,"Heueuh engke ku aingarek dicaritakeun kasera, sakumaha caritamaneh tadi". Laju, peu-cang nuluykeun deuilalampahanana nga-jugjug ka imah si teng-gek, Saenggeus ampraksi tenggek, si peucangnitah si tenggek leu-leumpangan bolak-balikbari mamawa irnahna.Salian ti eta, si peucangage mere nasehat katenggek, Pokna, "Heytenggek engke lamunaya si sera datangkadieu nanyakaeun soalanakna paeh. Manehkudu ngajawab wae,aing mah mamawaimah kamana-manasoteh lain pikeunnyingsieunan si dudut.Tapi, aing teh sabenernasieun ku polah si cika-cika kusabab paripolah-na osok apung-apunganmamawa damar, kuki-tuna imah aing sieunkaduruk."

Laju, peucang nga-jugjug ka imah si cika-cika. Manehna mapata-han ka si cika-cika,supaya cika-cika terusapung-apungan.Peucang oge mere pesanka si cika-cika. Poknateh, "Engke lamunditanya ku sera, aingmah apung-apunganmamawa damar ku-sabab sieun ku si keu-yeup. Si keuyeupkalakuanana jiga anuarek ngarontok jeungnyiduhan, matana

Mangle No. 2368

Kllplne Humas Unpad 2012

molotot jeung pepende-likan." Enggeus berespapatah ka si cika-cika,peucang saterusna balikkaimahna.

Henteu lila ti hari-ta, kacaritakeun indungsero balik ka imahna,balik balangsiar kadaha-ran pikeun anakna.Bareng datang ka imah-na, indung sera kacidakagetna, kusabab nyam-pak anak-anakna paehkabeh. Manehna kacidasedihna jeung terus waeceurik ngadingdiut. Bariceurik, sera boga pa-nyangka rehna anumaehan anakna pasti sipeucang. Sababna imahanu pangdeukeutnajeung manehna nganukur imah si peucang.Terns wae si sera nga-jugjug ka imah si peu-cang.Kabeneransipeu-cang eukeur aya diimahna. "Hey peucangsaha anu maehan anak-anak aing? Anak-anakaing sakabehna paeh,aya anu maehan sabotaing keur balangsiarkadaharan. Moal salahdeui pasti maneh anumaehan anak aing teh."Ceuk si sera sosorongotka si peucang. Kusababpeucang kasedekeun kuornongan si sera. Ahirnasi peucang henteu bisamungkir deui. Tapi, ku-sabab si peucang lobaikalna. Manehna ngaje-askeun ka si sera.'Heueuh aing.abenehna mah anunaehan anak maneheh. Tapi, aing lain nga-raja, anak maneh katin-ak, aing bakat ku

~angle No. 2368

reuwas ngadenge sidudut disada bae terus-terusan jeung mani tarikpisan. Kuring reuwasbisi-bisi aya anu garelut.Tah kusabab kitu, ainglumpat lampet bawa-ning ku reuwas, anubalukarna nincak anakmaneh nepi ka paehna.Kusabab kitu, manehulah nuduh ka aing.Maneh kudu nyalah-keun ka si dudut."

Kusabab si seraeleh padu omong jeungpeucang. Laju seralumpat ngajugjug kaimah si dudut. Si Serabari ngambek nanya-keun ka si dudut, naonmaksudna manehnakudu terus disada wae,Balukarna si peucangreuwaseun, nepi kakudu lumpat jeung nin-cak anakna nepikapaehna, Si Dudutgancang ngajawab. "Hihaing mah henteu nitahpeucang maehan anakmaneh,

Aing mah disada waeterus-terusan kusababnyaksian polah si teng-gek anu terus-tcrusanbolak balik nyunyuhunimahna. Kusabab kitu,maneh lamun arekambek-arnbekan mahtuh ka si tenggek bae."

Saterusna sera muruka imah si tenggek,Datang ka imah si teng-gek, haok wae si seranyarekan si tenggek.Pokna teh, "Tenggekkunaon maneh makenyingsieunan si dudut.Balukarna si dudutterus-terusan disadahenteu ereun-eureun.

Malihan ngabalukar-keun peucang sieuneunku si dudut, nepi kalumpat lumpat-lampetjeung nincak anak aingnepi ka paehna."Tenggek ngajawab kasera. "Aing mah nyun-yuhun imah soteh sieunku paripolah si cika-cikaanu sok apung-apunganbae bari mamawadamar. Kusabab kituaing mawa imah kamana-rnana bisi kadu-ruk ku si cika-cika. Aingmah henteu rumasapernah nitah maehananak maneh".

Sera eleh carita, lajungajugjug ka imah sicika-cika. Manehnananyakeun soal anumaehan anakna. SiCika-cika ngajawab"Heueuh aing mahmamawa damar sotehlain arek nyundut imahsitenggek.Tapikusababsieun ku paripolah sikeuyeup.Manehnamolot matana pepen-delikan jiga anu arekngarontok ka aing jeungdeui muraan ku cai.Kusabab kitu ulahambek-ambekan kaaing, tapi kudu ambekmah ka si keuyeup bae."

Si Sera beuki keseljeung kacida ambekna.Manehna terus nga-datangan ka imah sikeuyeup.Kabenernahdeuih, kasampak keuye-up keur aya di imahna,manehna keur kokoron-dangan di cai, bariceurik ngadingdiutkanyenyerian anaknaanu enggeus paehdihakan ku sera.

Tapi, sera lain ngilusedih, malah nyentak kakeuyeup.

"Hey keuyeup manehbangkawarah pisannyingsieunan si cika-cika anu balukarna anakaing paeh katincak kupeucang. Keuyeupngjawab, "Meureun baeanak maneh aya anumaehan age, kusababmaneh mah gorengpolah, osok maehananakbatur.

Buktina anak aingludes dihakan kabeh kumaneh, Aing age saruanyaah pisan ka anak teh.Tapi aing henteu nitahmaehan anak maneh kasipeucang.Kusababkitu ulah ngmbek kaaing, da eta mah akibatku polah maneh sarangsok maehan anakbatur",

Sera eleh omong kukeuyeup,amarahnamuncak Laju gabrugbae si keuyeup dirontokku sera terus dikerekebnepi ka paeh.

Tah, nepi ka kiwari,sera biasana senengpisan ngahakanankeuyeup di walungan-walungan. Hal ieumeureun balukar tinacarita di luhur tea.

(Johan. Iskandar)

Nu nulis DasenjeungPanalungtikLingkungan di Unpad.

*) Sumber tina cariiaPleyte (1910) dinaTijdschrift vaorIndische Taal-Lan-en

Volkenkunde.Aq.

37