Türkiyede ithal kömüre dayalı elektrik üretimi: Samsun Terme Sunumu

TÜRKİYE’DE İTHAL KÖMÜRE DAYALI ELEKTRİK ÜRETİMİ

Dr. Nejat Tamzok TMMOB Maden Mühendisleri Odası

Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 2014

TÜRKİYE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİM VE TÜKETİMİ

67,9

55,8

47,3

31,0

26,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

20

40

60

80

100

120

140

1972 1982 1992 2002 2012

(%)

Tüketim

Üretim

Üretim/Tüketim

Mtep Doğal gaz

%31,0

Petrol %26,0

Yerli kömür %14,1

İthal kömür %18,7

Hidrolik %4,1

Odun-çöp %2,9

Yeni. %3,2

TÜKETİM 2012


Petrol+gaz %9

Kömür %53

Hidrolik %16

Odun-çöp %11

Yeni. %11

ÜRETİM 2012

ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK, 2012

%98,7 %92,3 %56,7

%73,2

0

20

40

60

80

100

120

Do

ğal g

az

Pet

rol

Kö

mü

r

Hid

rolik

Od

un

-çö

p

Yen

ilen

ebili

r

Top

lam

Mtep Üretim

İthalat

Toplam enerji ithalat bağımlılığı %73,2 ile 2012 yılında Cumhuriyet tarihinin zirvesine çıktı.


ENERJİ İTHALATI

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

20

40

60

80

100

120

1401

97

2

19

76

19

80

19

84

19

88

19

92

19

96

20

00

20

04

20

08

20

12

%

Mte

p

Üretim

Net ithalat

Enerji Bağımlılığı

0

10

20

30

40

50

19

72

19

76

19

80

19

84

19

88

19

92

19

96

20

00

20

04

20

08

20

12

Mte

p

Petrol Kömür

Doğal gaz Kok-petrokok

Türkiye, yirmi yıl önce birincil enerji ihtiyacının yaklaşık yarısını yerli enerji kaynaklarından temin edebilirken, bugün neredeyse dörtte üçünü dışarıdan ithal etmek zorunda. Bu tablonun sonucu olarak, enerji ithalat faturası giderek kabarmakta.


İTHAL KÖMÜRÜN BİRİNCİL ENERJİ İÇİNDEKİ PAYI

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0

20

40

60

80

100

120

19

70

19

72

19

74

19

76

19

78

19

80

19

82

19

84

19

86

19

88

19

90

19

92

19

94

19

96

19

98

20

00

20

02

20

04

20

06

20

08

20

10

20

12

%

Mily

on

te

p

Enerji tüketimiEnerji üretimiKömür ithalatıEnerji üretimi/enerji tüketimiİthal kömür/enerji tüketimi

İthal kömürün enerji tüketimini karşılama oranı artmakta. Bu oran, 10 yıl önce yaklaşık %10 düzeyindeyken bugün %20’lere yaklaşmaktadır.


KURULU GÜÇ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

19

72

19

74

19

76

19

78

19

80

19

82

19

84

19

86

19

88

19

90

19

92

19

94

19

96

19

98

20

00

20

02

20

04

20

06

20

08

20

10

20

12

Ele

ktri

k ü

reti

mi,

GW

h

Ku

rulu

gü

ç, M

W

Kurulu güç (MW)

Elektrik üretimi (GWh)

Toplam elektrik arzı 2013 yılında 10 yıl öncesine göre %70 oranında artarak 239 GWh düzeyine yükseldi. Toplam kurulu güç 2014 yılında 10 yıl öncesine göre %85 arttı ve 68,2 TW oldu.


KURULU GÜCÜN GELİŞİMİ

Doğal gaz

37,0%

Hidrolik 34,4%

Yerli kömür 12,8%

İthal kömür 8,0%

Yenilenebilir 6,1%

Sıvı yakıt 1,8%

KURULU GÜCÜN KAYNAKLARA DAĞILIMI, 2014

0

10

20

30

40

50

60

70

801

98

4

19

94

20

04

20

14

Kurulu güç, GW

Yenilenebilir

Sıvı yakıt

Hidrolik

Doğal gaz

Yerli kömür

İthal kömür

2000 yılına kadar elektrik üretiminde kullanılmayan ithal kömürün payı bugün %8 düzeyine kadar yükselmiştir.


2000-2014 ARASINDA KURULAN SANTRAL KAPASİTESİNİN KAYNAKLARA DAĞILIMI

5.463 %13 2.020

%4,8 -742

18.372 %43,6

4.080 %9,7

12.918 %30,7

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

İth

al k

öm

ür

Yerl

i kö

mü

r

Sıvı

yak

ıt

Do

ğal g

az

Yen

ilen

ebili

r

Hid

rolik

MW


İTHAL KÖMÜRÜN TÜRKİYE SERÜVENİ

Türkiye 19. Kömür Kongresi, Zonguldak, 21 – 23 Mayıs 2014

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.0001

97

3

19

75

19

77

19

79

19

81

19

83

19

85

19

87

19

89

19

91

19

93

19

95

19

97

19

99

20

01

20

03

20

05

20

07

20

09

20

11

20

13

Bin ton MW

İthal kömüre dayalıkurulu güç (MW)Kömür ithalatı (bin ton)


Türkiye’de 1973 yılından beri kömür ithalatı yapılmakta. İthalat 2000 yılına kadar 10 milyon tonun altında seyretti. 2000’li yıllarda ise hızla artarak 20 milyon tonun üzerine çıktı. 2012 yılında 30 milyon tonu gördü. Son on yılda yaklaşık iki kat artan ve 2013 yılında 27,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşen kömür ithalatının gelişim çizgisine bakıldığında önümüzdeki dönemlerde de hız kesmeden yukarı yönlü bir hareketin gerçekleşeceği rahatlıkla söylenebilir.

1320MW

725MW

1605MW

1920MW

600MW 1500MW

350MW

1000 MW 1390 MW 1200 MW

190MW

İnşaat halinde

İŞLETMEDEKİ YA DA İNŞAAT HALİNDEKİ İTHAL KÖMÜR SANTRALLERİ

İşletmede

İşletmedeki santral gücü: 5.463 MW İnşaat halindeki santral gücü: 6.345 MW

İşletmedeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %8 İnşaat halindeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %9


8199 MW

1200 MW

800 MW 4865 MW

1220 MW

200 MW

1860 MW

2772 MW

2400 MW

4065 MW 660 MW

1010 MW

1550 MW

ÖN LİSANS DEĞERLENDİRME YA DA İNCELEMEDEKİ İTHAL KÖMÜR SANTRALLERİ

Ön lisans değerlendirme ya da incelemedeki santral gücü: 30.800 MW Ön lisans değerlendirme ya da incelemedeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %45


İTHAL KÖMÜRE DAYALI SANTRALLARIN TÜKETECEKLERİ KÖMÜR MİKTARLARI

2014 Yılı Eylül Ayı Sonu Adet Toplam kurulu güç, MW

Tüketecekleri kömür, ton/yıl

Kömür ithalatına

ödenecek döviz (milyar USD/yıl)

Toplam CO2 Emisyonu (ton/yıl)

İşletmedeki santrallar 9 5.463 13.200.000 1,2 37.000.000

İnşaat halindeki santrallar 6 6.345 15.300.000 1,4 43.000.000

Ön lisans sürecindeki santrallar 36 30.800 74.000.000 6,7 208.000.000

Toplam 51 42.608 102.500.000 9,3 288.000.000

İşletmedeki, inşaat halindeki ve ön lisans değerlendirme sürecindeki ithal kömür santrallarının tümü dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre; Türkiye’nin sadece elektrik üretimi amaçlı bir yıllık kömür ithalatı 2013 yılı kömür ithalatından 3,8 kat ve ithalat faturası ise –bugünkü maliyetlere göre- 2013 yılı faturasından 2,7 kat daha fazla olacaktır. Söz konusu kömürden oluşacak emisyon ise neredeyse Türkiye’nin 2013 yılı toplam emisyon miktarına yaklaşmaktadır.


DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…

Dr. Nejat Tamzok TMMOB Maden Mühendisleri Odası [email protected] https://independent.academia.edu/NejatTamzok

Türkiye 19. Kömür Kongresi, Zonguldak, 21 – 23 Mayıs 2014 Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 2014

mailto:[email protected]

https://independent.academia.edu/NejatTamzok

Türkiyede ithal kömüre dayalı elektrik üretimi: Samsun Terme Sunumu

Documents

Transcript of Türkiyede ithal kömüre dayalı elektrik üretimi: Samsun Terme Sunumu